Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
DIRECCIN
DISEO
MAQUETACIN
DERECHOS RESERVADOS
11
Manual
Financiado por:
www.redceei.com
www.emprenemjunts.es
I n d i c e
I n d i c e
1 CONCEPTOS JURDICOS BSICOS EN MATERIA DE CREACIN Y
FUNCIONAMIENTO DE LAS EMPRESAS
1.1 INTRODUCCIN: LA EMPRESA Y EL EMPRESARIO
1.2 CLASES DE EMPRESARIO
1.3 RESPONSABILIDAD DEL EMPRESARIO
1.4 PARTICULARIDADES DE LOS BIENES DEL EMPRESARIO PERSONA
FSICA
2 FORMAS JURDICAS DE EMPRESA: SOCIEDADES MS USUALES EN LA
ACTIVIDAD EMPRESARIAL
2.1 COMUNIDAD DE BIENES Y SOCIEDAD CIVIL
2.2 SOCIEDADES MERCANTILES PERSONALISTAS: SOCIEDAD
COLECTIVA Y SOCIEDAD COMANDITARIA
2.3 SOCIEDADES MERCANTILES CAPITALISTAS: SOCIEDAD ANNIMA Y
SOCIEDAD LIMITADA
2.4 SOCIEDAD LIMITADA NUEVA EMPRESA
2.5 LAS EMPRESAS DE ECONOMA SOCIAL: COOPERATIVA Y SOCIEDAD
LABORAL
3 LA FISCALIDAD Y LA EMPRESA
3.1 INTRODUCCIN: FISCALIDAD Y EMPRESA
3.2 LA EMPRESA Y LOS IMPUESTOS DIRECTOS
3.2.1 PROBLEMTICA GENERAL
3.2.2 EL IMPUESTO SOBRE LA RENTA DE LAS PERSONAS FSICAS
3.2.3 EL IMPUESTO DE SOCIEDADES
3.2.4 EL IMPUESTO SOBRE ACTIVIDADES ECONMICAS
3.3 LA EMPRESA Y LOS IMPUESTOS INDIRECTOS
3.3.1 IVA
3.3.2 ITP-AJD
3.4 PARTICULARIDADES FISCALES DE LAS EMPRESAS DE ECONOMA
SOCIAL
4 CRITERIOS BSICOS PARA LA OPTIMIZACIN DE LA FISCALIDAD EN LA
CREACIN Y EN EL DESARROLLO DE LAS EMPRESAS
4.1 CMO OPTIMIZAR LA FISCALIDAD DIRECTA
4.2 RESUMEN A MODO DE CONCLUSIN SOBRE LA FISCALIDAD Y LA
FORMA JURDICA
7
7
8
8
9
10
10
11
12
15
16
18
18
19
19
20
22
24
24
24
25
26
29
29
31
I n d i c e
ministracin
administracin
adminisadministracin
administracin administracin
administracin administracin
administracin adminisadministracin
administracin
administracin
admintracin
administracin
administracin
administracinadministracin
administracin adminnistracin
administracin
administracin
administracin
adadministracin
administracin
administracin administracin
administracin adracin
administracin
administracin
administracin
ministracin
administracin
administracin administracin
administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin
administracin administracin
administracin
administracin
CONCEPTOS
JURDICOS
BSICOS adminisEN
tracin administracin administracin administracin administracin adminMATERIA DE CREACIN Y FUNCIONAistracin administracin administracin administracin administracin adDE LASadministracin
EMPRESAS administracin
ministracin administracin MIENTO
administracin
01
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
Podemos destacar:
Sociedad Annima
Sociedad de Responsabilidad Limitada
Sociedad Colectiva
Sociedad Comanditaria
Menores de edad e incapacitados: no tienen capacidad legal, si bien pueden salvar tal incompatibilidad mediante el nombramiento de curadores que
gestionen su patrimonio
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
administracin
administracin administracin
administracin administracin
administracin
adm
administracin administracin
adminisracin
administracin administracin
administracinadministracin
administracin
administracin
tracin administracin
administracin
adstracin
administracin
administracin
administracin
administracin
ministracin administracin administracin administracin administracin
ministracin
administr
administracinadministracin
administracin administracin
administracin administracin
administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin
administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin
FORMAS administracin
JURDICAS administracin
DE EMPRESA:administracin administracin administracin administracin administracin adSOCIEDADES MS USUALES EN LA
ministracin administracin administracin administracin administracin
ACTIVIDAD
EMPRESARIAL
administracin administracin
administracin
administracin administracin
02
10
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
dos empresariales).
