Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
('.rítenos de selección
(Criterios de disposición
XIV, Lisboa, Ed. Colibrí, 1994), incorporando puntualmen- supuxese un falseamento da reaidade fonético-fonolóxica
te outras contribucións que nos pareceron pertinentes. medieval.
Cada texto, ademáis, vai precedido das siglas e nume- Ora ben, este mesmo respeto presidiu o proceso de
ración correspondente as diferentes fontes manuscritas que relativa 'modernización' que, pa criterio de facilidade lec-
o transmitiron (A: Cancioneiro da Ajuda-, B: Cancioneiio tora, ultrapasa os convencional criterios editoriais utili-
da Biblioteca Nacional-, V: Cancioneiro da Vaticana-, T: zados nos círculos especializaros: eliminación e reposi-
Manuscrito da Torre do Tombo ou Fragmente Sharrer). ción de "h", conforme á etinoloxía, eliminación do
apóstrofo ñas erases actualmeite canónicas (do, deste,
Criterios de edición etc.), mais manténdoo sempre tías elisións esixidas pola
métrica, acentuación moderna, ;tc.
Como punto de partida para a fixación do texto das canti- Ben é certo que, pola procura dun equilibrio entre
gas foron utilizadas as vulgatas ou edicións de conxunto pasado e presente, antigo e moderno, na fasquía que se
de José Joaquim Nunes (Cantigas d'Amor dos Trovadores quixo manter da lingua medievíl, conservamos sistemáti-
Galego-Porugueses, Lisboa, Centro do Livro Brasileiro, camente as emblemáticas grafíis medievais "Ih" e "nh"
1972, reimpr. da ed. de 1932) e mais Carolina Michaélis de para os fonemas lateral palatal e nasal palatal, respectica-
Vasconcelos (Cancioneiro da Ajuda, Lisboa, Imprensa mente, con independencia das opcións gráficas que pre-
Nacional/Casa da Moeda, 1990, reimpr. da ed. de 1904). sentan maioritariamente uns ot outros manuscritos.
Ora ben, os textos foron case sistemáticamente confronta-
dos coas edicións críticas individuáis existentes e, cando ("rítenos de anotación
se considerou necesario, eos manuscritos, sempre usando
estes materiais con relativa liberdade e co inevitábel crite- As mesmas intencións e carácter que rexen o tratamento
rio persoal. editorial e textual orientaron o labor de anotación de cada
O carácter divulgador desta antoloxía e a procura i .Mitiga. Dado o alto grao de comprensión que aínda para
dunha maior comprensión e accesibilidade da nosa lírica nos, galegos, manten a lingua medieval, non se quixo
antiga condicionen as opcións editoriais que rexen a pre- iir.-.ar o volume de notas lingüísticas ou explicativas super-
sente escolma. É por isto que non son indicadas en ningún I l u a s para un lector medio.
caso as reintegracións textuais, de pormenor, que as lagoas l;, así que a anotación lingüística é acumulativa, de
de transmisión imponen na restauración duns textos as \ r i i n que non se repite en cada caso que aparecer unha
veces defectuosamente transmitidos nos manuscritos. i t ' i i n a anómala ou dificultosa. Por outra banda, canto as
Canto ao tratamento estritamente lingüístico das can- i m i . i s explicativas, procurouse un. difícil equilibrio entre a
tigas, realizou-se, en primeiro lugar, unha nivelación e .iMid.i ;í comprensión e o condicionamento de lectura, que
redistribución gráfica conforme á convencional utiliza- un i .iso deste volume foi so puntualmente necesario.
ción das grafías antigás: "j" (+ a, o, u), "g" (+ e, i), "c" (+ e,
i), "?" (+ a; °/ U l a conversión de "u" en "v", con valor
consonantico, de "y" e "h" en "i", con valor vocálico, e de
"i" c "y" en "j" ou "g", con valor consonantico, escolla
sistemática de -n final, etc. Isto é, sempre cun respecto
á lingua da época, evitando toda alteración que
... III AMOR. ANTOLOXlA 13
I.
ANÓNIMO [Trobadw de Santarén?] (Século XIII)
|A 278]
2.
I.
ANÓNIMO [Trabador de Santarén?] INSI ) KANES DO COTÓN (...1246...)
[A 279]
6.
AFONSO LÓPEZ DE BAIÁN (...1246-1280) • M I . N D E Z DE BESTEIROS (...1290.
[A 225/B 396/V 6] 1
8.
AFONSO PÁEZ DE BRAGA \NC:HEZ(...1289-1328)
(Terceiro cuartel do s. XIII) n i / v "i
[B854/V440]
i u. m'oia tolhcn mia senhor
Ai mía senhor, quer'eu provar 'U poss'aquí per ren veer,
se poderei sen vos viver i". U n •. | íes, non mi a poden tolher
e veerei se hei poder i M - J . I sen nen üu pavor,
dalgüa vez sen vos morar, i e i al tempo verrá
pero sei o que mi avena, Imr iremosa morrerá;
ca mil vezes o provei ja ' i « - i ; tles i sabedor
e nunca o pud'acabar.
M I 11 m i l i , par Nostro Senhor,
Pero quero-o comecar • l . i \ o seu ben parecer,
e forcar i meu conhocer ' n. n n i . i l nutro non poss'haver
e sei de mí como ha seer m i . MIÓ, se con ela for,-
e ca vos hei pois a rogar . i i|iic os que jazen ala
e quan pouco mi durará un .Irles ja mal non sentirá
mía sanha e quan ben mi será, • ' IMVI i . i n d e a catar sabor!
se vos posso desensanhar
10.
AIRAS CARPANCHO (Segundo terzo do s. S I N«.l HADO
[A65/B 177] X I I I «.u inicios do XIV)
•"I
Desej'eu muit'a veer mia senhor,
e pero sei que, pois d'ant'ela for, I M , m i .1 mí mais valer
non Ih'hei a dizer ren i n.i n i i.i senhor
de com'hoj'eu havería sabor. n peior
E Ih'estaría ben! • m i l i y.ian ben querer
n i . I lnimildade;
Po-la veer moir'e po-la servir, > I K K ! ' a I apoer,
e pero sei que, pois m'ant'ela vir, i mi verdude,
non Ih'hei a dizer ren • I 11 despagada.
de como'hoj'eu poderla guarir.
E Ih'estaría ben! ' l l i " i n i i i pesar busquei
i i | i n l l u quero gran ben
Se Ih'al disser, non me dirá de non,- i" « n mita me ten,
mais da gran coita do meu coracón u-.dlio non me sei;
non Ih'hei a dizer ren • I I ' • ' i n i . i l iiuTccesse,
que Ih'eu diría en boa razón. U n non mereceré!,
E Ih'estaría ben! i " u u u v.ilesse,
• l.n i . i nada.
Pero hei gran sabor de Ihe falar,
quando a vejo, por Ihe non pesar, Oí M i n i o nr'.ii'.oia ren non da,
non Ih'hei a dizer ren U n n u i l sei merecer mal,
de com'eu poderla led'andar u « i v i v o MOII mi val
E Ih'estaría ben! I YII i u u ira mi ben fará,
l > i :;eu marido
i|tn i m u i guarde de min ja,
i l.ilido,
n i i te ver guardada.
que con ela sol ben estar MU nuil val d'eu muit'amar
e meu mal Ihi diría, nlmr, ncn a servir,
ca esta é sa privada, ni upost'eu sei negar
e, se me quisess'ajudar, i|iu i Ih'hei, e a'ncobrir
Elvira ben faría i ijiii' nú1 tez perder,
e de Deus foss'ajudada. M i l o non poden entender,
ii r l u i N non a negarei;
niiliriiin di- qnen tort'hei:
14.
AIRAS NÚNEZ v, I ' A I /. (...1293-1304...)
[B 873/V 457] V 69 1
Amor faz a min amar tal sénior i i" l.i térra, senhor, ca vos amei
que é máis fremosa de quantas sei, ' • "l.i las coitas a vossa maior hei,
e faz-m'alegr'e faz-me trobado:, mpr'eu, namorado,
cuidand'en ben sempr'; e máii vos direi: hcl a vi ver coitado!
faz-me viver en alegranca
e faz-me toda vía en ben cuida'. I ii i n |u-la térra ca vos amei, senhor,
Pois min Amor non quer Jeixar 11 ni.i las coitas a vossa hei maior,
e dá-m'esforc'e asperanca, c sempr'eu, namorado,
mal venh'a quen se del desasperar. I M i .\r coitado!
Ca per Amor cuid'eu máis a vder, I It 11 ida-las coitas a vossa maior hei,
e os que del desasperados son M n i durmió a noit', e o día peor hei,
nunca poderán nen üu ben harer,
i- scmpr'eu, namorado,
mais haver mal; e por esta raz6n he i A viver coitado!
trob'eu e non per antolhanca,
mais pero que sei mui lealment'arnar. I > l < loda-las coitas a vossa hei maior
Pois min Amor non quer leixar . ion dormio a noit', e o día hei peor,
e dá-m'esforc'e asperanca, e sempr'eu, namorado,
mal venh'a quen se del desasperar. hei a viver coitado!
Cousecen min os que amor non han
e non cousecen si, vedes que mal!,
ca trob'e canto por senhor, de pran,
que sobre quantas hoj'eu sei val
de beldad'e de ben falar,
e é cousida sen dultanca.
Atal am'eu, e por seu quer'andar.
Pois min Amor non quer leixar
e dá-m'esforc'e asperanca,
mal venh'a quen se del desasperar.
Pero que: aínda que, non obstante,- antolhanca: capricho, anto-
llo; cousecen: critican; de pran: certamente; cousida: admirada,
ponderada, mesurada, discreta,- dultanca: dúbida;
3O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS IAULO MARTÍNI / „ ANOUOXÍ/X 31
16. 17.
AIRAS VEAZ (Segunda metade do s. OH) Al I O N » X (1221-1284)
[B 444/V 56] |H 470]
Senhor fremosa, por meu mal r u I 'rus senhor,
vos virón estes olhos meus, • ni|ii.mt';u for
ca des entón assí quis Deus de vos tan alongado,
e mía ventura, que é tal KM er maior
que nunca vos ousei dizer < "H.i d'aTLor,
o que vos quería dizer. uní atáncoitado
i .1 nio mundo
E al houv'eu vosc'a falar, DO! sa seihor
senhor, sempr'u vosco falei, 11. n non que fosse nado,
vedes por que, ca me guardei pénalo, penado.
tan muit'en vos dizer pesar '.en nullia ren, sen vosso ben,
que nunca vos ousei dizer i|uc tanthei desejado
o que vos quería dizer. que ja o 5én
perdí poi en,
Seede muí ben sabedor: r viv'atormentado,
des que vos eu primeiro vi, srii vosso ben,
sempre mui gran coita sofrí, ile morrer en
ca assí quis Nostro Senhor red'é mui guisado,
que nunca vos ousei dizer penado, penado.
o que vos quería dizer.
Ca, log'alí
u vos eu vi,
fui d'amor aficado
tan muit'en mí
que non dormí,
nen houve gasalhado
e, se m'este mal
durar assí,
eu nunca fosse nado,
penado, penado.
Nulhci ren: ningunha cousa; sen: xuízo, razón, entendimento,
.i-iiso; aficado: afincado, apremiado, perseguido, importunado;
Sabedor: sabedora, coñecedora. : pracer (en compañía).
32 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MABT(NI .. ANimoxlA 33
18.
BERNAL DE BONAVAL (Primeira metade do s. XI]) ' i i • : i \ , I )E BONA/AL
[B 1066/V657] 660]
A dona que eu am'e tenho por senhor A II. n i . i val quer'eu, nia senhor, ir
amostrade-mi-a, Deus, se vos en prazer for, • > l i •• quand'eu ora de vos partir
senón dade-mi a morte. < >s meus olhos, ron dormirán.
A que tenh'eu por lume destes olhos meus 1 1 n i ' i-i, pero m'é grive de fazer,
e por que choran sempr', amostrade-mi-a, Deus, • «les quand'eu ora le vos tolher
senón dade-mi a morte. os meus olhos, ron dormirán.
Essa que vos fezestes melhor parecer Tenia vía ben será deprovar
de quantas sei, ai Deus!, fazede-mi-a veer, ilr in'ir,- mais, des quand'eu de vos quitar
senón dade-mi a morte. os meus olhos, non dormirán.
Ai Deus!, que mi a fezestes máis ca min amar,
mostrade-mi-a u possa con ela falar,
senón dade-mi a morte.
20. I
BONIFACI CALVO [Bonifaz de Genova] ,i » MONIZDE ASME
(...1253-1266...) ni u . i inetade do s.
[A 266/B 450]
Ora non moiro, nen vivo, nen sei 1 < .Hie pouco que sabía
como me vai, nen ren de mí, senón u > | i i ; i l vigo vivía,
atanto que hei no meu coracón ulVra con mia sénior,
coita d'amor qual vos ora direi: • ' i 1 1 1 milito me queixava
tan grand'é que me faz perder o sen, llchi (porque non pensaba
e mia senhor sol non sab'ende ren. tic m i n ) , e non gradéele
i I irns qual ben me fazía
Non sei que fago, nen hei de fazer, • u M I ! me deixar veer
nen en que ando, nen sei ren de mí, • u mui bon parecer!
se non atanto que sofr'e sofrí
coita d'amor qual vos quero dizer: M.ns en gran sandez andava
tan grand'é que me faz perder o sen, ni, quando me non pagava
e mia senhor sol non sab'ende ren. • I* con tal senhor viveí,
c i|iie melhor ben querría!
Non sei que é de min, nen que será, I m'end'ora pagaría!
meus amigos, nen sei de mí ren al M.iis esto a min que mi o dava,
se non atanto que eu sofr'atal rsi.e ben, que non m'entrava?
coita d'amor qual vos eu direi ja: Non houvess'hoj'eu melhor,
tan grand'é que me faz perder o sen, >• houvess'eu tal sabor!
e mia senhor sol non sab'ende ren.
Mais logo m'ar mataría
un cor, que hei, de folia
mui comprido e d'amor,
que per poucas m'ar matava!
Quand'eu mia senhor catava,
en tal coita me metía
que conselho non sabía
eu de min, como fazer
por déla máis ben haver!
Mais, se eu nunca cobrava
Sol non: nen sequera.
o vic'en que ant'estava,
36 EDICIÓN DE MANUEL FEBREIRO/CARLOS PAULO MAKIINM 37
23.
DINÍS, Don
[B508/V91]
" '1
Pois mia ventura tal é ja • - l i ni vos por rniu mal
que sodes tan poderosa i i u i| m con voss'imor,
de min, mia senhor fremosa, > m i n ' i de trobar sabor;
por mesura que en vos ha, MUÍ v . i l l i a Deus nei al,
e por ben que vos estará i i 1 1 1 >l>o por m'ér. pagar,
pois de vos non hei nen un ben, n i n l.i/, ine voss'anior trobar.
de vos amar non vos pes en,
senhor. i i i p i f vos vai dizer
|tli 1 1 1 ¡I ii i porque me pagu'én,
E pois por ben non teedes . n u i l |»u vos, que quero ben,
que eu haja de vos grado M I , i-a non veja prazer
por quant'afán hei levado • i - i i trobo por m'éa pagar,
por vos,- ca assí queredes, M U Í S taz-me voss'amor trobar.
mia senhor, fe que devedes,
pois de vos non hei nen un ben, I | > r n i queri vos diz que non
de vos amar non vos pes en, i n i l i o por vos, que sempr'amei,
senhor. m US por gran sabor que m'end'hei,
I 1 u M ir ; ca Deus non m; perdón
E lume destes olhos meus, se eu trobo por m'én pagar,
pois m'assí desemparades nrais faz-me voss'amor trobar.
e que me grado non dades
como dan outras aos seus,
mia senhor, polo amor de Deus,
pois de vos non hei nen un ben,
de vos amar non vos pes en,
senhor.
25.
DINÍS, Don MU ir. i
[B512/V95] • >'>!
Pois que vos Deus fez, mia senhor, i ' i • i i , mia senhor, dessjei,
fazer do ben sempr'o melhor, i|nc . i l , e desejarei
e vos en fez tan sabedor, u I" i i que muí servid'aei,
ua verdade vos direi, non con asperanca
se mi valha Nostro Senhor: i l ' l i i i v i i tlr vos ben; cabensei
erades boa pera rei. • in. n n i i c . i de vos haverei
• n. .u mal e viltanca.
