PREDGOVOR

Predmet Fundiranje predaje se u VII-smestru na konstruktivnom smeru

Graevinskog fakulteta u Subotici, i zajedno sa nastavnim predmetom Mehanika tla
u V-semestru i Osnove funiranja u VI-semestru, predstavlja jedinstvenu celinu u
okviru izuavanja praktine oblasti Geotehnike. Osim pomenutih predmeta, za
praenje i savladavanje nastavnog gradiva iz predmeta Fundiranje, potrebno je
osnovno znanje iz predmeta Statika konstrukcija i Otpornost materijala.

Osnovna svrha predmeta Fundiranje kako je koncipiran na Graevinskom fakultetu

Subotici je da studente upozna sa postupcima reavanja problema interakcije
nadzemne konstrukcije, temeljne konstrukcije i temeljnog tla.

U okviru klasinog pristupa, kako u Mehanici tla tako i u Fundiranju, problemi

nosivosti i pomeranja su razmatrani odvojeno. Stim u vezi, problemi nosivosti
temelja, bonog pritiska na potporne konstrukcije i stabilnosti analizirani su
metodom granine ravnotee ili metode teorije plastinosti, a problemi sleganja i
pomeranja metodama teorije elastinosti i jedno-dimenzionalne deformacije. Sa
razvojem i dostupnou raunara i softvera, uproen i esto nerealan pristup se
moe zameniti numerikim metodama koje vode rauna o konstitutivnim vezama u
tlu i kompatibilnosti pomeranja izmeu temelja i tla ili konstrukcije, temelja i tla.

Fond asova, nivo postojeeg znanja i potreba za praktinu primenu, opredelili su

sadraj predmeta na elementarnom nivou. Zbog toga su u okviru nastavnog gradiva,
analizirani samo jednostavni problemi, u kojem se tlo kao deformabilna sredina
tretira na vrlo uproen nain, kao sistem linearno elastinih opruga (Vinklerov
model) ili neto sloenije, kao model linearno-elastinog polu-prostora. Kod oba
modela, zbog linearne veze izmeu napona i deformacija vai princip superpozicije ili
nezavisnosti dejstva. Bez obzira na velik broj komercijalnih softvera, razvijenih za
reavanje problema u fundiranju, u predavanju nisu zanemarena postojea analitika
reenja. Naime, analitika reenja su alat za kontrolu numerikih postupaka i nain
da se razume fizika sutina problema i da se jasno sagledaju pretpostavke na kojima
se zasniva proraunski model, kako bi se on mogao kritiki primenjivati u praksi.
Insistiranje samo na softveru bez razumevanja i bez sposobnosti da se rezultati
kritiki verifikuju, ne vode ka sigurnom, racionalnom i ininjerskom reenju.

U okviru predavanja su analizirani samo jednostavni praktini sluajevi, u kojem

figuriu temeljne grede, ipovi ili ravanski problemi, koje student moe vrlo lako i
brzo reiti bez korienja specijalnih kompjuterskih programa. Poto se zbog vrste
problema koriste numeriki postupci, studenti se upuuju na korienje raunarskog
programa EXCEL koji je sastavni deo Microsoft office-a na svakom PC-raunaru.

U predmetu se koristi metoda konanih razlika (skraeno MKR), kao uobiajen

postupak reavanja diferencijalnih jednaina u ininjerskoj praksi. Kod linijskih i
povrinskih nosaa, u MKR se u svakoj vornoj taki diskretizacije pojavljuje jedna
nepoznata (ugib), to rezultuje relativno malim brojem algebarskih jednaina koje se
mogu lako reavati.

Treba istai, da izmeu ostalog, postoji i drugi, znatno moniji i fleksibilniji metod,
koji se naziva metoda konanih elemenata (MKE). Meutim, kod ove metode, u
vornim takama se pojavljuje vei broj nepoznatih. Kod linijskih nosaa 2 (ugib i
nagib) a kod povrinskih 3 (ugib i dva nagiba), to znaajno poveava obim