Você está na página 1de 123

NOTA PRELIMINAR

('.rítenos de selección

liste terceiro volume antolóxico da lírica trobadoresca


valcgo-portuguesa recolle 210 cantigas de amor. Na selec-
rión destes textos procurouse conciliar un primeiro crite-
i ¡o de xuízo de valor ou escolla estética, un segundo crite-
i i o de representatividade dentro das varias posibilidades
do xénero ou modalidade e, finalmente, un terceiro crite-
i ¡o de autoría, consistente en reproducir cantigas de todos
os cultores deste xénero.
Debe terse en conta que, conforme é xa tradición
asente, baixo a denominación de cantigas de amor incluí-
mos textos híbridos e fronteirizos (como, por exemplo, a
denominada cantiga de mal maridada, algúns escarnios de
amor, textos xocosos ou paródicos, etc.).

(Criterios de disposición

As cantigas seleccionadas van dispostas por autores en


orde alfabética e, dentro das pertencentes a cada autor,
pola orde da súa colocación nos manuscritos.
Cada autor vai acompañado dunhas datas de referencia
para sitúalo aproximativamente no devir dos 150 anos en
que se cultivou o trobadorismo galego-portugues. Tanto
para os problemos de atribución como de identificación e
cronoloxía dos diversos autores temos seguido (con liberda-
dc) o recente estudio do Prof. Antonio Resende de Oliveira,
Depois do Espectáculo Trovadoresco. A Estratura dos Can-
c.ioneiros Peninsulares e as Recolhas dos séculos XIII e
8

XIV, Lisboa, Ed. Colibrí, 1994), incorporando puntualmen- supuxese un falseamento da reaidade fonético-fonolóxica
te outras contribucións que nos pareceron pertinentes. medieval.
Cada texto, ademáis, vai precedido das siglas e nume- Ora ben, este mesmo respeto presidiu o proceso de
ración correspondente as diferentes fontes manuscritas que relativa 'modernización' que, pa criterio de facilidade lec-
o transmitiron (A: Cancioneiro da Ajuda-, B: Cancioneiio tora, ultrapasa os convencional criterios editoriais utili-
da Biblioteca Nacional-, V: Cancioneiro da Vaticana-, T: zados nos círculos especializaros: eliminación e reposi-
Manuscrito da Torre do Tombo ou Fragmente Sharrer). ción de "h", conforme á etinoloxía, eliminación do
apóstrofo ñas erases actualmeite canónicas (do, deste,
Criterios de edición etc.), mais manténdoo sempre tías elisións esixidas pola
métrica, acentuación moderna, ;tc.
Como punto de partida para a fixación do texto das canti- Ben é certo que, pola procura dun equilibrio entre
gas foron utilizadas as vulgatas ou edicións de conxunto pasado e presente, antigo e moderno, na fasquía que se
de José Joaquim Nunes (Cantigas d'Amor dos Trovadores quixo manter da lingua medievíl, conservamos sistemáti-
Galego-Porugueses, Lisboa, Centro do Livro Brasileiro, camente as emblemáticas grafíis medievais "Ih" e "nh"
1972, reimpr. da ed. de 1932) e mais Carolina Michaélis de para os fonemas lateral palatal e nasal palatal, respectica-
Vasconcelos (Cancioneiro da Ajuda, Lisboa, Imprensa mente, con independencia das opcións gráficas que pre-
Nacional/Casa da Moeda, 1990, reimpr. da ed. de 1904). sentan maioritariamente uns ot outros manuscritos.
Ora ben, os textos foron case sistemáticamente confronta-
dos coas edicións críticas individuáis existentes e, cando ("rítenos de anotación
se considerou necesario, eos manuscritos, sempre usando
estes materiais con relativa liberdade e co inevitábel crite- As mesmas intencións e carácter que rexen o tratamento
rio persoal. editorial e textual orientaron o labor de anotación de cada
O carácter divulgador desta antoloxía e a procura i .Mitiga. Dado o alto grao de comprensión que aínda para
dunha maior comprensión e accesibilidade da nosa lírica nos, galegos, manten a lingua medieval, non se quixo
antiga condicionen as opcións editoriais que rexen a pre- iir.-.ar o volume de notas lingüísticas ou explicativas super-
sente escolma. É por isto que non son indicadas en ningún I l u a s para un lector medio.
caso as reintegracións textuais, de pormenor, que as lagoas l;, así que a anotación lingüística é acumulativa, de
de transmisión imponen na restauración duns textos as \ r i i n que non se repite en cada caso que aparecer unha
veces defectuosamente transmitidos nos manuscritos. i t ' i i n a anómala ou dificultosa. Por outra banda, canto as
Canto ao tratamento estritamente lingüístico das can- i m i . i s explicativas, procurouse un. difícil equilibrio entre a
tigas, realizou-se, en primeiro lugar, unha nivelación e .iMid.i ;í comprensión e o condicionamento de lectura, que
redistribución gráfica conforme á convencional utiliza- un i .iso deste volume foi so puntualmente necesario.
ción das grafías antigás: "j" (+ a, o, u), "g" (+ e, i), "c" (+ e,
i), "?" (+ a; °/ U l a conversión de "u" en "v", con valor
consonantico, de "y" e "h" en "i", con valor vocálico, e de
"i" c "y" en "j" ou "g", con valor consonantico, escolla
sistemática de -n final, etc. Isto é, sempre cun respecto
á lingua da época, evitando toda alteración que
... III AMOR. ANTOLOXlA 13

I.
ANÓNIMO [Trobadw de Santarén?] (Século XIII)
|A 278]

A máis fremosa de guantas vejo


« • u Santarén, e que ináis desejo,
c cu que sempre cuidando sejo,
non cha direi, mais direi-ch', amigo:
ai Sentirigo, ai Se:itirigo,
al é Alfanx'e al Seserigo!

l;,la e outra, amigo, /i-as,


se Deus me valha, non ha dous días.
Non cha direi eu, c¿ o dirías
e perder-t'-ías por en comigo:
ai Sentirigo, ai Seatirigo,
al é Alfanx'e al Seserigo!

Cuidand'en ela ja hei perdudo


o sen, amigo, e ando mudo,-
e non sei home tan entendudo
que m'hoj'entenda o por que digo
ai Sentirigo, ai Sentirigo,
al é Alfanx'e al Seserigo!

Sc.ntirigo e Seserígo eran aldeas de Santarén, mentres que Alfan-


\c. era un bairro desta cidade.
St'jo: estou; al...al: unha cousa...outra; ca: que, porque; por en:
por iso.
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MART[NH n i ni i,\5

2.
I.
ANÓNIMO [Trabador de Santarén?] INSI ) KANES DO COTÓN (...1246...)
[A 279]

Pero eu vejo aquí trabadores, ' l i n i Itvmosa, pois me vej'aquí,


senhor e lume destes olhos meus, huí < .1 I )c-us que vos posso dizer
que troban d'amor por sas senhores •i i m i i t | i i r me fazedes sofrer,
non vej'eu aquí trabador, par Deus, • I >' UN lien vos non me valedes i.
que m'hoj'entenda o por que digo Amigo, por meu amor e por mí
al é Alfanx'e al Seserigo. "ln-il'a coita que vos por mí ven,
• i ,»|ivndo coita se serv'o ben.
Senhor, fremosa máis de quantas son
en Santarén, e que máis desejo, < u l e 11 Iremosa, muito mal levei,
dizer-vos quero, se Deus me perdón: llili i n l u lcmpo, e atendí melhor;
non vej'eu home de quantos vejo . l >i us r vos fazedes-me peor,
que m'hoj'entenda o por que digo ' | ' « i . i m'c que quando comecei.
al é Alfanx'e al Seserigo. Amigo meu, por min que vo-la dei
!i «I i i-il'a coita que vos por mí ven,
Amo-vos tant'e tan de coracón ' .1 sol rendo coita se serv'o ben.
que o dormir ja o hei perdudo,
senhor de mí e do meu coracón;
non vej'eu home tan entendudo
que m'hoj'entenda o por que digo
al é Alfanx'e al Seserigo.

Senhor: señora; sas senhoies: as súas señoras; par: por; se Deus


me perdón: así Deus me perdoe.
• ' .i.r.radezo; posso: podo; i: ai, alí.
16 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTÍNEZ i oc AMOR. ANTOLOXÍA 17
4. 5.
AFONSO EANES DO COTÓN Ah'ONSO FERNÁNDEZ CEBOLHILHA
[B 971/V 558] (Segunda metade do s. XIII)
[B404/V15]
A gran dereito lazerei,
que nunca home viu maior, Senhor fremosa, des quando vos vi
u me de mía senhor quitei scmpr'eu punhei de me guardar que non
soubessen qual coita no coracón
e que quería eu melhor por vos sempr'houv', e pois Deus quer assí;
de seer seu vassalo que sabian todos o muí grand'amor
e a gran coita que levo, senhor,
e ela mia senhor? por vos, des quando vos primeiro vi.
E ja sempre por fol terrei E pois souberen qual coita sofrí
o que deseja ben maior por vos, senhor, muito mi pesará,
daquele que eu receei; por que hei medo que alguén dirá
a guisa fize de pastor; que sen mesura sodes contra mí,
e que quería eu melhor que vos amei sempre máis doutra ren,
de seer seu vassalo e nunca mi quisestes fazer ben
e ela mia senhor? nen oír ren do que por vos sofrí.
E pois eu vir, senhor, o gran pesar
E quantas outras donas sei de que sei ben que hei mort'a prender,
a sa beldad'ést'a maior, con mui gran coita haverei a dizer:
daquela que desejar hei «Ai Deus, por que me van assí matar?»
enos días que vivo for: E veer-m'an mui trist'e sen sabor
e que quería eu melhor e por aquesto entenderán, senhor,
de seer seu vassalo que por vos hei tod'aqueste pesar.
e ela mia senhor? E, pois assí é, venho vos rogar
que vos non pes, senhor, en vos servir
e me queirades por Deus consentir
que diga eu atanto, en meu cantar,
que a dona que en seu poder ten
que sodes vos, mia senhor e meu ben,
e máis desto non vos ouso rogar.
Lazeiei: sofrín,- u: onde, cando; raía senhor: a miña señora; Sabían: saiban,- des: desde; pois: despois (que), pois; mesura: cor-
me...quitei: me despedía, me afastei; en: (d)iso, (por) iso,- fol: tesía, moderación, medida; ren: (algunha/ningunha) cousa, nada,-
lonco,- terral: terei; guisa: maneira, modo, razón,- fize: fixen,- pas- vir: vir (fut. subx. de veer); sabor: gosto, desexo, pracer; aquesto:
tor: rapaz inxenuo,- óst(e): é; enos: nos. isto,- aqueste: este; pes: pese.
18 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTlnu , i . i. 19

6.
AFONSO LÓPEZ DE BAIÁN (...1246-1280) • M I . N D E Z DE BESTEIROS (...1290.
[A 225/B 396/V 6] 1

O meu Senhor Deus me guisou n < | i i n Vu punhar de me partir


de sempr'eu ja coita sofrer, i < 11 unid', e farei gran razón,
enquanto no mundo viver, ln Ir i \ ni a mia senhor, e non
u m'el atal dona mostrou ' \ i r íui alhur guarir.
que me fez filhar por senhor; ' • . i < > i|iicr'eu por seu amor
e non Ih'ouso dizer "senhor". i Id 11 unido falso, traedor,
I M I M I . H | O , que me foi falir.
E se Deus houv'o gran prazer
de me fazer coita levar, I liouvcra pois quen o servir
que ben s'end'el soube guisar i Vn M - I V Í , nen tan longa sazón;
u me fez tal dona veer, ' i i descmparad'entón,
que me fez filhar por senhor, huí* m'fiul'eu for, que mia senhor fez ir.
e non Ih'ouso dizer "senhor". i I M H n i i r j;i non ha prez nen valor
mundo, d'u se foi mia senhor,
Se m'eu a Deus mal merecí, I h i r . me rnfonda, se eu i guarir!
non vos quis el muito tardar,
que se non quisesse vingar I [mis .|iic eu i mia senhor non vir,
de mí, u eu tal dona vi > i ns m i t r a s q u e n o mundo son,
que me fez filhar por senhor; u n poida dar o coracón
e non Ih'ouso dizer "senhor". • ! • I le ii i i. U por vos non mentir,
> i n < i" niVud'ir; e, pois que m'end'eu for
• I 1 . 1 1 1 ' .ir inundo, que ést'a peor
i j i i r sei, querrei-me d'el riír!

i. I M ixc ni adiante; punhar: empeñarse, esforzarse, pug-


. i . i i i ; dlhur: algures, noutro lugar; guarir/guarecer:
Guisou: dispuxo, preparou,- filhar: tomar, coller, receber, aceptar; ' mar; traedor: traidor; falir: fallar; sazón: tempo;
end(e): (d)iso, (por) iso. liunra, valor, reputación,- cofonda: confunda.
2O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTIN 21

8.
AFONSO PÁEZ DE BRAGA \NC:HEZ(...1289-1328)
(Terceiro cuartel do s. XIII) n i / v "i
[B854/V440]
i u. m'oia tolhcn mia senhor
Ai mía senhor, quer'eu provar 'U poss'aquí per ren veer,
se poderei sen vos viver i". U n •. | íes, non mi a poden tolher
e veerei se hei poder i M - J . I sen nen üu pavor,
dalgüa vez sen vos morar, i e i al tempo verrá
pero sei o que mi avena, Imr iremosa morrerá;
ca mil vezes o provei ja ' i « - i ; tles i sabedor
e nunca o pud'acabar.
M I 11 m i l i , par Nostro Senhor,
Pero quero-o comecar • l . i \ o seu ben parecer,
e forcar i meu conhocer ' n. n n i . i l nutro non poss'haver
e sei de mí como ha seer m i . MIÓ, se con ela for,-
e ca vos hei pois a rogar . i i|iic os que jazen ala
e quan pouco mi durará un .Irles ja mal non sentirá
mía sanha e quan ben mi será, • ' IMVI i . i n d e a catar sabor!
se vos posso desensanhar

escontra mí, que vos pesar


nunca fiz, nen cuid'a fazer,
mais sei-vos tan gran ben querer,
que vos faz contra mí queixar,
e, pois mi Deus poder non da
que vos desame, assí m'hei ja
vosc'a perder, por vos amar.

Dalgüa: dalgunha,- avena: acontecerá, sucederá; ca: que, pul'.,


porque,- vosc(o): convosco. .1 , >|iiitan, arrebatan; verrá: vira; catar: ver, observar.
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHI*»| 23

10.
AIRAS CARPANCHO (Segundo terzo do s. S I N«.l HADO
[A65/B 177] X I I I «.u inicios do XIV)
•"I
Desej'eu muit'a veer mia senhor,
e pero sei que, pois d'ant'ela for, I M , m i .1 mí mais valer
non Ih'hei a dizer ren i n.i n i i.i senhor
de com'hoj'eu havería sabor. n peior
E Ih'estaría ben! • m i l i y.ian ben querer
n i . I lnimildade;
Po-la veer moir'e po-la servir, > I K K ! ' a I apoer,
e pero sei que, pois m'ant'ela vir, i mi verdude,
non Ih'hei a dizer ren • I 11 despagada.
de como'hoj'eu poderla guarir.
E Ih'estaría ben! ' l l i " i n i i i pesar busquei
i i | i n l l u quero gran ben
Se Ih'al disser, non me dirá de non,- i" « n mita me ten,
mais da gran coita do meu coracón u-.dlio non me sei;
non Ih'hei a dizer ren • I I ' • ' i n i . i l iiuTccesse,
que Ih'eu diría en boa razón. U n non mereceré!,
E Ih'estaría ben! i " u u u v.ilesse,
• l.n i . i nada.
Pero hei gran sabor de Ihe falar,
quando a vejo, por Ihe non pesar, Oí M i n i o nr'.ii'.oia ren non da,
non Ih'hei a dizer ren U n n u i l sei merecer mal,
de com'eu poderla led'andar u « i v i v o MOII mi val
E Ih'estaría ben! I YII i u u ira mi ben fará,
l > i :;eu marido
i|tn i m u i guarde de min ja,
i l.ilido,
n i i te ver guardada.

i > i" l . n . i , se mi a guardar,


i v i m eu u ela é,
i vos per boa fe,
Pois d'ant'ela for: despois que estexa diante déla; moii(o): morn >, id ' | n < m'ela fez tornar,
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLG PAUL « 25

nunca foi aquel día


que a eu visse, ca pesar N M O N I Z D E ASME
grande Ihi crecería, i i n r i . l i l e dü S. XIII)
nen vi a sa inalada

que con ela sol ben estar MU nuil val d'eu muit'amar
e meu mal Ihi diría, nlmr, ncn a servir,
ca esta é sa privada, ni upost'eu sei negar
e, se me quisess'ajudar, i|iu i Ih'hei, e a'ncobrir
Elvira ben faría i ijiii' nú1 tez perder,
e de Deus foss'ajudada. M i l o non poden entender,
ii r l u i N non a negarei;
niiliriiin di- qnen tort'hei:

I ) l<i i|tir h.i mclhor semelhar


tli (((uinlus no mund'home vir,
II)|N manso sabe falar
l|iic homc talar oír;
i vii la lici ehus a dizer...
T?iM|iicr x';i pode entender;
IUIN HCU iiome non direi;
i Irltu j.i i MÍ a nomeei!

11 ir n lien 11 u i ser trastornar


ludo o mundo, e ferir,
' i I r N t i n l i o xi a pod'achar;
pin vos lióme non mentir,
linn hit el.i t a l parecer
('lili i|iie s'assí possa ascender.
l'ri romo .1 eu dessinei,
NI Id) In an, rousa que sei!

()• ijnr me soían coitar


Al apoer: outra cousa atribuir; ai/er: tamén, novamente, on |nl Ihrs mia senhor descobrir.
vez,- despagada: desgostada, descontente; tal que: de tal maní Mil oí.i leixarán folgar,
que; inalada: criada,- sol: soe.
[Urt HIIN non podía guarir,
26 27
EDICIÓN DIMANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MART(NII HM..X «NIOLOXÍA

ca ben Ihe-la fiz coihocer,


porque me non qui ben fazer! i r \ NÚNEZ(...1284-£89...)
E tenho que ben ITK vinguei, ( H M ' - ' . / V 456]
pois-la en concelhoaveriguei!
nuiito m'eu pago deíe verao
r,i estes ramos e por estS flores,
, polas aves que cantan clamores
poi ,|iie ando i led'e sen cridado
, .issí íaz tod'homen narrorado:
• nipr'i anda led'e mui lcu?áo.

Cand'eu passo per algüasribeiras,


.,,. boas arvores, per bóosprados,
se cantan i passaros naneados
l.u;u'eu con amores i vou cantando
t- log'alí d'amores vou trobando
(.• ía§o cantares en mil mmeiras.

I leí eu gran vico e grand alegría,


quando mi as aves cantal no estío.

Apost(o): de maneira conveniente, axeitadamente; chus: ffláis;


vel: polo menos, ou, sequera,- tozt(o): ofensa, inxustiza; quen-
quei: calquera,- x(e)/xi: se (as veces, sen equivalencia nin posíbel
presencia na lingua moderna); trastornar: revolver, incomodar,- M'eu paso: me agrada, acho eu prazer ;
per: por,- festinho: axiña,- foi-lhes: funlles; fiz: fixen,- quís: quixo; da primavera; loucáo: contente, alegre; so
en concelho: en público; averigueí: din a coñecer; gozo, deleite, alegría, satisfacción.
29
28 EDICIÓN DE MANUEL FERREIO/CARLOS PAULO MAHIINH

14.
AIRAS NÚNEZ v, I ' A I /. (...1293-1304...)
[B 873/V 457] V 69 1

Amor faz a min amar tal sénior i i" l.i térra, senhor, ca vos amei
que é máis fremosa de quantas sei, ' • "l.i las coitas a vossa maior hei,
e faz-m'alegr'e faz-me trobado:, mpr'eu, namorado,
cuidand'en ben sempr'; e máii vos direi: hcl a vi ver coitado!
faz-me viver en alegranca
e faz-me toda vía en ben cuida'. I ii i n |u-la térra ca vos amei, senhor,
Pois min Amor non quer Jeixar 11 ni.i las coitas a vossa hei maior,
e dá-m'esforc'e asperanca, c sempr'eu, namorado,
mal venh'a quen se del desasperar. I M i .\r coitado!
Ca per Amor cuid'eu máis a vder, I It 11 ida-las coitas a vossa maior hei,
e os que del desasperados son M n i durmió a noit', e o día peor hei,
nunca poderán nen üu ben harer,
i- scmpr'eu, namorado,
mais haver mal; e por esta raz6n he i A viver coitado!
trob'eu e non per antolhanca,
mais pero que sei mui lealment'arnar. I > l < loda-las coitas a vossa hei maior
Pois min Amor non quer leixar . ion dormio a noit', e o día hei peor,
e dá-m'esforc'e asperanca, e sempr'eu, namorado,
mal venh'a quen se del desasperar. hei a viver coitado!
Cousecen min os que amor non han
e non cousecen si, vedes que mal!,
ca trob'e canto por senhor, de pran,
que sobre quantas hoj'eu sei val
de beldad'e de ben falar,
e é cousida sen dultanca.
Atal am'eu, e por seu quer'andar.
Pois min Amor non quer leixar
e dá-m'esforc'e asperanca,
mal venh'a quen se del desasperar.
Pero que: aínda que, non obstante,- antolhanca: capricho, anto-
llo; cousecen: critican; de pran: certamente; cousida: admirada,
ponderada, mesurada, discreta,- dultanca: dúbida;
3O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS IAULO MARTÍNI / „ ANOUOXÍ/X 31

16. 17.
AIRAS VEAZ (Segunda metade do s. OH) Al I O N » X (1221-1284)
[B 444/V 56] |H 470]
Senhor fremosa, por meu mal r u I 'rus senhor,
vos virón estes olhos meus, • ni|ii.mt';u for
ca des entón assí quis Deus de vos tan alongado,
e mía ventura, que é tal KM er maior
que nunca vos ousei dizer < "H.i d'aTLor,
o que vos quería dizer. uní atáncoitado
i .1 nio mundo
E al houv'eu vosc'a falar, DO! sa seihor
senhor, sempr'u vosco falei, 11. n non que fosse nado,
vedes por que, ca me guardei pénalo, penado.
tan muit'en vos dizer pesar '.en nullia ren, sen vosso ben,
que nunca vos ousei dizer i|uc tanthei desejado
o que vos quería dizer. que ja o 5én
perdí poi en,
Seede muí ben sabedor: r viv'atormentado,
des que vos eu primeiro vi, srii vosso ben,
sempre mui gran coita sofrí, ile morrer en
ca assí quis Nostro Senhor red'é mui guisado,
que nunca vos ousei dizer penado, penado.
o que vos quería dizer.
Ca, log'alí
u vos eu vi,
fui d'amor aficado
tan muit'en mí
que non dormí,
nen houve gasalhado
e, se m'este mal
durar assí,
eu nunca fosse nado,
penado, penado.
Nulhci ren: ningunha cousa; sen: xuízo, razón, entendimento,
.i-iiso; aficado: afincado, apremiado, perseguido, importunado;
Sabedor: sabedora, coñecedora. : pracer (en compañía).
32 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MABT(NI .. ANimoxlA 33

18.
BERNAL DE BONAVAL (Primeira metade do s. XI]) ' i i • : i \ , I )E BONA/AL
[B 1066/V657] 660]
A dona que eu am'e tenho por senhor A II. n i . i val quer'eu, nia senhor, ir
amostrade-mi-a, Deus, se vos en prazer for, • > l i •• quand'eu ora de vos partir
senón dade-mi a morte. < >s meus olhos, ron dormirán.
A que tenh'eu por lume destes olhos meus 1 1 n i ' i-i, pero m'é grive de fazer,
e por que choran sempr', amostrade-mi-a, Deus, • «les quand'eu ora le vos tolher
senón dade-mi a morte. os meus olhos, ron dormirán.
Essa que vos fezestes melhor parecer Tenia vía ben será deprovar
de quantas sei, ai Deus!, fazede-mi-a veer, ilr in'ir,- mais, des quand'eu de vos quitar
senón dade-mi a morte. os meus olhos, non dormirán.
Ai Deus!, que mi a fezestes máis ca min amar,
mostrade-mi-a u possa con ela falar,
senón dade-mi a morte.

Toda vía: sempre, constantemente.


34 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARUOS PA 35
«U ANIOLOXlA

20. I
BONIFACI CALVO [Bonifaz de Genova] ,i » MONIZDE ASME
(...1253-1266...) ni u . i inetade do s.
[A 266/B 450]

Ora non moiro, nen vivo, nen sei 1 < .Hie pouco que sabía
como me vai, nen ren de mí, senón u > | i i ; i l vigo vivía,
atanto que hei no meu coracón ulVra con mia sénior,
coita d'amor qual vos ora direi: • ' i 1 1 1 milito me queixava
tan grand'é que me faz perder o sen, llchi (porque non pensaba
e mia senhor sol non sab'ende ren. tic m i n ) , e non gradéele
i I irns qual ben me fazía
Non sei que fago, nen hei de fazer, • u M I ! me deixar veer
nen en que ando, nen sei ren de mí, • u mui bon parecer!
se non atanto que sofr'e sofrí
coita d'amor qual vos quero dizer: M.ns en gran sandez andava
tan grand'é que me faz perder o sen, ni, quando me non pagava
e mia senhor sol non sab'ende ren. • I* con tal senhor viveí,
c i|iie melhor ben querría!
Non sei que é de min, nen que será, I m'end'ora pagaría!
meus amigos, nen sei de mí ren al M.iis esto a min que mi o dava,
se non atanto que eu sofr'atal rsi.e ben, que non m'entrava?
coita d'amor qual vos eu direi ja: Non houvess'hoj'eu melhor,
tan grand'é que me faz perder o sen, >• houvess'eu tal sabor!
e mia senhor sol non sab'ende ren.
Mais logo m'ar mataría
un cor, que hei, de folia
mui comprido e d'amor,
que per poucas m'ar matava!
Quand'eu mia senhor catava,
en tal coita me metía
que conselho non sabía
eu de min, como fazer
por déla máis ben haver!
Mais, se eu nunca cobrava
Sol non: nen sequera.
o vic'en que ant'estava,
36 EDICIÓN DE MANUEL FEBREIRO/CARLOS PAULO MAKIINM 37

saber-lh'-ía ben sofrer


seu amor/ e nembrar-m'-ía i i 1261-1325'
que eu viver non podía, V H I|
quando ela alhur morava:
tan muito a desejava! i i i|iR-t'eu ja leixá-lo trobar
Mais eu con este pavor i«. u desemparard'amor,
sería bon sofredor! ni i i i .il^iia térra basar
• H .1 possa seer sabedor
lii ili u n iicn eu de mu senhor,
> | i u - lli'é d'eu viveraquí pesar.

M.H-. I >ms! Que grave cousa d'endurar


|lli .1 m i n será ir-me d'i ela for!
1 ' • i inui ben que nunca poss'achar
I M u u.i cousa ond'haja sabor,
• I H H i da morte; mais ar hei pavor
i ! < mi a non querer Devs tan cedo dar.

M.ns se fez Deus a tan gran coita par


( «i i ir a de que serei sofredor,
> |i i. H ido m'agora houveí d'alongar
tl.u|ucsta térra u ést'a nielhor
di- quantas son, e de cujo loor
non se pode per dizer acabar.

