UNIDADE 6.

EMBALAXE e EXPEDICIN de MERCANCAS

6.1Operacins de expedicin.6.1.1.Extraccin e seleccin de mercadoras.6.2.Orde de
picking.6.2.1.Preparacin
do
envio.6.3.Envases
e
embalaxes.6.3.1.Funcins
e
caractersticas.6.3.2.Proceso de envasado-embalado. 6.4.Materiais de envases e
embalaxes.6.4.1.Tipos de envases.6.4.2.Eleccin do envase e embalaxe. 6.5.Lexislacin sobre
envases e embalaxes. 6.5.1.Xestin de residuos de envases.Punto verde

6.1 Operacins de expedicin.Normalmente, a expedicin de pedidos consta das seguintes operacins:

-extraer as mercadoras do lugar de almacenaxe e levalas zona de preparacin
-preparar os artigos e acondicionalos con embalaxe, precinto e etiquetado
-realizar o control e verificacin e pesar os artigos que compoen cada pedido
-agrupar os envios por clientes ou destino e trasladalos zona de expedicin
-emitir a documentacin para administracin e ventas ,clientes e transportistas
-trasladar os envios ao muelloe de sada, para cargar nos vehculos.

Os pedidos recibidos imos clasificalos en dous grupos:

Polo prazo de entrega: urxentes (a extraccin de mercadoras dbese realizar no menor tempo
posible,independentemente do custo)
ordinarios-a extraccin de mercadoras fise co menor custo posible.
Polo volume de mercanca: pedidos de un s produto de gran cantidade(por cada envio
realzase unha orde de extraccin)
pedidos de moitos artigos en pequenas cantidades(por cada envio
hai que realizar varias ordes de extraccin)
As actividades de extraccin pdense realizar de das formas:
extraccin por pedido-envio:realzase unha ronda para a seleccin e extraccin de todos os
artigos, referencias e cantidades de cada pedido ou envio e depostanse na zona de expedicin ou
preparacin de pedidos
extraccin en bloque:en cada ronda ou recorrido extrense todos os produtos necesarios para todos
os pedidos ou envios do da e depostanse na zona de expedicin.

As tarefas de extraccin -reposicin e preparacin de pedidos pdense optimizar de das

formas: separando o almacn en das zonas(unha para o stock de reserva ou reposicin e outra
para as mercancas destinadas a expedicin e preparacin de pedidos) e as estanteras de
almacenaxe(ubicando o stock de reposicin nos niveis mis altos e reservando a parte baixa para
operacins de picking).
A informacin entre os operarios que realizan o picking e os que se ocupan da reposicin
pdese transmitir en:soportes de papel, por radiofrecuencia ou por medios informticos a
travs da pantalla do terminal instalado no medio mecnico no que se realice o picking.

6.1.1.Extraccin e seleccin de mercadoras.A preparacin de pedidos ou picking consiste en extraer as mercadoras do seu lugar de
ubicacin;seleccionar e combinar as cargas que solicita o cliente e acoplar as unidades fsicas ou
loxsticas que compoen o pedido.
Antes de iniciar a extraccin debemos comprobar que hai existencias suficientes para os pedidos
solicitados, evitar a rotura de stocks coordinando a extraccin e a reposicin das ubicacins cun
sistema de informacin entre o personal que realiza as operacins de picking e as de reposicin.
As operacins de picking pdense realizar a nivel de chan, e nos niveis baixo,medio e alto das
instalacins.
Picking a nivel de chan.consiste en extraer da zona de almacenaxe cargas completas e deixalas no
chan, na zona destinada a operacins de picking. As cargas colcanse por artigos ou referencias e
delas tmanse os produtos para compoer os pedidos que corresponden a un prazo de entrega, zona
de destino.
O picking a nivel de chan permite baixos custos de inversin, non se necesitan instalacins
especiais, reduce o tempo empregado, mis fcil acceder s mercadoras colocadas ordenadamente
no chan ,comtense menos erros.
Os medios mecnicos que se empregan son: transpaleta (manual e elctrica) e preparadoras de
pedidos de baixo nivel que prepara varios pedidos ao mesmo tempo.

