Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Cmoayudaracurartuparanoia
3partes: Examinartusituacin Lidiarconlospensamientosparanoicos Entenderlaparanoia
Elmundoesunlugardifcilparati,noescierto?Cuandopiensasconstantementequelaspersonastratandeengaarteo
hacertedao,vivireldaadapuedeserbastanteagotador.Esinclusopeorsisabesquetmismoerestupeorenemigo.
Cmoteenfrentasatuparanoiayluchasconellahastasometerla?Cmotomaselcontroldelaformaenquevesel
mundo?
Parte
Examinartusituacin
1
1 Distingueladiferenciaentreparanoiayansiedad.Laansiedadnoeslomismoquelaparanoia,peroestas
condicionescompartenalgunassimilitudes.[1]Laspersonasquesufrendeansiedadsepreocupan
exageradamenteportodo.PodranpensaralgocomoMispadresmorirnenunaccidenteautomovilstico.Porsu
parte,laspersonasquesufrendeparanoiapodranpensaralgocomoAlguienmataramispadresparahacerme
dao.[2]Sicreesquetuproblemapodraserlaansiedad,consideralaposibilidaddeleerelartculollamadoCmo
lidiarconlaansiedad.
Tambinexisteunadiferenciaentrelaansiedadocasionalporuneventoespecfico,comoalestresarseporun
examen,ylaansiedadpersistentequetesigueatodaspartes.Lostrastornosdeansiedadsonlosproblemas
mentalesmscomunes.Situansiedadparecegeneralizadaopermanenteenlugardeenfocadaentornoaun
eventoosituacinespecficos,debesconsultarconunprofesionaldelasaludmental,puespodrassufrirun
trastornodeansiedad.[3]
Laansiedadesmuchomscomnquelaparanoiaclnica.Laedadpromedioparaeliniciodelostrastornos
deansiedades31aos,aunquepuedesucederencualquieretapadelavida.Lossntomasdelaansiedado
TAG(trastornodeansiedadgeneralizada)involucranprincipalmentelaincapacidadpararelajarse,
sorprenderseconfacilidadytenerdificultadesparaconcentrarse,entreunagrancantidaddesntomasfsicos.
Lasbuenasnoticiassonqueestacondicinesmuytratable.[4]
2 Reneaungrupodepersonasquejuzguentucondicin.Talvezseadifcildecreer,peroesmuycomn
tenerunciertoniveldeparanoia.[5]Todosnosotrostenemosinseguridadesysabemoscmosesientela
vergenza.Aproximadamenteunterciodelaspersonastienenpensamientosparanoicosenalgnpuntodesusvidas.
[6]Antesdequeadelantesconclusionesyasumasqueeresparanoico,renea4o5amigosypregntalessitus
procesosdepensamientosoncomprensiblesoilusorios.Estaesunabuenamaneradedeterminarsienrealidaderes
paranoicoono.
Existencinconivelesdeparanoia.Lamayoradenosotrostenemossentimientosgeneralesdevulnerabilidady
pensamientosdesconfiados(Podranasesinarmeenesepasajeoscuro!oEstnhablandodemamis
espaldas,noescierto?).Sinembargo,situideadeamenazapersonalalcanzaunnivelleve(Estn
haciendoruidosoloparamolestarme),moderado(Misllamadastelefnicasestnsiendorastreadas)ograve
(ElFBIestdetrsdemitelevisin,observndome),esunasealdequepodrasserparanoico.[7]
Observalamaneraenquetuspensamientosafectantuvida.Talveztengasunpensamientoparanoicodevez
encuando,perosinoafectasignificativamentetuvida,probablementenoseasclnicamenteparanoico.
3 Determinasienrealidaderesparanoicoosisolotebasasenexperienciaspasadas.Enocasiones,tus
amigososeresqueridospodranetiquetaralospensamientoscomoparanoicoscuandodesconfasdealgo,
peroladesconfianzanosiempreesunrasgonegativo.Enocasiones,tusexperienciasdelavidapodranhaberte
enseadoaverunadeterminadaformadecomportamientocomoalgosospechoso.Porejemplo,sospecharque
alguienpodralastimartenonecesariamenteesparanoia,simplementepodrasignificarquetecuestaconfiarenlas
personas.Estoesparticularmentecomndespusdehaberexperimentadountraumaounaexperienciasumamente
negativa.[8]
Porejemplo,podrasdesconfiardeunnuevointersromnticoqueparecedemasiadobuenoparaser
verdad.Sientusanterioresrelacionestehanrotoelcorazn,esposiblequesoloestsbasndoteenloque
tusexperienciaspreviastehanenseado.
http://es.wikihow.com/ayudaracurartuparanoia 1/5
11/4/2017 Cmoayudaracurartuparanoia:17pasos(confotos)
Porotrolado,sisospechasdequetunuevointersromnticoseaunasesinosecretoaquienenviaronpara
asesinarte,probablementesufrasdeparanoia.
