Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

Material para
a formacin profesional inicial
Familia profesional IFC Informtica e comunicacins

Ciclo formativo CM Sistemas microinformticos e redes

Grao Medio

Mdulo profesional MP0223 Aplicacins ofimticas.

Unidade didctica UD024 Novas tendencias

Actividade A02 Deseo en 3D.

Autores
Javier Abelln Ferrer

Nome do arquivo CMIFC01_ MP0223_V002402_UD024_A02_Deseo_3D.doc

2015 Xunta de Galicia.

Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria.
Este traballo foi realizado durante o proxecto de formacin de FP (PFFP)( L1421006 Aplicacins
didcticas das impresoras 3D ) no centro IES A Pinguela centros dependente da Consellera de
Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria e ten licenza Creative Commons BY-NC-SA
(recoecemento - non comercial - compartir igual). Para ver unha copia desta licenza, visitar a ligazn
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/es/.

Pxina 1 de 37
ndice

1. Ficha tcnica................................................................................................................3
Contexto da actividade...................................................................................................................... 3
Ttulo da actividade............................................................................................................................ 4
Resultados de aprendizaxe do currculo............................................................................................ 4
Obxectivos didcticos e ttulo e descricin da actividade..................................................................4
Criterios de avaliacin........................................................................................................................ 5
Contidos............................................................................................................................................. 5
Actividades de ensino e aprendizaxe e de avaliacin, mtodos, recursos e instrumentos de avaliacin
........................................................................................................................................................... 6
2. A2. DESEO EN 3D.....................................................................................................7
2.1 Introducin 7
2.1.1 Actividade 7
Xustificacin....................................................................................................................................... 7
2.2 Actividade7
2.2.1 Ferramentas bsicas no deseo 3D 8
2.2.2 Procedementos bsicos en deseo 3D. 9
2.2.3 Plantexamento do primeiro modelo 3D. Os retos. 10
2.2.3.1 Reto 1. 12
2.2.3.2 Reto 2 15
2.2.3.3 Reto 3 19
2.2.4 Impresin no mundo real. 19
2.2.4.1 Estrutura feita polo software de laminado 20
2.2.4.2 Estrutura feita manualmente 24
2.2.5 Funcionamento dunha impresora 3D 25
2.3 Tarefas 27
2.3.1 Tarefa 1. Elaboracin de hipteses sobre o uso das ferramentas de programas de deseo. 27
2.3.2 Tarefa 2. Elaboracin de hipteses sobre o mellor procedemento usado para a elaboracin dun modelo 28
2.3.3 Tarefa 3. Elaborar un modelo 3D sinxelo. 28
2.3.4 Tarefa 4. Elaboracin dun deseo 3D tendo en conta as limitacins das impresoras 3D nun contexto real 28
2.3.5 Tarefa 5. Observacin do funcionamento dos motores e do extrusor nunha impresora 3D. 29
3. Materiais.....................................................................................................................29
3.1 Textos de apoio ou de referencia 29
3.2 Recursos didcticos 30
3.3 Recursos e medios 30
4. Avaliacin...................................................................................................................31
5. Conclusins...............................................................................................................33

Pxina 2 de 37
1. Ficha tcnica

Pxina 3 de 37
Contexto da actividade

Pxina 4 de 37
Mdulo Dura Dur Unidade didctica. Sesi Actividades Sesi
cin aci ns 50 ns 50
(h) n
MP0223. 240 UF1 UD01. Procesadores de texto I. 9 A01. Descripcin do entorno 3
Aplicacins Introduccin, formato, prrafo e
ofimticas. pxina. A02. Divisin dun documento nas partes 6
140 h
fundamentais.
168 s
UD02.Procesadores de texto II. 15 A01. Deseo e aplicacin de estilos 5
Estilos e combinacin de propios
correspondencia.
A02. Deseo de documentos modelo para 10
usar en combinacin de correpondencia.

UD03. Procesadores de texto III. 9 A01. Creacin formularios va procesador 9

Macros e formularios. de texto.

UD04. Procesadores de texto IV. 3 A01. Ferramentas relativas a seguridade e 3

Proteccin e seguridade. integridade

UD05. Folla de clculo I. 11 A01. Presentacin das ferramentas 6

Introduccin, tboas e tipos. habituais

A02. Datos, frmulas e celdas. 5

UD06.Folla de clculo II. Filtros. 9 A01. Bsqueda de informacin nun 9

conxunto amplo de datos.

UD07. Folla de clculo III. 9 A01. Creacin de grficas partindo de 9

Grficos. datos numricos.

UD08. Folla de clculo IV. 18 A01. Uso das funcins como parte de 9
Funcins. frmulas.

A02. Uso das funcins en problemas 9

complexos.

