Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Bya sobie raz pikna ksiniczka imieniem Psyche, co po grecku znaczy: dusza. Do jej
paacu zjedao wielu modych i starych, aby j podziwia i skada cze. Nie skadano ju
czci Afrodycie, a za najpikniejsz uwaano Psyche. Kiedy tylko bogini mioci si o tym
dowiedziaa wezwaa swego syna Erosa.
- Rozbud w tej pysznej dziewczynie mio do najokropniejszego potwora yjcego na ziemi
- rozkazaa Afrodyta.
- Dobrze matko - i Eros wyj swj uk wraz z strzaami.
Lecc nad ziemi ujrza liczn twarz Psyche i natychmiast si w niej zakocha. Porwa j z
zamkowego dziedzica w swe ramiona i nie mina chwila jak stali na goej i pustej skale.
Wtedy z ziemi powsta byszczcy diamentami i zotem paac. Posiada tysic komnat, a w
kadej z nich jak ywe stay posgi bogw. W niektrych miejscach rosy drzewa i kwiaty.
Tutaj zostawi Eros sw wybrank. Krlewna zacza zwiedza budowl. Z przyjciem nocy
zlecia na swoich skrzydach Eros, ale zabroni Psyche patrze na swoj twarz. Dziewczyna
tak uczynia. Paac odkryy siostry Psyche.
- Nie wierz mu! - woay. - To musi by jaki potwr. Lepiej sprawd t jego twarz.
atwowierna krlewna, gdy nadesza noc, uja w rce lampk oliwn i podesza do picego
na ou boga. Widzc twarz piknego modzieca zatrzsa si, a gorca oliwa spyna na
obnaone rami Erosa. Ten otworzy oczy i znikn. Znikn te baniowy paac. Bezradna
dziewczyna zostaa na pustej wysokiej skale. Nikt nie mg jej std zabra do jej prawowitego
paacu, nikt nie wiedzia e tu jest. Z reszt nie chciaa tam wraca. Chciaa odnale i by z
Erosem. Niestety Afrodyta postanowia zsya na ni bl, cierpienie i zgryzot. Na szczcie
bg mioci, ktry take j kocha, nie zapomina o niej wcale i pomaga jej jak tylko mg.
Widzc to nieszczcie Dzeus zawoa:
- Do si ju Psyche nacierpiaa! Niech yje na Olimpie.
Tak te si stao. Przy smutnym Erosie stana jego ukochana! Odby si lub i yli w
szczciu na Olimpie.
MIT O APOLLO I DAFNE
Apollo i Dafne przedstawia zawart w mitologii greckiej histori tragicznej mioci Apolla
(bg pikna, mioci i poezji). By nie lada ucznikiem, podmiewa si z Erosa, ktry by
niedocigym strzelcem, e lepiej strzela od niego z uku. Co bardzo zdenerwowao boga
mioci. Wyj ze swojego koczanu dwie strzay. Jedna bya zot strza mioci, ktr razi
Apollina, a strza z oowiu, zabijajc zdolno do pokochania jakiegokolwiek mczyzny
uku nimf Dafne. Tak wic zakochany modzieniec prbowa zapa pochliw nimfe, goni
j przez gry i lasy, ona nie poddawaa si. Kiedy ju prawie j dogania, ona zwrcia si z
modlitw do matki Ziemi a ta zamienia j w drzewko laurowe. Tak to Bernini ukaza chwil,
w ktrej pikna Dafne przemienia si w drzewo. Rzeba jest bardzo dynamiczna. Nimfa
krzyczy z przeraenia, gdy czubki jej placw zamieniaj si w gazki, a jej nogi zaczyna
osania kora.
MIT O ARIADNIE
Legenda o piknej Ariadnie rozpoczyna si w chwili przybycia na Kret Tezeusza, herosa
ateskiego, syna krla Egeusza i krlowej Ajtry, crki Pitteusa, wadcy Trojdzeny (w innej
wersji Ajtry i boga Posejdona). Tezeusz wyruszy na Kret w grupie modziey ateskiej
(siedmiu modziecw i siedem dziewic), przeznaczonej na haracz dla Minotaura, w odwecie
za mier w Atenach modszego syna krla Minosa - Androgeosa. Wyruszy na t wypraw
dobrowolnie, aby zabi Minotaura i uwolni lud ateski od strasznej daniny. Minotaur (syn
Minosa i Pazyfae), by potworem o ciele mczyzny i gowie byka, ywicym si ludzkim
misem. Mieszka na Krecie w specjalnej budowli zwanej Labiryntem, wybudowanej przez
Dedala na polecenie krla Minosa. Krl Krety chcia w ten sposb ukry potwora przed
oczyma poddanych i zapewni mu poywienie, gdy kady kto wszed do Labiryntu nie
znajdowa drogi wyjcia. Kiedy Tezeusz przyby na Kret, zosta zaprowadzony do krla
Minosa. Piknej Ariadnie na widok modego i dumnego Ateczka al cisn serce na myl o
jego niechybnej mierci w zawiych korytarzach Labiryntu. Postanowia pomc Tezeuszowi.
