Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ArchivosdelaSociedadEspaoladeOftalmologa MiSciELO
versinimpresaISSN03656691
Serviciospersonalizados
ArchSocEspOftalmolvol.80no.11nov.2005
ServiciosPersonalizados
EDITORIAL
Revista
AINESENINFLAMACINOCULAR SciELOAnalytics
NSAIDsINOCULARINFLAMMATIONTREATMENTS Articulo
ArticuloenXML
MONTEJORUBIOMC1
Referenciasdelartculo
Lainflamacinocularesunodelosproblemasdemayorincidenciaenla
consultaoftalmolgica.Eltratamientodelainflamacinocularsepuede Comocitaresteartculo
realizardeformaespecfica,atacandolaetiologa,obiendeforma SciELOAnalytics
inespecfica,reduciendolossntomasinflamatorios(1).Los
corticosteroidessehanutilizadocomofrmacosdeeleccinenel Traduccinautomtica
tratamientoinespecficodelainflamacinocularperolosefectosadversos
quepresentanhaplanteadolaposibilidaddeincrementarelusodeotros Enviararticuloporemail
frmacoscomolosantiinflamatoriosnoesteroideos(AINEs)(2).La Indicadores
actividadantiinflamatoriadeestosagentesradicaenlainhibicin
reversibledelaactividaddelaenzimaciclooxigenasa(COX)ensus Linksrelacionados
isoformasCOX1yCOX2,impidiendolaformacindeprostaglandinas,
Compartir
sustanciasmediadorasdelainflamacin(3).LosAINEspresentanadems
unaaccinantiangiognicadegranutilidadparatratarprocesos Otros
inflamatorioslargosquesuelenirasociadosalaformacindenuevos
vasos(angiognesis). Otros
LaadministracinporvaoraldeAINEssefocalizaeneltratamientode
procesosinflamatoriosprimarioscomoartritisreumatoide.Encuantoala Permalink
administracinporvatpicaocularlosAINEsseempleanencirugade
cataratas,enlaprevencinytratamientodeledemamacularcistoidey
paraeltratamientoacortoylargoplazodelaconjuntivitisalrgica.Sinembargo,laadministracintpicade
AINEsenpatologasoftlmicaseslimitada,debidoalabajasolubilidadenaguadeestoscompuestos.Entrelos
AINEscomercializadosparasuusooftlmicoseencuentranlaindometacina,ketorolac,flurbiprofen,suprofeny
diclofenaco.RecientementelaFoodandDrugAdministration(FDA)haaprobadolasolucinoftlmicade
bromfenacal0,09%siendoelprimerAINEindicadoparaadministracintpicadosvecesaldaenel
tratamientodelainflamacinoculardecirugadecataratas(4).Prximamenteseaprobarelusodeun
profrmacodenominadonepafenacal0,1%.Dichoagentesetransforma,trassuadministracin,enamfenac
sdico,inhibidorpotentedelaciclooxigenasa.
LaadministracintpicaoculardeAINEsseasocia,endeterminadoscasos,aefectosadversoscomo
exacerbacindeasmabronquial(indometacina,diclofenaco),irritacinyulceracingastrointestinal,inhibicin
delafuncinplaquetaria,alteracinrenales,daoheptico,cefalalgia,meningitisasptica,urticaria,eritema
multiformeyreaccionesdehipersensibilidad(3).Estasreaccionessehanrelacionadoconunaposibleabsorcin
sistmicadeestoscompuestosatravsdelconductonasolagrimal,apesardeconsiderarsequelaabsorcin
sistmicadeestaspreparacionesoftlmicasaplicadastpicamenteesmnima.
Encuantoalosefectosadversoslocalescabendestacarlairritacinehiperemiadelaconjuntiva,debidoalas
propiedadesinherentesdeloscompuestoslibrescomoelketorolac,que,aislado,puedesermuyirritantepara
lamucosaoftlmica.Porestarazndichoagentelseformulacomosalcontrometamina.Otrosefectoslocales
descritosincluyenmidriasisatnicatrascirugadecataratasdermatitisdecontactoqueratitisasociadaala
utilizacindediclofenacoyobstruccindelcanalculolacrimalalaindometacina.Adems,elempleodeAINEs
encondicionesdehipoxiacornealpuededarlugaraunaparadjicaexacerbacindelprocesoinflamatorio.A
menudolosAINEsseasocianaotrosfrmacosentratamientostpicosoftlmicos,comoantibiticosy
corticosteroides,eneltratamientopostoperatoriodecataratasoenprocesosinfecciososenlosquecoexiste
http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S036566912005001100002 1/2
30/4/2017 AINEseninflamacinocular
inflamacin.Seemplealacombinacindediclofenaco0,1%ytobramicina0,3%,elketorolaccombinadoconel
antivricocidofovir,etc.ElusocombinadodeAINEsconcorticosteroidesdeberealizarseconprecaucinyaque
puedeproducirerosionescorneales.
