Você está na página 1de 54

14/10/2016

6. Ligaes

Prof. Gavassoni

6. Ligaes
As pontes de Leonardo da Vinci 6 citadas no Codice Atlantico:
Ponte Autoportante:

http://estructurando.net

Prof. Gavassoni

14/10/2016

6. Ligaes
As pontes de Leonardo da Vinci 6 citadas no Codice Atlantico:
Ponte Autoportante: As peas no tem movimento relativo entre elas nas unies
no precisa de ligaes.

Ponte Arco Iris - China


http://estructurando.net

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
A madeira tem comprimento limitado natureza, transporte
Elementos de ligao:

Pregos
Parafusos
Pinos metlicos
Pinos de madeira
Conectores metlicos
Chapa com dentes estampados
Tarugos de madeira
Entalhes e encaixes compresso e cisalhamento
Braadeiras e grampos s para manter os entalhes unidos, no para transmitir
esforos

Google Earth, 2015


Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Tipos de Ligaes:
Pfeil e Pfeil, 2014

prego

anel

parafusos

chapa

Pinos

tarugo

Google Earth, 2015


Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Tipos de Ligaes:

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Duas classes:
Tradicionais Transmisso direta por contato e atrito entalhes, encaixes, etc..

Mecnicas Transmisso indireta dos esforos por elementos (metlicos ou


madeira) e cola.
As mecnicas se dividem em:
- Fuste cilndricos parafusos, pinos,
- Superfcie Tarugos, anis, chapas dentadas

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Tradicionais Transmisso direta por contato e atrito entalhes, encaixes, etc..

Sukiennice, Krakw
Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Tradicionais Transmisso direta por contato e atrito entalhes, encaixes, etc..

Opactwo Benedyktynw w Tycu


Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Pregos cravados por impactos encruados a frio
Econmicos e prticos simples de instalar
Diminuem pouco a resistncia da pea furos pequenos
Pouca resistncia por elemento
Exigem ligaes longas
Problemas estticos

br.freepik.com

Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Pinos so instalados em furos com dimetro menor que o deles - transmitem
carga sem deslocamentos relativos entre as peas ligadas inseridos fora

Parafusos lisos com uma cabea numa extremidade e uma porca ou rosca na
outra so instalados em furos com folgas de 1 a 2 mm e depois so apertados
com a porca.
Inseridos logo aps o furo evitar variaes dimensionais da umidade

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Conectores Instalados em ranhuras nas superfcies das peas ligadas, tem
grande eficincia na transmisso de esforos os parafusos instalados servem
apenas para impedir a separao das peas excentricidades de carga.

Piazza et al.,2014

O furo do anel e parafuso so feitos


ao mesmo tempo - fresadora

Colocao dos anis

Apertar os parafusos
Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Conectores
Usados em geral para ligaes com dois planos de cisalhamento
Muito resistentes transmitem elevadas cargas
Facilidade e rapidez em srie de execuo
Reduzem muito a seo da pea

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao
Parmetros mecnicos resistncia e rigidez
Razes econmicas, estticas e construtivas (simplicidade, praticidade e
rapidez)

Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Ligaes por corte a fora transmitida entre uma pea e outra perpendicular
ao eixo do elemento de ligao

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao - Rigidez

Elementos cilndricos de ligao

Esmagamento da parede do furo

Piazza et al.,2014

Chapas metlicas

Rtulas plsticas
Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Rigidez e Resistncia

Cola
anel

Chapa denteada

Pino metlico
Parafuso

Pregos

Piazza et al.,2014
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Rigidez e Resistncia

carga

deslocamento
Piazza et al.,2014
Prof. Gavassoni

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Rigidez e Resistncia

Pino
pouco esbelto

Esmagamento e
trao da madeira

Pino muito esbelto

Rtulas plsticas e
esmagamento do
furo

Piazza et al.,2014
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto

Piazza et al.,2014

Rtulas e engastes perfeitos


Prof. Gavassoni

10

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto

Piazza et al.,2014

Ligaes entre vigas secundrias e principais


Chapas metlicas de 2 a 4 mm transmitem esforos horizontais e verticais

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto

Ligaes flexveis entre


vigas e pilares
Piazza et al.,2014

Prof. Gavassoni

11

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Ligaes flexveis do pilar e a base