(.'/v/ví-í: difícil, custoso, pesado; endurar: soportar, sofrer, resistir;


Sandez/'sandece: loucura; cor: corazón,- folia: loucura, imprudencia. ii,i: unha; loor: louvor.
38 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAR

23.
DINÍS, Don
[B508/V91]
" '1
Pois mia ventura tal é ja • - l i ni vos por rniu mal
que sodes tan poderosa i i u i| m con voss'imor,
de min, mia senhor fremosa, > m i n ' i de trobar sabor;
por mesura que en vos ha, MUÍ v . i l l i a Deus nei al,
e por ben que vos estará i i 1 1 1 >l>o por m'ér. pagar,
pois de vos non hei nen un ben, n i n l.i/, ine voss'anior trobar.
de vos amar non vos pes en,
senhor. i i i p i f vos vai dizer
|tli 1 1 1 ¡I ii i porque me pagu'én,
E pois por ben non teedes . n u i l |»u vos, que quero ben,
que eu haja de vos grado M I , i-a non veja prazer
por quant'afán hei levado • i - i i trobo por m'éa pagar,
por vos,- ca assí queredes, M U Í S taz-me voss'amor trobar.
mia senhor, fe que devedes,
pois de vos non hei nen un ben, I | > r n i queri vos diz que non
de vos amar non vos pes en, i n i l i o por vos, que sempr'amei,
senhor. m US por gran sabor que m'end'hei,
I 1 u M ir ; ca Deus non m; perdón
E lume destes olhos meus, se eu trobo por m'én pagar,
pois m'assí desemparades nrais faz-me voss'amor trobar.
e que me grado non dades
como dan outras aos seus,
mia senhor, polo amor de Deus,
pois de vos non hei nen un ben,
de vos amar non vos pes en,
senhor.

E eu non perderei o sen,


e vos non perdedes i ren,
senhor.

Grado: gosto, vontade. voss'amor: por vos amar;


4O 41
EDICIÓN ot MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M»ml

25.
DINÍS, Don MU ir. i
[B512/V95] • >'>!
Pois que vos Deus fez, mia senhor, i ' i • i i , mia senhor, dessjei,
fazer do ben sempr'o melhor, i|nc . i l , e desejarei
e vos en fez tan sabedor, u I" i i que muí servid'aei,
ua verdade vos direi, non con asperanca
se mi valha Nostro Senhor: i l ' l i i i v i i tlr vos ben; cabensei
erades boa pera rei. • in. n n i i c . i de vos haverei
• n. .u mal e viltanca.
E pois sabedes entender
sempr'o melhor e escolher, I >> si i'cu muí máis doutrareii
verdade vos quero dizer, • 11 mi pequeña prol ten,
senhor, que servi'e servirei: . i ilcsej'liaver vosso ben,
pois vos Deus atal foi fazer, non con asperanca
erades boa pera rei. l u j a do mal que mi v;n
I u 11 vos nen galardón por §n
E pois vos Deus nunca fez par • non mal e viltanca.
de bon sen nen de ben falar,
nen fará ja, a meu cuidar, I >cscj'eu con mui gran ratón
mia senhor, por quanto ben hei, vosso ben, se Deus mi perdón,
se o Deus quisesse guisar, mu i máis de quantas cousas son,
erades boa pera rei. inais non con asperanca
> | i K ' sol coid'eno coracón
Ii.iver de vos por galardón
senón mal e viltanca.

Viltiin<;a: ofensa, inxuria, agravio; prol: proveito, beneficio, inte-


Pera: para; servi(o): sirvo. n '•(•; galardón: recompensa.
43
42 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLO: PAULO I H,AM..« ANTOLOXÍA

27.
DINÍS, Doi DNIS, Don
[B518 b /V i:i] 1 1 //B52O/V 113]

Ai, senhor remosa, por Deus 1 ' 11 x ben, amigos, e quer'e querrei
e por quan !>oa vos el fez, ni molher que me quise quei mal
doede-vos a^güa vez < ' 11 ierra; mais non vosdirei oí qual
de min e destes olhos meus, • i a molher; mais tanto vosdirei:
que vos virón por mal de si, l u i s ben e quer'e querrei ta. molher
quandovos virón, e por mí. que me quis mal sempr'e querrá e quer.

E, porque vos fez Deus melhor OMÍX e querrei e quero muí gran ben
de quantas :ez e máis valer, . quen mi quis mal e tiuer e querrá,
querede-vos de min doer iii.iis nunca homen per mí saber á
e destes meas olhos, senhor, qncn é; pero direi-vosüa ren:
que vos virón por mal de si, quix ben e quer'e querrei tal molher
quando vos virón, e por mí. que me quis mal sempr'e querrá e quer.

E, porque o al 11011 é ren, ^uix e querrei e quero ben querer


senón o ben que vos Deus deu, ¡i quen me quis e quer, per toa fe,
querede-vos doer do meu i nal, e querrá; mais non direi quen é;
mal e dos meus olhos, meu ben, mais pero tanto vos quero dizer.
que vos virón por mal de si, quix ben e quer'e querrei tal molher
quando vos virón, e por mí. que me quis mal sempr'e querrá e quer.

ix: quixen.
44 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTINII ««..!• ANimOXÍA 45

29. 10.
DINÍS, Don I U NI 1 . Don
[B 520b/V 123] V 124]

Quer'eu en maneira de proeiical !• i i i . i sería, senhor,


fazer agora un cantar d'amor, < l i vos amercear de mí,
e querrei muit'i loar mia senhor • 1 1 1 ' vi >s en grave día vi,
a que prez nen fremosura non fal, v Olí mui grave voss'amcr é;
nen bondade; e máis vos direi en: i MI r.rave, que non hei poder
tanto a fez Deus comprida de ben ' I n|iu i sta coita máis sofrer
que máis que todas-las do mundo val. ilc que, muit'ha, fui sofrcdor.

Ca mia senhor quizo Deus fazer tal, I Vi o sabe Nostro Senhoi


quando a fez, que a fez sabedor i|iR' nunca vo-l'eu merecí,
de todo ben e de mui gran valor, n i . i i s sabe ben que vos serví,
e con tod'esto é muí comunal tlrs que vos vi, sempr'o melhor
alí u deve,- er deu-lhi bon sen, > | i i r nunca eu pudi fazer
e des i non Ihi fez pouco de ben I « i r en querede-vos doer
quando non quis que Ih'outra foss'igual. ilr min, coitado pecador.

Ca en mia senhor nunca Deus pos mal, Máis Deus que de tod'é senhor,
máis pos i prez e beldad'e loor me queira poer conselh'i,
e falar mui ben, e riír melhor rn se meu feito vai assí
que outra molher,- des i é leal e m'el non for ajudador
muit', e por esto non sei hoj'eu quen contra vos, que el fez valer
possa compridamente no seu ben máis de quantas fezo nacer,
falar, ca non ha, tra-lo seu ben, al. moir'eu, máis non merecedor.

Pero se eu hei de morrer


sen vo-lo nunca merecer,
non vos vej'i prez nen loor.

Proenfal: provenzal; prez: mérito, valor; fal: falta, falla,- comunal:


común, sociábel; cumplidamente: cabalmente, axeitadamente. Amercear: ter compaixón; poer conselho: por remedio.

I
46 EDICIÓN DE MANUEL FERREPRO/CARLOS PAULO MAHIINH AM-IH ANtoLOxlA 47

31. 12.
DINÍS, Don IHNIS, Don
[B 522/V 105] ' ' 17 V 127]
Nostro Senhor, hajades bon grado Plumeaos soen mui ben tobar
por quanto m'hoje mía senhor falou; • > l i i-n cíes que é con amar,
e tod'esto foi porque se cuidou M I u os que troban no teiipo da flor
que andava doutra namorado; non en outro sei eu benque non
ca sei eu ben que mi non falara I u u t a n gran coita rio seucoracón
se de qual ben Ih'eu quero cuidara. > | i i . i l in'eu por mia seiihorvejo levar.

Porque mi falou hoj'este día, I Vi o que troban e saben loar


hajades bon grado, Nostro Senhor; •..is senhores o máis e o melhor
e tod'esto foi porque mía senhor > | n r cíes poden, sóo sabedor
cuidou que eu por outra morría,- i i c os que troban, quand'a frol sazón
ca sei eu ben que mi non falara, 1 1 i, e 11011 ante, se Deus ni perdón,
se de qual ben Ih'eu quero cuidara. no n han tal coita qual euhei sen par.

Por quanto m'hoje falou, haja Deus ( ';\s que troban e que s'ilegrar
bon grado, mais desto non fora ren, van eno tempo que ten a :olor
senón porque mia senhor cuidou ben a frol consigu'e, tanto que se for
que doutra eran os desejos meus; aquel tempo, logu'en trobar razón
ca sei eu ben que mi non falara, non han, non viven en qual perdicón
se de qual ben Ih'eu quero cuidara. hoj'eu vivo, que pois m'ha de matar.

Ca tal é que ante se matara


ca mi falar se o sol cuidara.

t.hiando a frol sazón ha: na estación das flores (na primavera)


48 EDICIÓN DE MANUEL PERREIRO/CARLOS PAULO MART¡N> i I •• AMOR. ANTOLOXÍA 49

33. 14.
DINÍS, Don DINÍS, Don
[T6/B529/V 112] 111, Y.H)i'/v132]
Non sei como me salv'a mia senhor, iu' grave coita, senhor, é
se me Deus ant'os seus olhos levar, ti quen ha sempr'a desejar
ca, par Deus, non hei como m'assalvar 0 vosso ben, que non ha par,
que me non julgue por seu traedor, 1 om'eu fac'; e per boa Je,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandad' oír e a non vi. ben se vinga per vos en mí.
E sei eu mui ben no meu coracón Tal coita mi da voss'araor
o que mia senhor fremosa fará, c laz-me levar tanto mil,
depois que ant'ela for: julgar-m'-á que esto m'é coita mortal
por seu traedor con mui gran razón, de sofrer; e por en, senlior,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandad' oír e a non vi. ben se vinga per ves en mí.
E pois tamanho foi o erro meu Tal coita sofr', ha gran sazón,
que Ihe fiz torto tan descomunal, e tanto mal e tant'afán
se mi a sa mui gran mesura non val, que par de morte m'é de pran;
julgar-m'-á por en por traedor seu, e senhor, por esta razón,
pois tamanho temp'ha que guarecí, se eu a Deus mal merecí,
sen seu mandado oír e a non vi. ben se vinga por vos en mí.
E se o juízo passar assí, E quer-se Deus vingar assí,
ai eu cativ'! E que será de min? como Ihi praz, per vos en mí.

me salv'a mia senhoi: como me xustifique (como demos-


tré a miña inocencia, como me defenda) perante a minha señora;
assalvar: igual que salvar-, mandado: noticia, mensaxe, orde,
petición,-
so EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHIINM 51
K.XlA

35.
ti,
DINÍS, Don
[B 531/V 134] I H N I ' . I >un
i . l l / V I:i6]
lililí u i|iic de grad'hoj'ai querría,
Assí me trax coitado ' I i. us c a vos aprougiesse,
e afícad'Amor
I | I H u vos estades, estevsse
e tan atormentado '•.<|n'e por esto me ierría
que, se Nostro Senhor i 1 "i i . n i ben-andante
a ma senhor non met'en cor i|nc por rei nen ifante
que se de mi doia, da mor- di 8 alí adeante
t'haverei prazer e sabor.
nuil iue cambiaría.
Ca viv'en tal cuidado, i I | M iulo que vos prazeiía
come ben sofredor t|nc u vos morassedes, rrorasse,
é de mal aficado ur vus eu viss'e vos fdasse,
que non pode maior,
11 i i i . i me, senhor, toda vía
se mi non val a que en for- pur tan ben-andante
te ponto vi, ca ja de mor- i|iic por rei nen ifants
t'hei prazer e nen un pavor. drs alí adeante
non me cambiaría.
E faco muí guisado,
pois sóo servidor
i '.i, senhor, en gran ben vivería,
da que mi non da grado, • 11 vos vivessedes, vivesse,
querendo-lh'eu melhor r su I que de vos est'entendesse,
ca min nen al, por en conor- i i - i i la-me, e razón faría,
t'eu non hei ja senón da mor- por tan ben-andante
t'ende sóo desejador.
que por rei nen ifante
des alí adeante
non me cambiaría.

Trax; trae; ma: minha; en forte ponto: en má hora; guisado: axei- MUguesse: agradase; ifante: infante; ben andaré: afortunado;
tadamente; conort(o): conforto, consolo, alivio; sóo: son.
,/i/c. 1 con tal de que
52 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M*mH
53

37.
DINÍS, Don I i, ,n
[B548/V151] < • \M\i . u un grave día

Quand'eu ben meto remenea


en qual vos vej'e vos vi, i u. non pedería
des que vos eu conhocí, • i - « ' i Santa María,
Deus que non mente, mi menea, i i U-x tan mesurada,
senhor, se hoj'eu sei ben i is algún día
que semelh'o voss'en ren. ' I' m i , senhor ben tdhada.
Quand'eu a beldade vossa MI pie ha en vos mesura
vejo, que vi por meu mal. . i m l n lien e cordura,
Deus que a coitados val, i|in I leus tez en vos feitura
a min nunca valer possa, Dil ' I non íez en molhernada,
senhor, se hoj'eu sei ben, I.- vos por mesura
que semelh'o voss'en ren. ilc min, senhor ben talhada.
E quen o assí non ten, l i M U I )eus, senhor, toniade
non vos viu, ou non ha sen. M M m u por gran bondade
ijuc vos el deu, e catade
• p u l vida vivo coitada,
• algún doo tomade
de min, senhor ben talhada.

Meto femenfa: presto atención, considero,- menfa: minta. /rv: fixo,- ben talhada: ben feita, elegante, fermosa.
54 ,1 O K l A
55
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO

39.
DINÍS, Don I V A N DA GUARDA ..1299-1362...)
[B 572/V 176] i M / V "S|

En grave día, senhor, que vos oí l i r n serve sempr'oídizer


falar e vos virón estes olhos meus! i», i - u pcilr: mais digo-vos de mí,
—Dized', amigo, que poss'eu fazer i P ' | i n cu, gran temp'ha,ben serví
en aqueste feito, se vos valha Deus? l>nn - i i i i - me ten en podsr,
E havede mesura contra mí, senhor! m u í u-nho que, per mea ben servir,
—Farei, amigo, fazend'eu o rnelhor. MU lid de Ihi, por én,pidir
-i l>en dos que Deus juis fazer.
U vos en tal ponto eu oí falar,
senhor, que non pudi depois ben haver. llrn i niriul'cu que logar deve haver
—Amigo, quero-vos ora perguntar |M|i ii I" 11 serve de pidir, por en,
que me digades o que poss'i fazer. . m i razón, mais est'é tan gran ben
E havede mesura contra mí, senhor! i|in Ihi non pod'outro ben par seer,
—Farei, amigo, fazend'eu o rnelhor. « I ' c u ben servir üa doria tal
i • • i U n pedir ben que tan muito val
Des que vos vi e vos oí falar, non «ni i u MI no dev'en coracónpoer.
vi prazer, senhor, nen dormí nen folguei.
—Amigo, dizede, se Deus vos perdón, l 11 H - I I S amigos, quen ben cousecer
o que eu i faca, ca eu non o sei. • > m u í gran ben que Nostro Senhor deu
E havede mesura contra mí, senhor! .1.1 dona, ben certo sei eu,
—Farei, amigo, fazend'eu o melhor. < liniiver sen, que ben pode entender
i|nc, per servir, quantos no mundo son
nuil deven sol póer en coracón
.|iic pedir possa en tal ben caber.

Pul i'iid'a min conven, querend'ou non,


de servir ben en havendo razón,
« i n c , per servir, haja ben d'atender.

ivrr: observar, (ad)mirar, examinar.


56 57
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAKIÍNM i AMO*. ANTOLOXÍA

41. 42.
ESTEVAN FAIÁN (Terceiro cuartel do s. XIII) I '.TliVAN FERNÁNDIZ DE ELVAS
[A 240/B 428/V 40] ( I ins do s. XIII, principiosdo XIV?)
IHM8/V219]
—Vedes, senhor, quero-vos eu tal ben
qual maior posso no meu coracón. » >ue'eu dizer üu verv'agusado:
E non diredes vos por en de non? "que ben e mal sempre ni face ven";
—Non, amigo, mais direi-me outra ren: c verdad'é, per com'end'amí aven
non me queredes vos a mí melhor dua dona, u tod'est'hei oanado,
do que vos eu quer', amigu'e senhor. i .1 de quanto ben na sa fa:e vi
ven end', amigos, tanto mal a min,
—U vos non vejo, non vejo prazer, per que o verv'en meu dan'é provado.
se Deus me valha, de ren, nen de mí.
E non diredes que non ést'assí? I )a sa bondade e seu prez mui loado
—Non, amigo, mas quero-mi al dizer: r sa mesura, nen do seu bon sen
non me queredes vos a mí melhor non mi ven mal, mais dcutro mui gran ben
do que vos eu quer', amigu'e senhor. que eu, amigos, polo mea pecado
na sa fremosa face conhocí;
—Amo-vos tanto que eu mui ben sei por quanto mal end'a min ven d'alí
que non podía máis, per boa fe. está o verv'en meu dan'ccertado.
E non diredes que assí non é? De masel'e grand'afán e cuidado
—Non, amigo, mais al me vos direi: e gran coita que m'aficado ten,
non me queredes vos a mí melhor de tod'este a min non fal ende ren,
do que vos eu quer', amigu'e senhor. por qual doaire (quan ben apostado!)
na sa face fremosa conhocí
con gran beldade, amigos, e assí
en meu dan'é o verv'afacanhado.
E des entón, amigos, entendí
que este vervo, que eu sempr'ouví,
é con verdad'en meu dan'acabado.
Verv(o): adaxio, refrán, proverbio, dito popular; aguisado: axeita-
do, preparado, disposto; face: cara, rostro; aven: acontece, suce-
de,- hei asmado: considere!, estimei, pensei, xulguei; masel(a):
desgraza, infelicidade, sofrimento; afacanhado: exemplificado,
tomado como modelo,- acabado: conseguido, logrado, alcanzado.
58 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHHH»

43. 44.
liSTEVAN TRAVANCA (...1258..
ESTEVAN PÉREZ FROIÁN (...1283-1305)
[B923/V511] |A 185]

Senhor, se o outro mundo passar, I'oís m'en tal coita ten Amor
assí com'aqueste pass'e passei, por vos, dizede-me, senaor,
e con tal coita, com'aquí levei que vos non doedes de mí,
e lev', eno iferno hei de morar en que grave día vos vi
que vos non doedes de mí?
por vos, senhor, ca non por outra ren,
ca por vos perco Deus e sis'e sen,
quando vos vejo dos olhos catar, E pois m'el en tal coita ten
por vos, ai meu lum'e meu ben,
atan muit'aposto, que non ha par,- que vos non doedes de mí,
e ja me trabalhei de os cousir en que grave dia vos vi
e comecei logu'entón a riír que vos non doedes de mí?
e er filhei-me logu'i a chorar,
corno homen desemparado d'Amor Ai coita do meu cor acón!
e de vos, ai fremosa mia senhor, Dizede, se Deus vos perdón,
non sei como esto podess'endurar! que vos non doedes de mí,
en que grave dia vos vi
E ja que vos no iferno falei, que vos non doedes de mí?
senhor fremosa, e na coita d'aquí
que por vos hei, vedes quanto entend'i,
Ai lume destes olhos meus!
e quanto é daquesto mui ben sei
Dizede-mi agora, por Deus,
que ala non podaría haver tal que vos non doedes de mí,
coita qual sofrí, tan descomunal,
en que grave dia vos vi
e sofr', e nunca por vos acorr'hei, que vos non doedes de mí?
ca vedes, mia senhor, porque non lo hei:
porque fez Deus vosso corpo atal
en que nunca pode home veer mal,
nen saberá, mais eu gran pavor hei
que vo-lo demandará por min Deus,
pois eu morrer, ai lume destes meus
olhos, que sempre máis que min amei.
Iferno: inferno,- perco: perdo; ja me trabalhei de: xa me esforcei
en, xa me empeñei en; cousir: observar, (ad)mirar, examinar,-
acorr(o): socorro, axuda, amparo.
60 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO ,. ANIOLOXÍA
61

45.
FERNÁN FERNÁNDEZ COGOMINHO i ' N A N FERNÁNDEZ COGOMINHO
(...1253-C.1277)
[B 362]
'• • < i "i i m'ora preguntar
Ai mia senhor, lume dos olhos meus! inni'i .imigos, por que ptrdí
U vos non vir, dizede-mi, por Deus, u; c dixi-lhis assí,
que farei eu, que vos sempre amei? ni u non pudi máis negar:
.1 mía sobrinha mi tolheu
Pois m'assí vi, u vos vejo, morrer, ( i sen, por que ando sandeu.
u vos non vir, dizede-ni'üa ren:
que farei eu, que vos sempre amei? 1 >i u -11 hen quiser meu coracón
..ilicr, por que ensandea,
Eu, que nunca outren soubi servir l'irv,nnte-me, ca ben logu'i
senón, senhor, vos e, u vos non vir, l l n di reí eu assí entón:
que farei eu, que vos sempre amei? ;i mía sobrinha mi talheu
o sen, por que ando sandeu.

Outren: outra persoa. Vieron: viñeron; sandeu: louco, insensato; ensandecí: enlouquecí.
62 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M/vmlr.»

47. 48.
FERNÁN FIGUEIEA DE LEMOS (...1258-1285. i i I - N A N GARCÍAESGARAVUNHA(...1230-1251)
[B46] | A I l l í/B235]

Ai mia senhor, sempre'eu esto temí, 1 "i ni muit'eu am'ua molher


des que vos vi, que m'oi de vos aven: non o sabe Nostro Senhor,-
irdes-vos vos, e ficar eu aquí, Hrn ¡ir sabe quan gran pavor
u nunca máis acharei outra ren l i r i Imj'eu déla, cuido-m'eu;
de que eu possa gasalhad'haver, • i, se o soubesse, sei eu
lien me de vos faga coita perder. « i \e doería de mí,
• i u >n me faría assí
Coita, de pran, ja eu non perderei 14111 i i - r ben a que me mal quer.
e non m'atrevo sen vos a guarir,
e sei de fix que ensandeceré!. i ' • M I que dizen que negar
Pois eu de vos os meus olhos partir, m u í xc Ihe pode nulha ren
e vos non vir u vos soía veer, • iu. el non sabia, sei eu ben
nunca me Deus leixe i máis viver. que ;iínd'el non sabe qual
I" u Ih'eu quero, nen sab'o mal
Ca vos vi eu por meu mal, mia senhor iMC m'ela por si faz haver;
por vos haver ja sempr'a desejar; M M' o soubesse, doer-
e perdud'hei gasalhad'e sabor in de mí, a meu coidar.
de quanto ha no mundo, sen amar:
tod'esto mi vos fezestes perder. i .1 Deus de tal coracón é
Fez-me vos Deus, por meu mal, ben querer. que, tanto que sabe que ten
«•no seu mui gran coita alguén,
Por meu mal foi, pois que vos ja sempr'eu que logo Ih'i conselho pon.
haverei ja eno meu coracón I por esto sei eu que non
a desejar; e nunca máis do meu sab'el a coita que eu hei;
cor perderei mui gran coita, que non uní eu nunca o creerei
veerei ren que mi possa prazer, por aquesto, per boa fe.
ergo se vir a min por vos morrer.

Oí: hoxe, agora; gasalhad(o): pracer (en compañía); de fix: certa-


mente.
64 M •• AMOR. ANTOLOXÍA
65
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTINII

49. .
FERNÁN GARCÍA ESGARAVUNHA I I UNAN GONgÁLVEZ; DE SEAVRA (...1258.
[A 126/B241] | A 210]

Punhei eu muit'en me quitar i ',i un coita sofr'e vou-£negando,-


de vos, fremosa inia senhor, ( . 1 non quis Deus que ;oita sofresse
e non quis Deus, nen voss'amor,- uno eu ousasse, mente vivesse,
e poi-lo non pudi acabar, nunca dizer; e por aqust'ando
dizer-vos quer'eu Oa ren, maravilhado de corro vivo
senhor que sempre ben quige: en tan gran coita con'hoj'eu vivo.
«ar sachaz veroyamen
que ie soy votr'ome lige.» I1, esta coita, de que eu jaco
cuidando sempre, des que me deito,
De querer ben outra molher pois me levo, sol non § en preito,
punhei eu/ ha i gran sazón, que cuid'en al; e por en me fago
e non quis o meu coracón; maravilhado de con.o vivo
e pois que el nen Deus non quer, en tan gran coita cotn'hoj'eu vivo.
dizer-vos quer'eu Oa ren,
senhor que sempre ben quige: Ben sei que home sol non m'entende
«ar sachaz veroyamen qual coita sofr', e como coitado
que ie soy votr'ome lige.» eu viv'hoje, nen ést'home nado
que o soubesse, que non fosse ende
E mia senhor, per boa fe, maravilhado de como vivo
punhei eu muito de fazer en tan gran coita com'hoj'eu vivo.
o que a vos foron dizer,
e non pud'; e, pois assí é, E non o ouso dizer, cativo!
dizer-vos quer'eu Ga ren, De máis, desejo mia mort', e vivo!
senhor que sempre ben quige:
«ar sachaz veroyamen
que ie soy votr'ome lige.»

Os dous últimos versos do refrán están escritos en provenzal con


algunhas anomalías: sachaz por sapchatz, veroyamen por veía-
yamen, ie por ieu, votr' por vosti'. O seu significado é o seguin-
te: "Agora sabede verdadeiramente que eu son o voso vasalo".
66 EDICIÓN PE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO AMOR. AHTOLOXÍA 67

51. M.
FERNÁN GONgÁLVEZ DE SEAVRA l i U N A N GONgÁLVEZDE SEAVRA
[A 214] (e 389)]
Se hei coita, muito a negó ben, Minios me preguntan, per boa fe,
pero que m'hei a do mundo maior [ • i * v.imtas q u e n o n devían fazer,
por vos; mais hei de vos tan gran pavor i ' i , llics diga por quen trob', ou qual é.
que vos direi, mía senhor, que mi aven: I i>ni en hei a todos a dizer
hei gran coita; de máis hei a jurar • .1 non saberán quen é mia senhor,
que non hei coit'a quen me en preguntar. I H - I mí, en tanto com'eu vivo for.

A vos non ous'a gran coita a dizer I n I lio dizer non sería mia prol;
que hei por vos eno meu coracón,- • ríos, pois, mi o terrían per mal,
e con pavor, assí Deus me perdón, • I lio dissesse; e des i per fol
que hei, senhor, de vos pesar fazer: ino terrían; e digo-lhes eu al:
hei gran coita,- demais hei a jurar o.i non saberán quen é mia senhor,
que non hei coit'a quen me en preguntar. por mí, en tanto com'eu vivo for.

I que han consigo de mi aricar


• pío Ihes diga qual é a senhor que hei?
I on al deverían a falar,
> | i i o sería máis sa prol; e direi
o a non saberán quen é mia senhor,
per mí, en tanto com'eu vivo for.
69
68 EDICIÓN DE MANUEL FEHHEIRO/CARLOS PAULO MART!NII i ni AMOR. ANTOLOXÍA

53.
FERNÁN PADRÓN i i i- 1 N A N PÁEZDETAMA-ANCOS (...1204?-1242.
(Meados ou terceiro cuartel do s. XIII) IB 771
[A 285/B 976/V 563]
Vnlrs, senhor, pero me mil fazedes,
Se vos prouguess', Amor, ben me devía inmtr'eu viver, ja vos senpre seredes,
cousimento contra vos a valer, senhor fremosa, de mí poderosa.
que mig'havedes filhada perfía
tal que non sei como possa viver I'rio me mal fazedes cada día,
sen vos, que me teedes en poder nicntr'eu viver, seredes teda vía,
e non me leixades noite nen día. senhor fremosa, de mí poderosa.

Por esto faz mal sen queri s'en vos fia, l'rr como quer que vos de mí facades,
com'eu, que houvera end'a morrer ni.•nt.r'eu viver, vos quer'eu que sejades,
por vos, Amor, en que m'eu atrevía senhor fremosa, de mí poderosa.
muit', e cuidava con vosc'a vencer
a que me vos fezestes ben querer,-
e falistes-me u vos mester havía.

E por aquest', Amor, gran ben sería,


se eu per vos podesse ben haver
de mia senhor, ond'eu ben havería
sol que vos end'houvessedes prazer,-
mais vos, Amor, non queredes fazer
nulha ren de quant'eu por ben terría.

