Kritische reflectie

- Overdenking van afgelopen kwartaal -

Naam: Leon Scheffers

Klas: PEH16DA
Periode: Propedeuse, kwartaal 3
Inleverdatum: April 2017
Versie: Eerste versie
In deze kritische reflectie zal ik stilstaan bij de activiteiten van afgelopen periode en hoe deze hebben Met opmerkingen [DN1]:
bijgedragen aan mijn groei naar goed leraarschap. Als structuur gebruik ik hiervoor het Met opmerkingen [DN2]: Aanhalingstekens hoeven hier niet
placematmodel. Afsluitend zullen enkele speerpunten worden genoemd die van belang zijn voor Met opmerkingen [DN3]: idem
mijn toekomstige ontwikkeling.

Onderdeel A: Wat wilde ik?

1. Doelen vanuit het opleidingsgerelateerd product (OGP)

Vanuit het OGP zijn er dit kwartaal vaste doelen gesteld. Deze zijn als vraagstelling geformuleerd en
zijn als volgt:
1. Hoe verlopen groepsprocessen? Hoe kun je het pedagogisch klimaat in de klas ondersteunen
en benvloeden?
2. Wat is samenwerkend leren? Wat is de invloed van samenwerkend leren op het pedagogisch
klimaat en de groep? Hoe kun je samenwerkend leren stimuleren?
3. Hoe kun je in de toepassing van de verschillende didactische modellen en instructietheorien
zo goed mogelijk aansluiten bij de groep?
4. Hoe kun je in de verschillende vakken zo goed mogelijk aansluiten bij (verschillen in)
kennisontwikkeling en het leren van kinderen in een groep?
5. Wat is er nodig om klassenmanagement goed vorm te geven? Hoe kun je dat toepassen bij
verschillende vakken?
2. Doelen vanuit de werkplek
Vanuit de werkplek stel ik mezelf ook elk kwartaal persoonlijke doelen. Deze hoeven niet per
definitie met de kwartaalopdracht te maken te hebben, maar juist op het werkplekleren. Deze
doelen worden in de reflectie voor het werkplekleren uitgebreid besproken. Omwille de volledigheid
van dit document, zal ik deze hier ook beknopt opnemen.
De leerdoelen voor op de werkplek afgelopen kwartaal zijn:
1. Maak een betere verdeling tussen alle taken die je dient te doen (school, werk, priv). Doe
dit door het maken van een wekelijkse tijdsplanning.
2. Probeer om te gaan met de emotionele belasting die je voelt als mensen een beroep op je
Met opmerkingen [DN4]: Wat je hierover hebt geleerd en
wat je daarvan nu toepast in jouw lesvoorbereiding in de
beginsituatie, zodat je daar rekening mee kan houden in je les, zie ik
nog niet concreet terug. Wel dat je geleerd hebt, maar ik haal niet
direct uit de reflectie wat .
Met opmerkingen [DN5]: Dit gaat over het in beeld hebben
van de groep als het gaat om de domeinen. Je vertelt erover in je
blog, maar ik zou er zeker ook iets van laten terugkomen, concreet,
in je reflectie. Dat kan vooral bij het deel over de betekenissen. Hier
is de betekenis de voorbereiding van je les, het inschatten van de
groep zodat je je les en al je handelingen daarop kunt afstemmen,
ook in de voorbereiding.
Met opmerkingen [DN6]: Je bedoelt je doelen die gericht zijn
op je persoonlijkheidsontwikkeling.
Met opmerkingen [DN7]: F
Met opmerkingen [DN8]: F
Met opmerkingen [DN9]: Je formuleert de doelen als
opdrachten aan jezelf. Prima hoor, maar ik haal hier dan niet direct
je ambitie uit. Ook snap ik niet goed waarom je dit van jezelf moet.
Of zijn het opdrachten vanuit jouw omgeving?

doen, zeker wanneer je hier niet aan kan voldoen. Communiceer hier duidelijk in, ben eerlijk
en blijf bij jezelf.
3. Geef komend kwartaal een dagdeel les. Geef daarbij extra aandacht aan de aansluiting en
overgang tussen activiteiten en met name de wijze waarop je dit vorm geeft.
4. Ga komende periode meer met het digibord aan de slag. Met opmerkingen [DN10]: Wat heb je hiermee gedaan?

