Lingstica 1 Seminarios interactivos

Prof. Francisco Garca Gondar

Titora 1

ORIENTACINS XERAIS PARA ELABORAR REFERENCIAS BIBLIOGRFICAS E CITAS EN TRABALLOS ACADMICOS

Neste documento achganse algunhas orientacins xerais para elaborar e inserir referencias bibliogrficas e citas en traballos acadmicos. Debe terse en conta que existen
varios sistemas normalizados para estas tarefas, anda que aqu s se presentan as
convencins fundamentais segundo un destes sistemas.
1. Referencias bibliogrficas
1.1. Unha referencia bibliogrfica un conxunto de datos precisos que facilita a identificacin dun documento (manual, enciclopedia, dicionario terminolxico, monografa,
artigo publicado nunha revista impresa ou dixital, pxina web, etc.) ou dunha das sas
partes (captulo dunha monografa de autora individual ou mltiple, relatorio ou comunicacin publicado nas actas dunha reunin cientfica, etc.) utilizado como fonte de
informacin na elaboracin dun traballo acadmico.
1.2. En principio, no caso dos traballos publicados como monografas de autora individual, colectiva ou mltiple os datos para elaborar a referencia bibliogrfica deben
tirarse da portada do libro.1 Cando os datos da portada resultan insuficientes, pdese
botar man dos que aparezan noutras partes da obra (cuberta, anteportada, colofn).
Tamn se poden inclur elementos que non aparecen no documento co obxectivo de
completar a informacin; estes elementos debern aparecer sempre entre corchetes [].
Para os artigos publicados en revistas e as publicacins en soporte dixital difundidas a
traves da Internet, vid. os apartados 1.5.3 e 1.5.4, respectivamente.
1.3. Nunca deben traducirse os elementos que van constitur unha referencia bibliogrfica (por exemplo, o ttulo ou o lugar de edicin), senn que hai que escribilos na
mesma lingua en que aparecen no documento.
1.4. Entre as abreviaturas utilizadas habitualmente nas referencias bibliogrficas, atpanse as seguintes:
p./pp.
v./vol.
cap.
s.l.
s.n.
s.d.
et al.
ed.
facs.

=
=
=
=
=
=
=
=
=

pxina(s)
volume(s)
captulo(s)
lugar de publicacin non coecido
nome de entidade editora non coecido
sen data de publicacin coecida
e outros (cando os autores dun traballo son mis de dous)
edicin / editor
edicin facsmile

1.5. Os elementos de informacin utilizados para crear unha referencia bibliogrfica

varan en funcin do tipo de publicacin de que se trate (monografa, parte dunha monografa, artigo publicado nunha revista, publicacin electrnica en Internet). A seguir,
presntase unha descricin xeral e algns exemplos de cada tipo.

A portada , desde o punto de vista da catalogacin bibliotecaria, o que se considera como fonte principal de informacin para identificar o documento.

Lingstica 1 Seminarios interactivos

Prof. Francisco Garca Gondar
Titora 1

1.5.1. MONOGRAFAS
A referencia bibliogrfica das monografas consta, como mnimo, dos seguintes elementos de informacin (ordenados tal como aparecen nos exemplos):
Apelido(s), Nome(s) do(s) autor(es)2. Ano de publicacin3: Ttulo da monografa [en
letra cursiva]: Subttulo [en letra cursiva]. Lugar de edicin: Nome da editorial ou institucin editora.
Se a monografa ten mis dun autor, o segundo e seguintes escribiranse coa orde
Nome(s) Apelido(s). Se os autores son mis de dous, pdese escribir s o nome do
primeiro seguido da expresin et al.
Exemplos:
(1) MARTNEZ DEL CASTILLO, Jess. 2008: La lingstica cognitiva: Anlisis y revisin.
Madrid: Biblioteca Nueva.
(2) MORENO CABRERA, Juan Carlos. 1997: Introduccin a la lingstica: Enfoque tipolgico y universalista. Madrid: Editorial Sntesis.
(3) SERRANO, Sebasti. 1980: Signos, lengua y cultura. Barcelona: Editorial Anagrama.
(4) TRASK, Robert L. 1999: Key Concepts in Language and Linguistics. London / New
York: Routledge.
1.5.2. PARTES DE MONOGRAFAS (captulos, seccins, etc.)
A referencia bibliogrfica de partes de libros consta, como mnimo, dos seguintes elementos (ordenados tal como aparecen nos exemplos):
Apelido(s), Nome(s) do autor da parte4. Ano de publicacin5: Ttulo da parte [escrito
entre comias angulares () ou inglesas ()]. En: Nome(s) e Apelido(s) do(s) autor(es) do libro, Ttulo do libro [en letra cursiva]. Lugar de edicin: Nome da editorial
ou institucin editora, pxinas inicial e final.
Se a parte da monografa ten mis dun autor, o segundo e seguintes escribiranse coa
orde Nome(s) Apelido(s). Se os autores son mis de dous, pdese escribir s o nome
do primeiro seguido da expresin et al.
Exemplos:
(1) ANAYA REVUELTA, Inmaculada. 2006: Las funciones del diccionario. En: Pablo
Cano Lpez et al. (eds.), Actas del VI Congreso de Lingstica General. Santiago
de Compostela, 3-7 de mayo de 2004, v. II.B: Las lenguas y su estructura. Madrid:
Arco/Libros, pp. 2343-2354.
2

