Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
^u^
^^<-
http://www.archive.org/details/glossariumdergotOOgabe
OLOSSARin
DER
GOTHISCHEN SPRACHE
VON
H.
. y. d.
^ABIi]VTZ
vtxd
r.
J.
IiOB.
1^^
iV
LEIPZIG:
F.
A.
B R
18
C K H A S.
4 3.
o r ir o r
t.
Wir
welche uns
gen Grundstzen,
bei
der Herausgabe
des
vorliegenden Wrterbuchs
Rechenschaft abzulegen.
des
hinsichtlich
mglichst vollstndig in sich aufnehmen solle, darber sind wohl Alle einverstanden*);
allein
Ausser denjenigen
lfilanische Bibelbersetzung
Sprachdenkmlern
*)
Die
Skeireins**^,
Lond. 1772;
Manuing.
Ulfilas;
Holmiae 1G70;
oder
sie
verbreiten,
so Junius
die
Amstelaed. I0S4;
Dortrechti 16G4.
Dictionarium
Saxoiiico-et
Castiglione's Glossar
sich
Stiernhielm:
Glossarium lphila-
umgearbeitetes
nicht zu gedenken
Wrtern, welche
bis jetzt
Gothicum.
wie
ed.
Owen
anderer
kleinerer
des
solcher Glossare
zur Skeireins.
**) Skeireins
***)
in
v.
dem Specimen
H. F. Massmann.
(s.
Not.
***)
in
gothischer Sprache.
Mnchen 1834.
4o.
herausgegeben worden; smmtliche Fragmente finden sich berichtigt abgedruckt unten S. XII
XVII.
Ulpln'ac
ist
in
und
berichtigt
curis
und abgedruckt
in:
fg.
VORWORT.
Urkunden*),
und Aretinischc
auch
wir haben es
fr
angeblich) gothisch
ie
fhrt werden,
Ai(/l</(/s,
scheidun^
dem
enthaltenen aufzunehmen,
aber
(nicht in
wogegen
bezeichnen,
j zu
(Slrava,
Gepanla, BiUujcincis
Ans,
Form
Sihord) ,
offenbar
nicht
B.
z.
dem
heutigen Spanischen, worin Adelung (Mithridates U, 535) und Keil (Span. Sprachlehre
103. vgl. Mascov, Geschichte der Deutschen, 11, Anm.XXVI, 4. S. 176 f.) oder der Sprache
krimischer \ationen,
in
S.
14
ff.
die Deutschen,
Zeuss,
S.
Vtie
Butvins ,
in den
vorhandenen Sprachdenk-
Eisarna (Isarna),
ist
u.
w. die gothische
s.
nachzusehen sind)
u.
p.
und da
will
sie,
man
die
Ulfilas,
Vorrede
S.
Massmann
lieber
verloren
'**)
will
wegen des im
Gudilaiba lesen;
die
76
um
in
ff.,
die gothischen
Urkunden
18.38. Fol.
lateinischen Theil
wahre Lesart
ist
nicht
mehr zu ermitteln, da
die
Urkunde
selbst
jetzt
ist.
1804; Dess.
p. 195,
*)
piudareiks
s.
Alareiks (Alarich),
Form
Amalaf) (Jomandes
htten
Viljanp, Alamod ,
Vtahari,
Jlerila***),
bei Knittel,
Eii^ennamen
(s.
die Zustze
und Berichtigungen zu
S.
Name
ist
121.
VORWORT.
Gothen nach Jornandes' Versicherung hufig
als die
lehnt haben
*).
ihre
welche
VII
ent-
in
den
z.
zu drfen,
so wenig weglassen
Wrter,
ioriaun, Praufetus, u.
w.,
s.
da
sie fr die
Buchstaben und umgekehrt fr die Aussprache des Griechischen in damaliger Zeit von
grosser ^^ ichtigkeit sind, und selbst in grammatischer Hinsicht,
Wrter,
wegen
ilirer
oft eigen-
sie
auch noch in unsern Text aufgenommen und erst in den Addendis verbessert haben, sind
aus
dem Wrterbuch
gnzlich ausgefallen,
z.
Blisson, Fairulnan,
Conjectur ver-
wo
ujiter
Venvei-
ist,
zu finden
Anordnung
bets zu
liegt,
befolgt haben,
wird
hoflTentlich Billigung
finden.
Neben der
gemeinsame Stmme
d.
h.
zu ordnen,
Hier
um
Verwandtschaft
Wir
fanden es bedenklich,
auf solche einfache, ganz imaginre Wurzeln zurckzugehen, wie Graff nach indischen
Mustern
aber doch
als
besonders Verba der sogenannten starken Conjugation, aufzustellen, aus welchen eine
*)
hat, es aus
dem
willkrlicher
Annahme.
Jornaud. p. 90:
*2
die.
auf
VORWORT.
Till
einem
Zusammensetzungen vorkommen.
in
Zusammengesetzte Wrter
bezeichnet.
^^'orttheile,
dem
als
in der
bei
den
andern Thcileu der Zusammensetzung aber uns mit blossen Verw cisungen begngt. Nur
bei
einigen
ei,
der Grenze zwischen selbstndigen Worttheilen und blossen Bildiuigssylben stehn, ha-
ben wir geglaubt, eine Ausnahme machen zu mssen und die damit gebildeten Wrter
dem
Zusammensetzimg aufzusuchen.
sprachen im Allgemeinen
schon
seit
um
mssen,
als
em
nicht
unbetrchtlicher Theil
ist
des
seiaer Einfhrung
ist,
Aveniger
so
bei
in
in
den
jedem Stammwort
zuweilen,
des Verwandtschaftsverhltnisses
Mythologie [DM],
Rechtsaltcrthmer [DRA]),
Grimm
als
klassisch
(deutsche
Be-
anerkannnten
Grammatik
[Gr.],
Abstammung
eines
Wortes
eingelassen.
Dieselbe Rcksicht auf Raumersparniss musste uns auch abhalten, noch andere
umsoraehr
da das Verhltniss
Bopp, Pott
u.
ist.
Werke
eines
whnt bleiben, dass einige gothische Wrter, fr welche wir innerhalb des germanischen Sprachgebiets uns vergebens nach einer befriedigenden Erklrung umgesehen
haben, aus der slavischen oder litthauischen Sprache sich ableiten lassen
Grimm
in der
Wuk
(vgl.
VORWORT.
matik S.
Hnufo,
Schaffarik
II.
slav. knota,
Smakka,
slav.
Mola,
knut,
smokva, Tekan,
Es
IX
slav.
so Dulfjs,
slav. tykati,
Slaurran,
storawoti,
litth.
dolg,
sla\.
dluh.
FaJ)S,
litth.
ist
Schuld, Zoll, Tanz, Peitsche keine einheimischen Wrter hatten, sondern diese von
oder dass
mgen
deten.
Da wo
gebraucht er entweder
hilft sich
Wort
sie
Erst spter
ist.
taucht der echt gothischc Ausdruck SkllUgys auf, der noch heute in allen germanischen
Sprachen gebruchlich
Doch
ist.
verfolgen und
Zeitrechnung
in, 344
ff.)
z.
u.
dies
nur beilufig
Denn
es
wrde
hier zu
w eit
fhren,
B. die A> rter, welche sich auf den Ackerbau, die Bekleidung, Waffen.
s.
w. beziehen,
Grimm
Gramm.
(deutsche
versucht hat.
gothischen
Volks vor und za der Zeit der Vlkerwanderung Aufschluss sucht, wird dies keine unfruchtbare Arbeit sein.
Obgleich brigens die Verwandtschaft des Gothischen mit den anderen germanischen Sprachen unbezweifelt feststeht, so
geringer Theil
lelu-t
der
Sprachen ist.
Griechische ihre
Erklrung finden,
wie Aisfan,
Ake!/s,
Aitrali ,
Aurkeis,
oder
man berhaupt
einem ganz fremden Sprach-
inifan, pragjait, Li/eins, findet sich eine bedeutende Menge, bei denen
zweifelliaft sein
muss, ob
stamm angehren,
sie
besonders
wenn
Form
ein fremdartiges
Plapja,
8naga
Ansehn
u. a.
hat,
der Fall
Inilo,
Rtqix,
Ob und
welche derselben wirklich gothisch sind, oder welchen der verschiedenen Vlker, mit
in Diren
Ursitzen
VOR W
mgen,
einiger SicherlKMt
A^'eiin
>\ ort
sicli
T.
ermitteln lassen.
hierauf die
wir
O R
grammatische Kategorie,
zu
welcher
ein jedes
dem Substantivum
darauf beschrankt, nur das Genus anzugeben, olme uns auf nhere Angabc der Declination einzulassen, theils weil wir der
wollten,
Nur
selbst ergiebt.
auf s und im
um
sie
Nom.
bei
Grammatik
in dieser
die Declination
sich
in
Eben
so
musste bei ebgen anomalen Substantiven die Abweichung von der Regel kurz ange-
Auch
geben werden.
bei
muss.
Bei dem
Verb um
Punkt
in der
Grammatik ausfhrlich
bei
theils
dem
durch Umlaut,
Infinitiv
d. h.
theils
noch die
3.
und Plur., sowie das Participium Praet. anzugeben, da aus diesen sich
die abgeleiteten
werden
errtert
Wrter entwickeln
lassen,
alle
im Sing.
anderen For-
wogegen wir
als
dritte Con-
jugation die aus Verbis erster oder zweiter Conjugation abgeleiteten eine Passiv- oder
welche
Dagegen schien
Verbum
so auch beim
bei
ist
krzlich angedeutet.
in
dies Graif
und
und besonders
Grimm
Anomalien
und con-
schrankenlose Willkhr die einzige Regel zu sein scheint, sondern es bleibt uns auch
fr Entwickelung
Platz in der
redenken.
der grammatischen
Formen
als
ein,
passenderer
zu geben
VORWORT.
Bei Angabe der
Bedeutung
xi
Wortes schien
eines
alle
fel
Wrter aufzufhren,
Llfilas
ohne Zwei-
ter desselben
terbuch dem
durch die er
theil,
Denn da
aus dem
es
griechischen
den diese Zusammenstellung fr die Kritik des gothischen Textes, sowol des
bekannten, als Dessen, was vielleicht spter noch ein glcklicher Zufall davon auffin-
den
darbietet,
lsst,
als einmal
zu Statten gekommen
Synonymik, und
liefert hie
bei Ermittelung
selbst
ist,
fr welche
griechische AVrter,
er vielleicht
kein
dem Sinn
nach
Wir
wie diy.aiovv ,
Um
rfiv/Ja, neQioasvsiv u.
in jeder
Weise unserm
s.
w.
W rterbuche
haben wir endlich auch nicht die 3Ihe gescheut, bei jedem
Nur
ein
so wie
Mhe
vermeiden knnen.
ihre
in
Nur
bei
berhebt,
die wir
bei einigen
fast
mit
ausserdem
sind.
und Conjunc-
is,
Hoffentlich A^ird
man uns
nicht
weggelassen haben.
hoffen wir,
Eicm Blicke zu
an-
verscliiedenen
die
Bedeutung zu wechseln,
tadeln,
bei jenen
dass
wir,
Wrtern
aus
AA'ortes zu er-
um Raum
zu er-
VORWORT.
Ml
Neben den
SKEIREINS.
Stellen der Bibelbersetzung haben wir, Avie bereits gesagt, auch die
ist,
Massmann denselben
verfTcntlicht,
(vgl.
keit
am Rande
so scheint es
ist,
Blattzahl
in
dem Glossar
haben, mit rmischen Zilfern imd Buchstaben, aber die Seitenzahl der
citii't
citirt
seit
Jenaische
Und
in
Massmann-
ersten Theile
Anmerkungen durch
C, die der
Herausgeber durch
(Castiglione) bezeichnet.
I.
Skeireins.
a
37
atdrusun stauai
').
muh
pls
gupa
pizos
habaida
j)izo3
US
||
manasedais
vairl)an
manasedais.
diabulaus
1) leg. statia?
allai
ak
gavaurhtedi
ussaunein
allaize
silba garaihtei
anamahtai.
qam gamains
mili
i'nu
kuanands
^).
visands
pata
sunjai qaf.
ei
nu
sai
gasaljands
sik
jah ju uf daupaus
afhrainjan,
faur
uns
gasaiwands johanaes po
sa
'ist
vil)rus gu|)g
mans
l)atei
svaleikamma
valdufnja
2) C. usauncin.
ni
ibna
hunsl jas-sauj}
sei
ustauhana
gudiskamma galausjan
mahtais
naufs
allans
ustaiknida
K E
S
38
c
jan-ni
vesi
R E
l)anasei|)S
patuh vesi
gaggan po
nasjandis
39
'in
pizos
du gupa
dam
jah
ni patain
vaurstvam
gavandei
jah
spilla
^)
vairpan
.
pis
'*)
uspulan.
pammuh pan
ni frop
") qap.
waiva mahts
ist
||
'in
mag
'ibai
dom
'is
'in
ahmln
ni
mag
dau||peinais
gabairan
tveifl
at
raihtis
visands.
inuh
mann
us
qipa
niba
pus.
missaleikom
pan ahmein.
qemun
ei
ni
raihtis
pata
gasaiwan
'').
li) M. inuhjns.
15) C. M. man.
||
vistai
us
^')
18) C. peiha.
19) M. dugarchsn.
9) M. gavanckiii ai
10) M.
leih
'is.
20) C. gatemiband.
manna
"ip
raihtis
pana pize
jah
laist
naga vesun
^")
M. gatemi band.
21) C. garelisnais.
11) M. iuhpis.
12) C. pvaih.
23) M. om.
13) M. neikaudtniKS.
jainar ").
paruh
'
8) M. gaaggvein.
ist
du garehsn ")
saivalai
17) M. aftra^aidpan.
7) M. inpizet.
aipeios
biuhti jah
habaida gaskeirjands
16) M. aftrasaleipan.
laisjareis.
6) M. aftragalajwn.
mahts
laisarja.
4) C. gaagvein.
(?)
vamba
'in
mag
anpara pairh
jah gabairaidau.
3) C. (?) M. garehsn.
5) C.
'")
gadob
ussatidanima
vistim
kunnands
ni
'^)
saei
mag
waiva
qap.
pis
HI,
ibai
')
raibtis
ni afvandida sik in
ei
ustaiknida
amen amen
mela
in
in pizei
alpe'is
gaaggvei
vitodis
balpeip
qipa pus.
atdraus.
aipeins
andniman.
faur 'ina
vamba
<1
'^)
uns vairpai
nu
pizei ')
'in
ju
mippan anastodjands
nekaudemus ")
manna
mans
iupapj|ro
giips.
ip
du aftraanasto-
laisareis ^)
ei
viljin
gaqissans vairpan
kunpi
sunjos
'ip
mans andnam
vairpands
amen amen
uslutondis
leik
|)ana
svesamma
pans
viljin
inuh
svesamma
aftra
usmete.
galaubeinai
jabai auk
faurpis
nu jah
pis
aivaggeljons
nai
pis
pvahl
gasaiwan piudangardja
inuh
40
'in
pis
i'nuh
"in
garaihteins.
fauramaplje wotos.
gandan
frakunnan unselein
jah
lai{|seinai
deinai pize
pau
|)uhtedi
ganist.
pairh
frauja
ei
garaidon garehsn?
ju us anastodeinai
faiira
gadob
vij>ra {)ata
mannan jah
||
XIII
||
gaggan anabusn.
S.
K E
XIV
anabudana
hrainei
afanih Jian
gcinais.
paim
^')
bairhtaba uns
svin|)Oza mis
IV,
4^
vairjiaina.
danpei[> jah
qi{>ands.
allai
jains
sis.
bi
eijian ^')
gaggand du 'imma.
'ij
'ik
nu jah aukandei
fraujins vuljjaus
44
ak
svarc kannidedi.
manne ") du
all
kannida
qijjands.
jah svalauda
nu
""')
ajjjjan
is
'iupapro
bi
jio
bi
nasjand.
|)U
tiuhandei 'inuh
mht
ufaro
pis '^)
''^)
[ns
'insok jah
jah
'ist.
skeirs
ni
sai
laisei|)
mela
leiti||lamma
and vvarjano
allaim
jian
jains
veitvodides.
'inuh
du
garehsns
'ina
sah
"is.
du judaium sokjan-
sviknein
bi
I)aim
qimands
mikil||dul)ais
inuh
gagganda ")
meina usfuUnoda.
fahel)S
aflct
ahmins
ana midumai
'iohannes
jaurdanau [lammei
gui)S kun{>ja
sa
so
daupidane
nu
so
nu siponjam seinaim
minznan.
seins anastodjandei
utana bibaur-
sa afar mis
'ij)
|jo
vito[)
ufartrusnjandans
ei
fraiija
unte
'in
i'k
garehsnai
i)ize
jah
J)an
raudai
||
i|)
nauh unkunnandans
vasuh
vullai
gup
bi
rabbei.
skal vahsjan
ajjlian
'im vairj)S
minznan,
'ik
ij)
jah qil)andam
^')
ni
'^).
ahmin veihamma.
'in
skal vahsjan
dam
'ik
Jiizei
'ist.
daupei])
'izvis
qipands
laiseil
hyssopon jah
''')
so
i'j)
snnjus piudangardjos
l>atei
jah
sokeins gavagida.
sviknein
bi
sidus
||
fraujins
ij)
varl>
hrain jah
munandans ").
gavandjandam gahaihait.
ainfaljiaba
jah fragibands im
garaihtaba
^'')
vairpandans
vato
in
l>o
sinteino '')
pata
andrun-
sik
us siponjam iolian-
|]
vas
akei faur
misso
sis
sokeins
varj.
aivaggeljon.
faurrinnandia
liamma
eij)an
|)ize
")
l>an
birunain.
iiii[)
hausjandans
42
pizei ^")
iii
vas. nl Jjanaseips
lohanne
ak
daudjaina
herodes
pairh
ni
iudaiiim bi sviknein.
ini|)
S.
at bajol>uin
nes
R E
raihtis
fraujins
ij)
i)eihandei
sa
'ins
und
lai-
hita
visandei.
mikildu{>
ufaro
visandan
patei
himinakundana jah
iupajjro
quma-
||
nana qipands.
ip
sik
airpakundana jah us
air|>ai
rodjandan.
akei
){)
sa us himina
gahausida.
[lata
qumana
veitvodeij).
jabai
jah
jjo
'in
us
air|)ai
veitvodida
'is
ni ainshun
25) C.
(?)
M. iindrunnu7i.
35) M. laiscip
(?)
M.
36) C.
(?)
27) M.
in])izei.
37) M.
et
28)
leg.
29) M.
sinteinom?
ei jtan.
")
vistai
niraij).
'ist.
jah
|jatei
jah Jjauhjabai
^^)
piiijta.
M. s<^sida;
pan.
38) C. sokjandans.
39) M. imihpis.
30) M. om.
40) C.
31) C. munandane.
41) M. alamanne.
(?)
manna
26) C.
/)a!(.
[lizci
'in
M. und.
32) M. frauia.
42) M.
33) C. minizei.
43) M. injnzei.
34) M. inuhjns.
Uuh^U.
s.
Zus. zu S. 33.
||
rod-
gasaw jagus
himina
SKEIREINS.
airjjai ^^)
ana
'in
ni
gudon
I)is
45
"*)
^'')
Jiatei^')
beidij).
'ip
paranuh
^^)
Jjatainei
pana
markailliaus
raihtis
ainnohun
46
veis
allai
'ins
at svaleikai
bi vairpidai
jah sva
ip
filu
ufar
maudein po
nando jah
maizein
bi ina
liuhtjando.
pamma
tauja veitvodjand
bi
mik
nu du
atgebun
ip jus
iohan|ine.
46) M.
47)
ei
filaus
sama
vesi
leitilai
^').
vildedup
patei atta
andoh
pamma
allai
svignjan
'''*)
du
mik sandida.
ni
skulum
is
")
du
bi siponjans bidjands
sve sama^')
weilai
in
uhada
ei ip
jah ainai|
waparamme
attan.
attin qap.
jains
vas
gakunnan?
leg.
58) M.
attins
i'p
afar ni
taujau po.
po vaurstva poei ik
pairh
vgl.
60) M. vairpida
Gal. 2, 5.
Zeile.
61) C. svasverand.
62)
frt,
63)
leg.
haidauf
silba?
64) M. inpiiei.
53) C. taiknjandanparanuh.
65)
54) M. tvaandvairpja.
66) M.
in
etwa aisnvun*
pan.
55) C
ainoimn.
67) M. puhta;
56) M.
ja.
68) M. mht.
tveifl-
pan.
ei
ak
frijos
lukarn brin-
59) C. M. viaparamma.
ei
usgi-
qipip.
hausjan puhtedun.
is.
^')
ni 'ibnon
maudeip qipands.
unkunnandam mahta*').
'inpis.
an-
vaila ins
57)
in-
auk patainei
galaubjandans sveripa ju
jains
sva
faurpis
bi attin
eipan
M. ana airpa.
52) C. frijondan.
airzein.
bi sabailliaus
sama mahtedi.
49) M. markaUlaus.
50) C. svdha.
fehlt
ij,
anabusnsds
andnimands
f)ehaldis.
51) hier
ak
sa
allai
C. pai.
48) M.
'^'')
ains jah
45) C. anairpai.
af-
mipqipaina.
eipan ^^)
'").
ni 'ibnaleika frijapva
in pizei **)
ei
insaihtai
ik minznan.
Jan
taujands.
viljin
bairhtai
""').
nu
ni
galeikonds
inahtai
svesai
47
i'p
raihtis
ni
ainaizos
baima
VI,
jah
parana
nu
vaurstve
po
sunu.
insok
namne
po sveripa jah
viljin
atgaf sunau.
alla
allamma
at
patuh pan
attins jah
svesamma
ei
pize
ak staua
**).
vaurdis qap.
liban gataujip.
vili
sveripos
attin
ma du
") rodjands.
at attin.
anananpidedun
ainana
paiei
vaurstvam.
jainis
pamma
skeiris brukj|jands
laist
. .
'''').
airjieiiis
pan galeikondan
ei galaisjaina sik bi
^^)
akei ni pe haldis
jioei
ei
sabailliaus jah
anpar sa veiha
'in
halfst
XV
SKEIREINS.
XVI
48
ufar
at
mannam
visandona
sunau
"in
mht
'')
inuh
pis
sumanuh
hardizo
is
attins bi
49
unte
gasaiwand.
gu|)
Jiai
jah andpaggkjandins
habaip
saei
'^)
sik
siua
is
'inuh
du sva managaim.
[)an
frauja andtilonds
'ip
'is
nih
jah
pairh
managai ganohjands
visandin
tvans
||
pamma
'in
po
Stada
sve at mikilamma
ak jah
janoh
sve vilda
akei
gatavida.
vas sa
'is
VIII, a
69)
at
||
sama
jam seinaim.
dedun
filu
filu
sve vildedun.
paim fiskam.
andniman
filu
ia
...
sva
gasakada
akei
vaiht
ni
wa
pata
maus anakumbjan.
visandein
ganauhan paurftais
nih pan
'ist
ip eis
fullos
patei
filaus
ins *^)
ei vaihtai
82) M.
84) C.
ni fraqistnai.
veihai
auk
pizai
(?)
svaei
ainwarvairpan
patei
'is
fiskam
patei
85) M. fidvortigims.
86) M.
tvalif.
87) M. mf.
88) M- tvaim.
aflifnoda
M. ainwarjamma.
76) M.
Cast. gaj[aiioi/)].
afar
sama-
filusnai
tvalif.
73) M. pize(i).
inuhfiis.
maizo.
at
aljai
jah sva
aflifnoda.
vairpan.
74) M. inpizei.
^'')
filu
ak
"im fra||gaf.
tainjons
79) M. mf.
veitvodei?
78) M. om.
filippus
mht
fraujins '")
'ist
qipands.
'ip
filusna
81) M. pize(i).
10..;
pande
'ist.
hrainjahairtans
{)ai
sanda.
77) C. gas.
sve
inuhfjis.
leg.
qap
qap.
vaurkeip pans
qap.
71) M.
73)
saei
analeiko
80) C. M. visandin.
Cast.
nih stibna
'izvis.
'in
hun kunnandins
70) M. unandsokana^
72)
visando
nahtaroata anakumbjandans at ni
gatavida.
galisip
")
[jan
ajjpan
sunjai?
leg.
'in
nauh us pamma
-ib- **)tainjons
paim
...
sva
fiskans.
niukiahein
^')
auk
au<]agai
ak jah andraias
stains
mik.
bi
||
50
l>izei
habaij)
ni
is
siun sewun.
andpaggkjands.
'ize
in
i()
^)
praufete vaurda
|>airh
sve vadi
hlaibans barizeinans
managamma
at hauja
suman
imandsakana
Jjatei
'^)
jah vaurd
gasewul> ")
valdufneis.
laisareis
j/is
||
jah ju papro
'is
mtkilis
mik
'*)
warjatoh vaurde
||
hairto.
varj)
gahausidedun sumai
'is
unte
kun|ii.
veihona vaurstva
|)0
qijiif.
melam
VII, a
ip
")
") ungalaubjandane
mag
undrcdan
Jian J)airh
liizei
"izvis
ajjarleikein inmaidjan.
ist
I>is
gasvikiml)jandona
||
vas US bimina.
di|is
unandsok
all
unleserlicfi.
CALENDARIUM GOTfflCM.
SKEIREINS.
51
ize
du
jiaim
ni
I)an
anahaitandam im.
in
I>izei *')
ni
ak mais sildaleikjandans
rahnidedun.
iji
^ns qipandans.
jjize
var{).
andbahtos
(lai
ni
sa
svasve
jainai
unseleins
fareisaie.
in
|)
ni andsitandaus jainaize
attauhun ina.
''-)
fraujins
seinaizos
kunnun
sai jau
vitoji
laubidedi
imma
at
ainshun'*')
I>ize
galaubida.
fu US
manna.
galeilaia is.
ei ni
il>
eis
jiatei
ni
l)aim
ni usj)ulandans
[>o
^^)
imma
fralijandans
jj
l>atei
vas
mil)
Jjoh
||
ainshun
mannan.
fraqijianam
unselein
anahai-
[jize
hatiza
andhofun
pan
mij
imma
vijira
ail)|)au
baitreins |)Vair-
sa
raihtis
galauhjands fraujin da
gasahtai
ibai
ana
gutjiiudai
managaize
'"^)
marytre jah
Gotliicum'*^'),
fri()areikeis "'^).
kd
k^
kz
kh
9T) M. neikaudemau.
89) M. om.
90) M. du we.
91) M. viplzei.
99) C.
101) C.
si(j)iip.
(?)
ainimn.
92) M. silkaleikjandans.
93) M.
soh
jai-
alamannam fauravisan
II.
kg
ioa.
attauhaj.
andhofun auk
reike galaubidedi
Jiize
fraqi[>anai sind.
""')
usjjulandans
ni
ainshun
qimandin at
^i garehsnai gups
neikaudaimau^O
allaim
svikunpaba in
baljiein Tze
so managei paiei ni
laisein
manna
rodida
aiv
(an"')
duwe'")
II
tandane im.
wanhun
galijjim
jainai.
# naim
52
gahaban.
sik
qepun du im
I>aruh
^atei ni
mel
uslaubjandein faur
xvii
M. baitrein poairheins.
102)
(?) raihts.
95) M. pammei.
96) C. ainhun.
104) C. fripareikeikels.
p.
26
jah
CALENDARIUM GOTHICUM.
xviii
kp gaminjji marjtre pize
brannidaize
bi
bilaif
aikklesjons
fuUaizos
'"').
Naubainibair
g kustantcinns
piuclanis.
ij
dauripaius aipiskaupus
"*").
'"'}
fruma
jiuleis !
GLOSSARIUM.
n.
,)
,
so
A.
.^aiy
Aba
Mann,
uvrjQ-.
2.
3.
geschlechtlicher,
in
'AI':
Gr.II, 43.
Ds-agjan,
Esdr. 2, 28.
schrocken,
bes.
ehelicher Hinsicht,
9.
Abba
Ogan, anomalum
u:
nom. propr.
Gal. 4, 6.
indcl., l/4i).ijrrj:
Luc. 3,
1.
s.
11.
Mc
23.
loh.
22.
Gf.
8,
16,
19,
11,
Ogjan,
6.
Abraba,
adv. sehr,
Neh. 6, 16.
Bi-abrjan,
Mth. 7, 28.
gn, ga, alts. egiso, agls. oga,
engl, awe; Gr. II, 11. Gf. I,
103),
(altn. agirt,
ahd. ekiso,
conj.
1:
Un-agands,
Agis,
particip.,
Cor.
uffoog:
12. 65.
2,
9.
13.
Rom. 13,
11.
15.
15.
6,
3.
7.
Eph. 5, 21.
7,
Cor.
Tim.
1,
1.
5, 20.
2,
1.
5.
10.
Neh.
5,
1,
3,
txxvqhv: Phlpp.
3.
5,
12, 15.
erschrecken,
Gal. 4, 24.
anlce,
aggiltus: Cor.
14;
4,
e/igill,
1,
1,
13.
11.
10.
9.
2.
18.
13. 21.
13.
Cor. 2,
1,
11,
14.
3,
16.
Ark-aggilus,
AggVUS
aiigi,
alts.
Mc. 9, 42.
15,
10.
holl.
340. Schm.
(altn.
12, 7.
5,
2, 11, 14.
I.
8,
h.
I.)
13.
8,
26.
38.
28.
12, 25.
30.
Mth.
13, 27.
loh.
21.
angr,
h.
Rom.
Luc
Mth. 9, 30.
altfr.
Tim.
auiriiv: Thess.
In-agjan,
Gal.
38.
1,
loh.
frchten machen,
II,
13. 30.
1,
9, 22.
Neh. 6, 19.
7,
S, 37.
16.
Luc
20.
10.
16.
Af-agjan,
1, 28;
5, 26.
8.
19.
6,
I,
16,
lob.
conj.
(foiQltiiv:
'Ag'an
19, 21.
8.
8,
6, 20.
41.
4,
10.
12, 26.
I,
4.
Mc
Gal. 3,
AbrS
26.
imt. Af.
Abraham,
qoiia&ui: Mth.
(vox hebr.),
Abn,
6.
1, 6.
Abeileili,
Mc. 9,
Un-agei,
Gal. 4, 27.
5,
79)
alts.
ir/yto,
adj., eng,
lat.
nngus/us;
aurg: Mth.
1*
7,
Gf
I,
13. 14.
AOLS
Ga-aggTO,
&Xi'xlJig:
Qa-aggvjan,
2,
1 ,
2,'
3.
1 ,
beengen,
conj. II,
Cor.
ler,
*AzetS (agls.
Azetaba,
Cor.
1,
aiaxQog:
unschicklich,
zudringlich;
beschwerlich,
Aglaiti-vaord^,
Aglaiti, neutr.,
12, 21.
s. v.
Aglait - gastalds
unt.
s.
11,
10, 25), ivxo10, 25. Luc. 5,
Mc
9.
Annehmlichkeit
vizon in
1,
6.
AzTinnS
^tog: Mc
Aha
Vaurd.
unt.
s.
vf.aglailei:
5,
leicht.
azet/'am,
Aglaitei, fem., Unschicklichkeit, Unkeuschheit, uaiXyuu: Mc. 7, 22. Cor. 2, 12, 21. h. 1. Gal. 5,
19. Eph. 4, 19.
engl.
neutr., Leichtigkeit,
Azeti,
11, 6.
pag. 97.
ibid.
(alts.
Cf
eo', ea*e/e;
Cor. V. Azetaba),
Oa-aggrel
AfflS
(vgl. Gr. I, 126." 1070), masc, EdVornehmer: Jrn. p. 102. Lindcnbr. Visumar,
Atingorum e stirpc, quae inter eos eminet genusque
t Azdigrg^S
indicat bellicosissimum.
6.
crTfj'o;jft)()fn':
S.
1,
AHMA.
Rom.
Staldan.
q^uvi/nog;
Rom.
In>aIlS,
adj.,
12,
16.
18, 5.
Aglifta, fem., Schmerz, Trbsal; aglipos vinnan,
In-ahei,
au-
Ahjaii,
Us-agljan,
vnw-
niuZiiv: Luc.
7, 28. 2, 1, 4. 8. 2, 4. 4, 17. 6, 4. 7, 4.
8, 2. 13. Eph. 3, 13. Phlpp. 1, 16. 4, 14.
Col. 1, 24. Thess. 1, 3, 7. 2, 1, 4; fi/og :
Cor. 2, 1 1 27 ; odvvri : Rom. 9, 2 aglons vinnan,
Trbsal leiden, llta&ui: Tim. 1, 5, 10.
,
Aglus,
adj.,
adv., schwer,
Agluba,
dvay.)Mg:
ASnStllS
I,
1.
Adam
AdatmeLkam
Esdr. 2,
^qizi
3, 38.
Cor.
13.
Addein,
Addill;
136), nom.
nom. propr.
(altn.
indecl.,
x, xi,
alts.
3,
28.
acus,
agls. tex
ahd.
Azg^O
bei Hesych.
Gf. I,
Luc
492), fem.,
10,
13.
Skeir.
Asche, anodog:
lll,
c.
Tim.
cfQOviaiig:
9 h.
2,
1.
7.
conj. II,
10, 34.
AliakS
(cf.
128.
Gf. I,
Cor.
Cast.
Mc.
praef. VIII)
11, 15.
10.
1,
Ahana
AharOIlj
klug,
Abma
147.
1,
5.
389).
masc, Geist, nrivfiu: Mth. 3, 11. 8, 16. 27, 50.
1, 8. 10. 12. 23. 26. 27. 2, 8. 3, 11. 29.
30. 5, 2. 8. 13. 6, 7. 7, 25. 8, 12. 9, 17. 20.
25. 12, 36. Luc 1, 3. 15. 17. 35. 41. 47. 67.
(vgl.
II,
III,
Mc
12, 11.
9.
17.
14,
Cor.
22. 2,
1,
13. 5, 5. 6, 6. 7, 13.
Gal. 3, 2. 3. 5. 4, 6. 29.
Phlpp.
Thess.
Tim.
1,
2.
1,
8.
4,
1, 7.
19.
5,
14.
5,
1,
4.
12,
11.
13.
5.
6,
1.
8.
18.
2.
18.
27.
Skeir. II, d.
AHS
Ahmelns,
Cor.
14.
I, 3. 5,
II,
3.
15, 46.
4.
6, 12.
19.
m,
d.
10,
1,
Col.
1,
Gal. 6,
9.
3,
16.
Rom.
7,
E])h.
1.
Skeir.
b.
(altn.
4, 5. 0, 1. 10,
Eph. 5, 9. PhIpp.
2,
4.;
Ahmateins,
AhS
AIGAN.
Ol'*:
unten zu Amsa.
s.
AXttSiVk
ahd. ahto,
achta, engl, eight, schw. lta, dn. otte, hol!.
agty nhd. acA<; gr. oxii, lat. oc/y; Bopp 86. Gf. I,
altfr.
Ahtau-dogs, s.
Ahtau-tehund,
16,
unt.
oyaw:
Ahtuda,
Dags.
I, 3,
nom. propr.
L. 1, 59.
1.
18. 4,
13.
8,
3.
16.
1.
1.
7.
5.
10.
12.
14.
3,
10.
14.
1,
6.
13.
4.
7.
16.
1.
17.
3. 7.
12, 15. 16. 13, 6. 7.
Gal. 1, 20. 2, 4. 6. 11. 16. 17. 20. 3, 29. 4, 1.
6. 12. 4, 18. 20. 28. 5, 3. 10. II. 16. 18. 19.
1.
2.
15.
11,
17.
6, 6. Ephes. 3, 20. 5, 3.
3, 12. 14.
8.
13.
15. 6, 2. 6. 8. 9.
20. 22. 3,
1.
8.
4,
8.
12.
Skeir. IV, b.
dt: loh. 8,
doch,
3.
Tim.
4,
1,
3.
8.
12.
stzen mit
/.ttv
dt,
steht
a)
appan
ip
fiir
/(/v
Afm
Mth.
dt:
11.
3,
hmvrg:
18, 13.
AJlpan
7, 8.
13, 9. Gal. 5,
Rom. 9,
30.
At-af)ni,
21. 23. 3,
Gal. 4,
7.
A^eineiS;
1,
p:
Iioll.
A.ll.Sa,
11.
12, 6.
8.
Ua:
24. vgl. zu
3) denn, yo:
jectur tiir,
Aig^an
4.
Col.
(ai/iau loh.
4,
1)
19, 7. Cor. 2, 6,
dga,
(altn.
eigin,
alts.
10. Gal. 2,
egan,
agls.
agen,
otrn,
malum:
Fair-aihan
Cor.
1,
10, 21.
s.
neutr., Eigenthum, Vermgen, tk t'/iapXovza: Luc. 8, 3. 14, 33. 16, 1. 19, 8; olaiu:
Luc. 15, 12; iog: Luc. 8, 43.
Aigin,
?Ga-aiginoil
(agls.
s.
AIDDUA
Aihlron,
conj. IT,
TZQoattiTity:
Aibtrons,
fem.,
ilas
i%.iddlin; nom.
LicirA)
j\ix (altn.
I,
Betteln,
2,
1;
Bitte,
ltjaig:
4,'c.
Esdr. 2, 36.
7t(ioaiv/_i]:
Phli.p.
alts.
eri/i,
agls.
Aiza-smil)a,
Aizlili<*ift
j\izIoilllj
s.
unt.
Mc. 6,
AATiOT i
Aifiei (Gr.
Esdr. 2, 16.
3,
25.
Luc. 3, 33.
9,
Thess. 1, 2, 19. 2, 2, 4.
Tim. 1,2, 9. Psalm. 53, 2. Skeir. VIII, c; 5; y.ui
Luc 18, 11. Doppelt fr en/(fe(/e/' -oder, rj
?/
eteht aippau nicht, sondern dies heisit Jaiai-aippau:
Mth. 6, 24; oder andizuh- aijipau: Luc. 16, 13;
oder in dem erstem Satze f;illt die Partikel aus und
in dem zweiten steht blos aippau: Cor. 2, 1, 13.
16.
3, 17.
17, 6
vgl.
aippitu jah,
loh. 14, 2.
(?).
am Ende.
AipS
alts. eth,
ahd., nhd.
agls. ai,
schw. ed , dn.,
eed; Gf. I,
151. DRA. 892. Rchth. 717), masc, Eid, oQxog:
Mth. 5, 33. 20, 72. Mc. 6, 26. Luc 1, 73.
engl,
ontli,
Uf-aiI>S,
Neh. 6,
2) oder,
Luc
holl.
8.
Smijia.
iiom. propr.,
Stze,
hypothetischer
satze
eid,
eyr,
Col. 2,
AINS.
^Aikan
837),
ailj.,
18.
(vgl.
conj.
lat.
Af-aikan,
ajo; Gr.
aiaik,
I:
1 )
m,
764.
Rchth.
vgl.
sagen.
AikkleSJO
(vox gr.),
fem.,
Kirche,
hxltjottt:
Rom.
12, 13.
6.
4,
15.
1,
1.
Tim.
1,
Col.
1,
3,
2.
Eph.
1,
18. 24.
5.
15.
1,
5,
22.
3,
Thess.
21. Phlpp. 3,
1, 2, 14. 2,
13.
7.
Aillani,
indcl.,
'EhatT: Luc.
(altn. eiiin,
gr.
ilg,
alts.
y^l Helet.
Esdr.2,37.
en,
altfr.
1,
i'v,
lat.
unus;
Gr. I, 760.
een,
holl.
Gf. I,
308.
Mc
5,
20,
12.
3.
19. 16,
3.
17.
13.
41. 10, 16. 30. 12, 4. 13, 21. 17, 11. 21. 22.
23. 18, 14. 39. Rom. 9, 10. 12, 4. 5. 15, 6.
Cor. 1, 4, 6. 9, 24. 10, 17. 11, 5. 12, 11. 12.
13. 14. 15, 19. Cor. 2, 5, 15. 8, 19. 11,2. Gal. 3,
28. 4, 22. 24. 5, 14. Eph. 2 , 15. 16. 18. 4,4.
5. 6. 16. Phlpp. 1, 27. 3, 14. Col. 3, 15. Tim. 1,
1, 17. 3, 2. 12. 5, 9. Skeir. III, b. IV, d. V,
a. b.
Vlll, d.
Mc
2,'
26.
AEVOK
Cor.
AIRf A.
Ga-ainanan,
Ainaha,
adj., fem.
Ainakls,
einzeln, verlassen,
adj.,
Tim. 1, 5,
Ainlif (ahn.
fiafiorcofiirog
elli/u,
alts.
ellevfin,
endlufon,
Gf. I, 317.
agls.
elleva, andlova;
altfr.
Rchth. 600),
elf,
i'i'dtxa:
(Gr.
,
III,
directen
32),
und
B" ragen,
welche von negativen
Stzen abhngen: loh. 7, 48. Cor. 1, 1, 10;
sonst stets mit vorstehender oder nachfolgender
Negation ni, keiner, ovSiig, /.iijSitc^ ovde tig:
Mth. 27, 14. Mc. 5, 37. 6, 5. 9, 8. 11, 2.
12, 34. Luc. 1, 37. 61. 4, 24. 26. 27. 5,
solchen indirccten
28.
43.
51.
9, 50.
14, 24.
16, 13. 18, 19. 29. 19, 30. loh. 3, 32. 5, 22.
6, 65. 7, 13. 19. 30. 44. 8, 15. 20. 10, 29.
7,
8,
16,
41.
13, 8. Cor.
17.
16. 6, 3. 7, 2.
1,
1,
11,
8.
14.
4.
11.
10, 24.
5.
22.
29.
Rom.
12,
s.
s.
unt.
Aia-^raparuh,
s.
unt.
Was.
Was.
1) das Eine,
Skeir. 1, d.
c.
VII, b.;
13.
Alna-mundil>a,
s.
unt.
Munps.
Col.
(vox gr.),
1,
Tit.
2.
Calend. Goth.
7.
Tim.
Aipiskaupei,
3,
^Enwf ng
Philem. 23.
AipiskanpuS
1,
1.
Rom. 16,
22. Cor. 1,5, 9. Cor. 2, 3, 2. 3. 7, 8. Eph. inscr.
10. Thess. 1, 5, 27.
Thess. 2, 3, 17.
Neh. 6, 17. 19.
(voxgr.), Brief, iJii(Sxo\Tj:
Col. 4,
Air
oV,
(altn.
riQi,
Mc
agls.
alts.,
<zr,
ahd. er,
engl,
ere,
Luc
nhd.
hoU. eer,
early,
erst,
10, 13.
compar., der Aeltere, Vorfahr, pMth. 5, 21. 33. Luc 9, 8. 19.
Airiza,
adj.
Xatog:
AirastniS)
Rom.
16, 23.
errare;
V,
12.
4,
Airxij^i
|>at-ain,
^inafrn^
Cor. 2, 5,
unt. Faljiun.
Ain-wrarjizuh,
Luc. 3, 38.
'Efcug:
Phipp. 2, 25.
t)iiog:
7.
Luc. 3, 37.
'Evio/:
masc,
propr.
AipafrandeitlLS,
Thess. 1, 3, 3. Tim.
Skeir. V, c. VII, c. d.; vaihte ainohun nt, oldiv:
Luc. 10, 19. ni ainhun tra, /uTidti': Thess. 1, 4,
12. 2) jeder, ng, ebenfalls in negativen Stzen:
Mc. 13, 20. Luc. 1, 37. G;d. 2, 10. Eph. 4, 29.
Ain-falfis,
Aipijl^taille
Cor. 1, 15, 5.
Ainok;
AinOJi). nom.
axonug: Tim. 1, 3,
5.
ahd. einlif,
17.
2,
8.
ahd.
irrien,
(alts.
engl,
irran,
Tim. 2 ,
pan, irren,
err,
lat.
nlcxriftivog:
airzis
vair-
Gal. 6, 7.
Airzei, fem.,
Airzjan,
rv:
dass.
conj. II,
loh.
7,
12.
6,
a.
irre
8.
Af-airzjan,
Airj^a
erda,
(altn.
altfr.
ird,
alts.
irthe,
engl,
1,
pass. abirren,
1,
6; unonXavad'at:
ertha,
earth,
eortfe,
ahd.
schw. dn.
,;orrf,
agls.
nhd. erde, gr. 'EPA ; Gr. II, 02. III, 352. DRA.
492. Gf. I, 415. Rchth. 854), fem., Erde, Land,
yTj: Mto. 5, 18. 35.
6, 10. 19. 9, 6. 26. 31.
20.
14.
21.
12,
AIRINON
n,
3-2.
24.
10,
Col.
raurstvja,
17.
9,
Eph.
47.
s.
saibnjan unt.
"28.
3, 15.
Skcir. IV,
Vaurkjan;
unt.
Cor.
18.
10,
10.
1,
20. 3, 2. 5.
16.
1,
Rom.
4.
15,
-26.
c.
d.
1,
4, 9.
Airpos
airpai gaiity'an,
J^jg*|{IliS (altn. jarkn.., agls. eorcn.., ahd. erchan; Gr. II, 629 f. DRA. 923. Gf. I, 468),
3. h. 1.
adj., gut, heilig, Tim. 1 , 3
,
Un-airkns,
2, 3,
uvatog:
unheilig,
Tim. 1, 1,
9.
2.
AirmOgfaineiS,
Tim. 2,
15.
1,
(altn.
Airiaon,
conj.
Bote,
II,
atvtiv:
Aistan
agls.
(vgl.
aestimare),
lat.
conj.
Ga-aistan,
*
Aiv
dass.
avisc)
(agls.
Un-aivisks,
Schmach,
Aiviski, neutr. ,
Cor. 2, 4, 2;
Aiviskon,
fiovitv:
Schande,
aia)(vvTj:
13, 5.
1,
Ga- aiviskon,
Alvagg'eli
(vox gr.)
neutr.
Cor. 1, 9, 23.
15,
Eph. 1, 13. Tim. 1, 1, 11.
ylliov:
Aivaggeljo,
Evangelium, ivay1.
Gal.
1,
6.
7.
15.
1,
1.
8.
19. Phlpp.
2.
Tim.
d.
m,
2,
b.
9,
1,
2,
verkndigen,
tvayyth'-
Evangelist,
Tim. 2, 4,
5.
ivuyyiXiarrjg:
Skeir. III, a.
2,
2,
(vox gr.),
Aivneika
1,
5.
(altn. ae
alts. euuan,
agls. a, ava, ahd.
ewa, nhd. ewig; engl, age, gr. ahuv, ft, lat.
aevuvi; Gf. I, 505), masc, Zeit, in allen den Bedeutungen, in welchen das neutestamentiiche aXwv
steht, a) Zeit, jetzige Zeit-, Weltperiode: Mc. 10,
30. Luc 16, 8. 18, 30. 20, 34. 35. Rom. 12,
,
21.
2,
2.
2.
1,
aiva,
16.
aiv wanhun, namOTt: loh. 8, 33. ni aiv wanhun, fiTjdinoTt: Tim. 2, 3, 7. ni wanhun aiv: loh. 7, 46.
Halis-aiv,
adv.,
kaum,
ftoyig:
Luc. 9, 39.
Mc. 3, 6. 5, 29.
30. 36. 6, 25. 54. 7, 35. 8, 10. 9, 15. 20.
24.
10, 52. 11, 2. 3. 14, 43. 45. 15, 1.
loh. 6, 21; 7iUQuyQrf.i.u: Luc. 4, 39. 5, 25.
sogleich,
eid-tug:
Aiveins,
Mc
10. Tit.
1,
2.
PhUem. 15.
dass.,
14.
8.
II,
13.
5.
2,
fem.,
inscr.
Eph. 4, 11.
Suns-aiv,
ivtqotiti:
conj. II,
Cor.
6.
Schande.
adj.,
uviTiui'axwTog
Mc. 12,
achten,
II,
13.
conj.
Gal. 4,
Aivaggelista, masc,
Tim.
Cta^-ai:
Aivs
Airu.
unt.
Aivaggeljan,
Aivlailg^ia
Iltns.
s.
AIWA.
s.
Airinon,
15.
8, 35.
22. Col.
10.
2,
7.
1, 23. Thess. 1, 3,
Philem. 13. Skeir. I,
Us-aivjan,
conj. II,
ausdauem: Cor.
1,
15, 10.
Luc
Aiwa,
1, 33.
Cor, 2, 11,
3.
ALDS.
AIVXARISTIA
Aivxari.^tia
(vox gr.),
12,
Cor.
nom. propr. fem., ^'Erpiaog:
Eph. 1, 1. Tim. 1, 1, 3. Tim.
10, 8.
3-2.
15,
I, 18. 4, 12.
Aifaisius, masc. , ^Eiftaiog: Epb.
1,
2,
inscr.
Bopp
gr.'.'nnog;
48. Gr.
I, .50.
Aiodia,
Ak
Gf.
118. 120),
I,
Mth.
Pferd.
2.
CoiijimctioD,
8, 4. 8.
9, 12.
17. 22. 3,
26. 29. 4, 17. 22. 5, 19. 26. 39. 6, 9. 7, 5. 15.
19. 8, 33. 9, 37. 10, 8. 43. 45. 11, 23. 12,14.
25. 27. 14, 49.
Luc. 1, 60. 4, 4. 5, 14. 31.
13. 17. 24.
32. 38.
10,
1,
44. 45. 2,
8,
7,
7,
34. Mc.
56.
9,
14,
10.
13.
12,
16.
19.
10,
5.
33.
11,
18.
14,
10. 24.
1.
13,
17,
21. 25.
Rom. 7,
18, 40,
20.
31.
3.
9.
6.
31. 15,
9,
9.
19. 20.
15. 18.
13.
7.
4.
15.
9,
10. 9, 11. 16. 24. 32. 11, 11. 18. 20. 12,
3, 16. 17. 19. 21.
13, 3. 5. 14. 14, 13. 17.
8.
7.
18. 5, 4.
4, 2. 5.
15,
6,
7,
4.
10,
14. 8, 5. 8.
18.
5.
7.
8.
7. 9.
12.
12.
13.
4.
Gal. 2, 7.
Eph.l, 21.
2, 8.
23.
Tim, 2,
6, 2.
6.
9.
15.
Thess. 2,
12. 5, 1. 13.
1, 7. 8. 9. 17. 2, 20. 24.
3.
4,
16.
3.
VII,
8.
b.;
a.
loh. 6, 9.
8.
26.
2.
4.
6.
7.
12.
20.
10,
2.
21.
n.
8,
16.
18.
19.
25.
33.
Rom. 8,
c.
(zweimal)
(Axaja
Cor. 2, 1,
Cor. 2, 1,
9, 2 cod. B; Akaija
nom. propr. fem., '^/ui'u:
cod. B.),
9,
1.
d.
Cor. 2,
2.
Cor.
lat.
Akaja
Akajus
(alts., agIs.
325.
III,
masc,
1.
Skeir. IV,
ht.eijuus;
*A.i\*'S
IG.
9.
8.
2, 9, 11.
AifaiSO,
10,
16,
37.
Cor. 1, 4, 3. 4. 7, 7.
Cor. 2, 1, 9. 3, 15. 4,
16, 17,
TUkeit
agls.
ecid,
(alts.
ceced;
lat.
acetum,
vgl.
48.
edik,
altn.
'^og;
Akrail
(altn.
dkam,
Gr. III,
echer;
AJirS
375),
ahd. achar
A-kvila,
engl,
Alabalstranu
fss,
Cor. 1,
16,
19.
XuuaiQog: Luc.
37.
7,
AlalksaildrnS, nom. propr. masc, 'AXt^cn(J^j: Mc 15, 21. Tim. 1, 1, 20. Tim. 2, 4, 14.
AJakjO
allai alakjo,
AlaiUOd,
Alan
nom. propr.
(altn. ala,
conj. I:
ol,
lat.
Ald.<if
1,
4, 6.
Luc 15,
Tg:
s-
V.
Monum.
II,
Aret. u. Neapol.
8.
tvTQicffurog: Tim.
A^aa,
(?),
alere; Gr.
h.
msten
w. Alps,
Gf
I,
191),
partic. alans,
1.;
;
part. alips,
amv-
ALD03I0
10
AldomO}
Aleina
aln,
22.
eine,
altfr.
ielne,
agls.
AleV
engl,
o/j>,
altfr.
olia,
(altn.
uZ/ia;
lat.
o%,
alts.
ele,
agls.
oil,
ahd.
olie,
o/e/,
nhd. Z;
gr.
Alevis,
lat.
adj.,
OQog tlutwv:
AlhS
Mc.
27.
37. 46.
42S.
111,
Mc.
Cor.
loh. 7,
ahd.
4,
9.
14. 28.
^IbaO
eldri,
(altn.
alten,
ahd.
alh,
ag's.
'^'>
(ait-'-
ald,
alts.
eldt,
agls.
nhd. all,
old,
ald,
altfr.
20,
1.
eald,
engl,
old,
werden.
Us-all>aii,
dass.
j'pawt));;:
Tim.
Tim.
4, 7.
3,
21.
5.
Eph. 2, 2. 7.
10; ytvi: Luc. 1,
Col 1, 26; iog: Tim. 2,
uiv:
Zeit,
Tim.
17.
1,
Eph.
50.
2,
I,
Alter,
fem.,
AJI>s,
part.
2,
4,
adject.
Alfieis,
yiQmv:
dem
loh.
Jiize
alt,
3,
ugx^'o?'-
Calend.
4.
Cor. 2, 5, 17;
Goth. (denn aus
alpjanoine,
TTQtavTtgog:
yr^qug:
Luc. 1, 36.
AlilS
(altn.
alt...;
gr,
ein Andrer,
ella,
eli...,
alts.
a}.Xog,
vlXog:
lat.
alius;
Cor. 2,
agls.
Gf
1,
I,
ahd.
223), adject.,
Gal. 5,
13.
10.
Tim. 1, 1, 10.
Mc. 10,
ele...,
als
5, 21.
8,
51. 10,
1,
7.
2,
Cor. 2,
Alja-kuns,
s.
unt. luini.
Alja-leikos
u.
Alja-leikaips,
Alls
allr, alts.
(altn.
al,
all,
s.
agls.
unt. Leiks.
ahd. al,
eall,
altfr.
Gf
I,
5.
24.
39. 51. 3, 3. 5.
37. 5, 9. 17.
6. 15. 16.
6,
10.
19. 20.
19. 26.
4,
7,
47. 52.
4.
7.
13.
16.
17,
5.
1.
29. 33. 15, 1. 14. 31. 16, 14. 17, 10. 27. 18,
12. 21. 22. 28. 19, 7. 37. 20, 6. 32. 38. lob. 3,
26. 31. 5, 22. 23. 6, 37. 45. 7, 21. 10, 8. 29.
14, 26. 15, 21. 16, 13, 17, 2. 7. 10. 21. 18,
40.
36.
1,
3.
1.
4.
18. 6, 4. 7,
9.
4,
5,
1.
12.
8.
3,
8.
3.
Col.
11. 16.
1, 9. 10. 11.
17. 20. 4,
7.
15.
9.
5,
22.
Rom.
9,
17.
10,
18.
11, 2.
Gal. 5,
(.nj,
Gal.
1.
uUu: Mc.
10, 1. 11.
Aljaft, anderswohin; afleipan aljap, weggehen,
nod ij/xHi' Mc. 12, 1.
7.
im Alter vorgeschritten;
Rom. 13,
15;
19. 13, 2.
4.
22.
schw. aln,
engl, eil,
gr. livri,
eile;
6,
loh.
Phipp. 4,
16.
eine,
ahd. elina,
ALLS.
Alfian.
luit.
s.
(altn.
ALJA
Luc. 1, C5. 4, 14. 5, .5. 7, 17. 8, 39.
43. 9, 25. 10, 27. loh. 7, 23. 9, 34. Rom. 8,
36. 10, 21. 16, 23. Cor. 1, 5, 6. 12, 17. 14,
23. Cor. 2, I, 1. Gal. 5, 3. 9. Thess. 1, 4, 10.
Tit. 1, 11.
Skeir. IV, b; * 3) viel, nolvg: Mc.
33.
(agls.
I,
Gr.
42),
I.
III,
Jd-
26.
46.
'ij>,
/.iiv
Luc. 3,
i:
loh.
5,
allis
1,
45.
10.
AU-valdands, s. unt.
AUa-vaurstva, s. unt.
ANA.
11
An
Ana
a,
(altn.
engl,
Gf. I,
on,
273.
nhd.
Ala-mans,
AIja.,
AI Jan
unt.
s.
(altn.
elian
M.ellan; Gr.
Alth.
J'aurfcjan.
II, 8.
conj. II,
eifern,
Cor. 1,
^jjXoit:
c.
13,
dat. pers.
4.
oder acc.
Cor. 2,
11, 2.
10, 2i.
Alfain.S
18.
14. 3,
Amen
Gegenstande in nhere oder fernere Berhrung oder wenigstens in dessen Nhe kommt,
und bedeutet eigentlich auf (fTri'), auch an, ber,
zu, in (jug). Noch tritt auf der einen Seite die Bedeutung des Feindlichen und Gegnerischen, gegen,
wider (y.aT c. gen.), auf der andern die ursch-
AUUUO
Amsa
masc,
lich ist
tet das
alts.
dfiTjv:
Cor. 2,
8, 34.
I, 20.
3, 33.
loh.
6,
13, 13.
Wort
ahsla,
in
agls.
eaxl,
(vox hebr.),
26. 47.
Mc. 2,
Luc. 6, 15.
AlUeinadab,
ahd.
griechischen
sichtigten
I.
rei,
dem
Dativ,
Bewegung auf,
Aljanon,
u.
inl entsprechend,
drckt eigentlich die Richtung
nach einem bestimmten Gegenstand aus und zwar
so, dass das Subject oder Object mit dem beab-
Ertlicher
l'aldan.
Manna.
alts.
ana, schw.
wegen, ob, hinzu. Als Zeit- und Massbestimmung ist diese Prposition selten.
unt. Alis.
s.
an;
liche,
unt. paur/ian.
s.
139.
29.
Ala>I>arbs,
I,
ahsala,
altn.
altfr.
xl,
axle,
2*
;
:
ANA.
12
15.
10,
'l;
Hand
an
rislagj'an
/qui; inidXAfivfnt Mc. 14, 46. Luc. 20, 19. loh. 7, 30. 44;
dagegen die Hand legen auf Einen, /fi() Ititi-
handun ana
legen
Cor.
wopan ana
(y.uTuy.uvyu.a9ui)
so ist
15, 4. Col. 3,
2. 5; vairpan Mth. 6, 10. Mc. 15, 33. Luc. 17,
69.
19.
Mc. 11, 2.
Mth.
26,
27,
34; sitan
15, 25.
Luc
Luc
6, 48;
tishiilnn
handum: Luc.
4,
1 1
(nmlich
Geschichte
d) in
12,
26.
15,
34. 17,
15.
9, 14.
Luc
14, 51.
4.
4.
18,
Gal. 4,
8.
14.
6,
18.
16.
17.
Eph.
1,
10.
2,
15.
ANA
Einzelne Redeweisen:
(1)
ana
wo
(iv) friajwai.,
Cor. 2, S,
sonst
AND.
managnan
oder in steht;
ana{tni c.
lesuis namin usdreiban unhulpons : Eph. 1, 9 in einer
Marginalnote ana leikninai, nach, zufolge, wo sonst bi
steht. * Thess. I, 5, 1.5 ubil ana ubilavima, wrde
helssen Uebel auf Uebel, aber im Griechischen steht
y.axiiv uvi\ y.uy.ov, was heissen muss ubil und ubilamma.
II.
11,
Adverbial:
23 allagjands ana.
Mc. 8,
7 galngidedun ana.
in. \n
anaaukan,
l)mitVerbis:
anagaggan, anadrigkan,
anaqipan, anaqiman, anahaban, anahailan, anahamon, anahneivan, ana/inaivjan, anaju'van, anaanakaurjan, anaLumbJan
anakunnan,
prafsl/'an
anabiudan,
Anajiaiina
Cor. 1,
(vox gr.),
ur^ifw.:
Rom. 9,
3.
16, 22.
iiul(fvi]i: Luc. 2,
Anan
39.
13. 9,
13
es gewhnlich vor AVrtem wie Welt , Erde , Gegend, Land, Stadt, Dorf etc. steht, denen auch
noch meist das Adjcctivum alls beigefgt ist.
I Priipositinn
Beziehung
in lokaler
I )
ilg,
a) n g s,
nach: usgaggan
1
allos
111)
aikklesjnns
{diii
Tjuffiv
tiTiv
l/.y.Xr-
und Eph.
allans (diaTivroiv}
stets
Mc. 15,
6.
(altn.
on, hauchen;
Us-anan
ly.-zvtrv.
Hv'a'iug:
sterben,
Anaueia.!
Ananias,
u.
Neh. 7,
In
2.
1) mit Verbis:
aushauchen,
uzon),
(praet.
Zusammensetzungen:
andbahtjan andbeitan andbindan, andbundnan, andqipan, undhailan, andhamon, andhausjan, andhafjan, atidhuljan, andhruskun, andpagkjan, andletnan , andniman , andrinnan, andsaiican, andsaII.
kan, andsitan,
andtilon, andvasjan,
andstandn, andslaurran
andveihan; 2) mit Participiis: unandsakans, unandSubstantivis
a) andaugi, andhulips ;
mit
3)
,
And
altfr.
352.
(altn.,
agls.
and
.
.
Kchth.
Accusativ;
sie
604),
findet sich
Prposition
als
mit
Gf.
I,
dem
selbststndiges \^'ort
andaugiba , andvairpin.
ANDBAHTS
14
*
Audis
ailvcrb.,
davon
weder
,
dn. , hol!., nhd.
enda, engl, end, schw. nde;
Gr. II, 447. Gf. I, 354. Rchth. 706), masc, Ende,
riXog: Mc. 3, 26. Luc. I, 33. 18, 5. Cor. 1, 15, 24.
Phipp. 3, 19.
Cor. 2, 1, 13. 3, 13. 11, 13.
ende, ahd.
atiti,
altfr.
Tim.
Thess. 1, 2, 16;
1,
I,
Skeir. III, a;
5.
Rom.
All-andjo,
s.
unt. Liusan.
AimUt
s.
AndraiaS
unt.
9,
16. 29.
3,
(ahn. annur,
ahd. andur,
1,
altfr.
alts.
18.
Luc.
6,
Bopp
annan,
I,
ulUg: Mth. 5,
VII,
ad Luc.
(vid.
unt. Leiks.
s.
Luc. 2, 36.
Luc. 3,
"l^yvug:
3,
cixpwt'iov:
2.
Luc.
3,
14.
fem.,
Cor.
1,
7.
(altn. s,
masc,
84),
I,
III,
Balken,
429. Gf.
oy.og:
J, 388.
Luc. 6,
41. 42.
f An.S
Gesch. Schwedens
a.
Jahrgeld,
Schm.
And.
loh.
Ans
5, 23.
Gf.
Cor. 2,
Sold,
AudJZUll,
455.
Anno
10, 18.
Andi-laus,
14. lob.
6, 1;
AlinaS,
Anjiar
Neh. 5,
anpar fruiua, iVTiQnQwxog: Luc.
5) ander, ilbrifi, Uing: Mth. 27,' 49. Mc. 4,
5.
lixrioy:
AUGO.
14. Skrir.ll,b;
Andiznh,
Ands,
dem
vorigen
(altn. st,
schw.
Bopp
p.
Anses, vocavere.
id est
AnstS
enst,
I.
dasselbe Wort),
fiir
agls.
Gf. I,
86.
altfr.
yiinest,
dn.
10,
30.
12.
15.
8.
4,
7.
15,
24.
Ansteigs,
TOvv: Eph.
Antiankia
fem.,
AnO,
yuQi-
6.
'ArTW/Hu:
Ajnkdnj^.s,
AnSO
s.
unt. Aivs.
auga,
(altn. augfi,
altfr.
AUD
AUK.
neutr.,
23.
11.
16,
14.
Cor.
15.
In
18.
1,
Ei)li.
aitgam shalkinon,
loh. 14,
8.9.
10, 32;
intdiT'iar. Luc. 20, 24; h'Hiar. Eph. 2, 7;
vnodiT^ut: Luc. 6, 47. Skeir. III, a. ; si/c ataugJan, iuvxov SeT'iai: Mth. 8, 4. Mc. 1, 44.
Luc. 5, 14; iuvrov i7itiXt,ui: Luc. 17, 14;
cpui')ji'ai:
Luc. 9, 8; iiapuviad-rirui: Mth. 27,
53; oQad^ia: Cor. 1, 15, 7. 8; alaugips
vairpait, cpS-Tjvai: Mc. 9, 4. Tim. 1, 3, 16;
And-augjo,
Mc.
ffaviQwg:
1,
And-augiba,
aiu:
adverb., offen, freimiithig, na^t^)]7, 26. 10, 24. 16, 25. 29.
loh.
Aud
Anda-hafts, s.
Audags, adject.
11,
Luc.
6.
unt.
45.
1,
Aadagei,
Haban.
selig,
6,
loh.
f^iu.y.Qiog:
13, 17.
Mth. 5,
7,
8.
23. 10,
Tim. 1, 1, 11.
Audagjan,
conj.
preisen,
II, 'selig
(.lay.uQi'Ciiv
Luc. 1, 48.
AnlmS
(ahn.
qfn,
agls.
nhd.
Aulljon
Anluiina
Auhumists
Gr.
(vgl.
hher, vjiiQt/jov
IIl,
628),
Phlpp. 2,
(auhmists
Luc.
adject.,
erhaben,
3.
19, 47),
3, 2.
Eph. 2, 20; auhu-
19,
Mc. 11,
auhumists
gudjane
loh.
27,
60.
19;
18; auhumists veiha, dass., loh. 18, 13; auhmisto, neutr.
als Substantiv, Hhe, Spitze, offovg: Luc. 4, 29.
auch
unt.
s.
Skalkinon.
15
Auhsus, masc,
dass.,
altfr.
holl.
Cor.
1,
os,
9,
9.
Tirft.
1,
5, 18.
AlIj^S
(altn.
Gf. I,
Mc.
Wste,
12.
Gal.
4,'
27.
II, 7.
Mc. 1, 3. 4. 12. Luc. 1, 80. 3, 2. 4. 4, 1.
5, 16. 7, 24. 8, 29. 15, 4. loh. 6, 31. 49;
i^7]fuu: Mc. 8, 4. Cor. 2, 11, 26. Skeir. VIT, d.
Aufiida,
AnlC
(altn.
fem.,
tQTjfiog:
alts.
Mth.
39. 41. 49. 10, 22. 27. 11, 13. 18. 32. 12, 12.
14. 23. 36.
13, 19. 14, 5. 7. 56. 70. 15,
10. 16, 4. 8. Luc. I, 15. 30. 76. 3, 8. 4, 10.
6,
19.
17.
16,
36.
38.
loh.
AUKAN
16
14.
13.
C, 5. 7.
2,
5.
20.
Rom.
II,
Cor.
12, 13.
Cor. 2, 5, 4. 7, 5. 13, 4. Phlpp. 2, 26. Thess. 1,
Thess.
Rom.
4.
10.
2,
3,
4,
10; yg:
7,
3,
33.
34.
Cor.
2.
xai: Cor. 1,
6i:
17.
16;
15,
1,
10; d)
b)
16. Cor. 2,
1,
loh. 12,
1.
auk
1,
5,
7.
auk jah,
13, 9; c)
^an
auk,
y^: Mc.
raihtis,
6t
C,
7, 10.
Allkan
altfr.
au/ioii,
Ana-aukan,
Bi-aukan,
Mc.
dass.,
4,
Auknan,
Col.
niQiaaiviiv: Thess.
Thess.
20.
qoQog: Tim. 2, 1,
4,
Phlpp.
(XYrjia:
16.
Anrali
masc,
'Ovrjaijiiog:
2.
3.
5.
I,
(agls.
orc,
ahd. urzal;
*AortS (altn.,
458.
11,
Aur^a, masc,
16.
Mc
8.
Anrti-gards,
14.
Gr. III,
4.
10.
AllftO,
Apailllo,
4,
6.
ApaniStaillllS
25), (vox
Mc
6,
16.
Rom. II,
Luc
30.
Gf
s.
I,
'iiOTTjg:
7,
unt.
Luc
(apaustulus
Cor. 1,
1,
12.
13. Phlpp. 2,
6,
gr.),
13.
Galiuga-apaustaulus,
falscher Apostel,
ii'ivda-
ra
(altn. ari,
rn,
agls.
1,
holl.
I,
Arabia,
3G1.
Luc. 17, 37.
uiTog:
AraitaS;
nom.
Arani;
propr.
masc, 'A^liag:
ahd. arabeit,
Gards.
arvidi,
altfr.
Cor.
2,
Luc. 3, 33.
arbed,
agls. earfoS,
arbeid, dn. arbeide, nhd. arbeit;
arvum; Gr.
alts.
550.
II,
Gf
I,
1) Arbeit, xnog:
gel, xui'wv:
11, 44.
AurkeiS
hol!,
vgl. lat.
propr.
Mc. 5,
(altn.
altfr.
Al'bal])S
nom.
ntQiaaivtiv:
9.
Aliralli
ora,
II, 32.
4, 10.
1,
AlineiseifanrUS,
Anni.SimnS
1, 4, 1.
2, 19.
Gf
5.
conj. III,
ynad^ut:
loh.
17,
A1ISO
Gf
Ga-aukan, zunehmen,
Col.
Luc.
II.
19,
1,
24.
ARBAItS.
vid.
ad
h.
3) Re-
1.
Arbaidjan,
28.
Tim. 2, 2,
3.
Bi- arbaidjan,
/tnTa&tti:
9.
4,
sich
5.
bemhen, trachten,
Thess. 1, 4, 11.
(pilori-
ARBI
ftalrh-arbaidjan,
Luc. 5,
xonif.
Mifi-arbaidjan,
(altu.
erie;
DRA. 466
neutr.,
<lus
14.
Tim.
Eph.
erbt,
1,
2,
agls.
18.
14.
1,
Arniba,
8.
ahil.
yrf,
rn^i,
Ar Jan
Gal.
holl.
3, 24;
4, 30.
rii n-
altfr.
Miterbc, ovyylriQOv^tog:
den, y.Xr^QnvoHv:
nom. propr.,
i^rk
3,
6.
yiQtf.itt9-alu:
Mth. 27,
15, 43.
AreistarkaiS,
Col. 4,
Eph.
altfr.
lat.
i%.r]ippniS9 nom.
propr.
masc, ^^Q)^mnog:
Col.
4, 17.
armr,
.ATIHIS
.ArmiS
(altn.
(altn.
agls.
armr,
alts.,
agls.
Arman,
19.
conj. II,
c.
accusat.,
bemitleiden,
sich
Ga-arman,
dass.,
Mc. 5,
Cor.
1,7,
Rom. 9,
19.
25. Cor. 2, 4,
15.
1.
Arma - hairtipa
Armaio,
fem.,
n.
Ariwazna
Rom.
9, 23. 11,
2.
3.
Luc.
(altn.
Aroniata
Asan.S
(^gl-
ag's.
Mc. 16,
1.
435. Gf I,
108), fem., 1) Sommer, d-igog:
d-fQi(Tft6g: Mth. 9, 37. 38.
DM.
ASffad,
Esdr. 2, 41.
Azdiggs.
AsdiggS,
Aser nom. propr. masc,
2, 12.
s.
i^a/^p:
Luc. 2, 36.
Asia,
AlSilnS
(altn.
asni,
asal,
agls.
alts.,
16,
19.
ahd.
esil,
asinus;
Luc
19, 30.
loh.
Asilu-qairnus,
s.
unt.
AsneiS
loh.
12, 15.
Qairnus.
L-lLfic&: Esdr. 2, 24.
Esdr. 2, 19.
Gewissheit,
uafXfta:
1,4.
AstS
Mitleiden, t'Xtog:
II
36.
Luc.
unt. Hairlo.
31.
Arfaksad,
Astafts.
Arma-hairtei,
II,
erhe,
arca; Gf. I,
467. Rchth. 712), fem., Kasten, xiwTog: Luc.
5'?.wff(7ozo/(oi'
6.
17, 27;
loh. 12,
13, 29.
engl.,
I,
ArVJO
10.
(altn.
14.
5,
ArCimilj^aia,
57. Mc.
Gf.
ArtarksairksnS ,
3,
Erbin;
fem.,
ackern, iioTQiy.
4,
Ga-arbja,
Gf.
aaad-: Neh.
Arbja,
ArbjOj
agls.
(altn.
Niman.
unt.
s.
Col.
5.
5,
x\r^QOvo[.iiTv:
Arbi-numja,
(vgl.
gewiss.
erf, nhil.
Rchth. 714),
Mc. 12, 7. Luc. 20,
Erbe, xXr]QOVOf.ila:
man, erben,
*ArneiS
er,
altfr.
17
a!ts.
arfi,
ASTS.
5.
avyy.uxonad^iir:
4, 3;
.Axbi
hindurch arbeiten,
Zeit
eine
AT
18
\tf
(altn.
alts.
dn. at
Gf. 1, 5'23.
position mit
Alth.
dem
ngis.
ad:
t, dn.
et, scliw.
vgl.
Prpns.
Accusativ
ist
at,
clith.
'.):}.
iiiiil
ahd. azs,
ad;
lat.
Gr.
III,
altfr.
Neh
'2.53.
14.
Pr-
717),
Dativ, deren
und die
ATTA.
Gnmd-
Nhe au
einem
Objectc angibt.
Zeitbtslimmuiigen,
A. mit
heisst
13,
3,
1.
11.
12. Cor.
Gal.
Tim.
6.
2,
4, 20.
1,
Skeir. VIII, c;
1,
15.
Col. 4,
Tim. 2,
daher Mc. 10,
3,
14.
2, 1. 12, 14.
Thess. 1, 2, 18.
16.
10.
und
Neh. 5, 17.
45 at andbahtjam
4, 9.
von,
nit(j
c.
genit.
berall
9 at
paimei galarnip
at
5.
16, 5.
Thess. 1 , 4 ,
anparleikein inmaidjan.
gupa uslaisips (^Siodiuxrog); Tim. 1, 6,
ist
Prposition
I.
Tim. 2, 3,
5, 15; ganiman Epb. 6, 8.
andniman Cor. 1, 11, 23. Thess. I, 4, 1.
Thess. 2, 3, 6. d) von, in passivischen Stzen:
Skeir. VI, d.
at gawairbam frakunnan ni slciild
VI
ist,
b.
warjaloli vaurde at mannam mahl
2.
3,
15. 21.
4,
6.
2.
I.
43.
19,
11.
Zusa?nmensetzungen:
In
l)mitVerbis:
dualgaggan, duatrinnan, duatsnivan; 2) mit Substantiven: alapni, atgaggs, atvilains; 3) mit Adjectiven:
unulgahls.
AtaJini, s.
A.ter {Ateir
16),
nhd.
(ahd. ezisc,
25. 373.
feld,
Apn.
Esdr. 2,
16. 41.
Esdr. 2,
jVtLslCS
unt.
III,
416.
Gf.
nora. propr.
l4TrjQ
II,
I,
Atjail, s.
\itil (ahd.
Gr.
esch [saatfeld];
1.
unt. itan.
lat.
2, 48. 49.
3,
14, 26.
8.
6, 23. 26.
12.
15,
17.
8, 51. 9,
4.
4,2.
PhIpp. 2,
Eph. 1,
8.
22.
2.
Col.
17.
1,
3,
12.
14.
1,
3, 17.
6.
42. 49.
29. 30.
10,
1.
Gal. 1,
5, 20.
Thess. 1,
AVI
Tim. 1, 5, 1.
3, 11. Thes. 2, 1, 1.
1, 4. Skeir. IV, d. V, a. VI, b. c. VIT, d.
19
AF.
Sic.
2, II.
in vulfiu
Tit.
ni matjund;
A.vi
Gr.
1,
(altn.
IF,
1.),
agls. eovu,
/7,
ewist,
etcit,
engl,
fem.,
Avel>i,
16.
Cor.
433. 475.
gr.
Gf.
ol'f,
I,
oi-is;
iut.
.50,5.
Sclini.
Schaafheerde
noi'fivt]:
loh.
10,
10,
10.
1, 9, 7.
neutr.
uvI/j:
Schaafstall,
loh.
A.ViIind
2,
1.
4,
3.
Aviliudon,
4.
conj. II,
(lat.
Tim. 2,
1,5.
Af
von {an)
af allumma iudaias
af viajda
17
(sc.
(sc.
fia/ma rnikila
rpiuandeins)
qimandans)
manageing
so auch Gal.
4, 24 aina triggva af fairgunja seinai (sc. qumana), so Cor. 2, 3, 18 titlpus af ahmin; an-
frapja izvara af ainfalpein jah sviknein (sc. aeiftandona); so auch af bei Stdtenamen mit griemunna gabifjs af areimapaias
chischer Endung:
lazarus af bepania
Jllh. 27, 57. Mc. 15, 43;
loh. II,
niman Luc.
6,
19, 24. loh. 16, 22. Col. 3, 24. und mit dem
Supplement dieses Wortes ist zu erklren Luc. 5, 36
29.
pamma
afniman
33.
man
A-VO
7,4
Luc. 6,
Schaaf.
neufr.
Avistr,
theils
und
3*
AFAR
20
AFTA.
gan
gasvalt afar bokom; tJc: Tim. 2, 2, 26 gafahanai tiuhanda afar unhulpins viljin; ini c. dat.:
Luc. 5, 5 afar vaurda peinanima vairpam naija,
ileutung
af im (sonst faura).
Zusammensetzungen:
In
11.
I) mitVcrbis:
um
accus.
Afar
(vgl.
altn.
3j mit Adjectivis:
1"~),
Dativ,
nach.
Prposition:
der
in
1;
afar putei,
Skeir. VII,
/.itTu
to
c.
iCfijftfQi'ug
infiu.:
Mc. 1,
14.
b.
Substantivum
oder
steht es Luc.
s ufar
fr i^
c.
sa afar dags , f;
Luc. 7, 11 und dags afar salbate, /.liu
t'^Tjg
auurwv Mc. 16, 2 ist wohl zu afardags und
afarsabbute zu verbinden, s. Addenda Tom. I. p. V.
*
bis:
ATtH,
aflan,
(altn.
nhd. after,
Afar;
Gf. T,
Adverbium,
Als
11.
nach
achter; vgl.
chth. 698), Adpo afla , das Vergangene,
efta, efler,
Gr. III, 628.
uv^ig;
gr.
verbium ,
alts.
altfr.
hinten
ra oniato: Phlpp. 3,
holl.
14.
31.
13.
1.
10,
13. 25.
1.
3,
1.
1.
4,
12,
4.
5.
17.
15.
9,
40.
11,
27.
26.
7.
8.
38.
10, 7.
16, 28.
1.
10. 24.
17.
18,
4.
7.
18.
7.
5, 21. 7,
32.
11, 27.
12.
13. 37.
8, 12. 21.
19. 31. 39.
27.
33. 40.
9.
spricht es
in
dem
griechischen uv,
uvzl, tio,
vn
Compositis.
Aftuma
Mc
(vgl.
10,
Aftumists,
Cor.
I,
Zgen
Jftuma),
der letzte,
itr/arof
31.
dass.,
15, 26
liegen,
BAINEIAMEIN.
AXAJA.
Axaja,
A.'VC^a
m,
Akaja.
s.
Gr.
381. Gf. 1, 18. 110. 504. Schin. I, 1 f.
Fluss, nOTutti:
Rchth. 585),
fem.,
Mth. 7,
25. -27. Mc. 1, 5. Luc. 6, 48. loh. 7, 38. Cor. 2,
26.
1 1 ,
(altn.
owa; altfr.
Jemand, p.
21
B.
jSaj
unt.
s.
BabaVj
Bag^g'eiS,
Bag'ItllS
Bucu: Esdr. 2,
11.
(altn.
ahd. bourn,
Tim. 1,
2, 25.
Bai.
nom. propr.,
badmr,
altfr.
an;,
alts.
bom, buom,
bnmm,
Gf
11,
Luc. 3,
Aleva-bagms, Oelbaum,
III,
holl.
115.
17.
7,
6, 43. 44.
9.
ilalu:
beam,
agls.
Rom.
11,
Baina-bagms
(Gr.
I,
Badi
20. 21.
13.
11,
Luc. 19,
4.
Phlpp.
6.
Anda-bahts, Tim.
And-bahti, neutr.
1, 2, 6. h. 1.
Dienst,
(s. zu Luc. 1, 23),
IG, 45. h. 1. Luc. 1, 23.
Mc.
Amt, dia/.orlu:
Rom. 11, 13. Cor. 1, 16, 15. Cor, 2, 3, 7.
8.
8.
5,
Bai;
10.
10.
vgl. vs.
holl.
betli, schw.
"^Baht
(?),
And-bahts
(altn.
ambdlt,
alts.
vnr-
BajoI>S,
Mth. 9, 17.
dass.,
2, 18.
Skeir. II, d.
Baiailzaiblll,
davon
2.
6;
4,
25.
III,
Luc. 5, 38.
BtflL,(ovl:
indecl,
Eph.
a.
Mth. 10,
Mc. 3, 22.
Baidjan,
s.
BaiJ>il; nom.
unt. lieidan.
propr.
Baiftlaem, nom.
Baijtsaidan ,
2, 28.
Esdr. 2, 21.
epsaeidan.
s.
Bailiam
propr., Bi&).atfi:
Bihl:
Cor. 2,
0, 15.
*Baill
agls.
Gf
Baina - bag;iiis
s.
Bameiamein
nom. propr. masc,
unt.
Bagms.
{bainiamein Phlpp. 3,
Biviuidv: Phlpp. 3,
5. h. 1.),
5.
BAIRAN
22
Bjlirnil
heran
bera
(alln.
iieron
alul.
heran,
re;
ai.
qfoiir,
gr.
Gf. Uf,
^iberan
bera,
altlr.
ngls.
engl,
bear,
iilul.
ferro;
Bopp
Rchth.
625),
Int.
1:50.
heran
alu.
bar,
conj. 1,
lc. 6, 55;
qoQtiv: loh. 10,
ntoiqtoiiv:
Rom!" Is", 4. Cor. 1, 15, 49. cf. Col. 1. 10;
Luc. 7, 14. 10, 4.
Mc. 14, 13.
l'.aaTilHV.
14, 27. loh. 12, 6. Rom. 11, 18. Gal. 5, 10.
akran bairan, s. uut. Akran.
(>, 2. 5. 17;
15;
15, 2;
loh.
At-bairan,
partic.
Luc. 3, 9.
Ttoiwr:
f.iri
darbringen,
bringen,
TTQogcftQftv:
Innat- bairan,
18.
hineintragen,
Luc.
ilgcftgur:
5,
19.
(fi'r,i,r:
Ga-bsran,
2.
h.
Mc.4, 30.
Mc. 11,
10.
Tim. 1,0, 7 ;
Luc. 6, 45; 3) aus-
l) heraustragen, iy.(ftQiiv
2) hervorbringen, TiQocffOitr:
rufen, ('(Tioy.Qt'fia&ur.
4) ertragen, uaiaCiir:
Ga-baur,
neutr., Steuer,
Cor.
loyia:
13, 7;
1,
CoUation, qoQog:
16,
1.
12.
12.
Rom.
2.
Ga-baur,
Baurei,
h.
fem.,
gebren,
dass.
ily.rnrnu:
Un-baurans,
Gal.
0,
5.
11;
11.
9,
der Geborne,
Luc. 7, 28.
(plur. baureis),
Aina-baur,
11.
der Eingcborne:
Fruma-baur,
Luc. 2,
10.
9, 2.
Rom.
nQwrroxog:
1, 15. 18.
Col.
7.
Skeir. V, d.
Erstgeborne,
der
ytv-
Gabaurl>s,
Gabaurfii - vaurd
Bairauja;
s.
Vaurd.
imt.
nom. propr.
fem.,
Bigoia: Calend.
Goth.
Bairg^an
dass., avvrrjQtTv.
Mth. 9, 17.
*BairgS
dn.,
395. Gf.
Bairgahei,
39.
III,
Berggegend,
fem.,
oQiivrj:
Luc.
1,
05.
BaurgS
brg,
burh, ahd.,
borough, schw.,
dn. borg; gr. jrt'pj'oc, roaked. vQyog; Gr. III,
Rchth. 675), fem. anora.
418. Gf. III, 179.
8, 33. 34. 9,
1) Stadt, nUg: Mth. 5, 35.
1. 35.
10, 23. 11, 1. 27, 53. Mc. 1, 33.45.
5, 14. 6, 11. 56. 11, 19. 14, 13. Luc. 1,
26. 39. 2, 3. 4. 11. 39. 4, 29. 31. 43.
5,
12. 6, 17. 7, 12. 37. 8, 1. 4. 27. 34. 39.
5.
10.
1.
8.
12.
21.
10,
11,
14,
2.
18,
9,
3.
19, 17. 19. 41. Rom. 16, 23. Cor. 2, 11,
26. 32. Tit. 1,5;
2) Burg, Schloss, tQu:
Neh. 7, 2.
bnrg,
(altn.
nhd. brg,
Baurgja, masc,
alts.
burch,
altfr.
agls.
engl,
Brger, 7ioXh};g:
Luc. 15,
15.
19, 14.
particip.
fem.,
nicht
gebrend,
particip.
pass.
Ga- baurgja,
BaurgS -vaddjus,
Gal. 4, 27.
,
ungeboren:
Skeir.
c.
Ga- bairan,
7.
Un-bairandei,
V,
Gal. C.
Tt/.niv.
21; ytvvr:
Barn.
Ol'
gopiiov:
Last,
I.
Baurl)ei,
II.
Brde,
8, 41.
Baur, masc
III,
Us-bairan,
5.
18, 37.
2
23.
Ga-bairgan,
I.]
vergleichen, naQaa).Xiiv:
5.
4.
5.
Un-bairands,
BAIRHTS.
2,
3.
Bi-baurgeins,
Num. 19, 3):
Bairlttj^
(altn.
s.
fem.,
unt.
Skeir. III,
biartr,
Vaddjus.
Umzunung, (^nuQt/uoX/
alts.
c
be/-ht,
agls.
beorht,
BAUHTS.
BAITRS
nhd.
Gf.
III,
Cor. I,
bar werden,
Bairhtaba,
25. Skeir.
Qcoatg
ffurt-
2.
ren,
(favtqovv:
At- bairhtjan,
dass.
Ga- bairhtjan,
4.
h.
Tim.
2,
II,
offenba-
h.
9,
17;
Gal. 4,
fiOQqovv:
19
1.;
79;
II,
Rom.
BaivS
biler,
ahd.,
alts.
biliar,
engl.,
Gf. III,
14.
biti;
88),
II,
visan,
Balva>vesei,
Balvjan, conj.
niy.Qaivia&ai:
Baitraba,
Col.
Eph. 4,
31.
c.
nhd.,
(altn.
holl.
Mati-balgs,
3.
10,
*Ba]]^S
Mc.
6, 8.
Luc. 9,
4.
(altn.
engl.
bold, nhd
Gf. III,
tat'is
Hall ha
ccperat)
Balfiaba,
13.
tapfer
adv.
Col. 2,
i.
e.
audax nomen
khn.
freimthig,
na^Qijai'a:
loh. 7,
15.
|>rasa-ball>ei,
Streitlust,
bulu
11, 2. 12, 3.
agls.
.,
balew, bealw
5.
.
.,
unt.
J'isan,
29.
6.
dat.,
Mc.
Balveins,
Banaui,
Bandi;
s.
Bailja
Bindan,
unt.
Bandva,
Bindan.
unt.
s.
(altu. ben,
Luc.
30;
10,
tly.og:
Wunden, verwundet,
BaniStS
banju Julis,
Luc. 16, 20.
-t/lacoftivog:
BajOpS,
Banan
Ungestm: Skeir. V,
b.
(altn.
banse; Gr.
III,
s.
Bai.
unt.
6ua, ahd.,
(altn.
agls.
biian
buwa,
altfr
wegen Rom.
(aber
1,
7,
18. Tim.
an),
9.
Reisetasche, nrjQU
s.
II,
Mth. 8,
u7io^i',y.ij:
3, 19.
bitter sein,
Balg'lS
loh.
agls.
Gr.
baitrs
bitter;
adject.,
Mc. 14,
voll
beish-,
(altn.
a.
altfr.
6.
Baitrt^
Skeir. II,
9, 42.
5.
23;
loh. 17, 6.
I, 3,
y.vva&ui:
Mc
gr.),
4.
I.
1,3.
Tit.
I) dass.,
wagen:
zu
Ballfiiail (vox
riliiv:
Bairhtjan
II,
s.
10.
1,
5.
(i,
conj.
Balisiag^g^a,
16, 19.
2) Verkndigung,
6;
4.
6,
Cor. 2
Luc.
I,
8,
fem.,
Mth.
rtQov:
Mc.
15; 2)
Col. 2,
d-Qtafijjtvfii':
Tim.
Bal|)jan,
Col. 3, 4.
d.
III,
Xa/iinQig:
Bairhtei,
3.
ofTen abschaffen,
herrlich,
9,
loh.
(fuviQovad^ui:
23
1)
wohnen,
Cor. 1, 7,
Tim.
oixitv:
12;
[3.
Rom.
hmxHv:
1,
6,
16.
Tim. 2,
17.
18.
20. 8,
Cor. 2, 6, 16.
Col.
Eph. 3, 17.
Col. 1, 19; 2) transil., bewohnen, oiy.iiv: Tim. 1,
6, 16; los bauan. ein Leben fhren, iov diyeiv: Tim. 1 , 2, 2.
3,
16.
1,
2,
5.
14;
y.uroiy.tiv:
^Bailg'jan
feie,
ulid.
fegen),
Us-baugjan,
BaillltlS,
s.
conj. LI,
schw.
auskehren, auQoiJv:
unt.
BugJan.
/%<J,
dn.
fegen;
Luc. 15,
8.
BaiiJiS
3-2.
3)
BAUpS
24
-25.
dumm,
*]lanljan
blasen
3,
C;
werden,
haft
Col.
adject.,
9,
pauU, puUla;
(ahd.
Gf. III,
Gebrachtes,
unt. liainin
s.
unt.
[s.
lig,
xuTU
Bairan], gezogen).
ty.oiaiov
Ga-baurjoI>us,
Luc. 8,
h.
Bairan
unt.
s.
Banrg^S,
(altn.,
nhd. ord,
schw.,
altfr.,
bnard;
engl,
unt.
s.
loh.
5,
Barniskei,
28.
9,
Barnsnjan
masc,
propr.
BuQu/Jut;:
{Barpulumaitts
6ere,
engl,
barley
3,11.
Coi.
14.),
Baris
Luc. 6,
Mc. 3, 18.
vgl.
Gf.
III,
206), Gerste.
Barizeins,
9.
barm,
vergl.
adject.,
gersten,
loh. 6,
(altn.
barmr, ahd.,
alts.,
altfr.,
dn.,
schw.
(altn.,
alts.
barn,
agls.
bearn,
loh. 13,
altfr.
bern;
vgl.
30. 12,
19.
Luc
1,
7.
17. 3, 8.
7,
35.
14, 26.
8, 39. Rom. 9,
7. 8.
Cor. 1, 7, 14. Cor. 2, 12, 14. Gal. 4,
25. 27. 28. 31. Eph. 2, 3. 5, 1. 8. Phlpp, 2, 22.
18, 29.
BaSi
Luc
lUixvog:
20,
Bam
und
s.
zu Tim.
1,
5, 4),
1,
Tim. 1, 5,
4.
loh.
(altn.
375.
203),
Gf. III,
II,
Bai^SnS;
'*'Batan
(altn.
best,
belr,
bnlian,
bati,
agls.
bot,
betera,
bnzan,
485.
neutr.. Beere.
bei,
Barn
xntd-nog:
13.
Barm.S
1,
Bar^anlaillUainS
*
adject., kinderlos,
BarteimainS,
Neh. 6, 18.
Barbarns
Gal. 2,
6.
conj. II,
nom.
Cor. 1,
29. 30.
BarnabaS
nom. propr.
Mth. 27, 16. Mc. 15, 7. 11.
7.),
18, 40.
Barak eiaS,
Un-barnahs,
35.
Bairan L
masc, Ba^^ug:
Gal. 4, 3;
vijnti^iiv:
13, 11.
Banr^ei,
dn.,
Fota-banrd,
Barabba
sein,
neutr., Kindheit;
u8 barniskja, von
Kindheit an, nuidtd-tv: Mc. 9, 21; uno ^tTim.
15.
2, 3,
cfoi'Q'
Rchth. 662),
Barniski,
T.
agis.,
alts.,
ahd. bort,
stets in
Bairgan.
unt.
s.
Nach-
Kind,
neutr.,
Barnisks,
I.
Lud,
Mc
14.
Banrei
Banrd
Philem. 14.
masc.
27.
17.
Barnilo,
37.
2,
66.
183
Ga-baurjaba,
1-2,
59.
1,
4.
I.
zu gaiaiti-,
15.
Luc
15.
14.
Banr
Banr^
*Banr
Mc
13.
90),
Tim. 2, 2,
aufblasen, Tvcfoiv.
4.
10,
blhen.
Uf-bauljan,
BATAN.
altfr.
bta
7,
16.
2, 17.
alts.
bat,
betan,
ahd.
bata, batia,
engl.
bot,
better, bunt,
holl.
Bais,
Phlpp.
fiQHv:
1 ,
23
loh. 16, 7.
18,
14.
BATVINS
*Batjaii, bessern,
Ga-batnan,
ntzen.
conj. III,
26.
8, 36.
Bota,
wiederher-
12.
9,
fem., Nutzen,
iota
Anda>beit,
2,
sis
propr. masc.
Caleud.
Beist
Ich.
11,
12,
18.
1.
Be]>Saeidcin
(baipsaidan Luc. 10, 13; 6nidsaiidan Luc. 9, 10), nom. propr., Brjd^auida: Mth.
11, 21. Luc. 9, 10. 10, 13. loh. 12, 21.
Beidan
dia
(alts.
dn. bie;
bi-
altfr.
vgl.
altn.
14.
II,
schw. bida,
abide,
engl,
bid; Gr.
agls.
Mc.
Brid-acfayi]:
c.
I,
gen., nQog^ioy.v:
5.
Skeir. V, a.
Ga>beidan,
Us-beidan,
Us-beisns,
fem.,
1) Erwartung, UTTOxuQaoxiu:
4,
5,
Phipp.
2.
Col.
1,
S-beisneigS,
visan,
adject.,
fKxy^o&vfiitv:
langmthig;
Cor.
1,
13, 4.
usbeisneigs
Thess.
1,
5, 14.
Baidjan,
Gal. 2, 3.
14.
Ga-baidjan,
Beitan
altfr.
(altn.
dass..
bijten,
n.
Dhd.
Cor. 2, 12,
II.
betssen;
schw. bila,
Gr. II,
14.
dn. bide
Gf. 111,
holl.
228.
Gf
III,
Un-beistei,
Cor.
indeci.,
5,
ahd. biost
5,
nhd.
holl.,
15. Cor. 1, 5,
das
fem.,
6.
Ungesuerte,
7.
8.
li^vfiov:
8.
Ga-beistjan,
conj.
II,
C.
Un- beistjoI)S,
BernseiS
masc,
41.
Cor. 3,
tnixiidu:
beestings
en<^\.
208.
1.
Beplaliaim
Tadel,
byst,
beost,
(agls.
biesl,
GotL
neutr.
0.
II,
BatvillSij nom.
1 )
II,
unoxuSiatv: Mc.
stellen,
{botjan), conj.
Ga-botan,
25
And-beitan,
Mc. 7, 11.
Botan
-^ BI.
Cor.
u(^vf.iog:
Luc. 2, 41;
1, 5, 7.
Bairan),
Luc. 2, 27.
vgl.
yonig:
berusjus. Eitern,
plur.
loh.
ungesuert,
(Uniseis
9, 23.
Berofl,
nom. propr.,
Bi
altfr.,
BriQid-.
Esdr. 2, 25.
engl, be...,
by, holl. be, bi, nhd. bei; Bopp 84. Gr. II, 110.
254. Gf. 111, 5. AP. 100. Rchth. 630), Prposition mit dem Accusativ und Dativ, mit der Grundbedeutung bei, aber nicht in jener einseitigen Richtung wie at sondern mehr umtnglich, daher um,;
(alts.,
agls.
bi,
und
sten
ist
der Gebrauch
wandter Bedeutung, wo
gischen
mQi
c.
deckrandi, und
genit.
dem
Am
hufig-
dieser Prposition
in
es
y.uTu
c.
1)
in
Prposition: A.
localer Bedeutung:
dem Accuiativ
um, thqi c. accus.,
mit
a)
26
BI.
c)
bei, xard
ini
c.
c.
accus.:
geuit. gaminfii
pan jah
balvin
(so bi im Althocluleutschen,
pos.
102
f.);
Distributivum
bitvans; 4)
3) mit
je, znrcJ
s.
Zahlen
c.
accus.:
bildet
Cor.
1,
ethischem Gebrauch:
in
es
das
14,
27
a) an,
Skeir. III, b;
hrainei
bi
mannan, nach
6;
36. 37. 7,
7.
8,
loh.
II,
19;
13.
14.
18.
veitvndjan
Inh.
5,
Mth. 5,
17,
20.
9.
Luc. 4,
44.
Rom. 10,
3.
Thess. 1, 3, 2.
1.
Skeir.
V,
loh.
16,
20.
\uid
d.
38.
4,
40.
0,
41. 7,
10,
8.
pulan Tim.
32;
9.
2, 2,
18.
10
10, 8; bidjan Cor. 2, 12, 8 (vntQ c. genit.); gretan Luc. 19, 41. Rom. 9, 27 (vniQ c. genit.);
Luc. 19, 11 steht bi patei newa vas fr diu to
iyyvg tirui ; hierher gehrt auch liban bi hlaib
(ini c. dat.) Luc. 4 , 4 ; g) gegen, iu feindlicher
c.
accus.,
Rom. 9, 9;
b)
nach, besonders
in
der
BIDJAN.
BI
andhuleino ufarliafniin (dat.) Cor. 2, 12, 7
auch
kann Rom. 9, 12 ittahs bi sis (nuQ c. dat.) hierher gezogen werden; d) mit, ^ht c. genit., nach
armahairlei Luc. 1 , 58. 72. und nach usbeidan
22; e) durch, t c. genit., insandjan
bi siponjam Mth. 11, 2
nimtin Li altin Skeir. V,
c;
vgl.
Graff Ahh. Prp. 104. Alth. Sprachsch.
Rom.
9,
c.
am
10; f)
III,
hufigsten
besonders
accus.,
unt. siiiija;
in
nach, gemss,
den Formeln
6i biulitja Luc.
Skeir.
27.
2,
9.
1,
y.ax
bi sunjai,
VI, a;
42.
s.
4,
bi le.ika
8,
Phlpp.
4.
3,5;
5.
3.
9,
5.
bi gavaleinai
Rom.
9,
11, 28;
11.
mahtai
Eph. 3, 20. Col. 1,11. Tim. 2,
1,8; bi vaurstva Cor. 2, 11, 15. Eph. 1, IS
4, 16. Col. 1, 29. Phlpp. 3, 21. Tim. 2, 1, 9.
4, 14; bi mitnp Cor. 2, 10, 13. Eph. 4, 7;
bi viljin Gal. 1, 4. Eph. 1, 9. 11. Skeir. V, c;
bi gnhailam Gal. 3, 29. 4, 28. Tim. 2, 1, 1;
bi leikainni Eph. 1, 5. Tim. 2, 1, 9; bi anabusnai
Tim. 1, 1, 1. Tit. 1, 3; bi garehsnai Skeir. III,
d. VIII, c; bi andhuleinai Gal. 2, 2. Eph. 3, 3;
bi anafilham Thess. 2, 3, 6. wofr Mc. 7, 5 bi
pammei miafulhun steht; bi siunai loh, 7, 24; bi
namin loh. 10, 3; bi pamma auf diese Weise Luc. 6,
23. 17, 30. und ausserdem in vielen einzelnen Fllen, ebenso meist i'ormelartig
3Ith. 9, 29. Luc. 1,
38. 2, 29. Rom. 10, 2. 11, 24. 28. 14, 15.
bi hisahtai Cor.
1.
suljscr.
Skeir. V,
b;
Li
Cor. 2, 8, 3.
Zusammenselzungen:
In
1)
mit Ver-
birauboyi, birinnan
bisauljan,
bisaulnan, bisitan,
biskeinan,
bismeitan
dan
bistigqan
bi-
birudjan,
bisaitvan,
bisafjan
biskaban,
bisvairban ,
bisvaran
,
bivisan,
unbimait
Itiari
bifaih;
unt. pala.
s.
Ilidjan
(bidan Rom. 9,
3.
Cor.
1,
7, 5)
(ahn.
15,
24.
13.
22.
34.
32.
38.40. 10,
Cor. 2, 5, 20. 8, 4.
2.
10, 2. Gal. 4,
11. 3,
1.
inaiTfii'.
Tim.
1,
2,
Luc. 16,
3.
Us-bidjan,
Bida, fem.,
uiTVii^ia:
xh-fiig:
bitten,
8.
Skeir.
V, d;
2) bettelo,
tv/tG&ui: Rom. 9,
3.
33.
9, 43.
Rom.
2, 37.
birunains,
11. 9,
5,
14.
4*
10,
Cor. 2, 1,
biliuhan,
bifaihon,
birodeins,
lat.
Rom.
II.
27
1.
gard hido
Bldagva,
Bintlail
daii,
altfr.,
bintan,
band,
Bethaiis,
Luc. 10,
schw. Linda,
binde,
iliiii.
o'xof
alts.,
agls. Inn-
binden; Bopp
iilul.
bundiin,
III,
'29.
And-bindan,
Xvav: Mth.
1) entbinden, lsen,
3,
31. 33.
And-bundnan,
werden, Xi'iad-ar.
Mc. 7, 35.
Bi-bindan, umbinden,
Ga-bindan,
binden,
nfQiStt'r:
J(ri':
11, 44.
loh.
Mth. 27,
Mc.
2.
3,
Ga-binda,
Col. 2,
Phipp. 1, 14.
Philem. 13.
29.
8,
Tim. 2, 2,
9.
10.
7,
Col. 4,
19.
35.
19.
29.
1, 16.
29.
Bandja, masc,
der Gebundns, Gefangne, dtMth. 27, 15. 10. Mc. 15, 6. Eph. 3, 1.
Tim. 2, 1, 8.
fiiog:
4,
1.
Ga-bundi,
Bandva
altn.
fem., Zeichen,
niei-),
Bandvo,
fiov:
fem.,
(vgl.
fem., dass.,
Cor.
1,
14, 22.
Thess. 2, 3, 17;
avaai]-
ai]ftiiov:
(banvjan?
Luc. 20,
37),
conj.
(Gr.
Bing'n.Il
(altn.
altfr.
andeuten, hvtviiv:
Luc. 1, 62.
III,
beygia,
agls.
s.
zu Philem. 22.
mduf. Mc. 5,
bioda,
(altn.
ahd.
biulan,
engl, bid,
holl.
bieden;
nhd.
4.
alts.
schw.
Gr. II,
bieten,
Ana-biudan,
Mc. 1, 27.
fnnaaitv:
befehlen,
entbieten,
25.
Faur-biudan,
12, 49. 13, 34. 14, 15. 21. 15, 10. 12. Rom.
7, 8. 9. 10. 11. 12. 13. 13, 9. Cor. 1, 7, 19.
BindiS
biodr,
(altn.
BinlltS
Gr.
(vgl.
visan, luo^ivui:
biod,
alts.
DM.
Neil.
24.
agls.
Gf.
beod,
ahd.
70), masc,
Luc. 16, 21.