Picking a baixo nivel.Consiste en extraer artigos ou paquetes individuais en forma de unidades de

carga, almacenadas en estanteras especiais para picking manual.O operario desprzase hacia o
produto.E axeitado cando o picking est relacionado co nmero de pedidos/xornada, e decir, inflen
factores espacio e tempo.O espacio afecta cando o nmero de referencias dos pedidos supera a
capacidade do espacio destinado para a sa preparacin, para estos casos instlanse estanteras con
2

varios niveis(os mis baixos para operacins de picking e o resto para reposicin)
O factor tempo afecta cando hai que realizar un nmero de pedidos/xornada moi alto, entonces
convn acudir a estanteras de picking manual de baixo nivel para realizar ao mesmo tempo
extraccin e reposicin de mercancas.
Os medios que se utilizan na preparacin de pedidos a baixo nivel son: escaleras, carros-escaleras
con rodas e selectores de pedidos ou mquinas recollepedidos de baixo nivel .
Mquinas recollepedidos de baixo nivel

Picking a medio nivel-Est recomendado en almacns de distribucin que preparan un nmero moi
alto de pedidos por xornada e con poucos artigos ou referencias en cada pedido. Estos almacns
necesitan unha zona destinada exclusivamente a preparacin de pedidos e equipada con estanteras
de picking manual(estanterias dinmicas que permiten a carga e descarga a turnos alternativos).
Cando hai que preparar os pedidos con gran rapidez utilzanse mquinas recollepedidos de baixo
nivel, procurando que saian o menos posible do pasillo para que o rendemento sexa ptimo.
Ademis, colcase no pasillo frontal un sistema de transporte horizontal ,como cintas
transportadoras ou vehculos automticos para evitar a perda de tempo.

Mquina recogepedidos a medio nivel

Picking a alto nivel-Consiste en utilizar para a preparacin de pedidos a altura total das
estanteras ,para elo cada ubicacin contn s unha referencia. A seleccin e extraccin de
mercancas fise tomando un a un os artigos que compoen cada pedido. Este tipo de picking
require que o almacenaxe se adapte as seguintes mtodos:
un oco para cada referencia
un pasillo con varios ocos para cada referencia
varios pasillos con varios ocos para a mesma
referencia
un pasillo para a preparacin completa
distintas zonas con varios pasillos e
referencias agrupadas en lotes

Os medios mecnicos que se utilizan na preparacin de pedidos a alto nivel son:

preparadoras de pedidos de alto nivel (carretillas trilaterais tipo combi e transelevadores).

6.2.ORDE de PICKING.-E o impreso ou programa de extraccin

donde se detallan os produtos ,cantidade , ubicacin, pasillo,
estanteras..e o recorrido ou traxecto que ten que facer o operario
encargado de preparar o pedido. Cando un pedido contn varios artigos
almacenados en diferentes ubicacins, cada unha destas ubicacins dar
lugar a unha orde de extraccin.
Para a extraccin en bloque formalzase primeiro unha orde de
extraccin das mercadoras desde a sa ubicacin inicial a unha
intermedia e varias ordes para a extraccin individual dos artigos de
cada envio.Cada orde de extraccin debe especificar a ubicacin de
orixe e dnde se debe deixar a mercadora extrada.Unha vez
formalizadas todas as ordes de extraccin agrpanse en programas, que
se imprimen ou gravan nos terminais e se entregan aos operarios. Os
programas especifican o recorrido que se debe aplicar co fin de utilizar
correctamente os recursos operativos e completar todas as operacins co mnimo tempo, para elo as
ordes de extraccin en bloque realzanse antes que as de extraccin individual.
Modelo de Orde de picking *VER IMPRESO.Realizar ex. Actividad Propuesta 6.1.px.183
6.2.1.PREPARACIN do ENVIO.- Unha vez que os artigos que pertencen a cada envio estn na
zona de preparacin de pedidos ou expedicin procdese s seguintes operacins:
Verificacin-consiste en comprobar que cada envio contn os artigos e as cantidades detalladas no
pedido do cliente.
Embalado-colcase a mxima cantidade de artigos nun nmero reducido de bultos e rellnanse os
espazos baleiros con materiais de recheo .
Precintado-Fise para evitar a apertura dos bultos antes de chegar ao destinatario.
Pesado- importante para o transporte, tanto para calcular o custo do mesmo como para que o
transportista controle o peso que vai cargando no vehculo.
Etiquetado-consiste en colocar unha ou varias etiquetas a cada bulto .
4