E de bon grado ja m'eu partiría


de vos, Amor, se houvess'én lezer,
mais acho-vos comigo toda vía
cada u vou por me vos ascender.
E pois sen vos non posso guarecer,
se me matassedes ja, prazer-m'-ía.

Prouguess(e): pracese, agradase; cousimento: discreción, deci


sión, indulxencia, clemencia, vontade,- lezer: alivio, descanso, ' como quer que vos de mí facades: fagades o que fagades de
pracer; cada u: onde queira que. iniiu
7O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARTÍN
M AMOR. ANTOLOXÍA 71

55.
16.
FERNÁN PÁEZ DE TAMALANCOS I-MINAN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS
[B78]
(l'rimeira metade cb s. XIII)
Gran mal me faz agora'1-Rei
que sempre serví e amei, I'.i i Deus, senhor, era tenh'eu guisado
porque me parte d'u eu hei ik' viver mal, quan:'houver a viver,
prazer e sabor de guarir. i .1 non quer Deus, icn vos, nen meu pecado
Se m'eu da Marinha partir, « | i i c me queirades jer ren entender
non poderei alhur guarir. com'eu estou nui preto de morrer,
e mui longi d'cír vosso mandado!
Muit'é contra mí, pecador,
el-rei, forte e sen amor, IV-ro sempre vos en serví de grado,
porque me quita do sabor • > tnelhor que eu soubi de fazer;
e grande prazer de guarir. r de todo al do mundo foi leixado.
Se m'eu da Marinha partir, l;, vos non queredes mentes meter
non poderei alhur guarir. com'eu estou mui preto de morrer,
e mui longi d'cír vosso mandado!

Ja foi sazón que eu foi acordado,


se vos visse, por vos ja-que dizer.
U ora, mia senhor, non é pensado,
pois que nunca o quisestes saber
com'eu estou mui preto de morrer,
e mui longi d'oír vosso mandado!

/ «i: futí; mentes meter: prestar atención a, interesar(vos) por, dar


importancia a; ja-que: algo, un pouco.
72 EDICIÓN DE MANUEL FEHREIHO/CAHLOS PAULO MARTÍNEZ ANTIOAS DE AMOR. ANTOLOXÍA 73

57. 58.
FERNÁN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS FERNÁN RODRÍGtEZ DE CALHEIROS
[B62] [B68]

Pero que mia senhor non quer Ja m'eu quisera leixa: de trobar,
que por ela trobe per ren, se me leixass'a que ni o faz fazer,
nen que Ihi diga quan gran ben mais non me quer laxar ergo morrer.
Ihi quero, vel en meu cantar, E quer leixar-m'en seu poder d'Amor
non a leixarei a loar. atan falso nen atan traedor
E pois, quan do a vir, rogar- que nunca punha er^u'en destroír
Ih'-ei por Deus que Ihi non pes en. o que é seu, e que non ha u Ih'ir.
E non Ihi devi'a pesar, Eu que non hei u Ih'ir, que a tornar
ante Ihi devi'a prazer, non haja a el e ao sea poder,
cuido-m'eu, por homen dizer nunca del pudi nen un ben haver,
déla ben e po-la servir, ca non quis Deus, nen el, nen mia senhor!
mais devía-lho a gracir. Ante me faz cada díi peor,
E a mí, por mi o consentir, e non atendo de m'én ben víir:
me pode por jamáis haver. con tod'esto non Ihi posso fugir.
Se m'ela consentir quiser A quen Deus quisesse o poder dar
aquesto que Ih'eu rogarei, de Ihi fogir, muit'estaría ben,
que a servia, gracir-lho-ei, ca de mil coitas, en que homen ten,
entanto com'eu vivo for; se guardaría, daquel desleal
e querrei-lhe a grand'amor. ond'homen non pode haver ergo mal.
E po-la haver eu melhor, E d'Amor nunca home leal vi,
nunca Ihi ren demandare!. e vejo eu muitos queixar con mí.
Ca, coido-m'eu, de demandar Por quantos eu vejo d'Amor queixar,
que non pode ja máis seer se ar visse quen se loasse en,
o por que home a seu poder ben mi o podía desdizer alguén
serv'e se non trabalha d'al. do que del digo; mais non ha i tal
Se alí cousimento val a que u eu veja d'Amor dizer al
ou i conhocenca non fal, se non quant'eu digo que padecí,
que ha i pedir que fazer? sen ben d'amor que nunca eu prendí.
Gracir: agradecer; demandar: pedir, preguntar,- servia: sirva; con-
hocenca: coñecemento. Ergo: excepto, salvo, a non ser; prendí: tomei, recibín.
75

59.
(til
FERNÁN RODRÍGUEZ DE CALHEIROS REÚNAN VELHO (Seguida metade do s. XIII)
[B71]
•S/B 435/V 47]
Que mal matei os meus olhos e mí, ' n i mi'cu de vos, mia seihor, receei
que non tornei a mía senhor veer, i \, de-lo día en que vos vi,
e Ihi mentí de quanto Ih'ar houv'i: • l i rn-mi ora que mi o ajuisa assí
nunca per mí ja máis dev'a creer. Nostro Senhor, como meu receei:
Pero, que val? Ca nunca eu lezer ile vos casaren. Mais sei üa ren,
ar pud'haver, des que m'eu d'alá vin. se assí for: que morierei por en!
E, que me val quand'eu i non tornei I sempr'eu, mia senhory esto temí
u Ihi conven? Hoera de tornar que m'ora dizen de vos i veer;
sen a ousar veer. Que Ihi direi? iles que vos soubi mui gran beii querer,
Perqué o fiz, non me poss'én salvar. per boa fe, sempr'eu estD temí:
Mais Deus senhor a leixe perdóar de vos casaren. Mais sei ua ren,
a min, se non, conselho non me sei. se assí for: que morerei por en!
Que coita tal, por eu buscar perdón E sempr'end'eu, senhor houvi pavor,
ou outro ben, deví'a demandar,- des que vos vi e convosco falei
ca assí faz quen erra sen razón, e vos dix'o grand'amor que vos hei;
com'eu errei, que me non poss'achar e, mia senhor, daquest'hei eu pavor:
nen un conselho bóo que filhar, de vos casaren. Mais sei üa ren,
porque non fiz seu mandado entón. se assí for: que morrerei por en!

Hoera: houbera. - ~~;


EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHHNM

61. (,.
FERNANDO ESQUÍO FERNANDO ESQUIÓ
(Fins do s. XIII e inicios do s. XIV) |B 1296/V 900]
[B 1294]
Senhor, por que eu tant'a:án levei,
gran sazón ha, por Deus, que vos non vi
Amor, a ti me venh'ora queixar
de mía senhor, que te faz enviar c pero muí longe de vos nvi,
nunca aqueste verv'antig'achei:
cada u dormio sempre m'espertar longe d'olhos, un longe de coracon .
e faz-me de gran coita sofredor.
Pois m'ela non quer veer nen falar,
A minha coita, por Deus non ha par
que me queres, Amor?
que por vos levo sempr'e levareí,
Este queixume te venh'or dizer: e pero mui longe de vos moreí^
nunca pude este verv'anag'achar :
que me non queiras meu sonó tolher "Quan longe d'olhos, tan longe de coracon .
pola fremosa do bon parecer
que de matar home sempr'ha sabor.
Pois m'ela neún ben quiso fazer, E tan gran coita d'amor hei migo
que o non sabe Deus, mal pecado!,
que me queres, Amor? Pero que vivo muit'alor.gado
de vos non acho este verv'antigo:
Amor, castiga-te desto, por en 'Quan longe d'olhos, tan longe de coracon .
que me non tolhas meu sonó por quen
me quis matar e me teve en desden
e de mia morte será pecador.
Pois m'ela nunca quiso fazer ben,
que me queres, Amor?

Amor, castiga-te desto, por tal


que me non tolhas meu sonó por qual
me non faz ben e sol me faz gran mal
e mi o fará, desto son julgador.
Poi-lo seu ben cedo coita mi val,
que me queres, Amor?

Or: tamén, novamente.


78 EDICIÓN DE MANUEL FERREIBO/CARLOS PAULO MANIINM

63. í.4.
GALISTEU FERNÁNDIZ (Século XIII) i ilL PÉREZ CONDE (...E,69?-1286.
[B 1111/V701] | U 1529]
Dizen-mi ora que nulha ren non sei Quer-mi a mí üa dona nal,
d'home coitado de coita d'amor, come se mi quisess'eu b;n,
e desta coita soo sabedor por que houvesse por m: mal
por aquesto, que vos ora direi: ou eu por ela algún ben.
pela mia coita entend'eu mui ben Pois Ih'eu non quero rrul nen ben,
quen ha coita d'amor e que Ih'avén. por que mi ha ela a que:er mal?

Ha desejos e mui pouco prazer, Colheu comigo desamor,


ca assí fiz eu, mui gran sazón ha ja, como se Ih'houvess'anwr eu,
por üa dona que mi coita da, porque houvesse desamor
e por aquesto vos venho dizer: d'alguén por mí, ou aiTDr eu.
pela mia coita entend'eu mui ben Non a desamo nen amo eu:
quen ha coita d'amor e que Ih'avén. ela por que mi ha desamor?
80 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO I AMOR. ANTOLOXÍA
81

65. •o».
GIL SÁNCHEZ (...1207-1236) IlíOMEZ GARCÍA (...1275-1286)
[B48] P|l»y24/V512]

Tu, que ora vees de Monte-maior, A vossa mesura, senhoi,


Tu, que ora vees de Monte-maior, «miardei mal día por mi,
digas-me mandado de mia senhor, oí desmesura des alí
digas-me mandado de mia senhor. me taz cada día peior:
Ca se eu seu mandado ca me busca convosco mal,
non vir, trist'e coitado c a mesura me non val,
serei; e gran pecado e leixa-me morrer d'amor.
fará, se me non val.
Ca en tal hora nado I:., senhor, mal día naceu
foi que, mao pecado, quen mesura muito aguardou,
amo-a endóado, como eu guardei e sempre achou
e nunca end'houvi al. desmesura, que me tolheu,
ca onde eu cuidei haver ben,
Tu, que ora viste os olhos seus, por servir nunca houve en ren,
tu, que ora viste os olhos seus, ru desmesura me tolheu.
digas-me mandado déla, por Deus,
digas-me mandado déla, por Deus. A vossa mesura gardei,
Ca se eu seu mandado senhor, sempre máis doutra ren
non vir, trist'e coitado e a desmesura por en
serei; e gran pecado me faz tal mal que me non sei
fará, se me non val. con ela ja conselh'haver
Ca en tal hora nado e leixa-me d'amor morrer
foi que, mao pecado, e da mesura ben non hei.
amo-a endóado,
e nunca end'houvi al.

Monte-maior: Montemor-o-Velho (localidade portuguesa); digas-


me mandado: dame noticias; endóado: en van, sen razón, sen
correspondencia.
82 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUKI

67.
JOAN AIRAS (Segunda metade do s. X I I I ) |)AN AIRAS
[B 945/V 533] '/v s;i7]

Con coitas d'amor, se Deus mi perdón, i . i l roita hei d'amor


trob', e dizen que meus cantares non i n . i i o r non pod'hom'haver,
valen ren, porque atan muitos son; i m u r o nen hei en safor,
mais muitas coitas mi os fazen fazer, in n morrerei, a meu poder,
i" >i que sempr'atend'haver ben
e tantas coitas, quantas de sofrer
hei, 11011 as posso en un cantar dizer. ' l , i dona que quero groi ben.

Muitas hei, hei cuidad'e sen mi fal; I us que mui coitados sol
e fago muito cantares, en tal • I i mor, desejan a morrer,
que perca coitas, e dizen-mi mal; m.us cu, assí Deus mi pardón,
mais muitas coitas mi os fazen fazer, • i n r i i.i gran sazón viver,
porque sempr'atend'liaver beii
e tantas coitas, quantas de sofrer
da dona que quero gran ben.
hei, non as posso en un cantar dizer.

En muitos cantares tenho que ben M.il sen é per desasperar


posso dizer mias coitas, e por en lióme de mui gran ben haver
dizen-mi ora que faco i mal sén; 'U sa senhor, que Ihi Deas dar
mais muitas coitas mi os fazen fazer, pod', e non o quer'eu fazer,
porque sempr'atend'haver ben
e tantas coitas, quantas de sofrer
da dona que quero gran ben.
hei, non as posso en un cantar dizer.

Ca, se cuidar i ja mentre viver, U quen deseja mort'haver


ben cuido que as non possa dizer. por coita d'amor non faz sen,
nen o tenh'eu por de bon sen.

¡'¡•i desapeíai: desesperar en gran medida, moito (per ante forma


vi'i'hal ten un valor intensificador e potenciado! do significado do
En tal que perca: con tal que perda. verbo).
84 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M-»M.,»|

69. 70.
JOAN AIRAS OÁN AIRAS
[B 950/V 538]

Ouco dizer dos que non han amor I K-sej'eu ben haver de m:a senhor
que tan ben poden jurar que o han, m.iis non desej'haver ber déla tal,
ant'as donas, come min ou melhor; por seer meu ben, que sea seu mal;
inais pero o juren non Iho creerán, r por aquesto, par Nostro Senhor,
ca nunca pod'o mentiral tan ben non quería que mi fezesse ben
jurar come o que verdade ten. 1 11 que perdesse do seu rulha ren,
r;i non é meu ben o que seu mal for.
Ben juran eles que as saben amar,
senón que non bajan délas prazer; Ante cuid'eu que o que seu mal é
mais, que Ihis val de assí jurar?; que meu mal ést', e cuíco gran razón;
pero o juren non Iho querrán creer, por en desejo no meu ccracóii
ca nunca pod'o mentiral tan ben haver tal ben déla, per boa fe,
jurar come o que verdade ten. en que non perca ren de seu bon prez
nen Ih'ar diga nulh'horr.e que mal fez,
e outro ben Deus déla non mi dé.

E ja eu muitos namoracos vi
que non davan nulha ren por haver
sas senhores mal, pois ;i si prazer
fazían, e por esto dig'assí:
se eu mia senhor amo polo meu
ben e non cato a nulha ren do seu,
non am'eu mia senhor, mais amo mí.

E mal mi venha se atal fui eu,


ca, des que no mund'andei por seu,
amei sa prol muito mais c'a de mí.

Mentiral: mentiroso.
86 87
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS P«ui M M * N I ANIOLOXlA

71.
JOAN AIRAS t l A N AIRAS
[B957/V544] n / V S47]

Que de ben mi ora podía fazer • |iu i perco o dormir


Deus, se quisess'e non Ihi custa ren!: 0 MUiln iiiui namorado,
contar-mi os días que non passei ben i il'aquí partir
e dar-mi outros tantos a meu prazer i n V u desemparado;
con mia senhor, ca, se Deus mi perdón, • Huí i )',i an prazer se vai
os días que viv'hom'a seu prazer • L|iu x'én ten súa múa bíia;
dev'a contar que viv'e outros non. vi'stida d'un pres de Cambrai,
I Vns, que ben Ih'estámanto e saia!
E mia vida non devo chamar
vida, mais mort', a que en eu passei A inorrcr houvi por en
sen mia senhor, ca nunca led'andei l i i n i i i a vi ben talhada,
e non foi vida, mais foi gran pesar,- |in parecía muí ben
por en saben quantos no mundo son: • u .ii.i sela dourada;
os días que vív'home sen pesar • . i ir i ras son d'ensai
dev'a contar que viv'e outros non. > os arcóes son de faia;
vi-stida d'un pres de Cambrai,
E os días que me sen mia senhor I )cus, que ben Ih'está manto e saia!
Deus fez viver, passei-os eu tan mal
que nunca vi prazer de min nen d'al; '.'• .1 podess'eu filhar
e esta vida foi tan sen sabor i r t í ía-m'én por ben-andatite,
e quen a julgar quiser con razón: ' ñus bracos a levar
os días que viv'hom'a seu sabor n,i coma do rocín, deante,
dev'a contar que viv'e outros non. per caminho de Lampai
p.issar Minho e Doir'e Gaia;
vestida d'un pres de Cambrai,
Deus, que ben Ih'está manto e saia!

Sr A podess'alongar
< I uatro légoas de Crecente,
c nos braco-la filhar,
No antepenúltimo verso deberase sobreentender un verbo 'dicen apertá-la fortemente,
di': "E aquel que a quixer xulgar con razón (dirá): os días...".
88 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO • • u* AMO*. ANTOLOXÍA 89

non Ihi valría dizer «¡ai!»,


nen chamar Deus ríen Santa Ovaia,- JOAN BAVECA (Segundo terzo do s. XIII)
vestida d'un pres de Cambrai, | ll I IOS/V699]
Deus, que ben Ib/está manto e saia!
1 ' i|iie non aman nen saben d'amor
Itr/.cn perder aos que amor han.
Vcilcs por que: quand'ant'as donas van,
l u i . i n que morren por elas d'amor,
• rías saben pois que non é'ssi;
r por esto perc'eu e os que ben
lealmente aman, segundo meu sen.

i .1 se elas soubessen os que han


lien verdadeiramente grand'amor,
11'.ilguén se doería sa senhor,
iii.iis, por aqueles que o jurad'han,
i uidan-s'elas que todos taes son;
e por esto perc'eu e os que ben
lealmente aman, segundo meu sen.

I aqueles que ja medo non han


• lile Ihis faga coita sofrer amor,
voen ant'elas e juran melhor
mi tan ben come os que amor han,
c elas non saben quaes creer;
e por esto perc'eu e os que ben
lealmente aman, segundo meu sen.

E os ben desamparados d'amor


juran que morren con amor que han,
sccnd'ant'elas, e menten de pran;
Múa: mula; pies de Cambrai: tipo de tela ou tecido luxosu(il" i nais, quand'ar veen os que han amor,
manto) da cidade de Cambrai no Norte de Francia; suc'/i,/ ja elas cuidan que veen mentir;
coberturas do cabalo, gualdrapa,- ensai: tecido de la; aren,
arzóns; coma: crinas (do rocín); Lampai e Crecente: localidad* e por esto perc'eu e os que ben
próximas ao Sar nos arredores de Santiago de Compostela; (,'<//,/ lealmente aman, segundo meu sen.
Vila Nova de Gaia (na beira esquerda do Douro e fronte a Poriul
9O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO

74.
JOAN DE GAIA ...1287?-c. 1330) PAN FERNÁNDEZ DE^RDELEIRO
[B 1450/V 1060] ( l ' i mieira metade do s. XV)
| U I328/V934]
Meus amigos, pois me Deus foi mostrar
a mía senhor, que quero muí gran ben, A nú dizen quantos amips hei
trobei eu sempre polo seu amor por que vivo tan muit'enPortugal
e meu trobar nunca me valeu ren '„ muit'ha ja que non fig'i mía prol.
contra ela, mais vedes que farei: I )igo-lhis eu como, e voseu direí,
pois me non val trobar por mía senhor, nicus amigos, non mi o ¿igades sol,
oimais quer'eu ja leixar o trobar r¡i mia prol é de viver euu vir
vcl Oa vez a que vi por nieu mal.
E buscar outra razón, se poder,
per que possa esta dona servir I, a est'hoje, quaiito beneu hei,
e veerei se me fará sequer aen me digades, amigos, i al,
algüa ren, per que possa partir ca enquant'eu poder veer os seus
muí grandes cortas do meu coracón, olhos, meu daño ja nunca tareí;
e ser que assí me conselhará mais mía gran prol vedes por que pai
o meu amigo, que me gran ben quer. ca me querrá matar se n en partir
esta gran coita que me nunca tai.
Ca doutra guisa non posso haver i
conselho ja per esta razón tal,
ca eu, amigos, da morte pret'estou,
se m'a esto Nostro Senhor non val,
pero da mort'hei sabor, a la fe,
ca, se morrer, dirán que me matou
a melhor dona que eu nunca vi.

Fig(e): fixen.
92 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO

76. 77.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE (...1239-J'Vn JOAN GARCÍA DE GUILHADE
[A229/B419/V30] | A 230/B420/V31-32]

Amigos, non poss'eu negar Senhor, veedes-me morrer,


a gran coita que d'amor hei, ilrscjando o vosso ben;
ca me vejo sandeu andar, ' vos non dades por en ren,
e con sandece o direi: uní vos queredes en doer?
Os olhos verdes que eu vi Meu amigu', enquant'eu viver,
me fazen ora andar assí. nunca vos eu farei amor
per que faga o meu peor.
Pero quen-quer x'entenderá
aqüestes olhos quaes son; Mía sermor, por Deus que vos fez,
e dest'alguén se queixará; i|iie me non leixedes assí
mais eu, ja quer moira, quer non: morrer, e vos faredes i
Os olhos verdes que eu vi gran mesura con mui bon prez!
me fazen ora andar assí. ^Direi-vo'-l', amig', outra vez:
nunca vos eu farei amor
Pero non devia a perder per que faca o meu peor.
home, que ja o sen non ha,
de con sandece ren dizer; —Mia senhor, que Deus vos perdón,
e con sandece digu'eu ja: nembre-vos quant'afán levei
Os olhos verdes que eu vi por vos, ca por vos morrerei.
me fazen ora andar assí. E forcad'esse coracón!
—Meu amig', ar direi que non:
nunca vos eu farei amor
per que faca o meu peor.
95
,!•«,., ,

78. .
JOAN GARCÍA DE GUILHADE DAN GARCÍA DE GUILHADE
[A 233/B 423/V 35] 14/B424/V36]

Amigos, quero-vos dizer (Juantos han gran coita d'amor


a muí gran coita'n que me ten dio nivindo, qual hoj'eu hei,
üa dona que quero ben querrían morrer, eu o sei,
e que me faz ensandecer. • 11.1 verían en sabor.
E, catando po-la veer, M;iis mentr'eu vos vir, mía senhor,
assí and'eu, assí and'eu, sempre m'eu querría viver,
assí and'eu, assí and'eu! e atender e atender!

E ja m'eu conselho non sei, IVro ja non posso guarir,


ca ja o meu adubad'é; ( . 1 ja cegan os olhos meus
e sei mui ben, per boa fe, por vos, e non me val i Deus
que ja sempr'assí andarei. non. vos; mais por vos non mentir,
Catando, se a veerei, enquant'eu vos, mía senhor, vir,
assí and'eu, assí and'eu, sempre m'eu querría viver,
assí and'eu, assí and'eu! e atender e atender!

E ja eu non posso chorar, E tenho que iazen mal sen


ca ja chorand'ensandecí; quantos d'amor coitados son
e faz-mi amor andar assí de querer sa morte se non
como rne veedes andar: houveron nunca d'amor ben,
catando per cada logar, com'eu fac'. E, senhor, por en
assí and'eu, assí and'eu, sempre m'eu querría viver,
assí and'eu, assí and'eu! e atender e atender!

E ja o non posso negar:


alguén me faz assí andar!

Adubado: arranxado, conseguido. Atender: esperar.


96 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAHLOS PAULO

80. 81.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE JOAN GARCÍA DE GUILHADE
[A 236] |A 237]

Se m'ora Deus gran ben fazer quisesse, Estes meus olhos nunca perderán,
non m'havía máis tant'a fazer: senhor, gran coita, mentr'eu vivo for.
leixar-m'aquí, u m'ora'stou, viver. E direi-vos, fremosa mia senhor,
E do seu ben nunca m'el outro desse! destes meus olhos a coita que han:
Ca ja sempr'eu veer ía d'aquí choran e cegan quand'alguén non veen,
aquelas casas u mía senhor vi, e ora cegan per alguén que veen.
e catá-la ben, quanto m'eu qxxissese.
Guisado teen de nunca perder
Par Deus, senhor, vicoso vivería meus olhos coita e meu coragón.
e en gran ben e en mui gran sabor E estas coitas, senhor, minhas son;
veé-las casas u vi mia senhor. mais-los meus olhos, per alguén veer,
E catara-la quant'eu cataría! choran e cegan quand'alguén non veen,
Mentr'eu daquesto houvess'o poder e ora cegan per alguén que veen.
d'aquelas casas que vejo veer,
nunca en ja os olhos partiría! E nunca ja poderei haver ben,
pois que Amor ja non quer, nen quer Deus.
D'aquí vej'eu Barcelos e Faría, Mais os cativos destes olhos meus
e vej'as casas u ja vi alguén, morrerán sempre por veer alguén:
per boa fe, que me nunca fez ben. choran e cegan quand'alguén non veen,
Vedes por que: porque x'o non quería. e ora cegan per alguén que veen.
E pero sei que me matará'mor,
enquant'eu fosse d'aquí morador,
nunca eu ja del morte temería.

E esse pouco que hei de viver,


vivé-lo-ía a mui gran prazer,
ca mia senhor nunca mi o sabería.
98 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS

82.
II.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE II ) A N GARCÍA DE GUILHADE
[A 239] |H I I 7 / V 28]

Esso mui pouco que hoj'eu falei \ r i m'eu destes olhos meus,
con mía senhor, gradecí-o a Deus; muís ora, se Deus mi perdón,
e gran prazer virón os olhos meus, ¡iii n i Ihis ben de coracón;
mais do que dixe gran pavor per hei, • ' K s oimais quer'amar Deus,
ca me tremía'ssi o coracón r.i mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!

Tan gran sabor houv'eu de Ihe dizer Si-inpre m'eu d'Amor queixarei,
a mui gran coita que sofr'e sofrí « .1 sempre mi dele mal ven;
por ela; mais tan mal-día nací, ni.lis os meus olhos quer'eu ben,
se Ih'o hoj'eu ben non fiz entender, r 1.1 sempre Deus amarei,
ca me tremía'ssi o coracón ca mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!

Ca nunca eu falei con mia senhor, l;, mui gran queixum'hei d'Amor,
senón mui pouc'hoj',- e direi-vos al: ra sempre me coita sol dar;
non sei, se me Iho dixe ben, se mal, mais os meus olhos quer'amar
mais do que dixe, estou a gran pavor, e quer'amar Nostro Senhor,
ca me tremía'ssi o coracón ca mi mostrou quen hoj'eu vi.
que non sei se Iho dixe, ou se non. Ai, que parecer hoj'eu vi!

E a quen muito trem'o coracón, E se cedo non vir quen vi,


nunca ben pod'acabar sa razón! cedo morrerei por quen vi.
100 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO

84. H.
JOAN GARCÍA DE GUILHADE > A N LOBEIM (...1258-a. 1304)
[B(748 bls )/V351] [B246]

Vi hoj'eu donas muí ben parecer IV\uitos que mi oen loar mía senhor
e de muí bon prez e de mui bon sen r lalar no seu ben e no seu prez
e muít'amigas son de todo ben, ilizcn eles quealgüu ben me fez;
mais düa moca vos quero dizer: e digu'eu: o ben do mundo melhor
me fez e faz, assí Deus me perdón,
de parecer venceu quantas achou
üa moca que x'agora chegou. desejar, mais en outra guisa non.

Cuidava-m'eu que non havían par Fal'eu da sa bondade e do seu sen,


de parecer as donas que eu vi, e dizen-m'eles, quaiid'esto digu'eu,
atan ben me parecían alí, que ben mi faz, porque soon tan seu;
mais, poi-la moga filhou seu logar, e digu'eu: o ben sobre todo ben
me fez e faz, assí Deus me perdón,
de parecer venceu quantas achou
ua moca que x'agora chegou. desejar, mais en outra guisa non.

Que feramente as todas venceu


a mocelinha en pouca sazón:
de parecer todas vencudas son!
Mais, poi-la moca i pareceu,
de parecer venceu quantas achou
üa moga que x'agora chegou.

En outra guisa: doutra maneira.


JOAN LÓPEZ DE ULHOA (...1238?-c.l2W.| ,N LÓPEZ DE ULHOA
[A200/B351] 02/B353]
Quand'eu podía mia senhor Ou.iiul'hoj'eu vi per u podía ir
veer, ben desejava entón ,,i térra u é mia senhor,
déla eno meu coragón; , u cu d'ir havía gran saber
e non quería ja melhor v me d'alí non podía partir:
de Ihe falar e a veer Chorei tan muito destes olhos meus
e nunca outro ben haver. que non vi ren e chaniei muito Deus.

