.

"

UJ
~

'1'
~

UJ
f-<

'<"

::rEz.I
N

Cedomil Silic

SUMSKE
ZELJASTE
BILJKE

R&C1IR1.ent

Uf\W p ro' dr Erf\cst Maylu

Or Srnlil' ",\IC.IUIIIC
0. Ceoo",,1 S,IIC
0< R.""",~ LoIJ.otIC

Or Ljubo.,l. _ov.t
0. nr.om,t Vvllcw/
tit .. ~"' o;,e.,.,IC
Z........ O ~o ...... prol

.'
Auto. IOlograUJa.
D. C&domll S.llt
lIust/ator

0, Cedomli SUit
r.,..,ltM "r"'~i\
D. e.cto.,.1 Sl llt
Uk' .... '
Edl .... JogM).c.n."",n l
Kor' ~ lo r

Or e.ctom,1 Sille

Dr Cedomil SiLt
v

SUMSKE
ZELJASTE BILJKE
1-90

fotosa u koloru
crno bijcloj tchnici

L:1.OO Cfte-i.:l U

I lZDANJE

Z. lId ... C.,

... Ion PeI,ooIt:. Joolp ....IIC.

"'ornt llo Popo.1C

5\&1np.:

Chap1 ..... In Ilr.lltno ~I-'I. OELO

ljol>lj ....

IGKR O ,S VJI:.TLOST OOUlt Z AVOI) ZA U02 I1f N It..l. ~AII.A l tVO

SKO I.5 KA KNJ IGA. Z AGREII _ . VUIo; t..ARAI)1 IC . IIHX;Jt;Afl
l'Jn.

U zilaie 'J~/Jnl. "8 '''OIl pro'NOrl, dolder. VOl/n. GIIg/~.

(I~'-I965I.

no

leoll m. /_ "'noit-

I Islrrtmo {JOf1!1!c'O I podd."aO u prv/m god/nama moJ/1I

Is rrd/lllnja I prout....,.,. Ilor.

na!I" /cr."",

.. lbIJo l tk.
L'::'I:tct SaraJen

me~no-:l~:!:'!~~.:;i

;..,. J.1t7&f.:;g.
InY.

~r.

191.9 P: _'__

SADRtAJ

U,,'
S~ 'atenlcEl

Opla ",Sla. 'orog ral,je I Clte!1

Lnoraiura
RJetni k bOlanro!~ lh lc rmlnll.
Skraeonlco ;mena aul ora clt1ranlh u knj l z1 (Abb 'fW/arlo rll!s

,.,""
'"

IItlc rOlum)

Reg\stn
Noutna Imena (Nomina lall ... )
SrpskotHV&ISka Imena
Slovenal:~a Imena
MakedGnska ,mana
Englcska fmonn (Common Er>g/lslI Name$}

F,anCU$ka imaM (Noms commUIlS Irllm;.,a)

Njematka Imana (Douw;ho Hamon )
TallJans ka ImE/no ( Nom i cornunl rrGtI."I) .
Ruska Imena ( p ya o;llt! J/i1J1lUJIUR)

Sl lK.o\ 1'11\ I<ORIC ... MA,

K''''ovI .... vrt>lcl

I~ """ '}""

W>gu. ,jloll<Jm ILl Scop.J

SLIKA NA UNUTRA9I1JC).J STRAm KORICA:

ao,,,.. 4"","
SUKA NA STRAN I 3.
V1 l lbol>&

(G~.n m u . nr~.u.

L.)

'"

'"
,S>

""
'"
'"
...
'"
m

uvoo
Suma objedlnJuje U sobi ne!lo vell~an$1Yeno I pru!a nam u svako godl!.nJe
daba uvl/ak mnogo novog j inleres8nlnog.
Zoatan brej Ijudi dollvljavaju :.umu sarno kao skup clrveca, II 0 drugom sadri.Ju
!lume veoma malo lnaju. Zalo je ova knllga slVarana cia svlma olvar) llrom
... ral~ ndih ~uma j cia otkrlje SYU raska!; I Ijepolu ne sarno iumskih predJela
vet, onogll [;.10 !umu tin) tako lilepom i prlvlatnom. To su %elJII9111 blilke koJlh
u r8.2nlm lipovlma t;umll J ugoslavije Ima oakallko stOllna.
Mi smo avelja i zabra li 190 vrstll koJe 59 najte!te $usrecu u ndlm 4umsklm
predjelima 11:11 ko/e bl utenlei j sludent!, kao i svi onl kojl uebaJu I tele upoznaU
[;umsku tlCfU magll Imali na/viia i nter8sll.
Kada sa uzrna U obzir cia je u orvo] knjizl seriJe .Prl'O(l1l JugoliJavl],,_. _AtI
drve~B i grmlja . , delaljno obradeno 166 drvenaslih vl1lla naAih !uma, onda sa
mo~e vid!",li da ia saddaj ~ume s I lorislickog gledi!la prezenllran delaljnlje sa

356 biljnih vtsla, 410 nije mali broj,

No, Ireba imall na umu da s ovim nije oi Izdalei(a iserpljan sav Uorlsllckl
saddej ~uma i da jo~ Ima mnogo bllJnlh Vlsla koje prlpadalu ~ umsklm bloloplma,
a da ne govorimo 0 mahovinama i nitim billkama (alga. lIla]Gvl, gllivG I dr.t.
Rje4enle pojedina Siraniea I obrada paJedine blljna vrsle nile slucaj na. $ Ialno
nas i e rukovodi ia. prvenslveno. uloga ocigladnos1l silke u koloru I ilullrallvnog
malerlJela sa komblnacijom konel znog leksla, luo Je sve komplell rano uvljek na
jedno] Slranici. Slika I crleti u ovom slucaju uaba da tine nera:zluclvo loolns .... o
rijeci I sllke u lunkeiji davanja polpunije Inlolmacije.
Ovako koncipl ran a knjlga oSlvarit ce svelu ulogu prltlkom IxvadenJa c:lacklh
ill siudontsklh ekskurzija. kao i pd odlasku u prirodu svakog IJubllolJ8 prlrode.
a Isto lako, ovakvom kombinae ljClm fOlosa, lIuslroellA I teklta. knJlgo mole postu
tltl upoznavanju vrsta kod kute i u ikoli III prl provjerJ znanja slecenlh 18 vrljema
obavljanih akskurzija Ili odlazeka u prirO(lu.
Iz velikog bloJa 1010gralilo snlmljenlh ne prirO(lnlm sl anl!llma u perlodu od
viie godina odabrane su one koja ce nalbolJa prezanllre1l dotlcnu vrstv.
Vallka pe~n Ja posvetana Je i lvslraeljama u ClflobljeloJ lehnle!. S obzirom na
osnovnu namjenu knjige, ova kompone nla ja vaoma vaina. 410 sa prl radu siaino
imalo na umv. Trudlli smo sa da izabaramo za crlanla ona clalalje koil te poilu
tl l i bdoj I sigurnijoJ determlnaeiji vrsle. Oslm bro jnlh iluslraCifa koJa su crt.net
na osnovu delalja u prirodl, za s lll l~aelJu erteta korl!lene su nake klulcna IkOOOgra/ije, u prvom redu , polneto djelo: R a ; e han b a e h H. G. L. & Rei c hen'
b a c h F. G. IiI. 1834-1914 : leones Floree Garman/caa el Helve/ieee 1 druge.
Posebnim simbollma oznaceni su neki karakleri 111 osoblne. Tako sv. sa vet
uoblcaJenlm slovlme. o~nacane tlvOlne forme po]adlne Vf!;te. V. oznac.ave vlslnu
bitjke, a zna~anje osl alih simbola I skra~enica prlka:zano je posebno ne 12. ,
13. Slranie1. Jz plakt i~ nih razloga simboli i sklacenlee 5U odlampan! ne posebnom pralecem kart oncicu.
Uz simbole I skra~enlca dalo Ja raspros tranjenja poJecllnlh vrSla u natoJ
zamlJ! [po repvb likama: $ = SlovenlJa. H = Hrvetska (Da:; Oalmae1la), BH '" SOSna
i Hercegovina (So = Sosna. He = Harcegovlna), Sb:; Srbila. Co = erna Go".
1 Me = MakeclonijaJ, a v tekslualnom diJelu dalo je 1 op41e rasprOSiranjllflJa
vrsle.

VrlJema cvJetanJa Olnac!eno la r!msklm brolevlma. slim da broievl bel ugrada

predstovllaJu prosiec!nu lanolazu cvletania. a broievl u zagradama oznac!avaiu da
se Izuzelno magu nac!i procvjelati prlmjerel I u tim mjeseelma. Kod papra tnjafa
rlmskl broJevi oznofavalu salrljevanje spora.
S ovim skrac!enieama I slmbollma u~tedjeli smo dOSla pros tora. a c!itaoeu se
pru!a prlllka da iednlm pogledom mota samati nekotlko bltnih karak lerlsUka I
osoblna O<fgovarajute bUjke. 2elimo iSlatl i upozoritl da se slmboUma nisu magic
preelzno Izrazltl odgovarajute osobine vrSle i, da ovi simboh u vetin! sluc!ajeva
predstavijaju samo prlbUfne vrijednosU.
S obzlrom da jo i ptelarska 1IIeralura ove vrste kod nas deficitarna. polrudill
smo SO da odgovarajutlm slmbolom upozorlmo na one vrsle koje su vl~e ill manje
znac!ajne za pc!ellnlu patu". Slepen vec!e III manje medonosnosll oznafen la bro
Jevima ad t -3. 5 11m da Olnaka I predslavlja vrstu sa izuzelnom vaf/'lO~c!u UI
petllarstvo. 2 prosjefno medonosnu blljku. 3 vrsle sa manjlm znatajem la pte'
larslvo. Ovo Slepenovanje. dakako. samo je orijentaelono i ne bi se smjeio shva
lill keo epsotutno lat no mjarilo, pO~IO s OVlm nismo lmali vetih prel enzila. oslm
de omogutlmo svimG onlma kojl se pteJarslvom bave IU se !ele bavlU lak!o
upozn(lvanje onlh bllinih vrst a kole su v l~e iii manie lnac!aine u pfelarskoJ prak sl
Za svaku vrs lu su Ilniloll nalpOlrebnljl podaci 0 stani~t u . a posebno u koJim
)e asocllacljama nejfeto zaslupljena.
Oslm naufnog imena vrste I njenlh naite~tih sinonlma dala su Imena slle
detlm redosljodom: srpskohrvalsko, slovena(;ko, makedonsko, ongolsko, Iran
eusko. njamafko, talljansko I rusko.
Posobna patnja je posvec!ena Ilboru srpskohrvalskog irnena. Na osnovu
objavlJenlh rjetnlka I slitne literature ($ u I e k B. 1879: Jugosfavenskl Imonlh
bfljo, Zagreb. H 0 r val l c! S. t 954: Ilus/!irani bilinaf, Zagreb. S i m 0 nov itO.
1959: Boronleld re~n;k Imena biljaka. Beograd I dr.), Ie na osno'ItJ vla5titog
Isku!lva. izabrano Ie on~ lmo (III Imena) kole Ie u narodu nalte~c!o u upotrobl.
Treba Imall na umu da 50 u raznlm krajevima nase zemljo zo JOOnu Ie Islu
blljnu vlSlu festo upotrebl java ju razlitila imena (koja su vetinom usko lokalnog
znafa)a) III se )ednim lmenom u razn im krajevima oznatavaju sa5vlm razlltila
vrsle.
KnJlga ce koristlll c!itaoelma svih uzrasta I prolila. Prvenslveno. namiienjena Je
utenlclma I nasl8vnlelma glmnazija, srednjlh ~kola. zalim sludenlima pedago~klh
akademlia i fakul lela gdje se izuc!ava ova; predmel (prirodno-ma temalltkl, ~u mar
ski, poljoprlvrodnl. farmaceu lskl, velerinarski).
Isto lako. dobro to poslu!ill kao neophodan prirutnik ~umarskim in!enjerlma I
tehnltarlma, narotlto onima kojl se bave lipolo~kim i li loeenolo~ki m iSlro!ivanjlma
luma. kao I onlma ko)! rade na Iskoriitavanju sporednih ~umsklh proizvoda. po.
sebno na iskori~ l avanju Ijekovllih, aromalit nih I vitaminoznih bil jaka ko jih u na!llm
lumama lma znalan broj.
Knjlgu c!e lakod e moti koristl ll horllkulturnl struc!n jaei i pejla1nl arhilekll. ier se
medu brojnlm samonlkllm iumskim vrs lama nalazi vellki broi bitjaka koje posleo
du)u Ituzetna dekorallvna svojslva I danas se sve vi:~e 1 viie koriste u horrikullurl.
Napokon. knjiga Je namljenjena I svim Ijubiteljima prl ro de, koil odlaze u prlrodu
da osjale sve njene ta rlI Ijepotu.
U brojnlm konlakllma sa Ijudlma koll c!esto odlaze u prirodu porazila nas Ie
t lnjenlca ko liko oni. bez obzlra na Ulrast I stepen obrazovanla, veoma malo
znaju 0 sa dr faju ~ume. Upravo laj sa drlaj i zr ate n kroz biljni svile t Ie lollko raznaIlk, bogat I IIjep d a bl ga svakl posjetllae. bez oblira na svoj u p rotesi Ju. trabao
znal1. Uvljek se polazl ad kon s\al aclje _o a bi ne!;lo voljeli, trebamo to I pozna U ....1 ..

O'<~ ....... 110.. ~ I.llo

va!;-. I lek kad .pos)etlocu tome buda omoguteno upoznavlnle bUjalul na 18k I
pns:u~tan naem, on te iurnu. a I prlrOdu optenllo. 101 VI!le zavoljetl. znat eo
le c.je nltl. a !ito je najznac!ajnlje u ovorn IrenUlku, osjellt e polrebu da je zatlill
I otuva. ~ro~ sve 10 jafal te Ijubav prema!lvotnoj$fedlnJ.a 10 e nOSumljrvo
kOd mlad'h IIUdl uticati na razviJenje paltioliZrna
Knjiga mole natl primjenu I u uslovima koncepclle opttenarodne odbrane UI
r~spo~navanje olrovnlh bliJaka I onlh kola magu POStU!IU. nalotlto u knt(~,m
Slluaeljama. za tjudsku ishlanu. AUIor OVO smaua iluzetno va!nlm s obllfom na
iskuslva iz narodnO-Qslobodllac!kag ra la.
Na kraju knjlge wr1ten je spisak glavne nak I slrane IIteralure Illore 1 Ikanograllje) zbog opileg wlda u glavna djela koja se odno5o na OVO materlju.
Monogratske $IudiJe pojedinlh rOdova I v~ta. la raznl ItOflSlitkl radOVi nllu
uneseni iako se autol pri pisanju knjige njima obUalo sldlo
Nakon toga. sHjedl prirutnl rJetnlk u kome su data obja!;nlenja 18 preko
tOOO Slrutnih lermlna. !IO ce kor isno postu!111 onlm tltaoel ma kojl ne rupola1u
prelhodnim znanjlme iz morfotaglje. 1I10cenolaglIe. ekologlje I druglh botllnlckih
I srodllih discipllna.
Ukljutene su i skratenice Imena aUlora lza nButnih 1mBna bU/Bka, koJi su
eitlrani u knjlzl I dale Sll kra tke Informaclje 0 njlmB.
Na samom kraju su uvrtenl rogls"i ImenA na svlm upotrljebljenlm jOllclma
I na ovom mjeslu zahvaljujem unlverzltetskom protesoru dr E. Mayer u Iz
LJubljane na pru! anju brolnlh dragoclenlh sB~Jelo kojl su dopnnljeh de knilga
bude na vl~em naufnom 1strufnom nlvou.
ISIO tako dugujern zah~alnoSl kolegl dr T. W r abe r u , unlvorzlte"kom aslstentu il Ljubljane. nil. \leoma korlsnlm sugesillama. posebno na lome tlO Ie za
svaku v~ tu dao stovenatko Ime.
Kotegl mr R. Dr e n k 0 v s k 0 m Il Skopja 18hvaljuJem na ulo!enom lrudu oko
komptelira nja spiska makadonsklh Imena koja su u knj lzl upotrljeblJena. a 18 Ilnala!enje nekih lalijansklh lmena zahvaljujem In!. A Con I t u lz Arboreluma u
Trs tenom.
Engleska Imena svlh blljaka doblo sam od gospodma OIega POI u n I n a Iz
Engleske. aUlora poznalih botanltklh knJlgo. ko/emu se I ovom pnllkom najtjep6e
lahvaljujem.
Posebno ielim lslaknull priznonje i vellku zahvainosl svojOj dragoj lupf\,lzl
Dobrili koja je lokom mojlh dugogoditnjlh upotnih ler8flsklh ISlra!ivanja pokazl
vala vel iko razuml jevanJe la ova) rad I tlo ml je u kutnlm uslovlma rada prtdala
mOfalnu podr1ku I slvarala mirnu porodlfnu almosloru lokom lzrade prelhodne
love knj lge I U svo vri Jeme pr'kupljanja grade za naredne pubhkaelje II opsetne
serije ~ Pri roda JugoslavJje-.
Aulor se ullaprl)ed zahvaljuje ns svlm pnmjodbama I korlsnlm sugeslljama. let
te mu one koris/'lO poslu!ltI zs dal)1 rOd.
Ako knjlgo udovoljl svo;oj osnovnol namjenl. II , I,k!em I brtem upoznaYafllu
biljnog svijela oko nas. a time I r.zvl/anju veteg InteresoyanJa I Ilub.avl za
prlrodu, nerotlto ked mtadlh Ijudl, oulor c!e smallatl da Ie po.lIgao svo) ellJ

..."

Sarajevo. januar 1977,'

.." ' " ,11_.'" IlletOlu ""

rAVXOB M. ... I9S5; ,..,._ " " . ,....,...."' Mo.:.....

JAtWAK
m ,. ._
. . bill'.
&.og''''.
nF.TJ(ol It.D. 1In);
_
poc:>' ........ eo.;...

I(ftll~" g_.... u Il ..,gu PoUl ..... ,~~ ~l" .u " ~ .....-

WlI1enj.l MIl 1m . g"" .... .

........ -

.. ~-

- - - -- ,06JASNJENJA SKRACENICA I SIMBOLA

Sltnboll

jednogod ltnj a bUJb (plltnllt aMultla, pl. ItfInua)

. mend am. ::: emende";!. pop.a"IU, 'spr8vUI

g Il!. = \Ir~ k l

dvogodl lnla bil JIuo (pl8rJla b/ffnnlsJ

laL ,. 1.lInskl
,,-elm . vi = nadmorska vlsln8

1rajnlcII (plantlt porennll. palOMne)

V = vlsl ... blll~e u centimel.lma

20 = bral k.omosoma

!lrm (IrUI".)

1rn:1. = Incluslylt, uklj ue lyt l

Ch = hamaritl (chftmaephyla)
G = g eo lll1 ({J110phyla )
E = . pllitl (epiphyte)
H = he mik'lpl otlll (nemkryprophylll)
T = le.oflll (lherophyI8)
Fern. (Femme) ::: lamnl l . porodlc
u~. (ruNpec/.S) ::: pod sla

bUlkl $jenov,t,h Illnltra (lclG /ltf)

(cull/var)

= $o rla (i"lemaelonalne , k.ot aniea u 'alne sorto

lorma
uo;t, (auc,orum)::: Sk rat.nlca kola Otn,ava da Ie nauno 1me od
~ allto.al

I mrlno Oiroyni bUlb

YfllafllYu)

0lroyn. bli lka

IIakovila biljlll

L II, . (ser>$u s frlcr/ore)

fl mskim bro Ievlma

Yile II I manIe

GEOGRAFSKE SKRACE NICE

S = Siovenlja
H = Hrvltl~ 1
= Dalmlci j.
8H = 80lne I Hercego~lna
80 = Bo$n.
He = Hercegovi na

DI

Sb = Stbljl
eg = ern. Gorl

M. = MekedonlI.

VIIIII

ulUecnl bUJkI

X ::: zoak krilan)a kod baslarda

1m. (JynonimJ = slnonlm

= u ulllm sml'lu
lal (nnsil/eflore) = u II,em ,mlslu
eL = IE Id je le, rlda ... j
nOn = ne
p. p. (pro perle) = d/lll1ml(: no
p. Ylr. (pro ~er.) = ho Ylfij el et
~en . = ~enlllY
I_XII = Vlljeme cYjelenja II uenj a spOla ) oEnaeenl

Illnllll (samlu'o/,II)

luml

<ijl 1kl blilk

kullurn ih biljaka u ".,la.sIYu I polJQprivled l1

hort. (nor/o.um) ::: vnn! (znael de je dotino Ime uobreajeno u

I.

s~IJetli h

veoma vIII/llblln.

I. (lorm a)

.ru:l1tlt1h plS8C8

po lu .je no~ltoh

bUjka

bUjkll koJI sa plelelna /Ivlla na ,ubov lml &urn . u

tlvlcama I iumskl m el,Unam a

..... (..arioras) ::: ... ,.lleutl, odl ika

C'O'.

bUJkl

vl!l la kod kola cljala blljkl III nlill njanl dlj'lOYI

mogu poslullU u Iludaku lah,anu
Iluzetno medono.n. billka
plosjaeno medOflosna bllJkl
51,1

(j.

siabo m f(lOno.nl bllllo,a

"

HUPERZ.A SELAGO

(Ll Bernh.
(Syn .:

l~~opodl"m

so/ago

LJ

Fam Lycopod/Bceae
( c'~o~oeT"eJ

P, etica Illn a
L1sltJe b.ezklaso

F" Club ......

1,.~c:o l>O'l. S<l 1 ~"

T......."O' " . pp
".~\ "Ii.>P ' '' C Q

..~l

S ItU" . S~ . ~

VII_IX (_ XI

? R _:>t. N . $O

Raz",ja uspra.na 111 ul<llgnuill. pra>" ln o d,no-

tomskl ra:9'an)cna S!nbla. S

ICdna~o

<lug,m bet-

nim ollranClma. TlO lolill ; spo, ohlo mc<lU$ODno

Jednakl , I,neuln). dO 6- 9 mm dug USpN,""" IJo-

de l~vlnu l i unau89 . 0'101011 tuba ,II pamalo nolublf<!ni. no ",lIu ~aJIIJonl Sporang lj; fllla l,yno
V()I 'ki. oob.efastl. 01VllrlllU 5e nD " emenu. nalllze
se u paluSClmn spo rohla , II 'aspo,a~cni SU Ou!

c,je log s l8 bla iii SU .t ~ t"lonl P" v,h" ogtonaka

Spo." o~ f u9lasl O lelmed"tnc. mre!"$!D ,eoraSle Prorah l' YIlII~a'lI. pOd~emn'. ~p,oIItSkl

Rane nil rahhm l'IumOln.m zl!m ll.~I .m a 011 mOno

lanog 110 subalp lns kog polasa. pl!njucl sc znP lno
vlso~o tu Alp .m" dO p'oko 2000 mI . NalaZlmo II!
u b ,oln;m ac .1I01.ln,m za,l!lInocama ",lIa Vaccon,o-Plcoolalill (Paw l,) omend S, - 8 1 "'0 la"a lao
Slup1lon" je no Ch'o'en.m S l anl~"ma u VI!IlCI,,ell' PD~njllka S JoI O$Oc.oloS ~og glCdJ~tll [n,croSanlng Ie spo menul; lIa u ~u m ama .um la~son
t , I, e .. ",8 (Kitl T. W.abe. kOJ' ,ma 1I0SIa teslo .1
ZB ~ "vliene .. hovo og'anal<il ~ O"lonlD lno ,10 na

, "."'"' I." ~ ,.,,,,.' ,,, , l ,."' _

~ ,.~ _
''" ,.""" "". , ........", "'hI", p,n/O' , _ _ ",
I ,",,0"

<I(1)e Sltk(:c JoSIOVO Nas up'o' lome. n, 0!YO.1t

nlm $lan1!ll,ma, n."Xil10 na subalpon,~"" , a'",n
sk,m pa~nlae'ma . lll"upiton 10 tauon I .pp
(Oesv I T w rat),)' kOI' ,mD ul , t.Dlo u,eano p".
IjuDllOne lualke "SIOvO
Slino p.etlcn 10 lellln, 011'00'''' OI!ICI$I ........ ~
ovog ,ooa kOJB 10, MO ~o.rnopol,lsk~
,a'
slupllcna no 5V,m konllncn1lml OlL.m AinU

".Il\,

"

"

LV CO POOIUM
CLA VAT UM L.

EQU ISET UM
HIEMAlE L

Fam . l~coPOalocoae
(c .Y<ltotine)

(5yn . H/fJpochute
Mema/.s (Ll BOIII.I

P,eelca. c"olot lna

Fa",. Eq~ise' aceae
(p<cstlce
III ,as laoitl)
Ko,na,k_,
ko,lIe, nJ_k
Presllca zlmska
3UMCKl c.opl1lm .

OCTP:> U"
OCTpa 11PCIII..IIII<:'

S'.g,".,. C",,,,,,,,,,
JoIOn,e.

~,col><>O<

Ao,,"~

en

\Vi.,

~.u',", Ba.'.p p

C~

SOh ,.,h.m
~

...."tll . plMherl

E.I Sling> SI' Ggo.,.

n"',II';" ......,... ,,,,.. ,

21

Il ....... u

, .,. ~ hlv.'

"'~'ue

~. 'Io ~""nol'

X.... , " ~ W\... uu,n

21

V ,, -100 I-I!II) em Ch (OJ

""'"
'W
~

S.Il. BII. So

VII_VIU I_IIe)

I II., 2 p.... n' h.. l.po"""1 .. o',,,'.room . p"tong' lom

""""Iu ... soor.

j,P<I" .' J

A.'V'la dO 100 cm dU90. pUlayO slatllO $ U.dignul'm , ra zgmn)Gn 'm botnim og , anc'm~ lI510", do 4 mm dugl . gus,o sp"alno m~POreden , .
na v.hu p.Qduten, u dugu biielu vias ; go.nj, clclov, 'og rutla. donj' na.ubl j~n, 51'ob,lu$' PO 2-3
(II)elko I III 4-5). n~ ~aJed"'tkom. 110 1Scm
dugom . ogranku koji 18 ol:\'8SlaO !ut kas lim. IIUskashm IIslltlms 5POrOh" futkSSli. na 'Ubu na ul;Il,en., 'DIMII. 2- 3 mm du01 Spore m.eiaslo
leb,nl<,. p"m,cn,uJu Se u medic,n,
P,otettlO Ie nalu,mo ne sv'le lhm mJc$lima u
sc,doh ln,m h5 topDdnlln . tCI,narskim , mjewy't,m
~umama. rut>QY' mD tumD , u. iu mske pute .. e. n.
Yllt,,"sms. Cfelov,ma , planlluk,m I.avnjacima.
Penle se ... v,slnu . n8 n:1~.m plon,nama. dO OkO
'OOOm
Aaspros, r8n,e na je u vell kom "'Jelu Europe
j,zuz!lVi, me,Me'8nsko , slepsko pod,"tje). a

S. II. 01< . So. eg.

IV_l VI-VIII

"'.

111

, alne njene O(JI,ke zas llIpl,en e su u AI.i'. AmeriC na ptaninama I, ops~e AI"ke I n" HpOPI'
sk,m Oloc,ma
U nil~im pc,Oolo ln,m ~um8ma s mrte I )e le. Ie
u bo,ov,m ~umama nalaz~ SOl 'o~ 4 VI, 'e ovag
'odn. Cd ko),h .oemlnjeme samo vrsllI L a nno
!lnum L, keja "0 ra.li ku i", od p.elhodne v'5le
... glavnom pO leme ~IO SU joj Vlllovl " 51,,:a samo
u~iI,eni . a nislI p'oduteni II dugu ollelu ylas
I t 10 SU lei SI.Obilusl pOled,naen, i sjede':;, Ova
vrsl. tlv, n" pl~ninama SIOVen,)e. H..alske ,60S'
ne. a navod, W nD lednom lo~a "t e lll II Yo)vOd,nl
(o kol,na Sombor,,)

I zm~du stclllnill 1 I,,''''nlh 1Zdnnaka nomll rllZ

Ilk" . On1 su uspmvni. jOdno,t".n i, ' Jede ol~udno
p'~IJcnasto ,a.g.anjeni. 10mno do s,vozolcnl. do
6 mm debetl . Imaju 8_3 4 tupa ill 0!1f" b"dl1"o
rebm. Lisnl ovo}i p,eletrto l'lesno p,lICOIl u~
SI3b l)lku . dO 15mm CIOg I. bjcl lta! tI. 'JCde ,dasll ,
prl osnovl I ," IlU sa !lroklm I.3mnozolenlm prsl.
nom: zupcl IInealno IIJastl . ... don]em d,{ol ... c.nhSII. ,,1\0,'1 SU 1m slobCIllnl I S bl/ol,m luhoko11~aslim oyolem . 5UObilusi 5medl. no v,hu utiljenl. 5U, bljlk. ~uplil!. p,eletno p.ez,mlju]u lelen"
' jode <>dum"u. javl jo) ... se u gust,," bll",nlm~

~1'

Zapatn)u se sl tns ,'n.l.onlo

AaslD u ,'dnom um&ma. ,ubCIv'm~ !uma ..... m
skim tislln~ma. no ebal.ma "Ie~1I I POlok . no
pjeskoY",m I ollnoo,to-pjeskov,,,m lemlj lhm..
NallUimo je u b.ojnlm 'um, lum ujOdnlcamn gdle
testo ob ..ollo pov'~ l ne Od nekollko kvadfOlnlh
meIO'".

.~~

#I'l

..... ..

...>

,.,

T"

,,-.;

, _ , , " ... "' ; ~ .. , . _ 1 G

_
.".",,,,e_.. ' ,
..., _ " .......
~,

~,

".~
"

...

"

ZlUTupljen. jec u ~m d [_III E.'ope feu

n oj ' .rednJoj Al'I'. 5,bllu ~.~Q.N 1<.,111 J .. pl
1510V Amel'lCI
NQIUI prom,enu u mflt Clll

"

"

EQUIS ETUM
SYLVATIC UM L

EQUISETUM
TELMATEIA Endl,

Fam . Equlsl.'IlIceae
(preslice
III rastovl!!l)

(S yn.:

f:.ma~imllm

nuel.)

~um lkl

Fam. Equ,'selllclIlIlI
(prcsllco III rnslavlel)

Prcsllea 901dna

Ru ta,.le .. lIkl,

JllPICK:t Uop",,:t.
IUVllcKa " POII"'II"::1

Prestiea vOllkll

Rulnl!!

itl~lc .

ro"c~,a Gop"n~.

n:!o\aaK:J.

WoOd HOI..... ,1
P-.lI. dos bOis

W.ldSch..,n,.,hIIl",

R""p<)lollo
X_II ,Ido

1I

V ,. 10-6'.1 (-ell)

G, Hor..loll
Pr~l. ~I."'.

RIHe,,'Se hIIc~1I 1 ~.I'"

X..... GIl.u.woll

o CO <>
S. H. aH . Sb. eg. I.',
(IV-) VI _VII I
~"

IZ d,hotomskl lazg'~n)~nog. tan~09. puzav09

podzemnog Slabla (,(zoll'la) razvljajll sa paral~lno
sterllnll lerl,ln, IIdane l. Slcri)n, SU 10-60 (-60) em
" ,so kl ) 1_4 mm debell. negdjc od poloo,<;e .11
gusto d"O$lruko ill 1ro, t,uko pr~ljennto razgra ~
n/enl Njlnovl IIsnl ovo); u donjem dljelu zelenkaSI,. preme v.hu eNenosmcdl. suhokotieasll. sa
IlIpclma kojl SII srasll u 3-4 ~cplIasta .e!nla.
FertHnl izdancl (10-) SO-50 em "ISOkl , 3-5 mm
debell. u m'adOS! /edn05Ia"nl. kasn,/e u go,n/ol
poloy;c) guSIO prAljcnasto 'atglan/enl: n)illovllis
n1 ovo/I dyokt~ntl do peto~.past' . pone~!o 1rbu
!aslO nadull. do 25 mm dug1. Botn; og ranc; dug;
I tank' . p.!I)enasto razg ranJen l. sa crvenkaSl lm.
~opll"tlm zup<:;ma. Klasu slie n, strobllusl tupl.
15-25 mm dugt

_ 218

Raste u vla!nlm sjenovilim !umama, !umsklm

p'ege!ama. ne rresetll lma. uglavnom II gorskom
,eg lonu. Ceslo 50 IavlJa II gUSI;m poPlllae,!am"
na ye~ im povr!lnama .
Alea l ove vrSIC p 'okrIVa ~l l k' dio Ev.opo.
sicv. Azi)e I Sjov Ameriko .

S. H. BH, SIl.
1'11_11(_11'1
;on ... III

eg.

Mo

Rllom dla"av.nvlla s" clutloko tI ~emljl. Sla_

rllnl I,clancl 10-20 mm cobell. wpl)l. ~eelnom
jednost'tlko pt~ljen8SIO ,azgranjcn" is 20-40 nl_
sk,n .eba.a, sa ""I"gllm. do 2S mm dllglm. IIsnl",
ovo)lma, kojl su u clonjem dijolu $"10111. tI go,
,.,jem dllolu s (15-) 20-40 kOpl)R$'o la~III'n'~.
lamn ,h zubaco . elji SU zov.k!e l kon~e51' , lako
olpadaJu Fettilnl Izdenc) do 15 mm d"l>ell. so~nl.
norug.anall. svlje tiofuekull, sa do 4 em dug,,,,
IIsnlm ovojlma, kojl 5U p.~mll go,o l vonlllto protl.enl: Imeju 20-40 kopljesto u~ilJenlh zubaco
kQjl Stl upota k.e~ ; od elJ~log oyola. Jovl)al" H
p,i{e sle,ltnih I nakon ,uIJ.vanJa sporo uglbaju
Strob llusl do 10 em dugl.
Zapalena I5tI sitna varlml'l)!
RaSIa na ~umsk,m 28mot,..,onlm ~"m!jl~tlme.
UZ obale planln.klh pol oka. tlZ jo rke. na na"pl
mil ces!a I !oljezn leklh plUg n. IIQvaahm 20m
Ijl'lIma. Najed~o SII {avljo u gU'llm papulael.
jama.

, pOI"oto, OrH, '0" lr!otI

noel "0."...... ""I><~_

1,011'''' O><>j'''' _

>PO'

Rasprosiranjen )e ~ lem'jama h.ope up.aC ...

AZ'IO. s)"vetozapadnll At,,~e. ullU .... SI"~ ........
ke I na Ijevernoallam~klm otoe """
Nadlcmn, 0.0 fh",ln,n ,U,bllll<:l. pooz"", POd
.menom Orogo HO/Oll EQW'UI, " ' . - , , 1\11101.1, pt.
m)onu u II\8Olcln' ~ao COhean I.~:a mt~r"'!e

PTERIO IUM
AQUILINUM IL.l
Kuhn

BL ECH NUM
SPI CANT (LI ROlh
(Syn : Osmunda

(Syn. : Plo,l. al;u,lInll

splcanr LI

LI

Fam. Aspldfaeou

Fam Ploridllcoae
(buj aoi)

Re P,.h

8ul a d

Rebrenja~a

Orl ova prap ' ot

PcupCCT l1:mpnT

OUlI' tl ta nnllp'IT,
Op.\OiI:1 uanp::1T

S, "-n

Pto,ld,um

Foug~ , e

Im""I.lo
MI""arn
Fein oQul lin.,
F. cop.nnala
O~"'"~ oG " CHO!l<>" ' '' r.

2i

II . 1(1)--2(1) 1-<COI.m 0

S, H. BH. SO. eg , Ma

VII-I :(

2n

Tlp;o!n, kozmopoili. rasproSllanJen gO!OYO U

sYl,m cUjelov,ma Zem l)e, osim u pola,nlm. Slepsk,m I pusun)sklm k'a)evlm a.
Odllku)e se znalnim dlmenzl)oma 11,lova l ou
g lm, puzavlm <lZOmOm, koll na popre~nom p,es)e~u Ima lea,aklellllrten Izgl ed, podsletajul:1 na
dvoglavog o,la r;tllulllnurnlmell , l lsne d' ~e de
bele do I em, !utkUIO, sa flllebQm. Isle du! lne
kao IIsne plo)ke III ndlo dlde. Lisne plojlee ko
tasle. go le III samo na nall~ju liZ fi le malo dla
kave II. aqulllnum). Oslm OVO t1pll:ne lorme II
nd ,m meo,le'ansklm I subme<llll"ans~'m k'~le
virna uslupll~n Ie obllk elle .11 IIsne plo)lce na
nall~)u kralko do vunulo d lakave (I. I.nuglnos um
Lue,sa,).
SO'1I51 sm)dum l na ,ubnim dl)elovlma lertllnill
i5po,.ka IIsia I Ifl)u kralem I)ela, So'IIS] pok'l-

'0.

vcni povilonom (vlcom IIsta 1 induzilem. Sporo

lamno~mede , bradav,easle.
Najl:eUe je zaslUpljena II acldofllnlm $vlfeU lm
~umama. ,ubovlma 'li ma, vr l~ l lnama I IravnJacima . ! um$k ,m P01i"1~llm o I sjo~Jna ma 1Ii na napII~ I Qnlm mlesllma OIl nlzlna dO $ubalplnskog
pojesa. gdle obrBluje guslo populacije, eesto no
"eoma voll klm povr~lnoma. Ima sposobnost b rlog
vegela Uvnog ralmno!avanja. pa u ,e ko rdnom roo
ku osv~l a vellke poVf~lne. S tim u ve zl bujad fe
nepofel/na u umsklm I osl a llm kultll ,am a, Jer
p,edslaYlja opasan I le~ ko Iskorlen)lv ko ' oV.
USiovl buladl sa kc riSia kBO slel)a za stoku.

Har~F .. n
Blech""m opl. ... ,

R'~Pf"ra'n

MpGo """
~l

' ' UX>O<'Tl>"

~n<m 11

S, It. Bit. S~,

Co. ~'.

VII_IX

"" .. 68

LlSlovl dl loren e,u, n, ne I,orotrlo I spo.omo. koll

su splrBtno po.e,,~n, , DusenasU; . lIZ y,)alu se I:
debelog . uzlaznog ,II ~O$OII podanka. ko)1 ja
odo:go guS IO obraSla o Ijus kaSi ,m trrh om,mo Svi
IISlovl lednos!ru~o po,nll s i.pereimo cjelov, log
mba. Trol0!l11 zimzelenl. kotasU. slolnl, do prako
50 em dugl , sa do oko 15 em dugom tamnoame
dom peteIJ~om. I\o, izonle ln o seY'ienl 111 :<ekaslO
pOI.egll po tlu. Sporolill IIIprDyn!. do 75 cm dugl .
s mjetl enl u eenuu busen o~rutan l l,oloUltma.
u po~alkll zelenWul1. ~alnlle lamnosmo<l,; Ispercl
brolnl , 1-2 mm ~irokl. nn lIonJoJ wanl ... svim
p'ekr;venl sorlll, me.
KOla~lortstJl:na v,SIa :a)edniee jole I reb,a~o
(SIeeflno AlI lororum Ha t), koja obr8S Ia vellke povl~ine na s;ll katlma Od GO!5~Og KOla,a, ptolo.o
Velebi18 , Kapete I PJjeA,~lco do planlna ccn ua lno
Bosne. P' oleino raSIO na " Ialnom. no,azlolonom
humu$u, a nala~j so I na kratnlakom supstralu
Gll je Ie nagomllana veta koll,n D SlfOVog humu
sa. Na I, m 5lanl~l1ma sa 'eb'B~a nalaz, 51 nl

zom ae,dol'ln," vr.t . ~ao np' MOI.."p""", .. ",

901um. Or~ lIplo". 1I',lo"'a H .,.~ II'" ", .. ,o,,,m
L.. zul. nemO,OSIl. lY~OPOO' ..m onllO,,"I/'" H"PCI'l la Utl'l/lI. Veron Cot ",Ire "./" I II, Is!oJ u!o.o
Cesla 10
a m,te.,m ~m......
~,ll urn. "
reg,onalne la :a,tupilina I u MIr,,,, ,!~8<ln ...
Aumama nil ehtrf'mno . _ m ,:.an,llllli Fl
I,klll,ma ,II na d"bo~ '". I~"'O "pr." m ZIIfn'I,iton'.
na ~,ol:njac'ma dolo",u,ma
81 B'tchflO
Fal1rlum H'OI)
Obl ..1 .aop,ostran,.no," rtll.ae. I' E.,op,
Malo Az'la .10cna A: I' K.."az .,.... -'I" " ...
010(:' Allanl' ..... , Slev Ame,,.

,..

,np'

MATTEUCIA
STRUTHIOPTERIS
(L.) Tod .

ORYOPTERIS
OILATATA
tH rI/lm.) A. Gray

ISyn.: StrulllloplOr;J
lillcllslrum All. ;
S. go,mllniea Wllld ;
OnoclOIJ
s/,u/Mrlplor/s IL)
Rrllh.j

[Syn.: O. lIus ltillea

auet:
Nopllrodlum
dllala lum (Hol1m.)
Desv.; Lu ltoa
dr/e/Ol a (Ho!1m.)
C. Presl.)

Fam. AspldillC08G

Fam . Aspldlaeoao
Siela, bllll di ke
GIIs10vnlca
Peru!o

~I.o~oll.tn a

n .\O<:Klt nanpaT

O"Qol S"ulhlopI6r1.
SI,.uBlom
C.p.>\"'''''~

..,,'

oe;".'I0"<:"""n

lJ

V .. " 0101 ,11: -17Q om: opo' otltl : ~ em H

..

Pryop1t'IO d"",,,lch.
Stocholl;.' Wu.m''''~
U(" 'Q.'u,~ ~OC'lF"n <KM n

21

v .. 1I1_ 'SO 1-1601 em II

S. Ii. BG. (Sb "lotto)

VI'_I~
~

1 l.p.lO\ r."II~ II ... p,...og reel ""''''dO, 2. 010 ', per,

.... 10,,11_ h ' TI P"<>g rod . . . _u.lm., 3. ... " ... . , . po,"

IZ kralkog pOd~emnog II~oma )avl/alu 50 do

8 mm dehela ! oke 60 em duge erne vriJete, koJa
s u obrule .I,elklm. IJuskaslim 1151cv'ma. Posto)1
IlIBzila ratlike izmedu '.ololile I sporehla T.cfoflli IU t081no dull. blolnl, ne k,a lklm. P;I dnu
Ijuskullm , pelltlj kema I u dUll uljasllm. ,vileI/o.
l(llen lm. dvO~I ,uko per8sllm plol~8ma kola su

u gornjoJ hotlnl na)tire . a preme dnu su Jako

,utane. sa obi\! SHene imaJ u po 30-71) gotovo
,jOKlelh, uskih segmanata. Speroll n znatno k,._
tl. sm]eilenl u sre<:Hnl, ok,uten; t,ololillma , lam.
nosmed f (u potelku lelenkes Uj. jednostluko pe_
asti I usko lanc(l1asli. u gornjem dljelu naj!iri.
sutavlIjutl se poSlopenc;l prema dnu. pre!azeOI
u k.alku. deb<!lu pele ljku. Segmonll SPc;l'olila
krull , u poeelku val)kUlo smOl anl. kunl)e od.
mOlanl I k.pa, to Iscljepanl. Cupercl ,porolila
oSlajll preko lime. Sve do p.oljeta. djelu'

(-XI

veama dekora livno, dok tro!o!il l oduml.u odmah

nakon Ja~j h mraZBva.
Ova Inle,esantna papro t 2M uz oba la brdsklh
hladnlh poto ka. nlj~dte u pel iod i~ no plavljonim
~umam8 joha I vrba, liP IIluvijallllm, bogatim t
vlafnim zemlji~lIma. N al~dce ob.alvje gusle po.
pu lacije. Srzo se !irl "';jotama.
Na Od\10vMaju~lm Slalll~lI ma mo.lo se uspjdno
kOllslili u ho.likultu.1 pO~lo joj doko'Dl ivnos t ClO,
lezi do ,Izeah)a u sva godl!nja doba, ~ a k I rlml,
je r 5u j oj lad& spo ro/ili svo jom lamnosmedom
bOjom na jlJep!1 I najupaCI ljivlji.
Osl m U sjev. I srodnjoj E",opi. zapadno] I sjev.
Azi;l. ova vrSla Ie rasprostra njana ne IS10ku Sjev.
Ame rike .

S. H. GH. 51>. lA o
V II_VIllI_IX)

2n ..

lIZ.l~

Iz krot klh. Ullaznih III uspJavnlh ,;10ma IIblj aju ojetn l. pono!lo u Juku . avljonl . lamno18loo l
lislo vl kojl su prel 0tno obruh . Itnlm tutk.
Slim. 21jezdaslim l"homlml. USnl plojlta dUIIUIjastojljasts do jalaslo'lrokulnlD POloljkl ClOSla
krat& od lisno plo/ke, rj e(!e 1510 dullne. lula 111
fUlosmed a. guSlo 011'8518 smedlm Ijusk8S1,m Ifl_
homlma, kojl su nl .ubu svjelll)1 0<1 l amnog . ,0dlSnjeg dljel&. Sorusl dOSle vollkl ; Induzlj bub,Olasl. nll ,ubu vM:loom sa .Iljezdastlm Ir.homlma
ZUlupljenp je ~ brojnlm acldo!ilnlm njedlllcaml sveze Pice/on e~celue Pawl na vldnlm
I . jenov;lIm slonl!timo.
RaspfOSltanj ona je u zomljama Ev'ope. : apadne 1 Ilev. Atlje 1 Sjav. Ame,lke,
S.odna ovoj .."n, ... ndlm IIcldolUnlm !umama.
e.etovlma I slltnlm stanlttlma. OCI nltlnlkog do
suba lpln.kog pajlsa :ulupljena jo O. eart hll,lan.
(VIII.) Fuch. [Syn.: N aphrodium spInulosum( MUl I. I
SU .; Or'fOPle./s splnulou (MOil ) Wall I koju ne ~ 1
bOlanl~a.1 smBtrlju podvrslom prothodne. L1stovl

''''' ''.~

~_

PNOO ,"'"
,...... _"".....
- ""II'" d'o_.
,

to.."

, _ " , "..c~

IU 101 uratne kr.e, 1- 90 el!'ll. pell!I"_ tUllo_

tu ~ k"10 1elen_ ttl ,1.mn.totUI. p"b"lne I.t_ ClI/21ne ~QO (,.nl ploj~. ko(. j_ ClugullaJll do 1'jastOodugull&"&
Oble n...~e ne Vrlt_ mogu M ~O"",I' " d..
IootahVne s ~.~_ nll vlalnlm I 'I.nov,hm Itan..
&I,m&.

THELYPTERIS
PHEGOPTERIS
(L.) S105$on
(Syn.: NI1phro(llum
phagopuuls (L)
P'ilnli : f)ryop/olls
phogopll1t13 (1.. )
Ch/i3Iens .: Las/roa
phagopll1r;3 (l.)
eory : Phegopletls
polypodioldes F60J
Fam . Aspld/acODO

GYMNOCAR PIUM
DRYOPTERIS (L)
Newman
(Syn.: Noph.odlum
d,yople,ls ( L.)
Mlch~. : Dryoplor/s
I/nneellna Ch,lslon,.:
LUlrea dryople,/s

ILl Bory:
Thalyplelis dryopletls
it.) Sloss.:
Phegople, /s
dryopre,ls (L.) F~ It.1

Bukaya pap .. 1

Fam. A5pld/aeeao

eukovtlea
H'BSlovka
TCM~ " mmp3T

M.ro/l Fom
Dtyop"' " Pl>jIgo~I~'"
6ue nenl ' ,n
T~u'mcp"c GIKO."r.
2j Y .I ()-~c",O

o..~
D'l'o~!6r1.

'.m

4e Unn6

Elchonl",n
r".,,,,,,,,,,,,,~

21

.1,,,,

V '_cm G

Ij -..
S. H. RH.

S~.

M.

I VI - l VII_V III

I",.,.~ 11 .... ~ .. o; .0". ,",oldo. 2 ..,'V". J. '1'0'""11'1'.

,po'.

PoJedinatn l Iisiov i so .atyljaJu Iz lank09. fazg,an/eno puzavog "ZOmO ko/I /e u mladosli plek,ivell svjellom,klm . dlakavlm Ij uskama. Pele lika
slamnalolutkasta, gU510 p.ekrivcna IjuskilSllm
'''hom lma, prele;!no zna lno duta ad li sne ploj~o.
teslO povllello. LisliO plolko 5-10 em SI,oka.
na gorn/ol sl.onl I liD rubu oskudno dugo dla
kava. na don/oj Slron l lualko dlakava. Isperei
prvog ,ada po , adani ni suplOlno U pD'ov lma . lIa
svakoj suanl Ih Ima po 12-20. naj donil par ja
obltno p,ema dOlje povllen. isp,eel (osim donjih)
svoj,m osnovama medusobno spojen l.
Stanovn!k je b ' olnih acido!,'n lh zaloon ica ,eda
Yaccin/o Plcee /alia (Pew!) emond.8 r._BI. , gdje
raSla na ralli lm. humusom bogel'm zl!mljl~!lma,
na vul~~nskim sl ljenam8. U ~lslllu so penje do
oko lSOOm .

RasprOSlranlena Ie u vel ikom dijelu Ev,ope, U

Atiil! Sjov. Am e.lei.

S. H.

~H.

SD.

Col.

M.

VII_ IX
2n .. lGO

1mB v(lonlefne I gole. polcdlno~ne. 30 (--40) cm

dugaeke 11$10 Ve kojl SU nO petellel 2-3 purp duo
te l 0(1 lisne p lojke I koll Izbll_ju It puzavog. Ian
keg. razg,onjenOll. c m ag ,I%om(l. Pe lel/ka samo
prl 05novl oSkudno Iju skovo. cmkllslosmede, u
gOfnjem dijelu iutkesla. Us na p loj ke. goill. go10vo VOdo,pvno posl0vljenp. 0 Sll .vake "ran"
Imo po 6-9 Ispe'Dka PIVOlI ,ooa, od hollh su
dva donla pm8 no pelelj kama . oSl nH su sjolletl.
II nlllgo,nli med usobno spotenL So,usi dosla \'0loki . bH Induzijll.
Nillazi s.o u acldolifnlm zojedn lcamo sm,~e I
Jele. obu~voeenlh svezom P'ceioll eKcO/$ae Pawl,
rJodo na slll kalnim sUJenoma od mon"nOlI do
subalplnskog POjull. Rasre ne ujet,m I .ah1<m,
humusom bogallm ~emlJjlUma CaSIO 111 javlja
so v'siom Thc/yp/e"s phcgoptO,is (L) SI0$50n
Rasproslranjena )e u zemljoma Ev.ope slev I
'Iodnje Az/Je. Slav. Amenko I u Joponu

.'

.....-.

ATHYRIUM FILIX _
FEMINA lL.l ROlh

DAYOPTEA IS FILI X
- M~S (L) SchOll

(Syn ,; PolypOrHum
1II/~.lomlm.

ISyn,: NephtQdlUm
liIi~ - mas IL.j
Rlch.j

L:

Asplonlum
liII~.lemin8

8ernh.l

Fem. A~pld'16Cetlfl

Fem. Asp/dl"co~e
Nania fe nlke.
na"a la .IIna

GIISIQvnlce navadna

Podbo.ka n."edna

nUllp3T

n anp:IT" a

l..ty fern
"'11Iy,lu'" fougt,.
WoldFrouenlo,n

Co",,,,,,n Mol.-lam
1.",,11.

D<"jop!6tlt

fougt,. mil.
l'Iurmlom.

O... alnor

MI""lIcn..

F"<eI.mml~.

l'IIo'm'''~

K........... """.K _ ''''Kiln

2!V " 30-' ~<"'H

."".

,. Glo II., ..

I""rot ""0 oru_ r..to .. III '''u''. 3.

Odllkuje sa krllk!m rlzomom kOj! je obrutlo

lemnosmed'im Ijuskastlm ldhomlma, Ll510vl njet
nl u. peleljkom nekollko pula k"blm od lIsna
plojk", kOja js dVCI'!Iuuko dO IrOSlruko per asia sa
blllU 50 I.perai<e prvog reda sa s~ake strane.
Llsna plllljka nD batt plotlrena. crnosmeda I
guslo po ,ula lamnosmedlm III smedlm us~lm Iju'
skasllm UihGmlme. Sorusl duguljasll. kukasll III
pOlkovlfasll. sa lta jnlm. ne tubu lrapljastlm Indu
zljem .
NaselJave aJane~lle. mezolllne lIifarske. ~etl
narske I mjdovr18 tume od nlzlnskog do sub
a lpln.kog pojasa . Cesta je I u Uljednlcama vegelaclIa vlsoklh zelenl Ivoze AlnoAdenoslyllon
BI ,-81. RaSle n8 buifn lm. neultllnlm I kl,ellm
zemljl!lima bogalim humusom. n8 r8zlleitlm gee
loSklm 5up!!fetlma.

v '-

:1:1-'011) 1-'1iOJ

S , H. BH. SIl , Cg. Mo

S . fj.BH,S~.Cg.M'

(VI-)

(VI-) VII_ I.\(

2n .. 1&01

~1I -1)[

:!.

1I

Im~ velli<1 aleal koji pfe~riva Evropu, lIpsdnu.

Slednju I sjevorn" Allju. sjevc.nu Alrlku, Sj" v.
Ametrku I Peru.
U rlarl Slev8nlje. Bosne I He":egovlne i C,ne
GOre Z8stupljena Ie .llfn. vrsta A. dli le ntllolium
Tausch [Syn,; A. elpe~l/e (Hoppe) Mllde . A. ,hae
licum (Ll Gramili. kOja tivl u gorsklm I pled
planlnsklm ~umama. te na vlainlm I ~illma .
Ralllkuje se od p,elhodne vrste pO sljede~lm
ka.akte,I$lJkama; Iisne peleljke u osnov' po. ulB
svjellos medlm. ~irlm tJ".kama. lo,usl ok,ugllsU
(sarno u mladosli duguljastl III polkovlfasl" IndUllj na ,ubu ltcpl jnt. njelen. ~a.nlje nestaje.
2bog v"oma "Iatenih de~Q'81,vnlh Q50blnl
obIe VI.la mogu na~i p,imjenu u hOIIl1("lIurl.

e", fj

Iz kmtkQg. 20-30 cm dUIIQg. d'eb(llog. ullaznog

,12oma faz"ljaju n dugl b$IQvl kejl u jesen Odu
mhu. Pelcll~a IIsla 2-4 PUUI k'l~a od 1i5ne
pIGjk . do 5 mm debela. poauta .vljellim. IUp.m Ijuska ma. 1u~kasla . 181;10 ,eblasta lIsna
plajka IZd ulena , p,J v.llu PQ5UIp&1'IO )a~o .",",ena
~vost,ukQ pernsta. sa pO 20-40 nallmjenleno
poredanlh ISpe,.ke prvog tada na slla~Qj slrlnl.
Odozgo lamnozelana. gola. Odazdo svjellQzolena
:t posula IjuskaSilm lllhomime. So'U'1 poredanl
dvoredno. S obje ' I,ane sre~njOil nerote JSI)(uah
drugQg reda . Induz,! 1101 . bub,o!nl opna'l. ne
pok';va polpUIlO SC.,,'.
lapltaju Ie 5,108 vanran)a od rat>ga va"le.
1018 dQ lorm l,
P.aletrlo raste u sjenal/ilim hltopldnlm. loallna<sklm IIr mjatov llim !umema Od n'llnskog
do gors~og I p,edplan,nskog pDjas~ . nl rahhm
humu!Dm bl19l1llm zamljaIJma.
KaD hrl~lefjsUfnu v,.lu '8(l1l Fega.al,a Pawl ,
nala~IllO Ie u blolnlm lums~!m I$QClj.e.,aml.

ZaSlupljena je , u ~"IIalac'" vo.AQ~,n 1@la",

Svell'> Alno-Ao"lno,U~IIO" B, 81 U ~",nu .CIIo z"I'
no ,."oka.... 1 dO POllSa ~1."'oY'r.a bo,a (~"-lu'"
mllllnf Hel)
Od 1110"'. H dob ... '" drog. pozn ..,. POd I..,.
nom RIII/omi F,'" m~I'1 ~""." uJ)OI,aJ>lj.A'.
iulo Slgu.no 1'0051>0 P'QI.,. If ...... cl
Rosp.QSulnlene Ie u uml)I"" E.'o~ Al to
Slav 1 Ju1ne A""'"ke Ie u AI" ,
U lie ....." d'le'o"ma ..... zam',,' S 1~;Ii 11,11
"'0) zaSlupll~na Ie. SlItf'UI 0'101 .,.1, , O. bot,..1
NO"'man ISyn 0 11I.mas Il) Sell"'l "'uw
00111" {Newlllalli BIen., ... T.~ I " a .., ...
bSle. :,mzOllnl I .IO~'
U ...... J IICII (S, "'IJ ~on"IIIQ~.n ,I I "btod
Izmedu C" n thalu .... tl poI","1 POd _ _
O.Xlavalij RothM

"

"

POlYS TICH UM
lO NCHITIS (l .)
ROlh
[S~n OIYOP,,"i.
lonellills (L )
O. K'le. j

Fam Aspld,'aeooe
Oi,a papral

P Ol YSTICHUM
AC UlEATUM (l.)
Rcth
[Syn.; Poly~rJctrum
leba/urn (Huds.)
Cheval !.; D/Yl;lpiOlls
<leuloata (l. ) O. KIlG .;
D. lobala (Huds )
Sehlnz &. Theil .)

Podlcsnlea koplas13

Fam. Aspidiacooll

3"v..:cr "~"ra T .
,a(j, . ~'C'l

Zims k. p. p,al

1I3 11p:lT

Pod lesnlea

\j.lly Fe,n
PoI/ .. I ~ en I.nell

l.>","",.,n. L.",,".,
SeMd'or"
'\"""'""u,,,,
", ........''' ... R

H.. d

..

1 ,.~ ~ II, .. pro<>g

,,,,,a .... "",m.

~.

Indy ' ''' ''. 3

~o,.

LiSIO", ,"coma k,ytl, kotasti. sJej n1. Zimleloni.

do 60 em dl<lll. jlbji~ju u busenlma 12 ~Ialkog,
Ullaznog ",orna POloljka doSla kla lka , dO 7 em
duga PQsula smedlm Ijus kas l,m I"hom lma . Lisn a
plojka jedno,'{uko pe.asla, s a po 20-50 nalzmJonj~no po ,edanih Ispelaka na ..aka) SI,anl .
Isperel SU 'I paslo. n8\1ol11 povl,eni, u 05no ..1 Ima
ju 12,azlle ~lIjasle u !~lca. II po .ubu SU Ilt8z110
bcdll"s lo p,lasli 111 nazubljeno pltasl' 50rusl
,"etmom U \lo,nlo) polovlel tlsla. smjdtenl dvoredno na donlol "!fanl Ispo'aka. Indu,l) ~lI1 asl ,
slabO ; ne)edno l,ko nazubllcn, P,ema r,12I,~ilcm
cbllku I nazubljenOSl1 115nln lsporaka opisaN)
nckOl1ko inllaspeeljsklll obhkll
RaslO y s ienovollm !ymam&. nil s ke lo .nom zorn
III!IU na k,e~njatklm io~ ,lima I Ijenama od
monlarlO\l do su balplnskog I alpinskcQ pojasa.

eg.

~~.

Ra5p'O~Ir3n]ena Ic gOIO>lO I< ei]elol Ev,o pl. Al l]1. Istoo!:nim obleSllme Sjcv. Ame"ke I na Gren
landu
U n~~!m ~um8 ma eC511;1 se SYSlcte sponl oni
bas lard Izmedl< o ve v,sto I P. a,ulCiUum [L)
ROlh .. poznal ped Imonom P. X 1II1,'eum (Bo rb.)
Hahne. ko)1 ima odll ke oba ,od,(el )ska pa,a .

SMoldle,"

I.'"
O.,.,P'"Po')''''.
ScM.d, ... n

f olt. ",uoonl.",'"".
~"""op""","

""""""H>/I

2l

S. M. OM. SI>.
(V.-) VII_IX

bodc~a

V _ lO-IODcm

S. H. SII. 51>. eg . "'.

(V.-)

VII _ I~ (-~1

2to . 1&'

llslo.1 do 100 em dugt. k'YI O ko!n". ~eSlo

s)a)nl. redovno prezlmlluju. RazvlJe)u se btlsenaS lo. It ~ral_
keg. dabelog. uzlaznoQ ,izem e. PClel]h ob,esla
.e ~l m I mon]im smed ,m Iluskastlm ir>IIomlma.
7-20cm duge I do 7 mm debele. l1s na plojka
prema dol]c lzoazlto 5ulcnD. dvoSI,,,ko pe,uia.
sa svake SI,ano so po 35-50 ,'pDS"" ,sPIIIPka
p<vog ,cdll. Ispll rel d ,ugeg ,ode s kOfO ,jodoel.
prama v,IIu nag lo suloni, na ,,,bu ign~a'lo nazubl]onl. pfl osnovl s inu, 'om u!klcom, Solusl
vol'k l. Ind"11) !tltas', krUI, Irajan
Zastupl)cna la nit sjenovllim I .l d n1m stan!.
!lima u raznim tym. klm asoc.jaeljama. cd go,
skoQ do p'edplani"skog pojasa [np r u btd5~01
bukovoj ~~ ml (Fa901l<m mOManvm H OI). sub
alplnskoi bukovoj tuml {Flgsrum svbalplnum
H a.!. ~~ml bukve I le lc (Ablo!lFByclumJj I dr
Ve~lnom su iO duboka, bogota smoda lOml) I!la
na k'ctnje~u III k'l!'tn] e ~ kc hlndllno
Rasp,ost,anjena Ic u amljllma Evropo I Azlle
2u~kastoze lenl. na go, n]el sl,anl

_t.

I, , _ ,... II ... ~"""'II ' .... odo'lIO 2 .. _

1 'I'C'-"C','

' .... <>!Ioldo

".

~~ ...

O$lm pllka:an,h d'v'lu Vrlla u ....'m tuma"",

su zastupljene jet dV'le VI$!e ovog ,odil Tc ."
P. seUle.u m (Forsl< I M ~re [Syn O,>,op lem ntde,e (Fo,sk) Woyn; Polysllf:'"'''' .ngul"e ,K,I\
C. Presl] kola ,rna 90 ,-1(0) em dutle. me~.no
kotula. s,yozelene IIstoye kOI' a" be" _jill' I
kO)1 u jason p'ete~no odumlru. P. Draunll
jSPllnn,) Fell jSyn Dl)'Opre"r b ,Spenn I Un
de. ", I kola ,ma do 110 em duge. mekalle nl Ie
Inmno. nil nehI" bt'llHlotelene 1,110"0'11 "'011 U Je
sen odum"u. ,"sna plClita 5 001' .,' .... obi .. I
blelkllll,m I"IIom,ma Ova y,~'~ je :uluplten. I<
tumsm. sja , arol ap.Clnog d'la'. naU :aml,. S
Ii U me.
sa nlvockl nl:!k. la ~ .',.e" " ao.n,
I C, no/ Gorl kOI' do dl"1S n"l1 potvfdenO

a''''''

"
PHVlL1TI S
SCOlOPEN DRIUM
(LI Newm.
(Syn .: SCOIOPfilndrllJm
YII/gsrs (L) Sm.;
S . olliclnBwm 5 .... )
Fam. Asp/enlaeaae

CETERA-CH
OFFICINA-R UM DC
(Syn.: Asplenium
cele.acl> l.)
Fa m. Aspllml8c eae
Zl"~a

Jela nak. I"enlkl

Jezlk

pap 1

Slatl nka

3.\an:II nallpaT
Jele ... oy

Jezl~

EACllcK" lI:lnpaT .