Emisin de documentos-albar para o cliente ou listado de bultos e pesos.

Agrupacion de envios-os bultos que pertencen ao mesmo pedido deben estar xuntos
Entrega ao transportista-pdese realizar na rea de expedicin ou no muelle de carga, segundo os
servizos que son responsabilidade do transportista e a zona do almacn que pode acceder para
agrupar os envios en funcin da ruta ou itinerario.
As operacins anteriores non seguen sempre o orde exposto e nalgunhos casos non se realizan todas.

6.3.ENVASES e EMBALAXES.ENVASE-e o recipiente ou envoltorio que contn o produto ,est en contacto directo con l e o
presenta na sa forma mis sinxela. A sa funcin principal manter as propiedades da mercanca,
evitando o deterioro,contaminacin, adulteracin e dispersin do produto para que ste chegue en
perfectas condicins ao consumidor.
EMBALAXE.- o material ou envoltorio secundario que agrupa varias unidades de artigo para a
sa presentacin comercial. O embalaxe non est en contacto directo con produto ,pero protexe ao
envase e produto de danos fsicos ou axentes externos e facilita a sa manipulacin, transporte e
almacenaxe.
6.3.1.FUNCINS e CARACTERSTICAS.As funcins principais dos envases son:
- conter o produto e dosificalo en unidades fsicas ou loxsticas , coa cantidades axeitada para a sa
manipulacin, almacenaxe e transporte.
-conservar as propiedades ,caractersticas e calidade da mercanca.
-protexer o produto do entorno e axentes externos .
As caractersticas funcionais mis importantes son:
-resistencia para garantir a proteccin do produto , tanto en peso, como en rotura, apilado e
transporte
-hermeticidade ou propiedades barrera para que o envase se interpoa entre o produto e o exterior.
O envase-embalaxe debe evitar danos ambientais ,que entren gases, insetos,impedir a evaporacin
ou derramamento do produto
-garanta de peche hermtico ,pero que tamn se poda abrir sen dificultade cando o produto se tea
que consumir ou utilizar.
-proteccin mediante precinto para manter a integridade do produto, evitar falsificacins ou fraudes
e garantir que non se poda manipular antes de chegar ao consumidor.
-compatibilidade coa mercanca, tanto o envase-contenedor como o embalaxe deben estar
elaborados con materiais que non orixinen reaccins fsicas ou qumicas que deterioren a calidade
5

do produto ou seu envase.

-ergonoma, peso ptimo e adaptacin do envase forma na que vai a ser manipulado, destapado,
transladado, almacenado...polo consumidor.
-proporcionar informacin ao consumidor, comunicacin clara sobre normas de uso, caducidade,
precaucins, consideracins medioambientais.
6.3.2. PROCESO DE ENVASADO-EMBALADO
O envasado e embalado ou packaging un conxunto de tcnicas que consisten en preparar o
produto para a sa almacenaxe ,distribucin, transporte e uso final.

6.4.MATERIAIS DE ENVASES e EMBALAXES.

Material
Caractersticas
Tipos
Resistente,hermtico,inocuo,econmico,flexibl
e, transparente, lixeiro..
Problemas:non se pode reutilizar, non
degradable(s se destre por incineracin) e o
proceso de reciclado costoso.