Kiedy nazajutrz grupa Ateczykw zostaa przyprowadzona do Labiryntu, Ariadna daa
potajemnie Tezeuszowi ni i powiedziaa co ma czyni, aby nie zabdzi w krtych
korytarzach. Tezeusz posucha rady Ariadny i przywiza ni u wejcia do Labiryntu.
Trzymajc w rku kbek nici wszed z Ateczykami do Labiryntu. Odwany Tezeusz zabi
straszliwego potwora i zwijajc ni znalaz bez trudu drog powrotn. Tezeusz uciekajc do
Aten, przed gniewem krla Minosa, zabra Ariadn ze sob. Po drodze jednak, porzuci j na
wyspie Naksos, skd zostaa zabrana na Lemnos i polubiona przez Dionizosa. lubny dar
Dionizosa - diadem Ariadny, Zeus przenis midzy gwiazdy.
MIT O LEDZIE
Leda - ona Tyndareosa,krola Sparty. Podstepnie pod postacia abedzia Zeus oczarowal Led
ktra wczesniej odpychala jego zaloty. Byla zachwycona pieknym zwierzeciem i poswiecala
mu cala uwage,karmila go oraz w nocy zabierala do swej sypialni, nie przeczuwala podstepu.
Pewnego wieczora Leda wypila za duzo wina. Kiedy kladla sie do swego lozka,Zeus
postanowil dzialac.Uwiodl krolowa,ktora po pewnym czasie urodzila dwa jajka, byli to
blizniacy Kastor i Polideukes. Byli oni nie rozaczni, troszczyli sie o kazdego czlonka
rodziny. Jakis czas pozniej Leda urodzila dwie coreczki Helene i Klitajmestre.
MIT O MINOTAURZE
Dawno temu na piknej wyspie Kreta, istniao potne pastwo miasto o tej samej nazwie, y
tam sobie krl Minos wraz ze swoj maonk, Pazyfe. Para krlewska cho bardzo si
staraa nigdy nie moga si doczeka potomka. Gdy Minos obieca zoy pewnego byka w
ofierze potnemu Posejdonowi, a potem nie dotrzyma tej obietnicy, Bg postanowi si
MIT O EUROPIE
Europa wedug mitologii greckiej bya crk Agenora , fenickiego wadcy miast Sydonu i
Tyru , i jego pierwszej lub drugiej ony Telefassy lub Argiope. Syna z niezwykej urody.
Zeus , zakochawszy si w Europie, przybra posta piknego biaego byka i zjawi si na ce,
miejscu zabaw Europy i jej towarzyszek. Europa uwiedziona agodnoci i delikatnoci byka
usiada na jego grzbiecie. Zeus-byk korzystajc z tej sytuacji zerwa si do ucieczki i nie
spocz, dopki nie przepyn morza i nie dobieg do cudownej groty pooonej na Krecie .
Zamieszkawszy na Krecie, Europa urodzia Zeusowi dwch synw: Minosa i Radamantysa .
Niektre rda mwi take o trzecim: Sarpedonie . Europa wysza pniej za m za
Asteriosa, krla Krety, ktry adoptowa jej dzieci, a byk zosta umieszczony przez bogw na
nieboskonie w postaci gwiazdozbioru Byka . Otaczano j bosk czci. Uwaano j za
najpikniejsz kobiet na wiecie. Mit o Europie jest pocztkiem tzw. mitw tebaskich
(podre Kadmosa , zaoenie Teb , Mit o Edypie itd.) Mit o porwaniu Europy chtnie by
wykorzystywany jako temat wielu dzie antycznej sztuki greckiej i rzymskiej, ale take i
sztuki europejskiej na przestrzeni wiekw od XVI do XVIII . Grota, hipotetyczne miejsce
schronienia Europy, jest w dzisiejszych czasach atrakcj turystyczn Krety.