Comootroejemplo,podraspercatartedealgoquenoparececorrectoconrespectoaunasituacino
personaquetegeneradesconfianza.Estasreaccionesnosiempresonparanoicas.Sibiendebesexaminartus
reacciones,nodebesdesacreditarlasinmediatamente.
Tmateunmomentoparaevaluartusreaccionesysospechas.Podrasreaccionarconrespuestasinmediatas,
talescomoelmiedoolaansiedad.Reducelamarchaytratadedeterminarellugardedondeprovienenesas
respuestas.Tienesunfundamento,comounaexperienciapasada,quepodraprovocartalesreacciones?[9]
Realizaunapequeacomprobacindeloshechos.No,estonosignificaverificarlosantecedentesdetunueva
pareja.Sintate,tomaunpedazodepapelyanotatodoloqueocurre.Describelasituacin,laformaenquete
sientes,qutanfuertessonesossentimientos,loquecreesconrespectoaesasituacin,sidichascreencias
tienenalgnhechoquelassustente(oquenolohaga)ysipuedescambiarlasconbaseenesoshechos.[10]
4 Tenencuentatuconsumodealcohol,drogasyotrassustancias.Laparanoiaesunefectosecundario
comndelabusodesustancias.Elalcoholpuedeprovocaralucinacionesyparanoiaenlosbebedorescrnicos.
[11]Losestimulantes,entrelosqueseencuentranlacafena(s,lacafena!),elAdderalloelRitalin,puedencausar
paranoiayproblemasparadormir.Combinarlosestimulantesconantidepresivosocondescongestionantesdeventa
librepuedeaumentarestosefectossecundarios.[12]
Losalucingenos,talescomoelLSD,elPCP(polvodengel)yotrasdrogasquealteranlamente,pueden
causaralucinaciones,agresividadyparanoia.[13]
Lamayoradelasotrasdrogasilegales,entreellaslacocanaylametanfetamina,tambinpuedencausar
paranoia.Hastael84%delaspersonasqueconsumencocanasufrendeparanoiainducidaporestadroga.
[14]Inclusolamarihuanapuedeinducirlaparanoiaenalgunaspersonas.[15][16]
Lamayoradelosmedicamentosconrecetanoprovocanparanoiasisetomansegnlasindicaciones.Sin
embargo,algunasrecetasparatratarlaenfermedaddeParkinsonalestimularlaproduccindedopamina
puedencausaralucinacionesyparanoia.[17]Siconsumesmedicamentosconrecetaycreesquepodranserel
origendetuparanoia,hablacontumdicoacercadelasposiblesalternativas.Nodejesdeconsumirlossin
hablarprimeroconelprofesionalmdico.
5 Piensaentusituacin.Uneventotraumticooprdidarecientetambinpuedehacerquealgunaspersonasse
vuelvanparanoicas.Sihasperdidoaalguienrecientementeosipasasporunasituacinparticularmente
estresante,laparanoiapodraserlaestrategiadeafrontamientodetumente.
Situparanoiaparecederivarsedeunasituacinbastantereciente(porlomenosenlosltimosseismeses),
probablementenoseacrnica.Aunasmerecetuatencinytodavadebeslidiarconella,peropodraserms
fcilhacerlosiesreciente.
Parte
Lidiarconlospensamientosparanoicos
2
1 Comienzaaescribirundiarioenelqueregistrestuspensamientosysentimientos.Escribirundiariopuede
ayudarteaentenderloquepuedehabercausadotuparanoiaytambinesunaexcelenteformadealiviarel
estrs.[18]Adems,puedeayudarteaidentificartusfactoresdesencadenantesoalaspersonas,loslugaresylas
situacionesquepareceninspirartuparanoia.Paracomenzaraescribireldiario,eligeunlugarcmodoyprocura
dedicarunos20minutosaldaparaescribir.Piensaenlassituacionesenlasquetesientesparanoico.Porejemplo:
[19]
Cundotesientesmsparanoico?Esenlanoche?Tempranoenlamaana?Qutieneesemomento
deldaquetehacesentirparanoico?