UD09.Folla de clculo V. Solver. 9 A01. Resolucin de problemas de 9

programacin lineal.

UD010. Folla de clculo VI. 18 A01. Obter informacin a partir dun 9

Tboas dinmicas, conxunto de datos de xeito manual..
consolidacins..
A02. Obter informacin a partir dun 9
conxunto de datos de xeito automtico..

UD011. Folla de clculo VII. 3 A01. Ferramentas relativas a seguridade e 3

Proteccin e seguridade. integridade

UD012. Bases de datos I. 6 A01. Descripcin do uso das bases de 3

Introduccin, tboas e tipos. datos e as suas ferramentas habituais

A02. Tipos de datos. 3

UD013. Bases de datos II. 18 A01. Bsqueda de informacin mediante 9
Consultas simples. consultas a unha tboa.

A02. Uso de agrupamentos nunha 9

consulta

UD014. Bases de datos III. 9 A01. Uso de varias tboas e as relacin 9

Varias tboas. Relacins.. que se establecen entre elas.

UD015. Bases de datos IV. 18 A01. Filtrado de informacin para obter 9

Consultas avanzadas. informacin de varias tboas.

A02. Filtrar e operar con datos de varias 9

tboas para obter informacin

UD016. Bases de datos V. 13 A01. Utilizacin de asistentes para a 3

Formularios e macros. creacin de formularios e macros

A02. Deseo e posta en marcha dunha 10

interface grfica

UD017. Bases de datos VI. 3 A01. Creacin de informes 3

Pxina 5 de 37
Ttulo da actividade

N Ttulo Descricin Duraci

n
A02 Deseo en 3D Tcnicas e procedementos bsicos para o deseo 3D 20
usando software especializado e, en caso de dispoer
dunha impresora 3D, aplicar o software de laminado e
imprimir o modelo

Resultados de aprendizaxe do currculo

Resultados de aprendizaxe do currculo Completo

RA1 - Manipula imaxes dixitais aplicando tcnicas bsicas de captura e edicin. Non

RA4 Ofrece apoio no uso de aplicacins e resolve as incidencias que se presenten. Non

Obxectivos didcticos e ttulo e descricin da actividade

Obxectivos especficos Actividade Descricin bsica Duraci

n
O2.1 Analizar a estructura tridimensional A02 Deseo en 3D Tcnicas e procedementos bsicos 20
do modelo para o deseo 3D usando software
especializado e, en caso de dispoer
O2.2 Aplicar as ferramentas especficas dunha impresora 3D, aplicar o
para resolver os problemas software de laminado e imprimir o
concretos modelo

Criterios de avaliacin

Criterios de avaliacin

CA1.1 Analizronse os formatos de imaxes.

CA1.2 Recoeceuse a necesidade dos formatos de compresin con perdas.
CA1.3 Realizronse capturas de pantallas
CA1.4 Realizouse a adquisicin de imaxes con perifricos
CA1.6 Analizronse aplicacins de edicin de imaxes.
CA1.7 Empregronse ferramentas de edicin de imaxe dixital.
CA1.8 Importronse e exportronse imaxes en diversos formatos.

Contidos

Contidos

Formatos de imaxes
Parmetros das imaxes: resolucin, nmero de cores e compresin.
Aplicacins de retoque fotogrfico
Axustes de imaxe e de cor
Uso de mscaras e capas
Aplicacin de filtros e efectos.
Importacin e exportacin de imaxes.
Uso de dispositivos de captura de imaxes.
Uso de dispositivos de impresin 3D