oo.I'Ijl< ja:",K

Harl. ,enD""

~~~'~Id~~~~oar .
fllrlCh:u ng l
LI"II u" c. ",'n Ilogu o

R"OI~b..:_

ctt6 ..:h "rllelnol.

H....,. Co" Oc all i.

c. poeu l

.\ '<C"Jo."x

21

V .. 111-60

(_1001em

Seh .llu o.n

C~p"l"'''''

0.....
0. "'"
""'~
S. fl. 8fl .

S~ .

C;. M.

(Vl-) VII-VIII (_IX)

~" .. 12

I. dl. l.r,, 'nOil II..... ""., ' mo.

:!,

""or . 1. OP'''''II'I.

Iz kr.ltkog. gustO Iluskavog .Izoma 1zbilalu

zrakasto IlslOv) ko!; su kofaslT. sl alni; d ullna
I AI"... a 1m znstno va.',a]u [60 (-tOO) X3-5 [-7)
em] ; p rezlml[u]u . Petelj ka dosti!e oko \(3 do ' /2
duflne IISM plolke. a de b~ls Je ako 5-6 mm. u
don]em dijelu gu.'O. a u go.n [em d ilo lu slabll e
ob,asla smedim IJuskas\lm Irihomlma. prl oonovl
srcaSla. rubo~1 clelovlll III slabo Yalov ill. Sorusl
8-18 mm dugl. poredan l u dva para lelna .eds.
Nasall sya ,]enov11& !ume gdre 11'11 nB phlkom
humoznom zeml]i!tu n~ kret:"'lat:klm slijenama.
kamen/arama. ; 10 U razn lm !umsklm la]ed",' cama. Narot:1l0 jo zaslupljena u dubakim fjet:nim
kllou,.m na svlatem I .ahlom humoznom za ....
111!tu. gdla sa [avlja ,POledl... afno 1II u yelm III
msnllm 9rupama.
Ima vallkl areal koll sa prolate ad loplljlh I
umJo renlh podrueja Eyropo. prako Kaykaza. lB-

..,,"","'.

padna Allje. JapaM do Sjey. I Srednlo Ame,Ike.

ZDog wlo hja pih. sj aJnlh IISIOya veoma de~a,a
Ilvna " r5Ia. Ie ... alazl prlmje ... u u harl lkullu. i. LakO se odrlava .
Osim oblt ... og jel e"'~8 u na oj 110'; SU ~asluP
Ilene Jo~ dvl ja v,slll ovog foda ; Ph. hyb rlde (Mlld e) Cr rislens. (5yn.; Scolopendli llm I>yb,idllm
Mllde) o<ojs p.edslavlJa IIndemif...1l VISIU kyar'
... ers~ih I sjrw8rnodalmMI ... skih oloka . a naselJova
pukollna sjeno"" 'h I ylafo,h sl'jeM I vlat ... e pe
~ Ine 1 polupelne; Ph ... g lll~ l . (DC .) Gllln. & Hey.
(Syn.: Ph. heml on lils O. KIZB .) kola je rasprosllllnJena u lemllama M~dlterono. a ~od ... as l adlno
u Kyarners~om p, ' mo,j u gd jo 1iyl na iSllm sla
""!t' ma kao p.elhodna vrSla .

""
"'-

S. fl. 6 H. Sb. Cg M.

(V-I 'll-VIII
~ .. ' .... 72
liSI O" , kotutl. zim:.'en l. 'arl'JaJu sa u gll$llm

busanI~ l ma Iz kl 81ko ,azgraoJonog. crnosmedeg

riloma koj! la ob rU l 10 c. nosmGdlm ljllsksms.

PloJka na licu gols. slvozalana. na ... allfju gus to
ob,ula s.es51Im. II pofelku sreb .... asll m. kasn1Je
$vljell osmac!lm (~laUl.Sll ml [1m. II. !jusklStlm 111
homlma. ko]1 ou crepaSlo poredanl j poKri~alu
SO ruse. Lisnl seg ment l cij elog lu ba (ya, oUiei.
narum) III na rovae ... l. pomalo krpnll ('1'1'. e ..nalum Moole). Soru sl Unoalnl. Ilpot:alkl sa,Ylm
pakr;van l Ij us kas llm ".ho mlma. Ind u:11 enl o Vl lo
rano prop Bda
Kllr8 ktarlsll ~ na vr S1B . sZfoda Asplenie/om fupasw', (H. Melltr) 8r.-8 1. IIdJe Ja. k'o tlple ..., halmotil. zaslupljena u b'oJnlm zaj.dnlcama veg&l oclJe pukotlna sUiena. 21'1 1 I .... olvo'enl m kameoja. lm a. ,U hlm zJ doylm od "mag mOfa pa
do z... lIt... e ~ Isln . a eesllI Ie u a\lvim slenovlUm
! .. mama I Si karamn gdl. lo koc!e, ob.asta 5l1Jo ... a
I kamenJe ,e.

U zad ... je vrlleme op... n. )8 noya V<1l'" o ~!>g

,oda C. ]... o,k num (.... ldI) ScXI ~Oj
Je dala
lme u ea~ pQZl\lllog m'c!l~~eg bola 1'1 S
J' v 0 r ka (l883-11i>l1
U odnO$\l nD ODltnll .lal n" p.IIPUI1 rv _. loW
mlnlm.'na. 1 luala.... 11,1 kIN G men. II ,I ma.
spor. I bro) k, omosoma RaIle No ..ltn..., ....
ni!llm. k.ao PlllhodNl .....111

ASPLENIUM
\lIR IO E Hudson

ASPLE NIUM
TRICH OMANES L.

Fam. ASp/8f1ll1cue

Fam, A2planlac(l9(l

Rlble .

Papralka

S,bl lelenl

Slh/ ' Iav!

3c.\(:11 11;lllp3T

nanp3.\CU

G, . . ~ SplHn" ...
A..,I ... lum veri

M.ld onhal,Sp l,..,n_fl

A.p l"'lum TtICl>O"' ......

Clplli.,ro ,OlIgo

Grii~o' S'''c~Ia' ~,

Griino, S"ell.nl..,n

""..,c".,,, "",.,,,.R

sc~w.,..,II.II;.,

Suollonl"n

"""'.'O<U oo.wcooo..,,,,,R
1I

S, Ii. 511 . 510. ClI. M .

(VI-I \111-\1111

, 11,0 .", . 2 ~or.

~'IO

I.p ~ ..... p"'og

IW. OdOCldO. 3 '",, '011'

IZ ~.aIJ<og. PUIlIVog. slabo ra~granlenog . ito

ma ,azvljaju se, tlo 20 em dugl. goll, svjaltozalenl
IISlovl kojl ve~lnom ne prOllml/uju. Peleljka sa
mo u don/em tliJalu crv~nosmado, u 5'etlnJem
1 gOfnjam dllelu zelena, mekana. znolno k.a~a od
plojke l.sna plojka $vjellozelena. IInllalne:>-lance.
lu la do IInealna. na svakoj SHanl sa do 30 p ad
isparah koj' au s kratkom zelenom peleljllom.
So.usl Unealnl. Induzlj lednoSilan. clelovitog IU.
ba_ Spore okluglojalasle, Ilmnosmede
Postole "Ina vamanla u >'Ogledu velllne Il ane
plolke, In dubllol iii pll&lj u.eUlnost' III na,O'>'a!t!.
nO~illlis",M isperaka.
Rasle na vlatnlm. mahov!nama obrasllm, k.e.
nJakim slIlenama 111 lolIIma od monlanog " reko
subalpinskog do 0lpin81:og pojasa. na o lvorenlm
IJi IUlenJenlm mlesllma u 'olnlm hpovlma !uma.

(-Iq

V .. ~2II(-3O)cm H

S. Ii. DIl.

S~.

ClI, M.

(VI-) VII-VIII

n . ".

~ . n

:In __

U neklm krolevlma na!e zem lje ,aste I nB so,

pen/inskol podlozi.
Rasp,oslranjena /e u EYropi, zapadno/ Azill.
Kavk;uu. Sib1.u , Hlmolajl, sjev. Alriel 1 u umle,o
nom polasu Slev. Amerike .

LlSlovl guslo busenasll. p,ezlmllulu. rlllvilalu

se I~ k.alkog. PUZI1~og . slabo ,alg,alllenog ,I
loma. kojl 10 obrUI$O lamnosmOd,m. kcpl/asllm
Ij uslulma. ~ole su so IBmllom s,ed,~jom pro
110m. Llsna plolka sa syoko !Irane sa pc 15-. 0
Isperaka lIoil su po lubu cleloy,'; ill malo u,elanl.
na lie u goli, na nallju oskudno k.alko dlakavl,
PetaUka do 4 pula ~ra~a ad IIsne plolka, ISIO
ho I sradn/a. crveno do cr.'enosmoda, sko.o
1101 sjajna, krula ScruII IInealnl, Indulll ere:>loyltog ,uba.
Kao karlkler,sllenu vlSlu .azreda A,pl(lnl(l/oa
rU/Hm,/a (H. Mel(lr) 8r.81 lIalllZlmo /0 u bro!nlm
hl.lmolllsidm lllcdnicama nO kretnjaklrn I do

10ml1lenlm sillenarna s,e<!ozemnlh I konllnenla'

nih IIr1Ilova. lako )0 yooma esto s tanovnl~ OIVO'
r8nlh s tanl!lo nall.llmo )0 obllno u !umaml I
!Ika,ama. gdle obrast~ PtJkoline s)enovitlh sUo
lena. kamanlh g,om 3da, m&du kamen/em. I ljld
no sa neklm vnlama mBhovlna ,

d,O 11110. t "/M"'\ I" .. P<V09 ,.."

_OIIQ'IO

_ 0 . ) ..,....

DoSIa III vallilb)I" .. Na kr&\\nlatkol !)OdIOl]

n.aie :cmlJe ralp'0lII1,an,.n )to I~k..,n
subsp. qUld,Iv.I,n, 0 E Me,.. " '~~P I~.~pae.
l a ~, LovlS 10 lutupl)en na k'titntahm, .,'1.... '
rna I kamenjllllmi Oal",.cll. dC~ Ie I "IOn
subsp lrichoman.1 Iutup1ltn ~,,,.m J<>g a. t.
n3 kamen,m SUP1luat,ml kol! mlu ~.e<n!a1~'
Izmedu nl~ede"llI tar...on. P'<*tol. uotl
,a.zll~o. a I b'oJ kromosomllm je '''l''~''
Ovu malu pap,al kOja IrealOm u,n.alO ~'om
flit p,ostora obllU lleml"e.a motomo <4Plei.no
~o"sllll u de~O'II",ne 5~'''. :a oz_nliOvan",
kamen/ ..I. SUiIOZ,dova I ,I

'"0m

ASPLEN IUM
AO IANTU M_NIGRUM
L

(51n.: A. adian lum n/glum L. 5ubsp.

n/glum Houn.)

POLYPOO IUM
'1ULGARE L

Fum. Polypod/ateaO
(osladll
O" .d. llI ke
paprel

Fam . Asp/on/peeaa
Siadka koranin1ca
SI!eun le. ern.
6_1~1" "'1t.\I(~,

S'~3! .::rn l

C.13AOI(

n:tnp3T

U PII lIanpaT.
IlP "O ,IIICtCII 1I11npar

""1)1>0<11

Black SplNn..-on
~~r.~trll"m DD.-adlil.

"'vII." ~ ~ol.
lUpl.'I'm.

Eng.,.~B

F.ICO dole.,

E r ~'

'adioil

M,,,,,,,,,,,,",,,,

Scnw.ner Slt lehl,,".

Sc~".'>e' Str.il.nIOln

00:; .. """..,,, ... _

~.~'Of<"

I(oct<"'" ""PI' '' ~

2J

V .. 50 (-60)

em

Ch

,~
S. H. 6H , Sb. Ma

'111-'1111

:.. .. n.H'
I . I .... et.~ II prvog ' tdo, ndn,~n. Z. I.p.,.~ 11.. 0 d' ''~'''l

,ocI. O<Io,ao.l.po' . ....'I .

>PO""

Iz k'8'lc og. ~uzeeg III uzl8znog. jako '3zg'3" Ienog ri.oma. busenasto s e ra.vljaju zlm.ele nl.
lcofsSlI. sJajnt do 30 (- 40) em d ug l IIstovi . Pe tOllkD u Clsnovl CI~ebljaID . crnosmeda do crven'
kas toc.na. oskudno obrasla usk,m Ijuskaslim Itl
hom1ma. podJed nako d ug s le ao lI'na plollea III
neIO dub od nle. U s na plojka lajasla do lancets,'a . dvosltukO dO tetvCfoSlruk o perasla . 53
do 15 jajasllh )Ii kcpl jasllh i'peraka prvog reda
nS svakoj strenl. Soru,; 5 duguljaslim jednOSl<enlm ;ndulljem
Asste p.elefno u umama I Ika rama brdskog
po la. s koje s u f~rvlj ene n3 , ' ijenama vu llcan kog porije kla . ' Iede na kretnjaku .
Rasprostranjena Ie u zemljama Ev(ope. umle
rene Azi)e. Hlmalajl. Kavkazu. allanls~im etGclma
I Atrle' _

Sli'::n a o~oj v,sll u n"Soj 110<1 Je zaslup ljefll\

A. onoplerl. L ISyn.: A. a.n, L. subsp. Onf>ptc./s
(L) Heurl. ; A. aeulUm Bory) kola ! I~i u zlm zctenim. rje de IIstopadnim ~umama. Aikaramo I u
maklj i. Ka,aklc,islltna Ie vr ~la 'umo eesmlne III
e,nikc (O<no-Ouc,e<l'tum /lie is H-I'::,.

Za razliku od p,Clhodne vrSlC. IIs10vi sU 1(11 dO

SO em dug . a pelcljke vetinom znalno d u1e od
1I5no plo)ko. kOja je )ajasla do usko kopljosta.
plcma vrhu vrlo dugo za~lllena.
Na 1010SII je p,elslavljcna uP' avO I lpl~na vrsla
A. onop/olis L

S . H, 6H,

Sh,~.

\~...

M.

'1-I~

:on . .... m
Aarvlla podzamnl 111 nadzemnl. dugeekl. polaglt tizom. kojl je gusto oblnstae. lancelaslo-Iajaallm, Imcd,m Iju5kDma. Pelalj~D pfoto!no
krata od 115ne pl<:lj ke . plojka 58 svoke s"lna
Ima do 25 (-28) segmenata.
JoanCl Ie razitlfulu dvijc pod.llla; lubsp, vul_
gara Ifola se odtlkuje manjlm, :s.o (-40) em !lUglm. tlstovima: IIsna plojlca duguljUI5. pll vrhu
nagl() 18!lljena_ Oval 18~son 10 zcslupljan u vatam kooUneolalnom dlJalu Jugcslav;)a I u v(Jlm
predlallma pllmorsklh plenTna.
Druga pod.rSla' subSp p, lonodu (Asche ... )
Aothm . (Syn P./nlel/e<;rum 5hlv.) odllkuje .a
.a~lm, do ~O(_50)cm duglm Ilslov,mo
h,na
plojka jalasto-lancata~la. prl Vlhu POstopeno LD'
~ltlana . segmenl1 dugo zdlljonl, nl .vbov,ma .i.
otl~O pllalll, Oval tlkson Ja ..,IUpl)en n81vlta
U s lev e'ozapadnom dljolu na~o ,omllo.
51Plka pop, e l nD$lIllava 511/ene I kamane ble
kove obraslo meh()v,npmo u sjanov,tlm 1l110paClnlm. tallno rs klm 1 m,eiov"lm tumama.

.....

"
Roaple.uanlonB )11 .~e,e U Iv,m um,a.an,m Ob10sllma sJev polulople, ''',m u M\I~so>.u, H"~~r
Ik,m OS!Mma I Ju1nol Alnel
A'zOm eva paprlli Ja IIBlkog
PI'
ga. OSOb,to dJK& I pUUfI I.ClO '" ~up ,,",U I ..
,evog ledu
Oslm ebltno OI""CI, v 110" Jugoll .... ,,, u .. .tI)I,ann I" lot led'" Vf.t. ovog rod' P .UII"'"
Fte 15yn P. ,."ahlm ,W !lil' $.out ... 1'000 A~b
P VUlfl ltl. L- IUblP ...,.Iu'" ,";,;~ I Ch, ,I
Nalaz,mo la u meet 1~lan.~ m , .vb<ftl<ll.
.k,m ~,aje .. m. gClja nUG 11>-0 'ja""v" .lalI t.
,1IIene. ~.m"n. blC~Ov :,do 0<1 ' 0 , . .
In.tno e.m 1.10 ....". u 0<;1_ a~'
~'stu 160-70cml O'ltm .oge '110 . lu II'"''
UO~utlll". z!llu.!enl IJOI' O<;Ium 'v
-a~
dugo IlneaLnh D'IaIiO I'111U(l ~n

0""'& l....

"
ASARUM
EUROPAEUM L.

ACTAEA SP ICATA
C.

Fam .
Aris/olochlacese
( ... utle stope)

(5yn.: A. nlglD
Gao,ln.)

Kopltnj ak

Fem , Ranunculaceae
(letmlecl)

Kopllnlk

VyfJl ko,llen.
lIab uliea

K al1l1,o\[lI1. 1(0" "Tll ll lo:

C,nega
UpLlVll.ln. PCCJlUK.
E1(M'ljll KOpelL

BllMlb ....... HO,D

Ma'ObACC'
A.ore, d'h,opoe: Cob"eI
H ..elwu ..

lI.ceo'Q, Renell.
! :~"

.. ,<"" cpr<>o<nc.",/t

CllftoiC>lOnt.
1:,6_ en 6p l, Horb<! d.
s,..cM.iO~'"

,IUI'.

Cn,l.,opn
Wolr,beel.
Ba,oa ~I COl".
BO)IOI"''' xo...,.,..,w ... n

2t

S. H, lilt,

Iz P'Jlcteg. krtog I tlankoYitog .izoma ran-i

jaju se wlo k,alh. uzdi!ufe stabli lke. kO)e ~u
melja"'o dlakav/! Lislovi na duga~kim dlakavi m
peteljkama. slabo kofa$tl, glotkl, gc>1i III rjede
Olakaol, no gornjoj sltani sjajnl, lamnOZBlenl, na
donjoj prllavo Ilubifas tl, prazimljuju, Cvjelitl 5e
j avljaju pOledlnat ... o izme<su IISlova na vrllu slab
Ijike. Perogo ... akhnomorl an. zvonasl, do 15 mm
u p rc>mje ru. sa 3 (rleCle 4) u!lIlena "lmls, spolja
zelanknlosmed, 'znulla smedecNe .... ima 12 slo
bodn,1I p ' anlka. Tobolac k02aS!. dlaka .... sa 6
ok.ca, ... epravllno SI! oWara . SlemB sa arilusom.
T ,p1t ... a mirmekohorna bJilka.
Prel<l1no raSle u mezofllnim tumsklm zDledn i
cama n. rniresi lim. plodnim. bazama zasltenim.
.Ikalltnlm. neutr.lnlm IIi I labo klul1m zemljl'll.
rna. ad nillna pa do 5ubalplnskog P<llpsa (do
oko 2000 m). Ka, aktarlstltna VfSI 3 reda Fegelolia

S~ .

eg.

M.

V _ SO-IO< ..

S. H. SH . so.

III_V

V _~!I

l/I .. :i!II.oIII

2n '"

Pawl. Tako Ie v60ma test u ~uml hrasle kltnja ka

I grab;) (OuolcoCarplnelUm). u brds~ol bukoy oj
~uml (Fagelum monlanum H'at), u mle~ovl\ol bu
koyojelovoj ~umi /AbleliFagalum auct.), u kla
kovin l bora ( "{nmum mughl Hal). Ie u ~uma ma
moliko. munlko I dr.
Kerljen ~cpltnj ake pod Imanom Radix Assrl
i Rhlzoma AsP,1 kerlstl se u Iloko"lle svrhe. Svl
dllelovl kopltnjake Sit o~trog oku$a.
Rasplosl ,anjen je u Evropi. lutne) Ru,I)I, Ma
IGJ Azijl . zap adncm Siblru. sa ekskla"a ma na AI
talu u centralnoj Alij!.
U ndoj zem lj l je ZDslupljen I ta kson : var.
cauculcum Ouch, [Syn.: var. infermedlum C. A.
Mey.; A, inlermod{um (C. A. Mey.) Gross helm: A.
Ibellcum SIB". ap. Led.: subsp. cauca s;cum
(Duell ,) So~j kell Ima lldute ... lje 1 nje!n ije slablo
! tlsl ove sa jako i"urBnlm vrllom I polusrc aslem
osnovom (kod var. europaeum \Syn.: var. typlcum
Dam.) listovl su ol\<ugli do bubreta$l i. np vrhU
!upll!l noz ... atno Inubl]enl. srcute OSnOye].

eg. M.

's

510blilke uspravnc, gole. grtlnDle. Llslovl

vellk1. 2-3 pU'a tro~ri. Poledlni Iislli jl)alll,
e$l o skoro trOdlelnl. ntl wbu krupoo. dvoslruko.
nep,avilno nuubljenl. CvJotoYI b,olnl. u g'olda
sloj cV9sti. Cv!jet Ima dvostruko OCVIJe<!a b1]ele
boje. sasluljeno i~ l:dke kola brzo etpeda I vjantlee. Lls!ltl nekta,lja 10pat!taslI b$z mednlh kesica. Ime !II 4-6, Pla~nlcl du!1 od hSlown ooylla
tao Illemen!! blj&li. 'Iede 5vjotlollubl0asll. Plod
vl!esjomonp boba. !2-!3mm u p,omjeru , u po
tfllku lolentl. u stadlju ~(enja sjejno",na Sjomen.
ke smc de. dvor&dno poredano u plodu Clralp
blllka 10 nep,ljalllQg mllise. Svi dllelovl ol,ovnl,
naroOltG bobe. kolo mOllu ,lalvah sm'l
To je VIsta, koja dolnl pOjedlnatno 111 u ma
njlm grupama u mezolilnlm, s!enovltlm IIslopac
nlm I mjdovitlm !umama. a t estn Ie I u v&geta
ell! ... ,soklll zelen!. T..t l duboka. vln!na I bogat9
humozna zomll l!la. Nn!tdee Ie ZDslupljen. u
$uml hrast3 kltnjoka I oblOnoll graba ( Quo.coCa/plnetum croa/icum Hpt). UUm u btdskol bu

..

\. .... "eI. ~ ".h ~

d'a P, ...... S ~
oc,,,~e . ~ "'''.' ,.~~ OC:oIj'Ka ~ 01 01.., P

~'d>.Io. 1""......

Pl)p,it". o,elil" .,..... dnflO

"'"

kaVOr !uml (Fage/um monl~nlJm Hd!) ou.nvojolovo] t\lml (A/>Jali.F~""mJ. OJ '\lml """\0\1
Javo'a , bllelog luena (Ace,,FI. '
H,II
I dr U vl',nu sO penla do POj .... \llI.I..a ....
/P,ne/um m""n, HlIo" Inle' ..
aU Si4r1"'1<1
eVe v.sle nl neklm h"cegow.n,rn pl.",n.rn~
IPlcn). Cvrsnlea. Cabu1la. Vale!
d, ~ To ..,
dubOka ~krape u golorn krt.u gd a ,ula naJ~ftI!a
sa v!'Stama PoI~gon.r,"" mulllllO.llm PoI~IiI<"'.
111m "",/,,,,lIalu",. L'/Hlm c.. tr~n H I " ,
Rupro,I,.nj"na I" gOlo~o u c'J_lOr EV1o,"'
sre<lnjoj I sJev Alljl (do K,n'"

"eI'iI"

'''t.....

bo,.

"

"

HELl EBORUS
ODOR US
Waldst. & Kit
! Syn. ; H, C)de>ru~
We lds!. & KII. subsp.
eU.-:Idorus Heyek;
H. viridis L. Val,
odorus (Waldst, &
Kit) Flori & PaoLI
F~m.

CLEMATIS
RECTA L
Fem . RIlIlurlcu/acoae
(lsbnlael)

Pokonenl !robot
n ODl IT""O JC,\jc

Rsnunculactaa

(!abn/acl)
Kukurljek, . prel
B I Dgodl~ee l

leloh

M upncn u " 1'''1fPe1<

EII.-.

Clf",.",. droll_

".".<MeWald._

G,an o Ntwu ...

Wohl,loc"'''''o NI ....... '"
EII.be,a

ViU lol""

'\00""'_ np."oIt

M"I'o:,""~

2J

s.~ , BH, $b.

II_III I-IV)
2".30!

I. ~lIlonoc . 2. llet .prllodo .). n.\,.,l lo. . p,al.nlk , ~ .

[utal<. ~. ow","nl plOd. 1. jomonko ",_, ~all. : pc>p,..tnl p,"lo"
Stabljlk8 ge> la, uspr8vna, prl vrhu ,aI9,anlena, Isla du!lne III ".,il" dll!a od prl zemnih
U"e>va kojl p.ezlmlJuju, d lana510 $U , azdljellenl,
nil dU9aek im d,!kama, ustavllenl Od nekoliko
(obltno 5-7) lajasto-lancetul!h Ilstl~a, lISIe>vl
stablilile sllenl pri18mnlm, ~II on l su na Il,atklm
d~kama I sa kraeim I u!lm I!stlClma. Cvjolovl
aklinomorfnl, dvo spollll , 4-7 em u p.o~je.u . Jake
ml.I!IJavL Cvllel 5e 5astoll od 5 vellk'h lapovs,
e>1l0 1() .jevasllh lall.s (ne kla,lja) , mn~o pra!
nlka I nekollko nad. asllh plodnlca. Plod Ie vlh
sle menl mjehur kojl se II z. elom stanju Olvara
ne Irbutnom !avu. SJemenke sl aj ne. eroe .
Na lazimo ga na ,azlleillm slanlttlma. To su
p,oLe!no svljelle Allme I !Ike re, rubovi lum8.
! umske elallne. k,tevlne I sllene od nizlna pa de>
b ,dsk~ reglona.

eg,

M.

Ra sp,oSI,anlan je u Isle~nol . cenl.a lnoj I lu!

noj Ev,opl , jug ozapadno J Az ijl I no Kavkazu ,
U nde>j He> .1 zasluplje no je lo! nekollko w sl a
ovoga genusa . U Siovenlj l I HrvaLskol ,a$IO kuk,,
. llek bollt nj~k [H. nlge. L) unula. kojeg se , ~z '
Ilkul u 2 pe>d sle : SUb5p. nlge, - Ima sJajnfl lam
nozel ano listove, till 5U sogment; ,ombltne>-kllnasti, a njj hovl zubci SU p,llegll, CvjelC).l IU 6-8
em u p.omJo.lI, lapovl au bljell 1Il 51abo ervD,:!kasll: subsp. mae,anlhu. (Frevn) SeMl nor - ~'II
I U 11510\1; ma l. plav;~aslo.elen;, a leg menll SU
!i.okolaneelasll sa s"!e~lm zubelme. Cvlelovl
su 8-11 em u p'e>mleru. lapovl au volnom crvonO nahuhnL Posljodnl ; lakse>n nlje zaslllpljen U
na!oj 1Ie>'1. On Ie cndem Ju!nog TI.e>la.
Od astBlih v'sla spomenuemo ; H. mU llllld u,
Vis. "'" j ako .ascljepanlm I IIsklm IIsnim leg
mentlma (ime l), a nalazlmo ga II ;zobilj u U k,a~
kim ~umama. ~I~a.ama I kamen le.sklm pa~ja
clma: H. dum eler"m WaldS! . & KIL. kOJI 1m.
!ulozelene cvjetove, kojl su 3-5 em u p.omje,u.

y ..

I-I ~ I-'.f] '" II

S. Il, BII. SO
V_VII
2" .. 11

Slab lj lh usp.avne Iltl Idece. kod r. longle . ...

II. MaIY ), ,oljute, rljelka e>drvflnjfllo, kilO, u u nllIra~jaSi I 'uplje, p.uga510, gole I gla lke, 5vj.OUozelon", tesl o Ilubl~QSI O na hukane L1st""l 1\8.
spte mnl, no. dugaeklm gollm peleljkama. o:oeps,no
po.asti. sa$loJo sO ad 3 -7(-9) 11.IIa, ke>,1 $U po
rubu cje lov;ll, Imaju 3-5 pari ngraVD, no hc" su
tamnozolenl , goll. na nall~ju sl volelcn lllelko
dlQkavl. Cvjctovl b'olnl, 58ku p)enl u uspravn" metlIeaSlu eva\. p.lj olllo mlrl~u . Oevljete 58stQvlJeno
nejde od 4 usko lajasla, 6-IS mm duga, I lipa
Il s l ;~a, koJI $11 S u nuuaJnje SI,Qne goll, Q po abodu sllno dlakavl, P.dnlci mn~e>b 'olnl, I koro
1&le du!lne kDO IIsli1 oevlleta, lull. Plodovl au
10dne>sjemenl o r8~eltl, 6-71-8) mm dug l, oko
6 mm lrokl I 1.5-2 mm deb"I;, y,h 1m se p. od,,
iava u nekollko ee nllmOla,Q dugl, pIl,uto dlaklvl
slubl.
2M u svijellim !umama I alka ,ama, pored 'umIklh pllleva, u !Mcama u n l z lnS ~lm I b.dsklm
k'ajevlma, na suhlm. hranlllvlm, kr O<:nJaklm,

alabo lIumoznlm. kamenlurn. tllunlt(w'lIm III LSUrn

lIC)vlISllm lemlJl!tlma Ka.ale,IItitna
,.cta
OuerC"r81i8 pubes.","'" Or BI. IInutlll kOI8Q 1118:>:,
u SIISIlv broln!h le.mef, lnih iumSk>h ulOCln...
l'\up, ostranJe" I' u mlj......18(I,,~, I~ I
l,lQtno EVlope, 10 II v~m d,j.lu _j_.". umle,eno Alljo

VI.'.

'"

ERA HTHIS
HYEM AlI$

Il.l SaliSb.
ISyn.; Hel/oooru!
hiemill/S L :
H. monanl hos
M08nchl
Fam. Renuneu/oeeoo
(tabnjocl)

"
150PYRUM
THALICTROI DES L

Farn. Ranuneul.cooe
(1a bnlocT)
Put.l fh
Polfa ,kB
W \,wcKa 06eTKa.
GVKOBII oCieTlta

Ozlmnlca, t. loynlk
Jo .lc o

Ru. _ I.. yod loop)'ru'"

Wont., Aconl t.
E,.n,h<1 ~ h lY. r
Wlnle,11ng

"OP~'.

fou. Pig."","

Mu.chl l bl~mch.n

An.mol .. .~u.,I" ..

ra." .............",,,

.,....n.
",,,,,,.Ie

Plt..,19011..

. ... ' .... C.M"

B ""CIIII MK

21

V .. 5-1S<", G

S, H. BH. Sb
11_) 11--111
2ft .. , &

Stab lilko uspfsvne. !upl jo. go le. zelena do

c rve noB medo. Ilbllalu lz gomo llaslo odebllal og
flzom a. Prl zemnl II stovi na d uga~ kol pete llcl
o k.uglasto s.co llkj. pfsta sto d ljoljc nl na 5-1
men ala. kojl 5U vetlnom du blle Iii plle o fazreza nl
n .nzvilalu sa postlje cvlelan la. Cvlalovl polodina~:
nl. lerm lna lnl. 20 -30 mm u p,o mle ,u. opko llavaju
II> 3 d lanollko Izd llollona. 1>0"%OnI Olno pos tavI)ona 1IS1 I~ a . Cvlelni o mola /: aulavljen od 6 (,i)elko 5- 81. 10- 20 mm dugll> IIstlc a ; latice pfoob.a!on8 u pcha.as u,l nokla"je. CYjelov; Imaju p. ljatan blag ml.ls. Plodnlce gole . sv aka Od nllh s adril vl~e sl omen! h zamelah: plod ov; au vl t esl e
menl. d o 15 mm duga/:k l mjehur!. kol l 5U u 31adlju
21en la smed l I sa apoljne sl.ane vec lnom pop,e ~
no Izb.azdanl. Slemenke smede. oko 2.5 mm duo
gD~ ke. Razmno!aya H s jsrnenom I .izoml ma.

sag:

NaS~l lava svije ll e ITslOpad ne ~ u mo. rubovc ~u

ma I !,ka, a hf8SIOVo"9rabavog poiasB. 8 nalallmO
J~ I Y ll vlcama. yotnjaclmD. vtno g radlma. 1IOon)o
c, ma Tnll vama.
A.ulol>lona Ie u . emllama jul ne EVfo pe ; od lugo,
ISlo /: ne Fra ncusko d o Bugarske (u Buga .s~oj Jo
oplun va . bulga.lcu, Stofanov). a u mnoglm kra'
levlma cen lralne I za padne Evro pe. 10 u 518'1
Ame.iel Je nalu,all.ova na kao oo bleg la Iz pa r~ova
I v.lova. gdjs se 2bo g .a nog evjelan ja I Izuzelnlh
estelskih svOIstav8 vee o dovn o u.gaja.

S. H. 8H. $b.
IV_Y

:on _

C!I.

1.1.

I~

12 lankog. poleglog , ilOma u ,ana proIJ.~e

.azvljll sa jeona III vito nJe!nlh. uspravnlh lieD111~a. Prlzemnl IIS10V! na dugack,m potellhma,
goll. dvos\,uko l.ooJelnl. pOjeolnl lI!tl~1 !I.oko jl'
lull. Iro,e!nleylll. pla ykulO nahu~anl Lislovi
slablilke slltnl p.llemnlm, 'Bl;'Illlju SOl U go,nlam
olJal1l siabljlke. u 05nOYi S8 dva kolas1&. bleht.sla pr!per~a. Colelovl 10-20mm u prom)a..." poJedlna/:nl. na lanklm. 2-5~-7)cm dl/glm pelellkama. u pozu,lma slaolenlh I1stc>vll. Cvjetnl omolot saslayllen nalteAte od 5 "Iede 4 lIi 6) bijelll'l
IIslitl. koll su gUS10 m,o.lull. 1m. 5 sllnTh nek
ta,'j. 11-1.5(-2) mm dullnoj. P.dnlcl b.o)n!. dO
4 mm dugl, m.menll lankl. pri vlhl! p.o!lrenl
TUCkoya na)te~to ima 2. jeda 1 III 3. U u (ly'
reda po.edanlm 5jemenlm umeclma. PlOd oko
10 mm dug. to st.ane spljo4ten. so k,alk,m ~Iju
nom. SJamonke o~o 3 mm duga. glolka III plilko
mremlo naba' one
Oslm pol~no gol,h pflmle,aka (I lhallc t.o ld..l.
sllsreeu sa u a.oalll vrsle (edln~e ella 511 Slabll;'

.f

'Y ,

ke I oonj. IU8fUI Ililove ol.\IlVa II pwb..c.n.

(Wlarzb.j J*" )
N.{<!eI<:o Je uslupllona u malldlllm ........ ~
I t,wam. od n,z.1\& ao ... o::t~UlfI<>\l pol._ ... u
!\lm 'ICOII_c'lam . T.~o I' \fI1O ea.to .... r~
u "'ml h... I. ~ltnl_'ruI oOo<!nog Q<~ ICJvtwo.
C.'p",.rum). ,.\"" u mo"I'r'IOl tM>'""1 kim. IF ...
gelu", monranum H-.lt. 011_"""'10,:>,"1 tumI AD<
erl_Fogorum). III.
RalpfOtU"'ro", Ie II ~.eom oj jeIu [. C"Oo&
av.oPlkom ollalu Sovl.lJkog $4. .,. .. kI

"",

"
ANI!MONI!
NE MORO SA L
Fem. RlnunCulac..a
(flbnl_cl)

ANEMONI!
RAHUHC ULO IOES
L

Fam. R.nunculaClle
ttabnlacl)

........0., bftbetIM
obIen.

Sumlrlca luta,
breb.r'nl !uta

Podla,n. valrnlce

ZI.uenato velmlca
SeMI 1IC.\PIIJ.t8.

)!\O,\Ta BeApnllll.

Cic.\O ,\pC .... III N C

3.'\1111 10 APC~UUl'IC

WOOd "" ......... .

_ ....... dHbol .
51"';
u.c~"l rw:I..s""h ...

Yellow w<>O<1 Momon

......mo ... F......

Renoneule
O.lbn Wlnllra.tch..,

" ' - - bI. .<o

.... ........ d.

boKIII

1I<:'rp<. M.. A\'(ipa."".

21

\. ~ .... k. 2 ""~' u. dul nl .,'HI"". 3. .,_1, .,iooIIC

.. ........ doll.' .... d<llI\ll>' J.~

v.

s.

em a

2l

V _ 10-1~ (~) em

Co.

loA.

S, H. BH. Sb. Gg , loA.

III-V
:til _ 2'1-32. :;1.'2. 45,'"

S. H. BH. Sb,
(111-) I.,.-V

SIIgmenala opls.no n.koliko Inllllspac ljlklh ob

IE YOdo,avoog, valjkeslog. sm.d.g ,i loma jz

bil. )u uspIDvn go!. IIi oskudoo dlakaye
Illk Prl mnl list naGOlla r. IlL se ,azv1la 1 1.0dll.lnl 11$1 na dug.~koj petillel: la!nr.yl '1,1 (Illboko uljoe.nl. Ovolol IIs lovl sa pelelJk ama, nl'
IlUe I. 1,1 prllr.nu od po 3 11118, kojl IU duboko.
do O$nov. I ro~ljo ln l: raw/IY' i,dutenl jajastl III
dugulja!lo l.ncIIISl,. na rubu k. upno nazllblJeni
Cv).lovl 1,5-2 (-2.5) em u prom).,u. na dug Ie
kim I dlekayim pale llkaml. po laGlnat nl III po 2
(rljetko 3-5). UsII~1 CIIj.lnog omOlati IlfOkO
laJ asli. 10-15mm dugll 8-10mm 4lfOkl. , vln)
ako silane pl.krlv.nl s ptill9llm ..eb,nkasllm
dl.~lcama. P,dn le l b, oln!. tull. wi.... pula krl~1
od IIltl~a Cylelnog omola' ev,j al Ima vallkl
broj plodnici kol. III gUllo (ltakaw., " ubit kos,
kukaslo poyljln, Ivaka plodnlca NdrtJ I Ilem.nl
zemel.k , PlodO'iI lednOljemanl ofattl~i. 01-5 mm
dugl. guslo ~br.. 11 k,.tk lm d lak.ma.
Ras l. II mezOlilnlm lIt10padnlm lum.ma od nlzlna do gors kog po] .... Tako Ie tes\O nallZimo

Ilk.

Rlzom YOdoravan, tul do Ilmnosmed. Siablj lke

u. pra_, gol. ill o,kudno dl akava Prizamol 11,1
Inxll/e'lan. na dug.eko) pel.llcl, L1stOY; oyola 1,1
prill.nu od po 3 1Iita to)1 $1,1 Irodll.lnl
1 do
201'1\ d uglm peI.L]k.ma, la!n]evl IlsUta po obodlJ
nepBYlino tealaruU C~jalovi ko,olonlen'. poledl.
IUItnl, 1,5-31-') cm 1,1 promJaru. na dugl m pe
tellkama. bijall, pona ... d ru!ltUIO n.hukanl (n.
roeI\O . . .pOlln_ IIr. na). Qcvlle<:e ,a 11110)1 y
tll'lom od 6 II$Uta (rleeSe 5 III ~1'a ad 6). Pra!
I'Iicl nekollko puta klltl od IIslitJ\ ocyllate. an
I"a 2IJ te. Tut kovi dugul)"II, 4- .05 mm dugatkl
.. dugullullm I nrilo IlYija nlm kl)unom. dl aka
vi. PlocInlce nadrule. bral"', .v.ka ad n)lh ...
(lltl JecllI'I ajemanl urnatak. Plodoyl 11,1 jedno'
.jerMn1orllfltl.
Pr_
....lItlnl, boll cvjeloYl, *0) III mania)
dl~lI. I. vetoj III manjoj IJlazanc)$tl IIsnlh

I-~ 1-vIIJ

\IeTprI 'H .... """""",",,",

Po/ulju]. se 1,1 IIIno pro1).t. 1,1 mazol, lnlm 11,1'

mama I tlka,ama, kao prltlilca 1,1 broinlm Ium
skim ul"dnlcarna [npr. u luml hlalta kiln/aka
I obitoog g laba {Ou.rcoClrpl~.'urnJ. brdakOl
bukovoj luml (Fagelum man/anum H'III, lul'l\l
bukya I j.11 (AhlellFag.rum). popl.. nlm lumama 1 dr. U ylslnu doseta do IIJtHllpln.kog po)gdj. ulul 1,1 las18y zejednlc. kla~ovln. bora (PInlwm mUQfli H'81/, u ~um l molika. munik. I II
amre ... lm lumam.l.
Resproslran).ne je u Ev ropl, Nljl lSi .... AJnerl ~l.

'10.'

~ -.

,"b-

>

1 ~OII""'I..: <>, ..", _1,.\ , ' .. ~ poW _

""" " " W ....
~ plOll""
I plOClot ..... _

n.

p ....

-..

u'dultlL, PGIJI':n, "'.. ,...

POpllYnlm lumam. atom 1,1 Aum, hr"'l liltn].h I obltnog g.aba IOue~"p,".,,,,,,j n.I
jlko hUI'IIOZJ'IOm zeml],"u II~ ,,~ V'LO tI~
kls.l ukc'i., .al,m u montanal buJoO'lOj Ium
(FaQslum mg"'IlIIIUII HIt). Me I.to 1 1 _
lImll'ilu laloo k'te la do lIul~S IN.O.... 'IV too od g..olo ..... podloge
Rup,oll,Mj.n. J. 11010\'0 \I C JlIOj Evrop ...
I,m 1,1 S'~ 'II I na 1(.Aa./u
U aj ...... OJ.p.""om dljSIu n... ram te S H.
lUluplJ.na )I \I .un I'll I pol< ml Au .... cod IIwna
do lubllp.rW<og pol. . . . . . . . . . . . . . . . "'-""
IoIIIi L ) kOfi l1'li& trocujelne
1_
11,1 Ngmallto liroko IanoIIUII nanobIteN ~
IOYl IU ~I IjMJe c,,",nllalU. antoNe DQe'I
U

'_lOw

pla~I~le

.
ANEMONE
HORTI!NS'a L

(Stn .: A
La m.)

~Ie/la'.

ANEMONE
APENNINA L
Fam. RanunOulactllle
(lBbnJac,j

Fam . ADoun,:u'"..e
(Llbn lacl)
VI.lm,. nI",
dll/I II_Ja'"
n j.zN.... 'umaria!

$umark:a
I p. nlnl lll,
bf41bertna I .
Apenl nska va llnl.:o
C IlIiO ,\pe.\II III ' IC,

tlUla

Ulr~Ulp " na

r pa,\lUlCKO

APCiIoIlI ll'IC

8.oodllo...., .... _
Sl.m ... n . ... .,.,..

G. " . nWlnd'aoc .... ~

Flo .s/i lio

2i

'Qi,'.; C)

""-

~r.~

Rillam ,_luto-v'I'eRu!. kos ill horizonlalln ,

. . guslim Bpletom 1111<: ... [amnosmede bole, II
gornj9m dljehl mllob,ojnlm o ' taclm~ 11 510'0"
Cyjetni adenel u. pravnl III povl)_"t. poleglo d la_

kavl, n o(:llo II gorn;'m dlillu , Prizemnl IIstovl

prez:lmlJuju, ,IkO III ... "ll ebUnl , ne duglm drha_

,"", nil nalltlu eel'o

pUlpurr\OIJubl~ull,

LlSiOVI

'Iedatl, al(plltnl do ellpUfnolan_

caWI!. u' II,."I, clJell 111 .Jedl na .... hl! 5. neko-

11IIblJ'ka III

11110 zulnc:. CVlllo ...1 ko'ollnl ~lll. pojed llUltni.

pfllma boll vtome Vlrn.JII ad bllele (II/atko) pr..
ko svlJ.IIoru1itlllll do c,....nolJubifast sasloie "
ocI 1-14 eUptltno-lencelnl,h listita ocv'Jet:., !tojl

'1'_

au vall "
pnleglo dleka ...1 ev lle! I.... a
'MIlk! broj plOdnlca, ....118 011 " Jill u drtl jed.n

.,.menl U ....I.k. P'a&nlka 1m. mnOgO, njihOVa

prUnI<:e . . otvII",u u~dulnlm pukotlnama. PIo-

~~':;:~~

~'~Ulo annl>u,""",,

Y .. 10-20 1--30) . ... 0

.,

81.." W"""' """ mono

S. I1. BH . e.., M a
III-IV

OJ
II 11 51>,
y_VI

ev. "'.

21'1 .. ,.

~" ' 5

clovi SII, 3-~ mm dug l jednosjemenl o'B~ lfl. koll

SII gusto. dugo blle lo vun aslo dlakuL
ZUlUplje". je u medilo.ansk lm J s ubmedlteransklm h erOlo. mnlm tumlma I !Ig.ama obvhvafenlh .ectom Duercelalle pubucentls B,,BI ,
zallm na .ul;!ovima l uma. u 1Ivl.:a ma. lumskllll
p.ogalama. ka menlalSk lm pa~nJ aerma. vinDgradj.
ml, mU llnjl .:11II1 I s Uen lm Slanl! lIma.
Veoml d . ko.eU ..na. Ie sa prlmlenJuje u hoOrtj.
kuUuri
Rasp.osl.anlena Ie u zoml)a ml SladDzeml)a.
od IlIlne FI Dn.:u sh . p.eko Istre do e . ne GoI'.
II Ma kedonIJe1) .
Sllena 0"0) y.sll Ie A.pavonlna L.m. (Syn.;
A. 5Iell.' a auel. non Lam.) koll lme Ilubl ent.
III pu'pl/.no.:",ene !lSllf. oc"llec::a n 2ulom Ofnovem.
Rasp'OSlfa nlena Ie u Jugolslotnol Ey.opl I jI.to
IIOlapaClno) Atilt Ko!! nn Ie zntuplle,,1 II Mallldon111. a .nle na s lltnlm stanlillma kaO PlltlhOdna "rSla.

Sllblllke s t,tete Clla k~' e Iz bllajU IZ gomollaSlO odebllanog moma Prlzemnl loS! nll dugaf kol
~Iellcl. IfOdllelan; .0In/evl pe . uby nepravllno
10001e rUIl. USlovi 0'10/1 u pltlJOIlY Od 3 I,,"
~ojl ~Y na duglm dleklvlm pelellTulma. lIodJ/aln,.
lish~l po fybu nep,e. Uno teste re",. nl nal,f)u
dlaklV1. C"jeIO'1 kotOhnlnl pillvoljul>,ea", Ikeo
n8 IUel), fllelko bllell (YD' .11II11o,a Strobl! CV'IOI
,e Uslojl od 8-1 4 dugull&llto hnealnlh I,stle.
ocYlllIta. koll $ U apol la 1. dla~u l PldnlCI nekollko pula kllel od I'Slifa pe "4OI'. In le . a bh
JlllClelutll III bllele Plcdn,ea nad",le ,rna ,h
mnago. svaka plod nlell sa d,!1 looan s lemeni za
metal!. Plodoy) $U ledno'jemen'. ' dlakl Y' 01.'
~Jfl. ". k.atldm , pr.yl m k1lun om.
Z,y, p.ele1no na p " mo . s~' m planlnama gdla
la IUlypljena u SViJIlII ,m luma ma , ',kl .em.
b. dskeg pelau All rBhhm I humul-Dm bogll m
l.mlli~llm~, ZllSlUplJe nl Je u btOjnorn ' " rmoll ln, m
Zllednleama, ob uhyaen lm led Cm ~,eel" ja
Wbo"'n/IS S . SI [npr. u UOCljleJjl jallnsk.

""~ . " l~"_

p""",,,
p DC! ......'_,J'"

.,..-.o-o.'tyll

....., I

t.a!,ke I e.nOfiJ IIraba $

H'~II' dr
R"p'~lIlnlenl ~ , _
''''a af-Ie E_ _
Slltnl 0.0 .,st. ~ A. ~ &c " a
lehy kOja .. ,uplcanan,an, u ,..go to
pi , koJI Ie lUluP! ena u ........ kr
leml,,, Ma I".' ~ Adam Ne
/:all je ImlUI J
Od A

1>00'0'" '"

_n

"

HEPAnCA

FICARIA VfAA ..
Hudson

MOBILIS Mille,
(Syn.: AI1~Il.
hepa,lcif L;
A. 'fi/ob8 Slakes;

HI/palka Iriloba

(Syn.:

Ranuncu/u~

/lcalla L:
Flcer/a f'l!unculoldu

ROlh)

Gillb.)

Fam . RllnUllcuIIC."

F.m. RlfumcuJ.calHl
{labn)a c l)

(tsbn)acl)

ZlIIlIn, ledlnjak
Spoml ad.llnsg
lopaUca

Jelrnlk

)K',\TYP'fe,

Tpll.\lIcrCII MO,l.PCIl,
Tp ...\c.\cn 1I0,\pl:It

Go"'tr,';l.
Co lonoll ...
_ u l . Fleal , .
Flc.l,.. ely ~"MI"""
FtfjhllnQI'
Sthotl>OC"''''OU1.

Ha$I~I
~p.IIQ""

1101 01_

L_blu .... M<1

FeIQ"~'"

EtblT,lnllli

F..... Q.11o

11 .... " .... " " ""

_"",,.,M>,
,,

21

"1Itt01 ...,.,.,,""

21

V.~1Sc .. H

v .. ~ ...

G(H)

S, H. 8H, Sb. Cg t.la

III-lVi-V)

211 ,, 11

""[0ft8C. 2. 1III'ei In..... ,uknll"., ,. 1I.,le ocvlloel,

l..tok 5 proilolk, ,

pIoc!IeM.u_

plodlel sa ""~""ml I"""Iu,",u",.. ,

RllDml k..lkl, k011 III hOrilonlalnl. konfasU,

talTVlo .... adl. Si l bljl ke Dlolne. uspravne. 'I ,!ofe
dl.me, fO IO IU ervenkasle do smede. LIslovl
brolnl, II rOletl, na dUllak lm, 5-\5em duglm,
dla~lm pel.llkama. Kobstl, na lieu lamn oze
lenl, na lIalleju p,.l all1o p.I,lvo Ijublfasll, do po10'il'" !!Slatenl na 1/1 rldnaKa. il.oko I.'nta I
PO . ubu drakav. r':nJI, p.1 olnov; SU 'rcIIII,
prellmllulu Nov! Ilslov, 50 ,azvljllu lek naken
evjeIanla. Pet.'1k. II.IOVI II poeetku GUsto bleUtato d ..k..... nlkoll cvletanJa pro'imo ooole,
CIIjeto:wl tlrmillalnl, pol.dlnafnl, t5-25 mm u
PfomJarv U .llfl lnvOllikruma 8-10mm dugl I 6
do Imm i "ok l, W lcolikl. 1. lanl, po rubu ere
10\0111, 'I,dltl. Cv/etnl omota II lalloli Od 6 do
7 JrlJetko tiel 10) Ibllea flJa .. cllI!lna kre~ od
10-12, 6Irlnl Od 5-6 (-I) mm. BoJI 1m znalno

varl'lI (rll. lleo se nalaze p.lm/ercl J 51 bllellm

evlelovlml), Neklarljl nls u .uvllonl. Pratnlcl brojnl, !II.menll bjellfasll, lIG pl.vlfast Plodnlc.
brojne, Guslo 1'lIbrnkllto dlakllve. Plod j . fellnesjamena dl.kava o.alle., 3-3,5 mm du!lne I
2-2.2 mm ~I "ne, 511 kralkim kljllnom.
Zivl u s vl jotUm tumama I t karama hrn lDVOg
1 bukovoo po/asa, Ie u mla~\lllim bukovo'JaIoVim lumama. Tako Ie naleUe nalulI.lo II tllfTll
h rUII kilnraka I obltnoo graba (Oue/eoCalplnatum), monlanor bukovol Iuml (Fag.!um
nllm Hat) I d . T'1I11 Ivlob do IImjereno suht,
hronljl.., neUI/elna do blago klse la, humOllla.
r&Slreslta Ilmilltll, p'lle!no III krenla~u
2ivi u vefe m dljelu EVlOpe, u Sibl,lI I J.panskoKIIIJ*kol oblnl l.
KIlo bllJkl sa IZIIZIIno IIlepim plavim o:vletovlma , jel"n kl so ulllaJa u \lr1ovlma 1 palkovIII\II
kao veoma omll,lna uk. asna bUlka.

mont,-

KorlJenSkl lIomoJjl 10-25 mm dugafkl I ako

5 mm IIIokL US!ovl "'.,naU {u mlados!1 mCIVII

poslullU zo sp,ulJanje salaIO). gol1. Slljnl, lam-

Plcdnlce nadrnla. brOjne. Plod je JeclnOI)emenl, dlllkavi ofdeh~. elil Je ~IJun IUD1ale,
no~elllni.

0.2- 0.3 mm dUGa~ak, Rasljav&nle endOlOOl>o,no

I mnmekol>orno.
Znlupljenp je u nlzlnsklm i montanlm iumam3
I tl klrama. u ~rto~Jma, votnjBclma. parko.,ma I
!'vlcama M hrantllvlm, umJereno krsotlm, rlStresl.
11m, humoznlm, pjeskov,lIm UI Ito~'S1Im lllmtll
Itlma, pUl1dno na loplljlm ! lan11l1ma
R. fle"ia L 5. lal predSlavlJa s la~sonomlkoo
Gledl!la veoma komphelranl Igregl' fiJI SU laks onl, ~a.aklerlll1fnl l8 pollldina podtocj a ras
premanjenl GOlovO u ell.lel EVlopl I jlldnom dl
jelu Azlle. Tako I. Ilps)(1 obTtk auDsp _
,
uSlupljen U lIpatlnOI Evrop; I ZI nas nema
nlkawoo Inlo.esll.
Tahon: subsp bu lblf.... [Albert) A & 0 l 6va
(Syn. ;F.lwlbll.f. Holub; R.llufia L lubllP but

IIC''',

0,1'"11 l.awnll~e, R
lIuel mUll non L J ..
nalrd"e"'!1 obl,k u c"alol e"op, od k~ . . . .
slledet,m onD.lolOlk,m:nac mil IlItI I,ka 5 lOe'"
dug', lI,d,tuta III poleo'l, hsl"'~' n lu ....
u ,018ll1ma Nakan CVllllnl' '8.f~'IIIU Ie 'IIaIlJoO.
nl P\lJ)Ovl (/wID/I'! II ~UI ma I ",o. a C_tala... tiel
20 mm p.om,e.a Orai t n.a!~eK. ~II" n un..ta. ovog I3lo..sonl op'"'' Ie
~,bIO, lo,m
T,k50" ,utlsp caIIlIItoIla IR..,:f1anb I V. IS."
Fre,,,, e,I."UIOI. FleoehlnD F"ud aut KII"
R /,e<1'"
t >utlSP C';"fltol>l A"ansJl
,. ....
proslren,en II CltRtralnol, laiOb'loJ , Illtno b.oPl. II OtIhkull . . n,l,,,, " " _
I m Pr!zemn, 1!Slovl .u II
I nUOJ'I "'"lilian.
ne ran-'I'lu so rupio(I", pupoIje bvHJII
....
~0tI IN"adhodnog U~_ O...e.c. au CIOOfO flU
"'J.nl. luno dlak ....

,.&taftI

V"

.0:.......

..

AANUNCUlUS
lAHUG INOSUI L

EPIMEDIU M
AlPIN UM L

Fam. Rammculne.,
{tabnjaelj

Fam S",b.,ld.eaaa
(1utlkej

Ljullt m. II .....

K... pln. bI.kllp.h

kip.

KOJlllalP Z1811<;;P

VlmOek Ilpski. lipici

Wool..,.

a.r'''''.'''0<1

II\onorcu~

Ep llMdlum

R...."..,u" 1.I... u..

r"" ...".... Go,o"""",..

Wolilgor ""Mln'ua
h.<I.u llICpCT ....... /t

/'

..

:1 \--." . ()
\--~'! .~.
....'t,.

.....

, klll"no<:. 1 II.~. plol~' 1>""""""11 liol 3 10_I,

1M "'". $
plOClit (or el1 d j~ ."..... dOlla:
p, ,e~

_nl

p_"_'

C'leta b,ljka 11".10 J mllko 'Illota

dlll~ava

(Imel). 51abljlke rUII,pjero8, sa mBOgO cv/aIOY .

Pr,zem"1 11110'11 1.,10Z81&n1. a. 3-5 (-7) duo

bOkO urellll1ll1 lepOYI CvjaLovl 115-) 20-30 1-4OJ

mm .. promjeru. Cdltn, Ilstl~1 JajlStI, dlakavl.
K,unltnl II.tltl i_IOllk!. s)ajn.. 8-15mm dugakl.

P'\odI1 :U-" \-6) mm dugl 1 2-2.5 mm lilrokl.

Prerna obliku 11110'18, <Ito) II! manJo) dlakavoIII, Dpl..no ntlkol,ko SIInlh Inl'Upe<:ljsklh obllka.
0.11 v.alll nlJtHta nllulmo " listopldnTm

liuma"" I klanelm . na ,vjetlm. raillesil,m, blllllC

humusn,m . ahlllnim lernl)lltlma od nlzlnl pa dO

lubalp,nskog veg".e,jskog pajne KIO g.ak'erl$lltnu " ..,u .eoa 1'11" 11118 P.wl. n.'nlmo Ie u
brOtnllll ....mlklrn nJl'dnluma
Ruprostrllnjen. J. u (;en,. ,'noJ 1 jutnol E".op!.
, . Krlmu I n a KaYkaIu.

21

v _

1'.11,

S. H. BH .

(--t(l) em

S~.

CiI.

lola

w>nu

21

II .. 'r.JC 1-601 em 0

S."'- OH. SO

V_VII

II I-V

2n .. 2\1. J2

U natlm ~umama tasto Sa susre~. I Ijullt

tum.kl (A. _moralul DC.) (Syn.: R. SyIVI'WII'
Grin. & Goer.). koll Ie .lif,n p.elhodnol v.,II.
DOllife vl.lnll od ~O-50 (-eO) em. 8 srablilka I II
mil .. donloj t.eeinl ,'.kce dlaka"e. pllz_1
IlstGv; au mu '~OfG dG Gsnove J..dllolnL
Reslo II svljeti1m I ~lu'lenov'lIm h,.,lovlm I
bukovim !um.m3 I tlkarlme. rubowlm. ioma I
tumsklm tls!!nama. na svJellm. h'&nljiv,m bl-U0
do IIrnJe.eno- kisellm humoznlm zomljiSlima.
Inl.resanlno Ie spomenull da III II nailm ",.
mama. llibovima Suma I ~um,klm tialln.ma :a'
s luplJen. i dwol' blj.'ocvJele VISta OYDg ,Dda:
II. pl/llllnlfoirvs L (Syn .. R. con;lIIo/llIl L. sub'Sp.
plaranlfoU..Is RlkU). kojll yet/nom n,lazlmo II aubalplnskom ~jull I A. aconlillolllli L {Syn .llIbsp.
.conlllloIIlJ.}. koju m01emo luSfe511 u monlanon!
I s"balpinskom poln". np.atllo uz planintke
POlokl I 11VO.8 i na vlunlm IIvldama RIlilke
IzmeO'u ovill dulu vIsta IIIJvln H ogledaju II
".col IIi manjol "rezanosIi lisIO,,"

des A lp. .

Sockonblume

.12

Rilom puzetl. gllnll. lIeOlankovlI Stabllike

us p'lvne. gl;llo . t"pouglasle. USIOyl ne duglm polellkama. dvoslruko I.odl/elnl. poJedlnl IiSIlOI , do
8 em dugl. slcutl. utlljenl. np IICu Immnozelenl.
III nallO/u svletlozelenl, ne .ubu " Ipllavo nalub
IJenl . Iz ~~etka dlekivi. kunl/e Dgele. sa mor
klnlnom m.ell110m ne",elurom. Cujetolll PIO'
mle'e Oko 1 tm u rllhloj uapr.moj III poy'Jenoj,
10lmlnalnoJ. grozdUloJ cvuli kola Ie k.aci od
Ils\ova. Cul)el IlYos~IDn. USIol1 se Od ~ e",enhSleulena. oko 5 mm elugo. tallena I"Uel. kojl
orpadaju veO 10kom ..... jel.n). I 4 IImnoc",enl
k'unl~nl listlta. tJed nlcl (nakterljl) y.ewI'. 1ull.
Ima Ih 4. e nal020 5e llllad k.unltnlh IISI,O ... od
kojlh 5U kraOI. P'a!nlkD Ima ~. nello su klae, od
k'''nlce. Tllfak I:duleno jaJasl .. !oro)n,m 510menlm zamaclma Plod Ie v,teS)lmeno OIU"
kola puca sa Clva nfilednah kllph
Raslo u vlainlm I sJenov'llm 'umaml I , ihlll
mi. ,"bovlma luml. od nlllni de gOfSkog ~
jl..... na klatnjaku I "'penlln". Kerakle.""UOnl

vllte sveu Clfp.nion (Selll/l) 111y/ICOpodoI CUtIt

Hmt I zajl'dn,ea hlUUII k'ln,akl I crt> Onog ;r1lJa
(OuerCI;ICalp.no/um C'Ollle"," HIV.
Rasp'01It.1nIOna U lemljlml lu/n. (v'Ope
CeslO kuUlv"ans. pa III nil mnOU,m mt/lltrma
nitu ralllllan.

.
CORYOALIS CAVA
Il .) SchwallXl. I.
Korte
(Syn.: C. bu/bo.1l
Pars.)
Fam. Papa"'.lIca..
(makovll

CO RYOALIS
SOli DA Sw.
(Syn.: fumlrl. ~ollda
(L j Mil l.: C. dll11111a
Pert.; C. ha/l.,1
Wllld.]
FIm. Papaveraceae
(m akov!)

Mlacl'a luplp.
t upa llk.
VotU pelellntek
r O.\(;t.l3

tvrs!) peleU"flk

raWKll

HOllowr_. blnlrM>rl
Cor,odOl_ OI_u'.
HoII, .. l .. <h .... pom

Co/yII.I. tolidO

G""~~~::z~or::.'!'Po,;;:;

Colombl".

Xc.o.,~,

X"'-"'TU ""''''.

2i

la-3i! (-60) <m

2i

_p.

.......

y . 11)-a1 (~<m G

OH. SII. eg.
III_IV

S. H.

S. H. 8H. Sb. C<;r. t.I.

I~_V

Gomolll ok.ugl85ll. Imulra lupili. v.lltlne oraha

(kod sll'llth prlmj.'aka do 5 em promj.,a). ,med.
boje Sllbljlkr: u, p'8vne. ulene III c ... anosmede.
$Gtne. gole III l'rrapave. b.z opnasle Il u5k. I,pod
IIslova. LlSl0 ...1 po 2 na slabljlel. sa pelelluma.
dvoslruko !rodljel nl. pll~ltasloz.lanl. go ll. C~la
la~ 1 Iigomorlnl. nkupljenl u us pravnu. termlnalnu
vltecvjelnu grozd.,lu CVUI. e .... no Ijubltasll.
c rvenl. blljedotull 111 blj.11 I'. albillora IK I1.) Hlko
IIt l. b l.~ mlrll1l.vl. 18-30 mm dugl . sa dugat
kom . nello zad8bllalo m oSlrugom kola la na whu
ndlo Slvl)en . prama dolje. Braklajl vel;ke. lajast cjelov;loll ruba. zelane ill e"'enollubltaslo
nahukan Plod 20-25 mm dugl lobolae. na 3-~
pUI . kratol palellcl. ,a brojnlm. glalklm. I)a\nocmlm. do 3 mm !Iroklm Ijemenkama. kOje 5IJ sa
b ljelom IIOtnom karunkulom. kaju jldu mllvl I

t.I.

'In. II

2n .

tako dop.lnose rullava"J u sI.mena.

O.'m IIpI~og Ob ll u sub,p. ca. a [Syn.: C. ena
IL) Sehwe1gg. & Korte subsp. eu-can Ha yekl P
ndoj 110.1 Ie za"u plje" I lak$on sub.p. _ _ halo
Ilanl (PaiL) Hayek. kod kojeg gomolll toslO nlloU
lupili. a o'lale ,az llkl Izmecl'u ove dvl)e podv..l
ogledalu s. u razl lt lloj . n pe.anOliIi II,"ova . ..
vltaj III m'''jol ret"llvl lO,1I Ilsllt , I njihovom DbII ku.
Nalazlmo jl u ~lltnlm . svllillim IIslopadnltumam a I Aika"ma. ad nlvna do subalplnsllOlll
pojna (do ako 1800 mI. Kl rakleri.lltna .....,a
F'galall. Pawl. To su mazoW"e luma bukft
ob1tnog g .. bl na umjl reno vl.t.nlm d<> umjentnO
suhlm. bazlfnlm. neu lralnlm III umjerlno kl..ll11.
svjeflm hrlnlj lvl m zemlj l!lIma.
Cvjola kasnlj. od YrSII C. solidi Sw .. a e..cbrazule gU'le popul.elje kole .Inom proljalJlOlll
aspaklu dalu poseban IIgled .
Ruprosl rlnjena je u EVfOpl. M. A:zI/l I III Kaw-

Gomolll okrugla,lI. slvosmecl'l. komplk lnl (punll.

vellflno Iloinika III o.alla. SIab1jlke uspravno. '1'
lone III clV<lnknlOlmld l. sofn oblno gole. n.rngranata. sa opnulom Ijuskom I.pod najdonlog
IIsll. HajteK. po 2 Iflla na 'Iabljic). onl su IIvoIlruko ,.olliloini. goll. plavlll$lozellnl. nl pllol).
kame . sa obrnulo ja)asHm III 1211utenlm I1stTtlma.
U le.m ln alnoj . g'02d'UIOj. jednostavnol. u.prnl'Oj
cvull nlll811 sO po nekoliko 1 {~ -l l o-20j zlgo
mOllnlh cvjelova. Ijublt aslocrvena. <Jedl btjlll III
tutkaslo bole. dutlno 15-25 (-301 mm . Cdh sa
sa'tojl od 2 ~.lo mala Ili lita. a krunlca ad , hillta; I polja!njl. go.nll. prj 05novl sa p.ovom ill ,II'
bo savljenom oll,ugom. Brlkleje nn baz1 klln15lo.
u gornlo] polo ...1,,1 prslulo dljeljane. Plod 10-25
mm dugl. jajaslo lanell0511. vl!asjemcni 10bOIIC
kOjl /1 skoro ISIO dutlno kao njegova pellilka.
Sj.menkl oko 2 mm tlr lna. Cfna j.jne I giatko.
sa kl'Unkulom koju fado jedu mlllvi I i.lko .asljavaju sJemo (mlrmokohori/a).

'4

k81U.

ll{201.:tI)

1.

_"J"'""

",>I

(111 .....1 1 ",I"'. "'lj~lc. (G

" ., ...

br._,.""", 1. plod "01101"1 .. bf.1I01_ ,.,,-... '4

u...nWI"",

OSim u""kog obl,ka subSp, .011<1. (Syn C.

Sw. lubsp. eU'solida Hlyek) 11to1' I",a nll,ml.
cvjllovi e'la jl O$lr~. nb vrllu maiO ",.",OIIa
I nalrlg sa~IJenal u naiG) 11011 j. ,.asluplj'" .,t>Jp
v.' I
. ' .... n.n.l. tvoll Hayek IS.,.,.. C
kod koJeg IU CVjOIO~1 tutuill II, rut!(!hU "
QStrugam a kole su P" vrhu ,adabilire I ",alo ...
I.nl. poalo/e zn llnl rllllki , u '''Io~.m.
CvleUt. ranile od "'$1/1 C, cav" tl I SCII""lItgg '"
KI'II1I. U fana pfoilito e..,o Obl'lluJa ,eta I
",anle gustll populle.je u 1~'le ' l"n . ll!n''''
pad "I ... tumlrna I tLk ........ \(Qnj'CLma. , """II'"
dim .. ad nO>lna pa do aubl'",.nlkog POll" gd,.
taste na sv)e,I,m. hranll .. m.,UesLI m., "m,a'a"",
klnl1m lIumo:nlm lImll'ilime
Rasprolttln/onl ~ u Jutnol I sr6dntoJ [.'''p
zapadno)! SIllY """

1/,.,.""",,..,

ito""

STELLARI"
ItOLOSTEA L
[Syn,:

MELAN DRI UM
SILVESTRE
iSchkuh,) RoOhl.

Ca,a~I/um

halaSI GUm (L )

C,anll l
Fam, Caryap~rilfCN'
[ka,anml)
Z_lazdll ,o,
mltlaklnla vello
Zveld l<: a veleevelna

ISyn,: S/Jeno dill/ca

(L) Clal/\,:
Mel.nd,lum die/cum
L, M. rub,um (Weigel)
Ga'ckei
Fam Ca,,!ophy/llcoao
(karlnllll)
Golesak. uI.e cryenl
Rdetl sllzek
Ltpncuo OOcTKO

Grear., 5t,to ..... ort

5,otl.lrl Hoto"&"
Longue-d'.,t ...u
Gro&. SI.. n",I ...,
waldS .. ,nmt.r.
Stltt.rlo
3Jro<a.,,,","'3 ''''''''',
3 . .... "ueT'O" wQS

n , I)

. V"r-:I? .

If'~ ,0

uO

, kill ..... , 2. eVil" .'dutnl p'''I_k. 3 lop, ' . IoU . J .

,,,",,,v 11 plQd. I .j . "'.n......... on., dol l': .... 4ullll P"".~

Stabljlke tel"",ob. lda, nlelne. lomljlva, :!: polegle. Starlin; lzoenci k'alkl, tertilnl ""'81 ... 61, Jed-

notl8vnl III u gornJem d,lal ... razgranJen1. U"ovl

nupramlll, 30-80 (-90) mm dugaekl I 5-7 (-I3l
mrn "'0101. aledetl, lancel astl dO llnnlno lancelalli, dUlla~ko ....lIlenl IdonIa Slrene alvoz81en l
,11 tello plevitutl, ne rubovlma I po glaunom
fie"",, s donIe sl"ne hrapav). Brakl.]. zolene.
IlItn, lIelOy!ma, po rub", ',epIJuI . Cyratovl u
ruriJlldenim d lr.azJlama, na veoma dug lm, tan-

101m d.tkama, I S-30mm u lI.omleru. Ca!I~nl II

lilt) 6-11 mm dugl. po obodu usko kofasll. Plod
je 0101\111,.511 lobol8<: oko 6 mm dYllne. Olvara 5e
.a 6 z.aklap .... S!emenke 1,5-2 mm il.oke, ~1'"V9OOlmade, papilalne,
Rasta y Ivile!llm muolilnlm $ymama I ~,ka'a
rna, na lylallm do ymle'eno ,uhim. h'anljivlm,

Zl

v _ 1!-JO(-80j.'"

"~"

_ < .mpto ~
M""n d,l . du jou,.
M.

ROI'

""uvo

W .rdn .t~

...

T.~ Uchtn.t~ .

~~""

2i

II ..

--.:r {-1m)."

.. (j',

fI.~. S~.

S, Ii, 61l. Sb, eg,!.Ia

S.

IV-VI

V_YII

ca. M.

()

(-t ~ )

l'n _ ~.411

neutralnlm do umlereno klselim. pieskov ilim iii

kamllnilim zemljl~t1ma od nlzlna dO monlttnOQ
I subalplnskog pojasa Karak te,lsl i~na v,s!a ,WII'
C"pinlon IIIYllcum Ha1. unula, koje I nl~jnU
ulogu Ima y zalednlcl h,asll kllnjaka I oblCnOQ
graba (Ouelco-Calplnarum).
Rupro'lr~nlen8 10 gotovo 1,1 (1;8101 Evropl,
l'la~nam Sibl,u. Mala r A.III, Klvk8.lU I AUllu.
Oslm ova vr,!o. 1,1 na'lm $umama se t"'o
SYSfete I mltj.lokl nll "'m.o (S . .... ma""" L )iIJ.
Ima Iistove s.a lupom III s.caslom osnovom, a dugl 5U 25-75 mm I \6-4011'111'1 !l.okl. donjil aredtlJl
su na duglm peteljhma, a go,nJI 11,1 Ile<IetL
Nalazlmo je 1,1 .eznlm asoc ljocljama Qd nlzln,klh
poplavnlh ~uma do polen klekO'llne ba.. \J%
IIpskl obllk : subsp. nl mo, um U ndol Jlll.1 .. po
alypllen I I~kson : subsp. glochkl ..,...... M~
(g/IlChinosporma auet.) koll Ima IISIOve stabljlke
lelasle sa duboko .,easlom llsnovom , ...10
sieme Ie na ruboyim" n p,Qdu!enlm. n l)k.ISIl nl
pap llama koje au oe v.hu ~ill.510kuk8lIe ilrrMll).

Cltalo bUjka gusto dlekava, 1,1 go,"jem dljalu

kralko !llezdule. StablJlke uspnlvno, iednoSlavno
III sa mo p.1 whu .azgranale Donr' IISIO"I s U!enl
1,1 k,atku d,!ku, gornll sjade~1. Cvje\llvl 1,1 11'0'
m~~nlm d lhazllama. d'lOdomnl ill dVl)!:pclnl (M.mal'odllni). Ca!lc! 10-15 mm dugatko sa III bez
flljezda. kod mu~klh cvjelova valjkas la I sa 10
Junlh filice, kod !ensklh cvjelova neduvenB I sa
20 fIlleD. Krunlca 16-25 mm 1,1 promje ... Cllev
aSka 10-15mm dyga Cvje lGVI pa dan .. elV~
rani. bez mhlsa Plod tahu.a I 10 napolle
janlh zubaca. Sjemenke c.ne. b.edavltaste
Ovu IIjepu VISlu Il.azll ih krupnlh c"jelova na
lazlmo na bcgallm. IUI.Gsttlm. bllgo de umlalana krsellm. humeln lm zemIJI~lIma. keo p.allileu
u razn lm 8soclj8CljDma p.otefno se javlrD u In'
jlld nlcama Vflgelaelje vlS()klh zelen' sveze Ade
nOS ly/ioll al/rBl/ae B. BI a Isto lako mofemo je
nBtI na "'ms klm sle~lnama, prosjekamft. p8!je"nam . snJegolomlma u ohrru sveze A/tOPlon bG/
ladonn.o Br,.B I.

$R"'-

Ra5P'~I'anll"" .. u Ev,oj)l
d,ullma Allie I u Ill!" AhlC

um...

po-

0$ m ",,0 will!!. te~IO ~_ nair 1,1 nak n

I nft 3 b'JeJO<:'letnl ,"111 IlVOog 'Od' II .......
(MliI) GI,ckO !S)n S Ie". IIW '" I E H l
KI8Ulll l. ~or. ~'Itletno 'IDle na 'ubowl,... ",ma.
u At~.f.ml nl tr'~"I""""
l*'>l.
M nocllllontm II.. F._ iSy~ S. .". 110
L ) ~ola na cotee 1.. ". lIavn" e ... ~ .. p
rna, uz pu""o, Illk. " U aVlm "'a a. mar .No
IjIOslllvlje I hi n _ . I . (1t",'11 A Br Sy
L,
C/m" ,,_,. , He.. " S .... "-,,II... ISoc
la zaSIUP 18"" u Jugo .I~" '" d
.emtle Bit Cg Ua

' '01'1 "...

.
LYC HNIS
CO AONItA IA IL)
Des .

MOEHRINGIA
TA IHEAVIA
ILl Cllirv.

{Syn.: Agro!!em",..
coron, ria L :

Coronll.;. lomellla..
A. Br.)

[Syn.: Arenarla
II/llorv/a L.;
A. nervosa Lam.;
A/,{Ma IrlnIJrvl . (L)
C~ I

Fam. Ca",Oph~ li.ee..

(ka .a nllll)

Forn. C.tYoph~/acIJu
(ko. anlJlI)

Suk .... reln. , zKl}ll ""

Dla\(aya lueea
Trif llna popko.esa

Auoou.a

CllilAapKa

8r..-."":1 TpCD:1

Ros I mplon,

mu l!tln p!n\
l~<hnl l

Th ... MtvOod S' ''''WOII

ea."""",,

Moeh.lngt., 1101.
~.tvU.""

CoQ ... lo~.d.

Ofll"f'(i~:t<l':.~:::r;~,;

KlonuIO .
OonzSomln.lk.

Co,,,,,..,.

M .. lnl<o

rC>pl'~_ ~0>0UO<"f"~

M.p,,,, ..... _ M
,._""",

0 . 21

S IluWpotolanol.

Ii.

CJlava biljka gusl., bljel., ..... nulG-dlakava. Stabll,ke uspravno. u go.n)em dijalu tazglanjene.
p" dnu gusto obrasle 115tovlma j sa rozelom.
LlSlOv, dugullDSlo jalasU III IInealno-laneotasll
u~.llenl Cvjo lovl k'upni. pojodinatni, na dugi":
drtkama. Catiea 15- 20 mm dugatka, guslo ODrnla d!ae !cama. sa pel no)odoako !zralen!h ne-'
tava Zube! ea~ke lancelasll. 5-7 mm dugaekl.
P,j dnu k.unienog IIslica nalue se dva ~I!jato
II .,kutasto latn)a (parak.uniea). Calluta )e jejasla.
sko,o Sledeea. otva.a so sa 5 p.oma vanl sevile nlh lubaca. SJemcnkc e.ne. sa 0~1(0 IlfDpavlm
povrt,nama. I'.nomollorna bUjka
Zastup!jana u b.oin lm ~umsklm 8$ocijacl/ama
obuhvlC01!lh .edom OU~lIeeJal,o PUbIJSCflntls Br.BI, Tako Ie v,lo eesta u zs)&<ln1cama svez' ,

Z1I .. 24

Oue reiGn I.ainorro-corrls H-Ol. OsrlyoCarpillioll

orloOiolls H-at I dt.
Rasp .oslranj.na u jugolS!Oenoj Evropl . nl
kazu, u Maloj Azl)l. Tu.kosl.nu 1 Hlmala ji,
Zbog Iz,nilo IIjepill e~letoya I pus!enastodllkovih IISl0ya i stabljike korlsl1 "'" u hortl~ulturl,
pa )e nD mnoga m)esla une~en a 1 nalu.allzl.ana.
U na~j tlod ~aslupljene s u jo~ 2 vnle o-.oa
roda: L 'Ile. rl. L !Syn.: V/scarla vulgaris BemlL
V. v/s"osa {Glu/b.} Asch.). koja ima IInnlno-IancelaSla, la"'lIOzolone IISlove i crveno C'llalaYe.
a stablJika Ispod syakog kol)enca Je luazll0 1JePI), .a, Nalaz(mo j" u ac1dofilnlm zajedniearna dOllnsklh IiYada obuhyafonltl ledOm A"hMath_
lalia Pawl. ali je vrlo eesla na siIJkaln,rn stile ....
rna u neklm acldoHlnl", ~umskim zajedn lcarna
O,uga Y.S la jo L. llolc ucull L kola la nst,..
Ijena u zajednicama dollnsklh Uvada reda Atl""
narhIJ/Olal,a Pawl, Imo dubcoko d,)ol)eoo. sV 'jetJOo
ervene krunltne IIsH'::e. a IUDSle u YlIlnu 30 do

","I-

SOc"'.

TIH)

S, H. BH. Sb. eg , 104.

v_vu

Btl. Sb. C9. ""

V-VII /-I)(I
1n _ :!O

.. ~1' I.nl., 2. IIUn. 3. .. 01 . "'PUCli. el.'",' J>OIl,ot"I ~,e I Jet tau", .. _1_.0\0""" S. jemon", ...lrln
dol)e. ulu!n) P'''';11o

V .. l~c'"

Siabljlke nleloa. mallave, naroello p.I dnu pe>legle III uslajuea , sa broln1m tJoenlm lzdancima
LfslO)V1 nasp.amnl . kratko dlsk. vl. nale,,!'::e sa 3
111 5 upad tjl ylh, lueno savl/anlh norayo. go'n)l II510)\11 vee! od donjlh . Cvjelovl polOdlnsenl, penlame.nl. najtd'::e dO 10 mm u promjelU. POleljko
eviela lanke, dlakavo, dvapul dute ad ",IOYB.
Cdltnl lIsUtl
mm dugl. Ildu! ono l.nceta, 1I
goll. sa 1-3 ne .... a I sa tl.oklm kotulim obodom.
Ktunltnl 1J511~ 1 bl)ell. clelGyili. duplo kra'::l od
~dlce. Pra$nlke 1m. 10. onl su ISlo du!lne II, ne!lo k.a~ 1 od 1.lIcs. Cahu,o n.jOeUe okrlJglasl .
1/2 do 1/3 kra~a od ea lce. U !felOm stlldlju Olv a
ra s. u 6 p.em. yan l uyllen,h lubacs Sjemenke
oko 1 mm u promje,u . crveoosmede do erne, Ilalne. glolke. n. donloj luanl u karunkulom_
2i1tl u mezolllnim (tjede u swl)l m) \,sI0padnlm.
eeUnarsk,,,, I mjdQvilim $umama ad nl~'na pa do
l ubalprnskog pO/lsa (do oko 1800 mI. na l uDO',,
ma Auma. !urnsklm sjatlnarna I tisllnsm l, p.etefno n. lv/etlm. hranljlvlm. neun.Jnl", do

.-5

\. ev"ot, 2_

Ia"a

'I""

T~.k

S " _

...

taurw.. t ,,_"--" . . ." .... """"'" fIOCI,.,e,. ....".,...

......I.~

umjereno k ,eHm. Ilumo;ul,rn . .,Il," ,,'" PI..ko"",m ,II kame"'!,m ,emll,tuma

Aasp,o$ulnjena je u Evropt, .tev Ah,c' Welol
A.!ljl. Turhlllnu. Slbl,u I PaW)1

50

P AEO NIA M.... CULA

VIOLA
OOORAlA L.

(L.) 1.1111.
(Syn.' p, eOI~lIIna
ROIL; P. oNII:lnllls
L. val. maseule L.;
P. mas Gals.;
P. InlB91110l1e Link)

Fam , V/o/.ceea
(1IubIOlca)
Mlrillva tlubttlc l
(Ilubica)

Farn. PallOn/.uee
(botu")

DI!<oOa vljolle.
MllplleAllaa
TCJ,ljallywKa ,
Amp ,uAllaa
TeMeUV lUK3

Bolli. ",wid
Polonlka navadna
Kpyr.\OMIC"fCII
oo;>t;yp

P"""Y
PI""I ....

m.'.

Common vlolo1
Viol." . ""o,on,., lI ... r
c. mo"
loI'IZ'o'. IIChtn,

QN>BbllHflge

1I",l<on,.lIc~on

Pll .... ,' ....

~Io'o

,-

P .o "l omuc~l.

21

VaJCI_7Qjcm

S. H. BH, S~.
IIII-JIV-V
2ft ..

""I.~.C. 2- evll_' ~., 1.,lea, ul~"t~1 p",.lo"" ~ . plodc,r.

olamo",." .".n . Gol].: popr.~nl pro.J

KOlilenov 1I1SIern dobrQ razvljen u gomolJasio

zadeb'jallm podzemnim stab 10m. Stab-lIllie brojne.

u.prayne. uzdutno izb,nden., gole. nerazg,an)en8. oblest. IIslov/ma. na v.hu $ rednlm cvljelom.
llJlovl krupA l, nalzmJenl~n; . evapul 1.0>'8.0 di)er/enL na lieu gall. lamnoIelenl, sjalnr, nD nallt/u
IvJalll)l. gusto dlakni III gall. Pojedlnl lisll~1 du'

guljulo lanClJlUl1. zatiljenl, l:)elovltoo ,ube, srodlin]1 II,tlt: iztazlto kllnaslog obUka. CaJ ln ln
l!ttota 1m. 5, onl SIr zeleni, thoko )8)011111. Klunlc.
S8 .uto)1 Cd 5-10 re\iC8 kola IU ~-5 (-6) em du-

ge. t"okG II/ollke, preta2no cl)elog rub., pur

puma III ,u2iaste.lj81110 bjelltnte III lutkule.
Prunie, lui,. Plorinlce .azd!jel)ene )edne od oru
;e. I",a ill 5, u mlariosll su guslo prek.,yena avjel
lolutlm dla~leama, kunile ogole. Caure plema
vanl Inile, skoro IIOlizontalno poslayl)ene. 5)0menke 010 8 mm u promleru, glalke, sjejno.

eg. M.

110

Zaslupl)en je u svl)eUlm, glmljem ob.asllm p l '

rilnama, iumsklm sje~lnama I plogelama, narotlte
u p(llasu kselole.mnlll !uma h'l5la medune. I
c.nog grai:>a do granlee bukovlll Aum., gdle ..
ja vlj a na .ui:>u luma. Raste Isk l)utlvo na knrt
njaku.
Rup'osl'anjen je u )utnoj I ISlotnoj Evropl,
K.lmu, Kavkazu I jugozaparinol Azl) I,
Oslm oya vlSla, U nato) 11".1 su semonlkle s l)odeee v.sle OY"9 ,COda: P. ol1lclna lll L. (Syn .: P.
loem lna Garsaull) kola Ima uta IIstite I IZlnt.
oko 30-00 (-90) cm: kOlo . .. 1 boN IP. peregtltul
Mille, (S~n.: P. dec Ore Anden.) ko)l 10 .,ptottl..
n)en od lutno Rumunlja pleko S ' blje I Makadom10 do slevl)'oisietne Gltka: u lkolll n i bollll (P,
I. nu1toll. L.) koll ob,&Zule najgutee populacJjo
np . ne o..lIblalskom pljesku, e odtlkujo ,a veom'
usklm, koneasllm 1I1tovlma (Imal).
U Banlliu ja zaslupljan b . n.bkl bel ... (P. banaUe. Rochel) kale" nekl bOlanltan smaullu
p(lOvnlam 00 P. ott/cine/is L

mommel . viol.
lOP'

'lIr.CIA"" ~'i"W=>.II

21

y .. ,.....'Scm II

S, H, SH ,
III-V

S~.

Cg, M.

~ -.

Itdanel lamnozelenl, pelagll, kratko dlalrov; III

goll I sa 10-20 em dug.m I oko 1.5 mm debal,m,
Izdu!enlm, pOlegHm loz.came. USlov l ok.uglestG
bui:>ra!asll do $I.oko )Ijestl, n slcaslom osnovom
, sa 1-5 em cuglm d,$kamD. Cvjeloyl 1.5-2 em
dugatkl, Ijubltesti Ijelko bileh. mhlllJavl (Imel),
na oko 3-7 cm duglm dr$koma Ca!IOnlllsll1 Ie
lastl , 4-5 mm dug!. KrunlOnl IIs1l01 du!1. naJtatte
lamno pu,pulnoljubl~9S I I. same u OlnOYI bljell
DSlru"a 5-7 mm dugo, debela, preya III m.lo
s ayljona , 'Sla boje keo lallee Braklale lancetnle
Illasio u!lIjene. 1-1.5 em duge I 3-4 mm !l.oke,
elaloylle IIi, naraO.to u gorn)em dller", sa 0.5 do
I mm duglm ,ell1m8 Tobolae okluglasl, oko
7,5 mm vallk. "no dla~aY, ~ste IjubiOasla bOje
Olva.a sa sa 31-6) lIklo~1I Sjemonke sa ~e\(
kom soOnom karunkulom. kolu judu mrayl dOp.l
nonel tako rasljevan)u slemana (ml.me~oftoTllaj.
Opisanl Bu brojnl Inl,aspoeljskl obllel vet p,ema vlslnl b.ljke, dlakavostl, obll~U IistO"1l, Ie p,e

ma oblikU I boll eVlelOv, Poln., sc. ' tpenlalll

bastardl la "odn m "rllam.
NII.zomo III u , .. ,jet m l<510P.or::~
tumam.
!Ikllllma. nl ,y"",m. &um .. ~ I o'C\lmll. n/l obrr
lima nle~a (poIGke. ul puteo<-. U batl.ma. g'Ob
Illma I lHnko"'ma Veomll om ,:"r,a .. 4afI1 ",.11.
ptI $(I teslo UIgliliu flU' ,~ \I I\crt k Iii'''' obi
keo np' I 101111 w.. I~11a ~ ., .. ,
bOWl
I"Iova I1lell~Ul" , dore pleno no"
loa pu m
evlalov,rna' b,ojne (l,ug'
Ima pllmj.nu u med" ~ na'~ 10 n en h el
IFloffiS V,olalum) kOjl iu Sf upot,.bl w. I .... \to ...
no Pllill ndll elll
Rasp.O$lranjana JO u ~.' .. om "JO u h,ope
Al'le. I nl rnllOg m ml"'" m. ,. lut. r~

"
VIOLA "IVIN"""A
Rllchenb.

CAIIOAM INE
TRIFOLIA L

(Syn.;V, ,;I-.es/.I,
l e m. vII . /vI"/ene
Koch; V. $/l-.lIlIc.
Fde$ aubsp.
.Mn/.... A.eh .... )

ISyn.: C. I.ito/Io/ata
Bavmg.)
Fa m. C,uei/e/ae
(krstdlce)

Fam. V/OtllC . . .
(IJublftee)
Llubltlca

Tl<nublte

Toills,nll penub

""'lIOn

RMnove vljollu

BYlloua

TClt~allywka,
Te~tJa"\'lu"a

Common dOO ...".,

Viol,", d. IIIYI"",

H.lnV.llcMn,

v.'l<hen

Cardam,n_. uol.

Jl~I ....

follol ..

<l>I,,,,,... """""Y<"

KI ... ~~."mk... ",

21

V " "2-)3)-;I)<m G

S. H, BH. Sb. eg, M,

PI-Vi-YI)
2n _ :1$. Q.

, lI,n, I>lolk.o t.
k.o .. bf'~"I"'"
~,,,,

""1.' .. ""n,.

plod.' dlo , .. bill

l'Ioio""nb.: b .. V.

~.

""V",,,,B<>r_)
,""'1,,,,,

Jo.. ,n ..

,.1

Stebllike IIzdlfut. III vlp .... ne. 5- 10 em vlsoke.

B'ailleje leneelule, malo ,"sasl". Cvje.o\fl zlgomorfnl, d\>a.polnl. pel.. o~lanl, 2-2.5 em dUII',
cf'tllnolJublfesli easlel II IIslojl od 5 jl.okolarteela.llh lapcwa, II vjontl6 od 5 nejednakih Ie
Ilea. od ko]lt> ill najdon)a pd dnu prGdulena u
tuplju, debelu. lupu, 0110 3 mm dug.~ku D$UUIIU
kole JII pll vrf1u bllel. III !~kutobijela. 'l&II'e bl'
je<lOllubleull. Tutak 1m. 1 Y'al I Jednog'edu nad
ruh' plodnieu I mnogo I)emenih zemetlka. Ploo
/e mnoga.lemenl tobolac, kojl ae olV.,e sa Iii
uklopeL
Oplsan Ie .,.Ukl brol inlrupeellsklh obllk., od
fllllla verijet.l. do ro,ml.
Ptet.fno SII 1_"'le u lIalop.dnlm, n otl.o u
hr..10\'ltrl tum.me I tlkaram ell Ie testa I u
bukovlm, sm,tevim, a m.a.-,ojelo..im I . ,ilevim

~.

'II ,

sumama. na ,ul)ovima ium. I ns ums kim tla"n ...

mao Dd nlzlna pa do subalpin$kog pola5l.
Rup'(lSI.anJena Ie ~ vetam dlrelu Ev.ope. u
"'zl/i. M. A2iji, Perl l]l. Llbanu i na Kavxezu
V""ma bll.ka 0""1 VlSII Ie Ralhlnbehon ...
bltlea IV. 'eIc"....,.ch
Jordan ex Bore8U)
(Syn. : V. ~yl'les"ls Lam. p.D parlal, kola Ie vraok.
10- ' 5em. alma ndlo manja evialovi (do 2C11'1)
nego p.elhDdna Vlsla. kojl 'u svij ellolrublfull.
j&ll'a bljell (! .'bUlor. Langa). sa tamnoljublfe.
slDm. Uskom. u!i ljenom. nadolje zak,i"'lenorTl
osUugom.
I OVa VI'$I. Ima ""lIkl a'eat od Evrcpe pa do
J.p.na. N. 10m og.omnom P'OSIO/u I~dl/.rancl ..o
sa ""lIkl b,(ll lBkll(ln8. kli.akterillltnih za pojadina
podllltjL
Nalllimo je nejte!e u li51op8dnim, o!elin.....1m
mlaiovilim !umeme . ubovima tum. I tumsklm
tlsllnam . od nlZina pa do subalplnskog WIg....
dlskog polesa.

n.

Alzoml lank).

2-" mm u promja'u. horizoOlld

01. Sl8tllJlka u "",novl uzdl1u~e. je<ln(luavne, gol.

1II p.1 dnu mallave Prizemnlll,'ovlt,odilelni !Imal),

na dugatkoj petallcl; IIslitl na bazl klloeSiI. n.

lIomloj sl'anltamnoulanl. po,uli krelltim dl.tlea
ma. na nalltlu oajtd~e goll. pl ..... tutozel ...., pl.
""'Iubltast(l nahukanl: p,.~o llml IIslOV' 011lliu
zalen1. Ne Slatlljlel sa nalazi
II,III, kojl .u
mnago manjl od p.lzemnlh. anI au I/odijelni III
jedno$laWlI. u osnoyl dugo kllnull. n.jo!eto:l cl
lovllog ,utle I n. k,alkol pe.alleL Cvjetovl poi vrhu
slabljlke. Poledlol cvjelltl :I; odSlOjatl,
oko
1 em duglm petoljkama. eatltnl lI.tI~1 ovalnt _
leni. lat/el olto g-II mm dlllle. bljelela40 III'
flfasHI. "'''e,e h"e. Komuike 20-27 mm dllll.tlta
I oko 2 mm tl.okl. 5jemanka 2.s-3 mm d",gll oko
1.5 mm !1'0~1. Imedefule.
Zl5\upijena ja u brolnlm Zljadnl~ __ bukO\'lll
iuma obllhvD~enlh IVtIlom Fegiolll/lyrlcllll1 H'Iit .
od monlenog do subalplnl"OSI pOjasa.

'-2

n.

Au" nil a"jaJlm. bOgll m.. 'UIrMltlIl\, bUtenlm, nlUlIalnllTt III umJe,.no k_ m. bIIIga ....
mOV\lm zamljltl'lllll. prele.lno All 1I~_1l 0.liO ob1llllj. guall populllClJa ... poWiIni od _
11011110 kvad,aln,h _ 1 _
Ruproltrl.ltl_ II II 1,",11_ oer4ral... I ".,.
neEvrope.

..

"

DENTARIA
ENNEAPHYLLOS L

DENTAR IA
POLYPHYLLA

WaldS\. S KII

15yn: Cafdam/na
MnHpllylfos (L)
Crantz)

15yn : CII,damln,

pa/fpllflll
(Walds!. S KII.)
D E Sellulz- non
0, Don;
C. IfHa /ball,
6eelle'e')

"am. Cruell,r"
jkrst8!le,)
0 .....1011.,... reJ"'"

F ,m. C,ucllarea

Deveta,ollatn.
konopnTca

(krstdJce)

)Ko.\T;!. ropaa.
Mlioro.\!I(:'nUl ropaa

VI_kah
Mnogollslna
konopnlca

Hlnetn.... Co,.IYI'Of!
ca,4"",'n". n"'" 1011clH
ZoM""".

,dom n" d. Klla,bol.

CI""".uI

W.,'.

aoID "C~.

Zahn,",urt.
V,.'bIIlU,go Z

N",n~I.,tZ .

lJ

v . Il-JO I_I em G

S. H, 8H. SIl.

Cg. Ma

(III_/IV_V (_VII
~

Rilom hor'20nlalln, deboo.

~lankov'l. blreI02u~

kQI. m"",l. pOkr''len unazaC! pov/jenlm Ilu,ka.

mL SlabljUte ulp,ame Hi koso uzC!,lu~e. ok,ugle.

soCM. gor.. jednoslavna Bazalnl I[stovl eeslo
nedoalaju . ,naee onl IU \todlleln,. vallk/ I na dugaekoj parellcl, LIIIOVI at.bljlh '''III.jen l na gorn,em dlJelu bUlke. poil/enuto ,aspo'edenl. 2-4
(ntlnom PO 3). I.OCII/alnl, nl k'llk/m pelellkama.
U.II~ ja/aslo-Ilnealas!!. dvoslruko leslurnll . po
obodu \'epIJutl Po 5-10 cvlelova lormiraJu $tI[ollku II.Oldutu cvut. koj. )a prema dolje lutno
aavljana. laPIN' 8-10mm dug8tk/. ulko opnaslo
obfUbllenl. lvtk, "i. 1. lIce t5-2O mm duga. KomvJIIe
n. dugllft peteljltlma. 45-75 mm
dug.eke I do 3.5 )-a) mm il.oke. p.j vrllu sutane
u k,.\ak a\vb/c!. Sjemenke 3-a mm duga , 2.5 do

pia".

3 mm llroka. ,j,jne. nljallcnmeda.

!~,IO

Zapatana lu sllna va.irlnjo.

Nalazlmo I' u zaje(jnlcamo bukovi ll. bukovojeloy,h I Smreowlh ~um8 obuh..-aeenllllll.lkOm n ..
zom Fag/on lIIy./eum Hat., a 28sluplrena je I u
klekovinl bo.a (P/nolUm mugllr' H-at). Ruta na
'vje!lm. tJo.galim. ,asllultlm. bazl~nlm. neul'llnlm do umJoreno klselim. humoznlm zemlJllll.

m.

Are~! develollsne rduhe ogranlten I' na nak.

podlu~Ja EVlcpe; zapadnl Ka.pa", ISlo~na Alpe.
Balkansko poluost.yo Ilutnu IIllIju.

lJ

YK_ (~em G

S.H,llli. Mo
,~ ,

AI20m okruglaSI. 3-6 mm u p.omjoru. mosna~
~IBnkovit. 5tBbijike u&pravne III uzlazcee. jadno
stavn,. U don)em dl)etu kratko dl.~a.o. PfllGmnl
1I110vi su na dugim. p" dnu dlakllVlm patolj~ama,
Ullevl po 3-4 zajedno. u prjljenu, u go.njom d,
j,lu siabljlko, aaslavljan, od 1-9 I'SIIel!. kOj; SU
po rubu nepravilno nUublJonl Cvjetovi ,9I11.1enl
prj hu stabljl ka. no lonklm. dosts dU1j,m pet,ljkams . Cdlenl liS/'el duplo k.ge, Od ".un,en h,
laneetulorarasrl. tu~kaS10zelenl La1 co 5"'J(l1I0tUI&. 15-2Omm dugafke. Komu~ko IInollno.lan.
calaSIe. 40-65 mm dugD I 2.5-5 mm !"oka 51em,nko 2--1 mm dugaeke I 2.5-3 mm $lroka
lM u slanov.llm bUllovlm. bukovojalo.,m I ""'
fevlm ~umBma. od montanog do 5ublllpinskog ~ ..
gotacljskeg pojau. Pcnja so u vis,nu do p.,kO
1500 m. U klanClma se sputla VlIOmll n,sko. KI14~
lerlstlena v.Sla ill,ska svete bukovih tUmII F.grOn
lIIyt/ellm Hat. 0 ~eslo se sus,o~e , u Vege1IC J'
Ylsoklh zelen, sveza AJno-Ad,nOl'yl,on 0 . -81. No-

aellav8 ~Iatn, dybO~' hlW n'am ....

humcz.na Zltmll "a
A'eal O_e ~"le I" og,anl(en ~";~~!i.~;':;;
d'U~jl EVloPli genl I.... , 11Ot~ A
p8(tn. contl81nj D,,,a.,,,. CII"I.
A
,ab fl l3
Op n 10 lIulo,d C. ~
Walll ID ,"n"4p/'o~
L D
oW
SKI) up.:a.!",,~
I IH'V

.
DENTARIA
BU L8IFERA L

"

DEHTARIA TAIFO LrA

Welds\. & KIt.

[Syn.: Cardamlna

(Syn.; C.rdemlne
savon,/.
o E.5ehulz;
C. walds/fllnll Dye.)

twlblfera (L.) C'8I1U)

Fam. Crucl/eree
(k"la!lce)

Fe m. Cruc/Ilitae
(knllal leo)

Brlle/ulta .
ersll~na

konopnlCil

rOpO:l, P030B3

Si nka reluhl
Zasa .... ~a konopnlco

roPB:!

CO,.I"..,
C. rd....,T ....... Ibil l..
Z..T.""',,ogor>do
ZlMwur:r.

Donl . rI. mll)'''.

30,'60 " ... "-'l(i ... _ . ,
".,15." .... <y...,.,,,....

2) v - -to (-70) em

21

V _ l_(~cm

(I

..

S, M, 8M, SII,~ ,

\ kll/ ...... :/. podwIo k, 3.

'0_.

b<l1~1I

u paz"h. 11 ....... ""II"

,u.

.. lOCI.,,"
lotl<:O", lut ...... I p'_lel .... ~, I
I 110<111 dlo I<om_
oJ_k<lm. T .j...... k.

1eG"_
. . ........ , dol)o' .'d"tnl pr jek

RIJam; 1-20 em dugl, vodoravnl, pUle~l. vallk

III. 2-3 mm u promle,u, pokrivenl ,lJalklm, lIIes"a\Jm IJU'5kallll. SllblJlka uspravne II! uZOi!ulIt.
ok,ugle III na' lUg.anlan., gOl8 (I. bulbl'. ,a) IIi u
donJIHTI dljelu I k.alklm Olaieama (I. plio..
W.r.b.l. u donI"'" dl/elu be~1I5ne, LlSIQVI goli (r.
fnllblle'a) II, po .ubtl k.atko 1repIIUll, a na don)o!atranl oakudno prlleijlo dllksvl (I, pl/osa Wa!sb.).

PrUemnl IIt1OV' ... d\lglm pel.llk.ma, sa 1 I~ n

cel.utlh, nazubllen lh . na ",hu <>&Irlh IIItO V8, Llslo'" .tablilke .. kratklm petal)ka ma; donll 11.1 3-5
(-7)1Ifiutl. loa lupo nazubiranllll IIsllt1ma; .rednjl lu 3-5-pef..Il... lUI)go rnjl 11.1 o.o,Ii, eillovlli
ill nazublienl. Iinealno lencera.U, u ".novl kllnasll,
PfI wthu odtrl, U pazLlSlm.sl8bltnin IISlO'o'a radovno
. . f8ZIIJjalu 3-5 mm ... Uk.! , ellpsoldnl, crnollubl_

~o

S, H, BH, Sb

IV_VI (-'ill)

IV_VI

""=10

~asH .a$plodnl pupolJcl (bll/blll), sa mHnatl m

r)uskama rz ko]lh 18 bl1]ka lazvl)a vegala llYno, In_
rror"'$cencIJa se 58SIOJI od 5-12 cvJolOlla kollill
na dugim, uspravnlm odsloje~im pelerJkama. UpOvl 5-6 mm dug l, zelenl. pO rubu bllell, memblaIIOznl, LaUee 12-16(-22: t lila nelHe ra OEo
Schulz) mm duge, Ijublfasle, rutl~a5lo III bijele.
CV]Olovl eesl., sterllnt K.,m"Ue plosne le , 2.5 dO
3,5 (-4) Cm duge I 2-2,5 mm !I roke. 5. 10-17 mm
"uglm peloljkama. U s vak.,m proloneu ImBJU po 1
.ed s]emenkl, Slem ... 2.5-3 (_ 4) mm dugo I 1,5 dO
2 mm !Iroko, !ulosmade Iii cfVollOsmedo, s ]a]",,"
RiJalko nul]eva. Bllika so ulllavnom razrnnoU'ia
bulbilima.
Nelazi se u b,oln.m psocllacljama I luba,odlaelrama sveze bIIkov,h iuml (Fagion iIIyrlcum
H-elj; veome Ie telle u zajednlel h.asll kllnlaka
r oblfnog g .aba (O"arco-Carpine'"m c,o.llcum
H-ei). Rmsie nl ~vlellm, hrantj(vim, rui .... 11Im,
bll2'~nlm. blallo do IJmje.eno klsatlm lemll"Um..
Rasp,osiran/enl u eY'opll jugOUlHldnoj AzlJl

Rlzom horlzon la lon, puze~I, .algrlnal. obu_

g lnl, 3- 5 mm u promJo.u, sa ,Ijolklm masna l,m
Ilus hma. Sllblllko uspravnl, ner81g,anale, u donjem dllet" posula kra, klm dlaflcama. prema vrhu
IIO~. Prlzomnl lIalO'o'I na duglm pOUllJkaml, Iro_
dl lelnl. usrr~1 nl 4-5 mm duglm peleJjkama, IUpo nazubllanl. Ne siabljler sa nllazo 2-4 ng,zmlonlfno r8lporedena Ilsla, NjlhovJ "s1i~1 laneolaSI,.
sa dugo Izvufenlm, zal!tjcnlm v,hom. Oslm vr!nog
tlsHta, avl IIllffl au na k.elklm pe!eljkaml, Po 4
do 15 cvj.,ovi formlra!u ill10tlku I sklaenu g'ozdUIU CVISI, edltnl IIs1ftl uskc hlflcalasll, prl
v.hu 51 opnasllm, bl/ellm ,ubom. zelonl, dllh.l.
ZflIIlno kra~1 od k,unlnlh lisll~1 ulilee 10-\2
(-16j mIll dUIIO, snrjetnoblJelo. Antere 11raz,lo IjubJfasla. krupno. Komu!ke usprlvna. 20-35 mm
duge I okG 2 mm !lroke, lufono u s lubl. Nllaze
se nl IIspruno odslole<!lm, nClnalno JZdulenlm
pelellklml. Slemenko oko 2 mm duge 1 1 mm iI
rOke, sJIJne, smeOe bOje
2epa2ena lu sllnl varlr.n!a.

Naseriavi vlalne 1I110paar>a mlelov," til ....

Od monllnOg do I~".rpjnlkog POIa"- OCI~
na duboklm r sVJatlm nranl, .... m rail lin. nu",.",.
Il<rn zemtj,!IJme. ugl,vnom na ~.atnJlku Kara~
r>,Iotna vnlll ave.e FaglOlJ 'Ir' ~m Har KaO
prahllcu sus,ecomo O\'U ...," u nek"., I
ma ~'1lalac'Je ".okih Ie" I _:a AJno.~
slyllon Br 111 nI'l u aIOC!:I.J ,Ad."."". 00rOfltCllrum H~I 'Or
P"Palla U".kom Ilo.nom e _rlu ... G
dljetom a,oal,. u u ek.a a..... ....
ve,tICI ao Gcrenj~lo.e ,Slalltrne r "!!:'~~~'
ko plln,n~ H""llke BoIr>e eme O;"e, s.
Mote.e .. 0..,.1"" ~G1IIu. lUI

"
LUNARIA
REDIYIVA L

ALLIARIA

PETIOLAT" (M. S. )

Fern. C,ueU.,"

Cava,a & Granda

(Brluk;/Icuaj
(~rs l o tlc e)

"Je~lIIc.,

.'. bten ....

Trpetna sretaonkl

(S~n.:

A. o/f/c{nllll~
Andrx. ex Bleb.;

S'f~ym "rlvm

efl/a,ia
Seep.)

Fern Blus/clef/ae
(Cruc, /,trBO)
(~fsla!lce)

KPVllul\ n;r.plI'lu.

luo!ac. fei n/at.

ee$novka
OPCWI<ll, nccj n ,\ VX

GotllO Mu,lard

Por.MIII _HI)"
tunal, ......,,,

Nllol", ollle'I\II'.
Knobl..,chhodo,lch.
UoIIchtlodetlch.

Wlidot Sllbetbloll ,

Wilde MO",,"'''''

~hk'.'"

tunario <><Ioro
A\'U,UK _ ........u,1I

1-

2J

~I
,

',;)

,"
,

;-

I tlll.n..,.;!. cy,.,nl pupO>lJOk ) , I.p.' 1.,lcI, $ .

ko," ..lu,1 ., ...,....

Ko.IJeno~

"stem dob,o rlllv)len. vallkasl , h~,I.

zenlalan ,II kos, poluodrvenlo, narotllo kod starll;t! pflmla.aka Stabljlke usp.avn e, u gornlem
O'jelu ! r81granjene, ok.ugle. uzl;! u! JIO itb razde_
na ill leblUta L1stovl 5-<'Ocm dugl 13-t6cm
t ' okl. CVlatov, u .&hllm g.ozdovima. nl 10_ 15
milt dug ,m palaljkama, Cdltnl IIsllfl 4-6 mm
dugl, ulp.avnL Lilico 10- 18 mm dugatko. 6-8
mm SIICke, svjellolJubltuto, Ijubl(;asl&. ' IMa bllala. KomuAke v,leta 135-) 4G-80 (-90) mm duga
t 15-30 (-35) mm Siroke. 1I01e. sa 1~-20 mm du.
gom petallkom, Pregra dnl IJus ka tanka, memb,a
noma. p'Ol"na S/emenke sm&de, 4-1 mm duge
I 7-10 mm ilroke. plosnale, pe lubu USko kli.
' uta
.trvr na dubokim, IIVle!!m. IOhUm. hranIJIv,m,
Um.Ofeno k'lOhm , blago humo%tlim teml/I!lIma.
na razlleium g8()loAkim l upstrall ..... , Od monllnog

em

"

..

S , H, BH. Sb.
V-V II
~

Iu~.k,

V .. -..12':1 (-100/

Col, MI

S. H, BH.

so. eg. MI

IV_VI
2nKQ,')6

dO subalplnskog vegelacllskog po)a58. Karaklefl.

Sllena v,s.a Zljadnlce gorskog la.ora I blfeloSl
jasana (AcfI,I-Ff/lK;nO'Um //Iyricum
a tlan
ie vO';ll!lacl/~ vlsokl h zelani s veze Alno-Aden(l.lfy-

H_,,).

lion 8 .81.

Rasp'05lranjena u t amllarna Evrop.6 I u la~

nom Slblru. U Slev Am erlku p,enesene
Oslm ove VISll!. U ndol tamlj; se teslO sutreU
I v~ta L. ' Mua L (Syn .. L. blennis Moench). kola
SI!, kao deko'allvna b lil ka, IIlgala. na'OeolO II ...
Ijaeklm vr10vlma I g,obilima. u bBltama I pIOttovima. a tu i tamo Ie podiv~ala. gdle /e lIalllimO
u s vljelllm lumaml. rubovima 1uma I kamenilim
pKo]nama
luesle u vlslnu do oko 100 cm; go,nll hslOVI,U
/OJ sje<lati komu~h ~1toko allplltna. ,kOIO
okluglo. Oslm lipskog abllka ova V.Sla IUbSPa nnua, kojl Ie jednogOdi Snjl. z,slupl)en J8 I tallSOn subsp. PIIchyrhl:tll (80'b.) Hayek. e l/fl Ja korllon]a sa blajn lm vlotonasllm ..debl/l nllml'. a.
p.lpada dvogOdf!nllm bllJkamll.

Slablllka usp,avnc. o k,ugle, robraslo I,bratdane. slvozelene. u go. nJam d'letu gola. u donl~m
posute dugim, Slrhtlm dl.t,cema, obltno llldJlO'
slavna Iii $amo u 1I0'njam dllelu slloo ,atgr8nato
Korllan wotena.t. Liliovl po Obhku I velltln) jako
va,l.aju; srcas to-okrvglasl, ih sko.o I,okulasli,
nallll:e Ie na dUlloj (do 12 em) pelel]cl. P,OUI!an,
I 'Ilnjeo!enl IISI0V,. ISlo kDO I st lbll,k~ I ko,jJen.
mlri!u pepul te!nJaka (Imat), CVlelO'o'i n' Ian.
kim, gollm polel/1<Dma. lo. mlra/u jednostovnu III
'Ug,anatu IIrO!daSIU avast Cd, en, hsllt, <'.5 60
"mm dugl. usko /a/astl, btifedoXolenl. pe obodu
opnasll! b/e lleasll. K,un,enJ !oslttI5-S(-8)mm
dugL Komu! ke 12-) 3-8 (-8) em dug.~h 1.5 do
<'.5 1- 3) mm <:Iebele, na 4-6 (- 8) mm dug,m polel).
kama. Zaklopcl komu!ka $8 3 malkanlne t ,le (r.,..
br.), Slubl~ sa ladrhvl,l na p lOdu Sjem..,~a JItd.
I'IOrl!'(Jne. po 5-lCl u s~akom pleloncu, duue IU
3-4 mm I 1,4-1,8 mm !noke. CfV1tnoamllda, hra.
pave.

};
~.'
, ''I".K

aj.'"", ,

~"""j

dlO..-.. 4 _

''''''''01.0.
, ou
gem"
0 pr~
.
, _.......
... d_
_""

10.1_ .. _

~"'p....,..,

Sttnltll OWl "'st~ III n.leata ' .'lalla' paUlerogV1 te hatopedna jum~ , k... od "~jne do brdskog peju .. Ce.ola 10 j U t ... ouml UI PO'Ote.
!umske p'os)aka a.... en>o ,a I kac> ~rw u
YfIOV1ma. parkov',"I I .. tn,", llart' ___ RMII
ne Iv,e!'m, bo9ll,m 'lsI_1S1i m. pr-kovItIm II
hmonn,m hUl\lOlnlm laml, ,.".
U nak,m 'em'I4"'" .. ~o_
II tpraYI . . . _
IIle .. lelo
A4,p,ol lllnl""_ a u [.'1>:1' .-..~
~111' ! ')0"0' At..
p_~" Ja..
.... ""'" lIu
gdla Ie n.'u,alll rena

..
PYROU. MI NOA L

MONESES
UNIFLORA ILl

A_Gray

IStn.: Amol/a 11'1./101

Aiel.!
Fam . Pyrolocau
(kfu~fica)

Ze1enlka male
DfobnoevotnD
za lenh

(5)on-, M. rll /lculata

Null; M QflndJflora
Sall$b. In A. GIDY ;
Pyrola u.. /!Iora L)
Fam. Pyro!acen
{kill. Clu J
Za le nlkl le dnol:'ljltn.
Enoevelkll nevadn.

an.ltow_ WI"I"gNM
Pi~t. ~

~Jn~I""g_

IIleln.. WlnlefD,ijo
P"o ... lI .

V _ (1-) 10-20 (~ f

Sm. H.
_ aH.
_
VI-Vir

$~ .

em

H iC~i

Cg

i- VIII)

vlno bOfo. a 15tO loko f csla 10 II vcgalaelll t,HeII$la 1 II bukov lm ! umoma . Javljo sa pojad.na~1'IO
III u manjTm grupamo. nn !vletlm. kiselll'l'l, hu
mOlnlm zam lj lttlmo.
Slabli lke O'iro bridnte. sa 2 (_4) jBj U 1P'anRasp.oslr~ nJana II Ev,opl. AIIII. ne Kavkuu I II
(Olulll ....vlm mala, IJu.~a5Ia IIstlt';a. l1,lovi pdSje .... Amorid.
zemnl, do 0100 6 em dugl I do 3,5 em lrokl, koP,ipado clrkumpolamom I boroalnom no.nom
.tull. preziml]uju, na lieu tamnozolenl , na na" ~Ju
olemenlu .
Iv/etilli. Cvje' oy; akllnomorlnl , d.o5pOlnl. oko
0,111'1 ovo "rsla. u ndol zomljl . nn sU~nim Illrjo
6 mm u prom ia' ''', bljell III PQmalo rulltnlocrvonkaSli, smleA'enl u .ahUm, 4-8 (-16)-cvjclnlm II IOZ - !tlmD keo P. ml"or. mOllu se nofl 101 "Iedoe
dUllm cvutlma B' 8klOIo ~lfOko Jajaslolancala- VlSIO ovog IIcnuu : P. med ii Swartz (ima sl8Ill/IQ
10-25 em vlsoh. lalasrOlancatll$1O fajlfnall'~
110, Ilusk.Ulo. Cditnl IIstl~1 "0"1.118511, p. ,10IIII uz
1",,,II,eu, znatno ".atl od krunlnlh IIsllta. "pjl su koll ' " slf~atl. oomeknull od v!anflfD_ a VI1I! lrW
ka ja dull od "Ionflfe); p. chlo .an lha ScllwarU
4-5 mm dugetkl T..t.~ 4-5 mm dugaeak, lma
(Ime :;-30 em visoke Slllbll lke. la11l51. ~
produ!on., ulpravni. ad wJentlta krael, vral I polis Ufe, a vrel lufka 10 isla dullna kao z.lenkaell
terozubtntu nJulku Plod Ie y,~cl , pbol8C, koJI
I,me l) v)ontlf) ; P. rolund .....I. L (narasla u yi .......
U dr:2i v,lIkl brol allnih slem.nki.
15-25 (-35) em . alma lancat..,la bllena 1.... 61
Keo ka. ekle ,i,Ufnu v,stu ,ft(ja Vacc!"loPlco&la
ko)1 au pribllfno upols krafl od bljellh. poIIIlIo
II. IPawl,) emend_ B._ BI. nalazimr;> Ie U brojnlm
fetln.reklm i mletovllill'l $umeme. s~o CO kleko- ervenku lo natlukenih, krunlfnltlll,lifa).

~.I/el M. "'unl'nl~ 1I'11ta. 2_ plod"lc . ... . r~cm I tlQom tueu, 3. 1I"0lnl<I raznl~ . ".n., nt<\O>,o1l pl()l!,
S. plOCl. l'OplKnl p,ul.k

"- '

---

~1f<>1" \ ' oo l~ ... ,"e

O~

rr\,,,,,,,,... ..,...,

21

u,," II. .,

Wlnt .. grCIn.

21 v .

o-IOi-l~JCm H ((li

S. H. aH. $b. Cg, ""

(V-I VI-VII (_Villi
~-.

SlrIbljlke uspf1lvn". brldal1", sa jft(jn 11'1 jedln,m

evijelom (rjed e sa 2 1(( IZUZO lno sa 3 ev' I" I.. r
Itilio ll And ,os). lISlovl nDjfoAfe prkomnl. p.ako
~Imo o,\.IIlu lOI!n/. oko 1._ em 111191, u oeno~i k
nUlo p.odu1.nl, u 6--10 1-2OJ mm lIugaCku dr$ku
ne rubu Ilino nnubljanl. polu kOu.st, sa Izral 10m
nllVatu rom_ na lieu US i ~ono ze""I. elaln, na
nalleju SJe1tijl I boz I jala C\<)OICV1 "el ki lO do
25 mm u p,omlo, u, ekllnomo,fn, do mba 111"
marin!. IlIn)11I511 Callen] 1I.1I6l lalasto OkfUIIl. 1
2-3 mm dugaekl. ' " 'Ja, to!utl Krun enl 1/0.1 t do
1211'111'1 dUII'- P,ainike 1m. 10. najell Afa II g.upama
00 po 2 III 3, :I: sa.-IJenl u Obh ku . 10"1 5 T.,( ...
lI .... n la p roSiren!m_ kralko 5-dJalnlm llgom D ...
11 00 vlanel.a. CaIIure u"'" . .... 5 "11'111'1 DuO"
. .drtl vellkl brOI, 0.5-0 7 mm dug h 11 ....... n~1
Zepa1aJu.a l!lf\Il .-amanIB
N aj~ j. nal,"ma u sm r ~ "' ''' am.
10.-111'1 ,II bo'OY, m llimarna not "mlele'" luh 11'1
ne,,'ralnim dO k.Je llm h" mOlmm llfa! .'IIm.1 l,
lasl'm mai'>ovlnama I , "a pl/olm
d"b I"" I'tA-

"
MONOTROPA
HYPOP ITYS L.

ORTHIUA
S ECUNDA IL J

"""

(Syn.: Hypcpsrys
mOllOlrop. C.anlz)

[Syn: Pylol,
secundll L:
Rllmischfe SIICUnria
(LI Galcke;
R. soc'IfIdiliOttl
Op\z.l

Fam, PYlo/llc.aa
(kru~~lce)

Bazllelo ... kuk .. I~l n

hljllb

Fem, Pylo/acNa
(kru elce)

5amOVf1l1eC
CU/.lOupalCI1

IC rultica, d ......
Hruko lislka

VltI_ Bltd'. N...

M""'''',Opo auc .. p o.
Fie!>'." - <><I ..
e"c!> .... p"'~l l

",,,,,,,lngW,"' _ _
P"ol.unl1_ ...
Nl~~_

b lrtrgtun

lpopllkl.

w, ......gMr.

11o.....". .. ",~
oGr.I.,,,,,,,,,,,,
.. n

I';\w ...I'''.~

21

$, Ii, ali. S~. eg, Mo

VI_VIII (~~'o ponC>Vno II le""nl
"' ::1$

Pol"ll.mlt sa le1e t lm , polll1ll1m, gollm stablj l.

k.rna , sa .Iz.,...,.,...,. kojl mole dO$tl~1 dull nu dO
bllzu 1 meta. lIs tovi ko!asH, sla)ni. zJmzelenl, 34 c:m d"lli I ~ Cm il rokl , no ,ub;.! "tno nazublJcn!.
na gornJoj Sltanl lamnozetenl. na donloj SI.an,
svjell'JI . CVIOIoYl Z'/onasll. !vjelioluekastoIelenl,
U gustlm. do 30-c'0'jelnlm. jodnost.anlm, u po~et~u
n.doll. poY'len,m, kll5nlle usp.avn,m glozdasllm
_
Um. eul~n i IIsliti j.jastl. t.CkUIOStl, K.u.
nltnl hsut, I.j.... , 4-5 mm dug.tk i P'aSn,ka ,ma
10. PlodniC. u osnovl so 10 Vllo m.llh diskusoli.
koh lljezdullh ...xtal'j. eahu'e 3-4 mm vel,ke ,
krace od VI.b!
NajteU:e Ie nalaz,mo II lamnlm IIstopadn;m I
..... jeWm U1' ..... k'm {em,e",,;m. jelovim , jelovo,
III'1r1m I borov,ml kmlll1l& s ve (10 POjll5l klekovlne bol1l (II .... po ..... sa penlo I do p.eko
2OOOm). Rute preletno na k.. enJ.~klm , rje(lo no

sillkolnlm
sll[enamo,
na ':;:::;;~:;~~;;:~'~:::,=;
him , neultaln
;m do umle.eno
Skaleloidnlm zcmlj l~lima .
Ka.a~le.;Sl i~n~ v. Sla ,ed a
(Pawl ) emend. B. BI.
Droge (Hfllba Pyrolao ISfH:undae) lma
u med,clnl
Resp'osiranjene u "~"~~~,,~:"~": __:::;:,:;;";;;
sje"o. sve do ISlandal, u Al II I,
do K~hrornlje I Moks,~a) .
Pr!pade cn kumbo.ea lnom Uornem elemenIU-

(!-)IO--.lIJcm G

S, H, Oli. lib,

C~.

r.l1

~'_VlII (_~)

...

' !, q

Kotllanl gnjezd ast l;l Isplcple!e nl. vCOmB ktll

51ebljlko dobola, mesnDID. umjeslo ~e!cn,h IISlova
ob.asla fu~kesUm III smed esl,m prllJublj'lnlm
lelaSl;m. t-l,5 em duglm Ijus~Dm8. M",c pa va.
nll'jl. CvJetovi 1.5-2 Cm dugatkl, s kupljcmlll C\'IISI
popul g.ozda K.un,tnl Ilslitl 12-16mm duga~kl.
zvonasll, PIOdnico naJ~d~e o~ruglu lo do JallU,e
eahu'a 6-8 mm dllgatka. lalasla sa velrklm bro
lem, do , mm dug,h, sYiJe!losmed,h, sllnln 'Ie
menkJ. Nakon cvlelanla suhe sla blJike ,a ~ahu
'8ma ostaju do Idu~og p,ollet:a
Zasl upllona poJOd'na~o II! u manjlm g,up,cama
u sm'~ev,m, leloylm , botcv,m .tum ama. a leko.
det Ie ~~10 nol8zlmo u h.lIstov.m I bukovlm Au
mama. nil sVjel!m, dO umle.cno :!IlIhlm , um/o.ano
kisellm, humoznlm ~cml!I~"rn8 (>d montanog dO
'\lbllplnskog vegelac1rskog pajasa KDtakletiSlle
na VtSla .eda VaCCUlIO'Picllllr~l,a (Pa .. I,) omll!nd
a .al, Ip.oreloo subsp, hypopsrys), lkl k Ie subsp
hypcphflg&8 prele2no l llSlupljena u h.n lovim I
bUkovim !umama,

lit"'"

""i-' .. '''_ : ..... u"""'" ""..",k. I ....t....

",,,uJ
.... ,,,,.,a-.,,,, ...."'" pl<><l~ '. """_
5 P"Ur'c " ..," ",.... 6 ..........
S oblifom na wOCu ,'I manlu dl.~....,.1 ,. ...
vanleb,lnO$I df\lO h tn(jr!olcdk II lRP"" ODluno
je nekoliko In!tUPClClj$k'h OblrkD oa '11'19. D04yrsta do Slln ,,, lo.m'
Za nas su ~a1n. .uhD hypopIIp tSo,n U &rpcplrys L var ""Stlr. ROI". '" I'IypOp<fp IhICl P
p ,M ,"Uti/IOta K FrrlKhJ "01' ''''a ",110_
'''Iu .asla.ljenu Od 6 251-301 t\lj .."..a """',. .
"la 51,ane IISI U ocv'jeCa p,dnot~,._ ",.
$11 dlalo.& .. , ""Mp h~ .... (watt, ) IioII>bort
(Syn AI ntpcpol, "Cl P
rtr II
Wallt ", nypop.!), L Ya,
ROIIII
h.ll ea vlenrCa Plan k. , Vlat
Icenel/a sa SUIOI' DoS I -II 111 nlBfltota
RasDJosltlnjana u EVI'OP' Anjj ... ~
(0(1 Kanade dO UU ..'"
P"pad' GorkUft\tlOlMlnOfn f1o_ ~

P """'P*.IIM
II'"
11.0._
a- ,

PRI MULA
VULOA,US HudllOlI
(S)on.: P. acaul/&
(L) Hili.;
P. sylvestri, SeClPo]

CYCLAMEN
PU RPURASCEH S
Millar
(Syn. : C. elllOpaaUm
L. p. p.)
Fam. Pr/mulaceae
Uag lacl)

F.m. PrlmurK_
(Ialllacil

Clkl. ma, klob\le&c,

kalut ka, k.lf.rt lln.

J oort.......
Trobenllca

Clklama. kokorlk
J:1r,\ I1'lC, Itlleka.
j :1r.\ltKU

UItK.\:1M:1. manollO
6IL\jC

p,itnro

Comma"

PrI _'.~R_

poure. .u

Alru~:~f.'::";::;

E,d'Prlmo'
Prt.......

Erdoch.ll>o
Clclomtno. pM porel""
.0poo.,rl<'I""

AJ>._

no_ocr
o6t.o""oo,,,,,,.. A

2l

V.S-l0em

..

S. H. BH. SD.
III_till-IV
~

Spada medu na]ranl)e prolletnice : cv)eta u prn

predprol]etna dane. odmell nakon olapenla snl)e
na.~lt o na prlso]nlm ,I.anama .
Donia al' 8na IIstova. rubo,,1 lista, cvletlle petel]ka
I bri6Ov1 ta!lce sa dUllatklm (do:> mm) 5t.!e~lm
clltflcama Li stovi lIaboranl. rubovlma prama natrail ....,nutl. u doba cvjel an]a 3-6 cm dUllatkl.
kanl]e do,lItu vete cI,menllje. CvJetovl dVClspol_
nl. ~lInomorin l. na tankim d~kama, Izbljalu It
edlna 11_ , o.nte. Catlce va ljkesl a. 12-ISmm
dUlletke, . .stO)' .. od 5 meduaobnCl .rellih lapove. bndMtl: brldovl ze t,nl, u 1I0rnjem dljelu lut
kaU. Krunica aulaUtne, .aslojl se od 5 lal lca.
Oalm I lptne s";leUolute bole krun ,ce. pollole
obTlcl .. razllf,1O kolorisanim laticama od polpu-

II'.

C)o~r.m ...

0rc'. m.... P.ln cSo

tlellto
S' ... ~. ,Io
SC~ I" ...,bl'''... ,

2J

'1 _ S-'~cm G

..

S. H. aH, Sb,
VJ-llCl-x}

ca. "'.

no bllele (I. .Ib llla Maly) do purpurne. Crv8n1 I

Ijubltaste bole. Cahure okrullinte, za oko 113 k.....
~e od ta!lce. za Y/lJeme zrenla polellie. SJemtnkl
oko 2.5 mm dUlle. smade. bredavltaste. Tlplfna
mlrmakohClrna I endozoo horna blilka
PoznaH lu brojnl Sponlanl bn l8.dl 18 J85I1ac!ma IP .' alior (L) Schreber I P.""" LenMRd.
HUdS.], a poltoje I brojni h Clrtl~ullu.nl obllcl toil
te korlsta u dekoraUvne sv.he.
Rn' e u svlletl im lI5Iop8dnlm tumama I
ma. rubovlm8 t uma. ~um.kim tislinama. votnjao
clma I druglm slltnlm stanltl lma, na IVjetlm. rast.asi tim . hranljivlm, neutralnlm <:10 umJerono-ldsetlm humoznlm. p)eskovltlm iii karntnili m lamtjllilma od nlzinB pH do subalplnskog vegelac:IJ.
akOIl polua. Karakterlsllfna vrsla .azreda
co-Fagel ... 6'.-a l. 50 Vllege . pa je l~ret.nIO 11
v.llkom broju !umsklh asocljaclja, a tala Je I a
broj nl m zajednlcama vegelacl)e dollnlklh Ilvada.
Rasproslranjena)e u zapadno!, srednloj Ilu!not
Evror:!l, na Krlmu . u M. Azill, Sirl)1 I Armenlll

II"''''''
au...

ca. Mo

Kilianac Ima 1 kolll.don (_p$eudomonokOllla.)

Podtemnl gomol) okruglasl. I.5-5cm u promj<!fU, obnutao 16nklm kornanlem. Llstovl prlzemnl,
zlmlelant, debell. kCllaSII. bubrefastl III srcull
rljetko lapo'llll. no dugafklm cl r5kama. No IIC~
'amnOtel,:nl sa srebrnkastlm pol)lma. na nahtju
crvenkash Cvjelne d~ke ndto dute od IIstova u
stadi)u lrenja plodova splralno uviJone I POIIJ~tu
po zem') i!lu. Cvjelovl pojedlnafnl, oko 1.5cm
dugatkl, p rUatno mlrr$u Krunlfnl IIsll~1 Izdu!enl
III Ja)asU, 2,2 do -I pUla du!1 od cljavl ~runlca
Plod )e okruglosta fahurn oko 9 mm u promjmu
dva pula duta od feJlca. Sjemenka 2,5 mm duge'
Na!azlmo )0 u svljelllm III polulJenO'iulm termaIIInlm ~umamo nll kamenillm, sv)atlm. rlUl reslltm,
nautr a!nlm do blallo klsellm. humolnlm zeml)T!I!ma Cld brdskOg do subalplnskog vega'atlJ'~Og
pojasa. doplru~1 u vTslnu rjade I do 2000 m. Prl1\llna J~ II vellkom broJu bo rovlh urodnlca obuhva~enlh svazom Omo-EliciCln Hat u :alednl-

cama crnogo I b'jeloga gmba eOuhvet...,,, _

zorn OS/lyo-CttrpmlOn elllmll'" H..I I CI'
RasprostrMjenl Je u ZemljDmli Evtopa tca"w
a.eall )e u jugolSlocnlm "Iplma , Ir"s~ '" pllP\I""
mll)_
U 51ulilenoj 1 n.rodnOj me<l1(1lJ>I .. arot 10 . .
upotreblJava 1I0mol, c'klame (Cyc'a,,""" luWt
O$lm obT~ne Olklame. u na&oj lion ... IMtupIjana Io! aVIla alll0,,10ne vlSte ovoa tOdt
p .nd\lm S'blh & Sm (CII,.ta .. PtOtrete' til-V)
r C. lwd.rtlollum A,ton tSyn C __~ I........
Tan I levjelll k'''jem Ilel8 j u 1 _ VIII XI I
00)0 v.t.l...u a'Bnovnlc. ,,,,,.",, ."ma ........
mod,'arlll\lklh subrnedll..... lkll'l -.......
U c~lef.rslYU ... fI'lt\OgO !WJ81. . . . .o&wII
O,llka I ~,,'a C. ~ MU, II wad .. brojlWtl
Iorml kClja :.e ratl kuru. ,..rotno po ...
,bo

c.,..

.e

EUPHORIIIA
..... VGD... lOIDES L
(Syn .: E.51/-'e",a
Jacq)
Fam Euphorblac ...
(mljetl ke)

MERCUR IAL IS
PEREN NI S L

(Syn .: M.

~ Ilvelfce

Hoppa : M. /onp;/ol/a

Hostl

Fam.

Euphorolsc e~e

(mljetlke)

..r~ 1111Mb

RuUI! pro, lnK

l um, kl

Kole snik
M ll r ,I,:\.IQ II:l ~1.\C<lQ,
LlIY MCK:l M Af,." lIt a

Trpefnl

{lOI~ec

llhllpCltr HI3

Doll"
woo<!

Sp" . ~

Eup""_ t .eullIM
" "......."d l..
~ .nd"~lt" .. I~

1I1 "~e "u.ul.

21

V " f22-)3D-70 ~ m Ch

W.'d-

IIlngel treul
Marcorella ~u' .,.d.

Wolll"'lIcn

~\o.""""A " M~ u.dI

!.I_Uf)'

M.. cu,I. le "" "'.

Au, dauerodes

npo."":o,,,~

""""'.,a""n

2)VB ' ~ ~" G(H)

0,
S, II . 8H , S b.~ . N .

IzdWIC I bro)n l " horlzontalnlm , odNenjelim

korl/eMm. Slabljike I IIstov l goll III abrasll , da~medlm

dlKk.".

u tupe.elma. dom

Ust<w1 ste rilnlh sta tlljl ka

~ ellkll" -7

em dug ll 2- 2.5<;m

IIroklj, tamnozelenl, teslO ko2asu , crveno III CrY&noIj ublCQ,to nahukanl, p r,,~lmlluJ u . Ustov l evjet.luih lJtabljlka mllOgo manJI (8- 25 mm dugaCkl
I 8-13m lll 61.0111). tut k*sto:zelenl. <:-'uH Mrml

nil ..... Vltlnom S- 9-znlclolle. CvjOlOVi JedllodomIll, NClnj..,. tu .,1. oCII" akuplne, tzv. clal lJe (cr.IhWm). koje 118 Natole Iz jedoog. a redli n!&g len.
,kog CYlI". opkolJanog I 10 ill ViM v Ila jednoIJtavnIh mulklh evjetla, ko); $II svi zajedno obaYljanl u}edtllCklm ovo)em II obllku zvonCII: muikl
CIIjeIIti . . _ 10" Iz po tednoa jedlnog prd nlb;
za)ednleld ovoJ. koJI je , lleIIn ocvIJeCu poJedlnog
dVoIpoInog evlJata, lma mI gomja'" tubu 5 mba-

S. H, BH. Sb,

eg, Ma

I III _ /IV_ VII

IV- V I-V'I

In .. I I

ca. kojl 5" " s pravni ill svlnuU p,em ~ unul . a

med" njl ma SI! na lazi 4 - 5 po lumjesl!tasll h !lljezde. p. lcvjelnl IISIIt l po dva su medunbno s,atli.
Plod je s"hi lebolac, o ko 4 mm dutlne. toJI }e
g ol. sitno punkUra n I h.apav. Plooovi ~rlju od
juna do augusl8. Sjemenka la moo s lve do c . nos iva . 1.6- 2.1 mm ~iroka i 1.6-1.9 mm debar..
Za s tup ljen a u Iis io padn im. rjede teUn arsJdm
! umama i :lI ke.ama. ,ubevima tuma I l umsklln
t:lsllnama 00 n irina pa do s u balpinskoo po] ....
Karakle ristlt:na VlSla . eda Faga/alla Pawl.
Ras p,os',anjena je u vel jkom dl/elu EVl0p8 I
Azlj a . a u S jw . Ameriku je un asena.
V"., ma Vlrijabllna vrs ta. Koo IIp,koo oblikl :
va . MIJ"OCI........ tSyn. : va . typica Flo. l/ SYI elljelovl s u d lahvl; var. om. . Beck Ima nItU.
do 22cm visotu. stab ljlku : v... chaIa.... (1'imb.la9' ) Boiss. in DC n ije dlakaya. sta blj ike til joJ
vlsoh do 35 cm. a IIslovl iU obrnuto j_jaW I kJI.
nasll : va .. .... Icoml. Hayek je , obus",lja od naveden lh va.lljeteta

Rlzom h o, l~on tar a n. p Uletl Sta bljlke JeaMs!a.na. u donJem dllelu {lola II! slebo d laka ve. proma
v,hu dla ~ avl Je . L1s lo,,1 sa S-3O 1-"51mm d ugom
petelJkom, $mj~len l p.( whu s!ab)JI~e" B .a~ lel e
Ja!a ~ lolBneelast o. o~o 2 mm d uge. Cvjetovi d vodomn( Ina roto~u su t e nskl prlmjllfc,). samo Izuzaino jednodomnl. a Ima lu j od n O~ l a vn o ocvlle~e
s a 3 (-4) 'etnjJ~ a ; " ' a\ lutkB razd lJello n Ie na 2 d o
3 dije la : mu!kl cvjolo vl s ekuplleni u maloc:vJeln e
lopl~ste g ruplc e: imaju 9-12 p.dn lkll Plod" d o.
S mm du~, p.elctno d vog radan. D 5"dli; naJ~fll!e
2 okruglas'e. oko 3 mm duge. blJelesovo sleme n'

;<; -121$4)

"'.

P,ema obll ku I "elJ~l ni, 10 "iItol iii manlol d lakavosll I('nih plojki oplsano Jo nek olr ko lnlraspec ijsklh ob ltka
Nasetjava lIe nov riO ! ume I ilka re , na h ra nlj!vim. blago, umjefCnO kisellm humoznlm. IBSU05111m, t e SIO komen lhm III ples koyitlm ze ml lllhllll.
od nlzina pa s" e do po las " kleke vine DO. a Klrak!O,;slltn~ v,s la ,Oda Fagelill,. Pllwl

1"'_........

Co'." 2 P......... , I <I'"lu ' ' ' _ J_ ......

..I . m"~1oJ
'U-.'
, ""'1"' """"",
~
"""ala.,........
B b .......... ' plOCl I pIo<i. POII.- _ _ _
""'~

,_."... ""'10 IUd""', I'ffl, ...

Rasll, ost, an jeoa Ie u vetem d le1u (v'oPe jw2

nOj RU5il'. na K,vkazu. u Pan:rl' , S~. AhlCl
Pronesen a I nlliuralu.ana U Au,trt.111
Os,m ove Vf$le. u ndol ,amll 1IU ,"UO /enB
Jo! II. a~ l . I/Odnogod'lnla. 20 30 t !GI_
"I~~ a billka sa rllll , anatom. Oetworotlfldom ~
' jlkom. Cvlell 011 lJetnU'1 ml~ PI' do u..
I~ent, /I / &$IIt. 1180 kOIll-u.a bIIjU /\I ~
nlm ml"I'ma. fill palilma. Ylnogfadltr\,L W' IrdO'fe.
1rlll00 I na drug'''' aJ tn m..... IfIl'.l ........
Stolllb. &. Hoppe I rna III all . do oknl9Jale
<19. kOl' SU Sjedetj III Nt v.IO lual_ ..... na
2.5 mm OU1;lrm pet.'lt.arna. a UIl""'~,.
n.m laledn,oama _ " cmoga I b t-Ioga tiI~
IOSIf)'OoCI""nlOll on.IJtaJn ....., na sIr.........
!!umU$ll,m nmlloito .... '

"
ARUNCUS
DIOICUS

"

Fern al d

AREI,IONIA
AG AIMON OI DES
{LI DC.

(Syn .: Arun(:ul
~lYlSf" KOSI.I:

(Syn.: A91lmonl
I{Jrlmonoldfls L)

A. vulgaris Rlnn.;
SpltNe aruneu. LJ
Fam. Ro.Ia ..e..
(rullnjaf.e)
SUrvtlll, k ozja
b .....

Kre.nltevie

nl~.dno

F.m. Ro,aCllIO
,.ulltnjaeo)

SII(:e k, oskorlclI

MaTpYIl

K 03ja 6plWl
Go.t._

A.r"""e .Ouvagoo, _
aobO<lc
W.ld-G . la~."

8aJ1Mo

al

ca~ro

T ooc.'_~

o6ooI.",.."R.. n

2!

V .. 50-201) em Ii

S. Ii, Bli.
VI-VII

Rizom odrvenlo, jakel razgranjen. Lls\ovl do 1 m

.... &eslruko aAlavijenl, sa d"ll.aklm peleljltam .. nttmBju palistlta. Cvjelovl su jednospolnl, rlJelko dvolpolnl, dYOdomnl IlL pollg.mnl. lilni
(3-4 (-5) mm u promJeruj. akupl).nl u gusle. do
SO e m d~, plramld'lne, me!lleasle cvull. Mylki
ev)etIet lmlju 5 lutkaalobljallh 1,lIea I 20--30
pralnikti. lenskl C\ljetovl Imaju 5 anljefnobijellh
IaIle. I 3 urpele. PIodovi su goll, vlletl mJehu rl
11011 ..drte Wllkl brOI veomB silnlh amotdlh liemenkl.
Javljl .. poJ edl~o III u man)lm grup_ma u
zasjlfljenlm I vlabllm tumama, Aikaram" rubo
, [ml iuma, uz planlnake potoke. naje!te u hr.
isIOYOm I butto...om po)_, cIoplrutl neked do
lut.lplMkog po)asa. Cesto ). tlan vagtlaeJ).
vt.okih zellnl.

2! V"S---20(....Je)CnI

sr.. eg, lot.

2n _l ~ . I '

dug~l,

e"I.J.d AIi.j.,,,,,,y
"'.llIoln. F.u..,'
AI~ mol ...
Wold"'.m.nl.

Ran'lj" sa na slobo klsel1m III naullalnlm humoznim zomlji!tlma.

Zbog izvanrednih dakorativn,h syojSlaYI mcd:a
na~1 prlmjenu u horllkuitul l. U neklm zamljama la
zdtltafla.
Ima .. allk! areal u zemljama EYrcpe, Azlje I 51D'1
Ame.lke.

S. Ii. BH. Sb. eg, Mo

V_~I (_VIII

Rlzom la n.k. dugat.k. granal. Slablllka U,PIDVM

III USlBJUto, okrugla. pri dnu testo pur ..... rf>Q na_
hukana. Prlzemn; Ilstovl obl\lZuju rozetu. Oni au
10-15cm dugaekl. tsprakldllno pOlalll, lI1I 3 (III
5) vatll [ 2 III 4 Pllta menJih IISllt . ZallS(:i pr!zemnlh hstova .medt. na rubu cjelovlli 1\1 Izdi
j"'lenl tIP 2-3 refnia . lIltitl s obja st,aflD dlak.
vi. sa Iz rafeflom p&laslom flDrvatulom. Llllo ..1
stabljtke Zflalno manjt I Jednosla'll11jl CIIlelovl
n. dl)5\a duglm drtkama. obrazu)u vrAne. 2-$0'i;'VllIlne glonlesto evasll. OpkolJeni !U omolatom
pr1cvlatnTI'I US'(1V8. Cvjolcvl Imaju Ul prow s-tl..
nu tdku [01 I wnlaku tdku SIl.llyljenu IZ I..
stlta koll stole izmedu lop()'.'a. pa $0 tml da
tatleR lmo dvoslruko .... ~I bIoi lapo"a od b,oja
loUco u k.unlci Krunltnl IIstltl eke 6-7 mm dl>'
gatkl. C"ijo, Ima (1-)2 plodnlce i 2 VlalB I 5-10
Prdnlka. Ploo sa '-2 smede, gole sjemenke
Mlrmekohoffla blilka.
llvl U sytjetllm IIslopadnlm. mleioy,Um I teuM'skim ~umama od monlanOll do subllp!n*"Og

YflgBlaet,skog po)..., na J\lbO\'ImB ......... LIZ . . . . .

ake p"ieYfl I proljaka na I\'INIm htanl NIfIl.
n8utlalnim do tlI.go "u~",m ;rem l1li..... K-.
.aktorillitni ..11111 II1Itlta _ _ bullOvlh ......
(FlIglon Illyrleum H-It} 1(.0 pre! u naIuIfIIo
ga u V'IIllkom blOIU 'umalt 1'1 J.I.cfn~ 11_ . &It Ulmtje

Ftasp.a.tlan,.n Je

lltotne Evrope
Pfl~d.a

Jlml)BfO\B .,..,..,.

,hrskom MolnO," _ _ Iu

juooo

FRAGAAIA VESCA L

(5yn.: F.ly/lln,,/s
Ouch.)
Fom. Rosaceae
(rutltnlate)
Ja!tOCl.

tum ....

POTENTILLA
MICRANTHA Aam, III
Lam & DC.

15YII: Frllgllr/a
prallCox Kil. In
Sc hull; F.fllCurva
K,t ap. Gomboe~;
F. .starll's All. ntln L)

N.vadnl jagodnjak

Fam, Rosaclllle
(rutlen/ate)

UI\.\IcJ(lI jlll"QAII

Pa'op..'., pIIJa
lagoda, I,Jou Ilgodir
OrobnoC"l/olnl
pelopr$!nlk

J:r.lona j:lrQ,\il,
f1Ccja jam,la
WIld

s"botNy

Pm~

F'., .... de. b<>l.

s."... S".....w.<"I

POlo"lIlI pelO,es

W.ldErd_O
~

.. I"blull; ...

II ........
Flnll'l'kr.u,

.....""',"""><;>."'"

2J

S~bljlke UaprlVn je(le vstllru~ . 1,1 (lonjam (11Ielu . . .t~lm, u gornlem dljelu nalfrite u
poIeallm dlatlCllma. LlsIO'o'; nil n.lifju sa svllenkaltO poIeulim dlatlc.ma. CvlelO'o'I okO 15 mm
U promjeru. nII~ dvospolnl, 'Ieele ,ednospoln l C'lJetne drU<e $a pr,le<gllm III Ulpravnlm dla,
eiC.ma. C'l\tlovl lmalu uz pravu fdicu joA I vanlslcu edlcu IIIIII.....jenu b: 1I111~., koll s loje lzmedu Iapova, pa .. flnl da tailca lma d'iO'Slrui<Q
*1 IIfOJ laPO'o'I od b.ola taUca u krunjci. K.unlfni li,tlc!J 4-8 (-10) mm dugl, golf. Plodnlee
gote. J 8ljlodastl ml. nl plod .. lallOl1 OIl izbotenog. _nalOg I ~nog Cjelltl' u koJem Ie na1_ brOjnl. medUlObno "obodnl. lednoplodnltkl
oraItltf. Plodovima .. hrane plica I ne ke (lruge
1IoI1nl" doprJlIoOIttl lakG raalj .... anJu Ile"""a
{MJdozooltorlj.J.. J8ljloda I t . ezmnob.". I vegeI8IIvno (,toIonll).

v .. r2ll1-3Ol em II

S, II. 1111, Sb, (;{p .....

IV-VI (e..,o ponovno u J.....I

S, H, 811, S~. Cg '"'"

2n .. 14

In

Ima .... 10 i;,oku ekolo!ku ampllludu, ,II je n,j-trite nalulmo u vegalaeljl sJe~lna, !umsklh pohri!la, krtevlna, InJagoloma. dak le u ul.dnlc.ma svaze AlIopjon ""lIadoMn 8r.81. reda Alropetalla VUager. zajll<lno la broJnlm drugim plonl/s klm vrslama, Rasia naltal~e na svJe21 m, h r.....
IJlvlm blago do umje.eno klaallm humoznlm. kamenlUm III jljeskovilim .emlJISllma, posebno ...
zemljl~tlma bogallm nllr.,lma, od nl.lna PI 110
subaljllnskog vegetacljskog polasa
RlI$proslranlena je gOIOvo u cljelo] E .... oj)! I u
urnl"enlm dllelovima Azlje
U na!lm tumama I Ilkarama testo sus. ete/lOO
lot dvll8 v.,le (ll'Og rada: ktlIIlau [(F.IItOIC.....
Ouch.1 (SYII.: F. elal",r Eh'h.)j kCHl kola Sir s labtllke I C"l/Ietne drike sa vodoravno s, rietim die
eleama. a lzru,e do oko 40 cm u visinu , plicavIeu [IF. vlrldlec Ouch.1 (5yn.: F. eo'Una EtHh.ll
kCHl kola la ta!ic a prll~11 ItZ plod III Ie uspr&Yna. Poznali au 1 sponlanl bastardl i.mlt(fu ovIh

Ri.om nndleman, kratak, uSl8Juel 111 uspravan

sa vellkim bro]om advllnl,vlllh korjolloVll BIIJka
10 bez vrilota (S(O'Otto). USlovl nadmo~uJu cvl"nu
SlDbljlku, lISllel 10-1Smm duga~kl, po obodu 511
6-10 zubaca. LrS!O\t1 SloblJlko Clolo"','1. lanCOIO'
SII I!I Jajastl. "" vrhu teslo HOP''' '- lis," lallsel
kolasli , srasll sa IIsnom dr~kom CvJoIOv, 1 do
:2 (-3) no dugaeklm, str~ee dl~kav,m, d.Uoma.
~oJe p051110 cv/eilln/a omiliave Cdltnl IISU~'
(lko S mm dugae~1. soble Slrano dllkllV'. n3 urou
,.alnjoj Slrani u donlol pOloy,nl pu'pu."1 IIII tu~
kastl) Krunice prl dnu teslO rU!I~aSle, 3-5 "1m
dugaekQ. Fllamonll u doniol polovin, gU510 lrepIjll.lill. Mlnnekol,lna. vrsl'
Nail_limo jo 1,1 SVII~llIm, zalravlll!f1im, "'Iopad'
nlm, ml"~v;llm I tellnarsk.m ~urnoma I !,~..a.ma,
rUDovima auma. !lv,c~ma.. modaml I ! umsk,m
propl~nclma, np umlcrono SlIh,m, IOphm. ~ran
I"vlm, humoZn,m, kame"ltlm zemll,t.I,ma od nlz,na do monlanog 'teIIecllC'iskOQ poiasa.
Rosp'(lslranlc"p {e u jutnoj 1 l1eelnjOJ EVfOSlI

~,.

IIII-I IV-Y
12. 14

, M,loj Az I" P"Plda .ubmeo,l ...... lo.om " elernenlu

Bh,ka o~Oj ~'!" Ie ................... [ ' __
nIoIlca A Ke.ne'l ISyn p m~,.,,'1ta $UbIp _
mollc" ~K .. 'n"') G.".. P "" ,.",,,.,,.. C
a
Th Wot!ll. kOd ~OJ8 SU , .. b!1 k.
~
driko Obronl., broln,m II!UdaS$ m dtat came. _
Ja.poy, su !unt. ad '-\tea tat tlU ".. ... I'\a
lra!nlOJ SliM' P" dnu luCkas!1

""0\'1

Sh~M la , P. ___ IL) G...:ke ISm " Ir

gBfU"',um Ell." ..-..... "IIQan.,
l
P l,agaftOldN 'i,1 non II kOla ..... ~ podank" a 111.....111 SII _ ' " nrtasb
lImo te pr"Wl'IO u ._~ dt
""" zemlte I'\a .. tIT"" 81a1U1J_ keG

i........_..;.

~nl'

"

"

POTEN TI LLA AlaA L.

POTENTILLA
ERECTA JLI
RAuscher

Fam. Ro.!8COOO
(,u!Jenja~e)

P.'op,.,. blj.r.

8011

po~oprllnlk

,Syn. P. lo,m/M IIII.

10kes; P. 1S!/tIes"IIS
HDCk.; To,menllli.
e,ae/II L)

6c,. IICTOlIpcT

Fam. Rosacaaa
(.u!!enlata)
6.~nJ. k,

pelop"la

S,ena mo

ComlllOn T~r""",UI
POlonll lkl

"r......

WhlhO CIOqu14ol1
Pot""lIIl. bl.n.~.
Wei .... FI"II"'''''u!

To.m""llII. commuM

8Iu' .... I1.

W.ld.fI~ .. I;r. u'
To. ..... ,III.

"""""'n Gc..u

21

0
1. ~ltf"'.<, ~

'1. .,........

glOCltllco S

II QdrvenJelog. do 35 em dug8kog, nadzemnog ril om8 11bI18)" prizemnl tfslovl ko)l SU II

rozetlll"'a I uslalueo 111 usp'avn" slabljlke kole su

ob rasle p"legllm III uspravno su!e<!tm 0;IIa/:lc8-

m.a Pllzemn' 1Islovl nil Ueu 13mnozelenl. :!: goti,

na nalitt" I po rubov,ma sa gusH'" s'cb'naSIO"Vlm dugim Clla6came

LJllitl 20-40 mm du-

pkf. u gornjem dlJolu 58 ob,O s(lano sa po 1 do

~ zube.. ' jede (;)81I)'o'i ll Zal lscl koiuU, lineal_
nolln(:8I8&I,_ skore po cI/eloJ dullo! arull s8

lIanom d.!kom. Po 2-5 ""/lJIova n.. laze sa nil

dugatklm I tankim elf!kaml. ob,nllm s prlleg11m .vilenkutlm dl'tlc.rna. Cditnl IlsUel oko
6-7 mm dugltkl. prlle.glo ellil kavi. Krunlenl II
.,tI7-10mm dugatkL P'8tnlka Ima 20. Filamen_
U '" b ojen. goll. PIOOov' Iu jfilnoljemene o.atl

10-15 (-3lJ""'

y"" . ,........"'"

fl

S. H, OH. SII, M.

IV_V!_VI)

S. H. 8H. $/:I, ClI. "'.

V_1II11

ee. do oko 2 mm dugatke. samo prl dnu dlahve

MI,mekotlina billka.

Ima zadebl]ale, elilnd.leno. 1-3 em debele .ilorna ko]1 SU Il\Ilna m.kosmedl. Iznu lra crvenl ho
k.... CVjalovl 4-tlanl !.jede 3-5-0lllIlj. 8-IOmm
vaUk!. lallee (3-) ~-6 mm dugatke. vetlnom ne
Alo du!e od lapeva. P.I!nlkll Ima 14-20. Plodovl
SU jadnosjamene orotlca kole lu nabo.ana . jade
SkOro glliko.
Blljka vrlo .hoke ekoloth amphlude, nallWmo
je u lIc ldotllnlm '"mama. v.II~ln.ma. na [>dora
elma I [Ivadamll. 10 I u vegelaoljl nadillnulih c.etova I.au Spltagnion lusel Sr.SI. Svugdla su 10
klsela zamljll1l. pa sa ova Vf1~a IIb'lIil II Ilf~,le
Indlkl lofa klHllh urnljlStll. II u "10 v.ljema I u
kalellobu. Halazlmo je od nltih polothja pi do
prako 2000 m. Up.lIVO lboil lako II.oke ekolona
vBlenee IZdiloroncirao 10 fillV nil InfnrspDCljsklh
obhkl.
Ima vallkl areal: zemlje Ev.ope I Azilo do Altliia
I II sjevarozaplldnoJ Afrlel.
Rlzom ove (I I drul1lh v,,11 OVog roda) pod
I""'nom droga Rhllornl TO'lIIInll/l. . lme p.lm]e-

Zaslupl!alla ill u lormolllnim 5v,)ellim hraSlovim.

h'aSlovo-borovim ~um.ma (najOetce u ~DiednlcD
ma rOOOV3 OUllrcel"lIa pubeseenrls B'.BI I ENeo
P",elalla Ha!). rubovlma tuma, U Ilkarama, lID
umjereno suhlm. neutralnlm. do umJo.eno klse11m. humoznlm. pjaskovilO kamenlllm lemllllfma
od nltlna pa do montaneg v8gelaeljskog pojn.
(do oko 1000 m nedm. vis.) . Oslm nil k.eOnJaku
I doloml1u. v.lo Je oSla na sarpenlfnsklm s~l;'
name godjo ul~1 u sostov h.aslovih I 1Hl,0vlh la
loonlea (np . lro.aklo. ISIIna je v.s~a zsjadnlee
Po/cnlil/o elb.:!OQUOleelUm Pavlovic. koja 10 01>1
una na 5e'penUnlma ZllI llbo' lI u zapadnoj Sr.
bill).
Rup.osuanjenll Ja u ce nlralnoj I jufooj Ev.opl.
10 u cen~rolnlm I jutnim dljelovime ScvjelSloog
Seven. p.lpada subponlljskom 1I0<oom elemen-

'"

:..:~!.or~-::(~ "'"~'''.,~~t~t!l0~''',~

dO"''' u'dul," ~, .. ""

~-

nil u ,/u!benoJ I nlrodno] med 0 nI j.. /fI1 WI

procan.~ !laSklVlna. z.lIm .mo,- II~"" "'Oba
kllelJrtOI1 okulall. n..k,h k HI I'll d. Upel.eOII ..... SI r...o -.tltriOO_ II phk .110...,a/I.k.

"

OEUM COCC INEUM

GEUM
URBANUM L

Sl blh & Sm.

(Syn.' G. flrandmor~m
K. Ko, h: G. u dlall
friv; G mace donlCllm

Fam.Roucne
!."l.~nJa~lt)

GrI50b.)

l etja llopII.
blllhn.lk

Fem

Rosa~eu

! .utl~njetel

Hpv.dna e tena

SkerialnoelVena
uelj_ Ilopa

U pU KOPCUOK

UpDCU KOpt:UOK

,,Benotte.

liMb Bon""t, WO<>d

~ .. boo d.
SoolnHlonolt

EchlO "'." en .... "

CMloIm.,.. "".

_"'to

Sehlr'.cfl.N.'kon"",,,,

" -.",, rop!>JoCl<oII

1
R,wIn

~oIJkas!.

' f~

j 'Q; \'

koso 3-7 c;m du; I ako \-2 em

debeoo. pril olno m" 'M na karanllllt. Stabljlka ... aJCelt, !: 1O"nllo, rjeda jednoslavrMI, uspravna III
testa P" Ilnu S8~ljen dlakave , Oonll IIstovl u rOUll. Ilprakidano peras!i. ImD)u \-~ pari IlstIC.;

' 8"nl... lnl Iisiit. Il,oko jajnt. 2-10.:m duO.eak.

. . 3 - 5 . ewl ..... ko)1 l u dVOS\tuko. gfUbo nazub
IJent UttO\r' stabljike 1nalno ma nJi. 3-S-t:tanl,
lIomj' I rod ij&lnl. CvjalO vl uspravnl, 10-15 mm u
Plornteru, iull. Callfn! 1I, IIti 3-8 mm dug;, U J>O-

tetJw ut p ..... n!. nakon cvlalanJa, proma doli. $ ...1Jenl l/s1,. spoil'" tuke lI".alno-lancet8sI1. zn-"
no k'.~ od p rav,h Cdl t n lh IIIU(:a. Krunitnl 1!slltl

"-7 rrwn dugi, RIIkon evjMan!a lako apada!". V,al

lut .... Ie dug_hk I brtO nil Olpada O.&!t ltl 3 do
& mm dl.lllltki, dlakalll. ~ko 58 ZIIkatlnju Ie
knno tiVollnj.. pa l1li tako tiro (.pJzooho'/~).

_(_Ie",

21

"

V '* '~crn H

00:;
s. H, SH, $D,
V_VII (_U!)

Boono

Ca, Mo

("_tord.,.,). Sb . M.

VII- VIII
210 _ 0.10

~-"
2:ivl nl h.anlllvlm , Mzlt nlm, neuumlnlm I umje'eno klsell m svle1im zemljlltlme,
Zas tupl)ena Ie II bro)nlm ~UJll$klm uledl'llca""
od nlzlna pD dO me>nton.Dg vegolacl)lkog pojlU.
~Ii eonto doprro I dO preko 1500 m nldm. vis. NI)tette je nll81l,.,o u ~vllolll m lumam~ I ~Ikar.m
nil . uOOylma l uma I 11ka'8. II l ivrclma, liZ 09,ade,
put"ve i d ' l/ildJe. Ka.akle. ]sllena vISI. ravell'
Ouerco-FelJelell B. -BI. & Vliogor
Orog. (Gel urballl, C.ryoptrylll18a rhlroma)
ima p.lmjenu II fl8.odnoj I slu!t:renoj medlclnl.
Ruplosr'anj"nl 1I010Y<l u el,,,loJ EVlopl. u
refilm dljl lo'i,me AlIJ" I u slev. Alrlel , U S)ev.
Ament" I u AusI.aliju unesona..

_'a-

Stabl) tke uspravne. .e:g.,nalo. sa k.a,k,m

dlakama. Prl~emnl 1I110VI lirasll, Ilprokidano pe.
raslI, III 4-6 pari bQCnlh "sl,~a. telmlnalni IiSI e
~neloo vetl od o5lellh. oko 8 em dug_t.k nep.aV\lno k.upno natublJnn l.o!njav,1 bub'eJaslOg
ebl lka. Ullevt alabljlke nap.avllnD k.upnD nazubI)anl III nHl0 re!n/evll!. listevl rnok~no dlakavl,
InltDleseenelja 24-cv)elna. CvjelDvl l'ehk . IIIO'
zitI) IIlepl. livo oboteni. usp.llvnl, na dugatklm
dlt~rnl. edltnl listie; ervenkeslosmadl, polliJo
cvlulanje odslojetL Oraleltl bro)nl, sa O!lI1m
dlatlcama. Ie Sllako kato l:II kano tlllOtinl" kole
Ih Ilko .eloo." ne ud.l)ena mjesia (epflooltorl/.)
Klo IZIPzhl hlg.olll .Ula 1'18 vlotnlm mJnlrma,
Ul hladne planlnska poteka , b;'i(l'o. narol!lto \I
sub.lpln.kem I alp.nskom pojasu. plale!rro 1'1.
elyorcl'lim pcv" ,nama (zalad"lco lYellt O,/on
1:0,,111111 Horval). a OeslO na s vijollim mjnllml
unul Smreey.h 1 molikm,h A"ma. 10 " klako~'n'
bo , II IlbIJa ,'ml zalene jotlo I);ao np' u leled
nltl ! le.ke 'i,bo I zelcne joho (SDI/e/-Alnelum ~/-

,fo
Col,e Mile & Popov'~l op ~ ... 51 oj
planinl u ,.,QtnoJ S.b 1'1
Raile p,e,ltno nl all,,,-alfllm supatrll .....
lbog VllOn'la k,~pn,h I I'I~ obo,.., h cY.aov-..
~10 as tu 1 ,,". \I VIIQV ma ,p.. _.
0 II 0
r8Zn,h v.llorsk,1! ~~Il v... II'IPI va' nor. ,llIn
hO'1 I drl
..........1

"dlt

"

"

WALDSTEIN IA
GEDIDES Wilid.

CHR YSOSPLEN IUM

AL TE RNIFOLIUM L

Fam , ROMeoae
(rufln) aeaj

Farn.

S/J~/lraQaeoaD

(kamenlkaj
Pomo"" , fulln.

Vald,talnl/e
bldenkula

PlOmen/alnOllslnl
v,anlenlk

Vald lejnlja
Ga.\ ,\Il1T:1j lloll
J{OpCIIOl(

Oo,!." I

Alt"""le1UYH
S...II.. ~.
1..,111"" al,.",. .
GoldMlld,r.",.

Gold e ~

Woc~ .. I~III"lg"
Mlld,.~1

Wold ' lel nl.

~,,>."""""'''.
",<",UtII",p.

S',".llI""''''
1l"'"",'."" 'WWI

21

V ~7_2S cm H

H. Bosn . St). M.

IV- V
211 .. 14

Rlzom puzetl, be' sial ana. Slabl jih nlska.

uslaluoo jedva nadv,aul u prllamne 1I,'ove , lIslovi
ilro~o bubretasli. u oanovl sreasll , sa 5-7 re!nleV<I. 1<ojl 91,1 na rubu grubo nalub llen l, Inlloreseenclje $-7-cv)elne , Cvjetovl hermahod ilnl . 10 do
15 mm u promjeru. autoje "" 00 5 dlnlh I 5
1<runlnl h IIsll a, 3-5 plodnlee I mnogo pra$n l1<a.
Lallce dute ad lapova. prl osnovl uVDsla. Oratlel
dll~avl .

flIlIIle u svlJaUlm IISIopadnlm !umama I ~lkD ra

ml od nlzinskog do montlnog polasa,
flasprosu a" jena Ie 1,1 nekim z.emllama eentralne
J upadne Evrope. Balkanakom . poluoslrvu I na
Kavkazu. Pripada klrp81=1ko balkanskom tlorMm
elementu.
O.lm OY<I vrala. u lIori Slovtlnlle I 28padne Srbl.
Ie rlJatko se nala,l I VJ\tta W. IrIlolia Roeh . a~ .
Kcx:h (Syn.:W. lsm.'a (Stepha nj F'I~ch]. k(lja .

za ral ll1<u od p relhodne v'sle . Ima ri zome sa SIOlonlma. a 1I$IOvl l o 'ele su no d ugaeklm pelel)kama I Iroe lanl (Ima l). L1sl1Oi ob,nuto lajasll,
prl o snoy; kllnas1l. ne rubu neprDvllno MzubIJe"l,
plll1<o letnjeYIlI. naleze sa na k ratklm pelellkaml.
Narasla 10-15 em vlsok(l. Lal lee au j(lj skO' O
0~'ug !a51e. pr l osnovl nl au yves!e, , ID1M!ula . pramdujy lapOve .
Obj e vrsle nalale prlmjeou u hortikulturj zbog
i .,az,tlh dekorativolh svojslaYB. a odllkuju so povoll nlm u,goj nlm osotJlnama. Posebno au zahvalne za hlednlje polota je ne kamen)arama
Rod l'/alds/llln/1I Willd, predslav!jen )e sa jot
dvi/e wsta : W. lrag. rlolde. (Mlch~ . j Trail I W.
lobala Torr. & Gray. ~i)a je domovina na islOkU
Slev. Amerike.

ZI

V .. 5-15{-;>D) em H

.-.

S. H, eH, $b,
III_V (_VII

eg. M~

Rlzom puze~l. sa Slolonlmc. SlatJlli~B IISpI1lY'

ne. pojtXIlnaena, rJede po nakollko zllj&dno.
1r(lbrlde. os~udno dlakavo III gOle, krte lI~ l ovl
splralno resp<>redani. !Ly llallo!u~~asu. lIsne ploJka 8-25 mm duga. bubretasle III okruglasl e,
L1sne drtke IISlove rozela vaOlna", oekollko pule
du!e od plolke. LisIOV' sl ebljlka mnogo manl!. 1,1
oS~O'II ulfllvnjenl, rleae kllnnll Pli~YI'lnj "$Iovl
fUll. ~-15mm U p,om)o"", (ls~u.dno ' ainj8\'111
III cJlllovlle>g lube. kllnaale 09no"e. so !Irokim I
g(lltm, do 2 mrn duglm, pele ljkeme. Cvletovl 5 do
6 mm V(lilki, na krSlklm plnaljkeme CaJI~nl IIslie! 1.5-2 mm dugaOkl. 11,11" tina punkUranl
Pra$nika 'rna B, (lnl ~u ~m61 Od lapoVII Plodn!ca
pO:jlule. Plod ahu ra sa veh~' m brolem iJ.o~o
el1psoldn!h. 0.6-0,7 mm al.lglh. 9181k h I slajnlh
(nlau papllozna!) kUtenjasloamed ,h sjemen~ 1
Resla u sjenoY!tlm ~urnpme , Albljac,ml. u
kan!onlma. !je~nlm dollnama. u~ plan,nske !IOloka I I, voro. na vlafn!m. h ranljlVlm blngn dO
urnlelano kl$l!lIm, humozn(rn. pleS ~ (lV'1 m do ka-

mon 11m 'lov~1 m t<'l'

ple~o 2IlO) m I'Iadm v In.

od r

,.

Ra~feSll.n ene Ie 1101

(i:uzev!i kral~ 1!1l1 I h n
KDY~azu u 5,0 ru Iv." libl. k:. S<!
vare K,ne. u KOle'! HOIta d
I\It':
Amalc,
Pllpada subDO'oalllOm I ,
U mcrnlull Sit
d~ I"
I
USlupll_n" (S \1,,, "~l<l C. oppoIIIl .loI...... l
~gla ,ma 4/:.. "" 1!8bl,..
na
lAO
denIm I Sio,""a I4 'AI ~
pr
.Ia

".<OCt

,,(!m8n~e

lu 10 v"o lno pop , ......

,0 .e 0 0 _ na (lVu v

5 . , navoo,

provlara"' , vaom_ ...ml " . to

C OPPO' ' '01 ~'" l PilI>, ,,1.rlSk

SAXIFRAGA
CUNEIF OLIA L

(Sy n. RObOl1&Oma
cunelloHa Haw.)

SAXI FRAGA
ROTUND IFOLIA L

Fam . S axllraf1ac~ao
(kamenl ke)

Fam. Slu,lr8gacclIa
(komomkaj

Of I.,

o~oboljk.

Okroglo!lstnl
kamnok lee

Kllnllloll."11
kllmenlka

Qo.le60.I,O'le60",(3,
.-en.IIIBa ;)C.lcn

Kllnoll51nl kamnok'K

Round!._

S..OI'aQo

Sull'"l1 1.... 11...

""d..

Sulhago

Aund~UiU.Jg . ,

1."Ut.....

SI.lnb<"~

col"
K.,lbllllOlge Sit ~bltcIi

21

v.

&-25

em

C~

..

VI-VIII
~

, h1"'" '0,010. , "" iJ". od.,go. ~. "'110 1, Mo:d .

plod. WIC.", , ." ;"'. "un1 .... ~, _I"",en'" .. . " .
~

StablJ,ko IIspray"e. bllzllstno. !IJezdasto dlakaw

L1sto, 1 smidtll "l U pJlzemnim ,O:Clama:

~es'o d~')e III vllie .Olela II olalama. Us tovl PO
obllkU I vellelnl vnome varll8bilnl: obmUl0 jaloI.kl iii okruglash , kl;n&510 (Imol) $\1 side-

..alu OJ peleliku , kofasll, goll. no ,ubu sa 2-6

plllk'h ruba testo sa Cto1ov;!im .ubovlma Llana

d.tk_ 1-2 mm t;'ok8. pllosnata, na leaue ISle

dld.ine ,II dvoslrukO dub od Ilana plo]ko. kOja
Ie D,5_1,7om dugaka, Cvjel0vi II 'Bsl ",!sILlm
metll~ama. Cvictno d,tke duge i lan ka Callenl
lisllt, 1.5 (-2) mm dugi ! oko 0,6-0,8 mm ~lrokl.
Krun,'" IIsHi:! 2,5 (_4) mm dugatkl I oko 1.5 do

1.8mm 4.rokl, bijell, U Q$nQ1 tulO (vrlo ,llelko

crYe nc)) pun~toranl. P,a!nlka 10; kr~cl .u od latlea. Piodnlca nad'asla. Callu'e jaju'a ill ildU-

lono lalaslo, 5-6 mm dllgO. Sjemenke e lipsOId

ne, do 1 mm duga~ke. papilo~na. $mede III c,ne.
P,emo o bllku, vell~ lnl I nPlub ljenosl1 IIsni/l
plojkl opluno nekollko Inllaspecljsklh obllk.
Aule na)~dce no . Ia!n'm "l leMma III ItafIIIo
nlm gromadama ob,asllm mahovlnama Ood menlanog dO subalpl nsko g vogolacijskoll pelllSll \I
smr~e.o.lelovim, bukO.O-jetovlm , ari~ev,m tumama, kako nO k r e~nja ku. takO I no .l llkalll. Na
tulmo je u ujedn ic ama reda Fagelalla Pawl
I reda VaccinlaPlceelaNa (Pawl,) emend. Br .Bl
Keo cndcmlenu Y.slu Evrope nalollmo je nI
Plrinejlma, Alplm a, sjave,nlm d ijclovlma Apenl nll
I na ,sll;>~nim K.,pBlima.
Vallkl brol vr Sla rodo Saxil,aga nalni prim]enu
u ho,tlkullu,i, na,o~llo 1O1 dekoraclju Umen)o'"

ErbOl a II.

2l

v-

(01)-) ' r-10 <0"

S. H , 8H,

_.n

S~.

CiI.

M.

VI-IX

Stabljlkc u,pra~ne. okruglaslo, gola III dlakave

P,lzemnl IIsro.i \I fozelama, 9011 do IImr~rlno
dlahvi, mesnaro, na rubu tupe nuubllenl,
dllOSlruko na.ublJenl III nazubllano-plla,,,. LI.na
plclkB 1-3.Scm lIugll I I.S-Scm ilroka. L1S101'!
Slablllke manll; <lonll sli~nl prlzemnlm lIato~'ma;
!lorn)1 manjl. nD krlllkim pete l)kamn III sleda~1.
LI"o,,1 ~BSto no donlol s\lanl,pu,pum1. C"'Jatovi
u ru treslllm, !1!IIZd8SIO dlakay'm, mnogoOYlet
nlm metlIcnma. Ulenl Hstl~1 1.5_4 mm dugaekl
I oko O,7-1,8mm !1rokL Krun'~nl IIsllel 5-9
(-11) mm dUIII) 1.8_4 mm ltok .. til/ali, u donto)
pelovlnl sa 1ullm, u gomjoj polo . lnl sa pu,pu.nim tatkamn. r)~de polpuno blj<lIL Pra$nlka Ima
HI. onl SII na)~e!ee duplo dull od lape"". Ca
hura Ja]asta lIT lajasto okruglaste, sa do 2 mm
l;Iulilm tiliom. Sjeman~8 j_laste III ollpt l~ne. 0,5-0,7 mm duge, tamnosmed'o, smade III 0,"0. I.no
b' 8<1"vl ensto punktlrane
Veoma pollmorfnft "'lSla. U n doj !loti So susre~u: SubSI'. ' otunllllOoUII (Syn.: su bsp. outolun

.s

dllolla Engler
l,maCII) kod kojlt II, bauln
Slavl goll III O5kUdno .:Uakfty, ~ PO rubu III d'Y\>
s trukC lupO naz~bl)enl nlUublleno '-t
hSIOvi atabljlke IU U 3-5 ,.lnl",d ~ I'll f bit
s u dVOllruko nazubllel>O-ptlul ,I, p .aI. M>bap
.. pand8 (Wilid I 8. -81 (Syn v.. h", t.
I\tI
ya . plln<l"I051 G. seD) klXl IIOje lu bUl I
I tO"" I ob]e Sitane I I dug,m pusl''''' "Ikat
po ,ubu IU pl'lkC I 111110 nalub/,tnt
Nalaz'mII je u b";lln m tum "m
I
II
od nll,na p" 60 lubalp I\IIk09 _I.e. ISkOIl IlO"
jllSll. 1'1 ,vle1lm. lI.anll"'''' I, I'
.... ,.....
