Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
TRADUCIDA
DE IA LENGUA CASTELLANA
EN LENGUA
I1F0T11 HSXITUL
Con otras adiciones
-.$ur
ixmtma
fu\m toSilira,
OAXACA.
L
Eeimpreso en la
tip.
de
1882.
;?> ii
Illmo. Seor: El Presbtero D. Juan Crisstomo Velasco, Cara Prroco de San Juan Yagavila, ante V. S. Xilina, y con el ms profundo res-
peto digo: que vivamente interesado en la propagacin de la Doctrina Cristiana en idioma zapoteco nexitzo, y principalmente en mis feligreses
y pueblos comarcanos, por ser ste su idioma, y
contenindose tan importante enseanza en el
Catecismo antiguo del Padre D. Francisco Pa-
ma
expresado Catecismo, previas las condiciones que V. S. I. tenga bien imponer; en cu-
ya
el
1?
de 1881*
Hlmo. Seor.
~(cm iptotomo Peaco*
refiere, al Sr.
w.
za/ze.
Ante m,
jko-mo
(u.
ipamacno
Secretario.
se
iio
Velasco.
Me
Orbe
el
^7
tcenco
OM.
ipaietanc.
Oaxaca, Octubre 6 de 1883.Visto el preseny las razones que se nos exponen por
el Seor Gura suplicante y de conformidad con
el parecer del Sr. Chantre Dignidad de esta Santa Iglesia, Lie. D. Florencio Matas Castellanos,
quien nombramos para la censura, y quien lo
encontr con total arreglo al Catecismo castellano, sin tener que tachar, y antes bien encarece
te ocurso
la reimpresin;
como
lo pide,
concedemos nues-
firm.
Ante
ymoC> 0.
mi
u jpamamoj
Secretario
DEDICATORIA
BEIM DE LOS
NGELES,
MARA
SEORA NUESTRA
camina mi insuficien%p la fuente del Sol
Angecia por luz, esclarecida Reina de los
encuencristales
sus
les, Mara, para que en
luces mi
tre noticias, y en sus rayos logre
ignorancia. Para todo tienes, maravillosa
in
Criatura: Parvus fons crevitinfluvmm,
\_Esth.
6.]
10,
est.
lucem, Solemque conversus
Pues eres la fuente pequea que creciendo
&
en
rio, se
mir en
sol
trasformada.
Euente
IV.
de luz te llaman
ceno:
Fons
el
Taumaturgo y
el
Dama-
Doctrina que
enseno lo encuentre aun el menos
ingenioso y no deje de hallarle por
escondido. Todo con tutelar tan grande me lo
aseguro,
quien si llam San Bernardo luz de
ciegos
lumen cwcorum [8. ., ser. 2. in Salv.],
mo ciego voy por luz, no solo ciego por comi
cortedad, sino aun ciego por mi
amor, aunque nunca me podrn mirar con mas
buenos ojos, que cuando en el amor
v servicio
tuyo fueren mis ojos mas ciegos:
'dgalo el
otro ciego de Jeric: Abijt ergo,
lavit,
<& vemt videns [Joann, 9. I.],
que solo
cuando busc ciegas la fuente de Siloe
logro dichoso la vista: claro est, dice
Eicardo de S. Laurent., lib. 9 de lad.
Virg., si
aquesa fuente es Mara: Mara Piscina)
na-
&
lF^Aflfe~.I~4
Y.
(doria, designata
ciego
un
no ser guiar
Mam missus
otros,
mi gua, siendo
Mara Santsima mi norte fijo por mi dicha
lo fu de Jacob: Oy por mi estrella, como
para vini ser ciego el que siguiere
Bern.,
los
dijo
stella in ae-
i>2*L
vi.
re, stella in trra,
trella
&
tamen
prmepe
lolatna,
vocati deductigue,
Deum
rent.
sie
ad
&
vers 9.)
qu deca? Xadie duda que ensenaba, y lo que enseaba
era conocer
-Uios, y esta enseanza
se diriga principalmente a la gentilidad. Ho es otro,
pues de
aqueste libro
el
i
9
'IJF-i
VII.
gentilismo
del
Estrella
para esto solo pudo ser Mara la
dignsicosa
instrua;
los
y
que con su luz
esta Jis
llamen
que
admiracin
ma de
particular San
trella los Santos Padres, y en
n
Mat.)
que
lo
que como
estrella
ilumina
lo
predique
Magos
aunque
los
ha de
una estrella
que no solamente
instruir
lucida, corprea,
VIII.
-ticciesue,
la tierra:
Per
te
IX.
coneulcatitr, et expo-
seguro de
muerte y se despoja el
si por t se pisa la
t de la muerte eterna
por
triunfen
infierno,
victoria contra el
estos hijos, consiguiendo
de estos puntos
creencia
infierno por la viva
por t penecesarios:
tan
salvacin
para su
vivifirecieron los dolos y se ha excitado y
noticia
la
es
que
cado la Doctrina Cristiana
aniqulensegura de la vereda del cielo,
reminicencias
remotas
mas
las
aun
se por t
mundo, y
de la idolatra, para que en todo el
hemisoccidental
especialmente en nuestro
inclara
con
Catlica
Doctrina
ferio, sea la
eficazmenf
viva
con
recibida
y
teligencia
esta ofrezco de
te abrazada. Esta te dedico,
plansoberanas
cuyas
tu patrocinio segura,
tas
rendidamente
me
postro.
Silva.
/<)lp&
DelM. B.
Con
el
XI.
probable
ttulo de Asaph, y la mas
son de David;
opinin, mi ver, tiene que todos
David los comy es el caso, dice Augustino, que
punto
en
y maestreaba a
puso y Asaph los puso
ei sohim, stcut
Attrilmur
cantaban;
los
que
los
cantortbtis;
prinoiplibus
de
cantorL quifuit tinus
Texto con
David autem
sicut Avthori.
(Apud Liranvm).
que
sin
Llmase, pues, del Traductor este libro
Doctrina
deje de ser del Padre Eipalda la
que
tal punto,
contiene, pues la pone el traductor en
mucho
que la nacin Nexitza la pueda saber con
provecho suyo, pues se la da en su lengua nativa.
apstoles
su lengua nativa predicaban los
que esnaciones
las
todas
Pentecosts
el dia de
[Mistaban en Jerusalen las grandezas de Dios,
AmCristiana]
Doctrina
la
contienen
que
terios
De%.
divimus eos loquentes nostris linguis magnalia
Dios el que
(Act. Apost. cap. 2), Tan fcil era
en la
Doctrina
esta
entendieran
estas naciones
los
lengua de los Apstoles, como el hacer que
naciolas
de
lengua
la
en
prediquen
Apstoles la
no de
nes. Con que el que fuese de esta suerte y
En
que
aquella, tiene misterio, y es, mi ver, el
Doctrina Cristiana con ms provecho se aprende
la
Muy
en la lengua propia que en la que no lo es.
provechoso, pues, ser este libro para esta NaLas lencin, y de corona honorfica para Y. S.
el Esmanifest
se
dia
ese
guas de fuego en que
que
pritu Santo, dice el erudito padre Alapide,
Apstoles
los
infundi
que
las
eran smbolo de
genpara predicar: Multa ergo IAngua multplices
Cirilo
San
dice
Y
reprmentabant.
tum linguas
"
sai
XII.
^.11.
TT-
D ' qUe
aSetaron sobre * cabezas de los Sagrados
,
Apstoles
o unas D nevas y espiritualeshonrndolas
SsTS?
(W
17J
Y si,
como
CaZ
ApSesetS
dG ,0S
4&'C^oK
SS
ensear
na Cristiana
t pS
te
"> alante
lile coi Jmf"' "*V
", *>
SS
* Mte *" hUsw.
3*
r
LfdTia rih? m
;r '"? fe*-
Paral
*s
ti
R?
5,
XIII.
Iglesia,
to para la edificacin y ornato de la
traductoy aun por eso estos intrpretes y
significa
res se les da lugar entre el oro, que
los maestros sabios, en sentir de S. Gregorio:
Aurum
como
dice
Or-
genes: Argentum significat elocuentes verbi. Porque este lugar se grangean con este trabajo, y mas cuando es para ensear la Doctrina Cristiaua los nios por la edad por su
corta capacidad. Sentado en medio de los doctores hallaron a Jess, Mara Santsima y
cum aUqubus
tuce
oetatis
puerulis sccretorum
mijsteria profndelas. (Serm. infine Operum) Estuvo, dice, entre otros nios de su edad,enseu-
i"B8Bl
XVI.
Be
los
muy
rales
de la
XVII.
trabajo de
el autor
el arte y
pueda
que
bien,
mostrado
de esta ha
airosa, tan elegante
la inteligencia formar tan
uu lengua, y otra
pleitee
que
traduccin
fclia
trabajado el auto*
las ventajas de primera; ha
el
mas
los mu*
(aun si es obligndole los pocos aos y
de calibro
este
ministerio)
del
chos embarazos
fervoroso,
nas lo que pudiera el espritu ms
ms encendido, de ms ocio y de mayor pruden-
que
alguna
cosa
cia.
Toda
libro
de nuestra Santa Fe y
bres, merecen a su autor la
As lo sentimos
salvo, etc.
de Santiago de Cuilapa, en
de Diciembre de 1686 aos.
lible
*SL
rfSfflK,
xviii
k u
Licencia
.
En
Seora
ItrsM
'
ut^n^1r
a
Zf'T f^naen
>
*******
la Zapoteen
Nexza,
tm y ^rias para
y excitacin la devocin Cath&
francisco Pachte
ae Sillr r
0ura Bene ficiad(), Presentado
laeZZ
la educacin
m Majestad
^L^
or
'
del Partido de
lieey Tancche
**.\
San Juan
lo firm S. S.
Ante m,
Notario pblico.
Illma
XIX
APROBACIN
J)el
Jcf
Excelentsimo Seor;
Obedeciendo al mandato de V. Exc., he \e\dq
toda esta Doctrina Cristiana en Espaol: sin
que tenga en este idioma posa digna de reparo.
Pero si la traduccin en lengua Zapotepa corresponde fielmente a la Castellana, ni yo lo puedo .asegurar, ni sugetQ alguno d esta provincia
de Nueva-Espaa de la Compaa de Jess, porjque nunca ha administrado, ni espera administrar en ella, por no ser idioma trascendental, sjio especialsimo a Iqs naturales del valle dp
Oaxaca.
Mxico, 2 de Febrero de 1637 aos.
Muy
Bernab de
Soto.
XX.
JREMISION
DelM. R.
P. Mtro. Fr.
del
En
virtud de lo que so
viudal de
la
me ordena en el decre-
Excmo. Seor Virey de esta Nueva-Espaa, remito este libro cuyo ttulo es Doctrina
to del
ZWti
XXi.
APROBACIN
Escolar,
Pe M. B. P. Fr. Jos de
del
Orden de
San Hiplito
Predicadores de la Provincia de
General
Predicador
y Prior
Oaxaca,
Mrtir de
de diSoriano
Convento de Santo Domingo
del
cha ciudad.
Muy
E. P.
% M. Provincial:
y
leche
la
como
d
con toda
de la curiosidad que de censura, le
cualidaatencin este libro, y hall en l las tres
DocAnglico
Nuestro
dice
que
des de la leche
Questor Santo Toms en su secunda secunda,
Por U
tioa 190, Artculo Primo ad Quartum;
En
F%ts* ir.
entendimiento.
Condnese
Pache-
&
(S Ano
Y todo
nace de ser el autor tan eminente
en dicha lengua; y as por esto, como porque
este libro ser
para el servicio de Dios, aumento
de la fe y provecho del prjimo, merece la licencia
que pide
En
1687,
xiilh
Licia
le
su
Excelencia.
Don Melchor
LVfiSPL
XXiT.
su vista de concederle licencia
para poder imprimir dicho libro, en cualquiera
de las imprentas de esta Gobernacin en
que recibir mercedy por mi visto, atento atenerle concedida el Seor Obispo de aquella Dicesis
licencia para dicha impresin, y en conformidad
del dicho informe hecho por el dicho P. Fr.
Jos de Escobar a los veintids de Abril
pasado de este presente ano, en que const no hallar
inconveniente, ni cosa contra nuestra
Santa F Catlica v
ser para el provecho de los
feligreses de aquel
partido; por el presente, por lo
que toca este
Superior Gobierno, concedo licencia
al dicho
-Lie D. Francisco Pacheco
de Silva para que en
cualquiera parte de esta Gobernacin,
pueda y
de a la imprenta el dicho libro intitulado
Bohtnna Cristiana, j o pu< da ejecutar
cuatouiera
impresor en virtud do este Despacho
sin que se
Je ponga estorbo, ni embarazo
por nino-una persona. Fecho en Mxico, veintisiete
de Mayo do mil seiscientos ochenta y siete
aos
i
El Conde
de la Mondova.
*jrw>
PROLOGO AL LECTOR
Acierto
lia
bspl
XXVI.
temerario se arroja,
poco
cuerdo se precipita la censara: el y
motivo,
pues, que me ha impelido dar
al comn
mano dictamen
tros pocos,
XXVII.
bras de su doctrina, que sobre segura y cierta es la ms corriente y en comn aplauso
recibida, y aadiendo su seguridad y firmeza* ser el primer pan que de aquellas liberales manos recib, bien ser que repartan
las mias, medida de mis fuerzas el que alcance en mi educacin primera, con que
podr decir con el Doctor de las gentes:
Que el
aceepi quod tradidi vobis.
confesar sus maestros y comunicar su
doctrina es aprobada cordura, y heroico dictamen de un bien concertado ingenio. Etenim benignum (ut arbitror) et plenum ingeater, per quos feceris, decia
nii pudoris
Plinio, y aunque en la apariencia se desmentir la obra de los afanes de trabajosa
por atenderse ya explicado su asunto con
toda la traduccin de una lengua en otra,
fuera de venir cercada de molestias varias,
trae consigo la novedad de traducirse en extrao idioma; y esto basta para que la obra
no recabe pensiones de fastidiosa. Ut opus
quod de hispir atione aggredior, neququam
lectori fastidiosum sit, nter ea quce novitve-
Ego enim
tera ea etiam ei, qua non novit, nova repreSan Gregorio, prlogo al libro de
sentat.
Donde te puedo asegurar la filos reyes.
delidad, en el sentido' de la letra con toda
propiedad y certeza en el hablar, lo claro
asii
XXVIII.
en la inteligencia de lo
explicado, blanco
que anhela el qne traduce, como
ensea el
^pgel de las escuelas en el
prembulo al
Primero de sus opsculos. Ad
officium boni
tramlatons pertinet, ut ea, qme sunt
CatholiCwMtdet, transferem, servet
senientiam; mutet autem modum
loquendi, secundum proprtetatem hnguce in quam
transfer. Advirtiend(v qne aunque el E. P.
Predicador Pr.
Juan de Cordova, de la siempre
Ilustre y
esclarecida Pamilia Guzmana,
maestra mia,
norma y espejo de vigilantes
ministros, se
tiene avisado con erudicin
v acuerdo en el
principio de su vocabulario
zapoteco, el modo de leer esta lengua; juzgu
por conveniente aadir algunas notas
que ahora te
pondr a los ojos, por parecer
necesarias semejantes advertencias para su
exacta noticia y mas clara inteligencia,
y en in, ad*
vierte que el fin es uno
y los motivos son
dos, uno el bien espiritual
y provecho de las
almas, y que tengan estos
pequeuelos quien
les distribuya el pan
saludable de la doctrina evanglica, pues con este libro
aunque
pequeo, podrs hacer los frutos
que un docto poeta recopil en este
verso:
Proderis ecce alus, proderis ecce
Ubi.
El segundo,
XXIX.
de los ministros evanglicos, que menos diEl fin es, que resulte
ficultades padecern.
Dios, quien se de
gloria
honra
ello
de
y
ben enderezar todas las lneas de nuestras
obras, como su propio centro.
#*:
t&an*
ssnssa
Siempre que hallares dos letras vocales
duplicadas, ora sea en principio, ora en medio en fin de diccin, las pronunciars
unida
la
primera con
la segunda,
haciendo-
la larga en el acento
y pronunqiacion; y
nunca que hallares dos vocales las separes
ni las leas desunidas ni hagas breves, porque
le vara sustancial mente
y pasa distinto
sentido hacer la breve larga y la larga breve,
en
de
se le sigue
r*il**2mZLm
'**ZCWi
?>
II
XXXI.
la u,
se escriben con b.
Advirtete de un no que bailars muchas
bailares
veces repetido, que siempre que lo
antepuesto es relativo de persona segn el
besentido de que se va hablando, v. g., No
siemPero
cielo.
el
cri
quien
nixee Ybaa,
pre que hallares pospuesto este no, denota y
Xinaano,
refiere mujer nicamente, v. g.,
Lotzeeella
de
padre
Xocino,
madre de ella,
hallars
lo
as
etc.,
ella,
de
y
marido
lano,
muchas veces repetido en esta forma en los
misterios de Nuestra Seora, porque siempre denota y refiere la Virgen, y juzgo
muy particular en aquesta lengua Nexitza,
refiera
el que este no pospuesto nicamente
antepuesto
siempre
Y
mujer.
y denote
pospuesto es afirmativo, porque el interro-
que
gante es Noxa<? Etto, significa lo que, y algunas veces que como le que significa lo
mismo que
Etto.
como
las pro-
BfflFk
XXXII.
mi
corto trabajo.
'"v^HWjyw-s**^
kffctf
INTENTO
Be
cuya
utilidad se dirige.
Lao
quijnali nijani guijli ezicea lachili.
etto
reellij
lani
reechijlag,
gichi ni neecbi,
ionijaquie
lachili,
guiquiag
goreeni
nozee
go benne christianos nozee guinneezani etto
tanie, lani guizeetie etto tzeaglij lachie, nijani laa ominas quiee. Laiellani cobo guiquiagli, guiliza lachili iogo titza taao, xititza Betaao etto reeni lao guichi cuiti nij:
Nigaa gonibeeli etto gonili, lani guinneezaAcca gacca guin neeli lao
li etto gozooali.
Dios canna gattili, acca bitzeela no gozeenij golo oi ac bitzela no iegoho netto lao
neza lij quielo, Barozeeto, barolooi, bariguixaghe zeaglij, etto gonili, ioge Golahaia
huegoho libaana quie Dios no nabaani no-
XXXIV.
llaana too too Yetze quieli; baroni
rozoa iogoc china qmee; acca noo rogaazi
Jachi, accanoo roteegona.
Canna guichi lizaha quiea nij, rozibaani
laganni lachisaoli, lani rozeenil lobij,
niiaquie gonibeeli, lani tzeag nijali
eziccabalaa
lao etto acca racca lij lachili
zabaala ralla
nagah titza
etto rinnee
Circuncisin quie
Xana
reheo.
XXXV.
Lanij Resurreccin quiee
tzzaYaneero.
rebeo.
Lanij thia iza Ascensin quie Xana
taao.
Xonaaxi
quie
Lanij Natividad
zanero.
Lanii quie Espritu Santo toci traa
Corpus.
Lanij quie Santsimo Sacramento
San
Lanij quie Apstoles San Pedro Lim
Pablo.
taao.
Lanij quie Asuncin quie Xonaaxi
.
Dias
fle
flipcioa e
api
para
Mirtos.
*a*t
XXXVI.
FIESTAS MOVIBLES.
La Pascua
das siguientes.
El dia de Corpus Ohristi.
m.
el
ao.
los dos
kftoLU
CALENDARIO
De los meses del ao con la reforma de las fiestas
segn la Apostlica constitucin y Bula que comienza Universa per Orbem novit ecclesia, fu dada en
Boma 13 de Setiembre del ario de 1642, en que
la Santidad de Urbano Papa VIII de venerable y
feliz memoria moder y redujo cierto proporcionado competente nmero
de todo el ano.
ENERO
el
tiene 31 dias.
Genoveva
S.
Odilon.
virgen.
d San Tito obispo.
e San Telsforo papa mrtir.
f +t*i$> La adoracin de los Santos Eeyes.
g San Luciano presbtero.
a San Tefilo mrtir.
b San Julin mrtir.
c San Gonzalo de Amarante confesor.
d San Higinio papa mrtir.
e San Arcadio papa mrtir.
f San Gumesindo presbtero, mrtir.
'g San Hilario obispo.
a El Sacrosanto Nombre de Jess.
b San Marcelo papa mrtir,
c Sta
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
r*a?i
XXXVIII.
c San Antonio ab. y Sta. Leonila mrtir.
d 8ta. Prisca virgen.
e San Canuto rey.
f Stos. Fabin y Sebastian mrtires.
g Santa Ins virgen y mrtir.
a Ntra. Seora de Beln y S. Vicente mr.
b San Ildefonso arzobispo.
c Ntra. Seora de la Paz y S Timoteo ob.
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
FEBRERO tiene
29
30
31
28 dias.
2
3
5
o
7
8
9
10
11
12
13
XXXIX.
San Valentn presbtero, mrtir.
d San Faustino mrtir.
e Santa Juliana virgen y mrtir.
f San Tedulo anciano.
g San Simen obispo, mrtir.
a San Gabino presbtero, mrtir.
b San Eleuterio obispo.
c San Severiano obispo, mrtir.
d Santa Margarita de Cortona.
e San Florencio confesor.
f San Modesto obispo.
g San Cesreo confesor.
a San Nstor obispo, mrtir.
b San Leandro obispo.
c San Romn abad.
MARZO
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
tiene 31 dias.
5
6
2
3
8
9
10
31
12
13
xxxx.
c Santa Matilde reina.
d San Longinos mrtir.
e San Abraham ermitao.
f San Patricio obispo confesor.
g San Gabriel Arcngel.
a $ El Castsimo Patriarca Seor
b Santa Eufemia mrtir.
c San Benito abad.
d
e
f
g
a
b
c
d
e
f
14
15
10
17
18
San Jos. 19
20
21
San Octaviano mrtir.
22
San Victoriano mrtir.
23
San Epigmenio presbtero mrtir.
24
f>|> La Encarnacin del Divino Verbo.
25
San Castillo mrtir.
26
San Ruperto obispo, confesor.
27
San Sixto papa,
28
San Eustasio abad.
29
San Juan Clmaco abad.
30
San Benjamn dicono.
31
ABRIL
g San Melitnn
tiene 30 dias.
obispo.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
XLI.
San
Sao
San
San
g Sauta
Basilisa mrtir,
ires.
MAYO
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
tiene 31 dias.
XLII.
JUNIO
tiene
30
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dias.
1
2
3
4
5
XLIII.
c San Norberto obispo.
d San Pablo obispo mrtir,
e San Maximiauo obispo,
f Santos Primo y Feliciano mrtires,
g Santa Margarita
$$
Juan
Bautista.