III,
Mc. 7, 28.
5, 17.
II,
Biiihti, neutr.
(27.) 42;
&6g:
Skeir. II,
BireikS
c.
BijaiKls
*]till(lan
gabu-
eisarna bi fotuns
beugen;
Fussschcllen
g'ina,
Luc 5, 7; diuviviti':
13, 24; xuTuvtvitv:
Luc. 1, 22; 2) bezeichnen, andeuten, aijfiuiiiiv:
loh. 12, 33. 18, 32. Skeir. V, b. c; fajvveir:
Luc. 20, 37. Cor. 1, 10, 28; diovv: Cor. 1,
16, 12 (Luc. 20, 37); drpMv noiiiv: Mth.26, 73.
Skeir. Yl,
Ga- biugan,
11,
Ga-bandvjan,
holl.
biitl;
Bandvjan
BLANDAN.
Gf. III, 36.
10.
84.
Udo,
17.
(ahn.,
ahil.
rasn
oder
Mc
ngogiv^^yjg:
8,
BINDAN
28
b.
{bireks),
BirnseiS,
Blandan
ahd.
s.
v.
(altn.
blantan
s.
unt.
Rikan.
w. Beruseis.
blanda,
engl,
alts.
blend ,
blandan,
schw.
agls. bland,
blanda
dn.
;;
BLAfJAN
; Gr. II, 59. 487. Gf. IIT, 254),
trben; 2) vermischen, avvufuCor. 1, 5, 9. II. Thess. 2, 3, 14.
BUGJAN.
Ga-blindnan,
fiiywvut:
Ga - blaul>jan
dass.
gablaujijan
2,
Col.
d-Qiafitviiv:
hairhtaba,
15.
BloJ)
(altn.
(altn.
agis. dliife
/jlidi-,
ahd.
lilidi
ilith,
249), adject.
Luc. 0, 36;
engl.
Gf.
Tit.
(fdyad-og:
1,
Phlpp. 2,
(gableipeins ?)
dass.
oiyrtQfig
Ga-bleil>jan,
9, 15;
'BleiSclIl
engl,
c.
oixn'Qfioia
BIo|>an,
(altn.
biomo
ahd.
ahd. blasan,
llasa,
schw. blsa
Rom.
agIs.
bleesan,
I,
baiblos, blesans,
blasen.
bloini,
aufblasen, (fvatovv:
Cor. 1, 13, 4.
Col. 2, 18; u/blesans visan, (fvawvadat: Cor. 1,
alts.
bloom
engl,
Blotan
biomo,
schw.
agls.
dn.
blotma,
blomster,
DM.
blot;
7,
Cor. 2, 8, 4. h. 1.
Tira. 1,
ahd. blozan, agls. blotan, schw.
(blojian
(altn. blota,
Gf. III,
22.
7; gup
conj.
1,2,
Tim.
ehren, &toatitu:
masc,
opfern,
10.
Gottesverehrung,
d-Qr^axeia: Col. 2,
1;
II,
atta&at: Mc.
Gott ver-
(infm. substantivisch)
blotan,
Rom. 12,
259),
Luc. 2, 37;
Aarpfi'f/j':
XaTQtiu:
18; aiuafia:
Thess. 2, 2, 4.
Us-bloteins,
fem..
Cor. 2, 8, 4. h.
Uf-blesan,
Rinnan.
nnt.
s.
nhd. bltime; vgl. gr. rfXoog, lat. os; Gr. Ill, 375.
Gf. III, 241), masc, Blume, y.Qirov: Mth. 6, 28.
Blotinassus,
(altn.
dn.
Hlotan.
s.
verehren;
accus., or/.ntQiiv:
schw.,
1, 20.
Col.
Blo|ia-rinnan,
2, 10)
dass.,
altfr.,
holl.
Mth.
ulfia:
blow,
are;
lat.
1.
werden, not-
1.
llloillil
8.
Ga - bleij>ei
agls.,
alts.,
blolS,
h.
111,
14.
6, 12.
BleipS
Cor. 2, 3,
Qovd^ai:
1) frben,
BIail])Jnil
29
Gebet, Bitte,
7iuQu-/:X7]aig:
1.
d-ioaif;g:
9, 31.
loh.
4, 6.
JBlig'g^Vail
Bsiaiian
hell.
/oa-
plaga igere,
nlrffi] ,
DRA. 703. Gf. III, 257), conj. I,
bluggvun, bluggvans; schlagen, y.uxaxmeiv: Mc. 5, 5; ^tuariyocr: Mc. 10, 34; J/pffr:
Luc. 20, 11. Cor. 1, 9, 26; attans bliggvands,
Vatermrder, luttermrder,
aipeins bliggvands,
nuTQixhoijg, firjTQuXdiijg: Tim. 1, 1, 9.
weri
nhd. bluen ;
gr.
agellum;
blaggv
Us-bliggvan,
BlindS
dn.,
dass.,
hoU, nhd.
/(rf,
II,
59. Gf.
III,
9,
1.
2.
6.
13.
17.
18.
TVfXovy.
loh.
conj.
II,
blenden,
Bllg^jan
1125),
1.
(alts.
23.
II,
Mth. 10,
29.
Us-bugjan,
5.
16,
46.
4,5;
Col.
1.
Fra-bugjan,
Anda ^ bauhts
Tim.
fem.,
6.
h.
Lsegeld,
uvrikvrQov.
1.
Ga- blindJan,
(Gf. IV,
ipw/Hv: Luc. 6,
lat.
14.
Col.
yerblendcn,
Blindlian,
4.
BlliSUlS,
1,
s.
unt.
14.
unt.
Bindan.
Biudan.
I,
BRAIDS
30
BraidS
(a.\tn.
ireidr
alts.,
Rchth. 605),
ailject.,
Braidci, fem.,
Us-braidjan,
Rom. 10,
Brakja,
nXuTvg: Mth.
7,
13.
II,
ausbreiten,
ixnirt,nv:
unt.
Brig^g'an
(bringan
brtngaii, alts.
loh.
nuQuLifiMvv: Rom.
14; briggan in JwairJiein, erzrRom. 10, 19; briggan 'in arnen , nuQOQyiLitv
baidai steht Cor. 2, 11, 20 unverstndlich fr
d.
St.
iTiuiQia&ui, s. zu
14; briggan
19. 11,
in aljana, ereifern,
11.
Brilcan
holl.
(altn.,
ahd. brechan,
breken ,
fregi; Bopp
262. Rchth. 667), conj. I, brak, brekun, brukans; 1) brechen, y.lv: Cor. 1, 10, 16; 2) zerstren, vernichten, tioq&hv: Gal. 1, 23; 3) kmpfen, uQ^'/.Hv: Tim. 2, 2, 5.
Ga-brikan,
zerbrechen,
Qtjyvvvai: Luc.
nicht
abweisen:
erhren,
dd^irtTv,
Thess.
mit dat.:
4,8;
Tim.
13.
widarpruht
ahd.
(vgl.
[repugnantia]),
12.
Ga -braka,
19.
20.
Us-bruknan,
Brilllian
berna,
conj. III,
Rom. 11,
Bring^an,
nian,
\.
s.
(altn.,
Uf- brinnan,
8.
20.
19.
alts.
brinnan, brenaltfr.
barna,
nhd. brennen;
ahd. brinnan,
dn.
brcende,
brann, brunnun,
loh. 5, 35.
8,
17.
schw. brenna,
burn,
engl,
Mth.
w. Briggan.
byrnan,
agls.
brunnans;
yuvfiurilltad-ur.
Brinno,
uuQog-
Eph. 0,
7iu).t]:
1,
v/JQiavj'jg:
y.la&ui:
15, 52.
10,
Uf-brikan,
1) Knickung,
Luc. 9, 39;
4.
5,
9, 42.
Brakja
Brinnan.
(altn.
Mc.
TQi'iiv:
y.onog:
Brikan.
unt.
s.
BRUKS.
Unuf-brikands,
11.
Braiinjan,
BratV
conj.
II,
breit,
Breite,
altfr.
schw.
4, 6.
JIc.
Ga-brani\jan,
conj.
In-brannjan,
.3.
dass.,
verbrennen
II,
Skeir.
loh.
III, c.
15,
6.
(transit.),
Calend. Goth.
h.
1.
Brunst;
oXoy.uvTlo^M:
Mc. 12,
33.
BrnJlS
(altn.
brudr,
brud,
alts.
agls.
bri/d,
ahd.
altfr. breid ,
engl, bride, schw., dn. brud,
bruid, nhd. braut; Gr. 111, 322. Gf. 111,
293. Rchth. 667), fem., 1) Braut; 2) Schwiegertochter , rvfUfT]: Mth. 10, 35.
brut,
holl.
Brup-faps,
Brnka,
s,
s.
unt.
unt.
Faps.
Brikan.
BrilkS
(altn.,
schw., altfr. bruka, alts. u. agls.
brucan, ahd. brulian, dn. brug
holl.
bruiken,
nhd. brauch; Bopp 80. 84. Gf. Ill, 279. Rchth.
adject.,
brauchbar,
ntzlich,
672) ,
loifiXi/nog:
Tim. 1, 4, 8; f il/^?/(TTO? Tim, 2, 2, 21. 4, 11.
Philem. 11; bruks vigan, av/ii(ft^eiv
Cor. 1, 10,
33. Skeir. IV, b.
,
BRNNA
Dn-bruks,
17,
10;
53,
3.
GA.
unbrauchbar,
2.
2, 25.
Brukjan,
Galiuga-brofiar,
brijnia,
(altn.
bijrn,
agls.
Mc.
BrnStS
Thess.
Bkel
bnjsti,
(altn.
BrO])ar
der,
brodlr,
(altn.
ahd. brodar,
altfr.,
alts.
brothar ,
holl.
brotSor,
agls.
engl, brother,
(fQUTQtu,
vgl. gr.
Rom.
13.
6.
7,
1.
Cor. 2,
3.
9,
Cor.
15.
1,
1,8.
10,
1.
II, 25.
12,
1.
14,
(altn.,
unt.
Liuban.
altfr.,
engl,
Aret.
im Plural
2)
bokoa a)
Vadja-bokos,
die Schriften
(des
plur.,
yQa(fui:
Pfandbrief,
/eigyQutfov:
14.
Col. 2,
Bokareis, masc,
.Schriftgeiehrter,
y^ufiftuTivg:
Jlth.
10.
s.
breast,
agls.
u.
alts.
udilrfor.
ahd. boh,
A. T.),
brtosl,
Brder,
plur.,
8.
masc.
unt. Briiinan.
s.
Bruder, tpivdSilrfog:
Gal. 2, 4.
12, 20.
BySSUS
IlrnUlStS
falscher
26.
BroI>rahans,
brunjo,
alts.
11
Cor. 2,
(altn.
Brniljo
31
20,
1.
Botan,
19.
s.
39.
unt.
46.
Cor.
1,
1, 20.
Eatan.
o.
Vra.
(alts.
gl
...
ge
...,
agls.
ge
altfr.
832
255.
II,
ie ...,
733ff.
sivformen
III,
Gf. IV,
10.
und solchen Activformen , welche passigebraucht werden, wie der Infinitiv; auch
bei der fr das Futurum gebrauchten Prsentialfonn,
visch
theils zur
,
wo
es
GA.
32
meist deo griech. Prpositionen
fr,
.to,
r/iu
ort'',
u.
xr, diu,
bis-
entspricht
und
a.
Vcr
garaginon, garaidj'an, gartnnun, gasaiwan, gasakan, gaaokjan, gasalbon, gasaljan, gasandjan, gasigqan, gasigljait, gasitan, gasaljan, gaskapjan,
gaskaidan, gaskamun, gasluvan, gaslepan, gaanivan, gamiiuiiijan, gasunjon, gasupon gaspeivan,
,
gagaliuftjun
kommen,
guainnn(a>i), gabran?i-
mipgaliuhan, mipgavisan
ungasaiwan ; vipragamot-
fauragamarmjan
fauragasandjan
fauragameljan , fauragaredan,
fauragateihan \
fauragasatjan
,
mipinnguleipan ; 2)mitParticipien:
gahnaivips, gakusans, galeikaips; afgastopans; mipgaleikonds; ungahabands, ungalaubjands, ungasaitaans, ungastopans, ungatevids, u?igavagips, ungafairinonds, unga/'aiiinops ; 3) mit Substantivis, deren Stammwrter theils schon in der Composition
mit ga vorkommen, theils auch ohne dieselben:
gaaggvei gaaibja, gabaur, gabaurs, gabaurps,
gabairhtei, gabaurgja, gabaurjopus, gabinda, gabindi, gabundi, gableipei, gabruka, gagudei, gagre/ts, gadaila, gadaiika, gadeds, gadik, gadrauhts,
e) Tricompositum
gaqiss, gaqumps, galilaiba, gahobairis, gahnit, gahauseins, gahugds, galireiiiiei/ts, gapagki, gaplaihts,
::
GABAA
miPgaainpa;
neigs, gafaurs,
gavamms, gaviz-
ga/ulgins, gaioairbs;
ungalaubs,
Fuad:
nom. propr.
Grabair,
Gabei,
unt.
s.
Grabeig'.S,
s.
Esdr. 2, 25.
Giban.
Gaggan
(altn,
gunga,
ganga,
engl,
1,
19. 26.
a!ts.
agls., ahd. gangan,
go, schwed. g, dn. g, nlid.
,
gehen; Bopp 122. 125. Gr. II, 60. Gf. IV, 65.
Rchth. 788), conj. anom. praet. iddja (gaggida
Luc. 19, 12), partic. praet. gaggans (Mc. 7, 30;
gaggips Jlth. 3, 11 aus der Skeir.); 1) gehen,
reisen, kommen, i^y^ead-ui: Mth. 3, 11. Mc. 1,
45. 2, 13. 10, 14 11, 15. 27. Luc. 3, 16.
6, 47. 8, 49. 9, 23. 10, 1.
14, 17. 26. 27.
31. 18, 16. loh. 3, 26. 6, 5. 17. 35. 37. 45.
47.
7, 37.
11, 29. 38. 12, 22. 17, 11. 13.
18, 3. 16; ilgi^yjf^aai: Mth. 6, 6. Mc. 6, 10.
8, 26. Luc. 8, 41. 9, 4. 10, 8. loh. 18, 28;
UTtiQXtad-ui: 3Ith. 8, 19. Luc. 5, 14. 9, 57. 60;
t^tQXiad-ai: Mc. 3, 6; no^ivea&at: Mth. 8, 9.
9, 13. 11, 4. 25, 41. 27, 66. Mc. 16, 10.
Luc. 1, 6. 39. 2, 3. 4, 30. 5, 24. 7, 6. 8.
11. 22. 50. 8, 14. 48. 9, 13. 51. 52. 53. 56.
57.
17,
11.
14.
19.
28. 36.
loh.
18.
Col.
afar,
Cor. 1, 7, 17.
14, 15.
Cor. 2,
2.
Gaggan
s.
Ana-gaggan, kommen,
knftig sein,
^7rtp;^f(75-(;
2,7.
Eph.
At- gaggan,
9,
5, 27.
Luc. 5,
2.
13,
7.
3.
loh.
6, 17.
7, 30. 50.^
Grabriel,
altfr.
2, 20.
Gibun.
uat.
5,
2.
Eph. 2,
12.
33
13, 13.
4.
1.
4,
24.
Grabciaj
GAGGAN.
herausgehen, {^tQX^od-at:
loh.
18, 29.
19,
4.
Duat- gaggan,
Innat-gaggan,
8,
hineingehen,
27, 53.
5.
JIc.
5, 39.
tlgtQxtd^at:
Luc' 7
45.
5Ith.
14,
17, 12. loh. 10, 1. Cor. 1, 14, 24; f,aiveiv: Mth. 8, 23; atgaggan inn, iigtgxjoS'uc:
Mth. 9, 25. Mc. 6, 22. Cor. 1, 14, 23.
23.
Af- gaggan,
n.
Afr- gaggan,
23;
enay.oXovd-itv:
Mc. 5, 37.
vor Einem hergehen, mit accus.,
nQoyeiv: Mc. 10, 32. 16, 7.
Faurbio gaggan,
Ga-gaggan,
4
2)
l) kommen,
zusammenkommen,
yta&ai: Mc.
6,
30. loh.
inijioQiviod-ar. Luc. 8,
sich
versammeln, avva-
18, 2; auch
gagaggan
GADDARENUS
34
Fanra - gaggan
sif:,
Luc.
Mc.
1 1
Luc. 18,
9.
29. h.
3,
5.
4.
12.
neutr.
Vorstehung, Verwaltung,
Eph. 1, 10. 3,
3. 4.
2.
9.
2.
Faura-gaggja (fauragagja
Tim. 1, 5, 13.
8.
Faura-gagga, masc,
Gaggs, masc. C^gagg,
Mc. 6, 56;
Tjlaniu:
15.
At-gaggs, Zugang,
Inna-gahts,
29.
h.
Gal. 4, 2.
Gang,
neutr.),
Gasse,
Mc. 11,
otfirfoiog:
4.
Eph. 2,
nQoguywyfj:
18.
Eingang,
fem.,
Luc.
Eintritt,
I,
1.
Fram-gahts,
Unat-gahts,
Usgaggan,
1, 7.
Tit.
das.,
12.
3,
Mi|>-gaggaii
3.
2.
1.
lan-gaggan,
8.
1) vorangehen, n^onoQiiiad-at:
Faura-gaggi,
,s,
nQoynv:
70;
1,
39;
Iialrh-gaggan,
GAIRDAN.
unzugngig,
unqogirog:
Tim. 1, 6, 16.
Mc.
2.
8.
GraddarennS,
1,
Mc. 5,
Gradilig^g^S
6, 12. 19.
33.
21.
11,
10.
Mc.
19.
Xtad-ai
31.
10.
19,
28.
Gal. 2,
1.
2;
Ui^aggan,
10, 9;
\y.noQtiia&ui:
Ufer-gaggan,
y_iad-ui:
6.
Grazanfylakiann
(vox gr.),
yat^ocpvXdxwy:
8, 20.
loh.
GrazdS
Mc. 1, 10.
9, 28. 18,
1.
30.
loh.
29;
vntQahtiv:
neutr.,
Grailjan
Gaggan.
Phlpp. 2, 30.
Cor.
1,
h. 1.;
naqanoQtvtad-ai:
dtanoqivta^ai (?):
vg:
*
nom.
propr.
riwriaagh
1,
propr.
16, 23.
14.
Mth. 8, 28.
Grairdan
agls.
12.
Grairg^aisainnS
vorbeigehen,
2, 9,
29.
1, 24.
erfreuen,
Luc. 5
Mth. 5, 22.
Grainnesarai^ $
Thess. 1,
unt.
GrainSI nom.
Vi|>ra-gaggan, entgegengehen,
Faor-gaggan,
Graidv,
11,
c (dreimal).
s.
Graiainna
10, 28. Mc
Mc. 7, 15.
Luc. 15,
Skeir.
OalltS,
(altn. girda,
gird, alts. gurdian,
gyrdan, ahd. nurtil, altfr. gerdel, engl, girdl,
GAIRNEI
schwed. grdel, dn. gjorde, gyrdel, holl. gordel,
nhd. grtel- Gr. II, 38. III, 449. Gf. IV, 248 ff.
Rchth. 774), conj.I, gard, gaurdun, gaurdans, grten.
Oairiiei,
Oairiijaii
G-aira
neutr.,
unt.
s.
(Castill.
Cor. h.
Gloss.
442),
FuIti]?:
Cor.
16,
1,
j.
1.
GfiVaVH
und 3,
1.
(altn. galgi,
ahd.,
h.
10, 21.
15, 21.
Gauripa,
16,
Gaurei,
30.
32.
propr.,
Mth. 27,
6, 21. 9, 30.
rahXttt'a:
31.
44.
5,
Gf
IV,
Gal. 6,
(Castil.
222),
17.
Gran
ist;
s.
unt.
Crainnjan
man,
engl,
ma.sc,
(altn.
gaum;
F/iw^^og:
gaumr,
alts.
Gr.
47.
II,
fem., dass.,
conj.
II,
Betrbniss,
r.-z/;:
Phlpp. 2, 27.
betrben, Ivnuv.
Cor. 2, 2, 2. 5.
GrardS
gart,
7,
Rom.
14,
Eph. 4, 30.
9.
8.
Mc
6, 11.
gomian,
Gf
agls.
gy-
vgl.
Gairdan;
vgl.
ahd. karlo,
38.
Mc
2, 15.
15,
Aurti-gards, Garten,
Mi^jon-gards
xrinog:
(Gr. UI,
oiy.ov/.iivi]:
393.
Luc. 2,
Veina-gards, Weingarten,
1.
1.
loh.
IS,
1.
26.
5.
Rom.
10,
Skeir. IV, b.
18.
(altn.
altfr.
kreis,
Gaumaurus,
Schmerz,
fem.,
6.
alts.
55.
Gransjan
Gavi.
6.
nom.
unt.
Gaurjan,
Graleilaia,
Cor.
bSvQi.ig:
7.
s.
i.
1.
yov), conj. U,
Luc. 7,
d-QtiviTv:
gornon, ahd. gor; vgl. griech. yooyg; Gr. II, 57. Gf IV, 237), adjcct., traurig,
finster, betrbt, ay.vd^Qiong
Mth. 6, 16; Xvnovftirog: Mc. 10, 22; Gv).7.vnov/.i(vog
Mc. 3, 5;
TieQi'lvTiog: Mc. 6, 26. Luc. 18, 23. 24.
15.
Gj-alg^a
25;
(alts.
loh.
Cor. 1, 16,
Gal. Inscript.
dass.,
18. h.
5,
vgl. griech.
Luc. 6,
16, 20.
loh.
Granja,
Galatius, masc.
32.
2, 7,
Galatus,
(^gh.geong;
I.
Geisan.
unt.
s.
Gr. III,
12, 7. h.
2.
II,
sehen, gewahren, oqv. Mth. 9, 11.
4, 12. Luc 5, 8. 17, 14. 13. loh. 9, 1;
llntiv: Luc. 6, 41. 42; ialinnv: Luc. 6, 42;
d-tad-ui: loh. 6, 5; d^iWQiTv: Mc. 16, 4; y.uTo.vfiHv: Luc. 6, 41;
nQog^yuv: Tim. 1, 4, 13.
Skeir. VII, d; im Passiv erscheinen, auinad-ac.
Mth. 6, 5.
conj.
Mc
Geiran.
unt.
s.
v.
Cor. 2,
G-aitci
1,
35
trauern, nivd-tiv:
Oairnni,
Oaisjan,
Gai.
GARDS.
Grannon
Geiran.
Geisel, ay-loxfi:
Oalatia.,
8.
9.
Luc. 20,
9.
fintluiv:
5*
Mc. 12,
GASTS
36
In>gardls,
adject.,
Cor. 1, 16,
19.
Iii>gardja, masc,
Tim. 1, 5,
Hausgenoss,
Col.
6 xux
GIBAN.
* Geiro
fem.
Faihu-geiro,
oly.ov.
15.
1,
dass.,
Col.
Eph. 2, 19.
oly.iToi:
Knigshaus,
I)
fem.,
Gairuni,
11.
III,
schw.
3, 2
3,
14,
hostis;
laf.
geslr,
dn.
man^
aits.
srasl
GrAtTO
(altn.,
s.
unt.
schw. gata,
alts.,
altfr.
gat
(ahd. houici,
ga,
alts.
DRA.
496.
gaujans,
plor.
s.
V.
*reig^an
gaunei),
conj. II,
Ga-geigan,
Luc 9, 25.
*
CrCiran
gernian,
ieria,
xiQSalvnv. Mc. 8,
Cor. 1, 9, 19. 20. 21. 22.
(altn.
geornian,
agls.
girich,
ierne;
yearn,
schw.
36.
geron,
alts.
engl,
altfr.
gerna,
846),
conj. 1,
19,
nQod^v^ilu:
Cor. 2,
2.
Oeisan
Gf
I,
46.
Mc
etad-tti:
Us-gaisjan,
Gepanta
16,
5.
Mc. 3, 21.
i^taruvui:
9, 15.
erschrecken,
Lindenbr.
Griban
faul,
Initio
(altn.
gefa,
giiif,
altfr.
ntzen.
gewinnen,
2,
Mc
altfr.
Gf.
Tim.
OTuad-ui:
2, 12. 5, 42. Luc. 2, 47. 8, 56.
Cor. 2, 5, 13; iy.n}JjrTiad-ui: Mc. 10, 26; hd^a^-
III, 390.
IV, 105. Rchth. 847 v. let; vgl. Gaggan), fem.,
Gasse, tiXuihu: Luc. 14, 21.
Gr. 111,
2,
Us-geisnan,
agls.
hell, glte,
Gf
GrJlVi
geldgierig, ifiluQyvQog:
Cor. 2, 7, 7. 11;
19.
IV, 26.
Gods.
1,
Mc
*
Gasti-gods,
Tj&og: Thess.
10.
5,
Int-
1.
Gairnjan,
nhd.
10.
9.
6,
2.
d-ijaic:--
DRA.
(plur. gasteis),
38. 43.
agis. gest,
gjcest
h.
Gairnoi,
8,
(altn.
1,
neutr., Leidenschaft,
Faiha-gairns,
19,
c.
giist
Tim.
(j'tXuQyvQlu:
OaStS
I.;
4, 5.
17.
a.
19.
16.
5 h.
Schloss,
ci.cii).iToy:
II.
Faihu-gcironjan,
8.
I>iudan-gardi,
Mth. 5,
3,
Gier.
holl.
Gf. IV,
diSvui:
Mc
2,
25. 8,
24. 14,
2, 24.
9, 13.
18, 43.
27. 31.
GIBLA
16.
17,
3,
10. 16.
2.
9,
Verleihung,
Rom.
11,
fem., Gabe,
fragiftim (sciL
1, 27),
c;
III,
Skeir.
in
4, 11. 27.
16.
7.
Gal. 1,
9.
37
10, 28.
GILSTR.
fi(/j.vrjOZivitivr^:
14. Tim. 2,
25; imirur. loh. 13,
26; nodtvui: Mtli. 27, 58. Luc. 20, 25; fitvorher gerad'irur. Luc. 3, II. Fruma giban
ben, TiQoivui: II, 35.
Gibands,
GabigS
1,
16. 18.
9.
7.
2,
Thess.
1,
4,
Thess. 2,
8.
fem.,
1, 2, 6. 4,
6.
9,
partic.
als subst.,
21. 22.
7.
bergeben, idvai:
6, 28. 8, 6. 11,
28. 14, 44. Luc. 7, 15. 8, 10. 9, 1. 42.
10, 19. 15, 29. 19, 13. 15. Ich. 5, 22.
36. 6, 65. 7, 22.
13, 15. 17, 2. 0. 7. 8.
U. 14. 24. 18, 9. 19, 11. Cor. 2, 8,
9.
Gal.
5.
2, 9. 4, 15. Eph. I,
10, 8. 12, 7.
22. 3,8. 4, 7. 8. Thess. 1, 4, 2. Thess. 2,
2, 10; imdtvtti: Luc. 4, 17; naQaSirui:
Mth. 5, 25. 26, 2. 27, 18. Mc. 1, 14. 4,
29. 9, 31. 10, 33. 15, 10. 15. Luc. 4, 6.
9, 44. 10, 22. 18, 32. 20, 20. loh. 18, 30.
19, 11. Cor. 1, 5, 5. 13, 3. 15, 3. Cor. 2,
5,2. 25.
4, 11. Gal. 2, 20. Eph. 4, 19.
(Thess. 1, 4, 2.) Skeir. VI, a.
Mth. 27,
Mc. 4, 10.
10.
19,
afgHan
ab-, weggeben;
wegbegebefl,
sich
entfernen,
si/c,
sich
/joQi'Cia9'ut:
Phi-
15.
Mc. 12,
14,
Tim. 1,
12.
Philem. 19
(so
wahrscheinlich
11
hat
5,
4.
der Gothe
unocoaio
fr
2.
h.
1.
Fra>gibaii,
Rom.
12,
Tim. 2, 4,
8.
mit
codd. hier
unorlaio gelesen).
V, d; nuQtaruvui: Rom.
Skeir.
12,
1,
ge29.
Stvui:
13, 10;
Luc. 7, 4. Skeir. ITI, c. V, c.
2) vergeben, xo'Qi^iod-ur. Luc. 7, 42.
naQixiad'Oii:
Giba,
reich,
conj. II,
Gabignan,
fem.,
Gabe, Geschenk,
datg:
Col. 2,
Phlpp. 4,
0.
Tim.
nXovalw;:
1,
16.
Col. 3,
Oibla
Cor. 2, 9, 11.
holl.
Zinne, nTiQvyiov:
Oildail
Luc. 4,
9.
(altn.
geltun,
ahd.
gijldan,
engl.
dn. gavl,
m,
mhd. gebet,
ahd. gibil,
(altn. gafl,
gable,
Gr.
firste,
conj. III,
nlovrilia&ai:
53;
altfr.
glla
33.
ielda,
,
agis.
alts.,
gelda
engl.
DM.
Us-gildan,
15.
12.
vergelten,
unoivut:
Thess. 1, 5,
Luc. 14,
Thess. 1, 3,
Fra-gildan,
9.
Thess. 2,
neutr.
1,6.
Luc. 19,
unoStvui:
Rom. 11, 35. 12, 19.
dass.,
vtanoStvui:
Gild,
Tim. 2, 2, 15.
I) geben, schenken, verleihen,
Cor. 2, 8,
Cor. 2,
1.
VIT, b;
adv.
Us-giban,
nlovriv.
werden,
reich
C, 10.
yield,
lem.
4;
9.
Gabigaba,
Gabig Jan,
Af-giban,
gtibigs
Cor. 1, 4, 8.
TilovTtiv:
6,
Eph. 2,
vairpan,
Cor. 2, 8, 9.
2.
Kaisara - gild
Luc
S;
20, 22.
Gilstra-meleins,
Grilj^A
(altn.
gelda,
GrillStr,
s.
s.
unt. Mel.
agls. gi/lte,
vgl.
dQtnu.vov:
unt.
engl, geld,
Gildan.
Mc. 4, 29.
III,
schw.
416),
;;:
GINNAN
38
*
Q-innail
in-
(alid.
bigimmn,
u.
alts.
biginniin,
scliw.
beginnan^ altfr. hiienna , engl, begin
begynna, dii. begynde , iilul. beginnen; Gr. II,
2(IS.
gan?t,
Rchth.
conj.
038),
1,
34. Gf. IV,
agls.
giinnans
Da-ginnan,
ginnen.
anfangen,
beginnen,
Ointan
ginla,
(altn.
giotan,
alts.
agls.
des
geotan,
ahd. giuzan,
Ufar - giutan
machen, vniQty./ivitv:
berfliessen
Luc. 0, 38.
Us-gutnaiij
III,
conj.
ausfliessen, iy.y&ut:
37.
Luc. 5,
^Gristra
gr,
(altn.
yesterday ,
agls.
gistran,
ahd. geslar,
nhd.
gyrstan dag,
gestern;
vgl.
Gistra-dagis,
Gritan
(altn.
s.
geta
unt.
,
Dags.
altfr.
gala
agls.
getan
alts.
Bi-gitan,
finden, tvQlaxuv:
6,
7.
7, 9. 10.
8. 9. 24. 32.
8, 35.
17, 18.
18,
9, 36.
15,
4.
5.
6.
8.
1,
17. 18.
Skeir. VII, c;
urtvoiaxiiv:
Luc.
2, 16.
*
Grla^g'VII.S
ahd.
Glaggvuba
glaic,
(altn.
glggr,
nhd. glau;
scharfsinnig, klug,
alts.
Gf. iV,
aufmerksam.
294),
adject.,
iiy.Qi,jwg:
Luc. 15,
glitnian
genau,
adv.,
sorgfltig,
3;
1,
iTiiuilig:
8.
Grlitinnnjan
sian
uQ/ead'ui:
Mth. U, 7. 20. 20, 74. Mc. 1, 45. 2, 23.
2.
7.
55.
11.
31. 32.
20.
6,
8,
4, 1. 5,
10, 28. 32. 41. 47. 11, 15. 12, 1. 14, 05.
69. 71. 72. 15, 8. 18. Luc. 3, 8. 4, 21. 5,
21. 7, 15. 24. 38. 49. 9, 12. 14, 18. 29.
15, 14. 24. 19, 37. 45. 20, 9. Cor. 2, 3, 1
Cor. 2, 8, 10;
iniyiiQHv
TTQOtyQXtad^ui:
GUt.
gunnun
engl,
gUta,
(altn.
ahd. glizan,
alts.
glisa
altfr.
engl, glit-
dn glindse, glise, glitte, nhd. gleissen, glizzern; Gr. II, 175. III, 391. Gf. IV, 289. Rchth.
770), conj. II, glnzen, GTiliiv: Mc. 9, 3.
(ahn., schwed. , dn. gud, ahd. got, alts.,
Gr. III,
agls., altfr., engl., holl. god, nhd. gott ;
348. Gf. IV, 140. Rchth. 77(!), plur. guda (gupa
Gal. 4, 8; vgl. Gr. I, 605), Gott, Gtze, &i6g:
Mth. 5, 8. 34. 8, 29. 27, 46. Mc. 2, 7. 4,
11. 26. 30. 7, 8. 9. 12. 10, 6. 9. 14. 23. 24.
ter,
On^
25. 27. 11, 22. 12, 14. 17. 26. 27. 30. 34.
19. 15, 34. 39. 43.
Luc. 1, 6. 8. 16. 19.
30. 32. 35. 37. 47.
40. 52.
38.
3,
5,
I.
30.
8,
1.
29.
6.
2.
41. 43.
13,
26.
8.
10.
11.
9,
2.
11. 20.
7.
12.
11.
8.
II. 31.
12,
14.
13,
2.
10,
15.
13,
3,
4.
7.
5.
11.
13.
13.
11,
Gal.
2.
7.
1,
1.
20. 24.
2, 6. 19. 21, 4, 4. 6. 7, 8. 9.
Eph. 1, 2. 3. 11. 17. 2, 4. 8.
14. 6, 7. 16,
10. 16. 19. 22. 3, 2. 7. 9. 10. 19. 4, 6. 13.
18. 30. 32. 5, 1. 2. 5. 6. 20. 6, 13. 17. 23.
Phlpp. 1, 14. 28. 2, 6. 27. 3, 9. 14. 15. 19.
4, 6. 7. 9. Col. 1, 10. 25. 2, 12. 19. 3, 1.
4.
3.
Thess.
17. 22.
1.
5.
14.
7.
1,2,
10.
5, 9. 23.
3, 5. Tim. 1, 1, 1, 2.
17. 2, 3. 5. 10. 3, 5. 15. 4, 3. 4, 5,
10. 5, 4. 5, 21.
6, 11. 13. Tim. 2, I, 1. 2.
6. 7. 8.
2, 2. 9. 15. 19. 25, 3, 4. Tit. 1, I.
6.
8.
4.
11.
4.
7.
III,
16.
11.
12.
16.
b.
V,
d.
2,
VIII,
Galiuga-gii|>,
Cor.
1,
8,
4.
10.
2,
Skeir.
I,
a.
c,
c.
falscher
Gott,
Gtze, tidwXov:
Eph, 5, 5; galiu-
GULt
gagude
GREDUS.
Eph. 5,
Gal. 5, 20.
Gnd-hus,
Gudi-lub, nom.
Gul>a-skannei,
Guda - faarhts
Gudisks,
a^f^VjV
Onnd
propr.
unt.
s.
IV,
Liusan.
unt.
s.
s,
unt. Luis.
Skauns.
adject.
Faurhis.
gttlich,
gu-
abgttisch,
adject.,
9.
h.
1.
Skeir.
gottlos,
IV,
uae/jg:
d.
3,
Af-gudei,
Rom.
11,
Tim. 2, 2, 16.
Ga-gudei, Frmmigkeit, liattiu: Tim. 1, 2,
2.
3, 16. 4, 7. 8. 6, 3. 5. 6. 11. Tim. 2,
3. 5. Tit. 1, 1. Skeir. I, c.
Gudja (altn. godi; vgl. ahd. coting; DR. 751.
DM. 58. Gf. IV, 153), masc, Priester, uQtvg:
Mth. 8, 4. Mc. 1, 44. Luc. 1, 5. 5, 14. 6,
4. 17, 14. Esdr. 2, 36; uQ/agnc: Mth. 27,
14," 10. Luc. 9, 22.
1. 3. 6. 12. Mc. 2, 16.
20, 1, loh. 18, 15. 16; fr uQyjiQivg steht
auch mihumisls gudja, maists gudja, reikists
gudja, s. d. unter Auhuma, Mais, Reiks,
26.
Luc.
8.
Gudjinassus, masc,
9;
alts.
Luc.
15,
Gal|>eiiis,
OniUa
agls.
schw., dn.
Fingergold
Ring
day.Tv).wg
22.
adj.,
(altn.
guma,
Tim.
golden, XQ'^ff^og:
2,
2,
20.
ahd.
gom
nhd.
DR.
gam
Gf.
IV,
Giutan.
G^rabail
fan,
grafa,
(altn.
altfr.
Luc. 6, 48.
16, 3.
Bi- graban,
1)
gen,
Us-graban,
ausgraben,
oqvttiii':
Uf-graban,
Mc. 12, 1;
Gal. 4, 15.
4.
aufgraben, wqvxthv:
Mth. 6, 19.
20.
Graba,
Groba,
fem.. Graben,
x^-Q"-^'-
9, 58.
Grrainjan
h.
1.
In-gramjan,
1,
13, 5.
Gramsts,
OraS
gras,
nuQo^vvitv. Cor.
dass.,
masc,
Splitter,
Luc.
/.Q((og:
6,
(altn.,
alts.
gras,
agls.
gras,
gars ,
ahd.
altfr.
dn.,
371. Gf. IV, 333. Rchth. 774), neutr.. Gras,
Kraut, yoQTog: Mc. 4, 28; Xxuvoi/: Mc. 4, 32.
Rom. 14,
Grreda.S
2, 9.
Figgra - gnlI
gudi;
guti,
ahd.
41. 42.
1,
Grilljl
(;f.
yuyyoutya:
unt. piuda.
s.
unt.
s.
Geschwr,
1.
geatas,
Gothe.
Olltnan,
gund ;
Eiter,
h.
(agls.
Gut-[iuda,
Skeir. I, b. c;
Tim. 1, 1,
2,
2,
CrUt
agls.
neutr.,
17.
mnnlichen Geschlechts,
6.
(ahd. gunt,
173),
mit.
s.
adject., mnnlich,
Mc. 10,
219),
Tim.
diska
Af-guds,
Gumeins,
3, 5.
Hus.
imt.
s.
Chida-laus,
Col.
5.
39
2.
(altn.
gradugr,
Gredags,
alts.
engl, greed,
nitrtjr:
conj. II,
).iu6g:
Gredon,
agls. gree-
masc, Hunger,
adject., hungrig;
gredags vaii-pan,
gradag,
6,
3.
21. 25.
GREIPAN
40
Grreipan
(altn.,
altfr.
greifen; Bopp SS. 127. Gr. II, 13. GC. IV, 314.
Rchtb. 787), conj. I, graip, gripun, gripans
greifen, ergreifen, y.QaTuv: Mc. 14, 44. 49, 51;
'^^
GOLJAN.
Grrmidnjil
Uad-greipan,
31.
Mc.
xQurtTv.
dass.,
31.
1,
9,
II,
avl.).ai.taviiv:
schw.
altfr.,
Rom. 10,
Oroba
unt.
s.
7.
Graban.
GrOd,S
agls.
engl,
" gTG'P*'*
Luc
dass.
Mc. 5,
y.QuTiiv:
41.
8,
9, 47.
Oretan
Luc. 0, 21.
loh.
25.
19,
Grets, masc.
Ga-grefts
Tom.
(vgl.
p. lll.),
I.
Luc. 2, 1;
in
gagreftai visan,
8, 12.
h.
s.
iu
Gr. Gr.
nhd. grtschen;
Orind
5.
ud-/-i6g:
Tim.
Rchth.
45.
Thess.
0.
9.
4.
6.
vilja,
(bis)
s.
unt.
Viljaii.
Gasti-gods,
Tit.
1,
gastfrei,
Tim.
rpdo'iivog:
1,
3,
2.
8.
Goda-kunds,
s.
unt. Fi-apjan.
grudge), adject.
dass.,
lass, trag.
Gal. 0, 9.
unt.
s.
Kuni.
1, 3, 13.
(^cdq].
US'gruds,
10.
I.
mhd. grede
(agls.
Grinda-fral>jis,
Grads
43.
42.
GrOljail
nhd. grand;
Cor. 2,
8,
1.
gradi,
der Greif-
nQoxita&ut
Addend. ad
7,
Mc
9,
7.
GlreftS
Rom,
17.
adject.,
Luc
2, 9, 8. Eph. 2,
Thess. 2, 2, 10. 17. Tim. 1, 1, 5. 19. 2, 10.
5, 10. Tim. 2, 2, 21. 3, 17. Tit. 1, 16; xalg: Mth. 5, 10. 7, 19.
4, 8. 20. 7, 27.
17.
alts., altfr.,
43.
8.
31. 33;
godr,
holl.
Pair
(altn.
(vgl.
gailjan;
Luc
47.
1,
40.
vgl.
10,
4.
Rom.
Goleins, fem.,
41. 44.
3,
17.
II, griissen,
Gruss,
Cor. 1,
II, 9;
danui^iad-ai: Mth. 5,
16, 22. 23. Cor. 1,
12.
Thess. 1,
Philem.
oKTnuafiog
10. 21.
Col. 4,
23;
5, 26.
/ui'^eiv:
Luc. 1, 29.
Thess. 2,
18.
DABAN
DAL.
41
o.
MPAban
(a!ts.
thau,
do6
agis.
gedafan , getheavoil,
42.
II,
Gf. V,
ST), conj.
I,
Ga-daban,
Skeir.
I) sich schicken fr
2)
c;
111,
ereignen,
sich
accus.)
(c.
(jvfiuh'itv:
Dag'.S
di, det,
17. 35. 6,
25. 42.
12.
13.
5,
22. 23. 28. 36. 37. 51. 10, 12. 14. 15, 13. 16,
19. 17, 4. 22. 24. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 18,
1.
Joh. 6, 40. 54.
7. 33. 19, 42. 43. 47. 20,
3, 10.
I, 5,
Neh.
dag,
Tag,
daga
s.
5,
2.
5.
Thess. 2,
8.
1,
10.
3,
8.
Tim.
Saodatus.
Afar-dags, (denn
ist
afar dags,
getrennten
dogs
adject.
Ahtau-dogs,
fUQog:
achttgig,
fr
tgig.
TiTUQTaTog:
acht
Tage
II,
5,
7, 31.
Daus
ahd. tail,
tailjan,
teil,
altfr.,
ftiQi'g:
1,12.
Daila,
fem.,
Dailjan,
Eph.
abtheilen
Ga- dailjan,
Rom. 12,
Luc. 19, 8;
Rom.
3.
12,
dail,
verzehnten, anoSi-
theilen, zutheilen,
6,
mittheilen,
afdailjan taihundon
loh.
zutheilen,
Af- dailjan
vui:
Cor. 2, 6,
theilen,
II,
conj.
diaiQih'-.
8.
1) Theilnahme, ^1110/^.
2) Mine, fiv:
14;
fiiQiunv: Mc. 3,
1,7, 17;
Cor.
iudidoiut:
di-
11.
Dis-dailjan,
Cor. 1,
1,
11, 39.
DaimOliareiS
alt,
uxrat]-
Tagen geschehen,
(vox
Mth. 8, 16.
/.lonad-tig: Luc. 8, 36.
Dal
alts.
(altn.
dalr,
masc,
gr.),
ai^ioviL,/^iivog:
28. 33.
Besessner,
32;
cThj-
dale,
dell,
9,
engl,
II,
Phlpp. 3, 5.
ndur-dogs,
n.
tutta, tuxjan,
imt.
Tid-7';vr^;
Ga-dobs
ahd. laan,
(schw. dia,
QAi,
gr.
sugen, ^);X^{M':
passen.
Daddjilll
111,
inoX)';i'iov:
Mc. 12,
Id-daljo,
fem.,
l.
z.
d. St.
DALMATIA
42
Dalap,
adv.
9;
4,
Luc.
/ctiittt:
loh.
18, 0;
0, 6.
atf^ag-
<///>
und ilalap,
27, 51.
Thess.
5.
1,
nach unten
bis
4,
Rom.
hinabfiilircu, y.axyitv:
dalap utliuhan,
hd? xzio
11, 32.
2,
Damasks,
adject.
Damaskenisch ,
Sunuaxrivog:
II, 32.
Cor. 2,
'*
Cor.
/juj.iaa/.<;:
Gf.
conj.
diimmen.
II,
11, 10.
Cor. 2,
DanbS
Mc.
Daubei,
Verstocktheit,
fem.,
17.
8,
Rom.
nwQwaig:
11, 25.
Daubipa,
fem.,
dass.
Ga-daubjan,
loh.
12, 40.
16,
Af-daubnan,
Mc.
conj.
6.
z.
III,
conj.
3,
5.
d.
tzwqovi':
verstockt werden,
Ttto-
Af-dobnaui, verstummen,
comp, usdaudoza.
Cor. 2, 8, 17. 22.
Us-daudo,
1, 4,
16.
Us-daudei,
eifrig, fleissig,
cnovdalwg: Luc. 7,
Tim. 2, 1, 17.
fem.,
7ZQoay.aQTfQ7;aig:
Cs-daudjan,
Eifer,
11.
12.
novty.
8,
anov-
7.
8.
Tim.
4.
Rom.
12,
8.
16; Ausdauer,
sich befleissigen,
eifern,
9. Skeir. III,
b;
uyioyiXiaO^ai:
Col.
4,
12.
loh.
daudr,
(altn.
dml; Gr.
Gr. II,
23.
.Luc.
29.
5,
altfr.
451. 490.
II,
21.
29.
Cor.
35.
2,1,
9.
10.
Gal.
1.
Daul>jan,
tdten,
conj. II,
Af-daul>jan,
vexQovv:
Col.
3,5.
&avaTOvr:
Mth. 27, 1.
Cor. 2, 6, 9; pass.,
dass.,
Daupnan,
dass.,
conj. III,
Ga-daufinan,
d-uvuTovv.
sterben,
Rom.
8,
36.
uno&vriay.iiv:
loh.
32. loh. 6, 50. 58. 8, 21. 24. 25. 52. 53. 11,
21. 26. 37. 12, 33. Rom. 7, 6. 10. Cor. 1, 15,
3, 3; riXiviv:
Col.
Mipga-daufjnan,
18,
36.
3.
Daupeins,
4,
Eph. 6, 18.
conj. 11,
vgl.
doxt]-.
Mc. 9, 48.
mitsterben,
cvvanod-vriaxHv:
Tim. 2, 2, 11.
adverb.,
Cor. 2, 7,
zu dugait,
fem,, Gastmal,
22.
Us-dauds,
aioQ-.
(vielleicht
371),
and.
11.
Gf V,
11, 25.
St.
Neh. 6,
Ga - daul>jaii
Eph. 4, 18.
verstocken,
II,
2, 36.
6, 18.
7, 25.
]>an{>jS
nom. propr. fem.,
&chvi.
2,
10.
4,
DaitiaskO,
agls. dofilor;
daughler,
engl,
14, 13.
DAlllinlia
dolilar,
alls.
docliler,
dan. datler,
dotier,
DaillltlS
loh. 8, 23.
y.uro):
altfr.
5,
dollir,
(altn.
ahd. to/ilar,
10,
RUh.
Daulltar
IG;
19,
17, 31.
Luc.
DAUpS.
Tim.
1,
2,
29.
10;
Daufjus,
Mc.
7,
uvuTog:
masc, Tod,
10.
9,
1.
10, 33.
DAUK
Danjuiblis,
vxiog:
^Diink
adject.
Cor.
DIUPAN.
Missa-deds,
ijiiCtu-
Snde,
Missethat,
Tim. 1, 2, 14. nuQmoiiiu: Mth.
Mc. 11, 25. 26. Rom. II, 11. 12.
19. Gai. 6, 1. Eph. 2, 1. Col. 2,
9.
(wegen
der
Unerklrlichkeit
dieses
(?);
es Einigen vorzglicher geschienen,
Wortes hat
an
m,
der folgenden Stelle statt gadaukans zu lesen gadaurans, d. i. welche sich derselben Thiir bedienen;
sollte aber diese Idee nicht etwas modern sein?)
Danr
unt.
s.
s.
fem.,
Faura-dauri,
loh.
3.
(wenn
neutr.
diegen;
daig
nicht
augadauron zu
11, 33.
neutr.,
nom.
masc.,
propr.
(alts.
ist,
P.7;arr|f
Mth. 27,
14, 48. 15^ 27. Luc 10,
18, 40. Cor. 2, 11, 26.
:
Gr.
11,
neutr.,
2, 2,
27.
Mc.
2,
Luc. 1, 27. 2,
loh.
8),
25.
4.
7, 42. Tim. 2, 2,
3,
11, 10.
31. 6, 3.
(fvQufiu: Rom. 9,
Gal. 5, 9.
1,5,6.
Gebilde,
7.
370), fem.
?)
Distel,
rpiiSuXog:
16.
II,
2,
Tim. 2, 4, 10.
DiabnlnS
d.
3,
Skeir.
St.
Diakon
*
b.
c
r.Siolog: Tim.
I,
11.
Tim. 1, 3,
ixovog:
u.
fem., Verleumderin,
DiakaiinnS
Tim.
Teig, Masse,
Cor.
16.
Demas,
&aQ(yeTi' ;
Il[,
Dorotheus,
20, 40.
(dtivid
47.
lioll.
*I>eis (DM.
&u^Qur,
li,
9,
deig,
diin.
Mth. 7,
Gasse,
Mth.
8.
Gadik,
Ga-daorsan,
Jttvi,
17.
1.
(digan Rom.
Diabula,
Daveid
15.
Skeir.
Uebelthter,
16; nvXat:
Cor. 2,
d^v^tg:
&vqu,
dass.,
18,
21.
Calend. Goth.
stig; griech.
11,
10,
Daigs, masc,
Danri^aillS
agls. dear,
13.
daurotis,
tant.
Fenster,
*llaursail
14.
Cor. 2, 5,
Rom. 9,
Dmpan.
piur.
Anga-dauro,
n).aTtia:
loh.
schw. deg,
alts.
Mc
30.
I,
Dauro,
44.
Deig-an
Divan.
unt.
dyr,
(altn.
6,
Gf. V,
Danjan,
Danpjan,
nuQaaig:
c.
Vai'dedja, masc,
daum;
b.
Vaila-deds, Wohlthat,
Ga-dauka, masc,
Dctlins
43
12.
8.
Monum.
Aret.
alts. thicci,
agls.
Neap.
DigTS
(altn. digr,
digurd, pykr,
Digrei,
fem.,
Dichtheit,
Gf V,
111.
2,
8, 20.
8.
*Deds
DidiiniljS, nom.
propr.
masc,
JiSiuog:
loh
II, 16.
m,
Ga-deds,
vlod-tala
Eph.
5.
alts.
diop,
dopian
agls.
6+
DRS
44
Gr.
3S5.
387.
Diaps,
8,
V,
Gf.
48.
II,
conj. 1,
adject., tief,
ad-vg:
Rchtb.
084),
Cor. 2,
5.
4;
matt,
divana,
sterblich,
tief sein.
Mc. 4,
DU.
d^vi-jc:
(f&uQxg:
Un-divans,
-2.
od.
Tiefe,
feiu..
Un-divanei,
Cor.
Daapjan,
couj. II,
d, St.
z.
ud'uvuatu:
Tim. 1, 6, 16.
479 [3. Ausg.] nimmt nach der
fem.,
Unsterblichkeit,
(Gr.
I,
Tim. 1, 1, 17.
1,
Af-daujan
Luc. 6, 48.
Oiiiiy.
uqd^uQzog
unsterblich, iinverguglich,
^(vaToc:
afdauidai
Dil
(alts.,
afmaindai
statt
lo
altfr.
te,
ti,
[s.
d.]
agis.
gelesen werden).
zuo,
GfV, 572.
Uf'daupjan,
untertauchen,
13, 26; taufen,
loh.
TiTttv:
eintauchen,
Ifiu-
umiLtiv: Luc.
3,
Alth. Prp.
dem
iMc.
4.
1,
29. 20, 4.
Mth. 7,
DinS
lior,
4.
Caltn.
8.
Skeir. II, b.
dn. rfyr,
alts.
altfr.
c.
III, a.
d.
St.
c.
d.
deer,
b.
lioll.
dier,
GfV,
447.
Mc.
1,
13.
DiS
f.itQi..iiv,
jan (y.alvnxiiv),
niman (y.uTe/tn).
Divan
dissitan (Xafidviiv,
f'/,iir},
dis-
Rchth.
1087),
Prposition, mit
und f /; entsprechend , und hauptschlich die Bewegung zu, und die Richtung nach Etwas angebend.
I.
fem.,
ff.
dem Accusativ, ganz lem neuhochdeutschen zu, dem griechischen 77()0: (c. accus.)
21. 7, 29.
Daupeins,
241
bis
Dativ:
selten tjii;
fic,
2,
Mit dem
Kommen, Gehen
n.
13.
19.
5,
1) lokal: a) nacli
u. dgl.
11,
15. 27.
Luc.
17.
43.
pan
45
DU.
ren, Ziehen u. s. w. bedeuten, zu, an; nach:
gavandjan Luc. I, I. 17. Cor. 2, .3, 10. Gal. 4,
9. Tim. 2, 4, 4. Skeir. I, c; das Participium dieses Wortes ist auch Cor. 2, 7, 1.5 bei brusls is
iriggan
ufarassau du Yxvis sind hinzuzudenken
Mc. 9, 17; iairan Mth. .5, 23. Mc. 1, 32. 7,
32. S, 22. 9, 19. Luc. IS, 15; albairan Mth.
8, 16. 9, 2. Mc. 10, 13; tiuhan Luc. 18, 40.
Tira. 2, 3, 6. Skeir. IV, b; durch Supplirung diec so du gujia
.ses Wortes ist wohl auch Skeir. I ,
(sc. tiuhaiidei) gareihtei zu erklren ; gatiuhan Mc. 14,
53. loh. 9, 13. 18, 13. Daher wird y.uruxQi'vtir
bei Mth. 27, 3 zwar nicht dem Worte entsprechend,
aber in die Erzhlung gut passend durch gatiuhan du
stauai bersetzt; dagegen ist Cor. 2, 10, 12 das
avyxQt'vfiv eavrov rivi richtig durch gadomjan sik
du ainamma bersetzt; utjnnsan loh. 12, 32; atvairpan Luc. 16, 20; atvalvjan Mc. 15, 46; la-
I.
2.
9.
19.
1,
2, 12.
s.
Addend.
4,
1.
niman
Tim.
loh.
1,
6,
14, 3;
5.
23. 32. 4, 13. 21. 24. 33. 35. 38. 39. 40.
10,
36.
5.
14.
11.
28.
34.
21.
30.
42.
12. 23.
7.
12.
12.
13.
12,
33.
19.
25. 29. 31. 35.
18. 20. 21. 26. 28. 37. 38.
11, 1. 5. 6. 14. 17. 21.22.
5.
1.
14,
18. 22.
17.
14.
12.
14.
3.
6.
7.
50. 8, 21. 22. 25. 48. 49. 9, 3. 11. 12. 13. 14.
20. 23. 33. 44. 48. 50. 55. 57. 58. 59. 60. 62.
10, 2. 9. 18. 22. 20. 28. 29. 14, 10. 15. 21.
15,
22. 25.
6.
7.
6.
3.
12.
17,
14.
22.
18.
5.
7.
8.
19,
27.
5.
29.
31.
16,
14.
9.
8.
13.
22. 24. 25. 31. 32. 33. 39. 40. 46. 20,
19. 23. 25. 34. 41. 42. 45.
loh. 6, 5.
18,
19.
17.
3. 9.
1.
12. 28.
7, 3. 9. 21. 26.
8,
19. 21.
23. 25.
48.
10.
12. 17.
42.
12.
13.
52. 57.
10,
14.
9,
6.
7.
7.
24.
11,
7.
8.
13,
14,
15,
20. 22. 16, 7. 18. 11. 17. 21. 25. 30, 31.
19, 9. 10. Rom. 9, 15. 17. 20. 10, 21. Cor. 1,
Daher
12, 21. Gal. 2, 14. Thess. 1, 2, 16.
nach den Redensarten munp usluknan Cor. 2, 6, II.
und vaufd raip loh. 10, 35; bei Cor. 2, 1, IS
vaurd unsar pala du izvis und 7, 14 woftuliunsara so du teitau (an letzter Stelle fr ini c. gen.,
29. 35.
2.
23. 26.
3.
So
elliptisch
ist
steht
DU.
46
wo es den
Absicht, Bestimmung, dieFolge
Zweck,
die
und ini
accus, bedeutet:
1.
10.
4.
14,
15, 4. 7.
1.
c.
26.
6.
10,
15.
5,
4.
8.
Eph. 1,
13.
5.
15.
7, 3.
11,
6.
10.
5.
16. 29.
14.
5,
9.
8.
14.
2.
e'
18.
23.
ist,
Mc. 8, 2. Luc. 7, 13; svegnjan Luc. 1, 47; venjan loh. 5, 45. Rom. 15, 12. Cor. 2, 1, 10.
Tim. 1, 4, 10. 5, 5; trauan Mth. 27, 43. Cor.
2,1,9 und trauains Cor. 2 , 3 , 4. 7 , 4 ; galaubjan Mc. 9, 42. loh. 6, 35. 40. 47. 7, 38.
39. 9, 35. 36. 10, 42. 11, 25. 26. 12, 36. 42.
44. 46. 14, 1. 16, 9. 17, 20. Rom. 9, 33. 10,
*) Schwerlich richtig,
Phlpp. 1, 29.
unerkirbar nach seinem gewhnlichen
Gebrauch steht du Mc. 8, 11 in sokjandans du
11.
10.
wenigstens
brauche des germanischen Sprachstamraes die Prdicatscasus ausdrckt; so nach visan Mc. 10, 8.
imma
Col.
4, 11.
loh. 16,
taikn
(nuQa
mit bi wechselt.
es
c.
genit
).
Mit
IL
Die Stelle
loh.
16,
32
men und
III.
Beim Infinitiv,
doch auch
gevThnlich
unmittelbar
vor demselben,
in
2,2,2
beiden Fl-
Mc.
12,
33
nimmt
du frijon netcundjan
$ve
sik
silban
managizo
47
DU.
ist
allaim
sitan
1) als
11,6
in
ttfarassaus
kunpjis
iesuis
in
po nu insakana vesun
sabailliaus.
c)
ni in pis putaiiiei ei
tvalif
du visan
(Iva
(Itai)
mip
sis
loh.
17,4
jan) gelesen.
IV. Als Adverbium: nur Luc. 8, 44 atgaggandei du; doch muss hchst wahrscheinlich auch
Mc. 10, 1 3 bairandam du gelesen werden, s. zu d. St.
V. Zusammensetzungen: 1) dupe {duhpa
und dujtpe),
s.
unt.
pata;
duwe,
s.
unt.
H as.
DBO
48
dugin-
DRIUGAN.
Dranlltl^ii,
Draimjau,
Dreiban
^DnbO
dufa,
tuba, schw. du/ra ,
taube; Gr. II, 412.
Taube.
(altn.
Hraiva-dnbo,
iliin.
341.
III,
(altn.
agls.
u.
duva, ahd.
dove
engl,
nhd.
Lcichenvogel
Turteltaube, XQvyy.
JDnSnil
dba,
due,
alts.
llraiv);
unf.
(s.
duga,
altfr.
conj.
XQrjoii-ioi'
thui: Tim. 2,
2,
dulgis sktda,
Dulga-haitja,
Dnl^S
Schm.
421.
15
Haitan.
unt.
s.
366
I,
toQTi'y.
loh. 6,
7,
4.
2.
11.
10.
8.
521. Gf. V,
dativ. dulp)
fem.
u.
III,
flf.),
6.
14.
Fest,
37.
Dulpjan,
5,
Fest
feiern,
Cor.
tOQTl^iiv:
I,
S.
dume,
tumb,
ahd.
dumm;
adject.,
dumlti,
(altn.
])lIIIl1)lS
ahd.
conj. II,
agls.
engl., schw.
Gf
V, 425.
Rchth. 695),
Luc. 1, 22.
Af-dumbnan,
conj. III,
verstummen, mcfi/nad^ai:
Mc. 4, 39.
'''Draban
(vgl.
Ga-draban,
tragaii,
dreiban),
drof, drobun,
conj. I,
aushauen, laTOfiitv:
(altn.
engl,
Ga- dragan,
Drag'lBrk,
Drakma
Luc. 15,
Tim. 2, 4,
dass.,
unt.
s.
Draibjan,
s.
unt.
DranllSna
3.
z.
d.
draib
agls.
dribun
dribans
treiben
us ga-
treiben,
34.
Draibjan,
ren,
35.
Drig'kan
465.
Gf V,
533.
dragk,
I,
Ana -drigkan,
1,
10,
sich
Eph. 5, 18.
Luc. 17,
nlvtiv.
8.
Rom. 14,
6, 55.
loh.
17,
Co!.
2,
16; nna:
4.
Dragkjan
trnken, noTtfyiv:
Ga-dragkjan,
Drugkanei,
St.
drihtn,
fem., Trunkenheit,
13. Gal. 5, 2.
d.
z.
Mc. 9, 41.
/ntd^i]:
Rom.
13,
St.
Drigkan.
Af-drugkja, masc,
Dreiban.
(vox gr.),
S.
betrinken, fti&iaxiad^ar.
drabans, hauen.
Drag^an
54.
14.
Dlllg^m masc,
alts.
Us-dreiban,
10, 23;
Driusan.
drepa, drifa,
dugan,
agls.
(altn.
33.
u.
alts.
unt.
s.
Luc. 2, 24.
Driugan.
unt.
s.
masc, Drachme,
Vein
0.
(drausna
Skeir. VII,
loh.
d;
z.
d. St.
ohonTrjg:
Luc.
dpu/firj:
Gr.
III,
drugkja
Weintrinker,
7, 34.
Driug^an
(altn.
drott,
dreogan, drohtnian,
altfr.
alts.
druht,
agls.
driht,
DRISAN
dQovyyu^iog; Gr. II, 452. III,
473. Gf.V, 517. RcLth. 091. Ducang. Gloss. med.
et infim. lat. voc. Diu/igus), conj. I, drauh, drubyzant. (!^otyyog,
gun ,
drugans;
Tim. 1, 1, 18.
Kriegsdienst
Soldat,
aTgaztwTTjg:
Luc. 7,
19,
loh.
8.
8, 9.
Tim. 2,
MtJi.
2.
Drauhtinassus , masc,
10,
Cor. 2,
DrillSail
Kriegsdienst,
axQUTtlu:
4.
Drauhti-vitol,
Vitan.
unt.
s.
Rom. 14,
25;
zufallen,
uQogmmnv.
fallen,
Ga-driusan,
39. 49.
Luc.
II,
b.
4.
8.
Dms,
Luc. 8, 33.
masc.
Fall,
nnaig:
Mth. 7,
27.
Luc.
Ga-drausjan,
dass.
yMrataCitv:
9;
Luc. 1, 52.
Drng^kja
u.
Drnujns
(holl.
125.
693),
Rom. 10,
n.
16.
droM,
druhan,
droliia/i,
nhd. trben;
trolijan,
Drobnan,
Gf.
agls. drof^
V,
489),
y.uTa'kXiiv:
Luc.
Thess. 2, 2, 2.
Ga-drobnan,
h.
werden, it-Qotta&ui:
1.
TuQaatad^ut:
dass.,
Schall,
12.
2,
10,
15;
nhd.
s.
dvolian,
ahd.
twelan,
dicita, dn.
dvaelen,
duale,
dull, nhd.
Gr. II, 29. Gf.V, 548. Rchth. 697), adject.,
thricht, fiWQg: Mth. 5, 22. 7, 26. Cor. 1, 4, 10.
altfr.
schw. dl,
holl.
engl,
toll;
richt
Dvali|)a ,
fem.
21. 23;
IS.
Thorheit , fuoQt'a :
Cor.
,
To ^uoQov: Cor. 1, 1, 25.
Dvala-vaurdei,
Dvalmon,
20.
1,
Doblian,
I>ObS,
s.
I>Og;.S,
DonilS
mian
conj.
Cor.
s.
Vaurd.
rasen,
fiai'viad^ur.
Daban.
unt.
Dag.
dnmr, dcema, alts. dorn, deman, dodorn, deman, ahd. lom, tomjan , altfr.
dema, domia,
engl,
demme,
VI,
Domjan,
Siuy.Qivuv:
12;
Cor. 1,
rjyiiad^ai
garaihtuna domjan,
Vaurkjan.
y.ad-aiQiTv:
u.
drhnen;
Stimme,
DM.
(pd'yyog:
10,
Cor. 2, 4,
Drigkan.
loh.
Daubs.
unt.
agls.
dorn,
unt.
14, 23.
unt.
s.
s.
11,
1 ,
(altn.
domjan
unt.
biduelian, agls.
(altn.
dvelian,
u.
s.
Af- domjan,
dreunen,
Luc. I,
12, 27.
loh.
10,
Driig'kanei ,
masc.
b.
2, 34.
/iivii^iiv:
(alts.
trnbi,
ifinijiTeir:
nlnxtiv:
fallen,
Mc. 4,
8, 6. 7.
10, 29.
ahd.
21;
II,
niTiTitr:
At- driusan,
Drolyail
unt.
s-
n
riusan.
_^
.
Drnstii,j
12, 20.
(alts.
Drns,
49
trben,
Ga-drauhts,
Drauhtinon,
axQUTtvttv:
thiiii,
DOMS.
unter Raiht.i
loh.
Bi-domjan,
beurtheilen,
richten,
2, 16.
xqi'vhv:
CoI.
50
EI.
Ga-domjan,
Afdomeins,
xQt'yfii':
gadomjan,
unf.
s.
Vorurtheii,
Skeir. VIII, b.
nQoxgifia:
Tim.
1,
5, 21.
DofS
l'aurkjan.
Kai/its n.
Verdammung,
fem.,
Faur-domeins,
entscheiden, avyxgi'viii':
Daban.
unt.
s-
E.
Ei
(vgl.
part ik
aitn.
Gr. Ill,
er;
14.
103),
Relativ-
I.
ei:
unt.
pu
7cas
xoi'vwv
i's
ei fr puei steht).
Mc. I, il pu is
sunus meins sa liuba in puzei (fy <o) vaila galeikaida.
Luc. 3
22. Mc. 1 , II marg. p u is
sunus meins sa liuba pukei (quem) vilda. Luc. IC,
15 jus sijup juzei garailitans domeip izvis
1 0.
silbans {01 diy.utoimg).
Cor. 2
Eph. 2,
8
vaurdjais
Thess. 1,
17.
13.
13.
2^^
Gal.
3,
was izvis
Gal. 5,
lausai
(o'irtvfg) garailitans
sijup
nf xrislau
qipip izvis.
und Tim.
juzei
1,
1,
13
dag
ei
(JixQi
pamma daga
daga
ei
//?
vairj)ai pata.
ei('ijri^itQa).
Col. 1, 9
ijutQcig).
Neh. 5,
{u(f
pamma
3, 8
rjtQag)
rjg
haidau
ei
fram painma
14.
Tim.
2,
{ov XQnov).
Fragpartikel, ob,
II.
17, 30
in
fj,
der indirecten
Frage: Mc. 11, 13. 15, 44. Rom. 11, 14. Cor.
1, 16. 7, 16. Phlpp. 3, 12.
1,
Absicht angebenden Stzen: 1) nach Demonstrativen und nach Fragstzen: loh. 17, 3 soh ist
so aiveino lihains,
Mth. 8, 7
ei kunneina puk.
wileiks ist sa ei vindos ufhausjand imma. Mc. 1,
27.
6,
Luc. 1,
2.
14, 22;
f'c
lU.
fit),
Conjunction,
dass,
auch
oti, 'Iva,
Infinitiv in
mit
dem
Indicativ
erklrenden,
und Con-
undetzfi,
0,
17.
Col.
I,
9.
4,
12.
3.
Thess. 1, 3, 10.
4,
1.
fravrohjan Luc. 16, 1 (w? c. particip.); gasvikunpjan Skeir. II, a; ataugjan Skeir. III, a; atgiban Cor. 1, 15, 3; viljan Mth. 27, 17. Mc. 6,
30.
25.
9,
31.
9, 54.
Rom.
Thess. 1, 4, 3. 4;
17; gastauan at sis
Cor. 2 , 2 , 1 ; munaii loh. 12, 10; runa niman
Mth. 27, 1; daher auch nach letan Mth. 27, 49.
Mc. 11, 16.
15, 36; fragiban Mc. 10, 37;
13, 3.
sokjati Cor.
junctiv,
Mc.
Cor.
1,
4,
1,
2.
16,
12.
Gal. 2,
EI
EISARN.
taujan loh. 11, 37. Col, 4, 16; und nach paurban loh. 16, 30. Thess. 1, 5, 1; magan Mc. 10,
38; vaiips visan Mth. 3, 11. 8, 8. Luc. 7, C.
15, 19. 21. Cor. 1, 15, 9;
3) nach den verbis senliendi u. affectuiim:
liausjan Mc. 0, .5.5.
loh. 12, 18.
14, 28; saiwan (nur in uneigentlicher Bedeutung, zusehen, dafr sorgen) Mth. 8,
4. 9, 30. Mc. 1, 44.
8, 15. Cor. 1, 10, 10.
Col. 4, 17; hinna7i loh. 15, 18. Cor. 2, 13, 6.
s. z. d. St.; ufkunnan loh. 17, 7; vitan loh. 9, 25.
11, 22. 16, 30. vgl. Cor. 2, 5, 1; htigjan
Mth. 5, 17; pag/cjan Cor. 2, 10, 7; piig/cjan
Mth. 6, 7. Luc. 19, 11. Cor. 2, 12, 19; galauijan Mc. 11, 23; traitati Luc. 18, 9; gatrauan
Thess. 2, 3, 4; venjan Cor. 2, 1, 10. 13. 13,
6; faginon Luc, 10, 20. loh. 11, 15. 14, 28;
faheds Phlpp. 2,2; sifan loh. 8, 56; sildaleikjan
Mc. 15, 44 (im Griechischen ii). Gal. 1,6;
und einigen For4) nach Impersonalen
meln, wie: ganah Mth. 10, 25; galeikaip Thess.
I, 3, 1; gop ist Mc. 9, 42; batizo ist Mth. 5,
29.
30.
loh.
16,
7;
leil
1,
4,
loh.
17
16,
3; gadob
ist
(y.ui);
Skeir.
I,
2.
8.
11.
13.
16.
25.
16,
1.
4.
24.
26.
13.
14,
5,
9.
5.
17.
2,
2.
Tim.
1,
4.
19.
2,
Skeir.
a. d.
I,
10.
2, 4.
d.
IV,
2.
4.
II,
6,
17.
3,
5, 7. 20. 6, 1.
Philem. 13. 15.
V, a;
d.
16.
15.
b) onojg:
18.
Luc. 2, 35 (onwc
').
8, 17.
7, 3.
Rom.
TO
Tim. 2, 3,
infinit.:
c.
8.
icaiva
ob etwa ,
pamma
indem,
pata; svepauh
unt.
s.
s.
ei,
Waiva ;
imt.
Wan;
unt.
s.
s.
Verbindupe
unt.
ei
liest,
in
ei,
pau;
wan
Skeir. VIII, c
wie Massmann
ei oder,
6) In
wie:
ni,
ist
pammei,
weil.
Saei,
Iiatei,
[leei,
imt. pata.
s.
I)adei,
I>arei,
liaproei,/
Faurl>izei,
I>atainei,
s.
Svaei,
s.
Sunsei,
s.
Aina.
pan.
unt.
s.
unt.
Faur.
unt.
unt.
s.
Milipanei,
Sva.
unt. Suns.
EiaireikO,
EikauniO;
iaireiku.
'ly.viov:
Tim.
2,
3, 11.
Eiraitl;
nom. propr.
EisaciaJS,
Eisarn
16.
isern
3, 7. 15. 4, 15.
24.
51
s.
(altn.
ahd.
luasc.
'Hgiiu:
Esdr. 2,
32.
Esaeias.
/r, isam,
isan ,
isarn
alts.
altfr.
engl, iron,
5,
4.
7*
ESAEIAS
52
Eisama-bandl,
Eisaracins,
EsnciaS
Rom. 0,
QipAN.
masc, 'Hadiag: Mth.
Bindan.
Mc. 5,
adject., eisern:
3.
4.
:J,
4.
{esaias:
-27
unt.
s.
eiaaeias:
8,
Mc.
17.
4,
2.
1,
Rom.
7, 6.
Luc.
15, 12.
9, 27.
Esav,
Uta,
unt.
s.
ilan.
a.
d(,aillOn
nian,
ahil.
(altn.
weineti;
lat.
queri;
II,
1, 7,
Qino,
I, 888), conj. II, weinen, beweinen, mrMth. 9, 15. 11, 17. Mc. 16, 10. Cor. 2,
meinen,
Mc
Luc
cryrn, alts.,altfr.,engl.
^QaiCHlIf^
queni, ahil. quirn, schvi. qvarn, dn. quxrn; Gf. IV,
OSO. Rclith. 882), masc, Mhlstein, Mhle.
eigentlich Eselsmhlstein (d. h. der
durch einen Esel in Bewegung gesetzte Rlhlstein)
berhaupt Mhlstein, fivXog vtxog: Mc. 9, 42.
Q,airrnS
lat. cicui-),
(altn.
nhd. kirr;
vgl.
Tim.
2,
24.
2,
Q,al
(ahn. qvlld,
qull
agls.
Ana-qal,
neutr.
Bndigung.
1, 4, 11.
^artniS
masc,
nom. propr.
KovuQzog:
Rom.
16, 23.
^CnS
qven
(qeins Luc.
1,
5.
2,
altn.
kona, qvan,
engl,
13.
16,
18.
w. qens
gewhnlich im Allge-
Mth. 5, 28.
11, 11.
27, 55.
Qineins,
neutr.
weiblich,
adject.,
qinei/t,
Qina-kunds,
Weib,
s.
unt.
40.
44.
d-rj)Mg:
yi'vuty.uQiov:
Mc. 10, 6;
Tim. 2, 3,, 6.
Kuni.
agls. cvceSan,
quethan
quetha, schw. qvda, dn.
qvizde, engl, quoth, quole; vgl. holl. kouten, nhd.
kosen; lat. inquit , griech. y.iri'lliiv ; Bopp 117.
Gr. II, 26. Gf. IV, 636. Rchth. 882), conj. I,
qap , qepun, qipitns; 1) sagen, sprechen, tinitv
und fpitv: Mth. 5, 21. 22. 7, 22. 8, 4. 8. 10.
13. 19. 9, 3. 4. 22. 10, 27. 11, 3. 4. 25, 40.
41. 27, 4. 6. 9. 63. 64.
1, 17. 42. 2, 8.
9.
3, 9. 32. 4, 39. 40. 5, 7. 33. 34. 6, 16.
22. 24. 7, 6. 10. II. 27. 29. 36. 8, 26. 9, 12.
ahd.
quedan,
alts.
altfr.
Mc
18.
17.
36.
39.
10,
3.
4.
14.
18.
20. 21. 36. 37. 38. 39. 11, 3. 23. 31. 12, 32.
36. 13, 21. 14, 14. 62. 15, 12. 16, 7. Luc. 1,
61. 2, 49. 3, 12. 4, 3. 5, 14. 7, 7. 40. 42.
8, 56. 9, 20. 54. 14, 10. 17. 18. 19. 20. 15,
18.
11.
17.
31.
20,
yvvi]:
10.
10,
8.
2.
V.
s.
yvrt'y.
(jaXtn.qvi'irn, agls.
fem.,
13. Gf.
12, 21.
Cor.
8.
d^tiv:
Asilu - qairnus,
Un-qenifis,
holl.
Gr.
6.
2.
34.
22. 34.
5.
6.
25. 39.
Rom. 7,7. 9,
loh.
12.
14.
19.
30.
10,
11, 19.
Cor. 1, 1, 15. 10, 28. 11, 22. 24.
12, 15. 21. 14, 23. 15, 27. 35. Cor. 2, 4, 6.
12, 6. 9. Gal. 2, 14. Phipp. 4, 4. 11. Col. 4,
17. Tit. 1, 12. Neh. 5, 13. 7, 3. liyeiv. Mth. 5,
18. 20. 22. 6, 25. 29. 31. 7, 21. 8, 2. 4. II.
9, 21. 27. 30. 10, 27. 11, 9. 25, 44, 45. 27,
*Qei\]an,
11. 65.
Rom.
17, 32.
7, 2. Cor. 1,
7,
conj. It,
10.
11.
beweiben.
12.
6.
Mc
1,
7.
2,
5.
qijfA
4. 5. 11. 21. 22. 2.3. 28. 30. 33.
.3, 3.
4, 2. 9. 11. 21. 24. 26. 30. 35. 38. 41. .5,
8. 9. 19. 23. 28. 30. 31. 35. 30. 39. 41. (i , 2.
4. 10. 14. 15. 18. 25. 7, 9. 11. 14. 18. 20. 28.
QIMAN.
1, 4, 6; TiQo'/Jyitv: Gal.
18.
10.
34.
34.
11.
5.
8,
37.
17.
13.
15.
16.
12. 15.
1.
17. 25.
11.
10, 6. 8.
16.
21.
18.
13.
13,
9,
7.
11,
13.
1.
18.
Philem. 21.
Skeir. I, b.
IV, a. b. V, b. d. VI,
uriiUytiy. Luc. 20, 27;
a.
a.
11,
c.
III,
c.
b.
VIII,
d.
b.
Mth. 8,
(fvui:
c.
achten,
Qiplo,
Luc. 7, 30.
Wort, Rede,
neutr.,
zu
s.
St.
d.
adj.,
V,
Skeir.
d.
8.
4.
Ga-qiss, Uebereinstimmung,
to araffwvov: Cor.
7, 5.
Segen, tvXoyi'u:
piujti - qiss ,
nSissa-qiss, Zwist,
Cor. 1,
loh.
a/laf.iu.:
10, 10.
43.
7,
16.
0,
10, 19.
Us-qiss,
Anklage,
bles Gercht,
y.uxr^yoqia:
1, 6.
Tit.
a.
d;
1,
ud^triTv.
Uii-qe|iis,
12, 14.
Sama-qiss, Uebereinstimmung,
avyy.uT&iatg:
2, 0, 15;
27,
8.
Thess.
1.
1.
h.
II,
14,
12,
15, 28. 29. 31. 34. Luc. 1, 67. 2,
13. 5, 24. 7, 39. 47. 8, 24. 9, 18. 20. 27. 31.
16, 6.
33. 34. 10, 5. 14, 12. 24. 15, 9. 10.
17. 4. 10. 18, 1. 2. 3. 19. 34. 10, 7. 26. 41.
69. 70. 71.
21.
5,
7iQ(i(fiiTtinv:
Fra-qi{>an,
1.
14.
3, 4;
10, 11.
23. 31.
9.
53
Cor.
Gifiq:)vi](Tig:
Cor. 2, 6, 16.
5.
I, c;
Rom.
av/^rfvui:
7, 10.
12.
Ana-qijian,
1,
freveln, fluchen,
Xaacpr^iitXv
Cor.
Atld-qif>an,
c.
absagen, entsagen,
Luc. 14, 33.
Ga-qipan,
(altn.
qvidr,
qved;
vgl.
besprechen; gaqipan
chen, avvri&ta&ai:
Mip-qipan,
dat.,
anOTua-
Gr.
hiUteln;
sis,
sich bespre-
streiten,
Magen,
Tim. 1, 5, 23.
aT6/.iu/_og:
Qi{lU-hafts,
rijoivg:
unt.
s.
Haban.
adject,
BIc.
Magens,
leeres
nchtern,
8, 3.
ri;aTiii(
Q,illS()Il
a.
406.
III,
aitfr.
9, 22.
loh.
unterreden,
c.
schw.
ahd. quiti,
cviS,
agis.
ulul.
dat.,
anoTddKjh^ut: Luc. 9, 61; 2) mit Einem sprechen, c. dat., avvTvy/uviiv : Luc. 8, 19.
atad^ai:
qvider
Laus-qi{irs,
10, 30.
Af-qipan,
^iJtllS
qam
qemu/i,
Us-qijian,
ausreden,
ausbreiten,
dturpt^/tiCiiv:
Mc. 1, 45.
Faur-qifian,
atTitad^at:
Luc. 14,
18.
19;
uSiTiir:
Gal.
2, 21.
Faura-qipan,
29.
vorhersagen,
Cor. 2, 7,
3.
13,
2.
TTQOitTiHv
Gal. 5, 21.
Rom.
9,
Thess.
10.
7,
23. 34. 35.
29. 38. 40.
5,
8,
1.
3.
11,
2,
8,
3.
2.
9.'
14.
17.
11.
22. 38.
9,
1.
31.
8.
28. 29.
II.
6,
1.
12.
4,
29.
13.
9,
1.
Mc. 1,
4.
bei
6,
10,
7.
15. 21.
1.
31.
14. 33.
10,
7,
45.
4C.
50.
QIMAN
54
9,
4.
7.
12, 9.
16,
10.
5.
3.
Luc.
(t,
6.
Neh. 5,
13.
26.
24.
Qums,
42.
23.
16,
26.
Thess.
Cor.
2,
1,
Skeir. l,
17.
a.
uvallaxiiv.
1;
1.
17. Cor.
2,
6.
7,
7.
1,
19.
2,
1,
ini(fviw.:
8.
Ga'-qumI>S,
fem., 1)
Zusammenkunft, intavvuyaytj:
Q,inO,
IV, c. d.
Mc. 10, 15.
c.
Q,ilIS
dat.,
Gal.
12.
11.
c.
5, 15;
2) verwenden,
Luc. 8, 43; Sunuvv: Mc. 5,
2, 12, 15. Neh. 5, 18.
13.
I. 3. 12. 7, 5. 9, 4.
Gal. 1, 21.
21. 13, 1. 2.
2, 11. 12. 4, 4.
Eph. 2, 17. 5, 6. Phlpp. 1, 27. 2, 24. Col. 3,
6. 4, 10. Thcss. 1, 2, 18. 3, 6. 5, 2. Tim. 1,
1, 15. 2, 4. 3, 14. 4, 13. Tim. 2, 3, 7. 4,
9.
1) verzehren,
54.
9,
TrQoguviJay.tif.
Cor.
9, 9.
9.
2.
14,
QISTJAN.
Fra- qiman,
(J,
30.
12. 41.
10.
7.
13. 46.
12.
Rom. 7,
10.
10,
39.
s.
Qens.
unt.
ahd. quek^
Bopp 128.
vus;
altfr.
lat.
vi-
Rchth.
-,
4, 17. 9, 33.
17; nuQuylyviad-ui:
II.
Ana-qiman,
{(fiaTua&ai
Bi- qiman,
5,3.
s.
loh.
38.
Jemand kommen,
auf, ber
Luc. 2
6, 19. 25.
berfallen,
accus.,
I.
Thcss.
4,1.
Ana-qiujan,
ren,
Ga-qiujan,
3,6. Tim.
IVIifiga - qiujan ,
i;7]v:
conj. II,
i'.val^cnvQHV.
Eph. 2,
aufleben,
tQ/tad^ui
14,
1.
Ga-qiunan,
I,
p. III.
lebendig machen,
mit
Col.
5.
conj.
avt,(ao-
2, 13.
III,
Cor. 1,
l^coonoutad-ui:
Rom.
7,
h. 1.;
y.axavTv: Phlpp. 3, 11;
Luc. 5, 17. loh. 18, 20. Cor. 1,
14, 23; aviitrat (?): Luc. 8, 4; avvayia&ui:
Mth. 27, 17. 62. Mc. 2, 2; gaqiman si/c, avvuyead^ai: Mc. 5, 21. 7, 1; av/nno^eviad^ai: Mc.
10, 1; impers. , es ziemt sich, uvtjxei: Col.
3, 18.
loh.
Rom. 12,
noiiiy.
hfiOTaad^ui:
Addenda Tom.
11,
c.
9.
adject., lebendig,
883),
Tim. 2,
Luc. 7, 4. 20. 14, 21.
1,
19. 16. loh. 3, 23. Cor. 1, 16, 3; im Prte(lasein,
nuQiirui:
ritum,
loh. 11, 28. Gal. 4,
20; in sis qiman, in sich gehen, (Q/ead-ai eig
ury: Luc. 15, 17.
1,
1!).
Q,llSS,
s.
unt.
Qijtan.
avviQ/jad-ai:
loh. 6,
Us- qiman,
7,
1.
19.
Faora-qiman,
Luc. 1, 17.
20.
vor
8, 40.
Gr.
agls.
II,
Us-qistjan,
dass.,
c.
dat.,
cvysan
umbringen,
ujioD.vvui:
qui-
holl.
c.
Mc. 9,
Mc. 12,
4.
9,
31.
Fra-qistjan,
c.
dass., c. dat.
(nur Luc. 17, 27
noXXvvut: Mth. 10, 39. 42. Mc. 1,
35. 9, 41. Luc. 4, 34. 9, 24. 25. 17,
accus.),
24.
8,
Fra-qistnan,
Rom.
uno-
QUMS
Qisteins,
.5,
Verderben,
fem.,
oXfd-^og:
Cor.
HABAN.
1,
.5.
Fra - qisteins,
4.
h.
Q,nmS
u.
55
Q,nill]^|iii,
Qrammil)a
fem.,
s.
imt.
Qiman.
Feuchtigkeit,
Saft,
ixug:
Luc. 8, 6.
1.
z.
^aibaidainS,
19,
2.
(zaxarias Luc. 3,
ZayuQiug: Luc. 1, 5.
2),
13.
21.
40.
59.
Luc. 3, 27.
nom. propr.
3. 2.
Zaxxaioc: Luc.
5.
Zaoranbabil ,
Zakaria.S
masc,
ZakkaillS
9.
M.
.
ll
s.
Haban
nnt.
uh.
agls. habban,
hafa, alts. hebbian
alth., nhd. haben, altfr. hebba, holl. hebheii, engl.
have, schw. hafva, dn. have; lat. habere; Gr. II,
9 f. Gf. IV, 711. Rchth. SOI), conj. II, 1) haben, besitzen, I'/hv: Mth. 5, 23. 40. C, 1. 7, 29.
8, 20. 9, 36. 27, 16. 65. Mc 1, 22. 2, 19.
3,
1.
3.
25. 40.
(altn.
10.
5,
4,
5.
0. 9.
17. 21.
8,
18. 9, 17. 43. 45. 47. 50. 10,
Luc 3,
11, 13. 22. 25.
14, 7. 8.
11. 17.
4, 33. 40. 5, 24.
6, 8. 7, 8. 33.
42. 8, 6. 8. 13. 18. 27. 9, 3. 58. 14, 14. 18.
19. 28. 35. 15, 8. 17, 6. 18, 22. 24. 19, 17.
20. 24. 25. 26. 20, 24. loh. 5, 36. 38. 6, 9.
10, 18.
53. 68. 7, 20. 8, 12. 48. 49. 9, 41.
20. 21. 12, 6. 8. 35. 48. 13, 29. 35. 14, 21.
16, 21. 33. 17, 5. 13. 18, 10.
15, 13. 22.
19, 11. Eom. 8, 9. 9, 10. 21. 10, 2. 12, 4.
4.
Cor. 1, 4, 7. 6, 1. 7, 7. 25.
3.
15,
13,
8, 10. 9, 4. 11, 22. 12, 12. 13, 2. 14, 26.
15, 31. 34. Cor. 2, l, 9. 15. 2, 3. 4. 12. 3,
4. 12.
4, 1. 7. 13. 5, 1. 12. 7, 1. 5. 12. 8,
11. 12. 9, 8. 10, 6. 15. Gal. 6, 4. Eph. 1, 7.
7.
21.
14.
3.
1.
16. 17.
22.
2, 12. 18.
23. 30.
2, 23.
Thess. 2, 3,
S. 5, 4. 20.
5.
Tit.
1, 6.
Tim. 1, I, 19.
9.
3,
4.
7.
9.
4,
Formeln
gnvairpi haban
frumadeiii haban,
ufurassu haban, du gavaurhja luiban etc., s. iint.
Vairpi, Fruma, Lfur, Jaurlcjan etc.; '2) j'u haschon haben , hinhaben , ant/tiv
ban
Mth. 6,
5. Luc. 6, 24; 3) eine gewisse Zeit wo sein oder
loh. 8, 57. 11, 17;
alt sein, i'/eiv:
sich
be4)
finden, seyn: ubil und ubilaba haban, xuxcug i/ttv:
Mth. 8, 16. Mc 1, 32. 34. 2, 17. 6, 55; mais
fuO.Xov eig t6 /iTqov tQ/iad^ai:
vairs haban,
Mc. 5, 36; aftumist haban, io/aTOjg i'xeiv: Mc. 5,
23; manvuba haban. fv t-TOifini i'xni''- Cor. 2,
10, 6; 5) halten, xqutiu-: Mth. 9, 25. Mc. 7,
Col. 2, 19; daher sa fairwu ha3. 4. 8. 9, 10.
bands, der Welthaltcr, Frst dieser Welt, xoai.ioxQurroQ Eph. 6
12; gafahana haban gefangen
halten, uayQiTv: Tim. 2, 2, 26; habaifi visan,
gehalten sein, bereit sein, 7i(>ogxa()TiQHf: Mc. 3,
9; fairra sik haban, unf/tiv: Mc. 7, 6; aljaieikos sik haban, sich anders verhalten, XX<g t'/iiv:
Tim. 1, 5, 25; 6) halten, meinen, i'/itv. Mc. II,
32; 7) knnen, l'/m: Mc 14, 8. Luc 14, 14.
Eph. 4, 28; 8) wollen, werden, fnV.fii: Mc 10,
32. loh. 6, 6. 71; daher dient es zur Umschreibung des Futurum: loh. 12, 26 visan habaip (f'frrRi).
:
::
HAZJAN
56
Cor.
4
;{,
13
11,
"2,
taujan
haba
tauj'an
Un-habands,
11
:,.
Skcir.
l'.i,
1,11,
Cor.
-21).
Ana-haban,
2-'.
/(noc: Luc.
nw.;
sich
nhern,
heiigd/i,
Rom.
I,
l,
sii.
uiuiithallsain,
Dis-haban,
Luc. S,
Uf-haban,
Hafts,
Cor. 2,
Luc.
Cor.
Auda-hafts,
liiigom hiifts,
I,
7,
selig;
/.(/('.(jtiuiuvog:
13,
Haftjan
verheira-
10.
Thess.
17.
1,
heflian,
(alts.
.'),
tr yaaroi i/orac/,:
alid.
ItaJ'ljnn),
coiij.
II,
heften;
Ga-haftjan,
gen,
Gaga - haftjan
10.
i,
h.
Ga-haftnan,
Luc.
10,
,
anhn-
15.
oriii.iii'luCiC':
anhangen,
111,
yjMMnOui:
enthalten.
fem..
Luc.
EMthaltsamkeil,
engl,
conj.
henj,
Iierian,
dn.
ahd.
lueder:
Gf
7(54. Rchth'.
zusammenhngend,
PhIpp. 3,
12.
ly.xQf/^iaOat
y-ud-iiTiq:
3.
anhngen,
sich
II,
''l'.Qidc:
Cor. 2,
11.
5.
Haidn;^
(alts. ked,
agls. hud,
ahd. hait , heiti,
...hede, heid; Gr. 11, 497. 042. Gf. IV,
802. Rchth. 802), masc, Art, Weise, rpo-TO?:
PhIpp. 1 , 18. Thess. 2 , 2 , 3. Tim. 2 , 3 , 8.
alifr.
HaillS
(vgl.
(f^u'/./^tog
lat.
caecus), adject.,
(altn.
heidi,
agls.
/.lov-
hau,
ahd. haida,
schw. hed,
dn. hede,
altfr.
holl.
uhd. haide;
hei/de,
iV, 809.
28.
emugig,
Mc. 9, 47,
30.
Haif)ivisks,
adject.,
(altn.
ahd. Ueidan,
wild,
hcidinn,
altfr.
i/.y()iog:
alts.
helhan;
Ilailcias, Helias.
Haileil^ainS, nom.
he/hin,
Gf. IV,
"Ekhji'ig:
propr.
Mc. 1,
6.
haSen,
810. Rchth.
agls.
Mc. 7, 20.
masc, 'EhaaaTog:
4, 27.
fyy.ozctu:
uy.ocf.nf.
heren
hon,
hngti.
l's,
Haibrai II.*,
Cor.
alts.
heran;
IV,
998),
(altn.
heitl,
agls.
/m/,
nhd.
hellt ,
alt.".,
heil;
altfr.,
holl.,
fagl.
schw.
hxn'^e,
I!l,
Luc.
IfiaiLs
L'nenthaltsamkcit.
agl.s.
ahd. hahan,
hi/igia,
5.
hang, y.iau,nu'.ofia:
Luc
1.7,-5.
Uazjail
dn.
I.
23.
Unga-hobains,
vgl.
Hahan,
Haipno
zusammenheften,
conj.
sich
Ga-hobains,
.'.
1-1,
sich
11.
Gahoban
(..iL
Luc.
y.ij't.'i.ri.adc.r.
E\,h.
gahaftjan sik,
dass.;
3, 10.
4.
.5,
Mth. 27,
Haijli
3.
37.
1,
Us- hahan,
11
behaftet;
y(yaa);y.i')::
Phlpp.
II.
halten, aufheben,
adject.,
tliet,
5,
0.
."),
hn/igiti
Col.
hangun,
alls.
hang,
hausen; V)R\. 082, Gf. IV,
Ga-hahjo,
I, '23;
hua,
altfr.
conj.
Luc.
37.
Tiiriu'/uy.
3.
hanga,
engl,
At -hahan,
te>/gahtibtiii<ls
Tim. 2, 3,
xouT)]g:
Eph. 5, 19.
jyoo?:
Faur-hah
Unga-habands,
19,
42.
5,'
1,
behal-
Luc.
/.aTt/nv:
Thcss.
C.
7,
S29),
in
'22.
uiviTi-.
(ahn.
holL, u\u\.
;i.'i.
1, 5,
10, 23;
IMc.
gesang,
be-
Hjiltail
l'/iu:
IT).
sik,
atlinbaii
Mc. 10,
Tiiess.
loben,
II,
v/'/.uv-
(lii/ii:Uiu:
S,
US;
conj.
hiuigian,
anhalten;
Ga-haban,
tiu.
1,
18.
t>,
Kioiiiad-!-.
Af-haban,
a/ialiafj<ii]>s,
Luc.
At-haban,
"2,
unlau-
a. b.
I,
(porficieuiluin erat
i^are/isiis
c Jicihiin
11,
Tlics?.
(jioirja(o).
/labaij) {i(ii)';(ifif).
HAILS.
vyr^g:
HAIMS
Mth. 9, 12;
vyiulvuv:
haiig visan,
hails vairpan
aiil^ea&ai
loh.
Tit.
11, 12;
13;
43.
An-
q)uia:
1,
in der
Un-haili,
neutr.
2;
Krankheit,
Mc.
35.
heilen,
conj. 11,
15. Luc. 4,
2.
3,
Ga-hailjan,
Mc. 1, 34.
7, 21.
18.
Ga-hailnan,
Mth. 8,
HaillLS
(altn.
keime, haim,
d^EQumietv: Mth. 9,
23; ta&ai: Luc. 5,
iu&ijvut: Luc. C, 18.
heimr,
werden,
geheilt
Mc. 5, 29.
alts.
Luc. 7,
hem, htm,
altfr.
agls.
kern,
engl,
iad-rjvai:
ham,
hoine,
ahd.
nhd. heiin;
neutr., Feld,
Haimojili,
im(Qi]ffavog:
Cor. 2 , 5
2, 5, 8.
Mc. 10,
12.
HairaisilS
(vox
gr.),
aiQtatg:
Gal.
5, 20.
hird, agl. heo7-d,
masc,
Hairdeis,
alts.,
Hirt,
not/.a]v:
Hair^ra
(ahd.
hmrSan
ahd. herla,
he?-dar,
Gr.
schw.
Mth.
2.
11.
9,
36.
12.
14.
hrar (humeri),
HairtllS
(testiculi);
III,
45.
II,
IL
13.
HairOCliaS;
*
p.
s,
v.
e}.si;/.ioavvrj
Mth. 6,
w. Herodias,
neutr., Fackel,
Haii^tlS
axJ.r^^oxaqdlu:
5.
Luc. 1, 72;
HallS;
(altn.
agls.
Mc. 10,
Cor. 2, 5, 6. 9.
Ketzerei,
7;
Hartherzigkeit,
Arma-hairtilia,
ixdrjfiw}'
1,
Tim. 2, 1, 18.
Hardu-hairtei,
avd-dtjg: Tit.
2.
adject.
Af-haims, abwesend,
Hairda
Tim. 2, 3,
Hauh-hairtei, Hochmuth,
,
5.
barmherzig, tvoTiluy/vog:
adject.,
Hauh-hairts, hochmthig,
29. 30.
Ana-haims
Tim. 1, 1,
5.
Eph. 4, 32.
vgl.
Acker, uyaog:
16,
Arma-hairts,
schvv.
xwfu] ; Gr. H,
496. III, 136. 393. Gf. IV, 946. Rchth. 794),
fem., plur. haimos, Dorf, Flecken, y.(/.tTj: Mth. 9,
35. Mc. 6, 56. 11, 2. Luc. 5, 17. 8, 1. 0,
6. 12. 52. 56.
17, 12.
19, 30. loh. 11, 1;
yQog: Mc. 5, 14; haimos Jah baurgs, xco^ionolitg: Mc. 1, 38.
dn. hjem,
kern,
heorle,
Rom.
8, 47.
7.
agls.
10, 27.
22.
herta,
alts.
altfr.
Mth. 9,
Mth. 9, 12.
dass.,
13.
8.
hiarta,
(altn.
qo/a-
schw.
hiarta, hjerta, dn. hjerle, hoU. hart, nhd. herz;
griech. y.ar)()ia, lat. cor, cordis; Bopp 23.81. Gr. III,
1,
/.luXa/.lu:
35;
Hailjan,
ahd. herza
t/m'.
xu/.cog
57
loh.
HairtO
23.
Cor.
ujjQCoarog:
Luc. 9,
1,5,
Thess.
HAITAN.
(zu Haitati
Xu/nTig:
?
s.
loh.
VVellmann
4.
Herodes.
unt.
18,
3.
Goth. Adject
12), adject.
Haitail
haizan,
(altn.
altfr.
schw., heta,
dn.
hede,
ahd.
hoU. hee-
HAIFSTS
58
Rom. 7, 3;
U,
Ana-haitan,
anrufen,
xaliTo^m: Cor. 2,
dai anahaitan,
dat.
c.
23.
1,
Skeir.
Rom, 10,
dass.,
4,
accus.,
u.
7.
6,
14.
7,
15, 26.
19.
Ga-haitan,
34.
1.
8,
16,
1.
10, 42.
18, 16.
5.
1) zusammenrufen, avyxaletv:
Mc. 15,
Luc. 9, 1. 15, 9; 2) verheissen, InayytXXta&ai: Mc. 14, 11. Tim. 1, 2, 10. Tit. 1,
16.
2.
Skeir.
III,
c.
Faoraga-haitan,
V,
zuvor verheissen,
nQoy.uTuy-
Aada-hait,
Luc. 17, 9.
9, 13.
Bi-hait,
Streit, tQtiia:
Ga-hait,
Versprechen,
Rom. 9,
4.
2.
Tit.
Cor. 1, 7, 6.
7.
Dolga-haitja,
Haifktf^,
20. Phlpp.
16.
2,
3.
16;
4,
zu
d.
^Qog:
Theil,
Hlfte,
halb,
8.
9,
Cor. 2, 3,
Haldan
in
(alln.
kallda,
healdan,
agls.
alts.,
(Jv
ahd.
Cor.
7.
1, 9, 7.
HaldiS,
unt. Hilpan.
s.
HalkS;
218. 590),
arm, nzw/^g:
adject.,
s.
unt. Jivs.
1, 15, 10.
Cor.
Gal. 4, 9.
Rom. 9,
(ahd. hall)
masc.
Fels
Stein
niTQO,
33.
halr,
(altn.
ahd. hella,
hei,
alts.
hille, helle,
altfr.
holl.
hellia,
agls.
engl, hell,
nhd.
lielle,
hell,
dn. hel-
Gr.
hi'dle;
IT,
III,
Hals-agga,
Sla-hals
Frei-hals
yigga.
unt.
s.
(vgl.
altn.
Tim. 1, 3,
3.
Tit.
Schlger,
1, 7.
4. h. 1; a\tn. frials,
,
3,
frls;
St.
1,
altfr.,
Bopp
Gr.
II,
630.
DRA. 282),
Freiheit, tXiv&iQia:
13.
alts.
fuilfr,
hacela, ahd.
Rchth. 813),
2,4,
Tim.
nXi'jXTTjg:
1,
agls.
797.
Hals
Inayytllu:
8.
f 71 nuyij:
432.
Haija
engl.,
(altn.
Hallni^
b.
Cor. 2, 9, 5.
ytXXiiv.
HalbS
0^
u&Mv:
2, 4, 7;
hehla,
1.
xalitv:
10,
heki/ ;
altfr.
Tim.
Gf. IV,
hahull,
(alln.
hachul,
Halba,
Mth.
Haknl
-ipi^vQiang
2,
herzurufen,
Haiftsjan,
bi-
Tim.
23.
nQogxuXiTad^ui:
r,iaavQ:
And-haitan,
At-haitan,
HALTS.
tni-
VIU, b;
13.
5,
Halts
altfr.,
gr.
1.
13.
Cor. 2, 3,
Eph. 3, 12.
(altn.
halllr,
agls.
engl.,
schw.,
dn. halt;
;fwAof;
Gf. IV,
929.
Mann;
freier
17. Gal. 2,
ahd. halz,
healt,
vgl.
Rchth.
lat.
794),
4.
alts.,
claudus,
adject.,
HAM
ywXog:
lahm,
14,' 13.
22.
'*'
Mth. 11,
Mc. 9
5.
45.
Luc. 7,
21.
HclIIl
altfr.
nhd.
Ana-hamon,
imvvia&ui:
anziehen,
conj. II,
Cor. 2, 5, 4.
And-hamon,
entkleiden,
ausziehen,
unexdvetv:
2, 15.
Col.
Af-hamon,
abziehen,
ixdvea&ai:
ausziehen,
Cor. 2, 5, 4.
Ga-hamon,
3, 27. Eph. 4,
Thess. 1, 5, 8.
Ufar-hamon,
5,
h-
Rom. 13,
dviod-ai:
14.
24.
6,
Cor. 1,
11.
Gal.
15, 53.
Col,
3,
10.
12.
2.
Hana.
(ahn.
HanduS
(altn.
hnd, ahd.
ha7it, alts.,
agls.,
altfr.,
17.
3,
16.
10,
4,
11. 40.
13.
5,
6,
1.
1,
6.
8.
8,
54.
9, 44. 62. 15, 22. 20, 19. loh. 7, 30. 10, 28.
11, 44. Rom. 10, 21. Cor. 1, 12, 15.
21. 16, 21. Cor. 2, 11, 33. Gal. 6, 11. Eph. 4,
28. Col. 4, 19. Thess. 1, 4, 11. Thess. 2, 3,
29. 39.
Tim.
17.
2, 8.
1,
Lans-handus,
Mc. 12,
Handugs
14.
