Ak, Bir Kere

Maeve Binchy
eviren: Glden en
DOAN
KTAP

Shancarrig okulu

Peder Gunn ev ilerine bakan Bayan Kennedy'nin bunu kendisinden ok daha iyi yapacan bi
liyordu. Aslnda Bayan Kennedy her eyi kusursuz yapard; gnah kartanlar dinler, gnahl
eder, benedicite duasnda Tantum Ergo'yu syler, defin ilerini yapard. Bayan Kennedy o
role yakrd da; Peder Gunn gibi ufak tefek ve toparlak deil, Piskopos gibi ince, uzun
boyluydu o. Bayan Kennedy'nin gzleri de ok anlamlyd ve sanki dnyann melalini anlyor
ibi bakyordu.

Shancarrig'de genellikle pek mutluydu. lkenin i blgesinde, huzurlu bir yerdi buras. o
kii buray yalnzca Barna Orman'nn tepesinde ykselen dev bir kaya nedeniyle bilirdi. B
r.
zamanlar bu kaya hakknda pek ok varsaym ileri srlmt.

Daha byk bir btnn paras myd ? Jeolojik adan ilgin biryan var myd? Ancak uzma
bir zamanlar evresinde bir yerleme bulunmakla birlikte, yzyllar boyu yamur ve frtnal
tm izleri silip sprm olabileceini sylemilerdi.

Hibir tarih kitabnda byle bir eyden sz edilmemiti. Ortada yalnzca kocaman bir kaya v
Carrig de rlanda dilinde kaya demek olduundan, kye de bu isim verilmiti: Shancarrig
, yani Eski Kaya.

Shancarrig'deki Kutsal Kurtarc Kilisesi'nde yaam gzeldi. Rahip Monsenyr O'Toole titiz
, ama salksz bir adamd ve bu yzden yardmcsnn ileri diledii gibi yrtmesine izin
er Gunn kydeki insanlar istasyona gidip ngiltere ya da Amerika'ya g eden evlatlarnn a
dndan el sallamak zorunda kalmasnlar diye, onlar iin daha ok ey yapabilmeyi aramyordu
Keke veremin kolayca kk salp mezarln lmn yakmayaca kadar gen insanlarla dolm
tli evlerin says 3
daha az olsayd. Keke zaten yorgun olan kadnlar bir de doyuramayacaklar kadar ok ocuk
apmak zorunda olmasalard.

Ama kendisiyle birlikte ilahiyat renimi gren tm genlerin de benzer kasabalarda ayn e
ri dilemekte olduklarn biliyordu.
Kendisinin dnyay deitirebilecek biri olduunu dnmyordu.

ncelikle, yle birine de benzemiyordu. Peder Gunn'n gzleri tpk bir rein stndeki i
e benziyordu.

Uzun zaman nce, Peder Gunn gelmeden ok nce bir Bay Kennedy vard, ama zatrreeden lmt
yl lm yldnmnde ruhuna bir ayin yaplr ve Bayan Kennedy'nin zgn yz, ondan fazlas
e de, her yl daha da kederli bir ifadeye brnrd. Ancak daha kocasnn lm yldnm ya

imdiden ok kederliydi ve bunun nedeni de Shancarrig okuluydu.

Bayan Kennedy, Piskopos'un ziyareti sz konusu olduuna ve kendisi de rahiplerin evi

ni ekip evirdiine gre, hazrlklarn sorumluluunun kendisine verilmesi gerektiine ina
Kendini zorla kabul ettirmek deildi amac, bunu her zaman sylyordu, ama Peder Gunn ge
rekten iyice anlam myd ? O

retmenlerin; okuldaki, din ileriyle ilgisi olmayan o retmenlerin ve rencilerinin tr

sorumluluunu stlenmeleri mi bekleniyordu gerekten?

Bayan Kennedy kendisinin sabah, len ve akam yksek makamdan kiilerle beraber olduunu i
a ederek, "Onlar piskoposlara alk deillerdir" dedi.
Ancak Peder Gunn srarlyd. Konu okulun almasyd, Piskopos takdis edecek ve Kutsal Yl
ndeki bir sr trene ek bir tren daha dzenlenecekti, ama sz konusu olan retmenler ve
rdi. Kilisenin ynetecei bir durum deildi.
Bayan Kennedy, "Ama okulun yneticisi Monsenyr OToole"
diye itiraz etti. Yal ve hasta rahip cemaat ilerinde pek az rol oynuyor ve her ey en
erjik yardmcs Peder Gunn tarafndan yrtlyordu.

Tabi pek ok bakmdan ileri Bayan Kennedy'ye brakmak, onun sistemi kurup kilisenin dzen
edii her trl etkinlikte ihtiya duyulan eski kek kalplarm, ar hamurlan, kocaman ayd
azrlamasn salamak ok daha kolay olurdu. Ancak Peder Gunn ar basmt. Bu okulun tre
ul ynetecekti.
Bayan Kennedy'nin apkasn ve eldivenlerini giyerek, orada durup kederli baklarla seyre
deceini biliyordu. Tanr'dan her 4

eyin yolunda gitmesini, retmenler gen Jim ve Nora Kelly'ye treni doru drst dzenlem
n yardmc olmasn diledi. Ders verdikleri o gen yabanler gruhunu da bir ekilde kontro
da tutmalar gerekecekti.

Ne de olsa, Tanr'nn da bu ile ilgisi vard ve Kutsal Yl'n kyde anlaml gemesi nemli
n baaryla sonulanmas yalnzca Piskopos'u etkilemek iin deil, ocuklarn okullarn ve
dikleri deerleri anmsamas asndan da Tanr'y ilgilendiriyor olmalyd. Rahip o dev k
n bandaki kk bir ta bina olan okulu ok seviyordu. Oray ziyarete gitmeye ve kitapla
mi
kk kafalar seyretmeye baylyordu.
"Oyalanmak zaman alan bir hrszdr" diye yazyorlard.
Bir seferinde "Sizce bu ne demek?" diye sormutu.
ocuklardan biri iyi niyetle, "Ne demek bilmiyoruz peder.
Yalnzca yazmamz gerekiyor" diye aklamt.

Shancarrigli ocuklar pek de kt deillerdi aslnda; dzenli olarak onlarn gnah kartma
ordu. En byk gnah, ar bir ceza vermeyi unutmamas gereken tek gnah, bir kamyona takl
Peder Gunn'n anlayabildii kadaryla bu, hareket halindeki bir ar vastaya aslp ofrd
iz gitmek demekti. Doal olarak hem anne babalarn, hem de oradan gelip geenlerin byk t
epkisini ekiyordu, o yzden rahip de bu iin cezasn tam on yl tespih ekme cezas verer
guluyordu. Bu, ocuklara ynelik cezalar arasnda grlmemi bir rnekti. Ama kamyonlara ta
larn bir yana brakrsak onlar iyi ocuklard, deil mi? Piskopos geldiinde hem okulu he
Shancarrig'i onurlandracaklard, deil mi?

ocuklar dnem boyunca hep bunu konutular. retmenler onlara tekrar tekrar bunun ne byk
r onur olduunu anlattlar. Piskopos normalde byle kk okullara gitmezdi.
Onu ancak ergenlik ama geldiklerinde byk ehirdeki ayinde grebilen ocuklarn aksine,
okullarnda arlayacaklard.
Gnlerce temizlik yaptlar. Kap ve pencereler boyand.

Bisikletlerin durduu sundurma tannmayacak lde derlenip toparland. Snflar prl pr

skopos hazretleri belki okulu gezerdi. Kesin deildi, ama her olasl dnmek lazmd.

Bahenin ortasndaki kzl kayn aacnn altna uzun masalar konulacakt; stlerine tertem
z araflar serilecekti. araf olduklar belli olmasn diye kasabann terzisi Bayan Barton
narlarna ok gzel fistolar yapmt. Masalara vazolar do

lusu iekler, demet demet leylaklar ve haziran aynda Barna Orman'nda yetien o gzelim m
r orkideler konacakt.

zel bir masaya da bembeyaz, iyi bir rt serilip stne de Piskopos hazretlerinin okulu t
akdis ederken gm kakla alp serpmesi iin Kutsal Su konacakt. ocuklar ilahiler syle
i. Bunlar her gn prova ede ede artk kusursuz bir ekilde sylemeye balamlard.

ocuklarn lene katlp katlmayacaklar henz belli deildi. Cesur olanlarndan bazlar
in edici bir cevap alamamlard.
Hayan Kelly, "Bakalm" demiti.
Bay Kelly, "Her zaman midenizi dnmeyin" demiti.
Pek umut yok gibiydi.

Btn bunlar okulda yaanacak olmasna ramen, aslnda ocuklarla pek ilgisi yoktu; her ey
ba iindi.

Tabi bir eyler olacakt, bunu biliyorlard. Ancak, yetikinlerin servisi tamamlandktan s
nra Bir para ekmek ve tereya, stne de birazck sandvi malzemesi alabilirlerdi belki;
da ekerli ve ikolatal biskviler bitince sadelerinden birka tane artabilirdi.

len Shancarrig'de ortaklaa bir abayla gerekleecekti, o yzden hepsi iin bu ynn bi
tkda bulunmayacak tek bir ev bile yoktu.
Nessa Ryan, "Kselerle reel ve krema, stnde de ilekler olacak" diyebiliyordu.
"O bykler iin!" Eddie Barton bunun hakszlk olduunu dnyordu.

"Reelleri annem yapyor, kremay da o veriyor. Bayan Kelly kremann okulda rplacan v
kullanldktan sonra akmasn diye son anda konacan syledi."
Leo Murphy de, "ikolatal pasta da var. Hem de iki tane"
dedi.

Btn bunlarn yalnzca Piskopos, rahipler ve dier bykler iin olmas hakszlkt. ocuk
n nnde terbiyeli davranmalar tembih edilmi, hatta emredilmiti.
Maura Brennan, "Bize de biraz vermek zorundalar" dedi.

"Yoksa hakszlk olur."

Peder Gunn bu szleri duyunca ocuklarn masumiyetine hayret etti. Eline geen her peniy
i ikiye yatran Paudie'nin kz Maura gibi bir ocuun hl adalete inanmas ok dokunakl
"Sana ve arkadalarna mutlaka bir eyler kalr Maura" dedi ona Teselli ettiini zannediyo
rdu, ama kzn yz kzard.
Kutsal bir gnde yiyecek istediini rahibin duymu olmas son derece

6
ktyd. Kz arkasna yasland ve salarn yzne drd.
Ancak, Peder Gunn'n baka skntlar vard.

Piskopos zayf, sessiz bir adamd. Bir yerlere yrmekten ok, kayyor gibi giderdi. Uzun c
esinin ya da gsterili giysilerinin altnda ayak deil, tekerlekleri var gibiydi.

stasyondan okula arabayla deil, yryerek gelmek istediini bildirmiti bile. Bu kayar gi
i yryen biri iin, serin bir gnde pek hotu. Ancak scak bir gnde o kadar ho olmazd,
s Shancarrig'in pek de i ac olmayan yanlarn grrd.

rnein, Johnny Finn'in barnda Johnny, sayg gerei kaplarm kapatacan, ama mteriler
meyeceini sylemiti
Peder Gunn "ark sylerler. Saygszlk ederler" diye neredeyse yalvarmt.

Johnny ise srar etmi, "Ya bir de sokaklarda olsalar neler yaparlar, bir dnn peder" de
iti.

O gn hakknda yle ok ey konuulmu ve katlacaklarn says yle bytlmt ki, ocuk

rd.
Niall Hayes, "Bize hi reel ve krema kalacann garantisi yok" dedi.
"Ben zel kaselerden, tabak ya da atallardan sz edildiini duymadm."

"Hem Nellie Dunne gibilerini babo brakrlarsa, onlar herkesten nce her eyi yiyip biti
ler." Nessa Ryan endieyle dudaklarm kemirdi.
Foxy Dunne, "Biz kendi iimizi kendimiz hallederiz" dedi.

Gzlerini iri iri ap ona baktlar. Her ey saylacakt, onlar ldrrlerdi, delirmi olm
Foxy, "O gn bir aresine bakarm" dedi.
Peder Garnd tren gn yaklatka uyku tutmaz olmutu.
Neyse ki, Foxy'nin planlar kulana gelmemiti.

Bayan Kennedy her ihtimale kar mutfakta birtakm acil durum hazrlklar yapacan syle
htimale kar. Bunu birka kez tekrarlad.

Peder Gunn ona hangi ihtimale kar diye sorma zevkim tattrmad. Pekl biliyordu. Bayan K
nnedy, onun muazzam bir din trenin ynetimini kk bir okuldaki din adandmla ilgisi o
kiilere brakmasndaki aptalca gvenden sz ediyordu. Bam iki yana sallad ve zel gn o

an ayaa siyahlar giyindi.

Gnlller istasyonu gzelletirmek iin gn almlard. Demiryolu irketi badana ii

stasyon efi

Jack Kerr de ii bir grup amatr badanacya brakacak gibi deildi. Grevleri arasnda irk
e cannn istediini yapmak, oray gkkuann renklerine boyamak yoktu.
Peder Gunn "Griye boyamam" diye yalvar yakar olmutu.
Ama hayr. Jack Kerr bunu duymak bile istemedi ve yaban otlarn yolunup karahindibala
rn ayklanmasn da byk hakaret kabul etti.
Peder Gunn zgn zgn, "Piskopos iekleri sever" dedi.

Postac Mattie "O halde cppesine takmak zere yannda bir demet getiriversin" dedi. Sha
ncarrig'de Gana'ya inanmadm ve bu nedenle ne ayinlere ne de din trenlere katlma ikiy
rmeyeceim aka sylemeye cret eden tek adamd.

Peder Gunn, "Mattie, imdi din bir tartmaya girmenin sras deil" diye kibarca ikaz ett
"Ne zaman istersen, o zaman tartrz peder." Mattie her zaman kibard ama, Peder Gunn'a
gre biraz fazla kibirliydi.

Ama iyi kalpliydi. Barna Orman'ndan demet demet iek kkleyip istasyondaki tarhlara di
kti. "Jack'e bunlarn topra belleyince bittiklerini syleyin" dedi. istasyon efinin doa
hakknda hibir ey bilmediini ve bahecilikle de hi ilgisi olmadm doru tahmin etmit

Hep birlikte durup Piskopos'un gelecei treni beklerlerken Jack Kerr'in "Bence bur
as fevkalade gzel bir yer" diye homurdand duyuldu. Bambaka hale gelmi istasyonuna ba
ve eskisinden hibir fark gremiyordu.

Piskopos zarafetle trenden indi. Peder Gunn zntyle onun S eklinde kamburlatn dn
rkesle konuurken bir eiliyor bir doruluyordu. Olaanst nazikti. Hi tela etmiyor, ona
kat eden iki kibirli din adamnn isimlerini hemen unutuveren Peder Gunn'n aksine, he
rkesin adam hatrlyordu. Sunak ocuklarnn beyaz cppeleri iindeki kk ocuklardan ba
den geecek tren alaynn nne dmek zere bekliyorlard.

Gne yakarcasna parlyordu. Peder Gunn son zamanlarda ska grdkleri o yamurlu yaz gn
biri olsun diye ok dua etmi, ama bunu salayamamt. Yamur yamas bu yakc scaktan
rdu.
Piskopos hazretleri grd her eyle ilgileniyor gibiydi.

stasyondan kp darack yoldan yrdler ve Shancarrig daha byk olsayd kasabann merke
ebilecek yere geldiler. Piskopos hazretleri sunan nnde sessizce bir dua okusun diye

Kutsal Kurtarc Kilisesi'ne uradlar. Sonra otobs durann, ksack dkknlar dizisinin
in nnden ve doktorun, uvukatn, eraftan dier kiilerin iyerlerinin bulunduu sokaktan
r.

Piskopos hazretleri gzel grnen yerler karsnda memnuniyetini gsterir gibi ban sall
l evlerin nnde hafife kalarm atyordu. Ancak, belki de Peder Gunn'n tm dnebildi
de Piskopos hazretleri evrenin farknda bile deildi ve yalnzca dualarm okuyordu.

Yryp giderlerken Peder Gunn alak ve amurlu Grane Nehri'nden gelen kokunun farkndayd.
en geerlerken gz ucuyla En iyi ikileri Sunan Johnny Flnn'in camnda birka yz grd. Pe
yi amak zorunda kalmamalar iin dua etti.
Postac Mattie suratm asm, bir fnn stnde oturuyordu.
Shancarrig ahalisinin hemen hemen tamam okulda beklediinden, orada bulunan az sayda
ki seyirciden biriydi.
Piskopos sanki yzn ptrmek ister gibi yavaa elini uzatt.

Mattie ban hafife eip apkasna dokundu. Rahatsz edici bir hareket deildi, ama pek s
aylmazd. Piskopos anladysa bile hibir ey sylemedi. Saa sola glmsedi; solgunlam
aktan etkilenmemi gibiydi.
Peder Gunn'n suratysa kpkrmz, yusyuvarlak bir ter birikintisi halindeydi.

Okulun yerini belirleyen, oyun bahesini glgeleyen o upuzun, kocam kzl kayn aacyd.
yzyln banda yaplm olan okul grnyordu. Kutsanma treni vaaz nceden dikkatle ka
s'un evresini kuatan kilise adamlar tarafndan incelenmiti. Peder Gunn byk bir sapkn
da dine saygszlk yapm olmasn diye, her szc kontrol etmilerdi. Btn ama bu Kuts
burada eitim grecek tm genlerin geleceini Gana'ya adamakt. Peder Gunn bunun neden dok
rin asndan bir mayn tarlas gibi grldn anlayamyordu. Btn yapmak istedii, cema
katlmn, ocuklarnn kendi umutlan ve geleceklerinin olduunu anlamalarm salamakt

Neredeyse aydr bu olay ayinlerde sunaktan duyurulmutu. Btn kyn kutsanma treni son
dualarda hazr bulunmas umudu da dile getirilmiti. Dualar, ilahiler ve ksa vaaz en f
azla krk be dakika srecek, sonraki bir saatte de ay iilecekti.
Tepeye doan ar ar trmanrlarken Peder Gunn her eyin yolunda gitmi olduunu grd

Erkeklerden bazlar okulun duvarlarna yaslanm bekliyor, kadnlar aralarnda sohbet ediy
ard.
Okul bahesinde yaklak iki yz kiilik bir kalabalk vard.

En k giysilerini giymilerdi. Kalabalk ikiye ayrlp gruba yol verecek, sonra da Piskopo
hazretleri Shancarrigli ocuklar grecekti.
Herkes derli toplu ve prl prld; daha bu sabah bir tefti

turuna kmt. Kimsenin sa ba dank, az burnu kirli, aya plak deildi. Brenna
ygn bir grnme brnmlerdi. Krk sekizi birden okulun nnde duruyorlard. Sekizerlik
ard. Arkadakiler de grlebilmek iin sralara kmlard. Peder Gunn onlarn kk birer
ini dnd. Birazck temizliin ve cilann ne byk bir fark yaratabilecei insan hep a

Peder Gunn biraz rahatlad, az kalmt. Birka dakika sonra tren balayacakt. Her ey yo
idecekti.

Okul harika grnyordu. Peder Gunn, Bayan Kennedy'nin bile bu grntden ikyet edemeyece
asalar da kzl kaynn geni glgesinin altna kurulmutu.

Baretmenler ocuklar ok gzel dizmilerdi. Derli toplu grnmeye byk zen gsterilmi
azck rahatlamaya balad. Bu, Piskopos hazretlerinin baka herhangi bir yerde karlaabil
topluluklardan daha az gzel deildi.

Tren saat gibi iledi. Yal rahip Monsenyr O'Toole'un iskemlesi dikkat ekmeden yerleti
di. lahiler biraz detone olsa da, en azndan doru akortlardayd. ok byk bir hata duyul

ay saati neredeyse gelmiti. Bu, Shancarrig'de sunulan en muhteem ay olacakt. Btn yiy
kler okul binasnn iinde, scaktan ve sineklerden uzakta tutulmutu. Son ilahinin son no
talar susarken, Bay ve Bayan Kelly ieri ekildiler.

Bayan Kennedy'nin yz ifadesindeki bir ey Peder Gunn'n gidip onlara yardm etmeye kara
r vermesine neden oldu. Bir tepsi sandvicin yere dklmesine ya da tartn stndeki kreman
kaymasna dayanamazd. Sessizce ieri girdi ve tam bir kargaayla karlat. Bay ve Bayan
y ile tabaklan masalara tamaya yardm etmeyi teklif eden Bayan Barton bir tablo gibi
donakalmlard; yzleri deiik boyutlarda dehet ifade ediyordu.
Peder glkle "Ne oldu?" diye sorabildi.

"Pasta! Ne olmu bu pastaya?.." Bayan Kelly stten bakldnda beyaz kremal, gayet dzgn
rt gsterdi.
Altna bakldndaysa, di izlerinden iinin yenmi olduu anlalyordu.

10
Bembeyaz kesilen Una Barton "ikolatal pasta da!" diye yutkundu. Byk pasta nden kusurs
uz grnyordu, ama arka taraf bir dal parasyla tutturulmu, te biri yenmiti.

"Elmal tartlar da yle!" Bayan Kelly'nin gzyalar artk yanaklarndan aa szlyordu.

ar herhalde."
"O Foxy Dunne ile etesi! Tahmin etmeliydim! Bunu tahmin etmeliydim." Jim Kelly'ni
n yznde korkun bir fke okunuyordu.
"eriye nasl girdi?"

"Pi kurusu iskemlelerin tanmasna yardm edeceim syleyerek koca bir eteyle geldi. Ona
astalar dikkatle sayld' dedim. ktklarnda da o lanet pastalar saydm."
Nora Kelly, "Pederin nnde pi deme ve lanet okuma" dedi.
"Bence hakl." Peder Gunn ok ciddiydi.
"Keke bozmadan alp yeselerdi. Pastalar oymular. Her eyi mahvetmiler."
"Belki onlar saydm sylememeliydim." Jim Kelly pimanlk iindeydi.
Bayan Barton, "Her ey mahvolmu" dedi. "Mahvolmu."
Sesi ldrmann eiinde gibi tizlemiti ve Peder Gunn onu kendine getirmek zorundayd.

"Hayr. Hibir ey mahvolmad. Bayan Barton, demlikleri karn ve Bayan Kennedy'yi yardma
ikramnda pek ustadr ve davetlere katlmaya da can atar. Otelden Conor Ryan limonata
servisine balasn ve bana hemen Dr. Jims'i gnderin."

yle kesin konumutu ki, Bayan Barton yldrm gibi kp gitti. Peder kk pencereden a
adm ve Conor Ryan'n da iyi bildii bir ii, limonata servisini yapmaktan pek memnun old

nu grd.
Doktor geldi. Birinin hastaland endiesi iindeydi.

"Cerrah becerinize ihtiyacmz var doktor. Siz bir bak aln, ben de bir tane alaym ve b
astalar kesip kk birer dilim ikram edelim."
Doktor, "Tanr akna Peder Gunn, bunu niye yapalm ki ?"
diye sordu.

Peder Gunn, "nk masum birer ocuk klnda gezen o kk eytanlar pastalar parampara
Pasta dilimleriyle dolu tabaklar ellerinde, gururla ktlar.

Peder Gunn tabaklar uzatrken, "Daha ok var!" diye glmsyordu. insanlar bu kadar bolluk
iinde seim yapmak zor olduu iin nlerine ne gelirse ondan memnun oluyorlard.

11

Peder Gunn yarm azla baretmen Bay Kelly'ye phelilerin isimlerini soruyordu. Tpk a
anet etmi
kabile reislerinin adlarm tekrarlar gibi, o isimleri de iinden tekrar tekrar syledi
. Bir yandan glmseyerek insanlara servis yapp oradan oraya koutururken, bir yandan da
tekrarlyordu:
"Leo Murphy, Eddie Barton, Niall Hayes, Maura Brennan, Nessa Ryan ve Foxy Lanet
Dunne."
Postac Mattie'nin de toplantya katlmaya tenezzl edip Piskopos'a tehlikeli bir biimde
yakn durduunu grd.

Dudak ucuyla, "nsanln Afyonu'nun ikramm yemeye hazrsn bakyorum" diye tslar gibi ko

Mattie bir tabak pastay yarlamt. "Bunlar sizden duyulmamas gereken ok ar szler pe
.
Peder Gunn, "Piskoposla herhangi bir konuda konuursan, bu kasabada bir daha tek b
ir mektup bile tayamazsn" diye uyard.
Toplant bitmek zereydi. stasyona dnme vakti yaklayordu.
Bu kez arabayla gidilecekti. Dr. Jims ile Avukat Bay Hayes Piskopos hazretleri i
le isimleri asla doru telaffuz edilemeyen iki refakatisini gtreceklerdi.

Peder Gunn sulular okulda toplad. Korkun bir ses tonuyla, "Eer hayatta tanmak bahtsz
dm en Kt insanlardan herhangi birini yanl belirlediysem, beni dzeltin"
dedi.
ocuklarn yzleri, elde ettii bilgilerin doru olduunu gsteriyordu.
"Haydi!' diye grledi.

Leo Murphy, "Niall yoktu" dedi. On yanda, kzl sal, ufak tefek bir kzd. Tepede byk
lan Glen'den geliyordu.

Haftann yedi gn ayda pasta yiyebilirdi.

Niall Hayes, "Birazck yedim ama" dedi.

"Bay Kelly'nin elleri kocamandr. Teker teker boynunuzu koparmak niyetinde olduunu
belirtti. Ona Vatikan'a bir soracam, ama bunu onaylayacaklarndan emin olduumu syledim
Belki ona bir madalya bile takarlar." Peder Gunn bu son sz kkreyerek syledi. Hep bi
rlikte korkuyla geriye sradlar. "te yandan, Bay Kelly'ye Aziz Peder'in zamann buna be
zer sorunlarla ziyan etmemesini, benim her eyi halledeceimi syledim. Ona hepinizin
tabak, anak, fincan bulaklarn ykamaya gnl l olduunuzu bildirdim Bunun sizin katk
lda saa sola salm pleri de toplayacanz ve hepsi bitince de gelip Bay ve Bayan Ke
vereceinizi ekledim "

12

znt iinde baktlar. Bu byk bir iti. Aslnda kasabal hanmlarn yapmas beklenirdi
Foxy sze girdi: "Ya Bayan Kennedy ve dierleri ? Bunu onlar yapmak istemez miydi?..
"

"Hayr, istemezlerdi, Bayan Kennedy ile dierleri sizin bunu yapmaya gnll olduunuzu r
e bayldlar. nk onlar sizin kapkara ruhlarnz grm deiller."
Sessizlik oldu.
"Bugn hi unutulmayacak. Bunu bilmenizi istiyorum.

Yaplan baka yaramazlklar hatrlanamasa bile, bu hep aklda kalacak. 1950 ylnn bu hazi
sonsuza dek hafzalara kaznacak." Eddie Barton ile Maura Brennan'n yzlerinin burumaya
baladn grd; onlar dlerini koparacak kadar korkutmamalyd. "imdi... Piskopos hazr
etmek zere onur ktasna katlacaksnz. Yzleriniz kzarmadan, ziyaretini mahvetmek iin
den geleni yapm
bulunduunuz o hazrete el sallayacaksnz. Dar." Onlara dik dik bakt. "Hemen lan."
Darda Piskopos maiyetiyle gitmeye hazrlanyordu.

Piskopos hazretleri zarif bir biimde insanlarn yanma gidip teekkr ediyor, iltifatta
bulunuyor, rlanda'nn yaadklar bu gzel yresine olan hayranln belirtiyor, her zama
piskoposluk saraynda oturmaktansa, ara sra kp Tannan yaratt bu muhteem doay gr
huzur verdiini sylyordu.
"Bu ne gzel bir aa ve bugn bize ne gzel glge yapt."

Sanki Sahra l'nde saatlerce durup iklimin rahatsz edici bir yann grmeden, ban kal
dercesine kz kayn aacna bakt. Bu glgeli serinlie asl teekkr borlu olansa, fked
nn'd.

"Peki gvdedeki bu yazlar nedir?" Piskopos yznde beliren bir merak ifadesiyle yavaa a
yaklap bakt. Peder Gunn Kelly'lerin nefeslerini tuttuunu fark etti. ocuklar isimleri
ni, kimin kimi sevdiini, kalpler iinde hep bu aaca kazrlard. Bir piskoposa gre fazlac
dnyev, fazlaca hayat dolu, fazlaca cinsellik ykl bir durumdu bu. Hatta bir lde barb
bile ieriyordu.
Ama hayr.
Piskopos bir mucize eseri beenmi gibiydi.

evrede toplanm, son szlerini duymak iin kulak kesilen kalabala, "ocuklarn buraya g
idilerini kaydettiklerini grmek pek ho" dedi. "Bu aa onlarca hatta belki de yzlerce y
burada durduka, Shancarrig'de de ocuklarnn zihinlerini

13
ap onlarn dnyaya uyum salamalarna yarayacak bir okul hep olacaktr."

Piskopos, otomobil tepeden aa, istasyona doru giderken dnp kk, tatan okul binasn
n aaca uzun uzun bakt.
Peder Gunn onu istasyondan uurlamak iin ikinci otomobile binerken dnp bir kez daha s
ulular gzleriyle tarad. Kocaman bir yrei olduundan ve gn de mahvolmamdan, onlara
di. Gzlerine inanamadlar.

Maddy

15

Madeleine Ross vaftiz edilmek zere Shancarrig'deki kiliseye getirildiinde babaanne

sinin eski bir vaftiz elbisesini giyiyordu. Kutsal Kurtarc Kilisesi'nde byle bir da
ntel pek grlm ey deildi; on alt kilometre tedeki, sarmaklarla kapl Protestan 8t.
Kilisesi'nde daha yerinde olabilirdi. Ancak, yl 1932; rlanda'da Komnyon Kongresi'ni
n topland tarihti. Katolik heyecan dorukta ve herkes vaftiz edilen bir bebein en gzel
danteller iinde olmasnn beklentisi iindeydi.

Yal rahip yanndakilere bu kz bebein iine doduu hayat dnlecek olursa, hibir ey
can syledi.
Ancak rahipler her eyi bilemezlerdi.

Madeleine sekiz yandayken babasn kaybetti. Savata ld babas. Tek aabeyi Munster by
olan amcasnn yanma, Rodezya'ya gitti.

Maddy Ross 1950'de on sekizine geldiinde, hayatnda pek ok eksik vard: Ne yapaca konus
nda bir plan ve de bu planlan uygulama zgrl gibi.
Aabeyi de gittiine gre, annesinin evde birine ihtiyac olduundan, evde kalan Maddie ol
acakt.
Maddy bir erkek arkada olmas gerektiine de inanyordu, ama Shancarrig onu bulabilecei
ir yer deildi.

Kk bir havuzda balk olmak bile deildi sorun. Ross ailesi varsl toprak sahipleri, soyl
ve tannm insanlar deillerdi. yle olsalard, Maddy'nin katlp koca arayabilecei bir
k olabilirdi belki.
Bu kadar ince bir iti.
Maddy ile annesi hem kasaba yaamna uyamayacak kadar ha

16

li vakti yerinde, hem de yeterince varsl deillerdi. Neyse ki Maddy yalnzl seven bir k
nk arkadalk edebilecei pek kimsesi yoktu.
Ya da belki de koullar yznden bu hale gelmiti.

Ancak, kklnden beri insanlar onu tek bana Barna Orman'ndan kucak dolusu meneke to
a da Shancarrig kayasnn evresinden tuhaf ekilli talar bulup eve getirirken hatrlyorl
Ross'larn Grane Nehri kysnda kk bir evleri vard.

Viran kulbelere deil de, Eski Kaya'ya kan Barna Orman'na yaland. ster yan yoldan yuk
okula; ister evlerin arkasndan kprye ve oradan kasabann iindeki, sra evlerin, Ryan Ot
li'nin ve dizi dizi dkknlarn oraya olsun, Maddy Ross'un evinden yryerek gidilebilecek
hemen her yer ilginti. Ancak onun en sevdii yol, her mevsim deiip bambaka bir ehreye
brnen ormann iine doru gidendi. Oray en ok sonbaharda, her ey altn rengine brnp
klardan bir halyla kaplandnda seviyordu.

O zaman aalarn dallaryla sizi kucaklamaya hazr iriyar birer insan olduunu ya da kkl
arasnda, insan gzyle grlemeyen minicik adamlarn yaadn hayal edebiliyordunuz.

Maddy yan kendi kendine, yan da birilerinin dinlemesi arzusuyla hikyeler anlatyord
u. Sonbaharda kzl altn dallan nerelerde bulduunu, aalarn arasndan onu izleyen ihtiy
dnn gzlerini ya da plak ayakl ocuklarn kasabann tepesindeki byk kayann orada oy
yaklatnda nasl katklarn anlatan hikyelerdi bunlar.
Zararsz, btn ocuklarn uydurduu trden Hayal Arkada
hikyeleriydi. zellikle de on bir yanda yatl okula gittiinde sona erdii iin, kimse
aldr etmezdi. Shancarrig okulu Madeleine Ross iin uygun bir yer deildi. O, iki kasab
a tede bir manastr okuluna gnderildi.

Sonra onun bydn grdler. Uzun, sar salar rgler halinde srtna iniyordu ve on y
ri bann evresine dolamaya balamt.

Annesi gibi ince uzun bir kzd, ama garip, ak renk gzleri, dikkat ekecek kadar donuk b
klar vard. Maddy'nin gzleri ne renk olursa olsun, eer baklar biraz parlak olsayd,
kz saylabilirdi. Bu baklar ona sanki gerek bir kii deilmi gibi bir canszlk, hayal
r grnm veriyordu.
Ve Shancarrig'de birisi kp onun dnceli, kendine gveni olmayan, zayf bir kz olduu
varabilirdi 17
Daha azimli bir gen kadn kendine i ya da arkada bulma konusunda bir karar verebilird
i. Shancarrig'in sosyal yaps her ne olursa olsun, Maddy Ross'un birka arkada olabilir
di.
Kuzenleri vard tabi, ziyaret edilecek daylar ve teyzeler de vard. Maddy ile annesi dr
t ayr yerdeki yaknlaryla gryorlard. Hepsi de annesinin akrabalarydlar. Babasnn
e'de yayordu.

Ancak evde gerekten hayatn dndayd. Okulun kutsand, Piskopos'un geldii o gn oldu

Maddy Ross beyaz tenini gneten korumak iin giydii hasr apkasyla kenarda duruyordu. P
r Gunn'n yoku

yukar, okula doru geliini seyretti. Yal Monsenyr O'Toole'u tekerlekli sandalyesinde g
Ama o, kafilenin gelmesini bekleyen Shancarriglilerden biraz tede duruyordu.
Kelly'ler ve kk yeenleri Maria pek iddial giyinmilerdi.

Nora Kelly'nin de aslnda irlanda kasabasnda giyilmesi uygun olmayan, o dknt al yerine
Mary'ninki gibi bir apka giymesi gerekirdi.

Yine de, Kelly'ler gibi bir yere ait olmak iyi olurdu. O okula gelip benimsemiler
di. Artk toplumun merkeziydiler; mr boyunca orada yaam olan Maddy ise hl dardayd
nne konulan tabaktaki, insanlarn seimine brakmak yerine her nedense dilimler halinde
ikram edilen pastaya raz oldu.
Bayan Kelly dnceli dnceli ona bakt.
"Sanrm bir JAM1 bulma zaman geldi" dedi.
Maddy anlamamt. Tabana bakarak, "Bence fazlasna gerek yok" dedi.

Bayan Kelly be yanda bir ocua anlatr gibi, "Yardmc retmen demek istedim" diye a
"Oh, zr dilerim."
"Sence annenle konualm m?"
Maddy herkesin scaktan etkilenip etkilenmediini merak etti.

Nazike ve tane tane, "Bence... o kurduu dzenin dna kamaz, ona alkn... retmenli
" dedi.
"Ben sizi kastettim Bayan Ross."

Bu, hayat iin ne kadar az plan yapm olduunu gsteriyordu. Yalan dnem iin hibir plan
O yl Roma'ya gitme konusu gndeme gelmiti. Kutsal Yl'd. zel gnler yaanacakt. Peggy
itmiti; bir sr resim var

I. JAM "Yardmc retmen" anlamna gelen "Junior Assistant Mistress'' ksaltmas olan szc
zamanda
"marmelat" anlamna gelir (yay.n) 18

d; hikyeler bitip tkenmiyor, demli ve lezzetli bir ayn eksikli i uzun uzun anlatlyo

Ama annesi ayla birlikte brtlen reeli mi, yoksa ilek reeli mi yenecek gibi kk kon
r zaman karar veremeyen biriyken, Roma'ya gitmek gibi byk bir konuya nasl karar ver
ecekti? Sonbahar geldi, akamlar serinledi ve herkes ciddi bir tme tehlikesiyle kar ka
kalnd konusunda hemfikir oldu.

Pasaport alma, bilet ayrtma gibi zahmetlere girmemeleri iyi de olmutu. Annesinin sk
sk dedii gibi, Tanr'y Shancarrig'de de italya'da bir ehirde olabilecei kadar ok sev
lirdiniz.

Maddy Ross nceleri, uzun uzun tartlan planlarn arkas gelmediinde hayal krklna u
sonra artk bunlar dert etmemeye balad. Hayal krklklarm unutup gidiyordu; on sekizi
ldiinde bunlardan epeycesini yaamt.

Okuldaki en iyi arkada Kathleen White rahibe olup manastra girmeye karar verdiinden
Maddy'ye hi bahsetmemiti. Okuldaki herkes ondan nce renmiti. Maddy Kathleen'e sorduu
sinirden titriyordu.
Kathleen yalnzca, "Sen her eyi ok byttn iin sana sylemedim" demiti. "Ya benimle
lmeyi isterdin ya da ok bytrdn. Ben bunu dndm. Hepsi bu."

Maddy bir sre sonra Kathleen'i affetmeye karar verdi. Ne de olsa, rahibe olmak ok
byk bir admd. Tabi ki Kathleen'in kafasnda arkadann duyarllna aldramayacak ka
y onu affeden ve ruhbanla ynelmesiyle ilgili uzun mektuplar gnderdi. Kathleen tek bi
r ksa not yazmt, iki ay iinde rahibe aday olacakt. O zaman ne mektup gnderecek ne d
ul edebilecekti. Belki de u anda ok duygusal bir yazmaya balamamak, o dneme hazrlanm
asndan daha uygun olurdu.

O yaz baka hayal krklklar da yaanmt. Maddy tenis kulbndeki dansta gzel grnd
ndiini dnmt. Adam herkesten ok onunla dans etmiti. Alkoll meyve kokteylini tazele
gstermiti. Salncaklarda oturup birok konuda uzun uzun sohbet etmilerdi. Ama arkasnda
hibir ey gelmemiti.

Maddy ona nerede oturduunu laf arasna sktrarak sylemi, hatta iki kez bahane bulup o
vine de uramt. Ancak adam, sohbet ettii o deilmi gibi, hi ilgi gstermemiti.
Maddy Ross bazen yalnz bana yrye kp aalarla kap

19

l tepede kasabay koruyan Eski Kaya'ya ktnda, hibir eyi beceremediini dnrd. H
larn yaadklarndan yle farklyd ki.

Maddy kendisini niversiteye gnderecek paralan olmadn btan beri biliyordu; o yzden
doktor ya da avukat olmak iin yanp tutumamas iyi olmutu. Ama onun iini yakan baka b
y de yoktu. Baka kzlar hemire olmaya gitmi, banlar sekreterlik kurslarna katlm ve
lara ya da sigorta irketlerine girmilerdi. Bazlar da rntgen teknisyeni ya da fizik te
davici olmaya gitmilerdi.
Maddie, uzun, sar sal ve glmsemesi tm yzne yaylan o kz, karsna er ge iyi bir
Herhalde tatilin sonunda.
Bayan Kelly o scak gnde pek ciddiydi ve eylln ilk haftasnda Bay ve Bayan Kelly annesi
yle konumaya geldiler.
Shancarrig'in kk okulu kasabann biraz dndayd.

Bunun nedeninin ifti ocuklarnn iini kolaylatrmak olduu syleniyordu. Bay ve Bayan
i evliyken, Peder Gunn'n ars zerine okula gelmilerdi. nceki retmenlerin gidii bi
olmutu. Maddy iki iildii iin kovulduklar gibi bir sylenti duymutu, ama her zamanki
, annesi olan biteni iyice elekten geirip anlatmt ona Annesi hibir olay iyice anlayam
zd.

Bay ve Bayan Kelly garip bir iftti. Bay Kelly bir ifti ocuu gibi iriyar ve saf grn
Kelly ise ufak tefek ve gergin biriydi. Dudaklar genelde memnuniyetsizliini belir
ten ince bir izgi halinde olurdu.
Maddy Ross bazen ona bakar, yanndaki iriyar, saf, iyi huylu adama Bayan Kelly'nin
neyinin ekici geldiini merak ederdi. Maddy'den ancak on ya kadar byktler.

Maddy, Bayan Kelly'nin evresinde uygun biri olmad iin mi bir retmene raz olduunu m
erdi. Bir eylerden honut deilmi gibi grnyordu hep. at kap annesini grmeye geldikl
le, sanki bir ikyetleri varm gibi grnyorlard.

Maddy kendisine deil de, annesine sormalarnda hibir gariplik grmedi. Ne de olsa, bu
konuda Bayan Ross'un bir gr olacakt. Belki de kz Madeleine'in Shancarrig okulunda a
daha iyi bir amac olduunu dnebilirdi. Hemen karar vermeden nce bir n aratrma yapm

iyiydi.
Ama annesi bunun harika bir fikir olduunu dnd. Ertesi gn yemee gelen kuzenlerine de
y "kucamza dtler"
eklinde anlatt.

20
Kuzenler "Peki Madeleine'in retmenlik yapmak iin eitim almas gerekmiyor mu?" diye sor
dular.

"Sama" dedi annesi, "insann kk Brennan'lar ya da kk Dunne'lar gibi zavalllara bira

ye vermesi iin nasl bir eitime ihtiyac olabilir?"

Kabul ettiler. Kuzenlerinin ocuklarnnki gibi gerek bir kariyer deildi bu: Biri bankad
a alyordu, dieriyse ynetici sekreterlii kursuna gidiyor ve ticar Franszca da ren
Bu da onu dnyada her yere gtrebilirdi.
Maddy'nin de bu fikre bayldn grnce ard.

O ne Bay Kelly'nin kkremesine ne de karsnn kendinden emin, sert sesine sahipti. Kiba
r, neredeyse ekinerek konuuyordu ama ocuklar ona tepki veriyorlard. Ayya ve aylak Pau
die Brennan'n cretkr ocuklaryla bile uramakta zorlanmyor gibiydi. Yzleri gzleri r
elen Dunne'lar da ders balamadan azlarnn silinmesine ses karmyorlard.

Kk okulda snf vard. Birisi Bayan Kelly'nin, birisi Bay Kelly'nin, en by de Mad
Buraya Karma Kkler Snf deniyordu ve Shancarrig'in gen beyinleri snrl eitim yolc
rada balyorlard. Tabi ilerinde kendisinden ok daha yksek eitim alacak bakalar ola
at Hayes'in kzlar ve otelden gelen kk Nuala Ryan meslek sahibi olabilirlerdi. Ancak D
unne'lar ile Brennan'larn bu okuldan sonra her trl eitim umuduna veda edecekleri bel
liydi. Ya bir gemiye binip gidecekler ya da ehirde on drt yandaki olanlar iin ne i v
a, onu yapacaklard.
Be yandayken hepsi de birbirlerine benziyorlard. Daha ileri gidecek paraya sahip ola
nlar ile olmayanlar arasnda giyim kusamlarndan baka hibir fark yoktu.

Maddy Ross okula gitmeden nce kendi kasabasnn ocuklarm pek fark etmemiti. Artk onlar
kknda her eyi biliyordu. Burun ekenler, zgn grnenler, her istediini yapabileceini
r, le yemeinde dev sandviler yiyenler, hibir yiyecek getiremeyenler. Ona yapan, kend
ri ve aileleri hakknda her eyi anlatan ocuklar da vard, susup geri duranlar da.

Bir ocuun basit bir cmlenin harflerini tanyarak yksek sesle okumasn ya da kurunkale
kemiren bir kzn uzun toplama ilemlerinin nasl yapldn birdenbire anlayvermesini g
ine byk bir keyif verdiini hi bilmezdi. Her gn uzun bir sopayla rlanda haritasn gs
irlerin adlar n saymalarn dinlemek byk bir zevkti.

21

"Cavan blgesindeki balca ehirler hangileri? Pekl. Hep beraber. Cavan, Cotehill, Virgi
ia..." Bir azdan, ark syler gibi tekrarlyorlard.
Biri kzlar, dieri olanlar iin iki giyinme odas vard.

Buralar akamlan ocuklar gittikten sonra baretmenin bolca dkt dezenfektan kokuyordu

Okulu glgeleyen ve sanki kollarn am, onu koruyan bir dev gibi duran kzl kayn aac
kra bir yerdi.

Maddy ocukken Barna Orman'nda olduu gibi, bu aacn yannda da kendini gvende hissediyo
. Aa, rengi ve yapraklaryla mevsimlerin geiini gsteriyordu.
Birbirine benzeyen gnler hzla geti. Madeleine Ross ocuklara oyalamak iin kocaman, kar
ton panolar hazrlad.

stne Barna Orman'ndan toplad ieklerin resimlerini yaptrd, baz iekleri kurutu
isimlerini yazd. Shancarrig okulundaki ocuklar her gn kk tahta sralarnda oturup er
arnn, ykskotlarnn, uhaieklerinin ve sarmaklarn adlarn tekrarladlar. Sonra Az
e Brigidann ve Aziz Colomba nn resimlerine bakp onlarn isimlerini de tekrarladlar.
Maddy ieklerin isimleri kadar, aziz ve azizelerin isimlerini de renmelerini salad.
Peder Gunn'n ncelikliler listesinde azizler daha yukardayd. Peder Gunn ok iyi bir rah
ipti. Limonata iesinin dibinden bakar gibi, kk, kaln caml gzlkleri vard.

Okulun yneticisi olarak sk sk uruyordu; Shancarrig'in gelecekteki cemaatinin inancn v

ahlakn korumak zorundayd. Ancak Peder Gunn da aalar ve iekleri seviyordu ve yardm
her zaman nazik davranyor, destek veriyordu.
Maddy onun ka yanda olduunu merak ediyordu.

Rahibelerde olduu gibi, rahiplerde de bunu anlamak ok zordu. Bir gn hi beklenmedik b

ir ekilde, Maddy'ye ka yanda olduunu syledi. 1921'de Antlama'nn imzaland gn do
Gururla, "Devletle ayn yataym" dedi. "Umarm ikimiz de sonsuza dek yaarz."

Maddy pencerenin nnde iekleri yerletiriyordu. "Sizden bunu duymak ok gzel peder" ded
"Bu sizin hayattan zevk aldnz gsteriyor. Annemse hep kanatlarna kavumak iin sabrs
"Kanatlar m" Rahip armt.

22
"Tanr'nn cennetinde olmak istediini sylemesinin bir yolu. Olduka sk sz eder."
Peder Gunn syleyecek sz bulamad. "Bu dnyay yalnzca Tanrmzn bizim iin hazrlad
i olarak grmek ok gzel tabi, ama..."

"Ama annem ellisine daha yeni bast. Bunu dnmeye balamas iin biraz erken deil mi?" M
ona yardmc oldu.
Rahip minnetle ban sallad. "Tabi, ben de yalanyorum.
Belki ben de yle dnmeye balarm." akac bir sesle konuuyordu. "Ama yapacak yle ok
kendimi yal hissetmiyorum."
Maddy, "Birinin size yardm etmesi gerek'' dedi.

Shancarrig'deki herkes de byle sylyordu. Yal rahip artk elden ayaktan dmt. Her
n yapyordu.
Kesinlikle yeni bir rahibe ihtiya vard.

Rahiplerin ev ilerine bakan Bayan Kennedy de pek yardmc olmuyordu. Uzun bir su bard
ana benzeyen bir yz vard. ounlukla siyah giyer, uzun zaman nce lm, Shancarrig'de
in hatrlamad kocasnn yasn tutard. Rahipler iin iyi bir yardmcnn herhalde nazik
ci olmas; hem anne, hem bakc, hem de iyi dost rollerini stlenmesi gerekirdi.

Bayan Kennedy'nin bu rollerden hibirini stlenmediini sylemek gerekirdi. Sanki cemaat

in sorumluluu kendisine verilmediinden iin iin kzyor gibiydi. Birisi cemaat ilerinde
rdmc olmay teklif ettiinde sinirle burnunu ekerdi. Peder O'Toole'un hemen hemen hi et
isi olmazd ve Bayan Kennedy her ie karrken yine de sorunlar karsnda yardmc olmaya
ar insann kmas Peder Gunn'n kendi iyiliini gsteriyordu.

Yeni bir rahibin Shancarrig'e doru yola kt haberi gelmiti. Birisinin Dublin'deki bir
nd renmiti. ok iyi bir gen adamd.
Alt ay kadar sonra, 1952'nin ilkbaharnda yeni rahip geldi.

Peder Barry isminde, solgun bir genti. Uzun, narin beyaz elleri, ak san salar ve masm
avi gzleri vard. Shancarrig'de cppesini saa sola savurarak zarif bir biimde dolayord
Onda cppesinin iinde hep rahatsz duran Peder Gunn'n heyecanndan eser yoktu.

Peder Barry ayini ynetirken sanki bir k vurup solgun yzn aydnlatyor, o vakit her z
den ok daha fazla bir azize benziyordu Shancarrigliler Peder Barry'yi pek sevdile
r ve Maddy ROSS Geri planda kalan Peder Gunn'a iin iin zlmeye balad

23

'tknaz biri olmas onun hatas deildi ki. O da yallara ve hastalara ilgi gsteriyor, it
f edilen gnahlar anlayla dinliyor ve okulla urayordu. Yine de, Maddie, Peder Barry'n
etrafa teki rahiple olmayan yepyeni bir heyecan satn kabul etmek zorundayd.

Peder Barry snfa geldiinde misyonlardan, misyon merkezleri iin yaldzl kt ve pul bi
e zorunluluundan deil, innanlarn Efendimizin sesini duyma zlemiyle kavrulduklar Peru'
nun da kylerinden sz ediyordu.

Oralardaki tek kk rmak kurak mevsimde kuruyor, kyller yallara ve bebeklere su getir
n kupkuru, orak arazide kilometrelerce yrmek sorunda kalyorlard.

Maddy ile Karma Kkler Shancarrig'deki rutubetli kk okulda otururlarken kilometrelerce

eye, bambaka bir ktaya gidiyorlard. Brennan'larn ayakkablar patlak, giysileri yrtk
atta ayya babalarnn tokadnn izlerini de tayorlard; ama binlerce kilometre tede, Vi
dra'daki insanlara oranla, kendilerini krallarn bile dlerinde gremeyecei kadar zengin
hissediyorlard.

Bu kyn ismi bile kendi kasabalarnnkiyle aynyd. Eski Kaya anlamna geliyordu. Bu kyde
sanlar dnyann bir ucundan yardm istiyorlard.

Peder Barry ocuklar o okulda daha nce hi grlmemi bir heyecanla dolduruyordu. Yalnzc
dy Ross'un snfnda da deil stelik. Bayan Kelly'nin daha sert baklar altnda bile ba
lnda ondan yabanclara yardma komadan nce kendi halkmza bakalm, demesi beklenirdi. B
lly'nin snfndaysa sert retmen gen rahibin szlerini kendi tarznda tekrarlad.

"Brak imdi Jeremiah O'Connor. Eer kp Vieja Piedra'nn zavall halk iin birka ilin
n, seni kn tekmeleye tekmeleye Barna'ya kadar gtrr sonra da geri getiririm."

Peder Barry pazar gn vaaz verdiinde ou zaman insann iine ileyen mavi gzlerini kapa
atin Shancarrig evresindeki bereketli topraklarda yaadktan iin ne kadar ansl olduunu
erdi. Kilise aksran, ksren insanlarla dolu olabilirdi, tarlalarn iinden on kilometre

yryp geldikleri iin paltolar slanm da olabilirdi; ancak Peder Barry buray Peru'dak
ranla bir cennet gibi gsteriyordu.

Bazlar sevgi dolu Tanr'nn dnyann o kesimindeki ispanyolca konuan halklara kar nede
dar adaletsiz davrandn merak etmeye baladlar. Onlar da bir kiliseye ve bir rahibe sah
p olmak iin her eyi yaparlard.

24

Konu ne zaman alsa, Peder Barry'nin buna verecek bir cevab oluyordu. Tanr'nn bunu ins
anlarn birbirlerine kar sevgisini ve iyiliini test etmek iin yaptn sylyordu. Ped
rkese, Tanr'y sevmenin kolay olduunu sylyordu.
Kimsenin Kutsal Efendimizi sevmekle ilgili bir sorunu yoktu.

Sorun, kilometrelerce tedeki kk, ssz bir kyde yaayan insanlar da sevip onlara kard
avranmakt.
Maddy ile annesi sk sk Peder Barry'nin ne kadar iyi biri olduundan sz ediyorlard. Bu
konuda ikisi de ayn fikirdeydi.
Gr ayrlna dtkleri yle ok konu vard ki.

Maddy Joseph'in dn iin Rodezya'ya gitme frsatlarnn olup olmayacan merak ediyordu
awayo'da bir sko ailenin kzyla evleniyordu. Dnde Ross'larn tarafndan hi kimse olm
ol parasn gndermiti ve dn tatile denk geliyordu, ama Bayan Ross yolculuu gze alam
Dr. Jims, Maddy'nin annesinin sapasalam olduunu ve yolculuk yapabileceini sylemiti. A
slnda deniz yolculuunun salna byk yaran da olabilirdi.

Peder Gunn byle bir zamanda aile dayanmasnn harika olacan ve bu zahmete girmesi ger
i sylemiti. O gzel demir parmaklklar, harika limonluklarla bilinen Glen konanda otur
Binba Murphy ile Bayan Murphy bunun hayatta bir kez ele geecek bir frsat olduunu syl
lard.
Avukat Bay Hayes de kendisine kalsa gideceini sylemiti.
' Ancak, annesi inat ediyordu. Kendisi gibi bir ihtiyarn seyahatine bu kadar para
harcamann gereksiz olduunu sylyordu. Zaten ok gemeden kanatlarna kavuacakt. O
zaman yeterince grecek ve yeterince bilecekti.

Maddy annesinin bu tavr karsnda gittike sabrn yitiriyordu. Kanatlar teorisi her eye
lanmaya balamt.
Maddy yeni bir manto istese ya da Dublin'e gitmeyi dnse veya dmdz san salarna perma
trmak istese annesi i ekiyor ve kendisi gittikten sonra bunlar yapmaya hem zaman hem
de yeterince paras olacan sylyordu.

Annesi ellili yalarnda ve Shancarrig'deki herkes kadar gl bir kadnd, ama manev ad
i zayf hissediyordu. Ev ilerini de Maddy yapyordu, nk annesi kanatlarna kavuana kad
zmeti tutmak gibi lkslere ayracak para yoktu Maddy'nin okuldan ald maa yok denecek k
r azd Yirmi yandayd ve cok huzursuzdu 25
Shancarrig'de onu anlayan tek kii Peder Barry'ydi. O da otuz ndeydi ve ayn derecede h
uzursuzdu. Vieja Piedra hakknda ok fazla vaaz verildii iin bizzat Piskopos tarafndan
dikkati ekilmiti. Bunun hakszlyla yanyordu.

Monsenyr O'Toole iyice elden ayaktan dmt ve vaazlarda neler sylendiinden bile haber
tu. Peder Gunn onu ikyet etmi olmalyd. Peder Gunn da yalnzca bir yardmc rahipti, on
e yetkisi yoktu.

Peder Brian Barry Barna Orman'nda dolayor, nne kan allara fkeyle tekme savuruyord
, hem de kskan ve dar grl insanlarn Tanr'nn lmekte olan halklar ve yardm isteyen
harcad abay durdurmaya ne haklar vard?
Brian Barry'nin sal daha iyi olsayd, misyoner olurdu.
Papaz okulundan arkada Cormac Flynn gibi Vieja Piedrallara giderdi. Ona mektup yazp
yaplmas gerekenleri ilk azdan anlatan Cormac'ta.

Kutsal Kurtarc Kilisesi'nde Hayes ailesinin ebediyete g eden yelerine adanm bir penc
vard. O aileden pek ok rahip kmt. Pencerede Hasat Bol Ama iler Az yazyordu.
te orada, kendi kiliselerinde, vitrayda yazyordu ve bunak rahip ile bencil Peder Gu
nn yle krdlerdi ki, bunu gremiyorlard.

Peder Barry o fkeli yrylerinden birinde devrik bir aa gvdesine oturmu, mektup okuy
n Ross'a rastlad.

Konumadan nce biraz sakinlemeye alt. Nazik bir kzd ve peder insanlarn ruhlar ii
ede karsna kan engellere ne kadar fkelenip ierlediini grmesini istemiyordu.

Bayan Ross onu grnce arp ban kaldrd, ama oturmas iin ktn stnde yer at.
"Buras ok gzel deil mi? Bence insanlarn sorunlarna zm bulmas iin iyi bir yer."

Peder elini cppesinin iine soktu ve cebinden sigarasn karp hibir ey sylemeden otu
Her naslsa, kz onun sessiz kalmak istediim anlam

gibiydi. Yaz gnei Barna Orman'n oluturan vez aalan ile kaynlarn arasndan szlp
izlerine dolam, nne bakyordu. Bir sincap gelip merakla bir ona, bir tekine bakt, son
hoplayarak uzaklat.

Gldler. Gerilimli ortam ve sessizlik dalmt artk, birbirleriyle rahatlkla konuabil

Peder Barry "Ben kkken hi sincap grmemitim" dedi.

26
"Ancak resimli kitaplarda. Ayn sayfada bir de zrafa vard, o yz den hep ayn boyda oldu
klarn sandm. Bir sincapla karlamaktan korkuyordum."
"Ne zaman grdnz?"
"Papaz okuluna girdikten sonra... Birisi orada bir sincap olduunu syledi ve ben de
herkesin kamasn istedim...
Delirdiimi sandlar."

"Bu da bir ey mi" dedi Maddy, "ben gerilla savann insanlar yerine gerillalar savaa g
rmek olduunu sanrdm."
Peder Barry takld: "Beni teselli etmek iin sylyorsun."

"Hi de deil. Hepsi gldler mi, hibiri anlay gstermedi mi?"

"Bir arkadam vard, Cormac. O anlad beni. O her eyi anlard."
"Peru'daki Peder Cormac m?"
"Evet. O her eyi anlard. Ama imdi olan biteni ona nasl anlatrm ki?"

Glgeler uzayana kadar Barna Orman'ndaki sohbete devam ettiler Brian Barry yaplmas ge
reken iler konusundaki zntsn, hissettii sululuk duygusunu anlatt, ama ya bykleri
olacakt ? Maddy Ross da ona aabeyi Joseph'in para gnderip annesini ve kardeini haya
tnn en mutlu gnnde yannda grmek istemesinden sz etti.
Maddy "Ona nasl anlatabilirim ki ?" diye sordu.
"Ya ben Cormac'a Shancarrig'den artk destek gelmeyeceini nasl sylerim?" diye sordu P
eder Barry.

Birbirlerine bamllklar, basklar, acy ve kararszl ancak dierinin anlad inan

n anlyor olduu dncesi bile onlara cesaret verdi.

Maddy Ross kendinde aabeyine mektup yazp dnne gelmeyi ok istediini, ama annesinin k
i yolculuk iin yeterince gl hissetmediini syleyecek gc buldu. Evde uzun sre sessiz
d, bolca surat asld, ama Maddy hepsine gs gerdi. Birka giysisini toplayp biletini a
Sonunda annesi de pes etti ve yolculuk iin biraz heveslenme ye balad. Bu hevesini kzy
la beraber gitme noktasna vardrmad, ama en azndan souk sessizlikler bitti ve evdeki h
ava dzeldi.

Peder Barry de cesur davrand. Dorudan Peder Gunn'la konutu ve piskoposluun genelde m
isyonlarn ve bir misyon blgesinin zellikle vurgulanmamas konusundaki kararn kabul ett
ni bildirdi. lkede hogr, hayrseverlik ve Tanr'ya ballk gi bi deerlerin de ne k
u 27
ho vakitlerinde Vieja Piedra'yla ilgili hayrseverlik projeleri yapabileceini syledi.
Buna itiraz edilmeyeceini sanyordu.
Peder Gunn bunun zerinde derin bir i ekip hibir itiraz olmayacan syledi.

1955 yaznda Maddy Ross ile Brian Barry birbirlerine iyi dileklerde bulundular. Ma
ddy Afrika yolculuuna kt, Brian da Cormac Flynn'i yzst brakmamak iin ba toplama
aharda yeniden karlatklarnda birbirlerine her eyi anlatacaklard.
Peder Barry, "Dev sincaplarn olduu ormanda buluuruz"
dedi.
Daha vedalarken ikisi de bir daha grecekleri gn iin sabrszlanmaya balamlard.

Bir dahaki karlamalarnda ikisi de ok deimiti. Bunu sabah on ayininden sonra kilisen
psndaki ksack grmelerinde fark ettiler. Peder Barry sat iin raflara konmu, ama h
rm bulduu Katolik Gerek Birlii'nin yaymlad brorlerini dzenliyordu. Sorun u k

"Dans Eden eytan" ve "Yoldalk" brorlerini herkes okumak istiyor, ama kimse para verip
almaya yanamyordu. Bu kitapklar her zaman iyice kartrlp ylesine geri braklver

Madeleine'in annesiyle ktn grd. Bayan Ross kutsal suyun nnde uzunca bir sre oyal
oma'daki Papalk balkonundan ehri ve dnyay kutsuyormu gibi, uzun uzun kendini kutsad.
"Ho geldin yabanc. Gzel miydi?" Peder Barry ona glmsedi.

"Hayr. Planlanandan daha farkl olamazd."

ikisi de tekinin konumasnn hararetinden akn, birbirlerine baktlar.
Peder Barry koyu renk gzlerini fal ta gibi aarak "Barna Orman" dedi.
"Saat drtte" dedi Maddy.

Okuldaki beden eitimi dersinde duvarlardaki talara aslnca kan beynine hcum edip de ba
iinin getii gnlerden beri kendini byle hissetmemiti.

Hangi bluzu giyeceini dndn fark edince birden kendine geldi. O bir rahip, dedi. Ama
de ok solgun grnmesini engelleyip yzne biraz renk getiren izgili bluzunu giydi.

Annesi nereye gittiini sorunca Barna Orman'ndan kayn dallar toplamak istediini syledi
Daha sonra onlar gliserine bastrp kn evi sslemek zere saklayabilirlerdi.

28
"Rengi iyice dnm olardan arayacam" dedi. "Biraz uzun s rebilir."
Onu ba ellerinin arasnda, bir ktkte oturur halde buldu.
Vi eja Piedra iin her yaptnn engellendiinden dert yand.

Peder Gunn grev icab kermese de, bezik turnuvasna da, genel kltr yarmasna da gelmi
fazla ilgi yoktu. Artk kilisede o zavalllarn durumu hakknda vaaz da veremediinden, c
emaatin ilgisi dalmt. Yz endieliydi. Maddy onun anlatmad bir eyler daha olduun
orlamad.
Elbet anlatacakt. imdi de o Maddy'ye sordu: Aabeyi Joseph onu grdne sevinmi miydi?

"Hem evet, hem hayr." Aabeyinin nianls sko Kilisesi'ne balyd ve yalnzca Joseph'i
ek iin Katolik Kilisesi'nde evlenmeyi kabul etmiti. Joseph de annesi dne gelmediine g
Catriona'nn bunu yapmasna gerek olmadn dnmt, ikisi de Hristiyan olduklar sr
er arasnda fark olmasa gerekti.

Bylece Maddy ta Afrika'ya aabeyinin lmcl bir gnah ilediini grmeye gitmi oldu. Bit
z tartmalar, mnakaalar yaanm, karlkl gzyalar dklmt. Joseph birbirlerini
erek bir kardelik baran olmadn sylemiti. Maddy de ona o halde neden bu yolculuun
iini sormutu.
"insanlara dnyada yalnz olmadm gstermek iin"
demiti aabeyi.

Oh evet, trene katlm, yzndeki tebessmle, konuklara ok kibar davranmt. Annesine b

sz etmemiti.

Aslnda rahibe, Bay McPherson deil de, Peder McPherson demeyi unutmamaya akrken yorgun
dmt. Gen ifti evlendiren Presbiteryen rahibin ad buydu. Dn bulutsuz bir gn a
n bir kilisede yaplmt.
Kilisenin sr sand yoktu; dolaysyla iinde uygun Tanr da yoktu.

Arad trde dallan bulmak iin birlikte yrdler. Maddie ormana gitmek iin annesine bir
bulmas gerektiini syledi. Sonra da bunu dediine piman oldu; pederin bir arkadayla b

ak kadar masum bir ey iin bile bahane bulmak zorunda olduunu sanmasn istemezdi.
Ancak gariptir, bu pederde de bir arm yapt.

"Ben de bir bahane buldum. Peder Gunn ile Bayan Kennedy'ye syledim tabi. Ona Dunne
'lar ile Brennan'lara uramak istediimi syledim. iki ailenin de evde olmadndan ya da e
azndan gitsem bile beni evlerine davet etmeyeceklerinden eminim."

29

Birbirlerine kaamak birer bak atp, hemen balarn evirdiler. ok ey itiraf etmilerd

Maddy hzl hzl ona ieklerin ve yapraklarn nasl korunduunu, iin pf noktasnn onla
a az sayda yerletirmek olduunu anlatt.

Peder Barry ilemi anladm belirtmek iin yine ban sallad ve cemaat ziyaretlerinin he
, hem de ahaliye emrivaki olduunu, kimsenin gnll katlmadm ve hayatmz insanlarn
cek temiz bir rtleri ya da ikram edecek bir dilim pastalar olup olmad hakknda zlme
e, size gerekten ihtiya duyduklar bir yerde geirmenin ok daha iyi olacan syledi. K
yznde hem acl, hem de hznl bir ifade vard ve Maddy iinden ona byk yaknlk hiss
una dokundu.

"Burada da byk iyilikler yapyorsunuz. Hepimizin hayatn ne kadar etkilediinizi bilseni

."
Pederin gzlerinin dolduunu grnce ard.

"Oh Madeleine" diye bard peder. "Tanrm, yle yalnzm ki. Konuacak hi kimsem, hi dos
Kimse beni dinlemiyor."

"t, t." Maddy sanki bir ocukla konuur gibiydi. "Ben senin arkadanm. Ben dinlerim.

Peder kollarm ona dolad ve bam omzuna yaslad. Maddy beline dolanan kollan ve hkrkl
rslan bedenin yaknln hissetti.
Alayarak "zr dilerim. yle aptalm ki" dedi.

"Hayr hayr, deilsin. Sen iyisin. nem veriyorsun. Bu kadar ilgili olman seni sen yapa
n bir zellik." Maddy onu sakinletirdi. Bam ve ensesini okad. zr dilemek iin ban
pederin gzyalarnn slakln hissediyordu.
Yine "t, t" dedi. Hkrklar dinene kadar ona satld.
Sonra kesinde kk mavi bir iek deseni bulunan beyaz mendilini karp ona uzatt.
Hi konumadan aa ktne doru yrdler. Peder iddetle burnunu ekti.

"Kendimi yle aptal hissediyorum ki. Senin iin gl ve cesur olmalym Madeleine; bebek g
alamak yerine sana kardeinin durumuyla ilgili teselli edici szler sylemeliyim."
"Hayr Peder Barry, siz benim kendimi gerekten cesur ve gl hissetmemi salyorsunuz."

Peder serte szn kesti. "imdi, dinle beni. Eer senin kollarnda alay;eaksam, en azn
Brian diyebilirsin."

30

Maddy hemen kabul etti. "Evet ama Brian, bana yardmc oldu una inanmalsn. Kimseye bir
faydam olmadn, annemi d krklna urattm, aabeyime destek olamadm sanyor

"Arkadalarn olmal. Senin gibi cmert ve iten biri. Sen benim gibi kat kurallar ve uygu
amalarla kstlanp kalmyorsun."
Madeleine Ross sadece, "Benim hi arkadam yok" dedi.

O gn leden sonra birbirlerine hl anlatacaklar milyonlarca eyleri olduunu fark etmi

Brian Peru'daki yakn arkada Cormac Flynn'den bir mektup alm, Peder Flynn ona Vieja Pi
edra'ya bu kadar taklmamasn, burann yalnzca dnya yznde herhangi bir yer olduunu ve
Brian Barry'nin binlerce kilometre tede, tek bana buray kurtarmak zere dnyaya gelmi
adm sylyordu.
Peder Brian Barry bu mektuba haddinden fazla alnmt.

Ancak Maddy'ye anlattnda ve o da Kathleen White'la kendi deneyimini ve arkadann ona n

sl bu kadar duygu ykl mektuplar yazmamasn rica ettiini anlatnca, bunu aralarnda yen
ba olarak kabul ettiler.
Maddy onun ocukluunu rendi; annesi hep olunun rahip olmasn istemi, ama o rahiplie
tsanmadan bir ay nce annesi vefat etmiti.

Brian da gitgide mantn yitiren bir anneyle yaamann hayal leminde geirilen bir mrn
in ok zengin ve soylu insanlar olmalarnn, her trl kibarln, eldiven giymenin, eski g
at ve araba sahibi olmann, kartvizitlerle ziyarete gelmenin nemli olduu bir dnyada
yaamann ne demek olduunu rendi. Maddy bunlarn hibirinin geree dayanmadn biliyo
ms zararsz olduunu sylemiti. Orta yal pek ok kadnda ihtiam yanlsamalar oluyordu
ss'unkiler bakalarnnkinden daha beter deildi; hatta pek oundan daha iyiydi.

Bulumalar gitgide daha gizli olmaya balamt. Maddy ge saatlere kadar okulda kalp cam
lyordu. Peder Barry Kelly'lere bir ey sylemeye geliyor ve ak braklm olan kapdan g
a tesadfen onu gryordu. Peder retmen masasna oturup bacaklarn aaya doru sarkt
y ieri baktnda ki ban merakla her yere uzatyor gibiydi uygunsuz hibir ey grmyor
Ancak kasabadaki gzlerden uzakta, Barna Orman'nda yrrlerken birbirlerine sokuluyorla
rd. Bazen tesadfen ayn anda du

31

ruyorlard, bir aacn kabuunu soyarlarken ya da dallarn arasna gizlenmi bir ku yuvas
erlerken Maddy ban dosta onun omzuna yaslyordu.

Maddy geceler boyunca darack yatanda yalnz bana yatp, onun ormanda kendisine sarld
diyordu.

Rahibin bedeninin nasl titrediini ve kalbinin atlarn nasl hissettiini hatrlyordu.

uak eker, Gold Flake ttn ve Knight's Castile sabunu karm kokusunu, salarnn nas
gzyalarnn nasl kendi yanaklarm slattn aklna getiriyordu. Sanki bir film sahnesi
rar seyreder gibiydi.

Acaba o hi dnyor muydu; ama bu herhalde pek aptalcasna romantik olurdu. Hatta Peder B
rry iin... Brian iin... Belki gnah bile saylabilirdi.

Maddy Ross hayatn ona odaklad iin eskisine gre ok daha fazla i yapmaya balad. Za
etii ve sanki kendisini evresinde asl kalm gibi hissettii gnleri hatrlayamyordu
ir haftada yaplmas gereken her eye yetecek zaman yoktu. oktandr kk evlerden birinde

n Maura Brennan' yannda altrmaya balamt.

Eyalar okamay seven, t yapan yoksul ve ciddi bir ocuktu, pek ie yaryordu. Baka bi
die Barton gelip bahesine bakyordu.

Eddie on drt yalarnda, bitkilere ve doaya ilgi duyan komik bir ocuktu. Maddy'yle sk s
bahesinde yetien eitli eyler hakknda konumak istiyordu.
Maddy bir gn ona "Paran neye harcyorsun?" diye sordu.
ocuun yz kzarnca ekledi: "nemli deil. stediin gibi harcayabilirsin."
"Pullar" dedi ocuk sonunda.
"ok gzel. Koleksiyonun byk m ?"

"Hayr. Mektuplara yaptrmak iin. Peder Barry denizar bir yerde birer mektup arkada
rektiini syledi."
Peder Barry'nin ne ok iyilik yaptm dnmek harikayd.

Eddie gibi dimdik sal, normalde bir ayanda top sektirmesi ya da duvarlara bir eyler y
azmas dnlecek bir ocuun imdi yurtdnda Katolik bir mektup arkada vard. O gn o
di.
"Arkadana Shancarrig'i ve ne kadar gzel bir yer olduunu anlat."
"Anlatyorum" dedi Eddie "Her eyi yazyorum."

32
Eddie grip olduu iin annesi gndermeyince, Foxy Dunne almaya gnll oldu.
Neeyle, "ok iyi para veriyorsunuz Bayan Ross" dedi.
"Sana Eddie kadar vermem. Sen hangilerinin iek, hangilerinin yaban ot olduunu bilmez
sin." Maddy de neeliydi.
"Ah, ama siz retmensiniz Bayan Ross. Bana bir dakikada retiverirsiniz."
Maddy kabul etti: "Ancak Eddie dnene dek."

Eddie iyileip dnmt ve Foxy'nin bahede yaptklarna sylenip duruyordu. Bu arada Foxy
ufak tefek baka iler bulmutu. Kaplar onaryor, bahe kulbesinin kilidini tamir ediyo
Maddy'nin annesi Dunne'lardan birinin ortalkta olmasndan holanmyordu. Kendine ya da
kardelerinden birine i bulmak iin evreyi kolaan ediyor olabilirdi.
Maddy, "Ama anne!" dedi. "Hepsim ayn kefeye koyamazsn."
"Sen de Peder Barry kadar safsn" dedi annesi.

Shancarrig'de bir zamanlar bir tiyatro topluluu kurulmu, ama sonra dalmt. Her eyin
gibi, bunun arkasnda da pek net olmayan bir hikye vard. Anlalan nceki retmen bir oy
snda sarho olmu ve bir tatszlk yaanmt.

Nellie Dunne hep bu kasabada kimlerin hangi rollerde oynad hakknda anlatabilecei pek
k ey olduunu sylerdi. Her anlamda rol yapmak, derdi. Ancak, bu tehditlere ramen, hibi
r zaman kimseye olan bitenden sz etmemiti ve her ey Peder Gunn Shancarrig'e gelmede

n ok nce olup bitmiti.

Monsenyr O'Toole'un hatrlamas da pek olas deildi.

Maddy olanlar her ne ise, artk unutulduunu, tiyatro iine yeniden giriilebileceini d
. Grd heyecan karsnda hem ard hem de ok sevindi. Eddie Barton'un annesi kostml
eceini syledi; olayn bir okul msameresine benzemesine engel olmak iin bir profesyonel
e ihtiya vard. Glen'deki hizmeti kz Biddy, step dans yaplmas gerekirse yardmc olab
syledi.

Konumu gerei bu hnerini sergilemeye fazla frsat bulamyordu ve fazla paslanmak da ist
emiyordu. Nalbur dkknndan hem Brian, hem de Liam Dunne katlabileceklerini sylediler,
Dr. Jims'in kk oluna bakan Carrie de ok uzun olmayan, birka satrlk bir rol denemek
ni syledi. avu Keane ile ei minnetle Maddy'nin elini skarken hep bunu beklediklerini
sylediler.
Bylece Maddy Shancarrig Tiyatro Topluluu'nu kurdu.
Peder

33

Barry'nin oyunlara gsterdii ilgiye her zaman teekkr borlu oldular. zgn yzl gen ra
aatin yararna olan bir eye bylesine drt elle sarlmas kimsenin garibine gitmedi. Tabi
lirin tamam Gney Amerika'daki fakirlere yardm evine balanyordu. Herkes biraz da Pede
unn'n arkasndan glerek, iyi ki Peder Barry'nin geldiini, nk Peder Gunn'n baka pek
etine ramen sahnenin sara solunu bilmediini; halbuki Peder Barry'nin her trl ie yatk
duunu sylyordu. Peder Barry dekorasyon yapabiliyor, klandrmay ayarlayabiliyor ve en
i de, piyesleri ynetebiliyordu. Shancarrig halkn Pygma iion'dan Drama at nish'e, her
eyi oynamaya tevik etti. Noel konserleriyse bir efsane oldu.
Yalnzca Maddy onun gnlnn bu ilerde olmadm biliyordu.
Yalnzca o, mutsuzluu saklayan gerek adam tanyordu.

ok gemeden hep onu dndn ve yapt en kk, en nemsiz eylere kar bile tepkisi

Karma Kkler Snf'na Msr'a Ka'n hikyesini anlatrken, bir yandan da onun kapya
diini hayal ediyordu. Bazen de sanki o gerekten oradaym gibi glmsyordu. ocuklar bir
geldi diye dnp bakyorlard.

Sonra evde, annesinin yemeini hazrlarken taba incecik dilimlenmi domates ile zenle ke
ilmi kat yumurta ve maydanozla sslyordu. Annesi fark etmiyordu bile, fakat o Brian B
arry'nin nasl tepki vereceini grebiliyordu. Beeni szcklerini onun azndan kendi kend
leyebiliyordu.

Zamann evredeki herkesten daha tatmin edici bulduu bu ilikiye ayrmaya balad. Bay ve
n Kelly grd en sradan evlilie hapsolup kalmlard. Yoksul mahalleden gelen zavall M
nan gsterili bir barmenle evlenmi ve Down sendromlu ocuunu tek bana bytmek zorunda
en'deki Binba Murphy'nin anlatlamaz bir evlilii vard. Asla kendi drt duvarlarnn d
Baka nerede olsa onlara mnzevi denirdi; ama burada, Glen byk bir konak olduu iin, ba
arndan uzak durmalar hayranlk uyandryordu.

Madeleine Ross'un zendii kimse yoktu. Tand hi kimsenin kendisininki kadar deerli ve
bir ak; tmyle bal ve o olmasa mesleini bile yitirecek bir erkei yoktu.

Sonra bir gece birdenbire, hi ummad bir anda garip bir dnceye kapld. Ayn son dere
olduu ve perdelerin arkasndan bile grnd, o yzden perdeleri ak brakmann daha ko

ykusuz gecelerden biriydi.

34

Maddy bir glgenin ormana doru gittiini grd. nce Brian olduunu sand ve giyinip pein
meye davrand.

Ancak son anda Binba Murphy olduunu fark etti. Kim bilir ne tr bir i peindeydi, ikisi
i kartrmak ok kolayd; ikisi de koyu renk giyinen, uzun boylu adamlard. Ancak Brian ki
isenin lojmannda uyuyor olmalyd. Ya da belki de uyumuyor, ayn aya bakp ayn huzursuzlu
hissediyordu.
te o zaman Maddy Ross, Peder Barry'nin Shancarrig'den gitmesi gerektiim fark etti.

O artk tabaklarda sandvi ikram ederek, eski perdeleri onararak, detone bir koroya
alk tutarak, baka piskoposlar ve kilise temsilcilerini arlayarak ziyan olmamalyd. Y
k tek bir hayat vard. Elinden gelen en iyi ekilde yaamal, Vieja Piedra'ya gidip halkn
a hizmet etmeliydi. Yaanacak tek bir hayat olduu kavram btn gece beyninde nlayp dur

Artk ona uyku yoktu. Bir fincan ay alp oturdu, kardei Joseph'in ona, dn iin Rodezy
ttii o gnlerde ayn eyleri sylediini hatrlad: insann hayatm yaamas iin tek bir

Kendisiyle ayn eitimi alm, ayn anne babann ocuu Joseph, istedii hayat yaayabiliy
a'da Joseph ile Caitriona Ross'un ocuklar olmutu. Bazen stunlar olan byk beyaz evler
n nnde ekilmi resimlerini gnderiyorlard. Maddy annesine bu kk ocuklarn Katolik o
elki doru drst vaftiz bile edilmediklerini hi sylememiti. O ve Brian zaten kark ol
zihni byle bilgilerle daha da kantrmamanm daha iyi olacana karar vermilerdi.
Eer Joseph Ross'un yaayacak tek bir hayat varsa, Maddy Ross ve Brian Barry iin de du
rum aynyd. Peder Brian neden iini terk edip Gney Amerika'ya gidemesindi? Bir sre sonr
a, Maddy de onun yanna gidebilirdi.

Gecenin ilerleyen vakitlerinde evin iinde dolaarak aralarnda hibir eyin deimesinin g
kmediini kendi kendine syledi. Burada olduu gibi, denizlerin ve karalarn tesinden onl
ar ardn hissettikleri ii yapan gerek birer dost olabilirlerdi. Brian da rahip ola
ilirdi, insan bir kez rahip oldu mu, hep yle kalrd, iinden ayrlmas gerekmezdi, yalnz
yapsn ve grev alanm deitirirdi.

Sonra Barna Orman'nn tepesinden gn doarken, Maddy Ross, Brian Barry'nin sevgilisi, o
nun kocas olmasn istediini kendi kendine itiraf etti. Onun rahiplii brakmasn istiyo
Eer Roma onu yemininden azat ederse daha da iyi olurdu. Bu 35
mmkn olmasa bile, Maddy onu yine de istiyordu. Her ne koulla olursa olsun, kabulyd.
Bunu fark etmesi ona garip bir zgrlk hissi verdi.

Ba dnmeye balamt ve bu yzden oyun oynamay brakt. Annesinin kahvaltsn tepsiyle

rnda olurda ne diyeceini dnmekten vazgeti. Sanki glgelerin iinden gerek dnyaya
Brian' grmek iin sabrszlanyordu. Daha nce hibir gn bu kadar uzamam, Bayan Kelly
daha uyank ve Maddy'nin her yaptyla bu kadar ilgili olmamt.
Neden tahtaya farkl dillerde merhaba yazyordu ?

spanyolca Ve de Franszca. Bu ocuklarn kaln kafalarm hayatlar boyunca kullanma ihtiya

ymayacaklar dillerde

"iyi gnler" ve "hoa kalnlarla doldurmak yerine, onlara mfredatta belirtildii gibi ng
zce'yi ve rlanda dilini retmek en dorusu deil miydi?

Maddy hi gzlerini karmad. Normalde Brian'n karatahtann nnde durup onu sabr ve a
inin nne getirir, sonra ikisi birlikte Barna Orman'na gidip "Buenos dias Vieja Pied
ra, sana yardma geliyoruz" diye barrlard.

Ancak bugn yle bir hayal grmedi. Karsnda yalnzca ufak tefek, titreyen Bayan Kelly va
O da kahverengi ve sar izgili bir elbise giymi, tam bir eekarsna benziyordu.
Maddy Ross bugn bambaka biriydi.