E pois sabedes entender
sempr'o melhor e escolher, I >> si i'cu muí máis doutrareii
verdade vos quero dizer, • 11 mi pequeña prol ten,
senhor, que servi'e servirei: . i ilcsej'liaver vosso ben,
pois vos Deus atal foi fazer, non con asperanca
erades boa pera rei. l u j a do mal que mi v;n
I u 11 vos nen galardón por §n
E pois vos Deus nunca fez par • non mal e viltanca.
de bon sen nen de ben falar,
nen fará ja, a meu cuidar, I >cscj'eu con mui gran ratón
mia senhor, por quanto ben hei, vosso ben, se Deus mi perdón,
se o Deus quisesse guisar, mu i máis de quantas cousas son,
erades boa pera rei. inais non con asperanca
> | i K ' sol coid'eno coracón
Ii.iver de vos por galardón
senón mal e viltanca.
27.
DINÍS, Doi DNIS, Don
[B518 b /V i:i] 1 1 //B52O/V 113]
Ai, senhor remosa, por Deus 1 ' 11 x ben, amigos, e quer'e querrei
e por quan !>oa vos el fez, ni molher que me quise quei mal
doede-vos a^güa vez < ' 11 ierra; mais non vosdirei oí qual
de min e destes olhos meus, • i a molher; mais tanto vosdirei:
que vos virón por mal de si, l u i s ben e quer'e querrei ta. molher
quandovos virón, e por mí. que me quis mal sempr'e querrá e quer.
E, porque vos fez Deus melhor OMÍX e querrei e quero muí gran ben
de quantas :ez e máis valer, . quen mi quis mal e tiuer e querrá,
querede-vos de min doer iii.iis nunca homen per mí saber á
e destes meas olhos, senhor, qncn é; pero direi-vosüa ren:
que vos virón por mal de si, quix ben e quer'e querrei tal molher
quando vos virón, e por mí. que me quis mal sempr'e querrá e quer.
ix: quixen.
44 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTINII ««..!• ANimOXÍA 45
29. 10.
DINÍS, Don I U NI 1 . Don
[B 520b/V 123] V 124]
Ca en mia senhor nunca Deus pos mal, Máis Deus que de tod'é senhor,
máis pos i prez e beldad'e loor me queira poer conselh'i,
e falar mui ben, e riír melhor rn se meu feito vai assí
que outra molher,- des i é leal e m'el non for ajudador
muit', e por esto non sei hoj'eu quen contra vos, que el fez valer
possa compridamente no seu ben máis de quantas fezo nacer,
falar, ca non ha, tra-lo seu ben, al. moir'eu, máis non merecedor.
I
46 EDICIÓN DE MANUEL FERREPRO/CARLOS PAULO MAHIINH AM-IH ANtoLOxlA 47
31. 12.
DINÍS, Don IHNIS, Don
[B 522/V 105] ' ' 17 V 127]
Nostro Senhor, hajades bon grado Plumeaos soen mui ben tobar
por quanto m'hoje mía senhor falou; • > l i i-n cíes que é con amar,
e tod'esto foi porque se cuidou M I u os que troban no teiipo da flor
que andava doutra namorado; non en outro sei eu benque non
ca sei eu ben que mi non falara I u u t a n gran coita rio seucoracón
se de qual ben Ih'eu quero cuidara. > | i i . i l in'eu por mia seiihorvejo levar.
Por quanto m'hoje falou, haja Deus ( ';\s que troban e que s'ilegrar
bon grado, mais desto non fora ren, van eno tempo que ten a :olor
senón porque mia senhor cuidou ben a frol consigu'e, tanto que se for
que doutra eran os desejos meus; aquel tempo, logu'en trobar razón
ca sei eu ben que mi non falara, non han, non viven en qual perdicón
se de qual ben Ih'eu quero cuidara. hoj'eu vivo, que pois m'ha de matar.
33. 14.
DINÍS, Don DINÍS, Don
[T6/B529/V 112] 111, Y.H)i'/v132]
Non sei como me salv'a mia senhor, iu' grave coita, senhor, é
se me Deus ant'os seus olhos levar, ti quen ha sempr'a desejar
ca, par Deus, non hei como m'assalvar 0 vosso ben, que non ha par,
que me non julgue por seu traedor, 1 om'eu fac'; e per boa Je,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandad' oír e a non vi. ben se vinga per vos en mí.
E sei eu mui ben no meu coracón Tal coita mi da voss'araor
o que mia senhor fremosa fará, c laz-me levar tanto mil,
depois que ant'ela for: julgar-m'-á que esto m'é coita mortal
por seu traedor con mui gran razón, de sofrer; e por en, senlior,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandad' oír e a non vi. ben se vinga per ves en mí.
E pois tamanho foi o erro meu Tal coita sofr', ha gran sazón,
que Ihe fiz torto tan descomunal, e tanto mal e tant'afán
se mi a sa mui gran mesura non val, que par de morte m'é de pran;
julgar-m'-á por en por traedor seu, e senhor, por esta razón,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandado oír e a non vi. ben se vinga por vos en mí.
E se o juízo passar assí, E quer-se Deus vingar assí,
ai eu cativ'! E que será de min? como Ihi praz, per vos en mí.
35.
ti,
DINÍS, Don
[B 531/V 134] I H N I ' . I >un
i . l l / V I:i6]
lililí u i|iic de grad'hoj'ai querría,
Assí me trax coitado ' I i. us c a vos aprougiesse,
e afícad'Amor
I | I H u vos estades, estevsse
e tan atormentado '•.<|n'e por esto me ierría
que, se Nostro Senhor i 1 "i i . n i ben-andante
a ma senhor non met'en cor i|nc por rei nen ifante
que se de mi doia, da mor- di 8 alí adeante
t'haverei prazer e sabor.
nuil iue cambiaría.
Ca viv'en tal cuidado, i I | M iulo que vos prazeiía
come ben sofredor t|nc u vos morassedes, rrorasse,
é de mal aficado ur vus eu viss'e vos fdasse,
que non pode maior,
11 i i i . i me, senhor, toda vía
se mi non val a que en for- pur tan ben-andante
te ponto vi, ca ja de mor- i|iic por rei nen ifants
t'hei prazer e nen un pavor. drs alí adeante
non me cambiaría.
E faco muí guisado,
pois sóo servidor
i '.i, senhor, en gran ben vivería,
da que mi non da grado, • 11 vos vivessedes, vivesse,
querendo-lh'eu melhor r su I que de vos est'entendesse,
ca min nen al, por en conor- i i - i i la-me, e razón faría,
t'eu non hei ja senón da mor- por tan ben-andante
t'ende sóo desejador.
que por rei nen ifante
des alí adeante
non me cambiaría.
Trax; trae; ma: minha; en forte ponto: en má hora; guisado: axei- MUguesse: agradase; ifante: infante; ben andaré: afortunado;
tadamente; conort(o): conforto, consolo, alivio; sóo: son.
,/i/c. 1 con tal de que
52 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M*mH
53
37.
DINÍS, Don I i, ,n
[B548/V151] < • \M\i . u un grave día
Meto femenfa: presto atención, considero,- menfa: minta. /rv: fixo,- ben talhada: ben feita, elegante, fermosa.
54 ,1 O K l A
55
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO
39.
DINÍS, Don I V A N DA GUARDA ..1299-1362...)
[B 572/V 176] i M / V "S|
41. 42.
ESTEVAN FAIÁN (Terceiro cuartel do s. XIII) I '.TliVAN FERNÁNDIZ DE ELVAS
[A 240/B 428/V 40] ( I ins do s. XIII, principiosdo XIV?)
IHM8/V219]
—Vedes, senhor, quero-vos eu tal ben
qual maior posso no meu coracón. » >ue'eu dizer üu verv'agusado:
E non diredes vos por en de non? "que ben e mal sempre ni face ven";
—Non, amigo, mais direi-me outra ren: c verdad'é, per com'end'amí aven
non me queredes vos a mí melhor dua dona, u tod'est'hei oanado,
do que vos eu quer', amigu'e senhor. i .1 de quanto ben na sa fa:e vi
ven end', amigos, tanto mal a min,
—U vos non vejo, non vejo prazer, per que o verv'en meu dan'é provado.
se Deus me valha, de ren, nen de mí.
E non diredes que non ést'assí? I )a sa bondade e seu prez mui loado
—Non, amigo, mas quero-mi al dizer: r sa mesura, nen do seu bon sen
non me queredes vos a mí melhor non mi ven mal, mais dcutro mui gran ben
do que vos eu quer', amigu'e senhor. que eu, amigos, polo mea pecado
na sa fremosa face conhocí;
—Amo-vos tanto que eu mui ben sei por quanto mal end'a min ven d'alí
que non podía máis, per boa fe. está o verv'en meu dan'ccertado.
E non diredes que assí non é? De masel'e grand'afán e cuidado
—Non, amigo, mais al me vos direi: e gran coita que m'aficado ten,
non me queredes vos a mí melhor de tod'este a min non fal ende ren,
do que vos eu quer', amigu'e senhor. por qual doaire (quan ben apostado!)
na sa face fremosa conhocí
con gran beldade, amigos, e assí
en meu dan'é o verv'afacanhado.
E des entón, amigos, entendí
que este vervo, que eu sempr'ouví,
é con verdad'en meu dan'acabado.
Verv(o): adaxio, refrán, proverbio, dito popular; aguisado: axeita-
do, preparado, disposto; face: cara, rostro; aven: acontece, suce-
de,- hei asmado: considere!, estimei, pensei, xulguei; masel(a):
desgraza, infelicidade, sofrimento; afacanhado: exemplificado,
tomado como modelo,- acabado: conseguido, logrado, alcanzado.
58 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHHH»
43. 44.
liSTEVAN TRAVANCA (...1258..
ESTEVAN PÉREZ FROIÁN (...1283-1305)
[B923/V511] |A 185]
Senhor, se o outro mundo passar, I'oís m'en tal coita ten Amor
assí com'aqueste pass'e passei, por vos, dizede-me, senaor,
e con tal coita, com'aquí levei que vos non doedes de mí,
e lev', eno iferno hei de morar en que grave día vos vi
que vos non doedes de mí?
por vos, senhor, ca non por outra ren,
ca por vos perco Deus e sis'e sen,
quando vos vejo dos olhos catar, E pois m'el en tal coita ten
por vos, ai meu lum'e meu ben,
atan muit'aposto, que non ha par,- que vos non doedes de mí,
e ja me trabalhei de os cousir en que grave dia vos vi
e comecei logu'entón a riír que vos non doedes de mí?
e er filhei-me logu'i a chorar,
corno homen desemparado d'Amor Ai coita do meu cor acón!
e de vos, ai fremosa mia senhor, Dizede, se Deus vos perdón,
non sei como esto podess'endurar! que vos non doedes de mí,
en que grave dia vos vi
E ja que vos no iferno falei, que vos non doedes de mí?
senhor fremosa, e na coita d'aquí
que por vos hei, vedes quanto entend'i,
Ai lume destes olhos meus!
e quanto é daquesto mui ben sei
Dizede-mi agora, por Deus,
que ala non podaría haver tal que vos non doedes de mí,
coita qual sofrí, tan descomunal,
en que grave dia vos vi
e sofr', e nunca por vos acorr'hei, que vos non doedes de mí?
ca vedes, mia senhor, porque non lo hei:
porque fez Deus vosso corpo atal
en que nunca pode home veer mal,
nen saberá, mais eu gran pavor hei
que vo-lo demandará por min Deus,
pois eu morrer, ai lume destes meus
olhos, que sempre máis que min amei.
Iferno: inferno,- perco: perdo; ja me trabalhei de: xa me esforcei
en, xa me empeñei en; cousir: observar, (ad)mirar, examinar,-
acorr(o): socorro, axuda, amparo.
60 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO ,. ANIOLOXÍA
61
45.
FERNÁN FERNÁNDEZ COGOMINHO i ' N A N FERNÁNDEZ COGOMINHO
(...1253-C.1277)
[B 362]
'• • < i "i i m'ora preguntar
Ai mia senhor, lume dos olhos meus! inni'i .imigos, por que ptrdí
U vos non vir, dizede-mi, por Deus, u; c dixi-lhis assí,
que farei eu, que vos sempre amei? ni u non pudi máis negar:
.1 mía sobrinha mi tolheu
Pois m'assí vi, u vos vejo, morrer, ( i sen, por que ando sandeu.
u vos non vir, dizede-ni'üa ren:
que farei eu, que vos sempre amei? 1 >i u -11 hen quiser meu coracón
..ilicr, por que ensandea,
Eu, que nunca outren soubi servir l'irv,nnte-me, ca ben logu'i
senón, senhor, vos e, u vos non vir, l l n di reí eu assí entón:
que farei eu, que vos sempre amei? ;i mía sobrinha mi talheu
o sen, por que ando sandeu.
Outren: outra persoa. Vieron: viñeron; sandeu: louco, insensato; ensandecí: enlouquecí.
62 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M/vmlr.»
47. 48.
FERNÁN FIGUEIEA DE LEMOS (...1258-1285. i i I - N A N GARCÍAESGARAVUNHA(...1230-1251)
[B46] | A I l l í/B235]
49. .
FERNÁN GARCÍA ESGARAVUNHA I I UNAN GONgÁLVEZ; DE SEAVRA (...1258.
[A 126/B241] | A 210]
51. M.
FERNÁN GONgÁLVEZ DE SEAVRA l i U N A N GONgÁLVEZDE SEAVRA
[A 214] (e 389)]
Se hei coita, muito a negó ben, Minios me preguntan, per boa fe,
pero que m'hei a do mundo maior [ • i * v.imtas q u e n o n devían fazer,
por vos; mais hei de vos tan gran pavor i ' i , llics diga por quen trob', ou qual é.
que vos direi, mía senhor, que mi aven: I i>ni en hei a todos a dizer
hei gran coita; de máis hei a jurar • .1 non saberán quen é mia senhor,
que non hei coit'a quen me en preguntar. I H - I mí, en tanto com'eu vivo for.
A vos non ous'a gran coita a dizer I n I lio dizer non sería mia prol;
que hei por vos eno meu coracón,- • ríos, pois, mi o terrían per mal,
e con pavor, assí Deus me perdón, • I lio dissesse; e des i per fol
que hei, senhor, de vos pesar fazer: ino terrían; e digo-lhes eu al:
hei gran coita,- demais hei a jurar o.i non saberán quen é mia senhor,
que non hei coit'a quen me en preguntar. por mí, en tanto com'eu vivo for.
53.
FERNÁN PADRÓN i i i- 1 N A N PÁEZDETAMA-ANCOS (...1204?-1242.
(Meados ou terceiro cuartel do s. XIII) IB 771
[A 285/B 976/V 563]
Vnlrs, senhor, pero me mil fazedes,
Se vos prouguess', Amor, ben me devía inmtr'eu viver, ja vos senpre seredes,
cousimento contra vos a valer, senhor fremosa, de mí poderosa.
que mig'havedes filhada perfía
tal que non sei como possa viver I'rio me mal fazedes cada día,
sen vos, que me teedes en poder nicntr'eu viver, seredes teda vía,
e non me leixades noite nen día. senhor fremosa, de mí poderosa.
Por esto faz mal sen queri s'en vos fia, l'rr como quer que vos de mí facades,
com'eu, que houvera end'a morrer ni.•nt.r'eu viver, vos quer'eu que sejades,
por vos, Amor, en que m'eu atrevía senhor fremosa, de mí poderosa.
muit', e cuidava con vosc'a vencer
a que me vos fezestes ben querer,-
e falistes-me u vos mester havía.
55.
16.
FERNÁN PÁEZ DE TAMALANCOS I-MINAN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS
[B78]
(l'rimeira metade cb s. XIII)
Gran mal me faz agora'1-Rei
que sempre serví e amei, I'.i i Deus, senhor, era tenh'eu guisado
porque me parte d'u eu hei ik' viver mal, quan:'houver a viver,
prazer e sabor de guarir. i .1 non quer Deus, icn vos, nen meu pecado
Se m'eu da Marinha partir, « | i i c me queirades jer ren entender
non poderei alhur guarir. com'eu estou nui preto de morrer,
e mui longi d'cír vosso mandado!
Muit'é contra mí, pecador,
el-rei, forte e sen amor, IV-ro sempre vos en serví de grado,
porque me quita do sabor • > tnelhor que eu soubi de fazer;
e grande prazer de guarir. r de todo al do mundo foi leixado.
Se m'eu da Marinha partir, l;, vos non queredes mentes meter
non poderei alhur guarir. com'eu estou mui preto de morrer,
e mui longi d'cír vosso mandado!