Guillermo abad.
Juan y San Pablo mrtires.
Ladislao rey de Hungra.
Vigilia.
Apstoles.
JULIO
8
9
10
reina,
San
San
San
San
San
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
tiene 31 dias.
Seora.
2
3
XLIT.
Laureano arzobispo.
Santa Filomena virgen.
San Tranquilino mrtir,
San Ferrnin y san Wilebaldo obispos,
San Procopio mrtir,
San Efre dicono.
Santos Genaro y Silvano mrtires.
San Abundio presbtero.
San Babor y San Flix mrtires.
San Anacleto papa mrtir.
San Buenaventura doctor,
San Camilo de Lelis.
El Triunfo de la Santa Cruz,
San Alejo confesor.
Santa Marina virgen y mrtir,
San Vicente de Paul,
Santa Margarita virgen mrtir,
Santa Prxedis virgen,
Santa Mara Magdalena.
San Apolinar obispo mrtir.
Santa Cristina virgen mrtir.
c San
d
e
f
g
a
g
a
b
c
d
e
f
a
b
Santiago apstol.
d Santa Ana, Madre de Nuestra Seora,
e San Pantaleon mdico,
f Santos Nazario y Celso mrtires.
g Santa Marta virgen.
a Santa Julita mrtir,
b San Ignacio de Loyola.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
LPAUfcftotl
XLY.
AGOSTO
tiene 31 dias.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
XLVI.
c Santa Sabina mrtir,
Ramn
JSTonnato.
SETIEMBRE
tiene 30 dias.
**
g han
Grorgonio mrtir.
San Nicols Tolentino confesor.
Santos Proto y Jacinto mrtires.
La
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
XLVII.
c San Cipriano mrtir,
g San Gernimo
doctor.
OCTUBRE
tiene 31 dias.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
XLVIXI.
c San Eafael Arcngel,
d San Crispin mrtir.
e San Evaristo papa,
f
San
g San
a San
b San
c
San
24
25
26
Frutnencio obispo
27
Simn y San Judas Tadeo Apstoles. 28
Narciso obispo mrtir.
29
Cenobio obispo.
30
Nemesio mrtir. Vigilia,
31
NOVIEMBRE
tiene
30
dias.
San
g San
San
San
San
San
San
San
f
g
a
b
c
d
e
f
Leonardo confesor.
Herculano obispo.
Severo mrtir.
Teodoro mrtir.
Andrs Avelino.
El Patrocinio de Nuestra Seora,
San Martin papa,
San Diego de Alcal.
San Serapion mrtir,
Santa Gertrudis virgen.
San Fidencio obispo,
San Gregorio Taumaturgo,
San Esiquio mrtir.
San Ponciano papa.
y
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
XLIX.
b San Flix de Valois.
Santsima.
c La Prsent acin de Mara
d Santa Cecilia virgen y mrtir.
e San Clemente papa.
f San Juan de la Cruz.
g Santa Catarina virgen.
a Los Desposorios de Seor San Jos.
b Santiago mrtir.
DICIEMBRE
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
tiene 31 dias.
b
c
3
4
5
6
7
8
9
10
11
+$>*
La
Seora de Guadalupe,
d Santa Luca virgen.
e San Nicasio obispo,
f San Lucio mrtir.
12
13
14
15
*&
Vfi*i
f Dao
han
mrtir.
l>
25
26
27
28
29
30
31
I
FSP
fctf^
DOCTRINA CRISTIANA.
ACCA baa, gacca ne-
(jr
Sacramento del
Altar, y la pura y limpia Concepcin de Kuestra Seora la Virgen Ma-
tsimo
ra
cebida sin
chi,
natural.
Amn
Jess.
Bela na-
la ie la
xij naiaari,
xi quie reheo,
Babaani
es-
muy
obligado tener
t
devocin, de todo corazn,
la
Santa Cruz
de Cristo nuestra
luz,
nozcetee
gappa tzonoe,
cbij,
Cris-
gappa
lani
guitoobi lacbie.
Santa Cruz quie Cristo
goni
chij,
DOCTRINA CRISTIANA
pues en ella quiso morir
por nos redimir de nuestro pecado,
y del enemi-
go malo.
agani
La primera en
la fren-
reheo,
tzclaquie
tos.
zeelachi xihui.
te,
La segunda en
la bo-
as:
gaalo,
ani
nij
xi-
gozilaa
iela re-
Por
la seal
J*
de la Sande nuestros
enemigos^
lbranos, Se-
ta Cruz,
or Dios nuestro. $ En
el nombre del Padre,
y
del Hijo,
Santo.
del Espritu
Amn
Jess.
Nijaquiee
Santa Cruz
|*
bennaabi
quie log-
canna Jess.
Tete ietto
guialla
nij,
etto ritoozee,
reheo
Etto Xinaalij
Santa Iglesia,
WL
Jt *
HHS
Bozete, rolooi,
Etto rinnaabee guinneeza reheo, tzeaglij lachi reheo, lani etto guit-
to zooa.
Credo y mandamientos,
Oraciones y Sacramen-
Lahaia
Bareag
lijla-
*^F3
Sacramentos,
tos.
Bien pronunciado,
digamos
SP
Creido y obrado,
as:
ttinij.
Laia Xocireheo
El Padre Nuestro.
IADEE
nuestro, que
ests en
ficado sea el tu nombre.
la tierra
chialo,
reheo
e,
Gacca
Yebaa
xenezij
rizij
11 el alo,
gacca
ni-
ca-
como en
el
cielo.
El pan nuestro de
da dia dnosle hoy.
XoOI
e.
nuestras
perdnanos
deudas, as como noso-
la benitti lao
zij,
etto
ri-
Vl
DOCTRINA CRISTIANA
tros
las perdonamos
nuestros deudores, y no
nos dejes caer en la ten-
mas
tacin,
Amn
mal.
lbranos de
Jess.
acca gozaana
naalo netto, nij ani gito
xihui netto.
Bezilaazij
netto, quie iogo etto
xihui.
ba
GaccaciCanna Je-
ss.
El Ave Mara.
DlOS
te Salve Mara,
e.
AxAXA
Xana
reheo DiosBetaao
Amn
Jess.
M Credo.
CfiEO
en Dios Padre,
Todopoderoso, Criador
I
!?S
Lahaia Bareaglij
BaEEAGLIJ
Dios
Xoci,
lachia.
haba
Guiaa la-
IFMm
chia
ficado,
do.
fiernos,
al tercero dia
eutre los
muertos, subi los cielos y est sentado a la
diestra de Dios Padre
resucit
de
cin de la carne
da perdurable.
Jess.
la vi-
Amn
ni Cauna,
bareaglij la-
Xanareheo
cristo,
Guiaalahuacca,
Yebaa
Xigaa
gotti:
reaglij lacliia
na Jess.
.La Salve.
UlOS
te salve,
Madre de
Eeina y
misericordia,
tra,
vuelve nosotros
e-
y despus de este
mustranos
destierro,
AxANA
baani
e,
e,
Yela na-
yelazixi
e,
Yela-
bne nalaaga
laolo,
KUM
DOCTRINA CRISTIANA
por nos, Santa Madre
de Dios, para que seamos dignos de los prometimientos de nuestro
Seor Jesucristo.
Amn
Jess.
reheo Jesucristo.
caci
Los Mandamientos de
Ley de Dios.
la
JLoS Mandamientos
de
la
Gac-
canna Jess.
Titzabee qnie
Xana
reheo
Dios.
diez.
Titzabee
quiexana
Los
Tzonna Xibaa
etto za-
El primero, amars
Dios sobre todas las eo-
el
El segundo, no jurars
nombre de Dios en va-
no.
El tercero, santificars
las fiestas.
Goionna xibaa,
tzaa
Lanij xene, zijn achilo, gocac chi
Domingo tzaa
El cuarto, honrars
tu padre y madre.
El quinto, no matars.
El sexto, no fornicars
El stimo, no hurtars
Coy
jimo.
El dcimo, no codicia-
elachilo
En servir y amar
Dios sobre todas las cosas, y tu prjimo como
Amn Je t mismo.
quie betme<
Gochij xibaa nij, cala
cathio Guee naeoa.
lo toci
too lachilo,
ss.
goroppa
xi-
Los Mandamientos de
la
cnina-
Iglesia.
Iglesia*
.LoS Mandamientos de
Titzabee quiexinaa
reheo Santa Iglesia caioxibaanacca.
la
son cinco.
El primero, oir misa
entera los Domingos y
fiestas de guardar.
gona
Missa
nagalo,
Lahaia
quie Betaao.
El segundo, confesar
lo menos una vez dentro del ao, por la Gua-
balappilo,
DOCTRINA CRISTIANA
resma, antes, si espera
peligro de muerte, si
ha de comulgar.
na
chi
huazijlo
quie
Xana
belanaato
reheo Jesu-
cristo.
El tercero, comulgar
por Pascua florida.
Laa San-
Madre
Iglesia.
Gotappaxibaa,
Copa-
Santa
Iglesia.
Tza ribabana,
toliaa-
mos y
sia.
primicias la Igle-
Amn
Jess.
la-
Jess.
Canna
[FMmA^M
Sacramentos.
j jOS Sacramentos de la
Santa Madre Iglesia son
siete-
El primero, Bautismo.
Sacramentos.
S ACBAMEKTOS quie
xinaa reheo Santa Iglesio Cachi lao nacca.
iela
El segundo, Confirma-
tercero, Penitencia.
ie-
Goquiee obis-
la rotaabee
cin.
El
ie-
la rixoobalappi, iela
ri-
El cuarto, Comunin.
Gotappa
lao nacca,
ie-
la rizijailiolachi belanaa-
El quinto, Extremauncin,
munin.
Coio lao nacca, iela rigoobee Yixooci Goppa
Betaao, benne tzaabazaattgaa
e,
laa
Extrema-
uncin.
Goxoppa
iela rizij
lao
nacca,
iella lachi
yela
DOCTRINA CRISTIANA
iela
Goppa Betaao,
laa
Orden Sacerdotal.
El stimo, Matrimonio.
Arnu Jess.
Los Artculos,
Tela
-LOS
Artculos de la f
son catorce.
JL
lj.
ELALIJquieielarea-
glilachi xitiza
Dios etto
benne
Los
primeros per^
teuecen la Divinidad, y
los otro siete a la Santa
Humanidad de Nuestro
Seor Jesucristo, Dios
siete
Hombre Verdadero.
iela
ca,
ti
Humani-
dad.
El primero, creer en
un
Gotoo
glij
yelalij,
barea-
lachi iogo
benne
cristia-
13
lacbi iogo
Xoci.
glij
lacbi iogo
benne
cristia-
lacbi iogo
benne
cristia-
Ooio
yelalij, bareaglij
lacbia,
Goxoppa
glij
yelalij,
barea-
lacbi iogo
benne
cristia-
14
DOCTRINA CRISTIANA
Gochi
yelalij, bareaglij
Betaao nacca no
la
Santa Humanidad de
Nuestro Seor Jesucristo
son estos:
Gotoo
glij
yelalij,
barea-
lachi iogo
benne
cristia-
Mara
lao
ielahuezaa
quie Espritu Santo.
15
recibi
cadores.
Goiona
yelalij,
barea-
glij
lachi iogo
benne
cristia-
benne
lacliie, - etto
atti,
beeci
goccaci
la-
chi quie
cazije,
cuinae, goxac-
gottie
lao
iaga
n ij a quiebezijlaae
reheo benne tolla huexi-
Cruz
hui.
advenimiento.
lachi iogo
benne
cristia-
cuinae.
Coio
yelalij, bareaglij,
DOCTRINA CRISTIANA
resucit al tercero da de
entre los muertos.
iogo benne
cristianos
Ouiua Xana reheo Jesucristo Xinij Dios balij Betaao, lao goionna ttzaa
bee baanie lao benne gotti.
tado
y est sen-
la diestra
Goxoppa
su-
de Dios
Padre Todopoderoso.
glij
yelalj,
barea-
nos Cuina
Xana
reheo
tzaa,
tza, batzaagalenieguitoo
belanaatoe beappie Yebaa, tzela chiae naa ieebeela quie Dios xoci
Guiaalahuacca.
i
*&
heo, goni
lij
lachi reheo:
porque
guardaron
Mandamien-
sus santos
tos.
beniie tzahui
xillaanie
goegoneetzaghe guitzaa
xene laa Gloria Yebaa.
Cannaei ieezaccalaehie,
(Jan i] a ci gaccae xene, nijaquiee goieaglij lachie
xititza Dios, tzela nijaquiee, becechi tzaliuie,
lani
bezooac titzabee,
tzela xibaa quiee.
porque no
guardaron.
Amn
los
Jess.
Caima benne
hui, Xillaana
accatza-
bezellaao
cannaei yee-
A lanij
Yela huezaalacM
cordia.
LjAS
cordia
loghechi.
siete corporales
espirituales.
las sie-
YE
lahuezaalichi
lo-
Chitaa nacca:
Cachi nacca etto reezaaghechi,
18
DOCTRINA CRISTIANA
na cea
le
raccalani
etto
re-
stas:
Alanij
etto
etto
reezaalacM,
raccalaani oela-
naato
La primera,
visitar
los enfermos.
relieo.
ie-
benne reza-
cea guitza.
La segunda, dar de co
mer al hambriento.
La
cuarta,
vestir
al
desnudo
Gotappa lao, iela rogacco log hechi benne rezacea zij, rezacca iochi, benne
La
lichi
benne iohoneza,
benne zaa zijto.
al peregrino.
La
sexta,
cautivo.
ziaala.
Goxoppa
redimir al
zijlaa
benne cristianos,
nilla-
i
^W
benne ioho
lichi guija.
lFsl*m**kM
La
stima, enterrar a
clii
los muertos.
stas:
La primera, ensenar al
Gotoo
te ro
que no sabe.
iela rozee-
lao,
rozinijzi la-
loi, iela
Goroppa
me-
zeenij lacbi
consejo al que lo
lia
lao,
iela ro-
benne
bij ri-
nester.
zog
nani.
La
tercera, corregir al
que yerra.
cuarta, perdonar
La
Gotappa
lao, ielaroni-
tti
las injurias.
La
quinta, consolar al
Coio
lao, iela
roxeene
triste.
notti
benne
reellazi
ri-
huini lacbi.
La
de
Goxoppa
lao, iela
bue
rizijie-
20
DOCTRINA CRISTIANA
nuestros prjimos.
La stima, rogar
Dios por vivos y muerAmn.
tos.
chi
laanie
Los pecados
capitales,
Alanij
iela
huezihui ro-
tija.
-LOS
YeLAHTJEXI
huetija
les,
animas
son
siete.
El primero, soberbia.
Gotoo
El segundo,
avaricia.
Goroppa
a-
varicia.
El tercero,
lujuria.
Goionna
lao, iela
nue-
El cuarto,
ira.
Gotappa
lao, ielarela-
El quinto, gula.
El sexto, envidia.
Goxoppa
lao,
iela ri-
El stimo, pereza.
Cochi
Contra
1.
Humildad.
soberbia,
1.
Contra
2.
Larguesa.
avaricia,
2.
Xiguijtzaa,
huetzoono
nacca iela ribeeag, iela
roneetzog bitti quie reheo etto ritappa, laa Lar-
gueza,
3.
Contra
lujuria,
4.
cia.
Contra
3.
Castidad.
ira,
Pacien-
22
DOCTRINA CRISTIANA
Contra gala, Tem-
5.
planza.
5.
huagoxatta,
nacca
iela
ridad.
6.
7.
ligencia.
7.
Logtilla quie iela
leaa iela leoochi, nacca
iela
gencia.
Los enemigos
son
del
alma
tres.
El primero es
monio.
lieo
el
de-
Too
tzonna nacca.
logtilla
animas
xihui.
El segundo es
el
mun-
do.
El tercero es
Goroppa
logtilla ani-
mas
Goionna
logtilla
ani-
mas
ho reheo, niaquie
zeaglij
liemos de
siete, las
tres
anima
etto
guitapa
quie
Cardinales.
La
primera, Fe.
glij
rea-
Betaao, laa F.
La
segunda, Esperan-
Goroppa
lao nacca,
ie-
za.
tila etto
guiquina benne
laa Esperanza.
Goionna lao nacca,
atti,
La
tercera, Caridad.
benne
La
ie-
Caridad.
Cardinales.
stas:
primera, Pruden-
atti laa
iela
cia.
Prudencia.
La segunda,
Justicia.
Goroppa
la ritiogo
lij,
cia.
La
tercera. Fortaleza,
ie-
24
DOCTRINA CRISTIANA
la
reag
Jachi, iela
naq ai-
La
cuarta,
Templanza
Las Potencias
son
del
alma
Xitippa Xiyelahuaca
quie anima, tzonn
tres.
lao nacca.
La
primera. Memoria,
rezaa lachi,
laa Memoria.
La segunda, Entendimiento.
ie-
miento.
La
tercera, Voluntad.
nzij
iella
lachi,
ie-
laa
Voluntad.
Ver.
1.
Zaneero nacca,
ie-
Goroppani nacca,
2.
Oir.
roa naaga.
Goiounani nacca,
3.
iela
3.
Oler.
ronoppi,
iela
iela
rizij
chij.
4.
4.
Gustar
Cotappani nacca,
iela rizij
nixi.
5.
5.
Palpar.
rezeene.
Los Dones
del Espritu
Santo son
ne
siete.
etto
ronoeetzag Es-
Primero,
don de
1.
Gotto
iela xillaha
quie Espritu Santo nacca iela nanijzi nazijna lachi etto roneetzog, laa
Sabidura.
Sabidura.
Segundo, don de
Entendimiento.
2.
la-
miento.
3.
Tercero,
Consejo.
don
de
#*:
28
DOCTRINA CRISTIANA
iela
huebeequi gobeechi
Cuarta,
don
de
Fortaleza.
4.
Gotappa iela xillaha quie Espritu Santo
laclii, ie-
Quinto,
5.
don
de
Ciencia.
5.
Coio iela xillaha
quie Espritu Santo nac-
6.
dad.
6.
7.
mor de
7.
Cochi
iela xillaha
quiee, laa
Los Frutos
del Espritu
Temor de Dios.
chinno nacca.
1.
Caridad.
1,
Gotoo nacca,
iela
Gozo
espiritual.
Goroppa nacca,
i
-
ie-
MU
27
Paz.
Goionna nacca,
3.
ie-
Paciencia.
4.
Gotappa nacca,
ie-
xeene
cia.
5.
Liberalidad.
6.
Bondad.
5.
Coio nacca, iela ribeeag, iela roneetzog Xiguijtzaa, laar Liberalidad
6.
Bon-
dad.
7.
Benignidad.
8.
Mansedumbre.
la
9.
Fe.
9.
Cooy nacca,
iela
Modestia.
10.
11.
Continencia-
11.
Modestia.
Gochineag nacca,
28
DOCTRINA CRISTIANA
roccaani lachi, laa Continencia.
12.
Castidad.
12.
Gochinno nacca,
huexihui,
laa Castidad.
Las Bienaventuranzas
son ocho.
Bienaven turados
pobres de espritu,
porque de ellos es el rei1-
los
no de
los cielos-
1.
Gotoo
za quie benne
iela
atti
baneenacca,
ietze
baa.
.
Bienaventurados
los mansos, porque ellos
poseern la tierra.
2.
ie-
Bienaventurados
los que lloran, porque e3.
llos
sern consolados
3.
Goionna ielabane-
Bienaventurados
los que lian hambre y
sed de justicia, porque
4,
sern hartos.
ellos
huazije ielarixeenelachi,
Gotappa iela bane4.
gacca etto
benne
nij,
lij,
niaquie
huazije iela
relag lachi.
alcanzarn mi-
Bienaventurados
5.
que
ellos
sericordia.
Goxoppa
Bienaventurados
de corazn,
porque ellos vern
Dios.
chi;
6,
los limpios
Bienaventurados
7.
los pacficos, porque ellos
sern llamados Hijos de
Dios.
6.
Bienaventurados
los que padecen persecucin por la justicia, por8.
8.
Goxoono
iela baa-
30
DOCTRINA CRISTIANA
que de ellos es
de los cielos.
el
reino
gacca etto lij, zabaazaccae niaquie iela lij; nijaquie benne gacca canna, Zillabae nacca Yehua Yebaa.
ni
labitti
JEl
nueve cosas:
Ka-
Por
oir
Misa con
devocin.
1.
Obi goua naagalo,
cbigoioolo Misa guitoo
lacbilo; huanitti tollacuiti
2.
Por comulgar
dig-
namente.
Por
Chizij nifaolacbilo
3.
quielo.
2.
oir la
palabra
de Dios.
quielo.
4.
copal.
4.
Obi gooni labaia
looy goquie obispo; buaxij buaiaari tolla cuiti
quielo.
mi
Por
decir el
Padre
Nuestro.
6.
Por confesin
6.
ge-
neral.
7.
9.
Por golpe de
pe-
9.
Ohi quinilo
lothio,
cho.
Todo
quielo.
Bittila
Tappa
Muerte,
gonilo,
lao
nacca nigaa
cuatro1.
etonij
Yelagotti gattire-
1.
heo.
2.
Juicio.
3.
Infierno.
4.
Y gloria.
2.
Yelarithiogolij quie
#*:
Yebaa nigaa
gui-
32
DOCTRINA CRISTIANA
zij
lachi
beune
gatti, lao-
no
nunca
olvidndote
acordndote
siempre.
lo,
chilo,
chilo.
Teme
el juicio
pues ignoras
el
de Dios,
dnde
te echar.
Tze
bilo ielarithiogo
lij
caxa
guizellae
loi.
l.
Desea
la gloria
y haz
Beoneebi Yelabaa
iela
recerla.
Cuenilo Yebaa.
Confesin general.
Yo
fieso
pecador,
me
con-
Dios Todopodero-
Neta huexijhui,
rixoo-
UdfcMii
33
so
al
ra,
bienaventurado
Dios Guiaalahuacca, tzela lao Xonaaxitaao Santa Maria cannaci Babaani. Lao San Miguel Arcngel, San Juan Bautista,
dro,
San Pablo,
tzela lao
los Santos Apstoles San Pedro y San Pablo, a todos los santos
Apstoles San
Pedro y San Pablo, a to-
s,
la
la
Santos
dos
los santos
de
la
Cor-
loy Vixooci
taao;
yelani
Goppa Bebexijlmia,
acca tzahui, laoielarinnee titza accalaabila, tzela lao chinaxihui etto benia.
Bexijhuia, xeuetee
oci
te del cielo,
guinneezijlo lao
Amn.