Tamn se poden destacar os apelidos do(s) autor(es) escribndoos con letra versal (tal como se presentan nos exemplos).
3
O ano de publicacin tamn se pode poer entre parnteses (2000), en cuxo caso non hai que escribir o
punto que aparece a continuacin do nome do autor.
4
Tamn se poden destacar os apelidos do(s) autor(es) escribndoos con letra versal (tal como se presentan nos exemplos).
5
O ano de publicacin tamn se pode poer entre parnteses (2000), en cuxo caso non hai que escribir o
punto que aparece a continuacin do nome do autor.

Lingstica 1 Seminarios interactivos

Prof. Francisco Garca Gondar
Titora 1

(2) LAVID, Julia. 2005: Las nuevas tecnologas y su impacto en la educacin y las
Humanidades. En: Julia Lavid, Lenguaje y nuevas tecnologas: Nuevas perspectivas, mtodos y herramientas para el lingista del siglo XXI. Madrid: Ctedra, cap.
1, pp. 31-58.
(3) LPEZ GARCA, ngel. 2008: De cmo los lingistas hemos dejado de ser humanistas sin llegar a ser cientficos. En: Ana Vian Herrero & Consolacin Baranda Leturio (eds.), Letras humanas y conflictos del saber: La filologa como instrumento a
travs de las edades, Madrid: Universidad Complutense de Madrid, Instituto Universitario Menndez Pidal, pp. 363-379.
1.5.3. ARTIGOS PUBLICADOS EN REVISTAS
A referencia bibliogrfica dun artigo publicado nunha revista consta dos seguintes
elementos (ordenados tal como aparecen nos exemplos):
Apelido(s), Nome(s) do(s) autor(es)6. Ano de publicacin7: Ttulo do artigo [escrito entre comias angulares () ou inglesas ()]. Nome da revista [en letra cursiva], volume, pxinas inicial e final.
Se o artigo ten mis dun autor, o segundo e seguintes escribiranse coa orde Nome(s)
Apelido(s). Se os autores son mis de dous, pdese escribir s o nome do primeiro
seguido da expresin et al.
Exemplos:
(1) FERNNDEZ PREZ, Milagros. 1984: El carcter de la ciencia lingstica. Verba, 11,
pp. 129-156.
(2) LONGA, Vctor M. 2007: "Sobre la relacin entre el lenguaje y la comunicacin animal". Moenia, 13, pp. 5-37.
(3) SNCHEZ REI, Xos Manuel. 2005: Trazos xerais da tradicin gramatical galega.
Revista Galega de Filoloxa, 6, pp. 93-121.
1.5.4. PUBLICACINS EN INTERNET
A referencia bibliogrfica dos traballos publicados na Internet debe constar dos mesmos elementos cos que se elabora a referencia dos distintos tipos de documentos impresos, completada co enderezo onde se atopa o texto do documento (includo entre
aspas <>) e a data da ltima consulta do mesmo (esta ltima entre corchetes). Normalmente engdese a continuacin do ttulo do traballo ou do nome da revista (de
tratarse dun artigo que apareceu nunha publicacin peridica) a indicacin [en lia].
Exemplos:
(1) BASTARDAS I BOADA, Albert. 2003: Lingstica general: elementos para un paradigma integrador desde la perspectiva de complejidad. Lingstica en la Red [en
lia], 1, <http://www.linred.es/articulos_pdf/LR_articulo_111120032. pdf>, [Consulta: 20/09/2009].
6

Tamn se poden destacar os apelidos do(s) autor(es) escribndoos con letra versal (tal como se presentan nos exemplos).
7
O ano de publicacin tamn se pode poer entre parnteses (2000), en cuxo caso non hai que escribir o
punto que aparece a continuacin do nome do autor.

