Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1 Gii thch mt
s thut ng 39
Gii thch mt s thut ng
2
3
4
5
6
7
178D =
179 F
180D: Liu thuc cn a (g hoc mg)
181F: Kh dng sinh hc ca thuc (%)
182Cp: Nng thuc trong huyt t-
183ng (g/l hoc mg/l)
184Na i (half-life)
185Na i thi tr (t1/2) l thi gian
186cn thit nng thuc trong
187huyt tng gim xung cn mt
188na (50%). Khi thuc thi tr vi 1
189tc t l vi nng thuc.
190Chuyn ha bc u (first pass
191metabolism)
192Trong qu trnh hp thu, thuc c
193th b chuyn ha mt phn -
194ng tiu ha v/hoc gan trc khi
195vo i tun hon. Chuyn ha bc
196u ny lm gim sinh kh dng
197ca thuc.
8
9
DTQGVN Hng dn s dng Dc th quc gia
Vit Nam 41
10
11
311thuc trong Dc th quc gia theo m phn 364th thuc m mnh bit c th iu tr
312loi iu tr - gii phu - ha hc (ATC). 365ph hp cho tng ngi bnh. Nn s dng
313Cc thng tin trong Dc th quc gia Vit 366cc thuc quen dng. Cn hi ngi bnh
314Nam c tham kho t cc sch gio khoa 367v cc phn ng xy ra khi dng thuc
315v dc l, cc ti liu hng dn dng thuc 368trong qu kh.
316v phc iu tr chun ca B Y t v 369Sng lc ln lt cc thuc da trn cc
317T chc y t th gii, cc sch hng dn s 370tiu ch sau:
318dng v iu tr c uy tn trn th gii nh: 371Thuc c hiu qu nht, an ton nht v
319Goodman & Gilmans The Pharmacological 372ph hp vi hon cnh ca ngi bnh nht.
320Basis of Therapeutics; Martindale, British 373Trong nhng trng hp bnh nng th
321National Formulary (BNF); Drug information 374hiu qu l yu cu trc tin. Trong nhng
322(AHFS); Drug information For The Health 375trng hp bnh mn tnh v th trng ngi
323Care Professional (USPDI); Physi- 376bnh yu th tiu chun an ton phi c
324cians Desk Reference (PDR)... nhm m 377t ln hng u.
325bo tnh khoa hc chnh xc, cp nht v 3783/ K n thuc khi c ch nh r
326thc tin. 379rng:
327Trong bi cnh nn y hc v dc hc ang 380Khi k n, tt nht l dng tn gc hay tn
328pht trin nhanh chng, ln u tin 381chung quc t km theo tn bit dc t
329Vit Nam t chc bin son Cun Dc th 382trong ngoc, nu thy cn thit. Phi
330quc gia Vit Nam, v vy kh trnh khi 383trnh vit tt. Khi k hai thuc hoc nhiu
331thiu st. Ban bin son mong nhn c 384thuc hn trong cng mt n thuc,
332kin ng gp ca cc ng nghip 385thuc chnh ghi u tin. Nn trnh k qu
42 K n thuc
333cc ln xut bn tip theo, Dc th quc gia 386nhiu thuc trong mt n thuc. K n
DTQGVN
334Vit Nam c cht lng cao hn. 387cng t thuc cng tt trnh tng tc
388thuc.
389n thuc phi vit r rng bng mc, ghi
390r ngy, thng, nm, h v tn, tui, a
335 K N thuc 391ch, s th bo him y t ca ngi bnh
392(nu c). Ngi k n phi k vo n
336Thuc ch c k n khi cn thit. Khi k
393bng mc v ghi r h tn.
337n thuc, thy thuc cn phi cn nhc 394Cc thuc c, thuc hng tm thn v
338gia li ch v nguy c i vi ngi bnh.
395thuc gy nghin phi vit ring trong
339iu ny c bit quan trng khi k n 396mt n khc, theo quy ch v qun l
340cho ngi mang thai, ngi cho con b, ngi
397thuc c, thuc hng thn v thuc gy
341cao tui, ngi c bnh thn, bnh gan 398nghin do B Y t ban hnh. Tn thuc,
342hoc c c a d ng.
