Você está na página 1de 6

TPThermodynamiquen2

EquilibreChimique PagePAGE

Introduction:
Laractionchimiqueestunphnomneoutransformationrsultantdelamisenprsencededeux
corpschimiques.Onpeuladfiniraussicommetantunemanifestationdescaractresdistinctifsdun
corpsprovoqusparlactionchimiquedunautrecorps.
Ilyadeuxtypesderactionchimiquequisont:
Laractionchimiqueinversible:estuneactioncompltedelundescorpsragissant.

Exemple:
Zn+4HNO3

Zn(NO3)2+2NO2+2H2O

Laractionchimiquerversible:ellesarrteavantquelescorpsragissentsoientconsomm,enplus
ilyauraunereconstructionetunedestructiondescorpsragissent.

Exemple:
N2+3H2

2NH3

Del,ondduisquesimultanmentilyadeuxractionsdesensopposs(directeetinverse)en
tendancedtreenquilibre,cettequilibreauralieulorsquelesdeuxractionseproduisentenmme
vitesse(cettevitesseestquivalentelavariationdelaconcentrationdescorpsragissentparunitdu
temps).
Aumomentdquilibre,ondsigneunconstantquisappelleConstantedquilibredelaraction
notKC.
Exemple:
m A+n B

p C+q D

[ C] p .[ D] q
KC =
[ A ] m .[ B] n .................................................(1)
Pouruneractionrversiblequitendversuntatdquilibre,lavariationdenthalpielibredonne:
G=G+R.T.ln (KC)

Alquilibre:G=0,

G
ln (KC)= R.T

Donc:G=R.T.ln (KC)
Pouruneractionquelconque:GR=GproduitsGractifs
Ladpendancedelaconstantedquilibrevisvislatempratureestdfinieparlaloisuivante:

ln( K , ) =

H 1 1
.(
)
R T T , +ln(K)

KcestlaconstantedquilibreT(T=t+273).
KcestlaconstantedquilibreT=298K(t=25C).
Pouruneractionquelconque:HR=HproduitsHractifs

Butdutravail:
Dterminlaconstantedquilibrechimiqueduneractionrversibleainsiquelesfacteursagissant
surcetteconstanteavecdeuxmthodesexprimentaleetthorique.

Partieexprimentale
PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

AnneUniversitaire2006/2007

TPThermodynamiquen2
5

EquilibreChimique PagePAGE

Etapen1:

Nousavonsremplisix(6)erlenmeyersdeaudistillejusqu10ml,nouslesavonsplacdansunbac
glaceafindelesrefroidir(Fig.1)
Nousavonsaussiintroduis100mldune
6erlenmeyers
solutiondeFeCl30,04Met100mldune
chacuncontient10 10mlde
solutiondeKl0,04Mchacunedansune
mldeaudistille
FeCl3
fiolejaugede250mlpuisnousavonsplong
0,04M
cesderniresdansunbanthermostat35C
durant15mm.

Etapen2:
Aprs15mmnousavonsmlanglesdeuxsolutionsdanslunedesfioles
jaugesaprsnousavonsdclanchlechronomtre.

Fig.1

Bac
glace

Remarque:
Alintrieurdumlangeilyaurauneractionchimiquerversible
quivaseproduire:

2 FeCl3+2 Kl

2 FeCl2+l2+2 KCl......(1)

2 Fe+3+2 l

2 Fe+2+l2

Etapen3:
Chaque10mm,nousavonsprlev10mlde
mlangeetonlintroduitdanslundeserlen
meyersprcdemmentrefroidi.

Fig.3

Remarque:
Nousavonsmislemlangedansleau
refroidieafindebloquerlaraction
chimique(1)mentionneaudessus.
Nousavonsajoutquelquesgouttesdun
indicateurcolorequisappelEmpois
damidon,lacouleurdumlangedevienne
bleu.AlaidedunesolutiondeNa2S2O30,02
M,nousavonstitrliodel2jusquladisparition
delacouleurbleu.

10 Pipette
ml gradue
de10ml

10
m

Empois
damidon

Remarque:
Ilestvidantquenesachantpasquel
momentstablirlquilibre.
Cestpourcetteraisonquenousavonseffectu4dosagessuccessifslintervalledutempsde10mm
jusquatteindreuneinvariabilitdesconcentrations.
CedosagepermetragirleNa2S2O3aveclel2commelaractionsuivanteindique:

2 Na2S2O3+l2

2 Nal+Na2S4O6......(2)

Etapen4
PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

AnneUniversitaire2006/2007

TPThermodynamiquen2
5

EquilibreChimique PagePAGE

Aprslesdosages,nousavonsaugmentlatempraturedubainthermostat47Cetcommela3me
tape,nousavonseffectuunautredosage,puisnousavonsrefaitletravailpourlatempraturede67
C.