Plstico

PET-poliestireno(para botellas de auga

e bebidas gaseosas,leite
HDPE(Polietileno
de
alta
densidade)para envases de produtos de
limpeza e recipientes de uso cotin.
LDE(Polietileno
de
baixa
densidade)para envoltorios interiores
de plstico.
PS.ou corcho branco.envasado de
produtos frescos .

e Non contamina, degradable na naturaleza e Papel: test, kraft, etc.

Cartn
papel

pdese reciclar.
Cartn :ondulado para embalaxe
Problemas-o principal inimigo do cartn a
humidade e a resistencia compresin,

Usos
E
ideal
para
a
elaboracion
de
envases(botellas,frascos
,caixas,bolsas,
sacos...)e laminados ou
pelcula protectora para
embalaxe(burbullas)

Usase
moito
produtos
alimentacin,
xoguetes...

para
de
textil,

Vidro

Transparente, moldeable, e adaptable a todo

tipo de formas,hermtico, inocuo ,non altera
sabores
ou
aromas
,soporta
altas
temperaturas
Problemas.Fraxilidade(precisa de embalaxe),e
peso.

--------------------------------

Para
alimentacin(bebidas),
farmacia,perfumeras,...

Metais

Resistencia
para
o
envasado
ao
vaco,opacidade luz e radiacins,
versatilidade en tamao, forma e diseo,
hermeticidade entre a mercanca e o exterior,
integridade qumica que permite ao produto
conservar a cor, sabor, aroma, facilidade de
apilado e uso en mquinas de vending
,reciclado relativamente barato.
Problemas:deteriranse por corrosin e
oxidacin en contacto coa humidade e
cidos,son pesados e voluminosos salvo o
aluminio e ocasionan un custo elevado de
transporte e almacenaxe.

Aluminio -permite a impresin,sase

para bebidas,aerosois,tapns ,tapas de
iogures,tubos,
tarros,comidas
preparadas..
hojalata-para conservas,latas e botes

Industria
de
alimentacin(conservas)
,bebidas,
aceites,produtos
farmacuticos,
e
cosmticos,
produtos
qumicos
(pinturas.),limpeza,
drogueria,insecticidas,lu
bricantes...

Multimaterias Conservan as propiedades do produto e Fabrcanse combinando capas de varios

ou complexos reducen os riscos na sade humana
materiais para conseguir mellores
Aumentan a vida do produto e os periodos de propiedades de cada un deles.Por
comercializacin
exemplo.o Tetrabrik (feito con

O Tetrabrik sase para

envasar
alimentos
lquidos como lcteos,
zumes, bebidas, caldos,

Aumentan os lotes de fabricacin e o valor carton,plstico e aluminio)

engadido do produto
Fan mis atractivo o produto e facilitan a sa
exposicin no punto de venda
Reducen os custos de produccin,ao permitir a
automatizacin das lneas de envasadoembalado
Reducen os custos de almacenaxe e transporte,
diminuindo as perdas por roturas,...

sopas,..

Madeira

O proceso de fabricacin non contamina e usa

Mprima natural sen tratamentos,pdese
fabricar en gran variedade de formatos.
Os
alimentos
(queixos,
xamns,embutidos..)mantense mis tempo
frescos.As caixas de madeira proporcionan
seguridade no apilado.
A presentacin do produto no envase de
madeira consegue unha imaxe especial.
Os envases e paletas son reutilizables,o
reciclado e sinxelo ,econmico e permite nova
materia prima con mltiples utilidades.
Problemas: ocupa gran volume nos almacns
e centros de distribucin, pode sufrir roturas
na manipulacin, perde o seu aspecto orixinal
co uso, ofrece escasa innovacin e dificulta a
impresin de rtulo con tintas.