nlm do blago IIUmlllll'm. "m. 1 m IV!' -'I rna
1.,&Z"a sClohlna ...'1
RasP,o,llan)ena fa u lomll"'" coml AI". \.II
MI E""olM!. ~ IJe~ d'll ... ifill '" Al I_
n.a
KIWkllu

""c

..

"

ASTRAGALUS
GLYCYPHYllOS L

LATHYRUS NIGE R
(L) Bernh.

Fam. Papll/onace'a
(fabacflge)
(Iepl rn/ato III
makllna,kaj

(Syn. OrGbus nlgOf

Ll
Fam. Papll/ono(:oso
(FabBC9Bt)
(Iaplrnjaea III
mshuns,ka)

Ollo~1 nokU, "Mid

kozll nlC

Sladkl grakovec

Grl hor

M e".ml:!.

Cmlllsho.

Upu rpaop

Mllk le~

Black P..
13 . ... nollO
SChw.,. ... r ~.""e
"'ol,.,b
c.-:.."."". 'l<p".. A,

... W.gal. t roville. d.

R6gIl ...

Bl ron.chOI . s.:I!.t,
Tra.glnl
Llqul,I.,. b..r..-d
11.., 01."01

A"""""

21

V .. lO-lOO (-ISO)

em

s. H. BH. $b. C9, M.

V_ III (_111111
2tI _

1 kllr.n.~. 2 <vlotnl p"PQII'~ ' , . <vile' .. , t,on . , 4. ~I

lei til"IO<IO, 5. mohu"., 6. PQP,~nl pr lok I"'no mohUM.
1.J .....,~ . .. "' ....

KOfllen snala". verllkalan. Nad~emn l dlo .1_

zoma to,nO\'DI, " gornjem dllelu granat. Sl abIJl kG polegla po zaml]l, ugl a~le, t.".to 'a.:g"nale.
p ok.iy. ne pro. IJedenl m pologllm ellaelcams III

trite pg lpuno gale, lelona III CfVQnkasto OShu k.ne LlSlovl 00 15 em dugatkl. sasla.l]an1 od
4-1(-9) pari IIsUta. ko)1 5U 2-3,5 (-5) em dug l

I 1-2 (-3) em tllo k!. CV8StI vle<:vJelne, guslo

I blJent. 2- 9 cm duge, nalri~e dosla krate ad
IIl1ova. Cvljltl d'105poI8n. zlgomor1an. l ,4cm dug.

nalul SIt na kratkoj peleljcL K.unltnl listie! I e18nkall01ull. Mahune 3-. em dugatke I 4-5 mm
.I,oke, golll, II stsdll " l ' enja smo.Kle, p'Itg.s(len.
letnom pregtadom na dv, dl lela .
U pogledu dlaklvostl razllkuju so 2 lorme. PNa
/e r. gI)o(:J'phJllo. (Syn. : vir. ganu/nus GUlu l.) kGd
k (lje au IlIne i evl<llnl dr'ke I tatkl p()kll~eno

....,P"--"""-,~
...."'.

C-l:\Al<o.u,.... , .. n

Ie

wlo pror l/edonlm b ile 11m d latleama. a druga /a

I. boi nlacul Beck G . [Syn .. liar. bosn/aeus (Beck)
Asche,s. & Graebn .j kod kole ~u dr!ke c~lISll I
t;dl(:a p<Jlute kralklm (:mlm dlafl(:ama.
Ne lazlmo Je u reznlm II Slop adnim ~umama I
~;ka'ama, liZ ,ubo vo ~uma, na ~um'k l m pros/e'
kama I progala ma. na ,"/etlm III um/e,ano 5Uhim. h,an llivlm, blago do umJa,ano klsellm,
hum(l.nlm, kamanilim III !Iabo lIovu llm zam lrl~lImil od nizi na pa do go,skog pojna
Raspr(:sl '8Iljena je II EViopl. zaUm u M. Alljl,
na Kavkazu. na istok dopl. e do Slbl.a.
SlIfna ovoj wsll )e A. gtycyphyllolde. DC. koj.
)0 zastupljena p,e leino U jU90lst G~nlm dljolo"im.
na~ .am lja. Unutar ova ~ rsto razll~uju so 2 II
ksona : va, . IIIy<;yphyllolde. kao tipskl obllk I .....
..rblcus (Pan~lf) Bock (S~n: A. gllOflllormls
Pan~lc: A. safblcus Pan~lt; A. porro~ltll Valan)
kojl (ma p,ava I ,n atnlja sl abtjlka od lI~kcg
Gbllka. a IIstlel au ellpll~nl. na nallfju o t!ll eto
dlakav!. ~ ne v,hu ;1'8ZIl0 ! iIJali.

21

v _ 30--90 C/I1

G tli)

S. H. BH. Sb. Cg M.
(V-)YI-VII
2n .. 14

Rlzom k.alak, potuod",cnjeo. Slabljlka 2-4-uglasla. vat;lnom p<Jlfldinm~na. uspravna, t&llll)

razgrana ta. <)bl~no gola III u '1Iot~im dlat;lcama,
u donj am dljelll baz IIS10V3. prl sulenJu posta]u
c.nkaSle. Listovl 4-9 em dugl, SUlavl]onl od (3-)
4-6(-11) par!IIIUca. kG)1 su 1-3cm dugaekll
5-11 mm !Irok i. goll. ~a m,efasto p<Jvezonlm narvirna. Za illc i upola k ta~ 1 od 11111eo. Cvlelovl u
g.ozdasto/ cvutI sutBvllanol od 2-\0 ""Jalova.
C~jetovl 10- 12 (-15) mm dugl, n& 2-3 mm duglm
paloljkama Cdlca pratatno c",ank'Sla III sma
da. Mll hu no odslo)a~e. IInealna, 4. 5-6 em dugaeke I 4-6 mm !I,okl!, nejuno m.etosis. sadr!o
6-10 masllnnslozalanln dG smedlll sjomanki.
Autoho.no I andoloohorna blljkll.
OplsanG nakollko 'I1nlh Inhesp8eljSk'h obloka.
NaTu;lmo Ie II b,ojnlm l ajed n1cemo .oda Ouarcalalia pubasC(mlis e. BI.. u kolem jo 5.0lswona
v.sla. l I to lako dolazl I no loplilim mja511ma 1,1
~ml hrasta kltnlaka I obltnog g,atm rOue(:o-G~(p/llelum), Ie II ClfloborO\llm $um.ma.

m.....o... ._. . . "Q

I ~III_. 1 '''''~

~fak!'I.' e.&ru .. ""_

poptKJ-,' ~_ ...

RaS!" no Iv'talilm mJaM,ma, na urnja no !lUhim. neutraln\m do umJe'ano ._lIm numolll m

~amenl1im III ,llbe (II)VII",m ~amlj it rII. OG
l'na pa do montlllOll wgetlcJjskog PDI"'"
Aasp,Oslr<l!ljena je u "<ltem 11101... EYfopa
ovropskom d'jelu Sovjet,kog S....u. n. K"mu
KBllklUU. "jel~G , U Ijev Air C IA 1"1
P"padB SuDp()fIlt . om IIGlOom IIllIm.,,,lu

..

"'

LATHYAUS VEAIIU.
(L.l Be.nh.

LATHYAUS VENETUS
(Miller) wohllollh

(Syn. DIObu5 ~O .. nUI

L. ; O. purpu,fIO'
coelu/eum GIIII1.1

[Syn, Drobus
vanolu5 Mill.;
O. varlega/us Ten ;
L vaflagalus (Ten.)
Gren. It. GOd . J

Fam. PllpillonllCUO
(Fllbllce;Jp)
(Ieplrnjat:e III
mehllnarke)
Kuknl~lce. ~ ....

Fam . Paplllonaca.o
(f'a!1acQaej
(Ieplrolate III
mahuna.ke)
KuknltTce

Spomladanskl g ..ho.

~eneclj. n lkl

Plaanl g.ahol
Mo.mlll rpoop

S!I"ng P..
0 .... p,lnlo~I".
Fnln""Os-P'o..
F,unll"lloWald.,I>..
0'000 ~"mol'.elo

.,b, .

Cootc."..,, "~
~"'

G_
d. VtnW.
Vonll<llnll<:"- Pla!!I1."
eo--'~''''K

o<cc"' an.

", ,,ctI,,.'''OO''~.

2J

"",oa

CH" .... D.

.. 0<'0<1"'"

v _ :IO--IQ {~cm 0 (HI

o
S. tl, Btl. S~. ~
(III-I IV_V I-VII
2n _ H

.".n.,.

, ... ,.... c. 2. tall. . . . . ., ..... l. CIII\O' .1

mo"
""". (.... no. , .. puc.la ",""un" . . . om.n~.m. ) . 5 . , ..n. 5. _Iomo,," ., 111""0 popr~nl pr"J.~

puC'" .......

Rllom kr.,ak. dllb.o I rng.ana! SI atlljike v._

Cinom pOJ.din.~ne. uIIlI.vnll III ad OSOO"'8 uSlaJUe., Jedno,I..-ne. Izbrn d arK!. gole. LtSlovj vel.
nom I8IIavl)enl ad 2-4 pprR 11.1,,:8 karl su 3 do
71- 10) em dugll 1-3(-4) em !lroH ZeUsc1 , do
2.5 om dugl I 2-8 mm tl rok l. Cvjel0vl u g,ozd aI lim CValtlma O<'l po (2-) 3-5 (- 10) cYie~oya.
Cv)etovi na kralklm, 1-3mm dug!m pelolj kama .
odtlojetl III vlsetl. 13-18 (-:!OJ mm dUll!. Krunlea U pGl:eIku rul:Jtutocrvena, kunl]e plava do
prlJIVD pl8'l(lZelelUl U veIl sa bojom k.unrenlh
.. suea OplUfHJ nekollko lo.mi Mogu ae neel
p,lm)'(OI .. bllellm cvjelovlma [I. alblllo"... IRal
choenb.J WohU .I. Mallu... p....... odSlaleta. 4 do
Scm duga I 5-15 (-81 mm ti'Oka. ~ s1abo lualerI1m mre1attlm I'Ier'll,ma. prelolno gole I sjajna.

SD 8-14 sJll nlh. iu losmeCllh . 3-4 mm dugl ~ slemankl. AUlohorna I endOlooho.na v.sla.
Oslm IIpsk01l obllka; va . u . nul (Syn,; va .
iypleus Aschers. & Grlebll.) kod kojeg su Isll~ 1
lelaSlo-lancelasli I 3-4 cm dugl I 1,5 do p.ako
3 cm ~1.ok1. teslo se sUSIaCe lakson: va ....IU.
(Gaud,) A.cang . (SYII.: Drobus graelll~ Gaud.;
L .emus va . flllec/dus A.caf\ll .) koj; Ima Iinsalno-Iance lu le III lancelasle. ako 10 mm !'roke I
4_ 14 cm dugafke Iisiite.
Nalazlmo je u b.ojnlm ~umsklm asoeljae jam.
reda Fagelalla Paw l. Tako Ie v'lo testa u ~uml
n.II.le kilo lak e I obltnog graba (DilereoCarplnO
rum), u moolaooj bukavoj tu ml I dr.
AU lo Oil svjdim. h' lnljivTm, ,aslre.i tlm. o.. go
humoznTm. k.menlllm III slabo ilovnllm. p.e/dna
kletojatklm zemljl!l lma . od nlzlna p. do subalplnskog vegelac llsk01l pojasa.
RasplosI/anjen. je u VaCom dllelu Ev.ope. ;uo11m u M. AzJj I. na Kavkll2u. a na Isl ak dopi" do
zapadneg Sibl.a.

/,

S, It . Bit. SIl.
(IY_)
;!II _

eg.

Mo

V_~I

1.

Allom kralak. rng'eoat Siabijika usprayna 111

U5laju~e. lednostovne III lazgranale. kla lko dlakave. Uslov; sastavljanl od 2 III 3 (1ljalko 4)
palO IIstlta kojl
4-5 em dugl 1 2-2.5 em !I
.ekl. s donje Sirane sjalnl, no ,ubu trapllvl~nll
Cvletovl u gratdasUm. 6- 12 (_30)_cvjelnlm ~va
alima, kOje .u k ra~a , zb\lenfje liege ked prato
hodoa vlste CvjelOYi to-15 mm dugl Cdlee
~asla crven~aslo nahukane. Mahuna playa. IInealnD, okO "cm dugD~ka , oko 4 mm t"o~a. posula
rtnlm cNenlm III smedlm 21jezclDsUm dlatlc;ama
U mahunl se nalazT oblt no 12 gletkln, sme<taeNonlh slemankl
Razllkulu se 2 va rljelal e; va. nnll... ked ka
j eg Ie sleblJlka 5 kl8tkim dilleicama .11 gola. !I.Iiel III !Troko IlIfull. In110le5C811C'jD 6- t2evjetna. a mehuna ,II sa lljezdosl m dlatlcamB. dok
var. ba",Ucul (Heu!!.) Ascher, & G'lItIbn Ima
slabljlke u gornjam dljalu d lakavo. II. tiel au allp.
'l~ol ill jajas lo-Iooeelasll. Cdlea ja gola. a rako
Cler I mahune u mladom $Iad1lu.

.u

'Ka'Dkle"."~nll v,sta leda Quetella/" "",,""

conllS 81 -BI Tako jO oal.U mo " ,aJld cam.
Cllrp!nlJfum oU(/(IIII" eroolll Cllm H, C

otcum RUdSk,. C
m.cldofl CII" Ru<h.l. u"m
II Zllj~dnIC' crnog ".aba , J_r"k~ W k~ S.......
no-Dsftyorllm Hllr O. HIt,. 3 c.. 1.)0 Y 111
nleamo t;vazo Ouorc 011 I,. "'II~ H'I' npo U
;'lsoeljacl)1 IIIduM , el.a OlleIC-'u
I,a 11111
.ceffls Rudl~') I (I. j II -1110 I,.. na u "'" JO II
na~.m .Wlilm rBI.cJn eam! ,'da fllg.MI. Pw....
t, u omobotOv,m 'umama (I.
RRSPfO~".n,,,na II U nH,m , ... am. Ey,_
SvaJcarska Ausl"lI M..:I '''' II"...
,a., JIIgOsla~'J. Buga'sU Alba"'). lIa..
c .. 1(01
zoka , Greka, I zal m U Uivlj n . 1.1 Al'

"

"

VICIA OAOaO lOE8

WuU.n

CORONILLA
CORO NAlA L.

(Syn.: Ofobu!
vlclo/d.s Se .
O. clusll 5p . )

(SYI1_: C. mon/llnll
J.cq.)

Fom. Pap/lionM:ua
(Fobaceaa}
(leplmJ aee III
mahuna.ke)

Flm. Pllpll1onllcoae
(Feb,cne)
(Ieplrnlate III
mehuna.ke)

G.ahorlc .
Gorska !marne
dotel)a

SI.okollslne gra!lc.

Scorplo....,eh

eo_lIle on """' .........

<ototlll1. d.. """'Io~n ..
' g-I(ron..-I<'e

..,.!'~.:,=:::..nd
lIv _ _

<m

@o
s. H. IIH

S, H. SH, Sb. C1I

V_VII

V_VI I-VI')

:In _

, .... IIeI "'one. 2-1

IOd.e<o ~ lUt.oII.

11."~1

IN")".:

:!.

e ...""no ....,,_.

... - go.e; I>Op, ,,tni p... /o k

locI,o. ~. lallo.
%lMllkfl ...

7.

Allom kOI. 1 1.00 .azg.anat, 8P ma llm gomoIjllilm zadeblj.njlma. Sllbljlke v~lnom pOluu.prrlljenl, " ug,-n.le Llltovl " 2-3 (-4)
pll' r IIla. a "'"1 d.llta Ie Zlv.!.va kralk lm
v.lkom (. "' vllfcom)_ Z.Uscl IU ,elallvno sllnl .
polukopjrulog obHke . dok IU go,"]1 Ildute"! !
u tlll'ni. CVIIII l i&dete. HSllvl)ene od 3-7
1-12) cvjel ..... usmje.enlh na lednu Slranu. Cvjl-toYl 15-19mm dug.tkl u k..lkom dr!kom . CaII~nl zubcl w:anl. zUlljenl. t ..", kY lj ugan l. k.ltl
od e ljevl ailee III au qt. duf:ln . "'Ihunt au luluteno-lInNl ........ w hu lute ... u dugl kllun . gole.
U ltaclljU zren). polpuno CIne, 3-4 cm dllllaeke.
Zapahn. lu ,.lin. va ,I,anj' Spomlnjemo dv.
vulj.... kojl .. medusobno .ullkuju pr.ma
brolu liMIt. I broju cvjelOV' u cvutl. TI;.skl obllk
YW. ouhf' .. ISyn.: v. OroboldN WuU. n Typic.

1.

s.

K. /willY: I. typic. (K. Maly) SK kj Ima 1I'love

slavllene od 2-3 pa IIsll~a. a u cvast! Ima 3 dO
7 C\ljelova. OVal lakson je ZlslUpljen u cljalam
arealu VISle. D.ugl lakson: var ....I. . ...... K.
Mlly 15yn.: V.oloboJdn Wult tsa la/evensJs (K_
Mllyl Beck) S8 odllkule Isel m uZ'IIS1om u odnotu
na IIpskl obllk.. U,lovl se 58sl01e od 3- 4 ~"
IIsll~a 1 eeslo so zav.avIJu jedn lm Vlinlm lisUtem. Cvasli su oogBllje cvjelovima, sutolo ..
ve~lnom od 7-12 cvjelovs. kol! su IS-19mm
dugatkl. Ca"en l zubcl 11,1 'iri. a p. ibl1tno au
dugatk l kao cljev tltlee. Locus ~18SSlcus OVOl!
laks.onl lo T.ebevl~ lzn ad S ... jaVl_
V. oroOOTdes ie zlStup lje na u tlslopadnlm, tall
nersklm i mJdovlHm !umama od monllnog do
lubal plns kog pojasa. gdje 'ISIO na svle!!m h ....
IH~lm zomljlltim8. Nlltzlmo je u b.ojnlm uocIjaoljama .eda F.gelall. sylv.rlc.e Pawl.
Aup.osl.anjens u jugol,loen lm .... Ip lm.. na
Oinarldlm. I IzoloVlnO U M.darskoj. Pn~'
lIIr.kom 110.nom olomenlu.

,. '0

51abljlke snltna. uspravno 111 poluusp,avljene.

no,azg"nale III slabo 18zg.an818. na pop.atfIom
p.ujeku poluok.l.Iglasle. !uplje, l1li 7-10 Inillno-dill. sl...ozeI808_ Li510vl neparno pernl!. 5-7 cm
dugl. sUlavllonl od 7-13 115tl~a. duglh 1.5 do
2.5 cm. goll, nl "lllelu plevltaslcz810nl 1111 J&dVIl
prlmje loo rskavll:uo zldobljlllm .ubom Zah$(:1
mati, medusobn-o lIuli. veinom rano OlpldaJu
In!lorlSconelja !I-&!llavljena od 12-20 cv]eloVll
kojl su n. mallm peteljksms. Cvletovl dvoapolnl.
zlgomo" nL eallea oko 3 mm dug.eka, %olenknlo-Ilubll:ellS. Knmlca o ko 1-1 1 mm dugs. M.h une
1.5-3 em dugal:ke. prave. sa 2-4 l~du!lIna O),nka.
vise ell. udrie 2-5 tUle III Imllls oko 3 mm dug.
) oko 1 mm il.oke slemenke.
ZapataJu so sTIne vs.lrllJlja
Z-ulupllene 10 u bro)n'm xsarOlermnim !Ums kim U]&dnlclma reda OuetCflllia pubucanl
S .. BI. III u zajodnlcema ,edt E,lco-Plnlf.Jl.
(Obard.) em Hal, I ISIO 1.kO susre~emo Ie 01
skeletnlm I skele\oldnlm livallama, vetlnom na

1lI_

1. II" ! ....1/-' III 01"'. J

... ",,",,"

oj ..... "'""

.u'....,..,.

!MI_

e..

k,ec!nlakll. 011 nlZlnl PI do mofI11t1011 wgal.lC

Ike; pojlsa Rasia nil I~hlm do uml .... no .\lhJ1O
kamenlHm til .Iabo II!NIIS! m zemlrljl m.
Anp.OII'llJIlena je u c.nlt-.!no) jodllO E.... Op
I jllgouPldnoj AI I P.lpaal .... lIt1'led'~
flornom elemenlu
Od b'o)nlh ~"'Ia ,odl COro .. koj. lu utfI,pIlene u liON nde uml)a .pam ",..no . . - "..1\1
C. varia L. k011 dO"",I1I ..... nu 30-130
10~1 IvijOlioruiltllh nj" 15-20 I ffI'l
o;vaSL UstOVI "Ipalno PI'.asti ...... "'..N od 11 ckI
25 u.kl" IisM.
Alit. u IYIjelllm'~ I " - ' " _ ,
'um. . . um~l<Jm 011ll ....1M.
ada",. ad
PI dO monl'OOfj .-.g.tee I'\og paj.aaa.

"

"
CI RCAEA
LUTETIANA L

CHAMAENERICM
ANGUS TIFOLIUM
Scop_

(LI

ISyn.: Epl/oblurn
"ngusrifollurn L:
E. $plcawm La,. I
Fam . Oanollla,oc.".
{Onag,aceae/
(pupoljke)

Fam. Oanothe,aC8aOl
(OnagfaCOlSII)
(pupoljkll)
B.horl~ (hhornkla)
ellka ..... ,.nl~k.I trna

Vel1k1 nadUtellk

Klp roYlna, vrblCII

B1L\IIIIO 3/:.\je
IIH"em'''Ka TpeDII

Ozkollstno clprje
Bp(iulla
RO"b.I~

Flr_
E~lIot>e

.. roll ..

W.IIO" .... b

t ,...11,..

W" dW.lden,6schon.
F.... '~<aul

EflCh.nlO'.

Gombl,c..l. <"""n ..lo.

eBOM~' POlIO.

~!onllO

W.ldHI .,,"'....1

\.,.o_,,,<",,, ..n.

11

v ..

W-liO (-~

em

eli. SD. CII , ....

n...Jl dl rug .,nillll, teslD crveno nahukana,

em d uaatkl I 10-20 (-401 mm tr,okl.

sJede~l

III

nl knllklm erikama, n. naltO)u plavie&$!oz,lenl I

. . IIt.1knutlm nervllTlll CvjelOVI dvospolnl, ne!n.!no zlgomor1nl. 15-20 (-301 mm u prom/a' u. catven!diJeInI. C.lltnl lI,tlCI llroea!r)()olancetastl, nalte-

161 11111 dll1ln. kao laUe8, apol]a CI..enkalll. v.la

allbo dl.kavl. Krunltnl lIatltl obmuto jljollkl !II

oItruglut~ don]1 au manjt 011 gornjih, PlodniCl
pod,..I Pratnlcl av\nU 1i prem. dalla, stolenl u
jedIn krug. Plod uslca, mto c"",no n.hukana J
vrIo kra!ll;o dlekava. 4-8 em duga tahura. kola 118
obara . . . zakIopca, ko/I SII nakon , ..puc...nj_

..

S, H. IIfI. SIl. Cq. Mo

VI-V!!

~ . ~

~allure

preletno goll. Uatovl nalzml.nl~nl, 10- 15 (-20)

Uup.... "'P'"",CUO

21v.~(-)$)om G

unazad savllan!. Sadrfl

vell~1

b.oj sJemen-

kl kola su sa dugim bllellm ~upe.elma dl.~lca.

podzemnlm alolonuTIII Sl ablJlka okrugla JII bllgo

brld..ta, uapravn' ill poluusp.avlJenB, jednoslav.

E,bo mogn.

....n

VI_VIII

5, H.

R1zom puzetl, duga.k, sa brolnim blljeoilm

H.,b.

d.. 00'0"'"

U.."_",,A . ,,"pen

1W1O".."n

Nlgh .. lIad.

Kao svoj"""na vrsta rada Ar,opolalfa Vlloger

I 5~aze Alfopion balfadonnafl B'.B!. iavlla sa u
neklm asocljaellama na aumsklm ~i.llnama. ,,"umskim sjo~jnama 1 paIJe~inama. 5nlegolom.ml I
~jel.olzvalama, ~esto u gustim populaclllrni ' I
b.o]nlm 1I11101llnim ."Iama. Nalazimo je lukiekovlnl bora (Plnarum mug III). Rasia nD svjetlm.
hranljlylm. nmalima bogilim. pjeskO'lllim III ktIm.nltlm. humoznlm zemlJ!ltlma od nizlna pa dO
subalplnskog I alpin,kog vogel.elj,kog polu".
Rasp.o.I"njen. u EY'Gpl (slovemo do NO""
Ake I Islandaj. gOIOYO u ellaloj Azljl. u Sley.Ama.Iel I aIGn landu. P,lpadl el,kumpo llrnom Iklmom
Il lm'OI~.

Od mladlh lislo., mo!a sa sprullill dobra selata. a I kullana slutl kao dobra lelo. Renlle I U . .
u RuslJl IISIOyl alavljalI kao p,'ml"a u idr'lllsld
~II

.. RlzGm od,v,n10. sa dug.~klm ~lanClmp na ko

lima $8 nslue korleno"" lIle 1 podzemnl s lolon1.
Slabljlka usp,avna. p,ale!no nerazg,anltl. u donlem dljelu nD popre~nom prllsloku ok.ugl. I
vetlnom gall. U gornjem dl'lllu neznalno uglasla
I rr.aIJava. lomljlva. LlSloyl naspramnl. ns \-4 em
duga~~lm. no gom[oJ sl"nl u!ljebllanlm, d,Sh
rna. nl o,novl zaobllenl IIi "casli, dO 10 em
dugattl. goll III nll,06110 UZ ne ..... linG mallayl
bhjedozolcni. baz ,raja. Cvjatovl .kUnomo"nl:
d""spolnl, oko 5 mm vellkl. na k'alklm. tank!m.
malla.lm drAkam._ bel braktaja. skupllenl U rahle
g.ozdoya. Cvjetna lo!a ~all~aslo-lldu1ena, dull
00 plOOnlce, Prdnlka. 'Ipova I letrc:a lma po 2
Cdl~nl IIllftl nanl!1I savllenl. dla~ay1. hilO PUf~
purn!. Krunlenlllsliel 2-" mm duga~kJ. iSla dutIna kao I talle. blllil III crvenkasll. Plod lInepuce~ae, Pokr;Wln kuklSt,m tekInjama(fle<la goll.
....drf. 1-2 5lemonke_ Eplzool>o.na billka,
Nalazlmo ja na slanov,tlm, poluslancvirrm III
sun~8nlm mJastimB u Ibtopadn1m, mjalev,!im I

~.

eatln'11k,m ""mama I ',U,.INI ad nil na pe do

gOlnJa g"nlee b'dSkog 1)01_ 0nI0 .. --e.
u poplavnlm .um.ml. uz fr,a'" I POlak . \U .......
Ilka putaWl I p'G1laka, na .V!8l1..,
IraUm. bogal,m, Dlago do URlI.'no ~ .. m
pleskOvihm II> kamennrm Iemllo&!oma
RnprOSlllnlllRII u E..opI. AlII! Ina ItIOk do
Altall), a,IIY A'ner iUS,.. Am,rCl
Oalm 0'i0 WIle. u nato, lion au uatupI~
C. alpilia L (Syn. C nUIiNn. L.IIIIII kOja ..........
kuje lnamo n.l.m , . . - ad p~ ~
Sll sa oko \ mm duoga~kIm bral<....... kOje Or.o
opadljU, "')III,ml;l I' OCIlllontat>og 00 IUbeIpIIto
'kOQ ! alprn.kog ......,.taCl'tkog OO/aa c. ......
...... Eh"" ISyn C 1_ _ L IoIIOap _
dla R. & Carn.) ~oJu ",Iu botanIean _hili ~
b./dom 11m""" clYaju pleIhOCIMI onaa.

",ani"""" .....

"

OICTAMNUS
ALBUS L

OXAL IS
ACETOSE LLA L.

(Syn_ 0, IlU/llella
Pers)

Fem. O!lalldacotlo
(cece!jl)

Fem. Rurscoaa
(rulvlco)

Zeal' aoe n f jl
klul j. k, cec. I'
Zaj~,a

Jl lollak

delelJlca
nave dna

Josolltok
W ",,'CK3 KlIce"H!I!I.

anj'lCD KIICc.\eU

B"rnl~ B""~
DI~'ome

Wood 5o<rol
<lull. P.~, . 0 10111.,
p. ln <I. COIlOOU.

br.nc,

F,ul n.lI.
DlpUoOl, Sp.e~"""",

~1I.lu' .

E ' o~.......

W. I<l-.s.u ....I

Dln , mobl.noo ,
11..1",,11 IImon.lI,

\(,1<., .... ""

0
,

(J
I 1<111"'1<:, 2. dlo ""Ie,... ~.I.II~ . 3. ""' jet . . .1.""0 .
plod 1If.... , 5. 'I""'."~' .&
dOlle ~cp t~1

."or..

P'''J.~

Rltom va1jkasl. jako .aZllra"a!, kvrf!~8V. bllel

(albusl,. Clla'- blljka mi ,l'" po Ilmu"u IIi elmet"
poliO tt(ld, znatan p.ocenat lI1e"~nog ulja. Slab

IJlke anatne. ,atgr,rolens,

n.,oc,IO

~eslo

je.jnostavne.

gu,lo dlakeva i
u gotnjem dlrelu sa c."lm
1lljezdama. Oonll UtlOvl slablJlke sa,vlm 51&de~l.
jlldnOltavni, obrnu!o )'ja,lI. gornll nil pe,el)kam a,

}ednoatruko rwt,.e..no peru!!, kotasll. saatavllenl

od 7-91-15) . tadetlh lIalita. koll ,u !Ijezdasto
P\lnkllranl, na gornle] &lf8n, lamnol elenl, nl do.nJo) ar.anlllVl!eUopla"reastozelen! I sa ! 'Jezdnti m
drat'cama, po ob Gdu grutJo 1e5lefuto nazublj&nl iPOdajeaju n. ITII Jasena - Imel) UIIIB dr~ka
uPo kr118111. Cvjeloo.l vellkl, zlgomo r/lIl. <:Ivospol nl.
nrllf;IU. Ij ubla:lU !II bljell, u "m nilim tlllcama.
nalaze so ria d;,k.lvlm. do 25 mm duglm drt ka
mL (;dJtllllittl1 oko 5-1 mm dugatkl , krullitnih

21

V .. 0lO-I (-'20) Om

"

OIC.",,...

00 .. ",,,,",,,,,, ...

~ C< ,'<u

21

V .. 10-'$ em

oj

(Gl

"

V_VI (-VIII)

s . ~ . BH. Sb,~ . M.
1111-) IV_V I-VI)

~ - .

~-"

IIStl~8 Ima 5, onl 5u 1.5-2,5(-3) em <:Iu"l, gorola

lIslevl prlzomnl. na dugoj pateljel. 58,lavl)enl

Iz 3 (1lJel ko 4) Iiske (sll~nl 1I,l u d)e lellne). Ugoo'
nog su klllliog okun (Imell jet ndria ma,an
p.ex;enat oksalne kl"lIn8 \0.&1-0.90%,. Cvjotovl
dvospolnl. aktlnomorlnl. poJedlna~nl. bljall sa IJu
bl~asl lm ll1lcem~. 1-2 em u promje'u, na dr!ka
me kole IIU vatlnom dule od IIslova Ca!I~nlllsll~1
ovalnl. oko 4 mm dugaCkl, PlOd Ie vila,jomenl
lobolac {tahural ako 6 mm du11no kell u st8d'ju
z,ellja, na dodi. Izbacuje slemen!!e. ko)e SU
plosnllte. uzdulno l ')ebaste. !!eslenjastosmede.
oko 2.5(-.l} mm duge I o~a 1.8-2 mm Ilroke. u
poCelku opkoljene bljellm mesll8 tlm Drllusom
KI.lslogamna. aulohorna 1 epl~OohOr"a blljka
21vl u sJenov!tlm hSlopadnlm. cetlnaflklm J mle'
!ovlllm iumame I 1111 \reseUAUma cd nlzinD pa dO
lub.alplllikog vDget8cljskog pojasa. Resle na sVle'
lim. um)ereno hranljlvlm. ras\.esltlm. t klUlim
h!'musnlm zemljltl,ma. CeStS ja na Irullm paille
V,ma I debUma. ponekad jl nalazimo kao eplmu
na starim slab'lma. Susr&temo Je y brojnlm eso-

S. H, BH. $b.

eg, Mo

IIstlCB 5U usp,avllB. a demll 5U lIallite ulmjeren!.

PlOd Ie kotasl a, ~IJeZdaS!0dIHk8Va tahura. kola
prl vlhu 1vlo1d3StO ra'pUCa"8 na 5 plod;ea, ko);
sadrio po 2-3 s)alnocrna sjamellke,
Od ne~oliko Illhaspecl15kl~ obllka oplnnlh U
na!oj florl spomlnlemo samo var. macecSonlcul
Sorb. ~ojl je ustupljen u Srbl111 Ma kOdonlJI.
Jasona k nalazimo lIajee~ee u kserolermnim !II.
mama I !Ikarama obuhvacenlh ,edom Ouercoralla
pubosconlIs Sr.-Sl" u CrnObolovlm ~umama I df..
lIa sUII~anlm 'op'lm. su~lm. rastresi!lm. blago <:1 0
umjer.llo klsellm humoznim skeletnlm umljl~tTma
cd nl zilla pa do brdskog pojua I 10 preletno na
kretnjaku
Korojen jasenkB (R'd;~ DIClllmIlJ) Ima prlmj enu
U lIaroonol medlclnl. a Isto teko I nlegovo , Ierne.
Resprost, anlell Ie u IU!1I01 I cell' ralnoj Evropl.
srednJoJ 1 zap all no) AziJI, l'lo~no dO sjev. Kine,
Amu ra I Hlm alaJe p.lpada submedlteranskoponlIkom eleman lu.
4

cljaeljeme rada Vlecln/oPIC8I',sJ,. tPaw,) a _

Sr.-81 kojl objedlnjule .cido..!ne c'"ogo"~
!umo eurotlbir1~e r"1llje_ l8\1m y ml~ol n,," ~
mama na ba.tlenoj. IICUUllnOJ 011 um e.. no ~laelol
polllOz!. ko)e prip.1lClaju reclu Fl'Jllat a Paw
Raspro,'raniena Ie y EVlopl ,",k m d
Az.ljO. s)ev_ Alroel I SJ8\< A.... "QI Pnpad.l c
pol nom tiOrrtcm etamontu
U nalol Uo" ceslo mol,mo "o,ll! I ... lot .,.. II
Sutoh,on. vllte 00.0;0 rCXUo O. ~ Jord
(Syn O. S11kl. auCf non L I ' O. coml'le!_ L
(SYII O. 1e"."s Tl'lunD' Obll Imalll lull e'Y1IfOvot,.
a rutu nl obl8(1l.-.nom Z8f'\ Jlttu ~IO I<ON). u.z
PU'IVI, u tlvicam . """" : do-. .... , en"" ____
IIlttlma

.'.,....11\8
,11._

.
IMPATIENS NOLI _
TANGERE L

Fam Balnm;",coaa
I"od"cl)
Nedlnok. ne llk,

GERAN IU M
SANG UINEUM L

(Syn.: G. gr8ndlilorum
Glllb,)
Fem. Goren/SCDSO
(11I11~e)

P fl ka",C

Nnvndno nOdo\,h

K..... wac , d!uo /at:ko

,"

nYI<:L,ICII,

KNavo.data
k .... omoenlea

"f>C""'1C11

UPJlCII JAPa.ncu,
UC,\Uf,\CII'le

To_c~_

..... nol

,,,,,,.110"'0
.g. .

N')"IO"~O:

R~~.ml'hnl'h!on,

Echl .. S~.In.g'n,",

Ert>.o ,mp .. I..,'

""lel".
n ..

"",p<>"',

..
~

"
/

'/
I

1~)

CJ.

."I.nOI, 1 c'I~'nl p""ol) , 3. , .."uc.1I plod, oj ..

_n", ""'Iu

w.".

St8Dljik" \lsprayn . U gorn].'" 0111011,1 'lIzgranJeno. gale. sotne. u donjem dolelu bozllsln&, nft
kolJenclma sa mllz.llm zadebljanlima. ~eslO e,
vank,slO nahukane. Uiloyi na,zmjenltnl, no dltO!m
dri.karna. jai asll. do In/asIP-lzdu!.ni, u~IIJenl. II
O$l1OVI kralko kllnash, glubo naplljonozubtasll,

b ez pallsl,ta CVjelovi dvospolnl. 1.;;omo,'nl, spoI). CtvilRO punkl' ,,,ni. Cdlca se sal'o)i 001 3-5
lapava koj' $U 11,110 obQjonl i djel ... ju poPUI vlentlte. " lIornj; 00 nlin Ie prod,,!!m u savllenu
o.trugu V/entlt sa $.51011 11. 5 'a"ca, ad kollh SU
po dIIl)e botne medusQtmo s,asle, pll l ake vlene,f Iml pfly,dno mo 3 I. " ce. P,dnlka 1m. 5, "
tutu I t a ..lolliz k.alkog Vlala T nadrasle s-tiI.adne p lodnil;e, kol' U Ivakoj pleg'lId l sadri! po ",~e
Ijamenlh zamlllkl PlO'd)1 5-<11111nll mesnata ~
h UI. (lobOlae), 15-25 mm Ilugatka, zalena III
Ime<l. L,p,ug.na, kola .a naglo I ol81ll(;no 01"a18

np"r'fII

-UGcm T

Cr.n.. blll
,ougo .ong.
Slog"ln',J.

~!ood1
G~,.n!u,"

B'_"ota, SLOfChKM . ...1

Sonl1"l,..,lo ....",..<'nl
rc~". ~

__ 'OO"~''''.

2!V-_(_7Ol<m II

0
s. fl,

Ofl. Sb. CII. Mo

"II-VIII
~

"

I 5 zaklopaca Sjemenka oko 4 mm duge, gole,

nebo.ane AI/lohoroa i epl100ho.ne blilka.

Haltd~a IU lupllan II Iislopadnim. mlotovltJ m

I tellnar.klm !umama, iumSklm prDsjekama, UZ
~umska poloka I IZVO. II, U p.loba lnlm ~umama bl

lole I C. nll lohe (u zaj8dnlcame nUO Alno-Pa

d/on Knepp). a 1510 lako u vego lacllr vlso~lh zalanL Nal llzlmo g 8 nil slanl!llma sa Inelnl11 p. ocan\om relnllvne "Iage Yal o;1ul1a, od nizlna pa do
g"ro)e g . anlce gorskog po)ase
RuP'osl,anlan u EVlopl. AZ;)I na ISIOk . va do
Ktne, Kamtalka' Japane.
Oslm ove v.Sla " ndol !lo.; se lus'ate I I. pa'ylllora DC. To Ie lakoda, 1ednogodltnja, 10-80
em visok~ blilka sa znalno manllm. svl)allotullm
evjalovlme, koll ;malu prayu oSlrugu, 0 ,asIa na)te~e koo ko'ov na n)i'loma. grobllimp I slltnl m
slanl!lima
U ho"lkullu,1 sa uzg81alu b. olne agl,otl~ne v,Sle
ovog ,od a. kola se kutllv;,aju u ",Ioy,ma Illarkovlma. a nake ad n)lh Se uzgajeju keo lontonlca.

S, tj, Btj, Sb.

Co,

M.

V_~III_IJQ

2n .. III (-66)

RlzOM l1ori%0"18Ian. ~vo.n""al, 5-8 mm deDDO.

Izdanel brolnl, od o'nove ~Iabo 'ugl1lnatl, 111
skoro ladn"slavnl. pokri"anl odslole~lm duglm
dla~ema, svljallo18lanl, II u Jason, kao I donjl It
SlaV!. poprlme kOn!l~larlstl~nu, IZn!lzltO ONenu belu
Ilmel). liSlOv) ne dugatklm. dlakavim. 0.5-30 mm
duglm pelellkema llano plojka 3-5(-6) cm Al,oka, pOkllvena duga~k;m bljalim dla~leama, BrakIe/a jalolle do JancataSla. 0.5-1,5 Cm dugll~ke
sullokotaSIO, va~ l nom cNanosmode, CvjBlcvl ne
2-10 em dugatk,m, dleka"'m pa lallkama edltn]
"sUti 8-13 mm dugotkl. a k,unltnl 15-20 mm
Cyljel Ima 10 pno!nlka I privldno 1 vml lu~ka u
I;Ibliku kljuna kDjl la na v,lI" rIlZdljlllJcn na 5 dlla10'118 Plodnlce la nad'nla, pala'oQladna I ,ma u
svakom p.ollneu pa 1 slomanl zamOlok PlOd SO
,aspada no 5 plodlr!a S duglm kljunUI,m n.,l~v
dma koll so u slnd 'j" zronja odvolol" ad osoY,ne
I lutno ""llalu. Sjemenka glal~a III ,,10 S,lno IDC
kasla. AUlol1o,nn blljkn,

, k'.j..... , I., u.
)
(ka

ta ......., , I ; '

I.~ ~

."h~

.....

." pl<>60.

U odnasu na vlslnu blil~a .ul":,I" botu C'O'J.

1""", vetu ,10 man)u olaka~cSI I O.ugo, ap "tlO
nekcllko Inl,aspecljlklh obl'luI
2,,,, u svo)ellim. klo.olNmn m hra lov'm , ''''0bo,ovJm wmnma I nl n"" m deg'.d",e j,.lm .tld,
I,ma, n. $UVlm IIVDdam. Ma lu"m , ... uo. I '"
umle.on" kosal m, bilge lIumoEn m. .~el .. ln m
zamljlil,mo ad n'l,na pa 00 c'ClkOO I <;10".00 ....
<;Ialoel),kog palU'" S"OI.\,,,n~ VOila ,ee. I... moI,!nlh tumo h.asln m8d~ne. /Oue";O,.. I .. pt.o..
COnll! 8, .. 81' (I ISla 111;'0 ~OIta)II , u U ee,,1
cama .ada ErtCopJf!(lla' /I H'lIi
KILO uk"IIAa b,II~1I nILIa:, I>"mlenu " "'''I'~
lu" Ha.ot,lo 10 clcklnl u V"lltfnO Cvl .. I.tn. u
)escn k.da sIIlO!jlke' don I ,~.~ pop. me 'lopU
eNfIflu bolu
"'.vawe JO 'olSp,o~I n,el'l u ~IK.,., a'le u (. 0pe. II Al')1 I na I<. 'o.,,:u

"

"

GERANIUM
PHAEUM L.

HACOUETIA
EP IPAC TIS
(Seop.) DC

Fam. Gar.nlaceu
(Igllea)

(S ~ n.: Aslrsnrla
oplpscris Seop.)

fam . I1mb.lII/e.ao
(Atlt~ r k .. )

Rla~ordefB

krvomoenlca

Volujlko eko, nlun!

Tolo

Ouotcy C/I .....blll

G'rl oluft\ bO'\>o
e.O "~ o . S'o"~""M . I>tI.

lIo<qu""o
S<holldolde

Kall ... blilm'~ ""

rop" ......'.,.

21V - ~(-7O) .ft\ H

..

S. H. 6H .

S~.

Ca. M.

V-Villi-X)
~

,. ~ 11J." .c. 1. allel '><, I<nmlU, J.

11<:., .... ' Illg 'u[~.

,.11<:., p lcxlo,r.

t a

Rlzom dQ I em clebeo. k05 III ~Df1ikaI8n. Iz\lantl

jednoSlavn;, u goonJem dllelu rug ranall , 51>!ece
dlokavl I 11181d3511. P' ;lem,d lisl0vl u rozell, nala ze se, kao I donll Iisiovi slabljike. nO lIolim.
10-30 em doga~klm pe\eljkama, vec lnom SU polu
osu!eni. Plo lka IIS1. 5-10 em ~ I roka. ok,ugla!!obub,s!_st . p'aka jlCllovlne urezana na lce!':. no
5-7 rdnJeva, na lieu p<orljedeno dlakava. no noliju gol . III sarno u oglovlma no,ava malia-a.

araklaja jajaslc>-Iancelaslo. ull'iane. naJtd':" cr

venoamede. sa rljolklm bljellm dlaclcama. lapov;
oNo 6-7 (na plodu I do 9-11 ) mm dugack !. Lallca
B-10 mm dugaeke I 6-10 mm tiroke. Plod 2-2,5
em dugacek, sa gollm ill sarno k.alko dlaka-im
kljunom. Sjemonko ~Iotke, ijetlomrka. Autohorno biljka.
Varllabilnost o~e v,sta mote $I) pr...:lstavlU slljedetlm taksonlma: ~a r . phuum (Syn.: var. _ul-

!lalius DC : va . genulnum Ducommun ; .a'. no~

mala Terrae.) _ Ima pu. purnosmecle do emoljub,
taste II i svijeUoervenosme(fa, rljelko sasvlm blje
Ie. lallee: ~ar. lu. eum (L) DC _Ima lal lee lamnocrvDnasmede boje. a IIsne plajke .u sa cmlm
m,l)ama: subsp. IIvldum \l'Har.) Pe rs. - koll Ima
prljavollubieasle latica. kole .u u osnovl sa ljubl
eastom m"lom.
Nalazlmo g a u svijellim ~umama I ilhre11e liD
svje2 1m, h'anllivlm. pjnkavil1m III lIa.astlm zom'
Ij llitlma od nllille ~ da brdskog .egetacll.koo
pojosa. p'elalno U lajednicama reda Fagalall.
sylVBricse Pawl. Tako ge npr. vrla l:eslO nD'ulmo
u ~ uml hrasta kilnlaka I obil:nog grabe (O~a.co
Ca.plnetum). Ie u rarn lm lip(wima poplBvnlh ~um l.
Zbog dekOfal i~nosli kultivi,,, sa u ~rtoYlma I
parkoYima.
Zd revl njak Je rasp'osl .anlan I$kljul:i~o ~ zem
I)ama E~rope .

.,

Elleborlftl

2l

V .. (10-)10-25 em H

S. H. (00 rlJetkOJ
(1I 1 -) I~-~

zn ..

16

Podanak puzac(. horlzontnlDn. l:vornovat, 10m

Ijill. SI~bIJlkO bel lIS1o~a, ga le. LislOv; p",emnl.
na dug,m. lrob,ldlm peleljkama. kOjo!u 2-5 putll
duke ad lisne plolke. Lami na dlan .. ,aldljeljane
na 3. rle!!e na 5 dIJelo~a. oko 5 em duga I 6 cm
!i.oka. Cv/etovl u lednOSlavnom Iitcu obavllenom
vellklm. \1 - ) 2-3 Cm dug ,m I do 1.5 em tlroklm
o.o/nim (iIlVolu"",lnim) liSlo",me. ko] ih najee!te
Ima 5-6. Cvlelovi su pollgomnl ; YMlskl su Yotl
nom mu~kl; unulmnll su dvospolnl. K ,unl~nl listiel su lull. 1.5 mm dugeflt i. Tueak Iml> pod,oslu
dvcrgradnu plodnlcu 1 dva v,al a kojl su slobednL
PlOd Ie goll. oka ~ mm dug al:ki. u slodl lu z.on].
crnl. kalovac koll sa 'I>spada u 2 plodlea kojl vlso
na zejednlekom IIhaSIOm nOlllocu (lta,polo/u)
KaraktarlSUl:na .,Slo melorlln lh !umo bultva I
ablenoo grabe feda fegOlDlla Pawl Toko Ie IIBla11mo U !uml hrDst" kilnjaka I obltnog gr ab" (Ouo,.
coCetplna,um crosr,cum H-el). monlano] bukovoj
~uml ( feglllum nKlnronum c,ast/cum HPI). mlje!anoj ~umi bukve Iiale (Abletr Fngotum aeU I ) I dr

'o

""'11'_ ..

Rasto na umle'~no vla./;n,m do

h,m.
balie,,!m. l\!!u1ralntm ,II "mla'eno I.,..tom. ~r.'''J
v.m , humo>nlm zcmlJithm~ Od nwllll ~ dO mon'
181lOg ~ I!lIOI "C'jIJ\og pojllU
A.eal ovo ~rstc ja OQ.an,l:en sarno ria
zemlj'lt Evrop'" ad ,, 'otn,~ AtPD do lie .. ~ pi .."",,,
Hrv!ltske 0 lapadno Bosne lei m 18 ,mol u ... .
KDrpatlma I nil jugu PoIJs~e
Prrpada tllf .... om Ilomom eltlM'<>U
0...0 le<llna .rsla monOl ""\00 r:Mla H.cq"" <I
motl S'lt s USl>j,,~om 'o,o".trtr u ~all, ... "lIuro o.sl
~uJa 5(l dob"m dl!ko.nt,~n,m
mil . 1m.
osoblnu 118 guSlo ~rc~"wa l8mll ~ . Nar~10 fI
pogodnft ZB kaml"nla'8 lr.b.1O omoQUC to h,.l,
o h,antj,yo :8mll,!I. nit "eno-.,tom ,I ~ " .....
I,m mles".....

".kG

1.-0''''

'00

'"

SAN ICUlA
EURO PAEA L

(Syn.: S. ollie/nails
Gouan ; S. Irllo~Ula
Gll ib.)
Fam. Um~alllf"'a"

ANGELICA

S ILYES TR IS L
(Syn .: Sellnum
silvestre Cra nll :

Impola:o' /a s llvost,ls
Lam. : Sal/num
IIngo/le ll ROlh)

(Apfec"aa)

Fa m, Umbellilerae

(!tltsr ke)

(Aplaeoee)
(~Iilar~ej

MLLogled. ld vae.
ld r a1~lca

Zenl ~a LJ,

leeuha

Trubaljka. k,avO]l c,
.n~eolkl korljetl
Navadn l go>:dni koren

i\LI'IlPK3 ,

AHre.\l IK3

n C11lupcrl lliita

Wild

_ngtllquo

""goIiOI .

S. H. 8H , Sb.

eg. "'.

~II - ~III

ongoliCI

..,. . tlOI . rba " ",,01100

Al.<JI " ~

21

(V-I

d .. p I

Wold E.... eI Wllrz

Wald<lel'o

Sonlcol .... nn'col

erba r..golloo
nO,M<CtL~. <Dpot",IIo:_"n

A n~. l l o . ,

J.okjump ... boul

Anvtllque . ouyogo,

Sonlcl.
SoniC I' a'europe
SMl l el . Helldold

"",,"oA

Y . 50-150 (_200) c m

S. H, BH. Sb. eg.

"'.

(\'1-1 Y II - I~
~~ .

Z2

%11 ' 5
I tlll.n , 2. fnlJlkl I/et, 3. d"".polnl ",11" " Iuun l~nl
1I.1Ie , "r'IIOO' 1;0'01 ... ",one (dO lle). ~. plodn' ,
J>Oprotn pr. ' I.~

Rlzom S~Q'O ve.lI ka IBn. krelak, sa zadebljanim

filleama. Slablllka usp. avna. gola, bez (islove.
.jede sa 1-2 ma la lisla. p rizemnlllslovi ne du-

glm P'E'teHkama, sJalnl, nji hova ploJke 4-6 em

duge I 6_10 em ~Ifoke. LlSlovl slab l jika n s kra lkim peleljkama III sJede~1. Ovojflel poJ~dlnlh t l i
\ace 3U malenl. saslavllenl jz 4-6 kralklh lEtlen-

kasUh lIarlea. evlet lt l 'Iedee( II! su ne kratklm

:J\apkama, pa su !lIIcl g la v;asll. CvJetovi poli-

gamnl; van lskl su prelefno mult i: unutrdn JI SU

dyospolnL edltni nalltr vrlo uakl I utll]e"l. oko
1 mm cugatk l. ",un ltn l Uslltl bijeli T1( ruf ltasll.
Plodoy, 4-5 mm dugl , (maju mekane kukasle bodIje, Kanall '" eta.ltnlm uljem SU mn"'llob.ojnl.
EpilOoho.na blljka.
Ka.a k!erislltna v's! ' mazolllnlh umB buk~B I
obltnog lI.aba red. Fagelalla Pawl. Nallu lmo ja

eeslo u ~uml hrasla kilnja)(a I oblenoll graba

(OVftfco.Carplnalum), u brdskoj bukovoj iuml (F~
gerum montanum) Ie u bu~ovcjelovoj . rje"e u
smrerwoj !uml l dr.
Rasle ns svje!lm, hla nlj.ylm . nal.enlm , neul,al.
nlm III umje,eno kisellm, pjesko'/lllm ill s labo IIi
vastlm zemlj l!lima od nilin a pa dO monlan"'ll
subs lplnskog vegalacJjskog pojlsa.
U ns.odnoj medlclnl upol reb ljlva se od devnlne
lis! c lj ela biljka III ko,ljan (Sanloulao lofl um . hGrba 'el radl~) .a Ilj"eenje ,a llieltih boiasii.
Si
Aaspro s l, anjena je u EVlopi . o,.ij l, M. Azljl. 1 ' i)l . na Kav~azu. u Par:zljl. sje v. Ah lel 1 u plan n
s~lm oblastlma (,opska Ah ike,

Rlzom vrel enest, d abeo, , azlI,e nol . f ut k1l$1" bljol

St8blj ikB I na1 no . debela . uspravna . o krug le , U.dufno 'zblaldana. !up lja . 1I0 1a, s arno Ispod illlova d la kava, u go, nlcm d ljel u raIllranll18, Uslovl
ve li kl. 2- 3 pUla paras!o d ' Jaljen); donjl oko 30 do
p 'eko 60 cm d u gDe ~l . 5 8 lu plj lm duga klm d .ha'
rna, ko la su n a pop, atnom presje ku po lumjosefasle : lIamjl su ma njl I menjo dljulJe ni. sjade!
s a !lloklm, ve ll klm. 1I0lim ,u kavca m. SIIl" yl vaUkl.
3- 15 em u promje ru. pol ulop .astl. sa 20-30 Z,8'
kova . al li~ ll e d uf ln". Iny"l uk.u m no d05.e)a III je
saslav))en od 1-3 "sl lta kojl olpad aj u, Involu celum sa saslojl o~ vet eg braj_ IInaalno.laneelas tih
flstlta ko]1 5U po . ubtl Ito pav l~aslo dlakavl , Cdlea
je bel zum.ca. K'unle nl lislltl I U bljel1, blje lo,utltaSI( ill rul ltas!o cr.ra ni. Plod 3.5-5 film du
gatak I 3-4 mm !Irok. s.lje tlosma ~a bojo An emoho rna . hld ,oh orna 1 a nd olohorna blljke.
RaSl e u s vljalflm I vla1nlm !ymnmn I !lkar1lmD.
!umSklm p roplancl me. p losja~Dma, ,ubovlma
t uma. Ul plan (nsh r(jek e I polok e. YZ Iz~o,o , no

trGSell!lima. , ~hIY'.ma. oil n'l iNt pa do gor

5kog ~oge . aeliskog; poj8$4
Ko rljen (Ange/leu ,1111/1311,. ,a/lul oml p" mj.
nu u narodnoj medlClnl
Rasp rostr erjona II :emljam. E v .o~, II MAio]
Azlji, SlrlJI, ne Kal<lZu I 1/ Slblru
U na~lm dl "IOvlma naM lomlj. S H ISb ,..
/e,ko) '1IS1a I 4. ..clI.nll.lle. L (Syn AI'CIt ..,..
)lce oil/eln.IIS HoUm)
Sll~nl je prelhodtlOj yrtll III IN cd n~ n.z" ~ VII
po I.. UIIO) Iromatttnou. I nro '",,'UI"". 2Q..
4o-l ls kasllm !11!O....n. NlrUI. U . nu "-3 m I
OOn)1 riSIOVII~ !oj 110-90 em ~U!I.Ck l
eeslO M ~~III~ "1 "'ao ..omauena. r.CI .... k. I
IJako~ . l a Dill' . elll sa oU lla_1I upo:rlbll""U "
l.rmIOoul,kOj Indu.tf<jl ) r& ~.~lt."'1 0..01" h
pl~a {Anrlalie.& .ad ~ , IIVC~ OIM/m Ar>galiN&
r.diel!}.

H"

ASTRANnA
MAJOR L

CHAEROPHYLLUM
AROMATICUM L

{Syn,: A.

(Svn.: My"hJs
afomarlclf Sp,eng.)

m nunculltoUa

Relchenb.j

Fam. Umbo/motao

Fa m. UmbaJllle.ee
(ApJllcMa)

( ApJacaao)
(! l ila.ke )

{~llIarkal

U .)lIk vall kl,

nlnd_nk.

Ve likl zell

Oiklte I,ebel)"

kO)bll~a k

31lC:lA",n ,

SQc:l,\H'll(a

G.e" M" ,,,,",,on.

Mounl.!n Sonl.,.

GraM ......,an
G.oS. Slcmdoldo

AsII""'" Go,"""'.

AO"Ipo'''''''

Go .... "Kllb.o."'''''.
MI" ,~.

&,""". 'I"''''''''I<O;,,~
21

V " _1_2IXI)~", Ii

S . Ii. Bli. Sb.

eg. 101.

(V-jVI-Vill

:n .. zz
1

~lli ...,.

2.

mu~~1

pop .tnl P'.".~

o,llot. 3

f.n.~1

".11.', "

~ Io

plOd.,

Rizom poluo~rve"leo. valjkaslo zadebljao, kosO)

po loten. pok .."en dugatklm. zadebllanlm , c.nim
!,lIcama. Stabljlka yotlnom uspravna, )edne>slavna III .azg. ao.la, !lola. Pdzemni IIs!oyl na dugat
k,m pele ljkama, dlanasto "ileljen; na 5 obrnu!o
.jajastih, testo irodljelnit. po ,ubu dvost.uko 03zubljenih 'etnjeva Svl li.tov i lamnozelen!. slain l,
go li L1s tlti in voluceluma btolnl. zvjezdaslo po'e
dani (Imel). 11-30 mm dugatk l, zelenkaslob i)oh III c.vcnka.h. izduteno obrnu!o lancetasli,
ne vthu cllell ill !iljalt. sa 2-5 zubil:a. iSle dutlne
110 dvOS1lukO duli Od c .. leLova i plodova I sa 3-5
ne.ava Cv)etovi brojni. 30-50 u cvasl,. pollgamnl;
mu!kl su vel:inom os obOdu III sU pomlje!sn l sa
lenskim I he.malrodilnim CVielo",ma u cent.alnom
dlje lu evasti. Ca~itni zubei iSIO dutine iii duli od
k . unl~nih li51ica. ~eji su ebroule s.casteklinaslf.
1_1.5 mm dug, . Plod ~ mm dugatak.

Osim tipskog oblika subsp. mal o, (Syn.: .subS~.

au.me/or Grint .; va. lypic8 G , BeckJ . kol l ,rna 10-

sute lnvolueeluma sa 3 ne.va. bez zub aea III sa

3 neruna zubea. a Isle SU duilne III nc~I" k.ael
od evjetova, undo) 110.1 Ie zaslupljen le ks.on
subs". e li ll or (F,iv.) MalY (Syn.: A, e/arl", F,, .I
kod kojeg su listiei Invol uceluma sa 4-5 ne rava.
a na v.hu SU neledcc sa 3- 5 zubaca. Peteljke
plO)oa i plodovi SU obila lo pok. iveni b,adayi<;a ma
za .azliku od p.ethodnog laksona kod kojeg su
pe!el jke I plOdov; bez bradsviea.
Ovu v.Slu na lceUe nalazimo u IISlopadnim I
mje$ovi llm ~umama i ~ika.ama. ~umsk;m p.o
plancima. 'ubov ima !uma I nil Ilvadema od nlzina
pa dO gellskog vegelacijskog pojesa, Ras le na
svjetlm, ,aSlresi!lm. kameOi!lm III slabO ;Io~asl !m.
h. aoljivim, baziColm. neu1lalnim iii s labo k,sehm,
humoznim zem!iiWma. pre!efne> oa krecnja ~ u ..
RasprOSlranjena je U srednjoj I jll1nol EII .opl I
Oa Ksvkazu.

Aitom ..",lk. veljkul.lzg.an8t. h".lzonla'an .

Slabll lka usp.avoa . nalna , ,alg.an"ta. duboko
ulduino Izb.aldana . ns pop,eenom ".asjoku
ekruglnls, na tvo.ovlma malo p.ojl."na. t e s!o
$8 c ",enka.llm m, lj am a. u dOnrem d llelu 1Iepl)a.
510 dlakpva . u gomjem najt:ete go! . Lls tov!
2-3 pu la pe.ute dljel jenl, goll 111 p",uti p[o.l)eden im po'egllm . k.alklm dlpcicamo. Remlevl 11_
Siova na k,eclm dllka ma , 2-6 Cm dugR~kl, pri
os~ovl odsJeten' III ~.alko kllnnlo I~duienl. nl
. ubu les~elasto nalubllen!. Don); IISIOy, ye llkl. nl
dug lm pe~eljkamR, ge>mll su man)1 I SO k.aelm
peleljkaml. Sv l IIs~ovl su sa duglm p.C>iI.enlm
,ukavcem kejl obuhvBla s!abl),ku. S~Ttoyl 10-20-zrakasll. Involuk'um u v.tlnl slutajeYR nedost_)e
ill Se SUto)1 od 2 11 .II~e. Involucelum so SUID)I <>d
lanc8l asllh , I.cpavlea'!o-dlokav ,h IIstrl:a K.unlenl
IIstll:loko 1 mm dugl. goli. Plod oko B-I~ mm du.
gacak I oko 3 mm II'Ok, t ul OSmed, sa lamnl)im
p'ugame. EpizoohoMa bllj~a.

~"''''''',:Z ""'I*'
~Jool

,doI.l" ,UaM ,

...... I
0'''''' _ .tn,..P. ..."'loIo

....,ull. S

p, .....

~'O
~IGuln'

OC"<.,..r.

G-o

orool'" 1 d",

U JXlgledu vllte III man)e dllk.vOIII ,Ial>ll,k" I

Ilstov" Ie u pogleclu 'Olllt, ' e dul,ne fliodov. op,
sano nekoll~o Inl.npeclllk.h Obl'~8
NalaLlmo je u vlatnlm l)enov,Iom tum,,,,. I 'I
ke,ame . ubovlma 'um . n.ro t ..",.k,,,, !)rog"."'a,
ne ob81ama plao,olk,n "IOke I POloh, ul Izvo.e
od niLine p8 do go,skog vttgetltC')'~og pOlasa
Sus.l>e se u bro)n,m 18)edn.,.ma melol, ln.n
!uma bukvo I ob enog g'8b. ,eeI8 F(lg.,./" Pawl
Rnp,oSI.an)8nD u tamll,nla eon)e "toCne I
juino Ev.ope. I" u "edn)o). )u!l>O) RU"I'
P"pada "edn/oevropl~em 1I0.1>Om "'ementu

".

'"

MYRRHI S ODORATA
(L.) SCop.
{Syn. : SC l ndlx
odo.&le L.:
Unde/e OdO.118
AscheT5 .:
Chaerophr llum
Gdo.a/um C.Sn IZ}

SMY RNIUM
PERFOLIATUM L
(S~n.:

S. ,Jo'oo COt/dls
Spreng.)

Fam. UmbelJllo,aa
(Ap/llcese)
(!I,lp rke)

Fam. UmbeiUferae
(Ap,'aeeao)
(~ lIlarke)

K..vo.lna. l umbeo.
pro.nl. leu ndra.
f ul. Ir.".

tehulja

Ple reste

Ol~ctl

)K0,!.T:l .\ CC:l1 IAP"

ko.omet

SWeel Clcoly

"'1"M.
odo.....
C..I... II "'""'lUI

~r!.III\'

Siie d~ld e

Gelbda'dl
Sml r ~lo

C.. ,,~"".

"KCp~'.
"pr"" "_""""cK.A
I.....

"po'.....'''.,''''',....

II .. 5O-eO (_121)1 em

S, H. BH . Sb.

Cg

VI- VII

Podanak debeo. kv.gav azglanlen. smed. prodire dubOko u zemljile . Svl dll alo.1 o.e blljke su
veoma a.omallfnl (Imell. Ml.i!u po anlsu . Siabljlka u sp.a.na. sndna. ok.ugla. ~uplla. U go.nlem
dllelu lako .a>g.anal a. gola IIi rulevo dlaka.a.
na fvorovlm B vunasto dlekava. U stGvl "e llkl. nle'
Inl. meken l. na.oflto na nallflu posull .I.~eflm.
oko 0.5 mm dug lm. dlakama. 2-4 pu la perulo
dllellenl. gamj l su manl !. 'jadetl. sa rukavclma.
Peleljke Alilite I peleljke he.melrod llnlh cvjelova
(lu,\o mallavo dlakave. petelj ke mu~klh cvlelova
gole. Involuk.uma vatinom nema. Involucelum SOl
sa510jl Q<j 5-7 Ldlljenih . lancetaslih. oko 5 mm
dugl h. dlakavih IIsli~a. K ....nlfnl 1l911 ~1 lina papl
lalnl. Plod 15-25 mm dug. Ima )ako ISleknuta
rob,a kola 5U O~lro grebenesle i k.alko tckinjesle. U sladlju Zlenja bllelevo sjeja n. tamn05med
III cm.

Najd~" je nalazimG u vegetaei] 1 " Isoklh ulenl

rada Adenoslylef,lIa 8r.-81 .. !um,~ l m prosj a~a
ma I p'og e!a ma. dubO~ lm kan lonima. na IIvadama
I sllnlm s!anl!Hms od ni l lna pe do subalpJnskog
vege! ac!lskog pojasa (do oko 1900 m nadm. vis.).
Rasta na svjd im. hrenlj lvim. duboklm humoz
nlm zemljl!tlma. narofllo ns mjes.lma gdle so
dugo zadriava sn lJ~ I gdje Ie koll~ lne vlag8
y alr ~ a.

Rani)e Ie ova b il jka Imale primjanu u ns.OOnol

medlcin !.
Cehu lj a ]e rasp' os"an) ena u planl nsklm po.
dll/fllme Ev.opc, Ie no Kavhzu.
Zbog lIiapog habituse I .bO(l stomall nosl l fe
SIO je kultlvlrana. pe je I zvsn prlrodnog a.eala
na mnoglm mjesHma natural izl, an a.

AI "d ....
Ma<O ro"

DII" h .. ach,,,,, b I.ln rlgo

floocohloill. ml.. I ~ .

S. H . BH. Sb.

.epu~lca

c.t. lola

III_II I_VI)

Korilen bl)el . rep'sto z.debljao. Siebljlke prugaslo leb ras!e. U gornjem dljelu kotaslo ok,l l)ena
(krilela) !sa 2-4 krlle). razgren ala. !u~kas la. Oonll
I1stovl u d.~ kama . prl dn u Sa rukavcem . 2-3 pu lll
pa reslo dljelionl. Gorn)1 listGvl 5U ejalovil!. IIfcastom osnovom obuhvala!u .Iebljiku, tuto za len!. SIIlovl sa 7-12 ZPdabllelih uaka .azllflle dutina.
Involukruma I Involuceluma nama. Cv)elovi tull ill
tu loz Blenkllstl. Cd l~nlllsll~l jcdvo primjatn!. Kru
nl~nlliSlltl duguljBstI.n~jljenl.cl!eli. vrhom p ram a
unulra SBviienl. Plod mole n. oko 3-3.5 mm vlSOk.
U stadilu zr enja crn.
2M u svlJatl!m Aumema I ~lk8'Bma. ",bG" lma
iuma. ums~im progolama Unula, b'ojnih tum
5~ih zejednfca .azreda Qua,coFagarell 8 . -81
el Vllege . ISlo l akG na lazlmo jll kao ,ude,atnu
blljku u votnjaeima. bll!lem a. bolanlf~lm vnovlme. palkovlmB . gr obljlma. uz pute,'fI. Ie nil skelelnlm k.e~klm koAanlcama. Cast" ob'lIzuJe (luste
populaclje. po u doba cvjelanje povrilna kole
obr asta Imeju poseban l,glOll

RII.le nil nr.nIJ, ... lm. ba fn,m. neulfI"",m

slabG kl.ellm zemlll!tJmD OCI nil,na PI dO go.
skog vegetacil_kog
(dO oke lCOO m ~m
vl.lno)
Rasprol1lanjenl Ie u zemlJama jut... E','ope
OSI", ova .,ate u "alol fiori ... l8SluP' .... 10:&
dvile v le ovoga rOdIl Prvl ......,. S .elUnd, J"Uu...
M,lIal Ie sllt .. a p.elhOdnoj. I" au IOJ lID.nl Ust",.
eIIIO'/,'og rubll. a 'lIbll.~e .... ok" II. . 01\10_
vrSla je C."I"'. I,.. "d.a (8 olUUllrum II ~oI.
ima donj. 1I.~ove v,ie!J;I,uko ~a tt( 'BlP, ..I....
a nj,hov. su 'SpflrCi j.,rok . dugull ... t' "
iii"
gorn). HSIovl ,u trOdI)e!nl '" ",'Ud I' 14l1li. PI...
dltl su 6-8 mm 0\1111. ',,,,ko 111111111 ''''BtU _
3 Juno ,uvr,lna ol"l1 h'Plena 'eb'L I bOtntI
su najasna
RUla nil SIJa""v I,m mJaSI""'" k.",.",,, .. k",
patnjacl"'l1 oti.l P"mO'la

poru.

'"

GE HTl ANA
ASC LEPrADEA L.

'"
GALIUM OD ORATUM
ILl Scop.

Fem . GrJntlana~"8"
(sl.Ila.a)

(5yn.: kJperu/a

odo,a la L)
Fum. Rub/aeeae
(brocev;)

SI.I I Io .. ' ..makl,

tvie6lea
5vef , lk

LaUl kln) .
lara,k lnj a mlr lilluD
Oloot:u po,la
A:L:I;lIlU1l:'l,
.\I "PU l""O OPOlIlT

1'IIIIow G .... II.ft

S.....I woodmll
,...perule
(chI W.,c",.lor.r
SI.llln. <MIo,o..
~C"'''''''~ _I"""R

0""1.,,,
rwill..
' pl.do

_""r.

d .... e

S<~wal~ .... "", .. Eftll.ft

Gen,l.n.....olepl. O.

rop<...,.....'OCT"""""

;iio-;

p
II .

I !leI I " , ... , 2. ,."e:o. " 1 ,ali,on. ~.Ik . 3. ""I)e,

b,o<

~dl.e

.,,"n"

I "'u"I . u..,.tnl pr.'lok. 4. 'Iemonk ....

Rlzam 6 - 10 mm debao. ~vorno.al , sna!no .lIZvllen. Siabljlko b roine. bez .ou,le ",izemnlh I1S10VB. gole. Lislav; brolnl , 5-8 em d~gakl I 3-5 em
';ro~1 Cvlelov l akllnomo,'nl. dVDspolnl , 35-53 mm
dug.tkl, pojedlnatn l ill po 2- 3 skuol]enl U PDzuhu gornjih Ustova. Olva.aj", so u jutarnjim salima l;uncdu B I 9 sal; a posil le podne IZmed"

5 I 6 sail sa opel zalvaraju. ".unlea Iznul.a e ... e

nolJubi~a5lo Plogua sa ,vil.llim uZduJ:nim II n;I&rna . 'Jode tisla bljel . P'a~n l ci p,i,asli ze 011l1li

k,un lce . Plod je mnogo sjcmeni 1000 1&c kO!! sa

01VSf8 sa clva zaklopca Sjemenka ako 2 mm dugatka , ~"OkO kdlola.
Opluno nekohko silnlh Inl.sspeeljsklh obllka.
SIO ~e lI ~e bOle cv!jela mole se .ecl da se u po'
purael ja ma m09u natl I pr lmje.el sa P<'lpuno bile
lim cvJelovlm~ (I. .rbillo Mu,,).

1I

v .. I:!O-)_I_IOCII<m H

..

S. H, BH. Sb. Co, 1.1 ,

('111-) Vlll -l ~ I -X)

"

Ovu IIjcpu bill k .. kol a P<'tlnje cv)elati polk.al

Ijela I pofel kom jesen l 1 koja se javlla u p.ekras
nlm bulnlm bokor/ma , nal~dce nala zimo u svljel'
11m ~umama, !;ums klm f lslln ama. rubovlma lum a
od monlBnag do subalplns ko!il v~gel aclJ5kog po.
lasa, a gusle pc>pulaclla nalazlmo na nekl m pia'
nlnama u pOlasu klakov lne bora u vagalacill pia
nlnsklh ,udln a. Preleino rasla nd sl likel nlm sub,
straHma. n a dubok im. svjetlm zeml l l~tTme , C asla
I e I u nekim zajednle.m a vegelaeile vlsoki h za lenl.
RnproslrenJene je u sred njoj I l uino) Evropl I
ns Kevllazu. Pdpada srednJoavropSkom lIornom
alemantu.
Korij en sirl!lara ( Rad/~ Aselel'/adeaeJ Im e prl
m)enu u narodnol med lcl nl.
U ndOlI IIOlrl )e zaslupllen ve l l~i brol vrsla OVOlg
rO<l.it . .koie se od llkuju Izu zelnon IlepOtom evie
lova. Ie su veOlma omi llene blljke u p lanlnarsk!m
krugovlme. Neke Old nj lh pred , ' avlleju aimbOl"
planlna.stva. No. sva te Vlsle su pretelno sIP nOV'
nlel IIvada I plan insklll rudlna.

21

V . IG-30cm G

S. H. BH. Sb.

Co,

M.

I'V-IV-VI

2n . "

RlZom 14na~. vD llkas!. pUlet!, 5t!lblil~e gola.

sja) ns I glBlke. nO pop'a~nom pres)e~u ~etvero
ugles' e. Listovl elelo.,11 on rubu I OdOldo po s,ed
nrem nervu hrapa~o-dlekavl. na vrllu sa mekom
bod illeom, 1_3 em dugat:kl, smIC~lI!n1 ~ 6-8 U
prlvidnom pr~ljenu, Cv)etovl akllnomorlnl. 4-6 mm
dugatk/, u lorm lno lnlm rasltesnlm clmomlm eva'
stlma. V)entlc Ie 5uleut an . na obodu I$cljepan na
4 rof njlca. Clja!a blljke, narot:llo u osu~onOlm sla
nju ;ma kerekler/5ut:an ml,is po kumar/nu, prd
nikn ;ma 4. prirasll .11 .a cljev vJentle Tu ~k
imB podreslu p/oonlcu. ko ja Ie dVOlg,adne, (I ..
$vakorn prohneu sadril po I slemanl zamelak I 2
WPla koji SU pr/ dn u medusebno slas lL PlOd la
dvo~vomstl, 2-3 mm (lugi kalavae ko)! Sit rP3pa'
da nn 2 plodl~a, EP;loohorna billke
llllark'nja je villllan p. at!tac bukovlh !um e Za
slupljone ja u brojnlm IIsoCljDCllamo unUla . rQda
Fago rsl/a sylva/iesa Pawl. Nela.,mo /ol .. e.Sl lm
bukov;m, bukOV<ljolovlm !umama, :OHm u !uml
GorskoG lavOlO i b,jelOlg jllsenD (Aco"FruinQI~m

H 'D!). B M'a.,ma ja I U tum, h,asla 1".nJl~~ I

ob,tn09 Qr.ba (OuStcoC.,pjn(l'lum). I, u tum,
moll~a I n"I,Inlke Ra~lo na svlel, ...... hranl v m.
rllSlresllim. 1umolnlm lemilliluna
RasprO$lrantenlll. u vecem d Jelu vrolJO <SoP
rU~I np jug dO P;r;neJD. ApenuuI S e, I. 6.I,~J'"
'sllog pOIUO!t.va.al lm IlIlma u S buu It<) 6.lIU3
na Kavkalu Slav Pewl" u .).... AU,
Draga fA!pOrulllO od/)la,.."'/fb~J .mll p"mlltf\u
u IIu.tbenol l naroottOi m~,c,n' ZbOO ."'" Idlr>Og
mlrlsa upOuabljaVD H Joi , ~.tO decidU. dul"l.1IIU
U tumlmll .lIda F~e,.r" ~Id' ...", Pu,' "
Sluplla"l't )e I v,Sla A.pe.ul, unn. L ISy" G.
lIum la~"/!"",, Sea," I kOla n
00 ~ em
jajasto-laneAtula pO 4 u prj. ;' ".
"'I..tt.... I
'to-'a I b'Jee eVlelove ~ le.u .... ,'" "II \ mill
dug.~kll A,te $U 'lub'~UI" ,'<O(i I.~
"'d'
loue.nlhllra 80<: .. antcro
b'IClleJ

"."to

to,.

'"'

GALIUM
$ ILVATICUM L

'"

GAI.1UM
ROTUHD1FOt.lUM L

Fam. Rub/sceae
(broceYi)

(Syn. : G.scablum
Duel.)

Brotlka. me kull ca

fOam. Rub/,cooe
(b 'G ~eYI)

Gozdna lakola
r O.I CJ..a KO.I CIlK:l.
KO.ICHK:I

Oll'Ia

B.ot lka oknlgloll.na

Ok'ogl01l51na lakola
n ,,:I>U 111CK:>

"o.Iell":>.
lL\nlllUlClm KO.IC IIC"

Wood 8oelOlro ..
GolIl" d.. bell,
W oldL.~~,." r

2)

v . -to !-100j em

~ j
%~.,....
@O
. '!
,I
1

'JIj.~"".

ev'I".

'fa ..

s. H, Btl , S~ , eg,
VI_VII (_IX)

2.. .1I~11'1ta IICpreenl p,"Jolc, J. 11,levl, ~

OCIO';<>.~.

pklCl

Allom zadeblJao, koS, Clankov ll. Slatlilika US---

p.avna. gala, glalka, okrugla, po dld1nl sa 4 !Tnr]e,

,8zgrana18 Llslavl 6-8 u pnvldnlm prilJanlma,
oa)!),1u ,mdlnl ill u gorn/oj p<llovlnl , goll. na rubY
cialovllil M'8pavl. ns donJClI alranl slvou len!. tupo
ulilJenl. na Yrhu sa mekanom bodlj lcom . plama
O$1I0v/ su!enl u dliku. CVratov; aktinomcl!1nl,
spoloi, Ima Ih mnc.go, lorml,aJu laSt' CIIU te.mlnalnu melllcu . Cvjel ne d'~Ke vrio tanke. neln alno

""G-

dule od cvlelova, nakon .:vlstan). nadole sayi]"n".

VJen~i~ polpuno bije l, sula tltan. 1.5-2.5 mm !lrok.
Prainl"- ,rna n8Jte~e 4 a onl su prfrll.sll za ellev

vJenlta TuCak ima podraslu pl(>dnfcu. kola je

~~tinom chlograClna 1 u svakom prellncu sadril po
, sjemonl zamolal<. Plod gladak . go. OkO 15 mm
dugal';ak. EplzooMrna bl fJka
ZaslupljenD )0 u b.ojnlm zajadolcama .eda Fegl)'8118 syl. aJ/cao Pawl. na svle.tim do um Je.eno

GolllOl ,...,Il IH

""'~H

Rundb"'"I~H u.~I<r."r

n.......""''''''K

rJo.uo>P<"'''''' "."'_

KP\T.<O.'IOCnI.,ft

,.

..

S. H. 8M. Stl. 1:;. M.

Vl_Vll (-IX)

svje!im. I\,anljlvim. umje .eno kisallm . humusnlm

zem ljl!lima od nlzlne pa do gOfskog vegellcl)skog
pojasa.
Rasproslranlena u s.edolaj 1 ju2noj Evrop1. P.Ipada s re<:lnjoev,opskom tiornom elemenlU. U Sjay.
Ame"ku je prenesena I na lu'a lll l'Ma.
S,odna ovoj ",sll je I Sullesovl b.o~lh (G.
I cll"II..1I Ves1) !Syn.: G. !SI/Yatil;um Scllu ll.. non
L) koja je lakode. zas1upljena u b.ojnlm t um
s kim zl/ jedn lcama .&da Flgelalll sylval/elle Powl ..
dop l.utl sve do pojes. klek()Vlne bo,a (P/nerum

Siab ljlke b,olne. polagla III USlIJu~e. ~eIYO

' ouglnIO. glalke. 1I<>le III oskudno dlakavo. jeanoSlav ne III .jo(\~ ,ozll.anala. Uslovi sa 1,1 Juna
ne,va. na rub" $ krfl tk lm krullm dl.~(e.ma. 11<>11111
oskudno d lakavl. Intlorosceneljl le.m lnllna. ma
locvjeloa. D.!ke cvjollta p,eve. gole. Cvjelovl
IkllnomQrfnl. dvolpolnl, Pratnlka veclnom Imo 4
I onl IU plf.aslI .0 cijev vjen~l~a. Tutak Ima i'
dlllsiu plodnlcu koja je Plolotno dvogradna. n u
"n~om pr ~Un cu sadrlr p<> I slomenl %amOlak
Vien~l~ l ulauean. bljel 111 zelenkulobljol. oko
3 mm u promjer" P lod I.S mm dugatal<. skolo
okrugao. pok.(ven kuka511m teklnjama.
OpUmum ()Ve Wile je u acrdottln!m ~umDml
smf~O I le le Ivezo PlealM uc~IUI Pawl. Nljeri~e Ie nolulmo U tuml jelo I r eb,a~ gdle 10
dlla,enciJolne ""'ta lu basocljlclle BIK~no.Abl ..
tcuum gaUe/osum lor(.lnfil/oll, Hot, kor_ pleds1av,
i)1 ~Iste jelove tume nl~egl poc!tuela, \510 ta~o
k"lIkleflsl!l';na Ie v.s 1o 8500;:1j1CIII Ga/lo ,olund"
loll,-Abimatum W<1lOe' Nalntimo Ie I U Duko~lm.

muglrl).

Njene s1abljlke suo naro~IIO u gornjem dljelu.

joano I';~teroug lesl a. a IIslo vl au duguljasll III
objajaslo-lancelesll. po 6-8 u prMdnlm pr~l)anl
ma. SI.okl su 4-9 mm. naJlirl U sfed lnl III ne~lo
iznad s.e<:llne. no vlhu su u!lIlen l I naglo lufenl
u dUlle~ku me ku bod ljleu. Na Ilcu IU tamnozelen l.
na nan~ju slvkuI;. po rubu h.apavl. CulO Ie za
mJanjule sa p.elhodnom vUl om.

11,10". t. C'VIIOI

bukoo-I~lov,m,
~In'm 5vmlUT1o

od~

l ptCld ...""",

bJelobQ.ovim. mohkonim I mun,

Ras,e na IVjel1m. umle"no n,anl)1 ~,m .. mi ......

no kbel1m. humusnlm 11cr.1I11m ziIf1'1ll,'I,ml (>d
mOr'llanog do lubalp,nlkog vegO\;lC'I'~og polau
nd'h planlM
Rupfoolrtnlen& Ie u Ju2nol I !ofltdnlol [vrGp'
Maloj A~ljll nl Ka"kazu.

'"
RU81 ...
PE REGR INA L
(Syn, : Galium
pOfog,jnum FranchI

'"

lINNAEA BOREALIS
L

Fom , Cap/ilol/seoaa
(~olo~"'n lcel

Fam. Rub/aCaDO

Unaja

( bro~o~l)

Llnojevkll

8ro~. bro~ac,

b . otlk.
9ro~t

r\!lHcja

dlv!)1

c'HPI~.. i~'j;':::;

Wild M.~<Ior
Go,once voY'gO"MI
F.efOde FI .IHt.rlI
_~I o ", .. le.

Un'" !>ordlG
MOC>tt IOcl<ehoon.
Lion"

,\"""U a<p"..

.\1'1'<""

I)' /~

"
I

/1,

h,'f
'!fl. J

Jl ilW9

'fii'l

..

S. H. BI!.
~

Zaslupljena ;0 u eumcdltOlunSKam vegelaclj

polasu. gdje je. sa mnoglm druglm. tlm2e
lenlm vl5lama. kiO tlan muklje I gal lga. J(ari~le
rlstltna ~.s l a "u.eda OlJelCOlell /IIe/! 9r.-91.
Rasprost'anjena u jui naj I zapadno) Ev'opl.
zapaojrlOj Az;jl I s jev. Alrlc;. Pripado meclilerBnSkom Ilo. nom olemenlu .
Osim ova ~r s te , u ndol zemljl 10 rasproSlra
njen I.pltoml brot III k. a p tR. Iinctorum LI. kojl sa
nStatlto u protloSli, kullivlrao, Ie ga danas Mia'
zlmo na mnogim slanltl ima subsponUlllo. CvjOIO'li
5U mU tUII, a 1a ral"ku ad p.elhedne vlSle. u jesen odumlre. 12 njegavog ko.ijena dabivB 50 C",ena boja. kOja spada u najslorlje pfl,ad ne bole
Tam au ae bojom slull1l sta.i Eglpeunl. Perzlj.nei
I !ndljcl. Slnlets ki natin dottivanja 0.... boje
skDrD je polpuno Isllsoue ovu b llj~u 12 kullure
J(orijon Ove v,Sle (Rub/ao .ar3I~) kOfl,1I so U nlf.ednoj med lcinl.
s~o:m

lim2elena

p~zavlca

III penjalca. tl)e 5U

eg. M.

VI_VIII

st~b

Ijlke pOvfjcne. vilke, 4bnde . na lubOvima sa l a '

vrnuhm bodlJama koJlma se oslanl_ I katl 23
OSla11! YISle d,vota I IIlmlla sa kollrna ,asll!. Slari]1 dio slabl)Jlle sivopepeljast, mladl Je zelan .

LISlo'" smlHlonl U pISljen lm a, zim zolonl, sja/nl.

Cvjolovl aklinomo,'nL dvospOln l, ful l 111 zelonkasl0tull . Cvijet Ima :> pta~nlka kojl 511 prlrasll

za elle" vjenla. Vjentll: sulaIU:an. IVDnaslo_l)e_

vkasI, na rubu ,ascijepan na 5 romjov". TutSk
10 sa pod ras lom piodnicom I 2 wala , koJI SU prJ

dnu medusobno s,nli, a fig""; 511 1m glaviasl "

PlOd Ima mesnal0 IIsplode. pa Ie sloga strean
satna) bobi. kOla jlt II zrelom sledllu pOlpuna
ern . sjajna, oko :> mm II p romleru, sadr.!I lednu,

3-3,5 mm dugu. ok ,uglastojajastu. cmu sjemenku.

koja je na jednoj slranl 28r8vnjeno ulegnul8.

.'.

'V

5:./)011<0
VI_VIII

~ . ~

Glavnl I:danak lolotl. d05Hle dufinu do 4 (-6)

meto.a. God" njl pri. dlal molo ttlll I do 45 em.
Ustovl va rljabllnl, ko18l1l. p.e:lmIJu!u, najte!te
1.0-14 mm dugl! 8-10 mm Ji.ekl. Cdic B saslDVIlena od 5 U$~O lancell1s lih. oko 2,5 (- 4) ",m
duglh . ubDca, koJI l u $ unul.a~nje Siram! posull
t ljOld ustlm dlDtlcama. D S yanjsh s trone I po
rubu SU tekinjavo dloko,,1. Krunlco slebo 2Ig0mo.lne. 7-10 mm duge. bole ei)evl ~runlee ja ko van.a,
od purpurne . p.eko .utitosloc",.. n .. do blje1e SII
lomn ljim prugama. Prdnlka Ime 4. PlodnlcD ~_
tasl8. I,og radoa. laja.lolk.ugla. kratko dloko"o.
Plod jljasta. 2,5-3 mm duge. jlKlnos)amoo9 rojll
(lfhen/I.). o.jt!Io,,1 ml,;!u po vanlti)!.
2M preteirlO U tetlnal1f~lm !umoma me<lu mll_
hovinlmll. no , vja!lm. hr8nljivlm. ba'zama 51.0mdnlm. klsellm sl.ovlm humoln lm lomlj lttlmll
J(1.akllrlsllena vrSla 'OdO V"eclnlo-Picaof.',.
(Pa .. q amlnd . 9r-51. No )edlnom )ugOlla"an' korn nalniitu ; J ulljskl Alpe. pacllna Jelovlca
bna!! SOlesko. u!lje<l sp&<:.htnlh mlk.okllmDt'l'kih

dID I.~.,."., ..

1"'_"'0.

".'~

UI~"tM _I .... .. """_ U PI.'"

t",oo",_ ~ PI"" u.dut, P.... ,H

ullo"II. "neJD SO '1lI1/lZ' 'lUl~"OO fill "If,~ I nlKlm

"isml (,zmidu 500! 520 ml. U poj.su b~ 'o .. ' ,""",
Anomonll-F~gMum Tlegub<>,' gdle Ie
t ... ..
O~ lu. lWlotno .1l'V'jcn{> UlIIIClnIC ,a.;t j 11K
all lIrl!.ern [RlIod'or" .. mno RI>oao,el"", ~ '... ' ,"
(:hlngll.t 6 . 81 0$ 51&-\ 1~"ctlIO&lIm M Wld~~1
(T \'Il obe r 19631
6 0realno-eubu.U,enoc"kuml>Ol.,nl eIfo ...... I
OIJI a.oel (!bUII' .11" P'0510. Od 'L.er.e ~ "" ."
sjev Engllt!ke, p. e ko S~an.l'''''. III "" ... .. _
nlcavropskll'l zemaII1l5.e<ln.eR ... III. S ~,~ ,
K.. rm\al"'l1 I Sah~IInIJ sa
m. ~. 1\ ... &j'
I Altalu ZII.m je lastuplll!~ u "'~"~"Oj I bo....
nol Slav Amr rlCl. IWOO do Pen .. " \'''111 '" ...."t
lu!ne 01"018, J(Olol.dn. Ucal'l l " '!~'" a
Ie I na G.II<1IDndu

"'$, "

'"

AOOXA

VALER IANA
OfFlCI NAllS L.

MOSCHATElUNA L

Farn. Ado,,"coao

(Syn.: V. /17&1111111

(mol~ovlce)
M oJ~ovlc

m1,lil ju lIe
Plfmlca naYnd"a

MI~a"

all; Pohl)

Fom. ValoriftnaCODO
(odoIJenl)
/.I,clna I,ava, odolj.n

nH>KCIlUC

Zd'8vllna &pajh
BC,\CPllj:l 11 3,
~\:I'I"lItm

TPC "".

o.\O"e"
~ .le ' l.n

!.I.soht '. ,

VOI6rl,""

mo.co,olllni
t.1 _h"'~''''' .
BI .. rn~'."t

Ado~.

8'.llbl&l"I~e, ~"MI

Bold,'on , Gom.'n.,

a..1~'I.n

Mo," donla,11

mo.e"onln"

,\" "" >IV""",,,,

ZJ

'1/'

.I:
A .~

II _ S-I~ 1-:.'0)

..

s, H. BH.

Sb. eg. tI.

III_V (_VIII . " , ltltTI "~m.

1I,\v"""

11 _ 1D-IS/l (-m) em H

S. H. BH. Sb. CII , M.

" . j

sko~IUm lIovas1im zemljll i lma od nlzin8 pa dO

Qva mata I Iljetnl! bli lka potrnje c"lelatl u ,ana

p.oljeta.
It bjeIU!I09 . mcsn.'og I tju,kastog poleglog
podanka I lera <luge pod.amne v! 'lefe I nlske n8d. omne slabtj lke. Jo! to~om !!et a blilka uglba.
CIf)e!ovi dvosoolnl. nllh 5-7 skupljen l 08 vrh"
sll!bljl ke. pOPU I mallh glavlca. Prdnl~e Imn 8 do
10' plodn lca pod .nta. Plod Ie 4-5mm illOki'
ko~tunlca s 3-5 ko~t1ca ko)e .ado jedu neke
pllce doprrnoseti lako nlenom .nsll.~anju. NO .
.,~e se .a.mnotev. vegol.,'vno. L1Sle-y, stnbo mlrI!u PO mo~usu (Imel). a cvjeloyl odalu poseban
ml.is po rruletl
.
Kao rZ fazll a geohiB oasel)ava slenoy. ,a I .pOI".
sjenovlle mlesta u !umamn, ~,bljaelma , u t,vlc'
rna . klanclma, u z ~umsk 8 pOloke: u ~vlm 1'81evima nde zem lj a I 10 na . 181nlm I l ahllm. _ pje

.~

!I

em G

..".".""""..

v.,.,lon., om onlilio

svbalpinskog polasa (do preke 2000 ml , pretefno

n3 k'e~nl.ku . rJedo oe sill katlma. N8 rte~t" je zasI upllella u umlarello vl81nlm liSIopadnim I mle~ovmm !umama broln lh asocljaclja reda Fagor.
iI. Paw l.. ,v...a A/noQuelc/on Horv, I dr.
Mo!~o.;ca j e !!pltn e bo.ealnoc l,kumpol arne
wsla sa area lom u cllelol E.ropi, U .el i~om dlje
Iu slev. Az lle do Japansk09 mOra I Sj ov, Koreje
Zsslup lj ena je I na vellkom proSIoru u Sjav. Amoriel.

VI -VII (-VII I)

lo1 _ U

POdanak valjkaSI , 2-3 Cm dugDeak 1 2-3 em

debeo sa brojnim. do preko 30 em duglm, <lebe
lim botnlm ko,ijenlma. SI~bljl~a u~u!no Izb.P1'
dana, ~upJ/a, obitno umo u IIornjoi I,atin l iii
gornjol polo.inl raZll.anjena. L1sto.i slabljlko na'
sup,otni. nepa.flO pa.as!!. 'jain1, gotl. erven kasII.
bez pallsllta. Sa.lavljenl su od 11-2:llonoelno-lance!astih Iii e llplltno-Iancelullh. napltJenlh III clelovllih Ilstlta C.jelovl s.iJoUocrvancljubl~asU iii
btjall, s8kupljenl u pa!t1taslo eva.1I mlrl!t/ayi. Ca~ica u doba evjolonja sla bo I8ZYlie~a. sastell se I:
10 .rtn mellh, savljenlh zublta. all S~ ana kunlje,
u. IIlema dozli/evanla ploda zna100 poveta Krunoca je sutaUfnD , tlevkasla. 2-e mm dugatka
Pldnlka 3, onl su tulO III purpurna do Ijubltasl e
boje. a prirasll su zn ellu vlentlt., Plod 10 o, g
Ule, 2-4(-5) mm du!tna I 1-3 mm ti rine, got III
dtokav, nl! whu nosl povetenu t8~ku u obll~u
peras!o d tahvo kunad,e (pepusj,
V. olli~/nllila L s. I, pradslavlja IIk5onom.kog
gledl~ta zamrtell .glegal S nlzom akotlpo ..... t rasa

.,..J,., ..

1
'''."e, ~ 1"e.~ ~ "loci .. ~ "", ..... ~1011
"' __ru 01 "" bel ........... S "loll _ , .... " P' .... ~ I

r"'.................

Cd cllt.nlnD pOlMID .. eo IjCkov"1! brlt"a Kao

d'090 nalvita 10 " UOOI.obl '<lom fV4ra"IIn"~
II1t7:oml! cum ,ad.c/bua) Prat~)110 Ie up."'.btr.....1
kao edsryo za sI ablllzltc'ru o,,'''neg ..
kod s.tanH'I boles" r d, DrDg8 odolr(lllll la ...a""
tra!ena . pi se danas Yel ", ~Ol.tlne kutlle1'"
d'09a dob,vftlU planl81Mn Wllalante,"
(hou ...,u nol81',"o nll .011 ~II '" &tan,It, ..., k
prall lieu u lazn,m lJllldn'Cam~ lPo'Ik nar~
zaslupljeno u vogeleci" v.ook'" :01..." ' ... oj,!.",,~
YIS1a ,acla Adf!f>O.SlyIOld"" B. BI
~"'fO A.'~
Adancrslylooo Br BI)
Inlc.esanll'lO )e 'pOtnflnLh dll ..... u _eovt
zasjenjtln,h all)ena. hm(lllin blok.:..a , I
polo.1I l>uko ~ ," tJ~kovo,~v,n hma .. " .
bora ze$luplJena ~rjOd~e "a o~og 'odl! V mon
lan, I.. I Y trlpl.rl. L

"0 ....

n,

'"

CALVSTEGIA
SILVATICA (Wi lds/)
Grl'flb.
[5 yn .; C. sylvowis
(Woldst. & K,t. ex
Wil ld .) Roome' &
Schultes.
ConVOlvulus
sylvalleu$ Wald.Lj

OMPHALOOES
VERNA MOI'O'Ieh
ISyn .. C)'nClglOSfllm
omphlrodes lo:
O. ropen, Sch'ank)
Fa m 8 0rltg/nDcollo
(olllon, IIJ
Mlt!a uho. mochlea

F~m .

Convolvulocolltl

Spomladan5ka

(sla~ovl)

lorl l nlc~

Kukovln a .I.k
ro.,,-,~,,) '~,\OP"C.

,,,aTOp''''
61" ..,.00<1 Mory

Grn'., Blnd"'"~
Belbl ..
Li.eron d .. bOll
WlldW;ndo
1/"""" .,..",,",

~\
I. c ..

,e1 ..." 000,

..

(s: '1/llkol. H. BH . SD. C9 . t.I .

VII_I K

2 .,"',

II, ' ICI ~oll ctNo,'j.,u ! olXu , 3.

.. ,"u,,,1 p' l.~ c.j .. nOll pIII>OIJ ...... p,atIoik

Povjlu~a koja se vllklm. j8ko duglm. jedno,1a v.

nlm, gClhm SlablJ;lc.ama obavija oko drug11> ",sla

5.a kojima r8S1e . LislOv; vo llld, do 8 em dugatk l.
nD o s n()\O j do 6 em jlrakl, sa s, c;aslo-sl,e laslom
OSr>Ovom, na rubl! "Hl ko valo.,11. Cvjetovl nktlnomortni, dVlng"I,,', malobroj nl. pajedlnatni, II p8'
~uhu go,n ji!> 11510"B, na dug1m dr!kamB. K.unlca
.ulalltna. Ijevka sta, n8 ol><>du pelougDona, do
7 cm dugatka. Ca~ica pot,.uno oba"'jena sa 2 II
lake brakleole. eyll!!! Ima 5 pra~n l ka koll 5u p.1
rasll za cljev v]entlta . Stubi/: kontasl sa 22 1g8.

Plod lopl8sla uliljena tall".a. kola

Sf!

OMUD ne-

pra"lIno . Siame lopI8S1c>. S reb,;ma. linD punkl l_

ranD, crno 5 bljellm pupkom.

Nalazlmo Ie nalte!te u poplavnim iumama I

~Ika rama reda Populfllalla albae Br.-BI .. ns sv]e21m. I"anlj lvlm. pleskovi.lm II! ilovasllm zemllllllma od nilina pa do brd,kog vegetacljskog pojau .

Rasproslranjena 10 u zapadnol. ]ulnoj i !!ednloj

Evropi. Pripada ponls~om Uornom element".
U na~oj 110.1. oslm ove v,sto roda Calysr!ll/' .
ustupljena je ; VIsta lad old dMJI [C ... plum (L.)
R. Sr. (Syn .: Convolvulus upium lo)l, I<ola Iml
vitku. l--.:J m dugaku. slabljiku I<oja obO.'Ja d,uge
vrste s a kollma rasia , a ' istov; SU joJ trou9lulolajlsll. nl o.nov' duboko strela.li; 'e!nlev, ok'u,
glnll IIi s 2-3 zuba. O'Ia vrhu lupl IIi dugo JaIl
aslO u!lIjeni. Brakloolo SU jol ve ll ke . I"Jaste i/l
.,casto dCl duguljeslo lajaste. djeUmln<> p,a~'J..
valu ~dicu. Klllnlca 3.5--6 em dugoka . IjOvkasi a .
bllels. riletko sa crvenlm plllgsma IIi ,ull~nla
Plod je ok,uglasta. pri v,hu u!lllell8 tahura 5 ~ ,
'jede3.lajls'e. 01<0 5 mm duga~ke. eme sie menke .
Rn.e uz ob a le rijeka I poloka. u poplavnlm
jumama I jlke'ama uz ,ubove !umn. uz put8v&. na
'''jetim .asl, esilim. hronlllvim. blago dO umle'&no humClznim. p!oskovlllm 111 lIoyasli m zemlll!.lml
ad O'IlzlII8 pa dO brdskog 'egIClO'la . Poznati su I
sponlan. hlbtldllzmedu ovih dVllu VlSln.

P''''.

(lmph. lode
bO"".cllo
Frii h1I~ ~. N ' h .l nG ! o h~.
w....h..
Vergl!", "lnnlchl

o,,'*" "'_ 0"<"",,0

..

5. H. IBo. C9 ' r l l.t~ol

IV- V I_VII

Rlzom hot lzonl9lan. 20-40 cm dug u snolO'1lm

Ddvenll.nlm I<orilenlma 1 do 40 cm duglm. vetlnom
nadzl'mnlm s lolonlmn . koll18",hvaju II snlm .oze
lama I cvle lnlm lldanelmo. Stablilke uslaluco III
uspravO'le u donlem dllelu ve~lnom gole I 5jeJne.
u go,n lem dllelu 5 rljelklm . kralk,m. meklm dlaka
~a. LlSlovl nO 3-12cm duglm. odozgo gollm I'loj'
nrm petellkemo. ~IJD 'u o'O'Iove la~e lrop8vlente
lIsno plojke 3-8 em duge t 1.5-4.5 (_61 em &I,a;'0. maljav~ . Cvjetovl no 7.5- 151-30) mm duglm
peleljkama. koje t U u poetku usp,a.no. n~kon
evietanla p.fma dolJe 5811ljl'no Callea 3-4 mm
dugl~ka (nakon cvJelanlo I do 7 mmJ. Sl VO dlak.va. K'unlca 8-12 (-16) mm u p'omJe'u. Plodl~1
2-3 (_4) mm t i.okl . tlno dlakavl.
Kao veoma cllenlMa ; omlljen~ honlkuitu,na
tllljke esto so uzgPja u v, ' ov,ma I pa.ko.lma. a
na mnoglm mjuUma Ie podlvllale Vidn!u se mIni
ho,llkultu,nl obllci. kao npr . t. flo .. pleno hell' sa punlm CYjl'iovlmo. t. ~lba ho,t - sa bijehm
cvjel""lma I dt.

OoIIZI u zllJodn,,,ama ,1"lke .ve:O bu~O\"h .....

ma FlJglon ,lIrr/cum H-II Tako
kaf.~I.".lotna
v"la u llu~OVOI tuml zapadnog d lela d.nl'I~,h
plnnlno (Fagorum cttla/.cum au,/r,'e Ha1). /I .. to
/1)"0 eslO Ie nmlnrma u m'le.... ncl bt.O~o"O- iel"; J
!uml n,f.1l pod'uln (cea 800-950 m nadm .'.
Rasle na svld,m. tast'tIl.um ",.,II,vlm Oil ~.m
III neut,alnlm humolo<m ,~I".',ma
Rasp,ollranjeM, Ie u ne"m nmljao"rUl h'c","
(Od Jugoillon,h Alp~ I 'Ie" Ape~.n. dO H'v,Jls~"
I zaplldfIC Bos!1e. Zll/om u Rumun."l
O~lm c "e Ville u nek".,., ~,aIO'< m. nde taft\.
IIC. za:l!uplleno je VIlla O. 1C0rplolda. (H""'a)
Scht8n~ ~cl. ''''''0 ns vl.dn,m .Ijan"ma I t.J
mOma
To Ie jednogaa,&toJI ,to dlIogod""ld 1),I,k .. I pologhm IInblJ,koma S,, 1,lIavl 'u Ite-dK l,an"a'''ol,
lit 10p~lalh VI,"'':IC Ie pi<lV )- -I """ du~~"

,f

'"

SYMP HYTUM
TU9 EAOS UM l.
subsp NOOOS UM
(Scllu') S06
(Syn .: S. nod08um
SChur;
S. /UbGrosum lSI.)
Fam Bo,aginaeeac
(1)~ lrolfsll)

lUll

'"

PULMONARIA
OFFICINAl lS L.
IS ~n .: P. matulon
Hayne ; P.olilelft ,II,
l. sUbap. mlleu/osa
(Havne) Gams .
P.o llleinoli! L Va f.
mocu/alo Baumg.j

Fam. Boroginac.ao
(ojlfol1s ll)

g a~e.

Medunl1la. plut nJek

Gl)ml)ljssh gabez
rp\""'I~T

Navadn l plJutnlk

f:luca,

nCTII CCTO
IIC.IIII(,\C II' H:.
Xlj3'I K3 CTIlIiKO

GI' I.;Qn r:UleJ

lun~'~ort

PuI"", ... I.. olll<lnlll.

Tube'G"' (;(,ml,O)'
(;('n 'OVde luDO,"''''
KIICt ...a.,Jnwrtll .
KnG III~e W.II ..... '"

he,too ..... ",,"mOl"

E,"'.' Lu"ll,..,.,......l
G . II .., ~'

L""lIOnl<rou,
""lmon o,l.

Con,olld o
O.onl"' ~ ~1\~l<ltO<K"~

'1<"1"'''"' . ....'''''''"' ..

2i

S. Ii. Bli .

s~ C~.

1.4 .

IV_Vi_VII)
2n. II

Rllom Syijetlosmedo boje. dosla kfal ~ ~ k05 It!

horilontalan. mesnat. IU I lamo 5 gomoljasHm
zadebljan jlma IzdanCI uso ,aynt. POsuti k'atklm
st,iaelm ~aklnlas llm dla~ieama . u miadosil
tllcldnsti. Pfllcmni listoyi se obi~ no bllO os~!e
L'"toYI slabljll<o Sa 1-7 em dugim poteljkama .
kojo sa no spu~lalu ill s e yflO ma lo s pu~taju nl.
slab1liku. LlsIO'" Bu S oblo sl.ane p'onjedeno dlakayl CYjelOYI dllOs polnl. akllnemorlnl, na 3-8 mm
duglm. !aVllenlm petelJkama edies 5-8 mm du
gaka K"",iea sutatlna. 13- t9 mm duga . spoljo
maljave Plodlcl mre!asto nabo'anl i 111'10 bladav/e aYl , lamnOBmedl Hldfoho'na I mirmekoho,na
vfsla
Raste u lylJethm III polusvllelhm IIstepadfllm
~umama j tl ka,ama, ns .vle!lm, lOmJe ' ono vla1nlm .
h'anIJlvim. baz'~nTm. neut falnlm III umJelitnO klsehm. pjeskovllo'k8menltlm iii IIov8sllm humoz-

nlm za mljl!lima od nlzlna pa do l ubalpins kog ve

gctacljskog poJasa.
lU ll gavc~ je tasprostranJen u zapadno). cen
lfalnOI I ju!nol Ev,opl . siev. Uk.ajlnl.
Tlps k! obll ~ s ubsp. lub.fOl um Ie lastupllen u
zapadnom d lil!iu "'ula vfsle, a I)dllkuj. se boo
golllom 'n!lo'ese.neiJl)m J8- 1 6f-~O) cv/eto"aj.
5.5-7.5 mm dugem ~ rvn'Cl)m I o~o 4 mm dug!m
ploditlma Nasup'ol lome. u eenl,al nom I logoIslotnom d'ielu a'e ala lasluplien ie la kson subsP
nodo.um (SchUl) 506. koji sa odli ku je slfom at.nt
10m Inllo,eseenclJom [1-9 (- 20) CYiSlo""j. 4.5 do
6 (-6.5) mm (lugom krvn lcom . a pledlfl su 2.5 dO
3.5 mm dUg9tH
Sli tna ovo) YI SII jo S. bulbo.om K Sehlmpe"
kOja faSle fl. Ob' 3d lvlm 'I!mIJlitlm" I nO s tatIm
, 'dovim . Odhl<ule se lanklm fiZl)mom. pOdzem
nlm Iiol on ima I sa smedim gomolja,lIm zadebIj~njim a vellt lne IJdnlka
SPOm iniemo jot I vrslu e rnl go .... (S.otttel... i.
l) t lJl su eYjell)Y; ilubit as le III fu!!tasle bolD

,0-211 (-lO)

em H

S. H, BM, Sb. eg. 1.4 .

111-'1
2n 11') 1&

Izda nc1 s"'I.! e zelanl. POIOII ra!lresltlm ~ lfteelm

krullm I bSlktm !Ijezdasllm dlatlcamn Pllzemnl
IISIOv; nS 5-IO cm duglm pelel)kemB \ "0 JBlo>
SlIm pl oi~oma koJn 51,1 p.1 olOOvi "caste. " ptT
y,hu dOSl 8 otl,o u!iIJeno. ~ - ' 2 em dugo I 2-5 em
i lfeko. Gomjl IIltoyI8Iotdu~l. ~ -6 (- 8) e m d uga~ 1
I 1-2(-3Iem Aifokl. Sv) HSlovl hfllpavo d\e~a ...11
sa bjellasllm PJugama. K.un1C8 13-t8 mm dugat~D u po~alku tut ltasta. Ullm p,llevo IJubltllIta. ' JudO ~alml n Crve nl,llil blle!s (I. alba T8~,ch)
Slublt ' ~zhlle <lutlne (POlays hDrorostl/lle). PlOd
Ie 3.5_4 mm duga. 'lolna. m,k1\ do emil omtieR Endo200homa I mirmekl)horns vrcata
Ims wlo AI ,o~u e kolo~ku IImphtudo Nale~te
je Iloi a zlmo u IIslopadfllm I midovllim 'Iodo ~fI
l;no,s~lm !umamo I !Ikll.ema n" ' "101,m. h,nnlw
vim. pjes~ovl\lm ilr slabl) lIov8l1lm zemilltum, 00
nizlnl\ pa do .uba'pl nl ~og poJII51 NallWmo Ie
u b'oj"im urn' klm asoeljoellama ,ed a Fogo/ail.
Pawl

I ~hlonoc:. ~ ""," .. til .... ' ~r

plOd. """"'" "" Gc """re(~. PI"!"

CfogO ~ao Pulmofl.ru.. lol,um P mac:".,.

Ima Prlm)enu u nlllodnOI med o,n
RilliPtOSl'''''llIfIa 10 u vocam dll~lu Ev.OPf'
\sIOOno do edllio I Iwna Ro. Ie
U nato! 110.1 Je laltupllano 10' n~ . ~, ... , t~
OVOga 'OCIa III \" fll,blrla 0-01 ... , t P oooeu
Ou MOllie, (Syn P Oll~rn"'.' L 'ulrop ob ~u.,
IOu MOille') Mutb vOl ''''m~'''''14 0. rl RII
hkule te od prelhOClne .... ,bI PO n"; ul
! , ~o
<;Ilalra.,m. lBmno'BIt'n m 1~ l o. ~,. ~
J 1)(01 P
gs.ahsnad"~aleduhOdI.mn
d OU( ,.
lovi cfYenollub
('jll ' O bll.1
" 0
b'Olnl p,.laznl Obll,. Il"'~~U 0, h " I)
Jot Ol~mo "mo .pomen,. "," p
11)11. L P rob Sci'IGlt P moilio V,u!
nt'm I P .U,I.ca A Krill.' 1>0.:" 10
bnSI&'d, .zm~du n .... ed.n,h ... , I.,
~"bo

t""

.,

'"

MVOSOTI S
Sl l VA. n CA (Eh,h.]
Holtm

ltTH OSI>ER MUM

PURPUREO COERUlEUM L
(Syn. :
Ma'gofospermum
pu,pu,oo-cOOfu/oum
Opl>:
Bug/osso/dll'
pu,pu,oo-coo,u/oum
(L.) J M. John st.)

ISyn.: M.SCOTploldes
l. va,. sllvsllea Eh rl> .
M, s/Iva l jca (Eh'h)
Honm . subsp.
sJIlIalicB (Eh,h,)
Gams)
Fam . 80'8g/na<:000

Fam , BOlaglnacllBo
{o!ltorISII]

10~lro I ISIl)

Sp omenak l um, kl.

RumenJ.k

n ela b o r na~

$k fl alnome:.drl
teletnl k

Gozdna spo mlntlca

Cm) " ClI'lC,

E(X.-oII'IllliO celie,

c no.ll c " o~

3aj~"Ko

Fe.ge ' _mO_""l

Myo,,'i. du Iter. e'

do. ~l p

S,.I. , amo
Lllloo.porme

~I a "ro' . '

B ~_Ve'gI6m.lnnlch l.

WOld_V gl emelnnlcn t
Ne. Tf ocet<lo, di ml

II<>p06.:n",, ~ "'il"'\' ~'OOo

""""~

1I <>.>(i\"A"a .,~''''.

e, 2! v .. 1'1)--.) _

(-loOI Om Ii

S, Ii. BH. Sb, CV, M.

S. 1i. IlIi, SD , CD, M.

IV_ V (-I X)

'V-Vi-V'I
2n a .1

20 .. '1 (20)

~,~:'i.'s~~:~~~

c, mo ,

,1 ,'!~:~~~~ ?~J.-f.,~~~'t~~~~'~~ ~;~::l:

~ .I'~. n ..... n ovl.. ."I . I . pIO<lnk 1 e,dtlt

01>0""" "".0

R,zom hO"20 nlalan. lanak ' zdand uSlaj utl II!

uspravnl. raz9'a nali . s,ljel e . elenJ. s guslim sl ,~etlm Iii I> ,onjcden im poleg llm dla~lcama. o~'u
glasll. ve,"om sa gusto po'edan lm, nai.mJenlnlm lislovlma SVI IiSlovl s prilegt im dla ~lcama:
gornll ob,ojaslo-ok.ug'asl l II. la n<:etastl, sjede'
I. 2-8 cm dug.; donll; do 12 Cm dug; I oko (l.5 de:.
.2 (-3.5) em !"oki . evjc tovi na potelku ""icl anla
na petel)kama ko je au jedva duie Oil ~a!ice. s
posHlo.s lno se l ako IzduluJu. Cdlca ISl o dutlne
"i dufa od k.un,~ne "'jev;, Ob.asls o dsloletim
0.2 mm duglm , kuKasllm dla~lca ma, ze lena. Krun l_
ca I>releino (4 _) 5-8(-10) mm u I>.omje,u, s kratom, ponokad tutkaSlom cljHi I lul!m IJuskama
u g.ollu Plodna d.!k a nai~e !ee 5 mm dugs. Plod,,~, 1.5-2 mm dugi. sjal ni, c, nom rk l,

"poco

01 ... G,em ... 11

G, f mll ' ''''D.-ble"

Zivi u listopadnlm. mJaiovftlm, rjeda tollna rskim tumama, na sv;etlm. hfBnljlvl m. a5trO$it,m,
humoznlm. :!: Itovasllm zemll,ttlma C>d montBru:rg
do subalpin skog vcgetacijskog ~jasa Nala. lm o
je I u vegelaclJI viso kl h .elonl, u za)ednlcamB fe da AdonO$lylololia Br -B I.. keo i u vegDlacil1 umsk'h sjetln a 1 paljovlna .
Rasprosl ranlena je u Ev.opl, .... ill. M. All)l. I,aflU 1 El ioplj!_
Na l ako velikOm prostoru izd iferenclrBo se veel
bro l 1aksona od podvrslo , preko va .ljelo1a do ralnih fo,m i
Zbog iz uzolno li jope bOja cvjo licB sva vrsle
ovag .o da se koro.1C U dekorallvne svrho . p9 je
poznal vec l broj v'lnih lorm', vot premo v,sln ,
bli lka, mzlitllO) obolonOSiI krun lce; dr
Pozneli SU spo nl an1 baslB,df 53 nekim srC>dnl m
"'sl ama roda Myo.o,I,.
U na~oj no.i ,ma velik l broi vtSla ovoga roda
kole SU u narodu ve<Jma popolalne lomlljene a
1lve u razn!m biolopima.

Rizom kos , drvonast, fuglnna! 5 mnogo kor/e-nOV8. Osim U5pro\ffllh cvj01nlh IZdanaka poSloje ;
sI erllnl Izdanel ko]1 puze, Ie SII Iliko ukorljenjyju
Siabijika prl vrhu kra tko ..VDslo razg,anmtll, okru
gle I 53 str~etim dlat lcamll Naldon)1 11510vl sle
deciA-8cm dug; 1 do 1.5cm !;roki, clelovllog
ruba, p" 'oglo dlak e..l, n~ rubu tr Bpav l~lIsli. Kru
nlca skoro dvos(r uko du!a od ~a~lco, 13-17 mm
dugaeka, OkO I em II promleru, u potelku sv,jellocrvcna. kunlje ez urn o pla va 5 5 k.a!ldh dlakaVlh pfuge u Q'otlu. e'jev k.unlee IznUU9 dlakeva.
Antero s guS llm t ljezdastjm dlaelcama. Plod ,el
~-5 mm dugl I 2.5-3 mm !lrOkl, jako Ivrdl, glalkl,
po.eu lansko-sjajnl, bi/e ll, djellmie no oSla/1i na $Uhim slablJ' kama I p.cko zimB.
Opl58n O nekoliko I nlraspe<::l jsk' h obllka u <.!dnos u na razJltllu boJ u evjelova (POznall su, pn
mjerel ( sa bl Jelim evjelov,mD II a'blllo,um (Opll)
S06J I u ollnosu na obhk liSiolia
Javlja se u svl 18111m !umema I ~lkarDma, nl
umJareno suhlm, hrsnl/lvlm, neutralnlm do bazi-

..........'\0 I , ........ toiloo 1 .ou ....... I , .. , _ ;

.~. 1. Iv(> ...... '''''"'.'. , ""It , "..., .... , .... ,
P''''~

o, "le,t. u"'utn'

nlm, humoznun, ne)fdte kaman"lm I, ,laDO ,JovaSl!m zemlt*,ma od doloNi pa ao monll""011 ~

jeu (do (lko 1000 mI N.Jaz""o I' u '8l.n,m ter
mor,'nlm asa<;:il0elj.m. red. OUflfC.'ill,. pu~'
ellnlls Br .-BI u kojem Ie kllraMeflslltn. ~nta fe\O
lako n"/ll:lmo Ie u 10pl'Jlm I sll'l1(,m "'.5110'
graDovlm I DU~OIi,m !um.mll
DrO';f1l. {HO,bll UIItoJPf'"''
,m, proml'"
nu u na/odnOI meche-n'
Rasp.05/r&njena u zem1,ama EvroP8 u M ~,
I Pe tzlj'. P"~d. I>Onls ~o-suDml!Odlll\f""\om 110"
nom etemonlu
Dslm O'tB ,,,II u ntdo, lIoro 5\> :lalypl,.... 10'
slliO<l.ce ""!e OVl)QI rOdI L ol1lclnall I. ~Ol"
,ms blJe10 ,Ii ,elenkaslob'lele eVI"l e" I l. I lYan..
L ~I' lu eVje'o'" !u~kI'IOb'I"1

''''''''1''/

'"

'"

SCOPOLI A
eARN IOLI CA Jacq.

BELLADO NNA L

(Syn,: Hyoscyamus

Fam .

ATROP A

sCr1polla L)

Sol~"Bce81

{pomocnlcej

Farn. SolanBcoao

V"8bllle, b un

(pomotnlco)

VoltjD to!"Ja

K.a njskl bll_1I bYn

i>\,,,II Ka Ilpnn,
.1\'11.0 C; 1I ~jC,

Bun lka kranJska

"II" T\'Tyn

(lelllll,

Tell klf" " .

C.",,,,,,,.

B.II.daMO

"1'><".". Go

~'rl",n '''ll<","

21

__

(~c",

(1 11_) IV-V

pr"'.~

Rizom dObfO . ezvljen i 18zg.an/en, hor lzonl alan_

mete b1rl dug I do 30 cm_ StablJlke usp.avne. u
gornjem d ljelu .azg.enje na. Ustov; do oko
12 cm dugatki. obmulo jaJasll, na rubu cje lovm
IIi lup o nazubllenl, goll , sjajni. Cvje lovi pojadinatnl, u pazus lma 11510"0 , visotl. na dosta duglm
peleljkama. Cdka oko 1 cm duga . "onasI8. S 5
k.atkih zub aca. Vjentlt \,5 - 2.5cm dug. cje"'8S!o,
-~onas l. po obOdU Im a klal ke I najesne ,ainjeve.
12nut,a zelenkasloful III mu lln aslozalan. Plod
je l obolac oko I em u promje'u koj i 50 Olva<8 poklopcem ; sad.!] va1 broj svjellosmedlh sjemsoki.
Zaslupl jen je u sjenovillm IIstopadn;m, nerotilO
b ukovlm &umama. ad nizina do montanog po/asa.
pen)ucl se u visln u do o ko 1000 m. 21vl na kemenlUm , vla!n!m padlnama . na hranl/lvom . roh
10m, humoznom lemljl~lU. na k.e~nJak u, l okalno

"' ....,,,~,

S. H. Sb

cv1le' .. ' ' ' ' ' ' 2. evl",. ulul nl pr "I'~ l f.t!u
"' Ill ,.n, nO<lOlf.1I plod. S 'I_.ok. doll. P"I"oKn'

N IO hl l~' ~ '

"HOI" !!ell"'.,,,,,

SCOQCIl.
Kf. I... , Tcl lk,aU I

/e zaslO,Ipljen T II vagelaci ji "ISOklh zelenl ",Olfl

AfnoAdenoslylion 8r.-6 1.
Vrsla je te.c i/ami mlik!. sa d lsjunklnim a'oe lom :
jedan d lo se nalazl u pradgorlu j ugolslotnlh A lpl .
a IIrugi na iSlotnim Karpel ima. cenlralnol Ukre/lnl
I U Iltevskom IIlj alu Sovjetskog Seveza . PO~IO sa
odavno ku lhvira kao poznala IJekovita bUlka . ns
mnog lm mjesUmo /e udomatena.
Korljan (AhilrMIa Scopollae ComioUc ae) sa
mnogo ko.lsli u larmeceu lskoj InduWljl. Saddl
0,5 % alkaloill. shopolamina.
U UOli Slovao lja (Oolanjska . Slajers ke I Go. snj
s~e) ,asle endem l~ ni tek5(ln T. h ladnlk llna (Bia lz.
&. Fleischm ,' E. Maye, [Syn : Scapolla hladniklsna
Blalzowsky &. FleIschmann; S. carnloUca J. Cq
"ar, hladnikiana (BiaIZ. a Fleischm.) Pau li n ; S. c.
Jacq. va . 1)l8viloJia Ounel ap . DC.) kej l se ad tipskog obllka 1. ce .n lol!ca . azlikuje po lome ~IO ima
vleneit kOjl j e Izvane I iznutra zelenka~lo!u~

S. H. 8M , Sb. Cg . M.
VI _ VII 1_'1"'1
?~

"' 72

Siabijike s na ~ n . dobelc. u oornlol l ,e~m; ,orOfllnnlB. Irblja)u, po jedna ill po vl~e If dob,o nu

vlJeoog , masn.log, meMog I sotnog. bJeUta!Uofuckasleo kolijona lIs lavl mOkl. lemoorelenl
10-1S (-:20jcm dugackl i o ka 6-10 1-ISj C'" 'I

'oki, u pa'ovl",a. iedan vet!, d,uO! manjl C"IOlO'"

Oko 3 em dugl, poJedlna~ni , vlsel, II PalU~U 1,,10'
va, CaMeo pe lozu be , lol ene )(,unl ce valika. cie
va'IO-ZYOns$ !e, spo!la la",no!jubltaste do , mod e,
na baz! sylelll/e, IZnul,. p, l;avo 1ul0 a CrY()nl",
lTIicama Plod;o liicpa. u poelku lele na, u sLa
dlj u Irenja susvlm crns slaj na, ~ lselk"10sIBlka
bobll, puoa Ijubl~8S1og sok! . Sadr!l mnog o sle
manki , ko/e 5u OkO 2mm u plomja.u, a imoju
smed u boju. a no po"' t lnl su ~IDp/IVO PUc. se
'8do ~fane bobama I lako dop"n ose ,asi/avanju
"elebllja (endozoohorl/a)
Svl dl/elovi blljke 5ad .!e zna lan posl ola~ 'a:nih alkllloillll (Alropln, Hyoscylmln I dl ,), la se
18'0'11 lalmaceu l. kl PI OPDI811 _olebllja kOll sl1 u
s1u1benoj mOll iclOI U l u svrllu na,Oito se e~s-

I kh,.n. <,

'''''. ,... I

.~I.,"",,~"""

P, ..... ""... , 1 pop,":n, PI .. ... PIOG. ..

oloclo ..

~I~"ln ! ~''''I''~

w,.., ......

.. 1,,( ' _

_~

plOo1l!u I,slovi (FOI,a a.IIMJonnla), kO"len (RId ..

8.) I s)emanke (S.m./I B) lJ)epa IIlhlanke 01'0ello Veneclr&/1~e ~e"'I,le .u Itdno ~oJme!,~o
Sle<:l51VO eprI!Vlleno OCI t>oblca ....,Ietl,'"
pa ja
S!O'jj9 b,ljka cJotl,1a naz,. -8all.don/>,. CI'laga
g05pII)
Nalaz,mo I" u '''''leWm 1o,lop.on,,,, I "'I...... " m
hmarna . nalobHnlla )e zlIlItupl,ena " uloci"'eo
Allope/um /)e.'t~onnall SI -8t "8 p." ....m.nw
tu",s~'m ~jot .. am~_ ~.te .. nam. p'OIle~."'. \U
!ums~e cute j pulova IIdle ~"'IO Ob,"u,. g.,.t,
populec'l" "-nJ" $tO 1181!0 , 00 p<.~o I!(IO",
naom viS
Rasofo$ t '.~onl ,I u E"op' .1 ..... I\I"g. Millo)
Al')I, na K .......... " U ?em" , I .. ~u U Slev A ....
"~u III ."'\lIIanll nal~"'" ... "a

'"

'"

MANDRAGORA
OFFICINARUM L.

(Syn .: M . BO",I/!
Gaerine .
M. va'narls
Ba,' ol.)
Fam . Solanacu ~

PHYSAL IS
ALKEKEHG I L

Flm

SO/8n8ce ~e

(pomotnTce )
Mlahur!cI. lloi kane.
poga ntrl a 'r.n

(Ilamo~nloe)

\lo!je j.balko
nawdno

Na d' ll k b .. novlnl,
d lvll a I, but le,

3:lj,<cllllll a
JI'"CUlII1IK, ' ''-:\'I' 'lUtI,
00.11<000 ,a(io.'KO

Alllk.,gy. 811<!d..

Cn.,1Y

Alklk..,g.

M.nd",.
Mond'"'Il"'. du p,,'l.mp,

COllue,., AIk6'e. g.

J""".'''"'''''.
a,
...,.'I"c","

AI, ... npIl O"".

Ij

n"'''''

M. nG"go, .

Ale""""'gl

M Ond' " ~'

M"c'p>r<>r'

boII,tool .

11"' .... ''''' ..

Ul .. ~...,..,.".,..

2J

V_ _

1'''''' II ...

I_ll11l)em II

~r
1"---;
)t.
J

S. II. BII. Sb.

, h". 2 lut J . .. .... ....,. I 1" .... ~ U1 C'.

, ,all. o". "'unici. 5 D"lnlel I d" ,u m on..
.. ' ''''''. doll l: pop,.tnl D... I.~

,.: .a"a

.Iomo"u

Ova Inla resan lna blljkO u natO] 1I0rl pozn&l & ja

)odlno Iz Dalmaclle I jutn(\" Hercegovina (pad lnB
SnlJalnlco kod Dub.o"n lka I nedaloko T,abonlaj .
Dna jo s lano"nlk k.a!klh tuma I tlka,a. gdle .aSla
na v.'aas' om i !k'apaslom lercnu. na vlslnl od
oko 250-700 (-900) m nadm . vis Za hlljava svieta
( .ah la zem ljllla polnje cVJol all u .anlm prollel
Rim mla.oe lma . kada sa .azvilaju plltemni. tu~
k,,,tolall1nka s u C'o'jelovi. kojl s u na duglm d laka
vim peloljkama tJ 1510 vr lj cmC razv ijaj u sa !irokl
I dosla dug i pflzomn i Uslovi k01 1 su d lskavi I namrdkanl. Pled babe , kola jB u "e lom .'anlu
lulosmeda I eko 2-3 em U p.omje,"
lak O 10 eva vrSla "eama otrovna nlon ka.ljen.
pozna! pod lml1nom R"dlr Mand/ago/aa, a I 051al1
njonl dljl1lov, 511 upal rebljavaju kao Illek .

CsI. M.

0 . He

VI_VIIi_Villi

III. IV

, . .. Z'

011-0 tlo Ie narol lo 1"leleS8nl"0 kod oW! , a i

kod oSlailh vrsla OV<l g .oda. 10 debe'l I mesnall.
do 60 em dugi, jedn051a vn l iii raz'4rpnatl I<o ';)en.
ko jl o bllkom e slo pods)eta n. Ijudske figu . e.
Zoog loga SU SvO v,s'a ovog .oda (,,1 u S.edozeml l" , jedna na Hlmalaji) Imale po se ban lnatal
u duhovnoj kul1u . ' . aznlh narada. Posebno obllkOvanom ko.ljenu mand ragore , pozna 10m pod Ima'
nOm . Alreun_, p"plsival a sa vooma ~udno~ala
med ll. ka moc . n8,0~iIO U srodnjem vljeku. Ku l1
mand.ago . a se li.lo od Orlle nla. p.eko G ,~ kO I
!t Rilla " nOke zomll l1 s.ednlo Ev,opo
Osim ma lob.ojnih lo ke!!!e l' undo) zemi li. o va
VlSla Ie zaslupljena jo~ u Hed .jev. Hallje.

Rizom dos!a dugatak. horlzontala n. puzae!. poVflnskl. Sllbljlke lamo-emo Slvllsnc. ulpravMe .
oskudno dlakavl1. s vjellozelono. eOSlo ledne
.t,.ne Ij~bl~asla nah~kanp. LiSlovj vellkl . 5-1 em
d~gl. nl dug8~klm. odozgo !lle ba.llm I"'lcljkBma.
115na plojka oskudno dlekavI; glevnl neIY na gor
nlol Sirani :t II~bla51. Cvjallt l po/adlnlnl. u pazuhlf Il.tova. zclenk~"obljoll 15-20 111m tl'Ok '
PIOdo,,1 vrle> lijOI"'. kuglaSlO. goll1. $18)no. nelaneaSl0 III ns,.n~as l oervene. sotna. kiule babe.
veHel ne "enje, ko fe su polpuno obavljel>e povec lf\Om I nadutom mlchurl1510m a!kom. na'ana11ocrvane bole kofa vi,1 nS Olakevoj. 2-'1 em
dugol pele ljel. kola se ptema v.hu pos!epl1no
pro~lru)e

Zlv! u tlkarama. ns ,ubov,ma ~lfma. na !umskim ll llnlma. ~um,klm p,oslekam8 . kao ko.gv
If vlnog.adlma, UI pU1B\'0 I na d.uglm III~nlm
.lanl!1ima. od nlIlna pa do oko lOOOm n.dm
V;$, TIB!1 sYje!a 1 r8hls bagel!! '~mljjjI8 preletno na krlttnjaku .

...............'""

.",""", 1
.., poe''''

It>o~1

~,

8Gbe IFruClu. AI~e~"""'1

tloSll. 'm~le lI"ml
moo n
k.aen,,, P1f18 V~
"'alprom.nlena , ,em'l "' .. E PC!
noJ A1.I1' U $111\1 ""'arld)a n ,"""
CnlO ,e u ~UI1U" mago.
vlStt' ovog ,oda "~Ie~ (. " PD.u,n,'" ml_"""
CI (p pe.uVi.nl L 1 ,,,, Ie PC

Amoflke 1m. ~.c(> ... o If ena

evJ81CtVfI ,l'A, plodcl,fI k I

'"
DIGITALIS
LAEYIGATA
Walda!. & Kit.

DIGITALIS
GRAND . FLOR A

M,lIe.

Fam.

(Syn.: O. ,mo;gua

$e,ophul.,i.ceBe

Murray ;

(slrupnlkovlca 111
zljenllee)

O. of;flloieucil Lern.)

Fa m.
Scropllullt,l' cue

B.. nl ~ i k,lpn.c,
pu.tlk glath

(Sllupnl kavlc e III

zllnvaUcaJ

Gladkl nBp ll lec

Nap.lI. t , tuft ..l.

puallh,.

r "'MOl( mmpCTo"

Ve lecve lnl naprsloc

fO ,\CM

"unpcTol(

lor;. V. How ro. ;I"""

~ r "' d .' II"","
G ' o$~I"II; .. f l"Ol,nu!
Olg,ll le . g ro<><l l rlo,1

Olglla'" I

GI .... ,

II_P<'flI"'"

~
0
1 klrl'.'O .

2. .....1..

..

,,,ont. I. ' ......... i, "e ._Iron.

lly
~ I e dict

.1" 0 p ltrI<:Tma . e.II<: " .... s,

,_yo.1I

t. u.II ,
plod . . OOlec l",. tall"., 7.
.1 .......... . . . " ... del l' pop.K.1 p.O'5j",

. . tt

R,%om ko. III I><",zollialan. kratak . yall~asl 1

,.tva51 Siablj,ke okn.r;lule, lednos,-vne, u do
1I1em dllelu gole I gl,lke. u ;orn lem posu!e krat
kim fljezdastlm dll~icama. USIOyl nalzmjenlnl,
III lieu glil1kl. nl nalltju I po .u bu pok.lyen l . Ijel
kim dlakama. Ustov; donJeg dllell Slablilke dugU'
IjasH do ob ,nuto lanellasti. ponekad lopatasti.
5u1en1 u kralku d.!ku . na whu u!lljen!. (7-) 10 do
20 (-25) cm duga~kl I 2_4 (-6) em tl'okl . Listovl
Itednleg I go.nl"" dljell s!ablilke jalaslo-lanc , "
tUH. du1 lIe,aya na IIcu I nalleju poauli !llerda
Sl ,m dla,cama. Cvjelovi lo,mlralu prl vrhu s!a~
Ijlke grold as tu eV8$I , kola je velnom okrenull
nl jednu stranu. I<.unlea 130-) 40-50 mm duga,
Iznul,a sa lamnlm tllleama, spelja pok,lvena s
I,nl", 11Jezdaslim dlaelcama.

21

II . _,00 em

O @@
S. H. BH .

S~ .

"

fi"g.,~ (

II'H"I''''''''''

PI"'''''''''''-

2!

II . eo-l00em Ii

1 (I.

eg , ....

YI_ IX

Nalazlmo ja na 'ubovlma !uma, na !umskim p,o
sjekama , progalama I ;sllnama od mont anog dO
lubalplnskog vegelacljskog pO]a sa. RUle na
sv]etlm , nranll lvim . neultaln lm do umlerello kl
nlim, humolllim. raaireslllm , prele1no kamenllim
18mlll&lIm8.
Ras pros1lan lena je 1,1 It,ml ja ma sradnje I julne
EV'ope, Ie u zapadnom Slblru.
POlns l Ie I spontanl buta.d ilmedu ove vrst.
I D. lerruglnea L opl.an poo Imenom D. X h...
c.ncill. Waidsi . & Kit
U ... rtovima I pl r~ovl ma moiemo vldJa! 11 c .... nu
pu. l1ka ru (D. purpu, aa L ) kole 5e. kao ornamen
1.lna t>lljka vlsoklll kvalltell. veoma cl)enl 1,1 hortl
kullurl. Nlena d.oga Ie veorna t,uena u la.makO
gnolljl. Spada medu lIalvunlJe Jljeko ve prol;v
sranill bo le. 1I, lIa.ofllo .a ja~anJe "fanog mi.
Aia,
To ja blljks sa (25-)60- 18Oc.m ... I$okam SlabIllkom. Vlenlt Je 40-45 "'m dugafalt, boJa mu
va,l,e od pu'purnO(: .... ene do potpuno bljlle.

S. H, Oli . SD. CII . "'.

(VI-I VII-V III
2" _ S&

II valjk log. rat u slo g kr. lkog " . oma f UIIll1

sa usp.avn . ]ednoslBWl a ItI rjlDl7e. u lIornJem
dlrelu razgranjena. cl je lo m du !lnom Gla tt_ I,mo ll
siabljlka. USIO" I , able 'I 'ane glal k" u donjem

d'jelu Slabl] ,ke obja]eslo lance lull. pe~ lopCno so

suhya]u u d,!ku. "ednjl I go ,n]1 11'100;1 sl ode~l.
lancalasll. u osnov; 'U1M I. Svi 11110.1 n8 whu
u!illen!. na 'ubu cjeloo; lII III na. ubllenl. CvlelOvi
'o'ml,a]" 'lSu ullu I lednoSI,anu g ro ld aslu CVI . 1.
Cdlca oko 10 mm d \lg8ka, go la I g l al~8 na ,ubu
sa ladva p' lmjelnlm o pn 85I,m ' ubom. I<,un k:a
10- 15 mm ougaeka . unutr d nle s1la na I spol]a
Ia m,olastlm 18",noc",e nlm illlca ma. B,akl e] e
,"alno dute oG C:Vjetn ln d.! kL
u ~leve'018p8 rl"Om d llelu a.aale u"le 1&sIUP.
Ijan l~ II pski obll k' subsp. Invl"a ll 'ja Ia krunlc.
vaea 125-35 mm). a u jugolSlonom dl)el u s ubsp
g. le;;a (' nll1. ) Wa.ne, sa manllm kn.Jn'came
(15-25 mm).
Nalaz,mo la u svl,elUm ' u",. me I tl k..ama ne

'um l klm 1.lrnama I .ubo'<,ma &urna 011 "","a PI

do b'dSkog I gg .... og y""etaclj.kog POI_
P.eclslall l,. e ndamlenu vlliu Upadno.g , c...
t,allloll dllels Balkan,irog poIuO'I"" I I man l "
ek.klayama u SI....,..,III
V n a.... 1 11 011 Je l Q lupljeno jot ~kol, "o v"Ia
cwoga ,00' od kOjih lporn nlemo sl'lecMel D. II"
.ugln.. L el)1 MI evjllov' ll1le OOle. a IZIIIII'. ou
,d alll (Ime l) III m ' koc.vell~a." .. I,ub,u",n !,h
ca ml, D. lin." Ellll1 - C"o'leloll' 511 101 '1I',a'
t U11 u IlubICD.l1Im 1,ltCaml. opolla polo"" ' n, l'llZ
dlsllm dlaflcama. 2,11, na n.rboy,m, ""IOle' mn'~
kr ml I I, ke.a. II no to.l,nama p'lldllO u j~
illon,m dljelovrma n.... 'l""la Znlltro 'Jlda la
D. vtrldl1lOla Lrndley kOI' ,rna ;e11l'l..... (lJul.
I,me '). lI,elne oVle to,'1I " 0,1 lu POIUI' 1,11'1''''''
d laleame

'"

'"

SCROPHUl.ARIA
NOODS ... L.

LATH RAEA
SOUAMAR IA L

".

Fern.

Se,ophllls,f~Cllafl

ScropltuliUraCI/e6

(suupnlko,JclI III
ZIJev8tice)

IS lIupnlkovlclI Iii

. llevllllcllj

Slrupl'llk. pu lka,
I.udovnlk, IU,V' od
tip.

Na vadna

Poill!nlce, Ilul ker.

Lusnec

~rno blna

CTPYIIII " K, up.1ll

J;OnpliBIl

~lg .. ot1
Her ... lIux "",ul n

Tool~_'

La '~'"

Knollge lI,aun"""

s.:~up~n."m.

C;;" '"gno,o Mll ltm .. bI.

n ~ ' ~ .pt<.'"f

lIur"""'" UlU'"K<*l'''''

2J

V " -10 (-,~) om H

lID

!.. ~~::;..."'i<l~~fe7'~~~\I"P':;~I~~;. .::ttl~1n.,"'t~:,le~~

" . 11. ,npue.. 11 plOd , e .~ .. n" .. Olt"" ., dO'Y.. ' p",",ot
n,
pl"I.~

Rilom vodotflyan, val/kasl, fyo rnoYal. gomoljaIto-ky'gav. Sllbll lke lz..ull0 telYflrouglull. Ylflnom Jednoalayne, gele II I u gomlam dl)elu ob,asll
11)8%II. .llm dlflClcama. e;jela blll~a jfl wiD nep,l j.lnog ml,l.. I ne~odn09. oor1tog I Ilulog okuu.
U510vl n.spramnl, 5-11 em dug!. goll , 1',1 o snovi
Ilr.'1to kUnUll, odsjefenl, zaok,uiflnl III plilkO
"cull. CYJetOi olto 1 mm duoa~I. zillomodnl,
dve.poInJ. lo rmlraju plramld.lnu raslrflsilu meli;
f."u C'o'aal Itol' la "l%v;18n8 na .rhu stabljlka.
arakl_IfI ulke, malene, 1_2 mm duga~~I. OIj81n8
plleljke 2-3 pula d"l_ od ~allefl, Jljeldas~o
-ellaklll/fl. Krunlca 5-6(- 9) mm dugaka. c"'anornrka, pll o .... ovl ma.llnaalolelena, rje<l"e 1,,10~elen .. Ptdnllullma.c, onl ... zatvo.enl u k.unle.
nol c:IJevl; fllam.nll OOrNIJ flJD.l:dUllm Cllflticama.

."" "\A",,,..n

21

V .. (1-) '0)-25 (-30) em G

tl.

..

S, H. IIH. SD. eg, Mo

VI- VII (-VIII/
~

..,.111....

Plod Ie goll lobolac mrkozllene bolo, 5-8 mm

dut/no. Sadril vetl brol sjomonk l.
Ula zl u saslaY neklh za)edn lca SYOU A/fOplon
bel/adonafl 8r.-81. na ~umsklm tlstlnamD, sjetlnama , pal lovlnam B, snlego lomlma I s li~nl m mle~ I;ma, C u~o ~o .usreee " ~umama I "ka.ama
h.asl0VOg I bukovog reglona, a nolazlmo Ie I u
poplavnlm ~umama I Ik&rama Ra.lo no svJeJlm,
hranll ;yl m, ilo vasllm III pJeskovitlm , neulralnTm do
umje,ena kl.ellm zemlll~tlma.
Rasprosltanjen je g010vO u cileloj EVfopl I u
Alil i. p.lpadfl oY.oazljo ko m 1I0,nom elemenlu ,
Od oSlallh Vl, la oyoga roda spomenu! emo
vralu S. vem lll, L ~OJII cemo natl u vlalnlm IlsIO
podnlm ~umamfl I ll ke.oma na svle11m I h'3nlllvlm
ltIml/lilima , ad nltlna po do b.d,kl){l I gOlskog
polno Slabll lke ove y'~le Sll ollrc telverobrlCifl.
51,tece "Iokuo. IUasl" oko 20-60(-80) em. U
SlOyi 5U 101 nuup.oln!. no d,n.ma , .,casU, nD
ubu ClvO'll'\1kO nnubllen l. CvjeICw i tU zelflnkaslO'"
lull, 6-8 mm d"ga~kl,

S. H, 8H. Sb. Cg. M.

(11 1_1 1'1_'1 I_VI)
2fo .. '2
Tipl~na

plllllZllska bUlks bill kla.ohlo I bez nor

rnalnlh zelenlh IIS10va. Peru11111! na

kerl!""lu .42

nih d"'""n,lh vISla. Premo rIOvlllm Isl,n!ivanllme

11111 ada da Upsld obllk , ubsp, Iq"a m.,la I~Od ko-

Jag Je gornjll. "sn. cvJl lno k,unlce olvo ,on09 (razvlJen09) cvljolo 5-5,5 mm ~I,oka, II. donj. ~5n.
4 mm !Iroh, a vral lutka Ie gol] p.razillra na
Iis iopallnim """ama rollova ; Alnus, Corvlu., Fa,
gus , Carpinus, Populus, BOlulS, Ou.ueu8, Cos'anaa, Ulmus I IIf.. a lakS(ln subSP lattlc. Hadat
[kOd koleg Ie gom)a usna krunlca olvo'enog eVl'
rela oko 8 mm, 3 donja usna OkO 6 mm ilrolla dok
III. v,al lutka u s,ed in l dlakavl PIlf3ZI"'O somo Pl
na .m r1 [Pleaa IIbles ILl KelSlenj
F'odanok polalnlee JI raxgraM r, bJelhsll gusto
Preiliwen debellm, mesna"m IJu$kaml SVOjim
ha"Slorlja ma e,pl Iz lI.o l1len)o domatlna hlDnlllve
malorlje. Nadzemna sla"OII'k. uspravna, dotlola I
lotna , p.ok.lvona nalzmlenltno porooanlm '1"
skama, u gotnJem dllel" posula rojelkTm Iljozdn
$11m dlutlcama 0.111"," nil. 5-15 mm d"g8~'m

, 'IU'~"J . 1 1 ....,.,..
1 CYltfl uNu"" P'n1I'

lUU~

pI

,-_"" ~ U
""""

'_

......

debellm Clr~kam ... >lgomo,11I dvos~ln C.....

okO 10 mm dugmt~a. lYOn""I". ptl,,,. Jull 40 9Ut
pu,noc:rvena. gola III !llflzde. l0 dl.4~B_ do pokt.o
vlnfl pgCl'lellen. nil. 4-5 ja/ul h rub.., .. j(."n
1.4-171-20) mm rlullat~ . IIvO\l ..... l;> PIodn
.'It(>
6 mm dugat~.. I~I"I. PlOd Ifl oko .... 1' mm d ...
oa~kl lotlOlaC mnogo In.h Olto I
mm Ouget
klh, mloUslo netlo,anlh Ctnoamed n flme_
Rasle nal~eice u m.nl,m II .a~m o",~ma
""Ietlm, h'lnl .. ,m '''''OIl m hum""nl'" 111-"0;>
v<llm lit 110.....1 m umiJ" m. N~laz mo a " I.
)I:dmcilllllllt(l;a F'9~' '11 , P_ T
tesla " mozol,'noj tum. 1118.0" It toIf.1lur
graba (Ouerco-C.. ,,, "",umJ a "'d)of II pop ...
lumama tlult_JalD_ m I "",f( .., .. mam
treca sfl , U st.,,," 'IOCr> aclm. , _.,k.,... ....
RUllrOSIIA/l,enfl u E""pl ,,:

".

'"

MELAM PYAUM
PAAT EN SE L $utl"P
YU l GATUM (P<lt$.)
Ronn

VERONICA
OFFICINALIS L

".

Scrophul."pcflflo
(s trupnlkovleo III
tllflvalleel

(Syn, M. hUllllum
GUltI.: M. dlgllolum
Schu.1

Anoon

".

Sc,ophul,u/ICOle
(slrupnlkovlO<l III

NavadnlJe llenlk

~Ij"vallco)

n tM<'n!UT CWICII

T,a"nl~kll:rnll&C

~:'~:':t,~o <om","" .
G.....shnlleho,
WoC"'l lw ol ."n
M .I. m~T", Gol P"'O

CommOtl SIl . ... """

V'ro.dq._ o"i< "010

W.'d~hr.",,'.i.

eChtOf

E~""~"'.

.\ hr """~ ' 1,,*"1

I
S. H. OH. S~ . ClI. Mo

, tt,!....

c. 1 "...),1_1_ . J plO<lo. 1 t Olkama. I _Iem""to

G". U ".011 . $ ol_n , Poprnl pr.. l o ~

Polypa,ul1ska blilk. I: trjag $11 glavnog ke.l -

len. razvlla spiel botnlll

'8n~lh

ko,jenova . Slablll-

ke u apUlvna, od s. edlne obllnQ g'~n.la U :!: pl avim III povIJeno-ul' ljutim cvjalnTm og.ancima. In-

lemodlJI broIl'll, kraltl III

l1du1enl. Lislovi na

k.aUdm drtkama, 2-35 mm Ilroki. Cv ratPvl zlgo-

monnl , dvolpoln i, IOlmi.alv taillesliv grol esslu

C'o'asl. Calka 5-7 mm dug atka, lubel tan .. <:Iuil
ad tuft". ell""'l. K.unjca 15-20 mm d"llatka sa
dugcm p vom ellevll za,vP'e n,m ill,llalom. Brak
laje u cion/em dllelv evasU IIsIolike. po Il.Ibu skorc
tl82ubIJenll. u go,njam dlJalv cvas', Iu 11.e, po
obodu. na.otilo u donJem dl/aly, duboko ouubIjel'nt. Plod III l Obolac:. (8-) I Cl(-12j mrn dugatak,
Il0l, n<:ldl (1-3-) '" _J ...... nk .
Ektl ...... no v.tlj.tlllni vrll. U v.llk!m D,ol'''''
podvrsl . v.,I).I.UI I /o.ml. ltaflkll,!.tll:nlh ZI poj.din. ,Ulnltll

<>

VII-I~

S. H. 8H. S~. ct
V- VII (_ Vlll)

20 .. "

2n

Zaslupljana j. u brojnlm a5-0c lj acljama ocldolilnih

ium" $m,(:" I jllo 5""ze PlcIJo" IXCI/ue pawl
SvolSNena je ".sl" tume lele I ,ebral:s (S/IehnoAblllitum Hat) odie .aSle zaledno . a brojn;m
acldo/lln lm v.Slaml. l<arlklorlSlil:nl Ie ",Sll s"e~e
OUS'Cioll robor/perrllae (Malculll Sr.-61. kOja
otljedlnjuja acicSotline Iislopldne iume nl eksIremno klsellm ~emli litlma IZnad ITtikata I na duo
bokim. jako Ispranim zemlj lWma Iznad k,el:njaka
I dOloml18
Aasp,osuaojena il U Evropl l zapadnol Azl)1
U natlm tumama zutupljeno SU )o! neke v.sle
ovog roda 1.11 s pominjemo samo vrslu M.y.....
Heum L To Ie jednagodl!nja. 10-40 em "Isoka.
ttlljka sa Iadnost.vnlm III g,anatlm s lattljlkamp
K,unlco su jOj (6-)8-10(-13) mm duga~ke. sa
la~o otvo,enlm ld.ilelom, ll81nolu1e 58 rul ll:lsTO'
crvenom mrl)om nl donio) usn l.
I<arakleostltna "<sla .eda Vaedrrio'P'CIl)lalli
9.-91.

Stabljiko ck.ugio III lUpo l:el'{(!,ob"de_ SI,Aate

dlakavo. pologle. sa adventlvnlm kc.iJenlma. V. 110,,1 slabljlko S8 CVBSllma usprsvnl III u~dl!u1
Lislovl naauprolni. plazlmljuju. gusto cSl.kavl. S
donie 51.ano purpu .nQljubIOasll, 1/i-SO mm dugal:kl 1 8-30 mm tlrokl. sa 2-6 mm duglm pOlol)
~8m8. Inllorescenci)a Ildufena, zbljonp. ,mldte'
na p.1 ,'rhu ItbojakllL CvJelo"i svljolloplpvl III 5"i'
letlollubitasll. rjede bljoll ':;a~lca 2,5--3 mm du
ge~a I(wnlca o~o a mm U promjoru Prl!nici
dull od k'unlee. Plod jO tahu.a oko 4 mm dugal:
ka I islo lollko ti.oke Slemenk~ oka I mm dl.llle
Mlrmokaho,na i ondoroohornll ",.18
Opllmllna Slanllla ave vrSIC " nalazo u 8elcSoIllnlm zaiednlcoma obJ&dlnjenlh aVelom PieilOn
ues/sao Pawl. jnp, u asocljaC)1 Jele I .etlreee
(81l1Chno,Ablororum H'Il] u l: Slim smrtev m lu
mama (np., u 8soeljaclll P'CIJfI/Um croalJcum mall
,anum H'/lt) I dr ISIO I'~C natuimo Ie II <Je,do l.nlm hstopadnim !umamn otluhv8tenlh ~vezom
Ouerelo" ro/xi,IpelflleaD (Malell'l) 9. - 91 [npr

31

"'.

(III
'"'''Q",,~.''''""b
e"",rn.'
, _..
....
~""

d<

_'do_
4_
.. ... .,
I"',"'.

">0. ".,t,.~", ~, . . . .

",oc

II
(ae'l' kltnl'~' k..,.ne {Ou.. c.,'I"""
/Urn H-atlJ 'd' CeBta je , lilt dOl In II" ""Ad.ma
v,,$linlml OO.sk.1l k'a/ltV! obu~~nt.n,~ .az.tootn
Nardo- Callullotol Prsng (np' u.soc j
Am
co-NQrcS~fum HI\I I d.)
Rltllte n8 umll,eno suh m "~,m ~amel\lto
Plrnkovlt,m I, ,Iovast,m "u"'~Jnlm ,pm j ~1''!I ...
lnd,kalo, III~a ... 511 n temll'~1.
Orage (Vlron r;.>e ","ba! 1m. p.,m,.nu
,1no) mOd e'nl
Ra'Pl'Olllt"n IIfIlI )0 u Z~" ,."" h<epe A:
,
S)evc!nl Ame""11- p. IN'd~
,o.um.
'I0/Il H",
nom elDminlu

""

'"
ACANllIUS

VERON I CA

BALCANICUS
Heywood & I. B. K.
Richardson

URT IC IFOLIA Ja to ,
(Syrl.: V.mu lmg
aucl " non Miller ,
V. laliloila aucl ..
001'1 l.l

tSyn .:A. 10(19110/1<15

Host. nOn Polre!)
Film . AcaMhat:oao

Fem.

(pr lmo~l)

Scrophula, JaC UII

(a1fupnlko.lce III
zljevallce)

O"golll ni primog,
ma lton.

Vellfj.
KOp. lvoll,ln l

J IIII~nl k

K O IlPlU\CC"I CU"" II

V.. onlQuO 'ov,lIes

G'O"I.
" ....lbll ", lg ..
E~ ,.n p' .I.

.....1'1, ...... b,on k......ln.

Ao ... ' hl, btl"'"" UfO'".
AkOtllhu.

"''''''T

21

V .. (1~) ~ (_11)1

om

Ch, H

S. H, BH. SD. eg. ....

V_ VII
2n ..

,e

I . hll . 2. e.ll_' .p.l;.da. 3. dlo ".bl li~ ~ lodO.' '''''. 4.

p lod . . . tr.".

RilOm ,azg rall. t. PUICl:1. SI.b tjl ka usp.ayna ill

uldl!u~a. jednoslavIla. sa svlh sl,ana pok. lvena
kralklm dlatlcama III ';lola. u gomjem dllalu . j aOe
sa l llezdasti m dlal:~ eama. lIsloYi 40-&1 mm duo
ga~kl I 20-~0 mm ~l,okl. Irouglaslo-ovatnl, np
IIcu I Ilauelu sa rlJelklm dlaf loama, CvJelovl u
2-5 naspramnlh rasua5'l ih . g.ozda5l1h cyasU .
Cvjel M d.tke 2-3 pula dute od l:saiclI, P05ulo
ftlezdaatim d l a~ i catna. Ca~lca oko 2 mm duga~8 . K, un lca o ko 7 mm u p.omie.u , bill edoruil l:asl!, .Ijetko bile1a. p.a~nicl du11 od k,un lea.
Braklelll lallcel8sle III Ilneetne, 1,5- 2 pula k.al:1I
od cVJelnih dB~1. Plod ja l:ahura 3,5- 4 mm dullno
I ~-5 mm !1,l ne . Sjemenka lu~kaSle . oko I mm
dug8l:ke.
OplsallO nllkolikO silllih 11I1,aspecljsklh obllkB.
Nall:ette jll SU5fe~emo U brojni m ecido lll nim
zaiedo lcama ,&de Vacc,,,'oPlceoraJia (PawL)

amond , 8r.-BI. gdja .a.l e u pu kotlnam a stl jona I

stjanovillh g.ornada od b,d Sk01l do subalpln$kog
vegelaeljskog poj asa. 21vl na syJa! lm. h.anljlvlm.
neuttalnlm, h~mozn l m ' nl,esillm , kamen llim III
1I0vastim zom ll l ~tlma .
Aasprosltanl enD u cenua tnoj I j~!no j Ev.op!.
Oslm ovlh dvaju .... sla rod a Vero"Ica . u ndlm
t um ami ad Sloyenlj a do Ma~e<:lon ije ,aslupllena
la; V. mOlll ana L koju p.otaillo nalaz lmo u poplavn lm !umem a, b~kovlm ! umarna. uz ~~rnske
Izvore , ~umske puleve . na h.anljiv lm. umje.eno kl
sali m clo neutralnim. humozn1m .aslres; llm, ~&me'
nillm. pJesko..-il' m III 1I0vastlm le m lj 1~llma ocl ni
ZIM pa do go ,ske>g polasa , Na.oste 10_ 25( _ 40)
cm. U SIOyl su )oi ok.uglas loj ei asll. ne .ubu duo
boko gruba p,t asto nazubijelli. 15-35 mm clugo~k1
; HI-30 mm I hokl, OIjelo..-1 sv1)e lloll ubltasli. CvieIe od maia cia j~Il a.
Prlpada sr.,.,jlljoevropskom !io,nom alamen lu .

21

V _ -60I_l<X11om It

H. aH, Sit, eg. MI

V_VI I

.~"
Rlzoml krat k1. deball. va l)ku tl, ~Iankovili . povr ~lnskl. Slnbljika uspravne, debale. sa mellm
brojem sllIblenlh listo.a. Uslovl jako dugl , p rj
zemnl, perastok rpasll, nil donJol s lrllnl lino dlekayi, Cvlelovl ,,",ospolnl. ,Igommllli. ob . al~ju 118
vrnu slatllllke detlell k las. Cdka ja sUlaljclla Iz
5 I&pova, all su 2 dOllj! la ~& medusobno !raslll
u I rahll). pea )a '010 ~9tk p ' !lZdljeljo na u ~ refnja. od kolin Ie dOll]1 l . novllO n!lZutllloll. a gO'II11
Ima obl i~ ~adge. V)elltlt slmpolalall. 3-5 cm
dug. Ima k. olku cllev I vollku Itolapu don)u USIlU.
a {lolII)a u!no mu uopts nile rllzvi)enll. CvlJel rm~
4 pra~nlka I I tu~ak s nadr aslom dV01l.adnom
plodnleom. kola u svakom p.otlneu Ima po 2 sjomena ,amatk a. Plod Ie 8m~l. goll Icbal8C sa 2
u,duma zaklopea. sadril 2-3 (-~l sjamanke. ~ o
la su 12(-151mm d ugo I o ko 8_ 10mm il/oka,
i<estanj8ll10smad a. gole. pti lko n llmr~kalle
Zastupljon jo u termc l,t llim ZlIlodntcama nalopadll1h ~~ mt1 I tlker! r&d o Ouo. oel,1I1I pubucen
tis 8 -BI . p' Olo! tI(I na b81Jl:nlm I naulr.lnlm p. l-

mo.ftklm ,mod,m umlJI!tlma m&dlto.8IlSk01l' I~b

modno. ansk01l vegel8oijskog pollSll K ~left
stl~nD je v'Sla asoc.jaclje CI.pit'HIlilm
croaricum H-I~
Aasp'05I.anjen Ie II Iugoz.~dnom d'ielu Ru
rnunlje Iva. hU IIQI. lcul Bo'O J I III Balkanu
Nolazl pf1mlenu II hOIlO~ultUfl SI I,z".n. ')10'"
malrune peslullli IU kilO mOd'. U InUeIo.O) '''ulPtUII III Iz.adu kapltela ~o"nl'k01l II,la
OSlm ova ,,' SIQ, u Nt!ol 1i0ll au z8$lupll""" j06
Z VlSle oVOO .Oda A. molll o L (1IlStUpll .... u lopIIjlm krajev,me H",atskel. pMt,!. zn.lnll d....."
lllc 2S- I OO(-200Jem vlSlnej I A. .plna.... L
ISvlI A $p"'o~'u.mu$ Piora I kOla II'~I!II u ~
a.nU 20-110 om t Iml ),SltwII l:'I' nrbc:. PfI'oze u
lak Itn (Ime!), a rllllp,o.l.anj....a til u "edoutn
nom pod.uju H. eg I Ma

or,.",.I,.

'"

",

SCU TElLARtA
ALTlSStMA L

MElI"IS
MELI SSO PHYLlUM

(Syn. S, commutata
Gu ss.;

(Syn, M.
graodil/o'll Sm.1

S. peregrina
WnldSI & KII , non L.)

Film

Fam . t llm/acea6

Lllml~e~slJ

(Labia/all)

( LabIB ID~)

(usnallelll

(usnatlce)

Mal of lk a, kobll)at.,
madanlk.

$lh~

VIs ok6 t e ladnlea

Mlldeolks
M ar~ p,'''K(l,
ll'I.:!.\:>K

M61""

Slwlle..,

Toqu"
IIchls i'Mlmkr.u,

S<:v'ell. ,I.
IU ,,,,"IIK .~ Kn

C.l

21

V "_(_lOClj cm ...

.-.
vi ja/utol.ckulasli. oa lieu gall il! prorlledeRO
dlakayl. Jamnoze!. ni, oa nallej ... $vjetlljl , polull po.l&gllm kralk lm dlat lcama. pr j Ol nov, slcesll III
Qdsjeeenl, 4-8 em d ... gatkl I 2.5-7 em ~ lrokl, na
1-3 em dugo) Usoa) parallel. P,lporol tl roko IB lasto-mmbltni. dlakaYI. ne krplko] patelie l, ne vrhu
utllrant, vemom Clolovi10g luba. ISle elu!lne keo
taJlca, a gorn)1 ndle kra~ L ev,etoYI dvo,polol,
ronatlto zlgomorln l, 15-18 mrn dugatkl, po 2 ! Iotene u p.ividna ",Jlleno vo. kejt lo.m lra]u rasue
"to plIVldnl I<las, duline dCl oke 30 em . koj t Ie
ok'(lnul on jodnu Slrenll. Callee vetinom c"'onoljul)ltaslo nahukana K.unlca 3-4 pula du!a od

1",,111.. 4.

IIItll". .

'mmo". 0" 111."",.. ~g

M.II".,. bote. 41 luPG_

o,bI-II""",.

K>.\"w"<''''',''''''O'T'''''

21

V . 2S-6O (-10) ~m

...

S, .... 8 "', S ~, Cg MI
VI-VI I (-VillI

Srabljlke uspravne, noraz9rpnole III sa dug~e

kim, uspravn,m. naspramnlm ogranc ima, po uglovirna dlakave , a prl vrhu fljeula 310 dlakavo. LiSlo-

8"'.'d a. lm

ea~iee . po su la $Ilnlm dlatleama I 1IIlezdama. M

le re du!"1l para p. dnl ka vl.e 11 k.un lce Plodli
oko 2.5 mm dugakl, 5pljo~rcno-I a]astl. guslo pos utl papll ozno rapavim zvjezd u Hm dlatleama,
Ka.a kle.I~l lena V'SID !veze OS/lyoCarplnlon
or/em alls !iar, all ]n n alallmo I u melotllnlm IIs lopad nl m ~umams I i, karams bukve I oblnog
gra ba reda Fage/all, Paw l.. I 10 ne suvlJlm mJas llma.
Rasre na bogallm , 'U1reslllm, p' eleino ka
men1l1m l e mlll!lIma od nlzlna pa do b'dskog I
go.a kog vegelBcTIskog poiasa ,
Nalazl p.lm]enu U honl kullur l. 1a Ie ne mnoglm
mlutlma e anl, a lne I s jeverne EViopa Qdbjegla Iz
kullure I pod lvl)a la.
Rn pro,l.an]ene Ja u ecnlralnoJ I jugolslonoj
Evrop l, u Malo] Al lj l I om Kavkuu
Prrpmda p" n rs~o"' ubmedllcranskom flornom
eillmaniu

./

S. H, 8H. SII Cg, Mo

V_VI I_VII)

10 :10
Ri~om debeo, kO$ III hOrlZonl8lan. Sllbljlka
usp.Bvne, 2-3 mm debe le, J&dnoslavna, IUpo ~ ...
lva.Cluglasla, ;U5IO POtUI8 me klm. sl~ e ~rm, tlenkovitlm dlaflcama_ Lislovi vellk!. oalaze sa na
0,5-3 em d~gll klm pa laljkeml SvJdl )" 10,,1. kaO
I s lablJlke brago mi rlill po modu (Imel). a D.aUhne mlr!!u po kum a.lOu Usna ploj kS 4_g em
duga I 2-5 ~m tlrokl, IDn ka, nD II~u pOSU18 pI(!,I)edenlm S1~a,m d I 8~lcame. a nl nellju dillkava SlImo dut nelllVa C'i je lovl 2O-~O mm dugafk!. n. p ... lm_ 0.5-1,5 em duglm p.eloljkama
po 1-3(-6) lo'ml,aju p llvldne p,tljenove kO)1 su
tnlo ok ' enu ll 0 8 lednu Slranu, CVIClovl p " jl1lnO
m'"lu, aJlc. 12- 16(-20) mm dugaka, opnasla
sa 10 nep,avilno m .e!uIO povazanlh ne.llva . poIUla dlalcaml samo pll dnu I du! ne.ava. Iz
oull1l gala I sjljna, K.un,ea gola. OSlm k,unrene
cl(~yl koja jo POSUIII pro , i)ed onim ~rari< m dIetlcama 1 koja Ie oko 3 em du gai< a POSIO)O oblle(
Sa PQlpuno blJali m (f. albll1o,a Ducommun) I n
po!puno e Nenl m evlclo.lma (I rubrlflo Du com-

mun) Plod,tl .-5 mm dllgl. 0011 glal. PO"' ~lId

samo 511"ieds po,U!1 dl.eteama
KI ' lkla".lItna Vflll Ilnnol,lo n tUm.l I ~ r.
O~"<;"alll pullll$Ce""$ BI -BI II n. IU''''O
je I u 10pll) m l.Ilado,caml ,lIdl Feger.oJ'1 Pu ,'
Rasle na I/mje,eno hid"" ~m).'."" dO b~o
klsellm. laSI,",' m. h umo. n m. k" ",DlI ! ", II al.
bO Ilovnhm nmljl$I,m. Qd n,l nl P8 dO brCl' ''<Jg
pajlla pre letno 01 k'Kn)le Ir Oj Pod 0 1
Ima pllm,any u n"OdtlO) m.., " nl
RasP.oaUlnlltfll ""mo u lem I"ml [. 'o~
41 mOI"soplly11um L p. eII .I I " I" Ag' ''III ' .. n.
kolo'ro usebn n .,.,,'a kl tl. 'er 'SI~"1fI 18 l)O)tod ftl
podlU)1 U 1'0 " JugOllLa> ,. OVII .-cj'''III' t- II.
s lul)ljDn ... dV'tti VIll i N mall..ophvllt.un .. .,.
I M_ earpille, K Io ~ ov Ob), .. n.: ,m "' Dlpe.::
! kn obi kl

.ed.

'"

U,MI A5 TRUM

GALE08DOLOH (L)
Ehrend & Polalsehek
15yn.: tllm/um
gll/eobdolon iL.)
Nath.;
Ga/ooba%n Mourn
Huds.;
Lam/urn IU/llum
(Hlld!.) Kroeker. $. !. I
Fam. tllmlac;O~1I
/tttbll1/IIIIJ
(usnllilco)
Mrwa kopriv i lut,

LAM IUM
MACULATUM L.

Fam . Lem/acelle
(Leblalao)
(lI,nalice)

Mme koprhrll
pj.gan
L1 sa,ta m.1'I1I
kop.lva
MPTEm KonpllB.l,
ACAona A\,~.l

Rumann mrlVD
kopriv3
)KO.\Ta 1~()lIl"lUa

VeilOW' """'''''ngol
taml., G'I60bdolon

0<11.1,uno
.
Goldn ....,I. Gol""
TOubne et
Onleo gton.,
3<....,,,"\ K

"'<.,... /,

ZJ

H",o-r"A

"..,~,oc-r.o.

V . ~om HICh)

,\'

SpOil.... De. dne lil.

Laml .. ,"chlt1l.
0111 . .... 'Ie
Gel1ee ~ " T... ~" .... I.
8lone .... uQ
Dololm ol mllndella

S. H. BH. Sb. Ci). M.

!\I-VII

S, H . al1 . Sto.

IV_Vii_X)

eg. Ma

1<0 _ 11

z., 'S
U okv;lu ove 'leoma va l ijllbllne y.ste ,aztokujemo 3 podvrsle. Tlp ! kl obtlk: subsp.g.l. obdoton
azvll~ s tolone lek nakon cvjc tanjll billke. p ,i'

R'zom kralak. koso 18zvlja 10-20 em dug& St~.

lCIne k011 prezlmljuju. StablJiko uspravna III uzd,iuta. jednoslllvna. POSlilD proriJcdcnim kr81kim dla~icama 111 skoro gala li SIO,,1 nil 1-3cm
dugim po1e1lkama. Liana plolk8 3-8 (- 12) em dugaeka I 2-4 (-7) em !irolul. pokrl ... ena krat klm
dlatlcama. nil "oneju ponekad crvenkU la, II II
Illsen I lIm, u vetml slutlljava sa nepravllnlm
bilolim mrl(ama. CvJetovl sJedal. 1.5-2,5 em dulIaI<i, po 6-10 ( -15) IOlmlra! ... nekoliko prlvldnih
pr!ljenovlI Plool; OkO 3 mm dugakl , ern; Enda-

zoohorna, mlrmekohorna; eul ohorna blljka.

Kar&kl0"slltna v,slll mezoli lnlh ~umll reda Fagctal/a Pawl.
RasprOS1fanJllnll Ie U " ed nlel, iSlotnol i jutnoj
bropi . zatlm u Sibl fU I sred njoj Rustll, Ie na
KllvkllZu I II Penij!.

cvjolno 11510:vl 50.1 mu ~i.oko 10jllsl1. tesle rasto na

z:ubljenl. II Islo su du!me III SU malo du! i od cvje.ova Prlvidnl pr!ljenl se saslolo od 8 (-101 cvje
10ya ~Ire su krunlce blljodo!ute, 17-2 1 mm duga
ke, Kod 18ksona subsp. monlln um jSyn.:Lamium
go/eobd%n subsp . mon/anum (Pers.) Hayekj slO'
lon l
razvijenl vo u vrlleme cyjetll nja bllj~e
Uslov, $llIbljlke eu jlllasto lancela.li III 13ncolasti,
a p. icvjelni Ils.ovl $11 lanceta.lI. nepr8"ilno tc~le osto n3zllbljeni i mnogo du!1 od cyjelova . PIl"ldnl pr!IJono~i se S8s10je od (8-) 101-15) evle lon.
o ~.unlca Ie lll.ieono !Illa , 18-25 mm duga~ka

s:,

NaJzad . II sJeveroz8padoom dlJelu n3 ie !cmlJG za'

Sluplloo la I slIbsp. nav!dum (F. He.mann) Eh.end.
~ POlll15chek. koll ne ma stolonll. a p. lYidnl pr~je
novl se sasloje od 10-14 cvjelo~ a, ~ije s u k.unlee
14-17 mm dllgske

Razv i ja podzemne 1 nsdzomne lozlce na kojlma

su advenllvol korjenovlI Izdllne1. S'lIbl)lkll IIsp'avna, lednosl\lvna, iIIjo~ cd osnove HlZgrBnala. slr~e dlskllva, prj dnu ~oslo Ilublas'o nallukana . POleljke IISla 1-4 em dugll. lisnll plojka 3 dG
5( -8) cm duga~ka I 2-4 (_7) em ilro"a, $ oble
Slrano sa meklm pro.ljodenlm dlaleama . Cvjelovl
2-3cm dugllkl. sjedecl. po 6- 14 10rml.1I11I nokoIIko p.Mdnlh pr~lienova. 8.akleolo vrlo male. e
tll"lo ol.u razvijono. Cdica vetlnom sme<!oljublUla. gola , dlpkava s.amo du! nd'lIva 1 ,ub8CII
80la vi'.If>Ia znaloo VBIIIS cd ~1&10 ~8rmlncN'"
ne. plako ruti8.IB do sllsylm bllele (I. a lbillorum
tiaganbaeh). Cllov vio:m~ltB 0100 1.5 em dugB, IInulro sa prslenom dlpclee. AnlPfo debele, eNOn~smede do Ilublasl05meda. Plodl~1 gll!kl. rnashnaslozelenl, o~o 3 mm dugokL Mlrmekollorna.
endozoollorna 'lIu lo"o rnl blljka.
Opison je velik! brol Inl respocllSkl1l obhkl. ve~
p.om. velllnl bUlka. obllkll ! 'nll~lnl IISlove, vo1I~ l nl I bo)1 krunlee I dr

~hlon oc

,at ........

,
""'.at,,_
n ...... .t.doc.a
"_ ..:G"-'''O
0'.'
I

. ,,_. <I0I011 _a. ~

1._.1 o..tele,. "' I ~ ."....

(all._ . .

Naill/mo )e nljeJte U Vla!n,m I malol,ln,m

iumaml I ilka,ama. nil rubovoma 'um.. u !ovoea
mao uz puleve. eg.edo. nl obaillmi "Iekll P01G~1I
I nil naput.C!>,m m)a5Uma. ad nwne pa do brd
skeg pOjll" Ra,'o nil 'Vj"l!,m. 1...."II""m. rll~u"
slllm,. p'etelno n .... l.alnlm . "umozn,m PI"~o
vollm 'h sll1bO IlovlI",m "",mll,lm".
Rasprosllanj8l"'1 I" u Ev.opt. JU'J' enl I .lo~ pr..
100 !uiI>GQ 5:bl.e do I\lIljl'. U M JUtl' '1'" ~ .
zijl I Armenl!1 U IIIV(llnU 1\1.I~u It! p..en_a
P,Ip8da evr08Zi!skom 1I0rnom Ilem(!nlu
N. owm mlollu , pcmenueenlO j blJ<thl ... mu
kdprhru (L album L ) til' SU C"llIlo., p.lll'O'O b11~1,
Ilmal) . r"la Ul !""ce. rubov. tU!R8 I tl_M.
n S !uml~lm plosJa~am. ur puleve. Ie nil obala"'"
"lekll 1 potok. ,
,lIeo'... 'lan,j,I,m, ad no:,n.
pa do subaJplnlkeg pol.I ..

n.

'"

LAMIUM ORYALA L.

SALVIA
GLU TIN OSA L

(Syn.: L pannon/c!lm
Scop.)

fam. um/aclao
(lab/alae}
{usnallca)

Fam . LlIm/aCUe
(Lab/allle;
(usnallce)

Med l k. madunl ca.

laplj lka

Kuglh, l mrdlf(c.

Lepljiva k adu lja

VelecVillna mrlva
kop rlva

J :lJIOJ),\ CIl'fC.
IICJL\lIua

Kpl'ntln KonplJu.~

larVa Red De.a NlllIe

Uml. f 0 ..... 1.
G"'hl~lIt1 r . "~n

N..... I~an l g

....l.
Jupll.... orlllH
$Iugl al",I"",..

