AMORT

SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Yat
r
m kararlar
n
n deerlendirilmesinde gz
nnde tutulmasgereken hususlardan biri de,
sabit
varl
klara
uygulanacak
amortisman
yntemidir.
Arsa ve arazi d

ndaki sabit varl

klar kullan
ma
balolarak belli bir sre sonra y
pran
rlar veya
teknolojik geli
melerden tr demode olurlar.
Buna gre amortisman
, i
letme faaliyetleri
s
ras
nda, sabit varl
klarda fiziksel ve teknolojik
olarak y
pranma, eskime eklinde olu
an deer
kay
plar
eklinde tan
mlayabiliriz.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Genelde amortisman, sabit varl
klar
n fiziksel ve
teknolojik
nedenle
urad
klar
deer
kay
plar
d
r.
Finansal anlamda; sabit varl
klara yat
r
lm

olan sermayenin geri dnmesi ilemidir.

Ekonomik anlamda,
salama ilemidir.

kapasitenin

srekliliini

Maliyet
a
s
ndan
ise,
sabit
varl
klar
n
kullan
m
ndan ya da ba
ka nedenlerden dolay
meydana gelen deer kay
plar
n
n maliyetlere
geirilmesi ilemidir.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
AMORTSMANIN GREVLER
Yat
r
m
dnemlerinde
elde
edilen
sabit
varl
klar
n
deer kayb iin her hesap
dneminde, szkonusu sabit varl
klar
n hizmet
younluu ve sresine balolarak amortisman
gideri hesaplan
r. Bu giderler maliyetlerin byk
bir blmn oluturur.
Sat
sonucu elde edilecek gelirle, amortisman
paylarelde edilmive sabit varl
klar
n hizmet
sreleri sonunda onlar
n ilk yat
r
m tutarlar
zkaynak olarak birikmiolacakt
r.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Bylece, herhangi bir yat
r
m iin yat
r
lan
sermaye, o yat
r
m
n mr sresinde geri al
n
r
ve aynyat
r
mtekrar yapabilmek iin parasal
kaynak salanm
olur.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Gider Trleri HesaplarGuruplar
:
0.
lk madde ve malzeme
1.
i cret ve giderleri
2. Memur cret ve Giderleri
3. D
ar
dan salanan fayda ve hizmetler
4. eitli giderler
5. Vergi, resim ve harlar
6. Amortismanlar ve tkenme paylar
7. Finansman giderleri
Sat
Maliyeti
Kar
Sat
Fiyat

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
AmortismanOluturan Nedenler
Sabit varl
klar
n deer kay
plar
na neden olan
ba
ka bir deyile amortismanolu
turan iki e
vard
r. Bunlar,
Fiziksel (Maddesel)Amortisman;
Sabit deerlerin kullan
lmas
ndan kaynaklanan
eskime ve y
pranmad
r. Maddesel amortismana
rnek olarak, kullan
m sonucu y
pranma, tabii
y
pranmayverebiliriz.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
levsel (Foksiyonel) Amortisman;
Teknolojik eskime (demode olma) veya
yetersizlie balolarak ortaya
kar. rnein;
bir makina artan istemi kar
layacak kapasiteye
sahip deilse yetersiz duruma gelecektir.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
AMORTSMAN Y NTEMLER
Sabit
varl
klarda
meydana
gelen
deer
kay
plar
n
n dnemler itibariyle hesaplan
p, ilgili
dnemin
giderleri
aras
na
kat
lmas
na
amortisman ay
rma ilemi denir.
Sabit varl
klar
n maliyetinin dnem sonlar
na
amortisman tutarolarak saptanacak deerin
belirlenmesinde
u hususlar rol oynar.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Amortisman matrah (M): Sabit varl

n elde
edilmesi iin yap
lan tm demeler ve giderlerdir.
Kal
nt veya hurda deeri (H): Sabit varl

n
kullanma sresinin sonunda varsa ta
d
parasal
deerdir.
Amortisman dnemi (n): Sabit deerin kullanma
sresidir. Sabit deerlerin niteliklerine gre deien
bu sre amortisman paylar
n
n veya yzdelerinin
belirlenebilmesi iin gereklidir. Szkonusu sre, y
l,
ay, gibi zaman dnemleri, faaliyet dnemleri veya
al
ma saatleri yada retim birimleri olabilir.
Amortisman oran (r): Amortisman pay
n
n
bulunabilmesi iin ekonomik deere uygulanan
orand
r.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
lkemizde
amortisman
mevzuu
Kanunumuzun
(V.U.K.)
313.
a
klanm
t
r.

