Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
EenechtekerelTrouwBlendle
21-02-2015
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
1/6
2122015
EenechtekerelTrouwBlendle
bij zijn oproep alleen de kern van het christelijke geloof te benadrukken.
Dus niet de moraal, maar hetgeen aan de moraal voorafgaat - de beleving
van God in Christus, het mens geworden Woord.
Hij spreekt de taal van het volk, om niet te zeggen van de straat, zoals het
volksmenners eigen is. Dat beduidt leiderschap.
Hij bemint de armoede nog meer dan Jezus Christus en Franciscus van
Assisi, wiens naam hij heeft gekozen. Verpletterende ijver, die de beide
anderen in de schaduw stelt. Wanneer Jezus verkwisting wordt verweten
antwoordt Hij dat we de armen altijd bij ons hebben, maar Hem niet.
Franciscus hield in zijn tijd zo van Christus en Zijn Kerk dat hij om
Zijnentwille weliswaar een bezitloze broederschap oprichtte, maar zonder
daarmee de gehele Kerk te willen herinrichten.
"Iedere christen en elke gemeenschap wordt geroepen instrument van God
te zijn voor de bevrijding en de ontwikkeling van de armen, opdat zij
volledig in de samenleving kunnen worden opgenomen", schreef paus
Bergoglio in zijn apostolische exhortatie 'Evangelii Gaudium' van 2013.
Daarin haalt hij paus Ratzinger zo aan: "De keuze van de Kerk voor de
armen 'is impliciet in het christologische geloof waarin God arm is
geworden voor ons om ons te verrijken met Zijn armoede'. Daarom wens ik
[Franciscus] een arme Kerk voor de armen."
Zou het raadzaam zijn aan deze wens te voldoen? Ik denk van niet. Een
materieel arme Kerk kan de armen troosten en nabij zijn. Weinig of niets
kan zij in armoede doen voor de armen. Soberheid is het nastreven waard,
maar armoede? Hoe zou de pauselijke raad 'Cor Unum' nog gelden kunnen
verstrekken aan armen en getroffenen zonder aanzien des persoons waar
ook ter wereld? Hoe zou de paus zelf kunnen evangeliseren en missioneren
als hij verstoken zou worden van de gebruikelijke, meestal kostbare
communicatiemiddelen? Zou het niet meer de gerechtigheid dienen indien
ook de armen van hun armoede worden verlost in plaats van ons allen
armoede op te leggen?
Het behoort tot de menselijke voortzetting van de schepping het verstand
aan te wenden bij ontginning van de aarde en uitvinding in de wetenschap.
Past niet dank aan God voor de daarmee samenhangende rijkdom die wij
genieten - op voorwaarde evenwel dat die met alle mensen, die allemaal
onze naasten zijn, wordt gedeeld? Dat is toch naastenliefde en oorsprong
van ontwikkelingshulp thuis en elders.
II Kampioen van selectieve luisteraars
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
2/6
2122015
EenechtekerelTrouwBlendle
Het eerste kenmerk van het huidige pontificaat is continuteit. Wat vorige
pausen zijn begonnen wordt door een volgende paus voortgezet. Johannes
Paulus II klaagde de uitwassen van het kapitalisme aan. Franciscus zet die
aanklacht voort. Benedictus pakte de problemen bij de Vaticaanse bank aan
en Franciscus heeft die ten slotte opgelost. Terwijl in de tijd van Johannes
Paulus II de Heilige Stoel nog verkeerde in een tamelijk gesloten hofcultuur,
heeft Benedictus die stilaan omgevormd naar een meer presidentieel
systeem, dat door zijn aftreden in 2013 wordt bevestigd. Door de
misbruikschandalen gedwongen heeft Benedictus XVI Vaticaanse
geslotenheid omgevormd naar Vaticaanse doorzichtigheid. Ingezien is toen
tevens dat actieve deelname aan wereldwijde communicatie noodzakelijk is.
Eens te meer is toen verder de noodzaak begrepen opnieuw, zoals in de tijd
van Paulus VI, de curie te hervormen. Dit alles zet Franciscus voort op eigen
wijze.
De seculiere wereld afwijzen is reeds lang niet meer de weg die de Kerk gaat.
In tegendeel. Zij treedt die wereld met belangstelling tegemoet. Zo zocht
Benedictus het gesprek met mensen van wetenschap als de Italiaan Marcello
Pera en de Duitser Jrgen Habermas. En zo treedt Franciscus nu op als de
bestrijder bij uitnemendheid van de armoede - het schijnbaar enige
speerpunt van zijn pausschap.
Paus Bergoglio houdt geen betogen over de leer van de Kerk, al komt die wel
terug in preken en interviews. Ook dan blijkt steeds continuteit, al luistert
de seculiere wereld daarnaar niet. Als held van de heidenen en als kampioen
van de selectieve toehoorders behoort hij aan het van hem gevormde beeld
te voldoen. Deugde tot voor kort de Kerk niet en paus Ratzinger helemaal
niet, tegenwoordig deugt ondanks de Kerk paus Bergoglio. Toch spreekt hij
over de duivel, keert hij zich tegen de gendertheorie, pleit hij voor het gezin
van man en vrouw en kinderen, wijst hij abortus en euthanasie af. Daar
tegenover staat dat elke uitspraak die getuigt van zijn pastorale houding op
prettige wijze wordt opgevat. Zo gold de vliegtuiguitspraak over
gelijkgeslachtelijke liefde niet mensen die homoseksualiteit praktiseren
maar celibatair levende priesters met die voorkeur. En de vliegtuiguitspraak
over konijnen betrof gewoon de leer van de Kerk inzake verantwoord
ouderschap op grond van het eigen geweten.
Gegeven blijft dat Benedictus XVI vooral de leraar was die de leer nog eens
uitlegde, en dat Franciscus vooral de pastoor is die vanuit het dagelijkse
leven spreekt. Het uitgangspunt van de bedachtzame leraar is dus een ander
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
3/6
2122015
EenechtekerelTrouwBlendle
van
deze
paus.
Maar
betekent
zulks
nu
dat
de
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
4/6
2122015
EenechtekerelTrouwBlendle
van
bestuur.
Impulsiviteit,
spontaneteit,
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
5/6
2122015
EenechtekerelTrouwBlendle
https://blendle.com/i/trouw/eenechtekerel/bnltrn201502213962684
6/6