likarolo

THE

PSYCHOPHYSICS
OF

Fechner.
BOBELI KHATISO sa fetohe.
KAROLO EA.

Leipzig khatiso le ho hatisa BREITKOPF & HRTEL 1889th

Content.
Mohlophisi o Selelekela selelekeleng Writer
Selelekela'e.
I. More kakaretso ho nahanela ka kamano pakeng tsa 'mele le moea
II. Khopolo le ntho e psychophysics.
III. A selelekela
IV. Ya go dirisa dikgopolo mabapi boikutlo le tshusumetso
Exterior psychophysics.
The psychophysical Malehre.
V. boemo ba ikoetlisa. Sehlahlo likhoka.

VI. Maprinzip nahanela.

VII. Maprinzip boikutlo.
VIII. Mekhoa ea ho lekanya ea nahanela.
1) Mekhoa ea ho lekanya ha ho bapisoa nahanela.
a) Kakaretso kenyelletso. b) nahanelwa General le thibelo dibaka tsohle. c)
nahanelwa mabapi le nako le sebaka se sengata maemo a liteko eo. Kamehla
phoso. D) Special mabapi le mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe nepahetseng le
se fosahetseng. E) Special mabapi le mokhoa oa ho karolelano phoso. F)
Kamano ea thuto ea lipalo ea mekhoa.

2) Mekhoa ea ho lekanya ea nahanela feletseng.

melao ea motheo ea le linnete tse pakang seo.
IX. molao Weber Molimo.
The inta tlaleha Weber
1) leseli la moea.
2) Sound
3) litepe.
4) mocheso.
5) pharaletse boholo bo. (Kahlolo le Tastma)
6) leruo morale et la popego ya
mmele .

X. Taba ea monyako ea
1) matla monyako
a) linting

b) phapang monyakong

2) khl haufi 3) nahanelwa More kakaretso mabapi le haufi

ho ba teng ha monyakong

4) Liphello tsa

XI. Dintlha tsa boholo le ho ipusa dikabo ea menyako ea libakeng tse sa toaneng
kutlo
1) matla monyako
a) leseli le 'mala b) tiisetso e utloahalang le sekontiri se metsi. c)
litekanyo d) Mocheso
2) khl meeling
a) mahlong
litokisetso tse khethehileng mabapi le nyenyane ka ho fetisisa lemohuoa
ngata
litokisetso khethehileng sebaka nyenyane ka ho fetisisa amogelwang.

e ) lintlha tse peli distante

ka b ) peli distante
dikgwele
g, ) hlobolisoa le wrflige lipalo
Boitoaro ba likarolong lehlakoreng la retina ka bonoa ba boholo bo nyenyane
ka ho fetisisa 'me sebaka se
se toane distanta (leihlong)
b) kgwathago

c) emoloa nako le motsamao

XII. molao bapileng le molao Weber Molimo.

1) Weight liteko 2) boiphihlelo ba libakeng tse sa boikutlo ba leseli 3) Liteko
libakeng tsa ikutloa joang pharaletseng
XIII. Melao ea liketsahalo motsoako

Selelekela ke mohlophisi eo.

Ka mor'a hore mosebetsi oa bona hona joale o ne a rekisa tsoa mabenkeleng a
rekisang libuka ka lilemo tse 'maloa, ho hlokahala hore ho reprint ea toanang haesale
etsoa potlako joaloka ikutloa kateng. Fechner boeena o ne a feela joalokaha ho sa
reissue sa fetohe etsa qeto ya lona ho tokiso ea liphetolelo tsa mosebetsi oa hae e
khl. O rata hore dipatlisiso le ho tsamaisa lipuisano tsa mahlonoko e neng e tla ka
khatiso e ncha e lokela ho fumana sebaka seo ba phatlalatsa libukeng itseng. O na le
lebaka leo, ke lumela, e hlaphohileng khetha ntho e nepahetseng. mosebetsi A hore,
joalokaha likarolo tsa psychophysics, mefuteng mecha ka ho feletseng ea otlang etsa
lipatlisiso, kamehla ka mokgwa mantlha tseo se bontitse nke khato e molemo ea
eona, e boetse e ka go tlhaolega a lule tshwanetseng. Ha ke ntse ke ne Ka hona e-s'o
lokele ho ea kopana ka mor'a hore Fechner feta a memo ea phatlalatsang tiile 'me ho
nka ka lebaka la ho lokolloa buka ea khatiso e ncha. E ne e le 'na joalokaha ho inta
ha totobala hore sena se ka feela ba le reprint sa fetohe la pele la lilemo. Ha ke ntse
ke nahana, le tebeliso ea moraonyana psychophysical mosebetsi ona ka Fechner a
libakeng loketseng ngola lintlha ho o bebofaletsa hore linoto tse tsamaea ho
toana. Sena se toaea mohoeletsi ba fane ho khetholla ea khethiloeng ngola lintlha
asterisked mongoli le dinokong. Mesebetsi ka sehloohong ba neng ba tla tohloa
tabeng ena, ke:
Ho latela psychophysics. Leipzig 1877. khutsufalitsoe bontitsoeng: Litabeng.
Ho ntlafatsoa lintlha tsa sehlooho tsa psychophysics. Leipzig 1882. khutsufalitsoe:
ntlafatsoa. Ho feta moo, molao oa ho qetela psychophysical mosebetsi Fechner e
reng:
Hoo e ka bang Maprinzipien kelello le Molao Weber, ka: filosofi Studies, e
hlophisitsoeng. ea W. Wundt, Vol IV maq 161-230 ..; Khutsufalitsoe: Mental
Maprinzipien.
mesebetsi e meng ka seoelo bontitsoeng ba fuoa e mong le e tlas'a sehlooho se
tletse.
Ke 'nete hore qetellong ea moqolo oa bobeli oa khatiso ea pele' me libakeng tse ling
(ka atolositsoeng ea hore re "Add sepakbola") o ile a hlokomela misprints le litokiso

ba 'nile ba elwa hloko. Where Leha ho le joalo, Fechner hamorao a koalloa kakaretso
litlhaloso lokisang kapa eketsehileng, kenyelletso bona e ne e tla hloka hore ho
toanang ho kopanela e Makeover temaneng eo, ke ne ke lumela iphumanetse nang le
elang tlhoko khomaretse mabapi le hore khalemelo morago ga moo e lokela ho
khotsofatsoa.
Khalemelo maqephe tse hatisitsoeng tsa khatiso ea hona joale e nkile Dr. Oswald
Klpe. Ka nako e toanang ba 'nile ba ba toanang hlahloba bontitsoeng fanoa ka
lintlha tseo hape' me a phetha ka makhetlo a 'maloa.
thato ea barapeli Fechner, ke tepa, hore Moqolo oa pele mounted dibaka
mangolong a hae e mengata ea ba amohelehile phaella moo. Ke ne ke ho pholletsa le
mosa oa lelapa le leng la boemo lehlohonolo la ho etsa sena: dibaka ho 1880 ho fihla
'me hitherto hoo e ka bang ka ho feletseng "Annuarium mesebetsi le ditlhamo oa
Moprofesa G. Th. Fechner" z ke Mr Ngaka Dr .. Rudolph Mller a Dresden, e leng
Fechner toanang a neng ae file letsatsi la tsoalo ea hae mashome a robeli, a ka
behang motheo oa. An feletseng feletseng, ka tshohanyetso, o ne a sa ho se finyella
ka dibaka le sena, joalokaha mesebetsi e mengata e tse nyenyane tse, ba bang ba sa
tsejoeng, haholo-holo likoranteng bongoli ba libuka linaheng, ne a ke ke ho
ikemisetsa ka ho nepisisa.
Leipzig, 31 July 1888th
W. Wundt.

Selelekela'e.
I. More kakaretso ho nahanela ka kamano pakeng tsa 'mele le
moea.
Leha ho le joalo, thuto ea lefate 'meleng a makala a fapa-fapaneng a saense, a
tlhaho a hatela pele ho ntlafatso ya sekoloto se seholo se le melao-motheo e bohale le
mekhoa khahliloe hore boloka o sa tsoelo-pele ea atlehileng, ha thuto ea moea ka
setsebi sa kelello le tlhalohanyo kapa bonyane ke kamoo ho fihlela ho meeli e itseng
e tsitsitseng makalana e hlla, ho ithuta kamano e pakeng tsa 'meleng le kelellong,
kapa ba' mele le ka moea oa e ho fihlela joale a lula a hoo e ka bang mpa e le
lifilosofi tse itseng ngangisano timo ntle motheo o tiileng le le se nang le melaomotheo e ka teptjoang le mekhoa bakeng sa tsoelo-pele ea lipatlisiso.
A le haufi haholo botlaaseng karo-karolelano ena thabiseng a ka a batla ka maikutlo
latelang maemo a e thehiloeng 'neteng e ka sebele botsa hape ka lebaka la hae ka ho
eketsehileng morao ho bua leshano. Dipehelo tsa ea lefate 'meleng ka boeona, re ka
phehella ho toba le mabapi le phihlelo, maemo a lefate le ka hare kapa moeeng ha ho
ka tlaase ho moo; ba sebele feela ea fihla hlaphohetsoe likelellong 'me bao eketsa
lithuso tsa barui, sena ho fihlela joale ha moea mong le e mong oa lekane; empa e le
hore re khona, linnete tse pakang seo motheo, melao ea motheo, maemo tsa motheo
ho hlla ka 'ngoe libakeng tse peli, e leng ka sebeletsa e le ditokomane o tepahalang'
me ho qala fumana lintlha ha qetello le tsoelo-pele ea ka ho eketsehileng. Ha ho
joalo, ke a le mong feela le hlaha ka sehokelo sa lefate 'meleng le moeeng tsa ba

babeli ba ka ho toba e amanang le mabaka a ho ba le kamano ena ka nako e ka

phihlelong eo hang-hang, le hoja mesaletsa e meng tlas'a siling. Hobane Leha ho le
joalo, re ba hlokomela maikutlo a rna le mehopolo kapele-pele elang hloko, re ke ke
ra bona ponto efe kapa efe ya mekhatlo ea bokong; tse tlameha ho le ho eona li le ka
lehlakoreng le leng khomaretse, 'meleng ntse mona tlas'a siling moeeng; 'me ha re
ntse re ka litopo tsa batho ba bang, liphoofolo le batho bohle ba mofuta ikokobelletsa
ka ho toba ho anatomical le fa mmele,' meleng le ho hlahloba lik'hemik'hale, re ka
etsa letho ho toba oa meea ea ho latsoa pele, 'me molimo, e leng boemong ba bobeli
ba mamela; ea moea eo re lule mona tlas'a siling 'meleng. 'Me kahoo sa ntse e le
dikgakanyo le itima lintho tse kgolo leqephe. Haeba ho e ba ea 'me kobo tse ling,' me
ke eng e ka fumanoang har'a bona?
Ka ho se tsitse, e leng thekesele, khang ea ka lipotso tsena tsa hantle leha ho le
joalo a se na tsitsitseng qalo le ntlheng ea thuto ea maemo a, oo ka ketsahalo ena ka
boeona li haholo-holo leha ho le joalo latolang lumelloa.
'Me ke eng e ka ba lebaka la kamano ena ikhethang hore re hopotsa' me 'mele e
mong le bakeng sa bona, empa eseng ka bobeli, joalokaha ho ke' moho ho toba; e
boetse e ka ho toba ka shebella hammoho; Leha ho le joalo re ne re e mong, ea
tsoetsoeng ke shebeletse bobebe hammoho? Ka mor'a hore inviolability, eo ho eona
ho na le kamano ena e pakeng tsa libakeng tse kelellong le 'meleng, re ka' na ba nka
hore ho ke ke ea motheo, kamanong ea eona ea motheo e loketse ka boeona. Empa ha
ho na e toanang, a re fang 'nete ea ho toanang kapa bonyane ke kamoo hlalosa
haeba e ke keng lebisa tlase?
Hantle ka ntlheng ena le seo. . Ka mohlala, haeba motho e mong ka har'a selikalikoe, joalokaha ke lehlakoreng yona khonvekse bakeng sa hae ka ho feletseng patiloe
tlas'a siling concave; haeba a emela ka ntle, lehlakoreng le leng, ka lehlakoreng
concave ea siling khonvekse. mahlakoreng ka bobeli a matleng hammoho e le mathe
le leleme joalokaha lehlakoreng kelellong le 'meleng ea batho' me sena se ka nka
hlokometsoe hantle joalokaha lehlakoreng le ka hare 'me ka ntle; empa e ke e boetse
e ka tsela e tsoanang le thata ho bona ntlha e 'ngoe ea pono ea ka sefofane ea selikalikoe, ho mahlakoreng a mabeli a selika-likoe ka nako e toanang, joalokaha ho tswa
ho latela pono ea libakeng tse teng botho tsena mahlakore a mabeli a motho. Feela
joalokaha re fetola pono ea rna, ka lehlakoreng la selika-likoe hore re bone
liphetoho, 'me pata ka morao sakha eo. Empa selika-likoe ke feela setoanto, 'me ke
nahana ka potso ena ea ntho eo.
Ena hase ntho le boikemisetso ba ho kena fumanoa tokomane ena ho tsamaisa
lipuisano tsa bo tebile kapa ka tsela e itseng utloahala mabapi le potso ea motheo ea
kamano pakeng tsa 'mele le moea. Search mong le e mong hlahloba puzzle, ka hore
ho bonahala eka ho eena le joalo, ho rarolla ka tsela ea habo eona. E tla Ka hona a
boela a be le se nang liphello leha e le life tlamme bakeng latelang haeba ke feela
laela se ke ba lumella potso ka khonehang ba le pono e akaretsang, e leng e thehiloe
qalo ea ho ngola sena 'me ba sa ntsane ba semelo sa mefuta e toanang na le se na
karabelo efe kapa efe, 'me e boetse e le leseli timong ena feto-fetoha mehopolo e
leng phetha, e joalo e-na le ho batla feela hore a be le a bapisoa atlehileng lumela, e

ne e kopane le mantsoe a seng makae pele ho pono ena, e leng e ntse e e-na letho le
hantle Sehlopha bakeng sequel eo. Le moleko haholo, a ke ahlamisa makasine tjee,
ho lahleha lipuisanong pheriferale le weitausholende tabeng ena, 'me ha ho le bothata
ba tse nyenyane ho qoba ho hang mona, u tla ba bonyane e khutoanyane pepesehela
ea pono ea tseo ke tla confine iphumanetse folgends , kpa toarelo.
Nakong e fetileng, ntho ea bobeli tlhaloso mohlala, ho oa pele. Tsamaiso sa
potoloho ea lipolanete e fana ka e tsoang letsatsing, e le pono e fapaneng haholo ho
feta ho tloha Lefateng. Ho na le Copernican, mona lefatsheng Ptolemaic. Ke ke ha
khoneha ho lula nako tsohle bakeng sa moshebelli toanang ho boloka litsamaiso ka
bobeli lefate hammoho, ho sa tsotellehe ka bobeli haholo ba aroloa, 'me joaloka bara
bao lehlakoreng concave le khonvekse ea selika-likoe sa ha e le hantle tse peli feela
tse fapaneng mekhoa ea ntho e toanang ho tloha ka tsela e fapaneng. Hape empa ka
linako tse ling ho ke ke ho lekaneng ho e fetola pono ea atleha hakaale bakeng sa
lefate le lefate le leng a sengoliloeng seo.
Lefate lohle le na le mehlala e joalo e leng bopaki ba ho rona ea hore na ke sefe se
ka ntho e 'ngoe, le hlaha ho tloha standpoints tse peli ho tse peli,' me e se e mong ho
ea ka pono ea toanang le ka ba le tse ling. Ke bo-mang ha ho hore ke allwegs joalo
'me e ke ke litsela tse ling. Joalokaha taba ea mohlala seholo le durchschlagendsten u
sa na le ho kapa se ke a oa ka lona. Eo e re fa karo-karolelano ea lefate kelellong le
'meleng.
Seo o se nahanang ka la maemo a ka hare ho feta moea oa hao e le hore u moea
ona, hlaha maemo a ka ntle khahlanong le eona joalokaha tehelitsoe bona ba kelello
nameng. E etsa hore phapang e ebang 'ngoe a nahana hore boko kapa o sheba ho kena
ka har'a boko ba thinker eo. 1) Ka lebaka bohle hlaha fapakaneng; Empa boemo ba se
fapane hle, ho na le e ka hare, mona sa kantle; unspeakably fapaneng esita le ho feta
ka mehlala e fetileng, 'me ka lebaka leo, ho se toane ha mekhoa unspeakably
khloanyane. standpoints bakeng sa phatlalatso peli tsa selika-likoe, ea tsamaiso
lipolanete ke, empa feela ke a mabeli a fapaneng Link hlla ha e le hantle khahlanong
le eona; bohareng ba selika-likoe ka la letsatsi ntse e le moshebelli feta tsela ea
selika-likoe sa, ka ntle lefateng. Empa ea ikhopolang ho ponahatso ea moea oa 'nete
oa ponong ea kelello ka lintho tsa tlhaho hae se ipatileng khahlanong boeona, e
iketsahaletse feela tjee le ka boeona, ponahalo ea physicality amahanngoa la' nete ho
fapana le hoo Link maemo, e leng hlla non-iketsahalletseng le eona.
1)

lekanang le batla ka hare ho eona ke nehelano e lekaneng ho etsa liqeto, tse

thehiloeng linthong ka ntle feela bone, utloisise kamoo boemo hare e ne e tla
hlaha tlosa tlosa lititiso tsa Kena pono.

See hona joale e toana, ho hlakile hore seo re qala ho fuputswa lebaka leo ha ho
motho ea kelello le ea 'mele oo, joalokaha ba amana ka ho toba,' me hang-hang ka
bona hammoho. E ka 'na feela kwa le mo lekgotleng khahlanong ntho e toanang ka
nako e ha ho motho toanang.

Ka hona ha ho moea oa moea tse ling e hang-hang joaloka Moea oa 'nete,

tepeletsang motho ea tla nahana empa o ne a lokela ho bobebe tsa lero toanang
lemoha; o na le, haeba e ha e tsamaisane le tse ling tse le eena, ke feela ponahalo ea
tsela. Ka hona feletseng ha ho kelello ea mong ntle ho sebelisa physicality ka
lemoha; hobane se bonahalang ka ntle ea moea, ke sona ponahalo ea eona 'meleng
tseleng.
Ka hona ponahalo ea kelello e ka kamehla, leha ho le joalo, e mong le 'mele
bonahalang ho fapane ka tsela e fapaneng ho Hang feela A, hobane ho na le feela
boemong bo ka hare ke mefuta-futa Leha ho le joalo, e maemo a ka ntle' me ho
fapana ha e eme.
Kahoo, mokhoa mehleng ea boemeli akaretsa ka likamano tsa motheo pakeng tsa
'mele le moea, e leng lokela ho batla ho koahela mong le e mong le pono botlaaseng
eona.
Leha ho le joalo le 'ngoe:' mele le moea ea hammoho; ho etsoa phetoho ka hore ho
fetoloe e lekanang ka tse ling. Hobane'ng? Leibniz re, u ka ba le talimang lintho tse
fapaneng ka eona. lioache tse peli mounted ka mapolanka toanang tsamaise litemana
tsena bona ho pholletsa le intermediary ea sephuthelwana ena lenonyello mong ho e
mong (haeba ba fapana leng eseng tse ngata haholo ho e mong le e meng); ena ke
tloaelehileng dualistic lebaka la kamano e teng lipakeng mele le moea. E ka boela
Motho e mong sutumelletsa ea sesupi lioache ka bobeli e le hore ba kamehla
tumellano, e leng occasionalistische, ho ea ka eo Molimo a bpa liphetoho 'meleng,
moeeng le sekgoeng tumellanong kamehla. U ka ho feletseng hloma tloha qalong e le
hore ba hloka ntle tutoring, le tsoele ka ntle re hantle le e mong le e mong; hore ke
lebaka la e toanang pele ho thehoa tumellanong. Leibniz o lebetse le pono, e leng
bonolo. U ka boela tsamaea ka tsela e lumellanang le mong ho e mong, kahoo u se ke
ua tsoa kajeno, hobane ba ne ba ha lioache tse peli tse fapaneng. E le hore boto
lenonyello, e tutoring khaotseng, tse artificiality ea sesebediswa la pele bolokeha. Seo
ka ntle moshebelli hlaha e le ea thapama ka manyolo le dienjini le sa khaotseng
manyolo mabili eaba levers kapa e le karolo ea bona ea bohlokoahali 'me boholo
habohlokoa ho rera, ho bonahala esita lekgotleng fapaneng haholo le ka kelello ea
hae e be tse nang le litemana tsena tsa sensations, litakatso tsa le menahano. E se ke
ba khopisa motho e mona bitsoa lebetse. Haeba e bitsoa mabapi le 'ngoe le joalo ha
aa lokela ho bitsoa ka tsela leha e le efe.
Ho fapana ha lipono tse makatsang empa ho itetlehile empa e tsoa ho eseng feela
ho se toane oa pono, empa le eena a tsoang ho fapana ha e eme. A monna ea
foufetseng o bona maemong tsela e tsoanang e toanelang Link e le ha ho letho le ho
bona ho tloha ka ntle; 'me kahoo a etsa oache ea shoeleng ho sa tsotellehe tsela e
tsoanang baratos boemo ba iketsahalletseng le boeona e le boko letho Interior; ho ke
ke feela bakeng sa ponahalo Link moo.
saense ea bitsoang ke feto-fetohe ntlheng e ka ntle ea pono ea lintho, ea saense ea
moea ka hare; maikutlo a bophelo li thehiloe phapanyetsano maikutlo, ho akha
filosofi tlhaho ka boitsebiso oa se bonahalang ka makhetlo a mabeli pele ho maikutlo

imene habeli; thuto ea kamano e teng pakeng kelello le 'mele e likamano tsa pakeng
tsa mekhoa e' meli ea ho ba le ho latela.
lintlha ena ea motheo ea nkang ka eona, ke eo ke u se ke ua ruta ka bobeli a ho
qetela motheo mofuta meleng le kelellong, e le ka ho fetisisa kakaretso likamanong
tsa e thehiloeng 'neteng yona batla ho kopana tlasa ntlha e le' ngoe ka eona.
Empa e ntse, joalokaha ke ile ka re, e mong le feela ka bolokolohi leo ka lona ba
bang ba talimang e thuso e toanang ho lokisa ena, kapa haeba a batla ho leka ho etsa
hore ho hang.Seo mong le e mong o fumana loketseng haholo tabeng ena, le tla fihla
ho latela maemo a maikutlo a hae a mang; 'me ka sebele esita le etsolla monyetla
kapa khoneha mabaka a, e loketseng ho moelelo oa taba e akaretsang ho fumana e
toanang. Empa mona ke priori sa itetleha ka hore na o beha pelo le moea oa feela
joalokaha liponahatso tse peli tse fapaneng tsa lero e toanang, kapa e le 'meli kwa
matched le hantle, kapa moea e le ntlha ka Nexus lintlha tse ling tsa haholo lekanang
kapa mofuta lekaneng, kapa batla ho tela junifomo le pono tsa motheo ho hang, ho
fihlela joale feela mong le e mong ea lumela hore kamano ea experiential pakeng tsa
'mele le moea' me e lelekisa experiential lumella ho le joalo, o ile a boela like ea
gezwungenste boemedi leka toanang. Hobane feela le kamano eo experiential
pakeng tsa 'mele le moea, re tla thehiloeng a latelang,' me re boetse re sebelisa ho
hlalosa e thehiloeng 'neteng ea lipolelo tse atileng ka ho fetisisa e leng ho ba le
dualistic' na ho e-na ka kutloisiso ea joalokaha pono ea rna monistic ha a se a ntse a
lumella phetolelo eo ho leng bonolo ho kena ho eona.
Sena ha se bolele hore boitsebiso bo ithutoang ho tla hlahisa mona tla ke bakeng sa
pono ea, kamano motheo ea 'mele ea bona le likelello le le se nang tusumetso e be
iphapanyetsa ho fapana le hoo. Empa u ferekanya liphello tse ka letsatsi le le leng
phalla ho tsoa ho lona, 'me ba qala ho etsa hore esita mokhoa o sa fellang, eseng ka e
le setsi sa thuto ena.Tokomane ena ke feela bonahetseng e le hantle le lokela ho
leleka boemong leha e le efe ho tloha timolohong.
Haeba e se, e mong a ka botsa? Monyetla oa ho tehetsoa ke e joalo e ka
hanyetsanang ka ho toba le taba ea eo re neng re qala, hore kamano e pakeng tsa
'mele le moea li amohuoa experienceability Empa ba hase experienceability ka
kakaretso, empa ke feela ea likamano tsa bonahala hang-hang oa experienceability
hang-hang hulwa. Esita le tsela eo re talimang ea kamano kakaretso pakeng tsa 'mele
le moea thehiloeng boiphihlelo ba mofuta fetisisa kakaretso hore e ka etsa ka kamano
ea bona, ha a rata hape le ho mong le e mong ea tlang le maemo tiileng ho fumanoa
tokomane ena, joalokaha lipolelo ho hlokahala hlaha e toanang. Phello e tla bonta
hore re ho se ka tlaase ho moo khethehileng phihlelo eo ho lahla eona, e ka karolo e
'ngoe sebeletsa ho Bochabela re libakeng tse likamano sa tobang linako tse ling ba
nang le bokhoni oa theha liqeto tse mabapi le hang-hang.
Ha e le hantle, ho ka le pono eo kakaretso, esita le haeba re lokela ho amohela,
eseng ho etsoa. Ho etsa bonnete ba kemolo le botebo ba le pono e akaretsang ho hang
itetlehile ka kakaretso, empa elementals. Molao oa matla a khoheli le melao ea
limolek'hule (the hanyetsoa pele e neng e kenyeletsa le) le melao mathomo; ba ne ba
tla ka ho feletseng tsebahala, 'me sohle se boleloang feletseng khathetse ka liqeto

toanang, khopolo ea lefate' meleng ka generality khl ka ho fetisisa e ne e tla

phethahetseng. Ka lebaka leo, ho ke ke a utloahalang, melao mathomo ho hlla
bakeng sa kamano e pakeng tsa lefate le 'mele le lefateng la moea, ho nka ba le
pono e akaretsang ho fumana tsoarellang le ntshetswa pele ruta yona; 'me ba ka feela
ho thehoa linnete tse pakang seo mathomo mona le mane.
Psychophysics ke thuto ea e leng o na le ho ho thehoa nahanelwa tsena. The ngata
tsa tsona khaolong e latelang.

II. Khopolo le ntho e psychophysics 1) .

Tlas'a psychophysics mona e khopolo e tobileng ea mesebetsing kapa itshetlehileng
ho kamano pakeng tsa 'mele le moea, ho utlwisiswa ka kakaretso ho feta pakeng tsa'
meleng le kelellong, 'meleng le kelellong, ea lefate.
1)

ntlafatsoa S. 1-17.

Etsoe libakeng tsa batho ba moea, senohi, moea, re ka lebella ho hang hore e
erfalich pholletsa ho itlhahloba kapa ho tswa ho abstracted ho ea 'mele,' mele, 'mele,
hlophisa boitsebiso ba lefate, se erfalich ke temoho Link kapa e abstracted. Sena se
lokela ho feela libakeng tse sa lefate hlollang, le kamano psychophysics bona ba tla
lokela ho sebetsana, li bitsoa, e leng presuppose hore u tseba ho pheta ka hare le
kantle temoho ka kutloisiso ea hore ho sebelisoe tloaelehileng ha puo ho hlahisitse
mesebetsing, e leng boteng ba bona eohle e bontoa ,
All dipuisano le diphuputso tsa psychophysics amana ho hang feela ka lehlakoreng
le ponahalo ea lefate 'meleng le moeeng, ka se bonahalang mohlomong ka ho toba
ke temoho hare kapa ka ntle, kapa ho tswa ho Erscheinlichen deducible, kapa e le
karo-karolelano, sehlopha, moelelong oa taba, kantle Molao lebaka la o utloisisa
haholoanyane bili basebetsi;khutoanyane ka bang teng 'meleng ka ho ya ka fisiks le
ea k'hemistri; ka kelello ho latela Molao le phihlelo kelello ntle motheo oa 'mele e
khutlela ho moea tse ka morao lefate hlollang ka kutloisiso ea metaphysics tsela e
itseng.
Ka kakaretso re se bitsang Function Mental ea physicality, itetlehile ka, 'me
sekgoeng, ho fihlela joale e joalo e sa khaotseng kapa la molao o ngotsoeng kamano e
pakeng tsa tse peli ke hore e ka ba e-ba motataisi ho tse ling tsa teng le liphetoho tse.
The ha e le hantle likamano tshebetso pakeng tsa 'mele le moea kakaretso disputa
Leha ho le joalo, hoo e ka mabaka a, tlhaloso le isa tekanyong ea' nete ena, ho na le
ba sa ntsane ba sa etsetsoa qeto phehisano ena.
Ho sa tsotellehe hore litobotsi tse metaphysical oa phehisano ena e leng e amana
e-na le ho mozindo thoeng feta ponahalo eo, psychophysics o leka ho fumana hore na
sebele kamano tshebetso pakeng tsa dibakeng ponahalo ea 'mele le moea ka hohle
kamoo ho ka khonehang.
Seo e leng quantitatively le ka boleng, hle le haufi, lefateng 'meleng le lefate
kula kelellong le' moho, ho ea ka melao efe latela liphetoho tsa bona ho tloha mong
ho e mong, kapa ea le mong ho e mong? Beha lipotso tsena ka kakaretso ya ka
dipehelo psychophysics le batla ho li araba ka mokhoa o nepahetseng.

O ile a re tsela e fapaneng, empa ha li fetohe re ntho e toanang le eona: seo ke

'moho ka hare le ka ntle ponahalo ea lintho' me ke melao teng bakeng sa liphetoho
bona referense bolela'ng?
Tabeng eo, ho na le le kamano e tshebetso pakeng tsa 'mele le moea, ha ho letho e
ne e tla thibela ka dil, e toanang ka tsela e tsoanang ho utloisisa e' ngoe ho feta ka
tsela e tse ling tse leihlo le boloka tlaleho ea seo u ka se hlalosetsa lumellane ho
pholletsa le thuto ea lipalo mosebetsi papiso pakeng divariabole ea X le Y ea abel ke
moo polygonal leha e le efe e ka nkuwa tsitlella e le mosebetsi oa e mong, 'me e le'
ngoe ka liphetoho tsa bona ho itetlehile ka e na. Lebaka le leng empa bakeng sa
psychophysics ho khetha ho lelekisa leqephe mosebetsi oa moea le 'mele oa bo
fapaneng, ke hore feela a' mele a isa tekanyong toba fihlellwe, ha ho bolele hore
motho wa senohi ka feela fumanehe e le mosebetsi oa kamoo o tla bontoa
hamorao. botlaaseng Sena ke mahlonoko tseo ho leng le etsang qeto ea hore tataiso ea
phasejeng e ka tlaase.
Mabaka lintho tse bonahalang bakeng sa se ratang joalo kena psychophysics eseng
tohloa kapa tumello, 'me ho tsekisano pakeng lintho tse bonahalang' me likhopolo
tsa, eseng tse likamanong tsa ba itshetlehileng la ka batho ba bang ka mofuta
tsamaea, u lula u joaloka mpa feela a lekanyelitsoeng ho kopanela sengoliloeng seo,
'tsoang linaheng tse ling le ba sa thahaselle molaetsa.
Motho a ka khetholla likamanong tsa tobileng le e sa tobang ea ho itetleha kapa ka
ho toba le go ranolelwang kwa likamanong tsa tshebetso pakeng tsa 'mele le
moea. sensations khotsofatsa litakatso tsa nama tse ka ho toba itetlehile ka lintho tse
itseng ka boko ba rna, ha feela le sete ya tse sa batho ba bang, kapa batho ba ka ho
hlahlamana hang-hang; empa feela ka sa tobang ea susumetsa ba bang Link tse
bakang lintho tsena feela ka intermediary la methapo ea kutlo conduction ho boko ba
rna. mosebetsi oa rna oa kaofela ba kelello na ka ho toba tironyana a boko rona
itetlehile ka tsona, o etsa hore e joalo empa ka nako eo fetisa ka ho toba le bona,
kapa hohela ba hang ka mor'a hore ka boeona, liphellong tsa linaha tse ling ho
pholletsa le tokiso ya makala rona ke tsohile ebile enjene.
The go ranolelwang kwa likamanong tsa tshebetso pakeng tsa 'mele le moea
kopana khopolo ea kamano tshebetso feela insofar feletseng ho u feta ka karokarolelano ea nahanang ea lipakeng le dintlha ka botlalo joalokaha eka ke ka ho se
phethise ketso ea lipakeng, ea tiisetso kapa molao felisoa ho tswa kamano ea' mele
'me moea oa ka, tlas'a fihlella lipakeng ke.Ho rarolla boipiletso feela ho fihlela moo
ho ka molao ikutloa e joaloka eona bakeng sa boko ba phelang se nang khaello ea
methapo phelang eo ha e Plant le phello ea hlasimollang bokong.
Ho isa tekanyong eo senohi e nkoa e le mosebetsi o sa 'mele, e leng microcyteme
meleng, o tsehetsoa ke tlameletswe dikelellong tsa ka bitsoa. mesebetsi e meng ea
'meleng e leng tehetsa kapa tehetsoa ke senohi ke hona, beha e tobileng kamano
tshebetso ho seo re se bitsang tsehetso ea hlabollo' meleng.
Nahana ka potso ena ea sebpeho sa mesebetsi ea psychophysical, ke hore, ho ea
ka substrate le mokhoa oa eona yona, ke potso bulehetse ho tloha qalong, 'me ha aa
ka a hlokahalang hore motho e mabapi le. E leng, ho qalong ho abstracted ka mabaka

a mabeli, la pele hobane e ho joalo ho sebetsa mpa feela a beha metheo kakaretso oa
mehleng oa psychophysics a maemo ditirisanommogo, joalokaha e etsahala fisiks,
moo likamanong tsa boleng tsa ba feela entsoeng ke ditirisanommogo itetlehileng ka
eona; bobedi ho, hobane re ka mor'a hore e le 'ngoe ho feletseng boikutlo latelang ea
ho ruta rna ea karolo ea pele yona ha ba na ho jara mesebetsi psychophysical a
nahanela khethehileng.
Mofuta wa joalo e arotsoe psychophysics a sa kantle le e hare, ho itetlehile ka
kamano tsa moea tseo le ka ntle lefateng 'meleng kapa ea lefate' meleng le ka hare
ao moea ke a le kamano e haufi, e isoa ho nahanela, kapa ho seng joalo, ka khopolo
ea sa tobang le e tobileng kamano tshebetso pakeng tsa moea le 'mele.
Phihlelo eo motheo bakeng sa psychophysics kaofela ka a batla feela ka neng se
busoa ke psychophysics ka ntle, feela sena ke phihlelo eo ka ho toba e fihlellwe, 'me
dipholo tsa tsa hona ho hlokahala hore ho nka psychophysics ka ntle; empa sena ke
keng ntle Mitrcksicht kamehla hlahisa ka hare, a hlahloba taba ea hore 'meleng ka
ntle lefateng sebetsa amahanngoa feela ka intermediary tsa lefate' mele le ka hare la
moea.
Also hafeela re ntse re le feela ka ho nahanela likamano ea molao e teng pakeng tsa
bo hlasimollang ka ntle le ka boikutlo, re lokela ho ke ua lebala hore hlasimollang
empa eseng ka ho toba a ikutloa joang le tsosa ka hare ho rna, empa feela ke tsosa
phetha mesebetsi ea leha e le efe 'meleng ho rna, ka kutloisiso ea ho toba
haholoanyane kamano ea ema. mofuta bona e ka 'be ba ntse ba sa tsejoeng haholo,
nahana ka potso ena ea tlhaho ena ke qalong etsetsoa qeto haholo kamoo e tla etsoa
ke re avowedly; empa ha e le hantle ea eona e lokela ho statuiert 'me hangata Resorts
ho ntlha ena, ha ho tluoa tabeng ho ba likamano tsa semolao bobona, eo ho etsa hore
re ka psychophysics ntle ea pele triftig ho tsa sehlooho di bonelapele me le e
phehelle. Joalo re Leha ho le joalo, le bone mesebetsi ea tlhaho eo angoa ke ho
mosebetsi oa rna oa thato hang-hang le latelang, leha ho le joalo ke ka ho feletseng e
sa tsejoeng, o lokela ho ke ua lebala hore na ke eng e teiloeng ka thato ka lefate ka
ntle, leha ho le joalo feela ka ho ba mesebetsi e kang o ile a sebetsa ke. Me ho joalo le
hohle menahano moo ho sa tsejoeng setsi sa setho se ileng a retelehela se ho
hlokahala hore ho phetha letoto la liphello tse matla.
The setsebi sa kelello le fisiks se a ntse a sebelisoang ke lebitso la e lokela ho
psychophysics lehlakoreng le leng mabapi le kelello le litepiso tsa ka lehlakoreng le
leng thehiloeng Bibeleng, ho fana ka e toanang fumana litokomane tsa lipalo. From
fisiks alima ka ntle psychophysics lisebelisoa le mokgwa wa; ka hare leans e-na le ho
physiology le human anatomy, haholo-holo ea tsamaiso ea methapo ea kutlo, 'me ho
hloka tloaetseng e itseng pele ka eona. Mona sebele ke kahoo boima, e nepahetseng
le tsa bohlokoa lipatlisisong tsa timo ena, e leng se tlisa Morao tjena, leha ho le joalo
ha ho buuoe ka sebelisa hamolemo libaka tseo bakeng sa psychophysics hare atamela,
e leng tla hanyetsoa ka letsatsi le leng ho hula bona ha diphuputso tseo le ho tloha
tlhaselo e 'ngoe e bonta diphuputso hae, eo fonte ena e thehiloe, e tla atamela ho isa
bohleng ba thulanang le eona, moo ba ileng ba khona ho ebota ka bobona baa. Hore

ena ke nako e telele hakaalo fokolang haholo ea ho le joalo, feela ile a bua ka puso ea
sa phethahalang a e leng thuto ea rna ke tsitsitse.
Ntlheng ea ho bona kantle ho tswa eo re tla nka hlaseloa seo re se rutang mona ke
ena.
Pele re ba fuoa le mokhoa oa ho fumana hore na mofuta wa mesebetsi 'meleng, tse
amana ka ho toba mesebetsi ea rna ea kelello, ka sebele atamela ka likamano
ditirisanommogo oa ba itshetlehileng pakeng tsa tse peli ho bona hore na ho fihlela
ho meeli e itseng. Boikutlo bo itetlehile ka susumetsa ba bang eo; e matla ikutloa
itetlehile ka hlasimollang matla ho; ea hlasimollang bohato boikutlo feela ka
intermediary sa ka hare ikoetlisa. Ntlheng ena, a re ke likamano tsa semolao pakeng
tsa ikutloa joang le ho susumetsa ba bang ho fumana, ba lokela ho kenyelletsa
likamanong tsa semolao pakeng tsa susumetsa ba bang 'me ka hare ho ikoetlisa, e
leng melao e akaretsang, a kang mesebetsi e meng ea' meleng baka mong le e mong
tse ling tse, a ikopanye le 'me ka hona lokafatsa liqeto kakaretso mabapi le likamano
la mosebetsi ona ka hare , Ha e le hantle, phello e tla bonta hore ho sa tsotellehe ho
hloka tsebo ea rna ea lintho tsa tlhaho e qaqileng ea mesebetsi psychophysical empa
e le 'ngoe, e leng tla ka maemo bakeng sa sebelisoa ka litsela tse bohlokoa le ho feta
ka kakaretso bophelo ba kelello nahanela, hona joale ho fihlela ho meeli e itseng e
bolokehileng mme zulngliche likhopolo tse motheo linnete tse pakang seo le melao,
ho ata ha psychophysics ka ntle ka hare, e lokela ho lokafatsa.
Empa kantle le taba ena ea bohlokoa bakeng sa psychophysics hare na maemo a tsa
molao, tse ka ikemisetsa timong ea ka ntle, ea bohlokoa bakeng sa bona. Ka lebaka
la liphello tse toanang, joalokaha tla bone, 'meleng, boemo ba kelello, le ho
bophahamo ba sena ka hloma dikopo, e leng ka lehlakoreng le leng ke tsa bohlokoa'
me thahasello ea sebele.

III. A tokollong selelekela.

Haeba dipotso tsohle lefifi 'me hanyetsoa oa psychophysics hare se a ntse a - le hoo
e ka bang karolo eohle e ka psychophysics hare hajoale o na le feela maemo ao a - ba
reset le boeona ho fihlela lenaneo experiential fana ka mokhoa oo ao qeto ea lona,
empa ea e le' ngoe leo litebello ho pota psychophysics dipehelo, ho vornweg ho ama
ho ba leshome bonyane ka bokhutoanyane, ho li araba ea fihla li ka arajoa tsoang
nahanelwa kakaretso, le ho fetisetsa bakeng sa ho phomola ho latela.
Haeba re mo reha nahana, a ikemiselitse, e leng molemo maikutlo a shebahalang
hantle joaloka moea, maikutlo a phahameng khotsofatsa litakatso tsa nama le tlhaho
joaloka tlaase, kahoo ho ka Leha ho le joalo fate mona - nahana ka potso ena ea
bophelo ka mor'a lefu re ka se khonang haholo hlathe koana le koana - ho hang
mesebetsing kahodimo ho mona a kelello ha nyane ea hlomella ea feta ka tlaase, ntle
le jara mesebetsi e meng ea 'mele, kapa ho tlangoa ke etsa mesebetsi e amanang
psychophysical. Ha ho motho ea ka nahanang nang le boko hoammeng. Feela

joalokaha e nyenyane a ka belaela hore e le hore monna ea itseng ea sefahleho

boikutlo, utluwang ikutloa ka feela ho tlisa, ho ea toareloa joalokaha lintho tse itseng
tsa tsamaiso ea methapo ea kutlo; esita sena ha se belaela, mohlomong thehiloe ka
khopolo ea lehlakoreng khotsofatsa litakatso tsa nama ha moea e le hore ba eme ka
Nexus tobileng le physicality le tsamaee. Le ho feta empa ke sa tsitsang hore na seo
ho nahanoang itseng ho tlamelloa e nkiloe mohato ka tsela e tsoanang e itseng
bokong, eseng ho e-na e boko a sebetsang a ka kakaretso hinreiche nahane ka botebo
le mesebetsi e phahameng ba kelello ho hang ntle joalo e tlhaho le ikgethileng le le
tataiso ea mesebetsi e meng ea 'meleng bokong lokela ho ea ka mofuta itseng le
tataiso ea hlomella. E ke phapang e khl ea phahameng sa libaka tlaase kelello
mohlomong (by ba bangata hlaheletse joaloka kelellong le moea oa ka kutloisiso e
moqotetsane) batla feela mona.
Hona joale nahana hore mesebetsi e meng ea phahameng a kelello ne e hlile e le
kamano e khethehileng imoloha ha ke etsa mesebetsi ea 'mele, kahoo empa ba ne ba
ntse kakaretso joalokaha sebele ho nkoa kamano ho taba e toanang ea ho nahanela le
ho etsa lipatlisiso ke psychophysics hare. Bakeng sa kamano ena e akaretsang e Leha
ho le joalo tlangoa ke melao e akaretsang le e kenyeletsa maemo kakaretso e tla
sebetsa le ho fumana ho eona; ee sena ho lokela ho kile ua kamehla re lule mosebetsi
bohlokoa ka ho fetisisa tsa psychophysics hare. 'Me se a ntse a e' ngoe ea khaolong e
latelang (V) e tla etsa hore re maemo a joalo.
Ke batla ho nka setshwantsho joaloka khopolo ea amehang nkeng ea ikoetlisa ka
boeona 'me feela ka mosebetsi oa sena hlile kapa o like nka ea hlokang feela,
joalokaha rowers ka sekepeng ho eketsa laola e, ha a ntse a tsotelle ho shafts rudder
ho ikotla; haeba maemo a le melao ea nkeng e tla tohloa ha ho tluoa tabeng ho
phalla kapa tsoelo-pele ea ho nahanoa;haeba ka sebele sheba litobotsi tse ling
haholo. Esita le oa thomello ea lingoliloeng ka ho fetisisa mahala e ka tlasa melao e
amanang le mofuta wa elements le mokhoa oa eo e sebelisang, fetisetsa. Joalo ho tla
khomarela psychophysics fumana amana le likamano tsa batho ba phahameng ba
moea ba tshehetso 'meleng; empa e tsoa ho e leng lintlha tsa bohlokoa tseo le seo
meeli, ba tla ba ka bobona ba bang letsatsing lena ho tla etsa qeto ka ho aba masimo a
bona.
E se eka hona joale mong le e mong ka moea le ho pharalla ha psychophysics hare
fokotsa ho ea fihla le hafeela qobelloa le tape ea linnete tse u se ke ua mo qobella
hore a tlohele le thibelo. Ho ea ka tumelo ea ka, e leha ho le joalo ho etsoa hona joale
feela joalokaha tumelo e pheha khang hore ho na le ka tsela ena ho se lelibohong.
Ha e le hantle, ke nahana hore boikutlo bo joalo bo sa lumellaneng le lipina tsa
thoriso hore jarelang pelaelo tlhaku e phahameng ho feta ea ngola lintlha tse motho
ka mong, e sebelisoa ka litsela tsa maqhubu a ea tsoanang hloka sebaka tse ka
bomong ea sensations tse fapa-fapaneng, le hore ba ba feela mabapi le tobileng le
tsela eo utloahala 'moho tsena le latelang, ka fetoha; Ho bonahala eka ho 'na sena e le
keletso leqepheng la phahameng, empa ha ho haelloa ke ho ba le kamano e
khethehileng pakeng tsa itetlehileng ka phahameng kelellong le' meleng sebaka a
bue leshano, 'me bohle ka etsahala hore ebe ba lumellana le sena, hanyenyane ka ho

eketsehileng a bolaoa' me ho atolosa keletso. Empa ha ho moralo leha e le esita le

bolelang e le 'ngoe mona ho buloa sesosa rna.

IV. Ya go dirisa dikgopolo mabapi boikutlo le tshusumetso.

Ha ho le joalo khl leha ho le joalo e sa fellang mehleng lithuto tsa
psychophysical ne a sa enumeration, tlhaloso le tlhophiso ea 'ohle Zustndlichkeiten
kelello, ntho e ka ba ea tsoanang hape, ba le rua molemo joang nyenyane. Pele, 'me a
ka sehloohong e buuoang re tla sebetsana le sensations ka kutloisiso tloaelehileng la
lentsoe a ikutloa joang, e leng ke tla li sebelisa latelang khethollang nomenclature.
Ke tla phapang sensations matla e le pharaletseng, ho ea kamoo ho nkoa emoloa
khotsofatsa litakatso tsa nama ea ntho e 'ngoe bao boholo e utloisise joalokaha e
matla kapa e pharaletse, kahoo med. B. ho maikutlo a matla haholo ea boikutlo ba
kganya ho sensations ea pharaletseng nkoa e le katoloso tlhaloganya sebaka lebella
sefahleho kapa boikutlo ba ho ama, 'me o tla bo loketseng boetse e matla le o moholo
ngata tsa ikutloa joang e fapana. Haeba re e be ntho hlaha e khanyang ho feta e mong,
eo re neng re e bitsang ikutloa eo e fana, e kgolo matla e ha e moholo ho feta tse ling
ho bonahala eka re ka ho pharaletseng e khloanyane. Sena ke feela taba ea tlhaloso,
'me e beha, joalokaha ka kakaretso ba utloisisa, leha ho le joalo ka tekanyo e itseng e
itseng ea esale pele boikutlo.
A sensations tsohle hang, e matla le ho pharaletseng, re ka khetholla ka boholo le
sebpeho; haese hore ka boholo ba matla e atisa ho matla le sebopeho sefe o bitsoa
boleng. A medumo o na le bophahamo, le hoja e utloisisoa joalokaha boleng ba
modumo, empa e boetse e le lehlakoreng la ditirisanommogo, haeba re ka ba le e
khl le e monyenyane bophahamo phapang e kholo.
Eh Weber khetholloa ho eona, indisputably cogently haholo, thepa kapa morero, e
leng r ona ho fana le sensations pharaletseng ka mor'a nka mona, tshebediso ya puo,
kapa kutloisiso ea sepaka-paka ha ka kakaretso ea mecha ea kutlo, e leng ho re fa
maikutlo a matla haholo ha hlaphohetsoe likelellong khethehileng, ntle leha u
boleletsoe sensations pele e neng e ke ke joaloka karolong e qetellang a se a ntse ka
hlaha a 'maloa ke maikutlo mabapi le batho ka bomong, baa ikemetseng likhoele
methapo ea kutlo kapa didikadikwe bona ka ho latellana branching (didikadikwe ea
nahanela), empa feela ke ho hokahanngoe le mengolo, le se hakaalo matla le boleng
ba nang le mengolo, joalokaha palo le tokisetso yona, kapa tse etsang lipotoloho tsa
makala methapo ea kutlo , entse tseo ka tsona e le 'ngoe ke ea bohlokoa bakeng sa
boholo le sebpeho sa boikutlo pharaletseng. mabaka a hae mona mabapi 1) ba ka 'na
haholo ho kenya letsoho hore ho hlaka ha maemo a bang teng ka kakaretso ea mecha
ea kutlo; Mona e ka 'na lekaneng qalong ho na le ho feela o ile a hlokomela phapang
maemo, e leng itetlehile ka sensations matla e le pharaletseng, o ile a bua; joalokaha
ka kakaretso tsena tse khutsoanyane tsamaisa lipuisano tsa selelekela li mpa feela ne
a rerile ho qapa puisano ka litmo tsa tlhokomelo le boikutlo ho lekanya, ka hona
hase akarelletsa thuto ea sensations, joalokaha ho hloka morero ona.

1)

tlaleha Saxon. Soc. 1853. p.83; ho fallela ha a Fechner a Centralbl. 1853.

No. ka 31st

A mofuta fapaneng le fapaneng sebelisoa ka litsela tse itshetlehileng ho ea

sensations pharaletseng le e matla e hloka etsoa lipatlisiso tse khethehileng tsa melao
ea eona. Motho a ka nahana hore boholo ba ikutloa joang pharaletseng kapa ngata
pharaletseng ea boikutlo ka mokhoa o tsamaisanang le tsona, ho ea ka melao e
toanang, halefisa ea ka palo ea didikadikwe kutlo itetlehile, joalokaha temoho e
matla ea tiisetso ea teneha bona; Empa leha e le hore sena e be ka pel'a presuppose
leha ho le joalo e se e proven ho fihlela joale.lithuto tsa rna ea bokamoso le
boitsebiso bo demgemen ke go tlhaolega, haeba e se feela, tse amanang le ho
maikutlo a matla haholo, 'me maikutlo ao tlas'a ser lokela ho utloisisoa, haeba e se se
fapaneng le epithets tse botsitsoeng ka totobala ka ho pharaletseng kapa ho tswa ho
moelelo oa lona.
Next ho khetholla ea pharaletseng le e matla sensations ho khetholla sepheo
sensations le maikutlo tloaelehileng le sebelisoang malapeng ho ikhopotsa seo ho
thoeng maikutlo a khothatsang le a fosahetseng. Lilense sensations, joaloka
sensations ba hlahise khanya le phetseng hantle, le ba tse thehiloeng teng ha boikutlo
makala mohloli o Link oa nyakallo le joalo, o ile a ikutloa ea diphetolo tsa boikutlo
bo joalo bo tloaelehileng, tse kang bohloko, monyaka, tlala, lenyora, feela joalokaha
Zustndlichkeiten 'mele ea rna hae ka boeona ba teng. Hape ka karo-karolelano ena,
lithuto tsa khale tsa Weber ke ho icheba ka treatise hae ka thetsa mme tloaelehileng le
sebelisoang malapeng sensibility.
Joalokaha maikutlo a khothatsang le bo sa khothatseng hlaolela sensations ea
mocheso le ka serame, monyaka le ho ikutloisa bohloko ba u hanyetsa, e leng na le
sena ba toana ka, e le hore mokhoa oa ba thaba hakaakang hore ebe ho buuoa kapa
ho seo excites bona, e hanyetsa lekhotla ho akarelletsa ke boikutlo ba ho ba batang ke
ho itima ea mocheso, e le mochesong eketsehileng uptake ea mocheso, ea
tsoaletsoeng 'me ea hla, e leng boikutlo menyaka nang le ikitlaelletsang oa bona e
thabisang ho lebaka, joalokaha bohloko bo amana le e counter, ikitlaelletsang.
Ke u ka lumella bao reha lebitso maikutlo a khothatsang le bo sa khothatseng li
nkoa parlance, e mong o na le, e seng ho hlokomoloha ho thoeng maikutlo a
fosahetseng ho nkile kelellong ntho efe kapa efe e sa thabiseng, eseng khaello, e leng
ka tlaase ho moo ya boikutlo, e leng sebaka sa boikutlo emetseng ha ba ntse ba e-na
le feela ba joalo mabifi kapa esita le mabifi ho feta ho thoeng ntle, 'me feela nta
matla liphello tse joalo' meleng kapa ka phetha tse kang boikutlo oa serame sisinya
litho tsa 'mele kaofela, etsoe mohoo o reng bohloko le ho seng joalo e meng e be e
hlabollang' meleng ka 'na susumelletsa polelo e reng.
The hlasimollang sebelisitsoe lentsoe le ka fumanoa ka tsela ea tsesaane feela ka
lintho tsa nama kapa kolamusa moemeli stimulant sensations matla. Ntlheng ena ba
ho matleng a ka ntle lefateng la rna 'meleng, ho na le ho susumetsa ba bang
Link; feela joalokaha ba ile ba ho matleng a lefate la rna 'meleng le ka hare, ho na

le ho susumetsa ba bang ka hare.Lentsoe lena le moo pele e neng e ke Aufzeigung

susumetsa ba bang Link kang leseli, e phetseng hantle, ho bonta neuter poleloana e
reng ea qetellang ea o lokela ho ka ho eketsehileng ho hlakisa 'me mohlomong
qetellong ba felisa felisa ho fihlela ho meeli e itseng, ba. A utloa lerata har'a tsebe ka
bakoang ke nke khato e molemo Link thothomela hangata le moea oo hore o romela
metsi a phororo a tsebeng a sa hlokomele rna. A lerata e toanang ka hlaha lintho tse
bakang mathata a 'mele ea rna ntle tusumetso leha e le efe ka ntle. Li ka kakaretso e
sa tsejoeng; empa insofar ha ba ntse ba hlahisa tse lekanang le phello ea e
hlasimollang ntle, ba nkoa e le lekanang le joalo le maleka a boikarabello, 'me ho
tloha ntlheng ena ea ponto ea hlasimollang ka hare ke hore re atisa ho be
mabothobotho, moo ho sa tsejoeng, empa ho ea ka ketso ea bona e joaloka hantle ho
lemoha hore, ka hare lisosa 'meleng oa sensations le ka ntle tlas'a dipehelo
tloaelehileng, lintlha tsa bohlokoa tseo ho nka mekhoa.
Lokela ho angoa ke litlhahiso tse ntle 'me ka hare feela ho latela moea, ho feta litlabona finyella ho fihlela ho ntlha e itseng ea' mele, sensations bohle ba tla, ho fihlela
joale mosebetsi wa yona nehiloe ke 'mele, feela liphello tsa mekhatlo meleng,' me ka
mor'a moo esita le tobileng ka ho fetisisa maemo a 'meleng oa sensations ea etsahala
matsatsing a khopolo ea ho susumetsa ba bang. Qetellong ho ile ha etsahala ho
tlamahana mong oa sensations ea haholo arabelang, mabapi sebetsa ho eme joalo,
mekhatlo meleng, e ne e se ba lumeletsoe, esita le tlas'a count ya maemo a joalo tsoa
hong ea ikutloa ao ikutloa e behiloeng hang-hang, lithatho, empa ke feela ba e leng ka
bobona sebeletsa feela ho evocation bona, u se ke ua kopanya fapakaneng uena. Ho
sa le joalo, re lokela pakeng tsa talimang lintho tse peli mona e sa lokela ho etsa qeto,
'me bo lateloa fapaneng moemedi wa sona qetellong o nahana ka susumetsa ba bang
ka hare mabapi le nahanelwa rona e thehiloeng' neteng ha ho phetoho, hafeela re,
boteng le boleng boholo ba ho susumetsa ba bang ka hare ho toba hore feela ke
phello e bona lekanang le tsa ka ntle amohela susumetsa ba bang 'me hlokomele. Li
re qaleng e sebakeng sa eona le boleng ea eona ke e sa tsejoeng X hore empa. Ka ho
khetheha, ba susumetsa ba bang Link toanang, ditirisanommogo phello efe e
sebelisang mosebetsing oa potoloho ho lokolloa buka ea etsahala, mme a fumana
lebitso la eona le bohlokoa ho sena
Tse ling tsa lintho e ne e tla ba leqe 'ngoe bophelong ba tloaelehileng, ho utloisisa
tlas'a lebitso sekgatlhi le tsona, re empa ha baa lokela ho tsila-tsila ho nka le ho
akarelletsa le, joalokaha med. B. litekanyo, insofar joalokaha ho hatellang boikutlo ba
hatelloa kapa phahameng ea boikutlo oa bakelang Tebileng. Ka lehlakoreng le leng, o
ne a phetiso ea lentsoe hlasimollang mabapi le lisosa tse, a etsa hore sensations
pharaletseng a bakoa ho rna, Miliches hae, haholo-holo kaha sena bakang sa ntse
ho hlaka ha e nyenyane teng hang. Esita le ntle phihlello ho lisosa ka ntle, re koala
leihlong nang le timo e tletseng ba batsho ho tloha ka tekanyo e itseng, le le se nang
ho kopana le lintlha sesupa kapa tse ling tse joalo. Re ka ba hlokomela ha e lebisa
tlhokomelo ka tekanyo e e itseng 'mele ea rna e hlaha hokae. Seo entree kwa, karolo
e 'ngoe toauoa meeli sebakeng sena se se a ntse a e filoeng ea timo tlhaho boikutlo,
ka linako tse ling e rerang diforomo, ka linako tse ling ho na le bopaki ho
malongobani boholo le sebaka se batlang likhakanyo, ntle le joalo, bpa boikutlo la

katoloso e entsoeng ka boeona feela. Ho bonahala sena mafolofolo dithsebeletso le

amanang kateng le khopolo manyolo methapo ea kutlo, mong ho bansuka bona
bohareng ho congenital hammoho thehiloe, le hoja mona lilemong tse ka holimo-s'o
letho le tobileng 'nile ka etsa qeto ea. Haeba e mong a batla ho kile ua bua ka
tlhokahalo ena ea hlasimollang leha ho le joalo, ke feela ho hokahanngoe excitations
hare tsa methapo tsena ka hantle ho tlisa tsoela pele. Empa kaha ho na le monyetla o
moholoanyane oa ho ba maemo tsoa hong ea boikutlo, lentsoe ka tsela eo e ne e tla
lokang hape. Hape, seo beha ba bang boima, ho akarelletsa ba nang le phihlelo ka
thuso ea mekhatlo ho isa tekanyong hakanya. Leha ho le joalo, e ne e se dibakeng
mona moo e buang feela ka melawana puo e sebetsa ho kena tabeng ena e sa ntsane e
le ntle lefifi taba e eketsehileng.
Ho sa tsotellehe hore ba lefifi lena le mabapi le potso ea kamoo lentsoe ka tsela e
itseng e sa ntsane e le fumanang thatho ntlha mona, e 'ngoe ka bolela hore boholo ba
bo hlasimollang ka sensations e matla ho fihlela joale ea ka palo ea didikadikwe a
sebetsang a kutlo-na pakeng tsa lintlha ineheletseng e emeloa pharaletseng, joalokaha
ea lemohuoa katoloso itetlehile tlosa le eona ea eketseha e le hore dependencies
ditirisanommogo hore palo e ka ho kopantswe le boholo ba ntho e susumetsang tlas'a
tlhaloso e tloaelehileng, le hoja feela kakaretso haholo ntlheng ea sensations ka
bobeli; ntle le joalo, ka boleloa joalo, ke hore molao oa ho itetleha e lekanang e ka
bobeli e loketseng, kapa seo hase lumellane le a pharaletseng a ikutloa joang boholo
ka sebedisana itetlehile ka maemo a mang ho feta palo eo, e leng supa ho e-na ba
feela ka taba e itseng ea bohlokoa ka ho etsa lipatlisiso psychophysical boeona e ne e.
Ke Kopana le matla ka ho fetisisa ntle, e leng itetlehile boikutlo, ea boikutlo e
hlaha ka mor'a hore fetohile kile ua bonahala, tswelela pele eketsa le matla a emelang
ka kutloisiso e toanang le decreases le ho fokolisa bona tswelela pele ho
imperceptible. Ka Sehlooho empa ba bang, ba kang mocheso le tlas'a khatello ea ho
letlalo, 'mele o e ikamahanya le maemo ho fapana le hoo o hlahisoang feela ho latela
phapang ea buisanang le file kapa nke khato e molemo tloaela, joalokaha mocheso
tloaelehileng, le tloaelehileng ea sepakapaka likhatello boikutlo,' me sena gabotse,
empa ka sebapali sa toaneng, joalokaha a ikutloa joang ea mocheso kapa ho bata,
khatello kapa terene, hle, ho itetlehile ka hore na e 'ngoe boosts phello e boemong
ena, kapa theolela tlaase ho bophahamo ho bophahamo ba sena. Tabeng ena, u tla
bomaleba etsahala e le bo hlasimollang hase boholo feletseng caster, empa phapang
ea eona ntle le tse mpe tsa likhato, e leng a arola sensations oa sebapali bo fapaneng,
'me a boo ho seng boikutlo, ba lokela ho nkoa e, le pele e ntle, ea ka toarella bitsa
hlasimollang negative.
Ho isa tekanyong eo le phello kamano e pakeng tsa hlasimollang le ho ikutloa ba
nahana ka tlaase mona, tse susumetsa ba bang kamehla ba nka ho hlile emelang ho
toba joaloka emelang maemo a toanang, ntle leha u boleletsoe na le hoo e hlaka o ile
a re kapa totobatsoa ke taba e potolohileng lona. Leha ho le joalo, ke comparability
hammoho ho hlakola ka ho se fapaneng le sa sephuthelwana mokhoa oa susumetsa ba
bang, joalokaha boemo ba motho ba sa toaneng tsa taba kapa lekala, ao ho 'ona ea
hlasimollang kopana e le' ngoe, eo ka eona ke kutlwisiso ya nahanela fapaneng e

amana, ka ho qaqileng ho tloha kgopolo bona 'me lekanya khaolong ea botelela ho

tla tohloa.
Etsoe brevity ho boleloa la hlasimollang hore di hlohleletsago e ikutloa joang,
hammoho le ho se toane e hlasimollang, eo jarelang e ikutloa joang phapang, o ne a
ikutloa matla kapa se fokolang haholo ho itetlehile ka boikutlo ikutloa phapang e
khl kapa ka tlaase ho, e le ponto eo re boetse ho ba khona ho fumana ntle ho se
utloisisane, ho ka sebetsa.

Exterior psychophysics.
The psychophysical Malehre.
_____________________

V. boemo ba ikoetlisa. Sehlahlo likhoka.

No hlasimollang sebetsa joaloka microcyteme e; Na le hoo, ba bang ba ho
susumetsa ba bang, jwalo ka leseli le phetseng hantle, hang-hang a pharaletseng
joalokaha mekhatlo; 'me haeba sena hase' nete efe e meng, joaloka litekanyo, nkha le
latsoa susumetsa ba bang, re ka 'na leha ho le joalo ba nka hore a' mele ea rna
hlahisa sensations feela ke eliciting kapa phetolo ya mesebetsi e meng ea leha e le efe
kapa ho fetola joalo, 'me kahoo boholo ba bona ka ho baemeli ba boholo ba' mele, le
boikutlo tsamaisanang, mesebetsi ke, e leng boemong leha e le efe ea ho itetleha ho.
Ntle ho rona hona joale ho sebetsana le litekanyo tse khethehileng tsa ho susumetsa
ba bang e fapaneng le mesebetsi ka tsela eo excitable 'meleng, empa, ho ea fihla joalo
se teng, tse kang e tsejoang itete sefuba ea fisiks le ea k'hemistri, empa re batla ka ho
bophahamo ba kakaretso oa mehleng oa ikoetlisa ka tse ling tsa belang latelang
barui , kena ka dipuisano.
Esita le bophelong ba tloaelehileng boitlamo eona ka tekanyo e itseng ho e boholo
bo bokae kapa matla a mosebetsi ka ea sebele, 'me o batla karolong ena ka rapidity ea
motsamao o phethiloe, karolo e' ngoe boholo ba tsona li tsamaeang boima bo sa
khaotseng, empa a se nang likhopolo tse tobileng mabapi le. Taba ea pele, hona joale
ho bonahala eka tlhaho ka ho fetisisa, e le tekanyo ea boholo ba mosebetsi oa ho
eena. The sehlahisoa sa boholo ba tsona li tsamaeang boima bo sa khaotseng ka
lebelo la oo e ba ile ba fallela ke hore, lenane la tshisinyo ho amohela. Ha e le hantle,
ho supa ha lna le kamehla ka buisana le tsa tshisinyo e lebelo leo nka 'mele oa
qadile, kapa boholo ba boima, e ka lebelo fuoa ka tsebisoa lenane la tshisinyo ya'
mele oa abutting ho lekana, 'me kahoo o ne a batla ena View bohato, ke tse di maleba
tsa boholo ba kgwebong ya, e ne e ho le joalo, ka mothamo wa tshisinyo 'na ua
fumana tekanyo e yona. Ha ho hanyetsoa ke hore ka tlhaloso ya ikoetlisa. Ho sa le
joalo, haeba u batla ho toara joalo ka kutloisiso ea hore ba tla isoa ka fisiks tobileng,

nyenyenyane, physiology esita le bophelong ba tloaelehileng, ba sitoa ho sebeletsa e

le ka tekanyo e itseng ikoetlisa, lenane la tshisinyo, empa feela lebotho phelang.
Lebotho phelang ho tsona e leng o bitsoa mona ke, ho hang ha e lokela ho
ferekanngoa le matla a bophelo bo-rafilosofi, empa e Mabegriff bohale ba ka
utloisisa moelelo oa se latelang.
Lebotho le habohlokoa ya phatsa lintho tse bonahalang, ebang atomistic kapa che
atomistic nkiloe e fumanoa ka boima ba sona e limithara le lepatlelong le lebelo la v
Le eketseha, e le hore le ponto ea matla a ho phela ka mabapi le
likaroloana MV ke 1) . Lebotho bohlokoa oa tsamaiso eo eohle e ntan'o bala
mabotho ea phelang ea likaroloana tsa sona, ke hore, nakong litsamaiso ea
likaroloana tse tharo kapa ho feta ba nang le matoele limithara , limithara ',
limithara ".... le velocities v Le, v Le', v Le" .. ..
= MV + M 'V' + limithara "v Le" .... ,
seo e khutoanyane ke likaroloana palo efe kapa efe
A MV
bonte tsotella; e leng ho ba le robeli feela hore sehlogo ponto A ke ke sa sehlogo ea
toanang dihlahiswa tse 'maloa MV mokgwa empa ba bangata hakaale dihlahiswa
fapaneng ho e-na likaroloana le boima fapaneng le lebelo.
1)

tieo a nyenyenyane feela halofo ea sehlahiswa nkile mv2 utloisisa kinetic

matla ea phatsa ea; empa bitsa ba bang lebitso la ho sehlahiswa oohle seo ke se
etsang mona ka lebaka la bebofalletsa, ka ho sebelisa tsena tse sa toaneng ho
utloahalang ha e na kgahlamelo hodima ona eo boemo, ho itetlehile ka matla a
phelang, empa feela liphetoho tse yuniti ya yona.

Ntle lakatsa eka mona mabaka a boo bakeng sa ho kenyelletsa ena Mabegriffes
fumaneng, e ka 'na ba bang ba le kamano e haufi bontitsoeng eona.
Ka mor'a hore moea o oohle oa khopolo ea lipalo ea tshisinyo lokela ho lebelo
oppositely laela denoted ka liponto bo fapaneng; 'me e mabone fihlang o fano e
haeba u ipotsa hore na Balang mosebetsi o ne a ntshetswa pele nakong e fanoeng
tsamaiso bao likaroloana tse emoloa ka loebehlana hlakileng, chelete ena ea
mosebetsi e ne e tla fumanoa haholo null haeba e mong oa bongata sa o ne a batla ho
fallela sekaleng sa ketsahalo, e le sekgahla sa phetha molao reciprocating fetisitsweng
ke ponto ea hae bo fapaneng le amahane dihlahiswa boima tse lefisa a sehlogo
eo; seo e se e ne e tla ho hang e lekaneng, ha feela ho tsamaea mekhatlo matla e ngata
e hlokahalang, joalokaha hlahisa; ka lehlakoreng le leng thuso ea ho kopo ya matla
kinetic e le seelo ka bobeli ka morao joalokaha reciprocating motsamao ho eketsa
mosebetsi oa tjhelete yohle, ho tloha ka ba boholo ba lisekoere la boholo bo sa
khothatseng e ba feela e le tse khothatsang, joalokaha boholo e nepahetseng.

Ea bobeli, u, ka lekanya ikoetlisa ho pholletsa le lebotho la bohlokoa, ho seng

joalo, ha ba ntse ba lekanya tshebetso meleng kapa mosebetsi oo a toauoa
phethahatswang ka molao, ka tsela eo le dipehelo tsa bophelo ba letsatsi le letsatsi le
nyenyenyane sebetsang moelelo le kamano hlahile. Monna e mong ea, mochine o na
ka makhetlo a mabeli kapa a mararo o ile a sebetsa ka dipehelo ue tloaetseng la
mosebetsi ho hongata hakana ha a ne a e phahamisa boima fuoa bophahamo ba
boikaketsi kapa hararo; 'me o etsa hore e mosa e fapaneng ya mosebetsi oo, kaha ho
phahamisa litepe, ba ka' na ba fokotsa empa kamehla mosebetsing ka tsela ena e le
hore ho ba le tekanyo e itseng ka bapisoang le.
Hantle hla ka melao e tsejoang, seo bophahamo, e leng fihla lejoe fehlang holimo
lahleloa, kantle le ho itoanela moea, eseng ho lekana le ka lebelo le bonolo hakana
hore u mo fa motsotsong oa lahlele, empa boholo ba lisekoere tsa lebelo, ka tsela eo
le dipehelo tsa lebotho la phelang, e leng tla e ntshitsweng ka motsotso oa ba
ferekanya. Sekgahla e toanang, leha ho le joalo, e nehiloe ho eena ha a lahlele hanghang (kapa ho e-na a ka potlako haholo Zuwchsen) e ntitsoeng ho eena nakong ea
liehang ho ts'ehetsana a butle-butle Zuwchsen, 'me joale, joaloka lahlele bophahamo
ba boholo ba matla a phelang ho phahamisa bophahamo itetlehile boetse seo sa
majoe, ka kakaretso mojaro, e litekanyo, a kenya a tataiso e khahlanong le matla a
khoheli, kapa ka ka boeona e lula.
Monna e mong ea nang le ho hloa thaba e, ntle ho circumstantial, hlahisa ka
mafolofolo e ngata a ea holimo sa khaotseng motsamao boeona, joalokaha e ne e tla
hlokahala hore ho lahlela boima ba sona e ho bophahamo ena.
Me ho joalo le e emela ka kakaretso lebotho phelang, le nang le 'mele oa boima
fanoa ka motsotsoana fileng lona, joalokaha o ile a lebelo ea hae le ne le ngoletsoe, e
itseng, e leng taba ea ho ena kapa e sebopeho e toanang ka lebaka la lebelo toanang
ntlheng e itseng, haeba haeba batho ba nahana lema nakong ena khahlanong le tataiso
ea matla a khoheli e le 'ngoe lebelo lena. 'Me ke eng eo mohlomong e leng ela hloko
tlas'a nkuwa hore lebotho hona joale, leo boima kenya lebelo, ho ile a khaotsa ho,' me
ba felloa ke ka ho toba counteracting khoheli kamehla zutrte ha ho na lebotho le
lecha. E ngoe le ngoe ntlha ya bochaba bophahamong ba 'mele moo etsahalang
nakong ena viva sao ntlha etsa demgeme boemedi ke finyelloang ka taba ena
bophahamo ntlha, ntle ka tsela eo kena hanyetsane le boikemisetso ba sechaba sa pele
ke le ho feta fokolloa lebotho la ba phelang boetse lintho tsena tse ka holimo ka
bolona ntse u ka finyelloa bophahamo ba ho ntse fokotsehile.
Ha ho ea holimo Litters sa khaotseng kapa ho tsosetsoa mojaro a lephaka, ho feela
khato eo bo fapaneng oa khoheli, e leng tsoela pele gehends deprives 'mele oa lebelo
hape hlahisoang ntho e itseng, ho fihlela qetellong' ohle lebelo e hulwa a fihla ba
bolelele e itseng tseo supa loketseng ea matla a ka se ke ua tsamaea. Ho e-na kapa
mabapi le counter, ketso ea matla a khoheli empa ka boela ba hanyetsa 'muso oa
elasticity, khohlano, bitsoa leqe ea bohareng, kapa ho itoanela leha e le efe -' me ho
sebetsa ho mong le e mong tshebetso, hlla e hanyetsa 'muso - nta katlehong toana
le counteraction oa khoheli; Ha e le hantle haholo empa e mong hlle ho itoanela
fuoa 'me ka hona leha e le efe le matla a mphahamisetsa bophahamo kapa lahlela

bophahamo mojaro fanoeng ke mokhoa oa ho e fuoa matla kinetic sepakapakeng se

se na letho tse bapisoang le. E mong le e tshebetso e lekanang le eena, ke ho phello
eo e lekanang phelang lebotho la sebelisoa 'me oa chesa.
Nahana joalo le 'mele oa sepakapakeng se se na letho ka ntle ho itoanela hoo ho
leha e le efe ya moemeli' me counteraction oa lebotho falla, o ne a tla ka lebaka la
lebelo ka lekhetlo le leng e fumanweng le matla ka lebaka leo kinetic ho egoist fofa
ka ntle ho lahleheloa ke lebelo, 'me ha matla phelang ntse chesa. Sena se bitsoa ha a
ntse a motsamao e itseng, empa ha ho matla a, e leng ka linako tsohle presupposes ea
hlola ho ya tshitiso le e tshebediso demgemen matla a kinetic. Empa ho na le e ntse
e le matla kinetic oa 'mele ona, palo ea matla o tla tlisa tse ruileng hae,' me e joalo e
counteraction mehele sepakapakeng. . Ditshebeletso bangata, tse kang junifomo
hlakile hore ya kariki ke pere, o tsoela pele ka boholo toanang ba lebotho ba
phelang; empa feela ka lebaka haholoanyane 'me e ngata e chesa ka resistors,
joalokaha boiteko bo etsoang pere accrues ea kariki, oo ka oona matla a kinetic ea
koloi e ne e tla tsoela pele ho hla, haeba e se hantle resistors ja keketseho ea tswelela
pele.
Sehlahlo lebotho la ka ba tsamaiso ke lokela ho sebelisana le likarolo tsa lona
hlahisa, e le litsamaiso lipolanete, a phelang leha e le efe; - Lokelang toaetsanoang le
sa jala ke puisano le boikatiso ea mokhatlo oo; kahoo boholo ba nako litters ba
lejoe; a ho ikatisa ya motsamao pholletsa thepa e tsitsitseng le metsi; - Qetellong ba
mo lekgotleng generated fetoloa ke tusumetso Link; kahoo boholo ba nako matla
kinetic, generated ka tsamaiso ea 'mele ea leha e le efe tse peli tse leholimo ke lokela
ho sebelisana bona, o nka bohato ba karolo ea boraro; kahoo boholo ba nako ea
kelello ka mafolofolo tsa 'mele phela ka hlasimollang leha e le efe ka ntle.
Qetellong ho le joalo, na, ho ea fihla re khona ho e phehella, eseng feela popong
eohle, empa hape phetiso, ho ikatisa, phetolo la lebotho la ba phelang le motheo o
tiileng a bond likarolo eo. Leleka letsoho lejoe, phello ke matla kinetic, e kentse ka
ho eena, ka dirisana manyolo, 'me propagates pholletsa lejoe ke tirisanommogo
magareng likarolong tsa eona le moo letsohong le; le hore li ikatise leha e le efe ea
mokhatlo oo o thehiloe ka ho lekana ka bond likarolo eo.
mofuta tsohle ke e le 'ngoe, tsamaiso khokahano ka bohona likarolo kopana, empa
ha litsamaiso fapaneng leeme hlahisa matla kinetic a mefuta e sa toaneng, o sebelisa
fetisetsa ho e mong le tse ling, o hlola ka ho ka boikamahanyo le melao kakaretso, oo
ka oona mabapi ea laola le ho fumana. Ntlheng ena mofuta tobileng ruta dithulaganyo
eohle e bonahalang, mesebetsi, dithulaganyo, lebitso la eng kapa eng eo ba ka etsa
hore, ea lik'hemik'hale hore imponderabeln hore ka manyolo ha kgetholla, ka phetha
molao, e ne e kholoanyane matoele kapa likaroloana tse nyenyane ka fokotswa, ka
kaofela ba na le tekanyo e fumana mafolofolo bona kapa matla a ka ho sebetsa
phelang, eo, haeba e se kaofela ka ho toba, empa ha e le hantle hohle liphello
itetlehileng ka eona, tabeng leha e le efe, e ka lekanyetsoa.
Ka ho se tsitse eo re iphumana re tloha qalong ka mofuta oa dithulaganyo tsa nama
qetellong ea temoho rona e itshetlehile, 'me le tsoele hammoho le menahano ea rna,
e khutsoanyane ba ho etsa lintho psychophysical, ka tsela eo ho fellang ka ketsahalo

efe kapa efe ha ho se tsitse ka bang boholo ba seo re na ho se sebelisa. Haeba u ka

fumana ho hang har'a sebaka meleng, e boetse ke tekanyo ke lebotho la ba phelang a
sebaka; haeba u sa fumane har'a bona sebaka, ha li amang re mona.
Sena ke sa bohlokoa kaha lintlha tsa bohlokoa tseo o kopanetsoe, hang, ha feela re
le motheo oa ho hlaka, bobedi ho, haeba ho re fa e le motheong oa molao, tseo re ka
haha.
Ntle mofuta o khethehileng oa mesebetsi psychophysical ho tseba, rea tseba seo re
nang le boholo ba ho utloisisa toanang psychophysics le ea fisiks, physiology,
nyenyenyane, bophelo ba tloaelehileng, ho kena kamanong e hlakileng, 'me ka ka
maemo le melao ea matla kinetic ka kakaretso ho hlokeha lokafatsa liqeto
kakaretso. Empa insofar joalokaha 'na ha hlaha ho pelaelo hore na ho na le ea mong
ho hang mesebetsing psychophysical ka n'ane ho generality ena, ho etsoa lipatlisiso
ka boeona e lokela ho lumellana le sena.
Haeba re atamela, ka hona ba bang ba maemo a bohlokoa ka ho fetisisa kakaretso
le melao ea matla kinetic nahanela mona, e leng fana ka sesupo ho etsoa lipatlisiso
ena, kapa ho seng joalo a lumella dikopo totobetseng mabapi le timo ea rna.
tsamaiso A ka ba bonahalang eka ha li sebakeng se khutsitseng, empa hlahisa e
ngata haholo tse phelang sebetsa ho mekhatlo tsela e sa lemohuoeng senyenyane, se
bokhabane ba transferability le tirisoya matla kinetic a mefuta e sa toaneng hangata
ke feela ea thekiso ea mekhatlo khl matla.
Ha eba tepe e boima e otla, kahoo u ke ke ua bona Erzitterungen oa bona e
monyenyane. Leha ho le joalo lebotho phelang oa sena Erzitterungen (ho akarelletsa
le mocheso generated loebehlana) e emela kaofela phelang lebotho la ba letse ileng a
oela ka ho bona; 'me ba ne ba batla ho motsamao o reciprocating ea Balang toanang
ho latela tataiso e' ngoe, e ne e tla toauoa lahleloa e sebetsana molemo.
Kamoo ho bonahalang kateng e seng oa bohlokoa haholo kapa che, ha e le hantle
eseng ka khang, sebaka se seholo sa haholo, sehlahlo lebotho la e ntshetswa pele ka
ketso ena e metsoako ea lik'hemik'hale. Re hlokomela mona ha ho mekhatlo
otlang; empa leseli le mocheso liketsahalo tse etsahalang mona, thehiloe loebehlana
ea phenylate, a re nahana hore likaroloana ponderable a lulang ho sona liketso ena
oela loebehlana lehlaso le monate e leng ho phatlalatsa airwaves kapa tsebiswa ea
eona. Kahoo ke joang ka lebotho phelang oa foka ho neng ho bonahala nyamela ho
kena ka har'a Erzitterungen sa bonahaleng tepe, kahoo ka hana ke mediations
loketseng mekhatlo e matla bo bonahalang fetola lebotho phelang tsela e sa
lemohuoeng tse nyenyane Erzitterungen.
Kahoo bohle lebotho phelang ea ntan'o phethola koloi mouoane ke mpa feela e le
mokhoa o mong oa thekiso ea lebotho phelang oa Erzitterungen tsela e sa
lemohuoeng tse nyenyane tseo re ka ithutang ka thata ka thulaganyo tuka ga molelo a
mafura a (ho akarelletsa le phenylate ea leo phunyelletsa 'ngoe) ile a etsa hore, ho
tloha moo e le hore likarolo tsa mochine,' me ho tloha ka nako eo Cart o se o
etsoa. 'Me ke eng e hlaha mona la lebotho la ba phelang mekhatlo e bonahalang le
letsatsi, nyamela sebakeng sa ea motsamao o sa bonahaleng ea ho futhumatsa e tse

bonahalang, oo ka oona ba tsoela pele boithabiso pharaletseng le o moholo ho

hlohlelletseng tshebetso ya ho futhumatsa e hlokehang ka lintho tse bonahalang tse
ncha le ho koetlisa kamehla, o lokela ho esita le lule phetohong eo. Esita le ntle go
tlaleletsa ka enjene le koloi e ne e tla lena ho hlokahala, ke oscillations fokolisa ke
notifying tikoloho, radiating ho sebaka se potolohileng, ka ka boeona; empa sa
sephuthelwana ea enjene le koloi e etsa hore matla a kinetic e neng e tla ho seng joalo
ee e se nang thuso lahlehetsoe ke merero ea itseng e itseng tataiso subservient.
Ho joalo le ka matla kinetic oa mekhatlo e bonahalang eo motho etsa kwa le
matsoho le maoto a, ha ho letho ho feta thekiso kapa resultant ea matla kinetic tsa
mekhatlo e nyenyane ka hare tse bakiloeng ke k'hemistri ea thitelo lijo. At matla leha
e le efe Link re li jang tse ling tsa hore lekgotleng ntshetswa phelang lebotho
la; hobane lebotho phelang, e leng nka ipehelang eona 'meleng tshisinyo, pholoha
eena,' me ntle ho nkiloe mohato leha e le ofe o bonahalang oa a lula a lahleheloang
eona, ka notifying ea lefate ka ntle, excretions, hasa, necessitating Everything e sa
khaotseng botjha Phetolo ke tiriso ya thulaganyo lijo, ho mochine manyolo lule
phetohong eo.
Hammoho le matla kinetic ea Erzitterungen tsela e sa lemohuoeng tse nyenyane ha
ea lokela ho hlokomolohuoa khahlanong mekhatlo ea sa bonahaleng, ho e-na bopa
karolo e khl ea matla a phelang lefateng, ea matla kinetic ea motsamao o le
libakeng tse sa imponderable se ke ho hlokomoloha khahlanong libakeng tse sa
ponderable, empa bopa karolo, karolo e itseng sehloohong ea lebotho la ba phelang
lefateng, 'me o na boeona ke lekana ka sehloohong ea ts'ebetso le ditshebeletso, eo re
neng re lemoha libakeng tsa ponderable, motheong oa bokgono le transferability ba
lebotho la phelang oa ea sebakeng se seng ba bang.
Hobane, le hoja re e-na le boima ba ea likaroloana phenylate feta ho amohela hoo e
ka bang infinitesimally nyenyane, ho ke ke ha lefeela, 'me e lefisa lebelo unspeakably
bo boholo, boo re bolela ho e tsoa ho e mehloling e meng ka ho thothomela bona, a
ea bohleng ba hore empa e phelang khl hlaolelang boikemisetso sebetsa ho
thothometsa sebaka sena le phetiso ho weighable e tshebetso ea bohlokoa ka
finyelloang.
Lebotho phelang ithuta ka ketso ea ho transfera tsoang mele o le mong ho e 'ngoe,
ho tloha karolong e' ngoe ea tsamaiso ea ho le leng, hore na ponderable kapa che, ke
makala, ka khohlano, ho itoanela ha ea bohareng, leha ho le joalo lintho tse ngata tse
mokgwa oo e hlaha ; e ne e tla fetoha, leha keketseho leha e fokotseha.
Kamoo ho bonahalang kateng hoja disappears ka leng supa ha lna, mang kapa
khohlano, ka e mong le e resistor lebotho la ba phelang: matla a kinetic ea majoe
'ohle ao oela fate, ho bonahala ba nyamela; matla a kinetic wa mogala temoso ya
decreases tsoela pele gehends ke ho itoanela a moea; e ka-Gear koloi vermchte
eseng ka ea fela lebotho la oona tsa bohlokoa tlas'a tusumetso ea khohlano fate,
haeba e se ea pelesa kamehla bakoang Zuwchse bocha bo ka boeona e lokela ho
hla ho pholletsa le tswelediso ea thitelo phepo eena.
Empa bohle lebotho la ba phelang le tsoang ho lahlehile ka motsamao bonahale, e
fumanoang ka matla a sa bonahaleng Erzitterungen likarolong ponderable le

imponderable.Karolong e qetellang toana le monna ea itseng tloha molokong o

mong futhumatsa ntlo, e le hore bohloko ba ho shoeloa kaofela, joalo-joalo ka ketso
ea makala, khohlano e utloa bohloko ea vis viva sao karolo ea likarolong ponderable,
ka e itseng hantle feela determinable le tse tobileng futhumatsa ntlo lekanang e
koahetsoe ka ho sebelisa loketseng ka nako eo feela hore mangata la lebotho la ba
phelang libakeng tse sa ponderable, ka nyamela eona, mocheso o ne a boetse a khona
ho ka hlahisoa hape. E, hoa ena le leng la mabaka ka ho fetisisa tlamme, ho dissipate
mocheso liketsahalo tsa oscillations ea substrate, e leng hase seng ea ka bapisoang le
substrates ponderable hore e fuoa lekanang futhumatsa ntlo bakeng sa ngata leha e le
efe haellang ho phela ka matla a maholo ponderable dintho ka ketso ea buisana le oa
libaesekopo le hlaha joaloka sekgoeng.
Ngoe, hanyetsoa ba bangata amohela ka, e ratoang lebaka la melao-motheo ea
lithuto tsa bohlokoa ka ho sa equivalents phetha molao ea mocheso na le treatise
latelang ke Baumgartner. "The lekanang phetha molao oa mocheso le ea bohlokoa ka
saense ea tlhaho A puo e neng e toaretsoe kopanong mekete ea moemphera Akad ..
c. Wiss. ka la 30 May, 1856 "ka Grunert a Arch. f. Math. 1858-E leq. 261; ho tloha
eo ke alima tse ling tsa lintlha mona. Ho nka e le yuniti ore 1 leoto liponto, ke hore,
tshebetso, e leng o tsosoa ke 1 ponto 1 maoto, 'me ka lebaka futhumatsang yuniti,
mocheso ngata e khona ho tlisa 1 Pf. Metsi ho 0 ho ea ho 1 C ..
"Ka tshebediso ya a itseng a futhumatsa ntlo Quantum e boetse e le ngata e itseng
ea mosebetsi hlahisoa, 'me sekgoeng,' me e e nepahetse ho ya ka dipholo tsa ngata, le
mehato tsohle Staff liteko tseo ka tsona ba bang mosebetsi mocheso, karolo e 'ngoe
tlas'a mocheso mosebetsing e se e sebediswa le moo e le mocheso ho tloha o ne a ho
etsa simolohileng ho fetisisa fapa-fapaneng, e leng consumptions oa yuniti mogote a
1367 diyuniti mosebetsing 'me sekgoeng. Sena litekanyo me litekanyo Austria ba isoa
e le motheo e. "
"Translated puong ea bophelo tloaelehileng le sebelisoang malapeng, ke ena :.
halefile eo sekepe e leng 1 Pf metsi ho tloha ho 0 ho ea ho 1 , le fana ka e le 'ngoe
ho phetha molao feela matla, tse kang a boima ba lik'hilograma tse 1367, e leng oela
1 leoto phahameng."
"Phethahatso ea futhumatsa ntlo mosebetsing le sekgoeng Ea seng ka feto-fetoha
ka 'me monyetla oa, empa ho ea ka melao e itseng, e leng nta maemo a tlas'a e leng
phetoho ea nka e. E leng tlas'a mocheso ho reteleha joalo feela fihlela hoo
mosebetsing ho feta ba fuoa' mele e ke. Leha ho le joalo, sena se etsahala le mocheso
conductive feela ka tataiso e tsoang 'mele oa futhumala ho pholile le insofar feela ba
teng e le ho se toane mocheso. sa fuoa futhumatsa ntlo disintegrates empa sena a
likarolo tse peli. e mong oa bona ke ho eketsa mocheso nakong ya modumo ea
kamehla, empa tse ling ha mosebetsi ke mojaro hinschiebt med. B. pele kokobetse.
moo ho se ke ua joalo hobane ha ho phetoho mabotho etsahala. sena hlalosa lebaka
leo e boima tlala moeeng pholisa ha e atolosa, hlla e le tlas'a khatello ea ha a ntse
a mocheso yona o hlola ka ho sa fetohe ha boela la atolosoa ea etsahala ntle le ho
hlla e hanyetsa 'muso, joalokaha ho le joalo ha ho phallang holim' sepakapakeng se
nang letho. "

"E mong le mashala Gran, e leng ho feletseng chesoa tlas'a tanka ea metsi ea
enjene ea mashala kapa mochine moea, e fana ka lebaka ya tsamaiso lik'hemik'hale
oa tukang 0.908 therms kapa 1241 liponto leoto sebetsa haeba mocheso tsohle
bakeng sa generating mouoane kapa bakeng sa eketsa clamping matla a moea a
sebelisa ka botlalo mosebetsing e tla kenngwa tshebetsong. "
Ho sa le joalo, e ka ba untriftig ho bolela hore matla a phela lefateng e ne e kile ua
boholo kamehla. Feela ka ketso, ho ka motsotso oa ho lokolloa 'me boikatiso ea
mokhatlo oo ha a fetohe e toanang, haeba re nka ho ka bapisoang le futhumatsa ntlo
generated ka ho nahanela; Leha ho le joalo, ka tswelang pele 'me ka tsela ea
motsamao oa tswelela pele ho fetola liphello tsa mabotho a. Ha 'mele o fihla tseleng
ea eona ho e meng; ho joalo le ka ho buisanoang ka eona bakeng sa a thothometsa
sebaka ya likaroloana ponderable le kabo ya generated ha supa ha lna lekanang
mocheso, Balang matla a kinetic tse peli ka mor'a hore tshusumetso ba ba le karolo e
kholo joalokaha neng; Ka lehlakoreng le leng re bona matla kinetic ka mong polanete
ho hla ho latela, joalokaha ho atamela Sun, fokotseha ho latela ha a ntse a ba tlosa,
'me pendulum akga ka theoha eketseha, e theohile ka ascendant eo. Empa haeba
matla kinetic a sa lule e le 'ngoe le maemong ana, ka linako tsohle e fellang kateng le
ea boholo toanang bekapo e le' mele oa tsamaiso, nyeoe ea pele Ho thehoa ke letsatsi
le lefate, oa bobeli tabeng ea Letsatsi le Lefate, le tlas'a tusumetso ea ka hare
inkele matla tsamaiso khutlisetsa boemong toana le kajeno. Hona joale kile ua
iphumana a litsamaiso tse ling tse ngata le tlas'a tusumetso ea indwelling habo bona
qobelle e chitja kapa oscillating motsamao oa mofuta ofe e neng e toaretsoe hore
likarolo tse khutlela ho sebakeng se fuoa ka mor'a karohano e ka makhetlo-khetlo,
'me hape le ka kakaretso bakeng sa Tabeng ena e nkoa tlas'a lebitso la molao oa
paballo ea molao kinetic matla tsejoa, ho ea ka eo matla phelang e lokiseditsweng ho,
ho antecedent leha e le efe lugs mabotho a hae a ka hare a nehelane litsamaiso hape
boholo eona qalong ha likarolong tse ling tsa tsamaiso ea ho khutlela boemong ba
bona ba pele, eo ka eona hare e ka 'na mediations le litsela tseo ka tsona fokotseha
etsahala, e ka hase kamehla ho etsahale ka mokhoa o joalo bo itekanetseng e le
litsamaiso tse rarahaneng e le hantle, joalokaha e etsahala litsamaiso ka holimo
bonolo.
Haeba re emisa sekotoana sa tepe, hoo tepe likaroloana kenya phelang sebetsa ho
liketso tsa makala ka ho feletseng emela matla kinetic e neng e lahlehile litopo ikotla
hammoho le mocheso generated, 'me' mele ke ho phethahetseng rekere, kahoo
likaroloana ba , ho tloha motsotsong ona ea sekhahla mokokotlong tlas'a tusumetso
ea makhotla a bona 'me herschwingend, leha e le neng boele temana eo ho pholletsa
boemo ba bona ba pele equilibrium e le' ngoe phelang ho sebetsa, empa e se bolokoa
nakong ea oscillation, ka siea boemo mantlha; 'me re nkile sephephechana sa tepe
rekere e nyenyane etella pele, kahoo ho tla lula ho sa feleng a petetswa,' me le hlahisa
ka ketso ea ho phela ka tshusumetso lebotho la eo ka eona likaroloana tsa teng hole le
boemo equilibrium, a ke ke tsosolosoa. Ho e-na disappears tlas'a maemo ana hlile
phelang ho sebetsa, e leng, ha u ntse u beha taba, o ile a sebelisa ho tlisa phetoho e
hlolang ka nako e le boemong ba ea likaroloana eo.

Molao oa paballo ea matla kinetic Ka hona ha e thibele hore matla kinetic ea

tsamaiso kapa karolo ea tsamaiso ke keng ba lekanngoa lefate ho fetola nakoana,
eketsa, fokotseha, kapa hona hore e fetola kamehla; E mpa feela e bolela hore e
tsosolosa ha likarolong tse ling tsa tsamaiso ea li khutlele ho ea litakatso tsa leha e le
efe antecedent tlas'a tusumetso ea makhotla a hare ho hlompha boemo
mantlha; empa ho ka khutlele ena ka boeona e sa ka kakaretso tiisetso, 'me ha e
etsahale maemong a mangata. U ke ke ua esita le litsamaiso tse bonolo tse mashome
a mararo ka mor'a hore melao ea matla a khoheli 'mele ea bohehang ho e-na, haese
tlas'a maemo a khethehileng. Le tsejoang na lipolanete tsamaisong rona a letsatsi ka
lebaka la incommensurability ea linako tsa bona orbital ho mohla hantle feela empa
hoo e ka bang feela ka linako tse khloanyane, hape boemo toanang mong ho e
mong le ho Sun, e leng ka nako eo ka sebele a tsosolosa boetse e le 'ngoe phelang
matla a tsamaiso ea rona lipolanete hoo e ka bang, empa eseng hantle.
Ke lumellanang joale ke felloa ke matla kinetic, sebpeho sa karolo eo ea tsamaiso
ena ke keng ba lekanngoa ka nakoana kapa ruri undergoes ka egoist ea lefate; ka
lefisa bakeng sa le keketseho hlahelang karolong e meng ka nako e toanang, feta
kapa ka tlaase; empa ha ho na molao-motheo e leng beha tahlehelo nakong e mong
'me ba ntse ba eketseha likarolong tse ling a na le kamano e joalo e tla ka lebelloa a
sa puseletso e nepahetseng le ka tsela e lumellanang,' me ke mabaka ao e joalo e
presupposing, e le Molao-motheo o mong o teng, e leng e iphumanela ho karokarolelano e mong ea kamehla ea matla kinetic, empa eseng ena ho tsitlalla ka ngolisa
manyalo le 'ngoe.
Eseng boholo ba sa tsoa fumaneha matla kinetic, empa boholo ba teng kinetic matla
motsamao teng Etsa sa ntse hlahisa ho khoneha, hammoho le boholo ba matla a
phelang, e leng ka lebaka la seo re sa tsoa ntlafatsa bokhoni ba lebotho la (poleloana e
reng atile haholo e clamping lebotho la) tla hooa, etsoe e mong le e, litusumetso tsa
linaha tse ling hlakoloa, tsamaiso fate-mogolo boetse ho tloaelehile hore lefateng,
boholo kamehla.
Nahana akga re ho hlalosa khoele ka vacuum cleaner ntle ho itoanela eseng ka
motsamao oa ditokomane tseo ho otlolla, bohwirihwitsi, joalokaha e ne e tla ba joalo
haeba e ba ne ba a otlolla pakeng tsa lintlha tse peli tse bonolo tse sa fetoheng e le
hore e, tsoang linaheng tse ling liphello hlakoloa ho emela tsamaiso ena ea
likaroloana tse bonahalang. Lebotho bohlokoa oa khoele sena ke polygonal. Ke zero
nakong meeli ea Excursion eo; empa matla bokgoni ba ka nako e tsoanang mona ke
eena e moholo. Hobane ka mong le e mong haholo, ha ho khoele ho tloha moo e ntse
e feta ho boemo ba equilibrium, ho etsa chelete e ngata e ntjha ya matla kinetic, e
leng lumellana ea nakong e fetileng, ho fihlela e fihla ho palo e kahodimodimo
kinetic matla nakong tselana ho theosa le boemo ba equilibrium. Ha a ne a joale ho ea
pele le moeli oa Excursion, sena sebele, ba phelang matla, e ne e se matla bokhoni ba
bona, ke hore,, lebotho phelang, tse neng li e-s'o bpiloe, empa ka lebaka la mokhatlo
oo o teng Etsa ne o ke ke generated. A motsamao oa moeli oa leeto timo ho hlompha
boemo khubu tsena matla 'ohle bokgoni ba e fetoloa lebotho la ba phelang; empa e ne
e e ngata ea vis viva sao, o ne a lahlehetsoe ke hodima lebotho la bokgoni ba; hobane
se neng se hlahisoang ke lebotho la phelang, ne e ke ke generated ho fihlela ba fihla

boemong bo bohareng le matla 'ohle bokgoni ba ile khathetse le tsenngwa jaana ha ho

keketseho eketsehileng matla kinetic ka litenyehelo tsa bona ho ka khonehang. Ho
tloha ka nako, empa e ntse e hla fetola ke morethetho e lekanang le matla bokgoni
ba ka ho qhekella matla kinetic le joalo, ho fapanyetsana fihlang e sa lekanyetsoang,
e le hore Balang oa ba phelang le matla a ba khoele ea kamehla ntse ho le joalo, ntle
le hore ka linako tse ling e 'ngoe, ka linako tse ling lintho tse ling tse ngatafala, ka ho
qhekella e mong.
Seo ke 'nete mona khoele, ke' nete ea lefate. Lebotho phelang ka feela hle ka ho
qhekella bokgoni ba le sekgoeng. Haese hore ho se ke likarolong tsohle tsa lefate
etsahala bapileng sekamela fapanyetsane bona pakeng tsa bochaba le oang, lehlaso le
monate le bokgoni ba matla, e le likarolo tse ling tsa khoele ea; na le hoo, likarolo tse
sa toaneng tsa lefate li ka fumanoa ntlheng ena ho pholletsa dikabo tse fapafapaneng; e boetse e apara thusong feela ho phetha molao mo e le hore seo mele ea
lahleheloang matla tsa lona kinetic ka ho tsebiso e 'ngoe, esita le ha e hle ka la
lebotho la bokgoni ba hae,' me sekgoeng, eo e fumaneng dessyecik puisano; e sa
fumana ka ho qhekella matla a eona a ba a mo sebeletsa; feela bakeng sa tsamaiso
eohle e Balang kamehla ba mabotho a mabeli. A khoele ka sebele ua lahleheloa ke
notifying motsamao bona ho moeeng o mong le o lebotho la ba phelang ka nako e
toanang le matla 'ohle bokgoni ba ka ho tla ka equilibrium boemo ba sebaka sa ho
phomola; akaretsa etsa hore u ikutloe mabapi le moea oo ho ea pele, kahoo Balang ea
ho phela le lebotho monyetla oa ho tsamaiso ea liletsa tse likhoele le moea o lula le
'ngoe.
Sena ke molao-motheo o moholo oa ho thoeng. Paballo ea matla, amanang le ka
holimo, e baballang matla a phelang, empa sa bohlokoa ho feta kakaretso ho lena,
molao-motheo oo, le hoja le motheo o tiileng a nako e telele-tsejoa melao-motheo
kakaretso oa mehleng oa nyenyenyane, empa ea pele ea Helmholtz ka mokhoa o
hlakileng o 'nile a ntshetswa pele, totobalitsoe moelelo feletseng' me a hlalosa a
dikopo ya yona e kgolo. Ho tloha ka nako eo, e fumana ho nahanela ka ho fetisisa
pharaletseng le kopo libakeng tsa inorganic joalokaha fisiks manyolo. Ke ka
kakaretso ho hlokeha feela bakeng sa mabotho gare wa hore hase mosebetsi oa nako
kapa lebelo; empa ho fihlela joale e fumanoa ho se na lebaka la ho belaela tumello ea
eona kakaretso libakeng tsa manyolo le inorganic.
Sena se ka 'qalong ho bonahala totobetse. Libakeng tsa motlakase le matla a
khoheli, ka hore e le 'ngoe e attributable ho motlakase, ho na le mabotho a hore
itetleha ka lithuto tsa W. Weber a sa lebelo le matsapa. Empa e na le mong le e
mong ponahalo hore kopana mabotho ana a elemental e le hore molao liphello tsohle
tsa tlhaho ntse e sebetsa. Etsoe matla a khoheli 'me motlakase bakeng sa liphello
substitutable phallo sena se tla hotetsa ka boeona, haeba ho hlile ho ka ba liphello
tsa mabotho a bohareng tse ikemetseng tsa lebelo le matsapa, emela. Ke ile ka boela
Prof. W. Weber e buisana ka molomo mabapi le hlongoa lipotso ka, seo a se entseng
ho tsoa maemong a tsohle, etsa lipatlisiso tsa sona, esita le ka n'ane ho meeli ea
liphello tseo ka n'ane ho molao ba ile ba fumana a maholo, le hoja ho generality
yona feletseng bakeng sa sebakeng seo ena makhotla a leha e le bopaki ka tieo ho
hlokahala.

Ho ea ka molao ona, e 'ngoe ea liphello tsa sona tsa litsamaiso laesense matla a
kinetic generated ka susumetsa ba bang pele ka ntle, kapa boemo boo ka hare matla le
phello feela ka ho qhekella lebotho la yona bokgoni ba ka ho eketsehileng hla,' me
matlotlo a ya kgolo sena se khathetse loketseng ho latela, e le lebotho la bokgoni ba
ho pholletsa ba tsoela pele kholo ea tsona tiileng oa matla kinetic mo qeta, 'me le
eona ea eketseha inversely le ho fokotseha ha matla a kinetic, e le hore, le hoja ba
fetole matla kinetic pakeng tsa keketseho le fokotseha' me ho fetisa tsa karolo ea
tsamaiso ea ho le leng, empa leha e tsoelang pele keketseho e bileng teng ho fihlela
ho se nang moeli bophahamo, kapa ea fokotseha ho fihlela cessation sa feleng
liphellong tsa sona tsa litsamaiso laesense, 'me-mogolo a ke ke a hanyetsoa a
litsamaiso lefate etsahala, ka tsela eo o bolokoe mosebetsi oa lefate o ile a tiisetsa
matsatsing a Oszillationsgrenzen e itseng ho tloha lintlha tsa bohlokoa tseo ho fetisisa
kakaretso.
Ka lehlakoreng le leng, matla a ho phela ka ho hla karolo ea tsamaiso ea se nang
fokotseha ka matla bokgoni ba le ho tlosa ntle le ho eketseha e le 'ngoe ka kutloisiso
ea hore ka bobeli ba fokotseha lekanyelitsoeng a karolong e' ngoe ea tsamaiso kapa
ho eketseha, motheong oa ho fetiswa ha matla kinetic ho tloha karolong e 'ngoe ea ho
se seng. A ea bohleng ba 'mele leha e le efe e lekanyelitsoeng ke karolo ea tsamaiso
e akaretsang lefatshe, molao ke boetse o sebetsang ho leha e le efe ho hlokeha feela
eo ho buisanoang ka sena, hore ke e sa khaotseng khoebo-theoha pakeng tsa matla
bokgoni ba le kinetic bakeng sa hae ka ho khetheha feela tabeng ea ho liphello tsa
eona ka hare, mabapi le ka ntle empa feela mabapi le litsamaiso tse khloanyane, ho
tseo a ileng a ke, a ho qetela mohlala lefate.
O tseba hantle, molao-motheo kapa molao oa paballo ea matla e re bolella letho ka
thupelo, tsela ea madi aa le tiee pakeng tsa ba phelang le ba nang le bokgoni ba
lebotho la letho ka a mabaka afe tsamaiso e lokela ho ba ntlheng ena nako efe kapa
efe; Ho e-na ho itetlehileng le maemo a itseng le maemo ka mong tsamaiso, tse ka
ikemisetsa ke molao-motheo leha e le ofe kakaretso, empa feela ho tsoa phihlelong ea
ntshuwang, hammoho; molao-motheo oa paballo ea matla feela a re ho rona e le
hore; hammoho le thekiso pakeng tsa ba phelang le matla bokgoni ba a liphello tsa
sona tsa litsamaiso laesense katleho, o ile a ka feela ba joalo empa e le hore Balang
kamehla e lula ka kakaretso e le 'ngoe, kahoo sa ntse ho na le tokoloho e le hore a
katleho ka palo a lekanngoa litsela tse ngata. E tlama feela likarolo tse itseng tsa
kakaretso haholo; boikemisetso feletseng tsa tsela ea liketsahalo e sa sheba eena.
Kahoo mahala ka ba motho ea moo ka thato ea hae le moea oa eseng feela ka bua le
ka ntle, empa le ba ka hare matla tlhaho de Khao facto lintho tse bakang lekhalo tse
hula ke melao e akaretsang ea tlhaho.
Ho motho ea ka tsamaea lefateng, kae kapa kae moo a batlang, dislocate lebiseng
tlhokomelo mefuteng hae ka mor'a mong le e mong a mo tataiso leha e le efe, ho sa
tsejoe molao tlhaho tlama le thibela mo mona. Empa a ka etsa empa feela ho isa
tekanyong ea hore molao oa paballo oa khoheli e lula, e leng ka boeona ka lebaka la
molao-motheo oa ho lekana ha a nke bohato 'me a ikutloa joang. Ho tswa ho
bophahamo ba fate oela kapa tlla o na le tokoloho eohle ea tla ke sa khone haholo-

ho moriri ho dislocate ka bophara ho tloha ka hoetla lesikeng la matla a khoheli, ka

ntle insofar jwalo ka ho itoanela moya ka lebaka la tsela e fokolang. Hobane ka mor'a
hore molao-motheo oo kakaretso khona ho tsamaiso 'meleng dislocate ke hloekileng
mosebetsi hae ka hare bua. E ke oa e thusa Link kapa e resistor kantle. Kahoo boholo
ba nako bolokolohi ba ho ikhethela ka tokoloho ya Ganges ke ua hanyetsa empa ho
nta feela ka lebaka la ho molao oo.
Ntho e toanang o tla ba le matla a phelang. Thato, mohopolo, moea oohle oa e ne e
le mahala o batla hore; empa ha a lumelle tokoloho ea hae hape, empa ka nta feela
ka lebaka la molao oa kakaretso oa mehleng oa lebotho la ba phelang. Haeba mehato
ea hae tlangwa ho fetoheng ea mosebetsi oa psychophysical 'me sena se e tlangwa ho
ea ka molao oa paballo ea matla, ho tla ka boeona tlangoa ka tsela eo.
Ena hase hlaheloa ke kotsi; Bakeng sa molao oa paballo ea matla ke molao oa
paballo ea lefate; 'me ha ho makatsang hore ebe kelello ea e tlangwa ho ikutloa ka
lebaka la ho li boloka, ho nahana, ho hlokeng.
A kakaretso le bopaki bohale ba katoloso ya tshebetso ya molao mabapi le
mosebetsi oa psychophysical e-s'o etsoa; empa ho e-na ka boleloa hore boiphihlelo ba
'ohle, ho ea fihla re ka etsa hore ba li ka kutloisiso ena,' me ba lokela ho hlalosetsa
ntle qobelloa feela ke mokhoa oa ho molao; Re tla Ka hona lokela ho khomarela e
hafeela ho se na bopaki bo entseng.
Haeba re atamela ba bang maemo a ka sehloohong tabeng ena nahanela,
tlhokomelo ea rna haholo-holo ka thuto ea seo u tla ba bobebe le tekamelo ea ho
hula matla ka molao, ke hore, timo ea phetha mesebetsi ea phahameng lokolohile
kelello.
e ka ba From thehoa feela u ne se bolela hore, haeba e se hang mesebetsing kula
kelellong ho hang, empa a ketsahalo leha e le efe e neng e ka tloha hlomella
phahameng ntle nakong lebotho la bao melao ea phelang, fokotseha 'me ho eketsa ho
kile ua tlangoa. Lintho tsohle li tsamaea bua khahlanong nkuwa ena. Ak'u nahane
feela bakeng sa hona joale ho fumane hantle hore na le kamano e joalo e khethehileng
pakeng tsa etsa mesebetsi e 'meleng le phahameng a kelello etsahala hore motsamao
wa mmele itseng ea moea ka hlaha' me re teng feela ka lebaka la e lekana le tse
tobileng tseo 'meleng; leha ho le joalo o lokela ho a phaella ka, 'me ho tla lula lumela
hore ho hang mesebetsing kahodimo ho mona a kelello mona ka tlaase mona
hammoho ka kakaretso e hloka ho ikoetlisa joalokaha botlaaseng, ka e ka
tlaase; empa ba boetse a batla hore matla kinetic la mosebetsi seo, ho ea ka hlomella,
'me phihlelo e ruta;e le hore ba hloka matla a e lekaneng ya lona; ho ka boeona matla
ho ea ka hlomella.
Empa u ka tsoela pele ho lumela hore moea oa mohloli o bona ea ho ikoetlisa e
leng, kapa bakeng sa phetoho hae, kapa bonyane a hla a sirelelitseng matla ea
litemana tsena tsa sona hlokahala lebotho la ba phelang, ke hore, matla a kinetic ka
ho feletseng atise lefateng, ntle lebotho phelang libakeng tse ling le matla a ba 'mele
ka booona lokela ho fokotseha hona, hore ho fapana le molao oa paballo ea matla, e
leng hloka hore e ho nahanela e akaretsang ea bohle teng le bokgoni ba lebotho la

phelang ntlheng ena. bokhutoanyane, e le hore e ne e le mohlahisi mocha ka ho

feletseng ka matla a maholo phelang ka hare ho 'mele.
Haeba re nka ba bang linnete tse pakang seo nahanela, mofuta le tlhaloso ka nako e
toanang e le tataiso ho finyella boikemisetso ba sena.
ho psychophysical a bapisoa le tshebediso ya matla a kinetic bokong 'me likarolong
tse ling ho ke etsa mesebetsi e amanang psychophysical ka tsela tloaelehileng ea
bophelo ha e le hantle tsoela hong le mong. Re ka nahana 'me ho ntse drive bang ka
makala rona sa' mele se, 'me e etsa joalokaha busa. Empa hona joale le matla oa ho
nahana a ka eketseha. Hang-hang, re bona kamoo ho nka sehlahlo matla a tsoe
mohloling ba lona ho ntlafatsa tsehetso ea hlabollo thapolla 'mele hore e hloka
bakeng sa ho rua ho ea hae, ho ba khona ho theha, hlokisang bao mesebetsi e meng'
meleng, 'me ohnedem ke keng amplify. Leha ho le joalo toba hore e Mong o ne a
toarehile mosebetsi o boima ba 'mele, hobane ke ile ka nahana e leng a hapa ba mo
fetang ho tloaelehileng, kapele-pele a tlohele matsoho le fanyehe hafeela ile ka
nahana ka' me ka hona e tshwanang psychophysical mosebetsi ea sebetsang ho mo
lekgotleng e matla ea ho mosebetsi oa bona Link qale, haeba kokobela ena ea
kelello. e ne e moo matla kinetic ya metsamao letsoho la ka eang 'ngoe? E sebeletsa
ho Fan laola le motsamao hlooho.
Feela joalokaha khopolo e matla ho hlokahala interrupts leha e le efe Link 'mele
matla interrupts fetola e mong le e mong ho qhomela ho nahana. Lebotho phelang, e
leng hloka ho qhoma meomo, haellang tsela ea motsamao psychophysical e lokelang
ho nahana; le ka likelello tsohle le na leha e le matla a ho tsoela pele e le neng pele,
ho sa tsotellehe ho lahleheloa ke phetoho, kapa ho lahleheloa ke ho nka sebaka
omnipotence lona.
Re ka sebelisa matla a phelang; e leng lahloang bakeng tlatlapeng kabelo, empa e
na le nako efe kapa efe nakong palo e kahodimodimo ea eona, 'me e ka feela nka
sebaka bakeng sa mosebetsi oo ho latela, joalokaha phomotse e mong. Haholo
hlokahala feela joalokaha re ho sebelisa e moholo ho ka khonehang lebotho la
motseng o futsanehileng e ke e phomola, 'ngoe, re lokela ho etsa likarolong tsohle tsa'
mele ea ho phomola, ea ho sebelisa kholo ka ho fetisisa ho khoneha lebotho la
hlooho, 'me sekgoeng tlohela mosebetsi ho phomola hlooho ha ho khoneha ho
phethisa mekhatlo e matla ka khonehang ka maoto le matsoho eo. Me ho joalo le re
bona tse tebileng ho nahanela e ntse kamoo ho ka khonehang, lula le motho e mong
ea mathela, phahamisa mojaro o, le ka mohla ka nako e toanang a nahane ka taba
ena e tebileng. E hanyetsana ka boeona, ha se tsamaee.
mesebetsi esita involuntary kang tshilo ya dijo, ke ka boemo ba ho leka-lekana le
phapanyetsano ya matla kinetic le ba hlokang monahano fihlang ho meeli e itseng. Le
hoja ka mor'a mochine o pholiso leng 'nete eo re leng eena feela lemoha, ha ba na ho
hlalosa motho eo ha e khone ho mesebetsi involuntary ke nahana ho amoha e ngata
ka mafolofolo hore ke tsela e tloaelehileng ea mochine manyolo toauoa falters, leha
e le sekgoeng nahana ho amoha ke mesebetsi e meng bophara bo ka lekanang le
matla a maholo ho toanang ho beha ka haholo eme.