4,
Handu-vaurhts,
,
_,
._i
Unandu-vaurhts,
5,
Tim, 2,
22.
1,
6.
s.
tmt.
,r
,
l aurkmn.
ILinfi
kam;
engl,
adject.,
hamf;
(ahd.
vgl. alts.
ha/;
Gf. IV,
comp, handu1,
955.
alts.
HailllS
28.
16, 15.
Hauhaba,
adverb,
Hauhis,
Rom. 11,
lorfQoreTr:
comp.,
adverb.
iiipi]-
20.
hher, uvtoTeQoy.
Luc.
14, 10.
Hauh-hairts,
18.
.
__
.
Hauh-hairtei,
.
wr
unt. Hairto.
.,
fem.,
1) Hhe, vtpog: Luc. 1, 78.
Eph. 4, 8; TM irptjXi Rom. 12, 16; 2) Erhebung, vxpwfiu: Rom. 8, 89. Cor. 2, 10, 5;
3) Ehre, 'ia: Luc. 14, 10. loh. 7, 18.
Hauhijja,
Hauhei,
Hhe,
fem.,
Bauhisti,
neutr.,
Luc. 2, 14.
18,
conj. II,
14, 13.
Rom. 15, 6.
Eph. 3, 18.
Mc. 11,
to vxpiarov:
19, 38.
1) erhhen, vxpovv: Luc. 14,
32; 2) verherrlichen,
Mth. 5, 16. 6,
sen, oialitv:
32.
iiipog:
Hhe,
loh. 7, 39.
htidugr) , adject.
lII,
Mc. 9, 43.
y.vn6g:
hndig,
Hanbi])
11.
Gr.
Hauhjan,
3.
(altn.
2.
prei-
4.
5.
10.
9.
Us-hauhjan,
1, 20. 25.
Handagei,
35.
hama,
nhd.
(ahd.,
10.
]
(fta:
Hansa
59
altfr.
31. 43.
HAUHS.
fem., Geschicklichkeit;
Rom. 11,
33.
Klugheit,
ao-
3, 10.
Col. 1,
Thess. 2,
1,
Us-hauhnan,
10.
conj. III,
fyo&ai: Thess. 2,
1,
erhhet werden,
hSo%-
8*
HAUit
60
Ufor-hatdijan, berheben;
thig,
p,irt.
Tim. 1, 3,
TV(f(od^ii'g:
praet. iiberni-
6.
2) Preis, Ehre,
oiu: loh. S, 50. 5-1. 0, 2J. 11, 4. 12, 43;
Phlpp.
Ehre,
y.irodo'^t'a:
lausa hauheins, eitle
Hanheins,
2,
fem.,
Erhhung;
I)
3.
Hanil),
HaiiiiS
henan,
(agls. hi/nan,
schw. han,
ahd. honjan,
10,
Cor. 2,
rg:
Haunjan,
11,
2,
hena,
adject.,
alts.
honda,
nhd.
hhn;
niedrig,
rumi-
hoon,
1.
erniedrigen, Tunitvovv:
Phlpp. 4, 12.
12,
Cor. 2,
dass..
Cor.
21;
3,
Phlpp.
21.
Phlpp.
Eph, 4, 2. Col. 2,
dass.,
hauneins gakugdais,
TUTTiirurpQvavrij:
18. 23.
3, 12;
Phlpp. 2, 3.
HanrdjS
4,
Hanri
Neh. 7,
3.
1.
hyr,
agls.
Rom.
(vgl.
altn.
16;
Mc.
4,
28.
5,
loh. 7,
24.
15,
nhd. heerd),
heoris ,
6, 17.
10, 3.
Tim. 1,
dem
8.
Hauneins,
Col. 1,
6,
31.
conj. II,
7.
Ga- haunjan,
2,
altfr.
holl.
18. Gal.
0.
15.
zu Tim. 1, 2, 11.
s.
HAUSJAN.
4,
Genitiv,
35.
9,
20.
8.
16.
statt
27.
Einem Etwas;
aa)
38. 40.
II,
Skeir.
Tim. 2, 1, 13.
And-hausjan,
/ram
c.
dat.:
b; bb) at
2,
c.
loh.
7, 51.
8,
loh.
15, 15.
c. dat.,
uxoveiv:
dat.:
2.
erhren, gehorchen,
Ga-hausjan,
11,
Hanrn
(altn.,
ahd.,
agls.,
alts.,
62.
schwed.,
altfr.,
lat.
coi-nu; Gr.
III,
Haumjan,
2.
conj. II,
9, 23.
fjut-haurnjan,
dass..
Cor. 1,
Cor. 1,
alnty'S,:
Thess. 1, 4, 16.
15, 52.
s.
zu
15, 52.
aaX;r/j'xT^?: Mth. 9,
d. St.
Hansjan
gendem patei,
ticipium:
21.
4,
ei,
dem
Mth. 5,
3.
9.
12.
Infinitiv,
21.
23.
27.
auch mit
33.
33.
6,
dem Par-
27,
13.
Mc.
2.
55.
7,
3,
16.
15. 18.
12, 28.
18.
b) auch prgnant,
Einem Etwas:
Uf- hausjan,
Mc. 1, 27.
e)
c.
gen.)
1,
inoTaaiad-ut: Luc. 2,
Rom. 8, 7. 10, 3. 13, 1.
c;
von (nuQ
Skeir. IV, d.
loh. 6, 45.
8.
3,
51.
5.
14. Skeir.
10,
17.
I,
20.
HARDUS
Col. 3, 18;
ndtad-cu:
7; uvTt/ia&ur. Mth. 6, 24.
gehorsam,
vnijxnog: Cor. 2,
ufhausjands,
Phlpp. 2, 8; 6 tv vnoTuyfi: Tim. 1, 3, 4.
Eph. 5,
3,1.
Gal.
part.
2, 0.
Haaseins,
Tim.
fem.,
And-hafjan,
2,
8.
Rom. 10,
38.
Ga - hauseins
Bom.
10, 17.
Ufar-hauseins,
herd ,
haard,
das
Gr. II,
62.
adverb.
Gf.
IV,
dn.
Rom. 9,
Qvrtiv:
(altn.
hir,
DR.
498.
alts.
heri, altfr.
472.
II, 459.
292. Gf. IV, 983. Rchth. 815), masc,
2, 13; 'kiytiv: Luc.
b.
III,
1069. Rchth. 797), conj. II, hassen, ftiMth. 5, 44. Luc. 1, 71. 6, 27. h. 1. Rom. 7,
15; part. hatands, Feind, i/-Qog: Luc. 6, 27.
Gf. IV,
tjiTv:
Zorn,
opj^J:
Luc. 3, 7. Eph. 2,
8. Thess. 1, 2, 16.
Col. 3, 6.
3. h. 1. 5, 6.
5, 9; &viit6g: Gal. 5, 20. Eph. 4, 31. Skeir.
VIII,
Havi
b.
hawi,
(altn.
altfr.
conj.
II, zrnen,
ha, hey ,
a, Aa;,
alts.
/oXv:
houwe,
7, 23.
loh.
heg, ahd.
agls.
dn.
hr,
Hafjail
hea,
Mc.
uy^ecv:
2,
41;
alts.
ifiuTiiiiv
1;
Ufar-hafjan, berheben
Thess. 2, 2,
^ea&ur.
Ufar-hafnan,
Anda-hafls,
sik,
18.
vniQut-
4.
conj. l,
fem.,
Col. 2,
ufarhafjan
Hatizon,
d; imolttfirin'
hata,
neuti.,
40.
BEatan
Elatis,
19,
At-hafjan, herabnehmen,
18.
agIs. here,
3,
7, 22.
12.
hiri,
60.
19.
l,
36. 37.
HcirjiS
Luc.
12.
5.
23.
1019.
13, 10.
Cor. 2,
8.
altfr.
9,
37.
4.
2.
19. 20.
52.
hart;
15,
Rchth. 810), adject., compar. hardisa; hart, ay.hjjp6?: loh. 6, 60; uvcjTtjQg: Luc. 19, 21. Skeir. VI, c.
Harduba
40. 43.
Ungehorsam,
engl.,
nhd.
33.
20.
Ueberhren,
Cor. 2, 10, 6.
(altn.
alts.
19.
11. 16. 4, 4.
Cor. 2, 7,
hnoxayfi: Cor. 2,
vnu/.oj]:
HardnS
17.
30.
60. 61.
Gal. 3, 2. 5.
Uf-hauseins, Gehorsam,
nuQuy.oly.
61
3.
4,
5,
HELEI.
1) Antwort
wer-
7.
Skeir. VIII, b;
Hafts
Hepjo
unt.
428),
Gr. III,
6,
s.
(engl,
Haban;
hut,
II.
schw.
s.
unt Ha/jan.
hydda,
Kammer,
fem.,
nhd.
TafiuTov:
htte;
Mth.
6.
HeitO
heiz,
(altn.
altfr.
Mth. 8, 14.
*HeiV
hiwa,
Schm.
(alts.
engl,
II,
hive;
132. 259),
Heiva-frauja,
Oeleij
Helei
vgl.
s.
agls.
ahd. hiirjan;
neutr.?
unt.
Frauja.
HELIAS
02
her, hier),
s.
Her, nom.
HerodeS
dn. her,
Unhold,
nlid.
liere,
i-Hgl.
9,
His.
unt.
(1,
Luc. 9, 7),
20. 21.
Mc
19.
1.
9,
3.
7.
Skcir. 111, a.
Herodias
Mc. 6,
(llairodias
fem., 'H(iwig:
Mc
0,
17.
nom.
17),
(engl.
hnld,
Itelde,
hUher,
(altn.
hi/ld,
diin.
hid),
sein
heald,
agls.
altfr.
hald,
13.
HilinS
(alts.
adject., hold,
agls.,
alts.,
altfr.,
dn. hjelm;
schw.,
ahd., engl.,
Rchth. 805),
genit.
Ga-hilpan,
5,
liulptin,
hulpans,
c.
helfen,
(altn. himin, alts., ahd. himil, altfr. Aimul, schw., dn., nhd. himmel; alts. hehan, agls.
heofon, engl, heuven; Gr. II, 55. 462. III, 393.
DM. 398. Gf. IV, 938. Rchth. 814), masc, Himmel, ovQurni;: Mth. 5, 16. 18. 19. 45. 48. 6,
1. 9. 10. 20. 26.
8, 11. 20. 11, 11. 12. 23.
Mc 1, 10. 4, 32. 7, 34. 8, II. 10, 21. 11,
nen; richtiger heisst es, dass den ltesten Gothen und noch zu der Zeit, wo die erste Uebersetzung des N. T. gefertigt wurde, bse Wesen
[Saifiviu, ui/iiovig] weiblichen Geschlechtes wa-
sie sich
dieselben
Tom. L
halp,
conj. 1,
helfen, oi]dtiv:
Hilllill.S
mnnlichen Geschlechts.
via&ai: Luc.
dem
hialmr,
Hilpan
Skeir. IV, d.
Grnden Prolegg.
4,
aus, dass in
Luc
'dua&rivuf.
(altn.
nhd. heim,
holl.,
begnstigen.
HulJlS,
22.
Haldis
1,
fem.,
Mth. 7,
3, 6. 12, 13.
unt. His.
s.
hulde, hold,
projir.
*HilT)&n
daifionoi':
Mc
11, 18.
entschuldigt),
St.
d.
Geist,
33. 41.
iHeroiUs Mc.
Hidre
33. 34.
zu
ist
bser
propr.
steht.
unhulfio Mth. 9,
gerathen hat,
agls.,
alts.,
man
dass
33. 54.
(altn.
auTuvg]
Daraus folgt,
33 nicht mit Grimm
DM. 553 in unhuljia ndern darf; die syntaktische Fgung, welche jene Aenderung wohl an-
19.
und
[dtuolog
HeliaSI
Her
HIND.
p.
XIX
sq.
als
Form
l-
vor-
kommt, dagegen
Himina-kunds,
*
Hind
(agls.
nhd. hinten;
hinter.
s.
unt.
hindan,
Gr. III,
Kuni.
engl,
177.
HINpAN
Hindana,
Mc. 3,
adverb.,
c. genit.,
hinter, jenseit,
nigav
Grundbedeutung hinter,
die
hufig auch
(xpu'ft
iji.(lQuv
8,
nuQu
rji^itQuv).
In Zusamtnenselzungen:
III.
Hita, neutrum,
1) mit
Verbis
Inndarveisei;
; 2) mit Substanlivis :
3) mit Adjectivis: hindarveis unhindarveis.
hindarleifian
und
dieses,
hita nu,
bis
und hita,
Skeir. IV, b;
zu
dem
f'w?
tov
vvv: Mc. 13, 19; tiag UQXi: Mth. 11,12. loh. 16,
24. Cor. 1, 15, 6.
Himma,
Tage, heute,
ber, jenseit.
3Iit dem Accusativ auf
I.
daga
63
8.
Hindar
hat
HLAIV.
Hina,
arji.itQOv:
23;
bis heute,
li/Qi
Ttjg
TTJg (Ttj/iii^ov:
3,
Accusativ,
Tag,
Tijg
fit/Qi
auf diesen
Mth. II,
bis
a/j/ncQOv:
15.
Hidre
Mc. 11,
Mc. 1, 17.
itJTi:
Hindumists
*]{illpan
Gr.
II,
(ahd.
(agls.
conj.
35),
I,
lianp,
hiinpun,
hunpans,
fangen.
fangen,
Us-hinJ>an,
8.
s.
zu
d.
ui/jiulwTtvetv:
Eph.
4,
Her,
Hivi
hiv,
(agls.
Hlalljail
le, dn.
lee,
Gf. IV,
1112.
Cor. 2,
3, G.
Mijifra-hunlians,
Han|>S,
4, 10.
Philem. 23.
Gefangenschaft,
fem. (?),
Eph. 4,
mitgefangen,
praet.,
part.
Col.
ai/naXioatu:
8.
III,
Luc. 1, 10.
JOnfan
Gr.
II,
Gf. IV,
18.
837),
(altn.
Bi-hlahjan,
Uf- hlohJan,
conj.
erfreuen; im Passiv,
11,
der, dieser.
sich
Luc. 6, 21.
Hlaiba,
s.
(alts.
clivus;
(alts.
3, 6.
unt. Hlai/s.
Hlaiv
demostrat.
y.urayiXviv.
Luc. S, 53.
altfr. hlada,
(altn.,
agls., alts., ahd.
hladan, engl, load, schw. ladda, dn. lade, nhd.
laden; Gr. II, 10. Gf IV, 1113. Rchth. 818),
conj. I, Mop, hlnpun, hlapans; laden.
han, hid, her, vihd. heute, hier u. s.w. ; lat. hie, huc;
Gr. I, 794. Gf. IV, 693. chth. 813), pronom.
agls.
*lllaj>ail
5.
auslachen,
verlachen,
Luc. 3
his,
hlahan,
alts.
Mc. 5, 40.
Mth. 9, 24.
HlailllS
he,
hlatr
altfr.
schw., dn.
hit, engl,
hlaa,
hol!,
Gf. IV,
(altn.
engl,
xXiveiv;
*Hi.S
7.
aid't:
Hinhina
Mc. 12,
divTt:
Fra-hinl>an,
her!
Schein, [.logqwaig:
St.
avrai/jilioTog:
kommt
Hirjiji, Plural,
1094), masc,
hlea, hleo,
ai^ls.
Gf
vgl. griech.
Hgel,
hl(Vv,
ovvg:
ahd. hleo;
IV, 1093.
lat.
Schm. Hei.
Mth. 27, 60.
IILAIFS
64
Mc. 6, 20.
46.
17. 31.
Tu(fOs:
15,
12, 17;
Hlaivasna,
52. 53;
Mlaifs
fem., uur
Todtcnacker,
ber,
fiyt;fatu:
Luc. 8, 27.
fii)]fiuTa:
4,3;
(hlaibs Luc.
altn.
leifr,
gemeinen, als
11. Mc. 2, 26.
4.
3.
13.
11.
3, 20. 6, 8.
Luc. 4, 3. 4.
14.
6.
5.
8,
15,
15.
14,
16.
engl, loa/,
hlfif,
17.
7,
7, 27.
7, 33. 9,
6,
4.
6,
loh.
5.
7.
48.
9.
50.
51. 58. 13, 18. 26. Cor. 1, 10, 16. 17. 11,
23. 26. 27. 28. Cor. 2, 0, 10. Thess. 2, 3, 8. 12.
Neh. 5, 14. 15. 18. Skeir. VII, b. c; 2) Bissen,
loh.
yjojfu'or:
Amtsgenoss,
25,-
(altn.
klemma, ahd.
miaii,
(?)]
nhd. klemme;
Gr.
II,
fem.,
alts.
Rchth. 818),
conj.
hlai-
1,
Us-hlaupan,
HlantS
aufspringen,
engl, lof,
loos;
Gf. IV,
BUaS
(altn.
engl, glad,
vgl.
schw.,
glee,
Hlahjan)
adject.,
schmerzlos, iXuQog:
dn. gltid,
nhd. lezzen;
compar. hlasoza;
frhlich,
Cor. 2, 9, 7; lvnog:
Phlpp.
2, 28.
lOeltra,
(altn.
1109.
U.aQOTtjg:
s.
unt.
conj.
Cor. 2,
12,
16, 9;
ber
etwas
bauen,
9.
(altn.
33.
Siikan.
II,
IV,
Gf.
hlea;
alts.
p.
Mlill])
2,
Stillschweigen,
Tim.
i^av/Ju:
1 1
ganz so
Hlinma
hlust;
Vauluspa
heisst es
1,
ist statt
ohne Zweifel
hliops iip ek
(altn.
griech.
vgl.
Hlifan
Rom. 13,
HlntriS
19.
hluttar,
(alts.
agls.
nhd. lauter;
dn. lutter,
klef-
stehlen,
Luc
18, 20.
loh.
hinter,
Gf. IV,
Cor. 2, 7,
ayvog:
II,
conj.
Eph. 4, 28.
9.
lauter, rein,
10,
1.
ahd. hlutar,
1105), adject,
11.
tlXixQi'viia:
Cor. 2,
12.
fem.,
Hlutrilia,
Hiolljail,
Hlia.%qiIS
s.
HnalVIS.
dass..
unt.
17.
fiuXc/.y.g:
s.
Cor. 2, 2,
Hlahjan.
unt.
(agls.
weich, zart,
Mth. 11,
8.
Luc.
adject.,
7,
25.
Hneican.
Luc.
(engl, lefly
laevus;
hnigan, nigan,
hniga, dn. nej'e, holl.,
nM. 7ieigen; Gr. II, 17. Gf. IV, 1127. Rchth. 820),
conj. I, hnaiv, hnivun, hnivans, sich neigen; sinken, y.Xivitv: Luc. 9, 12.
alts.,
uvTt).u/xuv{a&ut:
Hleidniua
lat.
Frhlichkeit,
Hleipra.
s.
Hleibjau
Xaif^,
Hlija
Luc. 9,
s.
Gf. IV,
Ufar-hleiprjan,
4.
(altn.
hlot,
IIIeI>ra-stakeins,
1.
1.
^Hlanpan
Cor. 2, 5,
iniay.r^rocv:
axt/vt]:
hlaup
819),
richtig,
Hlclllllll
[tegere];
fem., Htte,
cy.iirog:
7,
loh.
(hlefira
hlid, lilidia,
Aufmerksamkeit,
loh. II,
avfi/nad^ijTi'i.;:
Phlpp. 2,
lllei[)ra
5.
2.
13.
altfr.
und
hlei/r
IINEIVAN.
Gr. III,
629),
hnigan,
Ana-hneivan,
54.
nhd. link;
agls.
vergl. griech.
adject,
link.
II.
Mc
Hnaivs,
altfr.
sich
bcken,
y.vnxtiv.
Mth.
3,
1, 7.
adject.,
niedrig, Tunitvg:
Rom.
12,
16.
HLS.
IINIPAN
Huaivjan,
Fauraga-hugjan,
I) neigen, beugen;
II,
2) erTunitrovv: Luc. 14, 11. 18, 14;
part. praet. hnaivips, niedrig, runttfug: Cor. 2,
conj.
Cor. 2,
niedrigen,
7,
12,
auf etwas legen,
Mtb.
y.UvHv:
Ga-hnaivjan,
runnvovv. Luc.
3,
Uf-hnaivjan,
Hnaiveins
Luc.
Hllinpan
nhd.
knautcen,
kneipen;
Gr.
Tim. 2, 1,
5.
Dis-hnaupnan,
conj. III,
aiaOui: Luc. 5,
HnntO
dem
(hnujto,
s.
6.
zu Cor. 2, 12, 7;
wohl aus
Slavischen
h. V.),
Huzdjan,
Mth.
huiigia
hitnger,
9r)2.
1
Iiurigar,
hungera,
17.
Hng^S
lO,
Cor. l,
2 fr huzdjan,
11;
a.\tn.
hungr,
altfr.
zu
d. St.
Hilpan.
unt.
(altn. hijlia,
huljini,
eugl. hele ,
hllen,
helen
And-huljan,
Imngrian, liingrian
hungeren, agls.,
hunger; Gr. II, CO. Gf IV,
,
s.
Huggrjan.
unt.
s.
C.
Mth. Kl, 20. Luc. 2, 35. 10, 21. 22. 17, 30.
12, 38. Eph. 3, 5. Phlpp. 3, 15. h. !.
Thess. 2, 2,3; uruy.alvnTiiv: Cor. 2, 3, 18;
unoariyZin': Mc. 2, 4; partic. praet. andhulips,
d.y.uTuy.Xvniog: Cor. 1, 11, 5.
loh.
14.
2.
HiiIJbiI
Huhrus,
conj. II,
HlllirilS,
BlnlllS, s.
ahd. hungar,
engl.,
4,
alls.
12.
3.
C, 19. 20.
Hnlljan,
12, 7.
8,
(agls.
IG,
zerbrechen, iu(i(ti]aaiiv: Luc. S, 29.
30.
1, 21;
1,
Dis-hniupan,
Cor.
Hlizd
runnvioaig:
12,
Col.
1, 48.
Uf- hnaiveins,
*
Erniedrigung,
fem.,
9.
9fng'8
fem.,
Mc
avriiiiaig:
II.
vniQatQta&ut: Cor. 2,
stolz sein,
Eph. 4, 18.
5.
vornehmen, TtQoutQiTad-ui:
7.
iuvoiu:
erniedrigen,
sich
7.
Ga-hugds,
8, 20.
14,
drig,
!l,
Ufar -hugjan,
0.
Ana-hnaivjan,
65
15,
Unand-hulips,
nicht enthllt,
partic. praet.,
aruy.cO.vnjo^iivog:
Cor. 2, 3,
firj
14.
Ga-huljan,
Hugjan,
agls.
(altn.
verbergen, y.akvnTiiv:
10, 26. Cor. 2, 4, 3; /.axuxu7AjiTiir: Cor. 1, 11, 6; nuQaxuXvTtriir: Luc. 9,
45; gaUulidamma haubida, mit verhlltem Kopfe.
Iioga,
y.uTu.
II,
verhllen,
Mth. 8, 24.
y.Kfc'lTig
Luc. 2, 32.
Ivxptg:
12,
1.
l'/_wv:
7.
Gal. 2,
2.
Cor. 1, 11, 4.
Cor.
Eph.
1,
1,
1, 7.
Hulistr,
3,
13.
Hnl^
Cor. 2,
14.
(altn. holr,
dn. huul,
nhd. hohl;
griech. xoikg,
lat.
coelum,
HN
66
Gr. II, 29.
eoelare;
adject.
Gf.
IV, 840.
Rcbtli.
Iinn
curique:
(vgl. hif.
Gr.
Ill,
Ains-hun,
s.
I>is-hun,
unt.
s.
Manna - hun
Vl^an-hun,
Was -hun,
unt.
s.
unt.
schw. ren, dn. reen, holl. reyn, nhd. rein ; vgl. engl
rinse; Gr. II, 12. Gf. IV, 1 158. Rchth. 992), adject.,
unt.
If^as.
s.
Tim.
Man.
JFan.
326.
s.
Gal. 5,
7,
dass.,
unt.
Faps.
Ga-hrainjan,
dass.,
hoil.
Us- hrainjan,
Hraineins,
2, 22.
Hnnsl
agls.
zu
d. St.
DM.
25),
s.
neutr.,
loh.
16,
2.
Hunsla-stafis,
Hunsljan,
4,
antvtiv:
zigen,
engl,
house,
6.
ahd.,
dn.
Eph. 6, 14.
schw.,
mm,
14.
2,
Skeir. I, a.
Cor.
1,
5, 7.
xuQ-uQiafwg:
Lue.
iy.y.ud^uiqttv.
Reinigung,
H,
altn.
659
5,
14.
hrte, ahd.
f.
Gf. IV,
s.
unt.
Dubo.
agls.,
huys,
altfr.
nhd.
hus,
haus;
(altn.
axu.vQovv:
loh.
19, 6.
15.
dass.,
20. 25.
27.
Mijius-hramjan,
mit (Einem) kreuzigen, avaravQovv: Mth. 27, 44. Mc. 15, 32. Gal. 2, 20.
alts.,
hoU.
7.
4,
Tim. 2,
(altn.,
(alts.
Gr.
Us-hramjan,
6.
lafig: Mc. 1,
1,
opfern,
dass.,
fem.,
Hraiva-dubo,
unt. Staps.
conj. II,
Thess.
1131), Leiche.
Hnps
*B[nS
HraiV
hreo;
Un-hunslags,
vershnlich,
3.
xuduQiQuv: Cor.
Skeir. III, b. d.
Hramjan
s.
5,
Hinpan.
unt.
Skeir. III, b.
altfr.
27. 28.
2) unerfahren,
19.
s.
d. St.;
1.
Af- hrainjan,
IV, 976.
Luc. 16, 21. Phlpp. 3, 2; y.vvuQiov: Mc.7,
Hnnjan,
19.
4,
Fimf.
Gf.
zu
unt.
HlinpS,
Eph.
19.
Hrainjan,
y.vjv:
s.
Tvai.
unt.
s.
14, 14.
Cor. 2, 11, 6.
Niun.
(altn.
hund, engl,
hond;
unt.
s.
Hunda -fal>s,
HnndS
unt. preis.
s.
Rom.
idiwTijg:
Zusammensetzungen:
s.
1) unrein,
26. 27.
yoivog:
Niun -hunda,
Tva- hunda,
Fimf- hunda,
3,
(altn. hundrap, agls. hund, alts., altfr. htaidered ahd. hiiiit, engl, hundred, schvv, hiindra,
dn. hundrede, nhd. hundert; gr. ty.arv, lat. centum; Bopp 456. Gr. 1, 763. Gf. IV, 975. Rchth.
836), neutr. , nur im Plural hunda und zwar nur
firija- hunda,
5.
1,
Un-hrains,
Weila.
nnt.
s.
Hnild
in
1,
25.
Weilo-hun,
.4ins.
nnt.
1050.
pafa.
s,
Gud-hus,
60.
Gf. IV,
38.
Bezeichnung
822),
hohl.
HRISJAN.
Hl'if^jan
vgl.
(alts.
schtteln.
II,
II,
HRUGGA tAGKJAN.
Af-hrisjan ,
dnoTtv^eiv
,
Luc. 10, 11.
abschtteln
no/.maaead'ui:
S-hri^an,
dass.
ixTtvu^eiv:
Luc.
0, 5
Hrng'g^a
Gf.
-,
Mc. 6, II.
Hrot
Hrnk
Mth. 26,
Hrakjan,
Hrn>ilcail
18, 27.
nhd. forschen?),
conj. II.
And-hruskan,
untersuchen, uvuxQi'vitv:
Num. 19,
Hoban,
HoIia
dn.
Sieg,
Cor.
1,
Holon
Ruhm, Lob.
adject.,
Hropjan
siegreich,
(altn.
kropa,
holl. roe;),
conj. II,
nhd. /-M/en;
rhmlich,
d-Qiafi-
14.
alts.
hropan,
agls.
hreopan,
Gf
rufen, y.q'Qtiv:
s.
unt.
Ysop
fem.,
Skeir. III,
(^vaaconog nach
c.
Haban.
Gr. l,
occn;
414.
416.
DRA.
(agls. holtihte,
iaailiiv:
Af- holon,
Hor.S
Cor. 2, 2,
iviov:
altfr.
den,
vgl. engl.
Hrofieigs,
(vox gr.),
0)
(vgl. lat.
holjan;
(altn.
j-os;
10, 25.
*HroJ>
St.
alts.
Tim. 1, I, 19.
hrof,
altfr.
HymainainiS,
(pcjvijaai:
HyS.SOpo
n^iv u}Uktoqu
7.5.
(agls.,
4, 31.
II,
67
betrgen, avy.offuvTiiv:
Luc. 19,
Horinon,
II,
huren, Ehebruch begehen,
Mth. 5, 27. Luc 16, 18. 18, 20;
/.m/aS-ui: Mth. 5, 32. Mc 10, 11. 12; partic.
conj.
ftoi/ditv:
praes.
fcmin.
brecherin, /iioi/uXig:
4, 27.
Ga- horinon,
Uf-hropjan,
ausrufen, y.Q.t.tiv:
Mc. 9, 24;
Mc. 1, 23. Luc. 4, 33. 8, 28;
avuov: Mlii. 27, 46; qiiovHV. Luc, 16, 24.
u.vay.Q6l,uv:
8.
dass.,
^lor/tvHv:
3.
Mth. 5, 28.
juot/e/:
I.
^ag^kjau
agls.
Sialoyliliad-ar.
Mc
2,
8,
6.
16.
17.
11,
31.
Luc. 3,
Luc
StunoQiTv:
Luc. 9, 7.
And-fiagkjan sik,
c.
genit.,
Skeir.
VII,
a.
pr.;
9*
auch
ohne
f ADDAIUS
68
Skeir. \1I
a sec.
2) bedenken
Luc. IG,
yvioaxitv:
berlegen
yi-
4.
i-i.
Anda-I>ahtS, adject. bedacht, vernnftig, Xoyiy.^: Rom. 1'2, 1. Skeir. II, d; auxfQWv: Tit. I,
,
Tim. 1,
S; r),cfhog:
andajtnitls visan,
U.
3, 2.
zu
s.
Tim. 2, 4,
r)';ffen':
d.
St
5.
Ga-fiagki,
Jiagkjit
9,
6.
Luc. 17,
f>agks {Jxinks
agls. Jianc,
thaiic,
0;
ahd. dank,
altn.
Jmhkir
altfr.
thonk), masc.
9.
^alian
alts.
3,
8.
alts.
Luc. 9, 36;
(fifiovad^ai:
Ga-fialian,
dasselbe,
yf.
fiahciins , fem.
2, 12. s. zu
ftalltS,
patiO
Mc. 1, 25.
Mc. 10, 48; m-
atWTiv.
s.
unt.
(agis.
das Schweigen
nrilg:
Tim.
ahd.
Eom. 9,
ijaiyja
pagkjan.
po,
Lehm,
St.
d.
21.
propr.
fAIRH.
masc.,
OecpiXog:
3.
pairll
auch
in
I.
Prposition: 1) in rtlicher Beziehung
immer fr das griechische diu c, genit., nach gaggan
Mc. 9, 30. Luc. 6, 1; pairhgaggan Mc. 2, 23.
;,::
^AIRH
us$tass.
Cor.
'2,
20
1,
Gal. I,
im
Accusativ
pairharbaidjandaiis
jeg) vaiht ni
wie
bei,
setzt
Luc.
5,
das Hauptwort
5
alla
naht
uemum,
vgl. 6,
12
jtahl
pairhvakands,
69
Sonst wird diu. c. genit. in Zeitbeff/r (Mc. 2, 1) oder bi CGai. 2,
Siux'vy.ztQtiojv.
HN.
stimmungen durch
1) gegeben.
Zusammensetzungen
In
II.
dem
entspricht hier
dem
Trii.ou
firbaiiljuii
griech. diu
y.uxu ... u.
a.
.,
[lairkO
Pyrd,
(agls.
pairltgaleikon.
V, 224;
Gf.
durhil;
ahd.
vgl.
Jjairsan
alts.
perra,
(altn.
ahd.
ihurstian,
thorron,
199),
conj.
trocknen.
Ga-fiairsan, verdorren;
particip. praet.
Mc. 3,
fiaarsus,
adject.
drr, ^ij^dj,
1.
gapaur-
3.
Luc. 6, 6;
th,-
Quiitfiti'og:
Ga > paursnan
conj. IIT,
paursjan,
nur impersonal
di^'T^v,
paurseip mik
((^/i/'w): loh. 6,
Af-I>aur^'an,
dass.,
afpaursips visan
Stipf,v:
I>aurstei,
Durst,
i'if.'og:
f)ai!$!)alanneika , nom.
Phlpp. 4,
lorixi]-.
IG.
propr. fem.,
Qinau-
Tim. 2, 4, 10.
^an
Subscript.
1.
altfr. </i,
than,
agls.
dem
ersten
Worte
Nomen
ist
tritt
es nur,
Mth. 11, 12
wenn jener
ein
uh angehngt
12.
70
tAN.
45-,
ebenso zwischen Artikel und SubLuc. 2, 2 soh paii i:;ilstrameleins. 37.
Cor. 1, 12,
IS,
1.5.
Koni, l'i, 1.
lob. S,
12. Skeir. Vlil, a; ferner zwischen Negation und
dazugehriges \\ ort oder Aerbuin, daher loh. IS,
30 tiij>-ptin nauhjianuh. Luc. 20, 40 mp-])un
panaseips; dagegen Luc. 7, 42 ni habandam pan;
daher wegen Mth. 9, 2 die Bemerkung zu dieser
Stelle gilt; als Relativ aber kann es den Satz beginnen.
Demo7isiratir: dann, darauf, rre: Mth.
I.
7, 23. !>, 15. Mc. 2, 20. 13, 21. 20. 27. Luc. 5,
11.
20,
stantiv:
35.
35.
0, 42.
13. 12.
loh.
(wo
ip
werden muss,
s.
33.
7,
vor
zu
d. St.)
Gal. 4, S. 29. 6, 4.
51.
Eph.
13, 37.
zweiten
Cor. 1, 4, 5.
pan wiederholt
16, 2. Cor. 2,
2,
12;
12,
10.
cipialstzen
gein
dem
Paiti-
andhof pan
inhannes.
16, 23.
loh.
vgl.
2, 42.
kein entsprechen-
des
Mth. 6,
15.
2.
5.
16. 31.
28. 29.
14,
6.
32.
7.
9, 15.
lange
als,
otuv.
Mc. 2, 20.
3, 11. 4,
U, 25. 12, 23. 25. 13,
Luc. 5, 35. 6, 22. 26. 8, 13.
8, 38.
28.
32.
2, 5. 6. 3, 32. 4, 5. 6. 35. 5, 6.
6, 4. 15. 16. 7, 20. 26. 8, 1. 8. 9.
28. 29. 9, 9. 25. 38. 10, 14. .32. 11, 4. 8. 12,
5. 14, 44, 15, 7. 25. 36. 39. 40. 16, 8. 9. 12.
Luc. 1, 6. 8. 11. 13. 22. 24. 34. 38. 39. 56. 62.
64. 2, 1. 2. 4. 6. 17. 47. 3, 1. 7. 11. 12- 14.
15. 18. 21. 4, 21. 24. 38. 39. 42. 5, 3. 4. 8.
6.
11.
13.
16. 19. 20. 23. 27. 28. 32. 34. 37. 41. 42. 43.
44. 46. 49. 51. 54. 55. 57. 59. 60. 61. 62. 10,
I. 2. 7. 17. 18. 30.
14, 12. 15. 25. 15, 1. 3.
II.
6.
17.
20.
18,
22.
36.
16,
25.
22.
17. 20.
14.
7.
4.
19,
40.
3.
1.
15.
9.
6.
8.
9.
14. 22.
19.
11.
17,
22. 24.
13.
16.
32. 33. 36. 37. 20, 3. 13. 14. 16. 23. 25. 27.
31. 39. 40. 41. 45.
loh. (wo Jmn
fast stets
uh
7,
2.
37.
12,
3.
6.
18,
in
stets
vor
VI,
14. 16.
2.
5.
20. 33.
10.
14.
40.
15.
17,
der Skeireins,
in
mA
pan zu
10, 29.
Philera.
22.
Skeir. II,
b.
d.
III,
a.
b.
c.
V,
a.
Rom.
7, 3. Cor. 2, 1, 17;
mit vorhergehendem
uli)
5)
denn, yuQ
(stets
22.
HN
Jf
2, 10 (dafiir Luc. 7, 8 jah pan auk); xiu
Mc. 4, 36. Luc. 2, 35. loh. 6, 51. 8, 17. 15,
27. Tim. 1, 3, 10. Tim. 2, 3, 12; a y.ul:
Luc. 6, 6. Cor. 2, 6, 1. Tim. 2, 2, 5; y.al
Phlpp. 3, 4; dt:
xulniQ-.
loh. 16, 22;
ovv:
Luc. 17, 3. loh. 11, 42. 14, 21. 18, 18. Cor. 1,
16, 4. Cor. 2, 8, 18. (12, 1); jap: Cor. 2, 12,
1; xal: Mc. 3, 6. Luc. 7, 8. 17, 3. loh. 7, 33.
14, 3. 7; ovv: Mc. 3, 31; f) panuh pa7i, s.
40; b) des Infinitivs mit tv: Mth. 27, 12 mippanei vrohips vaa (fv zw xuTriYoneTad^ai uviv).
Mc. 4, 4. Luc. 1, 8. 2, 6'. 27. 43. 5, V. 12. 8, 5.
unt.
panuh; g)
pana-mais,
J^ana-seifts,
fian-nu,
jj J5aM,
1,5,3;
Mth. 9,
Thcss.
2) aber, dt:
25. 32. Mc. 4, 29. Luc. 8, 54. 9, 12. 13.
10, 28. 15, 28. loh. 6, 12. 18, 28. Cor. 1,
xul:
Mc. 10, 13.
15, 28. 54;
3; und,
Cor. 1, 14, 25. s. zu Mth. 9, 2; 4) daher,
ovv: Mc. 12, 6. loh. 6, 13. 34. 52. 60. 68.
7, 3. II. 32. 43. 8, 13. 21. 31. 41. 52. 57.
59. 9, 8. 10. 25. 26. 28. 10, 7. 19. 24. II,
21. 33. 38. 45.
16.
38.
18, 24.
15, 18;
s.
t!up-pan)
19,
13;
12,
19.
5) also,
Rom. 7,3.
zu
panuh pan
(Jha-
16.
Gal. 6,
1,
10.
Rom.
fian-ei,
s.
a.
V,
d.
VI, a;
Mil>-I>aa, inzwischen,
jetzt:
Skeir. II,
a.
b.
c.
wenn, whgewhnlich
ticipialconstructioncn
Nauh>I>an,
Jupan
ni, nicht
Jankjau,
Jiaiiks,
s.
s.
V.
v.
mehr,
(xrjXtTt:
Mc.
1, 45. 2, 2.
w. pagkjan.
w. ^rtg/cs.
13,
20.
loh.
11,
32.
pau
duwe pau
Cor
kel steht:
Phlpp. 3,
broprjus
13
i'k
mik silban
22 wa pau valjau, ni
Luc. i(i , 4 andpahta mik tra taujau , ei
kann.
pau, bipe afsatjaidau us fauragaggja, andnimaina
mik; 2) im Nachsatz hypothetischer Stze, entsprechend dem griechischen liv: Mc. 13, 20 ni
frauja gamaurgidedi pans dagans, ni pauh ganesi
?ii
ainhun)eike.
loh.
3'..
Nu.
12.
18,
1) dann, Tora:
I>aniih (vor p auch panup
),
Mth. 8, 26. 9, 6. 14, 25. 29. 37. 11, 20.
4.
unt. Ip,
unt. Seipu.
s.
unt.
s.
s.
40. 42. 9,
unt. Mais.
s.
71
{>AU.
46.
9.
Luc. 6,
9.
loh. 9, 2.
11, 22.
18, 34.
Zuweilen
Rom. 8,
tritt
35.
noch das
fAURBAN
72
14,
5.
Ei-I>au,
s.
/HJ/
vniQCfQOVtTv
^ATA.
nun
Sve-I>auh
Mth. 11,
18, 8. Gal. 6, 13; /.itvTOt: loh. 7, 13. 12,
42; 2) zwar, wenigstens, oder dem Worte, zu
VFelchem es gehrt, emen Nachdruck gebend, fttv.
Mc. 9. 12. 10, 39. Rom. 7, 19. Gal. 4, 8.
Phlpp.'s, 1. 4. Col. 2, 13; vgl. Cor. 2, 12,
daher 3) filr die Enklitika a)
1 2
}' in Jabai svejiauh, iVyt: Cor. 2, 5, 3. Eph. 3, 2.
tiiq in svejxiuh jabai,
4, 21. Col. 1, 23; b)
ti'jiiQ: Rom. 8, 9; s. zu Thess. 2, 1, 6; auch
T in svejiauh jabai,
lm
(luv
yQUTivta&ai: Cor.
]>anril1IS
ftanrban
(altn., alts.
purfan,
agls.
6.
pearfan, ahd.
derveii,
allfr.
Ga-fiaurbs,
Tt'jg:
Tit.
adject., drftig,
,
enthaltsam,
iyy.Qa-
fiaorfts,
lich,
adject.,
ojfftXifiog:
Tim. 2, 3, 16.
iy-
altfr.
porn,
ahd.,
I)aurneins,
17.
(altn., agls.,
Tianrsns,
f
s.
unt.
Imirsan.
unt.
s.
I)aurstei,
])ar ;
pata.
^arillS
zu Mth. 9, 16),
Mth. 9, 16.
(s.
uyvu(fog:
pata
Mc. 15,
uxvdivog:
5.
Gr. III,
darf;
neiitr.
adject., dornen,
19,
loh.
Jtanrp
masc,
neutr., sa
Luc. 3, 34.
fest,
adject.,
dicht,
alts.
altfr.
das; gr. t6 ;
Rchth. 1069).
Pronomen demonstrativuvi: 1) subi.
stantivisch: a) er, der, uvxg: Mth. 5, 8. 32.
,
Bopp
6,
8.
VII.),
25.
agls.,
alts.,
p.
genit.
c.
schw. turne,
Gf V, 226.
doorne,
Rchth. 1070), masc, Dorn, uxvOi]-. Mth. 7, 10.
Mc. 4, 7. IS. Luc. 6, 44. 8, 7. 14. loh. 19, 2.
8.
1,9,
I.
engl,
holl.
nicht als
(altn.,
nhd. dorn,
y.ui):
10,
Addend. zu Vol.
gaparbjan sik
(s.
entziehen;
conj. II,
fr c)
Cor. 2,
4, 3.
1,
Ga-Jiarbjan
U,
Mc
8.
26.
12.
I,
nhd.
790. Gf. V,
2.
25,
19. 31.
44.
2, 8. 21.
35. 9,
4, 5. 30.
16
(wo
8,
6,
setzung fr umovg unrichtig ist; der
entstanden, weil der Uebersetzer ohne
1,
3.
17.
Zeichen uvxovg
7.
las
vgl.
7.
Prolcgg.
Tom.
I.
6.
7.
5, 12. 23.
die
Ueber-
Irrthum
ist
diakritische
p.
XXVII).
PATA.
25. 28.
23.
1.3,
20.
41.
35. 43.
18,
5.
33.
loh.
10,
4.'5.
28.
10, 21.
14,
19,
16.
19.
18.
15,
4.
0.
5, 36. 6,
50. 60. 9, 9.
7.
70.
15, 24.
26. 35.
52.
38.
9, 24.
15.
12, 7.
14, 10. 21. 16, 4. 17, 10. 21. 18,
38. Rom. 7, 11. 8, 9. (s. Anmerk. z.
d. St.) 9, 26. 10, 5. 13, 3.
Cor. 1, 7, 12. 13.
!), 7.
Gal. 4, 24. Eph. 2, 10. 14. 4, 10. 5,
25. 26. 6, 18. Phlpp. 4, 3. Col. 2, 14. 15. 3,
7. 19.
Thess. 1, 4, 10. Tim. 1,1, 18. 4, 16.
Tim. 2, 1, 15. (wo die Griech. alle luv lesen, weshalb
vielleicht fr pizei zu lesen ist pizeei, so Phlpp. 3, 1 9.)
2, 10. Philem. 17. Neh. 7, 2. Skeir. 111, c. VI,
b. d;
b) der, dieser, otiog: Mth. 5, 37. 7,
12. 8, 9. 27.
9, 3. 18. 28. 11, 10. 25, 46.
26, 71. 27, 47. 54. Mc. 1, 27. 2, 7. 8. 3, 35.
4, 18. 20. 41. 5, 32. 43. 6, 2. 3. 10. 7, 2.
8, 4. 9, 7. 21. 10, 7. 20. 11, 3. 28. 29. 33.
12, 7. 11. 30. 31. 13, 29. 14, 8. 9. 60. 09.
16, 12. Luc. 1, 18. 19. 20. 34. 36. 43. 2, 12.
34. 3, 20. 4, 22. 48. 5, 6. 21. 27. 6, 3. 23.
3.
11. 13,
11. 25.
4.
7,
8.
12.
18. 20.
17.
17.
9.
8,
1.
8.
13.
11.
1.
14.
11.
14.
36.
33. 40.
25. 41.
10,
11,
43.
36.
41.
14,
12.
13. 25.
15,
8.
1.
3.
4.
6.
17.
19.
18.
18,
8.
1.
4.
7.
13,
11.
28.
21.
24.
35.
17. 21.
16,
17.
12.
13.
25. 30.
17.
21.
37.
11. 26.
33.
22.
17,
30.
1.
11.
37.
34.
73
28. 37.
e)
derjenige,
du pamma,
18 (iHid so
lesen);
Phlpp. 1,
a. d.
u.
II,
d.
VIII, d; c)
wahrscheinlich auch in
ist
der Formel
Eph. 6,
der corrup-
Phlpp. 3, 19
urruns is.
Tim. 2, 1, 15 a/vandidun
pizei
sind in asiai.
pize
silc
ist
pala,
pis
'in
u.
a.
unt.
s.
/ifa}'
und In
C.
l.
7, 28.
6, 32.
9, 26.
17,
6.
2.
27.
Rom. 9,
20.
5,
53. 54.
18,
5.
17.
19.
25. 34.
20,
10,
9.
36.
7,
8.
6.
16.
11, 25.
11, 25.
Cor. 2,
1,
II.
9.
34.
46.
18.
8,
21.
19.
17.
18,
31.
30.
10.
9.
12,
29.
26.
15.
20.
23.
11,
36.
13,
27. 14,
3, 10. 4,
2.
19,
30. 34.
loh. 3, 29.
6,
9,
12,
4.
19,
8.
Cor.
9.
21.
1.
4.
1,
15,
7.
5,
9.
34.
16.
5.
13.
1,
19.
4.
a.
d.
1,
Col.
Skeir. I, a. b.
VII,
18.
in
2, 5, 5.
15. 41.
4, 8.
in pize
3.
8.
tlg
Rom.
ten Stelle
6.
15.
patei B) 1) und
unt.
s.
Ize; f)
38.
19.
darauffolgendem
unmittelbar
mit
III, a.
IV,
c.
d.
V,
10
Griechischen nach-
pATA.
74
Mc
gesetzt:
stainam Jxiim.
1 ,
in
den
Artilvel
6, 23.
S.
13.
24. 33.
I.i.
Mth.
ist:
9,
2.
0.
b,
25.
1.5.
16.
22. 23. 24. 23. 28. 27, 3. 5. 11. 14. 15. 42.
44. 58. 59. 60. 61. 64. 66. Mc. 1, 20. 20. 31.
3#. 42. 2, 4. 5. 9. 10. 20. 22. 28. 3, 3. 5. 9.
27. 4, 7. 10. 13. 15. 16. 17. 19. 20. 27. 28.
33. 36. 39. 5, 4. 8. 11. 12. 1.3. 14. 16. 33. 35.
38. 40. 41. 42. 6, 26. 27. 7, 17. 26. 30. 8, 2.
6. 23. 26. 9, 7. 9. 17. 20. 24. 10, 14. 24 49. 51.
16. 20.
11, 5. 7.
14,
3.
4.
4.
5. 7.
5.
8.
12, 2. 8. 9.
35. 38. 44. 59. 80. 2, 10. 13. 15. 16. 17. 20.
40. 4, 2. 0. 17. 20. 28. 33. 38. 39. 5, 2. 3.
11. 13. 20. 24. 30. 35. 37. 6, 5. 42. 48. 49.
12.
13.
15. 23. 29. 32. 33. 35. 47. 49. 9, 34. 35.
38. 14, 21. 22. 23. 15, 21. 22. 16, 3. 8.
36.
7,
6.
12.
50.
8,
7.
11.
17,
18, 11. 13. 16. 19, 15. 24. 35. 37. 47. 20,
10. 14. 15. 16. 28. 32. loh. 6, 11. 14. 21. 22.
26. 33. 51. 7, 10. 11. 17. 19. 45. 46. 8, 32.
22.
9,
6.
10.
15. 38.
11,
14, 6. 8. 9.
11, 17. 18.
7. 11, (27.)
4. 8.
9, 4.
6, 8. Thess.
Skeir. V, c.
3.
10,
3.
4.
12,
7.
6.
8.
12.
13.
26.
VII,
b.
VIII, d;
c.
) wo der Ge-
genstand, bei dem der Artikel steht, ein vorhergenanntes Synonym ersetzt, oder von jenem als Allgemeinem das Besondere, oder von jenem als Ganzem ein Theil ist u. s. w. Mth. 8, 16 Pans ahmans
:
u.
33
27, 6 pans
Mc. 1, 10 ms pamma
5 , 29 pamma slaha
vatin (niinil. dem Jordan).
(nml. runa hlopis).
6, 22 pizai maujai (vorher
25 pamma pwhma (niiml. Herodcs).
dauhlar).
11, 2 /)o
9, 24 Jns Ijarnis (oben 17 sunus).
haurg (vorher haim). 14, 14 pamma heivnfraujin
(vorher padei [d. i. in panei gard] itingnggip).
Luc. 4, 35. 5, 19. 7, 20. 24. 8, 29. 33. 36.
9, 42. 10, 20. 20, 10. loh. 6, 10. 12, 8. 14,
4.
10, 21. 18, 2. 12; Cor. 2, 5, 6 (in dem
Vorhergehenden war in Bildern von dem Krper
gesprochen worden);
y) wenn zwar das Substantivum nicht selbst schon genannt ist aber doch
ein Wort von demselbem Stamme oder mit seinem
Stammwort von gleicher Bedeutung vorhergeht:
Mth. 27, 54 po reiion (vs. 51 aiipa reiraida)
Mc. 12, 7 pala arbi (vorher arbinumja). 14, 56.
Luc. 20, 14. loh. 9, 6. 12, 3. Cor. 1, 1, 21.
7, 19. Cor. 2, 11, 17; Mc. 6 , 26 pize aipe
Luc. 6 , 49 so usvalteins (vorher
(vs. 23 svor).
gadraus). loh. 14, 4. 5 pana vig (\ orher gaggati).
7, 40 pize vaurde (vorher patiih qap) und so fsa
dumha
(vorher
shallans
silu/ir).
ter
22.
usslassai
6.
5.
12, 38.
30.
18,
8.
9.
26 pana mirinistan
64.
8, 31.
9, 37.
15,
1.
kinlu.
7,
36. 43.
7.
7,
4, 16.
5,
26.
37.
9,
5.
7,
II, 25.
Gal. 2, 4.
13.
15, 47.
4, 9.
Cor. 2, 3, 14.
Eph. 2,
4.
3,
5.
pATA.
2-2. 24. 30.
6, 13. Phlpp. 3, 2. Col. 3, 9.
4, 15. Thess. 1,5, 27. Tim. 1, 1, 10. 11. 4,
18. 0, 12. Tim. 2, 1, 14. 2, 10. 23. 4, 8.
Tit. 2, 1.
Skeir. II, b. c. d. 111, b. IV, c. VI,
b; Mc. 8, 6 pans sibun hlaibmis. 19. 20. Luc. 9,
1. 10. 32; ungewhnliche Stellungen sind loh. IS,
10 sa siponeis mipar und Luc. 5, 7 da po skipti ;
auch muss das Suijstantivum aus dem Vorhergehen-
4,
den
kinnu.
Kom.
17.
7,
10, 5.
Eph. 2, 11.
4.
Skeir. I,
c.
II,
Cor. 2,
11, 5.
13, 3. Gal. 2,
Tim. 1,
3,
8.
a.
VII,
d;
4, 18.
5, 21.
auch Mc. 5, 3 ^o
Adjectiva gelten:
Mc. 1, 38 paim
bisurijane liai-
mom.
19 pai
bi
po ana fotum
17 pize faur marein tyre. Rom.
pata anpar
hisljus.
5, 4
Luc. 0,
so US galaubeinai gai-aihtei. 11, 21. Cor. 2,
10,
7, 10. 8, 7. 9, 2. 12, 11. Col. 2, 14. 4, 12.
15. Tim. 1, 4, 14.
5, 10. 0, 3. Skeir. I, d.
eisarna.
111
b.
IV
i) durch
pai
a;
Skeir. 111
Genitive von
SU71JUS
so garehsns Li ina
Substantiven:
piudangardjos.
Mth.
8,
12
Mc.
1,
6,
21.
8, 15.
8, 24. 44.
75
15.
13.
pis
8.
18.
0, 18.
Tim. 1, 2,
Thess. 1, 3, 13.
2.
Thess. 2, 1,
Mc
8,
d)
deren
hervorgellt:
wo
Bestimmtheit
Mth.
5,
15
aus
in
dem Zusammenhange
pamma
8, 27 pai
10*
razna
mans
(niiuilich
(die Leute
tATA.
76
18,
gleich,
besonders
wo im
bezeichnen, die in
Iseiligen
Geschichte
bekannt gelten oder in der Bibelsprache in prgnantem Sinne stehen; so u) piti bokarjns Mth. 5,
20. 9, 3. Mc. 1, 22. 2, 6. 16. 7, 1. 5. 9, 11.
16. 11, 18.
12, 28. 35. 15, 31. Luc. 5, 21.
6, 7. 20, 19. 39; Jiai farehaieis Mc. 7, 5. 12,
13. Luc. 16, 14. loh. 7, 32. 47. 8, 13. 9, 15.
16. 40. 11, 47. 12, 19; pai gudjans und ufargudjans Mth. 27, 6. 12. Mc. 8, 31. 10, 33.
14, 10. Luc. 20, 1. loh. 7, 32. 45. 11, 47.
18, 3; pai auhumistans gudans, s. oben unter c);
pai reiks loh. 7, 20. 48. 12, 42; pai synogogafadeis Mc. 5, 22; pai faiiramapleis Neh. 5, 17;
pai siponjos (sind Jesu Schler) Mth. 9, 11. 27,
64. loh. 6, 8. 60. 61. 7, 3. 11, 8. 12, 4. 13,
22. 16, 17. 29; so ist so managei die anwesende
grosse Menge, der grosse Haufe: Mth. 9, 25. 36.
11, 7. 27, 15. Mc. 3, 9. 4, 36. 8, 34. 11, 32.
12, 12. 15, 11. 15. Luc. 9, 11. 12. 16. 18.19.
39. 20, 1. loh. 7, 12. 20. 31. 32. 40. 43. 49.
12, 17. 34. Neh. 5, 15. 18. Skeir. VII, c; so
auch so filusna Skeir. YII, b. c; sa sunus maus
kommt so gewhnlich bei Matthus vor: 9, 6. 10,
23. 11, 19. 26, 2; bei Marcus nur 14, 62 und
bei Lucas nur 5, 24 und 6, 5 (sonst bei Beiden
ohne Artikel); loh. 6, 53, 8, 2S. 12, 34; so
sa sunus fralustais loh. 17, 12 und pai sunj'us
pia aivis Luc. 16, 8. 20, 34; aber sunus gups
als
Umgekehrt
ohne Artikel.
stets
scheint der
genommen
Rcksicht
zu
haben,
gothi-
Volkes
seines
wenn
er
Cor.
1,
19.
Kenntniss
des
Thess. 2,
Glaubens ;
Berufung zum Heile ; j') sa
ausser fr ovrog o xaftog
auch blos fr 6 xoafiog: Mc. 8, 36. loh. 8, 26.
0, 5. 30. 10, 36. 11, 9. 27. 12, 25. 31. 46.
15, 19. 10, 11. 28. 33. 17, 5. 11. 12. 14. 16.
18, 37. Cor. 1,1, (20.) 21. 5, 10. Cor. 2, 1,
12. 7, 10. Gal. 4, 3. Col. 2, 20. Tim. 1, 1,
15. 6, 7; so 7nanaseps Luc. 9, 25. loh. 1, 29.
6, 14. 33. 51. 7, 4. 7. 12, 19. 31. 14, 17.
19. 22. 27. 30. 31. 15, 18. 19.
16, 8. 17, 9.
kuiipi
die
1,11
so
faiiwus,
die
Itijio/is
diese Welt,
Rom.
pei/is
13,
11.
g) ferner
allgemeiner Geltung:
5
15.
Rom.
13,
34
pai
hairip;
pans hundans
godamma
pana
vaurstva.
hairu
Phipp. 3,
unverschmten Menschen);
Cor. 2,5,1 pizos hleipros (dieses irdischen Leibes);
2) zuweilen haben Nomina propria und
Gentilia den Artikel vor sich (vgl. zu Mc. 15, 15):
Mc 15, 15 pima larubban. 15, 32 su xristus.
Luc. 4, 38 pis seimonis.
6, 11 pamma lesua.
loh. 5, 30 pamma whanne. 6, 71 pana ludan;
Luc. 3 , 1 pis galeilaias ; pis iluraias - jah trakauneitidaus-landis; Mc. 3, 6 paim herodianum;
Luc. 8, 37 pize gaddarene. loh. 7, 25 pize iairusauhjmeile. 7, 1 pai iudaieis. 35, 8, 48. 52.
2
(die
pATA.
57.
3) der Artikel
14, 18.
1.
loh.
2,
3.
17.
9,
3,
19.
8.
10.
20.
6,
12.
Phlpp.
16.
1,
3, 28.
Thess. 1, 4, 13. 5, 6.
Skeir. V, a. YI, d;
6, 15.
schlich:
lth.
37
pata mattagizo. ibid.
5,
/5)
pata ubo. 6, 13. 5, 39 pnla unseljo. Luc. 3,
5 Pata vraiqo. 16, 11. 12. 15. 18, 27. loh.
17, 15. 18, 23r Rom. 7, 13. 8, 3.
16, 13.
28.
Col. 2,
14.
Tira.
9,
10,
22.
4,
17.
1, 5, 20.
Cor. 1,
25.
2.
17.
14,
25.
Cor. 2,
5, 4. 10. 17.
13,
Thess. 2, 3, 3.
21.
2,
7.
7.
3,
Gal. 2,
Tim. 1, 4,
pata anpar Cor. 1, 1, 16.
Cor. 2, 13, 11. Eph. 6, 10. Phlpp. 3, 1. 4,
8. Thess. 2, 3, 1; Luc. 15, 31 pata mein; Luc.
16, 12 pata izvar; Phlpp. 2, 4 po seiiia; loh. 15,
21 pata allata; Cor. 1, 12, 19 po alla. 15, 27.
28. Eph. 4, 15. Col. 3, 8; Gal. 5, 21 pata svab) giebt Parleik; Skeir. I, c pada gadeb (?);
7.
7;
4, 13. 5,
Mc. 4, 10
ticipien
substantivische
Geltung:
Participium
3. 11. 12.
26, 68. 73. 27, 3. 54. Mc. 1,
2, 17. 26. 3, 34. 4, 3. 14. 18. 24. 5, 14.
32. 6, 14. 22. 24. 26. 55. 8, 9. 28. 9, 1. 23.
37. 42. 10, 13. 23. 11, 5. 9. 15. 14, 42. 44.
47. 69. 70. 15, 7. 29. 35. 16, 10. Luc. 1, 45.
11,
32.
4. 27. 28.
17, 20.
18,
2.
39. 40.
10, 2. 12,
13, 16. 20. 28. 15, 21. 16,
21. 19, 11. Rom. 7, 4. 8,
9,
4.
8.
77
5,
26.
9, 10.
Gal.
18. 20.
10.
14,
11,5.
Phlpp. 3, 2.
) schhch:
pata qipano.
V, a. Vlll, d;
Skeir. IV, b. c.
Mth. 8,17 pata gametidn. 27, 9
27, 54 po vaitrpanona. Mc. 5, 14.
15,
7.
10,
8.
afta.
Tim.
1,
3,
5, 40.
15.
Luc. 5,
9.
36.
8,
13.
12.
15.
45.
9,
11
2.
5.
tikels
4.
12, 17 po kaisaris
stellt:
3Ic.
8,
33 po giips
/o
gups.
po manne.
Lnc. 20,
25.
tATA.
78
Luc. 2, 40 fo atliiis. Cor. 2, 11, 30 paim st'ukeins vieinaizos. Plilpp. '2, 4 ]>o anjmraize ; Cor. 1,
15, 23 /)! xristaus; vgl. Juii }>iuilt) Mtli. 5, 4(i.
6, 7 ; /!?) wenn BegrilTe wie SdIiii, Torlittr u. s. \v. zu
suppliren
0, 15. 24. 9,
1.
12, 1. 4. 14,
7. 18, 24. loh. 6, 4. 42. 9, 0.
22. 18, 5. 17. Rom. 11, 13. IG, 23. Cor. 1,
IG, 12. Gal. 2, 3. 6, 1. Eph. 3,8. 4, 22. 6,
21. Col. 4, 7. 9. 10. Tim. 2, 4, 8. Philem. 23.
Skeir. 111, b; auch dulps i'udaie so hleprastakeiiis
5j der
loh. 7, 2. rinnon po kaidron 18, 1;
Artikel steht auch bei nheren Bestimmungen die
9.
Luc. 1, 9.
15.
2,
27.
4,
dem Substantivum
jectiven:
a; Cor. 1,16,
1,
2,
d) loh. 6,
vitop pata mosezis.
I
marein po galeitaie. 7, 23
Tim. 1, 0, 3 hailnim vaurdam paim fraujins unsaris;
6) der Artikel im Prdicat Mc. 6, 3
7iiu pata ist sa timrja.
12,7 sa ist sa arbinuinja.
Luc. 20, 14. loh. 'o, 48. 7, 40. 10, 9. 11, 25.
14, 6. 15, 5. 17, 3. 18, 40. Cor. 1, 11, 25.
|)at-ain,
imt. Aina.
s.
t>at-ainei,
unt. Ains.
s.
genit.
oben.
s.
10.
1,
I)is-wah,
fiis-waduh,
\
>
Was.
unt.
s.
2.
5.
Rom.
23.
7,
9,
30.
20.
4, 18.
Col.
17. Tim. 1, 1,
4.
3,
6,
10.
13.
Thess. 1, 2,
14.
3,
2,
7.
4,
Tim. 2, 1, 9. 3, 15.
53 pai vaidedjans pai
Mth. 27,
mipusitramidans. Mc. 3 , 3 painma mann pamma
haOandin. 15, 28. 30. Luc. 4, 22. 0, 8. 9, 32.
18, 7. loh. 6, 27. Eph. 1, 1. 4, 23. Thess. 1,
Skeir. YllI, b;
|)is-wrahl>ei,
Faurfiis,
unt.
s.
Faur.
dem Comparativ,
Skeir.lV,
d;
2.
8,
8;
TOTs:
1.
loh.
Mth.
23.
2,
15.
12.
7,
10;
1;
in
13, 36;
5,
39. 5, 4. 7,
u)<;
/.inu.
24. 9,
v:
12.
19,
Phlpp. 2, 23;
5.
28. loh. 6,
ijiii:
Luc. 7,
absoluti:
t70
pATA.
"40.
iv
19, 37.
TW
20.
loh.
infinit.
c.
loh.
05.
8, 47.
Cor.
1,
15, 9.
Cor. 2,
Tbcss.
3, 13.
Philem.
dup-pe
15;
19.
masc, soei, sei fem.; 1) bedeutet a) welcher, welche, welches, auf ein vorherge(ig
hendes oder nachfolgendes Wort bezogen
,
Mth. 8,
18, 30.
36.
7,
23. 26.
1,
Luc.
1,
jaf)J>e,
Jaf>|>e
sei
es dass
oder,
iYts
f/'rf:
Col.
I,
20.
16.
sah masc,
|>atuh, neutr. ,
6.
15.
16. 33.
Tim. 1, 2,
II, b.
III,
4, 16. 6, 8. Skeir. I, c.
V, a. VI, d. VIII, c; (Xihog:
10, 1; 4) dieser, ovrog b:
Skeir. VIII, a. b ; o ixihog loh. 1 8,
a.
3.
d.
loh.
17.
13.
15.
39.
11,
15, 16.
36.
3.
20, 17.
13.
6, 2. 9.
12.
Cor.
56.
3,
64.
1J5.
15.
22. 34. 40! 42. 43. 46. 16, 9. Luc. 1, 25. 26.
27. 61. 73. 78. 2, 11. 25. 31. 3, 19. 4, 29.5,
3. 9. 10. 17. 18. 25. 29. 6, 2. 3. 4. 13. 14.
wv:
26.
10,
4.
42.
loh.
5,
51. 63.
40. 54.
8,
11,
2.
4.
2.
6.
15. 31.
2,
4.
4,
8,
4.
19. Cor. 2,
10,
7,
6.
7.
4.
1,
8, 18. 22.
9,
6.
10.
2.
10,
1,
1.
13.
2.
30.
5,
7.
12.
13.
8.
14.
14.
6,
18.
5.
3,
5. 6.
15.
11, 4.
17.
18.
16.
17.
19. 21.
20.
4, 3.
22.
10.
Phlpp. 2,
11. Col. 1,
15.
18.
19. 22.
3, 6.
2, 13.
2,
15. 4, 3. 8.
24.
9.
3,
5,
7.
Thess. 1,
9. 10. 17.
Thess. 2, 1, 4. 5. 11. 3, 3. 6. 17. Tim. 1,
19. 2, 4. 7. 3, 16. 4, 3. 6.
6.
11,
15.
1,
10. 14. 6, 4. 10. 12. 15. 16. Tim. 2, 1, 3.
6.
11.
d.
11.
13.
2,
9.
Philem. 13.
VII,
10, 30.
26. 27,
17.
Neh. 6,
Mc
Luc. 1,
43. 9, 30. 15, 7. loh. 8, 53. Rom. 9, 4.
Cor. 1, 7, 13. Cor. 2, 9, 11. Gal. 2, 4. 4,
24. 26. 5, 19. Eph. 1, 23. 3, 13. 4, 19.
Phlpp. 1, 28. Col. 2, 23. 3, 5. 14. 4, II.
Tbcss. 2, 1, 9. Tim. 1,1,4. 3, 13. 6, 9,
Tim. 2, 1, 5. 2, 2. 18. Tit. 1, 11; oaog:
tATA.
8(1^
Luc. IS,
'2-2.
12.
li>li.
10,
10,
.11.
17,
l.-).
Rom. 9,
18. 54.
16.
7.
b.
1.;
11, 2.
Phlpp.
(uu;:
10. 33.
1,
12,
4,
19.
4,
12.
10.
The.?s.
Luc. 5,
32.
Col.
7.
II.
7.
Rom. 7,
4, 7. 9. Tim. 1, 1,
15. 2, 10. Tit. 1,
10.
Cur.
11. 5,
3.
2,8,
5.
23.
Tim.
2,
1.
Neh. 5, 15. vgl.
1,
Cor. 2, 7, 12. 9, 1; und so auch ist im Goth.
Eph.
weggelassen:
b) derjenige
4, 6;
vrelcher, in Beziehung auf einen bestimmten, aber
nicht
10.
patei anahaud
nQO<;iiuS,t
Luc. 3, 11. 8,
17, 33.
17. Rom. 9, 15. Cor. 1, 16, 3. Cor. 2,
21. Gal. 6,7; oaiig: Mc. 8, 34. Luc. 14,
37.
9,
10,
41.
15.
Phlj)p.
3, 7;
44.
35.
10,
24. 26.
4.
uoTig
10. 22.
8.
5.
liv:
Cor. 1, 10, 2.
IS.
18,
11,
27.
(dafr
Rom.
!t,
18.
13,
17.
2, 10.
loh. 3, 3.
Rom. 13,
8.
14,
7.
Cor. 1,
10, 18.
5.
15,
2.
18.
II,
Cor.
1,7,
22.
11,
10.
24;
17, 31.
a) mit unmittelbar
(Deraonstrativum),
og:
Luc. 5, 21. loh. 16, 17; avrug
Phlpp.
Sang:
4,3; vg: Luc. 1, 4. loh. 17, 9
(vgl. Luc. 7, 43.); oaiig: loh. 13, 20; fr da
griech. Participium: Mc. 5, 15. Luc. 2, 33. 8,
4. Rom. 11, 22. Gal. 4, 8. Col. .3, 10. Thess. 1,
ovTog
c) in
(st. ei pnmma) fragibia pata;
Verbindung mit Prpositionen, meist zu Umschrei-
pammei
tATA.
bung einer
struction
Jn pizei, diu to
Luc. 8,
18, 5;
6.
13.
3,
1; ioTi:
12,
Rom. 15,
6i6:
10. Eph. 3,
4,
5.
Cor. 2,
7.
Thess. 1,
Luc.
13. 4, 8. 25.
Phlpp. 2, 26; 6i
ov yQiv: Luc. 7,
8, 47;
Luc. 4, 18;
Mc. 4,
infin.:
c.
ahi'av:
ijv
ov
47;
triy.iv:
81
2.
27.
7.
36. 45.
loh. 5,
37.
18,
29. 37.
8.
9. 22. 26.
14.
6,
7,
20,
22.
15.
19,
24.
7.
7.
19. 21.
5.
26.
52.
8,
18.
17.
9.
19.
46.
II,
d.
uvd-'
III,
b.
b.
IV,
TU
pu
7iu&}'jfiuT(i /.lov:
aoS
Co).
TiQoy.onrj:
;y
1,
Tim. 1, 4,
brukjaidau,
rfi
patei ustauhan 'ist,
10; patei gnp sijai,
patei
15;
pairh
Co!.
unoyjit'jaii:
is
22;
13,
1,
to tiIiwv:
to xulv:
2,
Cor.
1,
Thess.
1,
|>ataMrah
Wazuh
5.
Jiatei,
16.
Was.
unt.
s.
29.
12. 16.
3,
32.
7,
23.
8,
7,
14.
15.
18. 23.
9,
1.
11.
13.
3,
9,
72. 27,
5, 23.
6.
20.
2,
1.
6.
18.
3.
18.
8.
10.
28. 29,
8,
5,
43.
24.
35.
31.
11,
21.
7,
7.
u.
8.
19. 22.
10,
11.
12.
24.
Cor.
30.
1,
1,
3. 23.
12,
15. 14, 21. 23. 25. 15, 4. 5. 12. 15. 27. 58.
16. 12. 15. Cor. 2, 1, 7. 12. 2, 3. 3, 3. 4,
14. 5, 1. 6. 15. 6, 16. 7, 3. 8. 8, 2. 9. 10,
11. 11, 21. 31. 12, 4. 13. 13, 2. 5. 6. Gal. I,
23. 2, 7. 14. 26. 4, 6. 13. 15. 22. 5, 2. 3.
11. 4, 9.
5,
6, 9. Phlpp. 1,
5.
27.
7, 22.
4, 11.
ausser
dass,
f>ei,
ovx ort:
'i'fu:
12,
loh.
fitj
ou:
ni peei oder
6.
Rom.
Mth.
38.
11.
4.
12.
2.
9.
6.
sentiendi
6,
5.
fiatei,
10, 34.
28.
5,
2, 4;
saei,
0,
15.
7iih
I>atei und
f)iswah
2.
16.
14.
1.
10.
fieei,
5, 21.
Wah
7,
14, 24.
30.
15,
15, 20;
'h'u:
loh.
Cor.
10, 9.
6,
7.
13, 35.
4,
9.
11, 2.
16, 33;
mit
12; 2) relative Partikel, dass, da, oti: loh. 7, 35; in der Redensart undpata iceilus pei, so lange als, iq' uaov:
Mth. 9, 15. 3) (^e, Cor. 1, 16, 6. h. 1.) dem mit
Demonstrativen verbundenen was, teazuh, iraduh
giebt es, wie andere Relativa, die Bedeutung
'Iva
i.ir):
loh. 6,
pei,
s.
og o) so pis-
unt.
ITas.
11
82
I^E
13;
2,
1.
Gal. 1, 21.
Cor. 1, 15, 6.
Skeir. VI, d; y.ai oder St: Luc. 4, 9;
tTifiTcr.
Tim. 2,
XoiTir:
tlUDA.
J)eillS (DM. 457),
5, I;
Rom. 13,
y.tuQi;:
T>cilliail[>aillS,
|)eina,
I,
Mc.
3,
Teimaupaius.
unt. pu.
s.
I)ems,
unt.
s.
The.;^.
11.
ebcndas.
s.
{lein^O (DM.
17.
loh.
^evigi
unt. pivan.
s.
Paprop-pan
Cor. 1, 7, 5;
nCO.tv.
fiaproei, woher, i^
oi:
Tim. 2, 4,
).otn6v:
Mth. 6, 20.
8.
Phipp. 3, 20.
Luc. 9,
* .
'
s.
>
I>izei,
*^inail
ahd.
Uf-Jianjan,
4.
*;
24.
18,
1.
17.
loh.
11, 41.
Col.
3,
s.
20.
Col.
3, 11;
Rom. 9,
Luc. 4, 16.
ol:
26.
Cor. 2, 3,
17.
1.
hala.
unt.
peig^ain!^,
zu Tim.
s.
1,2,
12.
^eilian
3,
9.
was
/.lov,
13.
ich
Skeir. IV,
zunehme,
Tim.
1,
4,
Ga-I>eihan,
Skeir.
IV,
b.
vgl.
II,
mein Wachsthum
15;
dass.,
patei peiha,
c;
,
cv^iL,iad-at:
ava.dl.'ktiv:
^ nQOy.onrj
Col. 2,
PhIpp. 4,
3, 14.
At-ftinsan,
herzuziehen,
iXy.vnv:
loh.
44.
6,
12, 32.
J)inbS
(altn. pinfr,
ahd. diul),
holl.
t,jv,
altfr.
Pauf,
nhd. dieh;
dief,
thief,
Gr.
agls. peof,
schw. tyf, dn.
49. DRA. 635.
thiof,
alts.
thiaf, engl,
II,
5,
2.
4;
I>iubi,
XrjOTi'jg:
neutr.,
Diebstahl,
yj.oni'j:
Mc. 7, 22.
^illda
(altn.
piod,
alts.
thiod,
agls.
peod,
ahd.
Tim.
17.
19.
10.
b.
7, 6.
Cor. 2,
jiivtiv:
Lata.
unt.
ttiudans
III, d.
320.
(alts.
DRA.
thiodan,
229),
agls.
masc,
fiut
II, 8.
14. 22. 25. 26. 15,
Mth. 5, 35.
9.
12.
18.
2(i.
Mc.
C,
Luc.
1,
5.
f>iudanon,
33.
19,
unt.
s.
Gards.
Luc.
I,
mitherrschen,
1,4,8.
Cor.
masc, Reich,
I>iudincissus,
10. Mc. 0,
Luc.
I.
Tim.
cvfiaaiXtvtiv
Tim. 2, 2, 12.
1,
aatltia:
2, 4,
1,
III,
|)iuft-spiIlon,
I)iul>eigs,
adject.,
Rom.
Mc. S,
Ga-Iiiul>jan, dass.,
Eph. 1, 3. Siteir. VII, b.
Un-f>iul>jan,
{mfieins,
11;
1,
Eph. 1,
piS;
*
s.
7.
Luc. 9,
16.
Rom.
12, 14.
2) Segen,
eiloylu:
Cor.
2,
9,
6.
Luc. 16,
Neh. 5, 16.
Magus.
unt.
s.
dovX7]:
I>evis,
neutr.,
[tiaqns
(vgl.
\\ii.
accus),
adject, weich,
1.
mrb,
^lalisjan
pUuhan),
(vgl.
Cor. 2,
iy.(fotTv:
Ga-I>lahsnan,
III,
erschrecken,
staunen,
14.
diuxaouT-
(vgl.
DM.
alts.
giflehan,
20. Gf.
36), couj.
p.
conj.
II,
zu Neh. 6,
vgl.
Luc. 1, 29.
Tiad^ai:
d^iXyeiv;
conj.
10, 9;
I,
III,
Ga-plaihts,
planllS,
pleihsl,
s.
unt. pliuhan.
s.
])lin]iail
?ihd.
(altn.
ye,
alts.
fli/a,
ia,
altfr.
fliuhan,
agls. fleon,
ie , schw. ^j/,
nhd. iehen; Bopp 13. Gr.
vlien,
holl.
fliohan,
eng\. i/
24.
Gf.
III,
2, 22.
3.
s.
Ar-t>liuhan,
unt. Qipan.
14,
(altn. piji-,
peov, peovian,
piona,
ahd.
diu,
alts. ihiu,
Ihionon, agls.
50.
52.
dass.,
16,
Unpa - f>liuhan
11, 33.
filauhs,
loh.
dass.,
Ga-[>Iiuhan,
unt. pivan.
unt. pata.
])ivail
13.
dn.
fluchen, xuTUQua9-ut:
fem.,
I>iu|>i>iqiss,
s.
'*'^lalliail
unt. Spill.
s.
{linSj
dass.,
dovlovv: Cor. I, 7, 15;
xuTudovXovv: Cor. 2, 11, 20. Gal. 2, 4; mQmiiQtiv: Tim. 1, 6, 10; mannans gapivands,
Sklavenmacher, urd'QunodiaTrig: Tim. 1, 1, 10.
Mth. 6,
Ga-I>ivan,
I>iu-inagus,
Mift - Jiiadanon
II,
conj.
G, 15.
pr.
Ana-I>ivan,
I>ivadv,
14. 27.
83
tu.
Calend. Goth.
14.
I>iudan-gardi,
^in]^
8.
entfliehen,
Thess. 1, 5,
masc,
10, 13.
Mth. 8, 33.
Luc. 8, 34.
Flucht,
Mc.
ixftvyeiv:
5,
14.
Cor. 2,
3.
(fiy/j:
Jjll (altn. pu, pinn, alts., altfr. thu, thin, agls. pu,
pin, ahd. du, din, engl, thou, thine, schw., dn.
11*
81
tLAN.
Bopp 80.
Tim.
tu
da, diu;
83. 48-2.
1079),
17.
11,
gr.
Gr.
780.
I,
tu,
lat.
V,
Gf.
tuus;
78.
1072.
Rchtli.
Mth. 6, 0.
Mc. 1,11.
14.
Gal. 2,
10.
6,
Tim. 2, 1, 18. 2,
1.
1.
Tim. 1,
3. 3, 10.
4,
14.
2,1.
15.
4,
14,
11.
5.
15.
griech. Artikels
25.
vgl.
Luc.
4, 23.
I>ema,
St.
11, 23.
Cor.
1,
12,
Phiiem. 20.
IUS, dat.,
4.
6.
40. 41.
dir:
18. 23.
12, 15.
13, 38.
17, 5. 7. 8. 11.
13.
5. 6. 2, 7.
18.
fiiizei,
3,
14. 4,
19. 21.
du dem:
3Ic.
1,
11.
Luc. 3, 22.
d.
4.
Mth. 6, 13.
deiner:
genit.,
Cor. 2, 6, 2.
21.
16.
zu
I>uei,
2.
s.
3,
29.
19,
6,
2, 1,
3.
Tim.
4, 7.
34. 35.
17. 28.
9,
1, 3.
I>ukei,
I,
3. 4. 6. 8. 2,
34. 5, 8.
14.
6,
9,
29.
30.
7,
6.
39.
3,
^Ilg'kjail
18.
16,
loh.
3. Phlpp.
3,
Gal. 2,
9.
Cor. 2 , 13, 7 ;
impersonal pugkeip
(pulviad^ui
mis, oy.w oder oxei /iioi: Mth. 6, 7. 26, 65.
Luc. 19, 11. Cor. 1. subscr. Cor. 2, 12, 19.
Gal. 2, 2; cpuiviTui /.loi: Mc. 14, 64.
:
Hauh-fiuhts,
Tim. 1, 6,
adject.
Mikil- puhts,
14,
I>uhtus, masc,
50.
wissen,
hochmthig, rnvcpw^tvog:
4.
47.
10.
2.
4;
9.
dass.
vniQi^fpvrji;:
1) Dnkel',
Cor.
avvtldriatgx
vielleicht Skeir.
VI,
Luc. 1, 51.
Col.
1,
b.
10, 27.
pntltlS,
133.
14,
^Illan
s.
unt.
pugkjan.
ifuljan Tim. 2
II.
s.
zu d.
St.
altn.
pula,
alts.
altfr.
holl.
dulden; gr.
,
lat. tolerare; Gf. V,
Rchth. 1076), conj. IT, ertragen, uvixiod^ut:
TAAAN
doljan,
pUSUNDI
Mc. 9,
Cor.
Cor. 2, 11, 1.
4. 19. 20. Eph. 4, 2. Thess. 1, 5, 14. Thess. 2,
I, 4. Tim. 2, 4, 3; ivi/ja&ur. Gal. 5, 1;
12; imoqtiQiiv: Tim. 2,
vno/^iiviiv: Rom. 12,
Us-Iiulan,
^RIUTAN.
IS.
nuQuy.vJ.iiv.
Luc. 3,
2) ermahnen,
33;
Thess. 1, 4, 18. 5, 11; * 3) schrecken, (pofiigiinv:
Neh. 0, 14 ist gewiss falsch, s. zu d. St.
5.
1,
Geduld,
Us-I>ulains,
10.
Skeir.
Col.
vnof^iovtj:
II,
11.
1,
picsund,
agls.
thusundig,
alts.
pu-
dusunt,
altfr.
Luc. 9, 14.
19.
13. 8, 9.
14,
3L
loh.
6, 10.
Esdr. 2, 12. 15. 31. 35. 37. 38. 39. Skeir. VII, b;
fimf pusundjos, ntvTuxig/JXioi Luc. 9, 14.
fiusundi-fa|)S,
*
fent
(altn.
s.
6.
I>at-haurn,
^ragjan
II,
conj.
36.
s.
V, 235).
unt.
(vgl. agls.
prg;
TQt/Hv:
laufen,
1.
xp/f
Mc.
4.
unt. preihan.
Heaschrecke,
fem.,
367),
(Gr. III,
|)raiIlStei
6.
(altn.
firasa-balfiei,
JiraiSk,
^rafstjan
engl,
s.
Balps.
unt.
unt. priskan.
s.
traust,
(altn.
trusl,
schw.
alts.
trsta,
sten,
nu^a/.tvd^tta&ui
loh.
ahd. trost,
thrisli,
dn.
Gf. V, 474),
aten;
treste,
conj.
11, 31.
nhd. tr-
II,
1) tr-
Thess.
1,
5,
Mth.
5.
7,
so
ist
dem
4.
3,
Rom. 15,
5.
Cor. 2,
1,
13.
^reiltail
9, 2.
Ga-Jireihan,
*
I>raihns
dass., &h'iiv:
masc.
8,
Thess. 2, 1,
preihsl,
6.
7.
Drnge , Haufe.
Faihu-praihns
Luc.
2,
Luc. 8, 42.
arfinrlytiv:
neutr., Bedrngniss,
/.lu.u-
arivoywQiu: Cor. 2,
12, 10.
(altn.
prir,
alts.
tlire,
altfr.
3, 23.
ftras
dri,
ftreiS
Haum.
praillll$>i,
7.
Col. 4, 8. Thess. 1,
Eph. 6, 22.
Thess. 2, 2, 17.
13.
7.
ficvq:
Faps.
unt.
2,
Philem. 20.
a.
5.
(altn.
seitd, ahd.
uiuTiuvui':
agls.
Thess. 2, 3,
plllSnndi
Phlpp. 3,
7.
6.
10;
1,
3,
Cor. 2,
Tim.
ertragen, uvl/tad^ui:
85
8, 48.
loh. 16,
I>rija-hunda,
Mc. 14, 5.
T^iuxoawr.
pridja. s.
*j)rintan
driuzan,
zum
1.
unt. preis.
(altn.
nhd.
priota,
verdriessen;
agls.
Gr.
preatjan,
U,
20.
ahd.
Gf. V,
fRISKAN
80
247),
praut,
I,
conj.
Jirulun
Bi-|)vahan,
be-
prutans,
iAKOB.
Us-pvahan,
Us-briutan,
f)ruts-fill,
briskan
caii,
Mc. 7,
Gr.
dreschen;
II,
pvahl,
Ga-I>rask,
.3,
neutr.
Dreschtenne,
J)ro]>jan
prottr,
(altn.
conj.
idrott},
II,
ben,
iprott,
schw.
dn. idrat,
Tim.
yv/nvul^ttv:
s.
5, 26.
Skeir.
unt.
Gramjan; 2)
21;
sicher, fest.
*J>'Vast,
4, 8.
f>va]lilll
Eph.
Xovt()0)':
4, 7.
1,
Bad,
neutr.,
unt. priutan.
s.
ungewaschen, uvmrog:
Luc. 14,
oQyiad-iig:
oQyi'log:
Tit. I, 7;
pvairhs visan, OQyluad^ui: Eph. 4, 26.
17.
J>rnt!i>,
part. praet.,
Luc.
ulcog:
2.
pVairllS
9,
Tim. 1, 5, 18.
<).
n'-
b.
11,
prask;
priiskun, pruskaits,
Un-|)vahans,
FilL
unt.
s.
uniiJiXvniv
sich
loh.
TiTiad^ur.
schweren.
Ga-fivas^an,
(altn.
befestigen,
II,
1.
strken,
Cor. 2,
iuiovv:
16, 13;
Col.
conj.
y.uQTtQl.t,tiv:
23.
{>ymiania
masc, Weihrauch,
(vox graeca),
Rauchopfer, &vftiufiu: Luc. 1, 10. 11.
loh.
13,
11.
7.
14;
pOmaiS,
15.
15.
nom. propr.
loh.
11,
16.
Ow^ig:
14, 5.
18. Luc. 6,
5Ic. 3,
I.
(Jaeirus Mc. 5, 22), nom. propr. masc,
AaeiS'niS
'fiiQog:
lairaimias
27,
9.
lairaiipanliS
fem., "^liQTiohg
lich
seine
(Jairupula,
s.
d.),
laireikO
nom. propr.
Mc
10, 46;
liegenden
Col. 4,
15, 41.
30. Neh. 7,
1.
eiaireiko Esdr. 2,
Luc 2, 22.
2. 3; Luc
41. 43.
5,
17.
9, 31. 51.
22.
lairausaulymeis
7,
1.
Mc. 1,
loh.
10,
plur. tant.
II,
18
(h.
1.);
dass.
Mc. 3,
8.
"^TeQoaoXv/.tTzat:
5.
lairusaulymeites ,
13.
lairUSalem,
iairusaulyma {lairausaulyma
propr. fem., "^hiJOffXv/nu
masc,
'^ItQoaoXvj.ihrig:
loh.
7, 25.
lailSSaiS; nom.
32.
Rom. 15,
propr.
masc,
'Iiaaai:
Luc. 3,
12.
lakot)
27, 56.
lARDANS
lakobns (lakuhos
9,
Luc.
2.
9,
'Iy.wo?:
Cor. 1, 15,
7.
Gal. 2, 9.
lanrdannS (Jaurdanus
masc, 'lQavog: Mc. 3,
loh. 3, 2C),
10,
8.
lared;
d.
St.-,
75),
17,
altn.
masc,
1, 5.
9.
Cor. 1,
in ironischen
9,
8.
Gal. 6,
1.
Gf.
I,
nicht
eine
8,
Rom.
17.
18,
9,
10, 22.
Cor. 2, 3, 1. 11, 7. 16. 12, 17. 18; fiTjTt:
Mth. 7, 16. Mc 4, 21. Luc 6, 39; 2) es
mchte, dass, dass nicht, im']: nach oga7i Cor. 2,
12, 21; auch fn'jnwg: Gal. 4, 11; und mit supplirtem ogands Mc. 2, 21 (a' da fu'i). Cor. 2, 12,
6; iivandjan Cor. 2, 8, 20; pugkja?i Gal. 2, 2;
14.
20.
1,
13.
9,
14.
8.
15. Thess. 1,
50;
Afar),
Skauns.
unt.
s.
(gehrt zur
vgl.
Cor. 2, 8,
1.
unt. Leiks.
s.
Ibna-skauns,
lbnk>S
Gleichheit, iaT7]g:
Col. 4,
Ibna-leiks,
39.
2,
16, 21.
10, 21.
llach,
,
1) (in der starken Form,) eben,
niivog: Luc. 0, 17; 2) (in der schwachen Form,
d;
V,
ibna
aggiluni,
gleich (hog): Skeir. 1, a.
engelgleich, iauyyi/^og: Luc. 20, 36.
adject.
13.
jf,
Fragpartikel,
1)
Rom.
"lacov:
nhd. o;
schv,.
engl, if,
etwa?
propr.
87
IDR.
Ibnassus, masc,
9.
laSSOn, nom.
ibai Ca Luc
zu
3.
lareinij
s.
nom. propr.
Luc. 3,
1.
Wurzel
IBAN, AF;
6, 66. 18,
loh.
Gr.
rckwrts,
zurck,
adject.,
II,
dg
6.
Mc
1, 17. 10, 36. 14, 13; inAccusativus und Dativus duaqis Luc. 19, 31),
lis des pronom. person. zweiter Person (altn. yckr,
Ig^g;qilS
(igqis
Mc
Iggqara, Gen.
euch beiden,
10, 36. 11, 2.
Mc
Luc
19, 31.
Cor. 1,
1, 17.
12, 21.
Iggqar
(altn.
inckare/-),
rig,
Id...
(altn. id...,
,..ed,
agls.
ahd. it...,
ita...;
27.
'ibai aufto (ibai ufto Mth. 27, 64), 1) Fragetwa? f.ir]noTe: loh. 7, 26;
formel, denn?
Cor. 2, 13, 5;
2) ob etwa, /.n'jTi
il fi7]Ti:
du leva
leikis
taujaip;
pana freihals
Cor.
jM?'/tw?:
9,
fiTj-.)
ni,
s.
unt. il/ai
s.
zu loh. 7, 31.
Ibai ni, in
denn nicht? (xrj ov: Rom. 10, 18.
19. Cor. 1, 9, 4. 5. 11, 22; so auch ibai
aufto ni, es mchte nicht, la'jmog ovi: Rom.
ni;
ibai ei,
der Frage,
ibnS
eben; Gr.
II,
I,
. .
1,
5.
Schw.
V.
Idreiga,
3.
8.
(?).
5, 32.
15,
7.
Mc.
1, 4.
Luc
3,
11, 29.
couj. II, und tdreignn sik (Luc. 1;,
11, 20 [s. jedoch z"u d. St.] Cor. 2,
7, 8 pr.), bereuen, sich ndern, fieruvoiiv:
(Mth. 11, 20).
1, 15. 6, 12. Luc 15, 7.
10. 17, 3. i. Cor. 2, 12, 21; fiixai.i{lta&tu:
Mth. 27, 3. Cor. 2, 7, 8.
Idreigon,
3.
BIth.
Mc
Ga -idreigon,
dass.,
finayoitv:
statt des
p.
IV.
iZVARA.
lESUS
88
iesns
(in
wo
von andern
Personen, als von Christus gebraucht wird, wie
Col. 4, 11. Esdr. 2, 36. 40), nom. propr. masc,
29. 34. 9, 10. 26, 75. 27,
*J;;ffofc: Mi. 8,
17. 54. 58. Mc. I, 1. 24. 5, 6. 7. 15. 10, 47.
50. 12, 17. 29. 35. 14, 6. Luc. 3, 21. 4, 34.
12, 3. 7. 12.
8, 28. 18, 38. loh. 11, 41.
Rom. 6, 23. 15, 6. Cor. 1, 5, 4. 9, 1. 15,
lua
Ulis
IS
ausser
geschrieben,
57.
Cor. 2,
18.
Eph. 1,
1,
1.
1.
2.
2.
1 1
31.
4.
Phipp. 3,
8.
es
Gal. 2, 16. 6,
Col. 3, "17.
9.
13.
4,
1.
Esdr. 2,
2.
36. 40.
w.,
s.
Gal.
unt. is.
Mc.
32.
5,
s.
1,
1.
pron. relat.
1.
indecl.,
welcher, og:
37;
particip.:
c.
Gal. 6, 13.
Mc. 9,
1.
izvara
Luc. 8, 15;
(altn,
eovih, eover
ydhr, ydhar,
altfr.
alts.
tu, iwar,
euch,
v/nTv:
5Ith.
12,
5,
3, 9. 4,
18.
20.
22.
19.
20.
23.
26.
24.
25,
4, 11.
41. 50.
8.
13,
24. 35.
14,
3.
2.
14.
11.
15.
18,
33.
13. 25.
8. 5, 4.
23. 30.
39.
3.
16,
1.
23. 25.
7.
4.
26.
3.
1.
3,
4.
1.
4,
12.
5,
13.
6,
3.
5.
12.
5.
25.
21,
16.
1, 2. 4. 7. 10. 12.
18. Philem. 22.
3,
1.
6. 8,
4.
10.
11, 16.
Gal. 3, 1.
4,
Eph, 2,
4.
2,
19. 21.
18.
20.
25.
17.
3.
18.
23.
24.
16.
19, 4.
16.
16.
15.
19.
12.
15,
20.
19.
26.
12,
10.
7.
6.
14. 15.
13,
12.
5. 6. 7.
34.
16.
17.
16.
21.
20,
43.
15.
10.
9.
10, 3. 5.
14.
12.
13,
engl,
'izvis,
32.
13.
9,
15,
7. 10.
16, 9. 11. 12. 17, 6. 10.
18, 8, 14. 17. 29. 19, 26. 40.
loh. 5, 37. 6, 20. 26. 27. 32. 36.
8.
47. 53. 63. 65. 7, 19. 22. 33. 8, 24. 25.
37. 40. 51. 55. 58. 9, 27. 10, 1. 7. 25.
5.
Ize, Izai u.
izei {ize Mth.
l,
24.
23. 34.
5.
16,
4.
12.
17.
8.
Gal.
10,
1.
9.
1, 6. 7.
13, 14.
3,
1.
16,
18.
4,
5.
11, 2, 11.
19.
20.
13,
9.
11.
12,
6, 12. 13.
3,
5, 6. 18, 6,
4, 1,
10. 11. Phlpp. 1, 27. 2, 28, 3, 17. Col. 1,
7. 9. 12. 13. 21. 22. 24. 25. 2, 13. 16. 18.
5,
1.
4.
7.
2.
8.
10.
13.
12.
15.
2.
89
it
3,
9.
12.
4,
16.
13.
10. 13. 5,
9.
Thess. 2,
27.
6.
3.
2.
5.
12.
6.
5.
11.
2,
4,
1.
13.
3,3.
10.
3.
14.
Izrar,
16,
pron. poss.,
euer,
9,
4.
Mth. 5, 16.
o vfiwv:
48.
6, 11. 7, 9. 13.
26. 13, 18. Luc. 3, 14.
4, 21. 5, 4. 22. 6,
22. 23. 24. 35. 36. 38. 8, 25. 9, 5. 44. 10, 6.
11. 20. 16, 15. loh. 6, 49. 58. 8, 21. 24.
38. 41. 42. 44. 56. 9, 19. 41. 10, 34. 14, 1.
27. 15, 11. 16. 16, 6. 20. 22. 24. 18, 31.
Rom. 12,
14.
1.
16, 24.
2.
16,
3.
Cor.
14.
1 ,
17.
5 , 6. 7, 5.
18. Cor. 2,
12.
8.
4,
7,
7.
15.
11,
6.
15.
13. 17.
4,
Phipp. 1,
Col. 1, 8.
2, 13. 3, 3. 4. 5. 8. 15. 16. 19. 21. 4, 6. 8.
Thess. 1, 2, 17. 3, 2. 5. 6. 7. 10. 13. 4, 3.
11. 5, 12. 23. Thess. 2, 1,3. 4. 2, 17. 3,
Philem. 22; o vfihipos: Luc. 6, 20. 16,
5.
12. loh. 7, 6. 8, 17. 15, 20. Rom. 11, 31.
Cor. 1, 15, 31. Cor. 2, 1, 6. 8, 8. Gal. 6,
xaS^ v/xg: Eph. 1, 15; iavrwv: Eph. 5,
13;
25; l'wg: Col. 3, 18(1) Thess. 1, 2, 14; izvar
misso, einander, uXXrjlcZv: Gal. 0, 2.
13, 23.
14,
6. 7,
11.
46.
47.
21.
21.
50.
15.
52, 55.
5, 2. 5. 16. 33.
n.
13.
6.
2.
8.
49.
7,
4.
14.
28. 30,
41.
44.
14.
6.
1.
14.
13.
12.
9.
4.
1.
1,
10.
8.
2.
3,
24.
37.
42. 46.
23.
6.
13,
25.
Eph. 2,
9.
26.
4.
5,
13.
4, 7.
16.
4,
4.
9.
6,
4.
8.
16.
14.
5, 5. PhIpp. I,
18.
Col. 1, 22
12
IK
90
pan
IN.
i
50.
Ill
ek,
(altn.
engl,
alts.
schvr.
i,
agls.
jag,
lat.
ego,
8.
7.
8,
12.
58.
15.
17,
4.
15.
12,
33.
20.
11.
9.
12.
14.
16.
18.
19.
14.
16. 19.
10.
12.
14.
17.
27. 33.
21.
23.
24.
25. 26. 18, 5. 6. 8. 20. 21. 26. 35. 37. 38. 19,
6. Rom. 7, 9. 10. 14. 17. 20. 24. 25. 9, 3. 10,
19. 11, 1. 13. 19. 12, 19. 14, 11. 16, 22.
Cor. 1, 1, 12. 16. 7, 8. 10. 12. 28. 9, 6. 26.
10, 30. 33. 11, 1. 23. 15, 9. 10. 11. 16, 6.
10.
11,
20.
1,
1.
Tim.
1,
1, 13.
Im
(altn.
em,
agls.
eom,
engl,
am,
851
Verbum substantivum,
ff.),
gr.
lat.
ich
alts.
iifA.!;
sum;
bin,
Gf.
s.
I,
unt.
Viaan.
Im, Imma,
In (ahn. i, ahd.
unt. is.
s.
in,
in,
gr. iv;
chischen
Gr.
ilg
III,
und iv,
indem es auch,
jenachdem
nach
einzige
(die
Prposition
diese
gothische
dieser
in
laip in
'in
farnaum.
'in
bnlvein aiveinon
libain aiveinon.
'in
ka-
3, 1. 27. 4, 1. 5, 12.
13. 38. 7, 17. 19. 24. 8, 10. 13. 9, 25. 28.
43. 47. 10, 23.
11, 11. Luc. 1, 40. 2, 15
(Jn himin, gen).
4, 31. 38. 5, 3. 25. 6, 6. 7,
1. 8, 22. 31. 32. 33. 37. 9, 12. 46 {galaip mitons in 'ins, iv). 52. 10, 30. 17, 27. 18, 25.
19,
40.
2,
7.
45.
45.
loh.
13, 27.
13.
2,
Skeir.
3,
18,
II,
26.
1.
4.
1.
c;
7,
33.
8.
19,
10 Q'n dulp).
9.
10,
Cor. 2, 1, 16.
Mth. 7, 21.
'inngaleipan
91
EV.
nur loh. 6, 14. 22. II, 27; *} visand
Cor. 1, 9, 22 fr l'vvo/iiog, sollte wohl
in viloda heissen; h) nach mehreren Transitiven,
oft schon in ethischer Beziehung, so nach: i'nsandaccus,
c.
in vilnp
jan Mc.
36.
5,
4, 26.
10,
1.
loh. 10,
Tim.
17,
2, 4, 12; ussandMth. 9, 38 (vaurslvjans in asan; vgl. zu
10, 2); fravilvan Cor. 2, 12, 4; gavaihtjari Luc. 1, 79;
tiuhan loh. 18, 28; gatiuhan
Luc. 4, 9; ustiuhan Mc. 1, 12; briggan Luc. 2,
22. Cor. 1, 16, 3; lisan Mth. 6, 26; vairpan
Mc. I, 16 (fV). 11, 23; alvairpan Mth. 27, 5
(fv). Mc. 9, 22; fravairpan Mc. 9, 42; usvairpan Mth. 8 , 12; ussaljan Luc. 10, 2 ; lagjan
Mth. 27, 6. Mc. 7, 33. Luc. 9, 44 (in ausona
pu vaurda). loh. 18, 11 (Jiairu in fodr); galagjan Mth. 5, 25 (i harkara). 6, 30. Luc. 3, 9
{in fon). loh. 15, 6; atlagjan Mth. 7, 19; gi'wfaw Mth. 9, 17. Mc. 2, 22. Luc. 5, 37. 38;
saian Mc. 4, 18; intrusgjan Rom. 11, 17. 24
(fv); speivaii Mc. 8, 23; slahan Luc. 18, 13
Cor. 2, 11, 20
(in brusts).
(; andavleizn)
niman Mc. 6, 8 (i/j ri'g, auf den Weg). Luc. 9,
3. loh. 6, 21; ganiman Luc. 2, 21 (fi');
andniman Luc. 16, 4. 9. Col. I, 13; giban Luc. 6,
Cor. 2, 1,
38. 15, 22 (figgragulp in handu).
22 und 8, 16 {(i>); algiban Mc. 9, 31. Luc. 9,
44; gidevjan Mc. 14, 41 (w handuns fravaurhtaize); so ustfidljan Luc. 7, 1 (alla po vaurda
in hliumans manageins); gahausjan Mth. 10, 27
in auso) ; merjan Col. 1, 23 (jiivaggeljon in alla
gaskaft); gateihan Luc. 8, 34 (in biiurg jah in
veihsa); qipan Mth. 9, 21 (i/j sik, ev); Mth. 10,
28 fraqistjan saivalai jah leika in gaidinnayi (kann
auch der Dativ, nach dem Griechischen iv sein);
18.
Gal. 4, 6.
jan
Luc.
loh. 9,
und
1 1
gagg pvahan
in svurnsl siloamis
16, 9.
Markus durch
in
12*
IN.
92
whrend sonst
bei sich hat,
B. Mit
i in dieser
s.
iint.
warhoda
gaggan.
dem Dativ,
1) lokal,
bei Ortsbestim-
7.
15.
4,
4,
15.
2,
1.
5, 18. 6,
Thess. 1, 2,
Skeir. IV, c;
18. 21.
13.
20.
9.
14.
vgl.
4,
6.
1,
2, 20. 3,
Tim. 2, 1,5.
loh. 11, 17 ju-
Col.
geschieht:
loh.
7,
iudaia
9, 39.
9,
34.
15, 6. 17.
1.
Grenzen
in
Cor. 2, 1, 23.
4.
1,
gewisser
auh vilda
ni
galeilaia.
16. 8, 51.
24.
Jtan fidvor
nerhalb
in
C.
15.
han in
auf
sis).
dem
Schiflfe)
6,2.
8,
4.
'in
skipa,
14 (jnahteis vaurkjand
'in
-imma-).
17.
28.
14.
26.
in
libain
'in
10, 22.
17, 13.
tzvis).
6, 59. 7, 28. 8, 20. 26 (tig).
12, 25. 13, 31. 32. 14, 13. 16, 33.
18, 20. 26. Rom. 7, 5. 23. 8, 3. 4.
93
IN.
12,
9, 26.
Cor. 2,
12.
5,
13,
3.
3,
9.
12.
6,
Gal. 3,
10.
2,
8.
11.
1.