Pxina 6 de 37
Actividades de ensino e aprendizaxe e de avaliacin, mtodos, recursos e instrumentos de avaliacin
Qu e para qu
Actividade
(ttulo e descricin)
A02. Deseo en 3D.
Tcnicas e procedementos
bsicos para o deseo 3D
usando software especializado
e, en caso de dispoer dunha Tp2.2 Explicacin das tcnicas habituais de Ta2.2 Elaboracin de hipteses sobre o Selecciona as ferramentas
impresora 3D, aplicar o
software de laminado e imprimir
o modelo.
Tp2.4 Explicacin sobre a montaxe,
Cmo Con qu Cmo e con qu se Duracin
valora (sesins)
Profesorado Alumnado Resultados Recursos Instrumentos e
(en termos de tarefas) (tarefas) ou productos procedementos de
avaliacin
Tp2.1 Descricin por parte do profesor das Ta2.1 Elaboracin de hipteses sobre a Ante un modelo real capaz Vdeos explicativos das Proba prctica sobre 20
ferramentas bsicas nos programas de utilidade prctica das ferramentas as como de determinar a mellor ferramentas e os contidos e tarefas
deseo 3D. a sua aplicacin concreta prctica.. procedemento para procedementos bsicos. da actividade.
implementala.. Software de deseo 3D
Software de laminado. Proba prctica na que
modelado 3D mellor procedemento usado para a axeitadas para resolver cada o alumnado debe
elaboracin dun modelo 3D en concreto. (opcionalmente) escoller as mellores
problema especfico
Impresora 3D ferramentas e
Determina correctamente
elementos auxiliares que procedementos para
permitirn a sua posterior desear un modelo
impresn 3D 3D real.
Coece o funcionamento do
Ta2.3 Elaboracin dun modelo 3D sinxelo Traballo prctico
software de laminado.
evaluado mediante
Tp2.3 Explicacin do funcionamento dos Ta2.4 Elaboracin dun deseo 3D tendo en Coece o funcionamento lista de cotexo cunha
programas de laminado (Cura) e os errores conta as limitacins das impresoras 3D nun dunha impresora 3D, a sua rbrica na que se
mais habituais que aparecen entre o deseo contexto real. montaxe e tarefas de valorar curvas,
3D no ordenador e a impresin 3D na mantemento.. ngulos, soportes e
impresora elementos auxiliares
para a sua posterior
impresin.
Lista de cotexo dun
suposto prctico, de
eleccin de
maquinaria ou medios
apropiados, segundo
o procedemento de
rozado elixido
Ta2.5 Observacin do funcionamento dos Proba terica sobre
funcionamento e uso dunha impresora 3D motores e do extrusor nunha impresora 3D tipos de impresoras
as coma os formato de arquivos 3D mais 3D, materiais e
extendidos formatos de arquivos
3D
Pxina 7 de 37
2. A2. DESEO EN 3D
2.1 Introducin

2.1.1 Actividade

Xustificacin

O deseo do currculo da unidade formativa MP0223_22 Multimedia do mdulo

profesional MP0223 Aplicacins Ofimticas do ciclo medio CMIFC01 Sistemas
microinformticos e redes dispn nas orientacins pedagxicas a procura de software de
aplicacin adecuado para o contorno de explotacin, o anlise dos cambios e das
novidades que se producen no mercado de aplicacins informticas e a revisin e
implantacin de novas tendencias en tecnoloxas da informacin e da comunicacin
deixando a porta aberta a unha gran unidade didctica chamada Novas tendencias.
A da de hoxe as impresoras 3D son cada da mais accesibles para o mercado domstico
facendo posible que empresas e particulares dispoan dunha polo que resulta necesario que
o alumnado de informtica coeza as bases do seu funcionamento.
Do mesmo xeito que unha impresora tradicional pode verse dende dous puntos de vista
(fsico e lxico) as impresoras 3D tamn.
Nesta actividade abordaremos principalmente o aspecto lxico anda que nas ltimas tarefas
ser necesario tamn comprender a parte fsica.
No contexto do mdulo profesional MP0223 Aplicacins Ofimticas a impresora 3D un
medio necesario para imprimir o traballo realizado con software de deseo 3D.
Tradicionalmente neste mdulo estdase os procesadores de texto e sase a impresora
tradicional para imprimir o traballo. Resulta importante matizar este aspecto xa que a
maiora da xente pensa que a impresora 3D funciona soa sen necesidade de nada mais.
O principal obxectivo da actividade consiste en ser quen de manexar un software de deseo
3D tendo en conta as limitacins fsicas das impresoras 3D actuais. O software elixido nesta
actividade e o SketchUp que a pesar de ser un software privativo dispn dunha versin para
estudantes con todas as ferramentas necesaria. A eleccin de este software por encima de
outros libres e posiblemente mellores xustifcase polo pouco tempo dispoible para esta
actividade. O SketchUp est perfectamente integrado

2.2 Actividade
Para explicar e facer comprender esta actividade resulta necesario que o alumnado dispoa
dun modelo real. recomendable ofrecer un obxecto de tamao manexable para que o
alumnado poda comparar coa realidade. Na nosa experiencia os erros mais comns aparecen
cando o alumnado inventa un modelo. Nos primeiros momentos avanzan rpidamente pero
despois, debido a un deseo errneo, atopan situacins dificilmente resolubles facendo que
Pxina 8 de 37
 ou ben abandonen ou ben demanden moito tempo do docente. Na prctica resulta o mesmo
que intentar construir un edificio de moitas plantas sen planificar ou facer cimientos. Nos
primeiros momentos suben rpido pero chegado a un nivel non resulta posible continuar.
Os obxectos modelo que tern os alumnos poden ter mais ou menos complexidade tendo en
conta que cantas mais curvas mais complicado . Unha escaleira fcil, unha escaleira de
caracol complicado.
Como posibles ideas de obxectos sinxelos temos: a torre do ordenador, o teclado, o monitor,
a mesa e a cadeira, a propia aula, os armarios. A idea e conseguir algo que poidan observar e
medir.
O deseo 3D proporciona ferramentas avanzadas que non son obxectivo desta actividade,
case exclusivamente faremos referencias a ferramentas e procesos usados por artesns. De
feito sempre que poidamos faremos referencias a ferramentas y procedementos usados por
alfareiros ou obreiros da construccin que queren copiar un modelo ou seguir uns planos.