_X3
34
DOCTRINA CRISTIANA
del
cristiano.
Pregunta.
o,
Decid, ni-
bijni, bij-
ni, bijlaalo?
DGA. SU NOMBRE.
Preg,
Gomia
Ein.
cmo os llamis?
GUICCAABIBI, CATTI
LAABI.
Sois cristiano?
Ein.
Banaccalo
cris-
tiano?
Eesp.
cia de
Eic.
Banaccaia,
nij
aquieielatzahui
gracia
quie Xigooquiee reheo
sucristo.
Jesucristo.
Preg.
Qu
quiere de-
cir cristiano?
Eesp.
tiene la
Hombre
Fe de
que
Cristo que
Quin es
Cris-
to?
Eesp.
Eic.
titza
Benne nappatza
goccaabi
rohoae canna
Dios y hombre
verdadero.
Preg. Cmo es Dios?
Eesp.
Porque
es hijo
Eic.
Betaao,
Benneati
tzela
nalij.
Nijaquie naccae
35
or?
Besp. Porqne es tambin hijo de la Virgen
Mara.
Preg.
Por qu
se
lla-
ma Cristo!
Besp. Por la uncin
y plenitud de gracia que
Mara.
Bin. Bijanijaquie laae Cristo?
Nijaquie ielanaBic.
guiti natzaaga, lani yela
iela gracia
natzaa qnie
Este Cristo es
Mesas verdadero?
Preg.
el
Mesas?
Lalaabie nacca,
le goccaabi Dios lao ioag
guichi golaza: Lani la laabie nacca, legoecaabi
nalij, laa
Besp.
promeLey y en los
S, es el
tido en la
profetas.
Bic.
Goneeyaha
Preg.
Cules
sus oficios
ms
fueron
principa-
Profetas.
les?
Besp.
Bin.
Los de Salva-
Bic.
zijlaa, tzela
dor y Maestro.
ete.
Preg.
ense?
Que
doctrina
Bin.
ba bezeetie?
36
DOCTRINA CRISTIANA
ij
Resp.
w#
cristiana.
lij,
Pre<7.
Cuntas partes
contiene la doctrina cristiana!
Ufe
mB
Preg.
Re.
Cules son?
Rin.
Tappa
Naxa
Re.
Bareaglijlachia,
tos.
Preg.
Cul es
Resp.
La
Preg.
Por qu?
Porque es
Resp.
Rin.
la in-
santa Cruz.
Taxa etto
ne cristiano.
Rio.
Santa Cruz.
Rin.
figu-
Re.
Bijxa nijaquiee?
Nijaquie nacca
ra de Jesucristo crucifi-
lo
laa,
redimidos en
Jesucristo,
ella.
gaha
no
bezijlaa
reheo laoni.
Preg.
de
Resp.
Rin.
Nanaccaxa roni-
ella?
Signndome y
santigundome.
nacca
te
gfl
tee.
etto nac-
la ni
9|
n?
etto ieag
naquina
ca?
&
v
ie-
lao, etto
jfH
nSI
Rin.
Resp.
>Je
^9
Lizaha libaaba
quiebenne cristianos.
Re.
Cuatro princi-
pales.
?R
jj
doctrina
ne cristianos?
Resp.
PP
La
Rio.
Eozooag lahua,
bennaa bi
lani roniabee
Veamos cmo ?
1
Ein.
Guiaabi na
ro-
ndo?
Kijaquiee benEie.
neaabi Santa Cruz $
Ein. Battaxa naqnina gacca bee bennaabi
Cruz?
Eesp.
la
Por la seal de
Santa Cruz
^ etc.
Besp.
Eie.
Zeaglij Cattigui-
Eie.
Nijaquiee guitoo
migos.
Y la Cruz
Tzela banooa
Cruz ielahuacca
tiene
Ein.
Santa
ellos?
iellani gpzijlaani
Preg.
reheo,
xihui naa?
Eesp>
tiene,
por
38
DOCTRINA CRISTIANA
Xana
lao
reheo Jesucristo,
Rin. ]Saxa etto nacca china neero etto nozee benneatti gozee gonneiooi lachi?
A buscar
Resp.
timo
fin
el l-
para que fu
criado.
nijaquie goiaae.
Preg.
criado
Rio.
Goza a iochi lachie, quilagiochie, bixa-
el
Para qu fin fu
hombre?
Para amar y
Resp.
Rin. Bijnijaquiegoiaa
benneatti?
Ric.
Nijaquie gonie
xichina
Cuee nabanie,
zarle en la otra.
Dios
tzo
naa
ieilani
iela
Con qu obras
Preg.
mente?
Ric.
China etto guieeni nacca, iela reaglij lachi Dios, iearibeexa lao
dad.
Qu nos
Preg.
la
ense-
Fe?
Resp.
Que creamos en
Rin.
heo ielareag
Ric.
lij
lachi?
Bozeeteni raheo
Oos
como en
infalible
na Dios, no nacca
verdad.
nalij, etto
iela-
acca nazacca
nitti.
Y la Esperanza
Preg.
ixx
ensea?
Que esperemos
Dios como en poder
Eesp.
3n
Bozeeteni reheo
Ele.
buileeza lao toei Dios, no
nooa
nfinito.
iela
huacca
lij
etto
Qu ensena
Preg.
la
Ein.
oy
Caridad?
sobre todo,
Eozeeteni reheo
Eic.
guieenichij Dios, no nac-
sumo.
Eesp.
Que le amemos
como bien
oho
Preg.
Cmo sabremos
bien creer?
bij
guitozoecani.
Eesp.
bien
el
tculos
Entendiendo
Credo y los Arde la
fe.
Eie.
Tzea guija
tza
esperar y pedir?
Ein. N a gacca x a gu i n
neeza reheo guile eza, la-
ni guitijna?
Entendiendo
Eesp.
bien el Padre Nuestro.
Eie.
Tzeagnijatzahui
Lahaia Xoci
lachi reheo
reeo
40
DOCTRINA CRISTIANA
Rin.
Cmo sabremos
Preg.
obrar?
Nagaccaxaguin-
na tzahui?
Resp.
Entendiendo
bien los Mandamientos
que hemos de guardar y
los santos Sacramentos
que hemos de recibir.
Luego
Preg.
obliga-
que no
S estamos, porlo
podemos cum-
Re.
Tzeagnija tzahui
mentos
Rin.
etto guitzooi.
Ala baritoozee
guinneeza
reheo, tzela
tzeagnijalachi reheo iogo
La h ai a na a?
Ric.
Baritoozee, nijaquie acca nazacca guito-
lij
Decid el Credo.
Preg.
Rin.
Bareag
Creo
Besp.
Padre,
Preg.
el
en Dios
etc.
Quin compuso
Credo?
Ric.
ree-
Paluda Bareag
achia.
Gonaa
lij
lahaia
lachia?
Bareag
lij
lachia
Dios Xoci.
Rin.
Noxa
goleequi
lij
lachia?
Resp.
Preg,
Los Apstoles.
Para qu!
Ric.
Rin>
Apstoles.
Bijxa tiijaqtiiee!
Para informar
Besp.
Kijani
guizeete
nos en la F.
Preg.
nosotros pa-
ra qu lo decimos?
Para confesar
misma f y confirmar-
Besp.
la
nos en
ella.
^ijaquie guitoo-
Preg.
Qu tan
cierta
la f
Bin.
nalij
Calagtixi
Como verdades
Bic.
Nalijtec
nacca,
rohoa Cuiua
nijaquie
Dios birooag, tzela Dios
nazacca guittixie: lani
acca nazacca gottixila-
gaarnos.
chine reheo.
Preg.
De dnde
sa-
Dios?
Besp.
De nuestra ma-
re-
Lao
quie Xinaa
lij
ielali
zaha
reheo Ban-
42
DOCTRINA CRISTIANA
gidapor
el
Espritu San-
to.
ta Iglesia, no rinnee
zilaal azi etto rolooi
la-
Xen-
Qu tan
Preg.
nece-
Besp.
f
salvarse.
Bin.
ca
laa.
Preg.
Lalatti naquijna.
Bin. Tzelabualaaben-
Y podr con la
f sola!
ne
atti
lazilaalazi
lani
Yelareaglij lacbi?
Besp.
No puede
sin
Bic.
Acca
na zacea
laae cbi acca nacbij lacbie Dios, lani beime atti, tzela
cbiacca ronic
cbina tzahui.
Declaracin de
los
Ar-
tculos.
Preg.
Decid
Preg.
los art-
fe
Rin.
Gonaa cbitaa
Yelalij?
Los Artculos.
Qu son los Ar-
tculos de la f?
culos.
Besp.
Alanij
Bic
Bin.
Yelalij.
Bijxa ieagnija
xibaa quie Yela reaglij
lacbi?
Ble.
Cbibaala xibaa
Bin.
ne ero rinnaabee tzeaglij
lachi rebeo Dios.
quin es Dios!
Santsima
Besp. La
Trinidad, Padre, Hijo y
Espritu Santo, tres per
sonas distintas y un solo
Dios verdadero.
Noxa
nacca Dios!
Santsima TriniBic.
dad. Xoci, Xijni tzela
Espritu Santo tzo una
Preg.
El
Padre
es
Bin.
BanaccaBetaao
Xoxi!
Dios!
Besp.
S es.
Bic.
Preg.
El Hijo es Dios!
Bin.
Banaccae.
BanaccaBetaao
Xijni!
Besp.
S es.
Preg.
El
Espritu
Santo es Dios!
Besp.
Preg.
Bic.
Bin.
Banaccae.
Bin. BanaccaBetaao
Espritu Santo!
S es.
ra tres Dioses!
nas.
Bic.
tzo
Banaccae.
Banacca lagaa
uua Betaao!
Bic.
44
DOCTRINA CRISTIANA
bi iobila
sotros?
attif
Bin.
Besp.
.Dios,
No, en cnanto
porque es espritu
puro.
Bic.
Banaiaa Dios
benne
reheo lao
ti
iela
Cmo
Preg.
es Dios
Todopoderoso?
Besp.
lo
Porque con
querer
so-
hace cuanto
quiere.
Bic.
Nijaquie lao
ie~
Cmo
Preg.
Criador?
es Dios
Bin.
ca
Nanaccaxa nac-
Betaao
Huenixee
Huenizijla?
Besp.
Porque
lo hizo
todo de nada.
Bic.
lij
Nijaquie benixee
tecci iogo
lao, lani
acca
Cuee iogo
bij
too go-
quinani.
Preg.
Cmo
es Dios
Salvador?
Besp.
da
Betaao,
Porque l nos
y perdona
la gracia
los pecados.
Bin.
Nanaccaxa nac-
ca Betaao Huezijlaa?
bi
Preg.
Qu
darnos su
le
mueve
gracia*?
Besp.
La gran bon-
dad suya y
los mereci-
Qu
cosa
es
Bin.
ri-
naa gracia?
gracia?
Besp,
mientos de Jesucristo.
Preg.
Bic.
Un
Bic.
ser divino
Too
iela
racca
gloria.
nijni
Xe-
baa
iela Gloria.
Bin.
Bij
baneeza
rit-
Bic.
Besp.
satisfactorias
rias.
y merito-
ni
Yela huacca,
ielarizijiella
la-
nijani
eaaxog
tolla bieeni,
ritonnaaba.
ME
46
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Por qu medios
y crece la gra-
Besp.
Con oraciones
y Sacramentos, y ejerci-
Bic.
Gollalo Lahaia,
Guixoobalappilo,
Zijlo
niho lachilo belanaato
quie Xana reheo Jesu-
se alcanza
cia?
cios de virtud.
cristo
china tzahui.
Preg.
Cmo
es Dios
Glorificador?
Besp.
Porque da
la
Bic.
Nijaquie ronna
roneetzaghe guitzaa xe-
Preg.
La segunda que
es el Hijo,
Persona gorop-
des-
hombre es verdadero
Dios como siempre, y
verdadero hombre Jesu-
Beneati,
cristo
el cual,
Nuestro Seor.
zila, baaella,
baacahui,
begahanae
la-
tzela
benne
Cristo Xigoo-
quiee reheo.
Bin. Nagoccaxa gocca Beneatti Cristo Xigoo-
Jesucristo?
quiee reheo!
Preg,
Besp.
Cmo
En
el
se
hizo
vientre
Madre
verdadera
de
Bic.
Xonaaxi
quie
quie reheo Babaani Mara, lao iela huezaa quie
naiaari
ni, lani
Dios.
Preg. Para qu se
zo Dios hombre!
hi-
Bin,
cani
Benne
atti
Cuina
Dios?
Para poder mo
por los hombres y librarlos del pecado, y ensearles con su vida y
Besp.
rir
ejemplo
el
camino
del
Bic.
gobaa-
go-
golooc Xinneeza
Yebaa, lao china benie,
zeete
Cielo.
lani lao
Preg.
Pues
sin morir
Xan reheo
Jesucristo?
48
DOCTRINA CRISTIANA
Resp.
S 7
mas
convi-
nin-
guno.
Preg.
Siendo Dios inmortal cmo muri?
Bic.
Resp.
Poique cuanto
mas ignominiosa y
penosa, fu mas meritofu
riosa
Preg.
vos por
Besp.
gloriosa.
Qu
entendis
los infiernos?
Cuatro senos
tee,
lanij
Porque junto
con ser Dios era tambin
hombre mortal.
Preg. Por qu escogi muerte de Cruz?
Resp.
Banazacca
nagoccaxa gottie?
Bic.
Nijaquie Betaao,
gocca
gazacca
Benne
atti nalij.
lagaani
Bin.
Bijx a n i j a q u i e
gothiogo lachie gattie lao Cruz.
Bic.
Nijaquie cattiti
goteetelao zitoo, lani bazij goteete bee gocca catbezijre, lani
la iela
Bin.
Bic.
Tappa
a11ag
quie Animas.
ln. Naxa etto nacca?
El primero es
el Limbo de los nios que
mueren sin bautismo.
Besp.
Bic.
Etto
zancero
nacca lattag laa Limbo,
nigaa ragleeza iogo bij-
i*M
49
bi niza.
El secundo es
el
Pur-
que mue-
gatorio, de los
ca,
tti
Dios chi baala caima niuabaaganie bitti la ielaxiguija lao tolla etto benie; Xiguijanij ragtixo-
el infier-
mueren en
cca, trabilla
zoo
ne
tija
ratti lao
acca
accabatta teete,
batta coochi, acca batta
gu gol la, lani acca batta
i
thiogo
iela
rezaccazij
quiee.
El cuarto es donde
es-
ca,
50
DOCTRINA CRISTIANA
tro
cuina
lo.
Xana
reheo Jesu-
leagbe,
iagazijlaaelani
belSappie Yebaa.
Cmo
Preg.
baj!
Pin.
Xanaccaxa go=
naa Xana re-
aaci lattag
beo Jesucristo?
Con
Eesp.
el
alma
u-
nida la divinidad.
Ble.
iela
Preg.
su
cuerpo
cmo qued!
la
divinidad.
Cmo
Preg.
Betaao.
Pin.
Tzela
belanaa-
Unido con
Eesp.
misma
Banaguijti nat-
Pie.
zaaga
resuci-
t?
Ein
Nanaccaxa
be-
Eesp.
Tornando
Pie.
Bitzaaga gazacca ettoo liaaza belanaatoe lani Anima babaa
ms
morir.
Preg.
Cmo
subi
o.
Ein.
Xanacca beap-
pie Yebaa?
los cielos?
Inmortal^
con
su propia virtud.
Pie.
quiee.
Preg.
Cmo
se
en-
dre!
Besp.
Que
est en
i-
Bic.
mayor que
to
hombre
es
otro ninguno.
lao ielabaa
iela
gloria
naieppizee acca
laabi catti quiee etzecuee
ezicca
Santos.
Preg.
Cmo ha de ser
la resurreccin de
la car-
ne?
Besp.
Tornndose
juntar stos propios cuerpos nuestros con nuestras almas, vida in-
mortal y eterna.
Bin.
Tagaccaxa gac-
Preg. Cundo ha de
venir nuestro Seor Jesucristo juzgar los
Besp.
cio
ria
Bin.
Battaxaguita
Xana
reheo Jesucristo,
nijani guithiogo lije titza
quie benne baani, tzela
quie benne gotti!
iela
baa
52
DOCTRINA CRISTIANA
tos,
Goquiee quiee,
iella-
ni
guithiogolije
titza
do
Qu cres cuan-
decs: creo
munin de
en
la
co-
los santos?
Mn.
chilo
catti
betaao
Santos?
China tzahui et-
ritzaaga iogo
Besp.
Que
los
unos
la-
Ric.
lij
fieles
participamos de los
bienes espirituales de o-
benne
cristiano, nijaquie
quie Dios, etto neta robaneeza quicio nacca, tzela etto loy ronilo,
nia,
Alanij
Preg.
Decid
rieeclii
lag lahaia
nuestro.
el
Padre
Pin.
nco
nuestro.
lam
Xoci
reechi-
relieo
Gonaa Xoci
Bic.
Xoci reheo
e.
nuestro?
heo
Besp.
El mismo Cris-
Preg.
Para qu
la or-
den?
Besp.
Para ensear-
re-
e?
Padre nuestro.
Preg. Quin orden
del Padre
la oracin
Besp.
e.
Noxa
Pin.
goleechi
re-
e?
Bic.
iela
nos orar.
taioo.
Preg.
Qu cosa
es o-
rar?
Besp.
Levantar
alma, y pedirle
mercedes.
Dios
el
Bic.
se el Seor llamarle
de Padre?
Animas,
zee
lani la-
huezaalachi laoe,
Bijxa nijaquie
bezeete xigoo quiee re-
ba
Preg.
Guitoolliza
lao Dios
iela
Bin.
54
DOCTRINA CRISTIANA
Besp.
Para que
damos con
le pi-
afecto de hi-
jos.
Preg.
Cmo lo somos!
Bie.
Xijaquie
guito-
Preg.
Cuando
decs
el
quin hablis?
Besp,
tro
Preg.
Dnde
Dios nuestro
Padre?
est
Seor y
Cuina
Bie.
Xigoo-
ho e lao
Pues por qu
Bin.
rinaalo
Bijxa
Yebaa
nijaquie
chia lo?
los?
particularmente.
Bie.
Nijaquie ezicca
balaa lao iohoe Yebaa.
Qu
Preg.
3ontiene el
peticiones
Padre nues-
naaba
tro?
lao lahaia
-Xoci
reheo el
Ble.
Besp.
primeras pertenecen al
honor de Dios, y las otras
cuatro al provecho del
Cachi: tzonna
et-
la
achi
Cuina
prjimo.
ca xibaaloghechi benneatti.
en
Bin.
Qu pedimos
Preg.
aba
ellas ?
Besp.
Abundancia de
y reme-
Bijxa ritoonna-
laoni?
Ble.
Toni,Xene,tzep-
tzeag zeag
pi,
lij
guitza-
tu nombre?
Besp. Que sea tenido
en reverencia y alabado.
Bin.
Bijxa rinnaaba-
Catti riuaalo
lo
Gacca
.Zenezij Laalo?
Bie.
tzela
zeaglij,
Guitzooi nachie,
tzoonoc
guieeni
Bin.
Bijxa rinnaabaGuita-
lo Catti rinaalo,
zij
quielo?
56
DOCTRINA CRISTIANA
Que
Besp.
est
en
por gracia y
nos d despus su glo-
nosotros
ria.
Bic. Tzohoc, lani cueelenie reheo, lao iela gracia, tzela bitaala gonnae
Qu peds
Hgase tu
Breg.
ciendo:
luntad, as
como en
en
di-
vo-
la tierra
el cielo?
Bin.
Bijxa rinnaaba-
lo catti rinaalo,
zij
iellalo
lao ioo,
baa?
Besp. Que la hagamos los hombres entera
y prontamente como los
ngeles.
Bic.
ne
atti
iela rizijiella
lachi quie
Dios, Catti roni rozooa
Angeles.
Qu
Preg.
peds
di-
ciendo: El
pan nuestro
de cada
hoy?
dia,
Besp.
sustento
dnosle
Bin.
lo
que es
necesario de
lo
cuerpo y alma.
rinaalo,
Quixi
Todo
Bijxa rinnaaba-
catti
naba?
Bic*
Yogo
etto nacca
Anima.
Preg,
Por qu peds
Bin.
Bijxa nijaquie
rinnaabalo,
laziiaalazi
etto riquijna
mo maana.
Bic.
naha tzaa?
Nijaquie
iezig-ui-
Bijxa rinnaaba-
Bin.
tras deudas?
to?
Besp.
Perdn de
las
penas de-
culpas y de las
bidas por ellas,
Bic.
Por qu aa-
As como nosotros
perdonamos nuestros
deudores!
Preg.
ds:
cbi netto?
Nijaquie chibaaBic.
la netto acca guitoo nit-
ti
lao Dios
etto
rieeni
netto.
Preg.
ciendo:
Qu
No
peds
nos
dejes
caer en tentacin?
Besp.
Que
no
Bin.
di-
nos
Bijxa riunaaba-
Nijaquie gaecaBic.
laanizije netto, nijaui acca guitzooi iella, lani acca guitooccaabi lao iela
rigoo iellaxihui quie beze llaao.
Preg.
De
cul
mal
Bin.
Naxa
etto nac-
58
DOCTRINA CRISTIANA
de
id al?
Besp.
Del demonio,
y de casos
del infierno
desastrados.
Quie bezellaao,
Rio.
zeebi.
los santos?
Pin.
Huiceni lagaa-
Psp.
S,
como
nuestros medianeros,
Preg.
Qu cosa son
los angeles?
les?
Mesp.
sir-
De guardar
hombres y traer y lie-
Pesp.
los
Pie.
Huieeni. nijaquie naccae gotee titza
lani gonnee quie reheo.
Pin. JS; o nacca Ange-
Pie.
ieppizee,
Pin.
Pie.
Rappa
benneatti:
tza huie
retaa naoe
benne
na ronie?
atti
Yebaa, tzela
59
Preg.
Qu
oraciones
Ecsp.
El
Ave Mara
Bic.
Maria
la Salve.
lani
e.
ri-
Axaana
Axaana
Xonaaxi.
Declaracin del
Ave
lag
Mara.
Ave
Preg.
Mara.
Decid
Besp.
Mara.
Dios te salve
Preg.
Ave
el
Quin hizo
el
Besp* El arcngel S.
Gabriel cuando vino
saludar a Nuestra Seora la Virgen Mara; y
jntanse algunas palabras de Santa Isabel y
Santa
el
Axana Maria
Bic
Noxa
Bin.
Xiquaa
Mara?
la
Gonaa Axana
Bin.