"Tahtaya yabanc dillerde baz terimler yazyorum Bayan Kelly, nk siz ve Mill Eitim b
e ben bu sandnzn aksine, bu ocuklarn pekl bunlar kullanacaklar lkelere gidebile
. Ve onlarn ciz bir ihtiyar olup Shancarrig'de kalarak ellerini apkalarna gtrp ngil
ve rlanda dilinde gnaydn demekle yetinmeleri yerine, kendilerine bu konuda gvenmeler
ini salayana kadar bunlar tahtaya yazacam."
Bayan Kelly'nin yz nce hzla kzard, sonra da bembeyaz kesildi.
"yle bir ey yapmayacaksnz Bayan Ross. Size verilen programda olmaz."
Maddy sahte bir sevimlilikle glmsedi. "Ders saatinde yapmaya hi niyetim yoktu Bayan
Kelly" dedi. "ocuklarn ilgisini zil aldnda olduu kadar, ders saatlerinden sonra da
e ansna sahibim. Okuldan nce ya da sonra renirler.
Bunu ok iyi billiyorum
Kendini alt metre boyunda hissediyordu. sanki kck tatan

36

okulun ve kasabann tepesinde ykseliyor gibiydi. Brian'a gidip glenen cesaretinden, h

ayatta tek bir kez yaama anslar olduundan ve bunu iyi deerlendirebileceklerine inand
bahsetmek iin sabrszlanyor, saatin tiktaklarna glkle katlanyordu.
Onunla merakl kasaballarn baklar altnda, provada karlat.
Brian, "Anneniz nasl bugnlerde Bayan Ross?" diye sordu.

Aralarndaki ifreydi bu. Hi prova yapmamlard; yle kendiliinden gelimiti, artk ba

olduu gibi.
"iyidir peder, hep sizi soruyor tabi."
"Eer siz de houna gideceini dnyorsanz bu akam urayp onu grebilirim."

"ok sevinir peder. Ona sylerim. Ben kyorum, ama o sizi grdne pek sevinecek. Herkes

Bunlar sylerken gzleri muzip muzip parlyordu. Brian Barry'nin yzne bir glge der gi
, ama geti.

Bayan Ross provadan kt ve insanlarn onun ok sorumlu bir evlat olduunu, rahibe de ok
davrandn, eve gidip annesinin ona ikram etmesi iin kk bir tepsi hazrlayacan d
ti. Yanaklar al al eve dnerken btn hayatnda, burada geen otuz yl boyunca ok iyi bir
t olduunu dnd. stelik dnyordu da, rahibe de iyi davranmt. Hem iyi davranm, h
a

olmutu.
Hayatn yaamak iin bir ans istiyor diye kimse onu sulayamazd.

Ormanda, ktn stnde oturup bekledi. Peder glgeli patikalardan yavaa kp geldi. Y
glmseme vard. Gn iinde bir eyler olmutu; Maddy onu yle iyi tanyordu ki, yzndeki
her bir glgenin ne anlama geldiini biliyordu.
"Geciktim, annene uramak zorunda kaldm" dedi.
"Neden ki? Ciddi olmadm biliyordun..."
"Biliyorum, ama Peder Gunn bana daha bu sabah seninle bu kadar ok grmemem gerektiini
syledi."
"Ne!"

Brian Barry asab ve huzursuzdu. "Oh, ok kibarca syledi tabi, sulayarak deil, insan k
az..."
Maddy, "Hayr, kzarm" diye sinirlendi. "Ne hakla aramzda uygunsuz bir durum olduunu im
a edebilir. Ne cretle. !"

"yle br ey ima etmedi. yle demek istemediini zellikle belirtti." Konuurken bir yanda
a sinirli sinirli dolanyordu 37

Mesajn kibarln, hibir sulama iermediini ve gerisindeki amac bir an nce iletme en
i. Peder Gunn yalnzca ikisini de fesat dncelilerden ve boboazlarn dilinden korumak i
miti. Byle kk bir yerde insanlar, zerinde fikir yrtecek esasl dedikodular bulamad
, kendileri retirlerdi. Peder Barry'nin Bayan Ross'la ayn ilgi alanlarn paylatnn b
gzler nne serilmemesi ve ikisinin de kendilerine baka arkadalar bulmas daha iyi olac
kt.

"Peki sen ne dedin Brian ?" Bu akam soluk renkli gzlerinin iinde k parltlar oyna

"iten ve drst bir arkadaln arkasnda byle gizli amalar arayacaklarn dnyorsa,
rmediini dndm syledim."

Ancak Brian Barry'nin kendi cevabn yeterli grmedii de akt. akn ve ne yapacan b
ydi. Maddy onu hi bu kadar sevmemiti. "zr dilerim Maddy, aklma baka bir ey gelmedi."
a daha nce hi Maddy dememiti; hep annesi gibi, Madeleine derdi.

Maddy ona sokuldu ve kollarn boynuna dolad. Hl sigara kokuyordu, ama artk Imperial Le
ther marka sabun kullanyordu ve o yumuak ekerlerden yememiti. Maddy annesinin ona ik
ram ettii kakaolu kekin kokusunu ald.
"Harikayd" diye fsldad.
Brian ard ve geri ekilmek ister gibi kprdad.
Gzlerini iri iri ap telala, "Ne harikayd?" diye sordu.
"Dediin drst bir arkadalk ve drst bir sevgi..."
"Evet... pekl..." Kollarn kaldrp ona sarlmamt.
Maddy ona daha da sokuldu ve zerine aband. "Brian, sarl bana. Ltfen sarl bana."
"Yapamam Maddy. Yapamam. Ben bir rahibim."

"Yllar nce, hi arkadan yokken ben sana sarlmtm.

imdi sen sarl bana; benim hi arkadam yok ve seni de benden uzaklatrmaya alyorlar
lu doluydu.

"Olmaz, olmaz." Bir zamanlar Maddy'nin ona yapt gibi, imdi de o kz yattrd. Ban
teselli etti.
"Hayr, uzaklatrlmak sz konusu deil... yalnzca...
biliyorsun ite."

Maddy ona daha da sokuldu. Yine o ilk seferden hatrlad gibi, kalbinin atlarn duydu.
onu brakacakken, Maddy yine hkrklarla sarslmaya balad. Brian kat grnmekle birlik
tkilenen, duyarlkl biriydi. Maddy onun hayatnn erkei ve hayaln kimlis ine sunduu tek
okluunu biliyordu

38
"Seni yle ok seviyorum ki Brian" diye fsldad.
Yant gelmedi. Maddy hafife yn deitirdi.

"Beni anlayan, bu dnyada ne yapmak istediimi bilen tek kii sensin ve sanrm senin iin
n iyisinin ne olduunu bilen tek kii de benim." Frtnann getiim, teselli ihtiyacnn b
sanmasn diye konuurken yutkunuyordu. Bu ormanda birbirlerine ilk sarldklarndan beri g
een yedi yl iinde ok ey deimiti. Artk Maddy'ye uzatt mendil kttand ve bir s
a, kte oturduunda elindeki eski Gold Flake deil, filtreli bir sigarayd.
"Sen bana dnyada herkesten daha iyi davrandn. ok ciddiyim." Sesi itendi. Gerekten de
inanarak sylyordu.

Maddy onun kendisine iyi davranan herkesi; annesini, belki rahip okulundaki iyi
kalpli bir byn aklndan geirdiini grebiliyordu. Maddy bu acnas listenin en band
eden onun hayalnn ak deildi? ok dikkatli adm atmas gerekiyordu.
"Seni tandm gnden beri senin iin hep en iyisini istedim" dedi.
"Ben de senin iin. Gerekten."

Herhalde doru, diye dnd Maddy. Tpk Vieja Piedra halk iin de en iyisini istedii, k
geirdii, ama elle tutulur bir ey yapamad gibi.
"Oraya gitmelisin" dedi.
"Nereye?"
"Peru'ya. Peder Cormac'n yarana."
Brian ona sanki aya gitmesini nermi gibi bakt. "Nasl gidebilirim Maddy? zin vermezler
ki."

"Onlara sorma. Git yalnzca. Sen sk sk Tanr'nn makam ve mevkilere nem vermediini syl
miydin? Efendimiz insanlar iyiletirmek istediinde izin istememi."
Hl kukulu grnyordu. Maddy kalkp yannda bir yukar, bir aa yrmeye balad. Tm
den gitmesi gerektiini anlatmaya alt.

Onun insanlarn kendilerine yardm edecek birilerinin gelmesini beklerken ldkleri, her
gn, kendini Tanr'ya adam bir adamn yalnzca ziyarete deil, kutsamak amacyla gelece
yla da geitlerini gzledikleri, o kk ky hakknda syledii her eyi hatrlatt. Brian
amaya baladn grebiliyordu; sihir ie yaryordu.
"Yol parasn nereden bulurum ?" diye sordu Brian.
"Toplanan balardan alabilirsin." Ona gre ok basitti.
"Yapamam. Onlar Vieja Piedra iin."

39
"Ama sen de ite oraya gitmiyor musun? Bu paray onlara yardm edecek birisi olsun diy
e toplamyor muyuz ?"

"Hayr, bunun doru olmadm dnyorum. Ben hibir zaman amacn araca gereke olduunu d

Hatrlarsan bunu sk sk tartmzdr." Burada, bu ormanda, snfta otururken, piyeslerin

n sonra hep tartmlard.

Maddy ona bakt. Yeni bir ahlak ikilem karsnda yz pespembe ve heyecanlyd; ancak ona
p atlarn duyuyor olmaktan, salarm yznde, kirpiklerini yananda hissetmekten hi et
O normal bir erkek miydi, yoksa o yann artk tepki veremeyecek kadar bastrm myd?
Maddy'nin bunu bilmesi gerekiyordu.
"Gittiin zaman da bana mektup yazp anlatrsn... Ben de oraya gelene kadar..."

Kopkoyu gzleri hayretten iri iri almt. "Sen gelene kadar m Maddy? Olmaz. Oralara kad
gelemezsin, benimle olamazsn. Ben bir rahibim."
Maddy sakin, cevap verdi: "Yaayacak tek bir hayatmz var."

"Ve ben de benimkini rahip olarak yaamay setim. Bunu deitiremeyeceimi biliyorsun. Bun
hibir ey deitiremez."

"stersen deitirebilirsin. Tpk yaadn yeri deitirebilecein gibi." Dosdoru, apa

lalandran bir ey vard. Bu, onun tand heyecanl Maddy Ross deil, bir ama peinde k
gen kadnd.

"Otur Maddy." O da sakindi. Maddy'nin nnde meldi, her iki elini de avularnn iine al
u ana kadar sana rahiplikten ayrlabileceim izlenimini verdiysem, mrmn geri kalanm b
ine korkun bir yanl anlamay telafi etmeye almakla geirmem gerekir..." Onun gzlerin
yant ararken kendi yz de endieliydi. "Maddy, ben sonsuza kadar rahibim. Bu benim iin
anlam tayan tek ey. Bencillik ettim, sabrszlk ettim, evremdekileri eletirdim ve Ped
nn kadar anlayl ya da cmert deilim, ama yine de Tanr'nn beni seip ardna inan
"Sen Vieja Piedrahlarn da seni ardklarna inanyorsun."

"Evet, inanyorum. Oraya gitmenin bir yolu olsayd giderdim. Sen bana o cesareti ver
din. Shancarriglilerin toplad paray almayacam. Bunu rahipleri alp kasn diye toplam

Onlar konuurken ay ykselmiti. Yalanda bir porsuk grdler, ama ikisi iin de szn etme
k kadar nemli deildi. Brian Barry, Madeleine Ross'a rahiplii asla brakmayacan sy le
ayata emin olduu birka ey vard.
Bu da onlardan biriy

40

di. Maddy ona rahiplerin evlenmemesi kuralnn sa Peygamber zamanndan ok sonra koyulduu
u, bir anayasa emri olmaktan ok brokratik bir karar saylmas gerektiini anlatmaya al
bouna. lk havarilerin eleri ve ocuklar vard.
"ocuklar." Bu szc sylerken onun elini okad.
Brian ellerini ekip kalkt. Bu, asla dnmeyecei bir eydi.

Tanr iin yapt bir fedakrlk, Tanr'nn rahiplerinden istedii tek eydi bu: Bir e ve
cei sevgi ve mutluluktan feragat etmek. Bu duyguyu hi tatmad iin vazgemesi de pek zo
lmamt, krkna da merdiven dayadna gre, rahip olmasayd bile dnecei bir ey dei
Maddy "ou erkek krk ya civarnda evleniyor" dedi.
"Rahipler deil."
"Her eyi yapabilirsin. Her eyi."
"Bunu yapmam."

"Ama beni sevdin Brian. Peder Gunn'dan aptalca bir uyan aldn diye, Bayan Kennedy
burnunu sokuyor diye mrnn geri kalann sinerek geirecek deilsin... ocukken bir sz v
n... akn ne olduunu... ya da ak hakknda hibir ey bilmezken."
"Aslnda hl bilmiyorum."
"Biliyorsun."

Brian bam sallad ve Maddy artk dayanamad. Ona uzanp dudaklarndan pverdi. Kollarna
udaklarn onunkine uzatt. Onun kollarnn da skca sarldn hissetti...

Brian nce onun srtn okad, sonra Maddy biraz geri ekilince hafife gslerini okad
aralayp baknca onun da gzlerini kapatm olduunu grd.
Bir sre byle sarma dola durdular. Sonunda Brian geri elaldi.
Ksa bir an baktktan sonra, "Sen bana her eyi verdin Maddy Ross" dedi.
"Sana daha bir ey vermeye balamadm bile."

"Hayr verdin, inan bana. Bana ok byk cesaret ve inan verdin. Sen olmasan ben bir hiti
. Bana gitme cesareti verdin.
imdi bana son bir ey daha vermelisin... zgrlk."

Maddy inanamyordu. "Bana ylesine sarlp sonra da bir daha asla kollarna almamay m d

"Bunun iin sana yalvaryorum. Yalvaryorum Maddy. Bu benim tek odak noktamd. Bildiim te
k ey... Tanr'nn rahibi olmak... Bunu benden alma, yoksa bana verdiin dier her ey iska
bil kdndan yaplma bir ato gibi yklp gider"

41

Bu adan onun en iyi dostu, can yolda olmutu. imdi ondan hayatndan tmyle kp gitme
cesaret istiyordu. Onun hayatndan ve Shancarrig'den kp bunca yl dledikleri, dua ett
eri, gitmek iin para biriktirdikleri kye gidecekti.

Bylesine muazzam bir bencillik Tanr'nn tasavvurunun bir paras olamazd. Hayatta ele ge
frsat kullanma dnn de bir paras olamazd. Maddy akn bir halde ona bakt. Bir e
ce kmt.
Brian onun aknln grd ve kanmadan, nazike konutu:

"Shancarrig'e geldiimden beri, hatta daha da nce, kadnlarn erkeklerden daha gl olduk
hep bilmiimdir.

Bu kasabadakileri de sayabiliriz. Senden daha iyi biliyorum, nk gnah kartmalarm dinl

rum. lm deklerinde kendi aclar iin deil, kocalar ne yapacak diye ya da oullar yo
e zlrlerken yan balarndaym.

Bebekleri doumda ldnde, yalnzca kocalar deil, geim kaplar da olan bir erkei gm
. Kadnlar ok gller. Sen de gl olup beni dualarnla gnderir misin?"

Maddy ona bo gzlerle bakt. inde biriken szck seli bir trl boalamyordu. Ona bu k
la, baka bir zamanda, baka bir kiinin ettii o bo yeminlerle balanamayacan anlatabi
erekiyordu. Brian Barry artk baka biriydi, olgunluun zirvesine gelmiti, sevebilecek
ve verebilecek bir erkekti. Ancak Maddy bunlarn hibirim sylemedi. yi de oldu, nk Bri
in koyu mavi gzlerinde baklar sertti.
"Senin dualarnla gitmek istiyorum, anlyor musun, nk naslsa gideceim."
Bir daha Shancarrig'de ba baa grmediler.
Artk ormanda yryler, snfa yaplan ziyaretler bitmiti.

Shancarrig Tiyatro Topluluu'nun provalarnn artk Peder Barry'nin nazik yardmlar olmada
yaplaca sylendi.

Kendisini fazla yormamas istenmiti. Maddy'nin onu en ok zledii yer burasyd, bu yzde
zoru da buydu. Bu oyunlar beraber balatmlard, artk devam etme gcn bulup bulamayaca
ordu. Aslnda, o olmadan tm organizasyonun keceinden korkuyordu.

Shancarrig Tiyatro Topluluu Peder Barry'nin yokluunda da varlm srdrd. Onun gitmesi
bakmdan topluluun ufkunu geniletti. Daha ok komedi yapmaya baladlar. Peder Barry ora
ayken hibir zaman bu tr eserleri nerememilerdi; o yle

42
duyarl ve iyiydi ki, bu tip neriler onun yannda hafif kalyordu.
Maddy'ye bitmez tkenmez gibi gelen haftalarda topluluk tek perdelik komedi oyunla
rnda irlanda apnda yarmaya katlmaya karar verdi.
Dans eden bir amarc kadn roln oynayacak olan Biddy,
"Zavall Peder Barry. Buna baylrd" dedi.

"Brak imdi" dedi avu Keane'in kars. "Peder Barry olsayd imdi trajedi oynuyor olurdu
amn ktln istemem geri, umarm derdi her neyse iyileir."

Cierinde bir leke olduu sylentisi yaylmt. Balar salland. Evet, rengi yleydi; vere

si de olabilecek ok solgun bir tene sahipti. Neyse ki sanatoryum harika bir yerdi
, zaten kesin tehis konmamt daha.

Maddy onun gzlerini karmadn fark etti. Kendiyle tmyle bark bir ekilde o gece B
dan kacak szcklere gvenemedii iin ban sallamakla yetinen Maddy'ye de minnettard.
Tek k yolunun kendi yolu olduunu grdn sanyordu Maddy'nin.

Maddy onun gidi haberini almay beklerken gnler bitmek bilmedi. Bekledii haberi almas
y srd. Her zamanki gibi okulu ziyarete gelen Peder Gunn ondan tatl tatl akam eve uram
sn rica etti. Yznde neler konuulaca hakknda en ufak bir ipucu yoktu.

Gittiinde koltuklardan birinde Brian'in oturduunu grnce ard. Peder Gunn bayla onu
ua oturmaya davet etti.
"Maddy, Peder Barry'nin Peru'ya gideceini biliyor musun ?"
"Gitmek istediini biliyorum." Dikkatle konuuyordu, ama Bri an'a glmsedi. Brian heyec
anl ve mutlu gzkyordu.
"Yani halloldu mu? Resmen gidebiliyor musunuz?"
Brian, "Herkesin dualaryla gidiyorum" dedi. Yz sevgi ve minnet doluydu.

"Piskopos ok anlayl ve bylesine bir grev akn grnce buna tevik etmemenin g old
eder Gunn.

O gzlklerin ardndan Peder Gunn'n gzlerini grmek hep zor olmutu, ama sanki her zamank
en donuk bakyor gibiydi ler. Maddy Peder Gunn'n Piskopos'a Kilise adna yalnz bana Vie
a Piedra'ya gitmeyi baka bir seenee oranla bin kez yelediini syleyip sylemediini me
tti

"Umarm her ey sizin iin hep dilediim kadar yolunda gider dedi. Sesi hafif bouk kyor

"Sana yardmn ve tevikin iin teekkr etmek istedim Maddy. Peder Gunn her konuda son der
ce ynlendirici ve anlayl davrand. Ona ilk sana haber vermek istediimi sylediimde se
raya davet edip her eyin onaylandn sylememiz konusunda srar etti."
Maddy Peder Gunn'a bakt. Bu eve neden davet edildiini ok yi biliyordu. Barna Orman'nd
a ya da baka yerde gz yal vedalamalar, yalvarp yakarmalar olmasn diye.
Ufak tefek, tknaz rahibe buz gibi bir sesle "ok naziksiniz peder" dedi.

"Yok yok, baz belgeler almam gerek. Sizi birka dakika yalnz brakacam." Telala odadan
Brian oturduu yerden kprdamad. "Her eyi sana borluyum Maddy" dedi.
Maddy donuk bir sesle, "Yazacak msn?" diye sordu.

"Herkese, benim iin topladnz balar iin genel bir cevap..." ou insana nasl glm
glmsedi. O kra vadide, onu aran Perululara da glmseyecei gibi. Maddy hibir ey s
Yedi yldr ilk kez sessizlik iinde oturdular. Zamann gemesini, Peder Gunn'un belgeleri
bulup oturma odasna geri dnmesini beklediler. Odann kaps ak braklmt.

Vedalar bitmek bilmedi. Peder Barry hibir armaan kabul etmemekte srarlyd. Shancarrig'
i, harika insanlarm ve burada geirdii o gzel yllar hatrlamak iin bir veda armaann
yoktu. Dnyann br ucundaki insanlara burann nasl bir yer olduunu anlatmaya alaca

Onu uurlamaya istasyona geldiklerinde gzyalarn tutamad. Maddy kalabaln arkasndayd

gittiinden emin olmak, kendi gzleriyle grmek istiyordu.

Brian bir elini sallarken dieriyle gzlerinin yan siliyordu.
Maddy, Dr. Jims'in Bay Hayes'e rahibin her zaman ok duygusal bir gen olduunu sylediin
i duydu. Bay Hayes onun o scak iklimde baarl olmasn umuyordu.
Zaman geti, ama sanki yazlk baheden gne ekilmi

gibiydi. Gn olmasna ramen, bahede oturmann anlam yoktu. Karma Kkler Snfi'n
itti.

Bayan Ross'u brakp Bayan Kelly'nin snfnda renimlerine devam ettiler Hl yava yava
buenos dias demeyi reniyorlard

44
Maddy Ross Bayan Kelly karsnda zaferi glkle kazanmt, vazgeecek deildi.

Ba toplama devam etti, ama altml yllarda irlanda deimeye balamt. ncelikle, te
anlar dnyann alk ve afet olan blgelerinin haberlerini alyorlard.
Artk onlardan yardm isteyen tek yer Vieja Piedra deildi.
Bazen Peder Barry adna Vieja Piedra'dan yz kilometre kadar uzaktaki postaneye gide
n ba ekinin mebla az oluyordu.

Yine de mektuplar her zaman zarif ve scakt, kk bir bina olan kilisenin yapmn anlat
epesinde ha olan bir barakaya benziyordu, ama Peder Barry bu kiliseyle gurur duyu
yordu. Farkl alardan ekilmi fotoraflarm gnderiyordu.

Sonra bir de destek vermeye gelen din mensubu olmayan halktan Hristiyanlarn, Viato
res Christi'nin2 harika yardmlar vard. Onlar da her bakmdan din adamlar kadar zverili
ltklarndan ok deerliydiler.

Maddy yksek sesle okunan mektuplar dinledi ve iinden, Brian Barry keke Kilise dnda g
r misyoner olsayd diye geirdi. O zaman ayn hayal ve ayn umutlar beslenebilir, ama be
krlk konusunda verilmi u korkun sz olmazd.

Ama kendi kendini neelendirdi. Eer rahip olmasa Shancarrig'e asla gelmeyecekti, Ma
ddy onu hi tanmayacakt, hayatnn frsat asla eline gemeyecekti. Be yl Barna Orman'
Shancarrig Tiyatro Topluluu'nda be oyun sahnelemiler, be Noel konseri vermiler, eitl
tkinlikler dzenlemilerdi. Be yl boyunca piyango ve tombala geceleri yaplm, kap kap
lanmt. Sonra bir gn Brian Barry'den Maddy Ross'a bir telefon geldi:

"Bu saatte okuldan dnm olacam dndm." Sanki yolun aasndaym gibi geliyordu ses
amazd!
"Dublin'deyim" dedi.

Maddy'nin kalbi hop etti. Bir eyler oluyordu. Neden Peder Gunn araclyla haberlememil
i?
"Seni grmek istiyorum. Dndm kimse bilmiyor."
"Brian." Fslt halinde konuuyordu.
"Hi kimseye syleme. Yarn gel yalnzca."

"Ama neden? Ne oldu?"

"Yarn sylerim."
"Yarn m ? Ta Dublin'e mi ?"
2. 1960'ta, din adam olmayan, halktan kiilerin kurduu, Katolik misyoner birlii (yayn
.)

45
"Ben ta Peru'dan geldim."
"Bir ey mi var ? Bir sorun mu kt ?"
"Yok yok. Maddy, seninle konumak ok gzel."

"Seninle be yldr konumuyorum Brian. Bana neden dndn sylemek zorundasn. Kilise'de
un ?"
"Ltfen Maddy. Gven bana. Sana bizzat sylemek istiyorum. Bu yzden bu kadar yolu geldi
m, ilk trene bin, tamam m? Seni karlayacam."
"Brian?"
"Peronda olacam." Telefonu kapatt.

Otelde bir ek bozdurmak zorunda kald. Her zaman olduu gibi, Bayan Ryan her eyle ilgi
leniyordu. Maddy ona hibir ey sylemedi. Akl karmakarkt. Bu gece hi uyuyamayacan
Be yldr geceleri yedi saat kadar uyuyordu.

Ama bu gece gzlerini krpmayacakt. Ertesi sabah ne kadar yorgun ve km grnecek olurs
, Maddy yllardr tek bana yatt yataa yatp uyumaya almann bir anlam olmadn
Bunun yerine gardrobundaki elbiselerini gzden geirdi.

Krem rengi bir bluz ile mavi bir etek seti. Boynuna ak mavi bir fular sard. Fazla kpr
kpr deildi, ama yine de gen gsteriyordu. Uzaklardaki rahibe olan akyla yalanm, ge
benzemiyordu.

Maddy glmsedi. En azndan mizah duygusunu yitirmemiti. Brian'in ona syleyecei her ne o
ursa olsun, bundan holanacakt.

Rahip ayn brakt gibiydi. Krk be yanda bile bir delikanlya benziyordu. Paltosunun
d iin rahip yakas takp takmadn gremiyordu, ama Maddy iinden, bundan anlam kar
rdi.
Rahipler cppe giymeseler de, nerede olurlarsa olsun, her zamanki gibi rahiptiler.

Brian Maddy'yi grr grmez ona doru kotu. Uzun zamandr grmemi kardeler gibi, yolla
r gibi kucaklatlar. Belki de zaten yleydiler. Maddy yzn grmek iin biraz geri ekild
Brian hl ona sarlyd.
insan kendisine boarcasna sarlan birini pemezdi ki.
Perondaki kalabalk azalmt. Brian biraz kendini toplar gibi oldu.

"Trende bizim oradan kimse yoktu, deil mi ?"

"Bizim oras m?" Maddy gld. "Mektuplarnda bizim oras diye hep Vieja Piedra'dan sz edi
sun."

46

"yle." Tandk birileri tarafndan grlmemi olmalarn umu yordu. Maddy'nin kolunu kolun
e yakndaki bir otele do ru yrdler. Lobi kk ve lo, kahve sert ve ok scakt. Maddy
ona Kilise'den ayrlp gnlllerden Deirdre'yle evleneceini syledii anda kahvenin dama
aktm asla unutmayacakt. Sanki aznda kaynam zift var gibiydi. Bam sallayarak bym
hikyelerini; delikanllktan kp erkek olmadan verilmi

szlerin boluunu ve insanlardan anlamsz szlerini tutmalarm beklemeyen Tanr'nn sevece

dinlerken de o scaklk gemedi.

Ve sonra daha hl karar verilmesi gereken pek ok ey bulunduunu rendi. Deirdre ve Bria
ilise'den kopmann ok uzun zaman aldn, ok skntl bir sre olduunu ve bekleyenler
ttiini fark etmilerdi.

Ama Gney Amerika'da din adamlar insann zndeki deer leri arlyorlard. in dorusunu
aylayaca bir birlemenin takdis edilebilecei olduunu biliyorlard. Yllar nce Maddy'ni
lanm olduu o ifade neydi ? Brokrasinin kurallar yerine bir anayasa maddesiymi gibi d

Her eyi Maddy'ye borluydu. Bunu Deirdre'ye yle ok anlatmt ki, Deirdre de ona minnett
olduunu sylemesini istemiti. Maddy ona cesur olabileceini ve kalbini hem dnyaya, hem
de aka aabileceini gstermemi olsayd, bunlar asla olmazd.
Maddy "Beni hi sevdin mi?" diye sordu ona.
"Tabi ki seviyorum seni. Seni btn kalbimle seviyorum.

Sevgimizi hibir engel yok edemez; ne benim Deirdre'yle evlenmem ne de senin baka b
iriyle evlenmen. Belki senin de dndn biri vardr..." imdi hafife taklyordu. Maddy
yere sermek istedi.
"Hayr. Henz hibir planm yok."

"Olmal Maddy." O akac tavr gitmiti, artk ciddi ve ilgiliydi. "Bir kadn mutlaka evlen
cuk sahibi olmaldr.
Kadnn yapmas gereken budur."
"Peki Deirdre'yle ocuk sahibi olmaya karar verdiniz mi ?"

Sesini ayarlayarak hafife tebessm etmeye alt. Onun yerine alaycla kaymak, Deirdre'
en hamile olduunu sezebildiini belli etmek ne kolayd.
"Eninde sonunda" dedi. Bu, hemen demekti.

Vieja Piedra'dan ayrlacak ve Peru kylarnn daha da aasnda bir yere gideceklerdi. Br
kasabada retmenlik yapacakt. Orada da ok ie ihtiya vard, ama Vieja Piedra vadisi i

47

yerli bir rahip, gerek bir Perulu bulmulard. Anlatmay srdrd. Peder Gunn'a hibir ey
yecekti. Ba

toplama ii farkl bir ekilde yaplacakt. Aslnda kimseye bir ey sylenmeyecekti. Bugn
fazla aklamaya ya da duygusallamaya gerek yoktu. Olan iyilii alp daha fazla iyilik ya
ratmak sz konusuydu yalnzca. nsann eline frsat getiinde kullanmalyd.

"Deirde senin eski akm grnce ona geri dnmenden hi korkmad m?" Maddy'nin sesi neeli
a sorusu ok ciddiydi.

Brian hemen onun endielerini yattrmaya giriti. "Tanrm, hayr. Deirdre bizim aramzdak
ak olmadm biliyor.

Masum abalar, ar hayatn anlam konumalar, bymenin bir parasyd. Benim iin ok n
." Onu temin etmek istiyordu.
Shancarrig treni on be dakika sonra kalkacakt. Maddy binmesi gerektiini syledi.
"Ama imdi gidemezsin. Daha geleli bir saat oldu." ok zlmt.
"Ama bana her eyi anlattn."
"Hayr, aslnda hibir ey anlatmadm. Yalnzca kabataslak syledim."
"Dnmem gerek Brian. Bana ne sylersen syle, dnecektim zaten. Annem pek iyi deil."
"Bilmiyordum."

"Tabi ki biliniyordun. Pek ok eyi bilmiyorsun. Glen'deki Bayan Murphy'nin ldn, Maur
nnan'n zavall olunu da yanna alp Shancarrig'de evlere temizlie ve amar ykamaya gi
Bilmediin pek ok ey var."
"Bana anlatmyorlar ki. Sen de bana anlatmyorsun. Hi mektup yazmyorsun."
"Yazmamam emredilmiti. Unuttun mu ?"
"Emir deildi, yalnzca ricayd."
"Bir zamanlar sana gre ikisi de aynyd."

Brian ban yana eip yine muzipe, "Eer bana yazmay yeterince isteseydin, yazardn" ded

Maddy bir sonraki trenle dneceine Brian'n inanamamasna aldrmad. Brian btn gn, hat
sonunu Dublin'de birlikte geireceklerini umuyordu. imdi ne yapacakt? Akrabalarnn dnd
emeleri gerekiyordu.

"Gelip sana sylemekle yanl m yaptm ?" Yine ocuksu, ne yapacan bilemez bir haldeydi

48

Maddy nazik davrand. Davranabilirdi, nnde hayatn yaamak iin tek giriiminin neden ba
uunu dnmekten baka pek bir ey yapmayaca uzun bir mr uzanyordu. Uzanp elini tutt
Yzne baka baka yalan syledi: "Hayr, doru yaptn.
Deirdre'ye size mutluluklar dilediimi syle. Hepinize. Ona iim rahat bir ekilde trene
binip Shancarrig'e dndm anlat."

Ona verebilecei tek dn hediyesi buydu.

Ve tren bir kavis izerek gzden uzaklap, artk Brian'n heyecanla sallanan elini grmez
ncaya kadar gzyalarn tuttu.

Maura

50

Maura'nn okula gitme ya geldiinde Brennan ailesinde eitime kar duyulan kck heyec
Maura'nn annesi, ocuklar Bahar Bayram ya da filanca piskoposun ziyareti iin k giydi
si ynndeki taleplerden bezmiti artk. eitli din ayinler de cabas. Bayan Brennan'n S
ig okulunun bir devlet okulundan ziyade, toprak sahibi zenginlerin ocuklarna ynelik
bir zel okul zannedildii ynnde eskiden syledii eyler duyuluyordu.

Kk Maura babasndan da pek destek grmyordu. Paudie Brennan okul ileriyle falan kadnl
gilenmesi gerektiine, bir erkein bunlarla uraamayacana inanrd. Srekli alan bir
de, hayatta kalan dokuz ocuunun her biriyle madd ve manev olarak ilgilenmesi beklene
mezdi. Hem Maura en kklerdendi. Paudie Brennan bir yandan bir dzine kiremit eksik ol
duu iin akan damm, bir yandan da En yi ikileri Sunan Johnny Finn'in barnn st katnd
baka ileri dnmek durumundayd. Bu durumda Maura ile kitaplarna ayracak zaman nasl

Maura kimseden ilgi grmeyi beklememiti. Okul kitaplar, ev kavgalar iindi. Aabeyleri
ile ablalarndan en bykleri on yedion sekizine basar basmaz ngiltere'ye gitmilerdi. Ta
tillerde geliyorlard ve ilk bata her ey ok gzel oluyordu, ama bir gn sonra by bozul
ve dnen aabey ya da abla sanki misafir deil de ailenin bir parasym gibi, barmala

Maura bir gn evdeki en byk abla olacam biliyordu; yalnzca kendisi ve Geraldine kalaca
t. Ancak Maura Margaret gibi bir ayakkab fabrikasnda ya da Deirdre gibi balkda alm
terye gitmeyecekti. Hayr, o burada, Shancarrig'de kalacakt

51

Evlenmeyecekti ama Bayan Ross gibi yaayacakt. O ok yal olduu iin cannn istediini
mse tarafndan azarlanma dan sabahlara kadar oturabiliyordu. Tabi Bayan Ross retmendi
ve herhalde uvalla para kazanyordu, ama Maura da alma ya baladnda para biriktirip
dine bir ev tutarak aklna eserse gece ikiye kadar oturma zgrln kazanana dek parasn
ede tutard.

Maura Brennan ou zaman Bayan Ross'la konumak iin okul dan ge kyordu. Onun yaad,
uzun glhatmiler arasnda yer alan kk evdeki harika hayat hakknda daha ok bilgi edinm
alyordu. Kedi ve kpek hakknda bitmez tkenmez sorular soruyordu. Onlarn isimlerini
arm biliyordu; bunu okulda baka kimse bilmezdi.

Gnn birinde Bayan Ross'un hayat hakknda yeni bir ipucu daha vermesini umut ediyordu.
Bayan Ross onun ilgisine aryor gibiydi. ocuk hi de zeki deildi Miskin babas ve ps
annesi hesaba katlacak olsa bile, Maura yine de okulda en yava renen ocuklardan biri
ydi. Brennan'larn en k, srekli yen ve sa gzlerinin zerine den Geraldine bil
ortalarda dolanan, anlamsz konumalar iin bahaneler yaratan da hep Maura'yd.
Bir gn Bayan Ross tden nefret ettiini azndan kard.
"Ben t yapmaya baylrm" dedi Maura. "Baylrm.

Elimde olsa btn gn t yapardm ama bizimki bozuk ve babam da tamir ettirmiyor."
"Nesini seviyorsun t yapmann ?" Bayan Ross gerekten ilgilenmi gibiydi.

"nsann elinin uzanp gitmesini... mzik gibi... giysiler de ok gzel ve dzgn oluyorlar
ey gzel oluyor ve temiz kokuyor" dedi Maura
"ok gzel anlatyorsun. Keke gelip benim tm yapsan."
Maura, "Tabi yaparm" dedi.

O srada on bir yanda, salarm kahverengi bir tokayla tutturmu, geni alnl ve gzleri
akan bir kzd. Baka bir yerde, baka bir ailede ans daha iyi olabilir, belli bir yolda
lerlemesini salayacak bir destek alabilirdi.

"Hayr Maura, yapamazsn yavrum. Baka ocuklarn senin kendini ancak benim tm yapmaya l
nmalarn istemem. imdiden kendini hrpalamamalsn."
"Neden kendimi hrpalamak olsun ki ?" Soruda hibir art niyet yoktu. Maura Brennan ret
menin evine gelip ev ilerini yapma nn insan klteceini dnmyordu.

52
"Dierleri... onlarn bilmesi gerekmez Bayan Ross."
"Ama renirler. Buras nasldr bilirsin."

"Onlar pek ok eyi bilmiyorlar. rnein ablam Margaret'in Northampton'da bir bebei olduu
u. Geraldine ile ben teyze olduk Bayan Ross, dnn bir!" Maura aile srrn rahatlkla, s
Bayan Ross'un bu bilgiyi bakasna syleme ihtimali hi yokmu gibi syleyivermiti. Tpk
an sz ederken olduu gibi, ayn itenlikle konuuyordu.
Bayan Ross, "Haftada bir, sana uygun miktarda para vereceim" dedi.

"Teekkr ederim Bayan Ross. Ben de postaneye yatracam." Bu Maura Brennan iin balang
Kk Geraldine'i bu konudan hi kimseye bahsetmemesi iin uyard.
Bu onlarn sun olacakt.
"Neden sr olacakm ?" Geraldine renmek istiyordu.
Maura itenlikle, "Bilmiyorum" dedi. "Ama yle."

Bylece Bayan Brennan, Maura'nn neden okulda geciktiini sorduu zaman Geraldine bilmed
iini syledi. Ona gre Bayan Ross'a yaclk yapmak ok aptalcayd. Maura'ya derslerinde y
a olmuyordu. Zor reniyor ve hep birilerinden, Leo Murphy ya da Nessa Ryan'dan yardm
istiyordu. Onlar nemli ailelerden, byk evlerden gelen ocuklard. Geraldine onlar gibi
lerle konumasn bilirdi. Maura ou zaman aptalca davranyordu zaten.

Maura tye baladnda Bayan Ross ona parann yan sra bir de bebek verdi. Maura'nn onu
fark etmiti.

Hatta buruuk pembe elbisesini karp tlemiti. Bir bebei bu kadar dnen insan ona sa
ra Geraldine'i hep onu dn aldn sylemiti. Bayan Ross biriyle evlenip ocuu olana k
bebei.
"Bayan Ross kesin yz yandadr. Hi evlenip ocuu olmayacak" diye bard Geraldine.

"insanlar her yata ocuk sahibi olurlar. Anneme bak, Azize Elizabeth'e bak."

Geraldine Azize Elizabeth konusunda pek emin deildi, ama annesi hakknda her eyi bil
iyordu. "Annem ocuk dourmaya baladktan sonra duramad. Bayan Barton'a anlatrken duydum
Ama benden sonra birdenbire durdu." Geraldine dokuz yanda olduu iin her eyi biliyordu
.
Maura da bir eylerden o kadar emin olabilmeyi diledi Bebek yatak odalarnda bir raf
la duruyordu. Porselen yz ve

53
yine porselenden kck elleri vard. Geraldine glmesin diye Maura o odada yokken bebei
aklayp yattrc szler sylyor, ona ne kadar ok sevildiini anlatyordu. Bazen Bayan
a giyecek bir eyler veriyordu. Bir seferinde renkli, gzel bir kemer, bir seferinde
de pskll bir earp vermiti.
"Onlar okulda hi kullanmadm Maura, benim olduklarn kimse bilmez."
"Ama bilseler de umurumda m ki ?" Soru yine o kadar iten ve akt ki, Bayan Ross irkild
i.
"Keke sana derslerinde yardm edebilseydim Maura. Keke edebilseydim, ama dikkatini t
oplamaya niyetin yok pek."
Maura onu yattrmak iin atld. "Ben iyiyim Bayan Ross.
Kafama girmeyecek eyleri sokmaya almann anlam yok.

Hem o toplama karma ilemlerini, o iirleri ezbere bilsem ne olacak? Bana hibir yarar o
mayacak ki."
"Ama sana ne olacak? Deirdre ve Margaret gibi hibir becerin olmadan ngiltere'ye mi
gideceksin ?"

"Hayr, ben burada kalyorum. Bunun gibi bir ev tutacam ve evime sizin gibi, ok gzel, t
rtemiz, prl prl bakacam.
Bfemin stnde renkli porselenlerim olacak ve her taraf lavantal cila kokacak."
"Onun iin btn bunlar yapacan erkek ok ansl biri olacak."
"Ben evlenmeyeceim Bayan Ross." nanarak syledii pek az eyden biriydi.
Bu konuda kardei Geraldine de ona inanyordu.

"Neden sonuna kadar gidip rahibe olmuyorsun ?" Geraldine merak ediyordu. "Hi evle
nmeyeceinden eminsen, bir manastra girip ilahiler sylemek ve gnde n yemek yemek e
deil mi ?"

"Kendi evimde de dua edebilirim. Kk, tahta bir rafn stnde Kutsal Yrek n yakaca
resmini koyup nne de kk, mavi bir sehpa, mavi rt ve bir vazo dolusu iek koyacam.
Bebek iin de bir iskemle alacan sylemedi.
Geraldine omuz silkti. Artk on iki yandayd ve o yl okulu bitirecek olan on drdndeki
asndan ok daha akllyd.

Geraldine'in kiliseye kabul ayini yaklayordu ve annesine yalvar yakar Paudie Brenn
an'dan ok gzel bir ayin elbisesi iin para koparttr may baarmt. Bu, dokuz ocuu ar
n yeni alnan tek giysi olacakt. Elbise yatak odasnn kapsnn arkasnda asl

54

duruyordu ve en azndan on kez giyilip denenmiti. Maura Geraldine'in salarn yzne dkm
n ikna etmeyi de baarmta.

Geraldine ayin gn harika grnecekti. ngiltere'deki aabey ve ablalarna mektup yazp ha

ermi, onlar da tyoyu alp Carf iinde iyi dilekleriyle beraber birer sterlin ya da ona
r ilinlik banknotlar gndermilerdi. Maura bunu yapmad iin gelen papaya gptayla bakt
dar para kazanabilmek iin Bayan Ross'un evinde tonla amar tlemesi gerekirdi.

Ayine gn kala, Paudie Brennan uzun bir iki lemi arasnda nakit skntsna dt ve T
nlarn kiliseye kabul ayinlerinde giydikleri giysileri umursamayaca inancyla yeni elb
iseyi kentteki bir tefeciye rehin brakp karlnda iki sterlin ald.

Evde byk olay kt. Karlkl bar arlarn, gzyalar ve sulamalarn arasnda
grlar ve aclar, d

krkl ve cezalar. Kimsenin Geraldine iin elbiseyi geri alabilmesi sz konusu deildi.
ar para mucize eseri bir yerden kvermezdi. Zaten atn almak iin bile borca girilmiti.
ha fazla para bulunmas imknszd.

Maura gzleri kpkrmz, yatakta hayatn adaletsizliine ve babasnn zalimliine svp sa

yse sinir krizi geirmek zere olan Geraldine'e "Ben sana bulacam" dedi.
"Nasl bulabilirsin ki? Aptal olma."
"Biraz birikmiim var. Sen ondan fii al, yeter. Otobsle gideriz. Ama onlara asla syle
memeksin. Hibir zaman."

"Paray nerden bulduk diyeceiz? aldmz dnebilirler." Geraldine bir k yolu oldu
rdu.
Maura, "Babam yaptndan sonra bir ey syleyemeyecek"
dedi.

Byk gn gelmiti. Paudie Brennan tra oldu ve Piskopos'un ziyareti onuruna en iyi gmlek
inden birini giyip yaka takt. Gneli bir gnd ve Shancarrigli ocuklar kentteki katedral
n nnde fotoraf ektirmek zere toplanrken, herkes okullarnn onlarla gurur duymas ger
syledi. Prl prl san salar ve frfrl beyaz elbisesi iinde gz alan Geraldine Brenn
zerinde toplad.
Ryan Oteli'nin sahibesi Bayan Ryan "Onu bir tablo gibi giydirmisin. Sizin iin guru
r kayna olmu" dedi. Kendi kz Catherio hi o kadar alml deildi. Bilinen bir aylak
n bu ocuun bylesine gzel grnmesine ard belliydi.
Maura'nn annesi "Ah tabii, insan elinden geleni yapmal Bayan

55
Ryan" dedi. Maura yreinde bir daralma hissetti. Eer annesine kalsa, Geraldine orada

eski giysilerin hepsini henz elden karmam bir aileden yalvar yakar alnm, stnden
lbiseyle duracakt. Babas hi zr dilememi, Geraldine de paray deyeceine dair sz ver
mse ne soru sormu, ne ilgi gstermiti.

Tpk Maura'ya birka hafta sonra okulu bitirince ne yapacan da sormadklar gibi. O Leo
hy ya da Nessa Ryan gibi kentteki bir manastra gitmeyecekti. Meslek okuluna gitme
si de sz konusu deildi. Bir kuafre ya da herhangi bir dkkana girip alabilecek kadar
iliyetli olmad da akt.

Maura hizmeti olarak alacakt. Tek sorun bunun nerede olacayd. Her eyin olduu gibi
evabm da kendi kendine bulmas gerektiini biliyordu. Maura aslnda yatl almay terci
inde gzel eyalar olan, kocaman ve gzel bir evde. Leo Murphy'nin oturduu Glen gibi bi
yerde.
Urayp bir yardmcya ihtiyalar olup olmadn sormalyd.
Okulda Leo'ya sorup hayr cevab almak istemezdi. Ya da belki Ryan'larn otelinin mutf
anda veya oda temizliinde bir i
bulabilirdi. O pek houna gitmezdi. Dokunulacak ve cilalanacak gzel mobilyalar yokt
u orada.
"Kendi ayinini mi dnyorsun Maura Shancarrigli Peder Gunn yan banda duruyordu.
"Hayr peder. Nerede i bulacam dnyordum."

"Mezuniyet zamann geldi mi iyi kalpli bir adamd. Kaln gzlkleri ona olduundan daha a
ifade veriyordu. Sanki Paudie Brennan'n slalesinden birinin daha gmen gemisine binm
eye hazr olduuna inanamyor gibiydi.

Maura, "Evet. Yaknda on beime gireceim" dedi gururla. Peder Gunn ona bakt. Ho, samimi
yzl bir ocuktu. Bugn ayine katlan kardei kadar gzel olmasa da, yine de ho grnyo
Northampton'daki ablas gibi hemen hamile kalmamasn diledi.
Kk bir kyde rahipten pek sr saklanamyordu.
"Herhalde bir referansa ihtiyacn olacaktr." ismi bilinmeyen ngiliz iverenlere mektup
lar yazp drstlk ve alkanlklarn vd saysz genci dnp i ekti.
"Shancarrig'de herhalde beni tanrlar" dedi Maura. "Hizmeti olarak i arayacam peder. A
kanzda bulunsun, temizlikte ok iyiyimdir."
"Peki Maura, senin iin aratracam." Anlalmaz bir hznle ban evirdi.

56

Maura nce Glen'in arka kapsna gidip sabrla bekledi. Kpekler evresinde kouup havlaya
eldiini haber verdiler, ama gelip ne istediini soran olmad, n odada iki kiinin oturdu
nu grmt.

Onlarn duymu olmalar gerekirdi. Epeyce dndkten sonra n tarafa gitti ve Leo, uzun bo
kendinden emin Leo koarak merdivenlerden indi.

"Maura, burada ne iin var?" diye sordu. "Annenler evde alacak birini aryorlar m diye
ormaya geldim Leo" dedi sekiz yl boyunca sra arkada olan kza "almak m ?" Leo ar
gibiydi.

"Evet, bir yerlerde ie balamam gerekiyor ve buras da byk bir ev. Acaba?.."
"Hayr, Maura."
"Ama, odalar toplamay bilirim..."
"Burada Biddy var zaten."
"Biddy'den baka demek istedim. Onun yannda tabi."

Leo'yla okuldayken ok iyi geiniyorlard. Maura imdi neden bu kadar olumsuz konutuunu a
layamyordu. "Bu doru olmaz.
Buraya gelip benim arkam toplayamazsn."
"Birinin arkasn toplamam gerekiyor. Senin ailen de baka herhangi birileri kadar iyi
olmaz m? Brak onlara soraym Leo."

Evin iyi bir temizlie ihtiyac olduunu sylemedi. Yalvarmad. Bir eyin olanaksz olduun
en anlard. Leo Murphy'nin ytndeki ifadeden de olmayaca hemen anlalyordu. Neeyle "P
alde" dedi. "Yine de sormu oldum."

O aalkl yoldan yryp giderken Leo'nun kpekleriyle birlikte kapnn nnde durduunu
a kendi okul ar kada tarafndan gnderilmek yerine evdekilerle konumasna frsat verilme
i beklerdi. Yine de, sanki o evde kararlan veren Leo gibiydi. Leo'nun houna gitme
yeceini bile bile onu ie almayabilirlerdi.
Daha on beine varmadan sz sahibi olmak nasl bir eydi acaba? Ama sonra Maura kendisin
in de byle yaptn hatrlad.
Brennan'larn evinde ondan bakasnn sz pek gemezdi.

Maura sonra Bayan Hayes'e gitti. Bay Hayes avukatt ve Hayes ailesi epeyce varlklyd.
Evleri ok bykt ve sarmaklarla kaplyd. Salonda da bir piyanolar vard. Niall Hayes'
la gittiinden biliyordu bunu Maura. ok iyi bir ocuktu. Bir gn Maura'ya annesinin haf
tada iki kez verdirdii piyano derslerinden ne ok nefret ettiini sylemiti. Maura da cu
martesi pazar gnleri ban gidip babasna yemein hazr olduunu haber ver 57
mekten nefret ettiini anlatmt. Bu aralarnda bir ba
gibiydi.
Ancak Bayan Hayes, Maura'ya altrmak iin gen bir kz is temediini syledi. Onun daha
deneyimli birine hti yac vard.

Sonra Eddie Barton'un annesi Bayan Barton'a gitti. Bayan Bar ton terziydi ama ye
rleri spryormu gibi yapacak bir ocua verecek birka ilin daha bulmak bir yana, karn
doyu ruyordu. Daha nazik bir ekilde, yoluyla sylemiti tabi, ama gerekler bunlard.

Dr. Jims de oluna Carrie'nin baktn, zaten uzun yllardr ev lerinde alan Maisie'nin
ardmc olduunu syledi.

Ya ni artk otelde Ryan'lar iin almaktan baka kar yol kalmam gibi gzkyordu. Mau
en sona brakmt, n k Bayan Ryan'n dediim dedik biri olduunu dnyordu. Her eye
ordu o.

Oda hizmetisi olarak ie kabul edildi. Bayan Ryan Maura'nn mutlu olacam umduunu, ancak
en bandan eyi alda kavuturmalar gerektiini syledi: Maura srf okuldan tany
numayacakt; otelde kalacakt, her akam kp aa mahalleye gitmesini istemezlerdi; ve

k da, mterilerden biriyle flrt etmesi ya da fazla samimi olmas halinde bu durum Pede
r Gunn'a bildirilecekti ve Maura da arkasna bakmadan Shancarrig'den gitmek zorund
a kalacakt.

Evde kalmamak Maura'nn iine geliyordu. Babas gittike daha geimsiz olmaya balamt. G
e'in arkadalar gelip gidiyor, yatak odasnda kkrdayorlard. Kendine ait kk bir oda
olurdu. Rahibe hcresi gibi de olsa, kendine bir oda verilseydi.

Maura hemen ie koyuldu. Hem Bayan Ross'un tsn hem de Bayan Hayes'in gmlerini parlat
i yapyordu. i bitince de sessizce mutfakta oturuyordu. Gittii yatl okuldan tatile gel
iinde de Niall'la asla konumuyordu. Kimse onlarn bir zamanlar ayn okula gittiklerini
, hatta aslnda ayn kafada iki arkada olduklarn anlayamazd. Niall onu grse bile hi f
tme mi gibi davranyordu.

Yllar sonra Maura Brennan incecik belli, ok ekici bir kz oldu. nsan doutan tknaz ve
de ho grnml olmaynca, bu durumun deiebileceini hi dnmyordu.
Maura kardei Geraldine'in gzel olduunu biliyor, ama onu kskanmyordu. Geraldine'in ker
este fabrikasnda i bulmas iyi olmutu; b

58
roda alacak gler yzl birini aryorlard. Maura'ya gre irkince olup bir otelde geri
tak yapmak da ok kt bir ey deildi.

Aslnda gzel snflandrmasna girmemeye yle almt ki, artk deitiinin ve ekici g

Ancak Ryan Oteli'nde kalmaya gelen erkekler bunu fark ediyorlard. Maura pek ok kez
erkekler srf onu sktrabilmek iin bir battaniye daha istediklerinde ya da odalarndak
slnda olmayan bir sorundan yakndklarnda sesini ykseltip ak ve net bir dille konumak
nda kalmt.

On sekizine geldiinde Bayan Ryan kocasna Maura'y bara geirmelerini nerdi. Orada mter
oplayabilirdi. Maura reddedince ardlar. O yapt ii srdrmeyi tercih ediyordu, para
anlamazd. Bu kadar gz nnde alrsa bir sr k giysiye ihtiyac olurdu. Yatak yapp
dmc olmak daha ok mutlu ediyordu onu.
Bayan Ryan "En azndan masalara servis yap" dedi. Ama o iinden memnundu ve kesinlik
le geri planda kalmay tercih ederdi.

Breda Ryan omuz silkti. Ona, yoksul mahalleden gelen bir kza, zavall Paudie Brenna
n'n ocuuna bir frsat sunmular, ama 0 bu frsat tepmiti. Bayan Ryan hep, dnyadaki b
ikler toplanp eit biimde paylatrlsa bile, be yl sonra yine ayn nsanlarn varlkl
rnn be parasz ve mutsuz Olacaklarna inanrd. Srekli deien bir dnyada bu dnce r

Maura deimek istemiyordu, nk hayat bu ekilde ok iyiydi ona gre. Gnde n yeme
elde ne yiyeceini bile seebiliyordu ki, bir evde olsa bunu yapamazd.

Anne ve babasna otelde ona gece gndz ihtiya olduu bahanesini uyduruyordu. Barda ya da
lokantada alsa, orada kalamayabilirdi. Planlarna ve birikimine kar hibir engel km
iyordu.

Bakt ocuklar ne zaman yrye karsa hep ayn yerlere gidiyor, paras olunca almay
n nnden geiyordu. Biri Glen'in bahesindeki kk evdi. Terk edilmiti. Bir zamanlar ora
uranlar vard, ama artk pencerelerini sarmaklar kaplamt. Sonra, Bayan Ross'a yakn bi
vard. irkin bir griye boyanmt, fakat o evi Maura alrsa pembeye boyayacak, n kapnn
daki pencerelerin nne de krmz sardunyalar diktii sakslar koyacakt.

59
Bugnlerde arkadalaryla konumaya pek zaman kalmyor du.
nsan Maura gibi ok para biriktirmek zorundaysa imkn yoktu buna. O dansa gitmiyordu;
nk bu onun iin ok masraflyd.

nce giyecek bir eyler almalyd. Sonra oraya gitmek iin otobse binmesi, giri bileti al
ve iecei bir eylere para vermesi gerekiyordu. Bunlar insann tm tasarrufunu tketirdi.

Kk kardei Geraldine Shancarrig'den ayrlp Ingiltere'deki ablalarnn yanma gitmeye haz

nda Maura daha hi dansa gitmemiti.
Geraldine srar etti: "Haydi, benim veda partimi yapalm."
"Giyecek hibir eyim yok."

Maura'nn otelde, Geraldine'in de kereste fabrikasndaki broda alt yllar iinde kar
kn kalmlard.
"Bende ok var" dedi Geraldine.

Maura gerekten de onun ok giysisi olduunu grd. Bir zamanlar paylatklar yatak odasn
kinci bir yatak smazd, her tarafa elbiseler ylmt. Maura hayretle bakt.
"Btn kazandn bunlara harcam olmalsn" dedi.
Geraldine "Hasislik etme Maura" dedi. "Hasis bir insandan kt hibir ey yoktur."

Maura hasis olup olmadm dnd. Hasis bir insan olmak gerekten korkuntu. Yine de, o h
duunu sanmyordu Haftalndan bir sterlini annesine veriyor, eve aya gittiinde de mutla
ya bir kek ya da bir kilo salam gtryordu. Neredeyse kendini bildi bileli Geraldine'
e sinema paras vermiti. Paray yalnzca kendisi iin harcamamaya zen gsteriyordu.
Ama belki bu hasislikti.

Elbiseleri gzden geirdi. Yeilli sard bir tafta elbise, krmz fitilli kadifeden bir et
siyah satenden omuzlan parltl talarla ssl bir bluz. Sanki bir define maaras gibiyd
"Btn arkadalarnn byle elbiseleri mi var?" diye sordu.

"Senin altn yerdeki Catherine Ryan olsa baka eyler gi yerdi. Bilirsin ite, kesinli
mek istemeyecein iyi kesimli, ama berbat grnl eyler. Bazlarnda ok var. Ara sra d
toku ediyoruz. Ne giyeceksin ?"
Maura Brennan siyah saten bluzu giyip kasabadaki dansa gitti Hanmlar tuvaletindek
i aynada kendine bakt. Gzel grnyor du.
Erkeklerin neden holanacam bilmek zordu, ama herhalde dansa kaldrlr, duvarn dibinde
tulmazd.
ilk yaklaan Ryan'n otelindeki barmen Gerry O'Sullivan oldu Kollarn uzatarak, "Sakn ba
na altmz yerde arka tarafta 60
ki, mutfakta, grdm o kz olduunu syleme" dedi.
Sonra gece akp gitti. Samba, tango, rock and roll ve eski zaman valsleri yaptlar.

Kapan saati geldiinde inanamad.

"Kardeimi ve arkadalarm bulmam gerek" dedi.
"Ah, bover imdi. Birinden dn bir araba aldm" dedi Gerry.

Gerry O'Sullivan ok yakklyd. Ufak tefekti, esmerdi, siyah salar vard ve gler yzl
de byle bir ey olamazd. Siyah minibsle buraya gelip dnmek iin beer ilin demilerdi
Moralini dzeltmek iin "Yarn otelde grrz" dedi.
Yanlmt.

Gerry, "Yarn byle grnmeyeceksin ki, hrpani bir halde kvetleri boaltyor olacaksn" d
urdanp uzaklat.

Maura eve dnerken kimseyle pek konumad. Geraldine'in arkadalar bir arap iesini elde
dolatryorlard, ama sra ona geldiinde bam "hayr" anlamnda sallad. Gerry haklyd
giyinip hayatn yle kazanyordu.

Geraldine, "ngiltere'den mektup yazarm" demiti. Maura yazmayacan biliyordu. Dierleri

de yazmad gibi.
Birka gn sonra Gerry O'Sullivan onu tek bana buldu.
"yle syledim, nk seninle olmak iin kuduruyordum"

dedi. "Bazen kabalayorum, zr dilerim." Gzel yz zgnd. Maura'nn ise yz aydnland

"Hi aldrmadm" dedi.
"Aktarmalydn. Dinle, bu cuma yine dansa gelir misin ?"
Pek emin deildi, nk bu kez gerekten giyecek hibir eyi yoktu. Geraldine ngiltere'ye
ken gardrobunu da gtrmt. Gerry srtarak, "ok kibar davranacam" dedi.
"Mick Delahunty'nin orkestras alyor ve bir daha uzun sre buralara gelmeyecekler."

Maura bir parti elbisesinin masrafna katlanabileceini dnd. Ertesi hafta bir tane daha
ald. Ayrca bir ift ayakkab ile gzel de bir anta "Byle giderse bir ev alamam" dedi ke
kendine, te yandan da insan dnyaya bir kere gelir diye dnyordu. Gerry O'Sullivan ona
salondaki en gzel kz olduunu sylemiti.
"Benimle dalga geme" dedi.
"Sana dalga gemediimi gstereceim." Gerry bozulmutu.

"Seninle dans etmeyeceim ve bak nasl bozulacaksn..." Bir ey sylemesine frsat, vermede
bekleyenlerin arasndan bir kz seti ve onunla dans etmeye balad.

61

Maura'nn utantan yanaklar kzarmt. Tam kenara ekilmek zereyken taraftan birden o
ar uzand ve tanma d yzler onu dansa davet etti. akn bir halde glmsedi ve en yak
teklifini kabul etti. Gerry hakl kmt. O, erkeklerin dans etmek iin can att trde

O gece arabann arkasnda Gerry "Ne demitim sana?" diye m rldand. Baka erkeklerin de M
a'y isteyip elde edememeleri onu heyecanlandrma benziyordu. Onu elde etme hayali artk

gereklemi gibiydi. Hibir itiraz ie yaramayacakt ve aslnda Maura da artk itiraz etm
ordu.
"Arabada olmaz ltfen" diye fsldad.
"Haklsn." Gerry'nin neesi yerindeydi. Hatta fazlasyla yerindeydi. Cebinden otelin an
ahtarlarndan birini kard.

"On bir numara" dedi. "Orada kimse yok. I yakmadmz srece sorun kmaz." Maura gve
"Sorun kmaz, deil mi?" diye fsldad.
Gerry O'Sullivan, "Gven bana" dedi.
Doru sylediini biliyordu. Be ay sonra, on bir numaraya ve hatta on numaraya pek ok mu
tlu ziyaretin ardndan, ona hamile olduunu sylediinde bunu bir kez daha anlad.
"Evleniriz" dedi Gerry.
Peder Gunn olabildiince abuk evlenmelerini sylyordu.

Yz sanki bunun da hzla kymas gereken pek ok nikhtan daha iyi ya da daha kt olmad
di. En azndan bu rnekte anlalan bir eve yetecek kaparolar vard ki, pek ou iin bu s
di. Peder Gunn Bayan Ross'a bu durumdan bahsetti.
"ok daha beteri olabilirdi herhalde" dedi.

"O asla kt bir eve raz olmaz. O evlerden uzaklamak istiyordu. Gz ykseklerdeydi" dedi
en.

"Artk ocuk onunla evlendii iin ona minnettar olup kendini ocuunu yetitirmeye vermeli
balarn sokacaklar bir evleri olduuna kretmeli." Peder Gunn otuz yl ncesinden kalm
bir ky papaz gibi konuuyordu, ama her nedense bu olan bitenler ok canm skmt ve gz
eklere diken insanlarla ilgili peri masallar dinlemek istemiyordu.

Maura dnden bir gn ncesine kadar almaya karar verdi. Bayan Ryan'n gzlerinin iine
yeni hayatnda iinin zor olaca imalarn anlamazdan geldi. Geim iin her kurua ihtiyac
syledi.
Bayan Ryan hem alkan bir hizmetiyi kaybettiine, hem de

62

barmeninin kendi atsnn altnda yapld belli olan ana fine sonucunda kendine layk
la evlenmek zorunda kalmasna sklyordu. Hayatlarnda uygunsuz bir eyler olmasn diye, k
i kzlar Nessa ile Catherine'e daha sert davranmaya balad.
Maura'yla yat olan Nessa Shancarrig okulunda onunla beraberdi. Annesine "Ona ne he
diye vermeliyim?" diye sordu.
Bayan Ryan terslendi: "En iyi hediye bu olay grmezden gelmektir."

Bu tepki sonucunda tabi Nessa gzel bir hediye bulmak iin ok urat. Glen'den Leo Murph
i arad. Maura kovalar ve sprgeleri koridorun dibindeki odaya koyarken Nessa'nn telefo
nda konutuunu duydu.

"Leo, o bizim snf arkadamzd. Bir eyler yapmamz gerek. Tabi ki kaza. Baka ne olabi
bir ey se, ne olursa olsun. Zavall Maura, beklentileri yle kk ki."

Maura temizlik malzemelerini kaldrrken bunun doru olmadm dnd. Beklentileri kk

emi ve ounu da elde etmiti. Ablalar ve aabeyleri gibi g etmek yerine Shancarrig'de
y yelemi ve kalmt.

Hayatta bir kez yakkl bir erkei istemi, o da onu arzulamt. imdi de el ele vermil
rlard.

Beklediinden de fazlasn elde etmiti. Bebei olacam dnmezken imdi bebek yoldayd.
sevindiriyor ve heyecanlandryordu. Bu, nerede oturacaklaryla ilgili skntlarn unuttu
du.
Gerry ve bebek olduktan sonra zaten hibir eyin nemi yoktu.
Leo Murphy ile Nessa Ryan ona kk bir vitrin hediye ettiler.

ok houna gitmiti. Tekrar tekrar okad ve iine koyaca hazineleri olunca ne kadar gze
i dile getirdi.
Nessa, "Hazinen var m?" diye sordu.
"Yalnzca bir bebeim var. Elleri ve yz porselenden bir bebek" dedi Maura.
"Bebek iin ok ho olur..." Leo yutkundu. Heyecanla, "Bir gn bebein olursa yani" diye e
kledi.

Maura "Tabi ki olacak, fakat o bu porselen bebekle oynamayacak. nk bu bebek kk vitri

n bir hazine"
dedi.
Kzlarn paralarnn karlm aldklarna inandklarn grebiliyordu. Buna ne kadar ok
land. Ev hayalinin bir paras olarak, eskiden mobilyalara ve fiyatlarna bakard. Bu vit
rinin ucuz olmadn biliyordu.

63

Maura, Geraldine'in ngiltere'den dneceini umuyordu. Yol parasn gndermeyi teklif etti,
ama cevap gelmedi. Nedimesi olmasn ok isterdi, ama onun yerine dnlere bayldn ve
olsa nedimeliini yapacan syleyen Eileen Dunne' seti. Eileen Maura'y neredeyse yere
recek kadar iddetle drtp vaftiz annesi de olabileceini syledi ve kahkahalarla gld.

Sad olmak iin Gerry'nin aabeyi geldi. Annesi ve babas yal olduklarndan yola kama
Maura dn gnnde aksayan hibir eyle karlamamt.

Kiliseye dndnde Nessa Ryan, Leo Murphy, Niall Hayes ve Eddie Barton oturmu ona glms
rd. O, snfndan evlenen ilk kiiydi. Sanki bunun ok gen hamilelik yerine, bir tr yar
olduunu dnyor gibiydiler, iki imek iin Johnny Fnn'in yerine gittiklerinde, otelin
Bay Ryan, elinde bir avu parayla koa koa gelip herkese iki smarlad. Ryan'larn oteli
ki herkesin iyilik temennilerini getirdiini syledi.

Aceleden, utantan filan hi sz edilmedi. Maura'nn babas da Paudie Brennan iin saygn k
l edilebilecek bir ekilde davrand.

Bu hafta Foxy Dunne'n babasyla iyi geiniyordu, o yzden bir kede kol kola girip detone
sesleriyle arklar sylediler. Kavgal olduklar haftalardan biri olsayd, her ey korkun
, edilen kfrler barn duvarlarnda yanklanrd.

Peder Gunn ile Peder Barry de sanki byk bir dnm gibi glmsyor ve insanlarla sohbet
rd.

Maura okuldayken ya da kadn dergileri okurken dledii dn ile bunun arasnda hibir fa
di. Btn grd Gerry O'Sullivan'n yannda olduu, glmseyip her eyin harika olacam
Ve bir sre her ey gerekten harika oldu.
Maura oteldeki iinden ayrld. Bunu Bayan Ryan istemi gibiydi.

Herhalde Maura artk aa mahalleden gelip yerleri silen ve patates soyan bir kz deil de
popler barmenin ei olduuna gre, baz sosyal farklar sz konusuydu. Maura almak iin
erde birka saatlik iler buluyordu. Hamilelii iyice belli olunca iverenlerinin ou onsu
ne yapacaklarn dnmeye baladlar.
Bata onu istememi olan Bayan Hayes bile zellikle yardma hevesliydi.
"Belki ocua annen bakar ve sen almaya devam edersin ?"
diye sordu umutla
Maura'nn ocuunu kendisiyle ayn evde, ilgi ve sevgiden yoksun bir ekilde bytmek gibi
niyeti yoktu. Ancak, hayatta di 64
lini tutmay renmiti. Bayan Hayes'e ve dierlerine "Belki"
dedi. "Bakalm, greceiz."
Bebei beklerken gnler bir trl gemek bilmiyordu.

Akamlan kck evinde kendi bana oturuyor, bazen tpk ocukken olduu gibi, hayalinde
bir halde eve dndn duyuyordu. Kk vitrinini cilalarken, bir yandan vitrindeki bebee
bir yandan da kendi karnn okuyordu.
Domam bebeine, "Yaknda buna baylyor olacaksn"
diyordu.
Kk olann durumunu ona ilk Dr. Jims Blake syledi.
Olanda Down sendromu vard. Mongolizm olarak bilinen bu kusura sahip ocuk yine de salk
l, sevgi dolu ve mutlu bir yaam srebilecekti.

Gerry'nin durumunu da Peder Gunn syledi. Evden kp kiliseye uram ve rahibe gideceini
iti. Otelden avans alm, babasnn ldn ve cenazede bulunmas gerektiini bildirmiti
unn'a da ingiltere'ye giden gemiye bineceini syledi.
Hibir yalvar fayda etmedi.

Peder Gunn bunlar anlatrken Maura pederin kaln yuvarlak gzlklerinin nasl parldadn
Merceklerin gerisinde gzyalar m vard, yoksa bir k oyunu muydu, bilemedi.

nsanlar ok efkatli davrandlar. Maura sk sk Shancarrig'de kald iin ansl olduunu

unlar ngiltere'de, kimseyi tanmad bir byk ehirde olsayd?
Burada nereye dnse bir dost yz gryordu.
Ve tabi bir de Michael vard.

Kimse ona ocuu ne kadar seveceini sylememiti, nk kimse bilemezdi. Bu kadar sevgi yu
cuk grmemiti.
Kalbi gururla dolup tayor ve onun bymesini izliyordu.
rendii her ey, edindii her yeni beceri dmelerini iliklemesi gibi ocuk iin kocaman
eldi. ok zaman gemeden Shancarrig'de herkes ikisini el ele dolarken grmeye alt.
nsanlar ok iyi bilmelerine ramen, sevgiyle "Bu da kimmi?" diye soruyorlard.
Maura gururla, "Bu Michael O'Sullivan" diyordu.
ocuk da ou zaman "Ben Michael O'Sullivan" diyor ve soran kiiyi kucaklyordu.
Maura'nn gelip evinizi temizlemesini istiyorsanz, Michael' da kabul etmeniz gerekiy
ordu. Her gn bir iten dierine giderler

65

ken Maura sevdii evleri oluna gsteriyordu: Glen'e giden aa lkl yolun bandaki, gitg
a da ok sarman ve srgano tunun brd kk ev ve Bayan Ross'a yakn olan, alrsa

Geceleri elleri ve yz porselenden bebei vitrininden kar yordu. Bir de Bayan Ryan'n v
ii iki fincan vard. Eileen Dunne da bebein vaftiz annesi olduunda arkasnda "EPNS"

yazan kk bir gm tabak hediye etmiti. Bu taban gerek gm olmadn belirttiini

anlamna geldiinden, Maura onun yerinin vitrin olduunu dnyordu. Bir de Gerry'ye ait o
bir saat vard.

almayan, ama belki bir gn altrlp bir kstee aslabilecek bir saat. Michael yeti
uunda
"babamn saati" diyebilirdi.

ou kimse Michael'n bir babas olduunu bile unuttu ve Gerry O'Sullivan'n ans silindi.
a iin de anlar silinmeye balamt. Gnler geiyor, kendisiyle evlenen, ama olunun zr
e kalmaya gc yetmeyen o kara gzl yakld delikanly dnmedii zamanlar oluyordu.
Ondan hi nefret etmiyor, hatta bazen boyu uzayan, ama yapabildikleri pek artmayan
olu Michael'n sevgisinden ve scak sarlmalarndan yoksun kald iin ona acd bile

Maura kasabada birok erkein ilgisini ekmi ve ciddi teklifler de almt, ama onlara hi
aman tekliflere ak olmadn sylyordu. ngiltere'de yaayan bir kocas vard ve baka
usu olamazd.

Hayali hi deimemiti. Ancak umutsuzlar ile aresizlerin yaad, kendi doup byd v
mahallenin dnda, doru drst kck bir ev istiyordu.

Sonra Shancarrig'e Darcy'ler geldi. Nellie Dunne'nki gibi kk bir bakkal dkkn devral
trl yeni mal koydular.

Shancarrig gibi yerlerde bile dnya deiiyordu. Mike ile Gloria Darcy kasabay enlendire
n yeni yzlerdi. Kimse daha nce Gloria gibi birine rastlamamt. ingene gibi siyah bukle
i salar vard ve herhalde kendisi de bunun farknda olmalyd ki, ou zaman boynuna krm
dil balyor, sanki her an bir ingene dansna gidecekmi gibi rengrenk bol etekler giyiyo
du.

Mike Darcy uyumlu bir adamd ve herkesle iyi geiniyordu Onlar rakip gren ihtiyar Nell
ie Dunne bile Mike Darcy'yi sevi 66

yordu. Yolda karlat herkesle bir ift laf eder ya da insanlara glerdi. Oteldeki Baya
n onlarn kasaba iin fazla giriken olduklarn dnse de, Mike hale gittiinde kendi al
n sra onunkini de yapacan syleyince havas deiiverdi.

Bayan Ryan, kasabada byle enerjik insanlar grmek gzel, diye dnd ve ok gemeden otel
esini Darcy'lerin yeni dkknnn cephesiyle ayn renge boyatt. Mike'n kardei Jimmy Darc
onlarla birlikte gelmiti. yi bir badanacyd ve Bayan Ryan eskiden nazlana nazlana bad
ana yapan aa mahalledeki o uyuuk tiplerin bile Jimmy'nin iini beendiklerini iddia ett
. Mike le Gloria'nn iki esmer oullar vard ve okulda her trl eytanl yapyorlard.

Maura kasabalnn Darcy'lerden holanp holanmadn grmek iin beklemedi; daha geldikle
arnn eiinde belirdi.
Gloria'ya ''yannzda alacak birine ihtiyacnz olacak" dedi.
Gloria annesinin elini tutmu duran Michael'n hevesli yzne bakt. "Rahat olabilecek mis
in?" diye sordu.
"Michael da benimle gelir. Dnebileceiniz en iyi yardmcdr o" dedi ve Michael bu vg
edi.
"Birine ihtiyacmz olduundan emin deilim..." Gloria kibard ama tereddt ediyordu.
"Var, ama acele etmeyin. Beni biraz soruturun. smim Maura Bayan Maura O'Sullivan."
"Pekl, olur, Bayan O'Sullivan..."
"Hayr, yalnzca yenisiniz, bilmenizi istedim. Michael'n babas ngiltere'ye gitmek zorun
da kald. Beni eve alrsanz Maura dersiniz."
Olan iki kolunu da Gloria'nn ince beline dolayarak "Bana da Michael dersiniz" dedi
.
"Sormama gerek yok. Ne zaman balarsn?"
Darcy'ler kasabadaki herkesten daha iyi para veriyorlard.

Sanki ok paralan var gibiydi. ocuklarn giysileri hep iyi kalite, ayakkablar da yepyen
iydi. ok pahal mobilyalar vard. Maura'nn cilalamaya bayld eski masif tahta mobilya
deil, pahal, modern eyalard. Maura btn bunlarn fiyatlarn kente yapt gezilerden
hayallerinden biliyordu.

Kendi evinde kayda deer pek bir eyi yoktu. Ar ar biriken azck parasn istedii yer
lyordu.

Yalnzca vitrini ve iindeki ufak tefek hazineleri Maura'nn zlemini duyduu lks yaantn
rtilerini tayordu. Aksi halde her ey

67
kutulardan ve krk dkk, elden dme mobilyadan ibaretti.

Darcy'ler ok yer grmlerdi. Maura ocuklarn abucak uyum salayabilmelerine hayran oldu
Hem de iyi kalpliydiler. Michael' ayakkablarn temizlerken grmek istemiyorlard. "Bunu

apmas gerekmiyor bayan" dedi dokuz yandaki Kevin Darcy.

Michael "Ben bunu srekli yapyorum" diye itiraz etti.

"zlme Kevin, bu Michael ile benim iim. Sizden btn istediimiz, her eyi odanzda bir y
e atmayn ki onlar toplamak zorunda kalmayalm."

ie yarad. Gloria Darcy, Maura'ya olunun kendi ocuklarn terbiye etmeyi baardn sy
evde kimse bunu yapamamt.
"Oradan oraya tanmak zor olmuyor mu hanmefendi?"
Gloria ona bakt. "Hayr, ilgin oluyor. Yeni insanlar tanyoruz ve her yerde kendimizi
gelitiriyoruz. Sonra dkkn krla satp baka yere gidiyoruz."
"Buradan da gidecek misiniz?" Maura zlmt.

Darcy'lerdeki alma saatlerini ve creti baka kimsede bulamazd. Gloria Darcy bir sre k
caklarm syledi.

ocuklar yeniden yerlerinden koparmadan nce bir sre Shancarrig'de kalp eitim grmeleri
istiyordu.

leri de geliti. Satn aldklar dkkna yepyeni bir blm ekleyip mal eidini artrdla
larn artk alverie ehre gitmelerine gerek kalmad, ihtiya duyulan hemen her ey Darcy
alnabiliyordu.
Gnn birinde Bayan Hayes Maura'ya "Paray nereden buluyorlar bilmiyorum" dedi. "O kad
ar i yapyor olamazlar. Bu kadar gsterie akl sr ermez."

Maura hibir ey demedi. Bayan Hayes'in Gloria'nn dekolte bluzlarm ve Shancarrigli erk
ekleri batan karc tavrlarm ho karlamayacak trden bir hanm olduunu dnyordu.
O dnemde Maura, Darcy'lerin evinde parasal sorunlarn farkna vard. Tekrar tekrar gnder
ilen birtakm faturalar vard.
Mike Darcy'nin telefonda sesini ykselttiini duyabiliyordu.
Ama bir yandan da, Gloria Shancarrig'de dilden dile dolaan harika mcevherler almt.
Mike dkkna gelen herkese, "Beni iflas ettirdi" diyordu.
"Haydi Gloria, zmrdn gster onlara."

Gloria da glerek zincire takl zmrd sallyordu. Kentteki kuyumcudan alnmt. Hep bir
di. Kk elmas kpe 68

ler de yleydi. O kadar kktler ki aslnda birer krnt gibiydiler, ama gerek elmas ol
bile onu heyecandan rpertiyordu.
Shancarrig hayranlkla onlar seyrediyordu. Darcy'ler de boa atp tutmuyorlard. Nessa Ry
an kente gittiinde soruturmutu.
Mcevherler gerekti. Darcy'ler zengin olmulard, cesurdular ve para harcamaktan ekinmiy
orlard. Shancarrigliler deien oranlarda kskanlkla onlara iyi anslar diliyordu.

ingeneler her yl Galway yarlarna giderken kasabaya urarlard. Shancarrig'de deil, ya

rda konaklarlard. Maura Gloria'nn gerek deil de, Hollywood tr bir ingene'ye ne ok b
iini dnrd. Gerek ingene kadnlarnn grnleri yorgun ve bezgin olurdu. Gloria Da
e renkli giysileri, hele kulaklarndaki gerek elmaslar ve boynundaki gerek zmrt onlard

a yoktu.

Ancak o yl herkes mcevherlerin bir ingene kadn tarafndan takldn dnmeye balad
dlinda konaklar konaklamaz Gloria Darcy'nin mcevher antas alnd.
Ortalk kart. Bunu ancak ingeneler yapm olabilirdi.

avu Keane byk bir aratrma ve soruturma hareketi balatt. Hibir ey bulunamad. Kim
ncak herkes rahatsz oldu. Michael bile sorguland ve ondan, Darcy'lerin evine gittii
nde neler grdn, nerelere dokunduunu anlatmas stendi. Shancarrig'de korkutucu bir za
daha nce hi byle bir hrszlk olmamt.

Herkes bu konuyu konuuyordu. Darcy'lerin o mcevherleri sergilemeleri grgszlkt; insan

kskandrmlard.

Bakalarn gnaha davet etmilerdi. Ama te yandan, ingeneler bunu nereden biliyorlard?
yeni konaklamlard. Gloria'nn boynundaki zincirin ucundaki o gz kamatrc zmrd dah
i.
Gloria Maura'ya, "Michael' korkuttularsa zgnm" dedi.

"nemli deil. avu Keane Michael'n bebekliini bilir, onu korkutmaz" dedi Maura. "Ama si
in iin zlyorum Bayan Darcy. O mcevherleri ok seviyordunuz. Onlar bulunmadan hibir e
isi gibi olmayacak."
"Hayr, ama sigortadan paras alnacak... nasl olsa" dedi Gloria Bir daha zmrt ve elmas
ibi eyler almayacam syledi. Belki de paray dkkndaki ek inaat ilerinde ve elektrik
kurup yeni mallar almakta kullanrlard.

69

Maura inaatlarn faturalarn deme konusunda kulak misa firi olduu baz konumalar ha
sand tm madd skntlar bir daha aklndan geirdi. Sigorta paras herhal de bu aama
'lerin ihtiya duyduklar eydi.
Gerekten de, tam zamannda geldii sylenebilirdi.

Maura oldum olas bildiklerini kendine saklard. Kendi ailesi nin boboazlklarnn hem ke
leri hem de evrelerindekiler iin nelere mal olduunu grmt. Babasnn kulana gelen h
yu ortalk yerde anlatmasn, annesinin ailenin bir ferdi ni bir dierine kar kullanmaya
sn unutmuyordu.
Maura bir ey sylemedi.

Yllar iinde Peder Gunn'n her Noel'de ingiltere'de belli bir adresi olmayan Gerry O'
Sullivan'dan geldiini syleyerek verdii zarflarn da pederin kendinden geldiinden zaman
zaman kuku lanmt. Ancak bu kukularn Peder Gunn'a hi belli etmemiti. Ona postacl
etmiti.

Bazen neden bylesine sr kp haline geldiini merak ediyordu. Kkken boboaz bir kzd
r eyi konuurdu Belki de u Gerry meselesi ve Michael' koruma zorunluluu yzndendi. Bel
de konuabilecei gerek bir dostu hi olmamt

Mcevher hrszlnn uyandrd ilgi abuk geti. ok gemeden insanlar bundan sz etmey
k baka eyler vard.
Shancarrig'de hep yeni bir eyler olurdu. Maura insanlarn buraya neden durgun ve sa
kin dediklerini anlamyordu. Ancak buray bilmeyen insanlar yle nitelemelerde bulunab

ilirlerdi.

Maura ile Michael, Tiyatro Topluluu'ndaki almalara yardmc oluyorlard. Glen'de ala
in dans etmeye balayp da kurma bebek gibi devam edip sahneden zorla indirildii gnden
beri, haftada bir piyes oynanyordu. Bir de Peder Barry'nin rahatszl, sonra da grevle
e gitmesi vard.