Cercadequintesientesparanoico?Hayalgunapersonaogrupodepersonasquetehanhechosentir
msparanoico?Porqucreesqueesaspersonastehacensentirmsparanoicodelonormal?
Enqulugartesientesmsparanoico?Hayalgnlugardondetuparanoiaalcancesupuntomsalto?
Qutieneeselugarquetehacesentirparanoico?
Enqusituacionesexperimentaslaparanoia?Quizslohacesensituacionessociales?Setratadealgo
quehayatualrededor?
Qurecuerdosvienenatumentecuandoexperimentasestossentimientos?
2 Elaboraunplanparaevitaroreducirtuexposicinalosfactoresdesencadenantes.Unavezquehayas
identificadolassituacionesylaspersonasqueparezcancontribuiratuparanoia,puedeselaborarunplanpara
http://es.wikihow.com/ayudaracurartuparanoia 2/5
11/4/2017 Cmoayudaracurartuparanoia:17pasos(confotos)
reducirtuexposicinaestosfactoresdesencadenantes.Sibienalgunaspersonas,lugaresysituacionespueden
parecerinevitables,talescomoeltrabajoolaescuela,serconscientedeloquedesencadenatuparanoiapuede
ayudarteaminimizartuexposicinaotrascosasquepuedesevitar.[20]
Porejemplo,siunadeterminadarutaacasadesdelaescuelaoriginatuparanoia,veporuncaminodiferenteo
pdeleaunamigoqueteacompae.
3 Aprendeacuestionartuprocesodepensamiento.Enelcasodelosfactoresdesencadenantesquenopuedas
evitar,aprenderacuestionartuspensamientosparanoicospuedeayudarteareduciroeliminarlamaneraenque
tesientesconrespectoaestaspersonasysituaciones.[21]Laprximavezquetengaspensamientosparanoicos
acercadeunapersona,lugarosituacin,haztelassiguientespreguntas:[22]
Quesloquepens?Cundolohice?Quinestabapresente?Cundosucedi?Quocurri?
Estepensamientosebasaenhechosoenopiniones?Cmopuedodeterminarlo?
Questoyasumiendoopensandoconrespectoalpensamiento?Misuposicinocreenciaesrealista?Por
qu?Qusignificarasielpensamientofuerareal?
Cmomesientotantofsicacomomentalmente?
Quhiceopodrahacerparalidiarconelpensamientodeunamanerapositiva?[23]
4 Distretedelospensamientosparanoicos.Sinopuedesapaciguartuparanoiaalexaminarsucontenido,
intentadistraerte.[24]Llamaaunamigo,salacaminaromiraunapelcula.Buscaunaformadealejartumentede
lospensamientosparanoicosparaquenocomiencesaobsesionarteconellos.
Ladistraccinpuedeayudarteaevitarlarumiacin,elpatrndepensamientoobsesivodondepiensaslo
mismounayotravez,comoundiscorayado.Larumiacinestrelacionadaconnivelesmsaltosdeansiedad
ydepresin.[25]
Sinembargo,ladistraccinporssolanosuelesersuficienteparaabordarcompletamenteestos
pensamientos.Ladistraccinesuntipodeevasin,loquesignificaquetambinnecesitarsadoptarotras
medidasparasuperartuparanoia.
5 Evitacastigarte.Talveztesientasavergonzadoportuspensamientos,loquepodrahacerquetejuzgues
duramenteporellos.Losestudioshanreveladoqueestetipodetcnicaocastigonoeseficazparaabordarlos
pensamientosparanoicos.[26]
Enlugardeeso,recurrealarevaluacin(examinartuprocesodepensamiento),alcontrolsocial(buscar
consejodelosdems)oaladistraccin,talcomosedescribeenunpuntodeesteartculo.
6 Determinasipodrasnecesitarayudaprofesional.Laparanoialevepuedesermanejableporcuentapropia,
perosituparanoiaesmoderadaograve,lomsprobableesquenecesitesayudaprofesional.Siconstantemente
tienespensamientosparanoicos,considerahacertelassiguientespreguntas:[27]
Considerasactuarconbaseenpensamientospotencialmenteperjudiciales?