Chorand'entón dos olhos meus, Preto fui en, que podera chegar,
con tanto ben desejava al! ,-euousasse, ced'u ela é;
E sofro agora muito mal; inais houvi gran coita, per boa te,
e non querría máis a Deus e pois d'alí me non ousei quitar:
de Ihe falar e a veer choiei tan muito desees olhos meus
e nunca outro ben haver. que non vi ren e chamei muito Deus.

Eu perdía entón o sen Por mal de min hoj'eu o logar vi


quando Ihe podía falar, per u ira, se ousasse, ala;
por seu ben, que me desejar pero m'ela non fez ben, íien fara,
faz Deus, me fezesse este ben catando-la direi-vos que fiz i:
de Ihe falar e a veer chorei tan muito de.tes olhos meus
e nunca outro ben haver. que non vi ren e chamei muito Deus

que me valess', e non quis el assí


nen me deu ren de quartto Ihe pedí.
, ..*!«
IOS

88.
JOAN LÓPEZ DE ULHOA I i H'I-ZDEULHO/
¡A206/B357]

Nostro Senhor, que non fui guardado I u V i i , senhor, roguei aDeus por mí
d'eu en tal tempo com'este viver, i ..... u ilcsse de vos ben, e non quer.
que o que soían por ben teer i n .|iu-io-lh'al rogar e, país souber
ora o teen por desguisado. l l i ' . i l rogo, al me dará logu'i,
Que este mund'é ja tornad'en al < .1 Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
que todo prez teen ora por mal! cíe vos, e cuido que mi o dé por en.
A que mal tempo eu soo chegado!
Que mal fui eu desaventurado I i" i .icjuesto quero eu provar
que en tal tempo fui ben querer I )rus, ca muit'ha que Ihe por al roguei
atal dona, de que non poss'haver il vos, senhor; mais ora veerei
ben, e por que ando mui coitado! • i ne ten prol de o assí rogar,
E as gentes, que me veen andar cu Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
assí coitado, van en posfacar de vos, e cuido que mi o dé por en!
e dizen: «Muit'anda namorado».
Pois assí é que in'el sempre deu al,
E de min han ja mui posfacado t al desej'eu no meu coracón,
porque saben ca Ihe quero gran ben, 1 1 igar-lh'-ei est', e cuidará que non
que me devían a precar por en, será meu ben, e dara-mi-o por mal,
e por en sóo máis pouco precado; ca Ihe rogu'eu que nunca me dé ben
e viv'en coita, nunca maior vi, de vos, e cuido que mi o dé por en!
e mía senhor non me quer valer i,
e assí fiquei desamparado.
E esta coita ten-me chegado
a morí', e non guarrei per niun sen,
pois mia senhor non quer por mí dar ren,
de que eu sempre andei engañado.
E moir'e, pois preto da mort'estou,
muito me praz, que enfadado vou
des te mundo que é mal parado.
Posfafar: falar mal, inxuriar, murmurar,- parado: amparado, con-
servado.
106 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS >AUL«^H|| 1O7

90.
• I.
JOAN MÉNDIZ DE BRITEIROS (... 128S I .u I (HAN MÉNDIZ DE BRITEIROS
[B861/V447] '/V449]
Eia, senhor, aque-vos min aquí! i i i.inhomal e estranho pesar
Que coita houvestes, ora, d'enviar t liojr o meu de quantos outros son
por min? Non foi se non por me matar, i i i i 11 unido ja, pois á mia senhor non
pois todo meu mal tgedes por beii: pi.i. i|ueeu moira, máis quer que assí
por en, senhor, máis val d'eu ir d'aquén 11 n .1 viver a gran pesar de min.
ca d'eu ficar, sen vosso ben fazer, I p<ir aquesto, assí Deus me perdón,
I1 u 111 o m'é grave de viver e non
de máis haver esses olhos veer PUSSO viver se est'hei a passar.
e desejar o vosso ben, senhor,
de que eu sempre foi desejador, I, por en, sempre todo m'estranhar
e meus desejos e meu coracon ilrvi'aquesto con mui gran razón,
nunca de vos houveran se mal non,- pois as mias coitas o meu coracón
e, por est', é milhor de m'ir, par Deus, sofrer non pode, máis sei que, des i,
lauto sofresse com'eu sofr'aquí.
u eu non possa poer estes meus Hei a viver sen grad'e, des entón,
olhos nos vossos, de que tanto mal viv'en pesar: por en meu coracón
me ven, senhor, e gran coita mortal non pode ja tanto mal endurar.
me vos destes eno coracón meu,
e, mia senhor, pero que m'é mui greu,
nulh'home nunca mi o estraiará.

E, pois m'eu for, mia senhor, que será?


Pois mi assí faz o voss'amor ir ja
como vai cervo lancad'a fugir.

Eia: ea (intcrx.); aque (vos): eis; greu: difícil, pesado, custoso;


estraiará: reprochará, detestará (estrañará).
„ ANTOLOXÍA
108 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PALMO M-MH*{

92. U|
JOAN MÉNDIZ DE BRITEIROS N NÚNEZCAMA1SEZ
[B 867/V 453] ¡A I U/N 2,2,6]

Vistes tal cousa, senhor, que mi aven lid)'.' 1 ' i a eu mía senhor,
cada que venho convosco falar? i " ' i I K'us, que me fezess; ben;
Sol que vos vejo, logu'hei a cegar, M I . u - , liei déla tan gran pivor
que sol non vej', e que vos venha ben, ' I u. I he non ouso falar rm
pois mi assí cega vosso parecer, con medo de se m'assanhar
se ceg'assí quantos vos van veer! r me non querer pois falar.

Cegu'eu de pran daquestes olhos meus, I >ma-lh'eu, de cora9Ón,


que ren non vejo, par Deus, mía senhor; i i >mo me faz perder o sen
atant'hei ja, de vos veer, sabor o se u bon parecer; maisnon
que sol non vej', e que vos valha Deus, mis', e tod'aquesto mi ¿vén
pois mi assí cega vosso parecer, con medo de se mi assanhar
se ceg'assí quantos vos van veer! e me non querer pois falar.

Vosso parecer faz a min entón, I'oís me Deus tal ventura deu
senhor, cegar, tanto que venh'aquí que m'en tamanha coita ten
por vos veer, e logu'eu ceg'assí .imor, ja sempre serei seu
que sol non vej', e que Deus vos perdón, mais non a rogarei por en,
pois mi assí cega vosso parecer, con medo de se m'assanhar
se ceg'assí quantos vos van veer! e me non querer pois falar.

E pois eu cegó, Deus, que ha poder,


non ceg'assí quantos vos van veer!
1 1O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M

94. SERVANDO (Teneko cuartel do s. XIII)


JOAN PÉREZ DE AVOÍN (...1230-1284/7)
[A184/B677/V279] 1( ) 7 4/V664]

Muitos vej'eu que se fazen de mí nn día vi mia senhor,


sabedores que o non son, de pran, lc mi deu atal amor
nen o foron nunca, nen o serán; Jue non direi per u for
e pois que eu deles estou assí, Ln ést'e, per nulha rea,
qU non ous'eu dizer po: quen
non saben tanto que possan saber mi ven quanto mal mi ven.
qual ést'a dona que me faz morrer.
Ca sempre m'eu de tal guisa guardei IVeguntan-me cada día
que non soubessen meu mal nen meu ben, pulo que non ousaria
e fazen-s'ora sabedores én; 5¿er, ca m'hei toda vía
mais, pero cuidan saber quant'eu sei, ,nedo de mort', e, por en,
' non ous'eu dizer por quen
non saben tanto que possan saber mivenquantomalmiven.
qual ést'a dona que me faz morrer.
preguntan-m'enpuridade
Diga-x'andando quis o que quiser,
ca me sei eu como deles estou; que Ibis diga en verdace;
ben grad'a Deus, que m'end'assí guardou naais eu, con gran lealdade
que, se s'aquesto per mí non souber, e por non fazer mal sea
P non ous'eu dizer por quen
non saben tanto que possan saber
qual ést'a dona que me faz morrer. mi ven quanto mal mi ven.
Andan-m'assí preguntando
E muito saben, se nunca saber
o per mí poden, nen per Ih'eu dizer. que Ihis diga por que ando
tríst' e eu, por San Servando,
con p^or que heid'alguen,
non ous'eu dizer por quen
mi ven quanto mal mi ven.

Quis: cada un. En purídade: en segredo.


1 13
,„. ANTOLOXÍA

96.
.
JOAN SOAIREZ SOMESSO ...1223-1230. JOAN SOAIREZ SOMESS3
[A 14/B 107] | A >,6/K 119]
Quero-vos eu ora rogar Minio per dev'a gradecer,
por Deus, que vos fez, mia senhor, i u i'.und'agora meu cuidar|
non catedes o desamor ,i I k'iis, a quen faz ben querer
que rn'havedes, nen o pesar •.riihor, con que pode fala:
que vos eu faco en vos querer en Ihe sa coita descobrir.
ben; e devede-lo sofrer Mais este ben, por non mentir,
por Deus e por me non matar. non vo-lo quis el a min dtf;
Ca nunca vos eu rogarei inais fez-m'atal senhor h;ver
por outra ren, mentr'eu viver, ilc que m'hoxive sempre aguardar,
senón que vos jac'en prazer, des que a vi, de m'entencfcr
por Deus, senhor, esto que sei qual ben Ihe quero, e de jrovar
que vos agora é pesar; se me quería consentir
ca vos pesa de vos amar quan pouco quer, sol de ffii oír
e eu non posso end'al fazer. a cuita que me faz levar.
Ca se eu houvesse poder Ca ja toda per nulha ren
de qual dona quisess'arnar, non na pedería saber
atal senhor fora fílhar per min; nen ar sei hoj'eii quen
onde cuidasse ben haver,- mi a toda podesse creer,
mais de vos nunca o cuidei mentre me viss'assí and;ir
haver, senhor, mais havé-l'-ei, viv'ontr'as gentes, e falaí,
mentr'eu viver, a desejar. e d'atal coita non morreí,
E sabedes, des que vos vi, de qual, desejando seu ben,
mia senhor, sempr'eu desejei me faz o seu amor sofreí,
o vosso ben, e vos neguei ca de mEor morreu ja'lguén;
meu cor dest', e vo-1'encobrí. mais Deus me faz assí viver
Mais agora ja por morrer, en tan gran coita, por mostrar
se vos pesa, ou por viver, per min ca xe pod'acabar
se vos prouguer, vo-lo direi. quant'el no mundo queí fazer.
14 1 15
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAL MI AMOR. ANTOLOXÍA

98. w,
JOAN SOÁIREZ SOMESSO 11 >AN SOÁIREZ SOMES!0
[B 106]
| U 124]
Üa donzela quig'eu mui gran ben, ( ) i . i nonposs'eu ja creer
meus amigos, assí Deus me perdón. I|IK- homen per coita d'arfor
E ora ja este meu coracón morreu nunca, pois na mllor
anda perdudo e fora de sen viv'eu que pod'Amor faz< r
por üa dona, se me valha Deus, lia ver a nulh'homen per ]en'
que depois virón estes olhos meus, »• pois eu vivo, non sei qven
que mi a semelha mui máis doutra ren. podesse nunca del morre-
Porque a donzela nunca verei, li gran medo soía haver
meus amigos, enquanto eu ja viver, ile morrer eu por mia sei '
por esso quer'eu mui gran ben querer máis, Deu-lo sab', este pivor
a esta dona, en que vos falei, todo m'ela fezo perder;
que me semelha a donzela que vi. ca por ela conhosqu'eu ten
E a dona servirei des aquí, que, se Amor matass'alg11611'
pola donzela que eu limito amei. non leixaría min viver.
Porque da dona son eu sabedor, Pero faz-m'el tanto de rr1^
meus amigos, assí veja prazer, quanto Ih'eu nunca podr rel
que a donzela en seu parecer contar, enquanto vivere:'
semelha muit', e por end'hei sabor pero me nunca punh'en a^
de a servir, pero que é meu mal. senón a mia coita dizer.
Serví-la-ei, e non servirei al, E quen-quer poderá enttnc^er
por a donzela, que foi mia senhor. que gran coita per ést'at a ^-

E mia senhor non sabe


x'é esta coita que eu le\i
por ela, des que a amei,
ca non ést'antre nos i
est'amor, nen Ihi faz
com'el é grave de sofreí-
E por aquesto me non
... .......
EDICIÓN DE MANUEU FERREIBO/CARLOS PAULO M 117
i» AMOR. ANTOLOXI'A

100.
101.
JOAN SOÁREZ COELHO (...1235-1279...) JOAN SOÁREZ COELiO
[A 164/B317]
| A 165/B317 bls ]
Non me soub'eu dos meus olhos melhor Nunca coitas de tantas guisas vi
per nulha ren vingar ca me vinguei. como me fazedes, senlnr sofrer,-
E direi-vos que mal que os matei: r non vos queredes de nin doer
levei-os d'u vejan sa senhor. e, vel por Deus, doede-vos de mí!
E fiz seu mal e do meu coracón Ca, senhor, moir', í vedes que mi aven:
por me vengar deles, e por al non. se vos alguén mal <iuer, quero-lh'eu mal,
e quero mal quantos vos queren ben.
Ca me non podían, per nulha ren,
sen veé-lo mui bon parecer seu, E os meus olhos, con que vos eu vi,
fazer gran mal. Mais, que Ihes ar fiz eu? mal quer', e Deus que me vos fez veer,
Levei-os d'u a viían por en. e a morte que me leixs viver,
E fiz seu mal e do meu coracón e mal o mundo por quint'i nací.
por me vengar deles, e por al non. Ca, senhor, moir', ; vedes que mi aven:
se vos alguén mal quer, quero-lh'eu mal,
E na sazón que Ihes eu entendí e quero mal quantos vos queren ben.
que eles havían de a veer
maior sabor, pero me de fazer A mia ventura quer'eu mui gran mal,
mui grave foi, levei-os eu alí. e quero mal ao meu ccracón,
E fiz seu mal e do meu coragón e tod'aquesto, senhor, coitas son;
por me vengar deles, e por al non! e quero mal Deus porque me non val.
Ca, senhor, moir', e vedes que mi aven:
E na venganga que deles prendí, se vos alguén mal quer, quero-lh'eu mal,
gran mal per fiz a eles e a mí. e quero mal quantos vos queren ben.

E tenho que fago dereit'e sen


en querer mal quen vos quer mal e ben.
1 18 1 19
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAMHNM III AMOR. ANTOLOXiA

102. 103.
JOAN SOÁREZ COELHO U )ÁN SOÁREZ COELKO
[A 166/B318] A 167-168/B319]
Atal vej'eu aquí ama chamada As graves coitas, a quer as Deus dar
que, de-lo día en que eu nací, i|iicr e o mal d'amor, grin ben faría
nunca tan desguisada cousa vi, si- Ihe desse (pero non lie daría)
se por Oa destas dúas non é: con quen ousasse en sa> coitas falar,
por haver nom'assí, per boa fe, rii tal guisa que Iho nou entendesse
ou se Iho dizen porque ést'amada, con quen o falasse, e qie se doesse
del; máis non sei de Deus se podería.
ou por fremosa, ou por ben talhada. Pero sei ben, aquant'é meu coidar,
Se por aquest'ama dev'a seer, a quen esto desse, ca Ite daría
é-o ela, podede-lo creer, máis longa vida, e que Lh'i faría
ou se o é po-la eu muit'amar, daquelas coitas haver náis vagar.
ca ben Ihe quer'e posso ben jurar: E non sei al per que sen non perdesse
poi-la eu vi, nunca vi tan amada. quen máis houvesse, e cedo non morresse;
e per esto cuido que vivería.
E nunca vi cousa tan desguisada Destas coitas eu podía falar
de chamar home ama tal molher come quen as padece cada día,-
tan pastorinh', e se Iho non disser máis non é tempo ja, nen me valría.
por tod'esto que eu sei que Ih'haver: Máis guarde-se quen se poder guardar,
porque a vej'a todos querer ben, e non s'esforce en senlior que prendesse,
ou porque do mund'é a máis amada. a melhor, nen que melhor parecesse
deste mundo, ca peor Ih'i faría.
E oíde como vos eu disser,
que, pero me Deus ben fazer quiser, En tan grave día senhor filhei
sen ela non me pode fazer nada! a que nunca "senhor" chamar ousei.
De esta coita nunca eu vi maior:
morrer, e non Ih'ousar dizer "senhor".
Ca, de pran, moiro, querendo-lhe ben,
pero non Ih'ous'én dizer nulha ren.
Ca dizé-lo cuidei ou a morrer,
e pois-la vi non Ih'ousei ren dizer,
Pastorinh(a): mociña, ca por máis mia prol tenho de morrer!
120 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUKI M ANTOLOXÍA
121

104. III 1 )
JOAN SOÁREZ COELHO |( » A N SOÁREZ COELHO
[A 175/B326] | A I /f,/B 327]
Deus que mi hoj'aguisou de vos veer |)rsmentido m'ha'qui un trobador
e que é da mia coita sabedor, i l u ( |no dixi da ama sen razón,
el sab'hoje que con mui gran pavor • Ir i misas pero, e de cousas non;
vos digu'eu est', e ja hei de dizer: ni.lis u mentí, quero-mi-o eu dizer:
«Moir'eu, e moiro por alguén. u non dixi o meo do parecer
E nunca vos máis direi en». que Ihi mui bóo deu Nostro Senhor.

E mentr'eu vi que podía viver (';i, de pran, a fez parecer melhor


na mui gran coita'n que vivo d'amor, di 1 quaiitas outras eno mundo son,
non vos dizer ren tive por melhor; c mui máis mansa, e máis con razón
mais digu'esto, pois me vejo morrer: íalar e riír, e tod'al fazer;
«Moir'eu, e moiro por alguén. r fezo-lhe tan muito ben saber
E nunca vos máis direi en». que en todo ben é mui sabedor.

E non ha no mundo filha de rei E por esto rogo Nostro Senhor


a que d'atanto devess'a pesar que Ihe meta eno seu coracón
nen estráidade d'hom'a filhar, que me faca ben, poi-lo a ela non
por quant'ist'é, que vos ora direi: ouso rogar; e se m'ela fazer
«Moir'eu, e moiro por alguén. quisesse ben, non querría seer
E nunca vos máis direi en». rei, nen seu filho, nen emperador,

se per i seu ben houvess'a perder;


ca sen ela non poss'eu ben haver
eno mundo, nen de Nostro Senhor.

Estráidade: estrañeza. De cousas pero : de cousas si (dixen); meo: medio.

L
123
122 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO i i ,., A«on. ANTOLOXÍA

106. 107.
JOAN SOÁREZ COELHO |i )/\ VÁSQUIZ DE TALVEIRA (...1286...)
[A 178/B329] | A ,'45/B 433/V 45]

Dizen que digo que vos quero ben, I síes que ora dizen, mía senhor,
senhor, e buscan-me convosco mal; (|iii' saben ca vos quer'eu muí gran ben,
mais rog'a Deus, senhor, que pod'e val pois en nunca per mí souberoii ren,
e que o mund'e vos en poder ten: i|iicrri'agora seer sabedor:
se o dixe, mal me leixe morrer, per quen o poderoii eles saber,
se non, senhor, quen vo-lo foi dizer! pois mi o vos nunca quisestes creer?

E venh'a vos, chorando destes meus (. ;¿i, mia senhor, sempre o eu neguei
olhos con vergonha e con pavor quant'eu mais pude, assí Deus me perdón,
e con coita que hei desto, senhor, e dizen ora quantos aquí son
que vos disseron, e rog'assí Deus: que o saben. Mais, como saberei
se o dixe, mal me leixe morrer, per quen o poderon eles saber,
se non, senhor, quen vo-lo foi dizer! pois mi o vos nunca quisestes creer?

No'me sei en doutra guisa salvar,


mais nunca o soub'home nen molher
per mí, nen vos, e Deus, se Ihe prouguer,
rogu'eu assí quanto posso rogar:
se o dixe, mal me leixe morrer,
se non, senhor, quen vo-lo foi dizer!
124 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CA PAUL. M . ,

108.
JOAN ZORRO (Fins do s. XIII) PAO BOLSEIRO (Terceiro cuartel do s. XIII)
[B 1115P-1152YV754] |HI076/V667]

En Lixboa, sobre lo mar A, mia senhor, todo ben mi a mí fal


barcas novas mandei lavrar, ma is non mi fal gran coita, nen cuidar,

ai mia senhor velida! des que vos vi, nen mi fal gran pesar;
m;,is non mi valha o que pod e val,
En Lixboa, sobre lo ler, se hoj'eu sei onde mi venha ben,
barcas novas mandei fazer, ai mia senhor, se mi de vos non ven.
ai mia senhor velida!
Non mi fal coita, nen vejo prazer,
Barcas novas mandei lavrar senhor fremosa, des que vos amei;
e no mar as mandei deitar, mais a gran coita que eu por vos hei
ai mia senhor velida! h Deus, senhor, non mi faca lezer,
se hoj'eu sei onde mi venha ben,
Barcas novas mandei fazer ai mia senhor, se mi de vos non ven.
e no mar as mandei meter,
ai mia senhor velida! Nen ren non poden veer estes meus
olhos no mund'ond'eu haja sabor,
sen veer vos, e non mi val Amor;
nen mi valhades vos, senhor, nen Deus,
se hoj'eu sei onde mi venha ben,
ai mia senhor, se mi de vos non ven.

Leí: mar, extensión de auga ( ? )


127
126 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M« ; »MOR. ANTOLOXIA

110.
LOPO (Segundo cuartel do s. XIII) !.OURENCO (Segundo tf*> do s' XIII)
[B 1112/V 703] ||U102/V693]

Eu, niui coitado, non acho razón Senhor fremosa, oí eudi er


per que possa ir u é mía senhor |ue vos levaron d'u vos ^
e, pero que m'hei d'ir i gran sabor, e d'u os meus olhos de v>
sol non vou i, e ha muí gran sazón aquel día fora ben de mc
que non fui i, e por esto mi aven: eu e non vira atan gan pesai
qualm! Deus quisd-ós amostra,
por non saberen a quen quero ben.

E non ach'eu razón e por est'é, Porque vos íoion, mía sc^or, casar
por que m'hei de guardar e de temer e non ousades, vos, dize ™ •
de mi o saberen, mais po-la veer por en, senhor, assí Deu> mi paidon,
moir', e gran temp'ha ja, per boa fe, máis mi valera ja de m^tar
que non fui i, e por esto mi aven: eu
quale mi
nonDeus
vira quisf
atan £ian
vosPesal
amostra,
por non saberen a quen quero ben.

Por esto non poss'eu razón achar


como a veja, nen sei que facer,
e valer-m'-ía muí máis en morrer,
pois que tan muit'ha ja, si Deus m'empar,
que non fui i, e por esto mi aven:
por non saberen a quen quero ben,

nen saberán, mentr'eu aqueste sen


houver, que hei per min quen quero ben.

Si Deus m'empar: así Deus me ampare.


128 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUI M i , ... AMOR. ANTOLOXÍA

112. i i romo me mal faz,


MARTÍN MOXA (...1270-1280. i ni Ih'o meu amor prouguesse,
[A 304] iissi como Ihe despraz.
Cativo, mal conselhado!
Que me non sei conselhar,
e sempre viv'en cuidado,
pero non posso cuidar
cousa que me proe tenha
contra que m'en coita ten:
ante, cuid'eu que me venha
peor do que m'or'avén.

Cuid'est', e cuido guisado,


ca me quis Deus aguisar
que sempr'amei desamado,
e faz-me senhor amar
tan de prez, e que parece
tan ben que, per parecer
e per prez, outre merece
que a possa merecer.

Mais non am'eu per meu grado,


nen ar cuid'a gradear
d'Amor, que me ten forcado,-
pero quero-m'esforcar,
con sen e con lealdade,
d'amar e seer leal;
e senhor tan sen maldade,
non me fará sempre mal.

Ca sempr'eu serei pagado


de quanto s'ela pagar
e de fazer seu mandado,
se m'ela quiser mandar,
como se me ben fezesse, Pwe: proveito (pzol}; giadoai: alegrarse, estar satisfeito.
13O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO Mn

113. 114.
MARTÍN MOXA MARTÍN MOXA
[B 892/V 476] [B 895/V 480]

Amor, de vos ben me posso loar Amor, non qued'eu amando,


de qual senhor mi fazedes amar,- nen quedo d'andar punhando
mais düa cousa me devo queixar, como podesse íazer
per que vossa graca'houvesse,
quant'é meu sen:
u mesura nen mercee non fal ou a mía senhor prouguesse,
nen outro ben, mais, pero fac'a poder,
contra mía desaventura
mesur'a mí nen mercee non val
nen outra ren. non val amar nen servir,
nen val razón nen mesura,
Gradesco-vos que mi destes senhor nen val calar nen pedir.
fermosa e de todo ben sabedor;
mais, pois mi a destes, pese-vos, Amor, Am'e sirvo quanto posso
do que mi aven: e praz-me de seer vosso;
u mesura nen mercee non fal e sol que a mía senhor
nen outro ben, non pesasse meu servico,
Deus non me dess'outro vico;
mesur'a mí nen mercee non val
nen outra ren. mais, fazend'hei o melhor,
contra mia desaventura
non val arriar nen servir,
Am'eu e trob'e servi', a mais poder, nen val razón nen mesura,
aquesta dona por seu ben haver,-
mais, quando Ih'a coita venho dizer nen val calar nen pedir.
en que me ten,
Que-quer que mi a min gracido
u mesura nen mercee non fal
nen outro ben, fosse de quant'hei servido
mesur'a mí nen mercee non val que mi a min nada non val,
nen outra ren. mia coita vico sería,
ca servind'atendería
gran ben; mais, est'é meu mal,
contra mia desaventura
non val amar nen servir,
nen val razón nen mesura,
Servi(o): sirvo.
nen val calar nen pedir.
«M...I.OXIA
132 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOI P*ub«

Porque sol dizer a gente II*.


do que ama lealmente: U N MOXA
"se s'én non que enfadar, i ' 7V 483]
na cima gualardón prende",
am'eu e sirvo por ende,- 1 "u. vi ave coita que me é dizer
mais, vedes ond'hei pesar, • i . v.i.ivcs coitas que sofr'en cantar!
Vr|o mía morte que mi ha de matar
contra mia desaventura v\\, e non vos ous'én ren dizer;
non val amar nen servir,
i •< i" hci dizer-lo, cantando e en son,
nen val Tazón nen mesura,
nen val calar nen pedir. i|iic me semelha cousa sen razón
• l'liomen, con coita de morte, cantar.
Mais pois me Deus deu ventura
d'en tan bon logar servir, I , pois mia coita per tal guisa é
atender quero mesura i|tic a non posso per ren encobrir,
ca me non ha de falir. i n atal térra cuido eu de guarir
que ben entendan meu mal, a la fe,
r a tal gente cuid'eu de cantar
e' dizer son, u con ela falar,
que ben entenda o meu mal onde é.

Que-quer: algo, calquera cousa; na cima: ao final.


134 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUI» 135
i ni AMOR. ANTOLOXÍA

116. 117.
MARTÍN PADROZELOS MARTÍN PÉREZ ALVÍN (...1292-1326...)
(Segunda metade do s. XIII) |B 1055/V 645]
[B 1247/V 852]
Senhor, non poss'eu ja per nulha ren
Deus, e que cuidei a fazer? ns meus olhos desses vossos partir,
Quando m'eu da térra quitei r, pois assí é, que agora d'ir
u mia senhor vi, baratei .1 u vos non vejan, sei eu mui ben
mal porque o fui cometer, que non poden os meus olhos veer,
ca sei que non posso guarir u vos non viren, d'al veer prazer.
per nulha ren, se a non vir.
Deus, e que cuidei a fazer? Ii non poss'eu os meus olhos quitar
desses vossos, que virón por meu mal,
Sandice devía perder, e, por m'end'eu nunca atend'al,
amigos, por quanto provei tal ventura mi quis a min Deus dar
de m'end'alongar e direi- que non poden os meus olhos veer,
-vos máis: non no posso sofrer u vos non viren, d'al veer prazer.
e cuido sempre tornar i;
e fiz, por quanto m'én parti, E non poss'eu partir os olhos meus
sandic', e devía perder desses vossos, nen o meu coracón
nunca de vos e, pois, mia senhor, non
o corpo, ca non outr'haver atend'end'al, creed'esto, por Deus:
ced'aqueste; eu mi o busquei que non poden os meus olhos veer,
mui ben, e lazerá-lo-ei, u vos non viren, d'al veer prazer.
ca sei ca non posso viver
polo que fiz; e assí é, Pois que al non desejan a veer,
que perderei, per boa fe, Deus vos Ihis mostré ced'a seu prazer.
o corpo, ca non outr'haver.

