Você está na página 1de 165

MO JUBA AWO OSUN.

IWO NI ORISA OBINRIN ODO.

IWO NI OLUWA AWO ILAJU.

IWO NI OLUWA AWO IFE.

IWO NI ORISA JULO EWA.

IWO NI OLUWA AWO OYIN.

IWO NI OLUWA AWO EYA ABO ATI AKO, ATI IBARE.

Eu sado ante os mistrios de Osun.

Voc a Deusa do Rio.

Voc a Dona dos Mistrios da Civilizao.

Voc a Dona dos Mistrios do Amor.

Voc a Orisa mais Bonito.

Voc a Dona dos Mistrios de Mel.

Voc a Dona dos Mistrios do Sexo, e da Intimidade.

LEMBREM-SE CONHECIMENTO SEMPRE BOM,SEMPRE DIGO QUEM APRENDE


NUNCA SER ENGANADO,POREM OS RITOS AQUI POSTADOS S UM SACERDOTE
QUEM PODE FAZE-LOS. ABIANS E YAWOS APRENDAM E CERTOS SACERDOTES
POR AI QUE PRECISAM RENOVAR SEUS CONHECIMENTOS E PARAR DE FAZER
BOBEIRAS NOS ORIS ALHEIOS TBM APRENDAM.

(JEFFERSON DE OGUN WARI)

REZAS, COMIDAS, FUNDAMENTOS CANDOMBL

ORIKIS

COMIDAS

KSI YKU.........QUE NO HAJA MORTE

KSI ARUM.......QUE NO HAJA DOENA


KSI IJ.........QUE NO HAJA BRIGA

KSI EJ...... QUE NO HAJA PROBLEMA

KSI OF.....QUE NO HAJA PERDA

KSI AJ.......QUE NO HAJA CASTIGO

KSI ABMO......QUE NO HAJA TRISTEZA

KSI EJ..........QUE NO HAJA SANGUE

KSI G.........QUE NO HAJA PRISO

01 ORIKI DIVERSOS:

- DE EXU (UMA SAUDAO DIANTE DOS ASSENTAMENTOS, CARREGOS E LOCAIS

PARA DESPACHOS):

S OTA ORS

OSETR L ORUKO BABA MO O

ALAGOGO IJA LORUKO YA NPEE

S ODARA OM KUNRIN IDOLOFIN

20

OLE SONSO SORI ESSE ELESE

KOJE KOSI JEKI ENI NJE GBE MI

AK LOWO LAI MUTI S KURO

AK LAIYO LAI MUTI S KURO

ASOTUN SOSI LAI NI ITIJ

S APATA OLOMO LENU

AI OKUT DIPO IY

ALAGEMOO ORUN A NLA KALU


PAPA WARA ATUKA MASESA

S MASEMI OM ELOMIRAN NI KOSE

F S

(INVOCAO)

ALAKEGUN KI RINGUN IERI

OJINLE AERE KI RAIE MOKUNTELE

ARINJINA KI ROJU RO MO RE TOL

JE KARON KARON GBE TIUA GBO

JE KARON KARON SORO ARA UA

JE KARON KARON GBO TAIE TARA UA

ORUK IF O LAPE ORUKO IF O LAPE

MO GBAIE PEFA E GBA MIO EGBA MILA

AIE TOTO O E DARIJU MIO EIN MOPE

KASORIKI IF KASORIKI ES

ES BURUKU O, ES OONA

ES ABENUGAN, ES ORITA

ORUKO GBOGBO IN MI MOPE LA PEPO

EJE OIE MI O L ORUKO IYA MI OSORONGA

ATOJE NUA TOKAN JE DO

EJE OIE MI KALE O

- ORIKI PARA ACORDAR EXU:

AGIBAL, AGIBAL, AGIBAL.

ADACOR, ALACOR
ADACOR, ALACOR

ADACOR, ALACOR

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

EXU MOP

EXU MOP

EXU MOP

MOJUB, AX

(todas as vezes que rezar o oriki, bater pa).

- EXU:

K S YI TI Y MO JEUN

TBI Y SE IGNW TI K

NI FI TI EXU SIWJ.

(No existe ningum que coma

Ou esteja instalado com realeza,

Sem que haja recorrido a Exu primeiro).

21

- PARA SE FAZER OFERENDA PR EXU:

EXU ODARA

ONILE KONGUN KONGUN DE RUN

B OBIRIN J

B KNRIN UM
ONBOD RUN

BAB !

W GBMI !

(OU... W GB... NOME DO PEDINTE)

G KI R J NN DR,

EXU LGMN RUN.

MAJ K MO (NOME DO PEDINTE...) NR IJ R.

EX MAX MI,

MAX (NOME...)

AG LONN FN WA,

XNN (NOME...) N RERE,

AX!

- ORIKI OGUN

OGUN LAKAIYE OSIN IMOLE

OGUN, SENHOR DO MUNDO TRABALHA BRILHANTEMENTE

OGUN ALADA MEJI

OGUN DE DUAS ESPADAS

OFI OKAN SANKO

ELE USA UMA FOICE

OFI OKAN YENA

ELE USA UM ANCINHO

OJO OGUN NTI ORI OKEBO

UM DIA OGUN DESCENDO DO MORRO


ASO IN LO UM BORA

ELE SE ENROLOU NUMA ROUPA DE FOGO

EWU EJE LOWO

E NUMA ROUPA DE SANGUE

OGUN ONILE OWO OLO NA OLA

OGUN O DONO DA CASA, DO DINHEIRO, DA ESTRADA

OGUN ONILE KONGUN KONGUN ORUN

22

OGUN O DONO DE MUITAS COISAS NO CU

OPON ONI SILE FI EJE WE

ELE TEM EM GUA EM CASA, MAS PREFERE TOMAR BANHO DE SANGUE

OGUN AWO LE YINJU

OGUN GOSTA DE MULHERES BONITAS

EGBE LEHIN OM KAN

ELE SOME COM AS PESSOAS QUE NO O RESPEITAM

OGUN MEJE LOGUN MI

OGUN SE DIVIDE EM SETE, MEU OGUN SO SETE

- Para Ogum, pedindo um emprego (APUD BENISTE, 1997:218, Orun Aiye,

O encontro de dois mundos, Bertrand Brasil. 1997):

gn lkiy mo w bb

Lti fn mi nis

Tor nd n mo nw s odoo re

Jw gb temi
Ki oj ma se ti mi

Larin egb mi

gn jw gb igbe ti b mi o

E fr mi l

E b mi ws

(Traduo: Ogum Lkiy poderoso eu venho suplicar

Para dar-me um emprego

Por isso, estou em sua presena

Por favor, oua-me

No permita que eu me sinta envergonhado

Perante meus colegas

Ogum, por favor, oua meu apelo e minhas splicas

Proclame minhas necessidades

Ajuda-me a encontrar um emprego)

- ORIKI OSOSI

(Dahom - Oriki Sav)

ODE ONIJA

SESE LEHIN ASO

EE KO PO DE

OJU TI O RI EGBIN KO FO

OJO PO IY MA BI

A KEERE TO GBON SINON

ODE KO TO KU AGBANLI
O SI IDI BATA LEERI EBE

ODE NWO MI ERU NBA MI

23

IJL ODE

IJL WU MI

NE O SUN IJL NI TEMI

ODE LO BI MI D AGBA

IJL WU MI

NGE O SUN IJL NI TEMI

ENI BI NI LENI IJO

EWURE KO NI SI MO R

KO RODO AGUNTAN

- ORIKI SOPONA

(Oriki Ketu)

ENIKENI AWA PE LI AGBA

BABANIJE ALAJOGUN IYALAYEWU AJOGUN APAKE

AWA KO FO ENI KI OM PA ENI JE

ROJU NLO NI ELE MIRAN

IRAWE OJU OMI WELE NI SE WELE

OKOYIKO O GBA ODE ELERAN KI MO UM ERAN

ARIKO OJE KI NRO KO

AGEGE IDE KI KO OPE

AWON TI OBU OKO ENI LI ONA OKO


AWA RU OKU E DE BOLI

IPO KOSI ENU KO SUN

SAKA SIKI GBA OJU ONA

ONI WOWO WDO

GBA OM LI OGUN DANU

- ORIKI OSUMARE

(KETU)

OSUMARE A GBE RN LI APA IRA

ILE LIBI JIN OJO

O PON IYUN PON NANA

OFI ORO KAN IDAN WO LUKU WO

O SE LI OJU OBA NE

OLOWO LI AWA RE SE MESI EKO AFAYA

BABA NWA LI ODE KI AWA GBA KI AWA TO

A PUPO BI RN

OLOBI AWA JE KAN YO

O DE IGBO ELU KO LI EGUN

OKO IJOKU DUDU OJU E A FI WO RAN

24

- ORIKI SANGO

(OY)

B ETU B WO ILE

JEJENE NI UM EWURE
BI SANGO BA WO ILE

JEJENE NI UM S GBOGBO

A RI RU ALA ONINANSO GANGAN

NIILE NI IGBO SORO IBOSI

A JI KN SN BI OGE

ENIRU OKO LAMU TATA

OGBE ILE SURU GBE OM SI OKO IBEJI

AJA ON POLOWO AWO

ORA SERA WA LOWO OLUDUMARE

O KO EYI OLO ORO BAWA

KURUKURU AJNAKU BO OKE MOLE

- ORIKI OY

(OY)

Y OJIS OBIRIN SANGO ASEPERI O

DOGA UM WON LI RN OBIRIN SANGO

IYA OJIS TI OYA NI EMI IYO SE

GBE OM OLOM BI GBORO

A FI AKARABA J BI IDAHOME

IRO NI IDAHOME NPE WON KO NI AKARABA OYA NILE

ADELEYE RN WARA BI INA JO OKO

BOMIBARA RIS TI GBO EGBE R MO ILE

PON MI KI O MA SO MI PON MA SO MI

KI NRIN LI RN WARA BI IN JO OKO


GBERE OBIRIN SANGO

NI YIO WA PON OM ALUSI NI ODODO

O PON OM ALUSI TAN O KO O RI R SI ILE

OY NI O TO IWO WFON GB

- ORIKI YEMOJA

(IBADAN)

OM FE SE EGB WO YEMOJ

YA MI AWOYO MA JE LI EWU

YA OMINIHUN

OM GBOGBO NIT OLODE

A O BO OM R

BI O NI JO LE JO ONI YEMOJA

OGUN Y KE OLODO

YA KI O FI ORI MI BO MI OJARE

25

- ORIKI OSAYIN

IB AKODA

TI NDA TIRE LORI EREWE

IB ASEDA

TI NTE TIRE NILE PEPE

IB OSANYIN OLOJA EBORA

EWE E GBODO SUN NIGBO

EWE E GBODO SUN LODAN


PELEBE NI TEWE

EWE EE SUN L OKO

EWE EE SUN NIJ

EWE PELEBE

ELEWE OM E JIRE O

OJIS ORISA JIRE

OLOJA EBORA JIRE

OM OLOSANYIN JIRE

AS AS AS

DE OSSAYN (MAIS UM ORIKI):

PELB NITOB EW, PELB NITOB

KOB PLB AKN PLB

KUAWA AWAKU, AXU PLB EW

PLB NITOB O.

- ORIKI NAN BURUKU

(ORIKI ABEOKUTA)

SESE IB O

IBA IYE NI MO JE NI KI JE TI ARUN

EMI WA FORIBALE FUN SESE

OLUIDU PE O PAPA

ELE ADIE KO TUKA

YEYE MI NI BARIBA LI AKOKO

EMI A KO NI ALA MO LE GBE AGADA


EMI A WA KI ONILE KI ILE

BA ILE GBE MI NIKAN

BABA MI A JI MO NI JE EJA

WA NI JE EJA KE APEJA

BABA MI ORUKU O BANU BURUKU MU

AWA OM ASIROGUJO

OMO OLUSE GBE OLUSEGBE NIKAN

ARA EPE O EPE OSULE O ASIGORO AM OLOKA

- ORIKI R

26

OJU R

IKOKO R

OPA OTUN

OPA OSI

OR PL OR PL PEL R O

R PL ATETE MIRAN

ATETE BENIN KOOSA

KOOSA TI DANI KIB

LEENIN R ENI R PL

R ABIENIN R BA

KI BO B KYO SESE

R O

- ORIKI EGUNGUN
A JE OLELE MA LE E SARE

A JE MOINMOIN SE SASO

AGUNGUN ARA OKO

ODUN PE AWO ELEJIO OSU OMO ARINNAKO

AJODUN WA RO DE AW AROSINKO

ODUN LA RATA ODUN LA ROBI

ODUN WA DI PEREGUN

ODUN NI PEREGUN YE

AJODUN WA RO DE AWO AROSINKO

EGUNGUN OJE YA WA JIYO WA JEPO

ADUDAMADA BI ENI PORI

O YO FUN SARA RE LO YIN

YAAGBO YAAJU BI OSUN IWERU

AGBALAGBA YA WA J IYO WA JEPO

ODUN WA DA PEREGUN

ODUN NI PEREGUN YE

ERIN SESE TI KOWEE E DUN

OLOBI MA JE NBI KO WU MI O

OLOBI MA JE NBI KO WU MI

OMO BII PLUMOKO O

OLOBI MA JE NBI KO WU MI

- MAIS UM ORIKI DE EGUNGUN (EVITAR FICAR RECITANDO TOA!):

BAB LAX X INX IK ALRA KDUN


KDUN A SAGAN NUGN IK ADE RE IK

SUDAN DN NUGAN X INSE BBA P

IWO IWO GUN ETILERIWO. TOK BIBIW

MARI WOMOKOKAN TOTOP IRIW GN ALRA.

EGUN ATOPE EGUN IGI IGI

DAGLNAN SATA KADUKAN DI INTOT

RUKAN KOTOYO KUDN KOTOYO X E KOTOYO SANDE.

- ORIKI IBEIJI

JR KN

JR NBA BI NBA J, J, J

27

JR NBA BI NBA Y, Y, Y

JR KIN ARA ISOKN

OM EDUN TI NSEERE R IGI

OM T TI NSE NI L

JR WO ILE OLW K LO

O W L OLL K IA BE

JR KIN ARA ISKN

IL ALKIS LO TI KI WON

JR SO ALKISA DI ALSO

O SO ALGBE DI OLNJE

O SO TS DI LR

O SO "KINI O SE"? D OLKK


KK OW KK OM

BI T Y TINLO NI WJ

BE E NI KEHINDE NFI PLPL BO LEHIN

TYLOL NI OMD

OM KEHINDE LEGBN JR

T YLOL NI A RAN NISE

PEKI O LO TO AYE W

BI AYE DRA BI KO DARA

TYLOL ONIKS OM AKIN

O TO AYE DUN BI OYIN

TY KEHINDE MO KI

JR KN ARA ISOKUN

YNDINYNDIN LOJU OROGN

J WR LOJU Y R

JRDE IL KUN FFO

JR KUN DDE TERTER

T YLOS S AJ K SE

KEHINDE SAJ TIR GBR

AGDGODO K R WON GBE SE

APPA K RAN ARA ISOKN

GBOGO IGI INFORIBALE FUN SNRN

TOSO TAJE NFORIBALE FUN JR

JR KN ARA ISOKN
ODELE OBA TRN TRR

ODELE IJOYE TAAY TAY

AFNJ DB TI NJE LAWJO S

JR KIN WA TEWO MI BO SN OM

OFINJU OM TI NK ORE BA BABA

JEKI NRI JE NRI UM

JR KN MA SAI BA WON IYA LDO MI

- IJUB IF

(Rezar todas as vezes que for necessrio consultar If, para no ter

interferncias negativas)

OLOJO ONI MO JB RE

OLUDAIYE MO JB RE

MO JB OMODE MO JB AGBA

BI EKL BA JB L

IL A LNU

28

K IBA MI SE

MO JB WON GB MRNDLGUN

MO JB BABA MI

MO TUN JB AWON Y MI

MO JB RNML OGBAIYE GBRUN

OHN TI MO NA WI LOJO ONI

KORI B FUN MI
JOWO M JE K D MO

N K D MO

OHUN TI A BA TI WI FUN OGBA LOGBA NGBA

TI LKS NI S LWUJ IGBIN

TI EKESE NI NSE LAWUJ W

OLOJO ON KOGBA R MI YW YW

AS AS AS

TRADUO

Oh! Senhor do dia de hoje, sua beno

O criador da Terra, sua beno

Sua beno crianas, sua beno os mais velhos

Se a minhoca pede alimento Terra, esta conceder

Que assim meu pedido seja concedido,

Peo permisso aos ancies 16 Odu

Que meu pedido seja atendido

Sua beno meu pai

Ainda peo permisso a minha me

Sua beno runmil

Que vive no Cu e na Terra

Que o que eu disser hoje

Assim seja para mim

Por favor no permita que meu caminho seja fechado

Porque o caminho nunca fechado para magia


Qualquer coisa que eu disser para Ogba, ele aceitar

O que Ilakose diz a ltima palavra

Assim como Ekesee o ltimo da famlia do caramujo

O senhor do dia de hoje

Aceite minha palavra e verifique-a.

- Saudao para abertura do jogo, pelo sistema IF

IF OGBO

IF OUA

OM ENIRE OM ENIRE

FILHO DE ENIRE, FILHO DE ENIRE

OM EJ MEJI

FILHO DE DUAS COBRAS

29

T SARE GRANRAN GANRAN LOR EREWE

AQUELE QUE CORREU RAPIDAMENTE SOBRE AS FOLHAS

AKERE FINU SOGBON

O PEQUENO QUE EST CHEIO DE SABEDORIA

AKONOLIRAN BI IYE KAN ENI

AQUELE QUE SOLIDARIZA CONOSCO

IB AKODA

COMO SE FOSSE DE NOSSA PRPRIA FAMLIA

IB ASEDA

SUA BENO, PRIMEIRO SER CRIADOR NA TERRA


OLOJO ONI IB A R O

SUA BENO, CRIADOR DO DIA DE HOJE

AS AS AS

- PARA SER REZADA A TERMINO DO JOGO, COM O OBJETIVO DE PASSAR A

RESPONSABILIDADE AO CLIENTE, QUANDO ESTE RESOLVE NO TOMAR

CONHECIMENTO DO LHE FOI DITO.

ORUKO AWON / ORIS IF MIRAN

TOU NIKE YORUBA TI O I TO SI

RNML MI ABIB / OOBI UNLE OLOKUN

OLOKUN AWO UO MIPE

Obs.: acostumar-se a rezar aps a saudao de abertura, antes de

iniciar o jogo, pois com certeza, no ter esquecimento ao terminar,

pois muito comum acontecer de esquecer. Passe imediatamente a

responsabilidade.

ORIKI AJILOGBE

- para cumprimentar, saudar e comunicar ao OD OGBE, tudo que se

far por IF a RNML, e para que todos os oferecimentos sejam

aceitos e se consiga xito em tudo.

ESINSIN LO UNPOJU SE ID

OT LO BEJO LATN

OWO SE ID WEREKE

OWO SE ID WEREKE

LODIF FUN LADE OYRIJ


LA DE OYRIJ LO NSE AYA, EJI OGBE

NIJO TE WON UM EN IMO

TI NUON JEN DO SORO R

WON N KO RUBO

30

IJ NA N NIOUN BERE SI FENU

IMO WI TIRE

ATI EWE, ATE AGBA KI F

ENU IYE WI TEMI

ATEWE, ATAGB (BIS)

Saudao para despedir a fase negativa do OD, que dever feita na

entrega do eb, no devido local.

