Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
net
ndice
2
3
Ch
Gh
Hh
Jh
Sh
singular plural
Kiu estas i?
mi
>
ni
vi
>
vi
li
i
i estas Anno.
ili
presente
Saluton!
Mi estas Tareko.
Li estas Bruno.
i estas Anno.
Kiu estas vi?
Ekzerco:
1. Leia os dilogos
em voz alta.
2. Escreva as frases
no seu caderno.
3. Traduza-as para
portugus.
mi
estas
vi
estas
li
estas
estas
estas
ni
estas
vi
estas
ili
estas
-as
para todos os
verbos, e em todas
as pessoas
5. Saluton! - Koloroj.
Quando for
necessrio,
consulte o
Dicionrio na
pg. 35.
Vi estas
tre blanka!
u vi ne iras
al la plao?
Bruno,
Bruno: - Anka mi
dankon. Mi fartas tre bone.
mi
fartas
fartas
bone,
Ekzerco: 1. Leia
os dilogos em voz
alta. 2. Escreva as
frases no caderno.
3. Traduza-as para
portugus. 4. Faa a retroverso do texto
para esperanto. 5. Identifique os erros.
Nota: Aplique este exerccio no final do
estudo de cada texto.
Saluton! Ol!
koloro cor
kiel como
Kiel vi fartas?
Como est voc?
Como ests tu?
farti passar de
sade. No use o
verbo esti com este
sentido.
dankon obrigado
tre bone
muito bem
hodia hoje
la o, a, os, as
kaj e
anka tambm
hiera ontem
en em
estis (esti) era,
estava, havia,
existia
e at mesmo
pli bela mais bonito
de de
tiam ento, nesse
momento
kelkfoje
algumas vezes
ar porque
ne no
ofte frequentemente
iras (iri) vou,...
al para, a (prepos.)
jes sim
mia (mi+a) de
mim, meu, minha
via (vi+a) de voc,
de ti, teu, tua
esperanta do
esperanto
steleto estrelinha
kvadrato quadrado
Stio
semelhante
ao
anterior,
mas
em
Mais
lundo
antahiera
mardo merkredo
hiera
estinteco
1.
2.
4.
6.
7.
hodia
estanteco
ado
vendredo
sabato
dimano
morga postmorga
estonteco
Ekzerco
1. Diga os dias da semana em voz alta at os conseguir repetir de
cor. 2. Depois escreva-os no caderno. 3. Copie o texto e depois
traduza-o. 4. Observe as terminaes dos verbos para o presente,
para o passado e para o futuro; sempre assim em todos os
verbos e para todas as pessoas. Em portugus, empregamos
muitas vezes o presente com a ideia de futuro, o que no acontece
em esperanto. Repare que em esperanto o sujeito (mi, por ex.)
tem que aparecer na frase, enquanto em portugus muitas vezes
se omite.
nulo
unu
du
tri
kvar
kvin
ses
sep
ok
na
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
dek
dek
dek
dek
dek
dek
dek
dek
dek
dek
unu
du
tri
kvar
kvin
ses
sep
ok
na
20
21
32
43
54
65
76
87
98
99
dudek
dudek unu
tridek du
kvardek tri
kvindek kvar
sesdek kvin
sepdek ses
okdek sep
nadek ok
nadek na
100
135
203
479
890
915
1000
2009
9054
cent
cent tridek kvin
ducent tri
kvarcent sepdek na
okcent nadek
nacent dek kvin
mil
dumil na
namil kvindek kvar
La monatoj de la jaro
januaro
februaro
marto
aprilo
julio
agusto
septembro
oktobro
majo
junio
novembro decembro
printempo
somero
jul.
atuno
vintro
Mi naskiis en 1990.
Mi estas dudek tri
jaraa.
feb.
u (perguntar)
ati gostar de
iri ir
promeni passear
kia como
(pede adjectivo)
varma quente
malvarma frio
tiam ento
kiam quando
naski parir, gerar
naskii nascer
demandi perguntar
ao idade
al a, para
sinjoro senhor
sinjorino senhora
diri dizer
samaaj
da mesma idade
aspekti
ter o aspecto
pli... ol
mais do que
juna jovem
entila gentil
A
A. Legu kaj komprenu
1. Kio estas tio? - Tio estas plao.
2. Kia estas la plao? - i estas bela.
3. u estas suno en la plao?
- Jes, en la plao estas suno.
4. u la ielo estas blua?
- Jes, la ielo estas blua.
5. u estas homoj en la plao?
- Ne, ne estas homoj en la plao.
B. Ekzerco - Respondu sur via kajero
Use as palavras homoj, pluvas, bela, rivero,
i, ne, ponto, estas, malnova
trajno
erco
(piada, graa)
- Kial Zamenhof kreis esperanton?
- ar estas pli facile krei lingvon ol
lerni la polan lingvon.
is la proksima monato!
At ao prximo ms!
Bonan tagon!
Bonan vesperon!
Bonan nokton!
Bonan semajnfinon!
Bonan feriadon!
Boas frias!
Bonan ancon!
Boa sorte!
Amuziu!
Diverte-te! (= Divirtam-se!)