57. 58.
FERNÁN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS FERNÁN RODRÍGtEZ DE CALHEIROS
[B62] [B68]
Pero que mia senhor non quer Ja m'eu quisera leixa: de trobar,
que por ela trobe per ren, se me leixass'a que ni o faz fazer,
nen que Ihi diga quan gran ben mais non me quer laxar ergo morrer.
Ihi quero, vel en meu cantar, E quer leixar-m'en seu poder d'Amor
non a leixarei a loar. atan falso nen atan traedor
E pois, quan do a vir, rogar- que nunca punha er^u'en destroír
Ih'-ei por Deus que Ihi non pes en. o que é seu, e que non ha u Ih'ir.
E non Ihi devi'a pesar, Eu que non hei u Ih'ir, que a tornar
ante Ihi devi'a prazer, non haja a el e ao sea poder,
cuido-m'eu, por homen dizer nunca del pudi nen un ben haver,
déla ben e po-la servir, ca non quis Deus, nen el, nen mia senhor!
mais devía-lho a gracir. Ante me faz cada díi peor,
E a mí, por mi o consentir, e non atendo de m'én ben víir:
me pode por jamáis haver. con tod'esto non Ihi posso fugir.
Se m'ela consentir quiser A quen Deus quisesse o poder dar
aquesto que Ih'eu rogarei, de Ihi fogir, muit'estaría ben,
que a servia, gracir-lho-ei, ca de mil coitas, en que homen ten,
entanto com'eu vivo for; se guardaría, daquel desleal
e querrei-lhe a grand'amor. ond'homen non pode haver ergo mal.
E po-la haver eu melhor, E d'Amor nunca home leal vi,
nunca Ihi ren demandare!. e vejo eu muitos queixar con mí.
Ca, coido-m'eu, de demandar Por quantos eu vejo d'Amor queixar,
que non pode ja máis seer se ar visse quen se loasse en,
o por que home a seu poder ben mi o podía desdizer alguén
serv'e se non trabalha d'al. do que del digo; mais non ha i tal
Se alí cousimento val a que u eu veja d'Amor dizer al
ou i conhocenca non fal, se non quant'eu digo que padecí,
que ha i pedir que fazer? sen ben d'amor que nunca eu prendí.
Gracir: agradecer; demandar: pedir, preguntar,- servia: sirva; con-
hocenca: coñecemento. Ergo: excepto, salvo, a non ser; prendí: tomei, recibín.
75
59.
(til
FERNÁN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS REÚNAN VELHO (Seguida metade do s. XIII)
[B71]
•S/B 435/V 47]
Que mal matei os meus olhos e mí, ' n i mi'cu de vos, mia seihor, receei
que non tornei a mía senhor veer, i \, de-lo día en que vos vi,
e Ihi mentí de quanto Ih'ar houv'i: • l i rn-mi ora que mi o ajuisa assí
nunca per mí ja máis dev'a creer. Nostro Senhor, como meu receei:
Pero, que val? Ca nunca eu lezer ile vos casaren. Mais sei üa ren,
ar pud'haver, des que m'eu d'alá vin. se assí for: que morierei por en!
E, que me val quand'eu i non tornei I sempr'eu, mia senhory esto temí
u Ihi conven? Hoera de tornar que m'ora dizen de vos i veer;
sen a ousar veer. Que Ihi direi? iles que vos soubi mui gran beii querer,
Perqué o fiz, non me poss'én salvar. per boa fe, sempr'eu estD temí:
Mais Deus senhor a leixe perdóar de vos casaren. Mais sei ua ren,
a min, se non, conselho non me sei. se assí for: que morerei por en!
Que coita tal, por eu buscar perdón E sempr'end'eu, senhor houvi pavor,
ou outro ben, deví'a demandar,- des que vos vi e convosco falei
ca assí faz quen erra sen razón, e vos dix'o grand'amor que vos hei;
com'eu errei, que me non poss'achar e, mia senhor, daquest'hei eu pavor:
nen un conselho bóo que filhar, de vos casaren. Mais sei üa ren,
porque non fiz seu mandado entón. se assí for: que morrerei por en!
61. (,.
FERNANDO ESQUÍO FERNANDO ESQUIÓ
(Fins do s. XIII e inicios do s. XIV) |B 1296/V 900]
[B 1294]
Senhor, por que eu tant'a:án levei,
gran sazón ha, por Deus, que vos non vi
Amor, a ti me venh'ora queixar
de mía senhor, que te faz enviar c pero muí longe de vos nvi,
nunca aqueste verv'antig'achei:
cada u dormio sempre m'espertar longe d'olhos, un longe de coracon .
e faz-me de gran coita sofredor.
Pois m'ela non quer veer nen falar,
A minha coita, por Deus non ha par
que me queres, Amor?
que por vos levo sempr'e levareí,
Este queixume te venh'or dizer: e pero mui longe de vos moreí^
nunca pude este verv'anag'achar :
que me non queiras meu sonó tolher "Quan longe d'olhos, tan longe de coracon .
pola fremosa do bon parecer
que de matar home sempr'ha sabor.
Pois m'ela neún ben quiso fazer, E tan gran coita d'amor hei migo
que o non sabe Deus, mal pecado!,
que me queres, Amor? Pero que vivo muit'alor.gado
de vos non acho este verv'antigo:
Amor, castiga-te desto, por en 'Quan longe d'olhos, tan longe de coracon .
que me non tolhas meu sonó por quen
me quis matar e me teve en desden
e de mia morte será pecador.
Pois m'ela nunca quiso fazer ben,
que me queres, Amor?
63. í.4.
GALISTEU FERNÁNDIZ (Século XIII) i ilL PÉREZ CONDE (...E,69?-1286.
[B 1111/V701] | U 1529]
Dizen-mi ora que nulha ren non sei Quer-mi a mí üa dona nal,
d'home coitado de coita d'amor, come se mi quisess'eu b;n,
e desta coita soo sabedor por que houvesse por m: mal
por aquesto, que vos ora direi: ou eu por ela algún ben.
pela mia coita entend'eu mui ben Pois Ih'eu non quero rrul nen ben,
quen ha coita d'amor e que Ih'avén. por que mi ha ela a que:er mal?
65. •o».
GIL SÁNCHEZ (...1207-1236) IlíOMEZ GARCÍA (...1275-1286)
[B48] P|l»y24/V512]
67.
JOAN AIRAS (Segunda metade do s. X I I I ) |)AN AIRAS
[B 945/V 533] '/v s;i7]
Muitas hei, hei cuidad'e sen mi fal; I us que mui coitados sol
e fago muito cantares, en tal • I i mor, desejan a morrer,
que perca coitas, e dizen-mi mal; m.us cu, assí Deus mi pardón,
mais muitas coitas mi os fazen fazer, • i n r i i.i gran sazón viver,
porque sempr'atend'liaver beii
e tantas coitas, quantas de sofrer
da dona que quero gran ben.
hei, non as posso en un cantar dizer.
69. 70.
JOAN AIRAS OÁN AIRAS
[B 950/V 538]
Ouco dizer dos que non han amor I K-sej'eu ben haver de m:a senhor
que tan ben poden jurar que o han, m.iis non desej'haver ber déla tal,
ant'as donas, come min ou melhor; por seer meu ben, que sea seu mal;
inais pero o juren non Iho creerán, r por aquesto, par Nostro Senhor,
ca nunca pod'o mentiral tan ben non quería que mi fezesse ben
jurar come o que verdade ten. 1 11 que perdesse do seu rulha ren,
r;i non é meu ben o que seu mal for.
Ben juran eles que as saben amar,
senón que non bajan délas prazer; Ante cuid'eu que o que seu mal é
mais, que Ihis val de assí jurar?; que meu mal ést', e cuíco gran razón;
pero o juren non Iho querrán creer, por en desejo no meu ccracóii
ca nunca pod'o mentiral tan ben haver tal ben déla, per boa fe,
jurar come o que verdade ten. en que non perca ren de seu bon prez
nen Ih'ar diga nulh'horr.e que mal fez,
e outro ben Deus déla non mi dé.
E ja eu muitos namoracos vi
que non davan nulha ren por haver
sas senhores mal, pois ;i si prazer
fazían, e por esto dig'assí:
se eu mia senhor amo polo meu
ben e non cato a nulha ren do seu,
non am'eu mia senhor, mais amo mí.
Mentiral: mentiroso.
86 87
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS P«ui M M * N I ANIOLOXlA
71.
JOAN AIRAS t l A N AIRAS
[B957/V544] n / V S47]
Sr A podess'alongar
< I uatro légoas de Crecente,
c nos braco-la filhar,
No antepenúltimo verso deberase sobreentender un verbo 'dicen apertá-la fortemente,
di': "E aquel que a quixer xulgar con razón (dirá): os días...".
88 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO • • u* AMO*. ANTOLOXÍA 89
74.
JOAN DE GAIA ...1287?-c. 1330) PAN FERNÁNDEZ DE^RDELEIRO
[B 1450/V 1060] ( l ' i mieira metade do s. XV)
| U I328/V934]
Meus amigos, pois me Deus foi mostrar
a mía senhor, que quero muí gran ben, A nú dizen quantos amips hei
trobei eu sempre polo seu amor por que vivo tan muit'enPortugal
e meu trobar nunca me valeu ren '„ muit'ha ja que non fig'i mía prol.
contra ela, mais vedes que farei: I )igo-lhis eu como, e voseu direí,
pois me non val trobar por mía senhor, nicus amigos, non mi o ¿igades sol,
oimais quer'eu ja leixar o trobar r¡i mia prol é de viver euu vir
vcl Oa vez a que vi por nieu mal.
E buscar outra razón, se poder,
per que possa esta dona servir I, a est'hoje, quaiito beneu hei,
e veerei se me fará sequer aen me digades, amigos, i al,
algüa ren, per que possa partir ca enquant'eu poder veer os seus
muí grandes cortas do meu coracón, olhos, meu daño ja nunca tareí;
e ser que assí me conselhará mais mía gran prol vedes por que pai
o meu amigo, que me gran ben quer. ca me querrá matar se n en partir
esta gran coita que me nunca tai.
Ca doutra guisa non posso haver i
conselho ja per esta razón tal,
ca eu, amigos, da morte pret'estou,
se m'a esto Nostro Senhor non val,
pero da mort'hei sabor, a la fe,
ca, se morrer, dirán que me matou
a melhor dona que eu nunca vi.
Fig(e): fixen.
92 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO
76. 77.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE (...1239-J'Vn JOAN GARCÍA DE GUILHADE
[A229/B419/V30] | A 230/B420/V31-32]
78. .
JOAN GARCÍA DE GUILHADE DAN GARCÍA DE GUILHADE
[A 233/B 423/V 35] 14/B424/V36]
80. 81.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE JOAN GARCÍA DE GUILHADE
[A 236] |A 237]
Se m'ora Deus gran ben fazer quisesse, Estes meus olhos nunca perderán,
non m'havía máis tant'a fazer: senhor, gran coita, mentr'eu vivo for.
leixar-m'aquí, u m'ora'stou, viver. E direi-vos, fremosa mia senhor,
E do seu ben nunca m'el outro desse! destes meus olhos a coita que han:
Ca ja sempr'eu veer ía d'aquí choran e cegan quand'alguén non veen,
aquelas casas u mía senhor vi, e ora cegan per alguén que veen.
e catá-la ben, quanto m'eu qxxissese.
Guisado teen de nunca perder
Par Deus, senhor, vicoso vivería meus olhos coita e meu coragón.
e en gran ben e en mui gran sabor E estas coitas, senhor, minhas son;
veé-las casas u vi mia senhor. mais-los meus olhos, per alguén veer,
E catara-la quant'eu cataría! choran e cegan quand'alguén non veen,
Mentr'eu daquesto houvess'o poder e ora cegan per alguén que veen.
d'aquelas casas que vejo veer,
nunca en ja os olhos partiría! E nunca ja poderei haver ben,
pois que Amor ja non quer, nen quer Deus.
D'aquí vej'eu Barcelos e Faría, Mais os cativos destes olhos meus
e vej'as casas u ja vi alguén, morrerán sempre por veer alguén:
per boa fe, que me nunca fez ben. choran e cegan quand'alguén non veen,
Vedes por que: porque x'o non quería. e ora cegan per alguén que veen.
E pero sei que me matará'mor,
enquant'eu fosse d'aquí morador,
nunca eu ja del morte temería.
82.
II.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE II ) A N GARCÍA DE GUILHADE
[A 239] |H I I 7 / V 28]
Esso mui pouco que hoj'eu falei \ r i m'eu destes olhos meus,
con mía senhor, gradecí-o a Deus; muís ora, se Deus mi perdón,
e gran prazer virón os olhos meus, ¡iii n i Ihis ben de coracón;
mais do que dixe gran pavor per hei, • ' K s oimais quer'amar Deus,
ca me tremía'ssi o coracón r.i mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!
Tan gran sabor houv'eu de Ihe dizer Si-inpre m'eu d'Amor queixarei,
a mui gran coita que sofr'e sofrí « .1 sempre mi dele mal ven;
por ela; mais tan mal-día nací, ni.lis os meus olhos quer'eu ben,
se Ih'o hoj'eu ben non fiz entender, r 1.1 sempre Deus amarei,
ca me tremía'ssi o coracón ca mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!
Ca nunca eu falei con mia senhor, l;, mui gran queixum'hei d'Amor,
senón mui pouc'hoj',- e direi-vos al: ra sempre me coita sol dar;
non sei, se me Iho dixe ben, se mal, mais os meus olhos quer'amar
mais do que dixe, estou a gran pavor, e quer'amar Nostro Senhor,
ca me tremía'ssi o coracón ca mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!
84. H.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE > A N LOBEIM (...1258-a. 1304)
[B(748 bls )/V351] [B246]
Vi hoj'eu donas muí ben parecer IV\uitos que mi oen loar mía senhor
e de muí bon prez e de mui bon sen r lalar no seu ben e no seu prez
e muít'amigas son de todo ben, ilizcn eles quealgüu ben me fez;
mais düa moca vos quero dizer: e digu'eu: o ben do mundo melhor
me fez e faz, assí Deus me perdón,
de parecer venceu quantas achou
üa moca que x'agora chegou. desejar, mais en outra guisa non.
Chorand'entón dos olhos meus, Preto fui en, que podera chegar,
con tanto ben desejava al! ,-euousasse, ced'u ela é;
E sofro agora muito mal; inais houvi gran coita, per boa te,
e non querría máis a Deus e pois d'alí me non ousei quitar:
de Ihe falar e a veer choiei tan muito desees olhos meus
e nunca outro ben haver. que non vi ren e chamei muito Deus.
88.
JOAN LÓPEZ DE ULHOA I i H'I-ZDEULHO/
¡A206/B357]
Nostro Senhor, que non fui guardado I u V i i , senhor, roguei aDeus por mí
d'eu en tal tempo com'este viver, i ..... u ilcsse de vos ben, e non quer.
que o que soían por ben teer i n .|iu-io-lh'al rogar e, país souber
ora o teen por desguisado. l l i ' . i l rogo, al me dará logu'i,
Que este mund'é ja tornad'en al < .1 Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
que todo prez teen ora por mal! cíe vos, e cuido que mi o dé por en.
A que mal tempo eu soo chegado!
Que mal fui eu desaventurado I i" i .icjuesto quero eu provar
que en tal tempo fui ben querer I )rus, ca muit'ha que Ihe por al roguei
atal dona, de que non poss'haver il vos, senhor; mais ora veerei
ben, e por que ando mui coitado! • i ne ten prol de o assí rogar,
E as gentes, que me veen andar cu Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
assí coitado, van en posfacar de vos, e cuido que mi o dé por en!
e dizen: «Muit'anda namorado».
Pois assí é que in'el sempre deu al,
E de min han ja mui posfacado t al desej'eu no meu coracón,
porque saben ca Ihe quero gran ben, 1 1 igar-lh'-ei est', e cuidará que non
que me devían a precar por en, será meu ben, e dara-mi-o por mal,
e por en sóo máis pouco precado; ca Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
e viv'en coita, nunca maior vi, de vos, e cuido que mi o dé por en!
e mía senhor non me quer valer i,
e assí fiquei desamparado.
E esta coita ten-me chegado
a morí', e non guarrei per niun sen,
pois mia senhor non quer por mí dar ren,
de que eu sempre andei engañado.
E moir'e, pois preto da mort'estou,
muito me praz, que enfadado vou
des te mundo que é mal parado.
