KUMST

EEN ALGEMEEN GELLUSTREERD

EN ARTISTIEK WEEKBLAD
ONDER HOOFDREDACTIE VAN N. H. WOLF

BUREAU VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE

VALERIUSSTRAAT 61 - AMSTERDAM
PRUS 15 CENTS.

Open Brief
aan de Stempelsnijders en Beeldhouwers
in Nederland.
Amsterdam, 2 O c t . 1913.

E n toch, er is in de laatste jaren, ook ten onzent,

zveel gebeurd, dat de gelegenheid, om minstens n
fraaie, symbolieke penning per jaar te maken, niet behoefde te worden gezocht maar zich als het ware vanzelf aanbood. H e b t gij de gelegenheid ooit aangegrepen ?
E n zoo ja, wat hebt gij er van terechtgebracht ? W a t

Mijne Heeren,
Hooggeachte Kunstenaars !
Gij zult mij moeten toestaan, dat ik bij openbaar
schrijven in dit blad mij tot u wend. Ik w i l u namelijk
op iets wijzen, dat gij wel wt, maar waarvan gij
blijkbaar geen notitie neemt. E n waarvan gij, stempelsnijders vooral, wel zeer zeker notitie behoordet te
nemen, omdat het u en uwe kunst ten goede zou kunnen komen, daar gij er immers veel van zoudt kunnen
leeren en uw kunst nog gn aanmerkelijke hoogte
heeft bereikt. Ik bedoel: de tentoonstellingen en veilingen van munten, die in ons land, met name te A m sterdam, en inzonderheid door de heeren Schulman,
worden gehouden, en waar gij steeds door eene afwezigheid schittert.
Dit is iets dat opvalt.
G i j , Nederlandsche stempelsnijders, met een zeer
enkele uitzondering, hebt in de laatste vijftien jaren
niets geleverd dat als kunstwerk uitblinkt. G i j hebt
konventioneele koppen en konventioneele lauwer- en

Keerzijde van de plaket.

Ieder deelnemer kreeg het wapen van zijn land, of de buste van zijn
vorst, of een embleem aan de keerzijde, meestal ook met de vermelding der namen der vertegenwoordigers van het land.
Bovenstaande plaket was voor de Perzische gedelegeerden.

Tony Szirmai en uitgereikt aan de deelnemers der Konferentie.

Politieke gebeurtenissen ? . . . W l zijn er vele, die

den menschen interesseeren, immers de politieke karikatuur wordt geregeld genoten : dag- en weekbladen
geven als om strijd op de personen en de gebeurlijkheden
van den dag betrekking hebbende prenten, die door de
knapste teekenaars van ons land voor hen geteekend
worden.
Maar gij, stempelsnijders, die toch op politiek gebied
zoo n ruim arbeidsveld vr u zoudt hebben, van u
hoort men nooit iets, evenmin als van opdrachten van
dien aard u gegeven.
G i j zult zeggen: wij zelf kunnen niet voor opdrachten zorgen; dat wij ze niet krijgen is niet onze
schuld". Maar toch zijt gij schuld daarvan voor een

olijftakken geboetseerd, maar karakteristieks liet gij ons

maar zeer weinig zien. V a n symboliek, van knappe
kompositie zijn maar zeer weinig penningen die gij
maaktet opmerkenswaard; en hoe weinig gebeurtenissen wist gij zelfs aan te grijpen om die door een
penning te gedenken en te vereeuwigen.

hebt gij, als wij het nagaan, eigenlijk wel voor fraais
gemaakt ? D e kroningspenningen en plaketten, ze
waren een-en-al konventie. D e huwelijkspenningen:
leelijke konventie. D e geboorte van prinses Juliana, het
zilveren jubileum van de Koningin-Moeder, de eerste
verjaardag van de Prinses, het herstel van de Koningin
na een langdurige z i e k t e , . . . ik noemde eenige voor het
Nederlandsche volk belangrijke gebeurtenissen aangaande het vorstenhuis. D e vredeskonferenties, de opening van het Vredespaleis, al de vredes-kongressen, al
de overige belangrijke kongressen die in de laatste jaren
in ons land zijn gehouden ? . . . Niets, of nagenoeg niets,
hebt gij door een penning voor het nageslacht bewaard.

Medalje op den V r e d e van Nijmegen (1679). O p de voorzijde een gezicht op de stad Nijmegen met het fort
Knotsenburg en op den voorgrond verschillende gezanten die elkaar begroeten. O p de keerzijde de V r e d e , omringd
van de wapenschilden der vredesluitende staten.

M e d a l j e o p d e n V r e d e van Tilsit(1807).
Voorzijde: de bustes der vorsten
der vredesluitende staten: Napoleon,
Alexander III van Rusland en Friedrich W i l h e l m III van Pruisen.

Medalje op den V r e d e van Utrecht (1713).

Voorzijde : de V r e d e sluit den T e m p e l van Janus,
aan welks deur twee krijgers zijn vastgeklonken.

Keerzijde van de medalje op den V r e d e

van T i l s i t : de G o d van N i m e n rust op
zijn urn en houdt een model van het
gebouw, waar de vrede geteekend
werd, in zijn hand.

Medalje op den V r e d e van Westminster (1654). V o o r z i j d e : twee amazones, die de republieken Groot Brittanni
en de Nederlanden voorstellen, met de wapenschilden van beide landen. O p de keerzijde : een zeilschip, door de winden
voortgedreven, doorklieft de zee. Daarboven een Faam die de bazuin blaast.