Monahano oa e ka mohlala o; empa ke eng seo ke 'nete le ka tsela ena ea ho

nahana, ho ke' nete ea mosebetsi leha e le ofe a kelello. maikutlo a matla,
litabatabelo, intuitions utloahalang itoare ka litsela tse specifie haholo joalokaha e
matla joaloka ho nahanoa; feela hore mosebetsi psychophysical ba bang ba
dithulaganyo tsena ba kelello ho pholletsa le mokhoa manyolo ka mesebetsi e itseng
Link e Nexus tlhaho, ka nako eo hore a tsohe hammoho le hore le tekamelo ea ho oa,
ha ba ntse ba kena antagonism le tse ling ka nako e le 'ngoe. Botsoalleng molaomotheo ona phetha mesebetsi ea 'meleng tla tohloa ka ho eketsehileng ka tlaase
mona.
The karo-karolelano e toanang le pakeng tsa psychophysical 'me a sa mesebetsi e
meng ea psychophysical boetse etsahala pakeng tsa libakeng tse ka bomong ba ho
etsa lintho tse psychophysical. ka ho feletseng ikakhela ka setotsoana e intuition Link
'me ka nako e le' ngoe ho nahana ka ho teba, ha a tsamaea. Ka nako e toanang bona
tlhokomelo le ho mamela, u se ke ua ea. Ho sharply ho nahanisisa ka ntho e itseng, re
lokela ho inahaneloang ho batho ba bang ho eketsehileng; le joalo diabo tsa
tlhokomelo, ho fokolisa motho ka mong. Mona ho motho ea ka, leha ho le joalo,
phetha melao feela kelello ho bona hore na lintlha tsena emela le mong. Empa ba
itetlehile le ho hongata haholo le mehleng hammoho ho se ke boetse bonoa e leng
katoloso ea molao oa paballo ea matla a ho papaling eo feela psychophysical. Nahana
ha ho hlokahale hore mesebetsi e meng ea eseng psychophysical ho baleha phelang
sebetsa ho rua ho hae haeba ho ka 'na hula lintho tse ling tse joalo le tsoela pele
psychophysical. Kahoo ho ba teng ha melao kelello e sa latola kapa fokotswa ho joalo
'meleng; e thweng, e le hore melao ea tsela ea etsa lintho tse amanang kelellong le
'meleng amanang ha ho ka tlaase ho moo haufi-ufi, joalokaha ka bobeli e amanang ka
boeona; 'me sena se na letho tloaelehang, empa se fapaneng ne ho tla ba le motho ea
makatsang.
Ho itetlehile ka Nexus, moo ke likarolo tse, ba bang ba ka se khonang feela ha a le
moelelo oa taba e itseng kapa tlhahlamano e itseng hang, 'me ba bang ho be bonolo
ho etsa sena e feta kena tshebetsong nakong eo,' me ba bang ba etsa mesebetsi ea ho
hang feela, kapa habonolo, ka moelelo oa taba e itseng ea likarolong, ho tlameha
phethoa ke motho ka mong, e leng molao-motheo oo fihla le isa tekanyong mehleng
likhohlanong, joalokaha kabo ea matla kinetic pakeng tsa etsa mesebetsi e kopana
Share ntan'o tsoang lehlakoreng le leng, matla a motho ka mong fokolisa, e leng
kamano e ho tswa ho lehlakoreng le leng feela ho ka khonehang etsa kapa
khothalletsa. Ke hlahloba molao-motheo ona ke e ngata ho ikhanyetsa ho bonahalang
eka hlalosa molao-motheo fetileng, moo ho e-na ho lekanyetsoa ke bona ka ho
latellana eketsa baa-na le hoo tsoha hammoho 'me oe,' me toara hammoho ka
boemong ba, le tsoele hammoho phetha mesebetsi ea kajeno 'me ba latela sutu sheba
makhabane , Lipapaling mochine re fumana kaofela ngollana hape; 'me kahoo ho
letho ho bona mona melao ea paballo ea matla mofosi matha.
A phelang rna, metsoako e joalo ho ka ke tloaelo, ho ikoetlisa karolo e 'ngoe e
tsitsitseng, karolo e' ngoe ho reconstituted kapa qhibiliha, 'me bolokeng eketseha,
thko ho beha likarolo tsena ka liketso, ho hla le monyetla oa ho kenya motho a nke
khato matla haholoanyane. Also molao-motheo ona li Fihla habonolo feela atolosa ho

eona mabapi le timo ea phetha mesebetsi ea tsehetso ea hlabollo meleng le

non-'meleng ke tsehetso ea hlabollo.
'Me ho joalo le ka moloko oa kamoo ho sebelisa matla kinetic ea mosebetsi
psychophysical ho rna, ho ea fihla re boloke e irgends ka tlaase mona, ho theha qeto
mabapi le se lemohileng, tsohle tlas'a molao o toanang le matla a kinetic ba ho etsa
lintho eseng psychophysical a re le ka ntle re, kahoo mahala ka 'na ba moea, a ke ke a
hanela molao ona, empa kaofela feela thehiloeng molaong ena.
Empa na seo lintlha tse latelang mosa ho hlalosa?
Ka tohanyetso, hona joale re bona monna a mola oa e-ba le thabo feela ea moea
etsa se seholo sa 'meleng kapa kelellong tshebetso ka mor'a feela feela iphapanya' me
sebakeng se khutsitseng lutse moo, leha a psychophysical phetha mesebetsi ea eseng
psychophysical ho e Stock o moholo oa matla kinetic bonta yet. Moo matla kinetic
ho tsoa hang-hang? 'Me mosebetsi ona matla ka etsahala hore ebe ba tsoela pele tlas'a
tusumetso ea lengolo la thato ya matla e telele. Where is e leng mohloli ea
moshoelella e matla sena ho batla ha ho ke ke ha thato boeona?
Empa ke eng e la pele amehang, kahoo re ka ba le ho bapala ka matla tohanyetso a
ka tataiso e itseng feela etsahala, ke esale pele hasane 'me ka lebaka leo ha ho na moo
matla a maholo ka tataiso ea ho tsepamisa maikutlo ka tohanyetso le ho nka esita le
mesebetsi involuntary ho ba le ho tlatsa. 'Me haeba re matlafatsa ditshebeletso tse sa
tloaelehang hakaale ba khona ho phetha tlas'a tusumetso ea lengolo la thato ya matla
hore re se ke vermchten ho finyella ntle takatso ena, leha ho le joalo jere tlhahiso le
tshebediso ya ea e hlokehang ka matla kinetic ha li khahlanong le molao oa paballo
ea matla; kapa ka le matla a feela ba moea ba tla eo.
Ha e le hantle, re fumana hore leha e le efe hatellang Mokhathala re le ho feta
khathetse 'meleng, ke hore, le bokgoni ba poleloana e reng hle-hle ea matla
decreases le ho feta, e khl le e nako e telele e tsoela pele, e leng bopaki ba hore se
na morero ntshetsopele ya matla kinetic a' mele ea rna le joalo molemo feela ka ho
qhekella lebotho la bokgoni ba hore ke matla a hore o ntse a hlahisa ho ka khoneha,
kahoo ho ka ho ea ka molao oa paballo ea matla, ileng sa etsahala ha ho iphetola ha
lintho ea matla kinetic libakeng tseo ho sa tla etsahala. Ho ke ke ka lebaka leo
hanyetsoa hore tlas'a tusumetso ea bolokolohi ba ho ikhethela ka le hantle phelang
lebotho la hlaha e neng e tla ohnedem-s'o be teng, empa feela ha a bale litsenyehelo
ea matla le bokhoni bo by tsoa mohloling ho tloha eo e hlaha ho seng joalo, haeba ho
se thato ea amehang. Ke lumellanang larileng ka thato, kapa a bonta
psychophysically, e ditransekshene tse ikamahantse le thato ka boeona, lebaka le hore
ho sokoloha ha matla bokgoni ba fumana a hlakileng phethile le nako; feela thato ea
ka boeona e ka se ke ua fana ka ntle maemo a seng joalo ka kakaretso o sebetsang ho
lebotho phelang.
Lebotho bohlokoa oa phelang rna e kile ua hlokomela, ho itetlehile ka ho fetola
boemo ba ho phepo e nepahetseng, bophelo bo botle, tsoha 'me ba robetse e fihlang-le
Abschwanken oo ka oona ho ka eketseha oohle le teba tebileng; empa ho bonahala
eka maemong a tloaelehile hore ho na tohanyetso liphetoho bohale lohle, empa ke
feela ka tohanyetso e meng kabo ea nang le bokhoni e bakoang karolo e 'ngoe ke ho

susumetsa ba bang, karolo e' ngoe ka tataiso hatellang hloko kapa ho fallisa
mosebetsi kgwebo boemong.The idealist ka boela ba le phello ea susumetsa ba bang
motheong ea moea, e leng materialist ileng a hlala wa tlatlapeng le tlhokomelo
linthong tseo e substantive; empa re nahana mona lintlha ha li ntse li itlhahisa ka ho
toba ho sheba hore haufinyane bonahalang, haufinyane toba lehlakoreng moea kapa
phatlalatso a ho nahana eo fetotsoeng Mokhoa oa kabo ea oona.
Ke ka kutloisiso ea joaloka enjene e mouoane leo e itetlehile enjene e nang le
likarolo. Ho itetlehile ka boemo ba hitara e ka bona ka matla a maholo phelang tsoha
kapa teba tebileng; empa ka tsela e tloaelehileng ha ke keng tohanyetso etsahala
'ngoe leha e le tse ling; empa ho e-na, ka ho etsa hore ho phunyang e tsitlella phuthoa
kapa koala mona, joale sena, hona joale ho karolong eo ea mochine hape ho fumana
tsela 'me bakeng sa fetisa' ngoe ka khotso. Ke feela phapang feela ke hore hase ntle
manyolo mochine machinist rna, empa a lutse ka hare ho e toanang. Hona joale,
ntle ho pelaelo hlileng e leng nako e toanang eketsehileng phelang lebotho la tla
ntshetswa pele ka ho qhekella matla bokgoni ba ka boiteko matla 'meleng, joalokaha
boemo ba litaba tse ling kaofela tsa' mele; hobane moo ho e mong ea mokhathala ka
lebelo le tlhokeho puseletso e khloanyane; empa e ke ka nako eo eseng hakaalo
thato, e leng ntshetswa pele lebotho la sena a eona linakong tse leha e le efe ea ho
beha mabaka kelello ho feta ba ntse ba eketseha ka tsela eo qadile a lik'hemik'hale
tiriso ya thulaganyo phepo. A ka potlako matha re o hemang ka potlako ho feta, mali
mathela ka potlako, 'me seo se na le molemo katleho e toanang le ha re eketsa terene
ka preheaters ea enjene e mouoane,' me kahoo ka potlako ho ntshetsa pele e ngata
filoeng atlehang matla kinetic ka ho qhekella le matla ba ho futhumatsa e tse
bonahalang. Ke mochine manyolo ke ke ua khona haholo kapa li sa fuoa, e le hore
dithulaganyo tseo lik'hemik'hale ke ke ka tsela e atlehang ea ho tloha hlomella, thato
matla ka ho fetisisa ka se khonang letho.
Ke re By mehleng eseng hore lebotho phelang hlile ke rata ea mouoane ajoa
'meleng ka enjene e mouoane; empa feela hore molao oa paballo ea matla isang
katleho e lekanang.
E leng mohloli oa ho qetela ho ba phelang Kraftentwickelung a 'mele ea rna ke
hore, ka mor'a hore tsohle, ke eng eo re ka re re ka dithulaganyo phepo e
nepahetseng,' me ke karolo ka 'ngoe e na le tiriso ya thulaganyo ya yona phepo e
nepahetseng ka bohona, e boetse e na le mohloli o mong oa matla kinetic ka
bohona. Empa phihlelo e bontang ka ho ba bang ka ho linnete tse pakang seo tsela
eo re entsoeng mona pheha khang hore tshebetso ena ka phelang lohle le etsoa ka
bonngoe moelelo oa taba, e le hore e seng feela ho se vermchte karolo ho fepa ka
bobona, empa ba boetse ba sebelisoa ka litsela tse ditirisanommogo tsa teka-tekano
pakeng le thulaganyo phepo e nepahetseng likarolo tse fapa-fapaneng etsahala, tse ho
ea ka molao oa paballo ea matla. E boetse e hlalosa 'nete ea gore thulaganyo ea phepo
e nepahetseng likarolo tsohle ke le tlas'a tusumetso ea mali matha' me mosebetsi ea
methapo, e leng theha mabapi ho pholletsa le phelang, habonolo tsena kakaretso
Nexus phepo e nepahetseng tshebetso ya likarolong tsohle. Tepeletsang Ka hona leha
e le lebotho la phelang, leha ho le joalo e microcyteme itseng toana le mouoane a
enjene ea mashala, hlile phallang ho toba pakeng tsa likarolo tse sa toaneng, ho ajoa

kateng, kahoo ke susumetsa ba bang, tlhokomelo tla 'me o ekoa moo, kamehla re tla
brevity molemong re ka sebelisa kabo ea ponto ea matla a kinetic le e loketseng ho
tse lipolelo tse pictorial ka mor'a hore re tsebe khopolo a utloahalang a tsoela pele.
The Special maemo ana 'ohle o ntse hampe utloisisa; empa ea General hlakile
haholo 'me a bulehetse ka pel'a ka kutloisiso phatlalatsoa hore ho phenyekolla
mona; 'me e fanoa matsoao kakaretso e ka' na ka ho lekaneng hore hona
joale; phetolelo e 'ngoe empa e le' ngoe e ne e tla ka linako tse ling lebisa
thobalanong e bolokehang, ho ba karolo mona monyako libakeng tse.
Le matla a se phelang se sebelisetsoa ho khaola patsi, 'me matla a ea phelang, eo e
leng ho nahana, e leng e tse amanang le ho dithulaganyo bothata bo itseng'
psychophysical ke quantitatively ke tsa bapisoa feela ka mehleng, empa le khoneha
kajeno, 'me-mogolo melemo e ka bobeli le ka mor'a' meleng lehlakoreng ke theipi
tloaelehile ho lekanya. Feela ka e itseng ea matla kinetic ke e mong oa bona, ho arola
le likoqong patsi ho phahamisa mojaro o tetse ho ba bolelele fuoa, e itseng, o nahana
ka fuoa tiisetso ho nahana hantle; le matla e ka fetoloa ena. Sena ha se hlompholla oa
ho nahana; ho hlompheha ha hae ho itetlehile ka tsela eo, tataiso, maikemisetso a
tsamaea ka maoto ha hae, eseng ka ho isa tekanyong kapa ea incommensurability oa
ikoetlisa, e lokela ho hatela pele oa sona; joalokaha leeto la Columbus ka tsela eo ke
ua lahleheloa ke boleng le se bolelang hore matla a kinetic ea sekepe hore etsoa ho
eona, e ne e le hang-hang ka lekanngoang feta ea lejoe ka lootho lahleloa kapa moea,
esita le se seng ka e meng kenya. The Physical a fumana melemo efe kapa efe kapa
demerits tsa moea, e leng ka tsela eo e amana, 'me ka hona ka fana feela ebile ha nka
joalo ea moea leha. Ke kholisehile hore boikutlo bo joalo bo ka pelong 'me a nahana
ne e le habohlokoa haholo,' me ho ntse ho ka haha mekhatlo fokolang e le hore ke se
na thuso ka ho feletseng, kapa che Link ea bohlokoa tshebetso 'meleng tla etsahala e
le hore ha ba lokela ho ho sebediswa ho joalo; Empa ka tsela e tsoanang e itseng ke
hore ha 'ona maikutlong le kelello bophelo lokela atleha ho tiisetso hofe ho hoholo,
bothata bo itseng' mekhatlo 'meleng ba tla ea ho phela ka ho li hlomella.
Mona, mosebetsi litupiso, oo tiisetso ea mosebetsi ba kelello ka boholo 'meleng ea
bona bothata bo itseng' ke ho tiisa ha ho ka tlaase ho moo ka tataiso se mo
khutlisetsang bocheng.Hakaalo mohopolo ka emoloa ka matla e fuoa, o se nang fuoa
matla a mang a phelang tsa libaesekopo bothata bo itseng 'e ntshetswa pele hakaalo
ka ba le batho ba se nang maikutlo a e reretsoe ka matla sena. Eseng hore e mong le
lebotho la ba phelang fuoa boholo mohopolo oa tiisetso fuoa litho, empa mohlomong
kahobane lebotho phelang ea joalo e phetoho 'meleng, e leng khona ho phetha terene
oa ho nahana. Joale e ke ho fihlela ho mong le e mong, le rna lebaka la e mong le e
nkiloe mohato nahannoeng lefateng ka morao-ho bua leshano kapa kakaretso 'me
qetellong ho batla sesosa sa mekhatlo bohle lefateng tsamaisong ea mekhatlo, e leng
yuniti phahameng ka ho fetisisa' me menahano ea ho qetela le lengolo la thato ya
phahameng ka ho fetisisa le sa ho qetela libere le ka feela teng le joalo; feela hore re
na le ha nyane ho ea hammoho le litaba tsa tumelo ea ka ka tsela e itseng ea
bohlokoa.

Hape, le mahlahahlaha a mona e mong le e etellang qojoa ba ngangisana ka

bolokolohi ba ho ikhethela, 'me feela joalokaha unseemly ne a hula mo mona, ho feta
hopotse mona. Na le hoo, ke ponto bontang litoanto tse litila hore melao e
akaretsang ea matla kinetic e sa lefelloeng lahlwa ha e le 'ngoe feela thibela esita le
ka tlhokomelo e akaretsang haholo, tokoloho eo habobebe le tokelo seo u concede
ntho ea sebele. Leha e le hore laela molao, ebang le hore na re kenya lebotho la
bokgoni ba a lehlaso le monate, leha ho le joalo hore na ho eona le eo tataiso tseo ho
isoa. Tabeng ena, thato ea sala mahala ho feletseng, ho ea fihla lintho tse bakang
lekhalo eo pulls molao ona ke. Ho isa bohleng bofe ho sa ntse ke lintho tse bakang
lekhalo le leng, mosebetsi o rna ke mona hape ba se ke ba fuputsa, 'me karabo ea
potso e reng qetela ntlheng ena ka n'ane ho meeli ea etsoa lipatlisiso tsa rona ho
hang.

VI. Maprinzip nahanela. 1)

Esita le e le 'ngoe e-hloa mekoalaba mokhoa o ka lemohuoa matla kapa le fokola'
me la re tsosang molota toanang ho tswa ho bafo kapa makala, joalokaha ke e 'ngoe,
kapa ho tswa ho bafo e le' ngoe kapa makala ka nako ho feta kapa ka tlaase ho e
mong; Ka lehlakoreng le ho susumetsa ba bang ka boholo fapaneng ho latela maemo
a ho lemoha ka ho lekana ka matla. Ka mor'a moo, re lekanya bafo kapa 'mele ea
lekanyelitsoeng e mong ho e le nako e' ngoe e khloanyane kapa monyenyane
nahanela.
1)

ntlafatsoa S. 18-23. Psych. Maprinzipien S. 179 ff.

Moo hlaphohetsoe likelellong ke ea shoeleng litho; esita le ho susumetsa ba bang

matla ka ho fetisisa ba ha e sa lemohuoa; ea nahanela oa sena ke null; tse ling e re
thabile tsa leihlong kapa litsebe tsa ka-call lehlakoreng le leng boeona esita le
fokolang baa leseli kapa hlasimollang molumo o lehlaso le monate, hantle esita tena
ikutloa hlahisoang; ea nahanela ea sena se eketsehileng haholo. Pakeng tsa ho na le
likhato tsohle lipakeng tsa sephiri. Ke tloga moo pele mabaka lekaneng, Kereiti
khetholla bona 'me u bapise; empa potso ke hore na ho ka tsela e nepahetseng, kamoo
ho ka e hlile e etsahetse lekanyang.
Tsobotsi ena e fihla nahanela. Ka kakaretso, tekanyong ea boholo ke hore o tla
fumana hore na ke makgetlo a mangata, ka yuniti nkile e le motheo e itseng, boholo
ba mofuta ofe e le 'ngoe e e-na ho eona. Ka kutloisiso ena, nahanela e le thepa e
inahaneloang na ha nyane isa tekanyong e joaloka lebotho inahaneloang. Empa ho ena lekanyang u ithata, u ka lekanyetsa ntho e 'ngoe tsebiso ena mabapi le ho thehwa
itetlehileng ka eona, seo tima ka mor'a dipehelo tsa bona ka morero ona' me le eona
ea eketseha 'me seo ba se theoha inversely ho latela Molao tsa eona le eona ea
eketseha,' me ka tekanyo e itseng e sa tobang ho hlla ho le joalo, e toanang
kutloisiso e itseng, joalokaha e le joalo ka qobella. Ho e-na le lekanyetsa seo ka
bowena, re Lekanya amanang le itetlehileng ka eona, lebelo hore matoele lekanang,
kapa matoele, e leng toana le lebelo li kenya. Me ho joalo le re ka mohlomong

lekanya boholo ba ikutloa joang teko generated ka susumetsa ba bang ka tsela e

toanang le leholo, kapa boholo ba ho susumetsa ba bang hore etsa hore boikutlo
lekanang le ea pele e loketseng ea ho bua, e nahanela ke ka makhetlo a mabeli le
karolo e kholo ha e le 'ngoe hlasimollang e ka makhetlo a mabeli a ikutloa joang
joalokaha khl bakang; tabeng qetellang, ke ka makhetlo a mabeli le karolo e kholo
ha halofo joalokaha hlasimollang khl evokes e ikutloa joang lekana.
Leha ho le joalo, tsela eo pele ke impassable hobane re ha ba na e itseng, boikutlo
le ho bonta hamorao, joalo ke ka boeona ho tehetsa feela tekanyo seng joalo le
kahlolo e molemo ea nahanela. Ka lehlakoreng le leng, ha ho letho ho thibela ho
latela bobeli. Boholo ba hlasimollang ke litekanyo tobileng le teng, 'me tekano ea
boikutlo re ka lokileng mehato oa oona e leng nakong e tlang ho tla tohloa ka ho
qaqileng haholoanyane, mohlomong ho boletsoe. Ka lebaka leo, re behetse rekolohela
malebana susumetsa ba bang ba boholo ba ho susumetsa ba bang hore tsosa e lekana
le matla, kapa, ka kakaretso ho feta, ho utloisisa sensations pharaletseng, e leng
boikutlo lekana, inversely, reciprocally e gatisitsweng khutoanyane.
Motho a ka lumela hore ke tsona feela e le taba ea ho qetela ea tlhaloso hore re
bitse nahanela feela ka makhetlo a mabeli le leholo ha halofo hlasimollang tsosang ea
boikutlo e toanang. Haeba ho hlokahala hore nahanela ke ho hong ka e nang le
kemiso, tokoloho ena e emela sa bulehelang, empa karo-karolelano e ne e tla
boletsoeng ke tsebo kapa ka liqeto.empa sena ha ho joalo; tlhaloso ea e hatellang, 'me
bonolo ho khoneha le tseo lumella hore ho sebelisoe bonolo, rateha.
Kahoo nkile tekanyo ena e tla ba thusa rna, 'me e boetse e se na moelelo tse ling
ntle ho ho Bochabela re le libakeng tse, likamano sebele pakeng tsa hlasimollang le
ho ikutloa le ho etsa link tsa bona ka lefiswang ho khoneha ntle seo ntho ea pele
mabapi le boholo ba inahaneloang sensibility ho ka le e lokela ho ba. Ka sebele ke
hore ha bafo ka nako, ka makhetlo a mabeli le karolo e kholo hlasimollang e
kenyeletsang, ho fihlela moo e toanang oela ikutloa e le a bafo e 'ngoe, ka nako e'
ngoe. Ho e-na sena ka mantsoe a mangata hakaale a ho re, re tobetsa e
bokhutoanyane le tse seng kae ka ntle, ba fumana ho joalo halofo e le nngwe
nahanela e ngata bakeng sa hoka sebaka joaloka tabeng ling. tekanyo leha e le efe ke
kamano e mong e thehiloeng 'neteng ntlheng ena le ho kgetha feela joalo.
Le matla kapa vividness ba ho etsa lintho ba 'mele, e leng tlisa boipiletso a rna,'
me seo sa boikutlo e toba itetlehileng ka eona, khutoanyane ba ho etsa lintho
psychophysical, tlang sebokeng sena, ka ntle psychophysics nationals, litekanyo ke ra
khaotsa ho. Hodima potso kapa na lintho tsena li matla a ho susumetsa ba bang ba
tekanyo e lekanang ya kapa che, ke bonahaleng ho kgopolo tsa eona le kopo ea
eona; hobane joalokaha e itseng rekolohela malebana susumetsa ba bang, e tsoela
nyolohela sebakeng se khethehileng karo-karolelano ea boikutlo hore hona, e seng
hore sena se baka mesebetsing; 'me potso ke hore ka sebele ho phahamisa, empa ho
etsa qeto feela ka motheong oa linnete tse pakang seo e leng presuppose tekanyo ena.
E ntse e le habohlokoa ho qoba latelang fallacy. Haeba ha ho joalo ka makhetlo a
mabeli nahanela leholo lekana bakeng sa hlasimollang oa ntho e susumetsang halofo
ho hlahisa boikutlo tsela e tsoanang e khl, e latela empa hore bo hlasimollang

toanang ka nako eo mo lakalisa habedi ka boikutlo. Pele ho tsohle, re ka khetha ho

se ke la ahlola, hafeela re sa na le tekanyo ea ho ikutloa, 'me hamorao, ha re tla lokela
ho bonoa hore karo-karolelano ena hase.
ho ke ke ho tloha rekolohela malebana susumetsa ba bang, ho khetholla ea
rekolohela malebana susumetsang diphetolo se toane hlasimollang. Tekanyo ya lona
empa ka ho ipapisa le matlhakore loketseng, haese hore re tsosang molota phetoho,
phapang e susumetsang, sebakeng sa hlasimollang ea hlaha.
Ha e le hantle, joalokaha e lekanang, habeli kapa hararo ho hlasimollang khl 'na
ha hlokahala hore a hlise e ikutloa joang lekanang ka lekanang, habeli kapa hararo le
karolo e kholo phetoho ea hlasimollang, kapa e lekanang, habeli kapa hararo phapang
e khl pakeng tsa ho susumetsa ba bang ba babeli ba hlokehang ho hlahisa e feto
lekanang boikutlo, kapa phapang lekanang pakeng tsa sensations tse peli. Mona,
phetolo oa ntho e susumetsang e ka utloisise e le bo hlasimollang phapang nako
tatelano le phapang e ngata ea tsoela hong etsahalang susumetsa ba bang tlas'a pono
tloaelehile 'me mabitso; joalokaha e etsahala latelang e lokela ho etsoa ka kakaretso,
ntle ho lakatsa ho bolela hore ha ho tsotellehe hore na o emola ka diteng tsa phapang
e ka ba nako e le nngwe kapa ho latellana. Subcomponents ea phetoho eo mona ka
lebaka leo, re utloisisa susumetsa ba bang pakeng tsa e phapang e etsang hore ka
boeona ikutloa ka boikutlo.
Ka chebo ea mahlo, e mong a ka 'na ba bonolo ho nka tekanyong ea rekolohela
malebana susumetsa ba bang' me bakeng sa ho se toane thatho ka 'ngoe
reducible. Ha melumo e 'meli ea matla fapaneng' meleng fuoa, o tle o ka reka karolo
ea boraro nahana matla tsa lona ke ho se toane ka matla a bao ba babeli ba lekanang
le eena, 'me o ne hona joale med. B. nahana hore schwchstmgliche molumo o
ntseng ka utloa bakeng sa bona, 'me schwchstmgliche phapang e ntseng e ka
lemoha pakeng tsa medumo tse peli, na ka kakaretso le boholo toanang. Empa sena
se factually untriftig. Ho e-na se a ntse a ruta liphihlelo itlosa bolutu 'me hamorao ho
tla ipaka ho toba hore hore phapang pakeng tsa tse peli melumo meleng, mabone, jj
joalo haholo e lokela ho ba ho ba sa ntse amogelwang, tse khloanyane le matla a
feletseng e toana le joalo, matla a feletseng, oona e sa ntseng a ka fa ka lemoha, o
hlola ka ho e toanang.
Ka kpo hlokomela hore tsena hloka ho khetholla ea tlhokomelo le
Empfindlichkeitsma bakeng susumetsa ba bang 'me ho se toane hlasimollang.
Ho isa tekanyong ena e le 'ngoe hlasimollang phapang e lemoha hore ho
eketsehileng kapa ka tlaase ho tsamaisoa habonolo, ho ea kamoo se pakeng tsa
susumetsa ba bang tse nyenyane kapa e khl,' me le hona moo, lithuto tsa hamorao
li bonta hore, ha e le boholo ba phapang boikutlo, ea ke hlasimollang phapang, ka
kamano ea eona susumetsa ba bang kapa taelo beha karo-karolelano ea susumetsa ba
bang ho e mong le tse ling tse lintho tse ngata fihla, ea differential nahanela hase
feela feto-fetohang ho ea ka boemo ba motho ka mong, empa hape le ka boholo ba
hlasimollang, ba ka kakaretso ka tlaase ho moo ba metseng e meholo ho feta tse
nyenyane. Boikemisetso ba molao, ho ea ka e leng phapang nahanela chesele
itetlehile ka boholo ba hlasimollang ea, ke hore, eo ka yona boholo ba phapang ea

susumetsa ba bang e lokela ho fapana le boholo ba ho susumetsa ba bang hore li

lekane ho feta oela haholo ka boikutlo sa e 'ngoe ea bohlokoa ka ho fetisisa le ka ho
fetisisa tsa bohlokoa mesebetsi yohle ya psychophysics ntle.
, More ka ho toba, hona joale li tla tsamaea ke lithuto tsa latelang libakeng tse
fapaneng kutlo hore, bonyane matsatsing a meeli e itseng, le phapang pakeng tsa ho
susumetsa ba bang fuoa kamehla ka tsela e tsoanang bonahaleng bakeng ikutloa e
ntse e ha ho-in kabelo e toanang le dikarolo tsa yona kapa decreases Ka hona, haeba
moo ba batlang ntho e susumetsang phapang 'me ke eng e amanang le, haeba karokarolelano ea ho susumetsa ba bang e ntse e e toanang, joalokaha e boetse e le
boholo feletseng phapang hlasimollang le ho etsoa phetoho susumetsa ba bang.
Tlas'a se toane lekanyelitsoeng bo hlasimollang e kile ua phapang ea susumetsa ba
bang ho lekana le Balang, kapa ba ho ikhethela, kapa ho e mong oa susumetsa ba
bang hore ba utloisise seo ho teng mona iphapanyetsa, ha feela le tiisetso ho ba le
kamano e itseng, kamehla e fuoa ba bang ba ka boeona. Ka tsela e toanang, ho ile ha
tiisetso ea lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang le karo-karolelano hlasimollang
kamehla amahanngoa a bohlokoa, bonngoe e le hore e ha ho tsotellehe esita le haeba
e amana le ea tiisetso ya a le mong kapa basebetsi ba bang.
Haeba med. B. metsoako 5 le ea 3, ka bobeli ba boikaketsi, ba setseng ka nako e
toanang, karo-karolelano ea ba , 'me phapang lekanyelitsoeng e teng pakeng tsa
tse peli e sa fetohe, ho ke ke hore e' ngoe e qetellang joalokaha eka
kapa e
le
kapa e le
akaretsa ke lekanyelitsoeng ka mor'a hore palopedi
ke seo roba le re ea kopanong eo e fetileng. ka lehlakoreng le leng, ha fetola
hlasimollang chelete, Leha lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang fetola kamehla
ka tsela e toanang ka tsona le tseo sekgoeng empa eseng disproportionately joalo. .
Ka lebaka, haeba ka mohlala le kamano eo pakeng tsa metsoako 5 le 3 toauoa
ka fetisa hore karolo 5 liphetoho ntle le motsoako 3, lekanyelitsoeng bo hlasimollang
phapang tsoela a kapa ka a ka seo phetoho e-na le sebelisoa ka litsela tse of 5 : 6
e-na of 3 : 4.
Ho fihlela joale hona joale molao ke hore phetoho eo e sa ntse e tsotehang e
toanang ha e to-a kabelo e toanang le dikarolo tsa yona kapa decreases, kahoo a
lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang 'me chelete hlasimollang ho lula a le teng, o
tla lokela ho re hore phapang nahanela le boholo ea susumetsa ba bang ka pitikololo
karo-karolelano ema, a fana le imene habeli boholo bo hlasimollang ka makhetlo a
mabeli phapang e kholo ke ho hlokahala hore ho hlahisa e toanang ikutloa phapang e
kholo.
Leha ho le joalo, ho ka 'na tloga moo hlaha expedient ho utloisisa nahanela bakeng
se toane lekana le e malongobani, ke hore, ho beha e toanang, ntle le ha e feletseng
e toanang, empa feela e le' ngoe e lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang kapa
moo e toanang hlasimollang karo-karolelano e hlahisa e le 'ngoe ikutloa phapang le
li kenya reciprocally le mong kapa e tse ding , Ebang 'ngoe kapa tse ding, ke hape
feela e le taba ea tlhaloso mme ba na le liphello tsa dikopo tsa nahanela lekanya ha ho

phetoho haeba feela u ka holimo ho boemong ba ya tlhaloso sebelisoa ho

latela. Empa e tla hlaha hamorao tabeng e potolohileng eohle ka mabaka a bo
hlomamisitsoeng joalokaha expediently, e nahanela bakeng se toane, haeba ba lokela
ho ho nkoa ka joalokaha mong ka, diphetolo tsa bona ho e-na ke karabo ya go arola
ba karo-karolelano hlasimollang feta moo ba batlang ntho e susumetsang phapang, eo
ka ho eona e toanang ba lemoha phapang hlaha, ho nkoa hore ho lekanya; ha a ntse a
tiisetso ya nahanela lekanyelitsoeng ka fumana hantle hore na ho feta ka bobedi
tiisetso ya lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang joalokaha hlasimollang karokarolelano.
akaretsa mehleng re lokela ho etsa phapang e imenne habeli nakong nahanela. Re
lokela ho khetholloa: 1) nahanela litekanyetso feletseng hlasimollang le ho se toane
re tsosang molota, khutoanyane feletseng nahanela le ho hlaka nahanela, e mong oa
e ea pele lekanya ke karabo ya go arola ba boholo bo feletseng bo hlasimollang tse
bakang wa ikutloa ba boholo toanang, empa la bobeli, ho itetlehile ka hore na e
'ngoe o utloisisa, e lekanya e 'ngoe ea litsela tse peli. Re na le 2) phapang a nahanela
ho khetholla a sa feletseng le mong ka rna kapa lekanyelitsoeng differential
nahanela, ho itetlehile ka karabo ya go arola ea phapang feletseng kapa karokarolelano ea boholo bo hlasimollang sebeletsa e seelo e. La pele la re Hangata tsela
e bonolo eo phapang nahanela, a ho qetela pitso e lekanyelitsoeng.
khetholle tsena ka bonahala minutely 'me joalokaha likarohano dutseng di sa
sebetse hona joale. Empa e tla bontoa hamorao hore ha ba nakong ena; ho e-na
khomaretse phapang ena, ka mokhoa o hlakileng ka pono ea maemo a ka sehloohong
e thehiloeng 'neteng,' me e itetlehile ka lebaka la ho hloka tse fetileng tsa phapang e
hlakileng bakeng sa likarolong e le 'ngoe ka ho se tsitse le nang tloha ka sa ntse a
busa thuto ea teneha.
Ka kakaretso, e leng lebitso la fana ka maikutlo a nahanela ha ho letho le ho feta
seo u seng joalo e boetse e tsejoa ka lebitso la teneha, excitability, nahanela; feela
hore mabitso ana a ka kakaretso sebediswa, e seng feela e le mabapi le evocation
maikutlo, empa le mekhatlo ke susumetsa ba bang Link kapa ka hare. Empa insofar
qetella a fanyehe sensations tsohle tsa mekhatlo ea kelello, ka boetse khopolo ea
nahanela ho e-na bua ka boikutlo konopo e bulelang motsamao psychophysical atleha
hae, 'me ka hona re med. B. ho tloha nahanela feletseng, ho ke ke nako eo ee nkileng
e toanang, imene habeli kapa hararo leholo hakaalo, ho itetlehile ka e lekanang,
seka-habeli le haufi kapa e kholoanyane Link kapa hare hlasimollang ke oa hlahisa e
le 'ngoe psychophysical sisinyeha; haese hore sena boemo ba ho sebelisitsoe lentsoe
le ha e sebetsang hobane motsamao psychophysical ea lemohileng hase fihlellwe.
Mabitso ao teneha, excitability ho seng joalo ho karolo e 'ngoe a sebelisa
amahanngoa, mohlomong khethollo karolo e' ngoe hatellang ntle bo khetholle joalo
kile ua gefut ka maemo ho hlaka khetholloa e thehiloeng 'neteng. Empa e tla ba e
loketseng ho hlalosa khopolo ea mayoki fapaneng ho hlahisang tshebediso mo
khethollang, 'me ka hona ke tla tsoela pele teneha feela bakeng sa feletseng, sebelisa
excitability bakeng sa differential nahanela, pele e neng e mabapi le sensations,
karolong e qetellang ka la ho se toane lemohuoa.

Ka litokisetso tsa mehleng re ne re ka go tlhaolega tse sensations e matla a leihlo,

oo, tieo bua, khopolo ea hlasimollang le mong sebetsa; Leha ho le joalo, tekanyo ea
ho nahanela ea libakeng tse maikutlo a matla haholo ka isoa eo pharaletseng linnete
tse pakang seo latelang.
Joalokaha ho tsebahala, ho hlokahala ke liteko Eh Weber a ea sebakeng se itseng
sepane sa sete le ditomotsebe tsa hae ka lesakaneng letlalo, kahoo e leng sebaka se
feela ho hlaha bonahala; me ha ho letho ho thibela ho e tokafaditsweng tiriso ya
thulaganyo hae, seo ke ho bua ka moso, ho fumana hore na e boetse e le boholo
toanang hlaha sebaka liteng tse fapaneng letlalo, e leng ka nako eo e bonta hore
boholo ba ea sebele ea sebaka se eo hlaha feela bonahaleng, kapa ho feta ka kakaretso
le boholo toanang, haholo fapane letlalong fapaneng. No ka tlaase ho moo ka
lemoha pholletsa mekgwa hamorao ho boletsweng, e le hore ho se toane pakeng tsa
sebaka se eo ba ntse ba a hlokomela le dibaka sa tsoaneng a letlalo, ke ea boholo bo
sa toaneng. ho se toane Analogous ka temoho ea boholo bo tlhaloganya sebaka le
boholo ho se toane joalokaha pakeng tsa liwebsaete fapaneng letlalo e ka ba teng
pakeng tsa likarolo tse sa toaneng tsa retina, ka ho khetheha ho fumana ho feta
bohareng le pheriferale. Kahoo u ka le tsoang bukeng e nahanela fapane ka pono ea
batho boholo bo pharaletseng hammoho le emoloa divariabole matla e bua, 'me ka
bobeli khutoanyane joalokaha pharaletseng le e matla nahanela ho etsa kajeno.
Tekanyo e feletseng le phapang tekanyo ho nahanela pharaletseng ea letlalo
fapaneng kapa ho retina tla ho sheba seliba ka reciprocals ea boholo e toanang le eo
le hlaha boela la atolosoa latelang, differential keketseho, maemo la katoloso e
entsoeng, e le tekanyo ea nahanela matla haholo a hlaha boholo bo lekanang matla e
kapa ho se toane ka boholo kapa bo boholo ba ho susumetsa ba bang, ka tsela eo
med. B. letlalo sebaka sena ka ho feletseng ea ka makhetlo a mabeli nahanela
pharaletseng ho feta ba bang, ha halofo joalokaha selika-likoe distanta khl e le
'ngoe feela ho bonahala ho le joalo khl.
Le hoja ho e likarolong tse pharaletseng nahanela fuoa e sa hanyetsoa ka leha e le
efe ea likamano tsena tsa ikaega palo ea didikadikwe thoeng kutlo, e toanang ba e-na
tseleng e fuoa, e ne e sa ntse e feela ba untriftig, tekanyo ea ho nahanela pharaletseng
ho fihlela lena le re sa tsejoeng palo ea didikadikwe kutlo bua ka batla, joalokaha
tekanyong ea matla e ho re ngata e sa tsejoeng ba motsamao psychophysical. Ke
lumellanang ka morao mocheng e fuoeng ho hongata, ka tlaase ho moo kutlo
didikadikwe akarelletsa, joaloka fingertip, 'me neng e sa tsoa thehile nahanela ka
tlaase ho moo pharaletseng ea ka morao ho feta ka monoana; Empa khopolo ea
nahanela pharaletseng e bua hona joale hore ka lebaka la ea manyolo mochine ona le
feto-fetoha le lekala tabeng ena ke tse sa toaneng, feta e mong. Haeba e mong a batla
lebaka la palo e fapaneng ya didikadikwe kutlo nahana sa ho fokotseha ha nahanela
ea litekanyo, kahoo e ne e tla bolele 'nete ea hore ha u na ya data ho eona,' me ka
hona ka tjhelete eohle Lula e okaokela a emoloa feela, khopolo ea e nahanela
fapaneng ka etsahala hore ebe nyamela ka indisputably o akaretsang , feela ho na le
ba nako e telele hakaalo ha le tsejoe, e itetlehileng ka kamano ka tsela ena, e neng e
tla lebisa 'ohle latela boleng ba se toanang. Hantle lekanya data ho nahanela
pharaletseng joalokaha eka ke holim'a ba kulang haholo ka mor'a thehoa mona

bakeng sa molao-motheo ona lekanya na ehlile feela boleng ba ya data observational

leha e tlhaloso ha ho temohisiso maemo a tsa molao wa motheo wa ikutloa ho
fumanoa tokomane 'meleng ka boeona, empa hammoho le batho ba bang ho tokafatso
ea joalo a ka kenya letsoho ha e le hantle ba nkoa e le ya data e hloekileng ho
shebisisa le sebelisa.
motho a ka ananela kameho ea hore ka dipharologano fa le leholo la rekolohela
malebana phapang pakeng batho ka bomong, nako le tse se nang palo ya kahare le
kantle maemo a ho ke ke tse sa beheng litholoana haholo bakeng sa ho metha e batla
e le 'ngoe, esita le joalokaha e le ea mong kamehla mutable bohale From thehoa feela
lekanya e fumaneha, bobedi ho, hobane liphello e ba tse ke ua kamehla le tsenngwa
jaana bohlokoa ba letho ho ntle le ha a hlokomela nakong batho ba itseng ho nako e
itseng, maemong a itseng, liphello e ne e tla ke ke ba fumana libaka tse ling le ka
linako tse ling.
Ha e le hantle, hase ho latola hore ho na le, ntlheng ena bakeng sa tekanyo le
dibaka psychophysical rona mathata e leng u se ke ua ba teng bakeng sa tekanyo
libakeng sa feela 'meleng kapa ea bolepi ba linaleli. Empa ho e-na tekanyo kapa
bokhoni ba ho fihlela liphello tse behang litholoana a ne a tsenngwa jaana phumulwa,
selika-likoe sa lipatlisiso ho tla bontoa, 'me ka hlahiswa ka tlhokomelo e sa le teng
bakeng sa libakeng tseo tse ling.
Ka tsela ena, tse nahanela ke mutable, ha re na tekanyo ea ho batla e toanang le o
tiileng; empa re ka 1) meeli, 2) likarolelano batla e le 'ngoe; 3) ithuta ho itetleha ka
diphetoho ka bona ka maemo; etela 4) Melao ke dipharologano fa fumana e le
'ngoe. Karolong e qetellang ke bohlokoa ka ho fetisisa. Batho ba ka ithutang le
hlahloba mekhoa bohle empa ba lokela ho buisana ka tekanyo ea nahanela hase feela
mehlodi ya lekaneng, empa hape sharpness lekaneng.
Leha ho le joalo, etsa lipatlisiso felela ntlheng ena o balehela ho lona hlokahala
haholo ka ho eketsehileng ka ntle ho feta ea e tsitsitseng immutable ntho e sa
sebetsane ka katleho le makhotla a motho ka mong e le 'ngoe' me a etsa se a ntse a
hlokahala bakeng sa kaho tikolohong eo e leng lesoha ka kutloisiso ho fihlela
joale. Ho e-na e fana ka ho feta ntlheng ena timo barui bakeng sa diphuphutso
nakong e tlang-holo bakeng sa mabotho e monyenyane ka ho ba folgends tohloa
mekhoa e joalo, etsa lipatlisiso leo e seng thata ka bohona, empa ho hloka ho se fele
pelo, tlhokomelo mamello le botepehing.

VII. Maprinzip boikutlo.

E tohliloeng khaolong e ka pele boemo ba nahanela ke lokela ho ferekanngoa
joalokaha tekanyo e matlotlo feela boikutlo leha e le tekanyo ea ho ikutloa ka boeona,
leha ho le joalo e utloisisoa ka kutloisiso ea bontitse, joalo esale pele, empa ke feela
lemohileng linyeoeng tekano ea boikutlo, karolo e 'ngoe tlas'a e le' ngoe , karolo e
'ngoe tlas'a o fetotswe, susumetsang maemo. Re lekanya ena ha e le hantle hase
boikutlo, empa ke feela ho susumetsa ba bang kapa phapang ea susumetsa ba bang eo
etsa hore boikutlo lekanang kapa e phapang lekanang ikutloa; 'me ka hona le
limakatso-s'o hore na le ho isa bohleng bofe ka tekanyo e itseng a ikutloa joang ka
boeona le tsa moea ke ho khoneha.

Ha e le hantle, ho fihlela joale ha ho joalo teng, kapa, ho feta hlokolosi, ho fihlela

joale a hlokomeloe mabapi le joalo, 'nile ba belaela kapa ba haneloa ho e-na, ho
fihlela nakong ea morao-rao hore e joalo e fumanang ho bohle. Esita le boitekong ba
Herbart a nakong e sa kelello ea lipalo e sa ka a khona ho thehiloe joalo; ea khanyetso
bohlokoa ka ho fetisisa o hana hore kamehla o; ho sa tsotellehe hore Herbart tekanyo
joalo ho bua ne matsohong a hae. Leha ho le joalo, molao-motheo oa tekanyo ena e
folgends emisoa, 'me tshebetso ya yona tla bontoa theoretically le
experimentally. Qalong sena se tla etswa feela bakeng sa sensations; etsoe le hoja
dikopo tsa Maprinzips kelello lintho tse ngata barui ho feta ho sensations, joalokaha
re tla bona nakong e tlang e sa ntse e ho nka le tsoang mehloling ena khumo, hobane
dikabo emela mona ho bobebe le ho fetisisa fihlellwa ke lemohileng ho toba.
Ho tloha qalong 'me ka kakaretso ke keng a latola hore moea ho ipeha tlas'a tsohle
ho sebelisoa ka litsela tse ditirisanommogo. Hobane hase feela hore ho ka ba bua ka
tiisetso e khl le e monyenyane oa sensations, ho na le boetse ho na le tiisetso e sa
toaneng ea tlhaho, ho na le e khl le e monyenyane likhato hloko, e vividness ea
lebalang le ea iqapetsoeng litoanto, ho khanya ha ilibana ka kakaretso, joalokaha
tiisetso ea menahano mong. A robetse ka ilibana botho e kile ua tima, eketseha ea
eona ka ho teba ho nahanela ho tiisetso phahameng ka ho fetisisa; 'me a ee khanyeng
kakaretso hlaha batho' me a oa a boela mehopolo ka bomong le menahano. Kahoo, e
ikamahantse phahameng tsa moea ha ho ka tlaase ho e khotsofatsa litakatso tsa nama,
mosebetsi oa kelello ea ka kakaretso, ha ho tlase ho qaqileng boikemisetso ba
ditirisanommogo.
Pele le ka ho toba empa re feela ba maikutlo mabapi le polelo e feta kapa ka tlaase
kapa lekanang ka litsela tsena tsohle, eseng joang ka makhetlo a mangata seo a se
hlokang e le litekanyo 'nete,' me e le utloahalang la ho hlla ho eona. Ntle leha ho le
joalo ho ba le tekanyo e oa sebele oa boikutlo - 'me ho ne le lekane joale ho ea pele
hore ba hahamalle ho buuoa ka sehlooho mabapi le boikutlo - re khona ho re: leng ho
ikutloisa bohloko sena ke ho feta moo, boikutlo ena ea leseli e matla ho feta eo; empa
e le ho isa tekanyong ea boikutlo ba hore re ka bolela hore boikutlo sena ke ka
makhetlo a mabeli, ka makhetlo a mararo, ho hang kahoo le linako batho ba bangata
hakana le matla joaloka batho ba ka 'me sena se bolela ho ea fihla ho se bua. Tekano
libakeng tse lemohuoa re khona ho ahlola hantle; rona lekanya mekgwa lohle
nahanela ea eo re neng re tla o ile nka khato ka ho qaqileng, mekgwa ya rena
photometric lekanya li thehiloe ho eona; empa ka tsohle tse re na tekanyo ea boikutlo.
Re na le hore ka lebaka leo tekanyo; empa re na le bakeng sa underlay bakeng sa
ho metha, e leng hloka joang ka makhetlo a mangata ba e toanang, 'me-mogolo ka
holimo tsa tekolo eohle ea toanang libakeng boikutlo. Ha e le hantle, ho tla bonahala
hore na teba ka a rna a kelello tsoa molao-motheo oa letho pele ho feta 'meleng, ka
sehlogo ea Soundsovielmal mmmetjhe.
Lefeela, ya e le hantle re ne re tla leka ho etsa sehlogo joalo ka ho toba. The ikutloa
e arotsoe eseng ka boeona ka lisenthimithara tse toanang kapa likhato oo re ka bala
le eketsa.Empa re lokela ho hopola hore sena hase fapaneng ho latela nama. Re bala
hobane nako dikarolo toba nako eo ho tloha ha re lekanya nako e likarolo ja sebaka se

sengata ho toba ho ja sebaka se sengata ho tloha, haeba re lekanya sebaka? Na le hoo,

re bpa o pharalletse ntle, e leng ka nako e ka tekanyo e itseng e ke ke tsoa nako
feela, ho kamoreng ea ka tekanyo ea. Not tsoang sepakapakeng moo feela, ho
tsotelleha hore ka tekanyo e seo ha se akarelletsa ho sa tsotellehe hore na feela
tjee The teba ka ka 'ngoe ea tse tharo ho hloka ka bobeli le ba bang. Ke hobane'ng ha
ho ke ke ha ba ho ya ka kelello, libakeng tse kelello? Hore e mong o 'nile a batla
tekanyo e sa senohi libakeng tse kamehla hloekileng ea tlameletswe dikelellong tsa, e
ka' na lebaka le ka sehloohong e le hore o ne a ke ke neng fumana.
Ho bonahala eka e Hangata ho 'nile ferekanngoa a ena ntho e' ngoe ntlheng
ena. boholo leha e le efe e ka e thehiloeng feela hodima ka tekanyo e itseng ea mofuta
oa eona; 'me ka tsela ena, Leha ho le joalo, u ka re'ng, sepakapaka e ka ba feela ka
sebaka, nako feela ke nako, boima ba lekanngoa ka Weight feela; empa ntho e 'ngoe,
ke Mamitteln le ka mokhoa o lekanya. Ka tsela ena, tse inahaneloang ha a eo ho
lekanya a mofuta wa lintho me le se ke abstracted le e mong le e meng 'me le e mong
le inahaneloang ka sebetsana, u ke ke ua fumana mofuta wa lintho, inahaneloang ya
tekanyo le ke tekanyo Tsamaiso e joalo; 'me e feela e itetlehile ka ka mokhoa o bo
sebetsang lekanya le litekanyo tobileng sa ntho ea sebele hloma e le hore boholo ba
kamano ea eona le measurer ho yuniti empa e bile ke ua feela.
Kahoo re tla, haeba re mabapi le ka tekanyo e itseng e tlameletswe dikelellong tsa,
joalokaha le matla a joalo a maikutlo le tlhaho 'me, ka ho lelekisa pharaletseng,
tiisetso ea tlhokomelo ea rna, ho khanya ha ilibana rona batla ho nahana joalo-joalo,
empa e tla boela batla ka tekanyo e itseng e mosa e toanang, empa ho hlokahala hore
a batle ha ho buuoe ka lekanyetsa bokhoni bolelang le ka mokhoa o lekanya libakeng
bo hloekileng ba e tlameletswe dikelellong tsa ea, ke hore, e fana ka maikutlo ka
hare, empa li feela hloma le joalo, e le hore le tlhaloso feela tjee ba yuniti ba kelello
totobetse therefrom. E ke ke ho bonolo ho bpa e ikutloa joang hang-hang joalo ka
lebaka la ho ba bang, hore ka tekanyo e itseng ho e 'ngoe ke erwchse e meng; empa
ho ka ke tumelelano ntho e 'ngoe, seo sensations ba hoo e ka bang tlameletsoe ha ho
hapa katoloso ea Elle tabeng ea Elle, ho ka khoneha, ka tekanyo e itseng sensations.
Seo Re lokela ho nahana ka taba ee?
Ntle kena e menyetla e sa lekanyetsoang, ke hlaolele molao-motheo oa lekanya
lekana le ka boeona.
Feela joalokaha re, e le hore ho lekanya sebaka, a batla hore taba ea Elle, e leng
nkuwa ka kamoreng eo, re batla ho lekanya kelello, ho nang le tlhokahalo 'meleng, e
leng e ka tlasa toanang; ntle le haeba re etsa o thuto efe ka ho toba, mosebetsi
psychophysical, a ke ke ka ho toba a re, ke ba khahloa ke tseo ka tsona e ke thabile le
eona ka hla ka molao 'me decreases, ho ka nka sebaka sa Elle a psychophysics ka
ntle, ho tloha moo ka 'na le tepo ea re ho kena psychophysics hare le bakeng sa ho
fumana ka jareteng ea kelello.
Joale sena e ne e tla ba bonolo haholo, haeba boholo ba ikutloa joang ea boholo ba
hlasimollang se ka beha ho lekana. Ka mor'a moo, re ne re tla tlameha ho amohela
boikaketsi hore ba ikutloa ba moo ka makhetlo a mabeli le karolo e kholo
hlasimollang liketso. Empa sena e sa lumelloa. Leha e le ho na le tumello ea ho

amohela e le proportionality pakeng tsa hlasimollang le ho ikutloa, hafeela re sa na le

tekanyo ea ho ikutloa, e leng Guaranteed re matla ka proportionality; leha e le
tekanyo hlile ile ka ba le bontshang kapa ebe le 'ngoe. E le lintho tse tloaelehileng tse
jwalo ka bang teng 'meleng Elle mabapi le katoloso e ntle' meleng e ke ke etsa kpo
ea ho ea boikutlo oa teneha Leha ho le joalo. Ho sa le joalo hlakile hore lintho tse ling
tse leha e le efe kamano tshebetso pakeng tsa hlasimollang le ho ikutloa ho feta ea
proportionality ho toba hammoho ka ho phatlalatsa ka tekanyo e itseng a ikutloa
joang ka mor'a hore likamano tsa tekanyong ea hlasimollang ha feela joalo ka hlla
ntle se a ntse a presupposing ka tekanyo e itseng a ikutloa joang. Hobane haeba re ka
e abel Y e le mosebetsi oa X ba boletse, re ka se khonang Y ka mor'a melemo ea X le
sekgoeng ka, haeba ka tsela e ba fetola sebaka ka seng le leng, e fapaneng haholo ho
feta ea tsoelo-pele ea e mong tekanyo e lekanang ya ho , Kahoo feela e ne e tla
itetleha E, hlasimollang boholo le boikutlo boholo ka tsela e tsoanang ba babatsang e
le mosebetsi oa e mong le e tse ling tse, ho sa tsotellehe e leng ne e tla ba mosebetsi
ena e le hore ho fumana boholo tse fapaneng ka mor'a hore a ka se khonang; feela
hore re lokela ho ba le hantle thehiloe ka mosebetsi ntho ea sebele ho etsa morao
dikopo ho nete ea hore ebe e khonang. Sena se hloka re khutlisetsa ho thatafalloa ke
ho ba ka sehloohong, hona ba ka hlla, ho paka hantle hakae thehiloe e le hantle, ntle
le ho ba le boikutlo se a ntse a lekantse ho bonta hore ba etse joalo ikutloa sena le
maemo leha e le efe ho susumetsa ba bang tsoela pele stride, joalokaha seo se
ngotsweng bontang mosebetsi. Ka bokhutoanyane, tekanyo ea ho ikutloa, e leng
feela search, ho bonahala fumanoa, e toanang na ho nahana haeba ho ke ke ho
thehiloe molao-motheo ona.
O lokela ho etsa mathata ana hlakileng haholo ho fumana temohisiso e hlakileng ho
kena se boleloang ke bophahamong bona. nyolla boemo ena e thehiloe a
khutsoanyane ka motsoako oa maemo a mabeli. 1) Seo se re sebetsa pakeng tsa
hlasimollang le ho ikutloa ya mosebetsi pakeng tsa elementals leo ka bobeli ka nkoa e
le motho e moholo, ba nkiloeng; 2) hore re tehetsa tobotsi ena pele ka phihlelong eo
ho khonehang, bokgono ho boloka ho ke mekhoa e tobileng, tekolo ya tekano
libakeng tse lemohuoa.
Sena se hlalosa, ka ho khetheha feta moo, tsela e latelang:
Phapang ea boholo bo hlasimollang ho e 'ngoe ka kamehla ba joaloka ntle kapa ea e
increment thabiseng le' ngoe kapa boholo e mong hlasimollang utloisisa le ho e ka ba
boipiletso ba lohle phetolelo ea lipalo joaloka ya tsela e ntle Zuwchsen tsoang zero
ho nkoa motho e moholo ka ho sa increment mong oa Balang ea mehleng nahana
hammoho ho fihlela ha thatho feletseng ke moo. Feela ho le joalo, e ikutloa joang
phapang phetolelo ea lipalo nkoa ntle le tse mpe increment le mong kapa e tse
boikutlo ba bang le e ikutloa joang kaofela joalokaha eka li tsoa be tse khothatsang
Zuwchsen tsoang zero ho nkoa htse ho matla botlalo. Haeba e mong o tseba
kamano tshebetso pakeng tsa karabo ya Reizzuwchse tsoang zero, 'me Balang tsa
Empfindungszuwchse amahanngoa, kahoo ba' nile EO ipso bakeng sa thatho bohle
le tsohle tsosa ka tsela eo a ikutloa joang.

Mekhoa e meraro lekanya ea nahanela bakeng se toane tse ngotsoeng khaolong e

latelang, eo hona joale kamehla ruta evenly, e leng e se e bontitsoe khaolo ea 6
provisionally hore Reizzuwuchs, ke seo e hlokehang ho hlahisa
Empfindungszuwuchs fuoa, kapa boikutlo ho ka tsela e lekanang ea eketseha, ke a
lula a se tsoanang, ho ea kamoo e etsoa ka susumetsa ba bang fokolang kapa matla
haholoanyane, empa e ntse e hla le ho eketseha ho susumetsa ba bang ka bobona. Ie.
A Reizzuwuchs e lokela ho ba ho susumetsa ba bang le matla ho e fetang fokolang ho
fetang feela bonahaleng increment, kapa ho hang ho ba ka tsela e tsoanang
hlahelle. Haeba 1 Lota ke tse increment ho ponto 'ngoe feela bonahaleng
Empfindungszuwuchs ea boikutlo oa ntho e boima ea ponto, kahoo ho na le e ke ke
ea joalo eketsehileng nakong liponto tse peli, empa e ka ba boholo ba eketsehileng
khl ea Gewichtszuwuchses hlokahala nakong liponto tse tharo le mekhoa joalo o
kile a qaqileng haholoanyane etsoa lipatlisiso mekhoa amehang hona joale isang se e
ntse e le bitsoa joang ka khaolo ea 6 kamano kakaretso oa molao pakeng tsa
divariabole ho ea ka boholo ba hlasimollang Reizzuwchsen eo ka dinako tsohle fa
Empfindungszuwuchs toanang le e sa khaotseng Empfindungszuwchsen, ho fellang
ka hamorao e bonta, e leng sehlahisoa ho ba le kamano tshebetso pakeng tsa nta ka
nka divariabole Reizzuwchsen akaretsoa susumetsa ba bang 'me o ile a akaretsa ho
tloha kamehla Empfindungszuwchsen ikutloa eohle.
Ho joalo le ka tlhoko ea ho ba le tekanyo e itseng a ikutloa joang kaofela esita le ho
beha kamano ea bona tshebetso ya ho susumetsa ba bang kaofela, circumvented, hore
re ka kamano e teng pakeng tsa motheo Zuwchsen oo hlasimollang le ho ikutloa ka
nkoa e le motho e moholo, chechela morao, e leng leha ho le joalo ha ho tekanyong
ea boikutlo, empa e taelo re eme re le mokhoa oa ho sebelisa mekhoa efe tekanyo ea
differential rekolohela malebana sharpness phahameng o tla tlisoa, tekolo ya tekano
la ho se toane ikutloa Empfindungszuwchsen, ho matleng a hore fanoa divariabole
lekanngoang Reizzuwchsen, e reng, 'me hore re ka kamano e tshebetso ya akaretsa
seo sa ea Zuwchse fumanang, e leng se re fa tekanyong ea boikutlo ka mor'a hore ho
susumetsa ba bang lekanya.
Ha e le hantle, ka hona, tekanyo ea rona ea boikutlo e boetse tsoa mong le e mong a
ikutloa joang etse lihlopha lekana, DS ea increments e toanang, ho tloha eo e
hlahetse ho sechaba zero ho qhaqholla, 'me palo ea mafapha ana a toanang le joalo
ke lisenthimithara tse ea tekanyo e sa ka palo ea amahanngoang divariabole
Reizzuwchse monahano oa rerang tse sa Empfindungszuwchse toanang hlahisa
nang le bokhoni; kamoo re lekanya sekhechana sa lesela ke se toanang ka palo ea
Elle re fumana palo ea Mafapha e toanang, e leng ba khona ho koahela; haese hore
ho e-na le Decken mona Ntate ke. Nakoana ka re beha boholo ba boikutlo bo joalo bo
re feela ke ke ua khona ho bona hore na, e le joang ka makhetlo a mangata e le 'ngoe
e e-na le ho seo re khonang ho lekanya ka ho toba; empa bala palo ea ba se ke ba
ikutloa joang, empa ho susumetsa ba bang oo jarelang boikutlo, 'me ba ka bala
habonolo. Qetellong re nka sebaka, statuierte feela ka molao-motheo bala palo e ke
keng a lekanngoa ea Zuwchse lekanngoe tse nyenyane e neng e tla e le hantle ke ke
a bolaoa ke sehlogo infinitesimal yona, e leng e re fa lebaka la bala, ho sa hlokahale
ho etsa ka ho qaqileng.

Ena e thata qalong tekanyo mahlong ntse u ka tlisa e bonolo, lintlha tse hlakileng
nkang ka eona, mekgwa le mekhoa. Empa pele re tsamaea ka likhaolo tse latelang ho
bolaoa, ba ka sebeletsa e tse ling ho tsamaisa lipuisano tsa kakaretso, ho hlalosa
molao-motheo o hanyenyane ho feta.
The teba ka ea litehetso 'meleng le kamano e haufi-e le lebaka la lona tse
akaretsang le e ho qetela hore e lekanang le ea tsoanang le leholo mengolo senohi ke
lekanang le boholo toanang lisosa' meleng li generated bao joang ka makhetlo a
mangata e laolwang ke ka makhetlo a bakae bao mengolo kelello, boholo ba Sesosa
sa e leng hlahisa e ikhethang kelello maikutlo kapa Balang leha e le efe ya lona, ho
nkoa e le yuniti e. How hona joale re ka haha leruo la joalo boemo 'meleng feela
motheong oa kamano ea' meleng ho kelello, re hlla ke molao-motheo rona fetola
tekanyo kelello thehiloeng toanang, phehella feela ka tataiso se mo khutlisetsang
bocheng, kamano.
Ho latela kakaretso tswelopela molao-motheo ha ho ikutloa ke ho panya ha leihlo
'me ka tohanyetso bophahamo feletseng ka n'ane ho eo e ha hla, empa e ntse e feta
pele ho isa tekanyong e ea imperceptibility likhato tsohle lipakeng, hangata ka nako e
joalo e khutsoanyane eo ho bonahalang ho ba le tohanyetso ho ka sebele re
bophahamo eohle ea boikutlo , E leng keketseho ka ikutloa a lefela ke increments kile
ua e ncha e fihlang ho bophahamo ba bona bo feletseng kahoo ha e iqapetsoeng,
empa ka lebaka la ho sebopeho sa lintho; moo ho buuoang tlhokeng empa hape e
artifice e etsang hore re be le tekanyo ea toanang le mong ho ka khonehang. e sa
tekanyo e ka baka mabapi le boikutlo hlileng-up, ho fihlela joale e ka ba ho se
bongata ditirisanommogo fapana ho eona. empa hantle nyeheleng emela increments,
e leng e ne e hlaha, e haholo-holo auffabare bakeng sa bokamoso ba rna ho rala
mekhoa ea bongata ka boikutlo eketseha.
From bolulong tse itseng tsa qhekella ona o isa bakeng sa ho phekoloa divariabole
kelello ngollana melemo e, ho feta ea qhekella e lekanang bakeng sa ho phekoloa
boholo bo kamoreng ea ka. mothinya A, sebakeng se e ke ke fokolisoa; Empa ea
calculus e-na ho nka ka kakaretso fuoa, ho siea tsoa increments bona batho ba baholo,
'me a fuoa med. B. ea temohisiso nepahetseng ka ho fetisisa boemong kaofela ba
behiloe kae? La mothinya ka fana ka polelo e reng kakaretso ea kamoo ho ka ba a
tsoela pele gehends increments kamehla abscissa ea increment polygonal ea
golaganya, ho tsoela pele gehends kamehla dx ea polygonal Dy itshwara. Ka tsela e
toanang, re o tla fa ba le temohisiso e nepahetseng ka ho fetisisa ho kena ka har'a
kamano bonahatse phetoho ea hlasimollang le ho ikutloa ka ho fana ka polelo e reng
kakaretso bakeng sa gehends tsoela pele increments kamehla boikutlo kamoo etsang
increment polygonal oa ntho e susumetsang, 'me fihlang o fano mosebetsi pakeng tsa
hlasimollang le ho ikutloa boo ho seng ka tlaase ho moo ke abel pakeng tsa X le Y tla
emeloang toba expressible, 'me, haeba u tla, ka mothinya e. Re tla feela a tsoela pele
ho nka X le Y mangolo a Ma-SS le g, tlhokahalo ena. Ho sa le joalo, sena ke etsoe
joale feela tebello ha ho temohisiso eo re bula.
ea teba ka kelello kamehla ka tlaase ho moo ho leng bonolo le feela lula ha hahoa
ho a kopo, joalokaha 'meleng; haholo-holo ka lebaka la ba bang, hobane a litekanyo

'meleng ka kakaretso likarohano lekanang ya tekanyo e lekanang lihlopha tsa lekanya

ntho tsamaisana, athe a ka phihlelo boeona hore ho ntse Reizzuwchse ba joaloka
kakaretso ho tsoa moemedi wa sona qetellong maemo ho hlokahala le ho eketseha
boholo ba hlasimollang le boikutlo ho sa ntse koahela Empfindungszuwuchs
toanang, kahoo ho bua ke sebetsa nyeoe ea toanang le likarohano sa lekaneng ea le
sekaleng le likarohano lekanang ya go lekanya ntho tsamaisana. See hona joale
thibela hoja joalokaha ke ile ka re ke ke ho ba le kamano e tsejoang pakeng tsa tse
peli tsa Balang ea e mong ka lehlakoreng le ho koala se motheo oa seo ke ea
bohlokoa. Empa boholo ba hlasimollang le boikutlo hona joale ha e sa ka tekanyo e
lekanang ya kaofela, 'me karo-karolelano bonolo, e leng entse hae nahana pakeng tsa
kgolo le ntho me etsahala' meleng sebaka, nako le litekanyo boima, e le hore pakeng
tsa dintho tse ka kelellong ea le 'meleng oa hae hase hloa. Ena ke Lebaka la bobeli, e
leng e lieha ho sibolloa ha teba ka senohi.
Ho sa le joalo, e bonta ho ithuta liteko hore hlahlamang kamano bonolo ke seo e
ne e ho khoneha mona. E ile ea fumana hore, ha e feletseng boholo ba Reizzuwchse
bakeng lekanang Empfindungszuwchse boeona e ntse e hla ho ntse le eketseha
boikutlo, empa ho nka lebelo kamehla le tlas'a maemo a tlwaelehileng kapa
karolelano malongobani boholo ba Zuwchse ena a tsoela pele gehends ntse e le
'ngoe bakeng sa Zuwchse toanang oa boikutlo; e le hore ka linako tsohle e le
'ngoe e lekanyelitsoeng Reizzuwchse toanang Empfindungszuwchsen a bapisoa,
haeba, joaloka pele, tlasa lekanyelitsoeng Zuwchse boholo ba Zuwuchses ea
feletseng, ho lekana le boholo ba ntho e susumetsang kapa arotsoe ka boholo ba
hlasimollang tseo ho nka sebaka, e utloisisa.
La sena, 'nete ea hore boholo feletseng Reizzuwchse bakeng
Empfindungszuwchse le eona ea eketseha lekanang le eketseha ikutloa le ho feta,
esita le feela monyetla oa ho diplomat, haese moo le ntseng le hla le boikutlo
susumetsa ba bang e toanang karo-karolelano karolo ea boipiletso ka kopo lokela
tsamaea kholoanyane ho feletseng ho feta ea hlasimollang o moholo bao karoloana e
bpang.
Ntlheng ena hona joale re batla ho batla ke papiso le ka litekanyetso tsa 'meleng ho
ya ka dipehelo tsa sekaleng sa tlameletswe dikelellong hore likarohano lekanang ya
tekanyo e lekanang lihlopha tsa ntho ea ho lekanya tsamaisana, re ka boela
khotsofatsa tlhokahalo ea sena, joalokaha re joaloka lisenthimithara tse sebele kapa
mafapheng a kula kelellong nahana ka tekanyo e e-na le moo ba batlang ho feletseng
Reizzuwchse. Boikemisetso le sehlogo tsoela pele gehends toanang lekanyelitsoeng
Reizzuwchse apkreite eo oa ntho e susumetsang le boikutlo emela ka mor'a moo e
sehlogo oa e le ba bangata amahanngoa Empfindungszuwchse toanang bao Balang
re lokela ho e lebisa ho yuniti 'ngoe ea mofuta oa eona hore a be le tekanyo ea
boikutlo bohle.
Tieo hona joale ba bua sehlogo sena se etsoa ka infinitesimal Zuwchsen hobane
feela infinitesimal Empfindungszuwchse Reizzuwchse yona lekanyelitsoeng na ke
boleng toba hore hlalosoa. Hobane, a re hlahlobeng a lekanyelitsoeng Reizzuwuchs
bakeng sa Empfindungszuwuchs lekanyelitsoeng hang-hang, e lokela ho nkoa e le

hore boipiletso tabeng ena apkreite eo ka boeona tsoela pholletsa boholo bo sa

toaneng ho tsona e leng ho etsa hore ba tseka hore ba leha e le efe ho sebetsa e le
divisor bakeng sa increment ho ea increment lekanyelitsoeng ho fana ka. The bothata
ba ho ho see bonahala ho hla, empa o eme ka ntle ka mokhoa le ho feta angoa ke
mosebetsi bonolo hakana ea lipalo e ka emisa, e leng ntle batla molao-motheo o hloka
hore boitsebahatso 'me enumeration sa sete ke keng ba lekanngoa ea Reizzuwchse
lekanngoe tse nyenyane ka ho qaqileng, le ka lebaka la e boikemisetso ba joalo le ho
bala akarelletsa mosebetsi bao sehlahisoa ke e mong oa dikopo rarahanang calculus
Leha ho le joalo, ka kutloisiso ea bona le ho sebelisa ho hloka feela tsebo mathomo.
'Me e le setho qetela ea teba ka kelello qetella a itetlehile ka mosebetsi e ka nkoa e
se mofuta ea moea, leha ho le joalo,' meleng leng setho eona a ho qetela e na le a
litekanyetso tsa 'mele, haese hore esita setho seo bohareng ka se ke ba fumanoa ebang
ke ka ho fallela libakeng tse hloekileng ea kelello leha e lumelloa kpo ea eona ho
lekanyetsoa le sena, joalokaha ho e-na hantle hore na ea nahana ka ho teba 'meleng
ho kamano pakeng tsa meleng le kelellong e thehiloeng Bibeleng.
Molao oo kholoanyane Reizzuwchse ho hlokahala likarolong tse phahameng le ba
hlasimollang tekanyo e, joalokaha e ka tlaase ho tenyetseha esita le leruo la lekanang
boikutlo, o 'nile a nako e telele tsejoa ka hore ke feela taba ea phihlelo ea letsatsi le
letsatsi.
Lentsoe la moahelani oa hae ka utloa ho hlaka haholo ho khutsitsoe kapa se
fokolang lerata letsatsi; lehlakoreng le leng, ha ba ntse ba re, lentsoe la hae hae sa
utloe, kahoo increment bakoang ka tsela eo e tla tsela e sa lemohuoeng ha lerata le
leholo se teng.
Phapang e toanang boima, e ka matla haholo ikutloa a ho bekha a e nyenyane, ke
imperceptible nakong litekanyo tse khl.
Matla leseli intensities, e photometric haholo fapane haholo, ho bonahala eka leihlo
empa haufi le khanya e toanang. Kahoo, le leseli le hlaha ka seiponeng hoo e ka
bang jwalo ka ha e khanyang joaloka leseli ka ntle, ho sa tsotellehe etsahala e matla
leseli lahleheloa e ponahatso eo.
mehlala e Analogous ka habonolo hloma libakeng tsa sensations tsohle kutlo.
Empa ha e le hantle see se kakaretso e ne e se lekaneng e le motheo bakeng sa teba
ka a kelello. E nepahetseng haholoanyane re hona joale hore boholo ba
Reizzuwuchses feela ho lekana le boholo ba ntho e susumetsang se a ntse a hlileng
ka boetse a hloka ho hla ho eketsehileng e le 'ngoe ho hlokomela khlo ea boikutlo,
ka lekhetlo la pele ho etsoa linaheng tse ling tsa generality ea Eh Weber le tehetsoa
ke liteko Ka hona e tsoa ho 'na hore molao Weber a bitsoa.
Etsoe Maemong a motho moo e ne e tla nkoa ho le joalo, ho 'nile ha bitsoa' me a
proven pejana, joalokaha ho feletseng haholoanyane ho bonahalang eka ho tloha bo9
chapter, moo ho khethehileng toaroa a molao ona.
Mosebetsi ea lipalo ka lehlakoreng le leng, tsoang boholo ba hlasimollang le
boholo ba ikutloa joang, ke ho particulate maikutlo fetang lekholo tse fetileng ke

Euler, hamorao a pheta ka Herbart le Drobisch, ho itshetleha ha a ikutloa joang ea

dikgao tsa 'mino tsa sebelisoa ka litsela tse ea maqhubu a eo; ntho e 'ngoe ka pel'a
Euler ea Daniele Bernoulli, hamorao ke Laplace le Poisson, ho itshetleha fumanang
leruo leo morale tsa ' mele mahlohonolo, a qetella a Steinheil le Pogson bakeng sa ho
itetleha ya ho se toane naleli boholo, e leng ha ho letho le tse fetang phapang e
ngata ea boholo bo ikutloa joang, ho tloha tiisetso photometric linaleli li 'nile tsa
lokisitseng, e leng seo ke tla karolo e' ngoe Khaolong ea 8, karolo e 'ngoe ka hamorao
khaolo ea histori.
Haeba e mong a ka be a ile a hlokomela ka kakaretso le bohlokoa ba molao ona 'me
mosebetsi ena pejana, kahoo boemo ba kelello e ne e tla a hlokomela qalong.
Molao Weber'sehe eona eo lekanyelitsoeng Reizzuwchse tsamaisana toanang
Empfindungszuwchsen ke, ka lebaka la ho ea fuoa sechaba se seholo 'me ka lebaka
la bolelele ba meeli eo ho eona ho ke ke a utloahalang ka tieo kapa likhakanyo, ho
nkoa e le tsa motheo ho kelello Malehre; empa tumello ea eona e na le meeli le ho
mathata, tse tohliloeng hamorao ka hloko. Esita le moo molao o khaotsa ho ba le
utloahalang la ho hloka sekoli, empa molao-motheo o mona tohla teba ka kelello e
lule e tumello ea eona e hloekileng 'me e feletseng; ke leha e le efe, esita le haeba
feela empirically identifiable le expressible ke mokhoa o hlomamisitsoeng e
bonahetseng, kamano pakeng kamehla le temoho divariabole hlasimollang
increments fihlang ka sebeletsa e le tshehetso ya teba ka ba kelello 'me ka sebele o na
le ho sebeletsa likarolong tse sa hlasimollang tekanyo e hokae hore molao oa hae
lahleheloang bonnete. Ha e le hantle, tse sa tsoa hammoho le molao Weber o tla fana
ka differential riteloang, e leng isang e riteloang bohlokoa, e nang le ponto ea
tekanyo.
Ena ke taba ea bohlokoahali motheo nkang ka eona, ke molao Weber le meeli ea
matla ea eona ka mor'a moo ha etsahala toana le lintho tse bakang lekhalo beha
boemo ba kelello, empa feela e le mohlodi e lekanyelitsoeng, eo ka eona fetela ea
Maprinzip kakaretso. Sena se alimiloeng le hantle mofu ha le sebetse le molao
Weber, empa kopo ea Molao Weber a hlaha feela ho kena molao-motheo eo.
Ka lebaka leo, ho etsoa lipatlisiso ka thahasello e sa ka khonehang generalization
khl ka ho fetisisa ea teba ka senohi se na lintho tse ngata hore a tsoele pele, ho
generalize molao Weber a kamoo ho ka khonehang, e leng habonolo e ne e tla jara e
tekamelo tosang ho generalize ka eena e thijoe meeli tlhaho kapa dingongoreho e
ne e tla etsa hore le hore e ne e boetse e generalized ho ho thahasella seo ho
eona; empa e tla ba ho ka khonehang ho li botsa haholo ka tlhaho: hole hakae e fetela
le hole hakae ha hoa lekana; hobane esita le moo, moo ha hoa lekana barui empa
mekhoa e meraro eo sebeletsa isa tekanyong e toanang, 'me kahoo tekanyo.
Ka bokhutoanyane, molao Weber ke feela botlaaseng bakeng sa tse ngata tse
fetisisa le oa bohlokoa dikopo tsa go lekanya kelello; empa a se ke a amoheleha hohle
'me ho hlokahala.Atileng ka ho fetisisa, ka ho eketsehileng morao ho bua leshano
underlay ea teba ka ba kelello larileng ho e-na a sebelisa mekhoa efe tseo leo ka
kamano pakeng tsa hlasimollang le ho Empfindungszuwchsen leha e le efe, e tla
ikemisetsa ka hare le ka ntle ho meeli ea Molao Weber Molimo; le koetliso ea

mekhoa ena ho hlaka ha eketsehileng le ho feta hodimo le phetheho ke ka lebaka leo

se ea bohlokoa ka holim'a tsohle ka Malehre kelello.
Nang le melemo tsohle tse khl li ne li tla felloa ke ha molao e itekanetseng e le
Weber e ne e hlile hase ho kenngoa ka meeli ka bophara hantle feela kapa ka
khotsofatsang mo e ka nnang a psychophysics motheong. melemo e toanang,
joalokaha eka re ne a ke ke a beha e bonolo lense refraction motheong thutong ea
linaleli eseng melao Kepler, ka thuto ea liletsa dioptric. Empa hona joale boemo bo
ke ka ho feletseng analogous, joalokaha le melao ena le molao oo. Melaong Kepler
ke ea mafu eo e bonolo lense refractive dinaganwa ho tloha aberrations Optical. E, ba
ka ba hlokisa feletseng haeba maemo a nke nako e telele ha e sa le teng, tseo ba
sebetsa. Empa ba kamehla maemo a ka sehloohong eo ho ke ke thutong ea linaleli le
dioptrics, ba lule ba tshwanetseng. Me ho joalo le ka ho feletseng lahleheloa ke matla
a eona le molao Weber a, haeba maemo a ka karolelano kapa ho tloaelehile tlas'a leo
hlasimollang bohato boikutlo, ba feta haholo kapa tlohela; empa bakeng sa eona ena
o tla kamehla re lule tshwanetseng.
Hape, ha re tlaasenyana ho moo, joalokaha ho etsoa ka fisiks le bolepi ba linaleli, a
psychophysics ho semmuso, ho maemo a ka sehloohong a ke haholo-holo ho se etsa,
ho tseba le ho bona nakong inahaneloang tsoang meferefere le tse nyenyane
bopengwi la pele la molao ka, ntle le ho lebala boteng ba bona, ka hona, ha thuto
molemo le e tsoelo-pele ea ho eketsehileng ho ruta le bokhoni ba fumaneng ho
fumana 'me a bale sa kena-kenane tla boela na le mosebetsi oa ho laola le bala.
Le hore a fumane tse teba ka ba kelello ke taba ea psychophysics ntle le
ditshebediso ba hae ba haufi oela sebakeng e le 'ngoe; dikopo tsa lona tse ling le ama
barab'abo rona empa phihlello ho hlokahala hore ho timo ea psychophysics hare
felile, 'me moelelo bo tebile li phomole ho eona. Hopola hore ntho e susumetsang
bohato ka ho toba a ikutloa joang, empa feela ka tokiso ya mesebetsi e meng ea 'mele,
eo e leng boikutlo bo eketsehileng ka ho toba akaretsang. Dikamano ditirisanommogo
oa ba itshetlehileng ea boikutlo tsoang ho susumetsa ba bang ka tsela eo ho fetolela
leo qetellong le joalo ba ho etsa lintho tsa nama, e leng angoa ke ho ikutloa hanghang, khutoanyane phetha mesebetsi ea psychophysical, 'me tekanyo ea boikutlo ke
boholo ba hlasimollang ea letsoho liketsong tse joalo ke matla a mekhatlo tsena. Eaba
phetolelo ke ke ho hlokahala hore re tsebe ba itshetlehileng ya metsamao tsena hare
tsa susumetsa ba bang; e le se seng empa ha e be ntho ea phihlelo e tobileng ke ho be
le tsela eo e tobileng a. Ha e le hantle, etsoa lipatlisiso ena eohle e tla etsoa ka tsela e
tobileng, 'me a ke ke a lahleheloa ke ka letsatsi le leng - ha pakane e ne e sa lokela ho
fumanoa hona joale fihlellwa - ho na le ba bang katlehisong etsoa lipatlisiso tobileng.
Leha ho le joalo, molao Weber, o thehiloeng karo-karolelano ea hlasimollang le ho
ikutloa, e bonta feela ka tumello e lekanyelitsoeng ka lekala la psychophysics ka
ntle, e isoa kamanong ea boikutlo ho lebotho phelang kapa ho seng joalo ea
mosebetsi o itseng oa bothata bo itseng 'psychophysical motsamao, mohlomong
kahobane e tumello se nang moeli a sebakeng sa ka hare; ke ho kheloha efe kapa efe
ho molao ona hore re boloke tlhahisong ea boikutlo ke hlasimollang ntle, e ka 'na
loketseng, hore ntho e susumetsang le e mong oa boholo ba eona tekanyo e lekanang

ya sehlahlo matla a motsamao o le ka hare ho etsa hore feela tlas'a maemo a

tlwaelehileng kapa karolelano, e leng angoa ke ho ikutloa hang-hang.Ka mor'a moo,
ho lebeletsoe hore molao ona, ka mor'a hore e tla ba khona ho phetha fetisetsa ho
laola le motsamao tsehetso ea hlabollo 'meleng ka tsela e tobileng, e tla hohela e
lekana le ea bohlokoa kakaretso bohlokoa motheo bakeng sa kamano ea' mele 'me ea
timo moea, joalokaha molao oa matla a khoheli bakeng ea sekontiri se metsi ea ho
phetha molao leholimo. E arabela sebapali haholo bonolo tseo re ba tloaetse ho
fumana melao motheo ea ntho ea sebele.
Kahoo, le hoja teba ka kelello ka ho thehoa ka boemong oa psychophysics ntle
feela ho fihlela ho meeli e itseng mabapi le molao Weber, ho ka etsahala ho fumana
tehetso ea khetheng e le timong ea kelello. Empa tsena ke tsa hona joale, leha ho le
joalo, pono ea le ditebo bao securing ke feela ho ka lebelloa ho tloha nakong e tlang
feela.
Molao-motheo ona oa teba ka kelello ka kakaretso. Ho tokafatso oa hae o tobileng
haholoanyane le ho bolaoa tla hona joale kenyeletsa kenyeletsa.
Taba ea pele, mekhoa e tla ba ho buisana seo leha e le neng dumella ho fumana
khl hakae malongobani Reizzuwchse hlokahala ka nyolohang sekaleng sa
hlasimollang le ho ikutloa, ho hlahisa tsoela pele gehends toanang
Empfindungszuwchse. Mekhoa ena ea kopana le mekhoa e tekanyo ea differential
nahanela, ha feela tekanyo ena yona ho toba hore na le feela ka mor'a hore dihlahlobo
tse hlomiloeng ho fumana hlasimollang dipharologano tseo tsamaisana le ho se
toane toanang boikutlo. A ea bohleng ba ke boemo bo itseng ba joalo ba tsoang
bohlokoa le thahasello, e boetse e mekhoa ena, ntle ho tehetso ea eo ba neng ba fana
ka e itseng a ikutloa joang, bohlokoa ba tsona 'me thahasello e bona,' me ba ea pele
ho sa tsotellehe ho ba kopo hamorao latelang yona li tohloa.
Ea bobeli e tla ba ho bonta kamoo, eo ho eona ya mmuso le ya eo ho eona meeli e
thehiloeng ke boitekong mekhoa ena, molao o Weber, 'me ba ho buisana molao ona
ka boeona.Hape, molao ona o na, kantle le tsehetso ea mokhatlo oa teba ka ba kelello
ho toanang, e le e mong oa melao e neng e tloaelehileng haholo psychophysical, ea
bohlokoa bo boholo.
Ea boraro, e leng 'nete (ha e le hantle oa monyako ea) le molao o mong o tohloa
(molao toanang), e, ka ntle a ntse a haholo kenyeleditsweng molaong Weber, o
mabapi le sena e thehiloeng' neteng 'me kena-kenana le monahano kakaretso oa
mehleng oa tekanyo le tsona.
Ntlha ea bone, o tla bontoa joang lokafatsa kakaretso ea lipalo mosebetsi
litokomane tsena, e leng hlalosa kamano e pakeng tsa boholo ba hlasimollang le ho
ikutloa boholo ntle se a ntse a presupposing boholo bapisa nako ea boikutlo, 'me nka
leqepheng la bala Empfindungszuwchse motho ka mong ntle fokotseha.
Bohlano, tobotsi ena e esita hloma ho buisana le lokela ho bolokoa dikopo tsa
bona.
Botelela, o tla bontoa, hammoho le moo molao Weber a kgaotsa ho ba le
loketseng, empa a sa ntse boemo bo itseng ba kelello ke ho ka khonehang.

Letsatsi la bosupa, a qetella a e tla ba ho sebelisa tekanyo ena ea timo ea

psychophysics ntle ka hare ho phetoho eo.
Tsa pele tse tharo mesebetsi tsena li koahetsoe ka sena, e mong ka sehlopha
latelang.

VIII. Mekhoa ea ho lekanya ea nahanela.

Ka mor'a hore e thehilweng ka khaolo ea 6 dipehelo ke ka tekanyo e itseng ea
nahanela ka ho feletseng sensations e matla ea karabo ya go arola ba ngata feletseng
hlasimollang a pharaletseng ea karabo ya go arola ba expansions feletseng e leng
hlahisa maikutlo lekanang, joalokaha e itseng tse bonolo differential nahanela ba
karabo ya go arola le phapang hlasimollang kapa phapano ea keketseho, e leng
hlahisa e toanang ikutloa phapang; joalokaha e itseng ea lekanyelitsoeng phapang
nahanela ke karabo ya go arola ba karo-karolelano ea ho susumetsa ba bang kapa
expansions e leng hlahisa e lekanang ikutloa phapang e kholo.
mekgwa ya go lekanyetsa nahanela le bonolo le le amanang le ho se toane ha
arola, hobane ka bobeli re le 'moho e fihla, beha ho susumetsa ba bang peli tseo fana
ka boikutlo phapang filoeng. le 'ngoe feela ka fumanang mohlomong tse tsoang ho
tebile hakae feletseng phapang kapa karo-karolelano ea borobeli susumetsa ba bang,'
me ho lekanya nahanela ke melemo karabo ya go arola ba le 'ngoe kapa tse
ding. Nngwe le nngwe ya litekanyo baapostola bana ba babeli a fumana moelelo oa
sona; empa mona ho tla ho lekane ho buisana mekhoa e mabapi le ho oa pele.
Ka ho bolaoa ha tekanyo motheong oa litokisetso tsee presupposes hore re khona
ho hlahloba ho tekano ea sensations le ho se toane ikutloa tlas'a maemo a fapaneng
hlile e nepahetseng le ka o ile a re e sa bonahala ho le bonolo nakong qala ho se
bona. Leha ho le joalo, e thehiloeng, joalokaha ho se hopola pejana, tsejoa
photometric tekanyo ka tshekatsheko ya tekano ea sensations 'mino o na le hangata
hoo sa tumellano ya melumo tse peli, tse kang ho lekana ha ea dikgao tse peli tsa'
mino, by tonal se toane ho ahlola; 'me ho sebelisoa mekhoa e akaretsang haholo ho
hlokomela ho toana la ho se toane boikutlo, puo ea haufinyane o tla ba teng. Ho na
le esita le mekgwa ya go lekanyetsa nahanela, e bolelang dipharologano tseo pele e
neng e thehoa haholo ho feta ea feletseng,' me e ka hona ho teng mona pele le haholoholo rekisa ka tsona.
Sena se etsoa mona hoo e temohisiso kakaretso ho kena mofuta le kamano bobeli
ea mekhoa ena le maemo a tloaelehileng a ho nepahala ha bona ho ka etsahala hore
ha e le hantle ke sefe se bohlokoa liteko le manolotsoeng bona, ke boitsebahatso
lekane ho boetse dikopo ho etsa mekhoa e ho khoneha, se hlomphehang le hore isang
ho likhaolong tse latelang diphetho di utloisisa. empa ke ne ke batla specialties tsohle
tsa lehlakoreng etsa liteko le boikarabello ho sebelisoa mekhoa, e ka kena ka ho
nahanela diphuputso tse qaqileng haholoanyane, teng le mona, melao tsohle tse tla
fana ka eona, theoretically tsehetsoang ka bopaki le proven ka letoto la lihlooho tse
mamella teko, ho ne ho fapana le pele lithahasello tsa bao e ho feta ka temohisiso
kakaretso ho kena mekgwa e le tshebediso arohaneng tsa toanang e lokelang ho
etsoa, phetoho ea ho nahanela ho e etsa ho hongata hakana lieha ke taba ea hore ke
khetha ho bua ka tlatsetsa tokomane ena mabapi le tlhaloso e qaqileng haholoanyane

ka mekhoa e le liteko ka mor'a moo hiriloe, ke sepheo toanang hore ba ikopanye le

tlas'a sehlooho "Mekhoa ea ho lekanya 'me Mabestimmungen libakeng tsa
psychophysics"' me folgends qotsa bokhutoanyane tlas'a lebitso "lekanya
mekgwa". Boholo ba seo a ka bontoa le ho bontitsoe mona ka bokhutoanyane
feela, u tla be u phethisitse moo 'me karolo e' ngoe ka tsela e nepahetseng lemoha
theoretically, haholo-holo karolo e 'ngoe koahetsoe ke ua ngola litlhahlobo fumanoa.
mekgwa l) tekanyo ea differential nahanela .
a) Kakaretso maikutlo ana.
Ho fihlela joale, ke molemong oa brevity, ho na le mekhoa e meraro ea tekanyo ea
ho se toane ha rekolohela malebana bids, joalokaha
1) mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng, 2) mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li
fosahetse,' me 3) mokhoa oa ho phoso ka karolelano
bitsa.
Ho fana ka lekhetlo la pele ka ntle feela temohisiso tlhaho le kamano bobeli ea
mekhoa ena e meraro, ba ka 'na ha qala ka oa ka bokhutoanyane' ohle mabapi le e
'me ba hlalosa ka mosebetsi o toanang,' nete eo e tla hlahloba fineness ba lemoha eo
ka eona phapano ea boima ba 'mele, le hoja feela tse peli tse qalang mekhoa ena li se
hlile ha se fumanoe kopo ena.
Ho sebelisa mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng a mosebetsi o rna, u nke
'meli ke ho pepesehela lintho boima e fanoa ka e fapaneng hanyenyane tjhelete yohle
boima beha lijana A, B bapisoa on. Haeba phapang litekanyo tsa bo phahameng ka ho
lekaneng, u tla ikutloa e, ho seng joalo u se ke ua fumana haholo. Mokhoa oo o se
toane feela bonahaleng hona joale ke ho fumana boholo ba ho se toane ha boima ba
'mele, e leng e hlokehang ho nkoa e le feela hlahelle. Boholo ba nahanela bakeng
phapano ea boima ba 'mele se sebetsa ho fihlela se lekana phapang kahoo fumanoa
reciprocally.
Ka kakaretso, le thuso a mokhoa ona, feela ho nka phapang e ngata ya holim
'appreciable nakong boemo ba feela bonahaleng tlisa fate, joalokaha ke
imperceptible ho hlisa ena' me phello ea bohare.
Etellang boima phapang e monyenyane haholo, kahoo o tla ka linako tse ling thetsa
le ho pheta-pheta khafetsa ba teko mabapi tataiso ea phetoho eo ka ho nka le
lehlakoreng le leng, ha e le hantle sejana e nyenyane bakeng sa boima; empa ba
boholoanyane botenya kapa ea nahanela, ba boholoanyane palo ea nepahetse tla palo
ea fosahetseng kapa bakeng sa palo ea linyeoe tse kahlolo. The mokhoa ona oa ho
nepahetseng le se fosahetseng Maemong a hona joale ke ho fumana boholo ba
botenya, e leng tlas'a maemo a fapa-fapaneng tlas'a leo nahanela ea ka bapisoang
hloka, ho hlahisa e toanang lekana nepahetseng le tse sa nepahalang Maemong a
kapa Maemong a sebele, bakeng sa palo ea linyeoe tse , Boholo ba nahanela tlas'a
maemo ana a sa tsoaneng e boholo ba nona haholo beha reciprocally.
Maemong a moo motho ntse tsitsang, ba ke ke ba siea ka thko, empa halofo e
nepahetseng, halofo e balelloa har'a Maemong a fosahetseng.

Haeba e mong o na le feela boima ba sekepe se feta boima ba 'mele ho

tloaelehile fanoeng ke mokhoa oa ho leka-lekana, kahoo u ka leka e' ngoe, e leng ho
hlleha ha boima ba 'meleka mor'a likahlolo feela ka maikutlo a hore ho etsa se
toanang. Mona, u tla ka kakaretso etsa phoso e itseng, liphoso tseo e ka fumanoa ha
sejana sa bobeli ka mor'a hore na oa pele oa ho ho lekana bohlokoa nachwiegt. Ho
pheta teko ka makhetlo a mangata, kahoo u tla fumana e ngata liphoso oo u ka hlla
phoso e bolele ka ho honyele. The nahanela bakeng phapano ea boima ba 'mele e tla
ba ho beha boholo ba phoso karolelano e fumanweng joalokaha karabo ya go
arola. Sena ke mokhoa ona oa ho phoso ka karolelano.
Ho tloha ka ntle 'me a fosahetseng talima liphoso itetleha ka tsela e toanang ka ho
hloka loketseng nahanang hore e sebelisoa ka tsela e tsoanang ho isa tekanyong,
kahoo u se ke ua bokelleditseng ke makgabane ka ho feletseng ka mong tse ling tse,
empa e le ho kopanya.
Ka tsela e toanang joalokaha le timong ea boima sensations ka ba le mekhoa eo e
toanang lefapheng la sensations pono, tsa sensations la molumo, jj, joalokaha
sensations pharaletseng e sebetse, ka ho hlahloba med. B. kgannyeng e ke mokhoa oa
ho se toane feela bonahaleng, joang a maholo phapang a sepane lokela ho tshwarwa
tse peli kapa behoa letlalo tsoang didikadikwe leihlo ka hore ke feela ho hlaha
bonahala; ke mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li fosahetse,' me hangata hakae e le
'ngoe ka litsela tse peli ke didikadikwe e nyenyane fapaneng sebaka sa sebele le ke
hangata hakae oela kahlolo e fosahetseng, haeba u ntse u batla ho utloisisa, e leng e
khl; ke mokhoa oa ho phoso ka karolelano, kamoo khl phoso karolelano ke eena
ea etsang, haeba a le mong hlahloba etse le selika-likoe Distncia em le boholo
toanang le tse ling.
mekhoa ena e meraro lebisa litseleng tse fapa-fapaneng tse tlatsanang ho pakane e
le 'ngoe. Ea pele moeling o pakeng tsa ho se toane hoo e ka bang bonahaleng le ea
bohlokoa hlokometse joalokaha phapang feela bonahaleng a se toane ea bobeli
bermerkliche ba baloa (e leng ba hlleha ho contingencies haufinyane a loketseng,
kapele kutloisiso e fosahetseng), ka ho se toane la boraro untermerkliche ba
lekanngoa.
mekgwa 'ohle a mararo sebelisa e le ka tekanyo e sa amehe haholo fokolang
haholo, karolo e' ngoe vanishingly tse nyenyane, ho se toane. E tla bontoa hamorao
hore sena ke sona sa molemo ka ho fetisisa ha ho hlokahala hore a shebe ka tekanyo e
oa nahanela ya sebaka bakeng sa tekanyo ea boikutlo.
Kahoo ho ka ho hlokomolohuoa, nngwe le nngwe ya mekhoa ena e sebetsa ho
Makala kaofela ha kutloisiso e itseng, empa a sa ntse nang hongata ka ho kenngwa
tshebetsong ha le e 'ngoe ea mekhoa ena ke tsohle,' me sprint feela joalokaha e
nyenyane mong le e mong tse tharo phethoa ke e le 'ngoe le' ngoe.
Mokhoa oo o se toane feela bonahaleng 1) 'nile hantle sebelisoa pele ho moo
maemong motho ka mong; kahoo ea Delezenne bakeng inonye ea nahanela ea
bopengwi tsoang ho hloeka ha dikgao modumo o; a bo tebile hakae ho khetheha le
leholo le le liphello thabileng ka ho fetisisa empa ke Eh Weber ho ithuta nahanela ya

dikamano ka boemong ba subjective boima, thetsa le kutloisiso ea lekana *) . Ke entse

lilemong tse ka bang liteko eseng pharaletseng haholo timong ea matla haholo
boikutlo ba leseli, a ka ikutloa a lekana le lekanya mocheso ke mokhoa ona.
1)

ntlafatsoa S. 119 ff.

*)

Puseletso. mona mabapi itseng treatise hae ka thetsa mme tloaelehileng le

sebelisoang malapeng sensibility, 'me Programmata collecta hae.

No fetileng le liteko tse ling tsa e toanang, mokhoa oa ho nepahetseng le se

fosahetseng Maemong a Black, kahoo kea hlokomela hore ka la Hegel Mayer
** ) , stud. elhweshy. a Tbingen timong ea lekana, mme ke Renz le
Wolf *** ) timong ea lekanya molumo, ka bobeli ke bacha fa tlase ga bookamedi
Vierordt, kahoo le 'ngoe e ka' na ba nka hore Vierordt ne mokhoa letsohong, le hoja
sena se ha hlaka e hlokomela. Ke etsa kpo ho motho eo u liteko pharaletseng haholo
timong ea boima lekanya 2) .
**) Vierordt a Arch. XI. S. 844th
*** ) Vierordt a Arch. H. 1856. 2. S. 185 kapa Pogg. Ann. XCVIII. S. bo600
2)

maqephe ntlafatsoa 84 et la seq.

The mokhoa ona oa ho phoso ka karolelano ke ka kutloisiso e le ea khale joaloka

ho hira hlokometsoeng le rerang nepahetseng ea eona ke boholo ba phoso ena
ikemiseditse; empa tsebo ea ka ho fihlela joale etsahalang esita feela ka lebaka la
ntlha la pono ea morero nepahala ha boikemisetso ba hlokometsoeng meleng le
bolepi ba linaleli, kapa ho beha boholo ba mehloli e ona oa phoso ) isitsoe 'me a
sebelisa, empa e se e le mokhoa oo o psychophysical lekanya hore u hlahlobe hore
acuteness tsa hlaphohetsoe likelellong leihlo. Ho bonahala eka ho 'na hona joale le e
mong oa a ka sehloohong a hore e be bakeng sa morero ona,' me ke 'nile ba sebelisa
ka kopanelo le Volkmann ho ithuta ka bohale ba leihlo le Tastmaes 3) .
)

Kahoo Steinheil a likarolo tsa sona tsa khanya litekanyo leq. 75; ke Laugier a
Compt. rend. XLIV. E leq. la 841 jj
3)

ntlafatsoa S. 104 ff.

Ka ntlha ya sebetsang, mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng har'a mekhoa e

tharo lekanya ke bonolo, boholo ka ho toba, o etsa batlang e haufi le lipakane tseo tse
le batlang ho e monyenyane akhaonte Help. Leha ho le joalo, e mong o na le hore ba
boloke feela khl palo ya Maemong a nepahetseng le tse sa nepahalang kapa talima
liphoso le mekhoa e meng ea ho rema ka tekano ea boikutlo ya phapang kahlolo le
lokela ho fana ka ka ho etsa opereishene bili kahlolo ena, ho akaretsa mona phapang
feela bonahaleng ka kotloloho e le bakeng sa boikutlo toanang hang-hang; 'me haeba

u hloka ho pheta-pheta' me ho nepahala ha set soant song tsa mokhoa bakeng sa

itlamme kahlolo ka bomong mona, kahoo ba ka 'na itetleha ka linyeoe tse ho
hongata ka tlaase ena empa hobane mong le e mong eo e leng lesoha a sebetsa nyeoe
ea lemohileng lebaka e. Etsoe la pele kakaretso se fuputsang ea metheo e meng le
moo u ha ba na nako e telele ho bulela lemohileng, mokhoa ona o ka hona hangata ha
ho joalo hlaha joalokaha e loketseng ho tse ka ho fetisisa. Leha ho le joalo, kaha
diphuputso tse qaqileng haholoanyane ho bonahala ka tlaase ho moo loketseng
motseng 'me a sa le leholo hakaalo e tobileng ka ho nepahetseng ea nang le bokhoni
feta mekhoa e meng tse peli, eo' ngoe e lokela ho fumana ka hona kamehla
khokhothetsoeng Track etsa lipatlisiso. Hoa thahasellisa hore ebe kenyeletseng oa hae
hore tekanyo ea Eben Merkl-ba ikhopolang ho hlahisa masene subjective a lumella
leeway feta moo, ho etsahala joalokaha a le mekhoa e meng eo. Ha a feletseng; leha e
le ntlha ea pele moo a ikutloa joang phapang feela bonahaleng, esita moo e
disappears, ka ho ikemisetsa ka mokhoa o nepahetseng haholo; u eang ho pholletsa le
nako ea ho pelaelo hore mabapi le hore na o bonahala, kapa che. Ke ke tekanyo ea
Eben Merkl-boeona nka a batla a phahameng, e le hore feela phapang e joalo emoloa
joalokaha feela bonahaleng, Kantle 'me ka sebele hlaha repetitions ea teko eo e le
bonahala moo empa ka nako eo ho hlokahala phetoho e itseng hanyenyane tse
nyenyane tse hangata e ntseng e lokela ho hlaha haholo, kahoo mokhoa oa ho inta
kicks ka linyeoeng nepahetseng le se fosahetseng ke Maemong a eketsehileng ba ntse
ba fokolisoa ka nako eo, moo u ikutloa belies tataiso ea phetoho eo kapa ea ho
pelaelo hore sala, linyeoe tse batlang ho ho nkoa ka ka ho ya ka palo ea tsona e khl
ho nahanela ,
Leha ho le joalo, Thuto e 'ngoe ho tsoa phihlelong, e le hore ho joalo ho re
itlhokomele ka bang maikutlo a hore ke sebaka se senyenyane sa, empa ba sa ntsane
ba batla ho bolokehile ho lekaneng lemohuoa, phapang lumellana, sena, haeba e se ka
ho feletseng, empa haufi le hantle feela ikatisa a liteko tse sa toaneng le botjha liteko
e ka fumana lebaka molemo. The likhala mehleng morero se ke a fokotsa molemo oa
ho mokhoa ona, empa feela ho fana ka melemo le go tlhoka mesola ya toanang
khahlanong le mekhoa e meng leseling nepahetseng.E ne e tla re ho psychophysics
hae jwalo ka sesebelisoa handiest tla lahleha. E ipakile boeona matsohong a mong'a
bona ka e le 'ngoe ya data fumana motheo hantle,' me ba bang, 'na ke ba le monyetla
oa e lekaneng ho kholiseha hore molemo tsa bona.
Mokhoa oo o nepahetseng le se fosahetseng Maemong a ke mohlomong tedious ho
fetisisa, 'me e ke molemo haeba u ha ba na nako e ngata le mamello, a se ke a
kopanela ho le joalo, joalokaha e etsoa nang le tokelo' maloa 'me linyeoe li se
fosahetseng lintho tse ngata joalokaha letho, leha ho le joalo, e mong oa ba bangata e
ka ama le ho boletsoe molemo haholo, e hantle tuned ho e mong le tse ling tse,
fumana litholoana, maemo a ka molao libakeng tse boikutlo. Sena se hloka thuso bo
manolotsoeng, empa e ka amahanngoa khutlisetsa ho etsa liopereishene habonolo
dirisiwa. e 'ngoe molao-motheo Indes a mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng
nakong phapang e le' ngoe, a sa tsoa bonahaleng, e ile ea tlaleha joalokaha e itseng
differential nahanela, ka huleloa ka mokhoa oa nepahetseng le se fosahetseng
Maemong a batla a kholoanyane le e ho se toane tse nyenyane tse boemong thato ho

leka, 'me ke sa lekanye hantle lenane fapaneng linyeoeng nepahetseng le tse sa

nepahalang, fumana mona, specialize ho bapisa.
The mokhoa ona oa ho phoso ka karolelano hloka lipalo leholo boitekong ba le
leseli bili thuso. mekgwa e qetellang ka bobeli mona ba na le sebelisa hamolemo
libaka tseo a maholo, e thehiloeng melao-motheo e proven oa khopolo kgonego le
khona ho kenya letsoho ho hong ho mautlwelobotlhoko bona ka boeona. Ha e le
hantle, batho ba thahasellang bao ka lebaka la seo ke ile ka fumana ka ho phetha nako
e telele ea mekhoa ena li 'nile tsa lula' me e ile ea eketseha haholo ke ntlha ena 4) .
4)

Sebelisa mokhoa oa gradations karolelano. Ho ya S. 22, 178 z Mental

Maprinzipien S. 182 ff.
b) nahanelwa General le mehato 5 ) .
Kahoo, feela bonahala vorstehends bokhutoanyane mekgwa tohloa qala ho se
bona 'me ka molao-motheo ke, ba ile ba batla empa a bolaoa ha hae ho le phethahatso
ea nahanelwa tse ngata le ela lintho hloko, ka linako tse ling se lemohileng karolo ea
manolotsoeng eo specialize a karolo ke mokhoa oo le ea timo etsa liteko tsa
lona , Feta kapa ka tlaase ata empa ke tse latelang.
5)

ntlafatsoa S. 25-42.

Ka mekhoa ea 'ohle a mararo ho bapala contingencies tsoeng e leng karolo e' ngoe
khomarela manipulations ba loketse karolo e 'ngoe tlas'a maemo a hlobaetsang
subjective a nahanang disaese bapisoa, karolo e khl. Ke ho pharalla ha
contingencies haholo, joalokaha e etsahala mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng
phapang aufzufassende ke tsela eo, haholo atolositsoeng haufinyane, kapele haholo
fokotswa, le ho etsa bonnete ba e sa bonahala ho bolela ho eona, lokela ho ba le
boholo ba eketsehileng khl, joalokaha ohnedem;boleng hore u tlalehe e le phapang
feela bonahaleng e, ka hona ho atolosoa ke contingencies khl. A litusumetso
tohanyetso boima haufinyane ho hongata ka thata haholo, kapele bonolo haholo a
mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe nepahetseng le se fosahetseng, feta e mong, e le
hore tusumetso ea boima tsa tlatsetso khahlanong tusumetso ena ea contingencies
eseng haholo e amehang, e hlahloba yona hore contingencies tsoeng Karolelano
hangata augmenting joalokaha lessening ho sebetsa lehlakoreng le leng 'me palo ea
linyeoe tse nepahetseng le se fosahetseng bonahala lekana, bonyane ho Maemong a
loketseng khahlanong le joalo ka fokotswa, e le hore contingencies ha ho kapa e
monyenyane-na sepakapakeng.Ka mokhoa oa ho phoso ka karolelano ho qetela ea
hlokomoloha ka ho toba hore phoso e lokela hlleha ka karolelano ho hoholo, ho feta
boholo bo bapisoa hlaha ka coincidences haufinyane khloanyane, ka linako tse ling
tlaase ho moo khahlanong mong le e mong tse ling.
oela khutoanyane, tse contingencies eketsehileng tsoeng nka bohato, e
menyenyane ka mor'a mekgwa 'ohle a mararo, boleng ba e isa tekanyong ea
nahanela,' me ha ho feletseng ha ho tsela ea ho fumana le se nang contingencies tsena

tekanyo; boholo ba tsona karolelano Kamehla kenella tabeng ea tekanyo e nang

le. Joale ha e khaotse ho ho fumana bapisoang tekanyo ea nahanela, hafeela Ntlha e
sena ntse kamehla, ke hore,, hafeela a boloke likotsi tsoeng a mateanong a litsela tsa
boholo bo lekanang; ee e ne e tla mekgwa ya go lekanyetsa se nepahetseng le se
fosahetseng 'me linyeoe li talima liphoso bolele u se ke ua ba teng ntle contingencies
tsena. Empa e amanang le lemohileng fetileng, ho nahanela bohlokoa, esita le ho
nkoa e le ka bapisoang ka tekanyo e joalo ea nahanela, moo motho a ka nahana ka
papali ka tsela e toanang coincidences, e leng hloka hore e bapisoa qaqileng ea Link
le maemo hare boitekong ba. Ha laola liphetoho ua ngola litlhahlobo tsa joalo, e
boetse e hlaha hang-hang papali e 'ngoe ea coincidences le ho utloa isa tekanyong ho
bapisoang; feela joalokaha motho a ka se inkele ho pharalla o toanang oa ho
contingencies tse go ka diregang phetoho ea sebetsang hare a batho ka bomong a
fapaneng kapa ka linako tse fapaneng ka motho ka mong le 'ngoe. Kae kapa kae moo
ke ho se lumellane pakeng tsa litekanyo nahanela bonta tlameha kamehla botsa la
pele haeba ba amana le diphapano sebele nahanela, kapa ho hloka comparability
maemo seo ba neng ba lekoa.
ua ngola litlhahlobo lokela ho haholo ikatisa ka kakaretso, 'me joalokaha ho se ho
boletsoe, palo e khl haholo ho toana hlokahala haholo-holo mokhoa oa ho le
letona' me linyeoe li fositse 'me phoso ea ka karolelano e le hore a fumane liphello tse
ka teptjoang. The palo e kholo ea tse hlokometsoeng na mona, ha e le hantle, e lintho
tse ngata moelelo fapaneng ho feta ditekanyetsong meleng le bolepi ba linaleli. A
boholo ba 'meleng kapa ea bolepi ba linaleli e ka boela fumana hantle hore na haholo
ka ho litekanyo ka tlaase ho moo e nepahetseng ho ea ka mekhoa e tloaelehileng ea
Tsamaiso e. Ka lehlakoreng le leng, ka mokhoa oa ho phoso ka karolelano le se
nepahetseng le se Maemong a se fosahetseng ea palo e khl ea liteko ka bobona
boemo ea bohlokoa ea ho nepahala ha eona. The lemohileng ba masoha na mona leng
e monate joaloka ho se bolelang, 'me palo e nyenyane e sa ntsane e hlokometsoeng
nepahetseng haholoanyane isang ho se ho nepahala. Le tokelo batho ka bomong le
linyeoe tse fosahetseng, tse molato ka bomong oela tsoeng haholo, ha e le
hantle;lihlopha tse nyenyane teko, leha ho le joalo, e le hore ba hiriloeng kwa tlas'a
maemo a toanang haholo, a ntse a ka fa diphetho hle fapaneng, athe re atisa ho
hlolloa hlaha ho tswa irregularities tsena likaroloana tsa oona tse khloanyane nyeoe
diphetho bereinstimmendsten ho bona. E sebetsa mona haholo, e tsebahala ka
khopolo ea ho kgonego tlas'a lebitso la molao oa bongata, molaong tseo laola ea
tohanyetso ntle le haeba bakoang toanang.
U ka hang bapisa mekhoa ea rna ea ka ho hong ho loketseng ho tse eketsehileng, e
le Proteus, ho e-na arabela lipotso tse habonolo le ka ho rata, ho bonahala ka ho
mefuta e wechselndsten hore o hohela hore le tlohe karabo leha e le efe tabeng
ena; empa e lekaneng ha, nyahamisoa ke eena feela tsitsitseng emeng libakeng ka
lintlha tse toanang, kahoo o mo qobella ho tloha ka karabo e sireletsehileng. Ke na
le, haholo-holo ba nang le mokhoa oa ho le letona le dinyewe fosahetseng, frherhin
lahleheloa nako e ngata, joalokaha ke ne ke le mothating oa ho nta lihora tse seng
kae kapa matsatsi a diphetho liteko, ntle le ho khona ho hong ho tiileng; ho fihlela ke
ile ka etsa qeto, likhoeli kaofela, letsatsi le letsatsi ka bang k nako ea lihora tse teko

ya pheta liteko tsa kamehla tse amanang le ho ntlha e toanang, moo ho ke ile
litholoana, le bao ke ba khora lona.
Ntle ho tse ke keng tsa felisoa, tusumetso e leng ea (sheba ka holimo) o na le
lekana le backlash ea contingencies tsoeng ka boholo ba makgabane ka tekanyo,
karolo e coincidences hore hafeela pharalla hore le lokela ho lefisa ho pheta-pheta
khafetsa liteko tse setaele, ea nahanela lule ho le joalo, hiriloe mehleng ea boiteko
fapaneng fumana matching makgabane lekanya, kahoo ba se nang balekane
tohanyetso lahleheloang tusumetso ea oona, 'me liphello e telele hakaalo ba se
tikatiko ikemetseng oa coincidences. Ho tiisa hore sena ke joalo, u tla tsoela pele e
mong le e letoto la liteko tse ling ka nako e telele kapa ba ho pheta ho fihlela lihlopha
tse ka sehloohong tsa lipolotiki kapa tsa repetitions toanang bona ka fella ka potso,
le hoja ho lumella 'nete hore bopengwi joalokaha le hore e nyenyane, kamoo ho ka
lokela ho lumella joalokaha talima liphoso lemohileng a hlokometsoeng
'meleng; hobane likotsi eseng compensable feletseng emela liphoso tsa lemohileng a
mekgwa rna. Haeba a bapisoa ke tse nyenyane tse likaroloana tsa oona le 'ngoe ha
ea lokela khoba matoafo ka boeona ka' na phomola ka monyetla. Ho feta moo, le
kgonego manolotsoeng fana ka mokhoa oa, ka lehlakoreng le leng boemo ba ho
nepahala, e leng ho ka lebelloa ho fihlela e kgonego fuoa tse ngata filoeng
hlokometsoeng e le hore fumana letetsoe ke menyetla; ho a bale lehlakoreng le leng,
tekanyo ea ho fumana nepahala ha palo ea hlokometsoeng le tekanyo ea ho lumellana
ho seng, e bontang hlokometsoeng ka bomong kapa likaroloana tsa letoto la lintho
tse hlokometsoeng.
ua ngola litlhahlobo tsa sebele hloma kamoo ho ka khonehang joalokaha a rerile ho
tloha qalong feela mabapi le morero o itseng; empa ba fana ka nakwana Tatonnement
hangata ba molemo haholo ho ikemisetsa bakeng sa lekanya maemo molemo ka ho
fetisisa 'me kahoo ho ka nkoa maemo a tlhaho, ho fumana hore na moralo oa ua ngola
litlhahlobo ka mor'a moo, hammoho le moo ho ke ke ha ho sebedisana etsa lipatlisiso
tsa behiloe kae? eo, ho nka ho ikoetlisa, e arolang ke ho ba le molemo ho ba le se a
ntse a feta ho ba sethaleng sa pele sa ho ikoetlisa, 'me-mogolo ho tlisa karolo e itseng
ea liphetoho tse itetlehileng ka ka mamella teko ka sehloohong discontinuation. Ho
sa le joalo, phello ea ho ikoetlisa kamehla ho nkoa e le elements; 'me e ke ka lebaka
leo se nang le thuso ho nka e le' ngoe kopanong ea pele e ua ngola litlhahlobo
selelekela mabapi le tsebo le latelang ka bohlale; hobane boiteko hamorao moo ho
ikoetlisa e se a ntse a fellang hlahile kapa hatela pele ho moeli, sena ke sa phethahala
feela kapa ho hang lumella.
Ho qoba le e 'ngoe sekamela lehlakoreng le hore a fumane liphello tse utloahalang
la ho likamano tsa particulate ke e pharaletse ho khoneha methodological phetolo
maemo ho tlisa kopo. Ke kahoo hangata ba ne ba ba le boiphihlelo ba hore seo a
hlaha ka molao haholo tlas'a maemo a itseng, tlas'a maemo a mang a ile haholo ka
tsela e fapaneng 6) , hore ke fetohile hlokolosi haholo, litholoana tseo ba sa proven
tlas'a maemo a fapaneng haholo, bonte e akaretsang , Empa hona joale o kena
kgohlano e. Ho itetlehile maemo a mehrerlei mabapi beha ea liteko, liteko tse ka
tlaasenyana u ka sebetsa ho motho ka mong, le ho nepahala ha eona ka tlaase ho moo

kahoo ka kakaretso fumana tekanyo ka tlhompho amanang le yona. O lokela ho ka

lebaka leo joalokaha tlhokomelong lintho tse ngata hore ba se ke ba batla lintho
tsohle li tsamaea fuputsa le hore re hang-hang, tse behang haholo fihlellwa letho
haese ho boloka ho lehlakoreng le leng, tshebetso ka maemo a itseng bolokoa.
6)

Sena ke 'nete haholo-holo ba sebelisoa ka litsela tse sa ntse e lokela ho

boleloa phoso kamehla.
Ho e hlalosa ka mehlala liteko boima, re ka hlahloba kamoo fetola nahanela bakeng
phapano ea boima ba 'mele, ho itetlehile ka boholo ba ho bekha a tse khl. Empa ha
re re u na le maemo a ntlheng ena ikemiselitse nakong hlisa tekanyetso ea ho bekha
a le lehlakoreng le leng, u tla boela fumana diphetho toanang ha u phahamisa litepe
le lehlakoreng le leng, kapa haeba ho e-na ka bobeli le e mong 'me letsoho e
toanang, ngoe, nyollela tse ling le e mong le lehlakoreng le leng? Kapa haeba u
fetola mohele kapa tlhaselo eo, likepe kapa boemo ba litekanyo tse lijaneng
tsa? Haeba e se, tekanyo ea bophahamong ka mong sekepeng se seng, e leng
karohano pakeng tsa ho khutlisetsa ka bobeli, phello hore na boima lekholong la pele
kapa la bobeli e phumulwa, phetha palo ea se toane bophahamong? Le bona ba tla
fumana diphetho toanang ha ua ngola litlhahlobo le litekanyo tse khl tsa e
menyenyane ho nyolohang kholoanyane 'me haeba a etsang ka taelo se mo
khutlisetsang bocheng? e na tusumetso efe, haeba a le mong o nang le fatigued 'me a
sa liphaka fatigued?Joang karo-karolelano ea linyeoe tse nepahetseng le se
fosahetseng le boholo ba boima ba 'mele e eketsehileng? jj
Bakeng sa ho ithuta felela tsa nahanela la ho se toane boima hlile utloa
boikemisetso ba 'ohle a litusumetso tsena,' me le mafapheng a mang etsa liteko tsa
nahanela etsahala litusumetso feela tse ling ho lona hore ho hlokahala hore re
hlahlobe eona. Empa tusumetso leha e le efe joalo e reng ho feta ba bolokehile, e
behilweng ke boholo ba eona, tataiso, ho itetlehile ka Mitumstnden, palo e khl e
leka thereat.
Moo e ke ho hlokahala hore ho bapisa tusumetso ea maemo a sa toaneng, boiteko
holim 'alternately le ho fihlela alternately le theoha ho buisana le litekanyetso tse
khloanyane le tse nyenyane, ebang ke ka matsatsi e le' ngoe, kapa fapanyetsana ka
matsatsi a ho tusumetso ea hore ka lebaka la liteko tse ling tsa na ka katleho ka ho
fetola nahanela kapa mabaka a mang, karolo e 'ngoe bone, karolo e' ngoe buseletsa,
ho karolo e 'ngoe hlokomele. Sena se etsahala nakong mehlala liteko boima sebelisoa
ka palo ea kgatelelo ya fapaneng, litekanyo tse fapaneng eketsehileng, dikgao nako e
fapaneng hlisa jj hore ho beha ea liteko.
. Ho etsa liteko le mefuta e fapaneng ya kgatelelo ya ba mohlala, motho a ka
tswela pele ka tsela eo ka hore ka letsatsi le le letoto la lihlooho tse feela a
nyolohela, joale theoha feta, letsatsing le hlahlamang e le 'ngoe feela ho tlaase, joale
o tsoela pholletsa nyolohang; kapa e le hore ba li ka letsatsi le leng a nyolohela mpa
feela, li mpa li ka theohela latelang fetisa;e leng liphetoho tse ba ka mokhoa o
hlophisehileng ho pholletsa le letoto la lihlooho tse eohle ea matsatsi a, e leng nka
letoto la lihlooho tse mamella teko a ipolelang hore ba tsoele pele.

Ka tsela e itseng liteko Ke na le e-na le kamehla qala ka e nyenyane feela kapa

makgabane seholo le haufi, o ile a qala ho retelehela ka 'ngoe ea makgabane tekong
le ho koala letoto lena pele le morao kahoo tswelela pele, joalokaha eka ba ne ba
lokiselitsoe mabapi le selika-likoe sa moo qaloang le ho feta ka etsa sedikadikwe ka
nkoa tsitlella. Mohlomong empa o hlokomela lebeletsoe yona sebelisa hamolemo
libaka tseo bakeng sa puseletso e feletseng la tusumetso ea ka taelo ea liteko tse ling
eo mosing oa fokotswa bonolo mokhoa hase nakong kapa ka holimo boima feela
tlas'a maemo a khethehileng.
Ka kakaretso tla le tusumetso ea ho lekanyetsoa ha nako ua ngola litlhahlobo, ba
fapaneng ka linako tse ling esita le ho hanyetsa, maemo a ho nahanela, mokhoa o sa
fellang likhohlanong, 'me ho ka joale nakong ena, hona joale ho rena ka kutloisiso
eo. On lehlakoreng le leng, tloo, haholo-holo ka ho hloka ho ikoetlisa, tlhokomelo le
mesebetsi ea hlaphohetsoe likelellong ka ho sa bolelele ba nako e itseng ea liteko ho
rialo feela ka terene 'me ba qala ho nka bohato ka mohoo o tshwano itseng, ka
lehlakoreng le leng ba ile ba ba khathetse ke nako e telele tsoela pele, fatigued kapa
ka mor'a maemo a overwrought; a qetella etsa boeona ho tloha timolohong a 'me
hangata ke letoto le lelelele la ditekeletso, tusumetso ea eketseha ho ikoetlisa ho
fihlela ho e itseng molao meeli. litusumetso tsena tsohle ka etswa ka taba ea
tlhahlobo e khethehileng; empa insofar ha ba ntse ba kena bapala ka leng tlhatlhobo
ka boeona, ke ho ela hloko haholoholo.
Haeba ba ne ba ha esita le taba ea lipatlisiso, re na le matla, e leng itetlehile ka
lona, ho qoba liphetoho haeba ho khoneha, kahoo u se ke ua ntetsa pele boiteko ba
ho mokhathala matla kapa ho choachoasela, 'me liteko tse rateha le ea liehang kapa
Ka mor'a phethoa ha tsoelo-pele ea ho ikoetlisa ba nang le ho ikoetlisa hatela pele ka
potlako. Empa kaha monna ea itseng e tsoelang pele ntsetso-pele ea liteko tsa ka
lehlakoreng le leng molemo mosebetsing oa ka tsela e toanang bakeng sa tshwano
joalokaha ho bokgono ea e leng karolo ea letsatsi le letsatsi, ka linako tse ling ka
mor'a hore a qeta matsatsi a nako e fuoa, kahoo o na le bona, etsoe batho ba
ikhethang le sebelisoa ka litsela tse atamela beha, ho batla tekanyo e itseng tabeng
ena, e leng lokela ho letehali ho ea ho lipotoloho tsa bona mong le e mong, empa
haeba leha e le efe hore ba se ke a beha bili konopo e bulelang kenyeletswe, empa
boikemisetso ba nepahetseng le puseletso ea litusumetso tseo e leng u se ke ua tsa
kgetholla u ithata ka ho feletseng; ho akarelletsa e le tse fapaneng ka methodical
tokisetso ea liteko utloa 'me seo boitsebiso bo qaqileng e ka fumanoa ka puisano ea e
mong le mokgwa.
Kahoo e metle ebile hoa hlokahala hore phetoho e methodological maemo ke ho
fuputsa tusumetso ea mefuta-futa ea bona, leha ho le joalo e utloisisoa khl ka ho
fetisisa tiisetso ka khonehang ba e toanang, kapa ba se ke ba fumana a bohleng ba
bao puseletso khl ka ho fetisisa ho khoneha ya diphapano eona liteko tsohle ke ke
ho hlokahala hore ka maemo a fuoa lokela momahanya a diphetho e
tloaelehileng. Haeba e mong o na le e boetse e le maemo a hlahang kantle ntlheng ena
a matla a hae, bonyane eseng ka hare; ke feela joalokaha nahanela esita le joalokaha
ba bang ba na le tekanyo ea toanang bakeng sa ho lema maemo a kenya letsoho ha
ho hare dipharologano fa e nyenyane ka ho lisosa leha tsejoang esale pele kapa ua

felisoa. Sena se etsa hore re elellwa hore 'meli ho hlokahala hang ha hoo ho e' ngoe e
nka Mabestimmungen tsoang eras fapaneng, ha hiroa se a ntse a le tlas'a maemo a
toanang ka ntle, ho se bonolo bapisoang joalokaha eka e mong a se ke a kholisehile
ke 'nete ea ea comparability; bobedi ho, hore eseng feela arola letoto le lelelele la
liteko ka lihlopha tse ho ea ka maemo a fapaneng liteko, empa hape le ho nako ea ho
fuputsa, ho khetheha, 'me ka kakaretso ba khetha lebaka la boikarabello ea
likaroloana tsa liteko telele clubbed hammoho e le ka lebaka la ho fumana kakaretso
ea unfractionated moleng o ka nako hulela.
Ka kakaretso, tse fractionation na molemo ho ba tiisetsa hore oa re tiisetso e
khloanyane kapa monyenyane ea liphetho hore e be Track hara nako ea tsoelopele
ho khoneha ea boikoetliso le seo ke ntho e ka sehloohong, e leng, le nako e telele
mamella teko letoto la lihlooho tse hangata e le ka lehlakoreng le fapaneng ka boeona
ikutloa ho etseng ha susumetsa meferefere hare ho felisa ho batla ho bolokehile
Simple litsela tsa ho feta ha ho toara ea hlokometsoeng ka kakaretso; joalokaha ho
hlakile tsoang puisano ea mekhoa e khethehileng.
Leha ho le joalo, phello manollo ea mong le e mong karoloana ka lebaka la palo e
ka tlaase ea hlokometsoeng hore ba kene ho eona, feela ka tlaase ho moo tshireletso
feta bothe eo.Empa kgonego manolotsoeng bonta hore hlaphoheloa ke kopantseng
diphetho tsa likaroloana tsa polokeho, se 'nileng sa lahleheloa ke fractionation ka
motho ka mong; hore le menyetla bonta oa fractionation ntse li le teng.
Ho tloha lehlakoreng le leng, leha ho le joalo, ho eketsa le fractionation eo titiso
ea kalafo le setoanto sa boiteko 'me palo ea boiteko hore ba isoa kopanngoe hore
sehlopha, o na le, ke feela ba nang le palo e kholo ea liteko vanishing a mokhoa oo ea
se nepahetseng le linyeoe tse fosahetseng' me se bolela phoso, ho fetoleloa e le kotsi
ketsahalo eo ho nkoa e nyenyane ke khalemelo, kapa ka ho sebelisa ya kamehla
toanang mamella teko lebelo, li ka ama le boholo ba litekanyetso tlhakoretharo,
joalokaha theoretically bonta be ke phihlelo.
Ke mong le e mong pharaletseng e nyenyane letoto la liteko tse ling ho hlokahala
hore ho tsoela pele bakeng sa matsatsi a 'maloa kapa esita le libeke le likhoeli tse
ngata, ka boiteko ka dikgao kamehla le nako ho ka khonehang kamehla arotsoe, e
toanang e nang le boiteko kamoo ho ka khonehang ba lekanang kapa ua tsoaroa ke
ho etsa likarohano ditshwani. Ho khomarela mokhoa thata-thata ho e le hore
hlomamisitsoe ka tieo kamano tsena e seng feela tlatsetsa ho etsa liteko tsa matsatsi a
fapaneng bapisoang mong ho e mong ho fallela ka le fumana ho thibela pherekano
'me phoso ea ka phetolo ea maemo a etsa liteko, empa hape le ho nolofatsa dipalelo,'
me leha e le efe kileng a bebofatsa tshebediso ya hlokometsoeng eo.Khahlanong seo,
haeba u hang ha hang ha lemohileng haholo, haufinyane a ena haufinyane a ketsahalo
eo, haufinyane ka tlasa melao ena haufinyane o hira maemo ao ho se na ka thata le ho
busa le tiile, le bothata ba ho ea molemo tsa lintho tse hlokometsoeng ka litsela
tsohle. Ka ba molemo kakaretso oa mehleng oa taelo ea nang hohle, o fumana ka
mokgwa wa rona, ke feela utloahale haholoanyane ikokobelletsang qaqileng
haholoanyane e leshwa ho hlophisa 'me ka kakaretso fumana e le hore.