~~~~"~~j~I!r:I~

I(lebrlg., Solbel

.IIaIC .....

"1'1""0".... "0,.

W..uj>dI 1<,.lIxltn

11

""'1"'

~111.n~, 2.

o.aurel d tu .U"nl, 1 ", ..tit. poP'Gtnl

~'~n' .....

",

sa . '""", J

. ... , ....... I , . .".,,"

I>,Unl. ""'. '. !1II1utl<a. S. p.unlk . . . ".n.,

p'.,_

RI:om kflllak. rlltll'anjen , polucdrvenjeo , bel

510101'18 SlablJlke b " d1l518, detlele . so~ne. u dOnjol polov, n] goll!. pd whu posule prorljedlm tm
polegllm dlaticama lIstov, 4O-150mm duga~kl l
9(11-120) mm Floki, na dug im, prileglo dla~av l m.
pctelJkama. Lisna plojka nil lieu svje!ezelena. na
nalleJu 5vjeUlja. Rull hta 9'ubo dvostruko na~
lien CvJetovl izruz,'O "ellkl . sjedeti, fCl,ml raju
I O-IS-cvJelm privldni pr~IJen , Ca,ca 12-2 0 mm

dugaka. ",ala. s Vljeliozelena; c'lev felice ellSiO

u don)om dllelu purpurnQcrvena K. unlca 25 do
45 mm duga. bola toj va.I'8 od svl]etlo karmln_
eNene do 8mcdopurpUfne. 'Jodo bllela AMe re
golo. lamnoljul>l~as!e. Plodl~1 2.5 mm dug l
Karaklerl,lIena vral a melel!in,h iumsklh zajed
n,ca rada Fag61111111 Pawl.. a nalazjmo Ie I u ne

v .. *-&0 1-1)3) em H

S. H. BH .IC1I "fe'~GI

S . H, BH. Sb. C1I, 101.

'Y-YI
2n.ll

VI-VII I
2:t .. 15

kim poplavnlm Aumsklm asoc'J~e;) ama .veze

AI"oOUfucloll roborls HsI.
RasproslTan jena )e u Jutno) EVfOpl: sjev.lla")a.
zapadna Au slrl]a. s)everozapadna Jugoslavl)a I
jutna Mad arska.
P"pada Il i.skom lIornom elcmenlu
Oslm tiple nOg obllka oplsana 5u Jot dve Isk
sana: Vaf, wett Slelnll (Rech.) Hayek (Syn.L. w~rl
srejnU Rach.) ko)1 Ima. za ra>: lI ku od IIpskog 01>
li ke, ndlo man]a I lamnlje zelene 11510'10. Krunlce
5u .me<"lepu rpurno sa tll)allm prugama I lal:kama.
o ko 20 mm duga~ke. a privldnl prAljen; su USlav
Ijenl od 5-9 Cvio l0va. Antora .u crne Plodl~l 511
man)lllamnlj;'
Drug; takson var IIvldum Roch . jSyn,. 1. li",'dum
[Rach.) H ayekj je opisan na osnovu uzgojenlh
ogzemplara u bOlaniekom vrlU UnlvGlZ'lela u
tu. a '" sJe mellO koje ie F. M a I y sakuplo 1&64
gOdlne na nuklm lo kalllel,ma u Crno) Gorl, Oval
takson Ima k,upne blj ele evje love sa prImjesom
zelone I ,uflea.le tloro. Antefe ok" III zu~k"l a

Slabl)lkl U gom)em dljulu gUllo prekr;vena

lieplj,v!m t ll)ezdama (Imel ) I $IIk~!m elDnkovr
lim dlakama. !.nabla. vKlnom uspravna. jadnostsvna 111 razg,anata. IUPO ~etve<ou ll iuta. Oon)1
IISlovl na 6- 12 cm dug lm. sl~o~e dlaka\'lm. pe
leljkama: lamina kopljulojaju lD. 6-16 cm dug~e
ka I 5-12 cm !lrOka. prl 05novl s.easlo kopljasla.
ked gomjlh IIsIOV8 osnova klinmslo sutena, s IXIj.
stra ne pok,lven a prllrlreden!m polegllm meklm
dlahml 11jepljMm !ll)ezdama. CvjUlllvi 3-~.5 em
dugl. po 2-8 zaredno )o , mlraju 6-16 pnvldnlh
p'tljenova. ko)l svi skupe Izgraduju melilfasio
.azg ..nale. 15-30 cm dugo. prM dna g rOldove
Peleljka c vljal a guslo tllezdesto dllkDVa. 3-6 mm
duga. Callea 10-18 mm dug .. u 14 Istaknuhh n e'ava. gusto pokrivena Ijaplj ;\'lm fl jndaSl, m dlaka.
ma) udubljenlm tljezdama tu~kaste III crven~aslo
boja. Krunlca t lJeldasto dlakava. a knlll1tna C'Jev
oko 2 Cm dugaeke, DonIa uana k,unlce troratnloVil a. boenl fetnjevl lllokrufenJ. srCHIn)1 relanj prema dol)a POvljen. na sredin1 sa b)elleasUm. crv.,..

aa

...

I _1,;_. 2 .,.., ........ _

p,"jllt,. ~_I<.'
Prat~1 P'''I.~

s.~"",

..e~

eo .. . ,..... ......."..

.. ,"_ .. _

vt.... _

nlm III ctvIll'lOlmadlm larama p

:.:
dl. eko" mm dug.e~, Ep lPO"om. btijla
Kalllkle"sllena ~"I D mtIlol n n luma
....ara
r~dll F.gel.II, Pew!. Tako I' n.u mo II rr'IOnlt.QO
bulcovoj (F~'Jum moII~~~m) , luttll ,*-1<01 bIr
kovoj tuml ff.g.lum luO"pJlUIIfIJ Clal .. "
mljdanaj bu~O'tO-j'IO'<oJ IltJm, '''-b~! -#-V_
auel.). a za'l~pIJ'1\D j. I u pcI4) "..., .. -.em.
! Va2e ~no-Ou<JIcir1l1 <000,. H.... Wi pili
III
,lleke POloka. Ie u -tlJfilnlcamll ~
~
S(lk'lI zel",.
ltiI)OoAdino./y 0" 8 --8l.
RaIIl. n. (\lIe.! m ",..,.,. 11\ 01100 ~'CC~".,
rastrel,t,m. kamen'l m. k.oo
n. tlabt
ow_I III
umll ~1 ma I;Id nwnl pa ao "':""II! POCiI ,~.
c,)skll1l 1>01 ....

'IIIIZ'

RasplOltr-an en.a II E. '<'P I A.z

'"

CALAMI NTHA

GR.AN OIFLO RA
(Ll Moench

[Syn.:

S~lu(oll

g/andlllfUIl

iLl Scheele)
Fern. lomlacoao
(lobialae)
(usnoUcej

Ma rui).
krupnocJe ln.

Cobe. velecvetnl
ropc"a MaTO'llilia

'"

CALAMI NTHA
OFF1C1NAlIS

Moench
(Syn. : SarurB/a
~alamll1rha

ILl

Schell l. : S. sylvs r/cil

(B.oml,) Maly:
Clt/am/ntha s~I-IIIIIt:8
B.omt]
Fam. Lam/sc.ae
(Labla rae)
(usn;lr1~.)

Ma,ulJa oblena,
gorskl mlll'lin
Cobe r navadnl
K o rbCKfI Goc'L10K,
6a,\;la~"' !l a TPC!I.:l