Posfafar: falar mal, inxuriar, murmurar,- parado: amparado, con-
servado.
106 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS >AUL«^H|| 1O7
90.
• I.
JOAN MÉNDIZ DE BRITEIROS (... 128S I .u I (HAN MÉNDIZ DE BRITEIROS
[B861/V447] '/V449]
Eia, senhor, aque-vos min aquí! i i i.inhomal e estranho pesar
Que coita houvestes, ora, d'enviar t liojr o meu de quantos outros son
por min? Non foi se non por me matar, i i i i 11 unido ja, pois á mia senhor non
pois todo meu mal tgedes por beii: pi.i. i|ueeu moira, máis quer que assí
por en, senhor, máis val d'eu ir d'aquén 11 n .1 viver a gran pesar de min.
ca d'eu ficar, sen vosso ben fazer, I p<ir aquesto, assí Deus me perdón,
I1 u 111 o m'é grave de viver e non
de máis haver esses olhos veer PUSSO viver se est'hei a passar.
e desejar o vosso ben, senhor,
de que eu sempre foi desejador, I, por en, sempre todo m'estranhar
e meus desejos e meu coracon ilrvi'aquesto con mui gran razón,
nunca de vos houveran se mal non,- pois as mias coitas o meu coracón
e, por est', é milhor de m'ir, par Deus, sofrer non pode, máis sei que, des i,
lauto sofresse com'eu sofr'aquí.
u eu non possa poer estes meus Hei a viver sen grad'e, des entón,
olhos nos vossos, de que tanto mal viv'en pesar: por en meu coracón
me ven, senhor, e gran coita mortal non pode ja tanto mal endurar.
me vos destes eno coracón meu,
e, mia senhor, pero que m'é mui greu,
nulh'home nunca mi o estraiará.
92. U|
JOAN MÉNDIZ DE BRITEIROS N NÚNEZCAMA1SEZ
[B 867/V 453] ¡A I U/N 2,2,6]
Vistes tal cousa, senhor, que mi aven lid)'.' 1 ' i a eu mía senhor,
cada que venho convosco falar? i " ' i I K'us, que me fezess; ben;
Sol que vos vejo, logu'hei a cegar, M I . u - , liei déla tan gran pivor
que sol non vej', e que vos venha ben, ' I u. I he non ouso falar rm
pois mi assí cega vosso parecer, con medo de se m'assanhar
se ceg'assí quantos vos van veer! r me non querer pois falar.
Vosso parecer faz a min entón, I'oís me Deus tal ventura deu
senhor, cegar, tanto que venh'aquí que m'en tamanha coita ten
por vos veer, e logu'eu ceg'assí .imor, ja sempre serei seu
que sol non vej', e que Deus vos perdón, mais non a rogarei por en,
pois mi assí cega vosso parecer, con medo de se m'assanhar
se ceg'assí quantos vos van veer! e me non querer pois falar.
96.
.
JOAN SOAIREZ SOMESSO ...1223-1230. JOAN SOAIREZ SOMESS3
[A 14/B 107] | A >,6/K 119]
Quero-vos eu ora rogar Minio per dev'a gradecer,
por Deus, que vos fez, mia senhor, i u i'.und'agora meu cuidar|
non catedes o desamor ,i I k'iis, a quen faz ben querer
que rn'havedes, nen o pesar •.riihor, con que pode fala:
que vos eu faco en vos querer en Ihe sa coita descobrir.
ben; e devede-lo sofrer Mais este ben, por non mentir,
por Deus e por me non matar. non vo-lo quis el a min dtf;
Ca nunca vos eu rogarei inais fez-m'atal senhor h;ver
por outra ren, mentr'eu viver, ilc que m'hoxive sempre aguardar,
senón que vos jac'en prazer, des que a vi, de m'entencfcr
por Deus, senhor, esto que sei qual ben Ihe quero, e de jrovar
que vos agora é pesar; se me quería consentir
ca vos pesa de vos amar quan pouco quer, sol de ffii oír
e eu non posso end'al fazer. a cuita que me faz levar.
Ca se eu houvesse poder Ca ja toda per nulha ren
de qual dona quisess'arnar, non na pedería saber
atal senhor fora fílhar per min; nen ar sei hoj'eii quen
onde cuidasse ben haver,- mi a toda podesse creer,
mais de vos nunca o cuidei mentre me viss'assí and;ir
haver, senhor, mais havé-l'-ei, viv'ontr'as gentes, e falaí,
mentr'eu viver, a desejar. e d'atal coita non morreí,
E sabedes, des que vos vi, de qual, desejando seu ben,
mia senhor, sempr'eu desejei me faz o seu amor sofreí,
o vosso ben, e vos neguei ca de mEor morreu ja'lguén;
meu cor dest', e vo-1'encobrí. mais Deus me faz assí viver
Mais agora ja por morrer, en tan gran coita, por mostrar
se vos pesa, ou por viver, per min ca xe pod'acabar
se vos prouguer, vo-lo direi. quant'el no mundo queí fazer.
14 1 15
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAL MI AMOR. ANTOLOXÍA
98. w,
JOAN SOÁIREZ SOMESSO 11 >AN SOÁIREZ SOMES!0
[B 106]
| U 124]
Üa donzela quig'eu mui gran ben, ( ) i . i nonposs'eu ja creer
meus amigos, assí Deus me perdón. I|IK- homen per coita d'arfor
E ora ja este meu coracón morreu nunca, pois na mllor
anda perdudo e fora de sen viv'eu que pod'Amor faz< r
por üa dona, se me valha Deus, lia ver a nulh'homen per ]en'
que depois virón estes olhos meus, »• pois eu vivo, non sei qven
que mi a semelha mui máis doutra ren. podesse nunca del morre-
Porque a donzela nunca verei, li gran medo soía haver
meus amigos, enquanto eu ja viver, ile morrer eu por mia sei '
por esso quer'eu mui gran ben querer máis, Deu-lo sab', este pivor
a esta dona, en que vos falei, todo m'ela fezo perder;
que me semelha a donzela que vi. ca por ela conhosqu'eu ten
E a dona servirei des aquí, que, se Amor matass'alg11611'
pola donzela que eu limito amei. non leixaría min viver.
Porque da dona son eu sabedor, Pero faz-m'el tanto de rr1^
meus amigos, assí veja prazer, quanto Ih'eu nunca podr rel
que a donzela en seu parecer contar, enquanto vivere:'
semelha muit', e por end'hei sabor pero me nunca punh'en a^
de a servir, pero que é meu mal. senón a mia coita dizer.
Serví-la-ei, e non servirei al, E quen-quer poderá enttnc^er
por a donzela, que foi mia senhor. que gran coita per ést'at a ^-
100.
101.
JOAN SOÁREZ COELHO (...1235-1279...) JOAN SOÁREZ COELiO
[A 164/B317]
| A 165/B317 bls ]
Non me soub'eu dos meus olhos melhor Nunca coitas de tantas guisas vi
per nulha ren vingar ca me vinguei. como me fazedes, senlnr sofrer,-
E direi-vos que mal que os matei: r non vos queredes de nin doer
levei-os d'u vejan sa senhor. e, vel por Deus, doede-vos de mí!
E fiz seu mal e do meu coracón Ca, senhor, moir', í vedes que mi aven:
por me vengar deles, e por al non. se vos alguén mal <iuer, quero-lh'eu mal,
e quero mal quantos vos queren ben.
Ca me non podían, per nulha ren,
sen veé-lo mui bon parecer seu, E os meus olhos, con que vos eu vi,
fazer gran mal. Mais, que Ihes ar fiz eu? mal quer', e Deus que me vos fez veer,
Levei-os d'u a viían por en. e a morte que me leixs viver,
E fiz seu mal e do meu coracón e mal o mundo por quint'i nací.
por me vengar deles, e por al non. Ca, senhor, moir', ; vedes que mi aven:
se vos alguén mal quer, quero-lh'eu mal,
E na sazón que Ihes eu entendí e quero mal quantos vos queren ben.
que eles havían de a veer
maior sabor, pero me de fazer A mia ventura quer'eu mui gran mal,
mui grave foi, levei-os eu alí. e quero mal ao meu ccracón,
E fiz seu mal e do meu coragón e tod'aquesto, senhor, coitas son;
por me vengar deles, e por al non! e quero mal Deus porque me non val.
Ca, senhor, moir', e vedes que mi aven:
E na venganga que deles prendí, se vos alguén mal quer, quero-lh'eu mal,
gran mal per fiz a eles e a mí. e quero mal quantos vos queren ben.
102. 103.
JOAN SOÁREZ COELHO U )ÁN SOÁREZ COELKO
[A 166/B318] A 167-168/B319]
Atal vej'eu aquí ama chamada As graves coitas, a quer as Deus dar
que, de-lo día en que eu nací, i|iicr e o mal d'amor, grin ben faría
nunca tan desguisada cousa vi, si- Ihe desse (pero non lie daría)
se por Oa destas dúas non é: con quen ousasse en sa> coitas falar,
por haver nom'assí, per boa fe, rii tal guisa que Iho nou entendesse
ou se Iho dizen porque ést'amada, con quen o falasse, e qie se doesse
del; máis non sei de Deus se podería.
ou por fremosa, ou por ben talhada. Pero sei ben, aquant'é meu coidar,
Se por aquest'ama dev'a seer, a quen esto desse, ca Ite daría
é-o ela, podede-lo creer, máis longa vida, e que Lh'i faría
ou se o é po-la eu muit'amar, daquelas coitas haver náis vagar.
ca ben Ihe quer'e posso ben jurar: E non sei al per que sen non perdesse
poi-la eu vi, nunca vi tan amada. quen máis houvesse, e cedo non morresse;
e per esto cuido que vivería.
E nunca vi cousa tan desguisada Destas coitas eu podía falar
de chamar home ama tal molher come quen as padece cada día,-
tan pastorinh', e se Iho non disser máis non é tempo ja, nen me valría.
por tod'esto que eu sei que Ih'haver: Máis guarde-se quen se poder guardar,
porque a vej'a todos querer ben, e non s'esforce en senlior que prendesse,
ou porque do mund'é a máis amada. a melhor, nen que melhor parecesse
deste mundo, ca peor Ih'i faría.
E oíde como vos eu disser,
que, pero me Deus ben fazer quiser, En tan grave día senhor filhei
sen ela non me pode fazer nada! a que nunca "senhor" chamar ousei.
De esta coita nunca eu vi maior:
morrer, e non Ih'ousar dizer "senhor".
Ca, de pran, moiro, querendo-lhe ben,
pero non Ih'ous'én dizer nulha ren.
Ca dizé-lo cuidei ou a morrer,
e pois-la vi non Ih'ousei ren dizer,
Pastorinh(a): mociña, ca por máis mia prol tenho de morrer!
120 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUKI M ANTOLOXÍA
121
104. III 1 )
JOAN SOÁREZ COELHO |( » A N SOÁREZ COELHO
[A 175/B326] | A I /f,/B 327]
Deus que mi hoj'aguisou de vos veer |)rsmentido m'ha'qui un trobador
e que é da mia coita sabedor, i l u ( |no dixi da ama sen razón,
el sab'hoje que con mui gran pavor • Ir i misas pero, e de cousas non;
vos digu'eu est', e ja hei de dizer: ni.lis u mentí, quero-mi-o eu dizer:
«Moir'eu, e moiro por alguén. u non dixi o meo do parecer
E nunca vos máis direi en». que Ihi mui bóo deu Nostro Senhor.
L
123
122 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO i i ,., A«on. ANTOLOXÍA
106. 107.
JOAN SOÁREZ COELHO |i )/\ VÁSQUIZ DE TALVEIRA (...1286...)
[A 178/B329] | A ,'45/B 433/V 45]
Dizen que digo que vos quero ben, I síes que ora dizen, mía senhor,
senhor, e buscan-me convosco mal; (|iii' saben ca vos quer'eu muí gran ben,
mais rog'a Deus, senhor, que pod'e val pois en nunca per mí souberoii ren,
e que o mund'e vos en poder ten: i|iicrri'agora seer sabedor:
se o dixe, mal me leixe morrer, per quen o poderoii eles saber,
se non, senhor, quen vo-lo foi dizer! pois mi o vos nunca quisestes creer?
E venh'a vos, chorando destes meus (. ;¿i, mia senhor, sempre o eu neguei
olhos con vergonha e con pavor quant'eu mais pude, assí Deus me perdón,
e con coita que hei desto, senhor, e dizen ora quantos aquí son
que vos disseron, e rog'assí Deus: que o saben. Mais, como saberei
se o dixe, mal me leixe morrer, per quen o poderon eles saber,
se non, senhor, quen vo-lo foi dizer! pois mi o vos nunca quisestes creer?
108.
JOAN ZORRO (Fins do s. XIII) PAO BOLSEIRO (Terceiro cuartel do s. XIII)
[B 1115P-1152YV754] |HI076/V667]
ai mia senhor velida! des que vos vi, nen mi fal gran pesar;
m;,is non mi valha o que pod e val,
En Lixboa, sobre lo ler, se hoj'eu sei onde mi venha ben,
barcas novas mandei fazer, ai mia senhor, se mi de vos non ven.
ai mia senhor velida!
Non mi fal coita, nen vejo prazer,
Barcas novas mandei lavrar senhor fremosa, des que vos amei;
e no mar as mandei deitar, mais a gran coita que eu por vos hei
ai mia senhor velida! h Deus, senhor, non mi faca lezer,
se hoj'eu sei onde mi venha ben,
Barcas novas mandei fazer ai mia senhor, se mi de vos non ven.
e no mar as mandei meter,
ai mia senhor velida! Nen ren non poden veer estes meus
olhos no mund'ond'eu haja sabor,
sen veer vos, e non mi val Amor;
nen mi valhades vos, senhor, nen Deus,
se hoj'eu sei onde mi venha ben,
ai mia senhor, se mi de vos non ven.
110.
LOPO (Segundo cuartel do s. XIII) !.OURENCO (Segundo tf*> do s' XIII)
[B 1112/V 703] ||U102/V693]
E non ach'eu razón e por est'é, Porque vos íoion, mía sc^or, casar
por que m'hei de guardar e de temer e non ousades, vos, dize ™ •
de mi o saberen, mais po-la veer por en, senhor, assí Deu> mi paidon,
moir', e gran temp'ha ja, per boa fe, máis mi valera ja de m^tar
que non fui i, e por esto mi aven: eu
quale mi
nonDeus
vira quisf
atan £ian
vosPesal
amostra,
por non saberen a quen quero ben.
113. 114.
MARTÍN MOXA MARTÍN MOXA
[B 892/V 476] [B 895/V 480]
116. 117.
MARTÍN PADROZELOS MARTÍN PÉREZ ALVÍN (...1292-1326...)
(Segunda metade do s. XIII) |B 1055/V 645]
[B 1247/V 852]
Senhor, non poss'eu ja per nulha ren
Deus, e que cuidei a fazer? ns meus olhos desses vossos partir,
Quando m'eu da térra quitei r, pois assí é, que agora d'ir
u mia senhor vi, baratei .1 u vos non vejan, sei eu mui ben
mal porque o fui cometer, que non poden os meus olhos veer,
ca sei que non posso guarir u vos non viren, d'al veer prazer.
per nulha ren, se a non vir.
Deus, e que cuidei a fazer? Ii non poss'eu os meus olhos quitar
desses vossos, que virón por meu mal,
Sandice devía perder, e, por m'end'eu nunca atend'al,
amigos, por quanto provei tal ventura mi quis a min Deus dar
de m'end'alongar e direi- que non poden os meus olhos veer,
-vos máis: non no posso sofrer u vos non viren, d'al veer prazer.
e cuido sempre tornar i;
e fiz, por quanto m'én parti, E non poss'eu partir os olhos meus
sandic', e devía perder desses vossos, nen o meu coracón
nunca de vos e, pois, mia senhor, non
o corpo, ca non outr'haver atend'end'al, creed'esto, por Deus:
ced'aqueste; eu mi o busquei que non poden os meus olhos veer,
mui ben, e lazerá-lo-ei, u vos non viren, d'al veer prazer.
ca sei ca non posso viver
polo que fiz; e assí é, Pois que al non desejan a veer,
que perderei, per boa fe, Deus vos Ihis mostré ced'a seu prazer.
o corpo, ca non outr'haver.
ir»
118. MARTÍN SOÁREZ (c.!200-c. 1260)
MARTÍN PÉREZ ALVÍN |A -U>/B 158]
[B 1058-1059/V 648-649]
- nlior fremosa, pois me non queredes
—Senhor fremosa, si veja prazer, creer A coita'n que me ten Amor,
pois vos non vi, houvi tan gran pesar por meu mal é que tan ben parecedes
que nunca mi Deus d'al prazer quis dar. • por meu mal vos filhei por senhor,
—Como podestes tanto mal sofrer? < por meu mal tan muito ben oí
—Cuidei en vos e por esto guarí, dizer de vos, e por meu mal vos vi:
que non vivera ren do que veví. pois meu mal é quanto ben vos havedes.
