Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ACaa,produodinamarquesaqueconcorreuaoOscardemelhorfilmeestrangeiroem2014,
umadaquelasobrasqueultrapassamaqualificaodeartsticas,umavezqueofereceumamirada
acuradasobreosconflitosintergeracionaiscadavezmaisagudos,testemunhadosnopresente,em
quevemosabalanapendervertiginosamenteparaoladodainfncia/juventude.Porisso,ofilme
tambmumpequenotratadosobreassendasjudicializantesemqueassociedadesdemocrticas
vmseembrenhando,attulodegarantiadosdireitosdasditasminoriasnocaso,ascrianas.
Valelembrarqueofilmenovisaaproblematizartaisdireitos,hojecannicos,masdimensionar
oscontraefeitosquesuadefesaintotumtmcausadonosmodosdeconvivnciaconcretosentre
osmaisnovoseaquelesaquemfoidelegadaatarefadeproteglos,inclusivedesiprprios.
AlgoanlogopareceterocorridonosepisdiostestemunhadosnoBrasildasltimassemanas,que
vodesdeadepredaodeumaescolaemGoisporalunosdoensinofundamentalata
truculnciacometidapelogovernodoParancontraprofessoresgrevistas,ambascontornadas
peladifusodeslogansemtornodeumaquimricaptriaeducadora.Taisacontecimentosvoltam
apremcenaopaulatinoapagamentodolugarsocial,antesexclusivo,dotratocomainfnciaea
juventude:omagistrio.
Asrazesparaissoremetemaumparadoxocortante:noatacadodiscursivo,ningumhesitaria
emsecompadecerporalgunsminutos,ressalvesecomasagrurasenfrentadaspelos
profissionaisdaeducaobsicanovarejodasprticas,contudo,todosecadaumparecemcrer
queoquesepassanassalasdeauladoPasnoseriasignificativoobastanteparapromover
rupturasexistenciaiscapazesnoapenasdeinstrumentalizarosalunoscomhabilidadese
competnciasespecficasparabemfigurarememavaliaescomparativascomoutrospases,mas
dedesembrutecersuasvidasgerminaise,quemsabe,equiparlhesdecertadisposiopararumar
aumaexistnciaoutra.Umaexistnciasemprenossaespera,emborararamenteusufruda.
Afimdedimensionaracausadocentehoje,aumaprimeiraequao,jcantadaemversoe
prosa,quedevemosatentar:oensinarversusoaprenderaaprender.Equaocujostermos
conflitantesjamaisconheceuharmonizao.
Umexemplodissopodeserencontradonofinaldodiscursodepossedonovoministroda
educao:Peonosaostrabalhadoresnaeducao,noMECeforadele,aos2milhesde
professores,mastambmaos50milhesdealunos,aseuspaisefamiliares,aoscidadosemgeral
quedeemomelhordesipelaeducao.Eduquemsecadavezmais,nuncaparemdeaprender.
Eduquemosoutros,eduquemasociedade.
Noapelodoministro,otermoensino,sintomaticamente,nemsequermobilizado.Tratase,ao
contrrio,deseautoeducar,eufemismoparaaresponsabilizaoquantoaoprprioaprendizado.
Umaoperaoonipresenteeperene,fadadaaeternosrecomeos.Restanos,noentanto,indagar:
aquemcaberiaensinar,defato?
Umapossvelrespostaatalquestoremetenosaumasegundaequao:autilidadeversusa
necessidadesocialdomagistrio,hoje.Se,poralgumarazomenosincuadoqueaquelaem
voga,considerssemososprofessoresaindanecessriossocialmente,haveramosdeconvirque
elesnosomaisteis,substitudosqueforamporumconjuntodeiniciativascujosefeitosso
imediatamenteeducativossemajuizar,claro,ovalorintrnsecodetaldesignao.Equem
haveriadenegarqueumahoradenavegaonastaisredessociaisseperfazmuitomais
efetivamentedoqueummsdesaladeaula?
Se,nadireocontrria,aindaatribussemosalgumautilidadesocialaodosprofessores,
seramosigualmenteforadosareconhecerqueelesnosomaisnecessrios,jqueconvertidos
emumcontingentedereservameramenteassistencialistalogo,facilmenteintercambivelpor
qualqueroutrotipodeintervenoprofissional.
Nosetrataaquideconjecturarodesaparecimento,emcurtoprazo,domagistrio.Seus
profissionaiscontinuaroaocuparopapelaquetmsidorelegados:babysitterssempreem
prontido,nocasodaescolaprivadabedisorasonolentos,oraesgotados,nodapblica.Em
ambososcenrios,osprofessoresveemseconfinadoscondiodemerosgestoresdas
idiossincrasiasinfantojuvenis,sobomantodaobservnciadodireitouniversaldaopinioeda
expressoalheias.Daofatodesconcertantedeapalavradosmaisnovoscongregarmuitomais
adernciadoqueadosadultos,comoACaabemoretrata.
Nofilme,mesmoquerefutadaaacusaocontraoprofessor,restaumasuspeitaindelvelsobre
ele.Aqueixatransmutadaemveredictoe,porextenso,empena.Deprofissionalaru,opasso
automtico.Enohdefesapossvel.
Alvosrecorrentesoradapolcia,oradajustia,oradocaprichodosusurios,oraaindado
desprezotravestidoempiedadedaopiniopblica,osprofessoressemovem,contudo.Paraonde,
ningumsaberdizer.
JULIOGROPPAAQUINOPROFESSORTITULARDAFACULDADEDEEDUCAODAUSP