Wood Ci ll mint

~~~~3~t\~::mtnl) I

S""'''"IC.lom ... l)

oIl1<lnllo

8.'~mlnl"
IYl l d8.r~ml"l .

HM,

(;,o8blOligo Bergmln ..

nUl"'''''

_I'I',,,-.oerooa>'

! '~/ I ' vr([)

)~. v If 0
,

21

:/Ol--65 AI

@@ iiI
S, H. BH. SD. Cg. "'.
$ , H. EUi. Sb. eg,

VII_VIII (11Q

",

P4JnJe sa do ako 1600 m nodm. vis.

Stablj,ke tupo e1verobfide , fljudaslo I oakud

no dlakllvo. Lisle,,1 V(loma varljabllnl. Gd )0 111510okruglasllh [I. gtl ndlflo n 'j do romb ltnlh (1. rhomblloll. Rohlena) I Izdu!eno lalos1111 koj l su II oba

Krela sutenl II. oblongltolla Rohlena) , Izratena III

varllabllno$1 I u pogledu ve~e ill manle IIlakav()SII

svlh dljel()YB , U odno!u na drugo wSle ovog '0da. C'ljel()v, SU znalno Krupnljl (3-4 cm dugl)
(Imel), a nBlaze se na 2-5 mm duglm peleljkam;l.
Cdlca 10_ 12 mm duga S8 lIepavleasUm zupclma.
Ora!~i~1 \1.~-) 1.5-1,6 (_1,8) mm dugl . potpuno
c.nl. goll
Svois1Vena VI$la b'olnih zajednica sveze Fagion
fllrr/cum H-at To su mezolltn humusom bogala
slanilla nm bazieno;. neutralno] III um]ereno-klseloj podlozl 0<1 monlanog do Sub31plnskog polan..

'"""pcnotll.ll"n

Spyt~ 50 mJesUmlfno closla Risko (kllsurej. ,

Rnvijn tanke. 1I01izonioioo puzeta "lome.

Cllomlnto
.\1'Ul'",I K

Areal loJ SEt pwla od slav. MIlke. proke Ev.ope

do Klima. Kavkaze. til. Azlje, 51,jle I laz'stanll. U
Slav. Amerlel Je podlvl)ala.

_2.

YI'- I)( I-)f}

:on
L1sne plojkemallayellakaslo-lllezdaslll. Camm d"'!lll: krunlce 8-13(-22)
mm d"'!lll : ora~~I<!\ 1.1-1.2 mm dugl I 0.9-1 mrT1
!Irokl, ke~lenjaslo!rT1odl, gon. polusj"lnl, Cij.la
blilka III y,lo u90<lnoll ml.lso. kojl podsj.ea na
mi.is matltnjaka .
Ima vrlo i lroku ekoto!ku amplfludu, N81DZIrno
III kako no k,otnlaku. lako na Iravc,lInlma, !k.l
I je~cl ma I raznlm pJeUen)aclma. RD.SI O UYljllk u
s"i)lIt1im ~umama I ~Ikoloma, nlltad na Olvor.nlm
slanl!tlma. Vclnom su 10 nllo slan'~Ia. 00 ech
1200(-1300) m nadm vis.
S mosoclolo~kog gllldl~la to )\1 bllJka 5uma I
!lk8'8 blelog ,obovOII. ernograoovo g I lI,astovog
poJns gdle Ie tlan rlllnill zalednlea. kola p,lpa
daJu rcdo~ima: Que,ell/alla publlseonl/$ Sr.BI.,
OU!1fC!1tlllla fobor/.pc/roue Tx .. P,une/al,o spino
sa. T~ . Fage/IUa Pawl . I d r. Zastur>'Jenll Jc UYljek
pojedlnatno III u man]lm g.upama
Rasproslfllnlena JII u zapadno), oenl'81noll Jugolslenoj Ev.op!, I zapadnol Al111 (0<1 juga En~ it:e (6-) 1-9 (- 10)

gleskll I f'raneuske do ArmOl'll)' I Kurd"t..,.,a) U

Sjav. Arne/ici podl"II.I.
Na 10m ~ehkom prOl.toru Izdrle.II..cl,ao III vatlkl
bro) taksono, yilt promo Wllltlnl I CIt! ,~u I I ,,,'
I cvletoYll, III veOl III ..... anjoj 'Sla .... '
I,
d
loya.
Porna" su sponu,n. butll.dl 1ft ",,,,m arodrum
v"'tamo
U nlrodneJ med,e,n, se upot"bl hll km a-.dSIVO u um'(lIfIje

,w"

'

'"

CLINOPODIUM
VULG ARE L

GLECHO MA
HEDERACEA l

jSyn .: Sa/ure/.
c/lnopodlum
Caruel: S. vUlgari.
(L) Frilsch;
Calam,'n lha vulglr,*
(Ll Druca)

Fam,

(Lab/~Ief!'

(usnstice)
Dobrrtle. obltna
Brilj.n..,a
grenkuljl ca

Fam . Lamlacalt9
(Lab/alae)
(usn alice)
Talae,

Lam/aceu

\O:lCcra "onpnen,
.J.l.lllj CKe ,\03I1U3

~.pa<;

Cobor gozdnl.
maJa zol
,\IIVU",,, liBel"

I'IlklO..ll

lJ'o~nd I..,.
1316<0"'. Flu. l '.".,
Lloru I. " .." .

W_. . .

A""h." So",ioll,

WI,lHIld"I.
Ou lrlborsll

G~nd.t(lb.

Ed .... 11"., 1'0, , II ...

,or,..'"

Pled. dll.uo
!l:u;\..... aII" .,""~''''

~'f/tc~

~y ~v.

t'

.. b'.~'.).m.,
dn]u ~11.".

o.

~~o

, khjoo", , ",II'" . . olflM. 3.

~U,""
~,t.

~ "I~

t.

,U,IOl"."
I ' 411'''0.
p,os)_k. 5. 0'. -

po~,etnl

S\.abl)lke us~r svne III uICllgnute. prOSIS III

r81granjene. gusto mal)evc. lIslovi oko 2.5cm
dugl I 1-3 em !lIokl. 8 oble ~\,~OS msko dlakavl.
Catree zelenc. Ijubl~asto nahukane. 8-10 mm
duge: krunlce ~ur~ulnollublea!le. rjecls bllels.
12-15 (-20) mm duge. alBltl 1-1.3mm dug l I
okO 0.8-0.9 mm Sirokl. kcstenjaslomrkl, glalkl I
goll
Naro~lto se dobro tl rl podzemnlm loz /cama, a
svake god ne oblino donosl sl em e
Z apa1aju Ie si1na vatiranla, narolto u pogledu
obtlka I velljne "stova I evjetovD, Ie u veOJ III
mlnjol dtakavoall S'< ih dijelove
BIIJIIa. veoma Siroke ekoloke ampillude. Nala_
Zimo Je U lIV'jltl llm iumama . fubClvjma tuma, u mskim itllnsm., prO!jekBma, u tlvleama, Alkarlm l ubo\llm. Jirik. I drugTm slinlm 5Ianl!Uma .

2\

5\"'1>0 "_"""''''

21

v - Clo-)~C_,em H

V .. 0l0-&Il ( - . em H (G)

S, H, 8H, Sb,

S. H. BH. Sb. eg. "".

(VI-) VII_IX (-X)

IV_VU

ro

11> .. '8, 311

.....u-

Ne blra geolo!ku podlogu nl zemlllile. U

kalnom Iml,lu nalazlmo Ie od cea 10-16(1()
(-1900) m nadm. vi,., a u cenlralnl m Alpam. II
,.enle ; do preko 2000 m, Kao prall Ilea nallZl .a
u brolnTm ~umsklm H jednlcama Iro m Jugoal ..
vlje.
Ima ve llki a,eal u EYlo~T, sjaverozapadnoj Alljl,
Slbl ,u. Krlmu, Kavkazu , sjev, Arrlcl I Slev. .a.rnerTei,

eg. "'.

StablJlke lIu l e" \II uz lllZeta, gote Itl po rubgv/ma 58 WIO klalkim prlljubljenlm, premo dr)ljo savljemm, dlalcama. L1stovi 4-35 (-801 mm duga6kl l 6-413 (-80) mm ~Irokl. don)1 na 5-6. a s,ednjl
np 2-3 em duglm ~elallkamp, Cvlotov! snku~llenl
po 3-4 u ~lIZuhu gomjih 1 srednjlh h5 tO~9 U prl.
vldn lm ~r!ljantma, Calks 5-6.5 mm dugatka.
Zuoci CaSke 3-4 ~UIB krat:1 od d,6ne cllev/,
Krunlca (6-) 10-22 (-25) mm du gltka Ofa~IOj
smadJ. Oko 2 mm dugat~l,
Z"'u~'jena Ie u svljetlim lislopadn,m !umama
I !lkarama, ruboY/rna ~uma, u llvlcama. no obslama rlleka I poloka. <Hl oillna pa do brdskog
pol.. a, IJIIIZI u lutav b,ojnlh nlZin,k,h popla ... II
Sumskin asoeljac11a. KaraktuII'hn8 ~rsta rada
POpuleralla aloae 8r 81
RasproSlronlena je u 'eOem dljelu Evrope 1 Allje, a u SIov, Amene!la nalurohllrano.
BUska avo] vrsll ja dob,rtle.
(G. IIll1lull
WaldSl. & KII.) [Syn.:a ltDde,a~all L subsp I!Ir&1II. (Waldsl. & KIL) Hcrmlllln l hOl a ,mil. za razl1~u

dr.k.w.

. . ., .. all"'_ Z. 0 ,.,"'._
. ,,',0:_
, ,II r_ . ""',
",.\oC.II'~'.G'"
10. -0''_....

" I
~

..
STACHVS
SILVATICA L
FV/I

STAC HV$
G ERMANICA L

LamiaCN/I

Fam. Laml8c08e
(Lab/el.,'
(u. natlcej

(Lllbl"a"
(usnailc.)

e" ..c ' 1/1ftIId

Gozdnl ~Itl)ak

Sll'I ub, vuf]t fl,lac,

kud'UK
N om~kl ~111]ok

AIIU'l &larep.UlQ,
IIOIIoCK:! loU!.rep.u.xa

_g.WO'-"'<lWOrl
Ep"". d.. bol.,
0,11. "".....
W.,d.I.." WIlI4 .. _
MOldc.'.
'I,ocrcu loCCo,oII

2J

v .. -eO (_100) em H

S, H, OH , Sb, eg, M.

, MIM ...t .....

~leI.

u.dutl'l p'"J.k, 3.

d., u . _ . 4 tal..... OI,ono.

~,

PIOCIM:., &

~'unl~
o'~KTe

Rlzgm pUle<11 s.a advent;vnlm korljenlma I du-

-,olonlm.. Slablll". ",spravne III u!dl~uta.

jednoalftna III lazgranata. luplj . pokr;vena ma-

fI'~klm

kim 1Irte(:lm dlaelcame, u gornjem d'I&lu llJezda-

l'IodlakaYa U.lovl nB 1-7 em duglm pltlellkama.

obje .lrana pot"".nl $I,Htim dl.tlcama. lisn. plojka 4_12 em dug. , 2-7 em !oroka. lanka.
Prlperc! Izdulano-I.nc:etutl , cjelovl,;, lJjezdaslo<1"'111, ponek$:! IjubiCa$10 n_hutan !. CvJeloy,
12-15 mm dug.tld. n. k,alklm peleljkama. po
2-8 formllilu nekolikO plI.,dnlh priljeoov8 CaIk.I .. 10 nantv" gU110 pos",I, pro 111m takln;a

ItIm

I iljezdQllm dl.tle.ma, (:"10 smlKleljubit.-

ata. dug.e:u ~5 mm. a II ' ladlju sUIlle.atola

&-7 mm <11/0-1 . 8oj8 ktunlca v"i od l.mnoelVeM do lelenkat. III blelle-IIII. ella. t.unlce do
2 pu\I club od
90mja uana kl~nlc.
0110 3-<t mm dl.lga, malo Iapu4'na, pokrluna

om

e.ltee,

KOl bClIO lIa"e

Oowny Wound .... n

Epl.l,.

d,'"...... ..
sl..:hl

'fll"'".. pY&tICKMA

21

V_ _

(-12IIfcm (HIT

..

S. H, SH. Sb, Cij .....

YI_YIII (-IX)

\l!-V11I (-1)1)

'"

k'alklm t l)ezdaslim dla~lc::m8. na y,hu naznaIIICI

u5Ie~ena. S'ednjl 'efanj donI' usn. ti,oko Ja/ul
111 bubretasl, pro!a,a<'l lamnli,m 1;<'111"""1. ZIg
dvo'elnjevll. Plodltl Ijubleasll)smeO'I III cmos..,..
0'1, glatkl, eko 1,5 mm dU98~kl,
Epizoonorna I anemohorn:. blljka.
Kaoakl.'lslI~na v'sia sveze poplllYnlh luN I
!lkara konlinenlalnlh krajQva A!no.-QrHlfCloli rot,Is Hal. ISIO lako nalalimo je u z8jedniCarna red.
Fsg//!aJia Pawl. Za.lupljena la u brolnlm AiInI,klm
8socljaellama, gelje I. nalazimo na rubovlm. IIIma, !umsklm l:lsUnama, 2ivicama. Ul tumtlll Izo
Yore. rijeke I ~oloke ad nizona pa dO subalplnlkoil
vegal~ellskog pejasa.
Raste na svj.tlm. hrenljlvlm. neutralnlm do iliagl) klsellm humOlnlm, pjesi<l)villm III s1abo (Iovaslim z.mljitllma,
Rasp,esl. an)ena I' u z.mljama Ev'o~' Nit-

IMul"""'" Zlesl
.... d"NI . ... . ,b.Plal'o.

Iz debellh k,alklh Ilzoma Ilb!]aju usp,amo,

j adnoslnne III razgranalo. 3-6 mm dobole. Slat>111~e. lI Slovl 3-1O<:m dugafklI 1-5cm tlrokl, na
dufollll kra<!oj pel~l]cl, Bazalnll donllllslOvl ,tebo
1)lke p.; osnovi neznalno srcasto u'leteni. CVIalovl skl)'e 'jedetl, 12-18 mm dugl. po 15-20
(-40) (o,mi,aju zbijene privldne pr$llonove Kru
nl<:a spoljo gUIIO pokrivena duga~klm ~.llaslim
dlat l<:ama. cljav krunlce u unull'dnll)SlI , prol&oem dla~lca. FilamentJ prl osnovl pok,lvenJ duga~'
kim dla~lcama. Plodlel dU1latkl 2-2,5 mm, glalkl.
cmkastl . Epizoohorna biljka.
S taksonomskog gledi!ta S. ge/monlca L I. I.
pmd.lavl)a ag,~al 5 vellklm bralem Inlr8lpecljskill obllka kojl se .ullkul u po n,zu morfoloil"h
karaklora. Pozna,l su I spontanl bastaldl n noklm
vrslama ,oda S'eclly.
Ra.le no topllm. umjereno l ullim. humoznlm.
I1l5lres ltlm. kamenl!lm III alabo ilovaillm, ~
njatklm zemljlttlma od "tzlna pa do brdskog ...
glona, no rubo.lma IIstopadnlh lome. lo ....kIm

, pcp,ttnJ p,.,,,, ....0'' ta

7 UP..> .. , . _ u _

1_.
J ''''"a'" ...".... tal ..... _
.. . l"n, .. ." .,. _.!I.
Old(.lC, - . .

..
__ "'_

e,atinama I prO,jokemil. llkarattta , kaInen arMJrn

pdnJac,ma
RasPf1;lattanlena je u Zemll8n'18 $r~... na
, j _ ' dOpi'o do POdun,~k'h ~.<IUOI1. Karpala.
a na b,oln,rn 10ka"let,ma u IttodnJOj E_rooo '8JO.
hlcna. patiO )8 odble<jjlla It .1\O.a !ldiO I' k IftoI.
,ane keo ukrasna ,10 IJekovlla hi lit&.
U l"1OV1me j p4rtov me nar,x,1O I'D gfObl .....
lito sa uzglla vntl ........... K Koch f8yn.
S, lan./I JacQ) ko,l 18 l'lablluatno , pqma dlu.
vco.lI si'tna plil/>odnol v...... all .. u ....... dijeIorio
rna guslo VUrlato dlakDa. ~ zboO toga d
veome d.Ilo,."vno, N, O<Olru/II O1 ..arne .. pochIJata.

ORIGANUM
rlUlGAR E L

BETONICA
OFF1CINALIS L

U mlacen
(lab/slao)
(usnllIlce)

[Syn . Staehys
oll/einalis (Ll T' (III
S. bolon/ca Benlh Mtl

,anlillYa tr......
~rlg.n), riganj

Fam. Lsm""CS88

(labia loa)
(usnBHcoJ

Dob.a mlsel

Ranllli l ant-nlt

!>uratl, p itfall,
WVMC KlI'laJ

Navadnl Istac
P:' IIO.IJlCT

Be,.,,",

Wild tn.rfo'_
O,lgln wlgll, .
"'..Joilino .au.lg.
00.1
M""glor.... 00'v8,1" .
'''''.'''0. leol"ll_o

!n::~~~I~II4I~I""1
Zlas!. B.,on ..
HolIZI..1
Sononl08. V.,'onlca

EC~lor

6\

2j

,w",,,.

3rn~"".

V " 2O--fO Cm H

S. H. BH. Sb. ClI. Ma

VI_VII
2n.16

S ..t>lllka uspravna. IUpO ~elVerot>rlda. lednoa"yne III razgraneta. pokrivana prlljubljenlm.

.... dole savlJenlm dlo.eame. Oonjl lIslo~i preteino
U rozelr. jajaall do attpt1nl. 3-12 em dugl I 1- 4
em .Iroki. na 4_12 cm duglm peteljkema. prl vrhu
uoblJeni. prl osnovl zaobl)enl III duboko srca
sto IIsjeenl. na l ubu nazllbljani. na natt~ju sa gua1hn 111 prorl jeden lm priljubljenlm dtalcama. Cvle
10"' 12- 14 mm duga~k1. f.,rmTraJu ylNcvletne zblj erKI prrvrdne 3-6 em duga klasove. Cdica II gOl nJIIII d jtll.! ttsto I]ubleas! s. sa nnnaino lstakn ullm n eMma. 0:1)(111 ~af,lce oko 5 mm duga. An
I , re lll1bl~aslosmede. Plodl1 gtatkl. smedl. pI eko
3 111m dU lila~kl. Endozoohorna . eptzoohorna lanemohoma blJJka
OpINn ie YlItlkl b l oj Inl raspeeijlklh ot:>ttka.

Kao drO'tia 1,1 narOOnoj I slu!bonoj medlclnl. ko';SIO sa Ustovl. cirele t>lljka I korljen (Belome"
fOlium. herbe er radix). Sadril oko 12 % tanlna.
pa 50 u narcdnoj medic In; odavno IIpol rubljava
ulljetenju rana (Imel,.
ImD vrlo ~i.oku ekoloAKu ampliludu. Nalazlmo
je u brojn lm tumama. !lkarama I raznlm dagradaclJsklm sladilima II okvlru klase Qliflfco F.g.lal
Br,BI. at Vllegor. Zutupljena je II neklm zajad nleama lIf1rille svoze CISIOErlcion Hle. CHI' ia
I II v'gel eeljl Ii.ada submadller.ns kolil poodr~eJa
svezo Scorzonerlon vIJlO$~O H-;. a 5usreeem., I'
I II vegotaclll dolinsklh IIvade .oda Arrhonf/h","
rella Pawl. na um[oreno vlainlm. h.anili vim zemIjl~tl ma.

RUIO nS neulralnlm do umje.eno klsehm. humOU1lm. pjeskovltim III 1I0vaslim zemljlt\lma ad

ni zina pa do b.dskog vegsl aeljskog pojne
RUproSiranjana je II Evropl. sjeve,ozapad nlm
dllelovlme S.,v[elskog Savera. u Malo) AzIJI ....
Kavkazu I u sjay. Alrlci.

Ai'"""" oGw..,,,,..,,,,"'.

1I

V . (20-) --10 (....-0) C!II H. Ch

S, H. aH. Sb. ClI. Ma

VII-IX {_XI
2n _ Xl.3Z

Allom horlzontalan. po ludlVenjeo. s podzumnlm

slolonlma I b.ojnlm korljenlmll.. Slebljlk a uspra~
na. samo prl osnovl djetlmlCno laleta. gola III
gllslo d lakava. Cil eia bli)ka aromallnB jer sadril
znalan procenat elerl~n!l'I ulJa. Listo,,1 10-40
{-SO, mm dugl I 4-25 mm AI.okl. goll III dlekovl.
21)ezdaSlo_punkllranl. nelaze 58 nO 3_10mm du
glm pe\eljkama. Ll5na plojka prl 05novl n8gl0
suhna u petellku. sa 2-5 l uno savl)enlh tJonll'l
nera~a. 8.akteje ~ -S mm dUIiO. dla~a.e IIi golo.
Ijublfastopurpuma III lelonkute. laekoslo punkIlrana. Cvjetovl 4-7 mm dugaOkl. no kratklm petellkama. ob.azuJu l o,mlnalne I pazuttto. gla"lea
sta. rjede Izdu1eno--clllndrJ~ne III p,;zmaUena. prl
vldna. ~el"arOledne ktnlte koll n!ed niekl io.mi
ra]u melll~asiu cvast. eailea spol]a vetlnom gela
sa 13 slabo i51aknlltlh nerava. u g,ollu sa dug.Okim eeklnJama. Boja vjenela ".rlra Od kermln
CIVane do prljavobljele. Ko d dvospofnll'l CYJotov.
pra!nlel U1al no premduJu k runlcu. Plod lei oko

1. W~._ l. ..... Jf! ...It...., l, 'IUru .... , , .. " _ ~

...... p,""lc,ml, , pr.otn;"- S l..el'"

\ mm dugl. glatkl. keatenJaslosmedl Anernohomll

1 autollorna blijk.
Q'O'tia (Origano horba, Ima pnmjenu U ~Io: Ill.
o e'j8nlena Ie I za spravllenle taj'
Zastupljana Ie OJ bro)n m ilJm.k,m zOjednlcama
ktua O~erco-Fallela. Br.BI. ~I V1leoa' Ka.rakt~
. lsllOna v",la ,eda termo! Inlh tuma I "ka'.
eela)ia publUCllnlis Bf BI a .""raceme ~ u . kim bljeloberovim , omoberov.m lumana a .. to
l ako na, ~emo Ie na .""',,,, IIvadama
Rupros1tan[ena Ja u Evropi , AI. II
Veollla va.ljatilina VISta Naj.aprost.anJanl 00hk undo] tio.1 Ie var ftll,..,. ISyn .ub.p IICIW"
nlim GBudln; Iublp 'Lloo vulg.rt Ha~.k' 1t0I IIIIIt
Jalato III IldullM klas . Takson d' prfInoIIt.
cum {Gaud I FIOri (Syn
aulMp PI , .....1Jaorn
Gaud: va, mtPg.srrtQh,um Koch lima va ...... I
pltzmalilUl . 12-20 rom dlljJa lUIUIIeco

ac.o.r

..

'

'"

CAMPAHULA
TRACHELIUM L

Fam . CampenUI.c ...

(zyont l ~l)

CA M PAN ULJ.

PERS ICI FOLI A L

Fam. Campanulac o
(l'Iontl~l)

Zwone. , nonet

Dob roden

b,ulbtU

6roskovolistn a

KOptlVlS lo ZYcnt nlca

rvon~nlca

K O[JI'H!lCCT SIlOIICI1

OI ".lo' '''O Ollry

Compo"uIIO . n,"'"

A~6011 S80IICII

...".,....1_ ao,I,I<>wo,
C""oanu'o. rl uill ..

N.... ,D/jarlg.

do N<:~ ..
PlltllChb ljllll;e
Glock,nbl ......

Gloc~.nb l "m .

1(<>'..,0",,,,,,,,"

~ <>.......,,'

"""woo.'"cn,,,a

..

S. 11 . BH, Sb.

1 klllo"o<:, 2. nr' !nl I>"polilk (11)"0) I nl)11 ... ~on ukl,.

nj",." ~"nlu. ] . 010<1 U 110CI11" dOHI' .... .,.'. . . D" ' lkom

.'Y""el I tatrc.. 4 ,omon'". dol/*: poprtenl p,nlok

Stabljlka usplevna. Jlldnostavna !Ii ''"-lgranal8,

obrasla grublm dra~ lc8ma ill s koro geola. otro
bfldasla. Llstovi rapavo dlah"l. gl1Jbo dvostl1Jko
n'"-lubl/en l. Oonll su na dug!m pOI81/kama. 1110ko
tfouglutos.eaSI I: s.ednil na k,alkim pe leljkama.
/1/Ulo-tro ug lasU: gornll su s jed etl. Ilduleno
kopl/astl. Cv/elovl oa k.a tklm dlakavlm pete l/kama . Boja 1m varl18. Nalaze se primje rel I so pot.
puno bl)e llm Cvj810vlm.: r. a lbillo Pe le.m . Krunlca 3-4.Scm duga~ k . Plod je ~hUII. kOjB se
a l"ara p rj osno"; 58 III po . e . Sadril vellkl bIoI
1.5-2 mm duglh slemenkl.
U odno s u no boju I vell~lnu cvjetova I na votu
III ma nJu d l ak8vo~1 svlh o;I l)'lova o plsiI/1o )1 nokolike sll nlh fn lllSplcljs klh obll ka.
Oslm tlp.kog obl lka. u /ugolsto~nlm dl)IIG"lm.
nl&<! 2em l/. 215lupl/en je la kson : .ubsp. a lhoa

eg. M.

2J

V . 3G-IO (_'001 em Ii

VI_VIII

2ft "

venlivna.

Ij:

S, H, BH, Sb. CD. M.

VII-I~

(BOlss. & Held .) Haye k (Syn .: C. 8/h08 8 01". &

H8I dr.) kod kojag s u c"jalovl s kolo sjedD':1 I klu,
nlel Ie mania (15-22 mm dugatka). do~ su kcd
Ups~og oblika : subsp . IrachalJum cvjelovl na IliazUoj palallcl, a k,unlea Ie zn a lno dule (30-SO mm
duga).
Nalazlmo Je u brGjnim Jlslopad nlm. mJI~v1llm
1 ~etlnltsk l m $umame I "karama cd nlzlnl pa do
montanog I subalplnskog "ege lac ljskog poJP8.
kao ka.akle.lslitnu "'stu raue da Ouetco-FagG ra.
Br.-BI . Gt VlJega'. Rosie na I1Jbovima tum 'urn..
s kim plo'Je kama I p' ogalame. oa naslplml I usjaclma wmskih ceSla 1 $11~n l m slanl!lIma. "a s~la
tim . hl anljivlm as\lultfm. humoznlm. kam8nlll",
III slatlo ilo vasllm ' em IJItima,
Rasplos lranjen, je sko.o u clleloj EV lop-l.a llrn
u Slrljl. Sibll1J I sje". AI.Ic!. U Sjav. Am e . lel /8 ad-

..."

".I'<""O,"""M"~

Siablj,ka ",spravna. JedoOSl avno III s labo

,azg'a-

nala. gola, Oonll hSlovl ,Iablli lzdutenl r obrnu-

.... ltt

.1' .... .

"",,,tr>I p_1t1o.. z ..e... 1 Pl....'.'_)

plo<l ..

P''''''' ~

1_...... S pl<>dto'.'. ""P'~'" "'.....

to jajastl. pGS1Cpe no sutl!fll u peteljku. goll; s.ed-

njl su l.akUlokopllasll. sjodnt l. 2-8 mm !I.okl.

Cvjelovl 2.5-4 em duga~kl. 10 .m l.aju J-8-c"jetnl
jetlnosla"nl 9'o>:d. t allea gOla Iii "'lei Illno .apa
VO dla kavo, a njenl zupel su u pote\ku horlzontalne> ' dorsnl. a kasnlje uspravnl. Pra!nlel SU k.etl od lu~ka. Ima Ih 5. a , rasli s u za cvjelllte. Plod
Ie ~ahura. kola Sf! Olva.a p.1 same>m vrhu sa
3 o~ruglasla lupl~e. a nd .tl VilI(~1 bloj sjemenkl
U pogl&du varijabllnosli spomenul teme sllj..
doce laltsona : va,. /HIts/euo/iD !tod kolog SU evl"
lovl nn kratklm cvjelnlm d.$koma. a oljov ~a!ke
je goll III . jode pok/ lvona ~eklnJaSllm dla~rcam"
var. "15111110' . (C. Koch) Ha~ek Ima sfellate e vjl!love. II. eljll\' ~dke je pok'lVona teklnjutlm dlatleama ; va . c.y ' t alloc.lI~ (Mil/fl.) Haye~ IIlKIlloleg
su cvjelovl no dugatl\lm peteljkamo, D elliv tao
!Ice )1 sa 10 uzdufnlh IODa.a I guslo poknvena
kriSialno slalnlm Ilmll) d lleleama.

Ka.akton,uena V'SI. larmol,ln,h 1I1ednlee IISIOpadnln lom. I i,ka'e .ede OIiG'Citr'/'1 puHSC''''
Its 8,,81, . all Ie nalu,mo I u zeJedllolCaml .Id!t
Figa/alla P. ... L I cmobo 'ev,m I la.eno"m !um..
m8 U c,nju~m , oda ErICOP'mlli/'. (Ob..U I
Om_ H,OI. 8 nl)a ,Ijetka I u "8gelac11' Ike/ern.n I ..
yadl .
Raal8 no umleleno .un,m. do um~11I\O hlff,rn
UI$tI8:!lJlim, kamen,I'm, pleskov'l,m ,, I,bo ttov.,
sum. umle.ano ~1I8h"'. nurno:n'm remll,il'ma od
n\z'na pa dO DldS~og ~e'l(:lj'kog POI'"
Rasp,osl,.nj.,.,a Ie u zemt).m" Ev'o,* 1<1 u
Slblru I Jlllmln'IL

'"

'"

C.t.MPANULA
LATIFOU.t. L

EUP.t.TORI UM
CAN NA81NUM L

Fem . Campenu/acaa,
Fam. Compo$ltu
(glalloelke)

(zvonI~I)

ZYO ne) I lrokOII.tnl

Konoplluh, dM)lk.
$lrGkollstna ZYOnenlC&

Konlska grlve

I1lJtPOKO.'"CTCIi

KO"onMIJlD.
AlIII KOUon

SBOIICU

Lotg. BellllO_

f.::r:r:'"UIl l "'g"

H.,.,p Agrlmo"y
E""OIOI,. c~ . n.'l ...
W.... 'do. 1
CAt\,p. ICqu111c1

BI.lIDllu,lg.
GlockonDlumo

KO""'
' ' ...,'K
Wu"""o.,ucm .. n
21

n<>CX<lKUU' .or......, .... n

Y " ~(-ISO)Cm II

2J

v _

5II-l~ (-17'1

em H

.-.

S (Sll le..""7) . II. SII. st>. Cg

YI-YIII

5, H, 8H. St>. eg.

VI_VIII (-IX)

2M " 34

$irokollslnl

lvone i~

)e d0.9ta rljelka V151a u

~a'

ADI 110rl. Javlj a so pejedlnano III u manjlm grupama, proretno u montanom vegalaciJakom paRilom

dob.o razvljan. rB>!granal. Siablj lke

Jednoslavne. $koro gole. ok.uglosle III
lupobr,de. LlSl0vl nalzmjen lnl. gUS10 obrastaju
stabljl~e ave do vrha, S obje strane au meko kratko dlakav l. na rubu teslaruto nB>!ubtjeni; don]l
na pelelJkama. Izdllieno ja/asll. l80bljene III plltko SlcDste O$nove; Stedn)1 IIslovl stabljlke no
batklm peteljkame III s)edD~ I. C\l jetovl pojedlnanl.
kralk lm petel)kam~. rjede po 2-3 na
egrenclma drugog reda. Klunlca velika . 3-6 (-7:
I. gl.ndlllora Wlss)ul lna) cm dugaeka. IIjetko blJeta: t. lblUe,. Schur. u unul'8~n/ostl gola. Fila
mentl prl oanovl prdllenl. Plod Ie vl!esJemena
ahura koja so otvara sa,,' pOre pil dnu.
Veoma dekolal lvna v~18 pa SII. ns oogovara
ju~lm mj8!l1 lma. mole uspjdno ulga/at! u v"ovima I porkov,ma.
usprav~e.

n.

jasu. gd]1I .asll1 n8 svjeiim. rahlJm. hrantl lvlm, MUmoznlm. najte!~e kamenltlm zllml) IS1lma I 10 lie~inom na rubovlma ~uma III u lIagetsc l)1 v; so~ih
zelenl sVllze Alno-Ade"os/yli g" 8r.-SI,
U sastevu ova sveze na neklm plan lnama zapad
ne Evro~ !lrokollslno zvonee Ie ~a ra~lerlstl~na
1115la OOgalo zajednlce DofO"lcG_Camp8~ulelum
Jarl/ollae (P. Oueze l 3. J. A. Rioux) .
Rasproslran)ena Ie u Evropl , na KavkB>!u, u lB'
padnGm Slblru. Jermen!]1 1 Petzlj l.

~I

I .

R'lom valjkDst . YOrnoval. kos, Slablllka uspravna. okru91.,II1. pesula kralklm <;llaeleem.. LI
slevi 10-15 em dugl. na klalklm palollkama,
nasup'Ol nl, v"': lnom au dlanoalo rB>!dlleljonl na
5-6 refnjeve. 5 obje Si rane (na nalleju gu~a.
narot lto uz nerve) pesul1 allnlm dlaelCflma. a uz
10 sa sjede~lm futkullm tll)8ldamo. Gorn)lllllovi stabl)lke I nJazlnlh ogranBka ne!eUa nlsu dljell en!. a na ,ubu au c)ell:wli i. pojadlna /;Vlel na
gl~vlca Ima Yotjkasl ovoj, 0 sadril samo (4-) 5-6
cVlelolla. C\lllI tolll su dvospolnl. cjellas1l, u gorn)a m dljelu clel/aslo pl o!!.enl. ()o;oJnl 1I111~1 oko
1-1.2 mm tlrokl. zelenkasll sa koiasllm. e85lo
cNenkasto nahukanlm, rubovlma. Plodnlco )11
podrflsla. lednogradna. Ima samo 1 slemanl t.Imetak Plod je oko 3 mm duga. ernll rok ..
Tlpskl obllk: vo . e.nn.blnum (Syn.: \/a, tHI,f.
lum Nailrelch) 1m. prorl)edonG diaollll llano &eg.
menle . koll su mnogo dull nego !Irl a S oba
k'ela ~tepeno so suluaju. dok 1m
rub nlJ'
td~e o!tro napll)en.

ie

O,ugl takton: val, IrrlIC",", (J.aq) 80iM CSy,,-

E.y,I.~um Jacq.1 odlrku)e "

Ildul~I&!Il,",

jajaaUm hsnlm .egm..,l.ml ~Ol au ... 0 _

dvostruko duli ad "'lna. ""'1 .. 0 IU uI lent . ne
rubu au <101\.1 Grube nazubIJ.III, <10k 1m ). naneja
obnlsio gust,m ~Ial\'m dl.Clcama
Kao o,.kte"llI6n1 VB" lSOCiI.d)a lums~ II
potarllta I 'jatin. AlroPfll,lm ball.Oonn.o. 8, 81
obl1lSra. u *'m It] man]nn g,upaml lumille '1""
elne. PIIII.... 'n . "rOllllkli. Inlagolome "llttv;
vltlne. Nat.z,mo III nl rubCW.ma batOClW' n m;a.
to .... lIh I ~el<n.fSk,h "'ma I kl'" uz .........
COllIe. na ob.I ..... "10k.. potok. , ju .....
(10

RapIO$t"nj'''' Ja '" "toefl" <I Jill! E.~ _

.~ Pw:
ropskom dllalu RUI,)e. U AnM
lIbeno,w. Inlfllu. n.a Ka.lo.aru u .j.... AJoiQl

'"
SOLIDAGO
VIFlGMU FlEA L

Fam. Compo~jlla
(Astaracua)
(gllvoelke)

'"
AOENOSTYLES
ALLlAFltAE (Gouan)
Kerna.

(Syn. : A. arb/ri. C.n.;

A, . 10II,ons Relchanb.

Zlalnle" IIaplk.

Fam. ComJ>O$/I'e
(gl ...oclka)

Navadna zlata rozga

Ljap lh
3.\3TII::l "".\K::l

OIakavl tapan

Oold ... rod

Solldl~. VorQI d'Or
Oew6IIoliche OoldMI
Virga d'Oro

Cornmon Ad.""IyI"
Ad_,IyIo I 1...111"
d'AIIIII,.
Grauor /lIp_Oil

...

Jo ...".PHII~
o(i"~_"HWI,

....,""" P-"

21

II . ('~I 30-100 em H

S. H, Sfl, Sb.
VI_I~

(-Xl

ev. M.

20 e
1. "",ol~1 11 .. .,...1, 2. e.r.lnO ~I.vk:. . . 011 ...1, l. ",bnl
evil." ej .... ll COI,"'I. 5....... Ij. . . kU.ld,,,,,,

RlzGm kralak. okr1l9last. tvornoval. Slatlljlka

uspravnl, ok,uglllsl., " donj em dljelu ve~lnom
crvenkulO nallukana, goll, II gGrnjem dllelu gola
III pro,lje6eno dlekava. LI!lovl ne n.lI~ju svlje110
zelanl. S obje Slrana s p.o,lja6enlm k.alklm dl.tlcama. "jelko gUSlo siyo dlakavi III pak gotl.
Cvjalne glaylea malene. 10-15 mm u promlaru.
Imal" mall broj lezteuli h ev)etova. Ovoj %VGnas!,
5-6.5 (-7) mm visok. O'/Olnl tlstl~1 goll iii pro/I
jedeno dlakayl, sa zelenknl!m ,rednjim Jl8rvom
I iii tanko ko!ttasllm ,ubom. Rubnl (jezleuUJ
evjalov; au tanskl. a njlhov jezleak je 4-6 mm
dug I oko 1.5 mm !trok. Roika je amede, d l._
kava. p,5-) " (-" .5) mm duge. Kunadra (papus)
s8Stevljane od 4-5 mm dugih dlaelca.
Oslm Upstog obllka subsp. vl'IIUU' '', koll Ie
zuluj)ljan 00' nlzlnakog do brdskoll reglona, na
umleleno svjellm. blago 0'0 umjeleno klnllm,

ras1tasinm. humoznl m. plaskovlUm, kaman1tlm III

slab(! Ilovastlm zemljltllma. najeat~a u zajednl
cerna unutar klua Qua,coFegera. 8 81. al VII.,..
gar r u nakim ac[dolllnim zajednlcama red. V.c
clniDPicflalall. B'.Bl , I dr., U ndoj 11011 la za
:;tupllen I subs". mlnuta (L) A.c. [Syn.: subsp.
slpes/,Is (Walds" & Kit) Ralehanb,: S. al".5l,11
Waldai . & KIt.! kojl la zaslupljan u vltlm .eglonlma nalh "Ianlna I 10 pretatno u acldotllnlm za
jednlcama olvolanlh Slant!ta. Odllkuje 58 mnOQO
man)lm raslom {o.o 10-30 cm}, izdulanlm III I.nCalaSllm listovlma I dr. Oba taksona povazan8 SII
brojnlm prelazoim obllclma.
Aasplosl. anjena je gotOYO II clialoj Evropl ,
zapadnoj AlIII I sjev, AI,lcl IAltlr. Ma,oko) , ?If.
pada subborealnom 'Iornom elemantu,
U vnovima I pa,kovlma ku llivl'aju se b.oJr>e
agzotltna vrStS .oda Solidago (np . S. c.n~
sis L., S. glg.nl.. Alton I dr.. koje su vl$Oka I
p/eko 2 mI.

21

~~

v - 10-'10 I-mil om fl

..

S. fl. Sfl. Sb.

ct.

M.

VII-VIII
~

Aitom ok.ugl1151. evo,noval. hor'ZOnl818n III kGS.

Siabljlka uspravna. okruglnle. uzdu!no Ispruga
na. II dGnjam dljelu naledeo gola. u gomjam
k,atko pehurj u lo dlahva. LJstovt dosl. makl,
t'o~ulnlCJ- S ,c8StI dO bub,a2asll . noleeiCa kratko
utlllcni. vrlo na,avnomjerno I grubo nllJ.ubljanl.
nil lieu tamnozatan l. h'apavl. bez sjaja, no na
tl~lu najtd~a pauernaslopahu11leaslo dl.kavl
(rjada sasvlm goll). Prlumnl lill<)VI do SO em
tl rokl. a lI"ovl siabljlka (kojlh n.leaU, im. 3)
au ne pataljcl (iii ajada~I). kola do polovlne obo
hvatB slablllku I ~oja pri dnr.r Ima dvlla uika. In
ttorucaneljD rasl.a,lIa. Glllvica n'lte~e 3-'"
-cvJalne (kod l au<>ne vII . ",nlfl (Simk.) K. Malj
[Syn.: A. hmD,1 Slmlt.) glavlce $U 4-8-cvJl tna].
10-12 mm duga. Ovejnl lis~I~1 au Izdutanl. tupo
utilleni. goll, n.jee!~o purpurno nahukanl. Pled
oko 3 mm dugat.k. sa dlek.vem ~unodrom.
NlljeeAee je nllazlmo U vOi/etac:ljl vi$Oklh lal.,..
nl. u zajednlcllma sve,. AlfloArieflostyl/oll Br.BI.
(npr. u zajednlcl Ad~no!l)'lo-Do,on/catum Het I

r,

d . ).
za)odnlce naull_vaju Il8nllla sa tnlt~'"
htltlnom vlage. sa hlllnlj .... lm, hUnlOznlm zaml),
jlam oft kolam sa dugO ,.dr2.va ,nl)oo 1110
lako. nalazimo III !ragmen,-,no. etto u IIUlum
pocpuracljama. u bolurio-J.rovej tuml (AA),flt-F
l1aWm Ar.rct.), 'leoma esslo I Obllno u lublllpln
I kol bukovo! tum) {Fagalr.rm ,r,ro./pmum H...n
Auproslranjena la u nokJm zamllama eeflt,."
na I (UIM EVlope
o.lm ova v"la. U ndlm Ir.rm.ama (5. HI. Nt
lotilima. u klanelma. natedea u ",balp,nakom
pojuu lusratamo I .,.tU A. gt.br. (M,II) DC
{Syn.: A ,pln. iLl Blull !. F,ooerhuthl. ItGla I_
nita cd IIlathed .... ,.11 (30-50 i - lIIli em] Rul ..
kula" OIl njll I po kolallll,m, Nt IUbu I _
mjernlje nazubIJIIf'I,m. 1'''<)V,m. ~o)l lu na natltlu
slvozalenl. a 1I,lov' ,Iabljlka IU na dnu be.z ....
kll. Glavlell IU Ulko .,lrkUta. 10-'2 mm du9D

'"
TElEKIA $PECIOSA
(Schreb.) Boumg.
(Sy". : T. cord/to//,
DC,; Buphrha/mum
spec/osum Seh.cb
B. cordl/r>J/um
-,
Walds1. &. KIt:
Inul'm,efophylla
M, 8 .: I_ c,ueu/ca
Pera,)

SEN ECIO FUCHSII

Grnol.
ISyn.: S, namo.ons/s
L Bubsp. fuchs/!
IOmel.) Oelak.j
Fem, Compos/roo
(AI;leracoee)
(g I8... 0~lke)
~anlk

Fam, Compasll&O
I glavatlko)
:tu n ko lo tof, Ggn)lc.,
vankl yolu). k

Fuchsov grln t
W\',\\eo;Ol o;OCTCtU,

)f<:l6jo x"je

Dgnfiea, tobakoyee

"la,.\OJlCCT o;Opell
Lf<rgo v l now
U lfkl.

O'E~I

T. l o ~t o

s.r..~on

110 F""h.
Fuch ..o,olol<faul

B"".,..., ,tgl4o

Tc." ",,"

2l

~PKI''''''

'1 - _'~(-lOCIJC'" H

2l

v - .o-no (-200) cO. fI

S. H. 8H. Sb_ C9. M.

'11-\1111
~-.

Rilom Yallkast, tvornoval, dObro razvllen. SlabIJlka sndna, ok ruglasla, kr alko vunasto dla~aya
~olena iii erveno nahukana. sa blle lom 50;1: 1, ~
gornjem dljolu razgranjena. LlsloYi j ako vellkl.
slabo dlakavl, na nalleju sa sjod~ l m l ljozdasl lm
dlakama, pa sloga aroma1Ttnl. LlSlov l osnove I
donjr Iis tovi stab l jlke Airoko trakutastl III tl rako
jalasH sa sreaslom OSnOYOm, 30-40 em dugl I
20-30 em !;rokl, sa dug im debetlm petellkama ;
,rednjl IISl0yI au jalasll , "a kralkoj pelalj el, po
obodu grubo nazubljenl ; gorn)1 su rombltnl III
la)asl o ;zdu!enl. na vrhu utillenl, sjed~ l, Cvretovl au smjdtenl u vellk lm, 6-7 em tiroklm glavlcama. kole su skupllene na duglm stapkama u
evat poput gronle. Rub,,1 Uezltasl lj CY)olovi au
tenskl_ onl Imaju oko 1 mm !Iroke I 2-2,5 em
dugo jozJf ke_ Centralnl (ejovasl i) cvl etov; su her-

mafrodll,, 1. Oyoj nl l istl~ 1 brolnl. jet lfasll. IUpog

"'rha; yan)sk l I Sledn ll cka 5-8 mm Jlrokl. prl
dnu glal kl I kotasli , u gornjem dljelu lelenl, kratko dlakevi I i1jatdastl: unul rd"ll au uti. 2-4 mm
tlro~[,
tanka kobaH. Plod nica la po dras!e. I&dnGg.adna l ima sarno jeden sjemen; zame!ak.
RO!k8 (eehenlum) OkO 6 mm duga. g ol a. p.1 vrhl!
sa nl s~ l m, kotasUm. nazubljenlm obruborn .
Po ovo) pre~.asnoJ bllJcI nalvan. Ie asoeljaella
Telak,'erum specfasae Tregubov u kojoj je kBrak!e rlslltna vrstn. Ova za jednTca Ie .anllena na
brolnlm h,va tsklm. bosanski m I ernGgo.,klm pianTnama II PO)es\! buk'ie I le le I to na sla oljlm
sjotlnama, uz obale plan lns~lh pOlaka I Izvo.. I
u k.dklm yrtaf~ma. To SII mlesIP gd)e sa snlleg
dugo lIdr:!eva. Ulazi I u sastav nsklh zajednlea
... egetaelje vl so~;h zelenL
Resp' os!renjana I e II )utnim I Islofnlm KerpaUma. iSlotnlm Alplm a, Balk . pol., M, Azlj l I na
Kavkazu.
p.lpeda ba lk_-karpala kom 1I0.nom al ementu.

KJ><C'1 o .""~ ~~ca

,.

S, H, BH, C9, MI

vll--lX
211. 00
~Izom

val)kaSl, kos, razvl]a k' at ka vrlj&!8. Stlb dillkava. zelana III smedeervono nahukane. listoyl
10-20 em dugl I 3-7 em tlrokl. u osnovl sutenl
II kratkll pe lel)ku III su sJodetl, na rubu linD I
o!lro napll/eni, nil IIcu zasl~ano ze le nl, gall, na
nalltlu svlall!ll, goll III rlode pahullnlo dlshvl,
Cvjel na gla.lea 2-2,5 em u prom)a,u, 58510)1 ,0
u p.avllu o~ 5 jczltosUh (! ensklh ) cvlelova 1 00
6-15 dvospolnlh, ejava.llh evjetova, Ovo) 9-1 1
mm dug, suto)l so od 10-2<1 goll h oyoj"lh IIstl~a
kojl su na .rhu smadoerl/o"o nahukanl Rolka
oko 4 mm duga, utdulno l.pruga"8. 901a, sa dugam dlakavom kunadrom. Anemohorna blljkn.
Ro.te M svjetlm, hranljiYIm, r8stroslllm, humoznim, kamenillm, pjnko"tlm IIi .Iabo 1IoYa.tlm zemlll!tlma. p'o telno II zajednle.me ,ode
Fogolalle .s~tvarreao Pawl., gel)a )e nolazlmo na
rubovlma Sum . , Aumsklm p rCl8)okama J t!1.tinama.
\/Iela" udlo Imll I 1,1 vegolaclji Jum'klh .)at!lna,
pobrlJta, sn)agoloma 1 vlet'olzvollna . voza Alro-

IJlka uspravn a, snetna, brlclnla, oola, III

I . ""~Inl ""0'>"1 glh"tco 1_ ('01_ 1

CI....11 ""1", , "'DIll I.' lea." C'I"kkllWd,,,,,,

plan boll,donnlo 8 . -81. ee,to UI 11.1). u manl,m

vo~lm g.uplma.
Rasp'O$tr.n,on )0 u If8(lntol I Iwnoj Eyropl
SlItnl pnllhodnoj vrslo 10 S_ namOlln", L. kOO
kOje 51,1 donI! hstovt )_jas ... tto 81 p"enl, ltadloJI 1
lIo.n)1 au lZClu2enl, IV' au na IIIII!tIY kuCIrlh.,.
-dlokavl 0'<01 ja "NOn"I. &-8 rnm d"g.e.~ 011"'''CIllO Cllak.av Jezleat.I'" l!oosl<lh) cY10I~v. ,ml 5 1
Nalazimo )e nal"a!~o u vegaUlc II "'I.e,,"
lenl rodl AdOflosrylalalOi B. -BI U "vallm, I ClOprll5llamo_ a lulupljen, I_ ' u IIlldru,."" D,,
kov,h I bukovo-Jolovlh tuma
F~"I~" .~,..._.
1/c1l0 Pawl. II ki.OlClme I ClllprH 11",.. II u ,.1< m
lsooljlC'jlma .oda V.eemfOol', . .f.lo. B. 8t
Kia! p'01l1O<lnll v UI MI~at.c:O ..... u 'lot m
III u manJlm ~rupam . na 1U1lO.. _
lutn .. , _
.klm p' O'lokama I e..I' ........

III

z.-

,ad.

'"
DORO N'CU M
AUSTRIAC UM J8CQ.

DORON ' CU M
COLUMNAE Ten.

(Syn.: Ami.."
aU$I,18CI1 Hoppe)

[Syn.: D. cordalurn
(WuU.) C. H. Schultz

non Lam.;
O. cOfdilo/jum
518mb.; Arnic a

Fam. Compos/tlJe
(Asleracoao)
(glavotlke)

cordala Wull ,]

Olvokozjak

Farn. Composlll1l1

1I1I11I1Jsl\1
Avs l,ljskl

(ASrOI8ceae)
(g levotl ke)

dlvlokovac

Kozlla katlJenja

IllY~l el\ lt KOO.UL:l1(

KOO IIllCK.

I(ooj o

ICOpe ll,c

"".ttl.., L"'pO,d', O..,.

--

DoronlQue
O'I4I'tk~llChe

Ooms"un

A"""II"K\'"

2J

.lI<"I,,"n"'kn

v .. :10-1:.0:1 em H

$ , H, 9H, SO,
VII_VIII

~.

M.

2n _ eo

t . kllj".*". 2. ovojn' 1I.'oyl gin/ca. 3 rubnl. let/h'tl

C'oIIe1<wi. 4 .""n'l"
n.nOod,""'.
e. .,.,....11 p"""lo' p.nl.k

5. a he.'je be>:

uO'dre.

Siabijika uspravna. u pravilu $8 vl~e gl8yiea.

bridas!a. u donjem dljolu gola. u gornjem mokano
dlakav8 I tljezdasl a. Lislovl osnovo na pBleljke
rna. d ... bo~o 5fCa511. krpa"o-n aplljenl. u "rllemB
cvje lan)a ne<!osta]u. Donjl IlslOvl stubljlka malenl.
lopa1a.ll. sa srcnlom osnovom. na kralkoj pe.
lel)el kOja je sa Izrazitim u~k am 8. Srednll IIS10v/
su ve~l. premll osnovl Raglo se sutavaj .... ,jed~l.
~lloko-ukosll. obuhvaloju ,1.bljlku ; gom)1 sU I~
duten l. sJBdel. GlavlcB 5-6 em u p romlaru. Ovo]n, lIalitl oko 1 cm d ... gl . I ljel daslolrepavieavi.
Jezl~asll {.ubnl j cv)elov; 2.5 -4 em dug l. sa 5 netava. n8 whu lrozubl. PlodOyl (rolke) 58 10 Iue
zilih rebore; vanjskl (obodnl) su bez kunadre. II
srednjl se d ... gom dlakavom ku ned l om.
NBjet~e ga nalazlmo u vegetscljl vlsoklh leleR! gd)e je kllraklerlstlna vrsl a a50cl)lcTjo
Adrmosrylo-DoTonl,elum H al.

Zastupl)en )0 I ... mon lano] I subalplnsko) bukoYo) I bukovo'jelovoj Auml reda Fsgllla/ia syllfa
Ilcao Pawl. . zatlrn u sm.avlrn t jelovo-sm.eevim
!um ama .edl Vacc/n/oPlclClalia Bf.BI. (npt. II
mORlanoj I subalplnsko) smreevoj ~uml (PlcH'
rum croalfcum mon/onu" Hal. Plcoorum CIOOI/cum suba/p!num Hat) . ... ~lIml smre I jareblka
(Sorb<:> eucupa,lao-Pjcoowm Wtabc.}. u ~ ... ml jela
I smrta na b l<:>koy;ma (C~/8maglOs !i"AbI61&lum
Hal I dr.). a SU$re~emo gil I u zajednlcl kleko~lne
bora jP/nelum mugh! ("ool/cum H..". macedonlcum Em)] I d .
Nalazlmo 9a pojedTna~no. e~e u man)lm gr ...
parna. u klonclma. u~ ~umske poloke ! Izyoru. u
vln1nlm kl1su fama . na t ... mskim "rosjckllma 1 ~i
stinama. fubovlma ~ ... rna I 10 na svjelim. h. onlllvim . kamen ltlm 111 slebo lIovB511m. humoznlm zitmllj'11ma.
Rasprostranjen ja ... zeml)ama s. ednje I ju!ne
Evrope.

Oo.onlc I ' .... 111.. on

flenD'"Hrlg. G.............

21

V . ,s-Icm H

..

H. 9H .

S~.

Cg. M.

V_VIII
~

Slabljlk~ liSp/avila, .J$de uSlajua. II donlem

d,jolu gola. II gornjem tljezdaslo dlakav8. sa 1.
rljG.ko sa 2 III 3 glavico, kole 5U 3-5 (-6) em ..
p.omjeru. Ovol"; IIslltl gu.1<. obrnll !ljozdasUm
dI8~ lcarn8. na r ... bu lrapBviavl. JcziaSll CIIjel0vl
1-3rnrn Wok!. diakevllli golL PlodclVl (ro!ke) sa
10 raba ra. Obodne ro!~o bOl papusa. II "adj~ja
su sa dlakavlrn papu som. ko]!]e d ...ll Od ro!kc.
Na!azirnD gil nil sjonoy,'lrn mje, "ma u Ilstopadnlm. m)o!ovlrlm I elln Drs~lm umamo I tlkaroma.
u klanelma. no sljanClY,lIm po lteerno. t~llIme I
slinlm sl anl~lima od brdskog do p retp lllninskog I
alplns kog reglone. Tako ga sus . ocmo u b'ClJnlm
zajednlcama klua Quoreo-Fal/OIPII B. BI. al
Vlleger .... urnl mollke. panla.vo orno.,ke. kilt'
kovln" bora. u ulednlcama Y150~ill zolenl syoze
Adel>031rlion IIl1iarille B . BI.. u vegelacljl ""I ...
sm!rcnlh kre enj.ekih slpa.1I svoze Thlnpl/Jon
fOlUnd!loll/ B'. BI.. Ie u vogel.el)1 Injetanlkll n.
k.etnjaku kOja prrpoda sveZI Arab/diM claru/ua
Br.-BI.

".
Ra5l1rOS!'IIf1jon ]a u Zlm!' ...... jut,.. E.'OfIo' ...
Malo] ..ulil.
0<1 nakolll<o 'ITII1B rod, PoIO""::U'" kot- ,U 1_
a!upllcne ... tlOII nal.e Zaml,e -00'" ....mo .....
d~e O. hung"lcum R\lIel'1enb I
~"I" na.tw.
nalazlmo u IUepsk,m hraro...,m tum.,,,,. , &rO I, .
c.m. (kod .. as ... S"Iemul Inllf u za~ .. c int.
I mtKlunu (Ace" I.II"e ..Quale, Um rou~
rClbOt~ Zotyomll , dt I S111bi "a (l~ft .....Itr IV
... sp.llvna Yiltlnom
JooInom .. 5 IT)
~om,
tUl om gllvlcom
Drug_ ~.~I_ O. c."" ..lcum M
ISyn 0 .,..,..
1.'" Hetlm! .......laD /." .. ~eeo""m 1.0,."..., ).
Scm "'o~om lul0m. glA . ~'" r,"~,
1~.
,II P" dnu I .0"" Ille;r_~ a n"1l.! ITtO ,e " IWIuIII
Moe IICI/.ma strat. Ootryo-C.tTPON<''' ~
Hel u jugo.slDtnorn d _11.1 naWl nm'~

e.

'"

'"

GNAPHALIUM
$llVATICUM L

HI ERACIUM
SVLVATICUM IL.l
Grulb.

IS~ n.: G. ,eelum $m,;

Cyla,/um s/lvDIIc~m
Pal ... rm.)

(Syn.: H. mufOfum
auel.)

Fam. Compo1/1oo
(Asle,aceuJ
(glavQtike)
$ ' copue
Gozdnl p tifevec

Wood Cud .... ed

Gn .p~. I. d., 1>01.
w.ldRu~'~'ul

Farn. Composllaa
Iglavo~lko)

Runjlk. I Uml k.,

lul .nle.
Gozdna !kriollea

E~I~"'d ..

Ictp<GMKO<O

>(

' 'Ii

2i

v " '~(-M)c ..

H, 8H, Sb. CII. M.

VI_VIII (-IX)
2~ .. 5/1

~,~!t";. g!""~"';:ln~~'cl:;'.~1I c;.!.i.~~~';.IC:~.~ff.v'";'~

U~ulom

RI:I;om vallkast, kos o Iz nj ... ga sa .azvlja naJ~e

po ~iie uspravnlh ill. p.i osnovl savljenl h.
Siabljlka. koje su slvobjolltaslo lilean.... LiSI GVi
na nallju lileanl. eOS10 s~lIenkasli. na 1I<;u slabo
pahuljltaSlo-t1Icanl ill gall, cje lo~itoll ruba I sa
lodnim ISlaknulim n ... rvom. C~j ... ln 3 glavlca sadril
u s.cdl61u d'lospolno cvl ... love. a nD obodu !enSka
kojl su rodo~no lankl poput nll l. C'Ij ... lItl !utkastosmodt oka 3.5 mm dugaekl. Ovoj oko 5-6 mm
vl$Ok. Ovo;n; IIslle; sa zol ... nkastolullm srednllm
dll ... lom I !I,oklm kQ1as lim rubom. Ro~ko oko
1,1~ 1 .3mm dugo, po,ulc k.a lklm dlaelcama. Kunad.a (pappus) oko 3.5-4 mm dupa. Anomohorna bjljka.
Ob . asl a vo/:e i ii man;o povdin ... na ~umsklm
sleelnam a. palj"''1inamD, snjegolomlma. vj el.olzvallnama ; propalema. KIlO kara k tenSllenu v.stu
~e

Cf."....

'.(

"

s,

"",.a

woldHoblehlOk ",
I ooelo Iv.llea

asocljecljo AlropelUm beiledoflnee Br.BI. nalezlmO je zojedno sa sllj ... d,,lm vrSlama ; A/ropa
belladanne. Eupa/orium cannablnum, Co/emeg'os.
lis vlllosa, Chamaa"a,io" angusfllo/ium, fragari.
veses, Rubus Idaeus. Rubus sp. div.. LUlu/a IUlU/oid&s, Sambucus ,ae&mOS8. Sel/" eep'ea I dr.
Zaslupljena je i u ve-gelacljl v,l!tlna unula'
~18Se Na,doCallunelee P.... i~lng lnpr. u asoe.
Genis/oCII/lunetum c,oelleum Hot, Am,co-Na,detum Hell d'.j.
Raste no umje.eoo svlellm, rlfanilivim. nlTraUma bogatlm. humoznlm. pI&s kevlto~amenl!lm
III slabo lIovasllm z emljl~llme
Rasproslranjena je u lemljama Evnipe I A1-ije.
Ie u ISlo~n;m dljele vlma Sj ... v. Ame'lk ....
U nakll flori postojl lo! " ... koliko VIOla rada
Gnaphallum, all su ane zaslupllene iii u vegel "
eljl planinsklh .udlno. pukolina stljcllH. eko snle
fanlka III na humldnlm I ste .llnlm IIvadama od
nlzin a po do subalplnskog I alplnskOP poja!a.

.. "

s. H. BH. Sb. CR. 1.1.

V~VIII

Stabljlke vetlnom s vile glavlea 1(1-)4-151.

bezllsn ... III sa malim brolem stablenih Ilslita koll
su znalno manj; od prl z... mnlh . U stovl u 'ozell, nB
duglm, vunulo-dlakavlm Pill eljksma, v&Ome varilabllnl: jalasll. okruglull, jajastookru.gIBSI,. ellp
tI~nl III lancehull. ns baz; s.castl. zao~.u!enl
111 kllnas!!. odo~go vetlnom goll, odozdo. naro~Ito uz c ... nlfalnl nerv. dlo.kavl I ~esto Ijubl~asto
nahukan l, po rubu lino lIe~vleavl . vetlnom neprayilnO otllO nnubllenl. Sto.pke gl.vlea I oval
la~o lllezdasto dla~.vl , pahullasl o--puslonastl I
~eslo dlakavl. Razllkuju S8 o:l<lV8SIl 1 jozlta!t,
cvjolov1. $yak l cvlje' Ima no.l~cUe 5. 'Iod ... sarno
4 p.dnlkB kojl su prlrasll za eljOY vjen~l~a. a
ante.ama au s.a5fT u lnku cljev Iz kole vlrl wat
lutka. Tu~.k Ie 10 pocIrnlom. I... dnog.adnom plodnlcom, udrfl samo I slamenl zamOlak. Plod Ie
Jedno!l ... mana. 3,5-4 mm duga rolke c.nD bole
kola na v.hu Ima bljalu kunedIU (pappus}.
Poznal Ie vellkl broj loi<sona tlla detormlne (:110 pl ... dslDvlla le!a~ problem I zahtl/evi u!u

speeljllnost. Op;58n II I ve~, bfol 5pOnl.",1\ h,b.lde.

Svolsr.eno ~ralll sveu ICldOt,'n,h 'um. ,m.~
I /0 10. (Pinion e.re.lsae Pew') Ta~o Ie tool' u
zajednici Jllie I .eb te tBleennoAo.,lelum Hlt
u gor.~ol luml Im.a (P/cae/urn ero.sl ,um mono
ranum H-a\} d . , a nllkl ls"-onl o~
.u
vooma znleeln, u lISl<Ipldnlm "'m.ma /I 1,h p.ed
1.10 1\11 ek", ...,"no k,.ollm zoml"tloma "nad "IIkell I ns dubok,m. loko ISpatr,m ~"m oAt m. ",..
ned k.eOnjaka I dole," la. obled /liltn n ..-0: .....
Oue,clon robOt/p.I ...... IMaleu'l) IS. BI ea.ta
10 u ""tarlOw,m "'maml /O""co-C... ranal..m
ero.Llrocum Het, O.-C. h""cago.,,,um M W.abt'J.
u Auml fob.ac.. I bukvo tBI..c:flnoF."./o"" H a'!
I dr,

",.1

'"
TANACETUM
MACROPHY LLUM
(Walds!. & KII.)

'"

TAHACETUM
COR YMBOSUM (Ll

C. H.

C, H. Schultz
[Syn.: Chrlunlhemum
macrophyllum
Wa lds1. & KIt. :
PYlelhlum
macrophyllum
(Wo lds!. & KIt.)
Willd .J

(Syn. : Clu}lunlhllmum
corymbosum L ;
PYlolh.um
corymbosum
Schrank)
Fam. Compos/lllo
(As/o recee9)
Ig le vol kej

Fam. Cemposirae
(Asle/ecclle)
(glav,x;lke)

I.-anl l ka rull,
v/aUt gronlasll

Vrl llt, po.,a llt

Velollsln l VIIiUt

S~hullZ

Ca~ullull

UlY.\lCKIi

fO,\CM:l IIp:lY',,'a

vratlt

opTlirto n ,
nonll,\Jl KII

ChlVH"'h.mo ...
cOf)'m~

Su""ebli)1,~

Gra8bl!lhl; .

IV"eh blum.
Col. g'.odo

WuC~ .r bl""",

n"petPI'"
KP\"",,,,,cn,
.. n

0tg9
~~,~~ &

Q ,

I. I<lli""." 2./o'nl l die 11"0. 3. CIt)"n. ~I I 1 III.".

O\Iojnl IiIlI , ~ ubnl "'1<>10-" , e. lhonl) . . . .I.... n 7:
onln'll. p.o~r..enl p . ... r.~

Rilom jako IlIZvljon, eve.noval. Slabljika II sp,avno, debela. bridasto'pJugasta. gU910 obrlls!a sit

o lm dlatlcama. prl wh u lazg'8nlll0 . do "rho ob,aSiB II Slo"lmo. ~ojl su ~l roko JaJasU. lazdlJoljon!
na 3-5 par i lancalastlh odsJoCl1kll. Llslevl mokl,
na naUtIli (narotlto po norvlma) kra!ko dlakavi.
na lieu naJto~~e goll. Glavlco aka 5 (-8) mm II
p.omjoru . Ovoj nl listl tl dlakavl. 511 smell im kolo-

al,m. na ",hu nlilockanTm. obodom. Plod oka 2 do

2.3 mrn dug I eka 0.8 em 4lrok, sivkas1. gal, posut
rljolklm, okrugl,m fJlJe~dllma . Kunadra (pappus)
kralak. II obliku kluni~c
NaliU,mo lila na)ctte U vagcla~ i l l v)soklh Z~
lenl 'oda Ad9110stvlctslia B, -BI. (np._ u asoeljacfjamo La~dlpJrctum er~hrlllgcll~ac H-a l, Conrail'
,DO-Allie/urn vlc /ode"~ H-al I dr.) Ie nil SlIlrlllm
alct,nama. ,n/egolomima I vlellolzvalonama gdlc

21 v .. -40-120 t-l ~) 011\

"

rI. BH . Sb, eg, 1>1.

VI-VIII
l'n .. "

Ie. uz lutl ko lotol: (Te/ok/II speciesa), karak,etlstlena Vtst a DSocllacljc Tolok/elUm spoclosse
Treg .). Javlja sa I u naklm ZB)ednl~ama .ude,alr>e
vcgctaci)e s"eze Arc/Ion feppe" Texen ltd .
Ru te no mjesllma kola Dblluju vlagom. tamo
gd)a sa dugo zadl'faya s nlleg. na h ranlliylm. SYJetim. rahllm . hu moznlm. IIDvaslim zemljlAl)ma cd
brdskog do pledplanlnskog I :llpinskog ,eglon".
Zbog deko ra t;vnosll kO';511 se II hort lkultyrl.
Cesto Ie nalazlmo pod ' vlllllu, kilO odbleglu tz vrt~
va I pa.kova.
\) kulluri s o nalazl neko l l~o egzotienlh vrsta
roda Te necetum.
RasproSlranlen Je u 1cmljama Jugolslofne EVI~
".

V.

".'''''.u''

""01) (_,~.m

V
~ @.
'<iY

0
s.

n"fI<'Ip\'"

21

~""
....

.-.

S. H. BH. Sb. eg, I,!.

iV-I VI_VII1

Rlzom okruglast. evornova t. kDS. Stobl)lkl

uspravn ... pro. IJedenD d lakava. u gomlcm di jely
razoranlena ( 10 rl)nl~D s l&dnom glavl<;l)mj.
Cvlelnn glavlc n 2.5-4 (-91 cm u promlelu.
1>0 3 do p. eko 10(- IS) akupllanl u :t gU$le
glonla, Jezltastl cvJetovl 10- 20 mm dugl. OVolnl
lIall<!l brolnl. lolunl. dlakovl, bllj&do III svllotlosmOd l. na Obedu ko!ull; Yl'Inlskl IU Izdulenoutillenl: unutra$njl obmulo 181a511. Plodo,,1 o ko
3 mm dugl. 5b,ldas'l. Iino amo lu to punk,,,anl.
Oslm t;pskog obhko var CO,}mOOIUm (Syn.
var. /yp!cum PO lp.) hod kojeg au Iosto~1 pIlIieno
! Dnkl. sarno $ donie strano n&.lto sjalnl. u glonll
.ma sarno 3-10 gla"lcli. a Jllzlea," cvJoll~llu oko
1 em dugl . u no!olllorl 10 IUlupl)en j val, luI>cO,}mb".um (S~hurJ G. Be<;k, (Syn, :Pyl~mrum
subcorymbol;um Schu. ; p, clulli F'$cl!cl/. kod
koJeg 5u IlstOY' krull (ukoeoni). testo 5 ob)e
ne 1181 nl. Ovolnl I tS ll~1 $U crn05m&do ob,ubllenl.
glav l~e su do 1> em u promlcru. II jllleUti cvletlt( su do oko 2 em dugl.

.tr.-

Prvon.tV\lno Ie nelfl.wno II ... ~n'm 'j"l1~

hrastc'lim I mlldenlm OOI<l)... ,m "'mama I Irk.efa.
rna. K.rllo.,erl,lItn. v.lta I'IKIe Otwn:al 01 .. P<JW.
tllnl.s 1Jr.-at Tako je nallUlmo 1/ Ultdn.el C
graba Carp/MIlUm o"lInl'/" Icmal,cum Ha'
alcum Rud51d. m.scadonio"m Roo.~. u "'''', ~
UtNoka h~l~a I crnog gl'.1)& r$,,""~Oalry.'um
e.rplnHo/,ae H ... t el H-iC1. Y t~ml
gl ..... ..:.
I bJelograbll t"cer;.c.,pln<>W#fI
~
~I Lakutl~). u .... m' ,I",...". I _ _ /Ove,t ... ."..
ft.lnBttO-Cf/ns (.BlttIe"", RudJ< ~~
Oberdo.lltl em H ... tj, II .'~lum

.'<Il'.
Ot,.",.I<,

,.;.cI ."..

f8$ll~e I nra,I& me.hme, ,'',,''' I~I.

eu.n;..

tum pU/)N<;."t'tobo." ZOlyorn,) 1m. . . I u

..okl", Zillednl<:amll ._. f-s/If"" PP.. II ,.
lednlc......edB c.n.... no-bcll~m/l &uma r , , ,
Po'nar.101l H"H I dr Rasprot.t. j4r '" IIf=
lu!lIOj Evropl u U Az )1111' K.u!U

BUP HTHALMUM
SALICIFOLIUM L

:iTER AME LLUS L

Fem. Composl!ao
(As/aracua)

Fam. CompoallH
(AS!flraCaH)

(glavo~lka)

tg lallO~lke)

Zvlndlcl, nlnd , "

Vo lulle

Gorska neblna

Prrmotek
rOBC,ACo;O

n"aUIII ICKa
Ji>C.3;l,It' IKa

oxo

V.llow o.~.
Buphlol"",m t , ...111
Saul.

W.ld.nbltl1,I~..

X. II, ....1..., Oor~AoI'"

OcnNn,Uil"

::,f~~:'mo

21

.......

.0. .... 110

pouw""""'.

oId.

V ~ 2\)-70 (-1loGJ <m H

S. H. BH. CII. "'.

1'11_) VII_VIII (-Ixt

Rizom oktLljj lasI. OCItvenjeo. Si a bl/i ka usp,avna ,

Jedra. okrug'asl . /ednosllvnl III u gomjem dlJelu ralgrana18, kralko dlakua. Ispod cvlelne g lavlco tuplJa. L,slovl s obje Slrane k.atko dla kavi. rleda pOlpuno sVllenkntl, Donjl Jlstov! tl.oko la ncelUll III ob,nuto jajulo-Iancel ull, lupl, 5-11 d ugom
pfIIeljkom IkOjll je I$le du t lne kao I Iisna plo/kal.
Llllo vi su p.o,jKno oko 5-10cm dugl r oko
8-20 1-25) mm 1110kl. Cvjelno glavlce poledlnal:08. 3-5 (-6) em tlro ka. Ovoj najo!ricfI poluku
glall. V,njlkl ovolnl IIlliel IU oko 2 mOl !Irokl I
S-11 m m dLljjI. sa kolastim rubom. kfltkO dlakavl
Ut gutl(l ~upavo-dlakavl: unUl'linjl su ufi. nIleetfe goll Obodnl evjlt""i I U tenski. !maju oko
2.5mm Ilrok' I 11- 18 m m dLljji jezlfak 1 kr.\k y,
dltt"-Yu c/twflcu_ cenl,,'nl njll0 vl $U dvo.polnl.
ej"nelli, gol!. Obodne rotlte III na p<.>prafnom

..

Au .. A.... 11e

d.

Acfp.
/OCTf><I '1T.l.'~"0<1Q'

21

V ~ IHI-I 20-10 Om

S. H. BIl. $b. Cg. "'0

VIII_~

:1l\ .. 18

pra~Jaku ,rouglaSle. a stedllnle su brldasto,vllj

kUla III malo splfollene. Papu5 je u obllku Ijuskasle krunlce.
Na/~dfe ga n81azlmo u horolarmoflinlm tu
mama reda Quoreefalill pvbflsconliS Br.-BI. [npr.
u uoelJaell1 bjelograba (Carp/nelUm or/enl.1s
croatleum H1f). u zajednlel jesenske td1ka I
clllog g raba (SI'slrHh>OslryeluOl Hal 81 Hlf)l.
a lo~ je ~e~ea U zljedn!caOla feda EricoPlnllall.
H-at, posabno u zajednlel ma sveze OrnoErlcio"
d%m,r,eum Hal (npr. u asocljacij ama: PinoG ...
nlsrolum (anullns/s Tomaflf, EtlcoOs' tyelUm H-al
I dr.). a fUla fa I u vegelaclll suv, h subOledlllrnn.sk,h kamenlarsklh pa~nlaka feda ScononatOChly.sopogonerllllll H-al el Hle.
Aasle n8 <asi ruillm, kamln,Um III slab<.> IIOY"
sUm zemljl~lIma od nl z,nll pll do go'.skog I pralplanlnskog polasa.
Aasproslranjlln Ie u zeml/a ma .srednle I juf n.
Evrope.

Rll~m 2-3 mm dllbeo. od"'I'nleo. IllZg'anJen.

Slabll,kll uspmvnll. sa oe~lo savljllnlm don jim
d ljelom. kralko dlakavo. rjade sa slraa~lm dlatlcllma III polpuno gola, okruglasta, u donJem dlJ$-III clV<lokosto nllhllkanD. u gomjem d1jelu t' /edl
jot od polovlne) razgfanJonl. LlstO\'I nal.mJenl~nl
sOble Sirano kflliko h'apuo dtakavl I jo~ sa luI!no savllenlm d latleama. rJada golOIlO goll. cjelovilog 'liba. a ponekad S uda ljlln!m. plilklm .ublma. Ba.alnl IIS lovl I donll Ilslovl slabljlke !Iroko
lanUlesl1 do obrnulO jajollkl, lupl II! u!IIJenl. pr ....
ma dnu sufuajll So u kr81kll pelolJku; Slednll
1 gornll IISIOVI !tllbljiko ,zdu1enl dO IMceta!ll.
p'ama dOli sulen!, sjcde~l, nil vfhu uliljenl, prosj1K;no ako O.5-1.5em !lrokll 3-6{-7)cm dugL
GI.vlcl 3-5 COl !Iroka, lijllko poledlnol:na. OvojII; lisl0vl tupl. prl whu zelenl I ne~lo una:ad savllenl. unlltarnjl 5U duli I ufl, na vrhu festo C"'On? nahukanl. Rubnl cvielovl su fenskl (bola 1m Je
"IOlko eIVena III bijola). njlhovl jazlfel15-18mm
dug! I oko 3 mm !I'okl. Canlrllnl cvl8l0vl $11

..

ne,ma/fod!!lI!. Papus 5-6 mm dug ASlaviJen od

bjell~alllh III ctvenkas"h dl~~iU Roth 01<0 2.5
da 3 mill dug&. proll)!jlO dl.ka .... Ane_'na Dol,.
R8.9le n. loplom_ Umlll'OI"IO RUlllm. neullaln,m
blega humOlnlm, flsl'U"lm PIII'S~OV" m. -..-.
nltom III slabo IIo~nl'm zamiJ<tum. od n"
pa
da b'ds~a51 ,egl.."a
Na)hUe jl nalaz.mo u 1I,mo,II"'m tum81'\8 l
Alka,ama h,uI. medune. tunUlaf led. Due,e..
,al" pub",""enlls Br,81). II Aumllfll8 c.nog bo,a
tunull. fede IrCo-P,Mf.lle Hell u ...-g.~1
kamenlerak," peotnl.~a I d,
Rasp,osttanjena I' u Ev,opo los,m 'I_rnog
181"1dnog j lutnog d'lalll u IIIIIOI.paClO<lm Sob",,na J(avhlu j u 'slofnol Tu'.~oJ

n.

'"

''''

APOSEAtS
FOETJOA IL) Les .

PAE NAHTHES
PURPUREA L

(S~n .;

Hyosall,
(oat/de L ; Lampsan.
1rH1lidll Seop.)
Film. CompO.lilea
(Cichollec&tlIlJ

FIlITI. ComP<l,/rae
(Cichorlac~a"J

(glovoClko)
Go,~IU,

(gIDvo~ rke)

P' .. a~. ut la,

n ln J. kl du tlea

.k.bozubac,
du llu

i\1I11K.:!.. Tarou,c:l

Svlnjska lak nlea

P,on",,"'"
P,'"",,'hO pou,p'.
H..."lOltl<h
ultug. "' ..., ....

$Itnltlng Apo ... I.

Apo.6,1. rillO.
S, lnk_ or Ii .lnl.t l l'~

2l

V~C,"

Iu,.,," CO",

j(uHQ~'~=,~ri

",""g

2j

v _ :10-150 I- nil em !-1

@
S. H. OH. St. Cg. 1.1.

S. H, RH, Cg

"""

Rizam kr8!~OvaIJ kaSI , sadrt) lnalllU

kolltlnu

mlll.tnog soka ko ll Ie noprllmlnog m1,lsa. Slab.

)ll ke IIsp.avne ill brago saviJene. ladnaslav"., go-

Ie. prJ ",hu bra!njav . lIsloYI II 'Dull, USlaJutl ill

poll]e1u PO zeml rl ~lU, soble sltane goll III na
naIU:fu, uz nerve malo dla~ayl. Cvjelne glav lce
palad ln.ene. II luI pupanja prema dole nvl)an .
Ovol aka 1 em d VII sa Jednlm redom unul ra&nJih,
Iztlulenth . luplt! 111 u~ lljenl h bran!Ul0 pO sul lh
ovoJnlh 1I'11(:a I Jadnlm redom YBnjs klh, zoelna
ma"Jlh, 1J,lIta oyola. Clljatov[ jel ltasll , na v.hu
sa 5 zub lt dVOSlfuko '" dull od ovoJnlh IIsHl:;!,
Roth ~ - 5 mm tluga sa 5 u2dulnlh ,ebara.
P,oldno /e ZUluplJe n. II mazo lilolm IIs)Opadnlm I mJeto>','im t umam a aveZII F"'Jlof> IIIYlle"",
Hal. Tako Ie v, lo e3 le u uoc ljaeljl hrasla kll.
nja ka r oblnog g ,aba (Ouar(;oC~/plnetumJ. u
brdskoj I p'elptanlnskcj bukovoj !uml (Fagelum

V- VII (_VIII)

YII_VIII

:In . 18

20 .. ..

mort/anum. Fa'1erum subalplnum). u ase<:iladla

rna ; Hacquello. Fa'1f1rum Kotlr. Enneapllyl/o F..
gar um Ko~lr. u mllebnoj bu kovojolovoj Juml
(A bler/Flg flrum auet). a ll '::emo ja nacl r u naklm
J8 jednicama koja su opllma lno (ano lj ane ne klse'
11m zem lji!lIma. kao
su; ~u m l beklce I bukva
(Luzur".fa'1e/um Har ). ! uma ,eoraea I bII .......
(Blecllno.F8'Jo rum HI I). u zajedn lcl h.ulB kiln!"
ka I pllomog keSlana jOuarc,,Curanelum (CfOll
lic um Hal. IIfllcagovlnlcum Wfl,ber)j , a sa mi'
njom lIIslu plje no!Cu na.::1 Cemo III I u neklm
aeldoflln lm ujad nlcama .ede Vacc/n/oP!cHI81
B. 81. lop . u tum l b,a'::e I jela (B/achrloAbl&rerum H al)j. OOSla ja Ima I u klekovlnl ba'"
CeSIO u gusllm le pls lma ob, ula veC. DO" ,!ln.
(u do b .. Dune .ano lje nosli clla ll p'OSIO' Ie usltan
nepri)olnl m ml rlsom). a rnle na s ~j ot!m. rall~~
sl1lm. h'anlj ivlm. humOlnlm . pjnk"vllo.kamanlr
III slabo lIovUl im zemljlJllma.
IU,
A.eal Ova v'sle je dosla ogl1lol~ n ; Alpe.

s ka p lllnine. Ka rpal!.

Slablilka usp.".na, golo 111 ndl" maljllvB Lt

SIO>lI Ulf'kl. goll. nil lieu lamoozolenJ. no nalltJu
srneclostolelen;. donll 5U o. palellel. CVjalJl.!! gla
vice su malo. l.5cm !lroke I Z.Scm duge. sa
slllvijene same It 5 Jozl'::asl;h cvjelO>la 0JI au
pored ani u jodoom .edu. 130/0 evlorova vlml od
l!ubJ~aSl. do g,lmlzno..;.ven. [d/elko IU bllol,)
0 11 0110 usko vo l/ koSI. lZ-13mm dUliaCak. a IN!'
s ioli sa v..c::lnom 118 gollh. '::eslo IJublasto nahu
kanlh tjusl<l. Plodovl ['oileo) $vljetlosmedl, OkO
5 mm dugl. so dugTm dlakavim paputom. Anomohornn biljka.
U vell S oblikom I n81ubllonotu Ibn'h pTojkl
op luno nokohko ,TlnlrJh lo' ,pspaclllklh obllka
Raslo pojecllna'::no III u mDnJlm III Wle,,,, gru
pomo oa .vjol,m do umjo.ono Ivlollm, h.anljl.,m.
n.ul , alnlm do umjo'eno klsel,m. humoznlm. ka
monllim iii slabo lIevashm 2(11111),'lIm
Susre~emo je nl!.::dto u mezol, lnlm t)I,kovlm
1 Dukovo lolov,m tumama ,eda flgolll/,,, sr~f/j.
c.ao PaWl . T.~o I. oalezlmo u monlnnoj I IUb-

"0

(_'X)

moon'I"""" ,

alp,nlkol b\lkovol AIIml (F.gII..,m

F~flr"m ,ub.lpinum). b\lkOWO-j.lCMm IU"""'a
(A/;JletlFlIgelum .uCi ) I d,. llll,m U
mo. \.
(WullenlO-Pirntrum "eIlCI, BIei6 II T.liCl. u tum.
mun,ka. PantltllYfl omo"~e. dOpI,U<:1 .... dO " . .
ko .. ln. DO,a P,rnt/um mughlJ. a tau. III u lajlld
nl~.ma vogerlclle v,Mlk,h ,allnt
Zo.e.J,n udiO lma u .e,ool,'nun .....,..........,.
.::" Jal. I .",.be ....Ul/l...... la P>c_ '.~"'"
Pawl . kIlO np, u monlallOl i ... blI'p',..koj e""t..
vol luml (P,clllum ero.r,nrm ...."./_ H /II
PlCH/um ~,o"",um .uOlllp.nUlfl HaV. u tum, ....
I "Dille. r8Jaclln(HUI;"llIum H-IIU i d,
RlSp'ositlOnl.na .. U ""')lIma h."P' I n.

'ut.II

Ka~uu

Pfllnanlnu P,,'PU'H P'.I),I ....

ovoga 'Odl U E~'OPI

lid''''''

~'"IIU

'"
CICEIIBITA ALPIN"
(L)Walir.
ISyn.; Mu/ged/um
tllp/num (l.) Len'
Sonellus alplnus Lj

INULA HIRTA L
(Syn.: Aster blrrus
(L.I Seop.: pul/carla
hlrfD (Lj J. &
C. Presti

Fa m. CompoS/lae
(Clcllorleceae)
(glavolko)

Fam. Composlrae
(Asioraee~u'l

(ghwollko)

Mll j~

Ulllntu rapaVII.
k otlliak

Planlnska 100Ika

Srllkodlakayi oman

81u o $owThIOU.
ClcerbllG <leo .0./_
Alptnlon lcn.
AlponMllcn l..llcn
COce.blla alpin.
U"u< vCo~ ..., .. ",1\<"",

1",,1. ""I "

A'"M3IIIG~1

0 0
S. H. 8H. Sb. C1I
VII_I I{

Svi dljelovl ove biljke sadrie ve<!u kOIl<!inu

~lile<!n09 soka. SI3bljika USp'avtl8. snainB. ~up
li B. u donjem dljelu krulo dla~ava. u gomlem
jako fljezdaslo ~ekln)aslo. najte!o!e Ijubituto na.
hukona. Lislovi lanki. ve<!lnom gOll, 5 donje stra.
ne plavitaslozelenl. Cvjelne slapke gusl o oblasle
smedecrvenlm tljezdas lim dlatieama. Cvjelno
glavieo oko 2 em u p'omleru (rlje l ko so nalaze
pllmjole; 5 bl jeli m evjclovima : 1.8Iblllor . Bogol).
Oval 01<0 10-15 mm dug. sa 5lr~lm tljezdsstlm
dlatleama. prljavo smedczalono boJe.
Sus rc<!emo je votinom u vegclae ljl vi50kih zole.
nl ,vcze AdenOSI~ilon al/larlse Br.BI. u kr,]~kim
dollnama I depresljama. Cesta Ie I u zajednleama
reda Fage/elia sylvarlcu Paw l" l ako u bukovo.
jelo'lOj (AblellFagelUm auc l.), suba l plns~oj buko
voj !iuml (Fagelum subelpinum Hel), u ~uml gOl-

Allnl

A'tooe .... _""",,,, .. 4

V

_ (,o-)~c

..

"

"
S. H, OH. Sb. M.

VI_vII

z" .. 11

;on . 15

5kog lavola ; b ije lQg (asooa u depresljama I kll.

5urama I Acer/FflninG/um Hat). a nstupljena Ie
i u klekov ln l bora (Pine/urn mugfll). Aasle najfe
!o!e u svljellim, prorl/eden lm tumsm a. rubovlma
turns, tumsl<im t l$lI o ama I prosje kama I 10 n3
svjo!I'""!. hranl/lvlm. nilmllma belgallm. tlumoznim ,
rUl les,lim. kamen ill m ill lIovasllm ~emlj jl tjms.
AasprOSlranje na j e u ~emljama Evrope.
O'im ove vrste roda Cicorbl/a u jugoi'toc nom
d i)elu oa!e ze mlje zaslUp ljena je lo~ jedn a vrSla
o vog roda. 10 j e C. panclcll (.PanflcU-) (VI. I
Seauv .. kOja oajfdfe ulazl u 5aSlav broJnlh ~um
sklh zajednlca od mool anog do subalpinskog
J;oja5 a, Tako je na jfe1iCe nalazlmo U vl,,!n ljlm.
prorijadonlm bukovoje lovlm, smrtB\' im I subalpln
skim buko"im tumama U uvalama i d .
Razllkuje se od pre lhodne vl ste ol!im uzr3'llom.
Ie po lome tlO SU )01 evjetne stap ko i siabl j,ke
pOlpuno golo.
U flo,1 Cg I Ma n(lvodl se u litelaturl I VIsta
C. plumle rl (L.) Kirsch!.. ! I O jo malo vjerova lno.

Ailom k.alak . od"'ooleo. bez Siolon(l. SI4bllika

uspra\lna. okrugI3.ta. feSIO erven~85lo nahukana.
lIslmrl dosta grubll ledrl. ~ obje sllano 5 plollje
denim duglm dlakama. S gornlo alrane IP tIIlel
dama kolo 511 leko ~ofilivo. cjoloyitog su lube 111
IIno ntl.wblleni. Don ll IIstov! ;~d~ttlno-je~las'l.
I~pl. plama osnovl po~l"peno sa sufnvolu. SfOldnl ;
I gOlnlllzdutenl do lalnlo-lldufenl. IUPO u&lIlenl.
sa zDoklutenom osnovom. Glavlee votlnom pole
d lna~no iii 53 oeko l l~o glavlca. 2.5-5 (-7) em u
plomjeru. Ovolnl IlsUc! broln!. Rubnl (jozlasll)
evletov; 5u tenskl. njlh.ov la l lta!!1 dlo j8 oko
10-18 mm dugoak I ako I mm tlrOk. Cleyasll
cvjetovl dvospolnl. Rot~a olto :2 mm dugaka.
gola. sa dlo~P'lOm. svilellotu~kulam III sv!jeUo.medom. oko 5 mm dugom kunlld,om.
Razllkuju sa dva obllka: val. hlr l a )Syn ,; vilr
oblongi/olla Beck G.) koll oal~eUe Ima J.5 do
40 tm vl$Oke slabljlke ~oJe 'u ~Iele!no 58 nekoliko g18\11ea (vl!e od jedno) I Izdu!eno III laooe
l asle IIslave: va . ' Olundllolla Bock G Ima nUu

'.

1
,. 1,1I,""oc,

,
t

,
~ t
.....J"I II" ... , gl."'ce, Oo!O'oSo.

"eut! ...,.tlel . .,."n'l_ 0

Pf._'"

,;

'1
~ ,..toni

J--

alabtjlku II odno.~ na plalhodll1 takaon. kOll Ie

IN,jek a jednom gla\llcom dOk IU mu lI$toY' la
j~$tli 5 go.nlo SII1lntt votlnom gOIt
Ova vrsla 10 zUluplj.". II sVlellom MUtov,m
I borovlm tumama I t,kllfllma. rulloO"m. 'um. I
tum5klm Ol!tllnamo. os Juv,m III um)er.no IIN,m,
neulralnlm. humoznlm 110 Ilabo Ilov;ut,m temll'
tllma od olz,na po do bld.kOO ~ 1II'II'taerl'''OO
pojua
Rnploslran!en~ Ie u lemllama "ednle 1 lulna
(oalm u Aillanill I Grllkoili Islolno) EVlol)I. Ull m
U S,blru. UklOllnl, na KI1mll , nD K,vkl.!u
ZlIOg veoma l'j8pln ~rUI,."n gl....,c. mola aa
korlSl'1I u nO'l,kullurl. ~ao 1 1II010a drUOl' v~le
ovog roda
U nOli nMo UmllO .:I1I,llelen III I IPOIl'an, ba
Ita,d sa \I,slDm I n,IIDIi. L. oP"an pod ,mGnom
I. X h.~ . m . nnll Hiller)

'"
GAGEA LUTEII

(L) Ker-Gawl.
(S~n .:

'"

ALLIUM URSI NUM L

Fern. Ullacc8P
(ljl1)anl Itllukovij

G. s"~aricli

LcYd.)

Fam. W/lIcoa{l

Sri/ernul, madvj..:!1

'"

r lj lllanl llllu~O" I)

Bal of .

Cerna!

obl~no

IUYMC"!i .\V",
Me"""U ,IVIC

Rumena PBS!a

eobu llca

R.m .......

~ro . ~ L d
G.,II~

.. II Go. 1>010... II d ...

0""

Vello", Sl.r-<U - S.hl!~

Gog &. JOU".

Di H . <><.h

Wald-Gelc"., n
r\"c",,~n >\K *., ,,,A

2J

V - 1_1-30) em G

S. H. BH.

so. Cg. "' .

III_V

Stablji kl nosl na whu po vl5e cv le tova [(1-)

2-7 ('Jede lOJI u !mastoj e vas U. Naldonjl evjetoYi
Ima lu zallike slitne IISlo",ma. ko]1 su po rubu sa
blje hm d lal:leama. Prlumnl list !I . o~o Ilnealno'
lancela. \. 0.4-1.5 em I rok. viti ClII slablj l~e.
plosnat. premo. dnll po sl... pen Cl se suiava, na .... hu
lupCl u~I I Je n I , avljen POPUI kukuljl ce. Llstltl pe
. igona 10-15 mm d ugl, spolia Imaju . ... Ie nu p.ugu,
u slad 'iu precvj ... ta ... llnja obi~no SU '.van a potpuno
leleni , PJod Je eahu Sa malim b.ojem kuglaslih
$ ... Ijetlosmed lll sJe menkl koje (<lznose mravl rmir
mekollorlj.).

NlljeeUe Ie nalulmo (I poplavnlm I mezo!iln 'm

I1Sl0padnim tumama i ~Ika ram a. na rubowima ~IJ'
rna, liumsk,m t lslinama I s llenlm slan i!t1ma. Ie u
"oenjae/ma. vlnog ' 8dlma, bdlama. pa,kovlma. (II
obala poto~a j r ljB~a 1 d . Rasle nl !Vjal' m, hrlln

Ijivim. laslfes ltim. neutralnlm do um/e'eno tlsellm

lIumOlnlm. najee ~e pjeskovitlm III blago 1I0vl'
Slm lomlj;!tlma sa vlsoleim p.oeentom pod.e mne
vode.
Kara~te rls ll~na v.sta sveze Alno Padion Knepp
RasproslIanlena Ie gOlovo u c l) eloJ Ev.opi {IIUleV
k'iinieg sJ ove,a). Ie na Kavka.u I u Sibl.u.
Od oko 50 v.sla .oda Gage. ~oJ ... lu pI.letn ...
.a ~ p.os l .anjene II mcdllerans~ l m zem ljama; slepskom pod ru~lu A.lle (loA . Azlj. Pe.zlla. Sirila, Pa
leslin . Tur kestan I d r.). u ndoj zem lll je laslllPIjeno nekollko vrsla. r.o one nlsu s la novnlcl ~um
skIll blotopa , ve~ raSlu na Ilvadom. I pdnjBcime.
rjed e na rubovlma ~ lIma .

---

'-gIla 011''10
~y~ ""-,,,d .

21

V a (If- I 2O-3J 1-SOlom G

S. H.IlH. S b, eg. M.
I V_~I

2rI _ !<

eileln blilka Ima kalll~U" 15 I1e an ml,ls n8 luk.

Lukovlca 2-4 (-6) em dUlle, na p. elomu bjolle ,,
sle ill luckaslO. 5. ab1JIU uspraYna. IrougllUlD III
sasvlm okrugla, umo P" dnu sa !islav/ma. Ual'
teste So flUylj alu po 2 ('Iede I III 3) li sla ~ojl I II

pljosnall. ellpll~noIRnceIO!II. u!,ljen!. 1 an~l, prl

osno,,1 poslepeno so suta"aju u 5-20 mm dugu
pelollku. CYjl!io"lsu dvospolnl, akllnomo.lni. s kupIjon1 II evasl popul ~lIla. kojl Ie p.llo rascvlelnva
nja polpuno obayl)en bJolI~asllm ooojom Cvlelna
d.~ka do oleo 2 em dugn. pribli!no dV(l$t ru~o duo
ia od IIstl~ a porigona (koll $U 8-tOmm dugl).
Plod je lobellae sa v,~e eado\lOc,nl h Ilomonki kcle
'Plnose mraul (m/rmckollcr/ln).
Nolazimo g o no svje!lm. hmnljlvlm, ,asl.esrllm.
bllI ltnim. neulroln im do umlo.eno kiso llm. hu moz
nlm. p)ISWoylli m. kamenillm III slabel 1I0vutim
leml lr~l1ma "ls oke p.odu~ll onosll od nizlna pa do
subalpinskog polna, Ka.a~lp ,ltli~n!l v,MII reda
Fuga/all. Pawl. Vooma testo u uvaloma I na ZlI
,avnlen lm mjutlma rorm l.a guslo populaclje

I. I<Illon<1

....... ~., l

goo p,.ln;~""'.
~,d"lnl o_,.~

5.,'OCI,

""......... _

_,..enl

hut _ ..

0'"'''' ..._

l..I

LJ nek'ln krajev,ma kO,"SH 10 II nl,odnot me

dlelnl
Mind) IIstovl. .labIJ\~G I lukOllk:e .Iu!. klO
ukusna ulatlll. II
pnmleftu , kl>O tlI,Mlo.'
bUlk.
SrlJemu! 10 rasp'o"ranje" gOtcvo U co,.IOI E~
,opl. 1.1 Al:IJI. 1\0. KavleIJ.U, u S'''nu.
",10' dO
Kam ath
Nn sljono,,'"m m,e'l ma. pralD!oo U '89'onU
klekovln. DO . od alo.I",.l:k,n 40 mlkadon 10 h
plan)"" s",,\!'t.mo jot jednu VIIIII 'uk. . . jbko
tl'o k,m IISlo .. ,mB To Ie' ... . lc tort"U. I.. e,,. III
s tablilko 30-60 (-75) em ... ,&Oke I u Oon,ol pOlovlnl
ob.asht au 2-3 "Ou!eno.. lopt'~n;a 0Ditn0
2-3 ~-8J om $.Iro~a /' 511 CVlelol'1 IU mu blel,eult
do l elonloMTolull. 3-51010 <11>9'. 10',.,."8)U ~ugll'
1111 III po'u\ugllSTU ",'e-c"lell\" J.,I

'ma

fl'

'oJ

'"

lILIUM
MARTAGON L

Fam. Wltteeae
(Ijlljanl II I lukovi)

ERVTHRONIUM
DENSCAN IS L

(Syn. : E. mieu/alUm
Lam.)

ZI. I. n. dfwl jllJUjln

ZIDII
IHIja

kJobu~.

F.m. Ullaeeae
(lj,ljonl IIll ukOVI)

(u'ika

Koutlc. patjl zub

Patll zob

M ~ ... Uly.
MlIf1 "11 an

Pu<f>Io
Dogs Toc,~ Y'otfl
E'I'hrant.... Ery'h rono
aero! do Cht.n
HunduAlln. z.ton!W o
n.n" dl c .....

ltl MON l goft

T~tI< ... _lttl.

M .... _

"M,'M' a_D.

'Q

'J
luko~Jca , ' a!noful . do aka 5 em duga, s.aslavIjena od veteg bra]. debollh , mnnalll>, prlljubIjenlh i)U 5k) . SI , ovo , o su&ene III kuhano lukollice u
"oklm nmljamD Ilufe UI 1010. Srabl jika usp,a"n.,
ok .ug)a,!., 00'. III u gomlom (li/olu testa k,alko
drlt~."a .

jode 9u5l0 dlakava U. pube, ce".

Sorb.l. ~elona ,II 59 clVenlm pjegam ... USia,,) oz.

duteno-ollprltn). lupo u!IIJen l. sa 7- 11 neraya,
k.alko dlakaY), do eke 15 em du gl I do 4.8 em
!).okl. doni' j gornjl 'u paJadln atnl1 na lzmlenltno
poredan), a sre<:lnjl !o.ml.alv p.lvldne prilje nOIlO
saslavlJeno od 5-6(-9) IISlO\l. (opislin Ja Ulkson :
I. por~phyllum Rolli. sa 16 If"o ... u p.lrjenu). In_
UO' HConcija se saslo]1 od 3- 10 (kOd vrtnlh lo.m)
I do 40) cYjlllav . Cvretn l pupoljci ok,uglasll III Izdu!eno jaJDstl. L1SI I~1 oc;v;leta 3---3.5(-51 em dugl
i 0.5-1 em ! I,ok1. bOjl 1m va,ira. O~ ; m tlps kog

2!

V . 3O--Ie{-t6O)c,"

I !

(.

s . .... 9H , St>.

M'.""

coII> ...n ",,(I

"Y.o,peNn.

'=

ct. Mo

~II _ VIII

S. H. IIH. Sb.

'4. M.

tn-l nt_IV

In.2.

2n

obllko koilima svlja lloPl'rpurne a)eto~e. oplsan Ie

tak s.c n ; I. sangulneo-purpuleum Beck kol1 1mB ta
mnocrvene 11511te OCII!le~n sn purpu.n lm pjegama
I lafhma. a . ij elko sa nalazo p.lmjercl 50 bljelim
c~letO\'lma : 1. alblllo,um Vukol. Cvletov11maju poseban mlrls koj1 Ie 1nlenzillfl lji navOCor J notu.
CahuI" 23-20 mm duga. uspravna. na duglm clrlo
kama. u staelll" z.en/II nljellos m.e(la. raspucava
pO !avo"'m . Sjemenke sv1jellotmedo.
Na itet~e ga nalali"1O u meromn,m fls topadnlm
(.jeele telln"sklm) !umama I !Ikatama (u noefjadjema un Ul8. kill$(! Que,eoFagD'" EI. BI. et
Vlleger) Od n/Z lna PI do subalplnskog pOlna
Susre~erno ga I u vegetaclji brdskih ; gors k,h
livada Rasi a na s"le11"1 . h'anlll",m, blago dO
umlereroo kitelim . rn(.esillm MumOlnlm Il1ma
Ras p'<nlfanj cn Ie gOlollO u elloloj Evro~ I um)G'
.enoj 10ni M ile (nl IS10k do Jlpanal .
Sl i~na ovol "r,1I Ie : L callanl .. Vis. [Syn.: L
mlrlagon L val. callanTao (Vis.) Hayekj . fill III
evjeto\lllo"1nocrveni pOPUI "Ina I bel pfega.

lukO\'lca spolia I tank]m smedlm omot o~am, nl

prelomu bIJel~. Razvlja bo~ e lukO\'IIle. Stablilke
usprnvne. jadnOalelne jrljetko 2aletnel. gole.
Ustovl debell. goll. prote.tno pI~a vl. nil Ie nllue
prlm)e,el u jedllOUfno obolenlm. ulenlm Iistovl
rna: r. Immaelliatum K_ MaIY. U vezi sn pJegDVO~U
oplsano nokollko Iltnljih IntlllSp&<:llll<Ih obllka.
Cvjotovi dvospolni. lI$tltl oaljetll do . 5 em duo
gafkll do 1 em "'okl. Villi Iufka do proh 1 Cm
dugaeak. Boln 1I111tl OCIIijetl varll1l. rllerko se
."..etu eglomplorl aD bililim evlolO\'lma: I. nlnum Bau"1g. PlodnlclI Ie nodlll$la. I,ooradna. p_
crll mnogo Ijemenlh zamelPkp Plod je tobOlac
I mnCilO s~lletlgJmedlh tlemen~1. M""1ekehorna
biljka.
lma primj&nU " nprO(!nol medlein!.
Nal .... lmo gn u breln!m '''Iodnlcamn 'UI&d1
Oue,eo.Fegele" 8r.-B I el Vllege'. Tako Ie veoma
~eJI P u !uml h,lISI" kltnl.~a I Oblfnog grlb.
(Que,coCarplnalUm) gelle Ie dl1erenc,lalna
,,,bnsocljacljo ."ythron/eteaum HPI. koja so , al'

~.

v,,,.

viiD nil umJe,eno pOd.ol"an,m. ra'II.. ,~m h.,.

mo;mlm ze"lIjo!ttma Ylaoke p'OOukl"'f>lKt' Zat,m
u mantenol i '\jbalp,n.~oj bIJ~O\/OI ",m, ".-cte u
bukovoJalovoj tuml (AOIIlI.FlIlIC/um /I!>ell borO",m tUmllrNL
to Je na'Dl rna u vega' GJ'
lubarpintklh ' lId,n " 'lIII'onu .11' ...... ,.,. I)Ora

e..

PMlt zub Ipada mtdll najljepM ,,'OIf'II'oIca

ko)1 evlet. dok tof. tuma toe 0 ISIII
Zbog lr.-az>,e<lno N,epog Il:g!od.a I ,bog ranog
cvJetanja "1IOInlI trale ... ~"'I " nOft kulwII fir
,otlto UI kamllllJ.re
Rupro:suen/tn Ie u Julno, I /~obIol e .......
III (00 $panlll p'et.g ...,...n,!\Il I 8at~"n.aJ do<> 11.1>.
kaza ZIl,m lIa '''''' II S,bo'u ~
doSMra

Japan~

t",

l iO

MAIAHTHEMUM
DIFOLIUM ILl

'"

SCILLA BIFOLIA L

F. W Schmidt

Fam, Ullaceao
(I/iljanl IIllukovl)

(Syn.: ConY/Jllatlll
b.loJ/~

L)

Procj,p.k. nlkl lc.

Fam L/lla~oae
(I jill ani III lu~ov lj

Ovollstna mOf9ka
tebullca

Pe cljep

Auu

3Y~IGy"

Dvo llslna senln lc9

l.I'y-IIO" O M.y Lily

Fl ou r~ .

Alpl ... SquIll

S,III d,"" 1.,..111

molt",.

POIII Mug.11
S<:h. tt tn b l"m, " .~.

Z>telD1111t10o.

S<:h.ttonbl.mo

81.~" .. ~
010<:1010 .......

O,..",Tgn. dl P..n.....

npo.""," ""I ,n,'.""

M~n""~ "'P"" ""'~

1I

v . (~)

III_U

(-25I.m a

..

S. H. BH.CQ

<v,.,"1 pUpoOll.~. 2 01>,,, ,,..1 C'O'II.' u "'MO, ~. p.dnlk,

plod",,'. ~ plocl. p<>Plle", p, ..
S. Iomen". . . .".-

"" 1 .I..... n... ".out", I'r .. J. ~

(401,'1

Padanak lanak, ok,ugHt;>,

f.".

(~oroll

_reenl 1',..1'"

puze~ 1.

horizontll-

Ipn. 5tabl]lka uspravn . lednostavna. Lillovi 6

1-10) em dugl I do 4 5 em tlrokl. s don]a Silane

liZ nerve plerlJedeno

dla~B\lI. CvJe'DJu~1

p.lmjo,ci

preteino Ima]u 2 1I,Ia IkllO n8 Iplesu). a lIacyls-

III)u61 egzomplD.1 Imalu na v.llu stablllko sam"

1 1151 Riede so nalull p,imJe,cl 51' 3 II". (t. 1,1
rollum Banllz), Ol uten l I'SIOV; ml.l!u pI' kuma.inu.
C"ielovl 5-7 mm dug'. lo,mitaill ... rinu evaal SasiOlo sO ,I 4 I1shta ocvljeta. 4 praln lka I jednog
tutka. k011 Ie s jednlm vtatom P,ain lc; ISIO du1me 110 ndlO atl od lis tlta oe;vl,ata PIOdnica
Je nadmsla . 2-3'11,adna. sa .2 slcmena zamct~_ u
p.otlncu Ptod je sja/na, u poet~" zetona. kasnlje
c .... ona boba, o~o 5 mm " p.om/e,u koja sadrtl
najedtc Je<lnu k"lIlaalu av,/etlll s/emonku

1I

S. H. OH, 51>.

I V -V (- ~ l!

(I I-Jill-IV

;!II ..

Aasla na avjetim. um/e'eno suhlm. h.anljlvlm.

klsellm do umlc ,eno 110 slabo klsellm. Ilova sUm II,
pjes kovlUm zemlji~Uma od nlzlna pa dO subal"insk<>g v&gelacljl kog polasa.
Zastuplje n Je u acilloli lnlm $umama sm,te. jele
I klekovlna bo . unula' .eda VII~~inio-Pf~""lal/.
(Pawl.) emend Br.-BI (npr. " noellaeljama PI
elUlrum elollr,~um mDmanum H-at. P,eOOlum el~
all~um sUbalp/num H-s t. 8Iechno-Ab!el"lum 1-1-31.
SphagnoPfclUllum monlanum Sial .. LyCDpodioPlc"",um man/anum Sta l.. Calam~Iostio-A O,ele
lum H a l I d,.). ISID IAkO teslO 118 nalazlmo u acl
dolilnlm !umama bukve "nular nc~c Luzufo
Faglon Lohm , et T~ . (npr . u a soeljae ljama : LU1Ulo
. Fag.rum Hat. 8lachrro-F8gelum Hal I d'.,. ,awn
u pc>pfavn lm !umama S~OZC AlnoOuarcien lobeliS
Uzgaja 5C u vrtovlma f po,kovlma na s je/lO.!I,m
I vl.tnlm m1051,m3 IIlIje guSIO ob,Ula znadeno
po",!lna.
Rn".e s tran Jcn Ie u umJe,enom po/asli Ev'opo
I Azlle P,lpalla suboarea!nom no,"om ele menlu

I~I-'O)C"' 0

CIt.

1.1.

".20

Lu~ovTea oka 2(-3) em u p,omJo'u. Slablj;ka

Ok'Ulilo. 11010. prl V.~U IS 2-S (rIade do 10) cylolova. ~JSlovJ dO 13 mm tlrokl. gc>lI. prl v.hu .ubnlm dllelom p,oma \lnulra savllonl. LISlGVI au .....1
/ek prizemnl. nal~d~e po dva (vrlc> f(/etko po 3).
Llslltl oe.,/eta 6-12 mm dug!. vatlnom IU UU'/lO
piavi . 'jeda e .... enhsll. a nBIBze S" p.jm/erel I ,_
p01puno bljehm CYjelCl\'lma I, .Iblllo,. Senur (I,
alO. G Beck). PIGd )e kuglnll. 1-10 mm dug!
IObOIDe. u vat!m blojem. 2-2.5 mm dugl~ slamank!. M irmoko~cmoblilka.
Soo)om Ijepoiom. p. olJelnom Il$pektu nalh
!ume I tlh.a (ele pol8bnu I!epotu Hel",1 prl.
mjenu u hortku:lurl u vldu b.ojnlh kuUlva , kojl
sa .azliku)u p,cma vDII~lnl I bojl evjeto~a Nolazlmo Ie u 0'0)":,,, mezolllnim !umlkim a$(lol)_ollama .azfcdo O~oleo-Fageloa B. -In el Vlieger
Ka,okl\lrlsUena wala sveza Flg!on lliYflcurn HM
Ccsta /e u iuml ~rasta kllnj8~a ( ob!enog glaba
(Oue'eoCa,plne"'m). u bukc vlm 'umaml. bukovc-jelovol 'urn! (AbJo/!FagelUm .uet) dl a t .

._

I~k"...o<.

1 ""1" ..." .... , p.d"' P_

d~lno P'''IU.'

'"

W-

.0....."" .. ",_ .."'.. jIq>'_ ...

alo Ie nalll.l.,mO na "vadO"," u !J4Alarroa , vol nja

elm.. Ie u poplavnlm .umama
RaSIa nl IVle.! m. ~ranll'v'm b~ dO um.
.eno kt.etlm. humoznlm. ,,,,,uo." m P'" '" '"
III bl'IID IlovUI'm lOmll" "'I Gd "I
pll 00
lubalpI",kog vegetlo tl~og pojII8
RUp'O$ulnjena Ie II ju!nol ~IOI hr
,,_ Kav~azu I u M"toj Az,
NI OVOm mje.lu ,pORI ntemo ' ~ ..tu 9, _UI~"'
nlll, L k011 eVlel. u 1 _ (VIII Xl .". ...
$-151-2(11 em I"IIo'M<:_ JI .....noo
~
kOIi Droll (do p.ekO 301 tr~.n\
C\rjetove LJstoV' Iu 1I":...,,n, I nOlI
'''O~t) Iml o~ 3-6(-11 u e..POr~
RUI. nl .'" m Ikelllnlm. Ik",
dlma I PfO"le<:Ion,,,, Iu!ruomll , ,~ &mil
le'lnl~em I I!Jbl'l'led a n oom POd

,.,

...
,

'"

POlYGOHATUM
MUlTIFLORUM (L )
All.

POLYGONATUM
OOORAT UM (Mil l.)
Druce

(Syn ,; Convall.rle

(Syn.: P. ollidna/a
All.; ConvellB,la

mu/JIllora L;

polyganaWm L :
C. odorell. Mill.)

C.la lllolil! l am, non

Jaeq ,)

fam. Ulleceao
(Iji ljani Hl lukov l)

Fam , LII/s e eae

(1l lIlanl lll lukOVI)

Zan . Sal omonov

peeal ml,l. nl

Pokot nic i .
Sl lemono" peta l
obltnl.... adlkl

Di~etl

Mnogoevelnl
Sa lomclOOv petal

Bpan tllc II,

Uc " M'uI Ka.
Ca,\oMolioP nC',aT

S\'''II up a TIU ICIl .

M I I Orol l'\CTIl ~

Gc IlAYIU"a

s......" ..,.n'(I<I 5olO<l>on' ,

~.,

pO/J'gon,'e olllol"ol.

Solomon', Se'l
~o ly gM . 'e moll lllo,.
VlalDl ill!go w e ill"",,,

"\'I"'''''''f<Of"O[,,,,,,xo.:..

:u

V ..

[- IOO)cm G

S , H, OH. Sb. Cg. M.

V_VI

z" ..

I ",'Oocla bill t ic. 1_ pod .... ~ . 3 ,... , . . .... , I ,1Ot1,enl c' il.'
.. 1U<!ko"" I p,,,*nlc'm. p,al.o>lcJ. d.alu . ,' .... . 5 ,.
U k. G plodnlea. ",d um l (go,o, ' pOp,etnl fo oll., p'''''J_k.
7 PIO<1 . . ." . n. doDl,_ pOp. K nl p'.'Jek, I. oje_oke;
d no u'du!ni P, j olt.

POd a oa k hoFizoola lan. povdinskl . deb ao. mos nal . lankovlt Siabijika o kr ugla, led , a , gola. li s to'
vi do 15 e m dugi I 3~6 em ! Irok l. 9011 . na na liJ u
" vllli a ivkaslozelenl. Po ('2- ) 3-5(~1 1 ) cvlelova
za jodno lo.mlrolu g ' ozd a 5 h~ evaaU. Cvjolov; SU
bez ml. lsa. a oolaze s e ns g0(0) . savl)enoj pele ll
ei Per igon bllel. 10-15 (- '20 ) mOl dug I 1 do
3 mOl !ifDk, waljkas r. u gomjem dllelu , U5nu l.
f,lame nl ' dlaks ... l. Plod Ie a ~ 9 mm dug8 t>oba
sl alka.slog okus a .
Karaklefisl1na ... rSla red a Fagel.lle Pa w!. uoula. koJeg <lolUi u brolnlm OIozoll lnlm h ri s tovQ!I,.bovlm I bukovlm ~umama I ! Ika 'ama
ROSIe na svjeiim. h ranlj,vim. n Oulfa lnlm do
umjereno ~I w l ;m . raSlfeS ;11m. pje3koviUm . kame

II.

20. 3 . 3CI

nlHm III s labo 1I 0vu lim umlj l~Hm a od nil ioll pa

do slI ba lplns kog _eg elaeijskog pojosa .
Podanak ove v" 'e lOla p rimjenu u n3'odnoJ
me dicl nl.
Ras prOSlranjen a je u _etem d ljelu EViope I
Allje (na iSlok dopl.e do J apana). lOUm U Slav.
Ame<1cl
Na o vo m mje s tu spamlnjemo I "'lSlu : p. la lllo
lIum (J aeq.) Oe sl. (Syn : Convlllla, la 11I.lIo/l1! J a eq
non Lam ,) kOja ra s te ve~l nom u n lz;n 8~l m p rodjell ma. " hraSlovim s iaps kim ' umama I ! Ih ,am a,
Ie u noklm poplavnlm !uma ml. lOla '2O- 100em
"isok u brld U lU 5 tab!j1~u koja je u go. nje m dije lu
g usto. kralko dlakava. Lis le,,1 su 101 jalasll IIi Il '
du l eno- elipHeni. na vrhu utlllen1. 9- 1'2 em d ug l
I 4_ 7 em tI 'ok l. Clrjelo ... i po 1- 5 10rm iraJII g rol
da llu c vas!. Perlgon Ie blje l. !Iroko l ,bu~as l.
10-130101 dug. Plod jo s ivkaSiocrna mesnale
bobl.
Kao 1 0.101e . " 'e OVOII roda ima p rimlc nu U
horHkullur;'

Salomonov
PP1I1

See,. d. s",IOFf\On
s",'0"""' ..1.... '

"\""" .. 'OUI'"1'",;>IIIa.

21

y ~ (10-) 1>-60

em

1',

S. H. SH. Sb. Cg. M.

V_Y,
20. 3. 2I! , :IO

:z.. ..

Podanll~ ho rizonl lll"n. doblJ(). mos nsl. tlan.

kovll. blelll1sl. ra . ... lja SO le k nekoll ko cOnllmOIO
ra ispod povrtlno zemlle. Siabljlkll gola. IIsp' av
fl8. izrazl lo bridDs le. lI s to ... i 3-12 em d ugl11,S de
5 em ~Irok l. gotl. na lie u lelenl. ns nallflu slvozolenl. doslu kru l1 (u odnosu no <>Sills ... .s te oVO911 rOda). Po 1-2 evlieta 'sIvll s lu 58 u plUuhu
lislOVR [r1e (lo po 3-5 e ...Jelo ... o: " amblgu um Ilk.)
Asche.s. & Gr oobn.!. Cvlelovl prilolno 011.1$11.
Cvlelno peteljk a do OkO '2 e m d uga. Porlgon
H - 17 mOl dugata k I S-1 mm !lrok. gal. fllamenl!
goli. olp rl!l ke ISle d uflne kao an le. o. Plod je
soeno bobo. 8- 1'2 mm II premleru SeClrfi 1-3
slemen~e. EndoloohofOo blllka..
U odnosu n a oSla le "<310 . odn Polygonllum
koje SU laslu plje ne U ndGj Ho ri. ova vrsla lOla
kso,omo rlniJu gradu. a I po okologlji 5e /mllkule
a d nJlh . Zivl u If:lfmorllnim $vllolhm !umamll I !Ika rama. ru t>ovlma ! uma. !umsklm elslinoma. \0
no za lrnljenlm kamenja1"5 klm pa$n:oe1ma, polu
smirenlm loelhma od nltlna pa do subolp1nskog

vegetaelj5kog pol;l$l. V~lnom 'IllItll nil k.etnlot

kol podlozl I 10 no blago do "mlerono ",..lIm
humolnlm. ra.slFe"l,m. kam&nlllm III PIOlko .. I m,
g1!no ... ,hm umll'~llma
NallU,mo Ie u lumak,m ,oledn.cam", ~'a ...
OuelcoFegalN 8r.81 IIdle je 10.:".10.10"'" tn",
v.sla reda Otur.eollll,a j)<jcelc"nr,s 8, 81 hlO I,
10.0 tesl0 ~omo je na~1 u zaIMn,cam!! ~nulll 16IIa
borov,h tuma ~,/co-Pinel.l,a HII na dolommtnol
I I-O,penl,nskol podlOll ,
Ima pdmlenu II slulbet>oj I narodnoj mlfCi c nl
1<;00 d.oga konstl s.c pod.nllk 1m, lom~ PtlI~
gonpl/),
Rnprostronjen Ie gOIOVC> U C 111101 Eyroo Y
Slb"u. loum no Hll11l1laJ' P"~lI ..... 0.'110 ,om
lIo'nom 01"01"",,,

'"

'"

POLYGONATUM
VERTICILLATUM
(Ll All.

OUADRIFOLIA L

(Syn ,: COnYa11a,11I
vertiCil/ala L)

(1]II)anllll lukovl)

Fa m UI/acollo

PARIS
Fam. liliecese
V nln o oko. Pel'lI"
krlt

(IJII)an] Ifllukovll

Vol~Ja

ZIIII. mnogcllsnl

Jagoda

OKO,
11..:Tpuu I( PCT

I -~upmlc"o

Vrel,,m<':asll
Slliomono~ P<l1I1

n 1'\'II I,\CIlt.'C1'
1lp.1Tllllei l.
MIIOly.\IIC,m
Oc l ~wullm

Wh O!I~ d

Solomon". 5 '

PaIyD""" o ,.,,'c ili.

Oul"bli""ge 1'1.,11"",,,
KI " o,,,,, W\ ' o .... 'u

Ho rb PI" '. On. bar..,

U.,bo Plrl,
Eln _ .
E,b

.".".,c'., "".
dl
.01pe
Bopoo,,,n ,.""

""'''I''''' ''''''''u~

0 1
S, H. BH, Sb , Cg, Ma
V_VI
l'n . 22 , III

1 l>C a .n. ~ . ~ ""'''" I rol"." evl101 lut ~om I pralnl

elm., 3. a l~d . ~ ' 10m,; aolj.: uMultrl1 po~, ~~ 1 p 'uj.~
Podanak ho.lzonlatnn , debe<>, mesnat. bjelkaslo bOlO . Stobljlka usp/avna. brldaSla, gola.
U Slovl 5- 15 1- 20) ~m dug i I 0.5- 1 (- 2j ~m i i/Ok l.
no lI~u sv,jet1ozelenl. naj~eA~e go li, na nallt)u
siv~aslolelen l I du1 nfllava ~/a!~o dlahv;, OQnji
pojed l na~nl oSlan su po 4_8 u pr~l j cn l ma. Oojetov , bljell, malenl , 7-IOmm dug l, sakupl jenl PO
1_7 U g'ozdastlm cvaslima. Clrov PiI.lgona vrlo
ueko, cJovaslozvonulog obli~a. 2ig lu~~a sko'o
ISle dutine kao plodnlea Plod Ifl 7- 10 mm ~;roka
crvena boba. kola udr11 8-10 sj emenk l. EndOlO
ohorna bllj ks
NeznSlno ~arlra. Navodl se laksQII: t I lellllo
Ilu m (Pale ,m.) R,chIO' kad kO/eg su Ii SIOV! ~I.I
u od nosu na IIP5~ 1 oblik , peleljka c vljel a Ie kln~a
od pe.lgona. a hlam~ntl su upola ~ra61 Od anlo,a.
Ovu v.slu nalazlrno u "lenovlllm I poluslenovl.
11m !lumama. na rubev,ma Auma, !um skim ~lslI

nama I pros)ekama, UZ oba le p lanlnskih poloka.

no go.sklm livadama , Ie u vegeloelj l vlsok lh zelenl unular klase Bfllulo -AdcnoSlyfelca Br.BI,
(npr. u lejednl~ 1 Adcnosrylo_DOt'Cnlclllum H-al !
dr ,j, CeSlo se susrcte u ~umsk; m asoc1Iacljama
~ I Bse Oue.coFagalea e .-8 I, el Vlleger, te u aeldoJ, lnlm iumama smrte, smrte I lela I klekovine
bora unUlar klsse Vacc;nio -Plcacla~ 8r.-81.
Rasia na s"jdlm do umj e.eno svIl!!lm, hranIlivim . umjo,eno kl sellm humoznlm. kamennlm
gllnovllim zemljltima od monlanog do subalpln'
skeg I ~rpinskog vegclacljskog pojasa.
1mB zna~aj a ho dekorallvll3 v"la.
Rasp,oslranjon Ie gOlovo u cijeloj Ev'opl (oslm
k'8/n/(g lug8 I k'a/njeg slevera I moda.sklh ,fl\"
nlea) , zalim u M. A2ijl, fIB Kavk81u , u Avglllli.
Sian .. I na Uralu.

S. H. BU. SI>, CU, Ma

II V_I V_ VII
2n _ aJ

Po dlln a~

du g. pUIetl. ho,lzonla lon, <':IOnkClvlt 1

USP'IIVIlII, jodnostllvnll. gol"
pd dnu sa l)uskama. U pd l jellu oblno 4 gOlD
IoSl a (Imel l, rjedc 5, 6 111 7. Usnll plojka 5_14 em
duga I 2- 8 cm Ilro ko, go la, Cylelovl dvospolnl,
p oj ed i na~nl , " B du goj drScl, spslavllen l n aj~e~~e
od 8 Irllel~ o 6, 10 ill 12) l151i~a ocvileta, d ug ih
2-3,5 c m I pored Bnlh u dva kruga. Prdnlk o obl~
no Ima 8 ,rlell a 8 III 10- 12), Pladnlco vo~l nom
4 I.j ad e 5 I 6)d ljel no. Plod II g ola, polusla jn a
bobs, 6-9(- 13) mm u pro mjeru. no w hu sa ~t OI '
kom 1lg a, tam noplava bojo, 5 0~na , !Uldr1; de> oko
20 smed lh, gol,h , slllj nlh sj emenkl.
RU le no s vj aUm , hra nljlvl m, m$ lr o511Im. umle,eno do blago kl se llm, humoznl m. Il ovasli m III gil
novil lm zem ljl~tTmD " 'soke " rod uktlv nM tl, od nl_
zlnm po do 5u balplnskog vogel a~1 1 5kog poJaso
ZOstuplj on a u popl avnlm ~umam a. u mazoh lnlm
zalednieomo ' eda Fogo/a lia Pawl zll1 lm U zaledni~a mo 5mr ~e I lala sveu Plcelon e, c olue Pawl .
u klekovlnl bo.a ( Plnelurn mug MJ I d.

Iju.kos \.

SI 8 b IJ;~o

Verna proma b roru. obh~u I velle,n, I sIQ"~ It>

b,o/u e<vjelnlh diJal0\'8 Tako np. u '~IOr popul.(
mogu so na~1 prrmle.el 51" 5 6
1 h" tovi .0
jednom ",tljenu Svu Ie 10 dalo po vooa baM II
~a rlme za opl.lvallre s,ln'l,h ta>osonom. k,h Obi "
l m8 ""mjenu u na'OI.IOOj medle,nl
Rasp.~ I f8njen Ie .0 _scem dllel .. Ew opO' lOS 1
.,kll~ k e oblasll 1 k11rnlag juge) u Malol A. I niJ
KavKazu I u Sibl.U
Prr~dl subbo . e8inom Uo,nom Olomelltu
Od 6 vr Sla rOda Pa,i, u IIoU ev.oPfl I_ ,"luo
Ijena sarno OlIO Vte18. do~ SU OSI ~ le ,u"nnrr.
njen, nO I$lo~u S,D"" na l( ame.I ~1 n.a H",,,'I~I'

'"
CONVALUAIA
MAJAlt5 L

Fam. LJ/illceae
Iljlljani IIl luk ..... i)

lEUCOJUM
VERN UM L

Fam Amftrylllt1ftceoe
($uno ... alll

Du.dev,k, durdlca

D.lle mone
proll elnl, l unoy, al

S ma<l'Ilca
Spoml a<la n.kl
vollkl zvonek

Sorlng-5nowll".
rti>.ll'" d.. p.lnlemp .
Gr&lol blanc
FriiIIl lng. """,enl>lume.

1I1~"'H"'ValloY

lo4 ug"'" do "",I

lo4 olgI6cko",,"
lo4uh gelto. g!gll0 dolte

co",.11I

,la,,,,..,,, ""1I<.,,n

11

I pod""a~. 2 C>lllal sa ."ano. 3 . ....,.., I . al l .... <'Ill_I.

p.Un._ 0 d"lu OIlOn 5 , lub k . .. ~Iodnlc a . pop ~ nl
P'''I . 1. Plod. PCP".t1ll p Je ~. f . J.... n....; dol la:
u'dulnl p ...)e k

Poda/li. k debeo. tI BnkOY;t. bjelltast. IIo.i~on

ta lan . It njella Se "u~ lja 1- 3 (najee~te 2) IiSC3.
koj, SU na dUlloj palel Jci. I cvje! ... a stDbljika koja
je krata Od ' isCova. Svi dijelOYi du.dcvka su Ijulog
I go,kog ukUSB. Cv]eCoyl su snlje! noblloli (poz ... ali
au prlmlercl kod kolih Ie perlgon apalla ru!lta.sl0
... ahu kan r. os e e Asehers & G.aebn.J . 5-9 mm
dug!. p ';ja!nog ml.!u . 10. ml.aJu jed... osttaoe eva
slo. Anlere sv,jell" Iii live!,..,., lute. Ploon lca tr<>d'Jeloa. u syakom p.ellneu sadr.tl ~ - 8 'Jemen!h
zamelaka. Plod je boba oko 8 mm u promje", .
kola udl'fi 2-6 mod.'h alame ... kl .
Ko.lst, So u s lutbenoj medlc lnl za II Jeten1e
I,e anlh bole",i. Sadr.tl ottovne gllkczlde i alka
loide. Oal'l85 ' .. maceutslca indulttlja p'OiZV<ld l yo
Ilk; b'ol prcpnr.lla. KOtoSli se djela balka. cvlelOVi,

V - 1(>-20 (-.30)

Om

Il

1041",,,,1>00 . "

Camp ....U
comp. nelltn"

w"' .... ,,~.

2J

occ:<,,"""

V .. '01-35 em

s..

S. H. !tH. S~. Cg. lo4a

V-VI
2n _ (JII)3f

S. H.
II_IV (-V)

h~O I podan~k . Ou'devak se mnogo c ksploati~

1'18 p. i. OOnlm slani~tlma. Ie je oa mnog lm mle511ma

Lukovlca dosls vOlika. do preko 2 em u P'<>mle"'. $tab llika u.pravnl. dab.la. sotna. gola
bez IISiova. preta!no so jednlm. rjade sa 2 evljela.
NlleIe 50 I pfimla rel sa <I';le evl.lno slebljl ka
kOja sa ratvljaju i~ jedno lukovlce (t. bls capum
Mello.s. & Graebn .l. tz lukoylce 50 .BZvljaju po
3- 4 p.lu mna lIoeal... a. p. l v,hu lupe. 4-13 mm
~ i.oka. lamnoz"lena lisla kolt s u (Sufi 111 k,e~1 od
cvlalna slab ljl ke. Ll Slovl ocvijeea 15-25 mm (Su'
g akl . (>.ojalovl $U dvospelol I aktlnomorlnl. Plod
jo lobolac ko ll s e Olvara $ 3 zaklopca.
Rasia na ""'Ictl m. hran ljl.. lm. neulralno do um J...
renO kiae lim. humoznim. 'aslros illm Ilovaslim I
gllnovlllm ze mljltllma od ... 1:lna pa do monla ... og
vagelaelr.keg polau. Zas'uplj . ... a ja u l!stopednlm iu mema I tl ke rama. pop lavolm !umama. u
klanelma, vo~nI Del me. no Ilvadama I s l l~ n l m . la
nlW mll.. Kala~let lstina vrala .8'(la FafJ",aJ/a PaWl .
RD"prOWanlana 10 u $.8'(lnjol Ewopl I ne Phi
nellme Iu a)evorOISlotoom d lle lu a raala naV<ldr
s. IRkSOn subsp. carp. Il eum (Sprlngj 0 Schwarz

p.o.ileden . No. zallvaljuju1 bn:om 1 slg urnom _

gOlallvnom .azmnohvanju .ijo t~" d'"lazi dO) I.l rol>Ijenja. ukollko !Ie oksplo ataclja pla nskl I r/Ltumno
IIvodl . Potlo su pel'Cbe la'macculske indus lfi;e
za OV"m " rogom ve llke u novlje v.ljeme u mneglm
!emllama. pa I kod oas. '",si,a Sf! pl .nla~no vz
galal'l)e du.devka.
Poz ... ali su kultl .. a,1 sa k'upnl jlm evjetovlma,
fulO prugasUm pe.lgonom : r. albos t.I. " ho.t. I d .
PfI.cdno ga naluimo u IISlopadnlm ~umam8.
~iko'omo ; k'avinama od nillno pa do b.dskeg
I go.skog 'e glono. p,ete~no u asocljacljama .at
reda OU(t.coFagolea Br.BI. et Vlic gor. RaSia oa
umje.eno su hlm do svjeflm. umle.eno hran lll ';m.
blago do umla ra ... o k'se lim. humoInim. asl,e.l
lim pjnkovillm. kamenilim Iii ilcwa"llm zQm ljl!Uma.
p'clef no na k. e njadma.
Rasp,os1<anjena Ja golovo u eije loj Ev.opl.
umje'eno; 10 nl Al lIe I u Sjev. Amaliei.

2n _ 211. ZO.

2.

(5yl'l.: r. Cillpelicum Bo.b .: va vagnari Stapf) kall

j. veel 1 sna1: ... ljl ad Ilpskog obl,ka. vetlnom 2-cvletao. a v,novl US11. ocvlj~ IU 2UII ia 0.
tulOlelenl kIlO ked ttpskog obllkall
Oslm ova vral" u nwlllarl so nalazl n. apecllltnTm ltanl~llma. tnlo u vrlo guallm 1IO!'>lI'acljom., I doll,moY"" Ijc lol (L a ..l1..... m 1..1 kojl 10
oCI pra lho dne v.ste tnalno v~1 (30, eo eml. a ptl
...hu s labljike .a nalazl (2-)3-7 evlOt"",
Nalazlmo gl u vegal""ljl mova,nlll III periodl~
no plavClenlh llvada I patojlka unUUot
a.
se/1am~ion nosplro. ." H.lt. u kole] j. Ila.lkce.!slleo. vlSla Ulazl u IlISlav popltvnlh "'ma oko
na klll ndlll rl/llka (Save . OfllV, I 11'1. Kal.kt.,,sileo. v"Ia a50cljlcllo leuc:o/O-Fru,nerum pBIvi/ollae ( angu,rUojl.a) Ollva, esta
u
slavons~oj tuml nmlD lulnJ.~._

'"'a.E.

r.

".

GALANTHUS
NIl/loll S L

IRIS GRAMIN EA L
Fam. I,Id,elll

Fam. Ama'rlridDtU&
(,ul>Oor811 )

~pe.unlke)

'a..,ruh lanko llonl

VI,11l11l1

T.DYt\Ollstnl perunlka

Mati zvonok

WVMCIW nepV"IIKD,
TI:Cllo., uClla

KO KII"C

UCPy" lIK3

Snowdro~

GI ...I...-.I I~'
IIII OI ... r.....
Ol n5<_nllll.
Illde ,In'

PtfCe''''g t G" 'n''''

d H nolgH

Sellnocgl1>c:'"l>on
For." , t>lJc ......

n"""""",,,,,. "..' ..... 1

zt

v. HI_IS (--.30) em G

S. H. RH, Sb. CII. 1.1.

11-) II _ IV (-V)

lu~ ..... ln. 1.... 1101 ... 01,."., 3. g lnoceum I ond_ ... "..
~ .".n., S. plod, p<>puotnl p' ")o ' , I.
ploa . . . ".".. , _1 ) _ .0 II Wone

pra'n'el . "VI

VI.,bab. )0 nalranlla p,oljolnfcD. CeliO tvlcts

Jo! dok Boljag nile okopnio. lukovlc. Je oko
1,6 em vlla ka I do 1,5 em ilrok8 . LTsla,,1 S~ u v.I
jome evjeta,.,). 8-9 em duoa~k l I 0,4-0.1 em !I_
fOk l, U olnQvl 50 dOdiruJu. Riede se I US'OJ", p,;_

m/ercl sa dva cvJelna Mobl. koll 58 'u-. IJa)u 12

10dna lukovlce (I. bl.eap u. G. Beck). evletovl s labo ml.I!... PIO(!nlca de:> oko 10 em duga.1ro9,adna.
u Iv,kom praline!) saClrtl vi!e sjemenlh umelaka.
Plod )e (obolae, II 118dllu 210nJa 1ul"2.lon, mun,l. Diva,. "' S If I ~.va . Sad";! ollkO)lIko. 3-4 mm
duglh, sviJelllh siemeok!, kole 'lUnClSO m.n l.
S obzlram da 10 II narodll ~om . oml!len. bll)k.
testa se ltulll,,". u bdr.ma I vrfovima. PI je 110'
ga pllao!e n!eoe aulchlooosli
nak lm leml/ama
Evrope problematlCno.
Nal l.1 ,I u 1I,lopldnlm. mjo!ovl!lm I ellna f'

s kim tumaml, od poplavnlh nlztn,~lh Aume pa do

s ubalplnskog reg lona. U Alpam. S8 penJo I dO
2200 m nadm. vls lna . Rasia na n jatlm, raSlrn,
11m. hflnljhrlm. blago do umje.eoo klullm. hu
mozn lm, Ilovaslim zemljl!lIma. KSfakIO,,",,na
V.stl .azn::dl OUB,coFegol&d B - 81. 11'1 VIIII'911'1
Rasprostrlnjena jl 00 Plrlnll'ja, proko F,eneu '
sk., $vljc ar$ k . l1all]'. Ju!n" Auslrljll', "'edal s~"
8a lkanskog po luO!II",a, Kalpala. jugozapadn" R~'
slJa. Po lja k". K.lma. Ksvkeza do Mal" AlIJa
U jugo lslonom dljelu ndo lemljll' IDSI~pllena
5U joA 2 l ulohlon" VIS1 11' ovoga loda ' G. g'""'uo
Orpn. (Syo,: G. tJu!ga,/eus VII'lln .: G. g'KII" Ceo
lak.) ~ljD je lukolflca 1,6 em v;soka I 1.3 cn. i,
,oka. U <loba evjelaoj_ Ii s tovi su 5-6 em dll;( ,
0.5-1 em 'I.oki. UlUka"1. pI! osnovl pllijubljcni I
fljll'bu ll. Drug! vrSla Je : G. e lwelll Hoo~ . koJft ,010
ndlo vetu. 2.5 em vlso ku 12.4 em lr.o~u lu~ov,eu
LlSlovl !Ijcbasll , oa vlhu S podvljcn lm rubo",m8.
U Bs nBvI Jed," d.ugog obullY.taju. DuO' !U 6-8
Cm 1 1.7- 2.2 (-3) cm !I. okl.

s. H. aH,
Y_Vl

S~,

CII. "' .

Pod9nak votlno m k tak I lanak. 5 1ablilka us
prav ... a. sllsnuto I dvoluba, kilts od IlsI""a l ..
lIovl pIJoln.lI. 5-10 mm !trokl. oko 50--70 cm
dugl, podljll'taju na 1I!love nlk,h !lrok()lI.nl~
I'aoa (ImIIJ. CvlliOI'i IU dvolpolnl. p.avllnl (Ikll.
nomoll nl) po 1-2 ollaze 10 prl "thU alabljlke. nO
d~;lm (do 6 cm) d.lklma. Ocv1jete se nSloj! od
I> 1I,11. koll IU prl dou mQ4u, obno .ra,1I CVllet
Ima Ifl pratnlka, PIOOnlc. Jo Irogladna. a "tal je
rlllg'lnjln U 1.1 vellk". p1101n81e, 'trok" olu'ko
kOje lu o\)()l"na POpul "jenlt . Plod 10 oklli/enl,
Jnlougaonllo\)()l.c (~al>urD).
U ve.1 sa ,,1,1 nom blliko. bojom lIalltl pe.lgo
na, I" 1.1 vezl u llInom 11110"" II prirodl )0 opl.
IDno ookollko lakso na. klo npl .. I p.a .. docJpalu.
ISch",) G. 8ee~ (51n : ! pseudoe1pe,u, Schur;
'. g,amln". L. s~lI.p. PS8udo<l1P11"US (Schur) S06]
korl j" rebuSloljl (do oke 70 em V 10k) od lIpskog
obllka 11110,,111.1 mu dvcIalruko dull 011 s IIt)lJikl:
I. 11111011, G. 8eck, ~IJa JO slabljika do 35 em vIloka, a IIl10vl .u 10-22 mm iI.okL

Zu1ullijena ~c 1.1 lennohln m l'IOIIMlo'm t ..

mama I *,I<llfama na t blaOll l'Iumo(olm PI' kr
v1l1m 111 Icamenlllm lImll'''>lTIa od IUl 0" II do
brolkOil ~e<;Ialaelllkog POJllN
Raap,ol""'J_ I" 1.1 (emll"m" IUl",

E~'

100 apllllj" do B"I~aoa). IDr,,., 1.1 M /U"

Kavkazu U mooglm zemlJama je pod "rll.

JOt
, .. a

v'~le :A luP len

It'
aulOhlon,h "rill "',-.g lOde no .. e
.u llanovnlel ~ameoj.' .. k,1'I Pflt,,/aka, ." .. II .1,.
new,lIh obrona"'. popl.~n'h I.. ao& j! pi... NcbN

U natol IIml)l, OIIlm ew"

tot

nc!~o\l\(O

U P~I~o~>ma I v,I(J\oI"'1 IPgalllu .. bIOI .........

J ogzotll:na WII" rOCUlI'" <I ..... IU ~"" a
v,wkoj ell",,1 b'Oln, ~ull ... rI Od IItI 1l11boota i't<:>I"t
Iku~o. elallor, kOjl ~ ~1IOI1t' P'O"'" __

'"
CROCUS
NEA~LITANUS

TAMUS
CO MMUN.S L

MO.d. & LOisel

(Syn., C . ornus Hoi
ya nflIJPOlilallU1
Gawl .)
F6m. /1/d6~fI/J8
(po,u nike)

".

Dlo.ocoleaeeae
(bljull ..... il
Bilull, kuh,
crne kuke

NaVldnl blJuU
Kat ul\. b l .. n,
bmd uia

UPII"

.\()3a,

SpomladanSkl
tarran

Block Ik)-ony
",mmun

C'OC:U'
So "O.
Fnl~II"1l'

1.0",1 ...

S<~"

S.,'."

TOml'O 11.n.. o,

Zollo ..,,,,
IUo+p"N

()

21

,\OM"a

pc"""

V .. 1I)_ ' ~ (--<0) em 0

o"'ocot\~oIO

T ... \<

21

o(; .. "'.,..., "".~

V _ ' .s-.lH)m G

o()
DeY.'.
dO'I" won.: III.... : _,.e ... 0 ....

1 lu~o.lu. 2. .ail,"'; evil.., J . uzdu.ift' Pt~.k

b",k., '

Ik

AJ_n ....

Keton spada medu prv. ,")esnlke prol)eC8 II

n,flm I b. dsklm 1>,&<II_lIm., 00

1/

vilim

r~ lonlm.

c"I&I. pctel kom I , .edlnam l)ol e, I 10 liZ snjef

nlk" gdle se lek 010plo sn l)e" .
GomolJI SII mil oko 1- 1,5 em II prom) u. CYJe10...1 SII 9010VO prlzemn l, Li stie) acyl)e':. 25-010
mm 0;I1I,,8':kll 7- 13 rnm !f lak!. pr/ dOli medUSObno
sr.sll II dugatku ella" ~,igon . KOd potpuno fUvllonog cvlJet. njuka lucka nadvlsuj_ p $lIlkl.
NjU$ka je !utonallncasl e bole. NallZe se pr!.
mje,el U polpuno biJ .. llm lisliel""8 perlgon. U. nl_

n utl Do." .). Plo d Ie lobolac kojl

!Ie

Olva S ,,1

zaklopca. a sadrtl vlie sjemenkl. koJe su cko

2.5 mm du".fke I aka 2- 2,2 mm l iroke, gole.
Imo "rl(l !J,OkU okolo$ku ampll!udu. Nalazlmo
ga 1/ lis,opadn(m I mjdoviHm lumama ( !(katama, Ul rubo .... !uma , na ~umsklm p'o.gallma I

S. H. BH. SII. '=9.

('I-JIII_I Y
2n _ II. 31 1---3lI

"'.

prollekama. u l lvlc ama I yO<:nllclml . Ie nl livedama od nilina pa do aubalpln, klh I alplnskih

.Udlna. R.s te na s vld lm. hr l nlj lvlm l emlll!lImL
AUlohlon je u Mklm l . ml)am. lutne En opt.
NI Isllm alanl!Ilmaste I v,Sla : C. aIb/IIoIUI
lKII.) Asch.rs. & G.ubn. kod ko le SU 1III It l caljata bijell a Ijublturom c ljllll, 8 nj u!.a lutk"
koja je nl.lneasle bole, ne nldvlsuje .nl . U
odno.u na bolu IIS1Ita (II;'Iljeta In.' no vI<I (~
110 na llazlmo na papulaclje u kojlml so 185'uPIJenl p,lmj.'cI s. modrol Jubltnllm perJgG/"lom: I
wlolac.. O8'g.,.
Na kam.n!.,sklm p d nJ.elma. Ie u le.molilnlm
tumama I tl karama I.da Qu. ,c,' a/la pubO$cenllJ
8'.-81. n.tl temo I ""ISla : C. y.rleg. '''' Hoppe
IS yn.: C. Tel/cull 'US Slev.) _ gomolJI su sa g. uba-mrehsUm o molatem. a IIslltl perlgona IU bjelk.srollubltuU, 11\I.nl sa 3 (-5) lamnolju bll!&slill
prug. ; C. d . lmaU eu. Vi$. _ gomolll .u sa fono
mrdutlm omeletem, 1IS10Y! perlgona su modRt' jubleutl.

S. H. BH. $b.

I'V-)

'=9.

lola

V_~ '

til

Podzomnl d'o mnna . IIOmelJa~lo odebllao. dO, I;futl eeSiO dufinu 20-30 cm I 11.lnu 5-11) em.
Spolia Ie lam".,omed. Iznul,a tojelitul I. mnogo
IJepljlvog saki. neprllalnog je ml,I.1 I IJUIGg go'kGg okus . Moie bl ' I ,e! a ~ po nekolillo kllog. ama.
Slabljike lako duge. lanka. obavljalu la uz tltollo I
manIa d",ato. UIIOvi gol1. ' Mill. SjB)nl. po obhku
vooma v.rljobiln! (I'lasti. GIlmulo-Iai.s ll. I,oogl.sIO,.casll . na Vl hu ulllj""l, nB oonovl eMIi.
rJeOe su Ilslov!lrolapl, $& vel' kim zaobllan!m botnlm lapovima I Izduleno-l8nCaru, lm srednllm la
porn: t. . ub " lIob. Gun. Mladi 11110," sa upalrebIlav.lu u nek'm 1I'lj.. lmo .. sp.avllinje salale
CyjOlovi SU lednospolnl I dvodomnl. sk upljenl u
r.hlo pazutna grozelo .... . SY! IIsli.!1 oc:v'jeo!, zelanhsll. hl.kl sllenL Mu lkl C\'llBi 1m. 6 p",~lka. a
fenskllmaJu lu.k I pod!ll$IOm, l'og'lldnom plodnleom, kOja u SVDkom p'elineu .... drll po 2 slomanD .. melkl.. PlOd Ja so6na, mosnDIa, 6-11) 110m
debele bob., kOja la Olroyna. Zab1l)oJcnl su srnllnl sl utaJevl, naro6l1o ked dJKe.

I.l na. odnoJ medlc;lnl v80ml populi'''" Irle~

roo!llo p. oll. liij... I .euml'Qml.. Upeo'rObll'''~
.vJe! ko. IJon. a .jeda mlldl pupeoljcl (1_.1r " ....
af gomm.}. Podzemnl dlO ..dr!, OOII"~ to
.hnl u koloj sa nalva veoma ""'UPf" I ...." .,
Slall kalelju", oksel.I. 1101' OllledU)" ~ol" "
nlem bolnog mJest' nl r,jelu
RUle nD I Vjel,m, hranlllv,m. nll ,r '" bl&Q:o
humomlm. slJel\C)\l,lIm I IJcrooaslim zorn'l ~I ....
nillnl p. do Indl~og .eglona N.tv,mo iii" It
)<0111110 lIs,opadn'm turnama I i,kl'."" ",1)(1_
Auma Islrtn,m lI.n!!l,ml. narot 10 u !)to"'....
elllol)lm. unul. r IUllld. OllOteo.F'*9"'<:~
AIlPIINI'."len je u IIllUllskom <1'11111 .....,..
Ewopo (" jever do Bolg'" I Errrgi . tl Sled<r
I julnoj E.~pj. J\.II Kan.f'~ m 0.1 .. __ "
K. vkalU . u M A"II. .... ku If."U .. II
AI

'"
LUZULA SILVATtCA
(Huds.) Gaudin

LUZULA
LUZUI.OID ES ILamk.j
Da ndy & WllrMtt

(Syn. ' L. maxima

Lam. & DC .. JUIltUI
./lval/ev, Huds.;
J. lal/l"l/u. WUII.)

(51n.: L a/blda
\H"Um.) DC;
L nDmO'''''. (Poll.)
E. Maye.]

Fam. Juncacne
(Iltovl)

Fam. Junc.ce"
(silO'll)

MI. llnlca. bekici

""lIka

Dekici bJ.tkn' .

a".dne beklca

Delkasla baklci

W y,"C"" W:IIU

Se.\ llIat"

Oreal

I.u,u'" fIU'H lUlU II.

lv,wl. do. bOoqum

WOO<I'U'~

WelSllcho Hatn. lm
EIIM> l\lCclgla.

~u.ul. d .. bol,
Wald,H lln.lmH
f'~a lucclol"",

~,

II

V.:-IO (-8CIJ.m Ii

S. Ii.

eli.

Sb.

~.

Ma

IV_V (_VI)

2n . n

,,10 II" 2 h ...,.,1 pOligon" l . ""I.kl lillie perigo",".

~_ .I ... on~a

glod.

Alzom debeo. krllak. horizoniliao. riletko pru1:a ' 10 lone. Siabljlka u.pr~vnp. prl dnu oko 2.5 do
3 mm u prom)aru . USlovl o.nove do 30 cm dugl
I 6-12 (-19) mm ~Irold. k.ull. s)a)no lamnOlel"n!.
Cvjelovl 3-5 mm dugl . d'lOllpolnl. sakupljenl ou U
sastavlj"ne. 6-15 em duge. faSlrulte paltila,te
cvull ko)e Im,ju obllk rahilh meilica. O-evijete pa)edinoll CVij"l" je sasta.llen" Iz 6 malill .medlll III
crven".medlll k,,2&9lih IIsll~a kG); su na .ubu
bllelJ. Ima 6 pra$nlka Ie nad.aslu pl"dnlcu kola
)e jedn"g.adna I sadrtl same 3 s)emena nmelka.
Plod Ie 3.5-~ mm dugl. kesten lUlosmedl. s)IJnl
I"bolac u kolem sa nalaze 1-3 .!t"e. slalne.
IBmno.mede. oko 1.5 mm duge sjemcnke. Mllmekoh","a biljka
O.lm tip.kog obllka subSp .lIvIUn. undo)
lomljl jo laSlupt)en IN"n:subsp . le~. t (Tausch)
A,chle. (Syn.: L. ,{ebet! TaUSCh) kojl Ie lnaln"

manjl o-d lipskog Obllkl. Ima laoly slabtil~y. II

st,wl 5U mu 4-5 (-7) mm jIrokl c.jetltl .u do
4 mm dugl.
Nal~e!te Ie znlu~IIena u acld"t11nlm tumama
sm.te. Im rfe I Iete I klekovlne bo.a n8 slllkllnoI
podl"zl 111 na dvb,,~lm. Isp'I";m z"ml)lltlml
Iznad k,efnjaka 1 dolomlta. To $U tume "buhvi'
~ene radom VacclnloPlceatalie (Paw l.) em.nd.
Br.-BI. Tako Ie ~eSl9 II ~;sllm sm.favlm !umaml
u p"nlkvama I y~a lama In. PlcefllUm croallcurn
mOil/anum H'lt), ullm u suba lplnskoj iumi sm'o!e
(as. Pieafltum croat/cum subalpinum K-al). U
jvml bak ice vellke I sm,fa (Luzulo s/lval/cal PI
coelum M. Wrab . u !uml jala I sm.fe nD bioI)'
vlma (CalamagfNllo.AbleteWm H-alf. u klekovTrII
bora (Pinetum mughiJ. u aeld"lIlnlm !umam.
bukve unUla eds Qusfcolalla roborlp<ltr....
T~. [npr. u tuml reb,a~e I bukve (Blecl",,,F~
tum H-al I d )] . u !uml m"lI~e. munlke I d,.
Rasp,o sl'an iena je v zam ljama !Ov'''P'!. z.lI ",
1/ M AlI)I. "I Kavkazv I "a oslIVII Java .

....'g"""

O>o<wu Ooporo;u

0."... .\1 ....

21

V. -alJ-75jcm H

$. H. BH. Sb. Cg. "'.

V_VIII

201 '"' 12

Alz"m k.atlk. h",lz"nlaJan Ijetko nlL,,111 sr,,

lone. $let:>ljlka usprovnl. dosla lan ka. glotka. LIst".l 3-4 (-6) mm t)."kl. n;! . vbll sa gustlm
(iuglm dll~lcama. C"le l"vl malenl. 2-3.5 (-4) mm
dugi, dvospolnl. Llslltl ".:vl)etl lasv!m bllall
!Imel) III p.ljavo bllell. poneked futkastl. erven
kutl . baka.nfI.me(i1 til e.nflsmedJ. P,dnl~l 1:1I~
kasll. "al~d~e 'Iodetl III na k,alkCl) drl;cI Plodnlca Ie nad.ula. JednOll,adna . sadril 3 Ilemoni
zametka. Plod je lfob.ldl. s)l]nl. kestenjut"smedl. '"ba l l~ k"jl Ie pllbll1n" lire dvllne kll" IIsH~1
ocvlleta. Sjemenka Clko 1,2 mm duge. sjajne I
1I1&lke. keslenja5lOlme(le. MI.mckohClml bllika
Ve~lnom Ie %lstvpljenl u acldo!ilnlm zajlldnl_
clm a ,lIda Vac~{n/"-Plcaeta/I. PI...,I. emend.
B'.-81. Ta1<o je nalazlm" u luml )ele I ,ob,.~e
(BI8Ch/lO. ~lI/arotum HIII). II m"nlan"j tuml ,mrCe
\PlcOOlUm cloal/cum monranvm Hol). SubllplnSk") tuml sm,~e (Plcee/urn Cloat/cum subalpfnvm
HII) I dr. Zna~alnl )e I v Ilst"pldnlm !umama
na eksl.emn" klnllm lemljlltlmo np s1l1klltnoJ

pod'".1 III nl dub"kim ls~rlnlm loml)I'llml ,.,

vllanlm ne k,at:nla~u III III dol"""l1u TO au 11]ednlce obuh ... ~e"e llId"m Que,cal./,a ro/K",pOlraoll Tit- Tlko jl fft!l11 v ~eSl_,m tuml'
ma (Ouerco,CUlInerumJ u !vml ralllle. I buk"a
jBllch",,-Faaelum H-II). v lailldnlclmi lUlU"'"
Faaerum H.t. Ouorco-Balvle/um T.(. I d, Aura
nil potuslenov'l,m III Ijonovlhm stanl!hma ''''
luboylma 'urna. 'urns~.m p,osJ~kam._ 'Iet,""... a
sn]~"lomlme. "jauOIZYI"nlrna j ."tn,m Ila"<t1o
ma od nt.illl PI do subJIlpllllkOil "~e\.lcl)s~"IjI
polasa. t 10 na 5Vjebm dO umje,eno '''111'm. \1'
ullm III ekStremno k,sellm nmll'illml
Aup."snanjlnl je u .emltarna Ev.ollt
Cllm (lVlh dvaju v.111 roda llilUI. II nat,m
tUmaml jl lallUpljlno tot "e\"I.ko .....111 \011
lu I"a InCl1U10<l k.sahll lernll""

'"
CARE)( I'NOULA
Hudson

BRAC HYPODIUM
SllVATICU M
(Huds.) P. B.

(Syn.: C. mUima
Scop.)
Fam. Cyporacefll
(tlljo.l)

(51n.: FOSliICl
silva/lea HudS. non

Poll.: Bromus
s)/'r/ellcus Poll. ;
B. dumosu! VIII .)

VlsoIcllat. oJlrke

fam . Gramtnaao
(POICO"O)
(Irave)

Pravl$nl !a!
rO,\C~HI OCTp ltK a

paljah i umlka
Gozdna glolll
& .. ywll".

O'ooplng SeOIIO
car.. IUlcM) I ",III,t,

51"~"

tll"" .. S~go
Clc<n<~ ""'"'..,.

21

V . ~I2!3c",

Wold Zw...k.
!;o,....,~<*O

1I

V _ _

....

~raI>.

I-I:/OI=

S. H. 1'1. Sb. eg. M.

S. H. OH. ab. ca. Mo

V-VI

:r.. _

:r.. " !oS.

Stab tjl ka uspravn.. oitro Irouglnta. glalka.

gala. mnego dub ad tI,l(lva. k(ljlma II (lb,asla
do vrha. U,na ptoJh 10-16 (-20) mm !Ir(lh
krula. najte!te Jako hrllpavlI. nil fubovlma SaYI~
lana. na don)(ll 51'1101 plavozelana. Inrlo,aSGenelja
spslavljena Cd (3-) 4-7 ,azdv(llonlh. IInoalno-yal)kasllh. 5-15 cm duglh 10.5 cm !1rokih vlsatl h klas(lva. u kDjlm a so uz s Y a~1 C'ifllot nalnl
ma ll zallstak u ot)liku 1)uska. Termlnaln. 1-2
klan su mulkl. a ntan kla$Oyl au lens kl. PI(ld
Ie jed noslemenl. (lk(l 2 mm dugl. smedecrnl
o.dtlt.
Najtdte Ie n.lezlmo u poplaYnim h,n lovlm I
loh,nim tumama. na rul>ovlma tuma. tumsklm
prosja l< ama. uz pUlayo. na .Ialnlm. hranl/ivlm
1I0.aslim ill plC$~ovl l o- 1I0""sllm zaml/ lllI ma s~

Fol ... Il,_

d tIOl.

B' '''~~fI<Hl.

""nelonl'

eo

Isoklm nl.oom podzamna vodo I na mlaslimll

kola a u pod utica jam pe,lodltnlh pop la.a.
Oekorallvna vlSla koja so uspjdno mofe kOfislil l u hortikultu,1.
Aasp,osl,anjena Je u sradn)oj. rufnoj. rjede u
slevernol Evropl. u zapadnoj Azill. na Ka_kazu. u
AI!I,,, I No.lma.
Rod CalIX Je tlredltavljen U natoj 1I0ri , olikim brojem vrsle kale au zallup!lane na 'az lltlUm s l~n l !Hm8 . Od (lnlh ko la livo u !umamll 51>0mlnjemo _"IU : C. I lIvl llcl Huds. (5yn. : C.p.lUI.
Seop., kola dosli!e vlalnu 20-60 (-70) em II 11slovi SII fol 4-7 (-91 mm llrokl . 101i0Iesc~nclj.
sas!a~ljena ad 2-6 VIla uSklh. 2-4 em duglh.
lensklh I<I~slta I sa ! ('jade 21 usko valjkas1a.
do 3 cm duga. mu!ka klasita.
Nalazimo Ie u malolilnlm liSlopBdnlm I "ljdo"
.llIm !umama ,eda Figalel/a Pawl.. na rubOv)m.
!um uz !umske pulev. I 10 n. s.leHm. IIran ljlVim. neulra lnlm dO umjerano klsellm. humoznl"l.
Ple-s~ovlto'kamcnillm III 1I0V8Sllm zeml)l!lIm .

VI - VIII
1

5UI.bljlka u'p,avna. dlaka.a. LiSlovl plolnllii.

do o ko 10 mm ! i,ok l. go ll III s "Iel klm. dUl/lm
dl atlcamo. "mno>e lanl. na nalltlu I bljollm <;anualnlm na,vom. Jezitak (Ugula) dO ~ m"l dug. no
.,hu ,ujetan . In lloreSGenclJI 7-15 cm duga. I
5-10 klasov o. Klalltl 2-2.5 cm dugl. p,eldno
val lk 8511111 maiO spllotle nl. svllello!elenl. II ~ - 1 6
cvlctOYft. Obuvanac obltno 1-12 e m dug . u,ko
la neotesl II. do 15 mm duglm, o'lam. kole la
kad go.njlh .:vjelo.1 dule ad obullenc:a TUak
Ima nad,asl" ploonlcu I lodnlm IJe'rHmlm zam.I"
kom. p,a!nTe l su lull
Opluno nokollko Int.aspecljl~lh obllka u \/iIzl
18 ylslnom bUJko. b,ojam C'ifj elov, u klasltll 1111 u
va zl s vetom 111 manjom dlakavo~u
Zaslupllona la prele!no u poplavnlm ium"ma
s.ja!;m IISIOpadn\m. mlo!ovilim I tellnarl k,m
Illmama I llkll,ama rIIl..oda OuP,,,o-F.,,.lIoe
B'.BI. 81 Vllagof. no h,an ljlvlm. blago dO umFereno . Isoll m. humozn,m. pjesk(l Vill m III 1IoY&lI'm
lam1jl!Ilm. ad nizlna pa d.:o sUDalplnskog poj ....

Rup,o$t, anlaNl ja gotoYO II "'Ialoj [YH)pi

jednom dlJelu A.vJe. Ij~ AIOIel.
K.lnat
. klm OIOOImll I u Jep.nu
U O~vJfu .Oda 81.C"11JO(11~m vdno la SI!O<M!'
null I . IIIU 8 . plnnatum III P" a.all. ISy"
8,om...- Plnnalu.s L I ~OJa p'elalno , 'a ......
plOdmm IlVada"'.. II medlrna la u v'jall '" ."
mlma i .lkI,ama od n'l'na I'Ol do atJb,olP. ..... kog
'v~,m
vegellclJll(og poJIlN I 10 01
bl"!JO dO umJIII,eno k'N"m """""'",m I .... ,'"
PJIIII~OVIllm. kam ... ,1 m '" ,'.00 1o' &lI.m 1_
Ilillimll.
Z. ,alllku Cd P'OII'lOllM " 'lie 11ll"'11 PO,ua_
n8 .,Ijela. IIIIOV' IU loj 1.,!ttlO'II.." o ~ o ~ mm
6lro~1 ~I .. ~I lu (,n...In,. 2 4 em dUO' usl~~
Ijln, ad 15-2~ cY'l.la I .:tJe Jo"
0<.1 01><1

Mad."

_,e,_

~"~

.,K.

'"
S ESLER IA
AUTUMNALIS (SCOp.)
F. W. &:hullZ
(!>yn.: Ph/eum

au/umna/e Scop.:

S. eloflgllle HOSI)
Fam. Gram/nue
(Pallceae)
(Irave)

MELICA NUTANS L
(Syn. : M. monllna
Hud,.)
f a m. Grem[nflae
(Poaeel eJ
(Ir.ve)
suzlea . m.kut
ponlknull
Klma.la

01 5111ca. leunslu!
vllovlna

Aouu:,

kra~nka

KplrllOl.l lltja

W:lllJlI~3.

cccllco<a UlnulI'Ka

>.Iou",.I"
~bSlBloug, ...

Ho,I>5IEllongf
C""-"p". 0<'<"1, ....

2!

I.'

~d1 "-.

V .(30-.~C"'

N:':i,~~

N' ...,d.. PotIG'"

lI<p ._"~

I.,,,,,..,.,,,,n

"

O@

s,

~ . 8~ . S~ .

(VII-) YJII_I X

LlSl0V/ oko 4 (-5) mm !;, okl, na pov lnl I na

",boylma r.pay(, pla-It..IOlelen l. Inllor ..:en~IIa
Izdufone, do preko 10 em dUll. I ok(l 5 mm tlrok . KlpslCl ekc 9 mm dug!. saslBvljenl Od 2- 3
cvlatita, najtdte bjellasU, pomalo lamnoljubl-

tasto nahukanl. Obuvenac !hak, oke 4 mm dug,

7 ililce (norave) od keIth su 3 late tslaknUIe.

na y,hu sa 4 mala taklnlas,a t llitD I Jedn!m ja-

sa

tim. do preko 1 mm duglm, os)em .

Naftlt!te 10 nalallme u medlle,ansko-monla_

nom I lubmedlla ,an skom pod,utju llavog III.

stog K,ta.

Of

Mlllq\HI p.""h"

Ka . akterlslIna vrSla SVale OslryoCsrplrtlon

orlenrolls H-al. Natl tamo Ie II za)ed nlel cmog
gratia I jes.enske talih (Sosle./oOtltyelUm H-a!
et H-Ie), II tum; h,uta medunea I bIe1oo.aba
(ea/plnelum DIllin/ali. (:roarlcum H-It). u zaJed-

Cg

(-K!

nlcama : Aeer/-Celp/nelUm or/enlal/5 81etlt A lit

ku l lt. DloseoreoCarplne/um orIen/ails Ellotl~ "
Lakutlt. Ruseo-C"plnelum orleniaUs SIKlt A
la~utlt. Cesta Ie I u ne~ l m 1.1ednle.ml SVell
Fag/on iliff/cum Het. Tako u pIlmorskoJ bukoYOj
~um l (subas.s. F.gs/um crofllieum monlfln"m set
lerlol05um (a,,'umnal/s) H-at. Fagelum sylval/ell
(.mOfJIenegrin"m .) ,,,,/erlolO$um 8 10tltj kola !-II
naposredno "a dovezuje ne tumu ernoge IIr1U I
jesenska hilke. a .dlrena Ie nil lu!nlm obion'
el ma d lna 'sk lh plllnin a I to Illmo gdje se osl.t_
ullcaj meditera ns ke I submadileranske klima. la
11m u uoel laol)1 Aeell oblUsar'Fager"m FatHlanit. Fuke.ek !. Stelanovlt I dr.
Kao Ilrazltl ka lelili. J,"ens~1I ~dlke rula na
s uhim III umje.ono s uhlm as lrasitlm. p/askovllim
ill klmenllim zemljlll(ma .
Ar~ al eve V,Sle )e r"I.llvno m.ten: od Islotnlh
Alpa. p.eko din.'Sklh planl". do Albmnlje lendGmltn. vrSla Jugo,tavlje I Albanlje).

S. H. BN.

,-"
:!n _ l!

so. Cit.

M.

Rlzom lonak. puzKl. ponekad 'an'lla 5tolene

Siabljlka usprevna. ok'uglasID. panalto millava.
dlaka"8. lIs lovt oke
mm "rokl. , oble
s lra no dlakul. Jezi~lIk (lI~u/e} ".10 k.e,.1<,
,med. boje. Kla5!tl vise (lmell na Ivollm s lapkem. vetlnom p.ema dol)e. ,kupllenl IU u ,.Ille.
do eko II) ~m dUIiO. meilice SYOkl pojedlnl klasit udril oslm po 1-2 dvospolna plodna evllale
I jed &n zakrtllDIi. n"plednl evl)et na dr!ci kell )e
sasla vljen Iz prllnog obwonc. I kotuljlca. Obuvonae je zelenkaSi. p.i vrhu teltO e.yonk8SI. lanak. s 5-6 1-9) tilleD. Tu~ak Ima nad.aslu plodnleu jednlm slomenlm zametkom 1 dvl)e pareste n)utke. Op.a!lvan)e Ie posredslvom vjeue
(afl8rrwl/ti/e}. Plod j. lednosjemenl nepueavac,
tn. lI""no u kolem je sJemenka tVrlto trUI. . .
usplodem MI.mekotlouul bllll<rl
NDj~dte jo nmlaztmo u ItS'opadnlm '"mame I
!lkeUlma un" '.1 kl e OuetcoFagerea S . SI e l
Vlleg.r. n. rubovlma !um lumsklm ~istlnama I
prosJeuma od nizona ps do .ubalplnskog vega-

"-5

t.

,uu.&I: l.otI ....1 r, ... """11od0

.... "',.,, .... 'I.t

_'~n'

I ..

p"',," , ....

laeljskeg pOjasa Ralte p.ete1no '" '''I".Im. ,..

lresnim. neullatn'm. PI"kav'l,m I 11000.~t.m. hu
moznlm zamlll!l,m . vet,nom na k'etnlac!~ol pod.

."

Ruprosl.anl.". Ie u voc.m d'IOlu E"u~ I

n. K.~kllu PrlPliGI wbbo.Ult'IOm II -""" ~h
Ollm o"e Vl"$'a u n.i m .... m.m.
' ....
sUSfeo!amCl lOS &hledeo! ,.'a 0't0g~ rodll ..
u~"lora Ritz kod ~Ol'" ~I_ UIO'~""
)&dnlm lart In,m !dYDSpOtnlml O'<Ilalom I 1)1,.... ~a ,.
smed$ClVena. doda od obuvtlnci ~. II 10.<"1. I
M. pk:1a 1(. I(och !S~n M tl~r ..., L va ... ,,,,
II Groseb 1 la bllla",,,a b, Ikl ... Oil ,rna Gult Iet'~lk f/'lIu'lI) /o~o 2 mm) bl.'ItUl bel, 00..venae Ja de,bOO. 1)llln .~. 7 "e,a.." 1\ 1 ca
Oslill ""Ie roDil Mer",a ~ole .... al"",,_ "
ndo) no.1 IY IIlr\O;"fI'C' ~_I''''''h ~,aka,
IIjenov'hh oo.OftIIkl 1 llotn,h 111,,<&,a

'1"'.

..

"

AVENE lLA
FLEXUOSA ILl
Of

FESTUCA OR'IM EIA

Morl . & Koc;h

ore.

(Syn.: F. meln!ona
MB .. nCln Savl;
F. s#v/frka HClst.)

[Sy ...: Deschampsll

III1XYC\.S1 (L) Trl n.;

Alra lIexucu L]

Fam. Gr/fmlnue
(Po.ceae;
(lfaYfl)

Fam. G.am;nUllO
(PoaCIIU)
lIravaJ

Yluu lla t um,ka

Go.5ke bllnlel

Vljugesla masnlc a

n";:III11I1CK3
DA"caTM3

CUllcn:! 6:ull K3 ,
cuT,,:! Ua:lIl K3

W.>,), ttab"il,....
Ca",,~.

TI . . ...."

G""~Tlng.," SC~'"r.

DtnlSchmlol.
Pa"k:o <"".'lIno

...

F',"'I" <1ft bel.

BOflI SCh .. I.....1

0.:." ..... Gcrpo.. .

AI"""". 'C....."OOf.. ~

21

Zl

v .. :/O-I 1-70) om ~

V . 111-110 C-'1IJ\

CM

t!

@o
S. ~ . at!. SD. "'.
VI-VIII

S. H. 8H. Sb. CII. M.

f\'1-1VII-VII I

10> . "

~ . "

I '~k"..O (rog"'"' n......"..... I '~"Iod .. 2. pop'~nl

1 . kl.oIe ~ pll leo. 4. kl ..rt .. prJ.. t.

alplnskoj !uml ,mlto (Pic"e!um C:fOal/cum mon-

"'..I"" II.t..
,,-

'"nUm H-al I PICOfI!um cleal/cum sub/flp lnum H.,I

SIabJ), k.., lanh I nj..,ine. o krugla. Llslo ..1 ys kl,

0.2-0,3 mm y pfomjefu. smolanl. ~ekJn)a .. l. SNCIzolonl. Klasle( CI~O 5 mm dU.\II. d...:>spolnl.
U nde) IIClrl, Claim Ilpskog obllka v.,. 11 110..
I<CI)I Je 50-60 (-70) em vlook I u rahlljom I !J.
fClm meUlcom I !ulC1sme<llm klaslclma. sus raca so
I laksoo Va f. ..... nla na Pa rI. ko)! )0 nlli 0<1 prel.
ho<lnog (20-30 cm .. Iaok), sa k.aC)m . all nrito
jI.lm n"ovlma. zllljenljom metl le<:>m. a kl ulcl SU
In lenzlvno Ijubltas!o nahykani (. je d' a bje l le~snl.
Prvl Lakson Ia zaslupll"n p.o~a1no y IIstopld.
nlm acl<lolltnlm 'uma ma I tlka.lma SVele Due/_
cion looo. /pel/uae (Mal cull) Bf._BI. (np'. u ~so
cljaeljl OuelceBa!u/o!um Tx. I <I ). dClI< Ie va,.
mCltllana vetlnom zaslyp llen u leld'olll .. Tm .a)ed.
.. Ieama sm. ce. lei.., I sm rco, .ed'a VaeclnIO.PI.
C&flll/ia e'.-BI. Take Ie o b,l.. a u monlanoj I sub-

I d . ). U SIClvenTl1 10 Clplsana zajednlca buslka I

smrce (Da5chemps;0 IIf1XlIOs"a.PicaeWm Wfab.j
kOja jo .nv))en. na slil kalnoj padlOl1. Ima j8 J
u 'umam. efnog ! bljelog ber. a. u SYm! moliU I
rnunlke. Ie u k leko~lnl bora. a lavl)a sa I U V&glltlcljl fU<!,na .ede Sos/alle/al/a comosu Simon.
Ante vo~lnom u sYI)et1/m Surnam e. na ' Ubervlma .Iuma. !umsklm clsllnama. ~esl D n. sjDllInam . snje{lClIDmlma I vjel.o!zva!I"ama.
AasPfoSl.an)ene la u EV/opl. za padn ClJ ! ISIOnol Alljl , Slbl.u , ne Kavkuu I u Sjav. Amofiei.
()Yom p,mkClfl1 apomlnlemo I vralU D"c/I~
51.
pllo.. {LI P. Be.yv (Sy n.:
CIUUpiron L). eljl au lillovl plol .. all 2-3 mm !Ifokl. a
jez;~ak (ligulaJ p rOduton. Jllj.t
NajteUe )0 .. alSlimo na mo~a.nl m tiv.d" ml
I pa!nleelm" poplav .. lh le.e na unula eda 0.
schm~/a!./I' Hlc Inp. . kara klarlstle", vrala
8SO<;. DftschampsleTum c.ftspllOUe H-Ic).

c....

"".a

LlstClV) jakCl dug l. na donfoj st.anl s vl)aUozelenl ,

na gClrnlClj slvDzolenl, S Clblo sllana I na rubcll"lm.
h.a plvl , sa 4-8 glavnl", j.te IstaknuHh I sa 2-3
slablle I.,alen narv . Jozlc.k (l/gull) po obodu
reust. h4eHic. 10-30 Cm duga. sutojl se cd ~
Ce{l b. Clla klul~a. Klulel j.ko- spljo!l"nl, ClkCl
7 mm dugatkl. saslavl)enl Od 4-6 C'lialan. litkaslo.alonl. Obuyen.c 4.5- 5 mm dug. be. osi',
s 5 nej.snlll ner.va. h.ap.yo punkHran.
NII,tlmCl la u 1i"Dpa~nlm. m!doll"ltlm I ~all
na,.klm ma.oll.n lm ~um,m. cd I)rd.kog dCl pfatpl.nlns~og poln . naltd':e u zajed .. lelma .a<l'
Fago/al/a $yl. a!lca. Pawl.
Rup.oat,an)lna Ie u sred"loj, jutnoj I JugoIsto~ .. oj Evropl, y sj8vefe.apadnlm dljelavlm'
114.....1)e. na K.... kazu. u slov. I.anu I u AUlru.
Oslm ove vrsra kola domini .. u cenlrelnlm
jugolslOnlm dljelovlma n.h um.Je. u natlm
'urnlma Ie uslupljono ICI~ .... kClllkCl vrata Ovogl
'Clda, cd ko)11I spomln)emo samCl dvlle. a kola su
hablluelno I po dlmanllj_ma ,Ilene P'OIIlCldnoj

v.aH . To su. F. all'-Ima AU. [Syn. : F. ,/hat,ca

(PoII .j VIII . nCln Huds.j. kOja j. morlolotki I'k.o
sll~ ... prelllOdl101 v,pl (nuIlkula sa cd nJa "CI /Ie
.azvlla s lolOfla. lezleal< (Ilgul., je Ilnl<o >.oWl,
ad.eun. ClkCl 1,3 mm ylsolr. gClI, a kl..l4( lu
. -5 mm dugl, IUlavljenl cd 2- 5 C'ljel_ koll
au tYlozelenl 1!1 ('led'e) IlubltaslCl NlhukMI, dOk
je oOOvenac jlko utili ... I 1I"l*v N.ll..I'IOIO" u
bukevlm (F'!Jllum monf."um, I bukOYO-/IIOvIm
!umam. l"p"
Ab;'!I.Fagllum aUlfroaJplnum
W"b. 1a..IfUCI!OSUm sllv.''':H (8anachl Wr&b
fO!undllolll-Ablelelum W",b I df

a,,/o

OruQ' v"," Ie: F, t!Q.n'ea IL) VIII IS}n 810mus gl".nllW LJ . ~ol' . . od dv.'u p'atnoc:tr\rh
Villa rl..lllkule po yll",.CI) o.noIIi lis ... ploJke. a
ebuvenae $8 . .v,tava. do 20 min duglm. ... Iam

..

'

"

EPIPOGIUM
APHYLLUM

CYPR IP ED1UM

CA LCEOLUS L

(SehmTd l) Sw

f am. Orchid. coso

(Syn._ Salyrlum
opf{Xlglum L:

(katunl)

O,,:his aphylla

Goapln.

Schm id t)

p~putlc.

Lapl teVflljc

Farn. Orchldac088
(ka~unll

l[CII.\ ell. BCIICP'ut

'I COe.\

Nadb,adec

bra~II SlnI

ladr " Sllp~r Otc~la

CyprlptdG, 5. to:.Ln~:
Epl_rum uno ''''II..
OIIn~I'I1, Wla. rban
l h'.\GopoA"""

F,auonoel'lloh

F.r/.llono
1k'''PI'" Go.uI"''<OK

o.:.",...""n

21

v .. V-I lS-l!O (-.1OJ em 0

S. H. aH. SIl.

ClIo. "'.

\111_VIIt

JOKIna Od nljlllte'esaninillh sap,ol,lsklh bll)aka
ndo 110'0. I. kOf.luto ranollerrov ,Izoma .aulja
sa nlatnl. so~na, mesna la. na pop'eOnom preSIOku ck,ugl.sla. !utknloblelitllsla. IlubltlSlo
ptUoaSla siabljlh. kola Ie u donjem dl)olu Ubu!!aSlO eaobljala Siabljlko oole. lle'IIgfBll)OIlO . u
pa' mombranO'lllh. p,deglih IJusaka. InHC'elIcen.
<;/a II(l sas lo)1 lid 1-5 (-8) k.u"n;h , vlS&(!lh e"jo'
Illva. koll blagll m"l ~u po banan~m a. CvlJet v go.
morlln. dVOltplllan. Ima jedan p,o!lllk. Modlla
usna produfen. u sv,lelloljubleastu OSl'ugu. ~ola
Ima sk~ t O eellSl obllk. oble au ok.enulo p,ema
goro USIOV' oevllo~a 510OOdnl. sVtlellotuli. enlo
ervenol/ublta'to p.ugastl . Usna blalkUI. U 5vl.
JOUolJuble.sllm brada.leaml PlOd je lobolle s
mflOliobtoJnlm v,lo lilnlm 'jemenk'm6.

OoSla "Jelks blljku, kola S8 spo,adleno 1.... ,)

nGrotl!o u monlanom pojnu u sjenovillm buko
vIm, bukovo-)elovlm I sm"~lIVlm ~umlJma no debolom slo/u I1sl1nc a HI ne Inllom granju I dlvotu.
kOla Ie u sledlj u raapadan Ja, Pen)e so u Vlllnu
dooka 1500 m

InlOr eaantno /e sporn.nuli da sa nn ialom 10

kalltatu la"/le u pauzam. cd po noko llkc gOdin.
Rnp,ostranjana Ie u "odnjo] 1 lufnoj Ev'op'.
no K""kuu. zahm u umjo.enlm pOd,u~J l m" Azl)e
s"a do Japan P,lpad. bO ' Mlnom geoetementu.
Ollm evo Jll<lloa avropsko vnlo. rod Eplpoglum
10 Ia.tupl)en sa lo~ 4 "51e kola su ,a5p,0",a
nJene u Aust,all)l, Malez l)l, Po llne:l)1 (Nova Kaledonl)l) I U l'Op Sklm p.edjellma zapadno Afrlko

,_",Ion

21

V _ _

(~cm

S. H, !IH, 6b, ClI. "'.

V_VII_VII)

20'0 . 20.22

Prodslavlja nejlnlO,o$8ntnllu 1 na lljeplu ev,opsku v.stu VOIOma b,ojno porO(jlce o rh ldeja. Iz he, Izonta lno puu~~. debalog podankl izbljlJu debala slobljl ko, koje lu na PIIptOenom p.osjoku
okruglaslo. k ... lko dlaklvo. U olno.1 sa p.llllllhm
smodlm IluskDStim 11510.lmo. L1slov' Sloblll ke 7 do
15 em dug.~kl I 3.5-7 em !T. okl, !itoko ollpt(~nl.
o ...,vom cbavllalu stabljlku. no li eu su , ,,je llo zelonl. nl nl l l~lu "Iavl~nloulenl. po ellalol pov,llnl su uzdutno nabe. onl. C>llalovl zJgomo'inl.
ha. mal.odlinl. po 1-2. t)ollo 3 (-41 na jll'dnoj
.labljlel, veoma kr upnl. ImSIU dva p tunlkl: mOd
ns usna mldlnaslo nadula. no. go,nloj sualll
ul~nu l 4, Ima ebllk I'8pu~e jlme'),
3-4 em
dUgD~ka. noznOlno ktat. od 4 pu.pumosmeda II.
.llea ocvJeta koll lu usukonl. PrUlllcl full.
elVOnO J>Unkllfanl. Plodllica vallknta. sllno dla
kiva, oko 2-2.5 em duglOkG Plod je lobell<; s.
.. ~lIk ;m bfojom .. rio sltnl h sjemonkl.
IJ p,1I0dl s u upuelln sllns vatl n1e U pogledu
bole cvJetova. a poznall su I brojnl vrtnl obllei

, d~nll d~ .... ~:I,k'

."Itl '0"10<10

..

.~"

Za51upljona

pod.n~","

_~

C'I" P''':'I''''''''I'. S.
10

<"i<"

"""" ,\.. ,.

.... /''-Iu..,!. ,
.. " ...
_II:", 0_1' - III"

o~t'IIca

u II/OKIo,caml

I .. Ole

,Ieum H-D t Ie u OO'Clv,m I 1!IllOYlm

Fap

on II!y

~ufl\Jl.n":I

gdlO
,aBle po)ed'nlb'to III U manl m g,u""ma na I anovlIlm lit polulleno"'\lm . lot.avllO ,m m,I.1 "'.
najee!t na k.OnJI~klm 111 dolom I en m 'end
nama. Ie Ie u 10m poglOKlu. kalenl"a b.~ 1"<.,..
lallmo 10 ad nllin.a pa do $Ubalpln ~og po 184
Zbog I!Vlllredno 1'lep'lI ev,elov, OOloP p.
puOka Ie oduv ,a~ "em Io,'dno !>Db '..... "I IU
dsnu mllooa pmodlla "In !fa att. a boll _
blilke Iz Uh tazloga pealala 10 1'''''. "1<'"
I
Ie se j kod MS. ~ao I u o.l~I'm o~rop.k m Iem
Illmo. Ilallli pod mogom l~t,'om
FlUptosttaolenll Ie u vet!;'m d tel" E., ,It, 1"14
KI.kalU. U Azill. svo do Sal\alrna 10;0'0/1 I k ..
Prl~dl clfkutnflOl.rnom IlOtTIom .lefllt~ lu

)R CH IS PURPUREA

Huds.
IS)n .. O. IUSCI Jacq.;
O. m,,~/m~ C. Koch)
Fum. O,ch;dace,,11
ik~e unlJ

Kleunak pu rpuml
$k,lalno.des
kukavlca

UpOCIL ropo\lDCT

Lily Orc~1d
pou,o"

Orc~h

u'

I'\I'P<I'.M "',*,~
R,p"u",u n\II"VlI""~

U V.

_(--9O)crn a

S, H. I:IH . SD.
(V-l VI-VII

eg.

M.

S. H. 8H . SD. "'.
V-VI

.'ran.

Gomol)1 cl18118S10. 3-.-d)8Inl, sa bro]nlm oluu\IlasUm ko,'janlma. S'abljlka IIsprevna. v!tke, do

,,

Ilna<:! polov;c. vi aln. sa Iislovima iuloze le ne

pd

elm. sa nakohko lI)aano P,lleglll, ' IJus kaslih II:

l amnoame6lm III skoro cmlm pjagama ('mel),

. jeda nlsu p)egavl (I. .... mu ....,". Schur). 118 n._

IIt)u plavlt..tozelenl: don)1

III

Ildulano ]aluli.

lupl, prom. vrtl" sl abljlke ' V(! ull I ulIje nlj t. InlIorescencl). yal]kasto-konlna. ako 9 em du gl

loll ..... H ""lIklm bloJam CYJe tova. Brakl.J~

lancel.llie. utlljllfll.

n lJe ri~

sa 3 nl ....., oblene

Il le du.!,na kao evJelC)'ti. telana II I ClV1lnhSIO na_

huQIlII. Cvjetovi zlgomO)rlnl, llermlrrooiln1. Medn. U_ 5-10 mm dUlll tka, 0,1""111 na/taUe ISle
d ullne kao ploonlca iii nelto) k.t:a, PIO)dnlca

,.",

:M .. 010. '2

d ...... to 'Ud.ltl .... _II". 2. .... lj.'.1

l ........
na u.n. (Iobe"~ "'). ' g[noot .... ,). , . I. Il,Ue, oevIjoe.

alovi lillov' odaloJetl, "skom osncvom ablv;.

Ia]" l'abIJlku. na lieu llmnozelenl, sa neprullnlm

2!V . SO(-75j cm

"
"

Ila.
Rasp' (lSI,an/en ,,(lIOVO u
preko S ll:>lra do Tomah I
na K,lmu , Kavkazu I Sirl/I.
sl'anstvv izdlla,encl . ao so
cl/,klh ol:>lIk& . vee proma j I I ."'bI""', '~
I 1:>(1/1 listie. oevl/ee" . Poznlli
stardl 5-a s.odnlm v,Slama .

Gomoljl ohuglasU III lalutl. n b,o/nlm. de

tleUm. vallkaslim korl/anlma. Slublllka uspravna.
u gorn/em dlletu pu'pu,no nllhukana. p,1 dnu sa
par p.l leg ll h Iluskaslih hSHea. Llslovl soble sl.ane
s la ln l. na lieu lamnolelanl, na nall)u svlallili. Pre
ma obll!cu I 1:>0/1 c~]el cwa s pad a medu nalt)ep!1I
v,Sle , oda Orchis undo] (10' 1. Inllo,escancl/a
velika. IS \- :16) cm d .. gaka. Oralcle/. )alaste. ulTlie",. v,lo ""'lena. I/ uskas le. S~I/II Uo l/ubl~BS l e. u
osnovi lam nIle. Cv/e lovlzlgomo ,lnl . ~e'mal.od llnl
Mednll usna 15-20 mm dugs, dostruko dub o d
gomjlh Iisties oevi/eea. oblno I:>lellssla. s~Jjetlo
ru! laslll III lamnoJ>u.puma. sa IlIm~ o~rvenlm PllplioznTm lahma III pjegama. OSlrugl vallkasla,
uPil la !c,lea od plodnlce . Ploo je loboillc sa ~e
lil<.lm b'(liem s;tnih sje menki. Cljela blilka ugoono
mlri~e n. kuma ,ln I go,kl bad em. nn,otllo u auIlo m sla n/u.
P,ema obi lIu I boll medne us ne, Ie p.ema boll
IIstl. oevlle~a oplsllno mnogo Inr'"spe~l/sklh

, go-'I'. Z ""Itt. ~tkt-l"'" I.. tU_ ~ pol-'I

""lot u .t.<I'l" PI_I .....,,) . ~ , , _ " "

oblilla cd flmga varllelel. dO fc.ml. Pclnall ...

.pantan! bllslardl sa s,odnlm " .. tame
Zsslullijan IJ svilltl ilm h,lopadnlm. 'jed'. 0.11narskim !umama i tlhl'1lmll. Ie ria ' ubOvl .... 11lfTta
I !umsklm lllrnam. 00 nl;t!fII pa do montanog
vDgelDcljs.OII paiaaa. Jlvlja ... p,.. tlno
dllUt~no, na umjelBno su~'m dO sY).l,m bl-OO
hum (lznim, IUUe!I,lIm zemljllUma
It gO)mclla sa doblVa salIlP. u l<NOm Ilanju
p.ijaloo mlulu nltl kumat;,. Gomoll' IlIdrNo ".Qkl
p.ocenal .tul' (do 5O'1,) I drug'''' m...",.. Ie . .
ko,1510 u medlcmsl<e ,v,1Ie KIlO droga ,"U0118lU
se sv/ell I punt gomoll' /7ube,. SaIe"J .... ~I\o
28 ~lIreme C"jelanja III MPOS.t<:Ino poall~ CVje18nla
Raspros"an/on u lu!noj I Iredn)Oj ElffCpi julno/ I "edn,Oj RUaitl. M kr'll. na Krlmu I KrAan.r
p,ipada submed'le,anskom flo,nom oIemantu.

po,.

CEPHALANTHlItA

. PHALAHTHERA
LONG lf OLIA ILl

RUBRA ILl
L C. RIch.

Frilsch

[Syn.: SO/tiP/IS ,"'"'

L ; Ep;pe~rls lutHa
ILl All .; Eplp'"
pu/pu/ell C.anUJ

"am.

~/phophyllum

C ensllolle (Sw.)
C Rich.; Epfpaclls
long,/olll Wenn,
E. onsifollll Swl

Or~/t1dace ..

Fam. Orcl!ldacsao

Ik.~unl)

lk.~lInll

Z.... l t. bljala
Rdata naglll ......
U pBC rra

uoigalistna

n~l ~y""

naro\30rca

AQUOo\ ItCT n:.

113r.\ UUK3

_1i . lle""" I...

~h'l ... th6ftl .~

LCf\lII . ..ed Kerr.ba" ...

c-.hll.... I~.,.1 Ir.~~::

SC ......'bI1''''".

floiO. Wlra..6\llein

EII._I"",_
II".'.''''''''''''''.''
po<" .. A

W.ld"l6Gr.,~

rr .. ,.... "'_""~

"'''''''"'''''''''', .

21

\;

V " \~I-eo)"m 0

,,~.

S, )1 , BM, S~,
(V-lVI-VII

S.Ii. Oli , SII.

(V-lvI-VI.

Co. 1.1.

!.:I~~,~~.~II~fi.r:~:.1 ~1:~Te~ ~. ~~!::,o:,~

pl""nle

POP <l ~nl

Pod.",k dOl!' dug , vallkast, 18 b.oJnlm debellm kOfljanlma . Slablllk, oklugll$ta, u gornlem
0:I11.lu k.'tko dlaklv" pII dnu sa nekollk(l prl_
!tiI1;n. Iluskastlh, sm adozelen lh l;stOa. Lll lovi
.tabljl", I I IZla1lffiom n...... alurom, goll , nl lieu
tamnoalenl , na nall~ju plavoulen l, do oko U Cm
duglekl I do 3 cm AI,ok!. Br,kllle I'neetnle,
dU!1 ad plodnlco, kr'tko dlakno. Inllo'esea ncija
'anla, ..slaIrlja .... 011 2-12 sjadetlh cv/eloa,
Cvjelovi ziQomorlnl , hermalrOdllnL UslI~1 ocYIJeta
15_20mm duga~k!. z, v' lJeme cvjo!anja OIVOrlnl, rU.m:" l; III c ... enoIJubl ~..II, rje(le bljell,
"'-(I.... u, .... , ko,o ISla Ilko (I~. kao go,n/I 11_
Slltl ocvlJat.. PIOdnlca ./II(lIK;I, zelonl, l;"'lno
...... ukanl, kfltko (l1. kl... . v1lrkast. Plod je
25mm dugl .....1 10bol.1; kojJ sadri l vellk l b'oj
,Ilnlh'lomankl.

:".32

u te.moliln lm

'I

9<1.r.... ...jlmen""

1I II

,."
, I

,
(1.4111 ,)

Co. "'.

Podunak !>ollzonlalBn. sa mnOQo $IIIe!l. h. rIko 'J.novs, S!ab1ll~ a b.ldes!. gore . Icdno,
navna. p,l o:Inu sa ne kollko prlleg hh Ijuskl. kola
obavllaju alabljlku. Ualovl Sll bljl ko 1_16 c m duge~kl I 0.9-2.8 cm AIIOkl, SVi! do do"jih ~Ielovn
OblBSll jU sllbljlku. Inllolesco nclja rehla, d~a,
IlSlavlJona od 10-20 CVj lt Ovu. Brakl eja jlj85t.
do IInealno lancel a. te. CvJatOYi ml lla~no blrel!,
10-15 mm d~l~kl. Li sll~1 ocY lJa~a t, josno skupo
l/anT svl >ejedna. tako da Izmedu sebe . kolo pol
puno sak,ivlju medn u usnu, t.oja Ie IspfU!e"1
p.oma naplljed Medna u.na o tp,lhke upOld k, a~a
od vanj.klh IIs l l~a ocYl/lI~a. Piodnici vallkl,ta.
o ke 10 mm dugl , p, ...1 ili blego sa v'jena Plod
I_ tObolac sa vulik,m bra/em sOIn lh S)lme nO I Z.
pualu .0 I llna vl/,iren) a II poglll(lu uu h~lIe oto<>PB~l h

jenOlIlIl.II~a ocvi Je~1

KGfa kl "lsrlena Villa fed . Ou ce /)" pubes

centis BI.- B\, unuta, koJeg IIolaz, u b,ojn,m Ie,
mo l,ln lm zajod nTcama Od n,:, na pa dO montlllOll
vegelacTjlkog pO Il U

.rr~ I.'!bf~.i~'::' POdM':'~-:'17;.,~' .'::'.

p""'~- ~."',.

-"

~,

..

jo.

p_ .. _-

Aasp'Q!,tranJen. u ye(em d ~ E f1IPI

II P.lullnl A.... n.. t ~" ....... Pltrt,
IIii'll

".Of

.-

.,
"

'I,

NEon,,,
N'OUS ... vt&
(L) L C. Rich.
(Svn.: Ophrys
L:

nldus'l~is

NftOlII. ",u/gilis

Kolben,",.)
Fam. OrchldeceBf
(kII~unl)

HIMANTOGLOSSUM
CALCARATUM
G. Beck
($vn.: LOfOglossum
capr/num G. Beck
Vllr. ce /cera/um
G. Beck:
L ell/care/urn
G. Beck; Acaflls
ca/carala G. Beck)

Kokoik.l ,

gnlltzdowlcl

Fam. Orchldaellall
(kl~unll

Gne zdovlea
K02onolk.
Kukavlc a
Jn3I11(olICtI

Lr .. nl Ot1:htct
l Ol"lltosu

Blnl ._1 Orc~ l ~

"'l olU . ~ I~ dol .....
tfU I WII~ , Vooelllell
~ I<Io d .... lto

RI::,.'!.~~r;
B.,"""e

r,,,,,",,,,,,~ , ~o_

1'e>o",,"'C_M~

2J

V ._(~e ... G

--.

S. H. BH. Sb, ~. IA .
V-VI (-VItJ

Ve~ sarna bola ove bllll<e upuuje na 10 da Ie

ova y'sia lipr~na hele'Otro!na blrlka. Podanak
IIorlzon,atan , Iz nl~a Izblja mnot,vo mesna tl h,
gnlezdaslo Isp,eplelen lh ko,jenoviil. Sl a bljlka d~
bela. m~nata. oblvllena sa nel<ollko p'll~tl h.
Ijusku,lh lIotoya In"orescenc lja SBs, avllena Iz vi.
h cvJelova, koll I U p,1 dnu rahliji , prj vrnu zblje.
nili. C"jelov! blago mlrllu po medu . Onl su I ,S do
2 cm dugaekJ. Imaju rask reeno dvokrputu mellnu usnu i nemaju oo tr ug u. Plod je brillnll lobo.
lac sa veilkim brojem .lInlh slemenkJ. Hakon evietanjl s labljike i 'cbolcl calalu u .uhom Slanlu sve
do ll1u~eg Ija'a.
Zapaiena su si, ne vlrlfanla: t. nklUImS (Syn.:
1. lyplc. Beck). Ije su S1abllrke I oolali dilelO'li
bilike prete!no goll : t. gla ndulou BeCk. kod kole
au st8blJlke (na,olto u gomiem II ljelu) I plodn lce

guslo l ljezdas'o dlakave. a IzraJ;ane au rullke I

prema bojj biljke: I. palllda Wlrtgen _ eijela b!tjka
svije llo tula do bll ela: I. nl..a P. Magnus - ell'"
blljka snilefnobllela; I. aulphur.. Weie . _ cljall
blljka sumpo,no2ula.
Naj~dte je nalnlmo U bu~o~lm ~umaml od
montanog do subalplna ko~ vegel ac il s~og pol....
a ISleI lako I u tumi hrasla kilniaka I oblenog g l'ba (QulllcoCarp/nalUm). Rasta pojedin ano III u
manjlm ~Iupama. na s jenov ili m mjesUma. "'
5vletlm, hranljl~lm, re Slresllim. humozolm zemllltllma.
Tiplnl sa pro/it. U korijeoju r81vijena endorf",,"
na mlkorlza sa glj lvlcom Rhizoclonia n,KUI.
Burglllt Brojne hile ove gljlve plodlru Iz kOlljenlt
u lemlji~le. ulimajutl o rg anske materlje II hUmu,. I 'ako pomotu prl lsh,anl ove bl ljke.
RBs pros' ranje.u u zamlla ma Ewope. u sieverozapadno) Malo) Ali)l. na Kr lmu I na Kavkslu.
Os lm ove vrsle. na Hlmllajl I u Istotnoj AZIjI
zas,uplJeno je Jot 8 vrala .oda Naoft/a.

--.

8H. I~ mi. IA.

y_ Vt

Gomolli el lpsolctnl III ok/uglnll. 2-3 em dug l

SIRbljh'B uaprav ne. snBlne. u donjBm dtlBlu 01>las le listov lma, Od kojlh najdonjl megu bill dugl
do Ie Cm I do 3.5 em tl.okl. InUoreseanelJ. Vl&aevJelnl, do 27 em duga. Cvjelovl zlgolllorlni. her
ma/rodllnl. U odnoau na oolale vlSle Oyog rOd8.
Inatno vB~1. Spoljnl I1sl161 ocvllate ~"okc. koso
lajuli, zelenkaSiI sa Ilubltasllm fllica",a. 10 do
'5 mm dugak l. Un UUB!njl IIslltl oeylle68 uako
lancelesll, lBtlljeni. Medna usna (Iabllllum) 7 do
" cm dugatka . I.olap . njen Slednll dlo JeIIasl,
u don)em IIlje!u duboko re,c lle pan. poslranl tao
pevl 1)lago S.paslo ptlvijltnl, ORO 15-20 mm duo
g a tkl. ti litasll . Ijublasil do p~tpurnl. po fubu
vatovili.
ZBSlupljana je no auvlm rlvadama, u ,vllellim
! umame I IIl<preme. na rubovl ma tuml. ~ tM
camp, nB .umsklm efSllnsm a. uz pulC~& I na diU
g lm slitnlm s,ani!,;", . od nr.tlna pm do brdskog
pollsB.

"

"""101 .. ,1,_.

pOl,"." . , -.1 d'O _

....

u ....

! d,I ............. 'Ioota

Rasp'OSlranjenl )<r u Rumun I'. Bu-gar,koj I ...

kim dl)elOVlma Jugolla"'le
Najarodr.ll. Ie sa vr510m H. c.prlnCim (M B)
Sprang .. kola Ie prrpadnlk !lore K"'I"IIII Ka"klu
U !lcrl Jugo,lavlJe fal le 1 vrsla H. rr.lrdnum ILl
Sple"9 (Syn (orog/Oa.1I1n! ""cmum L C R.eh I
kola Iml ~n8tno m.nje cVlelovB od prerho(lnB
",.,e. 8 .nhkuje sa od nl. l po d'uglm ",0,1010,kim Vlacima
I Ofta je sllnovnlk I VljBII h tuma I '.~I'. IV-boYI tuma. l,v'ea 'um,k lh t,,,,n. I Ie 'l"eC!lm
dllalom nalB.llmo I nl Su~'m i,-..dam8

'

..

llMOOOR UM

PLATANTHERA

ABO RTIVUM (L) Sw.

BIFOLI A

(Ll L C, Rich,
(Syn.: Orchis bllo/lu,
L: Pia/an/hera
so/"ltIa"', Soenn.)
Fam . Orchlduce..

ISfn.; Orchl, abofl/ve

L; lonolch/~
abor/lve (Ll BeCk;
Serepl" aborl/vlI
Scop,; Eplp"ct/~
"bortlv" All .)

(ka~unl)

Fam, Orchidacella
(katunl)

Vlm , njak
OVonslnl vlmenlak

Slijer.p, oat, ulnlc a

Aso.-\lfcreu

Splavka

roPOUIlCT,
11>\"'''= r.

lliY"l'D CiIL\je
Umoclor.

6~!~ 8"1!er'ly

,PI.lonllltfo
...11".
Wol80

LImo<IDrum' ,..,111

VloiMter-~
Dlnget
FIc>r dllovn

I d .... .

Wll d~ld,""

811O,chl., Fogli. d'UOOO

fuo(io:a

21

..-y,"",,,,,

S. H.

eli. S~ . eg, Mo

(V-I

VI-VII

21'1 .. 42

Sllbljlka usp.avn., vetlnom prava 111 brago Izu-

YIJana. luplJa,

brldasl . ,vlello,elen. pri dnu n

Ilablllel so nalaze lo! 3 malena. lanc etaSla ulilla-

nl Ustll:a. Inligr.scenclja vallk.,! .., dOSI" .utra.

IIIL B kl.). Iincal.sle, 00 I_lulo laneelaste s
5 III VIN ;zrazUlh netlya. Cvjelovl .allkl bTj I~
vmovl IIstll:a ocvljeta ."Ienknll; jako mi,IIII:.I:
tAedna usna Ie !lska I cillovita. Ok'Mula p.aml
dol)e, 10-15 mm dugafka 12.5 mm tl.ok. a oSlru
ga Ie brazilo dugak. (13-21 mm). 1.5_2 PUI~
dufa od plodnlcl, nll..,ll. Polinarl)1 5.11&lIoluli
nJlhClVe polulke par.I,I . ita razliku 011 srodn .
v..te P. Chlor.nthl (Cus t) Ralchenb. kQd kole l~
poiliUte, narotl!o na donjol &lranl,l&ko ,azml~nu.
Ie. Plod Ie lobo lee. lO-IS mm dliline.

Be..."...,.. , ...

v .. 11S-j:zu.-..50 (--6(l) em G

par smedlh IJuSkl. USIOyi goll svjetloz~lenl sjajnl

po dv. (bUol/ai) 1'.1 dnu Sllbljll. rljulo IId,,!enl'
poslepeno I e s ubva)u u ok,ilran" petalJku' n~

Flo ........ ...

II~_~\~

Znlupljena je u lamnlm 1I110pldnlm, mlriov,tlm III IvljetUm fetlnarsklm Ilimama od ni zln.

pa do sllba lplnlk~ po/au ; dopire 1 do klekov,ne
bora (Plnellim mUflhi). Aut'" na ... mlereno luhlm
I IV/el lm, ne ... t.alnlm do umjerano kllellm __
Ijlll,ma,
I~ flomot/a 5e doblva salep (Tubera Salep', kcIfI
Ima prlm/enu u medlclnl.
Rasprostr an/anl flOIOVO u cllelo! EYropl, MIIoJ
A.tljl, nl Kukazll, sjey, Hlmala)1 1 .lav. Alrlel.
U nil im ~umama. oslm navedana v,sta, ZUI",
I/ena je I P. chloront ha (Cusl.) Relehenb. (Syn.:
P. mOlllena Relchenb.), kOja Ja $Ufna pralhodnoJ
VIlli, all 'Ie Od nle razllku/e po Al rlm baUlnIm
lI$1ovlma kojlle naglo sulava/u u /tld va p,lmlaIIIU
petaljku, po OSINZI kOja /e kra~. I buldov.....
'I~ obllk. (p,1 Vlhu proiTlenal, a cyjelovl su IJO'
IOvO bal ml,lla I neilO s ... k,upnljl ocI cvlatoVI
prelhodne ville, sa 11,lm lI$tI~lma ocvl /~" ~
lovi IU bljell 111 tutkastl III zalankaslobljaU,

S, Ii, 8>1, Sto, eg. "'.

(V-) VI-VII (-Villi
2n _ $II,,,

Poelanak horlzonlalan. deboo. ,e:tllan duboko

lemt/Om ... brojn lm, do 10mm debellm, me
Inel lm, I.ko lomljMm ko'lenovima. SI.toljlka
ulp"yne, jedno.lavna, valjkasle, plolko l,pfUflene.
dabele. mesne". gole, plaviaatol/ut1lta.rola III
prl/avo Ilubln le, ob.ul naroflto u donlem dl.
jelu, I. I/ulkasllm p.llegllm, IIubltestlm listovlma
kO/1 obavl/a/u Ilebljlk .... B'akleje prl vrhu utlljene,
dute od plodnlce. Cvjelovl zlgomo.lnl. herm.lrodl1nl, po 6-15 (-2'0) u .ohlo/ ClllIsll. Ostruge evi.
jell usko cJevaste, p.odulena I okrenula prema
dolle. iste dutlne III neznatno dub od ploclnlclI.
Madne ulna 15-17 mm eluga~ke. I/lkode, ok, ...
nuta p,ema dol/e, llmnljl je od o.lrufle Van/ski
II.tI~1 ocvile~a. do 2'0 mm duge~kl, .vlj~tloljUbT.
~asll. Plodnlca valJkasla, fiola, oko 20 mm elli'
gafka, Plod Ie 10boiDC .. vehklm brollm ,llnlh
sjelllenki.
Zaslupl/ana u le.molllnim hraslovTm 1 bo.ov,m
ium/lmll I ilkarama, prelelno na k' enlaku, na
umillano sY/ellm, neulr.lnlm, do urnle no kIMpod

11m, '1..I11 . .llIm, Ik.leloldnlm zemllljlJm . OCI nl

l.na pa dO brdlk,h polotala Iz ."UI . .prol,ts'"
vlSla ko/u n.llWmo pojedonaeno III u manjlm
fI up.m a
Rasp.ostranjlna u zamllema Srado,z.."lla. u
s.ednjoj Ev.opl, Sln)1. Pal",,",. UaloJ Al'I'. It,,mu, nl Kllvkaz.u I Ijev AI.lel P'f,~a ... bmad.
te ""kom 1I_'emlnlll

...

'"

LlSTERA COROATA
(L) R. ar.

GOOO'\'ERA REPEHS
(L.) R. 8r.

[Syn.: Ophrys
cordala L;
Eplpacli$ cordal .
(L) AIL:
Helleborine cordala
tL) Sch mldl;
Serap/um eordatl
(L ) Steud.]

(Syn.: Sely,fum
,epMs L; Neollie
r6pens Sw.; Eplpaet/s
r6prms CranlZ:

Soraplee repens Viii .)

Fam. Orch/daceae
(katunl)
Oilropetlltka,
go dllerh

Fam. OrehId/lCIIH
(h ~ unl)

Mfetollslnlea plazea
Muhovnlk
sr~astolls ln l

rw.ybl..,.
ll ..... en 00_
MOOIZ....lbl.ll. Klol_
Z_lbl.1t
T>~II"'

CrHPltrg lady'" Tr.,...

G<>DIf)"'. remponlo

Moo_chi .
K,I":h"end.1

ry...lI<p:r no,u.,"""

C<1''''.'''''P\Id

21

S. H. 81j . eg. M.
V-VII
211 _

I do.,':l ' dlo OI.bl)I~O. podanbm I k(lrjlntltl

2.
lJ
", "I 1,3. <'11101 . . W"'-.'. 9,,",nlcl o. 'I'=~ 5 ~.ot
~ cl, p .... 'Knl pIn)." t. o/Mttll<o.
. F

Iz tankog, puzavog, podzemnog podanka

Iz

bllelu tanke. nJeIne , ' abljlke, kOjl,! SU OJ o~no~1 s~

1-2 lancetas ta, prliegla. IJuskasta Iista. U donjem

dl)elu stabljlke, U ve~lni sltl~a)eva. na laze sa dva

(kod 18kson. I. trll olbo Aschers. & Gr. ns siabljlcl
s~ nn laze 3 ill 4 IISla) naSllprOlna, slalna. U Clsnov, Slcasla (lms') Ils l l~a . koJI SU 15-JOmm du-

getl" I 10-25 mrn Allekl, sa broJnom mretaslo

ne'~alurom

I koll !u 011 nalitJu

plavltastozelen7

Inllo.escenelja .asl.asita, 6-12 {-1S)-c'O!etna'

Plodnl<:B gala. OkO 3 mm dugaka. Plod Ie to :
lac sa vellklm brojem sltnlh sjemenl<1.

bo

SvoJs tvena vrsla !ve!e acldolilnlh &uma sm,e

I .J~le (Plcelon oxcel&ae Pawl.). To au stanlla e

"hkatnoj pod lozl!!1 na duboklm. t Ispranlm ze~~

Ijllilma na kre~nlaku I dolomltu. Nala.lmo je nal~e!~e u .Ieplslma. Sphagnum_~rsla, gdje se lav-

~.:lII . oIO.42

Ija pojed l na~no !II u grupama. Tako ,e nl lu l ...

910nalno, keo $vojslvena vrsl a. u gors koj IUIIIi
sm,te (~leelllUm croal/cum mon/anum H-I I ). kola
je r~""ljena na ,vim dlna.skl m planl narNI No
spec,lI~nlm. lokalno uvjelovanlm. slani!lImL To
SU mlnla U vrlatama I uvalama r.nad krttnj lkl
ns koj lma su razvllena klsela podzollfena zemljlo
~Ia. Keo svojslvenu vfsl u nala zlmo Ie u subalplnskollum l sm ,te (PicH/um croal/cum subalp!nUlff
Hel). koja sa, po mnoglm kaf akl erisll kaml. rullkuje <>'! go rske iu me sm.e . To au lume r81...IJene
na vll,m nadmorskim vislnama. na kfttnJtt~oI
pGd lozl. na kojo] je razv!]eno. ralativnO p llltto.
humozno lemlilite (klsell humus).
RaspreSl,anjena Ie u veem dl jelu EVfope
Malol AlI]l, na Kavkazu I u Slev. A merlci. Prlpldl.
borealnom tiornom elemenl U.
o" lm eve v'Sle, u lIor! na~e zemlje rod U".,.
Ie ze51upljen vrstom : L 0.... !L) R.8r .. kol'
Tzras~e u vlslnu 20 - 65 em. alma lalasle, do tIfO'
ko laJasle (rjede dugullaste) nsto ve.

V _ (0)-15 (--30) em "

S. H. 8H. $b. U .
VlI-VIlI
20 _ 1lI. I

Rll0m puzajuel. puita bllele kralke I debele

S!elene. SI abll lke uspravne. u gomlem dljelu ille-zdasto k.alko dlakave, Uatovl u rOlel ama. goll.
sjalnl. dosla debe ll . sa jako Izrafenom mrda.tom
neIValurem, do oko 4 cm dugl I 1-2 cm Ilroki.
CveSI u velnl sluteJavo malo lBsukena. tll"zdaI to d lskava. Cvjelovl zlgomorlnl, helma/rodil nl.
p.ljalno ml,l!.u. malen!. a ,aktaj" IInealno-lane,,'
leste. u!illene. s lednlm neIVom. zalene. naj~d~e
9?le III kra lko 11lezdaste. oblno dule od plodn.ce, IJede I!le duline. Llsllel ocvlreea slobOdnl,
bljell iii blijede!!.'I!. zelan kaslo nehukanJ. 3-' mm
dug!. Modna usna U slla!nJem dljelu Jako trbuhsto udublJana, Polino'ljl lUll. Plod je tobOlec sa
veil kim b.ojem s!lnlh sjemenkl.
Zes\upljenll Je u nekim zalednlcama acidolilnlh
!uma smf~e 1 jele sveze Pice/on IIXCIIIs811 Pawl.
Tako Je nalazlmo. npr.. kao plalilicu II !uml jele
I 'ebrate (Blechno.Abletel um Hat). Mnago ja
fe!fa \I zajednlcama je la n8 blokoylma. obuhv.
~enlm ,vezom Ab'elj.CaJamrrsrfOli flon H-al, u kO-

1. evil ..

"""I......

'I. "", ....., .. U-. 1 """-' .. . . . -

"zdulni pla.k, ,_.......

joJ Je svoJslvfln. VISta (npr. u 1UOC'11ac:'11 CaI_

lI'OSII....bIIlU.lum Hall Z(Yi f\8 ai_111m m~
ma. n.jf~e II sagu m.I>(I..n . f\8 .... feJ:1m, ~

'U_

hranljivlm. umlll'ono kisel,m dO neulraln,,",

silim. hunlOzmm zemllltllrna U vetlll' alut.JWto
julja I I u ...e~lm g,llp.",a. P8ll,e .. u VI''"U do
oko 2!lOO m
Rasp,oatranjenll u KIm dljelu Enope. Il .....
10J Alii!. nl Knmu. ~1t&ZU. IIml,rlJll,m podr""lima AZiJe {isioener $ViI do Jap8lll). u S,.... ........
liel Plipad. bO"alnom 1Ioloom llelTMrnlu
Rod Good~rit. o..m 0 ..... jedlMl ... tcrpI~, ........
ZB$1Up",n je $/I Jot ledl>O'" wrstom G . _
ph"" 1.0_. kOla !Ivl f\8 o.l....U ~" ..

CORALLOflHIZA
T AIFI DA ChAlel.

AAUM
MAC ULATUM L

(Syn.: C.lnn~flt
R 8r.: C. neon/It

(Si n.A. yu/gll,o

Lam)

Seop.: C. dO M,,/.
Host: Oph'l'&
eo,"//o,/!j~"

Fam. Araeltlllt
(koz!ael)

L )

Fam.O.el!ld(lee"
(kaunl)

Kozlac oblfnl
PegaS1l kal:nlk

Ko,. ' jllia

rpooje.
Majacu" Tpen:l

3.\11111110

Koralas1l ko, ljen

KOp :I>lYW3

Tplt.o\e.\ua

lo,~ . a/IdlIa,

Co '~

Arum lach .... PI""

I(orall.......",
AM>o.~~~,

21

...

"',

Ooblla je !me po koral.slo rllZ'ljenom. mesna.

tom. fu~ka$10blfelom podzemnom podanku. Slab.
Il lke ta~ke. mesnele. ful:kulozalane. gole. vetlnom I Ir' (2 - 7) I[Ulk.", . prllogl. li.'a. Inflores_
cenclja "hla. u.kll. 111"011 se od 4- 9 (- 1:2) rn alih. !uekllslozelenlh. evJetl~a. Braklale vrla malene. Irougla"'o. $vjelJozela.... mnogo k,.t e od
plod nIce. CvJetovl zigomorrn l. hermalrodlln l. LJs1ltl ocv ije~a 3-6 mm dugL tUll do 1ulorelenl III
1uekllSiozalan!. ~eslo .mlHfe Mhuhnl. Madn.
usna 2-3 m~ dugl~ka . " ola~ u Iradlnl bllela.
crveno punkhranl III prugast . PlOd Ie dOSl8 elik l. vi.etllobolac SIt mn090 sllnlh sjemenkl.
Tlp ll:na Sltproli1.Ska blljka. koja ..sle na IIspa_
dajul:em IISll ne u III neklm druglm orgaOlklm "lalanjllllla kole IU u /ul IrulJenla. NaJtelte je n._
IlZlme u aeldom"'!m ulldnlcama obuhval:enlh
rlldGm Vact:!IIIo_P/CHI.II. (Plv.L) IIffllnd. B -BI.,

Glgl'O. globe.o '0

A~\' "

".,,,,,,,,.,fi

V .. ll1-Zi 1-30) em G

S. Il. Bil. Sb. eg.

V_VII (-VIII)

. doIoJl alo . ,. bl!"... _

. 2. nlfti ...1.0".. l.
c,I/., OIIago. ' . ' &Ulvo/tnl a'l., ..., _I!K . $ ,......,..

~.

'N"
Gomo ;nt ...... on.,.b

Racl_....,"'.II.
Co llin.

all se fa,IO nalazl u rll~nlm Il>'IIylmll b uko"tlh

'uml. obuhvatenlh n eZOm Faglon lIIyricum HaL
Oaplte do &ubalpln.kog vegelael[skog poj.,.
AnprO'llranjan. je gC lovo u ellalol Evropl (" ..
verno do SkandinBvskih zamalla I de Isillnell).
veH~om dljelu Az l[e . Ie nil sleve,u Sjev, Arneri ....
Prl~lIda elrkumpolarnom lIornom elementI'.
Pred'IlIvlla /edl~u ev'opsku VI.Iu ovog rod ..
dok je r~ojnl cenla. vnsta genuu Cor./kJrhll,
u Slev. Amerlcl. gdje 1M oko 15 vrst. 0\'011 rod ..

\'
S. Il. Sil. StI.
IV_ V

CsI. "'4

2n .. 78. 51

Gomoll okruglo III vllljknt. I' Ivje!em stanlu

wlo oi1lO9 okusa I Olrovan, Sutonlem olulna I
ollovno., neslaju. U uslovlma nulajlce h,ane.
na'otl lo za wljeme df1Jgog svletsk09 raiD. kuha~1
III pee.nl gomolll au y nek!m k,aJOVlmB nde
zemlje slu!1I1 u Ilud.ku Ishranu. po!;l<) IIId,le
vellku kolitTnu sktoba. LlSlovl se ,azvi/e[u u p.o
Ijete. Lisna plojka 10-15 em duga. n. lieu j&dnoIIfroo lam"ozalena Iii sa smDdl m plegom. Cvlelewl su gUllo raspo.edenl na mesnatol Olnov! cv.sll. ~oJa se p,! whu zovrtava zadebljallm I gilltkim. IjubltaslOlmll(llm kllpom. e,lele cvast sa kllPOm Ie obavljena ,&tIm p rlpe, kom I' obllku IItekll
(spalhl,. koji Ie bjel1l:asl. cf'lDnkulo UI zal.nkll
SlO nahukan. spolia festo IIYbl~UI O ~jegev. dO
15 em dug. Cvlelo~! su jedno.p<)lnl I jll(lnodomnl
o.jelovl I kllp nep,ljal no mhi!u (n D lIulD mlSO)
tlo primamljuje neke Tnsekle. kojl IIko udu u
donjl pro!I'en! dlo s~lIle. gdla au smletlenl m... tkl
I lenskl cvlelo~ 1 I I' nlemu oslanu Ive dOk polen
ne Slltl. poMo ne m09u Iza1 zb09 gusiO po'.

~,

ARU M ITALICUM
M ill.
hm. Aracalll
(kozl acl)
81jlll kOl lle
la~kl

katnlk

1>36111ro UJ>CTCIIO.
3.lmjD..ICU, :JM rtjC KO
"""AO

lIalil ....... tn.

(;u<:k<><>p'n'

...... m d".II.
1t.II.r"K ~ .t '\,,,,,.t.ab
GIglio do.o. glg'l.
'\p~ ..

S. fl, IIfl. SIl.

k.,o.p ...... n

eg. M.

IV_Y

In _,,,''
GomolJ QkruglaSlo-jlJasr III lalaslo dugulJasl.
p'lIle!no produ!en. smeele boje. tislovl Iroko III
usko kopljaslo'slretasll, na g CllnjoJ slran l . a ma.kanlnlm svljellim !llama, esto bllelo pjegavl Ikod
11I1<.0na, r. IfIImlculalUftl DC. (I. con CO/Of G. 8eck)
If,na plolka Ie lednolltno utena, tlez svljellih tlla
I p]egal . dull od spire. Za .azilku od pnthoelne
vr$le 11l1ovl prezlm lJuJu. Spale spolja alenkasta.
Iznu!ra svjlllll)a. prema k.. jevlma pdjavo purpurnc nahukena. Kllp debeo, valJkul, bjelkas l ill
lukasl. jedenpul, rjeelo dvapUI. du11 ad d1loslruko
tan)e drAke.
Kao I kod prelhodne Yfsre op.dlvan)e v.! e InSIIkll.
Nalazimo gl U brolnlm zaJedn lcama .azreda
Ou.fco-FlIgl/a. 8 . - 8 1. et Vll eger. Rl sle na svje-

lim, htanlllvim. lasi resil im. h umozn im. kamenltlm.

pleskovlll m iii $Iabo lIovaslim zeml/I'tlma.
Rasp.osltanjen Ie U zemljlma Sredozemljl. III
Kanatsklm 05l ....lma. osl ....u Made.a (na sievar
dopire clo Julne Engleske) .
Osim navedenih elvalu VlSla U neklm dl/olovlma
na~e l oml/e Iostupl/ena su jO! sliJedo~e vlSle
OVGg , oda: .... orlentll. M. B.. koja 1ma ckruglutospllo!tene gomolje, slcaslo 'slrelasle I debllo ....
brasle IIs!ove na dug a l<oj pelel lc l I purpurnocrne do keSienJaSlosmeel e klipave: .... patt ....
SChoU {Syn., A. pi<:rum Peller) Ima okruglaslO!pllo!!ene gomoljo, Weloslo- kop l/ as!e, lednol loo
obojene. !amnozele nll IIsto"'e, a bola spate vl rl ...
Od pu rp urne do smedepurputne. gOIOvo crill!.
Ob/e vlSle su ~eoma pallmo.'na. a na lezlmo 111
nl kamenjarlm a. uz kamene og.ade. nl ru!)Ovl ....
svlletllh kra!klh !uma I !lkara submedireranskog
pod.u~ja_

LlTERATURA. RJECNIK BOTANICKIH TERMINA,

SKRACENICE IMENA AUTORA. REGISTRI

'"
UTDA.....

S Obz/rom 0' Ie ova "nliG' tIatrIl_ I _ .... *,.",.. elfa/u', r. ,.. _

bCIUn_ _"
ovdle su ". viJ'd"'" broln' I/o,. / I#lcflO(Jrlll,.
odnoI. IN E.,rt/fMl I _ _ _
c/lul /. (lIp. dn.
kalro "' en.1. mog.o dol1lrlOl1ll' WId II _ .,,,.,,,.,..,..
poKunlYom su
d~. to/. f(I GO poqbne nbIo,II,. Ifaru J"".,..,,..

*<I,. ..

AzI~'.

".,.,p....

F,._.

AC lOOUE A. N. C. 1894: FIoR lito

Partl.
AClOOUE A. N. C. 11194: Flor. <lu .ud_1 d. WI frMCe -' _ Pyr6Mn P"'"
AOAIoIOVIC L 19": F/Or. Iu~". SIb'" (Flora Sf)IM AlllltO-Orf.,NA//fJ,IfMI,..,.,.
v, nl h .It. d,ml;. zlMmntll um/WlO.II, ~nl. 176-'"
ADA/t.IOVIC L 1908-11111: 01' PlI.nu"".1I D.r""'~n., L.,pz!g.
AICHELE O. .. SCHWEGLER W. H. 1963: Unser. Moo.-und Fampll.ru:..... SMt;Irl
AMANN G. 1910 SOdenpUaru,n", W.ld.. (T..ehotnbUdbuell). MQIId'Itn.
A ACANGELI G. 1882 : Compendio dell. Flo I\llIIana. Torino
ASCHERSON P." GRAEBNER P. 18M-111l11; Flor. cit. Hordoeldlul.ellen FJachland.. { _
HI O.,p'....
Berlin.
ASCHE RSON p, .. GRAEBNER P.: 11186-1938; Synop." II" ml\tel.uroplJlehell Flo.... 8d.
I-XII, leipzIg.
BARCE LO Y COMBIS F. 1879-1881: Flof. d. I....... B.,....... p.n de Mauote .
SECK O. !98(I-l.: Flot. von SUdbf)1,,11f1 11M 3 ' lIIgIlllZIf1ct.11 ~0'IItIII (~n
d. n.'urhl,1. Ho'mv..um WI.". Bet. I-XIII. IYlfIt.
BECK G. 1890-1883: Flor. von Nled.,-OIltlfllleh. WII,n.
BECK O. lf103-IW: Flor. SO-. Huc"ovl,.. I Noft/pll.rMog 5.""l.Ik Bet. I-I. s.

_"J.

,.J-.o. Sqrld.

SECK O. '" MALY K. IfI5(): Flora SOItII. . ., HtrceoOln .. N. Sympet'" I. SM./tWO.

SECK 0 .. MALY K. '" BJELCIC Z. 'W: Fiori
t HtrctgOl'lll.. tv.

S)m"""" I.
BECK G .. MAL Y K. '" BJELCIC Z. ' 1174; Flor. SCI.n. . ., HtrctgOl'lll.. N . S)mpltl'" ,.
S,I./IVO.

SO."...

S"'/IVO.

BERTOLONI A. "'33-1854: F!o<' ItIIllu aIst_ Plana.. In ttIILI ., I...." clreu~

*9Onll naac.nllS. Bononl...

BERTSCH K. llM52: Flo.. won Sildwesl-()lulldll.nd. SCutlgtorl.
F. A. MARSCHALL von BIEBERSTE IN , _ _ '811 fiori Taurfeo...Ctucalc;a. Ch8f1lol_
SINZ A. ,sea: Schl,ll-und Exku.-on.nor. liII" r:III !kh_lr 113. Aufl. bllIbItWI won A. BIchll"). EIuII.
BINZ A. '" THOMMEN E. 1\153: Flofe d. til SUIsW. ~MI.
SblCTPOB A. A. '" KPVSEPr KIO. 19-&1; U....\IDCJmrpo.allyA IPKo"Wlwlll ~
MlTe.'b pac-rcIiHii. At'HHtli"paA.

BOISSIER E. 11187-1864: florl Ofllntllll . 8d 1-6, Bui,.... Gtn6vIl& L.1II'Il

BONNIER G. E. M. 1911-1935: Flot. eon'IpiM' Ulat'" .., Coul __ de France. 8uIIIIIII ...
BllgIQUI, comp ..... nt I, Plup .... d .. Pi...... d E",., Bd. 1-13,. ...,., NIudII&II &

0'

Bru1'U ...
SORNMOLlER J. 1925-192": 8t1fr. ZUI FIOI. ""~"" lIn Bof. JIIuO. SI (811&1. ' .1.
&0 (BI/Ill. 140). SI/. L./pz$.
BORZA A. 1947-tlMll: eon'llKl... Flo... Romll'llee. Cluj
BRIQUET J . 1910-1 955: Prodrome d. I. Flo.. CorM. Bd. 1-3, Oenld. BAl L,on. PMI.
CAOEYALL I DrAft S J. 1913-11137: FlM. de C,"'U/IY" Bel r .... BafCllOna.
COUTINHO A X PEREIRA 1939: Flor. de PoI1\lllII. LI.DOa
COSTE H. ,ioci-19Oe.: Flo.. dNcrlpl1ve .. IIIUII'" de II FrItICI. d. II CorM It . .
ConI,,,, limitrophes. Bd. 1-3. Ptr\I.
DE CANOOLlE A.. P. 1824-151.4: prodromn SyII.mau. ntturtlb ReOnI ......... IkL
1-11. P.,lssl
DEGEN A. 1935-1P3f: Flor. V./lbll/c IId. 1-4. &Jd1JlWl
OIAPOULIS K. A. 1939-1849: EII",lk' KllIo .... Bel. 1-3, AIM"'"
OOMAC R. 1850; FIor." orJ.. ~NaIr'" ~ bII,.. " ".....
DOMAC R. 1l7: E/l:JkunljM. IIOte H"'....a.,.wlldltlh podMIa.Z"""
OOMAC R. 11113; Mal. I/o,. H",.,.k. I.W/ldnlh podllltll."""


DOSTAL J . 1958: KIJ k upine kvel onj) CSA, P,aha.
DOSTAL J 19<18- 1950 : Kv~tena CSR. Prtl ha.
FUTAK J . & NovAK F. A. 1966: FI 6m Slovc nsko . ed. 1- 2, BrO l ls laYa .
DOSTAL
EBERLE G 1959 ' Fame im Herzen Europas, Franklurl am Main .
und Milarb. 1967 : Usia dor GeltiOp!lanze~ ~ilIC lcur opas, Graz.
EHRENOORFER
ENGLER H. G. A. & PAANTL K. A. E. 188: - 1915 ' DI(~ nalurhc hen Pltu nzonfamill en nebsl
Ihlen Ga llungen und wi chtigeren Art en, Insbesond ere NUlzpltanzon , Leipzig
<I'EAlI EHKO 6. 1\.. & (lJAE I}O B A. (J>. 1908- 1910: q)AUp a EUpulIL'linwii Pun:IIII, C. _

J:,

F.

Ol"TCp(IVfll'

JEA4EHKO 0, A & Wl-IUlKHH Ii. K. 1927- 19311: (1).\uP~l IOrn Boe Hl I\.! Ellpoudic,wfi
CCCP, Al'lIIl1lrp:l)\ .
FENAROLI l 1962: Flo ra Medllerranea. Milano.
FIORI A. 1923- 1929; Nuova Flora anaJilica d 'ilalia. Bd. 1-2. Fi renzc.
FIORI A. & PAOlETII G. 1896-1909 : Flora analitic;:"l dlI olia . Bd. 1- 5, Padovo.
FIOAI A. & PAOLETII G. 1895-1904 : Iconographia Florae lIalicae ossla Flora It atiana illuslrala, Ed. 1. Padova 8. Udinc
FOURNIER P 1934- 1940 : Les Qualle Flores de la France. Corso I;omprise. Poinsl n-lcs_
Grancey.
FRANCO J . do A. 1971 : Nuova Flora do Portugal . Bd . 1-. lIsboa.
FRITSCH K. 1922 : Exkurslonsflora fur OSIe rreic h und die ehomals oslcrreich lschon Na chbargeblote. Ed. 3, Wien & Leipzig.
'ran 'll

GARCKE F. A. 1849: Flora von Nord-und Millel-Deuisch iand. Borlin

GAMS H. 19S0: Kleine KryplogamenFiora von Mltloldeulsc hland , Jana.
GARMS H. 1969' Pflanzen und Tlera Europas (Eln Beslimmung sbuch) . Hambu rg -C ranz
GAUOIN P. J . 1829: Flora Helvelic;a, TuriC i.

rOBOPYX:H.H B. C. 1937: 'l>,\opa Vpl.I ... a. Cncp. .v\o m.' I(.

GRECESCU 0 , 1898: ConspeCfu l Floroi Romanle!, Buc urestl.
GRENIER J . C. M. & GODRON 0 A. 1847- 1856' Fl oro de Franco, Pa ris .

rpOCCfEAM A. A. 1928-1934:

(J) ...o pu

KauJ\ ;"l,Ja. 1-4. T IHIMIl C - Epllm"".,

rPOCCrEAM A. A. 1949: Onp<w .:... ItTC;\ I.

paC1(,lIlrii

Ka mW:Jil.

MUC K II U.

HALACSY E. 1900-1904: Conspectus Florae Graecao. Bd. 1- 3, Leipzig,

HAYEK A. 1908-1 956: Flor. von Sielermark. Berlin & Graz.
HAYEK A. 1924-1933: Prodromus Florae Peninsulee BslclI nicae lin Fcddes Repert. (Beih)
30/. Sd. 1-3 (2 &- 3 edit. F. ", . rkg r a f). Berlm- Dshlem.
HEGI G. 1808-1931 : lIIustriette Flora von Mittel Europa , Bd. 1- 7, M unchen.
HEINZ P. 1971 : W.'dblumen (Gr:ber . Farne). Stungart.
HERMANN F. 1956: AOI. von Nord und MiUeleuropa, Slu1tgart.
HESS H . LANDOLT E. & HIRZEL R. 1967 : Flora der Schwelz. Basel.
HEUKELS H. 1970: Flora van Nederland. Gronlngen .
HIRe O. 1903-"11: R .,Jzi/a hrvl,.kellor. (Red JAZU), Zagreb
HOFFMANSEG I. C . CONTE Cle & LINK H, F. 1809- 1820: Flore Portug alse. Berlin.
HORVATIC S '954: /lustllr. nl bilin., (prlrutnlk Z. odtlK1ivanje porod/ca J rodova v/Jega

bli/a). Zagreb.
HORVAT/C S. II .,. 1H7. 1974: Analltl(;ka lIor8 JugoslavJje (Flor. Ana/ytica JugOl/.vl.e).

lid. 1-2. Zag,"'.

HOST N. T. 1127-1832: Flor. Auatnaca. Bd. 1-2. Vi. nnae.

HU.LTEN E. 1850: AUa. of the Di,.ribullon 01 vascular Plants in N. W. Europe. StOCkholm.

HYtANDER N. 1811G-: Nordlak Klrlvlxtflor . Bd. 1-. Stockholm.

6.

18$1-1_: CNIogua Florae Auslrlao, WIGn.

'"'~:Aii9fij(A: 11124-1112!i:
101_ Flilra/Flora Hungarica). Budapest
& OSAPODY V. 18$4: It. Magyar Flora K.pekben (lconogr. phl. Florae Hung.
~~:iti':"=ft~~
V. 1885: Kvety fNOV
~
Sr/)/~. S_,act.

bel Berlin.

Sant iago
MEZERA A 1952 Aosl hny na!Jco l \J P,att
MULLENOERS W (ed ) 1967 Flora de la Bet~!lu." dtJ a r t! d.
volslnes. liege
II EIlIJJ TAAT M If 197 OttptW\IfW,\I. P.I r."1utli \. pt.;:U tt
' Hl l." fll

dor Ordl_

<1

..

CCC I' . MVI. t\ U~

NELSON E 8. FISCHER H 1931 Ole Orct- dMn PeUti(

UD1 dltt O1I,.,... nth..
blete, Berhn
NEUMAN l. M. 1901 Sve ng" Flora luM
NORD HAGEN A 1940 Nor'S. R ora. Chlo
NYMAN C F 1878- 1890 ' ConspKtla FiOri." Eu'OfJ
Ot.-b(Q
OBERDORFER E 1970 Pll iUlJ:enSO.lJoJog.t.che [~"'lJrS'OI\'Uo,. lUll
Urld
ang ronzenden Ge.blel e SlltHQafl
PANCIC J . t874 Plors knolevlIIB Srf)J10 . rIo,. pr.Rf 'Ild"J~ S~
PANC le J 1884 DodarlJ/( Flail Itfld"o' '''' !:i rtlJ~ , ~lJd
Sel blae .. ), B&ogrfJd
PANCIC J 1865: FIOflt
Belp, adle S/a d I eort,ad
PAWLOWSKI B 1956 Ptora Tatr W. " u...a
PARLATORE F 1848- 1898 Flora U.han... 8d t tt f "za;
PETROVIC S 1882: Flo ra o ~ ofme N , Flol, iI.Q"
n &.o9'H
PETRO l ' IC S. 1885; Dod.tJJc IloIl o_oh,.. N ~. (M(/If~r ,

.g"

""It

BOOgflid .

PISKERNfK A 1SS , KI}uc 14 dolot/fJ rv" nlc:n p,...profmc Ff/ 2

POLUNIN 0 1969 Flo"'tI .... 01 E..... ope . lol"\d01't
POLUNIN 0 .& H.UXLEY A l i6S FlO " 01 ~ M4tCllvr
r l
POLUNIN 0 8. SMYiHIE S E B 1973 F~I . of Soul~ 'W-.I t l.i""~
Oldun1. New Yj)rk. To,on10
POSPICHAL E 1879- 1ft99 Flof. ( I " Ofleu C" r.t1er. Kua;I..t til"
PRODAN I 1939 FIor8 p.00lru det.f'"m.~ea
Cluj
PRODAN I & BUlA II 1986 FlOr1II mlt'"i IIUltt It RemAn.
8 UCUfHh.
RANOU K A 0 I sn. Lctn' r..Uiny '1O lotog"'" 81_.,
R'ASMUSSEN R 1952 Foroya FlO"'. r Oraftftrt
REICHENBACH H G L 1830 "!-8J',2 F'O'". G.r~'Ilc. CVI"SOf
L
REICHENBACH H G L & RE.ICHENBACH 11 Q f I 11314- ,.... I
81 Het'lellca. LlpSI. . & Get
ROHLENA Ii tj42 COMp4ICh.. Flo, . .
~. 2Ct ~ i'H. ""..".
ROSTRUP F 0 Eo ,.,
a.Mke Flo,.. 'CU r . - n

.,.:1_ ,.. cn.r.

o.n

ntOfIf.,...,,... (

ROr"'UALER W 1983 b.urs<OMf""a o.inzut"losbind . Settn\..

16k. Bra'islava.

.AOpa He H aPQNI8 Penyti,\IIKa SbArapn.l. 1- 5--.

~~;;;,~~; ~~n,"!I"op/1, .. un<! Ico.agraPhla

LID J 1%..1 t10rsk 0 9 ......ensk rIora. 0 .. 10

LA ZARO E I!:IIZA e 1920- 1921 CompondlO de In lIou E. p..f>Qljll Madnd
LI NDMAN CA M 1926 S'Icnsk Fl)ncl ogam llor. StCIGkhnlm
LIN NE C 1 1~J Sr,oLlas Plant arum. Ed I Hl)ln"uae>
LOVE A 1945 bh;mzkill Jurtlr . Kobenhavn
LOVE A 1970 JUltl1b6k ad Isl"nz II( fe-IdaH.), .. A _1111,,1<
M A F B(KII I1<t) I I 1w,4 t!J \lIp.lllk.\.IIUIl.. \Uf. I.I"p' ...... ll ....U-t I1I( r e , ' l __
fil a \
MA RT/NetC A , SUS NIK f & til 1969 M ti l. 110/a S I(Jvtlf'Jtd LltJbl t""oM
MAN SF ELD R 1940 Vlrztlichflt S de, "Rill und "lIIen II f"l..lO<"l U
Jonn
MAYtR E 195~ Stunom propfctmc /II CVfllmc aklIye If 9- 2emt. SAlU op: "'"
3. Ljub/umu
MAY ER E I lJ64. PI C , idop hyt a mC./ltlDV" ... Flo'lJe.hJg o./lf."
, 4MERINO V AOMAN P B 1905- 1909 FIOla doMeflpir., .
..slrad, do ,

--

Fr_

ROTHUALER W 1987 E u~ \IOn ~ 2 e.rtIft.

ROUVa UII3- '913 . Flore . Franc. IkI 1-'0\. ......... ,..,... ~

ROf1LING J C 11,'-1113 ~ _ , . lid 2.

9AUPAtO G A. 01 StlVA FfAAEdIIA 'M1
Porto

a II

f1C'n....,..... ..

SAVUI.8CU T &

SCHINZ H

IICHLos.R J.
IICHLOUEII J . C

1m _

SIio/Iou J. A.
IIIIl'HOIIP J eumt J. !.
BIftHCII> J & IIIIIM J.

I A.

SCHLECHTENOAL O. F. L. & LANGETHAL L. E.. l B80- 1887 : Flora vo n Deu tschland, Bd. 130 (Ed . 5). Ger.Unlermhaus,
SCHROTER C. & SCHMID 1956: Flora des SOdens, ZOr ich und Slul1g i1r1
SMITH J . E. 1800-1804 : Flora Brltan lca. land lni.
500 R, 1945 : N6v' nyfo ldraJz. Ed. 1, Bud apest.
sao A. & JAVOAKA 5 . 1951: A Magya r NOvenyvUag Kezlk6nyve . Bd. 1- 2. Budapest.
Soo R. 19&'-1973: M agyar fl6ra es Vegeh't c16 Rend s:zerlan l-N6veny l6Idrnjzi Kez ik6nyve
(Synopsl. syslematlco-geobota nlca fl o rae vegetation Is que Hung arlae), Bd . 1- 5, BUd apest
SOO R. & KAAPATI Z. 1968: N6vlmyhatarozo (Magyar FI()ra), Budapes t.
CTAHKOB C. C. & TAAHEB B. H. 1957: On pc.\('MITC,\I, ..!CIUIIX pacTc II IIII Eupond i.
clI:on \fOCT Il CCCP. EA. 2, M oc)( oa.
STEFANSSON S. 19048: FlOra Islands (Ed 3 S. Stelnd6 rsson), Aku reyti.

CTOSIHOB A. & CTE<J)AHOB 6. 1948: <J),\OP3 na bbfd-aPII JI . CocPIiH .

CTOSIHOB A. CTE4>AHOB 6 . & KHTAH OB D, 1966: 4>Aopn Ha Dl,,\ rap Il M (Flora Bulga
r ica) Ed. 4, C~ USl .
STURM J . 1798- 1855; Deullchlands Flora, NOrnburg,
SZAFER W. KULCZYNSKI S. & PAWLOWSKI 8 . 1953: R6sllny Polskie , Wsr szawa .

WMAI\brA Y3E H H . 4>. 1886: J~\ ()pa tOrtl-3a n a,\lloi j POCCIIII . KIICD.
lll MAA brAY3EH J.t. 4>. 1895-1897 : 4>"OP3 cpc~\J l efi If JOl+(IIUti PUCCHII , KpbI ~1!1 \I
Cc:aepHora Ka ulCa33. 1-2. Klleu.
TAA HEB 8. H. 1941 : Ollpe.1e,u m.~ A b B blCIU IiX paCTCllllit Eup<JlII:i'lc.J\o ll ~mCTli ceep
M ocKBa.
'
TAVLOR A W 1971 : Wild Flowers or the Pyrenees, Londo n.
THOME 1886-1888: Flora von Deut. chland , Oslerreich und de r Schweiz In Wort und Bild
fUr Schule und HaUl, O.ta-Unlermhaus.
THOMMEN E 1967: Taschenatlas der Schweizer Flora, Ed . 4. B asel$t ullg art
TUnN T. G. HEVWooD V. H. & I I. 1964-1. 1968-11 , 1972-111: Flora Europaea, Cambridge

VANDAS C. 1908: Rel/quiae Form'nekf. na. (Enum eratlo critica plantarum v8scul8rlUnI.
quaa Jrinetibul In ha. mo peninsula . ' A,/a Minor. (Blthynia ) fa ctls co/legit d r. Ed. Formanek, ProlH, or GymnalU Srunens/s Bohem /el). Bruna.
VELENOVSK'i' J. 1881 : FIorI Bulg_rica, Praga. ; (Supplemenlum 1898. Prag ae) .
VISIANI R. fIH2-1B52: Flora Delmatica, Lip:Jia. ; (Supplementum alterum 1877- 1882, Lip
o/II).
VOLLMANN F. 1914: Ftor. YOn Bayern, Stungart

BYAf>q> E. 1927-1930: Cl>AOpa Kp...... 1-3.

WAGNER: 1II ItI....

ACHHHllrp;1A.

1799- 1812: Oescrlptlones 01 Icones Plan