120.
121.
MARTÍN SOÁREZ
[A 48/B 160] MARTÍN SOÁREZ
[A 50/B 162]
Muitos me veen preguntar, En tal poder, fremosa mia senhor,
mia senhor, a quen quero ben, sóo de vos qual vos ora direi:
e non Ihis quer'end'eu falar que ben ou mal, enquant'eu vivo fcr,
con medo de vos pesar en, qual vos prouguer, de vos atenderei
nen quer'a verdade dizer, ca se me vos, senhor, fezerdes ben,
mais jur'e faco-lhis creer ben mi verrá de Deus e doutra ren;
mentira por vo-lhis negar e se mi vos quiserdes fazer al
Amor e Deus logo mi farán mal.
e porque me veen coitar
do que Ihis non direi per ren, E entend'eu, fremosa mia senhor,
ca m'atrev'eu en vos amar. mentr'eu vos vir, que nunca perdeiei
E mentr'eu non perder o sen, gran ben de Deus nen de vos nen d Amor,
non vos devedes a temer, ca, pois vos vejo, de tod'eu ben hei;
ca o 11011 pod'home saber e direi-vos, mia senhor, que mi aven:
per min, se non adevinhar. amor de Deus prend'e esforc'e sen
mentre vos vejo, mais pois vos non vir,
Non será tan preguntador esforc'e sen e Deus han-mi a falir.
nulh'home, que sabia de min
ren per que seja sabedor E des entón, fremosa mia senhor,
do ben que vos quis, pois vos vi. nunca de Deus iieii de min prenderei
E pois vos praz, negá-lo-ei prazer nen ben de que haja sabor;
mentr'o sen non perder, mais sei ca, mia senhor, de qual guisa haverei
que mi o tolherá voss'amor. ben deste mundo, pois me for d'aquén?,
ca perderei quaiito prazer me ven,
E se per ventura assí for, pois vos non vir e perderei des i
que m'er pregunten des aquí Deus, mia senhor, e o seu ben e min.
se sodes vos a mia seiihor
que am'e que sempre serví, E direi-vos, fremosa mia senhor,
vedes como Ihis mentirei: pois vos non vir, quan perdudo serei:
doutra senhor me Ihis fareí perderei sen e esforc'e pavor,
ond'haja mais pouco pavor. e des i ben nen mal non sentirei;
e, mia senhor, al vos er direi en:
140 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MABIINM
122.
non mi térra conselho que mi den MARTÍN SOÁREZ
daño nen prol nen pesar nen prazer; [A 60/B 171]
e per qual guisa m'hei máis a perder?
Tal hom'é cuitado d'anor
Ca perdud'é, senhor, a meu cuidar, que se non dol ergo desi;
quen perde sen e prazer e pesar. mais doutra guis'avén i mí,
se mi valha Nostro Seihor.
por gran coita que d'anor hei
ja sempre doo haverei
de quen dele coitado for,
123. 124.
MEN RODRÍGUEZ DE BRITEIROS MEN RODRÍGUIZ TENOIRO (...1269-C.1290?)
(...1252-1304/05) [B717/V318]
[B858/V444]
Quant'ha, senhor, que m'eu quitei
Veeron-me meus amigos dizer de vos, tant'ha que d'al prazer
düa dona, por que Ihi quero ben, non vi; mais pois de vos veer
que Ihi pesava rnui de coracón, Deus guisou, ja agora verei
des i que Ih'er pesa de a servir; prazer, por quanto pesar vi,
dix'eu: «Amigos, ben pode seer, des quaiido m'eu de vos partí.
mais quer Ihi pes, quer Ihi praza, ja non
me poss'end'eu per nulha ren partir». Mui triste, sempre trist'andei,
com'homen que con gran pesar
E dizeii-me, porque me chamo seu, vive; mais pois m'el foi guisar
que Ihi pesa e que me quer gran mal; de vos veer, ja veerei
e mui doado Ih'ende pesará, prazer, por quanto pesar vi,
e, amigos, verdade vos direi; des quando m'eu de vos partí.
e, pero que sei que Ih'éste mui greu,
quer Ihi pes, quer Ihi praza, ende ja, A meu pesar, quanto morei
se morto non, nunca me partiré!. sen vos, foi, e daquestes meus
olhos; mais pois que m'ora Deus
E da gran coita que me faz levar o guisou, j'agora terei
pesar-lh'á end'e de que ando sandeu prazer, por quanto pesar vi,
por ela, mais sol 11011 cuida de mí, des quando m'eu de vos partí.
nen de meu mal, nen de meu grand'afán,
e ben vej'eu que Ihi fac'i pesar,-
quer Ihi pes, quer Ihi praza end', assí
seerá ja sen meu grado de pran.
144 EDICIÓN DC. MANUEL. FERREIRO/CARLO» r«uiM
125. .
MEN RODRÍGUIZ TENOIRO NI I N I ) EANES CÉRZEO
[A226/B401] |l'i nucirá metade do s. XIII)
\\\]
Senhor fremosa, creede per mí
que vos amo ja muí de corazón/ 1 < >da-las gentes mi a mí estranhas son,
e gran dereito fac'e gran razón, c as térras, senhor, per u eu ando
senhor, ca nunca outra dona vi Nc'ii vos; e nunca d'al i vou pensando
tan mansa, nen tan aposto catar, M non no vosso fremoso parecer;
nen tan fremosa, nen tan ben falar • cuid'en vos, como vos soio veer
c quant'hei de ben eno meu coracón.
come vos, senhor,- e pois assí é,
mui gran dereito fac'en vos querer I n nen üa hora non poss'eu achar
mui gran ben, ca nunca pude veer •..ihor sen vos, senón u vou cuidando
outra dona, senhor, per boa fe, ni vos, pero van-me muit'estorvando
tan mansa, nen tan aposto catar, i is que mi van falando, senhor, en al;
nen tan fremosa, nen tan ben falar e cíes non saben, que me fazen mal
en me fazeren perder tan bon cuidar.
come vos, por que cedo morrerei.
Pero direi-vos ante üa ren: Estranho and'eu dos que me queren ben,
dereito fac'en vos querer gran ben, e dos que viven migo, toda vía;
ca nunca dona vi nen veerei ben como se os viss'eu aquel día
tan mansa, nen tan aposto catar, primeiramente, punho de Ihis fogir;
nen tan fremosa, nen tan ben falar! e moir'eu, senhor, por me deles partir
por en vos cuidar, ca non por outra ren.
127.
ÑUÑO EANES CÉRZEO 128.
[B 132] ÑUÑO EANES CÉRZEO
11)136]
Mia senhor fremosa, direi-vos üa ren: Senhor que coitado hoj'eu rio mundo vivo,
vos sodes mia morte, e meu mal, e meu bcn, quero vo-lo eu ja dizer:
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a di • i entenden-me todos mia mort'e mia coita,
Mia morte sodes, que me fazedes morir i e non hei poder
de m'encobrir, e nen un conselh'i non sei.
Vos sodes mia mort'e meu mal, mia senhor, Máis est', ao meu grado,
e quant'eu no mund'hei de ben e de sabor, mui ben será jurado,
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dixn senhor que nunca vos amei.
Mia morte sodes, que me fazedes morro i ,
Quando m'a mí rogan muitos que Ihis diga
Mia mort'e mia coita sodes, non ha i al, por Deus se vos quero ben,
e os vossos olhos mi fazen ben e mal logo Ihis eu juro que outra rnolher amo
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dizci ' muito máis doutra ren
Mia morte sodes, que me fazedes morrer. ca non vos, senhor tant'afán levei.
Máis est', ao meu grado,
Senhor, ben me fazen soo de me catar, mui ben será jurado,
pero m'én ven coita grand',- e vos direi ar, senhor que nunca vos amei.
c máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dizer:'
Mia morte sodes, que me fazedes morrer. Esses vossos olhos me fazen que non hei eu
poder de m'encobrir;
ca des que os vejo, non poss'eu per ren
os meus deles partir,
nen meu coracón nunca de vos partirei.
Máis est', ao meu grado,
mui ben será jurado,
senhor que nunca vos amei.
130. II.
ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?] MUÑO FERNÁNDEZ
(Segundo terzo do s. XIII) A 78]
¡A 74/B 187]
Ai eu de min, e que será?
Que prol vos ha vos, mia senhor, (}ue fui tal dona querer b-n
de me tan muito mal fazer, .1 que non ouso dizer ren
pois eu non sei al ben querer ik quanto mal me faz ha/er-
no mundo, nen hei d'al sabor, E feze-a Deus parecer
dizede-me, que prol vos ha? inelhor de quaiitas no rminc* "a-
132. 133.
ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?] ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?]
[A 80/B 183a] IB 185a]
Pois nací nunca vi Amor, Assí me trai'ora coitad'Amor
e ouco del senipre falar. que nunca Ih'home vi trager tan mal;
Pero sei que me quer matar, e vivo con el üa vida tal
mais rogarei a mia senhor que ja mia morte sería melhor.
que me mostr'aquel matador, Nostro Senhor, non me leixes viver,
ou que m'ampare del melhor. se estas coitas non hei a perder!
Pero nunca Ih'eu fige ren E pera qual térra Ih'eu fugirei,
por que m'el haja de matar,- logu'el saberá mandado de mí,
mais quer'eu mia senhor rogar, alí u for; e pois me tever i
polo gran med'en que me ten, en sa prisón, sempr'eu esto direi:
que me mostr'aquel matador, Nostro Senhor, non me leixes viver,
ou que m'ampare del melhor. se estas coitas non hei a perder!
134. 135.
ÑUÑO PORGO (Século XIII] N UNO RODRIGUES PE CANDAREI
[A 69/B 182] (Segundo e terceiro cuitéis do s. XIII)
¡B 180]
Nostro Senhor, en que vos merecí
por que me fostes tal senhor mostrar, Ben deviades, mía sénior,
a máis fremosa que eu nunca vi, de min cousimento prtader;
a que non ouso nulha ren falar? e pois vo-lo Deus faz hwer,
Pero a vejo, non Ih'ouso dizer e quantas outras cousa> son,
a muí gran coita que me faz haver: en que teedes por razó:i
hei-mi assí mía coit'a endurar. de me leixar morrer d'imor
e me non queredes valír?
137. .
OSOIRO AMES U'.OIKO ANES
[B (39"")]
|H 401
Cuidei eu de meu coracón I por que me desamados,
que me non podesse forcar gi, melhor das que eu sei?
(pois me sacara de prisón) . uid'eu, ren i non gáades
de ir comego i tornar. cno mal que por vos hei!
E forcou-m'ora nov'amor I-,.la ira en que mi andades,
e forcou-me nova senhor; i.m graves días levei:
e cuido ca me quer matar. Dereit'hei
que da ren que máis amei,
E pois me assí desemparar daquela me segurades:
üa senhor foi, des entón
eu cuidei ben per ren que non de vos! E, certas, sabiades
podesse máis outra cobrar. ver amor non desejei;
Mais forcaron-mi os olhos meus c se vos end'al cuidades,
e o bon parecer dos seus/ ben leu tort'én prendereí!
e o seu prec', e un cantar E por Deus, nono facades,
ca por vos me perderei!
que Ih'oí, u a vi estar Conort'hei,
en cábelos/ dizend'un son. en que pouco durarei,
Mal día non morrí entón/ se máis de min non pensades!
ante que tal coita levar/
qual levo, que non vi maior De muitos son preguntado
nunca/ ond'estou a pavor de que hei este pensar?
de morte/ ou de Iho mostrar. E a min pesa aneado
de quen me vai demandar.
Hei log'a buscar, sen grado,
razón por me Ihe salvar.
E a guardar
m'hei deles, e rancurar
e andar i come nembrado.
Desemparar: abandonar, deixar; cobrar: (ob)ter, recuperar; onde Alí me ven gran cuidado,
estou a pavor de morte: da cal temo morrer. depois que me vou deitar;
161
16O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARIINII TIOAS DE AMOR. ANTOLOGÍA
me devería.
140. 141.
PAI GÓMEZ CHARINHO PAI GÓMEZ CHARINHO
[A 251] (A 254]
Quantos hoj'andan eno mar aquí Senhor íremosa, por Nostro Senhor
cuidan que coita no mundo non ha e por mesura e porque ñor na
senón do mar, nen han outro mal ja. en min se non mort' (e cedo sera)
Mais doutra guisa acontece hoje a mí: e porque sóo vosso servidor
P e polo benque vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer
ai, meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita do mar, e teer
pola maior coita de quantas son Por mercee que vos venho pedir
coita d'amor a quen a Deus quer dar. e porque soo vosso e porque non
E é gran coita de mort'a do mar, cato por al (nen sería razón)
rnais non é tal, e por esta razón e porque sempre vos hei a servir
P e polo benque vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer ai meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita de mar, e teer
pola maior coita, per boa fe, Porque vos nunca podedes perder
de quantas foron, nen son, nen serán. en haver doo de min e por qual
E estes outros que amor non han vos fezo Nostro Senhor e por al
dizen que non; mais eu direi qual é: porque soub'eu qual sodes, conhocer
P qe polo ben que vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer ai meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita do mar, e teer
por maior coita a que faz perder Por quan mansa e por quan de bon prez
e por quan aposto vos fez talar
coita do mar, que muitos faz morrer.
Nostro Senhor e porque vos catar
fez mais fremoso de quantas el fez
e polo ben que vos quer'outrossi
ai"meu lume, doede-vos de min!
165
164 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHIINN IIOAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
142. 143.
PAI GÓMEZ CHARINHO PAI GÓMEZ CHARINH3
[B 809/V 393] [B810/V394]
Muitos dizen con gran coita d'amor Üa dona que eu quero gim ben
que querrían morrer, e que assí por mal de mí, par Deus que non por al,
perderían coitas; mais eu de mí pero que sempre mi fez í faz mal
quero dizer verdad'a mia senhor: e fará, direi-vo-lo que mavérr.
quería-me-lh'eu mui gran ben querer, mar nen térra, nen ¡razer nen pesar,
mais non quería por ela morrer, nen ben nen mal, mn ma poden quitar
como outros morreron; e, que prol ten? de cor acón, e que será ct min?
Ca des que morrer non a veerei Morto son, se cedo nonmorrer.
nen bóo servico nunca Ihi farei. Ela nunca ben mi ha de fazer,
Por end', a senhor que eu quero ben mais sempre mal, e per<> ést'é assí,
quería-me-lh'eu mui gran ben querer, mar nen térra, nen >razer nen pesar,
mais non quería por ela morrer, nen ben nen mal, n^n ma poden quitar
145. ÜS'SOÁIEZDETAVEIRÓÍ
PAI SOÁREZ DE TAVEIRÓS
(Primeira metade do s. XIII) JA M/B 1*81
[A32/B 147] Quantosaquí d'Espanha sor,
todos peideron o dormir
A ren do mundo, que melhor quería, con gran sabor que han de sir;
nunca m'én ben quis dar Santa María; maiseu nunca sonó perdí,
mais quaiit'end'eu no coracón temía ,lrs quando d'Espanha sai;
hei! hei! hei!
Senhor, senhor, agora vi i-¡i mi o perderá ja entón.
de vos quant'eu sempre temí! léeles, si Deus me perdón,
A ren do mundo, que eu máis arnava desejan sas térras assí
que non dormiron muit'ai.
e máis servía nen máis desejava, Mais pois i foreii, dormirán,
Nostro Senhor, quant'end'eu receava ca non desejan al, nen han
hei! hei! hei!
Senhor, senhor, agora vi outra coita se esta non.
de vos quant'eu sempre temí! E estou end'eu mui peor,
que coid'i a perder o sen,
E que farei eu, cativ'e cuitado? desejando sempr'aquel ben
Que eu assí fiquei desamparado do mundo máis grave d'haver,
de vos, por que cuita grand'e coidado como desejar ben fazer
hei! hei! hei! da mui fremosa mia senhor.
