TEMA 12:

ANTIGO RXIME: O Antigo Rxime un sistema poltico, social e econmico no que:

1. Unha minora privilexiada nobleza e clero- ten todos os cargos pblicos e non paga impostos
2. A inmensa maiora de la poblacin o terceiro estado- paga os impostos e non ten ningn tipo de
privilexio.
3. Na poltica estn as monarquas absolutas onde o rei ten un poder absoluto.
4. No econmico a burguesa o verdadeiro motor da economa, ten o poder econmico, pero non o
poder poltico, e ese s o pode conseguir pola forza (revolucin).

A PRIMEIRA REVOLUCIN BURGUESA: INDEPENDENCIA DOS ESTADOS

UNIDOS 1776-1887

1776: Gran
Bretaa pretende
subir os impostos
sobre os produtos
das colonias (t).
As colonias fartas
dos abusos
declaran a
independencia

1783: Fin da
guerra. Gran
Bretaa firma o
Tratado de Pars
polo que lles
recoece a sa
independencia

1787: Redctase a
primeira
Constitucin
escrita da historia.
Nela defndense
os valores de:
soberana
nacional,
separacin de
poderes,
democracia,
dereiros humanos

George
Washington
convrtese no
primeiro
presidente dos
Estados Unidos de
Amrica.

A REVOLUCIN FRANCESA:

Unha sociedade do Antigo Rxime. Francia

mantase como unha sociedade estamental,
onde os grupos privilexiados seguan a ter todos
os cargos e a importancia social. Gobernaba Luis
XVI casado con Mara Antonieta

Dende o punto de vista econmico era un pas

rural. A terra continuaba a ser a principal
riqueza pero estaba en mans dos grupos
privilexiados minoritarios (nobreza e alto clero).

SITUACIN NO
S. XVIII
Dende o punto de vista poltico, o sistema de
monarqua absoluta, na que o rei conservaba
practicamente todo o poder e gobernaba o
Estado como se fose da sa propiedade.

A burguesa, que tia o poder econmico, esixa

poder poltico e ademis a crise econmica faca
que os membros dos grupo non privilexiado se
cansaran de pagar mentres os privilexiados
vivan ben

Causas da Revolucin:

Pensadores
Ilustrados

Montesquieu: Falou dos tres poderes polticos e da sa separacin: executivo

(goberno); lexislativo (o parlamento) e xudicial. (Monarqua parlamentaria)
Voltaire: Tolerancia e respeto
Rousseau: defensor da soberana nacional popular. (poder en mans do pobo)
A publicacin da Enciclopedia en Francia

A fins do sculo XVIII Francia vai vivir unha fonda crise econmica. Malia ser un sculo
caracterizado polo crecemento econmico, unha sucesin de malas colleitas, propias do sistema
agrcola do Antigo Rxime, provocou a escaseza de produtos, a suba dos seus prezos, a fame e o
Crise econmica descontento popular

e malas colleitas

Quebra do
sistema
econmico
provocado por:

Os elevados gastos da Corte provocaban as dbedas crecentes do Estado

Os constantes enfrontamentos con Gran Bretaa, supuxeron que a crise financeira fose tan
fonda que non poda ser solucionada coa peticin de novos emprstitos.
A nica solucin era elevar os impostos e os nicos que podan pagalos, os privilexiados,
opuxronse.

Inicio da Revolucin Francesa

Comezo da Revolucin: O rei Lus XVI reuniu os privilexiados para

esixirlles o pagamento de impostos. A negativa da nobreza e a
sa esixencia de convocatoria dos Estados Xerais desencadearon
o proceso revolucionario

Os Estados Xerais eran o organismo onde se reunan os

representantes dos tres estamentos da sociedade (nobreza, clero e
Terceiro Estado) e que tia que ser consultado para os cambios
fiscais.

Tradicionalmente as votacins facanse por estamentos, polo que

os grupos privilexiados ( nobreza e clero) sempre sacaban adante
as sas propostas. Mais nesta ocasin os representantes do
Terceiro Estado esixiron que o voto fose por persoa e non por
estamentos. Unha esixencia que responda idea da soberana
nacional, e que non foi admitida pola nobreza nin polo clero.

Os deputados do Terceiro Estado constituronse en Asemblea

Nacional (representantes da nacin), en 1789, e xuraron non
disolver esta asemblea ata darlle a Francia unha Constitucin.
Estableceron a Asemblea Constitunte..

O rei quixo disolver esta Asemblea, pero o pobo de Pars, o 14 de

xullo de 1789, amotinouse e asaltou a prisin real de La Bastille,
smbolo do poder absoluto do Antigo Rxime

Fases da Revolucin Francesa:

Monarqua Constitucional:

Repblica democrtica. Convencin xirondina.

Repblica democrtica: Convencin xacobina. (O Terror)

Repblica burguesa.

Fases da Revolucin:
Monarqua constitucional: a Asemblea Lexislativa
(1789-1792). O rei e a nobreza aceptaron a nova
situacin. Francia convrtese nunha monarqua
constitucional e parlamentaria. En 1791 aprobaron
unha Constitucin onde ficaron reflectidos os
principios do liberalismo: separacin de poderes,
dereitos e liberdades dos cidadns, o sistema de
goberno de monarqua constitucional e o dereito de
voto con sufraxio indirecto e censatario

Os nicos contentos con esta nova situacin era a burgesa.