Felian datrevenon!
Feliz aniversrio!
Felian Paskon!
Pscoa Feliz!
Felian Kristnaskon!
Feliz Natal!
Felian Novjaron!
Felian Kristnaskon
kaj Bonan Novjaron!
Feliz Natal
e um Bom Ano Novo!
nigra malhelgriza
helgriza
bruna
roza
lila
lazura
blanka
instrui ensinar
instruisto professor
eniris entrou em
klasambron
(klas-ambro-n)
para dentro da
sala de aula
diri dizer
ek- comear a
rigardi olhar
lernantino aluna
(lern-ant-in-o)
demandi perguntar
respondi responder
peti pedir
bonvole = bv.
por favor
turni voltar
turnii voltar-se
(turn-i-i)
kolego colega
amba ambos
bonvenon
bem-vindo
leciono lio
dari continuar
iuj todos
iom um pouco
paroli falar
post depois de
fini acabar
finii acabar-se
(fin-i-i)
gelernantoj
(ge-lern-ant-o-j)
alunos e alunas
oja alegre
Estas la unua.
Estas la unua
kaj kvin minutoj.
Estas la unua
kaj kvarono.
Estas la unua
kaj duono.
Estas kvarono
anta la dua.
Ne krokodilu!
Quando estiver entre esperantistas, fale s em esperanto. Se no o fizer,
ouvir algum dizer: "Ne krokodilu!" (No crocodile!) Ou seja, no fale
uma lngua de algum que se tenha subrepticiamente metido entre os
esperantistas. Os crocodilos so verdes, os esperantistas tambm, por
isso podemos confundi-los... Tenha cuidado... ;)
Sufixos
Radicais
Coisa
Qualidade
Individualizante
Posse
Lugar
Causa
Modo
Tempo
Quantidade
_o
_a
_u
_es
_e
_al
_el
_am
_om
io
ia
iu
ies
ie
ial
iel
iam
iom
algo
alguma
espcie
de
algum,
algum
de
algum
algures
por
algum
motivo
de
algum
modo
um dia
um
pouco
i_
indefinido
kio
kia
kiu
kies
kie
kial
kiel
kiam
kiom
o qu
que
espcie
de
quem
de quem
onde
porqu
como
quando
quanto
ki_
interrogativo
relativo
tio
tia
tiu
ties
tie
tial
tiel
tiam
tiom
isso
de tal
espcie
esse,
essa
desse,
dessa
ali
por tal
motivo
assim,
desse
modo
ento
tanto
io
ia
iu
ies
ie
ial
iel
iam
iom
tudo
toda a
espcie
de
cada
de todos
em toda
a parte
por
todos
os
motivos
de
todos
os
modos
sempre
tudo
nenio
nenia
neniu
nenies
nenie
nenial
neniel
neniam
neniom
nada
nenhuma
espcie
de
ningum,
nenhum
de
ningum
em parte
nenhuma
por
nenhum
motivo
de
modo
nenhum
nunca
nada
ti_
demonstrativo
i_
colectivo
distributivo
neni_
negativo
Esperanta dirmaniero
(Maneira de dizer em esperanto)
Mi fajfas pri tio!
(No quero saber disso!)
(Estou-me nas tintas para isso!)
fajfi: assobiar / pri: acerca de
Oransuko
kaj orano
Glaso da biero
En la mano
estas telefono.
La la instruo
de la instruisto.
Li ploras
pro malgajo.
trinku sukon.
La krano estas
sen akvo.
la taro.
i estas
inter du viroj.
Oni martelas
per martelo.
Ni parolas
pri muziko.
Iru tra la
tunelo!
La verda ato
Kio estas trans iras preter la
la ponto?
blua.
Krom
grasa
li estas
alta.
Je la unua
ni renkontios.
Dum
la suno ridetas,
mi ojas.
Malanta i
estas aro.
Li venos anta
ol la naa.
i venos post
la tria.
Ekzerco
1. Entenda as frases e o uso das preposies pelas figuras. 2. Escreva
frases com vocabulrio variado utilizando as preposies. Consulte o
dicionrio (pg. 35) sempre que necessrio.
Mi (ne) atas...
Saluton!
Mi estas Ruto.
Mi estas kaboverda 17-jaraa fralino, kaj mi
lernas esperanton. Tre plaas al mi vojai,
koni aliajn landojn kaj havi novajn amikojn.
Skribu al mia retadreso (ruto@gmail.com) bv.
en tre facila esperanto.
Amike :)
Ruto
Desinncias nominais
substantivo: -o
adjectivo: -a
advrbio: -e
Desinncias verbais
presente: -as
passado: -is
futuro: -os
infinitivo: -i
imperativo: -u
condicional: -us
Particpios activos
presente: -ant-
passado: -int-
futuro: -ont-
Particpios passivos
presente: -at-
Prefixo
passado: -it-
futuro: -ot-
Explicao
bo-
dis-
ek-
eks-
fi-
ge-
mal-
mis-
pra-
re-
Suf.
