DRAGO DEDI

Galerija Centar | mart 2012

SLIKA KAO UPITNOST BIA

Napomene o slikarstvu Draga Dedia
Zaponimo sa negativnim odreenjem na koje nam ukazuju filozofi
umjetnosti, da ... nikakvih znaenja vie nema, udara se glavom o Bie
sa odsutnim znaenjem, upuujui ovim na vladavinu oznaitelja kao
dominantnu poziciju savremene umjetnosti. Za likovnu poetiku Draga Dedia
moe se napisati upravo suprotno: znaenje Bia jeste neupitno, a nain da
se ono odgonetne jeste u jeziku slike, koji poput mita, govori i neto bitno
iskazuje. to nam to bitno Dedieva slika, svojom sloenom plastikom
i hromatskom strukturom saoptava? Jezik Dedieve slike najpreciznije
se moe definisati pojmom metafiziki realizam, ije znaenje upuuje na
postupak koji likovnom teksturom smjera ka drugoj realnosti (doslovno gr.
meta ta fisika: iznad/iza prirode). Ovaj se smjer uspostavlja, u ravni formalnih
i hromatskih istraivanja slike, za koje smo utvrdili da jezikom mitskih slika
saoptavaju istinu bivstvujueg. Saglasno etimolokom polazitu termina
(gr. Mythos, pria) Dedi je usmjeren na likovno pripovijedanje o onome
to je nepromenljivo, arhetipski istinito, otuda isto-vjetno: Kad ovjek u
snu zatvori svoje spoljne, tjelesne oi, njegova dua u snu vidi istinu. Jer
se zajednika osnova mita i umjetnosti koju ine zaokruenost i ukidanje
protoka vremena, radi izazova vjenog i priziva metafizikog vremena,
nalazi s one strane racionalnosti i naunog govora. A i za tvorca ovoga
likovnog jezika, Draga Dedia, moe se primijetiti, saglasno naelima ove
poetike, da se protivi svakom jeziki i likovno konvencionalnom iskazivanju
misli, koje zamenjuje najee zaumnim miljenjem u osobenim verbalnim
slikama, koje, poput njegovog slikarstva, zahtevaju trud da bi bile simboliki
deifrovane. Otuda se ona fundamentalna struktura koja odreuje sutastvo
Dedievog slikarskog postupka, svagda nahodi u odnosu prema metafizikoj
irealnosti (ili: onirikoj realnosti) i ini prisutnim arhetipske forme koja se u
njegovim slikama, po definiciji, nahode. Ako je, slijedei Junga, simbol slika
koja je u stanju da najblie oznai najasno nasluenu prirodu Duha i da
razumijevajui simbol, uspijevamo doivjeti univerzalno (Elijade), onda
iz ovoga slijedi da znaenjska analiza slikarstva Draga Dedia metodoloki
nuno mora polaziti od razumijevanja temeljnih mitskih/religijskih (psih.
arhetipskih) simbola iji likovni odnosi konstituiu bie njegove slike i tvore
njenu osnovnu vrijednost. Dekonstrukcija oblika Dedieve slike upuuje
na precizno definisane geometrijeske forme: sfairos/kugla, krug, elipsa
ili spirala, koji postaju nosiocima najdubljih simbolikih ili metafizikih
znaenja slike. Ovi dominantni nosioci monumentalnih figuralnih relacija
u njhovim mnotvenim modifikacijama i meusobnim relacijama, upuuje
na in kosmikog sjedinjenja kao ponavljanja iskonske hijerogamije (Svetog
braka) neba i zemlje iz kojega proishodi stvoreno bie. Ova fundamentalna
makrosemantema (resp.: arhetipski simboli Nastanka i Zaea, Erosa kao
libidinoznog nagona iz koga ivot proishodi) Dedievog slikarstva u razliitim

semantikim relacijama implicira kategoriju Velike majke, koja je na slikama

prisutna u oblicima koji ovu povezuju sa prvim naelom (materia prima):
zemljom, vodom, drvetom ili mjesecom. A ako se fenomen pokazuje kao
lice ili lik, onda nam svojim plastikim odnosima uvijek sugerie upitnost
konfliktnog traenja u kome vrhuni pitanje o sopstvu ili identitetu. Rijeju,
Dedievo slikarstvo nas ne dovodi jedino do bitne upitnosti koja za predmet
ima sopstveno bivsto, nego nam i odgovara na pitanje proishoenja
(: odakle dolazimo), simbolikog postojanja sopstvenog bivstva, ijom
refleksijom, posredstvom slike, poniremo do njegovih najdubljih slojeva.

PREVRNUTA HARMONIJA, 1994, ulje na platnu, 81x65 cm.

Prof. dr Sinia Jelui

___________________ Drago Dedi

POVRATAK MOGA SNA, 1990, ulje na platnu, 130x97 cm.

TRON MONIH, 1988, ulje na platnu, 92x73 cm.

___________________ Drago Dedi

IZVINJENJE, 1992, ulje na platnu, 65x54 cm.

PRERIJA, 1990, ulje na platnu, 73x60 cm.

___________________ Drago Dedi

EKANJE REDA, 1995, ulje na platnu, 65x54 cm.

SASTANAK, 1995, ulje na platnu, 65x54 cm.

___________________ Drago Dedi

GOMILA PROLOSTI, 2001, ulje na platnu, 73x60 cm.

ROACI, 2007, ulje na platnu, 73x60 cm.

___________________ Drago Dedi

DODIRI STRAHA, 2009, ulje na platnu, 73x60 cm.

BJEKSTVO ISTINA, 2012, ulje na platnu, 73x60 cm.

