CiUG

COMISIN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA

PAAU (LOXSE) Cdigo: 03
XUO 2001

LNGUA GALEGA E LITERATURA

OPCIN 1
O prximo 8 de marzo, Da da Muller Traballadora, volveranse escoitar cifras,
estatsticas e datos que non resultan sorprendentes. Nunca como agora se falou tanto de
discriminacin das mulleres no traballo e do aumento da violencia familiar. Pero non por iso
son fenmenos recentes. As denuncias por discriminacin e agresins son xa moeda corrente
5 nunha sociedade que comeza a tomar conciencia da problemtica da muller, pero s cando o
bombardeo de asasinos, malleiras e despedimentos improcedentes tan grande fai imposible
pecha-los ollos e os odos ante unha situacin aberrante e inxusta.
A tpica discriminacin laboral da muller non un invento dos colectivos feministas,
anque si foron eles os primeiros en alza-la sa voz para denunciala. Segundo datos do
10 Instituto Nacional de Emprego, en 1996, os homes gaaban unha media de 1.700 pesetas por
hora traballada, mentres que no caso das mulleres esta cifra a penas chegaba s 1.250 pesetas.
Mis datos: un estudio feito por membros da Universidade Pompeu Fabra e da Universidade
Politcnica de Catalua revela que o home gaa redor dun 20 por cento mis c muller. (...)
Un dos datos mis curiosos deste estudio cataln que as maiores diferencias entre os
15 salarios dun e doutro sexo se rexistra nas mulleres que posen formacin universitaria.
Concepcin Dancausa, directora do Instituto da Muller, considera que este fenmeno
responde falla de convenios colectivos nas empresas que contratan este tipo de persoal mis
cualificado. Pola contra, nas fbricas e industrias, os salarios adoitan presentar menos
diferencias debido presin dos sindicatos.
20 As as cousas, o ensino parece se-lo eido no que as mullexes o teen mis doado hora
de logra-la igualdade. Mnica, unha funcionaria da Universidade compostel, di que no seu
posto de traballo, quizais por ser pblico, non hai diferencias, tanto traballa un coma outro e
todos cobrmo-lo mesmo. Sen embargo, para ela, a discriminacin seguir existindo durante
varias xeracins, porque, no fondo, todo un problema de educacin.
(Susana L. Carbia, 1998)

CUESTINS
1. Resume brevemente o contido do texto e propn un ttulo (1 PUNTO).
2. Fai un comentario crtico da seguinte frase do texto: a discriminacin seguir existindo durante varias
xeracins, porque, no fondo, todo un problema de educacin. Extensin aproximada 10-15 lias (2
PUNTOS).
3. Xustifica o acento grfico das palabras que o levan no 3 pargrafo (ls. 14-19) (1 PUNTO).
4. Conxuga o futuro do subxuntivo e o pretrito do subxuntivo de ser, ir, andar, dicir e facer (1 PUNTO).
5. Expn a situacin da lingua galega durante a dictadura do xeneral Franco (1939-1975). Extensin
aproximada 10 lias (2 PUNTOS).
6. A literatura popular na historia da literatura galega. Extensin aproximada 20 lias (3 PUNTOS).
 CiUG
COMISIN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA
PAAU (LOXSE) Cdigo: 03
XUO 2001

