Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
APOSTILA PRTICA
DE
FARMACOTCNICA II
Prof. Herbert Cristian de Souza
SUMRIO
PRTICA 2.
PRTICA 3.
PRTICA 4.
PRTICA 5.
XAROPE SUGGAR-FREE....................................................................................................... 11
PRTICA 7.
PRTICA 8.
PRTICA 9.
SUPOSITRIOS .............................................................................................................................26
PRTICA 18. SUPOSITRIO DE GLICERINA .............................................................................................. 27
PRTICA 19. SUPOSITRIO DE PEG......................................................................................................... 28
AVISOS IMPORTANTES
A chamada ser feita com 15 minutos de aula.
Os alunos s podero fazer aula prtica se estiverem devidamente vestidos;
As fichas tcnicas devero ser confeccionadas antes da execuo das frmulas;
SOLUES
REGRAS PARA O PREPARO DE SOLUES
1. Partculas pequenas de uma mesma substncia dissolvem mais rapidamente do que as partculas
maiores, portanto melhor triturar a substncia para que seu tamanho diminua;
2. Para uma solubilizao mais rpida melhor levigar a substncia com um lquido viscoso, como o
propilenoglicol ou glicerina;
3. Quanto mais solvel for a substncia, mais rpida ser sua dissoluo;
4. Quando se prepara um elixir ou uma soluo hidro-alcolica aconselhvel dissolver os
constituintes solveis no lcool antes de mistura-lo ao restante do veculo e os constituintes
hidrossolveis devem ser previamente solubilizados na gua.
5. Agitadores magnticos, misturadores eltricos economizam tempo e ajudam a preparar
produtos uniformes;
6. A filtrao de um lquido pode ajudar na obteno de produtos claros, lmpidos
7. Um medidor de pH barato, ajuda na conferncia do pH e a preveno de incompatibilidades
relacionadas a esse pH
8. Dissolver sais em uma quantidade mnima de gua antes de adicion-lo a um veculo viscoso
9. Agitar constantemente quando misturar dois lquidos minimiza incompatibilidades devido aos
efeitos da concentrao
10. Quando incorporar um material insolvel, levigar o p com uma pequena poro do veculo ou
um lquido miscvel com o veculo
11. Agitar gentilmente e no chacoalhar o produto para evitar a formao de espuma
12. Adicione lquidos de alta viscosidade a lquidos de baixa viscosidade com agitao constante
13. Sempre esteja atento ao pH e concentrao alcolica dos produtos preparados
14. Quando filtrar, esteja atento sobre o que est sendo retido no filtro.
15. Quando trabalhar com hidrocolides, deixar que hidratem lentamente antes de qualquer
incorporao.
16. Quando selecionar um veculo, estudar a concentrao do frmaco, solubilidade, pKa, sabor e
estabilidade.
17. Consideraes ou estudos sobre o veculo devem incluir pH, aroma e sabor, edulcorante, cor,
conservantes, viscosidade, compatibilidade e, se indicado, agentes suspensores e emulsificantes.
18. Quando preparar elixires, dissolver os constituintes solveis em lcool no lcool e os
constituintes solveis na gua, em gua. Adicione a soluo aquosa soluo alcolica, com
agitao, para manter alta a concentrao do lcool, o mais possvel.
19. Talco pode ser usado para remover leos essenciais em excesso. Isso obtido pela adio de 1-2
g de talco por 100 ml de soluo e filtra-se. Durante a filtrao, as primeiras pores do filtrado
so devolvidas ao filtro at obteno de um filtrado lmpido (repassar o filtrado).
20. Sistemas co-solventes, misturas de gua, lcool, glicerina e propilenoglicol podem ajudar na
clarificao de solues que so pouco lmpidas, devido a insolubilidade em gua.
21. A velocidade de dissoluo pode ser aumentada colocando-se o bquer em um banho
ultrassnico
cido brico
gua destilada
q.s.p
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
3,0G
100ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
Cnfora
lcool etlico
q.s.p.
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
10g
100ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
26. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
Sacarose
Nipagin
Nipazol
gua destilada
q.s.p
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
85%
0,15%
0,05%
100ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
10
CMC (Carboximetilcelulose)
Sacarina
Sorbitol
Metilparabeno (Nipagin)
gua destilada
q.s.p
Essncia
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
2,0%
0,1%
5,0%
0,1%
100ml
qs
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
11
OBSERVAO
Como as suspenses possuem ps insolveis, esta forma farmacutica no pode ser filtrada
12
xido de magnsio
Xarope de laranja ou xarope simples
CMC
Nipagim
Nipazol
gua destilada q.s.p
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
3,0g
25,0g
0,5g
0,2g
0,3g
100g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
13
Carbamazepina
Glicerina
Propilenoglicol
Sorbitol
Sacarina sdica
Metilparabeno
Soluo de metilcelulose 1%
Essncia
Xarope simples
q.s.p
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
2,0g
5,0ml
5,0ml
10,0ml
0,05g
0,1g
50,0ml
q.s
100ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
14
Hidrxido de alumnio
Sorbitol
Glicerina
Nipagim
Nipazol
Xarope simples q.s.p
Essncia
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
4,0g
10,0g
2,5g
0,15g
0,10g
100,0ml
q.s
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
15
lcool cetoesterarlico
lcool cetlico
Glicerina
leo mineral
Ou Oleato de Decila (Cetiol V)
EDTA
Metilparabeno (Nipagim)
Propilparabeno (Nipazol)
gua destilada
q.s.p
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
24g
2,5g
5g
12g
0,15g
0,2g
0,1g
100g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
16
PRTICA 10.