Cor. 1, 7,
2, 14. 3,
4.
1,
1.
20.
7,
8.
4,
5.
5,
17.
2.
5.
10,
2.
7.
4,
3.
15,
4.
6.
11,
10.
Eph. 1,
Phlpp. 3, 9.
20.
15.
10,
18.
4,
32.
7.
32.
2,
16.
3,
1,
1.
vilands in sis.
25. Phlpp. 2,
van
liairtam.
in
Rom. 10, 6
Rom.
sis.
11,
16 siggin hairtam
3,
Skeir. VII, c;
10.
1,
in
immafriapva;
tV: Mth. 8, 10
7ti
vgl.
b)
Cor. 2
2,
tulgjan
bei,
svelauda galaubein
bigat.
9, 3
33
7ii
unter (zwischen),
in israela
21 mah27, 56 in im vas
teis pos vaurpanons in izvis.
marja. Mc. 5, 27 atgaggandei in managein aftana
attaitok. 6, 4
unsvers ist in ganipjam. 8, 38
saei skamaip sik vaurde meinaize in gabaurpai
fizai horinondein. 9, 36 gasatida barn in midjirnn im.
10, 43. 14, 60 (ilg). 15, 40. Luc. 1,
urrais in baurim qinono maiza iohan7ie.
1.
4,
16, 15.
17, 26.
3.
26
12.
fio.
20. 2,
U.
12.
3.
6.
Col.
15,
8,
(in
4 , 2.
jera fimftataihundin).
16 (In daga aabbato). 4, 25.
31. 5, 17. 35. 0, 1. 2. 6. 7. 12. 23. 7, 11.
21. 8, 13 (in mela fraislubnjos). 22. 9, 34 (in
pammei jainai qemun). 30. 37. 10, 12. 14. 21.
14, 14. 18, 30. 19, 42. 20, 1. 10. 19. 33.
loh. 6, 40 (in spedistin daga, dat.). 44. 7, 11
ahtudin).
(in
mela
lam).
VIII, c;
qu7na fraujins.
sehr hufig,
und
3)
In
ethischer Beziehung,
in einan-
auch
bei
allen
unter
den
1) auf-
24. Thess.
94
IN.
35.
Cor. 2,
1,
frauvaurhlim. 5,2
17 in svekutipamma.
loh.
8,
in varein.
12 'in riqiza.
Eph. 2, 2 in
i'/j
11. 12.
'in 7najiagamvia.
visan in leitilamma
19, 17. loh. 7 , 4 in analangnein wa taujan. 8,
24. Rom.
21 'in fravaurhtai gadaupnan.
10, .5 in vitoda liban. II,
in viloda gahabaips.
23 galu/gjan sil: in ungalaubeinai. 13, 9 ana~
busns in pamma vaurda usfulljada. Cor. 1, 1, 21,
7,6
14, 18 in paim
6 skalkinon in niujipai ahmini,
skalkinop xristau. Luc. 2, 29 fraleitan 'in gavairpja.
8, 48. gagg in gavairpja. Cor. 1, 16, 11; Luc. 4,
1 9 frnletan in gaprafstein (wo in der Uebersetzung
zu schreiben ist).
8, 15 akran bairan
3 gup seinana sunu sandida
6, 12 pairhvakan
in Pulainai.
Rom.
iti
8,
bidai.
'in
7,
12.
in leitilamma)
4,
2.
15.
19.
16.
5, 21. 26.
prdicativ steht:
svignipai.
jon
unriurein.
in
Col.
29 usvaurkjan
in
mah-
2,3,8
vatrpan in vulpau.
manne vaurpans.
galeikja
in unlustau;
c)
steht
auch
Phlpp,
21
,
Col. 3
2,7
in
vairpan
instrumental,
in,
schlich:
Mth. 3, 11
Mth, 6 , 7 'in
Luc. 3 , 16.
filuvaurdein andhausjan. Mc. 1 , 8 daupjan 'in
in ahmin.
vatin
9,
4 , 24 in mitap mitan.
29 pata kuni in vaihtai ni mag usgaggan hiba
28
Mc.
Luc.
43.
11,
jah
fastubnja.
9,
'in bidai
Luc. 20,
u. 29 in wamma vuldufnje pata taujis.
2. 8.
7, 25
1, 51 gatavida svinpeia in arma.
loh. 17, 17 veiin hnasqjaim vastjom gavasips.
han 'in sunjai. 19. Rom. 10, 9. andhaitan in
a)
munpa.
veihai.
3.
6.
Thess.
95
EV.
20.
Col.
1,
Thess. 2,
11.
c;
9.
3, 13
1,8.
11.
2, IC.
4,
zu d. St.). 4, 12.
Mth. 9, 34 mid
Mc. 3, 22 'in fauramaplja unhulpono unhulpons
usdreibip. Cor. 1, 7, 14 veihada ist qens so ungalaufj/andei in abin. 15, 22 in adama allui gadaupnatid
in xristau allai garjiunand. Eph. 1
G gup ansteigs vas uns in sunau seiiiamma.
10.
11. 2, 13. 3, 12. Phipp. 1, 26. 4, 13. Col. 2,
15.
Tim. 2, 2, 1;
d) hieran schliessen sich
mehrere meist dem
Griechischen
nachgebildete
mid meist nur in den Episteln vorkommende Formeln, wie: in fraujin Rom. 14, 17. 16, 22.
Tim. 1, 2,
18.
Skeir. I,
(s.
) persnlich:
Cor.
1,
2, 12.
7,
22.
12,
Gal. 5,
10.
13.
15, 58,
16,
19.
2,
21.
Eph. 1,4.
Cor. 2,
3, 20.
4,
5;
in
17.
1.
3,
1.
in
managaim
Cor. 2,
Cor. 2, 6,
Skeir. VIT, c;
nichts.
25.
8,
22;
3.
7,
9.
e)
in
mit
in
vaihlai ni,
Phlpp. 1,
20.
dem Dativ
19; so auch Cor. 1 , 10, 2 in {dg) mnse daupidai vesun. Gal. 3, 27 in {dg) xristau daupidai
Cor. 1, 1, 13
vesup.
in {dg) namin paclaus
daupjan; vgl. Cor. 1, 4,
po pairhgaleikonda
in {dg) mis jah apaullon.
Luc. 16, 8 pai sunj'us pis atvis frodozans sununi Uuhadis in {dg)
kunja seinamma sind. Eph. 1 , 5 fauragaruirop
uns da sunice gadedai pairli iesu in (dg) imma.
Col. 1, 20 pairh ina gufripon alla in (dg) imma;
daher es auch zuweilen f) das Ergebniss, den
gebun
ina.
mana-
6, 17
herodes gaband iofiannett in kairndiadins. 26. 15,
10. Luc. 5, 19. loh. 6, 57. 7, 13. 10, 19. 32.
geins.
4,
so nach galaubjan
9.
23.
iig,
3,
3.
tv,
5.
vgl.
1,
4,
11, 42.
13,
5.
5.
11.
15. 7,
12.
8, 9.
Gal. 2, 4. Eph. 2, 4. 4.
;
,
96
IN
Rom. 14,
15;
INH.
nan, intrusgjan, invagjan, invidan, invandjan, jaBicomposita
visan
inveitan ;
ingaleikon ; anainsakan; viipinsandjan; 2) mit Substantivis: inahei,
ingardja, inkilpo, inmaideins, inniujipa, insahls,
,
invindipa;
inkuns ,
Inuh,
mit
3)
Adjectivis:
inahs,
ingards,
invinds.
dem
mit
in
uA,
enklitischen
Inuh
|)is (^inup-pis),
Inn,
s.
In
s.
40. 6, 22.
unt. uh.
C. 8).
I.
Inna,
griech.
inna gaggan
12;
5,
es
dem
(ifiniQiTittTiTv)
Innana,
Innajiro
adverb.,
Mc. 1, 21.
7, 15.
Innuma,
23;
taid^tv:
1) von innen,
2) inwendig, tmod-tv: Mth.
comparat.
innerlich,
6 law:
,
innumin statt innunin
zu lesen, s. zu Col. 1, 29). Eph. 3, 16; o
i'awS-ev: Cor. 2, 4, 16.
adject.
Rom. 7, 22
(so
ist
hier
a.
insvinpjan,
intandjan, intund-
Ina
unt. Is.
s.
Inqis
Illilo
15,
11, 12.
loh.
inilll
V.
s.
w. igqis.
Phlpp. 1,
18;
yop,;j:
Cor.
Rmer- und
2,
ersten
28.
Skeir. I, b.
INS
52
10,
Ins,
unt.
s-
Inse
Is
is.
ludala-land,
Land.
unt.
s.
ludains (Judaius
Indaivisks,
lob.
adject.
jdisch,
Tit.
lovSaixg:
1,
neutr.
ludaivisko, adverb.
Gal. 2,
xcg:
14.
Gal. 2,
jdisch lebeo,
II,
couj.
lov5atC,tiv:
14.
28.
InnijO
Inp
o/>,
(altn.
upp
ahd. uf,
gciecb. vnt^,
adverb.
47.
m,
Mth. 8,
1.
(Gr. II,
Haufe, o/Xog:
in
alts.
dn.
super;
lat.
Hhe
die
engl., schw.
up, altfr.
nhd. o, oben, auf;
Gr. II, 49. Gf. I, 169),
agis.
holl,
op,
hinauf,
dem
es
uva'kinnv:
usliuhan, vydv: Rom. 10,
so
inpa,
2;
1)
uvui
oben,
uvw:
2) hinauf, uvo):
loh.
griechischen
Luc.
iup,
insaiwaii
Menge,
fem.,
472),
19,
41;
11,
ava
5;
'iup
.,
7.
Gal. 4,
26.
PhJpp. 3, 14.
Col.
3,
Skeir. II,
1.
a.
adject.,
comparat. iiutiza,
lasUa,
Gal. 4,
fem.,
1, 7).
fem.,
pers., er,
7,
8,
3.
20.
11,
9,
10.
25,
11.
19.
26,
Mth. 5,
8,
2.
5.
7.
u.
Mth. 6, . 7, 24.
9, 18. 24. 31. 10, 33.
2. 3. 11. 18. 43. 48. 49. u. s. w.;
Mth. 9, 32. Luc. 6, 11. 9, 36.
7,
7.
16.
12. 23.
8,
4.
26. 32.
28.
65. u.
s.
30.
w;
11,
4.
accus, ins:
10, 9. 16, 16. 17, 33. 18, 17. 19, 45. loh. 11,
Rom. 9, 12. 10, 5.
12, 25.
23. 31. 33. 40.
Cor. 1, 7, 13. Eph. 6, 20. Col. 4, 2; accus.
begnstigt,
dem
is.-
32.
dia-
22.
anaig:
sie,
41.
besser sein,
I.
Erleichterung,
13. (Theas. 2,
n.
iusiza vitan,
3.
ija:
9.
Ins,
3.
Gr. I, 785),
5, 35.
20. 21.
Cor. 2, 6,
indaS
ig;
lat.
Mc. 6,
'Iwotj:
Pronomen personale
ila,
plur.
ladaiviskon,
indecl.,
Skeir. III, b.
14.
nom. propr.
I,
Indaia,
97
is.
Cor. 2,
8,
48.
8,
16.
loh.
15, 2.
loh.
8, 44.
Col.
2,
14,
Rom.
13
iSAR
98
14.
Mc
im:
Luc
25.
1, 29.
loh. 9,
18,
7;
omog:
lOSEF.
Iditv,
gr.
Rchth.
Luc. 8,
5.
conj.
Cor.
18,
Af-c^a, masc,
Luc 7, 34.
17.
Uz -eta,
45.
Luc.
Krippe,
7,
essen,
(prart.
Fra-atjan,
/.tiCiiv
S24.
Gf. I,
ilans,
Cor. 2,
a&i'iiv:
10.
16, 21.
16.
25.
elun,
at,
I,
conj.
Gr. TI,
edere;
lat.
717),
II,
13,
3.
Fresser,
rfyog:
11,
13.
16, 12.
Luc
3,
Luc. 3, 34.
8, 1
7.
Mc.
10.
2,
Gal.
4, 28.
Iftnma
(Gr.
IlSkarioteS
loh.
Israel,
Israeleites
13. Gal. 6,
(israelites
'lagar/lhrig:
Rom.
9,
Rom.
4.
16. Phipp. 3, 5.
9, 4),
11,
1.
nom. propr.,
50),
II,
nchste;
iftumin daga,
inuvQiov: Mth. 27, 62.
lodaS,
(altn., altfr.
eta,
alts.,
am
Luc
w. iudas.
v.
lolianiia,
3, 27. 30.
loliannes
'Iwvviig:
12.
13.
Mc
16.
17.
8, 28.
2.
8, 3.
15.
5,
10.
9, 2.
33.
6,
28. 29.
8,
24. 25.
Skeir. III, b.
loreim,
3.
25.
9, 9.
10, 41.
20,
'IwQii/.i:
4.
loh. 3,
Luc
3, 29.
Mc
Luc
3, 29.
agls.
'hovQala:
graec,
s.
losef,
decl.
12, 12.
Moanan,
masc,
Itan
nom. propr.,
1.
lolianna,
Isak,
26.
14, 17.
Itnraia
Mc
loh.
6, 42.
Skeir. II, a.
"hoafjqi:
16.
23.
30.
33.
EABALLARJA
KARA.
99
K.
Imaballarja,
Kaeinan
Hanrbanann
Luc. 3,
Kul'ydy:
36. 37.
subscr.
Haidnieiel,
40.
2,
Kanrinj>0,
Kaisara-gild,
Kaisaria,
KalbU
Luc
3,
I.
xuTaag:
20, 23.
1.
Mc
8, 27.
cealf, ahd.
engl, calf, schwed. , holl. half, dn. katv,
kal
nhd. kali; Gr. II, 58. Gf. IV, 391), fem., die
(altD.
l^al/r,
Cor. 2,
I,
I.
23.
Kanril
m,
Gildan.
unt.
s.
2, 1.
18,
alts.
calf,
agis.
xxxog, Mc.
4,
junge
Kuh
Num.
(dfiaXig nach
c.
KaldS
kald,
holl.
Rchth. 8.56),
neutr.
kald,
Kalkjo
adj.
kalt,
die Klte,
(Kalki?),
ipi/og:
fem.,
i/a'/poj:
die
Hure,
tio^vi;
Luc.
15, 30.
5,
Kaillljan, s.
Kajaf*a, nom.
unt.
3, 2.
KoXoaautig:
Kaurjan,
fiagig:
Gal. 6, 2.
conj. II,
Maiipatjan
(vgl.
dn.
KaiipOIl
Ana -kaurjan,
kaupa,
alts.
Kanrazein,
Luc.
Kanrban
nom. propr.,
&avaTW avzov:
Kaureins,
Phipp. 3, 10.
Un- kaureins,
kaureinom,
9.
inscript.).
21.)
schwer,
adject.,
4, 17.
57),
qovftivog
Kunnan.
propr.
HaillanSSanS
kjep
(Gr. II,
10, 10.
Cor. 2,
loh.
KaiirS
^j^opa^iV:
(Mth. 11,
Mc
7, 11.
d. St.
Kansjail,
qtiv:
Kara
Cor.
Kiusan.
unt.
s.
Kapillon
(lat.
11,
1,
6.
engl, care;
lat.
agls. caru,
cuia; Gr. IT, 57. Gf. IV, 464), fem., Sorgej
kar-ist (d. i. kara ist), es kmmert, mit dem
Accusativ der Person und Genitiv der Sache, /iUXit
loh. 10, 13. 12, 6; blos kara Mc 4, 38. 12,
14; ica kara unsis, li TTQog i}f.ig: Mth. 27, 4.
(ahd.
Un-karja,
chm-a,
Mc. 4, 15. h.
Tim. I, 4, 14.
adject., sorglos,
karja visan
Karon,
10, 13.
(vox hebr.), /.OQv.
zu
s.
Iv
conj.
ufuJ.iTv:
II,
sich
kmmern, fiAu:
7, 21.
13*
I;
un-
Cor. I,
KAREIAtUREIM
100
Ga-karan,
Tim.
KLEMAINTUS.
cairpan, schwanger werden, avXXuftfiaviiy
1,
3, 5.
Kareiapiareim,
nom. propr.
Ka^ia-
indecl.,
Karkara
(lat.
Siatmiiigtov:
KaS
111,
Kgnog:
14ari>n.<ii,
4, 13.
Tim.
2,
21.
(altn.
ker,
456.
Gf. IV,
27.
3,
463),
neutr.,
16.
II,
Cor. 2, 4, 7.
Ka^a,
ahd. hez,
ketill,
engl, kettle,
Mc. 7,
Kessel, xalxi'ov:
agis.
schw. keitel,
lat.
masc,
4.
Mon. Neap.
Esdr. 2,
5.
I.
Bopp 115
1,
cennmi,
kai, kijun
alts.,
Gr. I, 854.
f.
IV, 26.
Gf
IV,
4.50),
kijans, keimen.
4, 27.
Us-keinan,
Luc
dass., (fiVTJvat:
8;
iy.rfvTjvar.
8, 7.
Haus, nvQyog:
Mc
sesaal, i-toyaiov:
9,
12,
II,
1.
Hileikia,
Kilftei
ct/n,
alts.,
ahd. kinni,
Kintns,
KillSan
engl, chin,
diin.
15,
kioaa,
Cor. 1,
I,
5.
kiora,
Mth. 5, 26.
kiosan,
alts.
coron,
Ga-kinsan,
praet.
18.
13,
5.
6.
Us - kiusan
verworfen,
1,
Tit.
7.
16.
Cor.
udxiftog:
s.
zu
d.
2,
St.
auswhlen ,
,
Soxi^i.HV
2) verwerfen, c. dat., unoSo8, 31. Luc 9, 22. 17, 25. 20,
Cor. 1,1,19; 3) hinauswerfen,
1)
y.tHfyiv:
er -
Mc
ud-ixHv
Luc. 4, 29; part. praet. uskusans,
verworfen, doxtfiog: Cor. 1,9, 27. Tim. 2,
3, 8. Tit. I, 16.
1 7
2.
dat.,
yivtaiJ-ui:
engl,
21.
Luc. 1, 31.
Mc. 9,
1.
Luc. 9,
27.
Ga-kausjan,
(altn.
prfen, Soxt^il^itv.
klekia,
klakinn,
Cor. 2, 8, 22.
schw.
utkliicka,
Niu-klcJlS,
1,
Cor. 2, 2, 9.
doxifir]:
3.
'*'KlallS
leib, yaaTTjQ-.
agls.
und
12.
kinn, ngls.
(altn.
kin,
altfr.
8,
8,
Mijms- keinan,
Kefa.S,
Luc. 2, 2.
KilinnS
iy.ukXiiv:
Mc
9jyei.Uv:
Thess. 1, 5, 21;
17. 24.
loh. 6,
*Keiail (agls.
conj.
DRA.
165.
Unga-kusans,
St.
d.
Kafarnannt,
Mth. 8,
31. 7,
11,
28.
KavtSJO
zu
cytel,
catilliis;
Rchth. 867),
Hafairi
s.
7.
dn. k/'edel,
y.uxi'k'rj,
holl.
25.
27,
Mth.
xtQufitvg:
21.
(altn. kati,
ketel,
altfr.
hiess der
Marceil. 28, 5.
coston
masc, Tpfer,
Rom. 9,
KatilS
alts. hunnu;
bei den
Knig hendinos, s. Ammian.
agls. eine,
(vgl.
gr. ytviiov
Mc.
Kindini^
Durgimdern
Esdr. 2, 25.
&iagi'fi:
Luc
24.
Luc
neugeboren,
10, 21.
Cor. 1, 13,
klein,
II.
jung,
Gal. 4,
rt'jTiiog:
1.
Eph.
4, 14.
Niu-klahel,
KlemamtnS
fem.,
Kleinmuth:
Skeir. VII, a.
{Klaimaintus Phlpp. 4 , 3.
nom. propr. masc., Kh]u7jg: Phlpp. 4, 3.
h. ].),
KLISMO
SUismiO
13,
Cor.
1.
13,
KnSlI
kni,
uXulZnv: Cor.
BUisrnjan,
I,
KLNNAN.
Luc. 3, 7; (tvyytviiu: Luc. 1, 61; q,v\ri:
36. Phlpp. 3, 5; ffTjtiiQiu: Luc. 1, 8.
Alja-kuns
u.XXoytnig\
1.
kne,
(altn.
ahd. kniu
cnio,
alts.
holl.,
agls.
cneov
schwed.,
knee,
engl,
altfr.
dn. knce,
101
lat.
2,
14.
Airl>a-kunds,
(^Knoda
fem.,
572),
knot ;
Geschlecht,
Stamm,
ytrog:
Goda-kunds,
Luc. 9, 14.
Hnkjail
mnnlichen Geschlechts,
apffj;v:
edeln Geschlechts,
ivyivr,g:
Luc.
19, 12.
(altn.
cyssan,
agls.
Skeir. IV,
ix zr^g yrjg:
Gal. 3, 28.
Luc. 2, 23.
irdisch,
31.)
Guma-kunds,
Phipp. 3, 5.
sian,
(loh. 3,
c.
Gf. IV,
2,
Knusi^an,
KllOd<l
Luc
altfr.
alts.
cus, cus-
IV,
Bi-kukjan,
TucpiXitv:
^Knmbjail
(gr-
ximiiv^
lat.
cumdere),
conj. II,
Qina-kunds,
Gal. 3,
Himina-kunds,
niederlegen,
uvuxttcrd'ai:
himmlisch, ov^xitvioc
Ufarhimina - kunds ,
^^Xtc:
Luc. 2, 13;
1,
2,
6.
Cor.
I,
3.
d.
dass., inovQviog:
15, 48.
lana- kunds,
25.
sich
Geschlechts,
liegen.
Ana-kumbjan,
weiblichen
28.
Hausgenoss,
or/.iay.g:
Mth. 10,
36.
Knnililll
agls.
gavaurkjan anakumbjan,
c.
dat.,
Luc. 7, 49.
niederlegen,
15.
6,
22.
25.
14, 10.
s.
s.
s.
alts.
altfr.
Gf. IV,
1, 378]; Bopp 81. 123. Gr. II, 34.
408. Rchth. 858), conj. anom. praes. kann, kun-
yivt:
2,
Rom. 7,
4.
3,
2.
1.
5,
Cor. 1, 1, 21.
16. 21.
8, 9.
6, 22.
18.
8, 19. 55.
loh. 6, 42. 7, 15. 27. 28. 29.
9, 29. 10, 4. 14, 5. 16, 30. Rom. 7, 7. Cor.
Cor. 2, 5, 16. 13, 6. Gal. 4, 8.
1, 7, 16.
Thess. 1, 5, 12. Thess. 2, 1, 8. 3, 7. Tim. 2,
Mc. 14, 68; yvMQiCuv:
3, 15; inlaxaa&ur.
Phlpp. 1, 22. Skeir. I, b. 111, a. V, a. d. VlI, a.
20.
KRIUSTAN.
KINNAN
102
Dn-kannands,
10,
Ana-konnan,
Cor. 2,
At-knnnan,
Col. 4,
3,
Rom.
lesen,
uyuyiyrcaxay.
zuerkennen,
gewhren,
naQtxtiy.
Ga-kannan,
Luc. S,
17. 19, 15. Gal. 4, 9; iniyiyvwaxuv: Luc. 1,
Cor. 2, 1, 14; 2) beobachten, xuTu/.iuv4.
&dviiv: Mth. 6, 28; 3) lesen, uiciytyviaxfir:
Mc. 12, 20; 4) sich bekennen, sich unteronlnen, il'xtiv: Gal. 2, 5; auch gakunnan sik,
vnoTaaiaO^ai: Cor. I, 15, 28; 5) nachsehen,
1) erkennen,
yiyvioxiiv:
xutu avy-
gakunnands, nachsichtsweise,
yv(^t7]v: Cor. 1, 7, 6.
part.
kunpa), I) kennen,
Mc. 5, 29. Luc. 7, 39.
8, 46. 19, 44. loh. 6, 69. 7, 17. 26. 51. 8,
28. 32. 52. 10, 38. 13, 35. 14, 9. 20. 31.
Uf-kmuiail,
conj.
II
(pract.
ytyviaxiiv:
wissen,
Rom.
Gasvi-kunpjan,
7.
Mc.
9,
9.
Rom.
16, 11.
5, 20;
1,
4,
3.
t^ovO'iviTv
Gal.
xuTttfQOVHi'-. Mth. 6,
KtinI>S)
part.
als
adject.,
^-
loh.
Un-kan|>Sj
9.
Gal.
6,
a.
Ga-kunds,
8.
zu
s.
Svi-kunjis
offenbar,
Skeir.
Svi-kunl>aba,
VI,
Gal. 5,
d. St.
Ga- kunps,
uf gakunpai,
KunJ>i,
eutr.,
1.
1,
Un-kunpi, Unkunde,
d.ynoala:
Cor.
15, 34.
1,
17.
1,
Tim. 1,
2,
4.
1.
Cor. 1, 15,
17, 26.
loh.
Eph. 1,
1.
9.
Cor. 2,
1.
Skeir. IV, b.
Ga-kannjan,
15, 15.
loh.
10.
19. 21.
Us-kannjan,
unbekannt,
a.
1)
machen,
bekannt
yvcopiXiiv.
Cor. 2,
5, 12.
Klin^S,
1, 22,
offenbaren, (paviQovv:
conj. II,
11,
ufa(fuhiad-ui:
yvMQifyiv:
Fra-kunnan,
Skeir.
1,
1, 2.
Mc. 3, 12;
II,
1.
1, 4,
VIII, b.
Col.
2.
c.
II,
conj.
13.
1,
unwissend, uyyov.
IV, a. VI, b.
part.,
Skcir. 11, b.
3.
Knsa;
unt.
s-
Kunuan.
Knstanteinns,
KllStllS,
KrekS,
s-
unl.
nom.
3.
Kiusan.
propr.
masc,
plur.
KreskaS
Luc. 8,
Xovtfi,:
krekos,
der
1,1,
22.
Cor.
2,
4, 10.
Kreta
Kretes, nom.
KrinStan
kraust,
Mc
9,
Krusts,
propr. plur.,
Tit.
Kprjxtg:
5.
1, 12.
Tit.
(vgl. engl,
krustun,
18.
^vyfwg: Mth.
8, 13.
KRISPUS
KrispnS*
14.
1,
*MrotOIl
krossa;
malmen.
chraxon,
(ahd.
XQOZitv ;
gr.
43),
I,
zer-
conj. II,
103
schwed.
crush,
engl,
Gr. II,
Cor.
LAISTS.
Koilf^,
Kv^rpfuio;:
2.
w. ...kuns,
V.
s.
KoSin
20, 18.
Kuni.
unt.
8.
28.
3,
tj.
MAggS
ahd., dn.,
alts.,
holl.,
altfr.,
lon-
lat.
Sia.il)a;
Lagga-modei,
liai^aion
Laggei,
unt.
s.
Lnge,
fem.,
Mods.
Eph. 3, 18.
firjxog:
(altn.
2,
Luc
17.
Rom.
5, 32.
9,
la-
lathian,
alts.
ladia,
doian, agls.
nhd. laden;
Mc
laia,
Rchth. 885),
Mth. 9, 13.
Cor. 1,
11. 24.
At-laI)on,
dass.,
Ga-lafion,
Eph. 4,
xukiXv.
dass.,
xXijTg:
Cor.
1,1,
Cor.
1,
24.
1,
7,
24.
1,9;
2) Heil,
lsung,
Gf. II,
Er-
7t.vTQ0jaiQ:
Lajia-leiko,
liaian
(altn.
lick
likken
Bopp
lingere;
lat.
leccon, liccon,
alts.
holl.
nhd.
Gf. II,
81.
agls.
lecken
103),
alts.
ahd.
lecken.
Bi-Iaigon,
lahan
agls.
den
lean
Infinitiv
ablecken,
belecken,
iniKil/tiv:
Luc.
16, 21.
Ijaikail
springen,
katts,
44.
hpfen,
Bi-laikan,
15, 20.
Ijaiktjo
verspotten,
31.
Luc
(vox
lat.),
5, 11.
3,
Philem. 12;
Tom.
i/nnaiTeiv:
14, 29.
plur. laikos,
p.
I.
liaists
am Rande
s.
1.
lystr,
leistjan,
m, 396.
Spur, Y/vog:
agls.
holl.
last,
li/slen,
Gf
Cor. 2,
a.
Tim. 1,
6,
1.
Prolegg.
s.
CastiU. zu Cor. 2, 3, 4.
laisteis,
V,
1.
9, 1. 11,
Phlpp. 1, 21.
unt. Leisan.
(altn. leyslr,
ahd.
8,
5.
1.
beigeschrieben,
IjailSjail;
d.
41.
1,
Gal. 6, 7.
ttiv:
29.
Luc.
axiQTv:
6, 23.
leslian,
unt. Leiks.
s.
conj. II
Laiks, masc,
4.
lapops,
loh. 9, 28.
conj. 11,
lit'/jiv,
gr.
engl,
dat., kotogetv
c.
unt. Leiban.
s.
*Ijaig^OIl
unt. Licran.
s.
liapon
liccian
_ ^
liagjan,
fjazarnS
11,
laestan,
nhd.
251), masc,
12, 18.
alts.
leisten;
plur.
Skeir. II,
LAIVVEIS
104
nachfolgen,
10.
ffio/;i^fr':
conj. II, 1) folgen, c. accus., uy.olov&itv: Mth. 8, 19. Mc. 8, 34. 9, 38. 10, 21.
28. 52. 15, 41. Luc. 9, 23. 57. 59. 18, 22.
28. 43. loh. 6, 1. 8, 12. 10, 4. 5. 27. 12,
Mth. 8,
26. 13, 30. 37. 18, 15; laistjan afar
1. 22. 9, 9. 10, 38. 27, 55. Mc. 1, 18. 3, 7.
7,
6, I. 8,34. 14, 54. Luc. 5, 11. 27. 9, 1 1 ; laistLuc. 9, 49; 2) verfolgen, nachgehii,
jan mip
Luc. 17, 23. Rom. 9, 30.
c. accus., diuixiiy.
31. 14, 19. Thess. 1, 5, 15. Tim. 1, 6, 11.
Tim. 2, 2, 22.
Afar -laistjan,
Mth. 8, 10.
xoXovd'tTy.
5, 10.
nachfolgen,
12,
accus.,
c.
3, 10. s.
zu
Ijaiweis,
Laiweitas, nom.
Ijailll)
agls.,
alts.,
engl.,
yL(.iiy-.
Luc.
lavip, dn.,
Mjiind.
(altn.,
holl.
engl., schwed.,
agls.,
XmQu:
Mc
1,
5.
5,
1.
10.
Luc
8.
2,
3,
ludaia-land, nom.
Ijailbjan,
s.
Ijaug'njan,
unt.
s.
Ijaadeikaia,
Col. 4,
*IjandS
13.
1. 15,
Cor. 2,
Mc.
1, 5.
Liuban.
unt.
16.
(Bopp
19.
propr.
Gr. III,
46),
Aaodixiia:
adject., gross,
yiel*
Sama-landa,
Luc. 0, 34.
altfr.
Rchth. 884),
Luc
neutr.,
Lohn,
ganov: Cor.
Preiss,
I,
Laona-vargs,
Anda-Iaoni,
2,
Tim.
afwir;:
.
unt.
s.
neutr.,
5,
uvTiftiad-la:
3,
Col.
24;
4.
Ltusan.
unt.
s.
Vargs.
Vergeltung,
uvruTidooig:
13;
6,
411.
Gf. II,
l/asivS
65.
leas; Gr.
(agls.
schwach,
Cor. 2, 10, 10.
liatS
(altn.
lettian,
lat,
dn. lad,
DRA.
let,
altfr.
holl.
308. Gf.
II,
III,
611),
trge, oxvTjQog:
12;
auch
letta,
adject., superl.
Cor.
12,
22.
laet,
alts.
1,
agls.
engl, late,
schwed.
laat,
297.
faul,
Luc
Mc
ahd. lax,
latr, letta,
lat,
uad'tvrig:
lasivostg,
Rom.
19, 22.
s.
zu
d.
1,
St.
1.
Latjan,
conj. II,
Luc 1, 21.
Ana-latjan,
Ga-la\jan,
fem.,
5.
1,
ahd. Ion,
alts.,
dass.,
Thess.
lyxiviHy:
Uugan.
nom.
15.
agls. lean,
laun,
Lmhan.
Liudan.
Sigis-Iaun, Siegeslohn,
III,
Neh. 7,1.
(altn.,
2,
5, 27. 29.
propr.
Esdr. 2, 40.
Ijainnik
Mc.
zud.St.
Ijansjaii
8.
s.
48.
ph. 3,
dass.,
Gal. 4, 19.
Mth. 6, 1; /Qig:
oxfjioviov: Rom. 6, 23.
uri'ii-
r-
fiia^ng:
didxuv:
ununelchbar
part. praet.,
1.
tan, schw. ln, dn. len, holl. loon, nbd. lohn; Gr.
II,
TiaQaxolovd^tTv:
d. St.;
(altn.
Cor.
Unfair -laistil>s,
irfi-.
liaiin
13.
Unbi - laisti|lS
14.
Lianj^.S
unt.
s.
uut.
s.
lianidja,
Ijannmniii,
uxoXov&iTy:
dat.,
liauliatian,
*
.
,
_
Ga-laistjailj dass. ,
Tim. 1, 4, 6. Tim. 2,
Koui.
c.
Gal. 4,
'aog:
11.
Laudja,
Skeir. IV, b;
9.
v\ie viel,
We-lands,
Laistjan,
Mth. 8,
svalauda ve, wie
loh. 14,
gross,
xokovd^ttv:
tlass.,
LEDS.
Sva-Iands,
IjedS,
dass.,
{yxoTnuy.
1,
3,
Phlpp. 4,
18;
10.
Gal. 5, 7.
adject.
11,
22.
5.
Mc
14,
16, 20. 23. 18, 22. 19, 8. loh. 12, 8. 13, 39.
Cor. 3, 6, 10. Gal. 2, 10; n^vrjg: Cor. 2, 9, 9.
LEIB AN
Un-ledl,
2.
nxiayila:
Cor. 2,
sik,
conj.
liCiban
liban,
II,
Cor. 2, 8,
TiTioxivtiv:
9.
(altn. leifa,
lebian,
alts.
ahd. liban,
altfr.
Bi-laibjan,
conj.
9,
niQiXtinciv.
Thess. I, 4, 15.
Bi-laifs,
Bihlaifs.
s.
Af-lifhan,
Thess.
1, 4,
loh. 6, 12. 13.
lieilltS
engl,
licht,
nhd.
(altn.
niQwatvtiv:
17;
Luc.
9,
leoht,
agls.
ahd. lihti,
altfr.
leicht;
vgl.
/eyis;
lat.
160.
Gf. II,
*tjCiipHIi
iSan,
lad,
nhd.
geleile;
Gf. II,
lipa,
(altn.
alts.
lithan,
vgl.
168),
ahd. lidan,
schwed. lida,
griech.
conj. I,
leid,
ekd-iTv
holl.
Gr.
agls.
leiden,
H,
Mil>mnga-leif>an,
Xead^ar.
mit
18,
loh.
Hindar-ieifian,
15.
Mth.
7,
19,
1.
loh. 3,
5.
i'nn,
s.
oben.
iigfQx.iad-ar.
13.
U-
Af-leipan,
Mc.
Innga-leil>an, hineingehn,
Rchth.
31.
17.
lettr,
Cor. 2,
Mc. 2, 13. 7,
XiaStui:
42. 14,
8.
briglassen,
II,
Rom.
Luc. 8, 22.
up/ead^ui:
leiba,
bleuen;
Laiba,
lOi
8,
9.
Gaun-ledjan,
*
rmuth,
neutr.,
LEIK.
hineingehn,
avvfigiq-
15.
hingehn,
vorbergehn,
TiuqtQ-
7.
27,
Mc.
7; vnoXMQiTv:
Bi-leifiaii,
terlassen,
Tim.
3,
lassen,
c.
verlassen,
dat. (Luc.
15, 4.
Luc. 5,
zurcklassen,
loh.
14, 27.
16,
2, 4,
Ga-leipan, gehn,
antQXi&tti:
n.
Mth.
hin-
Us-leifian,
lieipniS
(altn.
ahd. lidu;
masc.
holl.
DRA.
191.
Obstwein , aixfQU
lieik
agls.,
lid,
(altn.,
lij/c
schwed.
leiche;
Bopp
Rchth.
901),
16.
Gf
/i*,
lekamen,
dn.
Gr.
III,
lith,
15.
alts.
neutr.,
9, 1.
altfr.
II,
Luc.
lith,
agls.,
lik,
altfr.
alts.
397.
lic,
ahd.
legem,
Gf.
II,
lih,
nhd.
103.
1) Leib,
aw^ja: Mth. 5,
10, 28. Mc. 5, 29. 14,
Rom.
Thess.
1,
5, 23.
Skeir. I, b. d.
14
H,
a.
d.
111, b.
LEIKAN
IOC
IV,
leikis
c-,
*IjeikS
awfxaxiwv
Gestalt,
leibliche
Silin,
ilSo?:
53.
52.
51.
18. 25.
8,
8,
03.
3.
1.
5.
4.
17,
15.
6.
7.
2.
10.
3.
5.
9, 5. II,
7, 28. 10, 18. 15,
16.
5,
7, 1. 5. 10,
10.
9.
8.
Cor. 1, 5, 5.
1, 17. 4, 11,
12, 7. Gal. 2, 16.
13, 14.
14.
50. Cor. 2,
Rom. 7,
2.
3,
4, 12. 23.
3.
1,
1,
Ga-lelka, masc,
Leikeins,
adject.
leiblich,
fleischlich,
cfafiuTt-
y.g:
Skeir. II, b.
EiCikail
(altn.
likia,
Gr. II,
16.
gefallen, uQiaxiii-.
Ga-leikan,
dass.,
1,
19.
9.
ivoxifiiTv:
Ga-leikail>,
ivdoiaiov:
Fauraga-leikan,
Eph. 1,
Eph. 1, 5,
Tim. 2, 1,
l^eikeiS
10, 21.
nQond^tvui:
vorher gefallen,
9.
Leikains,
altn.
9. h.
1.
Thess. 2,
1,
11; nQod-taig:
engl, leech,
schw. lilkare,
DM.
dn. lge;
14.
Leikinon (Lekinon
len,
10,
diin.
lg,
Bopp
engt,
d^iQuntviiv:
conj. II,
6,
7.
hei-
9,
6.
9.
Ga- leikinon,
2.
43.
9,
1 1
Leikan;
vgl.
II,
hnlich.
*Alja-leiks,
Alja-leikos,
verschieden.
comp.,
adverb.,
anders,
tT^gwg:
Tim. I, 6,
Ana-leiko,
3.
hnlich,
adverb.,
lehren,
Skeir. VII,
a.
anders
laisjan,
Tim. 1, 1,
iTiQodidaaxuJ.itv:
3.
Mc. 12,
Luc 6, 47. 48. 49. 7, 31. 32. Gal. 5,
Skeir. 1, a. V, d; nuQ6/.wiog: Mc. 7, 8.
galeiks visan, gleichen, ofioiteiv: Mc. 14,
galeiks vairpan, o/.ioiova&ui: Rom. 9, 29.
Ga-leiko,
Lalia-leiko,
13.
70;
V,
1.
d.
Cor. 2, 12,
15.
Liuba>leiks,
zu
s.
St.
d.
8.
Missa- leiks,
Mc
II,
21.
Ibna- leiks,
4,
31.
V,
d.
0.
Skeir.
VI,
b.
Sama- leiks,
14, 56.
Tim. 2, 3,
Luc. 4, 40.
1, 34.
Mc,
59.
Sama-leiko,
adverb., gleichfalls,
Luc
oj^toitog:
Mc.
4,
6, 31.
1, 7, 22; wgavTcog: Mc 12, 21. 22. Luc 20, 31. Cor. 1,
11, 25. s. zu d. St. Tim. 1, 2, 9. 3, 11. 5,
25; xuTU ruvia: Luc. 6, 26.
15, 31.
17, 28. 31.
16.
SUda- leiks,
Mc
Mc
4,
11,
3,
loh. 6,
11.
5,
10.
33.
Cor.
wunderbar, d-avfiaaxg:
9, 30. Cor. 2, 11, 14.
adject.,
12, 11.
loh.
ein
solcher,
33. 6, 2.
7,
8.
roioinog:
9,
37.
13,
Mth. 9,
8.
Luc
9,
19.
15. 28.
Vaira-leiko,
dass., Luc. 8,
/'c, Ucon,
schwcd. lik,
alts.
like,
gleich;
iihd.
lijk,
holl.
Gf
17.
Ucian,
lic,
ahd. lih,
likia,
Sva-leiks,
9.
lahhi,
lik,
Ga- leiks,
6.
3.
(nhn.likr, agls.
altfr.
3, 16.
3,
LEIKS.
jan ,
10,
mnnlich
13.
handeln ,
uvQiCia&ui
Cor.
LEIN
LEISAN.
Wl-leiks
VI,
Skeir.
V,
b.
Ga>leiki,
3.
fem.,
Gal. 2, 6.
Verschiedenheit,
neutr., AehnHchkeit,
Born. 8,
6/.iot'(o/.iu:
Phlpp. 2, 7.
Man-Ieika
St.),
masc,
Silda-leik,
5,
das Staunen,
ncutr.,
Luc.
&fiog:
9.
conj. II, 1) sich verwundern, S-avMth. 8, 10. 27. 9, 8. 33. 27, 14.
Mc. 5, 20. 6, 6. 12, 17. 15, 5. 44. Luc. 1,
21. 63. 2, 18. 33. 4, 22. 8, 25. 9, 43. 20,
26. loh. 7, 15. 21. Gal. 1,6; d-a^itia^ur.
Mc. 1, 27. h. 1. 10, 32; ixnXi']TTeaut: Mc. 6,
2. 7,37. 11, 18. Luc. 2, 48. 4,32. Skeir. VIII,
b; 2) bewundern, c. accus., &av/Li(^tiv: Luc.
Silda-lei^jan,
l.iufyiv:
Ga-leikon,
conj.
II,
1)
vergleichen,
schw. lra, dn. leere, nhd. lehren, lertien, vgl. lesen; Gr. II, 46. Gf. II, 254.
Rchth. 893), conj. I, lais, lisun, Haans, erfahren,
lernen; praet. laia, ich weiss, nldu: Plilpj>. 4, 12.
(.laxila:
Laii^an,
lernen,
2,
11.
Tim.
13.
4.
5,
Us-lai^an,
2,
14. Skeir. V, a.
7.
3,
oftotovv:
107
4.
sich gleichstellen,
leikon sik,
Rom. 12,
avax}]ftuziCiad'ai:
Cor. 2, 11,
14.
13.
15.
verndern,
fiairhga-leikon,
o/,rii.iari^tiv:
Cor.
verstellen,
/mru-
4, 6.
1,
part. praet,
(altn.,
Gal. 4, 24.
lich, ll>jYOQOv/.uvog:
tjCUk
part. mijigalei-
Phlpp. 3, 17.
avii/.ii/.ii]Ttig:
Alja-leikofis,
ahd., agls. ,
lint , linnen,
alts.
s.
dn. lin,
zu
d.
altfr.
St.
li/i-
MjCISAU
alt.
(altn. laera,
lerian,
2.
altfr.
/er,
lerna,
ahd.
lehrend,
adject.,
diaxTtxg:
Tim.
1,
Tim. 2, 2, 24.
18, 19.
7, 16. 17.
loh.
Rom.
7.
2.
15,
4.
Cor.
1,
1,9; diuaxuUu:
Tit.
Col.
2,
14, 26.
Mc. 7,
Tim.
22.
1,
1,
3.
Tim.
2,
b.
VIII,
b.
Mth.
8,
10. 4,
3, 10.
6.
1.
16.
13. 16.
4,
3.
5,
17.
Skeir. I,
6, 1.
IV,
c.
Cor. 2,
3, 18.
MiI>ga-leikon,
konds,
3,
Tim. 2, 4,
2.
Gaga-leikon
Laiseigs,
hran, Urnen,
17. 38.
VII,
II, b.
a.
Vitoda-lcdsareis,
i'.uXog
Lists
nhd.
Luc. 5
(altn.,
list,
agls.,
Schriftgelehrter,
17.
ahd.,
alts. list ,
Tim.
altfr.,
listi;
Gr.
rofiodi-
7.
schwed., dn.,
II,
26.
Gf
II,
14*
Cor. 2,
holl.,
2S2.
II.
12,
LEITAN
108
lieitan,
(ahn.
dn. liden,
agl. hjtel,
litill,
engl,
littech,
lutlil
alts.
little,
holl.
scliweil.
CIL
ahd.
Uten,
ailject.,
klein,
Miiis;
uut.
s.
16,
Skeir.
9.
Cor. 2, 8, 15. Eph. 3, 3, Tim. I, 5, 23; gaXvg: loh. 6, 7; leilil galauhjands , kleinglubig,
ohymatog: Mth. 6, 30. 8, 26.
liCivjaDj
lieiwan
s.
s.
altfr.
alts.,
Ua,
lena,
ahil.
leihen,
loan,
diiv.L,iiv:
42.
Mth. 5,
liekeiS, s. v.
lietan iLeitan
5,
lalan,
20.
altfr.
w. Leikeis.
dn. lade,
lala,
holl.
Mc.
15,
44.
zulassen,
lalen,
conj. I,
11, 44.
12,
7.
nhd. lassen;
lailot,
Gf.
II,
lailotun, letans,
Mth. 8,
acfiivai:
5,
loh.
22.
27,
49.
14,
18.
18, 8;
mv:
Af-letan,
1) verlassen,
zurcklassen,
u(fierai:
chen,
auslassen,
ausschliessen,
Ixxi.dtiv:
17.
Fra- letan,
conj. III,
Phlpp.
urcO.vttr:
Af-let,
23.
I,
Vergebung,
Erlassung,
neutr..
Skeir. III,
Luc. 1, 77.
Luc. 3,
29.
Fra-lets,
Cor.
liCV
4,
3.
adject.
Eph.
19.
uftatg:
c.
aipiaig:
Col.
7.
Mc.
1,
3,
14.
uniXevd-iQog:
freigelassen,
1, 7, 22.
Levjan
nuQudidi'ui:
Ga-levjan,
29;
Fra-levjan,
Verrther,
Ijiban
Tim. 2, 3,
4.
Ufa,
///,
agls.
21.
17.
5,
Gr. II,
22.
13.
Gf.
Col. 3,
7.
le-
II,
tv: Mth.
ben,
Thess. 1,
3,
8.
4,
15.
16,
38.
19.
11.
16.
4, 10. 5, 6. Tim. 2, 3,
12; Uban tauj'an, leben machen, l^wononn-. loh. 6,
10.
Tim.
1,3,
15.
Libains,
46.
Us- letan,
Gal. 4,
And-letnan,
lihan, agis.
lend,
engl,
Luc. 8,
Hingabe (?)
unt. Lev.
29.
gestatten,
12.
7,
7;
11.
Ua, leigia,
(altn.
laenan
liha,
w. Levjan,
V.
LIBAN.
lassen,
w. Letan.
v.
s.
IjeitilS
Mc.
43. 45.
18, 18. 30. loh. 6, 27. 33. 35. 40. 47. 48.
68. 8, 12. 10, 10. 28. II,
25. 12, 25. 14, 6. 17, 2. 3. Rom. 6, 23.
51. 53. 54. 63.
LIGAN
liiSAn
alts.
ligan, leginn,
la-
LIUBAN.
Us -lagjan,
gen;
griech. Xfyta&ui,
lat.
II,
25;
Mc. 5,
uvuKHa^ar.
40.
2.
Skeir. III,
Mc.
d;
Ufar-lagjan,
27.
t-
Faur-Iagjan,
10,
Luc. 9, 16.
Lageins
11, 38.
loh.
iniy.Hod^ui:
(altn.
Cor.
8.
Ana-lageins, Auflegung,
Mc. 8
nuQaxeTa&ai
sein,
ly.leiniad^ui
Luc. 16,
9.
34;
Mc. 4, 21.
7,
2) Beilager,
Ga-ligt4,
Lagjan,
ylirtj: Mth. 9, 2.
Luc. 5, 18. 8, 16. 17,
xoh?]: Rom. 13, 13.
30.
Rom. 9,
10.
II,
Ana-lagjan,
Luc. 4, 40.
auflegen,
beibringen,
innid^tvai:
legen (Geld),
23.
Atlagjan
1, 4.
Faur-lageins, Vorlegung,
Mc.
-j-
ablegen, nd^ivur. loh. 10, 18; unoEph. 4, 22. 25. Col. 3, 8; xaTa^ytiv:
Cor. 1, 13, II.
tid^ivar.
Mc. 6, 29.
7.
4,
ed. Lindbr.
Diceneus physicam tradens naturaliter propriis legibus vivere (Gothos) fecit, quas usque nunc conscriptas bilagines (so muss wohl statt des verderbten iellagtnes gelesen werden) nuncupant.
TiQ&iaig:
2, 26.
4.
?Iiig^mon,
Cor. 2, 2,
ItiJinS
lipr,
(altn.
agls.
ll.
litf,
s.
zu
alls.
d.
St.
lith,
altfr.
lith,
leth,
18.
Eph. 4, 25.
masc,
Us-lif>a,
9,
6.
2.
II,
Mc
6.
2,
3.
5.
naguXvTixoc:
4.
5.
9.
l.
24.
Xijii:
Mc
15, 34.
JjBllliail
Gf.
Col. 3,
Gichtbrchiger,
conj.
I,
lann,
lunnun,
lunnans,
weichen.
6.
Af-lagjan,
Ga-lagjan,
Tim. 1,
inld^taig.
6.
Mth. 8,
10, 30.
At-lagjan,
Mc. 11,
Tim. 2, 1,
14.
Luc. 6,
conj.
lag, lagu,
?i\ts.
im'&iaii;:
Uf- ligan,
10, 27.
1,
altfr.
30; xtxoi-
7,
109
Af- linnan,
9, 39.
s.
liinbaD
(altn.
gilobian,
lubans, lieb
Liubs,
11.
7,
1.
Col.
1,
Mc
uyanr/Tog:
1,
3, 23. 9, 35. 20, 13.
11, 28. 12, 19. Cor. 1, 15, 58. Cor. 2,
12, 19. Eph. 5, 1. 6, 21. Phlpp. 4, 1.
7.
12,
7.
4,
1,
6.
7.
9.
Philem. 16;
2.
Eph.
sein.
adject., lieb,
9,
Rom.
altfr.
Un- liubs,
Rom. 9,
geliebt,
Luc
14.
Tim.
1,
Tjyajirifiiyog:
6,
2.
Tim. 2,
Rom. 9,
25.
6.
35.
LIBAN
110
Uuba>lelks,
Lanbjan (ahn.
LIUGAN.
unt. Leiks.
s.
Rchth. 885.
66.
cxivitv:
897),
Rom. 9,
Ga- laubjan,
33.
conj. II,
zu
s.
glauben,
ni-
2,
d. St.
1)
dat.:
15.
7.
3,
10.
11.
12.
10.
15.
4,
Rom. 11,
&it'u:
Col. 3, 6.
1,
Gal.
mit
16;
2,
Cor. 1, 13, 7;
16;
36.
pass.
Thess. 1,
2,
Skeir. V, d;
Tim. 2, 2, 13;
Ga-laulyands,
part.
praes.
31;
majg:
glubig,
Unga-laul^ands,
unglubig,
Luc. 9, 41. Cor. 1, 7,
10, 27. 29. 14, 22. 23. 24.
14. 15. Tim. 1, 5, 8. Tit.
Rom. 10, 21; unti^rig: Tit.
b. VI, c.
19.
13.
14.
15.
Cor. 2, 4, 4. 6,
1, 15;
uniiwv:
1, 16.
Skeir. V,
Ga-laubs,
30.
12,
loh.
2,
adject., werthvoll,
Gudi-lubs, nom.
Bropra-lubo
fem.,
fem.,
29.
TioXvTiXrjg:
propr.,
Gottwerth,
(Bropru-lubo
Thess.
Bruderliebe, (pikaiX(fia:
Thess.
Tim.
I,
Mon. Aret,
1,
4,
9),
Rom. 12,
10.
9.
*Luban,
conj. II,
Lubains,
fem., Hoffnung,
hoffen.
ilnlg:
Rom. 15,
13.
liilljS^an (Gr.
II,
23.
Mc. 6, 17.
yu^niv.
part. pass.,
unverheirathet, aya/xog:
Cor. 1, 7, 11.
fem., Ehe, to yafiiTv Tinh 1 , 4, 3 ; liugom
hafts, verheirathet, yiyu/nijxwg: Cor. 1, 7, 10.
1, 6.
6.
9.
Liuga,
2.
5,
3.
Ga-lubs,
27, 58.
9,
2.
dass.,
10.
Eph. 2,
32.
niaiog: Tit.
c.
Un - liugaijis
adject., glubig,
Skeir. II, a.
Ga-liugan,
erlauben, iniTQtniiv:
Ga-laubeins,
Ga-laubeins,
'
12.
4.
Skeir. VIII, b.
Mth. 8, 21.
31. Mc. 5, 13. 10, 4. Luc. 8, 32. 9, 59.
Tim. 1,2, 12. Skeir. VIII, a; xiXivtiv: Mth.
US" laubjan,
Mc. 9,
uKiarog:
1,1.
Tit.
7.
9.
13. 4, 1. 6. 12. 5, 8. 6,
Tim. 2, 1,5. 13. 2, 18. 22. 3,
liillg^an
lognian,
(altn.
liuga,
agls.
leogan,
altfr.
Gal.
1,
alts.
liogan,
schwed.
Ijuga, dn. lyve, holl. liegen, nhd. lgen; Gr. II,
23. Gf II, 129. Rchth. 898), conj. I, lauh, lugun, lugans, lgen, tptvead'at: Rom. 9, 1. Cor. 2,
1,
31.
Skeir. VIII,
c.
20.
Col.
3,
9.
lie,
Tim. l, 2,
7.
LIUDANUn - Uugands
haftig,
part. praes.
Tit.
uljjtvdi'jc:
Ga-liugs,
adject.
getliug taiijan,
betr-
2.
gam
skalkinonds,
Cor.
Gtzendiener, tlwXoXT^rjg:
11.
5, 10.
unt.
s.
Skeir. I,
70.
loh.
ijjevaT>]g:
8, 44.
y.Qvnxg: Mc. 4,
Cor. 2,
verborgen, iv xQVTni:
7,
fem.,
hqvtttv:
Verborgenheit,
lay,
Ijiudail
Luc.
leuchten, uaTQixnTtiv:
II,
Luc. 17,
Thess. 2,
24.
17,
II,
21.
liop,
(altn.
agls. leotf,
198),
Gf. II,
lied;
Rom. 15,
9.
los,
lavi,
laus,
(altn. liosa,
leosan,
agls.
liusan,
las, ahd.
dn.
jrlora, lsa,
griech.
Esdr. 2, 41.
iiSiav:
alts.
losian,
liosan,
losian,
leas,
lesa,
altfr.
ls,
nhd.
Gr. II,
Xvitv;
893.
884.
Rchth.
Gr.
liodan;
alts.
Eph. 1, 18.
(fuuCeiv:
los;
4.
(ahd. liutan,
conj.
Laohmuni (Lauhmoni
liasa,
7, 10.
Ana-Iaugnei,
loh.
adverb.
4, 5.
erleuchten,
9.
*IjillSail
4, 2.
Ana-langniba,
loh.
3,
liinJlOIl
adject., verborgen,
1,
12.
1,
Tit.
17, 24.
Ga-laugnjan,
Cor.
Qoi'v:
44.
leuch-
q.uiviiv:
Lauhatjan,
Ana-laugns,
Cor. 2, 4, 4;
6, 22.
Cor. 2, 4, 6;
loh. 5, 35.
).fi7riiv:
In-liuh^an,
Vaurd.
Tim. 1, 1, 10.
5.
c.
Liugna-vaurds, s. unt.
Liugnjaj masc. Lgner,
Laugnjan,
ten,
Ga-liiihtjan,
Prau/etus.
55.
qwTiofKjg: Cor. 2, 4, 4. 6.
Eph, 4, 25.
2.
falsch;
wahr-
nicht lgend,
1 ,
111
LIUSAN.
898),
verlast,
verlieren,
22.
conj.
262.
Gf. II,
I,
laus,
lusun,
verlieren.
lusans ,
Gf. II,
*LaaI>S
(altn.
ahd. Hut,
Gr.
m,
lyd,
8.
liod,
altfr. liode,
472.
agls.
leod,
alts.
DRA.
305.
Gf. II,
Rchth.
193.
5.
^liialian
hjhtan, leoma,
ahd. Hht,
14, 51.
Luc. 7, 14.
lysa,
(altn.
alts.
lios,
lioma,
agls.
leoht,
altfr. liaht,
Liuhap {Liuhad
Fra-lu8nan,
lvaui:
4,
light,
12,
23.
16,
12,
dass.,
6.
4.
9.
liud,
Fra-liu8aii,
Cor.
conj. III,
verloren werden,
1, 1, 18.
Cor. 2, 2,
unX-
15. h.
1.
3.
Laus,
1,6,
9;
7,
13.
28.
3,
oXf^-po?:
1,9.
1, 53.
20,
Cor. I,
19.
(
LITAN
112
Gnda-lans,
u&iOi:
gottlos,
Vitoda-laus, gesetzlos,
Tim. 1, 1,9.
Laa9-qi|>rs,
Laos - han^ja
Lausa - vaurds
ItSLti^j&n,
s.
unt.
liita
machen,
1) los
17,
s-lauseins,
unoXvTQtoaig:
68;
6.
1,
. . .
lif
altfr.
Tim.
2, 3,
13.
16.
Mc. 7,
6.
Luc. 6, 42.
ittDioj':
sik
sich verstellen,
vnoxQtviod^ai
Betrger, <fQivanxr,i;:
Skeir. I, b. d.
Kiisan
(altn.
altfr.
lesa,
agls.
alts.
ahd. lesan,
holl.,
Ga-Uaan,
levu, agls.
ahd.
lef,
Tva-lif,
Ijifliail)
*
lufon
unt.
s.
s.
alts.
/,
leven,
Bopp
Tvai.
unt. Leiban.
litlbja
engl.
lif,
unt. Ain.
s.
II,
Lubja-leisei,
unt.
LillbjS,
s.
lilldja
(vgl.
s.
unt. Leisan.
Liuban.
Liudan; Gr.
III,
19,
^lillkail
(altn. luka,
liuka, agls., alts. lucan,
lukan, ahd. luhhan, engl, lock, schwed. lycka,
an.lulcke, hoW.lwj/cen; Gr. II, 22. I, 63 (3. Ausg.).
altfr.
139.
Gf. II,
lukans
Ga- lukan,
;
4,
conj.
1) zuschliessen,
xuTay.Xtitiv: Luc. 3,
I,
lauk,
xkiUiv:
lukun,
Mth. 6, 6;
Mth. 27,
20; ua(paXiXta&ai
6.
Rom.
11, 32.
Us-lukan,
14.
loh.
18,
Ga-luknan,
conj.
III,
10.
Luc. 4, 25.
Us-luknan,
geffnet werden, sich ffnen, uvo/Mth. 9, 30. 27, 52. Luc. 1, 64. 3,
21. loh. 9, 10. Cor. 1, 16, 9. Cor. 2, 6,
11; SiuA'olyiad-ai: Mc. 7, 34. 35.
y(aai:
6, 26.
Rchth. 913),
schiiessen.
la&ar.
1, 10.
Tit.
206), zehn.
II,
47;
betrgen.
als subst.,
Gf
16.
Ain-lif,
66
lif,
Eph. 4, 30.
XiXT]),
1.
(altn.
.
13.
4,
*
(griech.
avvvnoxQl-
mitheucheln,
conj. II,
Gal. 2,
Tim. 1, 2,
5, 4;
Us-lau^an,
Luc.
liiteins
II,
13.
Gal. 2,
vta&ui:
verei-
ly.QiLfiVv:
Liulan; Gf.
:
Mil>-liyaii,
i'aurd.
15,
unt. Leisan.
s.
(vgl.
V7i6x()tatg
teln, xivovv: Cor. 1, 1, 17; 2) lsen, erlsen, ^vin- Mth. 6, 13. 27, 43. Rom. 7, 24.
26; 3) sich bezahlen lassen, fordern, jiqhtII
ruv: Luc. 3, 13; uTtaiiiir: Luc. 6, 30.
Qa_laus(]an,
liistiSi,
I) zu nichten
II,
conj.
Luc 17,
1.
6.
Cor. 1, 9, 21.
Handui.
uut.
s.
Eph. 2, 12.
civoftog:
Qipus.
uut.
s.
LUKARN.
35.
Lnkarna-stalia,
s.
unt.
Sta^s.
8.
LUKAS
MAGAN.
Us-Inston, betrgen, unuTv:
Ijnkai
linkiniS; nom.
propr.
lid.StnS
lyst,
(altn.
lyst, altfr.
ahd.,
Insti,
holl.
agls.,
alts.,
freiwillig,
ixovfftor:
y.uTu,
Philem.
14.
6.
h.
1.
II,
Rchth. 913), masc, Lust, Verlangen, inid^vfii'a: Mc. 4, 19. loh. 8, 44. Rom. 7,
7. 8. 13,
14. Gal. 5, 16. Eph. 2, 3. 4, 22.
Phipp. 1, 23. Col. 3, 5. Thess. 1, 2, 17. 4, 5.
Tim. 1, 6, 9. Tim. 2, 2, 22. 3, 6; us lustum,
Eph. 5,
Liutan.
unt.
s.
Iillftn.S
dn.
Gr.
nhd. last;
gern,
J^ntOn,
engl., schw.
113
jyddoinaeis,
2, 33.
On-Iustas,
Unlust;
Lnstusams,
adject.
unlustau vairjtan,
drssig werden, ud^vi.iHv: Col. 3, 21.
4,
in
ber-
Tim. 1, 2,
1.
s.
zu
d.
St.
LiOfa
2.
(Gr. III,
18, 22. 19, 3; Infam slahan, Ohrfeigen geben, QuniXiiv: Mth. 26, 67. Mc 14, 65.
loh.
Luston,
conj. II,
W.
M,ag^an
mega, mattr
(ahn.
mht,
agls.
magan,
alts.
altfr.
magan, mht,
engl,
Mc
5.
Luc
29. 30.
Phlpp. 4,
20,
6, 48.
8,
43. 14,
13; t^ia/viir:
Eph. 3, 18; iii'ruf. Tim. I, 3, 5; fnag vairfan, es kann werden, ist mglich, vvazv (sc
iavl): Rom. 12, 18.
16, 3.
Ga-magan,
Mailts,
adject.,
ein, vvaad^ut
IL
26.
(mit
dem
inf.
act.
fr das griech.
pass.):
5, 25;
Mc. 14,
ics/ittv:
5.
I,
Mahts,
fitg:
Mc
Ana -mahts,
1) Gewalt: Skeir.
I,
b; 2) Frevel,
17.
Cor. 2,
12,
5.
Gal. 4,
13.
s.
zu
d. St.
MahetteigS,
Tit.
1,
9;
dvvarr,g:
15
MAGDALAN
114
Un > mahteigs,
TiTv:
uninakteigs visan,
Luc. 1 , 37.
vru-
uumglich sein,
propr.,
JTI.Ig'dalene, nom.
56.
Mc. 16,
JfEag^nS
Maydul: Mc.
mag, mago,
agls.
mcegS,
ahtl.
alts.
54. 69.
7,
Luc.
0.
loh. 6, 9.
fem., Jungfrauschaft,
1,
27.
nu^d-tnu:
Luc.
3, 31.
2, 36.
JTEabap,
Malis
Gf. II,
(vgl.
3,
26.
9.
s.
zu
ITIalltS,
s.
unt.
2,
d.
Tim.
1,
St.
ay.d)li{i:
]na])^ain.<ii ,
mal>l
ahd. madal,
DRA. 746),
s.
Mc
Vorsteheramt,
neutr.,
tjyt/xovia:
]na])nsal, nom.
propr.
*]T[aidlS
adject.
Ga-maids,
19;
gebrechlich,
Mai^an,
red'Quva/.itvog:
Luc
4,
uv7it]Qog:
2, 17.
9,2;
Mc.
lmiv:
III,
b.
b.
In-maideins,
Mc
^uTUftoQqovv:
Cor. 1,
selung:
entstellen,
f.iiruax7]fiUTt^iiv:
VI,
Skeir.
8, 37.
s.
ITIaillStllS
nhd.
Luc
unt. Mais.
(altn.
ITlail
(altn.
inaiiubrana
reden, luUTv:
loh.
loh.
14, 30.
8, 43.
(vox
Tim. 2, 4, 13.
masc, Mele:
adject.
graec),
masc,
Luc
3, 31.
nom. propr.
nmQuva:
Af-mainds,
dem
conj. II,
propr.
*]?Iamds,
Malfaius.
4.
Mal>ljan,
/aura-
8, 49.
Faiira-mal>li,
mailkein
(agls. mxlslan,
Mc. 7,
11, 32;
:
JWailaiaKl; nom.
Magan.
madkr, agls. maa,
Wurm,
7, 2.
send?
Mahei,
14.
fawama-
Luc. 19, 2;
motarje, uQX'Vihimjg
fauramapleis synagogeis, aQyhvvYvwyog; Luc.
mapleis
IWaiza
Maeinau,
1,
7.
Magapei,
III,
In-maidjan, verwandeln,
mgr, meyda,
(altn.
10.
8,
9.
1.
MAINDS.
3, 37.
Ana-maJitjan,
ITIag^dalan, nom.
zusammengestellt werden,
MAINS
denn af
nicht freut,
gativa
wo
so
ins
durch ni von
wenn
MAKIDONJA.
ist
Neuem
negirt wird.
Und
end-
wrde es hier
nicht passen, denn ixkvo/iuvog heisst ermdend, ermattend (nmlich im Gutesthun). Diess zusammenlich,
genommen
es so heissen knnte, so
zeigt deutlich,
{>ana-mais,
C23. 904.
gemein.
Ga-mains,
Tit.
1,
4.
14, 14.
Cor. 2, 6,
fem.,
14. 9,
13.
Cor. 1,
PhIpp. 2,
1.
10,
16.
12. 24.
lat.
f.),
magis;
14, 13.
1, 3,
grsser, ftitZm-.
Mth.
superl.
der
grsste,
fiii''cv
Maist,
Gf.
Cor. 1, 7, 21.
Gal. 4,
hchstens, ro 7i/.h~
IWaitan
Mc
Af-maitan,
45.
Bi-maitan,
beschneiden,
3.
5,
2.
loh.
22.
niQntiivuv:
Cor.
1,
7,
Luc.
1,
Gal.
2,
IS.
uxgo-
Eph. 2,11.
vaxiix:
Us-maitan,
Luc.
7,
6, 12. 13.
3.
Unbi-maitans,
3,
9.
meisten,
1, 14, 27.
Cor.
Neh. 6, 18.
II,
am
adverb.,
Mai.Sanllam
5, 13.
27.
adject.
59. 2, 21.
9.
17;
Thess.
2.
adject. comparat.,
Maists,
10.
3,
4, 13.
Gal. 2, 9.
dass..
II.
OTov.
Ga-maindnps,
5,
Rom.
d. St.
Mc. 4, 32.
Cor.
Mc.
zu
II,
xoivwvia:
f-iTiXiTi:
Maiza,
tri
Gal. 6 ,
Luc. 16,
DRA.
siitzen),
s.
daujan,
zu schreiben; ui und
115
Cor.
1,7,
Eph.
11. 6,
15.
11. 3,
11. 4,
2,
11.
19.
11.
Tit.
ntqnofii]: loh. 7,
Gal. 2,
7.
8.
Phlpp. 3,
3.
5.
1,
5,
6.
Col. 2,
10.
zu
d. St.
Makidona Cor.
2, 8, 1.
15*
II,
9.
subscr.
116
3IAKMAS
Phlpp. 4,
Tim. 1, 1 , 3.
nom. propr. fem.,
10. 2,
5. Cor. 2, I,
13. 7, 5. 8, 1. 11, 9. subscr. (s. zud. St.) Phlpp. 4,
15. Thess. 1, 4, 10. Tim. 1, 1, 3.
Thess.
15.
4, 10.
1,
Makedona Tim. 1, 1, 3. s. zu
MuxiSovlu: Cor. 1, 16,
Makidoncls, nom.
il.
St.),
Cor. 2, 9, 2. 4.
MAN.
DR.\. 418.
Mensch.
Gf.
Ga-man,
neutr.
II,
732.
1) Mitmensch,
Phlpp.
Manna,
Motte,
conj.
Mth. 6,
&;/?(?):
19. 20.
II,
18.
4,
ITIaleilaiel, nom.
propr.
3, 37.
/.u'to-
Gestalt,
ayrnxa:
2, 8.
Genoss,
13, 13.
Malo,
Mann,
raalvjan,
932),
Rchth.
Maurer.
Riggvs.
Mc
71.
Luc
1,
25.
4.
33.
MalkniS,
JTEaluia
49.
malmen;
iifiog:
5,
malsc),
adject.,
be-
UntUa-malsks,
Tim. 2, 3,
4.
Jan
* IT! alt
(altn. mella, agls. meltan, engl. 7nelt,
nhd. schmelzen; Gr. II, 32), conj. II, schmelzen,
auflsen.
Ga-malteins,
6.
s.
zu
JTIalvjaii,
OTalo,
2, 3,
'^*- ^^'''""
8.
conj. II,
14.
s.
1, 22.
Mammona
Mth.
s.
unt.
(altn.
s.
6,
24.
Luc
16,
13.
mann;
Mammon,
s.
zud.
fAa/.i-
St.
Minan.
man, madr,
10, 30.
lat.
maa;
22. 24.
11. 8, 21.
12, 2. 4. Gal. 1, 1. 2, 6.
Eph. 2, 15. 3, 5. 16. 4, 8.
14. 22. Phlpp. 2, 7. 8. 4, 5. Col. 1, 28. 2,
22. 3, 9. 23.
Thess. 1, 2, 13. 15. 4, 8.
Thess. 2, 3, 2. Tim. 1, 2, 1. 4. 5. 4, 10.
24.
Tim. 2, 2, 2. 3, 8. Tit. 1, 14; vr/p:
5,
Mth. 7, 26. Mc 10, 2. Luc 5, 8. 18. J 4,
24. 17, 12 (Tim. 1, 1,9. 10)'; Skeir. I, b.
11, a. b. d. IV, c. d. VI, b; ni manna, oder
mantia ni, Niemand, oidii'g, /.li^iitg, firj rtgt
3Ith. 6, 24. 8, 4. 28. 9, 30. Mc 2, 21. 22.
3, 27. 5, 3. 4. 43. 7, 36. 11, 14. Luc 5,
14. 8, 16. 56. 9, 21. 36. 62. 15, 16. loh. 6,
44. 7, 4. 27. 9, 4. 15, 13. Eph. 5, 6. 29.
Col. 2, 16. Tim. I, 4, 12. Tim. 2, 4, 16;
s. unt. Ni; Mannans gnpivandg, s. nnt. pius; Mannans maurprjands, s. unt, Maurpr; Mannam tamJands, s. unt. Samjan.
16. 5,
16. 5, 3. 6,
Manna-hun,
altfr.
nhd.
gr. fiwfiv),
(vgl. Cast.
Cd.
Hii':
mummen,
zu d. St.
mammo
aupg:
nhd.
(vgl.
Bi-mamicjan,
uvlvaig: Tim. 2,
St.
'
JVaininjail
IVan,
fem., Auflsung,
d.
ITIambreS,
"^
30.
10, 33.
tbrt.
4,
10.
Gr.
II,
III,
318.
1.
Jemand; mit der Negation ni mannahun. Niemand, /.trjditg, ovtlg, (.u] rig: Mc. I,
44. 8, 26. 9, 9. 39. 12, 14. 10, 8. Luc 3,
14. 10, 4. Tim. 1, 5, 22; s. unt. Ni.
MANAGS
Ala-mans (DR.
heit:
adject., menschlich,
3; TMV
uv^Qwnwv:
Manniskodus, masc,
fSilliag'ISi (altn.
menie,
aitfr.
tant., die
plur.
Mensch-
Mannisks,
4,
4d7),
MAUDJAN.
mangi,
manig,
agis.
manag,
ahd.
mange,
hell,
alts.
engl,
maneg,
mantj,
12.
Luc.
Xa6g:
29;
17.
21.
18.
Mth. 27,
1.
10.
1,
3, 15.
I,
moiiich,
uv&QWTitvog: Cor.
9.
6.
117
6, 17.
7,
16.
1.
Mo.
64.
10. 31.
7,
32.
8, 47.
29.
18, 43.
18,
15, 10.
Neh. 5,
loh.
15.
Mauagdujis,
fem.,
Cor. 2, 8, 2.
ManagJan,
conj. II,
nliovCiiv:
9, 10;
22. 8,
13.
52. 55.
2,
2. 4.
4.
3, 12.
6.
9, 2.
Gal. 4,
4, 15.
Eph.
17.
6,
4.
2,
4.
U,
1,
7, 4. S,
Phipp. 3, 18.
10.
13.
sva manags, so
VII, b; soa
manags
10. 6, 11.
56.
manags,
dass.,
Txaog:
Mc. 8,
5.
19. 20;
mana-
Managnan,
conj.
III,
berflssig sein, in
10.
zu
s.
St., nXiovl^iiv:
d.
Us-managnan,
Manua,
IWailua
unt.
s.
dass.,
Menge
Eph.
15. 8, 7.
3,
Thess. 2, 1, 3.
neQiaatvetv. Cor. 2, 8, 2.
Man.
(vox hebr.),
iudecl.
fina:
6, 31.
loh.
49. 58.
ITOailVUS (Gf
Manvuba,
10,
adverb.,
bereit,
Cor. 2,
tzoiftw:
6.
Un-manvus,
aiog:
adject., unvorbereitet,
unaQuamvu-
Cor. 2, 9, 4.
Manvjan,
Mth. 25,
10, 40. 14, 12. 15. Luc. 1,
17. 76. 2, 31. 3, 4. 9, 52. 17, 8. loh. 14,
Tim. 2, 2, 21. Philem. 22; xuTaQTt%iiv:
2.
Mc. 1, 19.
41.
Mc. 1,
3.
Ga-manvjan,
10.
Mc.
1, 2.
Managei,
7."
8.
20. 32. 4, 1.
36. 5, 21. 24. 27. 30. 31. 7, 14. 17. 8, 1.
2. 6. 34. 9, 14. 15. 17. 25.
10, 1. 46. 11,
4.
13.
3,
9.
16. 18. 37. 38. 18, 36. 43. 19, 3. 39. loh. 6,
I. 22. 24. 7, 12. 15. 20. 31. 32. 40. 42. 12,
Fauraga-manvjan
Cor. 2,
9,
5;
vorbereiten, 7i()oy.uTUQTiL.tiv.
Rom. 9,
nQOiTOi^iltiv:
23.
Eph. 2, 10.
Mittel,
Manvifia,
inandjan
VI,
s.
(Gr.
II,
49), conj.
II,
zu
St.
d.
Eph. 6, 15.
erinnern:
Skeir.
a.
Ga-mandjan,
26.
1,
dass.,
Tim. 2, 2,
6.
14;
vnofttfiv^axitv:
loh.
o>'a/t(/a'^ax<v:
Tim.
Skeir. VII, d.
Maudeina,
a.
14,
2,
MAURGENS
118
Ga'mandeins,
ITIanrgillSI
das?., In^vr^aig:
Tim. 2,
5.
I,
morgan,
nhd. morgen, scliw.
morgun,
(altn.
alts.,
ahd.
Mc
13,
Maar|>rjaii,
21.
Mana - maorfirja
I?laiim<lll
(altn.
ahd.
nian,
sorgen, /.uqi^ivv:
JTIarail
apa
fiuQuv u&:
(vox hebr.),
Ga- marzeins,
Iflarjia, nom.
5.
6.
Cor. 1,
6.
loh.
Mc
16.
1,
3,
7.
6,
11, 23.
17. 18. 19. 22. 25.
16.
1.
4,
39.
I.
Luc
17,
Rom.
9,
Mari-saivs,
s.
an das jenseitige
Marka
Mc
dass., loh.
Ga-marzjan, dass.,
3. 9, 42. Luc 7,
8,
16,
1.
Mth. 11,
23.
loh.
6,
Mc
61.
17. 6,
4,
Cor.
1,
fem.,
ergemiss,
axvSuXov:
Gal.
5, 11.
Af-marzeins, ergemiss;
19.
Eph. 4, 22.
mark,
(altn.
/.ii&Qior
Mc.
Ga-marko,
loh.
11,
1.
agls.
inerki,
mearc ,
altfr.
24.
7,
4, 25.
Gal.
nom.
ITIarkailliniS,
IV,
Col.
masc,
propr.
Marcellu!:
d.
inarknS
inscr.
ITIarkreitniS
(vox graec;
regriota; Gr.
I,
Tim.
yuQira,
alts.
me-
meregrita,
masc, Perle,
[3. Ausg.]),
/<(>-
9.
Maria.
>mt.
s.
43
Calend. Goth.
ITIat,
s.
unt.
Mitan.
ITIat^at, nom.
MatS
propr. masc,
matr,
(altn.
mast;
Mar^^ur: Luc.
mete,
agls.
meat,
engl,
gr.
3,
mat, meti,
schwed. mat,
alts.
/.luaao),
/nuKa,
24.
altfr.
dn.
/uuyitQog,
Nahta-mats,
Mc
13.
Marzeins,
IM^S-a:
2.
mad,
unt. Saivs.
JVtarzjan
Af-marzjan,
9,
Ularvtr
Rom.
Luc. 1 , 41.
nom. propr. fem. , MaQia
19. 34; auch Mariam: Lnc 1, 27. 30.
34; und Marja: Mth. 27, 56. 61. Mc 6, 3. 15,
47. 16, 1. 9. loh. 11, 1. 2. 19. 28. 39. 45.
ahd.
alts. wieri,
(altn. mar, agls. mere,
muri, holL, nhd. meer; lat. mare; Gr. III, 381.
Gf. II, 819), fem., Meer, d-luaau: Mth. 8, 18.
Iflarci
1.
12,
lUaria ,
ITIarja,
41. 5,
propr. fem.,
16, 22.
Acrgerniss, axavaXov:
Skeir.
loh. 8, 44.
uvd^QCTio/.Tvog:
gr.
II,
MATS.
2, 5. 16.
(Gr.
2.
Undaurni-mats,
Mati-balgs, s.
Ma^an,
conj. II,
Frhraahl, uqiotov:
unt.
Luc
14, 12.
Balgs.
essen, g)ayitr:
MATTAtAN
S5, 42.
8,
1.
2.
9.
6,
4.
7,
36.
23.
5.
26.
Rom. 14,
24.
13.
9,
31.
50.
15, 23.
40.
52.
17, 8. loh. 6,
53. 58. 18, 28.
15,
28.
5.
Ga-ma\]an,
17,
essen,
(faytiv.
Mc. 8,
8.
Luc.
MEINA.
avvea&i'eiv:
Luc. 15, 2.
11.
Mut-
119
44. 45.
37.
8,
36.
30. 10,
12, 26.
10. 11.
15, 2. 4. 5. 6. 7. 27. 16,
9, 32. 33. 17, 4. 6. 7. 8. 9. 11. 12. 20. 21.
22. 23. 24. 18, 9. 11. 35. 19, 10. Rom. 7,
27.
2, 22.
30.
8.
Cor.
1.
3,
3.
4,
Tim. 1,
29.
4,
10.
13.
15.
18.
14.
16. Tit. I, 3.
2,
15.
9.
1,
3,
2.
11.
11.
16.
Col.
16.
Tim. 2,
4,
Philem. 11.
8.
13.
9.
16.
25.
1,
10.
1,
11.
18. 19.
Cor. 2, 11, 2.
18,
36.
16.
ITIattaj^inS 9 nom.
IHavi
mey
nuQdtvog: Cor.
51. 54;
Mavilo,
MegS
7,
1,
25.
fem., Mgdlein,
(altn.
meina
agls.
magr,
agls.
mag, meg,
engl,
my
mine, schw.,
ner,
iixoij:
31. 16,
27. 20,
3.
3.
17,
24.
8.
loh.
19, 21.
35.
22. 23.
Mik,
37.
40.
23.
18.
49.
12.
16.
accus., mich:
34.
9, 4. 10,
12, 8. 26.
9.
14.
15.
14,
8,
42.
36.
40.
49.
6. 7.
13,
9.
12,
14.
16.
46.
49.
54.
32.
11, 42.
13.
18.
20.
18, 8.
23. 24.
S,
2. 9, 20.
16. 32.
4,
14.
12, 5. 7.
Eph. 6, 21.
1,
4,
12.
5,
23.
9, 7.
39. 41.
MEKI
120
55. 56. 65. 8, 14. 19. 28. 38. 49. 50. 52.
54. 10, 15. 16. 17. 18. 25. 28. 29. 30. 32.
13, 37.
37. 11, 21. 32. 12, 7. 27. 47. 48.
14, 2. 7. 13. 14. 20, 21. 23. 26. 28. 15, 1.
16, 10.
24. 26. 18, 37. Rom. 7, 4. 18. 23. 9, 1. 2.
3. 17. 25. 26. 10, 21. 11, 13. 14. 16, 21.
23. Cor. 1, S, 13. 9, 1. 27. 10, 29. 11,
13, 3. 15, 58. 16, 24. Cor. 2,
1, 2. 24.
2, 12. 11, 1. 9. 28. 30. 12, 5. 9. Gal. 4,
8.
7.
10.
14.
11.
6,
Cor. 2, 1, 23. 2,
Phlpp. 1, 26. 3, 9.
Rom.
3.
10,
11, 25.
8, 23.
Co!. 4,
18.
Thess. 2,
JKelii
(altn. iAtV,
alts,
maki,
/utQu;
Eph. 6, 17.
Hei
agls.
mece ;
seitdem, ix tovtov:
Bairan.
conj. 11,
Luc. 1,
22.
1) schreiben, yQq/nv:
63.
3,
Rom, 10,
16, 7.
Cor. 1, 5,
subscr.
Mc. 10,
16,
5.
Cor. 2, 1,
subscr. Gal. 1,
11.
subscr.
Ana-meljan,
aufschreiben, etTioypM^fi)'
Ga-meljan,
schreiben,
Luc.
2, 5.
yQnqmv:
Mc. 1,
unoyQtfttv: Luc. 2, 1; part. praet. fata gamelido (J>ata gamelip Rom. 10, 11), das Geschriebene, die Schrift, to yiyQUfifuivov: Luc. 18,
Cor. 2, 4, 13; to {jijd^iv: Mth. 8,
17; yQOKfi'j: Mc. 12, 10. 15, 28. loh. 10, 35.
13, 18. 17, 12. Rom. 9, 17. Gal. 4, 30.
2,
3, 3.
Fauraga- meljan,
Uf- meljan,
vorherschreiben, verkudigcn,
Rom. 15,
nQdyQucfiiv:
4.
unterschreiben:
Eph. 3,
3.
Ufar- meljan,
berschreiben,
imy^q nv
Mc.
15. 26.
melia,
unt,
4.
Aret.
Meljan,
gr. /<-
Schwert, /.luxaiQu:
(altn.
mal,
MENA.
loh.
2)
6, 66.
Schrift,
yQci/.i/.ia:
Mel gabaurpais,
yQaqy: Mc. 12,
loh, 5, 47.
Faura- meljan,
3,
1.
Ga-meleins,
42.
Tim. 1,
Ufar-meleins,
2, 2.
Ufar-meli,
Mela
masc,
neutr., dass.:
(altn.
,
nhd.
mijlir,
Mass,
Scheflfel, fitog:
Mc, 4, 21.
JtKunB,
manod,
(altn.
agls,
Hiiv-Tj,
lat.
Gr. III,
350.
Mond, aiX^v^:
aiERJAN
MeiioI>S,
inasc.
ITIerJflll
rian,
anom.,
Monat,
4, 25.
Gal. 4,
.56.
m(Rra,
(altn.
marlf
agis.
Luc.
i.n]v:
1,
ma-
7/iari,
altfr.
12. 7,
Merjands,
1,2,7.
Tim.
Qi'i:
y.t']-
Tim. 2, 1, 11.
1, 13. Tim. 2, 3,
Us-mernan,
den,
conj.
1,
Vaila-mers,
Phlpp. 4,
Mereins,
14.
adject.
wohllautend,
fem., Predigt,
1,
Tit.
preisung,
itiffr/ftog:
8.
Cor. 1, 15,
b.
1,
Cor. 2, 6,
8.
21; 2) Lob-
Mc, 7, 22.
65.
/.iiu
Cor. 2
Vaja-merei,
loh.
Lsterung,
laaifri^iia:
10, 33.
Meripa,
fem.,
26. Luc. 4,
Luc. 4, 37.
Kunde, Gercht,
14;
zo;
28;
Mth. 9,
7j/og:
Dal uf mesa,
15.
3.
n.
unt. Mitan.
s.
8, 59.
Rlid ja - sveipains ,
Midjun-gards,
Miduma
unt.
Dal.
(oder
Mc.
fii'aor:
17.
*Midumon,
Midumonds,
Tim.
aiT7jg:
s.
Midums
3,
unt. Sveipan.
Garda.
unt.
s.
Gr.
Luc.
3.
2, 14.
Col.
III,
8,
7.
Cor. 2, 6,
Skeir III, d.
2,
1,
inizdo
(agls. meord,
Lohn, ftia^g: Mth.
Mittler, (it-
5.
alts.
5,
46.
6,
2.
5.
{mid... Luc.
jflijl
mid,
altfr.
j.ur.
Ruhe
11, 31. 12, 17. 13, 33. 14, 9. 15, 27. 16,
12. 24. 18, 18. Gal. 2, 4. Phlpp. 2, 23.
Tim. 2, 4, 11; auch ist visan zu suppliren, wie
40,
17,
Mth. 27
54
visa/idans).
(fr;/.ir,:
Mc. 1,
MeS
Met
altfr.
4.
8.
fem.,
]?Iidja
'im ist
1) dass.. Cor. I,
tvcft]/.ii'u:
Vaja-mereins,
x^^vyi-ia:
Skeir. IV,
3.
Vaila-mereins,
^
Tim.
2.
111,
121
MIp.
Ds -merjan,
jands
16
mf.
122
lob.
13-,
zeichnet
Gemeinschaftlichkeit,
mit,
zugleich
samt, a) bei Transitiven und zwar sich bezfehcnd u) auf das Subject: Mth. 9, 11 sa laisareis izvar 7nip 7notarja7n 7naljip.
Mc. 2, 16. 14,
14. Luc. 5, 30. 7, 36. loh. 13, 18. Gal. 2, 12;
mit,
10 frehun ina pai ii ina mip paim tva15, 7 pai mip imma drobjanduns. 15, 31
gudjans hilaikandans ina 7nip paim lukarjam.
Luc. 15, 30 fret pein sves mip knlkjmn. Cor. 1,
15, 10 usaivida ansts gups mif) 7/tis. 16, 19 goleip izvis priska 7nip ingardjun seinui aikklesjon.
Gal. 4, 30. Eph. 4, 18. Phlpp. 4, 3. Tim. 2, 2,'
22. Skeir. II, a; (i) auf das Objcct: Mc. 1, 20
afletandans attan seinana 7nip asnja7ii. 8, 34 athaitands po 7nanagein mip siponjam seinaim. 15,
27 7nip iesua ushramidedun tvans vaidedjans. Luc.
5, 19 gasatidedun ina 7nip badja faura iesua,
19, 23 ei 7nip vokra galausidedjau pata. Cor. 1,
16, 11. Cor. 2, 1, 21. 4, 14. 8, 22. Gal. 5,
24. Col. 2, 13. 3, 9. 4, 9. Thess. 1, 3, 13. 4,
14; vgl. Mc. 15, 23 gebun imma drigkan vein
mip sinyrna; Cor. 2, 1, 1 pavlus aikklesjon pizai
visandein in kaurinpon mip allaim J)aim veiham.
Thess. 2, 1, 7 usgikla7i izvis gapraihanai/n iusila
mip uns; h) bei Passivis und Mediis: Mc. 9, 4
ataugips varp ii/i helias mijy 7)iose. 14, 7 vas harabbas mip paim drobjandam gabundans. 15, 28
miJ) unsibjam rahiiips vas. Luc. 2, 5 urrann iosef
in beplahaitn anametjan (sich schtzen zu lassen)
7!^ 7nariin. Rom. 10, 20 bigitans vaip 7nip (')
paim mik ni gasokja/idam. Cor. 2,8, 19 gatevips fram aikklesjon mip gasinpam u>is (avrmEph. 4, 31. alla bailrei afvairdijfing ijiLtwv).
paidau af izvis mip altai unselein. Co!. 3 , 3. 4.
Thess. 1, 4, 17; c) bei Intransitiven: loh. 11,
16 ei gasviltaima 7nip im7nu. Cor. 2, 6, 14 jpo
dailo garaihtein 7nip {xui) ungaraihlei/i aippau wo
gainaindupe liuhada mip (jtQog c. accus.) riqiza.
13, 4 und Thess. 1, 5, 10 liban mip imma. Gal.
so bei
4, 25 skalkinoj) 7/iip seinaim barnam;
faginon Luc. 15, 6. 9. Rom. 12, 15; sifaTi Rom,
15, 10; bivisan Luc. 15, 29; gretan Rom. 12,
15; 5) mit, bei, nach hiiban Mc. 8, 14 (hlaif rti
habaidedun mip sis). 14, 7 (sinteino unledans habaip mip izvis). loh. 12, 8; niman Gal. 2, 1 (ganimands mip sis teitu); briggan Tim. 2, 4, 11
(marku brigg mip pus); 6) die Richtung angebend, bei den Verbis sprechen, streiten, denken etc. gegen, unter, bei: miton Mc. 9, 33 (/?
mip izvis misso mitodedup); pagkfan Mc. 8, 16.
Luc. 20, 5. 14; sik andrinnan Skeir. III, a; rodJan loh. 9, 37. Eph. 4, 25; birodjan loh. 6, 43;
mapljan loh. 14, 30; bilaikan Mc. 15, 31; sokjan Mc, 1, 27. 9, 14. 16. loh. 6, 52. 16, 19;
Skeir. III, b; garuni
sokei7is varp loh. 3, 25.
gatauja7t Mc. 3, 16. 15, 1; staua viljan Mtb. 5,
40; missaqiss varp loh. 9, 16. 10, 19; gavairpi
habuTi Rom. 12, 18; friapva haban loh. 13, 35
Mc. 4,
liliiin.
MIK
Mc. 9,
gavairpeigs visan
(fv);
Eph. 4, 32
50;
MEVAN.
visan
sels
mipskalkinon,
tnipstandan , niipvilan, mipfaginon; Bicomposita:
mipanakumbjan mipgaqiujan, mipgadaupnan, viipganavistron, niipgasatjan , mipgasviltan , jnipgatimrjan, niipgatiuhan, mipgnvisdn ; mipushramjan, mipuskeinan, mipurreisan, mipurrainjan; mipinsandjan; Tricompositum: 7nipin>igaleipan; 2) mit
mipfralmnpans
Substantivis:
qumps
Un-milds,
mipgaleikunds;
jnillima.
6/iii/Xrj?)
26.
1, 4,
IVEikj
s.
mikilS
unl.
(agls.
mycel,
mikill, agis.
eng],
alts.
42.
32.
16.
37.
Eph. 3
19;
aau mikils iibergross , vmQXXiov
ufar mikil, dass. , vni^Xiuv: Cor. 2, 11, 5.
IV, b.
c.
7,
24.
Thess. 2, 3,
Mikilnan,
Xvvd^i-vat:
*inUldS
Cor. 2, 9, 13.
Gal.
1,
I.
(altn.
lat.),
III,
verherrlicht
Luc. 1, 58.
werden,
fuya-
(altn. milldr,
iXt
alts.
tnildi,
altfr.
10,
lat.
1.
mel;
Mc. 1,
(.iiXi:
13,
Thess.
7.
2.
Gr.
III,
6.
Luc. 3, 14.
miolk,
agls. vieolc,
meoluc ,
altfr.
7nilk,
7.
(vgl. Gast,
y.Qiug:
engl.
zu Cor.
1,
S,
Cor. 1, 8, 13.
Iflinan
fiiftova,
Gf
II,
Ga-minfii,
neutr.,
Tiai.
3, 6.
Gedchtniss,
Thess.
1,
Ana-minds,
1,
2, 1,
fem.,
3.
/iiveia:
Calend. Gotb.
4.
Munan,
conj.
anom.,
mei,
Luc. 17, 9.
4, 9. Cor. 2, 11, 16; rj^'iiPhlpp. 2, 3. 25; roi4i%iiv:
a&ai:
Cor. 2, 9,
5.
milde, ahd.
oy.iTv:
Ga -munan,
ken,
conj.
fitfiv7](y>!(a9^ai:
dass., ftiyaXvi'nv.
conj.
gr.
fem.,
13.
9,
ITIiniK
6,
Phlpp. 4, 10.
(iiyuXiiirig:
Rom. II,
1,
Mc. 9,
vtqitXi]:
ahd.
mikil,
Mc. 1, 26.
GS' mikilJan,
milisc,
]7[ilitoil (vox
Meina.
16.
Wolke,
dn.
Mikilei,
loh. 6,
masc.
17.
JTIili^
(altn.
anXuy/va:
(vgl.
14, 62.
MilnklS
Mip-panei,
Erbarmung,
Milde,
fem.,
Phlpp. 2, 1.
3) mit
mipga-
7nipgardiivaddjus ;
mipvissei,
3.
Rom.
fiXaroQyog:
liebreich,
12, 10.
Mildipa,
mipgasinpa.
705. Rchth.
Tim. 2, 3,
uaxoQyoi;:
lieblos,
Frial>va<-milds,
mipsatjan,
vtipsandjan,
Participiis:
II,
Gf.
vgl.
(iig).
In
II.
123
16*
MEVS
124
Munan,
1.
conj.' II,
19,
Skcir. HI,
10.
1-2,
loh.
11, 22.
15.
loh. 6,
4.
Rom. 13,
Ga-munds,
fem.,
1)
Mc.
1-1,
ftrijftavrov
11,' 24. 25;
:
ftr^lu:
Tim.
(yvvii'd>;aig:
Uf- mannan
Pblpp. 2, 28.
Ufar-muimon,
zu
Andenken,
10;
zu
d.
1,
2) Gewissen,
32. 5,
4, 9. 18. 5, 11. Thess. 2, 1, 3. Skeir. III, a;
luvTovg: Mc. 1, 27. 9, 10. 10, 26. 11, 31.
16, 3. loh. 7, 35; mit pronom. possess., uD.ijXwv:
Gal. 6, 2.
(altn. meta, mal, agls., alts. metan, altfr.
meta, ahd. mezan, engl, mele, schwed. 7nla, holl.
vielen, nhd. messen, mltss; gr. /lutqov, lat. metiri,
meditari; Gr. II, 25. Gf II, 891. Rchth. 926),
St.
1) vergessen, itiiIuvQu.-
Ga-mitan,
s.
d.
St.
conj.
sich erinnern:
14.
ITIinS {Minz
2, 12, 11.
15;
27;
Tim. 2, 2,
Us-met,
conj.
Ulis,
s.
*]|DSS
III,
loh.
Meina.
unt.
(altn.,
agls.,
engl, dn.,
holl.
mis,
Rom. 13,
pers.,
II,
8.
4,
2,
der Wandel,
12. Skeir.
1,
12; 3) Fh-
fttr^ov:
Luc. 6, 38.
Miton,
4,
conj. II,
Rom. 8, 5;
vergessen machen;
fem., Gedanke,
MUtons,
Skeir.
m,
c.
Mth. 9, 4;
Xoyici/.wg: Cor. 2, 10, 5; dialoyta/j-g: Mc. 7,
8.
21. Luc. 2, 35. 5, 22.
6,
9, 46. 47.
Rom. 14, 1.
Ga-mitons,
*ronliS
adject.
(altn.
av9-v/iirjaig:
Sivoiu:
dass.,
miukr,
engl,
Eph. 2,
3.
meek, schwed.
me/c),
sanft.
Muka-modei,
s.
unt.
Mods.
Gal. 5, 26;
16,
1) das Verweilen,
Tim. 1,
d; 2) Verfassung, noliTilu: Eph.
rung, ayioyi]: Tim. 2, 3, 10.
Ufar-miton,
altfr.,
7iSSO
18.
neutr.,
Mitadjo,
ilarTovaQ-ttt:
Cor. 2,
(^ /.iiTgeTv):
q<iaui:
Minnists,
^icqU^hi'
Us>mitan,
IVIitaI>S
dass.
13.
10,
Minniza,
Minznan,
14,
5.
gedenken,
conj. II,
Cor.
ur/iivtjaig:
1,
16.
Cor. 2,
ITIitan
viad^ui: Mc. 8,
ten,
s.
9;
1,1,
conj. II,
14.
Gedchtuiss,
Eph.
10.
20.
2.
Muns,
3) Sorge, rtgfotu:
ML.
*]flnl
(altn.
Gr. III,
Maul.
Faar-muljan,
(pifiovy.
Cor.
conj.
1 ,
II,
9, 9.
das
Maul
verbindeo,
MLDA
ITInlda. (ahn. ;noW,
molde,
agis.
altfr.
Muldeins,
Cor.
Mlllian,
ITInndon
adject.
von Staub,
irdisch,
Mundrei,
IflOta
Gf. II,
h'iijg:
(altn.
engl,
nhd. muth;
2) Zorn,
Mc. 2,
,
Einheit,
Lagga-modei,
zornig,
altfr.
?iwd,
o^yi^fitvog:
Langmuth,
fem.,
Mc
2, 15. 16.
15,
34.
1.
Luc
18,
5, 47.
12. 5, 27.
10. 11. 13.
3,
2.
loh.
ahd.
Mth. 5,
fiaxQo9vf.u'u
ViI>raga-motjan,
Cor. 2, 6, 6.
9, 22.
700), fem.,
2, 14;
II,
9.
alts.,
moed,
mood, schwed., dn. wof/,
Gf II, 679. Rchth. 931), masc, 1) 3Iuth;
Mc.
5.
Luc.
2S;
opj'?/:
3,
4,
d^vfig:
adject.,
GL
Mth. 9,
(agls., altfr. mot, alts. motan, ahd, tnuozan, engl, mitst, schwed. mste, holl. moeten, nhd.
mssen; Gr. 11, 10. Gf II, 905. Rchth. 937),
conj. anom., praeter, mosta, knnen.
11.
13.
agls.,
7nodi-,
nom. propr.
1.),
*Jffotail
6, 19. Co). 3, 8;
verbinden, cpii.tovv:
Einmthigkeit
fem.,
3.
13. h.
7.
9, 10. 11.
29. 30. 7, 29.
19, 2.
Rom.
Rom. 13,
Mc
holl.
Modags,
Tilwvtov:
Zoll,
Ga-motan,
Eph. 4,
2,
Phlpp. 3, 14.
Cor. 2, 6,
neutr., dass..
Aina-mundi{>a,
22.
29.
Mund
rtXog:
5, 18.
Munp,
Cor.
10.
maulh;
Mauth,
bercksichtigen,
Tim. 1,
nQurrig:
9, 4. 5. 10, 3.
4.
12, 19. 26. Luc 2, 22. 9, 33. Ich. 5, 45.
46. 6, 32. 7, 22. 23. 9, 28. Rom. 9, 15. 10,
5. Cor. 1, 9, 9. 10, 2. Cor. 2, 3, 7. 13. Tim.
yoixog:
mundian;
agls.
Sanftmnth,
2, 3, 8.
munton,
(ahd.
1.
Minan.
unt.
s.
mot,
10,
1,
125
Muka - modei
molde, ahd.
violta,
IflOdlS
NAQApS.
dass.,
vnuvTv.
loh. 12,
13.
M.
JabaVj
2, 29.
3, 25.
Vag^g^ai} nom.
*
Bfagls
altfr.
neu,
propr.
(altn.
nil,
nhd. 7iagel;
948), masc,
Ga-nagljan,
conj. II,
Gf. II,
1016.
Rchth.
2, 14.
IXTadrs
(altn., alts,
engl., holl.
II,
IVaeil; nom.
propr..
(altn.
Mc
visan, yvfwrjTeviiv:
nadra,
agls.
]IIaC|a[)S
NAZARAlt
126
Naqadel,
Nuckthcit,
fem.,
II,
Cor. 2,
35.
Mc
IS,
5.
16,
dass.
Mc.
1,
lITalian
%,
(altn.
ahd.
ganah
nogr, nagia,
ganogjan,
Bi-nahan,
1) erlaubt sein,
23;
2) mssen,
ist,
es
gimg,
alts.
mit
i'^iari:
dem
Cor.
2, 12,
I;
10,
1,
binauht
{(i'vut):
IVam
Genge
15,
leisten:
sich begngen,
Tim. 1, 6, 8.
Ga-nohnan,
conj. III,
ganohnan gataujan,
u.()y.Had-ui:
gengt,
gengen,
erfllt
lstern.
4.
}.a(rfrj/.iia:
Mc.
2,
5, 21.
nom.
1,1,
Cor.
Phlpp. 4, 3.
1.
masc,
propr.
13.
15.
5,
5.
NiTWf:
3, 34.
Eph. 1,
13.
22.
20.
13.
13.
21.
Vail^jail
jan;
Thess. 1, 3, 12.
aiviiv:
schmhn,
Mc. 12,
Niman.
b.
conj. II,
Ga- namnjan,
werden;
niQia-
conj. II,
uTifiv:
Luc. 3,
erfllen,
Luc
unt.
Namnjan,
1.
31.
9.
1,6,
Eph.
14. h.
dass.,
s.
5, 20.
friedigt sein,
3,
Luc. 4,
Niifiv:
2,
Na&v: Luc.
masc,
Ga-nohs,
46. Luc
Ga>nohjan,
propr.
^'aino
6.
16.
Mats.
unt.
(agls. naling),
3, 28.
IVakor,
Tim. 1, 6,
S.
P,
Esdr. 2, 22.
Cor. 2, 2, 0.
9,
Mth.
11, 19.
Ixfjla:
Mc
St.
d.
IVaitofaj^eilS ,
Ga-uauha, masc.
zu
s.
IVaitjan
7.
loh.
dgy.iti-.
s.
agls.
altfr.
l'^thiu:
v: Cor.
erlaubt,
ist
Ga-nahan,
gen,
KfTOv
oxpi:
Ga-naitjan,
noch, nogia,
engl, enough, schwed. 7iiija , dn. nsj'e, nok, holl.
genoeg, nhd. genug, gengen; Gr. II, 44. Gf. II,
1005. Rchth. 954), conj. anom., nah, nauhta,
nauhts, gengen.
geiiog
Abend,
IVaillian nom.
24.
*
Nu^wQijvSg:
neutr..
11, 11;
Nahta-mats,
27.
Nazorenns, masc,
32.
1,
^aj^ailj
NAEL.
Anda-nahti,
S,
1, 2.
Luc.
Rom.
-21.
]Vazarni|>j nom.
9.
jf/oori;;
Gf.
II,
dass.,
Skeir. II, d.
nalhian, agls. neian, ahd. nend1092. Schmell. Gloss. Hei. 81), conj. U,
(alts.
streben, wagen.
IValtaSSOIl , nom.
propr.
3, 32.
IValltS
nott,
agls.
engl, night,
schwed. natt,
nhd. nacht;
gr.
53.
351.
III,
Gf.
niht
alts.,
dn. nat,
ahd.
naht,
altfr.,
holl.,
rvl,
lat.
anom., Nacht,
37.