LNGUA GALEGA E LITERATURA

OPCIN 2

Querido Moncho (permteme a cordial proximidade), quero que te convenzas dunha

cousa: non es ti s a sufrires neste mundo fracaso e incomprensin. Tamn a unha se lle
quixo impedir sempre o control e o goberno de si mesma; e quxoseme ver como problema
cando s pretenda ser autnoma. Desde que entrei na escola, trataron de fanarme a
5 independencia; nunca fun ben mirada porque nunca aceptei esa actitude falsa e aprobatoria do
eterno lambecs, porque nunca logrei comportarme nas aulas como eles esperaban. A tes a
razn do meu fracaso. Ou non tal fracaso, Profesor? Aprendn a me expresar dentro dunha
correccin, moitas veces hipcrita e ridcula; embutn polos apuntes amarelos dalgn
educador a C e l e s t i n a e o H a m l e t de Cunqueiro, pero de nada me serva porque me
10 desprezaron unha e outra vez o meu propio xuzo sobre as cousas, como imposibilitndome
de tomar por min calquera decisin para o futuro. Nunca trataron de ensinarme a pensar,
senn mis ben o que tia que pensar. Mesmo semellaba que me estaban a dicir
constantemente: Domestcate, Eva, somtete que digo e ters boas notas, acadars o xito.
Quixo adestrrseme en que todo o deba facer para os demais, para outra persoa, e case logran
15 converterme en inimiga de min mesma. Pero o medo e as ameazas non deron aniado no
meu centro. Non sei explicar cmo, porque as nicas palabras que on xa desde o berce foron
sometemento, conformismo, temor, docilidade, recompensa, mandamentos humanos e
divinos: esqucete de ti e do teu xuizo, non debes apelar ta conciencia... A cuestin,
Guldrs amado, reside en gue non sexas libremente.

(Xess Rbade Paredes: A palabra secreta)

CUESTINS

1. Fai un resumo do contido do texto (1 PUNTO).

2. Redacta un comentario crtico sobre esta afirmacin contida no texto: Desde que entrei na escola,
trataron de fanarme a independencia; nunca fun ben mirada porque nunca aceptei esa actitude falsa e
aprobatoria do eterno lambecs, porque nunca logrei comportarme nas aulas como eles esperaban.
Extensin aproximada 10-15 lias (2 PUNTOS).
3. Indica o timbre (aberto ou pechado) de e e o tnicos nas seguintes palabras do texto: quero (1. 1), cousa
(1. 2), es (1. 2), s (1. 2), aprobatoria (l. 5), eterno (l. 6), ben (l. 12), Eva (l. 13), persoa (1. 14), foron (1. 16)
(1 PUNTO).
4. Explica o significado das seguintes palabras ou expresins: fanarme (1. 4), hipcrita (1. 8), berce (1. 16),
apelar (1. 18) (1 PUNTO).
5. Fai exposicin da situacin actual da lingua galega no ensino. Extensin aproximada 10 lias (2 PUNTOS).
6. A narrativa galega nas das ltimas dcadas. Extensin aproximada 20 lias (3 PUNTOS).
 CiUG
COMISIN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA
PAAU (LOXSE) Cdigo: 03
SETEMBRO 2001

LNGUA GALEGA E LITERATURA

OPCIN 1

Anda non reaccionei. Unha especie de angustia golpame no cerebro cada vez que
percorro as lias sobre papel peridico. En todo caso, coido que deberiamos estar
asustados, e moito. Algo funciona mal, e estanos levando cara autodestruccin. Por
moito que fuxa do pesimismo, non quedan alternativas. Menos a cada hora. Como
5 posible que dous nenos, de once e trece anos, vestidos con roupas de camuflaxe (!) entren
nunha escola e masacren os estudiantes e profesores sen pestanexaren?
As cifras de violencia nos institutos e en centros de primaria nos Estados Unidos
tamn teen miolo. En case o sesenta por cento deles prodcense a coto pelexas con
feridos, roubos e agresins. Nun dez por cento destas debemos sumar, a maiores, medio
10 Cdigo Penal en versin para todos os pblicos: violacins, homicidios, torturas, trfico
de drogas, etctera. Tal o grao de brutalidade que xa resulta habitual a instalacin na
entrada dos colexios de detectores de metais para poder as confiscar pistolas ou navallas.
Onde poden estar as causas de sucesos como o que hoxe nos conmove? Temos
varias explicacins. Evidentemente, moitos rapaces aprenderon a comportarse de xeito
15 agresivo porque viron nos demais accins similares. As, a violencia no fogar ou os
programas de televisin teen parte desa responsabilidade. Os maltratos a mulleres
diante dos fillos e os propios castigos violentos a estes reprodcense no futuro. A
televisin, pola sa parte, axuda con debuxos animados, especialmente estilo manga,
onde cada dez minutos de proxeccin, once son de loita. Nos EEUU sumaremos como
20 outro factor engadido a facilidade para a consecucin de armas de fogo, convertidas nun
xoguete` mis.
Os pequenos son como esponxas e desaprender o adquirido difcil. Por iso non
est de mis aquela mxima pitagrica: educade os cativos para non terdes que castigar os
maiores.