COMPONENTES DA FORMULAO
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
19,0%
3%
4%
5%
0,15%
0,10%
0,05%
100g
0,1%
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
17
PRTICA 11.
COMPONENTES DA FORMULAO
Carbopol 940
(uniphen) Fenoxietanol + parabenos
Glicerina
Trietanolamina (ou sol. NaOH 50%)
gua destilada qsp
GEL DE CARBOPOL
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
0,8g
0,4g
5,0g
Qs pH
6,5
100,0g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
18
PRTICA 12.
COMPONENTES DA FORMULAO
CMC Carboximetilcelulose
Glicerina
Soluo conservante
gua destilada
q.s.p
PESO
TERICO
GEL DE CMC
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
1,0g
10,0g
2,0g
100g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
19
POMADAS / PASTAS
TCNICAS GERAIS DE MANIPULAO
1. SIMPLES INCORPORAO: as pomadas preparadas por este processo no utilizam agente
levigante, sendo os princpios ativos slidos ou lquidos incorporados diretamente base.
Pequenas pores da base podem ser usadas para facilitar a reduo das partculas ou a sua
incoporrao.
2. SOLUO E INCORPORAO: os frmacos so dissolvidos em algum solvente apropriado e a
soluo obtida posteriormente adicionada base.
3. LEVIGAO E INCORPORAO: emprega-se este processo para frmacos incoluveis. Faz-se a
levigao com o agente levigante apropriado ao p ou mistura de ps finamente divididos,
e depois procede-se sua incorporao na base da pomada.
4. FUSO E INCORPORAO: neste, o excipiente fundido antes da incorporao do frmaco.
Uma poro da massa fundida pode ser usada como levigante. Efetua-se a fuso quando a
preparao de uma pomada necessrio incorporar ceras, espermacete, etc. Inicia-se a fuso
mediante a adio da substncia de maior ponto de fuso, acrescentando em seguida as
demais de PF menor. Em seguida, incorporam-se os leos e resfreia-se com agitao
contnua.
20
PRTICA 13.
COMPONENTES DA FORMULAO
Lanolina
BHT
Vaselina
q.s.p
POMADA SIMPLES
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
30,0%
0,02%
100%
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
21
PRTICA 14.
COMPONENTES DA FORMULAO
Salicilato de metila
Mentol
Vaselina lquida
Cnfora
Vaselina slida
q.s.p
POMADA ANALGSICA
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
2,0ml
0,5g
2,5g
0,5g
30,0g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
22
PRTICA 15.
COMPONENTES DA FORMULAO
xido de zinco
Amido
Vaselina lquida
Vaselina slida
PASTA LASSAR
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
12,5
12,5
q.s
levigar
q.s. 50,0
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
23
PRTICA 16.
COMPONENTES DA FORMULAO
xido de clcio
gua destilada
GUA DE CAL
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
1g
100ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
24
PRTICA 17.
COMPONENTES DA FORMULAO
Talco
xido de zinco
Glicerina
gua de cal
Metiparabeno
PASTA DGUA
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
25,0g
25,0g
25,0g
25,0g
0,15g
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
25
SUPOSITRIOS
TCNICA GERAL DE MANIPULAO
1. Em gral de porcelana, fundir o excipiente em b.m. Caso no tenha o b.m, evite a chama
direta.
2. Em gral de porcelana, incorporar os frmacos a uma pequena quantidade de excipiente
fundido.
3. Adicionar o restante do excipiente fundido e misturar at a consistncia desejada (viscosa).
4. Verter nos moldes previamente lubrificados e deixar solidificar naturalmente, ou levar ao
refrigerador.
26
PRTICA 18.
COMPONENTES DA FORMULAO
Glicerina
Carbonato de clcio
cido esterico
gua destilada
SUPOSITRIO DE GLICERINA
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
30,0g
0,5g
2,0g
5,0ml
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
27
PRTICA 19.