II
 Onderdeel B: Wat deed ik?
1. Wat deed ik met betrekking tot het OGP?
De opbouw van de OGP was weer helder en duidelijk en stond stapsgewijs op papier. Het is weer
een bulk werk geweest, maar het eindresultaat mag er zijn. Wat heb ik nu precies, in volgorde van
tijd, gedaan?
1. Ik heb een subjectief concept in de vorm van een mindmap gemaakt. Hierin heb ik
opgenomen wat ik al dacht te weten met betrekking tot groepen, groepsdynamiek en
groepsprocessen.
2. Vervolgens heb ik een typering geschreven van mijn eigen stagegroep. Hiervoor heb ik als
input groepsplannen, gesprekken met mijn mentor, observatiegegevens en het
leerlingvolgsysteem gebruikt. Daarnaast heb ik ook een sociogram en klimaatschaal
afgenomen met de leerlingen.
3. Een logisch gevolg op deze stap, welke veel gegevens opleverde, is betekenis geven aan deze
data in de vorm van een overdenking. Hierin heb ik uitspraken gedaan over het pedagogisch
groepsklimaat, de gemiddelde ontwikkelingsniveaus van de leerlingen en de gemiddelde en
individuele leerbehoeften. Deze overdenking heeft geresulteerd in enkele speerpunten die ik
vervolgens als input kon gebruiken voor het voorbereiden van mijn lessen.
4. Vervolgens heb ik, op basis voorgenoemde speerpunten, vier lessen mogen ontwerpen voor
mijn stageklas. Ik heb gekozen voor taal, rekenen-wiskunde, levensbeschouwing en
beeldende vorming. Deze speerpunten vertelden niet alleen veel over de beginsituatie van
de klas, maar ook veel over de beste manier van onderwijs voor deze leerlingen. Een goede
input voor de mate van samenwerking of differentiatie die nodig is om een zo optimaal
mogelijke leeropbrengst en betrokkenheid bij deze leerlingen te bewerkstelligen was het
resultaat.
5. Nadat er vanuit alle hoeken op de lesvoorbereidingen geschoten is in de vorm van
opbouwende feedback door domeinexperts en medestudenten, konden we deze lesplannen
nog aanpassen. Vervolgens heb ik deze lessen uitgevoerd in mijn stageklas en achteraf
gevalueerd. Dit laatste heb ik zowel individueel als met mijn mentor gedaan.
6. Van deze vier lessen heb ik er, als volgende stap, twee uitgekozen om eens kritischer te
bekijken middels een sterkte-zwakteanalyse. De keuze hiervoor was niet ingewikkeld:
rekenen-wiskunde, omdat ik hierin didactisch echt nog regelmatig steken laat vallen en BVO,
omdat dit een vak is wat ik nog niet eerder kritisch had bekeken voor mezelf. Deze analyses
hebben we vervolgens gedeeld met de betreffende domeinexperts, die deze nog voorzien
hebben van feedback/feedforward.
7. Na al dit werk heb ik het kwartaal mogen afsluiten met het document dat u nu zit te lezen,
waarin ik kritisch terugkijk naar de doelen van deze periode, de zaken die ik hiervoor gedaan
heb en wat dit dan voor resultaat heeft opgeleverd.
Bovenstaande hebben we allemaal vorm mogen geven in de vorm van een eigen website met blog.
Zie voor mijn eindproduct: lbmscheffers.weebly.com
III
Met opmerkingen [DN11]: Hoe heeft de geleerde theorie
vanuit de contactbijeenkomsten op aan gesloten. Gebruik je nu
andere zaken om de groep in beeld te krijgen. Hoe de je dat nu
zonder je mentor.
Met opmerkingen [DN12]: F
Met opmerkingen [DN13]: Je gebruikt vaak het woord welke.
Dat is niet per se fout, maar het hoort meer bij een bepaalde
beroepsgroep. Niet echt bij het onderwijs. Het is meer notaristaal.
