Você está na página 1de 5

1/4/2016

GuaclnicadePruritoanal

Pruritoanal
Fechadelaltimarevisin:12/01/2012

ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Culessonsuscausas?
3. Cmosediagnostica?
4. Culessutratamiento?
5. Bibliografa
6. Msenlared
7. Autores

Dequhablamos?
Elpruritoanal(PA)sedefinecomolaafectacincutneacrnicaquecursaconpicoro
sensacindeardorenlazonaanalytejidosadyacentescomoenelescrotoolavulvayque
semanifiestaconlanecesidadimperiosaderascar(Stermer,2009).
Sedesconocelaprevalenciarealporqueconfrecuenciaesunproblemaquenoseconsulta.
Seestimaqueafectaentreel1al5%delapoblacin,escuatrovecesmsfrecuenteen
varonesqueenmujeresyenlaedadcomprendidaentrelos4060aos(MacLean,2010
Siddiqi,2008).

Culessonsuscausas?
SehandescritocercadeuncentenardecausasposiblesdePA,casisiemprebenignas,
aunqueenel25%deloscasosnosellegaaconocerninguna.Losfactoresdesencadenantes
varanenfuncindelaedadydelascondicioneshiginicosanitarias.Lascausasms
frecuentesdePAsecundariosonlassiguientes:
1. Irritanteslocales(Siddiqi,2008Stermer,2009MacLean,2010):
Pequeasprdidasfecalesproducidasporalteracionesanatmicasquedificultan
lalimpieza(fisuras,hemorroides),pordefectosfuncionalesdelesfnteranalopor
alteracionesdelamotilidadintestinal(diarreaoestreimiento).
Humedadexcesivasecundariaasobrepesouobesidady/oropainteriorapretada
odematerialessintticos.
Alimentos:cafena,alcohol,chocolate,tomates,lcteos,ctricosoespecias
picantescomolaguindillaroja(Gupta,2008).
Medicamentos:colchicina,quinina,esenciadementa,laxantes,enemaso
algunosantibiticospuedenprovocarlo,ascomoelusoprolongadode
corticoideslocalesporlaatrofiacutnea.
2. Infecciosas(Siddiqi,2008,Markell,2010):
Parsitos:lombricesintestinales.Losoxiurossonlacausamsfrecuenteen
niosypuedeafectaravariosmiembrosdelafamilia.Pediculosispubisysarna
sonotrasinfestacionesposibles.
Infeccionesporhongos:puedenestarpresentesenel1015%depacientescon
PAdecausainfecciosa.Latineacrurisesunadermatofitosisquedebetratarse
siempre.LaCandidasueleestarpresentecomocomensalsinembargo,puede
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/pruritoanal/

1/5

1/4/2016

GuaclnicadePruritoanal

serpatgenaenpacientesdiabticos,tratadosconcorticoidesoconantibiticos
sistmicos.
Infeccionesbacterianas:Staphylococcusaureusoinfeccionesestreptoccicas.
Estasltimassonfrecuentesenniosde6mesesa10aos.ElCorinobacterium
minutissimumproduceeritrasmaypuedeafectaralazonaperianalhastaenel
18%deloscasosdepacientesconPA.Eldiagnsticoserealizaconlaluzde
Wood,queproducefluorescenciarojocoral.
Infeccionesdetransmisinsexual:Molluscumcontagiosum,verrugasgenitales
porcondilomasacuminados,herpesgenital,sfilis,gonorreaoChlamydia
trachomatis.
3. Dermatolgicas(Markell,2010):
Dermatitisatpicaenlosniosodermatitisseborreica.
Dermatitisdecontacto:secundariaajabones,cremas,papelhiginicootoallitas
hmedas.
Psoriasis.
Liquenescleroatrfico:sueleafectarlapieldelperindeunaformamsextensa
y,confrecuencia,enlasmujeresafectaalazonadelavulva.
4. Enfermedadessistmicasytrastornospsiquitricos(Siddiqi,2008):
Diabetes,enfermedadcelaca,insuficienciarenal,anemiaferropnica,
hipertiroidismo,leucemia,linfomasoenfermedadeshepticas.Entrelos
trastornospsiquitricosmsfrecuentesestnlaansiedad,elestrsyciertos
trastornosdepersonalidad.
5. Causasanalesocolorrectales:
Hemorroides:presentesencercadel50%depacientesconPA.Sonlacausa
msfrecuente.
Fisurasyfstulasanales.
Prolapsorectal.
NeoplasiascomolaenfermedaddeBowenolaenfermedaddePagetenelano.