Spotpenning op den Vrede van

Utrecht (1714).
Men zie hiervoor den Open Brief.
Keerzijde van de medalje op het
Heilig Verbond : de wapens der vier
landen op wolken gedragen. Bovenaan
de Turksche Halve Maan.

Medalje op het Heilig Verbond tusschen Duitschland, Polen, Rusland

en Veneti tegen de Turken (1684).
Op de voorzijde de buste van Jan 111
Sobieski, koning van Polen.

Medalje op den Vrede van

Rijswijk (1697).
Voorzijde; een doorboorde
trommel met opschrift.

Medalje op den Vrede van Utrecht (1713), geslagen

op order van de Staten van Friesland,
Uitermate zeldzaam voorkomend.

Keerzijde van de medalje

op den Vrede van Rijswijk :
een hoorn van overvloed
boven ein mand met een
gat; en opschrift.


zeer groot deel, omdat wat o n b e k e n d is onbemind" is.
U w kunst is niet voldoende bekend, gij wekt er zelf
niet genoeg belangstelling voor. O p tentoonstellingen
komt gij niet uit, naar tentoonstellingen van anderen gaat
gij niet kijken. H o e wilt gij dat het groote publiek in u
en uw kunst zal belangstellen, als het uw kunst niet
kent en u evenmin? W a a r leest men uw namen, en
wanneer? W a a r zijn de boeken, waar de catalogi, waarin uw werk beschreven staat en afgebeeld?
Gij klaagt wel over de weinige belangstelling die
m e n " het groote publiek heeft voor uw kunst.
Maar gij weet wel dat dit niet altijd zoo geweest is.
T w e e tot drie eeuwen geleden was, ten onzent vooral,
de belangstelling in penningkunst zeer groot. Geen gebeurtenis van eenige beteekems, of de numismatiek
weet er een medalje op aan te wijzen. E n hoe werden
deze uitgevoerd! H o e schitterend de kompositie meestal, hoe geestig de gedachte, en bovenal wat uitnemende techniek! Doordat de medaljeerkunst toen zoo hoog
stond, werden de kunstenaars er om bewonderd; en
vanzelf sprekend is, dat het publiek en vooral; dat
de vorsten, de machthebbenden, de autoriteiten, er belangstelling voor hadden. Daardoor kon de medaljeerkunst bloeien, daarvan profiteerden de kunstenaars.

Medalje op de overwinning van admiraal De Ruijter

te Chatham en den daarop gevolgden Vrede van
Breda (1667).

Gij weet dat even goed als ik, mijne heeren stempelsnijders en beeldhouwers, die immers de aangewezen personen zijt om ten onzent de medaljeerkunst
hoogerop te voeren. Maar wat doet gij om uw gezichtsveld uit te breiden, wat dot gij om inspiratie op te
doen ? . . . Ik zie u niet op de plaatsen waar gij zoudt
vinden wat gij noodig hebt. Ik mis u steeds ik schreef
het meermalen op de tentoonstellingen bij den heer
Schulman, waar gij de meesterstukken van uw kunst
door de eeuwen heen geregeld vindt. Daar is en dit
gaf mij aanleiding u dezen brief te schrijven thans

10
eene verzameling vredespenningen, die niet alleen nig
is in de wereld, zoo kompleet en zoo fraai is zij, maar uit
kunstoogpunt z belangrijk, dat ik het noodig vond u
te waarschuwen. G i j vindt er de werken van, ik mag
wel zeggen alle medailleurs der wereld, die op den
vrede een medalje hebben gemaakt of op personen of
gebeurtenissen die met den vrede of vrede-stichtingen

Medalje op de hernieuwing van het Vredesverdrag van Frankrijk met Zwitserland (1663).
Voorzijde: Lodewijk X I V met den Dauphin
teekent het vredesverdrag met de afgevaardigden
der Zwitsers, staande rondom het altaar

in betrekking hebben gestaan. Gij vindt er over de 1 3 0 0

penningen, waaronder van de allerfraaiste en de allerzeldzaamste, alle geslagen ter gelegenheid van eene
vredesgebeurtenis. Indien gij deze verzameling gaat
zien, zult gij uw gezichtsveld wijd verruimen, zult gij
uw inspiratie scherpen. Indien gij een catalogus aanvraagt, zult gij een en ander vooraf kunnen bestudeeren.
Die catalogus op zichzelf is reeds een kunstwerk van
samenstelling, een dik boek vol belangwekkende bizonderheden op historisch en kunsthistorisch gebied,
waarvoor gij den heeren Schulman erkentelijk zult zijn,
want zij zullen hem u op uw verzoek met het meeste
genoegen toezenden.
E n koopen behoeft gij geen stuk, geen penning! D e
heeren Schulman voelen zich reeds beloond als gij
komt kijken, als gij belangstelling toont voor uw eigen
kunst. V a n die belangstelling 't is treurig het te
moeten zeggen, is tot heden nog nit iets gebleken. E n hoe wilt gij dan belangstelling van anderen
vragen voor uw kunst?
K o m , heeren stempelsnijders en beeldhouwers in
Nederland, toont dat gij wat anderen voor uw kunst
doen weet te waardeeren ! Toont zelf ook een beetje
belangstelling, en tracht ze dan bij anderen op te
wekken. A l wat gij doet voor de numismatiek, doet
ge voor uw eigen kunst.
A . s . Donderdag en Vrijdag, 9 en 1 0 October, is
de tentoonstelling.
N. H.

WOLF.