Ka kakaretso, ke etsa e le 'ngoe ho shebella ba bang liteko letoto la lihlooho tse, e

leng mathela ka letoto la matsatsi, kamehla ka nako e toanang ea letsatsi; joalokaha
mohlomong ka ho tloswa ha nako ea ho robala ebile lijo je matsoai ka 'na susumetsa
nahanela ho ba le likamano tsa motho hlahloba. Mohlomong joalo tusumetso e
hangata ka hlokomolohuoang ka ho eketsehileng, kahoo haeba kamehla o otla liqeto
huleloa maemong a bapisoa a kabelo e toanang; Leha ho le joalo, sena ke feela ho
fuputsa haholo-holo ho feta, 'me ea eona kamehla ke bohlale pele etsoa lipatlisiso tse
joalo hlokolosi ena, e neng e e feela puso kakaretso, ho boloka taelo sa fetoheng a
maemo a nakong ea liteko, ka hlaha.
Ka tsela ena, kahlolo e ke ho ho thehoa ka mekhoa ea rna ea ho setatemente sa
feela, boikutlo hlokolosi haholo o lokela ho ho nkoa ka e le hore ho ke ke ha ke
tusumetso ea ka maikutlo a, tebello ea liphetho receivable, feela ka seo u se bolele
tusumetso ea monahanong ya lula, o tla sebedisana ikemiselitse. Ho tloha
lehlakoreng le leng, empa ha rea lokela ho, e le hore ho qoba tusumetso inahanelang
ea monahanong, ho tshebetso etsa hore ba rialo foufetse. Ka bobeli nyehela e le
mekhoa ea rna ea liketsahalo emela.
Tokisetso ea maemo a etsa liteko, ngola melemo ketekoe, aggregation liphoso kapa
ho le letona 'me linyeoe li fosahetse,' me hammoho le bohle ho thehiloe likoloto li
hloma le laoloa ke ho pheta-pheta kapa ho seng joalo, e le hore a ka tjhelete e ya
tlalehiloeng, Zusammenzuzhlenden le balwa ka tsela e nngwe kotsi e ke keng ea
qojoa ka qojoa; 'me ka ho rekota le ho sebelisa lintho tsa ho inta hlokomela tloloa
botepehi.
Latelwa le melao e qetellang ke habohlokoa ho feta 'me ho le thata ho feta motho
ea tla nahana nakong qala ho se bona. Ka mor'a hore liphihlelo tseo ke entse ho
itlhokomela le sebedisana bashebelli, ha ke tepa totalization le lipolelo tseo ha li ka
tsela e nngwe e laoloa ke ho pheta-pheta kapa. Re boetseng re hlokomoloha esita le
ka makhetlo-khetlo ka ho bala, ka ho manolotsoeng, haholo-holo ha e haufinyane ho
hlahlamana hlaha ka tsela e toanang, empa liphoso tsa joalo habonolo, e le phoso
khalemelo la fonte. Tlhokomelo le hlokolosi ka tsela ena hase bohlale ho
lekaneng; me ho joalo le tena ho pheta-pheta kapa ho laola lintho tse ling tse ka ba
boeona bora dira ga dipalo, ha ho hlokahala joalokaha e, eseng ho tsa fokodisa
molemo oa go baya leitlho hlokolosi ka ho fana ka a sebelisa matla a bona.
Esita le pele ho rekota empa ka ha ho hlokahala ka kakaretso methodological
phetolo maemo habonolo haholo phoso etsoang ke ferekanya ha e le hantle le
basebetsi ba bang tokisetsong, kapa bokeletsoeng fumanoa ka mafapha a 'maloa ho
etsa lipatlisiso ntle fetola hlokahalang; Ka hona ea nang le ho ba laola lahleheloa ke
ntlheng ena puso eo.
Ha e le botepehi ea ho rekota, e mong o ikutloa a feela a lekoa hangata ho batla ho
sotha, esita le se na litholoana, e ka bomong e sa tloaelehang lemohileng makgabane,
med. B. a mokhoa oo ea ho fosahetseng hore ka karolelano e sa tloaelehang e khl,
kolota ka ho leruo oa ho hloko, felisa talima liphoso. Empa e le hore e na le leha e le
molao-motheo leha e le moedi 'me isang tlatlapeng, e leng o na le ho itetleha feela
hodima sa hlakang Apercu. Maemong a joalo e lokela ho qojoa ka sebele, empa ha ba

hlaha, ba batla ho buseletsa feela ke palo e khl ea liteko. Ka melao eo kgonego ya

fumana monyetla ona ka boeona, eo lokela ho ho thehoa linyeoeng nepahetseng le se
fosahetseng le mekhoa karolelano phoso, ke ka seoelo ketsahalo Maemong a haholoholo e litila le hantle thehiloe; 'me e mong ne a tla fumana ho se na sebelisa
hamolemo libaka tseo ho qhelela ka thko hore ba a likoloto tse nang le ho itetleha
ka melao ena. Tlhokomelo ka linako nako e telele tsoela pele liteko bolokela ho
feletseng ha khoneha matla kamehla hantle feela lekanang haeba e mong o 'nile a
batla ba joalo hore ba boloke lintho tse ngata kamoo ho ka khonehang. Hona joale
kenyeletsa le diphapano ka phoso yona esita le ho contingencies oa mekhoa ena, 'me
e ka ba molao oa contingencies tsena, e leng hlaha ka bongata, eseng toenya ke sa
kena-kenane hatellang.
Hlokomela Letsatsi la hlokometsoeng tsa e toanang, hase feela ka lebaka
kakaretso oa mehleng oa taelo ea bohlokoa, empa le ka ho khetheha hobane liphetoho
nako le nako kapa tse tsoelang pele a nahanela, e ka etsahala tsela ea liteko eo, feela
lemoha 'me ka rulagannya le ho sebelisoa ha ua ngola litlhahlobo ka nkoa ho
hlokahala. Ho phaella moo, mohlomong u tla etsa maemong 'ohle mohlanka e ka
nang le monyetla ama bona katlehong le ho ea comparability liteko tse ngata,
joalokaha med. B. mocheso, esita moo tusumetso e joalo ha e so thehoa, e
tlalehiloeng,' me ntlheng ena, ho e-na le ho hong ho ho etsa lintho tse ngata ho feta ho
honyenyane haholo.
Ea le menyetla e haholo-holo e moholo, e ea timo ea rna ka ho shebella ba bang
ha bashebelli ba 'maloa kopanya ka morero oa ho etsa lipatlisiso tse kopanetsweng ho
ka tsela eo, karolo e' ngoe tlatsetsa ho tehetsa ba bang karolo toasa. Ho se bonolo, e
moshebelli ka etsa letho ka bobona ho etsoa lipatlisiso tsa sebakeng se nang balekane
ka kutloisiso kapa e lehlakoreng bohlokoa haholo yona ka boeona ka katleho le
exhaustively, karolo e 'ngoe ka lebaka la boholo ba mosebetsi oo hore seo se etsa hore
karohano feela joalokaha ho hlokahala feela joaloka ho tloha link tsa tse ling yona ho
hlokahala ke karolo e 'ngoe hobane liteko tse ngata haholo, bond e tobileng ea
bashebelli ba babeli kapa bonyane e moshebelli le mothusi, utloa mabaka a hlahang
kantle, qetellong, karolo e' ngoe hobane ho laola maikutlo fumanoa ka liphello tse sa
moshebelli ke e mong kapa ho feta tse ling tsa bohlokoa libakeng tse rona ho feta kae
kapa kae ke hore, ka lebaka la kotsi eo ka lebaka la haholo feela itetlehile ka batho
ba ikhethang oa moshebelli eo. Kahoo, ho latela maemo a, karolo e 'ngoe karohano
oa mosebetsi o boima pakeng tsa bashebelli ka ho arola sebakeng sa lemohileng,
karolo e' ngoe e nka karolo e kopanetsweng ea e le 'ngoe ea liteko tse toanang,
karolo e' ngoe kopanela kaofela ikemetseng ho pheta-pheta ba liteko toanang ka
bobeli le lekhotla le ile la tlisa molemo.
Mohlomong re ka 'na ka kakaretso re le timong ho se bolokiloe ke bashebelli kile
ua kahoo ka teptjoang fella ka nkoa e ka teptjoang, haeba ho ha a tsebe matla a
eona a ke bashebelli tse ling e ka teptjoang, hobane ho tepahala ha moshebelli le
mong feela oa tiiso bakeng sa botepehi le ho nepahala direkoto tsa hae, empa eseng
bakeng sa lekanyetse ea generality ea seo a se hlokomela ka boeona, ke; le hoja ba
bang maemo le melao ea tlhaho hore ebe e 'ngoe o lokela ho kena ka pele, ba ile ba
ba hase feela taba ea ho individualities khethehileng.

E le tsa bohlokoa ho tloha maikutlo boletsweng tsa bond ea Bashebelli fapaneng tla
ba etsa lipatlisiso tse kopanetsweng, empa e ne e tla untriftig haholo boloka monyetla
oa ho psychophysical Maversuche kile ua ka thuso ya Mitbeobachters kapa
mahlahana e lekanyelitsoe. Na le hoo, habohlokoa hakaale ha taolo ea hlokometsoeng
leha e le efe ea timo ena e leng moo ho hlokometsoeng ikemetseng e le habohlokoa
hakaale ho ke ke hlokometsoeng mofuta ofe kapa ofe sebakeng sena joalokaha sa
khathatseha ha ho khoneha, ka ho lumellanang kamoo ho ka khonehang 'me ka puso
feletseng ea habo bona ka nako e telele, ho maemo a ho tobana le liteko' me ka taelo
ea hore eo ba ba isoa ka boiteko ba ho phetha, ho fihlela joale feela ho ipeha kotsing e
ka busoang ka bolelloa hore tsebo ea maemo a etsa liteko, tusumetso ea tlang ho
ithuta, ho inahanela sesupo lumela ho sotha sephetho. Ka hona moo ke ua mothusi
bakeng sa sena kapa sane mabaka a mang ke ke ho hlokahala, ho ke ke e boetse e ka
kakaretso hase ba molemo, joalokaha complication leha e le efe ea mechine e kotsi, e
ha ho hlokahale. Puisano tse itseng tsa mekgwa ya go lekanya e tla ba le menyetla e
'maloa ho fana, ho khutlela ho ka taba ena ha ho buuoa khethehileng fumana mofuta
wa maemo a le tseo ba ithutileng tsona ho tsamaisa lipuisano tsa joalokaha e
akaretsang Apercu ea fokola bakeng sa ho tehetsa melao ea tsamaiso ka ho khetheha
eona.
c) nahanelwa mabapi le nako le sebaka se sengata maemo liteko, ho talima
liphoso kamehla. 7)
boholo bo kahoo ho bapisa tse peli etsa mekhoa ea rna ea ho latellana o nahana ka
ba eletsang tsoa hong, 'me e qetellang ha e le hantle hanyenyane feela ho ka
khonehang ke fuoe tlhokomelo fellang kateng ho inta alternately lehlakoreng le leng
le boholo e' ngoe. teko ea Kahoo lekanang ho theha lona, empa e mong le e joaloka
khathatseha 'kamoo ho ka khonehang hore ba boloke boholo bo bapisang le hoja ka
ho hlahlamana ka potlako, ke nna le seabe ka ba ba bang le ho etsa superposition
toanang feela ka hlooho. bokhoni ba ho ba khona ho bapisa a boholo bo tsela ena ea
makatsa haholo, joalokaha ho se ho Eh Weber e bontitse, 'me ho letetse leseli la hae
hang ka bokamoso ka tsoelo-pele ea psychophysics hare.Etsoe joale lokela ho gefut
ka taba ea hae.
7)

ntlafatsoa S. 130-138.

Hore emoloa tsa divariabole bapisoa ketekeloang hong ha e iketsahalle feela ka

mor'a nako, empa joale ho lula etsa feela ka tsela eo ha ho toba tsamaisane
sepakapakeng 'me kahoo ba kena kamanong ea fapaneng le litho tsa lemoha, katleho
tlisa hore ba le seabo tekanyo. Maemo a joalo ke tla bokhutoanyane ho joalokaha
maemo a nako le sebaka ea ntsoalang boholo bo sa bapisoa hlalosoa. The bothata ba
ho mookameli e mong oa e tataisang e nepahetseng bapisoang tekanyong ea nahanela
thehiloeng ha e le hantle, le thupello ea mekhoa ea e haholo-holo ho hlwaya le
nepahetse hore a tsamaise e le 'ngoe ho pholletsa thulaganyo le boikarabello, e leng e'
ngoe e sa ntse e khona ho etsa ho eketsehileng ho feta pele bakeng sa joaloka pono
bonahala ho ka khonehang; whereupon empa ho fihlela joale tlhokomelo e bile ka

tlaase ho moo lebisa tlhokomelo tseleng eo ho feta kamoo o toaneloa sehlooho se

reng.
Ka kakaretso, re lokela ho hlokomela mabapi le 'likamano tsa ka nako eo ho nka e
nahanetse: 1) nako eo ka eona' ngoe litumeliso boholo, mohlala boima e trembles ha
e ua ngola litlhahlobo boima, e hle nahanneng ha e Augenmaversuche. sebetsa,
joalo-joalo 2) Ho sa le joalo, ke eng eo u ka elapse pakeng tsa kemolo tsa ea le
boholo tse ding; 3) nako, ebang 'ngoe kapa tse o nahana ka tse ling pele; 4) ka ho
eketsehileng kapa ka tlaase ho khafetsa ho pheta-pheta ka maikutlo a bapisang pele
ba etsa qeto ea. Ka kakaretso, le mokhoa nka tshwano itseng maemo ana, 'me
tusumetso ea ho se toane tse nyenyane tse etsahalang ka liteko ka bomong, maleka
tsoa palo e khl ea bona. Empa e ka 'na molemo ka ga thonya boitekong
methodological ho hlahisa ke rerisana la sebadi tshwano feletseng kapa comparability
likamanong tsena,' me ka diphetolo ka boomo yona ho susumetsa hore ba hlahlobe ka
bobona, e leng ho fihlela joale e fokolang haholo o 'nile a entse. Mabapi le hiriloe ke
'na liteko Weight ke mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe nepahetseng le se fosahetseng
empa ha ke e tieo o latelwang ho nahanela sena.
Ke batla ho kenella mona akaretsang feela leha e le efe e mabapi le ho ditekanyetso
ka tsela e tsoanang ka hloko nkoa tsa boemo ba tlhaloganya sebaka ea boholo bo sa
bapisoa hobane ba ntse ba bolela ho ea fihla fetola lintho tse sa tsoaneng mokhoa le
timo etsa liteko e le nako sekotjana le feela hopola nahanelang hore duality oa re
hlaphohetsoe likelellong ka sena mabapi le tlhokomelo e khethehileng ho hloka, esita
le haeba ba ba le monyetla oa ho bapisa nahanela boemo ba makala lefahla karolo e
'ngoe bakeng sa bona le karolo e' ngoe 'ka thusano, ka lehlakoreng le leng, haeba
tshebedisano ya ditheo le tiee ka bobeli ke keng habonolo etsahala kabelo e toanang
boholo bo sa bapisoa.
Kahoo, ho etsa ka boima ba Leka phetoho ya tekolo ya ho teba ha methapo ea, 'me
palo ea linyeoe tse nepile ha a mokgwa wa tshwanetseng fapana ho itetlehile ka
boima ba' mele e eketsehileng a le tlohela kapa ho le letona lijana, eseng ka lebaka la
thepa mystical ea ka ho le letehali le le letona, empa ha ba sebelisa letsoho le le leng
ho phahamisa e mong, ke e mong ho phahamisa sejana le leng, mohlomong ka lebaka
matsoho ka bobeli itoare sa lekane haholo nahanela ha ba sebelisang matsoho a
toanang ho phahamisa likepe tseo ka bobeli proven, ho ea ka letsoho a ho fetoha ho
tloha ho e 'ngoe bobedi ka boeona e nka a le boemong bo fapaneng, 'me tsela ea
hlasela likepe tseo ka bobeli ka tsela eo a hloleha ho hong ho fapaneng, e leng, ha ke
ntse ke ka bonta ka ua ngola litlhahlobo tse ntle, hase iphapanyetsa lebisang
katlehong eo. The Augenmaversuchen e etsa hore sebelisa mokhoa oa ho phoso ka
karolelano phapang hore na sebaka se batlang ho tloaelehile hore u batla tse ding ho
etsa hore ba lekana le hodimo kapa tlase ho toanang, fumana le letona kapa ka
setseng sena. Ka ho ngollana liteko tse entsoeng ka Tastma letlalo e, haeba e 'ngoe o
hira ea liteko tse ka boeena, esita sebelisa pedicle selika-likoe, eseng iphapanyetsa
hore na sesupa-tsela se rerang e leng sebaka se tloaelehileng, se nang le tokelo ea, e
mong a ileng a sebetsana le letsohong le letehali , kapa etsolloa ke kopo leha e le efe,
etsa sedikadikwe tla fetola ka mor'a moo jj

lule tlhompho khaotseng, maemo a tshebetso e itseng, e fapaneng bakeng sa boholo

bo fapaneng bapisoa, nako le sebaka seo li ja sebaka se sengata ka letoto la liteko, ba
theha isa tekanyong e fumanweng seo u ka kakaretso ka fana ka phoso kamehla.
Ka mokhoa oa ho le letona 'me linyeoeng tse fosahetseng ho timong liteko boima,
phoso ea kamehla e bonta hore, ha e le ke na le palo e khl ea linyeoe tse moo
sejana le boima tse ding tse e ne e erstaufgehobene, ka palo e kholo, moo e ne e le oa
bobeli phumutswe, hammoho stelle bangalore ka tsela sa tsotellehe toaroa maemo,
karo-karolelano ea le tokelo ea ho ea linyeoe tse fosahetseng ke Boemong bo sa
fapaneng haholo, joalokaha ho seng joalo, hantle, haeba ke e-na le palo e kholo ea
maemong moo boima eketsehileng ka ho le letehali le moo e ne e le ka lijaneng le
tokelo mmoho onlus. 8 ) a mokhoa oo ea ho fosahetseng hore ka karolelano timong
ea Augenma- le gropings, phoso ea kamehla e bonta hore ka karolelano ea sebaka
se eo ke e-na le file sebaka se batlang ho tloaelehile hakanngoa lekana le kile ua
liteko kahoo ba bangata ba sa appreciably lumellana le hojana e tloaelehileng, empa ,
hangata khl, molao e itetlehileng ka ba sebaka tlhaloganya sebaka le ya ntango ea
boholo bo sa bapisoa, boholo fapane ke e mong ho kena positives kapa negative
yona, le hore o tsoela ka eona, hore karabo ya bopengwi a matle li tsoang la sebaka se
tloaelehileng, tse ntle phoso kakaretsong ena, ho e-na a fosahetseng ka hlleha lekana
ka makgabane ka ho feletseng, 'me hangata fapane haholo le hore a hloleha,
bapiswego ho feta ka ho ngoloa boikarabello contingencies sa leka-lekanang.
8)

Hape Renz le Wolf boletsoe molumo liteko bona ka mokhoa oa linyeoe tse
nepahetseng le se fosahetseng, e le hore e mong oa bona e ne e kakaretso
tekamelo ea ho erstgehrten, e mong a nka ea bobeli ba ne ba a utloahale a le
matla le ho feta, e leng bopaki ba hore tusumetso ea tse fapa-fapaneng nako ea
liketso e boetse mona, a, etselitseng maemo a variably pheha khang.
Motho a ka a tlhahisoleseding ena ba ka 'na kenya ho se tepane le ho lumela hore
boholo ba tle a hlokomela thehiloeng litusumetso tsa monahanong Leha ho le joalo,
joalokaha feela e telele e le e mong a e-s'o esita entsoeng liteko sebelisa mekhoa a
botsa potso ena, moo o tla tloha ho kholiseha hore u ne u tla qala ha u ntse u batla,
liphoso kamehla ka ke a phonyoha. e ne e le tusumetso ea monahanong ya empa e le
ho fokolang hore ba seo ke hlokometse tabeng ena, lipapaling tseo ho e-na ea 'na sa
lebelloang haholo ketsahalo ea ho fosahetseng hore kamehla a liteko tsena e bile seo
e leng qalong ka ho fetisisa otla na,' me le pele ke ntsha bona oa, o behile a hlajoa ke
lihlong ka ho fetisisa; le kajeno, ka mor'a hore ke libakeng tse, ho akarelletsa le
boima 'me Tastmaes, liteko ka nako e telele e toanang, ke lebaka le phahameng ka
ho fetisisa ya lona haholo-holo se se sa,' me a sa tsoa ha e le hantle e tsoanang
sireletsehileng. Also toanang na le bashebelli ba bang, ke ua hlohlelletsoa hore u
phete liteko ka, fumanoa hape.
Boteng ba phoso kamehla tlisa tsela eo feela ka complication, eseng ho hloka
sebetsa ka ho nepahetseng ka tekanyo ke mekhoa ea rna ea, ho fihlela joale ha ba
ntse ba felisa ka tiisetso ea sebele ka mehato e loketseng le ka nako e tsoanang ka ho

ikemisetsa ho toba hore ho ea ka boholo ba tsona, joalokaha ke bonta ka ho nahanela

ka ho khethehileng. Mekhoa
Ka bomalimabe, tiisetso ea ho fosahetseng hore e sa khaotseng ha etsahala ka
kutloisiso e thata-thata. Ha ke letsatsi le leng feela joalokaha le tekamelo e le letsatsi
la le leng, erstaufgehobene kapa tloheloa sejana, e right- kapa amohelwe
linksbefindliche distanta ka kutloisiso e itseng hore e be tse khloanyane kapa tse
nyenyane tse; empa ka nako e tsoanang maemo a tse tshwerweng ntle, ea bokgwabo
hare fetola mabapi naheng e ka kenang tekanyo hangata e tlotloang otlang. mekhoa
ea rna ea ka Track liphetoho tsena habonolo, empa le ka boela ile a fumana ha ho
tluoa tabeng ea ho nepahala phahameng ka ho fetisisa, mathata boo li bo fupereng
ntle le haeba tsoakana ka ea mekete e fapaneng ea phoso kamehla a mokhoa oo ea ho
fosahetseng hore ka karolelano le phoso e hloekileng polygonal le mo silafatsang, a
mokhoa oa ho le letona le se fosahetseng Maemong a tekanyo ea kenya letsoho ka
tsela leha e le efe; Ka hona kameho ka sehloohong e lokela ho ea moo, ho qhelela ka
thko ho khoneha diphapano joalo karolo e 'ngoe ke ho khethoa ka tsela karolo ea
kalafo ea hlokometsoeng (fractionation) kapa ho etsetsa kotsi.
Ntle ho sena, u ka 'na ka complication ea mekhoa ea rna ka phoso ea kamehla ha
ho thatafaletsa sheba e toanang, empa a sebelisa hamolemo libaka tsa bohlokoa, ha
feela boikemisetso ba phoso e sa khaotseng ke karolo ea revocable ke psychophysical
tekanyo ka boeona; ke hantle hore na tusumetso ea hore ke ikutloa joang le maemo a
participative emeloang le lekanngoa ka, empa ka nako e toanang na le monyetla o ho
felisa ho se litekanyo tsa toaneng rekolohela malebana le lona, leha ho le joalo, hona
joale feela etsa rna.Phoso kamehla ke ka lebaka leo ho hang ho lahla joalokaha
matlakala e dutseng di sa sebetse empa ka hloko excrete feela ka tekanyo ena, ho
hlahloba tsela eo esita le ka mor'a maemo a hae, regularities, liqholotso ka 'ngoe
sebakeng sa le tlhahlobo ka mor'a mong le e mong tsela liteko. E e lokela, mekhoa ea
rna ea ho shebella ba bang ntlheng ena, ho shebella ba bang oa bonono ke o tle
sebakeng ke toauoa eseng feela joalokaha ho tloaelehile hore batho ketsahalo talima
liphoso kamehla ho u feta ne ba tla hang ba ne ba nahana, empa hape mehloli ea e
toanang, eo e leng e mong o itse soa! Litseleng nahanoa hore e sa koaheloa; eo ke
empa li bua ka ea ka "mekhoa ea lekanya" joalokaha ho ngola sena.
Ka nako e toanang larileng ka nahanela, a bonta mekhoa la tusumetso ea maemo
etsa liteko ka talima liphoso khaotseng, bopaki ba fineness eona.
Kgale o hle haholo, lintho tsohle ho fuputse metjha seo ke ho tseba le ho lemoha
ho nang le tlhokahalo ea mekhoa e ka holimo ho tla u thusa hore u leka. Ha a ntse a
Ke qobelleha ho bolokela litlhaloso tse qaqileng haholoanyane mona ka "mekhoa ea
lekanya", ke confine iphumanetse folgends sa ntse e le mekhoa e 'meli ea ho qetela ho
khetholla bohlokoa ka ho fetisisa dintho tse khethehileng karolo e' ngoe, karolo e
'ngoe hlalosa a tjhebokakaretso khutoanyane, e leng tla tohloa ka ho qaqileng
haholoanyane nakong e tlang. Ke hokela bakeng mokhoa oa linyeoe tse nepahetseng
le se fosahetseng tlas'a boima ba thulana le liteko, ha e le mokhoa oa ho phoso
karolelano Augenma- le gropings, hoo e ka eme ke le mong liphihlelo hae

bids. mabitso ao ke lokelang o bitswang hlokahala hamorao hohle ho buuoang ka ho

sebelisa mekhoa efe ka potso hape.
d ka ) Special Information mokgwa wa nepahetseng le tse sa nepahalang,
maemong joalokaha sebelisoa ho mamella liteko tse boima. 9)
The (qalile ka 1855) liteko tse motheong oa lipolelo tse latelang li thehiloe
mokhoeng oa ho nepahetseng le se fosahetseng Maemong a ba ne ba ea pele etsoa
feela ka sepheo bonolo ho hlahlobisisoa ea Molao Weber, o hamorao ka lebaka la ho
koetlisetsa mokhoa boeona a tsoela pele 'me atoloswa ka mor'a hore ba ne ba fetohile
hlaka hore teko ea hore ke ne a nahanne ka itlhahloba ka pele e FUJIFILM a le
dipehelo tsa ho nepahala ha mokhoa oo ho koetlisa bona leqephe etsa liteko le
tshupomolato botsa feela e neng e sa fumanehe ka nako eo. Nakong ea lilemo tse
'maloa, ke ile ka sheba ho lona ka ho joalokaha e mosa ea mosebetsi letsatsi le
letsatsi, hoo e ka bang hora e le 1 ea hore ke a thahasello ena,' me ba pushing pele ka
Mabapi le boikemisetso ba karo-karolelano e itseng palo e khloanyane ea matsatsi a
fete. Sena ha se exhaustively a tokomane ena fihlela joale, lintho tse bonahalang tse
liteko tsa batho ba baholo, e leng, ho tse ling tsa likhaolo tse latelang li etsahala, le
lipalo le leholo boitekong ba, le ho pheta-pheta multiple liteko ho fumana lintlha tsa
bohlokoa ka linako tse fapaneng le tlas'a maemo a fetoloang, 'paki fana ka eona, o
boetse o toauoa e ikoetlisa e khl sebetsana mokhoa hlaha.
9)

ntlafatsoa S. 42-104, 358 ff . About mokhoa oa se nepahetseng le se

Maemong a se fosahetseng joalokaha sebelisoa ka thata kutloisisong ea
sepakapakeng. Abh. The borena, Sachs. Ges. D. W. XXII, ha ho joalo. II. 1884.
Ho ya kutloisiso ea nako le mokhoa oa ho pitso F. Bafil. Stud. III, maq. 12
Ntlheng ena e le habohlokoa le mokgwa wa ea rna ea beha karo-karolelano ea
palo ea linyeoe tse nepahetse le palo ea linyeoe tse bohata kapa bakeng sa palo ea
linyeoe tse, ke tla, tlas'a kopo khethehileng tsa karo-karolelano ea ho qetela, palo ea
linyeoe tse nepahetse le r bona, ea linyeoe tse bohata le z , palo yohle ya Maemong a
le N bolela'ng, 'ke hore, karo-karolelano ea, eo ka eona re na ho sebetsana haholoholo hore e be serapa sa Leha ho le joalo, e le hore ha a' maloa mamella teko e
arotsoe mabapi le e ya boleng ba lemohileng a likaroloana tsa oona lekanang, 'me
sena bili itseng ba teng, bo r 'me N ka palo ea linyeoe tse nepahetseng le kakaretso ea
mong le e mong karoloana ka ho khetheha ke ho le joalo, ba nang le v le palo ea
likaroloana tse bitsoang, joale moo host ke palo ea linyeoe tse etsoe boleng
lemohileng ka bolona. Na kaofela letoto la lintho tse hlokometsoeng, joalokaha ho le
joalo ka tlwaelo, 'maloa ho bapisoa le e mong le e makgabane e meng lemohileng, re
lokela ho ka ho hlakileng VN sa ntse e le' ngoe ho ata ka palo ho fumana palo yohle
ya Maemong a bakeng sa lihlooho tse latellanang tse lohle.
Where kahlolo e sa tsitsang Boemong bo joalo e bemerktermaen halofo e
nepahetseng, halofo e balelloa har'a Maemong a fosahetseng. Leha ho le joalo, ho
qoba emanating therefrom Maemong a halofo, ke Itekanyeng, hobane a sebopeho sa

otlile
itetlehile feela ka maemo a, kahlolo Leha ho le joalo tokelo joalokaha ba
babeli tokelo mong le e mong tse fosahetseng joalokaha Maemong a ba babeli ba
bohata; 'me mong le e mong moo kahlolo ea sala tsitsang, joalokaha tokelo, e leng se
fosahetseng.
Le P , boima ka sehloohong, ke hore, boima ba mong le e mong ea lijana e batlang
e upscale, ho akarelletsa le khatello ea kelello ka ntle ho D, le D li bitsoa boima
eketsehileng (boima feteletseng), e leng e sebelisoa ka liteko le H , ke boleng e toba
tekanyo e lekanang ya ho phapang nahanela, ka tsela eo ea ho bekha a
eketsehileng D, e leng eena ea toanang le khona ho lopolla, ke inversely tekanyo e
lekanang ya, kapa a e khutoanyane, tekanyo ea ho phapang a amehe haholo ke ho
etsa.
mokhoa oo ka matha ka litsela tse peli: ea ka mokhoa oa pele, e le hore e 'ngoe le
etsa qeto ka mor'a hore ka makhetlo-khetlo reciprocating Herwiegen likepe
imetsoeng, e leng boima kapa tse bobebe; etsoe la bobeli e le hore u steadfastly
khetha ho e mong le e phumulwa bapisang oa likepe tseo ka bobeli, kapa beha
kahlolo ka etsetsoa qeto ka qala ho belaela hore halofo tokelo halofo e fosahetseng e
baloa ho le tsona.
Frherhin Kamehla ke 'nile a sebelisa mokhoa oo o ea pele; empa hamorao a hana
boiteko bohle ba tle salaried le feela khomarela bobeli, ka mor'a hore ke kholisehile
iphumanetse e tsoa ho bokhabane haholo ho. Eseng feela ho ka ho lumellanang
hlahisoang ho feta a pele, empa e ka boela ba le felisoa e nepahetseng le beha, ho
itetlehile ka nako le sebaka ja sebaka se sengata Miteinflsse e leng lokafatsa phoso
e sa khaotseng, feela bakeng sa mokhoa oo oa bobeli, ka khanyetso e tsoang
loketseng litusumetso tsena kajeno finyelloang, joalokaha e tla bonahala ka tlaase
mona.
Ke 'nete hore e mong o otlhaiwa mme wa tseelwa ke ya ka mokgwa oo oa bobeli
ho le bonolo phoso mabapi le ho se tataiso ea phapang e le sekgahla sa pele,' me palo
ea linyeoe tse sa etsetsoa qeto le se fosahetseng koahetsoe ke kopo ea toanang D le
toanang palo yohle ya linyeoe tsa moholo ho feta ka mor'a hore mokhoa oo oa pele,
empa mokhoa oo eseng nepahalang etsa moo motho eo o na le ka sebele ho thehiloe
komisi ea talima liphoso, 'me seo ka ho sebelisa e kholoanyane D ka fumana tefo ho
tsoa e le hore ba se ke dikabo tse nyenyane
ho fumana, e leng ha nyane kamoo
haholo hlahisang molemo haholo bakeng sa ho isa tekanyong lintlha tseo hantle. Ho
tloha lehlakoreng le leng, mokhoa oa bobeli ka nako e toanang e fana Maemong a
mangata ho feta pele, 'me e ka kopola mong le e mong bophahamong ba entsoeng ka
taba tse ling kapa bapisoang le.
Ho hloka tsebo ea hore na boemo ba boima tsa tlatsetso 'me ka hona tumelelano le
mothusi bakeng sa boikemisetso ba boemong bo leha e le efe pheta yona e le hore a
qobe ho susumetsa ba inahanelang eona mabapi le kahlolo, ke habohlokoa ka mokhoa
oa pele, ka mor'a hore bobeli ho ka hlalosoa mona ka tlase mokhoa o behang mohlala

yona ha ho hlokahale se ke ua feela, empa hape le se ke esita le ho hlokeha. Sena se

tla susumetsoa ke mekhoa e itseng ea tlhaloso e tobileng haholoanyane boemo oohle
oa mokhoa.
Ho ea ka mantsoe (sheba ka holimo), e nyolla boemo likepe lokela kamehla ho
phethwa ka ho latellana, le palamisa mabeli mokhoa oa bobeli, e leng theha maikutlo,
ka hona e bonoa katleho bophahamong ikhethang e le 'sejana tse ling, ka tsela eo e
akarelletsa elevations tse peli tse bonolo. Empa insofar ka mor'a (kahoo) fuoa tsela
mong le e mong kahlolong lebeletsoe hore e be Maemong a mabeli, palo yohle ya
Maemong a ea ka palo ea elevations bonolo, ha ho buuoe ka uplifts imene habeli
ikemiselitse.
Haeba ke phahamisetsa likepe tseo ka bobeli le letsohong toanang, kahoo ke e
bitsa mokhoa 'ngoe khahlapetsang; haeba ke e 'ngoe le e' ngoe, e mong o tla
phahamisa ba nang le lehlakoreng le leng, e le 'meli khahlapetsang. Esita-nehelana
empa e se e kamehla matha ka 'na ka matsoho ka bobeli, ka hore ka ho le letsehali le
se nepahetseng' nile sebelisoa sa toaneng mafapha teko. litokelo tsa mona o na le
leng le le leng letoto la lihlooho tse khl tsa liteko ntho e itseng, empa e nyenyane
mamelang le e ikemiselitseng ho feta le letehali bontoa; a le mong-nehelana
mekgwa empa eseng oa bohlokoa hakaalo empfindli-Cher, joalokaha ba babeli
khahlapetsang. Tusumetsong e sa khaotseng ea boemo ya ntango le tlhaloganya
sebaka likepe tsa e mong ho e ile a 'neheletsa, zweihndigem, siea khahlapetsang,
ebang e nepile khahlapetsang mokgwa wa fapa-fapaneng-e leng oona. Leha ho le
joalo, ha hoa mona libakeng tse ho nka ka specialties e ka ntaele ka eona.
hloko ea khethehileng hlokahala ho thehoa ha methapo ea, e leng hammoho le
eingeleg go th mojaro litekanyo tse matla P mofuta; 'me feela ka mor'a hore ke
lahlehetsoe ke nako e ngata ke liteko le ditheo tsa ba sa phethahalang, ke kwa tlase ho
hlalosoa nakoana bolela ho ba le rotatable mohele moqolo oo' me e tsitsitseng, le
lijana ho rialo eaba ba etsa e tsoelang pele tiileng 'mele khaotsa ho bekha a tsitsisang
sekepe, e neng e lekana.
Mohlomong ho na le thahasello e itseng, haeba ke, e le mohlala - 'me ha e le hantle
ho ke ke feela mohlala - ka kamoo lintho lintho tse ngata e nyenyane e ka beha le ha
toaroa nyoloha ka liteko tsa mofuta ona nakong felloa ke neng bolele ntho e sa
phethahalang ea mehaho eo.
Qalong ke ile ka joalokaha lijana tsa silindara le bonolo hakana sekoti tsa
mapolanka, e leng seo ke koahetsoeng ka letsohong le tsoang holimo. Empa ka
kgatelelo ya boima matsoho a tlameha ho ba matla geknippen hammoho ho etsa
bonnete ba hore lijana le se ke nyenyelepa letsohong la hae le joalo, ka letsoho la
fokola ile ba khelositse re llela tlase phihlello. Hape, tshwano oa phetolelo ha oa
hantle tiisetso. Ka mor'a moo, ke ile lijana le masakaneng koporo feela kamoo nka
khonang ke pota-pota Pins neng khomaretse ho isa lipheletsong bo fapaneng ya
bophara e loketseng ea sekepe ho etsa bonnete ba hore lijana e ne e tla thehiloeng ho
teba ha ho phahamisa ka boeona. Empa sesebediswa sena e ne e haufinyane
schlottrig. Ka nako eo ke lumella strap tieo rivet; empa ha e le ba se ke ba thata ho
etsa lijana ka bobona, ba ne ba ka koporo lakane tesaane, li tlohetse mosebetsi ha

ke ile a ea litekanyo tse kholoanyane khl le sitoa ho e sebetsa le ho bapisoang

le. Ka mor'a hore ke ne ke le matla ho legatong, I, ho hlokahala nkoa ke hana
boiteko bohle mehleng entsoeng ka didirisiwa ena bakeng sa boiteko ba hoo e ka
bang ka selemo hlokolosi le boima 'me ana a ho qetela' ohle hape, le hoja li sa
totobetseng hana, empa e le ho pheta-pheta le ho laola, ho tloha tsa ka e ho fihlela
joale phethahatsoa hore batho boiteko bohle mehleng tsela eo, ho sebelisa le thuso
joalokaha lololo kapa retelehela feela e le ho hlahloba ha ho itlosa bolutu ka ea
liphello tsa morao-rao ho eketsehileng; Hape ke o bitswang feletseng abstracted ho
lona. Ena e ne e ka lebaka la maemo a latelang. Kapele ke sebelisoa, hulwa
dipalangwang 'me ba laoloa feela ke botjha bekha boima bo mojaro ile ka tlameha
ho matla a khoheli a bona a fapaneng le boholo fapaneng. Hona joale, ho tloha ka
lijaneng tsa tlameha ho ba bophara ba tse lekaneng hore khl ka ho fetisisa e ne e
le sebakeng, e ne e se senyenyane 'me ha esita le leholo eseng secured khahlanong
displacement nakong phahamisa likepe eo. Ke nkuwe a se hore khatello ea kamehla e
na le ho oela ka lintlha tse toanang oa pharaletseng haholoanyane ea strap:
letsohong le boima e feletseng ea sekepe, e le hore a ka hlaha ha ho thatafaletsa ho
tswa ho jarisa ho ka khonehang ho leka-lekana ka lijaneng, empa ba ile ba hlleha
ka chelete eo ho seng joalo ho hlahloba le latellana fuputswa maemo a kathoko e
leng ka 'na ba le tusumetso a tshebetso ho etsa sena e le sehlooho sa etsoa
lipatlisiso tse khethehileng. ho hlokomolohuoa ena e thata pheteletsoa.Hobane ha
qetellong ke empa ka lebaka la ho sireletseha ha ho etsoa lipatlisiso e rutoa ke ke
entse ka boomo bapisoa liteko bohareng le mahlakore 'ohle ka lijaneng tse tsitsitseng
tsitsisang sekepe litekanyo, o ile a bonta ka sebele la hore bokhabane eseng boholo
le leng, ka mode tse ling tsa kabo ea khatello ea ka katleho, haeba haholo retelehela
etsa qeto ea tsela e fapaneng, sekepe e leng le hlaha ka boima ka ho fetisisa ha
boima ba ae phethang e le setsi sa Gelasses, 'me seo phapang hase oa bohlokoa
hakaalo esita le ha ho bapisa maemo a feteletseng tabeng ena. Hona joale, ha ho le
jwalo, se khonang liteko tsa ka feela ka tlaase haholo, 'me ba nkile sebaka ho latela
kgonego ke palo e khl liteko ka compensating displacements ka sehloohong, e leng
o boetse o bonahatsoa karolo ke tekanyo eo e mong le e lihlopha tse ka sehloohong
lipolotiki lipalo ile ba fumana, e karolo e' ngoe tiisoa ke 'nete ea hore liteko hamorao
ba nang le matla e phethahetseng haholo e entse hore ho haholo ho bile le litholoana
tsohle toanang; Leha ho le joalo ke ile ka etsa liteko tseo pejana hlola thabo, 'me
sharpness le tlamang matla a ho le joalo, haeba ho se joalo lohle, empa ka litokisetso
motho ka mong e be eena o tsitsang ho se lebella bothata oa ho boela ba se toanang
le ka e didirisiwa e ncha ea khothatso se ka pele ho ,
boiteko tsohle tseo ke tla lokela ho amana folgends ba, (kahoo) etsoa ke mokhoa oo
oa bobeli tlas'a maemo junifomo haholo, e leng seo ke hlalosa kamoo maemo a
tlwaelehileng kapa maemo a tloaelehileng, dikarolwana mona ka nakoana, e le hore
ke lokela ho bonta ka "mekhoa ea lekanya" e kobombaka 'na , Ea maemo ana ho
tloaelehile ile kahoo feela tla fihlela joale tloha mohlang oo, ha ke katleho ea
diphetolo joalo lokela ho etsoa ka boeona ka taba ea lipatlisiso.
Lijana fetisitsweng ke mokhoa oa ka eo ke lula ema ho qetela, feela mofuta oa
liforeimi, ho tloha 4 tsepameng, amana mona ka tlase ke rapameng sefapano

Messingst-mua, pakeng tsa e leng bao hantle feela einpassenden khutlonnetsepa, e

fapaneng feela ka nahana ka ho teba botenya, litekanyo (karolo ea loto, karolo e 'ngoe
zinki) ba kenngoa e le hore ba ne ba e ka ba boemong sa fetoheng sona mme sitoa
susumelletsa a elevations eo. Sejana le litekanyo tse kenngoa le e sekwahelo beha
hodima mona, bohareng ba sebaka se senyenyane sa lebokose le reng bulehile o ne a
soldered mmoho thehoa tse matla P, e leng e se e etsoa ka hloko e le 'ngoe bakeng sa
likepe tseo ka bobeli. Ka mor'a moo, o ne a le lebokose le reng ya sekoahelo sa lijana
e ka bobeli, boima tsa tlatsetso D phaella ka ho re sebopeho sefe joalo le sebakeng sa
lona ka khubu ea lihloliloeng tsa boima ka sehloohong bolokoa. The mohele likepe e
ne e le hoo e ka bang tse tshekaletseng a selekane rotatable rolara ea lepolanka leo 1
ser. Senthimithara bophara, e neng e koahetsoe ka letsoho lohle.
E mong le e sejana ne a itetlehile ka kopo ya bobebe kapa boima sekoahelo,
hammoho le la bobeli, dikgerama 300 kapa 400 boima, e le hore dikgerama 300 ho
tse nyenyane kgatello P ne seo ka sebelisoa, e leng ha ba sebelisa sekwahelo bobebe
hlola a tsitsisang sekepe litekanyo eketsoa. Joalokaha moholo ka ho fetisisa tse matla
I dikgerama 3000 letsoho;mojaro boima ne a lokela didirisiwa tse a se ke a
mameletse ha nako e ntse. Moo e e-s'o ile a tlameha ho hlahloba katleho ea
tshebediso ya kgatelelo ya fapaneng, ke etsa kpo ea bohlokoa haholo empa hangata
1000 dikgerama joalokaha khatiso.
Joalokaha litekanyo tsa tlatsetso kapa literaka tseo hangata o ile a sebeletsa boholo
bo 0,04 P le 0,08 P.
Ho sa tsotellehe hore, likepe tseo ka bobeli li ile tsa hahoa taba Leha ho le joalo, e
ne e ho buseletsa bakeng sa tusumetso ea ho se toane hoo e ka bang ha e
hlokomelehe setseng, ka 'ngoe mamella teko letoto la lihlooho tse D hangata mounted
feela ho e' ngoe ho feta lijana tse ling maemong a toanang.
Bophahamo tloseng 'nile feela ke, ka ba bang ba bophahamo ka holimo litafole
teko ea khomaretse rapameng boto, hoo ba 2 lisenthimithara 9 Lin. Paris. ho latellana.
The elevations hlahile ka matsoho a nude, a hempe ea hae sleeveless.
Mode wa nyolla boemo ba bile hore haeba, ka lekhetlo la pele ba boikaketsi nyolla
boemo Ka mohlala sejana siea ile la pele lokolloa, a ea bobeli e ne e le ba nang le
tokelo, 'me joalo-joalo alternately. 32 jwalo sebopeho sefe fapanyetsane hlahlamana
ka botlalo se ile sa etsa uplifts imene habeli kapa 64 elevations bonolo, e leng li nkoa
joalokaha Maemong a lintho tse ngata, ke akaretsa joalokaha lefapha hlahlobo, e leng
nakong eo D Lula kamehla ba ka lijaneng toanang. E bohareng ba e mong le e
lefapha, by fihla ho 32 elevations itekanetseng, empa boemo ba lijana tsa Les liens de
ile a fetola mong le e mong nako ea ho le letona. Ka-mene 4 sebaka fapaneng ya
ntango le tlhaloganya sebaka, e leng boima tsa tlatsetso D ka tsela eo fumanetseng, e
thehiloeng ho thoeng o qaqileng haholoanyane e khloanyane ka tlase ho tohloa. 4
Maemong a ka sehloohong ea mokhoa oa 'ngoe e ile Ka hona a emeloa le 16
elevations bonolo hakana kapa mabokoso a le mong le e mong lefapha teko. Jwalo
squads linyeoeng 64 ba ne ba ka tlasa phetoho ho hlahloba dikabo (P, D ho 12 ka
'ngoe ka matsatsi a mamella teko hiriloeng jj) eo hangata e leng 8 letoto la lihlooho

tse le tsoela pele le tse khloanyane mamella teko letoto la lihlooho tse ka tlwaelo
khoeli ke.
Laolwa ke stats nako mong le e mong phahamisa sejana ne 1 bobeli ke hore e mong
le e tlaase phokotso 1 bobeli, karohano pakeng tsa tlaase ho ipehela e 'ngoe le ho
phahamisa sejana e meng' me litheolelo bakeng 1 bobeli, kahoo nakong ea mong le e
mong nyolla boemo ba boikaketsi, e leng theha e leng papiso kapa ho 2 maemong
otlhe, hantle feela 5 metsotsoana. Feela etsa ho hongata hakana le joalo, by
metsotsoana 5 Ke ne ke pakeng tsa ea le se latelang ho tla Double nyolla boemo
nakong eo etsahetse ho rekota ea sephetho eo.Ha nehelanoa mokgwa wa, o rekota
kamehla etsoa ka lehlakoreng le ea lefeela; meli ea nehelana ka matsatsi a etsa liteko
alternately e le nngwe kapa lehlakoreng le leng.
One koetlisa haufinyane leqepheng la ho phethoeng phetha molao oa ts'ebetso ea
tsena, ho ea ka mitha, 'me e boetse e kopo hloko haufinyane haholo mechanically le
ho lumellanang, e le hore ba tsebe hore na ke ka bonta ho tloha dinomoro tsa oa ka
boitekong ba bona ka bobona, eseng appreciably ho ea qetellong ea letsatsi le letsatsi
matha lihora fokolisoa e bontsa; e leng, ke boima ba 'mele e eketsehileng
ea D, kopanelo ea ikemisetsa ea kamehla Miteinflsse nako le sebaka sebaka,' me
contingencies tsoeng, a tataiso ea irregularly fetola likahlolo: tokelo boima, siea
boima, hlakang, oela joalo ho re le sepheo sa mofuta at sa uplifts imene habeli ka
letsoho ntle hore e mong o hlokahalang qeto e thehiloeng tsebong le ho tsilatsila, e
leng mokhoa oo oa pele, leha ho le joalo, ho joalo.
Joalokaha mokgwa rekota e ile hloma, e le a se ke a ferekanya, 'me ho fumana
motsotsong oa ho Maemong a ka sehloohong 4 Maemong a tokelo kakaretso
hanyenyane ka karohano le fono, e haufi ho boletsweng ka "mekhoa ea lekanya".
Kahoo nako e ngata ho tsa maemo a Link ea liteko eo. Ka mor'a moo, ke ee ho
maemo a kakaretso oa mehleng oa mokhoa.
Ntho kakaretso oa mehleng oa mokhoa oo ke, har'a maemo a fapa-fapaneng tlas'a e
leng lintho tse differential nahanela bakeng litekanyo ho bapisoa hlahloba mong le e
mong oa maemo a bapisoa ke maloa lekaneng liteko bohlokoa

, kapa, tlas'a aroloa

ho hong palo ea litekong tsa v Le Group, v Le makgabane

ho win, le ho fumana
tekanyong ea rekolohela malebana se toane oona e sa ntseng mosebetsi sekondari ka
correlated ho fumana boholo le tataiso ea sebetsang ka liteko tsa hlahisoa ke phekolo
kamehla ka mahlakoreng.
Hona joale ho bonahala eka ho tloha qalong darzubieten e le bothata ba motheo.
Rea tseba hore lintho tse ling ho lekana, karo-karolelano

ya nahanela ea ho se

toane ha boima ba 'mele e hlang kateng; empa e le ba boikaketsi ba hore

ha le
lumellane le ka makhetlo a mabeli le karolo e kholo phapang nahanela ha re theha e
toanang ea re Mabegriffe batla ho ba 'nete, empa halofo joalokaha a maholo

nahanela boima D, seo e lekanang le moo, lekanang habeli ho nahanela; 'me se a

ntse a tsoang nahanelwa kakaretso ka akarelletsa tsebiso.
Also rata nahanela ka ba le monyenyane haholo, kahoo o tla empa ea
kabelo D kamehla le leholo hakaalo ho lekana le P ka nahana hore hoo e ka bang
tsohle kapa hlile maemong 'ohle a nepahetse,' me ho hlakile hore esita le keketseho
matla nahanela ntan'o ha ho magnification karo-karolelano
e ka phetha; ne e tla ba
boemong boo, hobane ka lula haufi kapa tsitsitseng haholo ka fetoloang haholo
nahanela ho batla eseng se loketseng kakaretso maemo a nahanela; athe ho tla ba
lekaneng at sa nahanela ntlafatsoa haholo a ho bekha a tlaase haholo kabelo, karokarolelano
ka mo e ka nnang toanang ho
tlisa, 'me ka mor'a moo ho hlahloba
leruo la ka nahanela, e le hore e' ngoe e se e ntse lahloa ke mofuta wa lintho tse
lethathamong leo huleloa nyoloha ka re lekanya ke. Empa ha e le ho fumana sebaka
ka mokgwa wa ea rna?
A re nke hore ke batla ho etsa mohlala, bakeng bapisa nahanela ba siea le se
nepahetseng matsoho bakeng sa ho se toane boima, 'me beha lesela la kgatelelo ya
toanang P le toanang litekanyo tsa tlatsetso D o kile a uplifts likepe tseo ka bobeli
le Left (L), ka linako tse ling ka letsoho la hae le letona (R.) on, kahoo ke fumana
empa pele feela e fapaneng bakeng sa L. le R. seo se etsa hore ke haufi le nahanela
khl kapa e monyenyane e le nngwe kapa lehlakoreng le leng, empa hore ha ho
tekanyo bapisoang mayoki tsena; 'me potso ke hore, hore na ha ke fihla boholo bo sa
toaneng tsa kabelo D ho fumana hore karo-karolelano e toanang
ka bakeng sa L. le R ..

e ne e tla fana

Ka tsela e toanang, haeba ke na le nahanela matsohong toanang, kapa matsoho ka

bobeli ka karolelano, ka fapaneng P batla ho fuputsa. E le 'ngoe le kabelo D ke ho
latsoa tabeng ena e nyenyane P leng karo-karolelano e kholoanyane

ho feta e

kholoanyane, empa e ne e-na le taba ea e fapaneng D ho fumana e leng e toanang

bakeng sa e fapaneng P a ke ho reciprocals ea D tekanyo ea rekolohela malebana se
toane ka tse fapa-fapaneng melemo ya P ho ba le.
Mokhoa oo o linyeoeng nepahetseng le se fosahetseng ka kopo ho tloha tsejoa ne
ho loketse feela ho fana ka sesupo sa feta 'me tlaasenyana ho moo, empa e se ka
bapisoang tekanyo ea nahanela ea ntlha ena, ha e le hantle. Empa mokhoa oo e ka
theha moo, ho fa e joalo.
Qalong nyehelo emela tseleng ea Tatonnements. E mong a ka fetola hafeela boima
kabelo tlas'a maemo a bapisoa, ho fihlela e toanang

e nkeloa sebaka le

eona. Empa kaha feela ka tjhelete e khl liteko nakong lebaka bohle bonnete ba esita
le ho e mong 'me e le' ngoe D ka huleloa, mokhoa ona, e leng chelete e ngata e ea ua
ngola litlhahlobo ka 'ngoe ea e qotsitsoeng ke D's o etse, e seng feela unspeakably
tedious, empa hape isang mhsamstem Leka ha ho nepahala ha eona.
Leha ho le joalo, motho a ka interpolate pakeng tsa makgabane e haufi le moo; 'me
ka nako e telele ke batla ho nthusa ka tsela ena; empa mmuso futsanehileng ea
phutholohe hoo ho bakoang le ho se tsitse e ka tsela eo hlahisa feela incompletely
haholo. Ka lehlohonolo, ho bonolo le ka ho feletseng le phahame.
Ka mor'a molao-motheo e nepahetseng le ho e fetoletsoeng ke boitekong ntseba
hantle proven, le hoja thehiloeng Analysis ea lipalo, empa habonolo sebelisa, hangata
e ka etsoa ka leha e le efe ntho ea sebaka se itseng sa D e fumanweng, fumana e
leng D nakong yona P le ke tsela eo toanang e ne e tla ba 'nile ba toaroa ka batla
leha e le efe

ho fana ka, kahoo esita le seo u se batlang tlaasana e le e tiileng, e

fana ka hoo feela , ka mor'a hore e phetha ka ho tswa ho lekaneng khl N e

fumanweng. E u ka khonang ho toba, ntle le manolotsoeng, le e mong le , e leng e
lekaneng khl N ho ipeha tlas'a 10) , tekanyong ea ho se toane ha rekolohela
malebana e ho etsa joalo, bona bakeng sa tafole e toana le hlomiloeng ke re dipehelo
tsa tekanyo ena; 'me e tla bontoa hang-hang, joalokaha ho tlisa ka mor'a hore
mantsoe a seng makae feela ke neng tseleng eo entse premised.
10)

Ha ke fractionation ea palo e khl ea liteko tse nyenyane e N theohang ka

likaroloana tse ka bomong, e mong ha a ntse a ea lahleheloang ka likaroloana
tse ka bomong ea ho nepahala ha eona, empa se hlolang joalo hape ke
kopanngwe liphello tsa likaroloana tsa oona eo.
Ka ho ithuta ha khopolo kgonego, eo kamehla ke bocha mekhoa ea rna ea ka
iphumana ke le khannoang ke thahasello eo ea koetliso eo, ke ile ka ho nahanela ke 1)
hore ho latela maemo a tiriso ya thulaganyo rona tekanyo ea rekolohela malebana se
toane ka, hangata ba H khethiloeng latela boleng ba ka emeloa, ea tekanyo ea
sebetsa ka ho nepahetseng ea hlokometsoeng na ho Gauss, ha feela le ka bapisoang
sebelletsang bokgoni fela mokhoa eo nepahetseng feela ke nahanela eo ka eona
phetoho eo e nkiloe, ho itetlehile; 2) hore pakeng tsa menyetla ea fana ka liteko
tsa

le lihlahisoa tse lekanya H ka nahanela boima D, e leng lipuo tseo

fumanoa by pakeng tsa

le H D, e lokela ho ea toareloa le kamano e ea lipalo, e

leng sehlahisoa ea HD tsoang , 'me ka mor'a moo ke arola ke D tekanyong ea

phapang nahanela H lokela ho fumanoa.

Ho hlokahala feela e ne e le kamano ena e, pele, theoretically fumana bobedi ho

paka ka teko, thirdly, ho sebelisa loketseng mokgwa wa rona lekanya. Mesebetsi ena
e meraro ke lumela ho 'nile kgotsofatsang rarolloa, e le hore mokhoa oa linyeoe tse
nepahetseng le se fosahetseng ke ho ka etsahala hore ba be feela finyelloa bohlokoa
ba mokhoa o sebelisoang e le kannete lekanya.
Ha e le theolelo ea lipalo, kahoo ke lumela ho eona, hobane e ha ho hlokahale hore
kopo sebetsang oa mokhoa, ho akarelletsa le ho hlahloba, a kenngwe tshebetsong tse
latelang. The mautlwelobotlhoko etsa liteko oa tla ho hongata ho tsoa ho eona, ho
bonta etsa liteko le hore, ha ka lebelo kamehla bohlokoa e itseng holong e itseng
ea latela boleng ba D e fumanweng, joalokaha balwa tlas'a kamano ea rna ea lipalo
latela boleng ba
sa thusa e mong D, e leng ho eo ka mabaka a mang a itseng a ka
tsela e loketseng le fumanang ke liteko, ha ba lumelle ho hlakile bopengwi nyenyane
hoo ho feta ho ngola mabapi le contingencies ke keng ba lekanngoa; - Kapa, se feela
tsela e 'ngoe ea mautlwelobotlhoko e toanang le eo, ka nahanela toanang empa
fapaneng D ka ho leka dikabo fumana
ka mor'a moo, thehiloe thuto ea lipalo rona
makgabane kamano tafoleng ea HD fana, e leng tekanyo e lekanang ya
ho D e. 11) litokomane yona empa ba ba ka letoto la lihlooho tse pharaletseng tsa
hlokometsoeng ka nkoa, ke tla bolella ka "mekhoa ea lekanya". Re tla boela re ho
phethwa ka tse ling tsa toanang bo9 le la bo12 khaolo ea ka boeona.
11)

Kaha differential rekolohela malebana eo re amehang mona le P (empa e

se D, hafeela D e nyenyane) ke polygonal, kahoo lengolo la thato ya kamehla
liteko le kamehla nahanela P se hlokang.
Ka mor'a moo, sehlooho se reng ke feela e sebetsang sekheo sena e le hore li bonta
e mong le e ka mabaka a lokela ho fuoa melao le ntle semelo ea lipalo, mokhoa oo ka
sebetsa lekanyang ntle temohisiso. Also u tla khona ho etsa joalo ka kholiseho, ka
mor'a moo le tsoang teng mogopolofela ea taolo e toanang ka tlameha ho thabela ke
tummeng matla a ho laela ea lipalo, le ho laola ka ba le boiphihlelo ba boetse ba 'nile
ba ea makhaola-khang.
Ea lipalo sebopeho; le theolelo ea lefiswang puso ea mokhoa ona oa ho Maemong
a nepahetseng le se fosahetseng. 12)
Leha ho le joalo, ho fihlela joale ha ho na molao-motheo aprioristic, joalokaha ho
itetlehile ka boholo ba le sebaka se seholo boima P , karo-karolelano
nakong
litekanyo kamehla tsa tlatsetso D na ho fetoha, empa sena ke feela ho nkoa e le taba
ea ho constative ke molao teko, kahoo ka lehlakoreng le leng ho ka khoneha, ho ea ka
melao-motheo ea kgonego khopolo e priori totobatsa kamoo kamano boeona
lokela ho fetola (kgolo N hlokahala) ha boemong kgatelelo ya kamehla P le kamehla

kamehla differential nahanela H boima liphetoho tse eketsehileng, kapa ho hang,

tusumetso ea liphetoho, e leng qeto ea botenya bonahalang eka, 'me bonang! bakeng sa bohle ka ho D ka emeloa. E leng, tabeng ena, melao-motheo e toanang ea
hlla, ho ea ka seo u boetse lumelloa, nepahetseng ka tsela e lumellanang ya
lemohileng, phetoho eo ea palo e lekanyelitsoeng ea liphoso tsa lemohileng ho
fumana, a diphetoho boholo ba eona. Kamano e teng pakeng tsa
le mantsoe, empa
ho eo re amehang mona hase ponto lekanyelitsoeng, empa feela ke ya bohlokwa ho
sebelisitsoe lentsoe le emeloang, e leng lokela ho emeloa foromo tafola ka tloaelo ea
kamano, joalokaha ho etsoa mona ka tlase.
12) ntlafatsoa

S. 84-104.

The folgends le Q ho khethiloe bohlokoa telele, e leng tabeng ena kena bapala ke
toanang, eo ka yona palo e lekanyelitsoeng kapa kgonego ya phoso ka fuoa
lekanyetsang boholo ba palo ikemiselitse feela hore, hangata o nka sebaka sa ba
le D khethiloeng phoso halofo More Weight

le hlaha, e leng

moo leq ea Ludolf'sche palo, E botlaaseng palo ea logarithms tlhaho, ke t =

HD=
, H e tekanyo ea ho sebetsa ka ho nepahetseng ka kutloisiso
Gaussian. Boleng ba h, e leng bohlokoa filoeng Q mamela, a fumana libakeng tse
ngata a le sebopeho tafola emela, joalokaha e etsahala Berlin. setsebi sa linaleli. ... F
Jahrb 1834 S. 305 ff ho T = 2.0; 'me ka ho khetheha a hlaha, hona joale ha e sa
mabenkeleng a rekisang libuka ho ne tafoleng lithographed ho T = 3,0; e le hore
haeba Q ho

fuoa nako e toanang herewith T kapa

ba ka 'na toara filoeng.

Hona joale hang-hang latelang, motheo bakeng sa mokhoa oo o rna, ditekanyo tla
bile a fanang ka eona Q tsoang

derivable.

me ka mor'a moo

Dikamano tsena fate ho lekaneng hore pakeng tsa

kpo ea le ho nahanela. E derives ho tswa ho hlokomela

le Q ho atamela e latelang
latela boleng ba Q ke

tsoang teng, phenyang ka tafole ea bohlokoa Q latela boleng

abel

ba
ho ea pele, ho aroloa mo
ho H ho fumana, kapa D, haeba u lokela ho
rata etsoang ke rna, H mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe nepahetseng le se
fosahetseng nka halofo feela li lekana le khopolo ea ho talima liphoso. Empa e le
hore hase feela ho tloha fumanoa ka ho sheba

nako le nako ho fihlela nkang e le

ho ba le ho etsa haholo-holo, ke na le tafole ea bohlokoa Q , moo kamano e

sa

pakeng tsa

le ke t ileng a itoara e phaella ka ho re ho e mong moo e ke

lekanang pakeng tsa

le ke t fuoang. Sena se ka tlaase mona metheo e meng tafole.

The tsoang teng thuto ea lipalo le kamano e ka holimo pakeng tsa

le Q na le
tshekatsheko ya Prof. Mbius, eo ke romelwa, fetile, ka mor'a moo ba ka ba: lipalo
matic letsoho joalokaha einwurf ntle ho tefo. Empa o ne a mosa, a ea ka bonngoeng
batla a sokameng deriving e khutsoanyane le tobileng ho feta, tsela e isang pakane e
toanang ho ka nkang sebaka, e leng ke khetha, ka hona, ho buisana e-na le morafo oa
e ka tlaase.
The Mbius sehlahisoa beha mohlala ka e-na le ho kheloha litekanyo tsa banyalani
bana ba tsoang tekano ea har'a kheloha ea likarolo tse peli tsa mola tsoa khuoa tekano
eo. Empa molao-motheo o a- le tse ling tse toanang.
Ka kakaretso ke

monyetla hore itlamme ha lekanyang phoso e tebile hakae ka hare ho meeli ea - D le

+ D oela, moo gatisitsweng H ka holimo ho boemong ba ya sebetsa ka ho
nepahetseng go lekanya, ho leq ea Ludolf'sche palo.
Ba hona joale, ho etsa mohlala:
ACB
lintlha tse tharo tse ka otlolohileng; C empa eseng haufi haholo empa bohareng
pakeng tsa A le B teng. Etsoe N hlokometsoeng ke mokhoa oa ho nepahetseng le se
fosahetseng Maemong a ke nahana e talimang lintho etsa bonnete ba hore C A ke ha
tlhaho ho feta B; ka hona CB> CA; N - e = ka b makhetlo a etsa bonnete ba
hore C ea B totobetse le ho feta A,ka hona CB < CA . Ka mor'a moo, menyetla bakeng
boitshwaro CA <CB le CB <CA, joalokaha e le e b , 'me menyetla ena e' meli ba se
ba

le

Joale a re mola
A CM B
M ke setsi sa sebele oa AB, 'me C paqame M lintho tse ling tse' maloa ka mor'a A ,
kahoo ke sa ka makhetlo kahlolo ea ka e ne e le ea sebele, 'me ka b linako tse ling ke
ne ke fositse.Etsoe ke na le b a ka makhetlo ntlha C pakeng tsa M le B lumela
leshano; o ile a tle a 'ngoe ea tse ka b likhakanyo supa ho feta mola e
nyenyane CM fosahetseng, ka M phaella ho B ho nahana ka hona ba le kamehla
phoso> CM , ka mor'a hore tsohle ka lehlakoreng toanang, ikemiseditse.
Kgonego ya lehlakoreng le leng = , ka lehlakoreng le leng
moo CM ke ho nkoa e le bohlokoa e khothatsang. hona joale
+
kahoo

ka lebaka leo,
,

Qetellong Ka hona:

Tsena difomula tse peli

'me motho a ka ka tsela eo hlalosa: Ha N pheta ho
boha ho moleng oa ACMB, oa oona e leng feela ea lintlha empa A le B tse
bonahalang, e mong le lumela a sa Tabeng eo M pakeng tsa C le B ke kae-kae (e le'
nete ke); a ka b tsone (bohata) e M kae-kae pakeng tsa A le C ke. Ka e toanang
dikarolo tse peli CB le nap empa e boetse e amana le meeli e behiloeng ea nyalano
feta hore e le hore - H. CM le , etsoe - le - H. CM leng sona. E leng,
tataiso ACMB bakeng sa monate le tse M nkile joaloka ntlha nako ea ho qala, joale
abscissas oa C le B = - CM le MB, ea abscissas oa A le C = - AM mme CM; AM le MB ke empa le korotlela CM ho nkoa e le a lekanngoa.
Ho ea fihla Mbius dissipation.
E le hore ho fokotsa mohlala oa meleng e mohlaleng oa litepe, ho
boima P le nap, tse ding P + D le BC, bolelele

ea P +

, kahoo

sekotoana sa CM le

bapisa, kahoo

bakeng CM a mehleng difomula lokela ho

substituie-ren. Ho ekelletsa moo,

e le 'ngoe ea rona
,' me
e leng se ka mekhoa bakeng sa kopo ka ho toba mokhoa rna:

lekana le rona

kapa haeba re bohlokoa

khutoanyane le Q o bolela'ng
,
re hore, joalokaha ho boletsoe ka holimo, nepahetseng kapa Empfindlichkeitsrma
mokgwa wa rona H lekana le ho nka halofo ea litekanyo nepahetseng ea khopolo
phoso nang le dikopo tsa matsatsing a mokgwa wa rona ha se na le hantle, kaha e
feela ka sebelisoa ka litsela tse ea t na kapa H fihla; empa ba ne ba tla nahanela ha
hoo e ka bang ne ke batla ho bapisa liphello tsa mokhoa oa linyeoe tse nepahetseng le
se fosahetseng ho makgabane ka ho feletseng le batho fumanoa ka mokhoa oa phoso
kakaretso, ho akarelletsa le bohlokoa Qfile lipakeng, hammoho le ka e priori manollo
ea probable Phoso kapa ho se tsitse
re mona.

kapa ke t , kahoo re u se ke ua nahanisisa hore

Joale a re retelehela ho e sebetsang:

Puso tsekong e, feela tla ka e khutlelang morao ho fanoa ke liteko ba jereng
bokae
ka har'a tafole latelang, e leng seo ke se bitsang Lethathamo Motheo oa
mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li fosahetse,' me e dumellanang latela boleng ba t
na = HD etele phuthehong (by rerisana bent haeba nkang e le sa ka se ke ba
fumanoa hantle feela ka tafoleng) le ka ho arola latela boleng ba sena
ka D boleng H ho fumana e leng laela Empfindlichkeitsma, kapa boetse
kamehla D nkang e le sa kahoo fumanoa ke t = HD boeona ho le sebelisa ka ho toba
bakeng sa litekanyo, e leng e loketseng maemong a mangata.
molao ona ho lekane ha ho phaella ho sa khaotseng boima ditshalelo D ha ho tse
ling tse kotsi kamehla ba teng e ka kahlolo, athe le oa phororo eo nona haholo beha,
kapa ha e joalo ke tokisetso liteko tse se a ntse a 'me ba fumane boleng
ka nkoa e
le lefisa. Haeba ha ho joalo, u ee boleng ke t ea kamehla Miteinflsse le; ha a sa

itetlehile feela ka H le D ha tlas'aD kamehla feela boima tsa tlatsetso e utloisisa,

empa hape le ka batho ba nang le Miteinflssen tsoang; tsela e bonolo eo likarolo tsa
boleng ke t le D ka ho hlakileng H ha e sa tla fumanoa ka nepo, 'me bohlokoa ba t
na , esita le nakong ea kamehla D, ha e sa hloka lihora tse sebelisoang bakeng sa
litekanyo bapisoang ha e sa le D ea Miteinflsse boetse ho na le kamehla. Empa o
fana ka mokhoa tsela e loketseng loketseng le kopo loketseng tafoleng motheo mona
ke tsela e bonolo ea la pheko ke seo haholo-holo ho tla tohloa mona ka tlase.

Motheo Lethathamo la Tse ka mokhoa oa nepahetseng le se fosahetseng

Maemong a 13) .

ke t =
HD

ke
t =HD

diff.

ke t =
HD

diff.

diff.

0,50

0,0000 177

0,71

.3913

208

0 , 91

.9481

455

0,51

0,0177 178

0,72

.4121

212

0,92

0,9936

500

0,52

0,0355 177

0,73

.4333

216

0,93

1,0436

358

0,53

0,0532 178

0,74

.4549

220

0,94

1,0994

637

0,54

.0710

180

0,75

.4769

225

0,95

1,1631

748

0,55

0,0890 178

0,76

.4994

230

0,96

1,2379

-918

0,56

0,1068 179

0,77

.5224

236

0,97

1,3297

1234

0,57

.1247

181

0,78

.5460

242

0,98

1,4531

1907

0,58

.1428

181

0,79

.5702

249

0,99

1,6438

0,59

.1609

182

0,80

.5951

257

1,00

0,60

.1791

183

0,81

.6208

265

0,61

.1974

186

0,82

.6473

274

0,62

.2160

187

0,83

.6747

285

0,63

.2347

188

0,84

.7032

297

0,64

.2535

190

0,85

.7329

310

0,65

.2725

192

0,86

.7639

326

0,66

.2917

194

0,87

.7965

343

0,67

.3111

196 ke 0,88

.8308

365

0,68

.3307

199

0,89

.8673

389

0,69

.3506

202

0,90

.9062

419
northern

0,70

.3708

205

13)

. Ntlafatsoa p.66 z metheo e meng litafole bakeng sa litlhahlobo tse pharaletseng

bona: Hoo e ka bang Mabestimmungen ja sebaka se sengata kutloisiso e itseng, ho
itetleha dks Ges ke d W .... XX, leq204 ff.
Mantsoeng a. 1) Kahoo, e feela ka sebelisoa ka litsela tse ea t na kapa H fihla, ke
hlokomele dinokong ka melemo ke t tsa tafole e-na le ho sebelisa likaroloana tsa oona
joaloka mesa, joalokaha inthenja. Gore e tle e tla lula etsahala boeta-pele ba ka moso
oa balwa ho ea ka makgabane tafole. 2) Ho hlokahala feela, melemo tafoleng
hloma ka holimo 0.5. Tloo joalokaha hangata ho fanoa maemo a etsa liteko tlatsetsa
khl D etsahala kaha sena kapa hore ea ho tohloa mona ka tlase Maemong a ka
sehloohong, litekanyetso tsa

mona ka tlase 0.5 pele, kahoo ho e nkile

ho e-

na
lenaneng la ea
ho etela Ta-Belle, 'me e dumellanang latela boleng
ba t na le e le pontso tse sa thabiseng ka hamorao e tlang ho isang ditekanyo bakeng
sa boikemisetso ba hd, hp |, nammude hlahisang. 3) tafoleng fana ka bakeng sa
=
1, by bakeng joalo hore maemong 'ohle tsamaea ka nepo, e ya boleng ba ke keng ba
lekanngoa bakeng sa t na. Mona, leha ho le joalo, palo e ke keng a lekanngoa e
hlokwa hlokometsoeng. Ka kakaretso, u lokela ho D lekaneng nyenyane le N ke
kholo ka ho lekaneng hore a nke hore tabeng eo ha etsahala.
The tsela e bonolo ea ho fetisisa ke ho sebelisa tafole fetileng, haeba u hang le
bakeng sa bohle hlokometsoeng hae N = 100 a qala ho, hore e mong le e
r ikemiselitse bakeng sa linyeoe tse 100, le liteko tse khloanyane a likaroloana tsa
diabe tsa 100 ho ea ho o mong ka mor'a e mong le ile a fumana therefrom tmakgabane kopana Balang kapa karolelano makgabane, joalokaha fractionally kalafo
tsoang likarolong tse ling ho hlokahala le thuso kapa khomarela. Ha e le hantle, e
mong o na le nako eo lenaneng la ea
sa tsoa felisa ea lefela le ntlha mesa pele ka
ho ya data fumanoa ka linomoro liteko R ho fumana ka ho toba akarelletsa eseng
feela ka lebaka la karohano 'me e tla u pholosa ka sebpeho sa makgabane , empa
hape o lokela ho se bent, hobane ka nako eo linomoro tsohle mamella teko R feela
fumanoa ka ho toba ka tafoleng.
Wofern mong ho e mong N khethiloe hore e be 100, u tla kamehla melemo ya
ba thulana le ke keng ha fumanoa hantle feela ka har'a tafole e fetileng. Joale u ka
sebelisa ho se toane ha phapang kholomo ya amanang t na habonolo fumana
makgabane ka ho sebedisa bent bonolo ho tenyetseha hoo e ka bang

= diyuniti

0,85 nakong fetisisa 1 ho isa ho tse 2 tsa sebakeng se qetela mesa a ke t makgabane
ka le sieo, e leng irrelevant hobane bo4 sebaka mesa bakeng hlokometsoeng tsa
mofuta ona itlisetsa joalo ka nkoa e le bo mabothobotho.Etsoe makgabane e
phahameng,
empa ba ile ba ne tsohle le ho feta le fosahetseng ho bent ena, e
phahameng makgabane tsena; 'me ke Add kahoo supplementing karolong e qetellang
ea' a tafole e seng mekae litafole tsa tlatsetso tseo ka tsona litekanyetso
tse haufi le
mong le e mong tse ling tse, 'me ka tumelelano bona e tla ba ea lekana bakeng sa
maemong' ohle e le tehelitsoe ke bent e 'ngoe.
Additional Lethathamo I.

ke t =
HD
0,8300 .6747
.8325

.6817

.8350

.6888

ke t =
HD

diff.
70
71

.8825

.8397

0,8850 .8488
.8875

.8580

ke t =
diff.
HD

diff.
91
92

0,9300 1,0436 133

.9325

1,0569

.9350

1,0706

137

0,8375 0,6960

72

0,8900 .8673

93

0,9375 1,0848 142

0,8400 .7032

72

.8925

95

0,9400 1,0994 146

0,9425 1,1145
151
0,9450 1,1301

.8425

.7105

0,8450 .7179
.8475

.7253

0,8500 .7329
.8525

.7405

73
74
75

.8768

0,8950 .8864
.8975

.8962

0,9000 .9062
.9025

.9164

.9050

.9267

96
98
100

.9475

0,9800 1,1631
0,9525 1,1806

0,8550 .7482

76

0,9075 .9373

102

.9880

.8575

77

0,9100 .9481

103

.9575

.7560

0,8600 .7639
0,8625 .7719
.8650

0,7800

.8675

.7882

0,8700 .7965

78
79
80

.9125

.9591

0,9150 .9703
0,9175 .9818
0,9200 0,9936
.9225

1,0056

106
108
110

0,9700 1,3297

0,9250 1,0179 112

.9725

0,8750 .8134

82

.9275

.9750

.8775

.8221

0,8800 .8308

83

118

1,1988 168

0,0675 1,3048

81

1,0306 115

162

1,2179 175
0,9600 1,2379
182
.9625 1,2590
.9650 1,2812 191

.8049

.8725

1,1463 156

200

1,3569 211

1,3859 222
0,9775 1,4175
236

84

120

249

85

123

272

86

127

290

87

130

316

89

Additional Lethathamo II.

ke t =
HD
0,970

1,3297

0,971

1,3404

0.972

1,3513

0,973

1,3625

0,974

1,3740

0.975

1,3859

0.976

1,3982

0,977

1,4110

0,978

1,4242

0.979

4,4380

ke t =
HD

diff.
107

ke t =
HD

diff.

diff.

0.980

1,4522 150

0,990

1,6450 278

0.981

1,4672

0,991

1,6738

0,982

1,4828

0.992

1,7032

112

0,983

1,4991 163

0,993

1,7375 343

115

0.984

0,994

0.987

1,5164 173
1,5345
181
1,5337
1,5742 192

0.997

1,7764 389
1,8214
450
1,8753
1,9430 539

0,988

1,5961

0,998

2,0352

0.989

1,6195

0.999

2,1851

1,000

109

119
123
128

0.985
0,986

156

205

0.995
0,996

304

677

132

219

922

138

234

1499

142

260

Ka lebaka leo, palo ea N = 100 ha ho se ratang khethehileng; 'me ke e neng e

toaretsoe N = 100 kamehla N = fate 64 motheong, kgolo tsohle tsa ka mamella teko
letoto linaheng likaroloana tsa oona le N arotsoe = 64, ea ho khetheha oa computed
tsoang likaroloana tsa oona ke t -Werthe o ile a phaella ka,' me a sebelisa sena Balang
makgabane kapa lithuto likarolelano. lebaka la seo e ne e 64, joaloka matla a 2, e kwa
kgaolong kholoanyane 2 khonang ho fetang 100, 'me ke ne ke batla ho tsoela pele ena

bulehile oa pele oa ho fractionation leha e le efe. Hamorao, ke ile ka khaotsa ho ea

lula liteko tsohle ntlheng ena bapisoang hobane, hlokomela kamoo ka mor'a moo,
boholo ba N, e leng e 'ngoe e beha ho ea tlaase, e na le tusumetso e e itseng mabapi
le boholo ba metrics ea, e mong a toere tsohle bapisoang lokela. The sebediswang ka
mehla ke 'na Motheo tafoleng hona, ho fetola phetolelo ea khefu ea
hore feela ba
qenehela ka karoloana mesa le bent joalokaha boletsweng bakeng tafoleng ka holimo,
e le' ngoe bakeng sa r bona, le amahanngoa le N = 64, hloma; 'me ke tla eketsa ho
dibaka ena esita leha ho Other palo e lekanang tsa motheo batla ho sebetsa.
Motheo tafole bakeng N = 64th

r bona ke t = HD r bona ke t = HD
33

0,0277

49

.5123

34

0,0555

50

.5490

35

0,0833

51

.5873

36

.1112

52

.6273

37

.1394

53

.6695

38

.1677

54

.7143

39

.1964

55

.7619

40

.2253

56

.8134

41

.2547

57

.8696

42

.2844

58

.9320

43

.3147

59

1,0026

44

.3456

60

1,0848

45

.3772

61

1,1851

46

.4095

62

1,3172

47

.4427

63

1,5231

Ho toara letoto la lihlooho tse la ka kholoanyane hore kamehla li na

dipalokatisanetswa linyeoeng 64, ha ho bapisoa le faction ba na kalafo, empa hape e
feletse kapa e mafapha le kholoanyane mateliso toanang, ke na le tafole e
kholoanyane bakeng N = 512, ao ho 'ona 64 makhetlo 8 akarelletsa, hahoa, eo boetse
litafole hang-hang N = 64, = 2 . fa 64 = 4.64. Ke oela ho ea pele, (kahoo) bonahatsa,
48

.4769

64

tafoleng ea Q bohlokoa le tumelelano ea (kahoo) fuoa abel pakeng tsa le Q ke tsela

litsebi li tsamaisoa habonolo (sebelisa bent) litafole bakeng sa dinomoro hatellang
mok'hadinale N ka meralo. Leha ho le joalo, mohlomong u tla etsa se 'maloa tsa

motheo tsa N e mong a ka khetha ho boloka ka linako tsohle e le' ngoe bakeng sa
liteko tsohle, kamehla khutle le palo e khloanyane ea liteko ke fractionation ka har'a
tafole e toanang le ea hae ka lekhetlo le leng beha hang le bakeng sa bohle.
Hlaheletseng e ileng ea metheo e meng litafole hona joale u ka sebelisa ho tsoa
se a sa le file D le P e fumanweng, e D ho koala seo ka nako e tsoanang
nahanela H 'me ka hona e tshwanang P (hobane H le P, empa eseng ka D liphetoho)
ba ne ba tla e hlokehang, leha e le efe leha e le ofe
hlokahala feela hore ke lintho tse ling tse

ho fana, ka ho ba le ho

ka tafoleng ea ngollana ke t ho batla le

ho beha kabelo latelang: joang hore ke t = HD ka bobeli itshwara, kahoo o etsa

hore ba phete D toanang , Lehlakoreng le leng, u ka ea ho tafoleng fuoa D ' s
o makgabane bona
, bona hore na e joalo e D o fuoa hafeela H ntse kamehla. Leha
ho le joalo, ha ho bonolo ka go ikatisetsa ile sa etsa hore dikopo tsena ka mokgwa wa
rona ke tse ka holimo ho ikemisetsa ha mokhoa oa H kapa maemo a mpa feela ke
t sala, ka mor'a ho qetela a fihla Everything.
E mong o lokela ke ua lebala hore ho boletsoe lintho tse tloaelehileng tse
tshebediso ya tafoleng etsahala feela tlas'a boemo boletsweng hore botenya
bonahalang eka, kantle le contingencies eo, hore feela re D itetlehile; ha e le hantle,
leha ho le joalo, e ntse e itetlehile ka litusumetso kamehla nako le sebaka sebaka
tsoang; le ho ea ka tafoleng
ho nkiloeng latela boleng ba t na tabeng ena hase feela
= hd, empa = H (D + M), moo M ke Balang aljebra ea libaka tsohle tse Miteinflsse
kamehla sa ntse haese D beha botenya totobetse.Etellang sena nahanela mosebetsi e
sebetsang ke ho kopana liteko le manolotsoeng bona e le hore M e lefisa, 'me e mong
e toanang latela boleng ba HD khutla, ba ne ba tla fumana ntle e leng ho ba teng ha
Miteinflsse ke tse ka holimo le bonolo hakana Gebrauche tafole.
Hona joale hore na ke eng e le Tentatively, joalokaha ho bolaoa ha hae ho rona ho
tloaelehile mokhoa oa tse boletsoeng ka holimo, o ne a balwa e le 'ngoe bakeng sa
morero ona.Mona e fetohile ho latela mokgwa lekgetlo ba kamehla haholo pakeng tsa
linyeoe li 4 ka sehloohong bo fapaneng boemo ba ya ntango le tlhaloganya sebaka ho
boima ba a tlatsetso, e leng 1) moo e toanang teng ka lijaneng letehali lepheo, le
moo sena se lekhetlo la pele tlosoa; 2) moo e lijana letehali lepheo, le moo sena se
phumutswe zuzweit; 3) le 4) ho latela lijana le letona; Kahoo e le hore ho boloka 4
Maemong a ka sehloohong ho hlaka ho tloha mong ho e mong, moo e teng:
1) ka lijaneng la pele la letehali lepheo phumulwa, 2) - tloheloa zuzweit - - 3) rightist la pele - - 4) - rightist zuzweit - -

Nakoana ke hooa tsena 4 liketsahalo tsa bohlokoa ka mor'a taelo mehleng le

Ke> II> I <II <.
ho joalo fumaneng, hammoho baloa mong le e mong a sebetsa nyeoe ea ka
sehloohong ho khetheha, le nang le dinomoro hapa
r bona 1 , bo r 2 , bo r 3 , bo r 4
'me quotient bona ka N ngollana makgabane ke t tsa tafole motheo (e ha e sa feela
= HD lokela ho beha) ka
ke t 1 , ke t 2 , ke t 3 , ke t 4
ao ho 'ona bakeng sa liketsahalo tsohle tse ka sehloohong, e lekanang N ho fanoa.
Tsela ea puseletso e feletseng ea M e ntan'o thehiloeng Bibeleng, joalokaha ho le
bonolo ho bonta hore re, e fellang ke t s ea batho + i phaella liketsahalo tsa bohlokoa
le arotsoe ke 4, ka ho ba le

ka mor'a moo arola ka D joaloka pele nkang e le sa bo hloekileng ba H ke na le hoo,

ho retelehela HD kapa 4 HD ka li sebelisang ho lekanya esita le haeba D kamehla a
'na a kamehla.
tsela ena ha puseletso e feletseng ea Miteinflsse M e thehiloe lintlha tse
latelang. Ka mor'a hore (kahoo) fumana sebaka ke nako hlalosang tatellano ea nyolla
boemo le e itetlehileng ka eona tsa boemo ba tlhaloganya sebaka sa lijana
Miteinfluss ka boikemisetso ba boima ho bonahalang eka feteletseng. The itetlehile
ka ho lekanyetsoa ha nako tsa nyolla boemo tusumetso ke tla leq, e itshetlehile ka tse
ntseng bo eketseha boemo ba Q pitsong ena. Sebakeng se fapaneng ya ntango le
tlhaloganya sebaka ho ba le leq le Q ponto bo fapaneng. ke seo ponto re batla ho
sebelisa bakeng sa boemong bo itseng, ke hatellang, haese hore re sebelise se
fapaneng bakeng sa e shebaneng le. Kahoo a re behela at sa ketsahalo ea pele e ka
sehloohong ea leq le Q pele ka le pontso ntle, kahoo o etsa M ea pele ketsahalo e ka
sehloohong ea boleng + leq + Q, boleng ba bobeli bo - leq + Q, oa boraro e + leq Q, oa bone - leq - Q ho, kahoo re ile ra fumana ka linyeoe tse 4 ka sehloohong se
latelang makgabane bakeng
ke t = H ( D + M ) ke t 1 = H (D + leq + Q) ke t 2 = H (D - leq + Q) ke t 3 = H
(D + leq - Q) ke t 4 = H (D - leq - Q )

Go tlaleletsa ka makgabane tsena 4 le fihla moo ho arohanang ke 4 e HD ; e boetse e

fetela le go tlaleletsa ka oa pele 'me ea bone, e le bobeli le la boraro abel, le go arola
morago ga moo e ke ea 2, ka boeona maleban HD ho fumanoa.

The ditekanyo toanang ke loketseng, ke koketso le subtractive motsoako oa

melemo hp | le nammude le ka lebaka la leq le Q ho kena. Fumana leng kahoo pele:

,
Arola melemo fella ea hp |, nammude le melemo fumana pele
'ngoe
fumanetseng karo-karolelano ea leq, Q ho D ,' me ke ea ata karo-karolelano ena
le D boleng ba leq, Q a liforeimi haeba D e bonta esita le grammes , E ka boela HP,
nammude feela joalokaha HD mong le e mong doubly se a ntse a ke ke t
a ikemiselitse Maemong a mabeli a ka sehloohong, 'me cheke e tla batlile ka
tumellano ea melemo kahoo fumana.
Ho itetlehile ka tataiso ea litusumetso leq, Q , e toanang ka tsela e tsoanang
hantle hlaha le a nyahamisang e le ponto ntle mokhoa ona boikemisetso, e le hore
tataiso ea toanang ka nako e toanang na le tla ka sebele fumana le boholo ke
tsamaea ka tsela efe hona; ponto ea ho ba nahanela ka tsela eo ho utloisisa
kamoo leq le Q ba hlahiswa ditekanyo tsa motheo.
Tharollo e tobileng ea ntho kaofela ka mesebetsi ea bona ancillary kahoo isang
boikemisetso ba H , leq, Q ke ditekanyo latelang:

Empa hangata ho leng bakeng sa bathusi ba ho ba ipapise le ba bang oa mehato a

melemo hd, hp |, nammude kapa 4 HD , 4 hp | , 4 nammude, kapa, ka ka taba ea
kopanngoa ha makala a ya ka dipholo tsa 'maloa, feela kamehla ka tsela e lekanang,
le likaroloana tse nakong Multiplis leha e le efe e khloanyane ananela ba ka lula,
joalokaha litsebi tse habonolo hlokomolohuoe.
Ka tsela ena, ka tsela eo e fana ka ntsha ka ho feletseng le ho ikemisetsa ha e
nepahetseng ea litusumetso leq, Q finyelloa eohle ea ka hamorao (ka la bo9 le
likhaolo bo12) Ke latela-e leng Mabestimmungen ka differential nahanela timong
liteko boima hlla, 'me e ka ho fella ka ho phethwa ka moo ka litsela tse ngata bakeng
sa tlhaloso le litokomane tseo e leng sebeletsa se boletsoeng mona ho buuoa ka ka
kakaretso. Eme ba feletse le lipolelong Deres mabapi ena e tla fana ka "Misa
litokisetso."
Haeba ke tsoela pele ho bua ka eona, ke tla nka ho latela (kahoo) kgetho entsoeng
ponto, e leng itetlehile ka ho lekanyetsoa ha nako tsa nyolla boemo tusumetso leq

boikutlo bo nepahetseng ha bokhabane yona erstaufgehobene ea maikutlo a

fosahetseng a ha ea bobeli phumutswe sejana ho sa tsotellehe hore D bonahala e le
matla ho feta, e leng itetlehile ka ntseng bo eketseha boemo ba Q tsusumetso e mpe
e le bo khothatsang haeba bokhabane yona, ka ho le letsehali-ka ho fetisisa, joaloka
a fosahetseng ha letona lepheo sejana bonahala e le matla ho feta. Ke rialo bakeng.
Mohlala, tusumetso ea leq boima dikgerama +10, ka nako eo sena se bolela, ntle ho
bekha a eketsehileng a hlaha ea erstaufgehobene sejana ho dikgerama 10 a boima ho
feta boemong ba bobeli ba hlakolwa. Khaolo ea 12 ho tla fana ka monyetla oa hore a
etelle pele litokisetso tse joalo.
Esita le maemo a sa khaotseng ea nako le sebaka lefelo la lijana li ka leq q empa
phetoho ka lebaka la ho mabaka a ka hare, ka lebaka maemo ao sepheo sa tla feela
ke maikutlo a bona subjective a loketseng, e leng polygonal nkeloa holimo ka
mabaka a sa tsejoeng.
na le fetohang empa litusumetso leq q ho ea ka maemo a ntle le ka hare ho joalo
na empa ho tloha ka bothe ba ka, hiriloe tlas'a diphetolo multiple, diteko proven
lumela hore tusumetso ea leq ke eketseha tiea litekanyo tsa ba ka sehloohong kapa
ho khathala pele oa matsoho a ho e 'ngoe nehelana joalokaha zweihndigem tiriso
ya thulaganyo na le tekamelo ea ho fetola ka kutloisiso e sa thabiseng, ke hore, ka
tlaase ho moo ba ntle kapa makgabane eketsehileng a fosahetseng ho amohela, kapa
retelehela ho tloha litholoana tse ntle tse ho makgabane e sa thabiseng, ka ho
eketsehileng, e le hore leq q a mekgwa e 'ngoe a ile a fa le lintho tse ling ho e
lekanang e khloanyane ntle kapa ea e tse nyenyane tse sa khothatseng maemo a
letona feta letehali; Qetellong, hore ka boholo le ka tataiso ea litusumetso tsena
hase haholo itetlehile ka boholo ba D. Ka boitsebiso bo eketsehileng ha a tlameha
ho amohela mona.
Motho ea ka buseletsa ea Miteinflsse leq Q, e boetse e toauoa batla ho finyella,
hore o r linyeoeng 4 ka sehloohong pele bala ya t na a ba le 'moho ne a tla nka,' me
ho tloha bakoang a kopanela
le ntho e tloaelehileng ka mor'a hore Motheo
Lethathamo ke t ile a fihlela qeto monna eo = HD lula. Mokhoa ona ka linako tse ling
ho fana ka ditshebeletso, empa o bitsoa ka hore ke le puseletso sa fellang ka ka ba ka
mokgwa o latelang ho bonta hore u ka etsa se hlile ha se tsela eo, hantle feela tsa
boleng HD 'me qetellong H kgutlang e neng e tla ba' nile ba fumana ntle ho ba teng
ha Miteinflsse ,
Ka mohlala, a re ke tusumetso ea leq e dumellana le la bobeli phumutswe sejana,
'me re kena feteletsa taba, o ile a ne e le khl haholo, na ho lekanngoe khl, kahoo
e tsoela ka ntle ho bolela hore go tlaleletsa ka e lekanyelitsoeng D ka lehlakoreng le
leng la likepe tseo ka bobeli e ne e tla ka ho feletseng ntle le tusumetso, kahlolo ho
fumana hore na le hlaha ka nako tsohle le leng le le leng nako eo ka bobeli ea
phumutswe sejana feta ea boima tla; Ka hona, ha sejana le D joalokaha hangata la
pele phahamisa joaloka banyalani, e ka liteko tsa rna, 'me haeba maemo a ho tsena
beetsweng tse peli nako ba isoa hammoho, motho a ka lekeha, joalokaha e
fumanehang bakeng sa ho felisoa ha leq ho boloka palo ea linyeoe tse nepahetseng le

linyeoe tse bohata e ke feela ba re e lekana joalokaha eka nahanela ba boima phapang
e ne e tla zero, e leng o boetse o fumana palo e lekanang nepahetseng le tse sa
nepahalang maemong 'ohle. The nahanela bakeng D hlaha joalo ho re khangoa ke
metsi ke Miteinflu. Khahlanong seo, ha tusumetso ea ho lekanyetsoa ha nako
nyolla boemo ba leha ho le joalo ba ne ba sa, D etsa nona haholo hae ikokobelletsang
lotho toanang beetsweng tse peli nako, 'me e ne e tla bopa boholo le teng nahanela e
lekaneng botenya loketseng Maemong a bakeng sa sejana se eo e leng hona
teng. Kahoo khampani kopantswe ea linyeoe tse nepahetseng, a bo fapaneng
beetsweng nako eseng lekanang le a ho beha lerabeng, e le hore ho se tusumetso ea
lekanya ea kile ea fumanoa. Etsoe le atamela 'ngoe e utloahalang hore presupposed
Extreme ho feta le ho feta e leng Miteinflu ke. 'Me ke eng ntlheng ena leqsebetsa
hantle hore na o sebetsa ho tloha ka la Q le boteng tsoa hong ea bobeli. Leha ho le
joalo, e mong ke ka tiriso ya thulaganyo rona ha puseletso e feletseng, moo
linomoro R bua ka liketsahalo tse sa toaneng tse ka sehloohong tse ka karohano le
fono bakeng deriving ke t ho sebelisoa ka tlhompho e matla liphello toanang
hlile HD recycled feta haeba ho se na Miteinflu leq le Q e ne e tla ba teng; ka
boeona, e toanang ka tsela eo felisitsoe.
Ho bonolo hakaakang ho bona, ba lokela ho itesella ho tusumetso
ea D ho leq kapa Q ka 'na tsa nyamela, eo hape e ka toareloa, e se mo khutlisetsang
bocheng. Haeba D o moholo haholo, kahoo leha e le tusumetso ea hlakoloa tse
latellanang leha e le tusumetso ea boemo ba letsoho tla li hlahelle, empa kahlolo e
thehiloe feela ka boemo ba D, le moo D ka tsela e tsoanang hangata a qala ho
dikarolo bo fapaneng ya ntango le tlhaloganya sebaka, joalokaha a teko ba rna, le
joalo, bonneteng palo ea linyeoe tse pele le la bobeli, le letona 'me linyeoe li siea
lokela ho lekana ka boholo, kapa leha ho le joalo le eketseha D haufi le e haufi le
tekano ena.
Le hoja sena sohle se etsahetse habonolo fella ka khopolo eo, ke ipolele ho eona,
feela ke ba nang le phihlelo ka boeona ho 'nile atlehe ho eona, hobane le kgatelelo ya
boima tusumetso leq ka linako tse ling le leholo hakaalo e ne e le hore ba mofuta ofe
bertubung tusumetso ea D , esita ntle le boikarabello bakeng sa liteko ba ile ba
ikutloa e ne e le likamanong tsa molao tsa ho itetleha ya phapang nahanela bonahala
eka haholo fetoloa ka mor'a manolotsoeng, joalokaha kamehla ke sebelisa Maemong
a nepahetseng meleng boemo ba fapaneng ya ntango le tlhaloganya sebaka pele bala
ya ke t khobokanya makgabane.
Ho bonolo hakaakang ho bona, mohato ka ho pheta-pheta reciprocating Herwiegen
likepe (sheba ka holimo), e leng ha e lumella karohano ea linyeoe 4 ka sehloohong
kile ua fa feela atleha ho namola ena ho puseletso fella.
Tshohanyetso, e ke mokhoa oa ho puseletso e feletseng joale e se eka nyahlatsa
haeba e ha ea itetleha ka sebele tekanyong ea ho se toane ha nahanela, empa feela
ho hlahloba eketsehileng, e ka tlaase 'me e lekanang,' me haeba u sa kapa che
diphapano matla a mabaka leq, Q holim ' na presuppose tlhahlobo. Joale ba tla Leha
ho le joalo, hase feela palo ea liketsahalo tsa bohlokoa kaofela 4 mmoho nka, empa
hape ho ka boloka tse sa hlokahaleng, ea linomoro hapa ho t na makgabane feela

susumelletsa ke e lekanang, e kgolo kapa monyenyane palo r bona e nang le

file N sebelisa fuoa D , ntan'o paka e lekanang, e kgolo kapa tse nyenyane tse
phapang nahanela. Empa ha rea lokela ho lebala hore sena ka boemo ba tiisetso ya
mabaka a leq, Q o lutse o tlameletsoe. Leha ho le joalo, ho na le kamehla (kahoo) le
boholo ho feta khl irregularly fetola contingencies, by ka e boholo mehleng
eketsehileng khl ka lehlakoreng le fapaneng fetola litusumetso kamehla katlehong
e toanang le ka mor'a hore dinomoro tsa ho hapa R ho fokotseha, e le hore le
toanang kapa le ho feta ho fapana le hoo nahanela kopaneng hapa dinomoro tsa r
bona 4 Maemong a ka sehloohong e ka 'na tlaase ha e sa khaotseng Miteinflsse ke
khloanyane, kahoo ka ba le likamano tsa motho e fosahetseng ka tsela ena, e leng
nyamela feela ka tsela ea puseletso e feletseng. Ho hore e mong isa tekanyong joale
dipharologano fa le leholo leo susumetsa mabaka a ka hare (sheba. O.) Esita leha
hloko bapisoa toaroa maemo a hlahang kantle ha ho mohla ka ho feletseng vouch
bakeng taba ea hore ba nka hlile e toana le litekanyetso ea ka bapisoang, ke 'nete
hore boima tsela ea puseletso e feletseng ,-mogolo karohano ea ho bolela liketsahalo
4 kgolo le fokotseha ke t makgabane, kamehla neha tshireletso feta, 'me papiso eo ea
lintho feela tjee dinomoro tsa r bona ka feela sebeletsa ho litokisetso eketsehileng ka
ntle feela le baahi ba nakoana.
The latelwa methodological le palo e tshwanang ea hlokometsoeng le chenchana
nako le nako ea liketsahalo tse 4 kgolo, ntle le e leng ho felisa feletseng le beha
litusumetso kamehla leq, Q e ke ke ya fihlellwa, ke phetoho ea kamehla ea boemo ba
boima ba eketsehileng le tsebo ka hona kamehla boemong boo se hlokang. tsebo ena
e ne e tla ka fuoa tiriso ya thulaganyo ya pele moo mong le e mong qeto eo kenya
letsoho hore ho palo e r le joalo, e le mofuta ofe e tobileng feela ka mor'a hore ka
makhetlo-khetlo reciprocating Herwiegen likepe tse kang, ho hlokahala hore ho hlla
tusumetso e makhaola-khang mabapi le kahlolo, eo ba neng ba se sebetsang ntlong
ea ea bobeli, moo ho hlleha ha e mong le e nyolla boemo ba boikaketsi tlatsetsa r
bona ba li hlokang, ea lahleheloang, hobane rea tseba hore ho hloleha ena ho hang ha
e ka tsejoang esale pele ea coincidences le ea sebaka tlhaloganya sebaka le ya ntango
tsa methapo ea le thato ea ikemiselitse, monahanong e le a tsebo ea boemo bo ea D na
bopaki fumanoa ho nka atleha ka mong uplifts imene habeli ka mor'a moo lebella,
empa ka feela emisa setatemente maikutlo le hore ntho e 'ngoe sepheo sa. Mahlong a
lebetse tafoleng ea ka e tiisa sena. Ho hlleha ha likahlolo motho ka mong
bonahatsoa ha e le hantle tsoeng haholo 'me ke boleng le sebelisoa ka litsela tse
ea leq, Q ka kakaretso e ngata' me hangata ho feta ke boemo ba D ikemiselitse e, palo
ea linyeoe tse ba bohata, le khahlanong le seo ha e le tsebahala boemo ba D tla hloka,
ka liteko tse ngata maemong a mang ka sehloohong haholo-holo ka ho le letona.
Ka mor'a moo, tumelelano le, ka mokhoa oa pele bohlokoahali, itlhokoletsa boemo
ba boima tse ding tse ntle ho tsebo ea rna, mahlahana a ka fuoang le esita le ka
mokhoa oa la bobeli, esita le mona sa lumelloe hobane ho e-na e tsoelang pele le hae
laola boemo ba boima ba eketsehileng le seholo haholo sa khathatseha 'junifomo
tsitsipano hloko nakong ea matha ea nyolla boemo tsoela pele a tshebetso ena ke ea
bohlokoa.

Ho ba le likhoeli tse seng kae, hiriloeng ke boitekong mokhoa oa pele, le ho

khomareloe ka hloko ho bao e seng tsebo ea hore na boemo ba boima a tlatsetso pele
ke na le tsebo ea hore na sebaka se sa toanang ba ile ba ea bobeli, ke hantle khona ho
hlahloba ho boemo ba ka bobeli Verfahrungsarten bapisoa, 'me ba ne ba ke ke ba lula
le eme ea bobeli, haeba ke ne ke hlleha ho nkholisa hore ho ne ho hlokahala tsebo ea
hore na boemo ba boima tse ding tse e boetse e bolokehile.
Ha baa lokela ho litlhaloso tsena fumana ho lekaneng salaried belaella hore e kenya
letsoho ha monahanong a ka, ke tshebetso ena ho qhelela ka thko liteko, ke tla boela
mona bua ka "mekhoa ea lekanya", moo karolo e qaqileng eo lebaka la bopaki ba
tsela ena liteko, ka linako tse ling tsela eo le mokhoa oa ho tobana le liphello tse ba
bona, e le 'ngoe e ka' na tsela e atlehang haholo ea kopana. Leha ho le joalo, ke ne a
tla lumella likhanyetso ponong ena feela motheong oa ho hlahlobisisa hae ea
tshebetso.
A manolotsoeng ke hlokomela liteko eseng feela ke Maemong a 4 ka sehloohong
empa bemerktermaen a likaroloana tsa oona ke nako le maemo a mang ka tsela e
arola hore e mong le t na makgabane, karoloana ea 64 elevations bonolo hakana kapa
Maemong a ntseng a rala, 'me ho tloha ea likaroloana tsa fumana t na ho kopana
makgabane ka akaretsang kapa makgabane karolelano e-na le sehlahisoa ea t
na ketsahalong ka 'ngoe ka sehloohong ho tloha total- N , tse letoto la lihlooho tse
ikamahanya le maemo a ho etsa, ka mabaka a e leng ba se ba ntse ho pheta-pheta a
bonta ka kakaretso le ka "Mekhoa ea ho lekanya "ho tla tohloa ka ho qaqileng
haholoanyane.
Leha ho le joalo, e sebetswang ka tsela ena, haholo-holo liteko tse khloanyane,
haholo boima; empa ba dipharologanyo tsa litusumetso ea kamehla ke ka tlaase ho
moo kotsi.
Re lokela ho hlokomela hore molemo HD fumana kholoanyane hanyenyane ho feta
tsa bothe bakeng sa ho lahla likaroloana likarolelano eo, ho feta tse nyenyane tse ea
likaroloana tsa oona li nkiloe, ke ka mabaka afe ka 'na ba theoretically qaqisa, empa
seo ke il'o hajoale. Ka hona e mong o lokela kamehla deriving tsoang likaroloana tsa
oona le papiso e toanang ho boloka litekanyetso N phetha, mme N totobatsa eo e se e
fractionated. Sena se N hona hase nakong e tlang ho o nkisang ke liphello tse moo ho
seng joalo hlaka o ile a re, haesale 64, mabapi le elevations bonolo.
Ho na le hoo e batlang e le thuso likhala ka bang boholo ba chelete eo ho hlokeha
ho liteko tsa D hore re lokela ho nka mehato e loketseng ya leha e le nyenyane haholo
ebile ha le khl haholo ho toenyeha ka litokisetso tshireletso ea liphetho tsa 'me ba
bang Lintlheng tsee tse ka lehlakoreng la ka, puisano eo ke verspare mabapi le
mekhoa e lekanya.
e) Information Special mokhoa ona oa ho phoso kakaretso, joalokaha sebelisoa
ho Augenma- le gropings 14) .
Ka lehlakoreng le liteko, ke hlokometse hore e 'ngoe e sebelisa ha
Augenmaversuchen dikgwele hamolemo ho bapileng kapa dikeletso kapa ea lintlha
tse hle joaloka diameters selika-likoe sebelisa didikadikwe leoto, bakeng sa ba

lokisetsa ho ea sebaka se eo ba hakanya e sebelisoa e le hore a se ke a hakanya

bophara angular ea papali ea ho tlisa; ntle le haeba hore batho ba joalo lokela ho etsoa
esita le ntho e lemohileng.
14) ntlafatsoa

S. 104-119.

The Tastversuchen ke sebelisa stalked leoto didikadikwe le aa ageletsweng English

Nhnadelspitzen, 'me ka akaretsa selika-likoe ka liteko tse bakoa ea 15) . Malebela ha
ba kapa hang dulled bonahala, ho fumana hore na sebaka se selelele ho tekanyo
hantle le transversal, e ka ba empa li ntse li khutsitse haholo beha le ho tsoela pele
boitekong ho teneha. Ke na le gropings ho fetisisa 'na, empa ha ho bapisoa esita le ba
entseng le kopo ya selika-likoe ka mothusi e, le tlaase kamehla, empa, ka lebaka la
kopo ungleichfrmigeren ea selika-likoe ka letsoho e sa tloaelehang, ho etsa papaling
ea coincidences e atolosoa, seholoanyane polygonal talima liphoso ba ne ba fumanoa
ka phapang le karohano hang-hang se tla tohloa.
15)

Ho tsamaisa tshebediso ungestielter sedikadikwe ka phetolelo ea selikalikoe ka maoto 'me ba ikhopolang ho kopo ya lona ke ke liteko bapisang eo ke
e entseng, kamehla ho feta phoso ka bobeli polygonal.
Normal distanta ke hooa e leng sebaka se, e tla toauoa ke ho ipapisa le Augenmale Tastversuchen kamehla fetise distanta, oo ka kakaretso ba nang le phoso etsekamelo, sebaka se, e leng 'nile ha hakanngoa lekanang hae. Phapang la fetise
bohle ba sebaka tloaelehile hore ke seo ke se bitsang phoso e tala 'me bolela'ng,'
ho khetholla ho tloha ha ho e hloekileng ho nkoa e lekanang bakeng sa liphoso D .
Joalokaha ho se ho boletsoe, e fapana tsoa hlokometsoeng ba bangata bolele fetise
distanta ka kakaretso le hjana ea tlhaho hore motho a sa boholo hangata khl ho
tloha, 'me ba ntho e molemo' me a fosahetseng bala liphoso unadjusted a litekanyetso
feletseng hase lekanang, empa hangata predominates haholo ka lebaka la ho tse
ling , Ho nka e nahanela ho hlokahala, ke nahana ka kheloha ea tloaelehileng fetise
sebakana ho tloha e leng sebaka se ho tloaelehile joaloka talima liphoso kamehla, 'me
ho kheloha oa motho fetise bohle ba sa divariabole bohareng joalokaha phoso e
hloekileng,' me ka nkang sebaka sa hore u sekaseke mokhoa talima liphoso tsena tse
peli ho hlahloba liphoso unadjusted. Ke phoso e tala algebraically entsoe ka ea
kamehla le hloekileng divariabole phoso, ke hoeletsa metsoako bobeli ba phoso e
tala. Phoso kamehla ke bua ka hoo e , e hloekileng polygonal phoso le D , 'me Balang
ea ba fumanoa ka beha mohlala o fanoeng hlokometsoeng kapa karoloana phoso
hloekileng le AD . Only phoso hloekileng ka sebelisoa ho lekanya phapang nahanela,
le bona feela le ha ho buuoe ka a sa jese litheohelang ho atamela liphoso tsa sebeletsa
tekanyo see se bolela phoso. Phoso kamehla ka lebaka la ho litusumetso kamehla
nako le tlhaloganya sebaka boemo ba boholo bo sa bapisoa le codetermination ke
maemo subjective kamoo kahlolo e angoa ke eona.
Ho hlokahala hore a rarolle phoso e tala ho kena metsoako ea eona, e itetlehile ka
tsela e tsoanang ka mabaka thuto ea lipalo 'me liteko tseo ke buisana ka "mekhoa ea

lekanya"; e boetse e na le pakeng tsa phoso e tala 'me metsoako e likamanong tsa
thuto ea lipalo hore ho ke ke le thuso ho tseba hore na ba sebetsana mokgwa wa, e
leng o tla boela a e-ba taba ea ho tsamaisa lipuisano tsa tse tobileng tseo ka "mekhoa
ea lekanya' ka ho I confine iphumanetse hohle mona, ea liketsahalo tsa bohlokoa ka
ho fetisisa mokhoa oo ho buisana.
Ea bohlokoa ea motheo bakeng sa mokhoa oo e boipuso ea bohlokoa ea e
hloekileng phoso polygonal ho tloha kamehla e fumanoeng ke liteko, e le hore
nakong e leng se fapaneng sebaka tlhaloganya sebaka le ya ntango ea sebaka se sa
bapisoa le tseo e leng liphetoho tse phoso kamehla ka lehlakoreng le fapaneng le a sa
jese litheohelang phoso Balang hangata hloleha fapaneng haholo, o fumana bonahala
e toanang phoso hloekileng Balang; wofern e-s'o be a bapisoa tsoeng contingencies
jarelang bo fapaneng kamehla tlhaloganya sebaka le ya ntango sebaka tse ling tse
karolelano size, seo ho utloa mofuthu ha ho bonolo empa ho joalo. Ka mor'a moo, e
tla boela hlaha bakeng sa boikemisetso ba le dipehelo tsa phoso e hloekileng
polygonal hangata ha ho hlokahale ho pheta liteko tse ling ka bophara ka lehlakoreng
le fapaneng sebaka tlhaloganya sebaka le ya ntango ea sebaka se sa bapisoa, empa ho
e-na ha e le potso e ho fumana e leng ea ho fosahetseng hore e sa khaotseng. Ke
toanang kopanya melemo fumana sepakapakeng se fapaneng le boemo nako ka tsela
e loketseng, u ka arola hore e be metsoako fapaneng ho ea ka sebelisoa ka litsela tse
ba bona ipusa, ha ke ntse ke sheba qaqileng haholoanyane ka "mekhoa ea lekanya" le
setsebi hlokomolohuoa ka bobona; tshebetso e leng haholo lumellana le hore a
mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe nepahetseng le se fosahetseng bakeng sa
boikemisetso ba arohaneng litusumetso leq, Qsebeletsa.
The Augenmaversuchen u tla ba le tabeng ena (ho itetlehile ka hore na sebaka se
rapaletseng kapa tsepameng sebetsa) nepahetseng le ka ho le letehali boemo kapa
dikarolo hodimo le tlase la sebaka se ho tloaelehile ho fetise distanta ho khetholla; se
sehelane moeli hodima Tastversuchen phetolelo ea Normal Circle Right, selika-likoe
sa nepahalang ho sona ka letsoho la hao le letehali hore le sekgoeng, kapa haeba e
'ngoe o hira ua ngola litlhahlobo ka bang ka lehlakoreng le leng,' me ka hona ka
bobeli didikadikwe letsohong phetolelo e toanang ea selika-likoe sa ka holimo, e
'ngoe ho likarolong tlaase ea lehlakoreng le le sekgoeng. Ho phaella moo, ke ne ke
boetse na le phapang e entsoeng ka Tastversuchen le nako, ho itetlehile ka sesupatsela ho tloaelehile kapa fosahetseng sesupa e sebelisoa nakong ipapise le ba bang
leha e le efe ea pele.
Ka sebopeho sa phoso bolele tsoang phoso hloekileng polygonal le 'ngoe o na le ho
khetha pakeng tsa mefuta e' meli ea ho fosahetseng hore ka karolelano. E mong, e
leng ke hooa phoso karolelano ka dil kapa bakeng sa phapang ba khethehileng ba
tsoang latelang karolelano phoso ebile ho bonolo ho su o bolela'ng ke, ka tsela e
itekanetseng e le ntse ho tloha hloekileng phoso kakaretsong ena, gore thulaganyo

hlla haeba limithara e palo ea talima liphoso tseo e leng ho AD tlatsetsa. E mong, e
leng lebitso la bolele liphoso tsa ka dil isang litsebi tsa linaleli, empa mona li bitsoa

sekwere bohareng ba bo phoso le su Q ho bitsoa, o ile a fumana ke itoara ka

bomong hlahisa phoso ho mapatlelong, a bala mapatlelong tsena ke ( D 2 ) le palo e

tshwanang M arotsoe, 'me ho tloha quotient ho nka motso sekwere, kahoo ho ea ka
abel ea
,
E le hantle, ho ke ke motso bolele liphoso tsa sekwere. Ka bobeli ho bolela phoso
haeba ba fumana ho tswa ho tse ngata tse talima liphoso, nkile theoretically, ho ea ka
khopolo ea ho kgonego ya karo-karolelano ea kamehla mong ho e mong, e leng

haeba leq ea Ludolf'sche palo, ka mor'a moo ba lisekoere tsa bolela'ng phoso
bonahala hantle feela 5 / 4 ke bonolo. Ka ho ithuta palo e khl ea letoto la lihlooho
tse mamella teko Ke kholisehile hore phihlelo eo toana le boemo boo haufi-ufi
haholo, e le hore feela tohanyetso, 'me ha palo e lekaneng e kholo ea liteko tlase
haholo, le diphapano kamanong ena ho tloaelehile toaroa. . Documents ho 's a
mekgwa ya go lekanya; Hape, motho a ka e fumanang ba tsoang diphetho tse
thathamisitsoeng ka bo9 kgaolo ka Augenmaversuche. Ka mor'a moo, ho ne ho tla
bonahala ba sa tsotelle, haeba u sheba su kapa su Q tlang. Ho sa le joalo fumana

qeto e thehiloeng tsebong ka nako eo e neng e toaretsoe hore s ho hongata ka tlaase

ho moo boima a sehlahisoa eo, su Q ke a batla a sireletsehileng a boikemisetso ba
palo e lekanang le ea hlokometsoeng, e le hore (ho ea ka melao-motheo ea khopolo
kgonego) 114 hlokometsoeng lokela ho E ho batla ho bolokehile toanang fumana
ha su Q 100 hlokometsoeng ikemiselitse. Latelang ho tsamaisa lipuisano tsa qaqileng
ka "mekhoa ea lekanya" Ke sa ntse ba lumela hore ho nahanela e sebetsang boemong
ba bang palo e khl ea hlokometsoeng, joalokaha bitsa ka mokgwa wa rona,
dibakeng tse ngata, haholo-holo bakeng sa su bua ntle ho fokolang, 'me le se seng se
seholo limithara hlokomolohuoang haholo preponderance ea tebeletso
bakeng su Q compensates ea sebelisa hamolemo libaka tseo e sebetsang. Empa qeto e
thehiloeng tsebong ea setseng mong le e mong. Where to Hire kamehla palo e
toanang ea hlokometsoeng bakeng fumana ea lebaka leo, e mong ka ho lekana e leng
a utloahalang a le su e hloekileng phoso Balang AD sebelisoa ka ho toba bakeng sa
litekanyo, kahoo ka lebaka la karohano ke limithara itjang feela.
Ho hlahloba khethehileng toaneloa 'nete ea hore e hloekileng phoso kakaretsong
ena, joalokaha phoso hloekileng moemeli, ebang su kapa su Q , o ile a fumana
boholo fapaneng hanyenyane, ho itetlehile ka hore na e' ngoe, karolelano fetise hole,
khahlanong e leng e 'ngoe o lebeletse hore phoso e hloekileng, ka karolelano ba bothe
ba 'maloa ba talima liphoso ikemiselitse kapa palo ea talima liphoso a likaroloana tsa
aroloa, haholo-holo a ikemiselitse bakeng sa e mong le e karoloana, ka karolelano ho
fetise distanta Leha ho le joalo, phoso e hloekileng ka ho khetheha o lebeletse,' me

joale lemenong fihlang diphetho ho akaretsang kapa makgabane karolelano, eo o ile a

hlokomela bakeng sa mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li se fosahetseng ke maemo
a analogous le mabaka analoge na. Ka kakaretso, lintho tse ling ho lekana, e
hloekileng phoso Balang le moemeli phoso e hloekileng ke kholoanyane le hore ka
tlaase ho moo fihlela ha joale e khannoang ea fractionation; Ka hona e khloanyane
med. B. ha deriving e hloekileng phoso bala 100 talima liphoso sa jese litheohelang
hang-hang, joalokaha eka liphoso tsena 100 2 likaroloana tsa diabe tsa 50, ea e mong
le ya likaroloana tsa oona tsena ka ho khetheha derives e hloekileng phoso
kakaretsong ena, 'me clubbed mmoho le dipalo tsena phoso e' meli. Leha ho le joalo,
Balang sena e tla ba khloanyane hape, joalokaha eka o ne a le ka lebaka la 4 mekha
di ne tsa kopanngwa 25, 'me joalo-joalo. Empa phetoho eo e seng oa bohlokoa
haholo, haeba a le mong ha e theohela le fractionation ho likaroloana tsa oona e
nyenyane haholo.
lebaka la ke habeli. E 'ngoe ke hore ka karolelano, fetise hole,' me ka hona phapang
balwa talima liphoso hloekileng ke palo e fokolang ea hlokometsoeng ka kheloha
fumaneha makgabane ba 'nete bakeng sa tse ho nkoa, e leng ne ba tla fumana lintho
tse hlokometsoeng tlasa dipehelo toanang lemohileng sa palo keng ba lekanngoa,'
me e ka ba ipaka ho tloha khopolo ea kgonego, 'me o ile a tiisa a utloa mofuthu oa
hore quadratic bolele liphoso tsa kahoo ho hlokahala, ka karolelano bonolo hakana
(ho boetse ho hlokahala hore e abeloe ho tloaelehile phoso) e le nyenyane haholo
hloleha. lebaka le leng larileng tabeng ea nako e telele letoto la lihlooho tse mamella
teko ho mohla diphapano a fosahetseng haholo tsa phoso khaotseng, oo ka oona e
hloekileng phoso o akaretsa silafalitsoe le atolosoa ha hlokometsoeng tse
akarelletsang diphapano joalo, ho akaretsa, 'me a sebelisa ho fumana ka karolelano
fetise hojana' me phoso ea bo hloekileng.
Hobane tsa pele tse bakang tsena e ka ba hokela khalemelo eo ke khalemelo ka
lebaka la ho e lekanyelitsoeng ea limithara hooa, oo ka oona phoso Balang kapa
phoso karolelano e khutlela joalo hore ba 'nete bolele fetise distanta ikemiselitse ho
tloha ke sa hlokometsoeng palo keng ba lekanngoa' me bonang! Khahlanong phoso e
hloekileng lebelloa. khalemelo ena e se e ntse e sebelisoa ka phoso ba lisekoere a
bolela'ng ha a sebeletsa le liteko nepahala hlokometsoeng meleng le bolepi ba
linaleli, 'me ke hore e' ngoe su Q -na le =
= ho e-na
a qala ho, e leng
se a ntse a re bone hore ho ke ke kahoo e seng oa bohlokoa 'me ka habonolo
haholoanyane hlokomolohiloe, tse khloanyane limithara ke. Bakeng sa karolelano
phoso bonolo hakana su khalemelo demgeme 'nile s'o ntshetswa pele, hobane e-s'o
hlahisa e le' ngoe na thuso e sebetsang. Ke hlokometse hore ha ho e ikamahantse le
tsela e analogous, joalokaha tsoang teng ba khalemelo ea motso bolele liphoso tsa
sekwere, inkele ho ka ba le hore e mong

le ntlha e sa

Ludolf'sche palo. Easy le e nepahetseng ka ho lekaneng e ka behela

ata ha leq ea
hore ntho e

itseng ho feta approximated feta qalong phetha

phethisang esita 16) .

kamoo ho fumana ke

16)

, khalemelo e boetse e
ke likhakanyo, e emelang batho bao e seng
displayable a lekanyelitsoeng foromo ea bohlokoa telele, empa subtly haholo
deviates ho lona.
An setsebi sa lipalo setsebi o bile mosa ho laola, ho buisana ka mekgwa ya go
lekanya, moo le tsoang teng ea khalemelo ena. E le 'ngoe khalemelo Ntlha e uena'
nile ba sebelisa ho lokisa phoso o akaretsa oa lekanyelitsoeng limithara etsa haeba u
emisa o akaretsa phoso, ntle e le setsi phoso su ho atamela therefrom. Ho phekola sa
hlokomeloa letoto la lihlooho tse fractionally, ke hore, ea etsang qeto phoso e
hloekileng, haholo-holo ka mor'a hore sebaka bohareng sa nepahalang ea likaroloana
tsa oona tshwanetseng, kahoo le sona ke khalemelo ea ka lebaka la ho e
lekanyelitsoeng ea limithara ka 'ngoe karoloana haholo-holo ka mor'a
hore limithara oa likaroloana tse, eseng ho tlisa kaofela ho palo ea tse hlokometsoeng
ea likaroloana tsa oona kaofela , Mehlala ea sena s. Ka 5. lequloana. 9 of Chap.
Hobane moo ho itetlehileng feela ka litokisetso chelete, u tla khalemelo ka lebaka
la ho e lekanyelitsoeng ea limithara ka qenehela toauoa ka hore kamehla e le
'ngoe limithara beha ho nahana, kapa haeba e mong o hira e hlokometsoeng palo e
fapaneng, ka linako tsohle e le ngoe' limithara fractionated ka nako eo e entsoeng ka
lekanyelitsoeng mofuta limitharaemanating phokotsong ea karolelano phoso kapa
bakeng sa liphoso akaretsa seo kaofela kopanang le kabelo e toanang.
Ka lebaka la sesosa sa bobeli, ha ho khalemelo ka hokela; empa ho e-na e le 'ngoe
bonahala felisa ka fractionation lekaneng matla. Hona joale, e le sesosa la pele ke le
khalemela kapa e kamehla lekanang limithara ka fetoleloa nang kotsi, kahoo ke
khetha ho boela a le bulele kotsi, ho fapana bobeli, ka kakaretso e fractionation matla
unfractionated toara liteko tse khloanyane pele. A Tastversuchen ka ke kamehla ho
fihlela ho limithara fractionated = 10 (e leng bakeng sa su le all'annuncio e bile
lona lebaka khalemelo 31 / 30 e fana ka), 'me tse hlokometsoeng 10 e mong le faction,
moo e ka etsoa ntle le ho teneha ka tsela e feteletseng,' me kamehla hiriloe ka ho
hlahlamana hang-hang. Likarolong tse ling, tse kang ka ho khetheha bofelo, leha ho
le joalo, boiteko ba bangata ka hohle mameletse hlahlamana e seng ka letheba le
'ngoe.
Joalo, e tla go tloga moo ho boletsweng mokhoa hona joale, ho ea kamoo mokhoa
oa linyeoe tse nepahetseng le se fosahetseng, tse hlokahalang diphetho, hore na le ho
fihlela ho e leng m re fractionated nakong tsoang teng yona. Tabeng ena, ke tla mo
mokhoa oa karolelano phoso limithara le limithara feela sebelisa e le N le v Le ka
mokhoa oa nepahetseng le se fosahetseng maemong otlhe, ke hore, haeba ho na o
'nile a fractionated, limithara bakeng palo ea hlokometsoeng hore kena karoloana
e , limithara e palo ea likaroloana tse hlokang e le hore limithara limithara ke

palo ea tse hlokometsoeng, e leng tla kenya letsoho hore ho ditshupetso tse dingwe
dipoelo ka tlhompho e mong ho e le toanang latela boleng ba lemohileng, e ka nako
eo ile a etsa ea limithara tla di ne tsa kopanngwa diphetho ka bomong.
A akaretsa seo phoso, e leng fana ka e nyenyane haholo phoso bohareng, ho ka 'na
ha hlokahala hore ba nahane ka litokiso tse ling tse peli, e leng ke hooa khalemelo ea
ka lebaka la boholo ba dikgao le bakeng ka go fopholetsa ka lebaka la karohano. La
pele la amana le hantle hore feela e tlaleha talima liphoso, e leng ho ba bang dikgao
lekanyelitsoeng kantle, ke hofe ho hoholo, ka tlaase ho moo tla fihlela joale ho arola
tekanyo e sa, ka tsela eo ho lekanya phoso, 'me kwa kgaolong e khokhothetsoeng
ditesimale ke ka go fopholetsa hore palo e ke keng a lekanngoa a pakeng tsa phoso
oela empa fokotswa ho boahelani tekanyo e lena. Sena se na le phello e phoso
bohareng. Boemong ba bobeli ba amana le hantle hore esita morao etsa talima
liphoso a tekanyo ea talima liphoso mabapi le sekaleng. Khalemelo bakeng sa ha e le
hantle oa pele e itetlehile ka melao-motheo feela ea lipalo tsa khopolo ea ho talima
liphoso, 'me ka ba e priori ikemiselitse; pitso ea bobeli ke ea tse diphuputso liteko,
boitoaro ba phoso fopholetsa tsa tlhophiso a likaroloana tsa oona tse sa toaneng tsa
tekanyo ea tlhophiso, seo e thahasellisang ho ithuta Volkmann a ka litlaleho tsa
Saxon. Soc. Selemo sa tsoalo. 1858 S. 173 e le teng. Leha ho le joalo, ke etsa
khemise mona re etsa joalo haholo ke arabela litokiso tsee, joalokaha ba hoo e ka
bang kamehla hlokomolohuoang.
Ea bohlokoa e khloanyane ke mekhoa le melao, ka e leng ho ke ke ho bonolo ho
fumana ho se tsitse ha phoso le moemeli 'me o akaretsa phoso ho ea ka boholo ba
palo ea hlokometsoeng, tse kang melao, ho ea ka e leng ho bile le litholoana ka
bomong fumana ka amanang ho liphello etsahala hore ebe. Lintho tsohle ho tseba ka
tsela ena ho hlokahala, e ka ba e fumanang khopolo ea kgonego le emela bo
sebetsang bakeng sa ho sebelisoa; Leha ho le joalo, ho tla etsahala'ng ka ho lekaneng
ho ka etsa hore ba bang ba tsamaisa lipuisano tsa selelekela ho hlokahala, e leng
lokela ho lebisa tla fihlela joale mona.
A tshebediso judicious ea mokhoa oa phoso karolelano hloka leha e le neng le tsebo
ea lintlha tsa sehlooho tsa thuto ea lipalo khopolo ea talima liphoso, e leng karolo ea
thuto ea kgonego. Ke nahana e le hantle ntlheng ena sehloohong sa "mekhoa ea
lekanya" le bakeng sa tsa ho ba khona ho fa e le hantle, ha a batle ho ho tebisa bona
ka bobona ka thuto ena;empa sena se ka ba sa utloisise mona.

f) kamano thuto ea lipalo ea mekhoa ea tse tharo.