Toneis, barrs,e cubas para vio,aceite, Ver a columna contigua.

cervexa ou petrleo, pipas ou barricas
para conservas de salazn ,caixas para
froitas e outras mercadoras.Palets.

Texts

Son
reutilizables,resistentes,lixeiros
de
peso,ocupan pouco espacio,..
Problemas.os propios fabricantes e empresas
de distribucin comercial prefiren envases
elaborados con materiais mis novedosos e
desechables.

Como fibras utilzanse o yute e o

algodn.Os sacos de yute para envasar
cereais,sal, azcar, caf,t, faria..
O algodn para produtos granulares
finos e pulverulentos.
Os sacos fabricados con materiais
texts
son
os
denominados
contenedores intermedios, non chegan
ao consumidor.

Sacos, bolsas e tecidos

para envolver
As
bolsas
ou
envoltorios de algodn
aplcanse nos secadeiros
de
embutidos
ou
queixos,pois extrae a
humidade e acelera o
curado.

6.4.1.TIPOS de ENVASES.Polo tipo de peche

Segundo a sa consistencia

Hermticos-pechados ao vaco durante o

proceso de envasado.
Non hermticos- pdense pechar pero quedan
particulas de aire no interior.
Rxidos-botes,caixas, botellas,..elaborados con
materiais metlicos ou plstico duro e resistentes
a vibracins e movementos bruscos producidos
por medios mecnicos e de transporte.
Semirixidos-Bandexas,caixas...presentan certo
grao de sensibilidade aos golpes e precisan
proteccion para certas operacins.
Flexibles-bolsas,sacos,recubrimentos..que
se
fabrican con materiais brandos e adaptables
forma do produto,pero soen ser resistentes

Frxiles-frascos,botellas, tarros de vidro ou

cermica, son os que necesitan envoltura ou
recheo nas caixas de embalaxe para evitar o roce
entre eles.
Segundo o material utilizado e as sas Reutilizables-Os que despois dun proceso
aplicacins posteriores
axeitado de lavado pdense utilizar para o
mesmo fin,como envases retornables de vidro e
paletas, contenedores ou plataformas para
embalaxe.
Reciclabes-elaborados con materiais que se
poden reciclar total ou parcialmente
Reciclados fabricados total ou parcialmente con
materiais reciclados.
Envases especiais.
Envase promocional.Aerosois
A eleccion de envases e embalaxes fise tendo en conta :caractersticas do
produto(composicion, estrutura, valor e sensibilidade ou fraxilidade); condicins de
transporte, manipulacin e almacenaxe, custos da operacin(materiais e tcnicas do
proceso),normas legais vixentes en funcin do destino ou uso,esixencias imperativas dos paises
de expedicion,recepcin e trnsito,para mercancias destinadas ao comercio exterior.

6.5.LEXISLACIN SOBRE ENVASES E EMBALAXES

Recomendacins para os envases.-Os envases deben levar o cdigo de barras EAN ,segundo as especificacions de AECOC ,ubicado
de tal xeito que se poda ler visualmente ou con lectores pticos.
-O envase que contn o produto ou unidade de venda debe incluir informacin sobre:instrucins de
uso, data de caducidade ou consumo preferente, cumprir as normas respecto ao etiquetado de
produtos.
-O produto debe estar envasado co mnimo de aire posible. O envase debe garantir o aillamento do
contido, axustarse s dimensins e medidas dos lineais e manterse estable nas estanteras.
-O diseo do envase debe permitir a identificacin do produto desde todos os lados e ser
ergonmico para o manexo e almacenamento particular do consumidor. O material de envasado
debe ser o mnimo posible e o envase debe cumprir a normativa vixente respecto aos procesos de
tratamento de residuos.
-Os envases dun s uso debern ser reciclables e os envases-embalaxes de plstico ou materiais
combinados debern facer constar a composicin dos mesmos.Os envases reutilizables deben
permitir varios procesos de envasado en condicins normais de uso e sern preferibles aos dun s
uso.
Recomendacins para os embalaxes
-As normas ISO-UNE establecen as dimensins estndar para embalaxes de
transporte.FOTOCOPIA px.198
-O embalaxe debe levar o codigo de identificacin EAN e etiquetas de expedicion,colocadas en
lugar visible.
-O embalaxe debe protexer os produtos e os seus envases, mantelos xuntos ,resistir o apilado e
permanecer estable cando est paletizado
-O embalaxe de transporte debe impedir a visin dos cdigos EAN das unidades de venda contidas
8