5,
Ana-nanfijan,
wagen,
Mc
(altn.
5.
Tim. 1,
jah dag,
5,
5.
Tim.
2,
1,
3.
am Tage,
vvyd-r,uiooc:
s
/-
/.
!-
4.
denn gananjtjan kann kaum eine andere Bedeutung als anananpjan, wenigstens nicht die des griechischen
ist
naviad^ai haben.)
Goth.
3, 30.
17,
NAUH
IVanh
NEW.
UTe
Nauh-I>an (nauhu}-J)an),
Nauh-f>anuh,
UTeJJla
(alts.,
altfr.
s.
unt pan.
unt.
s.
Nahan.
(ne Skeir. I, c. vgl. Lobe Beitr. zur TextberichtiguDg u. Erkl. d. Skeireins p. 19), adverb.,
nicht? ov/J: Cor. 2, 3, 8. Skeir. I, c.
engl.
?ied,
VI,
c.
alts.
7^eerf,
a.
]!ei[>
Mth. 5, 41.
Luc.
lid-vriXwg:
Cd. 2,
mitbegraben,
*BiraS?
Vein-nas,
in
masc,
Narde,
v^Sog:
Anda-neifis,
2,
7.
s.
ISTeW'
unt. Nitnan.
Merill,
?taunge,
(altn. tiar,
alts.
nah,
agls.
neah,
altfr.
Neuva,
loh.
adverb.,
6,
4.
7,
11, 18.
nahe,
2.
Luc
lyyvg:
Rom. 10,
Phlpp. 4,
8.
5.
Skeir. Hl,
s.
unt.
Vein.
37; newa
Mc. 2, 4.
(altn.,
agls.,
alts.,
altfr.
net,
alts.
ahd.
neti,
1,-5,
Mc. 1,
Sly.Tvov:
af.i(fiXrjorQov:
18.
19.
Luc. 5,
2.
4.
5.
6;
Mc. 1, 16.
alts.,
holl.
nat, nhd.
Ga-natjan,
STaviS)
tVA,
unt. l^isan.
s.
nratjan
altfr.
a;
3.
STaSJan,
lITati
avvd^mtiv:
12.
12,
7tit!,
1031.
Gf. II,
21.
Dativ
agls.
?tith,
Neid, (fd-rog:
4.
IKfifiga-navistron,
alts.
II,
7iid,
16.
IVeniiS,
(altn.
Gr. II,
b;
iuCtiv:
holl.
Ana-naupjan,
7idt,
nedle, nidle,
agls.
^iiv:
(altn.
altfr.
Rchth. 946),
Luc. 18, 25.
naud,
]|lirail[>S (altn.
b.
Nei
dn. naal,
ni^anlia,
I,
\glNi; Gr.
dal,
laulit.*ii.
altfr.
127
s.
unt. iVo.
11.
Newjan,
conj.
II,
nhern;
hern, iyyiCiiv:
At-newjan,
Luc 10, 9.
jan sik
Luc. 15, 1.
sich nhern, iyyiXitv. Mc. 14, 42.
Rom. 13, 12. Phlpp. 2, 30; atntv-
dass.
Newundja,
Mc.
masc,
der
15.
Nchste,
nXtjai'ov:
NI.
128
\i
na,
ne, ni,
engl,
jais
15.
14,
1.
Mth.
t-ir,:
7ii
5,
haurnjais.
27.
Rom. 10,
13, 14.
15. 21. 23. 27.
Cor. 2, 6, 14. 17. Gal. 5,
30. 5, 7. 11. Col. 2, 21.
14. 21.
12, 2.
14, 3. 16. Cor. 1, 5, 9. 7, 13.
10, 28. 15, 33. 34. 16, 11.
6.
26. 6, 7. 9. Eph. 4,
3, 8. 9. 3, 19. 21.
1.
55.
fairh daur)
33. 37. 11,
11.
10.
9.
10,
14.
15.
22. 13, 18. 14, 71. 15, 23. 24. 31. 14, 49. 55.
56. 16, 8. 11. Luc. 1,7. 20. 22. 33. 34. 2, 7. 26.
37. 43. 45. 50. 4, 41. 42. 5, 10. 19. 32. 34. 36.
6, 41. 42. 46. 48. 49. 7, 23. 30. 32. 42. 44. 45.
46. 8, 6. 10. 12. 13. 14. 17 (nist analaugn). 18.
19. 27. 31. 47. 51. 52.
12.
18. 24.
21.
16.
13.
26.
25.
15,
16.
17.
15.
4.
21.
19.
22.
18.
11.
7,
21.
2,
19. 23.
4,
18.
9,
4.
5,
12. 22.
16, 7.
3.
1.
4.
11.
12,
19. 21. 6, 9.
Cor. 2,
17.
3,
12.
1,
7,
14.
16.
20. 21. 3,
9. 12.
5,
1.
20. 21.
13, 2.
17.
9.
4,
13.
17.
1.
3. 6.
8.
2.
3.
5.
6.
10. Gal. 1,
Eph. 2,
5,
4,
(du paurftai ni fairrinnand, ovx
8.
14.
7.
27.~Plilpp. I, 22.
5.
8.
15.
7, 8. 9. 8, 12.
10. 11. 14 (nist
9.
13.
7.
18, 9.
5.
20. 21.
16.
25.
13.
3,
9.
7.
4.
16.
uv7Y/.iv).
19. 20.
10.
27.
25.
15. 37.
9.
17.
1.
5, 6.
52. 8, 14.
40. 43. 45.
17,
17. 25. 28. 19, 6. 9. 10.
11. 12. Rom. 7 , 3. 7 und 13 {ni sijai, fr f^i]
ylroiTO, sonst nis- sijai, s. unt. Nili). 15. 16. 18.
20. 8, 7. 8. 9, 6. 30. 31. 10, 3. 11. 12. 14.
18. 20. 11, 21. 25. 30. 31. 13, 3. 9. 10. 14,
24.
sildaleilc,
1,
10,
49.
37.
18. 21.
16.
Thess.
8.
6.
9,
12.
18. 6,
Col.
12.
1, 9. 23.
2,
3,
21.
/.ifj
nuQ-
13, 19.
Luc. 1, 15. 6, 37. 9, 27. 10, 19. 18, 17. 30.
loh. 6, 35. 8, 12. 51. 52. 10, 5. 28. 11, 26.
Gal. 4, 30. 5, 16.
13, 38. Cor. 1, 8, 13.
Thess. 1, 4, 15. 5, 3. (s. zu d. St.); vgl. unten
ni pau. ) wenn der VerbalbegrifF durch ein Hlfsverbum (vairpan und visan) und ein Nomen gebildet wird, so steht die Negation ) wenn das
Nomen ein Participium ist, vor diesem: Luc. 17,
18 ni bigitanai vaurpun
7
14,
ni
12,
vaurpeina
loh.
(ov/_ ivpi&ijaa^').
Cor. 2,
42
levips vesjau
(ji/j
nuQudod-i).
Rom.
129
INI.
pan
usgruil/uns
Rom.
6,
1;
12, 4
tii
ni svare.
16 ni svi/cnaba; Thess. 2,
Mc. 12, 34 ni fairra is; Cor.
Phl|)p. 1,
Cor. 2,
ni
2, 2
sprauto;
1, 5, 6
ni goda (ist) wo/tuli; Rom. 12, 11 ni littai; 13,
13 garedaba gaggaiina ni gabauram Ja/t driigkaneim. ni ligi-am jah aglaitjam. Cor. 1, 1, 17.
Cor. 2, 7, 3. 8, 15. 10, 2. 3. 15. 16. Gal. 5,
8. Phlpp. 3, 1. Col. 2, 23. Thess. 2, 1, 8. Tim. 1,
3, 3. 11. Tit. 1,6; auch muss das negirte Wort
supplirt werden, wie Cor. 2, 8, 12 ni sc. aiidanem; b) in Gegenstzen aa) steht das Gesetzte
voran und das Entgegengesetzte folgt nach u) mit
einfachem ni: Mc. 2, 27 sabbato in muns varp
gaskapans ni manna in sabbato dagis. 10, 27.
14, 7. Rom. 14, 1. Cor. 1, 7, 6. 12. 9, 26.
Cor. 2, 5, 3. 7. 9, 7. Col. 3, 2. 23. (im Griechischen Y.al ovx) Thess. 1,2, 27. 4, 5. Tim. 1,
2, 9. Tit. 1, 14; ) mit jah ni: Mth. 5, 30 ei
fraqistnai ains lipioe peinaize Jah ni allata leik
pein gadriusai in gaiainnan. 9 , 13 armahairtipa viljau jah ni hunsl.
29. Mc. 1 , 22.
7
,
IL
Rom.
Wort
Partikeln treten,
Stelle
41.
(ni
pau
veis
atgebeima
pus,
7/ieridedu7ii
zwischen
,
17
130
NI.
Cor. 2,
und
Cor. 1,
14
10,
tii
ufarassaii
i'zi'is
16,
Gal.
'2.
5,
17.
Wo
14, 15 ni mtita
Ansnaluiien vor-
peinamma /ra-
t'(fayiv oidt'v,
ni fraqistnai
12,
dagegen:
19.
(oi'Jf'r
unten).
vgl.
('i'iu
16, 23.
fii'j
Mth. 10,
yQ
T/
loh.
26
12 pei vaihtai
63. 7, 26.
Cor. 2, 7, 9 u. s.w.;
ni vaiht auk ist gahulip
(Oll y.exaXffi^ti'ov^.
vaihtai botida.
6,
unXijTui).
18, 20.
31c. 5,
26 Jak ni
15, 4 niu
Luc. 9, 3 ni vaiht niinaip in
vig.
18, 34. loh. 8, 28. 54. 16, 24. Rom. 8,
1. 9, 1.
14, 14. Cor. 1, 7, 19 i^pata bimait ni
vaihts ist). 10, 25. 27. 13, 2. 3. Cor. 2, 6, 10.
7, 5. 11, 5. 12, 11. 13, 7. Gal. 2, 6. 4, 1 (ni
und vaiht). 12. 5, 10. 6, 3. 14 (in ni vaihtai).
andhnfjis ni vaiht?
Phipp. 1, 20 u. 28 ni in vaihtai.
2, 3. 4, 6.
Thess. 2, 3, 11. Tim. 1, 5, 25. 4, 4. Tim. 2,
2, 14 (du ni vaihtai). Tit. 1, 15. Philem. 14.
Skeir. VII, c (ni in vaihtai); ) ni manna: Mth. 9,
ei
ei
hun manne ni sat (iq^ ov ovi'ig uvd'Q(niov y.ty.ud'iy.i). Luc. 5, 39 jah ain&hun driggandane fairni
ni suns vili jugg (y.ul ovug niaiv nuluiov ivS^iwg
d-b).ii viov).
10, 19 jah vaikte ainohun 'izvis ni
gaakapjip (y.ui oviv v/xg ov (.itj uSiy.r^arf). loh. 8,
20 jah ainshun ni faifah ina. 13, 28 patuh ainshun ni vissa. 14, 6 ainshun ni qimip. 15, 24.
16, 5. 17, 12. 18, 38. Cor. 1, 1, 14. Eph. 4,
24.
30
mannhun
ei
9,9
ni qepeina.
ei
jii
mannhun ni
mannhun qi-
Tim.
pais.
washun:
gen:
hun
18.
Luc. 4
ii
^u]
entspricht es
131
NI.
auch so nicht); ni Jiatainei, oder ni fiatain, nicht
nur, ov /Liovov, mit folgendem ak jah, s. pa/ainei
unt. Ains; ausserdem noch G;il. 2, 14. Phipji. 1,
29. Tim. 1, .'), 13. Skeir. I, d; ei ni, dass nicht,
Ivu fir, s, unt. Ei; jah ni (jnn-?ii), s. unt. Jah
und oben, d) Ueber 7ii In der fortgesetzten
Verneinung, s. uut. Nih. e) Doppelte Negationen in demselben Satze heben sich nicht auf,
sondern verstrken sich gegenseitig: Mc. 3, 20 tii
tnahtedun nih hlaif matjnn. Luc. 18, 13 motareis
ni vilda nih augonci neina unhafjan. loh. 8, 12
nih pan fram mis silbin ni qam, 16, 21 ni panaseips ?ii ga/nan aglons.
Cor. 2, 5, 16 ni paiiaseips ni kunnuin ina; Mc. 7, 12 ni fralelip ina
ni vaiht taujan. Luc. 9, 36. 20, 40. loh. 5, 22.
9, 33. 15, 5. 16, 24. Gai. 6, 14; Mth. 27, 14
ni andhof unmti vipra vi ainhun vaurde; BIc. 15,
4 niu andhafjis ni vuiht^ (wofr Luc. 14, 60
blos iiia andhafjis vaiht steht). So grsstentheiis nach
dem Griechischen, aber der Gothe setzt sehr oft
auch gegen das Griechische einfache Negationen,
B.
z.
matik.
7,
o.ntid'iiv
Skeir. III, b
ni panaseips Judaiviskom
uadaudjaina.
'
ufarranneinim hrukjan
Luc. 0,
4.
35. 51.
8, 22.
12, 5.
Cor.
1,
1,
6,
14.
14;
3)
Tim.
5,
1,
19; exrog
Frage,
der
in
d /nt;:
doch nicht
Si8, 22.
Cor. 1, 7,
5; nibaiaufto, dasselbe, Cor. 2, 13, 5 s. zu d. St.
nihai palei, ausser dass, d ft?; ozi Cor. 2, 1 2,
13. Eph. 4, 9; d Hl] c infin. Rom. 13, 8;
nibai pau patei, ausser etwa dass,
d ftiji:
:
Rom.
9,
15.
ni sijai,
s.
11,
zu
1.
Gal. 2,
11.
Rom.
2) nicht einmal,
ovi: Mth. 6, 29. Mc. 3, 20. Luc. 18, 13.
Cor. 1, 4, 3. Eph. 5, 3; 3) wenn nicht, d fii';:
loh. 9, 33. 15, 22. 18, 30. 19, 11. Rom. 7,
vgl. zu Mc. 13, 20.
7. 9, 29;
4) Wenn die
Negation in mehreren Stzen oder Satzgliedern
7
(oin
ovzi,
l-i^Tt
/"'/if)
piupeigs akrana
tibila
17*
ubils
NI
132
akrana piupeiga
ni
siponeis
i'sO
galaujtin.
iifar
10,
24
(<l.
tiiat
i.
skalks ufar
nih
laisnrja
Tim. 2, 1, 8. Skeir.
4. 6, 16.
auch Mtb. 6, 26 tii
nih
lA.
Luc. 10, 4. Col. 2, 21. h. 1.; Mth. 5, 3436
nih
nih. Luc. 14, 12; b)
nih
nih
ni
ni; Mc. 6 , 11 sva managai sve ni
auch ni
andnimaina izvis, ni hausjaina izvis. 8, 26.
12, 25. 14, 68. Luc. 3, 14. 20, 35. Rom. 9,
Tim.
1,
1,
3.
1,
VII, a;
a.
auch
ni
ni; c)
ni; Tit. 1,
nih
nih: Mth. 6, 20 parei nih mala iiih nidva fravardeip. 28 (11, 28). Mc. 4, 22. Luc. 7, 33.
5, 6. Tim. 1, 1,7-,
Mc. 6 , 8. (Thess. 2,
nih
?iih
2 , 2). Tim. 1 , 1 , 7. h. 1. ; nih
nih pan Luc. 9, 3 ; d) gemischte Flle,
nih
ni Luc. 14, 35. Gal. 6, 15. vgl.
wie nih
Tim. 1, 3, 3. sind selten; andere, wie nih
nih
ni
ni
nih Tim. 1, 3, 8; ni
ni
loh. 5,
weiter
37.
nih
9,
3.
Gal.
nih nih
Rom.
13,
Rom.
ni
ni
ni
13, 9; ni
5. 6. ni
nih
nih Cor. 1,
nih
nih
nih
nih
nih
9,
5) A'iA pan,
s.
nih
tii
ni
unt.
ni
38. 39.
pan
111,
c.
NIMAN.
Nist,
TVih,
s.
]ViJ>,
s.
l'isan.
unt.
s.
IVidva,
w.
JViA.
conj. I,
vtad^ui:
Phipp. 4, 3.
]ipail
(vgl.
nidr,
(ahn.
]Vi]pJiS
neva,
altfr.
altn.
nift,
nefi,
ahd. e/"o,
tiift,
agls.
nift,
nefa, nift,
nephetc,
engl,
Ga-niljis,
dass.,
Mc. 6,
4.
Luc.
1,
58.
2, 44.
14, 12.
IViliaildeinilS (JSekaudemus
Skeir. II, b.
Nikau-
daiinus Skeir. VllI, c), nom. propr. masc, Nixod,-f.iog: loh. 7, 50. Skeir. II, b. VIII, c.
nema, alts. agls. niman, ahd. nenima, nema, engl, nim, holl. nemen,
nhd. nehmen; Gr. II, 30. Gf II, 1054. Rchth.
952), conj. I, nam, nemun, numans , 1) nehmen,
lauviiv: Mth. 5, 40. 10, 38. 27, 48. 59.
Mc. 7, 27. 8, 6. 9, 36. 12, 2. 19. 20. 21. 22.
15, 23. Luc. 1, 63. 9, 3. 16. 23. 38. 20, 28.
IV^ilUan
}Ufin,
(altn.
altfr.
loh.
6, 11.
12,
3.
12.
Skeir. VII,
dt/jad-at:
b;
Luc. 16, 6.
Mth. 27,
]VIMAN
Skeir. V,
Col. 3, 25.
c.
VII,
c.
Monum. Neapol.
empfangen haben,
dahin haben, unt/nv: Mth. 6, 2. 10.
und
Aretin.;
At-niman,
3)
im
praeterit.
annehmen, fu&iaivai:
Col.
I, 13.
Af-niman, wegnehmen,
Bi-niman, wegnehmen,
stehlen, xXinTtiv:
Mth.
27, 64.
viiv:
'
Fra-niman, nehmen,
1) zu sich nehmen,
Anda-nems,
2. Luc. 9, 28.
18, 31; ganimip, avfiTiuQuXa/iiuveiv. Gal. 2, 1 ; 2) empfangen, y.ofiiXia9-ui: Cor. 2, 5, 10. Eph. 6,
8; x}.T]Qonfiitv: Cor. 1, 15, 50 avXXufiviiv
(im Mutterleibe): Luc. 1, 31. 2, 21; 3) entnehmen, lernen, naQulctfiteiv: Phlpp. 4, 9;
^uv&Mitv: Mth. 9, 13. Mc. 13, 28. loh. 6, 45.
Cor. 1, 4, 6. Eph. 4, 20. Col. 1, 7. Tim. 2,
3, 14.
einnehmen, enthalten, xuti'xiiv:
Cor.
2, 6, 10.
Mil>-niman,
di'xea^ai:
Us-niman,
6, 29.
1) mit empfangen;
Mth. 11, 14.
1)
wegnehmen,
2) Ternehmen,
a]'Qiiv:
Mc. 4, 15.
14;
Mc. 15,
46; 2) nehmen, Xafivdv: Mth. 27, 9. Luc. 6,
8, 8. loh. 15, 2.
i'^aigeiv: Cor. 1, 5, 13;
17, 15.
Col. 2,
y.uS^atQsTv
'/.ufi-
3.
2, 6,
adject.,
8, 12.
2.
Anda-nem,
nciitr.
Annahme,
Phlpp.
Xijipig:
4, 15.
Anda-nemeigs,
Anda-numts,
fem.,
Luc. 9, 51;
Xtjipig:
Tim.
uTiodo/Zi:
Arbi - numja
7.
annehmend,
festhaltend,
9.
I,
1,
masc.
Mc. 12,
vfiog:
]in,
adject.,
Tit.
urTe/jjfiiiog:
9.
unt. Ki.
s.
*^in]isjan
neosian ,
agis,
ahd.
Bi-niuhsjan, ausforschen,
Niuhseins,
fem.,
y.uraay.ojittv: Gal. 2, 4.
Heimsuchung,
Luc.
intaxoTirj:
19, 44.
IVinn
15,
17, 17.
4. 7.
Niuntehund,
7.
ordin.
Mth. 27,
neunter, l'vuxog:
45.
man
Dis-niman,
Empfang nehmen,
nuQuXrtfivfiv:
Mc. 5, 40. 9,
in
Niunda, num.
Ga-niman,
4.
9, 37.
133
NIJIS.
Esdr. 2,
15,
4.
16.
Niun - hunda
neunhundert
ivvtaxcioi
Esdr.
2, 36.
IVitljiS
niuwi,
nyr,
(altn.
alts.
nie, engl.
altfr.
gr.
agls. niice,
ntuui,
schw., dn. 7iy
,
7ieiB
viog,
lat.
7iovus;
Gf. II,
loh.
ahd.
,
Bopp
13, 34.
holt.
71.
adject.,
1,
27.
Cor. 1,
24;
7.
uyvucfog:
Col.
3,
10.
Ana-niiyan,
2, 4,
16.
Col. 3,
10;
vaxaivovv: Cor.
Eph. 4, 23.
-awoi;':
13
NITAN
Neuheit,
fem.,
Niaji|>a,
xttivTrjg:
Rom. 7,
Rom.
Tim.
6.
Niu-klahs,
zan,
uut.
s.
4,
Naseins {Nasseins
aonriQi'u:
Klahs.
(;iltn.
jiiota, alts.
?eln,
altfr.
1,
12,
Villtan
NU.
neth ,
iieta,
ahd. nio-
agls. niotan,
schw. njuta,
6, 17.
diin.
IVistj
s.
unt.
Visan.
holl. ^-le/e,
nyde,
Ga-niutan,
fangen,
avl'kui.iavtir:
Luc. 5, 9;
uyQtvttv:
alitvii
Mc. 1,
^w-
17;
Luc. 5, 10.
yQiv:
1, 6, 9.
Mhe]
Ga-nipnan,
betrbt werden,
conj. III,
trauern,
Ga-nisan,
Mc.
rettet,
5, 23.
Rom.
9,
13, 20. Luc. 8, 12. 18, 26. loh. 10,
27. 10, 9. 13. 11, 26. Cor. 1, 1, 18. 5, 5.
Thess.
15.
Cor.
1,
2,
2.
2,
2,
10, 33. 15,
9.
16.
Tim. 1, 2,
4.
15.
Ga-nists,
Rom.
10,
Nasgan,
conj. II,
retten,
4.
15, 30.
10. loh. 12, 27. Tim. 1, 1, 15. Tim. 2, 1, 9. Nasjands, partic. als subst., Retter, Heiland, awTi'jQ:
Luc. 1, 47. 2, 11. Eph. 5, 23. Phlpp. 3, 20.
Tim. 1, 1, 1. 2, 3. 4, 10. Tim. 2, 1, 10.
Tit. 1, 3. 4. Skeir. I, a. c. II, a. c. IV, a.
V,
d.
Ga-nasjan,
35.
10,
l) retten,
52.
15,
cwQnv. Mth.
31.
Luc. 6,
9, 22.
9.
7,
(altn.
agls.,
alts.,
ahd.,
altfr.,
Luc. 2, 29.
Col.
1, 24.
Cor.
22.
HTn
Mc.
8,
50.
8,
48. 50. 9, 24. 17, 19. 33. loh. 12, 47. Rom. 11,
14. Cor. 1, 1, 21. 7, 16. 9, 22. Eph. 2, 5.
nu
nu ald; 2) U'.berwhrend es
(wird,
Stelle
im Satze an-
dem
es
ersten
Worte
zuweilen
weiter
6,
39.
11,
Cor.
42.
62.
45.
Rom. 7,
7.
8,
13.
22.
12,
1, 7, 26.
10,
1.
19.
NMJA
JABAI.
loh. 5, 47.
Rom.
7,
20.
Cor. 1, 15,
12.
qu vvv:
Xombv ovv:
Thess. 1, 4, 1; pannu nu jai una ovv: Rom.
9, 18; ixivovvyt: Rom. 9, 20; pannu pan, uqu
ovv: Rom. 7, 3.
ovv fr UQU).
Rom. 8,
ip
vgl.
Cor. 2,
Nuh
(vgl.
fravyil loh.
pu? J'p:
\'.i
I>annu,
6,
also,
(fehlt
s.
Nu
sai und
im Griech.).
Cor. 2, 5, 15.
Gal. 3, 29. 5, 11;
17.
Gal. 2,
in
Cor. 1, 4, 5;
Nunu nu
8.
im Griech.
tig;
daher,
zwar stets
und Imperativ gesetzt) oiv:
Rom. 14, 15. 20. Tim. 2,
Svaei.
ovv:
Thess. 1, 5, 6;
10.
0,
ari:
zwischen Negation
Sai nu,
uh;nuh-
der Frage,
in
d;
Skeir. I,
7iu
Nunu,
17;
unt.
s.
Gal. 5,
13.
1;
4,
135
Phlpp. 4, 4
IVnillja, jVnintS,
IVnta,
schwerlich rich-
s.
Niman.
unt.
unt. Niutaii.
s.
17 (uQu);
ist
NviKf:
Col.
4, 15.
Mc. 4, 38.
TiQVfivu:
r.
wa
(altn., ahd.,
alts.
ia,
agls.
altfr.
te,
engl,
Jabai
I,
35.
11,
9.
10.
9, 22.
12. 40.
13, 14. 17. 32. 35. 14, 3. 11. 14. 15. 23. 28.
15, 7. 10. 14. 18. 19. 20. 16, 7. 18, 8. 23.
19, 12. Rom. 7, 2. 3. 16. 20. 8, 9. 10. 9, 22.
11, 15.
13,
20.
8.
9.
4.
11.
9.
15.
12.
16.
14, 15.
28.
12, 18.
Cor. 1, 4, 7. 5, 11. 7,
8, 9. 13. 9, 2. 10, 27.
5,
1.
20. 30.
17.
12,
7, 14.
6.
11.
8, 12. 9,
13,
5, 2.
2.
4.
4.
10,
7.
Gal. 2, 4.
11,
4.
17. 18.
21. 3,
Eph. 3,
4.
2.
8.
JAEIRS
136
s.
pauh-jabai Qau/ijaia
JacirilS. s. v. w. jaeiius.
JTah (alts. ./r, ahd. >A; Gr.
18. h.
5,
11, 30. Cor. 2, 7,
23. h. 1. Eph. 4, 24. h. I. Tira. 2, 4, 10.
IV,
c.
d;
jad-: Cor. 2, 2,
II,
b.
Skeir.
h. 1.
16. h. 1.; ja}-: Cor. 1, 1, 16. 4, 5. 11, 26.
28. 12, 14. 15, 4. 5. 18. Cor. 2, 1, 10. h. I.
20. h. 1. 2, 3. h. 1, 6, 1. h. 1. 7, 15. h. 1. 8,
2. h. 1. 13, 1. h. 1. Eph. 1, 10. h. 1. Col. 1, 16.
Tim. 2, 3, 5. h. I. Tit. 1, 9. Philem. 19;
h. 1.
Eph. 3, 18. h. 1.;
jal -: Cor. 2, 1, 8. h. 1.
jam-: Phlpp. 3, 17. h. 1.; Jan-: Mth. 25,
I,
20.
10,
14, 21. 15, 17.
42. 43. 44. Cor.
34. Cor. 2, 1, 18. h. 1. 19. h. 1. 3, 13. h. 1.
5, 12. h. 1. 8, 5. h. 1. 9, 5. h. 1. 12, 14. h. 1.
21. h. 1. 13, 10. h. 1. Gal. 4, 18. Phlpp. 3, 3.
Tim. 2, 3, 7. h. 1. Skeir. I, b; jar -:
h. I.
Mth. 26, 2. 71.
Cor. 2, 8, 10. h. 1,; jas
Cor. 2,
h. 1. Cor. 1, 5, 8. 11, 2. 15, 10. 14.
7. h.
5.
1.
h.
1.
1.
8,
15. h.
2,
2. h.
1.
1.
namma daga : frauja, niu peinamma namin piaufetidedum? jah pan andhuita im patei ni uanhun
kunpa izvis. Weitere Beispiele giebt fast jede Zeile
des Textes;
2) auch,
12. 8, 27.
25,
40.
69.
71.
20.
36.
3.
11.
12.
14,
7.
25.
Rom. 7,
12.
8, 34. 9,
4.
10.
4,
6.
11.
13.
14.
5,
8,
6.
7.
11.
14.
19.
21.
4,
3.
5.
9,
14.
11.
6.
16, 6.
2, 10. 3,
17. 48.
1.
19.
6.
1.
18, 5. 17.
24. 11, 22. 23.
Cor. 1, 4, 5. 8.
6,
12.
13.
10,
7,
7.
7.
11.
I.
7, 12. 6,
4, 9. 5, 29.
3.
2,
3.
4.
15. 18.
11.
sva
jah (wie auch) und die Correlationen svasve
ah jah (c'?.A.a y.ai).
jah {ovTO) y.ui), ni patainei
Daran schliessen sich die Flle, wo Jah 3) im Nachsatz steht: Luc. 5, 17 Jah varp in ainamma dage
jah is vas laisjands. 8, 22; daher auch Luc. 2, 15
jah varp bipe galipun fairra im pai aggiljus, jah
pai hairdjos qepun du sis misso. 5, 12 35. 9,
51. 17, 11. Neh. 6, 16; hnlich Mth. 8, 14 jah
qimands iesus in garda paitraus Ja h gasaw. Mc.
14, 66 Jah visandin paitrau in rauhsnai dalapa
jah aliddja aina piujn. loh. 6, 45 wazuh nu sa
gahausjands at altin jah ganam (wiewohl gegen
Skeir. IV, b fraujins laiseins
das Griechische)
anaslodjandei afiudaia jah und allana midjungard
gapaih; in der Markusstelle knnte dalapa zu
uliddja gezogen und./A durch auch erklrt werden.
Vgl. auch Mth. 6, 24 Jabai jaip ainana, jah anparana frijop; 4) aber, t: Mth. 6, 30. Mc. 15,
Luc. 5,
35.
Rom.
1.
11,
y.ai:
6, 10. 7,
haubidis alta garapana sind).
20,
JAINS.
31. 37.
loh.
14.
9.
10. 42.
13,
14.
34.
JainS
JAIRUPULA
16, 13. 14. 23. 26. 18, 7. Rom. II, 23.
15. Cor. 1, 10, 28.
15, 11. Cor. 3, 7,
8, 14. 10, 18. Eph. 2, 12. Tim. 2, 1, 12.
18. 2, 13. 3, 9. 4, 8.
Neh. 6, 17. Skeir. V,
a. c. VI, a. h. VIII, b. d.
30.
14,
8.
Ufar-jaina,
to vniQiy.nvu:
Jainar,
loh.
3,
12,
31.
2.
9.
18,
11, 15.
2.
*|jinne.<i!i
(^Jannis),
Tim. 2, 3,
jau
(s.v.
8.
25 Jau nu
tig,
zu
s.
idai),
vv.
d.
Jer
daher sai
*Rom.
ist
7,
unrich-
St.
FanrdaiinS;
(altn.
6,7;
Luc.
a()U.
fiir
s.
agis.
ho\l.
alts.
iai-,
gear
altfr.
ier,
,/?,
9.
Fillka
(alln. jV;g:n),
iQiHu:
schaft,
Gal.
Vaurda-jiuka,
Wortstreit,
koyo/.ia/Ju: Tim.
1,
conj. II,
1)
Cor. 1, 9, 20;
p.
XXI.
geo, ahd.
agls.
tu,
577),
,/u,
adverb.^
nhd. je;
Gr. III,
schon, Tjd;:
jetzt,
9, 27.
4,8. 5,
3.
5, 23 steht.
unt.
s.
fan.
agls.
geong,
schw.,
dn.
21.
1,4,
Tim.
Judas,
s.
10, 20.
Luc
18,
12.
iudas.
JndaiUi^,
s.
Jllk
ok,
iudaius.
Luc
(altn.
14, 19.
Ga-juk,
Jukuzi,
dass.,
Luc
fem., Joch,
2, 24.
Kvyog: Gal. 5,
1.
Tim.
I,
1.
Ga-juka, masc,
Ga-jtiko,
Rom.
Ga-juko,
berwinden,
vni^vr/.v:
vtxv:
jol,
agls.
geol,
16,
loh.
Col. 2,
schw.,
33.
18.
dn. jul),
n.
(alts.
250. Gf. I,
Mth. 5, 28.
2) besiegen,
8, 37.
Ga -jiukan,
fiuIeilS
Jll
DM.
vgl.
Genoss,
ixtQoKvyv-
Cor. 2,
6, 14.
4.
Jiukan,
'
f.
0,
12, 20.
0,
jiuleis hiess.
iaurdanus.
ger,
dr,
der
als
Ju-I>an,
Jilll , Fragpartikel , ob ,
jiuleis,
Ca-
Hieropolis:
lend. Goth,
propr.
137
Mc
Fclima, uom.
JNDA.
106
10, 16.
Cor. 2,
neutr., dass.,
artjtiyo;:
Phlpp. 4,
3.
naguakrj: Mc 3, 23.
4, 2. 11. 13. 30. 33. 34. 7, 17. 12, 1. 12.
13, 28. Luc. 4, 23. 5, 30. 6, 39. 8, 4. 9.
10. 11. 15, 3. 18, 1. 9. 19, 11. 20, 9. 19;
TiuQOifii'a: loh. 10, 6. 16, 25.
tliinda,
s.
fem., Gleichniss,
uDt.
Juggs.
18
JUS
138
Jus
UH.
1, 4, 10. 5, 12. 9, I. 2. 10, 15. 16, 1.
Cor. 2, 1, 14. 3, 2. 6, 12. 13. 16. 18.
Cor.
9.
Gal.
7,
(altn. er,
(s.
II.
unt.
18.
8,
29.
II,
28.
18, 31.
16.
8,
9.
9,
10.
4.
28. 29.
3,
17. 26.
19. 20.
6.
4,
8.
5,
9.
Juzei,
Gal. 5, 4.
JnstnS
4.
5.
welche:
ihr
II.
4,
17.
...11 (...uh,
s.
unten;
Enklitika,
i'j
weilen
Ni-u,
als
s.
Ubizva
uh erscheint ,
s.
unt.
uh.
13;
xaxog:
UbilS
Rchth. 722), adject, bel, schlecht, unntz, nortjQg: Mth. 5, 37. 45. 6, 13. 7, 17. 18. 9, 4.
Mc. 7, 23. Luc. 3, 19. 6, 22. 45. 7, 21. 8, 2.
loh. 7, 7. Rom. 12, 9. Cor. 1, 5, 13. Gal. 1,
I,
Col.
21.
Thess.
Tim. 1,
3.
Mc. 7, 21.
6,
Rom.
4.
7,
1,5,
22.
Tim. 2,
19.
21.
3,
12,
Ubilaba,
adverb.,
bel, xuxux;:
Mc. 2, 17.
loh.
18, 23.
UbiUvaurds,
Ubilll,
Ugl
unt.
s.
s.
Vaurd.
unt.
Uf.
(altn.
Bopp. 200.
pronora.
Eph. 6, 22.
Ugkis
unt. ]Ve.
(altn.
4.
Eph. 6, 13.
Thess. 2,' 3, 2.
(.uggkis Mth. 9,
21),
1) dat.,
IJziI und
Uzilh,
s.
unt.
Us.
ce, que; Gr. III, 23), Enklitika, wird vorzglich an allerlei Verbalformen, aus-
...llll
(vgl.
lat.
s.
unt. loas,
s.
unt.
immuh Rom.
pata, wazuh,
11, 36. veiz-
. . .
15,
ten.
1.
6.
a.
H.
139
wo
vorausgeht,
Wort
vortritt
Gal. 4, 9.
1) an-
gehngt, und erweicht nach consouantischen Endungen gewhnlich das vorhergehende /' in L , p in d,
{ubuh
s in
st.
vitaiduli
uf-uli,
st.
vitaip-iih,
wazuh
st.
st.
suma-uh, iddjuh
bandvida-uh, qipuh
nommen
st.
st.
bandviduh
i'ddja-uh,
qipa-uh
u.
sali
a.
st.
luid wafi
uh, sa-uh und tea-uh (doch steht wauh als Fragpronomen Cor. 1, 4, 7), nach andern Vocalen und
Diphthongen wird das u der Partikel elidirt (bipeh
st. bipe-uh, nih st. rii-uh, duh st. du-ufi, samaleikoh
6, 15. 16],
6. 4,
5.
5,
13. 7, 20.
26.
8,
9.
Cor. 2,
viljau-
h huMc. 1,
A7; nuk-hant
sijat,
s.
wenn
ersten
Worte
s.
,
unt.
in
Nu. Es wird,
der Regel
dem
die
Prposition
nicht
nur
Conjunction, wie
theils allein
theils
in
21. loh. 6, 66. 9, 17. 16, 28. 19, 12. Rom. 11,
36, so besonders in der Redensart inuh pis, s. unt.
In
sind:
am Verbum
wenn
(initum,
Mc. 8,
ein Participium
voraus-
Luc.
1.
5, 31. 37.
2,
4,
10, 32. 12,
12. Luc. 1,
4.
1.
10.
18.
7,
2.
Rom.
9,
29. 32.
7.
25. 44.
5,
5.
6.
6,
2.
3.
8,
13.
14,
44.
24. 2, 2.
12.
6.
7.
11.
39. 7,
7.
14, 12.
4.
loh.
28. 35.
12,
6.
6,
9,
10.
21. 12, 4.
10, 29.
16,
1, 22. 2, 2. 4, 9. Eph. 4, 9. 11. 23. 26.
Thess. 1, 5, 14. 25. Tim. 2, 2, 20. Tit. 1, 7.
Philem. 22. Skeir. 111, b. c. VI, c. VIII, a. b. c;
) nach ip: Mc. 10, 38. 39. 14, 62. Luc. 6, 8.
9, 23.
15,
6.
15.
Gal.
7, 6.
18,
21. 29.
3S.
20, 25.
\8*
loh.
9, 17. 38.
;,
UHT
140
V^D.
11,
Eph.
14,
'11,
16,
8.
4,8;
19.
vor auk-:
(J)
IFas.
unt.
s.
U7imiinariggvs ,
unriurs,
unleds,
unmanvus, unnutis,
unseh, unsibis, uiitah,
unvnmms,
*lTllt
Gf. I,
agls. uhle,
(altn. utta,
adject.,
Cor. 1, 7, 5.
a/oXat^ftr:
(ohteigo)
adverb.
Tim. 2, 4,
/.alQwq:
Un - uhteigo
f ^-
2.
Qwg: Tim. 2, 4,
Uhtiogs,
138.
UhteigS,
Uhteigo
alts.
2.
Uhtvo,
adject, Zeit
Ulltednil}
s.
v.
Mc. 1, 35.
w. ohtedun
s.
unt.
Agan.
Un
Mc. 1,
(alts.,
agls.,
I,
6.
alts.
ahd.
un
altfr.
un
on
u;
dn.
Gr. II, 775. Gf. 1,
schw. o
,
302), inseparable Partikel, die privative und negative Bedeutung hat; 1) mit V'erbis componirt, nur
altn.,
in
unpiupjan,
unverjan,
unsveran,
gaunledjan;
fter
unrodjands
unsaiwands, unsveibands, unvitands,
unvunands, unfrapjands, unwapnands; unbaurans,
unbeistjops, undivans, unqenips, unpvahans, unkunps, unliugaips, unsaltans, unhandiivaurhts; Bicomposita:
ungalaubjands
ungahabands, ungafairinond, ungakusans, ungaiaiwans, ungastopans,
ungatevids, ungavagips, ungafairinops ; utiandhulips
anandsakans ; unbilaislips
unbimaitans
unuilahips, unusspiUopi ; un/airlaistips ; unufbrikands; und 3) mit Adjectiven: unaivisks, unbarnahs, unbruks, unqeps, unhails, unlmnslags,
,
.,
Und
(altn. unst,
unz,
I,
alts.
LNDAR
25. Cor. 1, 15, 25;
und wa , wie lange? i'cog
noxt: Mc. 9, 19. Luc. 9, 41. loh. H>, 24; 3) mit
filu und vailit dient es zu Comparativbestimraungcn
und filu um viel, noXXor. Luc. 18, 39. Cor. 2,
3, 9. Plil|>[). I, 23; und wan filu, um wie viel?
naio:
Mth. 10, 25; ni und vai/it, um nichts,
,
ovdivt:
Gal. 4
NTE.
13. 20,
Uns,
uvrl:
5.
Mth. 5, 38
4.
advcrb.
Undaraists,
Superlat.
(?), adject.
8.
*UlnlanmS
Gf.
I,
s.
zu
d.
9.
6,
385. Schm.
unterster, lluxicrTTiQog:
I,
alts.
undorn,
agls.
Gr. II,
337.
Mittag.
Undaurni-mats, s.
UllJ>a s. unt. Und.
unt.
Mats.
Monum.
altfr.
Aret.
Unsis,
16,
7.
1) Dativ, uns,
r;/.tTv:
Mc. 10,
4.
14,
15.
2, 1, 7. 9.
7]fig:
Tim. 2,
1,
4.
7, 6.
Gal.
5.
5,
7.
S,
1, 4.
2.
5, 9.
9.
V, d;
pron. possess.
11.
12.
8, 17.
Luc.
unser,
Mc. 1,
Tjf.iMv:
11, 10.
3.
7,
73. 74.
Mth. 0,
12, 7.
75.
78.
5.
17.
2,
3.
14.
3,
11.
5, 20. 6, 24.
Thess. I, 2, 19.
14.
7.
13.
5,
engl. US,
7.
4,
4.
0,
19.
28
untern;
18.
2,
d.
II. 29.
St.
bair.
14. 20.
12.
1.
1,
III,
Unsar,
xuTiTeQog:
unterster,
undaum,
(altn.
ahd. untarn,
7,
II.
5, 5.
5.
20.
9.
Undarleija
utidern
Mc.
unter, vnoxrco:
c. dativ.,
Eph. 3,
2.
7,
79.
II
Eph. 4,
8.
Mc. 1, 24.
ligr.
Undaro,
Gal. 2, 4.
,
1) Accusativ: Mth. 6, 13. Rom. 8,
9, 24. 13, II. 14, 13. Cor. 2, 1, 4.
10. 11. 14. 19. 20. 22. 2, 14. 3, 1. 6.
1, 6. 3, 9.
a.
undar
I, 21.
4, 14.
Eph. I, 4.
Thess. 1, 3, 6. Thess. 2, 3, 1.
10, 12.
dass.
23. 5,
Thess.
Undiir
Cor. 2,
9, 34.
loh.
0.
37. 39.
4,
fr,
141
5, 18. 7, 1.
Phipp. 3, 17.
1.
B. Mit
12.
1.
28.
2, 1.
2, 3.
23.
9.
2.
10.
Tit. I,
4.
Artikel Gal. 6,
Unte
17.
I,
(idtn.
unz,
alts.
NTE
142
30.
agls., altfr.
Eph. 2,
17.
Col.
3, 3. 20. 24.
8.
U,
19,
14.
7.
3.
4.
17. 21.
8.
10.
9.
17. 28.
15.
15,
12,
4.
6.
11.
18.
39.
49.
14,
12.
16, 3. 4. 6. 16.
Rom. 7,
25.
Luc. 0, 45.
28.
US.
4,
9.
10,
17.
1,
Cor. 2, 1, 5. 8. 14. 2,
19. 7, 8. 9. 10. 13. 14.
15,
15.
15.
3,
8,
16.
10,
14.
3.
17.
7.
4,
6.
5,
17.
9,
2.
12.
19.
Thess. 2, 1,
10.
tTtti:
5,
10.
21.
1,
7. Rom. 8, 7.
Thess. 1, 4, 6. 2, 18; y.uitrf.
Luc. 1, 7. 19, 9; i)tu to c. infin.
Mc. 4, 6. 6,
Tov c. infin.: Phlpp. 3, 21; Skeir. III, b.
5;
V, d. VI, b. d.
:
UFj
US
s.
unt.
Us.
und
393.
20,
4.
alts.,
nhd. aus;
zum
ft',
lat.
Alth. Prpos.
eigentlich,
gr.
ud, engl.
ex; Gf. I,
62.
doch auch,
US himind). 7, 1 (ms iairusaulymini). 9, 7 (us milhmim). loh. 6, 23. 7, 41.;42. 12, 28. Neh. 5,
17 (us piudom). Skeir. IV, c; gaqiman Luc. 5,
Luc. 3, 22.
usgaggan
17; vairpan
9, 35;
Mth. 27, 53. 5Ic. 1, 10 (us vathi). 26 (ut us
Jximma mann).
21
11, 19.
8,
2.
9,
5tc.
US.
19 (us fairwau); lafton Rom. 9, '24 (s iudaium
US piudom) ; ustaiknjan Skcir. \11I, d (^ains
reike usfaiknips us Jiaim fraqipaiiam vas); lausjan Rom. 7, 24 (us pamma leika) ; gulausjan
Cor. 2, 1, 10
Luc. 1, "4 (s handau fijande).
Col. 1 , 13 (as valdufnja ritjizis).
(jus daupiim).
11
Tim. 2, 3,
(us allaim vrakom). Skcir. I, b
uslausjan Luc. 17,
(us diabaulaus anamahtai) ;
Luc.
6,
vilvan
45
loh.
Luc. 6, 44
(iis
(in
bildlicher
leika riurein):
ren werden. Stammen, Herkommen, Herrhren von Einem an, so Skeir. U, b so leikeina
US ^ambai gabuurps. Luc. 10, 11 stubju pana
gahaftnandan unsis us pizai baurg 'izvarai afltrisYzvis. loh. 6, 1 3 gabrukos tis fimf lilaibam
so besonders nach visan: loh. 7, 52 (pu us galeilaia i's). Luc. 20, 4. 5. 6. Rom. 9, 5 (us paimei xristus ist). Mth. 5, 37 (pata managizo paim
US pamma ubilin ist). loh. 8, 44 (us diabaulau).
47 (us gupa). Cor. 2, 3, 5. 5, 18. Phipp. 3, 9.
Rom. 11, 36 (us fraujin); loh. 7, 22 (us attum);
jam
18, 36.
143
und 3 pizai airpai visan Skeir. IV,
c; femer nach
(iusandida gup sunu seinana
vaurpanuna us fjinon), Tim. 1, 6, 4 (us snknim
jah vaurdajiukom vairpand neipa jah maurpra):
vairpan
Gal. 4
Gal. 4, 22 abraham tvans aihta sunu/is, ainana us piujai jah ainana us frijui, und loh. 7,
22 .vrisius us fraiva daveidis qimip. In besonderer Bedeutung steht loh. 3 , 5 gabairada us catin
Daher auch jene Verba zu suppliren
jah ahmin.
sind, wie loh. II, 1 lazarus af bepanias us haimai jnarjins. Luc. 8, 27 sums us baurg. Mc.
7. 8 lu manageins us galeilaian, us iudaia ttc.
vgl.
:'>,
paim dalapro
sijup,
ip
ik
loh.
us
8,
23
jus
paim iupapro
us
im.
12 lipjus allui us leika pamma aivisandans. 15. 16. Gal. 2, 15. Eph. 4,
16. Col. 4, 9. 11. 12. Tim. 2, 3, 6; Mth. 27,
48 ains us im. Mc. 9, 17; loh. 16, 5 ainshun
US izvis. 17, 12; Luc. 9, 38 manna us pizai
managein'. Luc. 19, 39 suviai fareisaie us pizai
managein. loh. 12, 42; 16, 17 qepun (sumai)
US paim siponjam ; e) wenn von etwas aus oder
Cor. 1, 12,
namma
kabagms
ist
paursus
64
Skeir. 1, c
us anastodeinai.
US frumistja.
loh. 9, 1 !/. gabaurpai. Mc. 9, 21 ms barniskja
(nuiiod-iv). Tim. 2, 3, 15 (uno QicfOvg). Mc. 10,
20 US jundai. Luc. 18, 21; 3) in rein ethischer
Beziehung, zeigt es a) die Quelle, die Ursache,
den Grund, den Beweggrund an, aus, von,
(x: Rom. 9, 30 garaihtei us galauieinai. 10, 6.
10, 5 garaihtei us vitoda. Phlpp. 3, 9; Rom. 10,
US
144
17. garaihlei us gahauseinai. Gal. 3,
'2
uzu vuurst-
vam
ahmtiit
vitndis
JtiuJ'is
unfiiupis,
ai]>J)fiu
ei
bi gavaleinai
muns
sups visai
iii
Cor. 2,8, 13 (pata vairpai)us ilnassau, nach Gleichheit, der Gleichheit wegen; Luc. 19,
22 US muitpa peinamma slnja puk-; 0, 44 hugms
tis svesnmma uhrana uskunpis ist; auch Eph. 3, 15
einzelnen Flle
pammei
all
22
21
2, 3 h. 1.
us liutein
27, 7
us-
3 andbah-
us aiginam seinaim.
ivi
()
ligri statt
13.3
II.
(d.
In
wo
schlafen sein
bitu zu lesen
ist
UT.
usbugjan, usbraidjan, usbruknan, usgaggan, usgeisnan, usgaisjan, usgiban, usgildan, usgutnan,
usgraban , usdaudjan, usdreiban, usdriusan, usqipan , usqiman , usqistjun , ushahan , ushaitan,
ushauhjan, ushtt/jan, ushinpan, ushlaupan, ushulon , ushrainjan , ushramjan , ushrisjan , uspulan,
iisPriutan, uspropjan, uspvahan, uskeinan, uskiusan, uskannjan , uslaubjan, usleipaii, usletan, uslagjan, uslausjan, usluton, uslukan, usluknan, usluston, usmaitun, usmanagnan, usmerjan, usmernan, usmitan, usniman, ussaiwan, ussakan, ussokjan, ussaljan, ussandjan, ussiggvan, ussitan, ussatj'an, usskarjiin, usspillon, usstiggan^ usstandan,
ussteigan, ustaiknjan, usliuhan, usoagjan, usvairpan , usvakjan usvalfjan, usvindan, usvandjan,
usfilhan, usfulljun, usfullnan, us/raisan, usfrapvjan; vor ; lautet es ur in urredan, urreisan, ur,
Zusammensetzungen:
1)
mit
Verbis:
usagjan, usagljan, usaivjan, usanan, usalpan, usbairan, usbaugjan, usbeidan, usbidjan, usbliggvan.
usbeisns, usbeisnei,
usbalpei,
usdrus/s
usbloleins, usdaudei,
uspulains,
usqiss,
usmets , ussauneins,
ussateins
usstass
usstiurei,
usvalteins
runs;
dauds
usvandi, usvissi,
usvaurhts,
uslh, uslmei
usfarpo,
IJt, adverb.
4
heraus, hinaus,
steht auch fr ix
in
l"S,io:
19,
tit-
bairan, utgaggan; gewhnlich nachgestellt: atgaggan ut {t^tQ/ta&ui) loh. 18, 29; galeipan ut
13, 30. 18, 38; es steht meist bei Verbis, die mit
US zusammengesetzt sind, usgaggan ut: Mth. 9, 32.
Luc. 15, 28. loh. 18, 4. 16; oder auch hier fr
ut (^i'ii^/iad'ui l"iu)) Mth. 26,
i'^ca bei usgaggan
usdreiban ut Luc. 8, 54; us75. loh. 19, 5;
virpan ut Luc. 14, 35. loh. 6, 37. 9, 34. 35.
12, 31. 15, 6; mit folgender Prposition s, aus
Mc. 11, 19 usiddja ut us pizai
heraus , f'^w
baurg. 12, 18. Luc. 4, 29. 20, 15; ix: Mc. 1, 25.
Uta,
45.
20.
5.
gelobt werden).
3) mit Substantivis
i.
urrumnan; Bicom-
Mc.
1,
Utana,
Mc.
18, 16.
adverb.,
8,23
Skeir.
III,
ausserhalb,
1)
c.
genit.
i'^ui:
UFAR,
zu
vaihjons;
rnf'f)
Jian
ber
umar manna,
o i'^io tj^iwv
vd-Qwnog: Cor. 2,
4, 16.
t'^^Md^iv:
Mc.
7,
18.
Uf(aA,
Gr. IV,
gr. vno, lat. sub ;
s. unt. uh;
789), Prposition mit dem Accusativ und Dativ das
Verhltniss des Unter angebend.
I.
dem Accusativ:
Prposition: A. mit
unter,
B.
Mit
Gal.
177(1
hat.
kal, ber,
14:
4,3k/
Zusammensetzungen:
Eph.
22
ina
{iTzi
c.
atgaf hauhip
ufiir
(irzifi)
alla
nilcklesjon,
accus.)
Eph. 6, 10 ufar
Col. 3, 14
ufar alla gahamop 'izvis friapva; c) ber, mit
comparativer Bedeutung (mehr als), vniQ c. accus.:
Mth. 10, 37 saei frijop altan aippau aipein ufar
mik. Luc. 6, 40. Cor. 2, 12, 13. Philem. 16.
Neh. 7, 2. Skeir. VII, b; Cor.
ufar
mht. 8 , 3. Skeir. VI, b attins veitvodei all ufar
insaht manniskodaus iohannes unandsok undredan
mag kunpi. ufar all Eph. 3, 20. ufar patei
Luc. 3, 13. Cor. 1, 4, 0. Cor. 2, 12, 6; ufar
mikil u. ufar lu, vniQh'av: Cor. 2, II, 5. 12, 11.
B. Mit dem Dativ: 1) lokal, ber, a) ber
etwas droben, nur in der Formel atta izvar sa ufar
himinam (o ovQaviog) Mth. 6, 14. 26. 32. vgl.
andniniands
dat.:
c.
galaubeinais.
skildu
2,1,8
Ini
c.
genit.:
Rom.
9,
uf-
II.
In
1) mit Verbis:
ticipiis:
seins, uf/inaiveins
Ufjir
ubar,
(altn. yfir,
altfr.
ufhau-
ufkunpi, ufsvalleins,
alts.
otar,
agls.
ofer,
nhd. ber;
gr. vntQ
lat.
super; vgl.
Gr. IV, 789. Gf. I, 78. Alth.
Rchth. 1108), Prposition mit dem
Accusativ und Dativ die das entgegengesetzte Verhltniss von uf (zu dem es in derselben Weise wie
holl.
over,
Uf; Bopp
80. S3.
Prpos. 156.
11.
ufarsvara, ufarfullei;
himinakunds ufarfulls.
3)
mit
Adjectivis:
ufar-
Ufaro,
ahd. oba,
avT(~i).
Skeir. IV, b;
38 (fV
c.
genit,
gasatjan
trudan Luc. 10, 19 (Invw')
Eph. 1, 21 (l-jiiQvio); c. dat. bei visan Luc.
19, 19 (invw). loh. 3, 31 (ynt^vu)); vilan
vahtvom Luc. 2 , 8 (ini c. accus.).
bei
Ufarassus, masc.
19
2,
8,
13.
14; vtjiq-
'
UFITAHARI
146
oh]: Cor. 2, 3, 10. 4,
Phlpi). 3, 8; imioo/rj-. Tim.
7.
17;
PEIR.
conj. II, 1) berflssig machen, mehren, TitQiaatiiiv: Cor. 2, 4, 15. 9, 8; 2) ber-
Ufarassjan,
to vthqI/ov.
2; mit folgendem
Genitiv eines Substantivs steht es fr (lasParticipium
v7T(QX)Mi; so Cor. 2, 9, 14 ufaiassus aiistais
I, 2,
l^iiv:
Ufitaltari, nom.
dazu
p.
Ufjo
22
Monum. Neapel,
Ufar), adverb.
(vgl.
Ufta
propr.,
(s.
Massm.
f.).
Cor. 2, 9,
opt,
(altn.
berflssig,
niQiaav:
1.
nhd.
agls.,
alts,
oft,
ahd.
ofto,
Gf. 1, 184),
2.
fliesscn,
steht es fr
UftO,
64
doch
13
wahrscheinlich
aufto zu lesen,
s.
zu
b.
Mth. 27,
ganz gewiss
ist
St.
P.
Jlraida
(ahd. pheit,
Schm.
Mc. 5, 40.
rcv:
9,
peda ;
alts.
I,
6,
Sic.
447.
Gr. III,
Luc. 3, 11.
29.
3.
conj.
II,
bekleiden,
h'dvtiv.
Eph.
6, 14.
(vox gr.),
mvzrixoaTrj:
Cor.
1,
loh.
8.
6,
13, 36.
18,
12.
16. Gal. 2, 7.
PanntinS
(vox gr.),
Paska
4.
7iu()aaxevi'y.
Mth. 27,
Pasxa; vox
2.
hebr.),
Mc
fem. indecl.,
14, 12.
loh. 6,
7.
Purpur,
16, 19.
1.
Philem. 19.
1,
13.
*Peil
(Gr.
wandt mit
er peika
dass es
III,
(folvi^,
.
dem
conj.
part.
2.
II,
pass.
mit Purpur
5.
Monum. Neap.
377 nimmt peika oder peiL-o, verals Dattel; I, 68 [3. Ausg.] hlt
..
so
entsprche; aber
ntvxTj verglichen
Paarporon,
purops,
loh. 19,
1.
12.
. .
Panrpnra
Papa
Parasbaive
Pavln.Sj
8.
PaitrnS
fem.,
PainteknSte
6,
Ga-paidon,
16,
ParakletnSi
wohl mit
Peika- bag;ms,
s.
\sit
unt.
Bagms.
altn. bik,
als
Pech-
PEILATS
PeilatllS,
13. 58.
2.
Praitoria
62.
PistilceinS
loh.
12,
Plapja
zu
s.
(vox gr.),
adject.
niarixg:
echt,
(DRA. 804
wo
Luc
Plill!^Jan ;
conj.
II,
28.
pungr,
(altn.
pung,
agls.
engl.
ahd.
10,
4.
Pnnd
4.
4,
(altn., agls.,
nhd.
altfr.
pfund;
Rchth. 982),
Pnntin.S s.
* Prag'g^an
neutr.,
lat.
(ahd.
premef-e; Gf.
prangan,
III,
827),
13,
18.
3.
07.
5.
PraizbytaireiS
Tim.
avTiQog:
1, 5,
Tim.
5,
Mc
16. 26.
38.
12,
tpivdoTiooffrj-
1,
6, 26.
1, 11,
13,
8.
prophezeien, riQoiprjTiiiiv
Mc. 7, 6. 14, 65. Luc 1,
conj. II,
Cor.
Luc
TtQoqr^Tila: Cor. 1,
20. Tim. 1, 1,
4,
14.
7,
13, 23.
5,
14, 22.
Prisfea,
13,
4.
9.
IlQi'axillu:
Cor.
I,
16, 19.
Psalma
(vox gr.),
fem.,
Psalm,
ipa7.fi6g:
Luc.
20, 42.
19), fem.,
I,
dass.,
Thess. 1,
2.
Mth.
praggans, drcken.
Ana-praggan,
7,
loh.
6.
Praufe^an,
prangen; vgl.
paipraggC?),
conj. I,
20,
Mth. 5, 15.
Praufeti,
holl.
23. 26.
6,
31.
18,
16.
Galiuga-praufetus,
w. Pauntius.
v.
27.
17. 24.
16,
Praufeteis,
pound,
Psalmo,
19.
1, 5.
Tit.
gr.),
39.
Ti]g:
Gf.
III,
3,
vox
Liugna-praufetus, Lgenprophet,
phung,
Mth. 11,
tanzen, Q/itad-ui:
17.
lat.
11, 32
St.
Png'gS
19, 9.
18, 28.
loh.
(ahd. plez;
fniXr^fta:
PranfetnS
3.
d.
Praitoriaun,
PlatS
147
lat.),
Tim. 1, 6, 13.
29.
RAZDA.
8.
h.
1.
fem.,
dass.
Cor.
1,
14,
26.
Eph.
4,
R.
iBabbaunei
Mc
10, 51.
loh.
Rabbei
Itag^a'Vj nom.
Rag'in
DM.
(altn.
propr.
regln,
Gf. II,
17.
masc,
alts.
383),
'^Puyav:
regan
neutr.,
9",
5.
Luc. 3, 3
Gr. II,
Meinung,
Ragmon,
3,
1.
rathen,
18, 14.
Ragineis, masc,
11, 34;
5.
53.
Rath,
Ga-raginon,
Luc. 2,
Fidur- ragineis,
TQa()/jvi')
die Tetrarchie,
Luc. 3
s.
zu
Razda
d.
TtjQaQ/Ju (riSt.
19*
RAZN
148
Rom. 14,
II.
1.3,
14, 21.
8.
Razn
420), ncutr.,
Haus, ohkr. Mth. 5, 15. 7, 24. 25. 26. Luc. fi,
4S. 40. 7, 37. 15, 8. 25. 17, 31; olxog: Mc.
(altn. rffHnr, agls.
rsn; Gr.
111,
II, 17.
masc., Nachbar, yilxMv. Luc. 14, 12.
loh.
C.
Ga-razno,
Rillllljiin
8.
0,
(altn.
Luc. 15, 9.
altfr.
Mcl,
Rom.
28.
Ga-rahi\]an,
schtzen,
Faura- rahnjan,
Mth. 27,
rij-iv:
vorziehen,
9.
Rom.
nQoriytTad'ui:
12, 10.
Ballton
(vgl. i?j7oa)
Cor. 2, 9,
'*'
RaJJilD
reed, red,
lat.
conj.
K, richten, erstrecken,
alts.
1.
redet,
radia
Rodfan; Gr.
vgl.
10.
conj.
Ga-rajijan,
zhlen, uQt&/.mv:
I,
radja;
ahd. redja,
11,
Rchth. 980),
chen; zhlen.
spre-
altfr.
fem.,
1)
Zahl,
loh.
uQid-/.i6g:
10.
6,
1^,
Raibaikka^
Rom.
'Pily.y.u:
(agls.
Raidjan,
III, c;
riht,
ahd.
alts.,
reht,
recht;
11,^ 399. Rchth.
994), adject., recht, ordentlich, ivd^vg: Mc. 1, 3.
Luc. 3, 4. 5. Skeir. VIII, d; 2) gerecht, dUuiog:
Tim. 2, 4, 8.
Raihtaba,
Gf.
advcrb.,
Thess. 1, 2, 10;
'ugd^wg:
Luc. 7, 43.
10, 28.
Ga-raihts,
lxutoi;:
Cor.
1,
VI,
Skeir. III, b.
Ga-raihtei,
13.
Skeir. I,
0,
II,
Ga-raihtifia,
16,
8.
Cor. 1,
1
9. h.
10,
1.
i.
Stxawavi'?]:
3,
conj. II,
1,
79.
Stxaioavvi}:
10.
I) richten, lenken, xurtv-
Thess.
1,
3,
2) rechtfertigen, dixuiovv:
Atga - raih^an
1,
Gerechtigkeit,
Rom. 10,
Ga-raihyan,
Tit.
15.
Gerechtigkeit,
14.
&vvHv: Luc.
c.
d.
fem.,
loh.
stimmt.
Luc. 3,
agls.
DRA. 748.
reclun;
Unga-raihtei,
9, 10.
ahd. reiti;
Gal.
xui'iog:
Raps
RaidiS
15.
4.
(altn. reltr,
Ga-raihtaba,
Mth. 10, 30.
2,
Rom. 9,
10, 13.
d6y/.ia:
rda,
(altn.
altfr.
ratio;
Raljo,
guraideins,
lodii
Befehl, diuTuyrj:
Phlpp. 3, 10;
0, 10.
lat.
RailltS
Ga-razna,
15,
RAIHTS.
wiederherstellen
11.
Cor.
Thess. 2,
1,
4, 4.
iniSiOQd^ovv
5.
Ga-raihteins,
RAiP
Raihtis,
Rom.
REIAN.
Ranpjail
Lobe Beitrge
niQ
in
Rail.S
htte.
Riemen.
Mc. 1,
Rclisjclll;
Raka
Schuhriemen,
Luc. 3, 16.
7.
unt. Retsan.
s.
Rakjan,
Rania, nom.
unt.
s.
Raillljail,
*Ranl>OIl
Mth. 3, II.
li.ig:
RaiSta
unt.
s.
Esdr. 2, 20.
Rinnan.
(altn.
raufa,
984),
conj.
ixtieiv:
Rands
read,
berauben, avXv:
Luc. 10, 30.
raudr, riodr,
(alln.
altfr.
7-ad,
III,
alts.
11, 8;
rod,
agls.
Num.
read,
schw., dn.
Rchth.
3.
(vgl.
In -rauhtJan,
schw.,
setzen,
conj. II,
Thess. 1,
legen,
3,
St.
d.
Redail
(altn. repa, alts. radan), conj. I, rairop, ruiropun, redans, vorhersehn, bedenken.
Ga-redan,
Cor. 2, 8, 21.
Fauraga-redan,
VI,
Skeir.
vorherbestimmen,
nQooQiLtiv:
11.
5.
Und-redan,
besorgen,
gewhren,
verschaffen,
b.
Col. 2, 20.
anstndig,
13.
Gal. 4, 2.
IV,
d.
a.
(altn.
Skeir. I, b.
VIII,
d.
rikr,
alts.
II,
c.
c.
d.
III,
c.
altfr.
rik;
ein Mchtiger,
18. 23.
42.
Reiks,
Fripon.
adject.,
vornehm,
superl.
reikista gudja,
Neh. 6,
ivrifiog:
Oberster,
uq/wv:
uQ/jiQivg:
Hoherpriester ,
17.
Mc. 3, 22;
loh.
18, 22.
Reikinon,
42.
zrnen.
loh.
zu
s.
10.
c.
alts.,
riist,
resta,
altfr.
Reikista,
engl, red,
*Ranhtjan
II
ahd. rot,
Cor. 2,
1.
Mth. 5, 41.
s.
rauben.
II,
983),
rast,
(altn.
rest,
Ratjail,
altfr.
Bl-raubon,
ausrau-
11,
engl,
ReikS
Rikan.
conj.
ai-tiu:
,
499),
evaxrjfitiiog:
Skauda-raip,
(altn.
Eph. 1,
Rclil>
agls.
Gf. II,
raufen, rupfen;
fen, abrupfen,
ttnte
(altn. riu/a,
raufJan,
'{[)
s.
149
loh.
Rciran
rhren;
Col.
1, 16.
2, 15.
roeren, nhd.
II, zittern.
;:
RINNAN.
REISAN
150
Reiro,
17.
"Ileisnn
ahd. risaii,
alts.,
rha, reisa,
(altn.
Ur-reisan,
4,
Ur-rists,
Rai^an,
erheben, l'S,iydQitv:
conj. II,
1,
13.
loh.
6,
altfr.
27, 45.
Cor. 2,
Rom.
9, 17.
Riqizeins,
adject., fmster,
eaxortatui'og:
Riqizjan,
conj.
axoTt%ia3^ut:
Eph. 4, 18.
II, finster werden,
Mc. 13, 24.
sich verfinstern,
Rikan
reach, schw. riicka, dn. rakke, holl. recken, renken, nhd. recken, reichen; lat. ...rigere, gr. uQtyilv; Gr. II, 26. Gf. II, 363. 386. Rchth. 990),
conj. I, rak, rekun, rikans, sammeln, aufhufen,
acQiViiv: Rom. 12, 20.
1,
41.
3, 5.
8,
3.
imanv:
Cor. 1, 7, 18.
Ri-reks
Ur-rai^an
1,
1.
18.
loh. 6,
Resa,
ungeheuer
(agls-j alts.
rein,
nhd. regen;
engl,
lat.
regn,
alts.,
ahd.
rega/i,
regn, holl.,
Gr. II, 53.
441. Rchth. 990), neutr.. Regen,
rain,
rigare,
schw.,
gr.
dn.
^t/iir;
RiqiS
rauh-,
(riqiz Mth. 6,
alts.
roc,
altfr.
renna,
schw. renna,
rinnan,
ahd.
altfr.
23;
vgl. altn.
rek;
reykr
Rchth. 990),
rauh,
neutr..
rennjaii,
rinna,
holl.
pfu'; Gr.
XHv: Mc. 5,
6.
Rom.
9,
Cor.
16.
9, 24. 26.
1,
ogfiv:
7, 38.'
part. fem., blutflssig, alfio^-
And -rinnan,
Qoxr;:
Rignjan,
rinnan,
engl, run,
Rlopa-rinnandel,
(?).
nmana - riggvs
Rig'n (altn. regn,
III,
avviyiiQeiv:
"Rig^g^VS
altfr.
auferwecken,
mit
IVIiI>ar-rSJan,
Eph. 2, 6.
alts.
1) herumlaufen,
mQnQi/Hv: Mc.
Ga- rinnan,
2) strei-
Skeir. III, a.
1) zusammenlaufen,
6,
zusammenkommen,
xaTUVTv: Eph.
4,
Cor.
1,9,
24.
RIDS
Du-riiman,
15;
hinzulaufen,
[nQOi-]i'(i/fot)^ai:
Und-rinnan,
zufallen,
Mc.
TiQogvQiQetv.
Mth. 8,
9,
2.
Ur-rinnan,
Fair-rinnan,
sich
2, 10, 13. 14; du fiaurflai fairriniian, zweckmssig sein, passen, uvrjy.uv: Eph. 5, 4.
Luc.
loh.
(Gr.
18,
III,
Luc. 8, 43.
44;
sis,
Fluss,
Qvaig:
Mc. 5, 25.
Markt, Strasse,
Ga-mnjo,
Wasserfluth,
2) Abtritt,
nX?]/:tf.iv^a
Luc.
2.
8.
Mth.
2,
Cor.
I,
Riurjan,
Verderben, q&OQu:
Col, 2, 22.
Cor.
1,
8.
Eph. 6, 24.
II,
conj.
1,
Tim. 2, 1, 10.
(f&ilQuv: Cor.
verderben,
I,
15. 33.
^IttlgliS, adject.
Ur-rugks, ausgeschlossen
H^nnia,
Eph. 2,
(?),
Rumoneis,
Rom.
h.
3.
2,
plur.,
I.
17.
1,
'PcoftuToc:
subscr.
agls., altfr., schw., dn. rum,
room, hoU. ruym, nhd. rum;
508. Rchth. 998), masc, Raum, totto?:
Rnitl.S
(altn.,
Gf. II,
alts.,
engl,
Luc. 2,
7.
Rums,
Ur-rumnan
aefivg: Phlpp. 4, 8.
dass.,
{us-rumnan
tvQv/wqog: Mth.
Tim.
1,
3,
Cor. 2, 6, 11. h.
nXuTvvea&ui: Cor.
sich erweitern,
conj. III,
(altn.
alts.,
schw. runa,
ahd.,
DM.
583.
Tim,
1,
9.
agls. run,
fem.,
1)
10.
8,
30.
Rom. 11,
Cor. 1, 4, 5.
'''Runan,
Rnnj^,
s.
Berathschlagung,
neutr.,
h.
1.
1.
Mc. 3,
7.
6.
avi.ioihov:
15,
1.
Rhinan.
unt.
propr.
(altn. rdi,
masc,
agls.
II,
'Poicfog:
10.
reda, engl.
Rchth. 986), conj.
rxdan,
altfr.
Mc
I,
reden, sprechen, laltTv: Mth. 9, 18. 33.
34. 2, 2. 7. 4, 33. 34. 5, 35. 36. 7, 35. 37. 9,
18.
17.
6. 14, 9. 43. Luc. 1, 19. 32. 45. 70. 2,
20. 33. 38. 50. 4, 41. 5, 4. 21. 6, 45. 7, 15.
8, 49.
3,
II,'
neutr.
I.),
6, 11. 13.
Bodjail
2.
RilirS
Un-riurei,
Rnfll.S, nom.
11.
Ga-riadjo,
^
(QavTtc!/.i6g
adject., ehrbar.
Ga-riudi,
2,
Gal. 6,
Bi-runains,
Ga-riuds,
das
fem.,
15, 50.
Mth. 27,
5, 45.
Rinds
uf&uQTog:
unvergnglich,
Ga-runi,
6, 48.
Riurei,
Rnilct
ucftQii':
riurs
Cor. 2,
15, 52.
9, 25.
8, 32.
aia.Toh'j:
22;
7, 13.
Ga-runs,
4,
(fd^tiQiad^ui:
11,3.
1.
gavaurkjan
Eph.
qd^tiQi'f/irog:
verdorben werden,
ahd. rumi,
10, 30.
Riuno
53;
25. 15,
vairpan,
ausgehen,
I)
151
Un- riurs,
Xtiv:
RODJAN.
9, 11.
loh. 6,
63.
8,
25.
26.
7,
13.
17. 18. 26. 46. 8, 12. 20. 25. 26. 28. 40. 44. 45.
9, 21. 29. 37. 10, 6. 12, 29. 36. 41. 48. 14,
10, 25.
15,
3.
11.
22.
16,
1.
13.
25.
29.
18,
ROHSNS
152
Tim. 1, 5, 13.
2,
Tit. 2,
IV,
Skeir.
1.
oder
61.
d;
c.
stumm, viXu-
Bi-rodeins,
avXkaXtTv:
Schmhung, yoy-
12; y.uruXul.tu:
Gal. 5, 20. s. zu d. St.
yiaf.i6g:
20.
Cor. 2,
12,
Mth. 26,
69.
loh. 7,
Rohsns,
Luc. 9, 30.
Ityiiy.
Dn-rodjands,
//i,
Mift-rodjan,
c.
Bi-rodjan, murren,
SAIAN.
Vorhof,
18, 15.
fem.,
loh.
uvItj:
il.
Sa
(altn. a, schw., dn. som; Gf. VI, 2), Masculinum des Artikels , s. unt. Jiata.
XOQTl^icd-ai:
Sah
loh. 6, 12;
fr
sa-uh,
_
Saei, pronom.
,
SabailliuS,
V,
)
,
s-
relat,
unt. pata.
(ag's.
67), neutr.,
IV,
d.
llabaOp nom.
f^abbatnS
12.
Linnen,
aivdojv:
propr., ^uuiid-:
Gf. VI,
;
Mth. 27, 59.
Rom. 9,
29.
loh.
Jiuleis.
Sabbato,
21.
Sahhato dags,
2, 23. 27, 3, 2.
jSaddnkaiuS, nom.
^addovxaiog: Mc 12,
ISalitS,
s-
*Sa.^an
Luc. 6,
propr.
18.
2.
dass.,
5.
6.
Mc.
7.
1,
9.
masc,
Luc
Sadducer,
20, 27.
Sakan.
unt.
(altn.
sapans
satt sein.
Luc 15, 16), adject., satt, ffininX?]auhng: Luc 6, 25; xtxogia/uivog: Cor. 1, 4,
SaJJS
yiftli^iiv rtjv
feines
Ga-SOpjan,
iSaban
Mc
b.
labakl>aili
Tov:
<j,
(.Varfs
!ai
ifi7jti.iTi)Mvui:
(\'g\.
Saiwa?t
Mc.
8,
Luc. 1, 53.
I,
93,
[3. Ausg.]),
iSaian
{Saijan;
ahd. saan
dn. saae,
altn.
sawen ,
holl.
SAIHS
14.
4.
3.
10.
Luc. S,
15.
19, 21.
5.
Cor. 2, 9, C.
Gal. 6, 7. 8.
In-saian,
Mc. 4, 15.
dass.,
altfr.
Tiuj.
masc.
5,
1,
sechs,
plur.
Mc. 9,
i"^:
sechzig,
2.
i'itf/.oriu:
9.
iSaikaineiaiS,
nom.
masc,
propr.
^e/aiug:
Neh. 6, 18.
*(SaiI
seil,
(altn.
altfr.
seil,
sei,
Gf. VI,
187.
In-sailjan,
Mc. 2, 4.
conj.
44.
holl.
11,
iSaillaillll, nom.
ahd.
sael,
agls.
zeel,
RcLth.
zu
s.
sei,
alts.
sil,
nhd. seil;
1004),
sail,
Gr.
II,
Seil.
d.
St.
propr.
masc, ^iXXovfx:
Esdr.
2, 42.
jSaillliaa; nom.
iSaillJail
propr.
(agls.
3, 26.
2, 35.
seinii, se-
alts.
nian,
Tim. 1, 3, 15.
dvi'fiv:
(altn.
saar,
sar,
agls.
alts.,
altfr.,
ahd. ser,
jSalrok;
jSaivala
sela,
/e/,
altfr.
35.
3,
sele,
183.
savl,
agls.
siele,
engl,
soul,
alts.
seola,
schw.
sjl,
ahd.
dn.
IV,
Col. 3, 23.
Thess. 1, 5, 23.
Skeir.
12. 24.
II,
28.
sewun
saiB,
1,
5, 31.
12,
14.
13, 23.
Luc
10.
8,
16.
mv.
Mth.
14;
av/.fipv/_og
accus. a/.ontTv:
c.
Bi-saiiivan,
1,
1,
Gal. 6,
4.
1;
TiQogf'/itv:
4,
1.
Tit. 1,
atsaiwan du,
1)
sich
Ga-saiwan,
sehen,
erblicken,
Iquv:
Mth. 5,
16. 8,
14.
Mc
14.
26.
36.
15.
Tim.
genit.
Tim. 1, 4, 16;
2) sich hten vor
(faura); nQoge/jtv: Mth. 7, 15. Luc 20, 46.
auch atsaiwan sis (sik?) mit dem Genitiv, /SXtMc. 8, 15.
Tittv un
34.
,
einmthig,
1;
6,
ini/jiv:
5,
adject.,
loh.
II,
Phlpp. 2, 2.
n.
aitt,
7.
b.
Sama - saivals
iSaiVS
ten,
sal,
(altn.
holl. ziel,
Gf. VI,
d.
Luc
dass.,
(altn.
Un-saiwands,
^aiinaicin
jSair
153
Mari-saivs,
Iaiwan
Saihs - tigjus
SAIWAN.
29.
Luc
1,
loh.
20
SAIWAN
154
Thess.
I,
17. 3, 6.
2,
Tim.
10.
2,
1,
4.
Skeir.
Phlpp. 2, 23;
Umtv. Mth. 11, 4. Mc. 8, 18. 23. 24. Luc. 7,
41.
9. Rom. 7,
11,
44. 8, 10. 10, 24. loh. 9,
II,
1, a.
IV,
c.
d;
liifOQr:
23.
loh. 6, 19. 02. 8, 51. 10, 12; tiLuc. 8, 53. Mc. 12, 15. 28; im Passiv
erscheinen, quvTjvai: Mth, 6, 10. 18.
14, 29.
ivai:
Unga-saiixrans,
bar, ugaTog:
fiTj
1, 15. 16.
Cor. 2, 4, 4.
t.in6f.iivoQ:
Duga-saiv^an,
14.
Col.
s.
zu
Tim.
1,
1,
17;
SAKAN.
Anain - sakan
Gal. 2,
Us- sakan,
In - Scliiivaii ,
nqogavaildtad^ai
anheben,
(avurld-i-
avaXJ.tad'ai
Gal. 2, 2.
ad^ui):
Sal^is, masc,
1, 3,
hinzufgen ,
6.
Streiter; ni sakjis,
1.
sub'scr.
llByxog:
i^yrjaig: Luc. 1,
c.
VI,
Cor.
1,
Skeir. V, b.
Bild,
1)
23.
Skeir. VIII, b. d.
16.
Tim.
u/.iu/og:
3.
Fri-sahts,
18.
St.
d.
Usga-saiwan,
nxcov.
a.
b.
49.
15,
Gafri - sahtjan
h'ivnovv.
abbilden,
II,
conj.
Cor. 2, 3, 7.
Gafri -sahtnan,
laudjai
iSakan
(altn.
saka,
siikja, alts.
bestreiten, uvT.tytiv:
Unand - sakans
dersprechlich
part.
c.
8.
Luc. 2, 34.
VI,
Skeir.
c.
1) bedruen, verbieten,
8, 24.
Mc.
4,
39.
c.
dat.,
Ini-
accus., iXiy/iiv:
Cor. I, 14*,
4,
2.
a;
iniaTOfili^etv:
Tit.
In>sakan,
Tim. 1, 4,
fitvojg:
adverb.
Unand -soks,
VI,
24.
1, 9.
Tit.
anzeigen,
6.
1, 11.
adject.
c.
d.
V,
vjiOTi&iad^ui:
a.
VIII,
c.
s.
zu
d.
ofioXoyov-
St.
unwidersprechlich
Skeir.
c.
conj. II,
^rirr^aig:
Tim.
1,
1,
Irjziiv:
8,
6.
II.
11,
18.
24.
11.
39.
33.
Cor. 2, 12,
14.
13,
3.
Gal. 2,
17.
Col. 3,
Tim. 2,
Luc. 2, 44;
Ga- sokjan,
fyizHv:
1,
17.
inil^riritv:
suchen,
i^rjTtTv:
Phlpp. 4, 17.
MiJ)- sokjan,
Us- sokjan,
bezeichnen,
Skeir. IV,
unbestritten,
Tim. 1, 3, 16.
1.
And-sakan,
Ga-sakan,
Un-sahtaba,
disputiren,
avl^riTitv:
Mc
8, II.
SAKKUS
Sokeins,
3,
loh.
Untersuchung,
fem.,
Sokareis, masc.
1
Streit,
Djr7;o-(f:
Skeir. III, b.
2.5.
Forscher,
av^rjTriTtjg
Cor. 1,
20.
seckr,
(altn.
Saccus;
lat.
masc. Sack,
au-/.y.og:
agls.
iSalaftielj
Luc.
^u).u.&^u\X:
3, 27.
ISalani,
^albon
(agls.
6on,
salva,
altfr.
she,
sealan,
nhd.
salve,
engl,
salben;
2uX: Luc. 3,
gr.
schw. sulfvu,
Luc
XQi'etv
7, 46.
Cor. 2
lob.
1
Ga-salbon,
11, 2;
21.
fWQtUiv:
dn.
191.
Gf. \'I,
u/.tUfiiv;
Mth.
35.
alts. sall/on,
Mc
C,
14, S;
Salbons,
iSaldra
dass., altlifiiv.
Scherz,
\N"itz,
ja'n,
3.
fem.,
agls.,
Gr.
sella;
II,
alts.
54.
sellian,
DRA.
ahd. sal-
Ga- saljan,
Saljail
salr,
(altn.
alts.
uiu).og:
Mc
^aXwftr,:
15, 40.
iSama
samr,
(altn.
ahd. saman,
saman,
alts.
samin, semin,
altfr.
samma,
schw.
sama, saman,
agls.,
engl,
same,
dn.
Mc
Rom. 9,
11,
21.
5.
zusammen (wo?), :
Col. 4, 3.
i, 5,
10.
samana sohjan,
Liban Sakan.
samana
liban,
Briggan
Sama|),
Cor.
1,
unt. Arbaips,
s.
adverb.,
5;
7,
sama rinnan,
jiamaria,
s.
Rinnan.
unt.
9,
52. 17,
agls.
seman;
8, 48.
loh.
ildiolod^vTOv:
sele,
10. Skeir.
a;
1,
ungesalzen,
1,
Samana,
(altn. selia,
altfr.
12,
fSallUOIl. nom.
iSaljan
loh.
sUdan
saUn vgl. SM')
iizQumlla: Eph. 5, 4.
(von
155
iSakkllS
oy.xog,
SAUIL.
agls.,
selda,
seit,
schw.
seliSa,
iSainjail
dn. sal,
ahd.
altfr,
salida;
sal,
Gr. II, 54. III, 427. Gf. VI, 176. vgl. Rchth. 1151
Windsele), conj. IT, einkehren, bleiben, [.iivtiv:
semja,
(altn.
alts.
somi,
Gr. II, 55), conj. II, gefallen, sich gefllig machen, uQtaxHv: Co!. 3, 22; samjan sis, tvjiQOSGal. 6,
lTTiir:
12.
V.
Mc
6,
f-iiviir:
10.
Luc
4.
9,
Cor. 1, 16, 6;
TiQOQi^iii'iir:
Tim.
'iivlCiad-ai: Cor.
Us-saljan,
1,
1,
10, 40.
loh.
nuQu-
II, 0;
16, 19.
1,
dass., xaTulveiv:
Luc. 19,
altfr.,
lat. sal,
Qv.ukg; Gr.
Mc
Saltan,
conj.
ayaZiiv:
Mc
I,
saisalt,
9, 49.
III,
).g:
6.
unt.
s.
^aildaniua;
Sinpan.
7.
Iaildjail,
unt.
s-
9, 29.
Siukan.
ahd.
zieden,
siudan ,
nhd.
schw.
sieden;
iSanil
dn.
sjuda ,
Gr. II,
21.
1.
I,
DM.
syde,
25),
Eph. 5,
2;
a.
20*
SAULAmrON
156
j^aillanmon,
Mth. 6,
*$aillJau
ahd.
suiliiiuan,
agis.
salon,
altfr.
Kclith.
18t).
1055),
conj.
conj.
2, 7,
m//,
sula
sele
altfr.
DR.
\g\.Sunja;
ahd. suZ,
sul,
Gf
VI,
Gal. 2,
Sanr,
Saura,
fem., ^igia:
Saurinifynikiska,
!Sanrg^(i
(altn.,
Kummer,
2.
Saiirgan,
4, 2".
2.
21.
1,
alts.
10, 20.
Kom.
9,
Cor. 2, 6,
jlaraipta., nom.
propr., ^qititu:
Sarra,
Sarva
(agls.
neutr.
plur.
nuvojrXtu:
jSatana
searu,
saro
ahd.
onXa:
die Wafi'en,
9.
Rom.
1,
13.
3,
Cor.
26.
unt.
s.
33.
8,
2, 2, 11. 11,
Tim. 1,1, 20.
Silan.
17.
19;
altn.,
lat.
alts.,
salus
sad,
agls.
Bo]ip 86.
sad,
engl,
seed,
Gr. H, 235.
DM.
Mana-selis,
die
Mc
14, 9.
Luc
11,
21.
Sidoner,
plur.,
Gr.
Gf. VI,
155), adverb.,
spt,
spiiter
ferner.
Seimonus,
Mc.
Luc.
5,
4.
loh. 6, 8.
4,
24. 25.
iSeilia
dass.,
(altn., agls.,
16.
1,
ahd.,
alts.,
altfr.,
schw., dn.
sui, suus;
lat.
genit, des
Rchth. 1018),
pron.
pers.
Gf
3.
VI,
pers.,
seiner,
Sis, dat.,
9,
9, 25.
sich:
Mc
1,
2, 15. 20. 3,
7.
25. 37. 9,
12.
6,
11.
4.
7,
15,
9.
17.
39.
49.
16, 3.
8,
18,
38.
17,
13.
16,
2.
7,
19,
3, 21.
Sik,
11,
8.
Rom. 13,
Cor. 2, 5,
17. 6, 4.
3.
14.
Mth.
19.
unt. pala.
s.
2i^wr:
SeiI)S , comp.
4.
!
Eph. 2, 12.
4, 26.
(altn. sid,
Ol///:
...
Luc
relat.
propr.,
III,
75.
18,
446),
13, 12;
III,
iSateins,
..
t-i
fsatjau,
Luc. 4, 26.
Rom. 9,
Gr.
Seif n
29. 30.
ftt^ifira:
loh.
19,
7, 24. 31.
SeimOIl,
conj. II, sorgen, betrbt wcrilen, /ieMth. 6, 28; Xvntiadui: loh. 16, 20.
10. 7, 9. 11. Thess. 1, 4, 13.
Qil.ivv:
nom.
8.
7, 26.
holl.
des pronom.
sorga,
^vQOcfoinaau: Mc.
14.
Skeir. I, a.
Luc. 2,
2t>()og:
Gal.
fem.,
agls.,
Sorge,
vershnen.
II,
3,
Mc
fem., Vershnung,
1'2^
18.
Cor. 2, 5, 19.
9.
4,
I,
12.
15,
9.
Cor.
Mc
Cor.
20.
14.
13.
17, 9.
Seidoneis, masc.
aivXog:
sen/i,
altfr.
8.
iSeidona,
f.ioXvaix6g:
alts.
Sule,
6,
20.
16,
iSei; fem.
15.
nhd. stile;
^iV,
holl.
gisonian,
(alts.
syl,
agls.
iSann
I,
Tit.
1.
(altn.
!ianl!!i
29.
1,
Skeir. 1, a.
Gf.
beflecken.
II,
fem., Befleckung,
soil,
18, 28.
loh.
den, fiiuhtad^ai:
Bi - sanleins
engl,
III,
loh.
sulian,
alts.
suhlen, nadeln;
nlul.
SEINA.
19. 31. 47. 14, 17. 22. 27. 30. 31.
dass., /nim'mv.
Bi-sauljan,
Bi-saulnan,
^oXofiwv:
suleiige,
solke,
ilii.
masc.
sijlian,
siila,
(altD.
schw. solka,
VI,
nom. propr.
10, 23.
loh.
'29.
12.
2.
Cor.
JO,
7.
1, 11, 29.
12. Gal. 5,
Col. 2,
Skeir. III, a.
accus., sich:
1.
19.
15.
IV,
Mth.
a.
6,
29. 8, 18.
Mc
9, 21,
22.
SEIiNA
25. 26.
4,
34.
12. 5, 5. 21.
1.
30.
7,
31.
15,
1.
15.
17,
3.
15.
4.
SIGGQAN.
14,
39.
43.
37. 40.
14,
11.
37.
18,
II,
18.
Eph.
13.
15.
14.
Gal. 1, 4. 2,
12.
iSeiteillS,
^elS
1005),
15.
15.
22.
8,
9,
38.
37.
6.
31. 41.
10,
11.
7.
12.
23,
50.
11,
14,
7.
1.
18.
8.
13. 63.
23. 12, 19. 38. 13, 16. 24. 27.
15, 29. Luc. 1, 7. 15. 18. 23. 36. 48. 51. 54.
56. 58. 66. 68. 70. 72. 2, 7. 8. 19. 28. 39.
I.
2.
22.
14.
6,
3.
21.
14,
7.
16,
19,
4.
1.
5.
27.
8.
33.
18. 23.
1,
5,
5.
11. 20.
6.
28. 29.
Thess. 1,
Tit.
1,
VlI,
c.
2,
4,
Skeir. I,
3.
VIII, b;
4.
d.
6.
II,
(Tim. 2,
c.
III,
a.
6,
3,
4.)
IV,
a.
17.
7,
5.
griech.
12.
6,
1.
Artikel:
10, 3.
14, 4. Cor.
1,
7,
11.
179. Rchth.
,
Luc. 8, 15; /nr^-
yad'g:
32;
Cor.
Un-Selei,
Cor.
31.
Col. 3, 8;
Eph.
8.
5,
1,
VllI,
d.
uty.i'u:
propr. masc.
li^eneig's
y.uxt'u:
19.
6,
Eph.
4,
Skeir.
I,
2>;ft:
Luc. 3, 36.
unt. Sins.
unt. Silan.
s.
in
b. d.
a.
iSeiUj nom.
Sets,
* ^i .
Mc.
6, 12;
Tim. 2,
Bosheit, tiov7]qi'u:
23.
sij'au etc.
Visan.
s.
iSi (engl, she, nhd. sie), fem. singul. des pron. pers.
3. pers.,
sie,
s.
,Siba]^aiiei
*
SibiS
Is.
(altn. sifi,
agls.
sib,
alts.
silbia,
DRA.
ahd.
altfr.,
467.
Gf. VI,
Un-sibis,
ungesetzlich,
verbrecherisch,
Tim. 1, 1,
uat/]g:
n - sibja
23.
uroftog:
9.
Kind-
sibja,
Gal. 4, 5.
Ito&iar'a:
schaft,
Ungesetzlichkeit
uroii/u
Mth.
Ga-sibjon,
(altu.
soven
II,
conj.
vershnen,
sich
seofon,
seven ,
agls.
sJ,
saven
engl,
Gr. I, 762.
16,
Luc. 2, 36.
Sibimtehund,
i.
8,
Septem,
gr.
dn.
iTiru;
2.
siebzig,
fofiijxovTu:
Luc.
10,
17.
j^ig^g'qan (Sigqan
agls.
ahd. sibun,
schw. siu
Mc. 8,
tnz:
sieben,
lat.
alts.,
indecl.,
9.
4.
iaV.T-
Mth. 5, 24.
nad^ui:
j^ibnn
7,
zu d. St.
s.
altfr.
12.
selich,
altfr.
Gf. VI
602.
III,
gut,
sei,
Selei,
18.
4,
agls.
lat.
23.
Seins, pronom. possess., sein, ihr, o uvtov , avt7]g, uvTwv: Mth. 5, 22. 28. 32. 45. 6, 2. 5.
7.
54.
II,
adject.
8,
Un-sels,
20.
25. 28.
2.
5,
Col. 2,
Gr.
usel;
OTog: Eph.
I, 13, 4.
Cor. 2,
w. Sinteins.
v.
s.
(altn.
Phlpp. 1, 16. 2, 6.
Thess. 2, 2, 4. 3, 14.
Tim. 1, 2, 6. 9. 11. 5, 13. 25. 6, 10. Tim. 2,
1, 15. 16. 2, 4. 13. 21. 3, 2. 3. 7. 4, 4.
Philem. 15. Skeir. I, a. II, a. 111, a. IV, c. V,
a. VII, a.
19.
4,
8.
7.
Col.
4.
12.
II.
10.
6.
1.
33.
157
sigan,
Luc.
sincan ,
4,
alts.
altfr.
SIGGVAN
158
dn.
sttka,
sjunk-a,
senken;
nhd. sinken,
Luc. 4, 40.
Ga-siggqan,
dass., Svveif.
Cor. 2, 2,
riai^at:
Mc.
xazuni-
32-,
1,
7.
2.
0,
Tim.
1,
Saggvs,
via:
16;
(or,:
Tim. 1, 4, 13.
iSig^iS
(altn.
sigr,
sigi,
alts.
Gf. VI,
dn. seir,
schw. seger,
si,
iTxog:
Sigis-lann,
iSig'ljaU
agls.
Sieg,
ahd. sigiljan,
sigel,
lat.
II, siegeUi,
a(fQayiL,uv:
2'nf/-
loh.
27. Eph.
6,
iSiblS
(vox hebr.),
* lilail
(lat.
Ana-silan, verstummen,
y.OTiuCtir:
jilba
altfr.
Mc. 4, 39.
(altn.
seif,
Faur-sigljan,
a'fQayig:
1,9,
Cor.
2.
loh. 6,
agls.,
alts.
altfr.
Gr.
zu
Sidon,
conj.
i liIlOra
13. 96),
d. St.
II,
19, 7. 12.
14, 14.
18. 34.
16.
18.
Cor. 1, 4, 3. 4. 5, 13. 7,
7.
11, 28. 29. 31. 16, 2. Cor. 2 , 1 , 9. 3, 1.
5, 4, 2. 5. 5, 12. 15. 8, 5. 10, 7. 12. 18. 11,
7. 9. 12, 5. 13, 5. Gal. 1, 4. 2, 18. 20. 5, 14.
Skeir. III, b.
masc, Herr;
sigora; Gr.
1.
3.
4.
28. Phlpp. 2, 7.
1,
II,
4,
15.
476.
DM.
178
licet
8.
15.
3,
13.
16.
5,
19.
4,
Col.
3,
16.
10. Tim. 2, 2,
Casus:
Luc
(2,
Rom.
13, 2.
Eph. 2,
2. 25.
Thess. 2,
13.
3, 9. Tim. 1, 2, 6. 4, 16. 6,
15. Philera. 19; doch auch bb) in verschiedenem
6,
(altn. sidr,
s.
19. 13, 9.
4, 30.
1, 13.
SidnS
engl. s?a?,
Ga-sigljan,
neutr.
Laun.
segel,
(altn.
sigelia,
unt.
s.
lege, nhd.
holl.
131.
Rchth. 1010),
Cor, 1, 15, 54. 55. 57.
S!>g;
10.
unt. Seina.
s.
Mc
4.
US'Siggvan,
altfr.
etiam
sed
5, 15.
f-sagqjan,
altfr.
sna
0.
Siffffvan
3,
non
dicere
senken, v&li^iiv.
conj. II,
SILBA.
vafii]:
Mlh. S, II.
Saggq Jan,
SILBANS
SEVTEINS.
Silba viljands,
_,..
...
Silba-vilcis,
Us-sindo, ausnehmend,
iSilbannS,
I,
unt.
s.
Vilja.
Sindo
loh.
agls. seldan, ahd. seltan,
altfr.
8,
schw. sellan,
iSilllbr
silbar ,
agls. seolfer,
selover,
altfr.
Ga-sandjan,
unt. Leihs.
s.
(altn. silfr,
silver ,
schw.
silver,
engl,
Luc. 19,
5.
6.
siluhar, ahd.
alts.
15.
2, 9,
{silulihis Mth. 27, 3), adject., silbern, uQyvQOvg: Tim. 2, 2, 20; neutr. silubrein
als Substantiv, Silberling, uQyvqiov: Mth. 27, 3. 9.
II.
lat.
semel;
Rom. 7,
13.
1, 21.
Col.
Gal.
9.
^Sinjian
agls.
si',
sinn,
(altn.
siSian
ahd.
alts.
st7/(,
sithon,
sj'nrf,
altfr.
siVA, s^rf,
sinde;
Sin^,
Gr. 11,
34.
Mc
avv^y.dr]f.iog:
senschaft,
der Gefhrte,
,
die Genos-
17.
20,
10, 11.
MipVn - sandJan
Mifi-sandjan,
Us-sandjan,
Xtiv:
Q'nsandjan mip),
Cor. 2, 8, 22.
avfinf/iinitv,
sanp,
1,
gisilh,
dn.
42.
24.
Sin^an.
unt.
3.
Cor. 1, 10,
16.
20.
3, 7.
j^iliapS
^indo 9
Silubreins
simbler;
n^om^nnv:
geleiten,
In-sandjan,
15.
jioTi':
Cor. 3,
Fauraga-sandjan,
Neh.
23.
seltsam.
Silda-Ieiks,
TiifiTiiiv:
26.
senden, schicken,
II,
(altn. sialpan,
altfr.
dn. sende,
2,
1.
ahd. santan,
unt. Siuns.
2,
adverb.
Sandjan
Thess. 2, 1,
19.
jSild
s.
,..,.
>
seiden, sielden,
159
Silba -siuneis,
mitschicken,
12, 18.
Cor. 2, 8, 18.
dass..
Mth. 9, 38.
Mc
1, 43.
iSinS
[ahd. sene-slalk,
schw. sen,
Mth. 27, 1.
ngea^ivTi-Qog
8, 31. 11, 27. 14, 43. 53. 15,
9, 22. 20, 1.
Aelteste,
5.
3.
1.
Mc
7, 3.
Luc
7, 3.
5,
1.
2.
j^inteins
[3. Ausg.].
(seileins Cor. 2,
II,
216,
vgl.
11, 28;
ahd. sin;
Gr. I,
Gf. VI,
63
25),
SIKAN
160
adject.
taglich, o y.ad^
U,
Skeir. III, b.
Sinteino, adverb.
Mc.
7.
6. 12.
3.
IC.
2,
I,
Tim. 2,
11.
2,
1,
5.
Thess. 2, 3, 16;
4,
11.
I^inkan
0,
II, 28;
Cor. 2,
iiHtouf.
Mth. 6, 11.
iTiiovaiog:
10.
4.
4,
10. Thess.
15.
5,
18.
Col. 4,
7; ia nuvTog: Mc. 5,
Mc. 15, 8. Cor. 2,
3,
uti:
suht , agls.
sioc,
alts.
DM.
1,
Rchth.
sukans
Sioks,
Luc.
11, 30.
Cor. 2,
12, 9.
10.
13, 4.
Gal. 4,
13.
Sanhts,
21.
9,
iSinnS
sion,
altfr.
II,
syn,
agls.
siene,
alts.
vgl.
siun,
Tai-
2,5,7;
3) passive,
Luc. 1, 22
Cor. 2, 12, 1; hi siunai vaiipan, erscheinen
OQua&ut: Luc. 1, 11; 4) das Ansehen, die Gestalt
ilog: Luc. 3, 22. 9, 29. loh. 5, 37. Skeir. VI
d; (ii/jig: loh. 7, 24.
das
Gesicht,
Ana-sions,
die
Vision,
oniaalo.:
adject., sichtbar,
Skeir. II, d.
Unana-sianiba,
Silbasianeis,
masc.,
Luc.
^injan
1 ,
Augenzeuge,
uvroTiTrjg:
Mc. 2,
64.
27,
2.
18.
15.
Siponjan,
Schler
II,
conj.
sein,
ftu9^}]riviir:
SiS 9
unt.
s.
I^itail
siuian
Seiiia.
setlian
agls. sitlan,
siltia, setia,
(altn.
ahd. sizzan
altfr.
stta,
seil,
siti/'
alts.
setta,
zitten , nhd. sitzen, setzen; lat. sedei-e, sedare, gr. '^^la^ui , %nv; Gr. 11, 25. III, 433.
Rchth. 1008. 1019), conj. I, sat, setun, sitans,
sitzen, y.u^ad^ui: Mth. 9, 9. 11, 16. 26, 69.
27, 19. Ol. Mc 2, 6. 14. 3, 32. 34. 5, 15.
10, 46. 12, 36. 14, 62. 16, 5. Luc 1, 79. 5,
17. 27. 7, 32. 8, 35. 10, 13. 18, 35. 20, 42.
loh. 9, 8. 12, 15. Col. 3, 1; cvyy.u^ad-ui:
14, 54; yu&ti^ia&ai: Luc 2, 40. loh. 11, 20;
xu^itiiv: Mc. 9, 35. 10, 37. 40. 11, 2. Luc 19,
30. Thess. 2, 2, 4.
holl.
Mc
And-sitan,
('xpiVfO':
Cor.
(agls. siuian,
Luc. 1, 65;
Umwohner,
niQi/Wi^og:
Ga-sitan,
y.u^iCtiv:
28. 31.' 16,
Dis-sitan,
5, 26.
ahd. siwian,
altfr.
sia, engl.
4, 14.
Mc
11.
6.
loh.
7.
Mc.
Luc
7, 17.
4, 1. loh.
4, 20. 5,
3.
12, 14.
7, 16;
Us-sitan,
Luc
Mc. 1, 28.
6,3;
14,
niQioixiiv:
I'/hv:
Mc. 16,
sich aufrichten,
8.
aufsitzen, uvuxud'll^iiv.
Luc. 7, 15.
masc. 1) Sitz, Stuhl, y.a&iSQa: Mc. 11,
15; ^poi'oc: Col. 1, 16; 2) Nest, XKTWffxr/%'U)aig: Mth. 8, 20. Luc 9, 58.
Sitls,
Anda-sets,
2.
2, 21.
Jnger, ftad-r/TTig:
9, 10. 11. 14. 19. 37. 10,
Bi-sitan,
ahd. siuni,
die
Schler,
1.
(altn.
wan; Gr.
masc,
l^ipOIlCiSj
VII,
12.
siul-r, sott,
(altn.
20.
0.
Gal. 4,
8.
0,
1,
3,
1,
Tit.
6.
SITAN.
adject.,
entsetzlich, verchtlich,
verabscheuungswrdig, il-VKrg:
Andaset, neutr.
Satjan, conj. II,
21.
Rom. 14,
diXvY/.ia:
Tit.
Luc. 16,
1,
ver16.
15.
13.
Thess.
1,
5, 9; inaidivui:
SIFAN
Mc. 4, 21. Luc. 8, 16; Bume setzen,
pflan-
\',
naQtaTvat:
darstellen,
28.
1, 22.
Af-satjan,
Luc. 2, 22.
Luc.
unoXvttv: Mth. 5,
Luc.
48.
6,
legen,
setzen,
14,
16.
8,
Tim. 1,
18.
stellen,
29.
1.
Cor.
1,
12,
12.
2, 7.
Tim.
einsetzen,
ya&iaTrui:
Mc.
8,
Tit. 1,
Skeir,
d; raain':
I,
nSif>ga-satjan, mitsetzen,
avyy.ud^lCtiv.
Eph. 2,
6.