Niall Hayes'in yakld kuzeni Richard, Terrace'a gelmi ve birka kalp krmt. Nessa'n
i bunlar arasndayd.

Maura Bayan Darcy ile onun arasnda da bir elektriklenme meydana gelmi olabileceini
dnd, ama tabi tek kelime bile etmezdi. te yandan Nellie Dunne da bunu ima edince, ok
eden bir dedikodu yayld. Eddie Barton beklenmedik ak hikayesiyle hepsinin gzlerini am
e Londra'dan Foxy Dunne'la ilgili gelen haberler her zaman insanlarn ilgisini ekec
ek nitelikteydi.

70
Kayp zmrtleri ve elmaslar Shancarriglilere unutturacak ok ey vard.

Maura O'Sullivan ile olu Michael birok eve gidiyorlard. Artk yznde izgiler beliren v
htiyar annesinin balmumundan yaplm haline benzeyen Bayan Ross'a t yapyorlard. Bayan
es'in gmleri parlatlyor, cumartesileri iki saat Bayan Barton'a gidiliyor, ama ounluk
Darcy'lerde allyordu.

iki kk olann yaad ve anne babann dkkndan pek kmad bir evde her zaman yapac
aplacak ilerin kendisine sylenmesini beklemiyordu, ileri sraya koymutu.

Mcevherleri bulduunda Gloria'nn deyiiyle esas yatak odaln temizliyordu. Mcevherler b

rdrobun stndeki kocaman, yuvarlak bir apka kutusundaydlar. Maura yere gazete yaym, g
obun zerinin tozunu alyordu. Bavullar daha derU toplu dizebileceim grd, ama nce heps
indirmesi gerekiyordu.

Michael aada durup onlar elinden ald. apka kutusunu amasnn tek nedeni de iinden g
olduunu merak etmesiydi. Sanki iinde byk bir ta varm gibiydi.
Drmemeye gayret etmiti.
Kutunun iinden krmz mendile sarl iki kk kadife kese kt.
Michael Maura'nn durup gardroba tutunduunu grd.
Endieyle, "Dikkat et, dmeyesin!" diye seslendi.

"Yok bir ey canm." Maura inip yatan stne oturdu. Kalbi yerinden frlayacakm gibi a
deli gibi aranlan mcevherleri tesadfen bulmu olmasna imkn yoktu. Talar ortaya kar
e sevinten lk atmayacakt, nk bu durumda sigorta tazminat iptal edilecekti.

Onlarn o apka kutusuna tesadfen girmi olmayacaklarn da biliyordu. Tekrar tekrar anlat
Zincire takl zmrt aadaki masann stnde duran bir kutuda, kpeler de kk kadife b
n yanndayd. Bulunduklar oturma odasndan bir ift kap kk arka baheye alyordu. El
kimse fark etmeden girip km olabilirdi.
Hikye byleydi.

Maura bu evi temizledii u kadar zaman boyunca deerli bir eyann apka kutusunda sakland
grmemiti. Birinin onlar koyup sonra unutaca bir yer deildi buras.

Michael "Neden konumuyorsun?" diye sordu.

71
"Bir ey dnmeye alyorum" dedi. Kolunu olann omuzu na dolayp kendine ekti.

Elinde sar toz bezi, ayaklan yere serili gazetelerin stnde, olu kollarnda uzun sre ot
rdu orada.

Maura o akam iki kk kadife keseyi kendi hazinelerinin arasna koydu. ok zekice dnme
Yanl bir ey yapp bu byk kefinden zarar grmemeliydi.

Ancak haftalar sonra kayp mcevherler konusunu at. Glo ria'y evde yalnz bulana kadar b
kledi. Michael' darda, tavuk larla oynamaya gndermiti.
"Dnyorum da hanmm, Bayan Darcy... zmrt kolyeniz...
mesela ingeneler onu bir alla atsa ve birisi onu bulsa ne olurdu?"
Gloria serte sordu: "Ne demek istiyorsun?"

"Burada tadilat ileriniz bittiine gre... onu boynunuza takmamaya da almken... ortaya
sizin iin fena olmaz m ?"
"kmaz. O insanlar oktan satmlardr onlar, emin olabilirsin."
"Ama nerede satarlar ki ? Kuyumcuya gtrseler insanlar onlarn sizden alman mcevherler
olduunu anlamazlar m Bayan Darcy?
Para vermek yerine polisi arrlar."
"Onlar ok uzaklara gidiyorlar. Buradan kilometrelerce uzakta bir kuyumcuya gtrebili
rler."
Bir sessizlik oldu.
Sonra Gloria "Her neyse" dedi. "Bulunmadlar ite."

"ok anslymdr Bayan Darcy. Ben bazen allarn orada yrylere karm. ou zaman bi
lar da bulursam?"
"Ne demek istediini anlamyorum."

"Ya bulursam ve nerede bulduumu syleyip avu Keane'e gtrrsem? Veya size mi vermeliyim
"
Gloria gzlerini kst.

Maura onun sanki yukar koup apka kutusunu kontrol edecekmi gibi merdivenlere baktm g

Sonunda, "Bunlar farazi konumalar" dedi. "Ama sanrm en dorusu, eer onlar bulacak olur
an, kimseye duyurmadan bana getirmendir. Dediin gibi, bu aamada sigorta paras mcevhe
rlerden daha fazla iimize yarad."
"Ya bir dl?" Maura akn ve heyecanl grnyordu.
"Bakarz."

Maura Michael' bulmak iin mutfaa gitti, ama kapy arkasn dan kapamadan nce durup kula
abartt. Gloria Darcy'nin yu 72

kar koan ayak sesleri, arkasndan da gardrobun tepesinden yeli atlan bavullarn sesi du
uldu.
Hibir ey konuulmad.

Maura iin bakalarna olabilecek kadar g olmad, nk bir mr boyu dncelerini kendi
a, Gloria ve Mike Darcy'nin endieyle etrafta dolandktan bir evde almak nispeten kolay
d onun iin.

Temizliin tam ortasnda ona ay ikram ediyorlard. Dkkndan Michael'a armaanlar getiriyo
rd, ama Maura onun kk dkkn istedii gibi dalp cannn ektii ikolatalar alabilec
emesi gerektiini syledi. Bu onun iin ok kt olurdu; annesi neyin ona ait olup neyin ol
adm retmek in ok uramt.

Maura O'Sullivan bunu sylerken Mike ile Gloria'nn gzlerini ine bakt. ok ardklar
.
Sonunda Gloria konutu:
"Kayplar bulmakta mthi bir yetenein olduunu sylediini hatrlyor musun Maura?"

"Evet, gerekten. Bay Darcy'nin o gzel Parker kaleminin bulunmas iin Aziz Antonios'a
dua ettim ve kalem mutfakta tepsileri dizdiimiz dolabn arkasndan kt." Maura dualarn
ul olmasndan dolay mutlu ve gururluydu.
"Sylediklerini dndm de... bizim iimizde... ok insan tanrz.
imdi, diyelim ki o ingenelerin ald eyleri buldun..."
"Evet, Bayan Darcy?"
"En iyisi ne yapmak, biliyor musun?.."
"Bilmiyorum. Durmadan dnyorum."

"u var ki, sigorta paras dendi ve dkknn tadilatnda kullanld. Sen de dahil, insanla
ildi." Maura bam yana eip bekledi. "Yani eer bulunurlarsa bana getirebilirsin ve ben
de onlan senin iin sattrp parann bir ksmm sana verebilirim..." Sesi kesildi.

"Ah, ama satacak yeri bilsem, ok para alrm. nk dediiniz gibi, siz sigorta parasn
. ki kez almak istemezsiniz, adil olmaz."
"Ama hepsini senin alman neden adil olsun ?"

"Ben onlar bir allkta bulsam ya da herhangi bir yerde bulsam, mal bulanndr, deil mi?
"Ama tabi nerede satacan bilmezsen iine yaramaz."
Anlama buydu. ikisi de biliyorlard.
"Haftaya kente gideceim Bayan Darcy."

73
"Evet, Noel alverii iin. Tabi."

"Peder Gunn eliyle Michael'n babasndan bir zarf gelecek inde ne varsa harcayacam..."
"Biliyorum."

"Dnyordum da, farz edelim o zamana kadar kayp mcev herleri bulsam, beni doru yere g
z zmrd satp elmaslar size geri veririm. Bu ekilde..." Cmleyi tamamlamad.

"O ekilde baka herhangi bir zmden daha iyi olur san rm." Gloria'nn yz ok ciddiyd

Niall Hayes Bayan O'Sullivan isimli birinin zellikle onu gr mek istediini duyunca ok
ard. nsanlar genelde babas Bay Hayes'i grmek isterlerdi. Ona esasl avukat dedikler
uymutu.

Gelenin aa mahalleden Maura Brennan olduunu renince daha da ard. Ana oulu odasn
rig'de onlar ayr gren pek olmamt.
"Naslsn Maura?" dedi. Sinirli ve zppe annesine ramen o nazik bir genti.
"Daha iyi olamazdm Niall" dedi Maura. "ansmz yaver gitti.

Michael'n babas her Noel'de biraz yardm gnderir. Bu yl epeyce byk bir para gndermi
"Pek gzel." Niall lafn nereye gideceini merak ediyordu.
"Ne isterdim biliyor musun Niall... Glen'in bahe kapsndaki o evi bilir misin?"
"Bilirim tabi. Sata kardlar."
"Onu Michael ile kendim iin almak istiyorum. Bizim admza ilgilenir misin?"
Niall durdu. Maura'da yle bir yeri alp yenileyecek para nasl olabilirdi?
"Leo'yla konuurum" dedi.

"Hayr, benimle konu. Ona ne kadar teklif etmem gerektiini syle. Onun iin de, benim ii
de adil olsun."
Niall Hayes byle i yapmay severdi. Yeterince sk olmazd bu.
insanlar deiiyordu, tavrlar farklyd. urada burada kelepirler aryorlard.
Maura'nn elini okad. Halledecekti.

Maura Peder Gunn'a Michael'n babasnn bu yl onlara epey para gnderdiini syledi. Eskis
en ok fazlayd. Rahip ard ama belli etmedi.
"Sanrm bu son deme peder." Pederin kaln, yuvarlak camla 74

rn ardndaki gzlerinin iine bakt. "Artk Noellerde size yine zarf geleceini sanmyorum
Ana oul giderlerken rahip arkalarndan bakt. Maura ile Michael yalanda ev sahibi ola
caklar, dlerinin lkesine gidecekler; Oray boyayacak, derleyip toparlayp hazinelerle d
olduracaklard.
Bu kasabada ne kadar ok kalsa o kadar az ey anlayacan biliyordu.

Eddie

76

Eddie Barton doum gnn drt ylda bir kutluyordu ve bu ender rastlanan bir durumdu. Asl
, dnyada o durumda olann bir tek kendisi olduunu zannediyordu. O gn doan baka ocukla
a olduunu renince ok ard. Bunu on yana vardnda kabul etmiti. O zamana kadar b
anyordu.

Okulda herkese ok iyi davranan Bayan Ross ona "artk yl" anlatmt. Bay Kelly bir kadn
yirmi dokuzunda evlenme teklif etmesi halinde o kadn dnyann en korkun insan bile olsa
evet demek gerektiini syleyerek dn koparmt. Bay Kelly bunu sylerken glyordu, am
un iten bir gl olup olmadndan emin deildi. Bay Kelly ounlukla hznl grnrd.
Eddie korkarak, "Bayan Kelly size benim doum gnmde mi evlenme teklif etti?" diye so
rdu. Cevap evetse, bu gerekten bymenin kt yanlarndan biriydi.
Ancak Bay Kelly akayla kark parmam dudana gtrd ve

"Samalama" dedi. "Bayan Kelly'nin kulana gitmesin, yoksa bamz derde girer." Bu aralar
a bir sr olacakt.
"yi bilinen bir gerek demitiniz ama?" Eddie anlayamyordu.

"yle dedim." retmen i ekti. "Dedim ama snflarda geen bunca yldan sonra bile, ocuk
angi bir ey sylemenin ne kadar tehlikeli olduunu unutuveriyorum."

Eddie'nin onuncu ya gn geldiinde annesi bir gn nce ya da bir gn sonra artk on yan
eceini syledi. Eddie Leo Murphy'ye "En iyisi ertesi gn beklemek" dedi. Leo Murphy te
pedeki byk evde, Eddie de yolun yarsndaki kk pembe evde oturduu iin okuldan berabe
rd.
Leo, Eddie'lerin evinin ona bir ocuun izdii evlerin resimle 77

rini hatrlattn sylemiti. Kalemle izilmi gibi duran pencere leri vard. Eddie bunun
y mi yoksa kt bir ey mi oldu unu bir trl anlayamamt.
Heyecanla, "Bunun nesi var?" diye sordu.
"Hi. ok ho. Gvenli ve normal grnyor, bir kr evi gibi de il demiti Leo.
Yani beeniyordu. Eddie ok memnun olmutu.
Eddie Leo Murphy'yi seviyordu. Gerek doum gn geldiinde o evlenme teklif edecek olsa h
ayr demezdi. Glen'de oturmak ok gzel olurdu. Meyve baheleri ve eski bir tenis kortu
vard. Harika.
Leo her eyi ciddiye alrd.
Eddie'ye doum gnyle ilgili olarak, "Neden bir mart bekliyorsun ?" dedi. "Ya yirmi se
kizinde lrsen, doum gnn karrsn." verecek cevap yoktu.

Eddie'nin annesi hangi gn olduunu umursamadm, yalnzca bilmesi gerektiini ve bir past
bir de elmal tart yapacan syledi. Baka bir ey yapmayacakt. ster iki, isterse on ki
i.

Eddie pasta tabana dikkatle bakt. konuk ve bir de kendisi olacakt. Bylece bol bol y
ceklerdi. Leo Murphy, Nessa Ryan ile Maura Brennan' davet etti. Snfta yan yana otur
duu ve sevdii insanlard bunlar.

"Hi olan yok mu?" Eddie'nin annesi terziydi. Srekli azndaki topluinelerle, yz dikka
krm bir halde olurdu.
Eddie, "Olanlarn yannda oturmuyorum" dedi.

Annesi bunu kabul etmi grnd. Una Barton ufak tefek, esmer bir kadnd ve endieli bak
Sanki insanlarn onu durdurup lafa tutmalarndan korkarm gibi hep hzl hzl yrrd.

yi kalpliydi, Shancarrigli hanmlara ve taradan gelen ifti hanmlarna elbise dikmek i

malar zenle seerdi. Una Barton'un yalnzca olu Eddie iin yaad bilinirdi.

Eddie'nin salar dimdikti. Foxy Dunne onun tuvalet frasna benzediini sylyordu. Eddie
n evinde tuvalet fras yoktu, ama Ryan Oteli'nde grp de nasl bir ey olduunu anlaync
kzmt. Salar o kadar da kt deildi.
Baka olanlarn hi de sevmedii eyleri yapmaya baylyordu.

Barna Orman'na gidip iek topluyordu. Bazen onlar kurutup altna isimlerini yazyor, son
a bir karta yaptryordu. Annesi onun gerek bir sanat olduunu sylyordu.

78
"Babam da sanat myd?" diye sordu Eddie.

"Babann sanatl hakknda ne kadar az konuursak o kadar iyi." Annesinin surat yine as
u artk konuulmayacakt.
Pastay keserken bir dilek tutmas gerekiyordu. Gzlerini kapatp babasnn geri gelmesini
iledi. Tpk geen yl ve nceki yl olduu gibi.
Belki kez dilerseniz gerekleirdi.

Ted Barton olu be yandayken gitmiti. Gidii muhteem olmutu. nsanlar aralarnda bu k
gili konuurlarken, Eddie gizlice onlar dinlemiti. "Ted Barton'un kovulduu gece bile
bu kadar grlt patrt olmamt" diyorlard.

Bir seferinde de Dunne'larn dkknnda birisine aklm bana toplamazsa sonunun Ted Barton
bi olacam, bavuluyla birlikte merdivenlerden aa frlatlacan sylemilerdi. Eddie a
k bavulu merdivenlerden frlatmasn gzlerinin nne getiremiyordu. Ama yapm olmalyd.

Ona sorduu baka her eyi anlatyor, ama hibir zaman babas hakknda konumuyordu. "zeri
apmad diyelim.
Karsna ve oluna bakmad. Bizim ilgimizi hak etmiyor."

Onun byle sylemesi kolayd, ama Eddie'nin kabullenmesi kolay deildi. Her ocuk babasnn
rede olduunu bilmek ister.
Brennan'larnki gibi korkun ya da herkesin "binba" diye ard Leo Murphy'nin babas
le olsa.

Eddie otobsten inen insanlara bakyor ve bir gn onlarn arasnda babasnn olacann, ba
aa uzun bir tatile kacann hayalini kuruyordu. Sonra, babasnn bam bir yana eip
u: "Ne dersin Eddie olum, eve mi geliyorum?" Hayalinde Eddie'nin annesi onu hep glm
seyerek karlard, hem artk onlara babas bakacandan annesi de daha az alp daha az
lurdu.

aydan sonra oyun oynadlar. Eddie'nin yatak odasnda, yerde oynamak zorunda kaldlar, nk
ayan Barton'un diki makinesini yeniden getirip aadaki masaya koymas gerekiyordu.
Eddie'nin doum gn yaza gelseydi hep birlikte Barna Orman'na gidebileceklerini syledil
er. Eddie onlara kuruttuu ieklerden bazlarn gsterdi.
Nessa Ryan "ok gzeller" dedi.
Nessa'nn insanlara iltifat olsun diye gzel eyler syleme hu 79
yu yoktu. Nessa Ryan iyi diyorsa, o halde iyi demekti.
"Bununla hayatm kazanabilirsin" diye de ekledi Nessa.

nsan on yanda genelde o kadar ileriyi dnmezdi, ama bugn okulda mesleklerden konuula
cuklar ileriyi dnp yalnzca pencereden dary seyrederek vakit ldrmek yerine bir i
maya tevik ediliyorlard.

"Nasl iek kurutma eitimi alabilirim ?" Eddie ilgilenmiti, ama Nessa'nn ilgisi geiver
"Bir fleme ma daha yapalm" dedi.

Bu oyuncak Eddie'nin doum gn hediyesiydi. Ald tek hediye. Aslnda byle bir ey istem
ma annesi dkknda bu yl her ocuun bunu istediini duymu ve haftalk be taksitte alm
lanlmasna seviniyordu. Eddie iinden bunun aptalca olduunu geiriyordu. Kt top, onu k
n geirmek iin harcanan bunca tkrn etkisiyle slanp yumuamt.

Parti bittiinde ay nda pembe evin kapsnda durdu ve Leo'nun seke seke yoku yukar,
mesini seyretti. Buradan Glen'in duvarlar grlebiliyordu. Leo kapya vardnda el sallad

Nessa ile Maura yoku aa gittiler. Maura oturduu aa mahalleye yneldi. Eddie onun ba
gece sarho

olmamasn diledi. Paudie Brennan bazen kasabada bara ara dolayor ve saa sola sata

Nessa Ryan nden komak zorunda kald. Ryan Oteli'nde kalyordu. O istedii zaman istediin
yiyebilirdi. Eddie pasta ve elmal tarttan sz ederken sylemiti bunu. Ancak Eddie'nin
yznde bir mahcubiyet grm olmalyd ki, hemencecik cam istedii kadar pasta olmadm
lnda hep sandvi ve patates kzartmas oluyordu.

Saat daha yedi olmasna ramen gkyznde prl prl bir ay vard. Annesinin diki makines
le. Orada, etrafnda kt mulajlar ve kkken onu pek korkutan mankeniyle oturmu, radyo
yor olmalyd. Mankenin stnde de mutlaka tam olarak bitmemi elbise bulunurdu. Eddie'ye
sk sk glmser, ama Eddie onu yalnz bana grdnde yznde hznl ve yorgun bir ifad
ar ok almak zorunda olmasayd. Makine o uyuyana kadar alrd. Eddie babasnn da bir
eyrediyor olup olmadm dnd. Olunun bugn on yama bastm hatrlam myd acaba?
0 gece Eddie babasna bir mektup yazd.

80

Ona o gn ve Nessa Ryan'n pek beendii kurutulmu iekleri anlatt. Sonra babasnn bun
olmadn dnecei aklna geldi ve sonra bu cmleyi sildi. Babasna komu kasabada by
sinden yalnzca gelinlii deil, nedimelerin, gelinin annesi ile teyzesinin de elbisel
erini dikmesinin istendiini yazd. Neredeyse btn kiliseyi Bayan Barton giydirecekti.
Annesi bunun tam zamannda olduunu, nk damn elden geirilmesi gerektiini ve bunun ii
ar olmadn sylemiti.

Sonra o son ksm bir daha okudu ve babasnn bunu bir ik/ yet olarak alglayabileceini
daha yeni bulmuken cann skmak istemiyordu.

Eddie birdenbire babasn bulmu olmadm, yalnzca hayal kurduunu fark etti. Dama para g
ii haberinin zerini izdi, gelinlikle ilgili ksm brakt. Babasna okulda mesleklerle i
konumadan ve byd zaman ngiltere'de alkan genlere yeterince i olacandan sz e
tere'de olabilirdi.
Orada gelecei olan iyi bir ie girip tesadfen babasyla karailasa harika olmaz myd ?
O yl sk sk yazd. Babasna Bernard Shaw'un ldn bildiri di.

Belki byle haberleri alamad bir yerde olabilirdi. Okulda Bay Kelly onun byk bir yazar
ama biraz Kilise kart olduunu sylemiti. Eddie babasna insanlarn neden Kilise kar
sordu.
Babas tabi cevap vermedi, nk mektuplar hi gnderilmedi.
Onlar gnderecek bir adres yoktu ki.

Eddie o kadar da yalnz deildi. Arkadalar vard tabi. Sk sk Leo Murphy'yle oynamaya G
gidiyordu. Eskiden tenis kortunda filenin stnden birbirlerine top atarlard. Leo'nu
n bir de kocaman bir mee aacna kurulu salnca vard. Eddie ona adn syleyene ve yapr
meyvelerini gsterene kadar onun mee olduunu bilmiyordu. O kadar aac olup da ne olduk
larn bilmemek inanlr gibi deildi.

Eddie ou zaman mee yapraklarn alr ve kda koyup kenarlarn izerdi. Biimlerini o
a kavaa oranla yle ok zikzaklar vard ki yeil ksmlarm soyar, tpk balk gibi filet
e yapraklarn dokusunu seviyordu.

Bunlar babasna anlatmad, ama Valera dndnde ve Nessa Ryan bir akam otelde baz insan
n dndne hi sevinmedii iin korkun mnakaalar olup polis arldn syledi 81
inde haberi verdi babasna. Mektuplarna devam etti ve ok zel eyler anlatt.

Yine de, on iki yana geldiinde doum gnnde birinin kp ona evlenme teklif etmesinden
nu sylemedi. ok aptalca bir korkuydu bu. Ancak Eddie okulda Eileen Dunne'dan ok ekin
iyordu. Eileen ok yksek sesle glyordu ve onu reddedecek olursa kzn be aabeyi hakkn
iverirdi.
Leo'ya umutla, "Cuma gn bana evlenme teklif etmeyi dnmyordun, deil mi?" diye sordu.
an bir kitaptan yeni kaldrmt.

"Hayr" dedi Leo. "Ben ngiltere kralnn lmn ve babamn buna ne kadar zldn dn
"Eder miydin?"
"Ne eder miydim? zlr mydm m demek istiyorsun?"
"Hayr. Bana evlenme teklif eder miydin?"
"Neden edeyim ki? Sen hi bana evlenme teklif etmedin."
"Erkekler yln baka her gn teklif edebilirler."

Eddie bunu zmt. "imdi sana teklif etsem ve szlensek, sonra cuma gn bakas kp b
f edecek olsa onlara serbest olmadm syleyebilirim."

ok endieli grnyordu. Leo hi farknda deildi. Kitabn okuyordu. Yannda hep bir kita
u kez yi Hanmlar vard. Eddie'ye ho bir tesadf gibi geldi.

"Ne var Eddie?"

"Evet de, yeter. Mecbur deilsin ama"
"Evet, o halde."

Eddie'nin ii rahatlad. On ikinci ya gnnde parti vermiyordu, artk ok bymt. Elden

et alacakt. Annesi ona o gn okula bisikletle gidebileceini, Eddie'yse ertesi gne kad
ar bekleyeceini sylemiti. Annesi sevgiyle bakmt ona yle ho bir ocuktu ki. Komikti,
gt, ama annesine hi sorun karmyordu. Bu da o alan ekip gittii gn hayal bile ed

nsanlar onun olan tek bana bytmesinin zor olduunu sylemilerdi. Ancak Una Barton b
utlu bir yaamlar olduunu dnyordu. Olu ona uzun uzun hikyeler anlatyor, yemek pii
gsteriyor, hatta bulaklar kuruluyordu. Una onu deniz kysna, Dublin'e ya da hayvanat
hesine gtrecek kadar paralar olmasn isterdi. Ama bu iler onlara gre deildi.
Bunlar, babalan evini terk etmemi ocuklar iindi.

82

Eddie Eileen Dunne ya da Maura Brennan'n kk kardei Geraldine'in aklna bir eyler geli
orkusuyla doum gn olduinu kimseye hatrlatmak istemedi. Ancak grnrde kimse ne Eddie'y
ne de bakasna evlilik teklif etme frsatnn farknda deil gibiydi. Kendilerine misyonla
ilgili bir konuma yapp iinde yarmalar ve bir de mektup arkada kesi olan Misyonerl
isini gstermeye gelmi olan Peder Barry'ye ok daha fazla ilgi gsteriyorlard. Peder dny
nn drt bir yannda rlandal genlerle gr alveriinde bulunmak isteyen insanlar oldu
a lkelerdeki genlere mektup yazarak ok iyi vakit geirebilirlerdi.

Peder Barry ok ho biriydi. Biraz dalgn konuuyor ve bazen sanki anlatt yerler bulundu
rden daha yaknm gibi gzlerini kapatyordu. Bu Eddie'nin houna gidiyordu. O da ou zam
htada toplama karma ilemleriyle boumak yerine darda, aalarn ve ieklerin arasnd
erdi.

Peder Barry mektup arkada isteyen kazlar ile olanlarn adlarnn yazl olduu sayfay t
t. Hepsi de ngilizce biliyorlard. Uzak lkelerde oturuyorlard. Birisi botanikten, iek
den ve bitkilerden holandn sylemiti, ismi Chris'ti ve skoya'da, Glasgow'da oturuyo
all Hayes, "Oras pek de uzak bir yer deil" diye geitirdi. O

Arjantin'den bir olan semiti. Eddie "ok uzakta deilse mektuba cevap verme ans daha f
a olur" dedi.
"ok aptalca" dedi Niall.

Eddie iinden ona katlyordu. Belki de skoya'daki olan rlanda'daki kk bir kasabadan
daha egzotik yerlerden birini isterdi. Ancak Chris Taylor'u semesinin asl nedeni h
em Iskoya'ya pul parasnn ok tutmayacak olmas, hem de ocuun bitkileri sevdiini syle
. Eddie hep botaniin bir yn eidi olduunu sanmt. Bayan Ross'a sordu.
rgyd, koyunlard gibi konularda yazmak istemiyordu.
Erkek ocuklar rg sevmezlerdi ya zaten. Bayan Ross botaniin bitkilerle ilgili olduunu
syledi.

Eddie Chris'e uzun bir mektup yazd. Gerekten postaya atlacak bir mektup yazmak olaans
tyd. On iki yandaki dier ocuklar kalemlerini kemirip bir kd daha dolduracak bir
y dnyor olabilirlerdi, ama Eddie Barton yle deildi. 0 genel olarak dnyann ve zell
hancarrig'in halini anlatan mektuplar yazmaya alknd.

83

Cevap ok abuk geldi, ama "Bayan E. Barton" diye yazyordu stnde "Glasgow" damgas vard
ddie uzun uzun bakt. Ona gelmi olmalyd. Annesinin ad Una'yd. Ama Chris Taylor ona ned
n "bayan" diyordu? aknlk iinde mektubu at.
Sevgili Edith,

smini doru drst okuyamadm ama belki de bir rlandal ismidir Umarm Edith olduunu tah
rken yanlmyorum.

Bylece devam ediyordu. Arkadaa, ilgin bir mektuptu. s ko gknarlarndan ve am kozala

sz ediyor, ondan birka kurutulmu iek gndermesini istiyor, kitapta balonca bulmak dah
kolay olur diye bitkilerin Latince adlarn renmeli iyi olmaz m acaba diye soruyordu.
Chris ktphaneye gidip sra dan bir akaaa hakknda iki saat bilgi aram, ama bulamam
adnn Acer olduunu bilmiyordu.

Eddie neeyle okudu. Chris'in, zellikle Eddie'yi kz sanp yine de mektup yazma zahmeti
ne katlanmas pek hotu. Onu Edith isimli bir kz sanmt. Peh! Hatta retmenlerin ad Ba
s ve Bayan Kelly ise ve rahibe deillerse oras nasl bir manastr, di ye bile sormutu.
Sonra, son sayfada Eddie daha da ard. Chris mektubuna son verirken en ksa zamanda yen
i mektubunu beklediini syl yordu. Denizin te tarafnda kafasna uygun birini bulduuna
sevinmiti. Sonra da imzasn atmt:

"Christine."
Chris bir kzd.

Eddie aptalca hatay dnrken nce ate bast, sonra da her yeri buz kesti. Eddie'nin de
si gibi bir manastr okuluna git mediini, aslnda bol pantolonlu ve dimdik sal bir olan
olduu nu rendii zaman artk ona mektup yazmazd. ok yazkt, n k Chris tam da mektu
ei gibi biriydi. stelik onun hatasyd. Eddie'nin deil, iki tarafta da olabilecek isme
sa hip olan oydu. Eddie gayet normal bir erkek ismiydi. Okulda her kes Hindistan
'da ya da Gney Amerika'da birer ocuk bulurken onun skoya'da bir kz bulduunu renirle
eler diyecekleri ni hayal edebiliyordu.
"Tipik ince ruhlu Eddie Barton" derlerdi.
Chris'e, ister kz Chris, ister erkek Chris olsun, kurutulmu

i ekler gndermeyi ok isterdi. Eddie birdenbire yle yapacan dnd. Kz rol yapacak
daha zarflara "ba yan" diye yazmasavd.

84
Bylece drt yl boyunca Eddie Barton ile Christine Taylor birbirlerine uzun uzun mekt
uplar yazdlar, kalplerini baka hi kimseye aamadklar gibi birbirlerine atlar.

Chris ona arabalar olmamasna ramen, annesinin kentin dnda, iftlikte bahesi ve garaj
bir eve tanmak istediini anlatt. Chris bu fikirden nefret ediyordu; ktphaneden, sanat

galerisinden ve okuldan sonra gittii yerlerden kilometrelerce uzakta olacakt. Okul

daki kzlar bir pastaneye gidip olanlardan konumaktan baka hibir ey yapmak istemiyorla
d. Chris kendisinin niformal bir resmini gnderdi ve Edith'ten de resmini istedi. Edd
ie aresizlik iinde Glen'e bir ziyaretinde yrtt, Leo'nun bir resmim gnderdi.

Chris mektup yazp onun bu kadar uzun boylu olduunu tahmin etmediini syledi. Yazdklarn
an ksa boylu, tknaz ve dimdik sal olduu izlenimine kaplmt. Eddie bunlar okurken S
s meydana km gibi rperdi. skoya uzakta olduu ve Chris hibir zaman buralara geleme
anr'ya kretti. Arjantin'de olsayd daha da iyi olurdu; bunu hi dnmesi bile gerekmezd

On drt yanda Shancarrig okulundan ayrlp her gn otobsle kentteki Biraderlere giderken
kul hayat masaln srdrmek kolay olmuyordu. Chris'e okulda mutlu olmadm ve mektuplar
aacndan ya da annesinin ok almaktan bana arlar girmesinden veya srf ilerin nas
bilsin diye babasnn nerede olduunu renmenin bir yolu var m diye dnmesinden, bu tip
ve sradan eylerden sz etmeyi tercih ettiini syledi.

Peder Barry'den ve Peru'da Vieja Piedra denen u ky ne ok anlattndan, sonra da susmak

runda kaldndan sz etti. nsanlarn dediine gre Piskopos toplanan paralarn burada har
erine yabanc lkelere gitmesinden holanmamt. Chris anlyor gibiydi. Ona neden annesini
ikilerine yardm etmediini soruyordu; zor deildi, paylaabilirlerdi.

Eddie'nin can ok sklmt. Kendini bencil ve ie yaramaz biri gibi tanttm fark ediy
tek suu erkek olmakt. Erkeklerin diki dikmediim herkes bilirdi.

Okulda durumu ok ktyd, ama Chris'e syleyemezdi bunu. Ona sert ve kaba davranan, hi be
lemedii anlarda kemerle dven, hatta biri kekemeliiyle bile alay eden Biraderlerden
nasl sz edebilirdi ?
On altsna geldiinde Chris ondan bir resini daha istedi 85
Elinde Leo'nun resmi yoktu. Ondan bizzat isteyemeyecei iin not yazd.

Uzun ve karmak bir nedenden dolay bir fotorafn gerekiyor bana. Sebebini bir ara anlat
acam. Bir zamanlar seni zorladm evlilik teklifiyle hibir ilgisi olmadn da bilmeni
m. O
yemininden kurtuldun, ama haftaya bir resmini alabilir miyim ?

Leo cevap vermedi, ama Eddie on altnc ya gnnden hemen nce kasabann ortasnda ona ras
"Resmi unuttun mu?" diye sordu.
Leo dalgn grnyordu. Unutmutu.
"Ltfen Leo, ok nemli olmasa istemezdim, biliyorsun. Eve gelip alabilir miyim?"

Gerekten nemliydi. Chris bir ay nce kendisinin on altnc ya gnndeki resmini gndermi
gzl, tatl gll kumral bir kzd.
"Olmaz." Eddie Leo'yu hi bu kadar kararl grmemiti.
"O halde sen bana getirir misin?"
Leo ona sanki yakasn nasl kurtaracam dnyormu
gibi bakt.
"Aman Tanrm" dedi. "Ben getiririm."
Eddie incinmiti. "Ben de arkada olduumuzu sanyordum"

dedi.
"Tabi, tabi yleyiz." Leo yelkenleri suya indirdi.
"O halde yorma beni. Nianlanmakla filan ilgisi yok."
"Ne?"
Eddie Leo Murphy'nin kimsenin dedii hibir eyi dinlemediine karar verdi. Her eyle ilgi
lenen Chris Taylor'a hi benzemiyordu.
Ama tabi o da Eddie'yi bir kz, hayatta dert orta sanyordu.

Eddie on bir yandayken, evet, det gryorum diye yazmak zorunda kalmt. Film yldz F
as'a hayran olduunu ve klk modellerinde krmz ekoseli etei beendiini de sylemeyi

Ancak Chris ounlukla ilgin eylerden bahsederdi; bu kzlarla ilgili konulara ara sra de
iyordu. Bu da her zaman irkiltiyor du Eddie'yi.
Fotoraf postalayp bekledi.
Chris'in doum gnnde bir kart gndereceini biliyordu.

Genelde hi kimseye gsteremeyecei, iekler, fiyonklar, vb gibi uygunsuz eyler olurdu. B

kez kk bir zarf geldi 86
stne "Ayn yirmi dokuzu, aramba gnne kadar ama"
yalyordu.
Eddie onu yalnz kaldnda okumak zere kaldrd.
Annesine iskoya'da bir olanla mektup arkadal yaptm sylemiti.
Annesi zaman zaman "isko olan ne anlatyor?" diye sorard.
"Pek bir ey yok. iekler ve aalar ite" derdi Eddie.
Bayan Barton da "Bu da oyalanmak sanrm" derdi.
Eddie onun aslnda sert konumak istemediini biliyordu.
Yatak odasnda Chris'ten gelen mektubu at ve yle ard ki, olduu yere kverdi.
Kendi kendime hep ikimiz de on alnnza geldiimizde en bandan beri senin olan olduunu
diimi aklayacam sylyordum.
Yazmaktan vazgeersin diye sana bildiimi sylemekten ekindim.

Senin olan olman houma gidiyor. Sen hayatmda tandm en nazik olansn. Doum gnn ku
gili Eddie ve arkadaln iin teekkrler.

ilk nce utand. Ne cretle drt yldr onu aptal yerine koyuyordu? Sonra ard. Nereden
et grdn, manas turda yaadn, etek giydiini sylemiti hep. Sonra bambaka bir duy
ecand bu. Chris onun erkek olduunu biliyor ve ondan holanyordu. Onu kaybedeceinden ko
rkmutu. Chris'in mektuplarnn durduu ekmeceye gitti. Baz blmlerini tekrar okudu: Sen
konumak ok kolay. Sen gerekten anlyorsun. Harika bir zekn var, insanlar yle cahil ki.

Eddie Barton on altsndayd ve kt. Barna Orman'na gitti. Buz gibi souktu, ama onun u

deildi. Bir ktk bulup oturdu ve hayatndaki olaylarn bu yeni gidiatm dnd. Saat a
mektup atmalyd. Okula gitmesi sz konusu deildi, dnecek ok fazla ey vard.

Btn gn, yazd baz eylere hayfland. Chris anlattklarnn ounun yalan olduunu an

Sonra can skld. Erkek olduunu biliyordu da, neden annesine dikite yardm etmesini ist
i ? Ama ncelikle ona yazaca mektubun kusursuz olmasn ve iinden geenleri onu rktmed
ek istiyordu. Fotoraf tekrar kard. Tpk bir Hintli gibi, iri siyah gzleri vard. Son
i hop etti. Chris onun neye benzediini hi

87
bilmiyordu. Leo Murphy'ye benzediini sanyor olmalyd.
An/ hayr, yle de sanmyordu, ama hibir fikri yoktu. Eddie uzun boylu ve gl olmay,
es'i ziyarete gelen kuzeni Ric hard'a benzemeyi diledi. Herkes onun ok yakkl olduunu
lyordu. Eddie babasn bulup akl danmay her zamankin den daha fazla istiyordu.

Ancak babas dier yldnmlerinde olduu gibi Eddie'nin on altnc ya gnnde de gelmedi.
ndi bana yazmas gerekiyordu.

Bayan Ross'a gidip mektubu orada yazp yazamayacam sor maya karar verdi. Oras scakt. A
nesinin ne yaptn sorma ya da cann skacak bir ey syleme tehlikesi de yoktu. Sk sk
s'un bahesinde alrd, o da herhalde byle souk bir gnde Eddie'nin kagelmesinden ra

Eddie vardnda Bayan Ross da tam okuldan yemee geliyor du. Yrrken hrdayan kemerli b
luk giymiti. Eddie Chris'in de byle bir yamurluk giyip giymediini dnd. Ona bir eki
abilirdi, ama o hrt sesi biraz kiisel gibi geldi Hissettirdii duygular onun bilmesin
stemezdi.

Bayan Ross yorgun ve solgun grnyordu. Onu grnce dualarnn kabul olduunu syledi. Bir
yakarsa yalnzca btn gn atein banda oturup mektubunu yazmasna izin vermekle kalmaz,
ir kse de orba verirdi.
"Bugn benim doum gnm Bayan Ross, o yzden" dedi Eddie

Bayan Ross bu aklamay yeterli bulmu gibiydi. zin almad halde neden Biraderlerin yan
madn sormad.

Peder O'Brien'in on alt yanda bir delikanlya doum gnn kutlama s gerektiini syley
bile edemiyordu.
"Ne tr bir mektup ? bavurusu mu ?" diye sordu Bayan Ross.

"Hayr. Bir arkadaa mektup." Konuurken kpkrmz kesilmiti. "Pekl, eer o arkada bir
okuyorsa, unutma ki rahibeler de okuyabilir." Bayan Ross ok akllyd.
"Hayr, arkadam yatl okulda deil." Eddie'nin sesi biraz sert kyordu.
"Sorun yok o halde." Eddie'ye Bayan Ross sanki onun hatr iin neeli olmaya alyormu
ldi. Belki biraz da kskanyordu.

Eddie mektubuna balamadan nce etrafa baknd. Daha nce evi yalnzca baheden gelirken ay
ablarn karmas gereken bir yer olarak grp pek dikkat etmemiti. Shancarrig okulun 88

dayken arkada olan Maura Brennan'n hep bu evi ok sevdiini, byynce tpk bunun gibi
an bir ev alacan, mobilyasn parlayana kadar cilalayp raflara porselen biblolar koyaca
kaln kadife perdeler asacan sylediini anmsad.

Eddie renkleri beendi; her ey birbiriyle uyum iindeydi. Halnn kahverengi, perdelerin
an ve masa rtsnn yeil olduu kendi evi gibi deildi. Kendi evlerinde sanki her ey di
e uyumsuz olsun diye seilmiti. yle olmadn biliyordu, nedeni aslnda seim yapabilece
al imknlarnn olmamasyd. Annesi ok zevkli giysiler dikerdi. Mterilerine her zaman ne
enin ve gzlerin rengine uyacan p diye sylerdi. Ama yine de, bunun Chris Taylor'a mek
yazmasna faydas yoktu.
Uzun sre oturdu. Byk ayakl saatin tik taklar duyuluyordu.
Bayan Ross Shancarrig okuluna geri dnm; annesi yukarda dinleniyordu.
Eddie, "Sevgili Chris" diye balad yazmaya.
Sana kendim olarak yazabilmek ne kadar gzel, anlatamam. Bunu ok kez istedim ama o
aptalca yalana bir kez baladktan sonra sen yazmaktan vazgeersin diye srdrmek zorunda
kaldm. Mektuplarn hayatmdaki en nemli eyler. Arkalarnn kesilmesine dayanamazdm.

Sonras kolay oldu. Sayfalarca yazd. Kendini Glasgow'daki kk evde otururken hayal etme
ye alt. Chris iki oda yukarda, iki oda aada demiti. Annesi bir iftlik evine tan
i gerekletirememiti. Babas gvercin besliyor ve baka pek bir eyle ilgilenmiyordu. k
denizciydi ve ara sura ok ksa ziyaretlere geliyorlard. O da resim okuluna gitmek i
stiyordu, ama kendini yeterli saymyordu. Annesi onun iin en iyisinin iekide ie girmek
olduunu sylemiti; insanlarn ou nefret ettikleri ilerde almak zorundayd. En aznd
i seviyordu, o yzden o kadar kt olmayacakt.

Bu kz, erkek olduu artk ortaya kan Eddie'nin neler yazmasn isterdi ? Eddie tek bir
iliyordu: Artk numara yapmamalyd.

Ksa boylu, tknazm ve dimdik salarm var. Sana hi okulu ve okuldan ne kadar nefret etti
i doru drst anlattm m bilmiyorum.

Kz numaras yaparken ne kadar kaba olduklarn ve nasl benim odun gibi kaln kafal oldu
erini syleyemezdim. y 89
le olduumu sanmyorum ve senin mektuplarn bende bir ey olduu nu dnmemi salyor.

Szckleri bulmakta zorlanmyordu. Tekrar okuduunda Chris'in bunu yllarca sren aldatmaca
hakl bir aklamas olarak greceini dnd. Defalarca zr dilemek yerine, daha ok ya
ek gibiydi.
Bayan Ross okuldan dnnce Eddie ard.
Bayan Ross "Bu esasl bir mektup Eddie" diye takdir etti.
"Sizce ben kaln kafal mym Bayan Ross?"
"Hayr, bence deilsin."

Eddie ona glmsedi ve koup gitti. Bayan Ross kapdan bakp onun su birikintilerinin stn
sraya sraya postaneye do ru gittiini grd.

Mektuplar ok sklat. Birbirlerine umutlarndan ve korkula rndan, kitaplardan ve resimle

den, renklerden ve tasarmlardan sz ettiler. Hibir eyi saklamadlar.

Eddie bir seferinde, "Eer karlarsak sana Barna Orma n'ndaki ereltiotlarn gstermel
i.

"'Eer karlarsak' da ne demek?" diye yazd Chris. Ed die'nin ii skld, nk Shancar

Taylor'a fazla g zel, fazla heyecanl, fazla romantik tantmt.

Bir gn skoya'dan her zamanki ikin zarf geldiinde annesi "Bu olann mektup yazmaktan
ir ii yok herhalde" dedi
"Olan deil, kz o." Eddie daha bir sre aklama yapmas gerekeceini biliyordu.
"Ne demek istiyorsun? Birdenbire kz m oluverdi?" Kz olma s Bayan Barton'un houna gitm
emiti.
"Hayr, bu baka" Eddie baka bir aklamann yaran olmaya cana inanyordu.
"Neden Iskoya?" dedi annesi.

"Gzel ve uzak bir yer." Eddie srtt. "Bir kzla yazacaksam uzak bir lkede olmas daha
l mi anne?"
"Senin yanda birinin bir kzla hi yazmamas gerekir.

Sonra bu ilere ayracak bolca vaktin olacak. Fazlasyla olacak hem de eer babana ekmise
."

Yllar boyu Ted Barton'un kadnlara olan ilgisinden ok sz edilmiti. Hep belirsiz ve gen
el konuulur, asla kesin ve ayrntl sz edilmezdi. Eddie elindeki azck bilgiden fazlas
l me umudunu oktandr tketmiti. Babas bir baka kadnla ili

90

kisi ortaya kt iin kovulmutu. O gece Shancarrig'den ayrldnda kadn da onunla git
Eddie'nin tand biri bile olabilirdi. Konutuu biri. Keke Bayan Ross gibi iyi biri ols
o zaman belki de hayatlarndan kp giden o adam hakknda bir eyler anlatabilirdi ona Bi
denbire annesine sordu: "Babam Bayan Ross'tan hi holanr myd?"
"Maddy Ross'tan m?" Annesi ararak bakt.
"Evet. Sevgilisi o olabilir mi?"
"Baban kasabadan ayrldnda o on ikion yalarnda olduuna gre pek mmkn deil, ama
Annesi bunu sylerken ac ac glmsemiti.

Eddie onun krgnlnn azaldm dnd. Chris'e yazdnda bunu da sylemeyi unutmamal
ris ona babasnn tersanedeki iinden karldn ve annesinin fabrikada fazladan bir var
altn yazmt. Chris de cumartesileri semtteki iekide alyordu.

iekilik yapmak sand gibi deildi. ok mekanik bir iti ve daha ok kaskat dzenlemel
eyse lm olan iekleri diri gsterecek eitli hilelerle urayorlard.

Son bir umutla kitaplarna sarlacaklar yerde birbirlerine yazyorlard. Christine manast
dakilerin ok zppe olduklarn ve anneleri fabrikada alan kzlardan holanmadklarn s
de Biraderlerin birazck ruhu olan herkese ok yklendiklerini ve kendisinden de umudu
kestiklerini sylyordu. kisi iin de snav sonulan nceden belliydi.

1957 yaznda birbirlerine mektup gnderip kt sonulan, dk notlan ve snrl gelecekler

iler.
Eddie'nin annesi ciddi bir tavrla, "Peder O'Brien'le konutum. Bu yl tekrarlamana deme
yeceini dnyor"

dedi. Kuma, iplik, fermuar ve diki makinesine yedek para almak zere otobsle ehre gitm
i. Frsattan istifade okula da uramt.
Pek keyifli bir ziyaret olmamt.

"Ona dier olanlarn babalarnn bu iler iin para deyebileceklerini, ama bizim son on i
babann nerede olduunu bilme ansna sahip olamadmz syledim."
Yznde Eddie'nin nefret ettii o ac bak vard.
"Anne, onu sen kovdun. Ona gitmesini syledin. O gitmeden yaptklar iin tamam da, gitt
ikten sonra olan her ey iin de onu sulayamazsn "

91
"Onlar da bir mr boyu yeter, inan bana."
"Sen hep bir eylere inanmam bekliyorsun, ama hi aklam yorsun."
"Oh, sen de tpk onun gibi azna geleni sylyorsun."

"Peki Peder O'Brien anlay gsterdi mi? Eroinim gstermemitir. O kimsenin ne anasn baba
de kendisini umursar."
Annesi ona garip bir bak frlatt.

"Anlay gstermedi. Ne sana ne bana Ama sanrm insanlara ilgi gsteriyor o. Kocamn yoklu
hayflanmamn anlam olmadm, kocalar hayatta da olsa, etrafta da olsa ounlukla bu gr
larn yaptm syledi."
"Peki baka?"

"Senin o okul iin fazla iyi olduuna, onlarn ve basit yaamlarndan stn bir tarafn old
nandm syledi.
Resim yapmak ya da yaz yazmak iin yanp tutuan gerek bir sanat olsan sorun deilmi,
halinle sana ne olacak bilmiyormu. zgn gibiydi."

Yalan deildi sanki. Peder O'Brien aynen byle konuurdu ve stelik szlerinde gerek pay
vard. O iriyar adamn kpkrmz olan bir yere koyamad iin hayflanan yzn gzler
eder O'Brien ocuklarnn bankalara ve sigorta irketlerine, memuriyete ve hatta binde b
ir de olsa, niversiteye girmelerine baylrd.
Eddie Barton hibir yere giremeyecekti.

Eer ona destek olup ayakta tutacak mektuplar olmasa, Eddie o yaz ok kt geirirdi. Ama
ris her gn yazyordu.

Eddie ona belki de Shancarrig'i fazla ekici gsterdiini syledi. Belki lk rzgrlarn e
lmiye aalar olan yabanc bir lkede buluabilirlerdi. Chris kendi oturduu yerdeki kuru
klar da karlaan kimsenin kimseyi sevemeyeceini syledi. O da egzotik bir yere gitme ta
raftaryd.

Hayal dnyas mektuplarnn nemli bir paras haline geldi Neredeyse gnlk hayata ar ba
ylor Glasgow'da b yk bir maazada ie girdi. Bu iten nefret ettiini sylyordu ok yoru
Bacaklar her zamankinden ok aryordu. Eddie ona yazp bacaklarnn hep mi ardn sor
ahsetmemiti. Ama Chris bundan bir daha bahsetmedii iin s zn gelii yle demi olacam

Eddie Barton Dunne'n nalbur dkknnda ie girdi. Bu iten nefret ediyordu. Gnleri Chris'
es teli ve saban paras al maya gelen iftilerle sohbet etmekle geiyordu Srglerden 92

de, trmklardan da bkmt. Bir kii daha ketentohumu yandan ya da ahr boyamak iin k
itten bahsederse dp lebilirdi. insanlarn buradan alveri

etmelerinin tek nedeni teyze Nellie Dunne'n kk bir bakkal dkkn olmas ve veresiye sa
syd. Eddie ihtiyar Bay Dunne ve oullar Brian ile Liam'n yarmda alyordu. Yat ol
yan'n otelinde alyordu, ama her uraynda Eddie'ye gz szyordu.
"Sana bunu sylememin nedeni" diye yazd Chris'e,

"bbrlenmek ya da seni kskandrmak deil; bunun nedeni Eileen gibi arsz tavrl aptal k
yatmda hibir yeri olmadn kendi kendime hatrlatmak. Artk ak nedir biliyorum. Artk
"
Chris bazen bir dansa gittiini yazyordu. Ama ounlukla balkonda oturup Eddie'nin son
mektubunda anlattklarn dnyordu.
Zaman zaman Nessa Ryan ile Leo Murphy onunla konumak iin dkkna geliyorlard. Dunne'lar
onun arkadalaryla konumasna aldrmyorlard, nk bu kzlar Shancarrig'de olabilecek
insanlard. Maura Brennan ya da aa mahalleden baka birisi gelecek olsa farkl olurdu.
ncak ihtiyar Bay Dunne otelden gen Bayan Ryan'n ya da Glen'den Bayan Murphy'nin ura
masndan memnun oluyordu.
Leo'ya "Binba nasllar?" diye babasn soruyordu.
Leo bir seferinde, "Her zamanki gibi kendi kendine konuuyor" demi ve hep birlikte
glmlerdi.
Bay Dunne byle bir saygszlktan holanmamt.
Nessa Ryan'a ailesinin otelini sordu. "Peki irlanda'nn nde gelen otelindekiler nasl
lar?"
Nessa hep iyidir, teekkr ederim derdi.

Eddie Chris'e Leo Murphy'nin dnyada hibir kaygs olmamas gerekirken, ne kadar skntl
gin grndn yazd. Diplomasnda alt pekiyi vard, istedii kadar paraya sahipti; Cork'
de ya da Dublin'de niversiteye gidebilirdi, ama yine de hep bu konuda endieliydi.

Chris de ona insanlarn ne gibi skntlar olduunu bilinemeyeceini yazd. Belki Leo iyi
, bir salk sorunu vard. Nasl grnyordu? Eddie mahcup bir ekilde Leo'nun kendisine be
ni ya da daha dorusu kz numaras yaparken gnderdii resimlerin Leo'ya ait olduunu yazd
Chris kskanlkla "ok gzelmi" dedi mektubunda.

93
"Hi dikkat etmedim" diye yazd Eddie. "Belki de kz olarak kalmalydm."
Bir sonraki mektupta cevap geldi: "Hayr, bylesi ok daha iyi."
Konumalar gerektiini biliyorlard, ikisinin de evinde telefon yoktu, ama Chris umum te
lefondan arayabilirdi ve Eddie de Ryan'n oteline gidip onun aramasn bekleyebilirdi.
Birka hafta mektuplarda hazrlk yaptlar.

Chris, "Birbirimizin sesinden holanmayabiliriz" dedi. "Ama unu unutmamalyz: Biz birb
irimizden o kadar holanyoruz ki, sesler nemli deil."
"Holanyoruz da ne demek?" diye yazd Eddie. "Biz birbirimi zi seviyoruz. Cumartesi a
kam unutmamamz gereken budur."
Btn hafta zlemle bekleyebilmek iin cumartesi diye szle milerdi.
Eddie stne bana ekidzen verdi ve temiz bir gmlek giydi

"Yine kasabaya gidiyorsun herhalde." Annesi ban iinden kaldrmadan k giyindiini fark
i.
"Ah hayr, anne. Shancarrig'de gidecek doru drst bir yer yok."

"O halde nereye gittiini sorabilir miyim?" Sesi baklar kadar sert deildi. renmek ii
tutuuyordu.
"Yalnzca Ryan'n oteline anne. Bir fincan kahve ieceim."
"Eddie?.."
"Evet anne."
"Eddie, drdr ediyorsun diyeceksin ama..."
"Anne, sana iki imediimi syledim. Tek bir sefer denedim ve ne kokusundan ne de tadnda
n holandm."
"ikiyi kastetmiyordum." Annesi onu batan aa szd; randevusuna gitmeye hazrlanan bir
anl.
"Ne demek istiyorsun?"
"O Eileen Dunne'la bir iler evirmezsin, deil mi? Pek tekin birileri deil onlar..."
"Kime sylyorsun! Ben onlarn yannda almyor muyum
?"
"Ama Eileen?.."
Eddie annesinin yan banda diz kp yzne bakt.
"irlanda'da son kz o kalsa yine de istemezdim."
Doruyu sylediini herkes anlard. Eddie'nin annesi ii rahatlayarak uurlad onu.
Chris sekizde arayacakt. Eddie lobiye yerleti. Telefon resep siyon masasndayd, o srad
a grevli olan her kimse dnp "Eddie Barton, bilemiyorum... oh evet, ite orada"
diyecek ve Ed

94
die'ye kulbeye gitmesini iaret edecekti. Sonra Eddie onunla konuacakt. Sevdii kzla.

Cumartesi olmasnn bir baka iyi yan da, Eileen Dunne'n resepsiyonda almayacak olmas

rtesileri gs ve poposu darack elbisesiyle, hibir yerini rtmeyen minicik beyaz nly
salonunda oluyordu.
Eddie'nin kalbi yle hzl arpyordu ki, ona Shancarrig okulundaki kocaman saati ve saniy
eler geerkenki gmbrtsn anmsatyordu.
Az kald, az kald. On dakika. Dokuz.
Telefonun aldm duyunca yerinden yarm metre srad.

Bu akam resepsiyonda Eileen Dunne'n altn fark etmemiti. Ltfen hibir yorumda bul
in ta Iskoya'dan duyaca aptalca bir sz sylemesindi.
"Evet, burada. Bekleyin. Edd...ie Bir solukta resepsiyona kotu.
"Evet?"
"Seni aryorlar. Burada konuur musun? Tanrm, bu akam harika grnyorsun."
Eddie fkeden kpkrmz bir yzle, "Kulbeden konuurum"
dedi.
"Peki. Bekle u lanet eyi balayaym. Burada bir kirpinin srtndaki dikenlerden daha ok
lo ve f var. Dansa m gidiyorsun?"
Eddie karanlk telefon kulbesine kotu. Elleri titriyordu.
Kahrolas Eileen Dunne. Ne olur Chris duymam olsun.
ekinerek "Alo?" dedi.

Hattaki sko santral grevlisi olmalyd. Onu pek anlayamyordu. Balantdaki glkten s

"Ltfen Chris'i balar msnz ?" Sesi titriyordu. Chris'i hemen balamam olmalar iyiydi
al Eileen'i duymam
olacakt. imdi onunla konuacakt.
Garip konumadan "Ben Chris" dediini anlad. "Beni duyamyor musun yani?"

Chris'in sesi deildi. Sanki biri bir sko komedyenin taklidini yapyor gibiydi. Her szc
rkl telaffuz ediyordu.
"Bu sen deilsin deil mi Chris ?" aka yapyor olmalyd.

"Eddie, u rlandal samalm brak. Sen de Noel konserlerine gelen tipler gibi konuuyor

Sessizlik oldu. ikisi de dierinin rol yapmadn fark ettiler Bu i byleydi. Sessizlik k
ahalaryla bozuldu.

95
"Oh Tanrm, Eddie... unutmuum. Normal konutuunu dn mutum."
Eddie'nin kalbi akla doluydu. Chris'in bu garip aksannn hi nemi yoktu. "Ben de senin
gerek biri olduunu dnmtm" dedi.

Sonra tpk mektuplardaki hallerine dndler. dakika dola na kadar.

"Seni her zamankinden ok seviyorum Chris."
"Ben de seni seviyorum" dedi Chris.

Cumartesileri iin yayorlard. Bir yandan yazyor, bir yandan da telefonda konuuyorlar
at telefon konumalar bek ledikleri gibi iyi gemiyordu. Bazen birbirlerinin ne dediin
i anlamyorlar ve anlatmaya alrken de ok deerli olan zaman ziyan ediyorlard.
Bulumay ok istiyorlard. Zaman onlara ok uzun geliyordu.
Chris, "Birbirimizi tanyamayacak kadar yalanmadan nce bulusak iyi olur" dedi.
"Birbirimize neler yazdmz unutmadan."
kisi de mektuplarm ayakkab kutularnda saklyorlard.

Kk bir eydi ama bu arada baka bir bad. Yine de birbirlerini oturduklar kasabaya dav
mekte tereddt ediyorlard. Eddie aklamalara, misafir odasnn hazrlanmasna, annesinin
lamalarna, Shancarriglilerin baklarna dayanamazd.

Chris eer onun ne dediini anlamakta zorlanyorsa, ailesini ve Glasgow'daki komularm hi

anlamayacam syledi.

Barna Orman'n ve stnde kasabaya adn veren kocaman kayann durduu tepeyi grmek isted
ie'nin pembe evini grmek ve annesiyle tanmak istiyordu.
Eddie gelmesini hem istiyor, hem de istemiyordu.
Shancarrig'den bir daha dnmemek zere gitmek istiyor, ama yapamyordu. Bir erkek anne
sini daha nce terk etmiti, Eddie de gidemezdi.
Bir gn onu oraya davet etti. Aslnda niyeti bu deildi. Bu teklif azndan kvermiti.

Dunne'larn dkknnda uzun ve zor bir gn olmu, hibir ey yolunda gitmemiti. htiyar Ba
tan gibiydi.
Liam kibirli davranm, Brian emirler yadrp durmu ve daha da kts, Eddie'nin okuldan
a olan kuzenleri Foxy de ziyarete gelmiti.
Foxy ngiltere'de inaatlarda alyordu. Anlatlanlara gre 96

durumu iyiydi. e ingiltere'de otoyol inaatlarnda alan irlandallara ay yaparak bal

arldayan ve fildir fldr dnen gzleriyle kasabaya gelirdi.
Normalde Eddie Foxy'yi grdne ok sevinirdi. Foxy zeki ve esprili bir ocuktu.

Bugnse yle olmamt. Bay Dunne Eddie'ye beceriksiz chil dediinde Foxy "Seninle o ekil
numasna msaade etme" demiti.
"Gzel sylyorsun da Foxy, o senin yalnzca amcan, ama benim haftalm dyor."

"Yine de kendim ok ezdiriyorsun. Hayatn boyunca zerinde nlk, burada, bu tezghn ban
kalacaksn."
Eddie "Ya sen nerede olacaksn?" diye parlamt.

"Benim buradan gitmem gerek. Burada oturup amcamn homurdanmasn, Nellie Yengemin de
sosyeteden sayd insanlarn bor takmasna izin vermesini seyredemem. Ben ngiltere'deyim

tomarla para kazanacam. Sonra da dnp Leo Murphy'yle evleneceim."

Bu Foxy'nin yapt en uzun konumayd. Eddie armt.
"Peki Leo seninle evlenecek mi?"

"imdilik hayr, evlenmez. Bu halimle olmaz, ikimizle de kimse evlenmez Eddie. Bizle
r birer salaz. Yalnzca birer tane gzel takm elbisemiz ve pantolonun iinde de bir popo
uz var.
Burada aptallar gibi dikilip durmak yerine hayatmzda bir eyler yapmak zorundayz. Biz
im gibileri bir kadn nasl ister ki
?"

"Bilmiyorum. Kendimize gre bir ekiciliimiz vardr belki." Eddie hafife alyordu ama iin
en Foxy'nin hakl olduunu hissediyordu.

Foxy sabrszlkla arkasn dnd. "Yirmi yl sonra hl byle sylediini grebiliyorum Ed

i arlatrp aptallatnyor. Sanki bizi dibe eken bir bataklk gibi."

Eddie btn gn bunu dnmt. O gece telefon grmesi iin giyinmedi. Glasgow'daki tele
ama sras ondayd.
Chris atnda, "irlanda'ya, Shancarrig'e gel" dedi.
"Ne zaman? Ne zaman geleyim?"

"En ksa zamanda Artk sensizlikten bktm. Hayatmda seni dnmekten baka hibir ey yok
Mektuplarnn havas deiti. Artk biliyorlard. Konu "eer"
deil, "ne zaman'd Kesindi artk. Ak da, ihtiya da, birinin her 97
ey hakknda bir bakasyla tamamen ayn dnyor olmas da sz konusuydu.
Ayrntlar vard.
Chris iekiden iki haftalk iznini alacakt. Eddie de Dun ne'dan iznini kullanabilirdi.
Chris Stranraer'den Larne'a vapurla gelip sonra belki Belfast trenine mi binerdi
?

"Gelip seni karlayaym m? irlanda'nn kuzeyine hi gitme dim. Sana yabanc gelmeyecektir
mz otobsler, krmz tele fon kulbeleri. Tpk ngiltere gibi."
"Iskoya gibi" diye dzeltti Chris. Hayatnda ingiltere'ye hi gitmemiti.
Yoksa trenle Galler'e gidip Holyhead'den mi vapura binseydi Belki ylesi daha iyi
olurdu. Shancarrig trenine binmeden nce Dun Laoghaire'i ve belki biraz Dublin'i d
e grebilirdi.

"Kendi bana ortalarda dolanrken, Dublinli genlerin sana bu lamasn istemem. Gelip sen
arlarm" dedi Eddie.
Chris kabul etmedi, Shancarrig'e trenle kendi bana gelmek istiyordu, istasyonu, iekl
eri ve Shancarrig yazsn biliyordu.
Eddie uzun zaman nce yazmt ona.
Eddie istasyonda bekleyebilirdi.

On be gn boyunca havann gzel olmas, gnein dallarn ara sndan Barna Orman'n aydnl
ehri'nin ldamas iin dua etti. Beddua etmemek gerektiini biliyordu, ama Chris geldiin
Eileen Dunne'n bir ekilde hastanede olmasn, Nessa Ryan'n ona tepeden bakmamasn, tati
olaca iin Brian ve Liam Dunne ile asabi babalarndan kurtulmu olmay da umuyordu.
Annesinin Chris'e iyi davranmasn her eyden ok istiyordu.

Kimse onlara yatya gelmemiti. Eddie duvarlar ve bugne kadar kutu oda dedikleri kk, h
sz odadaki ahap ksmlar boyamt. Annesi garip bir ekilde sessiz kalmt.
Yalnzca "Nasl bir kz bu?" diye sormutu.

"Mektuplatm bir kz, ok sk mektuplayoruz. Posta ve telefon araclyla holandm o

ettim ki...
seni brakp gitmi olmayaym."
Annesi yzndeki minnet ifadesi grlmesin diye ban evir di. Ama Eddie yine de grd.
"Ben odann perdesini takaym" dedi annesi. Tanrm ne olur holansnlar birbirlerinden, di
ye geirdi iinden.

ay iin salam almlard. Salam domatesle piirdiler, yanna da tepesinde drt para iko
ir pasta yaptlar 98

Annesi dikilerini kaldrmt, ev normal bir ev haline gelmiti. Kutu gibi olan odann pen
esine mavi perdeler aslm, yataa da uygun renkte bir yatak rts serilmiti.
Derme atma masann stnde kk mavi bir rt vard ve Eddie bir demet iek toplamt.
Az kalmt. Tren te gelecekti. Yalnzca drt saat kalmt.
. ki. Vakit gelmiti.
Liam Dunne istasyondayd; trenden bekledii bir teslimat vard.
"Ne yapyorsun ?" diye sordu. "Sen tatilde olmayacak miydin
? ' in yoksa bana yardm eder misin?.."
Eddie kesin bir tavrla, "Tabi ki tatildeyim ve bir arkadam bekliyorum" dedi.

Tren bir kavis izdikten sonra ddn alarak istasyona girdi. Chris indi. Elinde kocaman
are biiminde, kelerinde deri genler olan bir bavul vard.

Krmz ceket, lacivert etek giymiti. Omzunda lacivert bir anta ve yznde kocaman bir g
vard.

Eddie bir an iin Liam Dunne' o sanmasndan korktu. Liam daha uzun boylu ve yakklyd.
kendini bir f gibi hissediyordu. Belkemiinin dimdik olmasn, kendini bir dal gibi his
edebilmeyi diledi.

Ona doru yrmeye balad ve ayan grd. Chris Taylor'un kocaman, ortopedik bir ayakkab
ayakkabdan koparp glmseyen, heyecan iindeki yzne evirdi.
Liam memurla meguld. Yk vagonundan bir eyler indiriyordu. Kimse onlara bakmyordu.
Eddie danslar dnda hayatnda kimseyi pmemiti. Kollarn Chris'e dolad.

nce "Shancarrig'e ho geldin" dedi. Sonra onu hafife pt.

Chris sarld ona.
"Sana ayam sylemedim." Yz endieliydi.

"Ne olmu ayana?" Bir daha bakp ne kadar kt olduunu grmemek iin kendini zorlad. Ch
iyor muydu?
Ayan sryor muydu? Eddie'nin ba dnyordu.
"Bana acman istemedim" dedi Chris.
"Ben mi? Sana acmak m? Delirmi olmalsn."

"Yryebiliyorum, her eyi yapabiliyorum, arlk bile kaldrabiliyoram. aydan sonra senin
rna Orman'n batan sona gezebilirim."
ok gen ve rkm grnyordu. Uzun zamandr bunun ii'

99

zlyor olmalyd. Tpk kendisinin kasabann anlatt kadar gzel bir yer olmadna z

"Neden sz ettiini anlamyorum." Onu sakinletirmeye al t, ama ie yaramadn biliyo

"Bacamdan, Eddie. Bir bacam dierinden ksa, gryorsun zel bir ayakkab giyiyorum."
Eddie bunu sylemenin onun iin ne kadar zor olduunu gre biliyordu. Kim bilir ne kadar
ok prova etmiti. Kendini doru szckleri bulmaya zorlad.
Chris'in yksek tabanl siyah ayakkabl ayana bakt.
"Acyor mu ?" diye sordu.
"Tabi ki hayr, yalnzca grnts."
Eddie Chris'in ellerini avularna ald. "Chris, deli misin?"
diye sordu ona. "Sen aklm m yitirdin? Benim. Eddie, en iyi dostun Akn. Yoksa bacakla
rmzn ayn boyda olmasnn art olduunu mu dndn?"

Sylenecek en doru szd. Chris Taylor gzyalarna bouldu ve Eddie'ye asla brakmayacakm
d. "Seni seviyorum Eddie."
"Ben de seni seviyorum. Haydi gel, eve gidelim." Bavulunu ald ve istasyonun kapsna
doru yrdler.
Chris gzyalarn silerken, Liam Dunne onlar seyrediyordu.

"Ona aldrma." Liam bayla Eddie'yi iaret etti. "Kaln kafalnn tekidir. Hep insanlar
alatr. Shancarrig'de bir sr drst erkek var."
Chris ona neeyle glmsedi.

"Eminim vardr. Ben de onlar aratrmak iin ta skoya'dan geldim." Eddie'nin koluna gird
e kapdan ktlar.

Eddie kendini metre boyundaym gibi hissediyordu.

"Kimdi o?" diye fsldad Chris.
"Liam Dunne. aresiz..."

"Bana anlatma Onun hakknda her eyi biliyorum. Kk olan, ihtiyar lrse ve Brian da ng
ye giderse ii devralacak olan."
Eddie hayretle, "Her eyi biliyorsun" dedi.
"Kendimi kendi yurduma gelmi gibi hissediyorum."

Yoku yukar yrrlerken Eddie telefonlar bekledii Ryan'n otelini, Peder Gunn'n neeyle
lad kiliseyi, barlar, Nellie'nin bakkal dkknm gsterdi. Pek ok bakmdan Chris'in ge
kendi yurduna gelmi olduunu biliyordu.

Haklyd, Chris hayatnn merkeziydi onur.. Onu eve, annesine gtrdnde de iyi olacakt.

100

Sonralar kimse Chris Taylor'un tam olarak nasl ve neden Shancarrig'e geldiini hatrla
yamad. Onunla ilgili hibir ey duymamlard. Birdenbire bir gn sanki hayat boyunca hep
a yaam gibi, gelmiti ite.

insanlar Bayan Barton'a sorsalar, eli dikie pek yatkn, harika bir kz olduu cevabn al
lard. Beceremedii hibir i

yoktu, rnein onlar nasl deme iine sokmutu. Chris Taylor odasndaki perdelere ve yat
aylmt. ltifatn hi esirgememiti. Bayan Barton bir dhiydi.

Eddie annesinin temliini sadece bir geim yolu olarak gryordu; elbise diktii kadnlarn
zlarndan pek holanmadn da biliyordu. Bu iin sanatsal bir yn olduunu hi fark etm

Chris onun gzlerini at. "Bak kurdele nasl geliyor, bir arada kulland renklere bak...
die, senin sanatsal ynn nereden aldn belli..."

Annesi keyifle glmsedi. Babas hakknda da kt bir sylenti yoktu. Hatta uzun zaman nce
n Ted Barton hakknda bu evdeki ilk makul sohbeti aan da Chris oldu.
"Sanrm huzursuz bir adamd. Gitmesi pek ok bakmdan iyi olmu."
Eddie annesinin de buna katldm duyunca ard.
Buralarda bir eyler deiiyordu gerekten.

Chris Shancarrig'in bir paras olmutu. Onu Eddie'yi grmek ya da bir haber getirmek iin
Dunne'larn dkknna girip karken ya da Nessa Ryan'la arkada olduu otelde gryorlard
man zaman Eddie Barton'a yaptklar gibi Chris Taylor'u da kmseyerek konumuyordu. Chris
Nessa'nn annesiyle kumalardan ve demelerden sz ediyordu. Oteli daha k hale getirmek,
amlarnn ve hatta turistlerin de kalabilecei bir yer yapmak iin bir fon ayrlacakt.

Turistler bu haliyle Ryan'larn otelinde kalamazlard. Chris nasl olmas gerektiini bili
yor gibiydi; kumala kapl ahap korniler olacakta. Bir Amerikan dergisinde grmt; kont
kuma zmbalyordunuz, perdeler dzgn bir ekilde sarkyordu. Ve tabi, tm bunlarla uyum
tleri olmalyd.
Nessa Ryan ile annesi pek heyecanlanmlard.

"Nereden balayacaz? Dublin'den birini mi armamz gerekir? Kim yapar bunu ?"
"Biz yaparz" dedi Chris.
"Biz mi?"
"Bayan Barton ile ben. rnek olarak bir oday yapalm, bakn
"

101
"Ahap korniler?.. Yapabilir misiniz?.."
"Eddie yapar. Kontrpla da bulabilir. Liam Dunne da ona yar dm eder."

Oda pek skse yapt. Btn otel ayn ekilde yaplacakt. Ed die'nin kurutulmu iekleriyl
da bir kuma semi

lerdi. Kocaman, arpc desenleri vard. Yerel bir ressama zel si parile yaptrlan, Barn
an'nn iekleriydi bunlar.
Eddie, "Bana yerel ressam diyemezsiniz" diye itiraz etti.
"Sen yerlisin. Burada yayorsun, deil mi?" dedi Chris.

Planlar hazrland. Chris ile Eddie'nin annesi bunu yapabile eklerdi, ancak her eyi dze
nleyecek, gidip doru kumalar se ecek, renk zevki olan, resimleri zaten duvarda asl bi
ine ihti yalar vard.
Chris mutluluktan kzararak Eddie'ye plan anlatt.
"Dunne'lardan ayrlabilirsin. Hep birlikte i kurarz."
"Ayrlamam... eer evlenirsek sana bakmam gerek."
"Eer de ne demek oluyor? Fikrini mi deitiriyorsun?

Buraya geldim ve seninle yaamaya baladm, hi dnmeden evine yerletim ve sen hl eer
n ?"
"Sana nemli bir ey sormak istiyorum."
"Burada olmaz Eddie. Ormana gidelim."

Eddie'nin annesi pencerenin nnde durup yan yana yryen ifti seyretti. Bu yabanc, gl
topallayan siluetinin yannda, o geleli beri daha dik yryen kendi tknaz olu.

Kzlarnn kalkp skoya'dan baka bir lkeye gitmesini hi umursamayan aile hakknda hib
ordu.

Artk gemii pek umursamyordu. Gemite yaam ve yete rince ile ekmiti, artk yalnz
Barna Orman'nda bir teklif yaplacak ve kabul edilecekti, hepsinin dr nnde yepyeni bi
r hayat uzanyordu.

Dr. Jims

103
Shancarrig'de ona alt hafta kadar "Dr. Blake" dediler. Sonra herkes ona "Dr. Jims
" demeye balad. Maisie'nin iiydi tabi.

Maisie hibir ismi, James gibi sradan bir ad bile doru drst telaffuz edemezdi. Dr. Jam
s'i telefona armas istenmi ve salonda bekleyen herkesin nnde Dr. Jims'i aradklarn
Bir ekilde bu isim zerine yapmt. James Blake tam bir unvan verilemeyecek kadar gen
damd zaten; Shancarrig'de Dr. Nolan varken olmazd.

James Blake insanlarn muayenehaneye geldiklerinde asl doktoru sormalarna alt. Gece te
efon gelip de Dr. Jims aacak olsa en ciddi kukular dile getiriliyordu. O da asl dok
tora yardmtl olduunu, Dr. Nolan'n uygun bir saatte gelip onay vereceini sylemeye al

te yandan, iyi bir ibirliiydi. Shancarrig'in btn srlarm bilen bilge yal adam ile t
ftinin olu olan gen ve hevesli doktor. Yal adam akamlar ar miktarda brendi iiyor
ge saatlere kadar oturup meslek dergileri ve raporlar okuyordu... Birlikte huzur ii
nde yaayp gidiyorlard. Her ikisine de pek dkn olan ve insanlarn hastalanp hayatnda
erkei rahatsz etmelerine ierleyen bir de Maisie'leri vard.
Dr. Nolan hep Jims Blake'in kendine bir e bulmas gerektiini sylyor, Maisie de hep dah
a ok zaman olduunu iddia ediyordu.

1940'ta Dr. Nolan yetmi, Dr. Jims de otuz yama geldiklerinde olaylar patlak verdi.
ok hareketli bir dnemdi. evredeki hemen her evde dourtulmay bekleyen bir bebek vard.
Glen villasnda kk Leonora, oteldeki Ryan'larn ilk kz, aa mahalle 104
de yeni bir Dunne, apkn Ted Barton'un eine bir olan ve Pa udie'nin slalesine de yeni
bir Brennan.

Dr. Jims otelin karsndaki srada yer alan kocaman eve yor gun argn dnyordu. Buras ot
ve bir dizi dkknla birlikti bir gen eklinde kasabann merkezini oluturuyordu. Otobs
knd ve pencerelerden Shancarrig'de olan biten her ey izlenebiliyordu. Dr. Jims ii ge
rei uzak blgelere gitse de, haya tn merkezi oturduu yerin evresindeki bu kk alan ol
devam ediyordu.
Rahat olmakla beraber, baz bakmlardan gerek bir hayata benzemiyordu. Dr. Nolan bu d
urumu "Benim yaptm hataya dmene izin vermeyeceim. Bir doktorun iyi bir ei olmal.

im di sana olduu gibi, eskiden benim karma da frsatlar kt. An cak ben rahatma ok
r kadn getirip her eyi altst etmeyi gze alamadm. Bir kadna aslnda ihtiyacm olma d
ifade etti.

Dr. Jims "Yoktu zaten" diye destekledi onu. "Dolu dolu bir ha yatnz olmad m... bir ee
nasl yer aacaktnz? Ben ihmal edi len, dlanan ok doktor ei grdm... Belki hekimler
damlar gibi evlenmeme yemini etmeliler. Bunu rlanda Tp Bir lii'nde gndeme getirebilir
iz."
"Dalga geme Jims, ben ciddiyim."

"Ben de yle. Ben nasl evlenebilirim ki ? Ev almak iin gere ken paray nereden bulurum
? Hl iftlie ufak tefek bir eyler gnderiyorum. Bunu biliyorsunuz. Evlenmeyi dnmeye
ye bir sreliine gzlerimi karrm, olur biter."

"Kimden karyorsun gzlerini peki ?" Yal adam arkadana deil, kadehinin dibine bakara

isinden bir yudum ald.

"Belli birinden deil."
"Frances Fitzgerald olmasn?"
"Ah, brakn ama Ben Frances Fitzgerald'a ne vaat edebilirini W?"

Ancak Jims Blake yal adamn onun dncelerini okuduu nu grebiliyordu. Frances'le iler
etmeyi; bakalarnn ya nnda yaplan tenis malarndan, Glen'deki ya da Ryan'larn ote lin
iskambil gecelerinden teye gitmeyi ok arzu ediyordu.
Bakalarna bu kadar belli etmemeyi istiyordu.
Buna ramen, Dr. Nolan sanki beynini okumutu.
Dr. Nolan "Kimsenin haberi olmaz" diye onu temin etti.
"Hem ona bu evin yansn teklif edebilirsin."
"Buras sizin eviniz."

105

"Ben sonsuza kadar burada olacak deilim. Karnmdaki sancy geirmek iin bundan her sefer
nde daha fazla imek zorunda kalyorum." Neyi kastettiini gstermek iin brendi kadehini
kaldrd.
"Ondan daha az iseniz karnnzdaki sanc da azalrd."

"Sen genliin verdii bilmilikle yle sanyorsun... st iki kat size hazrlarz. Dunne'l
esi gelip kazma krekleriyle giriirler ve neler yapabileceklerine bakarz. Frances ke
ndi mutfa olsun isteyecektir... Maisie'nin peinde dolamasn istemez."
"Charles, yapamam... Frances'in ilgilenip ilgilenmediini bile bilmiyoruz..."
"Biliyoruz" dedi Dr. Nolan.
Jims Blake bunun ne demek olduunu iyice anlamay beklemedi.
"Ama param yetmez..." diye balad.

Charles Nolan yzn ac ve fkeyle buruturdu. "Bylesine Umutsuz olma... unu yapamam, bu
pamam... Sen byle mi doktor oldun?.."
Kpkrmz yz ne demek istediini iyice anlatyordu.
"Dinle beni Jims Blake, seni neden buraya aldm sanyorsun ?
Dn bir. Zengin akrabalarn ya da soyluluun iin deil.
Hayr.

Seni buraya mcadeleci ve azimli biri olduun iin aldm, ince beyaz yzn ve kararllm
lar seni okutmaya mecbur etmeni, sana veremedikleri paray kazanmak iin bir yandan d
a alman beendim. nsanlarn bir doktorda grmek
stedii ey de budur; vazgemeyecek birisi olmas."

"Size ayda belli bir kira verebilirim sanrm. Daha fazla i

stlenebilirim."

"Zaten hemen hemen btn ii sen yapyorsun. Ben sana yalnzca emeinin karln veriyor

Bylece anlatlar. Dr. Jims evin st katn alacakt. Herkes bunun ok makul olduunu syl
e olsa, Dr. Nolan da genlemiyordu. Ona zemin katta bir yatak odas hazrlanmas daha mak
ul deil miydi ?

zellikle Dr. Jims'in Bayan Fitzgerald'a kur yaptn renince Maisie biraz burun kvrd

Dunne kardeler dzenli olarak geliyor, mutfak evin n tarafnda m olsun, arka tarafnda m
lsun, onu dnyorlard.
Sokaa bakmas iyi olabilirdi. Yukarda Shancarrig'in ho bir manzaras grlyordu Ama te
n, mutfak genellikle arka tarafta olurdu Ne yapacaklarn bilemiyorlard 106

Bir zm bulamamlard, ama zaten artk zme de gerek kalmamt. Dr. Charles Nolan bir
karacier hastalndan vefat etti ve evini de orta Dr. Blake'e brakt.

lmeden nce Jims'e konuyu at. "Sen iyi bir insansn. Bura da ileri halledersin, yalnz.

Jims Blake lm deindeki adama, "Daha nnzde uzun yllar var. Veda konumalarm brak
"Diyecektim ki, yalnz ben de dahil, hayatlarnn sonuna gelmi

olmaktan memnuniyet duyan, nlerinde ac ve karmaayla dolu yllar olduunun sylenmesini i

temeyen insanlar da bulunduu nu renmen gerekir..."

Jims ortann elini tuttu; hibir szcn ie yaramayaca bir anda basit bir dayanma h

"Bylesi daha iyi" dedi Dr. Nolan. "imdi, bana bir ailen ve ken dine ait gerek bir h
ayatn olacana dair sz verir misin ? Benim gibi, sen de buray acemi ortana brakmak z
a kalma!"
"Her eyi bana brakyor olamazsn..." Az ak kalmt.
"Frances'e de brakmay umuyordum. Bana o ynde bir giri simde bulunduunu syle..."

"Evet, evlenmeyi mit ediyorduk..." Artk hamisinin dnde olamayacam fark ettiinde ses
lat.
"Gzel, ok gzel. Artk yoruldum. Yarn beni hastaneye yatr Jims. Onun gelin gelecei bu
e lmek istemiyorum."
"Buras sizin eviniz. stediiniz yerde lrsnz" diye sylendi Jims.