Dun xeito natural deben xurdir ferramentas que permitan xirar ou voltear o modelo, en
definitiva ferramentas que permitan mover, acercar e alexar, ou rotar o modelo no espacio.
o que fan os artesns cando queren estudiar un modelo.
Ademais tamn necesario engadir material modelo ou ben restarllo para pouco a pouco
ir modelando os vacos.

2.2.1 Ferramentas bsicas no deseo 3D

Outras ferramentas necesarias son as que permiten debuxar lias rectas ou curvas.

Como material auxiliar preparamos os vdeos que aparecen nos seguintes enlaces:
Orbitar: https://www.youtube.com/watch?v=7jK9_PieI2w
Rotar: https://www.youtube.com/watch?v=oAxQ7scN0bQ
Mover: https://www.youtube.com/watch?v=2l-2nuYxpbY

1 [CITATION Fig67 \l 3082 ]

Pxina 9 de 37
 Empuxar: https://www.youtube.com/watch?v=RW1pglqz2us
Dibuxar a man alzada: https://www.youtube.com/watch?v=UHQe6B5edfA
Dibuxar lias: https://www.youtube.com/watch?v=w5ZtpdNH2h0
Dibuxar polgonos: https://www.youtube.com/watch?v=Wlvxq7Rjg2c
Dibuxar rectngulos: https://www.youtube.com/watch?v=KQTKWsq_Dlc
Dibuxar crculos: https://www.youtube.com/watch?v=1EW9rPxCFjc
Equidistancia: https://www.youtube.com/watch?v=niXBhD0_TFY
Sgueme: https://www.youtube.com/watch?v=oNWfAXKwt-g

Tarefa 1. Nesta tarefa o alumnado atender s explicacins do profesorado e visualizar

os vdeos propostos para posteriormente formular individualmente ou por grupos hipteses sobre que
uso podera ter na prctica cada unha das ferramentas do programa de deseo.

2.2.2 Procedementos bsicos en deseo 3D.

Agora que xa temos as ferramentas bsicas explicamos os procedementos. Podemos
visualizar vdeos dun alfareiro realizando un modelo, ou un albail realizando un encofrado
para verter o cemento, nenos facendo un boneco de neve. En definitiva, calqueira
procedemento que amose como construir algo. O deseo 3D a un nivel bsico non vara
moito co que se ven facendo dende hai sculos.
En principio temos dous estilos que son compatibles. Por un lado podemos realizar un
modelado aditivo onde o modelo e un conxunto de pezas individuais acopladas unhas a
outras. Por outro lado o modelado pode ser sustractivo cando o modelo elabrase mediante
eliminacin de material. No deseo 3D dispoemos de dous ferramentas concretas para
estos procedemos, a ferramenta Empuxar e Sgueme.

Pxina 10 de 37
 2

Por outra banda podemos desear pezas individuais e despois transportalas ata o seu lugar
correspondente. En ese caso utilizaremos ademais a ferramenta mover prestando atencin a
mover exclusivamente en calqueira direccin dos eixes de coordenadas e non en diagonal.

Tarefa 2. Nesta tarefa o alumnado atender s explicacins do profesorado e visualizar

vdeos propostos para posteriormente formular hipteses sobre o mellor procedemento para elaborar
unha peza 3D.

Cando o alumnado comprende o uso e necesidade das ferramentas bsica e dispn de

procedementos para executalas pasamos seguinte parte xa puramente de deseo 3D.

2.2.3 Plantexamento do primeiro modelo 3D. Os retos.

De novo a nosa tarefa como docente consiste en desear o escenario axeitado para que o
alumnado descubra a esencia do deseo 3D. Podemos plantexar a cuestin de como un neno
fai un tnel ou unha ponte na area da praia. Pode que algns utilicen un mtodo aditivo
facendo pezas prensadas pequenas que irn colocando para formar a ponte. Outros optarn
por unha estratexia sustractiva facendo un muro de area retirando despois a area do ollo da
ponte.
Podemos plantexar como facer un boneco de neve para amosar que tamn posible realizar
un modelo aditivo e sustractivo na mesma peza. Probablemente o corpo sexa aditivo e os
detalles sexan sustractivos.
Antes da seguinte tarefa necesario que o alumnado dispoa dun modelo real e que
planifique unha estratexia para facelo. Resultara recomendable que formalizara por escrito
o seu plan.