Vergi
Usul
maddesinde

V.U.K. madde 313: iletmede bir y

ldan fazla
kullan
labilen ve y
pranmaya, a
nmaya, veya k
ymetten
dmeye maruz kalan gayrimenkullerle, gayrimenkul
gibi deerlenen iktisadi k
ymetlerin; alet, edevat,
mefruat, demirba ve sinema filmlerinin deerlemeye
ilikin kanuni esaslara gre tesbit edilen deerlerinin,
amortismana tabi tutulmasgerekmektedir.
V.U.K. madde 314: A
nmaya ve y
pranmaya maruz
kalmad
klariin boarsa ve araziler, amortismana tabi
tutulmamaktad
r.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Y
ll
k amortisman tutarlar
n
n belirlenmesi
amac
yla
deiik
amortisman
yntemleri
uygulanmas
na kar
n burada V.U.K.nunda yer
alan
amortisman
yntemleri
zerinde
durulacakt
r. Bunlar,
1. Normal (dorusal) amortisman (V.U.K. madde.
315),
2. Azalan bakiyeler zerinden amortisman (V.U.K.
mkerrer madde 315),
3. Madenlerde amortisman (V.U.K. madde. 316),
4. Olaanst (fevkalade) amortisman (V.U.K.
madde. 317).

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Normal (Dorusal) Amortisman Yntemi
Basit
oluu
nedeniyle,
projelerin
ekonomik
tasar
mlar
nda, pratik hesaplamalarda bu yntem
kullan
lmaktad
r. Burada sabit varl

n maliyeti
mrne eit olarak da
t
l
r. Bylece y
ll
k
amortisman tutar
, sabit deerin elde edilme
maliyeti (M) (maliyet+giderler), varsa hurda deeri
(H) dldkten sonra sabit deerin ekonomik
mrne (n) blnmesiyle hesaplan
r.
Y
ll
k amortisman tutar=
A=

Amortisman matrah
- Hurda deeri
Sabit varl

n mr
M -H
n

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
lkemizde
normal
esaslar
V.U.K.
a
klanmaktad
r.

amortisman
uygulama
315.
maddesinde

V.U.K. madde 315: Mkellefler amortismana

tabi duran varl
klar
n %20yi a
mamak
kouluyla serbeste tesbit ettikleri oranlar
zerinden amortismana tabi tutarlar. Ancak
binalar ile %20nin zerinde bir oranla
amortismana tabi tutulacak maddi duran
varl
klar, Maliye Bakanl
taraf
ndan tesbit ve
ilan olunan oranlar zerinden amorti edilir.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
rnein; 3,200,000 TLye sat
n al
nan, 5 y
l
mr olan ve 5. y
l sonunda da hurda deerinin
200,000 TL olacatahmin edilen bir makinan
n
y
ll
k amortisman tutar
(A);
3,200,000 - 200,000
A=
600,000 TL/y
l
5

olur. Bu durumda, y
ll
k amortisman oran(r),

1
r = 0.20
5

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Sz konusu makinan
n normal amortisman
yntemine gre y
ll
k amortisman paylar
Tablo de gsterilmektedir.
Y
llar