Senhor, senhor, agora vi
de vos quant'eu sempre temí! E, de pran, est'ést'o maior
ben que hoj'eu posso saber;
e Deus que mi a fez ben querer,
se m'este ben quisesse dar,
non me cuidaría cambiar
por reí nen por emperador!
Deus me perdoe.
170 EDICIÓN DE MANUEL FERHEIRO/CARLOS PAUIO M««ui
147. 148.
PAI SOAREZ DE TAVEIROS PAI SOAREZ DE TAVEIROS
[A 35/B 150] [A 37]
E veede, se mi ha mester
d'atal parenta ben querer:
que m'hei a queixar, se quiser
Ihe pedir alg'ou a veer!
Pero se me quisesse dar
algo, faría-me precar
atal parenta e valer.
172 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO 1 73
14?- ,
PAJ SO-AREZ DE TAVEIROS PEDRO AMIGO DE SEVILHA (...12681285.
[A 38] [B 1095/V 686]
j^-p mundo non me sei parelha, Coitado vivo máis de quantos son
mejitre me for como me vai, no mund', amigos, e per§'o meu sen
ca ja moiro por vos e ai! por üa dona que quero gran ben;
•^ senhor branca e vermelha, mais pero sei eno meu corazón
erede s que vos retraía que non havería coita d'amor,
ndo vos eu vi en saia. se esta dona fosse mia senhor.
día. me levante!,
eme vos enton non yi f ea -' Mais esta dona nunca quis que seu
fosse, mais dizen aqüestes que han
E j-jiia senhor, des aquelha senhores, que logo xi morrerán
foi a mí mui mal di'ai! por elas, mais de min ja ben sei eu
v¿js, filha de don Paai que non havería coita d'amor,
;, e ben vos semelha se esta dona fosse mia senhor.
eu por vos guarvaia,
nois eu' rnia senhor, d'alfaia Mais non o éste, pois quis Deus assí
nuncíl ^e vos nouve nen hei que por seu nunca me quis receber,
valí^ düa correa- se, meus amigos, podess'eu póer
que fosse seu, sei ja mui ben per min
que non havería coita d'amor,
se esta dona fosse mia senhor.
151. 152.
PEDRO EANES SOLAZ (Sfculo XIII)
PEDRO DE PORTUGAL, D., CONDE I >l
BARCELOSfc. 1285-1534) ¡A 281]
[B609/V211]
Eu sei la dona velida
Non quer'a Deus por mia morte rogar, que a torto foi ferida,
nen por mia vida, ca non mi ha mester; ca non ama.
e pois aquel que o rogar quiser
por si o rogu'e leix'a min passar Eu sei la dona loada
assí meu tempo, ca, mentr'eu durar, que a torto foi mamada,
nunca me pode ben nen mal fazer, ca non ama.
nen oiid'eu haja pesar nen prazer.
Ca se hoj'amig'amasse,
E ja m'el tanto mal fez que non sei mal haja quen a malhasse
ren u me possa cobrar d'iss', e non ca non ama!
sei nen sab'outren, nen sab'el razón
por que me faga máis mal de quant'hei. Se se d'amigo sentisse,
E, pois eu ja per tod'esto passei, mal haja quen a ferisse,
nunca me pode ben nen mal fazer, ca non ama!
nen ond'eu haja pesar nen prazer.
Que a torto foi ferida,
E ben nen mal nunca m'el ja fará, nunca en seja guarida,
pois m'el pesar con tan gran coita deu ca non ama!
que nunca prazer no coragón meu
me pode dar, ca ja non poderá, Que a torto foi malhada,
e, pois por min tod'esto passou ja, nunca en seja vingada,
nunca me pode ben nen mal fazer ca non ama!
nen ond'eu haja pesar nen prazer.
177
176 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAHLOS PAULO MANIINM ¡ DE AMOR. ANTOLOXÍA
153.
PEDRO EANES SOLAZ
[A 282] [B 1219/V 849]
154. 155.
PEDRO EANES SOLAZ IMiRO DA PONTE (...1235-1275...)
[A 284] I/V289/B980/V567]
157. 158.
PERO DA PONTE PERO DE ARMEA (Meados do s. XIII)
[A 292/B 983/V 570] [B 1083/V 675]
159. 160.
PERO DE ARMEA I ' I IIO DE ARMEA (Meados do s. XIII)
[B 1084/V 676] IK1090/V681]
A vos fez Deus, fremosa mia senhor, Un grave día me fez Deus nacer
o maior ben que vos pod'el fazer: aquel día en que eu nací,
fez-vos mansa e melhor parecer en grave día me fezo veer
das outras donas, e fez-vos melhor a mia senhor u a primeiro vi.
dona do mund'e de melhor sen. En grave día vi os olhos seus,
Vedes senhor, se al disser alguén en grave día mi fez entón Deus
con verdade non vos pod'al dizer. veer quan ben parece parecer.
E non mi ponhaii culpa des aquí Nostro Senhor, e ora que será
de seer sandeu, ca ensandecí daquel que sempre coitado viveu,
pola máis fremosa dona que sei. que viv'e cuida por en ser sandeu,
ca sabe ben que nunca perderá
esta coita, ca non quer sa senhor?
162. 163,
PERO DE VEER (...1240?...) PERO EANES MARINHO (...1284...)
[B 1060/V 650] |B 935/V 523]
Mia senhor fremosa por Deus Boa senhor, o que me foi miscrar
e por amor que vos eu hei vosco por certo soube-vos mentir
oíde-m'un pouqu'e direi que outra dona punhei de servir,-
o porque eu ante vos vin: de tal razón me vos -venho salvar:
que hajades doo de min, ca se eu a molher hoje quero ben,
mia senhor fremosa, por Deus. senón a vos, quero morrer por en.
Ai mia senhor, per boa fe, E, meu amor, eu vos venho rogar
por vos me ten forcad'amor que non creades nen üu dizedor
e vos, fremosa mia senhor, escontra min, meu lume e meu amor,
nos vos queredes en doer dos que me queren mal e mal buscar,
e por est'é meu mal viver, ca se eu a molher hoje quero ben,
senón a vos, quero morrer por en.
ai mia senhor, per boa fe.
Nen quis eu dona por senhor tomar
Per boa fe, non é meu ben,
senón vos, que amo e quero amar.
nen é mia prol viver assí
e vos, que eu por meu mal vi, Rúbrica: «Esta cantiga fez Pero Eanes Marinho filho de Joan
haverei sempr'a desejar, Rodrigues de Valadares per salvar outra que fez Joan Airas de
vos e mia mort', a meu pesar, Santiago que diz assí comento: 'Dizen, amigo, que outra senhor
per boa fe, non é meu ben. queredes vos, sen meu grado, filhar'».
Os dous versos reproducidos son, efectivamente, os que inician
unha 'cantiga de amigo' de Joan Airas (V 594), reproducida no volu-
me correspondente as cantigas de amigo como texto número 65.
Miscrar: calumniar, meter discordia, murmurar; vosco: convos-
co; salvar: xustificar, exculpar, librar de acusación; salva: xusti-
ficación, exculpación.
19O EDICIÓN DE MANUEL FERREIROZARL.OS l'n i
164. 165.
PERO GARCÍA BURGALÉS (Terceiro cuartí-111<. -111« I'LRO GARCÍA BURGALÉS
[A 85/B 189a] (A89/B 193]
Qual dona Deus fez melhor parecer Que alongad'eu ando d'u iría
e que fezo de quantas outras son se eu liouvesse aguisado d'ir i
falar melhor e en melhor razón, que viss'a dona que veer querría,
e con tod'esto melhor prez haver, (que non visse, ca por meu mal a vi!)
de que m'eu mui sen meu grado partí,
e máis mansa das que eu nunca vi,
aquesta fezo desejar a min e mui coitad', e fui-s'ela sa vía
Deus, por ja máis nunca coita perder. e fiquei eu, que mal día nací.
Non me fez Deus tal dona ben quereí, E que preto que min a min d'ir sería
nen mi a mostrou se por aquesto non uela é, pero long'é d'aquí,
por haver eu eno meu coracón se soubesse que veer podería
mui grave coita ja mentr'eu viver. ela, que eu por meu mal día vi.
Por en, cativo, mal día nací Ca de-lo día en que a conhocí,
que viverei, mentr'eu viver, assí sempre Ihe quige melhor toda vía
por quen o nunca per min ha saber! e nunca déla niun ben prendí.
Nen ja per outre non o saberá, Non Ih'ousei sol dizer como morría
ca eu a outre nunca o direi, por ela, nen Iho diz outre por min:
per boa fe; máis atanto farei: e con mia morte ja me prazería,
nega-lh'-ei sempr'ata que moira ja, pois non vej'ela que por meu mal vi;
e se mi hom'adevinhar poder, ca máis val morte ca morrer assí
e pois a vir e tal esforc'houver com'hoj'eu vivo, e Deus que mi a podía
que Ih'houvesse ren dizer, por si dirá! dar, non mi a da, nen al que Ih'eu pedí.
Ca ben sei eu, u outra ren non ha, E por qualquer destas me quitaría
que tal esforc'haverá qual eu hei de mui gran coita que sofr'e sofrí
quando a vejo, que per ren non sei por ela, que eu vi por meu mal día,
que Ih'i dizer; e el assí fará! máis fremosa de quantas dona vi.
Se per ventura Ihe dizer quiser
Direi-a ja ca ja ensandecí:
algüa ren, alí u estever
Jaana est'ou Sancha, ou María
ant'ela, todo Ih'escaecerá! a por que eu moiro e por que perdí
Ca pois vir, assí Deus a mí perdón,
o seu fremoso parecer, entón o sén; e máis vos end'ora diría:
demo x'o lev'o que Ih'al nombrará! Joan Coelho sabe que é'ssi!
192 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAIII» «••ii»|
166. 167.
PERO GARCÍA BURGALÉS 1'liRO GARCÍA BURGALÉS
[A 105/B (213)] |A 109/B (218)1
Ora vej'eu que fiz mui gran folia Quantos hoj'eu con amor sandeus sei,
e que perdí alí todo meu sen, dizen, se Deus me leixe ben haver,
porque dixe ca quería gran ben que a dona Ihes fez o sen perder
Joan'ou Sancha, que dix', ou María, melhor de quantas hoje no mund'ha.
ca por aquesto que eu dixe alí, Se verdade'é, sei eu dona ja,
me soube log'üa dona des i ca tal dona, si Deus a min perdón,
daquestas tres, que por ela dizía. non ha no mundo, se mía senhor non!
E por quant'eu esto dixe, devía Aínda vos outra cousa direi:
mort'a prender, per boa fe, por en, a todos estes eu ougo dizer
porque dixe ca quería gran ben que a melho-los fez ensandecer
Joan'ou Sancha, que dixe, ou María, dona do mundo, mais, se verdad'é,
ca por aquesto que eu fui dizer, logu'eu a dona sei, per boa fe,
mi houv'o gran ben que Ihe quero a saber ca tal dona, si Deus a min perdón,
esta dona que ante non sabía. non ha no mundo, se mía senhor non!
169. 170.
PERO GARCÍA BURGALÉS PERO GARCÍA BURGAuÉS
[B212] IB 211}
Joana, dix'eu, Sancha e María Ai Deus, que grave coití de sofrer!
en meu cantar con gran coita d'amor, Desejar mort'e haver a \iver
e pero non dixe por qual morría com'hoj'eu viv', e muí s^n meu prazei.
de todas tres, nen qual quero melhor, Con esta coita que me \en tanta,
nen qual me faz por si o sen perder, desejo mort'e quería morrer,
nen qual me faz ora por si morrer, porque se foi a Raínaa franca!
de Joana, de Sancha, de María.
Tant'houve medo que Ihe pesaría A esta coita nunca eu par vi:
que non dixe qual era mía senhor desejo morte, pero vivo assí,
de todas tres, nen a por que morría, per boa fe, a gran pesar de min;
nen a que eu vi parecer melhor e direi-vos que me máis quebranta:
de quantas donas vi, e máis valer desejo morte que sempre temí,
en todo ben; non a quige dizer porque se foi a Raínha franca!
tant'houve medo que Ihe pesaría!
Ai coitado, con quanto mal me ven,
E pero máis tolher non me podía porque desejo mia moite, por en
do que me tolhe, pero m'hei pavor,- perdí o dormir e perdí o sen,
tolhe-mi o corpo que ja nunca día e choro sempre quand'outren canta,
éste, nen noite, que haja sabor e máis desejo morte doutra ren,
de min, nen d'al! Que mi ha máis a tolher? porque se foi a Raínha franca!
Nen vej'ela, que moiro por veer,
que ést'o máis que me tolher podía!
E por aquest'eu viver non querría,
per boa fe, ca vivo na maior O refrán porque se foi a Rainha franca permite, perante a falta
coita do mundo des aquele día de maiores informacións contextuáis, ser interpretado de diver-
sas maneiras. Ademáis de franca poder significar tanto 'sincera'
que a non vi, ca non houve sabor como 'francesa' (quizáis podería editarse Rainh'a Franca], a
de min, nen d'al, nen vi nunca prazer. expresión se foi pode tanto referirse á partida da raíña como á súa
E pois me vej'en tal coita viver, morte. Neste segundo caso o texto, tinxíndose dun máis acusa-
Deus me confonda se viver querría! do teor deploratorio, posíbelmente podería formar un conxunto
eos dous 'escarños de amor' irreverentes (B 221 e B 223) entre os
Ca esta dona me tolheu poder que aparece situado no manuscrito do Cancioneiro da Bibliote-
de rogar Deus, e fezo-me perder ca Nacional. (Véxanse no volume correpondente as cantigas de
pavor de morte que ante havía. escarno os textos número 159 e 160).
198 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAIII «»• Hfj^^
172. 173.
PERO GOTÉRREZ
PERO GÓMEZ BARROSO ... 1248-127, (Fináis do s. XIII e inicios do s. XIV)
[A 222/B 392]
[B 921/V 509]
Quand'eu, mia senhor, convosco falei Muitos a que Deus quis dar muí bon sen
e vos dixi ca vos quería ben, e muit'alto linhag'e gran poder
senhor, se Deus mi vaina, fix mal sen, e muit'outro ben, polo seu plazer,
e, per como m'end'eu depois achei, de tod'esto me poden vencer ben;
ben entendí, fremosa mia senhor, sei-m'eu aquesto e al sei de mí:
ca vos nunca podería maior ca todos deste mundo eu vencí
d'amar, amando a que m'en poder ten.
pesar dizer, mais non pud'eu i al,
mia senhor, se Deus me valha, fazer, A melhor dona e de melhor sen
e fui-vo-lo con gran coita dizer, e mais fremosa que Deus fez nacer,
mais, per com'eu despois m'achei mal, essa sei de coracón ben querer,
ben entendí, fremosa mia senhor, mais de quantos donas quiseron ben
ca vos nunca podería maior nen querrán }a.¡ e, pero ést'é assí,
avén-m'ende o que eu non merecí:
pesar dizer; e mal día nací, gran desamor que m'ela por en ten.
porque vos fui dizer tan gran pesar,
e, porque m'end'eu non pudi guardar, Pero de a tant'amar, a meu sen,
ca, por quanto depois por en perdí, mais de quantos outros Deus quis fazer
ben entendí, fremosa mia senhor, nen quantos me cuidan dest'a vencer,
ca vos nunca podería maior venco-os en querendo-lhi gran ben,
pero que nunca d'el'al entendí
pesar dizer do que vos dix'entón, senón gran sanha, des quando a vi,
mais, se mentí, ja Deus non mi perdón. e mal talante que contra mí ten.
Fix: fixen.
2O3
2OZ EDICIÓN DE MANUEL FERREIIO/CARLOS PAU. o MARI TIOAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
174. 175.
PERO MAFALDO PERO MÉNDIZ DA FONSECA (...1275-1294.
[B 369] [B 1122/V714]
Ai, mia senhor, veen-me conselhar Par Deus, senhor, quero-m'eu ir
meus amigos, como vos eu disser: e venho-mi vos espedir
que vos non servia, ca non m'é mester, e que haja que vos gracir,
ca nunca ren por mí quisestes dar; creede-m'ora üa ren:
pero, senhor, non m'én quer'eu quitar ca me quero de vos partir,
de vos servir e vos chamar senhor; mais non de vos querer gran ben.
e vos faredes depoi-lo mellior.
