Você está na página 1de 3

14/09/2015

ODIREITODOSPORTADORESDEDISLEXIAAOATENDIMENTOEDUCACIONALESPECIAL

ODIREITODOSPORTADORESDEDISLEXIAAOATENDIMENTOEDUCACIONAL
ESPECIAL
EscritoporVicenteMartins
Sex,25deJunhode200403:00
ODIREITODOSPORTADORESDEDISLEXIAAOATENDIMENTOEDUCACIONAL
ESPECIAL
VicenteMartins
includonositeem25/06/2004

Pais,educadoresedislxicostminsistentementemeindagado,poremail,oseguinte:qualalei
quebeneficiaascrianasdislxicas?
CremosqueaConstituioFederalde1988,aLei9.394/94ealegislaodoConselhoNacionalde
Educaodoamploamparoaoseducadorescomdificuldadesdeaprendizagemrelacionadascoma
linguagem(dislexia,disgrafiaedisortografia).Osdislxicossoportadoresdenecessidades
educacionaisespeciaiseespecficasdeleitura.
Temosalgunspontosaconsiderar.Oprimeiro:aCartaMagnaaleimaiordeumasociedade
poltica,comooprprionomenossugere.Em1988,aConstituioFederal,decunholiberal,
prescrevia,noseuartigo208,incisoIII,entreasatribuiesdoEstado,isto,doPoderPblico,o
atendimentoeducacionalespecializadoaosportadoresdedeficincia,preferencialmentenarede
regulardeensino.
Odislxicoportadordeumadificuldade,masnodeumadeficincia.Masolegisladornoteria
includonoconceitodedeficinciaodedificuldadesdeaprendizagem?Cremosquesim.Issopor
contadaconcepodeEstado,osocial,voltadosquestessociaisedecidadania.
AgarantiaconstitucionalresultavadocompromissoliberaldoEstadobrasileirodeeducaratodos,
semqualquerdiscriminaoouexclusosocialeoacessoaoensinofundamental,paraoseducandos,
emidadeescolar,sejamnormaisouespeciais,passaaser,apartirde1988,umdireitopblico
subjetivo,isto,inalienvel,semqueasfamliaspudessemabrirmodesuaexignciaperanteo
PoderPblico.
NodispositivodaConstituiode1988,conformeobservamos,havanoerecuojurdicos.Avano
quandodizqueosportadoresdedeficinciadevemreceberatendimentoespecializado,
preferencialmentenarederegulardeensino.Noobstante,hrecuoquandotrazainda,nofinaldos
anos80,umaterminologiatacanha,excludente,aofazerrefernciaspessoascomalguma
necessidadeespecial,nombitoescolar,como"portadoresdedeficincia.
Emsetratandodeanliseterminolgica,fazemoshojeumdescontonasexpressesjurdicasda
ConstituioFederalde1988,porqueestvamos,em1988,emplenofinaldosculoXX,cujo
conceitodedeficinciaeraheranadaMedicinadesculosanteriores.Aterminologiaportadoresde
deficincianosremeteaumBrasilexcludentequetratavaseusdoentes,deficientesouno,como
portadoresdemolstiainfecciosa.Esteenfoqueclnico,assim,perdurouataConstituioFederal
de1988.
ALDBexemplotambmdeLeiOrdinria,abaixo,hierarquicamente,noordenamentojurdicodo
pas,daLeiMagna.TratasedaLei9.394,de20dedezembrode1996,DiretrizeseBasesda
EducaoNacional,umaleiderivadadaConstituioFederal,faroconserto(correosocial)e
concerto(sintoniainternacional)daterminologiaportadoresdedeficinciaparaeducandoscom
http://educacaoonline.pro.br/index.php?view=article&catid=5%3Aeducacaoespecial&id=25%3Aodireitodosportadoresdedislexiaaoatendimentoeduc

