Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
tape1:Jecernelesujet(dmarche)
Chercherpourtrouver
TAPES
Communication:CRITORALGRAPHIQUESAUTRESTRAVAUXRF.
Recherche:BIBLIOINTERNET
SectionLes6tapes
TAPE 1
Je cerne le sujet
Jecomprendslanature,lesobjectifsetl'tenduedutravailexcuter
Jeprciselaquestionderecherche
Jemelancedansunremuemningeset/oujedresseunecartementale
Jedgagelesidesimportantesetlesmotscls
Jedterminel'anglesouslequeljevaisabordermonsujet
Jeformulemonidedirectrice
J'esquisseunplanprovisoire
Jerflchisauxressourcesdontj'auraibesoin
Jeplanifiemontravail
Les6tapes
tape2
Jecomprendslanature,lesobjectifsetl'tenduedutravailexcuter
Jecomprendslanatureetl'tenduedutravaildemand.
J'identifieletypederecherched'informationdemand:rechercheexploration,recherche
dmonstration,rechercheanalyse,recherchesynthse,outoutautretypederecherche.
Jecomprendslesobjectifsd'apprentissagevissparleprojetetjelesrelielamatirel'tude.
J'adopteladmarchelogiqueprsenteenclassepourexcuterletravail.Jesaisqueleprojetme
rservedesmotions:tonnement,satisfaction,inquitude,contraintesdetemps,etc.
J'anticipeletypedeproductionraliser:travailcrit,exposoraloudanstoutautrelangage:
informatique,musical,plastique(sculpture),gestuel(thtre),symbolique(mathmatiques),sous
formedesynthse(fiche,tableau,graphique,schma),exprimentation,enqute/sondage,exposition,
visited'entreprise,organisationd'unesortie,etc.Jeprendsnotedesexigencesreliesautypedetravail
demand.
Jeprteattentionauxconsignesetauxcritresd'valuationduprojet(indiqusparcritafind'viter
touteerreurd'interprtation).Jeposedesquestionsaubesoin.
Jeconnaisleschancesetj'ail'intentiondelesrespecter.
Jeparticipel'laborationderglesdegroupepourmenerleprojettermeetjem'engagem'y
conformer.
J'envisagedequellemanirejepourraisutiliserl'ordinateuretmesconnaissancesenTICpourraliser
unprojetencollaboration.
Jenotedansunaidemmoirelesactionsquejeposedesortequesijedoisinterrompremontravailou
sijen'aipasletempsderaliseraucompletcequej'avaisprvu,jesaisrapidementoj'ensuislorsqueje
reprendsmontravail.
Jeprciselaquestionderecherche
Ilestpossiblequelesujetsoitimposoulaisslibreenpartie(ex.leprofchoisitlesujetetlaisseles
http://www.ebsi.umontreal.ca/jetrouve/projet/etape1.htm
1/4
19/7/2016
tape1:Jecernelesujet(dmarche)
lvestraiterunthmequilesintresse).Jechoisisunthmequim'interpelleetjesuiscapablede
l'noncer.
Jereformulelaquestionderecherchedansmespropremotsafindelarendreplusprcise.Sileprof
poseunproblmeouprsenteunesituation,jetransformeceproblmeoucettesituationenunequestion
derecherche.Sij'aidesdoutes,jen'hsitepasfairevalidermoninterprtationdelaquestionparleprof.
J'vitederpondreimmdiatementlaquestionderecherche.J'anticipeuneouplusieursrponsesetje
notetouteslesquestionsadditionnellesquijaillissentdansmonespritavantdelesoublier.
Enyrflchissant,jeconstatequej'ensaisunpeuplusquejenelecroyais.Jeprendsconsciencedes
connaissancesquimemanquentpourrpondrelaquestion.
JemelancedansunremuemningesET/OUjedresseunecartementale
Deuxtechniques
entreautres
peuventtreutilises
pourfairejaillir
lesides
Leremuemninges(brainstorming):lestermessontinscrits
spontanmentautableau,surunefeuilleoul'ordinateur.
Lacartementale(ouschmaheuristique,cartecognitive,
cartedesides)(mindmapping):lestermes,groupsautourde
laquestionderecherche,sontrelisentreeux.