~~~~~~~~~~~?'~j:~~f:~E[f:
~

Radebeul u nd Berhn
Hi. panlae Insula rumQue Balearlum,

U~:~~~~~I.!F:~lo~:r:: hlspanlca., Stuttgart

...
Flor... Hlspan ica., Bd. 1- 3, Stulgart
""" '~_'_" " .~'_ ~:~:~~:~~
Epllng.n & M Dnch en .

211

R J E C N I K'

boln nlckih term ina, Ime na vrsta i vlflle ' e ' dljagnotlie h Itl'tbula
Ie porljc kls imena ,odovD upolrllebljlnfh u O'I'ol kn~ z1
Ables , flmsko Ime ze Iclu
abortlvus, ak ft liao
ac liulls (g f t B '" ne law/os - sUablo) h'z Sldbfl
Ac linlhus (o rt rJkam /18 ...; trn bodIJu.!. I'" ' l ube! hSlO~
(npr Acantllus !lpmosus L f dr)
Acer, rlmsko Ime 13 13vor. VlerO.,atno od la l a :or
at'I".1 a. 1
g
r09 OSIHJql) ,tnlde \ a c."le".1 0. bel
Aceru (g rt a ..: bez I kera3
ac e los6l1ul Ideminull\' ad DCSI6s.u$). ),i81j1/o"'II '
i1Cetbl ul , nakisoo, kiSCO
acldofllan (RC idus _ kiSOO. grt lJhllo:;
PI t8 11) ;'0,1 ,
koll IOdiclra Isprano I slroma!M OClbd l i.olp nil 15OUIi$ tlt
i1conltlfbllu., sa IIsloylma kilO k
.od,ea AeOn/ fum.
Acla ea, grt ko Imo 18 101f'1I (SamOucus). I 10. ~I 'e " ' M"
sllenostl 5l.\ 7ov/OIrn
3culd lu bOdlJlkav
acutlf6HuI , tillarih h8 va
aculua. konusan, uAllJen (l:lkO :Jlrllllt\ obu':;JJlj .t', \).0
man,
Ade no.tyle. (g rt , ' ylos - litu bic l . .'
t. l,tl11!1 n .. I" U
Adia ntum (gr~;.1
bel, no I d'~J(tO
k ... a... hl po!IO:" YQd ... 1$0 l ," dbu ( r~ a.do""t:os
nN:notAn. nt>'IQIItd.lnl poliO '{' 010 III 1 I ",a m J
ref/nff l )1ml.l l I nflug' dna
ad alrl nvensl. sreds 11 k011l 'l a..!wlI:lu p c/vf!l,oM 0 kup rile III J~ 0
uJ""""1 1 PO"> It f\.\"! "'fT'
pollenu slu:.nlcu I ko!u nf,go na :",avo Iinv
l ut:cn}c U(lVIl I ::. uinlb ~ alu
.... r!.m"'... "101 lJP()(reblJ .... 'u .. II
I "Sluznlcc I zs .l.Uv't ...... llonlto mlihh K~v., .. ;,1 r I
advenllvn. bU lke, $11 o l""le kale '\1 , Iut .:l1"O dooft ne r dry
tu ....
IranspOr1ntm ,rf'Os( m tnpr 0(00 ~ 1l3 It g ftlor> c: "._d n g I
drogel
ad .. nllvni korlj_n lid r. actu!"I1.,...). ol;Ifj(j II! "19fal'l
stnblj lL.1 III n8 i ullu
IIntNilil . e.lIwa. Iturnl. " Ofl (: . /.18 u 1.~lnvm p!tf i(1dU
a"odlzll.k. sredSIVO z:t poj/Jt'lanlt: SC)OIn<'9 pt o.,tIO ..... ~AfrOd II

. oreoal. u ovom

$",1t:OJlI

... "uc;ma Vf'S

Ag rim6nla, (9,t agros

POll: . ITtdrl.
betA. a', IJ z SA
{>upa !or l ,
q rimonlofdft, ve.UIOO 18 &"e"~1 -sa Vf!ltartla rod. Agn~. a
q rltwttura. p ohQPf Jvredll.:o .jQfad'11 8
d9'0.
polje I 3lem~a
VIJItt!.
r b.
Aoroet6ntm8 (gr

.he"".

I Z4 prtll\lUfln,e .... IJemaca

(ach H tf,u m). rotka
dYf."lp'{)dl'lle i "",crils
menkom kojft OIle ('vrsto $rall ~Q4*,,"
Alre, Teotr.stov nallY :a 1/!JiJ (la1lum !lIMut.,.,."",

IkIIrH:IIMDffM (at;!triQmOtpltwl Ig,re

podl,ellh .sa 'lite ad dve uZlIU!na

ieam
_
_
b'.'1ta<
_ _ b' ......
pohairne1 r

......... b lj.,itt h,lova

......

0/0..

#tf.

u'"

pt'. . . . . na

... ttIm

,...,.~..

~~

oe&* QiIM :;';_ _iiif;

tt.tefO" ~ ..

rnotPM

8dMM:

"...

albbnlrglnatua. b iJOIO obrublJen

aIbo-Itrtetul, blle/op ' gasl
aIbua. blle l
aIIl.toldl od areps"og a/j(?l1t - soda. , grt e,dos
sht-on , Ij . supstanci/o slltnc alkahlamato SU' slozena pmodnl3 or ansl!;a ledlnlenls lakog , spcclHtnog 11ZIoioskog djeJstva Vec ina alkalOId" ,(> 0 rovna ZJ Ijude I lwotl"j(}. tak J u vrto malrm kohttnama, d ok se u
le/ apllslum dalama konste J<ao hjeko v1
.ekangi. Olosku rldes-ova filet h aNkakabos .. , ad ceg-a Ie nest ato nc katlasnJO arapsko
"ill lCelreng,"
Alnus. { Imsko ime 2.1 jOhu VjeloyalnO ad kcltslclh r ' jotl susjed I voda , u vezi sa vlainlm
,ranlitem JO\'lB
.aoMone wnt. S!J ooe kOle su naknadno dOSPJele na odreO'eno st an~ l e nakon :110 je ana
izmljenjeoo radom tovlekcl Kl10 narC>t:lto lilep pflmjer ffiQgU poslut lll ruderalno bll ike
6101 9 S8 j avitalU n8 staOlt:l !mn aka IJudSkl h naselj "
..,.._ ..,...., ,pte',., alpslo.l
AIIinI lOr6 . alSOs ::= gai). u "ezl sa slan l ~lem bi 1lke
~ sa nallmlen lnlm h SIOVII'Tl a
........... nalvlt l
........... ".1'10$01, naplavnl
A_ ria (181 All um =- luk). potlo ilstovt I siabijike vrstil o"og radii rnlw} u popu: blielog lu ka.
. . . . "miko lme lJl luk
........ sumnjlv, neel~u f an .
. . . . . . Ime Je u ve:t sa " Iekom Mefla
........... (Iat. obulsm, vel i~l "a), proSHanstvo. Mrma. opseg
..,....,.... ....,.wtnua (grt am ygdalon ::;;. b adem i oldos ;:; slic an) , u vezl sa sljt nosh
I....,.,. ave bilJke sa Iislovima badema ( Amygdafus communis)
.......... JlYOt mlkroorganlzema u odsustvu vazduha.
....,.. l antftoecellml f9rt. anet , g8n andros - mut, olke s -:. stan) kolekllvna oznaka

za tmI6ka cv,etne diJelove

.......no 1~.mnoJ lart . netnOs

=:

vlolar . ph llos :::: prtjalelj) . pn iagodenos l na opra-

&Ivan" pomol:u

.....&Ci..
~...,..
~

;'!,l"",;.otiti.ei:
~'

alUlmochorlij. je ona CliO sleme ill plodove uglavnom rilznOSI

odredenlm adapUvmm dIJetov!mo_ k011 sluzo za pasl,>,no lelenJe uz
mens lako nosih nllhovo 5Jema 111 plodove na vetu III man/u udatjekOd mutaelca ( TafsJtBcumJ i brorn ih druglh vr sta 'sm illie glavoelka
Ul pomot kn laca. npr ked ,avorA (Acot ). brez.A (Be l ula), jasenl\ ( FraxTnus )

'>' tetru .

,:~~~g:~~.~I'I :.t~
tl

Plod anls-a

( An1Si fruc tuS)

sadrti

-'ecera. Naro f!alO se upolrabl,Bva u

b llJke nalaze IIslovl razhM,

na

dlejltva koja n8 fivl sViJet

po

v r 1 t ovjek

. . ralturanje plodova I slemena ugl avnom

prtm).r OVakvih vrsts , u l ilance

Are tlum. Ima vezu sa grl: . ark/ or; ":::" medv/Cel VlerOv;Jtl\o zbog vunas'og , .. greda

baocMu. sa boblcama Iial Wc. bkC. - boba)

,--,"".. ~

b alc*nu.. balkanaki

balka_arpatolel nond ._~ gnopa "ljniII fOIa -...::::'!:............

Belkanu, d'U9' dlo na KatPluma (npr. '1WfIIIIte IJIIIOIOtItI' ~

bllni'lcua. bane' lki

..._ bJ_1

b.lIard.
kribnOC.
hibrid.
__
.rate
na pop"':""'"

~'.~lI!IiI_1>\II

......Hnl.k. n.

I)"

" Jk<e Ate ' ur;)

/,1pp a .

arent , obrast ras prostranlenJa neke vrste III z<llcdmce

A l cn i'Hl a (Int arona - pl jesak), u \/ezi sn slant!tem
a r g ~ n l e u s. srebfnastablle1.
arta. grt ko ime zn mukmiu obll~ nu [Sorbus 3t;4 (L ) Cranlzl
arll us (CJfl lus -' suha groZdlca), mesna ii om olae [npt kod lise ( TiU tiS). Io uni(e i E",Otl}'fIl.I J
I dr I
nromal lcus. aromal ltan
OS) po'to ml,;!.;';" C'>'I&IO\ 1"141... \1 0"' \
A rrhe nolhc rum (gft arrhcn _ mu!>kl 1 sthel . ath (05
a hCl"mol rodlln! ga nemeju III Je \/rlo Icralko
Arl ha nllha, ranll' nazI'>' za c lklamu (Cyclamen).
Arum (grt Bron ). Ime za kozlac (Arum) k;od Theophrasta
Aruneus [Ial awncus =: kozja brada (PlimUS)J. pO!;lo dtlge bjoht..JSII) (;VltSl! \lve 0.1 IifJ oodslot-aju na kozju bladu.
I
arvcnsls, pol,Sh
Asa rum (gft . ,haron). Ime kop!lnJaka (ASRftJm ouropacum l ) kod DIOS\..Of ~~.,.1
ascleph\d eul, U VOZ.I sa st,tnostu Hstova sa neklm \/rSlam:l ,,,mill! . A~r:If!Plild<fC ''''
asl mtlactja, l aza u razmleOi malOt ila u jednom org8llflmu. elll to (";utnt ':'Jradf"liJ
_en h
melenj n iz proSIlJlh
asi milali, produkll aSlmilacljc .
askorbl n.ka klsellna. vitam ~ n C Ii anhskotbolOt vltam,n '< OW{i n fOl: ' Ima u :,.,~kJ,l m/JN).
naranb, peptic!, por~u nu ltd
asocli acl ja. osnovna jcdln ,Oll u slslematlci hloCBnOZa (b,lrnlh 1<1:f!(In C J "01" !U: .. f,"ule
odredenim lioristltkim sasla vom od,c~en'm 1,\011'1 m nllkdml
dritde ' .... rn d "<1m k .m
u pros toru I vremonu. ASOGllaCljamn a/e mo nazi\' 03 Ill) nllt n cLJ ,.0' ll)nu ./TI"'" riO,.
znataJn lJc vrsle dodamo nnsta\'ak. - elum (,4Inelum Eric.l um (I If,. elu m 0 .~.'Ic:.tu",
I dr.)
"'.,.
as pekl , Ie fzgled jedne blocenozil k011 o;e 18VI13 kao njef!a n ;"JOtG 11 "la wl..)f\S~, Ot
ekoloSk.lh Ink10ra bJOIOpa
asper, hrapav. t ekmJaSI
A sperula (Int il sper :; hrapa ce"'-tnj'lsl}. u \/(.:.- ' S<l hrll eli m bo>t,m:;. 1,c.tQ'J I
Aspidium (grt- nspis
sM. ~ h!t CI. po.to SU FOdlH'II<' sllt;Mg ob .ka
A l p llmi um (g rt spfen .:;; stczina). zbog up-,)Irebe Jedne vl:;l e Q~09
l\ za liltJk ~i)t;; abOIjeJe slezme
09 !;)da 1.1 1Cl . .
A. ler (gft _ j lal astor _ zVljezda). u antlt~o dOb.1 "a2,Y zao VT!>l e
zVIBzdastlm Izgledom cVilStl
z"" jczda). l. vell sn lVJel d l)~ ' m flQledom C\I.lSIl
Asltanlla {grc I lat Jc:te r
a tho uI, k.oll pol ,ece sa p iantno Atho~ u GrtkOI.
Athyrlum (g re athY10m
mljenFHi). po<,.lo sore nlsu IOO"dkf"
a lla nlskl nornl .lemena1, 9rupa bf 11lllh vr"!iIA sa aroalfm8 U 1,1(:\ i'l()j v,"p'. u .tlanl~ot unmOfskol zon, (np r Chr ysosplemLlnl opp~MoJ:(Jm L I dr I
Atro pa, po Jmcnu Atropos. Jedne od ,, , Parke ;z qre~e mllologi ,~ kOja $'\jakom Mi'~Jelno
preklda ni l 11vol a - u veZI .:s8 otrovnoscu ovo tHjkc
ahorub. nl , lumnocrvon.
aue'orum (. uet.). ;::naei do 10 08u(.no Ime od razit(:ltlh PlsaC iauloral
Aucup. rlue Iducupli" .:: lIVe!) caper6 :;;. pllee hvalatU. zoog uptrebe o~. ad ~
(Sorbus dUcUp.J(,a l. )
a ustrtUI, iutnl
, ullrl. cus, auSlnlski .
utohorl)a (lJu tochorisJ. rasllavanj. plodova ,II IJemenlu btU ~eMC.8 .s~ f~
a ulohlon Igrt . auro .f" chtoon = len'li,a)
samontkao. llalosledjtK lu kO,1 QdtIvljell poe&DIi
na Jednom mjestu u j&dnOI OblQIt
a uIUMn' UI, lesenl' (I at 8ulUmnum .:.. Ielen)
. n ll. na. abelanskl (Abolla I. grad u KsmPAlllJI - "aUl.l)
avlcul.rt. (&tvJUm _ pUt/jt). SIUZI Z8 h ranu pth;;am.

. . . . . . . 11_. . .
atevtja optimum

lijepa

.. "':':'0:~ii;!~.1!'

a-.

od bobe ove Olrovne blljke. za Ilrenje

korlst,le jadna kwm

zJen,ca
a.lOnlc.. "m51<G 'II' Z
lNtul roms.o 11M ~ to

,"

~tno

gRhkOi; p[l"lekla.

PO~10

Plln,/e blljku naziva I arbor

rllII/tell'

bl'IIftI,. d\'0900
blOCInOIl. 1,,,,,tn
blogl'OlI,.II!I. "fluk k,.1 p'OUeJVlI ~ako.n,IOSI' IMpro'lra njano$ti b.iljnl~ . I ~Iyo.tlni'klh vlllt.
na zcmlJ' "0
tl rll~p'o-~I'lIn)eno~1 lIora , 'eune. kao I nj,lIo-v Istonlskl .azvo-I.
blolqlj . u ~"em m alu nauka 0 !iv,m DI~'me UGp!te.
b1l6UII1. dVOI.~IIlJ"l.
blOIGpl. tM"ltna ilan,$13. If. po!llDnl dijelDYI nase1jenog p,OSIGre. kG]I se Gdll.u)u spacUlenlm
kGmple~$orn akGlotkil! latlG,e
blol.,.l. !1vo11"1I. II. u pogllKlu rnedusobnog ulicalll jadnih tiv, lI bl~ B na dluga.
b'-e.pu'. $8 d~'le cVlllln e SllIbll,ke
81'chnum (9.t. bl&C~nGm. O,osku,ldesovG Ime jlKlne papratl. a ko.je Ie L1nn6 UzeG 211 0'1111

'"

b,lInllnll1. b,zantonskl (Kongtantinopolj).

bornlnl 1I0rni Ilemlnll. gnlpa bl!Inlh v.SIII sa lIIeallma u o.b lasti ra!lrenja sjevernlh eeU
na.s~ 'h fiuma
boIn!IC..... bosnnskl
B ch,-p6dlum (g lf brachy, "" k.alak I pdd/on no.!rca. dr!ke), u vezl s kralk!m dlikama
klasl~a.

br._I.1a (brllc rell). JostlC. polpornl IIsl; laduko_anl IISI. u pazuhu kojeg se razvlja cyljet III
sucvllete.
bu,klllOll (bl"cleola). IlslIC; IlstiC naIvlSeg slupnla: IISlie u bogalom sucvlleeu. u pazuh u
~I)leg 5e .azvlla cVlje l
b'lIunl~ p.ema njemeekGm bOIPnlfef\l A C. H 8r~un-u (1805-1877).
brullOllu .. s k,alklm IiSlovimn
B.6mul rgrc. bfomas). Ime u ovas kod Slarih Grka.
bUlbll.,. bulbil.ra Iial sa kYdlcama ( bulbllima)]. u vezl sa po/avom rasp lGdnlh kvrtlcabul.
bila kod o"e bl1 lke.
bulbMII1. bulbuIMU'. S lu~ovicom.
bul9.1.rIcU1. bUQorsk,.
BuphtMlmum (gre. bous Qovete. ophrha/moo okG). zbGQ znalna vell<!ine evjelnlh gill'

V,CII

catM'te.n mod.lkas!.
cat"u s,voplav.
CM~II6,uI. bUSGnasl.
C.larnlnlhll: (g.f. kalaminrhEl). A,islcphsnesGvo I Dioskuridesovo Ime blilke.
c.lcari t.... mamuzasl (sa ostrugom): u vezl sa sliCnosti donjag diiela medne usne $.8 rna
muzom.
ClictolUi (Ial eo/ClIo/us. demlnullv ad cllcaus "" mala clpela). zbog kalaktelisUeflog obllka
medne usne gosplna paputlce (Cypr/psdlum calc eo/us L.) .
Cli1hae16l1u. rcallMollus) u vezi sa SllenO!li sa listov/ma kaljutnice (Caltha palustl/s).
C.IytI.gIIt Ig.e. llii/,~ = at,ea I slligo "" poklivoll). u vezl sa vetlklm il,oklm b.a_leolama
kola pokrl'ialu tdlcu.
C..np,"III. (Ial campllna. campanula "" zvonel~. zvonce). zbog lvonaslog obllka krunlca.
CMI,-trt. (Ial. C1Impus = 'Dvnlca. pGlje). poljskl.
can' ' 'n,l., kanadskl.
canuc.nl . slvknlobi jel.
dinul. pepeljastol'v.
cannftllnue (Ia!. cannabis"" kono.plla). zbog slienosti sa IISlovim e ko.no. 11'_
caplWuI, glav,eaSI.
p
c6pr . ... (ClpII '" kOla) . slutl za hranu kGzama
caprifollum ICllpta "" _oza. phyllus = I1sl).
Carplnue. rlm,ko. Ime za glab.
c.td6mI .... grl:kG Ime za neku oel vf1lla ovoo roda.
~.~. rod "'eva Ual carere '" eehll): blljka je upotreb ljavana za ribanje i $I.uganje
~lIIOIk:I.II. kranlskl.
.
carptllcu.. karpal,kl.
~nlf6l"". ko.ll ima II SIGve kao ked graba (Carpinus}
A,?,~.n6rum. u hst bral:e 1l.lrodnjakt J.I f. Ka;lho.jzer-a . koil 5U tlvjeJo u 18.110CMUtne. (g,l:. kaslanon '" keslan). U2elG valjdil iz arman s kog _klSken/_ III molda po
Kulanu n. Crnom Motu. od.kle Ie h'ten Gd davn,"a poznal.

Cl ryophyllac. " (grt. karyGn ;; kU~!lIIIto z.adebljanJe I p1ry11otr I!1t IIIQ. IIItO'II .. e.-, prt.
evrfi~an l ~e stablG , alVl/enlm zedebllanllma ",III. karanflla)
cattlnl" nazvantl uhat nata pl'lrorodotloYk, Marie Can.nl 8,1,"am (1~18701
kGja je .o!Sena I t,vlal. u Splltu. Sa ralVljan'III "'0lIl I _/at.,*" II pProdne _ _
nalvlfie ja PGkazivala Inle'es& za Datu noga bal' (Darmalltllkll agora) DopIIMtIa.
sa brGjnlm pozna l;m nauenlcl ma onaga vremena. Po _
sudetI nilla nlje ,..,......
all nloj pripa!Sa zaslug. 510 je o.tkrll. now .,rttu IJII}IInIt koju la poznatI ~
Ro.be.lo Vlslanl (1801- 18181 GPIaao u nj _
godIne (Uo vartt-lll oct
Lllium maNagon L.) . a nellO kunl]a (1872) kaO '/fItu L/Hum CIIt.n,.. V....L
c<l uc.hlc u ka~ka$kl
Ceph. lanllWr. Igfl:. kephale = olava i enthenl:o prdntca). zbog gI~ obflka ,.....
nlca.
Calli.ll um (grC. kerBS '" .og). patio plodovlll zaoataIa Cdka ....,. IratpUCaIIju) bo rogtM.
c~.rla r.CI!nus- }. Plinllevo I KOlumalovo Ime 28 jednll vl"lllu hruta
C' larlch. Gd nll.Z iva ara p,kih Ijekara ch e'",all l8 OYU bllJku. Itoll AI .. upolrllbljaftll ,.
Ilieeenle slezine
cr.. cl,. (conle,). uporedill. SfavnllL
Chaa roph)'llum: pralpostavlla sa da Ie od grt. lle/ro '" YftfIl,rn .. I plly/fon lilt. zbog
vesela 2alene bole I ugodnoo
lI,tova ove bUlke.
chalKiana: c halili. u l:ast I.ancuskog hletn lka I 1I0rtaie O. Ch.lla '730-11W1.
cham.,cYPllrl, (gre. chamai = nlsko. poteglO) I CuptdM.
chamaed,1I6t1u'. zbog Jo'tova kao. kad aupfa!:8 (Taucf/um chamalfclt)'ll L I.
ChamHn6r1um (grC. chaml = nilek I "',iOn " o.leander). zboO lZ'I)Hne ,rtetlolll .. olMfto
derom (NOr/um oleander,:
chlo.A nthlll. zeleno.cvjallli (gre. chlonlf = tutoIelan
= CYljfIIl.
ch lorod rpu .. SB zalenlm plo.dnlm IjusklUlla
Chry.'nlhemum (grC. chrysos "" zlalo IlnlhamOJ = CYljat). u VfI2i .. b%m C'I8IIl.
chry.od rpu !utih plodO'o'I.
ChryMl'p" nlum (gle. chrysos "" zlato I gre .p/an = lI.lIM. u ve.zl .. tutom ttotom C'II"
lava I p,lmjeno.m GWI bllj_e kod "jetanl' obolJ'" alazlne.
cl.tl l (cyathi!,m) (gre. Icyllhos = pO$uda alltna 101111. narot,1I ,irup'''' O'I)eIova. 'I'8ON
sliCna pojadlnaenlm dvospolnlm evietovlma.
cIllA.II, trepljav.
elm.l. ko.ra ~.ro. p.ljelnog ml,;,a I !I.t~og. Io.plog okul8, dObljana od I"UlIIh YIN rode
Clnnemomum Iz tfGPske A:rIJe. Mnooo aa clj.nl llao zatln. a 1m. prtm/"" u tarntacljI
I u parlimerili.
clmo!na. ("" pdlll8!la) evesl (,nIlOf8$c.nlll c~mosa}. cvuI at aruatan,m
cln~.eu,. papel/aslo,lv.
--'_A'" e.aroUl
Clrc'ea (glt. Klrke. po l:a.obnlcl Circa Iz g,<!k. mllotoglje. kOla la. po P, -....
pretyorlla Od lsejeve p,atlcea u ,vinje).
II6ku ill ~
U iS IO vrijame kad Dlo.Sku.ldeaa I Pllnlja . k"II ..I I' blio Ima za 'IfIIu IIICI
vlnu (Mandlagora olllc;natum L). _oj. Ie u 10. .,rI/fItII. Im,la utliela II au~ItUIIufI
roznlh nB.oda. jer s u sa od korolena nldutka lutCS ....." rlDlll ngure. kaje au
lei. navadno.. itlUta od u,oll. I zela
.
......
Clll u.. o.d antitkog naliva 2a oval rod (grt. k.Sfo.t III. (:J1lUI)
elloLooll" neuka ko.ja proueava BII/e. n)lho.v kern1j.kl "1l:'Yiu'IJ~l:kel "~I=~ pronju gradu. morfolQgi 'u. principe I o.rganlZ8CIJu njlhOvlh n CI a. po
cesa ; ar.
.
I
bUldov.nutlm Iz;IadOnI ~
clad l... {Ial clIve = IGljaga. k,jaea. buz(\(IvanJ. u ve.z ..
bilusa.
puZI\'ICI
C"mI U. (grC. ~Iema = vilica. rllli/lka). OrtklllUIV Ie r~:!..~!.ovo _ jedM ~
Cll nop6dlum (g.C. /rllntl "" kravel I pori/on = atopalo.).
blilke.
I ,.~,,,,, ......" tIOllrllke u ~
elu.IJ. clll,lanus. Ch da l' Eclusa (elu"u, (;>oM'"""

AUlor nekol iko pOzn8llh bolanleklh dj ',~ lrelnl iii bOil c:vt18" nartf (PurIICII".,.-...
coccln_ . grlmlzno CrYan (bola lrelog
a
COl nl"",. plav.
CGur"", koJ I .aale ne bratuljclm .
column'.1a, co/Umn'riuI. ,tubaS\.
commitnll. o.blean
COlWllU" ...... prom,jenjen.
como"", euperaSi. ptamtln.st
IaIIO
Cornpa"tae (cDmpm;lIua "" $lolanl (lam. gllVOtlkat, I\U'IMI
blo/nlh mallh cvJe.,a II jednu Yel:1I C'I/illnu glpk:u cevaaU.
II*n (MI bIQle.
concotor. j.dflohoian
ConYlU"La (lat. con", wallis", (\(Ilin.). II vuI_~_~ \lUI . . IIIIIOIa/IOIft . . . . - - . . . .
Con'IOIYlII"': I:zvedeno od ilL 00fI~" _
U
u pupu.

ea., iOt'_

m"",

,,,,tllo5

",,"_In.

p.......

moo ...............

COf.llh.... korRt~sl II ve~, ~o erY('1>OI1I bojom ';jE''''l.'nk,COl1lltorhiz8 !g'~ ~ or,tI!lO<l

k<'.all!
Man .,nl. zooS
cordllOlI ..., ~rc;"Hh IiSIO~3,

,,,,19

cont'tul, srcollk

~oU) tbog

corl6,1... tlBt co"um

comic......... sa fogov,rna,. obi

Comua (till co,nl/

co."utu.,

slftoast! pOdanka 58 ko/alima.

htea sa ton,oom. Z8 JoI.vljonla kolo.

' ogOYIi. rogat

rog) uputuje na tv.clou dfVaUI

tOgl1

co.odlul, coron6,lu akron)en

Coronl1l1 (od 101 co.ona _ kruna). II ~e~i sa ilgledom cvntl.

Corjdon. g.;: korydalls
~va, Jor obllk krunll:nlh Ilslll:a ove bllJka podsjel:a no ~evln u
tubu .
Coryl ... ($I';: ilffrrs
tlem). II vozl u zelonlm ovolem ko)1 pok.ivil plod [Iijeska (Co'ylu,
1I~8111"'8

L II

corymb6 ..... \Iron)."

c"n""I, lupozubtren. narova!on.

c,.,lcul, c,'lenst., kreISk .
cr. fovl. blogoocenozo II kollma Ie, u,ljed spec,Utnlh Sllmi!nih laktora, produkelia orgonskltl
masa mnogo Yeta nego pollotn)1I I rllslYatanla, 10 sa na loj noeln gomllalu organ,ke
Iva" U vellk,m kolltlMma,
e:,I."" .. koYrt.v, kudulv
croalle:u .. IlfVIII~ 1.
CllIe:!1I (gr t. llrob 111 klol<o:l "" konae:), 1,1 yazl so konl:aslim 1lgom.
Cruelle l" (e:rur kill. kISt. I(me '" noslli) - 18m krsta~lea. u vazi SII kl!laslim . ospotedom laliea
e:l)'llaltocaIiJ. sa tdkom kola Ie pokrlvena kr lsta lno s laln lm dlotlc:ama.
c ... ll lya, (CY.). sella (Inlerl1aclonalne skratonlea III razne SOria kul1urnltl bUjaka 1,1 ~tUarslYU
I pollop riv'Bdl).
cunell6llul (1111 e:unous = kiln I lo/,um '" 1151). kllnOSllh Uslova.
Cjc"men (grt lrylrlO$ '" kr ... g. okrugao kOlur ), zbog okruglnlog podzamnog gomolla.
CyflOgl611um (grt. g/OU8 '" lllzlk). zbog obllka gemlUI lance lllsllh IIstova.
Cyprlptodlum Igtt Kypri$ "" nad lmak Vlnere. bollc:e Ijubavi I Ijepolo I p6dllon '" clpela).
zbog karnkle" slltnog oblika me<lno usno gospine paputlco (Cyprlpfldium caleeo/us L).
d.lm,UCUI, dalmallnsk l.
D.phn,. grtkl antitkl naziv za lovorlku {Laulus nobill" . utol 2B o~al rod .
daeldllul, koj l lako oplda.
dteetw. kiten. IIlep
d,eu mban lelotl. pol~li.
~nlan nazvano u tasl poznatog madarskog bolanltara Dagan a Arpada (1866-19J.().
~oll Ie biD profesor bolanike na Po!fanskom IInlverzllalu. Po/ad b/olnih tadova. koll SB
edno'e I na tloru na~lt. k/aleva. autor opse2nog dlels ~Flora Volob,lIeB~ [4 syeskal
(1936-1938), kole je naslalo keo razllilat Isl,divenja od 1894. do 1813. gOdine, dakla
PUn(! dvlJe deeonlle .
Hslrld.ella. pMlepeno snlhvanje nakog sYOhlva. proces pogol!/,Ivanl. natega, gub1lenje
prlja slatanih svolslev&.
OekoraUnn, uk/usan. koji mote poslllliliza ukras.
dendroid. ., drven.sl.
D.nd.oIogl'a /dondrogralljll/ (Ore. d6ndron = dtvo. I()gos '" ,liet, nellk. I gm/ein "" pluli).
nauka 0 p()znavanlll dtvenaSiOog billa. II. dtveta I g,mlla.
den,d nl. (lot. don, '" zub I lat. cdo/s = pas) , 1,1 vezl $a tubolikim Izg lodom IlIkovlee ova
bUlka.
D. nt't" (III. dons = zub) . zbog zubtaSlog ;zgleda Illlspaslog podzemnog sta bla.
denUilul. nazubljan
DeKh'mpaia, II aSI Jranel,lskog prirodnjaka I 1I1etnika Des-longehamps-a 1-1 849).
dnrt" . ... eIto..
kol; raSle u slapam a neobladenlm mlesl;m.
del.nnldell' fI~1. dere,mina,.eJ. edr&dlti 1~lsn sa na odredlvanje ~aklh vlsla).
eItolrilul. skllp d)ell~a nekog "lele posliJa flzitkog I mahanltkog taspedanja.
Dle""'''''1 (g,t. DlkEO "" btdO no Kloll I rhamnos '" !blln)
dlf". n~llal n. ~"It, SU v'Sle kola dllerenelrajll nlla vagetaCijSke ledinlee (subasoel jaell e
laCI,ellO) u okvlfll [edna nocljaelje.
DIgIItlIe Ilat. dIgitalis", nap/slakl. II vezl sa slIenosli krunice sa nlprstkom. nalotllo kod
VlSla O/glla/,s purpuraa.
dlgll6l .... prela".
dlgrnu. (gtt. dl~ '" dyapul. gyna = lena). sa dva lutk .
dlhazlj. (ort. d,s ", dv.put, Chas/s '" pukolina) , e1mozna evasl, kod kol. ,Ievna oloylni
ptollVOOI dva ogfanka.

"o,,,,,,,.