COMPONENTES DA FORMULAO
SUPOSITRIO DE PEG
PESO
TERICO
PESO
PRTICO
FUNO
FARMACUTICA
20%
80%
MATERIAL UTILIZADO:
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
TCNICA DE PREPARO
1. _______________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________
4. _______________________________________________________________________________
5. _______________________________________________________________________________
6. _______________________________________________________________________________
7. _______________________________________________________________________________
8. _______________________________________________________________________________
9. _______________________________________________________________________________
10. _______________________________________________________________________________
11. _______________________________________________________________________________
12. _______________________________________________________________________________
13. _______________________________________________________________________________
14. _______________________________________________________________________________
15. _______________________________________________________________________________
16. _______________________________________________________________________________
17. _______________________________________________________________________________
18. _______________________________________________________________________________
19. ______________________________________________________________________________
20. _______________________________________________________________________________
21. _______________________________________________________________________________
22. _______________________________________________________________________________
23. _______________________________________________________________________________
24. _______________________________________________________________________________
25. _______________________________________________________________________________
DATA DE FABRICAO ______/______/_______
DATA DE VALIDADE _____/______/______
ASS. ALUNO ___________________________ VISTO DO PROFESSOR_____________________________
USO FARMACUTICO____________________________________________________________________
28
N DCB
00182
Peso molecular:
284,47
Fator de Correo:
Consultar o certificado de anlise da
matria-prima para verificar a
necessidade de aplicar o fator de
correo.
Cd. DCB
00124.01-0
N CAS
57-11-4
Formas farmacuticas usuais:
Pomadas, emulses tpicas,
emulses, cpsulas,
comprimidos e supositrios.
Usos:
Adjuvante farmacotcnico: lubrificante de comprimidos e cpsulas,
emulsificante
Grau de pureza / aplicao:
Grau farmacutico
Especificao Geral
Teor ou Potncia: Mistura de cidos esterico e palmtico. O contedo de cada um dos dois cidos graxos de
no mnimo 40% e a soma dos dois componentes no deve ser inferior a 90,0%. Pode conter antioxidante
Testes Bsicos de Identificao
Caractersticas organolpticas: Massa slida de cor branca ou fracamente amarelada, de aspecto lustroso e
cristalino, ou p branco ou branco amarelado. Odor e sabor so fracos, semelhantes aos de sebo ranoso
Solubilidade: 1 g solvel em 20 m de etanol, em 2 mL de clorofrmio, em 3 mL de ter etlico, em 25 mL de
acetona e em 6 mL e tetracloreto de carbono. muito solvel em sulfeto de carbono, solvel em acetato de
amila, benzeno e tolueno. Insolvel em gua
Ponto de fuso: Entre 54C e 70C
Volatilizao: Entre 90C e 100C
Densidade: No aplicvel
Identificao
ndice de acidez: Entre 200 e 212
ndice de steres: Entre 0 e 10
ndice de iodo: No mximo 4
ndice de saponificao: Entre 200 e 220
Ensaios de Pureza
pH: No aplicvel
Cinzas sulfatadas: No mximo 0,1%
Limite de metais pesados: 0,002%
Embalagem e Armazenamento
Armazenar em recipientes bem fechados
Amostragem
Verificar procedimento geral e/ou especifico de amostragem.
Precaues
Observar descrito na FISPQ.
Referncias
a
1. Farmacopia Brasileira, 1996. p.1, 4 .ed
Elaborado por:
Aprovado por:
FARMCIA UNIPAC
Data:
Reviso n:
N de pgina:
de
29
REFERNCIAS BIBLIOGRFICAS
a) Bibliografia Bsica:
1. ALLEN JR, Loyd V.; POPOVICH, Nicholas G; ANSEL, Howard C. Formas farmacuticas e sistemas de
liberao de frmacos. Traduo Ana Lcia Gomes dos Santos et al. 8. ed. Porto Alegre: Artmed, 2007.
viii, 775 p. il. Traduo de: Ansel's pharmaceutical dosage form & drug delivery systems. ISBN 978-85363-0760-2.
2. FERREIRA, Anderson de Oliveira. Guia prtico da Farmcia magistral. 4.ed. rev. ampl. So Paulo:
Pharmabooks, 2010. v.1. xxii, 736 p. il. ISBN 978-85-8973-145-4.
3. FERREIRA, Anderson de Oliveira; BRANDO, Marcos. Guia prtico da Farmcia magistral. 4.ed. rev.
ampl. So Paulo: Pharmabooks, 2011. v.2. xxiii, 673 p. il. ISBN 978-85-8973-145-4.(
4. AULTON, Michael E. Delineamento de formas farmacuticas. Traduo George Gonzlez Ortega et al.
2. ed. Porto Alegre: Artmed, 2005. 677 p. Traduo de: Pharmaceutics the science of dosage form
design. ISBN 978-85-363-0152-5.
e) Bibliografia Complementar
1. VILLANOVA, Janaina Ceclia Oliveira; S, Vania Regina de. Excipientes: guia prtico para padronizao:
formas farmacuticas orais slidas e lquidas. 2. ed. So Paulo: Pharmabooks, 2009. xv, 417 p. ISBN
85-89731-31-6.
2. LARINI, Lourival. Frmacos & medicamentos. Porto Alegre: Artmed, 2008. 404 p. il. ISBN 978-85-3631204-0. (
3. ANSEL, Howard C; PRINCE, Shelly J. Manual de clculos Farmacuticos. Traduo Elenara Lemos
Senna. Porto Alegre: Artmed, 2005. vi, 300 p. Traduo de: Pharmaceutical calculations: the
pharmacist's handbook. ISBN 978-85-363-0525-7. (
30