Yal adam glmsedi. "Byle konuman houma gidiyor. l mek istediim yer hastane. O gen
n'a oraya gelmesi ni syle, buraya gelip Maisie'yi zmesin. u brendi iesini de ula amay
cam bir yere koy."

Shancarriglilerin Dr. Jims'in artk gerek doktor olduunu an lamalar uzun srmedi. Her e
i deimiti. Artk btn srlarn bilen yal Dr. Nolan olmadndan, onlar da Dr. Jims'e
r. O artk evli bir erkekti tabi, kars da ok nazik bi riydi.
Byk deirmenleri olan Fitzgerald ailesindendi.

yi bir evlilik olmutu; yabanclar yle sanyordu. Ama onlar y zeysel olarak biliyorlard

utku, sevgi ve anlaytan haberleri yok tu.

Nazik, ciddi yz ve bir glmsemeyle hemen aydnlanveren benliiyle Frances onun dlerin
gremeyecei bir eti.

Sessizce arkasndan sokulup kollarn kocasnn boynuna do layveriyordu. Maisie'yi elleriy

e besliyordu. Jims geceleri hasta 107
121

ya arldnda Frances bazen yastna not brakyor, "Beni Uyandr. Seni doru drst ka
ordu. Her bakmdan kocasnn kendine gvenini artrd. Jims Blake artk daha hafif admlarl
gzlerinin ii glerek yrmeye balad.

Dr. Nolan'n evi ona brakm olmas Dr. Jims'in toplumda daha da ok sayg grmesine yol a
tor ona bu kadar sayg duyduysa, o halde o iyi bir adam olmalyd. Jims Blake bazen Sh
ancarrig'de grd saygya layk olmadn dnyordu.

Kk, orak iftliklerindeki bezgin ailesini ziyaret edip de tp Okumak iin ylesine mca
mi olmasayd yaayaca hayat dndke sululuk hissediyordu. 'Onlarn bu kadar yokluk
rdii paray bile annesine ve babasna daha iyi bir yaam standard salamak yerine ilteni
ltna saklamalar onu zyordu.

Bu sululuk duygusunu Frances'e anlatmaya alm, ama o kocasn sakinletirmiti. Ailesi

en geleni yaptn sylemiti. Kukusuz bundan fazlasn kimse bekleyemezdi; baka bir ey
i elinden.

Frances artk Jims ve bekledikleri bebekle birlikte bir aile olduklarm sylemiti. Onla
r o kk, rutubetli iftlikteki bezgin Blake'lere ya da kendi ilerine dalm, donuk Fitz
d'lara balayan hibir ba yoktu.
Bir sre byle devam etti.
Jims ou zaman yal Dr. Nolan'n ruhunun numaral evde nlayan kahkahalar duysa ad
nce Eileen, ardndan Sheila dodu. Henz bir erkek evlat yoktu, ama herkesin dedii gibi,
Tanr zaman geldiinde olan da gnderirdi.
Olan iin pek ok kez denediler ama hepsi dkle sonuland.
Frances Blake zayf bir kadnd; ocuk dourma giriimleri saln ok bozuyordu.

Jims kendi kendine pek ok kez bu durumda olsa yal doktorun ne nereceini dnd. Dr. N
esini duyar gibiydi:

"Bu aranzda halledebileceiniz bir ey... Tanr'nn yukarda unu bunu u kadar kez yapman
k diyen bir kurallar kitab yok... Tanrm hepimizden aklmz kullanmamz bekler..."

Ve devam edip dourganln yksek ve dk olduu zamanlarla ilgili en temel ayrntlara g

deyiiyle evlilik ilerini yapmak iin ikincisinin daha uygun olacam sylerdi.
Ama mutlaka ifti birbirleriyle konumaya tevik ederdi.
Jims Blake her nedense eiyle konumakta zorlanyordu.

108
Onu bu kadar ok sevdii iin sorun daha da byyordu.

Onu hem arzuluyor, hem de korumak istiyordu. Bu ikisinin mantn aklamak kolay deildi.
rsnn yumurtlama zamanlarm iyice hesaplam, hamile kalmas olaslnn en dk olduu
dikkat etmilerdi. Onun yzn ellerinin arasna alp iki kk kznn yettiini, bir de o
melerine gerek olmadn sylemiti. Artk hayatlarm onu ek bir bask al tna sokmadan, s
atmadan yaamak istiyorlard Frances zaman zaman hznl grnyordu, ama Jims bunun onu ar
isi kadar arzulamamasndan kaynaklandn d nyordu. Belki de gerekten kocasna bir er
erme zlemiyle yanp tutuuyordu. Jims birbirini bu kadar ok seven iki insann birbirleri
ni hl zaman zaman yanl anladklarna inanamyordu. Yine de, ona ne zaman yaklasa Franc
yakn ve istekli davranyordu ki, onun da bunu istediine inanyordu.

1946'da Frances yeniden hamile kaldnda Eileen be, Sheila'ysa drt yandayd. Onlara ok
asallar Viyella gecelikleri ve krmz flanel sabahlklaryla oturup dinleyen iki melee b
iyorlard. Jims bu kez bir erkek kardein aralarna katlmas m diliyordu. Her odada bir
enin yand evde, ehirdeki hastaneden gelen ebenin ve otuz yedi yanda binlerce ocuu d
getirmi olan einin yannda... Frances ld.

Bebee ne isim vereceklerini hi konumamlard. ocuun yaayacan ve olan olacan h

Doum ve lm haberlerini alr almaz eve gelen Peder Gunn ocuun salkl olup olmadn,
rekip gerekmeyeceini sordu.
Jims Blake donuk bir sesle, "Yeterince salkl sanrm"
dedi.

"O halde bir sre bekleriz. Vaftiz treni eve biraz nee getirir." Peder Gunn iyimserd
i. Bu kn getirdii, grnrdeki bitmez tkenmez karanlk tnellerin sonundaki o g

"Bir an nce yaparsanz iyi olur peder." Gen doktorun yz bembeyazd ve gergin gzkyord
"imdi olmaz Jims. Biraz bekle. Olan bir toparlansn, vaftiz annesi ve babas bulunsun.
Bir isim dn. nnde bir hayat var, Frances de byle olmasn isterdi."
"Yaamayabilir. Hemen yapalm."

Peder Gunn Jims Blake'in ifadesinden bunun byle olmadn anlyordu. Ancak kck bir ru
in kaplarn kapata mazd.
Pelerini hl stndeydi.

109
"Bill Hayes aada, vaftiz babas o olabilir. Ya vaftiz annesi?"
"Maisie olur..."
"Ama ileride olan belki de..."
"Olann ileride ne isteyeceinin nemi yok. Yapacak myz, yapmayacak myz ?"

Peder Gunn Declan Blake'in bandan aa kutsal suyu dkerken vaftiz szcklerini syledi.
kinci bir isim konulup konulmayacan sordu; insanlarn genelde iki ad olurdu.
"Declan yeter" dedi Jims Blake.

Maisie alamaktan kpkrmz olan yz, iddetli grip yznden neredeyse hi kmayan sesiy
Hayes'le birlikte gerekli yeminleri etti. Bu ocuun manev sorumluluunu onlar stlenecek

ti.

Shancarrig'deki avukat Bill Hayes'in de Jims Blake'inkilerle yat ocuklar, einin sa sa

im dnyaya getirdii, daha drt haftalk olmam bir de kz bebei vard.

Hukuk sz konusu olduunda asla konuma sknts ekmeyen Bill Hayes byle bir zamanda ger
stei veremediini fark etti.
"ien birisi olsaydn sarho edene kadar iirirdim seni Jims"
dedi.
"Ama sen de imezsin Bill."
"Sana faydas olacaksa ierdim."
Doktor ban iki yana sallad.
Bu zm yeleyen ok fazla gen grmt.
"Aada, minenin karsnda oturalm m ?"

Bill Hayes yazhanesinde, vasiyetnamelerden karlan ya da dava kaybeden mvekkillerine s

leyecek teselli szlerini mutlaka bulurdu. Ancak u anda zavallnn aklna syleyecek hibi
gelmiyordu. Sylenecek hibir sz uygun deil gibiydi. "Hayr. Evine git Bill. Ltfen. Ben
kendim otururum.
Kentten bir doktor gelecek. Ben bir yere arlrsam diye... bu gece misafir odasnda kala
cak. Bu gece benim yerime o bakacak. Kimsenin iine yarayacak durumum yok."
Bill Hayes "Frances bir olu olduunu biliyor muydu ?" diye sordu. Ei soracakt, biliyo
rdu. Normalde kendisinin soraca bir soru deildi.
"Hayr. Hibir eyi bilmedi."
"Olan byynce ikiniz iin de gurur kayna olacak.
Bundan eminim."

110

Jims bir olu; kzlar gibi, bu evde byyecek bir ocuu oldu unu dnmeye alt. Bibe
eceleri alayacak bir bebek. Glmseyerek minicik yumruklarn sallayacak bir bebek. Pijam
alaryla oturup kendisine ysek sesle masallar okunmasn bekleyecek minik bir olan.

Gzlerinin nne bir anda baka grntler geldi. Elinde antas, yoku yukar Shancarrig o
giden bir olan.

Elinde sopas, irlanda hokeyi oynamaya giden bir ocuk. Btn bu sorumluluklar ban dnd

Bir yalnzlk dalgasna kapld. Artk hibir zaman Frances olmayacakt. Minicik, gk mavis
lar iindeki kzlaryla gurur duyan, onlarla kiliseye ayine giden Frances. Daha imdiden
buz kesmiti. Yarn kiliseye gtrlecek ve btn Shancarrig kilisenin avlusuna akn edecek

Ellerinde tespihleri, birbirlerini drtp fisldaarak babas, annesi, kz ve erkek kardel

de geleceklerdi. Kimseye ne bir yardmlar ne de destekleri olacakt.

Ftzgerald'lar da gelecekti. Ailenin apkal hanmlar bartl Blake'lere tepeden bakacakl

vde gergin ve yapmack sohbetler yaplacakt.

lerinden teki bile insann einin lmesinin ne korkun bir ey olduunu, bu konuda onun k
i sorumlu hissettiini bilmiyordu. Eer o an... herhalde ocuun ana rahmine dt o an o
.. Frances bu gece hayatta ve sapasalam olacakt.
Bill Hayes'i uurlad. Hayes o evden knca biraz rahatlad.

Jims Blake sonra minenin nnde oturup hastalarna her zaman syledii gibi, elindeki nim
eri dnmeye alt.
Frances'le iyi bir evlilii olmutu ki, bu bir anst. Yaklak yedi yl. Byk bir tutku,
uk, umut dolu mutlu gnler yaamlard.

Aklna kk kzlarn ve iyi kalpli, nazik ortann kendisine brakt kocaman evi de ge
, dzenli bir ii vard. Kendi ailesinden kurtulmay da bir ans sayyordu.
Buna saln da ekledi. Henz bir gnlk bile olmayan olunu saymad.

Herkes bunun katld en kt cenaze treni olduunu sylyordu. Yamur damlalar kiliseyi
r kaygan buzlarla kaplyd. Mezarla yrrlerken doudan buz gibi bir rzgr esiyordu.
Jims Blake ayinden sonra kzlarn eve gtrlmesinde srar et

111

ti. Hatta pek ou ar nezle ve grip geirmekte olan cemaatle el skrken de mezarla g
i rica etti.
"Durum yeterince kt zaten, bir de zatrree olmayn" dedi onlara.

Ancak Shancarrig halk, bir cenazeye topraa verilene kadar elik etmenin doru olduuna i
nanyordu. Rzgr mezar kazclarn paltolarn iirip, tabutun stne konan birka iei
rnn arasnda bir tr kasvetli dansa srklerken, ac iinde durup beklediler.

Eve dndklerinde birbirlerine Jims'in hayatn nasl srdreceini sordular. Ne yapacakt?

s'in kayb yalnzca bir ein deil, evi ekip eviren kiinin de kayb demekti. kk o
r dediklerinde Jims irkiliyordu.
Kck yzleriyle Eileen ve Sheila'y dnd. Bebei unutmutu.

Bu hi de doru deil, dedi kendi kendine. Akrabalar ve dostlar aadaki odalarda eri i
lar dolusu sandvi yerken, yorgun argn oluna bakmaya kt.
Odaya girdiinde ocuk uyuyordu.

Btn bebekler gibi minicik ve pespembeydi; sanki rtlerin arasnda kaybolmu gibiydi. Min
cik yumruklan yastn zerindeydi. Ona m yle geliyordu, yoksa bu bebek dier tm bebekle
daha yalnz ve aresiz mi grnyordu? Sanki bu dnyaya geldii andan itibaren annesiz oldu
bilirmi gibi.
Yksek sesle, "Senin iin elimden geleni yapacam Declan"
diye sz verdi. Garip bir ekilde resmiyet tayan szlerdi bunlar ve sylerken de kendini
uzak hissediyordu. Sanki bir baba ile ocuu arasnda deil de iki yabanc arasndaki bir
leme ya da pazarlk gibiydi.

Bebek odas dedikleri odaya birinin girdiini fark etmemiti, ama arkasn dnnce okul md

n retmen Nora Kelly'yi grd.

Kz sanki hasta odasndaym gibi yavaa "Kucama alabilir miyim?" diye sordu.
"Tabi Nora."

ocuk sahibi olma zlemiyle yanp tutuan kadnn minicik bebei kucaklayp gsne bastrm
Kz hibir ey sylemeden odann iinde dolamaya balad.
Sanki oldum olas bebek bakmay bilen bir kadn gibiydi.
Tutuu kendinden emin, sevgisi ok belirgindi Jims Blake dnda

112
kimse onun neden hamile kalamadn renmek iin ne ok muayene olduunu bilemezdi.

Kz bebee hafife mrldanarak bir aa, bir yukar yrrken Jims Blake bylenmi gibi s

Doktor, retmen ve ocuktan oluan garip bir tablo eklinde orada ne kadar kaldklarn bi
rdu. Ancak, iinde bebek olu nu vermek iin garip bir drt belirdiini hissetti. Nora Kel
y'ye. "Senin hi ocuun yok, olmayacak da. Ben Frances'i ldren bu ocuu istemiyorum...
al ve kendi ocuunmu
gibi byt" demeyi dnyada her eyden ok istiyordu.

Daha uygar bir toplumda insanlar byle yapard. Bebek zle nyle tutuan birilerinin, ona
hi de ihtiya duyulmayan bir ev den o bebei alp gtrmesi neden Shancarrig apnda bir s
al, lke apnda olay ve hatta yasalar karsnda su oluyordu ?
Sonra kendini toplad.
"Ben aa iniyorum Nora Sen istiyorsan kal burada"

"Hayr, ben de insem iyi olur doktor" dedi Nora Jims ayn zmn onun da akandan getiini
nun da kendisinin yapt gibi, bunu kafasndan sildiini biliyordu.

Peder Gunn'n kasvetli grnl, kederli khyas Bayan Kennedy ite byle durumlarda kendi
di. Hi dikkat ekmeden yasl eve girdi, nerilerde bulunmaya, yardmc olmaya, ileri orga
e etmeye balad. Elinde bir sr bembeyaz masa rtsyle geliyor, sonra hzla basalna
arlanacan anlatveriyordu. Sokan karsndaki otelle konuup fazladan bardak, finca
Maisie her eyi ellerini ovuturarak dinliyordu. Bayan Kennedy uzun zamandr din adam
laryla altndan, onlarnkine benzer bir sz dinletme gc vard.
Hibir zaman mdahale etmiyor, yalnzca yol gsteriyordu.

Maisie sandvilerin yaranda bir de scak orba vermek gerektiini ya da insanlarn paltola
r ve emsiyeleri iin bir oda amay akl edemezdi. Bayan Kennedy byle kederli gnlerde d
saduyunun sesi olduunu ima ediyordu. Shancarrig'in drt bir yarandaki zengin ve yok
sul tm evlerde insanlar onu dinliyor, birinin ileri ele alyor olmasnn byk rahatln
rlard.

Jims Blake gelenleri karlyor, basal dileklerini kabul ediyor, hatrlarn soruyor,
zeliyor, ama btn bun lan beyninin bir ksmyla yapyordu. Bir yandan da yapmas ge rekenl
ri dnyordu Eleme yntemini kullanyordu. Bekr 113
kz kardelerinin ikisini de evde istemiyordu ve daha teklif edilmeden bunu aka belirtm

eliydi. Ailenin Fitzgerald tarafndan da kimseyi istemiyordu ama onlar zaten byle b
ir eyi pek teklif etmezlerdi.
Maisie bir bebee bakamazd. Yatl dad tutmak da ok paha'
Uya mal olurdu. Ne yapacakt?

Genellikle yapt gibi, kendi kendine yal Charles Nolan olsa iin iinden nasl kard
Yine o gmbr gmbr sesi duydu: "Kyler ana babalarndan kurtulmaya can atan gen kzlarl
namyor mu ? Hepsi de bir sr kz ve erkek karde
yetitirmitir. Bir kk bebee de herhalde bakabilirler."

O zaman kendini daha rahat hissetti, hatta aa mahalleden Dunne'larn en gz peklerinden

olan Foxy Dunne'a glmsememle becerdi. stne bol gelen pantolonuyla kzl sal Foxy bas
bulunmak iin kapya gelmiti.

numaral evin kapsnn nne geldi, "Banza gelenlere zldm" dedi. "Teekkr ederim
n."
Olan onun arkasnda, yemeklerin ve meyve sularnn durduu masaya bakyordu.
"Pekl o halde..." dedi.
"ieri girip, basal dileini ieride sylemek ister misin ?"
"ok iyisiniz efendim." Foxy hzla yanndan geti ve masaya yanat.

Maisie sinirlenerek bakt ve onu kovmaya kalkt. Bayan Kennedy de kalarm att. Dr. Jim
bam iki yana sallad.

"Bay Dunne basal dilemeye gelmi Maisie. Bayan Kennedy, ltfen kendisine bir dilim pas
verir misiniz?"

Dadnn bir aylna kalma ii ayarland, bu arada Jims Blake de oluna bakacak olan kz a
riti. Aray uzun srmedi.

Carrie'yi buldu. Yirmi drdnde, iri kemikli, siyah sal bir kzd. Bir tepenin yamacnda
erkek kardeine bakyor ve yine de hibirine yaranamadan, son derece skntl bir hayat s
. Jims ounlukla tarm aletlerinden kaynaklanan yaralan tedavi etmek iin birka kez gitm
iti evlerine. Kza hi dikkatle bakmamt, ama yine bir aletten kaynaklanan yaralanma son
cu babasnn bana diki atmaya gittiinde, Carrie'nin daha iyi bir i teklifine memnun ol
leceini dnd.
iftliin kapsna doru yrdler ve ona teklifini syledi.

114
"Neden ben, doktor? Ben sizinki gibi bir evin dzenini bile mem ki."

"Becerikli birisin. Bir ocua bakabilirsin. Btn kardelerine sen baktn." Bayla annesi
en beri aabeylerine ve erkek kardelerine kol kanat gerdii evi iaret etti.
"Klk kyafetim pek dzgn saylmaz" dedi Carrie.

"Hayr, iyi gzkyorsun. Ama eer yolculuk iin kendine bir eyler almak istiyorsan, u bi
erlini al."

Kibarca sylemiti. Birka para eyasn alp kasabaya giden bir sonraki arabaya atlamas
gelen yolculuun pek nemli olmadm biliyordu; ama bylece, kzn giyecek bir elbi sesini
amas sorunu ortadan kalkm oluyordu.

Maisie yeni kzn haberini alnca biraz burun kvrd ama fazla stnde durmad. Ne de olsa
l gen doktor hl yastayd ve zlmemesi gerekiyordu. Hem Carrie'nin evde Maisie'ye yard
cei ta bandan sylenmiti. Haval bir dadya tepsiyle ye mek gtrmek sz konusu olmayac
Carrie onu kollarna aldnda Declan Blake daha yalnzca on gnlkt.
Dr. Blake'e yavaa, "Sanki biraz oluma benziyor" dedi.

"Senin olun mu vard ?" Dnya srprizlerle doluydu. Carrie ona hi hamilelikten sz etmemi
.
"Dublin'deyken. Evlatlk verildi, en iyisi buydu. yanda ol mal, bir yerlerde."

"Dediin gibi, onu yetitirmek ok zor olurdu." Sesi her zaman ki gibi nazik ve anlaylyd
kalbinin derinliklerinden geliyordu Bu hantal kz yandaki ocuunun evlatlk olarak ve
o) masnn iyi bir ey olduunu dnyor olamazd.
"Bu ufakla iyi bakacam Dr. Jims" dedi.
Jims oluna kendi verdii sz hatrlad. Herkes bu minicik be bee bakmaya sz veriyordu,
bebek ihmal edileceinden korkuyormu gibi.
Sonunda yaz geldi ve Dr. Jims kk kzlarnn ellerinden tu tup onlar Shancarrig okuluna

Birlikte snf gezdiler, onlara kreyi ve dnya haritasn gsterdi. Masalardaki mrekk
da gsterip ok ge meden kalemlerini onlara batrp altrmalarn yapacaklarn anlatt
tle rlanda alfabesinin yazl olduu tab lolar incelediler.
"Buray bitirdiinizde rlanda dilini de konuuyor olacaksnz'

115
diye tevik edici szler syledi onlara.
Eileen, "Kiminle konuabiliriz?" diye sordu.
Bayan Kelly kapda duruyordu ve yznde ender grlen bir glmseme vard.
Kederli kederli, "Gzel soru" dedi.
Dr. Jims onu yeni testler iin yine Dublin'e gndermiti ve sonulardan hibirinde en ufak
bir umut bile yoktu. Uzmanlarn Kelly'lerin neden ocuk sahibi olamadklarn anlayamamal
ar iin hibir neden yoktu. Jims olunu alp onun kucana vermek iin hissettii o garip
Bir daha asla geri alnamayacak, huzur bozucu szlerin ne kadar dilinin ucuna gelmi
olduunun ancak imdi farkna varyordu.
Bayan Kelly de yine ayn eyleri dnyor gibiydi.

ocuklara "Declan nasl?" diye sordu. "ok gemeden onu da yannzda okula getirmeye balar
"Oh, o hibir ie yaramaz. Hi konumuyor ki" dedi Eileen.
Bebein de kayd yaplmasn diye, "Hem yerleri de slatr"

diye ekledi Sheila.

"imdi deil tabi. Bebek cuma gn on haftalk oluyor. Siz de bir zamanlar yleydiniz." Ba
Kelly sert retmen sesiyle konuuyordu. Eileen ile Sheila saygyla toparlandlar.

Jims Blake Nora Kelly'nin ona vermek istedii olann yan tam olarak hatrladna dikka

Eer ona sorsalard, nisan aynda, Frances'in ld o gne kadar geri saymadan syleyemezd
"Haydi kzlar. Bayan Kelly'yi megul etmeyelim." Kzlar eve gtrmeye davrand.
Bayan Kelly, "Eminim ona dnmek iin sabrszlanyorsunuzdur" dedi.
"Evet. Evet, tabi." Seslerinin yapmack ktnn farkndaydlar.

Okulun kapsn kapatrlarken, uyuyan bir bebei grmeye eve gitmek iin sabrszlanmamak g
, diye dnd. Hi sanmyordu. Eileen ile Sheila bebekken onlar saatlerce grmedii olurd
n yalnzca banyodan sonra Frances getirdiinde grrd. ou erkek de byle deil miydi zat

Karsnn cenaze gnndeki o son derece duygulu an dnmemeliydi. Mantksal olarak tabi
a getirmek iin cann verdii bebei birilerine terk etmek istemezdi. Sululuk duygusu ii
, hep o an dnmek aptallkt.
Bu ocua kar son derece norma! duygular besliyordu ve 116
Carrie'yi tutmas da ok iyi olmutu. Kzn gerekten doal bir an nelik igds vard ve
k olduunu olabildi ince az fark etmek istediklerini biliyor gibiydi.

Kzlar her akam kardeleriyle oynamak ve Carrie'nin yaramaz kardelerinin hikyelerini, b

alarna gelen olaylar dinlemek iin bebek odasna gidiyorlard. Carrie onlara Dublin'de d
rup ev latlk verdii bebekten hi sz etmiyordu.
Onun yerine oturup be bek Declan' kucanda sallyordu.
Jims Blake zaman zaman odaya uruyordu. Her gn deil ama.
Bayan Kelly'nin duyunca buna inanamayacan biliyordu.
O akam bebek odasna gitti.

Carrie elinde bir kalem, nnde mrekkep hokkas ve bir sr buruturulmu ktla masada o
"Yazmay hibir zaman beceremedim doktor" dedi.
"Hepimiz farkl ilerde iyiyiz. Sen de ocuk bakmnda mt hisin."
"Bebekleri herkes sever." Omuz silkti.
"Evet" dedi Jims.
Sesinin tonu Carrie'nin dikkatini ekti. "Sizin durumunuz baka tabi... Yani, siz erk
eksiniz ve zavall einiz onu doururken lm "

"Bunun iin onu sulamyorum." Doruydu. Jims Blake, Fran ces'in lmnden olunu deil, ke
orumlu tutuyordu.

"Zamanla onu seversiniz. Bir baba demeye balasn... ve bacaklarnza dolansn. O yata ok
vimli olurlar."
Herhalde kardelerini dnyor olmalyd. Kendi ocuunun bydn grememiti.

Jims konuyu deitirdi. "Yaz yazmana yardm edebilir miyim, yoksa zel mi?" Carrie'nin on
a baktn grd. Pek ok bakm dan Jims de Peder Gunn gibi sr saklayabilen, insanlarn i
ilecekleri biriydi.

Carrie'nin kardelerinden biri cezaevindeydi. Aileden baka kimse ona mektup yazmyord
u. Carrie onun unutulmadn, k tnda gidecek bir yerinin olduunu bilmesini istiyordu
nerek ve aka anlatt.
Jims masaya oturup kalemini kard.

Yllar nce bana diki att delikanlya Carrie'nin azndan bir mektup yazd. iftlikte
, yeni ahrdan, aa tarlay nadasa braktklarndan sz etti. Jacky Noone'un yeni bir kam
issy'nin evlendiini anlatt.
Shancarrig'in yaz

117

gneinde gzel grndn ve eve dndnde onu karlamak zere nasl bekleyeceini syl

Carrie mektubu duraklaya duraklaya yksek sesle okurken gzleri yaard. "Siz ok iyi bir
insansnz doktor. Neyi nasl yapacam bilmiyordum ama siz benim iimden geenleri anlad
"ite. Tkenmez kalemi bir armaan olarak kabul et. O

kalemi hokkaya batrmaya uramaktan daha kolay olur bununla yazmak." Bebek alamaya bala
d ve doktor ayaa kalkt. ocua hi bakmadan kapya doru gitti. "Onu kendin temize ek C
Olana benim el yazmla mektup gndermek anlamsz olur. Bu sefer temize ek, bir dahaki se
fere sana yine fikir veririm."
Kz ocuu kucana ald ve akn bir yzle ona bakt.
Hapishane kuu kardeine mektup yazmaya zaman ayracak, gzel kalemini ona verecek kadar
iyi bir adam, on haftalk olunu kucana bile almyordu.

Declan Blake yama geldiinde Carrie ona bir pasta hazrlad, stne mum dikti ve beb
parti yaptlar.

Maisie o gne zel kekler hazrlad. Kzlar hediye olarak yaptklar tatllar getirdiler v
umlar flerken hep birlikte "iyi ki Dodun"u sylediler.

Jims Blake olunun kk, heyecanl yzne, minicik burnuna ve ykanm pr prl salarn
nin herhalde kasabadan yeni ald sar bir kazak vard.

Doktor ocuklarn giysileri iin Carrie'ye, mutfak iin Maisie'ye para brakyordu. ikisi b
rlikte evini pek gzel ekip eviriyorlard.
Doum gn arks bitince iinde garip bir boluk hissetti.
Sanki ondan bir ey bekleniyormu gibiydi.

Charles Nolan'n ona bu evde evlenme teklif etmesinin zerinden on yl gemiti, insanlar
iyaret etmekle, sorunlarn dinlemekle, onlarn gerekleebilecek ya da gereklemesi imkn
allerini renmekle geen bir on yl. Kendi hayallerinin neler olduunuysa bilmiyordu. Hib
r zaman onlar dnmeye zaman olmadn sylyordu kendi kendine.
ocuklar hl ona bakyorlard.

iinden ihtiyar Charles Nolan'a ne yapacam sordu ve kendi azndan dklen szleri duydu.
"Neden 'O Can Dostumuzdur'u sylemiyoruz?"

Gzler ldad, Carrie'nin yz yumuad, kzlar hep bir azdan bartlar ve Declan by
llerini rptrlm Blake o an donakalm gibi oldu.

118
Declan'n okula gitme gn sandndan da abuk geldi.
Carrie, "Sizin iin byk bir gn doktor" demiti.
"Olunuzun elinde antasyla okula gittiini greceksiniz."
Jims Blake ocua bakt. "Byk bir gn gerekten. yle deil mi Declan?"
Declan babas sanki bir yabancym gibi ciddiyetle bakt

"Evet, yle." Mahcup konuuyordu. Carrie'nin arkasna saklan yor, yeni ayakkablarm yere
tyor ve ekingen grnyordu Doktor iinden bu yataki btn ocuklar herhalde babalarn d
nirler diye dnd. Olan sska bacaklaryla oku la giderken pencereden onu seyretti.

Gnn nasl getiini soracakt, ama Declan eve dndkten sonra hastaya gitmiti ve ertesi
a konuacak zaman olma d. Carrie'nin Declan' okula gtrmesinde bir sorun olduunu rene
dar neredeyse bir hafta geti.
Carrie, "Dier ocuklar ona bebek diyorlar" diye sze girdi.
Jims, "O daha be yanda, o yolu tek bana gidebilmesi iin ok kk" dedi.
"Bakalar gidiyor. Btn kk Dunne'lar aa mahalleden kendileri geliyorlar..."

"Onlara ocuk denemez, deta maymun gibiler. Daha iki yandayken plak ayakla aalara t
u onlar."
Jims Blake bir kyaslama yaplmasna ierlemiti.
"Ama onunla alay edilmesi ok kt. Belki de kzlarla gidebi lir?.."
"Kzlar onu pelerinde istemiyor. Kendi arkadalar var..."

Carrie ona sanki hayal krklna uram gibi bakt. Jims Bla ke bir kendine acma dalgas
etti. Neden hatal taraf hep o oluyordu ki? Hepsi iin elinden geleni yaptm san yordu;
ileen ile Sheila'y kk kardelerini pelerinden srk lemek zorunda brakmyordu; imdi
nucunda dnya nn en kt adam oluyordu.

Hastalarndan hibiri sylediklerine asla kar kmazd. ila larn alr, uruplarn ie
testler iin has taneye gider, ona asla gvenmezlik etmezlerdi.
Ancak evde her yapt kukuyla karlanyordu.

Daha sonra, her hafta olduu gibi Carrie'nin mektup yazmas na yardm ettii srada kurunk
lemle bir yazm hatasnn altn izerken Carrie ona bakt. Huzursuzdu.
"Siz ok iyi bir insansnz doktor."

"Neden byle syledin?"

119
"Hatalarm beni aalamadan dzeltiyorsunuz. Ben bir eyleri zetleyip yazdmda, 'Ak
olmaz m, daha iyi anlalr' diyorsunuz... Benim kara cahil olduumu sylemiyorsunuz!"
"Ama sen kara cahil deilsin ki."
"Sanrm durmadan bana bir eyler retmek iin uramamabsnz. Biraz da Declan'n engel
ksnz."
"O da ne?"
"Yaz yazmay yle retiyorlar."
"Bayan Kelly'nin iine mdahale etmek istemem."
Ama Declan'n defterine bakt ve "Bunlar engel mi yani?" diye sordu.
"Evet baba."

"ok gzel. ok gzel, devam et." iinden bir ses sylenecek doru szlerin bunlar olmad
Eileen ile Sheila kklklerinden beri hep hastalarn sorarlard ona.
"Bayan Barton lecek mi?" Tek oluyla tepedeki pembe evde Oturan sakin terziyi sever
lerdi.
"Hayr, tabi ki lmeyecek. Grip olmu."

"Bayan Rogers'n bebei mi olacak?" Onu rg rerken gr mlerdi ve bebek ile rg arasnd
lard. "Otomobil kazasnda ok kan var myd ?"

Kzlarnn sorularm geitiriyor, ak vermeden dram duygu sunu datyordu. Bu arada olu
n soru sormamat da dikkatini ekiyordu.
Yllar getike bu daha da ok dikkatini ekmeye balad.
Kzlar Shancarrig okulunu bitirip seksen kilometre tedeki iyi bir manastr okuluna ya
tl gittiler. Evde yalnzca doktor, Maisie ve Declan kald.
Declan'n ilk ayininden sonra Carrie istifasn vermiti.

"Artk yedi yanda, doktor. Koca ocuk oldu. Kendi kendine giyinebiliyor, odasn topluyor
ev devini filan yapyor.
Bana ihtiyacnz kalmad."
"Hem belki sen de evlenmeyi dnyorsundur." Dr. Jims'in fark etmedii hibir ey yoktu.
"Ne diyebilirim ki."
"Kk delikanlnn babasyla m?"

Evet, yle. Sayenizde doktor. Ona biraz yazabildim, bir eyler syledim, dncelerimi utu
insanlar ok gzel konu

120
turuyorsunuz siz. Buralarda her eyi iine atan ok fazla insan var."
Onun bu vgsne memnun olmutu. "Yine ocuun olur.

ilki ni asla unutamayacan biliyorum, ama artk bir aile olursunuz " Hayata bylesine g
llarda balayan siyah sal bu kaba sa ba kz adna mutlu olmutu.
"Siz de ben gittikten sonra belki olunuzu daha iyi tanma fr sat bulursunuz."

"Ah, o da olacak, o da olacak. Ev devini yapmas iin buraya bir yaz masas almay dn
"Kzlar hep aada alrlard biliyorsunuz, olan biteni kar madan."
"Ama o buray ister. Daha bamsz. yle deil mi?"
"Kendini biraz soyutlanm hissedebilir." Baklar hznlyd
"Hi de deil, dikkatini daha iyi toplayabilir. Her neyse, konu yu deitirelim. Bizi grm
eye geleceksin deil mi?"

"Tabi geleceim. Sizinle hayatmn en gzel yedi yln geir dim. Ben asl bu evde byd
Doktor ge itirmeye alt. "Ciddi sylyorum Doktor Jims. Buraya geldi imde ayrcalkl
lanmay bile bilemezdim. Bu da canl kant deil mi?"
O gittikten sonra doktor olunun dnyasna girmek iin bilin li bir aba harcad.
Ama hep n tkanr gibi oldu.

Declan devini sessiz sakin, eskiden bebek odas denen odada yapyor, sonra inip mutfa
kta, Maisie akam yemeini hazrlarken yannda oturuyordu. Dr. Jims ounlukla darda old
emeini Maisie'yle yemesi mantkl grnyordu.
Ne de olsa. Carrie varken de onunla yerdi.
Dr. Declan'n ilgisini ekecek bir eyler dnmeye alt
"Kesirlere baladnz m evlat?"
"Bilmiyorum."
Sinirli bir ses tonuyla "Bilmelisin. Ya balamsnzdr, ya ba lamamsnzdr" dedi.
"Balam olabiliriz. Okulda bir konuya bazen bir ey deniyor bazen baka bir ey."
"Ya arkadan Dinnie nasl ?"
"Vinnie."
"Evet, Vinnie. Nasl?"
"yidir sanrm baba."

121

"yi olup olmadm biliyorsundur herhalde." Yine sabr tayor, ses tonu deiiyordu.
"Yani, uzun zamandr grmedim onu."
"Artk arkada deil misiniz?"
"Bilmiyorum. Olabiliriz. O kentte yayor, ben buradaym."
yleyse suluydu. Onu dinlememi miydi? Ona syleyen olmam myd? Herhalde baka babalar
arnn arkadalaryla ilgili bu karkl yayorlard.

Ve tabi kzlar daha kolayd, bunu herkes bilirdi. Eileen ya da Sheila'yla ilgili hi so
run olmamt. Onlarn arkadalarnn kimler olduunu bilirdi. Kzlar arkadalarn anlatr
rdi. Yatl okuldan geldiklerinde mutlaka otelden Nessa Ryan' ve Binba Murphy'nin kz L
Murphy'yi ararlard.

Olanlar anlamak daha gt. Kendilerine ait gizli bir dnyalar vard anlalan. Jims Bla
cukluunu, ona tek kelime bile etmeyen ask yzl, suskun babasn dnyordu. Kendisi o s
mdan bu kadar farkl davranyor, ama yine de stenmiyordu anlalan.

Kzlar onunla kolayca iletiim kuruyorlard. Eileen gelip alma odasnda bir pufa oturdu,
llarm dizlerine dolad ve
"Leo Murphy bu yl ok garip ve zppe olmu" diye yaland.

"Sahi mi ?" Jims Blake'in kzn annesi Miriam Murphy'nin akl sal konusunda kukulan va

"Evet. Evine gittiimde beni ieri almad, yalnzca bugn oynayamayacamz syledi. Oyunm
ukmuuz gibi."
"Biliyorum, biliyorum." Sesi teskin ediciydi.

"Nessa Ryan da onun iin ayn eyleri sylyor. iyice zppe olmu. Kimseyi evine sokmuyormu
nki gitmeye baylyormuuz gibi."
"Belki Maisie size burada gzel bir ay hazrlayabilir..."
"Nessa onun bakasnn evine de gitmek istemediini sylyor."
Jims kzn "En azndan Nessa var" diyerek teselli etti.
Eileen yzn buruturdu. "Evet, Leo Murphy'yi de kocaman evini de kim ister ki? Hem biz
imki zaten onlarn evinden ok daha gzel."
"Gzel bir evimiz var diye talihinle vnme sakn."

Onlara Dr. Nolan kendilerine bu kadar gzel bir ev verdii iin ne kadar talihli olduk
larn anlatmaya alm, ama sadk kzlar buna kulak asmamlard. Babalarnn buna ve d
uunu dnyorlard, yle demilerdi Eileen'in diplomasnda birka pekiyi olursa niversit
2

cekti. Mimar olacakta. ok isterdi bunu. Rahibeler onun ok akl l olduunu sylyorlard
plomasim aldnda tm dnya da hatta Manda bile kadn mimarlarn kabul grd bir noktaya
yor olacakt. Ne de olsa 1960'lar olacakt.
Dnn bu
Sheila da hemirelik yapmak istiyor, bunun iin daha imdiden Dublin'in en iyi eitim ha
stanelerine mektuplar gnderiyordu.

Declan tp okuyacakt tabi, o yzden nemli olan onu bir yat l okula sokmakt. Cizvitler
enediktenlerle, Vincent'i kei lerle ve Kutsal Ruh Pederleriyle grmt. Hepsinin baz
ve olumsuz yanlar vard. Kaytlara bakt, okul arivlerini kont rol etti ve genelde en iy
i olan seti. in kts, bu en uzakta olan okuldu.
Eileen, "Oraya sk sk gidip onu gremeyeceksin" dedi.
"Tatillerde eve gelir." Dr. Jims savunmaya getiini biliyordu Yine.

"Ama insana okulda ziyareti gelmesi ok gzel. Biz senin pa zar gnleri gelmene baylyord
k."

Eskiden on be gnde bir giderdi. Kn slak yollarda uzun bir yolculuk olurdu bu. ilk ba
da ok kk olduu iin, yolda problem karr ve kzlar huzursuz eder diye, Declan' hi
sonralar gtrmek aklna bile gelmemiti.

On yandaki bir olan pazar gn, davet edilse bile bir kzlar okuluna srklenmek istemez
ir olan iin fazlasyla kz iiy di bu.

Declan'n yatl okula gitmesinden nceki yaz olanla daha ok vakit geirmek niyetindeydi,
a yapacak yle ok ii vard ki ncelikle, Maura Brennan'n ocuu meselesi vard.

Brennan'larn Shancarrig'de kalan tek kz olan Maura'y ok severdi. Dierleri uzun zaman
e ngiltere'de yapmaktan pek de memnun olmadklar ilere gitmilerdi. Maura'nn hayal gibi
bir havas, hayatin sunduklarn kabul eden bir taraf vard. Ona gebe olduunu syledii g
rdu.
Gzlerinden iri iri yalar dklrken "Benimle asla evlenmez Dr. Jims" demiti.

"Ben pek emin olmazdm. Sen herkes iin ok iyi bir ksmet deil misin ?" Bunu iinden gele
ek sylememiti. Gerry O'Sulli van'n ortadan kaybolacam dnmt, ama Gerry kalmt D
salna kadeh kaldrmak iin Johnny Finn'in yerine gitmiti.

Sonra doumunu yaptrmt ama bebein gzlerinde epikan tus kvrm vard. Adn gururla M
olarak syleyen

123
anneye olunda Down sendromu olduunu bildirmek de yine ona dmt.

Kza nasl sarlp her eyin yoluna gireceini sylediim hatrlyordu. Peder Gunn ona bebe
rry O'Sullivan'n vaftizden nce Shancarrig istasyonundan trene binip gittiini sylediin
de bile kendi sesinden teselli szckleri duyduunu, Maura'ya her eyin yolunda gideceini
sylediim anmsyordu.
Ne tarafa dnse bir insann hikyesi vard... Kk evlerde de, byk evlerde de.

Glen'de hi yolunda gitmeyen bir eyler vard ve nasl baa kacan bilmiyordu. Sava ya
anca sarm, sessiz bir adam olan Frank Murphy'nin aklnda hi yaknmadan srkledii sakat
an ok daha ciddi eyler olmalyd.

Jims Blake konunun karsyla ilgili olduunu sanyordu. Miri am Murphy'yi daha nce hi mua
ene etmemiti. Doktora bir at kadar gl olduunu sylemiti. Kar klrsa insan gzde
adnd ve doktor onun kzl sar salarn, omzunda ipek bir atk, elinde ince bir sepetle
rde dolarkenki doal zarafetini beenirdi.

Shancarrigliler Bayan Murphy'nin hi arya inmemesi gereine oktan almlard. Dkkn

ev sahibesi bisikletleriyle eve giden raklara her zaman dosta el sallard. ocuklarn k

rsna hizmeti Biddy ya da binbann kendisi kard.

Ancak bu yaz Miriam'da farkl bir eyler vard. Gzlerindeki bo baklar ok rahatsz edic
rank'in gzlerinde de daha nceleri olmayan, temkinli ve koruyucu bir bak vard. Charles
Nolan ona sk sk srlarm ve dengesiz bireylerini saklayan ailelerden sz etmiti. Geneld
bu ilere burun sokmamak daha iyiydi.

Jims Blake yal Charles'n Glen'deki durum karsnda ne yapacan merak ediyordu. Yalnz
a olmakla kalmyor, kendi kzlarnn ok iyi arkada olan Leo da iinde bulunduu basknn
ini gstermeye balyordu.
Arabasyla Barna Orman'nn oradan geerken kza rastlad.
"Seni eve brakaym m Leo?"
"O tarafa m gidiyorsunuz?"
"Bu araba nereye istersen oraya gider."
"Saolun doktor."
"Bu yaz kendine yeni arkadalar edindin mi Leo ?"

Kz armt. Anlalan hi yeni arkada yoktu. Neden soruyordu Doktor kendi ocuklarn
ermeden onun pek ortalarda grnmediini ima etti.

124
"Bir sre tatile gitmitik, deniz kysna."

Doruydu. Bili Hayes'ten binbann kpekleri ve herkesi ara baya bindirip hi haber vermed
n kp gittiini duymutu.
"Ama artk dndn, yine de kimseler seni grmyor.

ingenele re katlp gittiini sandm." Bunlar sylerken Glen'in bahe kapsn dan girmil
n deil Leo, yalnzca aka yapyordum."
"ingenelerle ilgili akalardan nefret ederim" dedi Leo.

Kz ormanda korkutup korkutmadklarn merak etti. Esmer, kukucu ve her zaman tetikte ola
bu insanlar bir seferinde, bir ocuklarn dourttuunda ona bir sln hediye etmilerdi.
ra sardklar kuu aslnda gelip istemedikleri, ama zor bir doum srasnda yakndan gemek
iin kulland becerilerine teekkr etmek zere glmsemeden, marur bir ifadeyle uzat m
Binba kapda belirdi. "Sizi ieri davet edemeyeceim" dedi.

"Hayr, hayr." Doktorun sr saklayan, herkesin her eyini anlatabilecei bir adam olarak
bilinmesi, biraz da sohbetlere kar taraf istediinde son verebilmesine dayanyordu. Hib
ir zaman bir adm daha ileri gidip irdelemez, ama ifadesi her zaman ak, bakalarnn anla
acaklarm dinlemeye her zaman hazr olurdu.
Olu Declan hibir zaman bir ey anlatmak istemezdi.
"Sence okulu sevecek misin Declan?"
"Gitmeden bilemem ki."

Bu kadar suskun, konumaya bu kadar isteksiz bir olan daha olabilir miydi?

Maisie onun alp almadn sordu. Yataklar havalandryorlar myd? Orada bu taraflar
var myd?
Dr. Jims Blake bu sorularn hibirine cevap veremiyordu.
Tek hatrlad olunun veda ederken el sallamasyd.

Annelerinden ayrlmak istemeyen baka birka olan gibi bacaklarna sarlmamt. Baz da
hemen ene alp arkada edinmeye de girimemiti.
Her pazar eve mektup yazmalar gerekiyordu. Declan yortular dan, yrylerden, bir piyes
hazrlamaktan, rlyef bir harita hazrlamaktan sz ediyordu. Jims Blake bu mektuplarn rah
ipler tarafndan okunduunu ve asl amacn okul faaliyetleri hakknda iyi bir izlenim verm
ek olduunu biliyordu. Mektup bazen holdeki masann stnde, ila irketlerinin doktorlara
derdii ilanlarla birlikte almadan dururdu.
Declan Dublin niversitesi'nde mimarlk okuyan ve Dublin'de

125

bir yurtta kalan Eileen'e yazmyordu. Dublin'in en iyi hastanelerinden birinde hemi
relik yapan Sheila'ya da mektup gndermezdi. Maisie'ye bir doum gn kart gndermiti, as
onun okul hayat hakknda ok az ey biliyorlard.
Tatilleri uzun ve amaszd. Doktor onun okula dnmek iin can attn dnyordu.
Karnelerinde almalarnn yeterli olduu grlyordu.
Ortalama notlar alyordu. Snftaki yeri altgrubun stlerindeydi.
"Arkadalarndan birini kalmaya davet etmek ister misin?"
"Buraya m?" Declan armt.
"Bolca yer var. Belki holarna gider."
"Ne yaparlar burada baba?"

"Bilmem. Ne yaparlarsa, sen herhangi bir yerde ne yaparsan." Artk sklmt. Olunun bu b
soruya baka bir soruyla cevap verme alkanlna katlanamyordu.
Bu nerisi de bir ie yaramamt, Dublin'e gitme teklifi de.
"ki gn Dublin'de ne yaparm ki?"

"nsan Dublin'de ne yapar? Ablalarn grrz, onlar yemee gtrrz, iyi olurdu, deil m
deil de, be yanda bir olanla konuuyor gibi olduunu fark etti.

Diploma almas yaklaan Eileen'den de, yaknda hemire kacak Sheila'dan da uzaklam bir

Ziyaret hi gereklemedi. Uzun zamandr Declan diploma aldktan sonra bir dl olarak konu
Galway yarlarna gidi de.

Jims Blake oluyla yakn iliki kurmak iin her trl giriimde bulunduuna dair elini vicd
oyup yemin edebileceini, ama her seferinde itildiini sylyordu.

Normalde Bill Hayes dnda baka kimseyle konumayaca bir durumdu. "Sen de olun Niall'
bir sz almay deveye hendek atlatmak kadar zor mu buluyorsun, yoksa seninle konuuyor
mu?"

"Niall dinleyeceklerini bilse aalardaki kularla bile konuur. Gnn her dakikas bir hik
ydurabilir. Ama mterilerle ilikileri pek iyi deildir."
Bill Hayes kederli kederli bam sallad. O da oluyla ilgili hayal krklna uramt.
amen artk ne yeni i getirebiliyor ne de eldeki ilerle baa kabiliyordu.
Dr Jims steledi. "Peki seninle konuuyor mu?"
"Dinlediim zamanlarda, ki bu pek sk olmuyor, Bir iftinin vasiyetnamesini hazrlamaya g
ittiinden dolay dalar ve gller 126
hakknda uzun uzun hikyeler dinlemekten holanmyorum.
Ben vasiyetnamenin doru drst yazldn, adamn ilerinin haile dildiini ve her eyin
u duymak istiyorum."

Dr. Jims i ekti. "Bende tam tersi. Onunla niversiteye yazl mak hakknda bile konuamyo
. Bahaneler bulup duruyor."
"Bir yemekte konu. Sorunu cevaplayana kadar yemeini koy ma... Cevabn verecektir. Olan
lar yemee baylrlar."

Jims Blake bunun da ie yaramayacan, nk olunun ye meklerini genel olarak mutfakta Ma

yle yediini sylemeye utand. Yemek odasnda iki kiilik sofra kurmann anlam yoktu Zaval
ktorun ne zaman arlacan kim bilebilirdi ki?

te yandan, 1964 yaz geiyordu. Hazrlklarn yaplmas, c retlerin denmesi, Tp Faklte

tlmas, kalacak yer ayarlanmas gerekiyordu.
"Declan! Bizim ayn evde oturduumuza kimse inanmaz..."
"Ben hep buradaym" dedi olan. Asi ya da savunmac bir tav n yoktu, yalnzca basit bir
gerei sylyordu.
Jims Blake bundan rahatsz oldu.
"Ben de hep buradaym" dedi. "ie gitmediim zamanlarda.
Tpk senin de ileride olacan gibi."
"Ben tbba gitmeyeceim baba."
Nedense srpriz olmad. Bunu bekliyor olmalyd.
"Ne zaman karar verdin ?" Sesi buz gibiydi.

"Ben hibir zaman gideceime karar vermedim, gideceimi dnen hep sendin. Benim aklmda y
u."
ki yabanc gibi kibar, ama sert konuuyorlard.

Declan bir mzayede kuruluuna girmek istiyordu. Arkada Vinnie 0'Neill'in babas onu ala
cakt. O hayat severdi. Bir yerlere bakmak, mterilere bir eyler gstermek ona ekici ge
ordu. nsanlarla konuup bir eyler hakknda bilgi vermekte ok baarlyd. Hayatn kolay
ilirdi.

Vinnie rahip olacakt. Ailede de baka olan yoktu, yalnzca kzlar vard. Bay O'Neill onu
everdi ve iyi geinirlerdi.

Jims Blake hi tanmad, etrafta ilanlarn grd Gerry O'Neill isimli emlakinin hiky
inledi. Declan Blake'le iyi geinen ve kendi olu kiliseye gireceine gre, Declan' artk
ir tr evlat gibi gren bir adamd bu. Declan'n byk kentte oturmasn ngren planlan se
bullendi.

Anlalan Vinnie'nin odasnda kalabilecekti. El altnda olmas daha kolayd ve ne kadar ab

olursa, o kadar iyiydi.

127

Binine ertesi hafta ilahiyat okuluna gidecekti. Declan da hafta sonu tanmay dnyordu.

Jims Blake Maisie'nin onu zlemeyeceini, nk hayatnn artk byk lde kilise eksenin
em onun okulda olmasna da almt. "Ya ben?" dedi. "Benim seni zleyecek olmam?"
"Ah baba, sen kendi havandasn. Beni zlemezsin."
itenlikle sylenmiti ama delikanl babasnn yzndeki yalnzl grnce zld.
"Hem zaten tp da okusam hep uzakta olmayacak mydm?"
"Geri dnp iimde bana yardm ederdin, sonra da ii sen dev ralrdn. Byle dnmtm."
Sessizlik oldu. Uzun bir sessizlik.
"zldm" dedi Declan.
Jims daha sonra acaba kolunu olunun omzuna atmal myd?

On sekiz yllk soukluk ve aradaki mesafe iin zr dileyip, ilerlki yllarn daha iyi ola
unu vermeli miydi ? Ama omuz Silkti. "Bildiin gibi yap" dedi. Ve sonra dudaklarnda
n u szckler dkld: "Hep yle yaptn zaten."
Syleyebilecei en kesin veda sznn bu olduunu biliyordu.

Jims Blake ehre indiinde bazen O'Neill'lere uruyordu. Tp ki aryan diini kurcalayan b
adam gibi, Declan Blake kendini ait hissettii evdeki adam grmek iin sabrszlanyordu.
ry O'Neill her konuda anlatacak pek ok hikyesi olan, kendini hosohbet olarak gren, kr
mz yzl bir adamd. Jims Blake onu skc ve inat buldu. Adamn kars, kzlar ve Dec
glp, daha fazla anlatmas iin tevik ederken o oturup gzlerine inanamadan onlar izled
En byk kz Ruth ok gzeldi ve babasnn kymetlisiydi.
te ona yardmc olabilmek iin ehirdeki sekreterlik okulunda ticaret kursuna gidiyordu.
'Neill Emlak'ten sanki Gerry O'Neill'in lafebesi oluuna dayanarak kurduu derme atma
bir i deil de, eski ve ok saygn bir aile irketiymi gibi sz ediyorlard.
Jims oluna "Ruth'u bir ara eve davet et, olur mu ?" dedi.
Declan'n yeni ailesindeki bu simsiyah gzl kz pek beendiini grebiliyordu.
"Bence olmaz..."
"Tanr akna, senden orada oturman istemiyorum, yalnzca kz bir pazar yemee getirmeni
orum " Yine azndan syle 128

mek istemedii sert szler kmt. Olu arm

grnd. "Evet, pekl. Tabi... bir ara arrm."

Jims Blake bir yardmc almay dnd. Yllar nce o eve kal maya geldiinde ihtiyar Charl
ne kadar memnun olduu nu imdi anlyordu. Ona nasl hem iini, hem de evini emanet etmi
i. Jims ayn durumu Declan'la yaayacan dnmt. Akamla n tpk Charles'la oturdukla
ancet veya rish Me dical Times dergilerindeki makaleleri tartacak, ila irketlerinin b
irinin kard her derde deva sihirli kremi eletireceklerdi.
Sheila Dublin'deki hastaneden her hafta telefon ediyor,ngilte re'de bir mimarlk bro
sunda alan Eileen'se haftada bir mek tup yazyordu.

Frances'in yzn, onu kollarna aldnda hissettiklerini nere deyse unutmutu. Kendini ih
bir adam gibi hissetmesi iin bir neden yoktu, daha ellili yalarnn sonlarndayd, ama o
yine de iinden hayatnn artk bittiini hissediyordu.

Declan sonunda Ruth'u yemee getirdi. Kz tpk kendi evinde olduu gibi, rahata ve heyeca
la sohbet ediyordu.

Sorular soru yor, cevaplan ilgiyle dinliyordu. Maisie'ye kilisenin suna iin buket h
azrlamak istediini syledi. Maisie onun ok iyi yetitiril mi bir kz olduunu ve Declan
de bo kafal, hoppa bir kz yerine onunla tanm olmasnn byk ans olduunu dile geti
Ruth nc geliinde kendiliinden uzanp Jims'e bir veda pc kondurdu.

"Teekkr ederim Dr. Jims" dedi. Mis gibi sabun kokuyordu Jims olunun ona kaplm olmasn
d.
Birka hafta sonra Declan' grdnde dehete dt.

Olan Maisie'nin yarm gn izinli olduu bir perembe akam geldi. Y z bembeyazd, ama g
ltnda mosmor halkalar vard.
Son hasta gidene kadar evin iinde bir aa bir yukar dolanp durdu. "Bakas gelecek mi
"Kye gitmem gerek. Carrie'nin kardelerinden biri.
Carrie'yi hatrlyor musun ?"
"Tabi ki hatrlyorum. Ben de seninle gelebilir miyim ?"

Jims Blake her naslsa hi sylenmedi ve krc szckler kullan mad. Olana ignnde bur
en byle berbat grndn sormad. Bunun yerine glmsedi ve ona gemesi

129

in kapy tuttu. Oluyla hep istedii gibi, baba oul birlikte numaral evin basamakla
otomobile doru yrdler.
Carrie'nin kardelerinden birinin pasl bir makineye taklp yaraland iftlie giderken
dlar. Declan babasnn yaray temizleyip diki atmasn hibir ey sylemeden izledi.
Diller dn yolunda zld.

Shancarrig'e adn veren kocaman, kntl kayann glgesinde durdular. Serin akamstnde
arken, biraz yrdler.

Jims Blake hikyeyi dinledi. yi bir adamn evine davet edilen Olann korkun hikyesini..
erry O'Neill'in Ruth'un hamile olduunu rendiinde nasl dp leceim... Kzn rahip ad
e'nin bylesine bir ihaneti nasl asla affetmeyeceini...

Olan bir haftadr ne uyumu ne de yemek yemiti. Herhalde kz da yle olmalyd. Yolun son
elmilerdi. Declan beraber kamak istiyordu, ama Ruth gitmiyordu ve akl banda olduu anl
rda Declan da onun hakl olduunu gryordu.
"Sana aka sylemem gerekirse, iler gerekten ok kt, anlyor musun baba" dedi.

Jims Blake dilerini skt. Baka zaman olsa bir cevap yaptrr, olan da mosmor olur kal
n'a kendisinden ne istediini sormad. Declan'n kendisinin de ne istediini pek bilmedii
nin farkndayd. Bunun yerine, hayat boyu istedii eyi yapt ve kolunu olunun omzuna at

Olann aknlkla irkildiini anlamazdan geldi. "Bak ne dnyorum" dedi. Sesi sakin, ha
. "Dublin'de bir arkadam var, stajmz birlikte yapmtk. O kadn doum okudu.

imdi uzman. Epeyce tannm biri... Ruth'u krtaj iin ona gndereceim... zlme, bu teri
zaman korkutur insan.

Krtaj yalnzca anestezi altnda dlyata iinden embriyonu zel bir aletle kazma ilemid
kz yaptrr bunu..."
Declan dnp ona bakt.
"Yani?.. Yani eyle ayn m?.."

Jims Blake nasl bir tavr alacana karar vermiti. "Sana dediim gibi, bu ilere ne ad ve
kleri bilinmez, nemli olan Ruth'un oraya gidip, bir iki gnde kmas. Olay bizim adres
inden, hi kimseyi rahatsz etmeden hallederiz."
Otomobile dnp Shancarrig'e gittiler. Havalar deimemiti.

Olu numaral eve gelip mineyi yakarken onunla beraber oturdu. Akamlar artk serin ol
u. Declan kk bir kadeh 130
brendi ald ve yzne yeniden biraz renk geldi.

Jims Blake Dr. Nolan'n ona dnyann inanlmayacak kadar ga rip bir yer olduunu sylediin
atrlad. Dr. Jims Blake oluyla birlikte geirdii tek dosta akam olan kendi torununun k
n ayarlad o akam otururken eski dostuna hak verdi.

Nora Kelly

132

Nora ile Jim Kelly'nin hi dn resimleri yoktu. Fotoraf makineli kuzen gvenilmez km
n filmde bir hata olduunu sylemiti onlara.
nemi yok, demilerdi.

Ama Nora iin nemliydi. Evliliklerinin balad gnle ilgili hibir hatra yoktu. ok at
ldi onlarnki.
Sava zaman insanlar, Nora ile Jim'den daha soylu ve haval olanlar bile, tabi ki gster

ili trenler yapmyorlard. Ancak onlarnki zellikle sakin gemiti.

Byk Perhiz olmutu, nk balaylarn Paskalya tatilinde geirmek istemilerdi. Hayata bi

an iki retmendiler.

Nora'nn annesi ketumdu. Byk Perhiz zamannda olan dnler genelde tek bir anlama gelird
evliliin ayrcalklar iin sabrsz davranlm ve sonuta ortaya hi beklenmedik bir ham
.

Ancak durum yle deildi; Nora ile Jim hibir ey iin sabrszlanmamlard. Annesinin bt
cup edeceinden korktuu hamilelik de yllar sren evliliin ardndan bile gereklememiti

Nora Kelly aylar getike kocasna her seferinde hamilelik umudunun suya dtn sylyor
lkip erge olacam sylyorlard. lk yl byle geti. Sonra birbirlerini daha krlgan
i eder oldular. Shancarrig'in btn ocuklarna bakan iki retmen neden dnyaya baka ocu
emesinlerdi?
Yardm istemeye karar verdiler.
Dr. Jims'e bavurmak Nora Kelly iin hi de kolay deildi.
Dok

133

tor kibar bir adamd ve herkese nazik davranrd. Nora onun faz la merakl olmayacan bil
rdu. Dnceli bir ekilde ban sallarken bloknotuna uzanp notlar almt.
Nora Kelly zaten en iyi gnnde bile solgundu ve bu da en iyi gnlerinden deildi. Gr san
sal, ufak tefek bir kadnd.
Sala rn rer, sonra gevek bir topuz eklinde ensesinde toplard.

Shancarrig'de kimse onu salar ak grmemiti. Yz ifadesi ni biraz sert bulurlard, ama
bir retmene yakyordu, iri yan kocas retmenden ok orann yerlisi bir iftiye benz
lenin yznde otorite ifadesini grmek mmknd.

Nora'y gen kzlndan tanyan biri onun 100 kilometre kadar tedeki bir kasabada, bisikl
le ortalarda tehlikeli bir ekilde dolaan kz kardeten biri olduunu sylemiti. k
r, demiti. Ama bu hi de akla yalan gelmiyordu.

Artk o kasabada hi akrabas kalmamt; kimlii ya da gemi i yoktu. O yalnzca retmen

uam, ssl fikir leri olmayan, akl banda bir kadnd. Kasaptan neler aldna ba klac
dial bir a da deildi, ama ocuklara retmenlik yapmak iin olduka uygundu.

Tabi Tanr'nn ona o cuk vermemi olmas iinde byk bir szyd, ama bu durumlar da ii
lirdi ki?

Tahmin ettii gibi, Dr. Jims ona ok nazik davrand. Hzl ve pro fesyonelce bir muayeneni
n ardndan nazik ve pratik neriler geldi Bunlardan bazlar son derece basit, hatta bel
ki de kocakar ilala ryd. Dr. Jims nesilden nesle aktarlan bilgileri asla kmsemedi
di. Bir seferinde ingenelerden bir tedavi renmiti Onlar modern tbbn henz kefetmedi
eyi biliyorlard Ancak, kendi bildiklerini kendilerine saklayan insanlard.

Kocakar ilac ie yaramamt. Byk kentteki hastanede tahlil ler yapld. Jim sperm rne
unda kald. ok yorucu, utandrc ve eninde sonunda insan rseleyen bir uygulamayd Kelly
1946 ylnda ocuk sahibi olamamalar iin tbben hibir neden olmad sylendi. Umutlar
diler.

Nora Kelly Dr. Jims'in, kendi karsnn tekrar hamile kald bir sonbaharda ona bu haberi
ermekte zorlandn biliyordu.

K k kzlar okula balamlard bile, yeni bir ocuk daha geliyor du. Doktorun hissetti
bunu yksek sesle sy lememesini ok takdir etti. Kk bir kasabada ocuksuz bir ka dm ol
kolay deildi; uzun zamandr karlat tuhaf bakla rn farkndayd. Nora Tanr'nn i
ama yine de zaten olanlarn bile karnn zor doyuran aa mahal

134
ledeki Brennan ve Dunne'lara durmadan ocuk verirken onu neden es getiini anlayamyord
u.

Bazen okulda yepyeni bir hayata balamak iin gelen kck, yusyuvarlak yzleri grdnde
n bir ac duyuyordu. Onlarn kck, sarsak bacaklarn, en yoksul olanlarn ayaklarna b
kkablar ve stlerine bol gelen giysilerle gelmesini seyrediyordu. Jim'le bir ocuklar
olsa ona ok iyi bakarlard. Sanki kasabadaki baka her kadn yalnzca hamile kalmamak iin
doum kontrolyle urayor gibiydi, i ekip yle diyorlard: "ite yine oldu."

Doktorun olu doduunda, Grane Nehri'nin tam ay buz tuttuu, Shancarrig'in o gelmi ge
souk knda, ei doumda ld.
Nora Kelly bebei kollarna ald ve evine gtrebilmeyi diledi.
0 ve Jim onu ok iyi yetitireceklerdi. Yllar nce alnm
artk naftalin kokan ve hazrlanm bebek giysilerini karacaklard.
Kendi okullarnda okuyacakt. retmenin olu diye bakalarnn nnde martlmayacakt.

Cenazeden sonra basalna gittii doktorun evindeki bebek Odasnda, bir an iin doktorun
ona vereceini sand. Ama tabi ki lgnca bir hayaldi.

Nora ocuu olmayan iftlerin ou zaman birbirlerine pek yaknlatklarn duymutu. Sanki
nlar bir araya getiriyor ve araya oluk ocuun girmedii ortak bir yaam biimi samimi ol
arm daha da kolaylatryordu.
Onun rneinde de byle olmasn diledi, ama bunu btn itenlikle syleyemezdi.

Jim gitgide daha da uzaklat. Akam yryleri gitgide uzad. Nora kendini minenin kar
n, hatta ertesi gn iin harita izmek zere snfa giderken buldu.
Yirmi sekiz yana geldiinde kocas artk onunla pek ender seviir oldu.
Bir gece ona dokunduunda Jim, "Ne anlam var ki ?" dedi.
Ve ondan sonra Nora yatan kendine ait tarafndan ona doru hi uzanmad.

Sulu aramamay kararlatrmlard, ama Nora kendi ailesine bakyordu. ki kz kardei de

kurmulard; birinin iki, birinin tek ocuu vard. Jim Kelly'nin kardei ve yengeleriyse t
vanlar gibi ryorlard.

135

Nora'nn Dublin'de yaayan kardei Kay'in iki kk olu var d. Bazen kalmaya geliyorlard

Jim'in onlara ne hevesle yaklatn onlar nasl yrylere gtrdn grdke ii sz

esinden tamamen fark lyd. Snfta sabrl ve adil bir retmendi, ama resmydi; yeen ler
gibi mutlu bir serbestlik iinde deildi. Eskiden o lanlar ellerinden tutar, Grane Ne
hri'nin s
yerlerine girmelerine izin verir, sonra Eski Kaya'nn oralarda mantar toplamaya gt rr
ya da Barna Orman'nda ay ve kaplan ararlard.

Nora'nn kardei hep yle derdi: "Baba olmak iin domu, deil mi ?" Nora hep dilerini s
Dnyann br ucunda, Chicago'da oturmasna ramen, ikizi Helen'le daha yaknd.

Helen bebek Maria'nn flu fotoraflarm gndermiti. Nora retmen okuluna girdiinde Hele
cago'ya gitmiti. ok zeki olmadn ve artk okumak istemediini sylemiti.

Dnyay gr mek istiyordu ve geldikleri yer gibi tek bir atn bulunduu bir ka sabada tkl
lmamaya niyetliydi.

Aslnda Shancarrig doduklar yerden de kk bir kasabayd Nora Helen'in ona acdndan e
ramen ne elde etmiti ? Gitgide iine kapanan Jim'le evlilik, da banda ret menlik,
bir hayat.
Helen'in hayat ok daha heyecanlyd. Stouffers'te garsonluk yapmt. O isimdeki pek ok
den biriydi, lokantalar da vard. Kasaptan et getiren Lexi'yle tanmta.

iriyar, sarn, yakld Lexi Polonya asll Katolik, sessiz bir adamd ve koyu mavi gz
itse onu izlerdi. Helen onun nasl kma teklif ettiini, ailesiyle nasl tantrldn
uuyorlard, ama yaran yamalak Ingilizceleriyle Helen'e ho geldin demilerdi.

Polonyallarn Chicago'daki byk kiliselerinden birinde ev lendiklerinde Helen'e cesare

t vermek iin yannda ailesinden kimse yoktu. 1942'de, dnya savarken, dnyann bir ucuna
yahat edecek para kimde vard ki?
Sonra 1944'te Maria dodu ve Polonyal bir papaz tarafndan vaftiz edildi. Vaftiz treni
nden sonra patates mcveri ikram edil di. Bunlara latke diyorlard, bir de polewka d
enen berbat bir or ba vard ve hepsi gz ap kapayana kadar imilerdi.

Maria ok gzeldi. Helen bunu tekrar tekrar yazyordu. Nora yaadklarndan kocakar hikye
e inanmann lemi olmad n biliyordu kendi derdine pek deva getirmemilerdi ama 136
ikizlerin aralarnda on bin kilometre bile olsa birbirlerinin duygularn biraz sezdik
lerine inanyordu.

Helen'i huzursuz edenin ne olduunu anlamak iin mektuplarn tekrar tekrar okumutu, nk
Kelly Chicago'nun gney mahallelerindeki hayatn ok sk gelen bu mektuplarda anlatld
olmadn biliyordu.
1948'de bir bahar gn iinden geldi ve kardeine bir mektup yazd.
"Zor olduunu biliyorum ama neden bu yaz Maria'y grmemiz iin buraya getirmiyorsun?" d
edi. "Okul kapandnda Jim'le ok zamanmz oluyor ve bu bizi ok sevindiriyor."
Nora samimi bir mektupla Lexi'yi de davet etti, ama onun herhalde zaman yoktu. Ar
tk lokantada tam gn almayan Helen gelebilirdi.
Nora Shancarrig evresindeki iekleri ve ayrlar anlatt.
Nehir prl prld. Ormanlar tpk bir ikolata kutusunun kapandakilere benziyordu.
Helen hemen cevap verdi. Lexi gelemezdi, ama o ve Maira Shancarrig'e geleceklerd

i.

Nora sabrszlanyordu. Ablalar Kay Helen byle hemencecik bir uaa atlayp Shancarrig'e
iliyorsa, ok paras olmalyd. Ancak Helen bunun bir sr aklama ve bahanenin yan sra,
tasarruflar gerektirmi
olabileceini dnyordu. Sesini karmad. Helen geldiinde her eyi renecekti.

Dublin'de hep beraber bulutuktan sonra Kay'den ayrlp trenle Shancarrig'e gelmek iki
zleri rahatlatmt. El ele tutuup konutular. Szckler dudaklarndan dklyor, birbirle
rini tamamlayp yeni cmlelere balyorlard... ve en ok da fotoraflarn kk kza haks
ard.
Maria ok gzeldi.

Drt buuk yandayd ve glmsemesi tm yzne yaylyordu. Kendi kendine arklar mrlda
dii karton paralaryla ve boya kalemleriyle mutlu oluyordu.
Helen "Ne harikasn!" diye bard. "Bakalar ona sama sapan biblolar ya da dantelli bir
r veriyor, o da hemen ya kryor ya da yrtyor."
"Bakalar m?"

"Polonyallar" diye atld Helen ve onca yl nce vedalarkenki iki ocuk gibi, kkrdat

137

Tren Shancarrig'de dururken gne parlyordu. Jim Kelly bald zn ve kk yeenini karl
nda bekliyordu.
Maria ona hemen snd. Kk, tombul elini uzatt ve Jim bir eliyle ar bavulu tarken,
lini sk sk tuttu
"Oh Nora." Helen'in gzleri dolmutu. "Nora, yle anslsn ki."

ocuksuz retmen Nora Kelly istasyondan kp son zaman larda artk acnacak bir tip halin
diini hissettii sra sra dkknlarn nnden geerken gerekten de ansl olduunu d
Nellie Dunne kapdan bakt.
"Bugn ok gzel grnyorsunuz Bayan .Kelly!" dedi.
"Bu kz kardeim, Bayan Dunne."

"Bir de kk kznz var, yle mi ?" diye sordu Nellie Dunne Bir sonraki mterisi iin b
toplamak istiyordu.
Helen gururla, "Bu benim Mariam" dedi.

Nellie geride kaldnda Nora, "Benim bir akrabamn ocuk sa hibi olmasna ok alacak bu
i.
Helen elini ikizinin koluna koydu.
"Sus imdi. Bunu konumak iin haftalarca vaktimiz var."
Yan yana Shancarrig'den geip ay yapmak zere eve gittiler Ancak Nora Kelly'nin ikizi
yle Chicago'daki ve Shancarrig'deki hayat konuacak kadar uzun zaman yoktu.

Helen geldikten be gn sonra, arabasndan ayrlan bir at ezmemek iin direksiyon k ran b
otobsn altnda kald ve hemen orackta ld.

Kaza olduunda Nora Kelly Maria'yla birlikte Nellie Dunne'n dkknndayd. ocuk yeil bir
pop ile krmz bir lolipop ara snda tercih yapmaya alyor, sanki yaktrmak ister gib
Viyella elbisesine tutup bakyordu.

O sesler Nora'nn kulandan hi gitmeyecekti. Her birini ayr ayr, tekrar tekrar duyuyord
. Arabann tekerlekleri, atn kinemesi, yanl tarafa savrulan otobsn patinaj ve uzun b
bar ar ve kouturmadan nce sessizlik.
Daha sonra insanlar lk duymadklarn, Helen'in hi ses karmadn sylediler.
Ama Nora duymutu.

Onu Ryan'larn oteline gtrdler. Brendi verdiler, kucaklad lar, her tarafta koturan aya
sesleri vard. Jim'i armaya oku la birisi gnderildi. Glen'den Binba Murphy her eyi
disiplinle dzenlemeye alyordu.
Boynunda atksyla Peder Gunn geldi. l kadnn kulana 138
son duasn etmek zere kiliseden koturmutu.
Nora'ya "O imdi cennette" dedi. "Orada hepimiz iin dua ediyor."

Nora'nn iinde byk bir hakszlk duygusu belirdi. Helen cennette hepsi iin dua ediyor o
k istemiyordu; o burada, Shancarrig'de olup ok ien, rlandallar gibi deil de, baka tr
sessiz bir adamla yapt garip evlilii anlatyor olmay isterdi. Kznn ailedeki ocuk
da pek dikkat ekmeden, Lehe konuarak bymesi yerine, dzenli olarak rlanda'ya gelmesin
yarlamak istiyordu. Anlalan Lexi'nin kardeleri Chicago'nun nfusuna byk katkda bulunm
d. Helen Maria'nn arada kaybolacandan ve asla kendi hayatn yaamayacandan, Shancarr
ocuklar gibi kendine zg bir kiilik gelitiremeyeceinden korkmaya balamt. Nora ona
an snflar dolduran, her birinin bir hikyesi ve gelecei olan ocuklardan bahsediyordu.
Nora bunu anlayamyordu. Olamazd. Lobide oturup gelen gidenleri izlerken her dakika
sanki yarm saat gibi geliyordu.
avu Keane Chicago'ya telgraf ekmekten ya da belki de telefon etmekten sz ederken, se
si sanki yz kilometre teden geliyordu.

"O adama telgraf ekip Helen ld diyemeyiz." Kendi sesi kulana sanki bakasnnm gibi
ler gerek gibi gelmiyordu. avu ona telgraf ekip oteli aramasn syleyebileceklerini, a
da burada mesaj verecek birinin bulunacan anlatt.
"Ben kalrm" dedi Nora Kelly.

Kimse onu vazgeiremedi. Chicago'da saat leden sonra deildi, sabahn erken saatleriyd
Lexi et teslimatna kmt.
Telgraf almas saatler srebilirdi. Ne zaman ararsa arasn, Nora otelde olacakt. Bayan R
yan lobiye bir yatak getirtti; mteriler bunun acil bir durum olduunu, Bayan Kelly'n
in gece gndz telefon banda olmas gerektiini anlarlard.

Nora ay iti, Maria'ya da jle getirdiler. Krmz jle, stne de st gezdirilmiti. Ka

bir film sahnesini andryordu.

Gece onda telefonun geldiini haber verdiler. Konutuu adamn Ingilizcesi bozuktu. Nora
Shancarrig'in akam gneini grmemek iin yataa uzanm, perdeleri de ekmiti. Hava kar
ydi. nceden hazrland gibi, gzyalarna boulmadan, btn bilgileri olabildiince saki

139

"Neden kardein iin alamyorsun?" Adam tpk bir filmdeki yabanc gibi, ingilizce'yi bozu
ksanla konuuyordu.
Sadece, "nk kardeim sizin iin gl olmam isterdi"
dedi
Ona Maria'yla konumak isteyip istemediini sordu, ama o iste mediini syledi. Helen'in
cenazesi ertesi akam Shancarrig kilise sine getirilecek ve tren de sonraki gn yapla
cakt. Bay Hayes uaklar sormutu. Sabahtan beri Shannon Havaalan'n aryordu
Lexi szn kesti. Cenazeye gelmeyecekti.
Nora'nn nutku tutuldu.

Telefondaki ses ar ar konumaya devam etti. Mmkn ola mazd, paralan snrsz deildi.
tabutunun ar dndan yryecek kimi tanyordu ki? Kendi kilisesinde de onun iin dualar ok
unacakt. Yine kazaya dnd ve nasl olduunu sor du. Hata kimdeydi? Helen lmcl yaray n
Kbus Nora Kelly'ye gre hi bitmeyecekmi gibi srd.
Ancak santral alt dakika dediinde, aslnda ne kadar az zaman gemi olduunu fark etti.
"Yarn yine arayacak msnz?" dedi.
"Ne demeye?"
"Konumak iin."
"Konuacak bir ey yok" dedi adam.
"Ya Maria?.."
"Biz gelip alana dek ona bakar msnz?"
"Tabi... ama eer onu almaya gelecekseniz, Helen'in cenazesine de gelemez misiniz?"
"Daha sonra geliriz."

Nora neler olup bittiini pek anlamadan cenaze gnleri geti Gznn nne hep kocaman elin
ia'ya uzatm Jim geliyor du. Maria'nn annesi iin dkt gzyalar gittike azalyordu
ennette meleklerle olduunu sylediler ve annesinin nereye gittiini anlasn diye de kil
isenin duvarlarndaki kutsal resimleri gsterdiler.

Gnler geiyordu. Nora kardeinin eyalarn ayrmt. Jim ve kk Maria iek toplamak i
milerdi.

Nora yataa oturup kz kardeinin pasaportunu ve resm evra kn gzden geirdi. ine, sig
kyordu. Dn bileti g remedi. Acaba Helen burada kalmaya, hi dnmemeye niyetlen mi ola
miydi? Avukattan "Konutuumuz konuyla ilgili" mektuplar vard. Bu avukat Amerika'da
boanma ayarlyor olabi lir miydi? O garip ses tonu Lexi'nin konuamayacak kadar zgn old
uu anlamna m geliyordu ?
Yoksa Helen'le evliliindeki tm

140
sevgi ve duygular yok mu olmutu? Nora'nn ba dnyordu.

Neden Helen'le hemen konumamlard ? Ar ar yeniden birbirlerini tanmak, birinin bal

in tamamlayabildiini grmek byk keyif olmutu.
Tanr ne zalimdi ki, bunu bulduktan be gn sonra ellerinden almt.
Ablalar Kay her zamanki gibi pratikti.

"ocua fazla balanma" diye uyard Nora'y. "O duygusuz serseri iine geldii gn onu alma
lecektir."

nsanlar ne demek istiyorlard... ok balanma diye? insan kocaman mavi gzl, bukle bukle
al ve byk bir sevimlilikle yanaklarn okayan bu kza hissettii sevgiye nasl snr k
Bir hafta gemeden Nora kendini Jim'e, "ocuk uyudu mu ?"
diye sorarken buldu ve Maria'y gerekten kendi ocuu gibi grmeye baladn fark etti.

Jim'in cevab mfikti. "Ona bir masal okudum, ama o No'dan da bir masal bekliyor. No'
nun daha iyi masallar bildiini sylyor." Karsna eskiden olduu gibi, sevgiyle glmsyo

Artk yatakta ona srtn dnmyor, eskisi gibi sarlyordu. Sanki Maria hayatlarn tamaml

Nora bir yaz akam oturmu, Maria'nn civcivle oynamasn seyrederken, "Sanrm Kay ona
k gerektii konusunda hakl" dedi. Civcivleri terzi Bayan Barton ocuk oyalansn diye bi
r kutuda getirmiti.
Jim, "Onu geri almaz diye umut ediyorum" dedi. Drt haftadr bu konuyu ilk kez ayorlar
d.
"Umutlanmamalyz... kim olsa tek ocuunu ister."
"Kim olsa karsnn cenazesine gelirdi" dedi Jim.

Nora dzenli olarak mektup yazyordu. Cenazeyi, iekleri, vaaz anlatt. Kilisenin bahesi
bir aacn altndaki mezardan, pazar gnleri Maria'yla gidip iek koyduklarndan sz etti
yl sonra mezar ta yaplacakt, Lexi mezar tama neler yazmak gerektiini bildirmeliydi.

Ona kazadan sonra bir daha asla eskisi gibi olamayan otobs ofrnden bahsetti. Adam te
k bana Shancarrig Rock'a doru gidiyordu. Herkes onun hatas olmadn sylemiti. Kimse
amazd, atn tam o anda rkm olmas Tanr'nn iiydi.

Ama adam bir daha asla otobs kullanmayacan sylyor, kimse yokken elinde ieklerle mez
eliyordu.
Nora Maria'nn her gece babas iin ve baka pek ok kii iin 141

dua ettiini sylyordu. Herhalde bunlar babaannesi, bykbaba s ve dier akrabalar olmal
i'nin ailenin o tarafnn unutulmu olduunu dnmesini istemiyordu. Eyllde okul ald
balayacakt. Be yana gelmiti, be yanda ocuk lar anaokuluna balyorlard.

Ona mektup yazp okulu, bahedeki kocaman kzl kayn aa cn, snflarn duvarlarndaki h
t. Artk "Onu alma ya gelene kadar" ya da "imdilik" demeyi brakmt.

Bunun yeri ne, sanki Maria'nn belirsiz bir sreliine burada kalmas karar latrlm gib

du.
ocuklar Maria'y kabullendiler. Bayan Kelly'nin "No"

demesi onlara hi garip gelmedi. Bunu onun ocuksuluuna ve kendilerinden daha kk olmas
baladlar. Aa mahalleden Geral dine Brennan onun koruyucusu olmaya karar verdi. Nora K
elly bu koruma ayn zamanda lenleri Maria'nn sandviini yemek anlamna gelmesin diye dik
atle izlemek durumundayd.

Lexi'den ok az haber geliyordu. Ona mektuplar iin teek kr ettiini yazd. Yazs kt,
yse zayft.

Niyetlerinden hi sz etmiyordu. Defalarca kazay, davann nasl sonulandn ve tazminat

lmediini sordu. Bir seferinde de Helen'in saklanmas gereken deerli eyas olup olmadn
istedi. .

Shancarrig'de de insanlar Maria'nn Jim ile Nora'ya ait olduunu dnmeye balamlard. H
larn adyla aryorlard.

Nora bir gn ocuklar bahede oynarken, "Hey, Maria Kelly, gel de kurbaa yavrularn gr!"
diklerini duydu. Kalbi sevinle hoplad.
Asl olmasa da ocuu kendine ait gibi dnmt.