Motho a ka tsosa potso ea kamano ea nang le mokhoa oa ho ba fumana tse tharo
mekhoa ea tlhakoretharo makgabane mong ho e mong. Lutseng ka nako e tsoanang
ha ho bapisoa nahanela ka fuoa libakeng tse boleloang ke phapang feela bonahaleng,
phoso bolele, karo-karolelano e
le tsenngwa jaana ke t = HD nile
ikemiselitse. Potso ke hore na ba tla itoara mong ho e mong? Karabo e lokela ho
thehiloeng dihlahlobo tse latelang:

Le hantle, e mong o tla lokela ho re: phapang feela bonahaleng a boholo ke eena ea
ileng, e le phapang ea sebelisoa ho boholo bo bapisang a mokhoa oo ea se
nepahetseng le linyeoe tse fosahetseng, ha ho Maemong a bohata a Leha ho le joalo,
ha ea lokela ho tsa fokotswa ntle tseo fa; hobane taba ea hore e ntse e bonahala,
ketsahalo e ke e toanang 'me ka hona thoko Leha ho le joalo ba bohata,' me e le hore
ke feela feela bonahaleng boleloa hore e ke ke o ile a ikutloa at sa phokotso
honyenyane. Empa ha e le hantle, haeba u ke ke sa Maemong a bohata nakong se
toane sa fuoa, o lokela ho e phahameng ho lekaneng hore ha ho contingencies
depress mo tlas'a noticeability, hona phahameng e, kapa kamoo maemong a mangata
ba bohata har'a moloko o boholo e nepahetse leha ho le joalo o batla ho lumella hore
a toase mo hang ha a sa feela bonahaleng, nka karolo ka boholo karolelano ea
coincidences zutretenden, karolo e 'ngoe e mabapi le masene subjective.
Phoso bolele ka lehlakoreng le leng ke hakaalo nyenyane ho feta phapang feela
bonahaleng, haeba sena se lokela lumelle kapa ikhethang feela Maemong a bohata. .
Hobane haeba a mokhoa oo ea ho fosahetseng hore ka karolelano na le phapang, ho
etsa mohlala 'meli sebaka didikadikwe e ntse e bonahala, kahoo hjana e fetohile ho
fihlela e e imperceptible; 'me ka kakaretso tlatsetsa boikemisetso ba phoso ka
karolelano phosong bohle ho tloha zero, e leng nyenyane ho feta phapang feela
hlahelle. A karo-karolelano e tsitsitseng ea phapang feela bonahaleng ho phoso ka
karolelano ke ke esita le a tsoa mabaka a ile a re bolela ka ho toba.
Ka lehlakoreng le leng, ho na le ke e 'ngoe, nkileng ka ba ka sehloohong bohlokoa
calculus ya kgonego, tse kang kamano ea thuto ea lipalo pakeng tsa mokhoa oa
linyeoe tse nepahetseng le se fosahetseng' me mokhoa oa phoso karolelano e ka
bonta hore na ke eng lekana nepahetseng le tse sa nepahalang Maemong a tla hlaha
ha boholo ba tsela e bonolo eo kapa ba lisekoere bolele liphoso tsa joalokaha phapang
latela boleng ba D sebelisitsoeng mokhoa oa linyeoe tse nepahetseng le se
fosahetseng maemong seng joalo e toanang e neng e toaretsoe. 'Me ke' nete,
joalokaha ke tla bonta ka "mekhoa ea lekanya", a sebelisa karolelano phoso
habonolo feela phapang pakeng tsa boholo ba (boima haholoanyane mosebetsing ua
ngola litlhahlobo boima) karo-karolelano

bonahala 2 / 3 toba hore 0,658032.

Kamano ena mogopolofela hona joale leha ho le joalo ho paka pholletsa liteko, e ka
ba le ba bang thata, feela joalokaha ke o bonahalang tabeng ea ka bapisoang mekgwa
theha maemo a ka bapisoang ka tsela e sa coincidences hlla tusumetso e toanang
mona.
2) Mekhoa ea ho lekanya ea nahanela feletseng.
timo ea mekhoa ena e mabapi le ho se sensations e matla leha ho le joalo hoo e ka
bang qhetsola, 'me ntle ho e boikemisetso ba Schafhutl a khutsitseng feela utlwahala
feletseng molumo tiisetso, dipehelo tsa Eh Weber,' me ba ea Kammler sa ntse feela
bonahaleng boholo bo sa hatisoa, eo ba iphelisang ka Khaolo ea 11 rekisa atamela, ke
ne ke sa tsebe hore na ba ne ba ka fallela mona. A timo ea leseli ikutloa esita le

boikemisetso ba hloekileng ba nahanela ka ho feletseng hase esita khoneha, hobane u

ke ke ua felisa mohloli hare tsa ikutloa joang la leseli, eo ke bua ka bo9 khaolo.
Khahlanong mekgwa ya go lekanya tsa nahanela feletseng fumane kopo e
pharaletse haholo libakeng tsa sensations pharaletseng, haeba e mong a atisa ho
hiriloe, feela boholo bo sa hlokomeleheng kapa sebaka se selelele ho fumana ka ho
retina kapa letlalo. Ka ho manolla qetela, li khetheha tsejoa le groundbreaking eo
kaofela psychophysics liteko Eh Weber bo mabapi le sebaka feela bonahaleng ka
letlalo pele, a tlisa e mong oa tselela o bitsoa, e leng ka sebelisoa bakeng sa ho
Empfindlichkeitsma feletseng, tsela ea ho tselela, e leng mokhoa oo ba feela ho se
toane appreciable oa tekanyo e ha ho bapisoa nahanela ke analogous. The mekhoa e
meng e 'meli e lekanya empa jara ka e manaka ka Empfindlichkeitsma feletseng.
Volkmann e gefut ka bonolo ho constative mantsoe hore bophara ba lintlha tsa
sesupa, e leng feela bonahaleng hole, ha ho letho le mokete ka ho feletseng ke, empa
fluctuates matsatsing a meeli e itseng, ke sebaka se batlang e le 'ngoe eseng ka liteko
hlahlamana entsoeng esita le joalokaha hole, nako e' ngoe ka lemohuoa e le ba joalo,
hafeela e se moedi holimo e feta, kamehla e lemohuoa ka bolelele e le sebaka se
batlang, kapa e tlase, tlas'a eo ba neng ba ke keng lemohuoa e joalo, e leng
lekanyetsang empa le ka ho feletseng le boikemisetso bo e nepahetseng ka se
etsang. Sena se thibela hona joale ha ho joalo, joalokaha phihlelo eo ka boeona e ba
ruta ka mokhoa oo o mehleng ka boholo ba ka thetsana le letlalo ka lintlha tse sesupa
tlas'a e leng sebaka fetotsoeng e oela ho ea moeling oa holimo haufi coincident, kapa
pakeng tsa ka holimo ka tlaase le e moedi distanta feta distanta feela bonahaleng
karolelano kahoo ka bapisoang boiteko fapa-fapaneng hore ba fumane hore tekanyo
ke ho theha eona. E ne e tla ke ke ha e-ba joalo, liteko Weber le tiisoa ke liphello tse
bang ba ne ba 'nile ha khoneha. Empa e ka thehiloe likhala bao e phetolo mokhoa
Weber, o oo ka oona e le 'ngoe ke manaka ea mokhoa oa se nepahetseng le se linyeoe
tse fosahetseng ke,' me o 'nile a thehile ha e le hantle ke Volkmann lona, o entsoeng
ka' nete ea hore 1) litekong pheta nakong e sa fuoa selika-likoe sebaka se pakeng tsa
boletsweng meeli holimo le tlaase, le ka lebaka la e mong le e selika-likoe
thathamisitsoeng kopo, 'me palo ea linyeoe tse ke e' ngoe moo noticeability le
imperceptibility ea hjana etsahala; hore 2) tshebetso ena a widths tse fapa-fapaneng
selika-likoe se pheta ka hare ho meeli eo. Ba boholoanyane nahanela pharaletseng tsa
kopo site, ba boholoanyane bakeng sa fuoa selika-likoe bolelele, palo ea linyeoe tse e
leng mona le tokelo emeloang, ke hore, moo ho nang le sebaka se batlang hlile o teng
ha e le hantle lemohuoa e haholo, 'me ha e fokola ka ba bohole ba eketsehileng ho
fana ka nomoro ya e toanang linyeoeng nepahetseng. Joale u tla ba khona ho
sebelisa karo-karolelano leha e le efe ea ho le letona ho palo ea linyeoe tse e le seelo
tsa nahanela; ke ile ka etela selika-likoe boholo bakeng sa ditsha fapaneng letlalo
moo ba neha karo-karolelano e toanang; empa mohlomong ho bonta hore boholo ba
Volkmann rata ho etsa sena e karo-karolelano mabapi le moo noticeability hangata
kamoo ea Nichtmerklichkeit se hlahile. Hobane amahanngoa chitja bolelele ba se ke
ba etsa li nepahetse ka ho feletseng, u tla ke interpolating ea boahelani mekoloko, tse
neng li e ikamahantse le liteko tse ling, ho ka fumana e nepahetseng ka ho lekaneng
ho etsa joalo. Ka mokhoa ona ka lebaka la ho hlakile hore ba phethisa tactile

nahanela hiriloe ke Volkmann liteko tse leng ka litlaleho tsa Saxon. Societt 1858 S.
47 ff. Kenyeletsa, 'me li ipakile ka liphello tse thahasellisang bona, e tirisoya mokhoa
hantle.
phetolo e 'ngoe mokhoa Weber, eo ke hooa mokhoa oa equivalents' nile a
Tastgebiete le mokhoa oa ho phoso tloaelo, ho etsa manaka e sebelisoa le ha thehoa
ka 'na mabapi; ka mor'a hona joale Eh Weber e e le 'ngoe pejana sebelisoa ho liteko
tse entsoeng ka nahanela feletseng likarolong tse sa toaneng mabapi le khatello
ikutloa 17) .
Ha e le hantle, ho na le, ha sebelisoa ho Tastma, taba ea hore ho e-na le selikalikoe setseng se letlalo efe e 'meli, mong A, B, a mabeli a fapaneng liwebsaete
letlalo A, B, alternately ama nahanela pharaletseng e ka bapisoang, le
tiileng A joalokaha bohle ba A -Zirkels ka A -th ea B joalokaha bohle ba sa B Zirkels ka B -th fetola ho fihlela ka mor'a maikutlo a letlalo, e leng sebaka se ka
libaka tsa ka bobeli hlaha ka boholo toanang, le hoja li e fapaneng ho itetlehile ka
nahanela ea letlalo e le hantle e ka ba ikhethang tse sa toaneng. Kahoo, ka
equivalents lekanang hakanngoa sebaka ka bobeli letlalo bao karabo ya go arola
boleng, ikemiselitse jwalo ka karolelano ea palo e khloanyane ea liteko ka sebeletsa
e le ka tekanyo e itseng nahanela pharaletseng 18) .
17) lenaneo

ark. P. 97th

18)

Hoo e ka bang Mabestimmungen tsa sepakapaka bolelang joalo-joalo,

Abh. The borena. Sachs. Ges. D. W. XXII, p.273 ff.

Motho a ka habonolo kholisa ka boeena hore mokhoa ona setle haholo 'me ka nepo,
ke ho ea fihla nahanela ea letlalo lula a karo-karolelano ea kamehla, ke sa khaotseng
haholo le ba mahlomoleng le vanishing diphetho qakehile, tseo pele e neng e etsoa ka
ho bapisa lihlopha tse fapaneng tsa liteko, karolong e qetellang ho tsamaisoa
habonolo ipakile ho balwa phoso probable ka sephetho bolele; empa ho fihlela joale
ho fapane hore kamanong, lumella ho Track diphapano tsena Fine. Ha e le hantle, ke
na le karo-karolelano ho fetisisa kamehla bonoa re tsoela pele a fumana a ditekeletso,
tse neng di a tsoela pele ka likhoeli tse mabapi le likarolo tse e toanang, haeba
letsatsi le letsatsi feela ka boiteko ba seng bakae ba 'nile ba entse;ka tsela e toanang
ba etsa qeto ea, empa ba boetse multiple, moo letsatsi le letsatsi boiteko ba bangata ba
entsoe oo ka oona e mohlomong ho ikoetlisa tusumetso hlaha, sheba etsahala
liphetoho butle-butle a lekanang, e leng e ne ka kakaretso ke hore karolo se ke tsa
mamela tsa kelello le kamano e haufi ile ka ikoetlisa ho bonahala eka hore ho kaha
sena se tla mo hlahlama.
Ho sena ke molemo mokhoa ona ka pel'a mehleng tse peli hore ha e felle feela, ho
bapisa nahanela ea letlalo ka hare ho meeli ea sebaka se feela bonahaleng, empa ba
ka toantoa hjana leha e le efe; athe ho ka nkoa khahlanong le toanang ke a sa le
mosing a hore ba fane ka ba feela ya data bapisang tsa nahanela feletseng Leha ho le
joalo, boleng ba feela bonahaleng, kapa palo e lekanang bonahaleng 'me a sa

bonahaleng Maemong a fana distanta joalokaha letsatsi e sa amehe haholo ka ho

feletseng fuoa letlalo toauoa ka tsela e feletseng. Kahoo, re tla lokela ho amohela ka
tsela lona, nngwe le nngwe ya mekhoa ena.
Ho bonolo hakaakang ho hlokomoloha, ke mokhoa oa, seo a ka se hamore a
mokhoa oa ho equivalents, 'me boholo toana le a mokhoa oo ea ho fosahetseng hore
ka karolelano, feela hore e mong e etsa hore phetoho ea sebaka se tse peli selika-likoe
bakeng ikutloa ke ha le tsoane, empa ka letlalo fapaneng, 'me o na hase phapang,
empa karo-karolelano ea boholo bo sa bapisoa robeli. Leha ho le joalo, ha ho letho ho
thibela a mokhoa oo ea ho fosahetseng hore ka karolelano ka karo-karolelano ea
boholo bo bapisang ea by tloaelehile hore sebaka se batlang 'me ba lahleheloa
hojana,' me a mokhoa oa ho equivalents ho bopengwi tsa motho ka mong B Distanzen ea bohareng B joalokaha distanta le joalo a e ngata hloekileng phoso Dho
nka nahanela le ka therisano ho nahanela sena ke mokhoa oa ho equivalents ha e le
hantle feela kakaretso eketsehileng mokhoa oa phoso kakaretso, 'me sena ke nyeoe e
khethehileng ea mokhoa oa equivalents, taba ea, moo u khahlanong tlas'a libakeng
tsohle ho ka khonehang hore u e fuoa e -th ho B -th ka etsa seo e le ka hore ho etsa
-th, oo ka oona ea e joaloka sebaka se batlang e 'ngoe hojana ho tloaelehile
hore B fetisa joalokaha Distncia em e leng sebaka se fose. Sena se bonahala hobane
esita hore khutla maemo a ho hloleha kamehla le divariabole hloekileng phoso ea
mokhoa oa phoso karolelano a mokhoa oa ho equivalents feela eketsehileng ka
kakaretso. Ka mokhoa o toanang e le mokhoa oa phoso karolelano Ka hona, o laela
mokhoa oa equivalents nahanelwa tse sa toaneng le mehato hore mokhoa hore
amanang le tseo.
bohlokoa haholo ke methati ya phetoho ea e mong le papiso. Haeba, etsoe.
Mohlala, e ka bapisoang le B -Lippe khahlanong A -Kinn ikemiselitse, e lokela ho
nkeloa sebaka ke palo e lekanang le ea boiteko ba stats lekanang le B -Kinn
khahlanong A -Lippe fumana diphetho ka bobeli le hoja ka ho khetheha ela hloko,
empa qetellong nka mokhoa oa, a se ke a fumana a-angoa ke motho ea lulang a
Phello phoso-ka lehlakoreng. My "mekhoa ea lekanya" ho tla fana ka bopaki
lekaneng le litlhaloso le hore ke bokae hlokolosi ena. Boholo ba phoso e sa khaotseng
e ka fumanoa ke bo manolotsoeng bonolo hakana mona.

melao ea motheo ea le linnete tse pakang seo.

IX. The Weber molao oa 1) .
Khaolong e bo7 feela feela ka kakaretso phatlalatsa e le setsi se seholo sa kelello
Molao teba ka, e leng ke ka fa lebitso la Weber, o tla tohloa ka ho qaqileng
haholoanyane ka hore maqephe a moelelo oa eona, ho beha mabaka a sona le meeli
ea eona hona joale ea hona joale ea fihla karolong e hole ka bang lithuto tsa fana ka
mohlala oa sena.
Motho a ka bua ntho e toanang ka mefuta e fapaneng eo ba tsoe ka taba eo ho
toanang, empa ho tsona e leng maemo a e ka 'na bakeng sa tsela ya referense e itseng
ka mokhoa o loketseng.

1)

Ho ya S. 42 ff. Ntlafatsoa S. 146 ff.

Pele ho tsohle, motho a ka re phapang ea susumetsa ba bang peli, hape utloisise e le

increment ntle le tse mpe le mong kapa e susumetsa ba bang le leng, ka linako tsohle
e le 'ngoe lemohuoa e khl, kapa li toana ikutloa phapang Empfindungszuwuchs
haeba kamano ea eona ho susumetsa ba bang, ho pakeng tsa e leng e entseng, kapa ha
eba e emoloa joalokaha increment ha kamano ea hae le ho susumetsa ba bang, e leng
e accrues, o hlola ka ho ho le joalo, joang ho sa tsotellehe boholo ba eona a
feletseng. Kahoo med hore B. ke. Feela joalokaha ka matla a ikutloa e increment ea 1
ho isa ho e hlasimollang bao tiisetso e bontoa ka 100, e le increment of 2 ho
susumetsa ba bang ba matla ba 200, ho tloha 3 ho ea ho susumetsa ba bang ba matla
ba 300, joalo-joalo
Lekanang le a ho polelo mehleng ea latelang lipolelo khutsoanyane: ho ikutloa
phapang Empfindungszuwuchs ntse e le 'ngoe ha a lekanyelitsoeng bo hlasimollang
phapang kapa mong Reizzuwuchs ntse e le' ngoe; le: ho ikutloa phapang
Empfindungszuwuchs ntse e toanang, haeba karo-karolelano ea ho susumetsa ba
bang e ntse e e le 'ngoe; ao ho 'ona e le' ngoe ho hopola e (sheba. set lao. VI.), e le
hore re tiisetse tsa lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang kapa Reizzuwuchses
joalokaha sekgoeng, e fanoeng ke esita le tiisetso ea karo-karolelano ea ho susumetsa
ba bang, e leng ile a lumella poleloana e reng ho qetela ea molao oa sebaka oa pele oa
ho beha.
Qetellong ka boela nta molao joalokaha mabapi le puisano e susumetsang
tlhaloganyong ea phapang nahanela khaolong ea 6: e bonolo phapang nahanela e
karo-karolelano e bapileng ho fihlela se lekana ea metsoako ea phetoho eo, mong ea
sala e le 'ngoe e le' ngoe bakeng sa saese e le nngwe.
(Na ho fihlela joale a medumo bophahamo motsotsoana ditirisanommogo ea boleng
bo phaella ka) E mong ka molao libakeng tseo ho sensations matla e le pharaletse,
'me moo e neng e ke maqephe a matla le bophahamo tsa sehlooho di bonelapele a sa
lumelloa ho toara priori le sehlooho se reng ea mautlwelobotlhoko yona libakeng
leha e le life tse khethehileng tsa ikutloa joang ka nako e toanang ho hlokomeloe
mabapi le utloahalang la ho o mong, empa likarolong tsohle, ho hloka etsoa lipatlisiso
tse khethehileng.
Ha a botsoa hore na molao libakeng tseo ho sensations pharaletseng tiisa ka uena
hore u hlasimollang le ho hlasimollang phapang polelo ea molao ea toereng molepo
boholo ba katoloso le phapang keketseho, tse hlalosetsa ka har'a thaka tsa mahlo kapa
makala a sikoa. E tla fumanoa tiisa molao ha med. B. le mela 'meli imene habeli nako
e telele oa ho khetholla e lokela ho ba ka makhetlo a mabeli ka boholo ho
eketsehileng feela bonahaleng, kapa ka kakaretso ho feta ho sheba ka boholo le' ngoe.
Mabapi le palo ya ngola lintlha, ke palo ea thothomela, eo e ikarabellang bakeng sa
boholo ba hlasimollang eo.
Le ho nepahala ha Molao ho nepahala ha ba bang ba inferences e behiloeng ka
bobona; le bopaki ba hore liqeto tsena li tiisa ka phihlelo, e tlameha ho nkoa e le

karolo ea mautlwelobotlhoko ea molao. Leha ho le joalo, ho e-na ka nako eo ho

arabela bo inahaneloang, Ke khetha ho ba tsoa ea verifications khethehileng tsa
molao libakeng tse fapa-fapaneng ho ea pele le fetisetsa ntlheng ena ka ho khetheha
ka timo ea boikutlo ditshwantsho.
Malebana History ke se a ntse a ile a hlokomela hore Eh Weber sebele hase motho
oa pele oa ea nang le molao leha e le neng le bitsoa le proven, empa ea pele ea ileng a
phatlalatsa sebakeng seo a se kakaretso itseng, proven le bontoa ho tswa ho latela
pono ea ho thahasellisang ho hlokomela kakaretso na , O relies ka la liteko tse se
toane feela bonahaleng litekanyo tsa, mela, sekontiri se metsi, e leng, joaloka e
mong ka bona, ka mehlala ea libaka tse tharo tse ka sehloohong tsa ikutloa joang,
tiisetso, katoloso, bophahamo e ka leha e le neng kena potso, e leng kahoo justifies
nako e telele hore re bitsa molao ka mor'a hore lebitso la hae. Le hoja a e-na, ka ho
ipapisa toanang etsoa lipatlisiso ha ho ka ho phethahetseng haholo ke lintho feela
tjee thahasello e itlosa bolutu ka lebaka la seo pele e neng e tlameletsoe ho molao,
empa e le ho re, lintlha tsa etsoa lipatlisiso tsohle ka ho eketsehileng ka oa hae
filoeng. Ke ka lebaka leo botsa fumane boitsebiso bo mabapi le tsoelo-pele ea hae ea
sebele, pele ke tsoela pele ho lithuto tsa eketsehileng ka molao, tse neng li ho
hlokahala ka mor'a ho entse tseko ho nkuwe a se tehelitsoe ke ya tekanyo kelello, ho
ba le ho tloha filed matlafatsa le ho pharalla, ho ea ka ba boima le lintho tse 'maloa ba
le ho itetleha ka lona. A bohlokoa ea motheo ea ho ba le molao ntlheng ena bakeng
sa rna, ke Everything ke 'nile tsejoang ho tloha pele ho moo' me hamorao, ka ntle le
ka hare lintlha tse fanang ka mantsoe a kang ba le mautlwelobotlhoko le hore meeli
ea molao, haeba ho khoneha ka botlalo tsebiswa.
Ka mor'a hore a overviews vorgreiflichen mabapi ke ho lumela hore o sa ntsane a
ka hloka lintho tse ngata ya ho phethahetseng mautlwelobotlhoko le tsa ho
itlhahisetsa ngotse hlahlobo ea molao. Ka ho fetisisa ntlheng ee e entsoe mabapi le
matla e leseli boikutlo, boikutlo la molumo tiisetso le sekontiri se metsi, boikutlo oa
ntho e boima litekanyo tsa le timong ea lekana. Ka sebele ho na le hohle molao ka
ho eketsehileng kapa ka tlaase ho mengata e fapaneng. Ho latela sensations mocheso,
e sa ntse e nkoa e le mathata; libakeng tsa sensations pharaletseng tactile boiteko bua
ho e-na khahlanong ho feta bakeng sa tumello ea oona. Mabapi le likarolong tse ling
tsa ikutloa joang hona joale ha ho liteko tsa.
The inta tlaleha Weber Molimo.
Ka kakaretso, Weber bua joalokaha ho ha e le hantle ba molao treatise hae ka
kutloisiso ea thetsa mme kutloisiso e tloaelehileng ea S. 559, tlas'a sehlooho: "Ka ho
se toane nyenyane ka ho fetisisa ho bekha a eo re nang le moelelo oa ama, bolelele
ba meleng hore re, le sefahleho sa hae le melumo eo re ka khetholla ea ha nyeoe ", ho
ea ka lilemo tse ka bang litokisetso tse khethehileng e kang ena:" ke ba bontitse hore
katleho e joalo le ka boima ba 'mele determinations eo, e mong a ka nahana lionse
kapa solders, hobane ntho ea bohlokoa hase palo ea Grane mabapi le eaba ba etsa tse
nona haholo, empa hore na preponderance oa bo30 kapa ea bo50 ea boima ba 'mele
etsa, e bapisoa le litekanyo tse ka motsotsoana. Feela kahoo ho le bapisa nako ea
bolelele ba meleng e' meli 'me bophahamo ba melumo tse peli 2 ) . e etsa hore

phapang ea letho hore na e 'ngoe e bapisa meleng e ka bang 2 lisenthimithara kapa tse
1 senthimithara e telele ha eena oa pele oa ho ntan'o latela tse ling nkoa' me a sa ka
bobeli bonoa ka nako e toanang haufi le mong le e mong tse ling tse, 'me leha ho le
joalo sengoathoana eo mola o basebetsi ba bang busitse, tabeng ea pele hape e le
khl joalokaha e etsahala karolong e qetellang. Ke 'nete hore haeba meleng e ka
bobeli le hlahlamang mong ho e mong le e mong le tse ling haufi le toanang le eo,
kahoo haeba e mong bapisa feela ea lipheletsong tsa meleng e le hlahloba kamoo
mola tse ling busitse,' me mona, ho na le nako eo ke feela taba ea hore na khl ea
sengoathoana phahametse ea moleng oa ke, 'me le haufi hakae meleng e ka bobeli le
kajeno. - Hape a bapisa boemo ba melumo ba babeli ke hase ntho ea bohlokoa hore
na melumo bobeli ho mehatong e 7 phahame kapa tlaase, haeba ba etsa leshano eseng
feela qetellong ea moleng modumo, moo e ke phapang e tobileng ka tlaase ho moo se
toane tonal o thata. Ka hona hase hape ha go palo ya loebehlana, le nang le molumo
ho feta e mong, empa ka karo-karolelano ea palo ea oscillations ea melumo e 'meli e
re bapisa "......
2) Delezenne

a Recueil des ka Travaux de soc. ea SC. de Khao Lille 1827 a

Ausz. a Bull. ea SC. Nat. XI, leq. 275 'me ka Fechner a Repertor. fisiks
liteko. Leipzig, 1832. Vol. I.-E leq. 341st
"The emoloa le dipehelo tsa boholo bo eohle, ntle le mong, boholo bo ba lekanngoa
ka tekanyo e e nyenyane, 'me ka ithuta phapang bohle ba tsebe ka bobeli, ke e
thahasellisang haholo kelello lipono tse makatsang. Ka' mino, re ka akaretsa se tonal
mabapi le sa tsebe maqhubu a, e maemo meralo ea boholo bo tlhaloganya sebaka sa
hlokahale e laolwang ke lisenthimithara tse, 'me feela joalokaha re ka akaretsa se
nahanela divariabole kapa ngata lebotho la ling tse joalo ka ho bapisa litekanyo eo. "
Direkoto kakaretso Black leo Weber thehiloeng molao oa hae, kahoo e mabapi le
tonal le guttate likamanong tsa feela setatemente kakaretso pele ho toanang, empa e
mong o lokela 'mele a hlokomela Tatsa-Chen kokotisa na kati le botepehi khetheng
ea moshebelli eo. Ha e le boima ba sebelisoa ka litsela tse boiteko ba hae ba s. Li
Bokelleng lenaneong. E leq. 81stFumana 86 z ..
Weber distinguishes mekhoa 'meli mamella teko, e mong moo feela boikutlo ba
letlalo e nkiloe nakong khatello ea litekanyo tse matla le ho feta' me se fokolang
haholo mabapi le litaba tse ling kaofela tsa robalitsoe holim tseko tafoleng Hand, e
mong moo kutloisiso ea sebelisoa ka linako mesifa sebetsa ho hlisa tekanyetso ea ho
bekha a tsoela hong le availed ke ka letsoho e hlakotsoe le litekanyo eo. Batla hona
joale 32 lionse kapa 32 lidrakema ho sebediswa joalokaha boima e khloanyane,
kahoo a lula a leha ho le joalo a mekhoa 'meli mamella teko ntse feela bonahaleng
lekanyelitsoeng phapang bakeng litekanyo tse nyenyane tse haufi le lekanang,' me
karolelano bakeng sa batho 4 le litekanyo ka bobeli ea pele Tentatively 10.1 ( lionse
kapa lidrakema), ka 3,0 bobeli.
(... Progr ark leq 86) Tlhaloso e qaqileng ea liteko hae ke ena:

"Ka piurimorum hominum manibus, mensa quiescentibus, pondera duarum

librarum collocavi, tabulamque papyraceam interposui. Postea, insciis illis, pondus
alterutrum imminui, manusque pondera ferentes mutavi, Levius nimirum pondus
nunc all'annuncio Dextram nunc all'annuncio sinistram transferendo. Saepe etiam
pondera e manibus ablata denuo iisdem manibus imposui, ita quidem, UT Homo bao
e seng suspicari potuerit, sed tantum tactu percipere, ho ja ka quonam latere pondus
gravius collocatum. Retelehela Si Homo iteratis periculis et la meng saepe manibus
gravius pondus recte e leviori discernebat, notavi. "
"Postea eadem experimenta a iisdem hominibus iterabantur, hoc modo tamen, UT
manus, lt simul manibus pondera, extollerent, lt pondera manibus pensitarent. Quo
facto, Si inventum e le 'na ykwan, a quanta ponderum differentia eorum diversitas
certe cognita fuerit, iterum notavi, numerosque, differentiam ponderum exprimentes,
ditumalano dil comparavi. "
Joalokaha ho tlalehiloe ke letoto la lihlooho tse fapa-fapaneng mamella teko, e
leng amana maemo a fapaneng, le molao ea eona, ka nako eo tsamaea Weber leq. 91
tsoela pele:
Non silentio praetereunda sunt jabaren experimenta, quibus probatur, TACTUM
et la coenaesthesin etiam a observandis ponderibus multo minoribus eadem
dikgaisano dil esse ratione, quam Si librae duae Seu. triginta duae unciae cuilibet
Manui imponuntur. Eorundem enim hominum manibus, quibus antea Duo pondera
triginta diiarum unciarum imposueram, nuno pondera triginta duarum drachmarum
ke hore octavam ponderis illius partem imposui. Etiamsi suspicatus eram, hlahella,
UT difierentiam ponderis duorum corporum octies minorum bao e seng elwageeh
Clare sentirent, experimentis probatum ykwan, differentiam minorum ponderum tactu
bao e seng camouflage ho tloswa subtiliter distingui, quam differentiam eandem
majorum ponderum.
Quatuor afferam experiinenta hoc probantia. Postquam nimirum quattuor homines
quos numeris signare Lubet, pondera majora, triginta duabus unciis Constantia,
aequalia, manibus immotis imposita, comparaverant, alterutrum pondus magis
magisque imminuere coepi, usquedum bomines illi differentiam ponderum
animadverterent. Tang differentia notata experimentum idem hoc modo repetii, UT
pondera manibus tollerentur, adeoque simul ope tactus et la coenaestheseos mesifa
aestimarentur. Quo facto differentia ponderum, quae illorum observationem fugiebat,
iterum notata kirx. "
"Nunc gila majorum ponderum minora pondera, triginta duabus drachmis
Constantia, eodem modo sefofane se adhibui, differentiasque ponderum a
experimentis bao e seng observatas, sensum scilicet fugientes, annotavi."
"Lam Si differentias ponderum graviorum et la leviorum observationi nostrae
subtractas comparas, easdem paene esse observabis."
Palo hominum, differentia minima unoiarum vel
a quibus drachmarum
liteko, manibus impositamenta instituta rum, a tang diversitas

ponderis

sunt. percipiebatur.

1. tactu. ....... 32 unc. 17 unc. differt 15 unc.

tactu et la coenaesthesi 321
30 2 - - 1 / 2 tactu. ....... 32 drachm. 24 drachm. - 8 drachm.
Tactu et la coenaesthesi 32-30 - - 2 2 tactu. ....... 32 unc. 22 unc. -. 10
unc
Tactu et la coenaesthesi 32-30 1 / 2 - - 1 1 / 2 tactu. ....... 32
drachm. 22 drachm. -. 10 drachm
Tactu et la coenaesthesi 32-30 - - 2 3. tactu. ....... 32 unc. 20 unc. -. 12 unc
Tactu et la coenaesthesi 32 - 26 - - 6
tactu et la coenaesthesi 32 drachm. 26 drachm. - 6 drachm.
4. tactu. ....... 32 unc. 26 unc. - 6 unc.
Tactu et la coenaesthesi 32 - 30 - - 2
tactu et la coenaesthesi 32 drachm. 29 drachm. - 3 drachm.
1/

1) leseli la moea. 3)
A tlhaloso e qaqileng ea nkotisa ea molao oa rona libakeng tsa inten-ven leseli
ikutloa ke e-na ka treatises ea Saxon. Society of Sciences go th, thuto ea lipalo le
. Cl facebook. . Vol. IV leq 457 ff, tlas'a sehlooho sa eona. "Hoo e ka bang
psychophysical Grundge-bophirima, 'me kamanong ea eona ho lekanya magnitudes
ea stellar" fuoa, ho 1859. le bosiu khalefo ka setjhabeng toanang tlaleha p.58 ff, ea.
seo ke treatises bohlokoa ikatisa mona e nang le katoloso 'maloa.
3) Ho

ya S. 149-160, 178-186. Hlaoloa S. 152-168. Psych. Maprinzipien, S. 181

ff.
Molao e sebakeng sa boikutlo leseli se a ntse a ke boiteko pejana ke Bouguer,
Arago, Masson, Steinheil ka linako tse ling mabapi le diphuputso tse ling, ba sa tsoa
o ile a re ke le mong 'me Volkmann; ho 'nile ha ho elwa hloko frherhin ho hongata
ntle Leha ho le joalo.
All nkotisa mehleng ea molao thehiloeng mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng,
ntle ho pholletsa kristale pholiso, e leng e thehiloe molao-motheo oa mokhoa oa ho
phoso ka karolelano, le mautlwelobotlhoko sa tobang, e leng molao o 'nile a
fumanoang ka hakanngoa boholo bo naleli.

Ho tloha ka ua ngola litlhahlobo tsa ka, le hoja li sa hlahise sharpest, empa bobebe
mautlwelobotlhoko ea molao, 'me ba pele tsebong experiential ea molao e
tlameletsoe' na le lona, ke tla boela ke etsa hore u qale le eona le ho etsa tlhaloso e
akaretsang ea molao ka ho feletseng likelellong.
Maholimong halbbedecktem ba boholo fumanoa habonolo tse seng kae tsa
boahelani maru makolopetso tse fanang ka feela le moneketsela ntlha phapang ho
leihlo, kapa leru, e leng feela feela bonahaleng fapane le leholimong ha e le
hantle. Kaha nkile dikarolo tse peli tse joalo tsa feela feela bonahaleng leseli phapang
sepakapakeng a leihlo, ke ile ka nka tse seng kae roala likhalase ea bohlooho
mahlong a hae, ha ba ntse ba hona joale ho na le bakeng sa tshebediso ya batho ba
nang le khanya e lihlong mahlo opticians, nngwe le nngwe ya e leng seo, pelenyana
ho isoa leihlo, empa feela ka mor'a hore a ka ntle feela mamella teko photometric,
hoo e ka 1 / 3 , ka bobeli a phuthilweng nakong fetisisa 1 / 7 ke setse tsa leseli. Ha re
re mohlomong nakong feela nkile pele likhalase tsa mahlo, ba leseli la e mong le e
motsoako ho 1 / 7 fokotswa, e le phetoho eo e ne e-mogolo e le 'ngoe ka
bobeli 1 / 3 fokotswa,' me e ne e ea tlhaho ho nahana hore phapang joalo haholo
fokolisa kaha o neng e ne e le eena feela feela bonahaleng, tsela e sa lemohuoeng ke
fokolisang, kapa haeba tekanyong mabapi noticeability e ne e ke ke fihla ka pel'a ho
sebelisa likhalase, e ne e tla ba ho ba leshome bonyane thahasellisang ka ho
makatsang ikemetseng. Kahoo, ho empa ha aa ka a bonta tsoha.Phapang e ne e le ho
ba leshome bonyane ho sa ntsane ho haholo ho feta pele, 'me batho ba bang ba ke a
leka teko ea hlalosa ka kutloisiso e toanang.
The teko e toanang e phetiloe le likhalase feela oele sebelisa leihlo qetellong ea e
mong, moo dikarolo hammoho le ho se toane bona e lebetsoeng le ea 1 / 7 theoha,
phetoho eo ntse bonyane e leng e haholo.
Qetellong le eena o ile fokolisitsoe ke likhalase tse mebala, bao ke theoha karolo e
'ngoe e sa ntsane e haholo lefifi e khloanyane, phello e toanang. Sena se ka ho
hlakileng ba ke ke ba ho nkoa ka tsela e fapaneng 'mala maru makolopetso kapa leru
khahlanong le sepakapakeng a maputsoa a leihlo hobane mebala likhalase nta e
fapaneng absorption lekanyelitsoeng ka mebala e sa toaneng.
Re hlokomela hona joale hore empa karo-karolelano ea metsoako le tsenngwa jaana
phapang lekanyelitsoeng ea toanang a lula a sa fetohe ka fokolisang tsa phapang
feletseng tsa metsoako a tobana le liteko tse fetileng, kahoo re tla lokela ho bona ka
unimpaired hlolang ka nako e noticeability phapang netefatso ya molao rna.
Bakeng sa qala ho se bona ho ka 'na sebele a bonahalang otlang haholo' me a
hanyetsanang ba nang le phihlelo ba letsatsi le letsatsi, e le hore, ho 1 / 3 , 1 / 7 , kahoo
haholo ho feta disheveled phapang photometric kapa bonyane ke kamoo ho fihlela ho
e-ba ikutloa joang kahoo bonahala ha ho se attenuation ; kaha re letsatsi le letsatsi ho
se toane leseli sheba fokotseha 'me nyamela ka fokolisa boeona. Empa motho ea
lokelang ho boemo ba molao ha bona tlas'a e leng eona feela e hloka hore batho ba
atlehe bophelong, 'me tlas'a eo e etsahala feela, e leng hore phapang leseli la hae le ho

fokolisa e sa fetohe joaloka ho bapisoa le a hae, a kabelo e toanang le mehloli

attenuated dikarolo. Hot tabeng ea ho phethahala ha boemo ena, motho oa pele oa
ketsahalo e khl. Leha ho le joalo, ho ka ba phapang e ntse fokolisa ka tsela e 'ngoe,'
nete ea hore matla ho motsoako ho pholletsa attenuation bohatong, kapa se fokolang
haholo a ntse a eteletsoe pele ke feela eketseha e mong. Tabeng ena, ea bobeli e ka
sehloohong sebetsa nyeoe ea e leng chesa, o ithuta phapang le attenuation yona
feletseng ka nako e toanang felloe ke ho lekana le dikarolo tsa lona; 'me joale nka e
le hantle, joalokaha e ka ba ka ho mekhoa hamorao liteko habonolo paka ka
beinstimmung le phihlelong eo kakaretso hore noticeability phapang tsoang teng, le
shrinks ha lekaneng mo e ka nnang ya dikarolo tsa mong ho e mong ka ho feletseng.
Maemong ana 'meli e meholo e sa ntsane e ka ba karolo ea boraro se seholo sebetsa
nyeoe ea eketsa, o khona ho fana ka mautlwelobotlhoko ho toba molao rona ke
bopaki bo tiisang hore oa pele sa tobang: hore metsoako tse peli, ho e-na ho fetola a
kabelo e toanang, phaella ka ho re e Plus lekanang kapa ka tsela e lekanang
bokelleditseng ke. Tabeng ena ea boraro, phapang e feletseng e hanyetsang ho oa
pele, e toanang, liphetoho tse lekanyelitsoeng. E decreases ha metsoako re bakelang
e lekanang Plus, eketsa ha re ho tlosa ka tsela e lekanang ea eona. A ea bohleng ba
molao ha amahanya ea noticeability toanang tekano ea feletseng, empa phapang
lekanyelitsoeng, re tla lokela ho lebelloa tlas'a nkuwa ea hore e nepahetse hore a
ketsahalo rona oa boraro se seholo sa noticeability phapang hase ho le joalo, ho sa
tsotellehe hore phapang e feletseng isoa ntse e le 'ngoe; hore e-na decreases kapa le
eona ea eketseha ho itetlehile ka Plus toanang bakoang kapa le tshwana tla
bokelleditseng.
Ho paka hona joale hore sena hlile itshwara joalo; e ehlokang eseng feela ka teko
haholo-holo o ile a qapa haeba hanyenyane se a ntse a oela boetse tiisoa ke
liteko. Leha ho le joalo, ho re fa ea timo e toanang nkang ka eona, e leng o
sebelelitse re ho fihlela joale, a phihlelo e letsatsi le letsatsi bopaki bo tiisang hore
lekaneng emelang.
Bosiu, mong le e mong o bona naleli motehare feletseng, ha a ithuta linaleli
joaloka Sirius le Jupiter. Empa phapang ka ho feletseng khanya pakeng tsa lintlha tsa
sepakapaka moo linaleli li le libakeng tse e potolohileng e ntse e joaloka khl
joaloka bosiu. Ke feela tiisetso ea ba bakoang ke motehare e lekanang Plus.
Mohlomong u ne u tla ba le katleho ea liteko ba rna ba pele ka maru makolopetso
ka ba hlalosetsa bolele: phapang pholletsa roala likhalase tsa lefifi ho toana Leha ho
le joalo, fokolisitsoeng maemong a matla haholo, empa ba sa ntsane ba 'nile feletseng
teng,' me ka hona o ne a e feletseng e boetse e sa ntse hlahloba hae boteng lokela ho
lemoha ntle 'ngoe li lokela ho etsa hore bo sa khaotseng bo sa khaotseng ponahalo ea
Fort lula e le' ngoe e lekanyelitsoeng boholo itetlehileng ka eona. Empa u ka bona
boitsebiso bo ka holimo hore ho ba teng feletseng phapang leseli ho hang ha e
lekaneng ho etsa hae o utloahale, e le hore ho se toane esita ea bohlokoa haholo ho
feletseng ka ho feletseng fela leihlo ha ba e-na le tlase haholo a lekanyelitsoeng
boholo. Ha ho ea tla boloka phapang eka khanya ea linaleli Sirius le Jupiter ho tloha
potolohileng sepakapakeng tlaase bosiu, 'me ha ho motho ea ba tla tseba ho sibolla

linaleli tsena matsatsing le leolitsoeng fuoe tlhokomelo Ester; e le hore taba ea ka

bonahala thahasellisang ka ho makatsang, ho se toane ha khanya e toana le matsatsi
joale ho feta ha e khl joaloka bosiu tsoang tikoloho. Ha e le hantle, ke eena
'meleng, ha a ntse a ke ka ikutloa tse null ka ho feletseng, ho fihlela joale tlase zero,
joalokaha e le' ngoe ho fihlela e le magnification e itseng e hlokahalang pele e fihla
boemong boo a nakong haholo.
One se ke boloke tsela ea potolohileng feela ho lintlha leseli feela liphetoho tse
bileng teng eo. The ka ho eketsehileng le boiteko isang le liriti fa e-na le monyetla oa
loketseng ka ho fetisisa ho boloka liphetoho tse bileng teng toanang tsa bokaholimo
leseli la katoloso e entsoeng leha e le efe ho se toane ea bohlokoa feletseng; empa
hape le liphihlelo tsa bophelo ba letsatsi le letsatsi ka boela lebisa ntlheng ena.
Joalokaha ho tsebahala, le lipalo tse mabapi le litoanto varnished oli ea
daguerreotypes, lipoleiti penta, litafole lacquered ke appa. The joang. By bonahatsa
mabone feletseng hlokomeleheng. Hantle itetlehile, joalokaha re tseba, tiisetso ea
specular ea bonahatsoa leseli se tsoe colouring kapa ho le lefifi tsa bokaholimo oo e
lahleloa morao ho tloha, empa ka boleng ba toanang ka boreleli la toanang le angle
incidence; ke hore, phaella ka ho re ea libakeng tse sa rateheng le khanya ka ho
eketsehileng ea lipalo le lebaka la keketseho e toanang le eona, 'me ka tsela eo, o
etsa hore ho se toane pakeng tsa bona hlokomeleheng.
Kgale tla ho lekane se a ntse a ho mautlwelobotlhoko ea molao ka kakaretso. Empa
ka e hlile e le utloahalang la ho hantle feela?
Le ho ba mafolofolo, ke itse hore phapang makolopetso Cloud bonyane kahoo
bonahala hlaha ha nkoa le likhalase tsa ntshofala feta ka mahlo a hlobotse. Ho ba
bang ba bona ba, e leng ke ne ke e ho pheta teko eo, ba mo fumana le likhalase esita
hanyenyane bohale ho feta sa roala likhalase, 'me iphumanetse tla hangata, le hoja ka
linako etsa joalo. One ka kholiseha o fano tabeng leha e le efe eo le phapang leseli ke
ha ho joalo, joalokaha motho a ka li lebeletsoe ho bobebe, ho lahleheloa ke ke ho
fokolisa boholo ba eona e feletseng bakeng sa e tsoanang lekanyelitsoeng boholo ho
noticeability. Empa esita le win nakong noticeability ena e ne e tla bonyane ho
kheloha melao, e leng se matlafatsang noticeability ka tsela e lumellanang ho tiisetso
ya phapang e lekanyelitsoeng.
Haese hona joale 'nete ea hore ho bophahamo ba sena se ka bang le monyetla
fetotsoeng Irradiationsverhltnisse ka kena play, e boetse e ka ba ithetsa subjective a
ntse a ho nahana, ke ea mofuta ofe hore e mong o ne a tla sekamela ho boloka e
lekanang appreciable phapang bakeng sa hlokomeleheng ntle le hore a empa lekana
le fokolisa mengolo ea likarolo eo. Ho hona joale e leng, ea gophering subjective ho
khoneha ikemetseng, ho fihlela lebaka leo, ke kopana latelang stats mamella teko le
boiteko fetileng.
A batle, ha ke ntse ke na le likhalase tse ka pel'a mahlo a, e leng
schwchstmglichen, feela feela bonahaleng bohlokoa, phapang mabapi le hore ke
fumana sepakapakeng, 'me joale nka roala likhalase tsa tloha mahlong a eo. Na
noticeability nile ea eketseha ka roala likhalase tsa irgends haholo, kahoo roala
likhalase le phapang feela feela bonahaleng lokela nyamela ka la tlosa roala

likhalase. Empa ke khonne a repetitions tse 'maloa tsa teko, ba ka roala likhalase le
bonolo le le ba boikaketsi a phuthilweng, le ka mohla ho fumana phapang e sa ntse ba
fokola joalo ke ne ke sa bonoa esita le ka mor'a ho tlosa roala likhalase esita le haeba
feela ka maikutlo a ya pele ya gabe motsotsoana o ne a feta, e leng sebaka seo
khahloa ke leseli tohanyetso ketsahalo matla ho holim 'a tlosa roala likhalase tsa
mahlo. Esita le ha a etsa e le 'ngoe ke tla tseba ka ho fetoha ha tohanyetso ea leseli a
motsotsoana Undeutlicherwerden phapang, empa ho thoe'ng haeba ka bobeli le fetisa
ka potlako.
All liteko boletsoeng pejana o hlola ka ho habohlokoa ho rera ho sebelisa ho se
toane feela a sa reng letho haholo, e nang le semelo sa feela hlahelle. Hobane, le
hoja ho molao joalokaha tsoela pele ho bonta e katoloso e ho se toane kholoanyane
bandingisa, leha ho le joalo ha ho bonolo ho bonta ka ho toba joalo. kahlolong
mabapi le hore na ba joalo ke le tsoanang haholo le ho roala likhalase, ke sa
sireletseha haholo 'me shaky,' me e ntle ho pelaelo susumetsoa ke boholo ba maemo
'ohle. e ka boela esita le ha ba sebelisa feela feela bonahaleng se toane, joalokaha ho
boletsoe pejana, ho ya tekolo ya ho toana tsa gophering e toanang, le hoja a ile a
etsa ho feletseng e ke ke le moholo hakanakana joaloka ha ho sebelisa ho se toane
khloanyane. Empa molemo ka sehloohong ke kopo se toane tse nyenyane haholo
ke hore ha e kopana le ea teko eo dumella boiteko ba stats ka tsela eo ho ba ka ho
feletseng ikemetseng ea likahlolo mabapi tekano kapa ho se lekane, 'me ho fumanoa
qetello feela ka boteng ba phapang bakeng boikutlo, ba seo e mong a ka ha ho joalo
habonolo thetseha ho feta ho ameha tekano. Haeba ho hlokahala hore
schwchstmgliche phapang oona e sa ntseng e lemoha hore ke sa roala likhalase, o
sa ntse a hlokomela le likhalase matla ntshofala, 'me lehlakoreng le leng, haeba ho
hlokahala hore schwchstmgliche phapang, e lemoha hore nang le likhalase matla
ntshofala, lingaka li ntse a hlokomela, larileng ka mofuta oa bopaki bo maikemisetso,
hore phetoho eo ka hlla kapa ho roala likhalase tse irgends leha e le efe maemo a
mang a sa bohlokoa ea noticeability.
Leha ho le joalo, ka kopantseng teko ea ka stats leka monyetla oa ho Kgeloho matla
ka molao ka hare ho meeli ea matla leseli, oo mautlwelobotlhoko e ho fihlela joale a
lula hore tsoela leha ho atamela tjhelete yohle lefifi, esita le ho mabone phatsimang
haholo esita qabeletsoe meeli moqotetsane haholo. Ho sa le joalo, e le hore empa
eseng se nang moeli tumello ea molao ba bolela kapa bonta, empa e kheloha ho
eona, bonyane bakeng sa teko, ka bobeli ya hodimo le tlase, ka sebele. Le pele re
kena verifications ea ho eketsehileng, ho tla ba le thuso ho bua ka meeli tsena tsa
molao, kaha verifications li feela mabapi le meeli eo nke 'me ka utloisisoang.
Ka sebele vermchte Ha ho motho, esita le haeba motho a se boneng ba etsa ka
tsela e sireletsehileng ka, e matheba a letsatsi ka bonoa (bonyane nakong phahameng
ea lehae yona) ka mahlo ho le joalo, ba seng le se seng lemoha le likhalase motlakase
o tima. Empa na molao atolosa ho maemo a phahameng ka ho fetisisa la leseli, kahoo
setsiba ne e tla ba joalokaha habonolo hlaheletse ka mahlo a hlobotse ho tloha
potolohileng lebaka le leseli ho feta ka tumelelano roala likhalase lefifi. Ke disputa
etsoang nakong ea tlaase le ho feta leseling intensities e kheloha molao ho e-na,

mohlomong hohle leihlo ikutloa dazzled, le hoja ho e liteko tse itseng mona haelloa
haholo.
Ho ka 'na Ka hona ho ka khoneha hore ka maru khanyang haholo mabone e hlile e
le phaello e nyenyane e entsoe ka hlalosa ho se toane ha leru shades pholletsa roala
likhalase lefifi, empa e ka mor'a hore ho ho hloleha ha ba motsoako oa qosoa' me
stats boitekong ba mpa e le leruo la bonyenyane haholo e le hore ho joalo le ka a
liteko le tekano e khanyang maru mabone sepheo sa sebetsa morafong o se ke ua
lumella ho boletsoe; hobane liteko le mabone phatsimang haholo ka sebele ke sitoa
ho khutsisa etsa hangata hoo ka lebaka la ho teneha le leholo la mahlo a ka, ho bua ho
hong hoo e ka bang Sireletseha ka khonehang kateng.
E ka tlaase moedi Krrish, kahoo mabone ho tloha qalong e neng e le haeba u batla
ho tsamaea le ea ntshofala ea likhalase ka Extreme, hohle letho, 'me ka hona a boela a
na phapang ka bonoa, e ne e boetse e hlaha ke sa roala likhalase sa ntsane ho e khl
le ba; 'me, ka lebaka leo ka mor'a hore le ntsetso-pele Molao-motheo se a ntse a
lokela ho ikutloa a hlakile ka fokotseha ha moedi ena atamelang haholo, hammoho le
phihlelo ea eona e tiisa. Ha e le hantle, joaloka phapang ba joaloka khl ha a ntse a
batla hore, kahoo u tla lula ba khona ho fumana tekanyo ea ntshofala ea likhalase, eo
ho eona a hlaha e le lerootho sa roala likhalase. The sunspots e toanang, e leng ho
bonahalang eka ho tloha roala likhalase tekano lefifi, ke hape roala likhalase
indistinct lefifi haholo 'me qetellong ho feletseng hlokomeleheng.
Kahoo ho e-na ea ho ba khona ho lula e tumello se nang moeli ea molao, re ka feela
ka bolela hore e ho fihlela joale o ile a tiisa ka, ka toka ka bophara, le phallo ea
tiisetso tseo ka tsona re susumelletsa hore ba tlwaeliheng nahana hore o kolobelitsoe
ho tloha ha ho tswa ho ea ka dipolelo tsa litlhahlobo tse sa melao e ke ke
netefalitsoeng.
Leha ho le joalo, e ka inferred esita se a ntse a ka tsela e itseng ho tloha fapaneng
tsa bopengwi hodimo le ka tlase tshebetso ya e le 'ngoe ka meeli karolelano. Nakong
ea leseli e matla, e hlakileng ke hla ke fokolisang, a tlase haholo ke ho matlafatsa
metsoako a kabelo e toanang. Gore e tle e lokela ho se a ntse a ba likarolong ea
lipalo ea itseng karolelano karohano moo e sa ntse e le e sa fetohe toanang ka
matlafatsa le fokolisang. Feela hore ho ne ho atolosoa le leholo la karohano e joalo
sitoa bona esale pele likarolong mpa feela ea lipalo.
Ke pele ho liteko tse fetileng, eseng feela hobane e ne e le, eo ke ea pele oela ho
nahanoe ka tsona tsa molao ka pel'a ka hore e ne e pejana ntlheng ena Ka tsejoa empa
hape hobane ba haholo-holo loketseng, e mong le keneha habonolo , 'me ba tle
felletseng ho feta leha e le efe bakeng sa' nete ea kakaretso ea molao ha e le hantle. le
'ngoe feela e na le leha e le boikemisetso ba leha e le paballo junifomo, leha
tokafaditsweng shades leseling ka matla a hae, ka lebaka leo ba ke ke liketsahalo
tsohle tse tharo tsa sehlooho hlahisoang e le hore leha e le efe; 'me ho tloha ntlheng
ena ea sheba, leha ho le joalo, e khothalletsa tumelelano leha e tse ling tse
Verfahrungsarten e leng eketsa teko bakeng sa lemohileng.
Hona joale ho na le litsela tse fapaneng haholo. ho hlahisa leseli shades ea
gradation fapaneng ho se toane feela bonahaleng khahlanong mong le e mong tse

ling tse, ka mor'a moo teko ea ka nka mefuta e 'maloa. Ho bonolo haholo ho hlahisa
ka enke schwchstmgliche shades holim'a vellum, le hoja sa tsoa fana ka ha nyane
kamoo maru ntshofatsa phapang lekanya, empa na molemo oa ho lula junifomo
gradation leha e le efe 'me sebetsana esale pele.
Ha e le hantle, ke leka le stats mamella teko sa tsoa pheta nakong e joalo le ho
amohela moputso loketseng mabapi pele maru makolopetso. Esita le tletseng mathata
tlhakantsuke khalase hore feela ka mor'a hore e tobileng photometric
lekanya 1 / 100 fetisetsang khanya, kea hlokomela ka mor'a hore ke sheba ka nako e
khutoanyane, leha ho le joalo shades schwchstmglichen hore ke feela feela
fumana bopaki bo bonahalang leihlo la hlobotse. Feela boiteko ba lokelang ho etswa
motehare molemo; hobane ha ke e behe ka khanya ea lebone ithuta, eo ho eona ke
sebelisa ho ngola, e leng ntshofatsa ke motlakase o tima e toanang ka ho feletseng
unknowable; Leha ho le joalo sa motlakase o tima ka la 1 / 12 le ho feta, e ka ba sa
ntsane ba hlaha ka mokhoa o hlakileng joaloka ka ntle motlakase o tima.
E mong pete le ho loketseng haholoanyane, ha e itseng litekanyo lumella Tataiso, le
phetolo maemong 'ohle a mararo a mantlha eketsehileng ba nang le bokhoni
Versuchsweg eseng fana ka ha a sebelisa tse pedi moriti boahelani ke hore e' ngoe
generated ka mabone tse peli kapa mabone tsa ntho e toanang ke karo-karolelano
photometric ea ba moriti feela habobebe laolwa, empa hape, habonolo fuoa
lekanngoang sebelisa e toanang khanya e kholo mehloling ho pholletsa le kamano
karabo ya go arola ea libakeng tse bulehileng tsa sebaka mehloling ka bobeli ha
moriti oa bona ke ho le joalo, photometric tekano oa mehloli ke khanya e toanang ea
liriti tsa nakong equidistant e toanang bewhrbar leng bonolo , 'me ke hloekisa
mabone kapa woman stage oa mabone a ka etsoa. Leha ho le joalo, ho ke ke ka
kakaretso bonolo haholoanyane, ho e-na ka bobeli moriti ho utloisisa seriti le mobu
potolohileng joalokaha dikarolo tsa phapang ea kahlolo ea molao ka leihlo, hobane
karo-karolelano ea moriti ho hore kaofela toanang potolohileng, ha e le hantle ke
esita le ho le bonolo khafisoang ao ho 'ona, ka latelang khethiloeng, Tentatively, ka
ho khetheha ho feta, ka mor'a e ka nkoa.
E be tse peli leseli mehloling L, L ' le L' motho eo moriti o batla ho tsa sehlooho di
bonelapele. moriti ena e ntse e ea fapaneng leseli L, ho tloha fatse potolohileng oa
maseli a mabeli,L, L ' leseling. Tsoelo-pele ho leseli L ' kile ua tse eketsehileng tse
tsoang liriti tsa intercepting phanele ha a ntse a L khaotsa, lebaka e potolohileng
moriti o amohela e kile ua tse nyenyane tse leseli tshegetso ka matlole ke L', 'me
qetellong ke e nyenyane hoo hore ke imperceptible leihlo kahoo boholo ba nako
moriti ka potolohileng ha e le hantle disappears. Ha u fihla ntlheng ena, lekaneng ha e
displacement nyenyane ea mong oa mabone ka bobeli kapa woman stage oa mabone
tse peli ka kutloisiso efe tokelo ea ho mo etsa feela hlahelle.
Jwale o ka pele ho tsohle nyeoe ea se bale le counter, teko le likhalase tse lerootho
tsa tlhokeng; kahoo molao joalokaha tekanyong e ka tlaase ea molao e sa tsoa ba ka
State toauoa.

Ho e-na felloe dikarolo ka bobeli maemo a toanang ho pholletsa roala likhalase

lefifi ka ka nako eo na le attenuation toanang ka tsela eo baka hore bobeli ba leseli
mehloling 'L, Lphaella ka leha e le neng kholoanyane, empa e le' ngoe karokarolelano behaltende, sebaka ho tloha phanele moriti-bokella. Sena ke se ileng sa
etsahala ka liteko tse latelang. Le mona tataiso ea mokhoa oa ka tsela e 'nile fetola
hoo, ho e-na neng bolokile tsela e lumellanang noticeability phapang e le katleho ea
attenuation batlang e toanang ea metsoako, e fetola ena e ne e hlokomela ka lebaka
la ho hlahisa noticeability e toanang, joalokaha ho bonahalang eka ke ho latela, e tla
hlaha. Ka tsela ena e ncha tekong e-na le motlatsi le taolo, e le ho pheta-pheta a ea
mehleng.
Ho tloha ka mahlo a fokola haholo sitoa kopanela liteko tse toanang moo
tlhokomelo ka ho fetisisa boima le nchocho sharpest ke ho hlokahala hore ho feta
mosaletsa hlalosetsa nyamele kapa reappearance moriti nascent, kahoo Volkmann ke
rerisana oa ketso e itseng bashebelli tse ling ka mahlo molemo tsa khethoa hore ba
qeto. Latelang lintho tse hlokahalang tsa tshebetso le li finyeletseng.
A fehlang ka pel'a tsepameng o mosoeu boto capped basesisi lahlela tlas'a
tusumetso ea 'meli leseli mehloling L, L' liriti tse peli sekepeng sa. Leseli mohloling
o L , e stearin tukang, fumana ka sebaka se itseng ho tswa boto, 'me le leng, bao e
toanang leseli tiisetso ile boletsoeng ke photometry le batho litseleng o kopanetsoe,
hona joale ho fihlela joale decremented ke e' ngoe ea sebedisana moshebelli oa
phanele ho fihlela a moshebelli bohale nahannweng moriti e entsweng, ba khaotsa ho
ba feela hlahelle. Etsoe morero ona, o ne a mahlong Volkmann, e leng bohle ba ne
ba re kerese L ' tsoang moriti makgetlo a 10 toana le ho lintho tse ngata joalokaha
kerese L, ke hore, phapang ea mabone, moo meriti ea khaotsa ho ba feela
bonahaleng, 1 / 100 ba khanya ka ho feletseng. The karo-karolelano e toanang ea
sebaka se 'me qetellong mabone, moo ntlha ena kena, empa o ile a iphumana esita le
intensities fapaneng haholo feletseng khanya, e leng bemerktermaen karolo e' ngoe
ke sa toaneng ea matla a lelakabe ka boeona, o ile a karolo e 'ngoe a fumana ke
lelakabe L a e khloanyane kapa monyenyane Distance from phanele phaella
ne. Kamehla o ne a le hojana e lelakabe L ' haholo ka makhetlo a 10 ho e ngata ho
tlisa liriti tsa ho isa bohleng ba ho nyamela. Kahoo boholo ba nako ba leka ho
ipolaea sa tiisetso ea khanya ne L lekana le 0,36 ke intensities = 1, = 2,25, = 7,71 ho
38,79 fapa-fapaneng, joalokaha 1 ea khanya ke stearin e ka 3 decimeter sebakana ho
tloha boto o mosoeu o tla, ntle le karo-karolelano ea ba sebaka sa basebetsi ba bang
leseli mohloling o ho palama utloahale kapa haholo hlleha ho seng joalo. Feela
tiisetso fokolang baa (0.36), ya bohlokwa e le menyenyane lerotholi etsahetse, ke
hore, e leng sebaka se ea leseli L ' ne ea ka tlaasana ho ka makhetlo a 10 e leng
sebaka se ea leseli L ba (ho ea ka lethathamo la tse ka liphello e 9-, ka makhetlo a 6)
ho etsa hore moriti nyamela feela ke tsenngwa jaana qala ho pelaelo tekanyong e ka
tlaase, e leng o na le tumello ea molao bakeng sa teko ea feta.
Etsoe brevity, ke boletsweng ka papiso ena feela ho isa bohleng ba ho nyamela. Ha e
le hantle, e leng mohloli leseli ne e le ho isa bohleng ba ho nyamela ho pota-pota L
' alternately morao' me hergerckt e le hore o ne a fumana ka nepo kamoo ho ka

khonehang pakeng tsa lintlha tsa nyamela le reappearance ea moriti oa le lekhatheng

la ho Ebenmerklichkeit; 'me ho tloha ka displacement tsa leseli mohloling o L' ke
mahlahana a laela feela hore ke pitso ea, bohle ba nang le leihlo le a lebisa
tlhokomelo ho apperception ha moriti, moshebelli ileng sa etsahala, e fixation
tobileng ea hjana etsahetse ntle ho tsebo eo karolo ea moshebelli, 'me ka lebaka leo
oa oona e leng ne ke sa tsebo e joalo e tla influenziert, oo ka oona ka lebaka la liteko
tse ling tsena ke kahoo ferekanye.
Liteko tsena li hiriloe ke Volkmann ke rerisana ea Prof. garlic, Dr. Heidenhain Hall le
Dr. Jung Berlin, 'me o' nile a pheta ka tsela e itseng le teng ke le mong. 'Me ka tsela e
ikhethang, ho ile ha fumanoa a bashebelli tsena tsohle e nyenyane ho 1 / 100 tsa ho
feletseng latela boleng ba mabone feto-fetoha ho feta phapang feela bonahaleng hape.
Leha ho le joalo, mokhoa ona siea ha ho sharpness le leholo ka liteko ka bomong ba
ka leseli L ' matsatsing a sebakeng se itseng, e leng haufi le ho Volkmann 1 / 10 ka' na
e ka ba palo yohle ya sebaka dislocate, ba sa tsebe hantle moo le lekhatheng la ho
Ebenmerklichkeit moriti ho lokisa; Ka hona ka kakaretso ho moshebelli leha e le ofe,
le moemeli ne ho nkoa ho tswa liteko tse 'maloa joalokaha amohelehang; empa ho
bile le litholoana ka bomong ba fluctuated hangata e nyenyane haholo ho bohareng,
'me ka ho se tsitse tse lulang ka mor'a mahlahana ke tlase haholo.
Sena se Tentatively moriti toana le ketsahalo eo ea pele ka sehloohong; utloahala
empa ka tsona li fumaneha habonolo mmmetjhe bobeli hore e mong a tla ho leseli le
mong ntle ho tse ling tsa phanele kapa ho ba khanya ka ho eketsehileng kapa
darkens; oa boraro le hore e illuminates liriti tse peli, e leng fana ka phapang, kapa
seriti le fate hammoho le karolo ea boraro leseli lekaneng khanyang, ka tsela eo ho
ba khona ho tlisa phapang e bohlokoa haholo ho leihlo nyamela.
Ho ea fihla 'me a etsa hore ke' na ua ngola litlhahlobo. Ho sa tsotellehe hore, ba
fokola haholo ha e ncha ho Vorbemerkten se a ntse a input, empa boeta-pele ba bona
ba sa ntsane ba e ka ba le thuso esita le ka mor'a ea pele e neng e hiriloe hafeela ba
hiriloe nosi tsa toanang le le ba bang ba diphetolo, kahoo tlatsetsa ho boloka ho le
tlhaloso ea molao. Empa hona joale esita le motheo oa a tlang ho a phaella ka, ho ile
ha etsahala'ng ho 'na ho tloha verifications mehleng butle-butle tsejoe. Pele ho tsohle
Bouguer na ho s. Trait d'optique sur la la la la la la la la gradation lumire ser de
Khao Lacaille. 1760th E leq . 51 ea teko le liriti vanishing ka tsela e toana haholo
hiriloe e Volkmann 4) , 'me e hlalosa e le' ngoe tlas'a sehlooho:"hlokometsoeng faites
tollele determiner, Quelle lebotho la IL faut une lumire qu'ait tollele qu'elle en
Khao akaretsa disparaitre une autre garena faible. "
4)

Ke nka ponto ea ho ikatisa ea sebele ea mantsoe a hae ke Masson

ka Ann. de Khao CH. et la de Khao ph. 1845. T. XIV leq .. 148; ho na le
iphumanetse e ne e se tshaeno Bouguer ho bids.
Ha ba le moo o ile a bua ka molomo feela ka lebaka la teko e le sebaka se se nang
molekane oa maseli ka bobeli, ka mor'a moo seriti ka bang 1 / 64 phapang (ho e-

na 1 / 100 disappears nakong Volkmann); empa o tsoela pele ho re, boemo ena ea
nahanela ne e tla ba tse fapaneng ho itetlehile ka leihlo moshebelli oa; o ne a lumela
Leha ho le joalo, ho fumana hore ha a na ikemetseng tsa tiisetso ea leseli ea leihlo la
hae.
Ka mor'a hore e akaretsang hodima buisana le molomo bolelang Masson 5) Arago e
pheta liteko tsa ea Bouguer me ka tsela eo e boetse e sebetsang le mabone
'mala. Arago boeena o ile a hlalosa a e ratoang ea linaleli hae 6) o positive le hore
melemo ea molao, a re ka mor'a hore ntoa Bouguer'schen Tentatively: "hore tebile
hakae feletseng M le L ke (mabone tse peli tsa Bouguer'schen teko) kamehla
boitekong ba tla etella pele ka matla liphello toanang (e le 'ngoe feela bonahaleng
lekanyelitsoeng phapang). " Empa o ile a Isang mona hase tsona boiteko nakong
mabapi le ntho eo.
5) Ann.

de Khao Chim. -et de Khao Phys. 1845. T. XIV. P . 150.

a nta ke Hankel, Th. KE 168th

6) o

ile

A hae Memoires sur la la la la photometry (leq. 256), ha a itetleha ka molao

karolong e ka morao, empa ekambaka, ho bonahala ho presupposition ea molao,
liteko tseo e leng bonta le phello ea motsamao ka ponahalo ea phetoho eo, 'me ke o
tla qotsa mona ka tlase.
Masson 7) o fihlile ho boiteko eona mautlwelobotlhoko ea Molao ho intsa bolutu
feela a sa thuto pharaletseng mabapi le photometry motlakase. mokhoa oo o hae ke
bohlale ebile ho bonolo ho le songolo ea eona lumella mautlwelobotlhoko hlaha
bohale ho hongata 'me le qetele ho feta tlhahisoleseding e Bouguer le Arago. Hantle,
ho ne ho ena: A disk o mosoeu ba ka bang 6 cm, le bophara ba, ka la intaseteri 'ngoe,
ho etsa mohlala, 1 / 60 tsa sebakeng sa betragend chitja, likarolong tse ling MN ile
blackened a beige tlalehiloeng ka mokhoa o, e ne e ba chenchana ka potlako

staggered e le hore ka lebaka la Nachdauer ka maikutlo a ditshwantsho tse ho isa

karolong batsho atoloswa ho lesale kapa mofapa ka tiske toeu, e leng ho ea ka
tsejoang, sena atileng melao ka sebelisoa ka litsela tse khanya ka potlako ho fallela
mele ea 1 / 60 . ne le leso kudu feta e toeu tiske botlaaseng Leihlo e leng e ntse e

khona ho khetholla ka tsa bophahamo ba tsoang tlaase, o tla o fano khona ho etsa
phapang e sa feteng 1 / 60 , a ntse a lemoha ke tiisetso. Masson hona joale o ne a
'maloa a disks joalo etsa, eo ho eona karo-karolelano ea boholo angular tsa mafapha
ho ea sebakeng sa chitja lekanyelitsoeng 1 / 50 , 1 / 60 , 1 / 70 ' me joale hanyane ka
hanyane ho 1 / 120 , ka tsela eo u lokisetsa o ne a beha boemong bo, meeli ho fumana
hore na pakeng tsa e leng tekanyong ea nahanela oela. Etsoe matching diphetho le
mokhoa ona o etsa tsena tse latelang, e leng, bapisoa le nakong e fetileng, o boetse o
na thahasello ea ho bonta hore Instantaneous leseli itshwara le leseli kamehla
mabapi le molao ka tsela e tsoanang.
7) Ann.

de Khao Chim. -et de Khao Phys. 1845. T. XIV. P. lilemo tse 150

Joalokaha ho tsebahala, ha moemedi wa sona a mafapha le tsoeu 'me batsho le

arohaneng, leseling ke motehare kapa ke lebone, tiske chitja a dikologela ka potlako,
ho bonahala ho tswa ho ea bohlooho junifomo. Leseling ba e-na le le instantaneous
tlhase motlakase, kahoo motho e mong o bona hlaheletse ka ho feletseng mafapheng
'ohle. Ho sebelisa mefuta bobeli ba mabone hang-hang, kahoo, ho itetlehile ka karokarolelano ea intensities, ebang e 'ngoe sheba junifomo moriri o moputsoa kapa
mafapheng fapane; Tsa pele, ha leseli motlakase e fokola haholo, ho sebetsa
merafong, haeba ho lekaneng matla. Etsoe mahlo a batho ba fapaneng Masson ke
karo-karolelano ea intensities tse peli tsa khanya eo ho eona ea bohlooho junifomo e
etsahalang ka tsela e fapaneng, leha ho le joalo, e sala e le 'ngoe bakeng sa leihlo la
moshebelli toanang. mafapha ea nyamela le ea bohlooho junifomo le hlaha ha
khanya instantaneous ea mafapha a makhooa tsa leseli motlakase (ba batho ba batsho
lahlela leseli bohlokwa morao) e le 'ngoe e seng preponderance lekaneng ho
eketsehileng ka' mala junifomo ea bohlooho e neng e tla etsahala ka ntle ho leseli
motlakase, ke e le hore ba ka khetholloa ka leihlo; 'me ho itetlehile ka bophara
lekanyelitsoeng ea batsho le ba basweu mesebetsi, e leng tla fetola grey, ka tsela eo e
fapaneng matla khanya motlakase e hlokehang bakeng morero ona ka nako e
tsoanang mabone tsitsitseng. Ka leihlo ka mor'a hore mehleng Tentatively
esita 1 / 100 ho phapang, kahoo tabeng tsa tekano oa ba basoeu le likarolo batsho
tlhahiso-leseling mafapha o mosoeu ke leseli motlakase e 1 / 200 tsa tlhahiso-leseling
ea eona e lokela ho ba teng ka leseli ka ho sa feleng ke khanya ena ka ho chenchana
ea ea disk ho e ea bohlooho ba halofo photometric khanya e fokola. Boitekong
mokhoa ona ba hiriloe ke Masson merero e meng ho feta ho ipaka molao ea rna ho
phetoho e khl, empa e 'nile o ile a re le batho ba mokhoa fetileng, ho lumellana ea
liphetho tsa bona.
Lintlha tse qaqileng tsa liphello tsa bona tse Masson, pele mabapi le ho oa pele
Beobachtungsme-mokgwa wa, ka mor'a ho retelehela ho ea bobeli, tjena 8) :
En essayant diffrentes vues, j'ai trouv bashagak tollele celles bashagak l'hodima
faibles considere s , la sensibilit e vari de Khao 1 / 50 1 / 70 . Elle e t de
Khao 1 / 80 1 / 100tollele Les vues ordinaires, lt tollele Les bonnes vues de
Khao 1 / 100 1 / 120 AudeLA et la. J'ai deux personnes rencontr apercevant tsoela

pele distinctement la la la la couronne produite sur Machaba a Kopaneng disque

donnant Le 1 / 120 "
En faisant varier l'intensit de l'clairement, j'ai trouv bashagak, quand IL tait
suffisant, tela qu'on Beha lire facilement dans iles Machaba a Kopaneng inoctavo,
la sensibilit NE variait pas ha tollele Machaba a Kopaneng mme individu. Ainsi, s
l'avait Bouguer reconnu, la sensibilit de l'oeil kirx indpendante de l'intensit de
lumire. J'ai fait varier de Khao la la la la plusieurs manires puissance Du la rayon
lumineux rflchi ser Le disque. J'ai pris la la la la lumire d'une carcel place
diverses Du disque sebaka se selelele, l'clairement ser Machaba a Kopaneng Temps
sombre et la couvert; j'ai Opere la la la la lumire diffuse aprs Le coucher Du
Soleil; j'ai employ la la la la lumire solaire rflchie ser Machaba a Kopaneng
heliostat, lt j'ai quelquefois rendu Le faisceau divergent au moyen d'une lentille. La
distanta de l'oeil hodima disque kirx le hlokang susumetsa sur la la la la sensibilit,
pourvu qu'on n'atteigne pas ha une certaine Limite dtermine ser l'angle soutenu
ser la la la la couronne. "
"Les rsultats n'ont pas ha t MODIFIES, quand j'ai Change Le maqhama Entre
Le diamtre Du disque et la la la la la la la la la largeur couronne de Khao. J'ai
employ ea disques, dans iles la la la la bokaholimo lesquels parcourue ser Le
secteur noir tait Le tiers Ou Le quart de Khao celle Du cercle. J'ai la la la la partie
sebakeng noire au bord Du disque, setsi sa au, lt Entre Le setsi sa et la la la la la
circonfrence. Enfin j'ai mme lahla sur Machaba a Kopaneng cercle plusieurs
likarolo noires appartenant des ka secteurs ayant con Le cercle des ka rapports
diffrents, lt j'ai Le disque employ che. 5 9) . Woles tous Les cas, la Limite de
sensibilit kirx reste invariable. "
En clairant Le disque cellular ser des ka lumires colores, j'ai pu determiner Si
La sensibilit de l'oeil variait con la la la la mofuta rayons lumineux. Sauf quelques
lithibelo Dhoom je vais parler, j'ai trouv bashagak la la la la Limite de Khao
sensibilit kirx indpendante de couleur. Ainsi, ho itetlehile vois aussi distinctement
la la la la couronne au 1 / 100 , soit bashagak Le disque j'claire ser la la la la
lumire naturelle, soit bashagak j'emploie ea rayons colors. "
"J'ai produit des ka lumires de Khao diverses couleurs en Khao faisant Passer au
Travers de Khao verres colors Les rayons Du Soleil Ou ceux d'une lampe de Khao
Carcel. Je 'na suis servi des ka couleurs d'Machaba a Kopaneng specire, lt enfin de
l'appareil photomtrique de Khao M. Arago. "
8)

'Nete ea hore, ho fihlela joale ke ntse ke tseba hore Masson'sche mosebetsi o

tsoile ho hang ha Jeremane koranteng ea libuka tsa saense ke hore, ho ikemela
le molaetsa o reng hanyenyane nako e telele sebele.
9)

disk ena e na le e robehileng karolo indasteri e ntso.

Les verres bashagak je dois l'obligeance de Khao M. Bontemps ont tous t au

essays specter. Except Le verre Rouge, qui NE laissait Passer bashagak l'extrmit
Rouge Du specter, tous Les autres laissaient Passer toutes Les couleurs en Khao

quantits polygonal. Quelques-uns, Le Rouge ser exemple, une absorbaient fetola

quantit de Khao lumire, qu'on voyait difficilement la la la la couronne. "
"Dans iles Les essais le mehlala e lokafatsang, l'observateur ayant l'oeil sur Le
disque Fixe sepele sa sefaha sa Machaba a Kopaneng Temps mmoho Ou moins
telele, nous NE pouvons affirmer bashagak Les limites de Khao sensibilit, ainsi
rerang, resteront Les mmes quand l'clairement Sera Instant. Je 'na suis ser tiisetsa
Le moyen suivant bashagak, dans iles CE dernier cas, la Limite de Khao sensibilit
prouvait peu de Khao diphapano. "
"Aprs avoir Les secteurs clair o photomtre 10) ser une lebone Carcel, j'ai une
lumire lectrique sebaka La distanta Limite, puis j'ai fait varier, soit la la la la
distanta de l'tincelle, soit celle de lebone, de Khao manire rendre trs-ba
nkehang maikutlo habonolo Les secteurs. J'ai tollele diverses Opere d'intensits
clairement. En comparant ainsi la la la la ho feto de Khao distanta ncessaire
tollele produire l'apparence ea secteurs la la la la distanta absolue des ka
lumires, j'ai trouv, lt cela aussi resulte tsa liphihlelo bashagak je citerai mmoho
dele, qu'on pouvait bony tollele Limite de Khao sensibilit woles ms liphihlelo
photomtriques Les nombres obtenus tollele Les lumires litharollo tsa. "
En soumettant ms liphihlelo plusieurs individus, j'ai fait Machaba a Kopaneng
constate de mmoho baqapi bohlokoa tollele la la la la photometry absolue, je veux
jeseng tollele la la la la comparaison des ka lumires litharollo tsa une lumire
instantane prise tollele momahanya. J'ai trouv bashagak deux personnes qui
avaient la la la la mme sensibilit, donnaient, aprs avoir acquis suffisamment
l'habitude tsa liphihlelo, Les mmes nombres au photomtre lectrique. "
"J'ai substitue aux papiers blancs claires ser des ka lumires colores, e papiers
colors claires ser de lumire naturelle. La Limite de Khao sensibilit m'a toujours
mmoho kakachelana paru dans iles CE dernier cas, lt Machaba a Kopaneng peu con
la la la la couleur polygonal sa pampiri e. Je NE pense pas ha qu'on cependant doive
regarder CE fait s une mokhelo la la la la rgle bashagak j'ai tablie. Il kirx en
Khao effet peu prs ha khoneha de Khao dil mofumani ea papiers uniformment
colors; La lumire kirx toujours trs qu'ils rflchissent-faible et la Le noir qu'on
theoloang setulong ka mahahapa leur holim'a khomarela difficilement et la luirflchit mme une quantit de Khao lumire mode qui varie woles des ka limites
assez tendues relativement la la la la lumire rflchie ser Les disques
colors , Cependant, tela des ka papiers rouges et la bleus, je suis trs Fihla-ba
nkehang maikutlo habonolo taolo ya la la la la Limite obtenue ser Les autres
moyens.
Ayant Remarque qu' la la la la la la la la Limite couronne dcrite de Khao la la
la la ser partie noire Du secteur, IL Y avait toujours Machaba a Kopaneng e itseng
contraste qui, la couronne Rendant mmoho ho bonahalang eka sur dinleyin bords,
aidait Sa pono, j'ai termin la la la la partie Du noire secteur ser une bordure
frange che. 6 et la 7 feiga "(s. mantlha).

10).

Masson bolela taba e hlalositsoe ka mantlha moqoqo photometric

sesebediswa hae o entsoeng ka e be tlhase motlakase ho tloha ka beha batho
leseling, arotsoe ka mafapha le tsoeu 'me batsho, ka potlako rotated
disk. Puseletso. S. 153rd
"Il resulte aussi tsa liphihlelo, bashagak j'ai faites sur plusieurs individus,
bashagak la la la la sensibilit de Khao leur makala restant la la la la mme tollele
toutes Les couleurs, ils prouvaient, en Khao fixant Le disque clair ser Le Rouge,
une mokhathala, malaise Machaba a Kopaneng qui indiquaient chez eux une espce
de Khao repugnance tollele cette couleur. Il serait curieux d'hlahlobang Si cet effet
produit n'est pas ha sur quelques yeux ser une couleur autre bashagak Le Rouge. "
Ke tla qetellong liteko Steinheil Molimo. Ena e ne e, ka treatise hae e tsebahalang
ea porisime photometer 11) ho hlahloba kpo eo, ebang phoso hore e mong o etsa ka
fopholetsa ea tekano ea intensities leseli, ho itetlehile ka boholo ba intensities e ne e
fapane ka boholo, 'me ke (leq. 14 of treatise hae ) Phello ea hlokometsoeng tse ka
holimo entsoeng haufinyane ho tsoela pele: "li bonta hore ka ho nepahala
phahameng lemoha ntlha eo lifahleho tsa ba babeli ba tsela e toanang, ho se tsitse ha
e mong le e hakanya ea mofuta hase felile. 1 / 38 tsa khanya tjhelete yohle, sena e ka
'na e kholo kapa tse nyenyane. "
11)

mekhoa ea litekanyo ho khanya nakong sepakapakeng tletseng linaleli tsa

kristale pholiso, e Abhandl. ea mathemat. . Kl. Marena. bair. Akad.1837.
Polelo ena e kenyeletsa setatemente ea molao rna. Ka mor'a hore tsohle, ho se
tsitse ka fopholetsa ea tekano ea intensities tse peli leseli itetlehile utloisisa
haholoanyane ka boholo ba phapang sa ntse amogelwang, 'me haeba ho ke ke se
fosahetseng ka intensities fapaneng ho e lekanang karo-karolelano kabelo bohareng
ba e plurality ea liteko, hammoho le tekanyong ea noticeability phapang lokela
nakong e lekanang karo-karolelano likarolo tse ling tsa intensities tsena ke.
E akaretsa Steinheil boeena ka ho re mabapi le ho se lemohileng toanang (leq
71st): "Ha e le Division B tla bontoa .. hore e mong le sieo ka fopholetsa khanya e
toanang e aliquot ka tjhelete e kakaretso ea leseli le tsoang ho e qetellang .. e
latelang hore haeba motho ho isa bohleng ba tiisetso fokolisa libakeng tse leseli,
moo ba tsoana ka litsobotsi tsoang sepakapakeng ha e le hantle, litlhaloso tsena ha
ntan'o na le tiisetso e leng sepakapakeng ea boipiletso e tekanyo e lekanang ya. "
The ponto e feletseng 1 / 38 , tsa pele ho moo ya 1 / 64 ho fihlela 1 / 120 bapisoa le
hlokomela, 'me ke belaetsang hore na e itetlehile ka tse fapa-fapaneng ha leihlo kapa
mokhoa oo;empa seo ha se etsa molao ho seo e se etsang mona. Re lokela ho
hlokomela hore karoloana 1 / 38 , e leng mehato ho se tsitse ke Steinheil, phapang ke
efe feela bonahaleng, e leng ho buleha 1 / 64 ho fihlela 1 / 120 , le hoja joalokaha
lekana, empa eseng joalokaha iphaphatha le eona ho nkoa ke bashebelli tse ling bitsa

ke; le hoja mantsoe ena ka boholo le tataiso ea phapang pakeng tsa liphello tse e sa a
hlalosa.
Liteko Steinheil a (.. P 73 ff treatise hae), ba tla ka nako e telele hakaalo bakeng sa
mautlwelobotlhoko ea molao ba rna ba ho ka bapisoang nahanela, leha ho le joalo e
lebisa ho sekaleng sa intensities tharo, e leng itoare joaloka 1,000, 1.672 le
2.887; Kahoo ha ba na la boela la atolosoa khl; empa li bohlokoa haholo 'me
habohlokoa le ho feta, eseng hobane feela ba etsoa ke e mong oa ka ho fetisisa
khetholloa ho eona, photometric ka kopo lekanyetsa bokhoni mokgwa, ho fellang
bashebelli; empa hape hobane ba thehiloe fapaneng molao-motheo
mautlwelobotlhoko, ho feta ea pele, 'me ka hona pakela ka ho eketsehileng lintlha
tsohle tseo molao ke mofuta ofe kapa ofe ea teko.
Ha e le hantle, ho ke ke ho le bonolo ho hlokomoloha hore a mautlwelobotlhoko
Steinheil, e leng molao-motheo oa mokhoa oa ho phoso ka karolelano e ka tlasa ho le
joalo, verifications mehleng li thehiloe molao-motheo oa mokhoa oa ho se toane
feela hlahelle.
Ho tloha ka morupeli le manolotsoeng liteko Steinheil'schen sitoa ho etsoa ntle le
titiso, ke ae fetisetse mantlha kapa treatise ea ka leq. 477, moo ke ka mor'a hore a bo
manolotsoeng hanyenyane fetotsoeng 'me akaretse e' ngoe le e meng ke tsa bapisoa
haholo, series mamella teko e-na le karoloana 1 / 38 fumane 1 / 40 . Feela ha e kopana
le fumanoe 'me balwa ka ho ya ka boemo ba tshebetso ya molao bonolo hakana
karolelano phoso ea metso lepatlelong le leholo la intensities tekanyo e lekanang ya,
observables ka' na ba latela mona.
Obs.

Ber.

2.517 2.426
1.712 1.846
1.471 1.428
The nkotisa morao tjena ea molao e amanang le ho se toane le monyenyane
haholo, e leng, ha u ntse u bone Khaolong ea 7, bakeng sa ho Mothehi hodima teba
ka kelello ke mozindo. Otlolohileng mautlwelobotlhoko toanang ka lilemo tse fetang
se toane feela bonahaleng na ba bang ba thatafalloa ke ho kahobane
bemerktermaen ba busang ka la sebpeho bona ha ho sireletsehile haholo, 'me ha e
kopana le teko le stats mamella teko mona hase feela joalokaha le feela ho se toane
feela bonahaleng tsoang ho ba teng feela tjee ea noticeability toanang fana ka
maikutlo a. Empa ke phetha ka treatise ea ka S. 489 nang le phihlelo hore a sekoahelo
sa leihlo la e 'ngoe, seriti hanyenyane di theohela tlase tse fetang timo, e mong a ha a
le tekamelo ea ho boloka khanyang kapa a lefifi, ea toanang le uena ka kenya mollo
kapa lerako a leihlo, joalokaha joalo mohlang oo exits likarolo tse itseng tsa tlas'a
molao rna, 'me joaloka mautlwelobotlhoko e yona bakeng sa ho hong ho fetang ho
se toane feela bonahaleng ka hlalosoa. Puisanong ea phihlelo ena ka 'na ua bona eka
pampiri ka boeona.

Empa ho na le lehlakoreng la e mong e le 'ngoe,' me unzweideutigere haholo,

mautlwelobotlhoko ea molao mabapi le ho fetang feela ho se toane bonahaleng, le ea
pele, hopola hore o teng litsing tsohle tsa etsoe molao, hape se phahameng seo se sa
timo ea lemohileng, ea pele eo ho buuoang verifications, e ba ile ba isoa, e leng ka
hakanngoa tekanyetso ea boholo bo fapaneng, ao ho 'ona e mong o lokela ho nahana
hore leihlo le koetlisitsoeng sa litsebi tsa linaleli se ka thabo hlla bothata ba ho ka go
fopholetsa ka lebaka la molao oa rna.
The lekanya magnitudes ea stellar ke leng ho tloha ka lilemo, ehlile (Hipparchus)
tsejoa ke sa etsahala ho makgabane bona photometric leseli, empa ke maikutlo a, ho
etsa se toanang ho leihlo, ka tsela eo hore litsebi tsa linaleli linaleli 1., 2., 3. Size
phenyekolloa le joalo khetholla ke toanang se toane ha totobala lebeletse khanya,
ha a ntse a siea palo ea naleli boholo bo fokotseha, ha magnitudes bonahalang eka
eketseha. Ho ea ka melao ea rona ha joale, mokhatlo lemohuoa khanya phapang
pakeng tsa lihlopha tseo boholo hlahlamanang ka feela ho lekana ha karo-karolelano
photometric pakeng tsa bona o lekana, ka hona letoto la lihlooho tse ea lipalo ea
magnitudes stellar mamela e thutatekanyo naleli ea intensities ho bokhutoanyane
hlalosa boleng photometric ba naleli ho ea le naleli tiisetso.
Sena ke hona joale, leha ho le joalo, ka hanyetsanang, e le hore, ka mor'a hore e
mabapi le diphuputso J. Herschel a thusoa boletsweng v. Bokahohleng bo
hlophisehileng bo Humboldt, eo ke latellanang stellar magnitudes amahanngoa letoto
la intensities Star e-na le e kgatelopeleng thutatekanyo, ho e-e quadratic matla letoto
la lihlooho tse

Lokela ho ba le letoto la lihlooho tse thutatekanyo, kahoo palo e mong le e ne e tla

hlaha ka ata ka palo toanang ho tloha ka pele ho sena se latelang, 'me e mong ka
tlas'a mglichstem Connections ho moleng fetileng dinomoro tsa lintho tse
tloaelehileng tse ba le ho e-na

hanyetsanang ena e hlaha ea bohlokoa le ho feta nakong qala ho se bona, joalokaha

quadratic matla letoto la Herschel bile ba rata letoto la lihlooho tse thutatekanyo 'me
joalokaha e ntlafatsoa hae hloko ka ho fetisisa ea magnitudes stellar le papiso ea bona
le naleli intensities litokisetso hae photometric ke e' ngoe ea litokomane ka ho fetisisa
pharaletseng le oa bohlokoa bacha, eaba u ka phomola ka potso ena ea hona joale le
kannete-hang. Ho sa le joalo, ke na le, interjection matlha thehoa ka moqoqo oa ka,
ke lumela hore hanyetsanang e bonahalang eka ke feela, 'me o qhalana ka la ba le
shebela haufinyane e-na le a netefatso feletseng ea molao rna. Moo ke lintlha tsa
bohlokoa ka ho fetisisa:
A phapang ea bohlokoa pakeng tsa kenela mosebetsi ka holimo tse peli
tse

le

tla ke ho etsahale feela ka tlelaseng Size k.. Sena se

Leha ho le joalo fapana tiisetso ea linaleli ka bomong ho tloha tsela e bonolo eo ho

isa linakong tse le haufi le ho 16, e le hore, haeba a le mong tsitlella ea khethang
tiisetso ya naleli ea sehlopha sena e le moemeli oa tiisetso ea tlelase eohle, ba ka ba
tsitlella tlisa sena kapa letoto la lihlooho tse ho latela; 'me ha e le hantle ho na le e
bile ho tlatlapeng joalo Herschel. The ha e le hantle e tsoanang o ile a lokela ho
ikhethela ho bakeng sa quadratic matla letoto la intensities ke toanang ba ne ba
bolela ea sebelisoa ka litsela tse sa dinomoro bontang ka boholo, ha sebelisoa ka
litsela tse ea sebaka se sa oo ba e mong oa rna, tlas'a boemo; 'me o ile a khetha
loketseng e le baemeli ba naleli 1. Size ho ba dumela molemo ka ho fetisisa mabapi le
tlhokahalo ea ena, empa e leng ho hang ke tiisetso ka karolelano, empa e mong oa
khanyang, taelo ke karolo ea boraro tlas'a linaleli 1. Size, e Centauri Leha ho le joalo,
Herschel boeena libakeng tse 'maloa naleli e' ngoe, e Orionis (Beteugeuze) hlaka
khethoa e le 'ngoe e joalo hore ho hlompha boemo karolelano har'a linaleli . 1 Image
size, e le "tloaelehileng disampole" ao a linaleli 1. Size, joalokaha naleli "ea ka
karolelano tebile hakae pele." Hlile nka e boetse e le sebaka se le seng ena ka mor'a
Herschel a hlokometsoeng hae, ho ea ka e leng har'a tse ding 14 photometrically
laolwang ke eena 'me ke a buisane ea mela boholo likaroloana tsa linaleli tse 1. Size 8
e nyenyane, 6 e matla e khloanyane, 6 e nyenyane, 8 e-na le e kholoanyane boholo
palo, joalokaha e Orionis.
O fano hlakile hore haeba motho a batla bohareng kapa latela boleng ba
tloaelehileng bakeng sa Stars 1st boholo ntle phetoho hatellang ka tlhokahalo efe
kapa efe, eseng e Centauri, empa e na le Orionis ho khetha eona. Hona joale
ke e Orionis ho e Centauri ho Herschel ka boeena photometric boikemisetso ba ka
sebelisoa ka litsela tse ea 0,484 ho 1. emeng re ka hona 0,484 bakeng sa k sekwere
matla letoto la lihlooho tse, kahoo, ho tsoela ho kena

0,484 empa lintho tse fokolang haholo 0.5 kapa 1 / 2 le 1 / 9 ea 1 / 8 , hore a hlahloba
esita totobatsoa ke Herschel bothata jwa mokhoa o nepahetseng beha ka boholo le ka
matla, ho nkoa ka ho eketsehileng hoo ka boeena matla sekwere letoto la lihlooho tse
e sa a hlalosa bakeng sa hlokometsoeng hantle feela oa 'nete, ka bona phapang
joalokaha e nyenyane ka ho lekaneng bakeng sa thutatekanyo letoto la lihlooho tse
boholo ba lisekoere

substitutable ho fumana. At magnitudes phahameng ka ho hlakileng ka bobeli

lihlooho tse latellanang tse e ne e tla tenyetseha ka ho eketsehileng kantle, empa
Herschel a dipehelo photometric u se ke ua telela ne se tebile hakae 4th ka n'ane ho
eona, 'me kahoo e mona e filwe na bopaki bakeng sa ipapise le ba bang ka ho
eketsehileng.
A manolotsoeng qaqileng haholoanyane, joalokaha tseo ke lokela ho bua ka treatise
ka, e ka ho eketsehileng ha thehoa hore kgatelopeleng thutatekanyo ea intensities

naleli hase feela nyalanang le ya data lemohiloeng Herschel, empa e le 'ngoe le ho

feta emeloang a sa referense bophirima loketse ho le loketseng motseng e itseng
exponents ea letoto la lihlooho tse, joalokaha ea quadratic matla letoto la lihlooho tse,
thehiloe ke pokello ea ho shebisisa le manolotsoeng ke Herschel, o thehiloe tlhagisa
ntlha ea quadratic matla letoto la lihlooho tse riteloang chelete ea talima liphoso nang
le disekwere 2.719 ho rna, ho ka boemo ba thutatekanyo letoto la lihlooho tse
riteloang mpa feela 2,2291 makhasi letehali.
Leha ho le joalo, etsa lipatlisiso J. Herschel, le hoja e mong oa bohlokoa ka ho
fetisisa, hase feela ntho eo u ka nka mabapi le taba ena; 'me e feela ho e-na ba le
thutatekanyo letoto la Star intensities bakeng mentlele letoto la magnitudes stellar
kapa ka tse fapa-fapaneng diphuputso tse ding ka ho phethahetseng, ha ho pelaelo
hore bohle ba nang le tsona, ho sa tsotellehe hore e mong le e meng, se ile sa etsa
hore ho be le liphello tse toanang, kahoo Steinheil, ea Stampfer, ea Johnson 'me
Pogson. The pokello ea lithuto tsa tsena li ka fumanoa karolo e 'ngoe a treatise ka
feela bontitsoeng ka sehloohong, karolo e' ngoe bosiu ho halefa ka litlaleho tsa
Saxon. Tiile.
The muelli oa letoto la lihlooho tse thutatekanyo ha fapana haholo ke 2,5 kapa 0,40
ka mor'a hore liphello tsa lithuto tsa tsena tse fapa-fapaneng; ho itetlehile ka hore na
e 'ngoe kapa phahameng ka ho fetisisa phehella letoto la intensities, e leng
ikemiselitse e latelang:
khuyen desc.
mai hat
karaoke.
ke J. Herschel a Datis 2.241
.4427
2.831
.3588
- Steinheil 12) (1). ,
(2). ,
2.702
.3705
2.519
.3970
- Stampfer 13) (1). ,
(2). ,
2.545
.3929
2.358
0,424
- Johnson 14) (1). ,
(2). ,
2.427
0,412
- Pogson ......
2.400
0.417
12) (1) Ka mor'a hore thuto tekolo Steinheil ka boeena, (2) ka mora bili
hanyenyane o fetotswe, puseletso. Treatise My la pele S. 518 ff.
13) (1) Ka mor'a hore tokisetso ea linaleli e tsitsitseng, (2) ho bona hore na

lefateng.
14)

(1) Ka mor'a ho lekolwa botjha ba lona ba tekanyetso divariabole, (2) ka

tumelelano tse ling likhakanyo tse eketsehileng tse boholo.

Phapang pakeng litokisetso tsena tsa muelli ea ka hlalosoa ke le diphapano karolo

pakeng tsa likhakanyo boholo, e karolo e 'ngoe pakeng tsa lintho tse hlokoang ke
photometric ea bashebelli e fapaneng. Hape, ho bohlokoa hore a feletseng tsa provigore re bone bile ba bang tusumetso, e le hore matla a boipiletso sepakapakeng e sa
isoa neces-Sary ho nahanela mona, ha ke ntse ke buisana ka ho qaqileng moqoqo oa
ka oa bobeli. Mona Leha ho le joalo, e ne e se sebakeng se ho lula ka taba ke ba
lumellana ka kakaretso ea lithuto tsa tsena tsa bohlokoa bakeng sa hore re na
litholoana, ke hore, bonnete ba se boletsoeng thutatekanyo letoto la Star intensities
lekaneng.
Ka mor'a hore tsohle tse ka holimo, kgohlano itlosa bolutu hlasele, e fumanoang
ka boitsebiso bo J. Herschel khahlanong molao rna, 'me re, joalokaha tse qalileng,
ha ea lokela ho hlokomolohuoa ke e joalo e moshebelli ka teptjoang, leha ho le
joalo o na le lumellane le liphello seo phallang ka holimo ho tohloang lehlakoreng
le leng la thuto Herschel, 'me ka lebaka la diphuputso bohle mehleng e ke ke voided.
Herschel hlokomela leng tlhaloso ea Astro limithara hae (Capreise, S. 357) fate, e
ka ba le thuso mona ho nka e porisime matlhakore aa lekanang ho thusa hore u kene
phello reflective, line ea tlohang 'meli ea ka bapisoang naleli ea motho e fellang
toanang le eo,' me o phaella ka ho eketsa: "ka linako tse ling hape, e ka sebelisetsoa
ho enfeeble leseli la linaleli hoo e ka bang lekanang le khanyang, ke ponahatso Link
a nakong karo-karolelano eqaal (by tlisa moleng o kopanela litoanto tsa bona tse
hlahellang bapile le ho kopanela ile otlolohileng bona). Boemong ena enfeebled,
shades ea ho se lekane be bonahalang eka, Ke ne ba seng joalo ba bonoa. Ke
Eketseha kapa fokotseha (lekana) ea dikhutlo tsa incidence, litoanto tse hlahellang
ka 'na ba ho feta kapa ka tlaase ho enfeebled. A thota metallic seiponeng 'na ha
sebelisoa bakeng sa morero e le' ngoe. "(Bakeng sa morero ona le litemana tse
bapileng a lokolisa leq. 522.)
Joalokaha ho hona joale ho itoara hantle le hanyetsanang ena, kahoo ka mor'a
hore tsohle tse ka holimo, ho bonahala eka ho 'na ka Leha ho le joalo ke ke ha
khoneha ho bona hore ka hlokomela ea Herschel kheloha tse fetang kheloha tse
nyenyane tse le hore e leng le hlaha ka tlas'a maemo a itseng ea lemohileng. Ho
bonahala eka o na le ho kheloha hona feela "ka linako tse ling" a hlokomela ho etsa
ho se ua ngola litlhahlobo tse tobileng tseo hona, 'me ka mor'a o libakeng tse ling e
bua ka "tse se nang palo" lisosa e leng "kahlolo ea rna le tsela ke sa kholoe litekong
joalo ho fumana", e mong ka linako tse ling se ke ua hana hlokometsoeng bakeng
lekaneng fuoa ua ngola litlhahlobo toanang holim 'kamoo ba vorstehends nile a
ikokobelletsa ho lokafatsa. Ho tloha lehlakoreng le leng empa ka Leha ho le joalo
nahana hore a hlokometsoeng kang phetheselang seo ho emeloang haholo ebile ba
tloaetse leihlong feta ea Herschel qetela finyelloa e amehe haholo ho se toane ka
tsela e poteletseng le bopengwi Ka hona e metle e tsoang melao, e leng emela feela
ka boholo nyenyane haholo bakeng sa tekanyo, nakong intensities, moo ba se ke ba
bonahala e le bakeng sa leihlo la untrained; 'me sena hase etsahala hore ga tlhaloso
Herschel a tlhaolega e bua ka e khanyang haholo linaleli moo kheloha ka lebaka la
ho tekanyong e ka holimo ea molao ka' na ua hohle a se a ntse a sa bonahaleng ho
tloha Herschel boeena o bonta bothata oa ka nepo beha linaleli khanyang, 'me ka

tabeng ena ea ka go tlhaolega a bataletseng ba ka 'na ba ile ba sebelisa boletsweng

moemeli. Ka bomalimabe, ka etsa qeto letho mona mabapi haelloa fumane boitsebiso
bo eketsehileng tobileng. Empa batlang hore, ka sebele ntho e 'ngoe e mosikong e
thehiloeng' neteng, khanyetso haholoanyane ho khanneloa thuto ea ho eketsehileng
le dipehelo tsa tumello ea molao on.
The Previous a amehile ho paka hore molao ho hang o ka har'a meeli e itseng, ntle
ho beha meeli tsena hantle hore na; se e-s'o etsoa ho fihlela joale. Empa na karolo e
'ngoe e mabapi le maemo a ho ba lebaka ke lefe, leha ho le joalo utloisisa ka ho
feletseng sebpeho sa meeli tsena tse ling ho tsamaisa lipuisano tsa; karolo e 'ngoe le
lengolo la lintlha tse ling ho tlama expedient hae oo, ntle ho leeme ho matla ka molao
ka noticeability la ho se toane leseli na tusumetso, kahoo a liteko tse matla tsa yona
di toanang kapa tse kang ho tsoela pele;Tshohanyetso, mona, moo li ne li qala ho
kena Looks khutlele, e lokela ho lekaneng ileng a sebetsana le eona bakeng sa
referense hamorao.
Tekanyong e ka holimo ea molao, haeba leihlo ikutloa dazzled itetlehile,
hanyetsoa le taba ea hore leihlo e ka tsela eo ameha hampe. Ka tsela e itseng, e leng
moedi ka holimo ea mefuta ea e totobetse. Ha ho hanyetsoa, le motsamao hare leo e
itetlehile ea boikutlo, eseng ho eketsehileng ka n'ane ho sa moedi e itseng ntle le ho
senya setheo se le behella ka thko monyetla oa ho yona boetse ba eketsa ka
boeona. Also tse peli susumetsa ba bang ho sa lekaneng matla ba hore finyella moedi
ena nyakallo le ho feta, ho tla nne tlisa feela ho fihlela ho e le hore palo e
kahodimodimo toanang oa boikutlo ba ka hona khona ho se na phapang ikutloa ho
feta. Empa haeba leha e le efe se a ntse a lebisa atamela ho feletseng ena e nang le ho
kheloha melao.
Ho leka ho sutumelletsa ho kheloha ka holimo ho melao konopo e bulelang
khopolo ea hore mahlo a sa nahaneleng a tla ke blunting khahlanong le bo
hlasimollang leseli ka nako e toanang ho hotetsa phapang ke efe, 'me sena se
bonahala se ho fumana otlang hae netefatso ha e le hantle hore ka mor'a hore e
fetisetsa tohanyetso tsoang motehare ka ho feletseng' ngoe ea liphaposi
ngotlonyeletso ka linako tse tsosang la pele ha ho letho le tse sa toaneng, empa ka
butle-butle fole khetholla. Empa hona joale e leng sengoliloeng sa toanang ka ho
eketsehileng ikokobelletsang ka tataiso se mo khutlisetsang bocheng. Haeba motho e
mong ka tohanyetso kena Light ke lulang a nako e telele-rem lefifing, ka qalong ha
nyane ho khetholla sepheo, 'me o ithuta butle-butle feela. E ne e tla blunting lebaka la
hore ho se toane ha hantle bonoa leseli le khanyang haholo, kahoo motho e mong o
ne a lokela ka lekhetlo la pele mahlo talima kena ho tloha lefifing ho le kenya Leseli
ho hlaka ka ho fetisisa, 'me butle-butle phapang mpefala. Esita le mabapi le khiro ea
nyeoe eo 'me counter, teko ka maru makolopetso Tabeng ena e imena habeli ile a
pheha khang.
Motho a ka o fano sekamela ho khetholla e le ho hloleha kena ho tloha Hellen
lefifing sepheo hang-hang, ho e-ho sa Nachdauer ha taba maikutlong leseli,
joalokaha sa ho thotofatsa khahlanong le maikutlo a le e le ho hloleha ho ngollana
kena ho tloha lefifing ho le kenya Leseli ka Allmligkeit eo ka eona ho etsa maikutlo

e ikokobelletsang ho sutumelletsa. Ba ne ba ho lula e leng a phetoho ea lefifing ho

tloha Hellen la Seoa ke Nachdauer sa ntse totobala ka nako e itseng, kahoo e ke ke
ea lemoha mengolo alembi ho ea ka molao-motheo oa e nyamele linaleli tsa letsatsi,
'me a kena ho fetoha se mo khutlisetsang bocheng ba matla maikutlo a maemo butle
o ile a bolela joalokaha e fokolang e, kahoo o ne a boetse phapang pakeng leseli
matla eseng qalong ho lemohuoa. Ha e le hantle, ke na le phatlalatso ena
lokiseditsweng ho moqoqo ka ho ea pele "psychophysical molao-motheo" S. 487
conjecturally.Empa mahlakoreng ka bobeli a hlalosetsoe lintlha ho bonahala ho 'na
ha e sa tenable holim ho nahanela atamela. Hobane ka mor'a hore phihlelo eo
kaofela lipono tse makatsang tsa ea Nachdauer tima haholo ka potlako, a se ke a
letho ka mathata a mang; 'me ho nkuwa hore maikutlo a matla a leseli e batlang e
liehang pheha khang etsa e le ba fokolang, hanyetsang ua ngola litlhahlobo matle ka
Swan 15) .
15)

Sillim. J. 1850. IX. E leq. 443rd

Haeba ke sa fosahetseng, kahoo lefifing kena e le ho hloleha lekgetlo la ntlha ho

kena ho tloha Hellen ho bona lintlha tsa bohlokoa tseo haholo tlaase, e leng tla
fumana puisano ea bona khaolong ea 12; Leha ho le joalo, e le ho hloleha toanang
crossings ka ntle ho lefifing ho le kenya Leseli ho hlalosa, 'me mohlomong kahoo
hase ho ipokellela phatlalatso hore, joalokaha ho pepesehela pele ho e matla leseli
hlasimollang ho ikutloa feletseng ba ho fokola nako e' ngoe o etsa hore nako e telele
ho feta kapa ka tlaase ho obtuse, kahoo hape pepesehela pele ho e matla leseli
phapang khahlanong tsoa phae poso ikutloa phapang e fokolang etsang nakoana feta
kapa ka tlaase hlabang e telele. Ebang ke eo re e susumelletsa ho leseli le khanyang
haholo 'me tlase haholo, kapa sekgoeng, kahoo ho e matla leseli phapang feela ke
hore, le hoja ho latellana emoloa, empa hape le ho se toane leseli le lokela ho ho
nkoa ka ka nako e tsoanang ka mor'a moo, ka nako e itseng, ho feta kapa ka tlaase ho
moo ka bolaee. Leha ho le joalo, le hoja tlhaloso ena e eketsehileng ho feta mathata.
Joalo, joaloka kamehla ntse le monyetla nkeloa holimo ka mor'a hore, huleloa
fihlang khaolong bo12 la lilemo, ka mabaka a hore haeba leihlo bakeng sa metsoako
ka bobeli blunts ka tsela e toanang, ho na le ke sa atleha tse ling ho feta ha metsoako
ka bobeli fokolisa kwa ho lekana lekanang ke moo phapang e ntse e le 'ngoe
bonahala, e le hore ka lebaka leo hllehile ea molao ho tloha mona ke ke a nka
sebaka sa lona.
Ha e le tekanyong e ka tlaase ea molao oa rona, ho ke ke ho se nkoa e le moedi
'nete tlhahlobo eo atamela,' me ke eng neng a bonahala e le ho kheloha molao, e
hantle feela nkoa e le lebaka la molao. Ho bonta sena,, le ea sephetho ka mor'a
likamanong tsa ngata tsa bohlokoa, Vorerrterung ke ke ho hlokahala.
Tsela e sa tloaelehang, ho sa natswe susumetsa ba bang Link hlaha sensations hore
e mong tsejoa khethiloe ka lipono lebitso masimong 'ohle ka kutloisiso pholletsa
lisosa hare (ho susumetsa ba bang ka hare); e leng bopaki ba hore se hlokolosi ho ba
ikarotse ho susumetsa ba bang Link a domains tsohle kutlo fumaneha. Gore e tle e ka
'na lokela ho ba ha ho letho le ikhethang, ha a joalo le eena e le kamehla' me hangata

bonta sebakeng se filoeng. Ka mohlala oa sena o re fa hoo e batlang e le moelelo oa

mahlong ke moo re lokela ho hlokomela e le ho re hallucination tloaelehileng. Ha e le
hantle, batho ba batso, seo re se bonang ka lefifi 'me ka mahlo a koaloa, e leng
boikutlo ba leseli, le sebaka seo ntle hlasimollang Link ha aa lokela ho ferekanngoa le
non-khola litholoana, e leng ileng sa etsahala ka monoana kapa morao hlooho,' me ke
tsa bapisoa le tseo e seng hore ho mameloe nyeoe a ho ba sieo ha lerata kantle. Na le
hoo, batho ba batso, seo re nang le ka leihlong la koaloa, feela boikutlo toanang a
khanya eo re e-na ke ho bona ya batsho bokaholimo tse ka feta gradations bohle ba
ikutloa joang matla ka ho fetisisa la leseli; E hare-hare ho leihlo ba batsho ka
kholiseho ke lisosa feela hare ka linako tse ling a leseli le khanyang, 'me e na le
liketsahalo tse hlakileng disseminated kahoo ho se bua.
fuoe tlhokomelo le kamano e haufi e fumana ka batsho oa koaloa leihlong e mosa
lerle o motle leseli e leng se teng ka bongata li fapane ka batho ba fapaneng le
maemong a sa toaneng ea leihlo, 'me ka e ile ea eketseha le boemong kula ho
liketsahalo tse hlakileng leseli. Ka leihlo la ka le na le nako e telele le lefu la mahlo o
matla sa khaotseng leseli paitsang ea hona joale, e leng eketsa ka ho ya ka,
joalokaha liphetoho tse khl atleha, ho teneha ha leihlo le eona ea eketseha
ka. Jwalo hlakileng subjective leseli liketsahalo ka amohela tsela eo a batho ka
bomong a fapaneng mefuta e fapaneng haholo, seo ke buisana mona ka ho qaqileng
le ho feta, empa li bua ka mangolong a pele ho mafu a leihlo le khaolo konopo e
bulelang liketsahalo subjective leseli libukeng fisioloji. Puseletso. med. B. Rte a
Ophthalmol. 2nd . P.192.
Ba batho ba batsho botlaaseng ba leihlo ka boela fumana botebo le ho tlosa. Bopaki
bo bonolo ho jara. Haeba u sheba lebili le tsoeu pampiri batsho sharply ebile u
phehella, ho bonahala ka mor'a moo esita le ka leihlong la koaloa matsohong pele ho
lulela ho thinya--anh (ka kena ha khanya a sebelisa dintshi ea qhelela ka thko), e
recessed batsho afterimage ea disk a e batlang e fapane le lebaka le khanyang; ka
nako e toanang e bonta matla-letlalo sebakeng la afterimage cha ka leseli
Link; hobane lebisoa ho leihlo, e leng lipuo tseo e 'ngoe o na le afterimage, butsoe ka
holim'a toeu,' ngoe bona ho na le letheba lefifi khahlanong le mobu o mong o
mosoeu. Kahoo boholo ba nako Black tebisa ke leihlo la mokhathala le khanyang e
lekanyelitsoeng ke phomole.
Katlehong e toanang le eo mokhathala na mona, na qetelle a shoele litho, e leng
ka 'na ba mokhoa o sa fellang kapa ka ho feletseng, ba sa phethahalang kapa ea
phethahetseng, e fetang kapa kameho ka ho sa feleng feela ho retina kapa likarolong
bohareng ea didirisiwa ditshwantsho. Eseng infrequently, likarolong tse ling tsa
retina feela ba shoele litho, mokuli o bona le butse mahlo thokoa, batsho kapa 'mala
(hlahloba fapaneng fokolisoa bakeng mmala radiosensitivity tse fapa-fapaneng)
matheba sepheo e leng tsamaisana le' mele ea shoeleng litho 16) . Ho bakuli ba bang
le hlaha joaloka nakoana. Also ea timo eohle e ka ba feela joalokaha tlamang
nakoana fifala tsoang lisosa hare. Rte 17) shebella mofumahali e mong eo hangata
tohanyetso lefifi ka ho feletseng phalla tlas'a leseli kamehla mabapi le mahlo, ho

tloha dintho tse bonahalang tse ka linako tse ling feela hlaha joaloka phantoms me
hang-hang li ile tsa nyamela ha mokuli a batla ho lokisa bona."
16)

Rte, Ophthalmol. II. 458th

17)

Ophthalmol. I. 156th

Haeba ha ho joalo feela retina, empa le ba karolo e bohareng ea pono ho feletseng

shoele litho, kahoo motho e mong o ne a tla lebella hore eseng feela timong darkens,
empa fades ba batho ba batsho tsa naha ka boeona (joalokaha ho se vanishes
nakong meeli ea naha ka leihlong la koaloa e sa tsoa ke ke esita le bone) le ka mahlo
a ho feta ka monoana hao kapa methapo ea kutlo bafu makatsang. Ha ke fumana
eona, 'me oa ophthalmologists tummeng ha ho na tlhahisoleseding mahlonoko ka
fumanoa ka hore na tse ling tse joalo e ha e le hantle ho hlokometsoe ho feletseng'
me ruri; ha e bonahala eka ho joalo; ka nakoana le mokhoa o sa fellang empa e ho
ea ka ga tlhaloso e latelang Rte a 18) oa joalo: "Ho tluoa tabeng ka bafo ea
methapo linako tse ling se etsahala hore ke uena sekotoana sa lefatsheng ka ntle, e
leng toana le lihloliloeng tsa shoeleng litho, joalokaha sepakapakeng se ke a
motsotsoana 'qetelle a shoele litho ka likarolo motho ka mong ea ho retina tse
fumanehang hlahang 19) . "Mohlomong dipehelo bohareng ba ikutloa joang
ditshwantsho tse bokong ho hlokahale hore bo amana le maemo a bophelo, ho feta
hore ka kakaretso le ka ho sa feleng cessation ea e mong ntle ho lintho tse ling tse ka
etsahala.
18)

Ophthalmol. I. 154th

19)

A Treatise ea Grafe "Hoo e ka bang ditshitiso tsa naha leratong amblyopic"

ka Graefe a Arch. F. Ophthalmol. II. Abth. 2. S. 258 bonahala ama Maemong a
feela moo likotoana tsa naha e sa le bongata hakaale nyamela joaloka ba ne
ba ile ea patoa mpa feela.