Orfeusz by krlem Tracji. By mody i pikny. Mia on talent do grania na lutni. Jego on
bya pikna Eurydyka, nimfa drzewna, hamadriada. Jednak jej uroda sprawiaa, e ten kto j
ujrza musia j pokocha. I tak wanie stao si z Aristajosem.. By on synem Apollina i
nimfy Kyreny. Zobaczy on raz Eurydyk w dolinie Tempe. Aristajos jednak nie wiedzia, e
jest ona on Orfeusza. Zacz j goni. Kiedy Eurydyka uciekaa, uksia j mija, po czym
zmara.. Jej m Orfeusz szuka jej i woa, ale odpowiadao mu tylko echo. Wtedy
postanowi wybra si do podziemi. Wzi ze sob tylko czarodziejsk lutni. Gdy zacz na
niej gra, Charon tak si zasucha, e przewiz go za darmo na drugi koniec Styksu. Kiedy
Orfeusz stan przed wadc dalej gra, a swoje skargi przeobrazi w pie. Hades odda
Orfeuszowi Eurydyk.Nie wolno mu byo tylko patrze na on. Jednak ch ujrzenia
ukochanej bya silniejsza od niego i wtedy straci j na zawsze. Hermes zatrzyma Eurydyk
w podziemiu. Orfeusz za wrci sam do Tracji.. Pewnej nocy trafi na dziki, ktre
rozszarpay jego ciao...
Po Danaosie panowa a Argos krl Akrizjos, ktry mia liczn crk Danae. Ale nie by
szczliwy, gdy wyrocznia mu przepowiedziaa, e zginie z rki wasnego wnuka. Kiedy
wic Danae powia syna, Perseusza, w obawie o swoje ycie, zamkn ich oboje w skrzyni,
ktr rzuci do morza. Biedn matk zaopiekowali si bogowie. Skrzynia dopyna do wyspy
Serifos, gdzie Danae znalaza wraz dzieckiem przytuek. Perseusz wyrs na silnego i
piknego modzieca i wszystko byoby dobrze, gdyby krl wyspy, Polidektes, nie zakocha
si w Dane. Chcia si z ni oeni, ale obawia si Perseusz, ktry sprzeciwia si temu
maestwu. Krl wic rozmyla jakby si go pozby. Udawa tymczasem mio i
przywizanie; czsto go zaprasza do siebie i bawi opowiadaniami o znakomitych
przewagach bohaterw, rozpalajc w modziecu pragnienie sawy. Pewnego za dnia w kole
przyjaci i znajomych , gdzie znajdowa si i Perseusz, nagle owiadczy, e zamierza stara
si o rk Hipodamii, crki krla Elidy, Ojnomaosa. Natychmiast wszyscy, jak to bywa w
takich razach, wymienia zaczli podarki, ktre mu zoa w dniu lubu. Jeden tylko Perseusz
siedzia cicho, bo by biedny i nie mia nic do zaofiarowania. Kiedy wic przysza kolej na
niego, wsta i obieca Polidektesowi gow Meduzy jako lubny prezent. Tego tylko czeka
Polidektes. Oczywicie zgodzi si chtnie, w mniemaniu, e Perseusz mier prdzej
znajdzie , nili dostanie gow Meduzy, jednej z trzech strasznych Gorgon. Perseusz
wybierajc si w drog wiedzia nawet, gdzie mieszka owa Meduza. Atena, opiekunka
bohatera, poradzia mu, aby wpierw poszed do trzech sistr, zwanych starkami (Graje). yy
one w jaskini, do ktrej nigdy nie dociera promie soca. Byy siwe od urodzenia i miay
tylko jedno oko i jeden zb, ktre sobie wzajemnie poyczay. Perseusz wykrad im to oko i
ten zb, a odda nie prdzej, a wskazay mu dokadnie miejsce, gdzie siedziay Gorgony.
Dosta jeszcze hem, ktry go czyni niewidzialnym, i buciki skrzydlate, aby mg lata w
powietrzu. Na ostatku Hermes przynis mu ostry sierp, aby mia czym uci gow Meduzie.
