M (Actor Focus Affix) Tumanud Kadazan Dusun Malay-English Dictonary

(KDCA, 2015)
Affix: Imbuhan (ponugkuan), Pembubuhan, Morfem/partikel di poposimban rati.
1. Popokito do fokus nopo nga i minomonsoi. (Momoli. Monombir)
Makan (Boros Guas: akan) i Jani.
2. Koubasanan gunoon miampai do boros i mimpuun miampai vokal.
o Akan: Makan
o Ikot: Mikot
o Uli: Muli
o Inum: Minum
o Igit: Migit
o Ulai: Mulai
o Ihad; Mihad
3. Okon ko ponugku.
4. Gunoon montok mongolon do boros i mimpuun miampai pimato 'b' om 'p'.
o Patai: Matai
o Bahik: Mahik
5. M diti kosugku kumaa do boros suai dumadi do boros maan (kaanto)
6. Boros Misaup:
Matai-patai, makan-akan, mikot-ikot, mahik-bahik
Nosugkuan do m id boros tumimuun vokal om nogontian do m
pimato b om p tu popokito do i nopo fokus nga i minomonsoi.
Nga soira id boros misaup kiwaa nogi pimato suai okon mimpuun
pimato b om d ogontian do m tu osungkuan do pimato m montok
do popokito do fokus nopo nga i minomonsoi.
o Miak-giak (Giak=miak)
o Momi-komi (Komi=Momi)
7. Komoyon nopo nga, justifikasi 1-4 koontok kumaa boros di kaanu
koingkakat soira osugkuan do pimato m.
8. Montok numbul 5, justifikasi nopo i koontok nga, popokito do i fokus nopo
nga i momonsoi
9. Noboros nogi ti id penentuan do fokus id buuk Aspek Lingustik BKD (Rita
Lasimbang & Emilda Evon 2010).
FOKUS
Minomonsoi
Noontok
Mononorimo
Fokus Penuh
m-on
-an
o Nunu nopo do boos maan di osugkuan do pimato m nga kadadi do
fokus di minomonsoi.

T (Nominalizer) Tumanud Kadazan Dusun Malay-English Dictonary

(KDCA, 2015)
Nominalizer: Poposiliu boros toi frasa kumaa do boros ngaran.
1. Pimato t nolabel sabaagi nominalizer do boros.
2. Soira pimato t id dumbangan osugkuan do O- (toi ko vokal tanaru) :
Adadi do boros ngaran:

o Sonong Osonong Tosonong

o Aparu Taparu
o Omis - Oomis Toomis
o Gayo Agayo Tagayo
3. Id boros misaup justifikasi kopongunaan nominalizer t nopo nga:
T + RDP (Reduplication(pongulitan)) Boros guas:
a. Taki-aki [T+ aki (RDP) aki]
b. Todu-odu [T+ odu (RDP) odu]
c. Takan-akan [T+ akan (RDP) akan]
d. Tinum-inum [T+ inum (RDP) inum]
e. Tigit-igit [T+ igit (RDP) igit]
f. Todop-odop [T+ odop (RDP) odop]
4. Nominalizer t mongolon boros toi ko frasa suai kumaa boros/ frasa
ngaran.
Agayo (boros ula) besar Tagayo (boros ngaran) yang besar