Cmosediagnostica?
Elsntomaprincipaleselpicor,queasuvezprovocanecesidadderascar.Otrossntomas
frecuentessonirritabilidad,insomnioyprdidadeapetito,quepuedenmanifestarsecon
distintaintensidad.Cuandoafectandeformagraveypersistentepuedenllegaraprovocar
trastornosdelestadodenimo,comodepresin.Lapresenciadepicoragudonocturnoes
habitualenpacientesquesufrenprdidasinvoluntariasdecontenidofecal(Stermer,2009
Siddiqi,2008).
Esimportanterealizarunaanamnesisdirigidaadescartarposiblescausasprecipitantesdel
PA(MacLean,2010,Markell,2010):
Hbitosdehigiene,ropa,alimentacinotomadefrmacos.
Determinarelpatrndelossntomas:inicioyduracindelpicor,momentosdeldaode
lanocheenlosquesteesmsintenso,siinterfiereconelsueooelimpactoenla
calidaddevida.
Presenciadeotrossntomas:doloranal,hbitointestinal(diarrea,estreimiento),
prdidasdecontenidofecalopresenciademocoy/osangreenlasdeposiciones.
Determinarcoexistenciadeenfermedadesdermatolgicasquepuedenafectartambin
alazonaperianal:dermatitis,urticariayotrosproblemasalrgicos.
Antecedentesdeenfermedadessistmicasquepuedencursarconprurito:diabetes,
insuficienciarenaloenfermedadeshepticas.
Laexploracinfsicadebecomprenderlainspeccingeneraldelapiel,incluidaslasaxilas,
ingles,uasycuerocabelludoparadescartarenfermedadesdermatolgicas,ademsde
observarconespecialatencintodalazonagenital,incluidoelvellopbico.Lapresenciade
eritemarojobrillantesueleindicarinfeccinreciente,mientrasquelahiperpigmentacinsuele
estarenrelacinconprocesosinflamatorioscrnicos.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/pruritoanal/

2/5

1/4/2016

GuaclnicadePruritoanal

Serecomiendarealizaruntactorectalentodosloscasosconelobjetodedescartarla
presenciadefisuras,hemorroidesexternasointernas.Laposicinderodillascontraelpecho
permiteobtenermsinformacinquelalateral(Kuehn,2009).
Engeneral,nosuelensernecesarioslosestudioscomplementarios,aunqueenalgunoscasos
puedeestarindicadorealizarunaanalticaconhemogramaybioqumicasisesospechan
enfermedadessistmicas,oserologaytomaparacultivosparadescartarinfecciones.Antela
sospechadeinfestacinporoxiurosestindicadosolicitaralpacientequeseapliqueunacinta
adhesivadecelofnenlazonadepielquerodeaelanoenlasprimerashorasdelamaana.
Eldiagnsticodeconfirmacinpodrrealizarseconlaobservacinenelmicroscopiodelos
huevosquehanquedadoadheridosalacinta.
Puedesernecesarialarealizacindeunabiopsiaenpresenciadelesionesdeetiologa
inciertaounacolonoscopiasiademsexistenalteracionesenelhbitointestinalo
antecedentesdesangrados.