.hoto m. ko (vLl!f,,'O) ,ug njlvan)e, lalg"nlrl'1lnla Sl.bl. kOO kO\eg H glavn. os ,allil
u dvlla os; ptvog r&da Inpl .. kod ctvolotlnl (L~copod/fllU/' I dl'
'1III III Iu I, rdilen .
dl6l cua. dI6.e: .... . dvedoman.
Dlo.eo. b. u tosl grtkog rrletnl~a Dloaku,ldesa
dllC oIor, ,azll~il0 obojen. ~.,an
dl.lu nkelj. (d lslun~llv.n areal) . omatna lul8(lJnjane IIBlla /\IIk,1'I VIlli. II lIelli !Mh
Vlsla se saslole Od dVII. ttl III vi~e. madu sobom od'iOjenih dl/elovi
dJur' l!cui. sredslvo koja IJala no moklanle
dl val leir lu , (d/varfell'" '" ra!lriti). ta!lran. str!&tl
dem6l Ucua . doma~L
doml n. nlna VIII vrala kole Ie u nekoj bJocanOl1 nljbrojnlja III kola II niol IIlUllma najWC!1
proslor Ividi~ edrrlkaloIJ.j.
Do r6rdeu"" od a,apskog Ime na doronlgl nake ollovne blljke
dOr;flw,nlllla n, vld l pod .zlgomor/an.
drOll', osu~ni dljelovl Ijakovllog bil)a.
dryme l . kola rBSle II hraS1o~lm ~umam. (grt. dl)'mda - hrlSlol'1l ALlm . drYs hrlll)
Dl)'6plerl' (gft. drY' Igonillv dryos) = l'lroat I pl6ris '" pap"' ). u VBZI sa lIan"'la", ova
bl ljke.
du malOlum, kojl tas te pood llvlcama
dum6, uI. koll laSIO 1,1 tbunlu. grmllu
dwodomn. blljka (planla dioecls. planla oloie;a}, one ~IIla kod k0111t lednl III(Ir.rdul noM
same mu~ke. a drugl Indi~ldui ISle vrsle lamo lans~a cvJalove Inpr. Sirl/;I ',dr 1
dvo'pola n ewllal (1105 hermaphrodllu,', cvi(al kOfl Ima p,alnltka Imutka) \.) 1 I plodnB
(lanske) (9) lrslOVe (vldl pod ~Ied~polan.).
ebulul rlmsko Ime ladna v,sle zova Ibuge) ISIImbUCu$/
edl 'l ki (lakIOtl) (IIrt. cdulos ,. zamllllle). ~Ine gru"" akolo~klh laklora k011 Ie odnoae n.a
!illtka. kemijske I blolo~ke 050b1na zemll,!la, k.o I olOblne sll)UM nl kejlm. . . Zllfl\
Illtlo /alVlla.
edJllkllo,l. wSle kola Izg taduju neku zalednleu. SIIY.Unl u nalill","' sml.,u
on, III
saslavni tlanoy! zaladnlea, koli LlYlalulu n,azln opslanak. odredlllU nla!lnu Itl\lklUI\I I
proizvoda u zajadnlel naivetl IIl1eal. (Ho ,v ai. IIM9j . PoJa'" eclolrk.IO'1 lI'<'IIO I. U
n.uku Bralln.Bllnq ... el (1921), Ihvallv~l 11'1 uglsvoom drnamlekl.. nl'llO\'O opCen.ll9'n
znaeanja raztadlll au napose Poplawskala, Suk.tav 11924). Lavfenko
.
Soko l ov (1947). (Horvat. 19491
allallll, rasprosttanlan
elolialul, bezlislan. onal koll nam8 lislove (lph~lIu$}.
,g~a ",pl .. (l al, uamplum '" prlmlor. IIZ0r) prlmlorak..
.gzol st rano ~rsl a.
k )
k ko a p,OUtI'o'lI 0 0 _ ~
. kolog lj. (grt. olkos ~ okollna. 5fQ(llna. /ogo"S -I nau(Joc~:;':1 ~ama UsJOVl"" .'''''''Ia
nlzama Ibitlaka i !Ivollnlaj I llvolnlll 111 n
,
,
,
I(lmne odr>CSB Izmadll I1vlh bltl.
....
'I
lecfnlh ekoloiklll laktOla ... tl)im okvlrrml la mag ......
srOd ne. 80 uzo
.kololk. amplltlld l. Izratavp ~ar 'an e PI) I
opsta nak da te v,,,o
"'1e 1SIva rllliltile pmOOe I"zltke, kemlilke I blOtltka)
akololkl Ilklon, su mnogosll\l",a
koj!ma su izlotanl organlz!'1J.
I k Iojkl lip billke III bvollnje u Okvrl\l jadn, vrata. kotl
.kollp. oznatava naslledno IrkSilln a 0 I I kl matskom ' lzJ,klma u vall $I ~ ...
10 10rmlron II vazl sa krupnim zona n m I
l azllkama lokalnog ka/aklera..
1 b IJn' materlill 'ha.blfS~1 pflmjalct,
okl1h l (flxsicca f). oSlItenl. ~Uh,l, pr,"'I' r~:"mle~IU ' gdla la InlCe ,&doVlIO oem.
oklklava, polava noka blilka III IVOt n a

c.

. k,pozlell., nagl b.
I dllil lsejadlna sukul
tk.l"kl (101 exlrallore "" I zvu~r. zva I '
If,clja rzvan granlell cdrad,na
kotl ..
oltll,.ronaln. Y89'tacl, 10 die zona ne vag
mogla razvill zahvalilljutl spel:ifitnlm lokalnlm uslovrrna..
ok"""'.11 (lsI. exfremus). klllljnj i
I!
Ishrana) Ma gl/tvl .. na 1IIi&tB u ...... m o.haklOI ,olln (9rt. alrfO$ '" vanlskl. f~P e p=;' I!lIbIJII~ uz nlll'love lpot)""" INION lWICb pod
lama korijona. vat su sarno 1'IB'no
"mlkOllza-) ,

autO"" . ..... "vloplkl.

.16t10 I6U..... viti (u porad",(u sa 110 nO'" ~r
.
. 1'1 ..... ~lso k, neotlt.
tI'lI. n., Izab ,an. ukusan. kltln,
elong6t .... Izduten. ptOOull11'<.
_lfuse'I"
. m....gogum .,&d11V'O kola IZaIllt, m
I~.tll l
. m.nd .. tm. ,.,..,nd.,,"), pop/lll'lllt, Il9IaVl,~
Clilom. bIIG
'merul. Iz~odenle noslgutflO. mold. od g

,ona.

"_I

r::!..tIo:t '"

endeml, 1U org"nozml kOj( !u ogranltcnl $lUTICI na Jltdnu. t oS\O v, IO mal u oblss!. Ru-

hkulu so civile V~III cndoma konte"'III"""

progres ,vn l. Og ran l~enosi areal. IIOhze ..... a-

IIm,n cndema nlslal l je smIInF,vlln lem je<lnog sl'''leg $ireg .rOl II (paleo,ndeml). a

aruhl p.ogrest'll\in ef'Idem a Ie posl)ed ica ml.dasH taksonI , 10;011 jot nlje
dosplo do so 'lisprowe,, ' na .,.,.tu pOv.i,nu Ineoendem'l
og ranl~e no,*

8" dokarp ',rldocorplum/londO "" unulrll!nJI, klffJ05 - ptod) . unutr asn.]e oplode.

8" lIoloolla, 118 IcMpll/go"o

8"dolo.ca/. ]odon od natlna f(lSplO Sti' lInJo I:IIIJa ka pouodslvom

! .voUnj&, kola se h.nno $otnlm plodovima. " sjemenke p.oraze k,oz c rll evnl 1fa~ 1 I blvaJu
il bl C"ne napo1le. C05IO n3 VIla Itdaljen,m mJt'Slime IJunip&fus, Ron. Rubus, Rlbes,
Daphne. lIoff",. , COrnus. Berberis , V,scum. ArcIfUI.phyllos. V.cclmum 1 dr.).
Indozoohorn. bU)kll {plllnl' IIndotoh:./. t l)1 plod Ima jlls tiVO usplod ll III sj emEt obllvljeno

mesnahm'je5t,vlm ondo~prpom kOI' fOOu l"lOlinjo

Indot.o/,n (gil:. /ropho Ish.llna). hllli gl jlva P/odlrll U ~ellje ko.je nova. gdjo so hrane
ugljllnl m hid.a llma (vldl pod _ml ko/lza.).
"nn"phyll ... (gro!.. oonilit = de",,1 I phyllon ". hsl). )er su II stovl Us lovlJenl od 9 IlsUta
(dll'l(lIolIsn,l retuhl (Dflnlllria IIntllI.phyla L )].
en.llOllu, (Ial. IInsls =: $.Bbll&' mat I /6Iium = list). u ....zl sa sab/jllslo m obll kom h.lova.
Inlomerltl)_. peJllva da so opmSivan Je bl lJaka vr" gOIO'o"() Is kljocivo Inlekhma.
epld.rml, (g.t . llpi ". nil. dfJrma :::> ko!al. poko/ Iea bll)lIka. naljed nos tPvnl) i obUk kolnog
tklvo.
.
"1'1111' (.plllloflle) {epiphyl a}. p. edslllvl(lIju livolnu ro. mu bl/lakll. IJ. 10 su bilJke ko)e (Dslu
nil poy lnl druglh bl lJak ll, tllSIO II Wlilkom b.oju. U um/a.enlm pod,u t jlma najtllSt l eplllU
su IIlgo. 1I!lIlevl 1 mllhovinEt. U trops ~im !iumama pO$toJI i YIIII~I b,oi epifllnlh yltlh
bll Ja kll
Ep ll6blu m (grt. epi '" no I lobion '" I) ultlca). IlIr se na ,a zvljllnom plQdu nDlue dljelovl
cvlelnog omotDtD.
eplp'etl., Ol osku " de sovo Imll IlIdnll bll/ka slltne ~lIkur lle ku; Ime III upolrebljavano lP raz
Ilt, lo blilke 10ksltno-llakov, log dleloy anla.
Eplp6glum (gr epl = nil. go,e I p 6gon :a bled a). u " ell Sll polot'Jem medne usne. kOja
Ie kOd oye ~.sle oluenlli. prema gO'1l (Ime . nad br adec.).
eplzooho,nll bJlJka (plame epitolc p. eplzOll). blilka $11 s lemenom IH plodom pokrovenl m
kU~lSllm cJto<!ieama kolima ~e I~ ko ka~1 13 dlaku III pe. le t lvol inja (np . Bldllns . Lappa
I dr.)
" pl~oohorno rllijuan)o (dlspargalio opjroo. dispetgal/o epilo{ea). rDzno!enje sJllmano III
pl odavlI ne pOYfS,ni Ujela rp~"'h tl~ollnJa.
Equlnl.clle, famllila p. esllee IIi raslavl~l.
Equll'Ium (laL IlqIltlS c kon) I s ele = dll " ). ~lIklnja. u yezl sa izglll<lom n(ldlemoog dl Jel.
ve~, ne YlSla ovog rod .
E.' nlhll ,g rt er = prol/ete I 'mltos = evlje l). poSlo bUJka evjele u no proljetll.
,,'etuI, usplovan.
El le. (grt . o"ko "" oznaka 211 VISIu Etlca arborell an :ltk lh pisaca) moldll od arelko = 10mTm . .l bog lomnlh (krllh) g.ana.
erloe'rpul (g. ~. erion "" yuna. CII,POS = plod). YUnaslo-dI , kaYDg plod .
erozl)I, p.oces Iro$.enja zam.llske k011l djlllO'<'anjllm vode. lede. vje lra (rijetne. ledenlatka
I eolskll ero~IJa).
E,ynglum (grt . orygg an<:o = uzdrigujem) . jel je biljka upot.obilavana PIOtly nadimanlll
eryll>rod IPUI. sa ervenlm plodovlma.
E'Y! h,6nlum (g .t . eryrl'lrds = erven). u vezl sa bojom evllllta ove bll)ke.
.Ir"'e.... elru llkl (,z Toskllne).
EupllClrlum, naz lv po ponl l kom krll ij u Eupaloru.
Euph6rbll. 00 anti~~og nazlva twphofoea za Yrslu Euphorbia ollre/ne,um L. ~OJII sa upoI,ebllavall U Ijeka.slYII. N;U!v III vje,ovatno po Imenu Ilekata E u p h 0 r bo s a 12 I YIJllka
p.lje n. e.
l urop..l.II. IIvropsk l.
.v,oa~I)'kl 1I0,nl .I.mlna,. grupa bll)n lh vrSIa ko)e ImaJu a realll n. yetem dllelu evrolUilskog kontlnenle.
.... ~k l IIornl .I.m,nal. grupa bll/nlh ,,!Stll sa a,ealima u yatem di/e lu EYlope.
'.'osibI,
S. ~altl
alemenal. glu pa bl1lmh .....sla ~iji a.uH 2IIhVil t~lu vlltl HI man,'j dlo EVI ..........
Ib"a.
>'
'11, ;z (dJllla. ' ada . .1.
...It" UI. viso~og rasta.
' . e.lslor, vl!l. uzvl!eni)l (kompara!oy 00 laL nell/sus '= yIsokl

I el. ( clu.no.), j$~I)oclvtl .

110.""

laci,", Je naJn!la ,Jed lnlc:a U h.loeenolog'li ! n&nla SYojstvanih YrSIa. I(lrllklerl~e se masov.
:~Cr.~lj:II~~7~e:d!~d,~~
!~,~~!e",.vrSla,
blll.ka u n'klm Sasto)lnllma IIsocljecl)e III sub.

mil sle asocl)aclje nemll

F6gw, rlmsko Ime za bukYIJ (motda 00 gr~. phageln = )astl. ~bog plOdovlI za 11110).

,tl u. lahn.
. rm.kog no~l)e.

naukll 0 dragllme bloloikog po"lekl.. I) nlulla 0 l)ttiuMhm .' rCl'lll~a

bilinog I !IYollnlskoo porijekla.
(. Irelnel/o_) p,ema narOOnom lmenu II 1,,100) 11111'1' -111n". za sJlIdun (QuetCUS
/IIrnlll/O Teno'II).
lu\lgI6I\1I, iSle via!ne. "sko obllkOYIlr!.
le nOIUII: oznatllvalu s ukclISivnll leno lotke po) ..... u !'volroom ci_lus" leOne o'l1'na'" wat.
Fenol oglla. nlluka kole se ba~i p'outeYanJam pol'va penodltnOilU. ~jatno P<IIrta u
tlyom sv llelu
le ,tugl n.ul , rd'nt. ervenosmed'.
1.,lIIno.1 (fe"ill/a). plOOnost
F..1':,,;:a (Ia l. leSluc. c "lIm kl). rod IrlYII (Gramlnlln).
lido ri. !lal. Ileus ", smoha). u vetl sa lzgledom korljllnl~lh gomolJII..
liIamllntl (II/Ilmenrumj. praSnltke nW
rtlllff ml n. (f/ll~ '" paprll\. If!mjna :> tene). ",'Up' OI robustnlJoI I glu'Ol/ol m""kOj pap4'1111
IDryOpieris Ii/.xmas (L ) Schall).
1I111.m', (/lUx '" p.prll~ mils = mu!kl) . dllkle .mutka paprlt_. n..up,ot .tensk.oj pap4'ltI .
kola Ie mnogo n)etnl).
liIokl. dl). (k!adodll') (gr~ . phyllon = 1I,r, kledos = grlntlU). httollkl orglnl ,.nalogn, h,fU)
nllstoll melamollotOm slllbtlikll. np,. kod Ruse", eeulellu,l d.
1II0ellnou. bllJnn zeJ ednlee. prlrodne skupino u kojlmll SII blljk. g,uPIlllnIl nil adlfilenl
neel n, ne , Iutalno. yet zekonomlerno. u I O~U dugOlr'Jnl)g I,Iorl"kog PIOC", uu)amna
bo.bo I prilago(lavan)'. kilo I IId.plaeljll nl hlltko-hOmi,ll<e u.11MI spolln reo.na
lIIogeogr.ll ja. prOUtllya rasprollrllnjenosl pojlldlnlh btllnih v"l1 I lIors kao I nlll'lO'l I.to"laIt!
I1IIVOJ .
lIIoloclolO9I)s (liI oc.nologl"). nlluka 0 blllnim zajednleama. Term,n _1,IOIOc'olog'I' well
su u nauku ruskl nautniei Patoskl) I. K P891) I Krllov (1898). all .. pooocInll'm
smllt.1I nazly ~ lIIoconolo'11/0 koll Jo pr edlollo)ot 1918. gOO,ne H Gllml.
IIhldui. lutkllsl.
III1Ju6.u., say!len
116,11. e), lokupnosl SylI> blljnlh Vlstll neke oblllSI,
116,. pl60o. s punlm cylelO'o'ima
1I0lllnllnuI, Iz Arllnell (1I1I1I)a,.
nOI.cueuli. evlle l kukllvlce; kao I mnogll drugll blljke. dO'o'edena III I b,IJkll lt chnJ , II~
c ueull u yezu sa potetkom pillvan). kukeviee
110. bra~ II 'tlu,. evi llli I kratk;m tu~kom
110. 10ngl.I~l u (;Vliet S dug,m lu~kom
l6"mln .... t e nskl.
10IUdl"l mul. lako smldlj'v (p.o\rl!lnO h~te l) .
101lIdu smrdljl~ .
101l'luI. IIsnll!.
lollum, list.
__
fOlmlln.kla n. premll te!kom 'Oolanlte,u E Fo.m'neku pt!4S-1900) ko)' ,. IJl ........ O
l~rnl "O

z.

I 1I0lu ndlh kra)eva.

.",,'" dObII ",lOV samo
plod (III 'ragllm) )'1100,.
Frlg' ria (III. 'rllpate = mlrlsllill. u .. ~
koll Ie zlldrfan I za samu blllku
" 11I1, lold,l. sllean j.godl
f,adneul. !tlton lasan u
froclUI, sa pl odom III plodovlma
IrutleOlu grmollk. g.m"!.
, ISOl-1565) u pot.tku ~''''IU. ~_III proh)chlll n&lYenll po Leonha,d'u Y. Fuehs-u

~
t
Ik>OII.
111,0", medic ine u Tublngenu U!iVIO III vellkl glas kao hlKo,k I bol,", ar oga
lu, cul. smed.
G'g... u tas t onglaskOg bolanlta' lI Slro Thomn'lI GIIII',;.~,~:';-)!:Iboll Io'iota ocYoG."nlhu, (lire g"s = mUjeko I 'nillos "" ev'llIl) ptema
,
Jeta.
_-"" nel<1h vrsra ovog ,ode p.oou.O.oIlII ret .....
Gillum (grt. g"e = mlljeko). IlOilO 111 ...... ~u
van)e mUlekll.
nlr (O ......CUl (occ,,.,al' .,.gelKlIII
garlgl [(III IUIIII Flencus kll, po na.ocInom nlZov:'t za ::; vli,h ocI I ",.1" ....eo,..".,. Ob'IU\I.IU
nll~ih zlm:ellln ll> Ibunova.1 poIU lbu;Jill'd~fll ;I~panl ~114_e'I' "nue'enoh ty,c)OIlIftoII
vrlo lazrlledllne ulednlce. p. adll lY I ~, Ina i,pUII U na60j "0". veQIIlac:IIII gar. .
~uma I testo nastllju kilO IIIlulta! p.e 01
>t
prlpad. pONbnoj end em no) $yetl Cls/OE"c.o n HoI'III

pmm. p~poIJ.k.

I'" ,-../a

,/0

'1_181

G.nl.ll. nms~1 naz,y 0YtI bll

UI
.n
)UI su mlade g,ane kol)ellBSte. ,II ad klllUl~og g
g. n" genihY

IZ\4dIln .. II, 00

lbun

t.

pno.i

~,....o

"."'u..

, eonl. rod.
(geophyla) IGI. p.edslavljeju !ivolnu tormu suhozemnlh biljeka ked kojlh pupol]cl
III drugl lasplodnl organl pretlvljavBJu nepovol,ne USIOVB II zeml]!. Neke od njlll prezlmlJtlYo]u II obllku lukOYlce (gsophyl /l bulbosa) [npr .. luk (Allium). v isibaba (Galen/hus)]
I dr.: druge u ob!lku rlzoma (geophyr. ,llflomalosllJ (npl .. pewn lka (Iris), Polygonelum] Iree U obllku krtOl(l Inpl. mrazovac (Colchicum), Ciklerna (Cyclamen) lid .] Geoflle tlv~
u uslovlma kralkog vegelacionog perlodn. Ie Ie .nzvo) nJi hovih nadzemnlh orgena do
cvjB IBnJa I hukl ,/I Ciranja jplodono enja) ,.Iollvno VIla krelak zahvalJuju1 vellkoj kant!nl
nllgomll8nih hran ljlvlh millo/lie u podzemnim organl ma. ~Io 1m. u is to vr ijeme. omoguOV8 cvlell'mje np samom potolku vegelaclonog pilrloda.
g.oldll, kojl je slitan vrslemp roda Gcum.
G.r6nlum (g r. 9cr'nion, demmull v ad gereno! = 1dral). u voz i sa Izgledom plodo. koj; je
~Iian l d'8 iovom klJunu.
g" m'n lcuI, germenski, nJomatkl.
IIlnulnuI, pl1lv l, prllodM
Glu m (lluo um). Pllnljo lako oznaava jud nu Ij ckov, lU blljk u. vjerovalno Geum u(bonum.
glnlceum (gynoeceum). (gr. gyne = 2ena. villos = kuta). koleklivna oZMka za !onske
cvlolne dljelovc.
gEno l llmlj (gynos/ftmium). posebna lvorevln a pOpUI , Iupi ta u 5'adl~lu cvijete kod vrs la
tommie katuna (Ocfhidaceae), gdje je pra~nlca srasla zaledno 5 vre tom I n j u~kom lut ka.
gl6bll, gl6bra , glodak. gol.
giand uiolul. ltlezdesl.
1116uoUI, plav(lzelon. slvozelen.
glochldt, perma, Igr. Ig enltlvJ glochls , g/och/nos = bode!. bod ljlka. bodlja i sperma =
= sparma (sJomell. jer sjeme taksonll Siel/erla nemo(um L subsp. g/ochldlspormo Murb.
Ima sjomenke k,;,je su na rubu 511 prOdulen lm valJkasllm (bodljastlm) paplillma.
IIlu kozldl, predslavltaju va2ne derivale sallarlda (~te raJ . 01'11 su yrlo rasproslra njenl u prj
rodl. Vet Ina blljnl ll p'gmenala, npr .. prlpadaju glukozldima.
glutln6 l uI , tjepljlv.
glycyphrtlol (grt. glylo:O$ = sl~da~ i phyllon = IISI). u vezl sa slatkastim oku som liSlova.
Gfll ph.llu m (Ia l. gnop~allum = vunaslo,pahuIJas!). u vezl sa vUfla510m dlakavottu Vlsla
roda Gnaph/ll/um L.J.
Good" .. , dob lleno Ime u tast engleskog bolanl~ara Joh n Godyer'/I koj l je flvlo na
poolku 17. sloljeta.

gracilis, V,lok, skJadan.

IIr'-ouI , gltki.
Gfl mlne n II~L gnlmen (gen. gritmlnls) ::= lIa ya! . lamll l] a traya.
Uflmlneul, s l,tan Irayama (Gram/neaa).
IIflndl1l6rUI, krupnacyjelan, vell~oevje l an.
gflndI16E1 uI, vc1ikln IlslIwa.
g,o~Ja .tCjrymjus). cvast. sllfna grozdu. gdja pojedinl cvjelovl lete u iSloj ravn l IO znatl
urOl:e~nl~t~,e~~~~e~e~~~~I;:~~it1te duline {npr., kOd wsta roda Crataegu5 {glogovlJ l dr.l .

Gpnnoo . rplum

(gr~.

Gymnos

= go i cllrpos = plod).

H I:q:: ~~n atr~u II I Ballasar (1739-1815,. IIjetnik I prirodosloyac. Roden u Le Conquelu

s kog I1le~~i k a n~~~~~Jt:::'I~e 1766: d~~~ao uC.drjIU, gdre je 7 godlna vr~ l o du2nos l rudar
p redavao anaiom iju i hirUrgijtir~:~ljee~O~a J~j~llat u, 9 dj~ je d.o 1!87. godine na liceju
nek lm pol]sklm unlverzllal1ma. Umro je u Be~
u e sve 0 m,tov,ne kao protesof na
Pokazlv/lO posebno inleresovanje za rud . u1
I
prvih is l ra.tlva~a nulh AI a God e 17 0 r m nera e. a uz ~o I ZII billnl syljet. Jeda n od
licae~ (Alpske bil lke Kta~J$keJ U'"koIOje~. IZdrlO ou Beu kn)lgu :Plan/all a/plnae Carniovens/s Hacquat Crap/s IrlglavensJs H )e op sr neko llko noy, h vrsla : GenOana Ifigla
Hocquelja sa led nim pred stavnlkom. H ac~u el i dr . U njegovu taSI dalo Je ima rodu
.
hAbltul (Ial. Mb/lus = Izgled obllk) bIlk ' ep P~CI s.
hll.pensl~, ime dobljeno po gradu AI~PU ~ s~N,~~nosl. spollat nl Izgle d lop~ti ilgled slabla, .
....... ' ,1111, b,ljke kole su p.llag odena t ivolu na zasl anlenom lemlll~lu
I I lUI , kopllasL.
.
haullo.lje,lhllUfife = c rpSl'J, organ l za slsanJa kod pa raz ita
.
hazmoflll, blilke kole se razvilaJu u pu kollnama slijena
hlbtrc6rpuI, pahu lJas llh plod ova.
.
heder6uUl, ~a o br!ljan.
hedera,f611U1, la 1I!loY,ma ho kod brtllana
heldrelchll, nazyano tako u asl nlemaek~ b
.
koll fe dugo v.emena bio dlreklor bolanlk o la~,ea ra .T. von H e I dre i c 11 a (1922-1902J,
hellollln, bUlkl , billke ,vja lla bl ljke kole og vr a u Alml (Gr~kaJ.
one ne podnosa l ujenu. .
so fa.lYlj al~ u uSlovlma pune dnevne svjeHosl;.

Hdlospj rma (sperma

peplte.

= slemeJ. sjemanke !IOsa

l"1li

le"lma u vila radOYa d

"Illale
l1li8.

Mllz, lavoj ll, sphalan.

He ll' bo,ul (grt. helo = smrlononn sam i bora = le loJ, u veZI III OI.o~nOlll blljke.
hem lkriplollle (hem/cryptophyla) [HI. 11"01nl IOrma bil)ilk. ~od koj;h nidzemnl dljal""" lzu.
~I ru u jasen I prako zlm~ . all njlhov! pupolJcl, Iz kollh te se 11I1~e god' .... ,azyltl IIOI
Izdancl. o$lalu prl .0snO'lr siabla. neposradno bllz ... pow'ln" taml]1 ,Ii. u drugom SlutilU
pu pollcl se na laze ,spod zem lje na kOIJenovima.
'
lIemlllefa (gre. haml i slaj,e = kugla, lopla" Iamljlna Itl nebeske polutka.
Hep'llca Igrt. hapar, hapalos = jatra). u vezi sa obl'kom IIllova O'Ia Yflte (H,pltlcl fIObllJl
Mill er) kol l podsla~aju na Je lru I u veIl sa nlenom ranllom upolrebom prolrv boIHlI jet...
h'rb o, zellas ll dlo blljke.
herb 6ce uI, z81ja51.
herba rium, zbhka osu~anlh. preparlranlll biljaka.
hC rcego vlnuI, hercegovak!.
ha rml 'rodllan (1105 hetmllph,od,' US). dvospolan cviJal
heler61111jl {gre. ~eroros ::= ra.zl1t ll. phyllon = 11111. pollVI da sa na IIIOJ blllCI nalaze 11'10'11
razll~ilog ob llka.
helerophyllul, razllUlh IIstovo .
I\eterol tyLLa (gr~ . helaros = ratlltll I Slylos = lutak. SlUbl~) .. polaa kada Ie kod jadne
blljne vrsla nalaze dvojak, cv)elovi: sa duglm tuekom, ko)1 znalno nBdvllule prdnlke
( lias long/sIrius) I kralkim lu~kom, kojl je Inllno Ispod prainlkl (tIo, b'~'ltylu.) Inpr .
kod rodova : Primu/a. Hollonla, pulmonarilJ. No. ;ma biljak' kod kollh sa anla I nluti<e
nalaze u Irl razlltile vlslno (/timoflna heletOSIIII)o).
hele rolrolne blljk e, za razllku od zelenih blljaka (aulolfOlnl tormo/"'), kaje pomotu I vJe1i1
asim iliraju ugll itnl diokSid, helerol rofna blljka (hetetotro/n/ .0rmoW) prllNllu golO ...
organska spojeve od tlvlh organlzama - svollh domaelna To III pornlh lnpr., razntr
vrsle lam . OrchldoCQlla : Neollill. CorllllorhlIa. Eplpog/llm I dr.l. zatlm bezll,"c ("'onol'opaJ II famlli je Pi,olllcelle I dr Ztrog gubllka hloroma hale,ollotne bllj~a Im.ju posebnu
gradu.
heu rfelll, dalo Ime u fasl bolanl~ara J. Heullala (lf1OO-l8571.
Illbrld, kri~anac. baslard.
hldronle , su blljke koJo llva III polpuno pod vodom jsubmel"lno) IIr u vod' I III vodu lemllbilsklJ.
hi drohorne vrt le, su ona kod ko]lh sa Siema I ptodovL r3$ljav1lu prvanltveno odorn SI_
i plodovl su prllago"enl da mogu du!e vremena o,rlu u ~odl bill Lkakvlh otletlnla ruKO<I
nekih Vlsla rasljavanje se VI~l morsk im ,!luj8ma {kokoSO'l orahL dok sa kod d ll'll
rasljavanje vril vodenlrn lokoyima lmrljunJak (polamOfllllon), kroelnl IMyrlophyllumJ]
I dr.
higrollle (grt. ~ygr6s = vla.tan . mokar. phVtdn = blljU'. bllJke koJI IU prrllgod'lM 11110vima vaoma vlalnl h Slani~l l .
Hler;\ clum antitk l nezlv za ovaj I birlke rodove (g.e. hlllaJf = lallreb). patiO .. ~Ierovalo
da o~;rinu vldp jaslrebl I sokoll ImaJu zalO t!O ul,ma)u milletni 10k IIh bllJ lka
Poslol l lumatenje do je na ziv mo!da oluda &10 5U olm Imenom oznaeavalL :allasr.
blljke koja raslu na Sljenovllim vrlloyime. dakle. na mlUlrma kola IU prrtlupll'I8 umo
jaslreb;ma.
__ I ....... I
ill
PrelpDslav lja se i da ja Ime prvobllno prlmlenJlvano samo na rod Cr ......s z....... k lunas1
". ..,...
plodoya.
k
hlle (grt . hyphe = IklvoJ. nerazgrllnal III vl$e-mlnJa mnogo!lrU 0 ..z"r4ll11 gIn
Hlmanlo gl6uu m (gr. himtis. hlmanlos = remen I ,,101$8 '" lezlk. ll)Og remClflUto-"'I~log
I
obllka medna usne (vld; Loroglo.sS um )
III 'an ru
hlpog lltno {kllj_nla, {germ/notio hyp<lllllea' (g r(:. hrpo ::: lipod. g. zemlta. CUI ''-.
oS laJu kOllledon l (su pke) pod zemllo m.
I ..., IWKI
hlrolnus (Ial. hlrcus = jarac). u veIl sa uraklerisllnlm mlrlSOm cvJ"ova Imf '
hlll':' lu., o poro dlakllv
hirtu l . tek;nJO SI. s kratk lm krutrm dlakaml.
1
hl l dnlk la nl dalO Ime u asl !)Olanltara Franci Hladn.kll (In3kOllll z_1ana bI~1r.I'
hloralll (grt ch/oros = zelan + phy!lon = IIS1J. bll)1lO zelen'lo 110m u
k
r
na svjeU~sll Slvaraju Ofganske maleflle II neo ll4ll ,n
hol611eul (9r~ . holOsleon) _ OloskurldesovO Ima bUlke
l"roriz" nt6111, hOllzon lalan. yodoravan.
horol"lIlll (ChOfologie). nauka 0 a reallma v,.,a
ho'I' nl ll, (Ial. horlUs :: rI). vlln!.
horUkullu .. (let. ~OtI US = vrt, . wrllarShO.
yrtlarsMl)
horl orum (horl.), Vllnl jznatl d. je dOrleno Ima uobil:a)eno u
n"llII. H 0 SI N. T (1161- 1834), aUIWlsll' hle~nlk t tIOtan,car
hum ldan, {Ial. ~rim,duS = vldan. mokal
humilulul. nlsko polegao

s:t'.

humouft. kOJI HII'dl humu'

.
humuI, ~peelllena pell'OQel'l~hCka l'o'OrDvinB. or" n~ka motenlo u ~emljo!tu u sv,m SlBdlJ!ma
molBmorlo~e PN lome IJIl u ,vakoj lUI rll1l'lIlinlll smjenjuju rozHClte g.upe orllanlzamo.
hungi tl eut, m.lI'ar$kL
. .
h,.m.II z ,ml~'.
Hrwej. mut ,grC, hr'. hyos ,v,njl.. h~_ gfah).na'o'Od~ i l0 ,von le /edll bUnlku bez
i UlIe , Il p.ema drugime, naprollv, jar III tr"jkll za ,vlnla naroC,IO olrovna.
H)'6... I. (grC hr. hyOli _ .vinja 18arj~ = slIl.II).
h,p~6 .. um (grC, hyPO i.pod. glossll =- /u,k). zbOIi Jezltas lOO Izgledo fIIOkladlje kod
RUleu. h~pof1los.w," I d.
hypopUg.u. (grt pIlegOli '" bukv.). ko/, rasla u bukovlm jumam~.
h1pOpltyt (grC. hypo = ISpod I P'tys = smrta). kOJI rulll u smrtev,m Aumama.
Ikonog njll {leot>Of1r.phlaJ, d/elo sa .Irk.m.; zbhka ,Irk. III lIuslr oel/o II kn/lzl.
lin. nmsk, naz,y u vrstu hrasta (OuarclJS Ilu). plenoAen/e hnen . u,lI/ed rlo /e zbog sllCfIOsli
I<"ova
III .. k~ 1,logeogr.,.ki pOlam. nazyan pr.mo Ju!nom dlJalu Ilmska provlnclje !IIrlje (lIIyrlcum)
Ihanlja nm,~. provlneij. Oalmoelja). tl/a IJ(I zapodne g renTeo pro tezo lo do llnom rl/e ke
R.tll I'll I/al'i!r do Plvke Sjcvema granlen ove plovlncl/e /0 Isla p.lblltno Iini/om:
P,vk8-Brocr nl Kupl-8anja Luk._OOboj _Zvornik_ Arandelovac: ISlotne g .anlea 51 p.oUfnla dollnom Ibra preme p.izrenu I Mlvrovu. 0 Ju!no /e 1$la Ispod ut~a C.ime ave do
vrM ISlre. obu lwalBju~1 ave nde oloka I obelu
lII..kl Ilornl elemenel. glupa blljnill vrsla ~rjl so areall prolefu IIIf$kim podru~jem (vldl
.lIIrski.).
lIIjrh:u .. IIIISkJ.
Immleu" ' ut, bel PIeoP
ImpiUen. tla!. ,'mpar,ern! naslrp ljlv. osleIlJlv). ler zrela ~ah ula ove blljke rpspucava p.1
nljl.~anljem dodrru I prllome Izbacu/e sjemenke.
Imperl lorla [lmperator '" car). poilu ~" o"oj brljel prlpl,lvala vel1ka Ijllko v!io moo.
ImplhuI, uplalen. zavinPI
IncinuI, sivobilel. pepelltsl.
tnclulln (Inel.I, uktju~lvR
Indlhlo. Iial. Irtdlcato. '" pokazlv.. ukaZlva~). slvar III pojava kOjl ukawje na ne$IO. u
ovom slute/u blljka kOja uklluje no od.edenu kiseloSI. vlatnosl. saSlev zemtli ~1 1 ltd.
Induzl/ (Indusium). Iluskasla iii membrel'lOzna pakrovne IJuaka kola kod neklh v' $Ia pep,,11
prekrlva .oruse.
Inflo,"nnelj. (inl/orosconl/.). s acvljee. skup cvjelove.
Inlrllpeeljlkl, lipod. nUe ad VlSte
Inn" ... Iial. Irmascl} ($uplnum InmJlum) = ura"ao.
Inlege . Integ.um. ti lav. narlQdijel/e n. el/elo; rub .
Inlegrll6l1 uI, ejelOl<iHllllstova.
Inle./te lul, .aSllken. rnHasen.
Inlerm'dlu., .redn/1.
Inl" nodljl [In/er = Izmedu. nodus = kolj ence). dugi valjkastl di/elov l Ile bll lke kojl se nelaze
Izmedu kollenaea (nodl,a).
Inul. (grt. Inoo '" p.azn lm ), zbcrg pur~aHvnog d/olovanja ko rijeno ove bi ljke.
InwohH:elum (Invo/lieellum). nalv!tI pCKlcv/elnl lIslli (ovo/~II) Ibrok1ecrie l (braeleo/ee).
Inwoluknrm (Involucrum). ovojnl Ilall~1 [br.kle/el (brae/lIl1e). ko]l se nlla le neposredno pOd
C1I/elov,mo (npr.. kad Vflla: HopaUca nobllls, Anamone n.morasli. A. rllnuneulaldes.
EI.mhys Memolls I II'r.).
I, ll t9 ' ~ (rls :; duga) . u vezl $8 bogalslvom bola cvjolova pe.un lke .
ltopy.um {grt. prro!l = plenleaj. zbog sHtnolU sj emenkl sa lf nima phnice.
laIotflOb.lk_1tJ noml .1.m.Nlt, glup, bil/nlh vrsta kole Imalu aresle u oblasti latcrfnlh
d lj ,lova Balkans kog polucralrva.
IUrIIeUI, lalljlnlk l.

,.nkal, dalo Ime U tasl bolanltara V. Janka von Sulcsa (1837-1890)

.
jap6nicut, /apan skl.
l.,ol1l ..nUIII, nazvano u tasl madarlkog bolanl~lIra S.ndora Jilvo r ke (1883-1961)
' idnodolllni bl i/ka (plama monoelca , p. monole.). ako Ie na lednoi Ie ISloJ billel n ~laze
muJkl I hnsk l evjelovl.
lednos.polll" cv\je~ evljel kojl sed.!1 lit sarno pratnlfk l (mutke) [,{ _ lIos maseul/nus j III
~O:,~e ~e,:k~ (2 lIos IlImlnllus, dl/elove (vidl pOd . dvospol." evi/el-).
O.p'obltnl (Jugl~rr: r:;faO L.i~ Jdvls. (len. od Jupiter), gillns = Oiah. II. Jup llerov !II ,uneeul . kao I lle (Juncu. ap.).
JunlpelU$ UuvlInls :; ml.d I parlo = radam), u vlzi , 11m ~IO I I upOl rebl/.va kao abortiw.
kalawtIC ~Sl;h1loea.rpiumJ, nadr'slJ 111 podrasll dvoplodnl~k l iii vlAeplodn l~ ki ,ulll ptod koll ..
u tie om Ilaniu uzdu!no dljeU (kala) 1,1 dva III vita ptod l~ . (morlbrpl/a). II ovl SU ~..IO

JUII:::

,le III kla~e proresll ne zajednltkom lIupu10m III nl_om _Ioeu (.a,polot}. new. kod
'mill Ie $Iilarkl (UmteIJjfarall). b.otIka (Rubl: ...), kod koJlh .. hili U da 0I0dtt.
,.oplodnltkl nedresl! kalavoc uln."C/I (Labl. . .,. otlroIil\.l (Bor~lnac...,. kojr .. kaI8
'1 4 plodla; vlte plodnltki n,dr.,11 k.I ..... c Iglle. (GetlnJacea.) I df
klld llll: wslll kojl m. Ie za ulp]ebn razvo/ I apstan.k polrebno prislgtvo kIIlc:I)umII u pod'ozl. III IU 10 Vrlte kole sa n81bol je razvlj./u u prilvtt'IU kale'luma. all mogu otUtl 1 tra
nJegl.
kalcllobne Wilt. , kole ne podnOle kaleljum.
kalc1fuge. blljke kola izb/lIgav'lu kreCnjak.
k.pltel (gl. vlea ), (grC. lie/ale, lal. capul. ceplfall~IO). Irhltek lonlkl ~I. antan. dlO gleva _ s!Upa. kojl III naatao Iz eslels klll I sillrtk,h lazlo8' da bl M 1. .llIletJo YIh ItupII
klptula (l hu r., lobol. cj (coplu/a/. nedr.,11 iii podrull dYoplodn lW I~ vllep\odnljl;l , l.a .....
glednl ill vl~egredn. Suhl plod pueawac. koll .adm, po pnlVllu. wei IIfOl 1I_1u.
a olvo ra se na rezlltlte ne~lne (za~lopclm . pOklopeem. ,uj)lc.m. ~d) Inpr tjutrlt.ee
(Viola). perunlke (Iri$) I dr l
kara nnllt (klln t l, g. rolan) (Eugllnl. earyoplryll"a Thw>b. t.tTl. WyrtaeeMl. Ilopallo drooo
I Molutklll I julnlh FlIrpln,kih oslrva VlIOnI' 1.42_ .ao "omalitan ,.trn 11II,,'OdI I".
za prolzvodnlu elllrlko~ ul18 I prlilkom ,p vl/.nj. liker. I parlelllll upot.ebl)lllu ..
ev/e lnl pupcrljel (Caryophylll lIos). SllI'rte wet,kl P'OCIInaI 0 "_2-I "r.) eta.tkog uiJ.
10-13 "I. ta nlna. gume. nnHina. smolll vot.a I 0110 3
k... roIlllrIa.
klfpolor, lalednlCkl Slupesll !Ii nrta~1I nosloc plod.ea kod plod. kIIavea, npr . kod ........
lamli lle &Ii1arkl (Umbel/l/erllfJ) I dl
karunkul. (ea runeulll). resa sll doda lPk na sremenk! (np kod WlStl lod, ,.,o,IIT/Tlgra. Ellphcttblfl I dr.) ko leg rldo /adu mravl .
ull nol ill (I al. ellu/ls =: s iabljlka. Ilos. lloris = r:vllet). pojlVa da 51 evle!O .... I pledoYl ".
laze neposredno na $Iabllma.
kerne . 1 da lo Ime u test bOlanltara J. Ke . nera 118211--19(6)
kil albaill natvano u Clst rneClarskog botanlCar. I'.ull Kllalbela (1757 - 1811). dll'k,:!
DOIll AIC kOQ v.ta u Pe$lI. ZI/edno U ~nl"gom rz AUllr~. - Wlldtilin F. otIV"'~tio
jedno boliln lC ko d/,Io paZTlalo Shom IvlJete' .Del.erlpl'on. . .1 ICOnoN Plllnl.. urn
rum Hungllr{ao~ (1799- 1812).

"klBlllokladodlJe, vidl .1I10klad,je.

kleltlOllamlja. evletovi kod kojlh /e jedlnl na~rn oprlA,... n]. - umoopl. ~
00.
gamnl evj eloviJ, Kod IIIkvlh bllj.ka povremeno nul.ju ~e:III=~ -:"~a ; , . : t ..to
lalu. pa se op.dlvanle Vftl sarno sopstven,m ,,=no~ictow. anllte i , . . . Clo "Iub.
Iskllja u mje!llnlcu veC u anlell. n.kon teo:cr:rru;:IO} II.novil. IllIbltlea (Viola, I dl
\figa). Tu poJavu, npr.. susreCemo kod wst. r
Iia ,
lollnlla hlOt;el'lOlIl koj. n.J
kl1ml tog, na. (kll m.k., kllmuon l lna) .. j. dnlea 'IO!I~IISI' ~,...om rectu kJlmlllllum pr~ ..
ci
bolle odgovar. uslOv,m, I ,'!l.~u,:,n:,::~ kl~~'I:"Ulednlea I I nailll u . WI;U ,.1a1NM
kama. U odno~u pllma spo J""""
ravnole!e. relollvnog mlronnJ'
cavac I werm b' olam ./e"....kl. a
komul ka (siliq ~II). dvoplodnltkl n'd r :s~ !~~ ~!O;:illie kr1ld,ea (CrllC".ra.), Ako Ja tali ...
pleg l l den je u dv. prellnc.e. np" 0
alo dulll od pOle t" .... nal'v. M flOplod prl bll!no ISle du2!ne , tlnne iii Ie S8fIIO m
mu'~lea rslllcula}.
,
,ob. okea
kon, kllv (connie/ere = spalali). dio anlere ko I Ipa.
bl ke
konurn lo. (Ial. eonsfrvaror '" tunr!. dOalOyno: cuv'':': r
1
1
ko nzumh lll (101. cons~mare = pot.olill). polroill . ~ ~ kot-g kip<l" (gl*wlClo) .auPA ""a
ko rt nllkl .111, II gr~kol arhiteklu l l SIll glldnla SIU::'~ ....,'OIh lillO'O. {AI:.nthUl.l.
kale! III kohru okru 2enu sa dva nl~1 : po ljea IVI J/'o'O 0110)11'11. IJ , vjentlbi (krunlc:il
korollnla n evlj.'. C1Iljel kod kog' 11,1 1111 0e: I ~ antlt
, lltnl. drugim Iljet,ml nl, u podljellenl u
u I.~ po/fIO IWlU!.m), au O,gall'Lf'lU kQt'
kOimopolll1 (s lnonl m gaopoid/) (grt 1101110011 I ::"'I~'
su !Iroko rup/ostrenjenl. ,koro n. ,vlm koo
od mu,mll'! I alol .......h kr.enjUa kojl '"
krd (kISS. krS. k.rst). odredll ni predleJl~e~:~111I poMbnu pov.t!n.ku I pOd.Illllnu - ' )
dugol.a/nim d/elol'.nJem obOfinsk,' k elkl tenomenl kIlO np. tlufIPI, otrtItA' (ponIM.
logl/u. Karaklerlsllke krla III bra nl I nOfI
docl. dollne, kraSka pol/a. jame. pI~lne :ne,nl ntatl glMuCki ~. 11 ~
kl olll oloml, lU ISJtavn\ dlo lad re r'JI~~' ga nalleklh. I). naaillClnlh lakIer.. ~
Irllbe smal.all mllll.IJelnlm I'll oc
/.alno u od,-",,,,Im lu~ INOla
)a.
I
Kromoloml su viC:ljlvl pod mlkrotkopolll / odnostlO~"" U ~ I~
1,1 onlm lazlma kedo sa ~elije te::'lu~~~ ObUkII I "..oCI.... Iloj' ~~ I~
~llllama se javl/" u po dva kromo
telr Ima Ol~ I I kIlO dlPlOidnI ,ao'
Ukupan b.ol kromosom, u ,om.,,/I,m dl l~dnl bIoi at ..... ~ 1l100n0ecw-. " ~
VISta organlzama Ima kar.kllnlde.nP
UZ.tj u obfIr I ~j I ftllhoCNe ~
$3nle vista na o.no~u krornotOfTl' mOlllU ..
karakterr,tike (veliel"'. Obllk I d l.).

"f.

t,!

'i:.

pn'lI11odone no vi~u su!u vazduha j

",.., oll1a (grt. Ireros _ IIUI r" " I:l-I ~
zemllf~la Ibllike $u!nlh 5 ,n' I
(1M s lrane, fizicka su!a. nedOSlolak III
k..rotarmno tllInllla, 110 0 I'a .o,~m JI" ~
cruge, viso ka lompcrolura i Inlonzivno
nedovoljna kol lelna ,'Ode u p ..l(Ilozl ,,\
sunfevo lI'afonJO
kullin. rCu!li~ar), vrlnn 101"'11_
kumlrln, la klon or1 o-hldrok,I-<:,lTlllln", III ~
~ krsohne. Prolzvod hldlollze helerozlda
agllkon gorkoll o)lusa. pa ,e "eke ku Jr' ,kn dlogo upolrobl)ovo)u kao gOlka lonl1l8
I slom ohlka. Zbag apeelJolrrog P"lllInoG
_:I kum~r1n ~o kor is ll za dovanJo svojSlvo"lIiO ~e IO~ i kao dodalnk duhanu u sv rllu
nog mirisa nOk,m II lkollolnlm Mp'Olma. IT
oplomenlivanja mlrlsa
OCI nnW' vlSla bll]eka na)v~O kumarina I'll koko liIC (Melllolus olfle/nalls), mlrlsavka
rAnlh o ~anwm odorllfu m) . uno v,s10 ' ... ..::un8 (Oreh/s ), laza rklnla (Gal/urn odorawm)
1= Asperula odoralal ,
Aazna Vrlll!! sljona koll! llidrie vetu IIi man)u kolltlnu ovih blljaka Imalu karakler l5llfan
mll's po kumarlnu
)lunad'lI, vldl pod ..papus~
kupull (ciipu/ll), kOd nek lll IIrvona, llh Vls lD pasDban d lo u kome je smlo~len plod ; naSlaje
razraslllniam I odrvenJ avanjo m evlel nog omolafa I cv/elne d~ke ; so sall'ljevanle m p lodova paslaje kolesla III dlVQJ'IB sto , u obl!ku kaplce. o dnos no pehara (kod hreslova)
III !Opillstog. odn~no ~ IDja&log om oleto. ko)1 s e olva ra zaklopc lma (kod bullve). Po:
v/! ma kupule mote bil l 'Iuskas ll\ rn s a USla sllm. ~IIJaslim III bodljlkasllm lualojlma_
kuralell (curll"J = brlnuli se), Sleralelj, ono) ko]1 sa brine (np r. brine se 0 ~blrci I dr,).
kUfll~, ti p Kosl h Alamparskih siovil.

"""'fIr,

labellum, ma dn a usna,
Llblalaa, lam llija usnalloe Wablum = usna), po!lo krunicll ima dvlje usno)
Ilevlgilul. g lad ek. ugla~a n.
Ilavls. gladak. ravan.
1amln., Ir 5np plolka.
Limlum (grt. lamo,s = ld rljolo), ~bog obllka krun lce,
lan6lul, vunaSI.
11inuglnOlul, lanuglneul. lino vun aSI.
Ilpovl, lisli~ f dke (s apo la).
L6ppa. riml ko Ime za fifak,
Url x (i me 011 la1.lardum, laro'dum = salo, maSI). Odnosi se na smolu drvela.
Uru.-pl.tJum (I.ser SOK, gr t . pl/izo kapljem). prv ob llno ime za jednu btljku famll1le ~Iilark l Iz Klrcnajkc. kola je dava la za fl nski sok.
Llllrhl, dal o Ime u fa st a uslrilskog bolanlfara C. J. L De I a s I fa Iz 19. slolleca.
Urlhr681 (grf, la/hili /OS = skrlven). zbog IIzoma sk rlvcnog u zaml)1.
Lilhyru. (grf. la = Wlo 1 hyros = 10SIOk), dola zl od upalrcbe Lilihyrus sali~us III L. c/cer
kao alrodlzlj aka.
IIII~ " IIstlfl vjenflca (para/a),
'IUl6I1 ul, II rokolislan.
In.iol" mall !ovor (u vez l sa slleno~~u sa fit~em lovora (Laurus nobms).
laurin, anllekl nllliv {Pllnl)e l za lovor.
Laguml nOlIl, lemll ija mahunarkl (/egumen :: mehu na)
Illocarpul, kol l Ima glalka plodove,
.
laudnlhemum {g/t. /au~os = bljel. an/homos = cvllsl} Dloskurld '0 ov ' Imen om OIM(Compositae) 'sa bl jellm
cvasllma_

IIU;:;I::::,II;!'~;j~~~ !~~:~~:_'avofih

z~akasl'i~

11"c:ocarpul, kol l ima bljele plodove.

11"c:od"mll, kol l 1m3 bljelu koru (bjelokori)
Ig re.IIIleuh~s
l auc61um
flg"I.,
ogrl)ak
jeziec= _bllel
kill Ikio n -- 'I Ub-tl
I c.a). z.b~ bl)ole boje cvlje1ll I ranag cvjelanj.,
obuhvalll slablj lkuj I plolke ~1't/ I~lIfn l Kof laslr dlO na gran ici ,ukavca (vilglna) {dlo koll
ll;llstru", {Iel. llgara = venti s a 00. Ireva (Gram/neae),
IIJ.OI, blilke sa du aeki", la~k;Jer su vllke grane PDgodno za plelarslvo.
podlogu.
9
.
m stablima koja putu IIi se povijaju Ul dIVete III neku drugu
Ullum, rimsl(o Ime l a 1IIIjan (g.f I /1
nle1:nom povrS lnom IIslova perig~: o~, oOd le/ros = njdan. loman. tm . lanak). u well 5&
UmodOrum (grf le/mon _ IIvad d a 0 vrSle Ll!rum cand/dum.
Undlra, U tnl tvedsko
e, oron = dar)_
Unnl.. , Ime monollPskgog o:~'ta;a Joh L1l1dera (1676-1723)
n6a 0 707-1778) ko)emu ~ alO u faSI euvellog !vedskog pri,odnJaka Carl von L111bUlka. U djelu ~ Flora Lappo~~c~~dlna v,sla ovog rode, Lmnsee borealis. blta nalmll il l
bol.nh~a/ J . F Gronovlus (1 azvana Ie .Plon/a nOS /'Il. Ime rodu Je dao holarrdski
sOO-1762), Inaee, MLinnaea_ Ie u Svedskol HIO tensko
Imo

,"'od

Jlnoa
eana. Ime dalo u easl s!avnog bedsko,
I .. C. Llllnh (Unn..u,} 111011nS),
nl
Us.16ra, Ime dalo u asl englnKog uel1etla eol II
1712J) , kesn l)e tltnog IIlefnlka englesh kfl~jICe~ a 1.1 Llate .. I"'amn lilli' 110Lll hol pi rmum , (grt. lithos = kamell I spfjrma - Sl'~' I
Iv rd lm p lodlima.
me. u vetl s.. b1lelrm kilo k.met!
Illo ra l. n, (lol.lIIu$, lirorls = obala), obalnl prJoblllnl
IIwl dus. boie olova. plnvkn1.
.
.
lob6 lul, retnlavi!.
k'
Locus ela"lc~" orig lnalno nat.zISle, 1"'lUllle sa kole, ,' a dot1fna VI'" '"
p rv l pUI oplsan.
ne I tluon
10kalll ol. (Ial_ locus :: ,rnIOSIO), mjeslo lIalazl~la blilke III tlvollnla
10nchl1la, (grt. /onch,"s). Dlos ku,ldesovo Ime za jednu pap.. t od ,ff, l6ncne ~o"'I'.
zbog IZdu1:enlh list ova,
0"
10 nglb ra ctea lul, sa dugirn braklejama,
tong lc a ufls, sa dugom slab lllkom.
longll6l1u" sa dug lrn IISlovlma.
Lonlca. I , nazvano po njematkom Ileka/u I bolanlfaru A Lonltu/u 11S28-- 1S88)
Lo, ' nlhul, {grf. loron = kal! I an/has = evljel). zbog Ilglede kotaSiog li"l _
lo,oglOllu m (wt . lor03
remen J glMS/iI jazJkl. lbog remanaslo-Jazl~log obllQ rnedne usno (vldl I Hfman/6glossum),
lulaus, luI.
Lunirla (Ial. lunll = m l e~ec) , zbog slemenkl kOje IU sllfna ml8$8Cu j lbog bjelieaSio-sjalne,
~embran02ne . p.omna pregradne I/uske nlena komutke koll sa dugo Uld'UvI n.
bll lc!.
fUlaIl6nu . ~oja lIa nalazl kod Perlza (Lule'/a Par/llOrum} (LObellu. 157&) Inu\IIlIa
prema romskom nazlvu Lu ' e"a za Parill.
luzul a [Ia l. lucero :: s llall), u vezl sa $\Iilelllm ! sjajnlm pefigonom Vr1lla ovog rod.
lYchn ls., anllekl nazlv za oval rod. od grt /yehn03 = I vjeUoll. patiO sa villa OVogl rod.
u mno~lvu druglh bllJaka sa kojima rulu {slI~u lijap,m evjelovlma . neke ~"ll rOdI
Lychn ls olvara]u cvlelove lek zelaskom ,unoa. Po d.uglml, tto J8 Irslovi Villa L. (:(110nar/I upolrebl)avaju kao filllj UI sv/etlljke.
l~cop6dlum (g,t . lyhos = vuk, polis. podds '" tIOgl) , Ima u crvolotlnu.

maced6nlcul. makadonskl.
mDc,ilrlllhul, krupnocvje lan, veloovjelan.
mlc.ophjllul, k,upnotlslan.
mac,oca .-pul, krupnoplod!.
ma~r6"amon . sa vcllk lm pra!nlc lml.
mlcul6lu plegav.
mlouIOs.us, mnago pJegav.
mihal.b, arap,k o Imo rdalj ka ICeresus mlhllab (L) 1.1,11 )
mahlill" ",.,.,'s., mallkl. ~IO evlela u malu
Malilrnlhemum (Uljinlllamum) (Ia!. m'lus, malus I grt. "'/tlemon .. cvljal). potlO ovlo\l;
u ma lu_
mAlor mj lul, vetl.
maklJa (po korzlkanskom nazlvu za formlolju), vrlO gust., zalvO,an.ll lonnac ljl r&V>Og "m
zelenog lbunle (Erlca-~rllo. Arbulu, U(!ado, Smilax asperll lid.). oblnO nul11, lIag, a
dacljom ~umo telvine rOueteus /la~}
"""UI (00 anlitkog nuiva (grf. malon) za OYU blljku, "'. malum n]fM'I plOd)
mllyanl, dalo ime po Karlu Ma lyu (U!7'-1951). ls.tlknulOm i plodnom , ,,.a.!,~.eu boM/'I '
sko-harcogovaeko 1I0re. dugogodlln)am kUll0lU Zamaljskog mUlal1 U S"'lavu I ott\to
va~u saraJevskog Bolanlfkog vrta.
mlndc:hur lc ul, mand. cnuricUI., mand.l:u .. kl.
M.ndriSioll (Sl rt. mandr.golas). Ima villa .oda Alandr~Of' u IMleko deba , g,f mllltd'i
~la I 8, Ilgerlo = s kupillti. lar sa ova bll/ka vrlo .81110 nllatl o~o tlala Us. I~ loge
se nakad vjerovalo da od priplslvanlh fudolvorn.h motl Iml I IU moe da dl.l:. w.u
lIa OkupU.
mil, milc:ul"l. muc:uUn'" (laL m.sculus = muU I). Dlol ku"d811 JI upatr'JiblO nut\! _mu6kl
bolur-. nasuprol vrsll Pa~11I olllclnl/l& ($yn. P IoImlnl ), ~OJI 1m. I1lnlJI J~
'asperGne IIslove - .tonskl bo.l:ur o ,
mllllki (grf_mastiche) _ smoll Irtlla, upolribl)'v, J8 II hJaplJ ...]1
""ll1luccl dlllo Ime u ~asl la lljanskog pntodn)akl C. M11'1 UCc: II
mjxlmUI, naj ve~1.
madijlll_ .rednll.
medileranskl 1I0rni alemenal, grup' bll)nlh VIs.la koJ- lrnBjU . , . . u tlftllllllNl ~ ~
~cmnog mora,

m I(obllu.l. , .'n. le, . ' fOblhlljl IlL .. l en lei !",JUW. . ..

Mllampyrum (p, C rtlolrtlf
Q, UI t pym,
pa()tlloH) II Vtl/l S I c.;llIom ltJf'rr 1t'n~n m 10.0/0 ib
5.lItOIl I1Alln/i:nOm u n ll kotJ v ' slo M ltrVUf/lf"
Mjltf"ndrlurn. Mllllndryum 19tt dr'!$
hI M I), PHniJtwv Imu b ltJk O vnt/fhe " "'VI "' /1 :.Inn' . ' olll
M.II~ 'il't. mull
mrd) pOft l1) I l' pIt } vn ....!)"ju OSIOI\1 s llll knNII ol<WJ
m.,INophYllul, fln 119h.,lo'l1 l'111 kn n kQd I!tfnllr,!iu
MeUm. (Art': 1n(" lUff
Ilt 01fll poAIO " '1/010'0'1) pullt) n lodll "Ido P""J (H'~uJ u (H':u tf'
M,'curi.lIl, PI O"," Pilnlju f" "lba) MI"C/If{tlf/s
Me llcuru y blll k.n, Wilm A IInUOkOItl bQgu
Mu rkw u kcllJ\l!J . (I p rtplllUlt Ollu l(''' ' ItlktIVIII)U U ,ulklh vraIn nvo I Od'~

Utl,Uu., nm\k.) Il1'lu

1-4 ,"iJ~rntllu

"''''rlum, fIl Q;d,l od t"U,j1tovlln OQ fH HIHllo;bt,

oj M OllOt/um ~

uh llfl ll

U vi'tlt '\. ,

O Il Ovno '~ ll

billie" Ol'Ph"" m(".' l) fllrl

m".,akl, fltng, fal k. POJM'I nd / V\1Il IH m(l Ilm!lko j l)loYlneill MOl'Jj ' ( MOIHUtl), kwlft so
1101 711,. /Ill d o 18 &110 .... 0111 prO'lIOIU Isl a.:" J1Q lnpftdno od M CJUiVl', U ntI !uIJ Clo ill110 d
SlIopljll
me&OlIl. tOt mfl,'Uo n "l lqOflJI, p hylOn
bUlk h), blliko IJIllo f,1t'Jt'h m o lin lI"' l ~nMu vIO! " (1lti
Vll711uhfi , 7amlll,,11I
..,.leboIlHm, ukurnn ' lillo/una mnIC)lJjO I tlMlgll(' koil.l . 0 1U1J)/f'tkldno OdYljn u Syo kOI
/1.0/ cplIl~

rmc,.nth"" mallh cvl"toY",

",loroGirp".. ',lnoplOdl
mlllortJ. lO'l!. my"
q ljlVII. IMu

vlSlh blljdJuil I(oltt , u Od yol/kog

...IIIIOlrof'n- I --end lro h!ln~ 1

I\nrih,,') , 9111yo aka kortle M III 1/ ~odJ (lII U rnno g!h

naOojn.lo "JlhOyu .~ hlllllll (m l/w l r()fl,tt) (vldl POd

wtIkrotpor""",.. plol n" kOllclJ II kolol nn&h'lill pol noV(l nup, ' I. mlkl osPOl d
INIUOetroOAYI. mulkl . 11 b\!ut ' III .. mu t tl, r victov.

"""'...... "'1,manJi."'IO

~. MIn.... me nll
~. vlln me'en

m.lft/l

.........kOItDItl. 10rO milmelt,

ml l v, hUI,1ft
Id.m bll im III") , kndu a lOmtl llk O III plOdovo
Jedlnlh blll.h Infll . 'lubltlc8 (Vlo fa tiP). 0(100(1 3p. kopllnjnk (A 'ft l um (lurt.lpaOum
I dt I ,amo.. ,",aVI, kDJI 81) hraflo Nu llt ltlm lua " IO/lmft 11ft _jOfr'umkJJIrUl (I.Iv Iwriln
luli)_ Kod litl bllJ
kIIt.klan,lleno 10 do ~ IJ 1m POloljkn (, YIIlI \) V1I njlJt no I pOt Hlt)
cvJetaoJ. ~d'Ju fl' ,.mIJ u. " vlOdDVI "7I1Jf.lvttJU '"nl) polio rnmvi ItIl.IlO,f) slumo
ugl....nom IIjotl
....... pamlJ...,. 'I ob,irom nl oloblno nel. , o dnl/lh vIs ta)
....... tlftllloUlu. ). "ld,atU, suhl. fednoplQdnl tlkl plQd PlJt(lyn~, koll ~m II 1'I 010m "lHIt1JU
..........n. Irbutnorn t.vu Inp' . kukuI'Jel( ( H_lIebUrus &p I, 1111\ unk (I)ICtlllll/lU 1' I ell I.

mdlf.,.
mu. U). U V" obilnhn 'lAdIJilin," mili ohnan l okft II vtS1unift

l.,

au.

pntm. Plul H.'n,lohu Mooh,lngo (tfll.O 1792), Ijokol u. botnnr~ lt,u

u Oldtnburgu
prema M.,III, kl 'l1nom n811vu ZA "'OeM d lt$)loVi) 1Ji'rIk,tt f1 n (vldl I

It

VI In Dtctd

(PO MOl"lpelteu (; Fr.n u kOj)

It"

nAn uI, vrlo mu ll (p .. tu l/llSI)

nnluud lxifoll. u(.uull dorn,,';iI'n utlQm,\. 1/
n{fnpolll IIU II, I: Nflpulll'l (nOf,lllljaIUI
l1ob, Od 6lll l., n o,.. VItIH, Po,) pIOIl[Il't!o.,)"l (na'I ... ", N tI~)rQd . 1'\ t,. "'If llSW P<l1 ,,11 ,
nel( t MjJ ({Il l'
P ICII IKI\lOYd) , m ttoJM J!),,,:d' 'Vi":',.... 1m II" "
1l1l"'Or AHa, "CIllOt On l l n f) mhrOl ul , kUji r" .. ", II QIII vIm t Iu I) "''''''''
Ne6 111(1 (g rt IIHOIIIS
fl " 'jet7JI3) 100g I ' '"pllll n,h kO'lOfV)\ I Imll p i ,,, IU nil ~~It'l7J!)
N u ptlt6dl~lm (g fe Il"/'Ih ro,..
billil l!lg) . u 'It II .l bullr lii 11m Ob .kom Ul<111/1JII 1IiJ'1 f1 -"4~
IN opl/rotJWIII W,x/n,I'f { L J HI'.!l J
n. rv6 I u" "<I tllAnl1t (n rVIIlI )
nldut "vl. (Iftt ("dOli
9nIIN(h :! I ~\<I<;
ptle."),, PI pre" I'" "'Jf!d'! ')VJ (,on, ,.,
~os.
potl'll ect1lu 11/1 ph Ole gnjJCI: rl
I1lgllr. nIOf/!. nlg lUllI . (.In
nlgll cn nl, (" nkllj')1 {kO'II po_I,I,,, ""1
nivil ll. , "Iii/ CUll, " ",,) ."Iubtl'"
n6blll, (Itli " d /Jl/,
,,11\11910 rlt'IIl",I \! 0.1:01 II VI'l l Il)
ilocIlIlOru" noetU/nlUI, k Ojl , Vlell\ ' hltU , /I()tnl
nodtJl reval OV( ko!i' nUl) , k/ ,'lkt)] 1104 .,1:\ 1111(1'1 n ,.. jm, 'll " " 'n
n odOf u " ";(}l l fl n t~. "1 CV\)t!lt)VIt; L 1I " ' I I ) gprn, '1,1,11) ,."lrlJlj"lll" " .!Il
noli. tango, ,,, IH' fIIOI <H, "tl, l"tioo "lu d t JVt vi I' /mr. tlJl~$ 11f)" I 'i/tlfl} 10 fl'" ttk)",
I....

11."'ur

P H d OdI /tJ , j1r,kt1l u

non,

1),

nO,"1 811 r1\prUv n n Itp ,(. lIl IM",II '1\'1

nov (nilli/Ul. 110vum), 1It1V'. IIQV
nudicaulll, DP{'" Slg h lll"-"
"ud. (",.;du . ),
\10
nul" nt, kOJI vI,,1 ~ r t.\"' l

fltI VI II, lit

"tI .. , I, ..

on

""iI.

",.ill,

, \Ih III 0 1 ,t(lf

n . v, (non vldl), Uti) IIIUnt vld.o

..lIIUIu.

IIIdld no.lol., b'lOlog I II,k...

u

"""1m "'PI'"

kDII Irrrrovnloot 01161., (VlOoIrI/rHrI

~1nl

m11100m .... bllJICe.

Iff"

oblongll6llu" dUijUIII"tlh II IO~

obtCUflIe. hUll n , "kll rI
obluaitul. II\1upilM
obunn.c. (ho 1'11)('111\ k
IIIItY. (O,.m/l', 1 ltoJ) 10 U obIlku ""iC. ~
Cet.to nil Ylhu ii, It ,..drml ,tl.nl flit 0"" III oUtl \i 001""' r~
Oeold.","t .. II'lp"dl'l, lapednlltki
ocrrt)"_ (perIJ 11'.11.""';11"'/' . .. up melarnottorlfaruh I " " k il
Cltgcu\t ,pr-AIlnlk~ I lu ...). 0(,\'11 ./~/I,.,.rJ mot. bill dotaIIo
pD ()bllku I b OJI medue.obnO ,ednekl . . t:attvo 0CVI}4tta ~ @I'.!!!olll!!
fie u ot'~I.t\l tllZtfltUlu
redOvna ,ektnI ~ IUIP ~~F.:!I!.
I l,Inul' tojl. fodovno ,.,Jh~lfO obOJ1ft1 IItICl
~

e-.....

Yln}l.ku I unuhalnjll dr"du orgonl.lma

,040

t'"

11,U toe prlhYdtd

&'1 ~
11.-1" !I'ill
p lCJdnlC\I 110 'IGmtfnlh ,.tn1'lh.1t
II till fUi f:>g4 IIjulkl!l I" tlHlpaR. l~.pijil'
lilo1t)vlltl ,k n ntlltl@ \1!a ... u~:A 5IH 1'11011)1. I ,It ) II If' dvodll4!k\a IIOCI 1tJN. tct

OVII

r Ir,1

n ndlu nlill cr u l ovl , 1I .',lncnnO IO/lltum po~II!tI\J Ilpdlqnull ( II rQIr' Ilf1PlI tJl'I)u" " .. 'I" m
I(J(JU ox"'COU;f) ~l f)lmOll e'('iI II!Jr'ltJuju 'h II'ttl(Jh"lt,l h 11)1 " u~ l,t fJ I
lip"
1I0 1I H.)(j olftmOfl~ !I U II." Ao J ""nlljl V'4'lgfl IO' 'I
'lilIdllltlllhll" , t ~. 1 I" fa ' one
mo
rIl
I OH1UIII.,' no {l oh l/llk /! V:n!tlna I Clr I ~l ll o,,~kvl", Y'C'tr'llM .1
I"" /n". m. t, 1M
IIlrj(JU II f JJlln'. dOlllln11UlU muhovl Itet til III (~II'" "Jrw", :o.p)
"" I ~ qltn;"t
I't('. l
tJ
VOOIllA (l1,n / nbnl nl u ltloylinu. lileo dh jW n.o'~ Co,"U.y~ pohn J:1O 'Iii
11" ... .. 1'1' I
dol}ulm l ~ hJI"Yl in A 0" d'Vtll'1t.1"fUh Vt t ' J n u n .. '~'t\tI1 UI' I IWI JtJ III l u~11
lH 6lU (UO /ula {) lIb " fin. }. btl"!1 llo r ( (lImn ,/lIl' Iw,J
' ' '11YUI/ fI' 1I''''SlV!
",11 0 "11 " 11110, , OftllltljtUl .llti (po Il~;: ' v u .18 III~k'" Nt- ltoi II}

"lu.lt. (118) lu6k., gOHll1 <.l to lu.k:. til I

tr6poa
oal!ln fIVllonJ8), pql to
1M u VttOm. lamn lm ",umoms ,

!t

' " I .1)'1

dn,...

t~ kit u

../0

oI,um, ull&
OfI'Ionk.l. nate na.odn,

Omphal6d.. fg rt om,
On6cl... s larogrtko
Ophryf [g rt OP'"
oppollt!MIIIIII. n.1.!
opllmum top/,mu .

6~t::,~0:,':n:~'ok:(O

.:1

"""

f anele.

I8

,
.J"

"11
If

e.

w.tr:

ae"l

1p<!.i

ro

zbog obll ko o lalt lta

'" >011' onaj s lapan InlenZl lelo jednog spoljl'lOg

dosl" kulmln acijll.
(In. MOM Viburnum opulus zbog sUtnoslllistowa.

olblc:ul.rl. orbleul ,I k:uilo .f.

O,c:hl. (g rt. (m:h'$
muda)." vetl ~a Illt",,!;li ja/aslo-o krug las tl h gomolla bro[nlh vtsta
Inm llijo Oren/daceaa fk~ymj 1;3 ,nudlmn I u wezl s a upalrebom gomolJa kao a lro dlz l
III~ u ma

orlanl. II" ISlotn', 'Slot.nJol~k'

Origan um fgrt 010S _ iliamna. bttlo I gano~ '" n8~n).
6.nuI, ,zvod.nlo neslgumo. I.ebll d3 )fI U 'o'8zl grt. ore/nos ::: gorskJ.
orobolde., ~ ojt 18 .htan "~lJln;1 lod8 OtObul
.
O,ob... tg lt. Oto/xJ.f '" $0'1..(0) mag 'OtlvaslDg Izgteda sjem enkt.
Ologrll.ld fg rt. 0105 plan,M. grapho plSoeml. kojl se odnosl na reljel Zemiline pavr' ,n a.
0 .... ' 1.. Irancuako ,rno ledne ~ulj8.
O.munda. pO J8dnom lum.een)u. nuiv po lite od lal os ::: usIa i mundus '" tiS I. JOI se oil
0\0 bll Jke sp lalll)ala vod(l l8 ,SP'llnle uSIa.
0. 11)" (grt . o.lloon '" !ikollke). zbog Izgl eda p loda
ovaIl16I1u . [BjaSllh hSiova.
odlll, ov.lu. , Jelpsi.
Oull. (g rC. ollYa = kisao. oiler I
= so), Imo o~og toda u antltko doba , polIO so pr l
!V'kanJu os)eta ~ "elka51 OkU5
o.yad nthu l (g.C oxy:t '" oJlar), aa 011llm h novlma.
O.yc6~cul (grC kokkOl '" bobaJ. ~bog boblCa sllh plo dova.

"III.

p.chprh ilul (grt. paehys ::: debao). 51 deboUm (Uld eblJa nl mJ korlje nima.
,.dul. nazvano po fljed Pad (Po) u s levernOj It all/I
Paeilnt. (glt. Pafan. u Ha me/a lij etnlk bogova On je fzl ijtltlo Plulo ne biljkom koju je
Teal.aSI nazvao Paionia.
p.llltitl zahs.cl,
PaUutvl, antltkl naziv za ovu wslu (grt. palin ", Opel I Ilto n '" mok fataj iii (gtC. p.llo '"
tjeraU 1 ulon) . je r se Ovil blilka ul lmala kao $ted slvo ta. luten je mok late.
pAllid .... bl iled
panclcll (.Pan tl~h.J. do lo ime u tlSl jugoslav enskog belonit ara Joslla Pan tit a (181.- 1sa8J.
pa nn6nlcu . panon s ~i.
PlPU, (papIllOSu$ '" popilolan ::: bradav ltasl). bradavltaslo izboten l spo ll nl zldovl epidermaln lh ~ellja.
PlplllioMcl", tam llljo lepl irnjato ( pllplllo '" lepU r), bitjke lepli last ih evjelova.
p.pltoun (papill'rls. pllpil~UJs. p apiII6sus). bradavltasl.
paP;''''', plpyrll"a, kojl daje paplr.
plput (P'PPus), reduclrana . metamorl ozlrana td ka .azlit ilog obllka (dl,tlce. membranoml
1II'!!a/l. bodl[l ce I dr .). kola o Sla le nil plOdu raw ih vrsla glavot lka IComposilaa (Astera
eeaa)/, a sl ull rasplosllranju prodova pomot u vjelra [maslatak ( Tara xacum)] III pomo~u
livollnja [dVOIUb (BidensJ/ I df
per .d! (pa,allrlcus ::: paraz"skl, name lnlt ld ). na melnlk (2ivol inja iii bllj~8 koJa :flv! u II/elu
III na I)elu nekog dlugog l ivog b l~.) .
P'''a (Ial PI! ::: jednak), zbog pravll nost! IIslova ( tel~erol ist !) i cvjelnih dije lova. Po drugoJ
~erzI Jl. po Home rovom Parlsu. ainu P.iJamo. Po loj verziji bob lea pred'lavlja orill/sku
Jabuku. te tl.; okoln8 IISIa Irl boliea (HS/u. Paia. Atenu. Alrodilu) I Iroja nskog prlnca.
p.,n6a. la: (gIC. Parnassos '" Parnas). bU)ka sa plan lne Parnasa 12459 m) u Glfkoj. sJedltla
muZ/l (~otda zbog lijepog (vi le le. ove bil)ke) :
pl rtltUI, dl)el/lln (vo~lnom u slotenlcama. kao: Ir/part/IUS ::: Irodljela n, qulnquaplrlUus =
= petodlje la n ild ,).
pWYII\6'UI, sllnocvjelan.
pWYIfOli.... IItnohslan.
pAwlut, I lrok , rUlren.
~"'l'" (I at peelen '" te!aljj , tei ljast.
ptodoIogl)1 (g.t. pedlln ::: zemlja. logos :: nauka). navka koja se bavl proutawanjem lem..-.2~: lIkon. nJegovog posjankl. tivoli. evolucile I geogralskog rasp rostranlenja.
..--_1.,.,
(;\IJ"na drlka . slapka.

aton/a (pelOt/a', kada lelmlnllnl ev,jer z.g.ornomlll bllj'Q PlWbtarbom dobI aIItIfto.
motlnu (pravllnu) almelfljv fa po)ava se StllleOa. np'~ kod
~(LIIIWum
album}. kod vrsla ,oda pustlklla III naprslilka (Dlglta/.., I '"
p6 nduluI, v;se~ 1.
pe nlame'l n (penr'merf., fgrt . penta = pel maroa "" 0'10). u O'IOm "utalU PMerotJanI
cvleln l krvg .
penU nd .ua, sa pel prain lka
pal. grlnue., lud l. Inozemnl.
pe.ennl Ita)an.
pe rlo.16lu., prorasllh lIalOws.
perlde.m (grf. dlllmll = kote) . sekundarno pokorltno Iklva kola p.auIIII'II tunkC llu ""."
mfsa.
pe r!gon (grt. gonO$ ::: l&glo, Izd anakj, Jednostav.n cv",nt omolIt k011 III . .10/1 I, dva
Istovjelna tlsna kru gll. boz dlleroncllaeljo na fdiclI I krunlcu.
pe ... lcIl6 IJ ul , p....lca.16I1u., sa IllIovlma kao ko<l breal<;va
pI l\lvUi nUI. peruansk l (Jutna Amallka)
pellol6tul, ,a d.lkom (oonos l se na IislavO)
pelrbul, koil raSle na sljeno .... tlm mjasllml.
pelrov ltll, nazvano u t aSI Pelrovlta S. (l839-1888) . Auler d,," .FIo,a olalml N,,._
(Flora Agt/ Nyssanl) 118321. _Dodal llr; 11011 o~olin. NlJa. (Add,t_'a ad F/O"rn Agf/
Nyssani) 11855/.
petl I, ime dalo u tasl amat&ru ItOllsl. I ufll.IIU Jezl~ u OtlmlCt,. - Peletu IF''''I P. II . '

bI"" III""

(1798-1853Jl.

p.uc. (grt. peuke), smrta.

phdu. (grt. pha ir '" , med). u well sa bolom latlca - .m"'ec ..... n. lamno.mad
Pheg6ple rla (g.t . phegol "" bukvl I pltms "" papr"). u ve.zl " Itlnlil8m vral8 O'o'Dg loda
Phleum (grC. ph/eo/n = teti), jor ,u neke VlSle ovog roda slu!ile kilo are<l'tvo P'OI,w CUlln)a
uha.
Phloml. (grf. pfllox ::: pl. men). jer 5U vunastl IISIOyl IIIklh Vf118 upoUebljaw8/l.l UO hili]!
u svjeUljkama.
pho. nleeu a, pu lpurno, )Irkoe ..... en
Phyll1t1s, Olo skurldesovo Ime OYe plptolJ.
PhY"'" [g tt . physalis (physa) = mlehur (kesa)]. poilo I. plod obiVilen povetanom I . .
dutom mjehuraslom ~dkom
Plcea, rimski nlzlv ZI smreu. oil 1.1. PI. = smoll.
pfclu., obojen.
plgmen l, bojl biljnog II I t lvolfnlskog ponlekla
pIl6.us. mekonod lskav
plnnalilldul, pl'lISt, poraSlo rasci lepan.
plnn"us, peraSI.
Pi nus , ri ms~o Imo za bor.
1_ IlaInI m
plonl,.ke writ VtSle kole prvo nas.lj8yalu n.kl proslor. II 0111 prelhode drug",~
)I
orglln lzmlma p,ipremolutl fm 1.len.
PI."cla, Izved l se o d g lC. plsu :: smol. I akeomai IzhJ.tlu; d,kle. blilke .. IJ"'O'o'1I01n
smolom: Ime mo~e bitl I slrlj,kog porllekJD.
pl a nlnlkl vrl ltl. vidl: _voge l.elja v,soklh zelenl .
planla I nnuel pl.n" annua , )ednogo<l,jn)a blljll:a I =>[
pllnla blenn l dvogodi!n[ a blllk,.
plan" pII,nnl pat.nn.. I.ajnle .
plllanll6l1us. koli lmo IISlove klJO kod platana (Plalanus)
plalanofda., s lltan plalonu
pl.llnlherl (grt. platts = 1!lok I anthel' ::: prajnlc:a).
plaIJph;lIul, ~lIoko!1slan .
pllc' lus, naboran.
.
Ck
koj
. . 11lVi1.... 11 _ _ .r.
plodnlca. Ie doni; ilrokl. vetlnom okluglasll. ~~ . I~~~a .::~ .. naJaz. u IS10t VIIIN
mee!. PIOdnics po SVClme palollju mote "
ka .. nalaz, unuta, IlduOIJtnOg
$ OSlallm dlJelovim. evlJ. la III Iznad nllh. o:-r:ad ...8<1. adubl,.., .... C\I)IIot""" ......
cvjeli~lo. a da s njlme nl)e Ilula. iii potJr.a ' . . .
,
t ked 1I(ItIml.ta.l
Plodnica mole bill Je<lnog,adna flj nile .tzdlrlfena,nadv~' ~
P\ocIIMc.I
It1 dvogredna . odnosno vltegra.dna (II ~'Ird::em~te bill iadnogrtdna II. '1' . . . . " . .
koJa je saslavljena Iz d~a Ih Vlte plodn IS I Utopllll:U CI\aI1eIo,I PlulI'!!.r" II"
pluml.", nalv.ana prema 'ranculkom bOI8lI'1~~deoP.",,"npIIOIt dN
de L'''-'''''''
- 1704). k011 ). pI,ma nalogu LudMIla
/fu e~ (Pails. 1693).
p0d6l1cUI, il Podnlije (Juina Rullja)
sa t_ktm. m~ I ~ no. . . . . .
polillamna bU,... (plant. polYf/,rna). blilk.
IVldl pod _je<lnospe!an_ I _dVO$pOlln-]
pollmo"a n (polym6tp"",a). II mnogo otrh...

':.t1l'lloC1I}

pl.,.,..

pollna.ll. pollnlJ (poll/nat/urn), skllp p{lton(l ....h .:rna sUjepljen lh II grudvlce '8lnog obllka,
~IO je karakleI1 5t1~no, np. ze lamiliju ka~un~ ,OlchldaCfla e).
polyphYllul. (gre:. pol)'s ' mfltlgO I philion
list!. moogo lls'iI~.
polutklontna bllJke, 5U onl! kole nalbo1je uspr,evalu II uslovlme pune dnevne svjatiosll, all
podnos8 I izvjoslan slope" lallieno
Pol,;allchum Ill'/';' stlCIID.! _ redJ. II ~ezl sa. fnporedom spo.a nglIo, koje 5U poredane II
v l~e

,edova

pomrr UI, jabutul.

ponllkl Ilorn! elol'lonat. grupa bllin'h "!'lI18 Sll areahma II oblasti Juinoruskih stepa.
pon lf;ko. lllnki Ilo.nl el.menal, grupa bll/nih vista tljl 58 area l; j odnlm dij elom nalaze II
Oblo!ti jl/fneluskit! slep', II druglm elilelom II IIlrskom podru ej u.
ponll ko 'JuJ: no,lblrlkl nornl olamene!. grupa biljnlh vn!a koJa Imaju area!e 0 oblasti julno
rusklll slepa i jutnog Slblf8
ponltko"ubmcdUe. an.kl lIoml alemannl, grup a blljnlh wSla koje Imaju (I.eale u oblasti
jufnolu,klh 'Itlpa I u submeclilalal'ls kom dflalu E~rope.
populacila. nokolll:o III mnogo Jedinkl Isla nSlo po~elan ih genotlfklm odnoslma f Istlm
slanttlem
P6PllluI, rlmskl Mlikl nall~ ovoga roda. porljeklom vJelovalno od grf. paTpa/loma = Ire
pallil. d,hHUI. II vall sa lako'pak,elljlvlm tI$tam ~r$la ovoga l oda,
pot l11o,al no, nakon cvJelonl8.
polydlpu., mnogoplodan
Pol,g6nlllum (grf. polys:: mnogCl I GOny. g~n. gono /us = ko ljano, fvo l) ; u vazi 5B bloJnlm
voloVlma \-otll/elma-) na lizomu.
pol,phjllul, , mnogo Iisiova (mnogo1l518n1Polyp6dll/m (grf. polYs
mnogo I podion
notlea), zbog podzam nog Siabia iii zbog spa
elll~no dijeljanog nSla.
pol-;t,lchul, mnogo dlakav.
PolenUlla (dem. od grt. polens = mo~an) , sradnjoy]cko~nl nazl~ za ~rslu POlentllla anse
r/nll L . potlo sa smalralo da ja ova bll Jka ~r lo Ijako~ila.
prheoJ, ran i. proran
plIII.nlll, IIvadsk!.
Plenbl hn (glt. prones = povijen. nagnul I entlWs = evilel), pO~IO su evjelni pupoJjel ova
blljke povljeni. negnlili.
P,lmule (Ial. pl/mu$ = prvi) . PO~IO se vellkl bro; wSla ovoga ro,Ja pojavlfuje u prvlm proIjolnlm denlma.
prllm"lcu., priz ma!l~an.
p,oe6ruI, Izdu!en, vlsok. vilak.
procumbe nl, lete~l. povatien.
pro parle (p. p.) , dieUmleno.
pro palll maxima (p. p. max.), vet lm diJelom.
pro parle minima (I'. p. min.), manjlm d ljelom.
pro Vi r., kao vSli ja lel.
P,':,"UI, od anlitkog naziva lS Ijivu: gre. p,umnos. alai. prr.snnus, na ziv za eljel u bll)ku.
PO$lojl .1 mlljenje da ja nazlv od lal. pruina, u znatenju ma~ak. pepeljak. pa~ lo zl ell
plod ~Ijlva Ima bJell~aslu vo!!an.., prevlaku .
pHudopllil anu,; la!nl plalen (po~lo li5tovl ovoga iavora podsjeeeju na 11510v9 plalana).
Plo.ldloclal, lamllija buJad l.
Plerldlum (dem . od gft. enlltkog naziva ple.is = papra l. kej i je naslao od grt. p la/on '"
krllo. jar $U lI$1ovl pe.aSIO d ljaljeni
.
P' 6rll, ISIO kao gOle.
puahclnl, pahu ljasL
Pullc6rla (laL pulox, pul/cls '" buha). zbog jakog, odvlalnog ml risa blljka je upotreb lja~ane
ho ~ledSIYO ploliv gamedi.
Pulmonli
. rl,a ilaL pu/mo = pluta). u vlzi sa IIpolrebom p l ..,~njaka (Pu/monar/a) lHlrbe Pul
man U8/1 maeu/oHa} p.ollv plu~n i h bo leSl1.
pumlllo, pumllll, paMJllsl. mall, nlzak.
pune'lilu., iSlo~kan.
pun,lca (Ial. punlceus = jarko erven). kao ~Io je I boja evijela I ploda ova Vlste ' po druglme
me rode je po PUn iji. sads~njem Tunlsu.
'
purval ......m, s,O(I$lVO (tij ek) za ti!tanje erll eva
PUrpul6.cln l, avijetJopurpu ran ,
.
PUrpCoflUt, pu'purnocrven,
~r""nrm, grtko Ime za ovu blljku.

:r~.,'P~,

,,

"',"

,[plrll~ (PYfIlS) = kruka] , zbog

IUS , ,mskl nazlv za knr!ku.

quadrH6IluI , talyerollslan.
quad",,""II, sa felill poklopea.

sll~nosll

sa lislovima klutke.

to reus, rimako ime ze nake vrall hraalovlI. lme flunlh IlVOdenJa

vjeWvslno ilvedeno Iz kellskog qu"
lepay, svakako zbog kOle.

= IIjlp

I ClI8r "" drvo III r;o:,~rrn:n.,:: j~

, . arc II

0;:::

racemOlul, gro zdllsi.

ladlea n., ko]i zakorjen juje.
r~dl]~len, vidl _akt,"omor1an_.
,adl., ko rllen.
mm enl6ceuI, lluskaslih pupova. Ilunjav.
Remllehla, lme dalo u taal teSkOO bOlanltera F. A. Aami,cha,
f llnueu1ll611uI, sa Itslovima keo kod 1abnjakll (R,"u"culu".
"nunculoldn, kojl je slltan !abnjaku (RamlncIII",).
Ro nunculut (I al. demo rlins = taba). PltnljB>'O Ima bUjkl. patiO je vetine biljake ovoga rod,
zaslUpljen u barllma I na ylatn lm SlaniSlIm .
raz led, yl!a t l1oeenolo~ka kelegorlja koja objedlnjuje dva III ViM ledo.... II karekterlle ..
posebnlm skupom vrSla. Ime dablja lako tlo !II kOllJenu JmenB nekl yunl ......Ie doda
nilslsyak - I lea (npr., Fogllla).
reeenia n (lal. r/lcons = svjat. noy), sada!njl, danaAnjl, IZ naHg doba,
r4!!ctuI, uspravan, okom ll .
,aeurvul. premo dol]e (nalrag) savlnul.
led, viSa l ilocenolo!ka jed In lea od sye~e. Ime rada '" doblla IIko 4'0 lie korllenu I,...n.
neka zna~ajne vrsla dodaja nastavak 11.111 (np" Fagllllll)
redlvlvus , opel e!iv jell ; uslrujsn. poslojan.
reg", l1l: IIglnl , kralj evski.
rallkl, vrsla koja je OSlalak nekadaSnja dlevne lIore
Relc henb achlena, Ime dalo u tasl Heinrlcha Gotlliebe Lu-dwlga Rl l ehanb.eha (OIIC)
(1793-1879). kojl je prad kraj 11vole blo prolesol prirodn lh nBuka I dtraklOl' bolant~kog
vrta I Pl irod njetkog kablnela u O,ezdenu.
Od brojnlh bolanltklh radovs najpoznallja su mu klasl~n. djala: _lconographJ, bOlanlca
sell plalllae crilfcso_ jlelpzlg (1623-183211 (u 1000 labll u bakrotl sku. neknadno kolo,isanih. gdje su prvl pUI vrste ViOla ,lIves/r/s Lam. amend Allchenb. I v. ,lvml_ Ralehenb. l azdvojene kao dvl/o zasebne Ylllle) ; _Ieonll$ Florae gtlm,nleN ., IIaw./le_
11834- 1914J (sa 2800 kolo,lsanlh labll). Poalednja dlelo je u.edio la ,Inom Helnriehom
IAalehenb.fll.j (1823-1889) .
rendzl na, lip humusno karbonalnog zemljT'la.
r. penl, pututl.
r. plllnl, kojl pute I zakorien)uje.
,etTeullilul, '11Icu161u., mleta51.
,elul ul zalupljen .
I h6ellclI., rh 6e lu., Iz GraubOndena (Svajearsh)
Ah<'rmnUI (glt. IMmnlls = 111'1 , Irnall grm), TeollulOV I Ofoskurldlllov nazlv 18 vrlt, ovog

Rh~~~'ndron (grt. dondron = drvo), zbog eyjelov, erven lh Mao ruil (pjenijnlk. tliIt)
rhodop.nsll, rodopsk l. sa Rodopa (odnosl SI na maslv Rodopa),
ilavll,njl Drugl navodl dl ja od
rhombl/6I1u., .ombltnlh IIslova.
Rhu I, vee ina smal,a da Ie nazlv od gr~ rhuS,. '" d.va jZ,!t1 111 od UltskOg r/lu(/d _ erveo\
gft. /lloo = kapa ll. lal. tlo blv. kId II Aors zas
.
lI,k Rhe m !beS Po ol"l'lanlu &pan,,.
zbog boje plods.
Rlbes tarepskl lob III ribas). oznatava]u IJakovllu b u
u r i odnosno "(en plod
gdJe Ie biljke nile bilo, Arapl SU njen nazlv pllnj,11 ne "bll 1/,
riylilll, rivu lli.I., koJI 1M uz pOloka ,
'1652 1123) Prlel ~rlj !m>la bIG
Alyln " na, Ime delo u tasl AuguSlu QuirinulU Rlvlnus u
j e prolasor bo!anike u lelpzlgu.
Ilzom (rhl1oma), podenak.
16bur, 5nage. tv,do dIVo.
,m,lIa 51 de la Izvectln od Il'IdogalmtnlkOg .rod
A6ta, rlmskl anlltkl nazlv za ovtlj l od ;
111 ~ard = n]ehn.
. 0nuI, erven (kaO ruta).
louell61uI, rutltasllh evjel ov'.
InO nO glt ,hOp' '' "b, ttrunlt I mynno.
ROlml llnul, TeolraslOv nazi.. za .uzmelln, vjet'<;"~ ~ kap ;014 I ",a,mll'
mor1tr.t. potto
= mlrisav. Posto]1 I obldnjanl' da la od I.
.
ova bU]ka ,asia I po morsklm Oblll.me.
l olka, anenl]a.
ru iundll611uI, okluglollstan.
rubel, rubIa, nlbrum, erven.
I)
v~I' Rubia I/ntfOlll'" l nail" bOta ahH'1II,
Rubia (Iat. ruber = erven) , po!IO se u kOl :'~Ijava z. bOjetljl u e,..,.",a
pu.pu rin I ksanlln. zbOg B9a sa Vpo e a
rubll1l6ru. \lal.luber '" erven). ervlnlh Cy}elOY

rubrll'oI ...... crvenih IISIOva.

A.-.. Ilat ruber = e.von), je. vl~e vBI" ovoga .ods imaju ervene p lodo~e.
A,,"",I,

nmsko Ime ZB klselleo (Rumo)l sp,).

rupMl", rup6ll1ll , rup h tr e, onei 10.0/1 mSla ne sillenama.

A6Ic:ut, nm skl nll~'v ~a w15le ovoa .oda, od IUS == selo I seora

t ill Zll

= mella,

PO~IO

mogu pos lu

It~enje

ubln.... bln illna, po sablnlflnkama,

. adl,rl, naro.'ono u IIS1 bolenla ra J Sadla r e 11791-1849).
hg!1It1U.... glt".luI, " Sl I1t61 Ut , st.e!last.
..I,p (parzl)skl s(J/IIep III seha/ep = sIUlav), sluzna drog e. kole sa dobl~" iz Slo mol/a
(Tullflr SlI/flPJ .aznlh vrsla katuM (Orchis} III neklt\ d.ug ih lodo~a 'amllile Orehldaell"'.
Keo Irlek salap spomlnlu I nek; ant1kl piseL Teo I r as I (371- 287. god. n. ere) I 0 10 s
k Ufldes (41 I vl/eku no!a e.a), all mu tek poseban fnete l prlde/u AfBP!. Zbeg posebnog
obllh gomolJa vle.oveto se dB sa lep ima tudotvornu mot za jaanle polne motl. pa
5e salep uvoliko trojlo kao alredizijek. Salap se I u nButnol medicl,,1 korl,,1 kao
e hkasno blogo s.edslvo :a lifetenJe upalll sluznree erl/eve I taluca. narotllo kod dJaca.
Godl!nle s& na na~,m planlnama sakup(I vellke kont lne gomolla reznlh vlS la katuna.
od tcgll se jedan dlo korisll II natol la.maceulsko j Indlls tl ljl, a znelnp kOlitlna 811
Izvozl. Iz tlh 'BlloglI mnoga s tenlta ketuno su opuslo!ena zbog nemilosrdne I nekon t.oUsane ek~plollleclJa
..1k1t6lIu . sa tislovlmll kao ko d vlbe (5111ft).
" UcUn. k~lIn . 0,1 prirodl se na lazl Vll zanll u glukoz ldu _saUelnu_ kolcg Ima 0,1 korl I Illtu
vrba {5elrlf}. Ollnvllti sallcllne kiseUne se upolre tlljllval u. npr.. 211 pravl JllnJe lllpkova;
ad na lvllt nljlh den vala Ie ace tll -sa Ucllna klsellna. poznata pod naz ivom .~splrln., koJI
sa upot. eblJava kao Sllldsivo p.ottv raz nlh bolo va.
StlUx, nmllkl n8Zi~ ze vrs te ovog rll da, grt. hell'll ::::: pevlle n. uvljen. Jer au 1m grane savlt lj ive.
SlIlwla, .itn sk!llaziv za taUlju (S,o lllcimlUs), cd 1111, lIa"'are = SP\lSII, splI$avlIII, izllje!ti, Jer
S8 lIpot.ebllll va 41 lje klllsivu.
ntvI1I1611uI, .alwltl6I1ul, s a IISlovJma koli su slltnl onl ma kod wste SalvIa ollie/nails.
Sambucul (g re. sllmb yJl'. naziv za crvanu beju olovnog jed lnJenJa mlnl/uma, nil ko/u nalltl
c.vanl sok ploda l.
..nad" (tal 15fnll/iO = lije Bnje). izl/8tenJe. ozdravllenJe. pobo ljienje. sled enje.
I. ngulneo-porpureum, c lVenopu.puran .
" . . . ."" cMln kao krv.
S.nlcul. (la1. $lIn6re = IIjetl lll. poi lo se Il d da vnlna ova bil/ka upetrebljavala Zll tijeenje
u narodnoJ med lclnl.
IIp.oHtI, bUlke koJe primaju o rganske s poJ e~e od uglnullh o rganlzama ,
lar."",nsl" s araJe vskl .
IIUvUI, siJa n, gajen.
Salur' " (Iakede. Salur.II). Ime kod Ilarih Rlmlj ana.
Satjrlum (grt.saly, '" t um Skl bog).
slw,nlll, savskl , (Savil l).
111611111, kojl rasle nil slllenam8. sl Jen oljubiv.
Suflra,. (181: S8J1'Um '" sll /ena I (,lIngo'lI = lom ill. dlotllt i). polIO vlltina vrsla ovog radII
!;VI na sl'Jenama (a neke se vrs!e upolrebl)ava;u protlv kemenca 41 mOkratnlm org.
I1Ima).
IJdber, ectlbra, I c'b.um. o~la .
SU ndl, (gr. Jl't1ndIJi), ~llIma obllku I laSPOrlldu plod ova kod vrsle SeandyJl' poclen veneris.
k~p su s Uenl zupclma e!lja. Kako Dlosku. ldes svoj ~seand"Ji~ navodl kao pov.lnU
b,llku bez oplsa nJei'" Je Identll111 S8 ISlolmenllm bllJkom vllo suml/iv
thneldtrll, CamilfO (KaIIJ Schnider (1876- 1951), poznatl dendrolog. 'aUlor kleslfnog
d/ela ~ ~lIIusrrlortlls Handllueh dor LIlUMolulJ!1do. I dr.
IdIuIlHIl, lme dalo u asl J. A. Schullese (1773- 1631) proll1sora boten lke u Betu I
KrakOW.
Scilla, po Hlpokmovom nazivu ze vrSIU Scille marir/ma od grf. $ehize/n = cljepell. polto
Ie s polJnl lislavi s IUkO~ lce brzo osu!e I lako skidaju.
KIofIIa. tlllike s/enoviUh " an iA'I.
ScopOII., nnvano u t~5111Ianike I prilodnjaka J. A. Scopoli. (1723- 1788). Autor poznatog
d/ela .Flora Cllrnlolrea~ (drugo IzdanJa 1772).
acorploldq (grt. $/l.orp/oldh = slitan kllrpionu (0,1 vezi sa plodovlmal).
se,....... rr. (lat.scr6phula = v" 'n l tlr) , Jer Ie blilka vatlla kao I1la k p.ollv skrelutaze.
5euW"lIiIrI. (leI. KulaJlum '" tllI~l, 0,1 vez l sa ~I IIotlkl m iudle/em na gomJoJ usnl .
--.cI!n6rvl, Jadnoslrane evasll.
MCUnclUI, drugl . 1I/eda~l , okrenul na jednu Sirenu (mls ll 5e na cvast)
......... Iial. 5e<:ara = s Jetl, ods/etll. edsJetak.
.
""-to, .Imake Ime blilke.

'I num, u Hllmera. Horaca. Pllnl/a I dr !me Jed", blt)q IIRub elJI IU IIlOOII _
vanl Zll vljenee.
mlpln n"ul, poluperul.
,,"I,cl01lta, bll jka polusjenoYlllh alsnltta.
mpervlranl, zlmzetan.
, n'clo (Ial senllJl' = starac). u vezl sa IZII'edom dllllR papwa I IltatkoG I gorog ~
nllko n opadanJa plodl~a.
'nau la tlore la. raL}, u !Ira m amiSlu.
..nsu IIrlctlo.' 11.llr.), u u.tem am,,'u,
. plum, koll ra"e u plolov,ma 110 .llenlm ml"Uma.
s equ6la: Sequo l ah (1770 - 1843). PDIIla~1t8 Cfltrot. Jndlj8naca nt maatuIOIIto u
Kall{ornljl.
Sel' pln. oznaka Slalih Grka za Jednu " rstu .. fun .. "jerO'lltno po SwIPJJll, . . . . .0lIl
bogu,
t<I . bl eul, slps kl .
le.6I1nu., kasan, zaka snlo
.a.pvtlU6IlUl, s a Iistovima kllJI ,... s tltnl II'tcMma rna/t,ne dviioe (TIIrmw sp.)
&e rra lue, lasterasl
S .. " . II, rod I.ava (GremlnallB). nalYan p.ema Imenu UonIl.,4B S l er. 'I'8tleCt)lnAOg
I/ekar a I p.i.odn jaku 0,1 18. ,tollatu.
1111111116ru., sa sl edet lm cvjeloYima.
.. ..III 5je det l, bez d rAke.
1 ~ 1Ifa., IItilara, ..Illl.um. takinla SI
t lb r.lcul. s lbl rs k!.
Slbl.au (Ial Sllll ria = Sltll.), nezvano lake lbog )II'IIjanl. u /utnom SibIru
sl ebe.l, Ima delo 0,1 ta sl tlotanitar" I PUIOPJsca F W Sllbar. (115- 111144).
slllqua, Iju sk a. komulka.
.lUquhlrvm , , llIquosuI, sa Ijuskama.
, )ldUeuI, IlIvI"ar, .11"tlltrll, tumsld,
s lnonlm (Synon/m , .syn .), dlugo (a) Ima Ina) H 1l1li "ralu,
Il nlllllk l, prolzvoden na umjeten naO:ln. doblven "mlJlklm pufllll
, ka lelan (g.t. $/l.e/erOs = kOSlUr, 5kelel). 0,1 o"om IluteJu zlt/n1ltll. koJa .. UIIOII od . . .
kog p.ocenta kamene pod lolla
I klomna bUlke (gr. .s/l./a = sjena, phyton = bll)kl), bUJu ajane, 1.1. btlJu toJI fit pocInoM
puno dnevno osvjatl lenje I nataze se u uslo .... ma vete III mante UIIs. lal. (fa nl u la llore), 41 Ilre m Slnlslu
.. II . (..nlu Ilrlcllo.e), u utem sm lslu
I lavonicul, sle~on s k;.
Smil.. , anl ltkl naziv Zll OVU I n e kotll~o sasvlm rulltJ!Jh bill....
Smyrnlum (srC. Smyrne = Iz m'rn e). po nlllyu U bal.ntmodendf01l.
ta u 0DIIl IfVeaIu
u Yezi sa mlr isom biljka,
D ,_
Solld i go, (Ial. sol/dum a911ro lIVl'lIllti. Isc l/elltl). patio ..
upo
nle rane.
tvealuI poJedln.c.n . ~
lolllar
(so/lr~rlus = osam ljen, paJadlnae.nJ, lu owom I

'l1li

'10
. '1" ,__

10111111611a, lJelni.koJI evjela za najVruCeg IJet. (loIS1it1ll

ndaH , PlonI",
S6nchul. lma Jedne bllJke silCne erek" u Teolr..~ JD~n)U IS rormilllMlJ, .".01.10
S6rtlUI , antlOkl neZ IY za oskorutu (SorOUs dO=~ h 'lflii ladu '
od lat. sorbe/e = JMII. gutatl, potto III pi
OVI
III relu1YlfU maIu pgwtIeu
IO fUl (sorus), skupEna lIulnlca. koJe Izra"eju IZ jedroo; 1IIt-t1 p
sp orohle.
tvaM baI'IkI b\ljklliol" .. mogu upo.
Sptl.llu m (glt . sparro = popiel. l/Jarljl). lake 10,1 n&I
trlJlltllU u plelelslvu .
'pala, ($path e). vldlatl pod . /U/ICo ,
lp6er." v,sla.
'pael6suI, ugledan. liJep, kruan.
YlIlniIll ,wl&tlma. .....1IItha;
c
Sphlgn um , rod meMvll1a t lJI vrsta tiYa n. ._ .......
~ II do Ie u vezl 18 SI.t, spow'" = .und,r, -. plcanl. nezlv vjerovalno pOlite Iz tvedlkog JlZlkL
' plttlf"" kluall.
' plnosl" lmul, vrio Ifno~it.
spl...chrl.,.. Hflstov 1m.
spln6au.. tfOllyll.
Ip lnul6l"" lino IrnoVit.
S. uMtIIM """,.",.. ........., .......
Spl .... (grt. spelra = z8VOjllO. I.l'101110), lar j8
aurom,
aamonIk80) ~ prItDdIn
_
' ponta naa (lat. spOl'll,tn'uS ::::: d",'jl,
....... ,.p..,dllioona ...................
.po.a (II'' sp()rII I spotOa = Ii_I. P"",.'
bez oplodanJa.

pi'"

'7.

..,.l1Ino!la (1IUlnlta) "por.ngu,/m}. org an u kojem 1100 rlt~v;IBl u sporo.

IPOf'OflI, (,porophyl/Ilm) {grC. phyl/on bstj, 1151 na kojemll se obrazlljll trllsnlee (spOran.
fI''')
IIPI'IItomoII Iltrltlllllleljll bloc.non. uslovljeM ie. priJe svega. verllkalnlm rnllkaml U
inllnllh!111l pOlad,n,n akoJoSkll'llBklor. U kopnellim bloeenozama lako jo IBpazltl slOlevil
razpored b,l,n,1'I OI'II.n'Zlma U svakoj 4uml moguCe Ie pn mljslill veC I brol nad~emnlh I
podzemn,h Ipratova, najvi51 spral obra~uju krotnjo krupnog dl'\leCa. a zatlm H nlte
ledalu spraloYl n15~OO dl'\leClI 5;blla, ze))asl,h biljaka I. na \era/II . sp rel Sumske stelje
neposredno ned poVl'tlnom zemljl!;llI: korlsnavi !Ill bliJaka ;spod zeml le . lakoder ~
I lrallli eirenl, Sp.el_51 bliJake ja lako uotIJ,va. a II vezl 5 o jom sloli I slfat,flkaeija
I 'VOI'O) lk .h vr5ta
aqullll .. rlul. Iluspas l
1l1ICInJ-evroptkl nornl .I.mlnlt. grupa 011,011'1 vrsla sa areali ma u srednjo) Evtopl. u obluU
I"topado,h Sum&.
SUieflp. aOllf kl naz,v za vrslU Slachys germanic' 00' grt. llaehys = kin . poSIO evjelovl
ove Mjke lo.mhaju pn~ldnu klas
Slaphyl .. (lIrC. Sflphylo - IIro~d). Jer jo evasl IIro~dasla.
SII""n. (Ial stllla ... zvljezda). ,beg zv/azdaslog 6bllka kruniea.
. 1....11.11. lV/ezd.sl.
llrI'an. (sUIT/It, I. jalov. n.plodan,
.Upllka, 3/odSlva kola lauslllvl)aju (s le!u) jlanlnl] .
slama). zallslak, palls' ,C. jar Ceslo lm a slamas. I~gled .
tlPllla ($I,pIl188) (SI'pIII.
Itinlelll, ~lalafs~l.
1I010n (wrljlbl (g rl!, stolo$
praln]ll , podzemnl Izdanak III nadzemna vrljeb stabll.
1101O"II,r. "olonll..., ! v"llI~amB
. IOlftl (grl!. Sloma
uSia). Olvorl. vcclnom no naliC/u listova, koll slute za rumlenu glSovlI.
.IOmt h. kl, !rodtlVa zo padatlcanja 'unk cljo !lijezda.
Ilr'e'u" krul .
Ilrobltul (stIObl/US). klas sporo llla (np r. kOd vrSla roda Equ/selum. Lycopodium I 0'1.).
Slrulhl6pl.rll (g rC:. S /(UIItO$ = noj I ptorl, = pepr al). zbog sllfnosll lislova ova vlSle II
no/avlm p"r/em ,
l ub. u slolameama Ima lnlCenje ka a: slabo, s~oro. netlo. gotovo.
l ulNtlplnakl pa/... prelplanmskl po/IS.
lubllOeljllClll, je nIta liIocon OloSka ledlnlca (ka legorlja) 00' asoel/aelle, a odll ku/a se time
Alo n.ma Ivoj'h svojs lvon lh vrsll, veC Ima IlV. d"erenelja'ne vlSle. Subasocljaelj. dotllva
nallv lako da kolt/enu dalO d,le/ene ,/alne vls'e dodamo naSlavak: .Iolum Inpr" earn.
penul-llolum)
l ubnledll...n.kl norol .1 ..... n.l. glupa tlil]nlh vrSla ko/e imaju areale u submed'le"nskom
dl/elu Evrope
IUbI9t'cln (tub.,.l, podvlSI I.
lukeetljl, pod oy,m po/mom podrazumi]eva so smjenjivanje jedne popullelje drugom u
! ,YOlno/ la/ednlel, kao I sml.nJivanje CIIIYlh tlloeenoza oa islom proSiOru.
lulallt.n (11mp.lllan) {glt. sym = skupa. peteton = krun iCni lisl/, bllj ke sa Sf.sllm kru.
nlCnlm Ils!l ~ lma.
autplMl..u., .... /iI..ln, sumpornotu\.
....nUl. nallall slvlje n.
IUplClaI. pOO'log l.
.".u, vih. .ls.emalSka ladln lc. cd asocljaclja. Sveza dobiYa Ime lako ~IO se Im&nll n,ke
mlellne vlsla dodaje naslavlk - Ion (n pr , Pinion muglti Pawl.).
Sjmphrtum (1lIC. $ymphyo '" SfaSiI. zelasl'). 00' tega /e Izveden nuiv za vrSla ovoga rode,
kO/1I su sa Ilpollebljaval, z. II/.Cenje naplSnuta I lomova kosllju
.,...,aeum, Ilrll.kl.
.
lakaon. sill.malSka jodlnlel.
n ..... 00' anl1fkog n121va ~a neke povljuto (npr. Bryonia alba i dt I 00' IIrt Iltmu, l ' lmnUl. ko/I Ie prenljel na ovaj rOd.
. ,
.
Tlnll:6lum : smalra 58 de Ime pollee ad gfC . IIlhllnll lOs = btlsmr.an Jer eVlSt mnogih vrall
ovog roda dUIlO Iraje.
.
lanlnl Itrllloyln.). na)vatn ljl p.adll.vnlel hemlJsklh jadlnJenja ugljenlh hldrala 511 IIlomltaklm kaellnama, koJI se IUS/IICU II prlrOO'I. Srute u ko!a rskoj indllltrJjJ za ~Iavlj,"je kote
laUirlcul,

11I11ra~ 1.

lal,."",. tllttcum. II Tal'l (onal koll je zaslupljen na Talrama)

laurln . . .. Teurull (M.ltzlla).
.
Tau. IlIrC , luso = redlm), lbog prnllnog rBSpo.eds IlIlIea.
T.""" J . Ch. G. Baumgarlen nll1~1.0 I. oval ,-" " e",
mUIII Telekl d'Sz'~.
Iv
......
svoga pokrovllelja IIrola Sa........... 1.1m...... ko/I tlvl n. mofYlfnlm mjest1ma
.......... Ilnklh 1l.IOYL
.
Y

,,,I jTheopltraSl (372-2 8111, IlIPJaao I' djllo -HIIIotf/8".,.. I u ntoIlDIIo . . lID
10 do ba znalo 0 Ilekovl,om bliJu. Smlll'lo/u va ooOCII'Il~.
'l"ln, koji se odnosl na lIeoloUu perJodu tercljIr.
'lfnlhul, molda II vezi 511 glt. lerlO = bull ..... Ier IIOqt od ~~ ..,."..,..,. ~
l sslJeeanlem dale
,na1 ln (le/m/njlls), vr k1ljnpr .. Yltnl CYljeI (1101 '*"'Inllll" .
mlllologlja. skllP luaza . kojl M upolreblJl\'llu u IMIno! ~ otttIII II u I. . . . . . . .
'''a (lherophylllJ jT\ jednooodJ5ntfl I ctOgOdiInjl bIlIka tote "'PCMlllCi I*tod ......
I'retlvljavajll samo II obllku sjemelll II! plodOtla litpi' . S/ellett. nIIdIa. IcuIIoI) ,AgIo$Iemma gi/hago). el'\lena mmra koprn,. (L_'um P41tPV_J I dr.
T ,re roue. el'\lenlea.
Ilrn6 luI, trobojan.
IItrame"n (gfe. le'ra = Cel.rI. mero.t "" diD). t.eIYorOClarli evllIRI IuVIJ.
Ihalle lrold .., koj; ja sliCan vrslamll roda ThahClrum.
TlIII anlitki naziY za Till. lomanlDU, 00' gre . Ina. "" riakno. I" III U upotI'IbI bIIa IIIIM
vlakn a.
\l nul, rlmsko lm e lomprike (Viburnum IIIII/Iloj.
t!net6rlu., linelo.urn. upolrebljiv ZIt bejeft)e
10OOl a.:;. t.hu,. (eapsul.). Ja nad rllii iii pOdr...., dvOplodl'utkl I.. vllJlplcltltloCld. )IdrICJSIrIdnI
111 vl~gradnl sui'll plod pucavae. kojl s.dr2l. u preYtlu. veel bralliemenkl.' - - _ ...
vrlo razlltlte na~ ln e (zaklopclma. poklopcem, ruple.MlI ltd I. nPl. Ijublcl ('(~J, ~
runlka (lr/s) I dr.
lome n.6.ul. pllSlenasl.
lormlnAIl. (IOlm/na = srdobolja), upolrebljlYa prol'Y 1/dObo11'
Iraeh4!lIu m (gft. Iraehe/o s = vrat). zbog uPOlteDe ove bjlJkl prellv lIuAobolt-.
lull mul li s, kojl drhCe, Iroperl.
lre. lovlne , viO'l pod ~fanjn /o.
Ir' an9u l6r11. Irobrld.
Irilld u , odjelan, nl 11010 cl/epan; zbog IrDdleinag lupo~IIII1OV1 ~JetL
IrIl6I1u" Irlloll""ul, Iro11sISn.
" Iho m (g rC . Irlchomlt "" dlekavosI) . ejllokupMOII Ivill .pid"lIIl1nlh dlellavth I\IOffttn&
"IJObuI, sa trl retnjll.
I IMII - ItIf'4) II trt ,.,...
Irlnel'\lll., 1.lnl/v""ul, Irln"/VII. IrI~ (Ia" Irn '" 111 n
- bl' :J.peraU.
Irlp'e rll Irlplerul (grC frl"" 3 I pieron c: kf1lol. Jill tu gomll IIItoIIlI jIkI
MerNUC'I
"0'0111 (rrophOpltyllum), zelenl list kOd nak'h vrll. paprlll(npl BI_IWIm
..~oMzujU tr..suulMopleris I dr.) 5 lun~cljom 1010S,"lale I Ir.Mpllleile. nit
nice (spo/angl/e)
.uber6su. gomo lj ast.
, ~ . . . ~ III... npr md
Mae (spatha), ovojnl IIsl II obllku IItekl koJI Obi'll/I II ...... u
.
VISta lamlliJe ArIICeae,
Iyphinul. obl lka rogOla (Typha)
Iyplcus, lipl~an. uzoran.