(Daro Janeiro, 1998)

CUESTINS
1. Di cal a idea principal deste texto e propn un ttulo para o mesmo (1 PUNTO).
2. Comenta criticamente a frase: Os pequenos son como esponxas e desaprender o adquirido difcil. Por
iso non est de mis aquela mxima pitagrica: educade os cativos para non terdes que castigar os maiores.
Extensin aproximada 10-15 lias (2 PUNTOS).
3. Hai no texto algn infinitivo conxugado? Se as, indica o valor de nmero e persoa gramaticais.
Pdense substitur por infinitivos conxugados os que non o estn no texto? (1 PUNTO).
4. Autodestruccin (l. 3) e pesimismo (1. 4) son substantivos derivados. Analzaos morfoloxicamente,
segmntaos e explica o significado dos afixos (prefixos ou sufixos). Pon un exemplo mis de cada un dos
afixos (1 PUNTO).
5. A lingua galega na Idade Moderna. Extensin aproximada 10 lias (2 PUNTOS).
6. Expn as caractersticas da cantiga de escarnio galego-portuguesa. Extensin aproximada 20 lias (3
PUNTOS).
 CiUG
COMISIN INTERUNIVERSITARIA DE GALICIA
PAAU (LOXSE) Cdigo: 03
SETEMBRO 2001

LNGUA GALEGA E LITERATURA

OPCIN 2

O pan e o vio dividen en mil anacos o carcter xeogrfico e humano do chan

galego, non separados, senn penetrndose e dividndose en complicadas figuras. Para
ns o pan o c e n t e o , e o vio, o da c e p a v e l l a , de cepa torta, coma osatura dun
patriarca. En Ourense inda miramos as americanas como un fato de damiselas
5 neurticas, vctimas do surmenage e necesitadas de todas as drogas para botar o vio.
O centeo, cereal de inverno, pasa por tantas calamidades como o paisano que o
procura. Aguanta xiadas, neves, chuvias, nace entre il, se chove moito, un lameiro de
xaramagos, senradelas e gramas; cando est vizoso e alto, tremando co vento en ondas
conmovidas, o paisano, sempre pesimista, di: pasa moitas noites fora. Reclleo con
10 cario especial, porque o recurso da facenda domstica, xa polo gran que se garda na
arca tradicional coma pola palla que serve para tapar a chouza, anoar o fachico e facer
o leito para a paridura da porca. O paisano tenlle mis lei ao centeo que ao millo.
Antes viva de pan, castaas e vio. As castaas e o pan caracterizan os altos chans
granticos, abertos, de inverno duro, onde o cuco chega mis tarde, e a vida s vai ben
15 na horta do cura ou nos abrigos do pazo. O millo simboliza a alianza atlntica.
Petulante, guapo, co seu pompn dominador e a sua exaltacin sexual, contrasta coa
castidade e modestia do centeo. o presente das Amricas s terras hmidas de
Europa: o seu ouro parente daquil lendario asolagado nas augas de Vigo.
O labrego do pan e do vio son moi diferentes; a agricultura das cepas require
20 unha coecencia fonda das leis atmosfricas, un enxeo e unha tcnica oportunistas:
ao contrario do cultivo do centeo, mis suxeito a leis invariables.