Culessutratamiento?
ExistepocaevidenciadisponibleenelmanejodelPA,pocosestudiosy,engeneral,debaja
calidad.Algunosautoresproponenrealizaruntratamientoinicialconmedidasgenerales,fruto
delaexperienciaclnicayquesuelensersuficientespararesolverlossntomasenmsdel
90%deloscasosyslocuandopersistenmsalldedosmeses,buscarotrascausas
secundariasquepuedanprovocarlo(Markell,2010).Encambio,otrosrecomiendaniniciarel
tratamientoconmedidasespecficasparatratarlascausassubyacentesqueprovocanelPAa
lavezquelasrecomendacionesgeneralesyenelcasodepersistenciadelossntomaspasar
amedidasmsintensasparaeltratamientodelpicor(Stermer,2009).
RecomendacionesgeneralesdetratamientodelPA(secundarioeidioptico)
(MacLean,2010Siddiqi,2008Stermer,2009)
Medidasparalograrunhbitointestinaladecuado:evitarelexcesodelquidosen
pacientesconprdidasfecalesodiarrea,eingestasuficienteconaporteadicionalde
fibraenlosquecursanconestreimiento,conobjetodeconseguirunaconsistenciade
lashecesqueapenasrequieraelusodepapelhiginico.
Evitarestarsentadodurantemuchotiempo.
Higieneadecuada:evitarelexcesodelimpiezaqueconfrecuenciaseobservaenestos
pacientesyquesueleempeorarlossntomas.Serecomiendalimpiarsedespusde
cadadeposicin,evitarhacerloconpapelhiginicoperfumado,frotarseorascarsecon
energa.Puedenrecomendarselosbaosdeasientodeaguatempladaenelbideto
limpiarseconunpaodealgodnhumedecidoenaguacalienteysecarlazonaperianal
conelsecadordepelo.Debenevitarselosjabonesyelgeldebaosonpreferibleslas
locioneslimpiadorassinjabnylascremasacuosasoemolientes.Lahigieneinmediata
eslamedidamseficazenpacientesquepresentanprdidasespontneasde
contenidofecal.
Evitarfactoresirritanteslocalesoqueprovocanhumedadporelsudor,comolaropa
interiorapretadaydefibrassintticas.Serecomiendautilizarprendasdealgodny
holgadas.Tambinpuedeserrecomendableevitaralgunosalimentosomedicaciones
tpicasosistmicassealadasenelapartadodelascausas.
Evitarelrascado,quemuchasvecesocasionaerosionesdesangrado.Confrecuencia,
elpicoresintensoporlanocheyelrascadoseproducedeformainconsciente.En
estoscasospuedesernecesarialaprescripcindeantihistamnicosconefectosedante,
recomendartenerlasuascortadasyusarguantesomanoplasporlanoche.
Puedesertillaaplicacinlocaldepomadasdermoprotectorastrasladuchacon
funcindebarreraconxidodezinc,petrolatooconcidotnico.stassuelenaliviar
lossntomasdepicorenpacientesquepadecenprdidasfecales.Nodeben
recomendarsecremaslocalesconantihistamnicosporquenosuelensersuficientes
paraaliviarelpicorypuedensensibilizarlapiel.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/pruritoanal/

3/5

1/4/2016

GuaclnicadePruritoanal

Tratamientodecausasespecficas
Tratamientodelasinfecciones(Stermer,2009Siddiqi,2008Markell,2010).
Infeccionesporhongos:eltratamientodelatiadeberealizarseconterbinafina
oimidazoltpico.Serecomiendaeltratamientodelacandidiasisconcremade
imidazolcuandostaespatgena(pacientesdiabticos,trastratamientocon
corticoidesoantibiticos).
Infeccionesbacterianas:deberrealizarseconcremastpicasquecontengan
cidofusdicoomupirocinayantibiticosoralescuandoexisteprurito
prolongadodemsdeunaoocambiostrficosenlapiel.Enpresenciade
Corinobacteriumminutissimum(eritrasma)debetratarseconeritromicina1
g/dadivididaencuatrodosisdurante10das.
Infeccionesporparsitos:encasodeinfestacinporoxiuros,eltratamiento
consisteenunadosisnicade100mgdemebendazolquepodrrepetirseala
semanaparaevitarrecurrencias.Debenextremarselascondicioneshiginicas
personalesdetodoslosmiembrosdelafamilia,ascomolahigienedelbaoyde
lasropasdecama(lavarlasdosvecesporsemana).
Tratamientodelasalteracionesanorectales:deberconsiderarseeltratamiento
especficodefisuras,hemorroidesuotrasalteracionesanorectalesquedificultenla
limpiezaadecuadadelazonaperianal.
TratamientoadecuadodelasenfermedadessistmicasquepuedencursarconPA.
Tratamientoespecficodelasenfermedadesdermatolgicas.
RecomendacionesparaeltratamientodelPAidiopticoquenorespondealas
medidasgenerales
EnpresenciadePAlevemoderadoquecursaconmnimoscambiosdelapiel,la
aplicacinlocaldecorticoidestpicoscomolahidrocortisonaal1%dosvecesalda
despusdelavarseyduranteunperiodonomayordedossemanas,hademostradosu
eficaciaenelaliviodelossntomas(AlGhnaniem,2007).Elusodeotroscorticoides
mspotentesoduranteunperiodomayorpuedeprovocaratrofiacutneayempeorar
lossntomasdeprurito.Engeneral,sedebenrecomendarlaspomadasfrentealas
cremasporqueprovocanmenosirritacinyatrofialocal(Markell,2010Siddiqi,2008).
Existenestudiosafavordelaeficaciadelacapsaicinalocalaconcentracinde
0,006%eneltratamientodelPA(Lysy,2003)ypuedeserunaopcinsegurayeficaz
eneltratamientodelPAgrave.Aestaconcentracintanbajanoestcomercializaday
necesitadesupreparacinenfarmacia.
ElPArebelde,congraveimpactoenlacalidaddevidayquenorespondealas
medidasanteriores,estratadoporalgunosautoresconinfiltracionessubcutneas
localesdeazuldemetileno,alcoholofenolenlazonaperianalconlafinalidadde
bloquearlasensibilidaddelasterminacionesnerviosasquecausanelpicor(Sutherland,
2009Markell,2010).