Maria
Maria
de
Lahaia Axaana
Maria e.
Iglesia.
labaia
e.
goleequi
Axana
e?
Arcngel San
Bic.
Gabriel, catti bita gzacca
lao Xonaaxi quie reheo
Eabaani Maria,
tzela
rit-
Xinaa
glesia.
lij
relieo
Santa
I-
60
DOCTRINA CRISTIANA
Con quin
Preg.
blis en el
Con
Eesp.
Seora
ha-
Ave Mara?
la
Nuestra
Virgen Mara,
Noxa
Ein.
rinnee
Mara
Me.
le-
Axana
e?
Lani
Xonaaxi,
Mara?
Es Madre de
Virgen llena de
de gracia y de toda virtud, Eeina del cielo y de
la tierra, Seora y abogada nuestra.
Eesp,
Dios,
Naccano Xiuaa
Naceano Babaa*
Bic.
Dios.
ni, tzela
natzaa no
Gracia,
lani
iela
iogo etze
cueelao ielabaaielaneza,
lani iela tzahui naieppi-
Naccano Goquiee
zee.
Yebaa
Dnde
est
Ein.
Caxa ribeeza
Xonaaxi quie rebeo Ea-
baani Maria?
no.
Ele.
no,
61
la que est
Preg.
la Iglesia quin es?
en
Rin.
etto ioo
Tzela Xonaaxi
Yotaao, noxa
nacca?
Resp. Es Imagen de
la que est en el cielo; y
de
Ric.
Naccano Logaba
laoni,
tzela
nacca
iela ritzooitzono
Por qu hay
Rin.
ziaani
Preg.
chas?
Resp.
sola la
No
es sino
una
Virgen Mara,
diversos
beneficios
la
Logaha iobi
quie Xonaaxi
iobi*
taao,
Acca nacca
zia-
62
DOCTRINA CRISTIANA
la,
nijaquie tzagnaalachi
Cannazi
catti bi-
Qu
Preg.
en
el
se le dice
Aye Mara?
Besp.
Saludrnosla,
alabrnosla y encomendmonos ella, pidindole su ayuda intercesin para con Dios Nuestro Seor.
Preg.
se la Salve?
Besp.
sia,
La Santa
Igle-
Preg.
Bin.
Con quin
ha-
blis en ella?
ta ioo laano.
Eitonnaa-
Santa
Bic.
norolla zeag
Iglesia,
lij.
Bin.
enilo
Xonaaxi?
Besp.
Con
la
misma
Bic.
63
Seora
Mara,
nuestra.
Preg.
en
Qu
se le dice
zas de la
alaban-
Otras
misma Virgen
le
Preg.
cia
Bijxa
Bin.
rinaalo
ella?
Besp.
Qu
debemos
reveren-
las im-
Etze cuee
Bic.
iela
Bijxa iela
ritzo-
Besp.
La misma que
los santos
daramos a
que representan.
Bic.
chi
Yela
ritzooi a-
etto ritoozee
guiee
las
reli-
Preg.
quias de los santos, qu
reverencia les debemos?
Bin.
etto
ozee guieeni?
La que
a ellos
Bic.
Too
leebizi iela
64
DOCTRINA CRISTIANA
nij
Preg % Qu oraciones
decs los santos?
Besp. Las letanas y
otras:
tambin
nuestro y
Ave
el
Padre
Mara.
Bic>
Letanas, lani
etze cuee lahaia, tzela
Pues cmo, en
Padre nuestro y Ave
Mara no hablis con
Preg.
el
Dios y con
Santsima?
su Madre
ca etto naa?
Chibaala
Xoci reheo
e, rinnee leenilo Cuina
Dios. Lani catti rllalo
catti rllalo
Axana Mara
lenilo
e,
rinnee
e, la-
Axana Mara e.
Bm. Nanaccaxa nac-
Chigaatitza
naa
gooa Xouee
1
i.
Declamacin de
los
Man-
damientos de la Ley
laeo
de Dios*
re-
Dios.
Gonaa
Bin.
reeclii-
Xana
Titza
Dios.
Manda-
Ble.
Xana
Esp
to, a
Los
qu nos obliga
el
xibaa nacca.
Bin.
titzabee neero quie Xana reheo Dios, rinnaabaia, bijxa taa iellaguieeni^ lao iela nachij lachi
amor de Dios!
tooci Dios!
esp.
adorarle
Bic.
heo,
Bataa
iella
guittitzag
re^
xijbi,
aba guitoo
iela reaglij-
adorar?
Cmo
se
ha d
Bin.
Nagaccaxa
totta ioo,
gui-
lani guieeiela
DOCTRINA CRISTIANA
ritzooi tzono iela
Betaao
iee?
Resp.
Con reverencia
de cuerpo y alma.
Rreg.
Pues
Rio.
siendo
la
Guitoo
ne
atti,
Rin.
Ckibaala canna
mas
quie reheo?
Resp,
Acca guichibilao:
nijaquie lagaani Ouinae
cuerpo*
Preg\
Qu
es
Ric.
amar
las co-
Rin.
Bijzeag
titzari-
ealaabi
catti
ronichijlo
Me.
Guieenichij too
Dios, tzela acca bij etto ioho nigaa Yetze lao
zi
Xoxa
Bin.
Xibaa que
tra la fe?
riguitzag
iela reaglij-
lachi?
Besp.
El que cree
co-
debe
creer,
Benne reaglee
Jtic.
Benne acca
llaao.
nee-
Benne acca
lachie,
ricca-
benne roni
rohoa thioppa
titza,
tixi
thioppa
lachi.
Preg.
tra la esperanza?
Besp.
El que descon-
de
misericoidia de
me
tzela rittixi
fa
de
la
ella.
lachi, Lani
benne ronilaaoe lao iela
huezaalachi
quie Dios,
Preg.
tra la caridad?
Rin.
Xoxa
riguitzag
la-
chi?
El ingrato a
Eesp.
sus beneficios y desobe-
Benne
Bic.
lachi,
benne acca
rozalla
rizijba*
68
DOCTRINA CRISTIANA
diente su voluntad
ley,
neeza
iogo ielaxillaha,
iogo ielatzahui, lani iogoiela baehij etto roneet-
rizij iella
ielarizij
Dios.
iellalachi quie
Lani, benne acca
rozooa
roni,
ac-
lachi gonie
titza
bee
quiee.
etto
Rio.
Benne rogoona
acca
nacca balij
benne rogoona Cal ti acca naquijni, lani benne
rogoona litzeeag catti ac?
cesidad.
ca nozee gogoonae.
Min, Benne rogoona
etto acca nacca balij, bij
ce?
tolla ronief
Freg,
Resp.
Freg.
eluda,
Rin.
rogoonae.
Benne accanee^
acca nacca
baroonie
huetija?
Eesp.
S,
por
el peli-
Me.
Baroonie,
nija-.
que
Ereg,
Quin es
el
que jura de
Eesp,
hacer algo mal hecho,
Preg.
ra,
Y el que as ju-
qu tanto peca?
Eesp,
Ms
menos
gravemente, conforme a
lo
mal jurado.
Por
ser
gran
Bin.
Bijxa nijaquie
Pues
quien,
Ua
nij?
Nijaquie XeneEie.
tee iela huenillaa nacca
iela rogooni Dios huelij
titza, etto acca nacca balij,
$>reg %
Tollaxene, chin
ielarogoona
mentos!
Eesp,
Eie.
titza
Em,
nacca baxihui.
T^ela benne bat^
DOCTRINA CRISTIANA
jurado de hacer algn
mal, qu liara?
ti
begoona gonie
etto uacca
bittila
baxihui,
bij
nozeegonie?
Besp.
berlo jurado,
cumplirlo.
necesidad,
peca?
Benne rogoona
Bin.
benne rogoona
litzeag,
catti
acca
naquij
ni,
Venialmente,
poca re-
menos por
verencia.
Preg.
Y es pecado ju-
Bic.
cuiti,
chiaccabij lacala;
nijaquie acca gox ijna,
Pin.
tolla,
na
Tzela banacca
chibaala guitogoo^
bittila
etto
bezaa
na Cuee
iela
rogoona
et*
to binaao?
Besp.
jura
al
S,
porque se
Criador en
ellas.
Bic.
Banacca:
nija.
togoona
xi
ri-
Huenixee, xi
i
i
Bin.
Nagaceaxa
toonneenijaquie
guieeni tolla?
gui*
acca
ensea
Guitooimee ba=
Ble,
lij,
lij.
cristo
Cnanto
los
Xana
Lao
Min.
Preg.
Votos, decidme: cundo
go
es pecado no cumplirlos
bi lacbij lao
dilatarlos?
etto
netto.
iela rithto
Dios
guieeni
bittila
nabittila
Cuando no hay
ajuicio
razn para
del prudente confesor*
ello,
Re; Catti accabij lootza Ealag, catti accabili, lootza ioho, Catti ba-
coobee,
lani
et-
gui-
Sobre
el tercer
mandamiento os pregue
to,
quin es
el
que san-
zabee, lani
baia loy
ne
rizij
mi
Bie
12
DOCTRINA CRISTIANA
sa entera en
ellas, se abs-
de jornal, y se
emplea en algunas san-
etto gaccalaani
viles
Anima
tas obras.
Ser
Preg.
pecado
Besp.
No
mas
ser|
mas
sabe*
Preg.
Bin.
Huacca
tolla chi-
Acca gacca to
canna Ohi batacca
Bic.
lia:
Soxa
Bin.
ettoo ru
Benne
benne
"otaao,
onitittag
accarizij-
Preg.
to
Sobre
el
cu-
mandamiento os
pre-
Bin.
zabee,
lani
xibaa quie
Xoci Xiiiaae?
Quines otros
son entendidos por padres a mas de los natuPreg.
rales!
Los mayores en
Besp.
Ble.
Benne roni
rozo-
oa Xititzae. Benne roieeag roga ago, lani rogacco Xoci Xinaae, tzela
benne
ronichij ronitzoo
noe.
Bin.
jSToxaeziccanac-
Bennegoolaezic-
que
el
no matad
naareheol
hacer naBesp.
die mal en hecho, ni en
dicho, ni aun en deseo.
No
Ric.
Baritoozee,
ac-
ca guitochijalachi lezaha
reheo.
Acca guitoozac-
Acbenne.
reheo
gaaza
ca
10
74
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Saienpecacon-
tra eso?
Noxa
Pin.
titzabee
nij,
riguijtzag
lao iogolaao
etto naa?
Pesp.
El que
hiere,
amenaza, injuria su
ofensor no perdona.
loghechie.
ettoola
benne.
Tzela
Preg.
Hay ademas de
esto otras
maneras de
matar?
Pin.
Baioho
lo-
ettoo-
gravemente necesita-
do.
tti
benne
acca
tzela
raccalaani
lezahae, catti
bij
ielazij
Pin.
zabee, lani
Xibaa quie
I^i xibaa
lij
nij!
Itffc**
Bic.
aari lachi.
iaani.
xijni benne.
Laui benne
los
Bin. Baroni tolla benne acca ron i quiee, ielarezeelaehi xihui? benne
acca
Besp.
rece,
si
ie-
nij.
rizij iella
Bic-
lachi!
Acca bij
nie: exicca
tolla ro-
baraccae xe-
ronitti
gogoxihui reheo.
Preg.
el
Pues quin es
que peca en
los
malos
Noxa benne
ro-
pensamientos'?
Besp.
Bin.
Quien propone
cumplirlos de su volun-
tad se deleita en
ellos.
Bic.
Benne
riccabi
lachi,
quiee.
Preg.
ayudan
Qu
cosas nos
ser castos^
DOCTRINA CRISTIANA
careeo naxij naiaari
la-
ehif
Besp.
La
oracin
Bic.
Yela rolo btza
Dios, ielahueeni lahaia,
lani ielahuezeettag lao
Dios, iela rixobalappi,
lani etze
cuee Sacramen-
Lani
huei china tzahui
zeaglij.
Preg.
an?
mas
Besp.
Kaxa
Bin.
xignija,
La destemplan-
y conversa-
ciones ocasionadas.
lani
etto roni
rooxij ani-
quie reheo?
Preg.
Sobre el stimo
mandamiento, os pregunto: quin le cumple?
Bin.
Lao Cochi
titza-
loy,
Besp.
Quien no toma,
no contra
su dueo.
la
voluntad de
Bic.
guitzaa
bittila
quie benne.
Preg.
Quin
le
que-
brantad
Besp.
Quien otro
Benne
roni bit-
Lani
Zihui loghechi.
benne gocca tolla quiee,
etto rozaeea tola benne
lezahae.
al que hurt
Preg.
da le bastar confe-
sar su pecado?
etto
beenie,
chibaala guixobalappize
tolla quiee?
na etto ba-
zacca gozeeaglibee.
Preg.
el
que no
pueda qu har?
Bin.
xoghe,
xa
nazacca
Quilag
ioochie,
bij
goni?
Procurar como
pueda, cuanto en s fueBesp.
re.
Preg.
Sobre
el octa-
Bic.
Lao goxoono
tit-
78
DOCTRINA CRISTIANA
baia loy
Besp.
El que no juz-
ga males ajenos,
ligera-
oye
Bic.
rotaa
Noxa
rozooa?
Benne
accabij
Xihui
logbeche,
benne accarinnee tbiolla,
rinuee litzeeag, lani ben-
u
Breg.
Quin
le
que-
branta!
Besp.
Bin.
Noza benne
ri-
guijtzag xibaanij!
Quien
infama
Bic.
Benne
ronitti
xihui.
Preg.
Qu vedan
miento?
lani Chijxibaa?
Las codicias
sensuales y de hacienda.
Bic.
Einnaabee, acca
notoo zee lachi ielarezacca lachi belanaato, tzela
acca no too zeeiachi Xiguitzaa benne.
el
Besp.
Breg*
Es pecado
de
Birik
Baroni
tolla ben-
mas que
otro
nappa
Besp.
Bic.
Acca bij
tolla ro-
nijaquie lazilaalazi
ielarezeelachixihui, lani
nie,
acca ieagxineeza r
rinnaabee Dios acca gui-
etto
eeui.
Bijxa nijaquie
Bin.
nabeequi Xana reheo
Dios thioppa xibaa nijaui acca zeelachi reheo
lotzeela beune, lani guit-
Por
ser
mas
importunas y peligrosas.
Bic.
Nijaquie guirop-
heo laoni.
80
DOCTRINA CRISTIANA
Declaracin de
los
man-
damientos de la Santa
Madre
Iglesia.
Madre
Iglesia?
Iglesia.
Los
Eesp.
mientos de
la
mandaSanta Ma-
mandamientos de
la
Iglesia?
Eesp.
de la ley.de
Eic.
nij, lani
cosa es
I-
La
congregaregida
fieles,
por Cristo y
el
Papa su
vicario.
Preg.
ro-
Santa
Qu
cin de los
pa?
Bijxa china
glesia?
Besp.
Ein.
ni Titzabee quie
ex-
Dios,
Preg.
Iglesia?
Para mas
plicar los
Quin es
el
Pa-
Ein.
pa,
echi-
Xinaa
El
Bomano
mos entera
obediencia.
Golahaia xene
no ribeeza Yetze Eoma, no
Pie.
titzabee quiee
ritoozee
guitoozooa.
es misa'?
ca Misa?
Besp.
Un
sacrificio
Pie.
Too
iela
hueza-
Xana
Preg.
A quin
se le
sacrifi-
cio!
Besp.
Al Eterno Pa-
Pie.
racca.
dre.
Preg.
Para qu?
Pin.
Bijxa nijaquiee
racca?
Para
tres fines:
sa-
y pedirle bene-
Xijaquie tzonna
tzonna Cuee. Too
Pie.
laao,
baneeza lao Dios, Goroppa laao, ielani guiloho gutijxog etto titoozee laaoe.
Tzela goion11
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Pesp.
A los
Preg.
Y de stos
cules principalmente?
Pesp.
aquellos por
quienes se dicen, se oyen
y ofrecen.
Pin.
Noxala benne
naa raccalaani ezicca?
Benne
Pie.
gocca
royoo e.
Preg.
Quin cumple
gona naga
Misa?
lo gui-
toobij
Quien asiste
toda ella sin distraerse
de su voluntad*
Pie.
Benne
ribeeza
et-
Ein. oxa benne acca goni tolla zabaala acca goiooe Misa?
Benne
rezacca
dido.
baioho
Ele.
lij
Por qu decs
confesar y comulgar lo
menos una vez dentro
zij
del ao*?
to quie
Ein.
Preg.
rinaalo
lotza quiee.
Bijxa
nijaquie
guixobalappilo,
Porque no es
Eesp.
mas de
Eic.
Nijaquie lazilaa-
precepto.
xibaa, gacca.
Preg.
de consejo
cuntas?
Eesp.
Oannazi Catti
Eic.
guinnaabee Yixooci zina.
bien informado.
Huina
tolla
bechi
catti
nacca
lachilo.
precepto
de ayunar qu nos o-
bliga?
Preg.
el
Ein.
no
comer
Eic.
Einnaabee acca
84
DOCTRINA CRISTIANA
manjares vedados, ni
mas de una vez al dia.
Preg.
A qu hora de-
be comerse ?
1
Preg,
beber
el
se nos
veda
dia de ayuno?
cuiti
de buena conciencia.
Dios.
Preg.
Qu personas
Ric.
Rin.
Pallaca benne
acca no zee goni gobaaza?
Ric.
Yogo benne
ca rizaha tooerooa
ac-
iza.
plidos.
Quines otros?
Los que no pueden ayunar cmodamenPreg.
Resp.
I
fifi!
Rin.
Noxa
ezicca?
Lagaani benne
acca nazacca copahana
Ric.
85
re-
te,
lao ielagoola;
rizaha iza?
Bic.
Gonize gobaaza,
De
cules fru-
tos
quiee.
costumbres recibidas en
los obispados.
Conforme las
Besp.
Y debemos dar
Preg.
al
diezmo
Besp.
lo peor,
Goquiee
Obispo cattinaa gaxog.
lo
mejor?
A lo menos
pues
lo
no
da Dios
todo.
Ghibaala
acca
ni-
Preg.
Qu
cosas nos
ayudan guardar
mandamientos?
los
86
DOCTRINA CRISTIANA
titzabee lani xibaa quie
Dios?
Resp. La oracin, frecuencia de sacramentos,
sermones, libros devotos
y buenas compaas.
yelarixoobalappizeag lij,
lani etzcuee Sacramentos etto guitzooi, yelaro-
chi Dios.
Qu
Preg.
impiden
cosas nos
guarda de
mandamientos?
la
los
rozooalij
Las costumbres
y ocasiones malas, poca
devocin y sobrada confianza.
Bic.
YeJarizij laabi
lachi china acca tzahui:
Declaracin de
los
Sa-
cramentos.
Preg.
Decid
cramentos.
los
sa-
Rin.
mentos?
Gonaa
Sacra-
Los sacramen-
Bic.
Sacramentos
tos.
tos?
tos?
Preg.
Quin
institu-
cristo
Preg.
los sacramentos?
Besp.
les
Unos espiritua-
sa-
De que mane-
ra nos justifican?
Besp.
Dndonos
cia interior
to
cramentos?
Bic. Tzee cuee Lina
yaa taao, quie animas,
etto rotippani reheo, lani reonini reheo locuit-
nan y justifican.
Preg.
Besp.
gra-
por seales
exteriores.
tag Dios.
Bin. Nanaccaxa ronini reheo Lo cuittag Dios?
Bic.
zag
iela
Nijaquie roneet-
baa
iela
neza,
Cmo pueden
darnos gracia las seales
exteriores"?
Besp.
Bin.
Nanaccaxa na-
zaccagoneetzag ielabaa
iela neeza etto nacca gracia, bennaabi nalaa naa?
Bic. Nijaquie yela linaieppizee,
zaccataao
quie Cristo Xigooquiee
reheo.
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Es necesario re-
cibir los
sacramentos con
buena disposicin?
Pin.
Banaquijna gui-
Sa-
cramentos?
Pesp.
ella
S, porque sin
no se recibir la gra-
cia.
Qu
Preg.
cosa
es
bautismo?
Un
Pesp.
espiritual
Qu ayudas nos
bautismo para la
vida de cristianos?
Preg.
da
Pin.
tirooba niza?
el
Pie.
Too iela ralag
taao nigaa ritzooi ielaracca xene, laa Gracia,
tzela nigaa titzooi lagaani bee bennaabi batzoono quie benne cristiano.
Pin.
laani
Las
virtudes
necesarias.
Bijxa ielaracca-
ronna roneetzag
benne cristiano?
Preg.
quita?
Qu
pecados
Pin.
nitti?
Besp.
cualquiera otro
si le
ha-
Bic.
etto
lla.
Tolla
ta,
tzela
nabaaga benne
ri-
tijla niza.
Qu
Preg.
es confir-
m acin!
Uu aumento
Eesp.
es-
que nos
De qu manera
Dndonos
Besp.
cia
gra-
confesemos la
Bic.
Too
ielareppizee
dio el bautismo.
Preg.
Bin.
f cristia-
ielati-
rooba niza.
Bin. isanaccaxa ronna iela reppizee naa!
iela
Eonnani reheo
neza xeue, laa gra-
cia,
Bic.
na.
ni guitooceaabixititza
la reag
Qu
Preg.
cramento de
es
la
el
sa-
con fe
sion!
Una
Besp.
espiritual
lij
ie-
cramento
Bic,
tismo.
ca,
90
DOCTKINA CRISTIANA
van
las venideras.
gacca.
Preg.
Qu partes
con-
tiene?
Besp.
fesin
Bin.
yaa?
Contricin, consatisfaccin.
Bic.
Tzonua laao, etto zaneero, iela reellazi
lachi: etto goroppani, iela ribappi tolla: etto goi-
Que
es contri-
don!
ri-
guitappa?
Besp.
Un
pesar sobre
todos los pesares de haber ofendido Dios, con
propsito firme de confesin y enmienda.
Too
Ble.
lachi
iela rihuini
bazijchi.
Too
ie-
guitoxoobalappi xito-
11a
na iogo
Preg. Y el precepto
de confesar los pecados
qu nos obliga?
Besp.
A pensarlos pri-
Bin.
la rixoobalappi,
lani ie-
Kozoo
iellani re-
91
heo iogo tolla bieeni, lan i bitaala guitoxoobalappi lij tee, acca guizaana too, acca bij too guitaao guigacchi, zacalagti
Preg.
Qu
es
Bin.
satis-
Bij xa
nacca
iela
faccin!
rigoho riguijxog!
xog
Eic.
Guiloho
guitij
gaago
zij lachi,
lani iela-
ielarogatti belanaato.