BIOGRAFIJA
Drago Dedi, roen je (1937) u Orahovu
kod Podgorice. Osnovnu i srednju kolu
zavrio u Podujevu, gimnaziju zapoeo
u Titogradu, a maturirao je u Prizrenu. U
Titogradu je studirao na Elektrotehnikom
fakultetu, odlazi na odsluenje vojnog
roka, a zatim nastavlja studije u Beogradu.
Otpoeo je da se napaja umjetnou,
bavi se slikarstvom, poezijom, prozom,
pozoritem, odlazi (1967) za Pariz,
gdje nastavlja intenzivno da stvara na
slikarskom planu. Svoje prvo likovno
predstavljanje imao je (1973) na grupnoj
izlobi u uvenoj galeriji Lambert u
centru Pariza na ostrvu Sen Lui. Od tada
permanentno slika i izlae samostalno i
grupno u Francuskoj i svijetu, a posebno
na poznatim salonima: Salon ACAM, Salon d'Automne, Figuration Critique,
Salon d'Hiver, Salon des Artistes Indepedants, Salon de Mai, Salon Societe
Nationale des Beaux Arts, Salon Comparaisons, Salon Societe des Artistes
Francais, Salon Fantastique, Salon des Grands et Jeunes d'Aujourd'hui. Do
sada je priredio trideset samostalnih a uestvovao je na gotovo tri stotine grupnih
i kolektivnih izlobi u Francuskoj i inostranstvu. Dobitnik je veeg broja nagrada
i priznanja za likovno stvaralatvo. Djela mu se nalaze u mnogim galerijama,
muzejima i privatnim kolekcijama, Francuskoj, Engleskoj, Njemakoj, Libanu, Koreji.
lan je Maison des Artistes (1977) i Udruenja likovnih umujetnika Crne Gore
(1983). Due period je lan organizacinih komiteta Salon d'Automne i Figuration
Critique. Stalno ivi i stvara u Parizu a povremeno i u Budvi.

NAGRADE I PRIZNANJA
1977. Mention speciale, Salon de l'ACAM, Brecey. (France)
1978. Mention speciale, Salon d'Avignon, Avignon. (France)
1978. Prix du Consell General, Salon de l'ACAM, Brecey. (France)
1979. II Voix du Public, Salon de Cean, Cean. (France)
1979. Medaille d'Argent section Beaux Arts de l'Academie Internationale de Lutece, Paris.
1980. Medaille d'Argent, International Art Exposition 1980, New York.
1983. Medaille de Vermeil, International Art Exposition 1980, New York.
1985. I er Grad Prix, II Concours International d'Arts Plastiques, Touluse. (France)
1985. Prix du Public, l'Exhibition Honoris Cosa Summer's, Londres. (Angleterre)
1997. Prix MARIN, Salon d'Automne, Paris.
1998. Medaille d'Argent, Merite et devouement Fracais, Paris.

SAMOSTALNE IZLOBE
1974. MITRY MORY, Gradska atelje-galerija. (Francuska)
1975. PARIZ, Galerija 70.
1977. PARIZ, Galerija Univerzitet.
1978. HERCEG NOVI, Galerija Josip Bepo Benkovi.
1978. TITOGRAD, Umjetniki paviljon.
1980. PARIZ, Galerija Univerzitet.
1984. LONDON, B.H. Corner Gallery.
1986. LONDON, B.H. Corner Gallery.
1986. AIX EN PROVENCE, Kongresna palata. (Francuska)
1987. PARIZ, Galerija Agartha.
1987. PARIZ, Grand Palais. (Figuration Critique).
1989. PARIZ, Galerija J. P. Haik.
1989. PARIZ, Grand Palais, (Figuration Critique).
1992. ST. VRAIN, Galerija Eptagone. (Francuska)
1992. PARIZ, Banka Societe Generale.
1992. PARIZ, Grand Palais. (Figuration Critique).
1993. PARIZ, Espace Cevennes.
1993. PARIZ, Grand Palais. (Figuration Critique).
1993. PARIZ, Galerija Jugoslovenskog kulturnog centra.
1998. SAARBRUCKEN, Kulturfoyer. (Njemaka)
1999. PARIZ, Galerija Jugoslovenskog kulturnog centra.
1999. KOTOR, Galerija Stari Grad.
1999. IGALO, Galerija Instituta Dr Simo Miloevi.
1999. BUDVA, Moderna galerija.
1999. TIVAT, Galerija ljetnjikovac Bua Lukovia.
1999. BAR, Galerija Velimir Lekovi.
2000. PODGORICA, Galerija Doma omladine Budo Tomovi.
2000. PARIZ, Le Toit de la Grande Arche.
2007. PARIZ, Maatgallery.

KONTAKT

Drago Dedi
Topliki put 8B
85310 BUDVA
Crna Gora
Telefon: 00 382 33 456 137
GSM:00 382 67 476 736
E-mail:dedic_drago@yahoo.fr
www.drago-dedic.com

Drago Dedic, Artist peintre

96. rue dAlleray
75015 PARIS
France
Telefon/Fax: 00 33 1 48 28 88 35
GSM:00 33 6 86 26 40 73

www.csucg.co.me
Drago Dedi | Galerija Centar | Njegoeva 2, Podgorica
Izdava: Centar savremene umjetnosti Crne Gore
Za izdavaa: Milenko Damjanovi
Tekst: Sinia Jelui
Tehnika realizacija izlobe: Sava Radevi, Rajko Raievi
Tira: 150
Dizajn i tampa: DPC, Podgorica
mart 2012