ETUDE CRITIQUE SENROUE ET SAINT PAUL, CHARLES AUBERTIN, of ves cLAHER supénieunes, En ELRVE DE L°ECOLE HOH PARIS, LIBRAIRIE CLASSIQUE D'EUGENE BELIN,CHAPITRE Ill. Texte et traduction de la correspondance de Sénéque et de saint Paul. EPISTOLE PAULI AD SENECAM ET SENECE AD PAULUM. EPISTOLA I. ANNZUS SENECA PAULO SALUTEM. Credo tibi, Paule, nuntiatum quod heri cum Lucilio nostro deapocryphés * et allis rebus tractatum habuerimus, Erant enim quidam disciplinarum tuarum comites mecum; nam in hortos Sallustianos secesseramus. Quo in loco, occasione nostra, alid tendentes, hi, de quibus dixi, visis nobis adjuncti sunt. Certequod ‘tui presentiam optavimus, et hoc scias volo. Libello tuo lecto, id est cum legissemus de plurimis aliquas epistolas quas ad aliquam civitatem, seu caput provinciz direxisti, mira exhortatione vitam moralem continentes, usque refecti sumus. Quos sensus, non puto ex te dictos, sed per te; certe aliquando ex te, et per te. Tanta enim majestas earum est rerum, tantaque generositate clarent, ut vix suffecturas putem etates hominum, quibus institul perfl- cique possint. Bene te valere, frater, cupio. Vale. EPISTOLA IL. PAULUS ANNO SENECH SALUTEM. ‘Litteras tuas hilaris accepi; ad quas rescribere statim potui, si presentiam juvenis, quem ad te missurus eram, habuissem. ‘ M, Fleury : apographis, qui signifie cople d’un livre ou d'un tableau (éméypagev). Nous préférons apocryphis, qui est la lecon de tous les ‘Mas., et qui signifie livres secrets, doctrine dsotérique (libris, s.~ent.). Ce mot est dans saintPaulavec ce sens : Gnaxipes aogiag dmexpiqat (Coloss. 11, 3). —« Avant le rv" siécle, dit M. Glaire, le mot apocryphes se prenait généralement dans le sens de secrets, et s'appliquait aux livres qu'on It pas coutume de lire publiquement. » (Tr. 1, eb. wu, q. vit, sch. 11.)0 CORRESPONDANCE DE SENEQUE Seis enim quando, et per quem, et quo tempore, et cui quid dari committique debeat. Rogo ergo ne putes te neglectum, dum persons qualitatem respicio; sed quod litteras meas bene et a vobis accoptas alicubi scribis, felicem me arbitror tanti viri judi- cio. Nec enim hoe diceres, censor, sophista, magister tanti prin- cipis omnium, nisi quia vere dicis. Opto te diu bene valere. EPISTOLA Ol. ANNAUS SENECA PAULO SALUTEM. Quedam volumina ordinavi et, divisionibus suis, statum eis dedi: ea quoque legere Cxssari sum destinatus, et, si modo sors prospere annuerit, ut novas aures afferat, eris forsitan et tupree- sens. Sin, alias reddam tibi diem, ut hoc opus invicem inspi- ciamug. Et possem non prius edere ei hanc scripturam, nisi prius tecum conferrem (si modo hoc impune fieri potuisset), ut scires te non preteriri. Vale. EPISTOLA IV. PAULUS ANNHZO SENECA SALUTEM. Quotiescumque litteras tuas accipio, preesentiam tui cogito, nec aliud existimo quam omni tempore te nobiscum esse. Cum pri- mum itaque venire ccperis, invicem nos et de proximo videbl- mus, Bene te valere opto. EPISTOLA V. ANNAUS SENECA PAULO SALUTEM. Nimio tuo secessu angimur, Quid est? Vel que reste remotum faciunt? Si indignatio domini, quod a ritu et secta veteri reces- seris, et aliorsum conversus sis, erit postuland! locus ut ratione factum, non levitate, hoe existimet, Vale. EPISTOLA VI. PAULUS ANNO SENECA ET LUCILIQ' SALUTEM. De his que mihi scripsistis, non licet arundine et atramento eloqui: quorum altera res notat et designat aliquid, altera " Tous les Mas. ne portent pas Lucilio.