Fauraga - satjan
Txu.fiiaTavu.i.
Mijj- satjan,
versetzen,
Us- satjan,
1)
^a&ioxvuv: Cor.
1,
13,2.
2, 3. h.
1.
Mc. 10,
4.
Ep''.
1,
Einrichtung, xara/9oA^:
4.
froh
(agls.
sein,
2, 3. h.
1.
(?).
lika^jail
propr.
Luc, 1, 35.
(altn.
Bedeckung,
8.
skada, skedta,
scatho, agls.
alts.
altfr.
11.
iTTiay.t-
9, 34.
Beschattung,
fem.,
Tim. 1, 6,
abd. skadon,
sceian,
II, berschatten,
conj.
7.
Ga-skadveins,
nhd. schaden;
hol!.,
Rchth.
1021),
conj.
1,
Col. 3, 25.
Ga-skal>jan,
2.
Skafiis, neutr.
2idv:
12,
Unrecht,
Cor.
li.bty.la:
Col.
25;
3,
^kaidau
(agls. sceada, alts. scethan, ahd. skeisketha, schw. skeda, dn. skede , hol!.,
scheiden; lat. scindere , scidi , gr. a/.idv,
ayJKtiv; Gf. VI, 428. Rchth. 1029), conj. I, skai-
dan,
altfr.
nhd.
skaiskaidun
skaid,
skaidans, scheiden,
trennen,
iyuCiiv: Mth. 10, 35; ywQiutv: Mc. 10, 9; skaidan sik, sich trennen, /coQtCead^ui: Cor. 1, 7, 10;
auch ohne sik: Cor. 1, 7, 10. 15.
Af-skaidan,
acpogituv.
dass.,
Luc.
22.
6,
Gal.
Rom.
2, 12; /jnQi'tv:
Ga-skaidan,
trennen,
aztU.tad^ai
Thess
2,
3, 6.
Dis-skaidan,
CiaSai:
Cor.
,i]aly
s.
conj. III,
1, 7,
fem.,
1)
a.
scheiden,
sich
ywQi'-
11.
Trennung; 2) Unterschied,
Rom. 10,
iaazoliy.
iSkalkl^i
Gal. 4, 27.
indecl.,
Schaden,
2, 12, 13.
altfr.,
iSion, nom.
Mc. 9,
Ga-skaidei,
Sifan
Ufar-skadvjan,
Ga-skaidnan,
Ga-sateins, Anordnung,
ahd.
y.adiivai:
25; 2) anordnen,
acadu,
Gr. II,
Ttd^ivur.
2, 1, 11;
Luc. 5, 19;
Eph. 1, 20; tarvcu Mc. 9, 36.
y.ait,iiv:
Luc. 4, 9. 9, 47. Neh. 7, 1; gasalis visan,
gesetzt sein, y.tia&at: Phlpp. 1, 17; aftra ga1,
Luc. 8, 16;
inizid-ivui:
scead,
agls.
holl.
tcado,
(alts.
a/.inupfia:
32.
Ga-satjan,
161
!kadnS
fyiv:
At-satjan,
Col.
entgegensetzen, entgegengeben,
c.
SKALKS.
12.
unt. Skulan.
(altn. skalkr, alts. Scale, agls. scealc,
ahd.,
DRA.
15.
Bi-skaban,
Gal. 4,
Rom. 9,
jSkaban
33.
loh.
11, 20.
(altn.
II.
dass., '4vqv:
Cor. 1,
II,
5.
Cor.
1,
7,
1.
21. 22.
7.
23.
Phlpp. 2,
12, 13.
7.
21
Col.
Cor. 2, 4,
3,
11.
4,
5.
12,
SKETNAN.
SKALJA
162
Ga-skalki,
Col. 1,7.
Skalkinon,
neutr.
4,
7.
11,
Mth. 6,
dienen, iSovXeveiv:
IG,
13.
loh.
8,
33.
Rom.
9, 12.
25.
Luc. 8, 44.
7,
pun, skapuns,
Ga-skafts,
5,
(altn.
agls.
sicdl, slcel,
sceala,
scamian,
(altn.
agls.
Ga- skaman
3,
sik, dass.
j^kattS
skaxz,
(Gr. Ui,
alts.
schw.
h.
scat
i.
sceat,
ahd.
dn. skat,
holl.
agls.
skalt,
DM.
y.oXXviax^jg: Mc.
11, 15; atlagjan silubr du skattjam (ini iqLuc. 19, 23.
Ttii^ai')
:
l)kayjail
s.
unt.
conj.
Raip.
dn. skjen,
hell,
[schoon,
nhd. schn;
3, 21.
uvuvr^iftiv:
&eoi: Phlpp. 2,
fem.,
6.
iSkanrpjO
sca-
alts.
unt. Skiuran,
Cor.
1,
15, 34.
Us-skavs,
(fiiv:
Un>skavs,
iSkaftSf,
Gal>a-skaunei,
II, schauen.
Us-skavjan.
Ibna-skauns,
(altn.
altfr.
450)?
Luc. 10,
skattr,
sket,
aitfr.
sich
4.
iskariotes.
s.
Tim. 2, 2, 26.
(altn.
anaqyri:
skaftjan sik,
12,
loh.
24;
4.
Erstling,
schaffen;
conj. II,
loh. 17,
Tim. 1, 4,
Anfang,
der
won,
Skauda-raip,
ikaiirOj
3, 19.
j^kannS
Col. 1,
*lkarjan
iSkanda
15.
JkarioteS,
14.
j^kaiida/
0,
19.
anschicken, /luD.eiv:
ivrqiiii&ai\ Thess. 2,
13,
Skaftjan,
Luc. 5, 19.
j^kaniail
0.
Ufar-skafts,
Rom. 11, 16.
engl, sliell,
schaffen.
2) Geschpf, XTiaf-iu:
5, 20. Eph.
Col. 3, 5.
5.
iSkcllJA
Gal.
scapan, agls.
engl, shape,
Phlpp. 2, 22.
iidw'kolttZQti'u:
alts.
skeppa,
altfr.
Ga-skapjan,
schw. skapa,
(altn.,
l^kapian
25. 5, 13.
aiv
engl, sheel,
conj.
15, 29.
24. Luc.
(aitn.
altfr. sktit,
atfiSovXog:
der Milknecht,
l^tkant^
s.
jSkeinia
zu Thess.
s.
5, 8.
Skapjan.
unt.
(altn.
I,
skima,
agls.
sciman,
iSkeinan
ahd.
(altn,
skinan,
vr,-
altfr.
engl,
loh.
II,
18,
alts.
45.
III,
seimo,
391),
3.
shine,
SKEIRS
skintie, holl. scliynen, nhd. scheinen; Gr. II,
Rchth. 1031), conj. I, skain, s/cinun, skinans, scheinen, leuchten, T^u/nnnv: Luc. 17, 24.
Cor. 2, 4, 6; i^uGTQmtiv: Luc. 9, 29.
tliu.
12.
Bi-skeinan,
^kcirS
altfr.
skin; skira,
(altn.
alts.
9.
schier;
Rchth. 1032),
leutlich, Skeir. IV, b. V, a.
Gr. II, 45.
Ga-skeirjan,
klar,
9,
34.
Skeir. II,
fied-e^/iiip'tveir:
tQrjviVdv.
Mc. 5, 41. 15, 22.
c.
tQ^irjveiu:
5,
24;
2.
163
3.
11.
7.
nloiuQiov:
(engl, shift?),
conj. II,
wandeln, ge-
iSkildnSi
ahd.
(altn.
skilt,
skildr,
skeld ,
altfr.
dn. skjold,
engl,
sci/ld,
shield,
alts.
scild,
schw.
ski'tld,
Loll.,
1022), masc,
Slkillig'g'S
skillingr,
(altn.
engl. shilli/!g,
altfr.,
alts.,
agls.
scilliiig,
1031), masc,
Schilling,
Cor. 2,
aytTv:
iSknlan
iSljJIjl
jiix/.Jm) fraJiugjada:
(f
dn.
s/c;'/-
Af- skiuban,
Rom. 11,
"*
l^kluran
conj. I,
entfernen,
1.
c.
unw&cTad-ui:
Tim. 1, 1, 19.
Windstoss,
Mc
engl.
(altn.,
s/(;/),
sc/iiy,- gr.
CTzci'jr;;,-
1031), neutr.,
19. 20.
leiden,
21.
us-
vav-
skula,
altfr.
agls.
sculon,
alts.
sculan.
schuld; Gr. II, 28. Gf. VI, 461. Rchth. 1022. 1030),
anom., praes. skal, skulun, praet. skulda, part.
skulds, 1) schulden, schuldig sein, orfeiXetv: Luc.
Eph. 5,
14.
Mc
8, 31. 9,
17, 25. 18, 1.
11.
Thess. 2,
28.
Luc
19,
5.
2, 49.
1,
3;
4, 43.
9,
loh.
30.
3,
9, 4.
10, 10. Rom. 12, 3. Cor. 1, 15, 25. Cor. 2,
2, 3. Eph. 6, 20. Col. 4, 4. 6. Tim. 1, 3, 2.
7. Tim. 2, 2, 6. 24.
Tit. 1, 11.
Skeir. I, d.
V, c ; 3) zuknftig sein (zur Bezeichnung des fut.),
Luc 1, 66; fuXlitv. Mth. II, 14. Luc 9, 31.
loh. 7, 35. 36. 39. 12, 33. Tim. 2, 4, 1; l'/dv.
Luc 7, 40. loh. 8, 26. 16, 12.
part.,
schuldig;
skulds visan,
in passivischer
1) schul-
Bedeutung,
(d. h.
das dazu gehrige Verbum erhlt passive Bedeutung), dttv. Luc 15, 32. loh. 12, 34. Cor. 2,
5, 10. 11, 30. Thess. 2, 3, 7. Tim. 1, 3^
Tit. 1, II. (Mc 8, 31); 6(filliiy:
12, 11; 2) erlaubt sein, sich ziemen,
t,Hvat: Mth. 27, 6. Mc 2, 24. 3, 4. 6, 18.
15. 5,
13.
Cor. 2,
Luc
Skuldo,
6, 12.
Mc
3,
29.
oyteA^:
Schuldiger,
Rom.
13, 7.
dcfeiXtTTjg:
accus., ocpii'i.fiv :
c.
Rom.
13,
3, 17.
Skura,
iSbip
19.
23;
conj.
litv:
skiarr,
17.
6, 22.
II, 25.
(altn.
ahd. skolan,
Skulds,
Mon. Neap.
loh.
22.
agls.
C,
Ich.
Cor. 2, 12,
iSlievJail
8, 37.
Mc. 3, 9.
erklren, dolmetschen,
Ich.
7;
adject.,
SKURA.
4,
I.
Gr.
III,
Schiff, nloTov:
Faihu-skula, der
16,
Schuldner,
/_()tto(fitXfTr;g:
5.
*lknldrS
(vgl.
Spai-skuldrs,
I>kura,
s.
unt.
miaftu:
Skiuran.
21*
lob. 9, 6.
Luc
SKUFTS
164
nhil. schpf;
Gr. III, 40S.
'283. Gf. VI, 461), masc. oder si/ neutr.,
Haupthaar, Tpi/f?: Luc. 7, 38. 4 1. loh. 11, 2. 12, 3.
SLIPAN.
^ilavan
DRA.
*
Hkrcit All
(agls- screadirni,
scrilan,
alts.
Dis-skreitan,
M,
Mc.
zerreissen (transit),
iSkypniSI, nom.
Sleipis
iu^iytjyvivcu:
propr. masc.
skor,
agis.
Mth. 3, 11.
vn6t]^iu:
Ga-skoh,
sceo
scoh,
alts.
das
Ga-skohs,
7.
Phlpp. 3, 8.
ahd.
jilepan
schw. sofva,
somnium,
Luc. 3, 16.
Geschhe,
V7t6d>]/.ia:
SkoIlSl
iSlahail
altfr.
(altn. sld,
nhd.
h.
I,
Gr.
II,
DRA.
12.
625.
(piur. slaheis),
1) Schlag,
nlrip]:
Cor. 2, 6, 5. 11, 23; slahs lofin, s. unt. Lofa;
2) die Krankheit, das Leiden, /.larii: Mc. 5,
29. 34. Luc. 7, 21.
Slauhts,
iSlaihtS
Hals.
unt.
s.
(altn. sleltur,
s.
engl, slight,
nhd. schlecht,
unt.
Ilai1^jail,
8.
iSlanpjan,
s.
8, 36.
sliucht,
altfr.
Rchth. 1037),
Luc. 3, 5.
iSIanhtS,
Rom.
schlicht;
Xetog:
adject.,
Slahan.
unt. Sliupan.
unt.
SUujian.
schlicht,
eben,
1,
y.ud-ivitv:
39.
5,
II, 12.
loh.
u((v7ivovv:
entschlafen, einschlafen,
23;
8,
Thess.
xiy.oif.ificd'ui:
1,
13.
4,
15.
dass.,
15,
11, 30.
13, 11;
*
11.
Cor.
18. 20.
6.
yoi/iirj(jig
iSIindail
(ahd. sUntan,
holl.
Fra-slindan,
verschlingen,
stand, slun-
xaTunlvtiv:
Cor. 2,
5, 4.
Sliuf an
dern),
(agls.
conj.
I,
Af-slauJ>jan,
Af-slaul>nan,
d-ttf^iia&at:
iSlilipan
conj. III,
Mc.
27.
1,
Gal.
10.
24;
inf.
als subst.,
Luc. 4, 36.
d-fiag:
engl.
lat.
Sla- hals,
loh. 11,
Ga-slepan,
1,
Af-sIaJian,
masc.
14.
1.
Slahs,
Luc.
schlagen;
Bopp
(saizlep
Ana-slepan,
agls.
engl, slay
sla,
slaen,
Luc. 8, 27.
sopire,
suedian;
84. Rchth. 1037),
11. saisleip Luc.
alts.
vnvog;
xty.oif.u]a9^ur.
slepa
altfr.
dn. sove,
gr.
pans, schlafen,
Mc. 4, 27. 38.
vnoiSifuiog: Mc.
Eph. C, 15.
9.
slapan,
agls.
conj. I, saislep
8, 23),
adject., geschuht,
(alts.,
15, 22.
4.
(plur.
Ga-sleif>jan, conj. II, schaden, beschdigen, ^t;UtoSv: Mc. 8, 36. Luc. 9, 25. Cor. 2, 7, 9.
Mc. 1,
neutr. (?),
Luc. 10,
fem.,
6,
(altn.
schwei-
sein,
still
still,
lich,
Dis-skritnan,
iSkohS
03.
L,tadui:
conj. II,
Mc. 9, 34.
altfr.
(ngls. slavian),
gen, aiumr:
(altn.
ahd. sliofan
engl, slip
nhd. schlpfen;
alts.
slopian,
con.
I,
slaup,
slu-
vnooTik'kitv euvrv:
Innuf- sliupan,
Gal. 2, 4.
Gal. 2,
hineinschlpfen,
6.
2,
12.
naQttgi^x^a&at:
SMAIRfR
Af.slaapjan,
iSniclirTir
(altn.
engl,
iSlliakka
5,
alts.,
Cor.
geringste, fA;f/(7T0?:
j^marna
Smuhfr;
(vgl.
1,
10,
*jSllieitail
xan,
(altn.
II,
ahd., schw.,
Gr.
III,
fem., Mist,
Thess.
jSmi^a
dass.
loh.
9,
bereiten,
Tiov:
(Gr. III, 446), masc, Kleid, Mantel, tfiaMth. 9, 16. Luc 5, 36.
iSnaivS
('Itn.
agls.
iSnan, s. unt.
*Snarpjail
(ahd.
snirfan,
holl.
snerpen,
nhd.
At-snarpjan,
iSnei^an
snidan,
(altn.
altfr.
sneida,
siiitha,
alts.,
Col. 2, 21.
agls.
sniSan,
ahd.
holl.
(altn.
snotr,
agls.
snuter;
Gr. II,
49),
1,
17.
1,
Cor.
aocfia:
19.
snare
Korb,
auqyui)]-.
Cor. 2,
h.
11, 33.
oTOfiu/og:
j)n]>jan (Supjon;
jSnlJa
Saale,
Tim. 1,
5,
1.
engl,
schmeicheln, y.vri&itv:
dass., d^iyyuvuv.
9,
iSnorJo
'*'
Rom.
(f&uviiv:
19.
1,
III,
Snivan.
frher anlangen,
snaw,
Thess. 1, 4, 15.
Inag^a
kom-
Tim. 1, 5, 24;
nQodytii':
1, 18.
y.uTtQyi^ia&ui:
PhIpp. 3, 16.
iSuntrS
I,
iafivQio/.iti'og:
landen, nQogoQfii^tad-un
10.
Cor. 2, 7,
jSmjTn
II,
Mc. 6,
eiliger,
I,
Faur-snivan, zuvorkommen,
altfr.
4, 14.
2,
6, 53.
31.
6.
1,
eilen,
16.
Ga-snivan,
11.
9,
conj.
conj.
men, zuvorkommen,
Ga-smifion,
II,
conj.
(altn.
q&ntv:
loh.
(altn.
Snivan),
Faurbi- snivan
smait, smituii,
beschmieren, intyqlitv:
Ga-smeitan,
1, 2,
Mc
Bi-smeitan,
(vgl.
Duat-snivan, ankommen,
],
Cor.
sneome)
8.
10.
14.
j^nivail
altfr.
smeta
,57),
10,
9.
1.5,
Gr.
^nv.
schlachten,
Ich.
7.
Ga - sniumjan
ai/.ov:
der kleinste,
superl, smalists,
adject. klein,
30.
611),
27.
agms.
unt.
(altn.
jilU(lIS
s.
aufschneiden,
23.
t)fir:
Smakka-foagms,
15,
iSllininjan
(Gr- III,
Luc
alts.
smear, schw.,
dn. smr, hol!, umeer nhd. schmeer schmieren;
Gr. II, 57. III, 463. Rchth. 1038), neutr., Fett,
nixriQ: Rom. II, 17.
165
Uf-sneifian,
iu
SUMS.
(ahd.
sola,
nhd. sohle;
wrzen.
Col. 4, 6.
soothe)
conj.
,,
Tim. 2, 4,
engl,
lat.
IF,
sole,
solea;
3.
schw.
11,
h.
kitzeln,
I.
dn.
sula,
Gr. III,
405.
Gf.
9.
7,
SUNDRO
166
55.
Gf. VI,
4.
111,
I) irgend einer,
1055),
Bchth.
44.
einiger, Ttg:
9,
3Ith.
adject.,
27, 47.
3.
38. 11, 5.
Mc. 2, 6. 5, 25. 7, 2. S, 3. 9,
8. 12, 13. 14, 43. 47. 51. 57. 65. 15, 21. 35.
46.
49.
27.
7. 19. 27.
41.
36.
9,
2.
8,
Luc. 6, 2. 7,
I.
49. 57. 10, 25. 14, 15. 16. 15, 8. 11. 16, 1. 19. 20.
17, 12. 18, 2. 9. 18. 35. loh. 6, 64. 7, 12. 25.
44. 9, 16. 40. 11, 1. 37. 12, 20. Rom. II, 14.
17. Cor. 1, 9, 22. 15, 6. 12. 34. 35. siibscr.
Cor. 2, 3, 1. 10, 2. Gal. 1, 7. 2, 12. Tliess. 2,
3, 11. Tim. 1, 1, 3. 6. 19. 4, 1. 5, 24. 6,
Skeir. III,
10. Tim. 2, 2, 18. 20. Tit. 1, 12.
a; iTg: Mc. 14, 43. Luc. (9, 8.) 15, 15. 26.
20, 1; 6i sutnuta , einigermassen , zum Tlieil, uno
ILUQOvg: Rom. 11, 25. h. 1. Cor. 2, I, 14, 2,
5; 2) in Eintheilungsstzen (oft mit angehngtem
s. d.) a) doppelt
sums
sumsuli, der eine
der andere, o /t<fV
o i, og fitv
og dt: Mc 12,
Cor. 1, 7, 7. 11, 21.
5. Rom. 9, 21. (14, 5.)
uh,
UXXog:
o da
o fitv
o dt
h.
sumsuli
Eph.
12,
6 dt:
(Cor.
Tim.
1.
20.
2, 2,
4, 11
suinsuh,
uXXog
10); tJ?
rig: Phlpp.
Xlog: loh. 9, 16. Skeir. VI, d; rlg
1, 15. Luc. 9, 7. 8; b) mit einem andern Eintheilnngswort anpar
sums, uXXog
ukXog: Mc. 8,
28. Luc. 9, 19; sumsuh
aiipa?; 6 f.tfv
lXog:
loh. 9,
9.
1,
anpar sum,
anpar,
managai
noXkol
nonol
46;
7nanagai sumaih
noXXol
sums,
safrumista anpai
14, 20;
19,
Theilungswort im
20;
Mth.
Uot:
29;
67;
loh. 7,
dt
12; sum
uV.o: Mc.
o /liv
4, 4.
o fiiv
Luc. 8,
5.
6.
7;
tit^ov
tTiQov
tTiQOv:
auinaih,
7;
21
uXXoi
sumai/i,
uXXoi
loh. 7, 40. 4
UQiTOg
txiQog:
iTtQog:
ti'TiQog
ot noXXoi:
og fih,
Rom. 14,
adverb.
30.
1,
Gal.
Cor. 2, 2,
Soman,
einst,
(altn.
iy.
einmal,
/.itQovg:
sunUra,
altfr.,
18.
16.
Satze fehlt:
20,
oder im zweiten:
dt:
2.
bald
suman suman:
ix fttQOvg
ot
17;
Eph. 2,
23.
suman (sumanuK)
iSnndrO
Luc.
Luc.
ersten
loh. 12,
das
c)
{TtQog
o TiQiTog
a).}.o
5.
3.
nort:
5, 8;
bald, theils
Cor.
1,
Skeir. VI,
agls.
Rom.
suman
13, 9;
11,
theils,
suman
alts.
sun-
sndra,
dn.
SUN US.
Sunis
sannr,
(altn.
so*,
agls.
soth,
alts.
altfr.
schw. sann,
sooth,
Suiya,
3.
Sunjaba,
Sui\ja,
12,
241.
17,
loh.
zu
s.
d.
St.
adverb., dass.
Thess. 1, 2, 13.
uX-ijS-iia:
Mc. 5, 33.
20, 21. loh. 8, 32.
Wahrheit,
fem.,
Luc. 4, 25.
14, 6. 17. 15,
32.
14.
I,
b. d. VIII, c;
VI, b; uyu6g:
Sun Jon,
II,
conj.
rechtfertigen,
Ga-sunjon,
loh, 7,
12.
sunjon
rechtfertigen;
vmoXoyiTa&ai
Cor. 2,
rechtfertigen, dixatovv:
Sunjons, fem.,
7,11. Phlpp.
alts.
engl,
sich
Sunno,
silc,
12, 19.
Luc. 7, 35.
dass.,
c.
syndrian,
Mth.
5,
45.
G.
16,
Luc, 4,
2.
40.
3.
agls., aUs.
ahd.,
altfr.
sunu,
Gr. III,
320.
Sohn, ii6g:
Luc
SNS
6,
22. 35. 7,
5.
10,
35. 38.
6.
24. 18, 8, 31. 38. 39. 19, 9. 10. 20, 13. 34.
36. 41. 44. loh. 5, 22. 23. 6, 27. 53. 62. 8,
28.
31.
Cor.
22.
Col.
16.
17.
20.
18.
19.
31.
Neh.
Skeir. III,
s.
jSimiS
c.
IV, d. V, a.
Deds; sunive
unt.
(agls.
89. 590),
Mth. 8,
c.
sibja,
VI, b
s.
unt.
21.
32. 33.
18.
6,
sunive gadeds,
Sts.
26, 74.
27, 48.
Suns-ei,
44.
5,
2.
19, 41.
Bi-sunjane,
loh.
Luc.
1,
172),
(ahd, sofon;
conj. 11,
Ga-supon,
lat.
ty-
sapere;
wrzen,
dass., Luc.
iSj^aiina, nom.
iSntiS (altn. safr,
agls.,
altfr.
siJt,
neutr.,
swet,
alts. suoti,
8, 3.
ahd.
Unruhe, Aufruhr,
uy-aradTuala:
!lpai...$
s.
unt. Speivan.
'kTioQ-.
(vox
lat.)
Mc. 6, 27.
jpanrdjSi (Sprauds
spar,
altn.
sparrow
agls. upearta,
dn. spurve,
,
302. Gf. VI, 360),
Mth. 10, 29. 31.
,
schw. sparv
Gr.
ifjriQ;
III,
Sperling, OTqovd^lov:
spids Tim. 1 , 4 ,
iSpecl.S (speids Mth. 27, 64
ahd. spl, schw. spd, dn. spad, holl. spade,
nhd. spt; Gf VI, 326), adject., spt; comp, speder sptere, letzte, l'ayaTog: Mth. 27, 64;
diza
superl. spedisla (spedumists Mc. 12, 22), dass.,
Mc. 12, 6. 22. loh. 0, 40. 44. 7, 37. 11, 24. 12,
48.
Cor. 1, 4, 9. 15, 8. 52. Tim. 2, 3, 1;
voTiQog: Luc. 20, 32. Tim. 1, 4, 1.
;
Speivan
alts.
(Spevan Mc.
spiuuan,
schw. spy,
spetc,
gr.
i/LinTvetv:
Gal. 4,
-ipvxTtiv;
I,
nxvuv: Mc.
altn.
spia,
spye,
1) speien,
And -speivan,
33;
7,
altfr.
dn.
7,
spute en
Gf
nhd.
364.
VI,
ausspeien,
verwerfen,
inTirvuv.
14.
Bi- speivan,
anspeien,
Mc. 15,
ifmiiitv.
19.
Ga-speivan,
(altn.
mveiv,
speien,
Spai - skuldrs
s.
3,
9,
loh.
6.
unt. Skuldrs.
spialld;
vgl.
fem.,
Spill),
Tafel,
3.
Spill
spei,
(altn.
engl,
spell,
spell;
spilla
vgl.
agls.
spell,
ahd.
alts.,
Gf
4.
VI,
4,
7.
I, d.
spillon ,
Luc. 3,
18.
Gutes verkndigen,
8, 1. s. zu d. St.
Us-spillon, verkndigen,
diriyua&ut:
Cor. 2, 6, 5.
Spailtlllatur
masc,
ahd. sparo
spSrr,
(^Itn.
engl,
Sovadrvu: Luc.
Un-suti,
vgl.
14, 34.
propr. fem.,
speara
167
iipilda
adverb., umher,
iSnpOIl
Sparva
van,
5.
SPRAUDS.
xijQvaaeiv:
9, 60.
ivayyihXtiv:
Luc
S,
39;
Luc. 9, 10.
Spinnan
SpraildS,
s.
Spaurds.
SPRAUTO
168
SprantO
8.*
Mc.
8,
ahd. stap,
agls. staf,
^alUi. stafr,
alts.,
engl, staff,
dii.
altfr. stef,
nhd.
stav,
I<ag:g'an,
s.
unt. Stiggan.
deh), 1) Ort,
Stelle,
zonog:
Mc.
35. 45.
1,
15,
16,
12. 10,
22.
Anda
Mth. 5,
!ltairilO
ariiQu:
|ttaifaill1S 9
I,
16.
1,
alts.
sterro,
III,
THQOg,
(gr.
10,
nhd.
392.
Mc. 13, 25.
Stern, ucni'iQ:
SfairO
steorra,
agls.
ster ,
holl.
Gr.
loh.
altfr.
Stella;
Xtd-l^nv:
11, 25.
stiema,
(altn.
dn. stjerne,
lat.
steinigen,
II,
lat.
sterilis),
Luc. 1,
fem., die
36.
7.
Gal.
Un-
4, 27.
2Ti(j.avt](
Cor.
16, 15.
And-staldan,
agls. gesteald),
staldans
zueignen,
dat.
Cor. 2,
yiTv:
Tim. 1,
I,
conj.
I,
eignen, besitzen.
Ga - staldan
9,
der Pers.,
Gal.
10.
iStaig'a,
s.
iStainS
(altn.
altfr.
vTiy.ii/.uiog:
unt.
Cor.
1,
16, 9. Phipp.
Steigan.
Bteinr,
schw.
Gr.
sten
dn.
slan,
engl,
holl.
steen
stone,
,
ahd.,
III,
Mc
nuQiXitv:
5;
1, 9, 20.
7, 28.
Darreichung ,
neutr. ,
,
Eph. 4, 16. Phlpp. 1, 19.
adject.,
trachtend,
habschtig,
3,
1,7.
8.
Tit.
in(/OQriyia
uiaxQoy.iQrjg:
agls.
Iltandau
agls.
3,
mit
IniyoQT)-
StailllllS
uirity.og:
setzen,
Besitz
in
accus,
4.
Aglaitga-stalds,
Luc. 5, 27.
Mc
Luc. IS, 3;
1, 28.
conj.
Cor. 2,
33.
And - stald
15.
Cor. 2,
US-ivog:
6.
4, 35.
5,
steinern,
adject.,
Stainjan,
fruchtbare,
4,
3, 3.
ahd. sterno,
iStab.S
nhd.
Staineins,
32.
cjivq!:;:
Mc.
7:iTQ&rjg:
steinicht,
adject.,
16.
5.
\v
20.
alts.
Stainahs,
25.
Mth. 5,
3,
STANDAN.
Xid-ogy.
(altn. standa, stijpia, agls., ahd. stanstandan, stan, altfr. stonda, stan , engl.
stand, schw. sta, dn. staae, holl. staen, nhd. stehn;
gr. arT]vui, lat. stare; Gr. II, II. Rchth. 1051),
conj. I. anom., stop, stopun, stopans (?), 1) stehn,
laTuvai, aTrjy.itv, iarrui: Mth. 6, 5. 26, 73.
27, 11. 47. Mc 3, 31. 9, 1. 11, 5. 25. Luc. 1,
dan,
alts.
loh.
hen,
1. 2. 6, 8.
6, 22. 7, 37.
5,
7,
azu^vuf. Mc.
3, 24. 25.
STANDAN
And-standan,
widerstehen, widerstreben,
uvS-t-
19, 12.
loh.
Tit.
1,
9.
dabeistehen,
Af-standan,
Luc. 4,
Cor. 2,
2,4,
Cor.
.nttnui':
ablassen, aq^tarvui:
1) abstehen,
13.
12,
2;
8.
Tim. 2, 2, 19;
2) abfallen, u(ji'aTix-
Bi-standan, umherstehen,
169
Tiiv.
2) Ehescheidung; afstassais
Scheidebrief, tmoaTuaiov: Mth. 5, 31.
Us-stass
still
liokus,
(itslass
aiuaic:
Phlpp. 3,
i'^uvGTuaig:
niQucTviAi:
OTuaiu:
loh.
11.
Gal. 5, 20.
11,
1)
11.
1.
Ga-standan,
zugegen sein, nuQiazuvai: Mc. 14, 47. 70. 15, 35. 39; icf.ioTuvat:
Luc. 2, 38. 4, 39. 20, 1.
At-Standan,
STAUA.
12.
Ana-stodjan,
ytaSui
inscr.
IV,
conj.
II,
anheben, anfangen,
b.
Du-stodjan,
Cor. 2
dass.,
inscr.
aQXtad^ar.
faura dustodjan
Ana - stodeins
fem., Anfang,^)/);
19.
loh. 8, 25.
Col. 1,
18.
Skeir.
I,
6.
Mc.
1, 1. 10,
Phlpp. 4, 15.
b. c; uuuq/i'j: Cor. 1, 15,
13,
6.
hQ-
s.
zu
d. St.
In-standan,
1) stehen bleiben,
avvai: Tim. 2, 4, 2.
Thess. 2 , 2 ,
ivioTvui
:
Mifi-standan,
ai.rui:
bei
h.
2.
Jemand
anhalten,
t(fi-
2) bevorstehen,
1.;
h.
stehen,
c.
avvi-
dat.,
Luc. 9, 32.
Us-standan
(usia?idan
sich erheben,
1)
aufstehen,
9.
7, 24.
Luc. 1, 39.
5, 25. 28. 8, 55. 9, 8.
20. 17, 19. loh. 11, 31.
9,
27.
29.
4,
16.
19.
10, 25.
10,
38.
1.
39.
18.
15,
Rom. 15, 12; 2) sich
erheben, aufbrechen, fieQ^tad-at: Mc. 6, 1.
11, 12; 3) auferstehen, uviotuvui: Mc. 8, 31.
9, 9. 10. 10, 34. 12, 23. 25. 16, 9. Luc. 9,
8. 19.
18, 33. loh. 11, 23. Thess. 1, 4, 14.
16; iyiiQtad^ai: Cor. 1, 15, 52.
Tvis-standan,
dat.,
1) vor etwas stehen, dabei stenuQiOTvui: Mc. 14, 69. Luc. 19, 24;
Rom. 12,8.
2) vorstehen , nQoiaTuad-ui
hen,
unstattliaft
2.
h.
n.
1.
part. praet.,
uuschicklich
Wiederanfang:
Skeir. I,
d.
vom
aionog:
y.Qifia:
9,
Tim. 1, 3,
6;
39.
Rom.
11, 33.
1,
11, 29.
vor
Gericht
Cor.
du stauui gatiuhan,
Staua
18,
2.
Anda-staua, Widersacher,
Staua -stols, s. unt. Stols.
Stojan,
c.
Faura-standan,
Af^a-stof>ans,
Aftraana- stodeins,
1.
Platze gerckt,
Thess. 2,
3,
Ga- stojan,
2.
s.
zu d. St.
22
STARKJ/VN
170
Bi - stigqan ,
* iSItanrlljail
|if
verdorren,
iijouiriad'af.
mirmil
(vgl.
61),
And - staurran
iStnntan
altfr.
nhd. starr,
steyta,
(;ltn.
steile,
alts.
Gr.
iStaSS s.
f^tciSATk
Standan.
unt.
(altn.,
altfr.
stiga,
agls.,
stigan,
alts.
holl.
111,
Sa-steigan,
loh.
hinein-,
hinabsteigen,
{fiaivitv:
7.
Us-steigan,
Ufar -steigan,
viiv:
Mc. 4,
Staiga,
fem.,
Luc. 3, 4;
bersteigen,
aufsteigen,
uvual-
7.
Pfad, oSg:
Luc. 14, 21.
Steig,
QVf.ir,:
Mc.
1,
3.
(altn.
*ltig:g:an
stuggans,
(s.
zu
d.
jStig'qan
agls.
Slaggan),
stefen,
conj.
I,
stagg, Btuggun,
ausstechen,
V^aiQHV.
Mth. 5, 29.
stika,
(altn.
II,
loh.
II.
Cor. 2,
alts.
sticim
stician,
agls.
dan.
nhd.
stechen,
stikke,
Stiggan, Stigqan;
stukans, stecken.
Luc. 4,
ariyfu'j:
5.
Hlejira-stakeins,
hiittenfest,
ay.ijVOTirjyla:
vgl.
7,
loh.
altn.
Lauber-
2.
stikill;
III,
stal,
stelun,
stulans,
ylimiiv:
stehlen,
Stilir
Neh. 5, 18.
*jStinrS
styra,
(altn.
agls.
steore,
styran,
alts.
altfr.
11,
Us-stiuriba,
adverb.,
zgellos,
aCiOTiog:
Luc.
15, 13.
3; 2) besttigen,
St.
nQogy.muv.
stechen.
Us-stiggan,
s.
stefna,
9, 32.
anstossen,
altfr.
27. 30.
stemn, alts.
stemna, altfr. stemme, engl. Steven, schw. stemma,
nhd. stimme;
DR. 845.
dn., holl. stemme,
Rchth. 1047), fem., Stimme, qiiovi'j: Mth. 27, 46.
50. Mc. 1, 3. 11. 26.
5,7. 9, 7. 15, 34.
37. Luc. 1, 42. 44. 3, 4. 22. 8, 28. 9, 35.
36. 17, 13. 15. 19, 37. loh. 5, 37. 10, 3. 4,
5. 16. 27. 11, 43. 12, 28. 30. 18, 37. Gal 4,
20. Thess. 1 , 4, 16. Skeir. VI, c.
($tibna>
ngogninTtiv
6, 48.
Luc.
ahd. Stehhan,
At> steigan,
Rom.
TiQoqi'.iimiiv:
iStlliao
vgl.
5.
ahd. stozan,
stotan,
II,
sein.
Mc. 14,
27;
10.
9.
strrisch;
dass., ffiQifiad-ar.
steta, dn.
49;
anprellen
nQogQriyvvvat
anstossen
25.
Ga-stigqan,
Mc. 9, IS.
murren, widerspenstig
II,
conj.
Mth. 7,
Ga-staurknan,
STUBJUS.
iStiviti,
6.
6,
4.
iStnbjnS
stof,
neutr.
Rom.
diuiaiovad-ar. Tim.
Erduldung,
Thess. 2, 1,
rnof-iovi]:
10,
1, 1, 7.
Cor. 2, 1,
4.
nhd. staub;
Gr. II,
19.
III,
379), masc,
STGQS
SVA.
8,
streioa
altfr.
holl. strooijen,
engl, slraiv
schvv.
nhd. streuen;
lat.
str,
strve,
diin.
14,
8.
bereiten, gtqiovvvvui
Mc.
1.5.
Uf-straujan,
i'vvt'.t:
11.
171
Svah
(vgl.
ult)
(altn.,
altfr.
masc.
Strich, y.iQulu:
iStodjait,
l^to|)(lIlS<i
Stols
dn. streg,
alts. Htric,
(altn.
s.
unt.
alts.,
ahd. sluol,
stol,
altfr.
433.
Rchth. 1051), masc, Stuhl, Thron, d'Qfog: Mth.
5, 34. Luc. 1, 32. 52.
vgl.
gr.
aTi'jXT]
aivXog;
Gr. II,
Staua-stols, Richterstuhl,
Rom. 14, 10. Cor. 2, 5,
/5i/;(t
41.
III,
10.
Stoma
StofiF,
JSva
s.
unt.
(altn. sva,
Staua.
alts.,
ahd., engl.,
9.
30. 7,
12.
17. 9,
Cor.
oi'rw:
zu sve
loh.
1,
15,
Luc
14,
9.
Mc
13.
Gal. 2, 9;
Rom. 7,
28.
3) daher,
wan:
2,
6,
Lauds.
s.
imt.
s.
unt. Leiks.
Sve (Bopp
189. Gr. III, 43. IV, 707), das Cor1) wie, wg: Mth. 0, 10. 12.
7, 29. 10, 25. Mc 1, 2. 22. 4, 27. 30.
36. 6, 15, 7, 6. 8, 24. 9, 3. 10, I. 15. 12,
25. 31. 14, 48. 72. Luc 6, 22. 36. 40. 9,
54. 10, 3. 18. 27. 14, 22. 15, 19. 17, 6,
loh. 7, 10.
28. 18, 17. 20, 37.
Rom. 8,
36. 9, 29. 13, 9. 13. Cor. 1, 4, 7. 5, 3.
7, 25. 9, 20. 22. 13, U. Cor. 2, 2, 17. 3,
relativum zu sva,
29.
5, 20.
6,
4.
8.
9.
13.
7,
15. 8, 7. 10, 2.
nhd. so,
6,
5,
correlativ
y.ui:
24-,
15,
17, 8; svah Jah, so auch,
33;
oiVw y.ui: Mc. 13, 29. Luc 17, 20. Gal. 4,
20; svah nih, so auch nicht, ovTCOg oidi: loh.
15, 4.
Svau (vgl. ..), iu der Frage, so? oLtw: loh.
18, 22.
Svaei (auch getrennt sva-ei. Cor. 2, 8, 13. s.
zu d. St.), Coujunct. , 1) so wie, ug: Luc. 3,
23; 2) so dass, waTt: Mc 1, 27. Cor. 2, 3,
Gal. 2, 13. Thess. 2, 1, 4.
7, 7,2. 8, 5.
2, 4. Skeir. HI, d (tlg to': Cor. 2, 8, 5);
1.
J^tojilll,
oviw
Eph.
Cor. 2, 8, 6.
y.ai:
Sva-lauds,
Sva-leiks,
Standan.
agls.,
stall,
Mth. 5, 18.
Standan.
unt.
s.
holl.
Rchth. 1054),
17. 53.
II,
gewiJhnlich
so auch,
n'u: Cor. 2, 8,
(^tribS
5,
oder svasve
22.
Eph.
ovTO):
10, 7;
so gleichfalls,
33.
Mc.
2,
7.
8.
12. 4,
Lud,
17,
14,
{nliovTwv uvjwr);
4) dass,
22*
zuweilen mit
dem
SVAGGVJAN
172
Infinitiv,
loOTi:
16 steht
4,
erklrlich
i^
ist.
tiu
SVEIN.
Af-svairban,
Bi-svairban,
11
loh.
iSvallein.S,
sve,
iSvamniS
Svasve,
5;
Mc. 1, 22. 4, 26.
27. 12, 3. Cor. 1,
9,
24.
18,
4.)
Cor:
9,
7.
11.
15,
9.
10.
12.
Rom. 8,
II, 26.
12.
11.
18.
17, 2.
11. 14.
16.
Cor.
1, 10, 33.
11,
Cor. 2, 1, 14;
1.
xud^:
Cor. 2,
livag^gvjail ,
iSvailira.
(altn.
s.
unt.
Sviggvan.
svara,
suiri,
Svaihro,
8, 14.
bere; Gr.
masc,
*jSvairban
II,
(altn. sver/a,
38), conj.
lang, wischen.
alid.
I,
Col. 2, 14.
7, 38. 44.
ti^aXti'tiv.
Luc
(y./iaattv.
3.
unt.
SvUlan.
Mc.
15,
swttm,
36;
schw.,
nhd. scliwamm;
svnmp
Svimman
vgl.
svampr,
altn.
dn.
holl.
Gr.
II,
48.
Svaran
Mth. 5,
ftvvvar.
14, 71.
34.
36.
26,
Mc. 6, 23.
74.
1, 73.
Luc.
Bi-svaran,
beschwren,
Mc, 5,
0QxiL,iiv:
7.
Thess. 1, 5, 27.
Ufar-svaran,
falsch
schwren,
InioQxuv: Mth.
5, 33.
18.
15. 9, 3. 7. 9.
6.
svam,
swamme,
12,
s.
(svams
Meineidiger,
Tim. 1, 1, 10.
fnloQxog:
36.
agls.
dass.,
2.
abwischen,
iSvare
(svarei Cor. 2 , 6 ,
adverb., vergebens, 1) ohne
23.
Rom. 13,
11.
Col. 2,
4.
18.
Mc.
1 ;
vgl.
Grund,
nhd. schwer),
Mth.
ffzjj:
5,
Cor.
1, 15, 2. Gal. 3, 4. 4,
Skeir. IV, b;
2) ohne Wirkung,
7; /.lzaiog: Cor. 1, 15, 17;
7,
Cor. 2, 6, 1. Gal. 2, 2. Thess. 1, 3,
xivog: Cor. 1, 15, 14 (wo das dverbium als
fxuTi]v:
tig xivv:
5;
Adjectiv steht);
SvartS
altfr.
d-iOQtv:
Gal. 2, 21.
(altn.
swart,
3,
3.
Svartizia, fem.,
SvCj
unt.
s.
dass., Cor.
2, 3,
3.
h.
1.
Sva.
I^Veg'Iljail
Col. 3, 15;
(svig?ijan loh. 5, 35.
svegian, alts. suogari), conj. II, frohlocken,
triumphiren, uYakXi6.'C,itv: Luc. 1, 47. 10, 21.
vgl. agls.
loh.
Svegnipa
filveiban
(altn.
svea),
conj. I,
svaif, svibtin,
Un-sveibands,
part.
praes.
unauilirlich
(Svcill
alts.
(altn.,
agls.,
schw. svin,
ahd. suu,
ov
1,
swin,
dn, sviin, holl
SVEIPAN
j^TCipail
(altn.
DM.
472),
schwemmen.
conj. II,
Sverail
(agls.
nachstellen, tvv/^nv:
Svens
(agls.
geachtet, ivTif.ioq:
Un-svers,
I7;j
j^Viff ffVaH
suingan,
altfr.
schwingen
schwanken.
2)
Midja-sveipains,
SVILTAN.
nicht geachtet,
6,
3Ic.
uriftoi;:
4.
ungewiss
machen,
zweife-lliaft
iSV'ig^Ion
uv}.rjr;g:
suekala;
Mth. 11,
Mth. 9, 23.
iSvignjan, s. v. w. Svegnjan.
lVikUS {aMn.sykn; vgl. alts. suigli,
Schm. Gloss.
105), adject., unschuldig, u&wog: Mth. 27,
4; uyvg: Cor. 2, 11, 2. Tim. 1, 5, 23; oaiog:
Tim. 1,2,8.
Sviknaba,
10.
1, 4,
Cor.
aiiftia:
Cor. 2,
1,
11, 21.
All-sverei, fem.,
12,
Rechtlichkeit, uTiXTr^g:
Rom.
Un-sverei, Schande,
Sveran, conj. II, 1)
caijuiu:
Cor. 2, 6, 8.
Mc. 7, 6.
10. 10, 19. Luc. 18, 20. loh. 5, 23. 8, 49.
12, 23. 26. Tim. 1, 5, 3; r,yHad-ui: Thess. 1,
5, 13; 2) verherrlichen, o'il^itv: loh. 12, 23.
Ga -sveran,
verherrlichen,
12, 16.
Un- sveran,
ehren,
Svercns,
fem., Ehre,
uTi/^ii^itv:
Ttf.ij]:
So'^aQtiv:
uTifiia:
Tim. 2, 2, 20.
swes; Gr.
neutr., Eigen-
altfr.
Sves,
1,2,
15.
6,
15.
oiy.Hog:
4, 11.
Tit.
Gal. 6,
Tim.
1,
3.
1,2,6. 4,2.
12.
Skeir. I,
c.
5,
4.
V,
b;
10.
Svi-kunps,
j^VlbliS
s.
unt.
Kunnan.
Phlpp.
Tim.
Svikni|)a, fem.,
uyitta: Tim. 1
ayviir^g:
dass.,
Cor. 2,
6, 6;
4, 12.
*Sviknjan,
Svikneins,
Skeir. III, b.
25.
l'ViknilJ>iS,
altfr.
s.
(altn.
sicella,
unt.
IV,
a.
Kunnan.
engl, swell,
Tim. 2, 2, 20.
ahd. suas,
11,
8.
23.
* )vi]lail
Un-sverains, Unehre,
Sves
verklren,
8, 49.
loh.
uyviog:
riftv:
13, 31.
vernnehren,
unschuldig,
adverb.,
16.
Sviknei,
5,
8.
loh.
Hei.
*Svalljan,
conj. II,
I,
svall,
svul-
schwellen (transit.).
iSviltan
sueltan,
(altn.
svelta,
sultr,
Gr. II,
dn. sult;
agls.
32),
sveltan,
conj. I,
alts.
svalt,
2.
16. 32.
3.
Svolta-vairftja,
s.
unt.
Vairps.
SVIMMAN
174
*jViinRtan
TAIHUN.
iSvillta
Svumsl
Svumsl,
agls.
fsviniii;
(altn.
sviS,
Teich,
neutr.,
suilh, hell.
alts.
13,
Cor. 2,
ivaTg:
Ga-sviDl>jan,
Col.
1,
Svistar
suestar,
(altn.
altfr.
dass.:
28.
suster, swester,
holl.
9, 22.
I.;
alts.,
engl, stster,
susler,
nhd.
schw.
8,
unt.
Fa^s.
(agls. sican,
siccettan, engl, sigh,
schw. sucka , dn. sukke , ahd. suefton , nhd.
seiifze/i; Gf. VI, 173), conj. II, seufzen.
,
1,
ahd.
s.
5.
Svogjan
unt. jxtta.
s.
So^,
svuster,
7,
6, 6.
12, 42.
4, 2.
0, 59.
!>0,
agls.
33. 44.
Eph. 3, 16.
syster,
dn. svsler,
syster,
16. 20.
49.
11.
Ga-svin|>naii,
(vox gr.), fem., die Synagoge, avv21. 23. 29. 39. 6, 2. Luc. 4,
Mc. 1,
41.
conj. III,
3, 30.
ayioyi]:
loh.
strken, Svvuia.ovv:
Svinfman,
Synagoga-fklis,
19. 0, 10;
1,
Svin|>jan,
Tiiv: Neh. 5, 16.
25. 34.
Svimman.
unt.
s.
Syiiag^O^e
9.
unt. Sviltan.
s.
Syiuaioil,
17;
fem. anom.,
engl, si-im,
|IVill])S
lat.
(altn.
suimman,
ahd.
tiiaii,
s.
unt.
Solijail,
s.
Sapan.
unt.
SoseipatrnS)
Sakan.
Schwester;
T.
JLagl
tail,
(altn. tagl,
schw.
tagel;
agls.
ttegel,
Gr. II,
52.
ahd. zakal,
III,
TagT
(altn.,
altfr.
iar,
ahd.
engl.
408. DRA.
10, 30.
36.
81.
Dis-taheins,
Rchth. 106'5),
7, 35.
Taillim
Thrne,
Tagijan,
9.
1) zerstreuen,
iuaxoQmtuv: Luc.
51; axOQnil^iiv: loh. 10, 12. 16, 32; 2) verschwenden, 6iaaxoQnt!^Hv: Luc. 15, 13. 16, I.
Cor. 2
Dis-tahjan,
1,
Bopp
Talljau
zehan,
holl.
(altn.
altfr.
fem., Zerstreuung,
tiu,
tehan,
alts.
lat.
tert,
d'taanOQu: loh.
agls.
schw.
decem,
gr.
tyn, ahd.
dn. ti,
tio,
dixa; Bopp
Gr. I,
TAmSVS
Fidvor-taihnn,
12,
Gal. 2,
2.
Fimf- taihan
Tchunda,
vierzehn, iy.uTtaauQo.:
17.
Fimfta-taihunda,
Luc.
y.uTog:
merale indecl.,
16,
6.
der fnfzehnte,
nevrty.utdt-
23.
(gr. i)f$'o'?,
unt.
s.
lat.
dexter;
vgl.
TeiJtan;
t'^ar.
Mc. 16,
Us- taiknjan,
vnoSnxvvvui: Luc. 3,
zeigen,
1)
auszeichnen:
Skeir.
VIII,
7.
Ga-taurf>s,
Riss,
Gal. 5, 9.
Mth. 9,
a/jafia:
4.
S.
conj. III,
16.
13,
10.
8.
Cor. 2, 3, 7.
Dis-taurnan,
Taitrarlte.S
Luc. 3, 19.
?alf"'
(vos gr.),
'
Darstellung,
(altn. teinn,
agls.
ivdti'iig:
*Tam
s.
Gr.
TanlltS,
s.
Xanjan,
III,
s.
unt.
unt.
6.
loh.
Tiuhan.
Tivan.
(im schlechten
Gal. 2,
dr^Xog:
Tarinjail
Gf.
arjjAitovad^ai:
altfr. teii,
347. 411.
neutr., Zeichen?
Sinne).
vog:
45.
Tindan.
c.
II,
ruXid^u xoriU:
Timan.
unt.
(DM. 639),
loh. 6, 26.
Bezeichnung,
(vox hebr.),
Faura-tani, Wunderzeichen,
Cor. 2, 8, 4.
TtTQQXtji:
- ""
unt.
s.
Ga-tarhjan,
fem.,
Luc. 1, 80;
Phlpp. 1, 28. Skeir. V,
uvtt'^is:
Tetrarch,
9, 7.
Tainjan,
Xaudjail,
2, 2, 14.
US'taikneins,
Cor. I,
13.
Mc. 5, 41.
darstellen,
11.
Xaleipa kniliei
d;
hStly.vva&ai: Rom. 9,
2)
22. Cor. 2, 8, 24. Tim. 2, 4, 14; avviaTv:
Cor. 2, 4, 2. 6, 4. 7, 11. Gal. 2, 18; anoSiixvvvar. Cor. 1, 4, 9. Skeir. I, b. VIT, c;
zeigen,
4. 5.
Mc. 2, 22.
transit.),
Ga- taiknjan,
15,
7,
Af-taurnan,
1.
xX7Jfx.a:
Rom.
loh.
Mth. 5,
Mc. 2, 21.
Taiknjan,
460.
tera/i,
2) verderben, itolovv:
Ga-taura, masc,
5.
holl.
19.
y.aTulviiv:
1) zerreissen, ^i]aain':
Luc. 5, 37;
TaiknS
XainS)
agls.
Xhtv. Mth. 5,
dass.,
Dis-tairan,
10,
fem., die Rechte,
lerian
Falpan.
alts.
Gr. III,
Col.
tear,
Ga-tairan,
7.
Taihsva,
(ahd. zeran
19. Luc. 9,
8,
c.
Taihuntaihund-faII>s,
XaillSVS
loh.
Tairail
engl,
1,
.3,
Taihun-taihund
175
Cor. 2,
1.
TARNJAN.
Qi'jaaHv:
hervorbrechen,
Gal. 4, 27.
11,
l'x-
altfr.
Gf. V, 457.
dem,
agls.
nihd. tarnen,
Rchth. 684),
Ga-tarBJan,
dass., at
XaSS
TIMAN.
Teva,
:!,
TollUMtl
zug
3,
*
(altn.
tig,
engl.
iia,
altfr.
ty
zig.
masc,
propr.
tigi,
tich,
TiiQtg:
agls.
teg,
ahd.
iech,
tig,
zic,
nhd.
Gr.
I,
Tvai-tigjus,
s.
unt.
[)reis-tigjus,
s.
uut. preis.
zig.
Tvai.
ToibairillS
nom.
23.
1.
Tig'ni!
alts.
(vgl.
6,
loh.
11-
ti.
Tivan.
unt.
s.
TibairiadllS,
(Rf.
TASS
176
1.
Teiliail
(agls.
t<Bca7i
tikan
alts.
tigia,
altfr.
tili,
18.
18, 37.
10.
14.
Rom.
vorherverkndigen,
Teikan,
s.
v.
propr.
Cor. 2,
2, I,
Tim.
1.
XeltniS,
1,
masc,
ycr,
lat.
Ti/xd'sog:
Thess.
3,
1,
1, 2. 18.
inscr.
(teikan
6.
Col.
23.
Gal. 2,
2.
Tim.
I,
At- tekan,
dass.,
2,
1,
2,
2,
Tim.
TAFil
Mth. 8,
s.
TertiUS,
unt.
9;
2.
3.
7,
17,
39.
Timan.
da vrohjan,
Anklagepunkt,
Skeir. VII, a.
16.
fgsam, gelehrig.
anattvTog: Tim. 2, 2,
1,
partic.
Luc
als
5,
5.
Lehrer, Meister,
,
8, 24. 45. 9, 33. 49.
subst.
13.
15.
til
ein
2,
9, 20. 21.
6, 56. 7, 33. 8,
engl.
tale, nhd.
Talzjan,
13.
29.
23;
iTTioTtrig:
Luc
til,
iilian,
uut. Malsks.
1) ungelehrig,
Taizjands,
passend, geschickt;
adject.,
Un-tals,
16,
Thess.
6.
3.
*Tals,
inscr.
1,
til,
zala,
Mc.
rna-
gr.
TeniS.
16, 13.
2,21;
lngere), conj.
1.
1.
Cor.
7, 6. 13. 14. 8,
4, 10. Tit. 1, 4.
Tekan
19.
1.
1.
Tim.
tala, dn.
zur
sich
2, 21. 4,
adject.
Luc
(peimaupaius
agls.
zal,
14, 11.
10, 46.
TetllianJjainS
til,
Un-tila-malsks, s.
And-tilon, conj. II,
nQoeiTiiTv.
Ti/uuiog:
ahd. zil,
2.
masc,
schw.
teil,
tala, lelia,
Luc
Tekan.
w.
nom.
XeilliaillS,
tal,
Ga-tils,
9,
Fauraga-teihan,
til,
Klage eignet,
y.uTJjyoQiu: Luc. 6, 7,
tale,
Tils,
was
33.
S,
2-2.
(altn.
I,
Ga-teUian,
Mth.
Xilail
'^
TilUan
20.
16.
zahm;
(altn.
tmmme,
gr.
holl.
da/xv,
nhd. ziemen,
temmen
domare; Gr. II, 30. Gf. V,
tarn,
lat.
TliMRJAN
1066. 108G),
Rdith. 10G4.
6l.
mun
coiij.
I,
tarn,
3;
c.
Mif>ga - timrjan,
2
Luc. 4, 29.
7,
fem., Bau,
Erbauung,
Mc. 8,
Mc. 1, 12.
Rom.
oiy.oofi/]:
19.
12.
16.
29.
Tim. 1, 1,
Ga-timreins,
Ga-timrjo,
dass.,
4.
Cor. 2, 12,
19.
1.
13, 10.
Eph.
X'illdan
(altn.
tUndra,
agls.
jan, engl, tind, schw. tnda, dn. lande, nhd. z7iden; Gr. II, 59. Gf. V, 686), conj. I, fand,
tundun, lundans, brennen.
Tandjan,
znden,
conj. IT,
Luc. 3,
Cor. 2
Xinlian
lat.
1,
toga,
verbrennen, y.aTuy.uvitv.
11, 29.
Us-tauhei,
dass..
(altn.
II,
Eph. 4, 12.
Cor. 1, 7, 9.
ahd. ziu/ian,
ducere; Gr.
24.
alts.
liohan,
altfr.
Tivan
holl.
1090),
tig sein.
Taujan,
uyiiv:
II.
(Jiailtiv:
3;
Us-tauhts,
entznden, nvqovad-ur.
In-tundnan,
3,
17.
Tundnan,
Tim.
Gal.
Cor.
2.
In-tandjan, anznden,
tia
y.avTriQiL,tn':
11.
unniv:
8.
Ga-tandjan, brandmarken,
4,
anznden,
Rom. 9, 28;
Cor. 2, 7, 1. 8,
y.uru^TiUiv: Luc. 6, 40.
Thess. 1, 3, 10; naQih. I. Cor. 2, 13, 11.
aivai: Eph. 5, 27; y.aTeQy(iliad-ai: Cor. 2,
Luc. 14,
7, 10; du ustiuhan, uQog UTiuQTtafiv
28; daher part. pass. uslauhans, vollkommen,
13.
2, 21.
6,
Gal. 2, 13.
3.
14,
1,
Us-tiuhan,
Timrja, ma*c., Zimmermann, Baugewerke, ofy.oMc. 12, 10. Luc. 20, 17; Tty.Tiov:
doftcuv:
Mc. 6,
Cor.
22
Timreins,
TteQiyitv:
Ga- tiuhan,
29.
Mc. 8, 32.
1) umherrhren,
9, 5
2, 20.
15,
Tiriogluiii'iviodai:
Bi- tiuhan,
58.
Hin-
unt.
s.
Fahan,
(Umiijan Luc. 14, 28. 30; altn. timbra , agls. limbrian alts. limbrian, timbron, ahd.
engl, limber,
zimbaro)! , ailfr. timbia, limmeru
schw. timbra, du. iomre, holl. timmeren, nhd.
limmern; Gf. V, 669. Rchth. 1086), conj. II, bauen,
oixoofuiv: Luc. 6, 48. 49. 14, 23. 30. 17, 28.
Cor. 1, 8, 10. 10, 23. Gal. 2, IS. Thess. 1,
5, 11.
Ga-timrjan, bauen,
unt.
jiQogcr/iir:
Ximrjail
Ana-timrjan,
s.
At -tiuhan,
d.
11,
frahunpana tiuhan,
gii/ahanu tiuhan,
Jian;
177
Skeir. IV, b;
39.
(e-
TIVAN.
conj.
II,
1) thun, ttohTv:
Mth. 5, 46.
8,
9.
23
32.
9.
7, S.
Luc
3,
TIVAN.
178
10. 11. 12.
folgendem Accusativ
8,
14. 15.
Cor.
9,
1,
5,11.
Tim.
Thess. 2, 3, 4.
Philem. 14;
nQuirreiv:
Rom.
1,
7,
4, 16. 5, 21.
15. 19. 9, 11.
13,
Gal. 5, 21.
4.
Thess.
1,
wohnlich
4,
Tioittv
steht
so
viljan
taujan loh. 6,
17.
9, 31.
silban
33. 6, 15.
Rom.
9, 21.
&i6i')
loh.
10,
laujip
c. infinit.:
s.
unt.
po
liurinon,
Liban; c) mit
Ga-taujan,
6, 20. 30.
3.
45.
c
9, 10.
46. 18,
TiQiTtiv
yi^ta&ai:
12;
in
35.
vielen
Redensarten,
wo
es
auch
dem
wie bei taujan (s. oben) so steht auch hier ein Dativ
dabei Mc. 5, 19 (toan filu pus frauja gatavida).
20. 9, 13.
Luc. 1, 25. 49. 2, 48. 8, 39.
loh. 9,
bi
26.
16.
12,
siukamma
loh.
12.
13,
6,
2;
folgen<lem ei:
loh.
Missa - taujands
TTig:
Taut,
Gal. 2,
1 1 ,
37.
partic,
belthuend,
naQa-
18.
loh.
TGGL
FuUa-tojis, vollkommen, tA4<oj: Mth. 5,
Teva,
15,
OiilDung,
fem.,
Reihe, ry^iu:
TRISGAN.
Mth. 27, 43. Luc. 18,
48.
4;
Cor. 1,
Schaar:
Cor.
15,
1,
0.
h.
Phlpp. 3,
9.
1,
5.
1.
conj. 11,
Cor. 2, 8, 19.
Ung;atevil>s, ungeordnet, unordentlich; ungatevijis
ToviTv:
visan, uxuy.THV.
Thess. 2, 3, 8.
agis. tungel,
(altn. tungl,
tungal, ahd.
alts.
Cor. 2,
9.
Tim. 2, 1,
ntnttad-ui:
Ga-trauan,
'23.
Tevi, neutr.
Ga-tevjan,
Tag'g'I
179
1.
1, 20.
Tllg^g^O
(altn.
tunga,
alts.
altfr.
tu/Ige,
dn. tunge,
tonge,
holl.
Traust!
2,
tall;
Talgjan,
S;
aTrjQiC,eiv
1,
vaba vitan,
befestigt,
tQuTog:
fest,
Triggva,
1,6;
1, 23;
Tnndnan,
XdSSjllIS
engl,
lolh,
holl.
ttind, nhd.
SO.
Gr. II,
zahn;
60.
III,
riTig:
Luc. 3,
Tranan
altfr,
treu;
Bopp
trauen,
f/'o,
65.
Trimiiail
(altn.
53.
trappa,
trip,
treten.
Luc. 5,
altfr.
tre, agls.
treov,
dn. trx,
holl.
1.
treo, engl.
alts.
tere;
Rchth.
1093), neutr.,
Holz, Baum,
'ivlov:
Mc,
gr.
dgvg;
genit. trivis,
Veina-triu,
Tqu/m-
Triveins,
agIs.
2,
alts.
holl. trouie,
nhd. trauen,
nenotd-tvai ,
engl,
Irii,
8, 12.
alts. tregan,
Gf. V, 502),
Cor. 2, 9, 7.
trampa,
schw.
dn. troe,
vertrauen,
II,
(altn.,
1.
trua,
tregi,
tree,
trenvian,
truon,
trimce, trouiea, ahd. truen, ti-iu, engl, true,
trust, schw.
altschw.
Tri 11
Mth. 5, 38.
10.
Gal. 4, 24.
14.
(altn.
dn.,
3, 6.
Trig^O
schw.,
alts.,
Tranada,
12.
Luc. 16,
tooth,
lat.
TrakaillieitidnS,
untreu, r/.og:
zaii,
tolS
Tim. 2,
II. 4, 9.
1.
3,
1, 9.
ahd. zand,
agIs.
17.
Ana-trimpan,
Tindan.
tnn,
(altn.
tond,
altfr.
unt.
s.
19,
12.
Rom. 9,
Col.
12.
zuver-
xvqovv: Cor. 2, 2,
dass.,
Luc. 9, 51.
orij^iKttv.
Thess. 1, 3, 2. Tbess. 2 , 2 , 17. 3, 3; tuiovv: Rom. 15, 8; gatulgjan sik, beharren,
fniftiriiv: Rom. 11, 23; gatulgids, partic. pass.,
bestrkt,
Tit.
15, 58;
Ga-tuigjan,
c'/jcuog: Cor. 2,
13.
Un-triggVS,
Triggvaba,
Thess. 1, 3, 13.
11.
58),
Gr. II,
adject.,
Tim. 1, 1, 15.
3.
3,
2, 2.
treu,
Cor. 1, 4, 2. 7, 25.
6, 21. Phlpp. 1, 20.
Tyheikus.
engl,
Trauan?), adject.,
Luc. 16, 10. 11.
(vgl,
TiiaTg:
lssig,
Trig'gVS
mit
du oder
II,
in;
adject
Tristan
I,
I,
trasg,
*Trusgjan,
conj. II,
In-trusgjan,
17.
19.
pfropfen.
einpfropfen, iyxtviQi^eiv
23.
23*
Rom.
II,
TRDAN
180
Xrildan
(altn.
Ireda,
altfr.
ahil.
dn. trade,
holl.
VAHSJAN.
763. Gf. V, 720. Rchth. 1097), zwlf, ditxa: Mth. 10, 1. 11, 1. Mc. 3, 14. 4, 10.
5, 42. 6, 7. 8, 19. 9, 35. 14, 10. 43. Luc. 2,
],
42. S,
Gr.
11,
Luc. 0, 44.
niedertreten,
conj. II,
5.
s.
zu
Tva-hunda,
y.uTunuTtTv:
*Tvis,
ttra,
agls.
ii-o,
(altn.
tvii
alts.
tue,
/iv?,
tua,
dn. to,
*Tuz
altfr.
V, c.
Tveihnai,
lat
holl.
TMV
(ItaOV
Tvalif
distribut.
Mc.
7,
Tveifljan,
42.
8,
1;
altn.,
dn. tolv
holl.
1;
engl.
Standan.
s.
Rom.
diuy.Qiciq:
Tim. I, 2,
inloyiOfwg:
14,
8.
TykeilinS
6,
Col. 4, 7.
Tyi"* nom.
Tvqoq: Mc.
propr. fem.,
Luc.
8.
3,
io, 14.
nom. propr. masc, der Tyrcr:
Mc. 7, 24. 31.
Mth. 11,
21. 22.
schw.
standan ,
Tyrus,
Luc. 2,
OQtlOV.
(tvalib
(altn. lor,
TveiflS
d.
vgl.
iYxoci: Luc,
plur.
c.
gr. ()i'w;
Gr. I, 761.
duo
Gf. V, 715. Rciith. 1095), numerale, fem., tvos,
neutr. tva, genit. tvaddje, zwei, dvw. Mth. 6, 24.
27, 51. Mc. 5, 13. 6, 9. Luc. 7, 19. 41. 9,
13. 16. 30. 32. 10, 1. 15, 11. 16, 13. 17, 34.
18, 10. 19, 29. loh. 8, 17. Cor. I, 14, 27.
Eph. 2, 15.
Cor. 2, 13, 1. Gal. 4, 22. 24.
Phlpp. 1, 23. Tim. 1, 5, 19. Skeir. II, d. III,
3.
loh. 6, 7.
d. St.
Tvai
12.
1.
masc, zwanzig,
plur.
14, 31.
Ga-trudon,
Luc. S,
42. 43. 9,
I.
Tvai-tigjus,
TobeiaS,
T'OJi.S,
s.
6, 17.
Titan.
V. Y.
^ ag'g'ari
(agls.
vangere;
VaggS
(altn.
vgl.
altn.
vnngi,
Kopfkissen,
I,
Grundu - vaddjus
alts.,
894),
6,
vangr,
alts.
48.
2, 2,
Vadi,
*
Vall.S
s.
49.
14,
Gnmdmauer,
&i/.iiXtoj'
Luc.
19.
unt.
Vidan.
Vagjau,
s.
unt.
Vigan.
*"VaddjnS
cgg,
dn.
vag;
BaargS-vaddjus,
11
33.
Stadtmauer, TiT/og:
Neh. 5, 16. 6, 15. 7, 1.
Mi|>garda-vaddjus,
wand,
ftirjrjzrii/or
Zwischenmauer,
Eph. 2, 14.
Cor. 2,
Scheide-
6.
veaxan,
engl, wax, schw. vexa,
ahd. wahsan, altfr. tvaxa
dn. voxe, holl. wassen, nhd. wachsen; Bopp 116.
Gr. II, 12. Gf I, 682. Rchth. 1028), conj. 1,
vohs, vohsun, vahsans, wachsen, uvi^viiv: Mth. 6,
28. Luc. 1, SO. 2, 40. loh. 3, 30. Cor. 2, 10,
VAHTVO
Eph.
15.
21.
i2,
4, 15.
wachsen
taujan,
Cor. 2, 9,
Col. 2,
machen,
10.
erwachsen sein,
aus-
wola,
ijhxi'av t/jtv:
loh.
holl.
Ufar - vahsjan
'^vitv:
Us-vahsts, fem.,
Vahstus, masc,
Wuchs, Wachsthum,
27.
VahtVO,
Vai (alts. we,
s.
C,
vx,
iDe,
wach, engl.
altfr.
Vai-dedja, s.
Vai-fairwjan,
dn.
Vaja-merjan,
^^aiau
hell,
unt.
Fairwus.
s.
unt.
Merjan.
Vaibjan,
VailljOj
Mth. 0,
5.
Vaihsta-stains,
VailltS
s.
masc.
Ecke,
ywvtu:
unt.
Stains.
(altn.
vatl,
agls.
491.
26.
6,
15,
4.
11.
d.
8.
^'^aip.S,
altfr.
889),
I,
adject.,
Rom. 7,
24.
s.
1,
4,
St.
wenn doch,
adverb.,
11,
Cor. 2,
Vair
Gf.
Ta\ai'ntQog:
jrer;
lat.
Cor.
agls.
(altn.,
o<fi'/.ov:
12.
Veipan.
unt.
s.
Gal. 5,
1.
vi}-;
engl, tvight,
DR.
7.
elend,
unt. FraJ)ja?i.
s.
Merjan.
unt.
wenag;
(ahd.
unt.
s.
unt.
vaila frajijan
s.
andanems,
vaila
s.
ari'jQ-.
429),
Visan;
unt.
Vaila -merjan,
418.
Veihan.
unt.
(Gr. III,
\ls\VHtSi
I,
Veiban.
unt.
s.
s.
vaila taujan,
Vailiei,
%,
s.
s.
Leikan;
unt.
s.
Niman:
zu
altfr.
Gf.
haijis,
unglcklich,
s.
(ahd. teaian,
16.
11,
Vailiall.S
Deds.
unt.
7.
Skeir.
Qipan;
vea, ahd.
agis.
alts.
engl, well,
jreZ,
nuvTMg: Cor.
Cor. 2,
Vakan.
unt.
vel,
agls.
(altn.,
altfr.
5,
uv'iiiaig:
Col. 2,
woe
15;
visaii,
9, 21.
181
Vaila
VAmfAN.
8.
Tim. 1, 4,
4.
5,
21. 6,
4.
7.
Tit.
1,
15.
Vaira- leiko,
VairdllS
s.
masc. Wiith,
\^ail*J>ail
than,
Leiks.
unt.
(ahd. wirt,
ahd.
dn. vorde,
'^t'vog:
(altn.
altfr.
;
holl.,
9.">2.
Rom. 16,
verda,
irerdan,
werda
Gf. I,
agls.
altfr.
schw.
rrd,
Rchth. 1137),
23.
reurSa/i,
tcertha,
nhd. werden:
alts.
schw.
vgl.
gr.
tcer-
varda,
iQitv
39.
Gf. I,
than, geboren,
9S2.
gegeben,
erfllt
werden, erscheinen,
5, 18. 0, 10 (vilja).
8, 12 (grets jah krusls tunpive). 10 (andanahti).
11, 20 (mahls). 21. 23. 26, 2 (paska). 27, 1
(maurgins). 45 {riqis). 57 (seipu). Mc. 4, 11.
35. 5, 14. 33. 0, 2 (saiiato). 9, 7 {milhma).
21. 11, 19. 23. 24. 12, 11 (fram fraujin rarp
s). 23 (qens imma). 13, 18 (piauhs). 19 (aglo).
VAIR^AN.
182
29.
15. 42 {tvali
liaijis).
(yaurd gujn at iohannen). 22
(slibna US himiiia). 23. 25 (hiihrus and alla airpa).
4, 42 (dags). C, 13. 48 (ganuijo). 8, 34. 9,
7. 15, 7. 10. 14. 17, 24. 34 (tvai ana ligra
amin). loh. 6, 21 (sk-ip ana airjmi). 7, 43 (missaqisf in managein'). 8, 58. 10, 19. 22 (inniujipa). 10, 35 (vaurd gups du im). 12, 29 (peiioo).
30. 14, 22. 15, 7. Rom. 7, 3. 4. 9,9 (sunus
15,
izai). 11, 11 (ganisls). 25 {danhei imma).
22 {vaurts). Cor. 1, 4, 5. 15, 54. 10, 2 {gabaur). Cor. 2, 11, 15. 13, 11. Gal. 4, 4 \us
qinon). Tim. 1,6, 4 (us vaurdajiukom tieipa).
Tim. 2, 2, 18 (usstass). Skeir. II, a. III, c {soiinpersonal,
keins). VI, c. VII, c (vaninassus);
gewhnlich in der Formel varp, es geschah, worauf
folgt,
oder
auch der
der Accus, c. infinit, oder jah
abhngige Satz asynthetisch angeknpft wird: Mth. 7,
28. 9, 10. 29 ( galttubeinai iggqarai). Mc. 1,
9. 2, 15. 4, 4. 5, 16 (waiva varp bi ina). Luc. I,
8. 23. 38 {hi vaurda peinamma). 41. 59. 2, 1.
13
(wi;^
imma managei
vintruns).
3,
5.
sxjaei
wenn
Prdikatsverb um:
und Luc.
ist;
8,
2) als
einem Substantivum
im Prdikat: 3Ith. 5, 22. 45. Mc. 1, 17. Luc. 4,
3. 6, 35. loh. 9, 27. 10, 16. 12, 36. Rom. 7,
Cor. 1, 4, 9. 7, 23. 9, 23. 11,
13. 15, 8.
27. 13, 11. 15, 20. Cor. 2, 6, 16. Eph. 3,
a)
mit
fulh vairpan,
Phlpp. 4, 7. 9.
3, 6, 15. 22.
Thess. 1, 5, 3. 23. Thess. 2, 1,
2. 3,
16.
Tim. 1, 1, 2. Tim. 2, 1, 2. 2,
22.
Tit. 1, 4; gavairpi haban, Frieden haben, dQtjvivHv: Rom. 12, 18. Thess. 1, 5, 13;
14.
15.
Col. 3,
17. 4,
15.
iiQ-ijvivuv:
Mc. 9, 50.
VAIR^S
Gaga-vairpjan,
Cor.
xiiv:
conj.
7,
Gaga-vairpnan,
\^airp!$
vershnen, xurulXi-
11.
conj.
uD.zTia&uc: Cor.
*
II,
sich vershnen,
III,
2,5,
y.uj-
20.
(alts.
Ana-vairfis,
And-vairps,
adverb., gegenber,
c.
dat.,
ni-
fy.it:
loh. 18, 3.
Vifira-vairpS,
Svulta - vairf>ja,
adject.,
zum Tode
sich neigend,
s.
zu
d.
< vairj)!
neutr., 1) Gegenwart, in den Re,
densarten in andvairpja, in Gegenwart, vor,
tUnQoad^iv: Mth. 5, 16. 24. 6, 1. 10, 32. 33.
Tim. 1, 2, 3. 5,
Tim. 2, 2, 14. 4, 1;
xaiiviTiiov: Cor. 2, 2, 17. 12, 19 (? xaiiVair/).
Eph. 1,4; fv nQogcnco: Cor. 2, 2, 10. 4,
6. 5, 12; (ig nQogwnov: Cor. 2, 8, 24; y.uzu
TiQgionov: Luc. 2, 31; i% travTi'ag: Mc. 15,
39; l'vuvTc: Luc. 1, 8; ivavzlov: Luc. 20, 20;
'in managamma andvairpja, vor Vielen, ix noXXwv TtQogwmov: Cor. 2, 1, 11; faura andvairpja, vor, ivuvriov: Mc. 2, 12; uno nQognov:
Neh. 5, 15; nqo nQogilmov: Luc. 7, 27. 10,
1; 2) Gesicht, nQogwnov: Mth. 6, 16. Mc. 12,
14. 14, 65. Luc. 1, 76. 5, 12. 7, 27. 9, 29.
7, 12. 8, 21.
4.
20. 21.
Gal.
I, 20.
6, 12. 13.
1.
V,
c.
a.
Monument. Neap.
preis,
Cor.
ri^tiy.
Vairps,
7, 23.
1,
adject., werth,
wrdig, ly.uvg:
I,
13,
12. Cor. 2,
Mth. 3,
8,
S.
9.
v'^lwg:
Eph. 4,
1.
Thess. 1, 2, 12.
unwrdig, avu'iiwg; Cor. 1, 11,
1, 27.
Col.
Un-vairf)aba,
1,
10.
29.
Cor. 2, 3,
27,
6.
Skeir. V, d.
5.
And-vair|)i,
Wrde,
Wrdigkeit,
fem.,
Vairl)ida,
neutr.,
VII,
Werth,
Ixavoxr/g:
a.
Preiss,
T/,<t)j:
Mth.
0.
Vair{>on,
Mth. 27,
II,
conj.
schtzen,
wrdern,
Tiiir:
9.
VairilO
56.
St.
And
Mc.
Skeir.
Fram-vairl)is,
183
Vail'^S
3.
VAIRPAN.
III,
Vairpail
verpa,
werpan,
pan
(altn.
werfan,
ahd.
altfr,
alts.
werpa,
holl.
At-vairpan,
4.
Mth. 27, 5;
(itTiTeir:
geworfen,
Mc. 9,
22. 47;
atvaurpans,
liegend, iXTjfu'i'og: Luc. 16, 20.
werfen, XXttv:
part.
praet.
Af-vairpan,
utgui-.
nigen,
loh.
11,
8.
Ga-vairpan,
Luc. 4, 35;
Inn-vairpan,
^iiaaiir:
Mc. 9, 18.
;:
VALTJAN.
VAIRS
184
Us-vairpan,
1) hinauswerfen, hinaustreiben, }y..KMth. S, 1-2. 16. Mc. 5, 40. II, 15. 12,
loh. 0, 37. 9,
12. 15.
8. Luc. 19, 45. 20,
34. 35. 12, 31. Gal. 4, 30; U.iiv: Luc. 14,
us st/nagogein usvuurpans,
35. loh. 15, 6;
Synagoge
aus
ler
loh.
12, 42;
verwiesen
2) verwerfen,
Gr.
uTio6oxifui.L,tiv:
1) werfen,
Vol.
Us-vaurpa,
fem.,
Verwerfung,
1)
15, S;
VairS
altfr.
u7i6).7jTOi'
verr,
Valdufni,
nhd. witsch;
723), adverb. comparat.
schUmmer, /ifQov:
^'^aljan
Mc.
9, 21.
16.
velia,
(altn.
1, 22;
schHmmer, yiiqwv:
Tim. 1, 5, 8. Tim. 2,
27, 64.
2) vorziehen,
Ga-valjan,
Luc. 6,
^^aitei,
s.
IC^akclIl
(altn.
unt.
9
iyliXTg:
I
tcacon,
engl, waice, schw. vaken, vkka, dn. vaiige, vxkke,
hoU. waken, wcken, nhd. wachen, wecken; Gr. II,
II.
Gf. I, 672. Rchth. 1122),
conj. I, vok,
9,
1.
17,
18.
Tim.
weljan,
ahd.
loh.
wachen, diuvvy.TiQiViiv:
Luc. 6, 12.
1.
1)
praet.
gavaUds ,
fem.,
Wahl, ixXoy^:
Vokains,
fem., das
uyQvmi'u:
Valdan
t,vnviL,tiv:
erwachen, diayomopttv:
(fvXaxtj:
Luc. 2,
Cor. 2,
(altn.
ahd. waltan,
Wache,
altfr.
8.
2, 6, 5
11, 27.
18,
Rom. 9,
7.
11.
Col. 3,
ntifitiog:
adject.,
Tim. 1, 1,2.
3.
Valugjan
800),
II,
conj.
ValnS
12.
Tim.
2,
1.
2,
s.
zu
Col. 3,
d, St.
12.
I,
waldan,
(altn.
conj. II,
valte,
alts.
\'^altjail
dn.
fem.,
auserwhlt,
Luc.
Eph. 4, 14.
Luc. 9, 32.
Vahtvo,
viilja,
Viljan;
11, 28.
masc.
conj. 111,
10.
schw.
Us-valugjan,
11, II.
Ga-vaknan,
19,
19,
part.
Ga-valeins,
1.
19.
2.
tloy.iTv:
h.
10,
Dn-vakan,
1,
4,
Cor. 1,
3.
Vcdis,
Mc.
Luc.
8.
Herrschaft,
6.
auswhlen,
13.
1, 4. Tit. 1,
Veitan.
alts.
9,
9.
2.
1.
Mth. 9,
3, 13.
Macht,
Gewalt,
comparat.,
adject.
Mc.
y.uTtiovotLiiv.
13,
9, 4.
15, 24. Cor. 2, 10, 8. 13, 10. Eph. 1, 21.
2, 2. 3, 10. 6, 12. Col. 1, 13. 16. 2, 15.
Thess. 2, 3, 9. Skeir. 1, b. c. V, c. VII, a.
5, 26.
Vairsiza,
Allmchtiger,
18.
beherrschen,
neutr.
Rom.
11.
vyrs
agls.
Cor. 2, 6,
engl, tporse,
sich
Prolegg.
s.
10, 42.
1,
alts. ,
,
ahd. wirs,
schw. vrr, dn. vcerre,
Gr. III, 589. Gf. I, 1046. Rchth.
(altn.
tcerra
Cor.
14;
subst.
als
partic.
Ga- valdan,
unooli]:
txTQionu:
Tim. 1, 4, 4.
auskommen,
2)
3,
XXVll.
p.
nK.vToy.QUTWQ:
I.
AU - valdands
Mth. 9, 36.
2) zerstreuen, (ilnTttv:
(?),
Luc. 6,
(bse Geister),
Fra-vairpan,
II
22;
valere,
lat.
11,
1)
unoavrywyog
l/..l'kiiv:
vold, holl.
litv.
1 ,
uvuTQinuv Tim.
:
Us-valteins,
2, 2, 14.
fem., Umsturz,
2, 2,
xuruaxQtcptiv:
1
8. Tit.
1,11.
xarwffrpoy;: Tim.
qfiyfiu: Luc. 6, 49.
VALVJAN
*
Val VJan
wallntp
lat.
vealvian
( agls.
alid.
wellen,
wallen,
holl.
nlid.
icellan
engl.
wallen,
welle;
volvere;
At-valvjan,
Mc.
40.
1.),
Af-valvjan,
Mc. 10,
3.
Faur - valvjan
wlzen,
davor
viQoqxvXlvSuv:
Valvison
angenommen werden
im Ahd. sehr gebruchlich
271), conj. II, sich wlzen,
Mc. 9, 20. s. zu d. St.
sondern auch
kann,
Gr. II,
vgl.
ist,
y.vlitad^ur.
^ambal
altfr.
nhd.
(altn. vijmb,
vamb,
agis.
alts.,
ahd. xoamla,
lat. venter , griech. o/((fulg; Gr. 111, 405. Gf. I, 853. Rchth. 1124),
fem., Leib, Bauch, y.otXia: Mc. 7, 19. Luc. 1,
15. 44. 2, 21. loh. 3, 4. 7, 38.
Phipp. 3, 19;
Tit.
yciaTrj(i:
Vamm.S,
s.
^andjail,
^mnAllH
s.
1,
12.
unt.
unt.
Vindan.
(altn.
altfr.
Thess.
1, 3,
10.
*Vanan,
Vanains,
fem., Mangel,
Vanrd
(altn.,
schw.,
vazeQTjfia:
Skeir. VII,
Cor. 1,
n.
alts.
13.
Rom. 9,
dn. ord,
Rom. 11,
agls.
vord,
12.
ahd.
10,
22.
32'.
12.
21.
5,
38.
19.
35.
19,
8.
28.
9.
6.
25. 17, 8.
1.
Vaurdam
Anda-vaurd,
Gabaur^ii-vaurd,
yla:
Tim.
Tit.
10.
1,
4,2.
Ubil- vaurds,
yinu^.o-
Jiuka.
unt.
s.
Liugna - vaurds
1
Geschlechtsregister,
4.
lgnerisch,
ipivoXoyog:
Tim.
oQog:
Cor.
bel redend,
1
Anda-vaurdi,
2, 47.
Aoi-
19,
loh.
verlumderisch
5, 11.
9.
Ga-vaurdi, Rede,
Gesprch,
ofiiXi'a:
Cor,
1,
15, 33.
Lausa-vaurdi,
qwri'a:
Aglaiti - vaurdei ,
uiaxQoXoyla
Dvala- vaurdei,
Reden,
thrichtes
Reden, fuoQoXoytu:
uimtzes Reden,
fiuruioloytu:
1 ,
noXvXoyiu:
Vaurdahs,
IV,
nnziemliches
3,8.
4.
1,6.
Filu- vaurdei,
Tim.
fem.,
Col.
Lausa- vaurdei,
i]Txrii.ia:
38.
Eph. 5,
c.
33.
12,
loyog:
(altn.
19. 20.
22.
18i
Lansa-vaurds,
VAURD.
Vaurda - jiuka
Vimman.
VailS
vieles
Mth. 6,
adject.,
Reden,
Schwatzhaftigkeit,
7.
c.
Vaurdjan,
conj. II,
reden, y.uxo'koyiiv:
reden;
ubil vaurdjan,
Mc. 9, 39.
24
bel
VAURKJAN.
186
And - vaurdjan
annxQiiioO-Ki
Filu-vaurdjan,
Mth. G,
Rom.
viel
7.
rra-vaurdjan,
Vnurkjail
s.
nhd. wirken; griech. iQyov [sonst mit Digamma gesprochen]; Gr. I, 967. Rchth. IUI), conj. anora.,
vaurhta, vaurhtedun, vaurhts, machen, bewirken,
Rom.
7,
yitv:
Mc. 6,
Cor. 2, 4,
17. 20.
15.
Rom. 7,
14.
17. 9,
1 1
Cor. 1,
5.
Cor.
2, 4, 12. Gal. 2, 2. 8.
Eph, 1, 11. Thess. 1, 2, 13.
h.
1.
h'iQ11.
12,
3,
5.
20.
Ga-vaurkjazi,
Us-vaurkjan,
t,iad-ai:
yiTa^ui:
I, 29.
Fair-vaurkjan,
1, 3,
erwirken,
niqmouTad'ur.
Tim.
13.
Fra-vaurkjan,
Ga-vaurki,
fiuTBia:
neutr.
Tim.
2,
1)
2,
Werk,
4;
2)
0,
Gewinn,
y.iQdog:
7ioQiai.ig:
Tim,
I,
/iiQ07ioi}]Tog:
adject., mit
bereitet,
Us-vaurhts,
gerecht,
dixuwg:
Mth. 9, 13.
Mc. 2, 17. Luc. 14, 14; uavaurhtana domjan,
rechtfertigen, dixctiovv: Luc. 10, 29; usvaurhtatia gadomjan, dass,: Mth. 11, 19.
Fravaurhts,
30. 32.
1.
2.
10.
7.
Rom. 7,
25. 31.
Us-vaurhts
fem.,
9.
(us-vaurls Cor.
Gerechtigkeit,
17.
15.
Tim.
1,
9,
2,
9.
Cor.
dixacoai'vr^:
h.
1.),
2,
9,
10.
Fra- vaurhts,
6.
Gal. 2,
13.
15,
24.
15.
1, 9.
Mc. 1,
4.
5.
5.
3.
5,
14,
2,
5.
Skeir. I, a.
Vaurstv,
11,
IG.
7,
3.
10.
Mc. 14,
2.
21.
7.
lll,
39.
8,
11.
c.
Werk,
neutr.,
G.
loh.
9,
3.
17,
Rom.
14,
9, 11. 32.
15, 58. 16,
3.
10.
Cor. 2,
16,
Col.
12.
1, 29.
Vaurstva,
2, 12.
masc.
Alla- vaurstva,
Col. 4,
Arbeiter,
iQyutfjg:
Tim.
1,
der
Hand
bereitet,
allwirkend,
ntnlrjqofpOQri^tvog:
12.
Ga- vaurstva,
Mitarbeiter,
awtQyg:
Cor.
Un-vanrstvo,
5.
Handn- vaurhts,
Hand
n^ay-
3,7;
Faihuga-vaurki, Gewinn,
5, 18.
Geschft,
noQiang: Tim. 1, 6, 6;
du gavaurkja hahan, gewinnen, xioStiv: Phlpp.
3, 8.
Phlpp. 1, 21.
UnhandU" vaurhts,
/iiQonoi);Tog:
20.
2,
11;
Faule, uQyfi:
Tim. 1, 5, 13.
Vaurstvei,
fem.,
4, 19.
VALRMS
Vaurstveigs,
6
adject.
1,
Cor. 2, 1, G. Gal. 5,
9; ii'iQyovfttrog
vaurstveig gatuujan , Wirksamkeit geben,
16,
hiQyHv:
masc, Arbeiter,
(Qyuiij^:
Mth. 9,
Tim.
2.
UranrmS
2,
15;
2,
(altn.
hell,
11,
3.
VanrstV,
VanrtS (agls.
unt.
s.
Vaurkjan.
,
holl.
I,
Liusan.
VargS
gewurzelt,
adject.,
Eph. 3, 18 (wo
tai zu lesen ist,
wergjan, altfr,
1140),
Rchth.
i^Qi'Qwf.itvog
statt
zu
s.
vargr,
(altn.
Launa-vargs,
d.
St.).
II,
Ga-vargeins,
fem.,
verdammen, y.uTaxQtynv:
3.
Verdammniss,
xurxQiaig:
l) verderben,
q&uQuv:
iuf^^dQtiv: Cor. 2,
5; ucfunZtn: Mth. 6,
urfuviCuv: Mth. C, 16.
1.;
6,
1,
2) entstellen,
Tim.
1,
*Varill.S
(altn.
toarmian,
altfr.,
griech.
Rchth.
Gr.
diQfiig;
1128),
Varmjan,
adject.,
conj.
29;
varmjan
67.
loh.
II,
sik,
II,
61.
Gf.
I,
976.
warm.
&tQftuivKT&at:
18, 18.
vara,
(altn.
veria,
agls.
var,
ver,
vertan,
v^ffiiv:
Varei,
Behutsamkeit,
fem.,
List,
navovQyla.:
Vargifia, fem.,
dass., x^lfia:
Vards
(altn.
ward,
nhd. warten,
Varjan,
4,
vartr,
leardon,
wrter;
Rom.
13, 2. Gal. 5,
8, 1; xazuxQtatg: Cor. 2,
agls.
veardian,
vei-dan,
warten, warljan;
Gf. I, 949. 958), masc,
ahd.
Wrter.
Daura-vards
10, 3;
Thorwart, Thiir-
nvXwQog: Esdr.
2,
Neh. 7,1.
fem., Pfrtnerin, S^v^wQvg:
vestis,
Digamma gesprochen];
DRA.
555.
griech. ia&t'.g
Gr. II,
26.
III,
I,
Luc
12.
Ga-vaseins,
fem.,
Kleidung-,
luuuafiog:
17.
Luc.
9, 29.
18, 16.
Daura-vardo,
Vardja, masc,
(alts. icadi,
[sonst mit
Rom. 13,
(Gr. IV, 585),
Daura-varda,
50.
3.
VaSjaiB
dn.
II, wehren, c. dat. oder acc. , -mo9, 38. 39. 10, 14. Luc. 6, 29. 9,
Thess. 1, 2, 16. Tim. 1,
18, 16.
conj.
Mc
U'iiv:
Mc
Cor. 2, 7, 3.
42.
h.
6, 9.
446.
Ga-vargjan,
alts.
20;
Tim.
2.
7,
Fra-vardeins,
49.
2, 3, 2.
1.
4,
conj. 11,
33.
15,
1,
Cor. 2, 4, 2.
Ga-vaurts,
980.
Cor.
warg
187
Fra-vardjan,
VarS
wurza
ahd.
VASJAN.
19.
Gal. 2, 8.
Vaurstvja,
5,
40. 9, 20.
II, 8.
50.
11,
7.
8.
24 +
VATO
188
plur.
VafO
(altn.,
vafer,
agis.
schw. valn,
alts.
icatar,
waler, nhtl.
trasser: gr. fdwj), lat. udor; Bopp 80. Gr. IT,
Rchth.
1145), neutr.
51. 111, 3SI. Gf. I, 1127.
Was.ser, vdtoQ: Mth. 8, 32. 10,
(plur. vatna),
42. Mc. 1, 8. 9, 22. 40. 14, 13. Luc. 3, 16.
7, 44. 8, 24. 25. loh. 3, 5. 7, 38. Eph. 5,
26. Skeir. IT, d. III, c; valo diighan, s, unt.
altfr.
ahd. wazar,
leetir,
engl.,
holl.
Veihaba,
Veiha, masc,
I'igan.
unt.
ndati.
s.
s.
<,
unt.
V.
^''eiban
Veihan,
w.
1157), conj.
I,
ngis. vei,
Veihnan,
Cor.
dass.:
Eph. 5, 26.
Tim. 2, 2,
Veihs.
weihen,
II,
conj.
Ga-veihan,
(altn. ve/a,
auhumisls veiha
Priester;
10.
Tim.
trjlot;:
s.
1,
unt.
Aultuma.
Toh.
s.
Dn'gk-an.
VegS,
ITcdj
VellS
VEIPAN.
21;
uyiuiv.
heiligen,
7,
14.
10,
36.
1,5,
23.
loh.
Thess.
conj. III,
1,
dloytiv:
Cor.
1,
7, 14.
Tim. 1, 4, 5.
Cor. 1, 10, 16.
Mth. 0, 9.
VeillS
altfr. tiik;
veihan,
Worten
2,
2,
streiten,
Xoyoftu/eiv
Tim.
2,
2, 14.
Rom. 9,
Vaihjo,
13. h.
1.
Kampf,
fem.,
And-vaihjan,
ftxt]-.
Cor. 2, 7, 5.
St.
Vigans,
s.
masc.
Krieg, n6Xi/.iog:
Luc. 14,
31.
zu d. St.
VeillS
(altn. vigia,
agls. vig,
alts.,
ahd. leih,
altfr.
heilig,
yiog:
Cor. 1, 7, 14.
17.
1.
14,
1,
1.
6,
1.
4.
13.
6.
8,
15.
4.
9,
18.
2,
1.
16,
12.
1.
36.
Mc.
Luc.
23.
25.
53.
dn.
loh.
11, 30;
(altn.,
agls.,
icijn,
altfr.,
alts.
win,
nhd. wein;
Digamma gesprochen],
mit
oi'vog [sonst
holl.
lat.
gr.
vinum;
Eph.
8.
, 26.
Thess. 2,
1,
neutr.,
auffllig,
ist
1,
1,
26.
7, 39. 14,
11, 16. 12,
15. 20. Cor. 2,
5, 3. 27. 6,
Thess. I, 3, 13. 4,
30.
Vein
y.(oi.i);:
7, 42.
And-veigan,
d.
stadt,
1,
11.
3,
3.
Veipail
Tit.
Wipfel; Gr.
conj.
T,
1, 7.
(vgl.
Tim. 2, 2,
altn.
III,
5.
Vaips, masc,
12.
Cor. 1, 9, 25.
10.
Tim. 2, 4,
8.
Kranz,
VEIS
Faur-vaipjan, conj. II, verbinden; munp faurvaipj'an, den Mund verbinden, (fifwvv: Tim. 1,
5, 18.
(vippja loh. 19,
vog:
VeiS
15, 17.
3Ic.
altfr.
alts.,
icij,
680. Gf. I, 034. chth. 848), Pronomen personale der ersten Person piur. , wir, 7;,((fr?: Mth. 6,
12. 9, 14. Mc. 9, 28. 14, 58. 63. Luc. 3, 14.
9, 13. 43. 18, 28. loh. 6, 42. 69. 7, 35. 8,
41. 48. 9, 21. 24. 28. 29. 40. 11, 16. 12, 34.
18, 30. 19, 7. Cor. 1, 1, 23. 4, 8. 10. 9, 25.
Cor. 2,
16. 21. 9, 4.
10.
13. 5,
13,
21.
7.
6.
1,
4.
10,
Gal. 2,
9.
9.
3, 18. 4, 11.
6.
13.
7.
11,
4.
12.
4,
3.
28.
15. 16.
Eph. 1,
5,
5.
9. 28.
*VeiS
(altn.
icisian, wison,
Weisel;
sen,
hell,
tcijze,
Veitan;
vgl.
wison,
wis, wisa,
ahd. wisi,
schw. vis,
agl.,
Gr.
altfr.
Hindar - veis
verstellt,
2, 11, 13.
Unhindar-veis,
6,
Tim. 1, 1,
6.
5.
Un-veis,
Thess.
8.
Unfaur-veis,
III,
1 ,
unbedacht,
unvorsetzlich:
Skeir.
Hindar -veisei,
List,
fem.,
6\og:
Cor.
2,
ansehen.
conj. 11,
Ga-veison,
imaxtriTead-ut
Neh. 7,
*Veisjan, conj.
Fulla-veisjan,
1.
berzeugen,
nil&iiv:
Cor.
2,
5, 11.
QocfOQitv:
Luc.
(altn.
1.
vHa,
858.
Gf.
I,
vitnian,
1089. Rdith.
7.
8.
Fra- veitan,
Cor. 2
rchen,
10,
Rcher,
ly.Sr/.iTv:
fraveilatids
Rom. 13,
i'/.iy.og:
4.
Luc. 18,
part.
neutr.
Rom.
l/.iy.riaig:
altfr.
3.
5.
subst.,
ovtiSog:
Fra-veit, Rache,
2, 7, 11.
als
Thess. 1, 4, 6.
Entehrung, Schmach,
Luc. J, 25; oviiiaiiog: Tim. 1, 3,
Id-veit,
12,
7.
Cor.
19.
Thess. 2, 1, 8.
Fair-veitjan,
Luc. 4,
c.
gen.,
Vorwitz
blicken,
1)
hinsehen,
uTtvlLdv:
axontiv:
Veit-vods,
Vitan, conj.
s.
unt.
Vuds.
be-
II,
nu10;
27,
Tim. 2, 4, 15;
32; oQuy. Mth. 27, 4.
teita,
alts.
wit,
weta,
witan,
engl, wit,
lat.
videre; opp
praes.
vait,
TruQaij'jQTjatg:
praet.
vissa,
Mth. 6, 8. 32. 9, 4. 6.
26, 2. 27, 18. Mc. 2, 10. 4, 13. 27. 5, 33.
9, 6. 10, 38. 42. 11, 33. 12, 14. 14, 6S.
Luc. 2, 49. 4, 41. 5, 24. 6, 8. 9, 33. 55.
19, 22. 20, 7. 21. loh. 6, 6. 61. 64. 7, 27.
28. 8, 13. 37. 9, 12. 20. 24. 25. 29. 30. 31.
II, 22. 23. 24. 42. 12, 35. 14, 5. 15, 14.
16, 18. 30. 18, 2. 4. 21. 19, 10. Rom. 7,
tidtiat:
24.
II. 31.
vitiia,
wiliiess,
mit
Luc. 4,
9,
GafuUa - veisjan
agls. vitan,
xvvHv: Mth. 8,
1) wissen,
16.
*VeitaU
DRA.
14.
II,
conj. I, vait
FuUa-veis, vollkommen,
*Veisoii;
Gr.
1153),
13.
b.
12,
128.
189
In-veitan, ansehen,
Vi|ya
VEITAN.
12, 2. 3.
15.
4.
12.
Gal. 2,
16.
4,
13.
Eph.
1,
6,
18. 5, 5.
4,
21.
8. 9. 3, 15. Tim. 2, 1,
14. Philem. 21; yiyvwaxuf. Mth. 6,
Mc. 7, 24. 9, 30. 15, 10. Luc. 2,
Tim. 1, 1,
1.
15.
9.
3,
3. 9, 30.
YENS
100
VIGAN.
Phlpp.
17. 2S.
4,4.
Un-vitands,
1,
Tim
3,
1,
Cor. 1, 10,
2,
28.
Phlpp. 3,
Cor. I, 8, 11.
Vitof) (holl. wet; DRA. 858. Gf. I, 1112), neutr.,
Gesetz, Gebot, voj-ioz: Mth. 5, 17. 18. 7, 12.
11, 13. Luc. 2, 22. 23. 24. 27. 39. 10, 26.
16, 16. 17. lob. 7, 19. 23. 49. 51. 8, 17.
10, 34. 12, 34. 15, 25. 18, 31. 19, 7.
1.
5.
6.
6.
9.
31.
7.
13.
9.
Tim. I, 1,
16.
14.
8.
Cor. 1, 9, 8. 9.
16. 19. 21. 3, 2.
23. 6, 2.
4,
15.
Skeir. I,
9.
8.
5, 3. 14. 18.
Phlpp. 3, 5. 6.
21.
4.
Eph, 2,
vitodis garaideins,
d.
d;
b.
111,
unt. Raids.
s.
Vitcda-laisareis,
Leisan.
unt.
s.
Tim. 2, 2,
Mip-vissei,
10.
Tira.
VeilS
van,
10,
25.
1,
1,5.
(altn. von,
altfr.
Rom.
tuena,
Cor. 2,
19.
4,
agls. ven,
engl,
12.
1,
2.
Tit.
alis.
ween,
i/.7ik:
Rchth. 1133),
Rom
12,
12.
fem.,
15,
Cor.
5.
13,
1.
9,
857.
1,
5.
sein, avriid);aig:
4,
1,
II.
5,
2.
8,
1,
15.
tXni'Citv:
12.
Cor. 1,
adject.,
Luc.
35;
0,
Vepiia
dn.
Gf.
I,
Cor. 2,
1,
6.
3,
unerwartet,
unverhofft,
adverb.,
pltzlich, ahfvtuog:
Thess. 1, 5,
3.
wnfan,
altfr.
1135), neutr.,
3.
Verefea?
*
pliir.
Vcrjau
tcear,
tant.
10,
Cor. 2, 6, 7.
4.
(agls.
iceary
icera,
altfr.
938.
Gf. I,
nhd. tBhren;
engl.
Rchth.
Un-verjan,
Vesei,
s.
II.
Visan.
unt.
*\"iffail
(altn.
Ga-vigan, dass.,
Vagjan, conj. II,
24.
dass.:
Mth. II,
7.
Luc. 7,
Thess. 2, 2, 2.
1,
6,
entfernen, j.iiTuy.ivHv:
23.
Ga-vagjan,
Luc.
Luc. 6, 38.
au}.f.vtiv:
Af-vagjan, wegbewegen,
Col.
Erwartung, Hoffnung,
4.
Rom, 15,
45.
5,
12.
Cor. 2, 7,
I,
Un-veniggo,
4, 12.
2. 3.
erwarten,
hoffen,
II,
loh.
7, 19. 20.
15.
7iu(or:
15.
neutr.,
4.
conj.
erwarten, uniT^n^ttv.
Rom. 7,
4-
2.
Us-vena,
1,
12. 4,
paqQorwr: Cor.
Thess. 2, 2,
8.
18. 2,
Thess. I, 2, 19.
16.
Tim. I, I, 1.
*Vits,
Un-vits,
5,
I,
1, 23. 27.
Col.
Luc. 6, 34.
1,
Cor.
xv/v:
vielleicht,
20.