2 [ CITATION pix15 \l 3082 ]

Pxina 11 de 37
 Tarefa 3. Traballo prctico de introducin no que o alumnado debe elixir un modelo real
e modelalo co software 3D Sera recomendable dispoer do modelo real para que o alumnado poida
ter unha referencia.

Esta tarefa a de maior duracin da actividade e nela o obxectivo poer en prctica as

ferramentas e procedementos vistos anteriormente. Como cada peza ser diferente s dos
compaeiros resulta previsible pensar en que cada deseo ter os seus propios problemas de
deseo, certo pero existen unha serie de problemas asociados a traballar en 2D (o monitor)
pensando en 3D (a realidade). Fixemos uns vdeos en forma de reto-solucin para practicar
e resolver este problema.
O reto 1 A casa de caperucita accesible dende youtube:
Reto 1. La casa de caperucita: https://www.youtube.com/watch?v=FUrpwKWmPqM
Aqu propoemos desear en 3D a casa de caperucita, realmente unha estructura moi
sinxela xa que non ten curvas.
Na nosa experiencia levantar o corpo da casa resulta sinxelo, non hai mais que dibuxar un
rectngulo cerrado no chan e despois levantalo coa ferramenta estirar. O problema aparece
cando intentan levantar o tellado. Neste punto o error habitual consiste en facer das
diagonais a ollo para facer os extremos do tellado. Esto xera un error no deseo posto que
na perspectiva do usuario todo parece correcto pero se rotamos un pouco o punto de vista
aparece o fallo. SckechUp tende a alinear con planos ou eixes coecidos. Para explicar o
problema da perspectiva fixemos outro vdeo tamn accesible dende youtube.
Problemas habituais: https://www.youtube.com/watch?v=ltJ_HFUPhHg
Agora que xa coecemos o problema da perspectiva e o alumnado puido experimentalo
chega o momento de desear correctamente. O deseo 3D dispoe de procedementos
avanzados para crear modelos 3D pero nesta actividade limitaremos os procedementos s
que mais se parezan vida real.
Se imaxinamos como un obreiro levanta un tellado podemos imaxinar que mide e calcula o
punto medio de un lado, SketchUp ofrece axudas visuais para marcar puntos clave como o
punto medio.

Pxina 12 de 37
2.2.3.1 Reto 1.

Dende o punto medio podemos levantar unha lia completamente vertical. SketchUp tamn
proporciona unha axuda visual para esto xa que cando unha lia paralela a un dos eixes
colorase do mesmo color polo que para levantar unha lia vertical debera ser azul.

Pxina 13 de 37
No extremo oposto realizamos a mesma tarefa. Normalmente existe obsesin por parte do
alumnado en facer ambas lias verticais da mesma medida pero non necesario xa que
posteriormente cortaremos o sobrante.

Pxina 14 de 37
Coma seguinte paso, un obreiro tomara medidas en ambas lias auxiliares co obxetivo de
poder trazar unha viga perfectamente paralela chan. Gracias s axudas grficas do
SketchUp podemos abreviar este procedemento trazando unha lia de color verde que una
ambas lias auxiliares. Indicar que perfectamente paralela chan.

Unha vez unido xa temos os puntos 3D necesarios para poder crear polgonos que
conformen as das augas do tellado.

Pxina 15 de 37
 O nico obxectivo de crear esas lias auxiliares foi conseguir os puntos 3D marcados coas
flechas azules para poder construir o tellado. As lias sobrantes poden borrarse coa
ferramenta axeitada.
Un vdeo coa solucin tamn est colgado en youtube.
Solucin reto 1: https://www.youtube.com/watch?v=FgrAOwEfkNc

2.2.3.2 Reto 2
Unha vez practicados e comprendidos os problemas da perspectiva propoer o reto 2
consistente simplemente en engadir unha chimenea tellado da casa.
Reto 2. A chimenea: https://www.youtube.com/watch?v=r3x38JT6ZOU

O erro esperado consiste en debuxar un rectngulo sobre o tellado e levantalo coa axuda da
ferramenta empuxar pero esto provocar que a chimenea elvese perpendicular auga do
tellado, e dicir en diagonal.
A solucin para este problema consiste en volver a pensar como o faramos na vida real do
mesmo xeito que no reto 1.
Pxina 16 de 37
O primeiro paso consiste en marcar onde estar a chimenea cun rectngulo ou a forma de
queramos.

Para evitar que a ferramenta estirar levante en diagonal (perpendicular plano do polgono)
debemos construir unha base usando lias auxiliares paralelas s eixos.

Pxina 17 de 37
Das lias verticais (cor azul) marcarn un dos lados da base.

Outras das lias horizontais (cor roxo) marcan a superficie da base.