Piazza et al.,2014

Mais prximas possveis ao eixo do pilar


Coplanares rotao provocada pelo momento
Evitar o contato direto da madeira com a base - durabilidade
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Nenhuma dessas ligaes so completamente flexveis
Ligaes semi-rgidas
Por simplicidade considera-se engaste para o pior caso ligao, os pilares, vigas principais
rtula para as vigas secundrias
Obras de grande importncia e dimenses arcos os vnculos devem ser feitos com rtulas
reais
NBR7190 - No clculo das ligaes no permitido levar em conta o atrito das superfcies de
contato (8.1.1)

Prof. Gavassoni

12

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Ligaes externas - rtulas

Piazza et al.,2014

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Ligaes externas - rtulas

http://www.carpinteria.com.br/?por
Prof. Gavassoni

13

14/10/2016

6.1 Introduo

Terminal Rodovirio, Roma

Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Ligaes rgidas engaste elstico

Piazza et al.,2014

Prof. Gavassoni

14

14/10/2016

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Rupturas e falhas nas ligaes

So evitados pelo espaamento mnimo


entre conectores e entre a borda da
pea e o conector (8.1.1).

Piazza et al.,2014

Fendilhamento

Extrao de uma parte da madeira em


conectores alinhados em uma nica fila
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Escolha da ligao Comportamento esttico e cinemtico de projeto
Rupturas e falhas nas ligaes

Dimensionar para seo lquida e


cuidar arranjo dos elementos

Piazza et al.,2014

Extrao de elementos
mltiplos

Ruptura por
trao
Prof. Gavassoni

15

14/10/2016

6.1 Introduo
Trao no paralela s fibras (8.1.1)
Origem mecnica
Vd cortante fictcio = V1+V2= F sen

be distncia do pino mais afastado borda do


lado da solicitao
Pfeil e Pfeil, 2014

t espessura da pea principal


h altura total da seo transversal da pea
principal

Inclinao da fora F em relao s fibras


da madeira

fvd resistncia de clculo ao cisalhamento


paralelo
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Trao no paralela s fibras

Origem retrao/inchamento

Pfeil e Pfeil, 2014

Ligao Ao - madeira

Prof. Gavassoni

16

14/10/2016

6.1 Introduo
Trao no paralela s fibras
Origem retrao/inchamento

Piazza et al.,2014

Ligao madeira- madeira


Plano de fraqueza linha de furos
Prof. Gavassoni

6.1 Introduo
Nomenclatura segundo NBR 7190 (8.1.1):
Pinos metlicos: pregos ou parafusos
Cavilhas: pinos de madeira torneados
Conectores: anis metlicos ou chapas metlicas com dentes estampados
Elementos metlicos devem ser verificados segundo NBR8800 (8.1.5)

Prof. Gavassoni

17

14/10/2016

Ementa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Introduo
Encaixes
Fustes cilndricos
Pregos
Parafusos e Pinos
Cavilhas
Anis
Tarugos
Chapas denteadas/prensadas
Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Tipos de ligaes de marcenaria

Prof. Gavassoni

18

14/10/2016

6.2 Encaixes
Tipos de ligaes de marcenaria

Dente inclinado com parafusos


Dente reto

Dentes cauda de andorinha

Dentes de meio
Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Dimensionamento e verificao

Compresso frontal inclinada

Cisalhamento

Compresso posterior inclinada

Piazza et al.,2014

Seo reduzida

Esforos no ortogonais seo


Trao excntrica inferior
Prof. Gavassoni

19

14/10/2016

6.2 Encaixes
Tipos principais

Dente simples

Dente posterior

Dente duplo

Piazza et al.,2014

Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Tipos principais

Pfeil e Pfeil, 2014

Usar sempre elementos de ligao mecnica


funo de estabilidade do n, vibraes e
no tem funo estrutural

Trao

Entalhe feito com boa preciso garantir contato. Deve ter no mnimo 20 mm de profundidade
e no mximo h/4
Prof. Gavassoni