Vei\]an,
18, 35.
loh.
fo-n:
16, 6;
Eph.
Gal. 5, 5.
15.
1,
13.
4,
Tit.
IG,
12.
10,
43.
I)
48.
Cor. 2, 9, 2.
Unga - vagi|}S
Tuy.hijog:
part. praet.
Cor.
I,
15, 58.
unbeweglich,
U/.U-
VIGANS
lo-vagjan,
aufregen,
Us-vagjan, bewegen,
9,
2.
VegS
h.
I.;
avuaiUiv:
aufwiegeln,
rufjdxTiiv:
11, 33.
loh.
xlvicoiCCetv:
'Vig;aiIS*
W^H
vegr,
(altn.
wi,
teei,
alts.,
schw.
vieg,
weg,
altfr.
dn. re2,
holl.,
ahil.
395. Gf. I,
odng: Mth. 5,
III,
masc. Weg,
7, 27. 8, 5. 12. 9, 3.
19, 36. 20, 21. loh. 14,
33.
Thes.s.
4.
5.
I, 3, 11.
Fram-vigis,
loh.
6, 34.
Viga-deina,
*
Vidail
vej)
nwore:
Deina.
vidja,
veddian,
ved,
agls.
vad,
dn.
Gr. II,
nhd.
vedde,
DRA.
26.
204.
binden.
verbinden,
fem., Verbindung,
u(f7j:
Eph. 4,
16.
2, 19.
Us-viss,
viitan,
Vadi,
Eph.
Pfand,
1
6.
usviss us-
Mitan.
unt.
14.
Vadja-bokos, s.
Ga-vadjon, conj.
(.louv:
eitel;
neutr.,
5.
losgebunden,
adject.,
s.
Us-vissi,
5,
9.
Mth. 26,
uQviTa&ai:
Tit. 1,
16;
1) verleugnen, ujiaQt'iTaS^ui
1.
Ga-viss,
Mc. 10,
Gvevyvvrai:
Col.
Cor. 2,
unt.
II,
11,
u^Quwv:
Skeir.
VI,
Eph.
4, 17.
Cor. 2, 1, 22.
d.
Boha.
versprechen, geloben, uq2.
Kuna-veda
sel,
16.
5.'
37.
Cor. 1, 7, 8.
adject,
verwaist,
oorfavg:
VidllVO
loh.
14, 18.
ViSROIl
vizon,
Visan),
(vgl.
s.
conj. II,
leben;
azetjam
in
unt. Azets.
Anda-vizn,
Phlpp.
16.
4,
Vaila-vizns,
Ga-vizneigs,
(agls.
Skeir. VII, b.
Rom. 7,
avvi]ia&ai:
Vi|>ra
fem., Unterhalt:
22.
alts.
withar,
altfr.
dem
Accusativ
1
gesicht, gegenber,
nQi'ig
(c.
Ga-vidan,
In-vidan,
75.
3.
11,
aiidvairpi
altfr.
18,
drckend ;
Skeir. II, a.
unt.
s.
18,
II,
Rom.
6.
5.
adverb.,
fortwhrend,
Thess. 1, 4, 17.
(altn.
ahd. wetan,
14, 23.
57.
4.
Luc. 2,
Wittwe, yriQu:
11, 8;
veg,
agis.
way,
engl,
laei;
Veihan.
unt.
s.
weg,
altfr.
191
Viduvairns,
Eph. 4, 14.
Rchth. 1131),
masc., Bewegung, Giic^g: Mth. 8, 24; xXv(A?ii.
vegiin), tlic
$Mv: Luc. 8, 24; plur. vegos
Wogen, xv^ima: Mth. 8, 24. Mc. 4, 37.
ttag,
(alts.
VIpRA.
phorischer Bedeutung
2)
in
meta-
steht es a) in freundlichem
vitop
vipra sik gadailjada; iig: Cor. 1,8, 12 fravaurkjan vipra bropruns; nuQu (c. accus.): Skeir. ], c
pata ist vipra pala gadob ; daher auch andhafiun
vipra entgegnen , erwidern , so dass man des Andern Rede berichtigt, oder wenigstens als falsch
192
VlfRS
VINDAN.
vifira
ni ainliun vaurde
viftra
andahafls
1,
!),
3 vieiiia
in
vipra-
~W\tTnS
vedr,
(altn.
alt*,
nhd. widder;
wet/ier,
engl,
iridar,
Gf. 1,
'W^jJtOIl
YikO
1, 29.
II,
VilJjeiS
wildi
(altn.
altfr.
Oelbaum,
l^iljclU
(altn.
vilia,
villa,
agls.
3.
anora.
13.
II,
14. 27,
15.
praes.
17.
5,
43.
(conj.)
10, 29.
1)
7,
1,
zu
3.
s.
2) einmiithig, o^o-
6.
fem.,
5.
13;
12.
Rom. 15,
freiwillig,
Vilvs,
Cor.
uvS^ai^eiog: Cor. 2, 8, 3.
Bescheidenheit,
zu
St.;
d.
to
Iniuxtg:
Tim.
at/.ivoTtjg:
1,
St.
d.
propr.
(vgl.
ruberisch,
adject.,
5,
1,
Vulva,
*
27.
3,
12.
11,
fem.,
^iinillclU
uqtiu^:
11.
10.
(altn.
vmm, vama,
alts.
6.
team,
agls.
I,
verunreinigen.
Vamm,
Ga-vamms,
Rom. 14,
adject.,
1,
Eph.
gemein,
5,
27.
xoivog:
Eph.
Tim, 1,
27.
5,
4.
unrein,
14.
Un-vamms,
Col.
1,
22;
aamlog:
6, 14.
Un-vammei,
Cor.
1,
5,
Ana-vammjan,
frei-
4,
viljau,
Mc. 3,
1,
ni,).r//xu:
loh.
21.
c;
40. 42. 8, 2.
Mc. 1, 40. 3,
b.
14.
Vilja, masc,
Cor.
Viljftrij>, nom.
Mth.
Thess.
12.
V,
adject.,
Silba-vileis,
Vilvail
c.
Hilpan.
unt.
s.
Ana-viljei,
3, 4.
Gf. I, 803.
Mc. 1,6.
I,
15.
1,
PhIpp. 4,
nhd.
hol!.,
Phipp.
dny.itv:
agls.,
villr,
wilde,
1, 0. 4,
Skeir.
18.
Ga-vileis,
wica,
schw.
alts.
Col.
17.
5,
i)i\iiud6v:
veoc,
vica,
agls.
5,
Vilja -half)ei,
vika,
(altn.
ufirog: loh.
3.
3.
14.
326.
III,
engl, teaddle,
(vgl.
schtteln, xiviiv:
Gr.
2,
Rom. 9, 19; nqod^iaiQ: Eph. 1, 11; tiqoS-vfilu: Cor. 2, 8, 12; frijondans viljan seinana
viais pau gup, (piXr/dorot ^llXov / rftXd^iot:
Tim. 2, 3, 4; 2) Wohlgefallen, tv&oy.la: Rom.
10, 1. Eph. 1,9; gods vilja, dass.: Luc 2,
ussvkjandans at-ist.
Zusainineiisctzungeu nur
In
II.
tlulur Cor.
6,
'*'
Lindau
alts.
conj. II,
3.
windan,
winda, engl,
vende, holl.
VINDAN
Gf.
35.
vundun
740. 709.
I,
I,
umwinden, umwickeln, TiiQilXttv. Mo. 14, 51. 10, 5; ivTvllnHv: Mth. 27,
59; h'tiliiv: Mc. 15, 40; 2) in Windeln wickeln,
anu.Qyarovv:
Luc. 2,
7.
if.inlly.iiv:
Tim.
17.
flechten, winden,
2,
GTQUftiLievoc,
Luc.
45.
10,
11.
18,
11.
Cor.
1,
In-vmdi{>a,
10,
S.
Cor.
1,
adixia: Luc.
fem., Ungerechtigkeit,
18,
9.
13,
Vandjan,
Mth.
loh.
6.
7,
18.
Rom. 9,
14.
5,
II,
11,
Skeir. II, a.
artlltad-ai:
Ga- vandjan,
Mth. 27,
GTQi(fiiv:
Cor. 2, 8,
11.
3;
Tim.
2,
conj.
lassen,
14, 25;
In- vandjan,
,
II,
winnow;
engl,
Tgl.
worfeln.
7.
Us- vandjan,
Mth. 5,
42;
y.liviiv:
Ps.
winnan
1151),
Schmerz
sich
abwenden, unoazQtfpia&ai:
Tim. 1, 1,0; (x-
ly.TQi'niod'ai:
53,
3.
Ttans,
agls.
Gr.
vinnan,
II,
34.
na/Hv: Mc.
ahd.
875.
alts.,
Gf. I,
vunnun,
vann,
I,
conj.
leiden,
Luc.
).r/fiv:
Skiuran.
unt.
winna;
altfr.
s.
vinna,
(altn.
'Villllilll
vun-
31. 9, 12.
1, 29. Col. 1,
8,
Gal. 3, 4.
n^r^^M'.
Gal. 5,
5.
vindvian,
(agls.
i'iinnus),
10.
wenden, zurckkehren
1)
II.
lat.
Rchth.
0.
conj.
At-vaiU^an, zuwenden;
Gal.
'Vinjljan
Vin|>i-skauro,
^-
'^'
Luc. 7, 24.
2.
adject.,
Mth. 5,
C.
19,
loh.
In-vinds,
4,
St.
d.
(altn.
schw.
agls.,
12.
verwickeln,
zu
s.
VindS
4.
Us-vindan,
..
14.
1)
Duga>vindan,
193
VISAIN.
vfuid,
vundftns, windeu.
Bi-vindan,
2,
Rom.
Col. 3, 5. h.
7,
5.
1.
Tim. 2, 3, 11.
Vinja
I,
VilltniS
(altn. vetr,
alts.,
ahd. icintar,
altfr.
jfin-
nhd.
Rchth. 1152), masc, I) Winter, ;^f//(wv:
Mc. 13, IS. loh. 10, 22; 2) Jahr
(bei Zeitrechnungen), i'rog: Mth. 9, 20. Luc. 2,
schw.,
ter, agls.,
Winter;
42.
unt.
s.
(Gr.
II,
Mth. 8, 26.
*ViS
1,
vinter ,
(alts.,
adject.
engl.,
holl.
630.
\^ipja,
Wh
Gf
dan.
s.
unt.
Vivan.
Veipan.
altfr.
yalr^vr,:
I,
1106),
gewiss.
Un-vis,
ungewiss, uSr^log:
Cor.
1, 9, 26.
sijum,
sijufi,
sind,
praet. vas,
25
plur.
cesiim,
VISAN.
194
(verschmilzt
in
der
pers.
pracs.
sing,
mit
der
Aw;
lc. 7,
in ina);
vailils
I, 45; ulapro:
utaprn mans inngaggandn
ist
10. 30.
12,
Rom. 7,
5.
14, 25.
3.
23.
14,
8, 8.
15,
17.
35.
25.
TW
10.
34,
17.
12,
17,
26.
11,
Cor,
3.
1, 4,
Cor. 2, 1, 1. 5, 4. 7, 3.
in diupipai vas inareins,
dag
jivi}l TTtTlOlTiXa).
1.'2,
Eph. 1,
2.
9.
l'l.
4,
18.
10. 20;
Gal. 4,
3, 5.
21.
5,
1,
9.
18.
2,
14.
Tim.
2,
fragiftim visan, s.
s. unt.
unt, Gil/an; in gagreftai visan,
Grefts;
) mit ana: Mc. 1, 45 (ana aupjaim stadim
vas). 4, I. 10, 32. Luc. 1, 80. 2, 25. 40. 15,
25. 17, 31. loh. 6, 10. 7, 39.
Co). 3, 2. 5;
yy) mit at: Mc, 9, 19 (und wa at izvis sijau).
14, 49. Luc. 9, 41. loh. 17, 7. Cor. 2, l', 17.
II, 8 (nuQtnai). Eph. 6, 9. Col. 3, 25. Thess.
1, 3, 4. Thess. 2, 3, 10; ) mit ufar: Mth. 10,
24 (nist siponeis ufar laisarja). Luc. 6, 40. Cor. 2,
II, 5;
ufar flu visan, s. unt. Filu; tt) mit
ufaro: Luc. 19, 19 (pu sijais [yivov] ufaro mf
baurgini). loh. 3, 31; CC) mit uf: Cor. 1, 10,
1
(attans unsarai allai uf viilhmin vesun). Gal. 4,
18.
Tim. 1, 6, I; 7;?;) wit faura:
2. 21. 5,
Mc. 5, 21 (vas faura marein). Col. I, 17. Neh. 5,
15; d-d) mit faur: Mc. 9, 40 (saei tiist vipru
izvis, faur izvis ist). Luc. 9, 50; 11) mit vipru,
Skeir. I, c; xx) mit
s. d. vorige Stelle, und Gal. 5, 23.
mip: Mth. 9, 15 (und pata tceilos, pei mip im
09.
71.
Mc.
26,
1, 13. 2, 19.
ist hrupfaps).
26. 3, 14. 4, 36. 14, 67. Luc. 1, 60. 5, 34.
6, 3. 4. 8, 38. 15, 31. loh. 3, 20. 7, 33. 8,
29. 9, 40. 11, 31. 12, 17. 13, 33. 14, 9. 15,
27. 16, 4. 32. 17, 12. 24. Phlpp. 1, 23. 4, 9.
Tim. 2, 4, II; JJ.) mit fram: loh. 0, 40 (saei
ist fram attin, sa saw atlan).
7, 17. 22. 29.
9, 10. 33; fifi) mit us: Mc. II, 30 (daupeins
iohannis uzuh himina vas piau uzuh mannam).
Luc. 2, 4. 20, 4. loh. 7, 52. 8, 23. 44. 47.
I, 5. 6.
15,
8.
19.
2,
15.
17,
14.
Phlpp. 3,
5.
Gal. 5,
10.
in
9.
VISAN.
34. 14, 10. IC. 15, 4. 7. 10. II. I. Cor. 1, 7,
8. 20. 15, 6; g) mit dem Dativ, haben, iivut: Luc. 1,
7 (tii vas im barne, sie hatten keine Kinder). .'SG.
2, 7. 6, 32. 33. 34. 8, 42. 9, 38. 14, 10. loh. 12, 31.
Rom.
18, 39.
9,
11. Cor.
13,
2.
1,
substantivum
27.
9.
14.
16.
33. 35.
17. 29.
20.
4, 17. 18.
40.
31.
41.
5,
35. 37.
39. 42.
16. 25.
28. 31.
12.
14.
14.
18. 20.
15.
32.
37.
39.
49.
8,
11.
9.
29. 14, 17. 22. 26. 27. 32. 33. 35. 15, 19. 21.
24. 26. 32. 16, 1. 8. 10. 17. 19. 20. 17, 10.
18, 9. 23. 27. 34. 36. 19, 1. 2. 3. 9. 21. 22.
20,
46.
3,
6.
38. 41.
17. 36.
14.
5, 35.
4.
6,
44.
9.
loh. 1, 29.
42. 48. 50.
51. 55. 58. 60. 63. 64. 09. 70. 71. 7, 6. 7. 12.
18. 26. 28. 36. 40. 41. 50. 8, 12. 13. 14. 10.
17. 25. 26. 31. 33. 34. 36. 37. 39.
1.
18. 28.
3. 8.
18.
8.
9.
36. 41.
14,
32. 17,
35!
17.
7.
3.
11.
17.
14. 9, 3. 4. 5. 6. 7. 9. 20.
14. 17.
9.
14.
12,
2.
5.
13,
19. 22.
25. 8,
10.
Rom.
10.
4.
6.
4.
8.
5, 7.
10,
12.
16.
14.
17.
15.
7,
11, 13.
3.
4,
12,
12.
10, 8.
14,
7,
8.
19.
20.
16.
19.
10,
1.
6.
10.
II.
10.
13,
11.
9.
Gal.
195
28. 29.
3.
5,
31.
4,
7.
8.
19. 22. 6,
3.
1.
10.
3.
6.
3.
15.
Eph. 1,
4.
14.
18.
Thess.
11.
2,
1,
Thess. 2,
1,
15.
10, 3,
3.
2,
3.
15.
6.
12.
19. 20. 4, 3.
3,
17.
15.
Tim.
16. 4, 8.
5.
5,
1
10.
18. 21.
5.
7.
8.
15. 5,
3.
5.
n,
8.
c.
IV,
b.
c.
d.
V,
b. d.
VI,
b.
VII,
b.
d.
daups visan,
visan,
visan,
visan,
visan,
visan,
liaits visati,
hulps
6,
13.
loh.
25*
VISAN.
196
m,
3, 24.
45.
loh.
16,
16, 24.
17, 23.
Tit.
1,
7.
13, 24. 26. 14, 21. 18, 14. 26. Cor. I, 15, 10.
Cor. 2, 2, 2. 12, 13. Eph. 4, 10. Tim. 2, 3,
6.
Neh. 6, 17; ) durch eine Relativpartikel,
ist,
dieser
loh.
6,
20.
es).
ist
62
((/
im, ich
bin es).
8,
24.
5, 21
27.
31.
3.
9,
5.
16.
Rom. 9,
1.
4.
7.
11.
21.
30.
Phlpp. 1, 29.
3, 8.
Col.
I,
23.
11. 3,
14. Tit, I, 3.
Neh.
5,
17.
18. Skeir.
I,
I,
1,
III, b.
VISAN
5,
27.
1,
Col.
U.
Phipp.
6, 14.
IG.
3,
17.
17.
1,
4,
3.
3,
6.
3, 12. 4, 12.
Thess. 1, 3, 3.
ViSfS sVis.Sei
"Vit
197
Vidan.
unt.
Veitan.
unt.
s.
(altn.
dual,
beide,
r^^mg:
Vitan,
Vits,
loh.
Veitan.
unt.
s.
>
1.
Gal. 4,
6,
VULfUS.
20.
6,
13.
Cor. 2,
1,
Eph. 2, 22;
4.
II.
13,
Tim.
vgl.
1,
Vlaiton
*Vleitan
wUli,
1130.
tiin,
8.
iuylyvtad'af.
Mc. 16,
1.
sein,
Cor. 2, 3, 9;
7; m^iaatviiv:
2) vorgesetzt sein, vthqI/hv:
Rom. 13,
13.
Faura-visan,
vorhanden sein:
Cor. 2, 8,
I,
weilen, (.avitv:
Bi-visan,
sich
vergngen,
16,
litjQalviad^ui:
19.
Luc.
15, 20.
Ga-visan,
bleiben, itivtiv:
Luc. S, 27.
bleiben,
avvunytadur.
12, 10.
I>airh - visan
bleiben,
fnvitv.
41; tTitTim. 1, 4,
loh. 9,
Cor.
1,
II , sphen
Mc. 5, 32.
umherschauen
1) Angesicht,
ntQi-
Mc.
TiQogwTiov:
22;
Cor. 2, 3,
44;
Cor.
1,
Gal.
7.
II,
1,
14,
ins
9, 27.
^'^nlan
(ahd.,
wallan,
alts.
1024),
zu
s.
Tlll^nfii
d.
(agls.
veallan,
agls.
hullire; Gf.
I,
vo/.ir;v
altfr.
797. Rchth.
vulun, vulans ()
^iTv:
17.
2,
lat.
conj. I, vaul,
sieden,
aufwallen,
i'/iiv:
Tim.
2,
St.
vuldor;
vgl.
lahlan:
Mc
loh.
11, 40.
3,
13.
3,
4.
IV,
1,
11.
17.
3,
16.
Tim.
2, 2,
1,
11. 27.
1, 9.
20. Skeir.
2,
b.
Vulpags,
adject.
IJhJierrlich,
Luc 7
verherrlicht,
ge-
4, 10.
Cor. 2, 3, 7. s. zu A. St. Eph. 5, 27; SiSo^aa/Lttvog: Cor. 2, 3, 10; vulpags visan, (do'iuod^ui: Cor. 2, 3, 10; 2) wunderbar, Ttuehrt,
Angesicht,
16.
conj.
Vlizjan,
I,
vli-
vlait,
65.
Tim. I,
17,
II, 20.
liiv:
11.
Skeir. VIII, b.
Visan,
Luc.
linia&cu:
alts.
Gf
niasc,
Vlaiton ,
1.
vlite,
401.
III,
67.
14.
II,
antlitz)
1) hher, vorzg-
vlitan,
agls.
Gr. II,
u-Ule;
altfr.
VUts, masc,
Tim. 2, 4, 16.
Uta,
(altn.
Anda-vleizns
Vleitan.
unt.
s.
i'vdolog:
^udo'iog:
Luc. 5, 26.
25.
Cor.
1,
VULLA
198
Volftrs, fem., Wichtigkeit, Werth; 7ii vaiht vulfirais ist, es ist nichts werth, vdtv diacfiQti:
Gal.
h.
G.
'2,
VODS.
VrifnS
Vull>rs,
adverb. compar.,
794.
{}'qiov
I,
VuUareis,
9,
Vlllfs
(altn. ulfr,
Mc-
Wolf,
dn. ulf;
Gf. I, 848.
griech. uliunij';
masc,
vulf, ahd.,
agls.
schw.
Mth.
Xixog:
7,
Rchth.
Luc.
15.
Vnilclll
ahd.
tru?iiia,
conj. II
agls.
1158),
10, 3.
Vlllld...;
Gal.
Vrakjan,
trauernd,
1,
Tim.
1,
diuiy.rtjg:
1.
dass.,
4.
conj.
II,
Gal. 6,
dtaiy.ead^ai:
verfolgen,
12.
Phlpp.
uxiiv:
betrbt,
Vrekei,
*
alts.
conj. II,
wund,
agls.
vmid, ahd.
fem.,
Verfolgung,
dass.,
rquvf.iaxti^iiv:
Cor.
uoyixg:
2,
(altn.
Vri1g;'g^O,
Vrolljan
Wunde,
(agls. vrenc,
wrink;
Frucht bringen.
Ti'kia(fOQtXv:
7-ita,
s.
mit.
agls. vritan,
Luc. 8, 14.
alts.
Vriggan.
Mc. 3, 10.
/.laTt'i:
(?)
writan, ahd.
rizan, reiz, engl, icrite, nhd. reissen; Gr. II, 14.
1130.
Gf. I,
II, 557), masc, Punkt, Strich, xeQuia: Luc. 16, 17.
Vinnan.
unt.
VrijSjqan , conj. II
Ga-vrisqan, dass.,
VritS
verwunden.
(ga-vondon),
Vraiqs
h.
fem.,
Thess. 2,
l'indan.
unt.
utid,
Ga-vundon
s.
Thess.
3, 6.
prs.
partic.
nhd.
unde, engl, wound,
icund; Gf. I, 896. Rchth. 1162), adject, wund,
verwundet; haubip vundan briggan, am Kopfe verwunden, y.iifai.aiovv: Mc. 12, 4.
VniUlS,
6, 12.
Verfolgvmg erdulden,
wunde,
altfr.
''Vundon,
19;
noaiv:
12,
12, 10.
s.
(altn.
wunta,
iy.a/.tir:
Verfolger,
Vrakja,
Phlpp. 2, 26.
ud}]^iovwv:
verfolgen,
masc,
Vraka,
sich freuen.
Un-vunands,
Vnnds
Rom.
ixdlxijaiv
8.
13.
1,
vul-
wunnia,
vyn , alts. wun
,
nhd. wonne; Gr. II, 55. Gf. I, 882),
(vgl.
wrak,
altir.,
lat.
10, 12.
loh.
alts.
15.
Vraks
alts. tculf,
nehmen,
Rache
Luc 18, 7.
Fra- vrikan,
2,
nhd. wolf,
vrecan,
agls.
1) rchen, iy.Sr/.tiv.
strafen,
2)
c.
yva(fivg:
Luc. 8, 33.
5, 11.
Ga- vrikan,
Wolle,
Vilvan.
unt.
s.
hoU.
pes,
Skcir. III,
Tuchwalker,
fem..
3.
Vulva,
engl.
masc.
1158),
Rchth.
Gf.
recka,
(altn.
vraad;
dn.
Gal. 2, C.
410.
vrad,
werthvoller, wichtiger;
visan, iucfiQiiv:
vulfiris
schw.
adject.,
Vull>ris,
vraH,
(agls.
Vrikan
1.
vgl.
(altn.
sdx^ vriden,
Luc. 3, 5.
.
Vrak,
Vraton
i\..
unt.
s.
(altn.
vride), adject.,
s.
^Vrig'g^an
vragg
masc,
Reise,
(agls.
fem.,
oSotnoQia:
Cor.
verleumden,
diaXXiiv.
VodiS
2,
Luc.
1.
Vrohs,
loh.
18, 29.
teood, holl.
Vrikan.
unt.
II,
1.
vruggun
Vruggo,
16,
rata-, Gr.
11, 26.
Vrekei,
Fra-vrohjan,
Vrikan.
wandeln, nooivta&ai:
0; dioivitv: Luc. 8,
Vratodus,
krumm, axohg:
besessen,
dai/.iovi-
conj.
Mc
I,
vruggans , drehen
Schlinge, nuyi'g:
Tim. 2, 2, 26.
drcken.
5,
Vods
18.
(vgl.
agls.
vuSuuta; oder
ist
veitvods eine
*veitvjan,
das etwa
VODS
FAHAN.
Veit-vodel,
63.
23.
1,
13,
1.
Mc
14,
5,
19.
Tim. 1,
Cor.
Thess. 2,
Tit.
1,
.5 ,
HUQrvQHv:
Zeuge, yjvdo/.tQTVQ-
falscher
(alts.
Veit-vodjan,
Mijiveit -
Rom. 0,
vodJan
mit
zeugen,
2, 2, 15;
Vob?
VobrS
s.
Skeir.
13.
Veit-vodi,
angenehm;
Galiugaveit-vods,
12.
"VOJIS
12.
6,
190
VI,
neutr., dass.,
b.
Tim. 2, 2,
2.
s.
zu
d. St.
ivwdiug: Eph. 5,
unt.
Vahan.
(agls.
vocor,
2.
ahd. wuochar,
altfr.
woket;
II,
11.
Gf. I, 680.
TondOIl,
^Opjilll
faii,
wepan,
altfr.
care;
Vundon.
s.
(agls. vop,
Gl'.
7 80.
I,
engl,
avfti.iuQTVQih':
1.
Veitvodifia (eeitvodida
niss,
Tim. 1,
Zeugniss haben,
13.
8,
ein
10, 49.
(fiintiv.
3, 7; veitvodifia haban,
Tim. 1,
/LtuQTVQHO&ut:
17.
fem., dass.
VI,
Skeir.
ifioviTv:
9,
loh.
18.
Mc. 9, 35.
24; nQog-
Uf-vopjan {ubuh-vopida
Luc.
uvuffwrtiv.
5, 10.
Veit-vodeins,
herbeirufen,
Luc. 16, 2.
Luc. 6, 13.
vaor:
16, 2;
18, 38.
c.
1,
42;
F.
jt ag'illOIS.
s.
unt.
Faihan.
feder, fader,
nuTTiQ:
feider
8, 56.
18, 29.
Fadrein,
neutr.,
15;
2) phir.
engl,
Gal. 4, 6.
Fadrein,
1) Vaterschaft,
,
Aeltern
3,
Col.
14.
Tim. 1, 5,
yoviig
Eph.
nuTQi:
:
Cor. 2
2,
Fadreins,
Luc. 2,
Faliail
Tim. 2,
Tim. 2, 1,
20.
4.
fem.,
2;
3,
nQoyovoi:
3.
Geschlecht,
Stamm,
;rT^i:
4.
(altn.
fd,
agls.
fon,
alts.,
ahd. falmn,
8, 20.
Ga-fahan,
39.
Cor. 2,
dass.,
niLuv:
loh.
7, 30. 32.
10,
FAHEfS
200
26. h.
1.
Ga-foh,
ncutr. (?),
Fang,
Luc. 5, 9.
j'pa:
FAIR.
16, 21. 22. 24.
11.
15,
17,
Rom.
13.
17.
14,
15,
auch mit
Luc.
11.
14.
loh.
Faliel>s,
Fjilijan,
WtihA
(vgl.
Rchth. 736),
Luc. 14, 23.
*FafeS
S3.
ag\s.
alth.
fethm,
Eph. 2, 14.
XLII
Gf
754.
faSem,
(fada Luc. 7, 6;
Gr. I,
DRA.
p^.,^^^
ahd.fadam,
fathom,
engl,
^^
^
)
Mip - faginon
vgl.
(1. Ausg.).
in, 374;
ag\s.
III,
vgl.
fadan; Bopp
DM.
319.
Aschbach,
689.
Gesch.
19.
fiusandi - fal>s, Anfhrer von tausend Mann, Oberster, xillaQ/og: Mc. 6, 21. loh. 18, 12.
der Oberste der Schule, uQ/i-
Faiail;
*
s.
unt. Felan.
Failian
(altn. feigenn fagna, agls. fea fmgfagan faganon, ahd. gafehan, gafag,
fagon, engl. /ai, schw. /gna; Gr. II, 28. 44.
Gf. III, 417), conj. I, fah,fehun,faihans, sich
,
iiian, a\ts.
viy.XHv:
4,
nXto-
Cor. 2, 7, 2.
Thess.
1,
6.
Ga-faihon,
dass.. Cor.
Bi-faihons,
9,
2, 2, 11.
h.
1.
5.
20. h.
conj.
an-
passen, fgen.
1) Genge leisten, Ixavbv nouTv:
Mc. 15, 15. Skeir. VII, d; 2) dienen, XatQtv-
Fulla-fahjan,
iiv:
passend,
adject.,
Luc. 4,
2, 10. 8, 13.
15,
7.
2, 10. 8, 13),
10.
Luc. 1, 14.
loh. 3, 29.
C.
9.
Gf.
engl.
420),
gut, tv&tTog: Luc.
d'in.favi-;
ntzlich,
111,
Un- fagrs,
II,
zubereiten, xaTuay.tvLfiy:
Luc. 1, 17.
dass., iva/jjixuvwg:
Thess.
12.
1, 4,
Filu-faihus,
adject.,
h.
Faihu-gairnei,
Faihu-geiro,
Faihu-I>raihns,
Faihu-skula, s.
s.
s.
*Fair
s.
unt.
(ahn.,
noXvnoiy.iXog:
unt.
unt.
Geiran.
preihan.
unt. Skulan.
Faihu-gavaurki,
s.
reichhaltig,
1.
s.
unt.
Vaurkjan.
unt. Friks.
Faihan.
agls.
/or-,
alts.
vorkommend: 1) mit Verbis: fairainan, fairgreipan, fairhaitan, fairrinnan, fairvaurkjan , fairveitj'an ; 2) mit Participien: unfairden Wrtern
8.
mit
sich
14, 35.
FaillOn
1.
II,
58.
agls.
schw. fager;
Faihu-friks,
mip)
'6.
/rtgr,
(altn.
fair,
Eph. 3, 10.
fgen, passen.
Bi-faihon,
13,
Cor. 1,
Fagrs
(oder faginon
Luc. 1,
avy/^ulQtiv:
Ga-fahrjan,
Honda- fa|>S,
SynagOga-faI>S,
freuen,
laistip$;
FAIRAN
*Fairan
far
(jsAtn.
fara,
firina,
altfr.
firin
ag\s.
ren,
alts.,
ahd.
I,
I,
anschuldigen.
'^Fairins,
adject.
5, 23;
Us-fairins,
Thess.
Col. 1, 22.
uf-iifinTog:
uvtyxXjjrog:
1,3,
Phlpp. 3, 6.
dass., u/.tiftnTog:
Fairina, fem.,
13;
Fairinou (Fairrinon
Gal. 5,
15),
conj.
II,
be-
verleumderisch,
diuo}.OQ:
Unga-fairinonds,
uvtyxXrjTog:
Tim.
3,
5,
I,
3,
Tit.
uvemXrjTiTog:
FairWllfS
(altn.
DM.
393.
111,
457.
Rom.
30. 37.
12.
11,
Cor.
15.
1,
I,
20. 5,
10.
7; uveyiiXfjnrog: Tim.
1,
Un-fairinodaba,
Thess. 1, 2, 10.
11.
18,
2,
12.
I,
2.
h.
10.
Gal. 4, 3. 6,
10.
7,
Col. 2, 20.
1.
10,
14. Eph. 1,
Tim. 1, 1, 15. 3, 16.
der AVeltherrscher,
G, 7; sa fairicu habands,
Eph. 6, 12,
xonfiox(jTcoQ
Cor. 2,
Vai-fairwjan
0, 14.
7.
6.
7,
4.
unbescholten, un-
6;
1,
3.
2.
Unga-fairinofiS,
Tim.
Tim. 2, 3,
praes.,
part.
tadelig,
1,
Luc.
schuldig, tadelhaft.
untadelig,
201
Un-fairins,
13.
FANUEL.
II,
Falaig^;
Fall)an
(altn.
conj.
faUla,
Ferja,
Ga-faurds,
15,
1.
. . .
Fairg^nni
Fairzna
versseil,
(altn.
(alts.
ahd. fersna ,
nhd. ferse;
gr.
agls.
nitQvu;
ersna ,
Gr. III,
miQvu:
loh. 13,
holl.
404.
18.
adject.
Manag -falps,
arri,
agls.
fear,
alts.,
6.
ahd.
faltig,
18, 30;
fach.
unXovg: Mth.
fehlerlos,
einfaltig,
6, 22.
Skeir. III,
mannigfahig, noXXaTtXaaiojv:
c.
Luc.
2.
FallaStlFj
Einfalt,
9, 11. 13.
11,
3.
Col.
3, 22,
OuaaovQ:
Esr.
2, 38.
Fana
(altn., agls.,
schw. /a,
Gf. III,
Fani
ahd. fano,
Luc.
\at.
19, 20.
(altn.
ants,
nr,X6g:
loh.
Fannel,
2,
alts,
16; aovQiov:
einfliltig,
Ain-faljiaba, adverb.,
fern, furn,
7.
n.
Ain-fal|>ei, fem.,
a.\ts.
Fairra
fal])lS
Ain-fal|)S,
9,
nom.
6.
11.
propr.
14.
masc,
36.
26
OuvovrjX:
Luc.
:,;
FALKO
2U2
FanllO
(ahd.
Xi7ir,i:
Fanr
/oAo,
engl.
agls.,
/ox,
alls.
/oA,
holl. vos,
und
Fanra
for,
fore,
fore,
engl,
schw./r,
iefore,
fori, for, ahd. fora, furi,
gr.
ngo,
lat.
;>rae,t-or;
;>ro,
/r,
nhd.
dn. /or,
Gr. 11, 726. Gf. III, 612. Alth. Prpos. 130 ff.
Rchth. 728. 751), Pnipositionen, von denen erstere
for,
alts.
(altn. fi/ri,
altfr.
agls.
/r
vor etwas hin, an ethin, den zeitlichen Begriff vor, und den ethischen Begriff fr ausdrckt, whrend letztere das
rumliche vor und das ethische vor bezeichnet.
rumlichen Begriff
den
was
Faur: A. Prposition
I.
mit
dem Accusa-
an etwas, an etwas
hin (so dass der dabei stehende Gegenstand vor
Einem ist), nuQa c. accus.: Mc. 1, 16 warbonds
faur marein ; so bei galeipan Mc. 2, 1 3 ; gadriugan 4, 4. Luc. 8, 5; sitan Mc. 10, 46. Luc. 18,
35; daher sa faur marein fiir nuQaXiog Luc. 6,
1 7 ; auch Mc 8, 6 atlagidedun faur po managein,
einzeln steht Mc. 14, 68
naQiS-iiXav T o/_Xm;
galaip faur gard, i'^TiXd'tv iig ro tiqouvXiov ; h) zeitlich vor, 71^6: faur mel Mth. 8, 29. Cor. 1,
4,5. Skeir. VIII, a; faur mela aiveina Tim. 2,
1 , 9. Tit 1,2; faur jera fidvortaihun Cor. 2,
12, 2; faur gaskaft fairwaus loh. 17, 24; faur
gasatein fairwaus Eph. 1,4; faur hanins hruk
Mth. 26, 75; faur pata Skeir. III, a; daher
Thess. 1, 4, 15 ni bisnivam faur pans anaslepandans {oii fit] <f)d-acf.iiv Toig y.oif.irjd^ii'Tug);
c) ethisch nach allerhand Verbis und Redensarten,
welche ein Thun, Leiden, Geben etc. fr Einen anzeigen, sei es zur Bezeichnung der Absicht, oder
des Grundes oder der Stellvertretung, fr, vniQ
Mc. 9, 40 (saei nist vipra izvia, faur
c. genit. :
izvis ist). 10, 45 (giban saivala faur managans
saun). Luc. 9, 50. loh. 10, 11. 15. 13, 37. 38.
15, 13.
18,
14.
Rom. 8,
Cor. 1, 4, 6. 5, 7. 15,
11. 5, 15. 20. 21. 7, 7.
15.
3.
29.
14, 15.
Cor. 2, 1,6.
9,
3.
8.
12. 8, 16. 24. 9,
12, 5. 10. 15. 13, 8. Gal. 1, 4. 2, 20.
Eph. 3, 10. 5, 2. 25. 6, 20. Phlpp. 1, 29. 4,
10. Col. 1, 7. 9. 24. Thess. 1, 5, 10. Tim. 1,
2, 6. Philem. 13. Skeir. I, a. II, a. VIII, c. d.
14.
B.
Adverbium:
Mc.
8,
6 atlagjan
faur (nu-
FAR.
h) mit Substantivis:
bisnivnn;
faurbauhta, faur-
c) nnt Adjectiveo
unfaurveis.
bezeichnet
(nuQWTavui
stauaslola
T( r]/.iuTi)
Cor.
vgl.
(atsaiwip faura
Luc. 3,
46. loh. 10, 5.
14, 52.
Adverbium:
B.
2) vorher, nQoTfQov:
14;
Tim.
1,1,
13.
Skeir.
Tim.
C. In
18 faura faursnivan.
Zusammensetzungen:
a) mit Verbis:
a) mit Verbis:
fauragaggan, fauraqipan, fauraqiman fauramanvjan faurameljan faurarahnjan faurastandan, fauravenjan, fauravisan; Bicomposita: fau-
faurbiudan, faurgaggan, faurdammjan, faurqipan, faurlagjan, faurmuljan, faurrinnan, faursigljan, faursnivan, faurvalvjan, faurvaipjan;
Bicomposita: faurbigaggan, faurbipragjan, faur-
C. In
Zusammensetzungen:
B'ARDS
fauradauri, faurahah, fauramapleis, /auramapU,
fauratani , faurafilli.
730 und
Faurliis
Gr. 11,
(vgl.
loh. 6,
d.
Skeir.
I,
Mc
Faurliizei (faui-pize
Gal. 2,
12.
Fanrdl,
FanrlltS
engl,
vairpan,
qioitad-at
sich furchten,
Faurh^an,
Mc.
27;
conj.
(fotTad-ai:
5,
iitMV ihai:
dass.
(y.d-a[.tuad-ai:
*FanrS
(alts.
Ga-faurs,
gifUri),
dass.,
Tim. 1, 3, 2;
x6a/.iiog:
r?;-
FanrtnnatnS
Cor.
Tog:
FaraiSj
FaraU
ahd.
fara, fdr,
altfr.
fara
Luc. 3, 33.
OuQi'g:
agls.
faran, feran,
engl.
dn. fare ,
alts.,
schw.
548.
gehn, wandern, (.uTualvuv: Luc. 10,
Farjan,
conj.
iXttvi'iiv:
loh.
At-farjan,
Us-far|)0,
II,
fahren,
Luc. 8, 23;
nXiTv:
xaruTiXiTv:
Luc. 8, 26.
usfarpon gataujan us
leiden,
vttvayiiv:
Cor.
2,
9, 17.
FareisainS
11. 34.
Mc
3, 6. 8,
II.
23.
21.
7.
Ga-fastan,
Mc
11,2.
Vitoda- fasteis,
Schriftgelehrter,
Fastubni,
15.
10, 2.
12,
13.
Luc
5,
Luc
Cor. 1, 7, 19.
Fai^itan
altfr.
18.
17.
29.
FaVS
Luc
(altn.
/e,
cus;
2, 37.
/, agls. /eavo,
/ew, schw. /a,
engl.
Gr. III,
616.
Gf.
14. 9, 37.
Mc
4, 8; favizo
8, 15.
Felis
s.
unt.
6,
(sc.
5.
8,
vr^xilu:
alts.
dn.
Luc
5,
Mc
9,
III,
7.
hahan),
iXuTioytiv:
Cor.
2,
Faihan.
*Feian
fem.. Ausfahrt;
shipa, Schifibruch
11, 25.
Faraon
7.
6, 19.
anfahren,
12,
7.
Fsttubni, neutr.,
holl.
masc,
Tr,qtiv:
Mc 7, 9. loh. 8, 51. 55.
14, 15. 21. 23. 24. 15, 10. 20. 17, 6.
12. Cor. 2, 11, 9. Eph. 4, 3. Tim. 1,5,
6, 14; (fvlanuv: Gal. 6, 13. Tim. 1, 5,
Tim. 2, 1, 12. 14;
(f^ovQv. Phlpp. 4,
achten,
altfr.
faran
fara,
(altn.
d.
1, 5, 13.
16, 17.
1,
Skeir. VllI,
16.
Un-fkurs,
Fastubnja,
sich frchten,
II,
203
FEIAN.
Skeir. I, b.
Fairan.
unt.
s.
'in-feinan, conj. Hl, gerhrt sein, anXayxvtXtcut: Mth. 9, 36. Mc 1, 41. 8, 2. Luc 7,
13. 15, 20; infeinandei armahairtei, herzliches
Erbarmen, anXayxyu iXiovg: Luc 1, 78.
26*
FERA
204
Faian, conj.
Fijan (an
tadeln, fiifKftai^ui
II,
II,
17,
24.
Rom. 9,
14.
9,
19.
13.
27.
14, 26.
15, IS.
Eph. 5, 29;
Fera
Fcrja,
/<,
(vgl.
nhd. fett;
y.oafistv
Tim.
9.
2,
Fig'gri'S
engl.,
xarorToA^}: Tim.
alts.,
21.
59. 60.
a.
Ana-filh,
neutr.
1) Ueberlleferung
nctQSoaig:
nuQU/]X}]: Tim. 2,
1, 12. 14; 2) Empfehlung; analhis bokos,
Empfehlungsbrief, cvaiuiixtu iniaioXui: Cor. 2,
Mc. 7,
Thess. 2, 3, 6;
3.
1.
Ga-filh, Begrbniss,
Us-filh, dass.,
Mth. 27, 7.
zu
s.
d.
Mc. 14, 8;
7.
jaq>tj:
St.
Luc. 19,
(legri
Filigri
12,
loh.
ivTcuftucftg:
ivza(ftaa/.i6g:
(altn. ^^ngr,
Mth. 8,
9.
d^mitv:
3,
altn.
1.
Skeir. III, a.
unt. Faii-an.
s.
Fetjail
Gf. III,
8;
5.
Skeir. II,
naQSoatg: Mc. 7,
arrui: Cor. 2, 3,
Gal. 5, 20.
t/IJu:
nuQuSi-
vui:
2.5.
1) bergeben, berliefern,
Ana-filhan,
hassen, utaeTv:
Rom.
PILL.
17.
neutr..
46),
Hhle,
Mth. 10,
2().
Ga-fulgins,
xtxQVfi/.iivog
Luc. 18, 34;
Eph. 3, 9. Col. 1, 26; gafulgins visan, xtXQVffd'ui: Luc. 19, 42. Col. 3, 3.
dass.,
anoxtx()Vf.if.itvog:
Fig;gra-gull),
s.
unt.
Gulp.
Fidvor
Fidvor
- tigjus,
Mc. 1, 13. Luc.
Yll,
plur.
TtaaaQxovTa:
vierzig,
4, 2.
Skeir.
Fulhsni ,
Filippa^
subscr. Cor. 2
7.
/e/a,
m,
fulliang,
alt.,
lat.
aM. felhan,
conj. \
18.
Geheimniss,
IV,
Skeir.
Oi'lmnoi:
d.
Cor.
1,
nom.
propr.
masc,
0iXi7i7i^aiog
15.
17. 8, 27.
Luc
3,
1.
6, 14.
loh.
Skeir. VII, a.
3,
6, 5.
Calend.
2,
engl. /e?,
500),
Verborgene ,
6.
Goth.
Tim.
falh , fulhun,
1, 5, 25;
4.
*Fill
(altn.
Tradition,
subscr.
Filippisius,
18. 6,
s. unt. Falpan.
nom. propr. masc, Othirg:
das
FilippniS;
17.
FUltan
neutr.
xQvnrv: Mth. 6,
Phlpp. 4,
Fidur-fallis,
FiletnS,
neutr., Ueberlleferung,
d.
2,
Ana-fulhano,
feil,
Gf
III,
vell;
lat.
pellis;
III,
408.
FLODUS.
Mth. 11,
Cor. 2,
FILM
Jiruts - fills , adject. , ausstzig, Itnng:
5. Luc. 4, 27. 7, 22.
17, 12.
Faura-iilli,
Col.
neutr.
18.
7,
1,
3,
Gai.
19.
3, 11.
Film
agls. film
(vgl.
filmene)
altfr.
6.
Mc. 16,
so
(//
Luc. 5, 26.
19.
19.
Cor. 1, 15, 6;
alts.
yei,
(altn.
holl.
^?,
agls.
/eZ,
filu^ soviel,
um
(beim Comparat.),
Filaus ,
aol-v: Cor. 2, 8, 22; niQtaaoTiQMg: Cor. 2,
7, 13. Skeir. III, d. V, c. VII, c.
adverb.
Filu-deisei,
s.
Filu-galaubs,
Filu-vaurdei,
Vieles
unt. Deis.
s.
unt.
Liuban.
s.
unt.
Vaurd.
10. h.
nXitov: Tim. 2,
holl.
Bopp
80.
Luc. 16, C;
ahd. fmf,
altn.
engl, five,
8, 57.
loh.
6.
Luc. 7,
niri/jxovTu:
Fimf-hunda,
Fimf - taihun
Finliai) (altn.,
s.
Hund.
unt.
Taihun.
unt.
s.
schw. y?, agls., alts., ahd. ^nfiinda, engl, find, dn. finde, holl. vin-
dan, altfr.
den, nhd. finden; gr. nvvd'uviad-ai ; Gr. II, 35.
Gf III, 529. Rchth. 740), conj. 1 , fanp, funpun,
funpans, erfahren, y/yvcoaxiiv: Mc. 5, 43. 15,
45. Luc. 9, 11. loh. 12, 9. Rom. 10, 19.
Fijan,
s.
FisliS
Feian.
unt.
(altn.
agls., alts.,
fish;
altfr.,
holl.
visch,
1,
16.
Luc.
5, 2.
Fiskon,
fang,
conj. II.
tig
Flailtan
Gr. II,
GL
flauhlans
45.
III,
769),
gr.
n\i-
conj. \, flaht,
flechten.
fetare;
l (i),
Fimf.
flauhtun
lat.
tiriiv:
Fif, so v. w.
*Flailltail
fem,,
Flechte,
n'ktyj.ur.
9.
(vgl.
agls.
flitan,
engl,
flite.,
flout),
tands
prahlerisch, xivSo'^og:
Flekan
(vgl. gr.
ninXrjyivai ,
Gal. 5, 26.
lat.
plangere; Gr.
fm
altfr. fiif,
dn. /jra,
quimjue;
Filn
im
du filusnai,
w. Fimf.
V.
agls.
schw.
541.
adject., immer in schwacher Form, ufilma , eigentlich mit erhhter (Gnse-) Haut;
ererschrocken, entsetzt;
usfilma vairpan,
schrecken, sich entsetzen, nXi^TTia&ui: Mc. 1,
22; (f<otTad-ut: Luc. 9, 43.
Us-films,
Us-filmei,
FilU,
lat.
Haut.
12, 7
9.
Fimf
fimm
205
1.),
Neh.
c;
5,
18.
vntQoXri:
Flodll.S
alts.,
FGLS
206
111,
Strom,
TiOTUfti;:
Luc. 6, 49.
//,
(altn.
agis.,
a\l(r.
9, 58.
Vnla
schw.,
engl, foal,
ahd. /o/o,
dn. fole,
holl.
altfr.
veulen,
/Wo,
nhd.
FnlgillS,
s.
unt. Filhan.
FlllllSni,
s.
unt.
FnllS
Eph. 4,
Goth.
13;
3)
katholisch:
Calend.
11.
Ga-fulljan,
yil.iiiv:
Us-fuUjan,
5.
17.
Col.
1, 9.
Luc.
m'/nnXaad-ai:
dass.,
1,
41.
yefiiXtod-ai:
Mth. 8, 17
14, 49. 15, 28. Luc. 4
21. loh. 3, 29. 12, 38. 15, 25. 18, 8. 32
Tim. 2, 1, 4; av/nnXriQovad-an Luc. 9, 51
m'innXaaat: Luc. 1, 23. 57. 2, 6. 21. 22
yif.U'C,ia&ai: Luc. 14, 23.
Us-fullnan,
27,
nXrjQovGd-ai
dass.,
Mc. 1, 15.
9.
Fullei^is,
eine
fem.,
5,
7;
Flle,
Menge Korn,
Flillo, fem.,
Menge;
s.
zu
d. St.
fulleips kaurnis,
nX-^Qtjg airog:
Mc.
4, 28.
1,19.
Fulla-tojis,
s.
Veitan.
unt.
unt.
s.
Fulla-fraljan,
FnlS
Taujan.
unt.
FuUa-vits, s. unt.
Fulla-veisjan, s.
FuUa-fahjan,
18.
Ga-fuUnan,
aivfiu:
alts.
allgemein,
Filhan.
(altn.
FuUnan
5,
Fllg^IS
FRA^JAN.
s.
unt.
Veis.
Fahjan.
FraJJan.
agls.,
ahd., altfr.,
FtmiSkS,
Fra
s.
unt.
Fon.
,
dass.,
Eph. 1, 10; 3) vollstndig
n'/.riQovv: loh. 15, 11. 16, 24. Cor. 2,
Phlpp. 2, 2; uvutiXtjqovv: Thess. 1, 2,
16; 4) vollenden, nXtjQovv: Luc. 1, 23. 7, 1.
9, 31. Eph. 1, 23; TtUTv: Mth. 11, 1; t-
machen,
10, 6.
Cor.
Ufar-iulljan,
1) berfllen, vntQntQtaaivuv:
Cor. 2, 7, 4; 2) Ueberfluss haben, ntQiaatvttv:
Cor. 1, 15, 58.
Frag^an,
Frafjan
frod, ahd.
s.
zu Cor. 2, 13,
(a.\tn.
frot,
5.
frda, frodr,
holl
vroed;
gr.
agls.,
alts.,
altfr.
(fQaCta&at; Gr.
FRAIHNAN
II, 10. Gf. III, 819. IV, 095. Rchth. 767), conj. I,
frop, fropun, fropans ; 1) denken, (p^ovitv: Mc. 8,
33. Rom. 12, 3. 16. 15, 5. Cor. 1, 4, 6. 13,
11. Cor. 2, 13, 11. Phipp. 2, 5. 3, 19.
4, 2.
10. Col. 3, 2. Skeir. VIII, c; niais frapjariy sich
berheben, vniQCfQOviiv: Rom. 12, 3; vaila frapjan, bescheiden sein, awcp^oviiv: Rora. 12, 3;
2) merken, verstehen, avvti'vat: Mc 4, 12. 7, 14.
8, 21. Luc. 2, 50. 8, 10. 18, 34. Cor. 2, 10,
12. Eph. 5, 17. Ps. 53, 2. Skeir. II, b; yiyvoiaxeiv: Mc. 8, 17. 12, 12. Luc. 20, 19. Ich. 8,
27. 10, 6. Rom. 7, 15; imytyvmGXiiv. Luc. 1,
22; votTv. Mc. 7, 18. 8, 17. loh. 12, 40. Eph. 3,
4. 20. Tim. 1, 1, 7. Tim. 2, 2, 7; aia9-m'iaui
Luc. 9, 45; ni frapjan, nicht verstehen, ayvottv:
Mc. 9, 32. Luc. 9, 45; 3) verstndig sein, aio(fQOVHV. Mc. 5, 15. Luc. 8, 35.
FuUa-frafijan,
Cor. 2, 5,
q)Qovitv:
ow-
13.
'iv
Tim.
Us-fral>vjan
chen,
Verstndigkeit,
fem.,
1,2,
(us/ratvjan),
abxfqoavv^]:
conj. II,
Tim. 2, 3, 15.
s.
vreise
zu
d.
ma-
adject.,
comparat. frodoza, verstndig,
(pQdvtfwg: Mth. 7, 24. Luc. 16, 8. Rom. 11,
25. Cor. 1, 4, 10. Cor. 2, 11, 19; cwiiog:
Luc. 10, 21. Cor. 1,1, 19; ao(f6g: Tim. 1,
17;
Frodaba,
8;
awfQwy. Tim.
Un-frolis,
thricht,
3.
ufgwv:
Cor.
1.
2,
11,
FraiSflll
7,
1.
17.
Frailinan
Unverstand,
uffQaivti'.
(altn. fregna,
altfr.
fragon, ahd. fragen
(altn. freisla,
agis.
fregia
fregnan,
,
Mc.
2,
I.
Cor. 2, 13,
5.
agls.
Gal. 6,
5.
Thess. 1, 3, 5;
1.
FraiV
Gf
413.
FraiU
(altn.
fra,
agls.
fram, from,
mtQ;
gr.
Gf
III,
638.
alts.,
ahd.
frem, fra;
Alth. Prp.
ans
(mit
von an,
seit;
in
etc.
I.
Thorheit,
uxoviiv:
Luc. 8, 49.
Cor. 2, 11,
IniQiDTv:
erfragen,
erfahren,
16.
3.
Frodei,
Un- frodei,
fragen,
1)
lichen
1, 3, 2.
Ga - fraihnan
fram,
St.
FroJiS,
1,
loh. 7, 42.
15.
ao(flUiiv:
207
hell,
3.
(aino) (pQovwv
PhIpp. 2, 2.
Ga-frapjei,
FRAM.
ixniiQ^iiv:
Sama-frapjis,
alts.
schw. frga,
elliptisch
710
1;
a) Mc.
naQ.
26 (am).
c.
FRAM
208
22 frampizai
weiliii
Col. 1, 9
fram pamma
daga.
1, 3
loh. 8,
fram
42
sis
silhin
26.
3,
loh.
so
19.
7,
17
4,
15.
15.
18. [7,
5,
6,
9, 7. 10, 22. 16, 22. 17,
20. Rom. 13, 1 sec. Cor. 1, 4, 3. 7, 25. 14,
24. Cor. 2, 1, 4. 2, II. 3, 2. 3. 5, 4. 8, 19.
20. 12, 11. Gal. 4, 9. Eph. 2, 11. Phlpp. 1,
28. 3, 12. Col. 2, 18. Skeir. 1, b. IV, d. VI,
c; passivisch ist auf jeden Fall auch Mth. 27, 9
patei garalutidedun fram sunum Israelis zu er24. 30.
klren
gizam
7.
8, 29.
Cor.
(sc.
2.
43.
2,2,6
auferlegt)
passivische
Bedeutung
liegt
auch in Cor. 2, 1, 16 gasandjan sik (geleitet werden); 11, 24 slaliins niman (geschlagen werden);
Mc. 5, 26 gapulan; Thess. 1,2, 14 vinnan;
cc)
}/.:
himait
lob. n.
loh.
7,
17
laiseins
ist
fram gupa.
ist
22
giba haban;
c.
gen.: nach
FRAUJA.
visan loh. 6, 40. 7, 29. 9, 16. 33; das Participium davon oder ein hnliches ist Rom. 1 1 , 27
so fram mis triggva zu suppliren ; vairpan Mc. 1 2,
1 1 ;
Luc. 2 , 1 urrann gagres fram kaisara
ferner nach hausjan loh. 7, 51. 8, 40. Skeir. II,
Luc. 6, 34; passivisch Neh. 6, 16
andni?nan
b;
varp usfullip pata vaurslv; Luc. 1, 45 vairpip
fram fraujin ;
ustauhts
ee)
nagd
c.
dat.
(wo
ei-
Cor. 1, 6,
genit.:
stojan
Passivum
als
vum
c. gen.:
Luc. 4, 37 us'iddja meripa; Luc. 16, 2
hausjan; auch Mc. 3, 21 ist so zu erklren, s. zu
d. St.; Rom. 14, 12 rapjon usgiban; Luc. 2, 24
hunsl giban; Mc. 1, 44 atbairan (sc. hunsl).
Cor. 2 , 7 , 14
Luc. 5 , 14; bb) vjitQ c. genit.
ivopan. 9,2; 5, -12 wofluli. 9, 3; loh. 17, 19
sikveihan; Rom. 15, 8 andbahts vairpan; Luc. 6,
28 hidjan; Eph. 6, 18. 19 bida; Eph. 5, 20 avi2 taujan aviliuda ; cc) uno
liudoti ; Tim. 1 , 2, 1
Cor. 2, 2, 3 faginon; dd) im c. dat.: Thess. 1,
:
3,7;
gaprafstips visan.
Adverbium,
II.
iddja fram.
In
III.
28
Vgl. Framis.
sttintivum
und
in
Vgl. Fra.
Framis,
adverb. compar.
weiter,
vor....,
steht
FramaJ>eis
(altn.
framandi.,
agls.
frxmd, fremd,
DRA.
756),
adject.,
Framal>jan,
Col.
1,
Frailja
virt
conj. II,
entfremden, una7Jkorgiovv:
21.
(in
fa, fins
w. geschrieben, ausser
wo
es uicht
FRASTS
24.
17. 6, 5.
3.
5.
17,
13.
8.
5.
37.
6.
6. 41. 19, 16. 31. 33. 38. 20, 13. 37. 42. 44.
23.
16.
11, 2. 13,
Cor. 1, 4, 4. 5, 4. 7, 22. 9,
Cor. 2, 1, 2. 3. 3, 18. 4,
14, 21.
6.
11. 6,
10, 26.
1.
14.
17. 8, 5. 9. 19.
Gal. 5, 10. Eph.
18,
loh. 6,
5,
IV,
c.
Tim. 1,
7,
b.
VII,
d.
6,
VIII,
a.
8.
d;
b.
Tim. 2, 2,
2.
1.
2.
21;
dtanTt]?:
Neh.
&i6g:
2.
Ga - fraujinon
herrschen ,
15. Neh. 5,
fraujinonds
Luc. 2, 29;
gebotsvveise,
Fraujinassus
1, 21. Cd.
FraStS
masc, Herrschaft,
Mc.
nhd. fratz;
(vgl.
Eph.
xvfiiorrjg:
1, 16.
frasteis Kind
,
Frasti-sibja,
s.
Schm.
riy.vov
masc,
622),
I,
Cor. 2
13.
unt. Sibis.
unt. FraJ>jan.
Fratvjan,
Freidjan (vgl. Fripon), conj.
Rom. 11,
ead^ut:
12,
rciQtnoiijaig:
Dn - freideins
21.
13,
6.
Ga - freideins
schonen, ^it-
II,
Cor. 1,
7,
28.
Cor. 2,
2.
Nichtschonung
uqndlu
Col.
2, 23.
unt. liriggan.
unt. Hals.
B.
1,
10, 29.
s.
in
abgeleiteten gafrisahtjan
Friajjva,
*FriJ>OIl
s.
Frijon.
unt.
fridr
l/iu/i,
788.
Rchth. 759),
Ga-fri|)on,
5,
18.
19;
conj. II,
shnen.
vershnen,
yuTaV.uTTeiv: Cor. 2,
anoy.uTuXXTTiiv: Eph. 2, 16. Col.
1, 20. 21.
Ga-frijions,
fem.,
2, 5, IS. 19.
propr.,
s.
Monum. Neap.
unt.
Reik-s.
Faihn-friks,
16,
Faihu-frikei,
Eph. 4, 19. 5,
s.
adject., frei,
Mc. 7, 22.
3.
unt. Freis.
Frijon
43.
n.
30. 31.
s.
FreiS
9,
Frijei,
xuTaxvfynvtiv
42.
1(1,
1, 23.
209
gierig.
plur.
FRIJON.
engl.
Gf. III,
iXiv^eQog: loh. 8,
27
FTUS.
FRIS
210
Frijouds,
IVyons,
Kuss,
fem.,
(fiXtjftui
Cor.
dass.
1,5,
4,
2.
1.
2.
15.
16.
Col.
1,
Thess. 1, 3, 6. 12.
5, 8.
3, 14.
Thess. 2, 1, 3. 3, 5. Tim. 1, 1, 5. 14. 2,
15. 4, 12. 6, 11. Tim. 2, 1,7. 13. 2, 22.
3, 10. Skeir. V, d.
13.
Frial>va-inilds,
unt. Milds.
s.
22.
Klte, tpv/og:
FrnmiS
(altn.,
828.
Rchth.
Cor. 2, 11, 27.
Gf. III,
agls., ahd.
frum,
768),
alts.
Fruma,
4.
Frumists,
superlat.
s.
s.
FroI>.s,
FTg'iiln!$) nom.
1,
b.
'> 2.
in
Cor.
1,
frumadein habun,
18.
1,
Bairan.
unt.
r.
t rnbian.
^
*1,
propr.
2,
15.
Fjnikiiifka,
Sur.
s.
Fodjail
(ahn. fodra, agls. fedan, foda, alts. foahd, futjan, alts. /erfa, foda, engl, feed,
dian,
voeden,
holl.
nhd.
fttern;
Tim. 1, 5, io.
Fodeins,
25.
Us- fodeins,
altfr.
forma,
loh.
Col.
neutr.,
fruma,
Tim.
8, 44;
tv TiQioTOig:
Vorrang;
fem.,
Fruma -baur,
Frodei,
unt.
_,
I-"-
6, 64.
loh.
vornehmlich,
II,
3.
nQMXiiiiv:
Gr. II,
15,
2G.
FrinS
Anfang, uqx^'dass.,
Frumadei,
Thess.
Frijapva
8.
neutr.,
neutr.,
Jruiiiistjum,
13, 12.
Cor. 2,
Ga-frijons,
Frumisto,
Frumisti,
16, 20.
1,
5.
2,
47.
Fodr
Scheide,
neutr.,
FOll
dass., SiuTqocfly.
(altn.
funi;
loh.
d-i'jxij:
vgl.
3,
Mc.
9, 22.
16.
9.
12, 20.
Fotn.S
54.
1
17, 29.
22. 7,
5,
loh.
(altn.
/o/r,
agls.,
alts.,
schw. fot,
gr. Tzovg,
19. 25,
15,
lat.
Luc.
Rom.
6.
8.
foot,
engl,
Mth.
17.
9,
Thess. 2,
Funisks,
fuss;
8.
nhd. futterat),
18, 11.
Tim. 1, 6,
altfr.
dn. fod,
pes
Bopp
Eph.
6, 16.
holl.
80.
iwet,
83.
nhd.
Gr.
II,
III,
6.
20, 43.
XRISTUS
WAPJAN.
211
X.
1, 1, 16), nom. propr.
Mth. 11, 2. 26, 68. Mc. 8,
29. 14, 61. Luc. 2, 11. 26. 4, 41. loh. 6, 69.
7, 26. 41. 42. Rom. 10, 4. 17. 12, 5. 13, 14.
2,
XQiarg:
30.
2.
Galiuga-xristos,
w.
und indirecter Frage, nwg: Mth. 6, 28.
Mc. 2, 26. 3, 23. 4, 13. 40. 5, 16. 8,
9, 12. 10, 23. 11, 18. 12, 35. 14, 11,
in directer
Wad,
s.
unt.
30.
JVas.
21.
^ll^<l]>jail,
schumen,
conj. II,
Mc.
ag^Q^iiv:
9,
18. 20.
hioei-ban,
huarab ,
alts.
Luc. 9, 39.
Jweorfan, hvyrft,
hwerva,
altfr.
gr. qItitiiv,
vgl.
engl.
vortex;
lat.
10;
ntid^i'jg:
IVeila - ivairbs
Tim. 2, 3,
45.
8,
d.
Tit.
1,
2.
wetterwendisch
nQgxutQog
^Varbon,
l^airnei
(vgl
Il^aiteis
wey,
nhd.
tcaizen
Gr. III,
Waiva
(agls.
i-,
engt,
neutr.
how
Was),
370.
Gf, IV,
Waizen, aiTog:
schw. ArM,
dn.
33.
Thess.
14;
'Iva
'W^an
1,
2,
(agls, hvcenne,
Wan-hun,
jemals,
stets
mit
der Negation,
ni
^'Wapjan
conj. II,
ersticken, auslschen.
27*
MAR
212
WAS.
Af-wai^jau,
uTionn'yiiy
13; avfinvt'yeadai:
anOTtvlyiaO^ut: Luc. 8, 33; aiv5,
Luc. S, 14;
vvaui: Mo. 9, 44. 46. 4S.
Uii-\irapnands,
Mc. 9
Vl^ar,
unt.
s.
part.
AVarbOll
"WarjiS, s.
W'HH
(altn.
altfr.
hwa,
unauslschlich, uaeoTog:
Wairlan.
Was.
unt.
unt.
a)
in
30.
36.
36.
15,
3, 7. 10. 12. 14. 4, 34. 30.
7.
17.
4, 7.
9, 7. 10, 19. 11, 22. 14,
26. 15, 29. 32. Cor. 2, 2, 2. 16. 6, 14. 15.
16. 11, 11. 29. 12, 13. Gal. 3, 1. 4, 30. 5,
7. Eph. 4, 9. Phipp. 1, 18. Col. 2, 20. Thess. 1,
2, 19. 3, 9; T/V aQu: Luc. 1, 66. 8, 25; noiog:
Mc. 11, 28. Luc. 6, 32. 33. 34. 20, 2; wajmu,
Ti: Phlpp. 1, 22; und lea, wie lange, twg nxt:
Mc. 9, 19. Luc. 9, 41. loh. 10, 24; b) in indirecter Frage, jlg: Mth. 9, 13. 26, 70. Mc. 2,
25. 4, 24. 5, 14. 8, 1. 2. 23. 9, 6. 10, 38.
14, 60. 68. 15, 24. Luc. 4, 34. 6, 9. 11. 47.
7, 39. 8, 9. 9, 55. (33.) 10, 22. 15, 26. 16,
4. 17, 8. 18, 6. 36. 19, 3. 15. 48. 20, 2. loh.
6, 64.
7,
Rom. 9,
8,
7.
fv
irgend
/QOvi'Cdv avTov;
Einer, Jemand, Etwas, stets in affirmativem Sinne,
auch wo der Satz negativ i.st, rig: Mc. 8, 4.
Luc. 7, 40. Rom. 9, 11. 14, 14. Cor. 1, 6, 1.
7, 18. 10, 19. 31. 14, 27. 16, 7. Cor. 2, 2,
10. 3, 5. 11, 1. 16. 21.
12, 6. Gal. 2, 6.
Eph. 5, 27; im negativen Satz Mc. 4, 22. loh. 7,
64.
8.
iO'uvfiuCov
49.
9.
29.
19. 26. 41. 20, 13. 15. 17. 23. 24. loh. 6, 9.
28. 30. 60. 68. 7, 19. 20. 8, 25. 46. 53. 9, 2.
17. 26. 27. 36. 10, 20. 12, 27. 34. 38. 13, 25.
14, 22. 16, 17. 18. 18, 4. 7. 21. 29. 35. 38.
6.
ina,
26.
11,
24.
5, 21. 22. 6, 2.
32. 41. 46. 7, 24. 25. 26. 31. 49. 8, 28. 30.
45. 9, 9. 18. 20. 25. 10, 25. 26. 29. 14, 28.
31. 34. 15, 4. 16, 3. 11. 12. 17, 7. 18, 18.
Rom. 7,
latidedi
directer Frage,
7. 8. 9.
27.
wa
2) indefinitumy
Tili
Was.
s.
Luc. 3, 17.
43. 45.
4.
23.
16. 12, 6.
Mth. 5, 39.
16. 9, 35.
9, 23. 14,
26. 19, 8. 31. 20, 28. loh. 6, 51. 7, 17. 37.
8, 51. 52. 9, 22. 31. 10, 9. 11, 9. 10. 12,
26. 47. 14, 14. 23. Rom. 8, 9. 13, 9. Cor. 1,
5, 11. 7, 12. 8, 10. 10, 27. 28. 14, 24. 16,
22. Cor. 2, 2, 5. 10. 5, 17. 7, 14. 10, 7. 8.
11, 20. Gal. 0, 1. 3. Phlpp. 2, 1. 3, 4. 15. 4,
8. Col. 3, 13. Thess. 2, 3, 10. 14. Tim. 1, 1,
Tim. I, 1, 10.
8. 10. 3, 1. 5. 5, 4. 8. 6, 3.
4;
{bat:
18.
We,
Bopp 189.
etwa,
9,
11.
av:
14.
WAS
WEILA.
Was-hun,
11. IG, 18. 20, 18. loh. 6, 40. 8, 34. 11, 26.
1, 9, 25. Tim. 2, 2, 19;
Weh,
12;
adverb.
weh patainei,
Wajiar, pronomen
tig:
Mth. 9,
Skeir. III,
nur,
jedenfalls,
5.
fiovov: Gal. 6,
Phlpp. 1, 27.
dass.,
interrog.
Mc. 2,
9.
a.
Wa{>aruh,
Warjis, pronomen
rern), wer,
Ti'g:
interrog.,
Mc. 9, 34.
muss).
12, 23.
Luc. 9,
213
46.
noiog:
13,
22;
0?:
loh.
13, 18.
'Warjizuh, pronom.,
14.
Luc. 2,
32.
Rom. 12,
jeder,
6, 44.
3.
9,
ixuarog:
14.
Ich.
Mth. 27,
6,
7.
16,
16. 25.
Ain-vrarjizuh,
40.
WaJ) (wad
loh.
wohin,
5.
16,
i'vu
510?:
5.
Wajjro,
War,
*^l'^aSlS
(altn.
schw. hvass;
adject.
Wassei,
und
ahd.
well,
adject.,
Jncila,
Mth. S,
s.
unt.
leicht,
altfr.
nhd.
830),
13.
hicile,
engl,
trhile,
4,
17.
alts.
huila,
dn.
hrile,
weile;
fem.,
9,
Rom. 11,22.
Jf'as.
wijl,
Rchth.
AVeilltS,
holl.
av:
heftig.
Wassaba,
Weila
20.
hvat,
We
14,
loh.
WEITS
214
OSEA.
34.
17.
IS,
offov;
Mth. 9, 15.
XVeilan,
Col.
conj.
weilen,
II,
aufhren,
W\
Luc. 7,
Wo
10,
vunaviiv:
erquicken,
Cor.
2,
7, 13.
10,
8-,
2, 13. 7,
rastlos,
unaufhrlich,
i-
(altn.
altfr.
Was.
unt.
waiwop,
11.
9.
teaiwopun,
Rom. 11,
wopans,
Cor. 1,
18.
Gal. 6, 13.
3.
Thess. 2, 1, 4.
14.
Eph. 2,
Phlpp. 3,
9.
19.
(Gr.
nQog
fem.,
43),
II,
Drohung,
uniiX^:
Skeir. II, a.
9.
Wotjan,
conj.
II,
s.
hvitr,
hioit,
16.
15.
8.
h.
5.
Eph. 6,
3.
1.
"IVota
2.
Gal. 2, 5.
Weila-Teairbs,
^tVeitS
13,
2,
adject.,
Weilo-hun,
Qav:
Rom. 9,
liinrog:
Sarg, aoQg:
5.
Un-weils,
fem.,
Wofluli,
Luc.
6.
Ga-weilains,
hwiz,
inavanavtad'ui
verweilen,
13,
1,
s.
conj. I,
rhmen, y.av/ad-ai:
4, 7.
Ana>weilaii,
58. 133),
14.
und \TOll
sich
9.
1,
(Gr. II,
^Vopail;
nuvta&ai:
9,
Was.
unt.
s.
. .
AVilftri
Mc.
36.
5,
Wairhan.
unt.
agls.
engl,
hvit,
Ga-wotjan,
alts.
huit,
Tim.
ahd.
I,
white,
2, 4,
dass.,
2; ifigi/ma^ui: Mc.
1,
43.
Skeir.
c.
Woftllli,
s.
unt.
Wopan.
o.
O,
Obeifl
Ogau,
Odneia,
unt.
'Sir^S:
Gal. 3,
1;
Luc. 3, 32.
OllteigO,
Osanna
so V. w.
(vox hebr.)
Uhteigo,
,
(haavv
s.
unt. Uht.
Mc. 11,9.
loh.
12, 13.
Agan.
Osea
IduQrii:
Jeins.
uyud^waivT]
ayakliu^iiv
ad^cii:
uyuXhu^t-
svegnjan ;
sifan.
ayaXliudtg: svegnipa.
uyu/.iog: unqenips, UTiliugaips.
uyaruxTiu' imverjan.
uyavuxTijaig unvereins.
dyuTiv frijon ; rjyunTj/.itvog: Hubs,
:
valis;
oiy. riyan-ij/nirog:
unliubs.
uynr]-. friapva.
yunijTog: lius.
ayyuQiviiv
ananaupjun
undgrei-
pan.
d'iTHi'
uyQuvXth', pairhvttkan.
uyQtveiv: ganiutan.
uyQtt'kutog: vilpeis alevabagms.
u&Cog: svikns.
uidcog: gariudjo.
uyQwg
(xl/iio^t^wovau:
haipivisks
Cta&ui
vei/tnan
i-yiaajittrog
ayQvnrlu
ayiog: veihs.
ayiwg: veihaba.
:
arms.
uyvu<fog: parihs,
niuj'is.
aiita
blop.
u'i'viyfiu:
frisahts.
ulvog: hazeins.
aiQiaig: haiiaisis.
ma&vtadui: frapjan.
di\(fi]
uia/^QOxiQi'jg: aglaitgastalds.
svistar.
bropar;
uikcfol:
bro-
prahans.
itdfjg:
unvunands.
skatnan
halja.
uiisveibands, unteeils.
uiXiinTog:
ad'ixitv:
skapuls.
ungakusans, ttskusans.
sik.
utTiTv: bidjan
uvvuTog: unmahleigs.
ut/nullOTtLiir:
uixog: ara.
ahiv:
unbeistei.
ui^i'fiog:
azymus,
rjQ
Icuiips.
yvoiu: unviti.
ayvog: hlutrs, svikns, veihs.
uyvriig
aCvj.iov:
sviknipa.
unbeistjops.
luftus.
u&avuaiu: undivanei.
D-vuiog: undivans.
ad'iog: gudalaus.
uhiuv:
in
htinps.
ui/jia).<OTii'itv
panana
t]v
unveniggo.
aifpviicog:
ai/jic'd(OTog:
uhiiaifui:
pizozei vaihtais.
in
Jiizei,
uti: sinteino.
unvi-
Si
ahiu: fairina;
sokjan;
lida.
uiirii-ia:
ui/jiaXwaia
digrei.
aihtron.
uSwv:
unvits visan ,
aglaitivaurdei.
ulaygog: agls.
utiXog: tmvis.
ad)jftoviv
uio/j)oXoyiu
blopurinnandei.
alvtiv: hazjan.
haifstjan.
aHv: siggvan.
(iprj;j:
gut auJan.
&luv: brikan,
at^itv: valjan.
a/.ifiog:
veihipa.
vokains.
fjipan,
uyiv: Imifsts.
uyiuaftog: veihipa.
uyt(oavv7j
vilpeis.
usmet.
uyioyrf.
skapjan;
veilis.
utlffog:
uy/.X')]
uynog: sviktiaba.
uyvwalu: unkunpi.
ayoQa: garu?is, mapl.
ayoQuQiiv: bugjan, usbugjan.
uyQu: gafah; ilg llygav: dufiskon.
ushinpan.
frahinpan, frahun-
tiuhan.
aivs,
frahunpans.
ajukdups, alj)s:
uti
uxuiQita&ai
uxuiQiog
analadps
unuhteigo.
vairjm/i.
AKANOA
216
uieuva: paurnus.
('txdy&itoi'. paurneins.
drobna
c'.ru(htxvi'vut
samana, suns.
uf.iuQTi'i.yitv: fiavaurkjan ; i\uuqtu-
drun'^ig: uslaikneins.
merifia.
axolovl^tiy
laisljan
eifarlaisljan,
u/.iu/og: ni sahjis.
uva&t/.iariCitv: afaikan.
ui'uifia: anapaima.
dvuY.a&iL.iiv: ussitan.
unkarja visan.
(ifiiXtTv:
unvalis, unfairins
(ifiifinrog:
us-
(\uiTUfif'Xr]Tog:
uiiiTUxhtiTog: ungavagips.
inu idreiga
unbtmait,
unbimaitans.
galul-
tifuiog:
malma.
lifivog:
vipriis.
uvuxXit'iiv
aj-iniXog: veinutriu.
veinagards, veinatriva.
afiTTiXwi':
u/^i
biluiilja.
(plXrjaTQOv
uXa\oq unrodjands.
ulag: salt.
uWiftiv: salbon, gasalhon.
ai.ixTioQ: hana.
uiMOfiog
(0.)\&iiu: sunja.
malan.
ukr,d^tvttv: sunja gateihan.
uf.i(ftivvvvui:
ainioaparuh.
uX-i]d'(ty:
i'ltjd-tg:
sunja,
uXl
leipan,
aXlyt
i'nsuiivan.
aippau.
aljapro.
uXXr^yoriHV., )J.riyoQOv/j.ivog:
XXfog
uXov
aXg:
naupjan.
uvayxuiog: paur/ts, naudipaurfts,
parbs.
uviiyxtj: paurfts, naups; avyxrjv
l'/icv: paurban.
anakunnains; saggvs
vyvwaig
aljaleikos.
salt.
oiXvnog: hlas.
eisarnabandi, naudibandi,
kunaveda.
uXvatg:
XuTir^'i:
fauho.
uiaXvitv: andletnan.
a.v(j.Xvaig: gamalteins^ disviss.
gamaudjan;
gamunan.
gamunds.
dl'u/iii/ilvi'jaxetv:
dvu/.ii'i]aig:
uvuieoHv: ananiujan.
d.vuvri(fiiv: usskavjan.
uvu.ug unvairpaba.
uvunavitv: anaiceilan;
jan, gaprafstjan.
boko.
uva-
anaprafsl-
insandjan.
avuyuiov s. uvujyu-tov.
avuyyiXXetv gateihan.
briggan , 'iup ustiuhan,
avyitv
ustiuhan ; uvyia&ut galeipan.
anakunnan , gaurayiyvwaxeiv
kunnan, siggvan, ussiggvan.
baidjan , gabaidjan,
uvuyxCeiv
:
priskan.
dvnii^og: gamaids.
uranlnTiir: anakumbjan.
niman, andniman.
andanumts.
uvuXiay.tiv: fraqiman.
vaXog: unsaltans.
uvuXriiptg:
uvuiii]dd.v: ushlaupan.
liXXog:
hruskan.
uruXa/iidytiv
uvunti^iniiv:
aljakuns.
dvay.muv: s. iyxmtiv.
uvuxQuuiv: ufhropjan.
gataujan anakumbjan,
anauvaxXiviod^ui:
avXiiptg: siuns.
alja-
leikops.
uXXoyivi'jg
us-
ak\.xritv: inmaidjan.
uXXuyod^iv
sieigan,
sleigan, ufarsteigan.
sultan.
urrinnan,
uvuaXXtad^ut ussakan.
uvuXtJiiiv: ussaiwan, insaiican iup,
nuta, fishja.
ak, akei, appan, aippau, alja.
sik.
f.ii/.ofiaxead-ui:
uvuali'tiv:
bi sunjai.
ith'Ceir:
unvamms.
tvans tcanzuh.
uXvi&n'g: sunjeins.
ukrid-wg: sunja, sunjaba, bi sunjai.
a).iivg.
gavandjan
7iali.
vasjan, gavasjatt.
ujLKfOog: gaggs.
uftqriQOt: bai, bajops, tcaparuli,
galagjan;
kumbjan.
ufwii]: andalauni.
alabalslraun.
sunjeins
uvuy.u/.inTiiv:
XQO* andeis.
uxQog: auhumists.
axvQOir: blaupjtin.
rIj;^;?:
ananiujipa.
uxgoiaiiu: faurafiUi,
Xt(L'<'J)':
pramstei.
uruy.utvovv: ananiujan.
uvaxui'rcoaig
fairins.
n'/..JunrQog
dvud^XXiiv: gapeihan.
^Ufinrcog: unfairinodaba.
'
anaqiujan.
i'.i'uC'onvQih'
hausjan, gnfiaihnan.
axQuaiu: ungahobains.
uxQi'g:
sokjan.
fiavuurhts.
K/LiuQTiu: fravaurhts.
(t/iinQTCoXog: fracaurhts.
((fiuQTijiiiu:
dvuKriV: gaqiunan.
uiuLTjTitt',
vcv: fraraurhts.
unsuti.
uslaiknjan.
(<Xw?: gaprask.
ANATOAH.
(iftic.
axap.TO?: alcranalaus.
(ixaraxlvTiTog andlmUJta.
itxuTuaTualn
uvunXriQOvv: usfuUjan.
uvamvaativ: uslukan,
dvuaeiiiv: 'invagjan.
uvaruaig: usstass.
dvaaruToiv: drobjan.
uvaaitruCiiv: ufsvogjan.
dvuaiQi(fia&ai: usmitan.
uvuarQi)(frj: usmet.
dvaroatad^ui meljan.
utaTiXXtiv: urrinnan, urrannjan.
ui'UTtS^ia&ui: ussakan.
:
uvuToXi]: urruns.
ANATPEnEIN
AnOJHMEIN.
uvuxQtnttv: usvalljan.
uvucfutvead^ai: gasvikunpjan (sik).
uvTuvuTilriQovv: usJ'uUjan.
uvacpiQiiv: usliuhan.
uvTunooaig: undalauni.
uvatfwi'iTv
usgildanyfragildan.
uvTU7ioxQii'ia&ut
ufvnpjan.
uvru7iodn)('tvai
uvuycoQtTv: afleipaii.
uvTf'/iadut:
avuipi/itv: anajirafsljan.
ttVTi:
uvriiarld'tadai
nops
unusspillops.
andstandan.
andtislaua
uvTtty.og:
avTiXa/iiuvtad-ai:
uvi'^ly.uxog
uspulands.
uve^i/viaaiog: unbilaistips, unfair-
uvinulo/WTOg
unaivisks.
aviQ/ta&ui
uviv
usgaggan.
iitsila,
uviVQtay.itv: bigitan.
vM
uvcoyuiov: kelikn.
gaqimip.
avrjy.ii:
unmunariggvs.
uvrji.iiQog:
manna,
avi'iQ:
avdiaTvui
vidi;
guma;
ata.
andstandan.
ui'&OfwXoyiTad^ai
iupa
aqizi.
vairps.
u6,iog:
avd-QUxiu: iiaurja.
vd-Qai: hauri.
uv&QUinn'og mannhks.
uvd'QWTioyTrog manamaui'prja.
'^kog: vairpaba.
uv&Qwnog
unuytiv:
aoQuxog
uviivat
vianna.
intrans.
us-
unfrodei, unvili.
ungaraihtei, unsii/u.
uvo^iog:
vitodalaus,
vitodis
avovtirog: unnutis.
ut'aiog: unairkns.
n.
unuvxrjaig;
iig
inmaideins.
')
ainamma
Luc. 1
Dies
,
ist
S.
afhaban
/lad-ur.
gahaban
sik,
sik; gaparban.
uniaxtTv: ni galaubjan.
aniaxia: ungalaubeins.
niaxog: ungalaubjands.
anXoxrjg: allseerei , sviknei,
ain-
falpei.
(710
3 beizufgen.
bi,
afoairpan.
unoXtjxov: usvaurpa.
anooXrj usvaurpa.
:
meljan
unoyQu.rfiiv:
anameljan,
gameljan.
anoyQarfti: gilstrameleins.
Tivog:
sinpa.
v.
ainfalpaba.
a.nottxi'vvui
aTivTr/aiv
169
af,
unaixHv lausjan.
unukloxQiovv :framapjan ; dntjXXo-
na'^:
unoXXitv
du gamotjan ainamma.
unsibis.
avTX)iUyi.ia
laus,
fralets.
sik.
unuXug: plaqus.
unavxv: gamotjan.
uvoi^ig: usluk.
urof-iia:
nuyyia&ai: ushahan
TQtwfu'vog: framapeis.
luknan.
at,
afslaup-
uneXnit^tiv:
unX(g
gatiti-
unalivxog: untals.
UTiutQiiv: afnimn.
avoijTog: unfrops.
uvoiu:
ungasuiwans.
briggan, tiuhan,
unuyyiXkitv: gateihan.
unpvahans.
avtarurci: urraisjan;
standan, urreisan.
unXovg: ainfalps.
han.
fraletan.
(iviTiTog:
usbeidan.
andhailan.
andhamon
sis.
uniXiid-eQog
iupapro.
untals,
leota.
niintiv: nfstandan.
jan
uv(&ev:
du paurftai fairrinnan-
avrjXtiv:
iup
ungalaubjands,
uniy.dviad-ui
unii&iZv:
ungaioairbs.
U7iiy.i/iad-ai: beidan
uvTiXvxQov: andabauhts.
mitan.
uvTifiiTQHv
vTtfiia&tu: andalauni.
gaweilains.
hiuh.
qipan.
avTmtQuv: vipravairps.
vTtaxQaxtvtod-ui andvaihjan,
uvvnoy.Qtxog: unliuts, unhindarvets.
fairinops.
ni galaubjan;
ungalaubjands.
U7ieiX)'j
uviaig:
vri-
Xu(.tav6j.uvog: gadaila.
laistips.
uniid'itu: ungalaubeins.
uTiti&jjg
avffwg: vinds.
avi^EQiivjjTog: * unusspillops.
:
untid-Hv:
uvTtxii-
/idvog: andastajtjis.
Meibjan;
du
unaxtji afmarzeins.
andastapjis.
uvTiy.tta&ai:
uvixrog: sutis.
in
pizei.
ungafairinunds.
uviy.iijyriroQ
und;
TiQog unuoxtafxv:
usliuhan.
unuQuay.ivuaxog: unmanvus.
unuQviia&at:
afaikan, afaikan
kunnan, invidan.
unttQXtaf.iog;
ufliausjan;
andanemeigs.
uvd-' v: dupe ei,
uvTexofUvog
andvaurdjati.
andlilon,
217
Anastodeins aus
ttTioiy.uTOvv:
ustaiknjan.
afdaitjan
taihundon
dail.
uniy.xog: andanems.
anoSi/iad'ai
((Tiorjfitiv
andniman.
aeipan aljap, aeipan.
:
28
AnOJIJONM
218
dan , fragildaii.
uTiodoxifiuCtty;
usvair-
unoSoyifj: andanumls.
no9'>;xj;: bansts.
gadaupnan,
unod-vi-axtiv: daujinan,
sviltan
unoxxilviiv
usqiman
usqistjati,
af-
valvjan.
:
7nman
andtiiman,
ufniman.
briggan.
patei
is
xfj
uno/Qrj(Tit:
pairh
brukjaidau.
attekan.
uQu: pannu,
u.
U.QU appan, aippau, pau, im, pannu;
aljar visands
aljapro.
unonXurv: afairzjan.
unonXvvttv: uspvahan.
unonviyitv afwapjan.
anoQiia&ut: andbilans visan,
ci7tOQ(far'i^iiv:
anoaruaia
')
So hat
Thess.
gaainanan.
afstass
Castigl.
2,2,3
*).
an
unlesbarer Stelle
herausgegeben.
siuks.
duginnan, dustodj'an;
uQ/fiivog: * uf gakunpai.
u-Q'/ji: reiki; anastodeins, frumisto,
uQXtaiyut:
frumisti.
uQ/itQtvg: auhumists gudja, gudjane auhumisls, auhumists veiha,
maisls gudja, reikists gudja, ufar-
gudja, gudja.
UQXiavvuywyog: fauramapleis synagogeis synagogiifaps.
dgXtxeXcovtjg fauramapleis motarje.
uQ/iov: fauramapleis, reiks, rei:
kista.
aQMf.iuxa: aromata.
uaiaxog: unwapnands.
afiiu: afgudei.
uQyvQotg
af-
aQoijTog: unqepis.
gumeins, gu-
uQO'fjv:
jau nu.
aQuyt pannu.
:
u7io/.iuaaia9^ui: afhrigjan.
oder
vtakunds.
unco&iiad'at: afskiaban.
((^(jijv
uQ/iiv: reikinon.
uTTOTOfiiog:
nwv
seins.
uPt^uiuv: vadi.
harduha, wasstiba.
dnoxQfmiv: afvuiidjan.
jan.
uQXog: hlaifs.
u.QTVin': gasuqon, supon, gasupon.
uQ/dyyiXog: arkaggilus.
uQXuiog: airiza, alpeis.
anoXoyiiad-ui: sunj'on.
anoXoyt'a: sunjons, andahafts.
anoXvTQioatg: faurbauhts,
aQTJuy/.iug: vulva.
usvuirpan.
,
unoxivuaaitv afhrisjan.
unoxoXfiuv anananpjun.
noxofuu: wassei.
djiQogxoTiog
arjan.
uQOXQOv: hoha.
u^Qwaxog: unhails,
dreiban.
unQfjgixog: unatgahisbileijian.
vidan.
pim
hleiduma.
undaurnimats.
aQXfiv: gunahan, ganohs visan; Qxiiad-m: ganohips visan.
doxixov (ffir() ganah.
at)/.ioCiiv: gavadjon.
dfiviiad'ai: afaikan, laugnjan, ingirfiov
uQOxoiiv:
unoxQijff&ur. bruhjan.
u7io}Mj.iviiv
anoXiiTiitv
at pamrnei
sunja.
unaxoXog: apauslaulus.
unoaxQHfiiv: ufvandjan , gavandjan; dnoaxQHfuad'ut usvandjaii.
dnoaxvyiTv: jan.
unoavi'ywyog: us synagogein usvaurpans; unoavvdyioyog ylyrta&at utana synagogais vairpan
anoavvuyioyov noiiiv: us gaqum-
un/Qi]aig\
ist
uQtnxiQg
uniariQij-
apuuslaulei.
anoqiQitr
fraqistjan , afslahan.
insand/an,
xijg XTjii-iiug:
gatarnida
unoaxoXij
gasri/ln.
afsateinuis.
Icos
/.itvog
fireihaji.
unoaxfXXitv: sandjan,
fraletan; usdreiban.
anoaxtQiiv: anamahfjan
pan.
unod^).!itv
A^^APION.
afsaieins ; afstassais
iXlov uuoaTuaiov: bo-
uTindTitatov
bokos;
ushiusan,
silubreins.
ua/.rjg:
uandCtad'ui
uQtrrj
godei.
visan; uaS-t-
balgs.
:
goljan
inveitan.
aGTiuafiog: goleins.
uQt&/.iiiv: garapjati.
antXog: unvamms.
aanovdog: unhunslugs.
aQid^fwg: rapjo.
uacQtoi'i assarjus.
UQTjv: lamb.
A2TATEIN
maTHv
ungaslopann visan.
aroQyog: unmilds.
aToxitv: afairzips visan,
aet, fralel;
(iffatg:
aan'jQ: stairno.
BPAJYNEIN.
*
aageins;
gapraj'steins.
aff&aQrfiu
usmitan.
aaTQunty. lauhmuni.
uaTQniiiv: lauhatjan.
uavviTog: unvits, unfrapjands.
aatfXtiu: astaps, tidgipa.
ua<puXtg (t(I): pvastipa.
aacpahZiad^ai : galukan, vitan.
u(foog: unagands.
ucf iog: unagein.
uax>ifiorHv aivishon.
aacoTiu usstiurei.
:
a(fOQit,iad'ai
usstiuria.
iXvxTog
afskaidan
andasets.
eaiog: gatulgids.
iutovv: gapvastjan, gatulgjan.
ir^Xog: usveihs.
sik.
iXog: aricazna.
iXriov: vaila.
inito, lev.
ucfiOQ/Aiji
tXvy/itu: andaset.
uj^standan.
uffOQv: gasaiwan.
aawTwg:
urftii'ui
unriurei.
uffuvog: balceins.
:
u(p7j: gaviss.
usviss
219
UTuxTMg: ungatassaha.
wapjan.
ucpQog: wapo.
ctrexvog: unharnahs.
u(pQ0avv7i
UTivi'Ciiv. fairveitjan.
taaxfjg
urfvnvovv anaslepan.
u/aQiaxog: launavargs, unj'agrs.
iXiov: tokos.
iXog: bokos.
uxitQonolrjTOg: unltanduvaurhts.
iQwaxtiv: inatjun.
u/Qitog: unbruks.
t'og:
u/Qiiova&ai
u/Qi: und;
(fQiC,tiv
:
unsveran.
unsveripa. unsverei, unsverains ; dg arif.dav ungalaubs.
uTi/.iui^iiv
KTi/Liia:
arifiog: unsvers.
UTOnog: qfgastopans,
gastojans.
avyaCiLv: Uuhtjan.
av&uSrjg
silba
ij/^iu
unbruks vairpan.
li/Qig
ov:
und
patei,
viljands,
silba-
alianu.
a&iZead-ui
siggqan.
ud-/iiog: grids.
vileis.
uiXitv: sviglon.
avX-T]
aiXrjTTig: sviglja.
av'irftv: vahsjan;
vahsjan
av^tov: du maurgina,
avarijQC': hardus.
ainQXtiu
gistradagis.
ganauka.
alps;
libains,
aigin,
sves;
XuTiTiiv: gaskapjan.
Xuarvttv: keinan.
Xuaqtrj/xetv: vajamerjun, atiaqipan.
Xuatfmxia: vujaniereins, vajamerei,
anaqiss, naiteins.
vajamei-jands.
u&vviLv: gadiupjan.
Xua(ft]fiog
aS^vg: diups.
iov: asts.
aXXuvTWv: puggs.
transit.
gataujan.
anamahljan, naupjan.
anamahtjands.
XttiQog: skapuls.
unte.
uyvQOv
stauastols.
iuC,Ksd'ui:
unviti, unfrodei.
\pivSrjg: unliugands.
hauhhairts.
avd^ttiQtTog:
uXXtiv:
gaum-
gasaiwans.
ov: hropjan
vopjan, ufvopjan.
od-vvog: dal.
driusan.
ami^ftv
uvr^XTjg: ganohips.
daupjan,
ufdaupjan;
uTiTiXtad-ai: daupjan (im Activ.
oaxiiv: fialda)i.
ovXiad-ut viljan.
airofiuTog: silba.
und
Pass.).
avrmrjg: silbasiuneis.
nria/.ia
uTirtafiog: daupeins.
ovXtvxiig
anTiOTi'jg: daupjands.
ovXi'y.
agiiv: kaurjan.
ugog: kauripa, kaureins.
aQvviiv: kaurjan.
aQvg: kaurs; a^iv ili'Ut: kaurjan.
uaavii^dv: balvjan.
ovhjfia: vilja.
ovig: Mains.
/Jot5j: auhsa, auksus.
Quiiov sigislaun.
gafriir: seegn/an.
aVTOV,
S.
tUVTOV.
unfreideins.
daupeins.
ton.
:
ragineis.
muns, runa.
Qain'tiv: sainjan.
28*
BPAXmN
220
PQu/mv: arms.
Qtt/vg:
(iQi<fO(;:
leilits.
niskja.
yvwiiig
QOvirj
yvTjaiov:
peiteo.
k-rusts.
pan, appan,
paruh pan,
tiihtruns, bida.
tty.vivai:
jan.
dii7Ju: faurhtei.
tiliv: faurhtjan.
kunpi, vitubni.
yvcarg: kunps.
birodjan.
yoyyvt^iiv
dii: binah,
yaCoqvXxiov gazaufylakiaun.
yalu miluks.
yoyyvGfig: birndeins.
diTv:
yalr^vti
yoviTg
yc'iyyQuiva: gund.
y7]g
yaLtQog
vis.
megs.
yajuttv: liugan, galiugnn, rjen niman; to yuuitv: liuga; yiyufdjxug: liugom hafts; yu/.iitad'ui:
:
liugan.
yuQ
liugan.
yaaiiiQ'.
kniu.
yovvTTtxiiv
boka
yjjdfifiu:
pannu, jah.
kilpei; iv yuarqi i'/ovau:
p,
nu,
ttuh,
qipuhafta.
yvftvuaia
sad
gafullnan, us-
fullnan.
diXad^ui
fimftailiun.
andanems.
divSgov: bagms.
usalpans.
dty.untvTt
dty.xog:
e'^iug:
taihsvs.
diQfturtrog: filleins.
pi-opjan.
diOf-uTv. bindan.
uspropeins.
diOfitog
naqaps visan.
naqaps.
yvf.iv6Ti]g
bidjan.
yvfirijTivitv:
yv(.ivg:
taihun.
pata ga,
y^uqui: bokos.
tnelido;
:
ist.
iy.urtaauQu: fidvortaihun.
mel, gameleins
yQU(fi]:
yvfivdCeiv
i'tan; yi/.ti^ia9^ui:
gameleins;
mel,
yQTiyOQv: vakan.
ytfili^in';
bokos.
bokareis.
yQuior^g
appan svepauh.
ythujv: garazna, garazno.
yiXSiv: klahjan, ufhlohjan.
yt: ip,
skulds
gabindan.
dftvig: harduba.
deiTTvitv
du tiaht matjan.
diiTtvov: nahtamats.
dtxa
jan.
y^uftf-iarivg
appan,
yovv
Hls.
yQufi/.iuTU
yufti'axfa&ui
jan.
panuh, paruh,
dciyfiuTtCtiv: gatarhjan.
l/i/ssus.
'ip,
dtr/Oig:
airknipa.
yi'ioaig:
dt:
-uli;
yvwQitttv:
v&iZdi-. saggqjan.
i&og: diupipa.
(Sanv)]: manvi.
7IU,
ragin.
yvcfiTj:
gwfiu: mats.
giatc:: mats; nidva,
vaaog:
arka.
vullareis.
yvriOtog: valis.
goxr,:^ rign.
Qvyfig:
JIJB0A02.
bandja.
dtofiog: bandi.
didfKOTi'jQtoj'
StajiTrjg
naqadei.
ivQO
karkara.
frauja fraujinonds.
,
yvvaiy.ufiiov
ytviu).oyia: gahaurpivaurd.
yvvrj
ywriu: vaihsta.
ywviuTog: vaihstaslains.
unhulpons haban,
daif-ioviXia&at:
vods visan; duifiovii^/nevog: daimonareis, vods; daifioviad^it'g:
daimonareis.
divTiQOv: aftra.
gabaurps.
yivvv: bairan, gabairan.
ytvvTj/xu: kuni; akran.
ylwr^aig: gabaurps.
ytvvrjg: baut:
ytvog: kuni, knoda, gabaurps.
yiViTtj
dui/.i(ov:
yiviad'ut
hiri.
qens , qino.
ytQOjv: alpeis.
kauajan.
qinein.
anpar fruma.
dtvTt()TiQ(OTog:
diVTiQog: anpar.
f'/iad'Uf.
ninian.
ri:
*Ju.
jan.
uy.viiv: beilan.
y.riv.
rjVLiQiov. skatts.
daxTvXwg: ggragulp.
duxTvXog: ggrs.
y?;:
vips visan;
gagaggan
qitnan.
yiyvay.eiv: kunnan,
tagr.
ay.^veiv
tagrjan.
faura; ia
duftv und
duriil^itt':
dufil^iii':
gatamjan.
leitcan.
duviiaT7]g: dulgahaitja.
dunuvv fraqiman.
:
ei,
bi,
in,
in pizei,
kalbo.
duj.iuXig:
to: dupe
tufaiova&ut stiurjan.
diuXtmiv: gaumjan.
dioXog: diabulus, diabula,
:
hulpa; fairinonds.
un-
; ;
JIArrEAAEIN
StuyylXkttv: gaspillon, gateihan.
tuyvMQiCtiv
dtayoyyvL.(iv
los
dtuTXTHv
6auan.
diuTi: duice.
birojan.
dtuzQO(p)]
diu(QiTv
Irausti,
dailjan
diuy.u&uQiZiiv
disdailjan.
iuxovitv: andhahtjun.
ifiuy.oaiu
iy.Qiaig:
ia)M).Hi'
tceieins.
ialtyiad^ui
pagkjan, ipagk/ati,
dta}^oyi%iad^ai:
visan.
initon.
diuftuQTVQta&ai
oyi^iuTiCioiyaii
afskaidan
oxtiv:
sik.
diaffy.ulia
idaaxuXog
diaaxitv:
laisjan,
doxifiuLtiv:
kiusan
laiseins.
laisareis.
diufiiietv:
pairhvisan,
visati,
ga-
galaisjan,
giban , atgiban
fradailjan ; atlagj'an ;
iQu/jiov: sikls.
us-
uslukati; iuvolytad^ui:
usluknan.
tuvvxTtntviiv: naht pair/ivakan.
iunaQUTQi}]: usbalpei.
ittTTiQuv: ufarleipan, usleipan.
ianoQHV
pagkjan.
diunOQivta&ui gaggan
:
gan.
iunQuy/iiuTtvia&ai
iuQTcnCtiv: vilvan
dtu(iQi]yvvvui
gavauiLjan.
disvilan.
und dtaQQtiaanv
dis-
iuathir: holon.
distahjan.
iaanv: galausjan.
diuonOQu: distaheiris.
tuTiXlia&ut: anabiudan, hailan
dtuaToXtj
gaskaidei.
SiaaTQt(fiiv;dtiaT(iafi(itvog: hivimls
garaideins.
ei,
ovXuyioyitv: anapivan.
ovXiiu: pivadv, skalkinassus.
in pizei,
dovXi]
pivi.
dovloi'v
bo/r^:
dauhts.
drakma.
dQtnuvov: gHpa.
runs.
vvufdQ malus.
vvuftwr: gasvinpjan.
dvvuadai: magai, mnhts visan,
mahteigs visan; dvvfttvog: mah:
'inuh Jiis.
teigs.
dviuijTrig:
dwantv: mahteigs
i/uCitv
skaidan.
So hat
unicsbarcr
ausgegeben.
Thcss. 2, 1, 9 an
(schwerlich richtig) her-
mahteigs.
visan.
dvi'uzg: mahteigs.
qun.
Castigl.
Stelle
skalkinon.
diOQvmiv: vfgraban.
toTi
dupe.
daig: giba.
ilQOfiog:
iod'iviiv: vratnn.
diuTUQTViad-ar. gaplahsnan.
fraveit. *)
dupe
dQa/jit'i-.
iixxvov; nati.
iXoyog: * faihufriks.
SiuaL^itv: ganasjan.
iKiuyi]
garaihtei.
iTiiQ
distairan.
dofiu: giba.
dovXiviiv
(5/0
hindarveisei.
6T)jg: gibands.
usvaurhts.
iy.ij-.
:
skreitan , dishiiiupan.
Stuay.OQTiitiiy:
insahts.
vutpags.
dixuKHv: gasunjon, garaihtjan, garaihtana qipati , garaihtana gateihan, garaihlana doihjafi, garaihtana gadumjan, usvaurhtana
domjan usvaurhtana gadomjan
ixuiwfiu
liutei
faurgag
gakusans.
oxg: ans.
dltog: hindarveis.
dxi/iiog:
d).og:
diui'Oi'ynv:
munan,
taujan.
mernan.
dirjyijatg:
SiavtvHv: bandvjan.
divoiu gahiigds gamitons.
fi agiban,
d'tu/.it^iCiiv:
pugkjan,
standan.
urredan.
kuslus, gakusts.
doxt^if.
laiseins.
hugjan,
galeikan.
laisips.
urreisan.
veitvodjan.
duxTTjg: vraks.
xtatfut
diduvat
gasibjon.
i'usizii
laistjaii,
usinerjan, usqipan.
idaj^i]
diaXitniiv: sveiban.
iaiJMTTiad'ui
vulprais
laisjan.
andrinnan.
visan,
fravardjan.