(R. Otero Pedrayo, 1947 [La Noche, 23-XII-1947])

CUESTINS

1. Ponlle texto un ttulo que represente o seu tema principal (1 PUNTO).

2. Comenta criticamente as ideas presentes no texto (2 PUNTOS).
3. Sinala polo menos dez adxectivos cualificativos distintos do texto. Explica o significado de neurticas (l.
5) e vizoso (l. 8) (l PUNTO).
4. Conxuga o futuro do subxuntivo e o pretrito do indicativo de ter e anoar (1 PUNTO).
5. A formacin da lingua galega: elementos constitutivos. Extensin aproximada 10 lias (2 PUNTOS).
6. Otero Pedrayo e outros narradores da sa poca. Extensin aproximada 20 lias (3 PUNTOS).
 CRITERIOS DE AVALIACIN / CORRECCIN
CONVOCATORIA DE XUO
Segundo o acordado nas reunins do Grupo
de Traballo, e de conformidade cos criterios
establecidos anteriormente e comunicados s diferentes
centros de Bacharelato-LOXSE de Galicia, esta proba
avaliarase consonte os seguintes criterios especficos
de correccin:
OPCIN 1
Pregunta 1: 1 PUNTO.
Esta pregunta (xuntamente coa seguinte)
pretende avalia-la comprensin do texto. Valorarase a
exactitude, a claridade e a concisin na resposta, o
mesmo para o resumo que para o ttulo proposto. Non
se admitirn como respostas vlidas as parfrases do
texto.
Pregunta 2: 2 PUNTOS .
Ademais da comprensin do texto, nesta
cuestin o alumno debe mostra-la sa madureza hora
de xulga-lo tema preguntado, as coma a sa capacidade
de reflexin sobre el e, de maneira principal, a sa
capacidade de expresar con eficacia e correccin as
sas ideas. Valoraranse a organizacin das ideas, a
estructuracin e a coherencia do texto, as coma a
expresin lingstica nun rexistro adecuado, con
variedade e propiedade semnticas e gramaticais
(vocabulario, construccins sintcticas).
Pregunta 3: 1 PUNTO.
Nesta cuestin o alumno debe mostra-lo seu
coecemento dos principios de uso do acento grfico.
Por cada caso correctamente explicado 0.25 puntos.
[mis (14,17), cataln (14), posen (15), formacin
(15), Concepcin (16), fenmeno (16), (17,19),
fbricas (18)].
Pregunta 4: 1 PUNTO.
Con esta pregunta qurese avalia-lo
coecemento que ten o alumno dos paradigmas dos
verbos irregurales e -en menor medida- dos regulares.
Por cada tempo ben conxugado concederselle 0.10
puntos. Calquera erro invalida o paradigma
correspondente.
Pregunta 5: 2 PUNTOS .
O alumno debe mostrar nesta cuestin o seu
coecemento dos procesos histricos recentes e, sobre
todo, da realidade presente da lingua galega. Por unha
parte valorarase que saiba extraelos feitos e
caractersticas principais desa realidade, e pola outra
que os expoa de maneira organizada, coherente, eficaz
e axeitada.
Pregunta 6: 3 PUNTOS .
Esta pregunta pretende avalia-lo coecemento
que ten o alumno das etapas mis significativas da
literatura galega. Esprase que o alumno sexa capaz de
compendia-las ideas e feitos principais (correntes,
caractersticas esttico-literarias, etc.), sen caer na
simple acumulacin de datos concretos (nomes, datas,
etc.). Por outra parte, valorarase que a exposicin estea
ben estructurada, expresada nunha lingua adecuada en
rexistro, recursos expresivos, variedade e correccin.
OPCIN 2
Pregunta 1: 1 PUNTO.
Esta pregunta (xuntamente coa seguinte)
pretende avalia-la comprensin do texto. Valorarase a
exactitude, a claridade e concisin na resposta. Non se
admitirn como respostas vlidas as parfrases do texto.
Pregunta 2: 2 PUNTOS .
Ademais da comprensin do texto, nesta
cuestin o alumno debe mostra-la sa madureza hora
de xulga-lo enunciado preguntado; ademais, e de
maneira principal, pretndese observa-la sa
capacidade de expresar con eficacia e correccin as