Quen me podería valer


senón Deus, a que rogarei
que me guise d'ir? E irei
ced'u a vi, po-la veer,
ca non sei al tan muit'amar;
e, se m' el esto non guisar,
quen me podería valer?
136 EDICIÓN DE MANUEL FERBEIHO/CARLOS PAIII» I

ir»
118. MARTÍN SOÁREZ (c.!200-c. 1260)
MARTÍN PÉREZ ALVÍN |A -U>/B 158]
[B 1058-1059/V 648-649]
- nlior fremosa, pois me non queredes
—Senhor fremosa, si veja prazer, creer A coita'n que me ten Amor,
pois vos non vi, houvi tan gran pesar por meu mal é que tan ben parecedes
que nunca mi Deus d'al prazer quis dar. • por meu mal vos filhei por senhor,
—Como podestes tanto mal sofrer? < por meu mal tan muito ben oí
—Cuidei en vos e por esto guarí, dizer de vos, e por meu mal vos vi:
que non vivera ren do que veví. pois meu mal é quanto ben vos havedes.

Senhor fremosa, direi-vos eu al I pois vos vos da coita non nembrades


e creed'esto, meu lum'e meu ben: MUÍ do afán que mi o Amor faz sofrer,
pois vos non vi, non vi prazer de ren. por meu mal vivo máis ca vos cuidades,
—Como podestes sofrer tanto mal? (.• por meu mal me fezo Deus nacer
—Cuidei en vos e por esto guarí, c por meu mal mon morrí u cuidei
que non vivera ren do que veví. como vos viss', e por meu mal fiquei
vivo, pois vos por meu mal ren non dades.
Creede, lume destes olhos meus,
que, des que vos eu non pudi veer, Desta coita en que me vos teedes,
pero viía, nunca vi prazer: en que hoj'eu vivo tan sen sabor,
—Como sofrestes tanto mal por Deus? que farei eu, pois mi a vos non creedes?
—Cuidei en vos e por esto guarí, Que farei eu, cativo pecador?
que non vivera ren do que veví. Que farei eu, vivendo sempre assí?
Que farei eu, que mal día nací?
Eu, mia senhor, non hei poder Que farei eu, pois me vos non valedes?
de me de vos poder quitar.
E pois que Deus non quer que me valhades
nen me queirades mia coita creer,
que farei eu? Por Deus, que mi o digades!
Que farei eu, se logo non morrer?
Que farei eu se máis a viver hei?
Que farei eu, que conselh'i non hei?
Que farei eu, que vos desemparades?
138 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARI!NI
AS BE AMOR. ANTOLOXI'A 139

120.
121.
MARTÍN SOÁREZ
[A 48/B 160] MARTÍN SOÁREZ
[A 50/B 162]
Muitos me veen preguntar, En tal poder, fremosa mia senhor,
mia senhor, a quen quero ben, sóo de vos qual vos ora direi:
e non Ihis quer'end'eu falar que ben ou mal, enquant'eu vivo fcr,
con medo de vos pesar en, qual vos prouguer, de vos atenderei
nen quer'a verdade dizer, ca se me vos, senhor, fezerdes ben,
mais jur'e faco-lhis creer ben mi verrá de Deus e doutra ren;
mentira por vo-lhis negar e se mi vos quiserdes fazer al
Amor e Deus logo mi farán mal.
e porque me veen coitar
do que Ihis non direi per ren, E entend'eu, fremosa mia senhor,
ca m'atrev'eu en vos amar. mentr'eu vos vir, que nunca perdeiei
E mentr'eu non perder o sen, gran ben de Deus nen de vos nen d Amor,
non vos devedes a temer, ca, pois vos vejo, de tod'eu ben hei;
ca o 11011 pod'home saber e direi-vos, mia senhor, que mi aven:
per min, se non adevinhar. amor de Deus prend'e esforc'e sen
mentre vos vejo, mais pois vos non vir,
Non será tan preguntador esforc'e sen e Deus han-mi a falir.
nulh'home, que sabia de min
ren per que seja sabedor E des entón, fremosa mia senhor,
do ben que vos quis, pois vos vi. nunca de Deus iieii de min prenderei
E pois vos praz, negá-lo-ei prazer nen ben de que haja sabor;
mentr'o sen non perder, mais sei ca, mia senhor, de qual guisa haverei
que mi o tolherá voss'amor. ben deste mundo, pois me for d'aquén?,
ca perderei quaiito prazer me ven,
E se per ventura assí for, pois vos non vir e perderei des i
que m'er pregunten des aquí Deus, mia senhor, e o seu ben e min.
se sodes vos a mia seiihor
que am'e que sempre serví, E direi-vos, fremosa mia senhor,
vedes como Ihis mentirei: pois vos non vir, quan perdudo serei:
doutra senhor me Ihis fareí perderei sen e esforc'e pavor,
ond'haja mais pouco pavor. e des i ben nen mal non sentirei;
e, mia senhor, al vos er direi en:
140 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MABIINM

122.
non mi térra conselho que mi den MARTÍN SOÁREZ
daño nen prol nen pesar nen prazer; [A 60/B 171]
e per qual guisa m'hei máis a perder?
Tal hom'é cuitado d'anor
Ca perdud'é, senhor, a meu cuidar, que se non dol ergo desi;
quen perde sen e prazer e pesar. mais doutra guis'avén i mí,
se mi valha Nostro Seihor.
por gran coita que d'anor hei
ja sempre doo haverei
de quen dele coitado for,

e de quen filhar tal seohor


que Ihi non queira valer i
qual eu filhei, que, pol-la vi,
sempre me teve na miior
coita das que no mundo sei.
E como me non doerei
de quen d'altal vir soiredor?

Ca de tal coita sabedor


sóo por quanto mal sofrí
amand'e nunca m'én partí,
e cada vez mi foi peor;
e por esto, per que passei,
de me doer gran dereit'hei
de quen assí for amador.

Dol: doe, compadece, lamenta


143
AMOR. ANTOLOXIA
142 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAMI INI i

123. 124.
MEN RODRÍGUEZ DE BRITEIROS MEN RODRÍGUIZ TENOIRO (...1269-C.1290?)
(...1252-1304/05) [B717/V318]
[B858/V444]
Quant'ha, senhor, que m'eu quitei
Veeron-me meus amigos dizer de vos, tant'ha que d'al prazer
düa dona, por que Ihi quero ben, non vi; mais pois de vos veer
que Ihi pesava rnui de coracón, Deus guisou, ja agora verei
des i que Ih'er pesa de a servir; prazer, por quanto pesar vi,
dix'eu: «Amigos, ben pode seer, des quaiido m'eu de vos partí.
mais quer Ihi pes, quer Ihi praza, ja non
me poss'end'eu per nulha ren partir». Mui triste, sempre trist'andei,
com'homen que con gran pesar
E dizeii-me, porque me chamo seu, vive; mais pois m'el foi guisar
que Ihi pesa e que me quer gran mal; de vos veer, ja veerei
e mui doado Ih'ende pesará, prazer, por quanto pesar vi,
e, amigos, verdade vos direi; des quando m'eu de vos partí.
e, pero que sei que Ih'éste mui greu,
quer Ihi pes, quer Ihi praza, ende ja, A meu pesar, quanto morei
se morto non, nunca me partiré!. sen vos, foi, e daquestes meus
olhos; mais pois que m'ora Deus
E da gran coita que me faz levar o guisou, j'agora terei
pesar-lh'á end'e de que ando sandeu prazer, por quanto pesar vi,
por ela, mais sol 11011 cuida de mí, des quando m'eu de vos partí.
nen de meu mal, nen de meu grand'afán,
e ben vej'eu que Ihi fac'i pesar,-
quer Ihi pes, quer Ihi praza end', assí
seerá ja sen meu grado de pran.
144 EDICIÓN DC. MANUEL. FERREIRO/CARLO» r«uiM

125. .
MEN RODRÍGUIZ TENOIRO NI I N I ) EANES CÉRZEO
[A226/B401] |l'i nucirá metade do s. XIII)
\\\]
Senhor fremosa, creede per mí
que vos amo ja muí de corazón/ 1 < >da-las gentes mi a mí estranhas son,
e gran dereito fac'e gran razón, c as térras, senhor, per u eu ando
senhor, ca nunca outra dona vi Nc'ii vos; e nunca d'al i vou pensando
tan mansa, nen tan aposto catar, M non no vosso fremoso parecer;
nen tan fremosa, nen tan ben falar • cuid'en vos, como vos soio veer
c quant'hei de ben eno meu coracón.
come vos, senhor,- e pois assí é,
mui gran dereito fac'en vos querer I n nen üa hora non poss'eu achar
mui gran ben, ca nunca pude veer •..ihor sen vos, senón u vou cuidando
outra dona, senhor, per boa fe, ni vos, pero van-me muit'estorvando
tan mansa, nen tan aposto catar, i is que mi van falando, senhor, en al;
nen tan fremosa, nen tan ben falar e cíes non saben, que me fazen mal
en me fazeren perder tan bon cuidar.
come vos, por que cedo morrerei.
Pero direi-vos ante üa ren: Estranho and'eu dos que me queren ben,
dereito fac'en vos querer gran ben, e dos que viven migo, toda vía;
ca nunca dona vi nen veerei ben como se os viss'eu aquel día
tan mansa, nen tan aposto catar, primeiramente, punho de Ihis fogir;
nen tan fremosa, nen tan ben falar! e moir'eu, senhor, por me deles partir
por en vos cuidar, ca non por outra ren.

Vos me fazedes estranhar, mia senhor,


todo de quanto m'eu pagar soía;
ca pois eu cuid'en qual ben havería,
se eu houvess'o voss'amor, e ar sei
logu'i que nunca este ben haverei,
de tod'al do mund'hei eu perdudo sabor.
•• DI AMOR. ANTOLOXIA 147

127.
ÑUÑO EANES CÉRZEO 128.
[B 132] ÑUÑO EANES CÉRZEO
11)136]
Mia senhor fremosa, direi-vos üa ren: Senhor que coitado hoj'eu rio mundo vivo,
vos sodes mia morte, e meu mal, e meu bcn, quero vo-lo eu ja dizer:
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a di • i entenden-me todos mia mort'e mia coita,
Mia morte sodes, que me fazedes morir i e non hei poder
de m'encobrir, e nen un conselh'i non sei.
Vos sodes mia mort'e meu mal, mia senhor, Máis est', ao meu grado,
e quant'eu no mund'hei de ben e de sabor, mui ben será jurado,
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dixn senhor que nunca vos amei.
Mia morte sodes, que me fazedes morro i ,
Quando m'a mí rogan muitos que Ihis diga
Mia mort'e mia coita sodes, non ha i al, por Deus se vos quero ben,
e os vossos olhos mi fazen ben e mal logo Ihis eu juro que outra rnolher amo
e máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dizci ' muito máis doutra ren
Mia morte sodes, que me fazedes morrer. ca non vos, senhor tant'afán levei.
Máis est', ao meu grado,
Senhor, ben me fazen soo de me catar, mui ben será jurado,
pero m'én ven coita grand',- e vos direi ar, senhor que nunca vos amei.
c máis. Por que vo-lo hei eu ja máis a dizer:'
Mia morte sodes, que me fazedes morrer. Esses vossos olhos me fazen que non hei eu
poder de m'encobrir;
ca des que os vejo, non poss'eu per ren
os meus deles partir,
nen meu coracón nunca de vos partirei.
Máis est', ao meu grado,
mui ben será jurado,
senhor que nunca vos amei.

Eu perjurar-me posso, máis nunca (verdad'é)


aquesto saberán per mí;
máis a Deu-lo rogo, que sab'a mia coita
que me valha i,
ca se me non val, a pran, por vos me perderei.
148 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARIINK

Mais est', ao meu grado, 129.


ÑUÑO FERNÁNDEZ DE MIRAPEIXE
mui ben será jurado,
senhor que nunca vos arnei! (Primeira metade do s. XIII)
[B 44]
U vos eu vi un día e os vossos olhos
houve de veer sabor, Pois me fazedes, mía senhor,
logo me disseron por que vos catava,- de quantas cousas no mund'ha
que moiro, senhor, desejos perder, e sabor,
por vos e que doutra ren nen sabor non hei. senón de vos, de que eu ja
Mais est', ao meu grado, nunca desejos perderei,
mui ben será jurado, nen al nunca desejarei
no mundo, senón vos, senhor,
senhor que nunca vos amei!
ou mía morte, poix me vos ben,
senhor, non queredes fazer,
ca non ha no mund'outra ren
por que eu ja possa perder
a coita que eu por vos hei
senón morrer, eu o sei,
ou por min fazerdes vos ben,
ca me fazedes muito mal
des aquel día'n que vos vi;
pero, senhor, ren non vos val,
que nunca eu de vos partí
meu coracón, pois vos amei;
nen ja nunca o partirei
d'amar vos, e farei meu mal;
e faca-o ja, pois Deus quer,
que eu sempre hei ja a desejar
(tanto com'eu viver poder)
mia mort', e vosso semelhar:
ca nunca tanto viverei
que desej'al, nen sairei
por al de coita, pois Deus quer.
Poix: pois.
ISO i AMOR. ANTOLOXÍA
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PA.,,,. i

130. II.
ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?] MUÑO FERNÁNDEZ
(Segundo terzo do s. XIII) A 78]
¡A 74/B 187]
Ai eu de min, e que será?
Que prol vos ha vos, mia senhor, (}ue fui tal dona querer b-n
de me tan muito mal fazer, .1 que non ouso dizer ren
pois eu non sei al ben querer ik quanto mal me faz ha/er-
no mundo, nen hei d'al sabor, E feze-a Deus parecer
dizede-me, que prol vos ha? inelhor de quaiitas no rminc* "a-

E que prol vos ha, de fazer Mais en grave día nací,


tan muito mal a quen voss'é? se Deus conselho non m'1
Non vos ha prol, per boa fe. ca destas coitas qual-xe-duer
E mia senhor, se eu morrer, m'é min mui grave d'encurar
dizede-me, que prol vos ha? como non Ih'ousar a fala r >
e ela parecer assí,
Que prol vos ha de eu estar
sempre por vos en grand'afán? Ela, que Deus fez por m(~u
E est'é muí grande, de pran,- Ca ja lli'eu sempre ben duerreí
e pois mi o voss'amor matar, e nunca eiid'atenderei
dizede-me, que prol vos ha? con que folgu'o meu coracon'
que foi trist', ha i gran s;azon'
E vos, lume dos olhos meus, polo seu ben, ca 11011 por-" &*••
oír-vos-edes maldizer
por mili, se eu por vos morrer.
E senhor, por l'amor de Deus,
dizede-me, que prol vos ha?
153
152 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M«ntM

132. 133.
ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?] ÑUÑO FERNÁNDEZ [Torneol?]
[A 80/B 183a] IB 185a]
Pois nací nunca vi Amor, Assí me trai'ora coitad'Amor
e ouco del senipre falar. que nunca Ih'home vi trager tan mal;
Pero sei que me quer matar, e vivo con el üa vida tal
mais rogarei a mia senhor que ja mia morte sería melhor.
que me mostr'aquel matador, Nostro Senhor, non me leixes viver,
ou que m'ampare del melhor. se estas coitas non hei a perder!

Pero nunca Ih'eu fige ren E pera qual térra Ih'eu fugirei,
por que m'el haja de matar,- logu'el saberá mandado de mí,
mais quer'eu mia senhor rogar, alí u for; e pois me tever i
polo gran med'en que me ten, en sa prisón, sempr'eu esto direi:
que me mostr'aquel matador, Nostro Senhor, non me leixes viver,
ou que m'ampare del melhor. se estas coitas non hei a perder!

Nunca me Ih'eu ampararei, E a min faz hoj'el maior pesar


se m'ela del non amparar,- de quantos outros seus vassalos son,-
mais quer'eu mia senhor rogar, e a este mal non Ih'hei defensón:
polo gran medo que del hei, u me ten en poder, quer-me matar.
que mi amostr'aquel matador, Nostro Senhor, non me leixes viver,
ou que mi ampare del melhor. se estas coitas non hei a perder!

E pois Amor ha sobre mí


de me matar tan gran poder,
e eu non o posso veer,
rogarei mia senhor assí
que mi amostr'aquel matador,
ou que mi ampare del melhor.
155
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULCI «• DI AMOR. ANTOUOX

134. 135.
ÑUÑO PORGO (Século XIII] N UNO RODRIGUES PE CANDAREI
[A 69/B 182] (Segundo e terceiro cuitéis do s. XIII)
¡B 180]
Nostro Senhor, en que vos merecí
por que me fostes tal senhor mostrar, Ben deviades, mía sénior,
a máis fremosa que eu nunca vi, de min cousimento prtader;
a que non ouso nulha ren falar? e pois vo-lo Deus faz hwer,
Pero a vejo, non Ih'ouso dizer e quantas outras cousa> son,
a muí gran coita que me faz haver: en que teedes por razó:i
hei-mi assí mía coit'a endurar. de me leixar morrer d'imor
e me non queredes valír?

E d'al estou eu de vos :>eior


que mi non queredes creer;
e veedes meu sen perder
por vos; e ha mui gran sazón,
mia senhor fremosa, que non
houvi de min nen d'al sabor,
quando vos non pudi *eer.

E pois me vos Deus quis mostrar


aquí, direi-vos üa ren:
se mi vos non fazedes ben,
por quanto mal por vos levei,
ja eu viver non poderei;
que me querrá cedo matar
a coita que mí por vos ven.

Mais venho-vos por Deus rogar


que vos prenda doo por en
de mí, que fac'este mal sen,
onde me nunca partiíei.
Pero d'al vos preguntare!:
como podedes desamar
quen s'assí por voss'home ten?
156 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO M, .

136. qual dou a ela sobre mí.


OSOIRO ANES (...1220-1246) Que nunca en soub'amaral
[B37] crgo ela, que mi faz mal.

Mín pres forzadament'Amor


e fez-mi amar quen nunc'amou,
e fez-mi tort'e desamor
quen mi a tal senhor tornou.
E vejo que mal baratei
que mi a tal senhor tornei,
que non sabe que é amar
e sabe a homen penas dar.
Que forcad'hoje e sen sabor
eno mundo vivendo vou
ca nunca pudi haver sabor
de min nen d'al, des que foi sou,
senón déla. E que farei?
Por que pregunto? Ca eu sei:
viver hei, se de min pensar,
ou morrer, se min non amar.
Quen-quer x'esto pode veer,
e máis quen mego vid'houver,
que non hei ja sen nen poder
de m'emparar düa molher,
a máis mansa que nunca vi
nen máis sen sanha, pois nací.
Veed'ora se estou mal
que m'emparar non sei de tal!
Ca sóo tan en seu poder
que se end'al facer quiser
non o poderei eu facer
se m'ende Deus poder non der .. colleu, tomou, Prendeu; baratei: negociei, tratei; foi sou:
contra ela, que eu serví, fun seu; mego: comigo.
EDICIÓN D E M A N U E L FERREIRO/CAHI < * • < » • - , , , . 4 |

137. .
OSOIRO AMES U'.OIKO ANES
[B (39"")]
|H 401
Cuidei eu de meu coracón I por que me desamados,
que me non podesse forcar gi, melhor das que eu sei?
(pois me sacara de prisón) . uid'eu, ren i non gáades
de ir comego i tornar. cno mal que por vos hei!
E forcou-m'ora nov'amor I-,.la ira en que mi andades,
e forcou-me nova senhor; i.m graves días levei:
e cuido ca me quer matar. Dereit'hei
que da ren que máis amei,
E pois me assí desemparar daquela me segurades:
üa senhor foi, des entón
eu cuidei ben per ren que non de vos! E, certas, sabiades
podesse máis outra cobrar. ver amor non desejei;
Mais forcaron-mi os olhos meus c se vos end'al cuidades,
e o bon parecer dos seus/ ben leu tort'én prendereí!
e o seu prec', e un cantar E por Deus, nono facades,
ca por vos me perderei!
que Ih'oí, u a vi estar Conort'hei,
en cábelos/ dizend'un son. en que pouco durarei,
Mal día non morrí entón/ se máis de min non pensades!
ante que tal coita levar/
qual levo, que non vi maior De muitos son preguntado
nunca/ ond'estou a pavor de que hei este pensar?
de morte/ ou de Iho mostrar. E a min pesa aneado
de quen me vai demandar.
Hei log'a buscar, sen grado,
razón por me Ihe salvar.
E a guardar
m'hei deles, e rancurar
e andar i come nembrado.

Desemparar: abandonar, deixar; cobrar: (ob)ter, recuperar; onde Alí me ven gran cuidado,
estou a pavor de morte: da cal temo morrer. depois que me vou deitar;
161
16O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MARIINII TIOAS DE AMOR. ANTOLOGÍA

pero soo máis folgado 139.


que Ihi non hei de falar. PAI GÓMEZ CHARINHO (c.1225-1295)
Jasco deles alongado [A 249]
que me non ou^an queixar.
Tal amar —Dizen, senhor, ca disseites por mí
podedes mui ben jurar que foi ja temp'e que foi a sazón
que nunca foi d'homen nado. que vos prazía d'oírdes eitón
en mí falar, e que non é ji'ssi.
Üa ren vos juraría, —Dizen verdad', amigo, porque non
e devede-lo creer, entendía o que pois entendí.
que ja máis non amaría,
se desta posso viver, —E, senhor, dizen, pero T os tal ben
quando vos, que ben quería, quero, que moiro, que reí non me val,
tan sen razón fui perder. ca vos dizedes dest'amoratal
Que prazer que nunca vos ende, senón mal, ven.
avedes de me tolher —Dizen verdad', amigo, s pois é mal,
meu corpo, que vos servía? non i faledes, ca prol non vos ten.

Ca me non recebería —Pero cuid'eu, fremosa tnia senhor,


aquel que me fez nacer. des que vos vi, que sempre me guardei
Nen eu non vos podería de vos fazer pesar; máis, que farei
a tal coita padecer, ca por vos moir'e non hei d'al sabor?
ca per ren non podería —Non vos ha prol, amigo, ca ja sei
pois me deit', adormecer. o por que era todo voss'amor.
A valer,

me devería.

Gaades: gañades; seguradas: aseguradas, protexedes; certas: cer-


tamente; leu: fácilmente; rancurar: apenar; jasco: permanezo,
estou, fico, xazo.
163
162 EDICIÓN DE MANUEL FERHEIRO/CARLO:. lv < AMOR. ANTOLOXÍA

140. 141.
PAI GÓMEZ CHARINHO PAI GÓMEZ CHARINHO
[A 251] (A 254]

Quantos hoj'andan eno mar aquí Senhor íremosa, por Nostro Senhor
cuidan que coita no mundo non ha e por mesura e porque ñor na
senón do mar, nen han outro mal ja. en min se non mort' (e cedo sera)
Mais doutra guisa acontece hoje a mí: e porque sóo vosso servidor
P e polo benque vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer
ai, meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita do mar, e teer

pola maior coita de quantas son Por mercee que vos venho pedir
coita d'amor a quen a Deus quer dar. e porque soo vosso e porque non
E é gran coita de mort'a do mar, cato por al (nen sería razón)
rnais non é tal, e por esta razón e porque sempre vos hei a servir
P e polo benque vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer ai meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita de mar, e teer

pola maior coita, per boa fe, Porque vos nunca podedes perder
de quantas foron, nen son, nen serán. en haver doo de min e por qual
E estes outros que amor non han vos fezo Nostro Senhor e por al
dizen que non; mais eu direi qual é: porque soub'eu qual sodes, conhocer
P qe polo ben que vos quer'outrossi
coita d'amor me faz escaecer ai meu lume, doede-vos de min!
a mui gran coita do mar, e teer

por maior coita a que faz perder Por quan mansa e por quan de bon prez
e por quan aposto vos fez talar
coita do mar, que muitos faz morrer.
Nostro Senhor e porque vos catar
fez mais fremoso de quantas el fez
e polo ben que vos quer'outrossi
ai"meu lume, doede-vos de min!
165
164 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO MAHIINN IIOAS DE AMOR. ANTOLOXÍA

142. 143.
PAI GÓMEZ CHARINHO PAI GÓMEZ CHARINH3
[B 809/V 393] [B810/V394]

Muitos dizen con gran coita d'amor Üa dona que eu quero gim ben
que querrían morrer, e que assí por mal de mí, par Deus que non por al,
perderían coitas; mais eu de mí pero que sempre mi fez í faz mal
quero dizer verdad'a mia senhor: e fará, direi-vo-lo que mavérr.
quería-me-lh'eu mui gran ben querer, mar nen térra, nen ¡razer nen pesar,
mais non quería por ela morrer, nen ben nen mal, mn ma poden quitar

como outros morreron; e, que prol ten? de cor acón, e que será ct min?
Ca des que morrer non a veerei Morto son, se cedo nonmorrer.
nen bóo servico nunca Ihi farei. Ela nunca ben mi ha de fazer,
Por end', a senhor que eu quero ben mais sempre mal, e per<> ést'é assí,
quería-me-lh'eu mui gran ben querer, mar nen térra, nen >razer nen pesar,
mais non quería por ela morrer, nen ben nen mal, n^n ma poden quitar

com'outros morreron no mundo ja, do coracón. Ora mi vaipeior


que depois nunca poderon servir ca mi ven déla, por vos non mentir,
as por que morreron, nen Ihis pedir mal se a vej'e mal se a non vir,
ren. Por end', esta que m'estas coitas da que de coitas mais cuie'eu a maior,
quería-me-lh'eu mui gran ben querer, mar nen térra, nenprazer nen pesar,
mais non quería por ela morrer, nen ben nen mal, r.on ma poden quitar.

ca nunca Ihi tan ben posso fazer


servico morto, como se viver.
166 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/C/MM •• '

144. I i ni. i senhor, tod'est'eu merecí


PAI GÓMEZ CHARINHO I Vas, ruáis vos, de como vos serví
[B813/V397] m u í sen vergonha irei per u for,
t u , i i-on graca de vos, mía senhor.
Ora me venh'eu, senhor, espedir
de vos, a que muit'ha que aguarde!
e ora me quero de vos partir
sen galardón de camanho temp'hei
que vos serví, e quero-m'ir viver
en atal térra, u nunca prazer
veja, nen cante, nen possa riír.

Ca soo certo, des que non vos vir,


que outro prazer nunca veerei
e mal que haja non hei de sentir
se non o voss', e assí andarei
triste cuidando no vosso parecer
e chorando muitas vezes dizer:
«Senhor, ja nunca vos posso servir».

E do meu corpo, que será, senhor


quando el d'alá o vosso desejar?
E que fará quen vos ha tal amor
e vos non vir nen vos poder falar?
Ca vejo vos e por vos morr'aquí,
pois, que farei ou que será de min
quand'en térra u vos fordes non for?