1 - STURA WAGBA TETE ODABO

2 - OGUN DABE WAGBA TETE ODABO

3 - WORUN OPIN WAGBA TETE ODABO

4 - WORUN SOBE GBA WAGBA TETE ODABO

5 - OKONRAN OSA KEKI WAGBA TETE ODABO

6 - OTUN ORIKO WAGBA TETE ODABO

7 - OTURUPON OKONRAN WAGBA TETE ODABO

8 - EJIOGBE WAGBA TETE ODABO

9 - OKONRAN YK WAGBA TETE ODABO

10 - * ----------- WAGBA TETE ODABO (* Nome do OD que se entrega

eb).
- OBATALA

(ORIKI IF)

OBATALA OGIRY OBA EJIOGBE

OBATALA ALA ASE

OBA TAPA LODE IRANJE

O FUN ENI NI O GBA FUN EENI TI KO NI

A DAKE SIRI SIRI DA ENI LI EJO

O WO ENI PEPEPE BI ENI KI RI ENI

ABI OWO GBOGBO YO OMO LI OFIN

O GBA GIRI DANU LI OWO OSIKA

ELE JE OHUN AWA FUN NI JE

ONI ILE O FI O JE TI LEKUN

OBA BI OJ GBOGBO BI ODUN

ALA ALA NIKI NIKI

OBA GEGE BI OWO IF

OBA DA ENI SI AIYE MA GBAGBE

O LEDE SI APERE

O FO OSIKA BI ENI GBO OKE

ORO OKO LA DEPE

ORO OKO ABUKE

ORO OKO AFIN

ORO OKO LASE

ATATA BI RAKUN
AGBATAN NI ILE OKUNRIN

O TU KOKO ALA FUN OMO LORE

- ORIKI OXAGUI:

31

Logo a LRSA faz a DR em saudao ao RS TI AFF GNYON

DR RS TI GNYON

BB ES R WA

WA AGBA AWO A SRE WA

A JE AGUNTAN

A SRE WA EWA AGBA AWO

IBA RS YIN AGBA GNYN

Traduo

Orao a GNYON

Pai dos ancestrais venha nos trazer boa sorte

Belo ancio do mistrio, venha depresa

Comedor de ovelhas

Belo ancio do mistrio, venha depresa

Saudaes Orix escute-me ancio comedor de inhame pilado

Outro Oriki de Oxagui, do mesmo livro:

Orixagui

O di tapa

O di gunu

O di m ixe
O di kamire

O di kija

batala ba l orixa

Aji kulu

Ele ala

Ajagun gereke

Epa Baba

Ele tele j o eke

- ORIKI APAPO ODU MRNDLGUN

ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN

O DA FODU MRNDLGUN

T OLOGUN ERU T O NI OUN KO LENI

ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN

O DAFODU MERINDILOGUN

TO LOJI IWO FA TO NI OUN KO LENIYAN

T O BAJE PE TI OUN

OUN ORUNMIL

ODO A JE KI NWON MAA BA OUN DO

IBI TI AGBAGBA BA TI DOJA SI

NI EYE OKO TI I NA A

IBI TI OGEDE BA TI FI IDI BALE SI

IGBO NI I IDA

EWON MRNDLGUN I NWON NFARA WON


32

IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO

AJERE OLONOONA

IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO

AJEERE OLONOONA

- Reza para OBI / OROGBO

Aps esfriar o cho e com o OBI / OROGBO entre as mos.

Saudao:

AGO AIY MOJB, AGO...

AGO RS GBOGBO (RS QUE SE OFERTA) OU

AGO R (FULANO) MOJB

OBI AGO MOJB AS - AWA NI DIDE: PAZ, SADE, PROSPERIDADE, ETC...

- Descolando o obi, retirando os 4 pedacinhos de cima, dizendo:

OBI DO FO

OBI DO JO

OBI SE TUN

OBI MERIN

- Reza do OBI / OROGBO

ALA LOPO MOFI WA O

ALA OSI MO FI WA E

L OPO LOM NL WA NRE KE BA

O MEJI KETU OTUN OBI / OROGBO RER

LOMO NL OMI OBI / OROGBO ELEDA LOMO (Fulano) OU


RS (Nome)

Jogar gua

OBI NL resp: APA NI (3 vs.)

- REZA PARA EBORI:

AG FUN MI OR, AG FN MI ORIX

AG FUN MI ORIXAL BAB OK

(D LICENA CABEA, DE LICENA ORIX

DE LICENA GRANDE ORIX, PAI)

ORI MO KII PL !

AG Y OLOR, AG Y ELED

(D LICENA...)

AG ASIWAJ ORI (LICENA FRENTE DA CABEA)

AG LHIN ORI (... PARTE DE TRS)

AG TUN ORI (... LADO DIREITO)

AG S ORI (... LADO ESQUERDO)

AG OK ORI (... ALTO DA CABEA)

ORI , M P NYIN, W, GB OB W J OBI

( CABEA, EU VOS CHAMO, RECEBA OBI, VENHA COMER OBI)

33

- OUTRA REZA PARA ORI / EBORI:

ORI B

OR A PRE MBO

B WA TEMI
ORI B

A D MI WIY MBO

B WA TEMI

A PRE ORI O

D NISE

A DA MI WIY

OR O

D NISE

LS RIS

- DE OGUM:

Ogun alar ni ibaj Ogun que come cachorro

Ogun onir ababo Ogun que come carneiro

Ogun ikol ab igbin Ogun que marca o prprio rosto e come

caramujo

Ogun elemona Ygb exu xu Ogun que sabe o caminho e come inhame

frito

Ogun akirun ab iw ab Ogun poderoso que recebe chifre de

carneiro

Ogun ben ben, ern waun nij Ogun que abre caminho

Nije nibo lati pad Ogun? Onde podemos encontrar Ogun?

Apadere nibi abar j nisn Encontramos Ogun numa corrente de

sangue

Orix ton togn kotonikn O orix que est no meio da batalha


Afoyoj sire nib an laoye Qualquer orix que queira desafiar

Ogun

Oro Ogun le w A palavra de Ogun perigosa

Em Ogun fi i j sr Comer inhame com as mo muitas vezes

r Ogun kn go, go, go Na hora da briga, no brinque com Ogun

- OUTRA PARA OGUM:

LNN S PA , LNN S PA ,

ON KI WRE, ON KI WA PA.

GN ONRE, LNN S PA

OLNN KI WRE.

(PARA VS QUE MATAMOS NO CAMINHO,

PARA VS QUE NS MATAMOS NO CAMINHO

SENHOR QUE NOS ABENOA

SENHOR PARA QUEM MATAMOS

OGUM, SENHOR DE IR,

PARA QUEM SACRIFICAMOS NO CAMINHO,

SENHOR QUE NOS ABENOA)

- Adr Awon rs - Iyami srng

34

y kr gbo ymi o

Pequeninas mes, idosas mes

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz


y kr gbo ymi o

Pequeninas mes, idosas mes

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

Gbogbo Elye mo gbt

Todas as senhoras dos pssaros quando eu

gbm ile

Cumprimo a terra

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

Gbogbo Elye mo gbt

Todas as senhoras dos pssaros da noite

gbm ile

Todas as vezes que comprimo a terra

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

02 REZAS FORTES:

- REZA PARA SUSPENDER QUALQUER TIPO DE EB:

Pegue uma quartinha, v jogando a gua e rezando, durante 3 vezes:

Ik nib

Itan ik

Ik nib

Itan ik
Ik nib

Itan ik

Ag mojub

- REZA PARA LOUVAR OS ORISHS, ANTES DO XIR:

LILO LRO COR BAB

ATI EMUM ATI EMIM BAB

O ATIM B LO UN OLORUM COR

OGN NH PATACOR AO ANEG

OSHOSSI ALAN DUD OD GOLONIN OCUR OTISSALE

OBALUAYI ACH LEBE LE COR O FRANCOLIN,

AZOANI QUEREGEBE

SHANG MOBONA QUE XRA J XRA

OMOLU, OSSAIN UMBERUDI ASS QUER QUER.

- REZA PARA BZIOS:

ODUDU DAD ORUMIL

BAB MIM ALARI QUI BAB

OLODUMAR BAB MIM

BAQUE OX

BAR LONAM

35

COU FIE BAB MIM

EMIM LO XIR BAB

IF BEMIM MOJUBAR
IB ORUM MOJUBAR

BABALORISH MOJUBAR

OSHAL MOJUBAR

ESHU MOGIB

ESHU MOGIB

ESHU MOGIB

(bater o p 3 vezes)

O QU OX IF AG.

- PARA OLODUMAR (O CRIADOR DE TUDO E DE TODOS: DEUS):

B OLDMAR

B AKD

B AXD

WA EGB D OXUM, JB O

KI B WA XE

K MA DGB ATORO JE.

(Eu sado Olodumar, Deus maior

Sado o primeiro homem criado

Sado o ltimo deles a ser criado.

Ns que cremos em Oxum, saudamos

E esperamos que Oxum oua nossa saudao

E permita que nossos desejos se realizem).

- REZA PARA LOUVAR O DIA QUE NASCE:

OLO OJO ONI


OBARA MEGI DELOGUM

OBARAXE OBARA JI EDEMIM

- REZA PARA OFERECER CANJICA BRANCA PARA OXAL:

EB, BAB EB UM AL

EB, BAB EB UM AL

ORISH TLA BORI

EB, TLA BORI, EB

- REZA PARA A NOSSA ZELADORA:

YALORIX NIL WA

OJMOMO YALORIX A E

YALORIX NIL WA

OJMOMO YALORIX A E

- OGUM:

MN GB OGN ARAY, AIGB OGN SRO.

MN GB, MN GB OGN SRO.

(Sabemos que Ogum conduz a humanidade.

36

Sem o apoio de Ogum o caminho difcil).

L OMOKAN OGN EW NAM EYGI PAT COLORI JACH.

- OXSSI:

ON ARAY ODE A RERE K WA N K D LK

DD A PA ERAN, WA N K D LK DODE E PA ERAN

ODE B EW ODE LDE K WA PA ERAN.


(Rei, senhor da humanidade, nosso bom caador,

Ns o chamamos para aprender a caar e,

acima de tudo, ir caar e encontrar a caa).

OLOBURU OD GORONIJ AJ EP PAOK KEROD AOK AR, OSHSSI


AGOROMIM

AUNX KOR OD ABANI AUNX KOR OD.

- OMOLU:

OMOLU ALUK AFAN ROKONRIN ATO LOBE W KOR ATOTO AGIROK.

- OSSAIM:

AGEREMI PELECECAN PELECEMEF ABID MOGUM EU EU.

- OSHUMAR:

ARROBOBOI ABERUM SAG AZABOREGUEG ARROBOBOI BESSN.

- NAN:

SALABA NALUOG NAQUITI NABURUK SALUBA.

- OSHUN:

ORAYEYEW OSHUN IBUANA MEF MILOGUN AFIDERIOMAN ORAYEYEW.

- YEMONJ:

ADOYAMIM ERYA YAOGUNT YASSESSU YATONAN YAMASSEMAL ODOYAMIN


ERUY.

- SHANG:

OB KAW KABIECIL AFONJ OP MANJALEKUAN ARAMIM AL Y BAMANI AJ

KUIL OTOMOB IKUMOB SIR AGNAJU IXOL AIR UNTIL AIR IBONA

SHANG DAW KABIECIL LE AB LEMP OB OLORUM.

- OSHAL:
OSHAL IBIM AY EPABAB EPABAB EIM EIM ELED BAB OLODUMAR ELED

EMIM ABI LHILAI ELED EMIM .

37

- ALGUMAS REZAS COLHIDAS DO LIVRO NA MINHA CASA PRECES AOS ORIXS E

ANCESTRAIS, DE JOS FLVIO PESSOA DE BARROS, PALLAS EDITORA, RIO DE

JANEIRO, 2003:

- Para que Xang d segurana casa e proteo:

wre l, wre l kl,

wre l, wre l k ol,

wa bo nyin ma r wa jal,

wre l k ol.

(Traduo: Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,

Que ela no seja roubada,

Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,

Que no venham ladres,

Ns que o cultuamos,

Jamais veremos nossa casa roubada,

Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,

E que no venham os ladres)

- Uma reza para despertar o ax, a fora sagrada dos vegetais,

animais, minerais, alimentos e objetos do ritual africano:

dndn baba tr re

dndn baba tr re
Bb terro `le

Monl tr re

dndn baba tr re

(Odundum, Pai, espalhe sua calma

Odundum, Pai, espalhe sua calma

Grande esprito, espalhe sua calma

Odundum, Pai, espalhe sua calma)

Ew ogb rok

Ew ogb rok

Ew ogb rok bb

Ew ogb sobj

(A folha do rei Irok

responde s nossas splicas

A folha do rei Irok, Pai,

Responde s nossas splicas)

wa ka as ko lomo

wa ka as ko lomo

fmn ti bi kan

wa ka as ko lomo eg

(Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos

Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos

Afom nos permitiu ter filhos

Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos)


38

- REZAS PARA AS FOLHAS:

semim semim mal

afad bab

semmi semim mal as forinkan

ori atori (folha do ip branco)

omo il...

*************

ew dudu (saio) bab terul

ew dudu bab telul

bab terul mal terul

ew dudu bab terul

- Uma prece para ofertar obi cabea de um filho de santo (

exceo de filhos de Xang, para quem o Obi quizila):

A ob kn p`s Or

A ob kn p`s

A ob kn p`s Or

A ob kn p`s

s k r s s k r s

A obi kn ps Or

(Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele)

Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori

Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele)


Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori

A saudao ax e benefcio para ele,

A daudao faz ax benefcio

Abrimos Ob e chamamos o Orix (dele))

RESUMO DOS PRINCIPAIS ORIKIS:

Ork Es

s ta rs. Ostr ni oruko bb m . Algogo j ni

orko y np , s dr, omoknrin dlfin, O l sns

s or es els K je, k j k eni nje gb m, A k lw

l m ti s kr, A k ly l m ti s kr, Asntn

se s l n tij, s pta smo olmo lnu, O fi okta

dp iy. Lgemo run, a nla kl, Ppa-wr, a tk mse

s, s mse m, omo elmrn ni o se.

Traduo

Ex, o inimigo dos orixs. Ostr o nome pelo qual voc

chamado por seu pai. Algogo j o nome pelo qual voc

chamado por sua me. Ex dr, o homem forte de dlfin,

Ex, que senta no p dos outros. Que no come e no permite

a quem est comendo que engula o alimento. Quem tem

dinheiro, reserva para Ex a sua parte, Quem tem felicidade,

reserva para Ex a sua parte. Ex, que joga nos dois times

sem constrangimento. Ex, que faz uma pessoa falar coisas

que no deseja. Ex, que usa pedra em vez de sal. Ex, o


39

indulgente filho de Deus, cuja grandeza se manifesta em toda

parte. Ex, apressado, inesperado, que quebra em fragmentos

que no se poder juntar novamente, Ex, no me manipule,

manipule outra pessoa.

Ork gn

gn pl o ! gn alky, Osn mol. gn alada mj. O

fi kan sn oko. O fi kan ye ona. Oj gn ntk b. Aso

in l mu bora, Ewu ej lw. gn edun ol irin. Awnye

rs ti bura re sn wnynwnyn. gn onire alagbara. A

mu wod, gn si la omi Logboogba. gn lo ni aja oun ni a

pa aja fun. Onl ik, Oldd mrw. gn oln ola. gn

a gbeni ju oko riro lo, gn gbemi o. Bi o se gbe Akinoro.

Traduo

Ogum, eu te sado ! Ogum, senhor do universo, lorde dos

orixs. Ogum, dono de dois faces, Usou um deles para

preparar a horta e o outro para abrir caminho. No dia em que

Ogum vinha da montanha ao invs de roupa usou fogo para se

cobrir. E vestiu roupa de sangue. Ogum, a divindade do ferro

Orix poderoso, que se morde inmeras vezes. gn Onire, o

poderoso. O levamos para dentro do rio e ele, com seu faco,

partiu as guas em duas partes iguais. Ogum o dono dos

ces e para ele sacrificamos. Ogum, senhor da morada da


morte. o interior de sua casa enfeitado com mrw. Ogum,

senhor do caminho da prosperidade. Ogum, mais proveitoso

ao homem cultu-lo do que sair para plantar Ogum, apoie-me

do mesmo modo que apoiou Akinoro.

Ork Oss

soos. Awo de j ptp. Omo y gn onr. soos gb

m o. rs a dn m y. Ode t nje or eran. Elw

ss. rs t ngbl im, gbe il ew. A bi w ll.

soos k nwo igb, K igbo m m tt. Of ni mgf bon,

O ta of s in, In k pir. O t of s Orn, Orn r

ws. Ogbgb t ngba omo r. On mrw pk. Ode bb .

O d oj ogun, O fi of kan soso pa igba nyn. O d n

igb, O fi of kan soso pa igba eranko. A wo eran pa s

ojbo gn lkay, M wo m pa o. m s fi of owo re d mi

lr. Od , Od , Od , soos ni nb ode in igbo j,

Wp k de igb re. soos olor t nb oba sgun, O b

Aj j, O sgun. soos o ! M b mi j o. Ogn ni o b mi

se o. B o b nb lti oko. k o k il fn mi w. K o re

rr d r. M gbgb mi o, Ode , bb omo k ngbgb

omo.

Traduo

Oxosse ! orix da luta, irmo de gn Onr. Oxosse, me

proteja ! Orix que tendo bloqueado o caminho, no o


desimpede. Caador que come a cabea dos animais. Orix que

come ewa osooso. Orix que vive tanto em casa de barro como

em casa de folhas. Que possui a pele fresca. Oxosse no

entra na mata sem que ela se agite. Of a arma poderosa

40

que o pai usa em lugar de espingarda. Ele atirou a sua

flecha contra o fogo, o fogo se apagou de imediato. Atirou

sua flecha contra o sol, O sol se ps. salvador, que salva

seus filhos ! senhor do mrw pk ! Meu pai caador

chegou na guerra, matou duzentas pessoas com uma nica

flecha. Chegou dentro da mata, usou uma nica flecha para

matar duzentos animais selvagens. Arrasta um animal vivo at

que ele morra e o entrega no ojubo de Ogum. No me arraste

at a morte. No atire sofrimentos em minha vida, com seu

Of. Od! Od! Od! Dentro da mata, Oxosse que luta

ao lado do caador para que ele possa caar direito. Oxosse,

o poderoso, que vence a guerra para o rei. Lutou com a

feiticeira e venceu. Oxosse, no brigue comigo. Vence as

guerras para mim Quando voltar da mata, Colhe quiabos para

mim. e, ao colh-los, tire seus talos. No se esquea de

mim. Od, um pai no se esquece do filho.

Ork Ob

Ob, Ob, Ob. Ojw rs, Eket aya Sng. O tor ow, O
kol s gbogbo ara. Olkk oko. A rn lgnj pl won

ay. Ob ansru, aj jewure. Ob k b'ko d kso, O dr,

b sun roj obe. Ob fiy fn ap oko r. On wun un

ju gbogbo ar yk lo. Ob t mo ohn t dra.

Traduo

Ob, Ob, Ob. Orix ciumento, terceira esposa de Xang.

Ela, que por cimes, fez incises em todo corpo. Que fala

muito de seu marido, que anda nas madrugadas com as ay. Ob

paciente, que come cabrito logo pela manh. Ob no foi com

o marido a Koso, ficou para discutir com Oxum sobre comida.

Ob valoriza os braos do marido, diz que a parte de seu

corpo que ela prefere. Ob sabe o que bom.

Ork sun

Yy pr ! Obnrin b oknrin n sun A j sr b g.

Yy olomi tt. Opr j bri kalee. Agb obnrin t

gbogbo ay n'pe sn. b Snpnn j ptk. O b algbra

ranyanga dde.

Traduo

Yy Opr ! Oxum uma mulher com fora masculina. Sua voz

afinada como o canto do ega. Graciosa me, senhora das

guas frescas. Opr, que ao danar rodopia como o vento,

sem que possamos v-la. Senhora plena de sabedoria, que

todos veneramos juntos. Que como ptk com Xapan. Que


enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma.

Ork Osnyin

Agbnigi, rmode abdi sns Esinsin abedo knnknni;

Kgo egbr irn Akp nigb rn k sunwn Totio tin,

gb aso knrn ta gg. Els kan j els mj lo. Ew

gbogbo kki ogn gbnigi, ss kosn Agogo nla se erpe

41

agbra gb wn l tn, wn dp tnitni Arni j si kt

di ogn my Els kan ti l else mj sr

Traduo

Aquele que vive nas rvores e que tem um rabo pontudo como

estaca. Aquele que tem o fgado transparente como o da

mosca. Aquele que to forte quanto uma barra de ferro.

Aquele que invocado quando as coisas no esto bem. O

esbelto que quando recebe a roupa da doena se move como se

fosse cair. O que tem uma s perna e mais poderoso que os

que tm duas. Todas as folhas tm viscosidade que se tornam

remdio. gbnigi, o deus que usa palha. O grande sino de

ferro que soa poderosamente. A quem as pessoas agradecem sem

reservas depois que ele humilha as doenas. rni que pula

no poo com amuletos em seu peito. O homem de uma perna que

excita os de duas pernas para correr.