Vierjan , rodjan.
visan.
diucfd-tiQiiv
diuxrog:
iay.Qivtiv:
ia(pij/.ii!^itv:
iu/jofiiCtad-at:
tvahunda.
vulpriza
iuxTiy.og: laiseigs.
diakaunus.
diXoaTuaiu tvisitass.
paursjan, paursips
afpauraips visan.
dixpviv:
diuffiAireiv: gafastan.
diay.orlu: andbahti.
diuxoi'og: andbahts,
vutpris
gahrainjait.
221
luiog: paurstei.
pairhbairan;
visan,
Iriggva.
anabiudan
garaids.
usfodeina.
iu(fiQtiv:
JY2:K0An^
gafastan.
gakannjan.
diuyQijyoQHv: gavaknan.
diuidnvui gadailjan.
dtud^/jy.7]
garaidjan
'
diariTayf^itrog
diaTi]()Hv
i'nvisan.
iaxoXog: aglus.
Svay.).Mg: ugluba.
siggqan, gasigg-
dtaq:r,fiiu
> dvo:
nibui
tveiknai.
ii'dog
f '
/ttjj
7tibai,alja;
sibuntehund.
newjan
silc,
atnetcjan {sik),
atgaggan new.
gamelj'an, inna gamel-
neioa visan,
hyQucfiiv:
neica, bisunjane.
tyyvi'-
reisan
iyxu&irog: ferja, sa us
iyy.alvta
liutein.
iyxuTuXii'nitv: bileipan.
lyy.tvcQl^Hv: iiitrisgan,
anulatjan, galatjan.
gahaban
ga-
sik,
domjan.
biuhti.
i&v.Qyrig:
i&i'iy.og:
&i).(ir.
fauramapleis piudo.
piuda.
piudisko.
piuda.
id-vty.ig:
i'd'og:
biuhti.
it-il :jah-jah;
pauhjabai;
il
ei,
jau,
u;
di:
gavaiipi.
pande;
f.img:
tl
yuQ:
afhamon.
ixdd^iv: jainpro
ixHvog
sokjan.
ixd-a/iiirad^ui:
jan
ixl^ijTiTv:
usgeisnan, faurht-
sik.
gahrainjan, ushrain-
ixxad-uiQiiv:
jan.
uno
su7is.
ixxXii'eiv
usletan.
gamainps.
usvandjan.
ixxojiiil^nv: utbairan.
ixxoTiTUv: usniaitan, afmaitan.
ixxQii-iuad-ui: hahan.
gavaljan.
ixXi'yiol^ai
uigan.
ixXiiTiia&ui
ixxXrjaia: aikklesjo,
iy.xXlviiv
gavaleins.
txXvnv: afdaujan;
dw&tvat,
iy.ovaiog;
ex
s.
US, af,
pammei;
i&iiv.
fram,
i'^
* in
ix rov
af-
anafilhan.
vairps
idoukfxu tiilgipa.
i&iiv und idiZtiv; tlwS'ivur. biuhts
visan; tlwd^gxinA ro ti3^ta/.iivov:
i'&vog
ixfT: jainar,
tain;
airpai ga'ibnjan.
s.
ik.
i&iliiv,
i'viXU.
s.
'inkilpo.
iSa(fiCiiv:
un-
vairpan.
eYxouTi'jg: gafiaurbs.
iyxvog:
usbeidan.
svikunps, gatarhids,
usleipan;
iy.)]f4.wv:
ixdrji.itTv:
dvtnd-ai
visan
HQijvri
parbjaii Utk.
iyy.QiVHv:
iivui
iaio&ui
intrusgjan.
iyxouTiia: gahobaiM.
iyy.QuTei'tad^ui:
tvaitigjus.
barne barna.
ixdi/tad^ut
hainis.
svare.
ixyu/.il(7Xiod^ui:
liugan.
ixdt'doad^ai:
'inniuji}>a.
iyy.jijiiv:
skalki-
dniTv
iyiQdig: urrists.
galiugam
d&iaatvov, s. fifeiv.
gakunnan.
il'xitv
il'xoai
und
iy.yufiiXiad-ui
iy.ijXog:
Hd)loXuT()}]g
dxrj
l'xyora:
skal-
kinassus.
Hl'iXtV
usslandan.
galiugam gasalip.
galiugagude
vammei.
neicis.
falps.
vuihls.
ixurv: taihunlaihund.
taihunlaihund{xurovrunXuaiiov
j'an.
tyyi'TtQOV
fit'jTt
nonds.
Hdiolov: galiugagup, galiug.
Seins,
fdoftu;: viko.
iyytl^tiv:
uv:
ildioloXuiQiiu,
fo/^irjy.ovTu
nili;
(.irjTi:
galiuge staps.
ddwXi^vioi': patei galiugam sal-
jada
*'
siuns
tlioKiiov
fUVTOv
ti
ti
i/>;
T/c:
niba,
palei;
saiivan, leisan.
svare.
doiQtiad^at: fras^iban.
wQOv: giba, aibr, maipms.
iv: Jabai,
alja,
aippau;
ti'/u):
H^iyt'-
pau
dina: hrot.
iOQi: giba.
arrjo
o}(iiuv
EKnETANNYNAI.
nibai
tvalif.
o'jdty.u:
df
II
vajamereina.
tvai
di'io:
pande;
saggf/s.
dvai.ti'i
ti:
JY2MH
222
iyio:
::
ov: paproei.
us
ixXviodut: uf-
ligan.
ixi-idaaeiv:
bisvairban.
ixftvxTiiQiCuv
ixvi](ftn':
jaba
bimaminjan.
usskavjan.
xuxu txovaiov: gabaur-
US lustum.
ix7ni()dt,iiv:
fraisan.
i/.niTuvvvvui: usbraidjan.
EKninTEIN
ixnlnrtiv: usdriunan, driusan, gaixnXtjTTiad'ai: biabi-jan, usgetsnan,
sildaleikjan.
atgaggan ,
i/.7iiciiv
usgaggan, utgaggan,
uninnan.
gavasjan
fvdvfia
i/.cavTov
tvvvai.iovv
silba.
i'/c
innatgaggan, inngaggan,
galeipan, alsleigan, gasleigan,
(ftati'ftv:
andspeii'itn.
iXnluiv veiijan.
tXnlg vens lubains.
:
usanan.
IxnoQtitrid-ui
ussteigan.
ufdaupjan.
((.iaTtviiv: ushafjan sik.
if^tXiniiv: tnsttiwan, gasaiwan.
ixTlXitv
tf^iQiltad^at:
usliuhan.
ixTtvcxaanv
iy.Tog
usfilmei.
txTOg: saihsia.
usvandjan,
ixTgiTiiad^ut:
jan
gavand-
fodjan.
usbairan, briggan; spil-
ixtptQiiv:
ffxov:
meina; o
h'iQyt'ig
vaursiveigs.
Iviuvig:
apn, alapni,
ixqiottv. plahsjan.
i'fi7T()oad-iv:
/aura, fram,
in
and-
vairpja.
ivvuTog,
i'vuTog.
s.
hviuxoatoi
ix/iia&ui
ii.iqu.irig\
svikunps.
ivvtvi'iXOVTU
usgulnan.
alevabagms;
fairguni ulevi.
oQog (Xunv.
tluiov: alev.
c. infin.
tv
i'v,
iXuvvitv
draibjan
furjan.
tXatfQla: leihts.
fXu(pQ6g: weihts.
iXuxtarog:
ifCfavi^iiv: gabairhtjan ;
Liad'ui: sik ataugjan.
ih
in
t(
palei.
ilg.
s.
7nin>iists,
sinalisls,
lei-
tils.
fXax'GTTiQog undarleija.
tXej'/fiv: gasakan.
havTiog: andaneips;
fXiyXog: gasahts.
i'
fvvv/ov uhlvo.
h'oixuv: bauan.
tvoQxog: ufaips.
:
tiOT-ijg
ainamundipa.
tvo/^og
skula.
l'vTaX/^ia
anabusns.
ivriXXiadut anabiudan.
ivTiv&tv: papro.
:
bida, lileins.
iVTtv'ig:
vairpo.
niunhunda.
niuntehund.
tvvivHv: gabandvjan.
und
i/.i(puvL~
tkuxrov: mins.
ikuTTOrttv: favizo haban.
iXaTTOvad-ui tninznan.
fvavTt'ag:
reiks, svers.
i'vxtpiog:
anabusns.
andvairpja.
hQ/iaO^uf. unastodjan.
ivToXr^:
arms.
armaio, armahiiirtipa.
iXtr/f^oavi'i]
iXiOg: armaio, armahairtipa, armahaiilei.
i'vurog:
IvTQtntaOm
iXiv&iQt'u
l'rti^ig:
fXiitv:
in
arman, gaarman.
iXiiii'og:
freihals, frijei.
IXivd^iQog: freis.
nslukan
ataugjan, gnhairhl-
trdiixi'vad-ur.
jan
uslaiknjan.
iXxog hanja.
iXxovv; riXxio/.iivog: banjo fulls.
iXXrjv: hreks, piuda.
ustaikneins.
l'vo'iog
iiTog:
vuljHigs.
ivdvdiaxia&ui
gacasjan.
in.
skainan
taikns.
fr7]f(Hv:
atpin-
san.
:
i'vdixa: ainlif.
niu?ida.
t'i'lty/.iu
niun.
i'vviu:
(xfvdv: uskeinan.
:
jer.
ivioTuvui
instandan
ivtarg: andvairps; ivaTTj(Jia&ut
;
dugavindait.
ifinXtxitv:
i'kttiu:
milon.
mitons.
iii^i\ari<jtg
iviaravui
Oftivog: saps.
fxcfivytiv: unaplia/ia?i.
fx(poog: usagips,
gavaurkjan,
vaurkjan,
((.inimni': atdriusan.
lon.
du
veigs.
meins.
f/.iov:
bilaikati.
if.inu!.iQiiv:
infin.:
usvaurkjan ; ivioyorj.uvug:vaurst-
gaggan.
i/.i7Tt/^i7[Xvar. gasopjan; e/.tTit'fi7iXasaps vairpan; i^trtinXijad^c.t:
usiHiurpa.
t'xTQWf^iu:
meins.
c.
in pizei.
taui, vaurstv.
iriQyitv:
inag/an, inrauhtjan,
ij.wg:
tnsvinjjan.
hi.Hv: bivindan.
i'ifxu und iivixiv: in;
c. inQn.; ov i'vtxav:
h'tQyiiu
i/nTTiQtnaTiiv: inna
silc.
ixTQtffiiv
f/uuTtTeiv:
(sik).
vasti , vasljus.
fi'vntv: sliupan.
andslaurran, gawotja?i.
tishn'sjan.
hiuh.
223
ivdviiv:
haipno.
tXXrjvig:
iXXoyiiv: rahnjan.
driuHUn.
exnvHv
EZArOPAZEIN.
sik.
tvTQt(fiiv; iiTQlCfuivog:
alands.
aiviski.
ivTQUTirj:
hTvyxuviiv: bidjan.
h'TvXiaaur: bivindan.
h'Tvnoiv gaj'risaliljan.
fvumtov: in andrdiipja
:
iX.
f^,
s.
'f:
saihs.
f'^ytiv.
ustiu/ian.
i^ayoQciZtn'
usbugjan.
faura.
EZAIPEIN
224
tiaioiTr
ussliggan
t'iuiiiiia&ui
tnurjj&dxjig
uslausjan.
EniTAFH.
tzui'ony- usnimaii.
i'iunuTt: uslulon.
i'iunnu
skaman
sik
afslau-
afsvaggvips visan.
imandjan.
i%aQXii.nv: gamanvjan.
pips visan
l^anoarilXiiy
f^aaiguTiTetv
i'^eytiguy: raisjan.
skuld
usgaggan, vsgaggan
utusgaggan
us-
ui, iilgaggaii
leipan
i)';y.ovTU
fifji;;
saihsligjus.
afardags.
usgaisjan; iii'aTaadat:
iiijg-
fj
i^iaxvtti:
iisgeisnan.
:
i'^o/.toXoyii'out
und
t^oi'd-n'ttv:
frakun-
ut
ana
(dat.)
bi (acc),
ana pammei ;
weilos pei,
ecp oaov:
sva lagga
iniyt'yrway.iiv:
kunnan, gakunnan,
ufkunnan, frapjan.
inlyvMaig: kunpi, ufkunpi.
ijTiyQWftiv: ufarmeljan.
skaman
sik.
afar-
enuvanavea&ut: gatceilan
intdvtiv
sik.
enmoQivia&ui
gagaggan.
gatarhips.
iTitat^fiog:
(niatxifiog: maieis.
i7itay.tnxia&ui
gaveison.
iifarhteiprjan.
fniay.7jvovy
iniayiCitv
tniay.OTiiy.
niuhseins; aipiskaupei.
inlay.onog
ufarskadvjan.
aipiskaupus.
xo inttiy.tg:
IniQrjxtiv:
')
wie
iniavvdyiiv: galisan.
atia-
fniavvuywyr]
iTxiavrTQt/iiv:
sokjan, gasokjan.
gaqumps.
samap rinnan.
inwvaxuaig: arbaips.
(niawQiViiv: sis dragan,
lageins , analageins.
gasakan.
mukamodei *).
sutis;
{TTiaTOfiiLdv
dissiggqan.
iniiiy.iia
inid-iaig:
gairnei.
fTn&uvuxiog: daupublis.
laisljan.
inuy.oiiiv: andhausjan.
gairnjan.
inin&fjaig
viljei.
afargaggan
inmo&tiv
iTitiiy.7jg
inuntXv: bidjan.
Inuy.olov&tTv:
disdriusan.
iniarxTjg: talzjands.
inuiaylvtad^ut:
gadriusan
ijimXi^aaiiv: andbeitan.
ufarmeleins, uj'armeli.
inidiixvvvar. ataugjan.
iniygu(frj:
*'in
sinteins.
(nianv: ufrakjan.
iniaxua&ur. kunnan, vitan.
ufarsvara.
:
iniQQnxiiv: siujan.
iniQ^InTiiv: usvairpan.
fntyeiog: airpeins.
inuyy.iu: gahait.
fnuyyt).li(jOui gahailan.
inuivctv: hazjan.
inuivog: hazeins.
sik.
ininoSTjXog: lustusams.
tOQxrj: dulps.
gatulgjan
tmovaiog
und pata
tniOQy.tir: ufarsvaran.
ijiioQy.og:
/(dat.); c. dat.:
du, in (gen.),
// (acc), ufaro, fram; c. acc:
ana, bi, du, and, afar (dat.),
ufar, ufaro, vipra ; icf' di: in
bi (acc),
pa?n7nei,
gakaran.
glaggvuba.
visan, pairhvisan, saljan,
inifiiXiTadui
ana,
ioQxfyiv: dulpjan.
inikviiv: andbindan.
iniov'kri: birunains.
usvakfan.
Uta, ulana.
i'^o)&iv: Uta, ulana, utapro.
hindumists.
t'ifxeQog
i%):
inij-itriiv:
uspriutan, anamahtjan.
fTiih]fia: plats.
valdufni.
i^viiviL^iiv
ga-
undhaitan.
nan.
:
fraihnan,
i'^OQVxrtiv: usgraban.
tgofff/'a
gen.
c.
ana/iaitan,
tniy.uiQUxog: fraqipans.
iniy.iiadui: u/'arlagips visan; ana-
(Trij.aliog:
iTiiiQiuCiiv:
iniD.ar:
f^ovtvoi'v
bidjan:,
swe, unte.
liia/Jiiy inagan.
urruns.
i'^oog
bidjan,
iniktl/iiv: bilaigon.
ini
ist.
iiiQ/ja^ui:
tifarhu-
vion.
binah,
f'^tiiut;
sik ufpanjun.
anahamon,
fraihnan.
suns.
i'-uvTi',.;:
inty.xiirtaiyui:
fTitrdveaif'ut:
inigioTM'-.
skeinan.
luatus.
trimpan.
unte.
tnniu: Juiproh.
aiiahs.
f^unooiTiid^ar.
iniidt]
gairnjan, fai-
bidai anahaitnn.
andbahtjan.
iTiuQy.iii':
inii:
Intd^vfiiu
{nixa'kiiai)-ur.
managixo
in
pau.
anaksii(0.ti(fnv: afsvaiihan.
l'iuroxuaig iissliiss.
i5irA?.f(r urrinnan.
l'^unaTvai: ussatjan, urraisjan.
fiVd'i/ r;?:
luston,
fni9-v/itiv:
hugeironjan.
garaihteins.
nicht,
sis
ga-
dragun.
iTtixay^: anabusna; xux' inixuyrjv:
svasve fraujinonds.
EniTA^^EIN
inixaaen': aitaiiudayi, faurbiudan.
faurbiudan
woljan
ga-
anjiarleiko laisjan.
iTiQoCvyiiv;
irtQoCvytZv:
anpar,
tTiQog:
iTi:
andabeit.
frihgonog
7iau/ipan,
fni/0(Ji]yiu: aridstald.
bisineita?i, gasmeilati.
inotxodofuTv: analimrjan.
tnovQuviog : himinukunds ,
I'qiov: vulla.
ivayyiliCiad'at:
Jaji;
gaskeirjan.
anavairps.
bidai
bidjan,
fraibnun:
atiahailan.
iad^i'itv:
i(pnu^: suns.
afar, kuni.
hpy.viia&ai *) fairrinnuTi.
i(fiaxaa&ai: standan,
erfiaxui'ui;
atstanda7i, instandan; anaqitnan,
\(frif.aQiu:
Iffioxarut: atvisan.
ivytvrjg: godakutids.
gods
hfOQv
vaila galeikan,
l'ywv: U7ihaba7ids.
vaila galeikan.
l'a/utov
aftumist
ii&vg
ivd^vg (adverb.)
hma, innana;
i'ytru: 7iadis.
ruihts.
(ailject.):
:
suns.
und
tiiv:
tvy.HiQog: gatils.
o f'aw
innuma.
lea.
vulan.
ivy.oTiog: raps.
juk, gajuk.
UjXog: aljan.
ivy.mog: axetaba.
tr.ovv: al/anon.
ivy.aiQwg: uhteigo
i^ivyog:
gatiluba.
Urifiioiiv
'Cijv:
gasleipjan.
t,wv: qius.
libaTi;
OjxeTy. sokfan.
vailaqiss, piu-
CtjT7]atg:
sokns, sokeins.
fyyg: jukuzi.
iV7i(ii)-rjg:
sleipia.
Ojfit'u:
ga-
veilian.
irooia&ai:
haban.
japca.
(a.d]ccX.): fijands.
peins.
panuh.
f/^pK
ivloyia: piupiqiss,
spedisis, 7ninnists
l'X&Qu
vailadeds.
wu/j-
i/isaiican.
t'yitv:
vilja.
dauns vopi.
ainfiggelista.
iiloytjTg: piupijts.
II.
ivwdia
skuggva.
ia/UTog: aftuma, aflumisls, speds,
i'aco:
ivyQ7]axoQ: bruks.
aivaggel-
ivXarfi: gudafaurhts.
iiloyiTv: piupjan, gapiupjan,
ilan, matjan.
i'aonzQOV
merjan, piupspillon,
gateihan.
iviQytaia
iQKfog: gaitei,
iQf/.r]viiu: skeireins.
(O(t)Tttv:
iv: vaila.
cidoy.iftiTv:
pvairhei.
qiinan
vailatners.
vailamereins.
tvffijfiog:
iQXiad'ai
iv(fiil.ila:
tTotficog e'/iiv:
tvdoy.Hi'i galeikan.,
aujiida.
ivaig: gagudaba.
ivonluyyvog: armahairts.
ivayrii.t6nog: garedaba, gafehaba.
ivayi'jfKDv: gaguds.
galeikan.
gavagjan, usvagjan.
iQivvv: ussokjan.
gagudei.
iiaiiiv: barusnjan.
t^fDirevitv
man-
inanvus visan.
ivuyytXiaTr'ig:
vaurstvei.
}Qi9-lCtiv:
ivaitiu
vaurkjan.
andane/ns.
manvuba;
ixoiftcg:
spillon
ivTiQugitiy.rog:
ivTQuntllci: saldra.
manvjan.
jon meijan
225
ufarhi-
triTa: sibun.
fQyui^eaS'ui
nuuhpanuh,
vuba.
{jiiyoQTjyiTv:
{Tii/Quiv:
nauh,
intxttQiTv. duginnan.
tQii;:
iie-
iTOi/^iuaiu: inanvipa.
gabairhtjan.
iQrj/iia:
gajuka.
sums;
Jianamais.
iTOifiuKfiv:
ragineis.
iniffulvm'
iQyaalu
alis;
iDundja.
tTiQiog: aljaleikns.
wotjan.
entTifit'u
d'iv:
fTinilitv: ustiuhan.
ku7i
ZYMH.
i^vfiT]
viljan.
gaieairbs.
*)
I
so
beist.
ist
p.
151*
T.
a(fixytTa9ai zu schreiben,
29
Fairrinnan
st.
L,v^iovv: gabeistjan.
Iwvr/: gairda.
^wayoiitv: ganasjan,
gafjiujan, liban tauj'an,
tfonoiiU':
Uonouta&ai
gataujan ;
gaqiunan.
liban
Jmu;
aififiau,
r}
r,:
jabai
aipfiau, andizuh
aiJ>J)au.
dom/'an, gahugjan,
Tiyifiovia: piudiiiassus,
fauramafli.
tiyt^v: kindins.
rjStwg: azelaba gabaurjaba.
d-av/.ia-
* mikilein atgiban.
ad'tjvui
S^avfiuaTog: sildaleiks.
&iad-ut: saiivan, gasaiwan, gaum:
jan.
&tuTQOii
ju, jupan.
fairveitl.
gubaurjnpus.
grunduvaddjus.
d^iaeliovv: gasuljan.
i^todiduxTog: at
gupa
uslaisips.
}jxttv:
giman, urrinnan.
vahsans visan.
sunna, sumio,
ijXtog:
r,}iXWf.tiiog,
tjIMIiq:
s.
veis,
ijfiiQu:
wammeh,
t]f.iiQav:
ijfitavg:
lei-
7]i.itQav:
dag wanoh;
daga
xad'
sinteins.
d-iiOQHv
varmjan
nQunla
mippanei, sve.
gudjinassus.
liQUTiviiv: gudjinon.
liQivg: gudja.
fodr.
UQog: veihs*).
qineins, qinakunds.
d'Tikog:
rjfxwv: unsar.
sundro.
?t)/:
sik.
d^r^aQtiv: daddjan.
halbs.
OQV.
und
llav
jan.
d^i'jy.t]
leikeis.
S.
tltv,
9'iQog: asa7is.
unsar.
muv. unsara; 6
r^vr/.u
&iQl.iuivtad-ui:
t},y.ovv.
d'vaiaaTrjQwv: hunslastaps.
&WQa'^ brunjo.
tuTQog:
leikinassus.
d'tQiafig: asans.
vit.
dags; y.u&'
riiiiTiQog:
gupblostreis.
d'iQiCeiv: sneipan.
sauil.
d'rjQio^iu/Hv:
d'TiQiov:
ly.uvog:
du diuzam veigan.
Ixavov ilvui:
noatv: fullafahjan;
txavv: mela lagga.
dius, biari.
iJtuq: pau.
&i]aoiVQiCitv: huzdjan.
T/niog: qairrus.
d-rjOavQg: huzd.
IxuvoTrjg: vairpida.
ij^ifiog: slavands.
d-iyydvuv atsnarpjan.
d'Xltiv: preihan, gapreihan, ana-
ixf^ug:
fjav/jii^iiv
To: anaqal.
praggan ;
&'kli(S&ui
gasviltan
d^vTjTog:
d-OQvitaS-ui: auhjon.
afslaup-
nan.
d-ufiog: sildaleik, afslauj)nan.
briggan vairpana.
qrammipa.
'MQg: hlas.
ila^f'nijg: hlasei.
red-vTjxwg
divans; riurs.
d'OQvog: auhjodus.
d-Quvtiv; ri&Quvafuvog: gamaids.
gaunon, hiufan.
&Q7]Viiv:
9-Qtjay.n'a
y_qovwv
hulps visan.
skaudaraip.
gavasjan.
tfiuiiov: vasti, snaga.
IUTiajxg: gavaseins, vastjos.
'Ivu: ei, pei, dupe ei, 'in pize ei,
svaei, du; ov/ 'ivu: nipeei; 'Iva
:
i/iiug:
i/iiaz(%etv:
ly.
ty.avovv:
llday.iad-ui
7iaus.
ry/og: meripa.
ganavistron.
aglipos
d-vrjay.itv
ijTJOV. inins.
d-afiiZad-at: sildaleikjan
rfivyiog: sutis.
mods,
hailnan.
us-
pvairhei,
t'xttv:
gup , frauju.
&ioatiia: gup blotan.
d^iQunila
vahstus; ^jhxiav
hatis
9vQtug: skildus.
d-VQig: augadauro.
d^rpwpo?: (masc.) dauravards, (fem.)
dauravarda, dauravardo.
&vaia: hunsl, saups.
vilja.
&SfitXtov: grunduvaddjus.
-ioatijg
Tjhy.i'u:
jiuka.
sidus.
7jt)-og:
Tjovt'i
^vfig:
S^Hv: svibls.
dtXiiv: vitj'an, gairnjan.
&t6g
sitls.
dauhlar.
d^vyxQtov dauhtar.
dvnv: saljan, ufsneipan.
d^vixiu(.iu
pijmiama.
d-vyaxfjf
d^v/Atv: saljan.
:
nais.
d-QosTad-ui: drobnan.
d-Qovog: stols,
Tjiy.
gadaursan,
aik.
sildaleikjan;
d^uvf.i'fyiv:
d^ij-iiliog:
irauan, Jirufstjan
9'tXi]f.iu:
mu-
7-yital}ui:
l^ArrEAOS.
d-aQaiTv:
od.
d-u^qiiv
;;:
ZYMOYN
22G
blotinassus.
gablaupjan bairhtaba,
hropeigana ustaiknjan; S'^iufitvwv: hropeigs.
S-Qtufttiiii':
&Qi'i: tagl;
plur. TQl/ig:
skufts.
/.ii]:
i'bai
auflo
'ivu
Ti
fajnon:
duwe.
tovdut^itv: i'udaiviskon.
^ ist
vor Tim. 2, 3,
:::
7^0^
Uns, ibnaleiks, mmaleikii,
samalauih ; iff (adverb.) galeiko.
irof:
xuxona&Hv
KATAVTEIN.
arbaidjan.
227
xuzuyr/vdiaxiiv ; xunyvwa/LUvog: ga-
tarhips.
laTTjg: iOtiassus.
y.axoiTOig:
xuzadixuLiiv: afdomjan.
xuTudiwxiiv: galaista vairpan.
xuzudovhjvi'i gapivan.
xuxcTi^: ubilaba;
xurad^tf-iuzlZiiv
ia/viiv:
visan;
visan,
la/iov:
svitips,
hails.
mahts
haban,
ubilaba
hails.
xuxuxuliiv intandjan.
xazuxiiad'ut ligan , anakumbjan.
xazuxlv: gabrikan.
xuzux).ti'etv: galukan.
xuzaxXiviiv: gavaurkjan anakumbjan.
xuTuxlva^ig: midjasveipains.
:
7aus.
athaitan;
atlapon ; qipan ,
haitan,
lajion,
t/viov: fisks.
ty&vg: fisks.
namngalapon ,
jan; xtxXijfitvog: faura haitans.
xuXXtiluiog: gods alevabagms.
t)jvo?:
xa).07toitii':
laists.
xa&u: svusve.
xud'uiQiTi'
tairan
xuii'aiQtaig: gataurjts.
xaO^ujitQ
sve , svasi-e.
hrainjan, gahrainjan,
xa&aptZiiv:
svikneins.
xu&tajuvui: gasatjan.
luv: svasve.
xud-ohx<>g
xud'oTt
fulls.
imte.
xur. j'ah,
unte.
gairannjan,
uaitiv:
inbrannjan;
xai'ta&ut
hrinnan.
xutvg: niujis.
:
xatvrvig
niujipa.
xubitQ: pan.
xuiQog: mel, peihs; jer ; dags;
weila; uQug xaiQov: wo weilo.
xuiauQ
xuxtu
:
xcD.v/iifia
xuTuy.nzttv: bliggvan.
xaruxQ]'ii.inZitv
hulisti:
xazuXuXia
ulbandus.
kaisar.
unselei.
afdrausjan.
jan.
xf-iiikog:
gafraujinon.
birodeins.
biugan.
xuv: paulijabai, vaila.
xuviv: garaideins ; * arbaips.
xan ijltvitv maidjan.
xuQdta: hairto.
xuQTiug: akran.
xaQnocfOQcTv: akran bairan.
xuQTiQiutv: gapvastjan.
xazc'ltd-(/Zeiv
xuf.i7iTit}':
xuzal(i/.iftu: laiba.
xuzuXiineiv: bileipan.
c.
acc.
bi,
gaxazuXXuTTiiv: gagavairpjan
fripon ; xazuXlTZio&ui gagavairpnan.
xaTuXvuv: gatairan; saljan, us,
xaQffog: gramst s.
xaz: c. genit.: ana (acc), and,
vipra;
stainam afvairpan.
and, //(dat.),
saljan.
y.uTuiiuQZVQiTv: veitvodjan.
faura,
sitan, gasitan.
xa&o
vaila taujan.
afdomjan.
gaaiviskon.
xaXth':
latog: atifto.
xuzaia/iviiv
svinpei.
uhiitojis.
qiman.
xazanuziiv: gatrudun.
dalap
galeipan.
merjan.
xazyiiv: dalap attiuhan, gatiukan.
xuzuyih7y: bihlahjan.
xazufiiag: sitndro,
y.uravud^ifiuTtKtn,i.xazu&tuaxiZiiv.
xazuruQxv: kaurjan.
xazuvtvitr: bandvjan.
KUTuu.}J.Hv: gadrausjan.
xazuaQiTv: kaurjan.
xuzuuaig: iddaljo.
xuxuiLiiv: gadrausjan,
faurhah faurahah.
xuxunh'nv: iifsagqjan, fraslindan;
xazunlvia&ut gasiggqan.
xazuTiizaaf.ta:
xuzUTiXitv: atfarjan.
xazuQ^ad^ui
piupjan.
andbindan ,
xuzuQyiTv
galausjan, aflagjan;
:
29*
gatairan,
xuxuQyti-
ad-at
KATAPTIZEIN
228
:
galaurnan ; yMTUQytid-tjvai
xXijatg: lapons.
uslaubjan.
xXriXg: galapops.
y.fXfvafia: Haiti.
laus visatt.
manvjan, gamanvjan,
xuTaQTi'Ciii''-
xilivitv: haitan,
KO^MIO^.
xir'oo'^iu
xXlfxvog: auhns.
laiisa haulieins.
flautands.
laus, laushandus;
y.ivg:
xuTuQTiaig: iistaulilx.
xaraQTia/iui: ustauhei.
svare;
xaTaaxr,vovr gabauan.
xaraaxfji'wmg: sills.
y.evo(f(via
lagjan.
ligrs.
y.Xiviy.
y.Xivlwv: badi.
xXoni'j
hu/ida/'aps.
yliytiv. hneivan;
xXialu: kubitus.
lausavaurdi.
xivrovQiiOv
land , fera.
anahnaivjan, ga-
xXi'ita:
xtvdi>'S,og\
ustiuhan.
piubi.
y.lvTQov: gazds.
xXvSwv
xuTuaxol)]: et eins.
xuTUTpiifitv usvalljan.
usvalteins.
xuraaJQOif
xuTuacfTTiiv: usqiman.
xaTUZid-iiut galagjan.
xuTaroftri gamailano.
y.XvioviLitv:
xuTUffytii': fra'itan.
xtQduti'iiv: gageigan,
xuTfiaxoTiiTv
biniuhsjan.
y.iQUfiii'g
i'j
y.iQfiiov:
xvrjd-iiv: supjan.
kas.
xodgvir/g kintus.
y.oiXia: qipus , vamba.
gaslepan,
xoif^ma&ut:
:
kaum.
kaum.
y.tQug:
du gavaurkja
gastaldan , * gavandjan.
y.tQog: gavaurki; uta/Qov xiQog'.
haban
andvaiipja , fanra.
gavaldan.
xaTi^ovaitiiv
xariQyu^iad'ut: vaurkjan, gavaurkjan, usvaurkjan, gamanvjan, gasmipon, tistiuhan.
xuTiQXta&ui: dalap atgaggan, ga-
xuTevwTiiov
in
:
faihugairtiei.
y.Hpuluiovv
briggan
haubip
vun-
leipan, pairhleipan.
haban , gahaban,
disni-
vrohjan.
xttT7]yoQta:
unqiss,
aurtigards.
gamaindups,
gaman.
y.oiTiy.
ligrs, galigri.
rauds.
xoy.y.ivog:
xxy.og: kaurno.
mei-jands.
,
usspillon, vai-
lamerjan.
y.iung: arka.
bireks
y.ivvvti'tiv:
gamainei,
Mivcovt'a:
visan,
bireks
xXuatg: balveins.
y.oXu(flL,(iv: kaupatjan.
xoXXah^ui: haftjan, gahaftjan
y.oXXvicm'jg: skatlja.
vaiipan.
xtrdvvog: bireikei, sleipei.
xoXoovv gamaurgjan.
xXnog: barms.
y.Xdog
asts.
y.oXv/^irj&Qu
xuTOiy.iTv: bauan.
y.l.uiiiv
grelan.
y.Ofn%etv:
til
du
vrohjan.
xaToly.r^atg
bauains.
y.Xv: gabrikan.
gabruka, drauhsna.
xXdafiu
ufhrinnan.
xavTijQtuLiiv: gatandjan.
cautio: kavtsjo.
y.Xijftu:
xuv/a&ui
xXriQovoj.itXv:
xuvfiuTiXi(j9-ai
tcopan.
tian.
tains, veinatains.
niman,
ganiman.
arbja
wnfluli.
vairpan
voftuli.
y.XjjQOvofd'u:
arbi.
y.XjiQovo/iiog:
arbja, arbinumja.
y.XTjQog:
xav/Tj/iia
xui'/r^aig
hlauts.
xXtjqovg&ui
xof.itC.c(!dai:
and-
arbi
svumsl.
y.onuCiiv: anasilan.
y.Xav9/iog: grets.
y.Xtiitv:
briggan;
niman, ganiman.
y.oi'tOQTog: mulda, stubjus.
bauains.
xaronrgit^iaSui pairhsaiwan.
xutm: dalap, dalapa, dalapro.
xuriortQog: undaraists.
xaTOixriTi]f)iov
sik,
gahaflnan.
xivHv: vipon.
vrohs,
sleps.
ffl/^tOVV.
kaisaragild.
y.ijraog:
xijQvaaitv: merjan
S.
Xl]f.lOVl',
xfjQv'i:
xanad-iitv: fra'itan.
xariv&vviiv: garaihtjan.
rov vnvov:
y.oivg
san.
xutu y.KfuXrjg
f/wv: gahulidamma haubida.
haubip;
xi(faX?]:
xijnog
slepan.
xoi/injaig; xoif^ijaig
dan.
vairpja.
gasvillan
xiQuiiov:
usvagjan.
kasj'a.
skalja.
xt'()ctfiog:
xuTi/iiv:
vegs.
maihstus.
qai-
y.UQOg: mitaps.
xoofiHv: fetjan.
xoftiog: hrains, gaj'aurs.
KO^MOKPATnP MANOANEIN.
xoa^ioyQrio^
sa fairwu halands.
xoafiog: ma/iasejis
fairwus ;
xovaTWiu: vardjaiis
aiv.
(plur.).
xvQovv
tulgjan.
xcoXvitv: vai-jan.
rahnjan.
Xoyixg andupuhts.
haims,
xwff)]:
xcoftOTioltg
hropjun
ufhropjan
gre-
veihs.
jah baurgs.
xQamSov:
sicauts.
XQaTtttovad-ui
msvinpjan;
svinjinan
ga~
svinpnan.
xQUTiTp greipan, undgreijian^ fairgreipan; hahan,' galuiban ; svi/ipjan.
xQchtaTog: alisla.
:
XaTXaxp: shura
gre.ipan;
andsaiican,
andsitan.
Xu^iTig: hais.
X(.ntiiv: liulitjaii
XQiag: mimz.
XufiTTQg: bairhtaba.
Xuvdviiv: galaugnjan.
Xu6g: managei, manaseps.
Xaiofictv:
stnua, vargipa.
XQireiv: domj'an,
XQiaig: staua.
Xtynv:
XQtnjg: staun.
rodjan.
Xiyiwv: harjis, laigaion,
vog : gafulgins.
xqvtitv: fulhsni,
xQvnTiTr. piul/jo
y.iXQVfi/.ie-
analaugnei;
,
a}ialaugniba.
gastaldan.
gaskapjan.
gaskafis.
iv
fahjan.
haitan,
XtirovQyg: andbahts.
prutsfill.
s.
XTtaf.tu: gaskafts.
XjjaTTig:
xvet'u: liutei.
Xtji^'tg:
vaidedja, piuis.
andanein,
xvxXovr: birinnan.
xvxXog; xv/.ho: hisunjane.
Xi'uv:
xvXltad'ui: valvison.
xvllog: hanfs.
xv/xa; xvfiazu: vegos.
xvfiuXov: klismo.
xvvuQiov: hunds.
XvxQov: saun.
XvTQwaig: uslauseins; lapons.
Xvyvta lukarnastapa.
Xv/rog lukurn.
:
fiud^jjTi'jg
v7ioX)]viov.
fdu.
XiQ^aQkiv:
7iam) vairpan.
Xid-tvog: staineins.
dvalmon.
audagjan.
jiiuxQiog: audags.
^luxaQia/iiog: audagei.
/iialvia&at
fiuxaQi'Citv:
unhaili.
f-tufiftu:
avo.
/.iufi/.uovg:faihupraihna,mammona.
l^iuvd-uviiv: luisjan sik, galaisjansik,
ganiman
Xtxf.iv: disviiipjan.
vilan;
xvQiiviiv: fraujinon.
Xi'^iv)]:
xvQiog: frauja.
xvQtTVig
fraujinassus.
XixQiv.
pund.
7narisaivs.
laggamodei, usbeisns.
fiuXuxg: hnasqus.
(.luXiaru: pisbun, ussindo.
fiaXXov: mais.
XtS^og: stains.
usbeisnei.
xvTiTiiv. annitneivan.
saivs
siponjan.
siponeis.
visan.
Xtvxog: weits.
Xip'og,
xTiiyig:
namiijatt,
qipan,
XluQu
gaurs.
gaurei, saurga,
Xv7ior/.iivog
/iia&riTiiiiv:
laiktjo.
XiTiQog
trigo.
skal-
Xitog: slaihts.
xTadui
lectio:
*).
gauripa,
Xvnrj:
ki/iassus.
X6.yo.vov: gras.
XovcQuv: pvahl.
Xvtiv: andbindan, galausjan; gatairan; Xvta&ai: andbundnan.
gan;
gadraban, ushulon.
Jianaiiiais.
XvTiiTv:
ufdnmjan, stojan,
Xo'doQog: ubilvaurds.
anpar; XoinCv: paproh, paproh paii , pannu ; roS Xoinoi
Xvxog: vulfs.
skeinan.
XQiiaaior: Itatiza.
XQi&ivog: barizeins.
rina.
XvG/g: lausjan
xQavyui^etv: hropjan.
driuso.
l^oing:
viridis.
xqavyti: hropi.
xQTjfirg:
vei/ian.
vaurdajiuka.
Xyog: vaurd; rapjo , saupa; fai-
XoioQHv: laian.
piubjo.
vaurdam
Xoyofta/iiv:
urrinnip.
ld^QU
Xoyiafig: ynitons.
Xoyo/^iu/ia
xioqi'jg:
XQUT(i.iovv: gapvasljan,
xQt/.ia:
haimos
wnirnei.
munan, milun.
XMfionXttg
xwfiog: gabaiir.
tan.
XQMi'ov
gabaur.
XoyiCiad-ai: pagkjan,
XQaTog: hadi.
:
Xoyt'u
xvcov: hunds.
Hoqjtvog: tainjo.
xq'Qhv
229
fitj
usriiman
J'raniinan,
fiifiad-i;x('ig:
unuslai-
sips.
)
112
s.
".
fiuiyu: inannu.
fiaQyuQhijg: markreilus.
fiuQTVQ: veitvods; marvtr.
fiaQTVQttv- veilvodjan; fiuQTVQitad-ui: veilvodifia haban.
f.ia.QTVQloS'cu
visan (beide)
gaviaan,
pairhvisan, gastandan, frumvairpis visan; saljan; aflij'nan.
(iivovvyi: svejmuh, pannu nu jai,
fu'vfiv
/.iiQiliiru:
finTUioXvyog: lausavaurds.
(.liQog:
ifie.
f.(iya)MiTr^g: mikilei.
gamikiljan;
mikiljan,
fiiyaXviea&ui: mikilnan.
mikilaba.
ftuyXcog
mipgardavaddjas.
mip, bi^dat); c. accus.:
sik.
/.leradidovai:
mikils.
giban, dailjan.
andniman.
(.iizulufimitv
fuytarog: maists.
/uezhpptg: andniman.
gaskeirjan.
drugkanei.
und
(xi&iaTLvui
mip-
ixid-ioxvtir:
aufto;
firjTi
nibai
aipein bliggvanda.
/.iD.iov
rasta.
galeikon.
ftifiiiad'ui:
galeikonds.
/nijuv/joytad-ut:
asneis.
fUTafiiXea&ui :
ftiT('.f.iOQrfovv:
ingaleikon,
inmnid-
Jan.
fitaS^WTg: asneis.
fii': daila, skatts.
gaminpi, gamunds.
/iii'ii'u:
aurahi, hlaivasna.
fxnoyjy. daila.
fiotyu'>.ig
svartizl, svartizla.
fit'/.uv:
svarts.
/.iti.ag:
/Litkii
karon.
/.uTO/og:
sidon.
/.ii).erv:
/.uh
kara
kan'st,
milip.
fUTQitv
anamunan,
ainamma
raifp
visan,
(xiv:
fiiv
6i:
appan,
appan
allis
ip.
ip,
iih;
raihtis
und, unte.
:
gamunan.
gamunds.
(.ivT^aiiviiv; fieiivrjGTfVf^h'Tj:
infra-
giftim (visandei).
Stamms,
f.wytXu).og:
ftyig: halisair.
ftdtog: mela.
/.loi,
s.
f(.ioi.
/.loiyog:
ibai,
sai jau;
horinondei.
f.iovi]:
manna, ni
mannahun, ni washun; (xriv:
ni ainshun,
ni
ni aiv wanhun.
hors.
fio).va/.i6g
fio/^ff)'j:
nih, nip-pan.
/.irfinore:
/nvriftoarvoi':
[.irjtlg:
hlaiv, hlaivasna.
(lotyua&at horinon.
ftoiytiu: horinassus.
jxoiyiviiv: hurinon, gahorinon.
mitan.
iuterrog.
/.a'ijfiu:
f.tvrjf.iHOv
gaman.
711 ;
fiTjt:
fuian.
svepauh, raihtis, pan,
/ufftffiod^ui
fii/Qtg:
f.17]
maimbrana.
(.ui.iljQU.va:
sik idreigon,
(.u):
lipus.
gamunan.
fivri(i.oviviiv:
maiza, maists.
fMMLVta&ai: li-
minniza, minnists,
fdiuvoiu: idreiga.
fUzaaTQiffiiv: invandjan.
(.UTua/ij^iuTiUiv: pairhgaleikon, 'inmaid/an; f-UTua/juiuriCiad-ui: gagaleikon sik.
jitlTUTi&ii'ui: afvandjan.
f.ifTtxttv: fairaihan , brukjan, andniman.
leitils,minnists; fiiKQOTlQOg:
/.iiyQc'/g:
fud^oowv: marka.
(.itd^viiv: drugkans visan.
drugkans
fu&vaxcjd^at
anadrigkan sik.
/MiCiv
ibai
patei,
saulnan.
l.dad'ing:
gaidreigon.
fitd-vao g : afdrugkja.
((Qa:
pau
vaitei.
f.itjT() u,h7]g:
l^itTuvHv:
vairpan,
nih,
rjipus.
it f.i>]Ti:
idreigon.
ulreigon,
nih, ni
ni.
niba;
ibai,
j.iiGiiv:
(.uyiazg'- maists.
f^itd^i]-.
aipei;
/.cifu^Trig:
/.uraxiviTv: afvagjan.
mikilei.
l.u9fQriViviiv
t,o
fitTCf.atvttv:
/i(T c. genit.
HrjTfiQ
ni
ni,
ni.
nih
fj.)'iTt:
/.uaiviiv: bisauljan
midja.
fttnog:
fiiyed'og
ix fiiQOvg:
(ttaTor/ov
nih
firjri:
vaihjo, sakjo.
/.liyug.
sumata;
bi
uno
(lyiad^ui: sal-an.
(.uyakvvitv:
halba; feraj
ei Iran ni,
fii'jTJOTi:
midumonds.
miduma ; uvu ftiaov tv
/iitaov
oqIiv: mip tveihnaim markom.
s.
dails
Hiai'Tijg
liudan.
f.iriy.vvia&ui:
(xrjTt
suman.
usvissi.
jaT?;v: svare.
flu/,)]:
maurnan, saurgan.
daih.
/.uQOvg:
fiuTutog: svare.
fujxog: laggei.
saurga.
jui^ifirr:
/(foi'c:
panamai, i
tti
panaseips.
menops.
/.iiji'viiv: bandvjan.
/LiiQrLiiv:
milan.
jupan ni,
(j.7jxtTi:
fitjv:
appan, svepauh.
/.uvTor.
(xuTUtTrfi:
MONON.
railttis.
veitrodJan.
veitvodipa,
finpTVQWt'aadfictgTVQiu
fii,
MANNA
230
bisauleins.
fairina.
salipvos.
ainahu.
patain, patainei, weh patainei, weh; fivov f-iri: patainei
/.loi'oyivrjg:
fivov:
ibai.
mono:e
ama.
fxovog:
haihs.
gupaskaunei.
muns, frapi.
vofj^iu:
vinja;
f.iOQ(fovr: gabairhtjan.
vof.i)'y.
fiQqioatg: hivi.
vof.ilCnv:
aglo; iv
xnm
xul fiOxS^co:
arbaidai vinnands.
voatTv
balsan
salbons.
anavammjan fairinon.
,
/xio-
fuoQoXoyi'u
brups.
vvf.t(pri:
brupfaps.
nu
vvvl: nu,
vag: allis,
vQog: nardui.
vuvuyiiv:
usfaipon gataujan
shipa, naqaps vairpan,
juggalaups,
viuviay.og:
'(viu
vioTrig:
saljan.
oixoi'/.iiv>]
midjuiigards.
bleipei, gableipei.
or/.xl()f.ai)v:
sve,
wileiks,
ort:
ahtaudogs.
deins.
oXtyoniaTog
leitil
galaubjands.
paursus.
'^>]Q6g: paursus.
oliytpvxog: grindaj'rapjis.
'^vXivog: triveins.
oXoxuvT(Of.iu: allbrunsts.
oXiyog:
'^VQv: biskaban.
vivtiv: bandtjan.
o: sa;
o fiiv
sama;
leitils,
favs; ollyov:
ciXog:
c.
particlp.
dt: su?ns
Yzei;
sumzuh.
alls.
oXoTiXwg: allandjo.
oXiog: allis.
gavaurdi.
vicoTt^jixg: Juggs.
oydof'jxovTu: ahtautehund.
b/.iiXiu:
spinnan.
rrjuidt^itv: barnisks visan.
oyoog
vrjx)^m>:
lausqiprei , fastubni.
vJjaztg: lausqiprs.
visan
vars visan.
odoinoQt'a
bog:
barniskei.
andapahts visan,
briggan, tiuhan.
oSi]yiiv:
rurov
vrjOTtvitv: fastan.
vTjqeiv:
ahtuda.
usskavs
vratodus.
vigs;
slaiga,
skevjan.
oovg: tunpus.
ovva&ut: vinnan.
oSvvfj: aglo, sair.
dvQfiug: gaunopa.
ot,uv J'uls visan.
:
vty.v: gajiukan.
oiSa,
vixog: sigis.
oiia&ai: munan.
s.
leitil.
triu.
i's,
ni.
t^rfQUfifiivog
'^vXov:
saei,
svepauk
oxTW. ahtau.
gapaursnan, gastaurkgapaursans,
afdrugkja, veindrugja.
svaleiks
6xTu?'j/.iiQog
aurkeis.
'iiarr/g:
oixTiQ/iiog:
oxvtjQog: lats.
andniman.
nan ;
milhma.
fauragaggi, ragin.
oxvtjqv: lutei.
'^ivodo/tTv: gastins
oixov/^iogifaurgaggja.fauragagga.
oixog: gards,
razn; gadaukana;
o xar' oixov: uigardis.
salipvos.
'^rjQui'viad^ui
junda.
oi-
oivog: vein.
iifil^iad^ai:
ixoio/ittu
otog:
vv':
wxS'rjfieQov
vtxQg: daups.
vtxQovv: daupjan.
daupeins.
vly.Qioaig
viog: niujis, juggs.
vioaaog: Juggs.
gatimrjan;
otvOTiozTjg:
sai.
nahts.
fKQog: dcals.
vai: ja, jai.
us
oixodo/.ith': timrjan,
bleipjan.
dvalavaurdei.
hei-
oiy.rtlQitv: gableipjan.
vvfiq'wv: brupfaps.
{.aoQov: dvalipa.
garda valdandi,
timrjo.
leis.
vvf^(fiog
(xwQiu: dvalipa.
oixiuxg: innakunda.
xodofiv: timrja.
siukan.
svea.
bauains.
or/.riji^oirji':
oixodoiitrj
(.ivmriQwv. runa.
/.iwfia&ai:
vitodalaisareis.
voaog: sauhts.
vov&fTtTv ialzjan.
vovvi/wg: frodaha.
vovg: aha, hugs., gahugds, frapi.
november : naubaimbair, fruma Jiu-
liilaikan.
oixitog: ingardja;
vafrauja.
vfiog: vitop.
fiv&og: spl.
(.ivxxrjQtC^itv:
oixitv: buuan.
oiy.oianTrjg:
vitodeigo.
vof^odtdaxuXog
usprofijatt.
/.iviiv:
lOfitjvi'/eiv: * vulan.
vitodafasteis.
ro/.itfiwg:
iflOV.
S.
(.loy^d-og:
231
vofiiy.og:
stiur.
(.la/fig:
fXOV,
OMOAoru.
tlivai.
dov nouiv:
o/xotog: galeiks.
6f.iOiovv:
galeikon; ofioiova&at
leiks vairpan
ga-
galeikon.
bfiotiofia: galeiki.
b/.ioiiog:
samaleiku;
bfioiwg nouTv:
galeikoti.
b/iioXoyiTy:
andhaitan; oixoXoyoi'ixi-
b/iioXoyia
OMOAoroYMENn:^
232
iiio'/.oyoiifiiywg:
unsahtaba.
Jmn svejmuh.
pei:
0?
fuyiot: panuh
ovQiOv: asilus.
liaxtg:
oyaiduetv
liaiog:
oMog
tdveitjan.
/"*''
tjg
uantaxoy.
t:
sums
sii7nsult.
c.
oat'iog:
veiltaba.
namiijan, ganamnjan.
oi'Oftl^iiy-
oyog: asilus.
bi sutij'ai.
oyTwg:
oniad-iv: afla>ia
tu
hindar;
a/nr, aflaro,
afta; tig tu oniau):
aftra , ibuks.
sarva , vepna.
o7t).u
ojii'mo:
orriaco: Jio
OTioTog
bnTt Jian.
onov: padei. Jtarei; otiov iiiv: Jiadei, Jnswaduh Jmdei, pisicaduh
:
wan
oQUTog: gasaiwans*).
hatis, pvairhei, 7nods.
ooTQuy.iyog: airpeins
digans.
ovu
ni,
/.ai
nih.
7iih,
ivi: ni
ni
ni
manna,
washun;
ni
oitv:
und
vaiht.
OQtoy: viarka.
oQy.og:
aips.
sis.
og UDil
zuh
itg
ur: saei,
sawazuh
uh saei, Jiiswazuh
') i.
7iauhpanuh,
ovQriog:
pliitsjan.
saei,
unkja.
Offd'uXfiodovXit'u
IV drf.d-uX/.ioSov-
in auga/zt skalkinoTids.
augo,
o(ftg:
vatirms.
ItrfQvg
auhmisto.
oxfjiu:
andanahti, seipu.
oxpig:
siu7is, idifs.
hlamm, vruggo.
vi7ino,
7Tad^i]/.tu
vunns,
pulains:
talzeins.
naidto&iv: us barniskja.
nuilov: barn, barnilo.
nutdiay.r]: pivi.
i'zei,
was, lea-
saei, pistvazei,
pisioazuh
7ii
naku7ids.
ovai'u
auso.
:
ni nauhpan, ni
nauh.
oinuvog: hitnins.
t
oij?:
nXui: airis.
naXuig: fairnis.
nuXuiTrjg: faiiwpa.
brakja.
Tiu).7j:
viduvairns.
:
uncia
OQog. fairguni.
QVTTfiv: usgraban.
OQ/itad^ut
ocftlog: bota.
ovv:
hisvaran.
oo(fuyi'ig:
i]j.i(x)v:
nultiv: sluhan.
oQ&iTig: railitaba.
OQXi\^iiv:
visan,
TU ocpeil^fiuTU
patei skulans sijum.
oqiXov: vainei.
nu&Tifta:
nih pan.
ni ainshun,
skulds
skuldo.
d(fiiX>']:
Tiuylg:
oval: vui.
aigin , sves.
sa,
7nela.
dq>itler>]g: skula.
oxpiviov:
0.
pamtna
skula visan,
ijjuQtoy: fisks.
ov
oiro? o;
nei? 7iiu?
skulan,
otpt: andanahti.
oQylXog pvairhs.
oQtytad^ui gairnjan.
bairgahei.
OQttri'i
7ie!
mannahun,
Tii;
o(ftiXitr
nih,
d(f<d-ukfi6g:
'.
ni,
ni
Xii'u:
dauns.
av: sawaz-
oaqvg: liups.
oiuy. Jmn, bi pe.
Uli pan, bi pe.
ri
ei, pande, pammei, palei, ])ei,
unte; ov^ ort: ni patei, ni peei.
ovdii'g:
'
Sang
6(fil\7jj.iu;
oval:
OQ-/)';:
pei.
saei.
oaqQijiJig:
wileiks.
tiih
ni.
oi)T(t)
nih
ovT(o:
sve,
oaniQ
aftaro.
sunja.
da uns.
sve,
akeit.
o'iog:
ni, ni
silba; iy.xovTov: us
oiiidog: idveit.
oviiuad'ai'- niutan.
(jOfiij:
ovrog:
svikns.
veihipa
idi-eil.
ovTi
7iih
oaiurrjg
oyitdiai-ig:
ovxi
Ttliv
aftra.
nANTOOEN
gaggan
nuvTWi'.
nuQu:
fr am, * du;
*fram;
faur faura neioa vi-
genit.
c.
at,
c.
c.
acc.
Ttapuy/iUiicv
anahiudan, faurbiu-
dan.
nuQyitv: pairhgaggan, pairhleipan,
icarhon.
atgaggan, qiman.
naQuetaog: vaggs.
TtuQudt/iad-ai undniman.
nuQudtovat: atgiban, levjaUf gaTiuQuyi'yviaS'ui:
levjan
ana-
nuQuCr,}.ovv:
'ialjanon,
in
aJjan
briggan.
anafdh.
TtaQu.d^-i'y/.iy.
TiuQuiTtiaS^ui'.fuurqipan, livayidjan.
nuQuy.u7.Hv
lidjiui
gaplaiha/i,
prafstjan, gaprafsljiin.
TzuQuy.uXvnrnv: gahitljan.
bida, usbluteins;
ga-
nuQu/.orj: uj urhauseins.
visan
galaistjan, gulaista
afarlaistjan.
andniman,
ganiman, usnimun, franiman.
nuQuIu/iidt'iiv: nitnan,
nuQu).i}.v/.iivog: uslipa*).
nuQu).VTiy.6g: uslipa.
guplaihts
TiaguTiXi^aiov: 7ie>ca.
') s.
II
Zustze zu S. 109'
gavin-
Tiuviad^ui:
visan, fauravisan
andva irps.
nuQitgyia&ui ufsliupan.
rog: unsveibands.
eisarn bi foluns
ntvi
nidn og:
nuQi'iv
nild^iiv: fullaveisjan
nuniiguxTog: ufsliupands.
nuQitgipxta&at innufsliupun.
nuQiXTog: muh, afar paia.
:
nuQi/iioXri
bibuurgeins.
nuQt'n/ead^ui
jtin,
ufar-
nuot'/io&ui: fragiban.
ninoid^ivai:
ntiQitLiiv:
7iciQua/.t6g: fraistubni,
gakunds.
sandjan, insandjan; fauragasandjan.
nitafioi)'i
ntf.iniiv:
nuQ&tviu: magapei.
nuQ^iiog: viagaps, muvi.
Tiugiazvur. at saljan , fauragasatjun , alslandan , faurastandan,
ustiuhan, usgiban; nuQiaiiui:
Tiuooiy.og: aljahuns.
7iuQ0tf.da:
usleipan.
prafsteins.
ibns.
nitrijv: gredon,
pnirligaggan
7tUQriyc)lu
gabugan,
fotubandi.
(iin prterit.),
nuQu/.oXovifiTv
anafil/ian.
andvairps.
standan, atvisan.
noodog ; iv nuQdio pairhleipands.
nuQUTi'O^iaitut:
uspriutan
vinnan
nuQUTi'jiiriGig: atvitains.
7TUQo'og: vulpags-
nuiitv: trudan.
vitan.
gaggan, hi/nlarlcpun
a/iaUiau.
gapulan
7ian.
uQaov).evta9^at u/armunnon.
TiuQuyyth'u: analiusns.
na/iiv
nuQUTr/Cjitv
faur;
nuQacy.tvi]: jiaraskaive.
nucjurriy.u
nuQuo'/.t/. gajuko.
71
gumanvjan.
233
nuQuay.tvuCiiv
icaiva.
ei
gaggan.
nuQunoQiViad^ut:
nc:vTO&iv: allajiro.
nuvToy.QUTWQ: allvaldands.
nEPIBAAAEIN.
7itt7-g:
unleds.
7nv9(Qu: svaihro.
TTivS^iQog: svaihra.
ntviuyig/.ioi:
nlvTi
fimf.
mvny.uity.uTog
gajuko.
TiQOivog: veinnas.
nivTryy.ovTu
7iivT7]y.oaT>'}
fimflataihunda.
fimfligjus.
paintekuste.
nuQOfiowg: galeiks.
nuQo'^vvciv: ingramjan.
narjogyiZttv: briggan 'in pvairhein,
gi-amjan du pvairhein.
Tiig:
7iuQ0Qyia/.i<>g: pvairhei.
svepauh, raihlis,
dg
nugovai'u: qums.
balpei, trauains; nuybalpaba ; andaugjo, andaugiba, svikunpaba; iv tiuqqijai'a itvur. uskunps visan.
nuQQr^nii^iad'ui
gadaursan.
ng: alls, ainshun, wazuh, warjizuh; nvrig: auch allai alakjo;
Tig o: leazuh, wazuh saei, sa
Ttuonr^atu:
Qr^alu:
ntnoi&r^aig: trauains.
oarig:
wazuh
rnug: ands.
n(QL
c.
gen.
fram;
c.
acc: bi (acc).
ntQiuyiiv: bitiuhan.
niQtuiQHv: afniman.
niQiXXiir: vasjan, gavasjan: bintQiuXXiiv
vaibj'an, bivindan;
yuQuxu bigraban grabai; ntoi:
30
TfiQih'niad-at
//isaiica, iiiisaiica,
vlaiton.
niQtiiTv
Jiairligaggan.
bigairdan, u/gairdan.
ntgttfjvvvvai
bistandan;
niQuoTcoui:
niQtiaxu-
TrXfOt'fxzrfg
nioixiqaXula
ni'jQa
kiltns.
bilaibjan;
od-ui
ntQiXtiTit-
TziQtoixog
fahan, gafahan.
7iX)]fifivQu:
appan svepauh,
baitrs visan.
nXi'jQtjg:
nty.Qiu: bailrei.
fulljan, gafulljan
,
nlfi-
gafull-
ni'ritv:
nfQiniTiTiiv: frarinnan.
nioTijg: srnairpr.
fairvaurkjan.
niTiQay.iiv
na?i,
aflifnan,
pan,
managizo; vniQiy.
TitQiaaov: maizo; ntQiaaortQov:
mais, managizo ; (xXXov niQiaufjo,
ufar-
niQiaag: mais*').
niQiaziQV.
ahaks.
niQiTiuviiv:
galagjan, bisaljan.
7iiQno/.iij
bimait.
ntQiTQi/iiv: birinnan.
ntQr/WQog,
')
8.
ly.
Zus. ZQ S. 115
'.
nX-fj-
nXrioiov: newundja.
:
sop.
niazoi'v: gatrauan.
nXoTov skip.
nXovaiog: gabigs.
nXovaifg: gabigaba.
niazg: triggvs
galaubjands,
ga-
laubeins.
nXi'Og: airzjands.
gabignan.
nXovTog: gbet.
nX'i: spilda.
TivtTv:
TiXvt]: airzipa,
airzei.
gadik.
nXaaiiv: deigan.
nXuzHu gatvo, fauradauri, plapja.
nXuzog: braidei.
nXaxvvtad-at urrumnan.
:
bimailan.
nXij-
usfullnan,
niGTiy.og: pistikeins.
nioTtg: galaubeins.
nXua/^ia
,
fullnan ,
usfulleins, fullo;
nXipio}';
nXtjaf.iov)j
trauan.
vwftivog: airzis.
fullei.
ntQiaaov:
Quvad^ui
nXrjQoifia:
frubugjan.
ufarfulljan;
f'icl-
ufarassjan,
aizog'
nXrjQOifOQiiv:
drigkan, gadrigkan.
THQiTTiloiiy: gapivan.
TziQiTioiHad^ui
ip svepau/i.
nXr'jQijg
TrXijQontXrjvov: fullip.
spilda.
niva^: mes.
bon.
fulls vairpan.
?tan, usfullnan.
nivay.i'diov:
fulls
leips kaurnis.
baitraba.
:
garunjo.
slahals.
TtXrjxzTig:
Ttifyiv:
bisitands.
nXrjd^mttv: managjan.
aleina.
7ii/<7iXdvai
bisitan.
fdusna.
matibalgs.
bifaih, fai-
nXtj&og:
TiTJ/vg:
7iiy.Qwg:
aflifnan.
thqD.vtioq: gaurs.
:
niQioiy.iTv:
failiufriks.
bifaihons,
,
wileiks.
hugeiro faihufrikei.
nXriyrj: banja, slahs.
faho, fani.
niy.Qulviad-ui
TKQMfiTiiiv: biskeinan.
ntQtXilnitv:
nXiovt^lu.:
ntjXg:
ntoiy.u).vnziiy: huljan.
TiioixiiaS^ui:
n).tytn>: usvindan.
TTfTitvov: fugls.
nrjXly.og
bivandjan.
af fairnin
jera.
diahahiiii-
niQii/nv:
unu ntQvat:
ntQvat;
TtiQK'Q/tad^ai
bibindan.
TiipuQyl^ia&ui fairveitjan.
TifQugyog fairveiljnntk.
^^at
noio^.
UEPlBylEnE^OAl
234
nXuzvg: braids.
nXiyi-iu ahta.
:
farjan.
nXiTarog: maists, managists, manags.
nXiiwv: managiza; nXiTov: maizo,
7nais; im nXtTov: filu, du finXiiv
lusnai.
vaian.
nvivfiu: alima.
nvivfiuztxg: ahmeins.
nvlytad^ui
afwapnan.
nod'iv: wapro.
taujan, gataujan,
jan,
gavaurkjan; firj
unbairands.
Tioiiir:
nouj/iiu:
Tioixt'Xog:
taut.
missaleiks.
noifiutvftv: haldan.
noiftijv: hairdeis.
nol[.n'rj\
hairda, avepi.
vaurknouv:
nOAEMO^
vigann,
7iu/.e/.iog:
usmel.
no).iTtvia&ui usmilan.
:
7io}uTivinu
noXhTjg:
bauains.
baurgja.
noXXunXaai'wi'
no'/.vloycu
Tijjiv
tiq
filu.
noXvTeXtjg
atgaggan,
galeipan,
gaoaurki,faihugavaurki.
noQvi/. kalkju.
noQi'og:
an: fairra.
tioqqio
nQQwd^tv fairrtipio.
:
noQqvQu
nQiav-
noQ^vQovg: paurpurops.
gard.
TTQuuivHv: inngagganframis ; tiqotrjy.wg iv ruig iiiQuig framaldrs dage, f. 'in dagam.
:
lamb.
fadrein.
nooyQ(i.(f(iv: fauranieljan
gameljan, gameljan.
TiQoyorot
oi
noTi:
noTiQOv:
uh
ni tcanhun.
Tiovg: fotus.
sabbato.
nnoQuniTv:
aihlrun;
TiQoguiTwv:
bidagva.
TTQoguvaui'vetv
usgaggan.
TTQoguvuXiaxtiv: fraqiman.
nQogavanXi]^ovv
usfulljan.
n^ogurazid^tad^cu
anainsakan.
beidan, usbeidan,
:
beidan, ven/an.
newa qiman.
riQogiQyuCiad-ui
gavaurkjan.
TTQogSoy.r:
TTQogeyyiLiiv:
svikunps.
gan , durinnan.
TtQogiv/ia&ui aihlron
fauraqipan , fauraga-
teihan.
bidjan.
faurave?ijan.
guumjan, haftjan,
TiQogt/itt'-.
,
pan.
at-
saiwaii.
nQOQrjXovv: ganagljan.
TiQgy.utQog: riurs, weilawairbs.
TiQogyuXiiv: athaitan.
fauramanvjan, fauragamanvjan.
7iQ0)iyiiai^ut faurarahnjan.
notTOiiiZiiv:
faurlageins;
7i(j&iatg:
leikains,
vilja.
TiQodvfiia: gairnei,
muns,
vilja.
nijotaruad^ai: faicrastandan,
ragaggan;
nfjoiaiixuevog:
faufaur-
TiQogy.uQXiQHv
haftjan
visan; skalkinon.
:
7iQogy.u.QTtQr,aig:
habaip
usdaudei.
7!Qogy.i(fXaior: vaggari.
TiQogy.Xiatg:
viljahalpei.
npogy.Of.ti.ta:
bistugqs.
praitoria, pruiluriaun.
TiQu^ig: taui.
TiQuy.uXtTr
fauragahailan.
7i()0xuruQiiZiiv: fau ra gumanrjan.
7iQoy.iiad^ai: in gagreftai risan.
nQOxoji)]:
ff(oiJ:
bistigqan, gastigqan,
jiQogy.miir:
gastagqjan.
valvjan , faurvalvjan.
ushaitan.
TTQuxaTuyytXXiiv
TiQogy.onri: bittugqs.
slasseis.
') s.
fruma
TiQoiovui: giban.
muns
dragkjan.
nov: icap , wadrei; war.
duwe; Tiobg
ti:
dupe , du pammei.
ei,
andniman.
faura-
TiQoia/niu: garehstis.
nOTtCitv.
nQaiTWQiov
inf.
*).
noxrjQtov: stikls.
nQay/iiUTiiu
c.
TtQugt/io&ut:
TU
ngogaycoyrj: atgaggs.
faura fravaurkjan.
tiqouvXiov: faur
noTunog: wileiks,
noTt wan ; i'wg nn und ira.
noTt: wan, sitnle, suma/i, faurpis;
nQog
TiQocyiiv: attiuhan.
irelauds,
accus.:
TiQoaarov:
TTQOiXniCdr
dragk.
c.
snivan.
Tiaog:
TiQonoQtvia&af. fauragaggan.
TiQog
nQOiiTTiiv:
paurpwa.
bi (dat.);
iig
TiQovoitad-ui:
nijontTjjg: unlilamalsks.
faurpizei.
TiQoyiiv
TiQoiiXitg:
hors.
noQQW.fain-a;
si-
TiQuTOv
brihan.
TiOQtfjfiog:
praisbytairei.
nQouvXwv ;
vraton.
TiOQ^iTv:
sineigs
prais/jj/taireis;
n()oufia()Tuviv
novTiQla: nselei.
nov>]Qg: unsels, u/Ah.
gaggan
noQivta&ui
afgaggan , afleipan
Ti^OHiQtra&ut: faurahuhjan.
dragk.
galaubs, galuis.
'
no).vTi/.iog: filugataubs.
Ttoaig:
garedan , atsaiican.
nQUvotu: muns.
TiQOQiCiiv fauragaredan.
TTQoni'/iiniiv: gasandjan, xnsandjan.
uQtahtr^g: sineigs.
mn/utgfaljis, filufai-
nofiu
nQOvoiTr: gaplai/tan;
TtQOt
hus.
und
TiQiila: airus.
uQiatViiv: airinon.
TiQinvTcQog
alpha
nista
ma?uigfalps.
filavuurdei.
TioXvnoi/.iXog
7intjy.otf.iu: faurdomeins.
TiQoXufivnv.faursnivan, gafahan.
nfjoXtyttv fauraqipan.
noXluy.ig: ufla.
235
TTQtTiwv: gadobs.
Tilig: baurgs.
no7uTiia
nP^MENEIN.
framgahts;
patei
pei/ia.
nnoxmiiv: sagsan.
ij
nQOxonij
TiQogxvriTv
inveitan.
andniman;
TTQogXuftuitiy:
Xuftvta&m
TXQogXr^xl'ig:
TiQocfiHfir:
Tpoe-
afliuhan.
andanumts.
saljan,
visan.
30*
visan,
pairlt-
nP20PMIZEZeAl
23
2K0A0W.
nvxxivuv: jiukan.
nvhf. daur; nvXat: dawo.
nvXciiv:
nQozoQi.i!ttadui
dualunivait.
bistigqan.
TiQognoQii-fC&ut
alhaban
sik.
nvXwQog: dauruvards.
aaXni%iiv:
nw^viad-iu
fraihnan.
TiQogTUTKiy. anabiudan.
nQogTtd^irui: annaukan, biaukan.
TivQtaniov
durinnan, duatriiinan.
TiQogcfiQitv: bairan, atbairan ; luTQti'uv nQnc(fiQtir: hunsl saljan.
nvQtxog brinno.
nvQOva&cxi:
tundnan,
TivQ
bistigqan.
Ti^ogTgfyjti':
jan.
nuXniy'^: puthaurn.
fon.
nvQyog: kelikn.
TtQoggtjyvirai
daur.
in
n-rQug: ubils.
keitom
in
brinnon.
inlundnan;
funisks.
niXg: fula.
nilmori: aiv, aiv tcanhun; oi
nQog(OTio7.ij\pc'u
noxe ni wanhun.
niOQoiv
gadaubjan ; nioQovad-ui
gablindnan; afdaubnan; ntmo-
TiQogionov:
viljahalftei.
vlits,
TiQogionov.
and'
ludja; ngo
faura, faura
and-
vuirfija.
faura faurpis.
nQi'niQog fruma.
TTpOTtpoj'
fauragaleikan,
ga-
raidjan.
TiQOTQtyin': iprahjan.
i'nilo.
nQO(fiQftv: usbairan.
Ti^offTjTfiu:
pvaufeti, praufetja.
7iQ0(friTiviiv:
fauraqipan;
prau-
fetja n.
nQ0(f'7jr7]g:
praufetus.
TiQofTJTtg: praufeteis.
TiQVfivu
nota.
maurgins.
TtQiola:
frumadein haban.
nqTOv und xo nQJrov: frumist,
nQiXii'itr:
faurjns.
daubei, daubtpa.
nxvov: vinpiskauro.
nxvQiiv: afagjan.
ntva/iiu: spaiskuldrs.
Gf/xvc'ixijg:
:
ai]f.iHov:
bandva, taikns.
a/jfUQOv:
QUfflg: nefila.
oi]g:
QfTv: rinnan.
Gtuyiv: kinnus.
Qriynu: usvalteins.
Qijyvvvui und Qijaaiiv:
gabrikan,
tarmjan ga va irpan
dislairan
QTiyvvad'ur. distaurnan, dishnaupnan.
QTi&tv: pata gumelido.
^T]/.ia: vaurd.
,
s.
i^jQit^co/xtvog:
gavaurts.
:
braw augins.
vairpan.
himma daga.
mala.
alvuni
sinaps.
kaum,
waiteis.
afmarzjan.
axvuXov: marzeins, gamarzeins.
axnxtiv: graban.
axi'naa/.iu: gaskadveins.
axivog: kas.
^OfKfui'u: hairus.
axjjvrj: hleipra,
axrjvonijyi'a
jan.
hlija.
hleprastakeins.
axT/Vog: hleipra.
QV/.IT]:
71X/.IU
Qvaig: runs.
leik.
aTj/^iiwvad-ut: gatarhjan.
vaurts.
Qivv;
gariudi, anaviljei.
bandvjan.
gaslavan.
^rjyvvvui.
svikunpaba.
(j7jxcg:
nxvaaiiv: falpan.
:
viena.
aifn'g: gariuds.
arif.ialviiv
reiran.
aiiiiv:
Quxog: fana.
qavxiGfxg: ufarranneins.
qu.niQiiv: lofam slahan, stautan.
TixiQvyiov: gibla.
^lC,u:
aiXi'ri]:
vandum.
frumistjam.
TTQWTOTOxog frutnobaur.
nxtQvu fairzna.
in
mammo.
usbaugJan.
Qudl'Ciiv: usbliggvan
Qj]aaetv,
Qiofiivog: d'iubs.
Qui: rubbei.
7i(j()(fuaig:
niog: waioa.
TjQOTid^ia&ut:
n-
7j(')Q(oaig:
leik,
ciuQovv
andaugi,
vairpi, a7idavleizns;
snorjo.
auQxirog: leikeins.
(Jq'^:
7tQogqi).t,g: liubttleiks.
TtQogqoQ: hunsl.
nQog(fwrih>: vopjan, atvopjan.
:
nuQy((vrj
(TUQy.ixog: leikeins.
7ii7ivQ(0^iivog
liaurnjan , putliaurnjan.
garuns, staiga.
axtu: skadus.
axiQxv laikan.
axhjQOxuQdt'u harduhairtei.
axXriQog: hardus.
axXrjQvviiv gahardjan.
:
Tixwoig: drus.
Qvxi'g: mail.
nxw/ii'u: unledei.
oalvtiv: afagjan.
axoXtog: vraiqs.
axxog: sakkus.
bato dags.
SKOnEISeAl
oxoniTad^ai:
saitvan
mundon, at-
viiton^
andsaiwan
fairveitjan.
axoTiog: mundrei.
tu/ijan, dislahjan.
ay.OQTiK^tiv:
SYMnNlIEIN.
GtSiov spaurda.
GTuaig auhjodus,
aruvQog: galga.
GTuvQOvv: hramjnn, ushramjan.
:
axoQTtiog: skaurpjo.
aracfvX'^: veinatiasi.
axoriivog:
GTU/vg:
GxOTt'a
ri{/izei/is.
gaskaidan.
GTiXkiad^ur. divandjan;
axvukov: smarna.
axv&Qionog: giiurs.
drail/jan
GTivg: aggvus.
axt'XleG&ui
mapa.
axuihj'i:
i(!fiVQta/.iivog
mip
smijrna.
solidus
skilliggs.
wilftri.
ffO()oc:
aggvipa, preihsl.
ag: peius.
GOffiXitv: usfrnpvjan.
avxov: smakka.
anamahljan, afholon.
nvy.ocfuvxiTv
aiiyfiu
staks.
GTiyfttj
stiks.
gaggan, galaista
vasti.
in-
GvXXvTitiad^ai
drauhti-
vitop.
pan;
munps, muitp.
axQtfftad^ai:
vandjan;
sik, gavandjan sik, ga-
GXQtqiiv:
gadaban.
av/iiXXiiv: stigqan;
GVjiiovXog: ragineis,
ovfifiadijX>';g
gahlaiba.
Gnog: axgo.
axi'log: sauls.
av/iifiOQ(fOvf
mildipa;
ruts;
an6Qif.wg
tu
hairpra,
anXuyxva
fXi-
G7ioQi/.tu: atisks.
GnQog: fraiv.
GTiovCtiv
anovuiog
sniuvijan
ttsdaudjan.
stiiumuttdo.
GTivQlg: spyreida.
nipjis,
ga-
GvyYvui/.ir]v:
ga-
kunnands.
TiOi^ui
sitan.
:
ganiman mip.
s. V. \v.
nuQCtuiviivmip'in-
sandjan.
gafuUnan,
tisfull-
nan.
afwapjan
preihan ,
GV/HTTviydv
avj-invtyiGd'ai
afwapnan.
:
miparbaidjan.
mipvisaii.
mipsandjan ,
GVfiTiXr^qovGd-tti:
avyxuxonu&v
GV(.l7lUQUI.liVHV,
avftnf'fiTinv:
xax
mipkaurjan.
GVj-nzuQuXui.tvitv:
nipjis, 7iipjo.
avyyvwf.i7i
ibiiaskauns.
:
GVfinuQuyiyi-tG&ui
viipveitvodjan
gadaila.
mipgaleikonds.
cv^i^tO()(fog:
usdauds.
GV/.if.aToyog
av/^tjiii^tiiXr^g
sis.
avftjiiuQxvQiTr
pagkjan
mippiudanon.
av/iiiLfiv: gagahaftjan, peihan.
GVfiovXiviiv garaginon.
avftovXiov: runa, garuni.
avf(aGiXcViiv
vandjan.
GXQOv&iov: sparva.
GXQCvvvvut stravjan.
ganipnan.
Gxvyv.t,tiv
gaurs.
GVfiuii'itv:
vandjan
GTikv.yyya
visan.
feinan.
GnXyyvov
gUtmunjan.
OTOu: uhizva.
GTOiag: asts.
GTiliiv
bai?iabagms.
smakkabagms.
smakkabagms.
Gvxof-ioQiu
:
GvXv: biraubon.
GvXXuXiiv: miprodjan, rodjan Tiiip.
GvXXufti'iiv: greipan, undgreipan,
ganiman; ganiutan; inkilpo vair-
gableipjan
sokjan du.
avxTj
GTiixovW.TiOQ
GTiXuyxviXiod'ui
Gvxi/./.icvog:
aT6/.iu:
sokjaii
GXoXri
samana
GTi(fuvoiJv: veipan.
axotyiiv:
antlQu: Imnsa.
CniiQiiv: saian, insaian.
aniviiv hunsljan.
G7tiQi.ia: fraiv; harna.
GTiivnv sniumjan.
Gnrjkaiov: hulundi, filigri.
Gn.og: vamin.
av^vyog: gajuko.
avt^coonouTv: mipgaqiujan.
GTOiytTov: Stabs.
spaikulatur.
gadomjan.
avy/u/Qitv: mipfaginon.
av^ivyvvvat gavidan.
GVL.rjv: mipliban, aamana liban.
avLr^XHv: mipsukjan, snkjan mip.
Gna&ai: uslukan.
GnuTulv: vizon 'in azetjam.
:
avOjXr^xrig: sokareia.
GTiQig: tulgus.
GftvQva: smyrn.
OfivQiXftv
draif/jan sik.
Gvyx).7ioovofwg gaarbja.
ovyxotvMViTv: gamainjan, brigga/i
GvyxQlvHv
stairo.
ay.oTog: riqis.
cxv'/.liiv
samaqiss.
avyxliliiv: galukan.
hrot.
GTi'yt]:
gtqu:
riqizeins.
Gvyxuru&iaig
gamainana.
nlis.
riqis.
237
,,
2YMnOAIT[I^
238
<n'fi7io/.iTt;c
qiman
mipgaggan,
viaan.
ainfviod'tti
tnipuskeinan.
ijviuqv).h>;g'-
i/ikuiis.
gagaggan, gaqiman,
avyt^yinS'ui'.
awfiurtxg
saggvs.
aun i\q
a(t)T)jQi'a:
awTi'ifJiov
ganisls, naseins.
7iaseins.
vaila fi-apja?i,
awffQnritv:
ai(f'()Ovwi.ilig:
nvvri&nu
a(0(f()oavvr]
sik.
gaqumps, srjnngnge.
nvya&liTv. miparbaidjan
samana
arbaidjan.
biuhti.
mipfrahunpans.
afargaggan mip.
avyavauh'in': mipgaggan.
aiyuy.o}.ov9^tTv:
Giyuyu/.iXa&ui
avvdXi'jhtv: preihan.
ruyi^iu:
ruXulnioQog: vaiiiahs.
mipanakamlijan
avvoitiodofiiTy
anakumhjan.
avyuyufiiyyva&ui blandan.
avvuvTv: gamotjan.
avvvxi](ytQ; liiQ/iad-ai elg
rr/aiv rivi
avvv-
vipragamoijan uinamma.
avyuTjyny mipgatiuhan ; avvunyeoS'ut mipgavisan.
:
ciLyunod-yt'iay.tiy
mipgadaupnan
viipgasviltan.
galinaivips.
*).
gngatilon.
avyuonu^iiy fiavilvan.
avydia^iog: gabinda, gabindi, ga:
bundi.
avydov).og: gaskalki.
9.
Zu, zu S.
159 ^
gahaunjan,
Turftj: uslh,
Ti'jjog:
avvvnoy.Qi'yia&ui
i:/a
miplitjan.
hlaiv.
aufto.
avvvnovQyity. hilpan.
Ta/(iog: sprauto.
avanuQcr.TTity: talijan.
bandvo.
avaaMfiog: galeika.
avaruaiai^ig: drobjands mip.
avoTUTiy.og; avaruTiy.ui inioTo'/Mi:
Tt: ip
svepauh.
Tiiyog: baurgsvaddjus.
Tiy.yioy: barnilo.
anafilhis bokos.
mipushvamj'an.
avoToi/oiau: gamarko.
avaiQuiiwiriQ: gahlaiba.
Tty.yoy
TixTwv: timrja.
TiltTy: ustiuhan, usfulljan.
avaior/iir
(jrfuyij
slauhts.
a(f
QuyiLtad-ui
affQuyi'g:
manauU.
aftuurnan; a/JCtn&ut:
fuUatauhans,
fullutojis,
sigljan.
a/JCtir:
Tilfiog:
,
sigljo.
a/Tj/^iu:
Q.TXia&ui gadrobnan,mdrobnan.
gasatjan.
rTTiiv
avvTvy/reiv: andqipan.
puhtus, gamunds.
gamotjan (?).
mip'inngaleipan
avvngtQ/ia&ai
mipqiman.
haunjan
hnaivjan, gahnaivjan.
Tuniivoff poavriy. hauneins galiugdais, hauneins.
Tunilvioaig: hauneins, hnaiveins.
tuqtthv: di-objan, invagjan; ru-
GvyTifnuv: gamaurgjan.
avyT}]QiTv: gafastan; vitan.
avvTid^ia&ui. gaqipan sis.
avvTqlitv: gabrikan, malvjan.
avaiuvQOvy
aivtirc.i:
TUTTiiyovy.
tnipgalimijan.
teva.
Tu^ig * viko.
Tuniivg: hau?is, hnaivs, hnaivips,
ovyo/Ji: aggvipa.
GvyrrTitv: anabiudan.
(jvaaij/.iov:
ovvunoaTtlldv: mip'insandjan
avya.Qiioloyth'
(I.
TUf-tnioy. hepjo.
avyTi'/.uy: ustiuhan.
inahei.
gafrapjei , *mahei
inahei).
aivui/ftloTog
awS^ujiTiiv mipganavistron.
vyd}.(i.y: gukroton.
avvityui
fulla-
frapjan , frapjan.
tcairban.
alv: mip.
avryiiy- briggan, Haan, galisan;
aM/.iurix()v
ganasjands.
Gi'vtTg: frnps.
nvyt/iiv:
avuq(oror: gaqiss.
f!niifiy(i>g: gatemiba.
samfisaivah.
avfiipi'/og
aioQivtiv: afhlapun.
mijnnatjan.
leikeins
frapi, fropei.
ai'rfoig:
leik.
aif-iu:
afftifttlTv: gatiman.
avi.i(fcliyr,(ytg: samaqiss.
:
sa, diigan.
avi.t(fwna
gasinpja,
mipgasinpa.
avyiQyiTy; avy(Qy('v: gavaurstvu.
amiQyng: gavauistca.
ga-
sik.
avfKfvac gaqiss
gasinpa,
avyiijfiog:
gaiaurs^ja.
av/.inoniii(j9-ui:
TEAE:^^bOPEl^.
dis-
jan.
riXtkootg: ustauhts.
Ti\iaffO()ety: gavrisqan.
TEAEYTAN
rovau
tiv.-
unbairandei.
Ttf^ir: svei-un;
jaina.
pairko.
VTiiQixniQKjaov
(ig ziftJ,v:
ga-
wa
aqu: was;
du we.
z)g; sums, was; ov-ri'g: ni washun; /(?/ Tig: ni mannaliun, fitj
7ii
paii;
aukuma; zo
vailit; t):
wan.
pata.
gablindjan.
vTTiQTiXioyutiiv
rotovTog: svahiks.
vlog: sumis.
Toxog: vokrs.
vfiiTg:
s.
ovofja.
hals , halsagga.
gadeds,
sunive
jus;
vn
zuvjMv: izvaros
hazeins.
nun, snivan.
vnuxoij: ufhauseins.
vnaxoviiv: ttfhausjan, andhausjan,
vnuvQog: uf vaira.
motjan,
S"SS''nvnviriatg,
c.
sleps.
gen.
fram ;
c.
zu Thess, 2, 1, 9.
un-
vnoyQUffiiv: ufmeljan.
vnityuu: frisahts.
vnoiiy.vvvut ataugjan, gataiknjan.
vnotiv; vno(if.iivog: gaskohs.
Imodi/tad^ui andniman.
vndrifiu: skohs, gaskoh.
vnoxTU): undaro, uf.
gamotjan ,
gaggan ga-
vipragamotjan,
vipra-
us
Uutein
vjioXufivdv:
amlhafjan;
gacen-
inoXr^riof. dal
uf mesa.
vnoy.qlvtad-ai
tavzv:
taiknjan sik.
liuta.
') s.
acc.
VTiuvzv:
aihtins.
vpitztQog: i'zvar.
vi-ivog:
vnvog:
dar, uf.
i'ggqar (duah) ;
ZQav/xuziCiiv: gavundon.
ZQuyjikog
sunive
sibja; frastisibja.
tovvo/.ia,
vniiQiTijg: andbalits.
vato.
vlod'tala:
ufarassjan.
mais frapjan.
ufhausjands.
VTii'iXoog:
vato drigkan.
filu.
VTnqniQiaawg: ufarassau.
vniQ(fQOviiv
hails.
vyiaivcov:
hails.
vdqonOTHv
imtq^ffuvog: hauhhairts.
vntQXiav: ufar mikil, ufar
vntQTtiQiaatvtiv: ufarfuUjan.
visan;
hails
mikilpuhts.
hauhhairtei.
vntqo/ij: ufarassus,
ufbrikands.
vytttiritv:
i<7iiQij(puv)jg:
v7iiQt]<favta
vntgvty.iv: jiukaii.
vQtg: anamahts.
vSioQ
vneqe/oi': ufarassus.
blinds.
:
hauhips ; TiTvrfM/.itvog:kauhpuhts.
vyiTjg:
vnlQt/wv:
ufarvisan;
vniQt/^tiv:
zv/_ov: vaitei.
iQiazijg
ufarassau.
VTTtQty./yviiv. ufargiutan.
vQtL,Hv: anamahtjan.
(qiiis)
ufarassau ufpanjan.
vniQixTeiviiv:
laubs.
zvnog: frisahts.
zvnzetv: slahan, slauian.
zv(fXog:
vuirfion; garahnjan.
vairps galaubs;
Ti:
sau mikils.
zvq>Xovv
TiXliiv: raupjan.
ufargaggan.
vniQuXXovTCog ufarnssau.
vniQoXiy. ufarassus , filusna.
vntQiy.uva; tig zo vTHQt/.nvu ufar-
Itraieadubo.
:
in
acc:
reiro.
c.
QqI'^.
s.
ZQVi-iuli
lagjan,
VTiiQu.lviiv
pridjn.
ZQwynv: matjan.
satjan, gasaijan;
TixTitv: huiran,
zi:
ZQirog
du,
vniQv): ufaro.
rniQuv'irctv ufurvahsjan.
TQvyiov
*).
bi (acc.)
ufar.
vnioiMQtad'ur. ufarhafjan sik, ufarhugjan.
ZQonog: haidus.
fastubnja.
zUiv: fraveit (J?) us-
dixijv
par;
prijahunda.
ZQvyv: trudan.
Tid-trai:
Tt'g:
genit.
c.
(QeB.),faur,J'ram; mais;
ZQoqjtj: fodeins.
Ti'jQijatg: J'aslulini,
TifiTj:
preistigjus.
prim sinpam.
ZQfiog:
gihan
ZQiiov: pridjo.
ZQr/tg,
Vit an.
Tieiv;
VTitQ,
TQig:
svaleiks.
ZQiKitv: kriustan.
TijXuvycg: bairhtaba.
za vno/ojTu:
vntvuvziog: aiidaneips.
Z(jlolog: vigadeina.
taitrarkes.
visan:
aihts.
TQtffiiv: fodjan.
ZQiuxovTU
ZQiaxaiu
TtTQUQ/wv. durragineis-
rTjQiTv:
aigin
zqtfitiv: reiran.
Ttgag: faurataiii.
TtaauQy.ovTu: fidvortigjus.
TtciauQu: fidoor.
ttTUQTuToQ: fidurdogs.
TiTQunXovg: durfalps.
TfjXiy.ovTog
vnq/tiv:
ZQiTg: preis.
239
vnavw: ufar.
gasviltan, gadaupnan,
TiXtvzv:
afdaujijan (im pass.) ;
fUlluiv
TiXiVTv : svultavairfija.
andeis;
ustauhts;
mota.
TtXog:
rtXtuvrjg: molareis.
TiTQc'tQyj]?'-
YnOAHNION.
s.
v.
w. avvuvir^aig.
;;
rnOMENEIN
240
vnonivuv. galieidan, gapulan, usJtulan
maudeins, gamaudeins.
nan.
vnftvr^aig:
fiulains
gasvi-
(favinoi'dd-ui: ataugjan
gamaudjan, ufmun-
ino/iUfivt;axiiy:
v7zo(.iovTi
XAAAN.
galiairhtjan, atbairhtjan
kunpjan
gastandan.
uspulains ,
sti-
ffdt'tQiaig
viti.
(fuv/j:
gilslr.
q QuyiHovv: usbliggvan.
uzeta.
(fair)]:
agis.
peikubagms.
qoviviiv: maurprjan.
qurog: rnaurpr.
qoirt':
(fuQfiuy.iiu: lubjaleisei.
vfsUupan.
qoog:
qoQtTv: bairan.
skeima.
dal.
cfiinay'^:
inoaxiWtiv tuvTv:
vnoarM.tiv ;
bairhtei.
(fuvg oder
vnovoia: anaminds.
vnondiov: futubuvrd.
vnaraaig: Stoma.
ogan, faurhljan,faurhts
vairpan, usfilma vairpan.
qoeQi't^tiv: ogjan; prafst/an(^).
cpotTad-ui
fapa.
(flyyog: liuliap.
qQuy/iig:
qQUTTitv: faurdammjan.
jan sik.
vnoaTQWvvivui: ufsiraujan.
qiidta&(u: freidjan.
rfitdofttvcog: us gapagkja.
cfi}.6i');g, s. V. w. (fuil6v7]g,
viiOTuyri: ufhauseins
(ftQiti':
gavandjan, gavand-
vrtoaTQicfiiv:
ufhnaiveins
6 iv vnOTuyjj: ufhausjands.
vnoTxTtn'. uf/maivjan; vtiotuttind'ut
ufhausjan
vTTOTid^ivui
gahunnan
vrrori'd^tad^ttt
sik.
insakan.
vrroTvnioaig: frisahls.
v7i(jq:iQiiv:
usjiulan.
vmomu^tiv: usagljan,
vlizjan.
ioatoriog: hyssopo.
riurs.
QOf.iirog:
q&oyyog: drunjus.
(fd^ortiv:
vaziQt-d-ttg: ushaists.
(f&iiiog:
neipa visan.
fin
qQoviTi'-.
TO
qQvv
'cV
q pv)if.iu
(fQfivijaig:
frodei.
frodaba.
plauha.
qvtad^ui: uskeian, uskeinan.
qv)My.7y. vahtvo, vokains; karkara.
qvlu.XTiiv: bairgan, fastan, ga:
neip.
(f&OQu:
(filyu&og: bteips.
qvXrji kuni.
ivTCQOv: li pe.
variQog: spedisis.
vipr^Xg: hauhs ; t inptjXu:
qiXudilc/iu: bropralubo.
qvllov: laufs.
kau-
hipa.
qvQUj.iu: daigs.
faihugeiro.
qiX.QyvQog: faihugairns
faihu-
friks.
vijjijloqgoviiv:
hauhaha hugjan.
riurei.
qiluoyvQt'a
hauhjan, ushauhjan.
qilri
frapi.
frijondjii.
q vaiovv
ufblesan ;
q vaioio&ui
ufblesans visan.
qvaig: gabaurps, vists;
qvati:
US sateinai (J ussateinai) ; naou
qvaiv: aljakuns.
:
qvai'waig: iifsvalleins.
g:yog: a/etja.
q i/.o'iiviu
qnoviiv:
(fa.rtjg: hakul.
qtlu^ivog: gastigods.
qiXog: frijonds.
quoifi
qiiJjOToyog
qig: liuhap.
inl'Wiiiu:
hauhipa.
q.uivttv: liuhtjan;
(fuvioovv:
ivui: kukjan.
iairhfjan,
gastigodei.
friapoamilds.
biarbaidjan
q iloTtfdta&ui
daudjan,
:
us-
dobnun, afdumbnan.
q'/.o^:
galiuhtjan;
qtj.iovv:
qi).tj/.iu
lauhmoni.
q IvuQog
unfaurs.
stibna.
qwxiivog: liuhadeins.
qwxiZtiv: galiuhtjan, inliuhtjan.
qioxtaiig: liuhadei.
XAAEnO^
/ukins:
sleipis.
y^aXy.ivg
aizaamipa.
yuXy.iov: katils.
yQHog
yuXmq:
alz.
y()t)(fiiXtTj;g:
dalap.
huskula.
ya(.iai:
yuQ. fahep.
y^ai graba.
yuQi'Cead'at fragiban.
ygiv: 'in (gen.); ov yQiv: in Jnzei; TOVTOV ygiv: in pis.
yQig: ansts; aviliud, Jtagks, laun;
:
vintrus.
ynQyQaffov
yitQOTTolijog
skula,
fai-
vadjnbokos.
handuvaurhts.
yiiQOXovHv: gatevjan.
yiiQiov vairsiza, ubils; yttQor vairs.
:
ygril-iu- yj^r^nwia:
ipiyiov:
yQ)iliuTtCtiv:
V'vyrj:
faihu.
gateihan, haitan (im
dugan.
y^r^aiivia^ui
(xiiv
II.
lufiog: avisa.
')Qu
we?, ^ceila ;
nQogQUv
yj)va6g: gulp.
wg:
c.
hugs
i/iufi.
:
sva.
logii:
svasve
wj/Tf ()
liugan.
TpevdoXyog: liugnavaurds.
TjJivdofatQTVQ
galiugaveitvods.
ipivdf.iuQTVQiti'
galiug veilvodjan,
saliugaveitvods visan.
sve.
i'jgni(tii:
ipivdio9-ui
ug
bi pe:
(oaii: p)unnu,
galiugahropar.
ipivUTiaroXog-.galiugaapaustaulus.
SL-aei;
unte svepauk.
lug OTi
(guvTwg: samaleiko, sva samaleiko,
liupon.
w? ): sve;
partic: ei;
psalma, psalmo.
xjJivdddtX(pog
weilohun.
sve,
gamotan.
yioXog: halis.
yQu: land, gavi.
ipuXfiog:
sair.
wlviiv: fitan.
jer
loQuTog: skauns.
aiipeins, mutdeins.
yoiQog: svein.
saggvs.
:
XQvaovg: guldeins.
ywQig:
yoXv: hatizon.
yoQog: laiks.
yoQTuCiiv: gasopjnn ; yoQiaead'ui
sad itan, snps vairpan.
y6(3iog: gras, havi.
yovg: mulda.
yQiia
paurf'ls
andavizn ; yQiiur
o.
hidre, her.
(m))i:
Maifs.
jai;
ludt
/tiv: snaivs.
yoiy.g:
kalds.
ilJwynv: bnauan.
yQr/OTrijg. seiet.
Ciad^ui
vasti.
kald, frius.
:
yjco^iiLitv:
yj(fi/ov:
sels visan.
paida ,
rahnjan.
drauhsna.
ipvyQt'jg
yi'kluQyog: pusundifaps.
yJi^iuQog: gaitsa.
liugnju.
saivala.
ipvyog
pass.).
yQtjaO-ui: brukjan.
ytOQiTv
yJXtoi: pusundi.
y'iSvQiaftog: haifsls.
yJjQu: viduvo.
yiziuv:
xfjtvairjg
ipriifdi^nv.
xiyuQi-
handus.
liugnapraufelus,
galiugajjraufelus.
batiza.
yn'fiUQQog: rinno.
yQ
^pivoTTQoqtjTr^g
(o:
ytif.i(t)v:
dulgis
paurban.
yQrjLiiv:
241
ijjtv&og: liugn.
dulgs.
ansts ; giba.
yuQiTovv: ansteigs risan;
yuQiai.ia
n<l>EAlM02.
pannu
eij>an;
svaei,
svasve ,
ip
nu
svaei
7iu:
sve,
sve.
(uTiov: auso.
dxftXtTv:
botan,
du iotai visan;
gabatnan, bota
taujan, paurft sis gataujan.
tuq>tXt/.iog: bruks, paurfts
liXfiXHod^ai:
31
sis
4 Sp.
Z.
46
47
1
21 20
33
gaagvo
s.
8 hinter 12.
21
fiige
Form
Sonderbarkeit der
gaggans
fr
zeigt dies,
ist
denn sa
gaggida wrde heissen o iX9iv, aber der Text hat ausdrcklich o eQ/6/.tivog und zwcir
mit dem Beisatz onlam fiov, welches den Sinn eines Futurum hat, den sa gaggida
nicht ausdrcken kann, es muss also sa gagganda gelesen werden (s. Vorwort p. XIY),
wogegen auch der Codex gar nicht ist, da bei gaggi die Zeile schliesst, der Strich am
i, den Massmann bemerkt, zeigt gewiss einen andern Buchstaben an, es muss a sein und
das
38
ist
71
3 darnach
zu setzen:
ist
scheinlich
41
42
43
49
52
_ 53
'
bezeichnet,
ist
statt
(so
als
ist
wahr-
dem Sinne
zusagender, zu lesen).
2
1
2
1
2
1
1
40 d-vvov
nach
uvaaTuTHV
zu
49 fge11,
y.araQv
fr
lies
Svvog.
Mc. 15, 38.
9
51. fge hinzu:
6 fr 12. lies 2.
17 fr Gr. lies Gf.
6 fr
9
17
hinzu:
ist
uvumuTOvv.
5, 21.
4 statt
lies
streichen
1.
st.
14.
st.
VTjaxvQ
st.
y^al^tiv
st.
iitx()(/.ia&ai
s.
u.
"71
1
1
Z.
1.
J)ada
st.
fi?
1.
y.uruQad-ai.
rTjOTig.
1.
1.
iy.y.Qti.iuad-at.
IV.
1.
diu.
1.
hinzu:
1, 22.
setzen *
vor
hinzu 6,
St.
St.
St.
St.
d.
4.
1.
34
56 2 14
yulv.
18
_ 64 2 15 V
67
3
2 12 fge
72 nach Z. 33 fge
77
32
pala.
79 14
beidemal
d-fftihv
1.
1.
d^e/.iehovv.
Idov.
xTJiiad-ui:
244
S.
102
S[).
Z. 25
104
lOS
I
109
2
112
1
i'^ov&iviTv
St.
i'^ovderovv.
1.
19
ncutr.'
St.
1.
fem.
30
35
st.
unliuteiH
st.
maltet teigs
us liulein.
1.
40
mahuigs.
6 uQyiavvyvioyoi; uQ/iavvywyog.
1151 42
10,
fge
50 nach
mQtaag: Mc. 10,
25 fiuQyuQiia
IIS
119
14 diinvv deinnh'.
121
2 darnach
masc, Monum. Neapol.
]?Ierila, nom.
125
38
vnuvTv:
32
12,
urrinnan vijtragamotjan
12,
_ 135 15 mi nuh.
139 2 30 nach
(mnepov).
7, 17 fge
151
noogrQiOitv
ngogTQi/iiv.
16
152 38 nach saijan fge
Mc. 4,
1521 nach fge hinzu
154 10 am Ende fge
gasaiwans gesehen;
oQUig:
159 2 36 12, 18 fge
GvvanoaziXXfiv:
37 vor
160 2 26 xudiLia^ui y.uiua^ut.
164 48
nuQiigytad-ai:
nach
2, 4; und
2,
2,
169 27 nach 15; fge fram anastodeinai vom Anfang, uvco&iv: Luc.
170 44
Staggan
1"I 41 w?
172 2
175 29
taiknjan,
zeigen,
ui
taiknjan,
177 38
2
fraliuiipana und gufahana
fvahunjiananu und gafalianona.
ISl 2 11 .xiQOv driov.
18 darnach einzufgen: Vailaqiss,
Qipan.
Vailavizns,
Vizon.
186 45
ISS
15
192 10 tv- avvtv 193
38
113
114
\
"i).
1.
st.
1.
'
streiche
26.
26.
St.
st.
hinzu:
26.
/.ta^yu^h}]/;.
I.
I.
einzuschieben:
st.
7if)0gip.v
st.
TZQaoT-rjg
Inai/.iia,
loh.
st.
{avjvii]aiv):
st.
propr.
TrpofjjXov.
1.
1.
13.
i'iifi/iadu.i
vnuvTriGiv
tlg
I.
hinzu
loh.
I.
13.
loh.
st.
1.
urfiy.ruad-ui
St.
((fixvitaitui,
1.
hinzu:
14.
22.
21.
bei:
vor
sichtbar,
part. praet.
Col.
1,
16.
hinzu:
st.
1.
Gal.
streiche
f.
TiuQitguy.Tog:
itfsliupands,
setze
Gal.
hei:
st.
St.
s.
1.
ii
1.
St.
i'^uliltiv
st.
sik
st.
y.aruy.uviiv
f.
1.
i'^ukdcfuv.
liutein sik
1.
y.uxuy.uUiv.
1.
1.
1.
s.
unt.
s.
195
vor 3
st.
y.iQth'
I.
xt^dulviiv.
setze itQog
1.
nllxiiv.
St.
nXty.Tin'
1.
St.
i-ivan
visan.
1.
I,
st.
st.
also:
vgl. tikati.
sich
st.
12.
wgei.
Gai.
22 st faragaggja
\.
fauragaggjn.
part.
praes.
4,
unt.
sich
verstellen,
3;
'
CO
ja
O
C5
< H^
<^