Consideraslaposibilidaddelastimarteatioalosdems?
Estspensandoyplanificandolaformadelastimaraalguiendemaneraintencional?
Escuchasvocesquetedicenquetelastimesatioalosdems?
Tuspensamientosocomportamientosobsesivosafectantuvidafamiliarolaboral?
Revivesunaexperienciatraumticaunayotravez?
Sirespondisteafirmativamenteacualquieradeestaspreguntas,debesbuscarlaayudadeun
profesionalenlasaludmentalconlamayorprontitudposible.
Parte
Entenderlaparanoia
3
1 Defineeltrminoparanoiademaneracorrecta.Muchosdenosotrosempleamoseltrminoparanoiade
manerabastantevaga.Sinembargo,laparanoiaclnicaimplicasentimientosdepersecucinpersistentesyun
sentidoexageradodeprepotencia.Adiferenciadeladesconfianzacotidiana,laparanoianocuentaconun
fundamentoracional.[28]Existenvariascondicionesmdicasodesaludmentalgravesquecausanlaparanoia,pero
nosoncomunes.Nopuedesynodebesintentardiagnosticaralgunadeestascondicionesportucuenta.Siexhibes
algunodeestossntomas,acudeaunmdicooprofesionaldelasaludmentalcomounpsiquiatraounpsiclogo
clnico.Solounprofesionalmdicocapacitadopuedediagnosticarunaenfermedadmental.[29]
2
http://es.wikihow.com/ayudaracurartuparanoia 3/5
11/4/2017 Cmoayudaracurartuparanoia:17pasos(confotos)
2 Buscalossntomascaractersticosdeltrastornoparanoidedelapersonalidad(TPP),ElTPPafectaa
entreel0,5%y2,5%delapoblacin.Laspersonasquelopadecendesconfantantodelosdemsqueles
generaunadisfuncinensusvidasdiarias,alpuntodellegaraunaislamientosocialextremo.Entresussntomasse
encuentranlossiguientes:[30]
Desconfianzaenlosdemssinmotivoalguno,sobretodoalpensarquepodranlastimarte,aprovecharsedeti
oengaarte
Desconfianzaconrespectoalahonradezdelosdems,inclusodeamigosyfamiliares
Dificultadparaconfiarotrabajarconlosdems
Interpretarsignificadosocultosoamenazantesencomentariosoeventosinofensivos
Resentimientoacumulado
Aislamientosocialuhostilidad
Reaccionesdeirarpidas
3 Buscalassealesdeesquizofreniaparanoide.Laspersonasconesquizofreniaparanoidegeneralmenteestn
convencidasdequelosdemsquierenhacerlesdaoaellasoasusseresqueridos.Tambinpodrancreerque
sonextremadamenteimportantes(deliriosdegrandeza).[31]Soloalrededordel1%delaspersonaspadecen
esquizofrenia.[32]Otrassealescomunesdelaesquizofreniaparanoidesonlassiguientes:
Aislamientosocial
Desconfianzaenlosdems
Comportamientoprecavidooreservado
Celosdelirantes
Alucinacionesauditivas(escucharcosas)
4 Buscalassealesdeuntrastornodelirante.Eltrastornodeliranteconsisteencreerenunaoenms
paranoiasmuyespecficas(p.ej.ElFBIestdetrsdemitelevisinobservandotodosmismovimientos).Es
especficoynonecesariamenteglobal,ylapersonapuedefuncionarsiexhibirningncomportamientoextrao
evidente.Estetrastornoessumamenteraro,puessoloalrededordel0,02%delaspersonaslopadece.[33]Los
sntomascomunesdeltrastornodelirantesonlossiguientes:[34]
Niveleselevadosdeautorreferencia.Estosignificaquelapersonaobservareferenciashaciasmismaentodo,
inclusocuandopodranosercierto(p.ej.creerqueelactorenunapelculalehabladirectamente).