Ork Lognd
Ganagana bi ninu elomi ninu A se okn soro sinsin Tima li

ehin yeye re Okansoso gudugu Oda di ohn O ko ele p li

aiya Ala aiya rere fi ow kan Ajoji de run idi agban

Ajongolo Okunrin Apari o kilo k tmotmo O ri gb t sn

li egan O t bi won ti ji re re A ri gbamu ojiji Okansoso

Orunmila a wa kan m dahun O je oruko bi Soponna / Soro pe

on Soponna e ni hun Odulugbese gun ogi run Odolugbese

arin here here Olori buruku o fi ori j igi odiolodi O fi

igbegbe l igi Ijebu O fi igbegbe l gbegbe meje Orogun olu

gbegbe o fun oya li o Odelesirin ni ki o w on sila kerepa

Agbopa sn kakaka Oda bi odundun Jojo bi agbo Elewa ejela O

gbewo li ogun o da ara nu bi ole O gbewo li ogun o kan omo

aje niku A li bilibi ilebe O ti igi soro soro o fibu oju

adiju Koro bi eni l o gba ehin oko m se ole O j ile

onile b ti re lehin A li oju tiri tiri O r saka aje o d

lebe O je ow baludi O k koriko lehin O k araman lehin O

se hupa hupa li ode olode lo jo p gbodogi r woro woro O

p oruru si ile odikeji O k ara si ile ibi ati nyimusi Ole

yo li ero O dara de eyin oju Okunrin sembeluju Ogbe gururu

si ob olori A m ona oko ko n l A mo ona runsun rdenreden

O duro ti olobi k r je Rere gbe adie ti on ti iye O b

enia j o rerin sn O se adibo o rin ngoro yo Ogola okun k

ka olugege li rn Olugege jeun si okur ofun O j gebe si


orn eni li oni O dahun agan li ohun kankan O kun nukuwa

ninu rere Ale rese owuro rese / Ere meji be rese Koro bi

eni lo Arieri ewo ala Ala opa fari Oko Ahotomi Oko

Fegbejoloro Oko Onikunoro Oko Adapatila Soso li owuro o ji

gini mu rn Rederede fe o ja knle ki agbo Oko Ameri ru

jeje oko Ameri Ekn o bi awo fini Ogbon iyanu li ara eni

iya ti n je O wi be se be Sakoto abi ara fini

Traduo

Um orgulhoso fica infeliz que um outro esteja contente

difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga

Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Ele

sozinho, ele muito bonito At a voz dele agradvel No

42

se coloca as mos sobre o seu peito Ele tem um peito que

atrai as mos das pessoas O estrangeiro vai dormir sobre o

coqueiro Homem esbelto O careca presta ateno pedra

atirada certeiramente Ele acha duzentas esteiras para dormir

na floresta Acord-lo bem o suficiente Ns somente o vemos

e o abraamos como se ele fosse uma sombra Somente em

Orunmila ns tocamos, mas ele no responde Ele tem um nome

como Soponna / difcil algum mau chamar-se Soponna

Devedor que faz pouco caso Devedor que anda rebolando

displicentemente Ele um louco que quebra a cerca com a


cabea Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu Ele quebrou

sete papos com o seu papo A segunda mulher diz ao papo para

usar um pente (para desinchar o papo) Um louco que diz que o

procurem l fora na encruzilhada Aquele que tem orquite

( inflamao dos testculos) e dorme profundamente Ele

fresco como a folha de odundun Altivo como o carneiro Pessoa

amvel anteontem Ele carrega um talism que ele espalha

sobre o seu corpo como um preguioso Ele carrega um talism

e briga com o filho do feiticeiro dando socos Ele veste boas

roupas Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o

olho de um outro Rpido como aquele que passa atrs de um

campo sem agir como um ladro Ele destri a casa de um outro

e com o material cobre a sua Ele tem olhos muito aguados

Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa Ele

ciumento e anda "rebolando" displicentemente Ele recolhe as

ervas atrs Ele recolhe as ervas atrs Ele anda "rebolando"

desengonado para ir ao ptio interior de um outro A chuva

bate na folha de cobrir telhados e faz rudo Ele mata o

malfeitor na casa de um outro Ele recolhe o corpo na casa e

empina o nariz O preguioso est satisfeito entre os

passantes Ele belo at nos olhos Homem muito belo Ele

coloca um grande pedao de carne no molho do chefe Ele

conhece o caminho do campo e no vai l Ele conhece o


caminho ruins Ele est ao lado do dono dos obi e no os

compra para comer O gavio pega o frango com as penas Ele

briga com qualquer um e ri estranhamente Ele tem o hbito de

andar como a um bbado que bebeu Sessenta contas no podem

rodear o pescoo de um papudo O papudo come no inchao de

sua garganta Ele quebra o papo do pescoo daquele que o

possui Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis Ele

guarda seus talisms numa pequena cabaa A noite coisa

sagrada, de manh coisa sagrada / Duas vezes assim coisa

sagrada Rpido como algum que parte A proibio do pssaro

branco o pano branco Ele mexe os braos fantasiosamente

Marido de Ahotomi Marido de Fegbejoloro Marido de Onikunoro

Marido de Adapatila Bem desperto, ele acorda de manh j com

o arco e flecha no pescoo Como um louco ele se debate para

colocar os joelhos no cho, como o carneiro Marido de Ameri

que d medo Leopardo de pele bonita Ele expulsa a

infelicidade do corpo de algum que tem infelicidade. Assim

ele diz e assim ele faz Orgulhoso que possui um corpo muito

belo.

Logun-ede - Com Traduo a Cada Linha

43

Ganagana Bi Ninu Elomi Ninu

Um orgulhoso fica infeliz se um outro esteja contente


A Se Okn Soro sinsin

difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga

Tima Li Ehin Yeye Re

Montado de cavalinho sobre as costas de sua me

Okansoso Gudugu

Ele sozinho, ele muito bonito

Oda Di Ohn

At a voz dele agradvel

O Ko Ele P Li Aiya

No se coloca as mos sobre o seu peito

Ala Aiya Rere Fi Ow Kan

Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas

Ajoji De run Idi Agban

O estrangeiro vai dormir sobre o coqueiro

Ajongolo Okunrin

Homem esbelto

Apari O Kilo k Tmotmo

O careca presta ateno pedra atirada certeiramente

O Ri Gb T Sn Li Egan

Ele acha duzentas esteiras para dormir na floresta

O T Bi Won Ti Ji Re Re

Acord-lo bem o suficiente

A Ri Gbamu Ojiji
Ns somente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma

sombra

Okansoso Orunmila A Wa Kan M Dahun

Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde

O Je Oruko Bi Soponna /

Ele tem um nome como Soponna /

Soro pe on Soponna e ni hun

difcil algum mau chamar-se Soponna

Odulugbese Gun Ogi run

Devedor que faz pouco caso

44

Odolugbese Arin Here Here

Devedor que anda rebolando displicentemente

Olori Buruku O Fi Ori J Igi Odiolodi

Ele um louco que quebra a cerca com a cabea

O Fi Igbegbe L Igi Ijebu

Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu

O Fi Igbegbe L Gbegbe Meje

Ele quebrou sete papos com o seu papo

Orogun Olu Gbegbe O Fun Oya Li O

A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para

desinchar o papo)

Odelesirin Ni Ki O W On Sila Kerepa


Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada

Agbopa Sn Kakaka

Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dorme

profundamente

Oda Bi Odundun

Ele fresco como a folha de odundun

Jojo Bi Agbo

Altivo como o carneiro

Elewa Ejela

Pessoa amvel anteontem

O Gbewo Li Ogun O Da Ara Nu Bi Ole

Ele carrega um talism que ele espalha sobre o seu corpo

como um preguioso

O Gbewo Li Ogun O Kan Omo Aje Niku

Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro

dando socos

A li Bilibi Ilebe

Ele veste boas roupas

O Ti Igi Soro Soro O Fibu Oju Adiju

Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um

outro

Koro Bi Eni L O Gba Ehin Oko M Se Ole

Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como
um ladro

45

O J Ile Onile b ti re lehin

Ele destri a casa de um outro e com o material cobre a sua

A Li Oju Tiri Tiri

Ele tem olhos muito aguados

O R Saka Aje O D Lebe

Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa

O Je Ow Baludi

Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente

O K Koriko Llehin

Ele recolhe as ervas atrs

O K Araman Lehin

Ele recolhe as ervas atrs

O Se Hupa Hupa Li Ode Olode Lo

Ele anda "rebolando" desengonado para ir ao ptio interior

de um outro

jo P Gbodogi R Woro Woro

A chuva bate na folha de cobrir telhados e faz rudo

O P Oruru Si Ile Odikeji

Ele mata o malfeitor na casa de um outro

O K Ara Si Ile Ibi Ati Nyimusi

Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz


Ole Yo Li Ero

O preguioso est satisfeito entre os passantes

O Dara De Eyin Oju

Ele belo at nos olhos

Okunrin Sembeluju

Homem muito belo

Ogbe Gururu Si Ob Olori

Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe

A M Ona Oko Ko Nl

Ele conhece o caminho do campo e no vai l

A Mo Ona Runsun Rdenreden

Ele conhece o caminho runsun redenreden

O Duro Ti Olobi K R Je

Ele est ao lado do dono dos obi e no os compra para comer

46

Rere Gbe Adie Ti On Ti Iye

O gavio pega o frango com as penas

O B Enia J O Rerin Sn

Ele briga com qualquer um e ri estranhamente

O Se Adibo O Rin Ngoro Yo

Ele tem o hbito de andar como a um bbado que bebeu

Ogola Okun K Ka Olugege Li rn

Sessenta contas no podem rodear o pescoo de um papudo


Olugege Jeun Si Okur Ofun

O papudo come no inchao de sua garganta

O J Gebe Si Orn Eni Li Oni

Ele quebra o papo do pescoo daquele que o possui

O dahun agan li ohun kankan

Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis

O Kun Nukuwa Ninu Rere

Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa

Ale Rese Owuro Rese /

A noite coisa sagrada, de manh coisa sagrada /

Ere Meji Be Rese

Duas vezes assim coisa sagrada

Koro Bi Eni Lo

Rpido como algum que parte

Arieri Ewo Ala

A proibio do pssaro branco o pano branco

Ala Opa Fari

Ele mexe os braos fantasiosamente

Oko Ahotomi

Marido de Ahotomi

Oko Fegbejoloro

Marido de Fegbejoloro

Oko Onikunoro
Marido de Onikunoro

Oko Adapatila

Marido de Adapatila

47

Soso Li Owuro O Ji Gini Mu rn

Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flecha no

pescoo

Rederede Fe O Ja Knle Ki Agbo

Como um louco ele se debate para colocar os joelhos no cho,

como o carneiro

Oko Ameri ru Jeje Oko Ameri

Marido de Ameri que d mdo

Ekn O Bi Awo Fini

Leopardo de pele bonita

Ogbon Iyanu Li Ara Eni Iya Ti Nje

Ele expulsa a infelicidade do corpo de algum que tem

infelicidade

O Wi Be Se Be

Orgulhoso que possui um corpo muito belo

Sakoto Abi Ara Fini

Assim ele diz e assim ele faz

Ork Osl

Obanla o rin n'eru ojikutu s'eru. Ob n'ille Ifon alabalase


oba patapata n'ille iranje. O yo kelekele o ta mi l'ore. O

gba a giri l'owo osika. O fi l'emi asoto l'owo. Oba igbo

oluwaiye re e o ke bi owu la. O yi ala. Osun l'ala o fi

koko ala rumo. Ob igbo.

Traduo

Rei das roupas brancas que nunca teme a aproximao da

morte. Pai do Paraso eterno dirigente das geraes.

Gentilmente alivia o fardo de meus amigos. D-me o poder de

manifestar a abundncia. Revela o mistrio da abundncia.

Pai do bosque sagrado, dono de todas as benes que aumentam

minha sabedoria. Eu me fao como as Roupas Brancas. Protetor

das roupas brancas eu o sado. Pai do Bosque Sagrado.

Ork Osl

K rs-nl Ol tles, a gbnon ddn l. N Ibod Y,

K S sn, Bni K S ru. K S tt, Bni K S Ooru.

Ohun sri Kan K S N Ibod Y. Ohun Gbogbo Dr Kedere

Nnu ml Olrun. ynm K Gb Ogn. knlyn un N

dyb. dyb Ni dy Se.

Traduo

Que o Grande rs, Senhor da sola dos ps, guie-nos aos

48

benefcios da riqueza! Aqui a porta do Cu, nela pode-se

entrar de dia e de noite. Nela no h frio, e tambm no h


calor. Aqui, na porta do Cu, nada segredo. E nela todas

as coisas permanecero claras diante da luz de Deus. Que o

destino no nos faa usar remdios. Que as pessoas adorem de

joelhos as coisas do Cu, para encontrar coisas boas na

Terra. Que as coisas boas sejam sempre encontradas na Terra.

Ork rml

Orunmila Ajana Ifa Olokun A Soro Dayo Eleri Ipin Ibikeji

Eledunmare Orunmila Akere Finu Sogban A Gbaye Gborun Olore

Mi Ajiki Okitibiri Ti Npa Ojo Iku Da Opitan Ife Orunmila O

Jire Loni Tide Tide Orunmila O Jire Loni Bi Olota Ti Ni

Nile Aro Ka Mo E Ka La Ka Mo E Ka Ma Tete Ku Okunrin Dudu

Oke Igbeti Orunmila O Jire O Ifa Iwo Ni Ara Iwaju Ifa Iwo

Ni Ero Ikehin Ara Iwaju Naa Lo Ko Ero Ikehin L'ogbon Ifa

Pele O Okunrin Agbonmiregun Oluwo Agbaye Ifa A Mo Oni Mo

Ola A Ri Ihin Ri Ohun Bi Oba Edumare Orunmila Tii Mo Oyun

Inu Igbin Ifa Pele O, Erigi A Bo La Ifa Pele O, Okunrin

Dudu Oke Igbeti Ifa Pele O, Meretelu Nibi Ti Ojumo Rere Ti

Nmo Wa Ifa Pele O, Omo Enire Iwo Ni Eni Nla Mi Olooto Aye

Ifa Pele O, Omo Enire Ti Nmu Ara Ogidan Le Oyin Tori Omo Ro

O Sa Wo Inu Koko Igi Ede Firifiri Tori Omo Re O Sa Gun Oke

Aja Orunmila Ti Ori Mi Fo Ire Orunmila Ta Mi Lore A Gbeni

Bi Ori Eni A Je Ju Oogun Lo Ifa O Jire Loni O Ojumo Rere Ni

O Mo Ojo Ifa Ojumo Ti O Mo Yi Je Ki O San Mi S'owo Je Ki O


San Mi S'omo Ojumo Ti O Mo Yii Je O San Mi Si Aiku Orunmila

Iba O O

Traduo

O Testemunho Do Destino O Vice Do Pr-Existente Orunmila,

Homem Pequeno, Que Usa O Prprio Interior Como Fonte De

Sabedoria Que Vive No Mundo Visvel E No Invisvel O Meu

Benfeitor, A Ser Louvado Pela Manh O Poderoso Que Protela O

Dia Da Morte O Historiador Da Cidade De Ife Orunmila, Voc

Acordou Bem Hoje? Com Ide Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje?

Da Mesma Forma Que Olota Acorda Na Casa De Aro Assim Louvo

Suas Origens Em Ado Quem O Conhece Est Salvo Quem O Conhece

No Sofrer Morte Prematura O Homem Baixo Do Morro Igbeti

Orunmila, Voc Acordou Bem? Ifa, Voc A Pessoa De Frente

Ifa, Voc A Pessoa De Trs Quem Vai Na Frente Que Ensina

A Sabedoria Aos Que Vem Atrs Ifa, Saudaes O Homem Chamado

Agbonmiregun Oluwo Do Universo Ifa, Que Sabe Sobre O Hoje E

O Amanh Que Ve Tudo, Que Est Aqui E Acol Como Rei Imortal

(Edunmaree) Orunmila, Graas A Seus Muitos Conhecimentos,

Voc Quem Sabe A Respeito Da Gestao Do Igbin Ifa,

Saudaes! Erigi A Bo La, Que Ao Ser Venerado, Traz A Sorte

Saudaes A Ti, Homem Baixo Do Morro Igbeti Ifa, Saudaes A

Ti, Meretelu De Onde Vem O Sol. De Onde Vem O Melhor Dia

Para A Humanidade Ifa, Saudaes! Voc O Meu Grande


Protetor Aquele Que Diz Aos Homens A Verdade Ifa, Saudaes

A Ti, Enire! Que Faz Forte O Corpo A Abelha, Por Seu Filho,

Correu Para Dentro Da Colmeia O Esperto Rato Ede, Por Seu

Filhote, Subiu Ao Forro Da Casa Orunmila, Fale Bem Atravs

49

Do Meu Ori Orunmila, Me Abenoe Voc, Que Como O Ori De Uma

Pessoa, Assim A Apia Cuja Fala Mais Eficiente Do Que A

Magia Voc, Que Sabe O Que Acontecer Hoje E Amanh Oh Ifa,

Voc Acordou Bem Hoje? Vem O Dia Com Bom Sol Ifa, Neste Dia

Que Surgiu Favorea-Me Com Prosperidade Favorea-Me Com

Fertilidade Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Sade E Bem

Estar Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Longevidade

Es - Com Traduo a Cada Linha

Iba Es Odara

Esu Odara, inclino-me.

A Ba Ni Wa Oran Ba O Ri Da

Ele procura briga com algum e encontra o que fazer.

O San Sokoto Penpe Ti Nse Onibode Olorun

Ele veste uma cala pequena para ser guardio na porta de

Deus.

Oba Ni Ile Ketu

Rei da terra de Ketu.

Alakesi Emeren Aji E Aji E M(u) gn


Aquele a quem se convida e que, to logo acorda, toma um

remdio.

A Lun ( se) Wa Se Ibini

Ele reforma Benin.

Laguna Jo Igbo Bi Or

Laguna queima o mato como oro.

Es Foli F O Fi k Fo Oju Anan Re

Esu arrebenta facilmente os olhos de seus sogros com uma

pedra.

LA Nyan Hamana

Ele caminha movendo-se com altivez.

Ika K Boro Boro

O malfeitor no morre depressa.

K L K R O Ba Ona Oja Ile Su

Ele faz com que no mercado nada se compre e nada se venda.

Agbo L Ara A Yaba M Pa ( Mo) Abemu

Agbo faz com que a mulher do rei no cubra a nudez de seu

corpo.

50

O Se Firi Oko Ero Oja

Ele se torna rapidamente o senhor daqueles que passam pelo

mercado.

Bara Fi Imu Fon Awon Sebi Ok L O Si


Quando Bara assoa o nariz, todo mundo acredita que o trem

vai partir.

Ero Palemo Wara Wara

Os passageiros preparam-se rapidamente.

gn - Com Traduo a Cada Linha

Osinmoleba

O prximo a Deus

Olomi Nile Fi Eje We

Aquele que tem gua em casa, mas prefere banho com sangue

Olaso Ni Le

Aquele que tem roupa em casa

Fi Imo Bora

Mas prefere se cobrir de mariw

La Ka Ay

Poderoso do mundo

Moju Re

Eu o sado

Ma Je Ki Nri Ija Re

Que eu no depare com sua ira

Iba gn

Eu sado Ogun

Iba Re Olomi Ni Le Fi Eje We

Eu o sado, aquele que tem gua em casa,mas prefere banho de


sangue

Feje We. Eje Ta Sile. Ki Ilero

Que o sangue caia no cho para que haja paz e tranqilidade

Ase

Oss - Com Traduo a Cada Linha

soos.

Oxosse !

51

Awo de j Ptp.

orix da luta,

Omo y gn Onr.

irmo de gn Onr.

soos Gb M O.

Oxosse, me proteja !

rs A Dn M Y.

Orix que tendo bloqueado o caminho, no o desimpede.

Ode T Nje Or Eran.

Caador que come a cabea dos animais.

Elw ss.

Orix que come ewa osooso.

rs T Ngbl Im,

Orix que vive tanto em casa de barro

Gbe Il Ew.
como em casa de folhas.

A Bi w Ll.

Que possui a pele fresca.

soos K Nwo Igb,

Oxosse no entra na mata

K Igbo M A Tt.

sem que ela se agite.

Of Ni Mgf bon,

Of a arma poderosa que o pai usa em lugar de espingarda.

O Ta Of S In,

Ele atirou a sua flecha contra o fogo,

In K Pir.

o fogo se apagou de imediato.

O T Of S Orn,

Atirou sua flecha contra o sol,

Orn R Ws.

O sol se pos.

Ogbgb T Ngba Omo R.

salvador, que salva seus filhos !

52

On Mrw Pk.

senhor do mrw pk !

Ode Bb .
Meu pai caador

O D Oj Ogun,

chegou na guerra,

O Fi Of Kan Soso Pa Igba nyn.

matou duzentas pessoas com uma nica flecha.