Ie'pen"".

ullglnO'u" koji ras.e ns motvatnlm Slanll"m.

ulmll6l1us, breslollslan .
O'muI, Ilmsko imo za bftjeSi
~I tkOj I",",notogl)l _ ItIt8C I .... . 1oIIIIIQ,
Umbeilifer. . (fal. umMlla = suncob"n). u .... In'
jlamllija ~I ilarka (Umbel"'.r.e)j.
plod 011 ArbutullltlldOl. po ,.,... . . . . .
un4!do, u PlinlJII 1 Kolilmele nul\' III mlg,nJUj.!,an (und) plod pDj.clll_ - ,...~
zvano jer se mote zasil1I' kada I I limo
unIl16ru., jednoevlolan .
Allium III1IIn1.U11 LI
urb6nl,:;uI, urb"nu I, ilrbleu grads kl .
ur. lnu, (Ia\. !ir5IlS = medvjed) , I'I'I4'dvJadlluk ( ..,. kopflwl'UttIC. II. .J
urtlelt6l1ul, kopltvoltSlnl. zbog sliCnosti :/ldo jedu pIodOWI~
iiva.ilfll, 910tde medvjod. (jer madv)td 10
.. ~
16k! netl ....... 0II0gI , . .
,.
Vacelnlum, od izmljen]enog lei DI(;c' c bOblca. ani
plod lakvog obltka
j obuh\'all lIabljllw; nJll"~ kod .,.. (........,.,.'...
.
~agln l (ruklv. e) lilia, bBl' 11111 0 I
!ilj." (C_poracee.) I dr,
....... _
VIIftlIrII
,
I "vetl .. Ij.kevll .......
Valer"'n. (Ial. ve/er8 '" bIll zdraw ,
Ylr. (v.rleln). yanlale\. odllka
vafl,""" uI. bron. runobojln
v;ll,luI, .,rt.nl, 'unollk. ru ItC'I.
kCItI poItrtvIfU
g.laclj.. bltjnl pokrlvlC. lve bilIM
~~
Wlgellelll .... oklh zelent. 1l.ljad velllItt dnU...-ee ~... pi- . . "to*,
humoznog zamljl5111 kole II 1kUPI~ nIInI. tofU ..... u~
razvijena Ie Vllo bulnl vegetacljl

1=

oM"'.

":::eM .aeae.

nIItU.......

:::.:.; ....

"NlOfma., Ova vegolaclja pr lpo da srednloEl\(ops~oJ , vezl Vi50kill zelont Alno-Adeno_

elyl/on Br.-BL. sa neko/l ko ".10 Izr.zit,h I. po nonSlltkom Sl'lSll1vU, veom. brollk, h 8$0eIIlel/a. ad to/Ill /0 II natal'll pod,ul:ju nlliZlazltlla zejednlc8 Adenos'ylo-Dolonlce/um
Horvat sa brornim v. Slam a, od koJr h su svOj stl!CNlII ta OVII 850 010c llll: Dr"onlcum au:SIII".
cum r, craarlcu m. Adel>Osrylas IJllillUtfI I Mu1gad/um ilipinum. Nllp.otlv. na planlnama

IlIpftdne Evrope. zaslupljena

Ie

slitn a. all

m~ogo

OOgoll/ . vege' ac lia vlsoklh zelon l,

kola Ie. Izmedll OlraUI! . preds18vljona "Iepom , bujnom zajed nl com Ootonlco-CarnplJnu.
'.,um 1.11101,." (P, Quezol '" J A Rioux) . U JugOlsl otnlm dljelovlma ealkanskog po luOSI'0Y. (Makedon ljll., Bug e.,ka) "egol8clja y,'Ok,1l lel enl pr ' pada posebooj andemltnol
svezl C,rsloll eppend,cule ll HofV .. Pawl. & Wal
......11Yno . nmnohv.nj" . azmn02evanjo blljaks vego tatiVl'l im organ lm. (npr., r~nlc.m .

Inl1CMm. ltd .).

lryI, Ve tenovak y J j l8S8-19(9)_ Autor dlell: . Flora Bu/gar;ca_ (169 1) (Supple
mentum - 16961 RellQl."aa mIIrvICkall"" (1922) i dr .
..I ... ' " ...., b.ri ... n.sl. fino vunut
W' MW pJaYltuI. bolo mora (venecljans kl)
"rl., ".n'"', n ...., pro ljaln l Ikoli (';VIet. u pro ljeea (vbr, vilr;s = pro llete)).
V, .onle . nUl. 10 III od Izm llanjenog nlZ IY' roda Bol onlca iii po keltskom plemon ... Belonl.
W. ' NCO'UI, brad.vlasl
n nleIll6rl., .. ,1101ll6Iu . prtlle nas t
" rvII, pravl
" ICUI. kojl Slu11 til Je lo III: IllIb, mail (od VII ascus
s labo hronjan).
vldold , !1I~.n vr,lama rod a VIc/I.
VICIO'''"'. pobjedn iCk i. zbog II SIOVI U obllku maCa .
Izmed ... sebe !llene. a koja se po
Ik. "r.juf. vrll. tv/cllrius '" ~aml anl k), V'Sla koj a
!voma resp,osl nlanju madu sobno ISklluCuju iii jodna drugu zamje(ljuJu (npl. $IIIC/trllgll
slIdo/dos L. u Alpnma 1 $, plon/n G. Back no Olnllrldlmo).
vI1l6 ..... , kudrav. tupav
vlmln ' " podas ao za platonlo (vllzlvanla).
Vi"e od vlnelo '" obvijam. zbog puzanla blilke.
Viol po gtCkom anlltkom naVv ... Ion III ;01011, III vlon za vrslu Malhiola incana. Izvedon Ie
11m ski nazi. v/olarlll zn ovaJ 'Od, od kOJeg D JII 051S0 skrateni viola.
vlol6c:au., modlolll,lblfaSI, IJublCut.
vl,g6u,.. , ~Iba ziBln.; ~bog mnogoblojn lh Ilntnoi utih evjet(l lh glavica.
wirlellllolu,. zalanlh cvjetov8 (np .. kod Vlsla Dlglralis viridlllora Lindley).
vi.leIIl, zoilln
vl..d , llII, ...... cldu.., vl.CO' UI, I/epillv.
Vltdrll (lat. vlscum c I/ap.k za plIca). ~bog IjeplJlvog sllIbta
yltcum, "ml~1 nazlv ove bUJ ko. od la l. viscllm '" Ijepak, Ijepak za pUce. zbog IJeptJlv1h
plodova;
vl16lba, bleloCYjelna.
vlt. lI.,.., vltllllln u., iUI keo 2umanca.
vlUc.lIa, demlnUl1v od v,leIC :: loza.
villi lelMa. loza sa brd' Ide n. Klell .
",I)el . , 110101'11.
wIg6r1a, wulplus, ob ltan, opit1, ! i.oko ruplosllenjen.

""ano....

'u

W.ldrat" n". nazvlno p,om, eusIllJskom grolu Ffan~u Adamu von Waldsteln-Warlen.
belgu (1159-18231. kojl /s od 1799. dO 1812. g!1d ina. zaled(lO sa Paulom K I I a I be 10 m
'
ur.dlo poznato d/elo~ Oucr/pUones III Icolles Planlarum Rar/orum Hungarlaa_
wlltlal. lnll, Ime dOlO u Cnl ausllijakog bOlanlCa" WSIIstein R. Rlllel (1662-193 1).
WUU6n11, dOlO Ime u eUI auSlllJskog bOlonltera F'an~a Xevera Y. Wultena (1728-1805).
&llIlICt, pa li'tltl.

zlgomorf." (glt_ ~ygoll:: JSlem. morptre '" obnk), olgan (u oYom slute/u cv;Jat) kojl sa
mo1:e podijelill na dn ,Imelliene dljalo samo Jednlm pres 'le kom 'monoslmlllriten dor.
l /Yen/rlJ/enJ.
'
.....
" ,"~( 1',' ,i,per,galiO loochorfcaJ, lasplosl renJonJe sl llmana ] plodova poS/o dsl\lom Ilvo.
n I v _en OlOOllo'/I._) ,
flwDlnl obllcl (Iolma) bn,.ka, po/am ... Ulollkologljl po kolomu su vle (I nlte) bilJ ke Iv,Slane
~a;:Z~:lo':le:'~~l~e S~:~:k~I~'t"0 I~olma predSIa.vIJa. od reden naCln pliiagoaenos U na
'"
"
0 BII ar R a u n k la I (C. Reuunk/aerJ Je 1905 godlne Iz, 0 veoma ednOSlavnu I Jasnu podlalu iivolnll1 obllka blljnka Za osoov~ Ie pod/lie
:~:, ~l': i~uuP~li:~~:ul ~I/~o kOI' '~U21 nlezlnu , opstanku u ~ainepoYOllni/e godllnJe
auplropaka oblasl) auk, 611'k: seren I~ lolevlma zlmska. hladn~a, u topllm {liopsk. I
u p, IgOdeno OYlm mnlm prom,e(lama, a Ie prll.godbe

na roClto ogleda/u u polohlu I zltllll pupaq (Il PrezJmlJuluWI ClfVlnl:I tr _

..
razvlt l bllJka na poCelku Yagateclone IlzOne.
lema potoiaju prellml/ulu~jtl organa RlUnkler jl poetaYlo nelu)tlko !troCnItI
.o.1nn ll koje S\l,Slava u 5 osnov,,111 kategoili' '-crill (piw!efOP/lyf., ('l ID boIjke~
a/u vlbgodlAnJe. tra/ne grana. pupoytm. n. \II1IowI1IIL kale II ' * - ttocodllO
~zduh u. na vetol ill man)o) vl.i,,1 cd poyrtlne Ilmljllll; ~ (~., lo j
J nls ke bllJ ke elJI se pupolJcI nal811 najVl .. do 25 r:nI IZfIId _~ teko de l1li 0lIl
Y"jeme zlmo bel]o lulleen] nego kod nI. p'ethocIne akuPIne; h l.llIt, , , . (fIaIIN.
,ryp l OphytllJ IHI , ... b ll/ke kod kO/lh nldlemnr dlttlOYi PN'<I vme ~urnlru. II. pupdjd
OSlaju pri osnovt stabll, neposr\td1'lO ... z powtInq ZlmIje (blo cia II fIII\aze IVIed
Is pod n/o . Ve~ broJ biljllih Yr.ta umjarlne
pnPldI/U QYOj Ibrpill~ Gtro8Ie (geephylaJ IGj 'u bil lko tijl n.d~emnr olganl potpuno 'ZUmlfU, PUpolld II natue ne . .
.amnl m o.gaoima. I to na l natnoj dubln!. Geot,. plll'mljulU I" ponIOtu /'IrI:IIQ ~
mo ne, Irr"s. Poirgonlllum ltd,), iukovlea (GI'lnIhUJ. uuco/III'II. NIJl,lm I dr_I. kIlfltanllUb
k,IOIa. (Orchidacfula) 111 "ablovltl kllOl1 (COlchicum. C,clam.. I d,)_ T~ ffMlo.
phYla} JTI su JednogOdllnje bU/kl koJe nepovolJan penod iQIIrnl prallVll"lllu _
u ob liku sjemanl. odnolnO plodova.

z_

"lptlophyUul (gft. "r"pllos :: mati, sa lI..ovlma POPUI mltl,

.y16sle ... ' (gr~. xylon :: Ods/eteno dNo, os/ean '" kOII), klO kOiI mdog d .......

'"
SI(RACENI CE IMENA AUTORA CITIRA NIH U KNJ IZ I
AbbfDvis/rOfl8$

~"cl o ,,,m

l avdje ' " l~nflS~ne SIcIO.:!anltll I pona imcna BIlIOta Ie ukrolko osnoYni podaci 0 njlma)

Zul uhn ... p,au~ onl.

.'on O.'";"". 8ukowina

l>al ~.nsh 11o, .

u~rI D.''''~''~nJ- (I"')

"''''0'

Gu,U'lO" O... ERTNER JoMpn lllli-Inlj. tllotn'~ I tIOlln,C.,_ AU'O ' olela .0. FtllCl,Dus ., Somlnlt>u.
P",'oIJII"'" " ,,1 k"llll . 11"",,1071
G .....: GA"%S H.'",,,, 11m-I. S\'IIC ...~I boLonIC ... Odll~ln pa", '.C Ilpsk. rio, Od 1l12li. godlno
Ol>e<ln' n. Unl..""I.I" .. In ... D,,,e'" . od 111'1. ,O</OYO' I)fO'",O' ... 11".rn .lI~u I tiloglKI9,ollj'"
G.reh : GAF/CKE F." f'Sll-lll(l.lj . Nj.m.C~1 bo"nlw . ... ,,10' dl.l Florl von Nord una AllllelD""w;;n,

I."".

( I"~I

G.... lOo,u lIl1l: G... f\SAULl F A 1I1l1l1-1T16).

GouO. (Ol"dl.): G"'UDI" Jo. F'.~l>I. Gati lU PnlllpPl 11156-1833). .0."'0' dlel Flat. H.,..,le.
11828-11133) I D,aln,n Oll'g,n '10"'"
GUlb.: GILIBEIIl Jo Emm ...... ' (Il"_181~)_ f'II'IC".~1 DOllnle., . P/olcso, u
Wllno. ~ .. nljl "
ly"" .... P,no
au plMIU d'Europe. I 0. _
GI... C: GLAVAC VI"o.I.. 1i, :Skl moclnolog. UCen.k I, Harva,.. Aulo, b,olnll\ hl ocenolOSkl h $luOII"
p",ljUnl,n goo,nl h.1 I .eCI " Za;o",,~01 ~jemle~Oj (K~e l). Z.jeon. sa po",.lIm nllm.e~lm lhoc.nalog"", Ii 0 In, E II I n b., II
I, G"" lngen . oeoma ' ." utan .. u.'!o~.nle I l.d, nJ_
o~sel.ll09 diOI. ". 1>0" 1iO... lo.,h fUlo.op ,U I IIloc,""oldk,h . nlmakl. kol a Ie 197 . god lno 1.. ~lo I.
~'lfIIpe pod nO$ ,,,,,,,m .Vego, IO" Sud.lleu,apu. ('. 1611 $I.on loa, .,2 ,olag ," Tlj. I ""SIlICI/ I. 1103
l.b, l. I .. ~ velJC1""lllko k.n. u boM
G",oll. (00101.): GMElI N S. G, 111_I T1~I_ Jod,. od prvln ,""atl e. p,l.ode " 11" .1)1 (na.oello 1l1li0,"OC"og Kt'~ 1l11 , ,101" od p.. 'h 1'.dom,k~IIOIan,to,. R<n~e "'~.dGmlle nouU 11 1Q. gool,..).
Rodlo .. " T"DI~n" (NJemat:"")' Vee " o .tn...,OI g<>ll'n' aODllI IIlu'" oa kl"'G mecJlcine. all JO
In' o.... I O , . a,o no """"'
","nla I. boU-n'ko. UteSl.o o " G~S"", d;cl;1 ~ol l je Imo l 1 e" j
pmOllI ,,1.0 Kllpi $kog mo . PotovAl I, PII. '''''' ,gl k,al e m ",ojo 17611 gO<llne pa doD
IT1I). I)n I ".!ujl j ,, ~llIoio R,,"lj" Ukl l"t"luel I ....
nlk." tOO". matskl m put.'" po KII/'jlkOnt
mo ' " pu,u]e 00 ,"adnj. Po"II TI,v"ill,,,,,,, nJ. u 10 oobs no ..010 01 5U b,11 le~k .... t
... am.
o~ n. ~ol lo 10 II 10u,o,I]1 !>HI pop,lSle t ..lI n '''~O DO I Do.Dl. KlO !""a ' Ih ""kobo ml.d l l,,,"l hr.e ,
.. 2'1-0) god,n! gubl 11""1. 110<"".11 nl.~a"ih lou""' ... njl acj I"'n) s" "ekoll~o godl". Paslll" njog"'"
. mnl " ,,) 10ma I'" OkO 1:100 " , "nlo.,. U pulOPII" oe M iazo b,ojnl opl., d l~lll h I kull",,, h bllj l ... .
lIpl.1 H 0<1" ... I na la"n" I COIoogll111U 1.,,"IIY.n,h kIJJo .
Gord : OOADON D<l mlnl'luG Al.qnd rlll(f7- IUGI, Fra nc".kl DOI.nle.,.
OomboC!: GOMBOCZ End,. (1.2-1~1 ,
Go ".n: GOU"'N "'n,ol". Jl m-lmJ. F,a"ellOkl bOllnlel . AuIO ' Ojlll .Flo'. monspol/llCI. (11&1) I d,.
G, ...... . : GRAEBNER Ka.1 0110 ROber1 Pet" (187 1-1103). PoCeo k.a "" ,., ko.n ljo poll.o k,,"OI I 1>'0lo.a , " bata nlCkam "I" u BI,lInDonto mu. S. ~Ol.gom .... e h 0 ' " On P. F. \11I34---191}) koo., IO' djll
.SYl>OP do, m",~ou/opIlJChtn FI"" . \11I'l&--193II).
OJ,': GAAF Zlgo II!KII_llD1i). RO<Ion I li.lo u ll"bljl"l . Oaklo, ho&ml J. 1 Uj&enlk. S/l kupla vellku 1>&"
bIi"ku zbirku I .ej."lo n_,o llko IIOIOnlt\lh .. o~tll,,)a .. " ollh bOllnleklh .~' kUIlII "' P,lIIko m _.,k".
:11. no C~nu P'"I p,on.aho nov .. "'olu .0U Pe,J.Oull';' kaj .. 10 nu~"" " Cui bOlOn ea H ie q u .1'"
1<10. Pea .."'oIJII hoequolll G,al. koja ,0Sl. n. J"lIllk,m "' Ipoma I 1UI.,,,lnk.m .
0"",,., GRANDE l. (1871-195Sj.
G"y .... : G~Y A.. (1I11l-1_1. SJ...... nolfll.rlekl ballnle., . P,ol"o, bOlan lko na H..... 'd. kom "nlwlllI .. u
u Cl mb"dlll", Min. (U SAI' "'uIO' ~jcl. -A MillWll 01 BOleny of me NOllhem Unlfed SIII~;' (I..ej
I .,,'al b,aJnl~ 1l0,lillekJh del. ""1& to 00""" " "" .10rtl Sl....... o "'m"like.
0,,_": GREMll " (1m-1m). "'U10, dj.li: .8.1"190
Flora d., Schwel, . (1870) . Neue 8e1!.,~. l~r
Flora dOl SChwe,, (.m-Im) J d, .
.
M,,1e \1___ '87~). P,o'e ... bot,nlke .. Be.ln..,n" (F,."cu'~I). Zajo""" A
G, .... : GRENIER J I."
kOiogom O. ... . Goo , a ~O m ILIlo, Oltla fla.a rle Fr.r>e.' Il kn jlg.1 )18-11-18561.
G'{i~~=i. (G', 0,""'-1: GRIUER Je.n cnltles Ma"1 \l l1011-llI~1 I GOORON Dominique A".and"

U,"d"

.H,.,.".

'"

"1"

""'1"."1"

".""n.

'u.

CJ,,,,"

G _: GOD RON Domlnlqu" Alo<lno (11I01_1118(J). Zllldno $0 ""I~om G R E N I E A J. C~. M. ~OIIutor

P.>~" og 0)1'" .Flo c. F,a"co (u 111 M ]lgo) \1 ~7-111661
G.l ... : GRINTESCU G~ \1SIe- I~ .
.
GIl_b.: GRISEBACH til . ,Ieh Rudo l! AUiust (18101-18"111). N I. m at~1 bal."'~ It. Rade" u tiannove ,,,. """"
~ 8g:1I~~' oo:l~~ ml',o lclne. ""bl,'irlo . 1 bOlanle l. ~0.. 1). p'ot .. a' I d l'o klO' bOlenIC.Qg-n1a
W' "
'0 1\ ~ no "~nl h " "'k.m lj. po . ",o .. klm :Im ll""'" 0" ,10 ja I ".u~"" , bpO<Il~II' II ~opunoj Inol ll
A '~.nt)nl VU la 10 kl a laun Od ".Iuvllenlji n lI1ogeol'.'. II. IIoI]1'&. Z8
III j. .tno I Pom ...... 11 G"Hban""o 0l"'a - Sp/cll<IfJlum Flo"e Rum.lleu 0' 81, ynlc ..' (11oU-1J1.t5).
~I~~ ~~~"T,O",::o~:ok'''lta1 ,1~.mj."" Cn h 'OI"tl, .njl kta 01111 : l .ak 'j u. Moeedon iju ; "'lboI'Il l". ~
om Up'"'tOm. N."dIflO dj,lo I. " . oblena YlinO .. Ii0fU Bll~ anS kOV 1101_"""

~""' I """
..... PCIIIIIIlIIr.........
III., IP ,r llil

t>ot... [~., 0 0 17$3, 1I0d1... 1110

I ~~ I~"~_- U

:~~~~~~!I~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~(I 70J'
~na

l.\ulltlJ-)

l' l3IS).

U !'Mil. Z-lldrlo

'""''' ,,_ n',..,

Prol... r bOl"n,' " u B.. I I ~u AUI .. POJ n. ,OIl dJeI. -D-.oIogl. _

.. oleM
Nordo",op. I,"
. ull/~IIIII
....-el_
-Sc"-<fN
H

'n I.Im"l ""d

r,.i.,.

dl,. klOf boIlinTeltOG ria

G.'m....lc...., H,I'niiIt:_

"-"_''''-~I

-..

"'.111

..---

--

,.. ......."1_"'-

,...-..,....

.....

.. -

~----.-

,,
bollonll<e

REQISTR ..

Nl ut n. Dinl
(Homln, 11If1fllll)

po lumnnlm l15kom

~tampane

au

v~te

kOle au delllJno obredlnl I kole au kOrnpI-,,.,. fcKDIOm

Ito,.

u koloru i crle!lma detalla u erno-biJalol ..hnleL Lalln,td Ilnon'In' OVlh '11'111 ttlmprant IV IIIIf'ZMHn.
Obltnom ~Iampom oznatana SII vlllta
SO umo spomlnju u tekliualnOm dlJelu III lin je .,.
kratl opis, Latlnskl slnonlml ov11'! v~" ozl\ll:eni sa lIurzlvOm u Ufjlalol zagrld,

Acanl hus blle. nlCIK Heywood & I. B. K

Ric hardson 131
va r. hunga,lcus Borb. 131
AClln/hus long/loUu~ Hosl, non Polrel 131
Acanl hus moll1s L 131
Acantl'! us splnosus L. 131
I~c.~'hus rpinorlu1mul Po,a.1 131
Aceras ea/cerala G. Back 197
Actll. I plc l ' l L. 37
Actaea nigra Gaertn. 37
AdOllOSlyills a/bidB Case. 15\
Adonoslyles a/bltrons Relchenb 151
Adeno.lyles 11111.1.. (Gouan) Kernlr 151
yar. kerne.1 (Simk ., K. Mlly 151
{Adorlos'r'os Ilpl". fl1 91~H 5. F'"Ot,1w1111 151
Adenostylll5 glabrn (MII I.I DC 151
lAo" ......"ylqr
51mk I 151
Adou mOlchatl lllnl L 112
Agrimon;o agrimonoldas L 75

kt>",,,,,

Aglos/omme coronalla L. ~
lAIr. CIOJpll(>.$. l.1 188
A/ra lIelluosa L. t88
Al/lalia oll/eina/is Andrz. ax Bleb. 65
AIII"II pellOII" (M B., Cava'a & Grande as
Allium unlnum L 161
Allium ylclollolis L. 167
Alslno Ir/nervia IL. l CrlZ. 55
Amelia minor Aiel 66
Anemone ap. nnlna L. 45
yar.albJIlora Strobl 45
Anemone blanda Schon & KOlscny 45
yar. macedonica Adlm. 45
Anemone hepaliclJ L. 46
" n. mon. hOrt. nl " L 44

" nl mon. n. molOIi L 42

Anemone pavon1na Lam 44
An. mone I . nunculo1dn L A3
Anemone slel/al8 Lam. 44
Anemone lIifolia L A3
Anomone I,/lobe Sloke. 46
"ng. llea silvestri. L 101
Angaliel Irchangeilca L 101
" pONd l mileY IL,) L.... 162

"lUll!
ItIIIc::UIII "'11. 204
I' COIICOIoo' G SKill 204

I. Immaeull!um DC 204

"lUm mac::uIIIurn L 203

var Immac::ull.lum (FIeIICtMnb I MIQI 203

var I'IIICUlllum 203

Arum on.nlata M B. 21M

A,um petllri Sc::hoU 204
I~"""
"'"*1 204

P"'''''''

1fII".,.

Alum
lam 203
"runcu. cHDfea F.mlld 74
Anmeus 5'i",-,ef KOIIeI 74
A/uneus vu!g.rls Rail" 74
" " lUm ~ ...... L 3e

subap caucaIC\Im tDueh I SOO 3S

I." _a.ndII

()"clIo

I 36

vat auropHum 38

,"'","*'_
, ""Ie. . . DonoC I 3S...,1 38 3tI

I.a,

It

I~_ .IIM .....'" S... ap LIllI I

IAu"'''' , _ IC It u., I

Gr-...I 3tI

Mpe/ul. odotl'" L 107

Alperu'a
!aurIN!
L 107
1
..... _ _
...... IIGrrI
34
AIpIenI_ 1IdIMI~ L 34
lU!p n/g/ll," Hewl 34
la"1>oI> _ _ IL I MIuIII 34
MP~ eeI'tIC" L 31
Mplenlum 'IfIlI-lemJlII Bernft 28
Alpllnlum onopteta L 34
....,........ lrIctg . . . L 3a
RIItIp. InapecWll ~ 33

1UbIP. quldrttallftll 0 E ....,., 31

1UInP.,"e~

t.

33

....,...... ""* HudtoI'I 32

AItW ...... L 1,1
AI,... hitfUI ILl ScoD,
I~ tI""~ )!woeoel
Altr_ .... glyCJPbJlIoIdR DC
_Oly~

. . Mlblc::1.11 IPaftOIOJ G. .......

fAlclll",.hc. 01"0 ...."1 HoI,m" 101

" rlmOnl . . .Imonoldn ILl DC 75

_"~L.
t boInltc'..
.....

Alanar;1 nefVO$I Lam. ~

5<0-. ret'.u.
Ij.pM ......'luL.m

Alenall. Irlna,."a L 5!t

Alnk, .lIIIl/lIe, Hoppe 150&
Arnlai eordll' Wull 155

....,. _,I _ ....

DUYI"'" .... ,...........

\W

urblcul

{Plltf'~1 G

rw- ,..,....,. Gullli I 86

BeCk 86

I gl)cypllJPos 86
~ fMl""'~" Ve'.' 1 86
~""" _bJc ... p.~e ~~ 86
Mttd. 8f)Itw:11$ Scop. 99
~ua

ot/WOI

~"v

I 102
.."..... major l 102
sut.p.llltlOr (Frw.j K Maly 102
[111.",,_,0"" 1102
IWlp. m'io' 102

'(j"mlne wafdsfe.nil Dyer 63

fie.

m!l~.ma Scop. 184

"" "!~ Scop1 1&1
Care~ pendull Hudson 184
C., x sllvatica Huds. 184

rc- _"e/4IIthef. ~ttM tCranu

g,_n~1 195
Cephala nthara damasonlum (MilL) Druci
C.,phlJlanlhB ra ensiloll. (Sw.) L C. Rich
Cephall nlllll, longllolll ILl Fritsch 195
Cophel. nthllraXmayali W. Zlmm.rm&rln 184
Cephel. nlha,. Rlbra ILl L C. RiCh . 194

Iv. ,.",~. a 8I'CH 102

Aalran',a ranultclJllfolllf Re'ch~nb. 102

Cephalllnrhera xlpftophy/lum L 195

Ceraslium holesleum IL ) Cranlz- 52

Alhyl'lum d;SIOnlolohum Teusch 2&

Alhyrfum nll.-Iamln. IL l Ro!h 26
I""'" "'"
Il I 0"""'1 26
AI~ beRadonn. L. 121
A... Mn. nl.uo.. fL) DHIJO' 188
var nexuosa 188
VII montane Perl. 188

Celerllch javorkaanum (Vida) SeD 31

Cele,lch oHlcln"um DC. 31
var. crenalum Moore 31
ver. elflclnarl,lm 31
Chsllo phrllum . romallcum L. 103
Chaerophyllum odorafum Crantz 104
Ch.maentrlon angu,lIIolIl,lm ILl Seep. tI2
Chtysllnrhcmum eorymbosum L. 159

jAIh"",,,, .~.". IHo~~. 1.1 Ido1 lEi

"'_'c.",

Belonl" oftlclnall. L 144

IIlechnum I plcanl fl.) Ro!h 21
Brechypodlum p,nnatum (l.l Pal. Beeu~. 165
8racb)rpodlum .Uv.llcum (HUdS.) P. B. 165
Bromu, dUmosus V,II. 185
Ia-. '"11''''''''' ~ J 189

00''''''''''

IBtomw
Ll ISS
BromU5 silvelicus Poll. 185

BuglO580ldflS PUIPUrf1O-i:OflfUlflum IL)

J M Johlll!. 119
Buphlhalmum cordi/ol/um Waldst (,. Kit 152

8uphlhlllmvm ..Ilellollum L. 160

BrJphlh,lmum itper:IO$um Schreb. 152

CJlI.minlhII grlndlnor. (L.) Moench 138

l grand, Dora 138
f. oblon;"ol.e Rohlen a 139
,. rhombilolla Rohlena 138
C.llllllnlhi offlelnl1l1 Moench 139
Celanllnlh yi'latlca Brom!. 139
CaJatnlfllha vulgaris (L I Druce 14()
CaJyelegla sepium IL) R. 6r. 114
CllplllOll .u.atJca (Walds!.) Otlseb. 114
C~al'l1la 'ylv",/til (W"ds!. & K'I e~ Willd.)
Roamer & Schultes 114
[Clwnpanuf. aIItN Boiu , HI\d'.1 148
c.np.,uJ.....10111 L 148
r. alblllera Seltu r
'_gtand[fIora W1njullna 148
CMlpMuIa perM:ilolil L. 147
Vat.Cf)'llallocan~ (Adam., Hayak 147
Vat peralcllolJa 141
var. taslilflola (C. Koch) Hay.k 147
canpan.... tracMJlum L. 146
IUbsp.llhol (Boll.. & Heldr.) Hayek 146
aubsp. lnchellum 148
I alblflonl Paleri'll. 148
c.rdamtne bulbi,.,. (LI c:..antz 82
C8rd'amInlXdegenlanl Janeh.n I. WaUl 61
Gardmlll. etUlhphylle' ILl Cr&rltz 60
Canlurln. kltalblll1 6 echer.r 61
CVrJMlIna po/yphylla {WaldlL I. KIL)
o E 8c:hulz, non D. Don 61
CItdMIIM "~.Ia O. E. Schulz- 63

c..,.. trftoIa L 511

0iIdMJhJe 1tIIo1lo.,. 81l1/l'i;. 511

Chtysllnthemum mllcrophyllum
Waldst & KI!. 158

Chrysosplenlum II~mKoli um L 83
var. slblroca Se,inge 83
Chrysosplenlum opposilololium L 83
Clcalbil 'pln. fl .) Wal r. 184
1. albillo rll Beger 1&4
Clce rblta pancicii IPanCICIlI [Vls.1
BBauv. 164
C,corbilo plumlerl (Ll Kirsch!. 164
Cilc30a IIlplnl!. L. 93
CllcaBa [,., termedl. Ehrh. 93
elrc... lulelll,.,1 L. 93
Ilul>sp. Inif/lm()(J R & Com.) 93

ICI,eu" min!",. l.ml 93

CI,m.lI. racl. l . 39
f. longicaulis K Mary 39
CllrKlpodlum wig". L. 140
COflvalltJria bl/olia L 170
[Con.~tlG"a 1.11101 J aeo .. lIOn Lam I 172
Convalillria latilolla Lam .. non Jacq 172
COnvsllarla mll.ll. L 176
I albo-slr;ota ha rt 176
I.rosoa Aschars. & Graebll. 176
Conva!laria mull/llora L 172
Conv.lllr/a odorala Mi ll. 173
Conv.llll/ia polygonalum L. 173

COflvallarla verl/clll"a L. 174

ICoMo/YUh.. uplum LI 114
Con volvulus sylval/cus Waidsi. 114
Coral/orhil. delllall Host 202
CorallorhlZ-1 ;rlfllla R. S r. 202
Cora/lorhlza floolli. Scop. 2CI2
COraJ\orhlz. tritld. ChAtel. 202
Corona/le lomenlO$a A. Br. 54
Coronili. corOllata L 91
COronilla monl,fll Jaeq. 9 '
Coign illa varIa l . 91
Corydalill bulbolla PelS. 50

Corydall. c ... (L ) Sehw"gg. & K6rt. SO

s ubsp.cav.5D
I.albillora (Kit.) NikoliC 50
!oubsp .....,..,. H.,. ...] 50
sub$p. marschalliana (Pall.) Hayek 50
Coryda/fJ dlg/I.'a Pers. 51
Corydall. helferl WlIId. 51
[CotyO'arl4 IfI..."."lIo Vel I 51

(;

J QUdl Sw. 51
slovenensls (Vel) Hayek 51
sollde 5 1
. u.cl.d. H.,eII] 51
IItbilio rus (Kit.) ~eh.r .. & OI1llbn. 110
,,~ea Oarg. 180
dn!m sllcus VIS. 1110
s neep olilanu. Mold. & LofHL 1ao
J US Dorg. 180
dICU/liU.

51".1 180

varla galus Hoppa lao

vo".,u/; Hili vlI.neapolllllll4 08WI 1ao
"0" auropa.um L p. p. 71
',en hod'fi/ollum .... tgn 7t
'" n _'i/onum ten , 7t
mon porsieum Mill. 71
Cy>:-lemo n purpl,lrllc_ Miller 71
!-man repandl,lm Slblh. & Sm. 71
C >9/oss um omphalodaa L 115
Cypripe dlum e'leeolua L 191
Cyilirium sllvllllcum Pllenn. 156
OeclrJo,hlll m.cullta IL. ) S06 192
I ,mmac ulalus Schur 192
0 8nla,Io bulb l!lra L. 82
: bulbi/era 62
t grandillo,a O. E. Schulz- 62
I p, 'os(l Waist!. 62
Oonla,la e nnlaphyllOli L 60
Donlefle pOlfPhyll. Waldsl & KIL 61
Oon terla 1, 11011. W.lds! & K1L 63
DllschampSla caesplto" IL) P. Bouv 188
DoschBmpsilJ /lIJKUO$IJ IL.) TrlfL 188
Diclemn ul a lbu. L !M
var. mpcedoniCus Sorb. !M
DIC/Ilmnus IraxlnlJl/lJ Pel$. 94
Dlgl/lJUs ambigua Murray 124
Digi!alis lerruglnaa l. 125
Dlgllals x tuscescena Waldlll & KiL 124
Olgllalll grandlllo" Millet 124
019'talll I.. vlglll Walds!. & 1<11. 125
subsp. g'aeca (Ivanin.) Warnet 125
subsp.laevlgalo 125
Digitalis lanslo Ehrh. 125
Dlgilalls ochroleuca Lam. 124
DlgitatTs purpultJl L 124
Digitalis vlridifloro Lind ley 125
Doronlcum _ Irlacam Jacq. 154
Doronicum COI,lC'Sleum M. B. 155
OOfon lcum column. . Ten. 155
Doran/cum co rd.,um {WU1LI C. H.SchuIIZ
non l am, 155
DOlonlcum eOfdlfo/lutrl S1emb. 155
Doronicum hung.lleum Relchenb. fIL 155
(aof""k:~m orl<tntlJll. Hoft' ... 1 155
Dryopleris Beuleall ILl 0 Ktr&. 211
Oryoprerl$ .uatfleee auct. 23
Dryoptens borfen Newman Z1
IOrycp,.,,& br..,ntl I$poIM.) 1InMrw.l 211
Dryoprerls carthuslana (VIII.) FUcIw 13
Dryopillfia <11"1" (Hoffm.) A. G,., II
Oryoplarta fllx-maa (U SChoU f.1
louOtp. 04".,/ (MtwII\aII) 1IcbIr" ....... Z1
Dryoptlrls IInrra..nl ChrbtenL . .
Dryopterfll lobi" (HudL) SabInZ .. ~.
Dryopferl. lonc.hltl. (L) 0 Ktz&

G.lenthn elwesll Hook 118

~'1o,u t 178
G,lenthus graeeus Olpl!. 178
Gal.,..... nlnn. L 178
I. blacapus 0 Beck 178
O".Il:Idolon lulflum Huds 134
GaNum ocJo,.tu," (LI Seop. 107
G~lum PfIffItJ"num Flan ch "0
Galluln rotundlloltum L 109
G.llum scabfum aucl '09
Gallum schullesli V~' '08
aalklm IIIValleum L 108
10.,,~m
Sc~UII nan l I 108
lO ti..,,,, 1"".ln~ .. Scaco [ 107
var.leucan'l!e,a G. Beck 107
alnUan. ascllpladl. L 106
I .lbIIlora MUll 106
Geranium gr.ndltlofum Gillb. 97
Glranlum phllum L 98
val luscum (L I DC 98
r~.r 9"w"'lIm O...:omm~nl 98
subsp. Ilvidum IL'Her.) Pers 98
I~" ".,'m~l. T.'A< I 98
ve,. phleum 98

... "'KH,.

.,r.,,_m

Iva,

Y"I"~r",,

DC.I 98

O.ranlum u nllu!neum L 97
GlUm eocclnl'Um Siblh. a Sm. 8'
var.llo,o-pleno h011 8'
Geum)( balcanum Maly K. B,
Oeum grandil/olum K Koch 81
Geum x jankae G. Beck 81
Gllum maeodonicum Grlseb 81
Geum 5Bdl(ul Frov. 81
Glum urba num L eo
Geum)( V8leno~skyi Ba,Ms 8'
allehe ma h.d.lacl. L. 141
(... bsp t",,,,,~ (W'Id . , & K" IIie'mannl 14'
I~bsil. SO,tlIC" Ii'lOl.ely & W""fl-) 5061 '41
Gloehoma hrrsu,a WaldS'. & Kit 141
Glechoma selbica Halacsy a WellS' 141
Gntlpha/lum rectum Sm 156
Gnlphallum Iltvalle um L 156
GOodyera mncrophylla Lowo 201
Good,.ra rlpenl (L) R Br. 2Q1
Qymnocarplum dryoplllil (L) Newman 25
H8cquIU. eptpactfs (SCOp.) ~C. 99
Hal/flbor/ne cordllla (l .) Schmidt 200
Heneborus dumB'orum Waldst. & KIt. 3fJ
Hel/eCoru, hlem8J15 l. 40
Helleboru, mcmm/hos Moench 40

Helleborus mulllfJdus Vis. 3B

Helleborus nlget L 3S
lubllp. niger 3S
,",blip. macronthu, IFreyrr) Sehiltne' 38
...111'110",1 odorul Wolds'. & K,t. 38
wbep. eU-Qdorus H'yek 3B
HellebofU' rlfldl, L 38
va r. edorus (Wlllds,. & Kit.) Fiori a Pao l. 38
HepatIca nobllil Miller 46
HePlJtlca ttllobe Gilib. 48
Hlereclum mUto/um lIuct. 157
HiIrIcJIanI IJIvllbrm (L) Grufb. 151
HItMntogIoMIoIIn calcaralum G. Seek 197
Ktmantoglonum caprltlum (M. B.) Spreng 197
HlmanloliloMum hlrcltlum (L) Spteng. 197
Hlppochaefe hlem.l/~ (L.) BOrn. 17

Hupllrzlo selallo (L) Bernh. 15

L appresa {Oesv.1 T Wraber 15
I. reeurva (KI,.) T. Wrober 15
Hyoscyamus scopolilJ L. 120
Hyosetis (oellda L 162
Hypoprlys monOllopa C, an lz 69
Impalle ns noll. l.nlla" L. 96
Impallens pllrvlttora DC 96
ImpfJlalOfro sllves/tls Lam. 101
Inula cauclls;ca Pers. 152
Inulll ensilolia L. 165
Inula X hausmannil Hu'er '65
InulOJ hl,11 L '65
VD . hlnll '65
r, oblonpl/cIJ. G EIoc~1 ' 65
VIII. rOlundilolia G . Beck 165
Inulll macrophylla M B 152
lonofchis oborr/va (L.) G. Beck 199
Iris barbatll hor!. 179
Iris IIramlnea l '79
r. lalifol(n G. Beck 179
[sub. p.

p' ~"acypat~.

(SchUtl SoO) 179

t. pseudoeyperus (Schu r) G . Beck 179

U". pu""<>cyp.,,,~ Sch"tl 179

Ilopy,um'hallc!roldel L. 41
I. pube5cens (Wierzb.) J:\v. 4'
I. 'halic'roides 4'
Juncus lalllollus Wutr. 182
Juneus sf/vIIl/cus Hud s. '82

L.mlaslrum 1I.leobdolOl'! (L.I Ehf(lnd. &

Polalschek 134
subsp. lIa~idum (F. Herman) El!rend. &
Polatsehek '34
subsp. galeobdolon '34
subsp. monlanum ' 34
lam/um galeobdolon (L.) Nath. 134
(I ub. p monMnum IPe!4.) H"Ye~) 134
LHmium album l. 135
t.mlum macul clum l. 135
I. albiflorum Hegenbach )35
Lam/um lu/eum (Huds.) Kroeker. s. I. 134
Llm lum or.... la L. 136
var. Jividum Reel!. 136
tt 'Milum )Roch.) Haye~ 136
vlJr. wetts'elnl; (Reeh.) Hayek 136
lamlum pannonieum Scop. 136
(L.mlu m .,arl.I~/nll Acc~ I 136
Lampsanll loo/ida Seop. 162
Lasl/oa di/llla/8 (HoUm.) C. Presl. 23
Las/loa dlyopl/llis Il.) Bory 25
18sl//la phegopleris IL) Bory 24
Lllhrlla . qu.mlr l, L. 127
subsp. squamaria 121
subsp. lalriea Hadat 127
la lhyrus nlllil (Ll Berllh. B1
LalhYfus variagarus (Ten.) Gren. & God . 89
... Ihyrul venelul IMitler) Wohllar,h 89
var. banalicus (Heu lf.) Ascl!e ... & Gfllabn. 89
Var.llanelus 89
lalh)'fus ~ernul (L.) Bernh. 88
f albillorus (Reichenb.) Wohl!. 88
lY~r Ir.ccl~"s Arc.ng I 68
var. 9racl~s (Gaud.1 Arean;. 88
IYor 'rp'c", Mella" & Gr.eb~ I 88
va. ~elnus 88
leucoJum aesli~um L 171

.m vern",m L 177
. ap",m AschelS. & Graebrl. 177
? c arpe,icum (S prlnll) O. Schwarz
...t,cum Barb.) 177

,,

In

IIYn 1 S"'I'!.) '77

cauanlae Vis. 168

;f' mBrlagon L '68
'I orum Vuko' '68
Iy phyllum Rohl. 168
Joos cons Borb. 168
ngul naopu rpul8um G. Beck 168
ooJ'M' U IV",) H'1.~( 168
Umodo.um lloorln um (L) S ... '99
L, .~jltrn OdOIlJI8 Ascher,. 104
Unnaea bo re.lI s L. ",
L1. 'e la cordala (Ll R. Br. 200
I .n loll a Aschers. & Gr. 200
L1sle rll ovala (L.) R. Br. 200
Lnl!o5permum arvensB L. "9
Lilhospe rmum o!flcinale L '1 9
Llthot permum purpureo-eoe",llUm L li9
!. al billo.um (Opiz) Soo 119
Lotog/onum co/caralum G. Beck 197
Lorog/ossum capfinum G. Beck
va r. Glllcarolum G Beck 197
(IorogotQUllm M,elnum L C.

R,t~

( '97

Lu nnlia annuli L. 64
su bs p. annua 64
s ubsp . plJehYlhlzlI (Borb.) Hayek 64
Iw ".,;a />ifNI"ls Mo"",hl 64
Lunarlo redlvlv. L 64
LUlUl1l alblds (HoUm.j DC. '83
Luzula luz uToldes ILamk.) Oandy & W,lmoll 183
Luzulll msx/mo Lam & OC 182
LUlula nomorOS8 (Potl.) E Meyer 183
IL"."I. "abo,1 T.""c~( 182
Luzul. s llv,UclI (Huds.1 Gaudin 182
subsp. sleberl (lauschl Richter 182
subsp. silvaloca '82
lychnls coroo.,la IL) Casr. 54
Lychnls lIoscueuli L 54
[Lychnls nome,,,II, HouU I 53

Lyehnls visc lJlia L. 54

lycopodium annolonum L ' 6
Lycopodium CIItV"",'" l 16
Lycopodium so/ogo L. 15
Melanlhemum blloll um {LI F. W. SChmldl tm
I. trifolium Biinl,z 170
Mandragora IIcau/,s Gaellnel '22
Mandl.ger. oHlclnllum L. 122
Msndragofa urlnalis BeiloL 122
Ma'grJlospermum PUlpureo.coeru/eum Opr:

'"

Malle ucl. I I'Ulhlopll .... (l) Tod. 22

MolompVIIJm diglla/um Schur 128
Melamprrum h8518lum Gtlotr 121
Matl mp1rum prilin.. l
subsp. vulgllum (Pers) Ronn. 121
Molampyrum syl~atJcum L 128
Melandrium album (Mill.) GlfCkl 53
Alel'ndr/llm dJOicum L 53
Meland"um lIemOlale {Heull) A 8t 53
Melandnum nocllllo",m (l J Fries 53
Me/andlium tubfum (Wei~IJ GarcIIe 53
Mel illdrium IIlvHU. (SChkuhr) RoIhl. ~
Mellea montana Huds 187

Polysllchum loba rum tHuds1 Cllevall. 211

CI:tI:IM . " . Moench

tIt!l&........

192
L 145

. . . . . ..,.....;jare ",kl 145

aa..,.,.,...,1bIrd1..' 145
t- ..,.._,.,... Koehl 1"5
(II,ItIIp..-- GMId,1 ' 45
_ pr\Zmallcum tGaud., Flori 145
var
145

POl, niDi ,be L. 78

POlentllte csrnlollca A Ke rner n
Po ltnlml erec:11 IL ) Rauschel 79

11'0,,,,,,,111 r/l,,'''8,"um Hr~

wIg_,.

OtobUl vamu. L 88

OImunda spJclnr L 21

0 .II1II'- HeIoHIla L 95
Onlla cornlcul8l1 L 95
0UI1t luroPUI J Ofd 95
,...,. Tl>unbl 9S

L I 95

Paeon]a ban.Ue! Rochel 56

PatlO"I, corallin. Retz. 56

II'MGnIa thotN. AMen I 56
1"-''' ",.,.". o.....~nJ 56
P.eonl. Inl-o,lIoll. Link 56
P"olli. "'IS Gan. 56
Paeonla mncul, ILl Mill 56
Paeonl. all,cln,Us L 56
"1111. ", . .cuI. L. 56
Paeonl. paregn".. Miller 56

'aeonla lanullo1l1 L 58
quadrffoI" L 175

'PHgoptarl!J
n
potrpodioldH F6e 24

PhflgOPterl. dryopterl, ILl File 25

Ph/flUm .lItumnl', 5(:01' . 86
IPllyllro. IIt<r!JONr. O. KU, J 30

OIl,I"en" 30
& Hay 30
(Ll Newm. 30
C ,,.
L 123

".

'"

1.1

{!lerne'J 0 .... ] 77
I.af. ,,"n/olie' Th , WolI) n
P()lenlllla silves/ris Neck 79
P()lentilla sle.llls ILl Ga ,c ke 77
POlen/llle /()(mentilia Stokes 79
P.enlnlh purpur., L 163
Primu/a acaulls ILl Hill. 70
pflmula alelior IL.) Schreber 70
Pr/mul9 sylvaslf;s SC()p. 70
?nmula ~eris L emend. Hu ds. 70
Prlmule lI'u lgeri. Hud son 70
I. albillo.a K. Maly 70
Pllfldlum IqulUnum ILl Kuhn 20
I. aqull ln um 20
r. lanuglnosum Luerss. 20
Pler/S equllin9 L 20
PuHcat/a hltla (L) J . & C. p.esl 165
Pulmonarla angusti loll a L 117
Pulmonarla maculosa Hay ne 11 7
I.ubs~

Otob... v/cloldl. Sir 90

0rthII8 HCIUIdI ILl House 68

Mne,. a",,' _

'rr/oba /II Gili b. 100

calamln/he IL.I Scheele 139
c/inopodlum Carual 140
) glandlllora (L.l SchMla 138
J

Pol,nlllis mlcrlnlhl Ram. In Lam, & OC

Oloblll purpureooCollUleum Qllib, 88

OlObua vI"""ahl. Ten. 89
Otublll VMeIu.t Mill. 89

u P41 .. ]

fPc,,,,,,,rll rrl"I/lo,de. ViII ,. non L-]

OtolJul cluel! Spr. 90

~,~ GMId_l 88
0t0twI niger L 87

(ouu.

, ol/iclnalis Gouan 100

PolysUchum lonc:hlU, ILl Rolh 28

?olysUchum seme rum (Forsk.) Moor. 29

clm'cll~~

Pulmonarla molll, Wu llen ex Horne m 117

Pulmonarla obscura Ou Mort ie. 117
Pu lmonlrll olflclnl ltl L 117
I. alba Tausc h 117
,. Im"'"",ullrl OpI'J 117
subSp. mlJculosa (H ayne) Gams 111
var, macula/a Bau mg. 111
"ubsp. C!>s(U'. IOU "'on l"l l,Iufb ,] 117
Pu lmonaria rubre Scholl 117
Pu lmonaria sllriaca A. Kerner 117
(PjI'lrh,u", clu.1I Floch .... ( 159
Pyrethrum corymbosum Schrank 159
Pyrelhrum macrophyllum (Wal dsl . /I. KltJ
Wllld. l58
IPjI..rhru ...ubc"rrmb".um SChUf) 159
Py.ola chloranlha Swartz 66
Pyro la media Swam 66
Py.DII mInor L. 66
Pyrola rOlundllolla L. 66
Pyrola secunda L. 68
Pyro/a unll/ora L 67
Ram/sch;a s8Cuncla (L.I Garcke 68
Ramlschia sacunrilflora Opiz 68
Ranu ncu lus aconltllollus L 48

(1IUIt>sp. 'COfIi/rrclius L.) 48

(IIUMp pl"lIIl/erlus R,k,,) 48

RanutJCulw f/caria L. 47
IR."""cul... lIe. ,11 aucl. mull non l] 47

l _.I...] 47
IlIIb..,. elrUlIl",11 "'",""nQ.II) 47
Rl nunculu. Il nlllllrIO. U. L 48
Ranunc ulu8 nemorosus DC 48
Ranunculus plalllnlloUuS L. 48
IRlllunCulus 5yl\olll;:"$ Ofen . .. God.] 048
RObet1sonla cuneilolia Haw 84
Rubll peregrin. L. 110
Rubia tlnclorum L 110
!lIUb...

bul~lIe,.

s.MI g)UUno. . L. 137

s.n&cu'- ~ L. 100

sylva/ica (Broml.) K. Mal9' 139

vulgaris IL.l Frilsch 140

.,n epipoglum L. 190
,m ropens L. 201
Jga cunellolll L. 84
J

$_

I ;tga rotun dl'olll L. 85

;' OilrOfund""II. Engl'" .. l I'ftItd'I) 85
n(/ulo 0,,""1> I as
" ..III Swnb.) as
'::I:ip. ropanda (W llld _' B.BI, 85
'b~~_ rotun dJloha 65
Sr tt!lr odora/a L. 104
S~.I,a aulu mnalls L 171
Soll1~ bll01l1 L. 171
II 1I0~ G. 9<>c:kl 171
t albl liOla Schu, 17 1
[scolop ettdriu'" hyDfldum ~ lId') 30
Scolopcndrlum Ollicinarum Sw. 30
Sc%pendrlum vulgare IL.) Sm. 30
Scopolia carnlollea Jacq. 120
r carnlo!!ca 120
I, hladnlkia na IBlatz. /I. Fle laehm.)
E Mayer 120
t'~f D'O.""II~ Cunal Ip. oq 120
t,~r h1IJ/f'1rk,.n. {SI.t: .. FI."eh", I PaulinJ 120
[SCopoll. Madnlk,&nlJ B,a".,..'..., & fle,sdwrIIMI 120
Scrop hul . ,la nodo" L. 126
Scrophularia ~ernalts L 126
Sculell arla alll,lI m. L. 132
Scul"lllJria commu l.ala Guss. 132
Sculellarill peregrina Wafdst & K!t.. non L. 132
SelinI'm angelica Rolh 101
SIl/mum silvesrre Crantz 101
Sene cio IlIch$l1 Gmat 153
Senecio nemorensis L. 153
sunsp. fuchsil (Gmel) Calak. 153
Serapias ebotl/va Scop_ 199

Soraplas ropens VIII. 201

Sarep/as rubra L_ 194
Seraplum corda/a IL l Sle ud 200
Seslerla aulumnall. (Seop.) F_W. SChulb: 188
Ses/erla elongala HoS! 186
[S,rene aroe (1.1111 .1 E, H l . Mr.., ! 53

Silono d10/C8 (L.l Clalrv 53

IS"G~'

h",JII.rl,

IS, I.....

nOCr,flQt.

~I

53

L I 53

Sm~rnium dioscoridis

Spreng. 10$
olusa llum L_ lOS
Sm~."lum p, lIoU.tum L 10$
SmYIn,um rolundllolrum Mlliar 105
Sm~ r nium
(SOfld~o

rip."", W.'d,'. .. !I,q 150

Solidago wlrg.au..1 L. ISO

(SUDSp, .'pew,s (Wildt! I Kill ~ I 150
subsp_ mlnule ILJ Arc, ISO
subsp. vorgeau.ea ISO
Sonchus a/pinus L. 184
SplrBC!9 aruncul L 74
Slechys bysanl!nS K. Koch 143
SllchY' germlnle. L 143
IS'Kn,s .. ~.,. JICq I 143
Slachys ol/rcrnalls ILl TreY 144
S/ach~s oeronlca Be nlham 144

,.,ae 143
.1

136

."

" t lea 68
Ith;:. vlMeI" n.kl 89
.Il n hilib 69
... nl 114

'iJek 38
Srptlkohrva lJka Imena

"lIllY IIIhI al

Du r4evak 176
Our41ea 116

1IIho~

Gavel em; 116

Gnlz full 116
Gnlludovlca 196
Go dllirka 201
Gole'lt 53
Gortlkll 163
Go.plna p.putlcl 191
Gr.hor 87
Graher!e. 90
Gralae 88

AndMtkJ IcorIjen 101

(bahomlea) Wlilka 93

a.toeeobleno 11!18
Beldca bJelk' " 183
I IIdcII ,.11b 182

..........

1~125

'~""9

I lden. lID

lIJult lal

SoI:ur banatlkl 56
BoIur kosovtki 56
Io!ut mulld 56
Bo!u r uskolllnl 56

._"
..............

IrelMrfn penlnW 45
IteMrinI obItnII 42

Imf.... 180

Irot 110
Sroe pitoml 110

arot.o 110
lraaca 108. 110
lrotlkll okrualol..... 109
Bro61u Sullesova 108

luf 2O

1111'
"2722
1111__
lun 121
I ... IcranjIU 1II1e11 120
1.....tna122
BIll ..... 1aa

_'88

"C......"71
em. _ .

f81

~18

Hab ullea 37
IVlnp rub 159
J l god. t umlke 76
J avortevlni 70
J.IOVI lagocla n
Ja.ln.t 94
J . le nlk 30
alln. kl lazl. 30
J e llenlla 46
Katun 180
X.tun pltt ..1 192
X.tunak purpu.nl 193
Xamanlk. klln..'olll ni 84
Xlprowlna 92
Kilnlata 78
KJobuCtc 71
Koblll"" 133
Kokolk.a 196
Kolotot iu11 152
KoMl k 165
Kolulkll 71
Konoplluia 149
Kopltnl.k 36
Korallula 202
Kot/lm. 17
Kotllwnjak: 17
Koiulae 169
KozQa korilltllje 155
Koz)1 brad. 74

Kozlac bllell 204

Kodac obltnf 203
Kozlna
88
Kozonotll:a 197
Kr.bllIea 103
Krlp 110
Krnolae 101
Krnolinl 105
KrHpIn 49
KrUIIln. 71
Krulflcl 88
KrvIYac 97

"aIId

IlI k bolitnjak 38

Ie! di.,I]1 114

,Id nj. 107
rid nj. ml."I).v. 107
,jlk 47
Illka 137
"odrD tdlja$la 105
l(,4IIndr. prola.'. lD5
Ll"eja 111
Us jak vIIlIkl 102
Lullal:: 65

Luk mlld.jedl 167

LJClplka 151
LJlljan dlvl/I 166
LjoskDVac: 123
Ljubltlca (ljublcl) mIrI...,1 57
Ljublei ca Rajhenbahova 58
Ljubltlca RMnova 58
Ljuskara 127
l juUf mallav! 46
Lj uli ~ &umskl 48
Mac ina ,,,va 113
Marulja krupnOC'l'jatna 138
Ma.utja oblena 139
Maloe lk.a 133
Mal. unl 131
Medak 137
Medllntk. 133
Medunlca 137
Midunilla 117
Medvlldl luk 167
hllkut ponlknull 187
hllkutlca 106

M, rlnk. 55
Mel'lll::a gorsk. 1311

MAngled 100
Mlntlj.vac 112
" "'''nlea 182
Mi$lakinla tumska 52
Mltjlklnll velika 52
Mltj' uRlo 115
Mje huticl 123
Mlehulica peruanaka 123
M}t.,tn!e. 84
MI, Cla obltn. 51
MIIda i uplJa SO
MIIIK 164
MI.. elk. i umllb 72
MocIrica 11 5
Motko'llea 112
M"va koprl.,a b lllli 135
Mrtva koprlvl PJapn 135
Mrt'III koprIvl Iuta 134
Midbracl.c 190
Naclltka 122
Hapratak 124
H..,ala 27

....
-"
"_m

....1\1. . .11

Rllanl lotS
Rumlnl.t 11 9
Runllk. lum.h 157
8.lolllonov pitil mhl. nl 173
8.lolllOnov pet. 1 obitnl 172
8 . rl4lt. li2
Slrlll.r. ' "I11, t. 106
a)erul' 143
Strbozub.e 163
811k 114
Slllnnle. eln. 34
Smldillc. 136
Spom,n,t l um.tl 118
SPIlt 38
SICOPUC 156
Sleen]et 79
S,. b.ente 64
Sr l]emu l 167
SIll. 22
Sttupnlk 126
Suknlt ln. 54
SunollT" 177
Suruetta 74
SuzIe. 187
Svl.elc. 106
Svln].t. dullCi 162
hllln 180
Sit vl. okl 164
$.tt;.k. I...n.k. 186
Slltot'.p 199
SlI.k 132
SkrIpIlY.e 125
Slaplk. 150
Swn. rlc. 42
Sum..le penln.ka 45
SlIma.ica 1.011sna 43
Swn.rle. n ]lzd.... 44
1""",le. tul. 43
-"Ik. SO
T...c 1M)

Tafovnlk I
TIllY. ad lip. 126
Trt. 39
Trozubkl 59
Trub.l]t. 101
Trudomit 126
Tumbto 105
U,od ICl 128
Ulle cn.nl 53

UI.enlea rapava 165

Uzmenjak dlvlll 44
Vald!taln l)a blden kl, l. 82
Velebll)e 121
Vellt)e 130
VU.nltka Irava 93
Vilino oto 98
Vlmenjak 198
VIslbaba 118
VIII I.n]e zel)e 44
Vllk.el 61
Vlas ul)1 t um l.a 189
Volu lle 150
Volula. vellkl 152
VOluJs ko aka 99
Vranllovl I.IVI 145
Vranlno oko 175
Vllilt 158
vllue g ronJasti 159
Vr blc. 92
Vuell kori)en 37
21Hz 173

Zlliz mno gollsn l 174

ZIVII'I blJel1 195
Z, vlIII ervllna 194
Zd.avlc 100
ZdllVtlcl 100
Zdllv lnJ.k 98
Z. ~ IJ' s topa 80
Z .~i ja 110pa I ke.llltnoervina 81
Z e~ IJe uvo 54
Z' ~ la soca 95
Za ~11 tlselJlt 95
Z, llInlkl 68
Zllenlkl Jednoev]lIln. 67
Zalenlka mIll 66
Zlllln 168
Zl aUe l 47
ZIlinlea ISO
Zvjezd ln k. 102
Zvllllzd arka 52
Zv/ezd.n 16 1
Zvl ezdlea 161
Zvonee 146
Zvontlt brud llil 146
Zvontlt I lrokoll.1nl 148
luere. 19
lutl " IV. 105
lutenlel 151
lulln. a:J

"7

SIonnltt. Imln.
Bekiea ber~asla 183
Baklea gOldna 192
B,rnrea gorska 189
Bllu~l novadnl 181
B.o~t di~ rJI 110
Bukoveiea 24
Bunlka kranJska 120
Cikrama 71
Crprje ozkolls lno 92
Ceburiea mo rska dvoriSlna 171
Cebulica pasja rumena 168
Ceradnlca v;soka 132
Cemat 167
Cesnovka 65
Cis lec navadnl 144
CI~rjak gozdni 142
CiilJak nem!kl 143
Cober (Iozdn; 140
Caber navadni 139
Cobe. ve recvelnl 139
Crnl lee rr avnl~ki 129
Crnobine navad na 126
Crnoga 37
Olvjakovec avslrrjskl 154
OOb'a miser 145
Enocvelka navadnn 61
Gabez gomorJasti 116
Gilstovnicil navsdns 27
GHSlovnica Wokorislno 23
GioIa gozdns 165
Gnezdoviea 196
Golooe tlpe!nl 73
Gozdnl ko.en navadn r 101
G.ahof trnl 97
Grahol pisani 89
Graho, spomradanskl B8
Grshovec sladki 66
Gra~ica !lrokoUS lna 90
Grenkuljlea br!ljsnsSln 14 1
Glinl Fuehsov 153
Grltevee gozdnr 156
Hrastovka 25
Hru!kollslka 68
Jagodll voltjll 115
Jsgodnjak navndnr 76
Jades 40
Jasentek 94
Je!onov jllz,k 30
Jellenik kop.rvorislni 130
JeHtnik nevsdnl 129
Jellnlk 46

Katn lk ra~k' 2o.t

Kslnlk pegasl, 203
KadulJa lepljIY3 137
K3mnokret khnolilln, 84
Kamnokret okroglollslnl as
Konopmca zaslVllta 63
KOkOlik 71
Kolosmk 12
Konopn,ea blsTitna 62
Konopnlea davelerolislna 60
Konopniea mnogolislna 61
KonJska g"Y8 149
KOprlmk 36
Koratash karen 202
KOlenln,ea s raok. 35
KOlomal dl!eti 104
K.ashka k,masla 197
KrosniteYje navadno 74
Krvomotn,ca krvlvordeta 97
Krvomotn,ea .,8voldell 98
Kukav'ea 197
Kukaviea pegssl. 192
Kukavica ~krI8Ino.det. 193
Lakn,ell SVlnjska 162
La kOlB gozdna 108
LakOl1l Okroglohslna 109
Lotuha 100
Lepen dlaklvi 151
Lep; telel)e 191
Url]a IUI!k" 168
L,nelovka III
Upiea 49
Us,tjak kllaSir Itl
Us,tje brezkraso 15
LQt,ka pranlnSka 164
Lopa llca spomlsdlnsk 7
Lutea dlakllva S4
Lusnec 127
Matia lar 11
Mnn.es vijugasla 1811
Medenok. 133
Mre!ohlln'Ca plUlt. 201
M,IVa. top"va t,suta 135
MrlYa. kOP"VI rumena 1"
Mllva Io.opnva veleeYetna 138
Muhovnlk sr~"loI-'nl 200
Nttdbladee tI.uh"n' IS()
NadUKek va1.tl 93
Naglayk. doigorolJn. 1116
N.gl.vka Idel '804
N.prstec gtadk, 125
N.p,,,ec v.~ru 124
Neb,n. gortk. 18t
Nedol,lo.a n.vldrWl eo

$I.tek 75
S~etni k 106

Ogn Jlca 152

OJ~ I.jC8 186
Omlln s.hkodlakaVi 165
Oskorica 75

$a~ previs n; 18-1

Skriotic a 90ld nll 157
Smll rnl!. delelja go.skll 91
$ma rn lca 176
$pajka zdravl lna 113

Pasjl zob 169

Pen u ~a 1(1lo$na 59
Po,11I dl~eea 101
po,ullIka IfPvnohslnp 179
P~ ru ~

Teloh blagod .~e ti 39

Tevje 99
Tobll kovec 152
To"lnlca spomladans ka 115
Trobenl,e3 70
T.ebelje d,~et e 103

22

pClol,n~~k

tvrsll 51
Pelell1ltek yoUI SO
PCl oprSlnlk 111,111 78
Pel oprslnlk drobnocyeln, 77
P,imlca navadn3 112
Pl ju~n'k IlBvlldnl 1\7
podbO,ka n~yadna 26
Podlesnlca bode~a 29
Podlesnlca kopJosl e 29
Pol!a.ka 41
Popkorcsa l.i1ilno 55
Pol onlka navndna 56
P.eplot o,lovP 20
P,osllea gOldn a 18
P.osllca velika 19
P,es lica z,mska 11
Primolek 160

ValdMajnlja 82
V()1rnica apeninska 45
Vel/nica podlesna 42
Vo l rniea vrlna 44
VOlrnlea zlalle nata 43
V'Jolica dl~ee a 57
V,jollc3 RivlnovB 58
Vilo\'lna jesanska 186
Vlmeek alps ki 49
Vlmcnjak dvoliSln' 199
Voleja feMja 121
Vol eJo jabol~ o navadno 123
Vranlenik p .emcnjalnolislnl 6J
Vratie ee~ Lll j a sti 159
Vralit velelislni 158

Reb,enjata 21
RBpu~nlcll p,e l aslll 105

Zajtja doleljica navadna 9S

Zajtica 163
Zall Kobaeck veliki 11)2
Zele nka dfobnocvelna 66
Zlal a ,ozgll navadna ISO
Zlal l klobu k 168
Zlalica kosmata 48
Zvezd lca vclecvel na 52
Zvontek mal i HB
Zvoneek veh ki spomlada nsk l 177
Zvoneica b l esko~olislna 147
Zvoneica ko p.lva slD 146
Zvon tica ~l fOko l i s l na 149

Sa l omono~

peea! dl~eel 173

Salomonov peeat mnogoevelnl 172
SDlomonoy poeat w el cntasli lH
SamovrDteC 69
Sentnlca dvol;slna 170
Sla linka 31
SUzo k ,deei ~
Spl avkn 199
Spomlneica gOldna 119
Srtna moe 79
S,eb,enka Ilpetna 64
Sretcna navad na 90
SrobOI pokont nl 39
SI! ai tlni 34
S,h i . javi 33
S'~ aj ~elen l

2"

l al 'a n spo mladanski 180

2elczlllk ~k,la l nomodri 119
Zenlkeli 100

" ,,:lAO.' 131

'\" r\:,\ III<:l 101
G ~(j"' IO ll llCTcno 20-1
l) a.\3<1'llIlia ' IJoCua 139
1il:.1 1l~'TOl1pcr 78
lie., "';uo 1113
fic.la 11C.,Plir ta 42
Iic.,o ,'['lelul ""': 42
Gc .II'U II III~

185

173
G.';II-.1 ""1I.IKa 35

1il:1I.\V III1(a

lio.'III'.I"" 47

o \'c n "pnllilcu 172

Auo.llfC'Tell ZOO
Auo.llle l CI! "'IH'II ''''' 198
Ac,'OI ....' .'\.,a 1J5
A ' II} .. \ "01, 17 1
A UII HOllOIl 1-19
)\1 111 T\"l\ 1I 12 1
, \!llIa "a,cpI II KOI 142
Ao.lr:t. p"IIK" 18 1

AO IIOI ' ICTlhl IIM';III~:' J'1i

Aoltll(l 1t1 :""I1~" 1M
.'CIII'KIl 1I.lIlp;n 30
F."lIl1iall I~
P.p!..vwumu
119

,,'11"

186

li VKon m uc:. 116

&",II CK:O 111111111 " ...1

o \,KOIl " P"II 168

iK ..Cijo ",,'Jc 153

iK "
IIC\I .I"::' 101

\," 011 ll:lIIpnT 14

01'''0'':1 <.>GcrKa 4 1
o \'" o lla TC.., j;IIIVILI l<a 58
o\,I1" ~:' IlPIl" 121
11" .....\l ll rajIlOu ~opc "o ~ 82
11~.I C pllj:"1n 11 3
lJe.," r,\C'II'1C 97
l1e ll e p,,,, 'Ie l'e.\ 19 1
IJII.IC IU I'I~lI I JX:ua 93
11" ,II ".a T reU..' 55
11,,,"1110 :!C.l jc 93
110.\1,: 000 jaOO.l KO 123
BO.\'1jll jaJIlK 3Cl
lJ o.''1j ll KOPC Il 37

Op:n ll ll cll 173

Opollua 91
0 P II l";' " ] ~ 5
r~nl)aI ICI;t) 0"0 175

r,,;.., OK I<:l U[lCTO ": 125

"'L"''''

;+':'\I\P'IC U
;+':0.11;1 U"',\P "' I:O
;+':0." : '

'''p'....

60

i!\o.lla "UII[1I11'" IJ.I

1.";llIl1':1 10;

)1(",,;, ,..

3ac..u " .lflp.II 2$

:J:'(~ '''n II:II1P:l1 28

3.ti:",K.1 1(0(;'.>1:0 157
117
I1f"O'u 1111
3,' I "~u ..:m.c ICII 95
3..1 i' I\mum ]!J
3c.,,,11 lI;l!Il,:\r .11
3c ' CIlIt'IC 611
3"",-!!;, Gor" . "::I 17
3"'''':K II
29
3"""KO ,.: lle t>S
J';HCII Il;'''par 3 1
3,[lT"" "[lIK" 1'00

3;'i""K;' '- '. "I".'

3:'F" '"''

n.,,,!',,,

;j ,;\ , ItO .'",'lIm'",

r Ul.';l" o l,..: a 196

r Ollc ,IC KO 0 "; 0 160
r O .I CM II f11 lj1CTO "; 124
1'0,\".\13 Gop" ..:a 19
rO" "M;\ UP!' TII" " ISS
ro., c.' la I01 l1 l1m 50
1"0 .,\'.11:1 ";O l c" ..:n 108
r O,'CM;\ cx."'Tp " ..:n I g~
r O.le.'IO 'mAop 'lc 114

3'll d.' ,,;. 1!>!lIIM

3\11< j\ KU 1'1 ..... , ,
3p" ...I1III "..: IlJ

r O,lJ!;\ 62
r OJ>C"a " m TO'IH IUt I3S
r Op' I"' IIIU po.II ll ln 118
1'p.."1" ,,,.c..:o .l pc MIIIl' IC ~~
r pY"I C"T 1'0 1 )()" 1I~"- 198
r p yT"L"CT l~rllCJ 116

J"'UII" j;\"'11I

;\[10011 ~llO tf CII 1~7

;\[lUolln , uc.I" u'u;a 5~
A [lUo'~' CUll 1:' [1":[1 5~
Aall'I L"CT rupulUlc'r 192

I\" ,j .. f'I).\I .. ,;4

1\" '1" K\l I.."... I '~

43

3111111110 I plHI\' 10.1

3""j"\\'11 l(l-I

S,,,, .,:'11

I~ I
.?()..I

1tI~

SIl~"""",,,,1 Hl~

) :11 ''' ....

70

J a .'" KOlK"11 1'17

J .1IIV!I,WII"' I n

1\. 11111 ,31' '"

1\,,"\ III, . , I!IO
I\v- 'IIII.~ I~~
"U ~ I1"C t7 ~

KI,III<>1lIUKa 149
I\""O<:Ka ,mrt;J"II K;! 14~

Kl,llIoC:KII

\\)K IJIJ
lIaBC 14J

flQClt

I\UlloI: KO
KOI1lIlIlIlK

36

KUIIJ'lullcn ' 11\:111<:11 J40

KOIIJ'lIllIC<':l C' '' ' ~ '' 130
Kol';! ,\ Ilia 'll" l\C I n,' !tJ2
KPUlIl,llIllIj U 1117
I\pYI Il,," nCII oo'IlI'P 56
KQll rllll.~ 136

li:pr"""

KpPlll 3 ":II'II'I K3

6-1

K\'IClIIIW l :!u 169

K,,"' IIII"1 ' rK 166
l':I"'I CIIIKII e 'Ili I 156

A,Ulplilin 107
A~~lIll1 l.J. )e l ~1I

AIIII<'j ;l I II

163

' \II'UlPKlI 100

,'1,1."''("1'3 1(I,IIII'IIIIa

..:pn

175

n mKc lllic 111

l",aea TO\a 189
n 1;! !l II IIC I( 3 ~ un..\JIm:l 161

n ,I :lJl IU1 CK :I );I,I,ICII K([ !09

n ,I:llIIlfl CKIi KO,ICIICII 109

n II)C KII

lI:lIIpaT 23
n l,lllllTl UIO :le,ljC 39
!1O,lc nl;'\T C lilielL 129
n Ull:,,'''''::) 159
rk"a j llllll:l In
n pclI l,I CII<.'CT "1)<lTIIIICI( 174
n pc" a llc il 96
n j I;;! IC'l %
n ' lc .:11; iJ3

P:1I10 11lc r 144

Pcurx-'l.'" u<lnp :!'r 21
Pec nll " J7
P II I'tI1I 1~5
I'OJUIl :'l l'Or>lI.'1 62
P \~,*"1 94
P \'C;l1I 94

85

'\.:IIIIIUJ 137
,\lIl11,;1

nC l [lO ll

n 1..'l ll1 l11 c O\a

141

Apu vII \jc 121

,\I l.jn~III ' Ix: ua
,\1 (, I" 1"1111.: :1 .51

203

,\I :lf~\l'a ropa 12Z

,\IaTcrHUK!l 133
,\IaTI'\'1I 7.5, 131

Ma~KIIII llUCT 140

,1,1:"ll(lIl1a T pclla 11J

M",\nK" 86
Mq'pIIIW, III
MC'IKIlIt

,IVIi 167

Mnr,'''Ml,l MlC4Ka 72
Mnplla'''lu vPOllIT 107
MllpIIJ,IIt,,;l TL'~lcHylliKa 57
MIlPIICIl Ii K\' KVPtK 38
MQ'"UI

'-I';!OP 89

TarouK<I 163

MOllll lla CO,\:}'1 176

T nlC'" 1l;illjl3T 25

Mo<!>cCTO ,11""14L' 48
MUI,II't M IICTII3 ropua 60
,\IIIUI'OI(Ocrrta (oc1 1' \\' IIlK3 172

MlIl,lry"'lcl la 6c1l" j 'lUKa 174

MPTlJ.'l Kl,l II pliOn 1 5

0611'11"1 rmnpaT 20

O pelU);3 65
O p ,lOlla n;lUpar 20
Oc-tpa oop u O\ :! 17
Oc-rpa npl:lUMII;:l 17
0 4<.-(;0,\ 85

Upua .I\);,a

O4.:.-(;o,\);a 85

181

U pUI,I,\lICTCIi <lalipaT J 4
UpIII'III;1 37

aupa,wi.( 33
aupaT 11
a"palKa 26
..-CJu j a ro,\U 77
eeju "I' ); 65

n <."TIICCTI,I lJe,mO\AclI'IC

T CCIIO,llIclta IICpyflill:<l 179

T PII, \C,ICH "U,lpell 46
T P II,I IICTCII \IO,lpel t ~6

Ulu.; ,,."I:l 71
Up ... CII roPOUIlCT 193
U PIIC" 3..lp:I ~CIt 97
UP"CII o\1,I]'<:IIUK 8 1
Il pllcila U;lr,l:uma 194
U ptJclm uGo.."TK3 .53
UPII rp~uJl 87
U pu I.;oPCIIO); so
Up" 1l;}lI p:n 34
U p U;! !;Olljlllll:! 126

OU'fa """'ClI);" 108

0 ,\0.1<"11 113

n crl,lnpCTlllllla 100

TC)lj:lIlVIIIK<I 58

YTr>o.:u ll qu (lC'rp3 165

H:U3I1K" 19
Ha"Gp:t,\Clt 190
H llc);:! jnr,IItli3 70

n
n
n
n
n

Ca,II,I\l 0 1I1,l8 "C'13T 173

Ca.llUIlp.'lTCU 69
CII II"":1 O."l3"K<I 188
CIl Il If,c I::I A\' IUIIIl:) 162
CUll :J,\p:mcu 98
CIUI:l 1II \, lIajll llla 45
CII III,I ,\I'CIIIIII"C 45
CIITII;} 0..1 3111,a 188
C.':I,W); nanpaT 35
C ,I C::tmI UIII,I '1C,ljc 83
CllmlCIII,I!; 118
Cnl,l.IlCJI'IC 118
C' C;I;III I" 79
Crpl'lIl lll!; 126

<] '1,\01'<.....,. Kl,lpell 152

191
lJ c.\a ,\ lI ll lla 132
l l cn,ICl 1

117

U JaIlUIIO GlI ,ljC 71

W arur'I" I I~

iUnpoKO.II IC'rc" SIlI,IIlC!! 148

W mpc lIlI UiI 73

W\,MC Im Gop m.a 18
W \,MC o:::t jarl,l,\:, 76
W \,M CO\ ;l ';(I,I('U II!(:!. 34
WI' MCo\3 II IIC", IIIII:I 9.5
W I'MCK:I ,\I ,IC'IK:!. 72

W \,Mclla oCicTKa 41
1I11',I 'CO\3 IICPI' Il 11K:l

179

WY.llC)(3 ll pe:tll"IIKa 18
WYMCKIt BpTli n Oll 159
WY.IICKII O:03111 baK 154
WY""-":II ICOCTPCIII 153
L1II' MCKII o\l'K 167
W YMCKlt 'Iaj 145
W I'>lCKIi lIIalli 182
Ul ylO (i ll,lje 199

..

May Lily 170

~A ,' k-valcl'I
~A oschlllOI

86
112

M oun laon or N odding

tAel lc~

187

Mounllon Sanicle 102

M ullein pink 54

Nal/ow-Ieaved Belillowill ,.,

N,noleBV1ld COral .... o.' 60
Nodding Wintergreen 68

Engle.kl Ime nll

Common Ertglish Nlmes

Ac anthus 131
Alk a~engy 123
"'Iplne Squ ill 111
",lto rnllllHeavod Golden So:clhago 83

Figwort 126
Fi r Clubmo5s 15
Forget-me-not 118

AlI DllIbDCCD 36

Garlic Muslard 65
Goar-beard 74
Goldon-rod ISO
Grass-leaved Iris 179
Groal Horsetail 19
Greal Mastorwort 102
Grea ler Bindweed Bel blne
Greatm SlI1chwort 52
Grea ter lVoodrush 182
Groen Spleenwor t 32
Ground illY 141

AlItor 161
AU$'r lan Leopar efs-ban o 154
37
Bellon-wol1 49
Ba~ta rd Agrimony 75
Bnster d Bo lm 133
BRts -ln -,ho-Sollry 146
Betony 144
Blrd's- NeS! Orchid 196
BI'l hwo,' 50
Bla ck Bryony 161
BlaCk Poa 87
Bla ck Spleenwoll 34
Bladde. Cho rry 123
Bloody C.anosblll 97
Blue-eyed Mary 115
Blu e GromweU 11 9
Blue Sow-Thl'tle 164
Blu e Wood Anemone "5
B.ackan 20
B.ank-urslna 131
Brold-Iclv!td Mamone "4
B.oid- Laav!td Garlic '67
BtJ.n lng Bush 94
S~nObD . ry

Oak Fom 2S
One be rry 175

One-' Iowered Wintergleen 67

Peony 56
Porennlal HOUOlly 64

Pttlloliale Aleunds.s lOS

Pink Balf en Strawberry 71
Polypocly :is

Prenonlhe '63
Primrose 70

Putpl. Ma.lagon 168

'"

Hacq uolla 99
Hnrd Fern 21
Hard Sh le ld-Iern 29
Herl SlonguB 30
Healh Spoiled OrChid 192
Hedge Woundwo.l 142
Hemp Agrimony 149
Hepatic a. 46
Herb Bennet 80
Herb Ch l istopher 37
Herb Pa ris 175
Holiowroo ! SO
Holly Fe rn 28
Il alian Arum 2(}.4

Celandine 47
Common AdenOSlytes 151
Common Cycl amen 71
Common dog Vile, 58
Common Male-Iern 27
Common Speedwell 129
Common Tormen'il 79
Common vlole l 57
Co rel-rOOI 2(J2
Cor.l-worl 62
Creeping Lady'. TIOS505 201
Creuplng Itnn .. e II'
Crocus '80
Cuckoo-plnl 204
Deadly NightShade '21
0011' Mercury 73
Dogs ToOth Vlol" 169
Downy WounOwort u3
Orooplng Secl ge 184
Du,ky Chane. bill 98
EnChaIlI ..1 Nrg hllh.de 93

Jack;-jump-aboul 101
Jupll el '$ Dr s,aU 137
Lad, Fern 26
Lady O.ch ld 193
Lady's Sli pper Orchid 191
La .ge Bellliowo . 148
La.ge Red Dead-Nellie 136
Large Yellow Foxglove 124
La.ge Yellow Ox-Eyo 152
lIty-oHhe Valley 176
Llm odore 199
lizard Orc hid 197
Lesser Bullerlly Orchid '98
Long-leaved Hellebo.ine 195
LO.ds-end-Ladles 203
Lung wort 11 7
Maidenhai r Spleenwo ' l J3
Mandra ke 122
Ma.sh Fe rn 24
Managon Lily 168
May-flower 170

Ram so n, 167
Red co mplon 53
Red Helleborine 1S4
Roso campion 5<1

Roseb ay Willow-herb f lloweed 92

Rough Ho. souul 17

Rouno-Ieaved Sox,' rago 85

Rue-leaved ISOIIY'Um 41
Rusly bac k 31

SlInlcle 100
SCOpolia 120
$carplon -vel eh 91
Skullcap 132
Slender False-Brome las

SnowdloP 178
SolorTlOn-s Soa' 172

Spnng Pili 88
Spnng-$nowflake 171

Spollld 0.......It'. 11$

Sr.Q'~Ofn CII.oDrrKI" 16
SM~ DQ APO"", Ie.'
S ...... CtCI', 1001
.. ee...<:.nl~ SotomorI. Soo! .. It)

$,,", Yi<>Qd."fI

101

Thr.. n.r . , Sa.rtd,,~'"

T(I(.rh .. .," 121
TOUCt ..... r>Ol I;rI5
tullelOU' CoM'r.,. lIe
h.l~trl.oe XlO
T ..,nllc; ...r III

W..'d".,,, .. 82
WI"" H'''-II.en 1M
WMe C,nque1o.1 18
WI>OII'CI SOlOmOn I SMl , 74
W,ld "'''~I'ca 101
W"d BII' 101.0
W,1d U.CldIl' 110
W.ld ml'lo,.m 145
W,IO Sr'.*t>er,., 78
W 11000' G."I,.n lOG
W'lIle. "'con.,. 40
WOOf! ,0\1'11_ 42
wooe ,o\v..... 110
WOO(l S.O" ..... 1011
WOOO C".",.n' 139
\'100'0 CUO .. eed 150
WOOO Ho ...tl,1 18
1'1000 So.... i!i
Wood Spu.g. 12
Wott, B,,"efC~p ~

y .. to ....
y .. to ..
Yllto'"
Ylllow
'1'.110...

"'Lr..--gel 1,)01
S"d' N..' eg
O. -eye 1110
Sta.-el e............. lee
W,rod Af\IIMCI .... 4J

'6<

CiesS(! nol,e 87
Gasse prlnlanl~re 68
GI6eome Faux Lle"e 141
Gnaphale des bois 156
Goody6re rampants ~OI
Grande Mt,ance 102
G,t)IOI blanc 177
G r~mll rouge-bleu 119

Francush (mena

Noms communs
ACBnlhe 131
ACllle en lp; 37
Ad6nosty1e iJ leullles o"Alhahe 151
Adoxe moseotelline 112
All des bois 167
A,I des ours 167
Alkllkenge 123
Alh~lula 95
Alliarle olUc;nBle 65
An(\mone des bois 42
Anilmone Fau5se Renoncule ~3

Angllilque des prlls 101

Ang61ique sauvage 101

AposMis (lIlide 162

Ar6moine Fausse Aioremolne 75
Aronce siluvage 74
Alum d'l1oll" 204

Mum 18chelll 203

Asarel d'Europe 36
Aspliru1e odorOllte 107
Aspl(\nium Oo,odille noire 3<l

Aspl6nlum Trichomanl!s 33
Aspltlnium veri ~2
Aster Amalie 161
AS!ragale /I leuilles de R~lIsse 8fi

Alhyrium Fougllre lemelle 26

Atropa Belladonna 121
Barbe de boue 74
Banolll! 80
Blllo ine (Eplelre) ollicinale 144
8(1urrl/"1I 128
Blechnum splconl 21
SourbOle 123
Brachypode des bois 185
Branche-u,.,lne 131
Buptllalmum II lauil!!n de Saule 160
Cabatel 36
Calamenl (Sarrletle) ~ grande9 Hems 138
Calamenl (Sarrletle) olllcina le 139
Campanule II teuilie s de PlIche' 147
Campanule II larges leuilles 148
Campanule Ganlel!'!e 146
Cerlehe lIe~ueuse 168
Capil lal'e rouge 33
Ca rd amlne 1I bulbll!8$ 62
Cardamlne a. neul follole, 60
Carda mine 1I IrOis fol1ole5 59
Ca'damine de Ki lalbel 61
Ca rdamlne jaunal,e 61
Carex (Laiche) II ilplliets pendants 184
Cllphalanlh/l'e ~ longues l euilies 195
C~phalantMre rouge 194
Corleul l musqu o 104
Citillrach Officinal 31

Iran~als

CIHysanth!'!me en corymbe 159

Clce,b,le des Alpe& 164
Corelle de Paris 93
Clllmal, le drolle 39
Consouda luborlluse 116
Coquelourde 54
Coque'el Alkekenge 123
Coratline 202
Coron!lle des montagnas 91
Co,onille en couronno 91
Cory-dale creuso 50
Cory-dale solide 51
Cyclamen 71
Cyproplldo 191
Olclame blanc 94
Olgita lo II gran des lIeurs 124
Ooradille 31
Do,ine II leuill05 allemes s.:l
Doronic II leuilies en coeu, 155
Oo,onlque 154
Oryopt~ris d'Auslriche 23
Oryopillris ,de Linntl 25
Dryopl!,!,is Fougll'e mille 27
Oryoplerls PhI!goptllris 24
EMbOte 38
Epervillre de& murs 157
Epialre d'Aliemagne 143
Eplai'e des bois 142
Eplaore (Btl tolne) ollielnale 144
Epilobe ~ leuilies lliroiles 92
Ep imM lum des Alpes 49
Eplpogium sans leu Illes 190
Eronlho d'hiver 40
E. ilhronie, 169
Erythrone Dent de chien 169
Eupaloire chanv ,lne 149
Eupho,be II Ie-uille-s d'Amandle' 72
F~ l uque de-& bois 189
Fleai'e- du pr irlle-mps 47
Fle-u , de mai-lI ly 170
Fleur de mars 57
Fraisie' des bo is 76
F 'a~inelle 94
Gag~e jaune 166
Gallic)! fl l euilte! rondes 109
Gamel des boi& 108
Galanthe des neiges 178
Garance voyageuse 110
Gentlane A l eu ille! d'Asclllpiade 106
Gllranium b,un 98
Gllranlum rouge sang 97
Gesse de V6n61ie 89

H6patique A Irols lobes 46

He.be fI Paris 175
Herbe aux ee.ouelles 126
Herbe aux poumons 117
Herbe de Saint-Benoit 80
Herbe de SI-Ch rls lophe 31
He.be des sorcltlres 93
Herbe do,6e 31
Impatlenle N'y-Iouchez-pas 96
Inu le M,lss~e 165
Iris Gr8mln~e 179
Isopy re Faux Plgamon 41
Jalousie 16
Lamler Gal~obdolon 134
Lamler Orvala 136
Lamie, lachelll 135
Langue de cerl 30
Langue-d'olseau 52
Lath rile ecameus e 127
Lie rro le"estre 141
Llmodorum 6. leuilies s vorl~es 199
Linee bo ,e~ le 111
Lis Ma'tagon 168
Liseron des bois 114
L1SI!,!ra en coeu, 200
Loto910sse 197
Lunal ,e vivace 64
LUlu le des bois 182
luzule des bOSquels 183
LUlu le Fausse lUlule 183
Lychrlls Co 'on al ' e 54
Lycopode erl masue 16
Lycopode S"aglne 15
Mace ro n 105
Mondrago re du prlntemps 122
Marjo la lne sauvag e 145
M61 ampyre eommun 128
M6lan d,l e d u jour S3
M tllan drle ro uge 53
Mell que pencMe 187
Mllillte /I. feulltes de M611 sse 133
Mercurlal e vivace 73
Moehringle II 11015 nervuros 55
Monol.ope suce-pln 69
Mugue l de mal 176
MYO!OI's des bois el des Alpes 118
Myrrh ls odO nlnt 10<1
N60tlle Nld d 'ols eau 196
Nlv!'!loe du prln lem j In
Omphalode peti te bourrache 115
Onocl!,!e Slrulhlop"rls 22
Orchis pourprll 193

Orchis Ilichel6 192

O,I"an vulgs"e 1<15
O<1le jllune 134
0<11e morte 135
artie puan le 142
Dulls Petlle 058ll1e 95
Pain do coucou 95
Pain de pourceau 11
Perco-nelge 118
Petll Mu"uet 170
Phyllllls Scolopendre 30
Pied de veau 203
Plrole II une Ueu, 87
PI/ole unIl8t"010 68
Pivolne mille 56
Plalanlh6'e /I deux hlulllH 198
Polygonete mulloUore 172
Polygon&te oll!elnal 173
Polygonate vortleillil 17 ~
Polys1!c en lance 28
Polyatlc lob~ 29
Potentllle ~ pelitBI lieu .. 77
POlenlllle blanche 78
POlonlllle d.~!l6e 19
Prllie d'hiver 17
Prllie des boll 18
Pr61e gbnle 19
Prll11anlhe pOurpra 183
Pflme~ro II gran dOl Ueu .. 70
Ptaridium Fougllre Imp6rlale 20
PYlmonplre olllelrIPle 117
Raclne-de-co.a,1 202
RII"lIsse des boll 35
Renoncule Reelle 47
Rel'loncule lalneUI' 48
ROUTon. 140
Sabot de Vllnul 191
Sa harl 180
Sangulne!'e 91
Sarllele d 'Eu rope 100
Sarrlel1e 140
Sarrletto (Calemenl) /I "randes n.u,. 13a
Sarrlallo (Calamenl) olllcinele 139
Sauge glutlneu5e 137
Sullrage /I feum" en coln &4
Sulfrage /I feullt., ronde, as
Sceeu do Salomon 173
Scille /I deux leuille, 171
Senecon de Fuchs 153
SOlid age Ver~ d'OI ISO
Stellal.e HOIO"" 52
Sylvie <12
Taml.r eommun 181
TlIllIkle 152
Toque 132
To,mentille commune 19
Val6,lane 113
V6.onlQue /I leu ,I~' d'O<11e 130
VII.onlquo olllcln.1e 12V
Violett. de R,vinut se
Violett. odoranle 57

'"
Hlamaen Imena
Deurscha N.men
Adler/arn 20
Akanlh ..., 131
Alanl. Rauhhaarlliler 165
Aipando' l. Gr auer 151
AlpantsUlch 164
Alpenvell chen 71
Airaunpll i nze 122
Aremenle. Wald 75
Aren slab, Gemelner 203
-, Ual1eni,cher 2Q4
ASlal. Berlil' 161
- , Kelk 161
Bald rlan, BI8,lbll Urlliler Arznel 113
-, Gemeln,r 113
BlransChOle 86
Ba,lapp, Keulen 16
- , Tannen 15
Bernwell, KnOlan 116
Berlilmlnze, ECllle 139
- , GroSblOlilile 138
-. Wald 139
8el0nla 1<4<4
Blenensal/il 133, 135
Blnlile lkraul. Ausdaue rn des 73
- , Wa ld 73
Blrnlilrun 68
Blsamkraul 112
8 11l$enkl rseha 123
Blaulilres , Herbst 186
BlauSlem, Zwe lbllmlger 171
Blutwurz 79
Becksorehls 197
Braunwurz, Kno11lila 126
Buchanl8m 2<4
Buehensparlilel 69
Buschwlndr~schen 42
Chrillephsbaul 37
OillliJel, VloIIIUer 199
Olplam 9<4
0051 1<45

Erdseheibe, Europaische 71
Eseh wurz 94
Fflrberr/:i1a, Fu,mde 110
Felgwurz 47
Feue rkra ul 92
Flch tensparg el 69
Fingerhut, Glalter 125
-, Gre6bllili ger 124
Fingerklllul, Kleinblilllges 77
-, Wald' 79
-, We lBes 78
Frau en!em, Wald 26
Frauenschuh 191
Frilhllngsknotenblume 177
GeIBbarl, Wald 74
Gelbelolele. Ourchwaehsenblillrille 105
Gel bslern, Wald 166
Gemswurz, Herzbtlillrlge 155
-, OSlorrelchische 154
Glockenblu me, Braitb lUrlge 148
- , Nesselblaltrige 146
- , P/irslchbl aU.ige 147
Goldnesse l 134
Goldrule. Gawi5 lln l1eha 150
Greiskra uI, FUChs 153
Gundelrebe 1<41
Hablch1skraul, Walel 157
Hahnanl ...S, Wolllger 48
Hainlatllch, Sli nkender 162
Halnslmse. Waldo 182
- , WelDl ielle 163
Haselwurz 36
Hasenlall1ch 163
Heckenveilchen 57
Hell dolde 100
Helmkraul, HOhes 132
He~enk.aul 12:2
- . Waldo 93
HlrschlUnge 30
Hundszahn 169
Immenbla tt 133

Ellrenprels, Eehle r 129

-, Nelia lblltlllliler 130
-, Wald 129
Elehenlam 25
Elnbft,e 175
Elfenlil"a, Herblt 186
Enlilel, II8 35
Enlilelwurz, Wald 101
Enz lan, SChwalbenwurz 108
Ei'dbe81e, Wald 78

Judenklrsche 123
Kalfeeblilmehen 98
Kilbe,kropl, Gewijrz 103
Knabenkraul, Gelleekles 192
- , Purpur 193
Kneblaucllhedarlch 65
Korallenwurz 202
Kranzraele 54

Kriech$1end el 201
Krcnwicke, Be rg 91
Labkraul. Run dblaurJges 100
-, Wold 108
Lan zenfarn 28
Lauch , Bil r 167
uuchheelerlch 65
Lauchkr<!ul 65
Lcberblilmc hon 46
Lerc henSPOrn. Geling erl e, 51
_. Hohler 50
-, VcUwurz- 51
lIchlnel ke, Tag 53
lOtle, Tilrk.enbu nel 168
Unnile 111
Lungen kra ul, Echles 117
- , Galleek1es 117
MaJgI~ckche n 176
Miirzenbeche' In
Marzveiien en 57
Mitehlalli ch, Alpen 164
MllzkfO ul. Gol d 83
-, Wechs elbliillrlges 8:l
Mon elv lole, Wil ele 64
Moo511uge 67
Moos glockc hen 111
Mooso l chls 201
Mosch uskraul 112
Muschelbllimchen 41

Nobel mle ro , Oreinorvige 55

NabelniiBchen, Fru hllngs 11 5
Nel ke nwurz. EChlo 80
-. Schal l ach 81
Nessel konlg 136
Neslwurz 196
Nieswurz, Gril no 38
_. Wohi rlechende 38
Ochsenaug a, We,el enblA m lgos 160
Ohnblau 190
Per lgras, Nlcko ndes 187
pjlngSlrOse, G,oBblilUrige 56
Plallerbse, FrCihllngs 88
-. $en warzwerel ende 87
-, Venotian;sc he 89
Prim e!. E.d 70
Qu l rl borsl e 140
Rremenzu ngo 197
Rl ppenlarn 21
Ruhrkraut. Walel' 156
Ruhrm lChnlchtan 96
Sal ren. Fdl hllngs 180
Sal bel, Klebriget 137
Satomen ssre-g el 113
Samlnolke, Kranz 54
San rkel 100
Sauc. kl ee, Wald 95
SChachtolhalm, Riesen HI
-, Wald 18
_, WiMer 17
Sehel1dolde 99

Seharbocklkraul F' uhl.ngs 47

Sehallenblume 110
SehlllUlflblumctwm 110
SehaumkrauI, Kille- 59
Sehlldlarn, Galapple. 29
-. L..anzen 28
SehlulSlllolumll, SlangalloM 70
$ehma .....urz 161
Se"mlele. Orahl 186
-, Ges.cnl.ngelle 188
SehneeglO<:kchen 118
$C:nroU/am 31
Sehuppan""urz 127
SenwB.lhhe. G.al_ 179
Sehw'ngaL Be,g 189
Segge. H_nge- 184
Sllberbl l 1t, 'IIilde$ 64
Sockonblume ~9
Speehl"'Urt 94
SprmgkrllUl. Eent" 96
Slelnbreeh, Ke,lblaU r!ge 84
-. Runelblau "ger 85
SlOlnlame, Blaulole r 119
SlClrn eioldo, GroBe 102
Siornm'ere, GroBe 52
-. Wald- 52
Si orc hs.chnabol, Sl utrote r 97
-. Brauner 98
Slrau6/orn 22
Slle,lenlarn. Grune. 32
-, Schwamll 34
-. Schwarulrellger 33
SuDdolde 104
Teubne"el, Gllrteekla 135
- . Qllibe 134
-. Q.oBOluhge 136
Tele~ la 152
TolI~lq.che 121
TolI~rllUI Kremer 120
Traganl, SuBer 88
Tuplel/am J5
Vollcnen. Ha,n- sa
-. Roy,nus' 58
VelgIBmemn,chl . Berlil' 111
Wald 111
-, Wel.ches 1 15
Vogelnesl 196
WlIChlel~llan, Qe .. onnhc;:he r 128
Weldo,lne, F.unhngs- 88
Weldhyazmlhe, WarS. 198
Weldkletre 100
Walelmculter. Ec hl er 107
W" lelnabelmre.e 55
Wald nelke Rare 53
\'Ialdnessel 142
Wald,ebe Au l'echlll 39
Vlald_ogleln, Reolll' 19-1
Sch werl 0Ulnnga, IllS
Wa ldt,esl 142
Wallwu ' l KneoUilile 11 8
WalSo rdol1 14!J
Wet>etcleo"Of1 ItO
W.,danlaschen Wafd, IiI2
\'I.,I1.... ul1 Ou"lblit1t'9' \7.

-, Vlelbtlillge 112
Wldetbatt 190
Wind!!. Wold- 114
Windr(lschon. Apen molsc has 45
-, Garten 44
-, Gelbes 43
Wlnle'liI.un . Elnbl QlIges 67
-, Klelnos 66
- , N'ckendes 68
Wlnl0rllng 40
W!/beldoSl '40
Wolf.boeto 37
Wollamllch , Mandelbllin 8" liIe 72
Wuchorblumo. Gr o Obl ~1!r;g o 158

-, SI'IIUObhil lg o 159

Wurmlern . Gam e;ne. 27

Miironh cher 27

269

_ , Stac hallga . 23
Zahn lili o 169
Zahnwurl , Dre lbllUl,lge 63
_, GolbHcho 61
. Neunblal1 - 60

_, V,ol btall rlge 61

_ , WOIDe 60

l alll.nake lm.n.

_, Zwlobe llre gonde 62

lies!. Deu tsc he. 143

_, Echl (1r 144
_, H olI 144
Z ..... 0IbI811 . Klei ne s 200
-, Moor- 200
Zwon ke. Wald- 185

Noml comunl /tat/ani

Acc lu ghoro 145
Adoxa denlarla moscalellino 112
Agllo orsino 167
Alchechcngj 123

AII Is.,;a 65
Amantilla. 113
Amelio 161

Anemolo-aquellno 41
Anemone bianco 42
Anemone do boschl 42
Angelica 101
Angelica sall/atrca 101
Aro 203
AsproUa 17
AsterO;de saUclna 160
Aslranl la 102
Baccaro 36
Barba di cap.a 37 _ 14
Barbone 197
Belladonna 121
Bettonica 144
Biso,chis 198
Bocca dl lupo 133
Bruscandol0 181
Bucanelle 178
BUphlhatmo 160
Buttalmo rigido 152
Catamlnlo 139
Cameno.io 92
Campanella 171
Campanel1lno 177
Canapa acquaUca 149
Canap icchla 156
Carlolillata 80
Castagnola 126
Cicerbita alplna 164
Ciclatalt 136
Ciclamlno 71
Colombl no 50
ConcordIa 192
Consol ida 116
Cola grande 159
Colona.ill 54
Oenlalia minora 62
Denle di cane 169
Dig itale a grandl 1I0li 124
Oillamoblenco 94
Oolci mele 135
Edera torrestrs 14\
Elleboflna 99
Elleborina ros sa 194
Elleboro 38

Ene.a leUII'SUe 141

E.ba engellca 101
Erba benodotta 80
Erba-croclola 175
Erba j.agol;na 100
E.ba Impalienle 96
E.ba-Umana 133
E.ba luCtlol. 183
E.ba lucclalona 182
E.ba magna 93
E.ba-PleirO 143
E.ba .adioU 35
Erba ruginlne 33
Eroa slella 85
Erbe Suega 16
Erba-T.inlh'a 46
Farfallone 191
Fal/ageUo 47
Felce equ ilina 20
Felca capBnnaja 20
Fetce dolce 35
Felca-femmlne 26
Felco maschla 27
Fatca maschla-mtnOle 29
flammona 199
Flnocchlella 104
Flo. dl legno 199
Foglio d-uoyo 198
Fo.enel/e 178
Fragola 76
FraslneUB 94
Gambi-.o,,1 92
Genliana Ascteplado 106
G,acinto accoso \71
'3 lchero 203
Glgalo 204
Glgero 203
Glgl10 dolle conI/alII 176
Giglio d'o.o 204
Grem lgne di Pernesso 170
G.amlgnolo 183
leraclo seNatlco 157
Imbulrnl 146
lpopilide 69
tride su:r.ine 179
laccion 136
LDlIuge monlana 163
l ingua cenrlnB 30
Linguil da paul 30
l l monello 94
llqui rizla bll$larda 86

L;thos po rmo 119

L UI'l8fiO odo.osa 64

MadrislllvJa 143
Magglo.ana solvaUco 145
Malvacc inl 91
MMdrogo ro 122
Mondrogola 122
MO.la901'lO 168
Matr lcalo 142
Molampuo dOl pra lo 128
"1 0"1'10 13J

Morcorana bOSlarda 73
Miliomorbl0 126
Mlizadolia 135
Ml rrido 103. 104
MuhgOllo 116
Nldo ducollo 196
Non 11 sto rdar dl m; 118
Orobo primahcc io 68
OrlicA 9ialla 130:
Orllga salvadog3 136
Pa n porcino 71
Pa nico capollino 168
Poonla-maschio 55
Pilt-di gall o 40
Piodo dl lotio 140
Pmche rl dO'lognalnoll 11
PirolOlla 66
P"o lolla soldllnlne 67
Pr;ma vare 70
Pulmonal ia 117

Ouadernuua 129

'"

Rasperella 18
Rogamo 145
Renolla 36
Robbla solvalico 110
Sa nguinaria 9 7
Samcola 100
SMn ico lo 100
Sculolla"l1 132
ScnselivlI 96
Slenlza 92
Smirnlo 105
Slechl 143
Slollaria 52
Siellina odo rosa 107
Suegon!a 16

RUSk!! bn e n"
1')"c.~ ..u., Uti "","" U

iKc' ,\ lUlllllla 83

A_\CIIOC"TlI.\CC 151
A.\ON:l M\"C"I"C II (U' 112
A":lIlT 131
Apr.\! Gc.\O"fl!,l,l!~i' 2~

31>C .\" ... '1>;L \;II'IICrU'LI'."WM ~,

:"!Ilc' I'la. 1(;1 W<.'M~ 52

/\ p r .I' 11 ~ I InIC"T I ~ii 203

3.,.ICII"'"

Acrp:l IITa,I "Mllc~aH 161

Acrp a po_"all ll,c.moll 161

Tamaso 181
To rmonlilla 79

!\crp:ua.\ c ,la.\"O,\llCTIiLlii
ACTpmUIII" (kMl,'lI a~ 102

Uva d l volpe 175

6al'~ nc ll 061,IKIlOIICI UII,tn 15

}t:"lrIJIL

134

3.:\1\1111111>'" 76
3o.IOT"p,,"K ()(j1~I(1I"1IC11l1l411 1~
3010H'''' PO":l I'\.()
31"(;11111(:1 ",\"fiIlCIICJ<.rt:JW 1\2
3\ulIlIKa 1\"1.11111'111(0", ~2

86

OC IO ll IlCTIUU< oecemmi\ In

Va le,iflna 113
VecclariflJ 96
Ve rga d-Ore 150
Ve ll onlca 144
Viola mammola 57
Viola zopa 57
V,lelblno 39
Vll e-n era 18 1
Za lle,ano 180

IiV,\p"

n IIQIIIC!ll I,\II :l~ 1~1

Ii\ ' ,m l lll:l mnC'I II:lH

141

1" ...\11.\0 ~\Cl ll c~(lI 'I{'"('" 111

I\ :lL 'Up.:I(I[,i '11111 92
K:lca l"~ 11:IKQUI.aL 17'1

b\,paIlM;H' lliallt;:) 49
I;\.... e ll l, apomtT u "L"C "llii 103

Ikpn.:IL' m:II;Lllu,,,h
Ba>l<"pll:l ll" .le~:lpC"T!lCll llall 113
B:l.I l,,\LIndlI JII ll rp;!.U IL.I:l l UU , r.,\lI:lM 82

Be lle p "!!

rr:LCTO~IIUrll 191

(i;1.1IlM:I 'IOI'

Bcpoml Kn :lIITe'ILlaM 129

Ik pou,!I(;1 KP"",,,,O.\II CTII :l1'l
Il CCCILII1I" 40
B CT]lCIIII II ,1 :l I1CIILUICI(:I'" ~5
IlcTj)l'lll ll l a ,,,,(1):lllIIa1'l ~ ~
1I~'Tj)l' 11 11I 1" .1101111<0113'" 43

1(1I \uK" \1.""" I(P:LlLIIIIU III~ 'ILlJII

13()

B01'o6<! llIllI " 11\' p ll\'1'1I(><11IU ,11 119

B o r o HC" KOMlCOII"AI1~lii 31
Bopo l",i; 1".1:10. %'T"' PC" .I IICTILI~ii 175
B~:lC.' " ropllldii 9 1
B M3C., ,, YIlCH'HlflI lld ii 9 1

r epa ll " KPOIL~1I01> 1):rCU:' lI 97

rC I':UL~ 'C~"' :'II

98

r "c:J,\OIlK;!' HanOlllll;!.'" 196

1'0.'0"\" 11111" AII IICII 15

r O I)C'I :l UK:1 .1:lCTOILIICU;l1l 106

r OplL lIUCT KO)t{IICTl>lil 54

i'o pOll.lC"

90

49
rpa Ul IMIT ropo.lc~OI '

rOPII"Ka

r p \,ma"~ :1

66

1,0'\<.>1(1) \I.'ILL" IIq"''''''' \10< IIIJII

" 0,10"".110'''''' 'LlIIJ'O"U\U, '1I1~"
I\ <"L1~rcl".. C"J'Olldl.1(1II1 It>

I!,"\.I,.I 18 ~
1,(M,.'uruplII'" t<P.1UIIJII l tt1
I\oc ,."'C" "01......... '"' Vll~U 13

KoPO"WII<IA<K.,

l'rx;,clLcL1 \Clc'ILJh '2

I(OC,..,II"U ''':PILIJli \..I
I(O.I .... IIJlt:IIIW ,+;clI, "'IIL ~6

"p:L("n~;1 ("'lllI_\I)IIII,' 121

" 1)(.."\!O"""K II)\KCiI 1<;3
Kruc"J \~I("pr. rr~IU,;1~ 17-!.~
I(rll<-lIa ~1I'O'~IIO<'rKu'''''M 1._
1\\,,1\'11;' HIIO"' L1"A 174

A.'_\',1I11 lpl!\lU\.ll ... LI"~II 201

A.Ll I.\'~Ul ~mlk~lIli 176
,\(I'I'I.UK .I 79
A.LI1"~l":' (ic.UI . 78

,,:1 , :1M

IOJ

I(""pcil \ JKI'-'II' IIII~H 92

I(IIcIU l1a W'~""<>I>CIU,.IM 9~
I(u . '"'IK:"I 95

80

'\lIlL' I;" K:\ ,,;, \.\11

I";" a iic p;! 1I0 ' :ly"a", 201

r \,C ll llloI ,l .\\' ~ ;KC.,"~ii 166

"(I'll( K II;'lltL~" Ih.)

/\ ,,""0<1111111,' 111
,I II\IIM K\.\PC'I.,rtIlL

1M

,\11\1'. ".'p",,":1 IN!

A ClIlIC 'r.I IIO \tlCHn l ~ il 165
ACp(i HII~" " O,l oc,,,..,,all 1 1

AII~ I '" ca.l aT oclllo'm ii 161

Aopomm\,M :lII(7fplliicKlL il 15-1
Ape l,a ,I CCII:lM 53
Ap~ l> u:l cupollc iic l> tLlI 71

A,',IIIIII> ,'~"c lloil 10 1

A\'IU CU IIK .' cl>aJ1'\..... ncm ILJII \39

AVlIIIIII:l OO'JK II .... uc 'm aM

145

AII'I"\UJ"I\I' ",.\U~'"'''I,'''

""''''~II

"'1 ...1'"<1. III

Am 'viLlI" JO
lIplL\lull .w
, \ \Wllllh IIIl",\I,,"'''' Jt'-.~
.\ 1" ,\c\ucIt(IIii Itt7
,1 1I1I01llle

,\ltlllI'" tj}t:Ile..""\IlV!ULLfI 6-1

I w"(j",, \ILl \I" 111,\. 1\1~

\",'11"

mq...

",.,o.tH 'II

,00

,...
'"
'"

MaAIU ll tK ,\IIV.I IICTIlt.l1i 170

Mat l,lp::t l1>pa 122
Mapu lIIlIlK .1\'ronoH 128
M apell:!. I iO
M(:.'VIII II LU 117
M CPl lltnlM TPC":1KIt.\KOllU~ 55
Mllppm: lI:J.x\"m~ 104
M,IOfO II OIIIK:, o6L1K II OIIC III I:I.:II 35
MIlOro PM AIIII .... om.cIl Il.\llbl ii 28
MIiOro PM ,\lIII .. .IOIiOCTIIOii 29
MOpa3 1111K 38
M o.lo'm il '1I1111\;l;ICIl IIA II Llii 72

CColelellO'lImK 83
CCC.'CplI~ occmlllll 186
C"OllOoII l :II Kapllllo.l1lilcKnll 120
CKpeUII IIU:I :mrC'I lIa~ 31
c'1a,,\KOKOPCIlt, 35
C)lIIPltlllI llJlOlllC lu lo,l1 lcrl la~ 105
Coon'l llii JVU 169
C O'leUII'IIIIIK BCIlCUll nllcKllii 89
CO'ICUU'UIIIK Bcccllllllii 88
CO'ICIIII'III11" 'ICPULli! 87
CTP:IVCII II K 061,.,K IIOIIC lllllol li 22
C\' lUCIIIILHI .I CCl lO:II 156

H a;IGopo.\lII IK 6c.l""cnll~il 190

H allcpcnllKa 125
H;l IU'::PCTlUIIW Kp\'nIlOLlllcT t.:oo;ln
H c.\oTpora 96
H c;m(i\'.\I';L .ICCllOlI 118
H OPII'III11K LLLIILlIt.:OIl;lT I ~H 126

Tauo.I)KIU IK oU I,'KIIOIICII III~ii

T:lii JII It.: CCP'\lICll l l.\1I1~i! 200
TUMYC oULlK IiOIlCIlIII,lii 18 1
TC.ICKIIII Kpnc IIIHlII [52
TC.IlItlTCPll C U\,KOI)Llii 24

124

V3 11K
O OC ll lI lIl HI Gopon:J.H 189
O ' \II OIIII ....,-.. a 0,\1I0IUICTKOOal! 67
OIKIlKa Gopon,,111 183
Oa.IIKa .ICCllOn 182
O KOIIIIIIK K.IV(iIiCIlOC I II~ii 116
O.'I<~::l.IO,\CC IlCCC111L llii 11 5
Op .IM .. OO hl KIIOIlCllIll., tii 20
DeOK::l Dltcn'IaIl 18<1

U Ullcpuura a,\i,llllIICl(all
U UPUCM rmpll ;.t(c IGIII 93

n .I;lI' 1I onpa lic il 15

n " al'lI o\,oIallollll;lIll.1ii [6
n o u o ii A(:CIIOII 11 4
nO,\I,c.'blll IK 06t.1 K1I00C11111.1 ii 69
n O,vl cellllK cDpon el1cKlli! [00
n O,I,M aPCIIIIIIK KPVr,IOMI CTI It.li! 109
no,\.,rapcIIIIIIK ,l ce llOii 108
n O.\CIIClKUIiK cliefODoft 178
n OCKOlIIlIIK KOIIOl1,.IC6blH 149
n po.,ecKa ,\II\',IIICTII:I.:II 17\
n po,' CCII IIK .111 10ro"eTl lIIii 73
n p Lll)'n 96
n l' K:l.oI Ka 41
nl~.II,ucro"oDlllrK ,\.I IUlI IO.ll lcr l lblii
nlolAbI(CrO,IOIIIIIIK KpaCIII,I11 194

PC~\JIC,'CneCTlm K

198

I1/Il.I4ICii KA{'ib:rr ii 137

W aq>pall 180
11/ ,IClIllIlK lI!.!coK llii

132:

LUUTOIIHIIK ~\8CTPHi1CKltii
lijllTOlllIlIK ,1I1' 1KCKOii 27

195

41

23

SiCCHC>1 94
Si c.llcllmlK IIn ):\''1 l1ii [07
SiclloTKa K I'YIIIIOl\IICTKOII:lll
Si c ll oTKa l1 MTl1Il crali 135
51 crpo..-6I1lIKa CTClmall 157
SlTpl~UJlmK nllTll1lcrwii 192

51 TI'I~ lJlIJIJ K n\'PII\' p lt!~ii

164

l l cpcMui;l 167
llcjlIlO3C.II,c 87
lI CCl ll)<Ul Ii K nIlTC'l Ill~ii 65
41111:1 IICCCIIIlJlII 88
lil ll l:! CIIIIClHlTaH 89
llllll;l '1CpUnH 87
l l llCTCU rcpMallcK ll ii 143
\l uCTcli ,'L'<:1I0 ii 142
llllCT IIK n ccclI1l11 fi 47

158

P a BItO n ,IO,l,IUIK lIaclIAIICTlmKouw i!

P ::tM IIUIUII 0,\110 6oK:l1I 68

i9

<1'"0 ,IKn AYW Il CTaIl 57

(I'II:1,IKn PlIlIlIII YC:I 58
<1'lI3.'l.IIIC 123
Xn0l11 GoM,IIIO ii 19
XUOIIL JII,\!YlOu\Jlii 17
XOOIlL ,\cC lloii 18
XOX.I UTK :I r u .l.lcp:I 5 1
Xox "aTKa 110,\(111 SO

n aX V'IK ;l oU llK IiOllclnrall 1.f0

na XI''1K;l Kpyn iiOItUeTKOn.u \38
n COIl 56
n Cp UOIIIH_'T 06L1K IIOOCllllbll1 70
n Cp olO IIIIII K 11011lIKarOJllil ii 187
n "'''<: I, 1I nllU lII lI oi llKIiOBClIItall 123
n ...'TJlOll KpeCT 'rewyii',a Tl~11 [27
n C'ICllo'lIl11 l1a oVl>IK IIOBClII lilH 46
nll pcTp V~1 KPI~IIIO ,' IICTIILlii
nll po.."TpY~1 IIUlTKo ll1,rii 159

74

193

136