399hm lng, s ln dng trong ngy, liu dng
343Mt n thuc tt phi th hin c cc 400mi ln phi ghi r bng ch v s. Ngi k
344yu cu: Hiu qu cha bnh cao, an ton
401n phi k, ngy, thng, nm v phi
345trong dng thuc v tit kim. Mun k 402vit r tn, a ch.
346n thuc tt phi tun theo quy trnh 4034/ Hng dn dng thuc cho ngi bnh:
347sau y: 404Thy thuc cn gii thch r rng v ngn
3481/ Chn on, xc nh ng bnh: 405gn bng ngn ng thng thng ngi
349Thy thuc cn tm hiu hon cnh ca 406bnh hiu c cch dng cc thuc k
350ngi bnh, pht hin cc du hiu lm 407(s lng phi dng, thi gian, s ln dng v
351sng v xt nghim phi lm sng. Cn 408cc iu khc nh cch pha, cch dng).
352tm hiu lch s dng thuc ca ngi 409Nu phi dng n mt dng c a
353bnh, dng nhng thuc g, kt qu ra 410thuc vo c th, thy thuc phi hng
354sao ghi vo bnh n. Nh vy thy 411dn c th hoc cng lm vi ngi bnh.
355thuc xc nh c cc vn ca ng- 412Thy thuc phi lun lun cnh gic
356i bnh. Trn c s , xc nh cc mc 413pht hin qu liu i vi cc thuc tc
357tiu iu tr chnh, ph, trc, sau; tp 414dng mnh k trong n.
358trung gii quyt mc tiu chnh. 415Cn dn d nhng iu king c i vi
3592/ La chn thuc ph hp vi ngi bnh: 416ngi bnh. Nn ht sc thn trng khi k
360Thy thuc phi t hi xem nhng thuc 417n cho nhng ngi ang mang thai,
361quen dng theo kinh nghim bn thn trc 418ang cho con b, ngi c tin s bnh
362y liu c hiu qu v an ton i vi 419gan, thn, c a d ng.
363tng ngi bnh c th. ng thi lit k cc
12
13
4205/ Thng tin v phn ng khng mong 476Nhng thuc nhiu tc dng ph nh khng
421mun ca thuc: 477sinh, corticoid, thuc chng ung th, trong
422Bt c thuc no cng c th gy tc dng 478n hoc bnh n nn nh s ghi r
423khng mong mun. Cn ch theo di, 479ngy dng thuc th my.
424pht hin, ghi chp cc tc dng khng 480 tng tnh chnh xc khi s dng thuc,
425mong mun. 481nn s dng m ATC.
426Hng dn ngi bnh pht hin nhng du
427hiu ca phn ng khng mong mun, h-
428ng dn cch x tr v bo co. 482 Thuc dng trong thi k
429Thy thuc phi hn ngy khm li i vi483 mang thai v cho con b
430ngi bnh.
4316/ Theo di hiu qu iu tr: 484Thi k mang thai
432Nu ngi bnh khng quay li th c th 485Cho ti gia th k trc, a s thy thuc
433n thuc c hiu qu, bnh 486vn ngh t cung l mt mi trng bo v
434hn hoc khi. Nu n thuc khng c 487thai v l mt l chn i vi mi trng
435hiu qu th ngi bnh c th s quay li. 488bn ngoi. Ngy nay, quan nim hng ro
436Cn tm hiu l do: Thuc khng hiu 489nhau thai cn loi b.
437qu; khng an ton, ngi bnh khng chu 490Thuc c th gy hi thai vo bt c thi
438ng c cc phn ng ph; khng thun 491im no trong thi k mang thai. Bao gi
439tin do cch ung, mi v... 492cng phi nh iu ny mi khi k n
440Trong trng hp ny ty tng l do, thy 493cho ph n tui mang thai.
494Thuc c th gy nhiu tc hi ti thai
441thuc li bt u quy trnh khm li.
495ang ln, ph thuc vo thi gian tip xc.