O D N Igb,

Chegou dentro da mata,

O Fi Of Kan Soso Pa Igba Eranko.

usou uma nica flecha para matar duzentos animais selvagens.

A Wo Eran Pa S Ojbo gn Lkay,

Arrasta um animal vivo at que ele morra e o entrega no

ojubo de Ogum.

M Wo M Pa O.

No me arraste at a morte.

M S Fi Of Owo Re D Mi Lr.

No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of.

Od , Od , Od ,

Od! Od! Od!

soos Ni Nb Od In Igbo J,

Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caador

Wp K De Igb Re.

para que ele possa caar direito.

soos Olor T Nb Oba Sgun,


Oxosse, o poderoso, que vence a guerra para o rei.

O B Aj J,

Lutou com a feiticeira

O Sgun.

e venceu.

soos O !

Oxosse,

M B Mi J O.

no brigue comigo.

53

Ogn Ni O B Mi Se O.

Vence as guerras para mim

B O B Nb Lti Oko.

Quando voltar da mata,

K O K Il Fn Mi W.

Colhe quiabos para mim.

K O Re rr d R.

e, ao colh-los, tire seus talos.

M Gbgb Mi O,

No se esquea de mim.

Ode , Bb Omo K Ngbgb Omo.

Od, um pai no se esquece do filho.

Erinl -
Erinl Aganna gb

En j' nmo gnjb

gngbolu a b r de Kobaye.

y gori l

Oloy nl

Arodd s gbn esin

Gbogbo igi gbrijo,

Won fi rok se baba nin oko

Gbogbo il gbrijo,

Won fi Okt se baba nin oko

Gbogbo od kkk ti nbe nin igb

Ajagusi won gbrijo,

Won fi Erinl joba nin omi.

Baba mi lo I'kun, kun dk

O'nlo l's, s m tt

y-ol nlo l'kun,

kun m lgbelgbe omi oll

Osanyin - Com Traduo a Cada Linha

Agbnigi, rmode Abidi Sonso

Aquele que vive na arvore e que tem um rabo pontudo como um

pinto

Esinsin Abedo Kinnikinni

Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca


Kgo Egbr Irin

Aquele que forte quanto uma barra de ferro

54

Akp Ngb Rn K Sunwn

Aquele que invocado quando as coisas no esto bem

Toto Tin, Gb Aso knrn Ta Gg

O esbelto que, quando recebe a roupa da doena, se move como

se fosse cair

Els Kan J Els Mj Lo

O que tem s uma perna e mais poderoso do que tem duas

Aro Abi-oho Lili

Fraco que possui um pnis fraco

Ew Gbogbo Kki Ogn

Todas as folhas tem viscosidade que se tornam remdio

gbnigi, ss Kosn

Agbnigi, o Deus que usa palha

Agogo Nla Se Erpe Agbra

O grande sino de ferro que soa poderosamente

O Gb Wn L Tn, Wn Dp Tnitni

A quem as pessoas agradecem sem reservas depois que ele

humilha as doenas

rn J Si Kt Di Ogn My

rni que pula no poo com amuletos no peito


Els Kan Ti L Els Mji Sre.

O homem de uma perna que incita o de duas para correr.

Obaluay - Com Traduo a Cada Linha

Ors Jngbn

Orix forte

Abt, Ar B Ew Aj

Abat que floresce exuberante como as folhas da rvore aj

Oris T Nm Omo M y

Orix que pune a me juntamente com o filho

B Obaluay B M Won Tn

Depois que Obalua acabar de castig-los

O Tn L Sr Lo Bb

Ainda poder castigar o pai

Ors B j

Orix semelhante a uma feiticeira

55

Obaluay mo Il Os, Mo Il j

Obalua conhece tanto a casa do feiticeiro como a da bruxa

O Gb Os L'j,

Desafiou o feiticeiro

Os Kn Fnrnfnrn

E este correu desesperado

O Pa j Ku kan Soso
Matou todas as bruxas permitindo que apenas uma vivesse

Ors Jngbn

Orix forte

Obaluay A M Ni Ton Ton

Obalua, que faz as pessoas perderem a voz

Obaluay SS Od Re Hn M

Obalua, abra seu odu para mim

K Ndi Olw

Para que eu seja uma pessoa prspera

K Ndi Olomo

Para que eu seja uma pessoa frtil.

Osumare - Com Traduo a Cada Linha

Osumare A Gbe Orun Li Apa Ira

Osumare permanece no Cu que ele atravessa com o brao

Ile Libi Jin Ojo

Ele faz a chuva cair na terra.

O Pon Iyun Pon Nana

Ele busca os corais, ele busca as contas nana

O Fi Oro Kan Idawo Luku Wo

Com uma palavra ele examina Luku

O Se Li Oju Oba Ne

Ele faz isso perante seu rei

Oluwo Li Awa Rese Mesi Eko Ajaya


Chefe a quem adoramos

Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki

O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

56

A Pupo Bi Orun

Ele vasto como o cu

Olobi Awa Je Kan Yo

Senhor do Obi, basta a gente comer um deles para ficar

satisfeito

O De Igbo Kn Bi Ojo

Ele chega floresta e faz barulho como se fosse a chuva

Ok Ijoku Igbo Elu Ko Li gn

Esposo de Ijo, a mata de anil no tem espinhos

Ok Ijoku Dudu Oju E A Fi Wo Ran

Esposo de Ijoku, que observa as coisas com seus olhos negro.

Nn - Com Traduo a Cada Linha

Okiti Kata, Ekn A Pa Eran M Ni Yan

Okiti Katala leopardo que mata um animal e o como sem asslo.

Olu Gbongbo Ko Sun Ebi Eje

Dono de uma bengala, no dorme e tem sede de sangue.

Gosungosun On Wo Ewu Eje

MSalpicado com Osun, seu traje parece coberto de sangue

KO P Eni Ko Je Oka Odun


Ele s poder comer massa no dia da festa, se tiver matado

algem.

A Ni Esin O Ni Kange

Ele tem o cavalo, ele tem o quizo.

Odo Bara Otolu

Rio

Omi a Dake Je Pa Eni

gua adormecida que mata algum sem preveni-lo

Omo Opara Ogan Ndanu

Filho de Opara

Sese Iba O

Orix , respeito

Iba Iye Ni Mo Mo Je Ni Ko Je Ti Arun

Louvo a vida e no a cabea

57

Emi Wa Foribale Fun Sese

Venho prosternar-me diante do Orix.

Oluidu Pe O papa

Presto homenagem aos ancestrais.

Ele Adie Ko Tuka

Aquele que tem frango, no depena vivo

Yeye Mi Ni Bariba Li Akoko

Minha me estava primeiramente em Bariba


Emi Ako Ni Ala Mo Le Gbe Agada

Eu o primeiro a poder usar a espada.

Emi A Wa Kiy Onile Ki Ile

Venho saudar o dono da terra para que ele me proteja.

Oy - Com Traduo a Cada Linha

Oy A To Iwo Efn Gb.

Ela grande o bastante para carrega o chifre do bfalo.

Oy Olk ra.

Oy, que possui um marido poderoso.

Obnrin Ogun,

Mulher guerreira.

Obnrin Ode.

Mulher caadora.

Oya rr Arj B Oko K.

Oy, a charmosa, que dispe de coragem para morrer com seu

marido.

Iru niyn Wo Ni Oy Y N Se, Se?

Que tipo de pessoa Oy?

Ibi Oya W, L Gbin.

O local onde Oy est, pega fogo

Obnrin W Bi Eni F Igb.

Mulher que se quebra ao meio como se fosse uma cabaa

Oy t awon t r,
Oy foi vista por seus inimigos

T Won Tor R Da Igb N S Igb.

E eles, assustados, fugiram atirando as bagagens no mato

58

Hp H, Oya !

Eeepa He! Oh, Oy!

Er Re Nikan Ni Mo Nb O.

s a nica pessoa que temo

Aff Ik.

Vendaval da Morte

Obnrin Ogun, Ti N Ibon R N Ki Kn

A mulher guerreira que carrega sua arma de fogo

Oy , Oy Tt Hun!

Oh, Oy, Oy respeito e submisso!

Oy, A P'Agb, P'wo M Ni Kk,

Ela arruma suas coisas sem demora

Kk, Wr Wr L' Oy Nse Ti

Rapidamente Oy faz suas coisas

A Rn Dengbere Bi Fln.

Ela vagueia com elegncia, como se fosse uma nmade fulani

O Titi T Nfi Gbogbo Ar Rn B Esin

Quando anda, sua vitalidade como a do cavalo que trota

Hp, Oya Olmo Mesan, Ib Re !


Eeepa Oya, que tem nove filhos, eu te sado!

Ob - Com Traduo a Cada Linha

Ob, Ob, Ob.

Ob, Ob, Ob.

Ojw rs,

Orix ciumento,

Eket Aya Sng.

terceira esposa de Xang.

O Tor Ow,

Ela, que por ciumes,

O Kol S Gbogbo Ara.

fez incises em todo corpo.

Olkk Oko.

Que fala muito de seu marido,

59

A Rn Lgnj Pl won Ay.

que anda nas madrugadas com as ay.

Ob Ansru, Aj Jewure.

Ob paciente, que come cabrito logo pela manh.

Ob K B'ko D Kso,

Ob no foi com o marido a Koso,

O Dr, B sun Roj Obe.

ficou para discutir com Oxum sobre comida.


Ob Fiy Fn Ap Oko R.

Ob valoriza os braos do marido,

On Wun un Ju Gbogbo Ar Yk Lo.

diz que a parte de seu corpo que ela prefere.

Ob T Mo Ohn T Dra.

Ob sabe o que bom.

sun pr - Com Traduo a Cada Linha

sun pr

Yy pr !

Obnrin B Oknrin N sun

Oxum uma mulher com fora masculina.

A J Sr B g.

Sua voz afinada como o canto do ega.

Yy Olomi Tt.

Graciosa me, senhora das guas frescas.

Opr j Bri Kalee.

Opr, que ao danar rodopia como o vento, sem que possamos

v-la.

Agb Obnrin T Gbogbo Ay N'pe Sn.

Senhora plena de sabedoria, que todos veneramos juntos.

B Snpnn J Ptk.

Que como ptk com Xapan.

O B Algbra Ranyanga Dde.


Que enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma.

sun Iponda

Oliri Pa Koko Eni Pon

Poderosa, no empurre o povo de Iponda.

60

O Ri Onise Oba Ayi Kase

Ela recebe o mensageiro do rei sem respeit-lo

O Je Dandan Oloran

Ela aceita as palavras do queixoso

O Fi Aja W Inu Eke W

Com sua sineta ela fura o ventre mentiroso.

Omo Olu Igbo Soki Red Omo Ni

No se pode carregar debaixo do brao o filho da mata de

Iponda.

sun Ijumu - Com Traduo a Cada Linha

Osun Ijumu Olod Ide

Osun Ijumu, dona de um pilo de cobre.

OIya Ijumu Alaiye Ma Gun Od Poro

Osun Ijumum no monta com vivacidade no pilo

Efon Tere M Gun iy

POsun pode surgir subitamente no mundo.

Eyn Fe Ki Efon Ki O Na Mi

Vocs querem que Osun me castigues.


Eyn Fe O Fi Owo Ye Ko Mi M Ara

Deixem a criana rodear meu corpo com sua mos

Owo Omo Ye Ki Dun Eni

A mo da criana suave

Efon A Ke Ki Dun Enia

Osun suave.

Efon Li O Ni Igbo Obi

Osun a dona da floresta de Obi.

Iwo Li O Ni Igbo Atare

A floresta de pimenta pertence a voc

Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki

O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

Sango - Com Traduo a Cada Linha

61

Sngiri-lgiri,

Que racha e lasca paredes

Olgiri-kkk-k Igba Edun B

Ele deixou a parede bem rachada e ps ali duzentas pedras de

raio

O Jaj M Ni K T Pa Ni Je

Ele olha assustadoramente para as pessoas antes de castiglas

K Kr, K Kr

Ele fala com todo o corpo


S' Olr D Jnjnn

Ele faz com que a pessoa poderosa fique com medo

Elyinj In

Seus olhos so vermelhos como brasas

Ab Won J M Jbi

Aquele que briga com as pessoas sem ser condenado porque

nunca briga injustamente

Iwo N Mo S Di O

em ti que busco meu refgio.

Sango Ona Mogba

Bi E Tu B W Ile

Se um antlope entrar na casa

Jejene Ni M Ewure

A cabra sentir medo.

Bi Sango B W Ile

Se Sango entra na casa

Jejene Ni M Osa Gbogbo

Todos os Orisa sentiro medo.

OYE

Oye uma posio sacerdotal nos candombls de nao,

pessoas so escolhidas para exercer determinadas funes

para o bom andamento da casa religiosa.

Aqueles que possuem oye so chamados oloye masculino e


ajoye feminino.

Essas pessoas sero adosu ou no , recebem o cargo na

confirmao ou em sua iniciao de acordo com sua

62

capacidade. Essas pessoas no adosu so os verdadeiros ogan

e ekedi que nascem com os sete anos como reza a tradio, h

casas que raspam para esses cargos, porm, esses iniciados

no possuem status dos antigos e devem contar seu tempo de

iniciao tal qual um yw, portanto no de bom senso

raspar e sim confirmar, destarte, afirmar que no existe

ogans e ekedis para divindades como caboclos, baianos, exus,

etc.

Todos oye so para os rs.

Os ttulos keto correspondem, sobretudo estrutura da casa

com seus fundamentos, por exemplo: o t - culmiera, ise

(s opa) - il Omolu e famlia, ibo, etc.

A palavra oloye significa Ol = aquele que possui, oye um

titulo e ajoye tambm, as ekedjis so chamadas assim nas

casas grandes ou ykoroba.

A palavra oloye segundo me Stella do Afonja pode ser

traduzido como conselheiro, que est registrado em seu

ultimo ensaio Meu Tempo Agora.

Observe agora alguns ip e oye das casas antigas e de


algumas casas novas srias atuais que respeitam a tradio

afro-brasileira:

ylrs ou yls: Possui as mesmas funes sendo que a

segunda responde na ausncia da primeira, quando h as duas

na casa, geralmente a yls torna - se a segunda. Com o

falecimento da ylrs ela pretendente a assumir seu

lugar, e se for o caso receberia a mesma cuia da falecida.

Esse oye s recebe-se no odun meje, ou seja, nos sete anos,

uma posio de adosu e no de algum confirmado/a ou uma

ekedji.

Ajibona: Me criadeira, escolhida pela ylrs para criar

yw.

Posteriormente esse filho fica responsvel em zelar pelo

rs de sua me criadeira quando este se manifesta. No

culto lesse Orumila chama-se ojubona e um cago masculino

cuja funo ensinar o futuro Omo -Ifa.

y Egbe: Me da comunidade tem as mesmas responsabilidades

da y kker Il, ou seja, da me pequena da casa.

Geralmente so escolhidas entre as egbomi mais antigas da

casa e so at mais antigas do que a prpria ylrs

devido antiguidade da casa. Lembrando que rs no tem

idade inexistente, quem tem idade so as pessoas.

63
Iyabass: Aquela que cozinha para os Orixs e para a

comunidade;

ymor: Aquela que dana com a cuia no ritual do Ipade.

Casas sem ibs, sem arvores, no devem possuir esse oye,

sobretudo as que no rodam Ipade. No existe ymor de

Ogn, Oss, Oy, etc.

As Iyamoro cuidam dos Esa (falecidos iniciados na casa com

postos) e ymi Osoronga. y: Me. Um: Que pega. Oro:

Obrigao.

Oye s recebido nos sete anos.

ydagan : Auxiliar direta da ymor. No existe Dagan para

o orisa desnecessrio explicar. oye dado aos sete anos

tambm.

Ajiumida : Posto do culto de Oy. A= aquela Ji = que acorda

um = pega = ida = a Cargos Ipos e oyes da nao ketu e

subdivises nags:

Ogan ( Og em ioruba), protetores civis do terreiro

antigamente, hoje passa a exercer funes religiosas tambm.

Entre os Ogans destacamos certas funes importantes e de

mando dentro do terreiro, juntos com os sacerdotes (as) eles

administram os terreiros.

Alagbe : Chefe da comunidade (morada), o onilu o escolhido

para tocar o atabaque denominado run, possui seu otun Alagbe


e seu Osi alagbe que tocam os outros atabaques e cantam os

candombls.

Pejigan : Zeladores do peji e responsveis pelo il rs.

Posto da etnia ketu e no jeje como se equivocam alguns

desinformados.

Asogun : Sacrifica os animais de quatro ps (eranko) a

priori, e os outros tambm quando no h na casa seu otun e

seu osi responsveis para isso.

Posto proveniente do culto de Ogn na frica e sua

comunidade, portanto no de bom senso haver Asoguns de

outros rs e sim somente filho de Ogn fato a condio

de supremacia que esse orisa possui sobre os obs sendo ele

mesmo olob, ou seja, o dono da faca e louvado antes de

qualquer sacrifcio para quem procede corretamente.

64

Olob : Que vem a ser um epteto de Esu comum chamar Adbo

a esse oye, possui as mesmas determinaes se for feito os

atos referentes a Esu dessa condio sacerdotal.

Sarapegbe : Era quem transmitia as decises da comunidade,

comunicando entre os terreiros, as festas e obrigaes que

seriam realizadas. Fazia os convites. Sara= o que corre, p=

e comunica, egbe = as coisas da comunidade, geralmente esse

posto era dado aos filhos de Ogn. Hoje esta esquecida,


sobretudo nas grandes cidades.

Apeja: Esquecido no Brasil por no haver sacrifcios de ces

selvagens como na frica.

Elemaso (Elemax): Oye referente casa de Osal, um

titulo do prprio Osal como conta seu mito, h oye no culto

para situaes que envolvem seu culto como o de baba mi oro,

faz-se necessrio que o titulares sejam de Osal.

Suas atuaes no se limitam apenas a cerimnia do pilo

como muita gente pensa.

Akirijeb : Pessoas que freqentam varias casas e no se

fixam em nenhuma antigamente eram chamadas de akirijeb,

tambm um oye da maior importncia relacionado a entregas

de ebs em locais determinados.

Eperin : Posto dado aos filhos do orisa Oss, (determinado

Oss) e refere-se ao seu culto especifico nas casas

antigas de candombl.

Oj Oba : Posto dado s pessoas de Sng, seu representante

maior foi nosso saudoso Pierre Fatumbi Verger que tinha esse

Oye no s do Opo Afonj. necessrio que a casa pertena a

Sng at mesmo para formar os outros Oye referentes

situao da casa, como mogba, maye, etc.

Oju Il : O grande anfitrio da religio, sobretudo nas

festas onde ficam encarregados de receber os visitantes e


acomoda-los, quando se faz necessrio ele ajuda em tudo

dentro da casa na ausncia dos outros Oye.

O oye de Iya Efun : dado s pessoas de Osala e no muito

longe para as de Iemanj.

O posto de Dagan: dadas s pessoas filhas de Oy

independente de ser mulher ou homen, como explicou para mim,

o Ogan Agba Gilberto.

H um outro posto relacionado ao ritual de Ipade chamado de

Agaba Injena e para finalizar vamos esclarecer o posto de

Ekeji (l-se Ekedi).

65

Ekeji nada mais que um numeral e significa, portanto

segundo/a, ela auxilia a todos e na ausncia das outras

ajoiyes ela assume, algumas se destacam e so chamadas

carinhosamente de mes, no s pelo filho do orisa que a

suspendeu como por toda a comunidade.

As ekedi so confirmadas para casa de ax ou para o orisa

que a suspendeu e se for o caso dela ser ekedi do orisa do

sacerdote, ele no poder por a mo e sim seu zelador, no

pode o orisa confirmar ou raspar ningum, o orisa no vem

para o aye para isso desnecessrio explicar um assunto

to falado j .

As Ekedi podem ser: Iyalaso: Cuida das roupas, Iyale, me da


casa, auxiliar direta da Iyalorisa e Iya Kekere, Dej (Dere

em jeje), as mais antigas, Ekedi o Ipo (cargo), depois vem

o Oye especfico as condies de cada uma.

[5/6 16:42] Guto Ramos: Ajala ori dede wa nyorisi wa flirt ina ona. ajala or ogbon to j daju
lati ko gba iwa ipinnu. ire oo osorodayo awn If gbe awn wa .

[5/6 16:42] Guto Ramos: Ajala em nossos modelos nos leva flertar caminho da luz . Ajala
em estratgias para ter certeza de no tomar uma deciso injusta. If transforme a tristeza
em alegria, felicidade..MO JUBA AWO OSUN.

