Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Presentacin
..................................................................
XVII
Abreviaturas y signos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XIX
introduccin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La gramtica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La gramtica y sus partes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La morfologa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La sintaxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
2
3
6
las palabras
.........................................................
15
................................................................
16
16
16
17
21
II
IIa Morfologa
2
El gnero
Denicin de gnero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gnero, concordancia, exin y sexo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
El gnero en sustantivos que designan seres sexuados . . . . . . . .
El gnero en sustantivos que designan seres no sexuados . . . .
El nmero
...............................................................
Concepto de nmero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Relaciones entre forma y signicado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reglas para la formacin del plural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La exin verbal
.......................................................
24
24
24
26
31
31
33
37
38
XI
Libro 1.indb XI
03/08/11 23:37
NDICE
La derivacin y la composicin
....................................
El concepto de derivacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La derivacin nominal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La derivacin adjetival . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La derivacin verbal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La derivacin apreciativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La prejacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
La composicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
44
44
49
51
53
55
58
El sustantivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Denicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Clases de nombres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nombres comunes y propios. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sustantivos contables y no contables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sustantivos individuales y colectivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sustantivos abstractos y concretos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sustantivos de complemento argumental. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Otras clases semnticas de sustantivos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
El adjetivo
...............................................................
Denicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Clasicaciones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adjetivos relacionales y adjetivos calicativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Usos de los adjetivos calicativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adjetivos adverbiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cambios de categora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Propiedades morfolgicas del adjetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gradacin del adjetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Locuciones adjetivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Determinantes y pronombres. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Clases y subclases de palabras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Los determinantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Los pronombres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
El artculo
...............................................................
Caracterizacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Particularidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
El artculo determinado. Valores y usos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
El artculo indeterminado. Valores y usos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
61
61
62
64
65
67
67
68
69
69
70
70
73
74
74
76
78
80
81
81
82
84
89
89
90
91
92
XII
03/08/11 23:37
NDICE
10
El pronombre personal
..............................................
11
Demostrativos y posesivos
.........................................
Los demostrativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Los posesivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
Cuanticadores y numerales
.......................................
13
14
El adverbio
..............................................................
Caracterizacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Clases de adverbios segn su signicado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Clases de adverbios segn su estructura morfolgica . . . . . . . . . .
Clases de adverbios segn su naturaleza gramatical . . . . . . . . . . .
Clases de adverbios segn su incidencia sintctica . . . . . . . . . . . . .
Las locuciones adverbiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
El verbo
..................................................................
93
94
95
95
97
97
98
101
103
105
106
108
108
111
117
117
117
118
121
125
125
129
133
136
136
137
140
142
142
143
144
144
144
146
147
XIII
03/08/11 23:37
NDICE
163
163
168
171
172
sintaxis
175
III
150
152
154
154
156
158
160
................
................................................................
......................................................
El grupo nominal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Los determinantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Complementos argumentales y adjuntos del nombre . . . . . . . . . .
Tipos de adjuntos del nombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Los argumentos nominales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Grupos nominales y locuciones nominales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. El sujeto
.................................................................
176
176
177
177
178
181
183
185
185
187
188
190
190
190
191
192
192
03/08/11 23:37
NDICE
.....................
205
Denicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Los complementos circunstanciales (CC) y los argumentos . . 205
Categora gramatical de los complementos circunstanciales . 207
Clasicacin semntica de los complementos
circunstanciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Adjuntos perifricos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
...............................................................
213
Caractersticas generales del atributo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
El atributo en las oraciones copulativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Verbos semicopulativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Los complementos predicativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Las construcciones absolutas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Copulativas enfticas de relativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
22. El atributo
221
Activas y pasivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
La pasiva perifrstica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Los verbos inacusativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Las oraciones impersonales. Impersonales no reejas . . . . . . . . . 223
Impersonales con se o impersonales reejas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
La pasiva reeja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Construcciones medias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
.........................................
228
La modalidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Los enunciados aseverativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Los enunciados interrogativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Los enunciados exclamativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Los enunciados imperativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Los enunciados desiderativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
La negacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
XV
Libro 1.indb XV
03/08/11 23:37
NDICE
..............................
242
Caracterizacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Los relativos y su antecedente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Relativas especicativas y explicativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Oraciones introducidas por relativos complejos . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Las relativas sin antecedente expreso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
....................
262
Construcciones condicionales y concesivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
Construcciones condicionales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Construcciones concesivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
apndices
1. Modelos de conjugacin
...............................................
270
............................
293
.....................................................
297
4. ndice terminolgico
...................................................
299
XVI
03/08/11 23:37