Você está na página 1de 8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

CENTROSCULTURALES:
PROBLEMASCENTRALES
31/03/201008/10/2010 / PAMELALOPEZ

(http://pamelalopez.files.wordpress.com/2010/03/ccgm.jpg)
Uncentroculturalesmsqueunespaciodondeseprograman
distintostiposdeactividadesartsticasy,porcierto,muchoms
queunpedazodeinfraestructuraenunaciudadconmsde50
milhabitantes.Uncentroculturalesunespacioabiertoypor
endeunainstanciadeparticipacinciudadana,unlugarde

http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

1/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

intercambio,unainstanciadedemocratizacinculturalatravs
delapromocindelaccesoyporltimo,unaposibilidadnica
dedesarrolloparalacomunidadartstica.
Peroseguroquetodoestolohemosescuchadounayotravez.
Siempresonlasmismaspalabraslasquetiendenaadornarla
justificacindeunespaciodedicadoalasartesylacultura,
dondesehacehincapienlaimportanciaqueestetipode
actividadestienenparaunapoblacinenespecficoyparala
sociedadengeneral.Estenbogahablardeparticipacin,
formacindeaudiencias,impactoperopocoseescuchade
modeloseconmicos,planesdemarketing,programas
educativos,sustentabilidadalargoplazoyestrategiasde
programacinentornoacalidadartstica.
Sindudaalgunaloscentrosculturalesdebenexistir.Sinduda
algunatambin,losbeneficiostrassucreacinsondiversosy
fcilmentecuantificables(aunquenotancualificables).Sin
embargo,mepareceinteresantepoderhacerunareflexina
partirdeloqueestosespaciosNOdebenser.Aunqueesuna
falaciaevidentellegarapensarquelascosaspuedenser
definidasapartirdeloquenoson,detodosmodoshe
queridohacerhoyesteejercicio.Sinembargo,valerecordarque
uncentrocultural,porcualquieraquesea,esfinalmente
definidoporsuprogramacin,poreltipodeserviciosque
prestaaunacomunidaddeterminada,porlacapacidadque
tengademantenersecomounespacioactivoyaccesiblepero
porsobretodoporlaestrategiaquecreeconelfindeauto
mantenerse.Pero,comoeljuegopareceserunejercicio
interesante,podemosentrarenunaseriedeatributosy
situacionesqueestosespaciosdebenevitaratodacosta.
Digamosentoncesqueuncentrocultural,NOdebe:
Pretenderidentificaraunacomunidad,sinomsbien
definirseapartirdesta.Loscentrosculturalesnoson
estructurasaisladaseindependientesquesepuedanir
construyendoendistintoslugaresaligualqueseposicionanlas
fichasdelmetrpolieneltablerodeljuego.Loscentros
culturalesrespondenalasnecesidadesdeunaterritorialidad
especficay,porlomismo,tantosuinfraestructuracomosu
plandegestinydesarrollodebenpartirdeunamanera
inclusivaendondeserecojanlasinquietudesdeaquellosque
efectivamenteutilizarnelespacio.Esascomosedebe
establecerunatriangulacinentrelainstitucin,losartistasy
lasaudiencias,lacualsuenaaparentementeevidenteperosin
embargotiendeavecesafallarenlaprctica.
http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