sas ideas. Valoraranse a organizacin das ideas, a
estructuracin e a coherencia do texto, as coma a
expresin lingstica nun rexistro adecuado, con
variedade e propiedade semnticas e gramaticais
(vocabulario, construccins sintcticas).
Pregunta 3: 1 PUNTO.
Con esta pregunta qurese avalia-lo
coecemento do alumno sobre a a compoente fontica
da lingua. Asignarase 0.10 puntos por cada proposta
correcta: quEro (l. 1), cousa (l. 2), Es (l. 2), s (l. 2),
aprobatOria (l. 5), etErno (l. 6), bEn (l. 12), Eva (l. 13),
persoa (l. 14), foron (l. 16)
Pregunta 4: 1 PUNTO.
Nesta cuestin debe mostra-lo alumno o seu
coecemento da semntica do lxico galego. Por cada
palabra correctamente explicada 0.25 puntos. Se s se
dan sinnimos, e en nmero non inferior a dous, 0.10
puntos.
Pregunta 5: 2 PUNTOS .
 CRITERIOS DE AVALIACIN / CORRECCIN
O alumno debe mostrar nesta cuestin o seu
coecemento dos procesos histricos recentes e da
realidade presente da lingua galega. Por unha parte
valorarase que saiba extrae-los feitos e caractersticas
principais dese proceso, e pola outra que os expoa de
maneira organizada, coherente, eficaz e correcta.
Pregunta 6: 3 PUNTOS .
Esta pregunta pretende avalia-lo coecemento
que ten o alumno das etapas mis relevantes e dos
xneros da literatura galega. A pesar de tratarse dun
CONVOCATORIA DE SETEMBRO
Segundo o acordado nas reunins do Grupo
de Traballo, e de conformidade cos criterios
establecidos anteriormente e comunicados s diferentes
centros de Bacharelato-LOXSE de Galicia, esta proba
avaliarase consonte os seguintes criterios especficos
de correccin:
OPCIN 1
Pregunta 1: 1 PUNTO.
Esta pregunta (xuntamente coa seguinte)
pretende avalia-la comprensin do texto. Valorarase a
exactitude, a claridade e a concisin na resposta, o
mesmo para a indicacin da idea principal que para o
ttulo proposto. Non se admitirn como respostas
vlidas as parfrases do texto.
Pregunta 2: 2 PUNTOS .
Ademais da comprensin do texto, nesta
cuestin o alumno debe mostra-la sa madureza hora
de xulga-lo tema preguntado, as coma a sa capacidade
de reflexin sobre el e, de maneira principal, a sa
capacidade de expresar con eficacia e correccin as
sas ideas. Valoraranse a organizacin das ideas, a
estructuracin e a coherencia do texto, as coma a
expresin lingstica nun rexistro adecuado, con
variedade e propiedade semnticas e gramaticais
(vocabulario, construccins sintcticas).
Pregunta 3: 1 PUNTO.
Nesta cuestin o alumno debe mostra-lo seu
coecemento dos principios de uso do infinitivo
conxugado. Por cada cada forma conxugada
correctamente analizada 0.20 puntos. Pola indicacin
correcta do carcter conxugable ou non conxugable dos
tema extenso, esprase que o alumno sexa capaz de
compendia-las ideas e feitos principais (correntes e
movementos principais, etapas, caractersticas
principais, etc.), sen caer na acumulacin de datos
concretos (nomes, ttulos, datas, etc.). Por outra parte,
valorarase que a exposicin estea ben estructurada,
expresada nunha lingua adecuada en rexistro, recursos
expresivos, variedade e correccin.
outros infinitivos do texto 0.10 puntos ata un mximo
de 0.60. [pestanexaren (6), terdes (23). // estar (2),
sumar (9), poder (12), confiscar (12), estar (13),
comportarse (14), desaprender (22)].
Pregunta 4: 1 PUNTO.
Con esta pregunta qurese avalia-lo
coecemento que ten o alumno dos procesos de
derivacin afixal. Pola anlise correcta dos dous
substantivos 0.70 puntos (autodestruccin: 0.40;
pesimismo (0.30). Se analiza correctamente pero erra
na indicacin do significado dos afixos valorarase ata
un mximo de 0.30 puntos (autodestruccin: 0.20 ou