20

14/10/2016

6.2 Encaixes
Entalhe por face frontal em esquadro 90 graus (eixo da pea inclinada e a face
do entalhe)
rea inclinada

d =

Nd
f c ,d
A

d =
Pfeil e Pfeil, 2014

N d cos
bf c ,d

Nd
f c ,d
bt / cos

t- profundidade mnima do entalhe


Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Entalhe por face frontal em esquadro tenso limitada pela pea horizontal

d =

N d cos
f v 0,d
ab
a

Pfeil e Pfeil, 2014

Cisalhamento
componente normal
de Nd

N d cos
bf v 0, d

a- comprimento mnimo para


transmisso do cisalhamento
Prof. Gavassoni

21

14/10/2016

6.2 Encaixes
Entalhe com face na bissetriz - mais racional tenso igual nas duas peas

rea inclinada e decomposio de N

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Entalhe com dentes duplos aumentam a face comprimida , mas so de difcil
execuo;
Podem combinar entalhes com profundidades diferentes e ngulos diferentes.

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

22

14/10/2016

6.2 Encaixes
Entalhe com calo em madeira dura- maior facilidade a execuo. O
comprimento da pea reduz o comprimento necessrio de transmisso do
cisalhamento.

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.2 Encaixes
Ns estados de tenses compostos nos elementos com encaixes

Piazza et al.,2014

Flexo-compresso

Cisalhamento

Devem ser consideradas as tenses secundrias devidas s excentricidades existentes entre os eixos
mecnicos das peas interligadas e o centro de rotao de unio em seu plano de atuao (8.1.2)
Prof. Gavassoni

23

14/10/2016

6.2 Encaixes
Compresso inclinada
Frmula Emprica de Hankinson

f =

f 0 f 90
f 0 sen + f 90 cos 2
2

Para inclinaes desviantes at 6


NBR 7190 permite que o efeito da
inclinao sobre a resistncia seja
desprezado
Ex. 6.1-6.2
Prof. Gavassoni

Exerccio 6.1
Dimensionar uma emenda por dente simples com entalhe em esquadro (=0), submetida
compresso, dados:

N d = 12,0kN ; f c 0,d = 5,00MPa; f c 90 ,d = 1,47 MPa; f v 0, d = 0,93MPa


b = 7,5cm; h = 22,5cm; = 30o ;

= 0o ;

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

24

14/10/2016

Exerccio 6.2
Dimensionar a emenda do ex. 6.1 anterior considerando a face do entalhe por bissetriz:

N d = 12,0kN ; f c 0,d = 5,00MPa; f c 90 ,d = 1,47 MPa; f v 0, d = 0,93MPa


b = 7,5cm; h = 22,5cm; = 30o ;

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Rigidez (8.3.1)
Ligaes com 2 ou 3 pinos so deformveis e usada apenas em estruturas
isostticas;
Ligaes com 4 ou mais pregos so rgidas desde que observados os dimetros de
prfurao estipulados pela NBR 7190 8.3.2 ;
Ligaes com 4 ou mais parafusos so rgidas desde que dimetro do furo no
exceda 0,5mm o dimetro do parafuso (8.3.3);
Cavilhas tem rigidez considerada igual aos pinos metlicos (8.4.1)
Ligaes com anis so consideradas rgidas (8.5.1)
Prof. Gavassoni

25

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Mecanismo de resistncia
Pino se apoia na madeira do furo

Pino fica sob flexo carga distribuda


Madeira sob compresso

Pfeil e Pfeil, 2014

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Resistncia ao embutimento condio de deformabilidade (8.2) deformao
residual de 2%
f e 0,k
= 1,00
f c 0,k

f e90 ,k
f c 0,k

= 0,25 e

Embutimento paralelo
Embutimento normal

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

26

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Resistncia ao embutimento (Tabela 14) condio de deformabilidade (8.2)
deformao residual de 2%

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Flexo do Pino

Pfeil e Pfeil, 2014

Segue at a plastificao total da seo do pino rtula plstica Z o mdulo


plstico da seo Z=d3/6

M pd =

Zf y

Momento plstico de projeto do pino

1,1

Prof. Gavassoni

27

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Rtula Plstica
http://estructurando.net

Bogot, Colmbia
Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Mecanismos de Ruptura do conjunto

Pfeil e Pfeil, 2014

I-2 s possvel com madeiras diferentes

Prof. Gavassoni

28

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Mecanismos de Ruptura do conjunto
Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Mecanismos de Ruptura do conjunto
Para cada um dos mecanismos existe uma carga de ruptura Anlise limite
Johansen (1949)
O mesmo para ligaes entre chapas de ao e madeira
A menor carga de ruptura para cada um dos tipos de mecanismos numa dada
ligao tomada como carga mxima de projeto da ligao.