1/3

14/09/2015

ODIREITODOSPORTADORESDEDISLEXIAAOATENDIMENTOEDUCACIONALESPECIAL

necessidadeseducacionaisespeciais.
Noseuartigo4,incisoIII,aLDBdizqueodeverdoEstado,comaeducaoescolarpblicaser
efetivadomedianteagarantiadeatendimentoeducacionalespecializadogratuitoaoseducandoscom
necessidadesespeciais,preferencialmentenarederegulardeensino.(grifonosso)
Oquadrodasdificuldadesdeaprendizagemabsorveumadiversidadede
necessidadeseducacionais,destacadamenteassociadasa:problemaspsicolingsticos(dislexiae
disfunescorrelatas),psicomotores,motores,cognitivos(ateno,concentrao,percepo,
memria)hiperatividadeeaindaafatoresambientaisesocioeconmicos,comoasprivaesde
cartersocioculturalenutricional.
Delogo,vemososavanosdodispositivodaLei9.394/96:a)Oatendimentoeducacionalgratuito.
Portanto,aofertadoatendimentoespecializado,nombitodaredeoficialdeensino,nopodeser
cobradab)Pessoasemidadeescolarsoconsideradoseducandoscomnecessidadesespeciais,o
quepressupeumenfoquepedaggico,oumais,precisamente,umenfoquepsicopedaggico,emse
tratandodoatendimentoeducacional.Ocorpoeaalmadoseducandossoderesponsabilidadede
todososquepromovemaformaoescolar.
Oartigo58,daLDB,noentanto,vaimisturarumpoucoosenfoquesclnicoepedaggicoao
conceituaraeducaoespecialcomomodalidadedeeducaoescolar,oferecida,preferencialmente,
narederegulardeensino,paraeducandosportadoresdenecessidadesespeciais.
No1,doartigo58,daLDB,olegisladordizquehaver,quandonecessrio,serviosdeapoio
especializado,naescolaregular,paraatenderspeculiaridadesdaclienteladeeducaoespecial.
Aqui,revelaafacetamaismdicadoatendimentoespecializado,aotrataroseducandoscom
necessidadesespeciaiscomoumaclientela.Clientela,comosesabe,refereseaodoente,emrelao
aomdicohabitual.EstariaaquiafacetaneoliberaldaLDB?
OsparecereseaResoluomanifestospeloConselhoNacionaldeEducaosoexemplosde
legislao.Emgeral,paraterforajurdica,sohomologadaspeloMinistrodaEducaoeDesporto
queasrespaldamparaaplicaonaorganizaodaeducaonacional.
Maisrecentemente,asmanifestaesdoConselhoNacionaldeEducao,noesforodeconstruir
umarcabouodediretrizesnacionaisparaaeducaoespecial,assinalam,noParecerCNE/CEBn.
l7/2001,de03dejulhode2001eaResoluoCNE/CEBn.02,de11desetembrode2001,queos
sistemasdeensinodevemmatriculartodososeducandoscomnecessidadeseducacionaisespeciais.
Umapergunta,agora,advm:quem,noprocessoescolar,podeserconsideradoumeducandocom
necessidadeespecial?AResoluoCNE/CEBn.02,de11desetembrode2001,assimse
pronuncia,noseuartigo5:
l)Oseducandoscomdificuldadesacentuadasdeaprendizagem(incisoI).Esseseducandosso
aquelesquetm,noseioescolar,dificuldadesespecficasdeaprendizagem,oulimitaesno
processodedesenvolvimentoquedificultemoacompanhamentodasatividadescurriculares.
Ascrianascomdislexiaedificuldadescorrelatas(dislalia,disgrafiaedisortografia),porexemplo,
estonogrupodaqueleseducandoscomdificuldadesnovinculadasaumacausaorgnica
especfica,enquantoascrianasdesnutridasecomdificuldadesdeassimilaocognitiva,porseu
turno,estoenquadradasentreaquelasrelacionadasacondies,disfunes,limitaesou
deficincias.Aqui,dislexiapode,sobretudo,serentendidacomoumadificuldadeespecficano
aprendizadodaleitura,comprometendoasoletrao(decodificaotextual)eacompreensotextual.
2)Oseducandoscomdificuldadesdecomunicaoesinalizao.Estas,noentenderdos
http://educacaoonline.pro.br/index.php?view=article&catid=5%3Aeducacaoespecial&id=25%3Aodireitodosportadoresdedislexiaaoatendimentoeduc

2/3

14/09/2015

ODIREITODOSPORTADORESDEDISLEXIAAOATENDIMENTOEDUCACIONALESPECIAL

conselheiros,soasdiferenciadasdosdemaisalunos,oquedemandariaautilizaodelinguagens
ecdigosaplicveis.Ascrianascegasdenascena,porexemplo,seenquadrariamnestegrupo.
3)Oseducandoscomfacilidadesdeaprendizagem.Osconselheirosobservamquehalunos,quepor
suaacentuadafacilidadedeassimilaodeinformaeseconhecimentosnopodemserexcludosda
rederegulardeensino.Aqui,ovalorestemavaliarquesoespeciaisaquelesquedominam
rapidamenteconceitos,procedimentoseatitudesnomeioescolar.

Ainserodeeducandoscomnecessidadeseducacionaisespeciais,nomeioescolarumaformade
tornarasociedademaisdemocrtica.Damesmaforma,atransformaodasinstituiesdeensino
emespaodeinclusosocialtarefadetodosqueoperamcomaalmaeocorpodascrianas
especiais.

VicenteMartins,palestrantenareaeducacional,professordaUniversidadeEstadualvaledo
Acara(UVA)

<Anterior

http://educacaoonline.pro.br/index.php?view=article&catid=5%3Aeducacaoespecial&id=25%3Aodireitodosportadoresdedislexiaaoatendimentoeduc

3/3

Você também pode gostar