Ik gebruik liever die.
Met opmerkingen [DN14]: Wat heb je toen aan theoretische
kaders gebruikt bij de overdenking?
Met opmerkingen [DN15]: Hoe bepaalde je die dan? Welke
theorie gebruikte je daarbij of gebruikte je jouw aanwezige kennis
over kinderen?
Met opmerkingen [DN16]: Helemaal mee eens.
Met opmerkingen [DN17]: Wat gebruikten die om de
beginsituatie te duiden?
Met opmerkingen [DN18]: Super.
Met opmerkingen [DN19]: Ging dat over het inschatten van de
beginsituatie?
Met opmerkingen [DN20]: Kan dat ermee te maken hebben
dat je nog niet goed de groep kan inschatten, wat ze al kunnen,
weten, wat ze nodig hebben en wat werkt en aansluit bij hun
beginsituatie?
Met opmerkingen [DN21]: Ging nu in deze OGP vooral om het
in beeld brengen van de beginsituatie van de groep. Voor alle
vakgebieden, met bruikbare instrumenten en theoretische inzichten.
Met opmerkingen [DN22]: naar
Met opmerkingen [DN23]: F
Met opmerkingen [DN24]: Dit is geen link die toegang geeft.
 2. Wat deed ik op de werkplek?
Op de werkplek heb ik de volgende activiteiten ondernomen om aan mijn doelstellingen van dit
kwartaal tegemoet te komen:
1. Betere verdeling taken:
Hoewel ik voor school en stage altijd al een overzichtelijk schema heb gemaakt, heb ik dit (in
overleg met het thuisfront) nu ook gedaan. Ik heb meer hulp van mijn vriendin, familie en
vrienden gevraagd, we hebben een hulp in huis aangenomen en hierdoor meer rust gecreerd.
2. Emotionele belasting:
Dit is een intern proces, waarbij ik telkens kritisch ben naar wat mensen van me vragen en van
me verwachten. Hierin ben ik harder geworden. Ook merk ik dat ik mensen af en toe meer in hun
eigen waarde laat en zaken als mededeling beschouw en niet als mening.
3. Dagdeel les:
En dagdeel les zijn er uiteindelijk vijf/zes geworden.
4. Digibord:
Ik heb het afgelopen kwartaal bijna alleen maar met het digibord les gegeven.
Onderdeel C: Welke betekenis had voorgaande voor mij?
1. Welke betekenis hadden de activiteiten van het OGP voor mij?
Dit vind ik in het geval van het OGP altijd een grappige vraag. We beginnen altijd in week n van elk
kwartaal met de ontvangst van een boekje, waarin dan de gehele opdracht beschreven staat. Hier
staan de doelen helder en duidelijk in beschreven, welke in eerste instantie uiteraard (althans, bij
mij) nog geen enkel lampje laten branden. Je kunt je een beeld vormen van wat de bedoeling zou
moeten zijn, maar je laat het maar over je heen komen en begint vooraan, bij stap n.
Kijk je nu achteraf terug op dit proces, zijn er honderd dingen die je anders gedaan zou hebben
mocht je het opnieuw doen. Nu kan ik gek zijn, maar in mijn wereld betekent dit dat ik dan iets
geleerd heb. Want waarom zou ik het met de kennis van nu anders aangepakt hebben? Dat kan
alleen maar als ik nu meer weet dan voorheen. Nogmaals, dit vind ik nu al voor derde keer dit
schooljaar bijzonder grappig.
Ga ik nu inhoudelijk kijken naar wat ik meer weet dan voorheen, kan ik vaststellen dat ik geleerd heb,
middels diverse tools en theorie, om een groep (redelijk) objectief in beeld te brengen. Vervolgens
heb ik geleerd om dit beeld om te kunnen zetten naar afgestemd onderwijs voor deze groep. Ook
hebben we de eerste basis gelegd voor het onderwijzen middels diverse werkvormen.
Ga ik dan overdenken hoe dit proces voor mij verlopen is, kan ik hier niet anders dan tevreden over