IWO NI ORISA OBINRIN ODO.

IWO NI OLUWA AWO ILAJU.

IWO NI OLUWA AWO IFE.

IWO NI ORISA JULO EWA.

IWO NI OLUWA AWO OYIN.

IWO NI OLUWA AWO EYA ABO ATI AKO, ATI IBARE.

Eu sado ante os mistrios de Osun.

Voc a Deusa do Rio.

Voc a Dona dos Mistrios da Civilizao.

Voc a Dona dos Mistrios do Amor.

Voc a Orisa mais Bonito.

Voc a Dona dos Mistrios de Mel.

Voc a Dona dos Mistrios do Sexo, e da Intimidade.

LEMBREM-SE CONHECIMENTO SEMPRE BOM,SEMPRE DIGO QUEM APRENDE


NUNCA SER ENGANADO,POREM OS RITOS AQUI POSTADOS S UM SACERDOTE
QUEM PODE FAZE-LOS. ABIANS E YAWOS APRENDAM E CERTOS SACERDOTES
POR AI QUE PRECISAM RENOVAR SEUS CONHECIMENTOS E PARAR DE FAZER
BOBEIRAS NOS ORIS ALHEIOS TBM APRENDAM.

(JEFFERSON DE OGUN WARI)


REZAS, COMIDAS, FUNDAMENTOS CANDOMBL

ORIKIS

COMIDAS

KSI YKU.........QUE NO HAJA MORTE

KSI ARUM.......QUE NO HAJA DOENA

KSI IJ.........QUE NO HAJA BRIGA

KSI EJ...... QUE NO HAJA PROBLEMA

KSI OF.....QUE NO HAJA PERDA

KSI AJ.......QUE NO HAJA CASTIGO

KSI ABMO......QUE NO HAJA TRISTEZA

KSI EJ..........QUE NO HAJA SANGUE

KSI G.........QUE NO HAJA PRISO

01 ORIKI DIVERSOS:

- DE EXU (UMA SAUDAO DIANTE DOS ASSENTAMENTOS, CARREGOS E LOCAIS

PARA DESPACHOS):

S OTA ORS

OSETR L ORUKO BABA MO O

ALAGOGO IJA LORUKO YA NPEE

S ODARA OM KUNRIN IDOLOFIN

20

OLE SONSO SORI ESSE ELESE

KOJE KOSI JEKI ENI NJE GBE MI

AK LOWO LAI MUTI S KURO


AK LAIYO LAI MUTI S KURO

ASOTUN SOSI LAI NI ITIJ

S APATA OLOMO LENU

AI OKUT DIPO IY

ALAGEMOO ORUN A NLA KALU

PAPA WARA ATUKA MASESA

S MASEMI OM ELOMIRAN NI KOSE

F S

(INVOCAO)

ALAKEGUN KI RINGUN IERI

OJINLE AERE KI RAIE MOKUNTELE

ARINJINA KI ROJU RO MO RE TOL

JE KARON KARON GBE TIUA GBO

JE KARON KARON SORO ARA UA

JE KARON KARON GBO TAIE TARA UA

ORUK IF O LAPE ORUKO IF O LAPE

MO GBAIE PEFA E GBA MIO EGBA MILA

AIE TOTO O E DARIJU MIO EIN MOPE

KASORIKI IF KASORIKI ES

ES BURUKU O, ES OONA

ES ABENUGAN, ES ORITA

ORUKO GBOGBO IN MI MOPE LA PEPO

EJE OIE MI O L ORUKO IYA MI OSORONGA


ATOJE NUA TOKAN JE DO

EJE OIE MI KALE O

- ORIKI PARA ACORDAR EXU:

AGIBAL, AGIBAL, AGIBAL.

ADACOR, ALACOR

ADACOR, ALACOR

ADACOR, ALACOR

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL

EXU MOP

EXU MOP

EXU MOP

MOJUB, AX

(todas as vezes que rezar o oriki, bater pa).

- EXU:

K S YI TI Y MO JEUN

TBI Y SE IGNW TI K

NI FI TI EXU SIWJ.

(No existe ningum que coma

Ou esteja instalado com realeza,

Sem que haja recorrido a Exu primeiro).

21
- PARA SE FAZER OFERENDA PR EXU:

EXU ODARA

ONILE KONGUN KONGUN DE RUN

B OBIRIN J

B KNRIN UM

ONBOD RUN

BAB !

W GBMI !

(OU... W GB... NOME DO PEDINTE)

G KI R J NN DR,

EXU LGMN RUN.

MAJ K MO (NOME DO PEDINTE...) NR IJ R.

EX MAX MI,

MAX (NOME...)

AG LONN FN WA,

XNN (NOME...) N RERE,

AX!

- ORIKI OGUN

OGUN LAKAIYE OSIN IMOLE

OGUN, SENHOR DO MUNDO TRABALHA BRILHANTEMENTE

OGUN ALADA MEJI

OGUN DE DUAS ESPADAS

OFI OKAN SANKO


ELE USA UMA FOICE

OFI OKAN YENA

ELE USA UM ANCINHO

OJO OGUN NTI ORI OKEBO

UM DIA OGUN DESCENDO DO MORRO

ASO IN LO UM BORA

ELE SE ENROLOU NUMA ROUPA DE FOGO

EWU EJE LOWO

E NUMA ROUPA DE SANGUE

OGUN ONILE OWO OLO NA OLA

OGUN O DONO DA CASA, DO DINHEIRO, DA ESTRADA

OGUN ONILE KONGUN KONGUN ORUN

22

OGUN O DONO DE MUITAS COISAS NO CU

OPON ONI SILE FI EJE WE

ELE TEM EM GUA EM CASA, MAS PREFERE TOMAR BANHO DE SANGUE

OGUN AWO LE YINJU

OGUN GOSTA DE MULHERES BONITAS

EGBE LEHIN OM KAN

ELE SOME COM AS PESSOAS QUE NO O RESPEITAM

OGUN MEJE LOGUN MI

OGUN SE DIVIDE EM SETE, MEU OGUN SO SETE

- Para Ogum, pedindo um emprego (APUD BENISTE, 1997:218, Orun Aiye,


O encontro de dois mundos, Bertrand Brasil. 1997):

gn lkiy mo w bb

Lti fn mi nis

Tor nd n mo nw s odoo re

Jw gb temi

Ki oj ma se ti mi

Larin egb mi

gn jw gb igbe ti b mi o

E fr mi l

E b mi ws

(Traduo: Ogum Lkiy poderoso eu venho suplicar

Para dar-me um emprego

Por isso, estou em sua presena

Por favor, oua-me

No permita que eu me sinta envergonhado

Perante meus colegas

Ogum, por favor, oua meu apelo e minhas splicas

Proclame minhas necessidades

Ajuda-me a encontrar um emprego)

- ORIKI OSOSI

(Dahom - Oriki Sav)

ODE ONIJA

SESE LEHIN ASO


EE KO PO DE

OJU TI O RI EGBIN KO FO

OJO PO IY MA BI

A KEERE TO GBON SINON

ODE KO TO KU AGBANLI

O SI IDI BATA LEERI EBE

ODE NWO MI ERU NBA MI

23

IJL ODE

IJL WU MI

NE O SUN IJL NI TEMI

ODE LO BI MI D AGBA

IJL WU MI

NGE O SUN IJL NI TEMI

ENI BI NI LENI IJO

EWURE KO NI SI MO R

KO RODO AGUNTAN

- ORIKI SOPONA

(Oriki Ketu)

ENIKENI AWA PE LI AGBA

BABANIJE ALAJOGUN IYALAYEWU AJOGUN APAKE

AWA KO FO ENI KI OM PA ENI JE

ROJU NLO NI ELE MIRAN


IRAWE OJU OMI WELE NI SE WELE

OKOYIKO O GBA ODE ELERAN KI MO UM ERAN

ARIKO OJE KI NRO KO

AGEGE IDE KI KO OPE

AWON TI OBU OKO ENI LI ONA OKO

AWA RU OKU E DE BOLI

IPO KOSI ENU KO SUN

SAKA SIKI GBA OJU ONA

ONI WOWO WDO

GBA OM LI OGUN DANU

- ORIKI OSUMARE

(KETU)

OSUMARE A GBE RN LI APA IRA

ILE LIBI JIN OJO

O PON IYUN PON NANA

OFI ORO KAN IDAN WO LUKU WO

O SE LI OJU OBA NE

OLOWO LI AWA RE SE MESI EKO AFAYA

BABA NWA LI ODE KI AWA GBA KI AWA TO

A PUPO BI RN

OLOBI AWA JE KAN YO

O DE IGBO ELU KO LI EGUN

OKO IJOKU DUDU OJU E A FI WO RAN


24

- ORIKI SANGO

(OY)

B ETU B WO ILE

JEJENE NI UM EWURE

BI SANGO BA WO ILE

JEJENE NI UM S GBOGBO

A RI RU ALA ONINANSO GANGAN

NIILE NI IGBO SORO IBOSI

A JI KN SN BI OGE

ENIRU OKO LAMU TATA

OGBE ILE SURU GBE OM SI OKO IBEJI

AJA ON POLOWO AWO

ORA SERA WA LOWO OLUDUMARE

O KO EYI OLO ORO BAWA

KURUKURU AJNAKU BO OKE MOLE

- ORIKI OY

(OY)

Y OJIS OBIRIN SANGO ASEPERI O

DOGA UM WON LI RN OBIRIN SANGO

IYA OJIS TI OYA NI EMI IYO SE

GBE OM OLOM BI GBORO

A FI AKARABA J BI IDAHOME
IRO NI IDAHOME NPE WON KO NI AKARABA OYA NILE

ADELEYE RN WARA BI INA JO OKO

BOMIBARA RIS TI GBO EGBE R MO ILE

PON MI KI O MA SO MI PON MA SO MI

KI NRIN LI RN WARA BI IN JO OKO

GBERE OBIRIN SANGO

NI YIO WA PON OM ALUSI NI ODODO

O PON OM ALUSI TAN O KO O RI R SI ILE

OY NI O TO IWO WFON GB

- ORIKI YEMOJA

(IBADAN)

OM FE SE EGB WO YEMOJ

YA MI AWOYO MA JE LI EWU

YA OMINIHUN

OM GBOGBO NIT OLODE

A O BO OM R

BI O NI JO LE JO ONI YEMOJA

OGUN Y KE OLODO

YA KI O FI ORI MI BO MI OJARE

25

- ORIKI OSAYIN

IB AKODA

TI NDA TIRE LORI EREWE


IB ASEDA

TI NTE TIRE NILE PEPE

IB OSANYIN OLOJA EBORA

EWE E GBODO SUN NIGBO

EWE E GBODO SUN LODAN

PELEBE NI TEWE

EWE EE SUN L OKO

EWE EE SUN NIJ

EWE PELEBE

ELEWE OM E JIRE O

OJIS ORISA JIRE

OLOJA EBORA JIRE

OM OLOSANYIN JIRE

AS AS AS

DE OSSAYN (MAIS UM ORIKI):

PELB NITOB EW, PELB NITOB

KOB PLB AKN PLB

KUAWA AWAKU, AXU PLB EW

PLB NITOB O.

- ORIKI NAN BURUKU

(ORIKI ABEOKUTA)

SESE IB O

IBA IYE NI MO JE NI KI JE TI ARUN


EMI WA FORIBALE FUN SESE

OLUIDU PE O PAPA

ELE ADIE KO TUKA

YEYE MI NI BARIBA LI AKOKO

EMI A KO NI ALA MO LE GBE AGADA

EMI A WA KI ONILE KI ILE

BA ILE GBE MI NIKAN

BABA MI A JI MO NI JE EJA

WA NI JE EJA KE APEJA

BABA MI ORUKU O BANU BURUKU MU

AWA OM ASIROGUJO

OMO OLUSE GBE OLUSEGBE NIKAN

ARA EPE O EPE OSULE O ASIGORO AM OLOKA

- ORIKI R

26

OJU R

IKOKO R

OPA OTUN

OPA OSI

OR PL OR PL PEL R O

R PL ATETE MIRAN

ATETE BENIN KOOSA

KOOSA TI DANI KIB


LEENIN R ENI R PL

R ABIENIN R BA

KI BO B KYO SESE

R O

- ORIKI EGUNGUN

A JE OLELE MA LE E SARE

A JE MOINMOIN SE SASO

AGUNGUN ARA OKO

ODUN PE AWO ELEJIO OSU OMO ARINNAKO

AJODUN WA RO DE AW AROSINKO

ODUN LA RATA ODUN LA ROBI

ODUN WA DI PEREGUN

ODUN NI PEREGUN YE

AJODUN WA RO DE AWO AROSINKO

EGUNGUN OJE YA WA JIYO WA JEPO

ADUDAMADA BI ENI PORI

O YO FUN SARA RE LO YIN

YAAGBO YAAJU BI OSUN IWERU

AGBALAGBA YA WA J IYO WA JEPO

ODUN WA DA PEREGUN

ODUN NI PEREGUN YE

ERIN SESE TI KOWEE E DUN

OLOBI MA JE NBI KO WU MI O
OLOBI MA JE NBI KO WU MI

OMO BII PLUMOKO O

OLOBI MA JE NBI KO WU MI

- MAIS UM ORIKI DE EGUNGUN (EVITAR FICAR RECITANDO TOA!):

BAB LAX X INX IK ALRA KDUN

KDUN A SAGAN NUGN IK ADE RE IK

SUDAN DN NUGAN X INSE BBA P

IWO IWO GUN ETILERIWO. TOK BIBIW

MARI WOMOKOKAN TOTOP IRIW GN ALRA.

EGUN ATOPE EGUN IGI IGI

DAGLNAN SATA KADUKAN DI INTOT

RUKAN KOTOYO KUDN KOTOYO X E KOTOYO SANDE.

- ORIKI IBEIJI

JR KN

JR NBA BI NBA J, J, J

27

JR NBA BI NBA Y, Y, Y

JR KIN ARA ISOKN

OM EDUN TI NSEERE R IGI

OM T TI NSE NI L

JR WO ILE OLW K LO

O W L OLL K IA BE

JR KIN ARA ISKN


IL ALKIS LO TI KI WON

JR SO ALKISA DI ALSO

O SO ALGBE DI OLNJE

O SO TS DI LR

O SO "KINI O SE"? D OLKK

KK OW KK OM

BI T Y TINLO NI WJ

BE E NI KEHINDE NFI PLPL BO LEHIN

TYLOL NI OMD

OM KEHINDE LEGBN JR

T YLOL NI A RAN NISE

PEKI O LO TO AYE W

BI AYE DRA BI KO DARA

TYLOL ONIKS OM AKIN

O TO AYE DUN BI OYIN

TY KEHINDE MO KI

JR KN ARA ISOKUN

YNDINYNDIN LOJU OROGN

J WR LOJU Y R

JRDE IL KUN FFO

JR KUN DDE TERTER

T YLOS S AJ K SE

KEHINDE SAJ TIR GBR


AGDGODO K R WON GBE SE

APPA K RAN ARA ISOKN

GBOGO IGI INFORIBALE FUN SNRN

TOSO TAJE NFORIBALE FUN JR

JR KN ARA ISOKN

ODELE OBA TRN TRR

ODELE IJOYE TAAY TAY

AFNJ DB TI NJE LAWJO S

JR KIN WA TEWO MI BO SN OM

OFINJU OM TI NK ORE BA BABA

JEKI NRI JE NRI UM

JR KN MA SAI BA WON IYA LDO MI

- IJUB IF

(Rezar todas as vezes que for necessrio consultar If, para no ter

interferncias negativas)

OLOJO ONI MO JB RE

OLUDAIYE MO JB RE

MO JB OMODE MO JB AGBA

BI EKL BA JB L

IL A LNU

28

K IBA MI SE

MO JB WON GB MRNDLGUN
MO JB BABA MI

MO TUN JB AWON Y MI

MO JB RNML OGBAIYE GBRUN

OHN TI MO NA WI LOJO ONI

KORI B FUN MI

JOWO M JE K D MO

N K D MO

OHUN TI A BA TI WI FUN OGBA LOGBA NGBA

TI LKS NI S LWUJ IGBIN

TI EKESE NI NSE LAWUJ W

OLOJO ON KOGBA R MI YW YW

AS AS AS

TRADUO

Oh! Senhor do dia de hoje, sua beno

O criador da Terra, sua beno

Sua beno crianas, sua beno os mais velhos

Se a minhoca pede alimento Terra, esta conceder

Que assim meu pedido seja concedido,

Peo permisso aos ancies 16 Odu

Que meu pedido seja atendido

Sua beno meu pai

Ainda peo permisso a minha me

Sua beno runmil


Que vive no Cu e na Terra

Que o que eu disser hoje

Assim seja para mim

Por favor no permita que meu caminho seja fechado

Porque o caminho nunca fechado para magia

Qualquer coisa que eu disser para Ogba, ele aceitar

O que Ilakose diz a ltima palavra

Assim como Ekesee o ltimo da famlia do caramujo

O senhor do dia de hoje

Aceite minha palavra e verifique-a.

- Saudao para abertura do jogo, pelo sistema IF

IF OGBO

IF OUA

OM ENIRE OM ENIRE

FILHO DE ENIRE, FILHO DE ENIRE

OM EJ MEJI

FILHO DE DUAS COBRAS

29

T SARE GRANRAN GANRAN LOR EREWE

AQUELE QUE CORREU RAPIDAMENTE SOBRE AS FOLHAS

AKERE FINU SOGBON

O PEQUENO QUE EST CHEIO DE SABEDORIA

AKONOLIRAN BI IYE KAN ENI


AQUELE QUE SOLIDARIZA CONOSCO

IB AKODA

COMO SE FOSSE DE NOSSA PRPRIA FAMLIA

IB ASEDA

SUA BENO, PRIMEIRO SER CRIADOR NA TERRA

OLOJO ONI IB A R O

SUA BENO, CRIADOR DO DIA DE HOJE

AS AS AS

- PARA SER REZADA A TERMINO DO JOGO, COM O OBJETIVO DE PASSAR A

RESPONSABILIDADE AO CLIENTE, QUANDO ESTE RESOLVE NO TOMAR

CONHECIMENTO DO LHE FOI DITO.

ORUKO AWON / ORIS IF MIRAN

TOU NIKE YORUBA TI O I TO SI

RNML MI ABIB / OOBI UNLE OLOKUN

OLOKUN AWO UO MIPE

Obs.: acostumar-se a rezar aps a saudao de abertura, antes de

iniciar o jogo, pois com certeza, no ter esquecimento ao terminar,

pois muito comum acontecer de esquecer. Passe imediatamente a

responsabilidade.

ORIKI AJILOGBE

- para cumprimentar, saudar e comunicar ao OD OGBE, tudo que se

far por IF a RNML, e para que todos os oferecimentos sejam

aceitos e se consiga xito em tudo.


ESINSIN LO UNPOJU SE ID

OT LO BEJO LATN

OWO SE ID WEREKE

OWO SE ID WEREKE

LODIF FUN LADE OYRIJ

LA DE OYRIJ LO NSE AYA, EJI OGBE

NIJO TE WON UM EN IMO

TI NUON JEN DO SORO R

WON N KO RUBO

30

IJ NA N NIOUN BERE SI FENU

IMO WI TIRE

ATI EWE, ATE AGBA KI F

ENU IYE WI TEMI

ATEWE, ATAGB (BIS)

Saudao para despedir a fase negativa do OD, que dever feita na

entrega do eb, no devido local.

1 - STURA WAGBA TETE ODABO

2 - OGUN DABE WAGBA TETE ODABO

3 - WORUN OPIN WAGBA TETE ODABO

4 - WORUN SOBE GBA WAGBA TETE ODABO

5 - OKONRAN OSA KEKI WAGBA TETE ODABO

6 - OTUN ORIKO WAGBA TETE ODABO


7 - OTURUPON OKONRAN WAGBA TETE ODABO

8 - EJIOGBE WAGBA TETE ODABO

9 - OKONRAN YK WAGBA TETE ODABO

10 - * ----------- WAGBA TETE ODABO (* Nome do OD que se entrega

eb).