Cettetechniqueprendplusdetemps.
Remuemningesen4temps
TEMPS1:Jepuised'aborddansmesconnaissancespersonnellesetjenotelestermesquime
viennententtesurunefeuilleoul'ordinateur:c'estmonremuemningespersonnel.Pourdlimiterle
contextegnral,j'utiliselesmotssuivants:
Quoi?
Qui?
O?
Quand?
Pourquoi?
Comment?
Consquences?
dequois'agitil?(question,problme,situation)
dequis'agitil?(tat/institution/groupes/personnes)
ocelas'estilproduit?(pays,rgion,localit)
quandcelas'estilproduit?(priode,chronologiedesvnements)
pourquoicelas'estilproduit?(causes,origines)
commentcelas'estilproduit?(droulementdesvnements)
rpercussions
TEMPS2:Jemelancedansunremuemningesavecdescamaradesdeclasse(ouavecd'autres
personnes)pourqu'ilsmecommuniquentcequ'ilssaventdusujetetenrichissentmonpointdevue.Jenote
touteslesnouvellesidesousuggestions.
TEMPS3:J'liminelestermessuperflussuggrsparmescamarades.
TEMPS4:Jeclarifiemesides:
jerunismesconnaissancesetlessuggestionsdemescamarades
jerassemblelesidessemblables
jebiffelesmotsidentiquesetj'associelesexpressionssynonymes
j'excluslesconceptsquis'loignenttropdemonsujet.
Jedresseunecartementalepartirdelaquestionderecherche(optionnel).Latechniquedelacarte
mentale(mindmapping)partd'unequestionoud'uneidecentraleetpermetd'organiseretdereprsenter
l'informationd'unemanirevisuelleetstructure.Cettecarteseramisejourtoutaulongduprojet(des
conceptsserontdplacs,misenvidence,regroups,enrichis).
Jemetsenrelationcequejesaisdusujetetcequejeveuxdcouvrir.Jemeposedenouvelles
questionsquimesontvenueslasuitedeceremuemninges.
Jedgagelesidesimportantesetlesmotscls
partirdursultatduremuemninges,jechoisislesmotsclsetlesidesprincipalesquivont
orientermarechercheetj'endresseunelisteordonne.
http://www.ebsi.umontreal.ca/jetrouve/projet/etape1.htm
2/4
19/7/2016
tape1:Jecernelesujet(dmarche)
Jecherchedessynonymesoudestermesquivalentsmesmotsclsdansundictionnaireouun
glossairespcialissurlesujet,imprimounumrique,etjenotecesnouveauxtermespourallerplus
fonddansmarecherche.Jeconsultelessourcesadquatesafind'utiliserunvocabulairenormalis.
Jedterminel'anglesouslequeljevaisabordermonsujet
Jecomparelesrenseignementsrecueillisetjeprcisel'clairagequej'entendsdonnerlaquestion
derecherche.Mafaondetraiterlesujetseradiffrenteselonquej'abordelaquestionpourlapremire
foisouquejeveuxapprofondirmesconnaissances.
Jedterminel'angledetraitementdemonsujetparexemple:
enlerestreignant.
Ex.:LarussitedeslvesAUNIVEAUSECONDAIRE
enlereliantundomainedelaconnaissance.
Ex.:EnHISTOIRE,leschangementsclimatiquesexceptionnels...
enlesituantdansl'espaceet/oudansletemps.
Ex.:EnAFRIQUE,DEPUIS1990,lesoprationsdemaintiendelapaix...
Jervisemalistedemotsclsaprsavoirprcismonsujetetj'liminelestermesnonpertinents.
Jeformulemonidedirectrice
Ilexisteplusieursmaniresd'envisagerunproblme,unesituationetplusd'unerponseune
question.
Jeformulemonidedirectrice(ouhypothse)quiestlarponseprovisoiremaquestionde
recherche.
laboreenunephrase,l'idedirectricedoitrsumermonmessage.
Ellemeguideratoutaulongduprojetetm'aideranepasallerhorssujet.
Jeconstruiraimonprojetensuivantuneseuleidedirectrice.
Jeretienslesmotsclsquejevaisutiliserlorsdemarechercheenbiblio/CDIetsurInternet.