zijn. Ik heb echt het gevoel dat ik nu aanzienlijk meer kennis van groepen en groepsdynamiek heb
dan voorheen en hier in de praktijk ook echt iets mee kan. Wel was ik nog graag in contact gekomen
met meerdere, eventuele interventiemethodieken. Ik heb zelf (gelukkig) te maken met een bijzonder
positieve stagegroep, waarbij grote interventies niet nodig waren. Dit is heel erg fijn voor mijn
mentor, mijn stagegroep en voor mij, maar het leereffect was op het gebied van interventies
daardoor wel minimaal.
Verder heb ik als feedback van mentor en leerlingen gekregen dat mijn pedagogische vaardigheden
bijzonder goed zijn te noemen. Ga ik dit vervolgens vertalen naar klassenmanagement, dat kan ik
hier, waarschijnlijk door kennis uit mijn vorige vak, ook al goed mee uit de voeten. Didactisch zijn zij
en ik echter toch wat kritischer. Sommige vakken, waarbij rekenen-wiskunde in het bijzonder, ben ik
IV
Met opmerkingen [DN25]: Goed man en ik lees verderop dat
het ook iets opleverde. Mooi.
Met opmerkingen [DN26]: Geeft dat lucht? Je wordt daardoor
in mijn ogen een prettiger persoon. Merk jij dat ook aan reacties
van mensen? Maak je bij mij geen zorgen, je weet dat ik je enorm
waardeer als persoon.
Met opmerkingen [DN27]: Mag ik uitleggen hoe ik dat zie?
Je bent een bekwaam iemand met veel kwaliteiten die je ook
allemaal inzet. Daarmee kun je ook heel veel. Deze periode is
bedoeld geweest om dat arsenaal/jouw opties juist verder uit te
breiden. Hoe bepaal je waar een kind, een groep kinderen in de
ontwikkeling zit als het gaat om taal, rekenen, bvo, ppo,
groepsvorming etc. Door dat goed in te schatten ( en daarvoor
hebben we de beginsituatie in een lesvoorbereiding waar je
opschrijft waar de groep zit) kun je je onderwijs daarop afstemmen.
Maar..het inschatten gaat niet vanuit de losse pols, tenminste niet
specifiek. Daarvoor is kennis nodig over ontwikkelingslijnen,
dynamische processen, groepsprocessen etc per leeftijdsgroep. Dat
is zelfs zo ingewikkeld dat daar instrumenten voor zijn ontwikkeld.
Daar gaat deze periode overhoe breng je een groep goed in beeld.
Als het goed is heb je daarover geleerd in de contactbijeenkomsten
en op de basisschool. Maar niet iedere leerkracht weet goed hoe je
dat moet doen. Die schatten zelf in. En daar kun je vraagtekens bij
zetten.
Het grappige zit er dus voor mij in dat je misschien nog teveel
uitgaat van wat je al weet. Probeer te achterhalen welke opties je er
per periode bij krijgt zodat je een betere leraar wordt met ook veel
kennis van zaken.
Met opmerkingen [DN28]: Daarvoor is dus de reflectie vooraf.
Wat weet ik al, kan ik al, doe ik al?
Met opmerkingen [DN29]: Probeer van je in het hele stuk
ik te maken.
Met opmerkingen [DN30]: Wat dan?
Met opmerkingen [DN31]: IK BEN IN IEDER GEVAL ZEER
TEVREDEN.
Met opmerkingen [DN32]: Nu ging het om het in beeld
brengen. Alles op zijn tijd, maar dat komt nog wel verderop in de
opleiding.
Met opmerkingen [DN33]: logisch
nog niet zo sterk. Niet gek voor een eerstejaars, maar hier ligt momenteel toch zeker een zwakke Met opmerkingen [DN34]: Kijk en dat heeft nu te maken met
het goed inschatten waar kinderen zijn. Daarna kun je dan bepalen
plek die de komende tijd aandacht verdient. wat ze nodig hebben en dan heb je natuurlijk daarover ook kennis
nodig.