Beinci doum gnn mumlarla ssl bir pastayla kutlayan bir ocuk. Shancarrig'de ilk Noel
geiren ve kilisede yemliin banda ilahiler syleyen bir ocuk.

Nora ocuu kiliseden eve gtrmek zere sarp sarmalarken, "Noel'de Chicago'daki kilise na
d, hatrlyor musun?" diye sordu.

Maria bukleli kafasn sallad. "Dnemiyorum" dedi. Nora karanlkta glmsedi. Maria ne k
dnrse, onlarla kalma olasl da o kadar fazla grnyordu.

Genelde herkesin takld, yumuak bal bir ocuk olan Ni all'n babas Bay Hayes Nora'y
i.
"Eim dier olanlarn bizimkine zorbalk yaptn sylyor.

142

Einiz herhalde onun bylece erkek olmay reneceini syleyecektir. Acaba sizinle bir anl
a varabilir miyiz?"
dedi.

Nora Kelly ona glmsedi. Bay Hayes hep byle yapar, silah ekmeden nce ileri nazike hal
menin yolunu arard.
Biraz dndkten sonra, "Sanrm onun Foxy Dunne'la arkada olmas gerekiyor" dedi.
"Foxy mi? Aa mahalleli o kk eytanla m?"

"Tilki gibi zekidir o Foxy. Kendini oradan da, iinde byd kargaadan da kurtaracaktr.

"Peki bu ocukla nasl arkada olacak? Ethel onun gmleri armasndan korkar." Bill Haye
li grnyordu.
"Yapmaz. Niall iin iyi bir dost olur. Niall naziktir. Eddie gibi yine nazik bir a

rkadaa deil, dili birine ihtiyac var onun."

"Siz her eyi zyorsunuz Bayan Kelly."

"Keke zebilsem. Kardeimin kzm nasl yanmda tutabileceimi bilmeyi isterdim. Keke ka
a dokuzunun sahiplenmek olduuna inansam."
"Siz bunu yapmayacak kadar onurlusunuz."

"Sanrm kardeim kocasn terk edecekti. Avukatnn mektuplar var... Pek bir ey yazmyor
"Hep yledir" dedi Billi Hayes hazin bir ifadeyle.

Nora i ekti. Bay Hayes de Peder Gunn'n ve Dr. Jims'in dediklerini sylyordu. Hibir ey
pma. Umut et. Adamn alt ay iinde gelmemesi iyiye iaretti.
Bir yl getiinde daha da iyi olmutu.
Okulda Kutsal Yl' kutlamalarnn ve byk takdis treninin zaman geldiinde Maria Kelly
ailelerinin, hem de Shancarrig'in bir parasyd. Jim'e baba, Nora'ya No Anne diyordu
.
Jim Nora'ya, "Japon ismi gibi ya da Madam Butterfly'dan bir isim gibi!" dedi. Bu
gnlerde hep iyi huyluydu.
Nora, "Bana anne diyemez, annesini hatrlyor" dedi.
"Babasn unutmua benziyor ama" diye fsldad Jim.

Geceleri Maria'nn dualarnda okuldaki birok arkada ve Bayan Barton'un ona verdii civci
ler artk tavuk olmulard sralanyordu. Her tr akla gelmedik insan iin, rnein o garip
Carrie'nin ittii bebek arabasndaki Declan Blake iin dua ediyordu. Maria Carrie ile
Declan' seviyor ve No Annesine sk sk birlikte oynasnlar diye Declan gibi bir bebekle
ri olup olamayacam soruyordu. Maria Murphy'nin patisi yaralanan kpei Jessica iin ve F
oxy Dunne'n reel kavanozunda besledii solucanlarndan

143
birini kendisine vermesi iin dua ediyordu. Ancak Polonyallarn ve babasnn ad listeden
Okulun kz olmakla ayrcalkl bir konumda bulunduunu an lamas uzun srmedi.

Geraldine Brennan byk bir ilgiyle, "arpm tablolarn ezberlemesen ne olurdu?" diye sord
. "Hepimiz gibi senin de eline vu rurlar myd?"

"Hayr, vurmazlard." Otelden Catherine Ryan her eyi biliyor du. "O can isterse hibir e
renmeden byyebilir."

Geraldine Brennan yaknd: "Bu byk hakszlk. Srf annemle babam retmen deiller diye b
yiyorum, ama sen can nn istediini yapabiliyorsun."

Maria Kelly annesi ile babasnn eletirilmesinden holanma mt. Her zamankinden de ok
ad.

Gaz lambasnn nda iirini ezberlerken Jim Kelly, "Yat artk ocuum" dedi. "Gzlerini

"Bunu renmem gerek. Mecburum. Bilmemek, benim iin bakalarndan daha kt. Eer iyi re
benim de da yak yemem gerekir, yoksa sana ve No Anne'ye sylenirler."

Jim ile Nora Kelly o gece aralarnda fsltyla konutular.

Kendi ocuklar olsa onlar bu kadar gururlandrp mutlu edemezdi. San ki be uzun yl nce
8'de, Tanr'nn onlara vermi olduu bir armaan gibiydi.

Postac Mattie Shancarrig'deki her eve iyi ve kt haberler ge tirmiti. Gmenlerin gnder
paralar ne zaman geliyor, hangi mektup istenmiyor, bilirdi. Bayan Kelly'ye her C
hicago damgal mektup getiriinde de tereddt ederdi.

Amerikan pullu, stelik her zamankinden daha byk ve nce ki ince zarflardan daha ciddi
grnl bir mektup getirdiinde bir bardak su imek iin ieri girip giremeyeceini sord
Kelly ona bir fincan ay koydu.
"Ayak altnda filan olmak istemiyorum... yalnzca belki kotu haberdir diye. Bugn yalnz
banza olduunuzu biliyorum.
retmenim ocuklar Eski Kaya'ya gtrd, deil mi?"

Doruydu. Her yaz dneminin balarnda Jim bir gezi dzen lerdi. Btn okul, elli alt ocu
katlrd bu geziye.

Eski den Peder Gunn da gider, hatta gc olduunda yal Monsenyr O''Toole'u da gtrrd.
yr ocuklarn Eski Kaya'y putperestlerin yeri olarak grmemelerini isterdi. Aziz Patrick
on 144

cesinden kalma eski antlarla sorun da buydu zaten... insanlar onlar Tanr'yla badatrm
du.

Nora Kelly bugn gitmemeye karar vermiti ve ansna, Chicago'dan haber gelmiti. Hukuk be
geler olabilir miydi? Eli titriyordu. At. Zarfn iinden Maria'nn babas Lexi'nin nasl
di kasap dkknn atn anlatan gazete kuprleri kt.
Gzel bir kasapt. Kznn da bunu bilmesini, onunla gurur duymasn istiyordu.

Nora ltfen bunlar Maria'ya gsterebilir miydi ? Belki Maria mektup da yazard. "Artk ko
caman kz oldu, hi yazmamas garip." Nora Kelly ban ellerinin arasna alp mutfak masas
alad.
Genelde yapt gibi mektubu masann stne brakvermedigine piman olan Mattie uzand ve
rslan omuzlarn okad.
Tekrar tekrar, "Her ey dzelecek Bayan Kelly. O size ait"
diyordu.
Nora Kelly kendini toplad, yzn ykayp salarn tarad.

Yazlk siyah hasr apkasn giydi ve Dr. Jims Blake ile Bill Hayes'in de oturduu sra evl
doru yola kt.

Tezghnn arkasnda oturmu, ak kapdan dary seyreden Nellie Dunne retmen hanmn
naklar al al olmu, yznde kararl bir ifade vard. Belki de doktora gidiyordu... Ona ver
cek haberleri olabilirdi. nsann artk ocuk sahibi olmaktan umudunu kestii anda hamile
kalmas ok sk yaanan bir eydi.

Ancak Nora Kelly Hayes'lerin evinin basamaklarn kt. i tpla deil, hukukla ilgiliydi
Bay Hayes sanki onda bir deiiklik sezdi. Tazminatn halledilip bitirilmesi yolunda b
ir kararllk vard sanki.

Nazike, "Bir ey mi oldu Bayan Kelly?" diye sordu.

"imdiye kadar parann kardeinizi geri getirmeyeceini ve ocuun hibir eksii olmadn
rteleyen sizdiniz." Kibard ama sorguluyordu.

"Biliyorum" dedi Nora Kelly. "yle dnyordum. Ama imdi tek umudumun ne kadarsa tazminat
lp ona vermek olduunu dnyorum."
"Ona m?"
"Babasna. Baka hibir ey gznde yok, inann bana."
"Ama tazminat onun olduu kadar Maria'nn da.'
"ocuu bize brakrsa hepsini ona veririz."

145

"Ah Nora Nora..." Niall Hayes'in babas normalde ona ilk ady la seslenmezdi. zlm grn
"Bana ne demeye alyorsunuz Bay Hayes?"
"ocuu satn alamayacanz sylyorum."

"Ben de tam olarak onu yapacam sylyorum." Yz kzar mt ve gzleri parlyordu; hatt
rdu.

Bill Hayes yorgun bir ekilde dosyay kard ve birlikte ulam irketinin, sigorta konusu
vukatlarn mektuplarn ve kendi yazdklar cevaplar gzden geirdiler. Bir mebla sz kon
Eninde sonunda anlaacaklard. En ok iki bin, en az bin iki yz sterlin olacakt. Kk ra
yakn bir ey kabul ederlerse daha abuk sonlanabilirdi. Ama belki de bunca zaman sonr
a bir eyler daha istemeleri gerekirdi.
"Ne kadar alabilirseniz aln Bay Hayes."
"zr dilerim ama kocan belki..."
"Jim de ondan ayrlmamay benim kadar ok istiyor. Eer mmknse, daha bile ok."
"Kesinlikle hibir garantisi yok..."

"Biliyorum, ama ona teklif edeceimiz bir eyimiz olmak Mektup yazp bir dkkn atm sy
mnun ve gu rurlu. Bir de kznn ona yazmasn istemeye balad..." Dudakla r titriyordu.
"Tatillerde gelebilir..."
Nora Kelly'nin dudaklar gerildi. "ok iyi niyetlisiniz Bay Ha yes, ama yaran yok."

"Pekl Bayan Kelly. Hukuk erevesinde ne kadar hzl yap labiliyorsa, hemen harekete ge
" Bill Hayes zarflarla kk pembe bantlarla kapatlm belgelerle dolu raflara doru elini
llad.
Nora o akam Maria'ya, "Babana kk bir not yazar msn
?' diye sordu.
"Niin? Eski Kaya'da geirdiimiz gn iin mi?" Kz armt Nora yutkundu ve konumakta

im'i babas olarak dnyordu. Chicago'nun en iyi etlerini satt yeni dk kanyla gurur
m onun iin yaamyordu bile.
Birka gn sonra konuyu yine at.
"Chicago'da Lexi babandan mektup aldk" dedi. "Yeni kasap
'dkknnn resimlerini grmeni istiyor." Maria gazete kuprlerini ald.

146
"lyy! u asl l hayvanlara bakn" dedi ve geri uzatt.

"Bu onun ii. Tpk Jimmy Morrissey'in babas gibi." Nora konunun kapanmas taraftaryd, a
yapamazd. "Her neyse, Marta, ona bir mektup yazp dkknn ok iyi grndn sylesen iy
"Gzel grnmyor ki!" Maria o bulac kahkahasn att.

Artk upuzun, ama hl bukleli salar renkli bir kurdeleyle toplanmt. Elinde hep bir ki
rd. Kklnde yatma saatindeki uzun okuma seanslar faydasn gstermiti. Uzun boyluyd
ok glyd. On yama gelmiti ve herkesin kzm demekten gurur duyaca bir ocuktu.
"Ama o bunu duymak istiyor" diye steledi Nora

"Numara yapmak olur." Maria kupr bir daha ald ve Nora'nn tahmin ettii gibi, dkknnn
an uzun boylu, yakkl adamn resmine bakt.
"Bu o mu?" diye sordu.
"Evet."
Huzursuz grnyordu, koyu mavi gzleri kederliydi.
"Ne diyeceim?" "Ne dnyorsan. Aklna ne geliyorsa.
Benden yardm bekleme."
"Ama aklma syleyecek hibir ey gelmiyor. Bilmiyorum.
Btn... btn bunlar dndmde kendimi gvende hissetmiyo' rum."
Nora Kelly Maria'ya sarld. "Biz seni koruruz tatlm. nan bana, koruruz."
Maria Nora'nn kollarnn arasndan kurtuldu. Fazla duygusal bir durumdu. ' "Evet. Gzel.
Peki, bir eyler sylerim. 'yi ve zengin grnyorsun' diyeyim mi?"
"Hayr, Maria. Ne dersen de, yalvarrm yle syleme."
"Ah No Anne, ne diyeceimi bilmiyorum. Herhalde bana yazdrmak zorunda kalacaksn."
"Sanrm yle" dedi Nora.
Mektuplar saygl ve mesafeliydi. Shancarrig'deki yaam hakknda pek az bilgi veriyor, g
erek ana babas olan Kelly'lerden hi sz etmiyor, ancak Chicago'daki bir yabancya belli
belirsiz iyi niyetlerini iletiyordu.

Nora Maria'nn gelen tutuk mektuplar ne kadar ksaca ve stnkrii okuduunu sevinle gr
ktuplarn her biri 147

"Sevgili Kzm Maria" diye balyordu.

"Adamn syleyecek ok az sz vard ve onu da kt syl yordu."
Maria, "Lexi Baba'nn ifadesi pek iyi deil" dedi.
"Dur bakalm!" diye uyard Jim.
"O bir sr m ? nsanlar varlm biliyorlar m ?"
"Tabi ki sr deil hayatm. Neden yle dndn ki?"
"nk ondan hi sz etmiyoruz. Ve btn bu evrede baka kimsenin ikinci bir babas yok."

"Biz ondan sz ediyoruz, sen de ona mektup yazyorsun. Tabi ki sr deil." Nora konuyu ek
ci olmaktan uzaklatrmaya al yordu.
"Sen ona yazyor musun No Anne ?"
"Evet hayatm. Ama i iin."
"Kasaplk ii mi?" Gerekten armt.
"Hayr. Hukuk konular, bilirsin, annenin kazasndan sonra..."
"Neden onun hakknda yazman gerekiyor?"
"Ya, bilirsin ite. Kurallar. Formaliteler. Btn o iler." Nora ge itirdi.
Maria ilgisini kaybetti. Bunun yerine No Annesine Bayan Ross'u anlatmak istiyord
u.

"Bu sabah onu aaca trmanrken grdm" dedi. Narin Bayan Ross'un nasl bacan alak dala
ni yukar ektiini d nnce gld.
"Olamaz! Hayal grmsndr."
"Hayr, grmedim. Bu sabah altda penceremden bakyordum o okul bahesine geldi. Yemin ede
rim."
"O saatte ne yapyor olabilirdi M?"
"Ben onu grdm. Sabaha kadar yatmam. Barna Orman'ndan geliyordu."
"Sanrm ok fazla hikye okuyorsun; gerek ile masal birbi rinden ayramyorsun."

Nora ban sallad. Bayan Ross'un kayn aacna trmanmas nn dncesi bile garipti. Ger
"Bayan Ross?"
"Evet, Maria"
"Bayan Ross, siz dn sabah kayn aacna trmandnz m?"
Bayan Ross'un yz kpkrmzyd. "Ne yaptm m yavrum?"
"ey... ben, No Anneme syledim, o da 'Sama' dedi."
"Gerekten de yle Maria Sama"

148
Bayan Ross dnd ve yryp gitti.
Nora konumay duymutu. Gen retmenin konumasnda nandrc olmayan bir eyler vard.
Maria, "Bayan Ross hakknda yanlmm" dedi.
"Belki ktandr. Sabahn o saatinde garip glgeler olur." Nora ok nazikti.
Baktlar. Maria sanki bunu uydurmadm Nora'nn da bildiini biliyor gibiydi. Gerekten
olabilirdi.

Bay Hayes Nora bir daha uradnda, "Size o kk eytan, Foxy Dunne hakknda bize gerekl
iiniz iin doru drst teekkr edemedim" dedi. "Kk Niall iin en dorusu buymu. Foxy
amay retti. imdi arka bahede alt tane var. Hepsi de erkek. Foxy onu nasl anlayacan
Nora gld. "O ocuun bilmedii bir ey yok."
Bill Hayes pencereden dar, arka baheye bakt. "una bakn.

Niall'a onlara kk bir ev yapmay ve bir de telle evrili bahe hazrlamay gsterdi. ok
nelce ve o daha ocuk." "O
ok eyler baaracak" dedi Nora Bu eve gelmenin Foxy Dunne zerinde de olumlu etkisi old
uunu biliyordu. Artk sylenmeden sam taryor ve ellerini ykyordu. Tpk ev sahipleri
eini ar ar yiyordu. ok hzl renen bir ocuktu.

Nora Bill Hayes'le konumay seviyordu. Sakin bir adamd ve onu tanmayanlar biraz fazla
titiz ve kaprisli olduunu dnebilirlerdi. Ama kimsenin hayat kolay deildi. Nora Kelly
uzunca bir sredir glmsemeyi unutmu olan karamsar Ethel Hayes'le yaamann pek ho olmad
yordu. Be numaral evde herkesin iinin gvende ve gizli olduunu da bilirdi, kendisine e
n iyi e' kilde yol gsterileceini de.

"imdi, herhalde benimle tavanlar hakknda konumaya gelmedin. Dncesizlik ediyorum." Ma

a gidip baz belgeleri ald. "Bir teklif aldk... Be buuk yl sonra dosyay kapatabilecek
duklar iin ok memnunlar."
"Ne kadar?"
"Bin yz. imdi, alabileceimiz..."
"Gzel, ite bu da Jim'in de raz olduunu belirten bir not.
Bama buyruk davrandm dnmeyesiniz diye."
"Yok yok..." Ama notu ald.
"Bu akam yazarm. Paray ne zaman alrz ?"
"Bir iki hafta iinde."

149
"Yasal olarak onun ve Maria'nn belirli yzdeleri var m ?"

"Tavsiyem yansnn Maria adna yatrm olarak..."

"Onun payyla ne yapacamz biliyorsunuz, deil mi ?"

"Evet ve bunun her adan ne kadar dncesizce olduunu bir kez daha sylemeliyim. Diyelim
ocuk sizinle kalsa, yasal mirasn verdiiniz iin size teekkr m eder?"
Nora Kelly dinlemiyordu... Bu gece mektup yazacakt.
Pul almak zere postaneye gitti. Katty Morrissey gienin iin de ban kaldrd.
"Ne tesadf! Yarm saat nce size bir telgraf geldi. Mattie'y gnderecektim."

Nora buz kesti. Zarf aarken elleri titriyordu ve Katty Morris sey'le her zamanki g
ibi, tam bir dram yaanrken ortalkta belirive ren Nellie Dunne'n karsnda Lexi'nin cum
abah Shannon Ha vaalan'na geleceini ve akamst yanlarnda olacam okudu.
"Bir bardak su ister misiniz Bayan Kelly?"

"Hayr Bayan Dunne, ok teekkr ederim. stemem." Nora Kelly tm gcn toplayp postanede
ie ile Katty'y nce birbirlerine, sonra da Shancarrig'in geri kalanna retmen lik yapma
nn artk zamannn dolduunu anlatmaya brakt. Ger ek baba ocuunu alp gtrmek iin A
rdu.

Eve dn yolunda kpry geerken Maddy Ross arkasndan yetiti. "yi grnmyorsunuz Baya

Nora, "Siz de yle Bayan Ross" diye karlk verdi. Koca bir mr; evlilik ve ocuklarla s
bilecek bir mr nnde uzanan bu gen retmene sempati gstermeyecekti.

"yiyim. Biraz yorgunum. Geceleri uyuyamyorum. Ormanda yrye kyorum. Kafam dinliyor
p, sanki vahi bir grn vard.

Jim tekrar tekrar Shancarrig okulunun Bayan Ross'a ihtiyac olduunu sylemiti. Eitim md
gar cret verdiinden kazanc azd. Yalnzca evi ve annesinin bir miktar zel geliri olan
dy Ross her ay aldyla geinebilirdi.

Ancak Nora bazen Bayan Ross'ta on drt yandaki en havai kzlarda bile olmayan bir dalgn
lk ve sersemlik olduunu d nyordu. Tanr affetsin, Bayan Ross'un Peder Barry'yle flrt
yor olabileceini de birka kez dnmt. Nora bu konuda d ncelerini kendine saklam,
ylamamt.

Birlikte yoku yukar yrrlerken Maddy Ross, "Siz de bazen dnyann mutluluktan patlamak
e olduunu dnr ms nz?" diye sordu.

150
Bu garip konumaya katlmaya hi hali olmayan Nora Kelly ters bir biimde zellikle bugn,
i de yle dnmediini syledi. Eer Bayan Ross kusura bakmazsa yalnz kalmak istiyordu.
Bayan Ross'un darbe yemi bir hayvan gibi irkilip bzldn grd.

Yine de, imdi bunu dnecek zaman yoktu, gen retmenin samalklaryla sonra uraabili
ardeinin lmnden beri korktuu durumla baa kmak zorundayd: Kaynbiraderi kzn alma
g'e geliyordu.

Ryadaym gibi yrd. Nora Helen'in lmnden beri kendini byle, sanki bedeninin dnda
fray kuran bir bakasym gibi hissetmemiti.

Jim geldiinde onu hi kprdamadan masann banda otururken buldu. Telgraf grnce bir
gerek kalmad.
"Ne zaman geliyor?" dedi.
"Cumaya"
"Nora. Ah Nora, sevgilim. Ne yapacaz ?"
Ellerini yzne kapatp bebek gibi alad.
Nora oturup onun kolunu okad, olaslklar sralad.

Shancarring'den gidip bir yerlerde saklanabilirler miydi ? Hayr, bu ok samayd, adam

polise haber verirdi. Maria yola kamayacak kadar hastaym gibi yapabilirler miydi ? B
ay Hayes'ten Dublin'de bir avukatla konumasn isteyip kzn ellerinden alnmasna kar m
debilirler miydi ? Her zm bir ncekinden daha uzak grnyordu.
Maria'dan ona yalvarmasn isteyebilirlerdi. Hayr. Bunu asla yapmamalydlar.

Belki de ocuk iin en iyisi buydu. Yeni Dnya'da rahat bir yafam. Hazr bir aile, bir sr
kuzen, 1948'de Chicago Havaalalu'ndan ayrlal beri geen be yl sanki insann hayatnda v
esi gereken bir araym gibi onu bekleyen scak bir yuva.

Nora ve Jim Kelly bu durum karsnda ellerinden hibir ey gelmeyeceini grdler. Cuma g
er getireceini beklemek zorundaydlar.

Maria'ya telgraf gsterdiklerinde, duygularn belli etmemek iin birbirlerini yeterince

sakinletirmilerdi. Maria, "Beni buradan gtrecek mi ?" diye sordu. "Ne planladn bilm
z, deil mi? Ne de olsa, yalnzca 'Sizi 151
ziyarete geliyorum' diyor. Sonras hakknda hibir ey sylemiyor.
"Ben gitmek istemiyorum."
Jim Kelly, "Ama byle balayamayz" dedi.

"Nasl balayacaz peki ?" Maria'nn yz pembelemiti Onun ne kadar kiilikli olduunu,
i oldu unu fark etmemilerdi. "Benim evim buras. Ailem sizlersiniz Hi hatrlamadm bir
gerek annem ldnde beni yann; almayan biriyle gitmek istemiyorum."
"Gelemedi. Hem sen de onu dman etmemelisin."
"O dman zaten. Onunla tanmak istemiyorum, kaacam."
"Hayr Maria, ltfen. Ltfen, en kts bu olurdu."
"En iyisi ne olur?"

"Sanrm onun mantna seslenmek, Shancarrig'i nasl yuvan, bizleri de... ite, ailen bild
anlatmaktr."
"Annem ve babam" dedi Maria inatla Nora, "Bunu duymak istemeyecektir" dedi.
"Onun ne duymak istedii umurumda deil. Neden kendi evimde kalmama izin vermesi iin
ona yalvarmak zorunda ka lacakmm?"
"nk hayat adil deildir ve sen daha sadece on yandasn."

Maria kapdan frlayp baheye, oradan da tarlalarn gerisinde ki Barna Orman'na kotu.

O akam eve geldiinde ok sessizdi. Ve de solgundu. Bu ocu un kalbinin nasl arptn

Nora bunun bir baka nede ninin olduunu anlad. Cuma gn olacaklardan farkl bir eydi bu
"Seni korkutacak bir ey mi oldu ?"
"Her eyi biliyorsun No Anne."
"Bir ey mi grdn ?"
"Evet." ocuk ban edi.
Nora'nn yanaklar al al oldu. Hayat nasl bu kadar zalim olu yordu? Hem de bugn birisi
kza kendini tehir etmi olmalyd
"Bana anlatabilirsin" dedi.
"Yapamam. Gerekten ok kt. Bana inanmazsn."
"nanrm. Her zaman."

ocuk, "Bayan Ross ile Peder Barry'nin ptklerini grdm diye baklay azndan karver

Nora onun doruyu sylediini hemen anlamt. Bu iin bur nunun dibinde sregittiinden hi
tu.
Tanr'nn rahibi ve kendi yardmc retmenleri...
Ancak Maria'nn geirdii ok karsnda bu skandal, bunu us

152
turuplu bir ekilde Peder Barry'ye anlatma zorunluluu ve beraberindeki tm sorunlar b
ile hafif kalyordu.

"Bana Bayan Ross'un aaca trmandn sylediini hatrlyor musun? Sana o zaman pek inanm
nra inandm. Ve imdi kesinlikle inanyorum. Ama Maria, u an senin ve benim yle ok derdi
iz var ki. Bunu aklmzn bir kesine, her eyin gerisine atalm ve daha sonra konualm.
Yalnz sen ve ben. En iyisi kimseye, hi kimseye sylememek.
Bu tr eylerin birer aklamas vardr."
"Beni Lexi Baha'yla gndermeyin."

"O geldiinde gl ve uslu olacaksn. Ben her admnda senin arkanda olacam. Ondan zaman
paylamam isteyeceiz. Hey, bu harika olmaz m ? ki lke. ki kta.
Hepimiz de seni istiyoruz. Herkese nasip olmaz bu."
"e yarar m?"

Nora Kelly hayatnda hi bu kadar byk bir yalan sylememi olmann bilinciyle, "Evet" ded
Cumaya kadarla drt gn atlattlar.

nsanlar ok nazik davrandlar. Bunu bekliyorlard, ama ayn zamanda enelerini de tutmalar

eklemiyorlard. Pratik eyler yaptlar.

Oteldeki Bayan Ryan uan saatini rendi ve sabah erken geleceinden, adamn Shancarrig'e
zaman varacam hesaplad. Belki len sularnda. le yemeini Ryan Oteli'nde, zel bir o
erse belki daha kolay olabilirdi.

Avukat Bay Hayes ona tazminat anlamasn madde madde anlatp en iyisinin nasl bu olduunu
gstermeyi nerdi.
Dr. Jims geceler zor geiyorsa diye, elinde uyku haplaryla urad.

Glen'deki binbann kz Leo Murphy, Maria'nn, isterse gelip kortta tenis oynayabilecein
ledi. Kendinden drt ya
kk bile olsa, zor gnler geirdiinden, bu sorun deildi.

Gen Peder Barry gzleri prl prl ve samimi, Tanr'nn aslnda bir Sevgi Tanrs olduun
rin Maria'ya olan sevgilerini grmesi iin bu adamn kalbini aacan syledi.

Nora Kelly, Peder Barry'nin yorumuyla Sevgi Tanrs hakknda fazla derin dnmemeyi tercih
ediyordu, ama yine de teekkr etti ona.
Peder Gunn Polonyal Katoliklerin Meryem Ana'ya ok bal 153

olduklarn ve Bayan Kelly'nin ona duvardaki, okulun Meryem Ana'ya adanm olduunu belirt
en plaketi gstermesi gerektiini syledi. Foxy Dunne ufak bir sorun olduunu duyduunu ve
eer yardmc kuvvetler gerekirse ok sert baz insanlar tandn ya da aabeylerinin ta
tek isteyebileceini dile ge tirdi. Jim Kelly bu teklifi reddederken en ciddi tavrn
taknd, ama Foxy'nin kolunu tutup ok iyi bir gen olduunu syledi.
Eddie Barton annesine ingenelerin geri geldiklerini syledi Maria'y karsalar ve ancak
adam Chicago'ya dndkten sonra bulunsa harika olmaz myd ?

Bayan Barton, Nora Kelly'nin en iyi elbisesini deitirip yaka sn ve manetlerini dantel
le sslyordu. Bayan Kelly ziyaret srasnda Chicago'daki kimseden aa kalmamakta kararl
elerle dolu, "Eddie'nin szlerini bilesiniz diye aktaryorum. Belki ie yarar" dedi.
Nora Kelly aynadaki solgun grntsne bakarak, "Tanr iki nizden de raz olsun" dedi.

Durum pek ok bakmdan, herkesin silahrlerin kasabaya gelmesini bekledii bir kovboy fil
mine benziyordu. Postac Mattie bisikletiyle istasyonda bekliyor, ylece uzaklara ba
kyordu. avu Keane otobs durann orada bir pencere kenarna ilimi, tezghnn arkas
an Nellie Dunne'la ara sra iki ift laf ediyordu.

Kasap dkkanndaki Morrissey'ler sk sk sokaa kyor, Bayan Breda Ryan da bylece girie
k ok bahane buluyordu.
Hibiri kabul etmese ve herkes grmezden gelse de, rahiplerin evinde de perdeler kmldyo
r ve bir pencereden Bayan Kennedy, bir dierinden Peder Gunn etraf gzlyordu...
Hepsi bekliyorlard.
Adam kasabaya indii anda birisi Kelly'lere haber verecekti.

Hi otomobille geleceini dnmyorlard ve kocaman bir Ame rikan Cadillac deil de, srad
otomobil olduundan, Shan carrig'e girip de okulun yerine bakndnda onun Lexi oluunu ki
se anlamad.

Lexi okulu kasabann merkezinde ya da kilisenin oralarda g remeyince Grane Nehri'ni

geti ve koca kzl kayn aacnn yan na vard. Oradaki tek katl binann stnde Shanca

lu yazyordu.
Okulun arkasnda Jim ile Nora Kelly'nin kk evi vard.
Otur mu, onun hangi yoldan geldiini bildirecek haberi bekliyorlard

154
Adamn kendisinin gelivereceini hi ummuyorlard.

Lexi iriyar ve yakkl bir adamd. Koyu mavi gzleri, kulaklarna inen kvrck san sal
ltotuz yedi yalarnda Olmalyd. ok daha gen grnyor, tpk bir film yldzna benziy

Nora ile Jim eikte durdular. G almak iin birbirlerine yaslanyorlard. Nora kocasnn e
tutmay istiyordu, ama ok ocuksu grnrd. yle bir ey onlara yakmazd; yan yana dur
i.
"Ben Alexis" dedi adam. "Sizler de Nora ve Jim olmaksnz."

Nora, "Shancarrig'e ho geldiniz" dedi. Yzne yaptrd glmsemenin szlerindeki samim

leyeceini dnyordu.
"Ya kzm Maria?"
"Bir arkadann evine gitmesinin en iyisi olacan dndk.

stediiniz zaman sizi ona gtreceiz." Jim sesinin titrediini gizlemek iin yksek sesle
yordu.
"u arkadann evi nerede?"

"Yryerek on dakikalk mesafede. Belki arabanzla iki dakika srer. zlmeyin. Orada, s
ldiinizi biliyor." Jim Lexi'nin sesindeki kukuyu sezer gibi olmutu.

"Ona kendi evinde... evi bildii yerde sylemeseniz daha iyi olur diye dndk." Nora evle
eli beri oturduu kk evin mutfanda gz gezdirdi.
"Ona sylemek mi?"

"Onunla konumak. Tanmak, selamlamak. Yapmak istediiniz her neyse." Jim sesinin ok zay
arkndayd. Lexi'nin o tek kelimelik cmleleriyle baa kmak gt. Her nedense, tamamen f
ey ummutu.
"imdilik burada olmamas iyi. Oturabilir miyim?"
Ona bir koltuk ekmek, ay ya da viski ikram etmek iin kouturdular.
"Poitin3 var m?" diye sordu.
Nora'da alarm zilleri ald. Kz kardei Helen'in adamn suskun iki ime alkanlndan,
sessizce mideye indirdiinden bahsettiini hatrlyordu.

"Hayr. Sanrm retmenin herkese iyi rnek olmas gerekiyor. Ama eer arzu ederseniz, bir
an aldm bir ie rlanda viskim var."

Glmsedi. Kzlarn almaya gelmi olan Lexi sanki bir arka 3. Patatesten yaplarak kk k
amtlan bu tr rlanda ikisi (yay n )

155
dam gibi glmsyordu. "Size syleyeceim eyler iin bir i kiye ihtiyacm var."

Alnmasn diye kk kadehe iki koyarlarken kalpleri kur un gibi ard. erefe kaldr

Lexi "Yeniden evleniyorum" dedi. "Karina diye bir kzla evlene ceim, o da Polonyal.
Onun babasnn da bir kasap dkkn var iki dkkn birletireceiz. Karina benden ok daha
yanda."
"Evet, evet." Nora arkasndan ne geleceini beklerken nefesini tutuyordu.

"Size doruyu syleyeyim. Karina ile ben yeni bir aile kursak. Dier tm iftler gibi bala
ak evliliimiz iin ok daha iyi ola cak. Birbirimizi tansak, kendi ocuklarmz olsa..."
Nora nefesinin dilerinin arasndan katn hissetti.

Kck kadehi yle sk kavramt ki, elinde paralanmasndan korktu "Ve ne dnyordunu

"Dndm de belki de, eer kzm Maria burada mutluysa... belki olmak istedii yer de bura
Ama biliyorsunuz, onu si ze brakrsam size hakszlk etmi olurum...
Sizin de kendi haya tnz var. Ona uzun yllardr yle iyi davrandnz ki..."
Nora'nn yanaklarndan aa yalar szlyordu. Silmeye bile almad.

Lexi devam etti: "Para konusunu ok sordu, nk o paray si zin almanz istiyorum. Ama ne
man paradan sz etsem cevap vermiyorsunuz. Hi para gelmeyeceinden korkuyorum.
Size rvet verdiimi dnrsnz diye para vermeye de ekmiyorum..."

Jim Kelly ayaa frlad. "Oh Lexi, beyefendi, onu burada alkoy maya baylrz. O her zaman
zin kznz olarak kalacak.
Ne za man isterseniz size tatile gelir... Ama bizimle kalmasn yrekten isteriz."
Nora ok sakin konutu. "Belki de sizi Lexi Baba yerine Lex Amca olarak grr, deil mi?"
exi'nin asl duymak istedii szleri syleme gcn nereden bulduunu bilmiyordu.
Onun yznn aydnlandm grene dek de doru yaptndan emin deildi.

"Evet evet. Bu Karina iin de ok daha iyi olur, onu kz gibi deil de, yeeni gibi grr.
k bakmdan gerekten de yle."

Nora gz ucuyla okul bahesindeki kayn aacnn stnde bir glgenin hareket ettiini grd
oralarda dolanyordu Arabay grm ve srcsnn kim olduunu tahmin etmiti.
Nora "Foxy!" diye seslendi. Foxy salna salna geldi. Bu adam

156

bir dmand ve. ona kibar davranmayacakt. "Foxy bize bir iyilik yapar msn? Maria Glen'd

Leo Murphy'yle beraber. Oraya gidip eve gelmesini, her eyin yolunda olduunu syler
misin?"
Foxy hi umulmadk bir ekilde, "Glen ok uzak" dedi.
"On dakika srer, seni ufaklk" dedi Jim Kelly.
"Arabayla gitmeme izin verseniz daha kolay olurdu." Masann stndeki anahtarlara bakt.
Lexi, "Hey, ka yandasn sen?" diye sordu.
"Ben her eyi kullandm. ok kolay."
"On buuk" dedi Nora.
"Yetikin bir adam" dedi Lexi. "Ama bir izik bile istemem. Bu akam Shannon Havaalan'n
a geri gtrmek zorundaym."
Bu akam. Adam bu akam yeni hayatna dnyordu. Maria olmadan.

Konuurlarken gne mutfaa doluyor, onlar birer dost gibi oturmu gemiten ve gelec
rlard. Sonunda Maria ksack yolculuktan bembeyaz kesilmi bir yzle geldi. Foxy arabay b
lmuken Shancarrig evresinde tur atm, sonra avu Keane'i grnce gaza yklenip onu b
ula getirmiti.
Nora kza sarld.
"ok gzel bir sohbet yaptk hayatm" dedi. "Bu Lexi, hatta belki Lexi Amca. Bu akam Amer
ika'ya dnyor ve gitmeden nce seni grp biraz tanmak istiyor."
Maria gzlerini iri iri am, olan biteni anlamaya alyordu.

Kz Maria'ya her eyin yolunda gideceine sz vermi olan Nora Kelly, "Gidecek ve seni bur
da, bizimle brakacak. Senin burada kalmak istediin konusunda hemfikiriz" dedi. Szn tu
tmutu.

Nessa

158

Ryan'n otelinde asl borusu tenin Bayan Ryan olduunu herkes ok iyi biliyordu. yi de ol
yordu, nk eer Conor Ryan beceriksiz biriyle evlenmi olsayd, otel yllar nce batar gi
.
Conor Ryan, Breda O'Connor'la evlendiinde cevval biriyle ev lenmi olduunu biliyordu
. Fldr fldr gzleri ve parlak siyah salaryla ufack tefecik Breda, Ryanlarn uzaktan
oluyordu.

Bir dnde tanmlard. Conor Ryan ona ngiltere'ye gidip ngiliz ordusuna katlmay pla
. Anne babasnn ayaklarnn altndan ekilmek iin ne olsa yapard; onlar u sapa kasabada
uyulmam mtevaz bir oteli iletiyorlard.
"Neden orduya girmek istiyorsun? Belki sava kar ve lebilirsin" dedi Breda.
Conor Ryan anne babasnn yaranda kalmak ile bunun arasnda pek fazla bir fark olmayac
am ima etti.

"O kadar da kt olamazlar."

"yleler. Oras Nuh'un gemisi gibi. Hayr, Nuh'un gemisi daha korunaklyd, insanlar ona b
inmek iin can atyorlard. Buras daha ok bir morga benziyor."
"Neden iyiletirmiyorsun?"
"Ben daha yirmi yandaym, bana brakmazlar ki."
Breda O'Connor hemen orackta onunla evlenmeye karar verdi.
ngiltere Almanya'ya sava atnda nianlanmlard bile.
Breda, "imdi, orduya katlmadn iin memnun deil misin?"
dedi.
Conor, "Sen daha annem babamla yaamadn" dedi. Breda onun yzndeki bu yenilgi ve ezikl
ik ifadesini silmeye kararlyd.
"Yaamayacam da Biz kendimize yeni bir yer yapacaz."
Kk mtemilat yeni evliler iin kk bir eve dntrl 159

dnde, Conor Ryan'n babas ona savruk bir kadn aldn, bu kzn onlarda herhalde uva
sandn syledi

Conor Ryan'n annesi srf ev ekonomisi diplomas var diye her eyi bildiini sanan hayalpe
rest bir bacakszn ilerine karama yacan syledi. Conor bu grlerin hibirini gelin
onlarn neye benzediini yaknda grecekti zaten. Conor'a yeterince ikaz edildiini sylem
i.

Breda sonunda onlarn evine gitti, ama onlar iin hl bir o cuk olan oullaryla evlenmes
ne kadar ierlediklerini hibir zaman renemedi.

Conor'un anne babasnn, Breda'nn bahede yaptrd o hitam kulbede birka ocuk dourdu
sinin kesilece ini sylediklerini de hi duymad.
Anne baba Ryan 1939 knda lkeyi kasp kavuran grip salg nna yenik dtler.

Conor ile Breda'nn dnnden iki hafta sonra ayn cemaat hu kez damadn anne babasnn ce
ni iin kilisede topland.
Yazklananlar ok oldu. Bir aileye yeni giren bir gen kz iin byle eylerle karlamak
Ona ok ar gelecekti. () daha gencecikti. Conor Ryan'a herhangi bir ey yaptrmak deve
ye hendek atlatmaktan zordu. Shancarrig iin Ryan Oteli'nin sonu gelmiti.
nsanlar hi bu kadar yanlmamlard.

Breda Ryan hemen ileri ele ald. Daha cenaze gnnde bile gelenlere iki imek istedikleri
zaman Johnny Finn'in barna git mek yerine onlar otele beklediklerini syledi. Herkes
bir sayg gstergesi olarak otel yerine bara gitmeyi dnmt.

"Kaynvalidem ile kaynpederime gsterebileceiniz en gzel sayg nianesi, onlarn oteller

elmektir" dedi Breda Ryan.

Bir hafta gemeden, kendisinden gen Bayan Ryan olarak sz edilmesinden honut olmadm hi
ttirdi.

"Eimin annesi cennete gitti. Tanr affetsin, artk ismine ihtiya c yok. Bayan Ryan artk
benim" dedi.

yleydi de. Shancarrig'deki tek otel, insanlarn kasabann kal bi dedikleri genin bir ke
narm oluturuyordu. Dier kenarlar da doktor ile avukat Bay Hayes gibi varlkl insanlar
turduu Terrace denen sra evler ve Nellie Dunne'n bakkal dkkn, ec zac Bay Connors, h
t dier Dunne'lar, kasap, manifatura c gibi, geimlerini Shancarrig ve evre iftliklerd
salayan di zi dkknlard.

160

Otel pek ekici deildi. Her taraf koyu kahverengi, yerler marleydi. Odalarn hepsinde
byk mee mineler, duvarlarda ar koyu ereveli resimler vard. Bu resimlerin ou Sh
memi, uzun kuyruklu ceketler giyen erkekler ve onlarla uyum iindeki hanmlara aitti.

Lobide baz din temal resimler vard... Kutsal Yrek resminin nnde kk krmz bir la
bideki ve yemek salonundaki bfeler sofralarda hi kullanlmayan cam eyayla ve Belleck
porselenlerle doluydu.

Bayan Ryan'n her eyi deitirip iyiletirme planlan vard, ama ncelikle insanlarn buray
haliyle de gelmelerim salamas gerekiyordu.

Mutfak kapsnn nne ar perdeler taktrarak konuklarn giri kapsnda yemek kokularyl
Resepsiyonun yanma caml bir ilan panosu yaptrd ve komu kasabalardaki konserlerin, av
partilerinin ve dier toplumsal olaylarn ayrntl haberlerini ast.

Oteli Shancarrig'in merkezi, insanlarn bilgi almak iin gelecekleri bir yer yapmakt
a kararlyd. Yolcularn beklerken gelip bir iki ya da kahve imeleri umuduyla otobs ve t
en tarifeleri de asld.
Hamile olduunu fark ettiinde, planlarna daha yeni balamt.

lk ocuu minicik bir kzd ve 1940'ta dodu. Bebek geceyars geldiinden ve Dr. Nolan ar
aat dar kamayacak kadar yalandndan, doumu Dr. Jims yaptrd.
"ok gzel bir kzn oldu" dedi. "stediin bu muydu?"

"Deildi aslnda. Ben benim adma oteli iletecek gl bir oul istiyordum." Bebei tutark
u.
"Belki de erkek kardei olana kadar o vaziyeti idare eder."
Dr. Jims'in cana yakn bir taraf vard.

"Bu bir kadna gre bir hayat deil. Vanessa'ya daha iyi bir i buluruz." ocuu skca kuc
"Vanessa! Gzel bir isim."
"Ah, byk dnn doktor. Ben hep byle yapmak gerektiine inanrm."
Conor Ryan doktora brendi koydu ve ikisi sabahn drt buuunda barda oturup Shancarrig'
e gelen bu yeni cann erefine itiler.
Dr. Jims, "Vanessa'nn 2000 ylm grmesine" dedi.

"Nessa o zaman altmlk bir gen olacak! Ona neden ksa bir mr biiyorsunuz?" diye sordu
baba.

161

En bandan itibaren ad Nessa oldu. ddial annesi bile Shan carriglilere bu noktada sz g
remedi. Kz kardei dnyaya gel diinde ad Catherine oldu. nc bebek Nuala'yd. Oteli i
llar gelmedi. Ancak, bunun hi gereklemeyecei ni fark ettiklerinde kadnlar Ryan Oteli'
ne ylesine yerlemiler di ki, kimse bir olann eksikliinin farknda bile deildi.
Nessa hep anne babasnn en irkin zelliklerini aldm d nrd.

Annesi gibi dmdz salar vard. Ne kadar urarsa urasn en ufak bir dalga ya da bukle

Omuzlarnn genili ini ve kocaman ayaklarm da babasndan almt. Neden onun dalgal sa
inin ufak tefekliini almamt ki? Hayal hakszlklarla doluydu. Dalgal sal insanlar h
irdi.
Leo'nun salar gibi.

Nessa kendini bildi bileli Leo Murphy en yakn arkadayd Leo Glen'de yaayan kzd. Tek
saylrd. ansl ey.

Eddie Barton gibi gerekten tek ocuk deildi, ama iki aabeyi ok b yktler ve artk evd
ler.

Nessa Leo'yu Shancarrig okuluna gitmezden nce de tanyor du. Leo onunla oynamaya arlrd
Bayan Ryan Vanessa'nn okula balayp da Dunne'lar ve Brennan'larla har neir olmadan nc
gn bir arkada olmasn istemiti.
"Har neir olmak nedir?" diye sordu Nessa annesine.
"Bover, olmayacaksn zaten."

Conor Ryan leden sonraki yarlarda ansn denemek zere gazetenin yar sayfasn katla
leri renmek iin okula gidiyorsun" dedi.

Okulda ilk gn Nessa Ryan Maura Brennan'n yanna oturdu Birlikte ubuk izmeyi rendiler.
iki kz nlerindeki defterlere S ekilleri izerken, "Bunlara ne den kanca deniyor?" diy
e sordu Nessa.
Maura aklad: "Biraz ocan tepesine konulan kancalara ben ziyorlar da ondan. Hani tence
releri asmak iin."
Nessa gururla bu bilgiyi annesine aktard.

Annesi sinirlenerek, "Ne! Seni aa mahalleden Brennan'larn birinin yanna m oturttular?

dedi.

"ocuun kafasna byle eyler sokma. Zavall kk Brennan da birinin yanma oturmayacak m
nsan deil mi ?" Nessa'nn babas bir ey iin Maura Brennan' savunuyordu. Konu her ne ise
annesi hl kzgnd.
"Babas nne kan her eyi krp dkerek ve asker gibi kfl 162
rederek buraya geldiinde yle demiyorsun ama."
"O sefer sylediklerinden sonra artk Johnny Finn'in barna gidiyor..."

"Sanki zgnmsn de o ayyan tekini aryormusun gibi ko nuuyorsun. Onu sepetlediim g

gzel bir gnd. Sen de kabul ettin."
"Ettim, ettim."
"O halde ne konuuyorsun?"
"Bilmiyorum, Breda..." Ban sallad. Nessa, o her neyse...

babasnn gerekten bilmediini fark etti. O annesi gibi her eyi bilmezdi. Bir oteli ilet
eyi de sorumluluk tamay da bilmezdi.
Nessa, "Onun yannda oturmayacak mym?" diye sordu.
Annesinin ifadesi yumuad. "Bana aldrma, baban hakl.
ocuun suu yok."
"Bizde tencere kancas yok, deil mi?"
"Hayr. Bizde her normal insan gibi frnl ocak var.

Brennan'lar ak ate stnde yemek piiyorlar sanrm. Bugn okulda Leo Murphy'yi grmedin
"Eddie'nin yaranda oturuyordu. Konutuklar iin azar iittiler."
"Baka neler oldu? Anlat bana."
"Aacn evresinde bir oyun oynadk. Hani halka eklini alp oynanan oyun."
"Ben de o oyunu oynardm" dedi babas.
Annesinin gidip kolunu babasnn omzuna attn grd.

Glmsyorlard. Kendini gvende hissetti. Belki de babas otel iletmeyi bilmese de, annes
ine de onu seviyordu. Otele kim gelse, oray bilen biriyse bay deil, bayan Ryan' sor
uyordu.
Breda ortalkta grnmyorsa, Bay Ryan'dan karsn armas isteniyordu.
Nessa yllar getike, herhangi bir sorunda babasn deil, annesini armas gerektiini
a bunun her ailede byle olduunu sanyordu.

Ancak her zaman byle olmadn rendi. Leo Muprhy'nin annesi hibir eyin yerini bilmiyo
Glen'i Binba Murphy ile hizmeti Biddy ekip eviriyorlard. Leo hibir zaman annesine da
zorunda kalmyordu. Muazzam bir zgrlkt bu.
Maura Brennan'n annesinin de dilenmek zorunda kaldn, nk Bay Brennan'n eline geen
ye yatrdn rendi. Nessa Bayan Brennan'n onu neden annesinin yapt gibi bir bak
iyle yola getirmediini sorunca Maura omuz silkti. Kadnlar yle deiller, dedi.

163

Niall Hayes annesinin evde sznn gemediini syledi. bu tn faturalar babas dyor, he
leniyordu. Foxy Dunne annesinin hibir konuda azm atnn grlmediini syledi, ama ta
sini kapad grlmemiti, ylece geinip gidiyorlard.

Yalnzca babas lm ya da ekip gitmi olan Eddie kontroln annesinde olduunu syledi. O

vde bir erkek olmas ge rektiini dnrd.

Nessa'nn annesinin Shancarrig'deki tm kadnlardan ne kadar farkl olduunu bazen aka kon
su bile yaparlard. Nessa bundan pek holanmazd ama, iinden doru olduunu kabul ederdi.
nne si onunla fazla ilgileniyordu. Olan biten her eyi bilmek istiyordu
Nessa bir seferinde ona, "Her eyi bilmeyi neden bu kadar ok istiyorsun?" diye sord
u.

"Benim yaptm hatalar yapmadndan emin olmak, daha o cukken sana doru yolu gstermek
m." Annesinin yant son derece basit ve akt; sanki ocuuyla deil de, kendi yat bir
yormu gibiydi.
Babas sk sk olduu gibi, "ocuu rahat brak" demiti.
"o cukluk ok ksa srmyor mu zaten? Brak keyfini karsnlar"
Nessa'nn annesi "Ksa srp srmediini bilemem" dedi.
"Bu ralarda hi bymeyen pek ok insan var."

insanlar sokakta kk Nessa Ryan' sevmek iin durdurduk larnda ounlukla sorarlard: "S
cansn ?" Bu soru do il, yalnzca bir selamlama gibiydi, ama Nessa ciddiye alrd.

Serte, "Kimsenin" derdi. "Otelde o kadar ok i var M, kimse nin kimseye canm demeye v
akti yok." nsanlar ocuun evde duyduklarm papaan gibi, ciddi ciddi tekrarlamasna gler
di

Annesi bundan holanmazd. "Sen dnyann en sevilen ocu usun. insanlara kimsenin seni m
dn sylemekten vazge."

Ama Nessa yle dnmyordu. Acaba onu sokakta m buldu lar diye merak ediyordu. Her yl ge
geen ingeneler onu ote lin kapsna brakm olabilirler miydi? Yoksa uzun sal, narin
lu hanmefendi onu Eski Kaya'ya m brakmt? Ba bu yk beladayd da kaarken bebeini m

Nessa tam olarak ne istediim bilmiyordu, ama sahip olduun dan ok farkl bir ey olduund
n emindi. Ne yaparsa yapsn, an nesini asla memnun edemeyecekti. Zaten babas da grleri
ni nemsetemeyecek kadar yumuak balyd.
Bazen, kendini zellikle dindar ve Tanr'ya yakn hissettii za 164
martlarda ondan kendisini el stnde tutulan biri yapmasn isterdi

"Gzel olmay dilemiyorum Tanrm, gzellik iin dua etmememiz gerektiini biliyorum. Ama da
a ok beenilmek istiyorum. Sevilen insanlar ok mutlu oluyorlar. Hep iyilik yapyorlar.
Hakikaten Tanrm, ocuklar bile. Ben harika bir ocuk ve harika bir yetikin olurdum. B
ir dene ve gr."
Nessa Ryan'n ocukluk yllarnda Ryan Oteli'nde byk deiiklikler oldu.

Avrupa'daki savan getirdii bitmez tkenmez karneyle alveriler ve petrol skntsnn

nbire yollarda yine otomobiller belirdi. Otelin konuklan eskiden Shancarrig ista
syonunda inip kasabann merkezini oluturan genin bir yan boca uzanan otele yrrken, ar
apya yanayorlard. Buras Shancarrig'in en dzgn mahallesi olsa da, ou otomobilini so
akmay istemiyordu. Konuklar nce Dr. Nolan, ardndan da, Dr. Jims'in yaad, 5 numarada
Bay Hayes'in oturduu sra evlerin blgenin en iyi adresi olduunu bilemezlerdi. Onlar,
Otomobilleri iin gvenli bir park yeri istiyorlard.

Otel artk koyu kahverengi deildi. Koyu renklerin yerini krem ile Breda'nn ok gzel, di
nlendirici bulduu Nil yeili almt. Diler lks otelleri gezmi ve bu rengin moda olduun

Ar ereveli ciddi resimler konuklarn gremeyecei bir yete, byk yatak odasna kaldr
Yeni banyolar yaplm, oturaklar yataklarn alandan alnp dolaplarn iine gizlenmiti.
Otelin yemek salonunda hizmet eden kadnlar artk k yeil elbiseler, minik beyaz kepler
giyiyor, beyaz nlk takyorlard.
Siyah giysilerin modas gemiti. Lobideki rahat koltuklar, konuklarn oturup, eski gnler
e dalp gitmelerine zemin hazrlyordu.

Nessa ile kz kardeleri Catherine ve Nuala kkken konuklara pek grnmezlerdi ama karl
kese, hatta cevap veremeyecek durumdaki krmz suratl sarholara bile gnaydn ve iyi ak
demek zere eitilmilerdi Nessa'nn annesi otelin arka bahesini temizledi. Eski ve krk
kineler kaldrld, mtemilat boyand, bahe artk plk olarak kullanlmaktan vazgeildi
otomobilleri iin geni
bir otoparkn olduu sylendi.
Ve konuklar da deiti.

Sava dneminde Avrupa'y tanyan Amerikal askerler, zellikle de ailelerinde irlanda kan
anlar, bar salannca eleriy 165

le gelmeye baladlar. Taradaki otellerde kalp kklerini bulma ya alyorlard. Bazlar

a, son derece haval otele kaydolurken bildik bir grnm sergiler oldular.
Peder Gunn eski kilise defterlerinde aile kklerini aramaktan bitkin dtn syledi.

Tccar konuklar da vard. Ayn insanlar dzenli olarak, ayd bir, bazen on be gnde bir ge
orlard. Genelde iki oda Shan carrig ve evresinden sipari toplamaya gelenlere ayrlrd

Nessa'nn annesi onlara ok sayg gsteriyordu. Kocasna iin belkemiinin bu mterilerden

sylyordu.

Conor Ryan ise omuz silkip geiyordu. Kendisi onlar skc bir grup ola rak gryordu. st
iki de imiyorlard, onlardan bar geliri de elde edilemezdi. Solgun yzl, yorgun adamlar
d.
Durmadan sa tlar konuuyorlard, ok huzursuz ve endieliydiler.

Conor Ryan onlara acyordu. Neden baka herkes gibi barda oturmuyorlard? Birkann at ya
a taz yarlarn izlediini fark etmiti ama, onlarla pek sohbet edecek baka konu yoktu.

Otelde olup bitenler okulda herkesin ilgisini ekiyordu. Hep iftilerin ayda bir pana
yr gnlerinde kahvaltda ne yediklerim hayvanlardan birinin arparak camlan krp krmad
lard. Nellie Dunne bir seferinde bakkal dkknnn kepenklerini kapatmay unuttuunda by
r ey olmutu.

Nessa sabahlan sunulan zengin kahvaltlar, babalar ile oulla rn srayla oturduklarn, b
hayvanlara bakarken dierinin ta haklara yl pastrmal yumurtalar yediini anlatyord

Breda Ryan, Nessa'nn tm ikyetlerine ramen inatla been dii parlak siyah salarn fr
a sordu:
"Kkken en iyi arkadan kimdi?"
"O zamanlar en iyi arkadamz yoktu. Rahat dur Vanessa."
"Neden bana Vanessa diyorsun? Baka kimse yle demiyor."

"Senin ismin bu. te, ok gzel oldu."

"Okul piyesindeki cadya benziyorum."

"Neden hep kendin hakknda byle korkun eyler sylyor sun ocuum? Eer sen byle aptalc
, baka lan da ayn eyi dnr."
"ok garip. Leo da byle dedi."
"O akl banda bir kz" diye Leo'ya hak verdi Bayan Ryan.

"Gelecek yl her gn beraber otobsle manastra gideceiz Belki o zaman daha iyi arkada ol
ruz."
Nessa'nn annesi ender zamanlarda hissettii bir sevecenlikle kzma sard.

166
"Pek ok arkadan olacak. Bekle ve gr!" dedi.
Nessa kasvetli kasvetli, "Artk balasa iyi olur, neredeyse on drdme geldim" dedi.
Nessa dergilerde anneleri arkada gibi olan kzlarn hikyelerini okuyordu. Kendi annesi
nin de yle olmasn arzu ediyordu, keke bu kadar sert ve her eyi bilen biri olmasayd.
Nessa annesinin yanldna ya da ne syleyeceim bilemediine hi tank olmamt. Babas
man kafasn kar ve hibir eyden haberi olmadm sylerdi.
Ancak Nessa annesinin doutan btn sorunlar zebilme yetenei olduunu dnyordu.
Nessa Ryan Shancarrig okulundaki son gnnde okul fotorafnda Niall Hayes ile Foxy Dunn
e'n arasnda durdu.

Bayan Kelly o gnlerde hep fotoraf ektirir ve gelecek kuaklar bu okuldan geen snflar
kadar saygn olduunu grsnler diye, ocuklar da iyi giyinmeye tevik ederdi.

Bu artk bir gelenek halini almt. Fotoraf okul kapsnn nndeki aacn altnda ekili
kikas herkesi sakinletirmek esas zerine planlanrd. ncesinde, geleneksel isim kazman
an snfta kouturup kitap ve kalemler toplanrken bir yandan da arklar sylenirdi: Art
dili yok, Franszca yok Sert sralarda oturmak yok
Masalar kaldrn, sandalyeleri kaldrn Mdr ve mdireleri merdivenlerden aa atn...

Shancarrig'de hibir zaman Franszca renilmemi olmas ve okulda merdiven de bulunmamas

ar ilgilendirmeyen ayrntlard sadece. Dnyann drt bir yannda ocuklar okulun son gn
rlerdi.

Daha on nde olup da yaz sonu okula dnmek zorunda kalanlar kskanlkla seyrederlerdi bu
aliyetleri. Bu, isimlerini aaca kazdklar gnd. Olanlar aklarn getirmilerdi.
Herkes yal kayn aacnn kabuunu kazmakla meguld.
Nessa bundan dierleri kadar keyif alabilmek istiyordu.

Herkes kendini ok kaptrm grnyordu. Maura Brennan haftalardr ismini nereye kazyaca
. Eddie Barton ileriki yllarda seilsin diye, ismini bir iek eklinin ortasna kazyaca
i. Foxy hibir ey sylemiyor, ama yine de kendinden emin duruyordu.

Nessa, Hay Kelly'den bir bak alp "Vanessa Ryan, haziran 167

1954" diye yazd. Sylenecek baka eyler de olduunu hissedi yor, ama ne olduunu bilmiyor
u.
Bayan Kelly'nin objektifinin karsna getiklerinde gneten gzlerini kstlar.

"Dik durun! Kmldamayn!" Bayan Kelly bunlarn onlara ver dii son emirler olduunu biliyo
du.
Foxy Dunne Nessa'nn omuzlarna dklen salarm okad
"ok ho" dedi.
"Ellerini zerimden ek Foxy Dunne" diye terslendi Nessa
"Yalnzca beendiimi sylyordum Bayan okbilmi.
Been dim, hepsi bu." En ufak bir alnganlk belirtisi bile yoktu.
Salarna Dunne'larn o yoksul evinden gelen Foxy dokunsundu!

Niall Hayes de "Salarn ok gzel" dedi. Tknaz, gvenilir, donuk Nial; hibir zaman oriji
bir fikri olmamt. Sanki Foxy'nin gzne girmek ve dncelerini mazur gstermek is ter
.

"Eh..." Nessa ne diyeceini bilemedi. vgler karsnda yz nn ve boynunun kzardm fa

sa Ryan'a daha nce hibir olan iltifat etmemiti. Kzard grlmesin diye elini yzne
"Glmseyin hepiniz. Nessa, elini hemen yznden ek.
Leo, bir kez daha dil kardm grrsem, ban belada demektir. B yk belada."
Herkes glmsedi ve okul duvarna ok neeli bir resim asld.

Son kez Shancarrig okulundan birlikte dnerlerken Nessa ile Leo kol kolayd, Maura B
rennan da yanlarndayd. Maura ya hiz meti olarak ya da bir fabrikada ie girecekti. Ab
lalar gibi Ingil tere'ye gitmek istemediini sylyordu. Nessa elinde kendisinin ki gib
i frsatlar olmayan bu kza kar iinde bir yaknlk hisset ti. Nessa'nn babas aa ma
an'lar ve Dunne'lar iin onlara pek zayf bir elin geldiini, oynayacak "koz"larnn ok az
olduunu sylemiti.
Bayan Ryan onu ikaz etmiti: "Her eyi iskambil oyunu gibi aklama"
"Peki. O halde bahisilerin Brennan ve Dunne'lara hi ans vermediklerini syleyeyim."
Ama Maura Brennan asla yaknmazd.
Hep iyi huylu ve sessizce, sanki babasnn bir yz karas oluu nu, annesininse insanlarda
n eskilerini isteyiini uzun zaman n ce kabullenmi gibiydi. Foxy Dunne ise farklyd, o
sanki ailesi

168

ayya ve aylaklardan deil de, dklerden ve kontlardan oluuyormu gibi davranrd. Foxy Du
'a baknca babasyla kardelerinin kasabadaki hemen hemen btn iyerlerine girmelerinin ya
aklandn anlamazdnz, zbez amcalar Jimmy'nin dkknna girmelerine bile izin verilmi

Foxy ne onlar iin zr diliyor ne de onlar savunuyordu.

Sanki onlar apayr kiiler gibi gryordu.

Nessa da bazen yle olabilmeyi arzu ediyordu. Annesi yumuak bal babasna sert davrannca
ordu. Babas omuz silkip hibir sorumluluk stlenmeyince de can sklyordu.
Maura, "Fal bakan bir ingene var. Mthi olduunu sylyorlar" dedi.
"Biz de fal baktralm m?" Leo'nun gzleri parlyordu.

Nessa, ingenelerin konakladklar yerin yaknna bile gitseler annesinin ok kzacan bi

Leo'nun annesi de kzard, ama Leo'nun umurunda deildi, yle rahat olmak ne harikayd.
Foxy, "Yalnzca aznzdan laf alyorlar" dedi. "yle yapyorlar. Ne dinlemek istediinizi
ki dakika sonra onu sylyorlar."
Niall Hayes "Ama drstlk deil bu" diye kar kt.
"Hayat byle Niall." Foxy sanki kendi viran kulbesinde hayat sra evlerde oturan avuka
tn olu Niall Hayes'ten ok daha iyi biliyormu gibi konuuyordu.
"Eee? Gidiyor muyuz?" Leo her trl heyecana vard.
Eddie birdenbire, "Geleceimizin ne olacam renmek iin el falna bakabiliriz" dedi

Bu Nessa'ya ok daha akla yakn grnd. Annesi bunu hi bilmeyebilirdi. "Nasl yaparz?" d
ordu.

"Kolay. Bir mr izgisi, bir de ak izgisi var. ocuklar iin de bir sr kk izgi." E
k emin konuuyordu.
Foxy, "Bunlar nereden rendin?" diye sordu.
"Bir arkadam araclyla merak sardm."
Leo, "u mektup arkadan m?" diye sordu. Eddie bayla onaylad.

Nessa'nn iini bir kskanlk kaplad. Nasl oluyordu da Leo herkes hakknda her eyi bili
a en iyi arkada Nessa hakknda hibir ey bilmiyordu?
Nessa serte, "Yapacaksak yapalm" dedi.
Barna Orman'nn iinden Eski Kaya'ya doru trmandlar.
Kimsenin yolu gstermesi ya da nereye gideceklerine karar vermesi gerekmiyordu. nem
li bir ey yapmak gerektiinde her zaman Eski Kaya'ya gidilirdi.

169
Eddie onlara mr izgilerini gsterdi. Herkesinki uzun gr nyordu.
Foxy, "Sence her santim ka yl ?" diye sordu.
"Bilmiyorum" diye itiraf etti Eddie,
"ok yllar bence." Maura hep iyimserdi.

"imdi. Bu kalp izgisi." Bunlar deiikti. Nessa'nnki krk!; sanki.

Eddie, "Sen iki kere k olacaksn" diye kehanette bulundu

"Ya da belki de ayn kiiyi iki kez seveceksin. Bilirsin ite. Her ey oturmuken kalbin k
acak, ama sana geri dnecek" dedi Maura
Nessa bam arkaya att. "Her kimse, belki de ben onun kalbi ni krarm" dedi.
"Evet, tabi. Sylemiyor. Biz yine izgilere bakalm." Eddie has sas konulardan uzaklat.
Foxy'nin kalp izgisi silikti.
Leo'nunki de. "Bu iyi mi, kt m?" diye sordu Leo.
"Gzel." Foxy kesin konuuyordu. "Bu demek oluyor ki, birbi rimizle evlenme zaman gel
ene kadar ikimizin de bakalaryla pek ilikisi olmayacak."
Hep birlikte gldler.

Eddie ocuklara geti. Sereparmanzn dibinde, yandan baklnca grlen kk izgilerde

yabiliyordunuz. Maura'nn alt ocuu olacakt. Kkrdad.
Annesi gibi olup ne zaman durmay bilmeyeceini syledi.

Leo'nun iki ocuu olacakt. Foxy'nin de. Foxy aferin der gibi ban sallad. Eddie ile Ni
'n hi ocuu olmayacakm gibi grnyordu. Ellerine bakp yalancktan zgn lklar at
Nessa'da kk izgi vard.
Foxy "te otele yannda getirecein kk Ryan" dedi.
Leo'ya ellerinde ayn sayda izgi olduunu vurgulamt bile.
"Ryan'lar deil" diye serte dzeltti Nessa. "Kocamn adn alacaklar."
"Evet, ama sen de annene benzersen, herkes onlar 'Ryan'
olarak bilir."
Nessa ne kadar cannn skldm belli etmedi. Bu alay karsnda gzyalarn zor tuttu.
Leo "Hi cann skma" dedi. "Brak konusun."
"Sana gre hava ho. Sen aileni umursamyorsun" diye tersledi onu Nessa.
Dierleri hl gelecekteki ocuklarn sayyorlard. Leo ile Nessa ayr oturdular.

170

Nessa'nn gzleri dolu dolu olsa da, kendini tuttu ve alamad. Konumak zorunda kalsa ala
aya balayacan hissediyordu. "Biri annen ya da baban hakknda bir ey syleyince sen gl
rsun Leo Murphy,"
"Ne dedikleri hi nemli deil Nessa, seni aptal. Yalnzca seni zp zmedii mhim, yoksa
avada uuan szckler yalnzca."

Leo her zamanki gibi ilgisini yitirmiti.

Dierlerinin yanma gitti. Eldeki para izgisini kefetmilerdi. Sanki hatr saylr servet
cak tek kii, aslnda en uzak olaslkta grneni, aa mahalleden Maura Brennan'd.

Nessa gelecekteki servetinin ne kadar olacan renmek iin beklemedi. Belki Foxy babasn
ve taz merak hakknda da bir aka yapard. Byk hakszlk, diye dnerek sinirlendi.
ordu. Foxy Dunne'n babasnn Johnny Finn'in yerine bile alnmadn, yani sarholuk as
ler becermi olmas gerektiini syleyemiyordu.
Yine de, annesi evde Dunne'lar hakknda bunlar syleyince rahatsz oluyordu. Kendini ai
lesine kar arkadalarn, arkadalarna karysa ailesini savunur buluyordu.
Maura Brennan burnunu ceketinin yenine silince dayanamad. Annesi olsa sylenerek ban s
allard.

Ama annesi babasyla serte konuurken, ona ktlarn toplamasn, ceketini giymesini ve
iyormu gibi yapmasn sylerken Eddie ile Niall'n etrafta olmas da ayn derecede ktyd
kez annesinin sivri dillilii karsnda baktklarn grmt.
Bunun gerekli olduunu, yoksa insanlar servis beklerken babasnn sonsuza kadar orada
oturup uzaklardaki yar
pistlerinde koturan tazlarn soylarndan bahsedeceini sylemek iin can atyordu. Keke
aka erkekler gibi alnmayacan bilselerdi.

Nessa anne babasnn evde yemek yerken anlatt hikyelere arkadalarnn da ilgi gsterme
yordu, ama kimsenin umurunda deildi. Annesinin ve babasnn da onu kmseyecek laflar etm
den Foxy'nin Leo'yu beenecek kadar deh olduunu dinlemelerini isterdi.

Bugne kadar ailesinin yannda kendisini gvende hissetmiti. Bymenin en kt yanlarndan

e, artk kendini eskisi kadar gvende hissetmemekti.

171

Dnemin bitmesinden birka gn sonra Nessa'nn renim grecei manastrdan haber geldi. Ye
eri nceden grmek is tiyorlard.
"Seni k giydirelim, iyi bir izlenim brakmak nemlidir" dedi annesi.
"Ama beni reddetmezler, deil mi?"

"Sen hi mi ders almayacaksn ? Sana nemli biri gibi davranmalarn istiyorsan, nemli bir
gibi grnmelisin."
"Onlar rahibe, anne. yle zppelikleri yoktur."
"Yokmu. Sen onu benim klahma anlat." Annesi kararlyd.
Gzel bir gezi oldu. Leo gnlk giysileriyleydi, hi de zel bir eyler giyinmemiti.
Leo'yu soluk iekli deseni ve eprimi yakasyla gndelik pem be pamuklu elbisesiyle gelir
ken grdklerinde annesi, "Onun giyinmesine gerek yok ki" dedi.
"Neden?"
"nk o, o da ondan."

Anlalr gibi deildi. Leo o gn tam formundayd. O ve Nessa her eye glp kkrdatla
ifadeler taknmak zorunda olduklar iin daha da ok gldler.
Koridorlar upuzundu ve yer cilas kokuyordu. Heykellerin ve Kutsal Yrek resimlerini
n nnde kk krmz, Meryem Ana'nn nnde kk mavi lambacklar yanyordu.

Okul Mdiresi Rahibe Dorothy onlarla manastr kisvesi altnda uslu davranmak konusunda
iten bir konuma yapt. Her eyin Shancarrig'dekinden ok farkl olacam syledi. Shanca
nki ayn teki yzndeymi gibi konuuyordu.
Rahibe Dorothy, "Siz ikiniz iyi arkada msnz ?" diye sordu.
Leo omuz silkti. "Okulda herkes herkesle arkadatr."
Rahibenin parlak gzlerinde her eyi anlam gibi gzken bir ifade vard.
Leo kasabay gezmek istiyordu.
Nessa "En iyisi dnelim. Ne yaptmz merak ediyorlardr" dedi.

Leo ona aknlkla bakt. "On beimize merdiven dayadk, nmzdeki yl kapanacamz m
eden endielensinler ki?" diye sordu.
"Bir ey bulurlar" dedi Nessa.
"Harikasn." Leo sevgi doluydu.

hafta kadar sonra, Nessa asndan Leo sanki bambaka biri olup kt. Hi ortalarda gr
n bile kmak iste 172

miyordu. Sonra da, kimseye nereye gittiini sylemeden, annesi babas ve iki byk aptal k
eiyle gizemli bir geziye kmt.

Yaz bitmek tkenmek bilmiyordu. Oynayacak hi kimse yoktu. Maura Brennan ortalarda d
olap herkese evlerinde hizmetilik " yapp yapamayacan sormu, sonunda annesi ona otel
mizliki olarak i vermiti. Maura geceleri de otelde kalyordu. Bu da aptalcayd, nk a
ye on dakikada yrnebilirdi. Ancak annesi, Maura'nn orada kalmak isteyip istemeyecein
i sormutu. Sen olsan orada kalmasn ister miydin?

Eddie Barton bildik kurutulmu ieklerine ve mektuplarna gmlmt. Niall Hayes durmadan
balayaca okulundan yakmyordu. Sanki her eyin yolunda gideceine dair rahatlatlmak ist
r gibiydi.

Nessa Leo'nun da biraz Niall gibi olmasn, kendisine baml olup akl danmasn isterdi
iall da Glen'deki kk kz gibi sert olmal, kendi bana ayakta durup kendi savamn ve
i.
Annesi her zamanki gibi durumu anlamt.
"Sana yz kere syledim. Sen yolu aarsan, onlar peinden gelirler."
"Bin kilometre de gitsem Leo peimden gelmez." Nessa bunu itiraf etmemi olmay dilerd
i, ama azndan kavermiti ite.
Breda Ryan i ekti ve zlm grnd. "Kusura bakma anne,
ama senin iin farkl. Sen lider olarak yaratlmsn.
Bazlarnn

iinde var."
Annesi ona dnceli dnceli bakt.
Hi beklemedii bir ekilde, "Salarn dnyordum" dedi.
"Hi dnme" diye bard Nessa. "Her zaman herkes senin gibi yapsa nasl daha iyi olurdu
dnme."
"Nessa!" Annesi onun bu feveran karsnda akna dnmt.

"Ciddiyim. On be yandaym. Baka baz lkelerde bu yata evlenip oluk ocua karlm
iyisini hep sen biliyorsun. Babamn tazlardan sz edemeyeceine sen karar veriyorsun.
Baya olduu iin kimseye adam diyemeyeceimizi, baka kimsenin demedii ekilde delikanl
beyefendi filan dememiz gerektiini sen biliyorsun."
"Seni terbiye etmeye, sana bir zellik kazandrmaya alyorum, hepsi bu."

"Hayr. Hepsi bu deil. Bizim normal olmamza izin vermiyorsun Maura her nedense bizde
n geride. Leo Murphy'nin ailesi daha ileride nk onlar byk bir evde oturuyorlar. Her e
den

173
yle eminsin ki, hakl olduunu biliyorsun ite." Nessa'nn yz kpkrmz ve fkeliydi.
"Bu sinirinin nedeni nedir, sorabilir miyim ?"

"Salarm. Seninle alelade bir konuma yapyorduk, ama birdenbire bana salarmla ilgili ko
umak istediini syledin.

Sinin ne istediin umurumda deil, yapmayacam. Yapmayaca m. Gidip babama salarm kesm
yamam ya da seninki gibi korkun bir topuz yapmam istediini syleyeceim. Her neistiyors
n, onu yapmayacam."
"Byle yapacam m sanmtn ?" Annesi dalgn ve arm grnyordu.

"Yllarca byle yaptn." Artk kendini yle kaptrmt ki, ne sylediinin nemi bile yokt

"Aslnda salarn hakknda konuacaktm. Her zamankinden gzel grndn ve iyi bir kesim
ecektim Birlikte Dublin'e gidip seni bildiim gzel bir yere gtrmeyi tek lif edecektim
."
"Sana inanmyorum!"

"ster inan, ister inanma Adres orada, bir ktta yazyor. ar samba gn ucuz tarifeyle g
i teklif edecektim. Ama sen kendin git."
"Kendim nasl gidebilirim? Hi param yok ki."
"Babandan sana para vermesini isteyecektim."

"Ama artk istemeyeceksin. Anlyorum. Yani kt davrandm iin her eyi kaybettim." Nessa
lerin huylarn bildiini gstermek iin kuru bir kahkaha atta.
"Ondan kendin iste Nessa. Artk seninle konumaktan yorul dum."
Nessa babasndan bir ey istemedi, sal gn konuyu babas at. Neden gnbirlik Dublin'e

lce kestirmiyor du? Nessa gitmek istemediini, annesinin kendisinden nefret et tiin
i, annesinin ona kendini sulu hissettirmeye altm, salarnn korkun olduunu, at ku
ni syledi.
Dublin'e kendi bana gitmeyecekti.
"Leo'yu al. kinizin yol parasn da veririm.'
"Yapamazsn baba."
"Yapabilirim. Burada baz kararlan ben veririm."
"Hayr, veremezsin."
"Veririm Nessa. stediim karan veririm" Sesinde bir tuhaflk vard. Nessa ona tamamen i
nand.
Leo onunla Dublin'e gitti.

174
Kuafr saatlerce sann kesimi ve yapmyla urat. " ayda bir gelmelisin."
"Be ylda bir desek?" dedi Nessa.
Leo szn kesti: "Ona bakmayn. Byle o kadar gzel oldu ki, her hafta gnderirler."
"Gerekten mi?" diye sordu Nessa.
"Gerekten ne?"
"Gzel mi grnyorum? Yoksa nezaketen mi syledin?"

"Ama mthi grnyorsun. Bunu biliyor olmalsn. Jean Simmons'a benzedin." Leo bu sanki g
e gece kadar normal bir eymi gibi sylyordu.
"Nereden bileyim? Kimse bana sylemedi ki."
"Ben sylyorum ite."

"Sen benim arkadamsn. Beni teselli etmek iin sylyor olabilirsin" diye szland Nessa.
"Ah Tanrm, Nessa. Bazen insan ok yoruyorsun" dedi Leo.
Bunlar tam olarak annesinin kulland szlerdi. Dikkat etse iyi olacakt.

Nessa Ryan'n her gn kentteki okula gittii yllar boyunca annesiyle inili kl bir il
.

Leo'yla konumann yarar yoktu, nk Leo kendi annesini hayatnn bir paras olarak grm
sinemaya gidemiyorsa, nedeni annesinin gmleri parlatmasn istemesiydi. Leo sinemaya g
idemiyorsa, nedeni ancak kpekleri Lance ile Jessica'nn gezdirilmek zorunda olmas ya
da babasnn bir ey iin yardm istemesiydi.
Bayan Murphy sz geen birisi deildi.

Nessa Glen'de oturan Bayan Murphy'nin gl bir kadn olmadn ve hatta sinir hastas old
mutu, ama bu ocuklarn nnde pek konuulmazd. Leo sanki evde bir sorun varm gibi pek

ama en samimi sohbetlerde bile bundan asla bahsetmezdi.

O yzden, konuulabilecek ok az insan vard.
Otelde oda hizmetisi olarak alan Maura Brennan'la konumas uygun grlmyordu. Onunla
umak istediinde Maura korkuyla etrafna bakyordu.
"Olmaz Nessa. Annen laflamamz istemez."
"ok sama Maura. Hem onun ne istedii umurumda deil."
"Benim umurumda. Benim ekmek kapn buras."
Buna verecek cevap yoktu.

175
Bayan Ryan bazen harika oluyordu. Bir ara hepsine; Leo, Nes sa, kk kardeleri Catheri
ne ile Nuala ve Blake'lerin iki kk kzna dans dersleri aldrmt. ok elenmilerdi.
Bazen de korkun oluyordu: Taz yarlarnda seksen be
ster n kazand akam kocasndan ban terk etmesini istemiti.

Da ha sonra Nessa'ya "ki yz seksen be sterlini kaybetmeyi gze alamazdk"diye aklamt

tm tazlara ya da on lara benzeyen her eye iki smarlayacakt."

Nessa ok kzmt. Babasnn kk dnlmemesi gerekir di. O kutlamaya izin verilmeliydi

Annesi pikap konusunda iyi davranm ve Nessa kendi kolek siyonunu yapmt: "Three Coins
in the Fountain", "Rock Around the Clock", "Whatever Witl Be Will Be". Tab Hunte
r'n

"Young Lo ve"n aldnda annesi yine korkunlam, Nessa'nn okulunu zayf bir dereceyle
sylemiti.

niversite nemli deildi, bir kariyer plan yoktu. Ne yapacak larn bilemeyenlerin her za
an sndklar i olan, kentte sekre terlik kursuna gitmek.
Nessa o yaz ok inat oldu. Babas ondan birka kez evin hu zurunu bozmamasn rica etti.

Bir gn ona, "ok zayfsn baba" diye terslendi. Annda piman oldu. Bu sanki annesinin sy
ebilecei bir sz gibiydi.

"Hayr, aslnda zayf deilim. Yalnzca insanlarn ingeneler gi bi kavga etmedikleri, saki
ir yaam istiyorum, hepsi bu."
Baba s sakin konuuyordu.
Annesine "Neden benimle o kadar urayorsun?" diye sordu "Yani, bu ikimizi de mutlu e
tmiyor ve babam da zyor."

"Ben bunu uramak olarak grmyorum. Bunu, sana kendi ha yatn yaaman iin g ve cesare
olarak gryorum. Cesur olman iin. Gerekten." Bunu dediinde annesine inanmt da
"Sen hep cesur muydun ?"
"Hayr, deildim. Bu eve geldiimde rendim. Duvardaki ift le baa kmam gerektiinde."

"Kimle?"
Annesi serte, "Merhum bykannen ve bykbabanla" dedi.

Nessa ban kaldrp bu evde hep sayg ve hayranlkla anlan yal Ryan'larn resmine ak
"Onlarla baa kman iin neden cesaret gerekiyordu ?" diye sordu.
"Baban bir fanusta tutup hibir eyle temas ettirmiyorlard"
dedi Bayan Ryan.

176

Byle eyler sylediinde sanki sohbet edilecek birisi gibi, ok normal grnyordu ama her
n byle konumazd.
Bylece, Nessa on sekizine bast yaz istemeyerek de olsa, stenografi ve daktilo kursun
a balad.
Leo Murphy Glen'de kendisine ihtiya olduu yolundaki bir dizi belirsiz ve yetersiz
mazeret uydurup onunla gelmedi.
Shancarrig'de kark bir zamand.

Eddie Barton Dunne'da almaktan ylesine rahatszd ki, , onunla konumaya gittiinde ba
ldracak hali olmuyordu. Niall Hayes Dublin'de hukuk okuma planlan yapyordu. Foxy i
ngiltere'de, inaatlardayd. Blake kardeler Dublin'de okuyorlard. Maura'yla konumamas g
rekiyordu.
Annesi ehirde sinemaya kimlerle gittii konusunda yle ok soru soruyordu ki, bazen git
meye bile demezmi gibi geliyordu.

Heyecanl bir eylerin olmasna artk hazr olduu bir hafta sonu Richard Hayes kasabaya ge
di.

Niall gibi tknaz deil, ince uzun boyluydu; ok yakklyd ve ok olgundu; Nessa'dan yed
ya bykt; yirmi be ya da yirmi altsndayd. Bir kzla yaad tatsz bir olaydan t
Bunu herkes biliyordu.
Shancarrig'e srgn edilmiti. Orada kz yoktu herhalde. Ya da bakmaya deecek kz yoktu.
Nessa onun gzne arpmak iin bin bir zenle giyindi.
"ansm dnyor" dedi delikanl. "Ben Richard Hayes."
Nessa haftalardr prova ettii bir sesle, "Merhaba Richard"
dedi.
Glmsemesi scakt, ama Nessa'y huzursuz etti. Kap birine akl danmay isterken, tam
si seslendi.
"Artk adn biliyorum" dedi Richard.
"Bana yalnz annem Vanessa der."