Ilestpossiblequ'cestade,leprofdemandeauxlves
deprsenterleuridedirectriceenfonctiondelaquestionderecherche
ainsiquelesmotsclsretenus.
J'esquisseunplanprovisoire
J'entreprendsdeslecturesexploratoiresavecmesmotscls.Jeconsulteundictionnaireouune
encyclopdiepourenrichirmonchampd'investigationetdvelopperunevuegnraledusujet.
Jeconsulteensuitelesmanuelsscolairesetautresdocumentsdisponiblesl'cole.
Jefaislebilandemesconnaissances,jemetsmesidesenordreetj'esquisseunplan
provisoiredesrponsesquejesouhaitetrouver.Pourordonnermesides,j'incluslesmotsclsque
j'airetenusdansmonplanprovisoire.Ceplandoitdmontrerlecheminementdemonidedirectrice.
Ceplanseraprogressivementmodifilasuitemesdcouvertes.
Jediscutedemonprojetavecleprofaubesoinpourm'assurerd'avoirbiensaisilesujetetd'aller
danslabonnedirection.
Ilestpossiblequ'cestade,leprofdemandetousleslves
deremettreleurplanprovisoire.
Silesujetestdifficileoupeuconnudeslves,
leprofpeutdcider,suiteunremuemningesengrandgroupe,
quetoutelaclasseparticipel'laborationd'unplanprovisoire.
http://www.ebsi.umontreal.ca/jetrouve/projet/etape1.htm
3/4
19/7/2016
tape1:Jecernelesujet(dmarche)
Jerflchisauxressourcesdontj'auraibesoin
Jeralisequel'informationncessairemontravailestproduiteetdisponibledansdiffrentes
sources,surdiffrentssupports(imprim,CD/DVD,audiovisuel,Internet,etc.),diffrents
endroits.
Jem'interrogesurlesoutilsderechercheetsurlessourcesd'informationutiliserla
biblio/CDIetsurleWeb.Jecompareleursavantagesetleursinconvnients.
Jemedemandes'ilexistedesouvragesprcissurlesujet,s'ilssontaccessiblessurplaceou
sijepeuxlesemprunterd'uneautrebiblio/CDI.
Simonsujettoucheunthmercent,jetrouveraiplusd'informationsdansdesarticlesde
journauxetderevuesimprimsouenligne.
Jemedemandes'ilestutilederencontrerdespersonnesressourcesd'uneassociationlocale,
entreprise,institutionpublique,etsurlamaniredelescontacter.
Jeregroupelesrenseignementsrecueillisetjelesclasseenordred'importance.
Jesituecesinformationsdanslecontextegnralouspcifique(undesramifications)demon
sujet.
Jerflchislamaniredontjevaisnoteretconserverl'informationquejetrouverai.
Jeplanifiemontravail
J'identifielesdifficultsetlescontraintesliesauprojetetj'anticipecequim'empcheraitde
ralisercorrectementl'activit.Pourviterlerisquedemebloquer,jefaisensortedetrouverdes
moyenspourfairefaceauxcontraintes.
J'imaginediffrentesfaonsdefairepourmieuxraliserleprojet,etjecompareleurs
avantagesetleursinconvnients.Sicertainesfaonssontquivalentes,d'autressontmeilleures.Il
serapossibled'amliorerlafaondefairechoisieencoursdeprojet.
J'baucheunplandetravailralisteenprcisantlestchesaccompliretenconsidrantle
tempsdontjedisposepourraliserleprojet,comptetenudemesautresactivits.
Jerservelesappareilset/oulematrielncessairepourralisermaproduction.
Jem'assured'avoirsaisitouteslesconsignes.Aubesoin,jeprendsrendezvousavecleprofpour
qu'ilmeprciselesconsignesquinesontpasclaires:typededocumentsexigs,de
communicationprparer,etc.
Jesuismaintenantprtpasserprochainetape.
SECTION6TAPES
GUIDERAPIDE
ACCUEIL
HAUTDEPAGE
SiteChercherpourtrouver:L'espacedeslves
http://www.ebsi.umontreal.ca/jetrouve/projet/etape1.htmPagemisejourle15juin2010
http://www.ebsi.umontreal.ca/jetrouve/projet/etape1.htm
4/4