no seu interior para que non existan interferencias na lectura ptica do cdigo da unidade de
expedicion.
-O embalaxe, cando se empregue para a venta detallista ,debe:conter un n. uniforme e coherente de
unidades de consumo , abrirse con facilidade e permanecer abertos sen que elo deteriore a
mercancas , adaptarse para a sa exposicin na sala de venta.
-O embalaxe debe presentar un diseo ergonmico en canto a peso, volume e forma que permita
unha manipulacin eficiente.
INFORMACIN MEDIOAMBIENTAL
A lei 11/1997 establece os requisitos sobre fabricacin e composicion dos envases e a
naturaleza dos envases reutilizables e valorizables, incluidos os reciblables.FOTOCOPIA
px.200
Na mesma lei establcese o sistema de identificacin dos materiais de envasado ,fixando o
nmero que se utilizar para identificar o material utilizado na elaboracin do envase ou
embalaxe.
Plticos do 1 ao 19; papel,cartn do 20 ao 39, metais do 40 ao 49 ,madeira do 50 ao 59, textiles
do 60 ao69, vidro do 70 ao 79 e compostos do 80 ao 99.
6.5.1.XESTIN DE RESIDUOS DE ENVASES.PUNTO VERDE
As leis obrigan a que os que comercializan produtos, nacionais ou importadores, teen que
facerse cargo da devolucin dos seus envases e embalaxes, e darlles un tratamento de
valoracin, e decir, reciclado , reutilizacin ou recuperacin enerxtica.
O productor debe organizar uns sistemas para a recollida dos envases e embalaxes que
introduce no mercado dun determinado pas.
A lexislacin espaola en canto a xestin de residuos fixa os seguintes obxectivos:
-valoracin de todos os residuos de envases e embalaxes xerados.
-reciclar os materiais de envasado que formen parte de todos os residuos de envases.
-Reducir o volume de residuos procedentes de envases e embalaxes.
Para acadar estos obxectivos obrigase aos fabricantes de envases e embalaxes a utilizar nos seus
procesos de fabricacin materiais procedentes de residuos de envases, reutilizables e
reciblables,salvo disposicin legal expresa, por ex. Os envaxes de certos alimentos non se poden
fabricar con plsticos reciclados.
Respecto os envases adquiridos polos consumidores a lei responsabiliza e obriga da sa correcta
xestin a envasadores, distribuidores e comerciantes de produtos envasados ou, cando non sea
posible identificar aos anteriores,os responsables da primeira posta no mercado dos produtos
envasados. Para que os axentes econmicos podan asumir a sua responsabilidade e se podan
cumprir os obxectivos nos termos que establece a lei permitese a opcin de elixir entre dous
sistemas diferentes:
Sistema de depsito ,devolucin e retorno-consiste en cobrar una cantidade polo envase desde
que se pon no comercio ata que chega ao consumidor. Esta cantidade volverase a pagar ao devolver
o envase, en sentido inverso en todas a sas etapas.
Sistema integrado de xestin- os axentes afectados (envasadores, distribuidores, comerciantes,etc
que se adhieran a un SIG poden eximirse da obriga exposta no apartado anterior. Esta constituido
por empresas privadas ,sen nimo de lucro, autorizadas pola Admon a recaudar unha cantidade
polos envases e embalaes postos no mercado.Os SIG autorizados actualmente son:ECOEMBES e
ECOVIDRIO e ambos usan o logotipo PUNTO VERDE