Preg.
de
Pues
las
penas
or no nos bastan!
Bin.
lij
Jesucristo
Xigoo quiee
reheo!
Besp.
S,
mas
quiere
nosottos.
Preg.
obras satisfactorias!
Bin.
Na xa
etto nac-
92
DOCTRINA CRISTIANA
Besp.
na,
Oracin, limos-
ayuno y
Ble.
los trabajos
tee
pa,
cia.
iela
Dios,
guitolobijtza
tip-
guitoonuaaba
iela
Guitooccolla guitogatti
belanaato reheo lao ielagobaaza, lani lao etzecuee chinazij quiee iela
ielazij
bit-
etto guizella
bitti
la-
etto ba-
heo,
na Dios.
Para qu vale
el Santsimo Sacramento
de la Comunin?
Breg.
Bin.
Naxa baneeza
zoono quie
Zana
reheo
Jesucristo?
Besp. Lo primero, para que nuestra alma sea
Bic.
rotippa
neero,
animas
gracia,
tzela
nija-
Lo segundo, para no
caer fcilmente en los
pecados.
baietti
baiaa,
nija
iogo loo
ielatzahui, tzela guitooxeag ielalijlachi lao Dios,
quie guitzooi
Quin est en
Santsimo Sacramen-
Preg.
el
Bin,
Noxa
ioho noza
ribeeza,
lao
Santsimo
niho hos-
Sacramento?
to?
alma
gloriosa, as
como
Becoogo?
Cuina JesucrisBic.
to Xigooquiee reheo, guitoo belanaatoe lani guianima quiee, ribeeza
too
t en la hostia, como en
el cliz y en cualquiera
lao hostia
partcula.
Catti
lij
lahaia
naa,
ribeezae Yebaa.
hostia,
lahaia naa.
94
DOCTRINA CRISTIANA
Ve#
en
Queda
la hostia
el
el
pan
vino en
el cliz despus de
haber
dicho el sacerdote las palabras de la consagra-
cin?
Besp.
Preg.
vemos en
el
Besp.
No
el
Bic.
tiene
Bin.
Qu son
sus-
Bic.
Becoogo?
Acca nacca
Belanaato quie
reheo Jesucristo.
acci-
sabor y
iet-
iettazi
Zana
Nan-
nacca, etto
Olor,
riaabi lao
dentes?
i
i
Acca reegahana
naa
color,
titza
pan que
altar?
que aparecen.
Besp.
Oatti reteete
Golahaia
Preg.
cliz,
rinnee
llos
Bic.
ietta,-
Nannaa
ietta?
Nettag quie
ietta;
95
ietta: nigaa
nataao nagacchi, Bela-
Linuaa quie
to.
gooquiee
Preg.
el
Pues
si
este es
relieo.
Ohibaala etto
nacca titza taao titza nagacchi etto racca
lao china xene quie GoBijxa ritoozee
lahaia?
guitoo laaba lachi lao
misa?
Bin.
nij
Ble.
Golaaba lachi
reheo misa nacca too ielaragnaa lachi, too ielaragtinni lachi, tzela too
logaba lij, too bee bennaabi nalaa batzo ono,
etto rozij baani lachi, Yelanabaani.
Yelagotti,
chi etto
goxacca
Xana
reheo Jesucristo.
Preg.
juntamente
es sacrificio?
Besp.
S es, porque
se ofrece al
mismo Seor
Tzela banacca
Bin.
lagaani Yelahuezaha?
Bic~
Banacca:
nija-
96
la
DOCTRINA CRISTIANA
misa coa mucha
a-
tencion y reverencia.
benne
ni
la-
natti; Laieliani
Preg. Cmo se ha de
disponer cada uno para
llegar a comulgar!
Llegndose con
devocin, sin conciencia
de pecado mortal, confe-
Ble.
Guichinae
re-
lao
Becoogo
Acca bij lattica neag nagoe catti guichinae. Tzela golaaba lachie, gozaa
lachie, bazagaaxij bazagloho niho lachie, guitoo
xea-g iela
Goquiee Xene
ti
97
Bijxa ritoozee
Ein.
guitolaaba lachi za nee-
munin!
ro catti
Preg.
Qu debemos
zi
taao!
Quin viene en
Sacramento. A quin
viene, cmo y con qu fiEesp.
nes.
Preg.
Para qu orde-
Etc.
Gruitoolaaba
Noxa
zaa,
jaquie zaijta.
Bijxa nijaquie
Ein.
goleequi Xana religo, Sa-
Para honrar-
Eie.
obligarnos y enriquecernos.
benne,
la ni
reheo,
Grozooiellani
Eesp.
nos,
la-
uoxa zaijta lao Sacramento. Noxa laao zaijta. Nanaccaxa zaijta. Tzela bij nichi
]STijaquie
re-
Xeue
re-
heo.
Preg.
Qu debemos
munin!
como muy
dos su
servicio.
obliga-
Bijxa ritoozee
Ein.
guieeni Catti batti bitzooi uiho lachi Bela naato natzoono quie Xigooquie reheo Jesucristo.
Baritoozee guitEie.
zooi
lao
Dios,
nijaquie
iela
xene etto
bitzooi.
Lani
guieeni zea
gito
ielarinnaala-
glij
Para qu es el
Sacramento de la ExtrePreg.
na-Uncion?
Bin.
Bijxa nijaquie
Xana reheo,
goleequi
Sa-
ma
jaquie
po
si
conviniere.
gotippa goquijo
Preg. Para qn es el
Sacramento del Orden?
Xana
cramento quie
Besp. Para consagrar
y ordenar dignos ministros de la Iglesia,
reheo, Saiela
Gola-
haia, iela
Goppa Betaao?
Bic.
Nijaquie gonie
is.
nooa
nio?
iela
Besp.
Da gracia a los
Bijxaielahuacca
quie
Sacramento
rotzaaganaa?
Yelahuacca xe-
Ble.
iela-
ni cueetzahui laoni.
nemos en
baani
la Iglesia?
relieo,
Santa
natappa lao
Iglesia, accalaabi
Sacramentos?
Niza lahaia, Ye-
lazilaalazi
Besp.
mos Sacramentales,
mo agua
co-
bendita, indul-
gencias y jubileos.
Bie.
laronitti laao
etto roni
Huiaataao xene
Pontfi-
xene etto
ielabanneeza
rizij
Animas
Preg.
ne
el
Qu virtud tie-
agua bendita?
Besp.
ti
Kibeeag, roonit-
cuitti.
tolla
Eoni gaachi,
la-
100
DOCTRINA CRISTIANA
mucha fe
y devocin.
Nijaquieielalmac-
ea
ritoozee guitzooi-
nij,
achi, la ni
Qu
Preg.
cosa son
indulgencias?
ielalij
lachi
quie reheo.
Bin. Bijxa yeagnija
etto rinnaalo Indulgencias?
Perdn de pe-
Besp.
Bic, Yelahuenittilaao
quie xiguija ritoozee gui-
culpas.
En qu
Preg.
virtud
se nos conceden?
Bin.
ea,
Noxa
ielahuac-
naa?
En
la
Bic.
Lao
iela lizacca
Preg.
ganar
Cmo se han de
las indulgencias?
manda
al pi
de
la le-
zooi ielaxillaha
reheo-
huetija
nabaaga
misericordia.
chi loghechi?
Por qu
Preg.
man
se
lla-
as!
Ric.
Yelahuezaa
la-
Chigaaxa riee
Rin.
laa y, lani rinnee reheo
Yela huezaalachi?
Porque a o se
Resp.
deben de justicia.
Cundo obligan
Battaxa ritooRin.
zee lao iela retaa iella,
guieeni lani guitoozoot?
Preg.
de precepto?
En necesidad
Resp.
grave, juicio de hombres sabios.
Ric.
pa lezahareheo:
laoiela-
ne
Cules de ellas
Preg.
son
ms
meritorias?
zina.
Naxala YelaRin.
huezaalachi nacca ezicca
natzooi lao Dios, lauij
lizacca ezicca?
Resp.
les
por
el
Ric.
Etto raccalaani
Animas qui
reheo, nija-
DOCTRINA CRISTIANA
comunican.
Declaracin de
enemi-
ielat-
lag Logtilla
Animas^
Anima!
Bin.
Bic.
Gonaa
Logtilla
Logtilla
Animas
ca.
Preg.
man
as.
"No pueden,
Bin.
nazij
Anima? Ba-
si-
no solamente inclinarla
con tentaciones.
Chigaaxa
laa Logtilla
Animas quie
Acca nazacca:
Lazilaalazi
ielarizij
quiee, nazacca
iee
Cohola-
Preg.
Porqu permi-
Bin.
Bijxa nijaquierozaana Dios coho iella,
lani cuee zitaanee reheo,
bezellaao?
Eesp.
ejercicio
Para nuestro
y mayor corona.
paealagbjee gaccattitag
Bin.
ho
anaccaxa rigo-
be-
zellao reheo?
Ponindonos
Eesp.
pensaadentro malos
mientos, y estorbos afuera.
Bic.
Eigohoeguiquiag
Bijxa
guieeni,
Qu haremos
Preg.
contra los malos pensamientos?
hui lachi?
Guitoozaa, lachi
Bic.
etto tzahui, guitoolaaba
Eesp.
y agua bendita.
Bin-
Guieeni
lachietto lij.
bennaabi Cruz guiquiag
iachi reheo, lani guitzoo-
no Niza lahaia.
Bijxa Linayaa,
dio?
jaquie
Eesp. El mejor de to
dos es huirlas.
Bin.
nitti, lani
guigo-
tza-
104
DOCTRINA CRISTIANA
hui nacca, iela ribeequi
lani iela rozaana
eche,
Eesp.
Disponemos
con oracin, consejo y recato.
guieeni?
Ric.
Guitoollij lachi
reheo, lao iela huezettag
lahaia, lao iela roloobij-
tzela
nijaquie
re-
El mundo
nos tienta?
Preg.
SJ
mo
Eesp.
los dichos
c-
Trayndonos
y usos de los
mundanos.
Rin, Nanaccaxa rigoho iella, lani rizij iec reheo Yetze laoyoof
Ric. Eoreeni guiquiag
lachi reheo, iela rinnee,
iela rezaa, ielariguijttag,
etto ron i
benne
ree, ben-
ne chia.
Preg.
Qu remedio?
Rin.
ni gobeechi gacca?
i
a.
Rio.
Guitoozooa
zabee, lani
tit-
Xibaa quie
y Vidas de
los san-
Dios.
bi quie
tos.
lij.
chi,
Bm
ho
Nanaccaxa rigo-
iee re-
heo belnaato!
Lani ziaani laao
Bic.
ielare taalachi xihui, tzela iela rithiolla rinijga lachi, lao etto baxihui.
Preg-
Qu
Bin.
cosa son
Nanaccaxa nac-
pasiones*?
lachi?
tij
ga
Bic.
reheo.
Preg.
Qu remedio
Bin.
Bic.
Bijxa Linayaa^
14
106
DOCTRINA CRISTIANA
Resp.
La gracia de
Dios y las virtudes.
Me
naa?
Guitoonnaba lao
Gracia
quiee,
lan-
venial y mor-
tal.
Preg.
Cuntas mane-
Bin.
oho?
Bic.
lla tija,
Tzonna
laao, to-
tolla huetija.
heredado de
primeros pa-
dres.
Bin.
ca tolla
Bic.
Nanaccaxa nactija?
la a ni
ro, lani
Xinaaneero quie
iogo netto.
Preg.
Qu
cosa es pe-
cado mortal?
Resp.
hacer,
Pensar, decir,
faltar en algo
Mn.
Nanaecaxa nac-
ca tolla huetija?
Bic. Tolla huetija nacca,
107
na
bittila etto
acca
Qu daos
Preg.
ce en
mortal?
el
alma
el
ha-
pecado
Bijxa xiguija,
Bin.
bijxa leene roni tolla huetija, lao Animas quie renco?
Bic.
Qutale la cari-
Besp.
es vi-
duala al infierno.
ti,
Kibeeag roonit-
beeag
rileppi.
Ei-
(Juina,
Ribeag
ani quiee.
nitti, iela
gracia.
roo-
Eoo-
roogaazag Anima.
Lani rozeeag rizella, lao
tiolla
guij gabilla.
Preg.
medio
Cul
es el re-
del pecado?
La verdadera
Besp.
confesin y penitencia.
Bin.
Bic.
Preg.
cado
Qu
venia;!?
Besp.
El que no ma-
logtilla tolla?
Yela tixoobalap-
na
cosa es pe-
Linayaa,
lachi.
Bin.
Nanaccaxa nac-
ca tolla Ouiti?
Bic.
108
ta el
DOCTRINA CRISTIANA
alma mas
la enfer-
ma.
Anima,
rotti tee
tolla et-
to lazilaalazi rozijhuee,
lani rozijllaazixitippani.
Pr eg.
ma?
Cmo
la enfer-
Resp.
Porque la
entiel pe-
cado mortal.
Por qn se
Preg.
ma
lla-
pecado venial!
Porque
Resp.
mente
Rito.
Nanacaxa
rozij
fcil-
se perdona.
Rio.
Nijaquie ziooba
rinitti laao.
Rin.
Guiaachi laao,
etto rinnaalo iela huexi-
man
capitales'?
Rie.
Nijaquie guiachi
laao rolla, nacca bichij-
go,
nigaa
ralag ziaani
ezicc tolla.
Son
Preg,
mortales
avaricia
la
los
pecados
soberbia,
dems!
Rin.
Banacca
tolla
hechi!
Besp.
son
Ric*
Accalaabi iogo
nacca
laalazi etto
y del prjimo.
nacca
logti-
Dios,
109
benne
atti,
nacca
to-
lla buetija.
Preg.
cundo son
Bin.
Tzel a n an a cea xa
contra la caridad?
Besp.
Cuando
se que-
algn
mandamiento de Dios
de la Iglesia.
branta con
ellos
Bic.
Catti ratzaglaa-
bittila
ni,
titzabee lani
Preg.
Qu cosa
es so-
Besp.
Bin.
Bijxa nacca
iela
riaalachi?
berbia?
Apetito desor-
pre-
Bic.
Too
iela rezeela-
ne rezee
ferido.
ezicca,
lachi gaccae
acca laabi etze
cuee lezahae.
Qu
mildad!
cio.
Preg.
cosa es hu-
Bic.
Yela racca
tit-
lij,
Preg.
Qu
cosa es a-
Besp.
Bin.
varicia?
Apetito desor-
denado de hacienda.
Bie.
Too
notti
benne, tzaani
xiguijtzaae.
110
DOCTRINA CRISTIANA
Preg
dad?
Qu
es liberali-
Preg.
Inclinacin
dar cmo
y cuando
con-
viene.
Bic.
lachi
Too
iela
reze*
gaccalaauie
lezahae Oatti naquijn-
nee.
Preg.
Qu cosa
es lu-
juria?
Besp.
Apetito torpe
cosas carnales.
Bin.
Bijxa nacca
iela
rezaccalaehi belanaato?
Bic.
Too ielarezee
lachi baxihui be lene,
quie iela ritzaaga loghechi.
Preg.
Qu cosa es
castidad?
Bin.
iela baietti
Besp. Inclinacin la
limpieza.
Preg.
Qu cosa es ira
pecaminosa?
Bin.
Bijxa nacca
iela
Besp.
Apetito desor-
denado de venganza.
Bic.
la-
Preg.
Qu
es manse-
dumbre?
Besp.
Moderacin de
la ira.
Preg.
Qu es
pacien-
Bin.
rizijiechi, iela
cia?
Moderacin de
la tristeza en los trabaBesp.
ne lachi?
Bic. Etto rogatti
colla, lani
ro-
rigoobee iela
jos.
iela ioocbi.
Preg.
Qu
cosa es gu-
la?
Besp.
Apetito desor-
denado de comer y
be-
Bin.
ber.
goe.
Preg.
Qu cosa es tem-
planza?
buago?
tito
Etto rozaaga
cosa es en
Besp.
Preg.
vidia?
Bic,
rixebe?
ie-
112
DOCTRINA CRISTIANA
Too
Bic.
chi,
iela ratti la
chi, etto
nappa benne Xe
baa iela ne
Preg. Qu es caridad
del prjimo?
Besp.
Sentir el
mal
B ic.
Yel a rozi h ti i n i
la-
pio.
calachi Catti
bij
baneeza
rizije.
Preg.
Qu
cosa es pe-
reza'?
Besp.
Caimiento,
tris-
Preg.
Qu es
diligen-
cia?
Besp.
zo en
Bin.
el
Bic.
iela
Yela rexag
ratti
lachi,
iela ri-
huini lachi, tzela iela ritanee, lani iela racca zeete, lao iela rozooa xititza Dios.
Bin. Bijxa nacca iela
naieene lachi?
iela
quie Dios.
lachi,
113
Preg.
cir
Qu
quiere de-
Virtudes teologales?
logales?
Resp.
Lo mismo que
Preg.
Guitzaa taao,
Ric.
divinas-
Por qu tienen
zaa Betaao.
Bijxa nijaquie
Rin.
nacca Laay lalatti batzoono, lani naieppizee?
l solo es
Ric.
Nijaquie guian -
riij,
inefable.
Cuee iogo
Preg.
Qu cosa es
f!
Resp.
Una
co-
Rin.
laao.
la reaglij lacbi?
luz
nocimiento sobrenatural
con que sin ver creemos
lo que Dios nos dice y la
Iglesia nos propone-
Ric.
lani
rolooi
15
-^ilv* v
Xina rebeo
114
DOCTRINA CRISTIANA
Santa
zabaala
Iglesia,
Preg.
Baroioo laaolo,
Bin.
balaha lao
y hoinbref
Na
Betaao?
aolo,
Besp.
ms que
si lo viese.
iela
Personas,
baroioo
la-
cristo,
Benne
atti nalij?
Bic.
Acca
roioo laa
bareag
oa: Chiccaxa,
lacbia ezicca
lij,
lij
acca
la-
lij
Preg. Por qu
con esa certeza?
lo eris
Porque
lo dice
Besp.
Dios y
la Iglesia lo pro-
pone*
Bijxa nijaquie
Bin.
rozeeag lij lachilo, lani
ielalij laclii naa?
Bic. Nijaquie Xititza
cun a Dios nacca, lani
Xinaa reheo Santa Iglesia rozeete rolooi.
Qu
Preg.
cosa es es-
Bin.
peranza ?
laribeeza?
Bic.
tzooi
Yela ribeeza
Yelabaa
lij
iela Glo-
ribeeza
la-
4&&
115
rile-
eza.
Preg.
En que
est
Caaxa
Bin.
raalaao,
nuestra bienaventuran-
za?
oochi,
iela
lani
baa
Caxa
re-
reeni,
En ver Dios
mismo, amarle y
Eesjp.
en
gozarle eternamente.
Yebaa.
Preg.
Por qu medios
se alcanza la gloria?
Bin.
Naxala
iela
li-
reheo,
Gloria?
Besp.
Con
la divina
Bic.
cia quie
Preg.
Qu cosa es ca-
China
la nachij lachi?
ridad?
Besp.
lani
Amar
a Dios
Yela roni
Bic.
Cuina Dios Betaao
chij
ezic.
ifit
116
DOCTRINA CRISTIANA
tros mismos.
Oat-
heo.
Alanij
Cardinales.
Preg.
man
Por qu
se
lla-
dinales?
nij
Cardina-
les?
muy
principales y races de
otras.
Eic.
Nijaquie nacca-
ni lagaani
bichijgo,
ni-
iela
tzahui.
Preg.
ne
Qu
oficio tie-
la prudencia?
Ein.
la-
chi?
Preg.
ne
Qu
oficio tie-
que es suyo.
lo
Preg.
ne
Qu
Bigoobee, lani
Ein.
la justicia?
Eesp.
Eic.
lij?
la fortaleza?
Ein.
Eic.
117
Eogatti roccolla-
dos y osadas.
iela ritzeebi.
Qu
Preg.
oficio tiene
la templanza?
Eic.
Bozaaga
iela ra-
Ein.
Preg.
za
lxala
iela nee-
las endereza.
ze cuee.
Preg.
qu
Ein.
fin las
Caaxala neza
ri-
endereza?
Dios con quien
Eesp.
goholije?
nos junta.
el
me-
jor
Eic.
Xineeza Cuina
ritzooi ezicca?
Eesp.
El que tuviere
Eic.
Benne gappa,
Cue
tze
la
fuere.
118
Preg.
DOCTRINA CRISTIANA
quin tiene
mayor caridad?
El que mejor
guarda los Mandamien-
zooa ezicca
tos.
laui
Eesp.
Preg.
Eic.
roni
ro-
Titzabee
lij,
Los
Consejos
del Evangelio, cuntos
son?
Beune
Santo
Evangelio,
rolooi
Xititza
etto
Betaao,
Eesp.
Tres, pobreza
voluntaria,
estado
Eic.
Tzonua
laao.
Ye-
de
diencia.
guiquiag.
Preg.
De qu
sirven
estos consejos?
Ein.
ni
te nij?
Eesp.
De
guardar me-
Eic.
gacca,
Eozeeteni china
uijaquie coo
ie-
Para qu nos
Bijx
nijaquie
119
cosas suyas.
Bijxa nijaquie
Bin.
beneetzag reheo, Dios,
Yela ragnaalachi?
Preg.
Para qu nos
Eesp.
Tzela iogo
guijaalaao
iela neeza etto roneetzag
naac, nijani guieeni (chiguitoozooa.
iela
tzahui,
na laoe zeig
Yela
lij.
Preg. La voluntad y
libre albedro para qu
Nuestro Se-
nos
lo dio
etzag
or?
merecimiento su
ma voluntad.
T?in.
santsi-
Bic.
chije,
Zana
reheo Dios?
Nijaquie guieeni
lani nijaquie gui-
120
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Para qu nos
Bin.
Bijxa nijaquie
beneetzag reheo Dios,
Yela rinneezani quie belanaato.
Bic.
Nijaquie, laani
iogo Yela rinneezani quie
Preg.
Para qu son
nijaquie guitoozooaguiaa
inspiraciones.
Preg.
provecha
De qu
el
Bin.
quijnani
Bic.
nos
don de
Bin,
a-
en-
ni
reagnijalachi?
Bic.
Eoneetzatgni
re-
nacca
quinani,
tendimiento?
Eesp.
De darnos
entender verdades.
tt
Ban
balij.
121
Y el don de sa-
bidura*?
Yela
De hacernos
Eesp.
juzgar bien de ellas.
la ritbiogo
lij
lao
etze
consejo?
la ribeequi
Preg.
Preg.
el
don de
Eesp.