Pxina 18 de 37
Si unimos os puntos creados coas lias auxiliares (os marcados con flechas) temos unha
base cunha superficie paralela chan que podemos estirar fcilmente e poder levantar unha
chimenea. As lias auxiliares podemos eliminalas coa ferramenta goma.

No vdeo da solucin reto 2 mostramos o paso a paso.

Solucin reto 2: https://www.youtube.com/watch?v=XasEffPfm2c

Pxina 19 de 37
 Esta a clave do deseo 3D, ser quen de utilizar os procedementos axeitados para elaborar
unha peza en 3D tendo en conta con non hai unha nica solucin vlida.

2.2.3.3 Reto 3
Como extras ofrecemos dous vdeos mais, un reto e a sua solucin, para aquel alumnado que
demostre mais aptitudes.
Reto 3: https://www.youtube.com/watch?v=aan4R9MK-vw
Solucin reto 3: https://www.youtube.com/watch?v=SZiRUcKmdko

2.2.4 Impresin no mundo real.

Tarefa 4. Traballo prctico avaliable no que o alumnado desear un modelo 3D

preferiblemente real e accesible pero desta volta tendo en conta as limitacin fsicas dunha impresora
3D.

Na impresin tradicional distinguimos claramente o mercado domstico e o industrial. Nas

nosas casa podemos ter impresoras de chorro de tinta ou lser pero no mbito industrial usan
outro tipo de tecnoloxas, todos imaxinamos que os xornais non son impresos con
impresoras de chorro de tinta.
Na impresin 3D pasa o mesmo, a nivel industrial usan unha tecnoloxa e no eido domstico
temos outras. A tecnoloxa mais dominante nas impresoras 3D domsticas consiste en
imprimir por capas.
Na vida real para construir teitos ou superficies abovedadas necesario soportes auxiliares
que posteriormente retiramos. Por exemplo, na construcin dun arco necesario unha
cimbra.
3

3 [ CITATION wik15 \l 3082 ]

Pxina 20 de 37
 Si o modelo 3D que estamos deseando pretende ser impreso debemos ter en conta que as
impresoras actuais non poden garantir pendentes de mais de 60 grados respecto vertical.
Para enfocar este problema temos das posibilidades. Por un lado podemos delegar este
traballo no software de laminado. Este software encrgase de partir o modelo en capas e
gardalas en un formato que comprenda a impresora 3D. Todo o software de laminado ofrece
a posibilidade de crear estruturas auxiliares cando resulta necesario. Por outra banda, nos en
tempo de deseo podemos planificar estruturas ou un andamiaxe para soportar os tellados
ou planos con inclinacins de mais de 60 grados.

2.2.4.1 Estrutura feita polo software de laminado

En esta actividade mostraremos como o software de laminado Cura axuda creacin de
estruturas auxiliares pero propondremos alumnado a que o faga de xeito manual. certo
que mais traballo pero a cambio conseguiremos unha estrutura auxiliar personalizada
buscando o puntos de apoio mais axeitados e tamn a forma de retirar esta estrutura mais
sinxela cando a peza est impresa.
Como exemplo propoemos a impresin dun arco coma este:

evidente que non podemos imprimir este arco polo que necesitamos estruturas auxiliares.
En este caso delegaremos esta tarefa no software de laminado e para elo debemos exportar
este modelo 3D a un formato estndar coma STL ou OBJ.

Pxina 21 de 37
A continuacin abrimos o arquivo STL ou OBJ co software de laminado Cura.

O modelo visto dende o software de laminado Cura queda as.

Dende o men da esquerda seleccionaremos Support Type Everywhere para que Cura
propoa un andamiaxe auxiliar nas zonas onde non resulta posible imprimir.

Pxina 22 de 37
 Estas zonas poden resaltarse en roxo seleccionando a vista Overhang no men da dereita.

Pero si queremos ver o andamiaxe creado por Cura teremos que seleccionar a vista Layers
dende o mesmo men da dereita. En esta vista vemos capa por capa o modelo e teremos
unha barra para desplazarnos polas capas. Con distintos colores distinguimos o contorno, o
recheo e as estructuras auxiliares.

2.2.4.2 Estrutura feita manualmente

Outra posibilidade para poder imprimir modelos 3D consiste en pasar a peza por Cura para
detectar que zonas teen problemas e desear estructuras auxiliares personalizadas co
SketchpUp.

Pxina 23 de 37
2.2.5 Funcionamento dunha impresora 3D
O ltimo paso consiste en mostrar o funcionamento dunha impresora 3D. Existen na rede
multitude de vdeos coa montaxe paso a paso da impresora polo que non vemos necesario
reproducilo aqu. A nosa experiencia na montaxe da Prusa i3 Hephestos foi boa para un
grupo reducido de entre 2 ou 3 persoas. No kit aparecen todos os elementos necesarios as
como instruccins claras e sinxelas.