Explicao
-a-
-ad-
-a-
-an-
-ar-
-j-
-ebl-
-ec-
-eg-
-ej-
-em-
-end-
Tem que ser feito. (skribenda - que tem que ser escrito)
-er-
-id-
-ig-
-i-
-il-
-in-
-ind-
-ing-
-ism-
-ist-
-nj-
-obl-
-on-
-op-
-uj-
-ul-
-um-
Voz activa
Voz passiva
sujeito
La tuta supo
sujeito
i
verbo principal
manis
Ekzerco
Aktiva frazo
Pasiva frazo
10
Ekzerco: 1.1. Kia estis la advokato? 1.2. Kien li iris? 1.3. Kiucele
li iris tien? 2.1. Kial li vokis sanktan Nikolaon? 2.2. u sankta
Nikolao respondis al li? 2.3. Kion do li faris? 2.4. Kial la veturilo
turniis aliflanken? 3.1. Kio estis Cicerono? 3.2. El kie li estis?
3.3. Finfine, kiomaa estis la virino? 4.1. Kiu pravis, u la edzo a
la edzino? 4.2. Kial? 5. Skribu vi mem, en via kajero, ercon en
esperanto.
Korekto: 1.1. Li estis malgranda kaj saa. 1.2. Li iris al juejo.
(Li iris en juejon. / Li iris juejon.) 1.3. Li iris tien por defendi
sian klienton. 2.1. Li vokis sanktan Nikolaon por peti lian helpon.
2.2. Ne, li ne respondis al li. 2.3. Li vokis iujn sanktulojn. 2.4. i
turniis aliflanken, ar iuj sanktuloj helpis lin tro forte. 3.1. Li
estis oratoro. 3.2. Li estis el Romo. 3.3. La virino estis minimume
40-jaraa. 4.1. La edzo pravis. 4.2. Li pravis, ar li fakte vidis la
edzinon perfidi lin.
Nu, al vi mi faras
specialan prezon... dek unu
erojn por kilogramo. Kiom da
kilogramoj?
Donu al mi kvincent
gramojn da ili.
Jen ili, fralino. Dankon.
Ne dankinde, sinjoro. is
revido!
La du geamikoj dare
promenis inter la budoj.
Alveninte al librovendejo, Nuno
haltis kaj demandis al la
vendisto:
Saluton! u vi havas
rakontlibron de Migelo Torgo?
Mi havas kelkajn. Seru tie
sur tiu breto.
Rapide Nuno trovis, kion li
seris.
Kiom i kostas?
Nur ok erojn, fralo! i
ne estas nova, pro tio i estas
malmultkosta.
Bone, mi aetos in.
Izabelo diris al Nuno:
u vi ne scias marandi?
Ne, ne! - li ridas Mi ne
estas lerta pri tio.
Ekzerco:
1. Kiom estas du plus tri? 2. Kiom estas sep minus unu? 3. Kiom
estas kvar oble tri? 4. Kiom estas dek dividite per du? 5. Skribu la
demandon por i tiuj respondoj Sep plus du estas na. 6. Dek unu
minus kvar estas sep. 7. Kvar oble kvin estas dudek. 8. Tridek
dividite per dek estas tri. 9. Traduku la tutan tekston al la
portugala. 10. Skribu en esperanto, en via kajero: Como ests?
Estou bem, obrigado! Que fazes aqui? Ando s compras. Quanto
custa este livro? Custa doze euros. Est um pouco caro. Obrigado.
Korekto: 1. Du plus tri estas kvin. 2. Sep minus unu estas ses. 3.
Kvar oble tri estas dek du. 4. Dek dividite per du estas kvin. 5.
Kiom estas sep plus du? 6. Kiom estas dek unu minus kvar? 7.
Kiom estas kvar oble kvin? 8. Kiom estas kvindek dividite per dek?
9. (mostre a sua traduo a um esperantista experiente) 10.
Escreva em esperanto: Kiel vi fartas? Mi fartas bone, dankon! Kion
vi faras i tie? Mi aetumas. Kiom kostas i tiu libro? i kostas dek
du erojn. i estas iom multkosta. Dankon.
Spegulo mia,
kiu estas
la plej bela ino
en la mondo?
i diras,
ke la plej bela ino
en la mondo
estas sendube mi...!
Tiu sendube
estas vi!
Rekta parolo
Malrekta parolo
1 i demandis:
- Kiam vi iros kun mi al la kinejo?
2 Li afable respondis:
- La plezuro estas mia!
3 Ili diris ore:
- Vivu, vivu esperanto!
4 Mi rapide respondis:
- Mi instruos i tion morga...
5 i late demandis:
- u la lakto tro varmiis!
Korekto: 1. i demandis, kiam li/i iros kun i al la kinejo. 2. Li
afable respondis, ke la plezuro estas lia. 3. Ili diris ore, ke vivu,
vivu esperanto! 4. Mi rapide respondis, ke mi instruos tion en la
sekvanta tago. 5. i late demandis, u la lakto tro varmiis.
Helpu min,
kiam la mastro
min aros!
Mi petas!
Mi estas
tro bela
por laborado!
Proverbo
Post morto,
kuracilo jam estas sen utilo.
(Aps a morte, o
medicamento j no til.)