Amortismana Tabii Miktar

Amortisman Oran

Amortisman Tutar

3,000,000

0.20

600,000

3,000,000

0.20

600,000

3,000,000

0.20

600,000

3,000,000

0.20

600,000

3,000,000

0.20

600,000

Hurda Deeri

200,000

Toplam

3,200,000

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Azalan Bakiyeler zerinden Amortisman Yntemi
Bu yntemde, sabit varl

n maliyeti, ilk y
llarda daha
yksek paylarla, hizmet sresi sonlar
na doru ise daha
dk paylarla da
t
l
r. lkemizde kalanlar zerinden
amortisman uygulama esaslarV.U.K. mkerrer madde
315de a
klanm
t
r.
V.U.K. mkerrer madde 315: Bilano esas
na gre
defter tutan mkelleflerden dileyenler amortismana tabi
duran varl
klar
nazalan kalanlar zerinden amortisman
yntemiyle amorti edebilirler

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Bu yntemde,
Her y
l amortismana esas olan deer, bir nceki
y
la ait amortisman
kar
larak elde edilir.
Amortisman oran
, %40gememek zere normal
amortisan oran
n
n iki kat
d
r.
Amortisman
sresi, normal amortismanda ki
srenin ayn
d
r.
Srenin son y
l
na devredilen bakiyeler o y
l
tamamen yok edilir.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Kalan deer zerinden amortisman paylar
n
n
hesaplanmas
Y
llar

Amortismana Tabii Miktar

3,000,000

0.40

1,200,000

1,800,000

0.40

720,000

1,080,000

0.40

432,000

648,000

0.40

259,200

388,800

388,800

Hurda Deeri

Toplam

Amortisman Oran

Amortisman Tutar

200,000

3,200,000

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Madenlerde Amortisman (Tkenme Amortisman
)

Tkenme, mineral, petrol, kereste gibi doal

rezervlerde meydana gelen azalmad
r. Bir bak
ma
amortismana benzer. Fark
, tkenen mal, yer
deitirilip sat
lmasnedeniyle deer kaybederken,
amortismanayr
lan
mal, sat
lacak mal
n retimi
s
ras
ndaki a
nma, y
pranma ve eskimeden dolay
deer kaybeder. Msade edilen tkenmeden dolay
geri al
nan para tkenebilir mallar
n arat
r
lmasve
gelitirilmesinde kullan
l
r. Ayn
, amortisman
n yeni
yat
r
mlarda kullan
lmasgibi.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
irketlerin mineral yat
r
mlara
s
ndan en nemli
avantajlar
ndan biri de tkenme amortisman
n
n nakit
ak
zerindeki etkisidir. Bu tkenme amortisman
,
mineral reticilerine dier endstrilerde olmayan
genibir gelir vergisi indirimine izin vermektedir. Bu
indirimler madencilik sektrndeki nakit ak

n
nemli bir ekilde artt
rmaktad
r.
Madencilik
sektrnde
gelimi birok
lkede
madenlerde amortismanla ilgili yasal dzenlemeler
bulunmaktad
r. lkemizde de tkenme amortisman
Vergi Usul Kanununun 316. Maddesinde ele al
nm
t
r.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
V.U.K. madde 316:
letme sebebiyle iindeki
cevherin
azalmas
ndan
dolay maddi
deerini
kaybeden madenlerin ve taocaklar
n
n imtiyaz veya
maliyet bedelleri, ilgililerin, mracatlar zerine
bunlar
n byklk ve mahiyetleri gznnde tutulmak
ve her maden veya ta ocaiin ayrayrolmak
zere Maliye ve Sanayi Bakanl
klar
nca belli edilecek
nispetler zerinden yok edilir.
Maden sahiplerinin amortisman ay
rabilmeleri iin
ncelikle cevher istihsalinne balamalarve yap
lacak
bavuruya gre ilgili bakanl
klarca belirlenecek
amortisman oran
ndikkate almalargerekir.

AMORT
SMAN ve TKENME
AMORT
SMANI
Fevkalade (Olaanst) Amortisman
Fevkalade (Olaanst) amortisman, V.U.K.nun 317.
maddesine gre, zel bir durum olarak;
Doal (yang
n, deprem, su basmasgibi afetler),
Teknik (yeni bulu
)
Ekonomik (zorlay
cal
ma)
nedenlerle deer kayb
na uram
maddesel veya
maddesel olmayan sabit deerler iin uygulan
r.