442Ch : 496Trong hai tun u k t khi th thai n
443Khng nn k nhiu thuc trong mt n. 497giai on u cha bit c thai, phi c
444Nn k nhng thuc mt thnh phn. 498coi l khng vi tc dng gy qui thai ca
445Khng nn k nhng thuc hn hp nhiu 499thuc. Giai on ti quan trng ca pht
446thnh phn. 500trin phi, khi cc h thng c quan pht
447Nn k n thuc theo tn gc ca thuc. 501trin, bt u khong 17 ngy sau th
448Tn thng mi ghi bn cnh, trong du 502thai v hon thnh vo ngy th 60 n
449ngoc. 50370. Tip xc vi mt s thuc trong giai
450Nn tranh th s gip ca dc s c 504on ny (ngy th 17-70) c th gy
451cc thng tin v thuc. 505khuyt tt bm sinh ln.
452Nn theo di nhng tin tc cp nht v 506Trong 3 thng th nh v th ba ca thai
507k, thuc c th tc ng n pht trin
453thuc n v thng tin thuc.
508tng trng v chc nng ca thai v gy
454Nn s dng Dc th quc gia Vit Nam 509c cho m thai; thuc cho ngay trc thai
455nhm khai thc cc thng tin s dng thuc 510k n hn hoc trong lc chuyn d
456hiu qu, hp l, an ton, tit kim. 511c th c tc dng xu n chuyn d
457Nn a ni dung iu tr bng thuc 512hoc cho tr s sinh sau khi . Thuc
458thnh ch trong cc cuc hp ca Hi 513chuyn ha chm hn nhiu ngi mang
459ng thuc v iu tr ca bnh vin. 514thai so vi khi khng mang thai.
460Nn ht sc thn trng s dng cc thng 515Thc nghim trn ng vt cung cp rt
461tin v thuc t nhng ngun thng tin th- 516nhiu thng tin lin quan n tc dng
462ng mi. 517gy qui thai ca thuc. Nhng khng may
463Nn phi hp vi dc s sp xp cc thuc 518l cc kt qu trn thc nghim khng th
464iu tr cng nhm, nh gi theo 4 tiu 519suy t ng vt sang ngi c. Kinh
465chun: Hiu qu, an ton, thch hp v gi 520nghim dng thuc trong thi k mang thai
521cn hn ch. Do thuc ch c k n
466c. Bng ny cn lun c cp nht.
522trong thi k mang thai khi li ch i vi
467Trc khi chp thun nhn xt v hiu qu 523b m ln hn nguy c i vi thai, v phi
468 ca nhng thuc mi, cn c nhng s liu 524trnh dng tt c cc thuc, nu c th c
DTQGVN T-
469 thng
ng tc k dch t
thuc 43 hc v cc phn ng 525trong ba thng u thai k. Khng c mt
470khng mong mun. 526thuc no c coi l an ton 100% cho thai
471Trc khi s dng thuc mi, cn c nhng 527ang pht trin. Khi k n, nn chn cc
472th nghim lm sng ngay ti c s 528thuc c dng rng ri trong thi k
473thu thp nhng kinh nghim thc t. 529mang thai v thng t ra an ton hn l k
474i vi ngi bnh ni tr, tt nht l k n 530n dng thuc mi hoc cha c th
475thuc hng ngy. 531thch, v phi dng liu thp nht c hiu
532qu.
14
15
16
17
18
19
DTQGVN Phng nga v x tr phn ng thuc c hi v
tc dng ph 45
20
21
837cch hn ch cng nhiu cng tt nguy c 895v triu chng khng mong mun pht
838gp phi nhng phn ng ny. Nguyn 896hin c.
839tc chung hn ch cc tc dng ph l
840s dng ng liu cho tng ngi bnh. 897Trch nhim theo di ADR:
841Nguy c v nhng phn ng thuc c hi 898Mi bc s, cn b y t hoc dc s c
842khng ph thuc vo liu c th hn ch 899trch nhim ngh nghip vi bnh nhn
843bng cch cng t ngi cng tt phi 900ca mnh, gio dc v cho li khuyn
844tip cn vi nguy him ca dng thuc. 901nhm mc ch hn ch nguy c. Mi cn
845Trong thc hnh, iu c ngha l ch 902b y t sau c trch nhim phi bo
846nhng ngi c bnh mi dng thuc, v 903co v nghi vn tc dng khng mong
847bnh nng ti mc li ch ca vic dng 904mun nu triu chng xy ra c th ch
848thuc vt tri so vi nguy c c th gp 905ra rng l mt tc dng khng mong
849phi. Vai tr ca ngi thy thuc rt quan 906mun c hi.