Bibliografa
AlGhnaniemR,ShortK,PullenA,FullerLC,RennieJA,LeatherAJ.1%
hydrocortisoneointmentisaneffectivetreatmentofpruritusani:apilotrandomized
controlledcrossovertrial.IntJColorectalDis.200722(12):14637.PubMedPMID:
17534634Textocompleto
GuptaPJ.Consumptionofredhotchilipepperincreasessymptomsinpatientswith
acuteanalfissures.AnnItalChir.200879(5):34751.PubMedPMID:19149363
KuehnHG,GebbenslebenO,HilgerY,RohdeH.Relationshipbetweenanalsymptoms
andanalfindings.IntJMedSci.20096(2):7784.PubMedPMID:19277253Texto
completo
LysyJ,SistieryIttahM,IsraelitY,ShmueliA,StraussLiviatanN,MindrulV,etal.
Topicalcapsaicinanovelandeffectivetreatmentforidiopathicintractablepruritusani:a
randomised,placebocontrolled,crossoverstudy.Gut.200352(9):13236.PubMed
PMID:12912865Textocompleto
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/pruritoanal/

4/5

1/4/2016

GuaclnicadePruritoanal

MacLeanJ,RussellD.Pruritusani.AustFamPhysician.201039(6):36670.PubMed
PMID:20628673Textocompleto
MarkellKW,BillinghamRP.Pruritusani:etiologyandmanagement.SurgClinNorthAm.
201090(1):12535,TableofContents.PubMedPMID:20109637
SiddiqiS,VijayV,WardM,MahendranR,WarrenS.Pruritusani.AnnRCollSurgEngl.
200890(6):45763.PubMedPMID:18765023Textocompleto
StermerE,SukhotnicI,ShaoulR.Pruritusani:anapproachtoanitchingcondition.J
PediatrGastroenterolNutr.200948(5):5136.PubMedPMID:19412003
SutherlandAD,FaragherIG,FrizelleFA.Intradermalinjectionofmethyleneblueforthe
treatmentofrefractorypruritusani.ColorectalDis.200911(3):2827.PubMedPMID:
18513198

Msenlared
BuddenkotteJetal.Pathophysiologyandtherapyofpruritusinallergicandatopicdiseases.
Allergy.2010Jul65(7):80521.PubMedPMID:20384615
MarkellKWetal.Pruritusani:etiologyandmanagement.SurgClinNorthAm.2010
Feb90(1):12535.PubMedPMID:20109637
SongSGetal.Pruritusani.JKoreanSocColoproctol.2011Apr27(2):547.PubMed
PMID:21602962Textocompleto

Autores
CarmenCostaRibas

MdicoEspecialistaenMedicinadeFamilia(1)

CarmenCastieiraPrez

MdicoEspecialistaenMedicinadeFamilia(1)

ArturoLouroGonzlez

MdicoEspecialistaenMedicinadeFamilia(2)

(1)TutorasdeatencinprimariadelaUDdeMFyC.SAPdeFingoy.ServizoGalegode
Sade.Lugo.Espaa.
(2)ServiciodeAtencinPrimariadeCambre.ServicioGalegodeSade.ACorua.
Espaa.
Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/pruritoanal/

5/5

Você também pode gostar