- OBATALA

(ORIKI IF)

OBATALA OGIRY OBA EJIOGBE

OBATALA ALA ASE

OBA TAPA LODE IRANJE

O FUN ENI NI O GBA FUN EENI TI KO NI

A DAKE SIRI SIRI DA ENI LI EJO

O WO ENI PEPEPE BI ENI KI RI ENI

ABI OWO GBOGBO YO OMO LI OFIN

O GBA GIRI DANU LI OWO OSIKA

ELE JE OHUN AWA FUN NI JE

ONI ILE O FI O JE TI LEKUN

OBA BI OJ GBOGBO BI ODUN

ALA ALA NIKI NIKI

OBA GEGE BI OWO IF

OBA DA ENI SI AIYE MA GBAGBE

O LEDE SI APERE

O FO OSIKA BI ENI GBO OKE


ORO OKO LA DEPE

ORO OKO ABUKE

ORO OKO AFIN

ORO OKO LASE

ATATA BI RAKUN

AGBATAN NI ILE OKUNRIN

O TU KOKO ALA FUN OMO LORE

- ORIKI OXAGUI:

31

Logo a LRSA faz a DR em saudao ao RS TI AFF GNYON

DR RS TI GNYON

BB ES R WA

WA AGBA AWO A SRE WA

A JE AGUNTAN

A SRE WA EWA AGBA AWO

IBA RS YIN AGBA GNYN

Traduo

Orao a GNYON

Pai dos ancestrais venha nos trazer boa sorte

Belo ancio do mistrio, venha depresa

Comedor de ovelhas

Belo ancio do mistrio, venha depresa

Saudaes Orix escute-me ancio comedor de inhame pilado


Outro Oriki de Oxagui, do mesmo livro:

Orixagui

O di tapa

O di gunu

O di m ixe

O di kamire

O di kija

batala ba l orixa

Aji kulu

Ele ala

Ajagun gereke

Epa Baba

Ele tele j o eke

- ORIKI APAPO ODU MRNDLGUN

ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN

O DA FODU MRNDLGUN

T OLOGUN ERU T O NI OUN KO LENI

ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN

O DAFODU MERINDILOGUN

TO LOJI IWO FA TO NI OUN KO LENIYAN

T O BAJE PE TI OUN

OUN ORUNMIL

ODO A JE KI NWON MAA BA OUN DO


IBI TI AGBAGBA BA TI DOJA SI

NI EYE OKO TI I NA A

IBI TI OGEDE BA TI FI IDI BALE SI

IGBO NI I IDA

EWON MRNDLGUN I NWON NFARA WON

32

IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO

AJERE OLONOONA

IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO

AJEERE OLONOONA

- Reza para OBI / OROGBO

Aps esfriar o cho e com o OBI / OROGBO entre as mos.

Saudao:

AGO AIY MOJB, AGO...

AGO RS GBOGBO (RS QUE SE OFERTA) OU

AGO R (FULANO) MOJB

OBI AGO MOJB AS - AWA NI DIDE: PAZ, SADE, PROSPERIDADE, ETC...

- Descolando o obi, retirando os 4 pedacinhos de cima, dizendo:

OBI DO FO

OBI DO JO

OBI SE TUN

OBI MERIN

- Reza do OBI / OROGBO


ALA LOPO MOFI WA O

ALA OSI MO FI WA E

L OPO LOM NL WA NRE KE BA

O MEJI KETU OTUN OBI / OROGBO RER

LOMO NL OMI OBI / OROGBO ELEDA LOMO (Fulano) OU

RS (Nome)

Jogar gua

OBI NL resp: APA NI (3 vs.)

- REZA PARA EBORI:

AG FUN MI OR, AG FN MI ORIX

AG FUN MI ORIXAL BAB OK

(D LICENA CABEA, DE LICENA ORIX

DE LICENA GRANDE ORIX, PAI)

ORI MO KII PL !

AG Y OLOR, AG Y ELED

(D LICENA...)

AG ASIWAJ ORI (LICENA FRENTE DA CABEA)

AG LHIN ORI (... PARTE DE TRS)

AG TUN ORI (... LADO DIREITO)

AG S ORI (... LADO ESQUERDO)

AG OK ORI (... ALTO DA CABEA)

ORI , M P NYIN, W, GB OB W J OBI

( CABEA, EU VOS CHAMO, RECEBA OBI, VENHA COMER OBI)


33

- OUTRA REZA PARA ORI / EBORI:

ORI B

OR A PRE MBO

B WA TEMI

ORI B

A D MI WIY MBO

B WA TEMI

A PRE ORI O

D NISE

A DA MI WIY

OR O

D NISE

LS RIS

- DE OGUM:

Ogun alar ni ibaj Ogun que come cachorro

Ogun onir ababo Ogun que come carneiro

Ogun ikol ab igbin Ogun que marca o prprio rosto e come

caramujo

Ogun elemona Ygb exu xu Ogun que sabe o caminho e come inhame

frito

Ogun akirun ab iw ab Ogun poderoso que recebe chifre de

carneiro
Ogun ben ben, ern waun nij Ogun que abre caminho

Nije nibo lati pad Ogun? Onde podemos encontrar Ogun?

Apadere nibi abar j nisn Encontramos Ogun numa corrente de

sangue

Orix ton togn kotonikn O orix que est no meio da batalha

Afoyoj sire nib an laoye Qualquer orix que queira desafiar

Ogun

Oro Ogun le w A palavra de Ogun perigosa

Em Ogun fi i j sr Comer inhame com as mo muitas vezes

r Ogun kn go, go, go Na hora da briga, no brinque com Ogun

- OUTRA PARA OGUM:

LNN S PA , LNN S PA ,

ON KI WRE, ON KI WA PA.

GN ONRE, LNN S PA

OLNN KI WRE.

(PARA VS QUE MATAMOS NO CAMINHO,

PARA VS QUE NS MATAMOS NO CAMINHO

SENHOR QUE NOS ABENOA

SENHOR PARA QUEM MATAMOS

OGUM, SENHOR DE IR,

PARA QUEM SACRIFICAMOS NO CAMINHO,

SENHOR QUE NOS ABENOA)

- Adr Awon rs - Iyami srng


34

y kr gbo ymi o

Pequeninas mes, idosas mes

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

y kr gbo ymi o

Pequeninas mes, idosas mes

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

Gbogbo Elye mo gbt

Todas as senhoras dos pssaros quando eu

gbm ile

Cumprimo a terra

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

Gbogbo Elye mo gbt

Todas as senhoras dos pssaros da noite

gbm ile

Todas as vezes que comprimo a terra

y kr gbohn mi

Pequeninas mes, ouam minha voz

02 REZAS FORTES:

- REZA PARA SUSPENDER QUALQUER TIPO DE EB:


Pegue uma quartinha, v jogando a gua e rezando, durante 3 vezes:

Ik nib

Itan ik

Ik nib

Itan ik

Ik nib

Itan ik

Ag mojub

- REZA PARA LOUVAR OS ORISHS, ANTES DO XIR:

LILO LRO COR BAB

ATI EMUM ATI EMIM BAB

O ATIM B LO UN OLORUM COR

OGN NH PATACOR AO ANEG

OSHOSSI ALAN DUD OD GOLONIN OCUR OTISSALE

OBALUAYI ACH LEBE LE COR O FRANCOLIN,

AZOANI QUEREGEBE

SHANG MOBONA QUE XRA J XRA

OMOLU, OSSAIN UMBERUDI ASS QUER QUER.

- REZA PARA BZIOS:

ODUDU DAD ORUMIL

BAB MIM ALARI QUI BAB

OLODUMAR BAB MIM

BAQUE OX
BAR LONAM

35

COU FIE BAB MIM

EMIM LO XIR BAB

IF BEMIM MOJUBAR

IB ORUM MOJUBAR

BABALORISH MOJUBAR

OSHAL MOJUBAR

ESHU MOGIB

ESHU MOGIB

ESHU MOGIB

(bater o p 3 vezes)

O QU OX IF AG.

- PARA OLODUMAR (O CRIADOR DE TUDO E DE TODOS: DEUS):

B OLDMAR

B AKD

B AXD

WA EGB D OXUM, JB O

KI B WA XE

K MA DGB ATORO JE.

(Eu sado Olodumar, Deus maior

Sado o primeiro homem criado

Sado o ltimo deles a ser criado.


Ns que cremos em Oxum, saudamos

E esperamos que Oxum oua nossa saudao

E permita que nossos desejos se realizem).

- REZA PARA LOUVAR O DIA QUE NASCE:

OLO OJO ONI

OBARA MEGI DELOGUM

OBARAXE OBARA JI EDEMIM

- REZA PARA OFERECER CANJICA BRANCA PARA OXAL:

EB, BAB EB UM AL

EB, BAB EB UM AL

ORISH TLA BORI

EB, TLA BORI, EB

- REZA PARA A NOSSA ZELADORA:

YALORIX NIL WA

OJMOMO YALORIX A E

YALORIX NIL WA

OJMOMO YALORIX A E

- OGUM:

MN GB OGN ARAY, AIGB OGN SRO.

MN GB, MN GB OGN SRO.

(Sabemos que Ogum conduz a humanidade.

36

Sem o apoio de Ogum o caminho difcil).


L OMOKAN OGN EW NAM EYGI PAT COLORI JACH.

- OXSSI:

ON ARAY ODE A RERE K WA N K D LK

DD A PA ERAN, WA N K D LK DODE E PA ERAN

ODE B EW ODE LDE K WA PA ERAN.

(Rei, senhor da humanidade, nosso bom caador,

Ns o chamamos para aprender a caar e,

acima de tudo, ir caar e encontrar a caa).

OLOBURU OD GORONIJ AJ EP PAOK KEROD AOK AR, OSHSSI


AGOROMIM

AUNX KOR OD ABANI AUNX KOR OD.

- OMOLU:

OMOLU ALUK AFAN ROKONRIN ATO LOBE W KOR ATOTO AGIROK.

- OSSAIM:

AGEREMI PELECECAN PELECEMEF ABID MOGUM EU EU.

- OSHUMAR:

ARROBOBOI ABERUM SAG AZABOREGUEG ARROBOBOI BESSN.

- NAN:

SALABA NALUOG NAQUITI NABURUK SALUBA.

- OSHUN:

ORAYEYEW OSHUN IBUANA MEF MILOGUN AFIDERIOMAN ORAYEYEW.

- YEMONJ:

ADOYAMIM ERYA YAOGUNT YASSESSU YATONAN YAMASSEMAL ODOYAMIN


ERUY.
- SHANG:

OB KAW KABIECIL AFONJ OP MANJALEKUAN ARAMIM AL Y BAMANI AJ

KUIL OTOMOB IKUMOB SIR AGNAJU IXOL AIR UNTIL AIR IBONA

SHANG DAW KABIECIL LE AB LEMP OB OLORUM.

- OSHAL:

OSHAL IBIM AY EPABAB EPABAB EIM EIM ELED BAB OLODUMAR ELED

EMIM ABI LHILAI ELED EMIM .

37

- ALGUMAS REZAS COLHIDAS DO LIVRO NA MINHA CASA PRECES AOS ORIXS E

ANCESTRAIS, DE JOS FLVIO PESSOA DE BARROS, PALLAS EDITORA, RIO DE

JANEIRO, 2003:

- Para que Xang d segurana casa e proteo:

wre l, wre l kl,

wre l, wre l k ol,

wa bo nyin ma r wa jal,

wre l k ol.

(Traduo: Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,

Que ela no seja roubada,

Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,

Que no venham ladres,

Ns que o cultuamos,

Jamais veremos nossa casa roubada,

Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa,


E que no venham os ladres)

- Uma reza para despertar o ax, a fora sagrada dos vegetais,

animais, minerais, alimentos e objetos do ritual africano:

dndn baba tr re

dndn baba tr re

Bb terro `le

Monl tr re

dndn baba tr re

(Odundum, Pai, espalhe sua calma

Odundum, Pai, espalhe sua calma

Grande esprito, espalhe sua calma

Odundum, Pai, espalhe sua calma)

Ew ogb rok

Ew ogb rok

Ew ogb rok bb

Ew ogb sobj

(A folha do rei Irok

responde s nossas splicas

A folha do rei Irok, Pai,

Responde s nossas splicas)

wa ka as ko lomo

wa ka as ko lomo

fmn ti bi kan
wa ka as ko lomo eg

(Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos

Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos

Afom nos permitiu ter filhos

Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos)

38

- REZAS PARA AS FOLHAS:

semim semim mal

afad bab

semmi semim mal as forinkan

ori atori (folha do ip branco)

omo il...

*************

ew dudu (saio) bab terul

ew dudu bab telul

bab terul mal terul

ew dudu bab terul

- Uma prece para ofertar obi cabea de um filho de santo (

exceo de filhos de Xang, para quem o Obi quizila):

A ob kn p`s Or

A ob kn p`s

A ob kn p`s Or

A ob kn p`s
s k r s s k r s

A obi kn ps Or

(Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele)

Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori

Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele)

Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori

A saudao ax e benefcio para ele,

A daudao faz ax benefcio

Abrimos Ob e chamamos o Orix (dele))

RESUMO DOS PRINCIPAIS ORIKIS:

Ork Es

s ta rs. Ostr ni oruko bb m . Algogo j ni

orko y np , s dr, omoknrin dlfin, O l sns

s or es els K je, k j k eni nje gb m, A k lw

l m ti s kr, A k ly l m ti s kr, Asntn

se s l n tij, s pta smo olmo lnu, O fi okta

dp iy. Lgemo run, a nla kl, Ppa-wr, a tk mse

s, s mse m, omo elmrn ni o se.

Traduo

Ex, o inimigo dos orixs. Ostr o nome pelo qual voc

chamado por seu pai. Algogo j o nome pelo qual voc

chamado por sua me. Ex dr, o homem forte de dlfin,

Ex, que senta no p dos outros. Que no come e no permite


a quem est comendo que engula o alimento. Quem tem

dinheiro, reserva para Ex a sua parte, Quem tem felicidade,

reserva para Ex a sua parte. Ex, que joga nos dois times

sem constrangimento. Ex, que faz uma pessoa falar coisas

que no deseja. Ex, que usa pedra em vez de sal. Ex, o

39

indulgente filho de Deus, cuja grandeza se manifesta em toda

parte. Ex, apressado, inesperado, que quebra em fragmentos

que no se poder juntar novamente, Ex, no me manipule,

manipule outra pessoa.

Ork gn

gn pl o ! gn alky, Osn mol. gn alada mj. O

fi kan sn oko. O fi kan ye ona. Oj gn ntk b. Aso

in l mu bora, Ewu ej lw. gn edun ol irin. Awnye

rs ti bura re sn wnynwnyn. gn onire alagbara. A

mu wod, gn si la omi Logboogba. gn lo ni aja oun ni a

pa aja fun. Onl ik, Oldd mrw. gn oln ola. gn

a gbeni ju oko riro lo, gn gbemi o. Bi o se gbe Akinoro.

Traduo

Ogum, eu te sado ! Ogum, senhor do universo, lorde dos

orixs. Ogum, dono de dois faces, Usou um deles para

preparar a horta e o outro para abrir caminho. No dia em que

Ogum vinha da montanha ao invs de roupa usou fogo para se


cobrir. E vestiu roupa de sangue. Ogum, a divindade do ferro

Orix poderoso, que se morde inmeras vezes. gn Onire, o

poderoso. O levamos para dentro do rio e ele, com seu faco,

partiu as guas em duas partes iguais. Ogum o dono dos

ces e para ele sacrificamos. Ogum, senhor da morada da

morte. o interior de sua casa enfeitado com mrw. Ogum,

senhor do caminho da prosperidade. Ogum, mais proveitoso

ao homem cultu-lo do que sair para plantar Ogum, apoie-me

do mesmo modo que apoiou Akinoro.

Ork Oss

soos. Awo de j ptp. Omo y gn onr. soos gb

m o. rs a dn m y. Ode t nje or eran. Elw

ss. rs t ngbl im, gbe il ew. A bi w ll.

soos k nwo igb, K igbo m m tt. Of ni mgf bon,

O ta of s in, In k pir. O t of s Orn, Orn r

ws. Ogbgb t ngba omo r. On mrw pk. Ode bb .

O d oj ogun, O fi of kan soso pa igba nyn. O d n

igb, O fi of kan soso pa igba eranko. A wo eran pa s

ojbo gn lkay, M wo m pa o. m s fi of owo re d mi

lr. Od , Od , Od , soos ni nb ode in igbo j,

Wp k de igb re. soos olor t nb oba sgun, O b

Aj j, O sgun. soos o ! M b mi j o. Ogn ni o b mi

se o. B o b nb lti oko. k o k il fn mi w. K o re
rr d r. M gbgb mi o, Ode , bb omo k ngbgb

omo.

Traduo

Oxosse ! orix da luta, irmo de gn Onr. Oxosse, me

proteja ! Orix que tendo bloqueado o caminho, no o

desimpede. Caador que come a cabea dos animais. Orix que

come ewa osooso. Orix que vive tanto em casa de barro como

em casa de folhas. Que possui a pele fresca. Oxosse no

entra na mata sem que ela se agite. Of a arma poderosa

40

que o pai usa em lugar de espingarda. Ele atirou a sua

flecha contra o fogo, o fogo se apagou de imediato. Atirou

sua flecha contra o sol, O sol se ps. salvador, que salva

seus filhos ! senhor do mrw pk ! Meu pai caador

chegou na guerra, matou duzentas pessoas com uma nica

flecha. Chegou dentro da mata, usou uma nica flecha para

matar duzentos animais selvagens. Arrasta um animal vivo at

que ele morra e o entrega no ojubo de Ogum. No me arraste

at a morte. No atire sofrimentos em minha vida, com seu

Of. Od! Od! Od! Dentro da mata, Oxosse que luta

ao lado do caador para que ele possa caar direito. Oxosse,

o poderoso, que vence a guerra para o rei. Lutou com a

feiticeira e venceu. Oxosse, no brigue comigo. Vence as


guerras para mim Quando voltar da mata, Colhe quiabos para

mim. e, ao colh-los, tire seus talos. No se esquea de

mim. Od, um pai no se esquece do filho.

Ork Ob

Ob, Ob, Ob. Ojw rs, Eket aya Sng. O tor ow, O

kol s gbogbo ara. Olkk oko. A rn lgnj pl won

ay. Ob ansru, aj jewure. Ob k b'ko d kso, O dr,

b sun roj obe. Ob fiy fn ap oko r. On wun un

ju gbogbo ar yk lo. Ob t mo ohn t dra.

Traduo

Ob, Ob, Ob. Orix ciumento, terceira esposa de Xang.

Ela, que por cimes, fez incises em todo corpo. Que fala

muito de seu marido, que anda nas madrugadas com as ay. Ob

paciente, que come cabrito logo pela manh. Ob no foi com

o marido a Koso, ficou para discutir com Oxum sobre comida.

Ob valoriza os braos do marido, diz que a parte de seu

corpo que ela prefere. Ob sabe o que bom.

Ork sun

Yy pr ! Obnrin b oknrin n sun A j sr b g.

Yy olomi tt. Opr j bri kalee. Agb obnrin t

gbogbo ay n'pe sn. b Snpnn j ptk. O b algbra

ranyanga dde.

Traduo
Yy Opr ! Oxum uma mulher com fora masculina. Sua voz

afinada como o canto do ega. Graciosa me, senhora das

guas frescas. Opr, que ao danar rodopia como o vento,

sem que possamos v-la. Senhora plena de sabedoria, que

todos veneramos juntos. Que como ptk com Xapan. Que

enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma.

Ork Osnyin

Agbnigi, rmode abdi sns Esinsin abedo knnknni;

Kgo egbr irn Akp nigb rn k sunwn Totio tin,

gb aso knrn ta gg. Els kan j els mj lo. Ew

gbogbo kki ogn gbnigi, ss kosn Agogo nla se erpe

41

agbra gb wn l tn, wn dp tnitni Arni j si kt

di ogn my Els kan ti l else mj sr

Traduo

Aquele que vive nas rvores e que tem um rabo pontudo como

estaca. Aquele que tem o fgado transparente como o da

mosca. Aquele que to forte quanto uma barra de ferro.

Aquele que invocado quando as coisas no esto bem. O

esbelto que quando recebe a roupa da doena se move como se

fosse cair. O que tem uma s perna e mais poderoso que os

que tm duas. Todas as folhas tm viscosidade que se tornam

remdio. gbnigi, o deus que usa palha. O grande sino de


ferro que soa poderosamente. A quem as pessoas agradecem sem

reservas depois que ele humilha as doenas. rni que pula

no poo com amuletos em seu peito. O homem de uma perna que

excita os de duas pernas para correr.