Ama kaabildii iin sevinmiti.

Annesi her eyi grmt. "Ne yakkl bir gen" dedi.
"yle." Nessa dudan srd.

Annesi "Hi rakibin yok" dedi. "Bu adam gzel kzlardan holanr, Shancarrig'in en gzel k
sensin."
Bir daha karlatklarnda Richard ondan kendisini yrye karmasn istedi.
"isterdim ama korkun altrmalarm yapmak zorundaym"
dedi Nessa

177
"Stenografinin modas geiyor, ok gemeden her eyi bilgisa yarlar yapacak."

"Hakl olabilirsin, ama ondan nce benim sertifika snavlarm vermem gerekecek. Belki aka
a grrz."

Richard'n gzle rinden doru olan yaptn anlyordu. Artk her zamankinden daha ok ilg
Eilerek akayla kark bir selam verip, "Kesinlikle Vanessa' dedi.
Nessa onu krlarda uzun yrylere gtrd.

Eski Kaya'ya kard ve btn efsaneleri anlatt. Onu okula ge tirip isimlerini kazdklar
di. Mezarla gtrp ok eski mezar talan hakknda bilgi verdi. Nehirde balk tutan o cu
p balklar talarn arasnda kstrrsa nasl elleriy le tutabileceini anlatt.

Ona ayine hi gitmeyen, ama stnde yalnzca bir isim ve Shancarrig yazan mektuplar sahip
lerine ulatrabilen postac Mattie'den sz etti. Peder Gunn ve Peder Barry'yle tantrd;
ara, Richard'a rehberlik ettiini syledi. Rahiplerin evine bakan Bayan Kennedy buru
n kvrnca Nessa glp masasna oturuver di. Richard Hayes'i zellikle Bayan Kennedy'nin k
erinden tat mas iin getirmiti oraya. Efsanev keklerdi bunlar.
Richard'a yavaa efsanev olmalarnn nedeninin ta kadar ar olmalar olduunu syledi.

Nessa, Richard' Bayan Ross'un evine ziyarete, Nellie Dunne'n dkknna, gn iinde hem
n her yere gtrd.

Nessa neeyle, "Buray tanman iin" dedi ona. "Bylece bura y sana doru drst gezdirmed
i syleyemezsin."

Ric hard'n onu beendiini, kendinden emin ve zeki bir gen kadn olarak grdn sezebil
Gerekten de yleydi.

Bakml siyah salaryla, prl prl cildiyle, parlak sar ve krm z bluzlaryla, hepsin
ibi aptal aptal kkrda yan bir kz olmamasyla gurur duyuyordu. Annesi ona bu armaa n, S
ancarrig'e gelecek herhangi bir Adonis'ten aa olmad inancm alamt.

Ancak Nessa annesi gibi daha zayf bir erkekle yetinmeyecek ti. Annesinin gznde yle o
lan babas gibi, ikinci snf birini s temiyordu. Nessa iin donuk, hantal, sradan bir er
ek sz konu su olmazd. imdi deil. Richard gibi bir adamn hayran bakla rn grdkten

O, bu kasabaya elli ylda bir gelecek trden bir erkekti. Onun 178

gzne arpt iin anslyd ve bu ilgiyi yitirmemekte de kararlyd. Bu, insann gece g
en, tm dncelerini dolduracak biriydi. Ancak her nedense kendine Onun iin neler hisset
tiini dnme frsat vermiyordu. Ho ve lgili Richard Hayes sanki bo bulduu her dakika
eirmek istiyor gibiydi. Nessa tabi ki onun kendisinden gerekten holandn dnmeyi i
ma iinden bir ses ancak eer umursamaz grnrse onun bu ilgisini koruyabileceini sylyo
Bir oyundu bu.

Hayat bir oyun olmamalyd. Yine de, her nedense, eit olmadklarn hissediyordu. Bu oyunu
k dikkatli oynamalyd.

Tabi onun neden Hayes Amcasna yazhanesinde yardma geldii konusunda pek ok hikye duym
Bazlar Bay Hayes'in artk kendi bana idare edemeyecek kadar ok ii olduunu ve olu N
ir gn ii renecei konusunda da pek umut besmediini sylyorlard. Niall Dublin'de n
tmiti ve orada bir avukatn yannda staj yapacakt. Avukat olana kadar drt be yl geerd
Bay Hayes bu parlak gen adam yazhanesine almakla ok iyi etmiti.

Bazlar da Richard'n Shancarrig'e biraz kendini toplamas iin gnderildiini sylyordu.

'de yaanan bir olaydan sylentiler, bir yargcn kzyla ilgiliydi. Bir de atlan bir nia
anlamaya varlan bir szden son anda dnme davasndan bahsediliyordu.
Bu hikyelerde ayaklan yere basan Niall'n kuzeni Richard hep bir apkn olarak gsteriliy
ordu.

Genel dnce, daha yirmi beinde bu kadar ok macera yaam ve kasabada frtna gibi esmi
ama Shancarrig'in dar gelecei ynndeydi.
Leo onu ilk grdnde, "Harika biri deil mi?" dedi.

"ok cana yakn." Nessa Shancarrig'deki her kadnn katld yarta ne kadar nde olduun
dana hissettirmekte gecikmedi.
"Keke bara daha sk gelse" dedi Nessa'nn annesi. "yle ho
bir gen adam ki, bakalarn da eker."

Conor Ryan ok grm geirmi bir adam edasyla, "Bence o tip birok bardan kovulmutur" d
Sevimli gen barmen Gerry O'Sullivan hi umulmadk ekilde katld.

179
"Gerek bir apkn" dedi. "Kadnlar onun gibiler iin birbirleri ni boazlar."
Bayan Ryan kesin bir ifadeyle, "Byle bir eyi asla istemeyiz' dedi. "Belki de her a
kam buraya gelmemesi daha iyi."
"Shancarrig'de gen bir adam iin birilerini boazlayacak kim var ki? Buralarda o trden
bir ehvet ve kvlcm hi yok"
Conor Ryan hi gitmeyecei kentlerde, hi grmeyecei pistlerdeki ya rlarn tahminlerini
ya balamt.

Breda Ryan Nessa'nn daktilo altrmas yapt resepsiyona bakt. Dnceliydi. Nessa tit
daktilo alyordu Her gn bir saat ev devi yapmalar gerekiyordu, o da harfleri grmemek

teldeki daktilonun tularn bantla kapatmt Nessa'nn salar parlak, gzleri l ld

bluz vard. Richard Hayes konusunda tutku ve kvlcm var m diye pek merak etmelerine ge
rek yoktu.
Nessa annesinin seksle ilgili konumak iin yapt giriimi de pskrtt.
"Hepsini biliyorum, yllar nce, ilk kez regl olduumda arlat mam miydin?"

"Bu sefer farkl bir konuma ama, gz nnde tutulmas gere ken baka eyler de var... ltf
a."
"Baka hibir ey yok ve ben konumak istemiyorum."
Nessa kurtulup kat.
Annesinin kaba ve korkutucu bir eyler sylemesini istemiyo du. Zaten yeterince korku
yordu. Bunlar hibir annenin zeme yecei sorunlard.

Richard Hayes Nessa'ya ok gzel olduunu syledi. Otele u rayp onunla konumak iin rese
n masasnn bana oturdu leden sonrayd ve otelde ilerin yava olduu, Richard'n d; h
yazhanesinde bulunmasnn gerektii bir za mand.
Nessa'ya esmer gzeli olduunu ve ona av tanras Diana'y hatrlattn syledi.
"O iyi miydi, kt m ?"
"ok gzeldi. Onu bilmiyor musun?"

"Hayr, rahibeler daha ok ncil'e arlk veriyorlard. O son de rece iffetli olan tanra
i ?"

"O yle savunuyor." Gld ve Nessa kzard. Ona, Richard san ki o da yle mi dnyor diye
mu gibi gelmiti.

180
Richard dnceli dnceli Nessa'nn yanan okad.
"Bir kz buralarda son derece iffetli davranmazsa ne olur?"
diye sordu.
"Ya bykannesinin yanma ya da ngiltere'ye gider." Keke yanaklar byle al al olmasayd.
ak Richard gslerine bakyor Ve sanki sevimek istiyormu gibi beeniyle szyordu onu.

Belki de yalnzca ona yle geliyordu. Nessa bugnlerde bir ey gerek mi, yoksa hi var olm
yan bir dizi hareketi ve bak hayal mi ediyor bilemiyordu.

Richard, "Eer... bykannene gitmeni gerektirecek bir ey yapacak olsaydk ok dikkatli ol

rdum" dedi. "Bilirsin ite, gerekten dikkat ederdim. Hibir tehlikesi olmazd."
Nessa kendinden emin bir cevap verdi.
"Ah, ama yle bir durum sz konusu olmazd ki Richard"
dedi.
Richard her zamankinden ok ilgilenmiti.

"Korkuyor musun?"
"Hayr, insanlarn sana hayr demesi iin baka nedenler de olabilir.".
"Ama sen benden holanyorsun, biliyorum." akalayordu.
"Ama seni seviyor muyum ve sen beni seviyor musun?"
Insanlarn peine taklp gitmeden nce kendine bunu sormalsn."
"Eski Kaya'ya m mesela?"

Shancarrig'e geleli daha on gn olmutu ve daha imdiden Iklarn nereye gittiini biliyor
Barna Orman'nda, Eski Ka ya'ya giden yolun bandaki kk ine.

"Akn ne olduunu bilseydik, Vanessa Mary Ryan, dnyaya hkmedebilirdik." Yalancktan deri
derin i ekti. "yi hkmeder miydik peki Richard Aloysius Hayes ?" Nessa gld.
"Nereden biliyorsun?"
"Niall'a tenis antasnn stndeki RAH harflerinin neyi temsil ettiini sordum."
"O da syledi mi ? Alak!"
Artk glerek atyorlard. Richard onu bileinden kavrad.
"aka yapmyorum. Sen bu blgedeki en gzel kzsn."
"Bakalarn grmedin ki."

"Kusura bakma ama grdm. Bir denetim turuna ktm, tenis antam alp Glen'e gittim ve s
iyi arkadanla ne gzel tenis oynadm, ne de iyi vakit geirdim. Kvrck sal bir sinir
"Leo hakknda yle konuma."

181
"Madeleine Ross'u da inceledim."
"O ok yal."

"Benden ya byk. Bakaym baka kim var. Ryan'n Ritz'inde alan gzel Maura Brennan,
y O'Sul livanla birlikte Eski Kaya'ya gidiyor. Yanlmyorsam yaknda d n olacak."
"Maura m? Hamile mi? nanmam."
Kendini savunmak ister gibi ellerini kaldrd.
"Yanlyor olabilirim" dedi.
"O aptaln biri. Gerry O'Sullivan onunla asla evlenmez..."
Nes sa azndan karmt.
"Aha., demek sorun birbirini sevmek deil. Sorun olann kz la evlenmesi, deil mi?"
Nessa bu kez kaybetmiti. "Gitmem gerek" dedi.

Bacaklar titreyerek zorlukla st kata kp odasna gitti.

Or; da kardeleri Catherine ve Nuala'y sulu sulu tuvalet masasn dan kalkarken buldu. G
uyorlard.
Catherine hemen saldrya geerek, "Senin resepsiyonda ol man gerekiyordu" dedi.
Daha kk olan ve daha ok korkan Nuala, "Aslnda zel bu ey okumuyorduk" dedi.
Korkmakta haklyd.
On sekizinde olan ve rlanda'nn en yakkl adam tarafndan arzulanan Nessa Ryan dimdik
u.

"Hepsini sonra aklarsnz" dedi. Kapnn stndeki anahtar ald. "Annemi bulana kadar si
kilitliyorum."
"Anneme syleme" diye haykrd Nuala.
Catherine "evirdiin dolaplar annemin hi houna gitmeye cek" diye uyard.
Ama Nessa'nn durumu daha salamd. Gnlne hibir ey yazmamt; her eyi yarandan hi
in ar kasma yazmt.

Biraz daha yazmak iin yukar kmt. Kendi kendine onun sesindeki tutkuyu, bileini tutt
hissettii rpertiyi, nasl onu sevebileceini sylediini anlatacakt.
Odadan gelen yakar ve pimanlk gsterilerine kulak asma dan annesini aramaya gitti.
Koridorda elinde araflarla Maura Brennan'a rastlad.
"Her ey yolunda m Maura?" diye sordu.
"Neden sordun?"

182
"Bilmem. Farkl grnyorsun."
"Farklym da. nmzdeki hafta Gerry'yle evleniyorum.
Baka kimseye sylemedim. Daha yeni kararlatrdk."
"Evleniyor musun?"
"Evet evleniyorum. Ne harika, deil mi?"

Nessa kalakalmt. Belki farkl bir dizi kural vard, belki de delikanllarla Eski Kaya'ya
gidince seninle evleniyorlard gerekten. Belki annesi de, rahibeler de, Katolik Gere
k Birlii'nin brorleri de hep yanlyorlard. Kendini toplad.
"Harika, Maura" dedi. "Tebrikler."
Nessa annesini bulup odasna kilitledii iki suluyu anlatt.
"Onlara ok byk bir ceza ver" diye buyurdu.

"Okuyacak bir eyler mi bulmular? Okumamalar gereken bir eyler?" Annesinin baklar end
ydi.

"Sana bulacak, konuacak hibir ey olmadn bir kez daha anlatmak zorunda kalrsam delir
" Barr gibiydi.
Annesinin ona hayranlkla baktm grnce ard.

"Biliyor musun, aslnda Richard'n belki de sana gre biri olabileceini dnyorum. Sonun
ndine gvenini kazanyorsun. Doru karar verebilirsin artk."

Doruydu. Kendini daha gl hissediyordu. Annesinin Catherine ile Nuala karsnda byle s
ir tavr almasna da sevinmiti. Hi beklemedii bir ekilde, babas da yle yapmt.

"insann zel bir yaam ve hayalleri olmasna izin verilmelidir" demiti surat asan iki k
. Kzlarn bir hafta dar kmalar yasaklanmt. "Birinin hayatna da, hayallerine de b
korkun bir ey."
Catherine "Orada hibir ey yoktu ki" dedi.
"Byle sylemek daha da kt."
ki kz armlard.
Genelde ba derde giren hep Nessa olurdu. Niall Hayes'in kuzenine gz szen Nessa imdi o
nlar yatak odasna kilitlemek kadar tehlikeli bir i yapmt, ama aferin alyordu.
"Ya yangn ksayd?" Catherine bu olasl bile ortaya att.
Onu ok az kii destekledi.
"O halde yanarak lrdnz" dedi annesi.
Eddie Barton zaman zaman sohbet etmek iin urard.
Nessa'ya sordu: "Richard Hayes'le kyor musunuz ?"
"kmak da nedir?" "Bilmiyorum Hep merak ederim. yle mi"

183

"Hayr, yle deil. Gelip gidiyor. ok yakkl biri, benim iin fazla yakkl herhalde.
Eddie kibarl unutarak, "Ne demek istediini anlyorum"
dedi
"Saol dostum."

"Hayr, yle demek istemedim. Sen gzelsin ve akas ocuk luumuzdakinden ok daha da g
Eddie mahcup ol mutu ve el kol hareketleriyle Nessa'nn ne kadar gzelletiini anlatmay
a alyordu. Gslerini ve ince belini tarif eden hare ketlerdi bunlar. Ama Nessa alnma
llik nemli, deil mi " dedi. Eddie endieli gibiydi.
"Sanrm. Geri insanlar yle olmadn sylyorlar."
Eddie eliyle dimdik salarm dzeltiyordu. "Keke btn o

lanlar da kzlar kadar abuk geliseydi."

"Sen yakld bir ocuk deil misin Eddie?" Sesinin neeli ve cesaretlendirici olduunu d
"Benimle dalga geme." Yz kpkrmzyd.
"Dalga gemiyorum."

"Geiyorsun. Bu salarla Dunne'larn dkknnda btn gn elimde frayla geziyorum. Bana k

?"
Hrsla otelden kp gitti. Nessa bir anlam verememiti.

Bildii kadaryla Eddie Shancarrig'deki hibir kza kma teklif etme mi, hibirine ilgi g
miti. Zaman zaman gelip skoyaya esrarengiz telefonlar ederdi. Anlamas ok zordu ve zat
en akln da ok daha nemli eyler vard.
Richard amcasnn otomobiliyle Nessa'y kentte sinemaya g trd.
"Bunu kullanmana izin veriyor mu ?"
"O geceleri kmaz."
"Niall hi kullanmazd."
"Niall hi istemedi ki."

Niall Hayes bir okul arkadanda kalyordu. Birlikte hafta lk bir muhasebe kursuna gidi
orlard ve bundan nefret ediyor lard. Niall Nessa'ya kursun ne kadar skc olduunu gste
birka mektup ve kart gndermiti. niversitenin daha iyi olaca n umuyordu.
Richard amcasnn otomobilinde Nessa'y perken, "Sanrm Niall sana baylyor" dedi.
Nessa geri ekildi.
Sakin sakin, kkrdamadan, "Sanmyorum" dedi. Annesi hakly di. Richard Shancarrig'e gel
eli beri ok bymt.

184
"Bence yle. Seni sinemaya gtrmyor mu? Benim gibi, o da seninle Eski Kaya'ya gitmeyi
planlamyor mu ?" Gen kuzeniyle ilgili szlerini tekrarlad.
"Niall hi teklif etmedi" dedi Nessa.
Bayan Ryan Nessa'ya, "Ethel Niall'n yarn dneceini sylyordu" dedi.
"Kasabada yer yerinden oynayacak" dedi Nessa. "Siz onunla her zaman iyi arkadatnz."
Annesi lml bir sesle konutuundan, Nessa da piman oldu.
"Doru, yleydik. Ama o ok szlanr oldu anne. Onunla iletiim kurmak kolay deil."
"Herkes kuzeni Richard kadar ekici olamaz."
"Richard normal. nsanlara iyi davranyor, ho biri. Niall gibi durmadan ahlanp vahlanmy
or."
"Belki Niall'n ahlanp vahlanmak iin bir nedeni vardr."

"Ne? Bizden farkl nesi olabilir?"

"En iyi kz arkada kuzenini beeniyor... irketteki ii eskisi kadar garantili deil...
k, senin gibi harika bir annesi de yok. Skc Ethel var."
Bugnlerde sk sk yaptklar gibi, iki karde, iki arkada gibi gltler.

"Sen onun arkada olsaydn Niall iin ne yapardn?" diye sordu Nessa. Annesinin onu ok di
katle izlediini dnd, ama pek emin deildi.
"Onu oradaki yeri iin mcadele etmeye tevik ederdim. O

Bill'in olu. Bu onun ii. Ona hayatta byle frsatlarn ok az ele getiini ve bunu kulla
erektiini sylerdim. Ha, sanrm biraz da tembellik etmemesi gerektiini tlerdim."
"Beni dinlemeyebilir."
"Hayr. nsanlar bakalar iyiliklerini istediinde genelde dinlerler."
"Babam seni dinledi mi?"
"Ah evet. Ama o bakayd, ben baban sevdim. Hl da seviyorum."
"Ben Niall'a k deilim, ama ok severim onu."
"0 halde onu ezdirme" dedi Breda Ryan.
Nessa Niall' bir iki imeye otele davet etti. Kendini ok bym hissediyordu.
"Harika grnyorsun" dedi Niall.
"Saol Niall. Sen de iyi grnyorsun."

185
"Ben gzel demek istemitim..."
"Ofiste ne tr iler yapyorsun?" Nessa konuyu deitirdi.
"Dosyalama! Yrtlm zarflardaki evrak karp, yrtlmam
zarflara yerletiriyorum. Tanrm, bunu en beceriksiz insan bile yapabilir."

Niall dertli, Nessa da sabrszd. Neden kalkp gitmeye hal yoktu, neden kuzeninin ekicil
ne sahip deildi ? Halbuki kar de ocuklarydlar. Herhalde asl gl karakteri olan Rich
basyd.

Richard amcasna ev ziyaretlerine daha gen birinin gitmesi gerektiini sylemiti. Bu say
ede araba onda oluyordu ve btn gnn darda geirebiliyordu. Bir vasiyetname hazrlama
ir gei hakk iddiasnda ayrntl bilgileri toplamann ne kadar sreceini kim bilebilird
r sahibiyle lisans iptalini ya da bir kadnn ve bir iftliin de sz konusu olduu bir evl
lik szlemesini konumann ka saat alacan kim kestirebilirdi ?
Richard herkese gler yzl ve neeli davranyordu.

Eer dosyalan hazrlamas istenseydi, bunu ofisteki en haval imi gibi gsterirdi. Niall
u neden gremiyordu ? Neden omuzlarm drp ezik grnyordu? Neden ban arkaya atp g

Niall onun dncelerini keserek, "Ben yokken Richard'la ok grtnz m ?" diye sordu.
"Buralardayd. ok hayat dolu biri."
"Gvenilir deildir ama" dedi Niall.

"Hakszlk etme Niall." Sesindeki nee cannn skntsn gizliyordu. Richard Hayes'le ilg
imini bozacak hibir eyi, ailenin bildii bir utancn ya da alakln hikyesini duymak i
rdu.
"Yalnzca bilmen gerekir."
Nessa neeyle, "Ben onun hakknda her eyi biliyorum" dedi.
"yle mi ?" Niall'n ii rahatlam gibiydi.
"Her kasabada bir kz. Geen hafta Dublin'deki o Elaine buraya bile geldi. Hayr, hibir
srr yok."
"Elaine mi geldi ? Olanlardan sonra!"
"Tam sizin evin nnde. Richard' ok haval bir otomobille brakt."
"Biri duysa felaket olur. Oydu ite."
"O mu?"
"ey olan... eye den... o ite."
"Oh evet, ben de yle tahmin etmitim." Nessa'nn kalbi ta
gi

186
biydi. Niall'n hibir cmlesini bitirmesine gerek yoktu.
Hikyeler nceden duyulmu, yargcn kznn hamile kald anlatlmt.
Olan bitenlerden sonra hl nasl Richard'n peine dp, Shancarrig'e geliyordu?..
ok aresiz olmalyd.
"O halde sorun yok." Niall Nessa'ya efkatle bakt. Sanki onu bir yanl anlamalar batak
lndan kurtarmak zorunda kalmad iin rahatlam gibiydi.

"Burada hepimiz iyiyiz. Yaz ok gzel geti. Sen sanki ok kt gnler geirmi gibisin." O
lerini anlattrmaya balad ve kendi de kendi dncelerine dald. Kukusuz Richard bu kzl
e girmezdi. Tabi Nessa'nn aksine, bu kzn onunla yataca biliniyordu. Yatmt da.

Richard'n btn istedii bu muydu? Herhalde baka eyler de isterdi; elenmek ve sohbet et
, pmek ve av tanras Diana'ya benzeyen, kendinden yedi ya kk bir kz?
Soraca birisi olsayd. Ama kimse yoktu.
Maura Brennan'n evlendii gn Leo kiliseye gitmelerini nerdi.

"Maura'nn houna gitmeyecek. Otelde alt iin bizimle beraber olmay istemiyor o."
"ok sama" dedi Leo. "Ona bizimle olmamasn syleyen annen. Haydi gidelim."

Oturmu hznl trenin balamasn beklerlerken, Nessa Niall Hayes ve Eddie Barton'n da g
grp memnun oldu.

Eddie "aresiz Dunne'lardan bir saat izin aldm" diye fsldad. Foxy'nin amcasnn hrdava
ailenin daha saygn olan kolunun yannda alyordu. ok dertli gibiydi.
Niall, "Ben de zarflara adres etiketi yaptrmaktan izin kopardm" dedi.
Nessa, "Benim de daktilo kursunda olmam gerekiyor ama anneme bugn tatil olduumuzu
syledim" diye yaknd.
"Kartal gibi beni gzlyor."
Leo hafife glerek, "Biz gya Shancarrig okulunu bitirmi
en baarl snftk, deil mi?" diye sordu.
"En azndan geri kalanmz..." Nessa sustu. Daha nce Leo'ya varlkl bir hanmefendi diye
ap edince onun nasl skldn hatrlamt.

Leo ona minnetle glmsedi. Drd birbirlerini destekleyen bir sessizlikle oturdular ve
hamile olan snf arkadalar Maura'nn mutlu bir ekilde ufak tefek ve yakkl Gerry O'S

187
van'la evlenmesini seyrettiler. Kilisede damadn sadc dnda hibir yakn yoktu.
Niall "Pek gvenilir grnmyor" diye fsldad.
Nessa, "Tanrm, sence artk kim gvenilir ki ?" diye tslad.

"Ben yleyim mesela." Ona bakt ve Nessa birdenbire Niall'n ondan gerekten holandn,
bir alkanlktan ok daha te holandn grd. Niall Hayes onu ok beeniyordu. Bu Ness
eyecan vermedi.

Kimsenin ondan holanmad gnlerde olsa, oynayabilecei duygular, krabilece i kalpler o

ouna giderdi.
Ancak Niall bunun iin fazlaca yalan bir arkadat.
Sadece "Teekkrler" diye fsldad.

Maura ona getirdikleri armaana bayld. Kk, caml bir vitrindi. Leo Maura'nn hazineler
ayp bir vitrinde sergilemeyi ok istediini sylemi olduunu hatrlyordu.

Armaan onun oturaca kk eve gtrdklerinde sevin gzyalaryla karlandlar. Maura

arho dnd eski evinden iki adm tedeydi.
Sesi kslarak, "Siz harika birer dostsunuz" dedi.
Nessa sululuktan neredeyse nefesinin kesildiini hissetti.

Maura yllarca Ryan'larn otelinde alm ve ikisi bu arada doru drst iki ift laf bil
i. Keke Leo Murphy kadar cesur olsa ve annesinin kzmasna; patronlar ile personel ar

asndaki snrlarn almasna aldrmasayd.

Ancak bugnlerde cesareti vard ve onu gsteriyor, kullanyordu. Otele dndnde annesi on
ede olduunu sordu.

"Dnn Johnny Flnn'in orada birka kadeh ikiden ve sonradan kendilerini eve kadar srkl
becerecek olanlara Maura'nn karaca birka para s tavuktan ibaret olduunu biliyo
"Btn bunlar dnmeliydi..." diye szn srdrd annesi.

"Hayr, dnmemeliydi. Onun hakk burada bir davet verilmesiydi. O benim okul arkadam, G
y ile o burada alyorlar. Birazck insaf olan birisi onlara en azndan bunu verirdi."
Breda Ryan armt.
"Anlamyorsun..."

"Anladm kadar da houma gitmiyor. ok zppece, ok sama. Aa mahalleden Maura Brenna

bizleri daha iyi insanlar m yapyor? Hep istediin bu muydu, bir tr merdivende bir yer
miydi?"

188

"Hayr, hep istediim bu deildi." Annesi sakindi ve otelin lobisinde kendisine barlmas
rsnda zannedilen kadar fazla kzmamt.
"Ne istiyorsun o halde?"

"Suratn yle buruturmaz, mahalle karlar gibi barmay da kesersen sylerim. Haydi gel
onunla kendi dengiymi gibi konuuyordu. Birlikte bara girdiler.
"Conor, neden kasadan bir belik alp Johnny Finn'in yerine gitmiyor ve Gerry ile Ma
ura'ya birka kadeh iki smarlamyorsun?"
Nessa'nn babas ban kaldrd. Memnun olmutu.
"Ben dememi miydim?.."

"Haklydn da Haydi, onlara smarladm hatrlayacak kadar ayklarken git hemen. Nessa ile
bara bakarz."
Conor Ryan'n ansna hayretler ederek hevesle elenceye komasn seyrettiler. Bayan Ryan
kadeh kremal eri koydu.

Bu daha nce grlm ey deildi. Nessa hibir ey sylememeye karar verdi; sanki annesiyl
arlkl iki ierlermi gibi, kadehini dudaklarna gtrd.

"insanlar farkl zamanlarda farkl eyler isterler. Ben Teddy Burke denen bir adam iste
dim. Onu on alt yamda grdm andan yirmi birime kadar istedim. Be uzun yl." Nessa se
yudumlayan bu yabancya bakt, konumaya ekiniyordu.

"Teddy Burke'n herkesle konuacak iki ift laf vard, hepsi bu kadard. ki ift laf... B
ha fazla olduunu dndm. zel olduumu sandm. Btn dnyam o laflarn zerine kurdum.

Yemek yiyemiyordum. Salm ve olduu kadaryla gzelliimi kaybettim. Beni bir ev ekonom
suna gnderip uzaklatrdlar.
Biliyor musun, aslnda o yllan zor hatrlyorum. Sanrm kursa gitmi olmalym snavlar

fikalarm aldm ama yalnzca Teddy Burke' dnyordum." yle uzun sre sustu ki, Nessa k
uma gcn bulabildi.
Bir arkada; annesinin dengi olarak konuuyordu. "Peki biliyor muydu, anlam myd?.."

"Sanmyorum akas. Herkesin kendisine hayranlk duymasna yle almt ki. Ben de onla
alnzca." Orada, otelin bo barnda otururlarken annesi dalp gitmiti. Siyah salar geve
topuz halinde toplanp sedef bir tokayla tutturulmutu. Ak pembe bluzunun yakasn koyu
embe hrkasnn stne karmt. Her haliyle baarl bir i
kadn gibi grnyordu, Be yl boyunca bir erkei onun varlndan bile haberdar

189
olmayan bir erkei seven rkek kzn hikyesine inanmak ok zordu.

"Her neyse, bir gn Teddy Burke'n kasabann en irkin k z Annie Lynch'le evleneceini
er. Kz hem ok asabiydi, hem de ayd. Her ey deiiverdi. Kzla sahip olduu toprakla
kadar uzanan arazileri, yeil vadileri, balklk ve avlanma haklan iin evleniyordu. Tedd
Burke kadar yakkl bir erkek toprak iin her eyini satyordu.
Bu olay benim gerekten neyi istediimi dnmeme neden oldu.

Sonra bir kuzenin dnne gidip babanla tannca oturdu um yerden ok uzaklara gitmek is
karar verdim.

Oralar da hep Teddy Burke'n gln ve hallerini hatrlayacaktm Baban da topra ald
uu gibi, topraklar sa yesinde Annie Lynch'in olduu gibi gl ve kendinden emin bin yapm
aya karar verdim... Aklma koydum."
Uzun bir sessizlik oldu. Nessa duyduklarn sindiriyordu.
"Hi zlmedin mi?"

"Kararm verdikten sonra tek bir gn bile znt duymadm Hem iyi de olmad m? Otel ii d
, holde resimleri asl olar ikiliye kalsa biter gider, baban da ingiliz ordusuna gnde
rirlerdi."
"imdi bana bunlar neden anlatyorsun ?"

"nk sen btn istediimin kendimizi bakalarndan stn grmek olduunu sandn. stemede
rim, ama amacm bu deildi."
"Babam Teddy Burke' biliyor mu ?"
"Gen bir kzn aptallndan ve hayallerinden baka bilecek bir ey yok ki."
Mattie ieri girdi. Mektuplarn datmt.

"Bu kasaba mahvoluyor Bayan Ryan" dedi. "Johnny Finn'in orada bir dn kalabal 'Tanr b
an korusun' diye baryor ve otelin sahibeleri Ryan'n barnda seri yudumluyor."
Nessa'nn annesi bir kahkaha att: "Kimse de postacya bir ka deh ikram etmiyor."
O an gemiti, bir daha asla gelmeyebilirdi.

O gnden sonra Nessa bakalarna daha deiik bir gzle bak maya balad. Belki de herkesin
tnda byk bir ak ya da byk ak sandklan bir ey olmutu. Belki de okuldaki Bay Kelly,

lly'yle evlenmeden nce bir gece kulb arkc sn beeniyordu. Belki Nellie Dunne bir za
Ryan'larn ote

190
line gelen bir satcya k olmu, ama adam bir bakasyla evlenmiti. Belki de salondaki
mlardan biri bir zamanlar Nellie'nin kalbini almt.
O kadar da imknsz deildi.
Eddie Barton vard rnein, skoyal birine k olmutu.

Onunla nasl tant hi anlalamamt ama grnd kadaryla yllardr Christine Tayl
n ediyordu.
Sonra kz gelmi ve annesinin yaranda kalmaya balamt.

Nessa Eddie'deki deiiklie hayret etmiti. Foxy'nin kuzenleri Dunne'larla sanki onlarn
yatym gibi konuuyordu. Otele gelmi, odalarn yeni dekorasyon meselesini ve yaplacak
leri Christine'le grmt.
Ak insana olaanst etki yapyordu.

Sra evlerden Eileen Blake Dublin'den dnerken bir kahve imek iin Portlaoise'e uradm
ada Richard Hayes'le bir kza rastladn sylemiti. Otele karkoca gibi kayt yaptryor

Shancarrig okulundan kk Maria Kelly'nin kentte onunla dansa gittii, ama pencereden k
ahedeki yal kzl kayr aacnn dallarndan indii iin annesi ile babasnn haberi ol

Nessa Ryan bu gerekleri gn iinde duydu. Tesadfen kulana gelmiti; yoksa kimse bile
kt haber gibi yetitirmemiti.

iinde korktuu gibi souk bir ihanete uramlk, bir adamn kendisine ok zel olduunu,
asn istediini syleyip de kasabann yarsna da ayn ekilde davranmasnn verdii fkey
na olan dknlnn ok ak ve bilinli bir ekilde bittiini hissetti. Sandndan ok
yd belki de. Ondan vazgemeye hazr deildi, ama ona hayatnda farkl koullarda yer verec
i.
Richard otelin salonuna geldi. Otelde kalan kimse olmad iin, steno devim Nessa orada
yapyordu.
"Yarn kente gitmem gerekiyor. Seni okuldan alabilirim" dedi Richard.

Nessa Richard Hayes eilip otomobilin kapsn atnda arkadalarnn baklarn hayal e
"Sonra nereye giderdik?" diye sordu.
"Eminim bir yer buluruz."
Nessa annesi ile babasnn durduu bara bir gz att.
Konumalar duyamayacak kadar uzaktaydlar.

191

"Duyamazlar." Richard sabrszlanyordu. Ancak, Nessa'y du ndren bu deildi. Bakt ve a

n yavaa, sevgiyle babas nn yzn okadn grd.

Birahaneden gelen adamlarla, biskvi satclaryla kimin ko nutuunun, barmenleri kimin i

lp kardnn aslnda hi farkna varmadn anlad. avu Keane'in iki ruhsat ileri
numas da nemsizdi. Annesi Teddy her kimse, onu unutmutu. Adam onun iin hi iyi olmayac
kt zaten Asl istediini, kendi gcn paylaabilecei birini bulmutu. Nes sa ilk kez ann
istediini elde etmi
olduunu grd. ikinci snf bir eye raz olmamt annesi.

Birdenbire, aknlkla, kendisinin de ayn yolu izleyeceim hissetti. Gzn hayal iinde
dikmek sz konusu ol mayacakt. nsann hayatn yaamasnn bambaka bir yolu da olabilird
bire Niall'n endieli yzn hatrlad. Onu sa kinletirip her eyin yoluna gireceini sy
i.
Dosdoru Richard'n gzlerinin iine bakt.
"Hayr, saol" dedi. "Her eye hayr. Yine de teekkrler."
Hi de kolay olmamt.
Ancak ondan ve nasl tepki vereceinden korkarak yaamaya cakt. Hibir ey demezdi buna.

"Pekl." Kmseyerek salona bir gz att. "Demek senin olup olacan bu kadar. kinci sn
otel... Hl anne sinin esiri olan yetikin bir kadn." ok sinirlenmiti. nsanlar Richar
ayes'le genelde byle konumazlard. Hele kzlar asla Nessa ok fkelendi.

"Buras perian bir otel deil. Buras benim evim. Benim evim. Ben burada oturuyorum ve
burada oturmay tercih ediyo rum. Sen istediin yerde bile oturamyorsun, nk kentten sr
uraya gelip de bizi eletirmeye kalkma. Bu sana hi yakmyor. Ve una cevap ver: Seninle
rmana gidip be
dakika yerlerde yuvarlansaydm neye benzerdim ben?"
Richard muzip muzip, "Be dakikadan fazla srerdi" dedi.
Nessa onu kaybetmemiti. Onu reddettii iin daha da kymetli olmutu
Ne harika bir gt bu.

Bu, Nessa Ryan'n yeniden douu oldu. Onunla evredeki herkesin yapt gibi flrt etmedi.
kz arkada olarak tannmak istemiyordu.
Sanki ilikiyi tersine evirmi, sevgi dolu ama hibir ekilde 192

imtiyazl olmayan bir i ilikisine benzetmi gibiydi. Ona gerek ya da hayal, en son feti
leriyle ilgili taklyor, hibir kskanlk gstermemesinin onu deli ettiini biliyordu.

Richard'n onu arzuladn bilmekten mutlu oluyordu. Onunla bir araya geldiinde yanlarnd
utlaka bakalar da oluyordu.
Kursunu bitirip annesi ile babasnn yannda almaya balad.
Oteli daha st bir dzeye karmaya karar veren de o oldu.

Turizm kurulundan krediler hakknda bilgi ald, paray alp tesisleri gelitirmelerini sal
d. Otele gelen Amerikallardan kendi yerel gazetelerine oteli ven mektuplar yazmalarn
rica etti.
Annesinden otelin adndaki ticar szcn karmasn istedi.

Annesi, "Srf 'Ryan'n' dersek bar ad gibi olur" diye yaland.

"O halde Ryan'larn Shancarrig Oteli diyelim" dedi Nessa.
Bu durum kasabada birka kii tarafndan tuhaf karland.
Nellie Dunne Ryan'larn iddial dnceleri olduunun tartld birka sohbete katld.

"O gen kz tam anasnn kz" dedi Nellie. "Breda O'Connor'un ilk gelip oteli Connor'un an
esi ile babasnn elinden aln hatr lyorum. Nessa da aynsn yapacak."
Ancak Nessa Ryan anne babasyla hibir anlamazlk belirtisi gstermiyordu. Annesiyle bera
ber duvardaki resimden kendilerine dik dik bakan "merhum byklerine glyordu.

Babasna ceket giyince ok yakkl olduunu sylyor ve duvara yar atlarnn gzel er
as iin yalvaryordu. Bylece at merakllarndan bir ksmm ekebilirler ve babasnn sre
konumasn biraz hakl karabilirlerdi.

Catherine ile Nuala ona hayret ediyorlard. Etraftaki en yakkl erkek ablalar Nessa'nn
nde geziyor, o ise adama hi al dr etmiyordu. Nessa'nn gittike daha gzellemesini anl
rlard. Ablalar hep ak brakt prl prl siyah salarna bir de kkl kestirmiti. B
cuk kitabnda grd av tanras Diana'nn resminden esinlenmi bir modeldi.

Nessa annesiyle iyi geiniyordu. kisi sk sk Dublin'e gidip kuma bakyorlard. O sanki g
ata anne babasnn gvenini ve ileride daha giriken olabilecek Catherine ile Nuala'dan e
srgenecek bir zgrl kazanm gibiydi.
"Biz neden kendi bamza Galway'e gidemiyoruz? Nessa gidiyordu" diye yaland Catherine.

Nessa neeyle cevap verdi: "nk ikiniz de yle gvenilmezsinizki herhalde karnza kan
i olanla allklara da

193

lverirsiniz." Kzlar bunu byk bir ihanet olarak gryorlar, kz kardeler arasnda bir
lmas gerektiine inanyorlard. Bir de annelerinin nnde allklara dalmaktan sz edip o
fasn kartryorlard.

Nessa, "Sizinle hibir dayanmaya girmem" dedi. "Makyaj mal zemelerimi alyorsunuz, nayl
on oraplarm giyiyorsunuz, benim parfmm skyorsunuz. Banyoyu temizlemiyorsunuz, oteld
r ie yardm etmiyorsunuz, buradan gitmek iin sabrszlan yorsunuz. Neden size yardm ede
ki?"
Byle syleyince nedenini bilmek kolay deildi.
"Biz senin kanndanz" dedi Catherine.
"Fazla nemseme" dedi Nessa.
Annesi, "Otelcilik okumak ister misin ?" diye sordu. "ok ey renirdin. Dublin'de hari
ka bir kurs var."
Nessa, "Burada mutluyum" dedi.
"Richard hakknda sormuyorum..." diye sze balad annesi.
"Biliyorum anne. Senin en sevdiim yanlarndan biri de bu.' Nessa annesi arkasn getire

meden oradan uzaklat.

Richard'n Shancarrig'deki srgnnn ne kadar sreceini merak ediyor, Bill Amcasnn yan
kalc ve nemli bir yer edinirse diye Niall adna zlyordu.

Bay Hayes bazen Leo'nun babas Binba Murphy'yle birlikte Ryan'larn batna iki imeye ge
di. Nessa da zaman zaman bar da alrd. Bunun mterilerin ne istediini renmesine yar
sylyordu. Bay Hayes yeeninin ne kadar kalaca ko nusunda hibir ipucu vermiyor, ama ol
n dnn de pek heyecanla beklememesi Nessa'y endielendiriyordu.

Bir akam Dr. Jims Blake'e "Orada neler rendiini anlamak zor, azm bak amyor" derke
Nessa lafa karmak is temedi ama sonradan konuyu at. "Niall niversiteyi seviyor ve ok
anlalan" dedi.
"kisini de hi belli etmiyor."
"Haydi ama. Btn babalar ayn. Yine de, iler iyi gidiyor.
Niall dndnde ona da epey i decek."
"Bilemiyorum. Richard varken..." Cmlesini tamamlamad.
"Ama Richard sonsuza kadar burada kalmayacak herhalde
?" Nessa'nn sesi ok net ve samimiydi.

Bill Hayes onun yzne bakt. "Onu burada tutan bir ey var Sen olabileceini dnyordum"
"Hayr Bay Hayes. Ben Richard'a gre bir kz deilim."
Rol yap mak, hayflanmak yoktu; yalnzca bir gerei dile getiriyor gibiydi.

194
"Ama bir ey onu burada tutuyor Nessa Maa da deil, sosyal yaam da."

"Sanrm bir gn geldii gibi gider." Sesi dmdz ve ifadesizdi. "Sanrm." Bay Hayes'in hu
kam gibiydi.
Niall ertesi hafta eve dnd.
Nessa'ya, "Yirmi birinci doum gnnde sana araba alacaklarn duydum" dedi.
Nessa, tslar gibi "Gya srpriz olacak, kes sesini" dedi.
"Sr olduunu bilmiyordum. Ne harika, deil mi ama?
Kendine ait bir araba."
"Senin de olabilir."
"Nasl olacan sorabilir miyim? Ben ailemin kymetli kz deilim."

"Hayr, ama ailenin en byk olusun, ne var ki babann iine hibir zaman en ufak bir ilgi
le gstermiyorsun."
"Ben yalnzca lanet bir avukat olarak eitiliyorum, hepsi bu."

Niall kzmt.
"Ama nasl bir avukat? Ona neler olup bittiini bile sormuyorsun. Rekabetten haberin
yok."
"Richard sanrm."
"Hayr, aptal O aileden, senin takmnda. Rekabet.
Kasabadaki mzayedeci Gerry O'Neill'i tanyor musun ? Onun bir kardei var ve gayrimen
kul temlik ileriyle ilgilenmekten sz ediyor. Buralarda bile. Mcadele etmelisin."
"Haberim yoktu."
"Sormuyorsun ki."

"Yardm edebilir miyim diye sorduumda bana dosyalan yrtmam ve zarflara etiket yaptrmam
syleniyor."
"O yl nceydi, aptal." Nessa kolunu onun omzuna att.
"Babam bir bardak bira iin buraya getir, ona eitmisiniz gibi davran."
"Houna gitmez."

"Ben de eskiden byleydim. Btn ocukluum annemin undan bundan holanmayacam ddnmek
Yanlmm. Bizim kendi bildiimizi yapmamz istiyorlar."
"Hayr, bizim gvenilir olmamz istiyorlar" diye steledi Niall.

"Evet, pekl. Sen ve ben gvenilir insanlarz, o yzden onu elde ettiler. imdi de grle
fikirlerimiz olsun, herkesin iyilii iin alalm istiyorlar."
Niall ona hayranlkla bakt.
"Sen hi..." diye balad.

195
Nessa onun Richard'la ilgili bir ey sylemek istediini biliyordu
"Evet?" Sesinin tonu Niall'n sormasn engelledi.
"Hi" dedi Niall.
"Babanla birlikte akama grrz."

Nessa Ryan yirmi birinci doum gnnde arabasn aldnda nce annesi ile babasn Shancar
d. Gelen geen herkese el salladlar. Birok kez dikiz aynasnda annesiyle gz gze geldil
ve birbirlerine glmsediler, iki dost. Birbirini anla yan iki insan. Doru olan yapyord
u. Onlara herkesin nnde teekkr ediyor, Breda O'Connor'un yirmi iki yl nce buraya geli
hayatnda zafer kazandn tm Shancarrig'e gsteriyordu.

Eve dnerken saat alt olmu, akam duasnn anlar alyor du. nsanlar bir iki iin bar
Sonbahar gezgini turistlerin otobsleri de akamlar geliyordu.
Eddie Barton'un evinin nnden geerlerken Eddie ile Iskoc Christine bahedelerdi. Nessa

ani fren yapp durdu.

"Sonra geleceim. Leo, Niall, Maura ve sizi alrm, gezeriz"
di ye seslendi.
"Yalnzca Eddie'yi alrsn" dedi Christine. "Eskisi gibi."
"Seni de."
"Olmaz. Saol, ama hayr."
Nessa'nn annesi, "Kz ne yaptn biliyor" diye onu hakl buldu.

Conor Ryan "Bence btn kadnlar gibi" dedi. Kadere boyun emi gibi deil de, mutlu mutlu
kti. Nessa bunu imdi anl yordu. Bir zamanlar babasnn zgr olmay istediini dnr ke
gibi bir yaam srdne inanyordu.
Maura gelmezdi, Nessa biliyordu, ama ona da sorulmas hou na giderdi. Otomobilin ev
inin nnde durmas ve Bayan Bren nan'n dedii gibi, bir grup zenginin inip onu davet etm
elerine se vinirdi.

Ama o evde kalp Michael'a bakacakt. Kk olu Michael bir buuk yanda, sevgi dolu bir
e babasn hi tanmam ti. Yakkl barmen Gerry O'Sullivan Maura'yla evlenecek kadar g
ama ocuk sakat doduunda yannda kalacak kadar gvenilir kmamt.

Nessa sra evlere geldiinde be numaral evin basamaklarn koarak kt. Kap hi kilitle
"Merhaba Bay Hayes sa kolunuzu yeni arabamla gezdirmeye geldim" dedi.

196
"Tebrikler Nessa. Doum gnn ve arabay duydum.
Richard bir dakikaya kadar iner" dedi.
"Ben Niall' kastetmitim" dedi Nessa.
"Ah, evet."
"Burada bu kadar yardmcnz varken neden golf oynamaya gitmiyorsunuz bilemiyorum Bay
Hayes." akac ve kendinden emindi. Bay Hayes'in onu sevdiini biliyordu. yl nce olsa
umak bir yana, yzne bile bakamazd adamn.
"Oh, eimin hi houna gitmez" dedi Bay Hayes.

Nessa Niall'n annesini dnd. Sert, ciddi grnl bir kadnd. Her zaman kahverengi ya
li kyafetler giyer
di. Hibir kvlcm, canll yoktu. Kendi kendine, Bay Hayes'in esi gibi birisiyle olsa
i olacan dnd.
Niall sesini duymutu. "Araba geldi mi?"

"Geldi. Ve seni gezdirmeye hazrm." Arkadann koluna girdi ve Richard'n da teki kapda
deki hareketlilikten birisinin kendini sormaya gelmi olduunu sanarak kravatm dzeltme
kte olduunu grmezden geldi.

Nessa Niall' n koltua oturturken Richard Hayes basamaklarn tepesinde duruyordu.

"istemez miydin ki?.." diye balad Niall.

"Evet. Seni almak istedim, ama babam kzdrmamak iin saatin alty gemesini bekledim. Gid
p Eddie'yi alalm."
Niall Richard hakknda bir ey syleyecek gibi oldu ama hemen vazgeti. Mutlu mutlu n kol
tua yerleti. Eddie yalnz bana geldi. Chris'in annesiyle konuaca bir eyler vard.
Uzun yoldan yukar, Glen'e gittiler. Leo kapda onlar bekliyordu.
Nessa, "Arabay annene ve babana gstereyim mi?" diye sordu.
"Hayr, yapmasan daha iyi" dedi Leo.

Leo'nun annesi ile babasnn ona araba alacak durumlar olmayabilirdi. Ya da belki de
annesi iyi deildi. Yllardr ne Bayan Murphy'yi ne de Leo'nun erkek kardelerini kimse
grmt. Harry ile James her neredelerse eve hi geliniyorlard. Hizmeti Biddy de sanki a
yi savunuyormuasna, duvar gibi sessizdi. Belki de kendi srlan vard. Nessa aldrmyordu
Bugnlerde deil.
Maura hakknda da yanlmamt. Maura onlarla gelmezdi.
Evde pastas vard ve birlikte yediler. Caml vitrinde birka ey vard: mor kadife kutuda
ir kak, bir para Connemara mermeri ve Eddie'nin bebek Michael'a vaftiz hediyesi ola
rak verdii, bir ereve iindeki kurutulmu iekleri.

197
minenin stnde Gerry O'Sullivan'n ereveli bir resmi du ruyordu.
"Birbirimizden hi kopmam olmamz harika deil mi?"
dedi Maura.

Balaryla onayladlar. ok fazla konuamadlar. "Tek eksii miz Foxy. O da dnerse tamam o

Leo hi beklenmedik bir ekilde, "Onun ileri ok iyi gidiyor dedi. "Byle devam ederse bt
kasabay satn alabilir."
Niall, "Kasabay satn almak m istiyor?" diye sordu.
"Burada nemli biri olmak istiyor, o kesin" dedi Leo.
"Hepimiz yle olmak istemiyor muyuz?" dedi Niall.
"Sen zaten ylesin Niall. Sen avukatsn. Avukatlk iim olursa sana vereceim" dedi Maura.
iyi niyetle gldler. En ok da Maura gld.

"Ama unutma, fal baktmzda zengin olacak olan sendin, Foxy deil. Belki de ilerin ok i
olur" dedi Eddie Barton.
Hep si de Shancarrig okulunu bitirdikleri gn hatrlyorlard.
Yedi yl nceydi, ama sanki bir asr gemi gibiydi.

Nessa onlar Eski Kaya'nn dibine gtrd. Otomobilden inip daha nce defalarca yaptklar
kayaya doru trmandlar.
Yz ifadelerini okumak zordu, ama Nessa Eddie'nin gelecei nin anlalamayan bir biimde h
ayatna giren isko Chris'le bera ber gvencede olduunu dnd.

Maura da kendini asla anssz bulmazd. Daha iyi bir ev ister di, belki de para birikt
iriyordu; ziyaret ettikleri kk evde bin bir glk kazand paralardan yansyan bir ey

Leo her zaman anlalmaz olacakt, ama Nessa bugn Niall iyi ve gvenilir Niall' dny
le Eddie yryp kilo metrelerce evrenin grlebildii tan stne kmlard.
Bazen bu akam gneinin altnda daha kolay oluyordu.
Uzaklardaki bu kilise kulesini ya da bir tepeyi grebiliyordunuz.
Niall yanma oturdu. Ceketi ok dar, gmlei buruuktu.

Salar ayn kuzeni Richard'nki gibi, ama darmadankt ve dzene girmi yordu. Nessa'ya b
baklarndan dertli olduu okunuyordu
Nessa onun elini okayarak, "ok mutlu olacaz Niall" dedi

"Umarm olursun." Bouk sesinde cmertlii, ona iyi dilekleri ve yalnzl dile geliyordu.
a bunu tpk yllar nce annesi nin Connor Ryan'n sesindeki hevesi duymu ve stlenmi gib
miti.
"Sen ve ben" dedi Nessa. "Evleneceiz deil mi ? Eninde so nunda bana teklif etmeyec
ek misin ?"

198
"Benimle dalga geme Nessa."
"Hayatmda hi bu kadar ciddi olmamtm."
"Ama Richard?"
"Ne olmu ona?"
"Sen onunla?.."
"Hayr."
"Peki ya daha nce?.."
"Hayr."
"Beni gznn grmediini sanyordum" dedi Niall.

"Seni hep grdm. Shancarrig okulunu bitirdiimizde, bana salarmn ok gzel olduunu sy
n beri."
"Aaca adn kazmtm" dedi Niall.
"Ne yaptn?"

"ok alakta, kklere yakn bir yere 'JNH VR'yi seviyor'

diye kazdm."
"John Niall Hayes, Vanessa Ryan. Yapm olamazsn!"
"Gidip grelim mi?" dedi Niall. "Kant orada."
lk kez Nessa'nn yirmi birinci ya gnnde gnbatmnda, kasabaya bakan tepede ptler.
ok i

olduunu biliyordu. Niall'n skc annesinin ilgisizliiyle, babasnn yetki devretmekteki

ksizliiyle mcadele etmesi gerekecekti. Nerede oturacaklarna, nasl yaayacaklarna karar
verecekti. Richard er ya da ge gidecekti. Artk btn bunlar planlandna gre, ok durma
lde.

Yllar iinde Niall Hayes'i Richard'dan korkacak hibir ey olmadna, onun bir sevgili, h
a platonik bir ak bile olmadna temin edecekti. O, Nessa'nn ihtiyac olduunda gelen ve
a annesine hi verilmemi zgveni kazandran biriydi.
Yine de, kendinden bu kadar emin olmasnn, annesinin kz olmasyla da ok ilgisi vard.

Richard

200
Richard Eski Kaya'nn grntsnden bile nefret ediyordu.

Bu, yine tatsz bir yaz tatili iin Shancarrig'e dnm olmalar anlamna geliyordu. Yine B
Amca ile Ethel Yenge'nin lo ve kasvetli evine gelmilerdi. Zemin katta avukatlk bros
u vard, oturduklar ev yukardayd. Ar mobilyal yatak odalarnda grecek, yapacak hibi
. Tek at olan bir kasabayd ve o da zavall m zavall bir att.

Kendini bildi bileli temmuz aylarnda bir haftalna buraya gelirlerdi. Sava yllarnda y
a o zamanlar dendii gibi buhranl gnler boyunca linyit kmr yakan bir trenle Dublin'den
buraya gelmilerdi. Hava da kmr gibi ktyse yolculuk bitmek bilmezdi.

Richard'n babas her gece Bill Amca'yla kilometrelerce yrrd. kisi de ellerine birer ba
ton alrlar, mutluluk iinde birbirlerine ocukken oynadklar yerleri gsterirlerdi: Grane
Nehri'nin balk tuttuklar akl tal slklar, onlar byyeli beri olduka klen Barn
edikleri, o kocaman, irkin ta yn.

kisi Shancarrig okulunun nnde durup 1914'te, on drt yandaki ikizler olarak adlarn k
yal kzl kayn aacna hayran hayran bakarlard. KH ve WH; Kevin ve William. Onlar bir
e mutlu anlarla dolu grmek Richard'n midesini bulandrrd.

Gzel ve yerinde duramayan bir ocuktu. Babasnn eski kynde zorunlu tembellikle geen bu
ftay zaman kayb olarak gryordu. ok kkken bile gerekten gitmek zorunda olup olmadk
"Evet tabi, gitmemiz gerekiyor. Elli iki haftann sadece bir haftas" derdi annesi.

201
Bu ona umut verirdi ama annesi de holanmazd bu iten.

Yine de, her eyde olduu gibi, anlayla yaklard. Kararlyd.

"Baban bizden hibir ey istemiyor. Yalnzca bu bir hafta.
Bu nu da iyi niyetle yapacaz."
"Ama ok skc. Ethel Yenge de ok korkun."
"Korkun deil, yalnzca suskun. Oyalanmak iin yannda ki taplar, oyunlar getir."
Annesinin rg getirmesine dikkat etmiti. Genelde Shancar rig'de kaldklar haftada iki k
azak bitirirdi.
Ethel Yenge bir seferinde, "ok iddial bir rgcsn"
demiti

"Seviyorum, insan ok dinlendiriyor" diye mrldanmt anne si. Richard onun Dublin'deyke
lerini ve ilerini pek ortaya karmadndan hi sz etmediini fark etmiti. Annesi de S
i rg rme zaman; bu dnyada ekmesi gereken bir ceza olarak gryordu.

Bill Amca'nn ocuklar ok kktler, en bykleri Niall, Richard'dan tam yedi ya kkt
nde ve kz ar kada peindeyken, o daha besindeydi.
1950'de Richard on yedi yana gelmiti. Bu korkun yerdeki son tatili olacakt.
Piskopos, rahip ve evreden gelen pek ok kibirli insanla bit mez tkenmez bir okul ta
kdis trenini izlerken, bir daha asla ge ri gelmeyeceine yemin etti. Kendini sanki
kapana kslm, nefes alamyormu gibi hissediyordu.
Richard Hayes o yl Cizvitlerin yatl okulundan mezun oluyor du. Diplomasim alp niversi
teye devam edecekti.

Babas gibi tp deil, hukuk okuyacakt. Ertesi yaz yurtdnda bir kurs bahane siyle uzakl
lirdi.
Onu bir daha asla bu kye getiremeyeceklerdi. Kz kardeleri gelsinlerdi, onlar ky ocukl
aryla oynayp zgrce kouturma ya baylyorlard. Richard Hayes stne deni yapmt.

Trende tek bir gzel kz vard. Mavi beyaz elbise ve ayn ku mala ssl bir hasr apka g
ini gzlerinin zerine s per edip gneten koruyarak dikkatle konumalar dinliyordu incec
belli, solgun grnl ama gzel yzl bir kzd.
"0 kim Bill Amca?" diye sordu.
"Madeleine Ross. Ho kzdr ama annesinin biraz fazla etkisin dedir. Herhalde yle de de
vam edecek."
"Hayat boyunca burada m kalacak?" Richard dehete d
mt.

202
"Bazlarmz bunu isteyerek yapyoruz." Bill Amca alnm
gibiydi.

"Oh, biliyorum Bill Amca. Ben ok gen grndn sylemek istemitim."

"Ben de yllar nce gelip burada oturmaya karar verdiimde gentim. Yal Dr. Nolan o dnem
yanma birini isteseydi, baban da gelirdi. Buras bizim yuvamz."
Dncesi bile Richard' rpertti.
Dublinli Hayes'ler Waterloo Caddesi'nde oturuyorlard.

Buras niversitede ocuu olanlar iin ideal bir yerdi. Richard okuluna yryerek gidiyord
e daha da iyisi, rencilerin katld btn gece etkinliklerine de yry mesafesindeydi

Leeson Soka'ndaki barlar tam anlamyla onun yolunun stnde, grencilerin dans edecekleri
yerler yaknda, partiler hocalarn evlerinden iki adm tede, Baggot Sokandayd.
Richard Hayes aile evinin kullanlmayan bodrumuna ekidzen verip orada oturmay teklif
etti. almak iin, diyordu. Ayak altnda olmamak iin.

Annesi ile babas hibir zaman herhangi bir uygunsuz ile ilgilendiine dair bir ize ras
tlamadlar. Akamlan saat altda ve hafta sonlan le yemeklerinde sofraya gelen oullarn
aketinden pek honuttular. Kirli amarlarnn bulunduu torbay ykanmas iin Lizzie'ye
r zaman kibarca glmsyordu. Evin kendisine ait blmne kimseyi sokmamay baaryordu.
O ocuksu glmsemesiyle, "Burada yeteri kadar iin var"

diyordu. "Ben aada kendi yerimi toplu tutarm." Bu ekilde, kimse farkna varmadan, bodr
m katnda kendine ait bir dairesi olmutu. On sekiz yanda, dier rencilerin hayal bile
meyecekleri bir zgrle sahipti.
Annesi ile babas oullarnn eve bir sr kz arkada

getirdiinden ve bazlarnn sabaha kadar kaldndan haberdar deillerdi. Duvarlarda poste

lamba ekline dntrlen Chianti ieleri, koltuklar ile kanepelerin ve yatann stnd
ilimleri vard.

Yksek sesle arklarn sylendii, gelen gidenin belli olmad grltl renci partiler
ard Hayes'in verdii partiler genelde iki, bazen de drt kiilikti.
Bodrumdaki kk dairesinde iki oda vard ve btn yapmanz gereken, sanki orada olmak her
de hakknzm gibi, kendinden emin bir ekilde ieriye girmekti..

203

Richard "Gelip giderken gizlice szlmeyi brak" diye uyard bir kz. "Sanki bana bir mekt
p getirmisin gibi yryp ieriye gir. En lgn hayallerinde bile aksine inanmayacaklard

Anne babasnn zel yaam hakknda hibir ey bilmediklerin de de emindi. Dostlarna, Rich
ancarrig'deki amcas Bill'e, hukuk derslerinin ok iyi gittiini ve evden uzaklamaya ca
n atan pek ok gencin aksine, oullarnn ev kuu olduunu sylyorlard. Ondan daha fazlas
yemezlerdi zaten.

Bu yzden, Richard'n finallerinden hemen nce Olive Ken nedy ve ailesiyle o tatszlk la
herkes ok sarsld.
Anlalan Olive hamileydi ve bu da Richard'n suuydu.
Richard kendini sanki bir piyesten bir sahnedeymi, bir duru madaym gibi hissediyordu

. Kimse doruyu sylemiyor gibiydi

Alaya alaya bir sorun olmadm, nk Richard'n kendisi ni sevdiini ve evleneceklerim

Olive doru ko numuyordu. Kzlarnn mahvolduunu syleyen anne baba Ken nedy'ler de. Oul
sla byle bir ey yapmayacam ne s ren kendi anne babas da. Tanr akna, evde oturuyor
an gzlerinin nndeydi.

Olive Waterloo Caddesi'ndeki bodrum katnda geirdii pek ok geceden hi sz etmiyordu; be

ki de ailesinin bilmesini iste miyordu. Olayn nerede olduu hi konuulmad, yalnzca soru
luluun kime ait olduu tartld. Ve imdi ne yaplaca. Richard ak konuuyordu. ok

Hibir eyi inkr etmiyor du, ama kendisinin de, Olive'in de evlilii dnmek iin ok gen
rn sylyordu. Asla byle bir sz vermemilerdi Sanki bu kadar yeterliymi diye dnyo

Sonunda saygl ve kesin tavr kazand. pazarla dnt Olive ingiltere'ye gidip ocu
verip geri do necek ve okuluna devam edecekti. Bunun iin de biraz maddi destek g
erekiyordu. Babalar aralarnda anlatlar.
Ayrlrlarken Richard, "Olive, byle olmasn istemezdim"
dedi.
"Teekkr ederim Richard." Olive baklarn ne edi.

Evlen mek iin fazla gen de olsalar, Richard'n ona hl sayg gster mesinden ve hl sev
n mutluydu.

Richard Hayes ite o zaman, ii rahatlad iin ar ar gev serken, kazayla da olsa, ap
ak tannmaya baladm fark etti.

Bu olaydan sonraki aylarda Richard kafasn hi kaldrmadan ok alt alkan oullarn

di

204
ye, birka kez anne babasn davet etti.

Kendisinin hibir hikye anlatmasna gerek kalmadan, Olive'i sevgili Richard' gzne kesti
mi hafif bir kz olarak grmeye baladlar. Bylesi bir tahrik karsnda ok merte davra
nyorlard.

Diplomasn almasn, avukatla balamasn ve Dublin'de birinci snf bir broda i bulma
ler. lk ayln almadan nce, ona kyafetler diktirmesi iin para verdiler, o da bir terz
itti. Yakkll karlat herkesin daha da dikkatini ekiyordu.

zellikle de brodaki stajyerlerden Elaine'in. Elaine kdemli ortan yeeni ve bir yargc
k pahal dpiyesler giyiyor, gerek inciler takyordu, antalar ve ipek earplar da Paris
geliyordu. Yan yana geldiklerinde ok zarif bir ift olarak grnyorlard.
Ancak ok ender olarak yan yana geliyorlard, nk Richard kendisinin ona uygun bir kaval
ye olmadm sylyordu. Henz iin banda olan be parasz gen bir avukatt o...
"Be parasz deilsin, amcam sana bir servet dyor..."
Elaine onu sanki gznn nnden ayrmak istemezmi gibi koluna aslyordu.

"Ama ok genciz, sen ve ben..." Ne kadar ok kar karsa kzn onu o kadar ekici bulaca
yalvaryordu.

Kz gzlerinin iine bakarak, "Byyebiliriz" dedi.

Bylece Richard Hayes yargcn kz Elaine'le sk sk grmeye balad. Ancak her zaman ba
lar gremeyecei evinde buluuyorlard.

yl boyunca gizli bir yaam srdler. Broda birbirlerine kar son derece mesafeli davr
, geceleri ise tutkuyla sarma dola geiliyorlard. Elaine'in, ailesine kz arkadalarnda
ld yalanm rahata syleyebilmesine hep hayret ediyordu.

Elaine gn nda alt plak, zerinde yalnzca Richard'n pijamasnn style kahvalt
chard bu kadar gzel bir kzn onu tercih etmesinden dolay ne kadar ansl olduunu dn
Tavada yumurtalar evirirken, "Beni seviyor musun Richard?" diye sordu.

Richard yatakta uzanmt. Giyinip ayr ayr broya gitmeden nce yatana kahvaltsnn ge
yordu.
"Ne garip soru. Neden soruyorsun ?" dedi.
Kz, "nsanlarn soruya soruyla cevap vermeleri her zaman teh

205

likelidir" diye gld. Altn sal gzel Elaine'in pahal giysileri ev de yerlere atlmt
"Hayr, cidden, birbirimizi dn gece iki kez, bu sabah bir kez sevdik... sen de kalk
m bana byle garip bir soru soruyorsun arm gibiydi.
"Hayr, ben gerek aktan sz ettim."
"Gerek ak budur. Bana olduka gerek grnyor."
"Hamileyim" dedi Elaine.
"Lanet olsun!"
"Anlyorum." Elaine pimi yumurtalar evyeye atp giysilerini toplad.
"Elaine dur... yle demek istemedim..."
Banyoda akan su sesinin gerisinden seslendiini duydu.

"ok haklsn, yle demek istemedin. Sylediin hibir lanet szde samimi deildin aslnda.
Banyodan giyinmi ve ok fkeli kt. Richard ona yaklat
"Dokunma bana. Sen sylemek istediini syledin."
"Hibir ey sylemedim. Konumamz gerek."
"Konutun. Lanet olsun dedin. yle dedin."

Broda ortam ok gergindi. Elaine ne gz gze geliyor, ne de bulumay kabul ediyordu. Sonr
drt gn ortadan kayboldu Richard evde yalnz bana dncelerini kontrol etmeye al t
yaptrm olabilir miydi ?

1958 ylnda Dublin'de byle eyler duyulmuyor deildi. Bu hemireyle ilgili, ok tatsz hi

vard... O dnceden vaz geti. Elaine kendi bana bunu yapmazd.

Ama te yandan, kendisi de bu ie hi karmak istemediini gstermemi miydi? Kzn evine
tti; ismini verdiinde hizmeti kz Elaine'in onunla konumak istemediini syledi.
Bu kez Olive Kennedy'de olduu gibi bir sava konseyi toplan mad. Kdemli ortak tarafnda
n kendisine brodaki iine son ve rildii bildirildi.
"Ama niin?" diye bard Richard.
"Bilmen gerekir." Yal adam, Elaine'in amcas kalkp arkasn dnd.

Bu Richard'n hayatnda grd en souk tavrd, imdi anne babasna aklamas gerekiyord

nce baka bir i bulmaya alt: Anne babasna bro deitir meye karar verdiini syleye
durum o kadar k t grnmeyebilirdi. Ancak, yargcn kardei olan kdemli ortan

206

gcn ve Dublin'deki hukukularn evresinin darln hesaba katmamt. Olanlar duyulmu

i bilmiyordu, ama gvenilmez olmakla, gen kzlar ifal etmekle, sonra keyfinin bedelini
emekten kanmakla ilgili bir eyler olmalyd.

Avukatlktaki gemii dier tm kayglara baskn kacak kadar parlak olmayan Richard Hayes
aka i yoktu. Anne babasna syledi.

Kolay bir konuma olmad. ok az zm vard ve en glsnn de Shancarrig olduunu dehet

1958 temmuzunda Terrace'ta be numaraya yerleti. Kasabada dertli dertli dolanyor, ki
lisedeki ilanlara ilgisizce bakyordu.
Gney Amerika'daki, kilisesi olmayan bir ky yararna yaplacak bezik turnuvas gibi ilanl
ard bunlar... tpk buras gibi.

Elleri ceplerinde Grane Nehri'ni geip yllar nce ok skc bir trene katldn anmsa
hep aynyd. Ne bakmsz nehir boyu ne dizi dizi dknt evleri ne de gururla Barna Orman
kleri aa kmesi deimiti.
ocukken sk sk yapt gibi, Eski Kaya'ya trmanmay gze alamad.
Omuzlar yorgunluktan km bir halde dnd ve kpry geip kasabaya girdi.

Kprde oynayan bir grup gen o geerken dnp baktlar. Bu kasabada her yaptnn yzlerc
izleneceini fark etti. ok rahatsz edici bir dnceydi.
Shancarrig'de her ey onu bouyordu.

Onu karlayan ve cemaate katlmasndan memnunluk duyacan syleyen ufak tefek, fldr f
ne demek istemiti? Ya maa kzm andran yzyle, papazlarn hortlaa benzeyen khyas ? B
y isimli, eki yzl bu kadn sanki iine bakp ruhunu okuyor gibiydi. Tantrlnca kuru
m, sanki onun gibileri ok iyi bildiini ve sevmediini belirtmek istemiti.

Amcasnn evi de ona pek keyif vaat etmiyordu. Bill Amca ho bir adam ve usta bir avuk
at olmasna ramen, bana ok skc bir e sarmt. Ethel Yenge dnyada memnun olacak pe
uklar da herhangi bir arkadalk listesinde pek st sralarda yer alamazlard.
Niall artk on sekizinde ve ilkbahar cokusuyla dolu olmas gereken bir yatayd, ama buz
gibi, teselli bulmaz bir havas vard. Kuzen Niall'n yalnzca kendine gvenden yoksun ola

bilecei Richard'n hi aklna gelmedi: o bu hali bilemezdi.

Olann evin

207

nnde duran babasnn Ford'unu dn almay neden hi isle mediini merak ediyordu. Bu ek
a gezebilir ve ufkunu geniletebilirdi. Burada bir delikanl iin bir lde sosyal yaam v
mutlaka, ama grne baklrsa Niall hi bulamamt. Ev de oturuyor, ev ile Ryan'larn ot
gidip geliyordu.

Richard kendisine verdikleri yatak odasna bakt. ehirden ge len gen avukatn giysileri
kocaman, ar, koyu abanoz gardroba zor snt. Ethel Yengesi ona musluklardan scak ve
suyu gururla gstermiti; lavabosu olan tek oda onunkiydi Yataa asla bir arkada smazd
ir kz yazhanelerin, mutfak larn, oturma odalarnn ve yatak odalarnn nnden geirip
erden karmak zaten pek ak kn bir ey deildi. Ya bekr kalacak ya da kendi yeri olan bi
i bulacakt ki, bu da Shancarrig'de pek mmkn grnmyordu.
Tabi ki gzel kzlar vard.
Oteldeki Nessa gibi. Kzn gzlerindeki derin ilgiyi, hem heves li hem utanga tavrlarm,
emnun etme isteini, onun canm skma korkusunu grebiliyordu.

Richard kstah deildi, bu tr tepkiler karsnda gerekiydi Eer kzlara iyi davranrsan
eyip kulak verirse niz, onlardan holanrsanz, onlar da iekler gibi alyorlard

Hatr saylr derecede yakkl olmann da yarar vard elbet te, ama Richard gerekten a
nlardan holan mak olduuna inanyordu. Dublin'de Richard'n baarsn kska nan pek ok e
r fethetme derdine ylesine dmt ki, bu avn keyfini karmay unutmulard. Eer bir
d.
Uzun sre Vanessa Ryan'a kur yapt. O kasabann en iyisiydi Richard bir aratrma gezisine
kmt.

retmen Madeleine Ross vard. ok duygusal ve manevi y n gl, ismi Peruca ya da her ne
lalan Shancarrig de mek olan bir yeri Hristiyan yapma abalarna katlyordu.

Onun biraz dalgn grnl papaza kar zlemi olabileceinden ku kuland, ama ikisinin d
ile, bu tutkuyla ilgili hibir ey yapmadklarndan emindi.

Bir de eski, dknt bir maliknede oturan sert bir kzcaz vard. Salar kvrck, bacak
si glyd Baz srlar da barndryordu. Para belki ya da deli bir akraba. Bir kez ziyare
bir dahaki ziyareti pek istenmemiti.
Birka kii daha vard, ama hibiri tatmin edici deildi 208

Parlayan gzleri ve esmer gzelliiyle Nessa tekti. Onu pes ettiremediini grnce ard.
etkisini kaybediyor olmalyd. Dublin'deki havas burada pek ie yaramyordu.
Onu artk birbirlerini gremeyecekleri eklinde tehdit etti...
Nazik, sevecen tehditlerdi tabi, ama kz mesaj ald... Hayr dedi.
Ve hayr demeye de devam etti.

Onu yolun karsnda, ailesinin otelinde grmek, her hafta daha kendinden emin ve ekici b
ir hale dntn izlemek ok can skcyd. Yzn evreleyen siyah salar prl prl
lar ve krmzlar giyiyordu. Mterilerle akalap, glyordu; Richard Amerikallarn bi

ktklarm grmt.
Yllar ar ar geti.
Srgn yllar korktuu kadar kt deildi, ama yine de Dublin'de olmay zlyordu.
Elaine onu ziyarete geldi.
"Evleniyorum" dedi.
"Onu seviyor musun?" diye sordu Richard.
"Birka yl nce bu soruyu asla sormazdn. Aka inanmyordun."
"Var olduunu biliyorum. Yalnzca ben rastlamadm, hepsi bu."
"Rastlayacaksn." Nazikti.
"Ya bebek?.."
"Bebek hi olmad."
"Ne?"
"Hi olmad. Ben uydurdum."
Richard'n yz bembeyaz kesildi.
"Bir yalan yznden beni buraya gnderdin, Dublin'den kovdurdun."
"Bir ocuk olabilirdi, o zaman da cevabn ayn olurdu: 'Lanet olsun!' Eer ikimizin bir o
cuu olsayd da syleyecein aynen buydu."
"Ama sen... neden herkesin seni yle grmesine izin verdin...
babana ve amcana syledin... insanlar kim bilir ne dnd?.."
"O zamanlar byle yapmam gerektiini dnmtm. Uzun zaman nceydi."
"Peki bana imdi neden sylyorsun ? Yasak kalkt m ?
Ambargo iptal mi edildi? Dublin'e geri dnersem bana i
verecekler mi?"

"Hayr, ok daha bencilce. Hibir zaman ocuk olmadn, hibir ocuun domadn, krta
na sylemek istedim. Bilmeni istedim, eer..."

209
"Eer ne?"

"Eer..." Sanki ne diyeceini bilemiyor gibiydi. Richard bu ocuu dnp utanmasn diye s
sand. Zaten onu ne gerek ne de imdi ortaya kt gibi hayal bir ocuk olarak d snm
"Gerald duyarsa diye. Yani kp dersen..."

Richard onun kendisini dnmekten ziyade, Gerald'n gemi ini renmesinden korktuunu an

"Gerald'a bembeyaz karlar kadar temiz olduunu syle"

dedi Bu ikiyzl kzla evlenmemekle ne iyi etmiti.
te tam o sralarda kuzen Niall da ona akl dant.
"Sen her eyi biliyorsun Richard."
"Ya, ylemi?"

"Yakkl filansn, biliyorum ama, insanlara ho davranp ken dini sevdirmeyi de biliyorsu
Bunun bir sihri var m ?"

Richard ona bakt. Sa ba darmadankt. zerinde pahal ama modas gemi bir ceket ve
vard Asl olann duruu aleyhineydi; omuzlan yuvarlak, konutuu insanlarn yzne deil
du. Bu ekingen yaps nedeniyle byle olsa da onu zayf ve gvenilmez gsteriyordu Baka b
manda ve yerde olsa Richard olana biraz karde e tavsiyelerde bulunurdu; ne de olsa
Niall gelip ona sormutu, ki bu da pek kolay i deildi.
Ama imdi sras deildi.
Elaine ii onu altst etmiti. Kadnlarla baarsndan kuku duymaya balad. Bir de yolun
elde kk bayan Nessa Ryan pek bilmi ve kendinden emin hale gelmiti.
Richard Hayes hi akl verecek havada deildi.
"Hibir sihri yok" dedi serte, "insanlar seni ya sever ya sev mez. Hayat byledir." Ol
ann yzndeki d krkl karsnda ban evirdi.
"Yani insanlar daha ho, daha sevimli, daha baarl olamazla! m?"
"Richard omuz silkti. "Ben kimsenin deitiini grmedim.
Ya sen?"
Niall hibir ey demedi.

Evdeki yemeklerde gittike daha kederli grnmeye balad Richard olan bir gn mutlaka Sha
rrig'e dndnde ona ne i bulacaklarm merak etti. Acemiliini baka bir hukuk brosun da
as daha iyi olurdu. Ama buras babasnn irketiydi Richard elinden almasn diye geri dn
ip kmas gerekirdi

210
Richard da sonsuza kadar burada kalacak deildi ya. Elaine'in aklamalarndan sonra, be
lki de artk Dublin'e dnme zamannn geldiini dnmeye balamt.
Ama o srada Gloria Darcy'yle tant.

Darcy'ler yeni gelmilerdi. Yani, herkes gibi doma byme kuaktr burada deildiler. i
iklerinde gelge kabul edilmilerdi, ama kk bakkal dkknlar ampul, sahan, atal bak
atmaya balayp byyerek Dunne'larn nalburunun krna gz dikmiti. Mike ile Gloria Darcy
homurdanma karsnda hep neeyle glmsyorlard.
Mike kocaman glmsemesiyle, "Herkese yetecek kadar yok mu ?" diyordu.

Gloria uzun, kvrck salarm arkaya atp o ingene glmsemesiyle, "Buras daha yeni bal

talarnda patlatacak" diyordu.

Tam bir ingene kz gibi grnmek iin ou zaman boynuna bir earp balyordu. Her yl ge
an'nda konaklayan hurdaclardan ok, ocuk hikyeleri kitabndan alnm bir resme benziyo
Yava yava kabul grdler.
Gloria gsteriliydi, btn kadnlar bunu kabul ediyorlard.
Richard Ethel Yengesinin onu Nellie Dunne'a ve Bayan Ryan'a ekitirdiini duymutu, anc
ak somut bir kantlar yoktu. Ne yakas laf edecek kadar dekolte ne de etekleri fazla
ksayd.
Yalnzca bir kendine gven ve havayla yryordu. Gzleri fldr fldr et rafna bakmyor,
enk gelince parlyordu. Bayan Gloria Darcy'nin arbal bir yan yoktu.
Richard onunla ilk kez bir paket tra ba alrken karlat.

Telal eczac Bay Connors'tan pek holanmyordu; ufak tefek adamn hem nefesi ok kt kok
hem de insan yarm gn lafa tutuyordu. Darcy'lerin vitrininde tra ba paketleri gr
r ka olarak dnd.

Gloria kocaman, cmert glmsemesiyle, dilini hafife altdudanda gezdirerek, "Baka bir a
nuz var m ?" dedi.
Kocas hemen yarm metre tede olmasayd, Richard onun pas verdiini dnecekti.
O da ayn ses tonuyla "imdilik yok" dedi ve gz gze geldiler.

Eve dnerken aptallk etmemek iin kendisini uyard. Bu, bir insann yapaca en salaka e
u.

211

imdi yapmas gereken Dublin'de yeni bir i ayarlamak ve b yk bir kabahat ilemeden bu ka
abay terk etmekti.

Srgnde bulunduu yldr maan dzenli olarak biriktirmiti. Burada gezip tozmak iin
anlam yoktu; yemee gidecek yer ya da yarlar da yoktu. Gelecekte ne iine yarayacaksa,
ka sabadaki iler konusunda ok ey renmiti. Ancak insan yara dl her yerde aynyd:
ada kald sre, sandndan ok daha iyi bir staj olmutu.

Broyu erken kapattklar gnd; bugnlerde Bill Amca genel de yal Binba Murphy'yle yr
e giderdi ikisi ne hakknda konuurlar, bilmek zordu. Ancak bugn Bil Ha yes hl ofisteyd
i.
"Kararszlk iindeyim" dedi Richard'a

"Anlat bana." Richard oturup ayaklarn uzatt. Yz hevesli ve ilgiliydi. Amcasnn konua
ne memnun olduunu biliyordu.
Evde ne skc Ethel Yenge ne de neesiz Niall vard.
"Glen'de. Miriam Murphy durmadan bana telefon edip ilerim yoluna koymak istediini
sylyor."
"Eee?"

"Frank de ona aldrmamam, saykladm sylyor."

"Biraz kak, deil mi?" Richard amcasn konumaya tevik etti.

"Sanrm, geri bir erkee sorulacak soru deil, insan arkada yla konumaz byle eyleri.
yes huzursuz grnyordu

Richard aslnda einin akln yitirip yitirmediinin insann ar kadayla konuaca en ne

s gerektiini dn d; ama evlilik kurumu hakknda bilgi sahibi olduka, kimse onun kural
esinde normal bir i yapmyor gibiydi.

"Yani sence ne yapmalym?" Her zamanki gibi, kendi gr n belirtmeden nce karsndaki
e ustayd.
"Bence aklnda acil bir eyler var, belki de bir su... hayal tabi
"Eer hayal deilse..."
"Ama sanmam, ya telafi etmek istedii bir eyse ?"

"Sen Peder Gunn deilsin Bill Amca. avu Keane de deilsin Btn yapman gereken kadnn va
namesini hazrlamak. Ya da Binba Frank'in hatr iin, eer istiyorsan, msait deilim de
"Beni huzursuz ediyor."
"Neden gidip onu grmyorsun? Bylece ikisini de geri evir memi olursun."
"Sen gider miydin Richard?"

212
"Sen Binba Murphy'yle yryn yaparken, hemen bugn giderim." Kocaman glmsedi.
"Sen olmasam ne yapardm, bilmiyorum Richard."

