Explorar E-books
Categorias
Explorar Audiolivros
Categorias
Explorar Revistas
Categorias
Explorar Documentos
Categorias
0Construaconnoscoomelhormanualescolar
OQUE? PERGUNTASFREQUENTES COMOPARTICIPAR? ASEBENTA AEQUIPA
ConsultrioCEL
Formaodepalavras:
converso,derivaonoafixal,composio
Inseridoem20110912|AdicionarComentrio
Aconverso,tradicionalmenteconhecidacomoderivaoimprpria,umprocessodeformaodepalavras
queconsistenainclusodeumapalavranumanovaclasse,semqueseverifiquequalqueralteraoformalda
palavraesemqueseadicionemafixos.Estainclusoobrigaaqueapalavrapasseaestarsujeitasregrasde
flexodaclasseemqueseintegrou.
Ex:andar(verbo)andar(nome).Aopassaranomeandarflexionacomoosnomescomamesma
terminao:andar(es).
Ex:Nomercadodearrendamentohmuitopoucosandares.
Emportugusencontramospalavrasoriginriasdeclassesdiversasqueseconvertememnomes.Vejamosos
exemplosseguintes:
Outrodosprocessosquenoenvolvemaadiodeafixosaderivaonoafixal.Consistenaformaodenomesapartirdeverbos,atravsdasubstituioda
vogaltemticaedosufixodeflexoverbalpelondicetemtico(eeventuaissufixosdeflexo).
Ex:pescarpesca.Retiraseaoradicalpescavogaltemticaaeosufixodeflexodeinfinitivor,substituindoospelondicetemticoa.Tradicionalmente,agramtica
definiaesteprocessocomoderivaoregressiva.
Algunsexemplosdederivaonoafixal:
Debater Debate
Empoltica,odebatedeideiasmuitoimportante.
(verbo) (nome)
Olhar Olho
Elestmolhoparaonegcio.
(verbo) (nome)
Comprar Compra
Ascomprasdebensdeconsumoestoadiminuir.
(verbo) (nome)
Composio:
Definimosdoistipos:acomposiomorfolgicaeacomposiomorfossinttica.Noprimeirocaso,formamospalavrasatravsdaassociaodedoisradicais(habitualmente
deorigemgregae/oulatina)oudeumradicaleumapalavra.Estaassociaofazse,normalmente,atravsdeumavogaldeligao(psic+o+logia=psicologia
luso+descendente=lusodescendente).Nosegundo,aformaodaspalavrasfazseatravsdaassociaodeduasoumaispalavras:
Ex:surdomudoquebramarhomemrfimdesemana.
Vejamosalgunsexemplosdecomposiomorfolgica:
Convmaindareferirquenacomposiomorfolgicaestoenvolvidosprocessosmorfolgicos,comoavariaoemnmero,enquantoquenacomposiomorfossinttica
aassociaodaspalavrassefaztambmatravsdeprocessossintticosesemnticos,osquais,porsuavez,dependemdaestruturadocomposto(nome+nomenome+
adjetivoadjetivo+adjetivoverbo+nome).
Istoquerdizerqueseambasaspalavrastiveremigualcontributoparaovalorsemnticodocomposto,ocontrasteemgneroeaflexoemnmeroatingemosdois
elementos(exemplos1e3doquadro).
Poroutrolado,seovalorsemnticodapalavradaesquerdaformodificadopeladadireita,ocontrastedegneroeaflexoemnmeroafetamapenasapalavrada
esquerda(exemplos2e4).Aindanocasodeocompostoserconstitudoporumaformaverbalna3pessoadosingulareporumnome,apenasflexionaonome
(exemplo5).Finalmente,noseverificacontrasteemgneronemflexoemnmeronoscompostosconstitudosverbona3pessoaenomenoplural(exemplo6).
http://manualescolar2.0.sebenta.pt/projectos/lp8/posts/741/?comentario=1626 1/2
17/06/2016 Manualescolar2.0Construaconnoscoomelhormanualescolar
Vejamosalgunsexemplosdecomposiomorfossinttica:
AEquipa
Gosto 7
COMENTRIO [AdicionarComentrio]
Derivaonoafixal|Autor: mariacndidaalmeida
Comosabemosqualapalavraquesurgiuprimeiro?
2016SebentaEditora
http://manualescolar2.0.sebenta.pt/projectos/lp8/posts/741/?comentario=1626 2/2