11
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
12
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
13
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
4. El socio participa en los derechos sociales en proporcin a su aportacin: cada participacin un voto.
iv. Identidad de las personas que se encarguen inicialmente de la administracin y representacin social.
v. Determinacin de la forma de administracin (administrador nico, administradores mancomunados, administradores solidarios, consejo de administracin, etc.)
14
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
La denominacin de la Sociedad se integra por el nombre y los dos apellidos de uno de los socios fundadores,
seguido de un cdigo alfanumrico que le ser asignado.
15
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
8. Los socios no responden personalmente de las deudas sociales. El socio solo responde de aportar lo que
suscribi.
Hay formas jurdicas de empresa cuyo objetivo de proporcionar un puesto de trabajo a los socios, con independencia del beneficio, obtiene un reconocimiento y
apoyo por parte de los poderes pblicos.
1. Es una agrupacin voluntaria de personas, en principio fsicas, al servicio de sus socios mediante la
explotacin de una empresa colectiva. Lo importante no es, pues, la empresa en s, sino en conseguir
un servicio para los socios a travs de esa empresa.
De su regulacin destaca:
La ayuda mutua
La creacin de un patrimonio comn
La atribucin de los resultados a los socios en
proporcin a los servicios utilizados
3. Las aportaciones obligatorias sern iguales para todos o proporcionales a la actividad cooperativizada
desarrollada o comprometida por cada socio.
4. El capital mnimo ser de 3.006,00 euros y deber
encontrarse desembolsado, al menos, en un 25%.
5. La entrada y salida de los socios es libre.
6. En consecuencia, el capital de estas sociedades es
variable.
7. En principio, a cada socio corresponde un voto.
16
1. Es una Sociedad Annima o de Responsabilidad Limitada en que, adems, concurren determinados requisitos que permiten calificarla de laboral.
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
17
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
administracin administracin
administracin
administracin
administracin
racin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracinadministracin
administracin
stracin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracin administracin administracin administracin administracin
ministracin
administracinadministracin
administracin
administr
administracinadministracin
administracin administracin
administracin
administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin
administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin administracin adFISCALIDAD administracin
Y LA EMPRESAadministracin
ministracin administracin LA
administracin
03
18
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
Impuestos Indirectos.
Son los que gravan la riqueza en el momento del gasto. La
denominacin procede de que no grava la riqueza directamente, sino el gasto como ndice de riqueza (se supone
que quien gasta es porque tiene recursos para ello).
Los ms importantes son el Impuesto sobre el Valor
Aadido (IVA) y el Impuesto sobre Transmisiones
Patrimoniales y Actos Jurdicos Documentados.
El Impuesto sobre la Renta de las Personas Fsicas, que recae sobre la riqueza generada por cada
persona fsica en el perodo del ao natural.
19
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
Ley 35/2006 de 28 de noviembre del Impuesto sobre la Renta de las Personas Fsicas.
Impuesto de carcter Estatal, lo define la Ley del Impuesto sobre la Renta de las Personas Fsicas, como
tributo de carcter personal y directo que grava, segn
los principios de igualdad, generalidad y progresividad,
la renta de las personas fsicas, de acuerdo con su naturaleza y sus circunstancias personales y familiares.
20
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
La cuantificacin de los rendimientos resulta especialmente compleja en el caso de las actividades empresariales o profesionales, dado que el sencillo mtodo de
calcular la diferencia entre ingresos y gastos no siempre
es posible, especialmente en el caso de empresarios de
modestas economas, que no pueden llevar una informacin contable profesionalmente impecable.