Tlas'a boemo ba etse mosebetsi oa tumello ea molao fate ka esita le tiisetso

photometric oa Black ho pholletsa liteko analogous, joalokaha li 'nile tsa pele e neng
e hiriloe pele ho mautlwelobotlhoko ea molao Weber, o fumana. Etsoe sena e le 'ngoe
e hlla feela moo ho leng lefifi la bosiu ho tlosa leseli se nang balekane e ngata ea'
mele moriti-ho fana ka ho fihlela, a le mong kapa hona ho ba batsho tlala mahlo,
moriti oa le lebaka le ke Black le leseli ka ntle ka nako hotetsa feela eseng nako e
telele distinguishable , Haeba e mong a fumana Volkmann buka latela boleng
ba 1 / 100 le, kahoo hjana ena ke leseli leo leseli inflicts la Seoa, 1 / 100 tsa tiisetso ea
Black.
teko ena e hlile e le hoja ho fihlela joale feela ho intsa bolutu feela haholo
hiriloe. Etsoe mahlo a Volkmann a moriti nyamela leqepheng la botlaaseng ba batsho
Velvet, joalokaha leseling, e stearin ka tlwaelo tukang, ka nako e telele, se lefifi, ho

pholletsa le likamore tse 'maloa li sa ntsane li atoloswa, tsoelo-pele e ile decremented

ka maoto 87-hang. Haeba hona joale hjana ena, leseli hore a bakoang leseli leihlo
nto, 1 / 100 tsa tlhahiso-leseling ho pholletsa le Leto, o ne a tla nakong 1 / 10 la
bohole eo, by 'nile ba lekanang maoto 8,7 hole le' ngoe. Kahoo ke leka re
bolakaboroto ke stearin tloaelehileng tseo e leng chesa bo9 Fussen tlosa e ka tsela e
tsoanang leseli matla oa amohela, joalokaha ho pholletsa le Black le mong ntle ho
bonesa ka ntle, 'me ka hona tiisetso photometric oa leseli ho qetela ea lekanang ya
pele ke.
Mohlomong e mong a ka 'na fumana e khanya latela boleng ba joalo ba Black kapa
otlang le lintho tse ngata tse kholo haholo, ntle le hore a hle lekanang le a ho khanya
bokaholimo ba a be ke kerese tloaelehileng a 9 maoto haufi. Empa e mong o lokela
ho se ke ua hlokomoloha 'nete ea hore ke tlhahiso-leseling e nto bokaholimo, e leng
lula e leng ditekani hobane pakoang ke boiteko ba ke. Leha ho le joalo, e ne e tla ba
ea sa leseling ke eme pel'a ho sa ntsane ho e matla lelakabe, ke engole bohle ba
bonesa e batsho feletseng holim'a metsi, 'me feela ka taba ea hore ha ho na' mele
batsho feletseng siea, a ntse a bua la maemo a mang a tlaase khanya ea sebaka se
batsho kile ua , Ka lebaka leo, batho ba batsho botlaaseng lahlela kapa bonyane ke
kamoo ntho e 'ngoe, empa leseli fokolang haholo ho pota moriti morao, hoo khanya
ea Black ka ba commensurable ka mokhoa hantle haholo, joalokaha ho e bile ke teko.
Ke feela ba le phello ea mahlo Volkmann a ka liteko hloko ka ho fetisisa, o ile a
hiroa neng boletsoeng mona; batho ba bang ba babeli, e leng o ile a koaloa ho liteko
tsa, liriti tsa lemoha esita le nakong eo sebaka sa 87 Fussen, e leng moo ea teko
hodima mofuta wa sebaka ea neng li ke ke khannoang, e leng bopaki ba hore ebang
ho khanya ha mahlo a eona Black kapa nahanela bona ho e 'ngoe e ne e. Volkmann o
rerile ho fa ua ngola litlhahlobo tsena boikemisetso ba nepahetseng haholoanyane, ka
ho eketsehileng ho bolaoa ha le lebaka la seo. Provisionally sephetho fumanoa ka mo
lekane ho bonta hore tiisetso photometric oa Black leha e khaphatsehang ka booona,
leha ho le joalo o moholo e nyenyane; 'me sena ke seo e se lekhetlo la pele a fihla
mona.
Ka tsela ena, ka mor'a hore tsohle tse ka holimo, batho ba batsho tsa naha e ntse e
lokela ho nkoa e le boikutlo ba sebele ba leseli ka exclusions ea phethahetseng leseli
ntle, e ke ke ho hlokomoloha ha re nahana ka Molao Weberian. A re nke hore re
hlahlobeng tse peli baa haufi maru shades kapa liriti le mahlo, kahoo phaella ka ho re
ho fihlela ho maru a mabeli kapa a makolopetso moriti leha e le khanya ha mahlo ho
Black phaella ka. re mouoane hona joale le leseli la shades ka bobeli Cloud kapa liriti
ke tokisetso ea e ea bohlooho khalase boemong bo itseng, kahoo ho khanya ha nyeoe
eo Black ntse undamped, 'me ho ntse ho tlakoloha ka matla yona kamehla ka bobeli
Cloud shades kapa liriti e leng tla kahoo hase kannete karo-karolelano e toanang lemogolo u se ke ua a boloke ea tsoanang lekanyelitsoeng phapang feta pele, empa e le
tse nyenyane tse, e leng se lebeletsoeng ho phetha phokotso ea phetoho eo ka
boikutlo ho ea ka molao. Ka sebele, haeba re tsamaea ka roala likhalase lefifi
onalenna, kahoo qetellong Black nka makolopetso ka bobeli sa ntse e le 'ngoe feela le
letehali,' me phapang tsohle disappears. Ba batho ba batsho ka leihlong la sebetsa ka

teko ena, ha e le hantle, joang e makatsang ho ka 'na ha bonahala eka, ho toana le

khanya e khanyang ea tsona sepakapakeng eo ho eona linaleli tsa nyamela. Kahoo
molao Weber a ka se khonang ke referense feela tjee ho Link leseli hlasimollang feela
ka nako e telele hakaalo 'me hafeela tiisetsa, jwalo ka ho se bone ka hare khahlanong
ntle ke vanishingly nyenyane, joalokaha a boetse a Masson, matla ka molao o
amohela feela ho tloha ntlheng ea ho bolela, moo u ka e bala printe ho
tloaelehile; athe, haeba u theohele lefifi le leholo le liteko, a phapang ea makolopetso
lokela ho ikhethang. E toanang e sebetsa ho bohle boletsoeng diphetolo tsa teko le
tiisa hohle ke phihlelo.
A tlhaloso e ntle ho tse ka holimo, ho nehoa, e le hore e lehlaseli la khanya, ea e
fokolang haholo fapane le Leto, ke mokhoa seo ho bonahalang eka bo fapaneng,
empa ho ea ka molao-motheo o toanang, ka etswa ho nyamela.
Ha shoalane akaretsa naleli ho leihlo, e leng ka feela feela khetholloa ho tloha
batsho Eena-melsgrunde, kahoo a ka gabotse etsoa hore nyamela, haeba a le mong
nka verdunkelndes binoculars mahlong a hae, joalokaha eka e mong oa leihlo, lebone
la atamelang lehlakoreng. A phihlelo e toanang ikentse qalong ea October 1858 e
ntle haholo ho comet hlollang tsa selemo. Ka bobeli ke likhalase ea bohlooho 'mala
kang atamela lebone le khanyang tsoang lehlakoreng la mohatla shortened ikhethang,'
me e lefifi khubelu khalase, leo ka lona ke bona botle ka ho fetisisa makolopetso
maru motehare, esita le tlisa comet kaofela tsa nyamela. La pele la hlalosoa ka ha e
le hantle e le hore ka roala likhalase tsa leseli la naleli kapa comet, eseng leihlo nto,
e haholo fokolisa, ea bobeli e ke taba ea hore ke leseli la eseng feela karolo ea retina,
e leng setoanto sa hae oela, empa a bohleng bo itseng ea fundus eohle e
khantsitsoe, eo kenya letsoho lisosa tse sa toaneng tseo ba 'nile ba oa bashebelli a
fapaneng hervorgeho-mua.
Hang ha leseli feta ea sclerotic le choroid le bo bofubelu mmala khanyang
pholletsa seo ba bang liketsahalo ho hlollang ha sepheo sa le subjective mala oa
litoanto itetleha ka borokho Poggend. Ann. LXXXIV. e leq 418 hloko
ithuta; sebakeng sa bobeli ho tloha setoanto sa ka ho toba hasanyang ponahatso ka
likarolo tse ling tsa retina, hammoho le checha ka santhao ke cornea e-na le e leng
leseling o boetse o bonahatsoa karolo ho retina, e leng supa ka tlaase mona
Mitrcksicht tse latelang haholo-holo Helmholtz a Pogg. Ann. LXXXVI..-E maq 501
ff hatisa; sebaka sa boraro sa ka lebaka la ea ho hlophisoa nyenyane tsa mecha ea
phatlalatso ea ocular ea lisele, likhoele tse, cuticle e tsoeng leseli hasanyang, ho
bonahala ho e-na le molao-motheo oa diffraction, eo leseli bonahale ho lelakabe
mapolasi mebala itetleha leo Meyer a Pogg. Ann. XCVI. S. entse 235 ka taba ea
thuto ea khethehileng. Motheong oa hore na sesosa ke'ng ho qetela joalokaha
motheong oa ka ho toba ke hasanyang ponahatso tsoang setoanto sa tsoe
mohloling leseli ke linaha tse ling retina, e tlhahiso-leseling retina e matla ka ho
fetisisa haufi setoanto, empa fetela waning sebele ho pholletsa fundus eo.
Ho pholletsa le phello e ikopantseng ea lisosa tsena ke leseli alembi ea naleli kapa
comet mohatla, toana le khanya ea linaleli ke motehare, habonolo le ho feta
khangoa ke metsi le kamano e haufi e leng setoanto sa tsoe mohloling leseli le ka

leihlong la marotholi, kaha leseli Leihlo boipiletso haufi le eona ke matla ka ho

fetisisa.
Kahoo ponto Brewster a 20) :
"Ha leseli la e patisaneng toara leihlong le letona kerese lelakabe bohato ka
karolo ea retina, e etsa hore likarolo tse ling tsohle tsa retina ka tekanyo e
khloanyane kapa monyenyane sa nahaneleng le mengolo e meng eohle ea
leseli. The insensitivity fihla haufi yona palo e kahodimodimo ho matheba le
hotelitsoeng a, 'me decreases le sebaka se batlang se theoha ena. Tekano hotetsa
counter, e re ha e le hantle nyamela ka sebaka sa tshebetso sa likarolong e tlotloang
o kentse letsoho, 'me' mele oa mebala sehlahlo ha feela tingoa bokhabane eohle ea
eona, empa ba boetse ba fetola mebala ea bona. "
Ka lebaka le toanang le lona hore ka mor'a Helmholtz mokgwa wa
relies 21) thoeng. On mahlaseli bopherese tsa manyenyane letsatsi, tseo tse sa
bonoeng ke mokhoa oo ba tloaelehileng, esita bona ntle le ho sebelisa dintho
fluorescent, haeba u hloma moo e le hore ba haholo 'noti ho tloha likarolong tse
ling tsa manyenyane, ba ile ba khangoa ke metsi ka khanya, e ka nkoa.
20)
21)

Pogg. XXVII. S. 494th

Pogg. LXXXVI. S. 513

A buang sephethong kakaretso ho tloha ka holimo ke e boetse eo, tepeletsang le

eketseha besa chelete eo a bonahatsa leseli le dibaka batsho le ba basweu o hla ka
tekanyo e toanang, empa phapang oa ba basoeu ho tloha batsho le eketseha khanya
hlaha kholoanyane hobane khanya ha mahlo ho Black kamehla bafani ka sehloohong
ho ho khanya ha mehloli ba batho ba batsho. Sena ke med. B. Lebaka le bonolo
hakana hore u ka bala leseling molemo ho feta lefifing.
Ntle ho meeli tsa molao, tse amanang le tekanyo ea tiisetso ea leseling, re lokela ho
ke ua lebala hore ho netefatsoa e yona ho ka lebelloa ka ho sheba feela ka ea
bohleng ba mokhelo oa tiisetso dikabo maemo a mang leo emoloa phapang leseli ka
nta tusumetso e. Hona joale ho feta e tlotloang ke tsa batlisisoa maemo e ka ba tse
belang tusumetso ea ruileng tabeng ena, e sa fellang; empa ho tse ling tsa lintlha tse
nahana e leng fumana boiphihlelo ba ho fihlela joale, ka go tlhaolega ho eloa hloko.
Se a ntse (moo) ho ne ho thoe Arago ba lemoha le tusumetso ea motsamao oa
metsoako konopo e bulelang tshebetso ea phapang ea bona. Esita Volkmann e
lemohuoa tusumetso ena. Ho talima bonoa moroeroe botle ka ho fetisisa oa ho hlaha
kapa nyamela moriti, moriti-radiating leseli ne e lokela ho susumetsoa, ho tlisa moriti
fallela ka nako e toanang; le feela bonahaleng phapang 1 / 100 ikemiselitse tlas'a
tusumetso ea mokhatlo oo.
At Arago a tshwanetseng ntan'o leka dikarolo eseng entsoe ka shades tse peli, empa
ba ne ba a fumana e le hore libonela-hle tseo lekgotleng e Rochon'sches Prisma (ka
tsela eo ho bpa setoanto imene habeli) neng, 'me khomaretse e Nicol porisime pele
sepheo ne , ka chenchana tsa lona hore e ne e le set soant likamanong leha e le efe

'me e nang le kemiso e' ngoe e ka fokolisoa, ka mor'a e loketseng ho tse nto
khateboto bula faele e leng thulametse ho overcast sepakapakeng ho shebiloe haholo,
moo ka nako eo ho tloha boemong ba ho dikarolo tse khl tsa Nicol 'me
Rochon'schen porisime ka hore na tiisetso e lekanyelitsoeng ea' meli hlahisoang ke
litoanto e qetellang ho fihlela ho etsoa kajeno. setoanto se fokolang haholo neng e
behiloe ka a thakhola ke motsamao guttate ea Rochon'schen Prisma a libonela-hle
ka tataiso e tsoang Ocular ka mor'a lilense, e le hore e, ka nako lekanya fetisoa ho
tloha ho sebaka seo ho sona sehlopha hae pholletsa bohareng ba matla le ho feta ho
hore, moo bohale eona ama le bohale eo.
A mararo letoto la lihlooho tse mamella teko, tse neng li etsoa ke rerisana ea
bashebelli ba 'maloa ka tsela ena, e nyamele e fokolang e ho matla le ho feta
superpositioned setoanto leihlo etsahetse ka lebelo la motsamao oa e leng
setoanto sa metsotso 12 angular ka nako e sebakeng sa bobeli ha tiisetso ea
fokolang latelang ya boleng ba palophatlo ba matla e ne e:
A ba bang kaofela. Ha ho fallela.
1

I.

/ 39

/ 58

1/ 51 1 / 87

II.
III.

/ 71 1 / 131

Mabapi le phapang e khl, e leng bonta e le lipalo feletseng ha libuka tsena tse
letoto la lihlooho tse tharo, Arago ile mpa feela: "Je NE chercherai pas ha ici
expliquer, hlahisa maikutlo La sensibilit de l'oeil correspondant l'tat de Khao
repos e Etesi diffrente woles CES Trois letotong ke d 'liphihlelo. C kirx La Machaba
a Kopaneng phnomne physiologique , Sur lequel IL Y aura revenir. ". Phapang ka
'na eaba ho ne ho itetlehile ka tse fapa-fapaneng bashebelli, joalokaha Arago re: ka
holimo ke " rsultats trs peu-concordants, obtenus ser M. Laugier, ser M. Goujon
et la ser M. Charles Mathieu; ". : ha nyane ea phetoho tiisetso feletseng, e leng ka
linako tse ling e hanyetsana le ho amohela tse hlakileng ea molao oa rona thutong ea
linaleli e tloaelehileng, karolo e 'ngoe le polelo e kakaretso hore ha khomarelang ho
boiteko bohle ba Ajoutons , s renseignement propre faire de l'juger obscurit Du
Champ, bashagak l'setoanto faible, lorsqu'elle dil projetait en Khao dehors de
l'setoanto forte, e disparu quand mora intensit tait de Khao 1 / 2100 . "
Le ea bohlokoa le mabapi le tusumetso ea motsamao e boetse mantsoe ke go mr
go di 22) , eo a etsang hore mabapi le tshebediso ya photometer eona:
"Ka mabone ngotlonyeletso haholo le lintho tse nyenyane 'me lipono tse makatsang
le hlaha hore e qetellang, ha e nkoa e le metsotso e seng mekae ka lenyele, ka
tohanyetso,-na le ho hlaka haholoanyane, nyamela ho haufinyane reappear. Ke
lumela hore phetoho ena ha a ea ke nahana retina joalokaha peculiarity ya, swaying
matla a bona e thehiloe, empa taba ea hore mahlo phethile motsamao wa mmele e

nyenyane motsotso oo ha dintho di o bonahalang hape, e le hore hona joale u nke

litoanto toanang le lecha, tse neng thabile likarolong ho seng joalo ho retina . ke
ka bona sena ka kannete-nete sohle se matleng a ka lekhetlo la hiriloe le liteko
Aubert ka ja sebaka se sengata boikutlo ba ho retina (cf. v. Grfe'sches khoro ena.
III). Re talima ka nako eo ka kamoreng e ikatetse fifala ka la tse seng kae maoto a
distanta khl lakane sa pampiri, ho ba ikarotse ke likheo tse khl, dinomoro tsa
batsho ne, 'me e bonahala eka ke re habohlokoa hakaale ho tsoela pele leihlo haholo
sebakeng se khutsitseng. kamoreng eo e ne e le lefifi linomoro feela hona joale ne ho
bonahala eka ha re ntse matheba nto. Pinned I e mong oa ba, kahoo ho ile ha nka holong e itseng ea leseli tlase haholo - ke ke ho fihlela ka bobeli ntlha sa fetoheng
feta leha e le efe ka ea bohlooho ba lakane hatisitsoeng pampiring, e leng ne a lula a
lefifi, ho feletseng ea nyamela. O ile a ena ha e le hantle etsahala, kahoo boemo bo
bong e ne e joale ho ea pele ke ha khoneha, e ile e le boikutlo boo re phutholohe ha
orbit, e leng o ne a e se senyenyane leihlong motsamao eaba kapele-pele lakane
kaofela sebelisa palo setsiba neng se bonahala hape.motsamao e ne e ebang esita
lemohuoa e joalo kapa e ne e entsoe tsitlella, kapa a qetella e ile ea buloa ho tloha
ha e le hantle hore hona joale boemo bo fapane ka sebaka palo ema ka lintlha tse
fixation. "
22)

Hoo e ka bang Hemeralopie leq. . 13

Ho fihlela joale e ntse e se se sa na ke sefe se motheong oa tusumetso ea mokhatlo

oo. Ho 'nile ha mo batla ka hare e le hantle hore phapang ka koloi e ncha, ho e-s'o
khathetse' meleng sefi, empa ha e le ka diteng tsa phetoho eo e ke ke tsa fetoha ka
mokhatlo oo, empa feela sebaka sa phapang e nyenyane haholo ke bohlanya, kahoo
ho ha se bonahale hore boemo mokhathala ka haholo tsa fokotswa ke mokhatlo oo.
Ka mor'a nakoana e ne e tla ka etsahala hore ebe e sa etsoe likopi tse ngata le
lumela phapang e-na le hoo ke boholo ba lintlha jwalo ka freshness ya lintlha tsena,
ba boholoanyane noticeability phapang a motsamao e bakiloeng, ho fihlela joale,
mohlomong e le ho sa sehlogo ea ka maikutlo a lintlha tsa latellana nkile nako ho
fihlela mekhoa e itseng ea meeli e bang teng. Qetellong latelang, le hoja e e-s'o o ile a
re, empa generality eona e ne e le phatlalatso ea ka nkang sebaka motheo, chelete
lipapaling ka 'na ba. bapisoa leha e le efe ea boholo bo tse peli farologantsweng
atlehe haholoanyane haeba re latellana ka likarolo tse oona 'mele oo, joalokaha tsoela
hong ho hlalosa bona le tse sa toaneng, na joaloka Eh Weber totobatsa le tehetsoa
ke liteko le joalokaha ho se (khaolo ea 8), ho ne ho bolela. Kahoo re hlokomela
phapang e nyenyane pakeng tsa ho bekha a ba babeli nolofatsoa haholo ke ho
latellana bekha le letsohong toanang le ka nako e tsoanang ka matsoho tse sa
toaneng. Ke motsamao oa lona dikarolo a Liteko rona khanta empa phapang tsoa
hong bakeng sa lintlha tse fapa-fapaneng retina e fetoloa e hlahlamanang bakeng sa
toanang. Ka lintlha tse toanang, leha ho le joalo oela feela matla ho leseli oela ka
lekhetlo le leng fokolang haholo le sekgoeng, le ka lebelo motsamao ke, lintlha tsa
eketsehileng etsahala hlakile hore ka lebaka la ka ho hlahlamana ena e. Leha ho le
joalo, tlhaloso ena ho fihlela joale e mpa e le conjecturally.

Next mong oa maemo a e nang le tusumetso e ka recognizability phapang e itseng,

keketseho ea metsoako, e ntle le joalo, molao malebana le tiisetso e fetohile ka ho ha
boela la atolosoa ea lekhetlo ka leng o hlola ka ho e toanang, joalokaha hang-hang
ha totobala ho tloha ha e le hantle hore e linaleli feela joalokaha hammoho le ho ba le
ho le leto-leto moriti ipakile e sebetsa. Empa ntlha ea leseli ke ka tiisetso e toanang
ho se bonolo distinguishable fate, e le 'ngoe holim'a metsi leseli. Ho tloha ka taba
ena hona joale e tohloa ka ho qaqileng haholoanyane Khaolong ea 11, kahoo ke
mona hase eketsehileng ka taba eo.
Thirdly, e 'nile bontitse hore e fuoa lekanyelitsoeng leseli phapang habonolo
lemoha haeba fumana metsoako e lefifing tloha fatse leseli joaloka leseli ka semelo se
lefifi. Mona seterateng e seng feela thehiloeng phihlelo ea ponto bontang litoanto
tse litila tsa Arago mabapi le ho khetha e le 'ngoe kapa tse ding nakong e sa karokarolelano e fanoeng ke eena thepa ea photometric pele 23) ; empa Hankel boetse o na
le e toanang a fumana ka lekhetlo le liteko tse ling photometric, tse e-s'o e
hatisitsoeng fihlela joale.
23)

mesebetsi Arago a, e hlophisitsoeng ke Hankel.

Qetellong, ho shebella ba bang latelang: Ka tsela e nngwe kapa literaka tseo

hangata a utloahalang a tumileng papiso pakeng tsa pitches le mebala, e ke ka tsela e
hlollang, ho tloha papiso ena haholo tsoa raha, maemo hore molao Weber ua re feela
joalokaha ho e-na libakeng tse mebala, joalokaha, nakoana ka mor'a buisana,
libakeng tsa sekontiri se metsi, ho ke hore e le 'ngoe ho se toane bohlokoa maqhubu
a hase maqhubu a oa mebala e tekanyo e lekanang ya. Ha e le hantle, leihlo lula ka
meeli ea manyenyane ea ka dikgao tsa go e nyenyane e hlalosang kapa esita le ka
sehloohong la boraro e nyenyane li fetola 'mala, ha bonahaleng' mala ho fetoha hang
feela latela sebakeng se ka ba 'mala o mosehla le o motala ke hore mekhahlelo tsohle
tsa mmuisi pakeng tsa' mala o mosehla le o motala ka nako ya e le 'ngoe e nyenyane
halofo modumo o di tletse mmoho 24) . Tshohanyetso, ho na le lintho tse ling tse,
mona ho se tohloang, supa oo papiso pakeng tsa medumo le mebala e tla hlleha. 25)
24)

Helmholtz ka litlaleho tse sa Berl. Akad., 1855. S. 757 ff.

25)

litabeng S. 166 ff.

2) Sound 26) .

Libakeng tsa molumo, ke habohlokoa ho khetholla marata feela tjee e nang le ho se

sekontiri se metsi ho khetheha, e leng ka nako e nka feela le matla e le ntho e nang le
kemiso e nahanetse, 'me melumo eo ho eona e itetlehileng ka ba thothometsa sebaka
molumo, e lepatlelong le leholo la toanang matla tekanyo e lekanang ya,' me ke
thothometsa sebaka maqhubu itetlehileng ka eona, e lokela ho jere ke toanang
'meleng lekanya, haholo-holo ho nahana ka chelete eo. The dikabo ba matla eo u tla li
etsa feela joalokaha se le seng sa feta e mong, e leng ka hlahloba feela seo
bophahamo qetellang. Ho ka akaretsang nta matla a leihlo.

26)

Ha ho tluoa tabeng ea S. 160. ntlafatsoa S. 367-419.

Renz le Wolf 27) ba na tlas'a moleng oa Vierordt ka mokhoa oa ua ngola litlhahlobo

nepahetseng le se fosahetseng Maemong a ka nahanela ea tsebe bakeng sa fapanang
teng ka boemo molumo at sa ticking oa oache e neng e behiloe boemong sebaka
fapane le tsebe tlas'a mehato e loketseng hiriloeng. Ka lebaka se seholo tjena tsoang
liteko bona:
27)

Vierordt a Arch. H. 1856. 2. S. 185. Poggend. Ann. XCVIII.

"Haeba ba babeli molumo melemo ya empa intensities feletseng ntle fokolang

lemohuoa ka ho hlahlamana hang-hang, ho sireletseha hobane e eketsa kahlolong le
eketseha phapang pakeng tsa maemo a mang a molumo ka tsela eo molumo
makgabane tlas'a maemo a hlobaetsang l00 : ., 72 maemong 'ohle ho hlaka hlaheletse
ho ba bang le makgabane e phetseng hantle, itoare joaloka 100 : 92, palo ea liqeto
tse nepahetseng meleng fetang feela e bagatelle bala fosahetseng 'me a lula a sa
etsetsoa qeto ".
Sena se sebetsa le liteko tlhokomelong toaneloa ho nahanela joalokaha bontang
mehlala ea ho sebelisa mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li fosahetse,' me, ha e le se
tlang ho tla bakeng sa latelang nahanela, e leng se bontang tshireletso e tlase tsebo
ea ho se toane ka tiisetso e phetseng hantle, ke empa eseng kang ho busa ka matla a
molao a rna hobane ba e-s'o ile a laela hore ho be le teka-tekano ea phapang
lemohuoa nakong maemo aa farologaneng a feletseng molumo oa lentsoe. Ka nako
eo, liteko tse latelang e lebisa.
Ha ke na le Volkmann bua liteko photometric mabapi le bohlokoa bo boholo ba sa
mautlwelobotlhoko eketsehileng kakaretso oa mehleng oa Molao Weber ka mor'a ho
bolaoa ha hae, o ile improvised provisionally emisitswe molao bakeng sa tiisetso
molumo lekanang le didirisiwa tse latelang, e neng e entse le sa lefelloeng
appreciable letsatsing leo.
E na le bamameli feela ka hamore pendulierenden e leng abuts khahlanong poleiti
ea bothata bo kae kapa che bothata bo kae ntho leha e le efe. Joalokaha a selekane oa
pendulum e ne e le matla a loha nale, ho retelehela ka mekoting koporo, pakeng tsa
tse peli, mounted ka sekepeng, e amana ka holimo ke sefapano sa lehong, litiea. Ka
ho utloahalang, ho itetlehile ka hore na e 'ngoe e matla kapa ho etsa hore ho be
bonolo, ho ka a oa a le chelete e khl kapa e monyenyane khahlanong poleiti eo
hamore, ho didirisiwa tse le atamela haholoanyane kapa e kgakajana gape le eona,
molumo le tla' meleng nkoa matla kapa le fokola. Ho tloha ka didirisiwa a phetolelo
ea eona e tala ne meeli ho se constituency bakeng sa boikemisetso ba ea e mong le
bophahamo ketsahalong ea hamore, ea toanang le 'ngoe Quartant ne e le ho etsa
puseletso feela le ba bang ba dents a libaka tse phahameng tse sa toaneng ka
lehlakoreng la didirisiwa le e mong le e bophahamong khafetsa hamore ea ka tsela eo
a ikemiselitse. The hamore e ne e le lehong la le otla quadrangular khalase
botlolo.Hona joale elevations tse peli tsa hamore ba ne ba ile ba etela, e leng melumo

lekaneng ikemetseng ile a fana ka e eme ka ho toba a hore lisebelisoa bashebelli e ne

e se fosahetseng ha a, ka ntle ho tseba bophahamo, o ile a eletsa molumo oo e ne e le
matla le ho feta; empa e nyenyane phapang ka ho lekaneng hore ha u fokolitse
phapang hoo e ka bang halofo, kahlolo eo e ne e sa tsitsang le karolo e 'ngoe e ne e le
letona, Maemong a karolo e' ngoe e fosahetseng. Ka mor'a moo, ke moshebelli tlosoa
latellana hora ea bo 6, 12, 18 mehato, e le hore e leng sebaka se neng kgetlo la pele o
ile a eketseha leshome le metso e-lesaka tsoang disebediswa e le 'ngoe kapa bonyane
ke kamoo. Ka 'ngoe dikgao tsena, teko e toanang e phetiloe le elevations bao ba
babeli ba ho pheta-pheta hore e sa ntse a ikemiselitse amogelwang ke moshebelli
sebakeng seo, empa o ne a feela fokola haholo hlahisa phapang e kholo. Joalokaha ka
linako tse ling 12 hjana moshebelli, e leng 'meleng molumo tiisetso ho 1 / 144 o
theohetse 28) , kahoo e ne e tla nang le tlhokahalo ho nyamela a sa tsebe ho hongata
ka feela bonahaleng ka n'ane ho phapang sebakeng seo, haeba a ka itetlehile ka
matla a feletseng molumo. Empa ka sebaka tsohle tse tharo tsa moshebelli eo e ne e
sa kahlolo ea toanang feela joalokaha ka tsela e sireletsehileng le e nepahetseng,
joalokaha e etsahala haufi-ufi bogaufi.
28)

Sena ke hantle seo e ne e tla lumela hore ba feela mabapi le khiro ea

nyeoe ho ba tse bulehileng. Tse ka holimo o ile a hiriloe sepakapakeng sa
koaloa.
Kahoo tala a itseng oa didirisiwa le teko, mooko bonahala elwa hloko ka ho
lekaneng 'me phello ea joalo ea makhaola-khang e neng e ka lebelloa, phetolelo e
nepahetseng haholoanyane nang le didirisiwa hloko hahoa tla lebisa ho se liphello tse
ling. Ha e le hantle, sena se ha e le hantle ho bontitsoe se seng se seholo haholo
mamella teko setsing le maemo a mang a molumo tsoang a bonolo ho halekholo ho
feta a Liteko hamorao Volkmann hore ha ua hiroa e pendulum oela, empa mahala
mabapi le poleiti ea tsepe ea setala libolo oela tepe tlas'a mehato ho hlokahala 'me ka
tse seng kae ke amohetse karolo. Ka liteko tsena e ne e ka bobeli le bophahamo
lerotholi, fetotsoeng joalokaha teba ha libolo tsa oela, joalokaha bohle ba moshebelli
matsatsing a meeli ka bophara; bophahamong lerotholi le ho se toane bona empa ka
tekanyo e tsepameng, hammoho e leng nyeoe eo e ne e entsoe, hantlentle
ikemiselitse. Ho feta moo, ho khethoa mokhoa o le katleho ea liteko tsa pele e neng e
e ne e lumellana. Le mefuta e fapaneng ya feletseng makhabane molumo leng karokarolelano ea lerotholi bophahamong bo 3 hlaha : 4 e lekanang karo-karolelano ea
maemo a mang a molumo, e leng ho theosa le tsoang teng latelang lumellana hantle
hore na chelete e lekaneng ea ho tlisa phapang e itseng bakeng sa bashebelli ba babeli
ba nang le temoho molemo seo fumana le Renz le Wolf diphetho ka etsahala hore ebe
lumellana le seo.
Mona ke, ho tloha Volkmann a se lemohileng koranteng ea atoloswa tlhaloso e
qaqileng haholoanyane liteko eo.
"A molamu prismatic e fumana lengolo le fehlang behoa boto, e leng e ka fumanoa
ka ho woman stage 3 tataiso rapameng. Mothating ona, limathi tse peli tse mounted,

eo tsekaletse liphaka tse peli e , ka b tswela pele. From tlhrng ea leo, liphaka tse
peli Show, o lumelloa ho itihela fate bolo sekepeng sa, bolo ile tlaletsoe o motona
'me forefinger ;. ntlha ea forefinger ea ho ama letsoho la e kapa ka b .,' me joale
menoana ba ne ba ka hloko tlosoa le e mong le tse ling tse e le hore a tlohele bolo ke
ne ke libolo tse peli tsa ho tiea e toanang, o ile a akaretsa ea nang le ho le letehali,
e mong ka letsoho le tokelo ea ho nka bolo bakeng sa nyeoe ea bobeli ho fihlela ka
mor'a hore litlhahlobo tse ea pele lerotholi kapa ba bile ba batla. "
"The kholo ka ho fetisisa omeletseng haufi le mametse moshebelli nakong liletsa
ketsahalo e ne 1 mitha, e leng sebaka se palo e kahodimodimo ke limithara tse 6."
"The feletseng lerotholi bophahamong bo, ea ileng a tla ho ipapisa le ba bang, ba
sa toane joalokaha 3 : . 11,0"
"Boima ba libolo tsa oela fapane joalokaha 1,35 Grmm. : 14,85 Grmm ......."
"Boiteko ba bangata matsatsing a bophara ba se toane le molumo o ile a bonta
hore Heidenhain 'me ke boemong ba ho fumana hore na le makhabane a Kannete
sound, ikemiseditse mong ho e mong joaloka 3 : Molao 4, ha phapang e fokotsehile
ho ditekanyetso 6. : Joalo tle 7 se a ntse a motho ka mong talima liphoso 'me ke atisa
ho eketsehileng etsa qeto pele likahlolo eo. "
"Letsoho Fechner lelera se a ntse a palo ea 3 : 4 le hangata haholo le eena kamoo
ho bonahalang kateng o ne a ikoetlisa kgahlamelo hodima ona eo keketseho ea
khethollo, hobane qetellong ea letoto telele haholo ea hlokometsoeng a khetholloa
molumo kapa matla a sebelisoa ka litsela tse 3. : 4 le tokelo ha a ntse a fosahetseng
qalong hangata utloile joalokaha tokelo ea 'me ka mor'a liteko le ekelitsoeng la sa
ntse 1 / 3 ho buuoa hampe ka 2 / 3 entsoeng nepahetseng. "
The liteko mehleng li thehiloe molao-motheo oa mokhoa oa ho se toane feela
bonahaleng; 'me ho ntse lebaka la mabaka a neng a se boletseng ka mokhoa ona ka
etsahala hore ebe a ke ke a fihlela sharpness toanang le mokhoa oa ho le letona le
dinyewe e fosahetseng' me phoso ea bohareng, hanyetsoa boiteko ba ke mekhoa ena
lakatsa. Empa ka phetoho e ikhethang e khl ka ho feletseng makhabane molumo oo
o ne e phethang ka liteko entseng, ba ile ba ba mahlonoko tseo ho leng a lekaneng
bakeng sa tumello ea molao ka kakaretso, 'me e ka' na e-ba ka ho fetisisa e le hore
kheloha e nyenyane ea toanang e ka etsahala matsatsing a meeli ea boiteko salaried
ntle joalo e kgonego lokafatsa eona.
E ne e tla ba molemo ho eketsa sepakbola eketsehileng mabapi le ho sebelisoa ka
liteko tsa mofuta ona didirisiwa le khopolo ea bona.
Schafhutl 29) nang neng kofuto le libolo rothelang lekanya rekolohela malebana
utloahala Strong bontsitse, leha ho le joalo, e tshwanang sebelisoa feela bakeng sa ho
lekanya ea nahanela feletseng.
Ka tsela e toanang, e pendulum molumo o pejana huleloa bakeng morero ona a
sebelisoa. Itard 30) o na e joalo e ho ithuta nahanela ho utloa sebeletsa maloetse
kaofela tsebe ea tlas'a lebitso Akumeter, e leng e na le e mehele otloa koporo,

bolokolohi emisitswe leqepheng la molamu oa hahoa ke kholomo ya e leqepheng la

mochine pedestals, le khahlanong leo pendulum otlang bao bophahamong bo
lekanyetsoa ka la protractor e.
29)

Abhandl. c. baier. Akad. VII. 2. Abth.

30)

Gehler a hlaha setoto. Art. Utloa. S. 1217th

Ke ka proizvodnje mpha pendulum imene habeli le protractor molumo moo ba

babeli ho sa tsotellehe hore hahoa pendulum tsoang mahlakore a mabeli khahlanong
le letlapa teteaneng 31) otla; Leha ho le joalo, ho fihlela joale-s'o fumane nako ea hore
ke eona.
31) Ka

lehong ke khonne ho finyella hase molumo toanang pendulum ka bobeli.

Ho latela khopolo ea ho liletsa:

Motho a ka fumana habonolo hore ha 'mele o e tobane le ke mahala oela fatse kapa
ke pendulum' meleng o mong, matla a molumo tse tswalwang ke konteraka ho tloha
sena, ka sebelisoa ka litsela tse sa likarolo tse ngata tsa bophahamo lerotholi le boima
ba 'mele oa oela ke 32) , ho fihlela joale ea tusumetso ea ho itoanela tlala moeeng le
ka ho hlokomolohuoa ka tekanyo tabeng ea litusumetso leha e le efe e toenyang.
32)

Schafhutl ke karolo tiisetso molumo tekanyo e lekanang ya ho sekwere la

bophahamo ba oa ha molumo-ikitlaetsa mmele (Munich. Abhandl. VII. 17), ha
ke bona ka tsela e loketseng. ka mor'a hore tsoang teng ka holimo tse latelang.
Ka sebele, boemo ba lerata e tekanyo e lekanang ya ho sekwere la thothometsa
sebaka molumo tsa 'mele bothata bo kae; ea thothometsa sebaka molumo tsa 'mele
bothata bo kae e amana ho e fete (by difomula tsejoa) tekanyo e lekanang ya ho
lebelo, ka likaroloana ke equilibrium boemo ba bona, di le e toanang, tseo ba neng
ba li tlositse therefrom. Sena se maemo a bokella ba lebelo leo ka lona impinge 'mele
oa oela' me boima ba 'mele oa eona. Lebelo leo ka lona impinges 'mele, ke hore,,
lebelo ho qetela ea nyeoe ea hae, ke tekanyo e lekanang ya ho sekwere le motso oa
melao tabeng ea bophahamo ba oa. Kahoo sekwere la lebelo ena palo e
kahodimodimo ke tekanyo e lekanang ya ho bophahamo ba oe, 'me ka lebaka leo e
boetse ke lepatlelong le leholo la lebelo eo ka eona likaroloana tsa tlosoa boemong ba
phomolo,' me kahoo Tabeng ena tekanyo e lekanang ya palo e. Kaha e hona joale e
tsejoang, o etsa phapang ea letho mabapi le hore lebelo palo e kahodimodimo, ebang
mele oela pholletsa freefall kapa litseleng tsa moloko o khopameng ka bophahamo bo
itseng, kahoo u ka bona ho nahanela mehleng feela joalokaha hamore ea joalo, e
pendulum (a nka khohlano mabapi le kgosomanyomela e vanishingly) etsa e le 'mele
oa ka bolokolohi oang. O lokela ho feela haeba ka bobeli itebela hore re tsebisa 'mele
a rothelang ho qala lebelo ea ha boletsweng mosebetsi oa bophahamo ba modumo
molumo lokela ho a utloahalang a ho tloha bophahamo lerotholi. The itoanela hoo ho

tlala moeeng lebeletsoe nakong lihlooho tse nyenyane le tse lebelo leo u tla sebetsa
ka kakaretso, ba fumana ho eketsehileng ka ho hlokomolohuoa ha ho sebelisa loto ha
'mele oang.
From Vorigem totobala hore matla a molumo le morethetho oa molumo eseng ka
dipehelo tsa ho khutlisetsa angle ya j eo hamore o tsosoa ka holimo ntlha ea eona e
tlaase-tlaase tsa pendulum, empa bophahamo tsepameng, by a sebelisoa ka litsela tse
ea

liluloana, ka mor'a moo seletsa se neng se ka ho lekana ka

fumana mangolo. Ka mohlala, ho tloha ka cosine oa likhato tse 45 o lekana le

0,707 le cosine oa likhato tse 90 o lekana le zero, joalokaha ho tloga moo karokarolelano ea maemo a mang a molumo nakong elevations tsena tse peli, e leng 1 ho
isa ho 0,707 = 0.293 ho 1 kapa nahehin joalokaha 3 ho 10. bophahamong angle 60 ,
90 , 180 tsamaisana le e boemo ba ntlafatsa matla molumo : 1 : 2. Hafeela
elevations u se ke ua feta 60 , e ka ba molumo molumo oa approximated ho
lepatlelong le leholo la sete e toanang lekana, e le hore ba boikaketsi bophahamo
quadruple, se seraro ka makhetlo a robong tiisetso molumo lumellana nahehin 33) .
33)

Hona tjena ho tloha ka moralo tsebahalang

- jj

Mona ke matlapa a mabeli tse nyenyane, e leng fana ka tsamaisanang le ho

khutlisetsa e pendulum molumo tsoang 0 ho ea ho 90 makhabane Sound, 'me
sekgoeng, haeba botenya e beha boemong 90 lekana le 1.0000 (a Lethathamo I)
kapa ya 10 (a Lethathamo II). At 180 e ntan'o habeli li lekana le 90 , 'me maemong
ohle nakong elevations pakeng tsa 90 le 180 oela mona lipakeng, u ke ke ua
habonolo etsa e pendulum elevations ka holimo 90 .
Litafole ka kamano e teng pakeng tsa bophahamo la pendulum molumo le
tiisetso molumo oa lentsoe.
I. II.
Elevat. matla Elevat. matla

matla Elevat. matla Elevat.

90

1,0000 45

.2929

10 90, 00

45, 57

85

.9128 40

.2340

84 ,
26

36 , 87

80

.8264 35

.1808

78 ,
46

25 , 84

75

.7412 30

.1340

72 ,
54

17 , 19

70

.6580 25

0,0937

66 ,
42

12 , 97

65

.5774 20

0,0603

60 ,

/8

9 , 07

00
60

0,5000 15

0,0341

55

.4264 10

0,0152

53 ,
13

/ 16

6 , 41

50
.3572 5
0,0038
Mabapi le sekontiri se metsi a ho e leng tekanyo ea thothometsa sebaka ke le
boikarabelo ba ho boholo ba hlasimollang, ba leshano ka n'ane ho Weber a sesupo
kakaretso hore, eo hape a bontitsoeng ke Weber, pel'a fumane boitsebiso bo
Delezenne Molimo; empa ka hlokometsoeng eona, joalokaha ke kholisehile ka
treatise oa hae oa qalong amana, ka kakaretso, lioache ho e-na ka seo bopengwi ho
tloha ho hloka sekoli esita le ena kapa mofuta oo oa karohano (kutloano, octave,
bohlano U. 's h.) ka khetholloa ho eona, ha e ntse e hore na a khelohe tekano ea
melumo e 'meli ea sebelisoa ka litsela tse toanang oa maqhubu a kapa maemong a
fapaneng ya modumo tekanyo e lekanang ya ho hlaha khl, e leng potso e reng
sebele ea molao Weber Molimo. Ho sa le joalo, ho ke ke ho hlokahala hore ho tiisetsa
molao tabeng ena, eseng feela ua ngola litlhahlobo khethehileng hobane e ke le
bonolo 'me a re tle tummeng hampe polelo efe ea Gehres mino hore e sebelisoa ka
litsela tse lekanang ya maqhubu a tsamaisanang le joalokaha lekanang lemohuoa
modumo o phapang octaves fapaneng, e le hore molao o tobileng ho tloaelehileng ka
ntse proven kae-kae esita le ho se toane le leholo. Also Euler, Herbart le Drobisch na
tlhokeng gefut a ho nahanela bona ea lipalo ea tonal eo.
Ke ha buisanoa batho ba 'maloa ba nang le ditheeletso molemo tsa' mino le khiro ka
linako tse ling oa liteko ka molumo o sa lehong se pendulum seo otla lehong, haeba
ba sa vermchten ho bapisa nako ea karo-karolelano ea maemo a mang a molumo li
45 le a 90 ho atamela e dikamano tsa pitches. Ba bang ba phatlalatswa ka bobona
khone; empa makatsang kgethilego ka ho fetisisa, e leng hodima papiso e ba ne ba ho
(ikemetseng ka mong tse ling tse le ka ntle ho tseba likahlolo tsa ba bang ntho e
'ngoe) ka nako eo lumellana le ho bapisa karo-karolelano ea oa bone. Empa ke tla le
fa boiteko tsena feela khiro bona mehleng tala le ho itlosa bolutu ka ho hong ho ka
tlaase ho moo latelwa e ne e se mokhelo, 'me toara ka bobona ba sa ntsane ba sa
tsitsang haholo taba ea hore na papiso e tobileng pakeng tsa sebelisoa ka litsela tse ba
matla le bophahamo ke boikutlo bo joalo bo hang ho atamela.Joalo kena liphello tsa
liteko tse ling tsena tumelano ke Renz le Wolf, joalokaha Volkmann kena ho lona, e
leng e 'ngoe e sa le tekamelo e-na le nyalano le taba ea ho se toane ka molumo
mehatong e (3 : 10) to lekanye e phahameng.
Kamanong e le 'ngoe e ne e thahasellisang ho' na ke sebini (fiolo virtuosos v.
Wasilewski) ho utloa mantsoe ana, u ithutileng tsona nakong Rheinische pina mekete
eo k'hoaere ea mantsoe banna 400 li sa le matla e khahla etsa joalokaha 200.
3) litepe. 34)
Mokhoa oa ho mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng fumana diphetho Weber, o
oo ka oona ho netefatso ea pele ea molao ea rona ho hlokahala timong ea boiteko
boima li se li bontitsoeng. Liteko hae ba molemo khethehileng hore a karolo ea

'ngoe, khatello boikutlo ba letlalo e aroloa ho maikutlo a mesifa,' me liphello fumana

ka tsela ena ba 'nile ba toantoa le batho fumana le ditlaleo le tloaelehileng la
sensations bobeli, leha ho le joalo, ka mor'a ka' na mokhoa oa ho sebetsana le linyeoe
nepahetseng le se fosahetseng salaried boiteko ba eona e leng dintlha ka botlalo ho
bua le tla o bitswang ba, ho toaroa ka, nakong elevations litekanyo tsa ea bapisoa,
mabapi tlhaho pakeng tsa sensations baapostola bana ba babeli ba phete. An karohano
e tobileng ea lihlekehleke tsena tse peli e ne e le hantle hase hantle bolaoa ka bokgoni
fela ea tshebetso, empa a hlaha e mautlwelobotlhoko le tloaelehileng la molao bakeng
sa ka bobeli, nahana ka sebetsa ka ho nepahetseng e leng o ile a tepisa mokhoa, se
nang le thuso boetse diteko tsena di ne tlas'a eseng ho ithuta mokhoa oa joalokaha ho
itlhahloba molao rerang.
34) Ha

ho tluoa tabeng ea S. 164, 186-199. Hlaoloa S. 168-173, 358-367.

Bakeng sa ho utloisisa le ho latela, e supa Ea hangata ba hlokahala, se boletsoeng

khaolo e ka ho kenngwa tshebetsong mokhoa, ntle le hore ke nahana hore ho
hlokahala hore ho khutla mona ka ho qaqileng hodima mona. Ho tloha lehlakoreng le
leng, ba bang ba fumana litokomane tsa 'me mehlala ea toantetso tla fumanoa ho se
boletsoeng moo ka tlaase mona.
mamella teko ea ka ka sehloohong letoto la lihlooho tse buang ka taba ena ka potso
a mabeli, 'meli khahlapetsang' me e mong (ka ho le letona 'me a setse haholo-holo
matha) fa e leng, ka bobeli e toanang, ka letoto la kgatelelo ya 6, 300, 500, 1000,
1500, 2000, dikgerama 3000 atlehe ho o ne a diphetho ka tsela e lumellanang
haholo. Letoto la lihlooho tse 'ngoe khahlapetsang e October le November 1856
entsoeng tse peli nehelana ka December 1856, ka January l857. Maemo a sa liteko
tseo ka bobeli lihlooho tse latellanang tse e ne e le maemo a tlwaelehileng hlalosoa ka
kakaretso. Ka ho khetheha, e latelang hlokometsoeng ka sena:
Nngwe le nngwe ya likarolo tseo tse peli letoto la lihlooho tse kenyelletsa
ditokiseletso 32 mamella teko matsatsi le likarohano 12 of 64 uplifts kaofela
32 . 12 . 64 = 24576 nyolla boemo ba bonolo kapa maemong 'ohle. E mong le e
litekanyo ka sehloohong P ke (nako le nako kahoo karolo e 'ngoe)' meli karokarolelano likarolong tse tobileng tseo joalokaha boima tsa tlatsetso D sebelisoa, e
leng 0,04 P le 0,08 P. The qetellang boima tsa tlatsetso ka bonahala e khl, ke Leha
ho le joalo, ke joang motho a ka kholisehang ka ba litafole latelang mamella teko leha
ho le joalo Maemong a maholo ho lekana e fosahetseng, e amana le mokhoa oa ho
tshebetso hlalosoa, e mong le (hoo e ka 2 Maemong a thulametse) bapisoa le ba
boikaketsi nyolla boemo bonolo, ho e-na le mabaka a ho pheta reciprocating
Herwiegen moo D = 0,08 P tla fana ka bothata ba ho fumana Maemong a bohata , At
letsatsi le letsatsi teko ea 12 . 64 = 768 uplifts kaofela ba ile ba kgatelelo ya 6, e mong
le mafapheng 2 uplifts 64, 'me kaofela le toanang malongobani D lekoa,' me sena
se etsoa feela ka mor'a matsatsi kapa libeke, joalokaha ho bontitsoe mona ka tlase,
ba fetoha. E ne e boetse karolo e 'ngoe ka mor'a matsatsi a nyolohang ( ) 'Me theoha
( ) tsamaiso lebaka la kgatelelo ya. Kahoo tla leng le le leng tse peli letoto la
lihlooho tse mamella teko ka 'ngoe ea litekanyo tse ka sehloohong tse teletseng ka
32 kaofela . 128 = 4096 uplifts kapa Maemong a; De 2048 le D =0,04 P le e ngata

nang le D = 0,08 P ; 1.024 oa bona 'me ba bangata ka hohle . A baapostola bana ba

babeli-nehelana beha elevations 128 ea letsatsi ka leng ba ne ba ka 'ngoe kgatelelo
ya incontinuo hiriloe ka' ngoe khahlapetsang latele batle 64 ka letsoho la hae le
letehali, 64 ka letsoho la hae le letona, o ile a re ho fetola Left kapa Right entseng
qalo mor'a matsatsi.Moleng tse peli a li fetiselitseng ka mor'a matsatsi a mabeli, o ile
a sebelisa ka letsoho 'ngoe feela ka mor'a hore mong le e mong matsatsi a 8 pakeng
tsa D = 0,04 P le D = 0,08 Pfetoha. Sena se etsoa phapang feela ke hore a baapostola
bana ba babeli-nehelana beha melemo nahanela hora ea bobeli D's o ke tsoana
haholo, e le hore letotong lena la lihlooho le netefatso ya molao e ka sebelisoa, ho ea
ka e leng karo-karolelano ea ho le letona ho ea palo ea linyeoe tse boholo ba D ka
lebelo kamehla H itetlehile 35) , athe ena ha ho joalo le ka palo e le 'ngoe
khahlapetsang moo dibeke tse nang le 0,08 P batlang e tlaase nahanela makgabane
feta 0,04 P fa seo ka mantsoe (CH 8.) a hlaha. Empa mabapi le tusumetso ea boholo
ba khatiso e etsoang tabeng litekanyetso teba ka, ke eng ea bohlokoa mona feela, e
'ngoe khahlapetsang haholo joalokaha e ka bapisoang boeona, joalokaha ba babeli
khahlapetsang.
35)

Molao ona ke ho latela puisano Khaolong ea 7 ke kamano litekanyetso

ho T = HD bontoa ka tafole rona Motheo, ka mor'a moo a imenneng
habeli D boikaketsi ke t moo ha litusumetso leq, Qba felisitsoe.
Ke tla hona joale pele ho tsohle, ho qala ka bonolo, haeba e se nepahetseng, u
sebelise ka tsela ena letoto la lintho tse hlokometsoeng, palo kakaretso ea linyeoe tse
nepahetse Rbakeng sa kgatelelo ya fapaneng P, boletsweng ke maemo a mang a ka
sehloohong, empa a se karohano ea linyeoe 4 ka sehloohong le ka ntle ho phokotso
ho tobileng metrics, ke hore,, melemo ke t = hd, e leng e ka balwa ho eona ke esita
ntle le manolotsoeng joalo ea kgethelwa diphetho ka sehloohong ho tloha dikabo ea
ho kopantswe bakeng sa liketsahalo tsohle tse ka sehloohong dinomoro tsa letona
boetse R tla huleloa, ka mor'a moo bohale kalafo ea mela tsoela pele ha ho letho le tla
tseba ho khona ho tsamaea e nyenyane bohale ho feta ho bile le litholoana toanang.
E sebelisitsoeng yuniti boima mona ka tlase hohle ea liforeimi.
Ho ba ka bohlokoa ba eketsa lenane ka nako litafole latelang ha ho pelaelo hore, ke
fana ka e toanang hlaka pele bakeng sa palo ea tafole ea pele. palo 612 nakong P =
300, D = 0,04P, N = 1024, e bolela hore ka litekanyo tse ka sehloohong = dikgerama
300 'me ho entsoe litekanyo tsa tlatsetso = 0,04 ea khatiso, ke hore, dikgerama 12,
palo ea linyeoe tse nepahetseng ea matsatsi' ohle moo ho bekha a ka sehloohong e le
hore o nyolohang ( ) Na sebelisoa, 612 e ne e ho le joalo, palo yohle ya maemong
otlhe, nepahetseng le se fosahetseng hammoho, e ne e le tlas'a maemo a tshwanang ka
1024, ka mor'a moo palo ea bohata 1024-612 = 412 e ne e. Ka mor'a moo, e le lipalo
tse setseng tsa Bedeutungder boeona e tla utloisisoa. linomoro R ea tsepameng
dipalogotlhe ho qetela ya kholomo ke 'nete hore linakong tse 4 N linomoro a litiea
tse khethehileng, by 4096 joalokaha moleng oa ho qala joalokaha ho boletsoe jwalo

ka r bona of 4 litiea tsepameng ba khethehileng ba a phaella ka ka tsepameng

dipalogotlhe ho qetela ya kholomo; Leha ho le joalo, utloa linomoro R ea rapameng
dipalogotlhe ho qetela ya kholomo makhetlo a 6 N ho dinomoro tsa khethehileng, by
6144, joalokaha gon, leo 6 P a ba karolong e ngotsoeng e toanang tsepameng, ba
phaella ka ho re ka rapameng dipalogotlhe ho qetela ya kholomo.
I. Number Maemong a loketseng R sa tsoaneng tse peli a li fetiselitseng .

N = 1024
P

d ka = 0,04 P

Balang

d ka = 0,08 P

300

612

500

614

714

( N = 4096)

720

2660

selemong 649
sa bo 586

ba 701 707

2643

1000

629

667

747

753

2796

1500

638

683

811

781

2913

2000

661

682

828

798

2969

3000

685

650

839

818

2992

Total ( N
=6144)

3811

3945 4640

4577 16973

II. Number Maemong a loketseng R moleng o le mong-letsoho.

N = 512
P

d ka = 0,04 P

Balang
d ka = 0,08 P

letehali

ditokelo

letehali ditokelo

( N = 4096)

300

352

la
344 318 387 372 386 342 2838
337

500

339

332 348 la
383 402 tse 366 2918
335
413

1000

325

343 sena 388 383 412 389 tse 3044

ea
422
382

1500

353

358 palo 383 406 416 435 430 3152

ya
371
2000

378

353 369 sena tse 418 414 421 3148

ea
413
382

3000

367

343 364 386 426 433 429 438 3186

Total ( N= 2114 2066 2178 2192 2398 2453 2466 2419 18286
3072)
Ke fetisa, e le la mona, ho tsamaisa lipuisano tsa tsohle ka mefuta-futa e ea liphello
tsa litafole tsena ho ea ka maemo a fapaneng (e leng kamoo boholo sa toaneng
tsa D, sebelisa le letehali le le letona, 'me ), e leng e' ngoe ka ba bonolo hlokomela
bona, 'me e tla kena dintlha ka botlalo seo ka "mekhoa ea lekanya". Mona geschahe
ea ga tlhaloso ea liphetho ka ho maemo ana, haholo-holo feela ka lebaka la hore e le
hore ho bonta hore palo ea linyeoe tse nepahetse R mabapi le ho se litekanyo ka
sehloohong P tlas'a maemo 'ohle ho latela lintho tse ngata tse litemana tsena e
toanang, e le hore e hlaha butle-butle le litekanyo tse ka sehloohong,' me ka
phahameng ka ho fetisisa kgatelelo ya, 2000 le 3000 grammes, liphetoho feela ho se
hokae. Haeba u nkile a bapisoa ena bakeng sa maemo a fapaneng etsa liteko ka leihlo,
o tle o ka ka ho eketsehileng boloka tsepameng ho qetela Balang litiea tseo ka
litafole tse peli bakeng sa N mofuta = 4096 e le lipalo hapa ka kgatelelo ya motho ka
mong.
Haeba hona joale molao o tla fumana proven ho toba le ka mokhoa o nepahetseng
ke liteko tsena, e le e ne e tla, a hlahloba taba ea hore bohle karo-karolelano e
toanang ea boima ba 'mele a tlatsetso ke litekanyo tsa sehlooho, dinomoro tsa
bohle R bakeng kgatelelo ya likarolong tse fapaneng tsa eseng feela likhakanyo, empa
ba e tsoanang hantle. Sena ke ha ho joalo. Leha ho le joalo, ho ke ke ho kheloha ea
sebopeho se tshwanang joalo teko e sa ntse e ntse ea molao, feela joalokaha ho
fokolang hore ba batla kheloha oa 'nete ha ho kheloha, e leng re ile ra fumana
tekanyong e ka tlaase sebakeng sa ea temoho oa leseli, empa ka tsela e tsoanang le
bakeng sa haholo lintlha tsa bohlokoa tseo analoge e le tlamo ea molao. Ha re ntse re
ka temoho la leseli e leng, esita le ntle le ho fihlella leseli Link ke hore ba nka le teng,
le ka hare leseli nyakallo le qosoa, kahoo mona ntle sa kantle boima P teng, e
toanang le nyolla boemo ka le upscale, boima ba letsoho la le seaparo leha e le efe
koahela ( liteko tsa ka li mpa li o fokolang shirtsleeve 36) . Le kamoo molao ka ho
toba o ile a tiisa libakeng tsa pele ka ho leka feela ho latela, joalokaha e ka ba ka hare
ho se bone ho hlokomolohuoa khahlanong le ntle, joaloka libakeng tse ling feela ho
latela, joalokaha boima motsotso oa ho ts'ehetsana le nako e le nngwe tsosoa letsoho
la khahlanong le holimo boima ba 'mele ka ho hlokomolohuoa.
36)

Ho phaella moo, e sala e belaetsang, ho se ho elwa hloko le bohlokoa tse

itseng ka lebaka la seo utloa khatello ea moea oo ho letlalo, empa sena se ka
fella rialo 'meleng le Koala.

Hlile Leha ho le joalo, re bona kgatelelo ya rona phahameng ka ho fetisisa feela ka

bopengwi tse nyenyane haholo le tlhokahalo ea molao, 'me' nete hore kakaretso oa
kheloha ka kutloisiso eo ho ka lebelloa ka mor'a hore a sheba liphetho tse fetileng, ke
hore,, dinomoro tse nepahetse hla ntho e itseng ka P. Nahana e leng ea nyolohang ka
boholo kgatelelo ya Pkamehla feletseng toanang go tlhakanya ka a motheong oa
Armgewichtes hammoho, ha a ntse a D mpa feela tekanyo e lekanang ya le P hla,
joalokaha e etsahala liteko rona ho joalo, ho hlakile hore, e oela , seo sa lekanye
hantle lenane nepahetse o itetlehile ya khloanyane, ka ho ya ka
haholoanyane a ho P disappears a divisor eo, tse khloanyane by P boeona, 'me ke ka
tsela e ikhethang kamehla oo o bonta moo P fetohile khl hoo hore a joalokaha ke
keng nehelana bohle tla nahanela; feela joalokaha ho bonta boiteko ba.
A boima eseng inconsiderable oa letsoho la ka 'na qalong feela hlokomela hore
khlo eo, litekanyo tse ka sehloohong ea dikgerama 300 ho 3000 o ile a fumana ka ho
se a sa accruals matla le ho feta la ho hapa dipalo ka nyolohang P li tsejoa,' me ka ho
khetheha hore ho ke ke ha etsa ka phetoho pakeng tsa tse peli litekanyo nyenyane ka
ho fetisisa ka sehloohong 300 le dikgerama 800 e sa hlokomeleheng, moo esita le
letoto la lihlooho tse peli ho tse tharo a li fetiselitseng ho e-na bonta ea fokotseha
nyenyane. Empa sena anomaly qetellang qalong etsetsoa qeto leo ke khutlela
hamorao, ho joalo le ka pele tefong ho se nkoa e le foregone qeto ea hore mojaro ka
letsoho la ka boima ba lona ke ho tlisa ka tsela e toanang ka khaotsa, joalokaha
morero gefgtes boima Link; bobedi ho, ho nahana ka hore boima ba
phahamisa P qetellong ea Lever letsoho, mefuta e ba sephaka tloseng, sebetsang
sebakeng sa hae, e leng bohato nakong ea centroid tsa boima letsoho la letsoho la
empa ka e khutsoanyane, e leng ho fokotsa motsotsoana yona malongobani; thirdly, e
le hore go tlaleletsa ka motsotso ona ho linako tse P e mpa bakeng sa boikutlo ba
mesifa, empa eseng bakeng sa boikutlo ba khatello ea nahanela, hobane feela
boima P , empa e se boima ba letsoho la nka bohato oppressively ka letlalo; Ntlha ea
bone, qetellong, hore lipalo tseo li hapa ea litafole mehleng sa ntse u se ke ua lumella
tobileng tekanyo ea nahanela, empa ho bua feela ho bonta litemana tsena tsa
nahanela ka ascendant le litekanyo tse ka sehloohong khomarela. Ho mona e le
hantle, haholo se neng se hlalositsoe khaolong ea 8; me haholo-holo o nka maemo
boletsoeng ka ho nahanela hore tusumetso ea ho lekanyetsoa ha nako tsa nyolla
boemo leq nakong magnification phahameng ea khatiso e hla, 'me ho latela likhala
ka Chap. 8 etsa Balang ea linyeoe loketseng a batla nyenyane ho feta e ka ba ntle
tusumetso ena toenyang oa joalo, e le hore lipalo tseo li hantle ka nako e litekanyo
phahameng ka ho fetisisa ka sehloohong e ne e tla kholoanyane hanyenyane,
hanyenyane nang le dipharologano tse hlleha ho tloha e ka tlaase ntle boloetse bona,
ha e le hantle. Sena se haholo-holo tohloa e menyenyane litekanyo tsa tlatsetso
0,04 P, leha ho le joalo, khahlanong le tse khloanyane 0,08 P tusumetso leq batlang
nako e telele disappears. Kahoo o na le tse peli a li fetiselitseng sete bakeng sa
litekanyo ka sehloohong 1500 le 3000 joalokaha lipalo e nepahetse ka 0,04 P a
Summa 1321 le 1335, nakong 0,08 P lehlakoreng le leng, ka 1592 'me ka
1657; sebelisoa ka lehlakoreng le leng feela joaloka 0,04 P e le lipalo 1465 le

1460; 0,08 P a 1687 'me 1726. Phapang ke kahoo kholoanyane nakong 0,08 hongata
ka mela e' meli P 0,04 P .
One felisa ea kena-kenane le liphello lehlakoreng leq, Q feletseng ke pejana (CH
8.) Tohloa ka botlalo lefella e le 'ngoe, e leng e thehiloe karohano le manolotsoeng
arohaneng ea linyeoe 4 khl. Mona tjena ea pele ea ga tlhaloso eohle ea r
bona makgabane ho Maemong a 4 ka sehloohong tafole ea pele (III) le sebelisa tafole
motheo e (esita ntle fractionation) nkiloeng ke t makgabane ka bobedi (IV). Ka
"mekhoa ea lekanya" Ke tla bolella e ga tlhaloso e loketseng e letoto la lihlooho tse
khahlapetsang; Mona ke lakatsa ho bokella dinomoro tsa mangata haholo. The
liphello tse tobileng, leo ho ea nang le ho lefa mabapi le tlase latelang tohloang taba
ea molao rna, ba bontoa litiea 4 HD le ea 8 HD akarelletsa Lethathamo IV; ea
litiea tse ling tsa tafole ena le tafoleng eohle III tla ka morero rna ba hona joale
fumana litokomane tsa feela hore ho sebele ho fella ka ho nahanela; Empa ka tsela e
hlalosa mokhoa oo a fumana litlaleho tse joalo ke ho hlla, 'me lintlha tsa sona tse
ngata tsa mokhoa oa ho hang le thuso, joalokaha ke beifge moleng oa ho qala
mohlala.
kutlwisiso lebaka tse bolokehileng tse I tla tohla hape e le lipalo pele ea matlapa a
mabeli tse latelang:
The palo bo r 1 = 328 nakong P = 300, D = 0,04 P, N = 512 a Lethathamo III boleloa
hore nakong P dikgerama = 300, D = 12 liforeimi, 512 linyeoe tsa nyeoe eo ea pele e
khl, by moo D a erstaufgehobenen letehali lijana eme fang 328 Maemong a
sebele.
The palo e lekanang ke t 1 = 2547 ea Table IV fumanoe ho ea ka tafole motheo ka ho
eketsa ho
amanang t na e nkiloe bohlokoa. The ga tlhaloso N =
512, v Le = 1 mokgwa ka holimo a Lethathamo IV hore e mong le t na latela boleng
ba ke (ntle le fractionation) tsoa 1 ke Maemong a 512.
III. Ka mor'a hore linyeoe tse 4 ka sehloohong makgabane
boletsweng R ea tse fapa-fapaneng tse peli a li fetiselitseng.
N = 512
P

D = 0,04 P

Balang

D = 0,08 P

r
r
r
r
r
r
r
r ( N = 4096)
bona1 bona2 bona3 bona4 bona1 bona2 bona3 bona4

300

328

304

328

266

404

358

372

300

2660

500

352

274

321

288

399

339

364

306

2643

1000

334

318

la 335 309

377

365

410

338

2796

1500

346

323

308

344

408

402

399

383

2913

2000

296

365

309

373

404

385

439

398

2969

3000

244

393

265

433

le 392 447

390

428

2992

Balang 1900 1977 1866 2013 2384 2296 2374 2153 16973

IV. Ho tloha mehleng tafoleng nkiloeng makgabane ke t ea tse fapafapaneng tse peli a li fetiselitseng.
N = 512, v Le = 1st
D = 0,04 P
P

D = 0,08 P
Balang

ke t 1

ke t 2

ke t 3 ke t 4

4 HD

ke t 1

ke t 2

ke t 3

ke t 4

Total
4HD

Total
8 HD

300 2547 1677 2547 346

7117

5679 3692 4260 1535 15166 22283

500 3456 tsebe 2290 1112

624

7482

5444 2958 3932 1749 14083 21565

1000 2769 2181 2807 1856 9613

4469 3973 5971 2920 17333 26946

1500 3224 2363 1820 3147 10554

o

5873 5584 5444 4726 21627 32181

2000 1394 3973 1856 4301 11524

5679 4813 7558 5397 23447 34971

3000 - 416 5168 312

5123 8067 5034 6915 25139 37403

7200 12264

Sat. 12974 15986 11632 17962 58554

32267 29087 32199 23242 116795 175

349
One bona bokae ka tlhaho ea linyeoe ka sehloohong 4 linomoro R fetola, hona
liphetoho tsena ke influiert boholo ba kgatello le tsona. At P = 3000 sa lekanye hantle
lenane nepahetseng ke bo r = 244 (e fumanoa ka fa o ntsha sa lekanye hantle lenane e
nepahetseng ea palo yohle 512) esita le nyenyane ho feta ea 268 ba bohata, e leng ka
nako e na le lintho tse 'nyahamisang latela boleng ba t na o etsoa (a Lethathamo IV)
(bone. Chap. 8). Maemong a joalo etsahala ka tshohanyetso ho lekaneng pele a oa ka
litafole tse ling lemohileng.
Hona joale u ka sebelisa Lethathamo III, ka Cape. 8 melawana fuoa puseletso e
feletseng le fumana liphello tsa leq, Q ho tlisa oona ka ho ikoetlisa, e leng tokisetso
ea ho arabela mona joalokaha ho se na thahasello ea sebele.
Ho feta moo, e mong ka bapisa a ho D = 0,04 P le D = 0,08 P makgabane fumana
karabo ya tafoleng ea ea t na a kholisehile hore Balang ena ananela D's o di bonahala
tekanyo e lekanang ya, e leng 0,08 P fumana bonahala ka makhetlo a mabeli sa
0,04 P fumana seo melemo ea bili ka mor'a opereishene (s. khao. 8) mantsoe

entsoeng vouched 37) . Leha ho le joalo, sena ke ho arabela kaofela mona ka ho

qaqileng.
37)

Ka morero ona e haufi ho tsela ea ka le bakeng sa e meng e mamella teko sa

letoto lena.
Ntho ea bohlokoa mona ke hore re bone hore na dipalogotlhe of 4 HD , 8 HD tseo ka
tlaleletsa ka t na 1 , ke t 2 , ke t 3 , ke t 4 ba itlhahela ka nako eohle ke ea tse fapafapaneng P a ke life joalo, joalokaha Balang ba dinomoro r bona , e leng ba nkiloeng,
ne e tla ba haeba molao oa rna ke tsa bohlokoa, 'me haeba boima letsoho la a se ke
a P zutrte.
Linomoro tsa litiea 4 hd, 4 hd, 8 HD filter e leng, tsa pele mong le e mong oa
baapostola bana ba babeli litekanyo malongobani tsa tlatsetso ka ho khetheha, e
qetellang e ekeletsoa ka bobeli, e leng ha e le hantle mona metrics kgethelwa hore
ntle le Miteinflsse lefelo ya ntango le tlhaloganya sebaka sa lijana leq , Q e ne e tla
ba 'nile ba fumana, lihlahisoa tsa ke hore oa isa tekanyong ea ho se toane ha
nahanela H ka 4- kapa 8-lesaka tsa tlatsetso boima D, e bakiloeng ke karohano ke 4
kapa 8 D 38) , phapang tekanyo H e ne e tla fumanoa esita le ho kgatelelo ya tse
fapaneng. Sena se ne se nang ho fihlella Armgewichtes ke rona melao
litekanyo P 'me ka hona ho eena litekanyo tekanyo e lekanang ya tlatsetso
bakeng D li fumanoa ho lekana e bapileng,' me ka mor'a moo a fa le dihlahiswa tsa
4 HD kapa 8 HD fumanoa kgatelelo ya likarolong tse fapaneng tsa lekana. Kaha ho
ke ke hona joale ho ka khonehang bopengwi tsoang tekano ea habonolo ahlola ho
tloha ka la proportionality, joalokaha e etsahala dihlahiswa ke 4 HD , 8 HD khaotsa
ho ntle otla H khutlele ka boeona.
38) D

ke karolong e ngotsoeng 8HD ka karolelano 0,06 P. A manolotsoeng

haufi ho empa noge ke H bakeng D = 0,04 P le D = 0,08 P haholo-holo 4
tsoang litiea HD etsa, 'me ho sena feela ea probable karolelano boleng ba H ho
fuputso.
Joale ka lebaka la tjhebokakaretso molemo, re hlahisa melemo ea litiea tse tharo
tsa sehlooho ka ho arola e lekanyelitsoeng le 4 kapa 8 boleng bonolo
hakana HD khutla, ka har'a tafole latelang hammoho. Dipehelo V = 4, v Le = 8 re'ng
ka hara lesakana lefe, ho ea ka ya ka Chap. 8 bonta notation hore palo efe kapa efe
ea litiea mong ka linako tse ling 4- kapa 8N e nkiloeng hlokometsoeng; N empa ke =
512th
V. ananela HD emela 'meli khahlapetsang fapa-fapaneng.
N = 512th
D = 0,04 P D = 0,08P mokgwa
P

( V = 4)

( V = 4)

( V = 8)

300

1779

3792

2785

500

1871,

3521

2696

1000

2408

4333

3368

1500

2639
disaense

5407

4023

2000

2881

5862

4371

3000

3066

6285

4675

Balang 14639
29200
21918
Se boleloang inahaneloang ba dinomoro hd, tlhaloso eo ka eona re sebetsana mona
feela mabapi le ho se Konstatierung molao rna, ka bolela ho hoholo ho teko, ho ke
ena: ha o etsa kopo ka 'ngoe ea kpo ea litekanyo tse ka sehloohong e-na le e le' ngoe
e lekanyelitsoeng boima bo eketsehileng, joalokaha e 'nile ea etsoa, sena arotsoe ka
palo HD kapa e multiple filoeng kapa karoloana ea hd, a ka be a sebelisoa, kahoo
palo e lekanang e ne e tla' ohle
fumanehe. Kahoo, hoa bakeng. B. tse peli nehelana
letoto la lihlooho tse latelang leqepheng ho ea ka polelo efe ea liteko tse amanang le
litekanyo tse ka sehloohong tsa 2000 le dikgerama 3000 litekanyo eketsehileng, tse
fumanehang joalokaha kgatelelo ya tsena e toanang lekana-dil, ba lekanyelitsoeng
ho arola dinomoro tsa e leng 4500 le ke 4909 tekanyo e lekanang ya, e le hore ba ka
tsela e tsoanang oela ikutloa eo.
Esita le haeba sena se fella bili hase tobileng, tseo ke folgends feela tlang, ke ile
empa mona fanoa ka mafolofolo, hobane ba u se ke ua fapana haholo ho tloha
tobileng, e le hore motho ea ka khomarela le bona, ka mor'a hore tsohle, 'me ka
lebaka ntle khl extensiveness ditokomane tsohle e ne e le mofuta toanang, eo ba
ka ikatisa ho ea ka melao boletsweng khaolo ea 8 boeona. Mona ke e le lipalo tsohle
le letona, e leng bakeng sa nyeoe eo e toanang ka sehloohong, e toanang P le D ne
ba fumana ho pholletsa le khoeli ea se lemohileng, nkile hammoho, 'me ntle le
fractionation bakeng deriving ke t ' nile ea sebelisoa makgabane ho tloha tafoleng ea
motheo. Ho sa le joalo Ke rata (s. Chap 8.) O ile a hlokomela rata litekong tsa ka
kaofela, le diphapano tsa mabaka a leq, Q ho felisa bolokehileng, ea t na makgabane
mong le e mong a sebetsa nyeoe ea ka sehloohong ho tsoa likaroloana tsa oona
hloekileng le N = 64 ho a bale khetheha tabeng ena, 'me bana ba kopana ho
akaretsang kapa makgabane karolelano. Kahoo, hoa folgends etsahala ka bobeli tse
peli khahlapetsang e le sete e le 'ngoe khahlapetsang. E le lipalo e nepahetseng ea
likaroloana tsa tsena le 64 'me le tsoa ka bomong ke t makgabane ikatise mona ka
bomong, empa e ne e tla chelete ja sebaka se sengata haholo, ke fokotsa iphumanetse
Ka hona folgends e leng oa oa lihlopheng tsohle, le palo v Le arola likaroloana tsa
oona Sebele fella ka bobeli lihlooho tse latellanang tse ho fana ka, eo ho eona a
qetella ke ho ema.
VI. Melao ea Boitoaro HD ea tse fapa-fapaneng tse peli a li fetiselitseng.
N = 64th

D
D = 0,08 P
= 0,04 P

( V = 32)

( V = 32)

mokgwa
( V = 64)

300

de 2023

3918

2971

500

1965

3705

2835

1000

2530

4637

3584

1500

2774

5910

4342

2000

2966

6034

4500

3000

3296

6520

4908

Balang 15554
30724
23140
VII. Nka HD 'ngoe letsohong tatellano.
N = 64th

letehali
P

ditokelo

L. U. R.

D = 0,04 P D = 0,08P mokgwa D = 0,04P D = 0,08P mokgwa Total

setsi sa
( V = 16) ( V = 16) ( V = 32) ( V = 16) ( V = 16) ( V = 32)
( V = 64)

300

3916

4845

4381

3658

5360

4509

4445

500

2876

5246

4061

3349

5584

4467

4264

1000

2906

5649

4278

5103

6230

5667

4973

1500

nina 4016 6426

5221

4638

7647

6143

5682

2000

4700

6515

5608

4517

6821

5669

5639

3000

4455

8084

6220

4551

7616

6084

6152

Balang 22869
36765
29769 25816
39258
32539 31155
Ka linako tse ling ke ne ke moo ke boetse ke le lekhatheng la ho Tsamaiso e, e
bonta hore o ile a hlalosa ke bapisa nako ea Table VI le Lethathamo V. Ka bobeli, se
sebetsa bakeng sa letoto la lihlooho tse peli ho tse tharo a li fetiselitseng, litafole li
thehiloe melemo e toanang ho shebisisa le feela ka hore a Lethathamo V,
litekanyetso tsa fapana HD ntle fractionation tse ling ntle ho mora ho Maemong a 4
ka sehloohong, ba sebelisa N ke = 512 nkiloeng, a Lethathamo VI empa ka e matla
fractionation sebelisa N = 64th Sena se tla itetleha, ho ea ka mantsoe (CH 8.), Ho
tloha eo kaofela ha tafoleng qetela ke e kholoanyane hanyenyane ho feta ba
pele. kheloha e ne e tla ba sa thahaselle molaetsa haeba karo-karolelano ea kholiso
nakong ananela sohle e ne e tla toana le e kile ea fihla mona feela ka maemo. Empa

ba bang ba makgabane ba eketseha ka maemong a mang ho ba bang. Sena se

itetlehile, joalokaha ka bonta ho tloha puisano e khethehileng ea letoto la lintho tse
hlokometsoeng, e leng ho tloha hore leq le Q ha sala ka ho feletseng kamehla nakong
ea ts'ebetso ea etsoa ke e-khoeli le khoeli letoto la lihlooho tse, empa a be le
irregularly fapana. Ka ho arola mela e be likaroloana tse joalo tse nyenyane hore
nakong 'ngoe ea tsona phetoho e ka hlokomoloha, e mong felisa ka ho felisoa
ha leq le Q tse tswalwang ke konteraka therefrom mosing,' me ka lebaka lena ke
melemo fumana a Lethathamo VI tseo tsa Lethathamo V ke a khethang ho. Ho sa le
joalo ha totobala empa ha ho phapang mohlomong ka tsela e melemo pakeng tsa
litafole tse peli, e le hore le lna le ka etsahala hore ebe lintho tse ngata tseo e
khutsoanyane derivable ea pele, a ka be a ile a lula a eme. Joalo, papiso ya litafole
tsena li ka fana ka sesupo sa hore na ba bang ba ka fetola melemo e feletseng lekanya
ho itetlehile ka tekanyo ea arola.
Bapisa ho bile le litholoana fumana le e 'ngoe khahlapetsang ba babeli ba banana-a ile
a fa letoto la lihlooho tse likarolelano ho qetela, e mong o fumana

einhnd.
zweihnd.

300

1.496

800

1.504

1000

1,325

1500

1.309

2000

1.253

3000
1.254
ka mor'a moo karo-karolelano ea litekanyetso tse peli decreases butle le eketseha
kgatelelo ya, empa tiisetso bonahala ho atamela.
The lebaka la phetoho ea melemo HD a Litafole mehleng VI le VII ruta hona joale
hlokomela hore e le 'ngoe hantle isang toana le phetoho ea linomoro R a litafole
pele, ntle le hore khlo ea makgabane HD le P tsoang boletsweng ha e le hantle ka
phahameng ka ho fetisisa P makgabane ke e nyenyane sa hlokomeleheng ho feta ea
lipalo tseo li r bona . Leha ho le joalo ho le joalo, mo e ka nnang eketseha ho lekana
le keketseho e bileng teng emela P tsoa ho hlaka ka ho lekaneng.
Kahoo ka lokisoa bakeng sa tharo phahameng ka ho fetisisa P makgabane = 1500,
2000 3000 dikgerama a letoto la lihlooho tse zweihndi-Gen ka karolelano
litekanyetso HD = 4342, 4500, 4908; sebelisoa ka lehlakoreng le leng 5682, 5639,
6152-na. Ha a ntse a P tsoang 1500 ho 3000, ke hore, ho tloha bonolo hakana
nyolohelang makhetlo a mabeli, e hlahaHD batlang e leka-lekaneng hanyenyane
feela, e leng lekanyelitsoeng linako lekanyeditsweng 1.13 tsoang a bonolo kapa ka
makhetlo 1,08.

Hona joale ne ho bonahala eka ho 'na ho thahasellisang ho hlokomela, sena, etsoe

mautlwelobotlhoko ea molao ea bohlokoa, likhakanyo tekano ea HD 2000 le 3000
hape ho boletsoe ho bekha a phahameng bakeng sa tse peli tse phahameng ka ho
fetisisa Hauptge-litekanyo ka ho khetheha; 'me ke ile ka Behelang-thabong letotong
mamella teko, e neng e boetse e ne a rerile ho bapisa mokhoa oo le' ngoe
khahlapetsang ba babeli ba banana khahlapetsang ka boiteko moemedi wa sona ke
mehleng tse peli letoto la lihlooho tse, ka kakaretso hiriloe ka ho latellana, ha ho
tshireletso ya jwalo papiso thuso (sheba ka holimo); tshohanyetso hape, o ile a re a se
a ntse a hlaheloa ke liteko tse ling tse khl, proportionality ea t na makgabane ka
sebelisoa D ho paka ka ho eketsehileng.
letotong lena boetse 32tgig, o ka Dec 1858 le Pherekhong 1859 ho boletsweng tlas'a
(ka tlaase) maemo a tloaelehileng, ka hona, le hoja hamorao haholo, haholo ha
bapisoa le ho mosebeletsi e fetileng. E mong le e teko kenyelletsa ditokiseletso 8
mafapha 64 uplifts fapaneng kaofela ke hore 32 . 8 . 64 = 16384 uplifts. Pakeng tsa
ho bekha a mabeli a ka sehloohong ba ile ba fetoha ho tloha ka letsatsi le leng ho a
mang pakeng tsa khahlapetsang 'ngoe le zweihndigem tiriso ya thulaganyo mor'a
matsatsi a mabeli, ho phaella ho letsatsi le letsatsi ke mafapha' meli e pakeng tsa ho
bekha a ding tsa tlatsetso D = 0,04 P le 0,08 P fetoha, le hore ha P = 2000 e
lekanyelitsoeng 80 le 160, nakong P = 3000 e lekanyelitsoeng ea 120 le 240
dikgerama, ka ho latellana. Also fetohile mokhoa 'ngoe khahlapetsang, joalokaha ke
ena kamehla kahoo toara, lefts le litokelo tsa ho mong le e mong lekala la uplifts 64.
Ho khetholla se ho se mehleng ke hooa letotong lena la lihlooho teko, ea two- 'me e
mong khahlapetsang. Pele ho tsohle ke inehela Lethathamo VIII, a phaella ka
dinomoro tsa r bona linyeoeng 4 ka sehloohong ho e selelekela Apercu; empa, ka
bapisoang haholo balwa ka Table IX le Lethathamo VI le VII tlas'a karohano ea
linyeoe ka sehloohong 4 tsoang likaroloana tsa 64, o nka hd, ntle le hore ke mona, ka
lebaka la comprehensiveness eona phatlalatsa litokomane tsa manolotsoeng ena ka
Holzarten.
VIII. Palo ea linyeoe tse nepahetse r bona oa bana ba babeli 'me e mong
khahlapetsang sete.
ka bobeli Hands

e 'ngoe khahlapetsang

N = de 2048

E leq

D = 0,04P

letehali

ditokelo

N = 1024

N = 1024

D
D
D = 0,04P
= 0,08P
= 0,08P

D
= 0,04P

D
= 0,08P

2000

1280 ma so 1503

708 ya

tse 840

681

863

3000

1297

1536

737

882

703

847

Balang 2577

3039

1445

1722

1384

1710

Balang oa r bona nakong P

= 2000 5875 - - - - - = 3000
- 6,002th

IX. Melao ea Boitoaro HD ea two- 'me e mong khahlapetsang sete.

N = 64th

e 'ngoe khahlapetsang

ka bobeli Hands

( V = 16)

( V = 32)

E leq

letehali

ditokelo

D
D
D = 0,04P D = 0,08P D = 0,04P D = 0,08P
= 0,04P = 0,08 P
2000

2461

5018

3456

7078

3709

9464

3000

2702

5326

4270

8310

4212

8028

10344

7726

15388
7921
17492
Balang tsa HD nakong P = 2000
31186 - - - - - - = 3000 - 32938th

Balang 5163

A comparability ka tieo maemo Link le manollo ea palo eo le letoto la lihlooho tse

fetileng, le lipalo tse ka Table IX e lokela ho ba ka tsela e lumellanang le batho ba
Table VI le VII bakeng = P lumellana 2000 le 3000th Empa bona ba sete tse peli a li
fetiselitseng tse nyenyane tse haholo, 'me ba lumellana le' ngoe khahlapetsang, le hoja
e haufi le lipalo bakeng sa 0,08 P, empa ke tse nyenyane tse haholo bakeng sa
0,04 P, o ile a re ho hopola hore e le lipalo tsa sete e le 'ngoe khahlapetsang
nakong D = 0 , 04 P le 0,08 P boeona hase har'a bona ba bapisoang e leng ka tsela eo
ke bopaki ba hore e fetileng ha appreciably habeli ba pele, 'me, (kahoo) joalokaha ho
boletsoe se a ntse a, ho itetlehile ka hore ba fumana ka libeke tse sa toaneng , Sena
se ka etsa hore tokomane ho se boletseng, fa e le hore motho, a ke ke bale ka
comparability litekanyetso tlhakoretharo fumana linakong tse fapaneng, esita le haeba
maemo a Link e ne e le 'ngoe. Ho sa le joalo, sena ha comparability moleng ka mong
mabapi le ho se maemo eo sena ke, ha ho kena.
Hore letotong rna ba hona joale, moo phetoho e teng pakeng tsa tse peli D's
o etsahetse ka letsatsi le le, e bopilweng ka r bona makgabane balwa HD bonahala
tekanyo e lekanang ya fuoa D's o bonta, e mong oa nkotisa la ho ikarabella puso
rna.

Ka mor'a hore Sebele Results kahoo o ile a nka HD ea P = 2000 ho P = 3000 feela
itshwara-Nisse 31186 ho 32938 ho. Ho kheloha ho sa dinomoro ka bobeli tekano
bolela ho kheloha ho tswa ho ho pepesehela e tobileng ea Molao Weber, eo e hlalosoa
ka rna ka boima zutretende sephaka. palo 9464 a tafole mehleng Leha ho le joalo, ke
ka ho ipapisa le dinomoro tsa tse ling tsohle le khl haholo lumellanang ka
likotsi; 'me kahoo ba ile ba hlleha ho kheloha a batla nyenyane ho feta ba ne ba tla
ohnedem. Tshohanyetso, phello e ka sehloohong ea letotong lena ke bopaki bo tiisang
hore e phethahetseng ea phello ea ho se ea pele.
Ho tloha ka kamano karolo ao torque ea letsoho la ka holimo ke attributable ho
boima phahamisa, mohlomong ha ho khonehe ho fumana ka pele, karolo e 'ngoe
hobane motsotso oo baphonyohi ha ba batle ho ba le ho hlahloba lintlha tseo hantle
lekanyang, karolo e' ngoe hobane ho sa tsejoe hantle feela ka seo kamanong kena
phello ea boikutlo bo joalo bo mesifa a phello kaofela, kahoo, ho ka 'na ua nahana
hore e be P attributable a theko makgabane rona HD ho fumana ke nkuwa ea matla
ka molao rona ka boeona; empa bonta ba bang ho nahanela hore ha ba lekaneng
hantle.
Etellang mabapi le bond ka mong ikemetseng maemo nepahetseng le utloahalang la
nakong ea manollo ea menyetla ea melao-motheo talima liphoso boo, joale haeba a
ikutloe mesifa le mong boleng ke t ' = H'D le boikutlo ba khatello ea a le mong
boleng ke t' = H "D holong e itseng ea litekanyo tse ding tsa tlatsetso D be a
generated ho tloha bond tsa e toanang, ke boleng ke t =
lebelloa, 'me ka mor'a moo a etsa e ka bang versachte Rechnungzu. Hona joale ke ke
t 'ho ea ka melao ea rna ea karo-karolelano e bapileng ea P + A, moo A ke joaloka ba
utloisisa ka holimo, ke t " feela e bapileng karo-karolelano ea P, ka hona motho o

ha hoo e '' me hoo e ke lulang li. The tsebeng tharo hoo e ', hoo e ", A ne a ntan'o ba
tsoa rna bakeng sa tse fapa-fapaneng P a makgabane fumana HD ho fumana. Empa
esita le haeba ho rarahana ha manolotsoeng sena se ne se tla hlloa, na tsa anomaly e
nyenyane P, e leng lekanang le puo ea hae ea, e manolotsoeng tobileng tseleng.
Hore a ho fetoha ea P = 300 ho P = dikgerama 500 ho T -na eketsa ho e-na ntho e
'ngoe e fokotsehile, ke anomaly o ke keng a hlalosa ho tloha neng bontitsoeng. Ha
ke nahane ka lebaka la ba bangata ho e-s'o e lekaneng ea hlokometsoeng phomotse ka
la coincidences ha ho se e le monyetla oa ho ho ke ke ha ka ho feletseng ha ba ntse ba
qheleloa ka thko Leha ho le joalo ke tse nyenyane feela, 'me palo e khl haholo
mamella teko hlokahala ho u batla ho bolokehile thehiloe ho se toane tse
nyenyane; empa kantle le tumellano ea ba babeli letoto la lihlooho tse mamella teko
ka 'ngoe e leng chelete e ngata e ea boiteko lokisa mathata ao lokela boetse feela
bakeng sa melemo nyenyane ka ho fetisisa P , ho eketseha ha ke t le khlo
ea P malongobani fetisisa ke keketseho bakeng linako P ke motsotso Armes mona
batlang e khl ka ho fetisisa. 'Me ntle le maemo a khethehileng sitisa le litekanyo tse

nyenyane ka ho fetisisa ba teng, tse fetoa ke tusumetso ea bona ka khloanyane, e ne

e tla tlameha ho etsa maikutlo a ka hlokahala hore ho isa tekanyong bolela.
Leha ho le joalo, ke ka hona joale ba le leseli sireletseha anomaly ena, bona
Konstatierung tse bolokehileng tse ka ho etsa liteko tse ling tse ncha esita batla ebile
ha ho hotle ho e-na, empa latelang tse ling kgonego ya ketsahalo eo bonahala ho 'na a
etsa, e le hore ba hlile ba HOLDINGS tsa tlhaho.
E ka nahana hore e tlas'a khatello e itseng e ntseng e eketseha esita ntle ho
fokotseha ha nahanela e tekanyo e lekanang ya melao ea rna le ho eketseha ha
hlasimollang, kapa amanang ke compression phetha molao oa bansuka methapo ea
kutlo kapa ka apperception la khatello ea thusang semela bonta e fokolloa phello e
nahanela eo ka litekanyo tse kholoanyane khahlanong latelang melao ea rona
tusumetso e leng lokela ho ba le tlhaloso e pharaletseng le le tebileng le lebaka le
disappears; empa o ne a se etsa ka tse nyenyane tse haholo-holo pheha khang. Kahoo
phokotsong ea ne e tla T , ho qala Wachstume ea P hlalosa. Kea averse-mogolo beha
taba ea kamanong le ka mokgwa o mong boetse enigmatic bonahala ho 'na e le hore
re lemohe e alembi tsikinyetsa tse amang tsela eketsehileng,' me ho se susumelelitse e
eketsehileng ea ho reflex motsamao toauoa joalokaha e le tlas'a khatello ea batla a le
matla ho, le hoja preponderance ea boikutlo e ntse bakeng sa khatello e matla
haholo. Empa ke hang-hang ba lumela hore tsena ke likhopolo tse hlokang ho
hlahloba le ka etsa litlhahiso feela.
Ho ka etsahala hore ebe, joaloka timo ea boiteko boima arola e ka tlaase moedi wa
molao le timo ea liteko leseli, sena se tla e-ba joalo tabeng ea tekanyong e ka
holimo, feela hore ua ngola litlhahlobo ha tsoela pele ho fihlela ho joalo moeli ho 'na
ba 'nile ba moo khatello ea kelello qala ho ba le phello e kotsi, le e le hantle, ne a ka
tsoela pele bakeng sa ho lekaneng e telele ntle le mosing ho sa feleng eseng ka
mokhoa oa se nepahetseng le se linyeoe tse fosahetseng, e leng hloka hore e palo e
hlollang a ea boiteko ba ho boloka liphetho. Empa na ho ne ekaba mohlomong ke ho
etsa liphihlelo demonstrative ntlheng ena ke mokhoa oa ho se toane feela
bonahaleng, ho ba khona ho fumana ntle baka tshenyo; ho tloha ka tekanyo e ka ho
nepahala, e leng ea kileng a fihlela le mokhoa ona, e ka tlaase ho moo tlamelloa palo
ea boiteko.
A re hlahlobeng tse fetileng, ho etsoa lipatlisiso ka matla le meeli ea molao oa rona
libakeng tsa liteko boima ntse e le hle le ntse phethoa; 'me boiteko ba hae ba ka ho
fihlela ntho ea ka e leng ho hlokahale feela Weber ho latela mohato oa bobeli ho oa
pele, leha e le thato ba bang diphetolo le lecha la mokhoa oo. Motho a ka mor'a hore
ho etsoa ho fihlela joale ho re eo hlokometsoeng ka kakaretso e lumellana hantle le
melao, e le hore motho a ke ke belaella hae likhakanyo kapa e tobileng tumello ka
hare ho meeli e itseng; empa ea anomaly tekanyong e ka tlaase, nahana ka potso ena
ea hae ka ho feletseng e ka holimo, e nepahetseng haholoanyane Konstatierung le
fumana tusumetso ea Armgewichtes, e feletse le e nepahetseng kgethollo ya boikutlo
bo joalo bo ile ea hatella 'mesifa, boikutlo ba ntse ba lintlha tseo e leng letetse ho
phethoa ke liteko nakong e tlang. Liteko Weber li molao oa pele e bile ka kakaretso,
ntle ho mokhoa oo e ne e loketse kapa che ho boletsoe e leng etsa bonnete ba

bopengwi; Liteko tsa ka li bonta ba se nang phaella barui, o ile a ka tsela eo felisa
hape, e le hore maemo a eo ho eona ba itetleha, ho nka hantle feela nahanela o
lumelloa.
Ha ba le moo ho pelaelo hore ho itehla thajana ea boikutlo bo joalo bo khatello
ea e finyelloa ka tsela e etsa liteko Weber moo kgatello e behoa phalanges ea ho
qetela ea ho phomola ka litafole letsoho; Ho bonahala ho 'na, leha ho le joalo, e ho
itehla thajana ke ho ikutloa mesifa eseng haholo le sireletsehile ke mang, ka treatise
mabapi le thetsa mme tloaelehileng le sebelisoang malapeng sensibility S. 546; ba
fihla ho bontitsoe ke eena moo bashebelli letsoho kenyelletsa ditokiseletso kopaneng
ntlha ea lesela leo ho lona leketlile boima e; ha ho hlokahala, boima ba lokela ho
sebetsa ho feta nako eo ho Slide ntlha ea matsoho, ea boima ho e, haeba ha ho joalo,
lebaka leo, countered ke matla le ho feta Zufassen khatello ea ho feta. Empa haeba
khatello ea ka 'na kamehla, e leng khatello ea kamehla lefeela e ne e tla e ka tlaase
ho complication a tobana le liteko tse nahanela.
mokhoa oo o 'ngoe ho itehla ea mesifa boikutlo bo joalo bo na hantle-ntle a ua
ngola litlhahlobo ke ke sinkage kapa' na. Ho itehla khatello boikutlo bo joalo bo
mohlomong ka etsahala hore ebe ha a ntse a lula mokgwa wa rona, ho sebelisa libolo
kapa lihamore hore a oa a le bolelele fanoa ka letlalo, le ho feta loketseng, joalokaha
ho sebelisa litekanyo tse khaolitse ho foqoha seretse; le ho bapisa nako ea ho bile le
litholoana fumana le batho fuoa ke tloseng litekanyo tsa, ho ba sa bohlokoa haholo.
Ho sa tsotellehe hore nahana ka potso ena ea molao oa rona ke phello e tobileng ea
boitsebiso buisana ka tobana le liteko tse mehleng tjena ka le bitsa.
Ha ho bapisoa hlahisa boima fanoa ka e mong, e leng sebaka se itseng sa boima ba
'mele tsa tlatsetso e phaella ka ho re ho ea pele, ho joalo le ka boima ba' mele e
eketsehileng e nkiloe ho feletseng ho hlokahala hore re be le ho feta e khl kgatello
ke ho ka tsela e tsoanang li hlahelle joalokaha phapang pakeng tsa ho bekha a
baapostola bana ba babeli a ikutloa joang ea ho oa.
U ka hla boima haholoanyane ho lekana le litekanyo tse ka sehloohong, e le hore
ke ua feletseng ea lona, empa boholo ba eona a lekanyelitsoeng mabapi le litekanyo
tse ka sehloohong sa ntse e le 'ngoe, ka ho toanang noticeability ena e
lekanyelitsoeng botlallong boima hla ho utloahalang le upgrades ho kgatelelo ya
phahameng; empa atisa kamehla e eketsehileng ea ho tekano, hoo phapang ea
noticeability toanang litekanyo lekanyelitsoeng More nakong litekanyo tsa sehlooho
tsa 1500 le 3000 liforeimi feela e nyenyane, ka sebelisoa ka litsela tse 10 : 11
tsamaisana. Ke hore, a lekanyelitsoeng botlallong litekanyo nakong 1.500 le 3000
dikgerama kgatello e ne e tla e-na ho lekana le ho hong ho kang 11 : 10 itshwarago
ho sa ntse bonahala ka tsela e tsoanang bonahaleng, ke hore, ho fana ka karokarolelano e lekanang ka nepo ho Maemong a fosahetseng ka mokgwa wa
demgemen.
Leha ho le joalo, sena bochaba phetoho ea noticeability toanang litekanyo
lekanyelitsoeng ngata le boholo ba litekanyo tse ka sehloohong le bothata ba e le
mokhelo nakong kgatelelo ya tlase haholo ke noticeability ha tsoha 300 ho fihlela ka

500 dikgerama ho e-na ntho e 'ngoe tima le eona ea eketseha; athe dikgerama fetang
800 ea temana eo nyolohang tsoela pele gehends hlomphuoa.
The lebaka la Ganges e ikhethang nakong kgatelelo ya tlaase ke hoo e batlang e sa
tsejoeng, 'me feela (kahoo) o ile a nta conjecture itlosa bolutu ka lebaka leo; lebaka
la ho kheloha ho tswa ho noticeability toanang batlang e lekanang eketsehileng
boima ha hloa ho kgatelelo ya phahameng ka phenyekolloa le kgonego tse boima
motsotso tloseng le ho hlisa ka letsoho upscale fihla hoo e leng katoloso ea khatiso
tlhaselong, e leng ea tekano lekanyelitsoeng, ha e le hantle ho beha kaha sena
atolositsoeng litekanyo ka sehloohong ka tlhompho, ho feta boima ba 'mele ho kena
etsang.
Ho sebelisa litekanyo tse fapaneng ho feta ho e 'ngoe le e toanang litekanyo ka
sehloohong, kahoo noticeability hla le boholo ba boima ba eketsehileng. Sena se
noticeability eketsehileng e na le karo-karolelano ea eketseha e nepahetseng ho se
fosahetseng Maemong a joaloka ho palo ea linyeoe tse tlisoang ke ha re sebelisa
mokhoa oa ho le letona 'me linyeoe li fosahetse hore papiso ea litekanyo tse sa. palo
ea linyeoe tse nepahetse empa e sa hla ho lekana le boholo ba boima ba 'mele a
tlatsetso, empa boholo menyenyane.
The (CH 8.) Fuoa busa, a sebelisa 'a tafole ea motheo ea ho fumana hore na ea palo
tokelo fetola ho ea ka boima ba' mele bo eketsehileng, o ile a tiisa a phihlelo.
liphetho tsena li fumanoa ka liteko le litekanyo tse ka sehloohong = 300, 800, 1000,
1500, 2000, dikgerama 3000 le litekanyo tse eketsehileng lekana le 0,04 'me 0,08 ea
khatiso, e lumellana le ho hlisa litekanyo ka lehlakoreng le leng feela le ka matsoho
a ka bobeli, ba nang le pula phoso kamehla e fumanoa, e leng itetlehile ka nako le
tlhaloganya sebaka boemo ba litekanyo tse ka holimo.
4) mocheso. 39)
Nahana ka potso ena ea hore na molao oa rona hlokofatsoa mocheso ikutloa tsamaisa
tshebediso, leha ho le joalo e akarelletsa darks. Eh Weber 40) Ke tekamelo ea ho
amohela; "E le hore re e-na le ketso ea bochaba le tebang tsa mocheso oa letlalo rona
ho feta ka lemoha ka tekanyo e e eketsehileng kapa fokotseha ho seo mocheso. Re
nka joalo. Mabapi le hore na phatleng kapa letsoho la rna ke ho futhumala ho fihlela
re larileng letsoho le phatleng, moo hangata re lemoha phapang e khl pakeng tsa
tse peli, 'me ka linako tse ling letsohong le, fumana tse ling phatleng ho futhumala,
"hona ke hobane'ng ha a ka eketsang bang, Weber bolela liphihlelo tseo e leng feela
lokela ho tsamaea moo. Ho sa le joalo, ho bonahala eka re tla ba latsoa futhumatsa
ntlo matlafatsa linakong joalokaha mocheso le leqoophe batang ho ntse ho bata khona
haeba ba ka ho lekaneng fapane le mocheso tloaelehileng kapa karolelano.
39)

Ho tasts. 'me Gemeing. S. 549th

40)

Ho ya S.165.

Joalo, kahoo, haeba u batla ho hula nahana ka potso ena ea molao Weber ka
tlhompho e ho mocheso ho se toane hloko, ho hang ha e e le bo hlasimollang tabeng
ena thempereichara e zero feletseng fihla potso e reng, empa ho bua feela phapang

pakeng tsa mocheso e oo re ikutloa leha futhumatsa ntlo leha e batang, hobane boholo
ba lintho tse futhumatsang le tsidifatso ikutloa itetlehile ya lona feela. phapang ena
eo hona joale e ka eketsa le fokotseha, 'me potso ea molao Weber li tla ebang e lekana
le khl lekanyelitsoeng keketseho ha mocheso feletseng empa sena mocheso
phapang fella ka lekanang appreciable kapa lekanang kakaretso increment eona
mocheso boikutlo.
Ho ea ka ba bang, empa ho hang e lekaneng, liteko tseo ke etswa ka taba ena, e
leng bonahala e ka hare ho meeli e itseng, thempereichara seaplane, ha e ha e
adjudicate joalo e thempereichara e bata haholo 'me a chesang haholo.
Liteko tsa ka le bona ba hiriloeng ka matsatsi 6 (ka December 1855) ka mokhoa oa
ho se toane feela bonahaleng, joalokaha Kamehla ke ho botebo toanang sebelisoa
mokhoa ona o Weber ea moemedi wa sona qoelisoa la menoana e 'meli ea letsoho la e
toanang lijana tse peli ka metsi a futhumetseng lekanang , Hore ba boloke sebeletsa
ba bang e tobileng haholo 'me ho toba hore bapisoa, ka halofo sehlopheng sa
arohaneng, Greiner'sche selekanyamogote le Reaumur'scher sekaleng sa Leipziger'
meleng Khabinete, moo mashome a likarolo tse ling tsa halofo ea, kahoo mashome a
mabeli sa kaofela, tekanyo e ka ba hakanyetsoang hantle haholo. Kaha e mong oa
bona ho ea setatemente sa Hankel, ea ileng a ile a ba le mosa ho e-re ke na le tsona
bakeng sa litlhahlobo tse, e le ho ba le Konstatierung ho 0 , 05 kapa 1 / 20 ema
likhato phahameng ho feta e mong, kahoo e mong le e lemohileng e ka hona 'nile ka
lokisa. About maemo a setseng ba letoto la lihlooho tse mamella teko Ke tla nehelana
ka se hlokahalang ka mor'a hore diphetho.
Ka hara thempereichara e ka bang 10 ho ea ho 20 R. ke ile ka fumana
rekolohela malebana se toane mocheso ho hoholo hoo ho se toane feela bonahaleng
aa ka a lumella boikemisetso ba nepahetseng. A palo e kahodimodimo ea nahanela,
moo vanishing kapa hoo e ka bang vanishing se toane ba apperceived, ke nakong
Leha ho le joalo ka hare ho meeli tsena ntle lumella fopholetsa tobileng. Ka bang 20
ho futhumatsa ntlo mali, u se ke ua fetela ka n'ane ho boiteko ba ka haholo, ke ile ka
fumana liphello tsa seo molao Weber a buuoa hantle loketseng, ha ke (empirically
haholo) joalokaha e itseng mocheso susumetsang mocheso feteletseng ea mocheso
bolele pakeng tsa freezing batang le mali tlas'a mocheso = 14 , 77
R. 41) amohetsweng phapang feela bonahaleng a mocheso oa phuputso e entsoeng ena
o ile a bonta ka ho lekana ka lebaka la ho mocheso seaplane. Mona ke ba pele bo
manolotsoeng tsohle feta bo tlalehiloeng feela bonahaleng, ho se toane
mocheso D ho thempereichara e ke t , seo ba neng ba hlokometse tsena fanoeng e le
mpe le bolele pakeng tsa thempereichara e 'meli pakeng tsa leo phapang D ' nile ha
hlokomeloa le balwa nka melemo ya D hore feela bonahaleng se toane 77 ho ea
mocheso ka holimo 14 ditshalelo, tekanyo e lekanang ya. Qetellong ea leqephe la
pele (I) oela ka tafole sena hobane se toane ho lemohiloeng ke mona ho hang le
nyenyane haholo, ka ho nahanelana, 'me e ka ba feela ho paka letho la ho se toane
feela bonahaleng matsatsing a meeli ea mocheso oa karolo ena ea tafoleng; athe
lehlakoreng le leng la bobeli (II) oa 19 , 13 R. ho rata ho nka ka mor'a hore a bapisoa

hae pakeng tsa ho shebisisa le manolotsoeng nahanela.

ke

II
D R.

D R.
Letsatsi
Letsatsilatemaneng
ke t
ke t
la
ena.
R. obs. ber. temaneng R. obs. ber.
ena.
Dezbr.

Dezbr.

15,03 0,19 0.009 26

19,13 0,15 0,16

26

15,40 0,10 0.023 26

20,45 0,20 0,21

26

15,55 0,09 0.028 26

20,63 0,15 0,21

26

16,18 0,15 0.051 26

21,20 0,20 0,23

21

16,70 0,20 0.070 26

**

21,73 0,25 0,25

26

16,71 0,09 0.070 21

23,30 0,30 0,31

21

16,75 0,10 0.072 21

**

25,35 0,40 0,39

21

16,88 0,25 0.076 21. 26

*

26,80 0,40 0,42

21

17,00 0.00 0,081 21. 26

**

28,80 0,60 0,51

26

17,20 0,20 0,088 26

30,50 0,60 0,57

21

17,30 0,10 0,092 26

**

31,35 0,60 0,60

26

17,69 0,23 0,106

26

18,78 0,15 0.145

41)

mocheso ona o thehiloe ditlhoko mogote tsa 'mele pholletsa Lichtenfels le

Nyakaletse ka Abhandl. ea Vienna. Akad.
Sena se etsa melemo balwa ea tafoleng ke mocheso feteletseng ea 14 , 77, ke
hore, ke t - 14 , 77 eketseha ka 0,03623. kamehla sena ke feela ka lebaka la lintho tse
hlokometsoeng ea t na = 19 , 13 ho 31 , nkiloeng 35; empa ba boetse ba ile ba
hlokomela le balwa ka mor'a hore makgabane kamehla D 14 , 77 le ka tlase 19, 13,
e leng, joalokaha ke ile ka re, mesaletsa eohle feela ba khomaretse ka lehlakoreng la
pele la tafoleng. The hlokometsoeng ea tafoleng matleng a 3 feela ea matsatsi 6
tekong; ke hlokometsoeng la e mong 3 feela tse amanang le ho mocheso e ka tlaase
mona mocheso karolelano hore ke haholo-holo fa tlase hloohong.

Eng Seo e Leng khethiloeng asterisked melemo ya D e le lehlakoreng la e qalang

ea tafoleng, kahoo ho na le ba tse seng feela ho tse thathamisitsoeng joalokaha feela
bonahaleng, empa ha bonahala (1 stella) kapa haholo (2 naleli) ka ho shebella ba
bang ngodisa, e leng etsa ho fetang feela ka tsela e ikhethang 'nete. E mong oa
boikutlo ikemetseng bakeng se toane (ka 17 ) ka ba ya selekanyamogote (e
hlokehang khalemelo ke ya 0.05 ile) ha e sa hlokomele. Leha e le neng le e 'ngoe
ka' na ua sekamela ho nahana ea ho bolele mocheso oa kholo ka ho fetisisa
rekolohela malebana makgabane tsena ho e-na nakong 16 ho ea ho 17 ho feta 14 ,
77, 'me ho ka etsahala hore ho ke ke le moo. Empa u ka khonang ka makgabane hoo e
ka bang-vanishing ea D mohaho o ho elella bohareng mocheso leha e le neng ha ho
letho le itseng, nahana ka hore ntle ho liphetoho a nahanela, le mona boholo oa
noticeability, liphoso tsa ho bala le phapang e nyenyane haholo pakeng tsa mocheso
oa metsi a 'me selekanyamogote e lekaneng ho etsa hore se toane ho joalo kapa le sa
hlaka, le hoja tlhokomelo ea ka khonehang ile a isoa ho fokotsa mehloli e ana a phoso
ho nyenyane ka ho fetisisa. The khumo ea manollo ea 14 , 77 tsamaisana empa ka
hlokometsoeng kaofela hamolemo.
Tshohanyetso, le hoja bao ba dipina D mona ka tlase ke t = etsahala hoo e ka bang
ho ea ka hore phoso ea lemohileng 20 , e ke ke tla joaloka joalo ke ho hlokeha,
hobane tekong kakaretso entseng, ba sa tsebe ea ka, eo metsi a preponderance ea
mocheso etsahetse, 'me a etsa qeto ea ka mor'a feela a pheta fapanyetsana qoelisoa ha
ke ne ke lumela hore e be lebaka bonnete ba haholo se ileng sa etsahala tekanyo e
joalo eo ke e a qhekelloa ka a mamella liteko tse seng se seholo sa haholo palo
hanngoe feela sebakeng se haufi le e bohareng mocheso, moo feela bonahaleng ho se
toane ke hoo e ka bang ka hlokomolohuoang, ke e neng e le nena poso
Konstatierung fetang feela bonahaleng nka phapang lijana bo fapaneng, joalokaha
moo ke ne ke lumela eena, athe Maemong a hangata haholo darboten moo ke ne ke sa
fumane le phapang pakeng tsa metsi tse peli, 'me ka mor'a moo kamehla hlile hase
kapa ka ho kena e mona ka tlase re file moea oa sebakeng seo, moeling oa
mabenkeleng boriba bo robetseng ditheremometara ba ile ba fumana seo boetse ke
bopaki ba ke mofuta oa batlana le sekaleng e bolela hore boitsebiso selekanyamogote
le hore dintlha tsa boikutlo bo joalo bo ne ka kakaretso e ka teptjoang.
Le ho bonahalang eka ke ho tloha tafoleng, molao Weber a lekaneng ho loketse,
tsoelo-pele ea ho se toane feela bonahaleng ka holimo mocheso le bolela'ng, insofar
joalokaha ho ka ahloloa ka lebaka la bonyenyane le phapang, empa ha ho setshwani
etsahetse tlas'a oona. Fihlela ka 10 ho theosa le ho se toane feela bonahaleng ne ba
ntse ba le nyenyane haholo ho fa ba nang le eona ntho e itseng, empa ntetsa fate ba
tsoela ka ntle ho bapisoa potlako haholoanyane le ho eketsa batang, joaloka tsela eo
ka holimo 'me le molao Weber ke tsamaisanang; hoo ba neng ba empirically hantle
emeloang ha proportionality toana le seraro oa T - T amohela, moo T = 14 , 77, ke
t mocheso oo phapang feela bonahaleng ile a hlokomela, 'me 0,002734 boleng, le e
mong ( T - ke t ) 3 e lokela ho ata ho fumana phapang feela bonahaleng hodima
selekanyamogote, e leng e thehiloe lumellanang ile ea fokotseha matla a amehe
haholo batang. Probably motho ea tla fumana phapang e toanang ha mocheso
atamela tse mabapi le mali tlas'a mocheso ka ntle, moo a ikutloa a tukang etsahala,

empa e ntse e bolaea hore kheloha ka holimo mocheso bolele qala ka limaraka
phahameng, leha ho le joalo, kapele-pele ba ka tlaase ho bophahamo mocheso
bohareng li qala.
Mona latela moralo o balletsweng ya
D = (14.77 - ke t ) 3 . 0,002734
balwa maemo a rulagannya le hlokometse matsatsing a mocheso moedi + 10 , 5 'me
+ 4 , 5 R. Botebong ba pelo, ke ile ka fumana matsatsi a seng makae nakong fapane
haholo le makgabane e mong le tse ling tse e le hore a hahe ntho e' ngoe ho eona.
letsatsi
boiteko

ke t
R.

D
14 , 77
lemohiloeng balwa
-ke t

phapang

December
5.

4,60

10,17

2,80

2,88

+ 0.08

bo23

5,32

9,45

2,54

2,31

- 0,21

bo23

5,43

9,34

2,40

2,23

- 0,17

bo21

5,65

9,12

2,00

2,07

+ 0.07

bo23

5,69

9,08

2,54

2,05

- 0,49

5.

5,73

9,04

2,22

2,02

- 0,20

2.

5,81

8,96

1,62

1,97

+ 0.35

5.

5,85

8,92

1,80

1,94

+ 0.14

2.

5,88

8,89

1,75

1,92

+ 0.17

2.

6,11

8,66

1,55

1,78

+ 0.23

1. 25

6,98

7,79

1,06

1,29

+ 0.23

25

7,15

7,62

1,40

1,21

- 0,19

23 25

7,18

7,59

1,49

1,20

- 0,29

25

7,20

7,57

1,30

1,19

- 0,11

2.

7:21

7,56

0,91

1,18

+ 0.27

bo23

7,64

7,13

0,93

0,99

+ 0.06

bo26

8,18

6,59

0,75

0,78

+ 0.03

5.

8,20

6,57

0,80

0,78

- 0,02

bo23

8,43

6,34

0,65

0,70

+ ya 0.05

bo23

8,56

6,21

0,61

0,66

+ ya 0.05

23 bo26

8,71

6,06

0,53

0,61

+ 0.08

bo23

8,73

6,04

0,45

0,60

+ 0.15

2. bo15

9,15

5,62

0,48

0,49

+ 0.01

2. 25

9,77

5,00

0,40

0,34

- 0,06

5.

10,5

4,27

0,40

0,21

- 0,19

33,38
33,40
Ka lebaka la mathata a mangata e leng hlahisa liteko tsa tsena hantle 'me haholo-holo
hore melemo ea matsatsi' ohle a fapaneng ba isoa mmoho boo li bo fupereng, ke sa
kholiseha hore ho lebella hore ba bang ba tlatsa comparability oa nahanela, mokhoa o
sa fellang e nepahetseng ho lula e le 'ngoe subjective tekanyo e etsoe
Ebenmerklichsein, mpho ena tlisoang motshameko pakeng tsa sebetswa le
makgabane ba ile ba hlokomela le phetoho e la ho se toane ntle 'me a fosahetseng
pakeng tsa ho shebisisa le manolotsoeng ke, e leng e' ngoe e ka khotsofatsoa
hantle. Ke 'nete hore tumellano ba ne ba tla eketseha ntse ba haholo haeba ke ne ke
batla ho tlla-tlla ba bang makgabane sa lokelang haholo, empa ke ba file sohle se
neng joalokaha sa tsoa thathamisitsoeng bonahala pele manolotsoeng eo. Empa ha ke
hle le riteloang fuoa ka lilemo tse fetang e bonahetseng, lekaneng ka hare ho meeli e
itseng ho bona. Etsoe feletseng, qetellong ke ile ka eketsa sa ntse fetang 10 , 5 ho
fihlela ho 14 , 20 makgabane lemohiloeng ea D ha ho bone letho haese ka sebele ho
feta le hore ba ba nyenyane haholo. Leha ho le joalo, ba a batla a khloanyane ho feta
kamoo ba lokela ho ba ho ea ka manolotsoeng, ha e sebetsa tsela eo nakong e
fetileng, tse kang pokello ea ea balwa ka mor'a e bontsa le makgabane ba ile ba
hlokomela.
letsatsi
boiteko

D
ke t R. obs.

calc.

December
25

10,88

0,15

0,161

bo23

11,36

0.13 *) 0.108

5.

11,45

0,30

0.100

5.

12,15

0,30

0,049

5.

12,40

0,20

0.036

25

12,50

0,15

0.032

bo21

13,30

0,20

0.009

bo21

13,40

0,25

0.007

5.

13,50

0,15

0,006

5.