Prof. Gavassoni

29

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Mecanismos de Ruptura do conjunto
As cargas limites so unidas em bacos:

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Clculo pela NBR 7190
S os modos II (esmagamento local
com rotao) e IV (formao de duas
rtulas plsticas por plano de corte)
podem ser os mecanismos
determinantes no projeto

A NBR 7190 usa as frmulas da carga


Peas de mesma limite para os dois mecanismos fazendo
espessura
t igual a pea mais delgada ou o

comprimento de penetrao do pino, o


que for menor forma aproximada e
simplificada a favor da segurana

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

30

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Clculo pela NBR 7190 (8.3.4)
A resistncia de um pino funo:
fwed madeiras interligadas
fyd pino metlico
d dimetro do pino
t espessura convencional
t espessura convencional
Tomada como a menor das
espessuras t1 e t2 de penetrao do
pino em cada um dos elementos
ligados

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Clculo pela NBR 7190
Mecanismo II Esmagamento local da madeira

f yd
t
1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,4 f e 0,d dt

Mecanismo IV Flexo do pino fyd calculado com s=1,1

f yd
t
> 1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,5d 2 f e 0,d f yd

No caso de corte duplo somam-se as resistncias de cada uma das sees de corte
simples, considerando t como o menor valor entre a espessura da pea 1 e metade da
espessura da pea central
Prof. Gavassoni

31

14/10/2016

6.3 Fustes Cilndricos


Efeito de Grupo distribuio no uniforme dos esforos entre grupos alinhados
na direo das fibras

Solicitao em um nico elemento

Solicitao em um nico elemento

Chapa
Chapade
deao
ao

Fora na pea de madeira


central

Ligao com talas de madeira


os parafusos do centro sofrem
menor deslocamento e por isso
menor Rd

Fora na pea de madeira


central

Ligao com chapas de ao a


rigidez (axial) muito maior das
chapas frente barra de madeira
tornam assimtrica a distribuio de
esforos nos elementos da ligao
Prof. Gavassoni

6.3 Fustes Cilndricos


Ligao entre ao e madeira a resistncia da ligao o menor valor entre as
resistncias do pino com a madeira e do pino com a chapa de ao (NBR 8800).

Clculo pela NBR 7190:


Ligaes com vrios elementos na direo da carga:

Pfeil e Pfeil, 2014

At 8 considera-se a
distribuio uniforme
(8.3.4)

Nmero eficaz de elementos:

Acima de 8 para considerar o


efeito no uniforme da
distribuio reduz-se o valor
resistente (1/3) dos pinos
excedentes (8.3.4)

n0 = 8 +

2
(n 8)
3

Prof. Gavassoni

32

14/10/2016

6.4 Pregos
Bitolas padronizadas:
Dimetro em dcimos de
mm
Comprimento total em mm

Existem outros
dimetros

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.4 Pregos
Disposies Construtivas:
Pr-furao Estruturas Definitivas obrigatrio (8.3.2)
Evitar o fendilhamento
d0 diametro do pr-furo

d 0 = 0,85d ef mad macias


d 0 = 0,95d ef mad duras
Feitos de ao estrutural com fyk maior igual a 600 MPa e dimetro mnimo de 3 mm
(8.3.4)
A penetrao em qualquer uma das peas ligadas no deve ser menor que a espessuar
ada pea mais delgada, caso contrrio o prego ser considerado no resistente (8.3.4)