Irritabilidad
Estadodenimodepresivo
Agresividad
5 Consideralaposibilidaddequepuedasteneruntrastornodeestrspostraumtico(TEPT).Laparanoia
podraaparecerjuntoconuntrastornodeestrspostraumtico(TEPT),elcualesunacondicindelasalud
mentalquepuededesarrollarsedespusdehaberexperimentadountrauma.[35][36]Lasexperienciastraumticas
inclusopuedencausaralucinaciones,ascomoparanoia.[37]Sihasexperimentadountraumaenelpasado,comoel
abuso,podrashaberdesarrolladoloqueseconocecomodeliriopersecutorioolacreenciadequelosdems
quierenhacertedao.Estacreenciapuedehacerquesospechesdelosdemsoquetepreocupesdequealguiente
lastime,inclusoensituacionesdondelamayoradelaspersonasnoveracomosospechosasodainas.Adiferencia
delasotrasparanoias,estetipodemiedotienecomofundamentounareaccinauntrauma.Trabajarenconjuntocon
unprofesionalenlasaludmentalcapacitadoenelmanejodetraumaspuedeayudarteasuperarelTEPTyestetipo
deparanoia.[38]
EltratamientomscomnparaelTEPTeslaterapiacognitivoconductual(TCC),lacualseenfocaen
aprenderlaformaenquetutraumahaafectadotupensamientoycomportamiento.Puedesaprendernuevas
formasdepensarsobretimismoyelmundoqueteayudenareducirtussntomas.[39]
Otrostratamientosincluyenlaterapiadeexposicin,yladesensibilizacinyreprocesamientopormovimientos
(EDMR,porsussiglaseningls).[40]
6 Consideralaposibilidaddehablarconunterapeutaacercadetussentimientos.Sinayuda,podraserdifcil
determinarlarazndetuparanoia,ascomolamejormaneradelidiarconesossentimientos.Unprofesionalen
lasaludmentalcertificadopuedeayudarteacomenzaraentenderestossentimientosyasuperarlos.
Tenencuentaquesentirteparanoicopodraserpartedeunacondicindelasaludmentalsubyacenteque
requieratratamiento.Hablarconunterapeutapuedeayudarteaentenderloquesucedeyadecidirlamejor
medidaatomar.
http://es.wikihow.com/ayudaracurartuparanoia 4/5
11/4/2017 Cmoayudaracurartuparanoia:17pasos(confotos)
Acudiraunterapeutaesalgomuycomn.Laspersonaslohacentodoeltiempoparamejorarsusvidas.
Puedessentirtebiencontudecisindebuscarayuda,puesesalgovalienteydemuestraquetepreocupaspor
timismo.
Sintetelibredevisitaraotrosterapeutas!Muchaspersonassesientenatascadasconelprimerterapeutaa
quienacuden.Sinotesientesagusto,buscaaunonuevo,unoquetehagasentircmodoyenquienpuedas
confiar.Estaserlaformamsrpidadeprogresar.
Tenencuentaquetuterapeutatienelaobligacinlegalmantenerensecretolainformacinquelecompartes.
Laspersonasconparanoiasuelentenermiedodecompartirsusproblemas,perolosterapeutastienenla
obligacinlegalyticademantenertussecretosasalvo.Lasnicasexcepcionesaestareglaessicompartes
planesparahacertedaoatioalosdems,cometeralgnabusoonegligencia,osiuntribunalleordena
revelarinformacinporqueestsinvolucradoenunjuicio.[41]
Consejos
Evitalasdrogasyelalcohol.Talvezcreasqueteayudan,peronoesas.Soloempeorantuparanoia.
Aprendeameditarparaquepuedasrelajartecuandoaparezcantuspensamientosparanoicos.
Tenencuentaquelamayoradelaspersonassonbuenasynoconspiranentucontra.
Recuerdaque,sinimportarloqueocurra,todoestarbienalfinal.
Concntrateenturespiracinypiensaencosasrelajantes,talvezenrecuerdosfelices.Sinolograshacerlo,trataderesolver
mentalmenteproblemasaritmticosdenivelintermedio(p.ej.piensacuntoes13x4).
Advertencias
Compartetuspensamientosysentimientosconalguienms.Silosreprimes,coneltiemposaldrntodosdeunasolavezy
hacerloesmaloparatusalud.Hablaconalguiendeconfianza.
Nolastimesalosdemsporquesospechasqueintentanlastimarte.
Referencias
1.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12437789/
2.http://www.calmclinic.com/anxiety/understandingparanoia
3.http://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxietydisorders/index.shtml
Mostrarms...(38)
http://es.wikihow.com/ayudaracurartuparanoia 5/5