Pxina 24 de 37
Nos descartamos montar impresoras en mdulos relacionados co hardware por limitacins
de tempo pero resulta posible se planificado con tempo xa que podemos imprimir as pezas
de plstico.

Pxina 25 de 37
 Tarefa 5. Observacin do funcionamento dos motores e do extrusor nunha
impresora 3D. A ltima tarefa ten que ver coa comprensin do funcionamento dunha impresora 3D e
as sas partes principais (motores, cama e extrusor)

Para a impresin 3D temos multitude de vdeos na rede. Nos optamos por estos por estar
relacionados coa nosa impresora.
- Primeira impresin: https://www.youtube.com/watch?v=s-7whacfyI4
- De SketchUp impresora 3D. https://www.youtube.com/watch?v=VYNSqy9WHE0
- Manual de montaxe de RepRap: http://reprap.org/wiki/Prusa_i3_Hephestos

2.3 Tarefas
Pxina 26 de 37
 Esta actividade de deseo en 3D non forma parte do contido mnimo esixible polo que os
seguintes elementos de avaliacin son na sa maiora listas de cotexo.
As tarefas propostas son as seguintes.
Tarefa 1. Elaboracin de hipteses sobre o uso das ferramentas de programas de
deseo. Nesta tarefa o alumnado atender s explicacins do profesorado e visualizar os
vdeos propostos para posteriormente formular individualmente ou por grupos hipteses
sobre que uso podera ter na prctica cada unha das ferramentas do programa de deseo.
Tarefa 2. Elaboracin de hipteses sobre o mellor procedemento usado para a
elaboracin dun modelo. Nesta tarefa o alumnado atender s explicacins do
profesorado e visualizar vdeos propostos para posteriormente formular hipteses sobre
o mellor procedemento para elaborar unha peza 3D.
Tarefa 3. Elaborar un modelo 3D sinxelo. Traballo prctico de introducin no que o
alumnado debe elixir un modelo real e modelalo co software 3D Sera recomendable
dispoer do modelo real para que o alumnado poda ter unha referencia.
Tarefa 4. Elaboracin dun deseo 3D tendo en conta as limitacins das impresoras
3D nun contexto real . Traballo prctico avaliable no que o alumnado desear un
modelo 3D preferiblemente real e accesible pero desta volta tendo en conta al limitacin
fsicas dunha impresora 3D.
Tarefa 5. Observacin do funcionamento dos motores e do extrusor nunha
impresora 3D. A ltima tarefa ten que ver coa comprensin do funcionamento dunha
impresora 3D e as sas partes principais (motores, cama e extrusor)

2.3.1 Tarefa 1. Elaboracin de hipteses sobre o uso das ferramentas

de programas de deseo.

Obxetivos Excelente Satisfactorio Moderada Deficiente Non

aceptable

Encontra semellanzas entre as

ferramentas usadas para o
modelado tradicional e o 3D asistido
por computador
Coece, identifica e sabe usar
algunha ferramenta de modelado
tradicional
Realiza correctamente hipteses
sobre ferramentas necesarias para o
deseo 3D

2.3.2 Tarefa 2. Elaboracin de hipteses sobre o mellor procedemento

usado para a elaboracin dun modelo

Obxetivos Excelente Satisfactorio Moderada Deficiente Non

aceptable

Pxina 27 de 37
Encontra semellanzas entre os
procedementos usados para o
modelado tradicional e o 3D asistido
por computador
Coece, identifica algunha tcnica
ou procedemento de modelado
tradicional
Realiza correctamente hipteses
sobre procedementos necesarios
para o deseo 3D

2.3.3 Tarefa 3. Elaborar un modelo 3D sinxelo.

Obxetivos Excelente Satisfactorio Moderada Deficiente Non

aceptable

Usa lias auxiliares

O modelo mantn as medidas e
proporcins orixinais
Elimina as lias non necesarias.
O modelo ten lias ou superficies
curvas
Fai uso da ferramenta sgueme
Os procedementos para construir a
peza son coherentes coa realidade

2.3.4 Tarefa 4. Elaboracin dun deseo 3D tendo en conta as limitacins

das impresoras 3D nun contexto real

Obxetivos Excelente Satisfactorio Moderada Deficiente Non

aceptable

Detecta todas as superficies e

elementos que non poden ser
impresos sen estruturas auxiliares.
Planifica as estruturas auxiliares
Voltea a peza (se fora necesario)
para poder imprimir se axuda de
estruturas auxiliares.
Constre estruturas auxiliares tendo
en conta a facilidade da sa
posterior retirada
Pxina 28 de 37
Configura axeitadamente o software
de laminado para xerar
automticamente estruturas
auxiliares.