"ok gemeden kendi olun sana yardmc olacak. Bana ihtiyacn kalmayacak, ben de yaknda D
in'e gideceim."
"ok yaknda olmasn."
"Pekl, ok yaknda deil. Ama yaknda." Kalkt ve hafife amcasnn omzuna vurdu.
Tanr'nn bilecei bir eyi itiraf eden kak bir kadn daha olsa ne kard!

le yemeini evin lo yemek odasnda yedi; sonra Glen'e gitmeden nce amcas ile Binba'n
uzaklamalarn bekledi.
Onu bulmak iin evin iine girmesi bile gerekmedi. Bayan Miriam Murphy kayalk bahede b
acaklarm uzatarak yatar gibi oturmutu. Uzun beyaz bir elbise, belki de bir sabahlk
giymiti ve yer yer krlam salar omuzlarna dklyordu.
Alyordu.
Etrafta bahe mobilyalar vard. Richard kendine bir iskemle ekti.

"Ben Bill Hayes'in brosundan geliyorum. Yeeniyim. Sizin iin bir ey hazrlamamz istedi
i syledi."

"Siz ok gensiniz" dedi kadn.

"Ah, hayr Bayan Murphy, grndm kadar gen deilim.
Yirmi sekiz yandaym, otuzuma merdiven dayadm.''

Glmsemesi rlanda'daki tm kadnlarn direncini krard, ama Miriam Murphy'nin akl ok u

d.
"Ona inanrsanz, o da yle, yirmi sekizindeydi."
Richard hi istifini bozmad. "Sizce ne yapalm?" dedi.

Amcasnn asl istediinin bu kadnn fikrini deitirdiini, vasiyetname yazdrmak istemed

edecek ii olmadn sylemesi olduunu biliyordu. Onu o tarafa ynlendirmeliydi.

"Bir ey yapmak iin ok ge, oldu bitti" dedi. Richard hibir ey anlamadan bam sallad.

Uzun bir sessizlik oldu. Kadn kayalk bahedeki bitkilerin ve akllarn stnde yatar gib
rmu olmaktan hi rahatsz deil gibiydi. Richard daha rahat bir yere oturmasn teklif etm
di, bunun nemsiz olduunu biliyordu.
"O halde her eyi olduu gibi brakalm m?" Gven dolu baklarla kadna bakt.
"Bu yeterli olur mu?"

213
"Bence yeterli."
"Bu tarafa geldiklerinde otursunlar diye Glen'i onlara brakma yalm m sizce ?"
"Kimleri kastediyoruz?"
"ingeneler."
"Yok yok. Kesinlikle olmaz, insanlar hep onlara bir yerleri b rakmaya alyorlar. Onlar
zgr olmak istiyor."
"zgr m?"

"Evet, en sevdikleri ey bu." Richard ayaa kalkt. Bir an nce o deli bakan gzlerden uza
klamak istiyordu. Leo denen o kzn da hep burada kalmas salkl deildi. Neden bir eit
r, bir i bulmuyordu?

"yle diyorsanz." Bayan Miriam Murphy rahatlam gibi deil di, yalnzca kaderine raz olm

Richard uzun bahe yolundan yrd, yoku aa, Shancar rig'e ynelmek zereydi. Tanrm, b
adar abuk karsa o kadar iyi olacakt. Kardan Gloria Darcy geliyordu.
"Vay vay vay. Tra olmusunuz bakyorum." Dosdoru yzne bakyordu.
"Ne demek istiyorsunuz ?"

"Bu sabah size tra ba satmtm, beni imdiden unuttuu nuzu sylemeyin sakn." Kesin
ordu.
Kahkahas samimiydi, onda brakt etkiyi grebiliyordu.

"Hayr Bayan Darcy, sizi ok az insan unutabilir herhalde."

Ric hard da ayn derecede nazik ve esprili davranyordu.

"Peki doruca yoku aa eve mi gidecektiniz, yoksa ormann iinden kestirmeye mi sapacakt
?"

Richard bir yol ayrmnda olduunu biliyordu. Ofiste beklendi ini, yetitirmesi gereken i
er olduunu, Dublin'e telefon edece ini syleyebilirdi. Her eyi syleyebilirdi.

Ancak, "Barna Orman'nda beraber yrmek iin ekici bir arkada aryordum, ite buldum" de

Glerek yrmeye baladlar. Gloria onun kentli takm elbise sine takld, o da Gloria'ya b
olarak piyeslerdeki ingeneler gibi giyindiini syledi. Gloria ona Glen'de ne yaptn s
u Richard avukat ile mvekkili arasndaki ilerde tpk gnah kartmada olduu gibi gizlil
nusu olduunu syledi. Darcy'lerin dkknnn bir ad olup olmadm sordu, amcasnn bros
ttirmemilerdi... Gloria ayn gizliliin ticar ilerde de geerli olduu cevabn verdi.
Yeniden gnee kp kpr bandaki evlerin nne geldikle 214

rinde birbirlerini iyi anlamlard. kisi de yalnzca ekici birer yz ve sevimli tavrlar
baret deildi. Konuabilen ve oyun oynayabilen insanlard. Tam birbirlerine greydiler.

Bylece, Richard daha sonra bir eyler almaya dkkna gittiinde bunun bir hareket, bir l
lrt olduunu biliyordu.
Yeni tra baklan ald.
Gloria, yine kocasnn duyabilecei ekilde "ok sert bir sakalnz olmal" dedi.

Richard yarm kilo domates aldnda Gloria ona ormana piknie mi gittiini sordu. Mike Dar
y bir baka mteriyle ilgileniyordu.
"Hayr, yengem biraz daha istedi, hepsi bu."

"Hayr, bu sabah gelip bolca almt da." Gloria'nn gzleri fldr fldr, muzipe parlyo
Bu ziyaretler ve paslamalar birka gn byle devam etti.

"Beni bu kadar ska grmeye gelmeniz ok gzel" dedi Gloria tezgha doru abanarak. Boynun
akt zincirin ucundaki pandantif gslerinin arasna dyor, gzler onu takip ediyordu,
uydu zaten.
"Evet, benim iin ok gzel. Siz hi bana ziyarete gelmiyorsunuz" dedi Richard.
"Ah, ama vergi makbuzlar ve iade talepleriyle ilgili bahaneler uyduramam ki. Siz
istediiniz kadar domates ve tra
ba icat edebilirsiniz."
"O halde tarafsz bir alanda bulumamz gerekecek" dedi Richard.
ki gn sonra, Bayan Miriam Murphy'nin cenaze treninde, kilisede bulutular.
Dr. Jims Blake zatrree demiti. Birisi de cereyanda kalmaktan, diyordu. Bayan Murph
y kayalk bahede uyumay det edinmiti. Para ile mevkinin insana mutluluk getirmediinin
ir rneiydi.

Richard Hayes babasnn kolunda kilisede yryen ufak tefek Leo'ya bakt. ki yabanc, yurt

aabeyler de cenazeye gelmilerdi. Asker grnmlydler ve pek kimseyi tanmyorlard.

Ryan'larn otelinde toplanld. Gen Nessa aadaki odalardan birini toplant odas olarak
iti. Tam da bugn iin gereken yerdi. Kahve, sandviler ve biraz da iki.

Ardndan bara gitmek isteyenler yle yapabilirlerdi. Bu Shancarrig'de daha nce hi yaplm
amt; ya birinin evine dnlrd ya da dardaki barlara gidilirdi. Bu yeni bir saygnl

215
"ok iyi dnmsn Nessa" diye takdirlerini bildirdi. Ger ekten de yleydi.

"Leo benim arkadam. Eve misafir kabul etmesi kolay deil onun iin." Nessa onunla konua
cak zaman bulamamt; bugn lerde gen Niall'la aralar pek iyiydi ve olan daha imdiden
ordu. Salar daha derli topluydu, yeni bir ceket almt stelik, her naslsa sanki daha d
yryordu.
Gloria ve Mark Darcy de oradayd ama Richard onlarn resmen davet edilip edilmedikle
rini merak etti.
nsanlar taziyelerini iletir ve uzun zaman nce Shancarrig'den giden Harry ile James
'i hatrlamaya alrken, Gloria kendini Richard'n yan banda buldu.
"te imdi tarafsz blgedeyiz" dedi.
"Evet, ama ok kalabalk bir tarafsz blge." Richard abartl bir kederle bam sallad.
"Kalabalk olmayan bir yer neresi olabilir, neriniz var m ?"
Daha ak konuamazd. Ondan kendisiyle sevimesini istese bundan ak olmazd.

"Sizin eviniz, benim evim ve bu otel sz konusu olmadna gre, u an neresi bo olabilir,
u dnelim." Dalga geiyor du. Shancarrig'de gidebilecekleri hibir yer yoktu. Hem de hi
ir yer.

"Glen var" dedi Gloria, Richard'n yzndeki tiksintiyi grd. Hayat boyunca Glen'de yaam
kadnn lm zerine toplanmlard; Gloria herhalde oraya gidip bo evi kullanmak istiyo
"Ev deil, kapc evi" dedi.

"ieri nasl gireriz ?" Bahedeki bir yer olunca Richard her tr l ahlak itiraz unutuver
bile. Bu bakayd.
"Arka pencere ak, ben baktm."
"Yirmi dakika?" diye sordu Richard. Oradakilere veda etmek on dakika, odasna gidi
p prezervatiflerini almak da iki dakika alrd.
Gloria "On be" dedi ve yine dilini altdudanda gezdirdi.
Richard'n vedalamas kibar ve pek hzl oldu.

O ynde oturan ihtiyar, kak bir ifti vard. Soran olursa, onun ardm, ama gittiin
madm syleyecekti. Ama btn bu nlemleri neden alyordu ki? Kimse bir ey sormayacakt.
k zere olduunu kimse aklna getiremezdi.
Gloria ondan nce gitmi, bir kilimle kapl divana uzanmt.
erisi kf koksa da, rutubetli deildi.

"Bir ey getirdin mi?"

216
"Evet, ondan geciktim. Odama gidip almak zorunda kaldm.
Ne olur ne olmaz diye her zaman yanmda tamyorum."
Glerek eliyle cebini yoklad.
"Hi romantik deilsin. Ben ampanya filan demek istemitim."
"Ne yazk ki hayr." zgn grnd.

"Bover, ben getirdim." ienin tepesindeki kd srp koparrken bembeyaz dileri grn
kadehler vard. Glerek abucak iince, kpren iki burunlarna kat. Sonra ptler.
"Bunun iin dkkna m uradn?" Richard onun hzna armt.
"Hayr. Omuz antamdayd." Kendi hnzrlna ve bu i iin gereken zgvene glyordu.
"u siyah ve ciddi kyafetleri karaym. Sana yakmyor"
dedi Richard.
"Cenazeydi ne de olsa. Krmz eteimi giyemezdim ya..."

Beyaz dantelle ssl krmz bir jpon giymiti. Sutyen takmyordu; boynunda yalnzca altn
ir vard. Orada durmu ona glerken yle pervasz ve vahi grnyordu ki, Richard artk be
ayanamyordu.

"Seni arzuladm Richard Hayes" dedi. Ve Richard sanki onu btn mrnce tanyormu gibi ze
aband.

Daha sonralar hep alelacele, hep zor oldu. Keke Murphy'ler daha dzenli bir hayat yaa
salar, diye inledi Richard kendi kendine. Byk evde kalacaklarm ya da darda olduklarn
ebilse, kapc evi Gloria'yla bulumalar iin ideal bir yer olacakt. Ama asla emin olamy
ard: Pencereden girip karken grlseler hibir mazeretleri olmayacakt.
Leo ile babasnn garip alkanlklarn renmek haftalarm ald.

Leo sonunda bir sekreterlik kursuna balad. Otobsle kente gitmesi gerekiyordu. Bu, gnn
biraz dzene soktu. Lance ve Jessie diye seslendii yal kpekleriyle aalkl yolda yr

yapan Binba'nn saatleri daha belirsizdi. Richard amcasna sorup onun neler yapt konus
a daha fazla bilgi almaya alt, ama sanki yirmi be yllk dostluk Bill Hayes'in Frank M
hy hakknda hibir ey bilmemesi zerinde kurulu gibiydi.
nanmas gt, ama byleydi ite.
Bir seferinde Hayes ve Olu Hukuk Brosu'ndan bir gayrimenkulu ilgilenmeleri istenmiti
. Richard ile Gloria mterilere gslonni'k bahanesiyle orada pek ok kez bulutular.

217

Gloria paay yle kolay kurtaryordu ki, insan neredeyse korkuyordu.

"Mike sana nereye gittiini hi sormaz m ?"
"Yo, hayr. Neden sorsun ki?"

"Eer senin kadar gzel bir karm olsayd... Tanr bilir ne iler peinde... yanmdan uzakl
izin vermezdim..." Ona tekrar sarlp kucaklad.
"O halde sen koca deil, gardiyan olurdun." Gloria gld.
Ric hard dnd biraz.
Sylediklerinde gerek pay vard. nsan biriyle evlenince onun sahibiymi gibi korunmas,
sak edilmeye benziyordu.
Ama te yandan baklacak olursa, Mike daha ilgili ve dikkatli olsa Gloria kukusuz bu
kadar rahata gezemezdi.
Richard bazen onun kk oullarndan, Kevin ile Sean'den sz ediyordu.
"Syleyecek ne var ki?"
"Onlarn renmesinden, bu yzden senden nefret etmelerin den hi korkmuyor musun ?"
"Sevgili Richard, sen sululuk iindesin. Bence bulutuktan sonra birlikte Peder Gunn'
a gitmeyi det edinmemiz lazm."
"Benimle dalga geme. Bunlar senin sevdiim iin sylyorum "
"Hayr, sevmiyorsun."
"Seviyorum. Daha nce hi kimseye sylememitim."

"Seviirken syleriz, nk o zaman herkes sever. Ama sen be ni normal, sradan bir ekilde
vmiyorsun."
"Sevebilirdim."

"Hayr Richard." Gloria parmaklarn nce onun dudaklarna gtrd, sonra azna soktu ve
u szler unutulup gitti.
Gloria ideal sevgiliydi. Richard onun kadar tutkulu ve hazr bi rini tanmamt. Onu arzu
eden ve bunu sylemekten de ekin meyen gzel bir kadn. Ryan'larn otelinde, dkknlarda
da kilisede karlatklarnda kara gzleri parlayan esprili, akc, gizli bir sevgili.

Yllardr Richard'dan hep daha fazlasn isteyen kzlarn ardndan hibir ey istemeyen bir
e herkese duyurmak ne bir sz ve tabi ki parmana zaten takm olduu kaln alyans nedeni
e de bir nian yz istiyordu. Richard uzun bir sre kusursuz ak yaad.
Sonra, kendi tavrlarnda ufak tefek deiiklikler olduunu 218

fark etmeye balad. Gloria'nn deitiini syleyemezdi; o hep pervasz, kefedilme korkus
cretkr... ve birbirlerine verdikleri zevk konusunda da hevesli olmutu.
Hayr. Richard'di deien.

Onun kk oullarnn elinden tuttuunu grmeye dayanamyordu. Kendi anne babasn; Dublin
toru ve bri oynamakla megul karsn dnyordu. Waterloo Caddesi'ndeki byd ev dze
i her zaman yanlarnda olmutu. Ya babas iteyken gizlice kp sevgilisinin kollarna at
i olsayd? Bu dnceyi sululuk iinde hemen kafasndan uzaklatrd.

Kendi hayatn daha nce anne babasnn hayatyla hi karlatrmamt; o halde neden im
aantlarn bir tr rnek olarak gryordu ? Gloria Kevin ile Sean iin harika bir anneydi
rd'la yaadklar farkl, tmyle bambaka bir eydi.

Sonra Richard iriyar, yakkl Mike Darcy hakknda huzursuz olduunu fark etti. Karsnn
ar bembeyaz ve dzgn dileriyle, birlikte kurduklar bakkal dkkannda uzun saatler boyu a
akta dikilen Mike Darcy. Kalarm atp Richard'n sipari ettii bir eyi bulmak iin zahm
giren, istedii o zel deriyi nereden bulabileceini uzun uzun dnen Mike Darcy. Adamn k
isine bu kadar ok zaman ayrmasndan, bu kadar ok emek harcamasndan holanmyordu. Mike'
sum yz Richard Hayes'e azar gibi geliyordu.
Bundan sz ettiinde Gloria gld. "Mike ile benim aramdakiler seninle benim aramdakinde
n ok farkl... Bunlar kartrmayalm" dedi.
"Ama ben onu biliyorum, o beni bilmiyor."
"Erkekler neden her eyin bir oyun olduunu, kurallarn olduunu sanrlar?" Gloria gld.

Bir de Gloria ile Mike hakknda ve birlikte neler yaadklar hakknda gerekten bir ey bi
bilmediini merak ettii zamanlar vard. Dkknda kimsenin bakmadn sandklan zamanlard
birlerine doru eildiklerini grmt.
Mike Darcy'nin zaman zaman karsnn vcudunu nasl okadn grmt.
Birbirlerine dokunduklarn grdnde ok tuhaf bir kskanlk duygusu saryordu iini.
Bir leden sonra kapc evinde, "Bunu Mike'la yapmayacaksn, deil mi ?" diye yalvard.
"Seninle benim yaptmz kimse yapamaz Bu bizim."
"Ama oda istiyor mu ... yani sen ve o ..."

219
Gloria, "Kaygl olduunda ok yakkl grnyorsun Ric hard" dedi.
"Bilmeliyim."
Gloria gzleri alev alev, birdenbire doruldu. "Hayr, bilmeme lisin. artlar yok burada
. Efendi ve klesi deiliz...
Benim sana sylemek istemediim hibir eyi bilmeye haklan yok. Ben sana byle sorular sor
uyor muyum ?"
"Ama benim hakkmda bilmediin hibir ey yok ki." Ac eki yordu.
"nk benim bak am bu. Merakl deilim, pheci dei lim, hibir ey sormamam gereken
muyorum."
Sesi sanki ltimatom verir gibiydi.
Ya her eyi olduu gibi kabul edersin ya da kabul edecek bir eyin olmaz. Richard onun

Mike'la evlendiinden beri baka er keklerle de birlikte olup olmadm, onlarn da bu sn

a kala rak gnderilip gnderilmediklerini merak ediyordu.

Gloria Darcy'yle yatan paylatn syleyen herkesi, Ryan'la rn oteline urayan herhan
ini ldrebilirdi.

Evet, ada mn grtlana sarlr ve seyredenlerin ya da yasalarn ne diyecei ne, ne yapaca

adan, ldrene dek skard.
O halde Mi ke nasl oluyor da durmadan kesektlarna eker ve patates dol duruyor, gzel
leden sonralar nereye gittiini merak etmiyordu?

Gen Niall'n ofise gelmesinden beri Richard'n leden sonralar kmas gittike daha da
Olan kesinlikle yem bir zgven kazanmt ve Richard bunun oteldeki o haval Nes sa Ryan
olan arkadalndan, hatta flrtnden kaynakland ndan kukulanyordu.

Niall Hayes'in ayak ileriyle yetindii, ktip gibi alt gnler geride kalmt. Artk
ichard'n mvekkillerle nasl konutuunu incelemek istiyordu. "Tapu sorunlar olan o yere
en de seninle birlikte gelebilir miyim?"
diye soruyordu.

Bu, Richard'n ofisten kmak iin uydurduu bahanelerden biriydi. Gya dediim dedik, huys
bir iftinin evrakm gster meye ikna edilmesi gerekiyordu.
"Olmaz Niall. ie yaramaz... Bu adam delinin biri. Yanmda bi rini getirirsem ne yap
aca hi belli olmaz. Benim bu kadar iler lememin sebebi de saatlerce emek harcamamdr.
"
Niall, "Peki dosyasn grebilir miyim?" diye sordu.
"Neden ? Neden o ihtiyar kakla uraasn ki ? Yapacak bir sr iin var..."

220
"Ama bilmemiz gerekmiyor mu ki sen..."

Cmlesini bitiremedi, laf aznda kald. Sen Dublin'e dnnce. Hepsi bunun olacan biliy
rmada iki ortaa yer yoktu. Yeterince i yoktu; iki maa bile Bill Hayes'i zorlamaya b
alamt. Niall ailenin oluydu.
Kukusuz Richard artk her an gidebilirdi.
Yalnzca Richard Shancarrig'i ve sevdii kadn asla terk edemeyeceini biliyordu.

Souk bir akam kapc evindeki sobadan yaktklar sigaralar tttrrken, Gloria'ya kendin
gibi, "Seni gerekten seviyorum" dedi.
"Biliyorum." Gloria kollarn dizlerine dolamt.

"Hayr, bilmiyorsun. Aktan sz etmememiz gerektiini, bunu yalnzca seninle seviirken d

n. yle dedin."
"renci gibi yaknmay kes Richard." Titreen alevlerin nda ok gzel grnyordu.
"Ne dnyorsun?" diye sordu Richard.
"Seni ve bana kendimi nasl iyi hissettirdiini."

"Ne yapacaz Gloria?"

"Giyinip eve gideceiz herhalde."
"Her ey iin?"

"Her eyi zemeyiz, yalnzca pencerelerden k szmamas ve bu yamurda hasta olup lmeme
i zebiliriz."
"Nerede olduun hakknda... ne diyeceksin?"
"Bu seni ilgilendirmez."
"Ama sen beni ilgilendiriyorsun."
"O halde brak, ben halledeyim." Richard yine onun gzlerindeki uyary grd ve korktu.

Yaz sonu tanmlar ve sonbaharda, slak ve souk bir kta devam etmilerdi. Yalanda baha
ekti. Herhalde bir zm bulmak gerekiyordu artk.

Ancak Gloria iin ilkbahar san beyaz iekli elbiseler ve ak sandaletler giyip sevgilisi
ni Barna Orman'nn kuytu kelerine, ieklerle ve yumuak bahar imenleriyle kapl akl
k demekti. Byle yerlerin nerede olduunu nasl biliyordu? O burada bymemiti ki; yoksa b
ralarda baka erkeklerle mi birlikte olmutu? Richard bunu hem soramyordu, hem de asl
a dnmemesi gerekiyordu. Dkknda ilerin bu kadar iyi gitmesinden nefret ediyordu; ona b
kmak, ona bir eyler almak isliyordu ama Gloria hi izin vermiyordu.

221

"Ne derim Richard? Yani, ara sra urayp bolca tra ba alan yakkl gen avukatn b
leyemem, deil mi ?"

Ancak Mike Darcy gittike artan servetiyle karsna mcevher ler alyordu. Bir zmrt panda
f ve elmaslar almt. Shancar rig'de kimse bylesine bir harcama grmemiti.
Richard'n Ethel Yengesi ban sallayarak, hi normal deil, demiti.
Richard iinden ona katlyordu, ama bunu sylememeye zen gsterdi.
Gen Niall'n yle dnmediini duyunca ard.
"insanlar kendilerine istediklerini almak iin almazlar m
?' diye sordu Niall.

"Umarm sen paran Gloria Darcy gibilere zmrtler alarak harcamazsn." Babas biraz dalgn
nuuyordu.
Niall Hayes artk cevap veriyordu." 'Gibileri' derken neyi kas tettiini bilmiyorum
ama, eer birini seviyorsam ve param yasal yollardan kazanyorsam, bunu ona hediyeler
almaya harcamam da hibir salanca olmaz" dedi.

Oda birdenbire sessiz ve kasvetli bir havaya brnd. Ethel Yenge aknlkla oluna bakt.
e tak takmam ti; nian yz dnda hibir mcevheri olmamt.

Yalnzca alyans ve bir de saati vard. Eer Bill Hayes bir dkkna urayp mcevherlere ba
at belki de daha gzel olabilirdi.

Richard Gloria'ya, "Yldnmmz kutlayalm" dedi.

"Nasl? Ryan'larn otelinde akam yemei ve arapla m?"
"Hayr, ama elenceli bir ey yapalm."
"Yaptmz eyi zaten elenceli buluyorum ben." Gloria gld.
"Daha fazlasn istemelisin. Gizli gizli ortalarda dolanmak sana yetmiyor olmal."

Gloria i ekti. Kk ocuuna ayakkablarn balamay bir trl retemeyen bezgin bir a
du. "Hayr, istemiyorum" dedi. "Ama sen istiyorsun, o yzden yldnmmz iin sen ne istiy
onu yapacaz."

Ne yapabileceklerini dnmek zordu, iin asl anlalmaz taraf, foyalar meydana kmadan
arak tam bir yl geirmi olmalaryd. Bu kadar kk ve merakl bir kasabada bir mucizeyd
Belki Dublin'e gidebilirlerdi. Richard bir bahane bulur, Gloria da herhalde bir e
y uydurabilirdi.
Teklif etmeden nce ne yapacaklarn planlayacakt, aksi hal 222

de Gloria omuz silkip kalsalar daha iyi olacan syleyebilirdi. Onu Dublin'deki barlar
a, lokantalara gtrmek, insanlar onun gzel yzne ve en kahkahalarna hayran brakmak i
u. Onu yalnzca Shancarrig'in gri, biimsiz fonunda deil, baka ortamlarda grmek istiyor
du. Richard burada geirdii bunca ylda kasabay sevmek iin hibir neden bulamamt, bur
tan yalnzca Gloria'yd ve onu buradan uzaklatrmak istiyordu.

Dublin gezisini planlad: Knightsbridge'de onu arabasyla nasl trenden alacam kuku topl
mamak iin o bir gn nceden gidecekti onu nasl gezdireceini... Dublin'i iyi bilmiyorum
demiti ona. Richard onun rehberi olacakt.
iyi otellerden birine giderlerdi. Richard nce odaya bakacak, kusursuz olduundan em
in olacak, sonra... kol kola Grafton Caddesi'nde gezeceklerdi. Shancarrigli biri
ne rastlasalar hep birlikte glecekler ve Dublin'e gelip de kasabadan birine rastl
amann ne harika olduunu syleyeceklerdi.

Richard dndke Gloria'y Dublin'de yalnzca bir gece deil, her zaman grmek istediini
i. Kaamak bir otel odasnda deil, kendi evlerinde kalmalarn isterdi. Her zaman.
nlerinde muazzam glkler vard. Bunlardan en byk, en sarp fakat ve en masum olan da,
ir bakasn sevdiin den habersiz, glmseyen Mike Darcy'ydi.
ocuklar da vard. Richard Gloria gibi iri gzl bu esmer ocuklar seviyordu. Babalarnn
emesini de almlard ama kiilik zelliklerini belirleyip ana ya da babaya benzetmek apta
lcayd.
ocuklar tanyabilmeyi isterdi, ama mmkn olmamt.

Onlar tanyabilse, onunla Dublin'e gelip kk bir aile olarak yaamalar daha kolay olabi
di. Richard birdenbire artk bir yldnmn kutlamak iin kaamak bir gezi planlamaktan
r yaam planlamaya baladn fark etti. Daha ardan almalyd.
Acele edip onu yitirme riskine girmemeliydi.
Bu yldnm isteyebilecei en nemli eydi.

Otel hi zorluk karmadan Bay ve Bayan Hayes olarak kabul etti onlar. Gloria'nn iri yz
ri sanki sadece o gn iin taklm gibi durmuyordu; parmanda olmaya haklan vard.

Odada ampanya itiler, ehirde yrye ktlar. Richard ona ocukken sevdii yerleri, Ba
Leeson Sokana giden kanal gsterdi Waterloo Caddesi'ne bu kadar yakn olmak

223

onu heyecanlandryordu. Babasnn Baggot Soka Kprs'nde ki kitapya giderken oradan g

annesinin geen pa zar gnk etin pek de yumuak olmadndan ve doktorun been mediinden
ere kasaba giderken onlara rastlamas olmayacak i deildi.

Anne babasn deil ama hamile ve halinden memnun Elaine' grd. Annesinin otomobilinden i
iyordu. Richard' grmemiti ve normal artlar altnda Richard onun geip gitmesini beklerd
Ama bunlar normal gnler deildi. Ona Gloria'y, koluna takt bu muhteem kadm gsterme
ordu.
Ona seslendi ve Elaine salnarak geldi.
"Annem seni gremediine zlecek" dedi. Richard annesi gi dene kadar beklemiti. Ailenin
ona pek sempatiyle bakmadn biliyordu.
"Seni Gloria Darcy'yle tantraym." Sesi gurur doluydu.

Rahata konutular. Gloria bunun ilk bebei mi olduunu sor du. Elaine Richard'n gzlerini
iine bakarak evet, dedi, ok he yecanlyd.
Gloria iki kk olu olduunu syledi. Bir ocuu olunca in san onun hem hi bymemesini
m de yapt her eyle gurur duyuyordu. Hep Elaine'in duymak istedii eyleri syl yordu.
oum hakkndaki kocakar laflarnn da hep abartl olduunu, herhalde insanlar evlenmeden
ahibi olmasnlar diye uydurulduunu syledi.
Elaine yine Richard'a bakarak, "Oh, pek azmz bunu yapacak kadar aptalzdr" dedi.

Richard bir bencillik abidesi olduunu fark edip irkildi. Bir denbire Elaine'in on
a yalan syledii, asla hamile kalmad iin sevinmiti. Ama Olive Kennedy hamile kalmt

ngiltere'ye gidip bebeini dourmutu. O ocuk imdi neredeydi ? Bir yetimhane de ya da bi

ailenin yanna evlatlk olarak verilmi bir kz veya olu vard.
Daha nce nasl hi umursamam olabilirdi? Gzlerinin dol duunu hissetti.
Shelbourne Bar'da iki itiler, Grafton Soka'na yalan, methi ni duyduu bir lokantada ye
mek yediler.

Uzaktan tand kiiyle karlamt. Drt yldr bakentten srgnde olan bir adam i
semiti.
Gloria, "Elaine'i ok sevmi miydin ?" diye sordu.
"Hayr, ben senden baka kimseyi sevmedim" dedi sadece.
"Ayrlrken zgn grnyordun, gzlerin dolmutu... ama be

224
ni ilgilendirmez. Sana byle sorular sorup durmamalym."

Elini tutup skt.

Richard bir ey syleyemedi.
"Hep seninle olmazsam lrm ben Gloria."

"Sus imdi." Gloria parmam itii rish Mist kadehine batrd ve emmesi iin ona uzatt.
o bildik arzu belirdi ve Shancarrig'deki gerek yaama dn konusunda hissettii endieyle
ybetme duygusunu bastrd. Otele dnp yldnmlerini gerek anlamda kutladlar.

Ona Mike'a ne bahane uydurduunu hi sormad. Alveri, hastane ziyareti ya da eski bir do
tu grmek olabilirdi Gloria'nn onu yalanlarna ortak etmek istemediini biliyordu. Mike
'a yalan sylemek zor deildi herhalde; adam tm heyecan ve basitliiyle dnyadaki dalaver
leri, kendine ihanet eden bir ei, szmona ufak tefek iler iin, ama aslnda Gloria'yla k
ndine gz ziyafeti ekmeye dkkna girip kan Richard Hayes diye bir tarad hi hesaba k
Richard hep bir nceki seferi hatrlayp bir sonraki iin sabrszlanyordu.
Kevin Darcy Shancarrig okulundayd. Richard bazen onu yolda durdurup konumak iin bah
ane yaratyordu.
"Annen baban nasllar?"
"yiler." Kevin pek ilgi gstermezdi.
"Okulda ne rendin?" diye soruyordu bazen.
"Pek bir ey deil" diye cevap veriyordu Kevin.

Richard bir gn onun banda bir yara grd. Christy Dunne aatan dtn syledi. Richa
e dkkna gitti. Mike bahede, dkkna ek blmn inaatm denetliyordu. Darcy'lerin dkkn
rnn neredeyse misli byklkteydi.
"Tanr akna Richard, yalnzca bir syrk. Bu kadar tela
etme" dedi Gloria.
"ok kanyordu. Endielendim."

"zlme, imdi iyi. Kocaman bir yara band yaptrdm, eline de iki kurabiye verdim. Biri
ne, biri de Christy iirt Hibir derdi kalmad." Richard ona hayranlkla bakt. Her eyin
bir de nasl bu kadar sakin, bu kadar iyi ve akll bir anne olabiliyordu?

Ertesi hafta hrszlar girip de Mike Darcy'nin karsna ald mcevherleri alnca hayranl
t.
avu Keane gelip gidiyor, her tarafta soruturmalar yaplyor

225
du. ingeneler Johnny Finn'in barna uramlard. nsan her an her yeri gzetleyemiyordu.

Gloria olay soukkanllkla karlad, zellikle kk zmrdn gitmesi ok ktyd, onun

ne gelirdi ki? Onlar gece gndz gznn nnden ayrmamak evi bir kaleye evirmek mmkn
apishanede yaa mak gibi bir ey olurdu diye dnd.
Richard onun bir zamanlar kukucu bir kocayla evlenmenin bir gardiyanla yaamaya ben
zer dediini anmsad. Gloria'nn zgr olmas gerekiyordu.

Darcy'lerin ocuklarna bakan ve onlarn ev temizliini yapan Maura O'Sullivan yengesini

n evine de geliyordu. Richard ondan Gloria'nn ailesiyle ilgili bir eyler renmeye alt
a Shan carrig'in genelinin aksine, Maura dedikoduya yatkn deildi.
Tm sorulara son verecek bir ekilde, "Bilmek istediin tam olarak neydi ?" dedi.
Richard, "Yalnzca aile bu kayb nasl karlad, merak ediyor dum" diye aznda geveledi.

Maura ban sallad. Memnun olmutu. Yannda hep olunu da getirirdi. Down sendromlu, sevi
bir oland. Richard onun odaya her girene komasn seviyordu.
Olan Richard'a umutla "Baba?" dedi.

Bunu ilk dediinde Maura ocuun babasnn ngiltere'ye gitti ini ve bu yzden grd her
dn anlatt.
Richard'a tekrar tekrar "Baba, benim babam m?" diye sordu
"Bir bakma, biz bakalar iin hep anne babayzdr" dedi Ric hard.
Niall onu duymutu.
"ok iyisin Richard. Senin iinden geliyor. Ciddiyim, insanlara ok iyi davranyorsun, o
yzden bu kadar baarlsn."
Richard ard, o hi szlerinin bu anlama ekileceini dnmemiti.
"Hayr, deilim. ok bencil biriyim aslnda. Belli olmamasna atm."

"Hi grmedim. Tabi kadnlar konusunda seni kskanyordum ama bencil olduunu hi dnmed
"Artk beni kskanmyor musun ?"
"Ben senden etkilenmediini syleyen tek kzdan holanyo rum... o nedenle..." Niall Hayes
mutlu grnyordu.

"Hi etkilenmedi. Ben de herkes gibi onun ok gzel olduu nu dndm, ama seni temin eder
zaktan duyulan bir hayranlkt."
"O da yle diyor." Niall rahat ve mutluydu.

226
"Burada senin iine engel olmuyorum, deil mi?" Richard onu konuturmak istiyordu. Tam
srasyd.
"Hayr. Tabi ki hayr, yalnzca sanyorum, bekliyorduk ki...
herkes sanyordu er ya da ge..."
"Evet, gnn birinde yle, ama., henz deil."
"Para biriktiriyorsun, biliyorum." Niall anlaylyd.
"Nereden biliyorsun?"
"Hibir yere gitmiyorsun ve eski bir arabayla yetiniyorsun.

Haval giysiler almyorsun."

"Doru" dedi Richard. "Para biriktiriyorum." Bunun bahanesi olduunu fark etti. Dubl
in'de bro amak iin para biriktiriyordu.
Aylar geti. Gloria ona ipek bir kravat getirdi.
"Hediye yok demitin." Krem rengi ve altn sars kravat sevgiyle okad.
"Senin bana almaman gerektiini syledim, hepsi bu."
"Ben sana mcevher almak istiyorum. Zmrt deil, yakut.
ok kk bir yakut. zin ver."
"Olmaz Richard. Cidden, nasl takabilirim ki? Makul ol."

Yine de ald. Kapc evinde verdi ona aramba leden sonralar tamamen gvenliydi. Hava n
sa olsun, Binba Murphy amcasyla yrye kyordu ve Leo da kasabadaki inaat mteahhit
nin ofisinde ie girmiti. Pek uygun bir ie benzemiyordu, ama Gloria ona Leo'nun hl o
Foxy Dunne'la grtn, Foxy'nin ngiltere'de inaat iinde gittike ykseldiini sylem
rketini kuraca syleniyordu. O ve Leo anlamlar, deniyordu.
"Dinny Dunne'n olu Foxy Dunne m?"

"Foxy Dunne saygnlk asndan babasyla karlatrldnda Papa'nn elisi gibi grnr
barndan srnerek ktm bilirsin."

"Vay vay vay." Richard kk kasaballar gibi dnmeye baladm fark etti; Glenli Binba
aa mahalleli Dunne'lardan biriyle evlenmesine izin vereceine inanmakta zorlanyordu. A
ncak, bunun Leo'nun uzakta alyor olduu anlamna gelmesinden memnundu. Meydan onlara ka
ordu.
Gloria yakuta uzun uzun bakt.
"Kzmadn ya?"
"Benim iin bu kadar para harcamken nasl kzabilirim?
ok duygulandm, ama asla takamayacam."
"Ona diyemez misin ki?.."

227
"Diyebileceim hibir ey olmadn ikimiz de biliyoruz."
"Burada, benimleyken takabilirsin.''
"Evet, yle yapacam."
Yakutu gtrp kravat inesi yaptrd, sonra ona geri verdi
"seninleyken bir zincire takarm, dier zamanlarda sende durur Sana verdiim o kravatn s
tne tak, beni dnrsn."
"Ben her zaman seni dnyorum" dedi Richard.

"ok fazla belki de."

Aralarna mesafe girmesi ite byle balamt. Richard bunu anlad, ama anlamazlktan geld
aya bir bakasnn geldiin den korktu, ama kimse olamayacam biliyordu. Artk be dakika
ak iin planlar yapmyor, uzanp onu sevmesine izin verse de, eskisi gibi ona yaklamas i
n yalvarmyor, onu heyecan landrp imknsz olarak dnd ilikilere tevik etmiyordu.
Richard bu yerin artk onlar ezdiini hissediyordu, inaat mal zemelerinde, ek binann ya
pmnda ve kendileriyle dorudan re kabete girecek bir maaza ina etmeye pek hevesli olma
dklarn) syleyen Dunnelarn dmanca tavrlaryla ilgili saysz sorun kyordu.

Mcevherler iin sigortadan para alnmas da gecikmi ti. Planladklar gazete datan ii
llie Dunne so run karmt.
Amcasnn ofisinde Niall huzursuzdu. Daha fazla davaya katl mak, mvekkillerle ve avuka
tlarla istiarelerde bulunmak, iin cn ccn renmek iin srar ediyordu. Richard
fd braktn hissediyordu.
Gloria'y gtrme zaman gelmiti

Anlatmaya balad ve bu sefer Gloria onu susturmaya alt nda kulak asmad. "Hayr, yet
stum. Dnmemiz ge rek. Neredeyse iki yl oldu. Kendi evimiz, kendi hayatmz olma l Mike
temem, ama onun da bilmesi gerekiyor, ona sylemeliyiz. O iyi bir adam, biz ne der
sek kabul eder. En iyi si naslsa... Dublin'e gelip ocuklar grebilir. Gerek babalarnn
m olduunu onlardan hi saklamayz... Daha en bandan bi zimle yakn olmay tercih edecekt
.. Belki en banda deil, ama imdiden sonra..." Gloria'nn yzne baknca sesi kesildi.

Kapc evinde oturuyorlard. Soyunmamlard. Sigaralar ve kllk olarak kullanp her sefe
ttklar kk teneke kutu aralarnda, masada duruyordu. Gelecekleri hakknda ko numak ii
bir yerdi Gloria dinlerken yznde garip bir ifade vard. ok arm gibiydi.
Richard nce bunun yapmak zere olduklar iin bykln 228

den kaynaklandn dnd... Bir de ocuklarn hayatndaki deiiklikler vard. Onu temin
in'de evlere baktm. Hem ba baa olabilelim, hem de Kevin ile Sean ehirdeki kocaman Hri
stiyan Kardeler okulu gibi bir yere deil de, mahalle okuluna gidebilsin diye, ehrin
biraz dna ktm..." Sustu. Gloria'nn bakn doru yorurnlamamt.
O gvence istemiyordu, hemen susmasn istiyordu.
"Bunlarn hibiri olmayacak, bunu bilmelisin. Richard, bilmen gerek."
"Ama beni seviyorsun..."
"Bu ekilde deil, seninle kaamam..."
"Btn bunlar neden yaptk?.." Elini sallayarak sk sk sevitikleri oday gsterdi.

"Benim buray terk etmemle hibir ilgisi yoktu. Buna hi sz vermedim, hi gndemde deildi
imdi arma sras Richard'a gelmiti. Anlayamyordu.
"Neyle ilgiliydi yleyse?" dedi, yalvarr gibi.

Gloria kalkt ve odada konuarak dolamaya balad. Hi bu kadar gzel grnmemiti. Richar
ii mutlu gnlerden, onun kendisini nasl harika hissettirdiinden, ona nasl hibir sz ve
diinden, gelecei hi dnmediinden sz etti.

Onun gelecei burada, Shancarrig'de ya da belki de baka bir kk kasabadayd. Belki iler
Dunne'lara devredip giderlerdi.

O ve Mike bir iyerini sfrdan kurmay seviyorlard. Baka yerlerde de yapmlard. Bir id
; hep bir heyecan, yenilik oluyordu.
Mike'tan sevgi ve saygyla sz ederken Richard Hayes aknlkla dinledi.

Gloria Richard'n hi anlayamad bir biimde dknd Mike'a. Bu dknlnn Mike'n in

suyla da hibir ilgisi yoktu. Daha ok bir ballk, ne yapacana, ne karar vereceine, ne
gitmek isteyeceine ynelik bir ilgiydi.
"Ama sen onu sevmiyorsun!" diye yutkundu Richard.
"Hayr, onu seviyorum. Baka kimseyi de sevmedim."
"Ama nasl..." Cmlesini tamamlayamad bile.

"Bana istediim her eyi veremedi. Kimse kimseye her eyi veremez. Ama onu seviyorum, nk
bana zgrlm veriyor."
Richard onun doruyu sylediim anlad. "Peki biliyor mu?.."
"Neyi?"
"Beni, bizi. Ona sylyor musun?" Sesi fkeyle ykseldi.
"Bundan m zevk alyor, eve gidip birlikte neler yaptmz m anlatyorsun?"

229
Gloria, "irenlik etme" dedi.

"ren olan sensin, sokak kedileri gibi ortalara kp sonra r nek e ve anneymi gibi da
un."
Gloria ona esefle bakt. Richard bittiini anlad.

likilerden syrlp kt ve yaanan aklardan kat yllar da imdi olduu kadar dr

le gerekli olmadka yz yze konumazd. Olive Kennedy'yi ve onu ailesinin nnde nasl r
ni dnnce ii skld.
Keke her ey yeni batan balasayd. Ban nne edi.
Gloria, "Richard?" dedi.
"Sokak kedisi demek istememitim."
"Biliyorum."
"Ne yapacam bilemiyorum sevgili Gloria nan bilemiyorum."

"Buradan uzakla. Dublin'de gzel bir yaam sr. Bir gn ora da karlarz ve seninle Bag
aki o kz gibi, uygar bir ekilde konuuruz. Hani bebek bekleyen."
"Olmaz."
Gloria, "yle yapmalsn" diye yattrd onu.
"Ya sen de baka bir kasabaya gidip yeni birini bulursan?"

"Kimseyi aramayacam, seni temin ederim."

"Peki o... katlanacak m, yoksa ban m evirecek?.." Artk Mike Darcy'nin adn bile sy
du.
"Onu sevdiimi ve asla terk etmeyeceimi bilecek."
Syleyecek baka bir ey yoktu.
Yapacak ok i vard.
Ofise dnp Dublin'de baz avukatlara telefon edecekti.

Anne sine Waterloo Soka'ndaki bodrum dairesine geri dnp dne meyeceini soracakt. Dosy
rn toparlamak iin gece gndz alacak, Niall'a her eyi dzenli bir ekilde brakacakt
arn unutup her eye yeni batan balayacakt.
Son kez geldikleri kk evi topladlar. Her zamanki gibi, siga ra izmaritlerini ve kller
ini kk bir zarfa boalttlar.
Mobilyala r ilk bulduklar hali naslsa tekrar yle dzenlediler.
Pencereyi her zamanki gibi braktlar. nndeki dallan ekitirip gizlediler
Gloria o gittikten sonra buraya baka kimseyi getirmeyecekti, Richard emindi bunda
n. Daha nce bakasn getirip getirmedii ni dnnce ii burkuldu.
Ama bunlar yararsz dncelerdi.
"Artk kaak olmadmza gre, eve beraber yryebiliriz"
dedi
"Neden olmasn?" Gloria herkesle olduu gibi yumuak ve se vecendi.

230
"Normal yoldan m, kestirmeden mi?" Richard seimi ona brakt.
"Manzaral yoldan gidelim" dedi Gloria.

Eski Kaya'ya giden yoldan ktlar, Maddy Ross'un kk evinin nnden getiler. Maddy yaz
a oturmu

belki de, vazifeye gitmi olan gnln kaptrd o rahibe mektup yazyordu. Richard iinde
ir yaknlk hissetti. Nasl ziyan olmu bir akt. Kendi tutkusuyla karlatrlabilirdi.

Kprye geldiler. ocuklar tpk Richard Hayes'in be uzun yl nce buraya ilk geldiinde o
i, kprde oynuyorlard.
ocuklar farklyd ama oyun aynyd.

Daha bir saat nce Gloria'nn ocuklarnn Dublin'de okula gitmelerini planlyordu. Bir ail
nin sorumluluunu devraldn sanmt.
imdiyse her ey bitmiti.

Artk birbirleriyle konumakta zgrdler, ama syleyecek hibir ey kalmamt. Yolun yuka
okulu, gvdesine insanlarn isimleri ve ba harfleri kaznm yal aac dnd.
Gloria'yla illikilerinin ilk haftalarnda gizlice oraya gidip aaca "Gloria in Excels
is" yazmt.

O zamanlar bir kutlama gibi gelmiti bu. ileride bunu grecek olanlarn aklna Tanr'y ve
ilahi gelecekti. Belki de bir rahibin onu oraya yazdm dneceklerdi. Gidip stn izm
Pek ocuksu bir davran olurdu bu. Ancak dnya debdebesinin geici olduunu syleyebilird
Sic Transit Gloria Mundi. Bunu ancak birka yz kii anlar, onlar da asla Mike Darcy'n
in sevgili ei Gloria Darcy'ye balamazlard.
Ama o da ocuka bir davran olurdu.
Birbirleriyle bir daha asla konumayacak olan Gloria ile Richard kprdelerken, Maura
O'Sullivan ile olu Michael yanlarndan geiyordu.
Maura, "yi gnler Bayan Darcy, Bay Hayes" dedi.
"Baba?" Michael ona doru koup bacana sarld.
Richard diz kp ocuu kucaklad.
"Eve git Gloria" dedi.

Gloria tek kelime sylemeden gitti. Richard onun topuklarnn kard sesin yoldan aa,
'in merkezine doru uzaklatm duyabiliyordu.

"Naslsn Michael ? Koca adam oldun sen" dedi ve kimse gzyalarn grmesin diye ban o
gmd.

Leo

232

Leonora Murphy daha bebekken babas onu dizlerine oturtur ve alnnn tam ortasna den bir
buklesi olan kk bir kz anlatrd. Tam bukleden bahsederken Leo'nun alnna dokunup bukl
nerede olduunu gsterirdi. Sonra devam ederdi: Kz uslu durunca ok ok iyiymi, ama yaram
zlk yaptnda KORKUN olurmu. Bu szc sylerken korkun bir yz ifadesi taknr ve k
Leo sonunda babasnn ona sk sk sarlacan, hatta bazen havaya atp tutacan bilse

Babasndan deil, yalnzca o szlerden korkard. Sanki bir bakas sylyormu gibi, tehdit
r yan vard o szlerin.

Her neyse, zaten ona da hi uygun deildi, nk onda tek bir bukleden ok daha fazlas var
afas kzl san buklelerle doluydu. Biri salarn taramaya kalksa, birbirine dolarlard.

Annesi ou zaman aresiz kalp vazgeerdi. "Sarmak gibi, ingene ocuklarnnki gibi." L
r hakaret olduunu biliyordu. nsanlar, Galway'deki yarlara giderken bazen Barna Ormam
'nn arkasnda konaklam olan ingenelerden ekinirlerdi.

Leo yaramazlk yapp da yemeini yemediinde ya da ayakkablarnn bacm dzgn balamad

ere vereceini sylerdi. Leo iin bu korkun bir eydi.

Ama Leo Murphy byyp artk baz eyleri aratrabilecek yaa geldiinde gidip ingenelerl
ecan verici olabileceini dnmeye balad. Akta ate yakyorlard.

ocuklar yar plak, ortalkta kouturuyorlard. Ormana dalp tavan yakalyorlard.

Eskiden okul arkadalar Nessa Ryan, Niall Hayes ve Eddie 233

Barton'la gizlice yaklard onlara. Kprdamaya cesaret edeme den aalarn ve allarn a
ilerini balayacak hibir yasa ve kural tanmayan insanlarn o harika zgr yaamlarn gz
i. Leo eskiden neden bu kadar korktuunu hi anlayamazd

te yandan, o zamanlar ocuktu daha. Artk byyp de on bir yama geldiinde her eyi bak
liyordu.
Kkken doru drst anlayamad pek ok ey olduunu fark etti.

ncelikle, hi Shancarrig'in en byk evinde oturduunu fark etmemiti. Glen XVIII. yzyld
lma bir evdi. Geni hol arka taraftaki mutfaa ve kilere alyordu. Hol kapsnn her iki
byk salonlar vard. Yemek salonunda masann st ktlar ve kitaplarla doluydu, nk p
misafir gelirdi Misafir salonundaysa eski piyano yllardr akort edilmemiti. mine iin
ylm koca koca odunlarn arkasndaki minderlerde kpekler uyurdu.

Arka tarafta bir kahvalt salonu, lastik izmelerin, tfeklerin bir de olta takmnn durdu
bir spor odas vard. Leo bisikleti ni bazen buraya, bazen de mutfak kapsnn nne brak
'nin mutfak penceresinden besledii sokak kedileri gelip bisikletin stne tnerlerdi. B
ir seferinde bir kedi yavrusunu teker teker getirip gvenli bir smak olaca dncesi
letin sepetine yerletirmiti.
te o gn Leo buz gibi bir yzle babasnn onlar yamur sula rnn biriktirildii fda
"En iyisi bu" demiti babas. "Hayat herkes iin en iyisini yap maktr, houna gitmese bil
e."

Leo'nun babas Binba Murphy'ydi. ingiliz ordusunda bulun mutu. Aslnda Leo doduunda, o
vatayd. Bunu biliyordu nk her doum gnnde babas ona o srada Dunkirk'te bulun duun
cinsiyetinin kz m yoksa erkek mi olduunu renemediini bilmediini anlatrd. Zaten iki
uundan haber geldiinde ok sevinmiti.

Leo'nun aabeyleri okuldaydlar. Dier olanlar gibi Shancar rig okuluna deil, kklkler
eri yatl bir okula gnderil mislerdi. Okul bykbabasnn yaad ngiltere'deydi. Byk
ir ksmnn yaknnda olmasn istiyor ve ok yk sek olan okul cretlerini de o dyordu B
itirmi nl bir okuldu.

234

Leo orann bir Katolik okulu olmadn ve Harry ile James'in pazarlar ayine gitmediklerin
biliyordu. Her nedense bundan arkada Nessa Ryan'a, Bayan Ross'a, Bayan Kelly'ye, z
ellikle de Peder Gunn'a sz etmemesi gerektiim de renmiti. Yanl ya da kt bir ey de
yine de szn etmemek gerekiyordu.
Kendisinin baka ynlerden de farkl olduunu biliyordu.

Binba Murphy bakalarnn babalan gibi ie gitmiyordu. Bir ii ya da bir iftlii yoktu,
Glen vard. Akamlan dier erkekler gibi Ryan'larn oteline ya da En yi kileri Sunan Joh
Finn'in barna gitmezdi. Bazen Niall Hayes'in babasyla yrye kar ya da gnbirlik tr
in'e giderdi. Ama bir ii yoktu.

Annesi her sabah alverie kmazd. Dunne'lara ya da kasaba uramazd. Eddie Barton'un an
in diktii etek ya da bluzlardan giymezdi. Peder Gunn iin mihraba iek buketleri hazrla
maz ya da okul kermeslerinde grev almazd. Leo'nun annesi ok gzeldi ve odadan odaya s

anki ok ii varm gibi szlerek giderdi. Gerekten ok gzel bir kadnd, herkes byle d
urphy de kz gibi kzl san salyd ama dank bukleleri yoktu. Onun salar dzgn, par
enliydi. Sanki yle domutu. Ayda bir kez Dublin'e gider ve salarn St. Stepnen's Green
ibi bir yerde kestirirdi.
Leo bir ekilde Harry ile James'in okulu bitirdiklerinde geri dnmeyeceklerini biliy
ordu. O bildi bileli Sandhurst'teki askeri akademiye gitmekten sz ederlerdi. kisi
de kabul edilmilerdi.
Babas ok memnun olmutu.
Mektup geldiinde, "Herkese sylemeliyiz" dedi.

"Kime syleyebiliriz ki ?" Kars kahvalt sofrasnn br ucunda hlyal denebilecek bak
.
Babas zlmt. "Hayes memnun olacaktr."

"Arkadan Bill Hayes Sandhurst'n varln bilen tek kiidir." Miriam Murphy serte konu
"Ah, haydi ama O kadar da kt deil."
"yleler Frank. Ben hep burada yaadm. Sen sonradan geldin."
"On sekiz yl oldu, hl sonradan gelmi oluyorum..."
Karsna sevgiyle glmsedi.

Leo'nun annesi Glen'de domu ve ocukken Barna Orman'nda oynamt. Grane Nehri'nde balk
u, Shancarrig'in is

235
mini ald Eski Kaya'da piknik yapmt. Paskalya Ayaklanma s'ndan sonraki alkantlarda
ta da hep buradayd Aslnda, annesi ile babas o dnemde bu kadar ok olay olduu iin onu
iltere'de bir manastr okuluna gndermilerdi.

Gittikten ksa bir sre sonra Frank Murphy'yle tanm ve 1930'larn banda, ingiltere'ni
deki kroket ve tenis tur nuvalarnda iki irlandal olarak yaknlamlard. Frank irlanda'y
bilmiyor, ama romantik buluyordu. Hep bir gn buraya yet lemeyi mit etmiti. Miriam M
oore daha pratikti.

ok eski bir evi olduunu syledi, ama ryalarnda bile gremeyecekleri ka dar ok para ger
iriyordu.

Miriam'n anne babas yal insanlard. Bu parlak damada ku cak atlar. Gzel, ama ihmal e
evlerini ve topraklarm iyi yneteceini umdular. Gzel, ama huzursuz kzlarn mutlu etme
i dilediler.
ikisini de yapp yapmadn gremeden ldler.
Leo ilgiyle, "Sandhurst deniz kysnda m?" diye sordu.
Harry ile James gelecek yl okula dnmek yerine denize gideceklerse ok kskanacakt.

Anne babas ona sevgiyle glmsediler. Ona okulun Surrey'de olduunu, Sandycove, Sandymo
unt ya da gittii dier ky kasa balar gibi ismindeki kumlarla pek ilgisi olmadm syle
raya girmek byk bir onurdu. En yksek rtbeli subaylardan olacaklard.

"Bir sava daha olursa babamdan yksek rtbeye mi kacak lar?" dedi Leo.
"Son savatan sonra artk bir daha baka sava olmaz."

Babas bunu sylerken zgn grnyordu. Leo konuyu at na piman oldu. Babas bastonla
d Bunu biliyordu, nk bazen, yalnz olduunu sand zamanlar da inlediini duyard. Bel
miinden yaraland sava hatrlamamak istiyordu.
Annesi, "Onlara mektup yazmalsn Leo" dedi. "Kk karde lerinden mektup almak holarna
."

Sanki yabanclara yazmak gibiydi, ama yazd. Onlara salonda oturmakta olduunu ve Lanc
e ile Jessie'nin minenin nnde yattklarn syledi. Okul konserinde hep birlikte I've G
Lo vely Bunch of Coconuts" arksn sylemek istediklerini, ama Bayan Kelly'nin bunun ok
yp bir ark olduunu sylediini

236

aktard. Eddie Barton'un kendisine nasl eit eit bitkileri, balklan ve kular retti
isterlerse Noel'de onlar iin bir resim yapabileceini bildirdi.

Artk bir daha hi sava kmayacak olsa da, onlarn orduda st rtbeli subaylar olacaklar
un olmutu. Babasnn biraz daha iyi yrdn ve annesinin biraz daha az kederli grnd
ineceklerdi.

Her ikisi de hemen cevap yazp verdii haberlere ok sevindiklerini bildirince, ard. He
ral, hem bural olmak garip, diyorlard.

Leo'nun baheye bakan byk bir odas vard. st kattaki kare biimli geni hole alan dr
riydi. Nessa Ryan st kat hep pek beenirdi.

Hayranlkla, "Buras bal bana bir oda gibi" derdi. "Otel ok sk sk, hem btn oda
ar var."

Leo annesi kkken st kattaki holde kahvalt edildiini syledi. Srf aile aa inmesin
ler yiyecekleri yukar tarlard. Annesi ona bazen sabahlklaryla kahvalt ettiklerini an
mt.

Nessa, binba ile Bayan Murphy'nin yatak odalarnn ayr olduunu renince ok ilgilenmi
annesi ile babas ayn yata paylayorlard.
"Gerekten mi?" Leo ok ilgilenmiti. Konuyu Biddy'ye at.
Her nedense, ak ak sormak doru gelmedi.

"nsanlarn nerede, nasl yattklarn sorup durma. Annen ve baban her biri evin bir taraf
, istedikleri yerlerde yatyorlar.
O kadar."
"Ama senin annen ve baban nerede yatard?"
"Hepimizle birlikte, ayn odada." Pek yaran olmad.
Harry ile James ok ksa bir ziyaret iin geldiklerinde bunu onlara sormaya karar verd
i. Olanlar baktlar.

"Yani yle... Babam yaralandktan sonra filan..."

"O iler hepten deiti" diye sz tamamlad James.
"Hangi iler?" diye sordu Leo.
aresizlik iinde baktlar yine.
"Her trl iler. Yok bir ey" dedi Harry. Leo konunun kapan dn anlad
Annesi Leo'ya hayatn gereklerinden hi sz etmedi Biddy ile

237

Nessa olmasa, ilk regl olduunda ok arrd. Kedi yavrularnn. kpek yavrular ile tav
ysyla bebeklerin nasl doduunu bilse de, nasl olutuklar hakknda hibir fikri yoktu
iler ile kpeklerin baz zamanlardaki davranlaryla hibir ilgisi olmadn dnyordu.
olsa bile. byle bir eyin onlar iin nasl mmkn olabileceini gremiyor du. Nessa Ryan'
i bilmesinden nefret ettii iin ona da sormuyordu, ama konu aldnda mutfaktaki Biddy'n
kpkr miza kesildiini biliyordu.

Leo Murphy on drdne geldiinde bu konular tam olmasa da zmlenmiti. En azndan okuduu
ve dergiler saye sinde teknik konulan iyice rendiini hissediyordu.

insann kendi anne babasnn bunu yapm olabileceklerine inanmann olanaksz olduu konusu
essa ile Maura Bren nan'a katlyordu, ama bunun canl kantlan da her yerdeydi.

Maura Brennan o iin ounlukla erkek sarhoken olduunu dnyordu ve Leo kadnn da sarh
n verilmeme sinin hakszlk olduunu, nk herhalde korkun bir ey olmas gerektiini d

Maura ok iyiydi. Asla kimsenin stne dmezdi. Baz bakm lardan Leo onu Nessa Ryan'dan d
ok severdi. Nessa her de dii yaplmazsa surat asabiliyordu. Maura ise en yoksul mah
allede yayordu. Babas Paudie ou zaman sabaha kadar itikten sonra, elinde ie biriler
kapsnn nnde bulunurdu.
Bir dahaki yl o ve Nessa otobsle kente, liseye gittiklerinde Maura onlarla gelmeye
cekti. Yine de, on drdnde hayat sanki hepsinden ok biliyor gibiydi.

Maura Brennan'n ya da Foxy Dunne'nki gibi ailelerin nehir kysndaki kk kulbelerde o

pani bir biimde giyinin e leri Leo'ya byk bir hakszlkm gibi geliyordu. Foxy Dunne N
ayes'ten ok daha zekiydi, okulda sorulara ok daha hzl ce vap veriyordu, ama bisiklet
i, doru dzgn giysileri yoktu ve hu, bir zaman ayana gre ayakkablar giymiyordu. Maura
ennan Nessa Ryan'dan ok daha iyi ve nazikti, ama doum gnnde as la Nessa gibi gzel bir
elbise almyordu ve kn giyecek paltosu yoktu.

Leo aa mahalleye gitmemesi gerektiini biliyor ve bu yz den oraya uramyordu. Kimse on

itme dememiti, ama bu sy lenmeyen bir eydi.
Yalnzca Foxy kar kmt buna.

238
"Gelip Dunne ailesini bo vakitlerinde grmeyecek misin ?.."
diye sordu.

Bo vakit kavramn bugn okulda renmilerdi. Bayan Kelly tahtaya yazp ne anlama geldii
tma.
"Hayr, saol. Bugn eve gitmem gerek" derdi Leo.
"Ama ben bo vaktimde gelip Murphy ailesini ziyaret edebilirim."
Leo da ondan aa kalmazd. "Evet, edebilirsin ve ok da memnun oluruz, ne zaman istersen
..."
Berabere kalmlard.
Birbirlerini takdir ederlerdi... Her zaman byle olmutu; ta yuvadan beri...
Yaz sonu Leo ile Nessa otobsle manastr okuluna gittiler.

Barahibeyle grp okul iin gerekecek kitaplarn ve dier malzemelerin listesini aldlar
iformasn sordular ve baka bir dizi kural rendiler. Manastr gezmeyi de umuyorlard,
ad. lerinden etrafta aylak aylak dolap Shancarrig'den on misli byk olan bu yerin key
karmak geldi, ama bunun bir ekilde ortaya kacan dndler. Bir kede aylak bir g
da sokakta dondurma yedikleri Ryan'lann otelinde anlatlrd mutlaka.
Erkenden eve dnp gvenlerini kazanmak ok daha iyiydi.
Nessa otele dnd. Onu grdklerine sevindiklerini dnmyordu.
Bayan Ryan hi sevinmi gibi grnmeden, "Ne abuk dndn?" dedi.
Babas, "Umarm btn ilerini bitirmisindir" dedi.
Leo ona srtt. Arkadaa, "Bizim evde de ayns olacak"
dedi. "Kpekleri beslemi, bana bir ey ayrmamlardr."

Yoku yukar yrd, yolda Eddie Barton'la konumak iin durup biraz manastrdan sz etti.
hiplerin okuluna gidecekti. Pek merakls olmadn syledi. Onlar yalnzca oyunlarla ilgi
orlard.
Leo "Burada da yalnzca dualarla ilgileniyorlar" diye homurdand. "Duvarlardan heyke
ller frlayacak gibi."

Bir zamanlar kiraya verilen ve kiraclarn domuz ahr gibi bir halde braktklar kapc e
anndan geerken omuz antasn arkasnda srklyordu. Artk kimse giremesin diye pencerel
tahtalarla kapatlmt.

Gnlerden perembeydi ve Leo eve girer girmez Biddy'nin bugn yarm gn izinli olduunu hat
ad. Et dolabnn altnda yemek b

239

rakm olacakta. Genelde Biddy'nin olmad akamlar yemek iin orada souk bir eyler olur
onu karlayacak kimse olma ynca, kendi karnm doyurmas gerektiini anlad. Binba Murp
bah ilk trenle Dublin'e gitmiti. Annesi de herhalde Barna Or man'nda yrye km olma
un yemeini odasna karp gramofonunu dinlemeyi dnd.
James ile Harry'ye yazp "I Love Paris in zee Springtime" isimli bir arkdan sz etmiti.
onu tekrar tekrar alabilirdi. Bir gn ona bunu syleyecek birisiyle " ilk baharda ya
da sonbaharda" Paris'e gidecekti. arknn modasndan asla gemeyeceini dnd.

Odasna kapand ve daha tavuklu sandviini yiyip stn imeye balamadan pla koydu.

Pencerenin nnde oturmu arkya elik ederken, bir kapnn vurulduunu ve merdivenden k
en ayak seslerini duy du. Hangisi olduunu kestiremedi.

ok yksek sesle aldn dnerek gramofonun kolunu kl drmaya gitti ve bunu yaparken g
rak bahriyi geip allklarn arasna daldn grd. Koarken bir yandan da gmleini gi

Leo ok korkmutu. Herhalde hrsz olmalyd. Aada baka s da olabilir miydi ? Yardm m
deilmi
gibi mi yap sa, bilemiyordu.

Deli gibi dnd. Mzii duydularsa orada olduunu da bili yor olmalydlar. Belki de biri
k odasnn kapsnda bekli yordu. Kalbinin hzl hzl arptm hissedebiliyordu. Evin ses
ir kapnn gcrdayarak aldm duydu.
Haklyd. Onu bekleyen birisi vard. Daha nce hi etmedii gibi dua etti.
Sanki dualarna cevap verir gibi, Tanr annesinin seslenmesini salad: "Leo? Leo? Sen m
isin?"
Annesi odasnn kapsnda duruyordu. Yz kpkrmz ve a knd.
Leo ona kotu. "Anne. Hrszlar vard... Sen iyi misin?"
"Sus, sus. Tabi ki iyiyim... Sen neden sz ediyorsun ?"
"Merdivenden aa kotuklarm duydum... Baheden katlar
"Samalama Leo. Hrsz filan yoktu."
"Vard anne. Onlar grdm, duydum... Birini grdm."
"Ne grdn?"
"Birinin gmleini giydiini ya da kardn grdm.
Anne leylaklarn oraya, itlerin tesine kotu."
"Hem sen evde ne aryorsun?.. Okulu grmeye gitmemi
miydin ?"

240
"Evet, ama bizi gezdirmediler. Onu grdm anne. Evde bakalar da olabilir"
Leo annesini hi bu kadar kendinden emin grmemiti.
"Hemen benimle aa gel ve bu samala bir son verelim."

Btn odalarn kaplarm at. "Gmleri ya da kristalleri almayan bir hrsz olabilir mi?
, spor odasnda babann btn tfekleri duruyor. Bak, akam yemeimizi de almamlar, o yz
dan, soygunculardan sz etmeyi brakalm."
"Ama ya merdivenlerdeki ayak sesleri?" Artk grdklerinden 0 kadar emin deildi.

"Ben kendim aa inip ktm. Senin dndn bilmiyordum."

"Ama pikap alyordum..."

"Evet. ite o yzden seni aramaya geldim. Neden o kadar ap sonra kapattn grmek iin.
Annesi heyecanl grnyordu. Normalde olduundan farklyd.

Leo neden yle dndn bilmiyordu, ama bunun tehlikeli Olduunu sezdi. Evde gerekten b
m gibi dikkatli davranmak zorundayd.

Babasna da, Biddy'ye de olaydan hi sz etmedi. Nessa Ryan evde daha scak karlanp kar
rduunda, Leo kendine bir sandvi yapp "I Love Paris" arksn dinlediini syledi.

Nessa Ryan hayatn hi adil olmadn syledi. Dner dnmez gmleri parlatmas iine ko
Byle kocaman bir evde, dnyann tm zgrlklerine sahip olmak nasl bir eydi acaba?

Dn bir. Leo'nun korkuyu reddedip ncekinden de daha iddetlendirdiini fark edip rperdi
grmedi.

Ertesi gn Foxy Dunne geldi. Yry iki misli yandakilerin bile Glen'e gelirken hissede
ekleri bir zgven sergiliyordu.
te yandan, Foxy ansm zorlamad; arka kapya gitti.
Biddy'nin hi houna gitmemiti.
Souk bir ifadeyle, "Evet?" dedi.
"Ah saol Biddy. Her yerde scack, rlanda usul karlanmak pek gzel."
"Sen ve senin gibiler ilerine bakan insanlarla dalga gemekten baka hibir ey yapmazlar
."
Foxy hi istifini bozmad.

241
"Ben senin deyiinle 'benim gibilerden' farklym Biddy. Bende iime bakmak niyetindeyim
.''

"Byle yapan ilk Dunne olacaksn o halde." Biddy onu mutfa nda byle rahat otururken grm
kten hl rahatszd.
"Bir ailede her zaman bir ilk olmal. Leo nerede ?"
"Sana ne?"

O srada Leo mutfaa geldi. Foxy Dunne' grdne memnun olmutu. Ona Biddy'nin piirdii,
tnde bayatlamaya yz tutmu keklerden bir para verdi.
"Okulu beendin mi?" Liseden sz ediyordu.
"Eh ite. Biraz fazla dindar bir yer, ama bilirsin ite."
"Burada pek ok insan kutsal eylerden zarar grmez" dedi Biddy.

Leo gld. Her ey yine normale dnmt.

"ok alacaksn deil mi?" Leo kayglyd.
Biddy, "una bakn, Dunne'lardan biri ok almaktan sz edi yor" diye burun kvrd.
Foxy onu duymazdan geldi. "Senin de benim kadar ok al

man nemli" dedi Leo'ya "Ben almak zorundaym, nk sfr dan geliyorum. Sen de alma
eyin var
"Ne demek istediini anlamyorum" dedi Leo.
"Senin hibir ey yapmaman, ylesine aylak aylak dolaman ve sonunda birisiyle evleniver
men ok kolay olurdu."
"Daha ok var." Leo alnmt.
"Hibir zaman olmamal. Bir ie girmelisin."
"Biriyle evlenmeyi isterim belki."
"Evet, evet. Ama evlensen de evlenmesen de, bir iin olsa iyi olur."

"Hi byle samalk duymadm." Biddy honutsuzluunu belirtmek iin elindeki tavalar grl
brakt.
"Haydi Foxy, baheye kalm" dedi Leo.

Kk brtlenleri toplayp Leo'nun annesinin bir aacn al tnda brakt sepete doldurd
Foxy, "Buras hep byle olmayacak biliyorsun" dedi.
"Hayr. Okul alacak ve bir kucaklk kitap listesi verecekler elime."
"Ben bu evi demek istedim. Bu hayat."
Leo ona bakt. Telalanmt. Geen akamki endiesini, artk gvenli olmadm hatrlad.
"Ne demek istiyorsun?"
Birdenbire ok armt ve Foxy onun yzndeki bu endie 242

den rahatsz olup yattrmaya alt. Ona, kendini eer en az on altsndaym gibi gste
'deki bir inaat iin adam toplayan birinin ekibine yazlabileceini anlatt...
Ayak ileri yaparak balayacakt, ama alp ykselirdi.

Leo, "Keke gitmesen" dedi. "Delilik olduunu biliyorum ama iimde ok kt bir ey olacakm
bir his var."
hafta geti aradan. Ilk bir yaz gecesiydi. Ev sakindi.

Biddy yllk yaz tatili iin ailesinin iftliine gitmiti. Leo Harry ile James'e yazd m
bitirmiti. Babasnn belinin nasl daha iyi olduunu, Dr. Jims'in yrmesinde salonca olma
aki yaralarndan daha fazla canm actmazd bu ve dizlerinin stne bir al alp ihtiyarlar
koltukta oturursa aynen yle olacan sylediini anlatmt.

Bylece Binba Bay Hayes'le Eski Kaya'ya kadar giden uzun yrylere kmaya balad. Bug

itmilerdi.
Leo mektubu postaya atmak iin kasabaya inmeye karar verdi.

Yazar yazmaz gndermeyi seviyordu. Yoksa gnlerce holdeki masada bekler ve Biddy toz
unu almak zorunda kalrd. Bir pul bulup yola kt. Bayan Barton t yapyordu, Leo pencer
grebiliyordu onu. Kk bahesinde hi oturmazd. Bylesine gzel bir akamda diki nak
aslnda. Leo Eddie'nin penceresinde yzn grebilecek mi diye bam kaldrp bakt. O da n
kendisi kadar ok mektup yazyordu. Bazen postanede karlayorlar ve Katty Morrisey posta
iletmelerini ikisinin ayakta tuttuunu sylyordu.

Ancak Eddie ortalkta yoktu. Belki de km, resmini yapacak ilgin dal paralan ve bitkil
aryordu. Sra evlere geldiinde dertli dertli bir aa bir yukar dolanan Niall Hayes'e r
lad.
Niall, "Tanrm, gideceim okul tam bir hapishane" dedi.
"Monte Kristo Kontu'ndaki gibi."
"Manastr fena deil. Heykellerle dolu ama. Hepsi de ask yzl."

"Oh, yalnzca heykeller olsa aldrmazdm. O adamlarn yzlerini bir grmelisin. Hepsi de uz
n siyah cppeler iinde, aresiz grnyorlar."

"Peder Gunn da, Peder Barry de siyah cppe giymiyorlar m? Alm olmalsn." Leo, Niall H
in fazla byttn dnyordu.
"Ama onlarn yzleri eytana benzemiyor."
"Baban da o okula m gitmiti?"

243
"Tabi, amcalarn da. Ve ne kadar ktolduunu unutmular.
Bana orada ne kadar elendiklerini anlatp duruyorlar."
"Baban babamla yrye kt." Leo bu kadar kasvetten bu nalmt.

"Ksa bir yryt herhalde. Babam eve dnm, bir iftinin vasiyetnamesini hazrlyor. L
Shancarrig'de avukatlk yapmaya dayanamayacam."
"Baka bir yere gidebilirsin" dedi Leo. Niall' bugn neelendir mek imknsz gibiydi.

Babasnn yrynn iptal edilmi olmasna zlmt, ama belki de annesiyle bahede otur
man n lerinde kocaman bir srahi limonata, otururken grrd Biraz ck mutlu grnrlerdi.

Peder Gunn'a rastlad. Peder zamann bu kadar abuk geme sinin inanlmaz olduunu syledi.
ir snf daha Shancar rig'den ayrlp dnyaya almaya hazrd. Byklerin zamann hz l g
ripti. Leo zamann pek yava
getii ni dnyordu.

Glen'in kapsndan girerken kapc evinden barmalar duy du, ayn anda babasnn yoldan a
ldiince hzl ko tuunu grd. Leo krlp dklen eyalardan ve lk seslerin den irki

Ancak barann annesi olduundan hi kuku yoktu: "Hayr hayr! Yapamazsn! Hayr" ve uzun

"Oh, Tanrm, Tanrm. Miriam. Miriam."

Babas sendeliyordu. Bastonunu drd ve almak iin eildi.
Leo olardan ar ekim bir film gibi izliyordu.

Silah seslerini duydular. kez. O anda Leo'nun annesi sende leyerek kapya kt. Bluzu k
nlar ikideydi. Salar karmakar kt ve gzleri deh deli bakyordu.
"Tanrm... o beni... beni... ldrmeye kalkt" diye bard.
Dur madan dnp arkasna bakyordu. Yerde biri vard.

Leo'nun annesi "Frank!" diye bard. "Bir eyler yap Frank Tanr akna! Beni ldrecekti.
Leo gzlerinin nnde yaanan, ama bir trl anlayamad olaylardan irkilip geri ekildi.
Babas abartl bir yavalkla kapya doru gidip annesini kol larna ald.
Bir bebek gibi yattrd onu.
"Bitti Miriam, bitti" dedi.
"ld m ?" Leo'nun annesi bakmak istemiyordu.

244

Leo dehet iinde babasnn yerdeki eklin zerine eilip evirdiini grd. Siyah sal bi
n kapsnn nnde yattn grd. Gmleinin nnde kocaman kpkrmz bir leke vard.
Haftalar nce, soyulduklarn sand gn arka bahedeki leylaklara doru koarken grd
imdi hem annesi, hem de babas alyordu.
"Tamam Miriam, sevgilim. Bitti artk. O ld." Babas tekrar tekrar bunu sylyordu.
Daha sonra Leo'ya da brendi verdiler. ine biraz su koymulard. Ama eve geldikten epey
sonrayd bu.

Kapc evinin kaps kapatld. Hep birlikte, kol kola girip yrdler. Annesi ykanmaya
Leo babasnn "Belki de stn deitirmemen gerekir"
dediini duydu, ama annesi ona deli deli bakt.
"Yani... bunu mu giyeyim? Bunu stmde mi tutaym? Bu kanlan? Niin? Frank, kafan kullan.
Niin?" isteriye kaplyordu.
Babas, "Ykanmana yardm edeyim" dedi.
"Hayr, ltfen beni biraz yalnz brak."

Annesinin odasnda bir lavabo, stnde de minik bir ayna ile lambas vard. Penceresinde k
li pembe perdeler aslyd.

Leo yalnz kalmay istemediinden annesinin peinden odaya girdi. Aynada gz gze geldiler.
"iyi misin anneciim ?" Bu "anneciim" szcn pek ender kullanrd.

Annesinin yz yumuad. "Geti Leo, bitti artk." Papaan gibi babasnn szlerini tekrarl
"Ne yapacaz? Ne olacak?"
"Sus. unlar karaym. Unutacaz. Kt bir rya gibi dneceiz."
"Ama..."
"En iyisi bu Leo, inan bana." Annesi kombinezonu ve eteiyle ok gen grnyordu. Hi kan
olmamasna ramen, boynu ve kollarn lk su ve sabunlu bezle sildi. Kanlar p sepetine
luzunun stnde kuruyordu.
Annesi dilerini fralyordu. Talk pudrasndan eline bir miktar alp vcuduna srd.
"Haydi canm. Aa, babana in. Ben giyinmek istiyorum."
Leo annesinin yalnzca bir bluz giymesi gerektiini dnd.
Bir de sutyen tabii Lavabonun banda dururken, her nedense 245
sutyen giymediini fark etmiti. stnde yalnzca kombinezonu vard. Somon renkli olan.

Her ey ok garip ve gerekdyd. Annesinin imdi odadan kmasn istemesi de btnn i

Leo aa, salona indi. Byle bir eyin normal gnlerde otur duklar kahvalt salonunda kon
as gerektiini hissedi yordu. Babas da ayn eyi hissetmi olacakt. mineyi yakmt ve
ce ile Jessie memnun grnyorlard.
Uzun, bej rengi bacaklarm atein nne uzatmlard.

Leo birdenbire Lance ile Jessie'nin olan bitenden haberdar ol madklarn dnd. Sonra ki
nin bilmediini hatrlad: Ne yarm saat nce konutuu Niall Hayes ne t yaparken el sall
ayan Barton ne de zamann ok hzl getiini syleyen Pe der Gunn biliyordu.
Peder Gunn ? O neden burada deildi ?

Biri ld an rahip arlrd. Hem Eileen ile Sheila'nn baba s Dr. Jims de gelmi olmal
alanp ldnde Peder Gunn ile Dr. Jims arabalarna binip gelirlerdi.
Annesi kapdayd. rperdi ve kollarm gsnde kavuturdu
"mineyi yakman ok gzel" dedi.

Leo ile babas balarm kaldrp baktlar. Annesi son derece nor mal konuuyordu. Sanki d
pc evinin nndeki olaylar hi olmam gibiydi.
te o zaman babas ikisine de brendi koydu.
"Leo'ya da biraz ver." Annesi sanki le yemeinde biraz daha orba ikram edermi gibi kon
uuyordu.
"Buraya, atein bana gel. Ellerini st. Ben avu Keane'e te lefon edeyim. Be dakikada
."
"Hayr." Ses krba gibi saklad.
"Onu armamz gerek. Hemen telefon etmeliydik."
Leo o berbat brendiyi yudumluyordu. Maura Brennan'n baba s gibi insanlarn neden dur

madan iki imek istediklerini anlaya myordu. irenti bu.

"Sinirlerim dayanmaz Frank. Yeterince ektim zaten."
"avu Keane ok naziktir. Olabildiince abuk halleder.
Yal nzca formaliteler."
"Formalitelere dayanamam, istemenizin anlam yok."

"Adamn biri seni ldrmeye kalkt. Elinde benim tabancala rmdan biri vard. Seni ldrebi
." Babas bunu dnnce se si titredi.

246
Annesi buz gibi bir sknetle konutu.
"Ama ldremedi. Sonunda ben onu ldrdm."
"Sen ona kar kendini savundun... Tabanca patlad. Kendi kendini vurdu."
"Hayr. Tabancay ben alp onu vurdum."
"Ne olduunu hatrlamyorsun. oktasn."
Binba Murphy sanki holdeki telefona doru gitmek istermi gibi davrand.
Annesi ne kadar ciddi olduunu anlatmak iin sesini ykseltmeye bile gerek duymad.
"Eer onu ararsan Frank, u kapdan karm ve bir daha yzm gremezsin, ikiniz de."
Babas sanki annesini tutmak, yolda gelirken yapt gibi desteklemek istermi gibi yine k
ollarm uzatt. Onu teselli edecek, her eyin bittiini syleyecekti.
Annesi de gerekten bittiini dnyor gibiydi.

Leo kadehi ellerinin arasnda yuvarlarken annesi ile babasnn kapc evinde l yatan adam
kkndaki konumalarna kulak kesildi.
Annesinin sesi garipti, doal deildi. nsan sesi gibi deil de, ince, tekdze bir grlt
rdu. Hi alalp ykselmiyordu.
Son derece soukkanl konuuyordu.

Frank ona her eyin bittiini sylemiti. O halde braknz unutulsundu. O kaba saba polisl
armak, olayn tekrar tekrar stnden gemek, sorular sorup cevaplar vermek nedendi

? Adam onu tehdit etmiti. lmne susamt. Gze gz die di. Adalet yerini bulmutu. B
Arada bir o garip tehdidini savuruyordu: "Yoksa bu evden giderim ve bir daha yzm gre
mezsiniz."

Sanki onun burada olduunu unutmu gibiydiler. Leo annesinin tekrarlaya tekrarlaya tm
mantkl gerekeleri susturmasn hayret iinde izledi. Babasnn korkun bir kazaya kar
li eden gl adamdan, kederli ve gvensiz birine dntn grd. Miriam Murphy'nin kap
yzn gstermeyecei tehdidini her duyuunda dudaklarn sryor ve gzleri irileiyordu
Leo araya girmek, annesine nereye gideceini sormak istiyordu. Onlar, evini ve aile

sini neden terk etsindi?

Ama kprdayamyordu.
te o srada babas, "Ben sensiz yaayamam Miriam, bunu bile bile gidemezsin" dedi.

247

"Ltfen..." Annesi sanki tatsz bir ey sylenmi gibi, on drt yandaki kzna bakt. Bir
ihtiyalarn dan, zaafndan sz etmemeliydi.
Binba Murphy Leo'nun oturduu pencerenin nne geldi.
"Leo, sevgili yavrum."
"Ne olacak baba?"
"Her ey iyi olacak. Annenin dedii gibi, bitti. Bitti artk.
Biz..."
"Dr. Jims'i aracak myz? Peder Gunn'?.."
"Leo, benimle gel. Seni yatraym."
"Burada kalmak istiyorum baba Ltfen..."
"Bize yardmc olmak istiyorsan byk ve cesur bir kz olup doru olan yapmalsn..."
"Hayr. Burada kalmak istiyorum. Korkuyorum."