2/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

Enelcasodelosnuevoscentrosculturales,partedeunodelos
proyectosmsemblemticosdelbicentenarioencuanto
infraestructuraculturalenChile,existeunatotalclaridadde
estavisin.Esporestoquenosloserealizaronestudios
previosalaplanificacindeestoscentros,sinoqueadems
cadacomunidadestuvoencargadadeproponersupropioplan
degestin.Porsupuestoqueestonosenfrentaconotros
desafostalescomotenerqueelaborarplanesyprogramasde
formaaprioriasurealejecucin,muchasvecessintenerotros
modelosdentrodelmismoterritorioparacompararo
simplementeparabuscarunaalternativaastos.Tambin
caemosmuchasvecesendarporhechoquelosestudiosde
audienciasoncapacesdeentregarnosalgomsquereferencias
demogrficas,estadsticasomuestrasespecficasdecmoseha
comportadoelpblicoenelpasado,perononecesariamente
cmoloharenelfuturo.Anas,muchosdeestosparmetros
puedenservircomopuntapiinicialparadarformaaestos
espaciosdeinteraccin.
Entenderlainterdisciplinariedadcomounespaciodonde
convivendiversasmanifestaciones.Laimagendeunespacio
hbridonoestdadoporponerlasartesunaalladodelaotra.
Esoeslameralacoexistenciaperononecesariamentela
interdisciplinariedad(omejoranlatransdisciplinariedad)
entrelasartes.Lasiniciativasdeuncentroculturaldeben
tendernosolamenteaunaprogramacindiversayqued
cuentadevariadasmanifestacionesartsticastantoenforma
comoencontenido,sinoquetambindebeexistirla
posibilidaddegeneraruncruceentretodasestasdisciplinas.
Porsupuestoquenoestamoshablandodehacerpuestasen
escenasconjuntas(aunquequizsnoseraunamalaidea
tampoco),sinoqueestamoscontemplandoestrategiasque,
desdelagestin,acompaenaunapromocinagresiva,
fomentenlasinstanciasdedilogosdondesemuestrensus
diferenciasysimilitudes,permitandiversificaraudienciasy
mejorancapitalizarsobrelaideadelomnvorocultural
(aunqueenrealidadnohaycertezaqueexistaunmayorcruce
depblicosentreunadisciplinaylaotra).
Medirimpactosloatravsdelaasistenciaydesaprovechar
losargumentoseconmicos.Uncentroculturalbeneficia
directamentealosartistas,alosasistentesperotambina
aquellosquenuncapondrnunpidentrodel.Enprimer
lugar,elposicionamientodeunespaciodedicadoalacultura
aumentaexponencialmentelaplusvaladelbarriodondeste
seinserte.Evidentementealexistirunespaciodecongregacin
http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

3/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

cvica,deapocovaaumentandolaaccesibilidadalosmedios
detransporte,laafluenciadepblico,larevitalizacindelos
barriosylareactivacindelaeconoma(lamentablemente
podrallegarasermuysimilaralasventajasdetenerunmall).
Uncentroculturales,alfinyalcabo,unespaciode
comercializacindebienesencuantohayventadeentradas,
impuestos,creacindeempleos,comerciorelacionadoypor
endeunapotencialfuentedeingresosparalacomuna.Es
importante,sobretodoenestosmomentosdondealparecerel
artesehavistoobligadoadefendersuspresupuestos,dara
entenderquelacreacinartsticafinalmentefuncionaconlas
mismasdinmicasquecualquierotraempresa,almenosen
trminosdefinanciamiento.
Confundirelmarketingconladifusin.Tendemos
errneamentemuchasvecesapensarqueelmarketingde
nuestroseventosoespaciosconsisteenunacalugaenel
diariodemayorcirculacin,ojalunaentrevistaenalgn
medioacambioderegalarunasentradas,pegaruncentenarde
afiches(enlugaresdondeporciertoyahayuncentenarde
afichestambin)yungrannmerodeflyersadisposicindela
gente(sindejardeladoahoratambinunaefectivacampaa
demediosdecomunicacinsocialcomoFacebook).Eseesel
plandedifusindelosespaciosdedicadosalaculturaylas
artes.Sinembargo,unplandemarketingincluyemuchoms
queestasmedidas.
Hayquepensar,primero,quenoexistirunplandemarketing
generalparatodoloqueelcentrotengaparaofrecer.Es
innegablepensarqueloqueestamoscomercializando
finalmenteesunaentrada,unasientoespecficoaunahora
determinada,unaexperiencianica.Adiferenciadeotros
productos,elproductoculturalesunintangibley,porlo
tantoslopodemosofrecerelserpartedealgoqueenrealidad
nosepuedellevarparalacasa.Desdeestavisinvendemos
unaentradayporlomismoseasumenestrategiasgeneralesde
ventaypromocin.Perotenemostambinlaobligacinde
verlodesdeotropuntodevista.Elartenoestreguladoporel
mercado,estreguladoporunproductoespecfico(laideadel
productdrivenmarketing)yafindecuentasporlaunicidadde
ste.Cuandovendemosunaentrada,vendemoslaentradapara
algoenparticularyporlotanto,cadaeventoquese
programedebetenerunaformanicaeirrepetibleencuantoa
suestrategiadedistribucin.