2.3.5 Tarefa 5. Observacin do funcionamento dos motores e do

extrusor nunha impresora 3D.

Obxetivos Excelente Satisfactorio Moderada Deficiente Non

aceptable

Comprende o funcionamento dos

motores paso a paso
Comprende o mecanismo usado no
extrusor
Comprende a necesidade da
electrnica que controla os motores
e a temperatura
Distingue e nomea de xeito tcnico
os distintos componentes dunha
impresora 3D (Cama, extrusor, x, y,
z)

3. Materiais
3.1 Textos de apoio ou de referencia

Figuier, L. (1867). Los grandes inventos antiguos y modernos en las ciencias, la industria
y las artes. Universidad de Winsconsin: Gaspar editores
pixabay.com. (6 de 5 de 2015). Obtenido de http://pixabay.com/es/cer%C3%A1mica-
potter-aprendizaje-manos-166797/
wikipedia.org. (s.f.). Recuperado el 7 de 5 de 2015, de
http://es.wikipedia.org/wiki/Cimbra#/media/File:Vo%C3%BBte_-_Cintre.jpg

3.2 Recursos didcticos

Pxina 29 de 37
 Ordenadores
Fotografas
Vdeos
Modelos ou pezas

3.3 Recursos e medios

Apuntes proporcionados polo profesor.
Ordenadores con acceso a internet.
Prusa i3 Hephestos ou similar
Bobina PLA 1,75
SketchUp ou similar
Cura ou similar

Pxina 30 de 37
4. Avaliacin
Criterios de avaliacin seleccionados para esta actividade Instrumento de avaliacin

CA1.1 Analizronse os formatos de imaxes. Listas de cotexo

CA1.2 Recoeceuse a necesidade dos formatos de compresin con perdas. Traballo prctico
CA1.3 Realizronse capturas de pantallas
CA1.4 Realizouse a adquisicin de imaxes con perifricos
CA1.6 Analizronse aplicacins de edicin de imaxes.
CA1.7 Empregronse ferramentas de edicin de imaxe dixital.
CA1.8 Importronse e exportronse imaxes en diversos formatos.

Os contidos e procedementos de esta actividade non entran estrictamente dentro dos mnimos
esixibles do currculo. Ademais non parece de recibo esixir o coecemento dun programa de deseo
en 3D en concreto cando o funcionamento de uns e outros vara enormemente.
O que avaliamos en esta actividade o deseo 3D conceptual sen ter en conta o software concreto
usado. En outras palabras valoramos a construcin de estruturas auxiliares. Por poer un exemplo,
nos procesadores de texto podemos valorar a realizacin de un pster usando pxinas A4.
O traballo prctico valrase atendendo s criterios de complexidade e proporcionalidade.
Para a complexidade valoramos lias e superficies curvas e para a proporcionalidade valoramos a
medicin do modelo real. Poemos algns exemplos da nosa experiencia na aula.

En este modelo encontramos un complexidade moi baixa posto que as nicas curvas que atopamos
son as de a baixante de auga. A proporcionalidade tamn baixa posto que non tomou medidas e iso
fai cometer erros coma por exemplo a altura das vents con respecto as terrazas.

Pxina 31 de 37
Este modelo ten unha complexidade media-alta posto que ainda que a cocia recta, os detalles (a
billa da auga, os mandos do forno, etc) teen moitas curvas. A proporcionalidade pobre posto que
non mediu.

Aqu hai un exemplo de complexidade alta xa que cada peza de madeira tia curvas e a
proporcionalidade perfecta posto que tomou as medidas do propio plano da casa.

Outro exemplo de complexidade moi baixa e falta total de proporcin.

Pxina 32 de 37
Outro exemplo de pouca complexidade e falta de proporcin.

Outro exemplo de pouca complexidade e falta de proporcin.

5. Conclusins
Na nosa experiencia a falta de tempo fai que non teamos sesins suficientes para facer un bo deseo
3D. Resulta necesario elixir dende un primeiro momento pezas reais, asequibles e medibles. Aquel
alumnado que dedicou tempo a medir e planificar acadou un resultado moi bo. En cambio aqueles
que empezaron a desear a sa peza pronto chegaron a un punto de non retorno.
Algns dos traballos feitos:

Pxina 33 de 37
Pxina 34 de 37
Problemas imprimir sin estruturas auxiliares:

Problemas non ter cama quente e posiblemente por imprimir sen lacas a cama:

Problema, deseos mal feitos provocan espazos valeitos:

Pxina 35 de 37
Problema, un recheo dun 20% excesivo en moitos casos. Isto un 10%

Problema, o retroceso do filamento deixa rastro pero facilmente eliminable:

Pxina 36 de 37
Pxina 37 de 37