13,90

0,25

0.002

5. bo21
14,20
0,15
0,001
*) Taba ea bohlokoa ke ho e-na feela hlahelle.
Le hoja liteko tsa tsena li entseng le lebisa tlhokomelo tabeng ea a maholo, ba ka sa
ntse e le ho pheta-pheta lintho tse hlaha tse lakatsehang hore boiteko ba 'nile ba ka
tlaase ho bophahamo mocheso khubu ea thempereichara e nyolohela mpa feela,
hiriloeng theoha ka holimo ho bolele mocheso, e leng comparability ka etsa ba bang
ho kena. E boetse e ne e tla ba ho etsa bonnete ba molao Weberian ka holimo
mocheso bolele sa ntse e le lintho tse ngata tse khloanyane palo hlokometsoeng
hlokahala, joalokaha ba teng le mona, e le hore nka fana ka lebaka la liteko tse bana
feela e le ea nakoana ka mor'a hore tsohle, mohlomong joaloka ntse ba ikamahantse
le ntlafatsa. Ke bitsa ho toba le joalo, 'me u nahane hore molao Weber a meedi
boletsweng ke Leha ho le joalo bakeng sa probable haholo ge ho etsa, empa ho hang
ha e e-. E ne e boikemisetso ba ka ba hore liteko ena rela-Gen sa ntse ho e phetha
kapa nchafatsa. Empa 'na kea robehile ka hare le ka ba ho tloha eseng ba le nako ea
ho khutlela ho eona.
Hoo e ka bang bokgoni fela ea liteko eo ke phetha ditshebetso tse eketsehileng by:
Lijana tse peli, e leng lipuo tseo e-na le metsi a thempereichara e sa toaneng, ba ne
ba le leholo likoung tse letsopa ho a liehe ho etsoa phetoho mocheso ha ho
khoneha. Ba ile ba ho fihlela joale tlala metsi, le hore ha ho ina ho index le menoana
bohareng ba letsohong le letona mobung, metsi a tsoang ho feela ho fihlela ho e
kopanetsweng 1 ho isa ho 2 setho sa monoana oa (bala ho tloha Palma nakong)
letho. Kahoo boholo ba nako e toanang ikopanye boholo ne a lula a lokisetsa ka
metsi. Selekanyamogote mounted ka liraka loketseng, a hlaha ka libolo ho bohareng
ba metsi, e neng e susumelletsa hantle pele e mong le e lemohileng. Mocheso metsing
ile tsa fetoloa ka karolo ka susumetsang maikutlo le leqhoa, ba bang ba ka masenke
kapa Tongeschirren e leng eme ka setofo chesang. The menoana e 'meli e leng
mabitso la pele boiteko ba ile ba feela e telele e qoelisoa likepe tseo ka bobeli ho ea
tlaase, e tloha, ho fihlela e nka e mocheso kamehla, ka nako eo qoelisoa alternately ka
mong' me sejana tse ling ho fihlela kahlolo mpileng. E ne e le mocheso ikutloa
molemo ho feta ea I bitsoa feela bonahaleng, kahoo mocheso ile fetotsoeng ke
susumetsang maikutlo ka lehlakoreng le fapaneng, e le hore ke ne ke sa tsebe hore na
e sebedisitsweng ho feta mocheso ho fetile ho sejana tse ling kapa che, 'me pheta taba
ka ho shebella ba bang ho fihlela boholo einfand feela ka mor'a hore repetitions tse
'maloa tsa phetoho ena, phapang feela bonahaleng, tshebetso oo e leng oa' nete hore
tedious haholo. Mocheso ile bala hang-hang ka mor'a hore likahlolo setted.
Le hoja ke 'nile feela amohela boleng boikutlo feela bonahaleng joalokaha
tsamaisana le molao, leha ho le joalo ke na le a se lemohileng ea ka ngolisa hape, ka
hohle kamoo ho ka khonehang kamehla koalloa, ba ikutloa ba makgabane, ka mor'a
nyolohela letoto la boholo ba bona, bo tlalehiloeng.
Tsela e sa lemohuoeng, hoo e batlang tsela e sa lemohuoeng, feela bonahaleng,
bonahala e hlakileng, a etsa qeto ea, le matla, matla haholo. Ke 'nete hore e sa
lebeletsoe hore phapang e bohale litekanyetso tsena. makgabane ba ne ba hoo e ka

bang tsela e sa lemohuoeng tseo ho tsona ke ne ke sa kholiseha haholo ha ke thetsa

'me, le hoja sena se ka laoloa ke ho shebella ba bang, empa e le a bapisoa fortuitous
Joale ho ka khonehang; Ka hona ke ho ba le makgabane a joalo a sebelisa insofar
feela joalokaha ke, haeba leha e le neng le joalo hanyenyane le bonahala kapa haholo
ba ile ba kopana haufi le matsatsi a toanang kapa tse sa toaneng tsa lemohileng, ea
chelete e tsoang litokisetso tsee e le feela bonahaleng tlisa nahanela se ileng sa
etsahala ka makhetlo a 'maloa.
E lumellanang, e tla ba tse lakatsehang ha eketsehileng ho eketseha etsahala ua
ngola litlhahlobo lefapheng lena ho ea ka mekhoa e meng ke mokhoa oa ho se toane
feela hlahelle.
Volkmann Mr. Lindemann stud. . Z bakoang ho leka ka mokhoa oa phoso
kakaretso, 'me puong ea hae bongaka hore a ngole ka, e leng e toanang tlas'a
sehlooho: ".De . Sensu caloris Halis e sireletsa ka 1857." Empa e tsoa ho liteko tsena
e fana ka maikutlo a fokola haholo ha hobane tekanyo e mocheso ke ka sebele feta
mong ka 7 14 , 6 ho 45 , 55 C. habeli nyolohela le ka makhetlo a mabeli theoha,
empa e le hore ho tla boiteko ba seng bakae ka leng karohano mocheso seo se ke ua
sebelisa ka mor'a hore molao-motheo oa mokhoa oa ho phoso ka karolelano
lumelloa. Ka letsohong le letona kena enoa e wrist, e leng ka nyolohang letoto la
lihlooho tse kamehla retelehela ho futhumala timolohong, a theohela ea kamehla ea
pele ka metsing qalong batang, eo ka nako eo a lekanyelitsoeng ea bate kapa ho
futhumala metsi 'ngoe ke Zugu bakeng ikutloa lekanang o ile a isoa.
A letoto la lihlooho tse 'meli nyolohang, ke hore, moo ho Lindemann ile a etsa hore
equalization ea thempereichara e sa mele ea' meli ea metsi bakeng sa boikutlo ba
mohatsela o latellana boemong bo holimo, phoso e be tse khothatsang kamehla
ikemiseditse a baapostola bana ba babeli a theoha Ka lehlakoreng le kamehla phoso e
nyahamisang. Motho a ka belaella hore na sena ka thibeloang ho tloha e neng e
tsoetse pele ka nyolohang 'me a theoha letoto la lihlooho tse ka kutloisiso e bapileng
mocheso tekanyo e, kapa hore a mong le e mong teko arohaneng, phetoho ea ka
kutloisiso e bapileng pakeng tsa metsi qalong ho futhumala le bate ileng sa
etsahala. From maemo empa hore li lekane le boiteko la pele mong le e mong oa mela
4 bonta specifie karo-karolelano, ho sebetsa merafong e lokela ho
koaloa. Tshohanyetso, e haellang mona, joalokaha e etsahala e itseng, ho fumana
boitsebiso bo nepahetseng ka maemo a eo ho buisanoang ka.
Kahoo u lokela mona litholoana tseo ba angoa haholo ke liphoso tsa kamehla, 'me
ke kamehla ao fetola talima liphoso ka bomong moleng ka mong a nyolohang kapa
theoha ke tekanyo e mocheso, liphoso tse' maloa bonahala hoo e batlang e
koaheloang ke letho kamehla hobane polygonal phoso e ne e tla lokela ho bonta
irregularities khl ka ho qaqileng.The letho ke otlang toanang.
Pakeng tsa 26, 38 le 4, 8 C. 42) (ka bobeli inclus.) Ile ua ngola litlhahlobo 23 of 1
nyolohang letoto la lihlooho tse kamehla + ya 0.05 joalokaha talima liphoso haese
mpa feela of 5 boiteko. At thempereichara e phahameng le ka tlaase phoso hla,
empa e nyenyane, 'me a batla tsoeng ka holimo, e le hore karohano ho tloha 39,4 ho
45,5 phoso feela 0, 5; tse 0.6; 0.7;0,8 etsahala eketsehileng fate (+ 0.5 ho 14,6, oo ka

oona ea nyolohang letoto la lihlooho tse qala, + 0,4 li 16 le 18 , 2, joalojoalo). Karolong ea bobeli ea nyolohang letoto la lihlooho tse neng a tsoa 31,35 ho isa
ho 42 , 9 fumanoa 14 boiteko nyolohang kamehla + ya 0.05 joalokaha phoso; sena
ema phahameng ho fihlela ho 0,1 nakong 44,8 'me 45, 1, ka tlaase le e theosa ho +
0.25 nakong 7, 9' me 8,4. Ea pele theohela palo ya talima liphoso ne - ya 0.05 41.5
ho 19,5 a Liteko 22 theohela hlokomela ntle le tse tharo, o ile a hletse - 0,1 nakong
44,7 le ho 0,29 7 ; karolong ea bobeli ea theohela palo ya talima liphoso ne - ya 0.05
41.65 ho 19,35 hlokomela ntle ho mokgelo a 21 theoha liteko, 'me a ema hore a - 0,1
nakong 44,9' me - 0,25 nakong 7,55.
42)

Ke qotsa mantsoe a mona kamehla feela e ka tlaase ea thempereichara e fihla

tse peli, pakeng tsa seo e neng e phapang.
Liteko tsena li lumellana le sebetsa morafong o ile a lumela hore ho tloha karohano
ho e 'ngoe le moo phoso hoo e ka bang nyamela phoso ka mor'a leqepheng serame
joaloka hlahisa polelo e tloaelehileng ka mor'a lehlakoreng futhumatsa ntlo ho ka
lebelo kapa a boholo khloanyane. Kena phoso nyenyane haholo ho feta ho 'na' me
pejana ke Weber, ho se toane feela bonahaleng ile a fumanoa, empa sena ha se
hanyetsanang, kaha talima liphoso tsa hohle lokela tsamaea ka karolelano ea ka tlaase
ho e ho se toane feela bonahaleng ka mor'a ntlha (khao 8.); karolo ka boela ka
lebaka la 'nete ea hore le' na litho tse peli feela menoana e 'meli, Lindemann ile
qoelisoa lehlakoreng eohle. A phapang eketsehileng mohlomong ke hore Lindemann
fumana ea karohano nyenyane ka ho fetisisa likoli ho futhumatsa ntlo mali ho
potoloha, nka hore le 'na ea karohano nyenyane ka ho fetisisa ho se toane
bonahaleng ho mocheso karolelano. Ho sa le joalo e ka ba ka lebaka liphosong tsa
hae kamoo ho bonahalang kateng haholo-holo ke sa khaotseng, ke a ahlola hore na
mona larileng Bibele ea ikhanyetsa tabeng ea sebele; , 'Me boiteko ba le lecha mabapi
le taba ena tabeng leha e le efe ho hlokahala. From liteko mehleng sebele ke se a ntse
totobala hore mofuta nyenyane tsa-potlana slide-de, oona e sa ntseng e ka nkoa e le
talima liphoso tse etsoang ka karolelano, ho ile ha measurability tobileng hanyetsa
khathatso e khl.
Mohlomong loketseng haholo e lokela ho ba ho leka ka taba ena kopo analogous ea
mokhoa oa linyeoe tse nepahetseng le se fosahetseng, joalokaha e etsahala ea ka
Gewichtsversu-Chen. Ke 'nete hore o tla etsa ka ho se bonolo ho fumana le joalo
kamehla thempereichara e le ho se toane mocheso, joalokaha ka fumanoa litekanyo
le ho se toane boima; haeba hona joale u ka khonehang ho fokotsa lisosa tsa fetola
mocheso, le z. B. mocheso direkoto tsa e ncha ka mor'a mong le e mong lintho tse
hlokometsoeng 10 'me haeba ho hlokahala laolwa, kahoo ho bonahala, haholo-holo
hlahloba tsa bohlokoa tse fokotsang, e leng lumella tafoleng motheo e tlisoang le
thuso e ne e tla a fumana ,
5) pharaletse boholo bo. 43)
(Kahlolo le Tastma.)

Ntle le kakaretso ponto Weber, o na bakeng sa kahlolo F. Hegel Mayer 44) ,

stud. elhweshy. a Tbingen, e leng likhakanyo tiisang hore oa Molao Weber ka
mokhoa oa se nepahetseng le se Maemong a se fosahetseng moo, le hoja ka bobeli
mabapi le boiteko ho hongata 'maloa haholo, joalokaha ho hloka comparability, oo ka
lichelete ka potlako ba pakeng tsa multiple, , obwaltete ho tloha ho hongata ho
lakatseha, joalokaha ba ne ba ka nkoa e le e nepahetseng e tsamaelanang
haholo. Hantle, e liteko ne ho bapisa mecha ea bolelele fuoa, ba bang ba tse
tshekaletseng, ba bang tsepameng, bone neng le mela e meng e neng e fapaneng ho
ba bang le likaroloana tse khl kapa e monyenyane yona, tlas'a Sehlomathiso sa le
joalo, ho fuputsa tusumetso ea leo boikemisetso se seholo sa moshebelli ea e ne e,
'me ho bala ka makhetlo a makae ea hakanya, ebang kholoanyane kapa tse nyenyane,
o ne a opile khomo lenaka, fosahetseng kapa e tsielehile sala. Hongata hakana
lumella ho koala hlokometsoeng hae, karo-karolelano ea se nepahetseng le se
fosahetseng Maemong a bonta eseng haholo e itshetlehile ka tse feletseng, empa
feela e le boholo bo lekanyelitsoeng ba likaroloana tsa oona, e leng baka boetse Hegel
Mayer boeena o hulela; empa liphello e ba tse ka kakaretso tsoeng haholo, 'me ka
hona ke siea ba lokolloa tobileng.
43)

Ha ho tluoa tabeng ea 174-178. Ka kahlolo ntlafatsoa S. 334-358. About

Tastma lerato. S. 423-427. Hoo e ka bang Mabestimmungen ja sebaka se
sengata kutloisiso e itseng, Abhandl. ea borena. Sachs. Ges. dW XXII, ha ho
joalo. II leq. 111 ff. On tumello ea molao Weber ka ho sebaka sa kutloisiso ea
nako e ntlafatsoa S. 419-423, Abhandl. ea borena. Sachs. Ges. c. W. XXII. No.
I, leq. 9 ff.
44) Vierordt a Arch. XI. E leq. 844. 853rd

le Volkmann a liteko ka ka mokhoa oa phoso kakaretso, ao ho 'ona sebaka se

pakeng tsa Spikes nyenyane kapa dikgwele bapileng ne ba hlokomela, e fana ka
bopaki bo tiisang hore tobileng ea molao bakeng sa irgends tsohle khl sebaka by
tsoang millimeters 10 ho 240 le sebaka se leihlo ho tloha ho 1 leoto ho 800 millimeter
ke o akaretsa hloekileng phoso kapa bolele liphoso tsa, tse neng li fumana tabeng ena,
sebaka sa tsamaee ho ea ka nepo tekanyo e lekanang ya, joalokaha u feela kile ua
lebella. Khahlanong liteko sekheo sena Volkmann e leng se ileng sa tsoa ho eena leka
Appel a (a seithuti se ka mahlo haholo-holo bohale) ha fumana le sebaka se
micrometric tsoang 0,2 ho ea ho tse 3,6 ka dikgao leihlong e leng ho ikamahanya le
sebaka se batlang tloaelehileng ho boha, proportionality ena. e ka Leha ho le joalo,
heletsa ea kahoo fumana (kamora felisoa ha phoso ea kamehla) o akaretsa hloekileng
phoso kapa bolele liphoso tsa ho kena dikarolo tse peli, e 'ngoe eo ke sa Volkmann a
sa khaotseng pitso 45) , ka sebaka se fapaneng ho tloaelehile khaotseng, ba bang ke
ohlang " bitsa Cal polygonal, ka kutloisiso ea molao Weber a malelele ke tekanyo e
lekanang ya. Pele e neng e ke ka etsahala hore ebe hape le liteko le sebaka se e khl
lipapaling, empa e ke e nyenyane hoo hore e bonahala disappears khahlanong le
bobeli, sebaka tekanyo e lekanang ya, motsoako nakong sebaka feta, 'me ho se tsitse
ha boikemisetso ba bona ba tsoela fate, ha ba ntse ba ho hang sebaka se se

senyenyane ke karolo ea karolo e khloanyane ea polygonal phoso balang. The

sebaka nyenyane ka ho fetisisa 0,2 le 0,3 millimeters bakeng sa leihlo Volkmann eo
phoso e ne e Kamoo ho bonahalang kateng tsela e sa tloaelehang atolosoa ke ts'ebetso
ea ho lelefatsa bophelo ba lijo.
45)

Hase phoso kamehla ka kutloisiso ea khao. Ferekanya 8, empa ha e le

molemo tse tswalwang ke konteraka ho tloha talima liphoso divariabole,
joalokaha motsoako le leng, 'me lona feela lebaka na ke hobane'ng ha ka linako
tsohle batho ba fetang mo bitsa hobane a, ka tsela eo ka holimo ikemiselitse ka
nako eohle ke sa toaneng ntse distanta tloaelehileng, sa rate polygonal
Weberian boeona kahoo fetola.
Kahoo, re bone hore re lokela ho etsa e nang le moedi ka tlaase ea molao bakeng sa
nyeoe; 'me mohlomong kahobane e ne e tla sebaka se seholo haholo ka boela fumana
holimo.
The liphello tse ka sehloohong tse e-na ka ho latela. Kaofela ba bua ka bo
hloekileng divariabole phoso D a ea pejana (CH 8.) O ile a bonta moelelo, 'me u fe e
hloekileng phoso Balang' ohle AD , boholo hantle (e leng Ke u behile hore ba) Balang
hloekileng ea nang le disekwere talima liphoso A ( D 2 ), bakeng sa sebaka se batlang
leha e le efe ka ho khetheha tsoa limithara -made ka mor'a hore nako e akaretsoang
likaroloana tsa limithara tse hlokometsoeng 46) , e le hore palo ea talima liphoso, e
leng, li kentse letsoho Balang leha e le efe e khethehileng, limithara limithara ke. E
le lipalo limithara le limithara tse ka ho khetheha o ile a bonta hore e mong le
letoto la lihlooho tse lemohileng. Litiea bakeng sa akaretsa seo rapameng tla
kopola limithara , moo dipalogotlhe kamehla tumellano tse peli o akaretsa
khethehileng lekanyelitsoeng L. le R. kapa O. le U .. E leng e ne e le kamehla ka tsela
e lekanang ea hlokometsoeng ka lehlakoreng le letsehali le se nepahetseng boemo ba
la sebaka se ho tloaelehile (L. le R.) ha sebaka ba ne ba rapameng, kapa e ka holimo
ka tlaase le e lera (O. le U.), haeba ba ne ba tsepameng, o ile seo diphetho di
boletseng.
46)

Ho etsa hore ke Cape. 8 phapang e itseng melemo e feletseng ea e

hloekileng phoso kakaretsong ena, hore na e nkiloe likaroloana tsa oona kapa
ho tswa ho bothe mabapi.
Feela ea micrometric letoto la lihlooho tse V ke tsepameng sebaka by pakeng tsa
dikgwele rapameng, a mang 'ohle sebaka rapameng by pakeng tsa dikgwele
tsepameng (moo dikgwele ho ne ho sebelisoa), mosebeletsi.
The proportionality ea bolelele e ka ba ho toba ho nke nako e telele o
akaretsa AD paka ntle feela ea bolele liphoso tsa

itemogela.

Phoso bala mapatlelong ka, haeba u tla 'ona, ho e fumanang ka ea quadratic bolele
liphoso tsa

ba, seo u se sheba ka la tiisetso le' musisi na le karo-

karolelano ho tloaelehile
ho fihlela joale lumelloa ke coincidences, ka
kholisa hore ba ngotse hlahlobo Leha ho le joalo, ke tla feta holim 'mona. Le hore
feela ba e ka sebediswa ho paka se bonolo ho fihlela qeto ea tsoang maemo a fetileng,
'me libakeng tse ling nkoa ka ho qaqileng haholoanyane ka' na, hore karabo ya
dikwere A ( D ) , arotsoe ke lepatlelong le leholo la tjhelete yohle phoso ( AD ) 2 le
atisitse le palo habeli ea hlokometsoeng, mona le 2 limithara limithara , batlang li
atametse ho ea Ludolf'sche palo leq leng sona. Feela hore hlokometsoeng ea Series I
le II le sebaka se batlang nyenyane ka ho fetisisa bakeng sa mona merges hantle ha li
tsamaee hantle ho anya. Leha ho le joalo, maemo ana a ee mona ho sa tobang.
mela tsohle tse boletsoeng mona, se ile sa etsa phoso ea ho eketsehileng kapa ka
tlaase ho sa khaotseng le bao setatemente sa sebakeng sena se nang le thahasello,
empa se tla etsahala ka ka "mekhoa ea lekanya".
Series I Fechner (December 9, 1856 ho Jan 17, 1857).
5 sebaka rapameng, a sebelisa e nyenyane projecting (Nhnadel-) Spitzchen tse peli
tsela patiloeng, juxtaposed ka 'na tafoleng, didikadikwe ikemiselitse le ser la sebaka
se clearest ditshwantsho tse ka bang 1. Foot nkoa. Distance boikemisetso ba ka ho ba
le tekanyo e le transversal, likarolong tse leshome, e mona ya molao, yuniti, halofo ea
ser. Dezimallinie (the inta toanang 0,72 Duodezimallinie) leng sona. Sekoahelong
sa etsa sedikadikwe ho ne ho etsoa ho felisa tusumetso ea angle a fopholetsa
eo. Empa tshebetso e lule e sekoli se senyenyane hore projecting pel'a siling li
Zirkelspitzchen letlapa nakong sebaka khloanyane, ho feta tse nyenyane tse, ho
hloka e qoba latelang mamella teko letoto la lihlooho tse ka ho sebelisa dikgwele
bapileng. Empa ho bonahala eka ha ba na le tusumetso e mohlomong ho e-na feela
ka lebaka la phoso ea kamehla ho feta ho ba boletse tse hloekileng divariabole phoso,
joalokaha tafoleng latelang e bonta sebaka sa itoara e nepahetseng haholo tekanyo e
lekanang ya.
Ho pelaelo tlhaloso ea lipalo ka har'a tafole sena ke, ke fana ka tlwaetsa la pele, ka
mor'a moo leseli ling tsohle le khona ho hlalosa.
Hjana D = 10, e leng halofo ka mehleng 10 Paris. Dezimallinien, = 3,6
duod. Lines ne, o ne a boemo ba sebaka ho tloaelehile ka ho le letsehali (L) e
hloekileng phoso Balang AD =20,27 fumana; ke hore, hlakola tsohle (L.) kwa D = 10
fumanweng ntle 'me e mpe ea Balang ka phoso e toanang hloekileng bakeng sa
makgabane ka ho feletseng' moho baloa, kahoo ke bala 20,27 halofo
ser. Dezimallinien tsoa. Mme bo hlalosang limithara = 60, limithara = 2 tafoleng
joale e bolela hore phoso ena kakaretsong ena, feela joaloka batho ba bang ka litiea
L., R., ho tloha 2 . Qapa 60 = 120 motho ka mong talima liphoso; empa e le hore leha
e le efe phoso e joalo Balang e nkiloeng mabapi ea hlokometsoeng 120, empa e tsoa

ho likaroloana tsa oona tse peli tsa 60 hlokometsoeng haholo-holo; nngwe le nngwe
ka karolelano fetise hojana 'me mona khahlanong phoso e hloekileng ne khetheha ke
ikemiselitse.
limithara = 60, limithara = 2 yuniti ser. Dezimallinie.

10

20

30

40

50

L. 20,27

35,98

60,42

85,29

85,85

287,81

R. 18,37

40,87

60,49

69,19

99,55

288,47

38,64

76,85

120,91

154,48 185,40 576,28

A ( D L. 4.621
) R. 4.056

17,36

50,56

88,41

105,99 266,94

23,06

47,11

57,74

122,47 254,44

Ad
Balang

Balang

Balang

8,677 40,42
97,67
146,15 228,46 521,38
Series II Volkmann (22 March-1 April 1857).

8 sebaka rapameng, e behilweng ke tsoanang bo hararo, le bolela litekanyo

mathata, 'me ka ba fapane tsepameng, rapameng tekanyo e Sliding toeu, ba ne ba
nka khahlanong le ba batsho le semelo dikgwele ea 220 Mill. Length ka 800 Mill.
Distance ea leihlo. Ea sekala se toba millimeters, ke pakeng tsa seo hakanngoa.
Ke fana ka akaretsa seo AD mona ke manolotsoeng habeli, etsoe limithara
= 48, limithara = 1, le limithara = 16, limithara = 3, e fanang ka monyetla oa
ho kholisa ka bobona ba se toane hape leketlileng (sheba. 8 Chap.).
1) limithara = 48, limithara = 1 . Unit 1 millimeter.
D

200

240

75,05

102,30 87,11

117,96

464,7

58,70

93,82

145,82

478,2

12,602 18,714 51,45 82,79

133,75 196,12 183,74 263,78

942,9

1.657

2.558

22,66 48,67

199,96 371,83 229,63 394,45

1271,41

R. 1.021

3.406

18,11 60,47

117,37 314,56 331,57 612,95

1459,46

2.678

5.964

40,77 109,14 317,33 686,39 561,20 1007,40 2730,87

L.

Ad

10

20

7.552

7,914

R. 5.050

Balang
A ( D)

L.

Balang

40

80

120

26,95 39,90

10.800 24,50 42,89

160

96,63

Balang

2) limithara = 16, limithara = 3. Unit 1 millimeter.

D
Ad

10

20

40

80

120

160

200

240

Balang

L. 7,13

7,59

R. 4,86

11,06 23,58 42,10 58,45 77,23 96,20 140,20 453,68

20,08 39,79 75,45 103,65 86,40 108,92 449,01

Balang 11,99 18,65 43,66 81,89 133,90 180,88 182,60 249,12 902,69
E bone hore phapang pakeng tsa mekhoa e 'meli ea manolotsoeng bakeng makgabane
ka ho fetisisa tlase haholo, nakong D = 40 R. le D = 1 60 R. empa ke ea bohlokoa
haholo, e leng e amana le proven ka ho qaqileng letoto la matla phetoho talima
liphoso kamehla le ileng la hlaha mona o ne a 47) . Ho tloha ka phetoho ena o molemo
felisoa ke fractionation eo, manolotsoeng ea 2) e sebelelitseng pele 1) o lokela ho
ikhethela.
47)

Taba ea hore ba bang ba melemo ya Lethathamo 1 di e nyenyane e

nyenyane ho feta 'a tafole 2, ho itetlehile ka itseng Mokhoa oa kabo ea talima
liphoso tsa.
Series III. Volkmann (6 ho ea ho 17 Dec 1857).
Ena ke ho pheta-pheta morao ba letoto la lihlooho tse fetileng, maemong a
toanang, hore feela re siuoe baapostola bana ba babeli a malelele nyenyane ka ho
fetisisa.
limithara == 16, limithara = 3. Unit 1 millimeter.

40

80

Ad L. 21,1 42,4
R. 8,4 32,1

120

160

200

240

57,0

90,0

81,4

98,2

63,5

63,2

106,3 117,9

Balang
390,1
391,4

Balang 29,5 74,5 120,5 153,2 187,7 216,1 781,5

Na thahasello e ke ho bona letoto la lihlooho tse fetileng, ngollano le leholo pakeng
tsa L. le R. ka tsepameng Balang litiea ho qetela; bopaki e e hloekileng divariabole
phoso ea boemo ba L. le R. ba ikemetseng Leha ho le joalo, liphoso kamehla tse sa
thathamisitsoeng mona, o ile a bonta ho se toane itetlehileng ka haholo 'me se
seholo ka lebaka la phoso ea e tala akaretsa L. le R. tlisa ,
The mela e meraro feto-fetohe bonta proportionality ea AD le sebaka se, e leng
habonolo ka ho fetisisa hlokomolohuoa ha ho arola o akaretsa ke sebaka se, moo
moleng ka mong ke tiisetso e ikhethang ea quotient eo. Kahoo o ile a fumana ho tswa
ho akaretsa seo ea L. le R. (moleng oa bobeli ho limithara = 16, v Le = 3), melemo
latelang bakeng sa
a

ke

II

III

3.864 1.260

0,738

3.843 0.936

0.932

4.030 1.286

1.004

3.862 1,035

0.958

3.708 1.114

0,939

1.226

0.900

0,919
1.099
Ho hlla phoso karolelano u otlhaiwa mme wa tseelwa bakeng yuniti ya hole, ho
shebella ba bang e, kapa karoloana ea hjana, eaba ba etsa seo ka karolelano phoso ha
a hlokomela, e ka ba ka karolelano ea makgabane kgale arola mong le e mong letoto
la lihlooho tse nang le palo ea hlokometsoeng, e leng, li kentse letsoho latela boleng
ba, e leng seo sehlahiswa se tsoa ho limithara le limithara na ho nka lilemo tse
fetang litafole lemohileng habeli, joalokaha limithara moo 'nete haholo-holo oa L.
le R., empa mona ka bobeli ba akaretsa. Ho tloha ka ho le joalo, tse khloanyane
phoso o akaretsa nakong sebaka e khloanyane tepisa makgabane e nepahetseng ho
feta tse nyenyane tse, u tla bo nepahetseng haholoanyane ka Tsamaiso e 48) , ha u
eketsa akaretsa seo bohle phoso e leng phaella moo ka fumanoa a se a ntse entsoeng
ka tsepameng Balang litiea qetela, Balang bona arotsoe ke bala sebaka tsohle, Ka
tsela eo, ho fumana phoso Balang bakeng sa yuniti hojana, 'me ba nang le
2 limithara limithara arotsoe. Kahoo fumana
I.
II. 1)
2)
III.
48)

Mokhoa oa mapatlelong bonyane ke molao-motheo batla a eketsehileng e

nepahetseng, empa mokhoa ona o eketsehileng boima oa boikemisetso ba ka
letsohong, phello empa hakaalo ho tse ka holimo e sa toaneng hore ha ho
molemo hore nka eona.
Ka mor'a moo, Ke nahana esita karolelano e leng sebaka e ka bang
ka 1 / 60 Volkmann a Liteko hae pejana (II) e ka bang ka 1 / 90 , puong ea hae ha
morao (III) to mabapi 1 / 100 bohata, 'me karo-karolelano ena e ntse e le' ngoe bakeng
sa sebaka se sa toaneng. Haeba e mong a batla, a ka itemogela eng go ho etsa phoso
ena karolelano phoso probable ke katiso bonolo hakana ke 0.845347, ke hore, phoso
hangata feta, joalokaha e sa finyelloa, e leng lebaka leo, e nyenyane ho feta phoso

bolele, hobane talima liphoso tse nyenyane etswa hangata ho feta e khl, empa ka
boletsweng kamanong ho tloaelehile tlhokeng na seo dintlha ka "mekhoa ea lekanya".
Motho a ka bona hore ho nepahala ha hakanya e ne e haholo haholoanyane
Volkmann, joalokaha le 'na. Sena se ka mohlomong li 'nile hobane qaqolohane
dikgwele tsoanang bo hararo ka ba bonolo ho bapisa, joalokaha pakeng tsa lintlha tsa
tse peli a robetse bapileng selika-likoe, kapa lebiseng tlhokomelo mefuteng e hlile e
khl ea tekanyo eo e le' na, e leng ho bonahala e le hantle ho nka sebaka, kapa
'moho ka bobeli; ho etsa qeto efe e eketsehileng ea bapisang liteko ka be ho
hlokeha. 'Me ntle ho pelaelo, phuputso e entsoeng e batsi haholo maemo a feteletseng
le likarolelano tsa naha bakeng sa palo e khloanyane ea batho ka bomong le maemo
a fapaneng ya lemohileng, ho itetlehile ka hore na e' ngoe ha etsahala'ng khoele
lateral, joalokaha e etsahala boiteko Volkmann kapa lichifi bohareng terata, ho
itetlehile ka hore na e 'ngoe e buang feela e mong kapa bobeli mahlo sebelisoa ka go
baya leitlho, ho itetlehile beha sebaka se tsepameng, rapameng kapa angular pakeng
tsa lintlha, pakeng tsa meleng e ka, le boholo ho chitja, boholo ba lisekoere Umringe
le bokaholimo jj ea liteko hlahisa ha ba thahaselle e nyenyane; moo hohle ho bua ka
boholo bo bokae le mofuta o itseng oa phoso kamehla hloko hloko. Mona Leha ho le
joalo, ho ne ho feela ho Track ntho mabapi le ho molao, seo ama re hona joale.
Ha letoto la lihlooho tse sa bobeli sa hlokometsoeng Volkmann na le hase oa
bohlokoa hakaalo phoso ka tlaase kakaretso, 'me phello Ka hona e khloanyane ka ho
nepahetseng ho feta a pele, kahoo phapang e ka ngotsoe katleho ea ho ikoetlisa
ea; hobane pakeng tsa k. le 2nd moleng o esita le ba bang mela Augenmaversuche,
ea ileng a har'a lintho tse ling folgends tsohle micrometric ho tataise laolang, le hoja a
karoloana ba na kalafo 1st mocheng oa e tsoelo-pele ea joalo ha aa bontoa kamoo ba
ngotse hlahlobo e khethehileng ea likaroloana tsa oona ba ile ba fumana.
Mohlomong u ka ho fumana ho le thahasellisang ho hlokomela hore ka karolelano
phoso Volkmann lumellana bonahala bakeng lehlakoreng pharaletseng tsa ikutloa
joang ditshwantsho tse nang le hore phapang ke efe feela bonahaleng ea lehlakoreng
le matla haholo le eena; empa ka bonoa joalo tumellano eseng hohle utloahala.
Ke na le linomoro 1 / 60 , 1 / 90 , 1 / 100 bontitsoe Raw, ke e boletsoeng pejana hlaha
dinomoro tsa e nepahetseng 1 / 62.5 U. gos boeona e ka e e-s'o sebetse ka ho feletseng
ka bapisoang ka ho nepahala 'me joalokaha hobane fapaneng limithara e inehela a
tsoang teng ea bona,' me sena se limithara ke lekanyelitsoeng hohle. Ka mor'a hore
mantsoe (CH 8.) Empa u fumana nyenyane tse ea akaretsa seo phoso 'me qetellong
bolele liphoso tsa, ho tloha e kile ua tse nyenyane tse limithara e phethile
sehlahisoa. tokomane eo ho ke Series II, moo, ka mor'a hore 1) 0.01187 kapa
.010808 = ka mor'a 2)
a fumana e le phoso bolele la yuniti hle. litokisetso tseo
ka bobeli ke ka tlaase mona hlokometsoeng e toanang, empa ho 1) ka likaroloana
tsa limithara = 48 a 2) a likaroloana tsa limithara = 16 hlokometsoeng ne ba ile ba

kopanela, o ile a etsoa e leng moo ho sehlahisoa. One bona phapang a diphetho ha
bohlokwa, empa a sa ntse hona joale le elwa hloko.
E le hore a khutlele ananela sohle ho sebetsana le nyeoe tloaelehile hore moo
hlokometsoeng e ne palo e ke keng a lekanngoa, ho ea nang le ka mor'a
Korrektionsformel I (s. Chap 8.) O ile a bonta ka bokhutoanyane, 'me e tla lokafatsa
theoretically a ka "mekhoa ea lekanya", e mong le ya fumana makgabane
pejana
ho ata ho fumana, kaha limitharalekanyelitsoeng 60, 48, 16, 16 e
nkeloa sebaka ke:
I.
II. 1)
2)
III.
Haeba khalemelo ena hantle lekaneng, kahoo a letoto la lihlooho tse II o ne a tla ba le
liphello tse l) le 2) ho ka tsela eo, tlisoa ho tlatsa tumellano. Ha e le hantle, re bona
hore ba le haufi le hore u sa tla hlola ke bona phapang e tsotehang haholo, 'me ka' na
ua sekamela ho mo ngolla hore khalemelo ena hase e nepahetseng ka ho feletseng le
ka teptjoang, empa feela ka kakaretso ea melao ya kgonego e leng e ka ba ho se
toane tse nyenyane siea ka mor'a likotsi. Leha ho le joalo, phapang e le hantle hase
ka phoso, joaloka 'na, tlhahlobo e e lekaneng ea Maemong a mang analogous rutoa ke
kamehla e fumanoang ka tataiso e toanang 49) ' me sena se itetlehile ka hore na ke
khona ho paka boetse le hlokometse nakoana se a ntse a Khaolong ea 8, hobane
khalemelo ea rna ea hore diphapano ka mohla sieo ho hang liphoso tsa kamehla hase
'nete hore le e kholoanyane limithara silafatsa ea divariabole hloekileng
phoso. Tabeng ena, boleng khalemeloa ke
nakong limithara ba 48 = rateha.

nakong limithara = 16 melemo

49)

Na ha rea lokela Ka hona beha tepane a khalemelo ka holimo, kahoo ke

hlokometse hore amoheloa ke nyutlelie le litsebi tsa linaleli li 'ohle
Mathematicorum khalemelo ea sekwere la bolele liphoso tsa, e leng o ile a
bonta I (s. Chap 8.), E se khotsofale ka lona lebaka leo eo e bonta kamoo nka
paka ka ho lekaneng ke boiphihlelo ba boetse le tla lula.
Ho tloha ka liphoso kamehla a hlokometsoeng oa ka ka tatellano Ke ne ke sa
boholo khl, ho akarelletsa le diphapano leha e le efe ya lona a bakoa ke se na

influiert haholo, e le hore boleng khalemeloa

joalokaha e nepahetseng ka ho
lekaneng hore nka. Ka etsoa lipatlisiso tse khethehileng mabapi le ke ne ke sa kena.
Ke tl'o holim 'ho latela ho abuoa ha liphello tsa letoto la lihlooho tse
micrometric. letoto la lihlooho tse ana 'ohle a entsoe nang le didiriswa tse
micrometric nsete tse pholletsa bala likarolong nsete hlooho ea 0,01 millimeters, leha
pakeng tsa seo likarolong tse leshome nile ha hakanngoa hore mokgwa litafole
latelang, yuniti, e le hore ka lebaka leo ba limilione tse 0.001. Folgends ho pholletsa
yuniti,' me med. B. e leng sebaka lekana le 300 distanta sebele = 0.300 millimeters,
phoso e leng chelete e lekanang ho 265 joalo lekanang 0,265 millimeters
bolela. Where sa ntse li etsahala likaroloana tsa oona, e leng tshohanyetso haholo
dutseng di sa sebetse, lia bptjoa ke a lulang a potoloha phoso e tala bo hloekileng.
The sebaka ka didirisiwa ena 50) ikemiselitse tse tharo dikgwele o motle bapileng
ea silevera ea 0,445 Mill. Botenya le tse 11 Mill. Length, tse neng li nkoa nakong
mekoloko fapaneng ditshwantsho tse, e leng ba fuoa ho pholletsa millimeters kaofela
khahlanong le frosted khalase tlas'a moriti oa lebone kapa sepakapakeng khanyang.
50)

Atametsa Haufi hlalosoa ka litlaleho tsa Saxon. Soc. 1858. E leq. 140th

A Volkmann letoto la lihlooho tse motho a fumana melemo at sa sebaka nyenyane

ka ho fetisisa bracketed, joaloka ba hore hlaha ho tswa melao ea letoto la lihlooho tse,
hona ke ua nkile nahanela e sebetswang morago ga moo e. Lebaka la ho tloha ha a
joalo ne e le hore ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo e entsoe mona ka matla a
ikutloa, 'me dikgwele ne ba haufi le phallang oa hore Volkmann hape nakong ua
ngola litlhahlobo tsa ka boeena o ile a ikutloa ke keng ea bapisoa ho sebaka tse ling
ho se tsitse ha hakanya eo. Ka bohale haholo 'me le e nyenyane haholo ts'ebetso ea ho
lelefatsa bophelo ba lijo mahlo Appel a ameha kenyeletswe joalo ha aa bontoa ha ho
hlokahala.
Ntle ho moo boitsebiso bo buisana mona mela micrometric tse peli joaloka pele, e
leng seo ke feta, kaha ba ne ba se entseng le tse seng kae haholo 'me e mong le e
mong ho fihlela sebaka se haufi le moo,' me a itumella hore a makgabane
discordante.
Series IV. Volkmann (March 22 ho ea ho 1 April 1857).
7 rapameng sebaka. Sehweite 333 Mill.
limithara = 30, limithara = 4.

D
Ad
Balang

200

400

600

800

1000

1200

1400

Balang

L.

(694.5)

534,0

630,6

740,5

824,2

1023,2 1057,6 5504,6

R.

(630.5)

611,3

672,3

801,0

952,8

1097,6 1218,1 5983,6

(1325.0)

1145,3 1302,9 1541,5 1777,0 2120,8 2275,7 11488,2

A ( D L.
) R.

(13439)

8327

11721

14344

16561

29964

31144

125500

(11134)

10968

12504

17655

22564

32419

38835

146 079

Balang

(24573) 19295 24225 31999 39125 62383 69979

Series V. Volkmann (April ho ea ho June 1857).

271579

6 sebaka tsepameng. Sehweite 333 Mill. Tsena liteko le sebaka se tsepameng ba

sebetsang ba nang le likhalase, kaha thata le ho feta mona hakanya seng joalo ea
fokola bakeng sa tlhakisetso etsahetse Leha ho le joalo, boiteko bohle ba entsoeng ka
sebaka se rapaletseng sa roala likhalase.
limithara = 96, limithara = 1.
D
Ad

(400)

600

O.

(1429.2)

U.

1000

1200

1400

Balang

1645,3

1618,9 2417,4

2388,2

2993,6

12492,6

(1563.0)

1335,0

1998,7 2070,0

2810,3

3150,0

12843,3

(2998.2)

2980,3

3617,6 4487,4

5198,5

6143,6

25338,9

O.

(28170)

42981

45016

97527

89314

155 248 458 256

U.

(50708)

27011

72011

73199

128531

176 638 528 098

Balang
A ( D )
Balang

(78,878)

800

69992
117027 170 726 217845
Series Vl. Appel (May le June 1857).

331 886 986 a 354

7 rapameng sebaka. Sehweite 370 Mill.

limithara = 48, limithara = 2.
D
Ad

200

300

400

500

600

700

800

Balang

L. 592,44 508,00 653,02 643,90 726,64 739,12 716,00 4579,12

R. 594,20 679,00 681,00 575,50 719,52 649,00 778,61 4676,83

Balang 1186,64 1187,00 1334,02 1219,40 1446,16 1388,12 1494,61 9255,95

Series VII. Appel (Oct 1857).
6 rapameng sebaka. Sehweite limilione tse 300. The manollo ea all'annuncio tjena
mona ka makhetlo a mabeli, etsoe limithara = 2 le limithara = 6.
limithara = 33, limithara = 2.

D
Ad

200

400

600

800

1000

1200

Balang

L. 442,6

647,8

661,9

929,2

941,9

1070,8 4694,3

R. 450,6

623,9

715,8

720,5

838,8

1027,0 4376,6

Balang

893,2

A ( D)

1271,7 1377,7 1654,9 1780,7 2097,8 9070,8

L. 4773

10046

9805

18422

19899

23595

86540

R. 4385

8620

11895

13149

15810

22901

76960

18666

21700

31571

35709

46496

163500

Balang

9358

limithara = 11, limithara = 6.

D
Ad

200

400

600

800

1000

1200

Balang

L.

422,8

646,7

661,9

848,4

901,3

1049,1 4530,2

R.

455,2

620,4

688,8

691,2

812,0

976,0

4243,6

Balang
878,0 1267,1 1350,7 1539,6 1713,3 2025,1 8773,8
A phuputso ea liphello tsa letoto lena la lihlooho, moo melemo bracketed
boletsweng lebaka le ka ho feletseng 'na a oa kantle hloko, kahoo u ka bona e seng
feela pakeng tsa mela e moshebelli e toanang, empa hape le bashebelli a mabeli a
fapaneng phetoho bereinstimmendsten, ke hore, ho eketseha ha o akaretsa phoso le
sebaka se selelele, empa butle ho feta ho lekana yona, 'me baapostola bana ba babeli
o fetela mona mela bonta ntsoe-leng haholo sena se fella kakaretso le tse ling. Leha
ho le joalo, joalokaha ho boletsoe, e ka ba phoso o akaretsa emela joalokaha
resultants ea likarolo tse peli, e 'ngoe ea tsona e ka nako eohle ke sebaka se tse fapafapaneng le tlas'a lebitso la lulang li Volkmann a V tla ho fetisetswa Leha ho le joalo,
e mong ea sebaka se se tekanyo e lekanang ya,' me tlas'a lebitso la ea polygonal
Weberian bakeng sa ya ka yuniti ya thokoana W tla ho fetisetswa, ka mor'a W esita le
hojana e D ea khaphatseha ho toanang tekanyo e lekanang ya latela boleng ba mong
le e mong distanta WD ho fana.
Sebopeho sa hloekileng phoso Balang all'annuncio bakeng distanta leha e le efe
ho tloha dikarolo tse peli V le WD e sa ho emela ho ea ka khopolo eo ea kamoo ho ka
kopana liphello tsa mehloli e phoso, ke phaella moo nke nako e telele ea likarolo tse
peli, e le hore u ka ke ua beha
AD = V + WD
empa bala libakeng tse bulehileng tsa metsoako eo e 'meli ke lepatlelong le AD ho ile
ba bapisa, e le hore motho ea nang
( Ad ) 2 = V 2 + ( WD ) 2
Ka hona
,
Ho tloha ka ba boholo ba lisekoere phoso kakaretsong ena, by ( AD ) 2 ho ea ka
khopolo ea ho talima liphoso e sa priori determinable mabapi le bala libakeng tse
bulehileng A ( D 2 e na le), o tle o ka ka nkang sebaka akaretsa seo ea mapatlelong ka
ditekanyo mehleng e-na le libakeng tse bulehileng tsa akaretsa seo eo. Thahasello

fisioloji hore ke theohe, empa ho lebeletsoe hore ba hahe ka foromo ea pele, ke ka

lebaka leo oa pele a beha motheo oa latelang ho feta.
Ha e le hantle ho bonolo ho theoretically paka le ho paka ka phihlelo e ha ba babeli
ikemetseng mehloling e mong le tse ling tsa liphoso tsa ba fuoa, 'ngoe ea tsona ka
bohona ke phoso Balang A, e mong e le phoso Balang B be a generated sebokeng
bona e sa phoso e leng chelete A + B ka 'na hlaha, empa e nyenyane feela ea phoso
Balang hobane karolelano hangata phoso ea ponto bo fapaneng joaloka ea ponto e
le' ngoe ho tloha lisosa tse peli kopanang le eena, empa ke feela e qetellang fana ka
phoso fellang lekantse le Balang bona, eo e neng e joalo lekana le phapang ea
bona; khopolo ea ho talima liphoso empa bonta hore karabo ya libakeng tse
bulehileng tsa metsoako e ka tlwaelo (by tieo bakeng sa palo keng ba lekanngoa
maemo a toanang a hlaphoheloa phoso) lekanang le karabo ya libakeng tse
bulehileng fella, e le hore karabo ya libakeng tse bulehileng tsa akaretsa seo le bonolo
hakana phoso ka tlwaelo libakeng tse bulehileng tsa fellang phoso Balang o lekana,
'me bopaki bo tiisang lebaka lena la khopolo ka phihlelo e' ngoe ka ba bonolo bona,
haeba e mong oa talima liphoso tse peli tse ikemetseng le e mong le qapa mela ka
tsela e itseng hlaphoheloa phoso joalokaha dikarolo ke phaella moo aljebra ho talima
liphoso tse bakoang, tse behang e lekanang bakeng sa seboka sa atlehe bophelong ba
hae mehloling e mong ntle ho tataiso ea phoso fumana. Ha e le hantle, ke 'nile a
kholisehile bonna hore tsela ea tiisang sephetho mogopolofela, ka bobeli ya ka
dipehelo tsa bala mapatlelong joalokaha ho sekwere la phoso Balang ka disampole
multiple le eang libakeng tse ling ho fana ka tshwanetseng ho fumana litokomane tsa
ho tehetsa.
Ho isa tekanyong eo lokela ho hona joale teng ntle ho tataiso ea sebaka se le e
itetlehileng ka eona tsa sebaka se ka kutloisiso fuoa ho hloleha bakeng sa leihlo, 'me
nakong e fetileng ho tla ba le ho etsa kopo ho motsoako kopo itetlehileng ka eona, le
ditekanyo ka holimo tla thehiloeng ha e le hantle. Hore na boemo ba talima liphoso
joalo ke cogent, e tla ikemisetsa ho tloha hlokometsoeng ka bobona, ka ntle tabeng ea
tumello makgabane joalo V, W lokela ho balwa tsoang 'nete ea hore lintho tse
hlokometsoeng e ka emeloa hape toauoa ka mekhoa ka holimo morao.
Etsoe manolotsoeng joalo V , W -rich tsoang hlokometsoeng e ho sebaka peli tse
fapaneng. A re nke hore ka mola IV phoso o akaretsa bakeng sa D = 800 le D = 1400
e lekanyelitsoeng 1541,5 le 2275,7, ka akaretsa L. le R., kahoo re lokela ho beha
V 2 + 800 2 W 2 = 1541.5 2
V 2 +1400 2 W 2 = 2275.7 2
yona di V 2 le W 2 hanyenyane joalokaha ho fumana ka bobeli ditekanyo e itseng
tsebeng, ka mor'a Wurzelausziehung V le W tse neng li sebelisoa.
Ntlheng ena ke liteko le sebaka se fetang tse peli ho bona hore na ho lahla, u
ka V le W balwa ho tswa ho plurality ea tlhakantsuke joalo, ka nako eo moo
admissibility ea boemo ba boetse pele manolotsoeng checha ka santhao oa akaretsa
seo phoso ho V le W lokela lokafatsa taba ea hore melemo ea V , W, e fumanweng ho
tloha tlhakantsuke tse fapa-fapaneng koala a bapisoa ho lekaneng ho e bopengwi hore

ba lule ba u ngole ho contingencies sa leka-lekanang tsa lemohileng. Ka ho sebelisa

tse 'maloa le ntse makgabane a ikemiselitse ka ka nako eo V le W ka nepo fumana.
Mokhoa ona o na feela ea drawback hore khetha pakeng tsa ho litekanyetso
lemohileng hore u batla ho kopana tse peli, ke hatellang, 'me e ka' na leha e le efe
motsoako tsela fumana ntho e 'ngoe le qeaqeo bolela; le hoja, ha e le tse
hlokometsoeng e leng le hantle e nepahetseng ka ho lekaneng hore boemo ba ho se
tsoane ha sephetho sa Sebele o fano na le e nyenyane e ya boleng ba e ka ba e monate
joaloka lehlakoreng le leng. Ho sa le joalo, tabeng leha e le efe e sa ntse e le
manolotsoeng ke mapatlelong mokgwa wa senyenyane o rateha e leng beheletse ka
thoko thepa bohle hatellang, 'me ka fumana e nepahetseng ka ho fetisisa lebaka leo
ho khoneha, seo ha e le hantle tsoa letoto la lihlooho tse lemohileng. O nthometse
hore ke dipalogotlhe kopantswe bakeng L. le R. ntle phokotso e toanang limithara ,
moo 'me ka e le' ngoe ditshwantsho tse lia fetana, e leng feela e latela mona ka tlase,
hang-hang latelang diphetho 51) , phoso probable oa boikemisetso ba ka o
khomaretse, le limithara tse bakeng sa kgutsufatso ya L. le R. a utloahalang, ke
hore, ka makhetlo a mabeli li lekana le tsa limithara tse fetang litafole lemohileng.
51)

Ho etsahala se toanang ile sebelisoa e le hore ditekanyo ka mokgwa

wa V 2 + D 2 W 2 = ( AD ) 2 Ho ne ho lokiselitsoe, e leng ka ho toba guttate ntle
le haeba V 2 , W 2 di a batla joaloka tsebeng.From melemo fella V 2 , W 2 di
ntan'o V, W nkiloeng ke Wurzelausziehung. Phoso probable ea V, W ba latela
bopengwi tsa balwa ho tloha fumanoa ( AD ) 2 bakeng sa V 2 le W 2 e balwa, le
ho ea ka melao-motheo ea phoso manolotsoeng ka ho arola e lekanyelitsoeng
le 2V, 2 W pele ho tloha V, W fokotsehile.
Melao ea Boitoaro ea V le W bakeng akaretsa seo unreduced phoso, ka mor'a
Abel V 2 + D 2 W 2 = ( AD ) 2 .
moleng o

limithara limithara Foufala.

IV. Volkm.

30

333 Mill. 974,36

34,34

1,5008
0,02628

V. Volkm.
(Vert.)

96

333 -

1398,20
49,35

4,2411
0,01332

VI. Appel

48

370 -

1169,90
33,76

1,1603
0,10008

VII. Appel

33

300 -

1008,60 1,5668
121,97
0,051576
E le hore ho etsa qeto ka mor'a moo hore na ho tiisa nkuwa ea rna ea Volkmann a sa
khaotseng le Weberian polygonal ka kutloisiso ea bonta, re ka pele ho tsohle ele
hloko phoso probable ea Analysis hore ka kakaretso malongobani ho dintlha tsa V,
W tlase haholo mponeng. Ea bobeli, re ka latela melemo ea V, W , tse fapa-fapaneng a

Lethathamo mehleng D's oboitekong ba litafole ngollana melemo ya

( AD ) 2 kapa AD bale seo e kileng ea ho ea ka abel V + D W = ( AD ) , ka mor'a
qetellang abel , 'me ka bapisoang le ka lebaka la e sebetswang le lemohileng, moo
tumellano e khotsofatsang haholo bonta. Ke lumela folgends go kokoanya
2 , 'me ke bakeng sa brevity le
dintlhakhutlogo bakeng ( AD )
lengolo la sebaka tele hore e ka suppliert le makgabane bracketed ho tloha
lemohileng litafole kgethollo.

Go kokoanya dintlhakhutlogo ba ile ba hlokomela 'me ka melemo ea V le W

balwa ka makgabane mehleng tafoleng ( AD ) 2 .
IV
obs.

V
ber.

obs.

VI
ber.

obs.

VII
ber.

obs.

1311700 1309780 8882200 8430000 1408000 1422444 797 tse

820

ber.
1210970

1697600 1760270 13087000 13466000 1409000 1489750 1617300 1392280

2376300 2390980 20137000 19940000 1779600 1583980 1898100 1861120
3157700 3201880 27023000 27855000 1486900 1705130 2738700 2517500
4497800 4192980 37744000 37208000 2091500 1853200 3170900 3361400
5178800 5364280

1926800 2028200 4400700 4392900

2233900 2230110
tumellano pakeng tsa manolotsoeng le tjhebo e khotsofatsang haholo ntle le a seng
makae makgabane a batla thko ea letoto la lihlooho tse VII. 'Me ka mor'a moo re ka'
na ba bolela hore molao Weber o tiisa libakeng tsa lekana le sebaka se senyenyane ka
ho fetisisa, feela hore e e ka tlasa complication, u lokela ho qala qhala e le hore ho
lemoha eona.
Ho ne ho bonahala ho 'na ho thahasellisang ho hlokomela hore le phethe manollo
ea hlokometsoeng e ntse ka litsela tse ling fetola e leng u se ke ua lebisa makgabane
fapane haholo ho feta ho bonta fetileng, empa feela ka ka tsela eo sebeletsa, tse kang
khetho ea ho khoneha pakeng tsa mekhoa ena e sa toaneng ea manolotsoeng na
phapang ea bohlokoa thehiloe ka litholoana. Mekhoa ena e sa toaneng ea
manolotsoeng ne ba sebelisoa ho ea IV palo.
1) Ho e-na HO BALA 'MENGOAHA kopantswe joaloka kaholimo L. le R., ke ka
bobeli ba ile ba arohana, tsela e eang bale sebopeho toanang; kahoo ke ile
VW
0,7540
0,8005

Amahanya 436,82
molao 500,23
-------------

937,05 k, 5545
2) Mohlomong u sa tsoa e le hantle ne e le tsela ea abel
cogent bakeng sa manolotsoeng ke mokhoa oa ho mapatlelong bonyane joalokaha
lebaka la ho tloha holimo ho beha itseng hobane ha hoa ( AD ) 2 , empa AD ho toba
hlokomela. Empa ka tsela ena gore thulaganyo ea lahleheloang eona foromo guttate,
'me tla e balloa le litokiso, eo, joaloka litsebi li tla fumana habonolo, e leng isang
spaciousness khloanyane. Ho sa le joalo, ke 'nile khetheha e etselitsoeng ho ea
Series IV bili ena L. le R. seo o ile a fa
VW
L. 441,1
0,7517
0,7970
-------------

R. 502,0
946,1 1,5487

makgabane tsena fapana feela oa bohlokoa hakaalo haholo le fumanoang tlas'a 1),
'me e ne e ke ke habohlokoa ho etsa boiteko ba ho latela tsela e boima.
3) Ho e-na ea lepatlelong le leholo la tjhelete yohle phoso ( AD ) 2 ke na le karabo
ya libakeng tse bulehileng A ( D 2 ) bakeng sa bala tse lulang V , W ka mor'a
abel V' + D' W ' 2= Ho ( D 2 ) e le motheo e. Kahoo ke ile bakeng L. haholo-holo
W

V'
L. 6084
0.013591
0,016234
-----------

R.7429
13513 0,029825

Joale ka mor'a hore phoso khopolo A ( D 2 ) ka ( AD ) ke abel ea

amahanngoa, moo leq ea Ludolf'sche palo, e leng likhakanyo ho melemo mehleng

ea V le W e recycled.
Le bakeng sa tsa VI letoto la lihlooho tse le VII Ke haholo-holo entseng
setatemente sa ka mor'a ea pele a sebelisa (tlas'a 1) atamelang bakeng L. le R .. Ke ile
bakeng VI
VW
L . 507,88 0,69166

R. 609,47
0,41611
-----------

1117,35 1,10777

etsoe VII
VW
L . 515,66
0,81175
0,75605
-----------

R. 447,48
963,14 1,56780

Tafoleng ea makgabane V, W, eo re neng re ba file holimo, li toanang le bakeng sa

akaretsa seo phoso neng fumana ka leng palo phoso ka Holzarten, 'me-mogolo
proportio-nal o akaretsa tsena. Leha ho le joalo, kaha mela e fapaneng le palo e sa
toaneng ea talima liphoso mong le e mong ho ipeha tlas'a hole, e leng ke
sehlahiswa limithara limithara e fuoa tafoleng e toanang, kahoo melemo ea mela
e sa toaneng hore e be ha bapisoa le mong ho e mong, le palo ea bona ea talima
liphoso, mong 120, 192, 192 132 arotsoe ho fana ka melemo V , W e nkeloa sebaka
ha ba ntse ba hlleha likarolelano of 1 lemohileng. E lokela ho nkoa ka nahanela
hore, e le tse fapaneng limithara e ile ea etsahala hlokometsoeng, ka lebaka la mofuta
lekanyelitsoeng ea limithara leha e le khalemelo ke ea ata ka
attaching ke
hore ho na tsela e fokolang haholo; Qetellong re lokela ho hlokomela hore sebaka se
batlang ditshwantsho tse, e leng sebaka se li ile tsa emoloa, e ne e se e le 'ngoe hohle,
e leng e thehiloe nkang e le sa Leha W ka ba ha ho phetoho ntle le haeba sebaka e
kholoanyane tse nyenyane tse hlahang sebaka empa kamehla se toanang karokarolelano phoso W tla fana ka eona, empa ho e-na phoso V lokela ho kenya letsoho,
e leng lekanang bakeng sa sebaka se bohle feletseng phoso boholo ho ba e ka
bapisoang tlhahiso le hjana fapaneng ditshwantsho tse, e lokela ho fokotsoa hore e
le 'ngoe ditshwantsho tse lia fetana ka likamanong tsa karabo ya go arola ka mong
bone e neng e toaretsoe; empa ka e mong le e, lekanngoa mabapi le cornea eo,
babolai mahlo sebaka 7 Mill. joaloka e leng sebaka se ea motsoako ntlha ea mecha ea
tataiso ea cornea e le hore ho nka joalo. Ha e le lethathama ditshwantsho tse 333 Mill.
ka tatellano IV. 340 Mill. a phokotso ea ke, joalo-joalo
52)

Cf. Litabeng S. 216 f. Ntlafatsoa S. 110 f. 339th

Nka tsa bohlokoa tse fokotsang tsena tse tharo kapa litokiso lekanyelitsoeng pele ka
ho fokotsa ananela sohle ho Tabeng ea lemohileng e le 'ngoe e le mokhoa oa
hlokometsoeng lekanngoe bangata ka 333 + 7 Mill.Weite, e mong fumanetseng e-na
le melemo ka ho tafoleng ka holimo tse latelang.
Khalemeloa le fokotswa melemo ya V le W bakeng sa phoso e nakong 340 Mill.
Abst. Ea mateanong a litsela tsa bona meleng e melelele ea pono.

Series.
IV. Volkm.

8,210

0,01265 =

V. Volkm. (Vert.) 7.319

0,02220 =

VI. Appel

0,00608

5,5331

=
VII. Appel

8,5476

0,01172 =
Maemo a tafole ena bonta tse ngata tse thahasellisang le tse ngata
Flashy. Boleng
Volkmann Series IV le sebaka se micrometric rapameng
hase matla haholo, le hoja ho e fumana nakoana pele ke Volkmann nakong sebaka
seholoanyane makgabane
ea letoto la lihlooho tse II, e leng ha ho letho le empa
ke boleng W le tsoa letoto la lihlooho tse ho lona ea complication
le V disappears. Phapang e teng pakeng tsa litekanyetso tse peli le joalo, ho ka 'na ho
ngoloa le maemo ikhethang fapaneng liteko.
Khahlanong teng pakeng tsa micrometric letoto la lihlooho tse IV le sebaka se
rapaletseng (mahareng dikgwele tsepameng) le micrometric letoto la lihlooho tse V le
sebaka se tsepameng ea phapang ka ho fetisisa otlang ka melemo ea (mahareng
dikgwele rapameng) W, eseng haholo leshano tepeletsang ka bobeli ka nako ea kantle
ke W a tsepameng sebaka se hoo e batlang e le karolo e kholo eo hape, ho feta tse
tshekaletseng; Kahoo, fopholetsa nakong tsa pele ho hongata ka tlaase ho moo e
nepahetseng, e neng e esita lemohuoa ka ho toba le ho se ua ngola litlhahlobo
eo. Mona hase ho tse thathamisitsoeng, kamehla talima liphoso ba ne ba seholo ho
feta ka rapameng le sebaka se sa tsepameng. The Appel'schen makgabaneW tse peli
BeobachtungsreihenVI le VII bakeng sebaka rapameng fapana hohle joaloka hona
joale ho tloha mong ho e mong, 'me boleng nakong VI ke e nyenyane hoo hore e
tsosa libata masene. Ka hlokometsoeng ka bobona, empa ha ho letho leo rerang
lokafatsoang tepane, kapa e hlalosa phapang eo. Boleng

a letoto la lihlooho tse

VII dumela haufi-ufi haholo le Volkmann

tumellano ena; ntle le tsebo ea
Volkmann a diphetho obgewaltet 'me o ba ile ba sebetsa ka bang nyalanya. A
thahasello e khethehileng nka Volkmann a sa khaotseng V ho tlatsa. Ntle le a batla a
ho feta divergent Appel'schen letoto la lihlooho tse VI, e leng e boetse e
hlompha W na le ho hong ho mo belaella, e mong lipalo tse tharo tsa
dikgetho V bakeng bashebelli a mabeli a fapaneng ka ho feletseng, kaha sebaka se
tsepameng le rapaletseng joalokaha a bapisoa haufi hore motho a ka nahana hore ho
na le ne a le mona e mong ka mofuta ho hang lokafatsoang kamehla feletseng
pele; hobane phapang ea 7,319 le 8,210 pakeng tsa V a malelele rapameng le

tsepameng ha le leholo ho hore ka mor'a likotsi tsa ho shebisisa le ho nahanela hore

complication ea boholo V le talima liphoso kamehla le le W ka talima liphoso sa jese
litheohelang 53) e ntsha e nepahetseng ya lona thata, mohlomong ba sa ntsane ba
toaneleha ho ba ka phoso. The Appel'sche latela boleng ba 8.546 dumela ho makatse
hore ebe le Volkmann 8,210. bo phethahetseng A tiisa tiisetso ea boholo ena ka batho
ka bomong fapaneng kapa maemo a fapaneng lemohileng ka sebele le ho feta botjha
le katoloso e ntle ka ho eketsehileng liteko tse hloka teng hona joale.
53)

Ho phoso e tala D bopilwe e hloekileng divariabole phoso D le phoso

kamehla hoo e joaloka metsoako hammoho, 'me V le W tse boela metsoako e
hloekileng divariabole phoso D .
E limakatso seo ho ka 'na boholo ena moelelo wa. Ke batla ba lebelletse ka
bokamoso nehelano hae, e leng tla ba Volkmann tsa dipatlisiso hae, e leng se
bontang ka bokhutoanyane ntlha, e leng Volkmann tloha qalong feela ka boteng ba
joalo e sa khaotseng tlhahiso, 'me leba thonya boiteko ba hae o boima
haholo. Hobane ha e le hantle, e ne e ba teng ha yona esale pele belaela ha ho se ho
lula belaetsang hore na ke eng e fumanoe, hlile hore feela se etsa tlhahiso ea.
Haeba le pono Weber a e nepahetse, e le hore boholo ba sebaka se sekaalo ka palo
retina likarolo hakanngoa hore ba utloisisa pakeng tsa bona, joalokaha mola kapa
sebaka mabapi le retina e fumana boholo ba palo e toanang, joaloka lipheletsong tsa
bona li shebile mong ho e mong le hlahlamang kapa lintlha tse hle ka ho fetisisa tsa
tse peli khahlanyetsa likarolo retina, ka hona mola tse nyenyane tse sheba ka boholo
toanang, joalokaha e khloanyane; joalo-joalo, ke leqheka la latelang a bonta,
mabokose; moo didikadikwe ea hlahise kutlo joalokaha chitja inahanelang likarolo
retina,

e leng leqheka lena ka habonolo hlokomolohuoa, e le hore mola o kapa sebaka ke ho

bonahala bophara ba babeli la elements retina e leng khloanyane kapa ka tlaase ho
feta se seng, empa ka lula tlas'a maemo feela joalokaha a maholo phoso nakong
meleng e sa nako e telele kapa sebaka hore retina likarolo tse ngata emola ka boeona
Leha ho le joalo, ke ka hlokomolohuoang, empa ha ho joalo ka mela micrometric le
libaka tsa eona. Le liteko micrometric ke mokhoa oa ho phoso ka karolelano kahoo
yona phoso e bonahaleng lokela itetleha ka fopholetsa e tobileng ea sebaka se
eo; boholo ba itetlehileng ka hodima mona phoso karolelano e lokela ho ba le
kamano ea eona le bophara ea likarolo retina; kamehla Volkmann e ne e sena talima
liphoso bolele toantetsa'ng, ka mor'a moo qeto mabapi le hore litekanyo tsa motheo
tse retina lumella ha ikanyana pakeng tsa tse peli e ne e tla tsejoa.

Ho hlahloba potso ka ho qaqileng haholoanyane, haeba phoso ena karolelano e ka

emeloa ke sa khaotseng, e, 1) ho fumana hore na kamano ea boholo Volkmann, e leng
lokela ho ba le ya hao ya hajwale phallang ho tloha maemo a boletsweng bolele
liphoso tsa ho bophara la elements retina e ne; 2) ho fuputsa hore na e toanang ka 'na
ha e le hantle bo nepahetse kapa ho lekaneng likhakanyo kamehla bakeng sa sebaka
se fapaneng ho tloaelehile hore motho e sa khaotseng, joalokaha se V Tseba kahoo o
bontitse ka khonang, 3) haeba boholo ba tsena kamehla ho lekaneng mabapi le
kamano ea bohlokoa eo lumellana le litekanyo anatomically ikemiselitse likarolo
retina.
Lipotso tse pele le la bobeli ba bona ka bobona taba ya kgonego, 'me molaomotheo oa bala sebele hantle haholo bonta ka ho bolaoa empa le boima haholo
bakeng sa thuto ea lipalo ea nang le phihlelo 54) . Leha ho le joalo, motho a ka
supplieren ke Versuchsweg e leng, ka ntle theha maemo a hlaha voraussetzlich
likelellong, 'me e leng Volkmann e nkile. Potso ea boraro eo le bothata ba ho
thatafalloa ke ho ba ea hore a ho qetela ho lemoha retina likarolo tse e-s'o tsejoe ke
lna. Empa ke tsoela pele ka taba ena kaofela mona ho tsamaisa lipuisano tsa leha e
le efe ka ho eketsehileng e le hore ba se ke ba bolela ho ea fihla ho tlhaoleng batho go
ya e leng molaetsa o hae Volkmann, bao thepa e etsoa lipatlisiso ena. Kgale lokela ho
ba e lekaneng ho hohela thahasello ea sa khaotseng ka bolona.
54)

Ntle le likahlolo ke le mong ha ke itetleha ntlheng ena ho kahlolo ea Prof.

Mbius.
Ho phetheha ea ho nahanela mehleng ea khaotseng, feela e sebetswang ea
Volkmann a ka ho boletsoe, ke mokhoa oa ho leo boholo hlokomela ka liteko tsa
toanang ka lebaka la hore eo e emela ka ho retina ka boeona, phokotso oo e leng oa
'nete hore ho hlokahala ha motho ea batlang ho hlahloba potso ea kamano ea eona le
boholo ba thepa ea motheo retina.
Ho ea ka tafole (sr. V) Volkmann kamehla o ne a le mokhoa o bonahalang distanta
= 340 millim., Sena balwa mabapi le ho se motsoako ntlha ea mecha ea tataiso, 8,210
by 0,008210 millim., Ka hore yuniti, a bonta liphethong tsohle liteko tse
micrometric ke 0,001 Mill. teng. . Ha a bua ka hona joale ho e leng sebaka se ea
motsoako ntlha ea mecha ea tataiso ea retina, ka bongata pota ka bang limilione tse
15, kahoo itshwara ka boholo e leng V emela mabapi le retina ho shebella ba bang V
joalokaha 15 : 340, ke hore,, ea kamehla V ka boletsweng palo emeloa le boholo ho
retina = 0.0003621 Mill. Sena se tlas'a khopolo ea hore e ka lekanang guttate, e leng
nka setshwantsho sa tsela e shebella ka la retina, e fanoeng ke sebaka sa ho retina, e
leng ke meeli ea pina le ka ntle ea motsoako ya libalaka tataiso meleng e huleloa
toara pakeng tsa bona. Ho joalo le ka akhaonto ya tloaelehileng.
Potso ke, ehlile, - e masegela eo ke kolotang Eh Weber, - hore na motsoako oa
meleng e ka tataiso ea mona ke determinative. Ka kakaretso, re ka lekanya sebaka
sebelisa mokhatlo oo leihlo la ka lebisang a selekane leihlo la ntlha mophetho ho e
'ngoe,' me ka mor'a moo e-na le ea fapanyetsane leihlo bonahala ho amohela ho feta
ea eo ka eona mahlaseli lokela ho nkoa ka ea meeli ea pina le ka ntle ho pina ea e

leng setoanto ae phethang e le 'ngoe mabapi le retina ho fumana. Empa sena

se 55) 5.6 ho Lin. = Limilione tse 14,224. Rearward ea ntlha ka sehloohong oa cornea,
e le hore ne e tla ba limilione tse 7.778. Pel'a retina, e le hore boholo ba neng balwa e
ne e tla fokotsa ho ka bang halofo teng. Ke tla ka mor'a moo etsa qeto konopo e
bulelang taba ena ka lehlakoreng la ka.
55) Ka

mor'a hore Volkmann a Wagner o Dictionary on. Art. Bona. S. 234th

Motho a ka nahana hore ka linako tsohle li ne li tla Volkmann itetleha ka phoso eo

e ne e tla ka fopholetsa sekontiri se metsi entseng, 'nete hore e ka itetleha ka le
boholo ba le sebaka se hole ketekoe,' me ka hona fana ka kamehla bakeng sa sebaka
se bohle bolela phoso. Empa re ile ra V ke see se seholo se le ho hongata haholo
bakeng sa 'malo oa ho toba tsa micrometer nsete ne 0,01 kapa 10/1000 Mill;. V empa
karolelano mabapi 8 thousandths Mill Ho etsa ho hongata hakana ke keng a
fosahetseng ka kananelo ka bo Hare hle. , Ha ho hanyetsoa empa e le kamehla
Volkmann o ile a fumana keketseho e nyenyane ho pholletsa mohloling ona.
Ba lokela ho hlile haholo-holo ho ba le o tiileng manyolo botlaaseng le ka leihlong
la, ka nako eo re bonta mona libakeng tsa ikutloa joang pharaletseng la leseli e
papiso e tsotehang ho seo re ile ra fumana libakeng tsa matla, feela mona molao
Weber feela insofar a tiisa ha re nka ka phaella ka ho re ho pholletsa le mabaka a ka
hare le ka ntle manyolo polygonal nke khato e molemo kamehla hloko.
Pele ho sebelisa mokhoa oa ho phoso ka karolelano Ke boetse ke ile a etsa ba bang
ba liteko ke mokhoa oa ho se toane feela bonahaleng ka tekanyo thokoana leihlo, e
leng I, le hoja li le ka e nepahetseng mme e bolokehile ke mokhoa oo o eona e hlileng
e antiquated, mona ho tla Ka hona bolela le hobane ho seng joalo e hlahisa ho se
ikemetseng e behilweng ke mokhoa ona.
Ka mor'a hore ba bang ba liteko selelekela ka sharpness mahlo a ka lekanya selikalikoe sa le sepane sa k ne ser. Duod. Meetlo, e 'ngoe ea 1 mmoho 1 / 40 ka intshi fuoa,'
me selika-likoe kahoo ferekana kelellong hore ke ne ke sa tsebe seo e neng e le ho
feta o ile a botsa. Hona joale ke ne ke batla ka ho sheba ka mahlo feela lekanya ho
sibolla eo e neng e mong. Ke ile ka khetha le tokelo, empa feela ka mor'a hore teko
nako e telele bakeng sa e mong. didikadikwe ea li ne li toaroa mona haufi le mong le
e mong tse ling tse ka distanta clearest ditshwantsho tse tsoang leihlo, e le hore
sebaka sa ka bapisoang le lintlha tsa sesupa ne rapameng a toanang. Empa toanang
le thata haholo empa ho sebele qeto e nepahetseng ke tseko esita le ka mor'a ea
sepane ho akarelletsa phapang hang imenne habeli, e le hore e ne e linako tse ling
quadrupled, e le hore tabeng eo ho qetela e ne e le sepane sa le selika-likoe 4.0 hore e
mong 4.1 lisenthimithara feela. Letotong lena la lihlooho re llisoa ke lintho ua ngola
litlhahlobo tse tharo e se e pheta ho 'na ka makhetlo a mararo ka katleho lekana, ka
makhetlo a mabeli letsatsi le le leng, hang ka letsatsi ho eona. E boetse e ile a etsa
maikutlo a phapang pakeng tsa sepane sa na phapang hore na ke bolokile Circle
hjana khl kapa e monyenyane mahlong a eo, feela hore Accommodationsgrenzen
leihlo e ne e sa feta. Ke ne ke tla ka etsahala hore ebe ba sa ntsane ba batla a molemo
ho feta 1 / 40 Haesale khetholloa ka nepo. Empa ke hlokometse hore haeba u ha ba

nke tekanyong ea feela mabenkeleng boriba bo e nyenyane phahameng, eo fumana ka

ho sona seo, leha ho le joalo, ho se hlokometsoeng ka e mengata ea e nepahetseng
empa tedious ebile ha boa tsitsa nang le ho honyenyane mokgwa wa boitekong ba
linyeoeng nepahetseng le se fosahetseng. Phapang e ne e ntse e e nyenyane ka ho
lekaneng hore haeba ke halved e neng e toaretsoe ho se fihlele qeto eo ka teptjoang
haholoanyane, 'me ho hlokahala nako ea ka ka tsela e sa ntse untrained leihlong a
lebisa tlhokomelo ho nkoa.
Kahoo molemo boetse molao Weber o tiisa libakeng tse lekoteng, re lokela ho Leha
ho le joalo ntlafatsa potso ea hore na sena se ha e le hantle e bolela bakeng sa tiisetso
ya sensations e pharaletse. Ka kutloisiso ea pono ea Weber a ka seaplane ya boholo
ba ikutloa joang pharaletseng ne e tla ba nahana ka potso ena ea motheo e le hore re
batla ho tseba likarabo tsa moelelo oa Molao Weber tsa timo ena, tseo, haeba
phapang e ngata ea sebaka se libaka hlaha lekanang kapa ka tsela e tsoanang
bonahaleng ha batlang e khetholla lipalo tse emoloa ka sebaka didikadikwe kutlo ho
pota-pota ka tsela e lekanang, 'me haeba, loketseng, boholo ba hlasimollang a
sensations e matla ka palo didikadikwe a sebetsang a kutlo a pharaletseng ka emeloa
molao rna. Empa mona ho fetile tsohle liteko tse ka holimo ka leihlong la
hlalosetsoe, kaha ba atlehe ho ea ka mokhoa tlhaho ea ho sebelisa lintho tsa leihlo,
tsohle tlas'a tusumetso ea motsamao oa leihlo, ea sebaka se e le menyenyane e
meholo le e-s'o ka palo e fapaneng didikadikwe kutlo, ba kopanngoa ka boeona ba
'nile ba toantoa, empa ho ea ka' nete ea hore seo se ntlha clearest ponong 'nile
tataisoa ke a sa le hole kholoanyane kapa tse nyenyane. E ha, ho tloha lintlha tsa
kgosomanyomela ea retina nakong fokotseha, tightness oa ho aba ea methapo ea
kutlo ne a ke ke esita le na le bopaki bo tiisang hore ka ho toba a molao ke boiteko ba
rna ba ho lebella haeba ba e-s'o bolaoa le sisinyehang ka eona.
Ka mor'a moo, motho ea ka nahana hore tiisetso ya rona e-na le hore, nakong ea
motsamao mafolofolo, mesifa ikutloa tla fihlela joale sena se ba thusa fetisa e leng
sebaka se fopholetsa, ho feta palo ea didikadikwe kutlo, e leng lebisitsoe ke sebaka se
batlang hakanngoa ke ho pheta, 'me ntlheng ena , ba ile ba e lokela ho ba khona ho
hlile lokafatsa mautlwelobotlhoko fumana molao e ne e tla lula e le ea
bohlokoa; empa tabeng leha e le efe e ka holimo potso ea bohlokoa ea kahoo ntse
sisinyehe, 'me kamano ea ka thata kutloisisong mesifa e ka tlasa mathata, tseo ke tla li
ke ke lula hona joale.
Hona joale o itlhahisa ka tsela eo ho araba potso eo ho leka ka letlalo, papiso e se e
totobatsa le makala sefahleho taba nahanang boholo bo pharaletseng ea Eh Weber
hammoho, 'me moo ho se amane ho hang le tusumetso ea motsamao o na , Feela
hore e mong o boetse o na moo ho ka lebelloa leqepheng la junifomo kabo methapo
ea kutlo. Leha ho le joalo, ho ne ho bonahala le thuso ho bona kamoo ho etsa ka
katleho ntlheng ena le dibaka sa tsoaneng a letlalo, 'me ho na le demgeme boiteko
ke le mong phatleng, e leng e nang le' ngoe holim'a metsi ka thata ea e toanelang ka
ho fetisisa ea timo lemohileng bonahalang darzubieten ka lebaka la e kholo e be tse
boreleli bokaholimo bona ea Volkmann entsoeng ke mokhoa oa ho phoso ka
karolelano nakong e kopanetsweng pel'a tloha bohareng ba monwana le morao
letsoho. Phello e le tshwanang ya liteko tsena, leha ho le joalo, e le hore ke esita le

likhakanyo proportionality tsa phoso e hloekileng le sebaka se sa etsahala, empa ka

kakaretso ba nka ho hongata ho feta butle-butle, 'me ho hang ka n'ane ho meeli e
itseng kapa ka dikgao nako e telele le sebaka se sa, e le hore ke ua ke ho nahana ka
taba ea hore e, e neng e fumanoa micrometric Augenmaversuchen ke papiso e ka
emeloa ke sebopeho sa sebaka tekanyo e lekanang ya le ho hlompha sebaka motsoako
kamehla. Seo diteko tsena di, haeba ba ha ba na e bohale mabapi lipatlisiso tse
potsong ea rna ea ka lebaka la ho se lekane oa ho aba methapo ea kutlo, empa u se
ke ua lumella kgonego tlaase-tlaase tsa boteng ba molao sebakeng sena siea ha batla
ka tsela ena.
Ho sa le joalo bptjoa potso le lecha la hore na re hlile re na ho sheba bakeng sa
eona libakeng tsa sensations pharaletseng ka tsela ena; e leng 'nete hore nakong qala
ho se bona, ka ho hlakileng bonahala haeba a le mong ho hloka kopo analogous ea
molao libakeng tseo ho pharaletseng joalokaha maikutlo a matla a, ntle e fumanoa
karolong e qetellang ka tsela ena.Empa e mong o lokela ho se ke ua hlokomoloha
'nete ea hore sebaka sa hore re fumana a leihlo' me ka letlalo, a hlalosoa feela ka
sefahleho sa fuoa 'me Tastfelde,' me katoloso ea timo ena e ha ho letho le accrues, ha
meeli e matla haholo leseli hlasimollang eseng feela behilweng ka tiisetso
ikemiselitse, empa e matla tse neng teng ea tlhotlheletso hlahisa feela seo boemo bo
fapaneng. Khaolong ea karolong e latelang moo ke khutla nang le ditshwaelo 'maloa
ka sensations pharaletseng ka ho khetheha, ke tla khutlela ho ntlha ena; letoto la
lihlooho tse mamella teko empa leo ka holimo a phatlalatsa lebaka nyahamisang a ke
loketseng, ke tla bolella ka "mekhoa ea lekanya".
6) leruo popego ya mmele et la morale.
Motho a ka trace molao Weber a esita le timo haholoanyane kakaretso ka ho
sona. The thepa 'meleng e le hore re rua ( leruo popego ya mmele ), ha ba na boleng
kapa bolela ho hoholo ho r ona matoele joaloka ea shoeleng, empa feela haeba ho
na le mokgwa ntle, chelete e bohlokoa sensations ( leruo morale ) ho hlahisa ka ho
rna; mabapi le eo e ka mor'a moo nke sebaka sa hlasimollang eo. A Taler hona joale
ha e bonahala ikutloa ka tsela ena ho hongata ka tlaase ho moo le boleng ba batho ba
ruileng ho feta mafutsana, 'me haeba a etsa mokpa-kpa ka letsatsi le leng thabileng,
kahoo ho joalokaha kholo ea thepa ea rrammilione ho eena. Sena se ka o laoloa ka ho
molao Weber Molimo. Ho eketseha lekana le seo Laplace ea leruo morale thuso e
reng, e leng keketseho ea hore ho hlokahala ba fumanang leruo popego ya mmele a
sebelisoa ka litsela tse ba liphetolelo tsena ba fumanang leruopopego ya mmele ea
ema.
Molao-motheo ona o 'nile a ea pele tlhahiso ka pampiri ke Daniele Bernoulli ka
Comment. Acad. scient. imp. Petro Polit. TV a 1738, e leng e beha sehlooho: ".
Disampole theoriae novae de Khao mensura sortis" Hamorao ke ea Laplace a s.
Theory ea analytique probabilits leq. 187. 432 ikatisa le ntshetswa pele a etsa liqeto
tse eketsehileng, 'me boletsoeng ke Poisson a s. Recherches sur la la la la probabilit
le liqeto tsa eona le amohela.
Lipolelo fumanang leruo leo popego ya mmele le ba fumanang leruo morale
hlokahala eseng Bernoulli, empa feela ke Laplace. Bernoulli re ka mor'a hore ba bang

ba tsamaisa lipuisano tsa selelekela "Nempe sebete bao e seng kirx aestimandus phae
pretio rei, sed phae emolumento, quod unusquisque India capessit Pretium phae boela
ipsa aestimatur omnibusque idem ykwan, emolumentum phae conditione personae Ita
procul dubio pauperis magis refert lucrum facere mille ducatorum, .. quam divitis
pontiako pretium utrique idem lula; " 'me ka ho eketsehileng (leq. 177) "Ita vero
valde probabile ykwan, lucrulum quodvis sempre emolumentum afferre summae
bonorum reciprocae tekanyo e lekanang ya." Ka mor'a moo o ile a theha leq. 181
differential riteloang le leq. 182 tse logarithmic riteloang tseo re tehetsa kakaretso
hamorao ho molao Weber Molimo.
Laplace re (leq 187.): "Ka doit distinguer woles Le Espre tuen, Sa valeur
lekanyelitsoeng, de Khao Sa valeur absolue: celle-ci kirx indpendante des ka motifs,
qui Le fonte dsirer, au robadiwa bashagak la la la la premire croit con CES
motifs. On NE peut Donner de Khao regie gnerale tollele cette valeur apprcier
lekanyelitsoeng; cependant IL kirx naturel de valeur lekanyelitsoeng supposer d'une
somme innniment kakachelana, en Khao raison de Khao Sa valeur absolue ho toba,
en Khao raison e bapileng Du giup tjhelete yohle de personne intresse. En effet, IL
kirx Clair qu'un Franc e trs-peu de Khao Prix tollele celui qui en Khao possde
Machaba a Kopaneng e hlollang nombre, lt bashagak la la la la la la la la manire
mmoho naturelle d'estimer Sa valeur lekanyelitsoeng, kirx de supposer en Khao
raison e bapileng de Khao CE nombre. "E leq. 432 "D'aprs CE principe, x, tant la la
la la leruo popego ya mmele d'Machaba a Kopaneng individu, i'accroissement dx,
qu'elle Recoit, produit l'individu Machaba a Kopaneng giup ea boitoaro rciproque
cette fumanang leruo leo; I'accroissement de Khao Sa fumanang leruo leo morale
peut donc tre Exprime ser
, k bana tant une constante. Ainsi en Khao
dcignant ser Y la la la la leruo morale correspondante la la la la leruo popego ya
mmele X, ka aura
Y = k, kutu X + kena H,
H tant une constante arbitraire, bashagak l'hodima dterminera au moyen d'une
valeur de Khao Y correspondante une valeur de Khao donne X. Sur cela,
observerons nous, bashagak l'hodima NE peut jamais supposer X-et Y Ou nuls
ngatifs, woles l'ordre des ka choses naturel; koloi l'femme, qui NE rien possede,
regarde mora boteng s Machaba a Kopaneng giup inoral, qui peut etre Bapisa
l'avantage, bashagak ceci procurerait une fumanang leruo leo popego ya mmele,
Dhoom IL kirx giup difficile d'assigner la la la la valeur, mais bashagak l'hodima
kanthe peut fixer au-dessous de Khao CE qui lui serait rigoureu-sement ncessaire
tollele exister; koloi tseleng Contoit, qu'il NE consentirait ntlha recevoir une
somme modique, ikamahanya lisente franc bashagak, con la la la la boemo de Khao
NE rien prtendre, lorsqu'il l'aurait dpense. "
Poisson re leq. 72: ", longchamp s l'avantage, leruo la qu'un li reka quelqu'un
itetleha de l'tat de Khao Sa mahlohonolo, leqepheng la distingu cet avantage
relatif, de l'Esperance mathmatique, lt hodima l'e nomm Esperance
morale. Lorsqu'il kirx une quantit infiniment kakachelana, ka prend mora maqhama

 la la la la leruo actuelle de personne, tela la la la la mesure de l'Esperance morale

qui peut tre d'ailleurs be tse khothatsang Ou hampe, selon qu'il s'agit d'une
augmentation Ou d'une diminution de Khao cette fumanang leruo leo le teng. Par Le
calcul bohlokoa, ka dduit ensuite de Khao cette mesure liphello, qui Les rgles
s'accordent con, bashagak la la la la ho ba seli indique sur la la la la manire Dhoom
chacun doit diriger dinleyin spcult! ons. "

X. Taba ea haufi eo. 1)

boikutlo A, e ikutloa joang phapang e ntse e hla ka kakaretso ba nang le boholo ba
ntho e susumetsang causative, hlasimollang phapang, 'me ho bonahala eka ho nka
boemong qala ho se bona, ka ho hlakileng, e le hore ntlha ea moo, ho ikutloa hore e
qala ho ba bonahaleng ikutloa phapang, ka zero ntlha ea hlasimollang ea phapang
ratehang ketekeloang hong.Empa ha e le hantle e hanyetsana e hlokahalang hona; ho
ke ke e-na le nyeoe hore e mong le bo hlasimollang tse kang ho teneha feela phapang
e tlameha ebe e ile ea fihla e itseng e lekanyelitsoeng boholo ka pel'a noticeability
yona feela feela ho qala, ke hore, pele e hlahisa bonahala ka ilibana rona affizierende
boikutlo kapa bopaki ya bohlokwa temoho phapang e kholo. Ka lehlakoreng le
noticeability hlasimollang, ba hlasimollang phapang dwindles le ho feta ha a ne a
theoha ho tla makgabane lefela. The zero ntlha ea ba ikutloa joang, a ikutloe phapang
e ka holimo haholo ho le ea hlasimollang causative, hlasimollang phapang, e leng se
tla ba hang-hang lemoha atamela.
1)

Ho ya leq 7,82 ff. Ntlafatsoa S. 177-180. . Psych Maprinzipien, S. 196 ke ff

motsoako monyakong (sheba ka tlaase mona S. 330 f.): .. Ha ho tluoa tabeng ea
S. 105 f ntlafatsoa S. 179f. Psych. Maprinzipien, S. 204 f.
Ntlha moo noticeability e re tsosang molota kapa phapang hlasimollang qala le
fades, re ka bokhutoanyane letho ka monyako, e leng lentsoe lena le sebelisoa
hammoho ea boikutlo le phapang lemohuoa nakong meeli ea noticeability ha
hlasimollang kapa hlasimollang phapang, kapa chelete e susumetsang, e leng boikutlo
sa tlisetsa kapa ea boikutlo phapang nakong ena, e ka fumana, e le hore re ka bua
feela ka bobeli monyakong oa boikutlo kapa phapang boikutlo, e le haufi le ho kena e
re tsosang molota kapa hlasimollang phapang kapa ke halefisitsoe ke karo-karolelano,
khutoanyane haufi, phapang haufi, karo-karolelano monyakong oa ntho e
susumetsang eo. Hobane fuoa boholo bo ea susumetsa ba bang ba babeli ba tsoang
phapang kamano le motlatsi oa bona feela joalo tjena ha oona, e ka kakaretso ho
lekane ho bua le e mong oa baapostola bana ba babeli menyako qetela tse boletsoeng.
Tlhompho, bongata pharaletseng le phapang e ngata ea joalo ke boleng tse itseng
ha ho hlokahale hore ba ka nkoa ho letlalo kapa leihlo la hoo e leng katoloso kapa
phapang keketseho, re khona ho fetisetsa khopolo ea haufi eona, 'me ha re ntse re
hlompha ho sensations matla e hlahella letsetsa ba kulang haholo, ea tse amanang le
sensations pharaletseng bitsetse e pharaletse.
Insofar qetella a haese sensations, le leng, ho feta kakaretso le phahameng
liketsahalo tsa ilibana, etsoe. Mohlala, ho itetlehile ka boroko bo sa matla 'ohle, ea

kelo-hloko ea ho nahana ka bomong, tlhokomelo ka tataiso e itseng ba na le tjhelete

yohle ilibana ea motho e lekhatheng la ho timela le origination, re tla sebelisa lentsoe
lena le le polelo e reng linting ka boela generalize therefor. Maemong a libakeng
tsena, ha monyako oa e hlasimollang Link nako e telele le teng, ea mamele maemong
a itseng, ho khutlisetsa ilibana ho linting kapa tseo ba ngollana; empa ho ka hlahisa
potso ea hore na ha re na mohau ho amohela e haufi le ho kena mogodisa
psychophysical motsamao, 'me haeba ho se joalo, linting, e differential haufi, karokarolelano haufi, feela ka nako e telele hakaalo ba teng sensations, ha ba ntse ba le ka
fetoleloa e ka potso e joalo e, ho tla tohloa monyako ho psychophysics hare. Etsoe
joale ho le joalo, ho tla ba feela ka puisano feela likamanong tsa bonahetseng, tse ka
o ile a re ka ho toba, 'me le hoja ke tla karolo e' ngoe ho ea fuoa sechaba 'nete ea ho
monyakong le differential haufi khaolong ena' me u hlalose search, karolo e 'ngoe ho
tohla se boleloang le ditshebediso, e leng jarelang boteng ba linting masimong a
ithuta; o bitswang empa arabela litokisetso tse khethehileng tse amanang le menyako.
l) The haufi matla e.
a) monyako.
Libakeng tsa e matla boikutlo ba leseli, ho ba le bopaki ka ho toba hore e feela e
itseng matla a hlasimollang leseli hlokahala ho tsosa boikutlo, kahoo ho na le haufi
bakeng sa temoho la leseli nakong bohlokoa lekanyelitsoeng ea hlasimollang leseli,
eseng ho phethahatsoa hobane leihlo, joalokaha ho pheta-pheta tohloa , ke thaba
hakaakang ka hare kamehla ka holimo haufi, ho akarelletsa leha e le efe leseli
hlasimollang Link ke thuso e 'ngoe feela. linnete tse pakang seo, e leng e rute hore
thuso ena hloka matla a itseng ho boletsoe kenyeletsa, go tloga moo ho e-na a
karolong ea phapang monyako.
Mabapi le phetolo empa eo re bitsa 'mala, e mong a ka tlhama molao maemo a
latelang bakeng sa ponahalo ea, 1) hore refrangibility le tsenngwa jaana thothometsa
sebaka maqhubu holim' hloa moedi itseng; 2) hore tiisetso kapa molumo oa
oscillations ka bophara hloa moedi itseng; 3) hore 'mala hore boemo boo a tekanyo e
lekaneng, e leng e lokela ho ba e khloanyane, ho itetlehile ka likarolo tse seitlichere
ea' mala ho retina oa; 4) hore ke e tsoakiloeng le lintho tse ngata haholo tse toeu.
Eng Seo e Leng ea pele o amehile, kahoo re tseba hore ha ho mebala e ba bonoa ka
n'ane ho tekanyong e khubelu ea manyenyane, kapa ho etsa leha e le efe bopaki bo
bonahalang;ho sa tsotellehe hore empa mocheso o matla o liketsahalo boteng ba
mahlaseli ka n'ane ho moedi ena paka. Hona joale mahlaseli khubelu na le
loebehlana slowest, 'me ho bonahala eka e le ho hloleha ho lemoha marang mahlaseli
bofubedu ho ba khona ho ho ngotsoe eng kapa eng hape ho feta tseo loebehlana bona
li tsamaeang butle haholo. Ka lehlakoreng le leng e 'ngoe o na le ho thoeng.
Mahlaseli mahlaseli tseo e seng ho etsa hore ba bo bonahalang tlas'a mehato
tloaelehileng ha ho sebelisa diporisimi tloaelehileng,' me seo pele se neng koaloa
boteng ba bona feela moo ho nang tsa hlahisoa ke phekolo bona lik'hemik'hale,
khonne sa tsoa ho etsa hore e bonahale ka likotlo tse loketseng, ke imetsa hona feela
ho hlokahala ke ho tlisa ka matla lekaneng ho phetha, e leng ka nako e toanang o
fana ka bopaki ba boemo ba bobeli.

Ha e le hantle, e mahlaseli karolo ea manyenyane prismatic ha sebelisoa ke

diporisimi lejoeng le benyang, eo libalaka mmala ka bolona lumella litemana tsena
tse eketsehileng ruileng joalokaha diporisimi khalase, leha ho le joalo o ile a fumana
bopaki bo bonahalang moo le ho sebelisa ha khalase diporisimi ha ho letho le ho
lemoha bona, haholo-holo haeba e le 'ngoe ho tloha 'noti ka ho ba le quartz porisime
etselitsoe tsena lia fetana ka le screen le kholomo ya le shejoa ka sebonela-hle e
tsoang lilense khalase le projecting ea bobeli khalase porisime. bopaki A, empa e le
hore e boetse e fete diporisimi likhalase mahlaseli bopherese, 'me ba se ke ra hlola a
hlokomela feela ka lebaka la tiisetso tlaase, ke hore u ka etsa hore ba bopaki bo
bonahalang ka generated ka khalase diporisimi manyenyane leha e sibolotse ke
Stokes khanyang.
The Krrish boraro, joalokaha ho boletsoe Eh Weber 2) hore u se ke a bona sebakeng
se 'mala o motala joalokaha e botala bo ka lekhalo moqotetsane haholo,' me a phetha
ka ho re hore e 'mala o holim'a metsi lokela ho ba le tekanyo e kang ena e itseng e le
ho etsa' mala oa bona oa maikutlo tobileng. Leha ho le joalo, e mong ka etsa hore ha
u ntse u bolela hore u ntse u ka bona e nyenyane 'mala tse ling linaleli li
tsepame; empa ea colouring ke e fokolang haholo otlang, 'me ho nka nahanela hore
setoanto sa naleli, joalokaha ka sebele e boetse lekhalo, kamehla atolosa
hanyenyane ho pholletsa ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo, e le hore e ke ke ho
nkuwa jwalo ka e nyenyane haholo ntlha-joaloka.
2)

Mller o Arch., 1849. E leq. 279th

Tse qaqileng le tse hlokolosi liteko tse buang ka taba ena mabapi le boitoaro ba
likarolong tse lateral ea retina na Aubert 3) ba ile ba huleloa fihlang, liphello e
khethehileng empa ha li tsamaee hantle a boemedi ena e akaretsang e ka lula.
3)

Grafe Arch. F. Ophthalmol. Kula. 38 ff.

Ha e le oa bone, kahoo ho kgonehe kamehla ho hlapolla 'mala o mokelikeli ho

fihlela joale, kapa ho kopanya e lesela mmala tse tsoeu haholo hoo e leng colouring
ha leihlo ke imperceptible. Tabeng ena e tohloa ka ho qaqileng haholoanyane
nakong e tlang khaolong konopo e bulelang kopanya liketsahalo.
Mabapi le tiisetso ea molumo, taba ea ea monyako ke hanyenyane konstatierbar.
Ha e le 'mele sonorous le ho feta hang-hang, kahoo qetellong re se ke ra hlola mo
utloa, ho sa natswe maqhubu a molumo a otla litsebe tsa rna, empa ba sa be
lefela. The mo e ka nnang tsa 'mele bothata bo kae na le feela atleha ho namola,
maikutlo a ke imperceptible ka lebaka la bofokoli ba hae, empa eseng ka lebaka la ho
ba sieo ha hae hore ba etse haholo ke leruo.
Kahoo ha re sa utloe le eena hle tepe. Empa haeba 100 litloloko leo ho ka
bomong re utloa, ringing mmoho hjana toanang, kahoo re ne re utloa. Kahoo, empa
ba boetse mong le e mong tepe se nang balekane hjana lokela ho fana ka monehelo

a bona ho utloang, e leng ha ea lekana feela ke ka boeona, hlahisa tshwailwe

sensorineural.
A Caterpillar ka morung mametse ke ua a ja, empa ha ke e akaretsang herbivory
morung, u ka utloa hantle haholo; empa le molumo, e leng etsa popane tse ngata,
feela Balang la lerata la lifaha motho ka mong. Gore e tle e lokela ho mong le e mong
sefaha motho ka mong, ho sa tsotellehe u ke ke ua li utloa ka bobona, tlatsetsa ho
hong ho utloa tsohle tsa popane eo; empa sena ka bosona ha se matla ka ho lekaneng
ho tlisa ea bohlokoa utluwang boikutlo.
Ka linako tse ling kaofela ha letsatsi le lerata le mekhoa e itseng ea tletseng moea,
empa haeba e ha e feta matla e itseng, re se lumelang ho letho le ka utluoa.
A hlapholla homeopathy ha e sa latsoeha mokelikeli ona babang. Ke lekane ho
tsepamisa mohopolo qeto, 'me tatso e sa bonahala.
Indisputably ho na le ka linako tsohle odorous dintho tse ngata haholo moeeng e le
hore re se ke ra fofonela eona, hobane ba haholo hlapolotsoeng. Empa ntja le Wild
fofonela le geschrfteren hae makala ha e le hantle pina eo hore re se ke ra hlola a
nkha, empa e ne e tla nkha joalokaha eka ba tota.
A se nang balekane galvanic para ya lipoleiti hase leha e le efe bonahaleng ikutloa
Leha ho le joalo, e na le motho ka mong poleiti lipara kholomo ya fana ka
bomalimabe.
E mong le e hatella 'mele ea rna e lokela ho ba feela ka ho lekaneng
qhalakantsoeng ho unnoticeable Leha ho le joalo o ne a tla fetoha lefeela.
b) phapang monyako.
Hore phapang e re tsosang molota lokela ho ba le boholo ba tse itseng e le hore a
lemohuoa e phapang kakaretso hase belaella, 'me ho hlokeha, libakeng tsohle tsa
hlaphohetsoe likelellong dibakeng tse ngata, mokhoa ona oa ho se toane feela
bonahaleng, e itetlehile ka ho feletseng ka lona.
Eseng ntle, bonolo le e otlang empa ka o ile a re ho ba teng ha phapang haufi,
joalokaha libakeng tsa temoho ea khanya a sebelisa moriting boitekong ba re etella
pele ea mautlwelobotlhoko ea Molao Weber Molimo. A re ke re hopola maemo a teko
a reng:
Lokisetsa mabone tse peli tse latelang ho le ka pel'a eona le 'mele oa moriti
fanang. Nngwe le nngwe ya mabone tse peli ke seriti e khantsitsoe feela ke lebone le
leng, ha a ntse a fate potolohileng e hotetsa ka mabone a mabeli. e kaet fi kalbi hona
joale e leng Wick oa fate tebileng tsa lebone, kapa a tlosa bona ha ho mohla tse
eketsehileng tse tsoang opacifying 'mele, kahoo u ka bona moriti e lahlela, ba fetoha
fokolang ke khanya ea sebaka se potolohileng fapane fokotsegang ho sona,' me
qetellong sena liriti tsa nyamela, joalokaha ho tla ananelang leseli kakaretso oa
mehleng oa lebaka le toanang le hoja mehloling ka bobeli leseli ntse li le teng. Ke ile
ka makala haholo ha ke ne ke la pele fuoe tlhokomelo nako ea ho bona mabone a
mabeli feela lahlela seriti. Ka bobeli mabone chesa haholo, empa e mpa e le seriti
feela moo. Ha e le, haeba phapang e teng pakeng tsa khanya ea moriti o le sebaka se

potolohileng ke mona ka tlase e fetang eo ae behileng e itseng, phapang disappears

feletseng bakeng sa boikutlo le ka sebele ha e sa tla lemohuoa.
Ka hona boitekong ba sena ke haholo-holo otlang haholo, hobane mona o na le
metsoako ka nako e toanang a leihlo, 'me leihlo la bohale, ka thelelo le ka mokhoa o
tsitsitseng haufi le mola moeli yona ka' na a tsamaise, ha a tlisa phapang ea bona ea
ho nyamela; Kahoo leha e le 'ngoe lebala maikutlo fetileng, leha ho le joalo
hlokomoloha phapang e ka ba ho se pelaelo ka seo motho ka' na ua sekamela ho
sutumelletsa imperceptibility kapa e nyamele phapang le litsela tse ling tsa liteko.
teko e ka ba bang ba diphetolo. General: ke e mong oa liriti feela bonahaleng,
kahoo u lokela lebone la hae le setse e ka tlaase kapa tse ling ho nsete e nyenyane e
phahameng, kahoo ho imperceptible; 'me e ke imperceptible, kahoo u lokela lebone la
hae le mpa feela e hlokehang phahameng, kapa ba bang hore ba nsete ho toanang
tlaase, kahoo ho ka tsela e ikhethang. Ho e-na phahameng le ka tlaase nsete sebetsa e
le 'ngoe: ho feta le atamela' me ho tlosa.
Ho toana le ho teko ea SE RUTANG 'nile a bolela, phihlelo hore re khona ho bona
tekanyetso efe kapa efe le tlhokomelo ka ho fetisisa e tobileng ho sepakapakeng
motehare.
Ka tsela e toanang ka kakaretso ho nkoa hore ha e le hantle oa phapang
monyakong ke ha e le hantle oa keketseho ea bona le boholo ba ho susumetsa ba
bang eo. Ho ea fihla molao Weber ke, ke boholo ba phapang sa ntse feela bonahaleng
'me ka hona phapang haufi ho lekana ka ho toba boholo ba ho susumetsa ba bang bao
phapang e lokela ho fetoleloa, haeba ho ha e yo, ho sa na mosebetsi oa boholo ba
hlasimollang, ba boo ho seng feela nako e telele ea proportionality bonolo.
Haeba boholo ba lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang ntse ho le joalo, haeba
karo-karolelano ea ho susumetsa ba bang e ntse e e le 'ngoe le sekgoeng, ka feela ho
ka boleloa ka bobeli hore feela bonahaleng ikutloa ho se toane etsahala nakong yona
ho se toane lekanyelitsoeng re tsosang molota, ho feta maemo toanang
hlasimollang, ho sa tsotellehe boholo ba ho susumetsa ba bang eo. Empa haeba ka
bobeli ba tsoe e le hantle ho toanang, ho ka empa ho tsoa ponong bo
hlomamisitsoeng tsa pono e ka linako tse ling ho loketseng haholoanyane kapa e
loketseng ho ka ba joalo, ho e-na, ho khomarela e mong ho feta polelo e reng
mang. Ka lebaka leo, re ipiletsa tsohle bokamoso ka ho feletseng phapang haufi,
coincident le ho se toane feela bonahaleng, e leng ho feletseng hlasimollang
phapang, le linting lekanyelitsoeng oa ho khetholla kapa phapang kamehla moo ba
batlang ntho e susumetsang phapang, le karo-karolelano haufi kapa karo-karolelano
ea kamehla karo-karolelano ea ho susumetsa ba bang, eo ho eona e ikutloa joang
phapang hlaha monyako, 'me ho hlokahala tse amanang le ho mangolo a sa , w
Le , v Le eona. Kahoo phapang e sa khaotseng w Le bakeng sa tiisetso leseli ho ea ka
mokhoa oo o Volkmann a
karo-karolelano ea kamehla
.
Ka kakaretso motho o
v Le = 1 + w Le 'me w Le = v Le - 1.

Multiple length e mor'a ea logarithm ea v Le hlokahala. Haeba hona joale w

Le polelo e reng , v = 1 + w Le kamehla boholo monyenyane haholo, matla a
phahameng ho oa pele ka hlokomoloha, u ka latela tsejoa re behela ea lipalo bakeng
sa kutu (1 + w Le ) molepo M w Le , moo M ke modulus tsa logarithmic tsamaiso e
joalo beha
kena v Le = M w Le .
Ho bohlokoa ho hopola hore haeba a lekanyelitsoeng bo hlasimollang phapang 'me
chelete e susumetsang,' me ka lebaka leo o ile a boela phapang kamehla le karokarolelano ea kamehla, kamehla lula hammoho kamehla a phetolo ya ho susumetsa
ba bang, empa eseng ha e mong oa liphetoho tsena makgabane, e tekanyo e lekanang
ya tse ling ho liphetoho. Ka lehlakoreng le leng, e logarithm tsa karo-karolelano ea
kamehla hla ka abel tse ka holimo ke tekanyo e lekanang ya ho phapang kamehla,
'me e ka ba kae kapa kae, moo e feela fihla ka la sebelisoa ka litsela tse, kena w
Le bakeng sa V ho ka go engwa legatong.
2) pharaletse monyako.
Haeba le selika-likoe tsoeu e nto semelo, kapa sekgoeng e nyenyane haholo kapa e
nkoa ho tswa boima haholo hjana, gore e tle e ha e sa a hlokomela. Haeba lintlha tse
peli kapa tse dikgwele bapileng tse haufi haholo hore e mong le e kapa ho nkoa ho
tswa hjana le leholo, kahoo ba ile ba tsamaea ka leihlo le hojana e yona e
imperceptible. Moeli moo ho kena pele, a ka bitsoa monyakong oa distanta lemohuoa
joalokaha monyakong oa boholo lemohuoa, moo a ho qetela le hlaha.
Ka letlalo elapse tsejoa tse peli haufi haholo le o mong le o mong lintlha sesupa ho
khahla tloaelehileng le sebelisoang malapeng, 'me kahoo ho na le boetse ho na le
haufi le ho kena distanta amogelwang.
No ka tlaase ho moo elapse mengolo peli ho isa ho batho maikutlo tsoana ka
litsobotsi ha ba etsahala potlakela ka mor'a mong le e mong tse ling. Kahoo na le
boetse ho na le haufi pharaletseng mabapi le e leng sebaka se nako.
Ha ntho, tse kang hora letsoho la oache, e leng naleli e sepakapakeng, susumelletsa
butle haholo, motsamao e ke ke ea lemoha le matsapa lekaneng e lemoha. Kahoo ho
na le haufi le ho kena lebelo lemohuoa.
Mona nako le sebaka o boetse o nkoa e. Probably lebelo la qala thenceforth ho
bonoa ha nako e haufi ketekeloang hong le sebaka se sengata haufi, ke hore,. Ka
tjhelete nyenyane ka ho fetisisa ka nako eo ha phalla ho moea ka motsotsoana,
sepakapaka sa hlalosoa, e leng ha e phalla ho leihlo ka ntlha sepakapakeng
3) Ka elellwa hore ho eketsehileng kakaretso mabapi le haufi eo.
Ha e le hantle linting ho tloha qalong feela ntho e 'ngoe paradoxical. The
hlasimollang kapa hlasimollang phapang e ka eketseha ho fihlela ho meeli e itseng
ntle le ho ikutloile; ho tloha ea itseng ntlha, o ile a ikutloa le tla ikutloa hla. Ke
joang seo e leng lintho ka kelo-hloko ha ho letho le haeba ho ke ke fokola, qala ho

sebetsa ke ho matlafatsa ho hong ka eona?Ho bonahala eka joalokaha eka sehlogo ka

fanang ka liphello zero a batla ho nka khato. Empa haeba kamano ena a ka
metaphysician etsa bothata bona, ha e ntse e na ho tloha ntlha ea lipalo tsa ho se thata,
'me sena se tla bonta hore re utloisise ntlha ena ea lipalo nkang ka eona, ho ea ka e
leng boholo ba ikutloa joang e le mosebetsi oa boholo ba hlasimollang ea (a
lekanyelitsoeng ho ka tsela eo ea tsosa mekhatlo hare) ka nkoa ke metaphysical
nepahetse boetse. Ha e le hantle, haeba Y ke mosebetsi wa X ke ka Y litekanyetso tse
itseng ka Xnyamela, ikakhele ka setotsoana ho kena ka har'a negative kapa ba
inahanelang Leha ho le joalo, ho lekaneng ha X katametso ka n'ane ho latela boleng
ba sena ho Y ho bona boele makgabane e nepahetseng.
The ha e le hantle oa monyako o amanang ka booona o latelang ke 'nete. E ka tlaase
boholo ba hlasimollang kapa hlasimollang phapang oela mona ka tlase haufi, ho ka
tlaase ho moo khona tse hlasimollang kapa hlasimollang phapang lemohuoa ho ba, ba
boholoanyane Zuwchse ho tla feela batla pele boikutlo ba hae le hlaha. Hafeela re
tsosang molota kapa hlasimollang phapang ntse mona ka tlase haufi eo, ke ikutloa ba
e toanang, ha ba ntse ba re, ba tsebe letho, le mailiili lea teba le ho feta, ho latela, e
le boholo ba ntho e susumetsang kapa hlasimollang phapang ea theohang a tebileng
tsa mona ka tlase haufi eo. Kahoo molumo hle, monko susumetsa ba bang lule
sepakapakeng se etsahalang ka tlas'a monyako le tsenngwa jaana toauoa tsosa
ikutloa a utloe letho, ho fihlela matla a ho susumetsa ba bang bao feta ea itseng
boholo monyako. Ka boeona e se e ntse mona, ha re nahana ka monyakong oa
boikutlo joalokaha bohlokoa zero le elang hloko boikutlo makgabane joalokaha
makgabane ntle, emela tsebe letho, tlhophiwa ka ho makgabane a fosahetseng a.
Empa re tla tohla feela nakong e tlang e toba hore hodima maikutlo ana.
amahanngoa le imperceptibility se toane nyenyane, ya e le hantle, e ntle le e ke ke
sa reng letho potso bakeng sa Tsamaiso e lekanya tsa nahanela ke mokhoa oa ho le
letona 'me linyeoe li fosahetse.
Nka hore phapang boima, kapa ka kakaretso ho feta tsa susumetsa ba bang, e leng
nkuwa ka boiteko ba ho ba joalo e nyenyane eo e tobane le ka tlase tse haufi moo e ka
amahanngoa le kelo-hloko, ka nako eo limakatso haeba a go palo ya nepahetseng le
tse sa nepahalang Falls ka fumana tusumetso ho hang; haeba e se ka karo-karolelano
ea ba molemo feela joalokaha joalokaha eka ha ho na phapang e ne e tla ba teng ho
fihlela phapang e tela moeli oa, moo e ikutloa ka tsela e loketseng feta, 'me haeba ho
se joalo ka nako eo tusumetso e e-na le tebile hakae feletseng phapang, ho ea ka
phapang ea toanang ho tloha makgabane seo ho sona ho qala ho ba hlile bonahaleng,
e lokela ho dirwa ditekolo.
Qalong, sena se bonahala se inta ha totobala, hobane kamoo motho a ka kelohloko ho se phapang affizierende fumana kahlolo ea rna? Leha ho le joalo, motho a
ke ke amohele ntle ho sebedisa melao-motheo ea Maverfahrens tshwanetseng boetse
melao-motheo ea leo ka 'ngoe kgonego ya phoso mabapi le ho se boholo ba hakantse
e toanang,' me ba latela hore Tsamaiso e lekanya ka ho feletseng thehiloe, fetola; e
boetse e etsa e nepahetseng haholoanyane botebo nahanela le ho e tlisoang ho neng
ho bonahala ho inta ha totobala bo fapaneng haholo. Leha ho le joalo, e le hore

phapang e ke imperceptible bakeng boeona, e ntse ka khona ho fumana

preponderance Maemong a sebele e dumellana le boima boima, ka kakaretso ea
hlasimollang tse khloanyane ke palo e lekaneng ea ho bapisa.
E na ho nkoa, e leng, hore ka nako e toanang le phapang ena e nang le ho ba
hlalosetsa, litusumetso tohanyetso nka bohato, e neng e tla ka karolelano qeto
hangata ikemiselitse nakong litekanyo tse lekanang e emelang 'ngoe e le e
mong. Phapang e hona joale ho tlakoloha empa litusumetso tseo fumana kahlolo e
emelang 'ngoe, phaella ka ho re; le etsang ba bang hore tusumetso e joalo, e leng ne
e tla ba imperceptible ntle bonahala ba e emelang leqepheng lena, karolo e 'ngoe
matlafatsoa e etsa hore liphello se a ntse a bonahala ka lehlakoreng lena le hore ba
hore bo phahamele ho litusumetso shebaneng le tlaase ho moo. Sena se ka nako eo
ha e thibele, maemong a mangata, tusumetso ea boima ba 'mele a tlatsetso ntse
hammoho le mafu a sa tsoa teng tlas'a Itebeleng boriba bo, tabeng e leng kahlolo e tla
lula ba Maemong a hlakang tse etsahalang hangata haholo liteko mofuta ona, empa
molao-motheo, ka maemong a mang ka recycled ka ho le letona halofo, halofo
zuzhlt ea linyeoe tse fosahetseng.
One bona ka tsela ena, hoo e leng phapang imperceptible ka bohona ka hore e
phaella ka ho re ka le litusumetso tse ling, leha ho le joalo, ka fa liphello
bonahaleng; le monyetla ba hore malongobani palo ea linyeoe tse nepahetseng le se
fosahetseng ha palo e khl ea liteko, itetlehile ka boholo ba phetoho eo ka tsela e
oo lumella ho fumana e itseng ea nahanela ho sona, joalokaha ho bontoa pejana.
Monyakong oa susumetsa ba bang ka bobeli e le bo hlasimollang se toane ea nang
le bokhoni ke maemo a mokhathala, habituation, ikoetlise 'lisosa hare la thabo kapa
qetelle a shoele litho, litlhare, e periodicity ea bophelo, motho ka mong wa motheo
wa, jj ba kholo ka ho fetisisa ho fetisisa le le sa toaneng diphetolo, kahoo ho bona
feela ka ea bohleng ba khaotseng, joalokaha maemo ana a hlahisa ho fetoha ha
eona. The thuto ya dikamano tsena tsa ba itshetlehileng ke e mong oa mesebetsi eo
bohlokoa ka ho fetisisa psychophysics, 'me ketekeloang hong le ho ithuta kakaretso
oa dikamano tsa ho itetleha ya feletseng le differential nahanela kapa teneha le
excitability ke bokhoni feletseng meeling ea hore differential nahanela ba differential
monyakong ke karabo ya go arola.
Haeba ha e le hantle oa monyako ea ka tlosoa ho susumetsa ba bang konopo e
bulelang motsamao psychophysical tsosa ka tsela eo, - leka ho paka seo hamorao - ka
nako eo ka mor'a hore ho nkuwa rona kakaretso hore kamano tiisitsoe pakeng tsa
liphetoho 'meleng le kelellong a hore re etsahala,' me monyako oa psychophysical
mosebetsi, e leng toana le e le qalo ea boikutlo bo itseng, ho nkoa e le immutable, e
le hore a ikutloa joang qala tiea haeba mosebetsi eo e amahanngoa, fihlile boemo
monyako. Empa ba imisitsoe ke itetlehile ka ho fetola boemo bona ba phelang, eo e
leng ntho e susumetsang ka fumana ho le bonolo kapa ho thata haholoanyane ho mo
lakalisa ea tsehetso ea hlabollo thapolla 'mele ka matla sena, ke monyako oa ntho e
susumetsang, e leng o khomaretse ntlha ena, ho ya fetola, ho sechaba sa excitability
ea phelang le itetlehileng ka eona, a se a phahame truncated, le tlaase a teneha a
maholo.

phapang ena, haeba re bua ka monyakong moo ikutloa disappears ho hlasimollang

kapa laola le motsamao kahoo tsosa hantle ho hopola; ke feela monyako ka kutloisiso
e qetellang e ka ba e sa khaotseng ha e le hantle, ha liphetoho ka kutloisiso ea pele, e
leng Reizempfnglichkeit le ntseng bo eketseha ka mokhoa oa ntho e susumetsang
eo.
4) Liphello tsa ho ba teng ha haufi eo.
, Ba bang ba fihlela liqeto tse ha phaello le bohlokoa ho theha ho ba teng ha e haufi
le differential monyako.
, Haeba leha e le neng leha e le efe nyenyane ka ho fetisisa boholo bo hlasimollang
ba lemoha, re lokela ho joalokaha minima oa susumetsa ba bang ba mefuta eohle
kamehla swirl re potolohileng, o lokela ho ikutloa motsoako ke keng ba lekanngoa le
e alternation incessant ea sensations bonolo ba mefuta eohle, e leng ha ho joalo. Hore
e mong le bo hlasimollang feela lokela feta e fetang eo ae behileng e itseng, pele a
tsosoa boikutlo, monna eo etsa bonnete ba ho fihlela ho meeli e itseng a khathatsoa
ke ke boemo Link susumetsa ba bang. O hloka ho susumetsa ba bang a sa tlise ho
theosa ho lefela, ho ke ke ua khona ho lula ka eona ke a khathatsoa ke, empa ho
ikhula ba fokolisitsoe ke hjana, feela hjana le kahlolo e molemo, kapa tlisa fate ka
kakaretso bao ho boletsoeng ka tlaase mona e fetang eo ae behileng e itseng ,
Ka tsela e toanang, joalokaha Unmerklichwerden ena e mong le e hlasimollang, ha
e tobane le mona ka tlase e fetang eo ae behileng e itseng, ke a khathatsoa ke ke
maikutlo e tiisa extraneous puso, e mong le e mong Unmerklichwerden phapang
hlasimollang ha e oela mona ka tlase e fetang eo ae behileng e itseng, boemong
junifomo ea temoho.
Ka lebaka la lisosa kahare le kantle ho susumetsa ba bang le ka mohla nke khato ka
ho feletseng ho lumellanang ho pholletsa nako le sebaka, empa seo ha se kgetholle
hore re tsoela hong bona e hlakileng le e 'mala o bokaholimo, utloa ho lumellanang
matlafatsa ngola lintlha jj
The tsebahalang teko ea disk rotated le mafapha le tsoeu 'me batsho ke lintho tse
tloaelehileng tse tokomane eo ho. Lekaneng rotated ka potlako, ho bonahala ho
lumellanang ka bosetlha. Feela le matla lebaleheng metshetshe ka bobeli tsa mafapha
e hlile hase ba e toanang, hobane ho ka ho tsoelang pele ka lahleha feta e indasteri
batsho ea khahla, 'me o ile a fumana ka selelekela mahlomola e toeu. Empa feela
joalokaha phapang nakong metshetshe ka bobeli ke e nyenyane ho feta phapang
haufi, ponahalo ea ea bohlooho junifomo se hlahile. E leng, tshwano hlaha ka ho
feletseng nakong chenchana ka ho lekaneng ka potlako e le hore ho ke ke ha khoneha
ho tlhokomelo litaelo tse thata ho sibolla a sa toaneng.
An boemo bo analogous etsahala ha bohale ba sa Gear potlako rotated (estimular
Gear) nang monoana. Leha ho le joalo, e mong le chenchana ea liehang, meno ka
bomong sa ntse e fapana, sena ha e sa le joalo le ka potlako. Valentn 4) entse liteko
tse qaqileng tse fetang mona. U. e. O ile a re mona ke hona moo, ha widths ea meno
ea hona joale feela bopengwi nyenyane, sena jarelang ha ho qhala ea bohlokoa, athe
ha a lebili meno 160 3 kapa ya 5 rapaletse ka ho toba haufi le mong le e mong tse ling

tse makhetlo a 3 kapa 4 joalokaha moqotetsane jwalo ka ke setseng, e tshwano ha ho

feletseng ho fumana esita le ka lebelo le boima.
4)

Vierordt a Arch., 1852. E leq. 438. 587th

Ka mokhoa o toanang e le disk le mafapha le tsoeu 'me batsho chenchana le

rapidity lekaneng hlaha ho lumellanang ho thokoa, holim'a le fapanyetsana le tsoeu'
me batsho mapatlelong kamehla le hle lekaneng hlaha ho lumellanang ka
bosetlha. Sena se ka ba le lebaka le ba boikaketsi; ebang ke hore sebaka tlas'a angle
nyenyane haholo e ke ke haholo-holo a utloisisa, joale bolaoa ponahalo lintsing
pharaletseng; kapa hore ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo tsa libakeng tse
bulehileng tse tsoeu e le 'ngoe ho phalla ho kena mong le e mong tse ling tse nakong
e sa angle nyenyane haholo; ntan'o bolaoa ponahalo ea matla haholo phapang
monyako. ka bobeli bakang ka khona ho sebelisana; ke hlokometsoeng morao tjena
ho bonahala eseng etsa qeto ea ka 'na.
A re ke re nka linnete tsena tsa psychophysics ntle hape e le ponelo-pele ho hloka
botsitso ka la bohlokoa e le hore ba ka hapa kelello. Haeba ho hlokahala hore re
tsosang molota ke fetoleha tshisinyo psychophysical, kahoo hape moea o tla khona ho
tsoela pele le boemong boikutlo-bolokolohi le ntle ho junifomo le hoja teng libokeng
'me Game psychophysical tshisinyo ha feela meeli e itseng ha ba feta. Tabeng eo ho
ea pele, ha ke ntse ke sheba nakong e tlang, o ile a hlokomela ka ho robala nako e
telele, ho sheba sa bobeli ka hore mekhatlo ea psychophysical ka 'na ba mofuta oa
bona oa eseng junifomo. Ba na eaba oscillatory tlhaho. Empa ea liphetoho
mokhatlong oa psychophysical ha lemohuoa, haeba ba u se ke ua feta e moedi
itseng; le sensations kahoo junifomo ka lebaka la ho mekhatlo makukuno lia
khoneha.
-Mogolo re boetse re imoloha ho utloisisa khopolo e itseng, lateloa haha tobotsi e
fapaneng ea boikutlo eo. Ha a ntse a bao e seng tshwano oa mokha ona
psychophysical e sa lemohuoa e lekane ha maemo a ikutloa joang, empa boleng yona
ka 'na ea itetleha ka tsela eo se toanang. Leha ho le joalo, karolo ea mothofatso oa
matsoao see hase sona mona; 'me hape le psychophysics hare ka etsoe joale ho kena
ena feela ka tekanyo e khl' me tshegetsa le go tlotla.
The selotlolo hlokometse hantle hore leihlong la ka lebaka la mabapi le matla
haholo leseli boikutlo ya fokolang nyakallo hare kamehla teng ka boeona mabapi le
haufi ho itseng teleological mantsoe hlahisa.
Lokela ho hlokahala feela ho hloka matla ea itseng oa Link leseli hlasimollang,
kahoo e ne e tla dimly hotetsa le lintho batsho ha bone, 'me bonang! Le phello ea
letheba foufetseng ea retina ile a etsa hore mekhatlo hare eo temoho ea rna ea leseli
amahanngoa le phahamisa ho monyakong eo, se neng se tla pelaelo toenyang
haholo. Haeba ka lehlakoreng le leng leihlo tlosoa ke thabo feela ka hare ka n'ane
haufi eo, ho ea ka Weber molao oa Zuwchse leseli tlaase ba ne ba se na nako e telele
ho lemoha hore ka ho hlaka. The Black a mahlo a rna kwa unstimulated ho joalo ho

fihlela moo ho emela e tlase haholo leseli bohatong indisputably ba molemo haholo, e
leng ne a ka etsahala ho thehoa ha ka kutloisiso ea rna ea pono.
Etsoe tsebe ho na e lekanang teleological mokhabiso; Ho e-na e ka bonahala ho ena toenyang mona ha mong le e mong lerata e nyenyane lokela ho utloa. Ha e le
hantle, re na le, esita le haeba re lebisa tlhokomelo ea rna ho tsebeng a sa hlokomele,
a ka puso tloaelehile hore ha ho buuoe ka Black Watch analoge, empa ho bua feela
boikutlo ba ferekane.
Empa tsebe tsela e sa tloaelehang bokhabane le ka hare ho teneha holim
'monyakong ho ka tsosoa, e leng ka nako eo sprays, lehare kena jj, kahoo ho ka boela
ka lebaka la blandness phoso e khl ka tlaase mona haufi eo. lihloohoana Tsena li
akarelletsa liphihlelo tseo hona joale feela fumana tlhaloso bona 'nete hore batho ba
le bothata ba ho torpor tsa methapo ea kutlo utluwang, feela lerata, joalokaha meropa,
palame kariki e itseng, libui utloisisa hantle. Kamoo ho bonahalang kateng, lerata le
matla tla ba ho phahamisa tsebe ho fihlela ho monyakong, e leng e boetse e eketsa
lerata e neng e tla se ke ua ba 'nile ba lekaneng ka botsona ho kenya sena ka eona, e
ka utluoa.
Leha ho le joalo ke tla hopola dikopo latelang ka 'nete ea phapang monyako.
Haeba, joalokaha hantle hona joale toka ho pharaletseng a hlokomela hore ho
thoeng. Ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo ka leihlo itetlehile ho e-na ka
aberrations Optical ea leihlo le diffraction liketsahalo joalokaha e amohetsweng
Plateau boikatiso ea phello e ka leseli retina, e le hore ts'ebetso ea ho lelefatsa
bophelo ba lijo 'meleng ke ke ka matla ntlafatsoa la leseli keketseho, empa keketseho
feela ka tiisetso. Empa liteko Plateau li na 5) bontitse hore lemohuoa ka har'a thaka
tsa mahlo ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo eseng hla haholo ho sebelisoa ka
litsela tse sa tiisetso tsa leseli, empa e se ka hlokomolohuoang ka matla sena e
lebetsoeng le e itseng e ke ke ea feta.
5)

Pogg. Ann. L. Supp. S. 412 ff.