Pensarenlacantidadporsobrelacalidad.Siguiendoesta

http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

4/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

Pensarenlacantidadporsobrelacalidad.Siguiendoesta
mismaideadeunicidadymarketing,alalargahayunacosa
quesiempreseratractiva:lacalidadartstica.Losgrandes
espectculosylacalidaddestosnosloaseguranaunpblico
sinoquetambinconstruyenunarelacindeconfianzaentreel
CentroCulturalysusasistentes.Hayunareputacinartstica
detrsdecadainstitucinyes,atravsdesta,cmosevan
posicionandolosespaciosentrelapoblacin.Esciertoque,ala
larga,uncentroculturaltienelamisindeofrecerdiversidady
cantidadsuficientecomoparaincluiratodosquienesquieran
accederal.Esciertotambinqueentrminosdeviabilidad
econmicamientrasmsestnsiendoutilizadoslosespacios
msprovechoseestobteniendodelosrecursosymayores
probabilidadesdegenerarunaretribucin,sinembargo,hay
quesercuidadosoenlaseleccindeprogramacin.
Dentrodeunplandegestinesimprescindibleconsiderarqu
seentenderporcalidadartsticaycmosemedirnesos
parmetros.Hayquetenerclaridadsobreculessonlos
mecanismosdeseleccinydequformaseestableceuna
convocatoria(siesquelahay).Pensarenlaprogramacin
implicaqueesnecesariotambincumplirconciertas
condicionesdeinfraestructuraquefomentenlamisin:salasde
ensayo,posiblesproyectosderesidencia,factibilidadencuanto
arecursostcnicos,cantidadycapacitacindelpersonalde
apoyonecesario,etc.
Pensarqueserpbliconoeslanicaformadeparticipar.
Muchasvecesalhablardeparticipacinnosimaginamossalas
llenas,filasenlasboleteras,pblico,pblicoymspblico.Sin
embargounCentroCulturaltienelaobligacindeasegurarla
participacinendistintosnivelesquepotenciennosloalos
diferentessectoresdemogrficosdelapoblacinsinoque
tambinentiendanquenotodoslosindividuosquierenver
arte.Laparticipacin,entonces,debeincluir:
Primero,unfuertecomponenteeducativo.Verartees
participar,yestmsqueclaroquecuantoantesseanuestra
exposicinalmundodelasartesmstempranonos
fidelizaremoscomoaudiencias.Esporesoquemuchoscentros
incluyenensusplaneseducacionaleslosproyectospara
escolaresqueofrecenvisitasguiadasaexposiciones,
promocionesdegrupoalasartesescnicayavecestambin
materialcomplementariocomocharlasoguasdeestudio.Sin
embargoHACERarteestambinunamaneradeparticipar.
Unasolucinpuedeincluirtalleresalacomunidad,loscuales
http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