Eneltratamientodealgunaspatologasocularesgravescomouvetis,retinitis,quenorespondenatratamiento
tpiconisistmico,puedesernecesarioponerelfrmacoencontactodirectoconlostejidosintraocularessobre
losquedebeactuar.Enestoscasossepuederecurriralaadministracinintraoculardesolucionesgraciasalas
cualessealcanzanconcentracionesteraputicasenellugardeaccinysedisminuyenlosefectosadversos
derivadosdeuntratamientosistmico.Algunaspatologasocularesgravescomoeledemamacularcistoide,el
edemamaculardifusoendiabticos,laneovascularizacincoroideaendegeneracinmacularsenil,etc.,
requierentratamientosprolongadossiendonecesarialaadministracindedosismltiples,loqueconlleva
ciertosriesgoscomohemorragiassubconjuntivalesyvtreas,induracinescleralenelpuntodeinyeccin,
aumentodelapresinintraocular,cataratas,desprendimientoderetina,etc.
LaformulacindeAINEsodesucombinacinconantivricosoconantibiticosensistemasdeliberacin
controlada(microynanoesferas)podraserunabuenaalternativaalasinyeccionessucesivasdeestosagentes,
yaquepermitiradisminuirlafrecuenciadeadministracinyreducirlosefectossecundariosderivadosdela
misma.Estossistemasaportanademslaventajadepoderseradministradoscomounainyeccin
convencional.Adems,silossistemasdeliberacinsonbiodegradablesdesaparecerngradualmentedellugar
deaccin,sinnecesidaddeserretiradostraslaliberacindelfrmacoyevitando,portanto,losriesgos
asociadosalosprocesosquirrgicosoculares.Enestesentidohemosdiseadomicroesferasquecontienen
diferentesAINES(ibuprofeno,indometacina,meloxican)elaboradasconpolmerosbiodegradablescomolos
copolmerosdelcidolcticoygliclico(PLGA)(FernndezCarballidoAetal.Biodegradablemicrospheresof
ibuprofenforintraarticularadministration:studyoftheinfluenceofabiodegradableoiladditionandthepolymer
molecularweigth.VSpanishPortugueseConferenceonControlledDrugDelivery.Sevilla.2002),incluyendoen
laformulacinunaditivo(LabrafilM1944CS)queprolongaeltiempodecesinyconsigueunaliberacin
constantedelfrmacodurante7dasparaelibuprofeno(5)y21dasenelcasodelaindometacina(PueblaPet
al.IndomethacinPLGA/PEGderivatemicrospheresdestinedtotreatrheumatoidartritis.6thPortugueseSpanish
CongressonControlledRelease,2ndCongressofthePortugueseSocietyofPharmaceuticalSciences.Coimbra.
2005).Aunqueestasmicroesferashansidodiseadasparaeltratamientodeotraspatologaspodranserde
utilidadparalaterapiaoftalmolgica.
LosAINEsconstituyenunaalternativaeficazaltratamientodelainflamacinocularconcorticosteroides.El
futuroeneltratamientodepatologasinflamatoriasocularesquenorespondenatratamientotpiconisistmico
sepodradirigirhaciaeldiseodesistemasbiodegradablesdeliberacincontroladadeAINEsconrelativa
especificidadantiCOX2,quecomplementenlaaccinantiinflamatoriaconlaaccinantiangiognicabeneficiosa
enpatologasquecursanconneovascularizacin.Estossistemaspermitiranlaadministracinintraocular
disminuyendoelnmerodedosisentratamientosprolongadosyreduciendolosefectosadversosdeestos
frmacos.
1Prof.TecnologaFarmacutica.FacultaddeFarmacia.UniversidadSanPabloCEU.BoadilladelMonte.Madrid.
Espaa.
Email:montejo@ceu.es
BIBLIOGRAFA
1.JabsDA.Treatmentofocularinflammation.Ocularimmunolinflamm200412:163168.
2.ThadaniSM,FosterCS.Treatmentofocularinflammationinchildren.PediatrDrugs20046:289301.
3.GaynesBI,FiscellaR.Topicalnonsteroidalantiinflammatorydrugsforophthalmicuse:asafetyreview.Drug
Saf200225:233250.
4.GuttmanC.TwicedailyNSAIDrelievepostcataractinflammation.OphthalmologyTimes200530:18.
5.FernandezCarballidoA,HerreroVanrellR,MolinaMartinezIT,PastorizaP.Biodegradableibuprofenloaded
PLGAmicrospheresforintraarticularadministration.EffectofLabrafiladditiononreleaseinvitro.IntJPharm
2004279:3341.
Todoelcontenidodeestarevista,exceptodndeestidentificado,estbajounaLicenciaCreativeCommons
TravesseradeGrcia,1721,Tel:932000711,08021Barcelona
oftalmologia@elsevier.com
http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S036566912005001100002 2/2