Des aquel día en que nací,
E todos dizen que fiz i mal sen, nunca tamanho pesar vi,
ai mia senhor, des quando comecei com'hei de me partir d'aquí,
de vos servir,- e non os creerei onde vos sempre fui veer,
mentr'eu viver, nunca, por üa ren: e parto-m'end'agora assí,
ca, mia senhor, non me quitarei en mais non de vos gran ben querer.
de vos servir e vos chamar senhor;
e vos faredes depoi-lo melhor. Agora ja me partirei
de vos, senhor, que sempr'amei,
E máis me dizen do que me vos deu e creede-mi o que vos direi:
por mia senhor: que mi fez i gran rnal. que nunca vi maior pesar
Pois m'esto dizen, dizen-m'assí al: de me partir e partir-m'hei
«Non a serviades, nen sejades seu». de vos, mais non de vos amar.
Por tod'esto non me partirei eu
de vos servir e vos chamar senhor,-
e vos faredes depoi-lo melhor.
176. 177.
PERO VELHO DE TAVEIRÓS PERO VIVIÁEZ(... 1275?..)
(Primeira metade do s. XIII) [B 448]
[B 141]
A Lobatón quero eu ir,
Quand'ora for a mia senhor veer ai Deus, e u me guía
que me non quer leixar d'amor viver, que a viss'hoj'eu por meuben
ai Deus Senhor, se Ih'ousarei dizer: a que veer quería:
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir.. a que parece melhor
Eu, se ousar, direi quando a vir: de quantas Nostro Senhoi
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». Deus fez é dona Joanna,
por que moir'eu, polo seu
Por quantas vezes m'ela fez chorar parecer, que Ihi Deus deu
con seus desejos, cuitando d'andar, a esta loucana.
quando a vir, direi-lhi, se ousar: Eu non na vi, mais oí
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». déla muito ben: pois -
Eu, se ousar, direi quando a vir: for, verrei sa irmana.
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir».
A Lobatón quero eu ir
Por quanta coita por ela levei ca, u and'eu ou sejo,
e quant'afán sofrí e endurei, sempre no meu coracón
quando a vir, se ousar, Ihi direi: muito veer desejo
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». a senhor do melhor prez
Eu, se ousar, direi quando a vir: de quantas Deus nunca
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». esta é dona Joanna,
por que moir'eu, polo seu
parecer que Ihi Deus deu
a esta loucana.
Eu non na vi, mais cí
déla muito bem: poi? i
for, veerei sa irmana-
relixiosos.
208 EDICIÓN DE MANUEL FERÍEIRO/CARLOS PAULA
179. 1KO.
RODRIGO EANES REDONDO RODRIGO EANES REDONDO
.]'.'..U Mili
[B 33 l e 335] |B 334]
O que vos diz, senhor, que outra ren dése] o
Hom'a que Deus coita quis lar no mundo máis ca vos, est'é o muí sobejo
d'amor, nunca dev'a dormir. mentido quen o diz; ca, u quer que eu sejo,
Ca ja, u sa senhor non vir, sen vos non me sei eu eno mundo guarida;
non dormirá; e se chegar e se vou u vos vej' e quand'a vos eu vejo,
u a veja, esto sei ben, vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
non dormirá, per nulha ren:
tant'ha prazer de a catar!
Foi-vo-lo dizer o que ha grand'enveja
porque vos quer'eu ben, e non sab'a sobeja
En aquesto poss'eu falar, coita que me vos dades; que, u quer que seja,
ca muit'ha que passa per mí¡ no coracón me da voss'amor tal ferida:
ca des que mia senhor non vi, quando vos eu vejo, assí Deus me veja,
nunca dormí; e se mostrar vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
algüa vez Nostro Senhor
mi a quis, houvi tan gran sabor
ía-vos dizer cousa mui desaguisada:
que nunca mi al pode nembiar.
é seer outra ren no mundo desejada
de mí como vos sodes; mais vos, mesurada,
Ja o dormir, mentr'eu durar, fremosa e mansa e doutro ben comprida,
perdudo hei, pois ést'assí non no creades, ca u vos vejo, ben talhada,
que, u a non vi, non dormí; vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
e poi-la non vejo, provar
non o hei per ren. E por Deus ja De min podedes vos, senhor, seer servida,
dizede-mi, quen dormirá se vos pesar mia morte e vos prouguer mia vida,
con tan gran prazer ou pesar? como en outro tempo foi da ren querida.
211
21O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO Mn : AMOR. ANTOLOXÍA
181. 182.
ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO
(Segundo terzo do s. XIII) [B 903/V 488]
[A309/B901/V486]
Quand'eu vejo las ondas
Ora comeca o meu mal e las muit'altas ribas,
de que ja non temía ren, logo mi veen ondas
e cuidava que m'ía ben. al cor pola velida:
E todo se tornou en mal, maldito seja'l mare,
ca o dem'agora d'Amor que mi faz tanto male!
me fez filhar outra senhor!
E ja dormía todo meu Nunca vejo las ondas
sonó, e ja non era fol, nen as altas debrocas
que mi non venhan ondas
e podía fazer mía prol.
Mais-lo poder ja non é meu, al cor pola fremosa:
maldito seja'l mare,
ca o dem'agora d'Amor que mi faz tanto male!
me fez filhar outra senhor!
Que ledo me fezera ja, Se eu vejo las ondas
quando s'Amor de min quitou e vejo las costeiras,
un pouco, que mi a min leixou. logo mi veen ondas
Mais doutra guisa me vai ja, al cor pola ben feita:
ca o dem'agora d'Amor maldito seja'l mare,
me fez filhar outra senhor! que mi faz tanto male!
E non se dev'hom'alegrar
muito de ren que poss'haver,
ca eu, que o quige fazer,
non hei ja de que m'alegrar,
ca o dem'agora d'Amor
me fez filhar outra senhor!
Ao dem'acomend'eu Amor,-
e beeiga Deus a senhor
de que non será sabedor
nulh'hom', enquant'eu vivo for.
Beeiga: benza, bendiga. Debrocas: despeñadeiros.
213
212 EDICIÓN DE MANUEL FESREIRO/CARUOS PAULO M ; AMOR. ANTOLOXÍA
183. 184.
ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO
[B905/V491] [B (906b>s)]
185. 186.
ROÍ MARTINZ DO CASAL (...1286-1312)
ROÍ GÓMEZ DE BEITEIEOS (...1220-C.1250)
[A63/B 174] [B 1164/V767]
187. 188.
ROÍ MARTINZ DI ULVEIRA (...1280-12HH,,,} ROÍ PÁEZ DE RIBELA
[B 999/V 588] (Segundo e terceiro cuarteis dos. XIII)
[A 191/B 342]
Disseron-vos, frerncsa mu senhor,
que me non mat'a ni o voss'amor, Un día que vi mía senhor,
e non o negu'eu, po:s eu sabedor quis-lhi dizer o mui gran ben
faco quen quer que 3 queira saber: que Ih'eu quer'e como me ten
ca me non mat'i min o voss'amor, forcad'e pres'o seu amor,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
Ca ben sei que vos disseron por mí
que me non mata voss'amor, assí Quant'eu pugi no cora9Ón
com'alguén cuida, e digu'én tant'i mi fez ela desacordar,
a vos que o non posso mais negar: ca se Ih'eu podesse falar,
ca me non mat'i min o voss'amor, quisera-lhi dizer entón,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
E os que cuidan que mi buscarán
per i mal vosco dize-no de pran Seu medo, poi-la vi atal,
e non mi o negu'eu, poi-lo saber han, que houvi, me tolheu assí,
des i entendo que non podereí: ca Ihi quisera falar i
ca me non mat'a min o voss'amor, de como me faz muito mal,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
189. 190.
ROÍ PÁEZ DE RIBILA ROÍ QUEIMADO ...1258...)
[A 198/B349] [A 133/B 254]
191. 192.
ROÍ QUEIMADO ROÍ QUEIMADO
[A 135/B 256] [A 141/B 262]
Nostro Senhor, e ura que será Direi-vos que mi-aveo, mia senhor,
de min, que moiro, porque me partí i logo quando ni'eu de vos quitei:
de mia senhor muí fremosa, que vi houve por vos, fremosa mia senhor,
polo rneu mal? E te mí que será, a morrer,- e morrera..., mais cuidei
Nostro Senhor? Oí ora que farei? que nunca vos veería des i,
Ca, de pran, niun conselho non hei, se morress', e por esto non morrí.
nen sei que fa5a, nen que xe será
Cuidando en quanto vos Deus fez de ben
de min, que moirc, e non me sei ja
niun conselh'outr» senón morrer. en parecer e en mui ben falar,
morrera eu; mais polo mui gran ben
E tan bon conselho non poss'haver, que vos quero, máis me fez Deus coidar
pois que non coido nunca veer ja que nunca vos veería des i,
esta senhor, que por meu mal amei, se morress', e por esto non morrí.
des que a vi, e am'e amarei
mentr'eu viver; miis non viverei ja Cuidand'en vosso mui bon parecer
máis des aquí, de pran, per nulha ren, houv'a morrer, assí Deus me perdón,
coidando sempre no meu cora9Ón e polo vosso mui bon parecer
no mui gran ben que Ih'hoj'eu quer', e non morrera eu; mais acordei-m'entón
na veer, nen a coi dar ja per ren que nunca vos veería des i,
a veer. E con aqueste coidar se morress', e por esto non morrí.
coid'a morrer, ca non poss'hoj'osmar
com'eu possa viver per nulha ren, Coidand'en vos houv'a morrer assí,
poi-la non vej', e coid'en quanto ben e cuidand'en vos, senhor, guarecí.
Ihe vos fezestes; e tod'ar coid'al:
en com'a min fezestes muito mal,
pois ja quisestes que Ih'eu tan gran ben
quisess'e non mi o fazer alongar
de a veer, e tan a meu pesar, ^|
Nostro Senhor, u me faredes ben?
A la fe, nenlhur! Aquesto sei ja,
ca, se a non vir, nunc'haverei ren.
Nenlhur: ningures.
222 EDICIÓN e. MANUEL FERREIHO/CAR.OS PAUIO M-.. CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
223
193. 194.
ROÍ QUEIMADO ROÍ QUEIMADO
[A 142/B 263] [B 266]
Preguntou Joan García Pois minha senhor me manda
da morte de que ironía,- que non vaa, u ela seer,
e dixe-lh'eu toda va: quero-lho eu por en fazer
«A morte desto se mata: pois mo ela assí demanda.
Guiomar Afondo Gata Mais non me pod'ela tolher por en
ést'a dona queme mata». que Ih'eu non queira gran ben.
Pois que m'houve preguntado Minha senhor me defende,
de que era tan coludo, por quanto eu déla vejo,
dixe-lh'eu este recsdo: que non vaa u ela entende
«A morte desto se mata: que eu filho gran desejo.
Guiomar Afonso Gata Mais non pod'ela por ende o meu
ést'a dona que me mata». coracón partir do seu.
Dixe-lh'eu: «Ja vos digo E por quanto eu déla entendo
a coita que hei corrugo, que non quer que a máis veja,
per boa fe, meu amigo. ben me praz que assí seja;
A morte desto se mata: mais vai-se meu mal sabendo,
Guiomar Afonso Gata ca os meus olhos me queren matar,
ést'a dona que me mata». quando Iha non vou mostrar.
C.NT.OAS DE AMOR. ANTOUOXIA
224 EDI:ÓN DE MANUEL FEBHEIROÚARLOS PAIII.. M
196. Í97.
SANCHO SÁNCHEZ (Segunda metade di. s Xll|| VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANDÍN (...c.1258)
[B 941/V 529] IA5/B95]
Muit'atendí eu ben da mía senhor I lome que gran ben quer molher
e ela nunca ben me quis fazer gran dereit'ha de trist'andar;
e eu non tenho i al se non morrer, ca se m'ela non quer prestar,
pois que m'ela non val, nen seu amor, al do mundo non Ih'ha mester.
mais Deus, que sabe ben que ést'assí, Mais que mester Ihe pod'haver
pois eu morrer, demande-lho por mí. i > que Ihe non pode tolher
tal cuita como sigo ten?
Serví-a sempre mui de coracóii,
E se est'hom', a que Deus quer
en quanto pudi, segundo meu sen,
e ela nunca me quis fazer ben per algüa ventura dar
déla algún ben, log'a cuidar
e eu non tenho i al se morrer non,
dev'esto (se scient'houver)
mais Deus, que sabe ben que ést'assí,
ca inda o ha de perder,
pois eu morrer, demande-lho por mí.
e creo que dev'a morrer,
se o cuidar, con pesar en.
Serví-a sempr'e non catei por al,
des que a vi, e sempr'haver cuidei E tod'home que se poder
algún ben déla, mais ben vej'e sei per algüa guisa guardar
que morte tenh'i, pois que me non val, de nunca molher muit'amar,
mais Deus, que sabe ben que ést'assí, fará bon sen, se o fezer;
pois eu morrer, demande-lho por mí. que, enos días que viver,
que pesar pode ja prender
eno mundo por outra ren?
Mais quen s'én ben guardar quiser,
guarde-se ben de ir a logar
u veja o bon semelhar
da mía senhor, se Ihe Deus der,
que a tal fez, end'o poder;
ca se o vir, log'ha d'haver
mui gran cuita sen neún ben.
Se sciente houver: se tiver certeza, coñecimento, (propósito).
CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
228 EDICIÓNDE MANUEL. FERREIRO/CRLOS PAULO MontlnM
198. 199.
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANDÍN
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANl ) I N
[B 82] [B86]
200. 201.
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DI SANDÍN VASCO GIL (...1238-1258...)
[B90] [A 146/B 269]
Deu-lo sab'hoje, inia senhor, Que sen mesura Deus é contra mí!
(a quen se non asconde ren, Pois que me faz sempre pesar veer,
de pran), ca vos quer'eu melhor por que me leixa no mundo viver?
doutra cousa; niais non por ben Mais pois me vejo que x'el quer assí,
que de vos atenda, ca sei quant'eu oimais no coracón tever,
ca ja per vos non perderei negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
gran coita do meu coragón,
E quant'el sabe que me pesará,
que eu i tenho, mía senhor, poi-lo el faz por xe me mal fazer,
por vos que me fazedes mal, e por al non, quero-vos eu dizer,
porque desejo voss'amor, se eu poder, o que Ih'end'averrá:
e eu non poss'i fazer al; quant'eu oimais no coracón tever,
mais sóo quite de perder negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
per nulha guisa, sen morrer,
gran coita do meu coracón, E des oimais non pod'el saber ren
de mia fazenda, se non devinhar,
ca, mal pecado!, mía senhor, pois el assí quer migo guerrejar.
ben per sei eu ca ja'ssi é Mais vedes que vo-lh'eu farei por en:
que mi non faredes maior quant'eu oimais no coracón tever,
ben ja nunca, per boa fe, negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
ca me fezestes, pois vos vi;
e non perderei eu per i
gran coita do meu coracón.
202. 203.
VASCO GIL VASCO GIL
[A 150] [A 152]
204. 205.
VASCO PÉREZ PARDAL VASCO PÉREZ PARDAL
(Terceiro cuartel cb sé culo XIII) [A 275]
[A 274]
Mia senhor, quantos eno mundo son
Tan muito mal me ven d'amar que saben como vos quero gran ben
a mia senhor, per loa fe, e saben o mal que me por vos ven,
meus amigos, queassí é todos dizen que filh'outra senhor,
que hei a dizer con pesar: e punh'en partir o meu coracón
ao demo comead'Amor de vos amar, pois non hei voss'amor.
e min, se d'arrwr hei sabor!
E, mia senhor, por vos euiion mentir,
Quando me nembia quanto mal, sen vosso ben non poss'eu guarecer,
meus amigos, me ¿'Amor ven, e pois-lo non hei, se ve} a prazer,
porqu'eu quero mil seiihor ben, todos dizen que filh'outra senhor
con pesar digo, non con al: e que punhe mui ben de partir
ao demo comend'Amor de vos amar, pois non hei voss'anior.
e min, se d'amar hei sabor!
Este conselho non poss'eu filhar,
Quando me nembra o prazer, pero m'assí vejo, per boa fe,
amigos, que houve e perdí morrer por vos,- e pero assí é,
per Amor, pois mia senhor vi, todos dizen que filh'outra senhor,
con gran pesar hei a dizer: e que me punhe ben de me quitar
ao demo comend'Amor de vos amar, pois non hei voss'amor.
e min, se d'amar hei sabor!
Mais esto non quer'eu provar, senhor,
Pero quero ben mia senhor, de me quitar d'atender voss'amor.
e querrei, mentr'eu vivo for.