5/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

nosloabrenlaposibilidaddeaseguraresteaccesoalasartes
enotrocampodeaccin,sinoquetambiningresosparael
funcionamientodelcentroycampolaboralparalosartistas
interesadosenexplorarelmundodelapedagoga.
Segundo,tenerespaciosdondelacomunidadexpongasu
propioarte.Laprofesionalizacindelarteessubjetivay
muchasveceslaeducacinformalnoaseguralacondicinde
artista.Noporestovamosadecirquecualquieraque
experimenteenalgunadeestasformasdeexpresinpuedao
debaserconsideradounartistapero,porcierto,todoespacioa
lacomunidaddebeconsiderarlaexpresinartsticacomouna
formadeparticipacin.
Terceroyltimo,generarverdaderaconscienciaenla
comunidadsobrelaimportanciaqueuncentroculturalpuede
tenerparalapoblacinaseguraquetambintodossesientan
responsablesdemanteneryfinanciaresteespacio.UnCentro
Culturalnoesunaentidadaislada.Losvnculosconempresas
privadasolasdonacionesquesepuedanrecibirdepartede
individuosgenerososslodependerdelacercanaquela
ciudadanatengaconelespacioencuestin.Siunempresario
hatenidounaexperiencianicaenelcentrocultural(haidoa
verbuenasobras,alguienensufamiliahasidobeneficiadocon
algnprogramaenparticular,etc.),existenmsprobabilidades
dequeafuturosientadeseodeinvertirenlaprogramacindel
Centrooenalgnotroproyectoespecfico.Esimportante
entonces,crearciertaempata.Porotrolado,sielcentroes
efectivamenteunportavozdelacomunidadylograser
altamenteinfluyenteparalapoblacin,lasestrategiasy
posibilidadesdeauspiciocrecerntambinyaqueelcentro
podrgenerarinterssobresureputacinyvisibilidad.
Paraterminar,lomsimportanteesqueestosCentros
CulturalesNOdebenseradministradosporpersonasqueno
tenganexperienciaoformacinenlamateria,NOdebencontar
conunnicorecursodefinanciamiento,peroporsobretodo
NOdebenseredificiosvacosutilizadosparacortarcintasy
hacercctelesdeinauguracionesperocarentesderumbo,
misinygestin.
Compartirlo

(http://twitter.com/home/?status=Recomiendoeste
http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

6/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

articulo:%20url_entrada)
(http://www.facebook.com/sharer.php?u=url_entrada)
Uncategorized
CENTROSCULTURALES
ARTISTICA
GESTIN
PBLICO

About these ads


(http://wordpress.com/aboutthese-ads/)

EDUCACIN
IMPACTO

MARKETING

4comentariosenCENTROS
CULTURALES:
PROBLEMASCENTRALES
1. mariomonasterio
12/05/2010EN8:27PM
Slopodraagregardesdemiexperiencia,yserelnico
comentarioquehaga,quecontinuandoconelritmodel
artculo,respectodeloquenodebieraser,heaqumi
aporte.
Nopuedeserunespaciointrascendente,debealmenos
motivarprovocacinalosartistasyalacomunidad.Noes
unespaciovacoyordenadodondelagentetransitaperono
vivenada.Creoquepodraargumentarms,peroes
suficienteas.
Nopuedeserunmanjarapetecibleparalascontiendas
polticas,porqueloqueresultaconunosesunfracasocon
otros,estoesmuysimpledeentenderyconstatar.
Eselaportesimplequehagoparatucomentario.
Ungransaludo
RESPONDER
2. SusanDeantas
11/05/2010EN1:24AM
Hola
Esmuytil.
Gracias.
Susan
RESPONDER
3. JaimeLoayzaPorcel
http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

7/8

20/4/2015

CENTROSCULTURALES:PROBLEMASCENTRALES|PAMELALPEZRODRGUEZ

21/04/2010EN11:03PM
Excelenteartculo.
Felicidades!!
RESPONDER
4. JoseMiguel
31/03/2010EN7:37PM
Excelenteelpost!Muylcidoelanlisis.Megustarasi
pudierasexplicarespecficamentequentiendespor
conceptosqueusas,conlosquenotodoelmundoest
necesariamentefamiliarizado,como:
transdisciplinariedadyomnvorocultural(esteltimo
puedesermsobvio,peroigual)
Buensimotodoeldetalledelaargumentacin,seagradece.
RESPONDER

CREAUNBLOGOUNSITIOWEBGRATUITOSCONWORDPRESS.COM. | ELTEMA
HEMINGWAYREWRITTEN.
Seguir

SeguirPAMELALPEZRODRGUEZ
ConstruyeunsitiowebconWordPress.com

http://pamelalopez.org/2010/03/31/centrosculturalesproblemascentrales/

8/8

Você também pode gostar