Ork Lognd

Ganagana bi ninu elomi ninu A se okn soro sinsin Tima li

ehin yeye re Okansoso gudugu Oda di ohn O ko ele p li

aiya Ala aiya rere fi ow kan Ajoji de run idi agban

Ajongolo Okunrin Apari o kilo k tmotmo O ri gb t sn

li egan O t bi won ti ji re re A ri gbamu ojiji Okansoso

Orunmila a wa kan m dahun O je oruko bi Soponna / Soro pe

on Soponna e ni hun Odulugbese gun ogi run Odolugbese

arin here here Olori buruku o fi ori j igi odiolodi O fi

igbegbe l igi Ijebu O fi igbegbe l gbegbe meje Orogun olu

gbegbe o fun oya li o Odelesirin ni ki o w on sila kerepa

Agbopa sn kakaka Oda bi odundun Jojo bi agbo Elewa ejela O

gbewo li ogun o da ara nu bi ole O gbewo li ogun o kan omo

aje niku A li bilibi ilebe O ti igi soro soro o fibu oju

adiju Koro bi eni l o gba ehin oko m se ole O j ile

onile b ti re lehin A li oju tiri tiri O r saka aje o d

lebe O je ow baludi O k koriko lehin O k araman lehin O

se hupa hupa li ode olode lo jo p gbodogi r woro woro O

p oruru si ile odikeji O k ara si ile ibi ati nyimusi Ole


yo li ero O dara de eyin oju Okunrin sembeluju Ogbe gururu

si ob olori A m ona oko ko n l A mo ona runsun rdenreden

O duro ti olobi k r je Rere gbe adie ti on ti iye O b

enia j o rerin sn O se adibo o rin ngoro yo Ogola okun k

ka olugege li rn Olugege jeun si okur ofun O j gebe si

orn eni li oni O dahun agan li ohun kankan O kun nukuwa

ninu rere Ale rese owuro rese / Ere meji be rese Koro bi

eni lo Arieri ewo ala Ala opa fari Oko Ahotomi Oko

Fegbejoloro Oko Onikunoro Oko Adapatila Soso li owuro o ji

gini mu rn Rederede fe o ja knle ki agbo Oko Ameri ru

jeje oko Ameri Ekn o bi awo fini Ogbon iyanu li ara eni

iya ti n je O wi be se be Sakoto abi ara fini

Traduo

Um orgulhoso fica infeliz que um outro esteja contente

difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga

Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Ele

sozinho, ele muito bonito At a voz dele agradvel No

42

se coloca as mos sobre o seu peito Ele tem um peito que

atrai as mos das pessoas O estrangeiro vai dormir sobre o

coqueiro Homem esbelto O careca presta ateno pedra

atirada certeiramente Ele acha duzentas esteiras para dormir

na floresta Acord-lo bem o suficiente Ns somente o vemos


e o abraamos como se ele fosse uma sombra Somente em

Orunmila ns tocamos, mas ele no responde Ele tem um nome

como Soponna / difcil algum mau chamar-se Soponna

Devedor que faz pouco caso Devedor que anda rebolando

displicentemente Ele um louco que quebra a cerca com a

cabea Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu Ele quebrou

sete papos com o seu papo A segunda mulher diz ao papo para

usar um pente (para desinchar o papo) Um louco que diz que o

procurem l fora na encruzilhada Aquele que tem orquite

( inflamao dos testculos) e dorme profundamente Ele

fresco como a folha de odundun Altivo como o carneiro Pessoa

amvel anteontem Ele carrega um talism que ele espalha

sobre o seu corpo como um preguioso Ele carrega um talism

e briga com o filho do feiticeiro dando socos Ele veste boas

roupas Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o

olho de um outro Rpido como aquele que passa atrs de um

campo sem agir como um ladro Ele destri a casa de um outro

e com o material cobre a sua Ele tem olhos muito aguados

Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa Ele

ciumento e anda "rebolando" displicentemente Ele recolhe as

ervas atrs Ele recolhe as ervas atrs Ele anda "rebolando"

desengonado para ir ao ptio interior de um outro A chuva

bate na folha de cobrir telhados e faz rudo Ele mata o


malfeitor na casa de um outro Ele recolhe o corpo na casa e

empina o nariz O preguioso est satisfeito entre os

passantes Ele belo at nos olhos Homem muito belo Ele

coloca um grande pedao de carne no molho do chefe Ele

conhece o caminho do campo e no vai l Ele conhece o

caminho ruins Ele est ao lado do dono dos obi e no os

compra para comer O gavio pega o frango com as penas Ele

briga com qualquer um e ri estranhamente Ele tem o hbito de

andar como a um bbado que bebeu Sessenta contas no podem

rodear o pescoo de um papudo O papudo come no inchao de

sua garganta Ele quebra o papo do pescoo daquele que o

possui Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis Ele

guarda seus talisms numa pequena cabaa A noite coisa

sagrada, de manh coisa sagrada / Duas vezes assim coisa

sagrada Rpido como algum que parte A proibio do pssaro

branco o pano branco Ele mexe os braos fantasiosamente

Marido de Ahotomi Marido de Fegbejoloro Marido de Onikunoro

Marido de Adapatila Bem desperto, ele acorda de manh j com

o arco e flecha no pescoo Como um louco ele se debate para

colocar os joelhos no cho, como o carneiro Marido de Ameri

que d medo Leopardo de pele bonita Ele expulsa a

infelicidade do corpo de algum que tem infelicidade. Assim

ele diz e assim ele faz Orgulhoso que possui um corpo muito
belo.

Logun-ede - Com Traduo a Cada Linha

43

Ganagana Bi Ninu Elomi Ninu

Um orgulhoso fica infeliz se um outro esteja contente

A Se Okn Soro sinsin

difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga

Tima Li Ehin Yeye Re

Montado de cavalinho sobre as costas de sua me

Okansoso Gudugu

Ele sozinho, ele muito bonito

Oda Di Ohn

At a voz dele agradvel

O Ko Ele P Li Aiya

No se coloca as mos sobre o seu peito

Ala Aiya Rere Fi Ow Kan

Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas

Ajoji De run Idi Agban

O estrangeiro vai dormir sobre o coqueiro

Ajongolo Okunrin

Homem esbelto

Apari O Kilo k Tmotmo

O careca presta ateno pedra atirada certeiramente


O Ri Gb T Sn Li Egan

Ele acha duzentas esteiras para dormir na floresta

O T Bi Won Ti Ji Re Re

Acord-lo bem o suficiente

A Ri Gbamu Ojiji

Ns somente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma

sombra

Okansoso Orunmila A Wa Kan M Dahun

Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde

O Je Oruko Bi Soponna /

Ele tem um nome como Soponna /

Soro pe on Soponna e ni hun

difcil algum mau chamar-se Soponna

Odulugbese Gun Ogi run

Devedor que faz pouco caso

44

Odolugbese Arin Here Here

Devedor que anda rebolando displicentemente

Olori Buruku O Fi Ori J Igi Odiolodi

Ele um louco que quebra a cerca com a cabea

O Fi Igbegbe L Igi Ijebu

Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu

O Fi Igbegbe L Gbegbe Meje


Ele quebrou sete papos com o seu papo

Orogun Olu Gbegbe O Fun Oya Li O

A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para

desinchar o papo)

Odelesirin Ni Ki O W On Sila Kerepa

Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada

Agbopa Sn Kakaka

Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dorme

profundamente

Oda Bi Odundun

Ele fresco como a folha de odundun

Jojo Bi Agbo

Altivo como o carneiro

Elewa Ejela

Pessoa amvel anteontem

O Gbewo Li Ogun O Da Ara Nu Bi Ole

Ele carrega um talism que ele espalha sobre o seu corpo

como um preguioso

O Gbewo Li Ogun O Kan Omo Aje Niku

Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro

dando socos

A li Bilibi Ilebe

Ele veste boas roupas


O Ti Igi Soro Soro O Fibu Oju Adiju

Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um

outro

Koro Bi Eni L O Gba Ehin Oko M Se Ole

Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como

um ladro

45

O J Ile Onile b ti re lehin

Ele destri a casa de um outro e com o material cobre a sua

A Li Oju Tiri Tiri

Ele tem olhos muito aguados

O R Saka Aje O D Lebe

Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa

O Je Ow Baludi

Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente

O K Koriko Llehin

Ele recolhe as ervas atrs

O K Araman Lehin

Ele recolhe as ervas atrs

O Se Hupa Hupa Li Ode Olode Lo

Ele anda "rebolando" desengonado para ir ao ptio interior

de um outro

jo P Gbodogi R Woro Woro


A chuva bate na folha de cobrir telhados e faz rudo

O P Oruru Si Ile Odikeji

Ele mata o malfeitor na casa de um outro

O K Ara Si Ile Ibi Ati Nyimusi

Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz

Ole Yo Li Ero

O preguioso est satisfeito entre os passantes

O Dara De Eyin Oju

Ele belo at nos olhos

Okunrin Sembeluju

Homem muito belo

Ogbe Gururu Si Ob Olori

Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe

A M Ona Oko Ko Nl

Ele conhece o caminho do campo e no vai l

A Mo Ona Runsun Rdenreden

Ele conhece o caminho runsun redenreden

O Duro Ti Olobi K R Je

Ele est ao lado do dono dos obi e no os compra para comer

46

Rere Gbe Adie Ti On Ti Iye

O gavio pega o frango com as penas

O B Enia J O Rerin Sn
Ele briga com qualquer um e ri estranhamente

O Se Adibo O Rin Ngoro Yo

Ele tem o hbito de andar como a um bbado que bebeu

Ogola Okun K Ka Olugege Li rn

Sessenta contas no podem rodear o pescoo de um papudo

Olugege Jeun Si Okur Ofun

O papudo come no inchao de sua garganta

O J Gebe Si Orn Eni Li Oni

Ele quebra o papo do pescoo daquele que o possui

O dahun agan li ohun kankan

Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis

O Kun Nukuwa Ninu Rere

Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa

Ale Rese Owuro Rese /

A noite coisa sagrada, de manh coisa sagrada /

Ere Meji Be Rese

Duas vezes assim coisa sagrada

Koro Bi Eni Lo

Rpido como algum que parte

Arieri Ewo Ala

A proibio do pssaro branco o pano branco

Ala Opa Fari

Ele mexe os braos fantasiosamente


Oko Ahotomi

Marido de Ahotomi

Oko Fegbejoloro

Marido de Fegbejoloro

Oko Onikunoro

Marido de Onikunoro

Oko Adapatila

Marido de Adapatila

47

Soso Li Owuro O Ji Gini Mu rn

Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flecha no

pescoo

Rederede Fe O Ja Knle Ki Agbo

Como um louco ele se debate para colocar os joelhos no cho,

como o carneiro

Oko Ameri ru Jeje Oko Ameri

Marido de Ameri que d mdo

Ekn O Bi Awo Fini

Leopardo de pele bonita

Ogbon Iyanu Li Ara Eni Iya Ti Nje

Ele expulsa a infelicidade do corpo de algum que tem

infelicidade

O Wi Be Se Be
Orgulhoso que possui um corpo muito belo

Sakoto Abi Ara Fini

Assim ele diz e assim ele faz

Ork Osl

Obanla o rin n'eru ojikutu s'eru. Ob n'ille Ifon alabalase

oba patapata n'ille iranje. O yo kelekele o ta mi l'ore. O

gba a giri l'owo osika. O fi l'emi asoto l'owo. Oba igbo

oluwaiye re e o ke bi owu la. O yi ala. Osun l'ala o fi

koko ala rumo. Ob igbo.

Traduo

Rei das roupas brancas que nunca teme a aproximao da

morte. Pai do Paraso eterno dirigente das geraes.

Gentilmente alivia o fardo de meus amigos. D-me o poder de

manifestar a abundncia. Revela o mistrio da abundncia.

Pai do bosque sagrado, dono de todas as benes que aumentam

minha sabedoria. Eu me fao como as Roupas Brancas. Protetor

das roupas brancas eu o sado. Pai do Bosque Sagrado.

Ork Osl

K rs-nl Ol tles, a gbnon ddn l. N Ibod Y,

K S sn, Bni K S ru. K S tt, Bni K S Ooru.

Ohun sri Kan K S N Ibod Y. Ohun Gbogbo Dr Kedere

Nnu ml Olrun. ynm K Gb Ogn. knlyn un N

dyb. dyb Ni dy Se.


Traduo

Que o Grande rs, Senhor da sola dos ps, guie-nos aos

48

benefcios da riqueza! Aqui a porta do Cu, nela pode-se

entrar de dia e de noite. Nela no h frio, e tambm no h

calor. Aqui, na porta do Cu, nada segredo. E nela todas

as coisas permanecero claras diante da luz de Deus. Que o

destino no nos faa usar remdios. Que as pessoas adorem de

joelhos as coisas do Cu, para encontrar coisas boas na

Terra. Que as coisas boas sejam sempre encontradas na Terra.

Ork rml

Orunmila Ajana Ifa Olokun A Soro Dayo Eleri Ipin Ibikeji

Eledunmare Orunmila Akere Finu Sogban A Gbaye Gborun Olore

Mi Ajiki Okitibiri Ti Npa Ojo Iku Da Opitan Ife Orunmila O

Jire Loni Tide Tide Orunmila O Jire Loni Bi Olota Ti Ni

Nile Aro Ka Mo E Ka La Ka Mo E Ka Ma Tete Ku Okunrin Dudu

Oke Igbeti Orunmila O Jire O Ifa Iwo Ni Ara Iwaju Ifa Iwo

Ni Ero Ikehin Ara Iwaju Naa Lo Ko Ero Ikehin L'ogbon Ifa

Pele O Okunrin Agbonmiregun Oluwo Agbaye Ifa A Mo Oni Mo

Ola A Ri Ihin Ri Ohun Bi Oba Edumare Orunmila Tii Mo Oyun

Inu Igbin Ifa Pele O, Erigi A Bo La Ifa Pele O, Okunrin

Dudu Oke Igbeti Ifa Pele O, Meretelu Nibi Ti Ojumo Rere Ti

Nmo Wa Ifa Pele O, Omo Enire Iwo Ni Eni Nla Mi Olooto Aye
Ifa Pele O, Omo Enire Ti Nmu Ara Ogidan Le Oyin Tori Omo Ro

O Sa Wo Inu Koko Igi Ede Firifiri Tori Omo Re O Sa Gun Oke

Aja Orunmila Ti Ori Mi Fo Ire Orunmila Ta Mi Lore A Gbeni

Bi Ori Eni A Je Ju Oogun Lo Ifa O Jire Loni O Ojumo Rere Ni

O Mo Ojo Ifa Ojumo Ti O Mo Yi Je Ki O San Mi S'owo Je Ki O

San Mi S'omo Ojumo Ti O Mo Yii Je O San Mi Si Aiku Orunmila

Iba O O

Traduo

O Testemunho Do Destino O Vice Do Pr-Existente Orunmila,

Homem Pequeno, Que Usa O Prprio Interior Como Fonte De

Sabedoria Que Vive No Mundo Visvel E No Invisvel O Meu

Benfeitor, A Ser Louvado Pela Manh O Poderoso Que Protela O

Dia Da Morte O Historiador Da Cidade De Ife Orunmila, Voc

Acordou Bem Hoje? Com Ide Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje?

Da Mesma Forma Que Olota Acorda Na Casa De Aro Assim Louvo

Suas Origens Em Ado Quem O Conhece Est Salvo Quem O Conhece

No Sofrer Morte Prematura O Homem Baixo Do Morro Igbeti

Orunmila, Voc Acordou Bem? Ifa, Voc A Pessoa De Frente

Ifa, Voc A Pessoa De Trs Quem Vai Na Frente Que Ensina

A Sabedoria Aos Que Vem Atrs Ifa, Saudaes O Homem Chamado

Agbonmiregun Oluwo Do Universo Ifa, Que Sabe Sobre O Hoje E

O Amanh Que Ve Tudo, Que Est Aqui E Acol Como Rei Imortal

(Edunmaree) Orunmila, Graas A Seus Muitos Conhecimentos,


Voc Quem Sabe A Respeito Da Gestao Do Igbin Ifa,

Saudaes! Erigi A Bo La, Que Ao Ser Venerado, Traz A Sorte

Saudaes A Ti, Homem Baixo Do Morro Igbeti Ifa, Saudaes A

Ti, Meretelu De Onde Vem O Sol. De Onde Vem O Melhor Dia

Para A Humanidade Ifa, Saudaes! Voc O Meu Grande

Protetor Aquele Que Diz Aos Homens A Verdade Ifa, Saudaes

A Ti, Enire! Que Faz Forte O Corpo A Abelha, Por Seu Filho,

Correu Para Dentro Da Colmeia O Esperto Rato Ede, Por Seu

Filhote, Subiu Ao Forro Da Casa Orunmila, Fale Bem Atravs

49

Do Meu Ori Orunmila, Me Abenoe Voc, Que Como O Ori De Uma

Pessoa, Assim A Apia Cuja Fala Mais Eficiente Do Que A

Magia Voc, Que Sabe O Que Acontecer Hoje E Amanh Oh Ifa,

Voc Acordou Bem Hoje? Vem O Dia Com Bom Sol Ifa, Neste Dia

Que Surgiu Favorea-Me Com Prosperidade Favorea-Me Com

Fertilidade Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Sade E Bem

Estar Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Longevidade

Es - Com Traduo a Cada Linha

Iba Es Odara

Esu Odara, inclino-me.

A Ba Ni Wa Oran Ba O Ri Da

Ele procura briga com algum e encontra o que fazer.

O San Sokoto Penpe Ti Nse Onibode Olorun


Ele veste uma cala pequena para ser guardio na porta de

Deus.

Oba Ni Ile Ketu

Rei da terra de Ketu.

Alakesi Emeren Aji E Aji E M(u) gn

Aquele a quem se convida e que, to logo acorda, toma um

remdio.

A Lun ( se) Wa Se Ibini

Ele reforma Benin.

Laguna Jo Igbo Bi Or

Laguna queima o mato como oro.

Es Foli F O Fi k Fo Oju Anan Re

Esu arrebenta facilmente os olhos de seus sogros com uma

pedra.

LA Nyan Hamana

Ele caminha movendo-se com altivez.

Ika K Boro Boro

O malfeitor no morre depressa.

K L K R O Ba Ona Oja Ile Su

Ele faz com que no mercado nada se compre e nada se venda.

Agbo L Ara A Yaba M Pa ( Mo) Abemu

Agbo faz com que a mulher do rei no cubra a nudez de seu

corpo.
50

O Se Firi Oko Ero Oja

Ele se torna rapidamente o senhor daqueles que passam pelo

mercado.

Bara Fi Imu Fon Awon Sebi Ok L O Si

Quando Bara assoa o nariz, todo mundo acredita que o trem

vai partir.

Ero Palemo Wara Wara

Os passageiros preparam-se rapidamente.

gn - Com Traduo a Cada Linha

Osinmoleba

O prximo a Deus

Olomi Nile Fi Eje We

Aquele que tem gua em casa, mas prefere banho com sangue

Olaso Ni Le

Aquele que tem roupa em casa

Fi Imo Bora

Mas prefere se cobrir de mariw

La Ka Ay

Poderoso do mundo

Moju Re

Eu o sado

Ma Je Ki Nri Ija Re
Que eu no depare com sua ira

Iba gn

Eu sado Ogun

Iba Re Olomi Ni Le Fi Eje We

Eu o sado, aquele que tem gua em casa,mas prefere banho de

sangue

Feje We. Eje Ta Sile. Ki Ilero

Que o sangue caia no cho para que haja paz e tranqilidade

Ase

Oss - Com Traduo a Cada Linha

soos.

Oxosse !

51

Awo de j Ptp.

orix da luta,

Omo y gn Onr.

irmo de gn Onr.

soos Gb M O.

Oxosse, me proteja !

rs A Dn M Y.

Orix que tendo bloqueado o caminho, no o desimpede.

Ode T Nje Or Eran.

Caador que come a cabea dos animais.


Elw ss.

Orix que come ewa osooso.

rs T Ngbl Im,

Orix que vive tanto em casa de barro

Gbe Il Ew.

como em casa de folhas.

A Bi w Ll.

Que possui a pele fresca.

soos K Nwo Igb,

Oxosse no entra na mata

K Igbo M A Tt.

sem que ela se agite.

Of Ni Mgf bon,

Of a arma poderosa que o pai usa em lugar de espingarda.

O Ta Of S In,

Ele atirou a sua flecha contra o fogo,

In K Pir.

o fogo se apagou de imediato.

O T Of S Orn,

Atirou sua flecha contra o sol,

Orn R Ws.

O sol se pos.

Ogbgb T Ngba Omo R.


salvador, que salva seus filhos !

52

On Mrw Pk.

senhor do mrw pk !

Ode Bb .

Meu pai caador

O D Oj Ogun,

chegou na guerra,

O Fi Of Kan Soso Pa Igba nyn.

matou duzentas pessoas com uma nica flecha.