Lingstica 1 Seminarios interactivos

Prof. Francisco Garca Gondar
Titora 1

(2) JANSON, Tore. 1978: Saussure and Chomsky on the Goals and Methods of Linguistics. Studia Linguistica [en lia], 32/1-2, pp. 111-118, <http://www3.inter science.wiley.com/cgi-bin/fulltext/119616395/PDFSTART>, [Consulta: 07/05/2009]
(3) MARTNEZ ALCALDE, Mara Jos & QUILIS MERN, Mercedes. 2006: La codificacin
gramatical de la lengua espaola (1626-1821): el proyecto CODIGRAM [en lia].
En: Milka Villayandre Llamazares (ed.), Actas del XXXV Simposio Internacional de
la Sociedad Espaola de Lingstica, Len: Universidad de Len, Departamento de
Filologa Hispnica y Clsica, 2006, pp. 1220-1235, <http://www3.unileon.es/dpdfh/
SEL/actas/Martinez_Quilis.pdf>, [Consulta: 14/03/2007]
(4) SAPIR, Edward. 1921: Language: An Introduction to the Study of Speech [en lia].
New
York:
Harcourt,
Brace
&
World,
<http://atlas.enslsh.fr/toc.php?issueId=ctlf_00000000
1_1921_mon_53154_1>,
[Consulta:
20/09/2009]
1.5.5. LISTAXE DE REFERENCIAS BIBLIOGRFICAS
Os documentos citados ao longo dun traballo deben aparecer recollidos nunha listaxe
situada ao final, na que se presentarn ordenados alfabeticamente polos apelidos e
nome dos autores. Se aparecen citados varios documentos dun mesmo autor, deben
presentarse ordenados cronolxicamente desde o mis antigo ao mis recente.
2. Citas
Na elaboracin dun traballo poden utilizarse ideas ou opinins doutras persoas citndoas literalmente ou reformulndoas (= parafrasendoas). Cando se faga isto, cmpre
documentalas. Poden darse tres casos:
a) Se a idea ou opinin utilizada se cita literalmente, coas palabras coas que a
expresou o seu autor, debe aparecer escrita entre comias angulares ( ) ou entre
comias inglesas ( ), se non ocupa mis de tres lias, e acompaada dunha referencia que identifique a fonte. Vid. exemplo (1)
b) Se a cita ten mis de tres lias, debe aparecer separada do texto principal,
comezando en lia aparte cunha sangra mnima de 0.5 a 1 cm. desde a marxe esquerda e cun interliado mis reducido ou un tipo de letra mis pequeno. Vid. exemplo
2.
c) Se a idea ou opinin non se cita literalmente, unicamente hai que identificar a
fonte da que foi tirada. Vid. exemplos 3 e 4.
O sistema mis cmodo para identificar unha fonte o constitudo polo(s) apelido(s)
do(s) autor(es), o ano de publicacin do traballo e a(s) pxina(s) da(s) que se tomou o
texto citado. Este mesmo tipo de referencia poder servir para identificar a fonte dunha
idea ou opinin que non se cita literalmente. Estas referencias poden inserirse no texto
do traballo entre parnteses ou ben en notas a p de pxina.
Exemplos:
(1) Un dos postulados bsicos da obra que todas las lenguas del mundo pertenecen
a la misma especie de sistema comunicativo (Moreno Cabrera 2000:19)
(2) Canto evolucin das linguas, o autor sostn que
hoy en da no se no se conocen lenguas primitivas que se puedan asociar a comunidades
denominadas primitivas o salvajes, ni hay razn alguna de peso para esperar encontrarlas

Lingstica 1 Seminarios interactivos

Prof. Francisco Garca Gondar
Titora 1

en el futuro. Las lenguas que hablan las tribus ms recnditas del Amazonas o de la cuenca del Sepik son de la misma especie en tanto que sistemas comunicativos que las lenguas
habladas por millones de personas como el ingls o el espaol (Moreno Cabrera 2000:30)

(3) Pero a unicidade da linguaxe, que conduce a negar as diferenzas entre as linguas
canto ao grao de desenvolvemento, est en estreita correlacin coa unicidade da especie humana (Moreno Cabrera 2000:35)
(4) Pero Moreno Cabrera (2000:35) sostn que a unicidade da linguaxe, que conduce
a negar as diferenzas entre as linguas canto ao grao de desenvolvemento, est en
estreita correlacin coa unicidade da especie humana
A fonte utilizada nos catro exemplos anteriores a seguinte monografa (que habera
que inclur na listaxe final de referencias bibliogrficas do traballo):
MORENO CABRERA, Juan Carlos. 2000: La dignidad e igualdad de las lenguas: Crtica
de la discriminacin lingstica. Madrid: Alianza Editorial.