De
Eoueetzagfni, ie-
Xiquaa lacbi,
don de
elegir bien
el
ciencia?
en
Bic.
lo consultado.
tooxija.
Preg.
dad?
Y el
don de pie-
Eesp. Concierta
ma con Dios.
Preg.
Y el de
el al-
fortaleza?
ma
Bic.
Eoquijti rotzaa-
temor
Eesp. Concierta
Tzela Xillaba
Bin.
quie Yela reeacbi lacbi?
el al-
consigo.
Tzela Xillaba
Bin.
quie Yela ritzeebi, lani
quie Yela reag lacbi?
lani,
16
192
DOCTRINA CRISTIANA
etto
rinaao
Virtudes,
Ble.
Balij
lanacca:
lani
etto rillijza
Preg.
Qu
Bin.
Da baa quie
Santo?
Eesp.
Lo ms
suave,
Ble.
Ila,
virtudes.
zjxi,
zixij,
lani
lij,
reoocbi etto ezicca batzoono, quie Guitza baani etto rinaao Virtudes,
J^Wj!9Hf;A*MIHftSff?CJbv2flHK^
123
las bienaventuranzas?
Kesp. Las mejores obras dlas virtudes y dones del Espritu Santo.
Preg.
Preg.
man
Qu
cosa son
Por qu
se lla-
as las bienaventu-
ranzas?
Besp. Porque en ellas
consiste la de esta vida
y la esperanza de la otra.
Bic.
China ezicca
tza-
Zulaba
quie
Santo.
Bin.
Bijxa nijaquie
Espritu
uij,
Bienaventuranzas?
Nijaquie laoni
Bic.
ioho iela baneeza xene
quie iela naabani riaabi,
nigaa Yetzee laoyoo, tzela iela ribeeza quiee iogo
pobres de espritu?
quie rebeo,
Bin. Noxa na cea ben-
ne rezaccazij niho
lachi?
VflSfi!ft^4
124
DOCTRINA CRISTIANA
aun moderadas.
mansos ?
Bin.
na
Eesp.
Los que ya no
tienen ira, ni aun casi
movimiento de ella.
lachi?
Bic.
bij
Benne
batti acca
uappa,
ielarelaani
benne
batti acca
ribijxi
lattica lachi.
Preg.
Cmo
poseen la
tierra?
de
Eesp.
Bin.
Nanaccaxa
ro-
los
los placeres
dos.
Bic.
Ble.
Benne rozaana
na a, lani rozalla lachi iogo etto nacca iela rezacca, rebaa lachi, zabaala
ne retooni
justicia?
Eesp.
i
*
1
?^9W*5.fE&S13K
Bin.
Bic.
Noxa nacca
ribilla,
Benne
bennija-
lij?
roni ro-
misericordiosos?
os.
ne,
con ansia
el
deber en
to-
do.
Eesp.
Los que
son
Benne
Bic.
chi,
siones.
go
natti
benne ualla
la-
acbi io-
Noxa benne
Bin
nac-
ca buelahaia lacbr?
pacficos?
Eesp.
reechi la-
zabanacca lezahae,
za acca na cea loghechie.
Bin. Noxa nacca ben-
de paz en
Benne
Bic.
Los obradores
s y en otros.
Benne ribeequi
Bic.
cueela benne.
virtud?
Bin.
ne rezaccazij
Y el a
lij,
nijaquie
lij,
126
DOCTRINA CRISTIANA
Yela riguijxaglie etto gacca zeag lij catti gaitazi reheo lani catti yee-
oaani reheo.
Preg.
tenis
Qu devociones
para cuando os
vais acostar?
itop.
Dos: la prime-
bago la seal de la
cruz, v examino la con-
Dios
ra,
go
Bin.
la
mentales y vocales.
Bic.
Thioppa: Etto
zaneero rozoag laoa, tzela rolaabalachia iogo tolla quiea.
Etto goroppani rollaia Neta huexi-
hui.
Xoci reheoe, Axaana Mara e, Bareag lij
lachia, lani Axaana Xonaaxi Goquiee Yebaa,
tzela etze Cuee iela rinee
nachija, no rolobijtza
gaani
Y cmo hacis
examen de la concien-
Preg.
el
cia?
Besp.
Doy
gracias
Tzela nanaccaxa
quielo,
tzela
iogo
los
beneficios recibidos de su
liberal
Bin.
la-
titza rohoa.
mano.
nie neta.
Eoozaa
iochi
lachia,
ribeequia Xiquaa
iogo tolla quiea,
Lao iela rezee la chi: la o
lani
benia,
Chi
bij
gozeela-
gonija, lani
ro-
roza a
rinnaabaia
gacca laani
gonitti la-
128
DOCTRINA CRISTIANA
reebaanilo,
hacis?
nilo?
Resp.
Dios que
Doy gracias
me ha guarda-
Bin.
Me.
naxa etto
Eizij
ro-
baneezaia
cuanto
eole
bueno
hiciere,
particularmente en aquel
di a, proponiendo de no
ofenderle y con su divina gracia servirle en
cuanto pueda.
naa
lani
Anima
qaiena.
Ei-
Eithiogo
to baxihui gonia.
Tzela
riunaabaia laoe goneetzag zije Gracia quiee, nijani gonia guitoo xitip-
yezooa.
calagti galla
129
Sobre
el
acto de contricin.
rit-
la
z ooi lao iela reellazi
chi etto ritoozee guitap-
Besp.
Es
la contricin
aunque haya
Ric.
iela
lij
lachi,
130
DOCTRINA CRISTIANA
tzela ribee laani Dios, lao
iela gracia,
sacramentos^ salvarase?
ma quiee,
lazilaalazi lani
to bexije?
duda alguna.
Preg.
ne a
la
maravillosa virtud
como
ribij
lij
dolor
Bic.
Nijaquie nacca
cometidos,
Con
De ser un
el
cual se desha-
lij
si
no hubieran
sido.
too
xeeag
narehe
iela
En qu
est ser
1
tolla go-
Eesp.
En
pesarle al
que
lia
benne
ni-
Chi
guiccaabi
lij
la-
Y con
con lianza en su
bondad y misericordia
infinita, que ha de per-
lij
tee
lao iela
huezaalachi
Kt
132
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
Cuntos actos
encierra en
s la
contri-
cin?
lij
lachi
lao Dios?
Tres principalmente.
Preg,
Bic.
Tzonna
etto na-
quijna tee.
Decdmelos pa-
Bin.
El primer acto
es un dolor de la voluntad con que mirando
Dios no quisiera haber
pecado, por ser tan bueno, digno de ser amado
y no
ofendido.
bee Xe-
bee quie bitijzag, guinaao: acca beeni zicca etto beenia: gotti zicca nijani acca goxija lao Be-
Preg.
Decid
el
segun-
do.
Besp.
El segundo es
un propsito de no pecar
ms, fundado en el dolor
de los pecados hechos, el
cual si pudiera ser los
deshiciera; y as tengo
de procurar no hacerlos
Xene
ms.
ie-
lani iela
ri-
huini
nij,
Laiellani banijzi
naga.
xaga
Preg.
Pasad
al tercer
Gonaa
etto go-
ionnani'?
acto.
Besp
etzaa.
Rin.
El tercer acto
una confianza en la
bondad y palabra de
es
Dios,
Rio.
Etto goionnani
Fundada en la Sangre de
no quie Xijni
golaghe
reheo Jesucristo,
gonitti laaoe iogo tolla
Xana
134
DOCTRINA CRISTIANA
noonia,
lani
gonna
go-
ma
Preg. Decidme, os ruego, qu consideraciones
hay para tener este dolor y propsito de no pe-
Ein.
Gonaa tzaato,
bijxa iela rolaaba lachi
lani iela rozaa lachi ioho,
etto bazacca gonia, nija-
thiogo
nij,
lij
lani iela
ri-
ca etzaa goxihuia?
Besp.
Son muchas,
la
dig-
na de ser amada.
Etc.
La segunda los
cios
benefi-
La
demos en
ofenderle,
es su amistad.
que
nijaquie
ritoonitti-
135
quie Dios.
La cuarta, la Sangre
que por nuestros pecados derram Jesucristo
Nuestro Seor.
Preg.
Hay otro
laao iela
reellazi
lachi
ca
este?
Baiohore ettoo-
Rin.
dolor
nooa ielaronittilaao
Resp. S, hermano, y se
llama atricin.
Preg
me
Kugoos
que
digis qu cosa es
Ric.
Baiohore beechi:
Rin.
nacca
y en qu se diferencia de
la contricin ?
lij
lachi laoDios,
Besp.
Es
la
atricin
rencia de la contricin,
que no mira las penas y
Ric.
Atricin nacca,
tzee cuee iela rihuini lachi quie tolla bieeni, nijaquie iela ritzeebi ielagotti,
nijaquie iela
rit-
136
los
DOCTRINA CRISTIANA
males,
sino solo
Dios.
ielazij etto
zella
Mjaquie
etto bitooxij.
ettonij,
nittilaao etto
ribij
lij
nooa
ri-
iela
gotti,
bi etzecuee iela
ioochi;
zij
lazilaalazi
iela
nija-
ribeechi lachi.
Preg.
Perdonan se los
De
suerte,
reme-
Acca
rinitti laao,
Sacramento quie
rixoobalappi.
iela
Laiellani
dio.
pie,
gabilla;
laae.
Lao
Segn lo que
ms fcil seria te-
Preg.
decs,
Bin.
etto rinaalo
137
tappa
iela
nij tzela
rihuini laazi
gito xoobalap-
los pecados?
to-
jaquie barinittilaaozi
lla?
No me
parece
acertado consejo, por las
razones que si queris
Eesp.
oir os dir.
Eic
eag
lij
agalo,
me
Bin.
Gonaa
tzaato,
ha-
lo
digis, porque
me
me
aconsejis.
Eesp.
La primera
Eic.
es,
la Contricin lue-
que por
go se quita el pecado, y
por la atricin no, hasta
confesarse el que la tiene.
Ettozaneeronac-
ribij
lij
na
bittila
acca
rinitti
guij gabilla,
ettoo laao,
nij.
le-
138
DOCTRINA CRISTIANA
pudiere recobrarla.
ni tolla huetija; lani ioocbi tee ielazij, tzela bahuini tee iela ioochi iela
rozaana gracia
quieDios. ettonozeeiogo
ronitti
tzela
guizaana,
clii
zarijteezi
ieegulag
io-
Preg.
Deseo me
cfoia
no
y con
se salvar,
la atricin
mas s,
Pin.
di-
sin
Barezee tee
la-
guinneelo ezicca?
Pie.
Etto goroppani
nappa
cin.
bi,
xa benne nappa
j lachi
iela ribij
Pin.
baiolio
Beoo
ehibaala
139
ms convencido.
quielo?
Etto goionnani
Fie.
Sacramento de
la confesin da Dios ms
gracia, y perdona ms
de la pena temporal, que
ta con el
la atricin, y. as es
por
bien usarla aun en
la
como
misma
ms eficaz remedio.
confesin,
zaaga
iela ribij
lij
lacbi
xog
nitti
ti
ne rixoobalappi
hui.
lij
lachi lao
bueno hacerla?
Bin.
Batti gocca
lij
la-
laabi
teezi
La-
rinnaabaia
140
DOCTRINA CRISTIANA
guinneetzaato,
nazacca gonia?
Rio.
battaxa
ni beelo
ccala tollahuetijanaquij-
lij
guihuinilo,
nijaquie
lachilo, tzela
canna tooci
Dios:
zabaala
neza zaieeaglo, zabaala
lichilo zooalo, lani
zabaa-
Preg.
Fuera de
Rin.
esto,
qu tiempo os parece
que acostumbrar hacer-
Tzela
etto liaaza
zij
battaxa
laabina go-
nia?
la?
Resp.
Al acostaros y
levantaros, la maana
delante del Santsimo
Sacramento en la Iglesia,
confesar y comulgar,
y al oir Misa.
al
Ric.
guixoobalappilo, Catti
Belanaato
natzoono quie Xana reheo Jesucristo, tzela Catzijniho lachilo
ti
goioolo
liaazazij
iela ribij
Misa.
laabi
lij
Lala
logonilo
Enseadme
a-
tricin ?
qniea,
ribij
li.j
jaquie Xitollaia?
Parceme que
podis decir de esta manera, hablando con Cristo Seor Nuestro, consi-
Raccata huacca
Eic.
guinneelo titza etto cnequia naba. Guinne leenilo Xana reheo Jesucristo, tzela goza a lachilani tzagnaa lachilo
ba taae, tzela banachilag naxe lao iaga Cruz,
nijaquie reheo benuehue-
lo,
xihui.
Alanij Yela
lao
Dios
rinitti
ribij Uj lachi
etto
nooa
iela
Seor mi Jesucristo,
Dios y Hombre verdadeCriador y Salvador
mi, psame de todo co-
Axana
Jesucristo
DOCTRINA CRISTIANA
razn de haber ofendido
reellazi
me
fuere im-
puesta.
os ofrezco, Seor,
todo
re,
nija-
ca, nijaquie
ezi
ea,
nachijtalooy
acca laabi catti
Betaao
quienaia,
tzela
go-
lo gatti
benne
tolla
acca
lij
la
la
goiooe.
Lij te riccaabi lachia,
Canna barithiogo lachia qnappi xitollaia, guixoobalappi nalija iogo etto noonia, tzela goni gozooa titzabee etto guithiogo lij Goppa Betaao boina tolla
quiea: lani ribeequia laaolo iogo etto tzahui gonia, tzela etto bazij zaccaia, nijaquie gonitti laaolo xitollaia.
Por
si le
de arriba est
sigue, que es
el
que mejor
muy
ms
le
el
Acto de Contricin
difuso,
breve,
pareciere.
llaia.
SOL
B3
144
DOCTRINA CRISTIANA
Preguntas
de
ms
los
principales Misterios de
to ezicca
Preg.
Cuntos
Dio-
ses hay?
Ein.
ho!
Betaao.
Preg.
Cuntas perso-
nas hay!
Eesp.
Etc.
Ein.
et-
ieaglaao quie
Palla Dios
Toozi Dios
ro-
balij
Palla Personas
ioho!
Tres personas.
Eic.
Tzonna Perso-
as.
Preg.
Cules son!
Ein.
Naxa
etto nac-
ea!
Eesp.
Dios
Padre,
Dios Hijo, y Dios Espritu Santo.
Preg.
El
Padre
es
Dios!
Eesp. S es Dios,
Preg. El Hijo es Dios!
Eic.
Xinij, tzela
tu Santo.
Bin. Banacca Betaao
Xoc
Eic.
Ein.
Betaao naccae.
Banacca Betaao
Xijni!
Eesp.
Preg.
S es Dios.
El
Eic.
Espritu
Santo es Dios!
Eesp.
S es Dios.
Preg.
Luego son
Betaao naccae.
Banacca Betaao
Espritu Santo!
Eic.
tres
Dioses!
Eesp.
Ein.
so-
Ein.
Betaao naccae.
Banacca lagaa
tzonna Betaao!
Eic. Acca nacca tzon-
145
las personas.
na Betaao,
toozi
Betaao
nas quie,
Preg. Cul de las tres
personas Divinas se bizo
Hombre?
Eesp.
La persona
se-
Hombre?
Eesp.
En
el
vientre
Quin lo form?
Eesp. El Espritu San-
to.
Cuntas natu-
Nuestro Seor?
Eesp.
Persona gorop-
Ein. Caaxa
Benneatti?
Eic
goecani
sima.
Preg.
Preg.
Eic.
Dos
naturale-
zas.
Preg.
Cules son?
Eesp.
La
Ein.
Noxa bezaae?
Eic.
Guia Espritu
Santo.
Ein. Palla laao, palla
cuee naiaa Jesucristo Xigooquiee rebeo?
Eic.
Tbioppa
laao,
divina pri-
Eic.
neero,
na.
Benneatti.
se halla-
que
TCOTA Una pregunta y su respuesta relativa porque segn
en ste,
ban en el CatecfsmS antiguo, se suprimen anticatlico de sapoal sentido
u redaccin^Treman prfstarse
como Dios
Cristo, 6 mortalidad en Cristo
^fSS^SSL en
146
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
ri Cristo
en la Cruz?
Noxa
Pin.
nijaquie
Cruz Je
Por nosotros
Pesp.
pecadores.
Preg.
en
Ric,
Nijaquie netto
benneatti uexihui.
Cuando muri
la Cruz,
muri
la Di-
vinidad?
Pin.
tie lao
ti
quee?
Preg.
No muri
en
Acca
gott iela
Betaao quiee;
lazilaalazi
Pie.
iela
ti.
Sali
fu al
Seno de Abraham.
ca
Anima
quiee?
Abraham.
Preg.
A qu
fu
e-
se Seno?
Besp.
Fu
sacar las
Pin.
Bijxa
iaghenie
lattag nij?
Pie.
Yagaleaghe,
gazijlaae
ia-
Animas quie
Preg.
dias
lla
tag
Eesp.
Preg.
Tres dias.
qu hizo
al
tercero dia?
Besp.
Resucit de en-
Cuando
resuci-
dnde estuvo?
t,
Tzonna
Aqu en el mun-
Eic
Beebaanie
lao
caaxa goleezae?
Eic, Nigaa Yetze lao
ioo.
do.
Cuntos
Preg.
estuvo en
el
dias
Ein.
lla gobijtza
mundo?
tzaa.
Preg.
nij.
Ele.
Cuarenta
dias.
Eic.
ioo.
gheela.
Preg.
Qu hizo en
es-
Bin.
Bijxa benie
ioo,
ni-
lao
Besp.
Estuvo
ense-
Eic.
Bezeete, belooe
benne huina
quiee.
A-
148
DOCTRINA CRISTIANA
Bsp.
los
est la diestra de
Dios Padre.
Preg.
Beappie Yebaa,
naa ieebeela
quie Dios Xoci.
Bic.
tzela chiae
En qu cielo es-
Besp.
Bin.
En el cielo Em-
Jesucristo
reheo?
Bic.
Yebaa
Xigooquiee
Yebaa beochi;
naieppizee, etto
nazij laay
Preg.
solo
en
Besp
En
zi
todo lugar
en
el
mundo
Bin.
el
todo.
Yebaa
laao ioo.
Preg.
Y vendr
otra
gooquiee reheo,
Yetze lao ioo?
nigaa
Besp.
149
Etza liaaza
Bic.
gui-
tae.
venir.
Preg.
Dnde vendr?
Bin.
Besp.
Al Valle de Jo-
Ble.
Caaxa guitae?
Too lachi laa Jo-
saphat.
saphat.
Preg.
qu ven-
Bin.
ij
xa guita ghe-
enie?
dr?
Besp.
Vendr
juz-
Guitae guithioBic.
goe titza quie benne tzahui, lani quie benne xi-
hui.
durable.
zellae
Benne tzahui
gui-
Preg.
Y vern enton-
condenados
Cristo Seor Nuestro como est en el cielo?
ces
los
Tzela
Bin.
bazacca
Cristo Xigooquie
reheo, catti nacca iohoe
billa,
Yebaa?
Besp.
No
vern sino
Bic.
iooe xenij
ti zinija
Preg.
los
tendr
Besp.
ca
la gloria
que fueren
fin
al
de
cielo
fin?
No tendr nun-
su gloria.
babaa quiee:
lazilaalazi iela
Benneat-
quiee, guilaanie.
baa
Bic.
Acca batta
tee-
te,
150
DOCTRINA CRISTIANA
Preg.
zo Dios
Para quin
hi-
el cielo?
Besp.
les
cristianos.
Pin.
Noxa
nijaquie
Freg.
Pues hay n-
geles malos?
Besp.
S hay, y son
que cayeron, que se
llaman demonios.
los
Bin.
Baioho
Angeles xihui?
lagani
Para quin
zo Dios el mundo?
Preg.
hi-
Bin.
Noxa
nijaquie
Besp.
sen los
Preg.
zo Dios
Besp.
Para qu e viviehombres en l.
Para quin
hi-
el intieirno?
Para
los nge-
ani benneatti.
Bin.
ISToxa
nijaquie
les
dos.
zellaao: tzela
nijaquie
tzegui guitee lani zaceaioochi benne huexihui,
malos que son demonios: y para los pecadores que mueren obstina-
benne
xihui quiee,
151
Pregunto:
Preg.
golaaza, banaccae
betaao
Besp.
No
eran,
sino
lij?
Acca naccae
Ble.
be-
no
Xottaao
llos.
netto laoni.
Preg.
Y pregunto:
Si
uno primero en el
Templo Dios, y va desofrece
pus
al dolo,
Besp.
pecar?
Kespondo: que
Bin.
rinnaa-
Tzela
zaneero
taao lao Dios, tzela bitaalani cohoe lao betaao
xihui: ibanacca tolla?
hoe
Ble.
Eiccaabia: tolla
habiendo ms, ab
eterno, que un solo Dios
verdadero, trino en personas y uno en esencia,
cuyo seoro, reinado y
poder no tendr fin, porque eternamente ha sido,
glijlachie tioppa
no
es y ser.
ni can na,
nijaquie rea-
Betaao;
ba
bathiolla, bacahui,
ziaani Betaao:
Too
teezi
Betaao ioho,
lani goioho zeaglij no be-
Dios
balij
zaa.
iela
152
DOCTRINA CRISTIANA
Goquiee quiee, acca bat>
ta coochi, lani acca bat>
ta ietoo, nijaquie thija
chij no reee, tzela thija
chijno tzohoe.
ACTOS DE
FE,
ESPERANZA Y CARIDAD.
ACTO DE
FE.
Creo como verdad infalible que hay un solo Dios verdadero, que premia los buenos con la gloria
y castiga los
misterio de la beatsima
Trinidad, Padre, Hijo y Espritu Santo, que son tres personas distintas y un solo Dios verdadero: creo que la segunda persona de la Santsima Trinidad, que es el Verbo
Eterno, verdadero Hijo de Dios Padre, se hizo hombre
malos con
el infierno: creo
mortal, encarnando
en
el
la Santsima
153
de los Apstoles, o
;odo lo que se contiene en el smbolo
catlica, pues asi
sn el Credo, todo lo que cree la Iglesia
Dios no puede engaarse ni
ella,
y
ha revelado Dios
engaarnos: por cuya f perderla mil vidas
Lo
si
fuese
me-
nester.
ACTO DE ESPERANZA.
misericordia y
Espero en Dios, bondad infinita, en su
de Nuesmritos
los
por
gloria,
la
dar
amor que me ha de
la gracia, me ha de litro Seor Jesucristo, me ha de dar
mandamientos, y me
brar de toda culpa, si soy fiel sus
de ellos con
arrepiento
me
si
pecados,
mis
ha de perdonar
propsito de no cometerlos ms.