Kocaman baheye karanlk kmt. iekler, kapc evinde yaanan dehetten sonra birl
bi rengrenk deildi, kara birer glgeye dnmlerdi.
Babas onu mutfaa gtrd ve bir kapta biraz st stt.
Kocaman gm biberlii alp bir kupaya doldurduu stn stne serpti.
Sonra onunla beraber yukar, odasna kt.
"Cici bir kz ol ve geceliim giy" dedi.

Leo yeil pamuklu elbisesini ve yazlk amarlarn karp tavan biimli gecelik klfn
giyerken arkasn dnd. Leo bu sabah geceliim oraya tkarken bunlarn hibirinin olmam
atrlad. Bu kbus daha balamamt.
Yataa girip stn yudumlad.
Babas yataa oturup alnn okayarak "Her ey yoluna girecek Leo" dedi.
"Nasl olacak baba?"
"Bilmiyorum. Eskiden savata da bunu dnrdm, ama olurdu ite."
"Pek yle deil aslnda Yaralandn ve doru drst yryemiyorsun."
Yz yle kederliydi ki, Leo hngr hngr alamak istedi.

Odasndaki pencereyi ap nnde diz kmek ve Shancarrig'de birinin kp onlara yardm et

k istiyordu.
Ama dudaklarm srd.
"imdi aa inmem gerek Leo" dedi.

Sanki mttefiktiler. Aadaki, kendi normal sesiyle konumayan o garip bir ekilde sakin o
an anneyi koruyan iki mttefik.

248

Leo eskiden "eer" oyunu oynard. Eer holdeki ayakl saat vurmay bitirmeden nce yukar
, Bayan Kelly yarn kt gnnde olmayacak. Eer salya kadar evin nndeki safranlar aars
ile James'ten mektup alacam.
imdi karanlk odasnda kollarn dizlerine dolam
oturuyordu. Eer yataktan kmazsam her ey dzelecek. Dr.

Jims gelecek ve adamn lmemi olduunu syleyecek. Eer gerekten lmse, Peder Gunn anne
madn syleyecek.

Eer yataktan hi kmazsam ve eer btn gece hi kprdamadan byle oturursam, her ey hi

Sabah uyandnda her taraf tutulmutu. Uyank kalmay becerememiti. Artk tlsm ie yar
e, hepsi olmutu.
Artk dizlerini tutmann bir anlam yoktu. Hibir ey ie yaramayacakt.

Nasl sradan bir gn; Lance ile Jessie'nin darda kouturduu, postac Mattie'nin bisik
eldii, aadan kahvalt kokularnn ykseldii gneli bir gn olabilirdi.
Leo yataktan kalkp gardrobun aynasnda yzne bakt.

Yz kl rengiydi ve korku dolu yeil gzlerinin altnda glgeler vard. Kvrck salar d
nceki gece babas korku dolu yzyle orada dururken yere att giysilerini giydi.

O anda kap ald ve annesi geldi. Dn akamkinden farkl bir anneydi. Mavi keten bir tayy
ymi, salarn taram, pembe rujunu srmt. Neeli ve heyecanl grnyordu.
"Harika haberlerim var" dedi.
Leo yanaklarnn kzardn hissetti. Adam lmemiti. Dr.
Jims onu iyiletirmiti.

Daha bir ey syleyemeden annesi gardrobun kapan at ve Leo'nun baz elbiselerini ka

"mz tatile gidiyoruz" dedi. "Babanla aniden buna ihtiyacmz olduuna karar verdik. Ne
bir srpriz, deil mi ?"
"Ama.." Leo'nun szleri boazna takld.
"Ama kahvaltdan sonra kmalyz, yolumuz uzun."
"Kayor muyuz?" Leo fslt halinde konuuyordu.

"Bir haftalna... imdi, mayon nerede? Bir yalyarn tepesinde harika bir otele gidiyoruz
Her gn kahvaltdan nce inip yzebileceiz. Dn bir."

Babas kahvaltda Leo'yla gz gze gelmemeye zen gsterdi ve Leo dn gece olanlardan sz e
si gerektiini anlad. Ba

249

bas her naslsa ikisi iin de annesiyle birlikte kama hakkn ka zanmt. Olan biten buy

Arka kapnn vurulduunu duydular. de telala birbirine bakt, ama baheyle uraan Ned
o babasnn bu an tatili anlatmasn... ve talimat vermesini dinledi.
Seralar berbat haldeydi; Ned yalnzca onlar temizlemekle ve neler yaplmas gerektiini b
ir sraya koymakla uraabilirdi.
"Ya kayalk bahe binbam ?"
"Onu o halde brakman ok nemli. Oray grmeye Dublin'de ki Botanik Bahesi'nden bir adam
eliyor. Gelene kadar hibir eye dokunulmamasn syledi."
"Memnun oldum." Ned rahatlam gibiydi. "Kazdmz ukuru dolduracak mym ?"
"Biz doldurduk bile..."

Ned savata yaralanm bir adam ile zayf karsnn kazmas ancak iki gn srecek bir ukur
lmalarna arsa da, hi renk vermedi.
"Olduu gibi brakaym m o halde binbam?"
"Aynen yle Ned. Hi dokunma."
Leo iinde buz gibi bir korkunun yayldn hissetti.

Dn geceyi, karanlkta dizlerine sarln hatrlad. Ayak sesle ri, fslt halinde tela
itirmeler. Ama annesi arka kapda konuulanlar dinlerken sakindi, hatta babas odaya dn
gld.

"Ned'in bu habere sevindiini sanyorum. Yapmak zorunda ol madii her ey gzel bir srpriz
olmal onun iin."
Leo vahi korkularn bastrd.

ou zaman dleri ona gerek gibi gelirdi... gnlk hayattan da gerek, ite imdi de byl
p yine vuruldu. Yine telala baktlar.
Bu kez gelen Foxy Dunne'd.
"Evet Foxy?" Leo'nun babas pek scak konumuyordu.
"Naslsnz?" Foxy insanlara hi nvanlaryla seslenmezdi.
Ra hibe bile peder demezken, Leo'nun babasna da binba demeye' ekti tabi.
"yiyim, saol Foxy. Sen naslsn?"
"ok iyiyim. Leo'ya veda etmeye geldim."

Babasnn sesi birden kukulu bir ifadeye brnd. "Onun yol culua kacan nereden bili
ilir miyim ?"
"Bilmiyordum." Foxy'nin sesi neeliydi. "Ben gidiyorum, o yzden veda etmeye geldim.
"'

250
"eri girsen iyi olur."
Foxy rahata kilerden ve mutfaktan geip kahvalt salonuna geldi.
Leo'nun annesine rahat bir selam vererek "Naslsnz?" dedi.

Miriam kzl sal, illi olana glmsedi. Dunne'larn yoksullua ve ilgisizlie yenilmeye
o.
Kibarca, "Nereye gidiyorsun?" diye sordu.

Foxy onu duymazdan gelip Leo'ya dnd. "Londra'ya gidiyorum Leo. Becerebileceimi hi sa
nmyordum. Hep buralarda kalp birinin dkknnda aptal aptal sprge sallayacam dny
"ngiltere'ye gitmek iin ok gensin."
"Onlar iin nemi yok ki. Btn istedikleri antiyede ay yapacak biri."
"Korkmayacak msn?"
"Aabeyimden ve Maura Brennan'n aabeyinden sonra m ?
kisi de eve sarho gelip beni dvmeye kalkmlard... Nasl korkabilirimki?"

Sanki Leo'nun anne babas orada deillermi gibi konuuyordu. Bunu kabalk etmek iin yapm
du, yalnzca sanki onlar grmyordu.
"Bir daha Shancarrig'e dnecek misin ?"
"naat iindeki herkes gibi, her Noel'de ellerim sterlinlerle dolu olarak geleceim,"
Binba Murphy ona bir i renip renmeyeceini sordu.
"Her eyi reneceim" dedi Foxy.

"Hayr, ben bir sanat diyorum. Bilirsin ite, duvarclk gibi bir meslek... nce raklk y
iyi olurdu."
"yi olur." Foxy aldrmak bir yana, adamn yzne bile bakmyordu.
"Mektup yazp anlatacak msn?" Leo sesinin titrediinin ve Foxy'nin istedii kadar merak
dolu olmadnn farkndayd.
"Ben pek yazamam, ama dediim gibi, her Noel'de grrz. 0 zaman anlatrm."
"Sana orada iyi anslar." Leo'nun annesi kahvalt sofrasndan kalkyordu. Sohbet sona er
ecekti.
Foxy ona uzun uzun bakt.

"Evet. Sanrm biraz ansa ihtiyacm olacak. Ama i daha ok almaya ve alkanln g
"Sen tek ocuksun. Saln mahvetmelerine izin verme, ar ileri yapamayacan syle."
ranyordu.

251

Ancak Foxy hi kulak asmad. "Onlara on yedimde olduumu syleyeceim. yle idare ederim. O
yedisinde, ama biraz bodur kalm diye." Bayan Murphy dediinde deil, kendi istedii za
man kalkacakt. "Noel'de grrz Leo" dedi ve gitti.
Leo onu bulduunda Lance'in kulaklarn okuyor ve Jessieicin bir sopa frlatyordu.
Bakas olsa havlayan iki labradordan korkard. Foxy Dunne ise asla.

Leo tatilde birka kez onu dnd. Uzak bir otelde, ktpha nedeki kitaplar okumaktan ba
cak hibir ey yoktu. Ha zen anne ve babasyla kumsallarda yryor, deniz kabuklan top luy
ordu. Ancak genelde annesi ile babasn kpeklerle ba baa brakyordu. Birbirlerine pek y
n grnyorlard. Babas topal layarak yrrken bazen el ele bile tutuuyorlar, annesi arad
, grd bir tahta parasn alarak denize frlatyor, Lance ile Jes sie gidip geri getirm
alyorlard.

Geceleri baklava desenleriyle ssl camlan olan kk oda snda pek iyi uyuyamyordu. Yaly
bindeki Atlas Okyanu su'nun uultusu hi dinmiyordu. Yldzlar burada Shancarrig'd pencer
esinin nne oturup seyrettii gecelerdekinden ok farkl grnyordu. Orada Glen'in bildik
i, leylaklar, ko caman demir kaplara kadar uzanan ss bitkileri ve kapc evi vard.

Oray dnnce rperdi. Evden ayrldklar sabah yanndan geerlerken dnp bakamamt. G
temiyordu ama bu garip, kbus gibi yerden ve hi yapma malan gereken bu tatilden de
uzaklamak istiyordu.

Biddy eve dnm olmalyd. Ne olabilirdi ? Neyi bulabilirdi Ama ne annesi ne de babas ona
telefon ediyordu. Hi de endieli grnmyorlard.
Leo boaznn dmlendiini hissetti. nne konan yemei yiyemiyordu.
"Kzm biraz rahatsz. Sizin gzel yemeklerinizle hi ilgisi yok.

Leo annesine bakt. nanamyordu. Nasl bylesine doal bir sesle, bylesine kolaylkla yal
eyebiliyordu ? Bunu yapabi len insan, her konuda yalan syleyebilirdi. Artk hibir ey
eskisi gibi deildi.

Leo ok korkuyordu. Bir dost istiyordu. Gzlerini dehet iin de aacak olan Nessa'y deil
endini ekip ormanna, iekleri ne ve resimlerine dalacak olan Eddie Barton'u da deil. B
unun

252

yetikinlerin tipik davran olduunu, insann onlara asla gvenemeyeceini syleyecek ola
Hayes'i de deil.

Bir an Foxy Dunne' dnd, ama o evde olsayd bile, insana dert orta olabilecek yapda
deildi. Onun Londra'da byk bir inaat antiyesindeki hayata nasl dayandm merak etti.
isinde olduuna insanlarn gerekten inanacaklarm m sanyordu? Ama o her zaman ylesine k
inden emin ve rahatta ki, belki de inanrlard.

Glen'in bahe kapsndan girerken ban evirdi. Ona sanki kapc evinin kaps alacakm
e yar dmclar kacakm gibi geliyordu.

Ancak her ey eskisi gibiydi. Kpekler eve geldiklerinde arabann skklndan kurtulmu
uluuyla etrafta kouturuyorlard. Biddy bu ani tatil konusunda merak iinde, koturuyordu
Serada oturmu sigara ien htiyar Ned birdenbire bir eylerle megul olmaya balad.
Biddy hibir haber olmadm syledi. Her ey yolundayd.
Kk beyler Harry ile James'ten bir mektup ve bir paket gelmiti. zerinde yeterli pul ol
madndan Mattie para istemiti.

Kasapla biraz atmlard, nk pazar yemei iin eti her zamanki gibi getirmi ve aileni
lduu bildirilince cam sklmt. avu Keane urayp ortadan kaybolan bir ingene'den hab
olmadm sormutu.
Biddy hepsini nefes almadan sralamt.

Mattie'ye bu evde pula yeterince para harcandn syleyip yetersiz deme konusunda onu ma
cup etmiti Bozulup gitmiti, hak etmiti ama. Kasap da dkknnn yeni vitrinini Binba M
le ailesinin ald etlere verdikleri parayla yaptrdm, homurdand iin utanmas gerek
iddy'nin dilinden nasibini almt.

avu Keane'e bir ingene'nin Glen'in bahelerine girmeye cesaret edebileceini nasl dn

Leo nceleri kimseyle grmek istemiyordu. Penceresinin nnde diz kp oturuyor, oynayan
i, ihtiyar Ned'in yarm yamalak apalamasn, babasnn aksak yryyle Bay Hayes'le bulu
ni seyrediyordu. Annesi elinde hasr apkasyla leylaklarn arasnda szlyordu.

Doldurulmu byk ukurun stne yapmay planladklar kayalk bahe iin Glasnevin'deki bo
nden kim se gelmedi.

253

Kentten gelen emlaki Bay O'Neill kapc evini kiraya vermeyi dnp dnmediklerini sord
si ile babas imdi dnmediklerini ama bir sre sonra vereceklerini sylediler. u anda h
belli deildi; belki de olanlardan biri eve dnp orada oturmaya balard.

Harry ya da James'in geri dnmeleri hibir zaman sz konusu olmamt. Leo bunun annesinin
olaylkla syledii yalanlardan biri olduunu fark etti. Tpk oteldeki insanlara Leo'nun r
hatsz, landn ve yemeklerini bu yzden yiyemediini syledii gibi

Bir gn Maura Brennan gelip evde hizmeti olarak almak iin i istedi. Birisinin yannda
rekiyordu, o halde neden sevdii Leo'nun yannda olmasnd? Leo o gn ekinmi

ve korkmutu. Dnyann adaletsizliinin bir gstergesi gibiydi Okulda yannda oturan Maura,
hayat byle diyerek gelip evde yerleri mi silecekti?

Ancak gnler haftalar kovalarken Leo Glen'den kacak cesareti buldu. Eddie Barton'la a
nnesine urad. Onunla sanki her ey normalmi gibi konutular. Leo da yle olduuna inanma
basla di. Londra'dan arkasna kt el yazsyla "Keke burada olsaydn" diye yazlm bir k
. sim olmasa da, Foxy'den geldiini bi liyordu. Bir cumartesi gn gnah kartma srasnd
Gunu ona kendisini rahatsz eden bir ey olup olmadn sordu.
Leo'nun yrei azna geldi.
"Neden sordunuz peder?" diye fsldad.

"Huzursuz grnyorsun evladm. Bana sylemek iediin bu ey varsa, unutma ki benim aracl
sylyorsun
"Biliyorum peder."
"O halde, varsa endielenme..."
"Beni kayglandran bir ey var ama bana deil, bakasna ait."
"Senin gnahn m evladm?"
"Hayr peder. Hayr, deil. Yalnzca anlayamyorum.
Bykler le ilgili bir ey."
Sessizlik oldu.
Peder Gunn bunu anlayabiliyordu. Yetikinlerin cinsellii ve bunun bir ocukta yol aabi
lecei her trl tiksinti ve utanla il gili olabileceini dnd.
"Belki her ey ileride akla kavuur" diye yattrd.
"O halde sizce zlmemeli miyim peder?"

"Hayr. Kontrol edemeyecein bir eyse evladm, senin do ka tlmann uygun olmayaca bir
" dedi rahip.
Leo kendini ok daha iyi hissetti. Dier kk gnahlarnn ba

254

lanmas iin dua etti ve en byk endiesini olabildiince aklnn gerisine itti. Ne
ona Tanr'nn daha sonra akla kavuturacan, imdi zlmek iin uygun bir zaman olmad

Kentteki manastr okulunda geirecei yllara hazrlanrken, Glen'deki hayat da normal gs

ye alt. O da annesi ile babasnn oyununa katlmt. Dnyann durduu o yaz akam hi
ordu.

Leo yine arkadalaryla yokuun aasnda bulumaya balad. Oteldeki arkada Nessa Ryan'
anlara mutlaka bir i bulurdu. Sheila ve Eileen Blake iddial bir yatl okuldan gelmiler
di ve srekli Glen'de tenis oynayp oynayamayacaklarn soruyorlard. Leo onlara kortun ok
bakm istediini sylemiti. Bugnlerde en az annesi kadar rahatlkla yalan syleyebildiin
k etti. Niall Hayes'e rastlad, Niall ona birisine ak olduunu sandn syledi.

Leo "Herkes her eyi ok gen yata yapyor" diye dudak bkt. ''Foxy ngiltere'ye gidip a
kk, sen de k olmak iin ok gensin. Hem kim ki zaten?"

Niall sylemedi. Leo Nessa olabileceini dnd. Ama hayr, olamazd herhalde. Niall Nessa
ayn sokakta oturuyordu, bildi bileli tanrd onu. Ak byle olamazd.
Anlalr gibi deildi.
Pub'dan Nancy Finn'le karlat. Nancy Shancarrig'de biraz rahat bir kz olarak bilinirdi
. On besindeydi, ama flrt etmekle ve saa sola ka gz iareti yapmakla sulanrd. Bazen
erisinde hizmet ederdi. Biraz sala bir yerdi.

Nancy Amerika'ya gidip barlarda garson olarak almay ok istediini syledi. Onun hedefi

ydu, ama babas bunun delilik olduunu sylyordu. Nancy babasna En yi yi kileri Sunan
Finn'e artk yettiini syledi. avu Keane hafta boyunca her akam gelip ingenelerin
e kavga edip etmediini sormu, babas da kapsndan ieri hibir ingene'nin giremeyecein
i. avu Keane bunun Hristiyanca bir tavr olmadn syleyince Nancy'nin babas da eer
gelmelerine izin verip paralarn alsa byle dnmeyeceklerini ne srmt. Bu yzden bir
da avu Keane, her gece .Johnny Finn'in barn gzetletip kapanma saatinden otuz saniye s
onra ikili biri kacak olsa bar kapatmak ze
re adamlarn hazr bekletiyormu.

255

Yaz sona erdi ve yeni bir hayat balad. Her gn otobse binip ehre gidiyordu. Otobs yoll
rda sarsla sarsla giderken kylerin ve ormanlarn iinden geiyor, kavaklarda durup insa
rn dar patikalardan anayola kmalarn bekliyordu. Leo ile Nessa Ryan ev devlerini krla
n geen otobsn ritmiyle uyumlu bir ekil de yapyorlard. Birbirlerinin iirlerini dinliy
problemleri z meye alyorlard. ou zaman gzlerinin nnden akp giden krlara bakm

Leo bazen sanki manzaray seyrediyormu gibi duruyordu Onu gren, srlerin otlad merala
klerin mevsimden mevsime deitii fundalklar seyretmeye dalm, hlyal bir gen kz san
Ancak Leo Murphy'nin gzleri belki de bunlar hi grmyor du. Leo ou zaman bo gzlerle
bahelerinde gezinip sessizce kendi kendine konuan solgun, narin annesini dn yordu.

Leo annesinin leylak aacnn altnda oturup kocaman, eflatun iekleri kucanda dalgn da
klediini ve kendi kendine "Leylak rengi gzlerin vard Danny. Gzlerin koyu leylaklar g
ibiy di. Gzlerin kapand artk" diye mrldandm duymutu.

Kayalk bahede uzanm otururken de Danny'den sz ediyor du. Yamur da yasa, gne de as
raya gidiyor, yabani otlar daha biter bitmez Bayan Murphy onlar kkleyip atyordu.
"En azndan mezarna bakyorum Danny" diye alyordu.

"Me zatna iek getirmediimi syleyemezsin, irlanda'da kimse daha ok iek almamtr.''

Leo annesinin byle konutuunu ilk duyduunda korkudan donakalmt. Kayp ingene'nin ad
lduu iyi bilmi yordu. Ailesi herkese herhalde Shancarrig'de bir sevgilisi olduu nu
sylemiti. Eskiden uzun sreler yanlarndan ayrlr ve geri dndnde kimseye bir ey s
a glmserdi. Bel ki bural biriyle de kam olabilirdi. avu

Keane onlara kyde ortadan kaybolan hibir kz olmadn sylemiti: Sorup soru turmutu;
kayp yoktu.

"Bir tek Danny" dedi Bayan McDonagh. Esmer, krk yzl kederli grnml bir kadnd. Da
iydi.

Leo btn bunlar bakalarndan duymutu. Nessa Ryan pek ok eyi duyup otelde konuuyor ve
si kelimesine aktar yordu. Hayatlarndaki tek heyecan verici olayd bu. Nessa arkada L
eo'nun bununla neden ilgilenmediini anlayamyor ve dierle ri gibi, neler olmu olabile
cei konusunda fikir yrtyordu

256
Aylar geti ve Leo'nun annesi gerek dnyadan gitgide koptu.

Leo onunla okul ve gnlk hayat hakknda konumaya almaktan vazgemiti. Annesiyle sanki

m gibi konuuyordu.
"Bugn kendini nasl hissediyorsun anne?"

"Bilmiyorum, gerekten bilmiyorum." Durgun bir sesle konuuyordu. Eskiden o kadar za

rif ve kibar olan, piknikler dzenleyen, kt ifadeyi ya da yanl telaffuz edilen bir szc
t lklaryla dzelten kadn... artk hepsi bitmiti.

Yemeine pek dokunmuyor, yalnzca babasna, Leo'ya ve Biddy'ye sanki eskiden tand biril
ymi gibi glmsyordu.

Artk oyuncu birer yavru olmaktan kp yllarla birlikte daha da olgunlam olan Lance ve
ie'yle konuuyordu. Onlara Danny'yi tandklarn, mezarnn banda bekleyeceklerini syl

Biddy duymu olmalyd. Kadnn nelerden sz ettiini duymamak iin sar olmas gerekirdi.
Ancak gizlilik devam etti.

Bayan Murphy kendini iyi hissetmiyordu, artk gnler uzaynca, hava dzelirse ya da k rut
betsiz geerse... mevsim hangisiyse... iyileirdi kukusuz.

Yal Ned emekliye ayrlmt. Bazen Eddie Barton gelip imleri biiyor, ama bahelere gere
iyi gstermek iin kimse gelmiyordu. Bazen Leo ile babas urayorlard, ama i
onlar ayordu. Yalnzca kayalk bahe iekler iindeydi.

Bayan Murphy cebinde bahe makasyla Glen'in evresinde dolayor, elikler alyor, hatta o
a yetieceini dnd kk bitkileri kkleyip karyordu.

Glen'in gittike bir labirente dnen bahelerinde yalnzca kayalk bahe bir ant, bir ha
ak geliiyordu.
Annesini herkesten uzak tutma abalan srasnda Leo on drt yanda olduu ve dnyadan hi
in bulunmad o haftalarda gelien dehet hikyesinin paralarn da bir araya getirdi. O
rda dnyas deimiti.

Annesi yalnzca Danny'nin leylak rengi gzlerini deil, gl kollanrn, gl vcudunu da

n kahkahalarn, sabrszln, kendisine tekrar tekrar sahip olmaktaki aln da unutam
inin kayp akn hatrlayp alamasn midesi bulanarak izliyordu. Annesinin yosunlu topra
atak odasndaki halnn stnde, leylak aalarnn altnda ve kapc evinde beraber olduu
ken yznde beliren ocuksu, hoppa heyecandan nefret ediyordu.
Ancak kapc evinden sz ederken ifadesi sertleiyor ve sorgu

257

lamas farkllayordu. Danny neden o kadar agzlyd? G mlerle ne ii vard? Neden haz
istemiti? Gal way'e giderken alp satacak bir mal olmas gerektiini sylerken ne demek
stemiti? Ona sahip olmam myd, en byk hazine o deil miydi ?

Miriam Murphy son karlamalarnn hikyesini anlatrken baklar buz gibi oluyordu... Ev
her eyi ellemesi, ba zlarn alp bazlarn brakmas, gmleri masa rtsne sar mas.
"Hrszlk olduunu sylersin. Eve gelip her eyin gitmi
oldu unu grdm dersin." Leylak rengi gzleri glyordu ona.
"Ona gitmemesini, onun bana gnderildiini ve artk terk edemeyeceini syledim."

Leo bu szleri ezberlemiti artk, kadn kayalk bahede topra okarken annesiyle birlik
arlayabiliyordu.

"Dinlemedin Danny. Bana ihtiyar dedin. Beni elendirdiini, sevdiini ve bunun iin mteek
ir olmam gerektiini syledin.

Birka tabanca da alacam, bizim onlara ihtiyacmz olmad n, ama senin ormanda avlanma
tiini syledin... beni de gtrmeni istedim... gldn ve bana ihtiyar dedin. Gitmene izin
eremezdim, seni burada tutmalydm, ite o yzden..." Annesi o zaman glmsyor ve yeniden
ra okuyordu. "te burada sn Danny. Artk beni hi terk etmeyeceksin."

Leo babasnn o gece neden mcadele ettiini, yaralar szlaya rak, topal bacam srkleye
uunu yllardr biliyor du. Bu kadnn hikyesini polise anlatmasnn neden nlenmesi gerek
biliyordu. Leo her eyi biliyordu artk.

Okulda onu gergin bir ocuk olarak tandlar. Annesi hi g rnmediinden, babasyla konut

Rahibe Dorothy grm geirmi bir kadnd. Annenin alkolik olabileceini dnd. yle olm
arada bir urar di. Zavall ocuk, iyi bir kzd, ama kaya gibi sert bir kabuu vard

Leo Peder Gunn'a annesinin pek iyi olmadn ve onu ayinde grmezlerse yanl anlamamalar
ktiini syledi.
Peder Gunn Glen'e gelmesinin gerekip gerekmediini sordu
"Emin deilim peder." Leo dudaklarm srd.
Peder Gunn da grm geirmi bir adamd.
"Neden imdilik bunu bir yana brakmyorsun?" dedi. "O
konu da herhangi bir deiiklik olursa, gelip sylersin bana."

258
Leo kendi kendine Shancarrig'de birilerinden bir ey saklamann aslnda ok kolay olduunu
dnd.

Ya da belki de ancak yksek duvarlarla evrili, kendi baheleri ve kapc evi olan Glen'de
oturanlar iin bu byleydi Nehir boyundaki evlerde, kaplan herkesin gz nnde olan sra
rde ya da Shancarrig'in yarsnn her gn girip kt otelde byle olmayabilirdi.

Annesinden ilgisini eksik etmiyordu, ama her an huzursuz deildi. Srekli ac dzeyinde
hissettii uzun dnemli bir endiesi yoktu. Bazen saatler boyu Leo annesinin tekrar te
krar anlatt hikyeyi dnmyordu bile. okul gezisi, partiler, Niall Hayes'le pmes
pmas, daha sonra Niall'n kuzeni Richard Hayes'in onu pp de burunlarnn hi arpmam

Richard Hayes ok yakklyd ve gelir gelmez ortal birbirine katmt. Leo iinden Nia
af olduunu hissettiinden, onun iin zlyordu. Nessa da tabi kasabaya yeni gelen adama
rdu.

Richard'n Nessa'ya ok ilgi gsterdiini de sylemek gerekirdi. Sohbet ediyorlar, geziyor

lar, kentteki sinemaya gidiyorlard. Leo Richard'n biraz tehlikeli olduunu dnd, ama s
a omuz silkti. O nereden bilecekti ? Sevgi ve ilgi konusundaki grleri hi de gvenilir
deildi.

Okuldaki baz kzlar hemire olacaklard; Dublin'de ve ingiltere'de hastanelere bavurmula

d.
"Ben de hemire mi olaym baba?" diye sordu.

Her zamanki gibi, akam oturmu konuuyorlard. Annesi kayalk bahede kendi kendine konuu
du ve yldr kaya gibi sessiz ve salam duran Biddy'yi de sayarsanz, tekrar tekrar anla
t hikyesini duyacak kimse yoktu.
"Hemire olmak ister miydin ?"
"Eer faydas olacaksa."

Babas yalanm, kmt. Zamannn byk blmnde oullarn Shancarrig'e dnmemeye ikn
n akl salnn yerinde olmadn sylyordu.

Doal olarak mektup yazp neden bu konuda hibir ey yaplmadn sormulard. Dr. Jims'e
up gndermiler ve Binba Murphy bunu kabul edilemez bir mdahale olarak grmt. Neyse k
Blake kstah genlerin her eyi bildiklerini sandklan konusunda ayn fikirdeydi. Frank Mu
rphy Miriam'n bir sorunu olmadn sylyorsa, o kadard. Doktor Miriam Murphy'nin ince,
n yzn ve alev alev yanan gzlerini g 259

mt ama, onun durmadan klar kapatan ve eski ktlar al may reddeden, saplantl bi
nyordu.

Glen zi yaretlerinde bunlar grm ve pek ok asab kadnda olduu gibi, hi soru sorulmad
ap alnamayacan varsay mt. Bunlar huzursuzluun kaynan bulmak iin psikiyatriste s
cek bir aile deildi. En azndan doktordan gitgide daha sk sakinletirici ve uyku hapla
r istemiyorlard. Yalnzca buna bile kretmek gerekliydi.

Foxy Dunne sz verdii gibi, her Noel geldi, ilk geliinde eko se astarl yeni montuyla
Glen'in arka kapsnda belirdiinde ne kadar souk karlandna ard. Geri burada hi
karlanmamt ama, bu kadar da olaandyd.. Biddy'ye marur bir ifadeyle, "Arkadam
. O nerede oturduumu bilir" dedi.
Biddy "Eminim o da herkes gibi Dunne'larn nerede oturduunu pek iyi bilir ve uzak d
urmak ister" dedi.
Leo duymutu. O gn leden sonra Dunne'larn evine urad.
"Barna Orman'nda yrye kmak ister misin diye sormaya geldim" dedi.
Foxy pek memnun grnd. Syleyecek sz bulamad. Ne omuz silkti ne de bir espri yapt.
"Ben de seni evime davet etmeyeceim" dedi. "Gidip ormanda gezelim."
Ona her biri bir yerden gelen on bir adamla bir evde yaamann nasl bir ey olduunu anla
tt. ok iiyorlar ve pek ou da btn gn lesiye alp kazand her eyi harcyordu.
Leo, "Neden orada kalyorsun?" diye sordu.
"renmek... para biriktirmek iin. Ama zellikle renmek iin."
"Hayatlarn ierek tketen yle adamlardan ne renebilirsin ki?"
"Ne yapmamam gerektiini ya da dorusunun nasl olacan renebilirim sanrm."

Foxy devrik bir ktn stne oturup ona frsatlardan, baa ran insanlardan, ii doru ve
kk mteahhitler den sz etti. yi elektriki, iyi tesisat, birka usta duvarc ve us
ngoz bulmak gerekiyordu. Sonra geriye yalnzca onla n toparlayacak, rakamlardan an
layan, iin maliyetini hesaplayp szlemeleri hazrlayacak biri kalyordu ve insann kendi

ibi oluveriyordu.

260
"Bunu kime yaptrrdn?" Leo gerekten ilgilenmiti.
"Tanrm Leo, bunu ben yapacam. bundan ibaret" dedi.
Leo ona gvenmedii iin utand.
Foxy "Babamn hapiste yattn biliyor muydun ?" dedi.
"Duydum. Biddy syledi."
"Syler tabi."
Leo anlay m gstersin, nemli olmadn m sylesin, bilemedi.
"Durumu naslm?"
"Bilmiyorum, benimle konumuyor. Daha uzun yatmalyd.
Adamn birine ivili kalasla vurmu. Tehlikeli biri o."
Leo birdenbire, "Sen yle deilsin" dedi.
"Biliyorum, ama nereden geldiimi unutmam istemedim."
"Sen sensin, ben de benim."
"Peki senin bana anlatacak hikyen var m?" diye sordu Foxy.
"Hayr. Neden?" Sesi sertti.
Foxy omuz silkti. Sanki ona birbirlerine itiraf etme frsat tanm gibiydi.

Ancak o, itiraflarn denk olmadn bilmiyordu. Babasnn yaptklar herkese biliniyordu.

annesinin yaptnysa yalnzca kii biliyordu.
Foxy bir sre sanki bekliyormu gibi ona bakt.
Sonra "Hi" dedi. "Hibir nedeni yok."

Leo onun kendisini seyrettiini fark etti. Ellerini kemerli yamurluunun ceplerine so
kmutu. Rzgr yanaklarn pembeletirmiti. Kzl sar bukleleri ban hale gibi evreliy
onun iine bakyor, her eyi ama her eyi gryordu.
Birdenbire, "Salarmdan nefret ediyorum" dedi.
"Hale gibi" dedi Foxy.
Ve Leo glmsedi.
Foxy her Noel'de geldi. Glen'e uruyor ve yrye kyorlard. Evde olduu hafta her gn

Nessa Ryan bunu hi ho karlamyordu. "Babasnn hapse girdiini biliyorsun" dedi Leo'ya.
"Biliyorum." Leo i ekti. Hepsini Biddy'den tekrar tekrar dinlemiti.

"O halde onunla yrye kmana ayorum."

"atn biliyorum." Leo ayn szleri babasndan da duymutu. Ancak o seferinde karlk
bizi de bilseydi baba, pek ok kii bizimle de yrye gitmek istemezdi." Baba

261
282

s sanki tokat yemi gibi bakmt ona. Leo hemen piman olmu tu. "zr dilerim. yle deme
im... Yalnzca, sanrm Foxy eve geldiinde kendini yalnz hissediyor. Onu buraya davet et
miyorum. On yedimdeyim baba Yaknda on sekiz olacam. n sanlar neden rahat brakamyoruz
em de biz?"

Babasnn gzleri dolmutu. Bouk bir sesle, "Kiminle istersen onunla yrye k ormanda"

O Noel'de Foxy ilerinin ok iyi olacam sylemiti, iki orta vard. Kendi szlemeleri
d. Adam tutup kendi ekiplerini kuracaklard. Artk dolandrclarla ve btn kn cebi ne a
mlarla almak zorunda kalmayacaklard.
" Yaknda zengin bir adam olarak dnecek kadar paray birikti r mi olacam" dedi. "Sonra
bir otomobille sizin yoldan ge leceim, paltomu ve eldivenlerimi Biddy'ye uzatacam,
sonra da seni babandan isteyeceim. Annen de eri ikram edip senin gelin ligini dnmeye
balayacak."
Leo ona, "Ben evlenmeyeceim" dedi.
"Bir meslek sahibi olma konusundaki tavsiyeme uymadn kesin."
"Glen'den ayrlamam."

"Neden, syler misin?" Foxy'nin gzleri hl sanki onun ime bakyormu, her eyi gryormu
"Bir gn sylerim" diye sz verdi Leo. Syleyeceini de biliyordu

En azndan bu yl elinde Foxy'nin adresi vard. Ona mektup yazd, o da ksa bir not gnderd
.
"Neden daktilo renmiyorsun Leo? El yazn benimkinden de berbat. Zengin olduumuzda iki
mizin de mektup yazamamas ka bul edilemez."
Leo gld.
Foxy Dunne'dan bir tr teklif aldm Nessa Ryan'a sylemedi
Anne babasna da sylemedi.

Annesi bir sonbahar gecesi ld. tmekten olduunu syle diler. Soluduu rutubetli hava c
indeki yaray azdrmt Bnyesi her zaman hassas olan bir kadn iin hi umut yoktu.
Onu zerinde geceliiyle kayalk bahede yatarken buldular.

Kilise kalabalkt. Binba Murphy insanlar trenden sonra bi raz iki ve birka sandvi i
larn oteline davet etti.
Bu ok

262
allmadk bir durumdu ve Shancarrig'de daha nce hi grlmemiti. Ancak binba Glen'in
Leo iin pek hznl olduunu syledi. nsanlarn anlay gstereceinden emindi.
Sonra Leo her gn otobsle ehre gitmeye ve Nessa'nn da gittii sekreterlik okulunda dakt
ilo renmeye balad.
"Neden benimle beraber gelmedin?" diye homurdand Nessa.
"Zaman deildi."
Foxy Dunne'dan annesinin lmyle ilgili hibir haber gelmemiti.

Leo da ona yazp haber vermedi. Herhalde o korkun ailesinden birileriyle gryor olmaly
len'deki Bayan Murphy'nin geceliiyle l bulunduunu, herhalde akln yitirmi olduunu s
malydlar. Baka herkes biliyordu.
Foxy Noel'de geldiinde haberi olmad ortaya kt.
Anlayl ve zgnd.
Leo onu ieri buyur etti. Yemek odasna deil de, salona.
Birlikte mineyi yaktlar.
Yal kpekler odann almasndan memnun, yatyorlard.
Biddy artk ikyet bile etmiyordu. Bu evde neler yaanmt.
Bugnlerde Foxy Dunne'n binbann salonuna davet edilmesi nemsiz bir olay gibiydi.

Foxy Leo'ya planlarndan sz etti. ngiltere'de proje gelitirme konusunda ok ey grmt

n. Arazinin byk blmn satabilir, belki yedi sekiz ev yapabilir, yine de kendi evlerini
elde tutabilirlerdi.
"Babann houna gider sanrm" dedi.

Darda Binba Murphy'nin kararan havada yalnz bana kapya doru geldiini grebiliyor
"Araziyi asla satamayz" dedi Leo.
"Bu bir gn bana anlatacan sylediin eyin bir paras m?"
"Evet."
"imdi anlatmaya hazr msn?"
"Hayr. Henz deil Foxy."
"Annenin lm ileri deitirmiyor mu ?" Yine o her eyi bildii duygusu.
"Hayr. Babam hl burada oturuyor. Hibir eye...
karamayz."

Kocaman dozerleri, kepeleri dnd. Kayalk bahe kalkacak, bir gn rlanda'nn byk bl
en de yklp, baka lkelerde ok altktan sonra kendi lkelerine geri

263

dnen rlandallara evler yapmak iin ortadan kaldrlacakt Foxy gibileri miraslarn geri
lard.

Uzun sre ieklerin altnda yatan Danny McDonagh'n bede ni rahatsz edilecekti. Sorular s
rulacakt.
"Yirmi birimizi getik. stediimizi yapabiliriz" dedi Foxy.
"Ben hep istediimi yaptm. Hi de yaran olmad."
"Ben de" dedi Foxy heyecanla. "Bana ok yaran oldu.
ocuk luumuzdan beri senden baka kimseyi istemedim. Sen neyi isti yordun?"
"Gvende olmay istiyordum" dedi Leo.

Foxy ona bunu salayacana sz verdi. O gece biraz konutu lar. Ertesi gn Barna Orman'nd
evam ettiler. Foxy onu Glen in kapsnda brakt ve kapc evini grmemek iin bam evird
"Orada bir ey oldu" dedi.
"Baz eylerin iine doduunu biliyordum hep."
"Anlat bana Leo. Bizim birbirimizden saklayacak bir eyimiz yok."

Glen'in penceresinden babasnn salondaki minenin banda oturduunu grebiliyorlard. D

ada grnce o da ora da oturmay dnm olmalyd. Leo Foxy'ye hikyeyi anlatt.
"Anahtar alalm" dedi Foxy.
Leo mutfaktan geip holdeki raftan anahtar ald. Birlikte ellerinde mumlar, kapc evine
doru yrdler. Oras olan bitenden haberi olmayan, susuz bir yerdi.
Foxy Leo'nun yzn kaldrp gzlerinin iine bakt.
"Salarn yine bir hale gibi. Beni ldrtmak iin yapyorsun"
dedi.
"Sorunlar, ne byk sorunlar kacam gremiyor musun
?"

"Ben kayalk baheye dklecek bir kamyon imentonun halledemeyecei bir sorun gremiyorum"
di Foxy Dunne.

Tatan bir ev ve bir ulu aa

265

Okulu kapatma karar 1969'da duyuruldu; rlanda'nn drt bir yanndaki devlet okullar yerl

rini kentlerdeki okullara brakyorlard. Yine de, 1970 yaznda binann satlk ilannn ve
herkesi sarst.

SATILIK Geleneksel kair okul binas. Yapm yl 1899. byk snf, tuvaletler ve bir to
ndan olumaktadr.
Yanndaki lojmanda iki yatak odas, bir oturma odas ve kuzineli mutfak vardr.
zel anlamayla olmazsa, 24 haziranda ak artrmayla satlacaktr.
Emlakiler O'Neill ve Blake.
Nessa ile Niall Hayes ilan kahvaltda okudular.

Otele bakan oturma odalarndan erkenden tura kan turist otobslerini grebiliyorlard. Ne
sa yolun karsndaki aile iletmesinde alma saatlerini kendisi ayarlyordu. Kz kardel
isi de otelle ilgilenmemilerdi.
Annesi "Paray grnce ilgilenirler" diye homurdanmt.

"Dn, okul satlk. Byle bir eyin olabileceini hi dnemezdik." Niall otuz yana ge
na gen Bay Hayes demiyordu. Aslnda babas bugnlerde her bakmdan geriye ekmiti kendini

"Mmkn olmayan nedir?" Danny Hayes drt yandayd ve ok meraklyd. Uzun szckleri sevi
le telaffuz ediyordu.
"Senin de bizim okulumuza gitmeyecek olman." Nessa olann enesine bulaan yumurtalar he
mencecik sildi.

"Kocaman, sar bir otobse binip okula gideceksin. Bizim gibi yryerek kpry gemeyeceks

266
"Bugn gidebilir miyim?" dedi Danny
"Noel'den sonra." Nessa sz verdi.
"Biraz kk deil mi?" Niall endieli grnyordu.
"Eer senin annene kalsa, yirmine gelene kadar yolun yukar sndaki Shancarrig okuluna
bile gndermezdi." Nessa'nn sesi ne seli, ama biraz da krgnd.
Sra evlere tanmak sand kadar basit olmamt.
Kaynpede ri dizginleri isteyerek olunun eline verse de, Ethel Hayes aile zerindeki
baskc saltanatndan kolay kolay vazgememiti.

Nessa'ya, zatrreeye, romatizmaya, mark ocuklarla ilgili uyarlara, sinir krizlerine g

miti. Bayan Hayes Danny ile Brenda'nn bunlarn acsn ileride ekeceklerini, ocuklara
erbiye verip fazla babo braktklarm ve hi balkya iir mediklerini syleyip duruyor
Nessa, "Alsak m?" diye sordu birdenbire.
"Neden ?" Niall ok armt.

"Oturmak iin. ocuklar iin ok gzel bir yer... aalar ve da ha birok ey. Harika olurd

"Bilemiyorum." Niall dudaklarm srd. Yeni, hi beklenmedik bir dnceye genelde byle t

erirdi.
Nessa onu iyi tanyordu.
"imdi dnmeyelim. Mzayedeye bir hafta var" dedi.

Danny'nin yumurtas ile ekmeini kk lokmalara bld ve bir ona verip arada bir de kendi
atarak ocua maharetle yedirdi. Brenda'y pusetine oturttu. Niall hl oturmu, bomba gi b
ortaya atlan fikri dnyordu.

Nessa neeyle, "Bir fikir yalnzca" dedi. "Ama Declan Blake'le grrsen, ona kaa satmay
ni soruver."
Niall pencereden, Nessa'nn ailesinin oteline gittiini grd.

Ka pdaki grevli puseti ald. Danny arka baheye, Nessa'nn otele gelen ocuklar elendir
n yaptrd kum havuzuna ve saln caklara kotu. Ryan'larn oteli iin iyi bir tantm ham
u

Jim ile Nora Kelly ilan Gahvay'de okudular. Maria ve Hugh'la kalyorlard. Duyuru yapl
dnda uzakta olmay istemilerdi ve ans eseri kendilerine ok ihtiya duyulan bir zamana
gel misti. Maria ilk bebeini bekliyordu. Anne babasnn yannda ol malarm istemiti.
"Bir devrin sonu" dedi Maria. "rlanda'nn her tarafnda byle diyen insanlar vardr herha
lde."

267
"Yalnzca rlanda'da deil, bizimkiler dnyann drt bir yanna dalmadlar m?"

Elli yandayd ve kentteki okulda i bulmutu. Eskisi gibi deildi tabi, artk hibir ey
ibi olmayacakt. Ancak ocuklarn ounu tanyor ve herkes de ona sayg gsteriyordu.
Kk bir kyde bile olsa kendi okulunu ynetmi bir adam nemli birisiydi.

Nora erken emekli olmutu. Sk sk trenle Atlas Okyanusu kysndaki Maria'y ziyarete gidi
du. Hamile kz ile annesi yerindeki kadn birlikte kumsalda yryorlard. Birbirlerine anl
atacak ok eyleri vard. Jim einin okulun kapanmasna bu kadar kolay dayanmasna memnundu
Gidip ehirde retmenlik yapmak ona belki ar gelebilecek olan bir deiiklikti.
Maria karnn okad. "Kzmn oray okul olarak bilmeyecek olmas ok garip" dedi.

"Ya da olunun. Unutma, bir olun da olabilir." Jim Kelly bebein kz m, olan m olduuna
enin aldrmadn biliyordu.

Maria'nn bir dizi zirzop erkee kaplp hsrana uradktan sonra sadk Hugh'u bulmasna o
olmulard. Hugh sanki Maria'nn Shancarrig'deki kklerine ne kadar ihtiyac olduunu biliy
r, her bahaneyle onu oraya getiriyordu.

"Yine de, bebek doduunda onu arabasyla okula gtrp ite anneannen ile deden eskiden bu
a okumulard, her ocuk bir sre burada yaad" diye anlatacam. Maria zgn grnyordu.
, "Hadi ama. Aptalca duygusallk ediyorum" dedi. "Hem zaten o yokuu inip kacanza her
e yakn, gzel bir evde oturmanz ok daha iyi deil mi?"
Kelly'ler aa mahalledeki, epeyce deitirilip yenilenmi
kk evlerden birine yerlemilerdi. Grane Nehri boyunca uzanan, bir zamanlar Brennan'lar
ile Dunne'larn oturduu evler imdi gen Declan Blake'in dedii gibi, ok revata yerler

utu.

Nora Kelly, "Keke orada ocuklar olsa" dedi. "Sanrm ocuu olan birilerinin oray almaya
etmez, ama bir ekilde, oras ocuk ister. Yoksa imdi de ben mi duygusal konuuyorum ?"
Jim insanlar aklndan geiriyordu. "Bu bir yerlinin aklndan bile gemez."

"Belki Hugh zengin olunca oray biz alrz... Kk Nora da benim gibi kzl kayn aacnn
r."

Boaz dmlendi. Maria'nn ocuuna Nora Kelly'nin adn verecei daha nce hi konuulma

"Belki annenin adm verirsin diye dnmtm." Nora bunu hatrlatmas gerektiini dnd.

268
"Gbek ad Helen olur!" dedi Maria.
Konu orada kapand.
Chris Barton ilam yksek sesle kaynvalidesine okudu.

Eddie'nin annesine hep Una diyordu. Yal kadn abla olarak dn mesi aralarnda bambaka
oluturuyordu.

Chris, "Ne dersin Una, bu bir ans m bizim iin?" diye sordu "nsanlarn karsna kan o
u mu? Hazr bir sanal merkezi... Foxy'ye de birka ek inaat daha yaptrp stdyo olarak ki
aya veririz... Doru mu dnyorum, yoksa delilik mi bu?"

"Giriken olan sensin. Sen olmasan ben hl insanlarn etekle rini bastrp klk giysiler
latryor olurdum." Bayan Barton artk her gece Tanr'ya Chris'i Shancarrig'e gnderdii i
tmek zere fazladan on dua okuduunu syledi.

"Bilmiyorum. Gerekten bilemiyorum. Eddie'ye soracam Onun nsezileri gldr. Daha yrm
n komaya alyor da olabiliriz, hayatmz boyunca hayflanabiliriz de. Ben bu ilerde on
ilerine gvenirim."

Doruydu. Bayan Barton gelininin gerekten Eddie'nin ig dlerine ve zevkine gvendiini f

etti. Oteldeki Bayan Ryan gi bi, hatta Niall Hayes'e gya gven kazandrmaya alan gen
sa'nn aksine, o yalnzca fikir danyormu gibi yapmyordu. Chris Eddie'nin ailenin beyni
duuna gerekten inanyordu Una Barton gurur duyuyordu.

Yllar nce eyrek yzyl nce kendisini terk eden kocasn gittike daha az dnmeye bal
Ted Barton olunun ne kadar baard olduunu bilebilse, onsuz ne kadar rahat yaadklarm g
lse diye dnyordu.
Eddie ikizleri ellerinden tutarak geldi. Einin ve annesinin ay m anda masann zerind
e devrilebilecek her eyi korumak iin uzanmalarna gld.
"Onlar sana brakabilir miyiz Una? Ben Barna Orman'nda Eddie'yle konumak istiyorum."
"Son seferinde bana evlenme teklif etmitin. Umarm bu da gi diyor olduun anlamna gelm
ez." Kendinden emin bir ekilde gl d. Bunun mmkn olacan sanmyordu.
ocuklar mama sandalyelerine oturtup ilgilenmesi iin baba annelerine braktlar. Chris i
le Eddie her zamanki gibi omuz omu za birbirlerinin cmlelerini tamamlayarak, birb
irlerine ve dnya ya kar rahat, yrye ktlar. Shancarrig'de kimse artk ne Chris'in
ediyor ne de topal bacan ya da ka

269

ln tabanl ayakkabsn gryordu. On sekizon dokuz yandan beri oradayd. Orann bir par

Ormanda oturdular ve Chris Eddie'ye sanat merkezi iini sordu. Doru zaman myd? Yoksa l
lk myd? Bir cevap almak iin ona bakt ve Eddie'nin yznn aydnlandn grd. "Ben o
dim" dedi... Ona gre o bina hep okul olarak, iyi gnde ve kt gnde gittii, oyunlar oyna
ders alt yer olarak kalacakt. Tabi cevap buydu.
Chris, "Orada m otururuz, yoksa yalnzca orada alr myz
?" diye merak etti.
"ocuklar iin harika olurdu."
"Pembe evi satabiliriz." Chris geldii gnden beri oraya byle diyordu.
"Ama ya annem?"
"Bize brakacan syledi."
"O nereye gider? Bizimle beraber olmaya yle alt ki..."

Bayan Barton pembe evde kendi tarafnda kalyordu. Onlarn yanndayd, tepelerinde deildi.

"Bizimle gelir, seni akn. Epeyce inaat yapacaz, o da istedii yeri seer. Hayat boyu
nd yokutan pek fark yok zaten."
Eddie'nin gzleri prl prld. "insanlar davet ederiz...
seramiki ifti ya da dokumaclar..."
"Kk bir dkknmz olur, herkesin yaptklarn satarz.
Yalnzca kendimizin deil, herkesin."
"Balangta Nessa oteldekileri gnderir, Leo'nun da ok tand vardr."
"Yapar myz?"

Tpk yllarca nce, bu ormanda evlenip sonsuza dek mutlu yaamay dndkleri o gnk gib
Richard ilan grd.
Oray alann bahedeki aac kesip kesmeyeceini dnd.

stndeki yazlara ne anlam vereceklerdi? Br hikyesi olan tek yaznn onunki olmadndan
Ofiste btn gn okulu dnd.
Eve dn yolu yorucuydu, trafik ok youndu. Terlemiti.
Vera'nn bu akam iin hibir ey ayarlamam olmasn umdu.
Asl yapmak istedii... durdu. Asl ne yapmak istediini bilmiyordu. Kendi kendine byle b
ir dnceye izin vermeyeli yle uzun za man gemiti ki

270

Asl yapmak istemedii eyin kulbe gitmek olduunu biliyor du. Vera belki kk bir toplan
lamt, barda biraz iki iip yemee gideceklerdi. Eve gittiinde renirdi. Eer kuafre
e plan yapm demekti.
Otomobilini garaja, Vera'nnkinin yanna park etti.
Bahvan Jimmy imleri biiyordu. Elini alnna gtrerek,
"yi akamlar Bay Hayes" dedi.

"Harika grnyor Jimmy, ok gzel i yapmsn." Richard se sinin kendiliinden ktm b

aptn gr mt ne de neler yaplmas gerektiini biliyordu. Dublin'de bu bahede tam g
biraz fazla olduunu dnyordu.

Yine de, karar Vera'nnd. Ne de olsa evi alan da, deerli eyler le dolduran da oydu. By
lde kendisinin olan paray harca ma konusundaki gnlk kararlan de Vera veriyordu.
Limonlukta oturuyordu. Richard zlerek kuafre gitmi
oldu unu fark etti.
"Harika grnyorsun" dedi.

"Teekkr ederim sevgilim. Kulpte birileriyle grrz de dim... btn gece oturup bakm
mi?" Glmsedi Limon ans elbisesi, topuz yapt san salar ve gne
yan teniyle ok ekici grnyordu.

Richard gibi o da hi krkma merdiven dayam gibi grnm yordu. Ama Richard'n aksine, hi
man bo

durmuyordu Gnlerini ahbaplaryla, kendi dzenledii ve katld partilerle, golf kulbnd

r yapda insanlarla dolduruyordu.

Vera ocuksuz olmay Richard' rahatsz eden bir umursamaz lkla kabullenmiti. Aralarnda
da bakalarnn nnde konu alrsa hep ayn eyi sylyordu. Eer olursa olur, olmazsa ol
anki biri suluymu gibi, hatann kimde olduunu anlamak iin o kadar test yaptrmann anla
ktu.

Richard gemite, Olive'le yaad dramdan ok iyi bildii gi bi, kendi tarafnda bir eksi
ktu; Vera'nn muayeneye gitme sini istiyordu. Ama o reddediyordu.
Gazeteyi amt.
"Bak! Harika bir yer satlyor. Onca yl kaldn Shancarrig'de "
"Biliyorum. Grdm."

"Almal myz sence ? Her eye elverili olan bir yer. Gzel bir hafta sonu evi olur. nsan
yatya davet ederiz. Elenceli olabi lir, biliyor musun?"
"Olmaz."

271

"Ne demek, olmaz?"

"OLMAZ diyorum Vera" dedi.

Vera'nn yz kzard. "Bana neden kzdm anlamyorum, yalnzca senin houna gider diye d
houna gideceini sandm eyleri yapyorum. Seni memnun etmek imknsz olmaya balad."
Richard ona doru uzand, ama Vera kalkp uzaklat.
"Cidden Richard. Kimse seni memnun edemiyor. u dnyada seni elinde tutabilecek tek
bir kadn bile yok. Belki de hi evlenmemeliydin, hayatn boyu gzde bir bekr olarak kalm
alydn." Richard onun ok incindiini grebiliyordu.
"Ltfen, ltfen beni affet. ok kt bir gn geirdim.
Yorgunum, hepsi bu. Domuzun biriyim ben."
Vera yumuuyordu. "Bir banyo yap, bir iki i ve kalm.
Kendini ok daha iyi hissedeceksin."
"Evet. Evet tabi. Terslendiim iin zr dilerim." Sesi ifadesizdi, bunun farkndayd.
"Bu kk yeri hafta sonu evi olarak almamz gerektiini dnmyor musun sahiden ?"
"Hayr Vera, hayr, ben orada mutlu deildim. Geri gitmek de beni memnun etmez."
Vera, "Peki. Bu konuyu bir daha amayacaz" dedi.

Richard onun baka yerlere bakacam, hafta sonu insanlar davet edebilecekleri bir yer
arayacam biliyordu. Hayatlarn daha da ok yar yabanclarla dolduracakt. Hatta belki G
'nn yerletii kasabay bile seebilirdi. Darcy'lerin de kendisinden az sonra Shancarrig'
i terk ettiklerini biliyordu.

Leo Glen'in mutfanda oturmu, Moore'un salarm taramaya alyordu. Olan salarnn k
ini babasndan almt. Alt yandayd ve Shancarrig okulundaki son msamerede Yanan al'
enmiti. Anlalan kendi tercihiydi bu.
Foxy baylmt. Leo o kadar emin deildi.

Moore Dunne insann inanamayaca kadar zor bir ocuk olmaya balamt. Bu isimde Foxy sr
i.

ngiltere'deyken bir soyadnn bir bakasna eklenerek kullanlmasnn pek moda olduunu ke
Leo'nun annesi Miriam Moore'du ve buras da eskiden Moore'larn eviydi.
Moore'un kk kardei Frances daha yumuak balyd.
Foxy hnzrca, "Onu da hareketlendiririz" diyordu.

272

Refah dolu 1960'larda ngiltere'den biriktirdikleri paralar ve vurgun yapma niyeti

yle dnen pek ok inaatnn aksine, Foxy Dunne mimarlar karsna almak yerine dost olma
itmiti.

Glen'in arazisinde yapt sekiz kk evin baka kasabalardaki benzer sitelerden fark, bi

lleri ve zellikleri olmasyd. Hem yeni evlere mahremiyet salamak, hem de Glen'in aalk
lunu uzatmak iin kocaman bir dizi gen fidan da dikilmiti.
Binba Murphy torunlarm grmt, ancak artk mezarlkta, einin yannda yatyordu.

Leo Glen'in byk salonundan Foxy'nin kurduu, gittike byyen inaat imparatorluunu yne
. Kasabadaki, bir zamanlar babasnn kaplarndan girmesini yasaklam olan btn kuzenleri
rtk onun yannda alyordu. Brian ile Liam her szn emir sayyor, amcas da ona byk

Foxy'nin babas olunu tmyle grmezden gelmesinin sonularn grecek kadar ok yaamad,
birka yl nce bir huzurevinde lmt. Foxy'nin kendi kardeleri de asla belirli bir sre
kalamayan, hatta bazlar hapse girip km adamlar olmalarna ramen, artk paraya bala
Shancarrig'den uzak durduklar srece kendilerine ufak bir harlk deniyordu.
Turistik bir yer haline getirilmek iin Ryanlarn otelindeki deiiklikleri de Foxy Dunn
e yapmt. Grane Nehri boyundaki sra evleri elden geirip yenileyen de oydu. Tek duygusa
ll ya da intika m, kendi byd ev yklrken bizzat orada bulunmas olmutu

Peder Gunn'n gururu olan kilise salonu da Foxy tarafndan, yle ucuza yaplmt ki, ondan
sabaya bir armaan olduu da sylenebilirdi.

Foxy hesaplarm dzgn tutuyordu. Leo'nun defterleri dzenli olarak denetleniyordu. Alp s
att gayrimenkullerin szlemelerini arkada Niall Hayes yapyordu. Maura her gn gelip
ine yardmc oluyor ve ocuklara bakyordu. Her zaman olduu gibi, olu Michael' da yannd
iriyordu.

Michael serpilip by yordu, ama hl kck bir ocuun aklna ve sevgi dolu yre ine sa

Moore Dunne ona kar ayr bir sevgi duyuyordu. "Dier b yklerden ok daha ilgin biri o"
rdu.
Leo bunu Maura'ya da sylemesini salad.
Maura, "Ben de hep yle dnmmdr" dedi.
Leo ile Maura her sabah ilere balamadan nce birlikte bu 273

fincan ay iiyorlard. Sonra Leo Foxy'nin ilerine bakyor, Maura da Glen'i cilalayp parl
tmaya koyuluyordu. Eski okullarnn sat ilanm birlikte okudular.
Maura, "Yine bir okul yapmak dnda kim alr ki oray?"
diye sordu.

"Korkarm Foxy atmak ister" dedi Leo. Henz bir ey sylememiti ama, bunu dndn bili
her eyin eskiden nasl olduunu zihninden skp atamam gibiydi.
Btn kasabaya sahip olmadan durulmayacakt.

Kapnn nnde otomobilinin sesini duydular. Oluna, "Lord Dunne hazretleri bugn nasllar?
iye sordu. 'Moore kararsz bir halde, "iyiyim" dedi.
"Yalnzca iyisin demek Harika olmalsn" dedi Foxy.
"yle ama, sanrm Flossie'nin iinde baka bir kedi byyor." Moore pek sevinmiti.
"ok gzel" dedi Foxy. "Bir yavru kedi olur, hatta belki de be yavru kedi."
"Ama oradan nasl kacaklar?" Moore armt. Maura kkrdad.

Foxy alma odasna giderken, "Bu annenin konusu" dedi.

"Benim planlama ruhsatlan gibi baka ilerle ilgilenmem gerekiyor olum."
Leo, "Okul iin mi?" diye sordu.
"Tam stne bastn."

Leo ona bakt. Ufak tefek ve hareketli, her zamanki gibi atlgan, artk zel dikim elbis
eler giyse de hl ocukluk gnlerinin sevimli Foxy'siydi. Peinden bir zamanlar misafir o
das olan odaya girdi. Eskiden orada babas bir aa bir yukar dolanr, annesi dalgn dal
rur, Lance ile Jessie umursamaz halleriyle minenin nnde yatarlard.
"htiyacmz var m Foxy?" diye sordu.
"htiya nedir ki?" Foxy kollarm Leo'nun omuzlarna dolayp gzlerinin iine bakt.
"Sahip olduklarmz yeterli deil mi?"
"Sevgilim, oras bir altn madeni. Bizim iin biilmi kaftan.
Tam istenen trden evler, klas bir yer, tpk zengin Dublinlilerin yazlk olarak ya da h
afta sonlan gelmek isteyecekleri yerler gibi.
Gzelce yapar, sonra Chris ile Eddie'ye teslim ederiz. Ta
demeler... Bilirsin ite." ok hevesli grnyordu.
Baylacakt bu ie.
Belki de haklyd, onlara ok uygundu gerekten. Neden 274

Foxy'nin her eyi srf gsteri iin; isimsiz, grnmez ve umursa maz baz insanlara gster
diye yaptn dnyordu ?

Maddy Ross Tanr'nn iine akl ermemesinin ne harika bir ey olduunu dnd. Okulu nasl
dy iin en uygun zamanda kapatmt.

Artk btn zamann aileyle geirebilirdi. O harika Umut Ailesi'yle. Madeleine Ross yl
Ailesi'nin yesiydi.
Hem kolay olmamt.

ncelikle, kendilerine balanan ato ve tapularla ilgili anlamazlk hakknda gazetelerde

suz yazlar kmt.

Ama hibir ekilde kandrmak ya da dolandrmak deildi, ama gazetelerin yazdklarna bakl
n Umut Ailesi'nin bir tr uluslararas dolandrc ebekesi olduunu sanabilirdi.

Peder Gunn da tavr taknmt. Maddy Peder Gunn'dan, Peder Barry'yle arkadalna mdahal
rglad gnlerden beri pek holanmamt zaten. Peder Gunn Tanr'nn yaratt dnyada se
da daha anlayl ya da ak ve liberal olsayd, pek ok olay bambaka bir ekilde geliebi
Yine de, kprlerin altndan ok sular akmt. Asl sorun Peder Gunn'n bugnk tavryd.

Umut Ailesi'nin dnyada Tanr adna almann harika bir yolu deil, tehlikeli bir tarikat
nu, Maddy gibilerinin beyinlerini ykadm, Tanr'nn insanlarn sevgi ve ballklarm Ki
leneksel kanallar araclyla gstermelerini istediini sylemiti.

Tam da ondan beklenecek szlerdi. nsanlar Efendimiz dinsel yorumcularla Ferisileri

kovmaya tapmaa gittiinde ona da byle demilerdi. Ona doru yolun bu olmadm sylemile
rd, tpk Peder Gunn'n yanld gibi.
Ama nemi yoktu. Peder Gunn onun hayatna hkmedemezdi.
Yl 1970'ti ve zavall Peder Barry'nin fikri sorulmadan hazrlksz bir ekilde apar topar
ir yere misyonerlie gnderildii o eski kt gnler geride kalmt artk.

Hem Peder Gunn'n annesinin ona brakt sigorta poliesinden de haberi yoktu. Vieja Piedr
'llar yol ortasnda terk edilmeden nce onlara verecek olduu parayd bu.

Maddy Ross hl kendi bana Barna Orman'nda yrye kyor ve Umut Ailesi'ne verecei p
sini kutluyordu.
Onlar merkezleri yapmak zere bir yer almay istiyorlard.
Maddy uzun sre buraya yakn bir yer olup olamayacam d 275
nmt. Annesinin evinde ve ok sevdii, ok anlarnn olduu ormann yaknnda yaamak
nunda arad yeri bulmutu. Okul binas satla karlmt.
Maura o akam kk evlerinde, Glen'in kapc evinde Michael'a okulun resmini gsterdi.
"Bunun nerede olduunu biliyor musun Michael?" diye sordu.
Olan resmi iki eliyle tuttu. "Benim okulum" dedi.
Annesi, "Doru Michael. Senin okulun" dedi ve ban okad.

Michael hibir zaman okulda derse girmemiti, ama zaman zaman bahede ocuklarla oynamay
a gidiyordu. Maura da boaz dmlenerek duruyor, onun tpk bir zamanlar kendisinin ve uz
ara giden teyzeleri ile daylarnn yapt gibi eilip kayn yapraklarn toplamasn seyr
"Bu akam oraya yryp bir daha grebiliriz Michael. ster misin ?"
"ay erken mi ieriz ?" Hevesle annesine bakt.
"ay erken ieriz" dedi annesi.

Krlmaz bakalitten kendi taban ve kupasn ald. Michael bazen elindekileri yere dr
nin porselenlerine hi dokunmuyordu. Bir ksm duvarda asl kk bir dolaptayd, dierler
ekilde duruyordu.

Maura O'Sullivan civardaki mzayedelere gidiyor, hep ucuz porselenler alyordu. Tam
bir takm yoktu, ama nemli de deildi, nk kimseleri yemee davet etmezdi. Hepsi kendis
i.
Pembe evin nnden geerken Barton'lara el salladlar.
Michael, "Gidip ikizlerle oynayabilir miyim?" dedi.

"Senin eski okuluna gidip bakmayacak myz?" Kpry geerken ocuklar Michael'a seslenip s
m verdiler. Yllardr byleydi ve hep de byle olacakt. Maura ona bakmak iin orada bulund
srece. Ya Maura orada olmazsa?
Hafife rperdi.

Okulda Dr. Jims ile olu Declan' grd. Batan gnein nda Satlk tabelas grlyord
urdu; ama kzl kayn aacnn altnda minicik kalmt.

"yi akamlar doktor." Resmydi.

"Merhaba Declan..." Michael bebekliinden beri tand doktorun oluna sarld.
"Zaman hzla ilerliyor" dedi Dr. Jims. "Tanrm, bugnleri greceimi asla dnemezdim."

276
Declan glerek "Bana da iimi ok grme baba" dedi.
Maura onlarn bugnlerde ok gzel geindiklerini fark etti.
Declan'n evlendii o tatl Ruth sayesinde olmalyd. Bazlarna evlilik uurlu geliyordu.
o da bu dnyadaki en byk sevgi ve mutluluu evliliiyle kazanmam myd?
Michael aacn stndeki isimlere bakyordu. "Benim ismim de var m anne?" diye sordu.
"Yoksa bile olmal" dedi Dr. Jims. "Sen de Shancarrig'deki tm ocuklar gibi buraya ge
lmedin mi?''
Declan, "istersen kazyaym" dedi.
"Ne yazacaksn ?"
"Bakalm. Benim admn ba harflerinin yaknma yazarz, ite bak, DB 1961. O benim."
Michael, "Ama kalp izmemisin" diye yaland.
Declan "O zamanlar kimseyi sevmiyordum ki" dedi. Sesi ok duygusald, ikisi byk bir zen
le Declan'n aksn alp bir yer setiler.
Dr. Jims Maura'ya dnd: "Kendini iyi hissediyor musun ? Biraz solgunsun."
"Beni bilirsiniz. Evhamlymdr. Belki de hibir ey deil..."
"Bana uramayal ok oldu."
"Hayr doktor. Konu salm deil, geleceim."
"Ah, gelecekle ilgili yapacak hibir ey yok." Jims Blake ona glmsedi.

"Bazen... bazen bama bir ey gelse neler olur diye dnyorum... biliyorsunuz ite." Mau
chael'a bakt.
"Yavrum, sen daha otuzunda bile deilsin!"
"Otuzuma bastm. Geen hafta."

"Maura, btn syleyebileceim u ki, irlanda'da her anne ocuu iin endielenir. Gzel bi
ma bir o kadar da ypratc. Hayat devam ediyor."
"Sradan insanlar iin, evet."
Michael sevinle lk atp yanma kotu.
"Bak ne yazd. Bak anne."

Declan Blake bir kalp izmi, bir tarafina da M O'S yazmt. teki tarafa Shancarrig'deki
arkadalar yazacam syledi.
"Grdn m?" dedi Dr. Jims.

Maddy Ross Umut Ailesi'nden Rahibe Judith'i okul binasn grmeye davet etti. Rahibe J
udith burann kusursuz olduunu syledi. Ne kadara mal olacam sordu. Maddy be bin sterli
do 277
laynda olduunu duymutu. Annesinin sigorta poliesinin buna yetip de artacan syledi.
ilemlerini bir avukata hazrlatacakt. Niall Hayes olmazd. Ne de olsa, Niall Hayes onu
n rencisiydi, uygun dmezdi.

Maria'nn bebei Galway'de dnyaya geldi. Kzd, ismi Nora olacakt. Nora Kelly, Una Barton
a telefon edip gzel haberi verdi. Eski alkanlklar kolay kolay unutulmuyordu ve birbi
rlerine resm ekilde hitap ediyorlard.
"Bayan Kelly, ok sevindim. Bebee ilemeli bir elbise dikeceim" dedi.
"Maria onu zafer turuna Shancarrig'e getirecek, ilk size urayacaz Bayan Barton." Ke
lly'ler okulu ve alc olup olmadn sordular.
Bayan Barton duraksad. ocuklarn duyurmak isteyip istemediklerini bilmiyordu. Yine d
e, Bayan Kelly gibi bir kadna yalan syleyemezdi.
"Aramzda kalsn ama Eddie ile Chris balarla filan paray toplamaya alyorlar. Oray
erkezine dntrmeyi mit ediyorlar." Sessizlik oldu. "Bunu duyduunuza sevinmediniz mi?"
"Evet, evet. Yalnzca, orada ocuklarn olmasn diliyorduk."
"Olacak. kizler ve ben hep birlikte orada oturacaz.
Dileimiz bu Bayan Kelly, ama tabi gereklemeyebilir."
"Harika olur Bayan Barton. Sizin iin bir dua okuyacam.
Sizin torunlarnz ile benimkinin o aacn altnda oynadklarn dnmek ok gzel."

Dixon'lar kasabadan geerken okulu grdler. ok beendiler ve Niall Hayes'i arayp bilgi i
tediler.
Fakat Niall onlara hi de yardmc olmad.
Ksaca, Tabelada emlakinin ad ve telefon numaras var"
dedi.

"Ama siz bural bir avukat olduunuza gre herhalde bilirsiniz, yardmc olursunuz diye d
Dixon'lar hafta sonu kullanacaklar bir ev arayan Dublinli, varlkl insanlard; ilerin b
ir kolaynn bulunmasna almlard.
Niall Hayes, "kar atmas olabilir" dedi.
Bay Dixon sordu: "Eer siz almak istiyorsanz neden hl tabela duruyor?"
"iyi gnler" dedi Niall Hayes.
Bayan Dixon onun duyabilecei bir ekilde, "Bu tarallar korkun" dedi.

278
Leo yatakta, "Biz hibir ey iin kavga etmedik, deil mi Foxy
?" dedi.
"Ne demek istiyorsun ? Hayatmz uzun bir kavga zaten!"
"Okulu satn almak istemiyorum."
"Bana tek bir iyi neden gster."
"htiyacmz yok Foxy. Gerekten yok. Bouna i kacak."
Foxy onun yzn okad, ama Leo kalkp yatan kenarna oturdu.
"Her ey ok zahmetli sevgilim, iin elencesi de burada.
Hayat hep byle. Biliyorsun."
"Hayr. Bu kez farkl. Bakalar da oray istiyor."
"Ne olmu ? Biz alrz."

"Yalnzca yabanclar deil, yaknmzdaki insanlar. Chris ile Eddie, Nessa ile Niall, Bayan
Ross ve sanrm Maura da umutlanyor."
"Bayan Ross!" Foxy bir kahkaha att ve yatakta yuvarland.
"Bayan Ross iyi saatte olsunlara kart. Ona brakmamak iyilik olur."
"Ama ya dierleri! Ben ciddiyim."
"Bak. Niall ile Nessa i hayatnn iindeler, ticareti bilirler.

Niall'n btn gn yapt bu. Chris ile Eddie de yle, onlar da anlarlar. Baz ilere gire
arm alrsn."
Leo odada dolamaya balad. Anne babasn anmsad.
Onlar da bu evde dolap durmulard.
Dnnce rperdi. Foxy de yataktan kalkmt, kayglyd.
Leo'nun sabahlm omuzlarna ald.
"Sana syledim. Bana tek bir neden syle, gerek bir neden syle, duraym."
"Maura."
"Ah, haydi ama Leo, dalga geme! Maura'nn tek kuruu bile yok. O evi ona neredeyse he
diye ettik. Paray nereden bulacak?
Hem oray niin istesin ki ?"

"Bilmiyorum, ama her akam Michael' oraya gtryor ve ikisi binay seyrediyorlar. Oray b
y iin istiyor."
"Nessa, bir dakika yanma gelir misin?"

"Neden sen bu ses tonunu kullannca ben kendimi bu otelde sahip olduun gelmi gemi en i
yi yardmc gibi deil de, bir ocuk gibi hissediyorum?" Nessa annesine gld.
Brenda Ryan birer kadeh seri koydu. Bu her zaman nemli bir olayn gstergesiydi.

279
"Babam bir leme filan m dald ?"

"Hayr, benim alayc ocuum." Dosta oturdular. Nessa bekledi. Annesinin syleyecek bir e
olduunu biliyordu.

Haklyd. Annesi ona bir tavsiyede bulunacam, sonra gidip Nessa'y dnmeye brakacam
a ile Niall'n eski okul binasn oturmak zere satn almay dndklerini biliyordu. Nere
nu sylemeyecekti ve Nessa'nn seni ilgilendirmez diye diklenmesine de gerek yoktu.
Ancak Breda Ryan kendi dncesini sylemek istiyordu: Sra evlerden ayrlmak, srf Ethel c
ediyor ve Nessa da kendini evin hanm gibi hissedemiyor diye o gzel evi terk etmek byk
bir lgnlk olurdu. zm yalnzca yeniden yerlemek, anne babay bodruma gndermekten i

Ama tabi ona yle demeyeceklerdi. Foxy Dunne ile mimarnn ortaya bykler iin bamsz b
yapmak gibi harika bir fikir attklarm syleyeceklerdi.
Nessa dinlerken huzursuzland.

Annesi "Yalnzca an meselesi" dedi. "Ya siz okula kar, anne babas da gelecek yl lrse
kadar bozulursunuz bir dn stnlnz kaybedersiniz. Oray elde tutun, kz kardeleriy
abann en iyi evi oras."
"Acaba hakl olabilir misin?" Nessa sanki dengiyle konuuyor mu gibi, dnceliydi.
"Haklym" dedi annesi.

Eddie seyahatten dnd. Merkezi kurmaya yetecek kadar in san bulmutu. Tam da hep bera
ber almak istedii gibi kiilerdi, hem bazlar onun almalarm da biliyorlard. Chris
rton'n rlanda'da ne kadar tannmaya baladklarm grmek pek hotu.
imdi banka mdrn ziyaret etmek gerekiyordu.
Bir de proje hazrlamalydlar.

Eddie Chris'le beraber maliyet karabilmeleri iin olas kiraclardan zgemilerini yazma
temiti. Ayrca daha nce bulunduklar yerlerde nelerin baarl, nelerin yetersiz olduunu
lemelerini rica etmiti.
O ve Chris birlikte raporlar okudular.

Kasabaya yeterince yalan olmad iin hibir ziyaretinin gelmedii ya da programda yer ol
tur otobslerinin nnden geip gittii yerleri okudular. En iyisinin bir toplumun dnda
almak deil de o toplumun bir paras olmak olduunu

280

rendiler. Birlikte oturup okul binasnn pek ok bakmdan hayallerindeki yer olmadm grd
Chris, "Tabi bunlara aldnrsak" dedi.

"Bunlara aldrmak zorundayz. Bu bizim aratrmamz."

Eddie'nin yz kederliydi.
Chris, "Sonradan renmektense imdiden bilmemiz daha iyi deil mi?" dedi. "Geri bir haya
lin byle suya dtn grmek de pek kt."

"Hayalin suya dmesi derken neyi kastediyorsun ? Zaman gelince Nellie Dunne'n dkknm g
estirmedik mi ?
Orann arka taraf ok byktr."

Eddie'nin tekrar glmsediini grd ve sevindi. "Haydi, Una'ya haber verelim." Kalkp Eddi
'nin annesinin odasna gitti.
Bayan Barton, "ikinizle beraber olduum srece nereye gittiim umurumda deil" dedi. Ayrc
a hem Foxy Dunne'n, hem de Niall Hayes'in okulda gzleri olduunu syledi.

"O halde ayn zamanda iyi birer mterimiz de olan yakn dostlarmz zmeyelim" dedi Chris
adn sr orta gibi mutlu gltler.

Peder Gunn darack yatanda dnp durdu. Kafasnda yazmak istedii mektubu tasarlyordu. U
vi konusunda bir hkm yrtmesini isteyecekti. Madeleine Ross'un o sinsi insanlara Shan
carrig okuluna yerlemeleri iin gereken paray verecei kesin grnyordu. Burada, cemaati
am ortasnda olacaklar, srsn alacaklar, onlara nehir boyunda, uzun cppeleriyle vaazla
ereceklerdi.
Ltfen Piskopos ne yapacam sylesindi.
Yllar nce bir skandali nlemek iin neden uramt? O
yan atlak Peder Barry ile tamamen atlak Maddy Ross birlikte kamaya tevik edilseler k
asabann hayrna olmaz myd? O
zaman u Lanet olas Umut Ailesi'yle ilgili bu iler de kmazd balarna
Terry ile Nancy Dixon gezinti dn Vera ile Richard Hayes'e uradlar.

"Harika bir okul binas grdk. Bence oray birlikte almalyz" dedi Terry. "Senin bir sre
e altn bir yerde, Shancarrig'de."
Vera Richard'a bir bak frlatarak, "lann grdk" dedi.
"Ve?" Dixon'lar baktlar. Richard'n gzleri uzaklara dalp git misti.

281
"Richard Shancarrig'deyken mutlu olmadn syledi." Vera onun adna konuuyordu.

Nancy Dixon, "Hi armadm" dedi. "Ama insanlarla o kadar da i ie olmay istemeyiz zate
r eyden uzaklamak iin harika bir yer olurdu. Gerekten muhteem bir de aa var."
"Bir kzl kayn aac" dedi Richard.
"Evet, doru. Bedavaya gider herhalde. Avukatla konutuk ama pek yardmc olmad."
"O benim amcam" dedi Richard.

Dixon'lar mahcup oldular. Daha gen biri olduunu, herhalde olu olmas gerektiini syledi
er. Dnyay atee verecek biri deildi herhalde...
Richard cevap vermedi. "Hepsi isimlerini o aaca kazdlar" dedi.

"Aha! Belki sen de ismini kazmsndr ve biz de o yzden oraya gidemiyoruzdur." Vera tak
du.
Richard, "Hayr, ben ismimi hi yazmadm" dedi. Gzleri hl dalgn bakyordu.
Dr. Jims oluna sordu: "Dublin'den fazla ilgi var m?"
"Hayr. Daha ok ilgilenen olur sanmtm. Belki bir daha ilan vermek gerek."

kisi dzenli olarak Shancarrig'de yrye kyorlard. Declan ile Ruth artk orada bir e
d. Sra evlere yerlemek istemiyorlard. Daha geni, tavanlara, bir eee ve doacak ocu
yetecek bir yer istiyorlard. Ruth hamileydi. Ayn zamanda, Shancarrig'de O'Neill il
e Blake emlakinin ubesini ama zaman geldiini dnyorlard. Ryan'larn oteline gelen
urada yer almak istiyordu. Foxy Dunne da onlara ev yapmaya dnden hazrd.
"Kaa gider?" Dr. Jims hep okulu dnyordu.
"Be teklif ettiler. Biliyorsun." Declan Blake bayla Maddy Ross'un evini iaret etti.
"Onlar istemiyoruz Declan."
"Ona ben karar veremem baba. Mterim iin en iyi fiyat almak zorundaym."
"Mterin yalnzca Eitim Mdrl evlat. Ya sadan soldan kazk yiyorlar ya da kendileri
. Onlar saylmaz."
"Sen kendi mesleinde saygnsn. Ben de benimkinde yle olmalym."

"Ben ayn zamanda insanclm." Bir sessizlik oldu kisi de Dr. .Jims'in yllar nce nasl k
llara kar gelip olu

282
na yardm ettiini dndlerse de, hibir ey sylemediler.
"Belki biri daha yksek bir teklif verir." Declan pek umutlu g rnmyordu.
"Niall Hayes vaz m geti?"
"Evet. Foxy Dunne da. Bir bakma iyi oldu. Eddie de.
Birbirle rine kar artrmaya girmelerini istemezdim."
"te. Senin de bir kalbin var." Dr. Jims memnun olmutu.
"Baka kimse yok mu?"
"Ciddi kimse yok."
"Kimin ciddi olduunu kim bilebilir ki?"

"Pekl baba. Maura. Michael'n annesi. Michael gibi ocuklar iin bir ev yapmak istediini

sylyor. Birisi ynetirmi, o da yar dmc olurmu. Michael gibi olan, ama annesi olmayanl
iin Bunu istiyor."
"Hepimiz bunu istemez miyiz ?" dedi Dr. Jims. "Ve eer ister sek, yapabiliriz."

Kimse perde arkasnda neler grldn, Umut Ailesi'nin Down sendromlu ocuklara bir ev
en bir kasabayla mcadeleye girmenin ne kadar kt reklam olacana nasl ikna edildiim ve
rann nasl toplandm bilemedi. Maddy Ross'un Rahibe Judith'in Shancarrig'deki toplu ceh
alet, batl inanlar w ikiyzllkle karlamadna sevindiini syledii duyuldu.
Shancarrig Home aldnda Foxy ve Leo Moore Frances'a bir kz karde, Chris ile Eddie de
zlere bir erkek karde

getirmi lerdi. Nessa ile Niall'n da Danny ile Breda'nn ardndan bir oul lan daha olmut
. Bay ve Bayan Hayes kendi istekleriyle evin bodrumuna tanmlard; artk rahata girip
ikleri ayr bir kaplan vard. Declan ile Ruth Blake evlerini yapmlar ve oullarna James
vermilerdi.
Kelly'lerin torunu Nora da yrmeye balamt.
Btn gazetelerde evin fotoraflar ve hikyesini anlatan kk haberler vard.
Ancak hakkn vermek zordu, nk orada grlen yalnzca tatan bir ev ve bir ulu aat.