236 EDICIN DE MANUEL FERREIRO/CÍRLOS PAULO M«»i
206. 207.
VASCO RODRIGUES DE CÁLVELO
VASCO PÉREZ BARDAL
[B 453/V 60] (Terceiro cuarte do s. XIII)
[A298/B992/V580]
Muito ben mi p< día Amor fazer, Non perc'eu coita do mev coragón,
se el quisesse ncn perder i ren, cuidando sempi'en quanto mal me ven
mais non quer ei e perc'eu ja o sen
e direi-vo-lo que mi vai fazer: por üa dona que quero gnn ben.
ven logu'e faz-m'en mía senhoi cuidar E sei ja esto, se Deus me perdón,
que nunca Dtus gran coita quiso dar
e pois cuid'i ixuit': ar quer-me matar senón a quen el fez moLher amar
e mia seiihor ron me quer i valer.
Faz-mi mal e noa ouso a dizer com'a min fez.Ca des que eu nací,
de muito mal que mi faz senón ben, nunca vi hom'en tal coita viver,
com'eu vivo, per molher ben querer.
e, se al digo, faz-m'esto por en,
ou se cuido sol de Ih'end'al dizer: E sei ja esto que passa per mí:
que nunca D^us gran coita quiso dar
ven logu'e faz-nn'en mia senhor cuidar senón a quer. el fez molher amar
e pois cuid'i muit': ar quer-me matar
e mia senhor non me quer i valer com'a min fez, muí coitado d'amor
E tod'aquesto non poss'eu sofrer e doutras coitas grandes que eu hei.
que ja non moira, ca non sei eu quen E pois eu ja toda-las coitas sei,
non morresse con quanto mal mi ven düa cousa sóo ben sabedor:
que nunca Deus gran coita quiso dar
d'Amor que mi faz tan muito mal sofrer: se non a quen el fez molher amar
ven logu'e faz-m'en mia senhor cuidar
e pois cuid'i muit': ar quer-me matar com'a min fez. E nunca me quis dar
e mia senhor non me quer i valer. ben dessa dona que me fez amar.
Mais Amor, que m'or'assí quer matar,
dé-lhi Deus quen Ihi faca desejar
algún ben en que non haja poder.
239
238 EDICIÓI DE MANUEL FERREIRO/CARIOS PAULO MAR CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
208. 209.
VASCO RODRIGUES DE CÁLVELO VIDAL, JUDEU DE ELV1S
[A301/B993/VS1] (Primeira metade do s. XiV)
[B 1605/V 1138]
Se eu ousass'a Miior Gil dizer
como Ih'eu querc ben, des que a vi, Moir', e fago dereito,
meu ben sería di:er-lho assí; por üa Dona d'Elvas
mais non Iho digo, ca non hei poder que me trage tolheito,
de Ihe falar en luanto mal me ven, como a queii dan as hervas.
e quantas coitas, querendo-lhe ben. Des que Ih'eu vi o peito
branco, dix'aas sas servas:
Como Ih'eu quera ben de coracón, «A mia coita non hapar,
se Iho dissesse, ben sería ja; ca sei que me quer matar,
mais porque sei que mi o estranhaiá, e quero eu morrer per ela,
sol non Iho digo, ca non hei sazón ca me non poss'én guardar.;
de Ihe falar en quaiito mal me ven,
e quantas coitas, querendo-lhe ben. Amor hei
Que
ÍNDICE DE AUTORES
Amor faz a min amar tal senhor (Airas Núnez) l'stes que m'ora tolhen mia senhor (Afonso Sánchez)
Amor, non qued'euamando (Martín Moxa) listes que ora dizen, mia senhor [Joan Vásquiz de Talaveira)
As graves coitas, a inien as Deus dar (Joan Soárc/ <.'. //u|| l'stranho mal e estranho pesar (Joan Méndiz de Briteiros)
Assí me traj'ora coitad'Amor (Ñuño Fernández ¡'Ini n.-,t\l\í me trax coitado (Doncoitado,
I u, mui Dinís) non acho razón |Lopo)
I u sei la dona velida (Pedro Eanes Solaz)
Atal vej'eu aquí ama chamada (Joan Soárez CoeJIm) I 11 sóo tan muit'amador (Pai Soá;ez de Taveiws)
Ben deviades, mia senhor (Ñuño Rodrigues de C'<;n./i//»»/| I az-m'agora por si morrer (Vidaljudeu de Elvas)
Boa senhor, o que rae foi miscrar (Pero Eanes Mar/nim) (irán coita sofr'e vou-a negando (Fernán Goncálvez de
Cativo, mal conselliado (Martín Moxa) Seavra)
Coitado vivo máis de quantos son (Pedro Amigo de S¡-\o morreu quennunca (¡ran
ben mal
(PaimeSoárez
faz agora'1-rei
de Tm-r// (Fernán Páez de Tanialancos)
Grave día naceu, senhor (Pero García de Ambroa)
Con coitas d'amor, se Deus mi perdón (Joan Airas) I lom'a que Deus coita quis dar (Rodrigo Eanes Redondo)
Cuidei eu de meu coracón (Osoiro Anes) Home que gran ben quer molher (Vasco Fernández Praga
De gran coita faz gran lezer (Roí Fernández de Siiiiiiiifift de Sandín)
Des que eu vi (Roí fernández de Santiago) |a m'eu quisera leixar de trobar (Fernán Rodríguez de
Desej'eu ben ha ver de mia senhor (Joan Airas) Calheiros)
Desej'eu muit'a veer mia senhor (Airas Carpancho) |oana, dix'eu, Sancha e María (Pero García Húrgales)
Desmentido m'ha'qui un trabador (Joan Soárez Cor/lio) Mentre non soube por min mia senhor (Pero García Bur-
Deu-lo sab'hoje, mia senhor (Vasco Fernández P/w; 1 ./ </| galés)
Sandín) Mesura sería, senhor (Don Dinís)
Deus, e que cuidei a fazer (Martín Padrozelos) Meus amigos, pois me Deus foi mostrar (Joan de Gaia)
Deus que mi hoj'aguisou de vos veer (Joan Soárez (,'i >i7/in| Mia senhor fremosa, direi-vos üa ren (Ñuño Eanes Cérzeo)
Deus! Que pouco que sabía (Diego Moniz de Asme) Mia senhor fremosa por Deus (Pero de Veer)
Direi-vos que mi-aveo, mia senhor (Roí Queimado) Mia senhor, quantos eno mundo son (Vasco Pérez Pardal)
Disseron-vos, fremosa mia senhor (Roí Martinz de I ll\ Min pres forzadament'Amor (Osoiro Anes)
Dizen-mi ora que nulha ren non sei (Galisteu FeriiiinJi I Moir'e faco dereito (Vidal, judeu de Elvas)
Dizen pela térra, senhor, ca vos amei (Airas Páez) Muit'atendí eu ben da mia senhor (Sancho Sánchez)
Dizen que digo que vos quero ben (Joan Soárez Coclii- >) Muito ben mi podía Amor fazer (Vasco Pérez Pardal)
-Dizen, senhor, ca dissestes por mí (Pai Gómez Chin / / / / » • ' Muito per dev'a gradecer (Joan Soáirez Somesso)
Do que ben serve sempr'oí dizer (Estevan da Guanhi) Muito punhei de vos negar (Vasco Gil]
E por que me desamades (Osoiro Anes) Muitos a que Deus quis dar mui bon sen (Pero Gotérrez)
Eia, senhor, aque-vos min aquí! (Joan Méndiz de Briiciin ,| Muitos dizen con gran coita d'amor (Pai Gómez Charinho)
En grave día me fez Deus nacer (Pero da Ponte) Muitos me preguntan, per boa fe (Fernán Goncálvez de
En grave día, senhor, que vos oí (Don Dinís) Seavra)
En Lixboa, sobre lo mar (Joan Zorro) Muitos me veen preguntar (Martín Soárez)
En tal poder, fremosa mia senhor (Martín Soárez) Muitos que mi oen loar mia senhor (Joan Lobeira)
Esso mui pouco que hoj'eu falei [Joan García de Guilliü, i. ) Muitos vej'eu que se fazen de mí (Joan Pérez de Avoín)
Estes meus olhos nunca perderán (Joan García de Guilliii, i, i No mundo non me sei parelha (Pai Soárez de Taveirós)
•
251
25O
Non ést'a de Nogueira (Pedro Eanes Solaz] Per boa fe, meu corazón (Vasco Fernández Praga de Sandín]
Non me soub'eu dos meus olhos melhor (Joan : Pero eu vejo aquí trobadores (Anónimo [Trabador de San-
Coelho) tarént])
Non perc'eu coita do rneu corazón (Vasco Rodriy.ue: >!>• Pero que mia senhor non quer (Fernán Rodríguez de Calhei-
Cálvelo] ros]
Non quer'a Deus por mia morte rogar (D. Pedro de 1'oilu Pero tal coita hei d'amor (Joan Airas)
gal, Conde de Barcelos) Pois me fazedes, mia senhor (Ñuño Fernández de Mirapeixe]
Non sei como me salv'a mia senhor (Don Dinís] Pois m'en tal coita ten Amor (Estevan Travanca]
Nostro Senhor, e ora que será (Pero de Órnelas] Pois mi non val d'eu muit'amar (Airas Moniz de Asme]
Nostro Senhor, e ora que será (Roí Queimado] Pois mia ventura tal é ja (Don Dinís)
Nostro Senhor, en que vos merecí (Ñuño Porco] Pois minha senhor me manda (.Roi Queimado)
Nostro Senhor, hajades bon grado (Don Dinís] Pois nací nunca vi Amor (Ñuño Fernández [Torneoli])
Nostro Senhor, que non fui guardado (Joan Lo/ 1 * • '• Pois que vos Deus fez, mia senhor (Don Dinís)
Ulhoa] Preguntei üa dona en como vos direi (Rodrigo Eanes de
Nunca coitas de tantas guisas vi (Joan Soárez Coellm) Vasconcelos)
Nunca tan coitad'home por molher (Roí Gómez de Hriien, • i Preguntou Joan García (Roi Queimado)
O meu Senhor Deus me guisou (Afonso López de / > ' < / / , / / i | Proentjaes soen mui ben trobar (Don Dinís)
O que vos diz, senhor, que outra ren desejo (Rodrigo i,m, Punhei eu muit'en me quitar (Fernán García Esgaravunha)
Redondo] Qual dona Deus fez melhor parecer (Pero García Burgalés]
Oimais non sei eu, mia senhor (Rui Gómez, o Frene] Quan muit'eu am'üa molher (Fernán García Esgaravunha)
Oimais quer'eu ja leixá-lo trobar (Don Dinís} Quand'eu ben meto femenca (Don Dinís)
Oimais quer'eu punhar de me partir (Afonso Mande •/• Quand'eu podía mia senhor (Joan López de Ulhoa)
Besteiros] Quand'eu, mia senhor, convosco falei (Pero Gómez Barroso)
Ora comeca o meu mal (Roí Fernández de Santiago] Quand'eu vejo las ondas (Roi Fernández de Santiago)
Ora me venh'eu, senhor, espedir (Pai Gómez Charínho] Quand'hoj'eu vi per u podía ir (Joan López de Ulhoa)
Quand'ora for a mia senhor veer
Ora, mia senhor, mui leda ficade (Roí Martinz do (:¡r,,il\a non moiro, nen vivo, nen sei (Bonifaci Calvo ¡Hutiil.i(Pero Velho de Taveirós)
Quant'eu de vos, mia senhor, receei (Fernán Velho)
de Genova]} Quant'ha, senhor, que m'eu quitei (Men Rodríguiz Tenoiro)
Ora non poss'eu ja creer (Joan Soóirez Somesso] Quantos aquí d'Espanha son (Pai Soárez de Taveirós)
Ora vej'eu que fiz mui gran folia (Pero García Buréale:) Quantos han gran coita d'amor (Joan García de Guilhade)
Os que non aman nen saben d'amor (Joan Baveca] Quantos hoj'andan eno mar aquí (Pai Gómez Charinho)
Ouc'eu dizeruu verv'aguisado (Estevan Fernándiz de I / Quantos hoj'eu con amor sandeus sei (Pero García Burgalés)
Ouco dizer dos que non han (Joan Airas] Que alongad'eu ando d'u iría (Pero García Burgalés)
Par Deus, ai dona Leonor (Roí Páez de Ribela] Que de ben mi ora podía fazer (Joan Airas)
Par Deus, senhor (Alfonso X] Que grave coita que me é dizer (Martín Moxa)
Par Deus, senhor, ora tenh'eu guisado (Fernán Roduyn, Que grave coita, senhor, é (Don Dinís)
de Calheiros] Que mal matei os meus olhos e min (Fernán Rodríguez de
Par Deus, senhor, quero-m'eu ir (Pero Méndiz de Fon-,,-, , / ) Calheiros)
252 253
Que muito m'eu pagc deste veráo (Airas Núnez) Senhor, se o outro mundo passar (Estevan Pérez Froián)
Que prol vos ha vos, rtia senhor (Ñuño Fernández [J ift >/'/! —Senhor, veedes-me morrer (Joan García de Guilhade)
Que sen mesura Deus é contra mí! (Vasco Gil] Tal hom'é cuitado d'amor (Martín Soárez)
Queixei-m'eu destes clhos meus (Joan García de Tan muito mal me ven d'amar (Vasco Pérez Pardal)
Quer'eu en maneira de proencal (Don Dinís) Toda-las gentes mi a mí estranhas son (Ñuño Eanes Cérzeo)
Quer-mi a mí ua dona mal (Gil Pérez Conde) Tu, que ora vees de Monte-maior (Gil Sánchez)
Quero-vos eu ora rogar (Joan Soáirez Somesso) Üa dona que eu quero gran ben (Pai Gómez Charinho)
Quix ben, amigos, e quer'e querrei (Don Dinís) Üa donzela quig'eu mui gran ben (Joan Soáirez Somesso)
Rogaría eu mia senhor (Joan Núnez Camanez) Un día que vi mia senhor (Roi Páez de Ribela)
Se eu ousass'a Maior Gil dizer (Vasco Rodrigues de Cíil\-<-l< >l Un día vi mia senhor (Joan Servando)
Se eu podesse desamar (Pero da Ponte) Vedes, senhor, pero me mal fazedes (Fernán Páez de Tama-
Se hei coita, muito a negó ben (Fernán Goncálvez de ,SV,n M! lancos)
Se m'ora Deus gran ben fazer quisesse (Joan Gtrciii . /. —Vedes, senhor, quero-vos eu tal ben (Estevan Faián)
Guilhade) Veeron-me meus amigos dizer (Men Rodríguez de Briteiros)
Se vos prouguess', Amor, ben me devía (Fernán Podran) Veeron-m'ora preguntar (Fernán Fernández Cogominho)
Se vos prouguesse, mia senhor (Vasco Fernández fray,» ./. Vi hoj'eu donas mui ben parecer (Joan García de Guilhade)
Sandín] Vistes tal cousa, senhor, que mi aven (Joan Méndiz de Bri-
Sempr'eu, mia senhor, desejei (Don Dinís) teiros)
Sempr'eu, senhor, roguei a Deus por mí (Joan López de I Jlln >. 1 1 Vou-m'eu, fremosa, pera'1-rei (Pedro Eanes Solaz)
Senhor, dizen-vos por meu mal (Don Dinís)
Senhor do corpo delgado (Pero da Ponte)
Senhor, en tan grave día (Don Dinís)
Senhor fremosa, creede per mí (Men Rodríguiz Tenoiro)
Senhor fremosa, des aquel día (Pero da Ponte)
Senhor fremosa, des quando vos vi (Afonso Femándi-.-
Cebolhilha)
Senhor fremosa, oí eu dizer (Lourenco)
Senhor fremosa, pois me non queredes (Martín Soárez)
—Senhor fremosa, pois me vej 'aquí (AfonsoEanes do Coianl
Senhor fremosa, por meu mal (Airas Veaz)
Senhor fremosa, por Nostro Senhor (Pai Gómez Charinlia)
Senhor fremosa, quero-vos rogar ( Vasco Gil)
— Senhor fremosa, si veja prazer (Martín Pérez Alvín)
Senhor, non poss'eu ja per nulha ren (Martín Pérez Alvín}
Senhor, por que eu tant'afán levei (Fernando Esquío)
Senhor que coitado hoj'eu no mundo vivo (Ñuño £<;//<
Cérzeo)
Senhor, que de grad'hoj'eu querría (Don Dinís)