Ora con graca de vos, a melhor


dona do mundo, ca muit'hei d'andar
e vos ficades de min pecador,
ca vos serví muit'e galardoar
non mi o quisestes, e vou-m'eu d'aquí,
d'u eu tanto lazerei e serví,
buscar u viva pouqu'e sen sabor.
168 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAKI < i

145. ÜS'SOÁIEZDETAVEIRÓÍ
PAI SOÁREZ DE TAVEIRÓS
(Primeira metade do s. XIII) JA M/B 1*81
[A32/B 147] Quantosaquí d'Espanha sor,
todos peideron o dormir
A ren do mundo, que melhor quería, con gran sabor que han de sir;
nunca m'én ben quis dar Santa María; maiseu nunca sonó perdí,
mais quaiit'end'eu no coracón temía ,lrs quando d'Espanha sai;
hei! hei! hei!
Senhor, senhor, agora vi i-¡i mi o perderá ja entón.
de vos quant'eu sempre temí! léeles, si Deus me perdón,
A ren do mundo, que eu máis arnava desejan sas térras assí
que non dormiron muit'ai.
e máis servía nen máis desejava, Mais pois i foreii, dormirán,
Nostro Senhor, quant'end'eu receava ca non desejan al, nen han
hei! hei! hei!
Senhor, senhor, agora vi outra coita se esta non.
de vos quant'eu sempre temí! E estou end'eu mui peor,
que coid'i a perder o sen,
E que farei eu, cativ'e cuitado? desejando sempr'aquel ben
Que eu assí fiquei desamparado do mundo máis grave d'haver,
de vos, por que cuita grand'e coidado como desejar ben fazer
hei! hei! hei! da mui fremosa mia senhor.
Senhor, senhor, agora vi
de vos quant'eu sempre temí! E, de pran, est'ést'o maior
ben que hoj'eu posso saber;
e Deus que mi a fez ben querer,
se m'este ben quisesse dar,
non me cuidaría cambiar
por reí nen por emperador!

Deus me perdoe.
170 EDICIÓN DE MANUEL FERHEIRO/CARLOS PAUIO M««ui

147. 148.
PAI SOAREZ DE TAVEIROS PAI SOAREZ DE TAVEIROS
[A 35/B 150] [A 37]

Como morreu quen nunca ben Eu sóo tan muit' amador


houve da ren que máis amou, do meu linhagen, que non sei
e quen viu quanto receou al no mundo querer melhor
déla, e foi morto por en: düa mia parenta que hei.
ai mia senhor, assí moir'eu! E quen sa linhagen quer ben,
tenh'eu que faz dereit'e sen;
Como morreu quen foi amar e eu sempr'o meu amarei.
quen Ihe nunca quis ben fazer,
e de quen Ihe fez Deus veer E sempre servic'e amor
de que foi morto con pesar: eu a meu linhagen farei,
ai mia senhor, assí moir'eu! en tanto com'eu vivo for.
esta parenta servirei,
Com'home que ensandecen, que quero melhor doutra ren,
senhor, con gran pesar que viu, e muito servic'en mí ten,
e non foi ledo nen dormiu se eu poder (e poderei).
depois, mia senhor, e morreu:
ai mia senhor, assí moir'eu! Pero nunca vistes molher
nunca chus pouco algo fazer
Como morreu quen amou tal a seu linhagen, ca non quer
dona que Ihe nunca fez ben, en meu preito mentes meter:
e quen a viu levar a quen e podería-me prestar,
a non valía, nen a val: par Deus, muit', e non Ihe custar
ai mia senhor, assí moir'eu! a ela ren de seu haver!

E veede, se mi ha mester
d'atal parenta ben querer:
que m'hei a queixar, se quiser
Ihe pedir alg'ou a veer!
Pero se me quisesse dar
algo, faría-me precar
atal parenta e valer.
172 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO 1 73

14?- ,
PAJ SO-AREZ DE TAVEIROS PEDRO AMIGO DE SEVILHA (...12681285.
[A 38] [B 1095/V 686]
j^-p mundo non me sei parelha, Coitado vivo máis de quantos son
mejitre me for como me vai, no mund', amigos, e per§'o meu sen
ca ja moiro por vos e ai! por üa dona que quero gran ben;
•^ senhor branca e vermelha, mais pero sei eno meu corazón
erede s que vos retraía que non havería coita d'amor,
ndo vos eu vi en saia. se esta dona fosse mia senhor.
día. me levante!,
eme vos enton non yi f ea -' Mais esta dona nunca quis que seu
fosse, mais dizen aqüestes que han
E j-jiia senhor, des aquelha senhores, que logo xi morrerán
foi a mí mui mal di'ai! por elas, mais de min ja ben sei eu
v¿js, filha de don Paai que non havería coita d'amor,
;, e ben vos semelha se esta dona fosse mia senhor.
eu por vos guarvaia,
nois eu' rnia senhor, d'alfaia Mais non o éste, pois quis Deus assí
nuncíl ^e vos nouve nen hei que por seu nunca me quis receber,
valí^ düa correa- se, meus amigos, podess'eu póer
que fosse seu, sei ja mui ben per min
que non havería coita d'amor,
se esta dona fosse mia senhor.

Esta peculiaí e enigmática cantiga, que mistura elementos dos


xéneros de escarno e de amor, vai dirixida á filha de don Paai
Móniz, identificada con María Páez Ribera (a Ribeiriña], amante
do rei D. Sancho I.
Non me seip^lha: non s^ dunha situación semellante; retraía-
retrate, pinte, describa; guarvaia: capa, manto luxoso.
174 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAIM •> M«n M»

151. 152.
PEDRO EANES SOLAZ (Sfculo XIII)
PEDRO DE PORTUGAL, D., CONDE I >l
BARCELOSfc. 1285-1534) ¡A 281]
[B609/V211]
Eu sei la dona velida
Non quer'a Deus por mia morte rogar, que a torto foi ferida,
nen por mia vida, ca non mi ha mester; ca non ama.
e pois aquel que o rogar quiser
por si o rogu'e leix'a min passar Eu sei la dona loada
assí meu tempo, ca, mentr'eu durar, que a torto foi mamada,
nunca me pode ben nen mal fazer, ca non ama.
nen oiid'eu haja pesar nen prazer.
Ca se hoj'amig'amasse,
E ja m'el tanto mal fez que non sei mal haja quen a malhasse
ren u me possa cobrar d'iss', e non ca non ama!
sei nen sab'outren, nen sab'el razón
por que me faga máis mal de quant'hei. Se se d'amigo sentisse,
E, pois eu ja per tod'esto passei, mal haja quen a ferisse,
nunca me pode ben nen mal fazer, ca non ama!
nen ond'eu haja pesar nen prazer.
Que a torto foi ferida,
E ben nen mal nunca m'el ja fará, nunca en seja guarida,
pois m'el pesar con tan gran coita deu ca non ama!
que nunca prazer no coragón meu
me pode dar, ca ja non poderá, Que a torto foi malhada,
e, pois por min tod'esto passou ja, nunca en seja vingada,
nunca me pode ben nen mal fazer ca non ama!
nen ond'eu haja pesar nen prazer.
177
176 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAHLOS PAULO MANIINM ¡ DE AMOR. ANTOLOXÍA

153.
PEDRO EANES SOLAZ
[A 282] [B 1219/V 849]

Non ést'a de Nogueira Non ést'a de Nogueira


a freirá que eu quero ben; a freirá que m'en poder ten;
mais é-x'outr'a fremosa mais outra mais fremosa
a que me quer'eu maior ben. a que min en poder ten.
E moiro-m'eu pola freirá,
E rnoiro-m'eu pola freirá, mais non pola de Nogueira.
mais non pola de Nogueira.

Non ést'a de Nogueira Non ést'a de Nogueira


a freirá ond'eu hei amor; a freirá ond'eu hei amor;
mais é-x'outra fremosa mais outra mais fremosa
a que mi quer'eu mui melhor.
a que me quer'eu mui melhor. E moiro-m'eu pola freirá,
E moiro-m'eu pola freirá, mais non pola de Nogueira.
mais non pola de Nogueira.

Se eu a freirá visse E se eu aquela freirá


o día que eu quisesse, un día veer podesse,
non ha coita no mundo non ha coita no mundo
nen mingua que houvesse. nen pesar que eu houvesse.
E moiro-m'eu pola freirá,
E moiro-m'eu pola freirá, mais non pola de Nogueira.
mais non pola de Nogueira.

Se m'ela min amasse E se eu aquela freirá


mui gran dereito faría, veer podess'üu día,
ca Ihe quer'eu mui gran ben nen ña coita do mundo
e punh'i mais cada día. nen pesar non havería.
E moiro-m'eu pola freirá,
E moiro-m'eu pola freirá, mais non pola de Nogueira.
mais non pola de Nogueira.

para unha mesma cantiga, e, talvez, de dúas autorías diferentes


Esta cantiga, que quizáis admitise unha disposición en dous versos en estratos cronolóxicos distintos, sendo probabelmente a ver-
de catorce sílabas no corpo de cada estrofa, pode servir como sión do Cancioneiro de Aínda unha versión posterior proposita-
exemplo (dos escasos que se conservan) da coexistencia de dúas
versións diferentes recollidas na tradición lírica galego-portuguesa damente arcaizante.
178 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO I

154. 155.
PEDRO EANES SOLAZ IMiRO DA PONTE (...1235-1275...)
[A 284] I/V289/B980/V567]

Vou-m'eu, fremosa, pera'1-rei: Se eu podesse desamar


por vos, u for, penad'irei u quen me sempre desamou,
d'amor, d'amor, d'amor, d'amor; e podess'algún mal buscar
por vos, senhor, d'amor, d'amor. A quen me sempre mal buscou!
Assí me vingaría eu,
Vou-m'eu a la corte morar: se eu podesse coita dar,
por vos, u for, hei a penar a quen me sempre coita deu.
d'amor, d'amor, d'amor, d'amor; Mais sol non posso eu engañar
por vos, senhor, d'amor, d'amor. meu cor acón que m'enganou,
por quanto me fez desejar
E se vos non vir, que farei? a quen me nunca deseiou.
Cuidand'en vos, morrer-vos-ei E per esto non dormio eu;
d'amor, d'amor, d'amor, d'amor,- porque non poss'eu coita dar,
por vos, senhor, d'amor, d'amor. a quen me sempre coita deu.
Mais rog'a Deus que desampar
a quen m'assí desamparou,
vel que podess'eu destorvar
a quen me sempre destorvou.
E logo dormiría eu,
se eu podesse coita dar,
a quen me sempre coita deu.
Vel que ousass'eu preguntar
a quen me nunca preguntón,
por que me fez en si cuidar,
pois ela nunca en min cuidou.
E por esto lazeiro eu,
porque non poss'eu coita dar,
a quen me sempre coita deu.
Sol non posso: nen sequera podo; vel: ou, cando menos; destor-
var: conturbar, desasosegar; lazeiro: sufro, padezo.
18O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAIM» M » M . t ,

156. uue m'aconselh'. E desacotado


fiqu'Tusenvós^enonarfcatnigo,
PERO DA PONTE '
[A290/B981/V568] senhor, senón gran corta ecm ada
Ai Deus!, valed'a home qie d amor
Agora me part'eu mui sen meu grado
de quanto ben hoj'eu no mund'havía,
c'assí quer Deus e mao meu pecado,
ai eu!
De máis, se mi non val Santa María,
d'haver coita muito tenh'eu guisado,-
mais rog'a Deus que máis d'hoj'este día
non viva eu, se m'el non da conselho.
Non viva eu se m'el i non da conselho,
nen viverei, nen é cousa guisada,
ca, pois non vir meu lum'e meu espelho,
ai eu!
ja per mia vida non daría nada,
mía senhor,- e digo-vos en concelho
que, se eu morr'assí desta vegada,
que a vó-lo demande meu linhage.
Que a vó-lo demande meu linhage,
senhor fremosa, ca vos me matades,
pois voss'amor en tal coita me trage,
ai eu!
e sol non quer Deus que mi o vos creades,
e non mi val i preito nen menage.
E ides-vos e min desemparades,-
desempare-vos Deus, a que o eu digo.

Desempare-vos Deus, a que o eu digo,


ca mal per fic'hoj'eu desemparado.
De máis non hei párente nen amigo, ho^nenaxe (de üdeHdade
ai eu! P2,Jto nen • P-o nen
migo: corrugo.
183
182 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAU,., M*NIH

157. 158.
PERO DA PONTE PERO DE ARMEA (Meados do s. XIII)
[A 292/B 983/V 570] [B 1083/V 675]

Senhor do corpo delgado, Senhor fremosa, des aquel día


en forte pont'eu fui nado! que vos eu vi primeiro, des entón
Que nunca perdí coidado nunca dormí com'ante dormía
nen afán, des que vos vi. nen ar fui led'e vedes porque non;
En forte pont'eu fui nado, cuidand'en vos e non en outra ren
senhor, por vos e por mí! e desecando sempr'o vosso ben.

Con est'afán tan longado, E sabe Deus e Santa María


en forte pont'eu fui nado! que non am'eu tant'al eno coracón
Que vos amo sen meu grado quant'amo vos, nen ar podería,
e fac'a vos pesar i. e se morrer, por en íarei razón
En forte pont'eu fui nado, cuidand'en vos, e non en outra ren
senhor, por vos e por mí! e desojando sempr'o vosso ben.

Ai eu, cativ'e coitado, E ant'eu ja a mor te querría


en forte pont'eu fui nado! ca viver com'eu viv'ha gran sazón,
Que serví sempr'endóado e mía morte melhor mi sería
ond'un ben nunca prendí. ca viver máis, assí Deus mi perdón,
En forte pont'eu fui nado, cuidando en vos, e non en outra ren
senhor, por vos e por mí! e desejando sempr'o vosso ben.

Ca vos sodes mia coita e meu ben


e por vos hei quanta coita mi ven.

En forte pontfo): en día ou momento de signo adverso; longado-


prolongado, longo; endoado: en van, sen razón, sen correspon!
dencia. -"""
184 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLO» P/unn {

159. 160.
PERO DE ARMEA I ' I IIO DE ARMEA (Meados do s. XIII)
[B 1084/V 676] IK1090/V681]

A vos fez Deus, fremosa mia senhor, Un grave día me fez Deus nacer
o maior ben que vos pod'el fazer: aquel día en que eu nací,
fez-vos mansa e melhor parecer en grave día me fezo veer
das outras donas, e fez-vos melhor a mia senhor u a primeiro vi.
dona do mund'e de melhor sen. En grave día vi os olhos seus,
Vedes senhor, se al disser alguén en grave día mi fez entón Deus
con verdade non vos pod'al dizer. veer quan ben parece parecer.

Feze-vos Deus, e deu-vo-lo maior, En grave día mi fez entender


poder de ben e fez-vos máis valer Deus quan muito ben eu dela'ntendí,
das outras donas, e fez-vos vencer en grave día mi fez conhocer
todas-las donas, e fez-vos melhor aquel día en que a conhocí.
dona do mund'e de melhor sen. En grave día mi a fez entón, meus
Vedes senhor, se al disser alguén amigos, grave día, mi a fez Deus
tan gran ben, como Ih'eu quero, querer.
con verdade non vos pod'al dizer.

E porque é Deus o máis sabedor En grave día por mí Ihi falei


do mund'e fez-me-vos tal ben querer aquel día en que Ih'eu fui falar,
qual vos eu quer'e fez a vos nacer en grave día por mí a catei
máis fremosa, e fez-vos melhor dos meus olhos quando a fui catar.
dona do mund'e de melhor sen. E grave día foi por mí entón
Vedes senhor, se al disser alguén quando a vi, grave día, ca nunca
con verdade non vos pod'al dizer. eu dona tan fremosa veerei.

E o que al disser por dizer mal En grave día por mí comecei


de vos, senhor, do que disser, nen d'al, con mia senhor quand'eu fui comegar
cofonda Deus quien Iho nunca creer. con ela; grave día desejei
E querend'eu todos desengañar, quan muito ben m'ela fez desejar.
o que m'esto, senhor, non outorgar Grave día foi por mí de-la sazón
non sabe nada de ben conhocer. que eu a vi, grave día, pois non
morrí por ela, nunca morrerei.
186 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO

E porque m'eu déla quitei, 161.


esmoresco mil vezes, e non sei PERO DE ÓRNELAS (...1288-1304?)
por boa fe, nulha parte de min. [B 625/V 226]

E non mi ponhaii culpa des aquí Nostro Senhor, e ora que será
de seer sandeu, ca ensandecí daquel que sempre coitado viveu,
pola máis fremosa dona que sei. que viv'e cuida por en ser sandeu,
ca sabe ben que nunca perderá
esta coita, ca non quer sa senhor?

E que será do que quis muí gran ben


e quer a quen Iho non quer gradecer,
nen Ihi quer por ende outro ben f azer
e sabe que non perderá per ren
esta coita, ca non quer sa senhor?

E que será do que sempre servir


foi quen Ihi quis e quer por ende mal,
e nunca Ihi por en quis fazer al
e que nunca de si pode partir
esta coita, ca non quer sa senhor?
188 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLO»

162. 163,
PERO DE VEER (...1240?...) PERO EANES MARINHO (...1284...)
[B 1060/V 650] |B 935/V 523]

Mia senhor fremosa por Deus Boa senhor, o que me foi miscrar
e por amor que vos eu hei vosco por certo soube-vos mentir
oíde-m'un pouqu'e direi que outra dona punhei de servir,-
o porque eu ante vos vin: de tal razón me vos -venho salvar:
que hajades doo de min, ca se eu a molher hoje quero ben,
mia senhor fremosa, por Deus. senón a vos, quero morrer por en.

Se vos doerdes do meu mal E, nobre amiga, poisvos sei amar


por Deus, porque vo-lo roguei, de coracón, devedes receber
vos, que eu sempre desejei, aquesta salva que venho f azer
des aquel dia'n que vos vi; e non creades quen cruer posf acar
ca se eu a molher hoje quero ben,
cousimento faredes i,
se vos doerdes do meu mal. senón a vos, quero morrer por en.

Ai mia senhor, per boa fe, E, meu amor, eu vos venho rogar
por vos me ten forcad'amor que non creades nen üu dizedor
e vos, fremosa mia senhor, escontra min, meu lume e meu amor,
nos vos queredes en doer dos que me queren mal e mal buscar,
e por est'é meu mal viver, ca se eu a molher hoje quero ben,
senón a vos, quero morrer por en.
ai mia senhor, per boa fe.
Nen quis eu dona por senhor tomar
Per boa fe, non é meu ben,
senón vos, que amo e quero amar.
nen é mia prol viver assí
e vos, que eu por meu mal vi, Rúbrica: «Esta cantiga fez Pero Eanes Marinho filho de Joan
haverei sempr'a desejar, Rodrigues de Valadares per salvar outra que fez Joan Airas de
vos e mia mort', a meu pesar, Santiago que diz assí comento: 'Dizen, amigo, que outra senhor
per boa fe, non é meu ben. queredes vos, sen meu grado, filhar'».
Os dous versos reproducidos son, efectivamente, os que inician
unha 'cantiga de amigo' de Joan Airas (V 594), reproducida no volu-
me correspondente as cantigas de amigo como texto número 65.
Miscrar: calumniar, meter discordia, murmurar; vosco: convos-
co; salvar: xustificar, exculpar, librar de acusación; salva: xusti-
ficación, exculpación.
19O EDICIÓN DE MANUEL FERREIROZARL.OS l'n i

164. 165.
PERO GARCÍA BURGALÉS (Terceiro cuartí-111<. -111« I'LRO GARCÍA BURGALÉS
[A 85/B 189a] (A89/B 193]

Qual dona Deus fez melhor parecer Que alongad'eu ando d'u iría
e que fezo de quantas outras son se eu liouvesse aguisado d'ir i
falar melhor e en melhor razón, que viss'a dona que veer querría,
e con tod'esto melhor prez haver, (que non visse, ca por meu mal a vi!)
de que m'eu mui sen meu grado partí,
e máis mansa das que eu nunca vi,
aquesta fezo desejar a min e mui coitad', e fui-s'ela sa vía
Deus, por ja máis nunca coita perder. e fiquei eu, que mal día nací.
Non me fez Deus tal dona ben quereí, E que preto que min a min d'ir sería
nen mi a mostrou se por aquesto non uela é, pero long'é d'aquí,
por haver eu eno meu coracón se soubesse que veer podería
mui grave coita ja mentr'eu viver. ela, que eu por meu mal día vi.
Por en, cativo, mal día nací Ca de-lo día en que a conhocí,
que viverei, mentr'eu viver, assí sempre Ihe quige melhor toda vía
por quen o nunca per min ha saber! e nunca déla niun ben prendí.
Nen ja per outre non o saberá, Non Ih'ousei sol dizer como morría
ca eu a outre nunca o direi, por ela, nen Iho diz outre por min:
per boa fe; máis atanto farei: e con mia morte ja me prazería,
nega-lh'-ei sempr'ata que moira ja, pois non vej'ela que por meu mal vi;
e se mi hom'adevinhar poder, ca máis val morte ca morrer assí
e pois a vir e tal esforc'houver com'hoj'eu vivo, e Deus que mi a podía
que Ih'houvesse ren dizer, por si dirá! dar, non mi a da, nen al que Ih'eu pedí.
Ca ben sei eu, u outra ren non ha, E por qualquer destas me quitaría
que tal esforc'haverá qual eu hei de mui gran coita que sofr'e sofrí
quando a vejo, que per ren non sei por ela, que eu vi por meu mal día,
que Ih'i dizer; e el assí fará! máis fremosa de quantas dona vi.
Se per ventura Ihe dizer quiser
Direi-a ja ca ja ensandecí:
algüa ren, alí u estever
Jaana est'ou Sancha, ou María
ant'ela, todo Ih'escaecerá! a por que eu moiro e por que perdí
Ca pois vir, assí Deus a mí perdón,
o seu fremoso parecer, entón o sén; e máis vos end'ora diría:
demo x'o lev'o que Ih'al nombrará! Joan Coelho sabe que é'ssi!
192 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAIII» «••ii»|

166. 167.
PERO GARCÍA BURGALÉS 1'liRO GARCÍA BURGALÉS
[A 105/B (213)] |A 109/B (218)1

Ora vej'eu que fiz mui gran folia Quantos hoj'eu con amor sandeus sei,
e que perdí alí todo meu sen, dizen, se Deus me leixe ben haver,
porque dixe ca quería gran ben que a dona Ihes fez o sen perder
Joan'ou Sancha, que dix', ou María, melhor de quantas hoje no mund'ha.
ca por aquesto que eu dixe alí, Se verdade'é, sei eu dona ja,
me soube log'üa dona des i ca tal dona, si Deus a min perdón,
daquestas tres, que por ela dizía. non ha no mundo, se mía senhor non!

E por quant'eu esto dixe, devía Aínda vos outra cousa direi:
mort'a prender, per boa fe, por en, a todos estes eu ougo dizer
porque dixe ca quería gran ben que a melho-los fez ensandecer
Joan'ou Sancha, que dixe, ou María, dona do mundo, mais, se verdad'é,
ca por aquesto que eu fui dizer, logu'eu a dona sei, per boa fe,
mi houv'o gran ben que Ihe quero a saber ca tal dona, si Deus a min perdón,
esta dona que ante non sabía. non ha no mundo, se mía senhor non!

Ca non soubera que Ihe ben quería


esta dona, senón por meu mal sen,
porque dixe que quería gran ben
Joan'ou Sancha, que dixe, ou María,
e des que soub'esta dona por mí
ca Ihe quería ben, sempre des i
me quis gran mal, maior non pedería,

Por mui gran ben que Ihe quis toda vía,


des que a vi, que me soube por en,
porque dixe ca quería gran ben
Joan'ou Sancha, que dixe, ou María;
e des que houv'esta dona poder
do mui gran ben que Ih'eu quero saber,
nunca mi ar quis veer aquel día.
195
EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS !•» *.„, •KM >»• AMOR. ANTOLOXÍA

168. u n a morte muit'e mu le corazón,


PERO GARCÍA BURGALÉS e rhoro muit'e hei-m'eíid'a partir,
[A 110] i non vou i, nen sei p;ia u ir¡

Mentre non soube por min mia senhor,


amigos, ca Ihe quería gran ben,
de a veer non Ihe pesava en,
nen Ihe pesava dizer-lhe "senhor".
Mais alguén foi que Ihe disse por min
ca Ihe quería gran ben, e des i
me quis gran mal, e non mi ar quis veei.
Confonda Deu-lo que Iho foi dizer!

De me matar fezera mui melhor


quen Ihe disse ca Ih'eu quería ben,
e de meu mal non Ihe pesava en,
e fezera de me matar melhor,
ca, meus amigos, des que a non vi,
desejo morte que sempre temí,
e hei tan gran coita po-la veer
qual non posso, amigos, nen sei dizer.

A esta coita nunca eu vi par,


ca esta coita peor ca mort'é,
e por en sei eu ben, per boa fe,
que non fez Deus a esta coita par,
ca pero vej'u é mía senhor, non
ous'ir veé-la, si Deus me perdón,
e non poss'end'o coracón partir,
nen os olhos, mais non ous'alá ir.

E quand'a térra vej'e o logar,


e vej'as casas u mia senhor é,
vedes que fac'entón, per boa fe:
pero mi as casas vej'e o logar,
non ous'ir i, e pec'a Deus entón
196 EDICIÓN DE MANUEU FERREÍHO/CARLOS PAUM. M.I.HH

169. 170.
PERO GARCÍA BURGALÉS PERO GARCÍA BURGAuÉS
[B212] IB 211}
Joana, dix'eu, Sancha e María Ai Deus, que grave coití de sofrer!
en meu cantar con gran coita d'amor, Desejar mort'e haver a \iver
e pero non dixe por qual morría com'hoj'eu viv', e muí s^n meu prazei.
de todas tres, nen qual quero melhor, Con esta coita que me \en tanta,
nen qual me faz por si o sen perder, desejo mort'e quería morrer,
nen qual me faz ora por si morrer, porque se foi a Raínaa franca!
de Joana, de Sancha, de María.
Tant'houve medo que Ihe pesaría A esta coita nunca eu par vi:
que non dixe qual era mía senhor desejo morte, pero vivo assí,
de todas tres, nen a por que morría, per boa fe, a gran pesar de min;
nen a que eu vi parecer melhor e direi-vos que me máis quebranta:
de quantas donas vi, e máis valer desejo morte que sempre temí,
en todo ben; non a quige dizer porque se foi a Raínha franca!
tant'houve medo que Ihe pesaría!
Ai coitado, con quanto mal me ven,
E pero máis tolher non me podía porque desejo mia moite, por en
do que me tolhe, pero m'hei pavor,- perdí o dormir e perdí o sen,
tolhe-mi o corpo que ja nunca día e choro sempre quand'outren canta,
éste, nen noite, que haja sabor e máis desejo morte doutra ren,
de min, nen d'al! Que mi ha máis a tolher? porque se foi a Raínha franca!
Nen vej'ela, que moiro por veer,
que ést'o máis que me tolher podía!
E por aquest'eu viver non querría,
per boa fe, ca vivo na maior O refrán porque se foi a Rainha franca permite, perante a falta
coita do mundo des aquele día de maiores informacións contextuáis, ser interpretado de diver-
sas maneiras. Ademáis de franca poder significar tanto 'sincera'
que a non vi, ca non houve sabor como 'francesa' (quizáis podería editarse Rainh'a Franca], a
de min, nen d'al, nen vi nunca prazer. expresión se foi pode tanto referirse á partida da raíña como á súa
E pois me vej'en tal coita viver, morte. Neste segundo caso o texto, tinxíndose dun máis acusa-
Deus me confonda se viver querría! do teor deploratorio, posíbelmente podería formar un conxunto
eos dous 'escarños de amor' irreverentes (B 221 e B 223) entre os
Ca esta dona me tolheu poder que aparece situado no manuscrito do Cancioneiro da Bibliote-
de rogar Deus, e fezo-me perder ca Nacional. (Véxanse no volume correpondente as cantigas de
pavor de morte que ante havía. escarno os textos número 159 e 160).
198 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CAIII «»• Hfj^^

171. M entre vos eu poder servir,


PERO GARCÍA DE AMBROA vosso desamor haverei,
[B73] ra non hei eu a vos fogir,
nen outra senhor filharei
Grave día naceu, senhor, que me de vos possa en partir;
quen se de vos houv'a partir, mais leixar-me-vos-ei matar,
e se teve por devedor pois m'outro conselho non sei.
de vos amar e vos servir,
como m'eu de vos partirei.
Ora, quando m'alongarei
de vos, viverei sen sabor.