Na brzegu oceanu znalaz Gorgony pice. Wszystkie byy okropne : wosy z ww uwite,
ky jak u dzikiej wini, rce z brzu, a skrzyda ze zota. Lecz najmodsza, Meduza, bya
najstraszniejsza, kto na ni spojrza, obraca si w kamie. Perseusz stan tyem do picych i
patrzc w miedzian tarcz, w ktrej odbijaa si posta Meduzy, uci jej gow, schowa do
torby i odlecia. Z rozcitej szyi Meduzy wyskoczy ko skrzydlaty, Pegaz. Gorgony obudziy
si i zaczy ciga Perseusza, lecz z powodu owej czapki-niewidki, ktr mia na gowie,
nigdzie nie mogy go dojrze. Gdy Perseusz przelatywa nad Etiopi, zobaczy nad brzegiem
morza nag dziewczyn, ktra leaa przykuta do skay i gono pakaa. Podszed wic do
niej, a ona najpierw zawstydzia si bardzo, zaczem opowiedziaa cae swoje nieszczcie.
Nazywa si Andromeda i jest crk krla tego kraju. Matka jej, Kasjopeja, chlubia si, e jest
pikniejsza od nereid. Boginki morskie poskaryy si Posejdonowi, a ten zala Etiopi wod i
wysa smoka, ktry uczyni dzikie spustoszenia. Aby kraj uwolni od zagady, kazano
krlewn odda smokowi na poarcie. Ledwo skoczya opowiadanie gdy morze straszliwie
si zakotowao i z fal wynurzy si smok z sykiem piekielnym. Ale Perseusz zbi go,
odwiza Andromed i zaprowadzi do paacu, gdzie uszczliwiony ojciec odda mu j za
on. Po weselu wrci na wysp Serifos, do matki. Byo z ni le bardzo. Polidektes, nie
mogc od Danes zgody na maestwo, zacz j przeladowa i na koniec zamkn w
ciemnej piwnicy o chlebie i wodzie. Dowiedziawszy si o tym Perseusz wszed do zamku
Polidektesa i stanwszy u progu wyj z torby gow Meduzy. W tej chwili niegodziwy krl
wraz z caym dworem skamienia : wygldali jak marmurowe posgi ustawione dla ozdoby
sali. Nie byo ju co robi na tej wyspie przekltej. Wszyscy troje : Perseusz, Andromeda i
Danae wsiedli na okrt i odpynli do Argos, aby odszuka starego dziadka, Akrizjosa.
Zdarzyo si wanie i kiedy przybyli, odprawiano a Argos igrzyska. Perseusz przepada za
popisami gimnastycznymi , zaraz wic rozebra si i stan do zawodw. Ale podczas rzucania
dyskiem krek wymkn mu si z rki i trafi Akrizjosa. Tak spenia si przepowiednia.
Perseusz y jeszcze dugo z Andromed, a umierajc odda gow Meduzy bogini Atenie,
ktra j umiecia w rodku swej tarczy na postrach wrogom.
MIT O NARCYZIE
Narcyz by niezwykle przystojnym modym mczyzn. Jego uroda staa si powodem, dla
ktrego uwielbiay go nimfy. Jednak on nie by zainteresowany ich uczuciami. Chocia czsto
przebywa w pobliu tych niezwykych stworze, nie zwraca na nie uwagi. Jego pasj byy
owy, to na nich gwnie spdza czas. Pewnego dnia Narcyz odczu pragnienie. Gdy pochyli
si nad strumieniem by napi si wody, zobaczy swoje odbicie w wodzie. Jego wygld go
zadziwi. Narcyz nie wiedzia, e jest a tak pikny. Zachwyt nad wasn urod przerodzi si
w uczucie. Mczyzna podziwia wasne odbicie i umacnia w sobie mio do siebie samego.
Niezwyka mio Narcyza bya uczuciem niespenionym. Namitno do wasnej osoby staa
si przyczyn mierci modzieca. W miejscu, w ktrym zosta pochowany wyrs kwiat,
ktry od tego czasu nazywany jest Narcyzem.
MIT O PROMETEUSZU
Prometeusz by jednym z bstw pomniejszych, synw Ziemi i Nieba. Ulepi on figur ludzk
z gliny i ez, a e czowiek by saby, kruchy i bezradny wobec wiata - Prometeusz wykrad
bogom ogie, podarowa go ludziom, by mogli si ogrza i broni si przed
niebezpieczestwami natury. Spotkaa go za to okrutna kara - zosta przykuty do skay, tam
za godny sp wyjada mu wtrob.