O D N Igb,

Chegou dentro da mata,

O Fi Of Kan Soso Pa Igba Eranko.

usou uma nica flecha para matar duzentos animais selvagens.

A Wo Eran Pa S Ojbo gn Lkay,

Arrasta um animal vivo at que ele morra e o entrega no

ojubo de Ogum.

M Wo M Pa O.

No me arraste at a morte.

M S Fi Of Owo Re D Mi Lr.

No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of.

Od , Od , Od ,

Od! Od! Od!


soos Ni Nb Od In Igbo J,

Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caador

Wp K De Igb Re.

para que ele possa caar direito.

soos Olor T Nb Oba Sgun,

Oxosse, o poderoso, que vence a guerra para o rei.

O B Aj J,

Lutou com a feiticeira

O Sgun.

e venceu.

soos O !

Oxosse,

M B Mi J O.

no brigue comigo.

53

Ogn Ni O B Mi Se O.

Vence as guerras para mim

B O B Nb Lti Oko.

Quando voltar da mata,

K O K Il Fn Mi W.

Colhe quiabos para mim.

K O Re rr d R.

e, ao colh-los, tire seus talos.


M Gbgb Mi O,

No se esquea de mim.

Ode , Bb Omo K Ngbgb Omo.

Od, um pai no se esquece do filho.

Erinl -

Erinl Aganna gb

En j' nmo gnjb

gngbolu a b r de Kobaye.

y gori l

Oloy nl

Arodd s gbn esin

Gbogbo igi gbrijo,

Won fi rok se baba nin oko

Gbogbo il gbrijo,

Won fi Okt se baba nin oko

Gbogbo od kkk ti nbe nin igb

Ajagusi won gbrijo,

Won fi Erinl joba nin omi.

Baba mi lo I'kun, kun dk

O'nlo l's, s m tt

y-ol nlo l'kun,

kun m lgbelgbe omi oll

Osanyin - Com Traduo a Cada Linha


Agbnigi, rmode Abidi Sonso

Aquele que vive na arvore e que tem um rabo pontudo como um

pinto

Esinsin Abedo Kinnikinni

Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca

Kgo Egbr Irin

Aquele que forte quanto uma barra de ferro

54

Akp Ngb Rn K Sunwn

Aquele que invocado quando as coisas no esto bem

Toto Tin, Gb Aso knrn Ta Gg

O esbelto que, quando recebe a roupa da doena, se move como

se fosse cair

Els Kan J Els Mj Lo

O que tem s uma perna e mais poderoso do que tem duas

Aro Abi-oho Lili

Fraco que possui um pnis fraco

Ew Gbogbo Kki Ogn

Todas as folhas tem viscosidade que se tornam remdio

gbnigi, ss Kosn

Agbnigi, o Deus que usa palha

Agogo Nla Se Erpe Agbra

O grande sino de ferro que soa poderosamente


O Gb Wn L Tn, Wn Dp Tnitni

A quem as pessoas agradecem sem reservas depois que ele

humilha as doenas

rn J Si Kt Di Ogn My

rni que pula no poo com amuletos no peito

Els Kan Ti L Els Mji Sre.

O homem de uma perna que incita o de duas para correr.

Obaluay - Com Traduo a Cada Linha

Ors Jngbn

Orix forte

Abt, Ar B Ew Aj

Abat que floresce exuberante como as folhas da rvore aj

Oris T Nm Omo M y

Orix que pune a me juntamente com o filho

B Obaluay B M Won Tn

Depois que Obalua acabar de castig-los

O Tn L Sr Lo Bb

Ainda poder castigar o pai

Ors B j

Orix semelhante a uma feiticeira

55

Obaluay mo Il Os, Mo Il j

Obalua conhece tanto a casa do feiticeiro como a da bruxa


O Gb Os L'j,

Desafiou o feiticeiro

Os Kn Fnrnfnrn

E este correu desesperado

O Pa j Ku kan Soso

Matou todas as bruxas permitindo que apenas uma vivesse

Ors Jngbn

Orix forte

Obaluay A M Ni Ton Ton

Obalua, que faz as pessoas perderem a voz

Obaluay SS Od Re Hn M

Obalua, abra seu odu para mim

K Ndi Olw

Para que eu seja uma pessoa prspera

K Ndi Olomo

Para que eu seja uma pessoa frtil.

Osumare - Com Traduo a Cada Linha

Osumare A Gbe Orun Li Apa Ira

Osumare permanece no Cu que ele atravessa com o brao

Ile Libi Jin Ojo

Ele faz a chuva cair na terra.

O Pon Iyun Pon Nana

Ele busca os corais, ele busca as contas nana


O Fi Oro Kan Idawo Luku Wo

Com uma palavra ele examina Luku

O Se Li Oju Oba Ne

Ele faz isso perante seu rei

Oluwo Li Awa Rese Mesi Eko Ajaya

Chefe a quem adoramos

Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki

O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

56

A Pupo Bi Orun

Ele vasto como o cu

Olobi Awa Je Kan Yo

Senhor do Obi, basta a gente comer um deles para ficar

satisfeito

O De Igbo Kn Bi Ojo

Ele chega floresta e faz barulho como se fosse a chuva

Ok Ijoku Igbo Elu Ko Li gn

Esposo de Ijo, a mata de anil no tem espinhos

Ok Ijoku Dudu Oju E A Fi Wo Ran

Esposo de Ijoku, que observa as coisas com seus olhos negro.

Nn - Com Traduo a Cada Linha

Okiti Kata, Ekn A Pa Eran M Ni Yan

Okiti Katala leopardo que mata um animal e o como sem asslo.


Olu Gbongbo Ko Sun Ebi Eje

Dono de uma bengala, no dorme e tem sede de sangue.

Gosungosun On Wo Ewu Eje

MSalpicado com Osun, seu traje parece coberto de sangue

KO P Eni Ko Je Oka Odun

Ele s poder comer massa no dia da festa, se tiver matado

algem.

A Ni Esin O Ni Kange

Ele tem o cavalo, ele tem o quizo.

Odo Bara Otolu

Rio

Omi a Dake Je Pa Eni

gua adormecida que mata algum sem preveni-lo

Omo Opara Ogan Ndanu

Filho de Opara

Sese Iba O

Orix , respeito

Iba Iye Ni Mo Mo Je Ni Ko Je Ti Arun

Louvo a vida e no a cabea

57

Emi Wa Foribale Fun Sese

Venho prosternar-me diante do Orix.

Oluidu Pe O papa
Presto homenagem aos ancestrais.

Ele Adie Ko Tuka

Aquele que tem frango, no depena vivo

Yeye Mi Ni Bariba Li Akoko

Minha me estava primeiramente em Bariba

Emi Ako Ni Ala Mo Le Gbe Agada

Eu o primeiro a poder usar a espada.

Emi A Wa Kiy Onile Ki Ile

Venho saudar o dono da terra para que ele me proteja.

Oy - Com Traduo a Cada Linha

Oy A To Iwo Efn Gb.

Ela grande o bastante para carrega o chifre do bfalo.

Oy Olk ra.

Oy, que possui um marido poderoso.

Obnrin Ogun,

Mulher guerreira.

Obnrin Ode.

Mulher caadora.

Oya rr Arj B Oko K.

Oy, a charmosa, que dispe de coragem para morrer com seu

marido.

Iru niyn Wo Ni Oy Y N Se, Se?

Que tipo de pessoa Oy?


Ibi Oya W, L Gbin.

O local onde Oy est, pega fogo

Obnrin W Bi Eni F Igb.

Mulher que se quebra ao meio como se fosse uma cabaa

Oy t awon t r,

Oy foi vista por seus inimigos

T Won Tor R Da Igb N S Igb.

E eles, assustados, fugiram atirando as bagagens no mato

58

Hp H, Oya !

Eeepa He! Oh, Oy!

Er Re Nikan Ni Mo Nb O.

s a nica pessoa que temo

Aff Ik.

Vendaval da Morte

Obnrin Ogun, Ti N Ibon R N Ki Kn

A mulher guerreira que carrega sua arma de fogo

Oy , Oy Tt Hun!

Oh, Oy, Oy respeito e submisso!

Oy, A P'Agb, P'wo M Ni Kk,

Ela arruma suas coisas sem demora

Kk, Wr Wr L' Oy Nse Ti

Rapidamente Oy faz suas coisas


A Rn Dengbere Bi Fln.

Ela vagueia com elegncia, como se fosse uma nmade fulani

O Titi T Nfi Gbogbo Ar Rn B Esin

Quando anda, sua vitalidade como a do cavalo que trota

Hp, Oya Olmo Mesan, Ib Re !

Eeepa Oya, que tem nove filhos, eu te sado!

Ob - Com Traduo a Cada Linha

Ob, Ob, Ob.

Ob, Ob, Ob.

Ojw rs,

Orix ciumento,

Eket Aya Sng.

terceira esposa de Xang.

O Tor Ow,

Ela, que por ciumes,

O Kol S Gbogbo Ara.

fez incises em todo corpo.

Olkk Oko.

Que fala muito de seu marido,

59

A Rn Lgnj Pl won Ay.

que anda nas madrugadas com as ay.

Ob Ansru, Aj Jewure.
Ob paciente, que come cabrito logo pela manh.

Ob K B'ko D Kso,

Ob no foi com o marido a Koso,

O Dr, B sun Roj Obe.

ficou para discutir com Oxum sobre comida.

Ob Fiy Fn Ap Oko R.

Ob valoriza os braos do marido,

On Wun un Ju Gbogbo Ar Yk Lo.

diz que a parte de seu corpo que ela prefere.

Ob T Mo Ohn T Dra.

Ob sabe o que bom.

sun pr - Com Traduo a Cada Linha

sun pr

Yy pr !

Obnrin B Oknrin N sun

Oxum uma mulher com fora masculina.

A J Sr B g.

Sua voz afinada como o canto do ega.

Yy Olomi Tt.

Graciosa me, senhora das guas frescas.

Opr j Bri Kalee.

Opr, que ao danar rodopia como o vento, sem que possamos

v-la.
Agb Obnrin T Gbogbo Ay N'pe Sn.

Senhora plena de sabedoria, que todos veneramos juntos.

B Snpnn J Ptk.

Que como ptk com Xapan.

O B Algbra Ranyanga Dde.

Que enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma.

sun Iponda

Oliri Pa Koko Eni Pon

Poderosa, no empurre o povo de Iponda.

60

O Ri Onise Oba Ayi Kase

Ela recebe o mensageiro do rei sem respeit-lo

O Je Dandan Oloran

Ela aceita as palavras do queixoso

O Fi Aja W Inu Eke W

Com sua sineta ela fura o ventre mentiroso.

Omo Olu Igbo Soki Red Omo Ni

No se pode carregar debaixo do brao o filho da mata de

Iponda.

sun Ijumu - Com Traduo a Cada Linha

Osun Ijumu Olod Ide

Osun Ijumu, dona de um pilo de cobre.

OIya Ijumu Alaiye Ma Gun Od Poro


Osun Ijumum no monta com vivacidade no pilo

Efon Tere M Gun iy

POsun pode surgir subitamente no mundo.

Eyn Fe Ki Efon Ki O Na Mi

Vocs querem que Osun me castigues.

Eyn Fe O Fi Owo Ye Ko Mi M Ara

Deixem a criana rodear meu corpo com sua mos

Owo Omo Ye Ki Dun Eni

A mo da criana suave

Efon A Ke Ki Dun Enia

Osun suave.

Efon Li O Ni Igbo Obi

Osun a dona da floresta de Obi.

Iwo Li O Ni Igbo Atare

A floresta de pimenta pertence a voc

Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki

O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

Sango - Com Traduo a Cada Linha

61

Sngiri-lgiri,

Que racha e lasca paredes

Olgiri-kkk-k Igba Edun B

Ele deixou a parede bem rachada e ps ali duzentas pedras de


raio

O Jaj M Ni K T Pa Ni Je

Ele olha assustadoramente para as pessoas antes de castiglas

K Kr, K Kr

Ele fala com todo o corpo

S' Olr D Jnjnn

Ele faz com que a pessoa poderosa fique com medo

Elyinj In

Seus olhos so vermelhos como brasas

Ab Won J M Jbi

Aquele que briga com as pessoas sem ser condenado porque

nunca briga injustamente

Iwo N Mo S Di O

em ti que busco meu refgio.

Sango Ona Mogba

Bi E Tu B W Ile

Se um antlope entrar na casa

Jejene Ni M Ewure

A cabra sentir medo.

Bi Sango B W Ile

Se Sango entra na casa

Jejene Ni M Osa Gbogbo

Todos os Orisa sentiro medo.


OYE

Oye uma posio sacerdotal nos candombls de nao,

pessoas so escolhidas para exercer determinadas funes

para o bom andamento da casa religiosa.

Aqueles que possuem oye so chamados oloye masculino e

ajoye feminino.

Essas pessoas sero adosu ou no , recebem o cargo na

confirmao ou em sua iniciao de acordo com sua

62

capacidade. Essas pessoas no adosu so os verdadeiros ogan

e ekedi que nascem com os sete anos como reza a tradio, h

casas que raspam para esses cargos, porm, esses iniciados

no possuem status dos antigos e devem contar seu tempo de

iniciao tal qual um yw, portanto no de bom senso

raspar e sim confirmar, destarte, afirmar que no existe

ogans e ekedis para divindades como caboclos, baianos, exus,

etc.

Todos oye so para os rs.

Os ttulos keto correspondem, sobretudo estrutura da casa

com seus fundamentos, por exemplo: o t - culmiera, ise

(s opa) - il Omolu e famlia, ibo, etc.

A palavra oloye significa Ol = aquele que possui, oye um

titulo e ajoye tambm, as ekedjis so chamadas assim nas


casas grandes ou ykoroba.

A palavra oloye segundo me Stella do Afonja pode ser

traduzido como conselheiro, que est registrado em seu

ultimo ensaio Meu Tempo Agora.

Observe agora alguns ip e oye das casas antigas e de

algumas casas novas srias atuais que respeitam a tradio

afro-brasileira:

ylrs ou yls: Possui as mesmas funes sendo que a

segunda responde na ausncia da primeira, quando h as duas

na casa, geralmente a yls torna - se a segunda. Com o

falecimento da ylrs ela pretendente a assumir seu

lugar, e se for o caso receberia a mesma cuia da falecida.

Esse oye s recebe-se no odun meje, ou seja, nos sete anos,

uma posio de adosu e no de algum confirmado/a ou uma

ekedji.

Ajibona: Me criadeira, escolhida pela ylrs para criar

yw.

Posteriormente esse filho fica responsvel em zelar pelo

rs de sua me criadeira quando este se manifesta. No

culto lesse Orumila chama-se ojubona e um cago masculino

cuja funo ensinar o futuro Omo -Ifa.

y Egbe: Me da comunidade tem as mesmas responsabilidades

da y kker Il, ou seja, da me pequena da casa.


Geralmente so escolhidas entre as egbomi mais antigas da

casa e so at mais antigas do que a prpria ylrs

devido antiguidade da casa. Lembrando que rs no tem

idade inexistente, quem tem idade so as pessoas.

63

Iyabass: Aquela que cozinha para os Orixs e para a

comunidade;

ymor: Aquela que dana com a cuia no ritual do Ipade.

Casas sem ibs, sem arvores, no devem possuir esse oye,

sobretudo as que no rodam Ipade. No existe ymor de

Ogn, Oss, Oy, etc.

As Iyamoro cuidam dos Esa (falecidos iniciados na casa com

postos) e ymi Osoronga. y: Me. Um: Que pega. Oro:

Obrigao.

Oye s recebido nos sete anos.

ydagan : Auxiliar direta da ymor. No existe Dagan para

o orisa desnecessrio explicar. oye dado aos sete anos

tambm.

Ajiumida : Posto do culto de Oy. A= aquela Ji = que acorda

um = pega = ida = a Cargos Ipos e oyes da nao ketu e

subdivises nags:

Ogan ( Og em ioruba), protetores civis do terreiro

antigamente, hoje passa a exercer funes religiosas tambm.


Entre os Ogans destacamos certas funes importantes e de

mando dentro do terreiro, juntos com os sacerdotes (as) eles

administram os terreiros.

Alagbe : Chefe da comunidade (morada), o onilu o escolhido

para tocar o atabaque denominado run, possui seu otun Alagbe

e seu Osi alagbe que tocam os outros atabaques e cantam os

candombls.

Pejigan : Zeladores do peji e responsveis pelo il rs.

Posto da etnia ketu e no jeje como se equivocam alguns

desinformados.

Asogun : Sacrifica os animais de quatro ps (eranko) a

priori, e os outros tambm quando no h na casa seu otun e

seu osi responsveis para isso.

Posto proveniente do culto de Ogn na frica e sua

comunidade, portanto no de bom senso haver Asoguns de

outros rs e sim somente filho de Ogn fato a condio

de supremacia que esse orisa possui sobre os obs sendo ele

mesmo olob, ou seja, o dono da faca e louvado antes de

qualquer sacrifcio para quem procede corretamente.

64

Olob : Que vem a ser um epteto de Esu comum chamar Adbo

a esse oye, possui as mesmas determinaes se for feito os

atos referentes a Esu dessa condio sacerdotal.


Sarapegbe : Era quem transmitia as decises da comunidade,

comunicando entre os terreiros, as festas e obrigaes que

seriam realizadas. Fazia os convites. Sara= o que corre, p=

e comunica, egbe = as coisas da comunidade, geralmente esse

posto era dado aos filhos de Ogn. Hoje esta esquecida,

sobretudo nas grandes cidades.

Apeja: Esquecido no Brasil por no haver sacrifcios de ces

selvagens como na frica.

Elemaso (Elemax): Oye referente casa de Osal, um

titulo do prprio Osal como conta seu mito, h oye no culto

para situaes que envolvem seu culto como o de baba mi oro,

faz-se necessrio que o titulares sejam de Osal.

Suas atuaes no se limitam apenas a cerimnia do pilo

como muita gente pensa.

Akirijeb : Pessoas que freqentam varias casas e no se

fixam em nenhuma antigamente eram chamadas de akirijeb,

tambm um oye da maior importncia relacionado a entregas

de ebs em locais determinados.

Eperin : Posto dado aos filhos do orisa Oss, (determinado

Oss) e refere-se ao seu culto especifico nas casas

antigas de candombl.

Oj Oba : Posto dado s pessoas de Sng, seu representante

maior foi nosso saudoso Pierre Fatumbi Verger que tinha esse
Oye no s do Opo Afonj. necessrio que a casa pertena a

Sng at mesmo para formar os outros Oye referentes

situao da casa, como mogba, maye, etc.

Oju Il : O grande anfitrio da religio, sobretudo nas

festas onde ficam encarregados de receber os visitantes e

acomoda-los, quando se faz necessrio ele ajuda em tudo

dentro da casa na ausncia dos outros Oye.

O oye de Iya Efun : dado s pessoas de Osala e no muito

longe para as de Iemanj.

O posto de Dagan: dadas s pessoas filhas de Oy

independente de ser mulher ou homen, como explicou para mim,

o Ogan Agba Gilberto.

H um outro posto relacionado ao ritual de Ipade chamado de

Agaba Injena e para finalizar vamos esclarecer o posto de

Ekeji (l-se Ekedi).

65

Ekeji nada mais que um numeral e significa, portanto

segundo/a, ela auxilia a todos e na ausncia das outras

ajoiyes ela assume, algumas se destacam e so chamadas

carinhosamente de mes, no s pelo filho do orisa que a

suspendeu como por toda a comunidade.

As ekedi so confirmadas para casa de ax ou para o orisa

que a suspendeu e se for o caso dela ser ekedi do orisa do


sacerdote, ele no poder por a mo e sim seu zelador, no

pode o orisa confirmar ou raspar ningum, o orisa no vem

para o aye para isso desnecessrio explicar um assunto

to falado j .

As Ekedi podem ser: Iyalaso: Cuida das roupas, Iyale, me da

casa, auxiliar direta da Iyalorisa e Iya Kekere, Dej (Dere

em jeje), as mais antigas, Ekedi o Ipo (cargo), depois vem

o Oye especfico as condies de cada uma.

[5/6 16:42] Guto Ramos: Ajala ori dede wa nyorisi wa flirt ina ona. ajala or ogbon to j daju
lati ko gba iwa ipinnu. ire oo osorodayo awn If gbe awn wa .

[5/6 16:42] Guto Ramos: Ajala em nossos modelos nos leva flertar caminho da luz . Ajala
em estratgias para ter certeza de no tomar uma deciso injusta. If transforme a tristeza
em alegria, felicidade..

Você também pode gostar