En tal coita me vi, senhor,


que sol non vos ousei falar
en vos; en lezer e sabor
haviades de me matar,
ca me non quisestes catar
dos olhos, nen me preguntar
por que havía tal pavor.

Que sol non vos ousei dizer


o porque eu fora alí
u vos achei, e máis temí
de vos pesar en ca morrer,
como ora por vos morrerei.
E vejo que mal baratei
que ante non morrí logu'i.

Ca mui maior coita haverei,


senhor, de quand'eu de vos hoer
desamor vosso e tever;
este joguete cerrarei
convosco e vosso serei,
mentr'eu viver, e guisarei
como haja vosso desamor.
Hoer. houber;/oguete: cantiguiña.
200 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAIH» M««»

172. 173.
PERO GOTÉRREZ
PERO GÓMEZ BARROSO ... 1248-127, (Fináis do s. XIII e inicios do s. XIV)
[A 222/B 392]
[B 921/V 509]
Quand'eu, mia senhor, convosco falei Muitos a que Deus quis dar muí bon sen
e vos dixi ca vos quería ben, e muit'alto linhag'e gran poder
senhor, se Deus mi vaina, fix mal sen, e muit'outro ben, polo seu plazer,
e, per como m'end'eu depois achei, de tod'esto me poden vencer ben;
ben entendí, fremosa mia senhor, sei-m'eu aquesto e al sei de mí:
ca vos nunca podería maior ca todos deste mundo eu vencí
d'amar, amando a que m'en poder ten.
pesar dizer, mais non pud'eu i al,
mia senhor, se Deus me valha, fazer, A melhor dona e de melhor sen
e fui-vo-lo con gran coita dizer, e mais fremosa que Deus fez nacer,
mais, per com'eu despois m'achei mal, essa sei de coracón ben querer,
ben entendí, fremosa mia senhor, mais de quantos donas quiseron ben
ca vos nunca podería maior nen querrán }a.¡ e, pero ést'é assí,
avén-m'ende o que eu non merecí:
pesar dizer; e mal día nací, gran desamor que m'ela por en ten.
porque vos fui dizer tan gran pesar,
e, porque m'end'eu non pudi guardar, Pero de a tant'amar, a meu sen,
ca, por quanto depois por en perdí, mais de quantos outros Deus quis fazer
ben entendí, fremosa mia senhor, nen quantos me cuidan dest'a vencer,
ca vos nunca podería maior venco-os en querendo-lhi gran ben,
pero que nunca d'el'al entendí
pesar dizer do que vos dix'entón, senón gran sanha, des quando a vi,
mais, se mentí, ja Deus non mi perdón. e mal talante que contra mí ten.

E, senhor rei de Portugal, aquí


julgad'ora se eu, amand'assí,
dev'a seer desamado por en.

Fix: fixen.
2O3
2OZ EDICIÓN DE MANUEL FERREIIO/CARLOS PAU. o MARI TIOAS DE AMOR. ANTOLOXÍA

174. 175.
PERO MAFALDO PERO MÉNDIZ DA FONSECA (...1275-1294.
[B 369] [B 1122/V714]
Ai, mia senhor, veen-me conselhar Par Deus, senhor, quero-m'eu ir
meus amigos, como vos eu disser: e venho-mi vos espedir
que vos non servia, ca non m'é mester, e que haja que vos gracir,
ca nunca ren por mí quisestes dar; creede-m'ora üa ren:
pero, senhor, non m'én quer'eu quitar ca me quero de vos partir,
de vos servir e vos chamar senhor; mais non de vos querer gran ben.
e vos faredes depoi-lo mellior.
Des aquel día en que nací,
E todos dizen que fiz i mal sen, nunca tamanho pesar vi,
ai mia senhor, des quando comecei com'hei de me partir d'aquí,
de vos servir,- e non os creerei onde vos sempre fui veer,
mentr'eu viver, nunca, por üa ren: e parto-m'end'agora assí,
ca, mia senhor, non me quitarei en mais non de vos gran ben querer.
de vos servir e vos chamar senhor;
e vos faredes depoi-lo melhor. Agora ja me partirei
de vos, senhor, que sempr'amei,
E máis me dizen do que me vos deu e creede-mi o que vos direi:
por mia senhor: que mi fez i gran rnal. que nunca vi maior pesar
Pois m'esto dizen, dizen-m'assí al: de me partir e partir-m'hei
«Non a serviades, nen sejades seu». de vos, mais non de vos amar.
Por tod'esto non me partirei eu
de vos servir e vos chamar senhor,-
e vos faredes depoi-lo melhor.

E, mia senhor, conselha-me mui mal


quen mi o conselha; mais farei-m'eu al.

E que: aínda que.


205
204 EDICIÓN DE MANUEL FERICIRO/CARLOS PAUIO M* tK»» »« AMOR. ANTOI«|A

176. 177.
PERO VELHO DE TAVEIRÓS PERO VIVIÁEZ(... 1275?..)
(Primeira metade do s. XIII) [B 448]
[B 141]
A Lobatón quero eu ir,
Quand'ora for a mia senhor veer ai Deus, e u me guía
que me non quer leixar d'amor viver, que a viss'hoj'eu por meuben
ai Deus Senhor, se Ih'ousarei dizer: a que veer quería:
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir.. a que parece melhor
Eu, se ousar, direi quando a vir: de quantas Nostro Senhoi
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». Deus fez é dona Joanna,
por que moir'eu, polo seu
Por quantas vezes m'ela fez chorar parecer, que Ihi Deus deu
con seus desejos, cuitando d'andar, a esta loucana.
quando a vir, direi-lhi, se ousar: Eu non na vi, mais oí
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». déla muito ben: pois -
Eu, se ousar, direi quando a vir: for, verrei sa irmana.
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir».
A Lobatón quero eu ir
Por quanta coita por ela levei ca, u and'eu ou sejo,
e quant'afán sofrí e endurei, sempre no meu coracón
quando a vir, se ousar, Ihi direi: muito veer desejo
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». a senhor do melhor prez
Eu, se ousar, direi quando a vir: de quantas Deus nunca
«Senhor fremosa, non poss'eu guarir». esta é dona Joanna,
por que moir'eu, polo seu
parecer que Ihi Deus deu
a esta loucana.
Eu non na vi, mais cí
déla muito bem: poi? i
for, veerei sa irmana-

A Lobatón quero eu ir,


ca non pergo cuidado
do coracón, en guisa tal
que me trax aficado
206 EDICIÓN DE MANUEL FERF:IRO/CARUOS PMIIM I

pola melhor das qu'eu sei, I 'H.


lli )l >RÍGO EANES DE VASCONCELOS (...1258-1288.
que se a non vir morrerei:
esta é dona Joanna, [jll .UiKWs]
por que moir'eu, polo sen l'ir^untei üa dona en como vos direi:
parecer que Ihi Deus deu nSi'nhor, filhastes orden?». E ja por en chorei.
a esta loufana. I Ma cntón me disse: «Eu non vos negarei
Eu non na vi, mais oí tlr com'eu filhei orden, assí Deus me perdón;
déla muito bem: pois i •ez-mi-a filhar mía madre, mais, o que Ihe f arei?
for, veerei sa irmana. I i.iger-lhi eu os panos, mais non o coracón».

Dix'eu: «Senhor fremosa, morrerei con pesar,


pois vos filhastes orden e vos han de gardar».
l i a entón me disse: «Quero-vos en mostrar
i-omo serei guardada, se non, venha-me mal;
esto, por que chorades, ben devedes cuidar:
Tragerei eu os panos, mais no coracón al».
U dix'eu: «Senhor minha, tan gran pesar hei en,
porque filhastes orden, que morrerei por éii».
E disse inda logo: «Assí me venha ben,
como serei guardada dizer-vo-lo quer'eu:
se eu trouxer os panos, non dedes por en ren,
ca terrei o contrairo eno coracón meu».

relixiosos.
208 EDICIÓN DE MANUEL FERÍEIRO/CARLOS PAULA

179. 1KO.
RODRIGO EANES REDONDO RODRIGO EANES REDONDO
.]'.'..U Mili
[B 33 l e 335] |B 334]
O que vos diz, senhor, que outra ren dése] o
Hom'a que Deus coita quis lar no mundo máis ca vos, est'é o muí sobejo
d'amor, nunca dev'a dormir. mentido quen o diz; ca, u quer que eu sejo,
Ca ja, u sa senhor non vir, sen vos non me sei eu eno mundo guarida;
non dormirá; e se chegar e se vou u vos vej' e quand'a vos eu vejo,
u a veja, esto sei ben, vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
non dormirá, per nulha ren:
tant'ha prazer de a catar!
Foi-vo-lo dizer o que ha grand'enveja
porque vos quer'eu ben, e non sab'a sobeja
En aquesto poss'eu falar, coita que me vos dades; que, u quer que seja,
ca muit'ha que passa per mí¡ no coracón me da voss'amor tal ferida:
ca des que mia senhor non vi, quando vos eu vejo, assí Deus me veja,
nunca dormí; e se mostrar vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
algüa vez Nostro Senhor
mi a quis, houvi tan gran sabor
ía-vos dizer cousa mui desaguisada:
que nunca mi al pode nembiar.
é seer outra ren no mundo desejada
de mí como vos sodes; mais vos, mesurada,
Ja o dormir, mentr'eu durar, fremosa e mansa e doutro ben comprida,
perdudo hei, pois ést'assí non no creades, ca u vos vejo, ben talhada,
que, u a non vi, non dormí; vejo eu i quen trage mia mort'e mia vida.
e poi-la non vejo, provar
non o hei per ren. E por Deus ja De min podedes vos, senhor, seer servida,
dizede-mi, quen dormirá se vos pesar mia morte e vos prouguer mia vida,
con tan gran prazer ou pesar? como en outro tempo foi da ren querida.
211
21O EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS PAULO Mn : AMOR. ANTOLOXÍA

181. 182.
ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO
(Segundo terzo do s. XIII) [B 903/V 488]
[A309/B901/V486]
Quand'eu vejo las ondas
Ora comeca o meu mal e las muit'altas ribas,
de que ja non temía ren, logo mi veen ondas
e cuidava que m'ía ben. al cor pola velida:
E todo se tornou en mal, maldito seja'l mare,
ca o dem'agora d'Amor que mi faz tanto male!
me fez filhar outra senhor!
E ja dormía todo meu Nunca vejo las ondas
sonó, e ja non era fol, nen as altas debrocas
que mi non venhan ondas
e podía fazer mía prol.
Mais-lo poder ja non é meu, al cor pola fremosa:
maldito seja'l mare,
ca o dem'agora d'Amor que mi faz tanto male!
me fez filhar outra senhor!
Que ledo me fezera ja, Se eu vejo las ondas
quando s'Amor de min quitou e vejo las costeiras,
un pouco, que mi a min leixou. logo mi veen ondas
Mais doutra guisa me vai ja, al cor pola ben feita:
ca o dem'agora d'Amor maldito seja'l mare,
me fez filhar outra senhor! que mi faz tanto male!
E non se dev'hom'alegrar
muito de ren que poss'haver,
ca eu, que o quige fazer,
non hei ja de que m'alegrar,
ca o dem'agora d'Amor
me fez filhar outra senhor!
Ao dem'acomend'eu Amor,-
e beeiga Deus a senhor
de que non será sabedor
nulh'hom', enquant'eu vivo for.
Beeiga: benza, bendiga. Debrocas: despeñadeiros.
213
212 EDICIÓN DE MANUEL FESREIRO/CARUOS PAULO M ; AMOR. ANTOLOXÍA

183. 184.
ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO ROÍ FERNÁNDEZ DE SANTIAGO
[B905/V491] [B (906b>s)]

Des que eu vi De gran coita faz gran lezer


a que eu vi, Deus, per quant'eu entend'e sei,
nunca dormí e de gran pesar gran prazer,
e, cuidand'i, e direi-vos por que o sei,
ca vi mia senhor d'aquend'ir
e ora vejo-a viir.
Fez-me veer
Deus e per veer Ja por coita, nen por pesar
quen me morrer que ha] a no meu cor acón
faz, e dizer non me quer'eu muito queixar,
moir'eu. e direi-vos eu por que non:
ca vi mia seiihor d'aquend'ir
Gran mal mi ven, e ora vejo-a viir.
e non mi ven,
nen verrá ben E sempr'eu esforc'haverei
end'e por en contra pesar; se i houver,
moir'eu. de vos perder, non o querrei
haver oimais, se Deus quiser,
E non mi val ca vi mia senhor d'aquend'ir
Deus, non mi val, e ora vejo-a viir.
e deste mal
moir'eu,
moir'eu,
moir'eu.
AMOR. ANTOLOXÍA
215
214 EDICIÓN DE HANUEL FIRREIRO/CARLOS PAULO MARIINM

185. 186.
ROÍ MARTINZ DO CASAL (...1286-1312)
ROÍ GÓMEZ DE BEITEIEOS (...1220-C.1250)
[A63/B 174] [B 1164/V767]

Nunca tan coitad'hcrne por molher


fui com'eu por üa que me non quer Ora, mia serihor, mui leda ficade:
fazer ben; pero, se mi o non fezer, de m'ir pesar non se vos filhe de mí,
é cousa guisada ca me vou eu e non levo d'aquí
de non viver nada. o meu coracón, e por Deus enviade
Se mi Deus non der o vosso migo e faredes bon sen,
ben da ben-talhada, senón, ben certa seede, senhor,
nen vid'alongada que morrerei, tant'hei de vos amor.
non mi ha mí mester.

E melhor mi sería a min de morrer


ca sempr'assí como vivo, viver
coitado pola que non quis dizer
a mili noutro día
o per que guarría,
per que gran prazer
ela me faría,
par santa María:
non mi o quis fazer.

E poi-la eu vi, sempr'a vi punhar


en me de seu preito e de si quitar,
mais agora ja, por me máis coitar,
por ende me disse
que a nunca visse
en logar estar
que Ih'eu non fugisse
e que a non visse
por en me matar.
216 EDICIÓN DEVIANUEL FERREIRO/CARLOS PAUH M.I.H.,

187. 188.
ROÍ MARTINZ DI ULVEIRA (...1280-12HH,,,} ROÍ PÁEZ DE RIBELA
[B 999/V 588] (Segundo e terceiro cuarteis dos. XIII)
[A 191/B 342]
Disseron-vos, frerncsa mu senhor,
que me non mat'a ni o voss'amor, Un día que vi mía senhor,
e non o negu'eu, po:s eu sabedor quis-lhi dizer o mui gran ben
faco quen quer que 3 queira saber: que Ih'eu quer'e como me ten
ca me non mat'i min o voss'amor, forcad'e pres'o seu amor,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
Ca ben sei que vos disseron por mí
que me non mata voss'amor, assí Quant'eu pugi no cora9Ón
com'alguén cuida, e digu'én tant'i mi fez ela desacordar,
a vos que o non posso mais negar: ca se Ih'eu podesse falar,
ca me non mat'i min o voss'amor, quisera-lhi dizer entón,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
E os que cuidan que mi buscarán
per i mal vosco dize-no de pran Seu medo, poi-la vi atal,
e non mi o negu'eu, poi-lo saber han, que houvi, me tolheu assí,
des i entendo que non podereí: ca Ihi quisera falar i
ca me non mat'a min o voss'amor, de como me faz muito mal,
mais mata-me que o non poss'haver. e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.

Pero m'ela non ten por seu,


mui gran verdade vos direi:
meu mal est'é, quanto ben hei,
e fora po-lo dizer eu,
e vi-a tan ben parecer
que Ihi non pudi ren dizer.
218 EDICIÓN DEMANUEL FERREIRO/CARLOS

189. 190.
ROÍ PÁEZ DE RIBILA ROÍ QUEIMADO ...1258...)
[A 198/B349] [A 133/B 254]

Par Deus, ai doia Leonor, Agora viv'eu como querría


veer viver quantos me quereii mal,
gran ben vos fe: Nostro Senhor! que non vissen prazer de si nen d'al,
Senhor, parecedes assí com'eu fiz sempre des aquel día
tan ben que nunca tan ben vi, que eu mia senhor non pudi veer.
e gran verdade vos dgu'i, Ca se nunca depois ar vi prazer,
que non poderla máor. Deus no'me valha, que podería!
Par Deus, ai dora Leonor,
gran ben vos fez Nostro Senhor! E quen vivess'assí, vivería,
per boa fe, en gran coita mortal,
E Deus, que vos en poder ten, c'assí viv'eu por üa dona qual
tan muito vos fezo de ben sab'hoje Deus e Santa María,
que non soub'el no mundo ren que a fezeron melhor parecer
per que vos fezesse inelhor. de quantas donas vi e niáis valer
Par Deus, ai dona Leonor, en todo ben; e ben veería
gran ben vos fez Nostro Senhor.
quen visse mia senhor, e diría:
En vos mostrou el seu poder, «eu sei ben» por ela que é atal
qual dona sabía fazer,- como vos eu digu'; e se me non val
Deus (que mi a mostré!), ja non guarría
de bon prez e de parecer
eu máis no mundo, ca non hei poder
e de falar fez-vos, senhor.
Par Deus, ai dona Leonor, de ja máis aquesta coita sofrer
gran ben vos fez Nostro Senhor. do que sofrí; e desejaría
muito mia mort'e querría morrrer
Com'antr'as pedras bon rubí
sodes, antre quantas eu vi; por mia senhor a que prazería,
e Deus vos fez por mal de mí,
que ten comigo grand'amor! e por gran coita, en que me viver
Par Deus, ai dona Leonor, vejo por ela, que perdería.
gran ben vos fez Nostro Senhor.
220 CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
221
EoicióNi'E MANUEL FERREIRO/CARLOS PAUII M A N Í

191. 192.
ROÍ QUEIMADO ROÍ QUEIMADO
[A 135/B 256] [A 141/B 262]
Nostro Senhor, e ura que será Direi-vos que mi-aveo, mia senhor,
de min, que moiro, porque me partí i logo quando ni'eu de vos quitei:
de mia senhor muí fremosa, que vi houve por vos, fremosa mia senhor,
polo rneu mal? E te mí que será, a morrer,- e morrera..., mais cuidei
Nostro Senhor? Oí ora que farei? que nunca vos veería des i,
Ca, de pran, niun conselho non hei, se morress', e por esto non morrí.
nen sei que fa5a, nen que xe será
Cuidando en quanto vos Deus fez de ben
de min, que moirc, e non me sei ja
niun conselh'outr» senón morrer. en parecer e en mui ben falar,
morrera eu; mais polo mui gran ben
E tan bon conselho non poss'haver, que vos quero, máis me fez Deus coidar
pois que non coido nunca veer ja que nunca vos veería des i,
esta senhor, que por meu mal amei, se morress', e por esto non morrí.
des que a vi, e am'e amarei
mentr'eu viver; miis non viverei ja Cuidand'en vosso mui bon parecer
máis des aquí, de pran, per nulha ren, houv'a morrer, assí Deus me perdón,
coidando sempre no meu cora9Ón e polo vosso mui bon parecer
no mui gran ben que Ih'hoj'eu quer', e non morrera eu; mais acordei-m'entón
na veer, nen a coi dar ja per ren que nunca vos veería des i,
a veer. E con aqueste coidar se morress', e por esto non morrí.
coid'a morrer, ca non poss'hoj'osmar
com'eu possa viver per nulha ren, Coidand'en vos houv'a morrer assí,
poi-la non vej', e coid'en quanto ben e cuidand'en vos, senhor, guarecí.
Ihe vos fezestes; e tod'ar coid'al:
en com'a min fezestes muito mal,
pois ja quisestes que Ih'eu tan gran ben
quisess'e non mi o fazer alongar
de a veer, e tan a meu pesar, ^|
Nostro Senhor, u me faredes ben?
A la fe, nenlhur! Aquesto sei ja,
ca, se a non vir, nunc'haverei ren.
Nenlhur: ningures.
222 EDICIÓN e. MANUEL FERREIHO/CAR.OS PAUIO M-.. CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
223

193. 194.
ROÍ QUEIMADO ROÍ QUEIMADO
[A 142/B 263] [B 266]
Preguntou Joan García Pois minha senhor me manda
da morte de que ironía,- que non vaa, u ela seer,
e dixe-lh'eu toda va: quero-lho eu por en fazer
«A morte desto se mata: pois mo ela assí demanda.
Guiomar Afondo Gata Mais non me pod'ela tolher por en
ést'a dona queme mata». que Ih'eu non queira gran ben.
Pois que m'houve preguntado Minha senhor me defende,
de que era tan coludo, por quanto eu déla vejo,
dixe-lh'eu este recsdo: que non vaa u ela entende
«A morte desto se mata: que eu filho gran desejo.
Guiomar Afonso Gata Mais non pod'ela por ende o meu
ést'a dona que me mata». coracón partir do seu.
Dixe-lh'eu: «Ja vos digo E por quanto eu déla entendo
a coita que hei corrugo, que non quer que a máis veja,
per boa fe, meu amigo. ben me praz que assí seja;
A morte desto se mata: mais vai-se meu mal sabendo,
Guiomar Afonso Gata ca os meus olhos me queren matar,
ést'a dona que me mata». quando Iha non vou mostrar.
C.NT.OAS DE AMOR. ANTOUOXIA
224 EDI:ÓN DE MANUEL FEBHEIROÚARLOS PAIII.. M

porque vos amo; e pois ¿tal


195. ventura hei, hei mui mester
RUI GÓMEZ, O FREIRÉ (...1215?. de morrer, pois a vos piouguer.
[B 50]

Oimais non se¡ eu, mia senhor,


ren per que eu possa perder
coita, nos días que viver,
pois vos non hivedes sabor
que vos eu diga nulha ren
de quanto mal me por vos ven.
E pesa-vos de vos amar
eu, e non m'hei end'a quitar,

en tanto com'eu vivo for,


ca non hei poder d'al fazer.
Ca se d'al houvesse poder,
haver-vos-ía desamor
assí como vos liei gran ben
a querer, sen grad', e por en
me pesa, porque comefar
foi convosc', a vosso pesar.

E pois a vos pesa, de pran,


de que convosco comecei,
guisad'é que non perderei,
sen morrer, coita nen afán
por vos, senhor, pois me non val
contra vos servico, nen al
que vos faca, pero que-quer
vos sofrerei, mentr'eu poder

viver. Mais non me leixarán


os desejos que de vos hei,
que eu, senhor, non poderei
sofrer: assí me coitarán
por vos, que me queredes mal
226 EDICIÓN DE MANUEL FERREIRO/CARLOS I', CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXIA

196. Í97.
SANCHO SÁNCHEZ (Segunda metade di. s Xll|| VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANDÍN (...c.1258)
[B 941/V 529] IA5/B95]

Muit'atendí eu ben da mía senhor I lome que gran ben quer molher
e ela nunca ben me quis fazer gran dereit'ha de trist'andar;
e eu non tenho i al se non morrer, ca se m'ela non quer prestar,
pois que m'ela non val, nen seu amor, al do mundo non Ih'ha mester.
mais Deus, que sabe ben que ést'assí, Mais que mester Ihe pod'haver
pois eu morrer, demande-lho por mí. i > que Ihe non pode tolher
tal cuita como sigo ten?
Serví-a sempre mui de coracóii,
E se est'hom', a que Deus quer
en quanto pudi, segundo meu sen,
e ela nunca me quis fazer ben per algüa ventura dar
déla algún ben, log'a cuidar
e eu non tenho i al se morrer non,
dev'esto (se scient'houver)
mais Deus, que sabe ben que ést'assí,
ca inda o ha de perder,
pois eu morrer, demande-lho por mí.
e creo que dev'a morrer,
se o cuidar, con pesar en.
Serví-a sempr'e non catei por al,
des que a vi, e sempr'haver cuidei E tod'home que se poder
algún ben déla, mais ben vej'e sei per algüa guisa guardar
que morte tenh'i, pois que me non val, de nunca molher muit'amar,
mais Deus, que sabe ben que ést'assí, fará bon sen, se o fezer;
pois eu morrer, demande-lho por mí. que, enos días que viver,
que pesar pode ja prender
eno mundo por outra ren?
Mais quen s'én ben guardar quiser,
guarde-se ben de ir a logar
u veja o bon semelhar
da mía senhor, se Ihe Deus der,
que a tal fez, end'o poder;
ca se o vir, log'ha d'haver
mui gran cuita sen neún ben.
Se sciente houver: se tiver certeza, coñecimento, (propósito).
CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA
228 EDICIÓNDE MANUEL. FERREIRO/CRLOS PAULO MontlnM

198. 199.
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANDÍN
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DE SANl ) I N
[B 82] [B86]

Se vos prouguessc, mia senhor, Per boa fe, meu coracón,


mal me per fostes conselhar
rogar-vos-ía üa rea:
aquel dia'n que vos filhar
que, pois me nonfazedes ben,
que me non fezessedes mal. me fezestes esta senhor;
E, mia senhor, a meu cuidar, ca cedo mi per fez saber,
nunca vos devi'a pesar quejandas noites faz haver
Amor, a quen el preso ten!
de vos quen-quer rogar assí.
E, mao meu pecado, non
E pero sóo sabedor, foi nunca soo en pensar
mia senhor, que fez i mal sen que s'ela quisesse pagar
porque vos ora falei en. de saber eu, qual ben Amor
Ca ben creede que por al ao seu preso faz prender,
non ousaría eu provar, quando se dele sol doer,
mia senhor, de vosco falar, ca nunca Ihe per al faz ben!
como vos fezestes en mí.
Mais pero non hei eu razón
Ca sei eu ben, u al non jaz, de me por éii a vos queixar,
ca Deus vos fez tanto valer mais a min que mi a for buscar.
que nunca devedes fazer E alguén foi ja de melhor
en nulha cousa se ben non. sen que eu i soubi seer;
Mais eu tan grave coita hei ca, de pran, mi a cuidei veer
por vos, senhor, que sol non sei e non lazerar pois por en!
que me dig'ou faca que-quer.
E se eu non houvess'entón,
non fora tal, cuido, cuidar;
e quen hoje vir falar
e parecer, se homen for
que sen haja, ha d'entender
ca non devía eu fazer
o que alí cuidei, per ren.
Quej andas/quegendas: que especie de, que clase de, que tipo de.
23O MANUEL FERHEIHO/CARDS PAULO MART!N> i 231
CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA

200. 201.
VASCO FERNÁNDEZ PRAGA DI SANDÍN VASCO GIL (...1238-1258...)
[B90] [A 146/B 269]
Deu-lo sab'hoje, inia senhor, Que sen mesura Deus é contra mí!
(a quen se non asconde ren, Pois que me faz sempre pesar veer,
de pran), ca vos quer'eu melhor por que me leixa no mundo viver?
doutra cousa; niais non por ben Mais pois me vejo que x'el quer assí,
que de vos atenda, ca sei quant'eu oimais no coracón tever,
ca ja per vos non perderei negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
gran coita do meu coragón,
E quant'el sabe que me pesará,
que eu i tenho, mía senhor, poi-lo el faz por xe me mal fazer,
por vos que me fazedes mal, e por al non, quero-vos eu dizer,
porque desejo voss'amor, se eu poder, o que Ih'end'averrá:
e eu non poss'i fazer al; quant'eu oimais no coracón tever,
mais sóo quite de perder negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
per nulha guisa, sen morrer,
gran coita do meu coracón, E des oimais non pod'el saber ren
de mia fazenda, se non devinhar,
ca, mal pecado!, mía senhor, pois el assí quer migo guerrejar.
ben per sei eu ca ja'ssi é Mais vedes que vo-lh'eu farei por en:
que mi non faredes maior quant'eu oimais no coracón tever,
ben ja nunca, per boa fe, negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.
ca me fezestes, pois vos vi;
e non perderei eu per i
gran coita do meu coracón.

Mais se Deus quiser, mia senhor,


agora quando m'eu quitar
aquí de vos, e sen vos for
u vos non vir, nen vos falar,
ben per sei eu como será:
morrerei eu, e tolher-s'-á
gran coita do meu coracón.
233
NTIGAS DE AMOR. ANTOLOXlA
232 EDICIÓN ,-E MANUEL FERREIRO/CARLOÍ PAULO M«..