2. Welke betekenis hadden de activiteiten op de werkplek voor mij?

De activiteiten op de werkplek hebben meerdere betekenissen voor mij. Ga ik kijken naar persoonlijk Met opmerkingen [DN35]: F
vlak, ben ik enorm gegroeid en in rustiger vaarwater terecht gekomen. Eerlijk toegegeven, soms is de Met opmerkingen [DN36]: F
rivier nog steeds wat onstuimig, maar de boot die ik gebouwd heb houdt me nu stabiel.
De emotionele belasting vind ik soms nog steeds lastig, zeker omdat ik momenteel weinig ruimte heb
om af en toe stoom af te blazen. Ook ben ik niet graag deze hardere persoon, ik laat zaken
emotioneel graag binnen komen. Dat past bij me en dat maakt me (vind ik althans) een beter mens.
Momenteel heb ik deze extra vaardigheid nodig om deze hectische jaren door te komen, maar
daarna hoop ik hem snel weer los te kunnen laten. Met opmerkingen [DN37]: ??? moeten we het een keer over
Ga ik vervolgens kijken naar de overige zaken, heb ik enorme stappen gemaakt. Ik heb daadwerkelijk hebben.

volledige dagdelen gedraaid, les mogen geven, de klas mogen managen en met het digibord en
andere software kunnen werken. Wat heb ik hiervan genoten! Buiten het feit dat ik nu echt meters
aan het maken ben, kom ik mezelf nu op momenten natuurlijk tegen.
Veel zaken gaan erg goed: pedagogisch en organisatorisch ben ik sterk, wat me een grote voorsprong
geeft. De grote leerpunten liggen momenteel op het didactisch vlak: welke werkvormen gebruik ik,
hoe leg ik zaken het beste uit (met name rekenen-wiskunde!) en hoe plan ik de dag in zodat de
leeropbrengst en betrokkenheid optimaal is. Ook dien ik mezelf nog verder te verdiepen in het
gebruik van de tablets en snappet.
Met opmerkingen [DN38]: F je laat het woord dan weg
Met opmerkingen [DN39]: Heb je die meters ook gemaakt als
het gaat om het goed in beeld hebben van de groep op alle
terreinen?
Met opmerkingen [DN40]: Als je de groep goed in beeld hebt,
anders kun je niet bepalen welke didactiek geschikt is voor het
bereiken van je doelen.

Onderdeel D: Hoe nu verder?

Wanneer ik bovenstaande allemaal op n hoop veeg, en hier kritisch naar kijk, kom ik op mijn Met opmerkingen [DN41]: I
nieuwe leerdoelen voor kwartaal vier. Deze zij ook al opgenomen in mijn kwartaalreflectie van het Met opmerkingen [DN42]: SN
werkplekleren, waarbij de input van het OGP van dit kwartaal uiteraard ook is meegenomen. Deze
nieuwe leerdoelen zijn:
leer om meer te spelen met je stem. Vraag hierin ondersteuning en feedback van je mentor;
ga komende periode meer aan de slag met het digibord, de tablets en snappet. Vraag ook
hierin je mentor om uitleg en ondersteuning;
leg in je lesvoorbereiding meer de focus op je manier van uitleggen. De nadruk hierbij ligt op
rekenen-wiskunde;
richt je (dag)planning dusdanig in dat je een optimale leeropbrengst en betrokkenheid bij de
leerlingen teweeg brengt. Komend LA zal hier meer op in gaan, maar vraag ook om extra
input van SLB en mentor. Met opmerkingen [DN43]: Weer opdrachten
Graag voeg ik daar aan toe, dat er ook zaken met betrekking tot onderwijs ontwerpen en geven
aandachtspunten zijn. Deze heb ik niet opgenomen in deze leerdoelen, gezien de onderwerpen van Met opmerkingen [DN44]: F
OGP 4 onderwijs en OGP 5 leeropbrengsten zijn. Ik ga er vanuit, mede op advies van enkele En dat gebeurt komende periode en in het tweede jaar.
domeinexperts, dat deze onderwerpen dan aan de orde zullen komen. Met opmerkingen [DN45]: Kun je nog benoemen hoe je nu
verder gaat met het in beeld brengen van de groep? Wat ga je vanaf
nu doen met wat je geleerd hebt?