ACTO DE CARIDAD.
amo sobre todas
Oh Dios mi! por ser vos quien sois, os
ofendiera
os
y siempre os
nunca
quin
Oh
las criaturas.
los seraamara! Oh bondad y hermosura que encanta
en mi co0h mi Dios! Oh mi amor! Viva Dios
fines!
criaste, me rerazn y muera el pecado para siempre: me
de la gloria, que
dimiste oh mi Seor! me hiciste heredero
Y os he de ofender? Oh mi Dios, consois vos mismo.
propsito de no pecar
fuso estoy de haber pecado! y hago
jams.
El que
154
DOCTRINA CRISTIANA
perdn.
razn, moralmente.
instruye,
si
Cuando
por mucho
tiempo.
Quinto.
padece tentacin contra estas virtudes, que no puede vencerse sino con un acto interno de las mismas.
se
que deben y estn obligados enteny creer; pues fcilmente podrn aprender de memoria estos ltimos misterios de Nuestra
lo
der, confesar
Santa F, con cuya breve explicacin hallarn remey consuelo en su necesidad, y no tendrn disculpa
para excusarse de aprenderlos.
dio
2
i
Iodo trove
Je
ajilar
Mi
155
morir.
guitippa Anima
ielagotti quiee, nijaquie guireag
bezellaao.
quie
iee
tzela guigohona iela rizij
quiee;
Xanareheo
Bechi nachij; lezaha benneathia: Cuina
Jesucristo gaccalaani
Anima
xihui quielo.
lacbilo,
lam tzagnaa
loi.
too xityalo;
Batti roioolo, batti raccabeelo, acca no
acca no
locuitaglo,
too
no
acca,
acca no too letzahalo,
lao ielagotti gatitoo loghechilo nazacca gozilaa loi
ielagoccalaani nooa etto ioho nillo: Batti acca bijtoo
beoneegaa yetzelao ioo: Laiellani bezibaani lachilo,
guiBeloobitzae
iaguaalacbi;
Dios, toci Dios
bi toi
beloobitzae, nijaquie
too xitippala; Guitoo lachitaaolo
la laabici
lij quielo,
Xoci
la laabi teei Dios nacca
gozilaae loi, lani guirezeelachie
tzela
loi,
bezaa
Dios
Qaiehua yebaa,
leppie loi lao ielareezaccabaa quiee,
ieezaczeaglij cuenabaanilo, lani thia chihino
nigaa
calachilo.
za
nij
Yogo
goioolo chibaala,
156
DOCTRINA CRISTIANA
gozihuinilachilo ni-
loi
lij
Dios
lachi-
cristo
quielo,
benne bezaalo:
gozaana-
nitti zij
Anima
quiea
logtillaia; Bezij
loi
roni
lij
lachinaa
belaa neta Goquiee huezaalachi, Toci
1BT
lao toci
nijaquie toci loi naccalo Dios quienaia, tzela
titbezeenagalo
xititzaia,
bina
loi ribeezaia; Laiellani
banazaaga
Xana,
naccaia,
Cristiano
qui:
huina
za
Santa Iglesia
niza quie Santo Bautismo quielo, tzela
lania zabaala naccaia bene tolla huexihui,
nabaaba
rozeete
lo,
lla
laolo.
acca gozalla lachilo huina gobeechi etto ronia
gochuexihui
tolla
Benne
quiea!
Xana (loquiee
quielo
xibaa
navaania,
goree
benia
tolla
ziaani
caia,
roa
gotitzaga, titzabee quielo accabezooa: zichitee
92
158
DOCTRINA CRISTIANA
la reezaccabaa quielo.
naa
benne, huee,
Jess gaccalani
loi
lao F.
laribeeza
lij
loi
Yelareaglij lachi
lij; lao.
taabi baxoochi.
loi lani
cabaa quiee.
Xigozaana naazijlo, Goquiee huezalachi, Anima etto bezaalo: Xi cohozijlo lachinaa bezeilaao Anima
etto nacca logaba quielo: Beezij belaa china naalo: Betippa beaxila etto benixeelo, nijaquie accatzoho lachilogtilla xihui quiee.
naha
159
Bethiee
quielo, nijaquie
zeaglij cohoe
quielo, nijaquie zeaglij goioo laolo, lani
xoci, tzelani
Dios
gi
tobi
naccalo
no
loi,
thi baa lao
la Espritu Santo.
DEPEEOAOION
A
Alanij ielarinnaa laehi etto gaeca lao Xinaa ielahuezaalaehi Eabaani Mara: lao Santo etto nazij laa
benne huee; lani lao ngel goppa
Anima
quiee.
A xana Mara
160
DOCTRINA CRISTIANA
ma
quielo.
huattilo,
tilo.
2,
Goroppa laao tzagnaa lachilo, gozaa lachilo,
tzaa gattilo too xono yooi gotoobinie looy, iogo guitzaa quielo huazanaazi nigaa nigaa ieegahana, acca
gotoobinie looy bichichi taao, lani guiag Cachi, acca
161
zaana
3.
lachilo,
gozaa lachiio,
guibagalo
Santos acca gotzaaga xititzalo benne atti, benne acca natzacca goioo etto quij zacalo, benne acca bij
iela goccalaani nooa, nija quie huaccaci quielo etto
gacca.
Gotappa laao tzagnaa lachilo, gozaa lachilo catgattalo huee toozilo zaccazijlo, acca noo lo cuitaglo
benne rotzaaga xititzalo gaccalani looy, toozilo zacacanna
lo etto zacalo, acca noo gonichij looy, tzela
4.
ti
gattilo laago
naatolo etto roioo chilo. Laiellani toozi Dios no nacca Locuittag lij belobitza, lani tozi Anima quielo etto
acca nazacca gaago bezooga beni chi zeaglij.
catti
ioo.
Goxoppa
baiooba tzeag
Anima
Xana-
162
DOCTRINA CRISTIANA
ni
tzeeguilo.
Yebaa.
Cochi laoo tzagna lachilo. gozaa lachilo, bij tit7.
za guiccaabilo, Gatti guinnaaba xana reheo Dios, Noxa looy! bij china benilo! bij china tzahui bezooalo
goree nabaanilo! Nanaccaxa acca bezooalo titzabee
quiea? Nanaccaxa gotijtzaglo xibaa quiea? Nanac-
caxa acca bezee naagalo huegoho lebaana quiea! Nanaccaxa acca beni bezooalo titza etto goccaabilo lao
Golahaia huina tolla quielo, no lao xoxoobalappilo!
Nanaccaxa acca
Beozaa
lachilo bij
titza eoochilo,
bij titza
lij
quiea?
guinaalo,
bij titza
guiccaabilo lao Dios, chi acca bij china tzahui noouilo, chiaca bij china tzahui nooalo catti guichinalo laoe. Laiellani goxij laabi iela nachij lachi
guithiogo
lij
zacalo gabilio tzeeaglo, gabilla tzeeguilo, gabillatzagbaiooba tee uieequi looy lao iela
163
Laiellani belaaba l-
tbiogo
9.
lacbilo,
la
baueeza xene
nij ronittilo,
la-
acca
zijo iee
Huina
tolla, nija
Goocbi laao tzagnaa lacbilo gozaa lacbilo, catguizaana iela buezeeti babuini zacalo catti tbiogo
goona Dios xititzalo,
liaaza
ettoo
Acca
Yebaa.
ttag
10.
lacbilo,
gozaa
lacbilo,
164
na.
DOCTRINA CRISTIANA
Cannazi guihuinilo, zeagli
Laiellani
iellaazi
lachilo, lani
catti
ni jani
acca
tzeeguilo.
12.
G-ochinno laao tzagnaa lachilo, gozaa lachilo,
catti baiaa, bazij titza gaago niho
lachitaaolo, canna
laam
Yebaa uigaa
guizij la-
benni
165
quie tzaani goccalaani, tzela nijaquie guitzela no guinnee quielo lao Dios, nijani laa Anima quielo.
ha
guizella Dios
Anima
ioo chi neta chi tzeeguia; chi acca laa, bahuini neta.
Acca quilag ioochilo guitzaa, tooci Dios quilag ioo
166
DOCTRINA CRISTIANA
naa
na
goleeza catti
Dios
huezaalachi lao Dios, belaalag niza huina laoe. Huatiacca neezalo chi bazooalo gotti
goxee: acca bij too etto lij ioho nigaa lao ioo, too^i
Dios nacca lij, toocj Dios nacca bazee lachi,
nittizijlo, Xijni ni tzeeguizijlo bechi.
gozaanazijlo
lo xijni huattilo bechi;
baa
iela
naccae, ziooba
lij
lachilo, chi
ieezij ieelaae
Anima
quielo,
chi guibij
guinnaabalo ielahuezaalachi
laoe; nija-
167
jaquie goneetzaghe xenij quiea nij anizaalo lao nezaetto nozee gappalo, calaglij quie titzabee, lani xibaa
bee galla guichinalo lao iela rezaccabaa etto rocuee-
ribij
lij
lechie lao
tolla benie.
nij:
Beni
tzela goni
etto rinija, bezooa etto rigooa naagalo,
cuezabaanilo
lani
xillahao,
zijlo
yebaa,
quielo yehua
Dios.
tzeaglij lao iela baa iela gloria quie Guia
ORACIN
SANTO SUDARIO.
A xana Dios Betaao tzela Benne atti nalij:
Loy no
bennaabi
nalij,
168
DOCTRINA CRISTIANA
Bezaa
zij
baa natzoona
iela
ma
xana Dios
e,
begoho lao
laolo.
2.
xana Dios e, benitti iogo titza iela rezaa xihui lachi quiea, nijaquie tzooa lichilo naxij naiaari
lachi.
ja,
169
Betaao nabaani
quiea
Catti zeneli Nizalaliaia guinneelL
4
goni
lij
reheo Santa
Iglesia*
xihui.
Lahaia guinneelL
iogo benne ree, benne cbia gui-
Catti coholi
6.
A xana Dios
e,
too gabij lao, ioo quitzag xibi laolo, lani cobo tijba lao
batzoono quielo, nijaquie tooci loy naccalo Betaao lij
quie iogo netto, tzela ngel goppa Anima quiea goteete
zij
xana Jesucristo e, bezij belaa neta benne tobuexibui, tzela acca batta gozaana naalo neta ben-
7.
lla
ne bezaalo.
8.
naccalo Goquie Yebaa, lani lao ioo, Persona goroppani quie Santsima Trinidad, Xijni golag Dios Xoci:
170
tzela
DOCTRINA CRISTIANA
lij
Benne
laiii
atti nalij.
Ca tti
A xana Jesucristo e,
Batta ioo teea laolo, nijaquie gaccalaanilo iogo netto benne bezijlaalo lao iaga Cruz, lani iela lizacca taao quie reene natzoono
9.
lo
guinneeli.
11.
xana Dios
e,
thiazi
zij
Catti
12.
Xoo;
A xana Dios e.
(loquiee quienaia, Betaao naquie guiaa laao etto riaabi lani etto acca riaabi, n!
gozaana naa zijlo neta nijani gatti xihuia, bezijlaa neta lani goccalaani neta benne bezaalo.
lij
s
4?*.*
Misterios
Con
lacliL
Alanij Misterios etto naeea quie lela reeezaeoa
Gozosos guibaaba tzaa Lunes, lani tza Jueves.
neto
^ijaquie bennaabi Santa Cruz $ quie logtilla
<fr
bezijlaa
zij
netto
Xana Dios
Ootoo
iela
rolaaba
lacJiL
Lao
ti
& in s-
Amen.
172
Xijni Dios
xana Mara
e.
chi nija lachi naalo, too zoo Xoci reheo e, lani chij
e etto bitoolaaba, nijaquie iela xene uaieppizee etto goxijlo, catti goccalo Xinaa Dios. Ba-
xana Mara
ritoonnaaba iogo netto benne huexihui, guinnaabalo lao Dios iela huenittilaao quie tolla nabaagui net-
lo,
Guinnaabalo guitoozaana netto iogo etto ioho nigaa Yetze lao ioo, tzela, lij tee iela nataa lachi, nija-
to.
Gaccaci caanna
Jess.
Lao goroppa
iela
rolaaba lachi
nij,
guitoozaa lachi
DE
N.
taao xijnino, lichi xillano Santa Isabel, tzela lao titza neero etto, gonaa xonaaxi taao belobijtza xillano,
beni lahaia xana reheo Benijtaao Dios, guiquiag San
Juan iohoe lehe Santa Isabel, lao goxoppa beozi zeag
reenitaaoe tzela bezijtzaao iela gracia quiee, lani bijnitaao San Juan beni ziaaniiela gotta ioo lao liijtaao
Dios, reeni niho lehe Eabaani quie Xonaaxi taao Santa Mara.
nij etto
reheo
goxij xonaxi taao, guitoolaaba laono, too xoci
e,
lani chij
Axana Mara
e.
Xijni Dios: tzela loy Xonaaxi goccalo nateete bee naLao iela xechij, nalahaia, lahui etze cuee nigoola.
ne quielo nij, tzela lao iela reezacca lachi etto goxijlo,
ritotta ioo laolo, ritoonnaaba, quinilo lao Dios, ielarinittilaao quie xiguija nabaaga netto, lani iela uachij
*$
174
Lao golonna
Xana reheo
accabij ielazij ielaioochi beoono, beegahanano rabaani catti naccaaccano, gocca xene tee lachino, xene
tee
tela reezaccabaa lachi goxijno, nijaquie bilaa
laono
xijni Dios, tzela gotij tzagxibino, laoe, benibeeno
catti naccae.
Nijaquie iela reezacca lachi xene
toolaaba laono, too Xoci reheo e,- lani chij
Mara
nij,
gui-
A xana
e.
lani goccabeelo
DE
N.
175
Lao gotappa
iela
Santo, lalaabi Bijnitaao xijni Xonaaxi, nacca Dios laNijaquie iela reezaccabaalachi nij
etto goxijno, guitoolaaba laono, too Xoci reheo ej la-
ni Huezijlaa nalij.
ni chij
A xana Mara
e.
Jess.
m:
Gaccaci canna
176
Lao Coio
iela rolaaba lachi nij, guitoozaa lachi catbebeeni, lan catti goteeag Xouaaxitaao tzagalani*
no San Jos, iagheooe lanij Pascua Yetze Jerusalen,
ti
Lao
Aloy Xonaaxi: Eabaani Mara Gloquiee quie Angexene lachi quie benne bij riguij rezacca, nigaa riloho xonee laolo, lani ritoochija lachitaccalo,
too zoo xoci reheo e, lani chij A xana Mara e etto
bitoolaaba, nijaquie iela xene lachi goxijlo, catti beetles, iela
zeelalo xijni nachijlo, iaguijlaao cuinalo, tzela birooaglo lao iela rihuini etto gotappalo, lani goioholo lao
lela reezaccabaa lachi.
DE
N.
Vil
gon-
nijani gaccazijlo
la ritotta ioo iogo netto laolo,
Dios tzeppi
nee quie netto lao Xijnilo. Guinnaabalo
rottijxi titza,
benne
ioxij titza,
benne acca
reaglij la-
quie guibaaba
chi xititza Dios, guibij lij laebie, nija
Cristianos. Gonetlanie tootoppa, lani iogo benne
rittilla, nijazaghe ielahuacca lao iogo benne rezoo
guinnaabalo, niquie ielalij quie Santa Iglesia. Tzela
nijani guibij lij
jaquie iogo benne roni titza golaaza,
Guinnaabalo, nijaquie iogo benne
'iachie lao Dios.
gozaana Iachie
huexihui, nijani cueechi xitollae, lani
Guinnaatzela gozaana naae etto roxije.
etto rouie,
nijani cuee
balo nijaquie Goquiee xeue Rey quie netto,
iela nabaam, tzetippae, cue ziallae, tzooe cannazi lao
lao benne nillayee
la nijaquie zije zeaglij ielahuacca,
Lani acca batta
quiee Xinaa lij reheo Santa Iglesia,
nijaquie
Guinnaabalo
Eey.
Goquiee
uitti
tijaquie,
lao
lao guij Purgatorio, no ribeeza
tolla
lao
nabaagani,
etto
ielarezaccazij quie xiguija
Lani guinbenie, nijani goccolla Dios etto re z accano.
tzeCristiano*,
benne
iogo
naabalo iela nabaani quie
quielo nijaquie
Rosario
Santo
ritoolaaba
netto
quie
la
guitzooi tzonna guiuitti xitolla netto, lani nijaquie
gracia, niiela neeza xene etto nacca
Animas naiaaiog
reheo nabaani,
ezicca xene,
jani catti gattti. netto: guitzooi ielabaa
etto nacca Gloria.
23
m:
^^^mmi&W^Ml
178
A Xana
Mara
e Lotzeela
Wigaa
gollali too
Xoci reheo
Axana Mara
e,
lani too
e.
Kyrie
eleison.
Christe eleison.
Kyrie
eleison.
Pater de
Filii
coelis
Deus.
Miserere
Miserere
Miserere
Miserere
Ora pro
Ora pro
nobis.
nobis.
nobis.
nobis.
nobis.
nobis.
BE
N.
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Mater
Virgo
Virgo
Virgo
Virgo
Christi,
divina gratiae,
purissima,
castissima,
inviolata,
intemerata,
inmaculata,
amabilis,
admirabilis,
Creatoris,
Salvatoris,
prudentissima,
veneranda,
prsedicanda,
potens,
Virgo clemens,
Virgo fidelis,
Speculum justitiae,
Sedes sapiente,
Causa nostrse letitiae,
Vas
Vas
Vas
spirituale,
honorabile,
insigne devotionis,
Rosa mystica,
Turris Davidica,
Turris Ebrnea,
Domus
urea,
Fcederis arca,
Janua
coeli,
Stella matutina,
180
Salus infirmorum,
Refugium peccatorurn,
Consolatrix afflictorum,
Auxilium christianorum,
Regina angelorum,
Regina patriarcharum,
Regina prophetarum,
Regina apostolorum,
Regina martyrum,
Regina confesorum,
Regina virginum,
Regina sanctorum omnium,
Regina sine labe originali concepta,
tolis
mine.
Agnus
peccata
nmndi, Parce
tolis
nobis, Sancta
o
fci
o
H
J
nobis, Do-
Exaud
peccata mundi, Miserere
mine.
O
9*
>
m
w
nos,
Do-
nobis.
Dei Genitrix.
B.
Ut digni efficiamur promissionibus Christi.
AntipJi.
Sub tuum presidium confugimus Sancta
Deigenitrix: nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus nostris: sed periculis cunctis libera nos
semper Virgo
JF.
B.
gloriosa, et benedicta.
OEEMUS.
Gratiam tuam, quaesumus Domine, mentibus nostris
infunde: ut qui Angelo nuntiante Christi Filii tui incar-
DE
N.
R.
Amen.
ALABADO.
Gacca baa, gacca neeza, gacca lana, gacca xee gacca zila Belanaato natzoono quie Xigoo quie reheo Jesucristo, laa Santsimo Sacramento, etto chia, etto
ioho, etto ree lao becoogo chichi becoogo Cacchi: tzela iela goreenitaao naxij naiaari, quie Xonaaxi quie
reheo Eabaani Mara, no catti goreenitaao nezano,
acca goxaccano tolla
tija.
GOZOSOS EN VERSO.
Primer Misterio.
Yogo
ra
182
Segundo Misterio.
riloho
Laiellani goccalaani
netto, nijaquie guieenichij
Betaao
lij
lani benneatti.
Tercer Misterio.
Cuarto Misterio.
nij
Yehua
DE
N.
183
Quinto Misterio.
Alanij Misterios
etto bazij
sos,
Deus
*$*>
&c.
&c.
Gloria P&tri, et Filio, et Spiritui Santo, &c.
Gotoo ielarolaaba
lachi.
Lao iela rolaaba lachi neero nij, iochi tee guittoozaa lachi, catti batti zaijta galla bee iela gotti quie
Xana reheo Jesucristo, goieeaghe too lichi cuana la-
ra
184
ne iotzoe guitoo zoo benneattie, bexagte lao ioo reene zijla etto belaalaghe, lao iela rozaa lachi lani lao
iela ragiiaa lachi quie iogo etto zaceae, Dijaquie xit-
hue
Nijaquie ielazi ielaiochi xene nijguitoolaaba lao Xonaaxi bahuini Mara, too Xoci re-
heo
e,
lani chij
Axana Mara
e.
Yeag
lahui ieetze,
xana Mara
e,
nij
e,
lani hij
benne
tolla
huexihui, nijaquie
ielazij
gonna goneetzaghe
iela
ioona lachi,
nija-
Lao goroppa
iela
rolaaba lachi
nij,
iochi te guitoo-
DE
N.
Jesucristo,
zaa lachi etto beoo goxacea Xana reheo
catti beGetsemani,
ieg
iela
lahui
catti bitzoonoe
Caipbas, lani
thieaghe, lani iagooae lichi Anas, lichi
Jerusalem; lao ielalichi Herodes Bigaanatao Tetze
iela iochi beooe too too
zij tee bichijnae, tzela battipa
Goteete iogo etto nij, bezellae Xana reheo Jelichie.
xihui titza,
sucristo lichi Pilatos: Benne nij gothiogo
bettoppa
too
lao
reheo
Xana
begallae
guitijnie; tzela
quie Pilatos:
guiag xene, lani bitijnie lao titza bee
ella chia, lani bazeeag ezicca toguijna,
chibithioppa
Mara
e.
Nij
rilolio laono.
tolla huexihui,
nijaquie iela-
lao
belanaatoe, ritotta ioo laolo, quii guinnaabalo
lani guireechi zeaXijnilo gonitti laaoe xitolla netto,
quie netto, tzela
giy, etto bazij goxacca xihuezilaa
m:
186
Jess.
Aloy Xonaaxi Eabaani Mara, xinaa ielahue zaaGuiahuana, lani Huezeete quie iela rizij ieequie iela rezaaceazi niho lachi: nij too zoo Xoci
reheo e, lani chij Axana Mara e, riloho xonee laolo
lachi,
chi,
DE
N.
nilo
Xana
to:
zij
tee,
anee, lani golohoe to jenie, gohoiaghe, iggoae lao guija Calvario, tzela lao neeza bitzaaba lachie, bitijni
iooe, bexaghe lao ioo, lani lao ielazij tee bichinae. Nijaquie iela iochi nij guitoolaaba lao Xonaaxi bahuini
e,
lani chij
Axana Mara
e.