Prof. Gavassoni

33

14/10/2016

6.4 Pregos
Disposies Construtivas:
Pr-furao Estruturas provisrias (8.3.2) sem pr-furo, caso:

< 600kg / m 3 mad leve


d ef 1 / 6t1
e 10d ef espaamento

Prof. Gavassoni

6.4 Pregos
Disposies Construtivas:

d max 1 / 5t

d min 3mm

ltimo pino extremidade


da pea - transversal

Direo
perpendicular s
fibras
ltimo pino extremidade
da pea - longitudinal
Direo paralela
s fibras

Espaamentos mnimos (8.6.1)

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

34

14/10/2016

6.4 Pregos
Disposies Construtivas (8.3.4):
Penetrao de ponta (p)
mnima
Exceo ligao de
vigas compostas p=t1

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.4 Pregos
Dimensionamento NBR 7190
Mecanismo II Esmagamento local da madeira

f yd
t
1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,4 f e 0,d dt

Mecanismo IV Flexo do pino

f yd
t
> 1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,5d 2 f e 0,d f yd

No caso de corte duplo somam-se as resistncias de cada uma das sees de corte
simples, considerando t como o menor valor entre a espessura da pea 1 e metade da
espessura da pea central
Ex. 6.3
Prof. Gavassoni

35

14/10/2016

Exerccio 6.3
Calcular a resistncia de projeto ao corte do prego 20x48 (bitola comercial) na ligao de duas
peas de araucria, considerando carga de mdia durao e Classe 2 de umidade:

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

6.4 Pregos
Arracamento:
No usar pregos lisos solicitao axial:
Resistncia desprezvel na direo paralela s fibras:

Pfeil e Pfeil, 2014

Usar pregos cravados


pelas faces laterais:

Prof. Gavassoni

36

14/10/2016

6.5 Parafusos

www.carpinteria.com.b
Prof. Gavassoni

6.5 Parafusos
Folgas pequenas at 0,5 mm (mnimo 4 parafusos) ligao rgida, 1,0 ou 1,5 mm
ligao flexvel (8.3.3).
O aperto nas porcas transfere esforo para a madeira com o auxlio de arruelas.

Pfeil e Pfeil, 2014

O atrito da arruela com a madeira benfico ligao, mas no contado no


dimensionamento retrao e deformao lenta da madeira

fyk mnimo de 240 MPa (8.3.4), podendo usar parafusos de ligao metlica de ao
ASTM A307 (fyk=310 MPa)
Prof. Gavassoni

37

14/10/2016

6.5 Parafusos

Folgas pequenas at 0,5 mm (mnimo 4 parafusos) ligao rgida, 1,0 ou 1,5 mm


ligao flexvel.
www.carpinteria.com.b
Prof. Gavassoni

6.5 Parafusos
Arruelas:
Espessura mnima de 9mm pontes
Espessura mnima de 6mm em outras
obras
Quadradas ou circulares com dimetro
ou lado maior ou igual a 3d (dimetro
do parafuso).

Prof. Gavassoni

38

14/10/2016

6.5 Parafusos
Disposies Construtivas (8.3.4):
Mnimo de 10 mm
Mximo t1/2

Prof. Gavassoni

6.5 Parafusos
Disposies Construtivas (8.6.1):

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

39

14/10/2016

6.5 Parafusos
Dimensionamento NBR 7190
Mecanismo II Esmagamento local da madeira

f yd
t
1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,4 f e 0,d dt

Mecanismo IV Flexo do pino

f yd
t
> 1,25
d
f e 0,d

Rd = 0,5d 2 f e 0,d f yd

No caso de corte duplo somam-se as resistncias de cada uma das sees de corte
simples, considerando t como o menor valor entre a espessura da pea 1 e metade da
espessura da pea central
Ex. 6.4-6.5
Prof. Gavassoni

Exerccio 6.4
Calcular a resistncia de projeto ao corte do parafuso de 12,5 mm de dimetro em ao A 307 na
ligao de duas peas de araucria, considerando carga de longa durao e Classe 2 de umidade:

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

40

14/10/2016

Exerccio 6.5
Calcular a resistncia de projeto ao corte duplo do parafuso de 12,5 mm de dimetro em ao A
307 na ligao de duas peas de araucria com chapa de ao, considerando carga de longa
durao e Classe 2 de umidade:

Prof. Gavassoni

6.6 Cavilhas
Pinos circulares torneados de madeira dura - C60 (8.4), podendo ser de madeiras moles
com ap menores ou iguais que 600 kg/m3 com tratamento de resinas que aumentem
sua resistncia e equiparem com C60

Dimetros estruturais 16 mm, 18 mm e 20 mm (8.4)

Furos com dimetros iguais aos da cavilha


(8.4.2)

blog.ateliedemoldes.com.br

Prof. Gavassoni

41

14/10/2016

6.6 Cavilhas
Espaamento mnimo = parafusos ajustados

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.6 Cavilhas
Mecanismos de Ruptura
Corte simples apenas em ligaoes secundrias (8.4.3):

Compresso normal da cavilha

Flexo da Cavilha

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

42

14/10/2016

6.6 Cavilhas
Dimensionamento NBR 7190 (8.4.3)
Mecanismo II Esmagamento local da madeira

f c 0,dcav
f c 90, dcav

Rd = 0,4 f c 90,dcav dt

Troca resistncia ao embutimento pela


resistncia compresso normal da
cavilha

Mecanismo IV Flexo da cavilha

t
>
d

f c 0,dcav
Rd = 0,4d 2 f c 0,dcav f c 90,dcav
f c 90, dcav

No caso de corte duplo somam-se as resistncias de cada uma das sees de corte
simples
Prof. Gavassoni

6.7 Anis
Elementos de Fuste Cilndrico tm as limitaes:

Flexo do elemento de
ligao
Esmagamento da Madeira

www.screwfix.com

Elemento mais rgido e com maior rea de contato:

www.nzwood.co.nz

Prof. Gavassoni

43

14/10/2016

6.7 Anis
Tipos de Conectores:
www.shearplates.com

www.ebay.co.uk

Inteirio

Denteado (sem entalhe,


Partido (facilita colocao e

penetrao por aperto)

compensa retrao/inchamento)

Prof. Gavassoni

6.7 Anis
Disposies Construtivas (8.5.1 e 8.5.2):

Ao seguindo prescries da NBR 8800 (8.5.1):


Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

44

14/10/2016

6.7 Anis
Mecanismos de Ruptura (8.5.3):
Cisalhamento da
madeira
Compresso da
madeira

Rd =

D 2 f v 0,d

Rd = tDf c ,d

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

6.7 Anis
Mecanismos de Ruptura:

Pfeil e Pfeil, 2014

Prof. Gavassoni

45

14/10/2016

6.7 Anis
Disposies Construtivas (8.6.2):

Pfeil e Pfeil, 2014

Ex. 6.6
Prof. Gavassoni

Exerccio 6.6
Calcular a resistncia de projeto ao corte duplo dos anis na ligao de trs peas de araucria,
considerando carga de longa durao e Classe 2 de umidade:

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

46

14/10/2016

6.8 Tarugos
Elementos madeira dura ou metlicos
Recebe o esforo por
compresso na metade da face

Transmite na outra face

Pfeil e Pfeil, 2014

F1d = tbf c 0, d

Compresso
madeira

Transmite como cisalhamento

F1d = ba1 f v 0tar ,d

Cisalhamento do tarugo

F1d = baf v 0,d

Cisalhamento do bloco
da pea

Prof. Gavassoni

6.9 Chapas Denteadas


Utilizadas em Trelias Pr-fabricadas

http://www.theboldcompany.com

Prof. Gavassoni

47

14/10/2016

6.9 Chapas Denteadas

Equivalem a talas de chapas metlicas com pregos


Resistncia de Clculo dada pela fabricante (8.5.4)

http://www.theboldcompany.com

Ex. 6.7
Prof. Gavassoni

Exerccio 6.7
Dimensionar a emenda de peas tracionadas de louro preto de segunda categoria sujeita a
cargas de longa durao e em classe 2 de umidade. O esforo de trao de projeto igual a 5 kN.