E ka katleho bontang ho liteko tsa hae tse latelang intensities leseli batho +
i latelang bopaki bo bonahalang Irradiationsbreiten ya j leqepheng la tloha fatse
batsho; moo ho palo e kahodimodimo batho + i = 16, tiisetso ya (balwa khahlanong
le seipone bokaholimo) ya seipone mona ka tlase 30 bonahala khanyang
sepakapakeng ne e re:
batho + i =

1 2 4 8 16

J = 40 "9 47" 6 55 "7 56" 0 56 ", ea 0th

Mabapi le phapang e diphetho monyakong a Phello e fumanoang ke sehlaba hore
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo tse bonahalang tse ka tiisetso tsa leseli o hla
a isa tekanyong, empa ho ditekanyetso e monyenyane 'me a sa ka n'ane ho sa moedi
itseng, etsoe e le kannete o hlola ka ho sa khaotseng' meleng Irradiationsbreite e le ho
hlokahala.

The bolelloa batho ba bangata ho ka khonehang moedi wa ts'ebetso ea ho lelefatsa

bophelo ba lijo tse bonahalang tse o lokela ho leng ho hlokahala leshano nakong
moeling oa nama.Empa ha ka tiisetso e tlaase ea leseli irradiirenden e le 'ngoe e
tlameha ebe batho ba batsho lefate haufi lekanang esita haufi tsoang bohale
irradiirenden ho ke ke ha khoneha ho khetholla bona ho ea moeling oa ts'ebetso ea ho
lelefatsa bophelo ba lijo tse bonahalang tse o lokela ho susumelletsa bohale
irradiirenden haufi le joalo, e fokolang e le leseli irradiirende.
Babinet 6) nang le sona, ka treatise mabapi le segokanyipalo sa tsa comet boima
tsoa hore 'nile ea bonoa ke e ka teptjoang, khethiloe ka eena, litsebi tsa linaleli li
naleli ea bo10, ea bo11 boholo, esita le ho akarelletsa le ho pholletsa khubu ea ho
pholletsa ntle bonahaleng fokolisa bona sephatsimisi, ha naleli ea bo7, mag ho
khanya e comet phatsima hoo e ka bang tima ka mor'a se ileng sa hlokomeloa ea
Valz. Ka mor'a moo o bua ka Bouguer'sche phapang ka nako eohle ke ea lemohileng
latelang:
"Puisque l'interposition d'une comte claire ser Le Soleil pas ha n'affaiblit
sensiblement l'clat de l'Etoile devant laquelle Elle forme Machaba a Kopaneng
rideau lumineux, IL s'ensuit bashagak l'clat de comte n'est pas ha Le soixantime
de Khao celui de l'Etoile, koloi autrement l'interposition d'une lumire gale
Machaba a Kopaneng soixantime de Khao celle de l'Etoile EUT t hlokolosi. On
peut donc admettre lettre au mmoho, bashagak la la la la comte galait en Khao clat
Le soixantime de lumire de l'Etoile. Ainsi, woles cette hypothse, en Khao la la la
la Rendant comte soixante fois mmoho lumineuse, Elle aurait eappa Machaba a
Kopaneng clat gal celle de l'Etoile, lt Si l'hodima EUT Rendue soixante fois
mmoho lumineuse qu'elle n'tait, c'est- -jeseng Trois mille lisente tse tsheletseng
fois, la comte EUT t alors soixante fois mmoho bashagak l'Etoile lumineuse, lt,
leeto mora, Elle fait EUT disparatre l'Etoile ser la la la la supriorit de Khao mora
clat. "...." Ka peut admettre bashagak Le Clair de Khao lune fait toutes Les toiles
disparatre au-dessous de quatrime botle bo hlollang; ainsi l'sepakapaka illumine
ser la la la la pleine lune acquiert assez d'clat tollele rendre Les toiles de Khao
invisibles cinquime botle bo hlollang-et au-dessous. "
6) Compt.

rend. , 1857. E leq. 357th

Babinet amahanngoa tlhokeng nahanelwa eketsehileng, tseo a ileng a tlaase haholo

ho ho amohelwa, tightness le popeho ya comets beha bakeng sa ba tsoang nahanelwa
le leng, ha e le hantle e boholo vanishingly nyenyane, empa e leng u se ke ua
nahanisisa hore re mona. Le tsona ke fana ka tjhebo mehleng e le mohlala oa kopo ho
ka khonehang ea phapang kamehla, empa nahana ka kopo ya Bouguer'schen nka hore
naleli sa lumelloe, ka mabaka a eo ke buisana khaolong e latelang; ho ea ka leo
kaofela manolotsoeng lebaka Babinet ke tsitsang.

XI. Dintlha tsa boholo le ho ipusa dikabo ea menyako ea

libakeng tse sa toaneng kutlo.

Feletseng tiileng 'me ka kakaretso amohela melawana ka boholo ba linting le

differential haufi lia khoneha ka liwebsaete leha e le efe kutloisiso efe, moo linting o
itetlehile haholo ka sa sephuthelwana ntle, ea susumetsa ba bang' me puso ea
nahanela ya ditheo, e leng metsoako polygonal haholo, e leng lokela ho a phaella ka e
le bothata ba sa nkang e le sa, ba ikutloa ba kapa phapang ikutloa qala ho fetolela ka
nepo fumana. Ho sa le joalo sebetsa mona seo ka tsela ena (s. Chap 6.) Mabapi le ho
se Mabestimmungen nahanela ka kakaretso e 'nile ea re. Eo, le hoja likhakanyo,
beha makgabane karolelano maemo ao ka tloaelo li etsahala ka lehlakoreng le leng,
litekanyetso feteletseng ka lehlakoreng le leng, kamehla a boloke thahasello e bona,
'me ba ka ba ba ke ke hangata ho bolokeha. Ho itshetleha ka maemo, empa e ka
boeona nkoa e le taba ea etsa lipatlisiso.
E ka tlaase linting, ba boholoanyane ceteris paribus ea nahanela. Ke lumellanang
moo ka mor'a ho thehoa ha phelang botho ke moedi le ke keng la e feta ntlheng
ena; athe le maemo a mangata, ba bang ba e sa tloaelehang tsa Molao wa Motheo, le
ditheo, contingencies ba mefuta eohle ka eketsa khutlisa monyako; menyako tsohle
ha e le hantle a fumana ke ka lebaka leo ho nkoa e le meeli e ka holimo ka tlaase
mona oo, kahoo ho re, sebaka se setle haufi, e neng e tla fumanoa har'a maemo a
feletseng ka ho fetisisa. Menyako nyenyane ka ho fetisisa insofar ha ba ntse ba li
thehiloe feela ka ho shebella ba bang molemo, ka lebaka leo ba le thahasello e
moholo, ka ho tlisa tekanyong e ka holimo ea moeling o sebele se latelang.
Lintlha tse latelang na indisputably eseng pokello e feletseng ea seo se teng
mafapheng a fapa-fapaneng tsa tlhahisoleseding e mabapi le menyako; empa
boitsebiso bo latelang ba tla khona ho fana ka qalo ea ho phethoeng
eketsehileng. Boholo ba boitsebiso bona e tla ba empa ka feela li bua ka phapang
haufi, ka lebaka la monyako feletseng ea hona joale fihlela ha joale e nyenyane.
1) matla monyako.
a) leseli le mebala.
Hore e haufi le ho kena mabapi le ho se sensations khanya ka ke a oa ho leka e
tohloa ka lona pejana (khao. 10). Mabapi le phapang e haufi, ya data fetileng la bo9
khaolo le buisana latelang qalella eo.
Bouguer fumanoa ke teko le liriti, tsitsang hore na ba ka kapa ntle le motsamao,
phapang haufi lekana le 1 / 64 tsa tiisetso ea; Arago ntle motsamao a batho ka bomong
a fapaneng 1 / 39ho fihlela 1 / 71 , le motsamao 1 / 58 ho fihlela 1 / 131 (sheba khaolo ea
9 ..); Volkmann ke liteko le liriti a batho ka bomong a fapaneng le a ferekane hoo e ka
bang 1 / 100 (sheba khaolo ea 9 ..); Masson ke liteko le disk rotated ka batho ka
bomong fapaneng 1 / 50 ho fihlela 1 / 120 ho ea holimo (sheba. Chap. 9).
Ka mor'a hore Masson tsa boleng bo bakeng sa 'mala tse fapa-fapaneng e ntse e e
le' ngoe, empa e fapaneng mahlong a batho ka bomong a fapaneng.

A ua ngola litlhahlobo, e leng litokisetso ka holimo ka ho fumana, leseli kapa

moriting libakeng tse 'nile sebelisoa ke bo tebile hakae itseng' me pono eo e ile
otlolohileng hohle. Leha ho le joalo, ho ke ke kholisehile hore ho se toane ha haufi
ya bonyane ho fihlela ho meeli e itseng, li boetse li itetlehile ka tekanyo ea boholo
bo bonahalang, 'me itshwara ka tsela e fapaneng mabapi le likarolo tse lateral ea
retina ho feta bohareng.
Ka kakaretso ba na le e nyenyane batsho sebakeng sa nyamela leqepheng la tloha
fatse toeu, kapa sekgoeng ka habonolo ka lebaka la hore hase fapane le eona, har'a
mong le e mong hlaha ka lehlakoreng le sefahleho nyenyane tse e nkoa, 'me ka' ngoe
likarolong tse seitlichere ea retina otla bona. Lines ntse ba a hlokomela ka botenya e
toanang le lintlha moo ba ha e sa bonahale. mmala etsa phapang.
Ha e le tusumetso ea boholo, e ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo 'nile
sebeletsa e le bolelang hore lintho tsa litekanyo tse nyenyane haholo tsa nyamela bo
le hle toanang ha leihlo ho ba bonolo ha e le hantle, ho feta tse khloanyane,
whereupon hase kamehla ho hlokahala ho nahanela e nkile. Re lokela ho hlokomela
hore e nto line, kapa ka letheba batsho lefateng la tloha fatse o mosoeu propagates
pholletsa ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo ka ho lekana hantle le ho fokotseha
ha batho ba batso, e le tsoeu e nto semelo le phokotso ea khanya; tseo ha e le hantle
le khopolo e se e ile a re le ntshetswa pele ka ho toba ke Volkmann 1) .
1)

Litlaleho tsa Leipsic, Soc. 1858. S. 129 ff.

Ha e le hantle, ho hlakile hore ke hore leseli le hasaneng ke ts'ebetso ea ho lelefatsa

bophelo ba lijo, kahoo hlapolotsoeng, kapa motsho, e toauoa apareloe le khanya; e
ka ba ka tlaasenyana ho moo habonolo lekanyelitsoeng khetholloa batsho kapa o
mosoeu tlase; e boetse e lokela ho sena kameho ea lintlha maemo joaloka mela ka
boholo khloanyane. Ke lumellanang Ka hona, phapang monyakong oa linaleli
tsitsitseng e kholoanyane haholo ho feta boleng Bouguer'sche, rala Babinet ka mor'a
manolotsoeng o thehiloeng; ke hore, naleli e tsitsitseng e se e ntse nakong e sa se
toane matla ho tiisetso feta 1 / 64 e ke ke khetholloa khahlanong le lebaka le
sepakapakeng 'me e ne e tla ba lilemo tse ka bang boholo ba linaleli bohlokoa ka ho
fetisisa eena ka ho toba ke liteko tse linaleli maiketsetso fumana 2) .
2)

E tla ba le thuso ho liteko tsa Stampfer ka tlhompho e tshebetsong phetiloeng

ka Sitzungsber. c. Vienna. Akad. 1852. E leq. Ho nka 504 forum 511 hloko.
Kgale ho lekane ho bonta hore e matla le o moholo monyakong oa temoho la
leseli ka ho ikemisetsa feela ka tlhompho e mong ho e 'ngoe. Ke tlohela ka lebaka leo
hona joale taba ena, 'me joale ho tsoela pele ho tohla tlas'a 2), holim' a hlahloba
linting pharaletseng ho khutlela ho eona, 'me e boetse e le tusumetso ea ts'ebetso ea
ho lelefatsa bophelo ba lijo.
Kahoo ho 'nile a hlokomela hore o ile a boela mala ho nkoa e le' mala, e lokela ho
fanoa leihlo ka tekanyo e itseng. Esita le ponong e tobileng ho joalo; le ho feta a sa
tobang. Ha ho hanyetsoa bapala Irradiationsverhltnisse le sebelisoa ka litsela tse

induction (ka kutloisiso Bridge a) Lebaka le ka eona bakeng sa dibakeng tse

nyenyane e 'mala o na le karolo ea bohlokoa ho nyamela ha' mala hore ho fihlela
joale e ntse e unexplained haholo. The hlokometsoeng hloko ka ho fetisisa mabapi le
ho sebelisa sebele o na Aubert hiriloeng 3) , empa e ne e tla ho etsa liqeto tse tobileng,
tse hlokometsoeng eona boitoaro ba mapatlelong mebala leqepheng la tloha fatse
batsho le ba basweu likarolong tse ka lateral tsa naha tse bonwang ngollana le tsoeu
'me batsho ka dikwere boitshwaro ja hore na mebala leha ho le joalo buka ea hae.
3)

Graefe a Arch. F. Ophthalmol .. III. S. 38 ff.

b) utloahala ka matla le ho sekontiri se metsi.

Schafhutl 4) hlahisa ke rerisana ea loketseng ho tse lekanya disebediswa boiteko

ka n'ane ho meeli ea audibility la molumo pele, ha toanang ka akhela e
sefaha 5) generated leqepheng la Pinned kwa lintlha tsa sona nodal ke woman stage
khutlonnetsepa poleiti ea seiponeng khalase tloaelehileng a tieo khahlanong le rekoto
e tsitsitseng tsebe ea boemo ba tsoang lekanya bophahamo e ne e. E leng sebaka se
rapaletseng tsa khubu ea lihloliloeng disk, moo lifaha tse auftraf, ho tloha litsi tsa
bula faele ea tsebe, e leng o ne a ikemiselitse ho utloa molumo, e-ba limilione tse 55,
The tsepameng 74 Mill., Ntlha e otlolohileng 91 Mill. "Experience na le 'na. o ile a
ruta, o re mongoli. elelloa hore sena ke sebaka se batlang molemo ka ho fetisisa eo ka
tsebeng molumo honyenyane, e ntse e le ea amang khona tsela e sireletsehileng utloa.
" Phello e bohlokoa ea ena (eseng hlalosa ka ho qaqileng) ua ngola litlhahlobo tse
mongoli tse joalo .:
"Ka liteko ka, ho fumana hore na bongata molumo, e leng tsebe ea oa ka o sa
ntsane a audibly, ke fumane hore molumo generated fate oela ho tswa ho granules 1
milligram boima gota ka bophahamo k limilimithara, karolelano bakeng tsebe ea ka
ka khotso e phethahetseng, kahoo bosiu, leha e utloa. a liteko tse 30 tsa mofuta ona ka
bosiu 12 Motehare o moholo le khutso ea phethahetseng ke na le molumo
hlahisoang ke teko e ka holimo sa ntse ke le decisiveness feletseng ka makhetlo a 25,
kamano e toanang o ne a boetse e neng e toaretsoe ba bang litsebe musically
koetlisitsoeng batho monyenyane. From batho ka bomong ba baholo fumanoa feela
'maloa pele, tse neng li khona ho utloa molumo sena esita le haeba ba ne ba sa tloaela
ho tsebeng a sa hlokomele ;. hae Leha ho le joalo, ba seng bakae ba atleha ka mor'a
pheta mokhoa ona, molumo ka holimo sa ntse a utloa ka ho nepisisa "
4)

Abhandl. c. Munich. Akad. VII. P 501. 5) Ho fihlela oang sona sea toana
nkiloe ke forceps, tse bula ka ho ba pushers tse peli.
"Ke ka lebaka leo se nang le ho qeaqea ka paramethara sound, bakoang ke ho oa ha 4
milligrams boima Korkkgelchens ho tloha ho 1 millimeter bophahamo ho mo
amohela e le mexri Dynamis, e bolelang tekanyong karolelano ea tsebe bophelo bo
botle botho tlasa litusumetso tsa tsoelo-pele ea rona sa ntse makgabane a utlwahala
molumo oa lentsoe."

Ho tloaelehile ua ngola litlhahlobo fatse ho eketsehileng makgabane ea bohlokoa

molumo ne e tla ba e lakatsehang ho motho a le hole khloanyane ea tsebe, ho hlakile
tabeng ena lahleheloa ke tse nyenyane sitisa litusumetso le talima liphoso lekanya
tusumetso. E boetse e lokela ho hlokomela hore ka etsahala'ng mamela bonahala
feela ka tsebe e le 'ngoe ho ka boemo ba boitekong mehleng Leha ho le joalo, re atisa
ho sebelisa litsebe ka bobeli ho utloang.
Etsoe ho se toane ka tiisetso molumo boletsoeng boitekong Renz le Wolf bonahala
tseleng ea Volkmann ho feta nahanela ka tlaase haholo ho feta bakeng sa phapang e
ngata ea intensities leseli, haeba maemo a mang a ka sebele molumo oo ba ka bang
joalokaha 3 (9 ch.) : Boitoaro 4, leha ho le joalo ba ka ho hlaka hlaheletse, ho ea sa
tsitsang empa, ha ba ntse ba fumana haufi ho tloha ka nako eo.
Ha e le sekontiri se metsi, ho na le ka kakaretso ba nahana hore e moedi tlaase
pakeng tsa audibility feletseng melumo, 'me ka sebele ho ke ke hangata e ba 30
oscillations (Chladni) kapa ya 32 oscillations (Biot) in set lao. Qeto. Ho sa le joalo, e
ne e ka mor'a hore liteko tsa morao tjena tsa Savart 6) ka thupa Irene molumo be ba
ntse ba utlwahala, e leng toana le lipotoloho tse 14 ho ea ho 16 ka motsotsoana, 'me
o sekametse ho lumela hore ntho ea bohlokoa le feela hore mengolo ka bomong ho
eketsa ho hlokahala ho etsa esita le tse tebileng tsa melumo utlwahala, e le hore ha a
lekanngoe sebele eona. Leha ho le joalo hanyetsana Despretz 7) , e Savart o pheta
boiteko ka tlhokomelo, le kannete-makolopetso a eona, 'me bo ntse bo ka lebaka leo:
"That ho na le hona joale ha ho na bopaki ba hore litsebe ho motho ea ka utloa' me
fumana melumo ka tlase ho 32 loebehlana bonolo." Savart Mohlomong ba feta har'a
tiisetso e khl ea molumo oa thelefono hae a fosahetseng ba fanang matla haholo,
empa e se 'mino kapa identifiable ke melumo e bona bophahamo ha e le hantle e neng
e tla ka lebaka leo o fano e-na le na le semelo sa lerata eo.
6) Ann,

de Khao Chim. -et de Khao Phys. XLVII. leq. 69 kapa

Pogg. Ann. XXII. S.
596. 7) Compt. rend, XX . leq. 1214; Pogg. Ann. LXV . P. 440th
Ha e le hantle, haeba le tokelo Despretz, ho ne ho molumo, e leng se a ntse a ile a
fana ka mong le e mong morethetho le 'ngoe ea bareng Irene bakeng sa bona, ka
lebaka la ka leng nako e koalang ea otla ka continuo karolo, e leng o ile a fa ithetsa ea
modumo o itseng.
Joalokaha e ka boela itoare le phapang pakeng tsa Savart le Despretz, kahoo e ne e
tla ba ho sa utloahaleng ho nahana hore ha ho na e ka tlaase moedi wa melumo ea
tsebe ea motho.modumo o A hore ba ne ba tla hlahisoang ke ho loebehlana ha e nang
ka nako ea hora e le 'ngoe, o ne a ehlile ho ka utluoa hlola oa batho ho feta molumo
oa lentsoe. Mohlomong le ba libopuoa tse ling hlophisitsoeng, empa ka sebele ha ke
batho.
The audibility oa melumo bonahala ho ba le seng feela sa ka tlaase, empa e boetse
e le moedi holimo.

Sauveur ka mem. de Khao i'Acad. Ann. 1700 beha tekanyong e ka holimo nakong
12400 NW. Ha e le ea bobeli. Wollaston lumela lentsoe la khong bat le
Feldheimchens thehoa moeling oa melumo phahameng ka ho fetisisa utloahale. Ho
tloha melumo tebileng tsa lekala ho phahameng ka ho fetisisa ea likokoanyana, e leng
ho loebehlana ha ba ne ba 600 ho tse 700 ka makhetlo a ka potlako, e leng tla tlisa
tekanyong e ka holimo mabapi le 19000-22000 loebehlana bonolo. Biot nka esita
feela 8192, Chladni 12000, Olivier 8) 16000, 18000-20000 Young e le boleng bo
moedi ka holimo ea.
8)

Urstoff ya m. Liprov. Page 12.

Savart fumanoa hona joale hore ha u generated feela lintlha tseo phahameng ka
matla a lekaneng, oo a ileng ao sebelisa pale toothed oo meno a anschlugen ho 'mele
tesaane, a ntse melumo tsamaisanang le 48.000 loebehlana bonolo hakana (= 24000
lichapo), ka utloa, 'me Despretz hulela ho tloha liteko tsa hae le lifereko tse nyenyane
lebaka la hore litsebe melumo utloa ho fihlela ho 73000 loebehlana sa ntse beha bee
sehlopheng (entender, apprcier, classer) khonang, "empa e le hore a ntseng a utloa
melumo e phahameng haholo ha ho joalo ka potlako etsoa hore tsoanang ka hlahisang
ka tekanyo e 'mino. "
Motho a ke ke a belaella hore na tekanyong ea audibility oa melumo e phahameng
e se a ntse fihlellwa, eseng esita le melumo e phahameng e ne e tla utlwahala nakong
e sa leruo la e khloanyane ka mor'a hore tsohle. Ka lehlakoreng le leng ho ka
etsahala hore ebe mohlomong methapo li sa khone ho utloa melumo e phahameng ho,
kapa moropa oa tsebe le annexes yona khone ho fumana e joalo.
The Previous amehang ya audibility feletseng melumo. Ha e le phapang pakeng tsa
pitches, e nahanela kaha sena bonahala ba moholo ntle ho bapisa sena, ha e le
khetholla makhabane molumo oa lentsoe.
A. Seebeck 9) khona ho lifereko tse peli tokiso, tse neng li tumellanong hoo e ka
bang hantle feela, e le hore motho a le mong 1209, e mong 1210 ka motsotsoana
entsoeng (laolwang ke mokhoa oa ho thulana le bothata bo kae? Tsoa hong), eo hape
ho boletsoe 10) hore e trace bo tebile "ho feta basebetsi ba bang e ne e." "Ho ne ho (o
re Seebeck) ena karohano e nyenyane sa ntse feela khetholloa ka tsela e lumellanang
ka ho feletseng Ha lokela ho hopotsoa hore ho na le phapang ena se a ntse a hloka
tsebe ea koetlisitsoeng hantle ;. Empa leha ho le joalo ke na le lebaka le, ha nyeoe ea
ka ka lehlakoreng lena teptjoa tsoa haholo a batla a ea tlhomama, kahoo ha ke khone
ho belaela hore litsebe tsa e sefotoli, e leng violinist le joalo ho ke ke khona ho ea ka
ka ho eketsehileng tse peli e babatsehang violinist, ke feela romelwa lifereko tseo tse
peli, e ne e se ka bonyane tsitsang. hore ba toanang e neng e phahameng. hore ka
Tabeng ena clang ka mor'a hore tse peli e ne melumo lekana, e ka 'na tlaase bakeng sa
ho khetholla e tobileng haholoanyane le phahameng ba bona hantle, se ke ua ba
boemong bophahamong bohle haholo e bua haholo ka toanang ho fihlela. "
9)

Pogg. Ann. LXVIII. S. 463. 10) Ke lumellanang hantle ha a ne a etsa hore ba

ba phethahetseng ka ho latellana, le hoja sena se ke ua toba o ile a re.

boitsebiso bo ka eena pejana ka nahanela ba tsebe ea bakeng sa ho se toane tonal

hase e lekaneng kahoo phahameng haholo. W. Weber 11) o ile a hlokomela ka linako
tse ling e le hore tsebe ea ka khonang ho nka tlas'a maemo a molemo ka ho toba (khr
ntle le thuso ea makala a bile a sa le mokhoa) ho fumana hore na molumo hantle hoo
phoso nakong oscillations 200 ha ho mohla fetang 1 thothometsa sebaka.
11)

Pogg. XIV. S. 398th

Delezenne 12) e seng feela rerang ho kheloha feela bonahaleng tsoang ho hloeka ha
tumellano kapa ho seng joalo, joalokaha e etsahala litokisetso tse fetileng tsa nyeoe
eo; empa le dikgao tse ling ntle ho octave, bohlano, ka sehloohong la boraro, kgolo
botelela. E ka 'na ba hlokomela hore sena ha se beha kheloha feela bonahaleng ea
molumo ho e mong, empa e le Tonunterschiedes kapa Tonverhltnisses ho e mong; e
mong le karohano ea phethahetseng emela phapang, e hloekang. hanyenyane ho
kheloha tseleng ea phapang pakeng tsa medumo tse peli latellana otliloeng. Leha ho
le joalo, ho ka 'na e-ba joalo moo motho ea etsang qeto ea ho kheloha feela
bonahaleng tsoang bohloeki ba tumellano kapa ho seng joalo, joalokaha nyeoe e
khethehileng ea nyeoe eo kakaretso tla tohloa, joalokaha e le hantle, moo e' ngoe ea
etsang qeto kheloha ho tswa e ho se toane zero pakeng tsa medumo tse peli.
12) Recueil

des ka travaux de soc. de Khao Litte. 1827. E leq. 4.

ua ngola litlhahlobo tsa ho ile ha etsoa. A mathata mabapi le monochord e

(sonometre) webs tse peli khoele bao bolelele pakeng tsa linaha toba hore 1147
millimeters ne, 'me o ile a etsa loebehlana 120 ka motsotsoana,' nile ea aroloa ka
ntlha e itseng ea bolelele bona ke tlas'a beha Mobile Web hore bobeli ba likarolong
tse ling tsa khoele fa ke melumo e bona ba dikgao ka holimo 'mino. Borokho nkehang
ile leolitsoeng: o ile a tle behiloeng tlas'a khoele ea hore e sa gagamalo yona e sa
eketseha, 'me sutumelletsa ka' ngoe nchocho ho bapisoa.Delezenne tiisetsa hona
joale feela ka ho hloeka ha Tonintervalles. Joale, a eme borokhong nkehang e ne e le
e nyenyane, ho fihlela ho 1 kapa e millimeters 'maloa ba ile ba fallela siea kapa e
nepahetseng,' me ahloloa ke moshebelli haeba e kheloha ho hloeka ha karohano e ne
e bonahala; nako e 'ngoe e boetse e ntle bashebelli ba ne ba bona orilla ile a khaotsa
ho fihlela hloekileng karohano ea bonahala phethehile,' me shebella ho fihlela hole
hakae e ne e le phoso.
Le hoja boiteko ba tsena bonahala etsoa ka mahlahahlaha le leholo le tlhokomelo,
ka bomalimabe, e leng mokhoa oo hlile e nepahetseng e haellang mona empa e le
hore u se ke ua lefa kholiseho ea ho hongata haholo ea comparability ea lipalo ile ba
fumana. E ne e tla ka lebaka leo ba se khahlehe haholo hore ena e mpe bakeng sa ho
ikoetlisa ea 'mino ha e le khopolo ea ho sensations mino ka tsela e tsoanang
litokisetso ea bohlokoa ho karolo ke mokhoa oa ho le letona' me linyeoe li fosahetse,
'me karolo ea phoso bolele, ka ho khetheha e ngata le e mong le e pheta netefatsa

comparability, le batho ba fapaneng le 'me ha nyeoe molemo li ne ho pheta-pheta ho

tloha mokhoeng oa ho se toane feela bonahaleng, kapa phoso e lekanyetsang moeli
hore e mong o etsa ka mongoli. sebelisoa, e se eka a ka phethahatsa se na lebaka ka
ho lekaneng bohale.
Lintlha tse latelang ke phello ea liteko Delezenne Molimo.
Haeba a batla a ka tsela ena lesikeng la likarolo tse peli tsa liletsa tse likhoele
hlanya 'me a halefile a khoele ea millimeters 1147 le bolelele, e leng o ile a fa
loebehlana 120 ka set lao., A lokisa seketsoana tlas'a borokho bohareng, kahoo ba ne
ba le litsebe e matla ea ho e etsa phapang pakeng tsa ea bolela e le melumo e mong le
tse ling tsa ka bobeli lemoha ha web ile a susumelletseha hole feela ho 1 Mill. tsoang
bohareng, ea karolo e itseng ea khoele e le

hore ba bang ba

. Ka

hona karo-karolelano ea bolelele bo bona 'me ba boetse maqhubu a bona Mill

ne e. Boemong e 'ngoe
bohle untrained.

, phetoho eo o ne a boetse a hlokomela ke litsebe tsa

"Si l'hodima deplace Le chevalet cellular de Khao deux droite millimtres Ou

gauche, la phapang e devient mamelang le e ikemiselitseng aux oreilles Les moins
exerces, ainsi bashagak je m'en suis tiisetsa sur plusieurs personnes. Si Le
dplacement o chevalet n'est bashagak d'Machaba a Kopaneng millimtre, IL faut
avoir l'oreille assez tollele s'en tiea apercevoir immdiatement. La personne cette
preuve soumise ferme Les yeux, soit tollele n'tre pas ha distraite ser Les objets
environnants, soit tollele Les ignorer dplacements feints Ou Du a tsoasa chevalet et
la viter ainsi de Khao dil Le Coat prvenir woles Du changement qu'elle verrait
oprer. Une oreille trsdlicate kirx donc cette mamelang le e ikemiselitseng lgre
phapang e. Admettons bashagak CE soit la la la la la la la la Limite fetisisang
sensibilit de Khao de l'oreille humaine et la Les rapports Entre CES deux calculons
Coat Si peu diffrents. verrons Nous

l'oreille la la la la mieux kirx donc organise utloahalang une phapang e de Khao 4

thothometsa sebaka sur 1149 !! "
"Pour dikgao cet comparer celui represente ser Le phelelwana
, lt bashagak
nous prendrons partout tollele momahanya, nous dirons, bashagak l'oreille kirx
peine utloahalang Machaba a Kopaneng quart de Khao phelelwana, sur l'unisson."
"Nous avons vappa, qu'an dplacement de Khao 2 millim. tait mamelang le e
ikemiselitseng aux personnes qui jamais n'avaient essay de Khao comparer des ka
bara ba hae. - Trouvons Nous, tela Les bara ainsi bapisa, l'dikgao

CES personnes sont La donc une phapang e de Khao mamelang le e ikemiselitseng

3 sur loebehlana 1151, Ou dikgao Machaba a Kopaneng oa Machaba a Kopaneng
peu suprieur au demmi-phelelwana. "
Haeba re atamela ea lekanang diphetho tse tobileng tseo bakeng sa toaneng tse
ling ho na le ho joalo ba khona ho hang ho Delezenne e mamelang le e ikemiselitseng
haholo tsebe ea e kheloha dikgao latelang ho khetholla lintlha tseo hantle le haeba
karo-karolelano ea maqhubu a ke beistehende, 'me melumo ba utloa ka ho
hlahlamana.
tumellanong
Octave 13)
Quinte
la boraro ka sehloohong
kgolo botelela 14)
kapa

Joalokaha u ka bona, e leng ho kheloha bohlano e batlang e le a ikutloa a ho hlaka

ka ho fetisisa.
13)

Ho batho ba neng ba se nang phihlelo haholo ha li bapisoa lintlha, ho ne

ho 14) Ho itetlehile ka Verrckungsweise ea orilla ho le letona kapa ka
letehali.
c) litepe.

Sebelisa nyenyane ka ho fetisisa ho khoneha boima feletseng, khatello e sa ntse a

ikutloa letlalong fapaneng, Kammler e thehile letoto la liteko ka kopanelo le ba bang
bahiruoa (Aubert, foresters, Trenkle), le se fella ka 's puong. Experimenta de Khao
variarum cutis regionum minima pondera sentiendi virtute , Vratislaviae 1858 e
hatisoang. Tsela eo liteko ne e le hore litekanyo leseli la pith moholo, gota, karete
pampiri, ho tloha 9 Qu. Mill. Size le fapaneng, atolosoa ke maemo a le ka khatiso,
litekanyo ne butle haholo 'me fehlang theolela ho aetheme teko, eo morero e metle
arcuate koporo terata kapa hog melena ile khomaretse tse peli rapaletse likhutlong e
diagonale hore Gewichtchen nka sebpeho sa stirrup e, nakong kotlobane ea eona e
ka holimo tsa k'hothono khoele ile khomaretse toara Gewichtchens.
Mekhoa e khethehileng lokolloa ha diphetho bohle ba tla nka nako e telele haholo
hobane holim 'eohle ea' mele oa motho ke bashebelli fapaneng le liteko ke diamSen. Ke hlokomela feela tse latelang: The le hore ba amehe haholo ka likarolo o na le
ha ho letho le toanang le eo e leng Weber le lokisitsoeng ho ea ka liteko tsa hae le
lintlha sesupa mabapi le kutloisiso ea ho sikoa. O ile a lumela ka bashebelli 4 haufi,
empa e se ka tumellano e feletseng. Har'a likarolo tse mamelang le e ikemiselitseng
ho fetisisa e le phatleng le litempele, dintshi, dorsal lehlakoreng la forearm, moo ka
ho fetisisa dikgerama 0,002 ne ba ikutloa; menoana e ne e ho hongata se ke tsa
mamela ka kakaretso.
Tse latelang li lintlha tsohle tse khethehileng bakeng sa likarolong mamelang le e
ikemiselitseng ho fetisisa moo ho bekha a bobebe ile ba hantle hore na o ile a ikutloa.
dikgerama 0,002 ne ba ikutloa ke Aubert ka: phatleng, litempele nepahetseng le
letehali forearms le manonyello ka mahlakoreng a mabeli pele ho volar le dorsal,
likarolong Link tsa metacarpal ea Daume le morao matsoho ka bobeli. - From
Kammler to: phatleng, litempele dorsal lehlakoreng la forearm nepahetseng, ka
morao ea matsoho ka bobeli. - From go mr go ka: phatleng, litempele holimo ka
tlaase le e eyelid, lesale la nko. - From Trenkle holima tse latelang: nko, molomo.
dikgerama 0,003, ea Aubert ka: likarolong Link tsa metacarpal ea monoana o
motona e nepahetseng. - From Kammler: to: Volarteil forearms hammoho le
Dorsalteile le letsehali forearm; likarolong tsa ka ntle tsa metacarpal ea monoana o
motona le letehali.
dikgerama 0,04, ho tloha Kammler to: likarolong Link tsa metacarpal ea monoana
o motona e nepahetseng.
dikgerama ya 0.05, ea Aubert ka: nko, molomo, selelu, ka holimo ka tlaase le e
eyelid, bohareng ba mpa, ho joalo-joalo - ho tloha Kammler to: nko, molomo, selelu,
ka holimo ka tlaase le e eyelid, bohareng ba mpa, ho joalo-joalo - ho tloha foresters
to: molomo , mpeng, jj - ho tloha Trenkle ka: phatleng, molomo, ka holimo 'me
dintshi tlaase, mpa, forearm, joalo-joalo
Joalokaha boima petepete, eo ne a sa tsoa li sa ntsane li ikutloang kateng, 1 mob
mobile e ho tse thathamisitsoeng leqepheng la lipekere ea menoana ea le (a Aubert)
loma serethe nepahetseng.

Mabapi le boima ho se toane ba tsebiswa ea liphetho, e leng ka linako tse ling

hlla Eh Weber, e mautlwelobotlhoko ea molao Weber a se a ntse a (s. Chap.
9). treatise hae 15) Leha ho le joalo, e na liteko tse qaqileng bo eketsehileng mabapi le
phapang nyenyane ka ho fetisisa lemohuoa ka boima ba 'mele ho itetlehile holim'a
tumelelano le khatello ea lintho feela tjee kapa boikutlo ba ho ba tlas'a khatello e
itseng' me se ikutloa mesifa mabapi, 'me ho itetlehile ka phapang likarolo tseo
khatello ea e bonta.
15 ) Programmata

collecta leq. 81 sq.

Ka liteko tse latelang, baapostola bana ba babeli ba ne ba nyoloha mekgwa kajeno

ho le boima ho bekha a ka matsoho a mabeli a fapaneng 'me phapang feela
bonahaleng yona o ne a ikemiselitse ho bapisoa ka mor'a (sheba Chap 9..)
Boletsweng: a) ka ho ba boikutlo ba khatello ea feela tjee ha a ntse a toere matsoho a
tafoleng a lula a phomotse; b) ka ho kopantswe khatello le mesifa, boikutlo ka
matsoho li ile tsa phahamisa. Hona joale, ha a ntse a mong le e mong oa 32 lionse
boima ile ba nka letsohong ka leng, phetoho eo e ne e se sa hlokomeleheng ha boima
ba 'mele e ile ea fokotsoa, ka lehlakoreng le leng ho e ngata tse latelang:

1
lipalo. , 6 2,5
boeena. , , , 16 2
Kaufmann, untrained ..... 8 4
5) Moroetsana ........... 16 2
6) mosali ea ............. 16 4
7) mosali e mong .............
12 2
3
2
1.5
1.5
1.5
8
6
4
1
4
-------bolela 10.88 2.93

e ka b
---1) Kaufmann, unpracticed. .... 6
2) Setsebi se, setsebi sa
3) Eh Weber ka
4)

8) seithuti se .......... 8
9) seithuti se ........... 12
10) seithuti se ........... 8
11) ................ 15
12) ........... ..... 10
13) ................ 18
14) ................ 12
15 ) ................ 6
16) ................ 8
17) ......... ....... 8

Ka liteko morago ga moo e 16) oa bashebelli boima le letsohong toanang litekanyo

tse peli alternately oo fanyehoa ka lithaole tse peli khakhathiloeng bao kopaneng
cusps ne e akaretsa 'moho ka letsoho. "Har'a batho 10 ba neng ba le halofo ea ho
kopanela liphate e tona, e leng bapisoa 78 ho ea ho 80 lionse ho ka mokhoa o bonolo
e hlalositsoeng lithaole hore a hlise litekanyo ba ne ba tse peli tse neng li boima
boima ba bobebe ha li fapana, 7 of bona fanoang 3 feela le e mong le e liteko
entsoeng mong le e mong lokisa seo boima ke ho le thata ho feta ho tse ling tsa tsona
tse 4 ho tse 7 boiteko entsoeng, 'me ka maemong ana' ohle ba ikemiselitse boima
hantle. e mong o itseng ka makhetlo a supileng nakong 8 salaried mo liteko tsa
bashebelli 10 nepo 'me. ka lekhetlo le leng e fosahetseng. "
16)

tasts. 'me Gemeing. E leq. 546th

Weber nang sa etsahala hore a teko ena, ea mesifa boikutlo bo joalo bo tla le mong
nahanela, ao ho 'ona I (CH. 9 s.) U se ke ua batla ho feletseng lumellana le eena ka
mor'a ho hlokomela.
Ka liteko latelang, 17) o ile a etsa kpo ea ho ea likarolong tse toanang ka
mahlakoreng a mabeli tsa 'mele (likarolong tse peli tsa ho qetela behoa moleng o
bohare) boima kamehla ka mong 6 mefuta e bokella-up Talern' ngoe e ile boima e
nyenyane tlas'a 2 lionse, e le hore boima ba tjhelete yohle lehlakoreng ka leng e ne e
le haufi le Oz 12. Ea mefuta tsena taler e ne e le tlosoe ka lehlakoreng le leng ka
mor'a hore tse ling ho fihlela boima phapang ne hlahelle. Tafole eo latelang (leq. 96)
ba palo ea speciedaler hore ba ne ba lokela amohuoa, e le hore phapang e ne e haholo
(e le sehlooho sa liteko tseo eseng khetholloa).
Volar holim 'a monoana ...... 1 volar
holim' a letsoho la 18) .... 2 dorsal holim 'a
menoana ea ..... 2 hare bokaholimo
letsoho la ......... 4 plantar metatarsal a
capitulis. 1 Concave karolo ea bohatong
ba leoto. , 4 loma serethe ba leoto ......... 3

17) Progr.

Ark. E leq. 96. 18) Superficies volaris metacarpi manus.

Gastrocnemii ........... 4 lehlakoreng

likarolong ea bofelo ...... k Behaarter
karolo ea e ka morao ya hlooho 4 Front
karolo ea sefuba .... 4 scapula ............
2 mahlakoreng mpa ea ... 1 midline ea
morao ha scapula ....... , , 5 midline oa
mpa ea ... 5

ua ngola litlhahlobo tsena li ntse li ka behiloeng ke mokhoa oa ho equivalents

mabapi tse thathamisitsoeng khaolong ea 12.
d) mocheso .
Hoo e ka bang boholo ba ho se toane feela bonahaleng mocheso na Eh
Weber 19) tlaleha dintlha tse dingwe, eo u ka fumana ka mokhoa oa fapanyetsana
matsoho-ina ka lijaneng tse peli ka metsi lekanang mofuthu le lebisa tlhokomelo
tabeng ea leholo ka letsoho kaofela kapa phapang pakeng tsa thempereichara e 'meli
feela 1 / 5 ho fihlela 1 / 6 likhato R. bokae; empa o na le, e mong ea etsang qeto ea
thempereichara e oo se toane tsena ke bonahaleng hase nepahetseng. Ke fumane
hore ba sa ntsane ba ka bonoa ho se toane manyenyane thempereichara e bolele, le
hore ba ne ba tla fapane haholo ho ea ka mocheso. Mona About 'ngoe bapisa seo
Khaolo ea 9 S. 202 ff. Na' nile tsebiswa.
19)

Mocha oa ho thetsa mme kutloisiso tloaelehileng, Wagner o hlaha setoto. S.

534th
Sebelisa likhato tsa mocheso le ka serame, e leng baka leng ho ikutloisa bohloko ba
khona, e liteko le lipuisano tsa Eh Weber ba 571 ff e toanang treatise leq. Bala.

2) pharaletse monyako.
a) pono.

Ha e le hantle, ho kgephoha sohle seo re nahana pele ho retina, hlalositswe ea timo

kakaretso oa mehleng oa pono, 'me e mong a ka emisa potso ea hore na ke eng palo
didikadikwe kutlo e ne e tla ho matleng a hlahisa leha e le neng timong ea
bonahaleng la boela la atolosoa bakeng sa boikutlo, potso e ka etsahala hore ebe ho
khetholla se bona tsoang leng: seo karoloana ea palo fumaneha ka lekhetlo le leng e
mong oa bona, e le hore ho amohelwa karolo ea timo e akaretsang ea nkang e le
khetholloa ho e mong, ha e hlathe e lelekisa tsebe ka mokhoa farologantsweng le ba
bang kaofela. E le hore ho etsa qeto ea potso eo empa a fihlela joale ha tsela ea ho
tsamaea, 'me kahoo ke sa bonahaleng fihlile mona ke tsoa toanang, ho sa tsotellehe e
le hantle e ke potso motheo ea haufi pharaletseng hore ba khutlele le ba bang ka
khaolo hamorao likarolo mogopolofela a e toanang,' me ba ka 'na retelehela ho etsoa
lipatlisiso tse linting pharaletseng ka kutloisiso ea lintho tse latelang.
Tse nyenyane ka ho fetisisa leihlo la ba ntse feela amogelwang boholo bo fapaneng,
sebaka se selelele, boholo le sebaka se batlang se toane?
Mosebetsi oa ho beha nyenyane ka ho fetisisa leha ho le joalo hlokomeleha hole, ha
e le hantle ketekeloang hong le ho fumana hore na e nyenyane feela e-s'o ee
amogelwang size, hammoho, haeba a le mong ho joalo le ka bophara leha e le efe
boholo sa ntse feela amogelwang ka nako e toanang le a sa le hole sa ntse feela
bonahala pakeng lintlha bona, moeli Ka lehlakoreng le leha e le ka 'na nahana ka
sebaka se batlang feela amogelwang feta feela amogelwang boholo. Empa ua ngola
litlhahlobo tsa fapana batho ka moo ntlha, mola o, e le khoele, e leng sebaka se
senyenyane talingoa e sephara motheong junifomo 'me a shebella, eo ho eona mahlo
sebaka se selelele,' me kahoo a e leng hlaha ka lehlakoreng le boholo sena se
senyenyane sa ntse a amogelwang kapa tsa nyamela, 'me batho ka moo lintlha tse peli
kapa ho feta distante, mela, dikgwele, libakeng tse e nyenyane ba ne ba nkoa ka la
lebaka la fuoa, 'me o ile a shebella oo latela pono ea ho arohana bona le tiee hlahile
ho lumellanang fusing. Boitekong pele e neng e ka khethoa e le joalo ka nyenyane ka
ho fetisisa boholo bo leha ho le joalo amogelwang, ho sebetsa merafong ea joalo
sebaka nyenyane ka ho fetisisa amogelwang mona. Maemo a etsa liteko tse sa
toaneng hore ka pele, katleho ea liteko tsa haholo mitbeteiligende ts'ebetso ea ho
lelefatsa bophelo ba lijo 2 feela meeli, e qetellang ea 4 meeli tabeng nahanela.
E mong le e boholo ho lemoha hore sefahleho sa hae sa tla ke hlaha lebaka le
itseng, le hona a hlokomela feela ho latela phapang tsoang tlase, e le hore e arabe
potso ea haufi pharaletseng bakeng sa sefahleho ka potso ena ea matla haholo
phapang haufi amanang, le ka tsela ena, se a ntse a nyoloha. A boholo ba bopaki bo
bonahalang e khetholloa habonolo ka katoloso e toanang, ba boholoanyane
lekanyelitsoeng phapang leseli ke, ka lehlakoreng le leng (ho fihlela ho meeli e itseng
kapa bonyane ke kamoo) ka nako e tsoanang ho se toane lekanyelitsoeng habonolo,
e leng khloanyane ho ke ke. Ha a ntse a e ka sehloohong eo ba batsho le ba
ikemetseng, bokaholimo ba bosoeu kapa sekgoeng, sena se tla re lule a utloahalang.
Twining 20) e ka boomo a laela liteko tse entsoeng ka boikemisetso ba le kamano e
semolao tabeng ena ke tse itseng batsho chitja kamehla laela litsila tse teng ho hlaha
tseo ka tsona sebaka sa lebone khanta leqepheng la tloha fatse toeu, e leng o ile a

fumana leseli la eona feela lebone lena, e le ka karohano le fono khaotsa ho ha leihlo
e ne e behoa hjana fapaneng tsa sona, tseo e leng o ile a entse hore ho molao oo, le
hoja sebaka se sa leihlo la fokotseha ka ba kgatelopeleng thutatekanyo, a amanang
lebone sebaka ka kgatelopeleng arithmetical hla 21) .
20)

Twining, Enquiries Malebana occultations Stellar ke Moon le lipolanete, -.

Liteko holim Light le tebile hakae mabapi le pono, a American J. ea SC 1858.
July VC XXVI. [2]. E leq. bo15
21) Mongoli e The boeena o bua ka lebaka la liteko tse 'ona (leq 23) likes this .:

"Seo se ha a ntse a malelele leihlo la fokotseha ka karo-karolelano

thutatekanyo, e sebaka se ngollana ya keketseho khanya ka karo-karolelano
arithmetical. Ka otherwords, e bohle ba leseling ke logarithm oa phello
guttate phahamise." "E 'ngoe phello e tsotehang a molao ona o ile a etsa se
senyenyane palophatlo fetoha hoo ha leseli alembi nang le tsona e le bohlokwa
ba tsamaiso bo boholo ho leka-lekanya e fuoa phahamise sebetsa ka mongolo o
moholo o fetole tsela palophatlo oa leseli ho hongata khanya."
A emeng hona joale e leng khanya tiisetso J libakeng tse bulehileng tsa sebaka
lebone L, le ho bonahalang eka ke bophara D tsa matheba batsho ea sebaka se
interpupillary A karabo ya go arola, ho ka ba bakeng sa L molepo
sa A nke sebaka

'me bakeng

; ho ea ka e leng poleloana e reng ea molao ka fetoleloa maemo a

toanang
se toane toanang
matleng a hae. Jwalo molao hase ka
bohona ka etsahala hore ebe le fanoeng ke Twining khopolo ea hore A reciprocally
le D ke, ka lebaka la maemo a liteko tsena ha khoneha hlokomolohuoang tusumetso
ea ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo, e leng hang-hang se tla tohloa, hanyetsoa
sa lumelloe. Tepeletsang, hona, boiteko la mongoli, joalokaha u ka bona ka tlaase
mona, hantle haholo lumellana le molao e fanoeng, ho bonahala ka etsahala hore ebe
ho e-na feela ponto bonahetseng, ka kakaretso ea eona har'a maemo a mang liteko sa
ntse se khonang ho pelaelo hore, joalokaha molao o oa 'nete oa tlhaho. Ho sa le joalo,
empa boiteko ba bana ke na le thahasello, feela hore ba ka bonta hore khanya
intensities, eo ho eona ho amohela hlakileng matheba ea qala kapa khaotsa, keketseho
ea maemo boima haholo ha e kholo leihlong imoloha hakaakang e eketsehileng
boemong bo itseng, athe a sebelisoa ka litsela tse tlaase, haeba e nyenyane e
hlalosang ho boha sebaka se batlang se eketseha ka palo 'ngoe. Ho latela ba babeli ba
kholo ka ho fetisisa mahlong a dikgao 107,29 le 134,11 eng le. Meetlo, ho sebelisoa
mongoli kapa bangoli ba bao karo-karolelano 4 : 5 ke hore likheo moya 29,5 'me 15,5
eng le. Senthimithara, ke hore, e karo-karolelano ea khanya intensities 1 : 3,62 Leha
ho le joalo, baapostola bana ba babeli dikgao leihlong nyenyane ka ho fetisisa, eo a
sebelisoa, 28,12 le 35,16 lisenthimithara, karo-karolelano e boetse 4 : 5 ke hore

likheo moya 131,6 le 110,5, ke hore, e karo-karolelano ea khanya intensities

1 : 1.419. 'Me mona u tla lula ba khona ho fumana le tlhaloso e akaretsang.
Motheo oa didirisiwa, ea anwandte mongoli, o ka hare ho e le ka ntle blackened, ka
tshohanyetso, hohle ho tiisitsoe ba lebokose le reng, empa ka lehlakoreng le yona
pel'a na le bula faele sekwere leo ka lona leseli kena tsoang lehlakoreng le leng, ke
Leha ho le joalo a bone ho tloha ka lehlakoreng le leng, lebone khanta le leihlo
feela ho fihlela laterally ke (ka lehlakoreng le malebana le a bule) e le hore a se ke
ea sitisa a mabone le batla ka hare ho eona. Leboteng morao ka hare lebokose le
reng ho na le pampiri seo ho nang pota nyenyane, equidistant kamehla lokisetsa hle
le e mong le tse ling tse maqeba batsho 22) hore fumaneng leseli, 'me o bonoa ka
seo. Hona joale, ha a ntse a leihlo e kenngoa ka liteko tse fapa-fapaneng sebaka
fapane le e ka morao lerako la lebokoseng le reng, lebone e ile a khaotsa lekhetlo ka
leng, haufi ho kapa ka ho eketsehileng ba ile ba fallela ho fihlela matheba batsho ka
ho hlaka empa ba qala ho fana ka eona, kapa ho arohana hona ho ikhethang tsa
toanang feela khaotsa 23) . Lebone le ile phuthetseng ho hlokehang bakeng spills oa
ho bula leseli, 'me leihlo sheba pholletsa, palame foreimi phaephe (mahlo phaephe)
ya 0,16 senthimithara chitja lesoba (chitja lesoba) le 3 lisenthimithara e telele. Tube
le tleloubu ne ba mahae libotong tsa mapolanka a fumana lengolo nako e telele kapa
slats, e leng ne ba thologela nakong e sa angle nyenyane ho sefubeng, 'me ka sebele e
ne e le boto leo tube leihlong ile a susumelletseha hore kgatelopeleng e thutatekanyo
le muelli 5 / 4 arotsoe. Pele sekoting sekwere tse lebokoseng le reng ya skrine
blackened sa ntse o ne a khomaretse e mong oa ba bula ngollana bula faele ho
thibela baa phasalla likamore tse bobebe.
22)

"pampiri A Kamehla toailoe ka matheba tse nyenyane batsho chitja

equidistant le kamehla arraoged." Ka lekanang le sebaka lipakeng matheba ea
ho e mong le tse ling tse ke ua boletseng.
23)

"Ho fihlela lesihleng matheba batsho wurde feela etsa qeto ea -. Kapa na
feela ho khaotsa ho ba le bopaki bo bonahalang e le lesihla ikemetseng"

Tse latelang e thathamisa tafole (eng le.) Lisenthimithara, liphello tsa

hlokometsoeng 24) . Ka 'ngoe sebaka se batlang leihlong joalokaha ho boletsoe ke
lipara mantlha tse' n (lipara tse 'n) ho ile ha etsoa hlokometsoeng, empa mpa
tafoleng e mong le dinomoro tsa 4 eo mohlomong kahobane ke ka lebaka leo le
bolela ba babeli. sebaka se ho latellanang leihlo ba ka likamano tsa
thutatekanyo 4 / 5 , 'me karolong e ngotsoeng ho qetela fana ka lebone balwa sebaka
se selelele, balwa ho latela boemo boo hore maemo a thutatekanyo ea sebaka se sa
leihlo le sa phapang mentlele fuoa utloa lisenthimithara 16,0 la bohole moea.
leihlong
Relief

lebone distanta

Aver.lebone
balwa
distanta

134,11

14,5

14,8

18,2

14,5

15,5

14,8

107,29

34,3

29,5

27,6

26,4

29,5

30,8

85,83

40,5

51,7

50,6

46,5

47,3

46,8

68,66

57,4

69,2

61,9

64,7

63,3

62,8

54,93

74,9

77,1

74,7

79,1

76,5

78,8

43,95

99,0

90,5

88,3

90,2

92,0

94,8

35,16

114,1 106,5 110,0 111,4 110,5

110,8

28,12

138,4 122,6 132,1 133,4 131,6

126,8

24)

Mabapi le tsa ho qetela, nyenyane ka ho fetisisa, leihlo distanta boletsoe

mongoli. "Ka seteisheneng haufi (le khl ka ho fetisisa e tsamaisanang le
lebone-bohole) ea khanya bakosenjwa consequent straining leihlo la bptjoa ka
linako tse ling lengolong la paroxysms ea pono ikemetseng le tlotlisoa Tseo
Ngoletsoe'ng se tsitse."
Pejana ho moo, ho ne ho beha lebaka la hore distinctness ka tlaase ho moo bopaki
bo bonahalang divariabole ke itetlehile ka lebaka la ea Irradiationswirkungen
haholo. tusumetso ena e tla tohloa hona joale ka ho qaqileng haholoanyane. Re nka
see tlas'a ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo hammoho e be aa itetlehileng ka
aberrations Optical 'me diffraction leseli' meleng boikatiso ea ka maikutlo a hae
mabapi le retina.
Ka liteko tsohle tse nyenyane ka ho fetisisa lemohuoa boholo kapa sebaka u eang
ho e joalo e boholo e nyenyane le boholo kapa suthisetsa hle fate, kapa tlosoa ho
fihlela joale e toanang, e le hore ntle ho ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo
setoanto ka ho retina ntlheng kapa lesika la tumellano e bophara khl haholo, 'me
ka kakaretso e' ngoe ka ka Volkmann a treatise hae morao tjena mabapi le ts'ebetso ea
ho lelefatsa bophelo ba lijo 25) balwa ea bophara ba nyenyane ka ho fetisisa
amogelwang setoanto kapa ho tse nyenyane distanta lemohuoa sa tsotellehe
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo. Empa Volkmann ile a etsa boiteko bo botle
ho latela liphello tse ka tlaase mona ebe ha ho pelaelo hore ho fumanoe hore e
hlahelle le nang le kemiso ho ata ha maikutlo leseli etsahala ke ts'ebetso ea ho
lelefatsa bophelo ba lijo, esita le molemo ka ho fetisisa 'me bestaccommodierten
mahlong;'me a boloka o ya data ea hae ea boholo ba Irradiationskreises le ea
bohlokoa ho khoneha nahana hammoho, mohlomong le ba hae kapa e nang le
tlhahisoleseding ya bashebelli tse ling esita le nyenyane ka ho fetisisa amogelwang
boholo bo, e fumane hore bophara ea Irradiationskreises ho bophara ba Kantle ho
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo balwa litoanto tsa bonyane ba lemohuoa
boholo (kapa bonyane lemohuoa distanta) eseng feela karolo e bohlokoa haholo hapa,
empa le e le 'ngoe ka kakaretso ho lintho tse ngata ho feta seo le maikutlo a leseli
haholo atoloswa, empa ka nako e toanang ka lebaka la hasana e lokela ho ba ka tlase
ho bo manolotsoeng ena nyenyane ka ho fetisisa ho eena bakeng sa boholo bo
amogelwang ka fumanoa.

25)

e tlaleha Saxon. Soc. 1858 S. 129th

Ha e le hantle, ho ea ka tlase Volkmann a latelang litekanyo lintsing tsa hlahang

totobatsa litsela tse khoele silevera o ahlame leqepheng la tloha fatse batsho ka
lehlakoreng la batho ba batso khutlisetsa ho 0,0012 ho 0.0032 26) Mill. = 0.000532 ho
0.001418 Lin. a mets. le, max. tsa batho ba 6 le ka khonehang bodulo molemo ka ho
fetisisa leihlo, 'me ha khoele e bonoa batsho khahlanong le semelo sa leseli 0,0003 ho
0,00185 Mill. Leha ho le joalo med. B. ke Hueck ea angle ditshwantsho tse, tlas'a
mola o tsoeu sebaka se batsho feela nyamela, kahoo matshwao a ea moeling oa ba
ntse feela amogelwang leqeba bophara, 2 set lao. ke seo emela 0,000145 Mill. mabapi
le retina
26)

Ha halofo ea boleng boletsweng hamorao R.

Hona joale entsoeng ke (s. Chap. 10) Hlokomela kholo ea itetlehileng ka maemo a
'meleng ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo ke keng hla ka matla a leseli, leseli
la e matla le ntlha alembi e ka tsela eo jala ka lebaka la ho sebakeng se le seng, empa
alembi ka mitigated ho imperceptibility khahlanong fate, ha a ntse a le leseli la matla
empa a ka mokhoa o tsotehang o lutse o toauoa.
Haeba leha e le neng ntlha e itseng ea leseli hase le matla haholo ho lekaneng ho e
sa ntse e khetholloa ke phapang haufi tloha botebong e bohareng ba
Irradiationskreises, a ka ra hlola lemoha. Ho sebelisa ka letheba batsho lefateng la
tloha fatse o mosoeu ho e-na sekgoeng, kahoo etsa nahanelwa analogous kgethwa,
feela tse haufi matheba leseli ho hlapolotsoeng ka ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba
lijo, 'me khaphatseha letheba batsho le khanya, ka tsela eo, feela joalokaha ho ata ha
batho ba batsho letheba ke ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo tlas'a pheliso
blackness hlaha e le ho ata ha matheba tsoeu e nto semelo, joalokaha na Volkmann
haufi ho (doli OS 120) tohloa le tehetsoa ke liteko.
Bergmann 27) o ile a hlokomela hore matheba kapa mela, tse sebediswa bakeng sa
liteko tse boholo bo nyenyane ka ho fetisisa amogelwang, hlaha e hojana ho fetisisa
palo haholo, e le hore ke matla leihlong hanyenyane ka leha e le efe ferekanya leseli
moriti joalo, 'me seo se nako le nako u sheba e keriti ho suthela la millimeter ka
bophara metopa batsho le ba basweu ea hjana le moo ba ile ba ba a hlokomela pele,
butle-butle atamela, ho hloka sekoli White, se finyeletsoeng Black ho botebo. Tsena
ke maemo a etsang hore habonolo hlalosoa ka 'nete ea hore le hle ho feta sebaka sa
ponong ikemetseng, e boikatiso ea leseli ho pholletsa le aberrations Optical e ntse e
hla.
27)

Henle le Pfeufer Zeitschrift. III. F. Vol. 11, p.93.

Habonolo hlalosa lebaka la khl, 'me ho ea ka ka holimo, tusumetso e leng

tiisetso la leseli nang le kamohelo ya boholo bo nyenyane haholo, ba ile ba hlalosa
liteko tse sebaka se amogelwang nyenyane ka ho fetisisa bakeng sa e loketseng ea ho

hlahloba ka bohale ba sebakeng seo bolelang 28) . Ho sa le joalo, tusumetso ea

ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo feela tse rarahaneng ho feta, eseng
haellang. Haeba lintlha tse peli khanyang kapa mela tla le haufi hore
Irradiationskreise bona kopanela mong le e mong tse ling tse, 'me bonyane ba
khanyeng e ka sebaka lipakeng ha e sa fapane le ho palo e kahodimodimo setsing
lintlha irradiirenden ho phapang haufi, kahoo ba ka boela ha e sa khetholloa. Mona,
hape, e tla experientially e-na le tusumetso e itseng oa matla a leseli. Hobane ke
nahana ka Steinheil a photometric moqoqo (. Leq 17) o ile a hore batho ba fokolang
blackened roala likhalase nta a atleha ho namola makatse ho latela arola haufi
haholo naleli imene habeli; ipolela empa, eseng ho ba khona ho fumana tusumetso
ena ho 'na dikabo tsejoa oa ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo. Kaha ho bonahala
eka ho 'na, tlas'a tumellano ea hore kholo ea Irradiationskreises eseng hle ke hla
tiisetso, karo-karolelano ya bonyane ba le Maximumordinate ea intensities ho nang le
tlhokahalo e toanang ho lula le matla le ba fokolang leseli, e leng ne e tla ba
noticeability phapang sa fetohe; ho hlahloba tiisetso zutretende a lefate empa ba
lokela ho ho tshwarwa ea itseng sebelisa hamolemo libaka tseo distinctness ka matla
khloanyane.
28)

Weber e tlaleha hore Saxon. Soc. 1853. E leq. 141

Kgale ho kopantswe, kahoo ho bonahala eka liteko tse morao tjena mabapi le
boholo bo nyenyane ka ho fetisisa tse bonahalang le sebaka se mabapi le retina hase
di bereka sentle ho fihlela liqeto le tiile tse mabapi le fineness tsa sepakapaka ka
kutloisiso kapa tekanyo ea nahanela pharaletseng, hafeela ke ua nahana ka potso ena
ea hore na lintho tse ngata tseo ba bolella ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo ho
le joalo, tlisoa ho Reine, 'me tekanyo eo sena se felisoa, le hore manollo ea boholo ba
litoanto nyenyane ka ho fetisisa ka ho retina ea boholo le bohle ba dintho le tekolo
ya karo-karolelano eo tseo bakeng sa likarolo a ho qetela a retina ke le bohata le se
fosahetseng ke ho fihlela joale ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo e sa
nkoa. Ntlheng ena Volkmann phethela treatise hae ka ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo
ba lijo tjena (leq 48.): "Bohle ya data neng kena ka boholo ba e nyenyane feela
litoanto leha ho le joalo o utloahale matla a bonahala e fosahetseng, e le hore bohle
le khl haholo, e leng hleka leo ba thehiloeng Bibeleng, e leng ka susumetsa
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo hlokomoloha. "
Potso hlaha hore na tusumetso ea kgephoha ha metsoako ea khutla ho noticeability
hore phapang ke efe bona ka ho feletseng tusumetso ea ts'ebetso ea ho lelefatsa
bophelo ba lijo, e leng e ne e tla fana ka maikutlo a hore o haufinyane fumana moedi
hae le eketseha magnification. Mona ka eona ka bomalimabe nang boomo lebisoa ho
'moko-taba liteko lekaneng utloahala. 'Maloa feela, empa e se haholo-holo e hlompha
basebetsi, leka Frster`s 29) Ke tseba botsa potso ena e amana, e leng hlaha ho bonta
hore phello ea boholo mabapi le noticeability ea hlileng tsoela a fetang se ho u ngole
ho ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo. ua ngola litlhahlobo tsena li ne li entsoe.
"An hare blackened, parallelepiped, ho feletseng kenyeleditsweng lebokose la mabapi
36 lisenthimithara tse e telele le ka 8 lisenthimithara tse bophara le bophahamo bopa

kamoreng lefifi eo ho eona ntho e lokelang ho khantsitsoe e leng ka hona bofelo bo

boholo ba lisekoere yona di openings 'meli ka hohle ea 2 lisenthimithara setsi sa
distanta bakeng sa leihlo le haufi boemong ba toanang e kholoanyane, 25 > Zentim.
a sekwere toere mohloli o bobebe. tsena tsa selelekela e qetellang e koahetsoe
leboteng ka hare la lebokose le reng o motle lipampiri tse o mosoeu Registry le 1
lisenthimithara hole hae ho na le (haholo ho lumellanang e tukang fumana) tukang
boka kerese 30) . e le leseling hatisitsoeng pampiring sekwere sebeletsa e le mohloli
leseli bakeng sa dintho hare lebokose le lerako vis--vis ho ikamahanya. boholo ba
mohloli leseli ne diaphragms (dikarete rails le bula faele) tse itseng litekanyo, e leng
ba 'nile ba sutumelletsa penyang khahlanong le' ngoe, a fetola nakong tla. "
29)

Hoo e ka bang Hemaralopie. 1857. E leq. 10. 5. 30) 12 likotoana ka ho ya ka

boima ba, 4 telele, ka "bophara.

Hona joale hlokomela mongoli (P. 10):. "The khanya fokolang baa, e leng ho
hlokahala hore phapang ea 1-2 Zentim ka bophara le 5 Zentim e telele (fehlang beha
ka lehlakoreng nako e telele) dikgutlonne batsho lefateng la tloha fatse o mosoeu
(hjana .. 12 ser. senthimithara = 32,5 Zentim. tsoang leihlo) e emeloa ke boholo ba
mohloli o moholo oa leseli 2-5 Qu.-Mill se ile sa teba e leng mohloli leseli tlas'a palo
ena fate., sepheo e lokela ho ba haholo e khloanyane. "
E ka balwa hore setoanto sa e 2 Zentim. hlobolisa ka bophara, ke motsotsong oa
ho boletsweng sebaka mahlo, 0,9 Mill. mabapi le retina, e leng feta boleng ba
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo nakong mahlo accommodierten ka mor'a ya
data tse ka holimo hle. Haeba hona joale ba bonahale libakeng tse tlaase leseli esita
le lintho tse eketsehileng, kahoo tusumetso ea boholo ke keng itetleha feela hodima
ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo tsa. Ho sa le joalo ka ho eketsehileng
pharaletseng, ka ho khetheha o ile a laela nakong taba ena, liteko le fetolang boholo
le khanya e feletseng ntseng a lakatsa.
Lintho tsohle tseo mehleng e kile ua feela tsitlella hore litokisetso hona joale ea
bonyane ba boholo bo lemohuoa le sebaka se sa tsotellehe ts'ebetso ea ho lelefatsa
bophelo ba lijo tsa ho na tsa bohlokoa, empa ha tsitlella hore ho ne ho se ikemetseng
oa ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo monyakong oa katoloso ya leihlo. Ho ka
'na ea e-ba hore katoloso ya maikutlo hodima e retina kapa letlalo ikhule tsitlella' me
ho ntse a ka ikutloa joang hlaha ha feela ka ho phela ka methapo ea kutlo qetellong e
nkiloe 'me maikutlo a feta haufi tiisetso;empa e le hore ha se bolele hore maikutlo ena
e le atoloswa, ke hore, ea joalo o ile a ikutloa le hantle, hore boholo ba lintlha e
ikemetseng ha kholo ea maikutlo a oela mona ka tlase e fetang eo ae behileng e
itseng, hammoho le seo hantle amanang le taba ea hore tsamaea sebaka se sekaalo
joalokaha e nyenyane joaloka retina, 'me ho ntse ho ka lemohuoa e le hjana ke e
joalo e ikutloa joang presupposes phapang pakeng tsa meeli peli le herewith e boetse
e le boholo ba lintlha tse itseng.

Ka sebele ho ke ke seng ka physiology ea tsamaiso ea methapo ea kutlo eo hona

joale e ka kakaretso a utloahalang a ho Talingoa khopolo ea hore mengolo ke
distinguishable feela, ntle le hore ba entsoe ka didikadikwe e sa toaneng ea nahanela
ha tlas'a selika-likoe kutlo ba hona bofelo bo kapa tabeng ea branching oohle oa
lipheletso tsa e sa hlabolohang methapo ea kutlo le litlheferetsi e utloisisoa , selikalikoe A kutlo, ke otlolohile kapa se makala a faeba bao e leng, empa e se e hlokehang
ya bophara e itseng, 'me ka mor'a moo ka mengolo eo oela selika-likoe toanang
kutlo haufi le mong le e mong tse ling tse, ha e sa ba le a hlaheletse. Libakeng tse ha
sefahleho hona joale bonahala e hlile e le bopaki ba liteko tseo hlile ho le joalo ke ho
ba ikamahantse le mathata hlloa ka lebaka la Irradiationskreis ntlha e itseng ea leseli
lokela ho lula ho e feta palo ea bophara oa selika-likoe sa kutlo; empa re lokela ho
tabeng ena le letlalong, analoge ea retina, bonang ka mose lekala bakeng sa boikutlo
pharaletseng. Le hoja ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo bapala ka nolofalletsa
Tastversuchen karolo ea, hafeela khatello ea lebitsong keletso ho hlokahala hore ho
haufi liwebsaete Plant lokela ho feta kapa ka tlaase ho moo. Empa ha ho na ho ka
etsahala hore le hlokomeloe ke Weber phallang oa bana ba babeli 30 Lin. hle le e
mong le lintlha tse ling tse sesupa mokokotlong, letsoho la ka holimo 'me serope a
maikutlo e le' ngoe, esita le ho etsa hore a re mabapi le e leng sebaka se feela
bonahaleng tse pakeng tsa ho se toane likarolong letlalo itetleha ka eona. Papiso ea
sebelisoa ka litsela tse pharaletseng boikutlo ba ho retina le letlalo le joalo, e hantle e
thehilweng ke Weber ka mor'a kamano tse ling ntle ho hore ha rea lokela ho belaela
hore o tla etsa hantle mona bolela.
Nakong e Fetileng e bonta hore kaha ba sekasekang le tlhaloso ea thuto taba rona
ka lehlakoreng le leng, tsebo ea boholo feletseng ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba
lijo ke tsa bohlokoa, e leng ho ka etsahala ho ka khonehang bodulo molemo ka ho
fetisisa leihlo, ka lehlakoreng le leng, tsebo ea e leng metsoako retina e ho nkoa e le
moemeli oa kutlo le lebaka le didikadikwe 'me ke eng litekanyo ba nang le sona. Ka
tlhompho pele, ke ile moleng oa ho qala joalokaha latela liphello e Volkmann
fumaneng ka dil 'me ba bang batho ba bang;kamano qetela ke ela hloko ka
bokhutoanyane hore ka kgonego hlaheletseng joale, ho nang dikhouno feta ea
empfindungsperzipierenden likarolo retina li nkoa, 'me hore ka mor'a Kolliker
litekanyo, e bophara ea phini ka letheba tshehla, moo khola litholoana clearest nka
beha 2-3 thousandths meleng. Bergmann 31) o ile a tiisa, e menyenyane ea boitsebiso
boo lekanya se ka pele fovea lutea supa ka ntle.
31)

Henle le Pfeufer Zeitschrift. III. F. II bo37, bs.

Liteko Volkmann mabapi le ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo 32) .

Silberfden 0,445 Mill. Bophara ho tloha tse latelang clearest ditshwantsho tse
distanta S a lebiseng tlhokomelo mefuteng (a millim.) Leihlo, o ile a fana, ho ea
kamoo ba a) joalokaha dikgwele batsho khahlanong le semelo sa khanyang kang
sepakapakeng, kapa b) ke bonahatsoa khanya le leseli joalokaha dikgwele o mosoeu
khahlanong le hlaha batsho semelo, ka karolelano lilemong tse fetang tse latelang
palo Z boiteko, tseo palo ea pele a), ea bobeli e ke ka b), e latelang Irradiationskreise

bophara R a millimeters.

moshebelli

ZS

b ka

Aw Volkmann (Author). ,

39. 24 333

0,0035 0,0046

mora oa hae Otto V., lilemo tse 23, mahlo a

molemo ............

10. 15 250

0,0037 0,0064

mora oa hae, Edmund V., 26 J., molemo, ba nang 15. 12 250

le phihlelo haholo mahlong. , ,

0,0024 0,0058

Dr. R. Heidenhain 33) .....

? 40

100

E. Appel, seithuti, mahlo a bohale haholo ............ 20. 20 300

Ngoananyana, 16 J ,, ponelo haholo, mahlo a
seng joalo e molemo. ,
32)

0,0051

0,0006 0,0025

10. 15 112.534) 0,0017 0,0024

e tlaleha Saxon. Soc. 1858 S. 129th

33)

a) o ne a le Heidenhain eseng junifomo, kahoo hase ho tse thathamisitsoeng,

liphello; empa boholo ba boiteko oa ho nkeloa ka lapeng se etsahala ts'ebetso
ea ho lelefatsa bophelo ba lijo e ne e se e toanelang, e leng Volkmann bitsoa
sebetsa nyeoe ea ikhethang o sa mo otla hape.
34) Ka) e ne e S = 115, le b) = 110th

Volkmann ile a hlokomela hore o haese liteko tse, liphello e ba tsona li tlaleha
mona, ba bangata (ka linako tse ling a etsa hore) hlokometsoeng ka bomong ke
liprofesa garlic, Hankel, Ruete, Czermak U. A. rua ho hlahisoang tsohle tsa bohlokwa
(khr bopaki ba teng ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo) lopolloa. liphetho tsena
li ne li fumana tjena. Moshebelli tlisa micrometric kofuto ea (li neng li s. Chap. 9) o
ile a boletsoe, le bapileng silevera dikgwele bophara oa 0,445 Mill. Ka eo a bonang
ka ho hlaka ka ho fetisisa ea dikgwele ka sebakana ho tloha leihlo, 'me ba hlahloba ka
le manakana a potolohang nsete ho ho fana e toanang le dikgwele e leng sebaka, e
leng bophara ba dikgwele lekana. Empa e fellang kateng le hore kamehla o etsa
hjana seholo ho feta sa bophara sebele oa dikgwele ea tsamaisanang le hobane
bophara ena bonahala yone e gole ke ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo
tsa. Sena se hlaha ka lebaka la litsela tsa tjena: .. One ka mabapi le mohla hore ke
motsoako oa meleng e ka ya a tla re tataisa a selekane sa leihlo la 9 Mill rearward ea
ntlha ka sehloohong oa cornea, 'me limilione tse 15 ka pel'a retina, ka mor'a ho tlosa
dikgwele ea micrometer tsoang leihlo le sebaka se batlang tseo ba li entseng eseng
feela a boemo bophara 2 r bona ea setoanto retina ea e mong le khoele micrometer,
empa hape le hojana e su ea tselaneng ea la terata e ho e mong ka setoanto retina,
kantle le ho hasana ka ts'ebetso ea ho lelefatsa bophelo ba lijo, e bale; lateloa ke ho
nahanela tsela e itekanetseng e etsoe, diteko tsa hlokomela, tabeng eo le hojana e sa
d pakeng tsa litoanto ahlame terata ho bophara 2 r bona la ahlame terata setoanto

hlaha e le 'ngoe, e leng bophara la Irradiationskreises =

sebaka; e leng

ke su = ke d + 2 r bona le 2 r bona = ke d = . Hona joale Volkmann ne a le

bohareng ba 39 boiteko e leng sebaka khanyang = 0,207 Mill, The khoele e lefifi ea
0,445 Mill bophara ka sebaka sa leihlo = 333 Mill Toanang hlaha, e leng...

=2r

bona = 0,0055 Mill. 2r = 0,00199 Mill, 'me ka lebaka leo.

- 2 r bona = 0,0035
Mill ho hlahloba hlahisa Volkmann sa ntse 10 boiteko joalo-joalo, e le hore o ne a
batla sebaka se pakeng tsa dikgwele ea kamoo ho bonahalang kateng habeli hlahisa li
lekana le tsa bophara oa dikgwele ea .. Ka mor'a hore liphello tsa liteko tse ling
mehleng e ka balwa (leq 144th) tsamaea sebaka seo ena ba limilione tse 0,328 e
lokela ho ba, e bolelang sehlahiswa sena tsoa liteko tse 10 bolela fella limilione tse
0,337 lekana ka tsela e ikhethang ..; e leng bopaki ba hore kholiseho ena Tentatively
sebelelitseng.
Leha ho le joalo fumanang ea ho nahanela ho latelang: The ts'ebetso ea ho lelefatsa
bophelo ba lijo itshwara ka tsela e fapaneng ka litsela tsepameng le rapaletseng. Ha
Volkmann ea lithapo maemong rapameng nkoa a le hjana a tshwana, joalokaha e
etsahala boiteko mehleng nakong perpendiculrer, kahoo setoanto a tekanyo e
phahameng ka ho fetisisa e ne e indistinct, e le hore a tlameha ho hula ho fokola
Konvexbrille ho sa ntse ba le e toanang ditshwantsho tse lethathama la 333 Mill.
Lula, moo nakong sparse le semelo se bohareng ba 10 hlokometsoeng e le bophara ba
tsa Irradiationskreises = 0,0047 Mill inehela., e neng e toaretsoe hore ho ne ho (sa
roala likhalase) kwa perpendiculrer sebaka Mill 0,0035 feela ..
The ga tlhaloso ea matsatsi nyeoe ea 5 e leng mokhoa oo a hlahloba khanya
khutlela bakeng Volkmann latelang sebaka D pakeng tsa dikgwele ea micrometer tseo
ka tsona bonahala tekano le bophara terata etsahala (e leng ka tlaase D ntlheng ea
lepheo, 'maloa emela palo ea liteko):
1st letsatsi la teko ea (ntle le
tsebiso) D 9 = 0.1897
koahetsoeng. , .
D 10= 0.2271
3 Letsatsi, e khanyang sepakapakeng ...
0.2153
haholo marung. D 10 = 0.2074.

. 2 Letsatsi,
.
D 10 =
. 4 Letsatsi, e khanyang

Liteko Heidenhain ho ea ka mokhoa oa b) o ile a fa

Ka letsatsi le 1 (ha e
fumanehe). , , .
D 20 = 0.111
2 Letsatsi, leseli le khanyang haholo. .

.
D 20 = 0.153.

Tusumetso ea itseng oa mabone karo-karolelano hlaha eseng therefrom.

litokisetso tse khethehileng mabapi le boholo bo nyenyane ka ho fetisisa

amogelwang.
Haeba litokisetso mehleng ka bonyane ba boholo bo lemohuoa le sebaka se hlaha
tse sa lokang se a ntse a mabapi le nako e fetileng ho lumella diphetho hloekileng ea
mofuta ofe kapa ofe, ba ile ba ke tsa bohlokoa le hore ba karolo e 'ngoe fumana e
fetang eo ae behileng ka tlaase mona e leng leha e le efe sekgahla tshebetso ya leihlo
ke se sa lekana, karolo e' ngoe na le thahasello e e sebetsang; Ka hona pokello
mabapi le ho se ka etsahala hore ba bile ea amoheleha.
Ka bomalimabe, ha ho potang hore rulagannya sena se bonta tumellano e
nyenyane pakeng tsa liphello e fumanoa ka bashebelli fapaneng. Le ka lebaka la
tsitsang latela boleng ba tloga moo ka feela hokela ho bona, e ne e tla ka ho feletseng
nyamele, haeba e se maemo a lemohileng ne a ka nepo boletsweng, kahoo ke ba fa
lintho khoneha, se toanang le ka mantsoe a bona, moshebelli hape.
Kahoo, hoa taba ea ditshwantsho tse angle ka boholo ka ho retina tlhaloso, kapa
sekgoeng, ke motheo litokisetso Listing, e leng sebaka se batlang tsa motsoako ntlha
ea toloki ka sehloohong ho tloha retina = 15,1774 Mill. = 6.735 ser. Lin., 'Me ho tloha
cornea ea = 7,4696 Mill. = 3.315 ser. meleng e ka lumela 'me ka mor'a moo bakeng sa
k set lao. ditshwantsho tse angle 0.00007357 Mill. kapa 0.00003265 ser. Lin. ka go
engwa legatong.
Hoo e ka bang khafetsa ho fetisisa motho a fumana polelong e latelang a Smith o
sebelisa optics hore ke kopanele mona ka mor'a taelo ea ka phetolelo French la
mosebetsi oa hae (leq 40 Katrina.):
"Le Dr. Hook nous tiisetsa bashagak l'oeil Le Pins poteletseng NE peut pas ha giup
une distinguer distanta dans iles Le ciel, s une tache woles Le botseta de lune, Ou
la la la la distanta de Khao deux toiles qui comprend Machaba a Kopaneng oeil
woles l'angle moindre qu'une and demi-motsotso (Voyez dinleyin remarques sur la la
la la mochine d'cleste Hevelius leq. 8). Si l'angle n'est pas ha e kopanngoa le e
hlollang, Les toiles paratront l'oeil nud, s une seule Etoile. J'ai une Experience
assist l'Ou Machaba a Kopaneng de Khao ms Amis qui avait Les meilleurs yeux
de compagnie, pouvait peine distinguer Machaba a Kopaneng cercle Blanc sur
Machaba a Kopaneng rata noir, Ou Machaba a Kopaneng cercle noir sur Machaba a
Kopaneng rata Blanc Ou hanyetsa la la la la lumire Du jour , lorsqu'il comprenait
woles mora oeil Machaba a Kopaneng angle moindre bashagak Les deux tiers d'une
motsotso; Ou CE qui revient au mme, lorsque Sa hjana l'oeil surpassait 8156 fois
mora propre diamtre; CE qui s'accorde assez con l'lemohileng de Khao Dr. Hook. "
Tobias Mayer 35) o bonta ka lebaka la liteko tse 'maloa e latelang:
"Prima experimenta facta sunt a gila umbroso, apertis fenestris e bohatong
sebeletsa kholo meridiano aversis; objectis atramento Sinico, enke vocant, a charta et
la plana albissima pictis. 1) punctum nigrum, rotundum, diametri lineae
Paris. oculo myopic, sed convenienti lente munito spectatum, Cum distaret oculus 10
pedes Parisienses, adhuc mediro e bene distingui Poterat. A distantia 12 pedum dubie
videbatur a distantia vero 13 pedum jeme prorsus evanuerat. - 2) papiso punctum, sed

cujus bophara 0,44 lineae, adhuc videbatur distante oculo 14 pedes; distante autem
eodem 17 pedes, vix vestigium ejus adparebat, sicut remoto oculo all'annuncio 18
pedum distantiam omnino evanuerit. - .. 3) punctum aliud diametri 0,66 kubelwagon
cernebatur adhuc a distantia 24 PEDD aegerrime, autem hlo dubie PEDD a bo26
distantia -et oculo Paulo mmoho remoto nihilum eius spectari potuit. "
35)

Ho hlahisa maikutlo. Soc. SC. Gotting. T. IV. 1754. E leq. lekholo le ea

pele
Ka mor'a hore phetang liketsahalo sa ntse boiteko ba 'maloa ba nang le lipalo tse
manifold e leng tla tohloa mona ka tlase, o ile a phaella ka ho re:
"Puncta et la figurae, quae a superioribus adhibitae sunt, quamvis Luce Solis aestivi
et la meridiani, atque adeo Fortissima collustrata a iisdem tamen quam proxime
distantiis, potlana quibus army, incipiebant confusa apparere; discrepantia certe, Si
tang erat, repetito saepius experimento modo majores distantias, modo minores
arguere videbatur. "
Phello ena hore mabone ho bophahamo ba ne ba se na le phello ho amohelwa ha
lintlha tsa ho hlakileng, ke li hanyetsa lekhotla tiile ho ea botlaaseng latelang liphello
tsa liteko Plateau Molimo.
Haeba lintlha a ua ngola litlhahlobo tseo tse tharo tsa su conspectu eripere khonang
e leng sebaka se ea leihlo la, e leng ho ea ka polelo e reng Mayer a (leq. 101), e
lekanyelitsoeng 12,17 le 26 maoto le eena, kahoo bophara ea setoanto le ka leihlong
la e ne e sena lekanyelitsoeng 0 000973; 0.001126 le 0.001186 ser. Lin. ya pono angle
30, 35, metsotsoana 36, kapa sebaka se ana a sa tsoaneng appreciably lekana.
Sehlabeng 36) nahanela ka boiteko yona ka bobeli le 'mala oa ho bophahamo ba
mabone. Small 'mala hatisitsoeng pampiring discs of 1 cm, ba ne ba e tsitsitseng ho e
ntle fehlang hantle phanele. Ho bana, Plateau hle latellana ho fihlela joale ho fihlela
disk 'mala ka ho eketsehileng ka ho feletseng ea nyamela feela e le nyenyane, batlang
e utloahale, leru hlaha,' me mehato e seng mekae, joale lekanya sebakana ho tloha
sepheo 'me joale balwa ea angle. The liphello tse maemong a babeli e ne e latelang:
Moriting. A khanya ea letsatsi.
White 18
"12"
"13"
"23"

Yellow 19
Red 31
Blue 42 "26"

Phapang e, mmala etsa sena ka etsahala hore ebe thehiloeng feela ka likhato bona e sa
toaneng ea khanya.
36)

Pogg..Ann. XX. E leq. 327th

Hueck 37) liteko ka tsela e latelang ka: ntlha ka ho hlaka-bonoa e tsitsitseng sharply
ho tswa ho leihlong ka tloaelo ha thehoa; Butle-butle ba tlosa moshebelli ho fihlela e
disappears tsoang thepa eo, 'me boto leo ntlha e teng, kapa leqeba, ho bonahala bo
hloekileng haholo.
37)

Mller Arch. 1840. p.85.

Seo 0,00033 "Ho tloha joale ho makholo a 'maloa, hiriloe ke batho ka bomong
hlokometsoeng fapaneng ea senola hore e toeu non-benyang batsho ntlha timong ea
metsotsoana 10. Ditshwantsho tse angle disappears," ser. Lin. kapa 0,00074 Mill.
toana le retina. A moleng oa tsoeu timo e nto e bonoa ke eena ka tlaase ho 2 set lao
ditshwantsho tse angle. Leha ho le joalo, ho na le e ne e le angle ditshwantsho tse leo
matheba batsho nyamela leqepheng la timo toeu, metsotsoana e 20. Tsa pele toana
le 0.0000652 ser. Lin. kapa 0.0001470 Mill., karolong e qetellang ka makhetlo a 10
yona pele ho retina. Bakeng sa lintlha tse mabapi le palo ea diteko le tekanyo ea
tumellano, e neng e fumanoa mona e lekanyelitsoeng ke ua tsebiswa ea ponto
qetellang. Hape ka maemo a mabone a tobana le liteko tse letho le boleloa.
Volkmann 38) a ka sekho bonolo hakana khoele ho fihlela ho e leng sebaka sa
lisenthimithara tse 21, 'me e mong ile sa etsa hore tjhebo ya motho ea hae ho lemoha
khoele e toanang ho fihlela ho lisenthimithara tse 22-hang. A 0,002 senthimithara
teteaneng moriri a hlokomela Volkmann 39) ho lisenthimithara tse 30 ka
bophara. Seithuti Bear a lemoha hore 40) e entsoeng ka boea oa botenya esita le
nakong e leng sebaka sa 28 maoto.

38)

Volkmann posts by. 202. 39) lentsoe Wagner Molimo. Art .. Sheba. S.
331. 40) Ho ea ka polelo e ke Volkmann a s. Art. Sheba S. 331st

boitsebiso bo eketsehileng qaqileng le tse ling melawana lehlakoreng

thahasellisang ke Ehrenberg ) , e leng ke fumana tse neng ho nkoa ka seoelo. Ba u se
ke ua bua ka lintho tse hlokometsoeng le sebaka se fetotsoeng ha leihlo, empa ho ba
lithuso tse bonahalang tsena lia fetana clearest (ho ea ka Ehrenberg 4-6
lisenthimithara tse), le dintho kile ua nyenyane haholo e ka bonoa. Ke kopanela mona
ka mantsoe a hae le:
"Ha multiple monyetla - O re - e leng ke ile ka tlameha ho shebella batho tseba
lintho bao e ne e le e khahlisang ho ithuta kaheho e babatsehang ea infusoria ntseba
ke lemohileng hae, ke ile ka fumana ho makaleng ha ka ho fapana ha pono ea motho
ka mong tla fihlela joale coinciding ha ke bitsoa lebeletsoe 'me ha re ntse re atisang
ho. ke ne ba kile ba beha oona moko-taba kahoo tiea ka pono e nepahetseng ea seletsa

(ya microscope), kapa ke ne ke laela ka mahlo mabapi le ntho e nyenyane haholo ka

hloko, kahoo o ile a bona batho ba 15-20 e leng ka linako tse ling ka nako lintho tsena
a bonta, ho phethahetseng lekanang le ka mokhoa o hlakileng lekanang ntho e
toanang le eo ke ile ka bona ;. hangata ba nka e fapaneng, hanyenyane haholo
distanta e fapaneng ya ntho e tsoang leihlo litlhoko tsa bona ho etsa bonnete ba, eseng
ka mekhoa e metle kapa lihlong a sa batle ho lumela oa joalo thetsoa, u se ke ua bona
ntho e kang ena, ke ne ke atisa ngola sepheo bonoa ke bashebelli, kapa ka ho hlalosa
ho 'na sa phutholoha, eo ke ile ka ithuta ka kholiseho hore ba talima ho feletseng e le'
ngoe 'me feela joalokaha bohale, seo ke se boneng, 'me hangata ntle hore ho ne ho
hlokahala tabeng ea pele, ho fetola ya microscope. Sena se lebisa tlhokomelo ho palo
e khl ea batho ba nang le mefuta e fapaneng ya le mekoloko ditshwantsho tse
tsoela pele lemohileng entsoeng ho 'na probable hore ho na le e ntle tiileng ka
kakaretso moeli oa ho ea bone ea sa tsoakoang le boemong bo botle Leihlo la motho,
e leng ne a tla lumella qeto ka matla phahameng ka ho fetisisa oa microscopes. Ke ile
ka etsa lintho tse hlokometsoeng joale lintho tse ngata ho fumane hantle le ho isa
tekanyong seo phapang myopic le presbyopic mahlo mabapi le polelo e reng
kakaretso oa mehleng oa matla o nang le tusumetso, 'me ba atisa ho nkholisa hore ke
ua etsahala seoelo maikutlo a ha a bona batho myopic ho feta kapa ka bohale ho feta
ba bang ke motheo. Phello ea boiphihlelo ba ka ke lintho tse peli:
1) Ho bonahala eka matla a tlhaho hore motho a leihlo la batho mabapi le bona
likarolong nyenyane ka ho fetisisa ho fana, 'me bopengwi ea toanang bonahala e ka
tlaase ho moo ho feta ho ka tloaelo ba ne ba lumela.
)

Pogg. XXIV. P. 35th

E ka feela ha a puong eo, maruo kakaretso bonoa ka ho hlaka a hle. Har'a batho ba
fetang 100, e leng ke bolokile, ba ne ba le maemo a tloaelehileng ho boha ho sharpest
unseeing khona ho khetholla ho feta ke talima, 'me ba neng ba ka bobona toere
bakeng schwachsichtig kapa bonelang hle ka tlwaelo khona ho bona ntho e toanang
le hore ke o ile a bona feela ba e hlokang setatemente eketsehileng tobileng haholoholo ha a bona batho ba li bonang hangata katamelo kholoanyane hanyenyane kapa
bohle ba ntho e tsoang leihlong hae joalokaha I.
2) nyenyane ka ho fetisisa leihlo tloaelehileng a botho kapa literaka tseo hangata ka
finyelloang Oe boholo ke ka bobeli 'mala o mosoeu leqepheng la batsho semelo, ha e
le' mala o motsho mabapi le bosoeu kapa lichthellem ha e le hantle 1 / 36 tsa mola
Parisian bophara. Ho ka etsahala esita le, ka eo u mo tepang Lichtkondensierung le
hatisa tlhokomelo boholo bo pakeng tsa 1 / 36 le 1 / 48 tsa moleng o itseng, empa a se
na sharpness le tsitsang ho bona 41) .
41)

"hore 1/ 49 ho boloka khathatso e ne e ke ke thuso, ho utlwisiswa hantle.

The latelang khathatso litenyehelo dikabo ne 1/ 60 kapa 1/ 72 line, 'me e boetse
ke sitoa ho etsa leha e le efe liphihlelo hore ba bonoa ke motho e mong ne. "

Sena ke tekanyong ea matla a leihlo tloaelehileng a botho bakeng sa 'mala' mele

hore bohle habonolo, joalokaha ke lekoa, ka netefatsa ke e metle haholo ho o mosoeu
haholo hatisitsoeng pampiring o motsho speck, med. B, ea enke omileng, enke ena le
tse ling tse joalo. tlisa, 'me e nyenyane feela ho tsona e leng ka bolulo ho le keletso e
ntle haholo' me o romela ho motho eo u khalase microns, e leng ho ba leshome
bonyane 1 / 48 e bonta moleng oa ho toba. Letsatsi le lamplight boetse lumella
bonolo, ka kapa ntle le liipone, 'mele ea batho ba batsho rata. Ka khalase micron
leseling ha e le hantle sheba. Mele ea tse ka tlaase ho e boletsweng, ka, ho sa
tsotellehe boiteko bohle, eseng ho lemoha hore ka bomong, empa mola bonolo
hakana otlolohile ka mahlo a hlobotse. Haeba ho na le ka ho eketsehileng joaloka
'moho ho eketsehileng mosebetsing oa bogaufi haufi le letotong tse' maloa, kahoo ba
ile ba etsa maikutlo tloaelehileng le sebelisoang malapeng ka kelellong ea rna 'me re
thetsa, ha re bona lintho tse tloaelehileng tse' meleng kholoanyane kapa
bokaholimo 42) . E leng sebaka se tloaelehileng e leng mahlo molemo haeba ba batla
ho bona tsena tsa mmele tse nyenyane, ba shebeletse, ke ile ka fumana ke lekanyang
lisenthimithara 4-5, ka linako tse ling 6 lisenthimithara, karolong e qetellang ea e leng
sebaka se batlang tloaelehileng bakeng sa ho lemoha haholo. batho Myopic atamela
sepheo toanang seoelo fetang 4 lisenthimithara, le ho feta ka seoelo, joalo-joalo 3
lisenthimithara, 'me hangata ka nako eo ba bang kaofela e toanang. Motho eo
sharpest bone ke 4 lisenthimithara, ka ka convergence e khloanyane ea leihlo ho
ntho eo a sa leke ho se bone ba hae, empa o ikutloa eka o utloa bohloko 'me a talima
lerootho. Haeba u tsepamisitse ntho hang, o tle o ka tlosa haholo ho feta, kantle ho
eena ho lahleheloa ke pono ea. Ke ka 1 / 24 tsa mola ka la 12 ka intshi Distncia em
batsho le ba basweu ha bona, empa ke ile ka etela eona ka 4-5 senthimithara hole,
kahoo ke ka tlosa fate ho lisenthimithara tse 12 'me ho ntse ho bona ka ho
hlaka. ketsahalo ena e thehiloe le matla a tsejoa ha leihlo, ho accommodieren ke
hjana hanyenyane. Hangata u ka bona dintho tse nyenyane hjana e khloanyane,
hang ha motho a ile a etsa ho lemoha ho sebaka bona, kapa haeba ba falla. liketsahalo
tse toanang fana ka balune nakong sepakapakeng khanyang le e Sekepe mahlo a
fellang teng, e habonolo bona kapele kamoo ho ka u lemosoa, empa bokhoni ba
tlwaetso potlakela thehiloeng mokhoa oo le acuity kelello, ntle lumella qeto mabapi
le hore pono ka kakaretso. Haeba motho e mong thabile lehlaso le monate le mengolo
ea sefahleho, ho feta e mong, e thehiloeng ka potlako, empa a se bonang ka hona ha
ho na ho feta se seng, e leng, hobane ho nka nyoloha tlaase ho moo e bobebe
mengolo tsena, butle sekametseng. Ke ne ke atisa ho sebetsa le moemeli ea, hore
feela ba batle dintho tse nyenyane haholo e nang le mpe basaleli khalase, haeba ke
batla ho lemoha ka mahlo a hlobotse, ho ba fa mabapi sebakeng se seng nang le
keletso e ntle. ketsahalo ena ke feela bakeng sa orienting morao ho hlaka lefelo la
'mele,' me ba isoa feela ea rapidity ea orienting ena. mahlo Myopic ba sekametseng
kamehla ho le bonolo hobane li ka tlaasenyana ho moo khelosoa ke timo ea bona tse
bonwang ke tse nyenyane. Ke ho ka etsahala a qetella e matla esita phahameng ea
pono e feletseng ea Leihlo la motho ho eketsa, e leng luminous bakeng sa phumano
ea nyenyane ka ho fetisisa. Small khanyang a lihloliloeng tsa lefifi bonahala o tsejoa
ho ba batlang e le kholoanyane ho feta ba 'me sena se, hore na ba ba ikhopolang ho
khanta kapa leseli ho reflectorized, ka habonolo nakong nthong e nyenyane ho

feta 1 / 48 line, ho itetlehile ka tiisetso leseli, e na le phello e ho leihlong la motho

yet. Ha ho mohla ke ba le monyetla oa esita le ho boloka e ngata luminous ba neng ba
hlile ba ea joalo ba bophara nyenyane, e le hore nka atamela a lebisa tlhokomelo ho e
moedi ntlheng ena ..... metallic benya, e leng matla haholo leseli reflex, ka laolwa ke
ea ka etswa ho Goldstubchen hlokometsoeng ka mahlo a hlobotse ka meso
tloaelehileng fate ho 1 / 100 hlokomela moleng oa, kapa habeli lintho tse ngata
joalokaha mebala. "". Boemo bo fapane ka mela dikgwele Opaque ea 1 / 400 Line botenya ka bonoa
khahlanong le leseli le leihlo feela Spinnenfden tekanyo. 1 / 300 ho
fihlela 1 / 2000 meleng e; linaleli tsa tsoele 1 / 200 The qetellang ba kojoana habeli .."
42)

. "Ke sebelisoang ho khetholla ka tsela ena e ntle haholo eyelashes

infusorians Hang ba susumelletsa, ba theha sebaka se senyenyane sa ho
bonahalang eka bokaholimo e siehtbar; hang ha e e empa phomola hangata
fineness bona joalo hore pono eona le ea ya microscope ha fihla. "
Haeba boholo ba 1 / 36 Lin. , Fetohe le 4-6 senthimithara imoloha hakaakang leihlo,
e leng bonta Ehrenberg joalokaha tekanyong ea bone bakeng sa nyenyane ka ho
fetisisa e seng moleng a mela e retina, e fumanoa ho tloha 0,0039 ho 0,0025 Lin., E
leng bonahala e kholoanyane (makhetlo a 10 le karolo e kholo) feta Hueck a 0,00033
Lin., tepeletsang diphetho ba neng ba tsoa e liteko tse kholo tjhelete ba nkiloeng, 'me
phello Mayer a feta ke batho ba fetang habeli. Ka tsela e toanang Hueck le
Ehrenberg kheloha hore ke Hueck matheba batsho lefateng la tloha fatse o mosoeu e
kholoanyane ho boha ho angle ya tlhokeho, joalokaha ho le joalo, ho ea ka Ehrenberg
ka bobeli inversely iphapanyetsa.
A phapang ea maemo a ka 'na eaba liteko Ehrenberg li etsoa ka hlahloba
likaroloana tse nyenyane tsoang haufi, empa ka lebaka ka bobeli moshebelli ho hlaka
lintlha tseo ho bona butle-butle Mayer le Hueck le lintlha tsa litekanyo khl le hle e
khloanyane, ho fihlela e nyamele ho tlosoa ntlha. Le hoja hona joale ho etsa ho
liteko tsa Mayer, e leng sebaka se batlang se na phapang ea bohlokoa, empa kaha
sebaka hae ba 12 maoto le ho ithuta ka morero ona, e le ka sebakeng se
seholoanyane, joalokaha ho etsahetse ka liteko Ehrenberg, empa etsa phapang; e leng
ho hlahloba ka ho qaqileng haholoanyane.
Wofern ke habohlokoa eseng feela hore le hlokomele hore ho na le bopaki bo
bonahalang boholo, empa hape ho fumana sebopeho sefe, e kholoanyane ho boha ho
angle ho hlokahala. Ka mor'a hore Hueck 43) e ne e le boholo ba lisekoere tsa 1,2 ''
bophara nakong 11 'hole, kahoo nakong e sa angle ditshwantsho tse of 2 35 "sa ntse
a hlokomeloe mabapi le boholo ba lisekoere e. Ka tsela e toanang, e leng letlapa
lesikeng la 1.5 " 'bolelele 13', tlas'a 2 '45" a sa ntse a hlokomeloe mabapi le se
fosahetseng. Tokomane (imene habeli moemeli) nang le bophara ba 1,5 mangolo a ''
'me libaka tse kopaneng tsa mangolo a 0.5 "' ke las Hueck sebelisa e nyalanang
bakeng roala likhalase tsa lona leihlo 13 'hojana.

Bergmann 44) fumane hore "meleng e khutoanyane ba ne ba bonoa pharalla feta

bophara toanang nako e telele."
Eh Weber 45) o ile a hlokomela: "Ho ea ka ua ngola litlhahlobo tsa ka, mola o tsoeu
e nto semelo ho tswa ho eketsehileng ho tla bonahala ho feta ka makhetlo a mararo
distanta joalokaha a maholo, e le khutlonne matlhakore aa lekanang ya bophara ba
moeli, 'me ho khanya ha khanya ea le mola le semelo abstechender haholo ka distanta
ena esita khloanyane. "
43)

Mller o Arch., 1840. 88. 44) Henle le Pfeufer, Journal III. F. Vol. II leq.
92. 45) tlaleha ka d. Sachs. Soc. 1852 S. 142nd

litokisetso tse khethehileng mabapi le sebaka nyenyane ka ho fetisisa

amogelwang.
The liteko mona ba sebetsang ka litsela tse sa toaneng, e leng fetola liphello.

e ) lintlha tse peli distante kapa dikwere.

polelo eo e mabapi le linaleli tse peli Smith o (joalokaha) tsebisoa se a ntse a.
Volkmann 46) lahlela leqepheng la tleloubu nyenyane ea 0,15 senthimithara
bophara, litoanto lelakabe la mabone tse peli, tse neng li tlosoa 8 lisenthimithara tse
ka tlase ho lisenthimithara tse 4, ho tloha bolo .... O ile a hlokomela ka ho sebelisa
likhalase, ho arohana hona ho feletseng setshwantsho se senyenyane khalase ho
fihlela ho lisenthimithara tse 20 'me ka amang maikutlo bohareng, empa ka ho
hlaka habeli, menoana e fihlang ho lisenthimithara tse 26 .... E mong oa metsoalle ea
hae ka makhetlo-khetlo teko,' me ka hlokomela ea menoana ho fihlela ho
lisenthimithara tse 37-hang. Ho ka botlalo hlokomela duplicity sa roala likhalase,
Volkmann ne atamela roala likhalase ho fihlela ho lisenthimithara tse 12.
Ka mor'a hore Hueck 47) di ne tsa kopanngwa matheba babeli ba batso leqepheng la
semelo toeu, tse 0,45 " 'khomarela tsoa ho e mong le tse ling, le mong le e mong tse
ling tse maotong a 10 bohle ba shebeletseng, e leng bakeng sa hlaha ka lehlakoreng
le ditshwantsho tse mokhoa oa bona oa distanta 1' 4" ke. Phello e toanang a fa
lichapo hore feela a khomarela tsoa e le hole le ho mong le e mong tse ling.
Eh Weber 48) phaella ka ho re oa hae, (kahoo) buisana, phaella ka ho re tokisetso e
karo-karolelano ka distanta oo meleng e toeu 'me o mapatlelong leqepheng la tloha
fatse batsho fela mahlo, "Ka lehlakoreng le leng tse peli tse toeu, mapatlelong
matlhakore aa lekanang leqepheng la tloha fatse e nto, ea ke lekhalo batsho ba
hlalane mong le e mong tse ling tse, e leng feela ka bophara ba mapatlelong, esita
joalokaha ba babeli hlaheletse le hole e hoo e ka bang lekanang le eena, e leng moo

ho nang le mela e 'meli tsoeu sebaka se batsho esita le joalokaha ba babeli khetholloa
ho eona, e leng feela ka bophara ba quadrangles bao ba aroloa 'me e ka tsela e
tsoanang ka bophara mola o montsho e bpehileng joaloka sebaka se sengata le e
mong le e mong. "
46)

N. Total leq. 202. 47) Mller o Arch., 1840. 87. 48) e tlaleha Saxon.
Soc. 1852 S. 142nd

b ka ) peli distante dikgwele.

Volkmann 49) spanned tse peli yarns sekho lesela ka tataiso e toanang le le hojana
ea 0,0052 "haufi le mong le e mong tse ling tse, 'me a fumana hore o toanang 7" a
hlokomela distanta feta ka makhetlo a mabeli, empa ha ho eketsehileng. The lemoha
boholo ba metsoalle ea hae a hlokomela duplicity nakong 13 "hle. Peli batsho
meleng e bapileng leqepheng la tloha fatse o mosoeu hjana bobeli 0,016 " amohela
Volkmann sebelisa likhalase tsa nakong e leng sebaka sa 27 ''.
Valentn 50) o ile a khona ho khetholla meleng e 'meli esita le haeba litoanto tsa
bona retina toaneng feela ho 0,0009' 'ho ba bang.
Hueck fumanoa lichapo sephetho toanang le bakeng sa lintlha tse (sheba ka
holimo).

g, ) hlobolisoa le wrflige lipalo.

Tobias Mayer 51) e hlalosa liteko motehare tloaelehileng le sebelisoang malapeng
tjena:
k. Figura striata, cujus nigri ductus, aequales albis interpositis, lati erant 0,36
kubelwagon. Paris. spectata tsamaise a PEDD distantia. 11 jeme aliquantum
ferekanya videbatur, ita UT vix liceret biloba intervalla e Nigris discernere. PEDD Ka
distantia bo12 omne discrimen dikgaisano strias aberat. Certe nonnisi aegerrime
sentiebatur. Paulo mmoho remoto oculo khata figura eundem colorem quasi
cineatium mentiebatur.
2. Figura itidem striata, sed cujus atrae striae duplo crassiores erant quam albae,
harum enim erat latitudo 0,2 kubelwagon. Illarum 0,4 kubelwagon., Incipiebat videri
confusa distante oculo 9 vel 10 pedes.
3. eadem distantia jabaren figura striata, cujus albi ductus duplo quam latiores
nigri, inverso ordine nempe praecedentium, desiit distinete videri; latitudo striarum
albarum erat 0,4 kubelwagon., Lin. nierarum 0,2.
49)

Wagner o Dictionary on. Art. Bona. S. 331. 50) Valentn, Lehrb. c.

Physiol. II. P. 428, mona ke dihlahiswa Weher a ama S.
634. 51) Comment. soc. SC. Gotting. T. IV. P. 102nd

Notandum, binas na figuras (che. 2-et 3) etiam a boiphihlelo-mentis

sequentibus 52) eandem sempre oculi distantiam requisivisse. Quare commodum erit,
de Khao iis a posterum conjunctim referre.
4. Figura cancellata lineis Nigris, quarum latitudo 0,44 kubelwagon Eadem, quae
interstitiorum alborum, spectata su distantia 15 PEDD.. incipiebat mentiri lekanang
matlo ubique nigredinem, UT dubium ja, therong quid aibi a illa contineatur.
5. Figura Aleae similis, aleatam dicere brevitatis causa liceat, quadratulis Nigris
albisque varia, chelechad singula latera aequalia 0,52 kubelwagon. Distante oculo 12
pedes, extremam visionis speciem praebebat, Paulo enim mmoho remoto oculo
confusa biloba Cum Nigris apparebant. "
52)

Employee le khanya ea kerese

Ka mor'a hore papiso ea No. 1 ka No. 2 le ea 3, 'me oa No. 4 le No. 5 akarelletsa

Mayer hore ho se lekane di dikgao le tsoeu 'me batsho thusa ntsetso-peleng e
amoheloe.
The liteko le streaky le wrfligen lipalo No. 1 ho isa ho No. 5 ba ne ba le lefifi ka
tlas'a khanya e tobileng le likerese e tallow nakong sebaka fapaneng L yona pheta
taba ea lipalo, moo latelang sebaka A ba leihlo la lipalo e le widths moeling oa dirisa
tlhaloganyo (kemiso visionis.) Ile (yuniti ya maoto Parisian):
LA
Distance Distance ea leihlo
6
4
2 3 3

la leseli No. 1. No. 2 U. 3. No. 4. Che 5.

7 6 12 9
1 6 5 9 7
2 5 4 7
3 4 4 6 5
4 4 3 6 4
5
64
7 3
8 3 2 4 3
13 3

Mayer emetseng molao oo ka oona ho A le L liphetoho, ke mokhoa o

hlomamisitsoeng latelang
.
moo N ke e itsetlehileng ka ea mofuta wa sebapali sa khaotseng eo e qala ho a lipalo
tse fapa-fapaneng tjena:
No. k 2 U. 3 4 5 79 52 73 99
Ke pokello ea lipolelo le lemohileng hore riteloang ke 'nete, ka har'a meeli ea liteko
tsena haufi le eona hoo.

Hueck 53) sheba le mokhoa oa ka kena fesheneng ea senyeha mochine ngotsoe

lichelete tsa tepe, likhau le cameos ka trsor de Khao numismatique et la de Khao
glyptique. Paris 1834, 'me o ne a sa toaneng ena ea 0,0727 "' ho 22" 3 ' "hole, ke
hore, a sa angle 56,8" a sa ntse e fapana; ee ba bang ba toka e bolokoe e hloekile le
mela e bohale haholo e hatisitsoe ka hodima ntle hloekileng le boreletsana o mosoeu
bokaholimo ntse ba le tlas'a 44,3 "shebella angle. With hjana e khloanyane e
robehileng bokaholimo metopa mosehla hlaha ea bohlooho. mabapi le khubelu
holim'a metsi a hlaha 'mala oa lamunu ka setoanto retina ea 0,001", feela joalokaha
mosehla metopa e botala bo leqepheng la bokaholimo ba bolou.
Marie Davy 54) ba ile ba fallela white hatisitsoeng pampiring meleng e batsho ka
tsela eo hore libaka o nang le toka ka bophara ba ne ba toana meleng e ka botsona.
Lishiti tse joalo o ile a etsa 'maloa ba nang le metopa ea widths tse fapa-fapaneng' me
joale leka hole hakae o mong le o mong oa bona ne a lokela ho tlosoa leihlo, ha ho ho
feta metopa batsho le ba basweu, empa e monotonous ea bohlooho ho bona. O ile a
fumana hore sena se etsahetse nakong makhasi tsohle ka dikgao hoo a ileng a balwa
bophara ba setoanto retina la Streifes hoo e ka bang ho 0,0011 millim. senoloa. Ena
e ne e leng 0,00109, 0,00113, 0,00113, 0,00112 limilimithara ka dikgao tsa 5,8, 0,75,
0,53 'me 0,41 metres. - Mokgwa wa ea manolotsoeng e sa boletsweng.
Eh Weber 55) retelehela ho meleng e nto, tse neng li haufi haholo le ho evenly
huleloa ho pholletsa mochine a kopanya le hatisoa ka pampiri e thata toeu. Ba ne ba
0.025 ser. Lin. ka bophara, 'me feela joalokaha ka bophara likheo ba ne ba thata
dipakeng. mora oa hae Th. Weber a hlokomela meleng esita ser nakong e leng sebaka
sa 9. Meetlo 2 Lin., Moo latela pono ea, o ile a bonoa tlas'a e leng lekhalo, 45,3 set
lao, ka ho latellana .. The liteko toanang o ne a e-s'o ho hira batho ba bang ba
'maloa; moo e bua haholo ka kholo ka ho fetisisa o ile a fumanoa a bobeli, e mong oa
(li neng li No. 9), meleng e ka boetse sa ntse 9 lisenthimithara, e mong (No. 8) o ile a
hlokomela a ba lisenthimithara tse 11 of sekontiri se metsi, e leng lekanyelitsoeng
45,3 'me 36,5 set lao. wa angle ditshwantsho tse interspace kapa 0,00148 le 0,00119
ser. Lin. lekanang.
53)

Mller o Arch., 1840. 87. 54) Instit. XVII. E leq. 59. 55) e tlaleha Saxon.
Soc. 1853 S. 144th

Bergmann 56) reteleha metako lithographed keriti bao mekoallo le libaka mong le e
mong 1 millim. ke ka bophara, ka mokhoa latelang. Ka bohareng ba sekwahelo ea
pota e Pappschchtelchens lesoba bophara ba ka bang 20 Mill. Ile khaola le phanele
letlooeng ka hare le behetse khahlanong sekwahelo, e le hore feela karolo e chitja
yona tla ho khanya e tsoang ka ntle. "Sena beha monyetla ka ho ba fapanyetsane
sekoahelo ho ba khona ho fa mekoallo tekamelo leha e le efe, e le hore motho eo
mahlo a hae a hlahloba, ho ka etsa hore sesupo sa tataiso eo ba ka matha mela, ho
paka hore ka sebele o bona e . "

56)

Henle le Pfeufer, Zeitschrift. III. FBKs 94 f.

"Katleho ea palo e khl ea liteko e ne e se hore a khetha mahlo molemo batho ba

bangata ha ho mohla e hlokehang ka tsela e khloanyane, joalokaha ho toana le ho
tobana le liteko No. 8 nakong Eh Weber, e hlobolisa le libaka tsa bona millimeter ka
bophara ba ne ba le limithara tse 8,5 kamehla bonahale. " ....
"Hangata tsela eo tataiso ea libareng e phetiloe ka nepo lemoha esita le hoja a
malelele e khloanyane, kahoo nako le nako esita le nakong 7 limithara tse hle. The
experimenters ile atisa ho ile a bolela hore haeba ba ne ba tseba tataiso ea lichapo, li
toanang tsena sebaka se e khloanyane e ne e tla e bona. a liteko pejana e ba ile ba
kopana le eona e 10 selemo moshemane ea neng e mabapi le leihlo la hae e
babatsehang Av. linako tse ling mamela ka hloko, tse (mong le e mong fetotsoeng)
tataiso ea lichapo ka tsela e nepahetseng ka makhetlo a mararo ka ho latellana nakong
e leng sebaka sa limithara tse 8 ile a re. ka mor'a moo ba latela setatemente bohata. "
Bergmann hlaha (leq. 97) tsoa joalokaha e hlokomelehang, "ke hore kamehla bonoa
bo le hle oa limithara tse 5.5 ke, eo ho eona haholo e le leihlo la se molemo bakeng
sa bonnete ba hore tataiso ea meleng e ka, litoanto tsa toanang hanyenyane batsi
ho feta halofo na le koranteng ea bophara, e leng e 'ngoe kamehla o ne a fana ka
maikutlo a na le kamano e bohlokwa pakeng tsa litekanyo tsena. "
Ka overlying limithara tse 5.5 ke ka ng'ane sebaka se selelele, e leng lipuo tseo
hangata fihla sebakeng seo se tsebahatsang sebele oa tataiso ea lichapo tseo ka linako
tse ling matha talima liphoso ba ne ba haholo-holo hangata peculiarity hore tataiso ea
lichapo e ne e sa tsoa fuoa perpendicular ho ba sebele. A sebaka se le toanang
phanele ya keriti boetse ho bonahala eka hangata bona. Monna e mong ea neng a sa
tsebe ntho e toareloa e leng sebaka sa ka bang 6 maoto bakeng sa diced; oa bobeli, e
leng ne a le mothating 2 maoto ka mor'a hae, joale a bolela hore o ile a bona esita le
ho tloha moo.
Bergmann beha maemo ana lintho ka bohlale le e boemo ka etsahala hore ebe oa
foromo 'me tokisetso ea Pin e le likarolo percipient retina kamanong; leha ho le joalo
e ne e tla haholo boima, ho fana ka litlhaloso mona.
A directions tse itseng tsa melamu ea hlokomela keriti bonahala ho le bonolo ho
feta ho ba le ba bang, empa lena boa fetoha kaha batho ba ikhethang ea mahlo (bapisa
.. Bergmann leq. 1041).
Boitoaro ba likarolong lehlakoreng la retina ka bonoa ba boholo bo nyenyane
ka ho fetisisa 'me libaka tsa eona.
E nang le tlhahisoleseding mehleng ne ho nkoa disaese bonahalang eka le sebaka se
selelele ho ea deutlichst bonang ka mokhoa, tse bohareng feela likarolong tse ling tsa
retina. Ka mor'a hore periphery nka ka bobeli ponahalo ea boholo bo joaloka sebaka
tsoang teng, empa ho se ka 'na tsohle ka lekana le' ngoe. Hlokometsoeng mabapi ke
tsa Hueck, Volkmann le Httenheim, ba bang ba Bergmann, e qaqileng eo boholo ba
Aubert le go mr go, e tla, har'a lintho tse ling tse ka ho toba o ile a bonta hore
khoneha ea lintlha tse peli ho khetholla se sebakana ho tloha selekaneng ea leihlo,

eseng ka hore na aberrations Optical leihlo la ka sutumelletsa; le hore dinomoro tse

fapaneng boholo bo lekaneng kapa mapatlelong, bone ka tlasa angle toanang
fapaneng hle la leihlo, e ka bonoa sebakeng se haufi le ka ho eketsehileng ho tloha
ditshwantsho tse kgosomanyomela likarolong tse hle tsa retina, joalokaha hjana.
Ho atolosa o qaqileng haholoanyane ea khaolo ena hase hle haholo, ke nahana, ka
ho khetheha feta moo, ka ho ya ka ua ngola litlhahlobo tsena ho hlokahala hore ho
buuoa lipampiri pele.
Hueck a Mller o Arch. 1840. p.92.
Volkmann, a Wagner setoto. Art. Bona. S. 334th
Aubert le Frter a Grafe Arch. F. Ophthalm. III. S. 14 le Moleschott Unters. IV.
P.16.
Bergmann, a Henle le Pfeufer Zeitschrift. III. F. Vol. II. P.97.
Le sena, beha ua ngola litlhahlobo tsa ho fumana boholo ba karolo ea retina, boo
motho a talima bohale ho lekaneng hore ke khone ho bala boitsebiso, pheta se Eh
Weber ka litlaleho tsa Saxon. Soc. 1853. maq 128-et seq., Aubert le foresters ke ho
sheba ka treatises boletsoeng.
ho se toane Distance (leihlong).
Hoo e ka bang fineness lekoteng na Eh Weber 57) boitsebiso bo latelang:
"Dissecui chartam papyraceam scriptoriam magnitudine maxime consueta a partes
octo aequales et la cuilibet parti lineam rectam et la matlo lekanang inscripsi, curans
simul UT omnes lineae aequali crassitie et la nigritie, diversa autem longitudine
essent. Brevissima linea la 100 millimetris jabaren quaedam linea la longior 100
limilimithara, jabaren longior 101 limilimithara constabat. Ita diversae lineae usque
all'annuncio longitudinem 105 millimetrorum ductae sunt.
57) Progr.

ark. leq. 142nd

lam sao de mo duae Chartae iuxta dil positae homini proponebantur cuius
subtilitatem visus Examinare cupiebam. Homines arti delineandi operam navantes,
ideoque visu exculto gaudentes, lineam perpendicularum 100mm longam e linea la
perpendiculari 101 limilimithara Longa discreverunt, lt experimenta siwa, quater et la
quinquies iterato sempre longiorem lineam recte indicarunt. Accidit camouflage et la
UT defa-tigati hae nonnunquam errarent. Plures vero homines lineas 100-et 104
limilimithara longas bao e seng, sed bao e seng certo nisi lineas 100-et 105
limilimithara longas distinxerunt. Hae experimentis intellectum ykwan, e nonnullis
centesimam, ho tloha aliis vero vigesimam lineae partem, tang altera altera linea la
parallela maior ykwan, mediro e certo visu cognosei.
Ba bang ba liteko hae ka ho se toane feela bonahaleng ea sebaka se selika-likoe
Ke boletsoeng (s. Chap. 9).
b) sikoa.