21
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
Rendimiento Neto
Mdulo
Definicin
Unidad
Personal asalariado
Persona
4.648,37
Personal no asalariado
Persona
17.176,30
Consumo de electricidad
100 Kwh
57,94
30,86
22
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
La Ley contempla un tratamiento especial para las Sociedades de reducida dimensin (artculos 108 y ss.). Ese
tratamiento especial, aplicable a las empresas cuya cifra
de negocios en el perodo impositivo anterior haya sido
inferior a 8.000.000 euros consiste, bsicamente, en:
- Compensacin de Bases
Imponibles de ejercicios anteriores
- Disminuciones de Patrimonio
- Ajustes Extracontables Negativos
Cuota ntegra
Base imponible
* (Tipo de gravamen/100)
Cuota ntegra
Ajustada
Positiva
+Cuota ntegra
- Deduccin por Doble imposicin
internacional
- Deduccin por Doble imposicin
intersocietaria
23
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
Cuota Lquida
Positiva
- Deducciones
Cuota del
Ejercicio
24
3.3.1. IVA
Naturaleza:
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
Hecho imponible:
El hecho imponible es la Operacin realizadas (localizadas) en el mbito espacial del impuesto por empresarios
o profesionales a ttulo oneroso, con carcter habitual u
ocasional, en el desarrollo de su actividad empresarial o
profesional.
Tipo Impositivo:
- Tipo general del 18% aplicable a todas las operaciones
a los que no est previsto otro tipo de gravamen.
Tipo de gravamen:
A) La mayor parte de las Comunidades Autnomas
tienen potestad para regular el tipo de gravamen en relacin al tipo de transmisiones patrimoniales onerosas. A
modo de ejemplo:
CCAA
TIPO GENERAL DE
TRANSMISIN DE INMUEBLES
ANDALUCA
7%
ARAGN
7%
ASTURIAS
8%-9%-10%
BALEARES
7%
CANARIAS
6,5%
CANTABRIA
7%
CATALUA
8%
CASTILLA LA MANCHA
7%
CASTILLA LEN
7%
ESTREMADURA
7%-8%-9%-10%
GALICIA
7%
LA RIOJA
7%
3.3.2. ITP-AJD
Concepto:
El impuesto sobre Transmisiones Patrimoniales y Actos
25
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
MADRID
7%
MURCIA
7% (1)
C. VALENCIANA
7% (2)
Las empresas de economa social merecen un tratamiento fiscal favorable. Veremos a continuacin en qu
consiste este especial tratamiento.
26
La fiscalidad de las cooperativas se rige por lo establecido en la Ley 20/1990 de 19 de diciembre sobre
Rgimen Fiscal de las Cooperativas.
a. Cooperativas no protegidas.
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
b. Cooperativas protegidas.
c. Cooperativas especialmente protegidas.
En principio, toda cooperativa es fiscalmente protegida,
perdiendo esta condicin si incurre en alguna de las causas previstas en el artculo 13 de la Ley.
IAE.
Impuesto sobre Bienes Inmuebles, para las
Cooperativas Agrarias.
c. Las Cooperativas especialmente protegidas,
adems de las propias de las protegidas, el artculo
34 de la Ley les proporciona las siguientes ventajas:
En el ITPAJD, exencin para las operaciones de
adquisicin de bienes y derechos.
En el IS disfrutarn de una bonificacin del 50%
de la cuota ntegra.
La fiscalidad de las sociedades laborales se rige por
lo establecido en la Ley 4/1997 de 24 de marzo sobre
Sociedades Laborales. De acuerdo con esta Ley, las especialidades fiscales de estas sociedades son:
1. En el ITPAJD:
Exencin de las cuotas devengadas por las
operaciones societarias de constitucin y
aumento de capital y de las que se originen
por la transformacin de sociedades annimas
laborales ya existentes en sociedades laborales
de responsabilidad limitada, as como por la
adaptacin de las sociedades annimas laborales
ya existentes a los preceptos de esta Ley.