Os privilexiados queran recuperar os seur privilexios. A
Igrexa as terras que lle foran expropiadas e as clases mis
baixas, representadas poles xirondinos, xacobinos e
cordeliers, queran un sufraxio universal masculino. O rei
intenta fuxir e unirse coas tropas austracas para recuperar o
seu poder absoluto pero foi apresado. En 1792 os grupos
populares atacan o palacio real e declaran a Repblica

Repblica democrtica: a Convencin xirondina (17921793). Os xirondinos (moderados), convocaron as eleccins

Convencin Nacional desta vez por sufraxio universal
masculino. Neste perodo foi xulgouse e executouse
familia real, mentres a Revolucin tivo que loitar contra
coalicin de pases estranxeiros absolutistas que buscaban
derrocala e aos levantamentos contrarrevolucionarios no
interior do pas

Repblica democrtica: a Convencin xacobina (1793-1794).

os xacobinos (radicais republicanos) tomaron o poder,
apreixaron os dirixentes xirondinos e proclamaron unha nova
Constitucin. Deste xeito respondan s demandas dos grupos
sociais mis humildes, os sansculottes,. Temendo que a
revolucin corra perigo nomase un Comit de Salvacin
Pblica nas mans do seu lder, Robespierre. Organizaron un
exrcito, con recrutamento obrigatorio. Esta etapa tamn
coecida coma O Terror, pola represin e a execucin de todos
os que eran considerados inimigos da Revolucin. Finalmente, o
propio Robespierre sera axustizado na guillotina.

Repblica burguesa (1795-1799). O poder pasou s mans da

burguesa moderada, para o que anulou todas as medidas
tomadas durante a Repblica democrtica. En 1795
aprobaron unha nova constitucin, onde o poder executivo
ficaba nas mans do Directorio, composto por 5 membros, co
que tentaban evitar a concentracin do poder nas mans
dunha soa persoa. Continuaba a guerra no exterior e
revoltas no pas. O exrcito tia moita importancia.
Napolon Bonaparte da un golpe de Estado e instaura o
consulado

Imperio napolenico (1799-1814).

Tras o golpe de Estado, Napolen Bonaparte iniciou unha poltica de estabilizacin de Francia.
1. Remata cos disturbios e cos conflitos do pas.
2. Concentrou todo o poder nas sas mans, convertndose primeiro en cnsul vitalicio (1802) e
proclamndose posteriormente emperador (1804).
3. Frrea censura de prensa
4. Promulgacin dun Cdigo Civil, que recolla os dereitos dos franceses.
5. Extensin da educacin primaria
6. Estabilizacin da Facenda pblica.
No exterior, Napolen quixo estender os ideais da Revolucin, creando un gran imperio europeo c
centro en Francia.
1. Entrou en guerra cunha coalicin de pases europeos (Gran Bretaa e Austria),
2. Procedeu invasin de Espaa e de Rusia.
3. A resistencia antifrancesa nestes territorios e as derrotas militares obrigrono a abdicar en 1814.
4. Foi derrotado definitivamente na batalla de Waterloo no 1815, momento en que foi
desterrado illa de Santa Elena.

Espaa no sculo XIX: a construcin dun rxime liberal

A invasin francesa e a posterior loita contra o invasor desencadearon en Espaa a crise do Antigo
Rxime. A guerra provocou o afundimento de todas as institucins da monarqua absoluta e deu entrada
s ideas liberais.
1. Napolen pactara con Godoy, primeiro ministro do rei Carlos IV (1788-1808) a invasin de
Portugal e a reparticin do seu territorio no tratado de Fontainebleau (1807).
2. Cando as tropas franceses entraron en Espaa, Napolen esixiu fixar a fronteira con Francia no
Ebro e a apertura do comercio americano aos buques galos.
3. Fernando VII, conspiraba no motn de Aranjuez para lle usurpar o trono a seu pai, Carlos IV.
4. O rei pediulle axuda a Napolen, quen convocou os dous na Baiona francesa
5. Napolen convenceu a ambos os dous, a cambio de amplos dominios en Francia e da
conservacin dos seus ttulos, de que lle traspasasen o poder.
6. Tras as abdicacins de Baiona, Napolon nomeou a seu irmn, Xos Bonaparte, novo rei de
Espaa.
7. A ocupacin francesa provocou a rebelin popular. Iniciouse coa levantamento do pobo de
Madrid o 2 de maio de 1808, que foi reprimido brutalmente polos franceses (Goya: Carga dos
mamelucos e Fusilamentos do 3 de maio) e deu comezo Guerra de Independencia.
8. Para organizar minimamente a resistencia, creronse xuntas, integradas nunha Xunta Suprema
Central, mentres se actuaba militarmente a travs de guerrillas
9. Durante a guerra reunronse en Cdiz as Cortes. Na sa maiora estaban formadas por
representantes que defendan as ideas do liberalismo.
10. Como representantes de Espaa, redactaron unha constitucin, a Constitucin de 1812, (A
Pepa) guiada polos principios do liberalismo poltico: soberana nacional, divisin de poderes,
sufraxio universal masculino e unha declaracin de dereitos.
11. Desenvolveron toda unha serie de leis co obxectivo de abolir o Antigo Rxime.
12. A Guerra de Independencia rematou en 1813.
13. O escaso peso poltico dos liberais espaois e a organizacin dos absolutistas permitiu a
imposicin do rxime absolutista cando volveu Fernando VII, o Desexado, ao trono espaol.

ETAPAS DO REINADO DE FERNANDO VII