Partieducalcul
Pondantlequatredosagesnousavonsmarqules
valeursdesvolumesdeNa2S2O3etdel2enmldans
letableaucicontre:

Dosagen
V(l2)
V(Na2S2O3)

1
10
5,0

2
10
5,5

3
10
7,9

4
10
7,9

Laconstantedquilibre35C:
Daprslaraction(1)

[l ].[Fe ]

+2 2

2
2

KC =

[l ] .[Fe+ 3 ]2

LaconcentrationdeI2lquilibre:Daprslaraction(2)
N(Na S O ).V(Na S O )=N(l ).V(l )
2

M(l 2 )
N(l )=2.[I2],car:quiv.gr.I2=
N(Na S O )=[Na2S2O3]

[Na S O ].V
2 2

Donc:[I2]=

( Na S O )
2 2 3

2.V( l 2 )

0,02 8
2 10

[I2]=0,008M

LaconcentrationdesionsFe+2lquilibre:Daprslaraction(1)
[Fe+2]=2.[I2]=20,008

[Fe+2]=0,016M

LaconcentrationdesionsFe+3lquilibre:
[Fe+3]=[FeCl3][Fe+2]

V( FeCl 3 )
[FeCl3]=[FeCl3]. V ( FeCl 3 ) + V ( Kl ) =0,04.
[Fe+3]=0,020,016

100
100 + 100

[FeCl3]=0,02M

[Fe+3]=0,004M

LaconcentrationdesionsIlquilibre:
[I]=[KI]2.[I2]

100
V( Kl )
[KI]=[Kl]. V ( FeCl 3 ) + V ( Kl ) =0,04. 100 + 100
[I]=0,0220,008

[KI]=0,02M

[I]=0,004M

AlorsonpeutmaintenantcalculerlaconstantedquilibreKC35C.
PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

TempratureC
V(I )ml
V(Na S O )ml
[Na2S2O3]

35
10
8
0,020

AnneUniversitaire2006/2007
2

47
10
9
0,020

67
10
9,5
0,020

TPThermodynamiquen2
5

( 0,008)( 0,016)
K = ( 0,004) .( 0,004)

EquilibreChimique PagePAGE

KC=8000

Pourlesdeuxautrestempratureslesrsultatsducalculsont
indiqusdansletableaucicontre:

Mthodethorique
CalculdeKC25C:
G=G+R.T.ln (KC)

Alquilibre:G=0,
Donc:G=R.T.ln (KC)

GR=GproduitsGractifs

G
ln (KC)= R.T

=(2.GfFe +GfI )(2.GfFe +2.GfI )


+2

+3

GR =[2(78,90)+(19,33)][2(4,7)+2(51,57)]
GR =25,93.103j/mol
T=298K(t=25C)etR=8,314j/molK

25,93.103
ln (KC)= 8,134.298 =10,7

KC=44244,87

Pourautretemprature:

ln( K , ) =

H 1 1
.(
)
R T T , +ln(K)

KcestlaconstantedquilibreT(T=t+273)
K=44244,87cestlaconstantedquilibreT=298K(t=25C)
HR=HproduitsHractifs
=(2.HfFe +HfI )(2.HfFe +2.HfI )
+2

+3

HR =[2(89,1)+(62,44)][2(48,5)+2(55,19)]
HR =91,62.103j/mol

Calculdelaconstantedquilibre35C:
1
91,62.103 1
) + 10,7
.(
298 308
ln(K)= 8,314
=12,85

KC=379595,74

Calculdelaconstantedquilibre47C:
1
91,62.103 1
) + 10,7
.(
298 320
ln(K)= 8,314
=13,24

KC=563745,39

Calculdelaconstantedquilibre67C:
1
91,62.103 1
) + 10,7
.(
298 340
ln(K)= 8,314
=15,27

KC=4274112,79

Calculdelerreurabsolue:
Eabs=|KC.thKC.exp|
PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

AnneUniversitaire2006/2007

TPThermodynamiquen2
5

EquilibreChimique PagePAGE

Calculdelerreurrelative:
E abs
Erel= K C. th .100
Lesrsultatssontindiqusdansletableausuivant
t(C)
Valeur
KC
Eabs
Erel

35
Thorique

Exprimentale

379595,74
8000
371595,74
97,89%

PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

47
Thorique

Exprimentale

563745,39
182250
381495,39
67,67%

67
Thorique

Exprimentale

4274112,79
3429500
844612,79
19,76%

AnneUniversitaire2006/2007

TPThermodynamiquen2
5

EquilibreChimique PagePAGE

Laclassificationdesparamtresdtat:
Paramtre
Intensif
Extensif
Temprature
+
Volume
+
Enthalpie
+
Constantedquilibre
+
Concentrationmalaire
+
Constantedesgazparfaits
+
Entropie
+
Masse
+
Massemolaire
+
Equivalantgramme
+
Massevolumique
+
Conclusiongnrale:H>0donclaractionestendothermiquedanslesensdirect.Quandla
tempratureaugmentelaconstantedquilibreaugmenteaussi.Linvariabilitdelaconstante
dquilibremontrequellenedpendpasdesconcentrationsinitialesdessubstancesragissant.Quelle
quesoientcesconcentrations,quandlquilibreesttabli,lerapportKCatoujourslammevaleur
unetempratureconstante.Aucontrairetoutemodificationdelatempratureentraneraunevariation
delavaleurdeKC.

PrparparTouilAbdelhafiddugroupeSM2

AnneUniversitaire2006/2007

Você também pode gostar