850trng trong qu trnh ny, chn on
851ng v k n ph hp cn c vo nhng 907Phng nga ADR
852hng dn iu tr hp l v an ton. 908Nhiu phn ng c hi ca thuc, tng tc
853Do bo co ADR cng phi bao gm c 909thuc v tc dng ph c th phng nga,
854nhng iu m theo l thuyt c th c 910nu tun th nhng nguyn tc sau
855coi l tc dng ph. Mc ch chnh l 911y:
856nhn ra c cc vn ang gy au 9121. Khng bao gi k n bt k thuc no
857n v kh chu khng cn thit cho ngi 913m khng c ch nh r rng bin minh
858bnh. Khi thay i cch s dng mt 914cho vic k n thuc .
859thuc c, khi phi hp vi mt thuc khc 9152. Nu ngi bnh mang thai, rt hn ch
860theo cch mi, hoc khi s dng cho mc 916dng thuc.
861ch mi, u c th gy nhng phn 9173. Hi ngi bnh v d ng. D ng mc
862ng khng mong mun mi hoc hay gp 918trc l mt yu t d on tin cy v
863hn.
919nguy c d ng vi thuc.
864V vy, bo co ADR phi nu nhng mi
9204. Hi ngi bnh xem trc dng bt
865lin quan nghi ng gia thuc v triu
866chng khng mong mun. Ch bng cch
921k thuc no cha, k c nhng thuc t
ny,Phng
th mi c th pht 922dng. S dng thuc trc cng c th
867
46 nga v x trhin c
phn nhng
ng thuc c hi v tc dng ph
868 vn mi. Ch khi tm ra vn mi, 923gy tng tc thuc nghim trng v bt
DTQGVN
869th mi x tr c chng. 924ng.
870Cch bo co ADR: Phi da trn c s 9255. Trnh nhng phi hp thuc khng cn
871nhng tc dng c hi v tc dng ph nghi 926thit. Hy dng cng t thuc nu c th.
872vn. Khng cn thit phi xc nhn nhng 9276. Tui tc, cc bnh gan hoc thn c
873triu chng nhn xt thy c tht s l tc 928th nh hng n chuyn ha v kh
874dng c hi hay ph khng. tng tng 929nng o thi thuc. nhng ngi bnh
875qut ca vic bo co l thu thp du hiu, 930ny, cn phi dng liu thp hn bnh th-
876da trn nhng quan st ngh nghip t 931ng.
877nhng tnh hung m ngi bnh dng 9327. Cung cp nhng ch dn tht r rng
878thuc, thy c phn ng v triu chng 933v gio dc bnh nhn, c v bnh v v
879khng mong mun. 934cch s dng ng thuc k n.
880Khi nhng phn ng ny xy ra, iu 9358. Khi c nguy c l cc thuc c k n
881quan trng l phi m t k cc triu 936c th gy phn ng c hi, phi gio dc
882chng, thi gian triu chng xut hin, kt 937ngi bnh v cch nhn bit cc triu
883thc v ghi chp tt c nhng thuc m 938chng sm, nh vy vn phn ng c hi
884ngi bnh dng. Cng cn hi ngi bnh 939c th c iu tr sm mc c th.
885v t dng thuc v thuc c truyn. Cn 940Nhn bit v x tr cc triu chng da
886thng tin v tnh hnh bnh ca ngi 941quan trng ca ADR
887bnh, v thng tin v thi gian ca tt c 942Cc phn ng da vi thuc rt quan trng
888cc thuc m ngi bnh c cho dng hoc 943cn nhn bit, mt mt v tnh cht
889 t dng. Theo nguyn tc, mi phn ng 944nghim trng ca chng, mt khc l
890nghim trng v c bit tt c nhng 945s cnh bo v nhng phn ng thuc
891phn ng c hi gy cht ngi hoc e 946nghim trng hn thm ch e da tnh
892da tnh mng phi c bo co. Trong khi 947mng.