Bonificacin del 99% de las cuotas que se
devenguen por modalidad de transmisiones
patrimoniales onerosas, por la adquisicin, por
27
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
28
Bonificacin del 90% de las cuotas que se devenguen de Impuesto sobre Actos Jurdicos
Documentados, por las escrituras notariales
que documenten la constitucin de prstamos,
incluidos los representados por obligaciones o
bonos, siempre que el importe se destine a la
realizacin de inversiones en activos fijos necesarios para el desarrollo del objeto social.
ministracin
administracin
administracinadministracin
administracin
adminisadministracin
administracin administracin
administracin
administracinadministracin
administracin
administracin
administracin
adminadministracin
administracin
administracin
administracin
nadministracin
administracin
administracin
administracin
administracin
adadministracin
administracin
administracin
administracin
racin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracin
administracinadministracin
administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
04
29
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
17.707,20
15,66
17.707,20
2.772,95
15.300
18.27
33.007,20
5.568,26
20.400
24.14
53.407,20
10.492,82
En adelante
27.13
17.707,20
8,34
17.707,20
1.476,78
15.300
9,73
33.007,20
2.965,47
20.400
12,86
53.407,20
5.588,91
En adelante
15,87
30
17.707,20
24
17.707,20
4.249,73
15.300
28
33.007,20
8.533,73
20.400
37
53.407,20
16.081,73
En adelante
43
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
Efectivamente, el rgimen de Estimacin Objetiva supone para el empresario una menor burocracia, puesto
que, como se ha visto, para determinar su beneficio no
es necesario que lleve una contabilidad: el beneficio se
le presume en atencin a una serie de circunstancias
objetivas.
31
administracin
administracin
administracin
administracin
adm
racin administracin administracin administracin administracin
stracin administracin administracin administracin administracin
ministracin administracin administracin administracin administr
No obstante, las dificultades de control de las Cooperativas, a lo que habra que asociar que los beneficios se
distribuyen entre los socios, lo que hace someterlos en
ltima instancia al IRPF, aconseja no escoger esta forma
societaria por razones exclusivamente fiscales, inclinndonos por ella si es la forma aconsejable para la propia
naturaleza de la actividad (si adems conseguimos un
trato fiscal favorable porque, efectivamente, la cooperativa est alcanzando unos fines socialmente deseables,
tanto mejor).
Otro elemento a considerar es la posibilidad de compensar bases imponibles negativas: mientras en el Impuesto
sobre la Renta de las Personas Fsicas no es posible
compensar prdidas en ejercicios posteriores, en el
Impuesto de Sociedades se pueden compensar bases
imponibles negativas durante 15 aos.
Los resultados modestos en actividades que exigen la
colaboracin de dos o ms personas en calidad de socios, nos puede inclinar a la creacin de una Comunidad
de Bienes o bien una Sociedad Civil, en que el impuesto
a aplicar es el progresivo IRPF en su franja baja. La me-
32
ministracin
administracin
administracin
administracin
adminisadministracin administracin administracin administracin adminn administracin administracin administracin administracin adracin administracin administracin administracin administracin
FISCALIDAD Y FORMAS JURDICAS
Notas:
As, han tomado carta de naturaleza las comunidades
de bienes integradas por notarios, registradores y otros
profesionales del derecho. Tratndose de actividades
profesionales y no empresariales, la aplicacin del derecho mercantil no resulta del todo adecuada, con lo que
estas figuras civiles resuelven muy bien las necesidades
de los mencionados agentes econmicos.
1
10
Recordemos que la renta disponible significa deducir de la renta el mnimo personal y familiar, de modo
que, por ejemplo, en el caso de un empresario soltero,
pagara el 0% de los primeros 5.151 Euros, el 24% de
los 17.707,20 Siguientes, etc. En el caso de un empresario casado con un hijo menor de 25 aos, pagara el 0%
de los primeros 6.987 Euros, el 24% de los 17.707,20
siguientes, etc.
11
Tomamos un ejemplo de empresario soltero sin personas a su cargo. Mnimo personal aplicable = 5.151
Euros; mnimo familiar, no tiene. As, tomamos 5.151 +
33.007,20 = 38.158,20 Euros.
12
13
5
Un ejemplo muy conocido, y pionero en espaa fue
la sociedad annima laboral de transportes urbanos de
valencia (SALTUV), predecesora de la actual empresa
municipal de transportes de valencia (EMT).
33