Hoo e ka bang boholo ba sebaka se batlang feela bonahaleng lintlha sesupa ka

letlalo tseba Eh Weber la pele entsoeng lithuto ebe u fumane tsamaea sebaka seo sena
ke mokhoa o fetisisang fapaneng likarolong tse fapaneng tsa letlalo. At ka ho fetisisa,
o ile a fumana nahanela ser lelemeng, moo esita le nakong . Lin. Suthisetsa hle
sesupa-tsela ntlha e 'nile a hlokomela e le habeli, haufinyane ka lehlakoreng volar tsa
phalange ho qetela (k ser. Lin.), Karolo e khubelu ea molomo (2 Lin.), Ka holim'a
metsi volar tsa leqheka leo la bobeli (2 Lin.), Jj, bonyane nakong likarolong e ka
holimo la mokokotlo le ho e le setsi sa letsoho la ka holimo le leoto tlaase (30 ser.
Lin.). lemohileng hae tafoleng ke qaqileng ka ho fetisisa s.Progr. ark.
leq. 50 sequ., khutsoanyane tumellano a Item thetsa mme tloaelehileng le sebelisoang
malapeng sensibility a Wagner o hlaha setoto. Where leq 539 'me. Ka s. Abhandl ka
litlaleho tsa Leipsic. Soc. 1853-E leq. . 85 et la seq 58) ba 'nile ba ikatisa; eo e
qetellang sebakeng seo a sa ntse a tlatsana le fapaneng ka ho emoloa ha kakaretso oa
mehleng oa ka kutloisiso sebaka le mekhoa ea ho beha fineness e toanang, ke
life. The hlokometsoeng Weber li pele ho tsohle Thomson (a Edinb. Z. And Sug.
Journ. No. 116), hamorao ke Valentn (Lehrb. D. Physiol 1844. Vol. 565 US),
qetellong Czermak Physiol. Liphuputso li kapa Sitzungsber. ea
Vienna. Akad. XV. S. 425, XVII. S. 563, Moleschott, Various. Nile p.183) o ile a tiisa
'me atoloswa ke qetellang ka mor'a likamanong tsa' maloa.
58)

nopolo, empa a se litafole, ka Fechner a Centralbl. 1853. No. 31 Tafole e

boetse Czermak Physiologic a eona. Stud p.54 phaella ka.
Haholo be phihlelo e thabisang ho sebetsana le hona hantle Chloroformierung le
thethebatso, feela bonahaleng Circle sebaka haholo eketseha ka letlalo, Lichtenfels na
ka Sitzungsbe-moahloli oa Vienna. Akad. 1857. VI. E leq. 338 tloaetse. maemo a
shoeleng litho tsa letlalo na bona katlehong le seng, seo e ka phihlelo ea Landry a
akhaefe. Gen. de Khao z. XXIX.Juill. Mphalane (Cannst. Jahresber. F. 1852. E leq.
189) le haholo-holo Wundt a Henle le Pfeufer Zeitschrift. 1858. E leq. 272, eo hape
Brown Sequard a Cannst. Jahresber. 1853. E leq.Na ho bapisa 202, karolong e
qetellang ea e boetseng e tlaleha taba ea ho fokotseha ha distanta feela bonahaleng ke
puso hyperaesthetic. Experience ho sebedisa ka tsela e loketseng ke sebaka se batlang
feela bonahaleng e fokotsehile, Hoppe na a s. Medic. Lengolo. 1854. Makasineng 2,
Czermak a lipampiri tsa ka holimo, 'me haholo-holo Volkmann a Sitzungsber. c.
Sachs. Soc. 1858. E leq. 38 tloaetse.
ho tsamaisa lipuisano tsa mogopolofela ka maemo a sebaka seo hantle letlalo
Meaning fumanoa medicin ka lipampiri tse bontitsoeng ke Weber le Czermak, a
Lotze Molimo.Psychol. 1852 a posts by Meissner Molimo. Z. Anatomist. U.
Physiol. letlalo. Leipzig 1853 'me ka Wundt a Abhandl., Ke leha e le neng e na le
pokello e qaqileng mabapi le taba ena.
c) emoloa nako le motsamao,
Haeba e nang le mengolo tse peli li etsoa ka ho hlahlamana ka potlako, e elapse ka
junifomo bakeng boikutlo, 'me motho a ka ipotsa hore na khl khabareng lokela ho

ba pakeng tsa mengolo peli ho isa ho e le' ngoe e sa ntsane e nkoa e le phapang
khonang.
A hloekileng karabo etsa liteko ho fihlela lena le ka ba ho tloha lebaka le e analoge
feta joalokaha ba pharaletseng sepakapakeng moo haufi se ke ua fa. Hobane, joaloka
khahla leha e le efe e na le Irradiationskreis pota-pota, siea leha e le efe maikutlo ho
ba le molumo. Hona joale ke aftertaste, e leng siea ka maikutlo a ya pele a kena
bobeli ntse e le matla ka ho lekaneng hore phapang tsoang bobeli, ea e matla phapang
haufi e sa fihla, kahoo o lokela ho ba le maikutlo a sa elapse ho lumellanang le tse
ling.
Motho a ka botsa hore na khoneha ea peli ho isa ho emola ka potlako ka mor'a hore
mong le e mong tse ling tse nang le mengolo kena joaloka hlaheletse, o re feela ho
maemo ena.Mona About ha ho letho le experientially etsoa qeto le le boima, bonnete
ba hore ba etsa qeto ea. Probably empa ha kea fumana papiso ea maemo ja sebaka se
sengata joaloka le maemo a nako e se nang ho khoneha mpa feela sebaka, a ntse a
nkoa kajeno joalokaha e nang le mengolo e haufi le eena fapane.
Leha ho le joalo, motho a ka tabeng ena ho ba teng ha didikadikwe a ikutloa joang
ka (kahoo) ka kutloisiso tohloa eseng loana; empa e ka 'na sepakbola molemo
bakeng sa bona hore subjective tekanyong ea nako e ho oscillations psychophysical a
re, joalokaha subjective tekanyong ea ja sebaka se sengata ho amahanngoa le ho
didikadikwe kutlo fihlang le lintho tsohle oela nako ya oscillation joalo ka khetholloa
nako e nyenyane, empa ho etsoe seo oela ka kholo ea selika-likoe sa kutlo,
spatially. E ne e tla hona joale dutseng di sa sebetse, ka ho eketsehileng fuputsa
khopolo ena ka ntle ho beha mabaka ka monyetla haufi ho mona.
Nahana ka potso ena ho pota-pota e leng sena ke, har'a lintho tse ling, tluoa tabeng
nahanela ka boitekong ba sa disk rotated le mafapha le tsoeu 'me batsho. Le hoja
indasteri o mosoeu e feta, maikutlo a ntse e hla, le hoja e nto e feta, e decreases. Ke
ponahalo ea ho lumellana ho mpa ho khomaretse, hoo phapang pakeng tsa bonyane
ba le palo e kahodimodimo, e le matla haholo phapang haufi e sa fihla, e leng bakeng
sa litsela tsa khotso, e nang le mengolo emola oa leseli, kapa ponahalo ea ho
lumellana ka tsela eo fetisoang hore bonyane ba le palo e kahodimodimo ea khahla
etsahala ho hlahlamana kahoo ka potlako, hore ka bobeli re ke keng ba bolella sieana
ka nako; 'me ka hona hore phetoho eo e be moholo, ntle sekisetse ponahalo ea
lumellana, joalokaha e etsahala mengolo sebakeng se khutsitseng aufgefatem?
Ho bonahala eka ho 'na hore ba be teng lilemong tse ka bang le monyetla oa ho etsa
qeto motheong oa teko e mona potso ea pele, haeba motho o rerile ba bang ya data
neng.
Mabapi le taba ya nako haufi potso ke ka mor'a hore nako e e ho hlokahala hore ho
ho amohelwa mengolo fuoa fuoa tlhakisetso. Mona About Ha ke fumane ba bang ba
hlokometsoeng le liteko tsa Valentn ka Lehrb. ea Physiol. II. P. le 471:
"Ke bonyane ba nako - a re - ka ho ikoetlisa loketseng ke karolo ea ba le pono e
khotsofatsang tsa dintho tsejoa, re bona ka ho fetisisa tsa Bala tloaelehileng
haholoanyane ho rna mangolo a ke bala khatello ea feela moleng oa 'ngoe e

phahameng ea mosebetsi ona (the Valentn a buka e baletsweng) ho etsa joalo. a kena
10 boiteko mabapi le lengolo le 'ngoe ka e lebetsoeng 4,21, bonyane 2,34' me
karolelano ea 3.330 Terzien; ha re bala ka ho leqephe kaofela hore o ne a sa thekiso,
'me o ile mpa feela hatisoa mohato khloanyane, tse fumanoang ka 2629 lengolo 'me
matoao a puo 1 motsotso metsotsoana 32. sena ke hore 1 setoanto ka karolelano
2,10 Terzien. na ke etsa hore teko e toanang e nang le latellanang leqepheng Petit
khatello ea mosebetsi ona, kahoo ke ne ke hloka bakeng sa mangolo a 3944 le ka
litlhaku tse ling metsotso 2 metsotsoana 12, kahoo bakeng sa maikutlo 2 , 01 Terzien.
re ka lebaka leo, inkele ka kakaretso hore re peli feela kapa ba bane ba Terzien ka
karolelano o ne a hloka hore 'malo e potlakileng ea emoloa sebapali mong le e mong.
"
Hoo e ka bang sa ntse utloahale mekhatlo nyenyane ka ho fetisisa ke ho fumana
boitsebiso bo latelang ka mantsoe a Gehler beech, lihlahisoa tsa tobana S. 1457, ea
Muncke:
"Ho tloha ka boikemisetso ba bolelele ba ka maikutlo a ka leseli ka leihlong la ka
kopanelo le ka boholo boletsoeng ka holimo tsa angle ditshwantsho tse ka hlalosoa
hobane'ng ha ba bang mekhatlo ea liehang haholo ha lemohuoa. G.
G . Schmidt 59) khethang ho etsa ena e hlakileng, ka mohlala hore linaleli, empa ho
bonahala eka ho ema, esita le equator, moo motsamao bona ke lebelo ka ho fetisisa.
ha, e leng, ka nako ya maikutlo a khanya a leihlo ho fihlela ho 0.5 set lao., joale feta
naleli ea ka nako ena e selikalikoe ea set lao 5 feela . le hobane ke e nyenyane ho feta
ea angle nyenyane ka ho fetisisa ntho e tlhaloganya sebaka, kahoo o bonahala ho
ema. ha naleli ka lehlakoreng le leng ba ne ba nka ka sebonela-hle le 100 feela
magnification, ho sheba angle ke 50 set lao., le motsamao oa eona o Leha ho le joalo,
ba nang le boiteko le amana haufi-ufi hlokomela, empa hlaha ka potlako ho feta, ba
boholoanyane magnification, e leng e 'ngoe e sebetsa. tabeng ena, Leha ho le joalo, e
hlakileng leseli maikutlo a hore ba naleli ka leihlong la nahanela, hobane a bolokang
motsamao oa lona motsotso letsoho la shebella lenaneo le itseng Schmidt fumaneng
lebaka fapaneng , Sena se ne se sa hlompha toanang oa kopo ya tenfold
magnification kahoo toba hore ba 'nete.Empa kaha bolelele ba sesupi 4,8 ser. Lin. e
ne e, 'me angle sheba oa lefapha e yona (etsoe l0 Z. bohle ba ponong ikemetseng ha
bashebelli) 13,5 mets. e ileng ea, kahoo motsamao e ne e le tsoanang le linthong ea
bobeli = 13,5 set lao. Kamoo ho bonahalang kateng,' me ka 10x magnification 135 set
lao. kapa ho 2 mets. 15 set lao. ho sa le joalo, tabeng ea le sena, leha ho le joalo
bohlale mokgwa wa ho lekanya ho sisinyeha ho honyenyane, 'me boholo, haholoholo ha ba tobane le timo le khanya ea ntho hlokomela, a nahanela, e leng na ke
hobane'ng ha boitsebiso bo' meli buisana fapane haholo le mong ho e mong. Hore a
leke bobeli, ke ntse ke shebile esita le motsotso letsoho la lebetse ka, a tlang 9.1
Lin. nako e telele le tepe 'mala o moputsoa susumelletsa leqepheng la phatsimang o
mosoeu daela poleiti. Hafeela a fallela mabapi lebaka la bobeli, ke ne ke sa
qhobosheane khutlisa toanang leihlo hlobotse 'me lemoha nakong e sa sefahleho
bophara ba 8 Z., empa o ne a bonahala ho thibela ha a ne a le ya matshwao a batsho
letshwao, e le hore ka lebaka leo tshisinyo ena e le ea tekanyong e lokelang ho
nahana, e ka sebedisa leihlo la ka le yet. Kahoo, re ka feela ba boikaketsi bao

boletsweng boholo ba 13,6 set lao le maemo a 10. : Nka 8 ho fumana e nyenyane
feela Optical angle haufi le metsotsoana 34 etsoe mahlo a ka. 60) , eo, leha ho le joalo,
tlas'a maemo a ka tlaasenyana ho moo e toanelang, haholo-holo haeba ho lekanya
bohle ba sa sesupi keletso pakeng tsa meleng e ka motsotso babeli e ne e se 'nete, ne
e ke ke e nyenyane hoo. Sena se hlalosa boetse ke hobane'ng ha tshisinyo ba linaleli
tse libonela-hle eo e tla ba bopaki bo bonahalang a sa angle Optical ea 50 set lao.,
That karolo ya lona sepakapakeng batlang e lefifi, karolo e 'ngoe hobane timo ea
pono ea sebonela-hle ea illuminates ntho e' ngoe tikoloho eo a ka lebaka la lebaka la
leseli le matla ka hare, empa ba batsho phaephe e lefifi ka ho feletseng, 'me ka tsela
ena ho le joalo e leng sebaka se polygonal ea naleli e ka lekanyetsoa ho tloha
sekhutlo sa leihlo. "
59)

Hand le buka e baletsweng ya Tlhaho Philosophy. Giess. 1826. 8. S.

471. 60) The manolotsoeng tobileng e 34 "50" '.

Sena se ka etsoa ka makolopetso a latelang a Valentn a s. Lehrb. II. P. 465 go

eketsa:
"Ke sitoa ho esita le motsamao oa lona manehiloe motsotso letsoho (a lebetse), e na
le bolelele ba 14,5 millimeters, lemoha le ho se hlobolisa leihlo motehare molemo,
ba ile ba empa ka lehlakoreng le leng bona ha ke sebelisa 1mal tlotlisa loupe.
Bomenemene, bolelele ba gilt sesupi e mong oache 18 millimeters, kahoo ke nka
qhobosheane morao tlhrng nakong fixation bohale 4 senthimithara sebakana ho
tloha leihlo feela bile 'nete ka leseli le khanyang, empa kaofela ntho slide I e mpe
basaleli khalase e ne e tla toara nakong tlhahlobo eo leha e le efe mohoalotso feela
ea khaolitse ho foqoha seretse pele., ea 1mal atolosoa bakeng boetse 4
lisenthimithara bone, kahoo ke ka utloisisa lokomocja haholo .... dipehelo tsena
tsohle tsa metsotsoana potlakisa ho etsoa phetoho nyenyane ka ho fetisisa angle
ditshwantsho tse ho fana ka esita le ka ho fetisisa nepahetse ya data mehleng feela
makgabane likhakanyo, hobane palo e khl ea maemo a mabe a hase kamehla
Hantle-ntle e ka isoa ho sebetsa lipalo haholo amehang. Not feela matla a leseli, ea
sephatsimisi le 'mala oa ntho nkoa, e leng sebaka se, e leng sebaka se ho boha ho le
sefahleho bohale ba leihlo, empa le mofuta wa dintho tse lebagane na ka temoho ea
quietest mekhatlo le tusumetso e khl.Haeba letsoho la oache med. B. ka ho toba
molemo lichapo morao, motsamao oa hae ho honyenyane tla ba bonolo ho feta leha e
le neng lemohuoa, hobane ba e metle, khomaretse joalokaha mekhabiso, ho sebeletsa
meleng e nakong e tsitsitseng Vergleichungspunkten 'me boholo oa bohlokoa hakaalo
displacement tsa sesupi keletso ea otlang kapele. "

XII. molao bapileng le molao Weber a 1) .

Ke potso ea motheo eo re 'nile ra ba khannela ka lekhetlo la nkotisa ea Molao
Weber,' me e tla ba mona ho ho nkoa ka nahanela le kamano e haufi hore na le hole
hakae sa nahanela bakeng se toane le nahanela bakeng boholo bo feletseng bo

hlasimollang tsoela a toanang le eo, haholo-holo haeba ho fetola ea rekolohela

malebana susumetsa ba bang, e leng e hlahisoang ke ketso eo ea hlasimollang
boeona, e nahanela bakeng se toane amehang toanang.
1)

ntlafatsoa S. 180 f. 240 ff.

A poleiti o mosoeu pampiring batsho e ba a koahetsoeng ka ho shebella ba bang ba

tsoela pele le e fihlang ho meeli e itseng le tletseng mathata grey lesira, e leng bopaki
ba hore nahanela tsa leseli e blunted ke nke khato e molemo ea eona, e leng e ile ka
eketsang bopaki bo lekaneng bo mang. Ka mor'a hore mokhathala ke apere kapa ho
phahamisa mojaro o ke ka lehlakoreng le leng ho e-na lemohuoa e tebileng, ho ea ka
leo nahanela bakeng litekanyo le eona ea eketseha ho bontitsoe ke ketso eo pele la
ho bekha a eo. Ho na le ke e 'ngoe ea tsona, e kholoanyane leseli re tsosang molota,
mona mojaro tlaase ho lemohuoa ka tsela e tsoanang matla.
Potso ke: e-mogolo e boetse e le feela bonahaleng kapa esita le lekana le khl
leseli phapang, phapang boima le eona ea eketseha kapa decreases bonta, kapa ke
litho tsa 'mele khathetse sa ntse a ikutloa ka tsela e toanang ka matla ho feta ka ntle
ho mokhathala phapang e toanang ea nkang khato ea nama?
Bakeng sa qala ho se bona hona joale ba ka 'na ha bonahala eka tlhaho haholo hore
ha mong le e mong ea susumetsa ba bang ba babeli o fumanwe fokolang kapa matla
ho ka booona, le phapang yona fokolang kapa matla ho o fumanwe. Empa kaha
molao ona Weber o bontitse hore ha ho susumetsa ba bang ba babeli ba hlile se
fokolang haholo kapa a matlafala, 'phapang e ntse e feela le matla joaloka pele e neng
e lemohuoa, joalokaha ntse fokolisa le ho susumetsa ba bang ka nako e toanang
lekana toanang kapa hlileng ka; kahoo boholo ba nako fetotsoeng mabaka a ka hare
maikutlo a ho susumetsa ba bang ka nang le monyetla na bona katlehong le 'ngoe le
oa sebele sepheo sa Phetolo ya ho susumetsa ba bang,' me phetoho eo e tla ka nako eo
e boetse e feela o ile a ikutloa joalo ka matla.
Ha e le hantle, se psychophysically: rekolohela malebana hlasimollang o
fetohile? Haeba le kamano e tiisitsoe pakeng tsa ikoetlisa le tsehetso ea hlabollo
boikutlo o fuoa, ho ka se bolele eng kapa eng hape ho feta: ho ke ke e fapaneng
hlasimollang boholo hloka maikutlo a toanang, by hlahisa e le 'ngoe psychophysical
mosebetsi. Hona joale molao o Weber a ka ho phethahetseng nkile e-na ha a bua ka
kamano ea boikutlo ho ho susumetsa ba bang ho e-na ka kamanong ea boikutlo ho
mo lekgotleng tsosa teneha, kahoo ho tla ba le ntho e toanang hore na boipiletso kwa
emelang fokolisa, kapa phello ea oona ka hare e fokolisitsoe hammoho le fokolisang
tsa bo hlasimollang Link feela ka lebaka la felloe phello e ka hare e tlas'a ho
nahanela; Haufinyane blunting phello ea hlasimollang ea mo lekgotleng le ho
fokolisa ya lona kwa lokela ho ba le katleho eo e tsoanang ho entse phapang bakeng
sa boikutlo sa fetohe ha ba amana metsoako a kabelo e toanang.
Haeba ka sebele molao Weber ua re ke susumetsa ba bang Link ho phello eo hare,
ke hore, ea tsosa mosebetsi ka tsela eo psychophysical fetiswe, e ikutloa joang
phapang ne a ke ke a lule kamehla ha phapang mong ka uena kapa karo-karolelano

leha e le efe lekanya liphello hare lule kamehla empa a fetola ka mor'a leha e le efe
mosebetsi oa phapang bona feletseng, kahoo ka se khonang qeto ena molao ke ke isoa
tsoang ka ntle hore ka hare; 'me kahoo re hlokomela hore potso eo sena ke le hantle,
rua sa bohlokoa motheo bakeng sa ho ruta rna. Ke nahana ka potso ena ho e mong
oa marokho pakeng tsa psychophysics ka ntle 'me ka hare.
Esita le kantle le potso ea hore na ho na le ho itetleha ka ho feletseng pakeng tsa le
differential nahanela e, tsa bohlokoa kapa e se tsa bohlokoa, oa litabeng tsa bohlokoa,
'me qeto ea joalokaha loketseng haholo hore re mohato o le mong tlhakisetso pele
thuto ea leha ho le joalo ho le joalo lefifi la teneha ho lumella etsa le excitability.
Ke batla molao tse neng li fana ka haholo-holo nakong taba haeba ho ke ke ho nkoa
e le ho fallisa Weberian ea tsoang ka ntle ho hare, e leng molao oa toanang oa
Weber a kapa khutoanyane bapileng molao pitsong ena. E ka bonta tjena:
Haeba fetola nahanela ea susumetsa ba bang ba babeli ba maemo a
toanang, leha ho le joalo ho ba le phapang bona o hlola ka ho e le 'ngoe .
Ka hona DC polelo e polelong e latelang:
Haeba ho susumetsa ba bang ba babeli ba ka bobeli lemohuoa fokolang kapa
matla ho feta pele, kahoo phapang bona ba sa ntsane ba le hlaha joaloka e khl
joaloka neng bakeng sa boikutlo eo; haeba u ka tlameha ho fetoloa ho susumetsa ba
bang ka bobeli a maemo a toanang ho fumana seo e kileng ea matla feletseng
ikutloa pholletsa ka bobeli.
Le potso ea hore na ho feto ya ntango tsa nahanela feletseng e le 'ngoe sentient
karolo phetolo ha ho bapisoa yona nahanela haholo mitfhre, na itetlehile ka tsona,
ke ka moelelo oa taba tsa tlhaho, taba ea hore na e mefuta-futa tlhaloganya sebaka ya
nahanela feletseng, ke hore, le phapang ea nahanela feletseng pakeng tsa likarolong
tse sa toaneng, le phapang ho fapana bona nahanela haholo mitfhre, na itetlehile
ka tsona; le-mogolo fetisetsa nahana ka potso ena ea molao oa rona ho tloha ya
ntango holim 'a tlhaloganya sebaka. Likarolong tse sa toaneng tsa retina bontitsoe e
feletseng fapaneng le boemo bo fapaneng ba differential rekolohela malebana
leseling. Tsamaea haholo toanang tabeng ee? The mejaro e toanang ba ikutloa
likarolong tse fapaneng tsa mmele joalokaha bothata ba fapaneng; E ka bonoa le
likarolong tseo mele oa ka oo ikutloa litekanyo toanang le boima, boima ba ho se
toane a boela a fuoa be bonolo?
Ho bonahala eka ho 'na, e le hore lipotso tse joalo ho hang' nile a hlakisa; le ka
tlaase le hore ba ne ba araba ka ho hlaka 'me a sa qeaqee eaba empa na ho na le
lipotso tse motheo.
Ho tloaelehile mobung, haeba ka nako phapang ea nahanela feletseng empa
phapang nahanela ka lula e le 'ngoe, e tla ba ka khona ho etsa ho se toane
tlhaloganya sebaka,' me sekgoeng, e le hore nkotisa ea molao boetse bua ka
lehlakoreng ya ntango e emelang boteng oona ka lehlakoreng le tlhaloganya sebaka le
sekgoeng, ntle empa e le hore motho a ka qoba mosebetsi oo ho paka ka yona ho
mahlakore ka bobeli ho khethehileng.

Ka kakaretso re ka tswa ho tumello ea molao maemong a itseng ha ho toane ka

matla a maemo a mang a tla sireletsehile koaloa, 'me e se eka, ho se na feletseng le
differential nahanela haholo, ke hore, libakeng tsohle, ho hlokahala hore molaotheo
ka mofuta oa bona, le e mong le tse ling tse itetlehileng ka eona, empa ba boetse ba
ba le maemo a e leng sebetsa ka bobeli ka nako e toanang ho matlafatsa kapa
fokotseha, e le hore e etsa seo ka bopaki ba hore ka bobeli ha ba haholo itetlehile ka
mong ho e mong, eseng ka bobeli potso ea ho bonta hore e 'ngoe kamehla ntse
kamehla, haeba liphetoho tse ling, ha ba ntse ba gabotse ntle le khahlanong le mong
le e mong tse ling tse ho feta ka ho e mong le angoa ke ho fetoha ka kutloisiso e
toanang; ka mantsoe a mang, hore molao bapileng teng, tlas'a maemo a itseng, esita
le haeba e ha a eo kae kapa kae.
Ho ke ke bohlokwa hore ba se ke hlokomoloha boemo ba molao ba hore nahanela
bakeng lithatho ka bobeli hlile fapana ka kabelo e toanang, tiisetso ea boikutlo
phapang ho ka lebelloa ka mor'a moo. . Ha re re ka mohlala, e re tsosang molota
toanang kopana likarolo tse peli tsa retina ea qalong e le 'ngoe nahanela feletseng,'
me o tla ka lebaka leo qalong lekanang lemohuoa ka ka bobeli joalokaha; Hona joale,
ho feletseng nahanela fetola mpa feela e le 'ngoe ka mmoho kapa ho tloswa, joale, eo
hape a nka tumello ea molao toanang le eo, e bonahala hang-hang a ikutloa joang
phapang pakeng tsa ka bobeli a hlaha' me sena se ka tsela e toanang na le ho hla le
keketseho ea phapang ea nahanela feletseng, joalokaha eka ke ka morero e le 'ngoe
nahanela ntho e susumetsang ka bobeli eo otla letheba hla, leha ho le joalo, e sala
kamehla bakeng sa ba bang.
Dipotso tsohle le likamano tse tohliloeng mona mabapi le ho sensations matla e
fumana kopo bona ka tsela e tsoanang ho pharaletseng. Mona, hape, e mong a ka
botsa: di ikutloa ka ho fetisisa habonolo fuoa differential la boela la atolosoa ha le
moo fuoa atolositsoeng hlaha khl ka ho fetisisa; 'me mathela bapileng hoo phapang
feela bonahaleng a boela la atolosoa ka boela la atolosoa feela bonahaleng?
Ea bohle joale ho rekisa a latelang, ho ea fihla le phihlelo e fumanoeng ka bang
'nete hore, ka ho se bolela mabapi lakatsa le phetheho lakatsa hona joale e e
akaretsang, e bonolo le e monate ho ba khona ho hlahisa lebaka. Empa ho motho ea
ka re ka kakaretso hore kamano ea bohlokoa pakeng tsa ho feletseng 'me differential
nahanela ke mautlwelobotlhoko latelang ea molao e toanang le e negated toba
timong liteko boima.
The mautlwelobotlhoko ea molao Weber a boeona ho bonahala ba se ke ba khona
ho atleha ho seng joalo ho feta tlasa botataisi ba Access Molao toanang le eo, 'me ho
joalo ho re ka bonngoe le mautlwelobotlhoko hore e be. Hobane ho hlokahala lokela
ho fetola ho teneha kapa nahanela feletseng nakong ea liteko ka lebaka la ho tsoela
pele kapa ka makhetlo-khetlo le fetotsoeng khato eo ea susumetsa ba bang, 'me ha ho
bonahala eka e mautlwelobotlhoko ea molao Weber e ne e ba latela ka tekanyo ea
maemo a mang a fapaneng hlasimolla, ha e sa ka nako e toanang transferability yona
ho nka khato ka hare kapa e toanang metoasong molao.

Ke nka ho pheha khang ena e sa tobang empa bakeng sa tlamme haholo. Ho sa le

joalo, ho fana ka maikutlo a hore ho hlokahale verifications eketsehileng ka ho toba
ha ho joalo, eo ke qotsa mantsoe a folgends thoe'ng ka 'na taelo ea morena.
l) boiteko Weight.
A 32tgige nehelana mamella teko letoto la lihlooho tse (June le July 1858)
32 . 8 . 64 = 16384 uplifts ne le e mong le e toanang litekanyo ka sehloohong P =
dikgerama 1000 'me a mabeli a ho bekha tsa tlatsetso D = 40 le dikgerama 80, e neng
e fetoha ho tloha ka letsatsi le leng ho e' ngoe, tlas'a matha fuoe (khao 8.) maemo a
Normal, kantle le ka nako toaneng tseo ka tsona boima e ile ea tlosoa; e leng ne ba
boletsweng 4 tloseng makhetlo a 1 / 2 , 1, 2, e sebelisoa metsotsoana 4 le elevations
64 ka letsoho la hae le letehali, e ngata le ho hlahlamana tokelo entsoe ka efe kapa
efe ya tsena 4 linako hlisa ho e nngwe ya matsatsi a 32 la teko, e mong le joalo
formatife 8 . 64 = 518 uplifts leng. Hona joale beha nngwe le e nngwe ho hlisa
nakong ea metsotsoana e 4, ka kutloisiso e itseng e matla letsohong la mokhathala le
mong, hobane kgatello of 1 jwa dikilogerama di le etsa joalo ka nako e telele e ne e
lokela 'na a fanyeha, eo ka linako tse tlaase sebakeng se phahameng, esita le ka
lebaka metsotsoana tse peli I (eo ke bonte tlhokomelo ea ka e ile a laela), lemohuoa
letho. (. Khaolong ea 8) Ha hona joale mokhathala ena o ne a e kgahlamelo hodima
ona eo phapang a nahanela, ka nako eo a ne a e ka bongata le letona 'me therefrom ka
mor'a nkiloeng HD makgabane e leng moo a' na a kamehla D tekanyo ea nahanela
fana ka lona, etsa hore ho utloahale; 'me ka ka nako eohle ea nyolla boemo ba nta ka
susumetsa phapang a nahanela ba bang, hobane esita le haeba ha u sa haholo
gesprter mokhathala na ka ho eketsehileng nka nako e nako e telele ho hlisa matla
a ka ya tlhokeho' me qetellong abspannen feta khutsoanyane. Empa tusumetso e
joalo hase totobatsoa ke liteko tsa ka. Hobane ke ile ka fumana o akaretsa bakeng sa
liketsahalo 4 kgolo latelang nepahetse dinomoro tsa r bona (etsoe N = de 2048 a
linomoro khethehileng) le latelang, differential nahanela tekanyo e lekanang ya, o nka
32 HD a Summa ka bobeli D's, le 64 HD a Summa ea lefts le ditokelo, a tse fapafapaneng hlisa linako, le boetseng ho ke ho hlokomeloe hore nngwe le nngwe ya
makgetlo a 4 nyolla boemo bo ka tsela e tsoanang hangata thehoa qalo le qetello ea
ka letsatsi nyeoe ea 2) .
2)

Ho dinomoro tsa hlotseng r bona le ananela 32 HD ea ka har'a tafole latelang

ho na le toauoa bapileng mong ho e mong, e leng o ile a bonta ea (CH 8.) Ho
nahana.

hlisa nako
Ka ho le
letehali ......

r
bona Litokelo
Tsa .........

N = 2048th

1541

1507

1496

1546

1561

1502

1483

o 1551

Total ......
32HD

3102

3009

2979

3097

Ka ho le
letehali .......

159 509 161 316

155271

183 353

Litokelo
Tsa .....

192175 172 139

168915 175 la 337

64 HD .......
351684 333455 324 186 358 690
letotong lena ka le mautlwelobotlhoko liteko bili rona ka tlwaelo a sebelisa (sheba.
Chap 8.). Ba ne ba leng ka Summa bakeng L. le R., le bakeng sa mong le e mong
lihora tse 4 ka mor'a hore ho hlisa manolotsoeng rona busa, melemo latelang li 32
HD:
nakong D = 0,04 P latela boleng ba 454 399
- - - 0,08 - - - 913
613
Kahoo, habeli D habeli HD.
A re luleng re ho akaretsa seo se etsahalang ka tlas'a 64 HD e leng na le pursedlebaka la boiteko bohle hore ba etse joalo e ne e tla, haeba ho tsosetsoa bolelele ba
nako le mokhathala itetlehileng ka etswa phetoho melemo ha ho bapisoa nahanela,
phapang kholo ka ho fetisisa nakong e pakeng tsa kobokolaka le 4 set lao. Na ho
lebeletsoe empa melemo 64 HDmona haholo lekanang, 'me ka linako tse nakwana
hase fapaneng haholo.
Sena se finyeletsoeng fella ka boima ba 'mele hore ho tsosetsoa nako na ho hang ho
bontitsoe ho bohle ntle tshusumetso ya fopholetsa litekanyo tsa ka e sa khaotseng
litusumetsoleq Q, ba toauoa utloa bohloko phetoho e ikemetseng, hobane e ne e
boleng karolelano ea ho le joalo, ho ea ka (s. . khaolo ea 8) boletsweng tsela e
laolwang a dikgerama tjena:

hlisa nako

letehali
P

ditokelo
Q

E leq

set lao .

+ 6.73

- 3,17

+ 31.49

+ 6.28

1 set lao

+13,07

- 19,46

+ 43.38

+ 3,30

2 set lao.

+12,38

- 16.00

+ 38.05

+ 0.36

4 set lao.
- 7,95
- 3,28
+ 3.43
+ 6.04
Kahoo, le hoja metsotsoana tse peli ho phahamisa nako le letsoho la hae le letehali
erstaufgehobene sejana ho dikgerama 12,38 hlaha boima ho feta boemong ba bobeli
ba phumulwa, ho ne ho bonahala ho le bonolo nakong 4 set lao. Bophahamo nako ea
ho dikgerama 7,95. Ho hlisa letsoho la hae le letona, fetola bonta tataiso e
toanang, empa a se na tlil'o enfelopo eo.
Ke lumellanang hlokomela hore motho enoa melemo ea leq joalokaha Q bakeng 1
set lao. And 2 set lao phahamisa nako. Di hoo e ka bang e toanang, leha ho le joalo,

kaha set lao. And 4 set lao. Fapana haholo. Empa sena ka hlalosoa ke 'nete ea
hore nakong set lao. Phahamisa nakong e hlisa le mofuta oa jerks potlakela
etsahala, molao o ke ke tsa bapisoa le nyolla boemo sebakeng se khutsitseng ka nako
e telele tsoha linako tse ling, ha ka 4 set lao., The matla lemohuoa mokhathala o etsa
hore e ke keng ea lekanngoa.
Phello e mehleng ile ka linako tse ling ile a fumana nakong e sa merero ea salaried
tse ling mamella teko sa letoto lena. Ho eketsa tusumetso ea mokhathala ke ho hlisa
nako, ho feta letotong fetileng, ke sa tsoa boomo lebisoa ho morero ona (a January le
February. 1859 ho), series le leng tlas'a maemo a tlwaelehileng (kantle le ka nako
mphahamisetsa) ka I tse peli kgatelelo ya matla ho anwandte. Ka bomalimabe, palo
ena e ile ea lula e sekhechana tlaase lebaka le anzugebendem; empa e le ka lebaka
toaneloa sekhechana sena e le matlafatso ea ho seng joalo fumana diphetho qotse.
Ka kakaretso, e amehang sekhechana sena tse 16 feela . 64 = 1024 uplifts, jala
holim 'matsatsi a 8, mong le e mong 2 lihlopha tsa elevations 64, tse neng li feela
entsoeng letsatsi le letsatsi ka ho hlahlamana ka letsoho la hae le letehali, ha a ntse
Ke atisa servicekit Fetolang letshehadi le le letona. Babeli e ne e Pes sebelisoa =
1500 le dikgerama 3000, o ne a fetotse pakeng tsa bona ka mor'a matsatsi a
mabeli; D ne e le loketseng ho tse 0,06 P . Ka matsatsi a mabeli a latellanang e ne e le
tsoanang P le D lula; empa fetoha ho tloha ka letsatsi le leng ho tse ling tsa maemo a
latelang liteko tse peli:
a) bolelele ba nako ea e mong le bonolo hakana bophahamong 1 karohano ea bobeli
pakeng tsa tse peli imene habeli nyolla boemo ho ka metsotsoana 5 (tabeng ena
tloaelehileng ka makhetlo a tloaelehile hore).
b) bolelele ba nako ea e mong le bonolo hakana hlisa metsotsoana e mene; Ho sa
le joalo, pakeng tsa tse peli imene habeli uplifts 3 metsotsoana.
Kahoo, ka b) ne e le nako eo ka eona boima ba tlameha ho bolokoe a fanyeha, ka
makhetlo a mane ka nako e telele, 'me nako ea ho phomola pakeng tsa mongolo o
tekaletseng' meli e imenne habeli nakong ea sebelisoa ka litsela tse of 3 : 5 e
kgutsufala ho feta ka).
phapang ena e ne e bakeng sa ho atleha ao a b) nakong letsatsi le letsatsi mamella
teko haufinyane e matla haholo (ya e le hantle, nakong P = 3000 esita le matla ho
feta nakong P =1500) boikutlo ba ho ba le mokhathala letsohong phahamisa kena, e
neng e ha ho joalo a) , Empa fuoa leha ho le joalo ikopanya b) bohloko spleen, ho
batla a ka matsatsing a pele a ea teko, e le lebaka la se neng se , ho confine
iphumanetse letsatsi le letsatsi ho 2 likarohano (I e leng ho seng joalo kamehla 8 ho
ea ho 12 place) le ncha mong le e mong ka b-hore se leke ka matsatsi a eketsehileng
'me o ne a le bo4 le matla 3) eo ke libe tse tebileng ka etella 2 mafapha mamella teko
ho felisa seo ile a khaotsa ho' na, ka ho eketsehileng ho tsoela pele letoto la
liteko. Hobane e ne e boikemisetso ba ka ba ho pheta le tiriso ya thulaganyo tokelo
khahlapetsang le zweihndigem 'me bonyane 1 1 / 2 tsoela pele khoeli e fela.

3)

leng ho ikutloisa bohloko ena e ile ea nka bakeng sa ka mor'a libeke tse nako
e telele, e le hore ke ile mosing ho sa feleng ka boeona. A samente mosetareta
bonahala ho sebeletsa hantle khahlanong le hona.
Hona joale ke batla boiphihlelo ba e mong ka bophara a 1024 uplifts tla fihlela
joale ha ea lekana ho lokafatsa lebaka tse bolokehileng tse haholo, 'me haholo-holo, a
likaroloana tsa palo ena ha e sa sireletsoang ka thata ho o ne a batla; haeba ho le
joalo, ka ho latela tla bonoa hore P = 1500 e preponderance ea HD bakeng a), ka
lehlakoreng le leng P = 3000 bakeng b) ho na le, 'me a mo bolella liphello tsa
akaretsang ea HD feela phapang tse nyenyane pakeng tsa a) le b nka place) Leha ho
le joalo, e matla haholo ho ba le mokhathala phapang etsahetse, e leng o boetse o
bonahatsoa se toane e matla ea hp | bonta, kahoo u sa khone ho susumetsa
mokhathala ea ka differential nahanela mona H bonang. '
Ke bua 'nete, kaha ho ka etsoa'ng ntle fussiness ho hongata mona, tse ga tlhaloso
eohle ea dinomoro tsa r bona , e leng ho atamela liphello.
N = 64

N = 256

r
r
r
r
bona1 bona2 bona3 bona4

Total r
bona

P
= 1500tha)

52

46

58

45

201

- - - B)

52

39

48

51

190

P = 3000.
a)

55

43

51

57

206

- - - B)
46
61
33
60
200
Joale u bona ka sebele hore mona b) Balang litekanyetso R ka bobeli nakong P
= 1500 joalokaha P = 3000, e nyenyane e r ke tse a); empa sena itetlehile nakong P
= 3000 feela ho ikhethang hlileng ho pholletsa le mokhathala tusumetso leq, 'me bo
manolotsoeng e ka ba e-na le HD e khloanyane ea b) joalokaha a) kwa P = 3000
fumanoa.
Ha e le hantle, e mong le fumanang ha e mong bolela balelela tsa tafole motheo ho
ea ka melao fuoa, o bonta, litekanyetso tse latelang (sheba khao 8..):
4 HD

4 hp |

4nammude

P = 1500. a)

23460

+
7726

- 2724

- - - B)

18879

+ 5023

- 2405

P = 3000. a)

25335

+ 1649

+ 3803

- - - B)

27071 - 18327

Akaretsang a) 48795

+ 9375

+ 4821
+ 1079

Total b) 45950 - 13304

+ 2417
A kakaretsong ena, ka hona, melao ea itoare 2HD ka liteko le le le se nang ho ba le
mokhathala matla = 48795 : 45900; deviates e leng ka tlase ho ka be ho bile ho
bonolo ho contingencies sa leka-lekanang. Tusumetso ea leq na a P lahleheloa =
1500 hanyenyane feela ke mokhathala oa positivity; nakong P empa tseba = 3000 ke
mokhathala matla ho enfelopo matla a sithabetsang. Tusumetsong Q hohle tlase
haholo khahlanong D le leq, ho rarolla eang teng hae lilemong tse ka bang
sireletsehile.
Ka liteko mehleng tse peli, mokhathala e ne e ka boeona bakoang ke nako e telele
bophahamong botelele ba litekanyo a liteko eo. ba bang ba babeli ka nako e telele 'me
boima letoto la liteko Ke entse, moo e neng e tlisoa ka ho mokhathala pele. La pele la
e etsahala hore ebe e bile ka lebaka la ho seng kae hamorao ho khethiloe ka-e le
hantle, liphello tse eseng tsa makhaola-khang haholo; athe oa bobeli a ka nkoa e le
bopaki bo tiisang hore tobileng ea molao rna.
The qalang letotong tsena (January ho March 1856), tseo le tsona ne a ntse a sa
morero leha e le efe tse ling ntle ho ho boletsoe tusumetso ea mokhathala, e ne e le
ba se nang balekane-nehelana, haholo-holo phallang Left le Right. Kgatello P ne ho
sa feleng a grammes 1000. The litekanyo tsa tlatsetso D ne ba 5 sebelisoa letsatsi le
letsatsi, 15, 20, 30, 40, dikgerama 60. 72 nyeoe ea matsatsi a, e mong le le nyollela
640, 'ngoe ea tsona 64 ka' ngoe D tla le Left le Right e ngata le tsona. Ngoe ea tse
5 D's o thehoa ka letoto la lihlooho tse, ka lebaka la karohano ea ho qetela ea
letsatsi; empa kaha 5 72 ha tsoha, 'me ka hona ba bang ba D's ha ho joalo hangata ho
qetela go arola foromo ho feta ba bang, kahoo dinomoro tsa tlhahlobo tse fokotswa ke
lekana joalokaha eka e mong le e D le Right joalokaha linker 8 makhetlo a karohano
ea ho qetela ea uplifts 64 o ne a thehoa,' me kahoo, ke tsona letoto la lihlooho tse
kaofela ne ba tla ba matsatsi a 80 amehang.
Ka mor'a hore mong le e mong letsatsi le le 640 elevations a bolailoe ka ho
latellana, o ne a lula entsoeng ka letsatsi le le ka go tloga moo ho khethiloeng, e leng
ho ba le mokhathala o matla oa matsoho a, 'me hona joale a phaella e karolong e
eketsehileng ea elevations 64, e leng ho letho empa e le ho pheta-pheta lefapha la ho
qetela la 64 le ho qetela e D ne e le ho khetholla pakeng tsa mafapha baapostola bana
ba babeli, oa pele ntle ho oa bobeli ho etsa papiso ho mokhathala. Kahoo, (a nka ka
holimo phokotso) bakeng sa nngwe le nngwe ya 8 D's o mafapha 8 64 uplifts le
linker 'me o sa tsoa ile a fumana le tokelo ya e ngata ea puso fatigued bakeng bapisoa
le ngollana hang-hang pele ho mokhathala salaried mafapha. Ho phaella moo,
litholoana tsa lihlopha profinseng fatigued ka bapisoa le liphello tsa mafapha 'ohle e
leng ba' nile ba fumana nakong eo matsatsi a neng toanang mamella teko pele
mokhathala.
tsela eo mokhathala ile atlehe, ke haufi le 'na ka litlaleho tsa Saxon. Soc. Hlalosoa
ka 1857. S. 113-et seq., By tsena mokhathala ua ngola litlhahlobo zugleichzu ua

ngola litlhahlobo ikoetlisa mabapi le mesifa ea sebeletsoa, ke ile ka bolella

moo 4) . Bonang! E lekaneng ha ho bolele hore litekanyo tse peli e mong le loto ne ba
bokella ho tloha hoo e ka bang lik'hilograma tse 9 senthimithara boima hafeela
lioache tse tsoang lutse boemong ba holim'a hlooho ea hae 'me theolela hape ho
fihlela ho khutlisetsa ka ho eketsehileng e ne e ke ke ha khoneha a mekoallo; seo
tsoelo-pele ea liteko tsa hlahlangoa ke linako haleletsana le nako e teletsana. E mong
le e ntlafatswa nka 1 set lao., Phokotso Any ka 1 set lao. Hoo e ka bang 1 motsotso ka
mor'a hore a qete ea oscillation qetela e leng nakong eo fella kakaretso ba ferekane ka
behang, 'me ka linako tse ling o ne a nkoa e leng pulse length, ka potlako ke tsoela
pele ho pheta karolo ea ho qetela.
4)

Mohlomong ho na le thahasello e itseng, ha ke hlokomela hore tsoelo-pele e

matla ea ho ikoetlisa, e leng ne a ile a bolela ho batho ba leng hiriloe ka
January ho March 1856 mamella teko letoto la lihlooho tse, nakong botjha etsa
elevations ka matsatsi a mabeli a latellanang a Loetse 1858 ka mor'a hona joale
ha ho ikoetlisa ba ne ba nkile sebaka, o ile a bonahala le sieo. Letoto la
lihlooho tse kileng ea e qala ka lipalo ho tsosetsoa 104 le 128 ka la pele
matsatsi a mabeli teko, 'me e ile ea eketseha katleho ho palo e kahodimodimo
ho 692; mabapi le Loetse bo19 la lilemo le la bo20 1858 ea liteko li ile tsa
fumana lekanyelitsoeng 122 le 118 ka nako e tsoanang tla khethoa ka mokhoa
o.
Mona ke polelo efe ea litekanyetso tjena HD tlas'a karolong e ngotsoeng bakeng
sa ea puso khathetse, tlas'a U ka ntle le ho khathala mpa feela balwa tsoang
mafapheng a, e leng ka linako tsohle pele ho mokhathala tshebetsong, tlas'a U tswa
ho bothe ba letsatsi le letsatsi mamella teko pele ho mokhathala eo; bohle nkiloe
likaroloana tsa oona le N = 64 tlas'a khetholla 4 ka sehloohong Maemong a 5) :
HD
D

5)

letehali

ditokelo

med

med

15

2854

2447

3890

4044

2984

4822

20

4809

3349

4937

5698

4334

5801

30

7171

6570

4400

7593

7776

8233

40

8980

10485

11108

9052

13054

11693

60

13092

12352

11464

12112

14056

16470

Balang

36906

35203

35899

38499

42404

47019

Le hoja letotong lena haholo-holo ho ithuta tusumetso ea boholo ba D ile

hiriloe, empa e re letho ka fuoa diphetho kamehla, ho sa tsotellehe hore boholo,
mabapi le sena, joalokaha letoto la lihlooho tse ling hammoho, seo ka 'na sa
fatigues interponierten ne ikentse likolotong boeona; empa fa makgabane a
ho med a le letona, ntle ho D = 15, hantle haholo tuned, ke hore, ea D's

o makgabane tekanyo e lekanang ya. Mabapi le lokela ho o ne a eo e

nyenyane D's o hang, feela ka bongata haholo diphetho sebakeng se
sireletsehileng nyeoe ea ka lebelloa.
Fa o ntsha ho bile le litholoana ka tlaase mona Balang joalokaha diphetho tobileng
nahanela, rea bona hore a le letehali melemo HD 'me qetellong H haholo lekanang le
le le se nang ho ba le mokhathala li, athe a litokelo eseng feela ka dipalogotlhe, empa
o ananela sohle motho ka mong (ntle ea U boemong D ) ya preponderance
litekanyetso mona ka tlase = 40, e leng ho hlakile hore khl haholo bakeng sa hoo e
ka bang tlas'a U le U fellang kateng. 'Me ba makgabane e ka tlaase bakeng sa ka ho le
letona boima haholo ho feta ao a ka a le letehali, hobane ke D's o haufi bontsha
tekanyo e lekanang ya, joalokaha e ka tloaelo ho hlokeha, ha ke tsoeng haholo ka
letsohong la hae le letehali, e leng ho bonta matla le tshitiso.E leng, melemo med
nakong li le letehali D = 30 le = 60 Kamoo ho bonahalang kateng e le nyenyane
haholo, ka bobeli ke ho ipapisa le makgabane a mang har'a med a ho le letsehali feta
matsoho a bona tsamaisanang le letona, 'me koala mong oa bona, kahoo ba bonta le
har'a ka ho le letsehali bakeng boholo hohle U le U. hlaha Ka hona seporo tsoang
liteko tsena hoo e batlang e ho nepisisa. hore phapang nahanela litekanyo tsa e batla a
ntlafatsoa ke bolelloa batho ba bangata ho ka khonehang phatlalatso khannoang
mokhathala tshebetsong.
Ho sa le joalo, phetoho eo e hlaha lekana le mokhathala mehleng matla empa le
teng tshwanetseng leha e nkoa seo o ile a fa Left, e leng letoto la lihlooho tse
mehleng fa le letoto la lihlooho tse latelang ke unambiguously ho lekaneng ho ke ke
sisinyeha ho motho eo u hamorao netefatsa haeba Maemong a mahareng ka ,
Empa pele ho ke ke ha ka ntle thahasello, esita letotong lena,
melemo leq le Q bonta. Ba ne ba le bohareng ba litekong tsohle D's o ka dikgerama:
P

letehali

ditokelo

letehali ditokelo

- 15,15

+ 7.88

- 17,50

+ 0,20

- 21,76

- 7,28

- 13,23

- 2,73

med - 35,81 - 13,92 - 14,69 + 0.72

O bitswang, tusumetso ea leq a fetisetsa ho tloha U hore med a potolohileng siea
20,66, ha litokelo tsa dikgerama 21,80, kahoo ka bobeli haholo ke tsela e lekanang,
empa e ile ea eketseha ka litokelo tlas'a pitikololo ka kutloisiso e fosahetseng sebaka,
seo matla susumetsa mokhathala tshebetsong paka le dipehelo tsa khakanyo, 'me e
boetse e le mohlala ho hlollang ha tsela eo etsahala liphetoho tse joalo ke. Se a ntse a
feta ho tloha U ho appa hlokomela ho fetola tataiso toanang ka U, feela mabapi le
lefapha koalang, se a ntse a e-na le mokhathala e itseng ho lekana le U, e etsoa e leng
bua ka karolelano ea boiteko bohle. (The makgabane feela tjee lekgetlo la ntlha kea
ka ho toba a bua.)
Ha e le potso Ntle le hantle, o ne a ba latelang:

Ke akga litekanyo tse seng feela mesifa ea ba fatigued, empa ka nako e toanang
thabile bua nako ena kaofela phelang, e leng etsa ka boeena tsejoa ka pulse length
haholo eketseha e ne e le ho itima lijo le tse nyenyane hang ka mor'a hore phethoa ha
sekamela kamehla hore ke hangata ho e sa bale ; empa ba bang makhetlo a lichapo
150 'me ha ua fumana ho a motsotso. Ka lehlakoreng le leng, o ile a Liteko hlisa le
lijana tsa 1 dikilogeramo. Weight tlas'a maemo a tloaelehileng, e ka bang ka hora e 1
le ka pel'a mabifi mokhathala tshebetsong kapa ntle mokhathala morago ga moo e ke
ke ea ata le phello e toanang pulse length eo. Ho fapana le hoo, e pulse length 21 ne
a le har'a matsatsi a 29 mamella teko hona joale le mola boahelani, moo ke
ikemiselitse ea pulse length (ka mele e toanang le boikutlo bo toanang ha letsoho
la) ke lekanang pele le feela ka mor'a ua ngola litlhahlobo, ba ka linako tse ling
khafetsa ho feta ka mor'a hore litlhahlobo tse, 'me e ne e ka karolelano pele 87,8, ka
mor'a 85,2. phokotso sena se ka 'mohlomong itetleha ka ea liehang lipotoloho
junifomo ea tshebetso,' me ka potlako ho oache e ne e tla ba fane ka lebaka fapaneng.
Seo tehetsa khopolo ea hore tsela e bontoa ke eketseha ho otla ba hlapholang ka
ntle le tsusumetso e ntseng e eketseha ka phapang nahanela, liphihlelo tse latelang ke:
pulse length ka e ne e nakong ea likhoeli tse mehleng mamella teko letoto la lihlooho
tse polygonal haholo ho ea ka matsatsi a, eo ka tsela eo junifomo ea bophelo hore ke
lebisa, mohlomong ka feela hlaha yona hore ka makhetlo-khetlo letsatsi le letsatsi
mabifi mokhathala tshebetsong forterstreckte tusumetso ea oona holim'a bolelele ba
nako eohle ea letoto la lihlooho tse teko, empa variably. Ka bomalimabe, ke na le,
kaha ho nahanela ba pulse length 'na hamorao beifiel, o ile a hlleha likarolong tse ka
pejana letotong la ho fumana eena' me a tlalehiloeng; empa e ke e le 'ngoe ho
etsahetse'ng ka matsatsi a 14 a ho qetela. Hang-hang pele ho qaleha ha letsatsi le
letsatsi hora ho shebella ba bang hoseng ho hong o ile a nkoa, 'me ka mor'a qetellong
ea e toanang, hape' me a lokela ho kopana le leha e le efe le moemeli pele ho
mokhathala. Haeba hona joale tsena fumana 14 mahlahana nang le dinomoro le
letona la matsatsi a se lemohileng 14, bapisoang lula ka matsatsi 'ohle, hammoho 6) ,
kahoo ka sebele se bonta ho se phetoho hantle feela ngollana, empa ntse e le
predominance hlakileng sa dinomoro sebele ka kakaretso bakeng sa letsatsi le palo e
khloanyane ea linaoa , Ke ile E leng, ho latela boholo ba hapa dinomoro tsa r bona ,
latelang makgabane e lekanang (etsoe N= 640)

r bona

Pulse
length
palo7)

sekgahla
r bona sa pulse
length

411

75,87

446

81,75

416

95,5

453

88

431

84,5

457

86,5

434

79,25

463

90,75

438

74,25

le 471

96,5

439

75,87

483

93,65

440

88,25

487

82,5

Summa
578,49
3260 619,65
3009
Ka mor'a moo lekana bakeng sa matsatsi a 7 le tlaase-tlaase r bona ka karolelano
r bona = 429,9, pulse length 81,92
le bakeng sa matsatsi a 7 le phahameng ka ho fetisisa bo r
r bona = 465,7, pulse length 88,52
ea bolele thempereichara ea pele matsatsi a 7 nakong ea lemohileng le lilemo li 15 ,
21 C., oa ho qetela 16 C.
6)

The dinomoro tsa ho hapa ke folgends bakeng sa liketsahalo tse ka

sehloohong kaofela 4 'me kaofela 5 D's o oa letsatsi le le leng phaella ka ho
re. 7) Buka melemo ya sekgahla pulse length li bakoa ke le mokhoa oa
khutsufatso' me ka hona, e le hore palo ea linaoa mokhoa o sa fellang
ikemiselitse ho tloha count ya ka ho metsotso e seng mekae 'me fokotsoa hore
mets 1. ke.

Ho disputa hore palo ea maemong ana ha kholo ka ho lekaneng ho boloka ho

lebaka; empa ho ntse a atleha ho namola e toanang moleng hlahlamang, ka lebaka la
fetileng, ha ke ntse ke qotsa mantsoe a ka tlaase mona.
Ka lebaka la letoto la lihlooho tse fetileng mabapi le hore boitsebiso ba molao rna
e ne e ke ke ea makhaola-khang, kahoo ke ile ka kpa leha ho le joalo e mong o fuoa
ho bapisoa letoto la liteko le le le se nang ho ba le mokhathala tlas'a mefuta e meng
(Nov 1858). E ne e le 16 ka letsatsi, kapa, le kenyelletsoa ha lintlha tsa matsatsi a
mefuta e meng mamella teko hobane ka letsatsi le leng feela ho ile ha etsoa ho liteko
tse ling, batho ba babeli khahlapetsang 32tgige mamella teko sa letoto lena. P =
1000, D = dikgerama 60, maemo a tloaelehileng. Palo yohle ya elevations 16 . 10 . 64
= 10240. mokhathala o ne o mona entsoeng ka butle phahamisa ea litekanyo tse
boima ka mor'a moo ho tsela e makhaola-khang hoo a ileng a ba le mokhathala matla
haholo ka tekanyo pelo empa a se na papiso ka tlaase ho moo eketsehileng ho feta
moleng mehleng; e boetse e le mokhathala tshebetsong 'nile sebelisoa eseng feela
hore le matsoho babeli ba leng hammoho, lehlakoreng joalokaha e etsahala letoto la
lihlooho tse fetileng, empa hape le ho e' ngoe ea mong le e mong letsoho la ka boeona
e, 'me a toanta litholoana. Kaofela emisitseng liteko e ne e lena.
Ka leng nyeoe ea letsatsi le hoseng 64 uplifts ne, ka mor'a zuvoriger pulse length
tshephile ka motsotso 1, 4 tse peli a li fetiselitseng mafapha a qala; ka pulse length
hape baloa bakeng motsotso 1; ntan'o letsoho la e a le mong fatigued; le 2 tse peli a li
fetiselitseng lihlopha tsa 64, haholo joalokaha feela joaloka ho tloha mokhathala, a
matha; joale e ntan'o ba letsoho la lintho tse ling tse haholo joalokaha

khathetse; ntan'o rehired 2 fa mafapha; ntan'o fatigued liphaka ka bobeli re le 'moho

hape' me ile a etsa tse peli tsa mafapha a joalo. Ka mor'a hore mong le e mong go
arola ne bo boetse bo pulse length, empa feela ka motsotso baloa ke , 'me a etsa
lipalo tseo li kopanngoa linyeoeng feela pele mokhathala le lecha, e le hore mafapha
tse peli tse amanang, ho ea mokhathala leha e le ofe sitisoa feela ke motsotso pulse
length bala.
Ka kakaretso, ke hore, 4 mafapha ne letsatsi le letsatsi 64 ntle mokhathala, 6
hiriloe ke mokhathala. The 4 pele mokhathala ba pele hore 2 ho mokhathala tse peli a
li fetiselitseng qetellong ea letsatsi ka leng tekong; pakeng tsa ka bobeli ba kene
mafapha 4 ka mor'a hore mokhathala unilateral. Sena se ile sa fetoha ka tsela eo
haeba ka letsatsi le leng la pele ea e-ba fatigued ea Left, sena se ne se etsoa ka lintho
tse latelang letsatsi le mamella teko le tokelo ea molao ea libetsa tseo ka bobeli.
The karohano pakeng tsa mokhathala le ho qaleha ha ho khutlisetsa lijana e ne e le
kamehla halofo feela motsotso oa pulse length tefo tlalehong ea metsotswana e
mmalwa e eketsehileng ea ho lahla boima etella pele kapa litekanyo tse loto le
phetoho le lijana tsa. The mokhathala boeona e ile phethile tjena.
Ha unilateral mokhathala lisenthimithara Weight e ne e le boima ba lik'hilograma
tse tataiso ea 9. Butle-butle li rekisang nakong 4 set lao. Ho tloha boemong ba ka
botlalo theolela ho tse tshekaletseng bophahamo mahetla tsosoa 'me nakong ka
metsotsoana e 4. Theolela hape. letsoho la ile a etsa ka ipolella sena, eseng thoko,
kwa, otlolla. Sena se ile sa phetoa ho fihlela mphahamisetsa aa ka a ea; eo ho ne ho
mets. u etse khefu, 'me hape fatigued ho fihlela e se e sa le joalo ka makhetlo 5 ka ho
hlahlamana, nako le nako le mets . Ho sa le joalo. Sena se 5 mokhathala
(likaroloana tsa oona) Ke bala joalokaha e le 'ngoe tshebetsong mokhathala. The
tieho ea mphahamisetsa o ne a rerile ho eketsa sekhahla pelo tlaasenyana ho moo, ho
pheta-pheta ho ka akaretsang mokhathala eo. palo ea uplifts ho khoneha nka tsena 5
mokhathala likaroloana tsa yona tshebetsong mokhathala tsoang ka lebaka la
mokhathala o sa feleng accumulative, matla ho tloha ba pele ba ho la bobeli, feela ba
le ho honyenyane le likaroloana tse latelang. Ka ho le letsehali ka, haholo-holo ho
tloha qalong ea letoto la lihlooho tse mamella teko a uplifts haholo ka tlaase ho moo
phetha joalokaha litokelo, empa atamela ka tsela ea letoto la lihlooho tse mamella
teko butle-butle yona; ile a boela a mokhoa ona o molao oa hae e le
tlwaelo. mokhathala pataganeng liphaka ka bobeli bohle ileng sa etsahala ka tsela e
toanang le ha re sebelisa letsoho e, litekanyo tse peli feela liponto 9. Ile ka nako
bokella. Ho tloha ka Left ne se fokolang haholo ho feta litokelo joalokaha ho ne ho
uplifts ka libetsa ka bobeli kamehla ipehela pakane ka investing haholo-holo
mokhathala tsoang letehali 'me a ikutloe joang hang-hang.
E ka 'na thahasello e itseng, ho qaqisa maemo kaha sena, ka mokhoa o
hlophisehileng haholo, ka matsatsi a supileng ka bapisoang romeloa linaheng tse ling,
ho ba le mokhathala hlokomela, o ile a boela ke na mona ka tlase ka batla boitsebiso
bo itseng tabeng ena. Leha ho le joalo, ke eng ke karolo ea bohlokoa mona, ho buoa
leha e le efe ho nyolla boemo likepe ke hore mokhathala ea pheta mong le e mong oa
3 letsatsi le letsatsi ts'ebetso ea mokhathala ka makhetlo 5 le mets . Ho sa le joalo,

le mets. Mor'a hore qetello ile paced. Ke tla boela hlokomela, ha feela alternately
ke matsatsi, mokhathala o ile oa oa pele e etsoang le letehali le le letona hore
mokhathala oa letsoho la e 'ngoe bonta ha ho phetoho fokotseha ka kobokolaka palo
ya boima boima, e leng (hoo e ka 12 mets. Ka mor'a) fumana le liphaka tse ling ka ho
tsosetsoa palo ea karolelano boima boima ile toanang, e ka ba pele kapa zuzweit
letsoho la khathetse, 'me seo ho tsosetsoa palo ea litekanyo tse ka bobeli boima le
mokhathala qetelle ba tsoa hong liphaka ka bobeli e ne e hanyenyane feela ka tlase ho
ka ba le mokhathala ba sephaka lahloa kherehloa:
Mabapi le maemo a pulse length ea hlokometsoeng latelang: 'Nete ea hore ho otla
ha pelo e hang-hang ea eketseha ka Mokhathala matla' meleng, ke ntho e
tsejoang; empa makatsang ne le 'na,' me ho bonahala eka ho 'na le sa ka ntle
thahasellisa hore ebe bakiloeng ke mabifi a ikitlaetse eketsehileng sekgahla pulse
length tse ling forterstreckte tekanyo boetse ke matsatsi a mefuta e meng teko, o ile a
ka hona fumanoa hape ka matsatsi teko ea pele liteko tsa hore keketseho ena ka ho sa
feleng nakong ea khoeli nyeoe ea hla le hore ba labalabela kamor'a ho fela hoa
letoto la lihlooho tse teko, butle-butle haholo waning, tsoela pele fumaneng. E ne e le
hore, nakong ea letoto la lihlooho tse mamella teko qoba ho eketsehileng hla
sekgahla pulse length, lebaka le ka sehloohong e le 'na ho tloha hle tsoela pele
boetse ena mokhathala ua ngola litlhahlobo, eo ke neng ke rerile nang le phetoho e
itseng. Hakaalo ke ne ke lumela ho ka mamella le keketseho eketsehileng pulse
length ntle mosing, a qala ho nahana hore hlooho ea ka e ne e hlaseloa ke mabifi
ts'ebetso ea mokhathala mpheta; seo a se ke a mohlolo o moholo e ne e hobane mali
ka matla le khannoang hloohong e ne e le nakong e fetileng le boima uplifts mong le
e mong tshebetso, 'me sena se ke la ka mor'a hore ho utloa bohloko ho e' ngoe pejana
likarolo tse fokolang haholo, athe ea matsoele ba ka bophelo bo botle haholo ne ba sa
mosing. Sena se Angegriffensein hlooho o ile a fumanoa a e sa reretsoe ho toauoa
maikutlo, 'me ba bang ho matlafatsoa ha Ohrenbrausens leo ke utloa bohloko tloaela,
empa o ne a sa lebaka se toarellang ka mor'a hore letoto la lihlooho tse tekong' nile a
beha.
Ba ntse ba eketseha butle-butle a ka tekanyo pulse length nakong ea letoto la
lihlooho tse mamella teko e ne e se ka kopanelo le keketseho butle-butle ka linomoro
tokelo r bona mafapheng a itseng 4 eo pele ho mokhathala tshebetsong ka matsatsi ho
tlhahlobo, empa hape, eseng hangata; empa ka ho hlaka haholo amagana e. Hobane
ka mor'a hore ke e-na le nahanela liteko le litekanyo tse ka lilemo tse ngata, sena se
ka se ke ua behoa tlas'a e tsoelo-pele ea ho ikoetlisa eo.
Mona ke kgutsufatso ya palo ea linaoa le dinomoro tsa nepahetse bakeng sa teko ea
ho matsatsi a 16 sebele mamella teko letoto la lihlooho tse, arotsoe ka lihlopha tse
peli I, II. Ekeletsoa li ntse li lipalo bakeng 7 selelekela le matsatsi a 2 morago ga moo
e ea teko, e leng ya ka dipehelo tsa pulse length le salaried pele mokhathala 4
mamella teko mafapha ao 16 Ka letsatsi le letoto la lihlooho tse toanang haholo, leha
ho le joalo, ho tsoa phae poso mokhathala ile hiriloeng tlas'a mefuta e sa toaneng,
'me haholo-holo feela ka tlwaetso selelekela le morago ga moo e, ka hona o ile a
fumana ho tswa ho litholoana mokhathala li folgends eseng bontitsoeng. Ka la pele
tse peli tsa 7 nakwana matsatsi mamella teko ea pulse length pele mokhathala o mpa

feela nkoa, empa ha aa ka a mamella liteko tse nyolla boemo le lijana tsa ho hlahloba
nahanela. The Maemong a loketseng R ba joaloka kamehla baloa hammoho ka
linyeoe tse 4 tse khl.
7 selelekela mamella teko matsatsi.
Pulse length
letsatsi
ho tloha
mokhathala

r bona (N =
256)

October 87,5
bo19 la
lilemo

ha ho hlalosa
temana ena.

20. -

ha ho hlalosa
temana ena.

85,5

October 89,25
21

154

23. -

91,5

155

25. -

97,5

165

27 -

102,5

152

29 -

81

153

mokgwa 92,35
155,8
16 ka sehloohong nyeoe ea matsatsi.
ke
letsatsi

II

Pulse length r bona (N

peleErmd. = 256)

letsatsi

r
Pulse length
bona(N
peleErmd.
= 256)

November 97
1

158

November 86
lekholo la
bo17

172

3. -

93,75

163

19. -

100,5

199

5. -

103,5

204

21. -

89,5

178

7. -

75,5

180

23. -

94,5

191

9. -

97

169

25. -

103,5

198

11. -

87,5

165

27 -

102,5

177

13. -

91

177

29 -

94

191

15. -

95

183

1 December 107

mokgwa

92,53
174,9
mokgwa
97,19
2 morago ga moo e mamella teko matsatsi .

183
186,1

letsatsi

Pulse
r
length ho bona(
tloha
N=
mokhathala 256)

December 98
3

175

5. 100,5
170
Nka karolelano bakeng sa 7 nyenyane ka ho fetisisa, 8 tse mahareng le tse 8
makgabane phahameng ka ho fetisisa oa r bona le linaoa e lekanang, re (ea
kenyelletsa bohareng mamella teko mocheso)
r bona pulse length Temp.
157,1 93,1 16,6 C. 172,9 95,5 16,7 - 191,1
96,7 16,2 Ka mor'a hore December 5th, moo mokhathala qetela etsahetse, ke na le pulse
length e sa nkoa hape ho fihlela ke ile ka qala letoto le lecha la ua ngola litlhahlobo
ntle ts'ebetso ea mokhathala hodima Dec 19, ke hore, ea pele, e le 'meli-ka nehelana
le P = dikgerama 2000 le 3000, e leng diphetho (s. khao. 9) ba fuoa. Ha ke hona joale
(le moleng latelang) hape pulse length pele le hlahloba ka mor'a nako teko ea letsatsi
le letsatsi, ke ntse ke fumana tsela e sa tloaelehang phahameng sekgahla pulse length,
ho sa tsotellehe ratana 5 . Had fihlela 19 Dec ha ho leka ho lumellanoang ka eona ho
hang fumana. maqhubu ena o ile a nka liehang, empa, bohareng ba mong le e mong
matsatsi a 8, tswelela pele, itoere leng, e le mokhoa oa pele le ka mor'a nyolla
boemo likepe, ka mokhoa oa ho e mong le e matsatsi a 8, ka tsela e latelang:
Pulse length
Temp.
Bo19 la lilemo Dec ho Dec 104,16
26 8)
17 , 16C.
27 - - 3rd
Pherekhong 101,11 16 , 81 4. Pherekhong 11 - 98.79 15 , 49 bo12 - - 19 - 16 98,78, 49
bo20 - - 27 - 89.46 18 , 10 28th - - Thlakola 4 87.78 17 , lekholong la bo18 -

8)

kenyeletsa linomoro tsa motho ka mong ka matsatsi a

8. 92,75; 109,5; 103,5; 106; 107; 113,5; 97; 104th

Ka sena subsequenten mamella teko letoto la lihlooho tse o ile a bonta pokello ea
linomoro pulse length bakeng sa kholo ka ho fetisisa 16 le 16 nyenyane ka ho fetisisa
dinomoro tsa hlotseng, nkile hammoho le maemo a ka bapisoang liteko, 'ngoe, empa
feela e le sebelisa hamolemo libaka tseo hanyenyane bakeng sa dinomoro tse
khloanyane tsa linaoa; E leng, ka kaofela (ka N = 8192)
r bona
AVG. sekgahla sa pulse length
5732 96.88 6147 98.18.
Ka mor'a moo, e mabapi tse itseng tsa ho eketseha ka palo ho bonahala ho 'na R le
keketseho ea ho otla ha pelo kapa bonyane ke kamoo le monyetla haholo.
Sohle seo latelang e bua khutlela morao feela ho ba ka sehloohong 16 Ka letsatsi le
teko ea letoto la lihlooho tse, e leng hona joale ae phethang re qaleng. Sekgahla pulse
length pele le ka mor'a ea pele e mene, e leng ba le mokhathala antecedent, mafapha a
mamella teko ka ho khetheha e ne e leng e monate joaloka ho le joalo, e leng a
Summa ka matsatsi a 16 pele ho 1517,5, ka mor'a 1518 ho; ka karolelano pele 94,84,
ka mor'a 94,88, e le hore ka lebaka leo e leng nyolla boemo ba lijana of 1
dikilogeramo. Weight bonta ho se kgahlamelo hodima ona eo pulse length eo.
The pulse length hang ka mor'a hore ba bararo, e ke mafapha etsa lipatlisiso tse peli
arola, matshwao mokhathala (ho tloha mets. Ho mets 1. Fokotswa) e ne e ka
karolelano
Ka mor'a
Ka mor'a
ke 3.
hore 1.
hore
Mokhathala
Mokhathala mokhathala
2nd
A I.

100,4

106,5

112,1

A II. 108
105,1
115,4
Kahoo o ne a (jwalo ka e bapisoa le Lethathamo), e eketsehile pulse length ka mor'a
ea pele tshebetsong mokhathala feela ka 8 ho isa ho 10 likotlo hanyenyane ho feta ho
ea ka boemo ba latelang khahlanong sa khaotseng, haeba mong le e mong
hanyenyane khahlanong le keketseho hlollang a mo moleng e fetileng. . Bonang!
Bonta ka kakaretso e leng keketseho ea tse Group I ho Group II qetela ka karolelano
palo ea linaoa, mong (l), (2) e ne e le, ho ea ka 1st le 2nd lefapha mamella teko e leng
lateloa ts'ebetso ea sa mokhathala, ho latelang:

I.

1. mokhathala

2. mokhathala

3. mokhathala

(1) (2)

(1) (2)

(1) (2)

96,5

97,5

98,3

97,5

104

89,9

II.
100
99,9
100,9 101,5
101,8
101
Hongata hakana bakeng sa sebelisoa ka litsela tse pulse length.
Joaloka mehleng mamella teko letoto la lihlooho tse, ho sa tsotellehe ikhethang
matla pulse length hajwale eketsa mokhathala tshebetsong empa feela e seng matla
haholo, esita le haholo unequivocally itetlehileng ka tsa go atisa dinomoro tsa r
bona le demgeme magnification ea HD e neng e etsahetse, joalokaha ba ile ba lula
ka ya hao ya hajwale tlaase batlang ho hongata pulse length eketseha hakaalo lebella
joalo moleng hajwale; 'me kahoo hlahloba tusumetso ea mokhathala bo
hloekileng. Mona tjena ka pel'a 'me ka mor'a mokhathala oa papiso ea liphello tabeng
ena. diphetho tsohle li ka la 8 HD fokotswa, empa le tsoa mokhathala tsoang
litekanyetso lefahla, 'me boletsweng bakeng sa mafapha 4 ho ea ka taelo ea bona
tatellano ea liketsahalo tsa letsatsi le letsatsi, le boitsebiso bo bong ho mokhathala
bakeng letshehadi le le letona e khetholloa ka pele le Zuzweit hore na a amehile
letsoho e ne e lekhetlo la pele kapa zuzweit khathetse
8 HD tsoang mokhathala .
35273
3 - 32613 4 - 30930

. 1 . Lefapha 28096
Central 31727,4

2-

8HD ka mor'a mokhathala latelang letsoho.

letehali

ditokelo

34681

26760

30063

31288

Zuzweit. 1. Abt. 30888

40731

Pele. 1. Abt.
-2-2-

34602

30175

mokgwa
32558
32239
8 HD ka mor'a mokhathala oa matsoho ka bobeli.
I. Group
II. Group

1. Abt.

26425

2. -

31322

1. -

30932

2. -

30827

mokgwa 29877
E bone hore diphetho pele le ka mor'a mokhathala fapana ho hang ha e kgethelwa,
ka lebaka leo molao bapileng ka etsahala hore ebe o ile a tiisa.

Khahlanong ena o ne a melemo 8 hp | , 8 nammude liphetoho tse khl ka ho

fetisisa ke Erm-bolokoe a utloa bohloko (hp | joalokaha e le tloaelo a tataiso a
fosahetseng); bao makolopetso a ke Leha ho le joalo, kaha ho sebdisana arola le
puisano e susumetsang sitoa ho etsoa ntle le titiso, mona o lokela feta.
latelang feela ntlha Ke nahana le hore qotsa le sa lebelloa. Kaha u ka kakaretso
bua ka mokhathala mojaro boima ho feta le hlaphohetsoe likelellong tloaelehileng,
ho ne ho bonahala ka etsahala hore etsa ka mor'a hore mokhathala unilateral ena
unilaterally boeona ikutloa, 'me ka lebaka leo a mafapha ka mor'a mokhathala
unilateral siea nammude a nepahetseng, ka mor'a litokelo tsa unilateral mokhathala
a e ne e tla bonta ile ea fetola kutloisiso e seng ntle khahlanong le mafapha ntle
mokhathala; e leng phetoho e tlameha ho tla ho fetisisa lebeletsoe ka matsatsi moo
mokhathala matsohong a botsa potso ena e-na le lintho tse ling tse ileng tsa etsahala,
kahoo mokhathala mehleng lehlakoreng le leng a ne a siea counteraction, nakong
matla ka ho fetisisa ea eona e leng ea pele, mokhathala haufi-ufi ho bua leshano, ho
sebeletsa (halofo) mokhathala ea (by mets . Ho sa le joalo) latelang lefapha. Ho
ithuta karolo ena e mpa e le ka lebaka la nammude hore e fetohile ka bobeli ho
hlokahala, ka bobeli ho mokhathala unilateral ea litokelo feta letehali, ka kutloisiso
e nepahetseng, hore feela ba mokhathala oa ho le letsehali bapiswego ho feta ke
ditokelo mokhathala. Esita le ka mor'a ho qetela eaba ba etsa, ba babeli sekamela
lehlakoreng mokhathala bonta nammude ea karolo ea pele fetohile tataiso be tse
khothatsang tse khahlanong le naha chesehang, empa eseng hakaalo, joalokaha ka
mor'a mokhathala unilateral ea setseng ka mor'a hore litokelo tsa unilateral
mokhathala. Sena ke hona joale ho hlalosa maikutlo a ka seo. mokhathala o ne leo
nammude hla le tusumetso e kakaretso oa mehleng oa mofuta ka tataiso e le tse
khothatsang; Sena se ile sa ntlafatsoa ke mokhathala le mong-ba ema tsa letehali,
ke fokotseha ea litokelo. Hore na lintho tseo tse thehiloeng kakaretso tusumetso, ke
sa tsejoeng; se boleloang ke hore keketseho le fokotseha empa hlile ena toana le se
neng se lebeletsoe a tsoang pele.
diphetho All mehleng amanang le liphetoho ya ntango a nahanela ka lebaka la ho
ba le mokhathala. Bakeng sa potso ea kamoo likarolong tsoela hong rua nahanela e
khloanyane ho se toane ka tsela e ka nahanela feletseng bakeng sa litekanyo, u ka
nka le liteko tsa Eh Weber nahanela; ke litholoana tseo o ke mokhoa oa ho se toane
feela bonahaleng 9) , e bapisoa le batho fumaneng likarolong fuoa e le hore a
likarolong tse toanang ka mokhoa oa equivalents 10) o ile a fumana; feela mokhoa oa
pele, e qetellang e bua ka nahanela feletseng ho phapang nahanela.
9) Progr.

ark. leq. 96. 10) Ibid. E leq. 97th

Neng e behiloe ka likarolong tse latelang ka mong oa mahlakoreng 'meli ea' mele, e
mokoloko oa 6 mefuta taler, kahoo phapang boima ile a ikutloa kateng ha tlosoa ka
lehlakoreng ea 'mele e ne e latelang mefuta palo e leng tsenngwa jaana kgetha
phapang feela bonahaleng:

Volar holim 'a monoana

1 bohatong,
capit. metatars. 1 scapula .....
. 2 loma serethe .........
3 likelello tsa ....... 4

Ka lehlakoreng le leng e ne e le lekanang le mong ho e mong, e neng e joaloka tsela e

tsoanang ka thata o ile a ikutloa a latelang litekanyo a lionse likarolong tse latelang:
metat ..) 10.4
8
go

Volar holim 'a monoana 4 le bohatong (e cap,

- - - 3 - scapula ....
- - - 4 - serethe ....... 8.8
- - - 4.5 - occipital ..... 5

Rea bona hore mona ha ho nke beha latelwa honyenyane ea etsa makhekhebu a ka
bobeli. Phapang feela bonahaleng a monoana le bohatong leoto ho toana Leha ho le
joalo, e le hore le itoare ka litekanyo tse lekanang joalokaha lemohuoa likarolong ka
bobeli joalokaha 4 le 10,4. Lehlakoreng le leng, ho toana le ho bekha a lemoha
menoaneng 'me mokokotlo oa hlooho ea phapang feela bonahaleng li hoo e ka bang e
toanang, leha ho le joalo, joalokaha 1 : 4 e hlahella.
Hona joale hanyetsoa boiteko joalo ka feela sebeletsa e le ea bohlokoa ha ba ba hira
tlas'a comparability ka tieo maemo; e leng ha e presuppose mona hobane sepheo sa e
ne e sa lebisoa ho e bapisa nako ea ho liphello tsa mekhoa e ka bobeli, 'me boiteko ba
ka linako tse fapaneng, mohlomong le hiriloe nakong batho fapa-fapaneng; Leha ho
le joalo ka hang nahana hore ka tsoelo-pele ea e le kannete ka bapisoang le feletseng
le differential nahanela joalo Discordanzen lokela ho ka khonehang ho hang.
2) boiphihlelo ba libakeng tsa ikutloa joang leseli.
Libakeng tse sa boikutlo ba leseli, e ntse e haellang ho feletseng liteko ka ho toba,
kamoo molao bapileng ke a utloahalang; empa ho na le linnete tse pakang seo ba
bangata ka pel'a eona eo ho amana le ho botsa potso ena, 'me li tla tohloa mona
mabapi le ho sena ka ba bang ba tse hlollang ha le kamoo ba li entseng le melao,
karolo e' ngoe ea hole hakae ba ka sebeletsa e le 'ngoe ho tiisa,' me karolo e 'ngoe seo
hlalosetsa ba ile ba fumana tsela eo,.
Pele ho tsohle e ka sekamela ho etsa hantle tsebahala ka molao e le 'ngoe ba
tsitlella hore e ne e se a ntse a angoa khaolong konopo e bulelang molao Weber, e
leng tsoela pele ka puisano e empa ba ile ba fallela mona. Ke lula nako e telele moo
ho leng lefifi 'ngoe le maruo bokhoni ba ho bona lefifing ke lula nako e telele a
Hellen lahleheloa ke bokhoni ba sena.empa, eng bona lefifing? A leseli, e leng
photometry ke ba sa fapanang le bosiu lefifing, empa a sa ntse e fapana. Hobane ha e
le hantle, ena ke eseng feela batho maikutlo feletseng, empa phapang; hammoho le

bosiu bo bong lefifi sa ntse eo na molemo oa oona photometric. Kahoo seporo empa e
le hore mokhathala leihlo ke hlasimollang leseli dulls ea nahanela bakeng toane.
Le hoja ho e le hantle ka boeona e hloka tumme na bopaki bo qaqileng, ke nehelana
ka mona empa moleng oa ho qala sepakbola e le litaba ka eona hammoho, e leng se
etsang e le 'ngoe hlaha tlas'a dibopeho haholo-holo tse sa tloaelehang hakaale kapa
thahasellisang.
"Buffon bolelloa hore ofisiri e 'ngoe a le teronkong e boo seoelo ka zutreten leseli le
tsoang holimo, e ne e le nako e telele kamoo filoeng ho lijo, ka mor'a likhoeli tse seng
kae o ne a bona litoeba. Ka mor'a likhoeli tse' maloa, beha boemong tokoloho, o ile a
ile a tlameha ho butle-butle haholo tloaela ho leseling. Monna e mong ea ileng a
toaroa lilemo tse 33 a lula se lumelang, ho ka bosiu bona dintho nyenyane ka ho
fetisisa ka letsatsi la ha ho letho le (Ruete, Ophthalmol., ho Larrey mem. de Khao
Ohir. z. Vol. I.-e leq. 6). "
V. Reichenbach e mangolong a hae tsejoa ka tsona. OD ho batho ba itseng
bitsoang kateng. Sensitives, lefifing bo phethahetseng lintlheng tsa ho a hohela
lelakabe-joaloka liketsahalo leseli, 'ngoe boputsoa bo nang le' mala o moputsoagrey, lipalo boroa e khubelu, bo bofubelu bosehla le rotgraue lemoha North Pole,
hore ba ka bona leseli esita le ntlha ea kristale, ho phela le motho, phoofolo le
meroho 'mele, haholo-holo fingertips, tsepe, sebabole, sephalli tse emoloa ka
lik'hemik'hale kapa crystallization Molao, joalo-joalo Qetellong ea ka mongoli
(Human II. S. 192 sensit.) Fihla. Ho etsa qeto ea hore 'mele oa tsohle tsa lefate hang
leseli le lefifi, bonahala bakeng sensitives qeta hore le' ngoe feela ho eketsehileng, ba
bang ba tlaase ho moo.
Ho ke ke ha sebaka, ka bo tebile hakae ho Reichenbach a OD na le khethehileng
moemeli ntho ea sebele ho nka; liphihlelo tsa hae tse mabapi le lefifi lemohuoa ka
batho ba bang ba khanta bonahala ho 'na ho ema ka bohona letho; empa bonang!
ke bolele bona ka lebitso insofar feela joalokaha Reichenbach hoo e leng boemo ba
babatsang ba temoho la leseli eseng feela motlakase o tima e feletseng ea kamore
lemohileng, empa hape le ka sensitives ka tlaase ho moo nako e telele lula lelapeng
bontang ka eona pele ntho efe kapa efe e ka bonoa. Ho ea ka polelo ea hae e, a
hapa ka ho phethahetseng Dark High nahanela hangata hang-hang kapa ho bona ka
mor'a 5 metsotso e 10 e bolela lihora tse nahanela ka mor'a ho 2 kapa 3 ho
Odlicht.
Iphumanetse esita le batho ba hlileng ba sa ntsane ba hopola hantle se neng se e
pele e neng sebelisoa ho khotsofalla likerese e tallow bakeng mabone tsa shoalane ka
lapeng le lideskeng. Hona joale hore khanya mabone lebone fetohile tloaelehileng ho
thibela sena bakeng sa leihlo la spoilage; ho ke ke ha e sa khona ho bona ka ntle ho
boiteko.
From fekthering e neng e hloma e le hore karolo e itseng ea mosebetsi o ne o etsoa
ka ho basebetsi lapeng, ke 'nile a bolella se latelang. Tsa pele mabone futsanehileng
fekthering e ne e le khanya ka ho eketsehileng ka go engwa legatong. Se ne se sa ba
teng ka nako e telele, joalokaha basebetsi ba laela morao ka mor'a ho bonesa pejana

futsanehileng hobane e ne e se e sa utloane le e tloaelehileng ngotlonyeletso mabone,

ba ile ba khona ho fumana lapeng.
... Aubert a 's posts by tsebo e joalo ea pono e sa tobang 11) o ile a hlokomela se
latelang :. "Haeba matsatsi a seng ka kamoreng haholo fifala, kahoo ho hakanngoa
eona e le khanyang moo mohlomong makhetlo a leshome kamoreng khanya ile
pejana hakanngoa ke na le frappantes mohlala nang le phihlelo ea sena. joalokaha
ke ile ka tlameha ho ba ka kamoreng e joalo fifala e telele hobane ba fetang 8
matsatsi a lilemong tsa 14 of maselese, hore entrant e phopholetsa joalokaha lefifing,
e ile leseli ka mor'a matsatsi a seng makae tse fetileng 'me ho tloha ka ke jeoa ke
bolutu haholo apareloa, kahoo ke toara 'mapa toka e nyenyane mongolo o motle; ke
ne ke bona mebala e hantle haholo' me bohle bala ho ngola e thumisehileng e
molemo ka tsela e tloaelehileng nakong Daylighting tloaelehileng mona ke ile libuka
ba ka theoha betheng ea ka, empa e ne e ha ho mohla joalo. toaroa, hobane kenang
mokgeng ha aa bona buka eo, esita le haeba e ne e bile metsotso e seng mekae ka
kamoreng. ke ela hloko mona hee moo mahlo a ka ba ne ba haholo ameha eseng ho
tlakasela. "
11)

Moleschott, Various. IV. P.224.

Wa naga 12) a bua ka kopo ya Karolo 11. hlalosoa photometric didirisiwa, ao ho 'ona
e le' ngoe batla ea khanya fokolang baa eo ho eona tabeng ena e nyenyane batsho
sekwere leqepheng la tloha fatse o mosoeu o ntse a hlokomela (leq 13.): "Ha e le
qalo ea lipatlisiso e hloka mong le e mong ha e se ke neng qojoa ka nako e telele le
leng le maikutlo khanya leseli oa kholoanyane ngata ba leseli ho lemoha ntho e
toanang le joalo ka mor'a kotara pele. Bonang moshebelli ntan'o feela nakong ea
bobeli ho sebakeng se khanyang khantsitsoe kapa esita le ka kerese lelakabe, kahoo
ke pono ea hae bakeng sa metsotso e seng kae tse latelang a se a oele ka palo ea
likhato, ho fihlela ke a pheta phomolong ea matla oa retina phahamisa ke
kenyeletswe khanya leseli hape. palo e kahodimodimo otlang ke kamoo setsi sa moo
retina e haholo-holo habonolo ameha. "
12)

Hoo e ka bang Hemeralopie leq. 13 32nd

Kaofela ha liphihlelo tsena bonahala ho bua ka ho toba ho tumello ea molao

bapileng libakeng tsa ikutloa joang la leseli; ke ka nako e tsoanang la rekolohela
malebana se toane leseli e fokolisitsoe ke blunting ea hlasimollang leseli; hobane
joalokaha ho boletsoe ho phethahala ha likoloto tlaase leseli kapa dintho alembi
lefifing feela ha ho letho le empa e khetholla bona fate moo ho leng lefifi; 'me sena
ha se etsahale leihlo la truncated.
Empa e tsamaisoa habonolo bone hore kheloha ena e tsoang ho melao e bapileng
etsahala tlas'a maemo a toana haholo, joalokaha ho kheloha molao Weber a ho
moedi yona tlaase.atamela ka batsho joalokaha metsoako e mong kapa bobeli, o
khaotsa ea Weber e le molao bapileng ho nepahala. Empa re amohela matla a molao

bapileng eseng ka hare ho meeli ka bophara a tseka hore ba ho feta ea Weber

Molimo.
Ke feela hore a botse: 1) hore na e ka ba bakeng sa hae ka ho feletseng e ka tlaase
ea Molao e le 'ngoe e boetse e fumana lebaka le e loketseng ho tse, ha e le Max
Weber; 2) hore na kheloha bakeng likhato phahameng la leseli feela joalokaha molao
Weber a disappears.
Ka bobeli ka araba ka tumelano ka maikutlo. Eng Seo e Leng pele ke amehang,
kahoo ke nka le sehlooho sa nahanelwa latelang.
The Link leseli hlasimollang blunts phello ea kwa ntle ga setheo leseli hlasimollang
tsoang; empa la Seoa mona nka hakaalo ba lefifi; Kahoo phapang e lekanyelitsoeng
ea phello ea leseli Link e tlaase lehlakoreng le leng. Ha e le hantle, e Black ka ho
tebisa feela ho fihlela ho meeli e itseng, leha ho le joalo, joaloka tabeng a Nachbilde
dintho khanyang, empa u se ke ua tsamaea ka ntle; 'me esita le ha feletseng batsho
gawp moo matla ka ho fetisisa leseli Link ha ho etse maikutlo leha e le efe, ba baso e
bone, ka sebele ho bonahala eka ho ba khona ho bonoa maemong a itseng esita le
mebala e khanyang. Also illuminates e ka dil hore retina, e methapo ea kutlo le
likarolong tse ling, e leng ho tlisa poelano ea hlasimollang bokong, e ka 'na
impassable, e le hore re tsosang molota Link bakang ho se kapa feela ho fokola ka
hare hlapholang shoele litho lisosa kapa ka lotho, e ntle hore likarolong bohareng ba
hlapholang eo ikutloa oa Black itetlehile Ka hona utloa bohloko haholo.
Hona joale fokolisa ke blunting ea bone ea kelello ke tse sa reng letho, tabeng leha
e le efe tekanyo e itseng ho hongata tlaasana ho ponahalo bokantle, e lokela ho
sebetsa e le khanya lekanyelitsoeng ea Black bakeng sa e tsoanang luminous
maikutlo lekanang, 'me starlings feletseng nto, e leng joalokaha tekanyo phahameng
ka ho fetisisa oa blunting ho ho nkoa, a ka ba a ba le maikutlo a matla ka ho fetisisa
ha e sa khetholloa ho tloha Black, hobane ha ho motho ea o entsoe eketsehileng ha a
ntse a mahlo ka hare Black sa ntse bo ntse bo phehella;disappears feela hammoho le
likhalase lefifi haholo, phapang oa maseli a le maseli a ka nako e toanang bakeng sa
tshebetso.
Lokela phatlalatso ena ho kholisang, motho a ka tiisetsa a latelang tlhokeho
diplomat: batho e toanang, e leng ka lebaka la blunted teneha lefifing kapa meso
sheba mpe, ke hore, e mpe fapana, na feela hammoho le joalo hlaheletse le se ke
blunted teneha boo li bo fupereng ha maikutlo leseli motsoako o feela kile ua matla
ka ho lekaneng hore khanya ha mahlo ho Black ka Leha ho le joalo nkoa e le
hlokomolohuoang. Empa ka sebele seo joalo ke hore ho ka ba linnete tse pakang seo
a matle li bontitsoeng hore hlaha felletseng ho eketsehileng ka joalokaha eka ba 'nile
ha hatisoa ntle ya referense ho khopolo eo ka holimo' me ba na tsebo ea bona.
. Forster a 's treatise hodima Hemeralopie re (leq 33.): "U bona mantsiboea e le
khanyang la mabone lebone bakeng sa metsotso e' maloa e nang le leihlo sekhechana
sa pampiri, ha e mong a e koaloa 'me a koahela ka likamoreng hotetsa u tla ka nako
eo le ka linako. ahlamisa tse ding ke ke ba le phapang le botlhokwa thata. empa hang
ha u kena ka kamoreng e matla lefifi, joalo phapang hlaha bonahala haholo. Pele
mathata leihlong bonahala e mosa ea moholi ho fumana hore thepa feletseng kapa

mokhoa o sa fellang ile ea patoa, e mong ea leihlong lemoha, 'me e ke ho se tsitse

ikhethang haholo le hore tlwaetso, e leng fihla a lefifi a ho masimo fapane ore nkang
ka ka rna, e leng disappears hang-hang ha u khutlela kamoreng khanyang. a letoto la
lihlooho tse la bobeli liteko le Aubert mabapi le moelelo oa sepaka-paka retina, e leng
ileng sa etsahala ke lamplight, ke 'nile ena maiketsetso monographic amblyopia
hangata lekhetlo le ho boloka. puso ena phatsimang toaroa ka linako tse ling
metsotso e 10 'me nako e telele. Mabone khase hlaha leihlo affizierten hojana lekana
le lerootho bo bofubelu mabone tukang oli le tikoloho ea ka le joalo lefifi hore ke
sekametseng iphumanetse ka thata. Etsoe moemedi wa sona koaloa e mong le leihlo
phapang matla a retinas ka bobeli hlaha otlang haholo, empa a se na leihlo bao e seng
matla ka be ho bile ka bang haholoanyane ho lemoha lefifing. Ha Aubert 1 motsotso
ne a ntse a ka mor'a ea qetellong ea boiteko bo leihlo le 'ngoe, maiketsetso
Hemeralopie matla hoo a nakong 24 - Mill. Leseli mohloling o amana haufi-ufi ea
1,32 limilimithara. mekoallo ea ka bophara phapang, ha non-Lebaka amehang,
joalokaha e le tloaelo a mabone ena, esita le 0,21 limilimithara. Bophara ba
lemoha. Ho 'na ea numbing fihla boemo esita phahameng le e ile ea nka nako e telele.
"
hlokometsoeng tsena li ne li amana le ho mahlong phetse hantle. Le ho feta tse
rutang empa mohlomong ke hlokometsoeng ea lefu lena le, e leng Forster bapisa
boemo ba leihlong khathetse, ha Hemeralopie ka boeona.
Tabeng eo ho imenneng habeli leng hore leihlo la ka mor'a nako e telele lula
lelapeng sheba makhabane nakoana mpe leseling ka lefifi 'me ka mor'a hore a lula
nako e telele sheba makhabane nakoana sebe lefifi leseling, e ka fumanoa joalokaha
boemong sa feleng e re maloetse kaofela ba babeli toaea ho Hemeralopie le
nyctalopia, bao pele e bile ea hona joale ho se hlokometsoeng ka tobileng Foot
treatise tsa bohlokoa tsa Forster. Hona joale khetholloa Forster (leq. 32) toba ka
tumellano ea litobotsi ea bohlokoa ea profinseng ea retina bophelo bo botle ho tla
leseling le khanyang pusong tloaela tsa hemeralopischen ho retina. A 'maloa, le hoja
li sa bohle, maemong otlhe, esita pele ho pepesehela nako e telele ho e khanyang
leseli sesosa sa amblyopia (leq. 30) le ho ba le nako e telele a lula a le lefifing ka
lihora tse 24-56, e pheko e atlehang ka ho fetisisa (leq. 40) 13) . Empa ea letoao
khethollang mokhatlo oa amblyopia Ke sona hore bakuli ba meso ntle papiso sheba
hobe le ho feta batho ba nang le ponong phetseng hantle, leha ho le joalo, ba ile ba
sheba feela joalokaha ntle ho bobebe mmala leseli. Ha e le hantle, e Hemeralopische
fapaneng ka mor'a hore ho qala ho ea meso kapa ho kena sebakeng se lerootho; moo
hantle hore a bone leihlong bophelo bo botle khonang ho letho le ho feta kapa ka
hlokang bakeng sa khanya e khloanyane ea sepheo kapa ho khanya e toanang ea e
sedikiso kholoanyane yona, ho etsa bona esita le ho khetholla seo Forster mamella
teko dinomoro tsa sona. Ka lehlakoreng le leng, o sheba ka mor'a hore a ka tsela e
tsoanang a tehetsa ya data lekanya (leq 20. 23): "ea Hemeralopische le eketseha
khanya, motehare, feela joalokaha bohale dintho tse nyenyane, joaloka Healthy,
feela hlaha nyameletse kae ena le phapang bakeng dintho tse nyenyane haholo ka
khanyang haholo besa motho. "

13)

Sena se boetse tiisoa ke Ruete ka mor'a liphihlelo hae.

"Feela maemong a mang, moo lefu lena le e ne e le nako e telele, kapa moo ho ne
ho ya tiisetso e khl, o ile a boela la hlaha ka letsatsi la bofokoli sefahleho hlaka
hore ebang ke ka bonta hore mokuli a ikutloe bakeng e batlang dintho tse nyenyane ho bala - leseli le khanyang haholo hlokahala, kapa esita le taba ea hore o ile a
hlokomela dintho feela coarser ho hang. "
The hemeralopische thepa hase tsela eo ho nahana hantle, taba ea matsatsi, empa ka
mor'a ho hlokometsoeng wa naga a (leq. 16) o bona Hemeralopische letsatsi leo ka
maemo a mang a tlaase mabone feela mobe joalokaha bosiu. The Hemeralopische ka
ba (leq 18.) Joalokaha phetseng hantle ka mor'a hore kena ho tloha Hellen lefifing ho
fihlela ho meeli e itseng butle-butle fetola moo ho leng lefifi, e le hore e amohela
dintho ha aa hlokomela nakong ea pele; feela le phapang ena, e le hore a se bonang a)
Qalong haholo hobe le ho feta ea phetseng hantle, b) tse tobileng haholoanyane. (The
4- ho isa ho 10-lesaka) hlokahalang bakeng sa nako tloaela sebaka, c) futsanehileng
boetse o fana ka bakeng sa tloaela sebaka khl ka ho fetisisa ho khoneha, ho ea
Healthy ka mor'a tloaela sebaka; Lintho tsohle li tsamaea seo Forster boletse ka leqhlalosoa didirisiwa 275th
Mabapi le e 'ngoe, balwang haholo, dintlha tsa hlokometsoeng ka bang lefu lena ke
lokela ho bua ka fonte ka boeona.
E ne e tla ba seo se khahlehe haholo haeba nyctalopia hlokometsoeng ka tsela e
tsoanang vorlgen phethahetseng, seo le 'na empa ha ho letho e tsejoe.
Mabapi le tlhaloganya sebaka ho bonahala eka likarolong tse bohareng ea retina,
feela joalokaha ba, joalokaha eka leseli hase le tloaelehileng Gebrauche mahlo a
joalo, ba dulled ke mokhathala le ho feta bohareng, ka bobeli bobebe ho feta bona ka
ho hlaka ha lateral. nakong ngotse hlahlobo ya e lekaneng ea maemo a atileng mona
empa e haellang haholo.lingoliloeng A ka taba ee le ba bang moelelo tse di amang
hlokometsoeng ka fumanoa treatise oa ka: "Ka lilemo tse ka bang maemo a ea pono
binocular," ka Abhandl. kgatshega Sachs. Soc. Thuto ea lipalo 'me . CL Vol. IV. P
373rd
3) ua ngola litlhahlobo libakeng tsa ikutloa joang pharaletseng.
Ke na le likarolo tse 'maloa, kahoo esita le ka selelu le ka holimo ea molomo, ka
nako e' ngoe hiriloe nakong menoana 5, bapisoa liteko ke mokhoa oa ho phoso ka
karolelano le mokhoa oa ho equivalents ho bona hore na ka tsela eo, e le selikadistanta e khloanyane fanoa ka e letlalo sebakeng sa hlaha, le ea phapang pakeng tsa
sebaka se tse peli selika-likoe hlaha kholoanyane; kapa haeba ho na ho itetleha
mohlomong etsahala kamanong ena. boiteko ba ka ba ho bua ka mosebetsi mpho ea
bohlokoa. Leha ho le joalo, ka lebaka hlokometsoeng ka li sekae ha se e-s'o fele, ba
bang ba e-s'o phethahale ka ho feletseng tohloa tabeng ena, kahoo ke ile siea etsoe
joale ho lokolloa hang-hang.

XIII. Melao ea liketsahalo motsoako 1) .

Le lipuisano tsa morao tjena mabapi le molao Weber a, bao molao bapileng le
hantle oa monyako ea boletsweng ha e le hantle ho sebetsana le nyeoe rarahanang
nyeoe kakaretso haholo. E ne e lula e le taba ea hole hakae boikutlo bo joalo bo ke
hla kapa aa fokotseha, e qala kapa disappears ha hlasimollang boholo kgolo gongwe
phokotso e ithuta le phehiso hore seo accrues kapa a tlosoa, e ne e ya boleng toana le
boholo bo hlasimollang o eketsehileng kapa fokotseha; Kahoo hape e ipiletse ka
koketsego kapa ea fokotseha nang le phihlelo ha ho feto-fetohang ka mofuta oa
eona. Empa re tlas'a maemong 'ohle nahanoang moo re tsosang molota, e phahamisa
kapa ho fokotsa, leha e le neng fetola se utloela, ke Tabeng eo kholo eo qetellong
kapa hlakoloa oa mofuta toanang le joalo, e le hore a tla bokellana ho kapa hulwa,
hantle feela feela bonolo. E ka 'na, ho etsa mohlala., Ba khahloa ke leseli toeu, ho ena ha e le hantle hore e eketsa matla oa libalaka tsohle mmala a kabelo e toanang
kapa fokolisa, fetola' nete ea hore e phaella ka ho re mebala leseli o mosoeu kapa o
mosoeu 'mala kopanya sena kapa mmala ray, kapa e leng motsoako oa libalaka
mmala, e seng toeu, o ikarola. 'Me seo se ka ho bonolo ho bona hore, ntle e nyalana
o mosoeu mmala, ho metsoako ea medumo kapa melumo, menko, dintho e leng
excite tatso boikutlo, sebelisa. Etsoe brevity, re batla hore e itetlehileng ka ea
liphetoho tse joalo liketsahalo ho hang pejana hlalosoa e le motsoako liketsahalo
joalokaha homogeneous felile, 'me re boloka re a pokano e le' ngoe haholo-holo ka
mohlala oa mebala e.
1)

See holimo, leq 238 N. 1).

Ho bonolo ho hlokomoloha hore ke se ke ra hlola ke feela ditirisanommogo, empa

hape liphetoho ya boleng oa ntho e susumetsang tse liketsahalo motsoako, e seng
feela ditirisanommogo empa o boetse o fetola boleng o ka ikutloa ba ho ka lebelloa,
joalokaha li hlile li experientially ena phihlello sebaka joalo, 'me e tla ba ho tlisetsa
tsena mabapi le measurability tlas'a lintlha tsa bohlokoa tseo tsona li amana
fumanoang bakeng sa ditirisanommogo liphetoho kopo.
General hona joale fumana re kenyeletsa:
Haeba tse peli tse bonolo kapa esita le se a ntse a le likarolo tse ngata ho susumetsa
ba bang A, B , e mong le bakeng sa boikutlo bonolo mosa khethehileng,
lekanyelitsoeng A, B ke ho tsosa khona, ho etsa mohlala, mebala tse peli tse
hlahisoang tsoaka joalo kapa motsoako efe kapa efe ya maikutlo a hore e mong lintho
tse tloaelehileng tse maikutlo a toanang, kahoo etsang sena maikutlo fellang, sena
ikutloa fella, ka kakaretso e se ka maikutlo a ya a bapisoa, ea A, esita le , ka b ho B be
a hlahisoang ka bobona; Leha ho le joalo, ho ka 'na Ka feela
joalokaha A kapa B predominates a tshusumetso, kapa ka bobeli le phello boloka ho
leka-lekana, e fellang maikutlo haholoanyane ka maikutlo a ya kapa ka b atamela,
kapa esita le ea mong oa mengolo ka bobeli pele tse ding boo li bo fupereng hlaha eo
ho thoeng joalokaha joalo. B. nakong White tlatsetsang mebala hae e tlatsetsang kapa
o kang oa lamunu zusammenflieendem mosehla le o mofubelu ho joalo. Re ntan'o
etsa ho laela, A ho tloha mosebetsi a le mong, kahoo go tlaleletsa ka e B fihla boholo
e itseng feela kapa e lokela ho feta e le hore ho kheloha ho tswa ho e hloekileng e 'ro
bonahaleng,' me kahoo fetola mabapi le la b, haeba re A ho B sete; 'me re tsosa

joalo, A le B ho ba sebelisana maemong a joalo hore e se leha e le ka b hlaha eo ho

thoeng, kahoo ke A kapa B lokela ho eketsehileng feela ka e maemo a itseng, e le
hore ka maikutlo a hlahisoang ke sebopeho se kang sa ho feta ea ka b ho atamela
bonahala.
Ka kakaretso, e leng ho susumetsa ba bang le bonolo hakana kapa seo ho hlophisoa
ha susumetsa ba bang 'me ka hona e leng ho fellang ka maikutlo re ka tsamaea, haeba
re ne re Ho tloha eketsehileng susumetsa ba bang' ngoe le bonolo hakana kapa
motsoako kapa ntho leha tlosa leha e le efe ea ho susumetsa ba bang, ba a phaella ka
kapa hulwa A lokela feta boholo e itseng, e le hore ka maikutlo a bonolo ho e sebelisa
kapa ho fella bonahalang fetola ka boleng khahlanong pejana.
Tsena ke maemo hore dipehelo tsa hlahella re etella pele khale koana ka bo
liketsahalo Remix hore re mpa re sa na le homogeneous haufi sefahleho mona e le
motsoako oa monyako nkoa pejana ka homogeneous liketsahalo monyako.
Atametsa Haufi-hona joale ke haufi le ho kena homogeneous le differential
monyakong ke ea mehleng nahanang le mong feela oa bonolo ka linyeoe tse
khethehileng tsa nyeoe eo eketsehileng kakaretso oa motsoako hlahella. Ha e le
hantle, ha re tsosang molota B ketelo ea ho susumetsa ba bang kapa e le bo
hlasimollang motsoako A phaella ka ho re, 'me e mong limakatso, eo ho eona melemo
ya B , e leng phaella moo qala ho nkoa e le tsela e loketseng, kapa phapang tsoang
ketso eo feela A ho etsa bonahalang, kahoo ka tlas'a ka khonehang ananela sohle
polygonal e leng a joalo e ka boela ba mona, ho nahana hore a ke noto; joale re na le
tabeng ea homogeneous haufi tloaelehileng; ha ho ka tlaase ho moo ka tlas'a lit
sobotsi khoneha e leng A ka 'na a, esita le batho ba nang le B ho nahanoa e
toanang; joale re na le tabeng ea tloaelehileng homogeneous differential monyako.
Haeba hona joale re le joalo, go tlaleletsa ka e hlasimollang B ho ho susumetsa ba
bang A tlisa ka, u hlobotse A e lekanang maikutlo ke feela bonahaleng kapa ho hang
isa boholeng bo itseng bakeng sa liphetoho tse khl hlahisoa, potso e hlaha hore na,
haeba A eketsehileng kapa fokotseha boemong bo itseng o boetse o B lokela ho
eketsehileng kapa fokotseha ka kabelo e toanang phetoho e 'ngoe ka tsela e tsoanang
bohlokoa hakaalo tsamaisong ea e lihlahisoa tsa bona. Lokela ho ho na boleng leha e
le efe e sa toaneng ea A le B ho joalo, re tla ho vorbemerkten generalization ea Ha e
le hantle oa monyako ba na mona e boetse e le generalization ea Molao Weber,
joalokaha emetseng feela tabeng ea molao kakaretso, moo phapang pakeng
tsa A 'me B ke vanishingly.
Mona ka eona ho fihlela le sieo hona joale ho diphuputso; empa ke na le
iphumanetse entsoeng lilemong tse ka bang liteko 2) , seo ke etsa qeto ea hore
bonyane admixtures nyenyane ea 'mala = B ho White = A molao e ne e le meeli e
toanang empa hape le ka lithibelo analoge a utloahalang, joalokaha Weber Molimo.
2) Abhandl.

kgatshega Sachs. Gesellsch. ea Wissensch., mathemat.-. Cl

facebook. BD. VS 376th
Ho bonolo empa feela bonahaleng mmala lintlha tse itseng mabapi le lesoeu, ho
bolela ka mebala e 'mala, e kahoo generating ka hore' mala o khalase e fosahetseng

khahlanong le fensetere leqepheng la pampiring o mosoeu theha. Pheta ha joale,

mokhatlo teko le counter, teko ka maru makolopetso hore ebe ke e hlalositsoeng
shades tsena tsa mmala, sebelisa colorless ho khoneha lefifi roala likhalase, ke ile ka
fumana hore ka roala likhalase tsa lefifi tla fihlela joale haholo, med. B. ho fihlela
ho 1 / 14 tsa khanya motehare, ka theohela ntle le ho ba le mahala leihlong feela feela
bonahaleng likoloto mmala nyamela. Leha ho le joalo, ho ke ke ho kgonehe kamehla
ho khanna ntshofala ea mahlo ho fihlela joale pholletsa roala likhalase tseo e vanishes
le tseo mahlo a bopaki bo bonahalang mmala moriti, 'me ho tloha ka lehlakoreng le
leng ke ba bile fumanoa neng 3) ,' me e le 'ngoe e na le a liteko tsa morao tjena tsa
Helmholtz 4 ) hape e fumane hore maikutlo a ka mmala, ke homogeneous kapa e
tsoakiloeng, ho White atamelang nakong tiisetso phahameng.
3)

Pogg. Ann. L. leq. 465. 4) Pogg. Ann. LXXXVI.

Leha ho le joalo, ho kheloha ho tsoa molaong fate ka etsahala ho bonahalang eka

feela, 'me e thehiloe lebaka le e analogous feta ho kheloha e lekanang le molao Weber
ka liketsahalo homogeneous. Ha ke sheba 'mala o moriti white ka mahlo a hlobotse,'
me e joalo e lefifi likhalase tsa mahlo a hae a nahana hore e toeu tsa substrate ke
haufi le ba batsho ea leihlo koaloa, kahoo le hoja ke e-na le 'mala le leseli ka ntle, e
leng ho tloha ka ntle moo ho leihlong phunyeletse, fokolisa a kabelo e toanang,
empa ba batho ba batsho ha leihlo, e leng joalokaha colorless e emela boemong tlaase
la leseli toeu, o ne a sa fokola; Kahoo boholo ba nako pente feteletseng hona joale o
na le karo-karolelano e nyenyefala bakeng o mosoeu ho feta pele, 'me o lokela ho ka
lebaka leo ba sa hlokomeleheng.
lebaka la tekanyong e ka holimo ea molao ke sa tsejoeng.
Ha e le hantle, re tla ba e sa thathamise hanyenyane ho itetlehile sebetsana le
liketsahalo homogeneous haholo, kahoo esita le meeling hloekileng haholo kapa
phapang haufi, kaha melao haholo bonolo Weberian, empa ka kakaretso ba nang le
nyeoe eo eketsehileng kakaretso oa motsoako hlahella, molao motsoako; empa ka ba
liketsahalo homogeneous hlahisa nnang; ea hlahloba ho se bonolo, le hoja feela hoo e
ka bang bo hlahisoang, mabokose bakeng sa nako e ho ba bohlokoa ka ho fetisisa,
'me o ka lebaka leo o ile a boela hamorao tlhaolega lule re nahanne, tsa hona joale
haholo-holo ka maemo a molao ea ho kopanya liketsahalo diphuputso tse nyenyane.
Esita le haeba motho a ka oela leihlo ka litsela tse ling fifala bonolo manyenyane le
'mala oa botsa hore tiisetso ba ne ba tla lokela ho lemoha hore, u sebetsana le ho se
haufi feela tjee, empa e le motswako hlahella joaloka sebetsana le nyeoe e' ngoe ha e
le hantle o kpa seo tiisetso a manyenyane mmala e lokela ho ba ba sa
hlokomeleheng hoo e leng admixture ho emeloa ke Black kopanya 'mala tsohle
libalaka sebapali eona. Kahoo potso ke ka ho feletseng ea sebopeho e toanang,
joalokaha ha motho a botsa, kamoo e matla mmala o lokela White admixed e le hore
ba makhooa 'ngoe bemerklichen. Color Setlankana re re feela hore motho o oa pele

ho hlokahala hore ho etsa le tabeng ena e nyenyane haholo, a sebetsa nyeoe ea morao
tjena moo motho e bua ka o mosoeu ser bokhabane nang le tiisetso e khl ea bo
bosoeu kapa bo sa farbenindifferenten kopanya pholletsa mmala o tsoakileng. Hape
le ho fumanoa ha e le hantle hore batho ba batsho la pele ha batho ba batsho hantle,
nuanced feela le moneketsela mmala, joalokaha eka White qetela ea tsebang nuanced
feela tinged mmala hlaha ha 'mala kopantsweng ke feela hlahelle.
Ka hona, ho hanyetsa ea mahlaseli ne a habonolo, ke hore, a sa le tiisetso tlaase, ka
ikutloa joalokaha e ho le joalo, haeba se ne se sa sebetse e le e admixture ho fokola o
mosoeu leihlo.
Ke 'nete hore taba ea hore na le kamoo motsoako lipono tse makatsang fetola ha
metsoako bohle bo hlasimollang e leng tlatsetsa ho maikutlo a kopakaneng, tsoha
kabelo e toanang kapa ho fokotsa ke esita le feela ya particulate taba kgatello ya
potso molaoli eo oa sesole ea kamoo kakaretso ea boikutlo e tsoakiloeng hloleha le
fetola ha metsoako hlasimollang ba maemo a leha e le efe 'me e fetola.
Ho beha potso ena ntlha e hlakileng ea sheba, liketsahalo tse tharo tse ka
sehloohong ho bonahala e le bopaki ba hapa; 1) ha B ke kholo ka ho lekaneng ha
ekeletsoa A , boleng ba ho kopanya maikutlo khahlanong e fetole tsela feela
bonahaleng; 2) ha B ke kholo ka ho lekaneng hore tusumetso ea A feela disappears,
'me ka maikutlo a ho tloha e hloekileng ka b ha e fapana haholo,' me) ha 3 A le B ho
boloka joalokaha ho leka-lekana ba ha motho a fumana le maikutlo a leha e haufi
le e sa ntse e ho b sebaka. Pakeng tsa maemong ana haufi tharo oela diphetolo tsohle
tse hlokahalang, e leng ke ho kopanya ea A le B ho ka hlaha, 'me e ne e tla etsa hona
joale fumana melao e leng etsa menyako tsena le kenella diphetolo koahetsoeng ea
boikutlo e le mosebetsi oa karo-karolelano ho kopanya ea susumetsa ba bang
eo; empa e ke ho fihlela joale ha ho letho le ka bang pele, 'me ha ho ikemisetsa ha
homogeneous menyako ka ho leka a se a ntse a ka ka linako tsohle re lule e
likhakanyo feela, hona ho sebetsa, ho bonahala ka ho eketsehileng, ba menyako
motsoako.
Pakeng tsa liketsahalo tse kopanya ke phapang ea bohlokoa ho etsoa, ho itetlehile
ka susumetsa ba bang e leng fana ka maikutlo a tsoakiloeng ka boeona e se e ntse e
tsoakiloeng il'o kopana le mang a ikutloa joang lekala, joalokaha ho le joalo ha
mebala le likarolo tse ngata tsa mahlo, metsoako ea lerata le batho melumo otla tsebe
joalokaha e se etsahala ponong tloaelehileng kapa e sa utloeng, kapa ho itetlehile ka
susumetsa ba bang ea ka karohano le fono ea kopana le boikutlo lekala, 'me liphello
feela bona ho pholletsa le tokiso ya makala a ikutloa joang ka bobona ba entsoe ka
maikutlo tsoakiloeng, joalokaha ho le joalo ha mebala e fapaneng ka thoko ho lintlha
e lekanang ea mahlo ka bobeli kapa melumo e fapaneng oela litsebeng tsa ka
bobeli. Ka bobeli re ka bokhutoanyane fapana joalokaha tiriso yeo e kopantswego le
disjunctive mengolo e tsoakiloeng.
Ha e le hantle, phihlelo e bontang hore hoa khoneha le mahlo a mabeli, litsebe tse
peli fumanoa ka karohano le fono emelang susumetsa ba bang ngollana mengolo e
tsoakiloeng, joalokaha ha susumetsa ba bang se a ntse a e tsoakiloeng fihla leihlo
toanang kapa tsebe, ntle ho tseba anatomical le fa mmele lipakeng, eo ho eona ena

thehiloeng Bibeleng. Empa mofuta wa mengolo disjunctive itetlehile ka maemo a

rarahaneng, 'me ho ka susumetsoa ke ditshitiso tseleng lintho tse sa tsoaneng feta
tiriso yeo e kopantswego eo. Sehokelo oa bana ba babeli ka tiisetso kapa 'mala oa
mengolo e sa toaneng ea leseli A, B ka ho retina e toanang ka leng kamehla feela ka
tsela e toanang; empa ea disjunction oa susumetsa ba bang tsena liteng ngollana ka
etsoang ka palo e ke keng a lekanngoa ea litsela, ka med. B. leqepheng la noto, ka tse
ling tse A + B, kapa ka e le 'ngoe A, ka lehlakoreng le B, kapa ho e' ngoe

, ka tse

ling B + liketso, joalo-joalo, e boetse e ka etsahala tabeng ea disjunction dikabo e

fapaneng ya ho susumetsa ba bang ka la retinas ka bobeli ho mengolo ea boahelani,
ka retina e toanang ka 'na ha etsahala tabeng ea kopanelo ea; 'me phihlelo e ruta hore
nakong toane hona pakeng tsa tiriso yeo e kopantswego le disjunctive mengolo e
tsoakiloeng ka qeta phapang e ngata ea ka maikutlo a bakoang tsoakiloeng, hore kabo
ea metsoako e ka ba ho hang hohle nkeloa sebaka ka la ngollana likhoele retina ke ea
sebokeng sa metsoako ea toanang le litlheferetsi e toanang. Tsebe e bonta ho
fihlela ho e itseng meeli maemo analogous. Atolosoa ke na taba ena ka moqoqo oa ka
"Ka lilemo tse ka bang maemo a ea pono binocular" ka treatises ea Saxon. Soc. ea
Science, thuto ea lipalo le . Cl facebook. BD. VS 339 ff. Toara.