893iu tr vi thuc mi, c mt nguyn tc 948Ban dt sn: Phn ng nga v trc
894quc t l phi bo co ngay mi phn ng 949vy, c th t ht nu ngng thuc,
22
23
24
25
1055gp qua trung gian IgG c lin quan n1107ring tng thuc, theo tui (yu t quyt
1056bnh huyt thanh. Nhng phn ng ny1108nh chnh), tnh trng bnh, gii tnh
1057dn ti cc phn ng phn v, my ay v1109(trong thi k sau dy th) v theo nhu
1058nguy c sc. Hay gp nht l phn v vi1110cu ca tng bnh nhi. Nu khng, c th
1059penicilin tim tnh mch. Yu t di truyn1111dn n iu tr khng kt qu hoc c
1060d ng bm sinh, d ng khc, atopi l1112nguy c nhim c.
1061nhng yu t nguy c d on phn1113Trong mi trng hp nn trnh tim bp
1062ng. 1114tht v gy au cho tr.
1063Ngoi ban km hoc khng km theo nga1115Phi c bit coi trng vic ghi n
1064nh: Tip tc iu tr, nhng phi theo di1116thuc tht r rng, hm lng thuc. Mc d
1065ngi bnh. Nu ngi bnh c phn ng1117cc loi thuc nc ch sn ph hp vi cc tr
1066ngoi ban khng km nga trong ln iu1118nh nhng thuc pha c cha nhiu ng
1067tr trc vi penicilin: iu tr liu u tin1119c kh nng gy su rng. V vy khi
1068phi tin hnh ti bnh vin, gi ngi1120dng thuc di ngy, tt hn l nn dng
1069bnh theo di v chun b tt x1121cc thuc khng c ng.
1070tr nu c phn ng d ng. 1122i vi cc n thuc ch nh dng thuc
1071My ay va phi hoc ngoi ban km1123nc vi liu lng di 5 ml, cn mt bm ht
1072nga: Ngng iu tr, tim adrenalin, dng1124chia th tch, khi cho ung thuc cn
1073thuc khng histamin, dng glucocorticoid.
1125thng bo b m khng cho bt k loi
1074Khng bao gi c iu tr li vi penicilin,
1126thuc no vo trong bnh sa v thuc c
1075tr khi c gii mn cm.
1127th tng tc vi sa hoc cc thc n. Hn
1076My ay nng hoc my ay km vi sng
1128na, lm nh vy c th s lng thuc a
1077khp v mt: Ngng iu tr. iu tr vi
1129vo c th b thiu ht nu bnh nhi
1078adrenalin, glucoco-
1130khng dng ht sa hoc thc n cha
1079rticoid v khng histamin. Khng bao gi
1131trong bnh.
1080iu tr li vi penicilin.
1132Cui cng cn lu khng thuc tm
1081Phn ng da nim mc hoc cc phn ng
1133vi ca tr em.
1082da nng khc: Ngng v khng bao gi
1083iu tr li bng penicilin. 1134Liu lng thuc cho tr em
48 Nguyn tc s dng thuc tr em 1135Liu lng thuc tr em trong Dc th quc
DTQGVN 1136gia Vit Nam trong a s trng hp c
1137ghi trong chuyn lun ca ring tng thuc,
1084 Nguyn tc s dng thuc 1138tr khi thuc c khuyn co khng dng
1085 tr em 1139cho tr em.
1140Liu lng thuc thng cn c vo cn
1086Tr em, c bit tr s sinh, p ng vi1141nng c th (th trng tnh bng
1087thuc khc ngi ln. Cn c bit thn1142kilogam) hoc theo tui: Mi (thng
1088trng giai on s sinh (30 ngy u1143u), cho n 1 tui (tr nh), 1 - 5 tui,
1089sau khi ), liu lng cn phi tnh ton11446 - 12 tui.
1090tht chnh xc. thi k s sinh, nguy c1145Cch tnh liu lng thuc cho tr em c th
1091ng c thuc tng ln nhiu do thn lc1146da trn liu lng ca ngi ln bng cch cn
1092km hiu qu, cc enzym tng i thiu1147c tui, th trng hay din tch b mt
1093ht, tnh nhy cm vi thuc ca cc c1148c th hoc phi hp cc yu t trn. Ph-
1094quan ch rt khc nhau v c bit h1149ng php tt nht l da trn din tch b
1095thng kh c cha hon chnh gy thi1150mt c th.