0.10; pesimismo: 0.10). Por cada novo exemplo
correcto achegado, 0.10 puntos ata un mximo de 0.30.
Pregunta 5: 2 PUNTOS .
O alumno debe mostrar nesta cuestin o seu
coecemento dos procesos histricos recentes e, sobre
todo, da realidade presente da lingua galega. Por unha
parte valorarase que saiba extraelos feitos e
caractersticas principais desa realidade, e pola outra
que os expoa de maneira organizada, coherente, eficaz
e axeitada.
Pregunta 6: 3 PUNTOS .
Esta pregunta pretende avalia-lo coecemento
que ten o alumno das etapas mis significativas da
literatura galega. Esprase que o alumno sexa capaz de
compendia-las ideas e feitos principais (correntes,
caractersticas esttico-literarias, etc.), sen caer na
simple acumulacin de datos concretos (nomes, datas,
etc.). Por outra parte, valorarase que a exposicin estea
ben estructurada, expresada nunha lingua adecuada en
rexistro, recursos expresivos, variedade e correccin.
 CRITERIOS DE AVALIACIN / CORRECCIN
OPCIN 2
Pregunta 1: 1 PUNTO.
Esta pregunta (xuntamente coa seguinte)
pretende avalia-la comprensin do texto. Valorarase a
exactitude, a claridade e concisin na resposta. Non se
admitirn como respostas vlidas as parfrases do texto.
Pregunta 2: 2 PUNTOS .
Ademais da comprensin do texto, nesta
cuestin o alumno debe mostra-la sa madureza hora
de xulga-lo enunciado preguntado; ademais, e de
maneira principal, pretndese observa-la sa
capacidade de expresar con eficacia e correccin as
sas ideas. Valoraranse a organizacin das ideas, a
estructuracin e a coherencia do texto, as coma a
expresin lingstica nun rexistro adecuado, con
variedade e propiedade semnticas e gramaticais
(vocabulario, construccins sintcticas).
Pregunta 3: 1 PUNTO.
Con esta pregunta qurese avalia-la capacidade
do alumno para recoece-las clases de palabras (neste
caso concreto o adxectivo cualificativo). Tamn se
avala o coecemento do lxico e da sa semntica.
Pola definicin correcta de cada un dos dous adxectivos,
0.25 puntos. Por cada adxectivo achegado, 0.05 puntos
ata un mximo de 0.50 puntos. [ xeogrfico (1), humano
(1), galego (2), complicadas (2), vella (3), torta (3),
neurticas (5), vizoso (8), alto (8), pesimista (9),
especial (10), domstica (10), altos (13), granticos (14),
abertos (14), duro (14), atlntica (15), petulante (16),
guapo (16), dominador (16), sexual (16), hmidas (17),
lendario (18), diferentes (19), fonda (20), atmosfricas
(20), oportunistas (20), contrario (21), invariables
(21),]
Pregunta 4: 1 PUNTO.
Con esta pregunta qurese avalia-lo
coecemento que ten o alumno dos paradigmas dalgns
verbos regulares e irregulares. Por cada tempo ben
conxugado concederselle 0.50 puntos. Calquera erro
invalida o paradigma correspondente.
Pregunta 5: 2 PUNTOS .
O alumno debe mostrar nesta cuestin o seu
coecemento dos procesos histricos recentes e da
realidade presente da lingua galega. Por unha parte
valorarase que saiba extrae-los feitos e caractersticas
principais dese proceso, e pola outra que os expoa de
maneira organizada, coherente, eficaz e correcta.
Pregunta 6: 3 PUNTOS .
Esta pregunta pretende avalia-lo coecemento
que ten o alumno das etapas mis relevantes e dos
xneros da literatura galega. A pesar de tratarse dun
tema extenso, esprase que o alumno sexa capaz de
compendia-las ideas e feitos principais (correntes e
movementos principais, etapas, caractersticas
principais, etc.), sen caer na acumulacin de datos
concretos (nomes, ttulos, datas, etc.). Por outra parte,
valorarase que a exposicin estea ben estructurada,
expresada nunha lingua adecuada en rexistro, recursos
expresivos, variedade e correccin.