188
iela
huezza-
ni goxacealo niho Anima quielo, catti beolo Xijni nachilo lao iogo ielazij nij, tzela lao iogo iela iochi etto
goxacae lao neeza zitaabi nigaa gozaae, catti bitzaa
ba
Xana
lo
golleenie.
go
ielazij
lani acca
gozaana naae
Lao
nij,
iaga Cruz, gollizae betijtag guija, nija naae; bitaalani catti bezoolije lao ioo
iaga Cruz, zij tee ielazij beooe, zij tee goxacca guitoo
benneattie, tzela nazaccalagaani,
zij
DE
N.
cueeni
Animas
go iela xihui quie benne acca racca lij lachi titza quiee.
Goneetzaghe iela huelahaia lachi lao benne Cristianos
benne nacca guiquiag. Lani iogo benne rottijxi titza, benne roxij, lani acca reaglij lachi Dios, guibijzij
lachie, nijaquie guibaaba lanie tootoppa iogo benne
Cristianos. Gonetzaghe iela huacca lao iogo benne
rezoo ritilla nijaquie ielalij quie Santa Iglesia, Tzela
guinaabaloj nijaquie iogo benue roni titza golaaza, ni-
M
190
jani gaibij
Iglesia.
Guin-
Axana Mara
DOLOEOSOS EN VERSO.
Primer Misterio,
nij,
Lao
ielazij
naa guinnaabo,
Segundo Misterio,
Lao goroppa
Xana
xibaa
zij,
le bitooxi.
Tercer Misterio.
gocca Xijnilo,
zij,
catti
B9
192
Cuarto Misterio.
zij,
golleenie iaga
Cruz
lij,
Lao
zij,
Cruz
nij,
Lao
FIN.
DE
N.
193
Domingo.
Nijaquie beimaabi Santa Cruz, $ etc.
Deus in adjutoriam meum inteude, etc.
etc.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Santo,
Gotto tela rolaaba lachi.
catrolaaba lachi neero nij, guitooza lachi
reheo
Xana
quie
Santsima,
Anima
bettag
ti gocca
Padres
Jesucristo lattag nigaa goleeza iogo Santos
iagaxene lagolaaza,
gotti
benne
quiee,
huenichina
Animas quiee; bichie, lani, iaglohoe iela rezacca baa
Lao
iela
zilataao tee,
taalani catti golla bichijna tza Domingo
lao guihina
ni zeere iela, beezij belanaatoe, beebanie
bezacca
Xinaae;
laoe
iagatzaaga
goieeaghe
baa, lani
beebaa
tee lachi Xonaaxi, gocca xene tee lachitaaono,
tzela laXijnino;
beoono,
nijaquie
lachino,
ziaani tee
quiee, lani
gaani bitzaagalo Xana reheo, benne huma
nijaquie bezee gonueeiooi lachino,
Mara Magdalena
e,
lani chij
Axana Mara
e.
25
JS
194
Nij
riloJio laono.
Anima babaa
Anima
Xana reheo Jesucristo, gonitti laaoe toquie netto, lani gonna goneetzaghe Gracia, nijani
guitoozana, tzela guittootooag lao iogo tolla etto ioho
lo,
lao Xijnilo
lla
Lao goroppa
canna
iela
rolaaba lachi
beappi Yebaa Xanareheo Jesucristo, tzela ziaani liaaza bitzaagalao lanie Apstoles, bezeete belooe, ziaani
tee etto batao bagaachi, quie xitijtzae; betippae Aps-
DE
N,
toles,
lao
Bexene
la
goccalani quie Apstoles benne huina quiee. Lao iogo iela reebaalachi nij quie Xonaaxi Eabaani Mara
xana
guittoolaba laono, too Xoci reheo e, lani chij
Mara
e.
Aloy Xonaaxi Eabaani Mara, Eeioho Yebaa Xinaa natzoono quie netto, baneeza quie benneatti; netto huei china quielo, riloho xonee laolo, too zoo Xoci reheo e, lani chij Axana Mara e etto bitoolaaba,
nijaquie baneeza goxij Anima quielo, catti beappi Yebaa Xijni nachijlo Zana reheo Jesucristo tzagalanie
Animas quie Santos Padres etto iagleeaghe, iagazijlaae lattag nigaa goleezaeziaani ella iza, tzela tzagalanie Angeles, etto acca nazacca guibaaba; lani loy
Xonaaxi,
lachi quielo
nij,
An-
Xonaaxi, gaccalo
v&
5
MISTERIOS DEL ROSARIO
196
Lao goionna
catti
iela
rolaaba lachi
nij,
guitoozaa lachi,
Xana reheo Jesucristo, lani Xonaaxi quie AngeEabaani Mara ronie tootoppa, toxene, ielahuezeettag lao Dios Yetze Jerusalem, niho too Yoho xene,
quie
les
Apstoles; bezitzaae iela gracia niho lachitaaoe, nijani gonichij lachie Dios lani beneatti, goiaazi guiquiag,
lachie, xenij quie iela zijna lao xittitza Dios, lani bi-
Axana Mara
e.
quie netto.
bezacca beebaa lachitaaolo, canna tza goiaazi Espritu Santo guiquiag natzoonalo, tzela guiquiag iogo
Apstoles bennehuina quie Xijnilo Xanareheo Jesu-
DE
N.
197
bebaa lachilo, zichi tee bezacca lachiBareezaccabaa lachitaao netto, nijaquie iela reezaccabaa lachi quielo, tzela ritotta ioo laolo quii
guinnaabalo, nittilao xitolla netto, lani thiazi guiquiag, lachi netto, xenij quie Espritu Santo, nijani
guireeag guitippa netto, lao china quie Xijnilo Xana
reheo Jesucristo. Gaccaci canna Jess.
Yela rolaaba lachi gotappani.
Lao gotappa
iela
rolaaba lachi
nij
guitoozaa lachi,
Zonaaxitaao Santa
Mara, goieeag Angeles iagatoppae, iagatzaagae, tzela iagathiee iogo Apstoles nigaa rigohoe lebaana
guitoo gabij lao ioo, lani catti bieetae, canna batti
nitta iogoe, bezee iella laoe Xonaaxitaao Santa Mara,
tzela acca bij hue, acca bij ielazij beoono, tzaa beneetzag Anima quieno Dios: Bizaha tzonna tzaa goteete
ielagotti quieno,
no, too
Zoci reheo
e,
lani chij
Axana Mara
e.
Aloy Xonaaxi Babaani Mara, xijoi Dios Xoci, Binaa Dios Xijni. lani Lotzeela Dios Espritu Santo netto huei chij na lachi quielo, riloho xonee laolo, too
zoo Xoci reheo e, lani chij Axana Mara e etto bitoo-
198
xene etto
Dios Anima baietti, baiaa
quielo; acca beoolo ielazij, acca bij iela baxoochi
goxaccalo, acca bij too lao iela banijgaa zitaabi quie
iela gotti goioholo, goccalo xene tee lao Dios,
beellappie loy Yebaa, lao ielahuacca quiee, guitoo Anima
goxijlo, catti beneetzaglo
quielo
Yebaa,
etto acca bij too nazacca guitoozacca labini, rittota ioo laolo quii guinnaabalo, lao Xijni
nanij,
Lao
nacca xillahano, becoogo naieppizee batGuionna Personas Santsima Trinidad goleequi guiquiagno, too lappa xeune, lappa goteetelaao batzoono, nijaquie gollaanano iela Goquie Yebaa,
tzela nijaquie gaccano gotee titza quie benneatti huexihui.
Dios Xoci benichijno, nijaquie naccae, Xocino.
Dios Xijni benitzoonano, nijaquie naccae, Xijnino. Dios Espritu Santo goxijchij, goxijnaachino, nicatti batti
zoono
nij.
DE
N.
199
Xoci reheo
e,
laui chij
xana Mara
e.
Aloy Xonaaxi Eabaani Mara Goquiee Yebba, Xonaaxi quie Angeles, lani Gonnee quie benneatti: neto
huei china lachi quielo, riloho xonee laolo, too zoo
xoci reheo e, lani chij Axana Mara e etto bitoolaaba,
nijaquie iela baa naieppizee goxijlo, catti iagchijalo
naa ieebeela quie xijni nachijlo Xana reheo Jesucristo, catti goccalo Xonaaxi quie Angeles, lani Gonnee
quie netto, catti belooy ielabachij Dios Xoci, nijaquie
naccalo Xijnie. Catti benitzoono loy, Dios Xijui, nijaquie naccalo Xinaae. Catti goxij chij, goxij nachij
loy, Dios Espritu Santo, nijaquie naccalo lotzeelae.
Eitotta ioo iogo netto xijni achi lachi quielo, quii
Bettao
lij,
lani
benneati.
200
lij
pae too xene, lani benne naalij Cristianos. Gonnaaba goneetzaghe ielahuacca quie iogo benne rezoo ri tiGonnaba nilla, nijaquie ielalij quie Santa Iglesia.
jaquie guibij lij lachi lao Dios, iogo benne roni titza
golaaza. Gonnaaba nijaquie iogo benne huexihui,
nijani cuechi xitollae, lani gozaana lachie etto ronie.
Gonnaba nijaquie Goquiee Eey quie netto, nijani cuee
tippae, lani nijaquie zije zeaglij ielahuacca lao benne
nilla iee quie Xinaa lij reheo Santa Iglesia, lani acca
Gonnaaba nijaquie Aninitti tija quie Goquiee Eey.
mas
Lani gonnaaba iela nabaabenne Cristianos, tzela quie netto ritoolaaba Santo Eosario quielo, iellani gacca netto lij,
gacca netto golla, gacca netto tzahui, nigaa Yetze lao
ioo, nijaquie ieezij Xana reheo Dios Aoirnas quie netto, caati galla bee guichina iela gotti quie netto. Gaccaci canna Jess.
ni iela rezaccazij quieno.
ni quie iogo
DE
tf,
SEN0A LA VIRGEN
MAftA.
GLOEIOSOS EN VERSO.
Primer Misterio.
Lao baneeza
nij
guinnaabo,
Segundo Misterio.
Xana Xonaaxi
nij
naiaa,
Yehua
naa.
Tercer Misterio*
IS&
83
202
Lao baneeza
nij
guinnaabof
Cuarto Misterio.
Xonee
lao baneeza
etto goxijlo
xene
Yebaa,
Lao banneeza
nij
guinnaabo,,
FIN.
lanij ttza guinaalo, eatti guinnee guija hue
zijla y
eatti galla.
et concepit de Spi-
Axana Maria
e.
Verbum
gollalo too
caro factum
IAUS
Axana Maria
ET
ee
-BEFAR* MARA.
Nij
na ba hana
nij.
Etto goroppani, golaaba lachibi china quie Angeles roni rozooabi, nijaquie nona ngel naccabi lao Becoogo. Golaaba lachibi, lao cuina Jesucristo ronibi
nona Jesucristo ribeeza Goppa Bettao loo Becoogo: laiellani banijzi, tzela bazijna lachi
goni, gozooabi china quiee; acca eoochij laobi, nij, naa,
lazilaalateezi china Becoogo etto ronibi gooi lachibi.
china, nijaquie
zoo lao Misa gozoo xibibi cuitalehe Goppa Bettao zacea iegala, tzela acca batta gozoo xibibi nazacca nigaa
chija Misal: chibaala iegala chija Misal, ieebeela gozoo xibibi: chibaala ieebela chija Misal, iegala gozoo
xibibi,
M
204
go quitzag
Yogo
nanaccaxa gonibi, guinnaababi lao goppa Betaao nollaana Yetze, china quiee
nacca gozeete go looe benne, lani bijni acca nezani,
nijaquie naccae Goppa Betaao, tzela nijaquie iohoe,
lani ribeezae leag latzeli: Laillani laoe gninaabali etto
acca iazi, lani etto acca reeni guichi nigaa.
Canna lagaani guinneezali, acca nazacca zene naali acca nazacca gogalla naali, Guiag Ara, Calix, Corporales, Purificador, Pixida, lani Custodia, nijaquie
bachij babahana nacca iogo etto nij: too lari gotoobili
eatti zene guitzoonoli: tzela cuina Goopa Betaao quibi Corporales lani Purificadores, catti guirehej acca
qhijbili lobij.
Goppa Betaao,
]
Gopp.
Amen.
In nomine Patris, et
Filii, et
Spiritus Sancti.
erue me.
Guie,
Quia tu
me
205
dum
affligit
me
ini-
inicus?
Gopp. Emitte lucera tnam et veritatem tuara: ipme deduxerunt, et adduxerunt iu moutem sauctum
tuum et in tabern acula tu a.
Guie. Et introibo ad altare Dei: ad Deum qui lsesa
tificat
juventutem meam.
Spera
in
confitebor
illi:
Amen.
et in ssecula sseculorum.
Gopp. Introibo ad altare Dei.
Guie.
Gopp.
Confteor
Guie.
Gopp.
Ad Deum,
Guie.
et vos fra-
Gopp.
Guie.
Amen.
Confteor
mea
culpa,
mea
culpa,
mea
mxima
culpa.
lf&
206
Dominum Deum
nostruin.
Gopp.
Misereatur vestri, onanipotens Deas, et dimissis peccatis vestris, perducat vos ad vitam eternam.
Guie.
Amen.
Gopp.
Gopp.
Guie.
Amen.
Deas, tu conversus vivifcabis nos.
Et plebs toa
laetabitur in te.
Gopp.
Gopp.
Kirie eleison.
Guie.
Kirie eleison.
Kirie eleison.
Gopp.
Guie.
Gopp.
Guie.
Gopp.
Guie.
Gopp.
Gopp.
Christe eleison.
Christe eleison.
Christe eleison.
Kirie eleison.
Kirie eleison.
Kirie eleison.
Dominus vobiscum.
Gopp.
Guie.
Amen.
Guie.
Flectamus genua.
Lvate.
Guie.
Guie.
Deo
gra-
Gopp.
Dominns vobiscum.
Et cnm spiritu tuo.
Sequen tia sancti Evangelii, &c.
Guie.
Gloria
Gopp.
Guie.
tibi,
Domine.
Guie.
Laus
Tete etto nij gozoo xibibi, chibaala acca golla Goppa Betaao Credo, chiccaxa, chibaala goHa Goppa Bettao. Credo, acca gozoo xibibi, calag
bee gozoo xibi Goppa Betaao, catti galla. Et incarnatus. Tzela can nazi catti gozoo xibi Goppa Betaao?
gollij, lani gochijlag tzahui bijni ricaabi Misa, Casulla, nijaquie guigaachi guitaao nija Goppa Betaao.
tibi Christe,
Catti guinaa.
Gopp.
Et cum
Guie.
5
modo dk adar a misa.
208
Gopp.
Orate
Guie.
Suscipiat
tuis acl
laudem
fratres, &c.
Dominus
et gloriam
de manibus
ad utilitatem
sacrificiuin
nominis
sui,
Per omnia
sanetse.
saecula seeculorum.
Amen*
Dominas vobscum*
Guie. Et cum spiritu tuo.
Gopp. Sursum corda.
Guie, Habemus ad Dominum.
Gopp. Gratias agamus Domino Deo
Guie.
Gopp,
nostro*
eaazi.
Gopp.
Guie.
Amen.
Gopp,
in tentticM
nem.
Guie.
Gopp.
Guie.
Gopp*
Amen.
Pax Domini
st
senipef TOb&cib
109
Et cura
spiritu tuo.
Xana
relieo,
Betaa
Catti tete zij nilio laehi Goppa
Xigooquie reJesucristo
xithieene
zije
tete
catti
lani
Misa tzagariccabi
bijni
thiaaza
heo, etto iotzo Calix,
ioho zij Bebenne
no
acca
chibaala
vinageras,
xijbi
Connezabi.
golla
Betaao,
taao; chibaala buazij benne
guixooab too
Cueequi
lani
naiaa,
guitoo
fiteor Deo,
catti guiuaa Gopp. Milari lao benne zij Betaao: tzela
Catti guinnaa
Amen.
Guie.
&c.
vestri,
sereatur
&c. Guie. Amen.
Gopp. Idulgentiam, absolutionem,
Goppa Betaao Santsimo SacraBitaala catti golooi.
mento, lani guinaae.
taao,
no zijbi vinagera,
vinageras, tzela
naa Goppa Betaao, lani gozaanabi
ioho Misal lani
nigaa
tzagleequibi
Calix
xaa
ieezijbi
Epstola, tzeMisal guitagleequibi nigaa gocca
lani gogaccobi xaai: biCalix,
gozeeagbi
tzeagbi
la
tarima zaieag nigaa
taala gozoo xibibi xanna niappi
Evangelio.
gocca
Gopp. Ite, Missa
Catti ietoo Misa, chibaala guinaa
ieezijbi
est.
Guie.
Deo
gratias.
Missa
.Ite,
est, Alleluia
Alleluia.
Guie.
Deo
Amen.
Bequiescant iu pace.
-
M
210
Gopp.
Guie.
Amen.
bibi.
Amen.
sa, guiccaahibi.
Deo
gratias.
zij
liaaza
ca
gozo xibi
bijni
nigaa nigaala.
Goppa Betaao
211
Goppa Be-
rezeene bichi, lani guinaabL Benedicite. Pater reverende. Oatti zlj Goppa Betaao cuchara, acca goneetzag lizibi: zaneero gotaa rohoabi cuchara, goroppani ii aa Goppa Betaao, tzela catti gozaanae cuchara,
gotaa rohoabi zaneero naa Goppa Betaao, goroppani
cuchara. Laganni cannazi catti gozaana Goppa Be-
zi zee-
nebi.
gotti, too liaazazi tzeag iaacoho vino Goppa Betaao Oalix goteetela
Evangelio: tzela catti gacca Evangelio acca tzeag ialaa, lani acca tzeag Ciriales.
Cannazi catti gacca Procesin tzeag neero Cruz, lani Ciriales: tzela chibaala guirooag Betaao lao Procesin tzeag thioppa bijni, zenebi thioppa Incensarios,
nijaquie cohobi tzene iaala lao Santsimo Sacramen-
la catti tete
mo Sacramento
Lao iogo
Huezeete
quieii,
gui-
BBEVES 0EAC10KES
EN SUFRAGIO
POR LAS
MAS
BEL PURGATORIO.
PARA. EL DOMINGO.
Rogars Dios por las almas del Purgatorio, y en particular
por aquella, que sabe encontrarse ms abandonada de un sufragio particular entre todos; y si en este dia comulgares, aplicars la comunin en alivio suyo.
PRCTICA. O Seor Dios Omnipotente, os suplico por la sangre preciosa que derram vuestro divino Hijo Jess en el Huerto, libris las almas del Purgatorio, y en especial la ms abandonada entre todas. Conducidla vuestra gloria donde os alabe y bendiga etern ament. As sea. Padre nuestro, Ave Mara
y el Salmo De pro/unis.
PARA EL LTJNES.
Rogars Dios especialmente por
xima
el
alma que
est
ms
pr-
213
MOTIVO. Con tanto mayor ardor desea unirse Dios, cuanto est ms prxima al trmino de sus penas. Quitadle, pues,
vosotros, todo obstculo, y os retornar un don muy grande obtenindoos la gracia de romper del todo aquellos sutiles lazos
que hasta ahora os impiden entregaros enteramente Dios, de
lo cual puede depender vuestra eterna salvacin.
PRCTICA.O Seor Dios Omnipotente, os suplico por la
sangre preciosa que vuestro divino Hijo Jess ha derramado en
su dura flagelacin, que libris las almas del Purgatorio, y singularmente entre todas la que est ms prxima entrar en
vuestra gloria, para que prontamente comience alabaros y
bendeciros por todo la eternidad. As sea. Padre nuestro, Ave
Mara y De profundis.
PARA EL MARTES.
Rogars especialmente Dios por aquella alma, que, segn
la presente justicia, debera ser la ltima en salir del Purgatorio.
PARA EL MIERCOIiES.
Rogars Dios especialmente por
el
MOTIVO.Esta alma es la ms amante de Dios, y ms amada que todas de Dios. Cuanto mayor sea en el cielo su gloria,
tanto ms eficazmente podr conseguiros un verdadero amor de
B
214
ni podis
y os bendiga para
y De profundis.
siempre.
As sea.
r^K,A. EH.
_
Padre
nuestro,
Ave Mara
JUEVES.
Rogars Dios especialmente por aquella alma del Purgatoque ha sido la ms devota del Santsimo Sacramento.
rio
MOTIVO.Esta alma es por esta causa muy querida de nuestro Seor Jesucristo, y no dejar por lo tanto de
solicitar de l
que os conceda la gracia de recibirlo digaamente en la vida
en la muerte como prenda segura de vuestra eterna salvacin. y
PRCTICA. O Seor Dios Omnipotente, yo os suplico por el
precioso cuerpo y sangre de vuestro divino Hijo Jess,
cuerpo
sangre
que l mismo dio en alimento y bebida sus queridos
y
Apstoles la vspera de su Pasin, y dej toda su Iglesia
por
sacrificio perpetuo y vivfico alimento de sus fieles, que
libertis
las almas del Purgatorio, y principalmente la ms devota de
este misterio de infinito amor, fin de que os alabe por ello
con
el mismo vuestro divino Hijo y con el Espritu Santo
en vuestra gloria eternamente. As sea. Padre nuestro, Ave
Mara y
De jprofundis.
iP-A-KA.
EL VIERNES,
Rogars Dios especialmente por aquellas almas del Purgapor las cuales tenis obligacin de rogar.
torio,
ticia
215
Rogars Dios especialmente por aquella alma del Purgatoque ha sido ms devota de la Santsima Virgen.
rio,
siglos.
As sea.
Padre
nuestro,
Ave Mara y De
profundis.
Corazn piadoso de mi Jess, libra las almas de los fieles difuntos, por las cuales habis muerto derramando tu sangre preciossima.
SALMO BE PROFXJNDIS.
Desde el profundo abismo de miserias en que estoy caido, cla Vos Seor: no seis, Dios mi, inexorable mi voz.
Dignaos de escuchar los ruegos de un infeliz, que no tiene
otro recurso que vuestra misericordia,
mo
btw
216
S, Dios niio, cuan culpable soy vuestros ojos; mas si examinis coa rigor nuestras iniquidades quin podr sufrir vuestros
juicios?
Si en nosotros solo encontris delitos para perdernos, en Vos
hallareis motivos para salvarnos: os impusisteis la ley de no resistir nuestras lgrimas: y esto me obliga, Seor, esperar
en l.
As no deje Israel de esperar; pues recibir por la noche el
socorro que no haya conseguido por el dia.
Porque es infinita la misericordia del Seor, que sabe hallar
en los tesoros de su poder remedio para nuestros males.
Y presto redimir su pueblo de todas sus miserias iniquidades.
Ms fcil le
es
0. S. C, S.
M. E.
C. A.
B.
todos,
dia,
3*f
19