1096tr chm. 1151Th trng c th c dng tnh liu
1097Liu php dng thuc an ton v hiu qu1152biu th bng mg/kg; tr em c th phi
1098 tr s sinh, tr nh v tr em i hi phi1153cn mt liu lng cho mi kg th trng cao
1154hn ngi ln v tc chuyn ha tr
1099c s hiu bit v nhng thay i trong
1155em cao hn. Nhiu yu t khc cng cn
1100qu trnh trng thnh tc ng n1156phi tnh n. V nh tnh liu theo th
1101tc dng, chuyn ha v thanh thi1157trng cho cc chu bo ph cn phi dng
1102hon ton ca thuc. 1158liu cao hn nhiu. Trong nhng trng hp
1103Hu nh tt c cc thng s dc ng hc1159ny, liu phi c tnh theo cn nng l
1104thay i theo la tui. Liu lng thuc 1160tng lin quan n chiu cao v tui.
1105tr em tnh theo mg/kg, cn phi c iu1161
1106chnh theo c im dc ng hc ca
26
27
28
29
30
31
32
33
Sulphonylurea Sulphonureid
Oxim Cc phosphat hu c.
Oxygen Cyanid, carbon monoxid, hydrosulfid.
Oxy tng p Carbon monoxid, cyanid, hydro sulfid,
carbon tetrac-lorid.
Pancuronium Cng c, co git.
Penicilamin ng, vng, ch, thy ngn.
Acid pentetic (DTPA) Kim loi phng x.
Phentolamin Ng c thuc alpha adrenergic.
Physostigmin Hi chng khng cholinergic trung ng do
atropin v dn xut, v chng tc dng
ph khng cholinergic trung ng ca cc
thuc khc.
Phytomenadion Thuc chng ng coumarin.
(vitamin K)
Kali hexacyano ferrat Ng c thali, phc hp lin kt thali trong
(Prussian blue C 177520)
DTQGVN rut. Ng c v
250 gii
thuc mg/kg/24
c gi 51 chia lm 4 liu ung,
pha trong nc.
Kali permanganat bt dng ra sch d Phosphor vng, trng v nitrit
dy
Kali permanganat cng natri bicarbonat. Phosphor vng v trng.
Pralidoxim B sung cho atropin trong iu tr ng
c phosphat hu c.
Prenalterol Ng c thuc chn beta. thay th,
dng dobu-
tamin. C th cn liu rt cao.
Promethazin Phn ng d ng.
Propranolol Ng c thuc beta adrenergic.
Protamin sulfat Qu liu heparin.
Pyridoxin Qu liu isoniazid do thiu ht vitamin B 6,
ethylengly-
col, gyrometrin, hydrazin.
Salbutamol Co tht ph qun.
Silibinin Amanitin
Tocopherol Ng c carbon monoxid v oxy.
Toloni clorid Methemoglobin mu.
(xanh toluidin)
Trientin Ng c ng.
(triethylen tetramin)
Unithiol (DMPS) As, Cu, Ni, Pb, Cd, Hg (c methyl v v
c).
1251
1252 Bng tm tt v triu chng ng c km theo danh sch cc cht c ha hc
1253 v dc phm
1254 c kh nng lin quan nht.
1255
1256Biu ny khng phi l mt hng dn tuyt i v cch x tr ngi bnh. Ty theo
1257tnh hnh a phng, v cc loi ng c thng gp nht, phng cp cu phi lp phc
1258 triu chng hc v ng c cho ring mnh. y ch l hng dn cch xy dng mt
1259phc n gin gip cc bc s v y t nh nhng ng c quan trng nht, hay
1260gp nht v cc triu chng ca chng.
1261
Triu chng Nguyn nhn nghi ng ng c/qu liu thuc.