202. 203.
VASCO GIL VASCO GIL
[A 150] [A 152]

Muito punhei de TOS negar, Senhor fremosi, quero-vos rogar


senhor fremosa, o gran ben por aquel Deus que vos feze nacer
e muí melhor ias outras parecer
que vos quero,- más ja per ren
non hei poder de me guardar donas que el ei este mundo fez,
e muí mansa e de muí melhor prez,
que vos non naja de fazer que vos non pis de vos eu muit'amar.
do ben que vos quero saber.
Quisera-m'eu quefoss'assí Por vosso prez e por Deus, mia senhor,
que podesse meu coracón e por mesura e por quanto ben
encobrir, mais no'me perdón vos el foi dar, rogo-vos eu por en,
Deus, se ja poss'al fazer i que, se vos hoj'eu faco pesar i
que vos non haja que fazer en vos amar, mia senhor, mais ca mí,
do ben que vos quero saber. que me non facades en sabedor.

Ca entend'i eu por meu mal E se me vos cuiserdes consentir


que vos parecedes melhor que vos am'ea, direi-vos üa ren:
de quantas eu vi, mia senhor,- i me faredes aquel maior ben
pero non poss'i fazer al daqueste mund'e que mais desejei
que vos non haja de fazer des que vos vi; e mais vos en direi:
do ben que vos quero saber. sol por atanto vos quer'eu servir.
Tal ben vos quero que ben sei
per ren que non posso guarir;
pero non me poss'én partir,
mais é'ssí que poder non hei
que vos non haja que fazer
do ben que vos quero saber.
Ca todo non sei hoj'eu quen
o podesse dizer per ren.
E negara-vo-1'eu, mais non
quis Deus, nen o meu coragón.
234 EDICIÓN E MANUEL FERREIRO/CAHLOS PAULO MAHII* CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA

204. 205.
VASCO PÉREZ PARDAL VASCO PÉREZ PARDAL
(Terceiro cuartel cb sé culo XIII) [A 275]
[A 274]
Mia senhor, quantos eno mundo son
Tan muito mal me ven d'amar que saben como vos quero gran ben
a mia senhor, per loa fe, e saben o mal que me por vos ven,
meus amigos, queassí é todos dizen que filh'outra senhor,
que hei a dizer con pesar: e punh'en partir o meu coracón
ao demo comead'Amor de vos amar, pois non hei voss'amor.
e min, se d'arrwr hei sabor!
E, mia senhor, por vos euiion mentir,
Quando me nembia quanto mal, sen vosso ben non poss'eu guarecer,
meus amigos, me ¿'Amor ven, e pois-lo non hei, se ve} a prazer,
porqu'eu quero mil seiihor ben, todos dizen que filh'outra senhor
con pesar digo, non con al: e que punhe mui ben de partir
ao demo comend'Amor de vos amar, pois non hei voss'anior.
e min, se d'amar hei sabor!
Este conselho non poss'eu filhar,
Quando me nembra o prazer, pero m'assí vejo, per boa fe,
amigos, que houve e perdí morrer por vos,- e pero assí é,
per Amor, pois mia senhor vi, todos dizen que filh'outra senhor,
con gran pesar hei a dizer: e que me punhe ben de me quitar
ao demo comend'Amor de vos amar, pois non hei voss'amor.
e min, se d'amar hei sabor!
Mais esto non quer'eu provar, senhor,
Pero quero ben mia senhor, de me quitar d'atender voss'amor.
e querrei, mentr'eu vivo for.
236 EDICIN DE MANUEL FERREIRO/CÍRLOS PAULO M«»i

206. 207.
VASCO RODRIGUES DE CÁLVELO
VASCO PÉREZ BARDAL
[B 453/V 60] (Terceiro cuarte do s. XIII)
[A298/B992/V580]
Muito ben mi p< día Amor fazer, Non perc'eu coita do mev coragón,
se el quisesse ncn perder i ren, cuidando sempi'en quanto mal me ven
mais non quer ei e perc'eu ja o sen
e direi-vo-lo que mi vai fazer: por üa dona que quero gnn ben.
ven logu'e faz-m'en mía senhoi cuidar E sei ja esto, se Deus me perdón,
que nunca Dtus gran coita quiso dar
e pois cuid'i ixuit': ar quer-me matar senón a quen el fez moLher amar
e mia seiihor ron me quer i valer.
Faz-mi mal e noa ouso a dizer com'a min fez.Ca des que eu nací,
de muito mal que mi faz senón ben, nunca vi hom'en tal coita viver,
com'eu vivo, per molher ben querer.
e, se al digo, faz-m'esto por en,
ou se cuido sol de Ih'end'al dizer: E sei ja esto que passa per mí:
que nunca D^us gran coita quiso dar
ven logu'e faz-nn'en mia senhor cuidar senón a quer. el fez molher amar
e pois cuid'i muit': ar quer-me matar
e mia senhor non me quer i valer com'a min fez, muí coitado d'amor
E tod'aquesto non poss'eu sofrer e doutras coitas grandes que eu hei.
que ja non moira, ca non sei eu quen E pois eu ja toda-las coitas sei,
non morresse con quanto mal mi ven düa cousa sóo ben sabedor:
que nunca Deus gran coita quiso dar
d'Amor que mi faz tan muito mal sofrer: se non a quen el fez molher amar
ven logu'e faz-m'en mia senhor cuidar
e pois cuid'i muit': ar quer-me matar com'a min fez. E nunca me quis dar
e mia senhor non me quer i valer. ben dessa dona que me fez amar.
Mais Amor, que m'or'assí quer matar,
dé-lhi Deus quen Ihi faca desejar
algún ben en que non haja poder.
239
238 EDICIÓI DE MANUEL FERREIRO/CARIOS PAULO MAR CANTIGAS DE AMOR. ANTOLOXÍA

208. 209.
VASCO RODRIGUES DE CÁLVELO VIDAL, JUDEU DE ELV1S
[A301/B993/VS1] (Primeira metade do s. XiV)
[B 1605/V 1138]
Se eu ousass'a Miior Gil dizer
como Ih'eu querc ben, des que a vi, Moir', e fago dereito,
meu ben sería di:er-lho assí; por üa Dona d'Elvas
mais non Iho digo, ca non hei poder que me trage tolheito,
de Ihe falar en luanto mal me ven, como a queii dan as hervas.
e quantas coitas, querendo-lhe ben. Des que Ih'eu vi o peito
branco, dix'aas sas servas:
Como Ih'eu quera ben de coracón, «A mia coita non hapar,
se Iho dissesse, ben sería ja; ca sei que me quer matar,
mais porque sei que mi o estranhaiá, e quero eu morrer per ela,
sol non Iho digo, ca non hei sazón ca me non poss'én guardar.;
de Ihe falar en quaiito mal me ven,
e quantas coitas, querendo-lhe ben. Amor hei

A rúbrica, que introduce esta cantiga fragmentaria e a outra de


Vidal co mesmo carácter (B 1606/V 1139), di o seguinte: «Estas
dúas cantigas fez üu judeu d'Elvas, que avia nome Vidal, por
amor düa judía de sa vila que havía nome Dona. E pero que é ben
que o ben que home faz se non perca, mandamo-lo screver; e non
sabemos mais délas mais de dúas cobras ('estrofas'), a pri.mei.ra
cobra de cada üa».
Como a quen dan as hervas: como a quen dan un bebedizo de
amor.
24O EDICIÓJ DE MANUEL FERREIRQ/CARLCS PAULO

210. que semelhi rosa que vtn,


VIDAL, JUDEU DE ELVAS quando sal A'antr'as relias.
[B 1606/V 1139] E mal día non ensandecí
e pacesse das hervas
Faz-m'agora por ¡i morrer e non viss', u priméis» vi,
e traz-me mui ccltado a mui fremosinha d'Elvas.
mia senhor do bcn parecer
e do eos ben talhido;
a por que hei morte a prender
come cervo lancalo,
que se vaí do mund'a perder
da companha dascervas.
E mal día non ensandecí
e pacesse das hervas
e non viss'u primeiro vi,
a mui fremosin-ia d'Elvas.

Que

E mal día non ensandecí


e pacesse das hervas
e non viss', u primeiro vi,
a mui fremosinha d'Elvas.

Oimais a morrer me conven,


ca tan coitado sejo
pola mia senhor do bon sen,
que am'e que desejo,
e que me parec'er tan ben
cada que a eu vejo, Reivas: herba, verde.
243

ÍNDICE DE AUTORES

Anónimo [Trabador de Saitaréi?] (Século XIII)


Afonso Eanes do Cotón (..124(\..)
Afonso Fernández Cebollilha Segunda metade do s. XIII)
Afonso López de Baián (..12461280)
Afonso Méndez de Besteiros (..1290...)
Afonso Páez de Braga (Terceiro cuartel do s. XIII)
Afonso Sánchez (...1289-1328)
Airas Carpancho (Segunda ter2O do s. XIII)
Airas Engeitado (Fins do i. XII] ou inicios do XIV)
Airas Moniz de Asme (Primeira metade do s. XIII)
Airas Núnez (...1284-1289...)
Airas Páez (...1293-1304...)
Airas Veaz (Segunda metade do s. XIII)
Alfonso X ( 1221-1284)
Bernal de Bonaval (Primeira metade do s. XIII)
Bonifaci Calvo [Bonifaz de Genova] (...1253-1266...)
Diego Moniz de Asme (Primeira metade do s. XIII)
Dinís, Don (1261-1325)
Estevan da Guarda (...1299-1362...)
Estevan Faián (Terceiro cuartel do s. XIII)
Estevan Fernándiz de Elvas (Fins do s. XIQ, principios do XIV?)
Estevan Pérez Froián (...1283-1305)
Estevan Travanca (...1258...)
Fernán Fernández Cogominho (...1253-C.1277)
Fernán Figueira de Lemos (...1258-1285...)
Fernán García Esgaravurma (...1230-1251)
Fernán Goncálvez de Seavra (...1258...)
Fernán Padrón (Meados ou terceiro cuartel do s. XIII)
Fernán Páez de Tamalancos (...1204?-1242...)
245
244

Fernán Rodríguez de Caheiros (Primeira metade do s. M i l i rM inho (c.1215-1295)


PaiGomez Cha: a metade do
Fernán Velho (Segunda netade do s. XIII) PaiSoarez de J^.^ 1268.1285...)
Fernando Esquío (Fins di- s. XIII e inicios do s. XIV) Pedro Amigo de de Barcelos ( c . 1285-1534)
Galisteu Fernándiz (Sécilo XIII) Pedro de Portug11' ~'j m]
Gil Pérez Conde (...1269-1286...) Pedro Eanes S ™
Grl Sánchez (...1207-123)) Peio da Ponte -
Pero de Armea Meados
Gómez García (...1275-1186)
Joan Airas (Segunda metide do s. XIII) Peio de Órnelas
Joan Baveca (Segundo teizo do s. XIII) PeiWeVeer 1 2 4 0 - - >
Joan de Gaia (...1287?-c. L330) Pero Eanes cuartel do ,
Joan Fernández de Ardefeiro (Primeira metade do s. X I V ) Pero García
Joan García de Guilhade(... 1239-1270...) Pero García de^broa
^' T> rroso ... ..
Joan Lobeira (...1258-a. 1304) Pero Gómez B* e inicios do %. XIV)
Joan López de Ulhoa (...1238?-c.l286) PeroGoterrez ( 1265?
Joan Méndiz de Briteirosf... 1288-1334...) Pero Mafaldo " ' 1294 )
Joan Núrtez Camanez (Segundo terzo do s. XIII] me.ade do s. «El
Joan Pérez de Avoín (...1130-1284/7)
Joan Servando (Terceiro cuartel do s. XIII)
Joan Soáirez Somesso (...1223-1230...)
Joan Soárez Coelho (...1235-1279...) Rodrigo Eanes undo
Joan Vásquiz de Talavem (...1286...) Roi Fernández ae santiag &
Joan Zorro (Fins do s. XIH) Roí Gómez de Bnteiros
Juiáo Bolseiro (Terceiro cuartel do s. XIII) Roí Martinz d° TCTfsal (
Lopo (Segundo cuartel do s. XIII) Roi Martinz dip Ulveira ig do s.
Lourenco (Segundo terzo do s. XIII) Roí Paez de K ^
Martín Moxa (...1270-1280...)
Martín Padrozelos (Segunda metade do s. XIII) Rui Gómez, me'tade ¿o s. XIIÍ)
Martín Pérez Alvín (...1292-1326...) Sancho Sanch J § Sandín ( c 1258)
Martín Soárez (c.!200-c. 1260) Vasco Fernán^1 Jg g
Men Rodríguez de Briteiros (...1252-1304/05) Vasco Gil (...1 ceiro cuartel do sécub xm)
Men Rodríguiz Tenoiro (...1269-C.1290?) Vasco Pérez P lCalvdo (Terceiro cuartel do s. XIII)
Ñuño Eanes Cérzeo (Primeira metade do s. XIII) Elvas (Primeira metade do , XIV,
Ñuño Fernández de Mirapeixe (Primeira metade do s. XIII)
Ñuño Fernández [Torneol?] (Segundo terzo do s. XIII)
Ñuño Porco (Século XIII)
Ñuño Rodrigues de Candarei (Segundo e terceiro cuarteis do
s. XEI)
Osoiro Anes (...1220-1246)
247

ÍNDICE DI PRIMEIROS VERSOS

A Bonaval quer'eu, rria senhor, ir (Bernal de Bonaval)


A dona que eu am'e tenho por senhor (Bernal de Bonaval}
A gran dereito lazere: (A/onso Eanes do Cotón]
A Lobatón quero eu ir (Pero Viviáez]
A máis fremosa de cuantas vejo (Anónimo [Trabador de
Santaréni]}
A mi dizen quantos imigos hei (Joan Fernández de Arde-
leiro]
A por que perc.o o dormir (Joan Airas)
A ren do mundo, quemelhor quería (Pai Soárez de Taveirós]
A ren que mi a mí máis valer (Airas Engeitado]
A vossa mesura, senhor (Gómez García]
A vos fez Deus, fremosa mia senhor (Pero da Ponte]
Agora me part'eu mui sen meu grado (Pero da Ponte]
Agora viv'eu como querría (Roí Queimado]
Ai Deus, que grave coita de sofrer! (Pero García Burgalés]
Ai eu de min, e que será? (Ñuño Fernández [Torneott]]
Ai mia senhor, lume dos olhos meus! (Fernán Fernández
Cogominho]
Ai mia senhor, quer'eu provar (A/onso Páez de Braga]
Ai mia senhor, sempre'eu esto temí (Fernán Figueira de
Lemos]
Ai mia senhor, todo ben mi a mí fal (Juiáo Bolseiro]
Ai, mia senhor, veen-me conselhar (Pero Mafaldo]
Ai, senhor fremosa, por Deus (Don Dinís]
Amigos, non poss'eu negar (Joan García de Guilhade]
Amigos, quero-vos dizer (Joan García de Guilhade]
Amor, a ti me venh'ora queixar (Fernando Esquío]
Amor, de vos ben me posso loar (Martín Moxa)
248 249

Amor faz a min amar tal senhor (Airas Núnez) l'stes que m'ora tolhen mia senhor (Afonso Sánchez)
Amor, non qued'euamando (Martín Moxa) listes que ora dizen, mia senhor [Joan Vásquiz de Talaveira)
As graves coitas, a inien as Deus dar (Joan Soárc/ <.'. //u|| l'stranho mal e estranho pesar (Joan Méndiz de Briteiros)
Assí me traj'ora coitad'Amor (Ñuño Fernández ¡'Ini n.-,t\l\í me trax coitado (Doncoitado,
I u, mui Dinís) non acho razón |Lopo)
I u sei la dona velida (Pedro Eanes Solaz)
Atal vej'eu aquí ama chamada (Joan Soárez CoeJIm) I 11 sóo tan muit'amador (Pai Soá;ez de Taveiws)
Ben deviades, mia senhor (Ñuño Rodrigues de C'<;n./i//»»/| I az-m'agora por si morrer (Vidaljudeu de Elvas)
Boa senhor, o que rae foi miscrar (Pero Eanes Mar/nim) (irán coita sofr'e vou-a negando (Fernán Goncálvez de
Cativo, mal conselliado (Martín Moxa) Seavra)
Coitado vivo máis de quantos son (Pedro Amigo de S¡-\o morreu quennunca (¡ran
ben mal
(PaimeSoárez
faz agora'1-rei
de Tm-r// (Fernán Páez de Tanialancos)
Grave día naceu, senhor (Pero García de Ambroa)
Con coitas d'amor, se Deus mi perdón (Joan Airas) I lom'a que Deus coita quis dar (Rodrigo Eanes Redondo)
Cuidei eu de meu coracón (Osoiro Anes) Home que gran ben quer molher (Vasco Fernández Praga
De gran coita faz gran lezer (Roí Fernández de Siiiiiiiifift de Sandín)
Des que eu vi (Roí fernández de Santiago) |a m'eu quisera leixar de trobar (Fernán Rodríguez de
Desej'eu ben ha ver de mia senhor (Joan Airas) Calheiros)
Desej'eu muit'a veer mia senhor (Airas Carpancho) |oana, dix'eu, Sancha e María (Pero García Húrgales)
Desmentido m'ha'qui un trabador (Joan Soárez Cor/lio) Mentre non soube por min mia senhor (Pero García Bur-
Deu-lo sab'hoje, mia senhor (Vasco Fernández P/w; 1 ./ </| galés)
Sandín) Mesura sería, senhor (Don Dinís)
Deus, e que cuidei a fazer (Martín Padrozelos) Meus amigos, pois me Deus foi mostrar (Joan de Gaia)
Deus que mi hoj'aguisou de vos veer (Joan Soárez (,'i >i7/in| Mia senhor fremosa, direi-vos üa ren (Ñuño Eanes Cérzeo)
Deus! Que pouco que sabía (Diego Moniz de Asme) Mia senhor fremosa por Deus (Pero de Veer)
Direi-vos que mi-aveo, mia senhor (Roí Queimado) Mia senhor, quantos eno mundo son (Vasco Pérez Pardal)
Disseron-vos, fremosa mia senhor (Roí Martinz de I ll\ Min pres forzadament'Amor (Osoiro Anes)
Dizen-mi ora que nulha ren non sei (Galisteu FeriiiinJi I Moir'e faco dereito (Vidal, judeu de Elvas)
Dizen pela térra, senhor, ca vos amei (Airas Páez) Muit'atendí eu ben da mia senhor (Sancho Sánchez)
Dizen que digo que vos quero ben (Joan Soárez Coclii- >) Muito ben mi podía Amor fazer (Vasco Pérez Pardal)
-Dizen, senhor, ca dissestes por mí (Pai Gómez Chin / / / / » • ' Muito per dev'a gradecer (Joan Soáirez Somesso)
Do que ben serve sempr'oí dizer (Estevan da Guanhi) Muito punhei de vos negar (Vasco Gil]
E por que me desamades (Osoiro Anes) Muitos a que Deus quis dar mui bon sen (Pero Gotérrez)
Eia, senhor, aque-vos min aquí! (Joan Méndiz de Briiciin ,| Muitos dizen con gran coita d'amor (Pai Gómez Charinho)
En grave día me fez Deus nacer (Pero da Ponte) Muitos me preguntan, per boa fe (Fernán Goncálvez de
En grave día, senhor, que vos oí (Don Dinís) Seavra)
En Lixboa, sobre lo mar (Joan Zorro) Muitos me veen preguntar (Martín Soárez)
En tal poder, fremosa mia senhor (Martín Soárez) Muitos que mi oen loar mia senhor (Joan Lobeira)
Esso mui pouco que hoj'eu falei [Joan García de Guilliü, i. ) Muitos vej'eu que se fazen de mí (Joan Pérez de Avoín)
Estes meus olhos nunca perderán (Joan García de Guilliii, i, i No mundo non me sei parelha (Pai Soárez de Taveirós)

251
25O

Non ést'a de Nogueira (Pedro Eanes Solaz] Per boa fe, meu corazón (Vasco Fernández Praga de Sandín]
Non me soub'eu dos meus olhos melhor (Joan : Pero eu vejo aquí trobadores (Anónimo [Trabador de San-
Coelho) tarént])
Non perc'eu coita do rneu corazón (Vasco Rodriy.ue: >!>• Pero que mia senhor non quer (Fernán Rodríguez de Calhei-
Cálvelo] ros]
Non quer'a Deus por mia morte rogar (D. Pedro de 1'oilu Pero tal coita hei d'amor (Joan Airas)
gal, Conde de Barcelos) Pois me fazedes, mia senhor (Ñuño Fernández de Mirapeixe]
Non sei como me salv'a mia senhor (Don Dinís] Pois m'en tal coita ten Amor (Estevan Travanca]
Nostro Senhor, e ora que será (Pero de Órnelas] Pois mi non val d'eu muit'amar (Airas Moniz de Asme]
Nostro Senhor, e ora que será (Roí Queimado] Pois mia ventura tal é ja (Don Dinís)
Nostro Senhor, en que vos merecí (Ñuño Porco] Pois minha senhor me manda (.Roi Queimado)
Nostro Senhor, hajades bon grado (Don Dinís] Pois nací nunca vi Amor (Ñuño Fernández [Torneoli])
Nostro Senhor, que non fui guardado (Joan Lo/ 1 * • '• Pois que vos Deus fez, mia senhor (Don Dinís)
Ulhoa] Preguntei üa dona en como vos direi (Rodrigo Eanes de
Nunca coitas de tantas guisas vi (Joan Soárez Coellm) Vasconcelos)
Nunca tan coitad'home por molher (Roí Gómez de Hriien, • i Preguntou Joan García (Roi Queimado)
O meu Senhor Deus me guisou (Afonso López de / > ' < / / , / / i | Proentjaes soen mui ben trobar (Don Dinís)
O que vos diz, senhor, que outra ren desejo (Rodrigo i,m, Punhei eu muit'en me quitar (Fernán García Esgaravunha)
Redondo] Qual dona Deus fez melhor parecer (Pero García Burgalés]
Oimais non sei eu, mia senhor (Rui Gómez, o Frene] Quan muit'eu am'üa molher (Fernán García Esgaravunha)
Oimais quer'eu ja leixá-lo trobar (Don Dinís} Quand'eu ben meto femenca (Don Dinís)
Oimais quer'eu punhar de me partir (Afonso Mande •/• Quand'eu podía mia senhor (Joan López de Ulhoa)
Besteiros] Quand'eu, mia senhor, convosco falei (Pero Gómez Barroso)
Ora comeca o meu mal (Roí Fernández de Santiago] Quand'eu vejo las ondas (Roi Fernández de Santiago)
Ora me venh'eu, senhor, espedir (Pai Gómez Charínho] Quand'hoj'eu vi per u podía ir (Joan López de Ulhoa)
Quand'ora for a mia senhor veer
Ora, mia senhor, mui leda ficade (Roí Martinz do (:¡r,,il\a non moiro, nen vivo, nen sei (Bonifaci Calvo ¡Hutiil.i(Pero Velho de Taveirós)
Quant'eu de vos, mia senhor, receei (Fernán Velho)
de Genova]} Quant'ha, senhor, que m'eu quitei (Men Rodríguiz Tenoiro)
Ora non poss'eu ja creer (Joan Soóirez Somesso] Quantos aquí d'Espanha son (Pai Soárez de Taveirós)
Ora vej'eu que fiz mui gran folia (Pero García Buréale:) Quantos han gran coita d'amor (Joan García de Guilhade)
Os que non aman nen saben d'amor (Joan Baveca] Quantos hoj'andan eno mar aquí (Pai Gómez Charinho)
Ouc'eu dizeruu verv'aguisado (Estevan Fernándiz de I / Quantos hoj'eu con amor sandeus sei (Pero García Burgalés)
Ouco dizer dos que non han (Joan Airas] Que alongad'eu ando d'u iría (Pero García Burgalés)
Par Deus, ai dona Leonor (Roí Páez de Ribela] Que de ben mi ora podía fazer (Joan Airas)
Par Deus, senhor (Alfonso X] Que grave coita que me é dizer (Martín Moxa)
Par Deus, senhor, ora tenh'eu guisado (Fernán Roduyn, Que grave coita, senhor, é (Don Dinís)
de Calheiros] Que mal matei os meus olhos e min (Fernán Rodríguez de
Par Deus, senhor, quero-m'eu ir (Pero Méndiz de Fon-,,-, , / ) Calheiros)
252 253

Que muito m'eu pagc deste veráo (Airas Núnez) Senhor, se o outro mundo passar (Estevan Pérez Froián)
Que prol vos ha vos, rtia senhor (Ñuño Fernández [J ift >/'/! —Senhor, veedes-me morrer (Joan García de Guilhade)
Que sen mesura Deus é contra mí! (Vasco Gil] Tal hom'é cuitado d'amor (Martín Soárez)
Queixei-m'eu destes clhos meus (Joan García de Tan muito mal me ven d'amar (Vasco Pérez Pardal)
Quer'eu en maneira de proencal (Don Dinís) Toda-las gentes mi a mí estranhas son (Ñuño Eanes Cérzeo)
Quer-mi a mí ua dona mal (Gil Pérez Conde) Tu, que ora vees de Monte-maior (Gil Sánchez)
Quero-vos eu ora rogar (Joan Soáirez Somesso) Üa dona que eu quero gran ben (Pai Gómez Charinho)
Quix ben, amigos, e quer'e querrei (Don Dinís) Üa donzela quig'eu mui gran ben (Joan Soáirez Somesso)
Rogaría eu mia senhor (Joan Núnez Camanez) Un día que vi mia senhor (Roi Páez de Ribela)
Se eu ousass'a Maior Gil dizer (Vasco Rodrigues de Cíil\-<-l< >l Un día vi mia senhor (Joan Servando)
Se eu podesse desamar (Pero da Ponte) Vedes, senhor, pero me mal fazedes (Fernán Páez de Tama-
Se hei coita, muito a negó ben (Fernán Goncálvez de ,SV,n M! lancos)
Se m'ora Deus gran ben fazer quisesse (Joan Gtrciii . /. —Vedes, senhor, quero-vos eu tal ben (Estevan Faián)
Guilhade) Veeron-me meus amigos dizer (Men Rodríguez de Briteiros)
Se vos prouguess', Amor, ben me devía (Fernán Podran) Veeron-m'ora preguntar (Fernán Fernández Cogominho)
Se vos prouguesse, mia senhor (Vasco Fernández fray,» ./. Vi hoj'eu donas mui ben parecer (Joan García de Guilhade)
Sandín] Vistes tal cousa, senhor, que mi aven (Joan Méndiz de Bri-
Sempr'eu, mia senhor, desejei (Don Dinís) teiros)
Sempr'eu, senhor, roguei a Deus por mí (Joan López de I Jlln >. 1 1 Vou-m'eu, fremosa, pera'1-rei (Pedro Eanes Solaz)
Senhor, dizen-vos por meu mal (Don Dinís)
Senhor do corpo delgado (Pero da Ponte)
Senhor, en tan grave día (Don Dinís)
Senhor fremosa, creede per mí (Men Rodríguiz Tenoiro)
Senhor fremosa, des aquel día (Pero da Ponte)
Senhor fremosa, des quando vos vi (Afonso Femándi-.-
Cebolhilha)
Senhor fremosa, oí eu dizer (Lourenco)
Senhor fremosa, pois me non queredes (Martín Soárez)
—Senhor fremosa, pois me vej 'aquí (AfonsoEanes do Coianl
Senhor fremosa, por meu mal (Airas Veaz)
Senhor fremosa, por Nostro Senhor (Pai Gómez Charinlia)
Senhor fremosa, quero-vos rogar ( Vasco Gil)
— Senhor fremosa, si veja prazer (Martín Pérez Alvín)
Senhor, non poss'eu ja per nulha ren (Martín Pérez Alvín}
Senhor, por que eu tant'afán levei (Fernando Esquío)
Senhor que coitado hoj'eu no mundo vivo (Ñuño £<;//<
Cérzeo)
Senhor, que de grad'hoj'eu querría (Don Dinís)

Você também pode gostar