Pfeil e Pfeil, 2014


Prof. Gavassoni

48

14/10/2016

6.10 Ligaes Especiais


Ns rgidos transmisso de momentos

espaamento
5

Nmero
mximo de
parafusos

n e ,i =

2re ,i
5

https://lucaolanda.files.wordpress.com

Prof. Gavassoni

6.10 Ligaes Especiais


Esforos nos ns

Piazza e Piazza, 2014

Prof. Gavassoni

49

14/10/2016

6.10 Ligaes Especiais


Esforos em cada elemento da ligao: todos elementos idnticos Diviso igual para os
elementos (FV, FN, FM)
Parafuso no eixo da Viga:
Nd,v

Vd,v

FV ,v =

Vd ,v
n e + ni

FN ,v =

N d ,v
n e + ni

Parafuso no eixo da Pilar:

FV , p =

Vd , p
n e + ni

FN , p =

Nd,p
ne + ni

Parafuso coroa interna:


Vd,p

Nd,p

FM ,i =

M d ri
ne re2 + ni ri 2

Parafuso coroa externa:

FM ,e =

M d re
ne re2 + ni ri 2
Prof. Gavassoni

6.10 Ligaes Especiais


Resultantes em cada parafuso, a favor da segurana verificamos o pior caso: o parafuso no eixo
do pilar e o parafuso no eixo da viga

Parafuso no eixo da Viga:

FR ,v =

(F

M ,e

+ FV ,v ) + (FN ,v )
2

Parafuso no eixo da Pilar:

FR , p =

(F

M ,e

+ FV , p ) + (FN , p )
2

Prof. Gavassoni

50

14/10/2016

6.10 Ligaes Especiais


Transmisso desses esforos para o furo no parelo s fibras:
ngulo entre os esforos e
as fibras no pilar para o
parafuso no eixo do pilar

FM ,e + FV , p

F
N,p

1 = arctan

Eixo viga
viga

fibra viga

ngulo entre os esforos e


as fibras na viga para o
parafuso no eixo do pilar

2 = viga (90 o 1 )
Eixo pilar
fibra pilar

Prof. Gavassoni

6.10 Ligaes Especiais


Transmisso desses esforos para o furo no parelo s fibras:
ngulo entre os esforos e
as fibras no pilar para o
parafuso no eixo da viga

= viga 90 o
1

Eixo viga
viga

ngulo entre os esforos e


as fibras na viga para o
parafuso no eixo da viga

fibra viga

FM ,e + FV ,v

FN ,v

= arctan
2

Eixo pilar
fibra pilar

Prof. Gavassoni

51

14/10/2016

Exerccio Adicional 1
Dimensionar os elementos (parafusos 18 mm) da ligao entre a viga e o pilar do prtico plano
abaixo, madeira laminada e colada C60, Classe 2 de umidade

7,00

Prof. Gavassoni

Exerccio Adicional 1
Detalhe da ligao

Prof. Gavassoni

52

14/10/2016

Exerccio Adicional 1
Esforos: M, Q e N

Prof. Gavassoni

6.10 Ligaes Especiais


Rtulas prticas vnculos externos vlida para solicitaes modestas momentos
parasitas pequenos

Duas chapas de ao
soldadas
Seo T

= 30 mm

parafusos

= 10 mm

Vertical inserida em
um chanfro

chapa
chapa

Perfil tubular

Horizontal soldada
num perfil tubular
de ao
A transmisso dos esforos Hd e Vd do pilar
de madeira para o perfil T feita por
parafusos

O perfil tubular de ao engastado na base


de concreto
Prof. Gavassoni

53

14/10/2016

Exerccio Adicional 2
Verificar a seguinte rtula prtica:
Dados: MLC confera classe C40, Classe 3 de U, longa durao
Esforos solicitantes: Vd=80 kN e Hd=16 kN
Parafusos fyk=240 MPa, fuk=400 MPa, d=10 mm
Chapa vertical 10x160x120 mm e Chapa horizontal 10x160x160 mm
Perfil tubular 60,3x6,3 mm ( fyk=235 MPa, fuk=360 MPa)

= 30 mm

parafusos

= 10 mm

4
4

chapa
chapa

Perfil tubular

Corte frontal

Corte lateral
Prof. Gavassoni

54

Você também pode gostar