Hn m Nghi ng c barbiturat, benzodiazepin, ru, ethylenglycol,
methanol, opiat, triclo-
34
35
36
37
1309Typ II, hoc tiu t bo, l nhng phn1366mt s ha cht, khi, mt s thuc thng
1310ng qua trung gian c vi khng th IgG v1367gy phn v (sn phm mu, vaccin,
1311IgM, thng c cho l do chng c kh1368khng sinh, aspirin v cc thuc chng vim
1312nng hot ha h thng b th. Cc m1369khng steroid khc, ch phm st tim,
1313ch ch yu i vi cc phn ng tiu t1370heparin v cc thuc chn thn kinh c).
1314bo l cc t bo trong h tun hon. Th1371Ngi c tng d ng c bit d c nguy
1315d v p ng d ng typ II bao gm thiu1372c phn ng phn v.
1316mu tan mu do penicilin, thiu mu tan1373Phn v c th xut hin rt nhanh trong
1317mu t min do methyldopa, xut huyt1374vi pht (sc phn v cn phi iu tr
1318gim tiu cu do quinidin, gim bch cu1375cp cu) nhng cng c th xy ra mun,
1319ht do sulfonamid, luput ban ton thn1376i khi 1 ngy sau iu tr. Ngi bnh
1320do hydralazin hoc procainamid. Rt may1377cm thy kh chu, lng ngc nh b "p",
1321mn l nhng phn ng t min vi thuc1378c th nga, hoc ph n, nguy him nht
1322ny thng du i trong vng nhiu thng1379nu ph thanh qun gy cn tr h hp
1323sau khi loi b tc nhn gy bnh. 1380e da tnh mng, co tht ph qun gy
1324Typ III, l nhng phn ng ch yu qua1381cn hen.
1325trung gian IgG; c ch bao gm s sinh1382Sc phn v
1326phc hp khng nguyn khng th, sau 1383X tr: Trc ht tim adrenalin, tim bp
1327gn vi b th. Cc phc hp lng ng1384 dung dch 1/1000 hoc tim tnh
1328trn ni m mch, ti xy ra mt p1385 mch dung dch 1/10 000 theo liu ni
1329ng vim gy ph hy, c gi l bnh1386 mc thuc cp cu. Nu ngi bnh
1330huyt thanh. Hin tng ny tng phn vi1387 ang dng thuc chn beta, thay
1331phn ng typ II, trong p ng vim -1388 adrenalin bng salbutamol 0,25 mg
1332c gy ra bi khng th hng vo chng li1389 tnh mch. ng thi phi bo m
1333khng nguyn ca m. Cc triu chng1390 thng kh.
1334lm sng ca bnh huyt thanh bao gm1391 u thp v k cao chn. Th oxygen.
1335ban da, my ay, au khp hoc vim1392Hi sc tim mch nu ngng tim. Xoa bp
1336khp, bnh hch bch huyt v st. Nhng1393tim ngoi lng ngc. Tim tnh mch natri
1337phn ng ny thng ko di 6 n 121394bicarbonat.
1338ngy sau gim bt sau khi tc nhn1395Hydrocortison 200 mg tim tnh mch.
1339gy bnh b loi b. Nhiu thuc, th d1396Thuc khng histamin (clorpheniramin tnh
1340sulfonamid, penicilin, mt s thuc chng1397mch chm, hoc promethazin tnh mch
1341co git, v cc iodid, c th gy bnh1398chm). iu tr khc: truyn dch tnh
1342huyt thanh. Hi chng Stevens - Johnson,1399mch chng gim th tch mu.
1343nh do sulfonamid gy ra, l mt th rt1400Aminophylin tnh mch chm (nu trc
1344nng ca vim mch min dch. Cc triu1401cha dng theophylin ung).
1345chng ca phn ng ny gm ban a1402Nu c ph n ng th, c th xt
1346dng, vim khp, vim thn, bt thng ca1403adrenalin thng vo ch sng phng.
1347h thn kinh trung ng v vim c tim.
phn ng typ IV cng c gi l phn1404Cch dng mt s thuc cp cuiu
DTQGVN
1348Cc trong
tr hp
l bnh
1349ng qu mnhenchm,53 qua trung gian t bo1405 sc phn v
1350lympho T mn cm v i thc bo. Khi1406Adrenalin (epinephrin).
1351cc t bo mn cm tip xc vi khng1407Ch nh: Sc phn v, ph mch, hi sc
1352nguyn, mt phn ng vim c to ra do1408tim mch.
1353c s sn xut cytokin/lymphokin dn n1409Thn trng: Tng nng gip, i tho ng,
1354s dn ti ca bch cu trung tnh v i1410thiu mu cc b c tim, tng huyt p,
1355thc bo tip sau . Mt th d ca qu1411ngi cao tui.
1356mn chm typ IV l vim da tip xc. 1412Tng tc: Ngi b phn v nng ang
1413dng thuc chn beta khng chn lc i
1357X tr sc phn v
1414vi tim c th khng p ng vi adrenalin,
1358Phn ng phn v 1415lc cn tim tnh mch salbu-
1359Phn v l mt phn ng d ng nng, rt1416tamol 0,25 mg.
1360d gy t vong, cn phi iu tr ng1417Ngi ang dng thuc chng trm cm 3
1361v nhanh. Cn tp hun thu o, thng1418vng d b tc dng khng mong mun
1362xuyn, cho mi cn b y t lm sng 1419lon nhp tim, do phi dng adrenalin
1363bit x l ng. 1420liu thp hn nhiu liu thng thng.
1364Phn v c th do cn trng t, ng vt1421Cc tng tc khc: Xem cc thuc ging
1365cn, mt s thc n (trng, c, sa b, lc),1422giao cm.
38
39
40
41
1526thnh phn d ng tuy khng d xc nh1584vi ngi dng salbutamol hoc terbutalin
1527c bng cc test da thng thng. 1585khng tc dng, khi ngi khng th
1528Hen d ng c dng lm m hnh 1586dung np salbutamol hoc terbutalin liu
1529nghin cu chung bnh hen, mt phn v1587cao hn. nhng trng hp , phi hp
1530c th gy c cc cn hen bng tip xc1588salbutamol v ipratropium thng l cch
1531vi d nguyn thch hp. Nghin cu k c1589iu tr c ch. Trong y hc hin i,
1532ch hen d ng cho php hiu thu o1590theophylin khng phi l thuc u tin -
1533cch tip cn iu tr hp l i vi hen.1591c chn. Thuc ny ch dnh dng cho
1534IgE c hiu i vi d nguyn gn vo1592cc trng hp rt nng, v thuc c nguy
1535dng bo thng qua th th Fc. Khi d1593c gy lon nhp tim nng.
1536nguyn tip xc vi IgE, dng bo c hot
1537haiu
54 v gii
tr phng
hp l mt
bnh lng
henln cht trung1594X tr hen cp nng trong thc hnh
1538gian gy vim. C ch bao gm gii1595chung
DTQGVN
1539phng cc cht cha trong cc ht ca dng1596Hen cp ngi ln
1540bo sn xut cytokin. Nhiu cht trung1597Ni bnh thng.
1541gian c gii phng, mi hp cht u c1598Mch < 110/pht.
1542mt s tc dng n vim ng th. 1599Th < 25 ln/pht.
1543Tc dng bao gm gin mch v tng tnh1600Lu lng nh > 50% d on hoc trong
1544thm mch, v tng nhiu t bo vim hn1601gii hn tt nht.
1545vo cc m phi, ch yu lympho bo,1602iu tr ti nh nhng phi nh gi p
1546bch cu a eosin v i thc bo. Mt khi1603ng vi iu tr trc khi thy thuc ra v.
1547cc t bo mi b sung thm ny vo ti1604iu tr:
1548phi, cc t bo ny cng li gii phng1605Salbutamol phun sng 5 mg hoc
1549cc cht trung gian ca bn thn mnh,1606terbutalin phun sng 10 mg.
1550lm tng thm tc dng vim. Vim trong1607Theo di p ng sau phun sng 15 - 30
1551hen c c tnh l tng tnh phn ng1608pht.
1552ca ph qun, v vy khc vi vim trong1609Nu lu lng nh 50 - 75% d on hoc
1553cc bnh khc, nh trong vim phi. Kt1610trong gii hn tt nht, cho:
1554qu lu di l ph n ng th, ph i1611Prednisolon ung 30 - 60 mg v cho iu
1555c trn, t bo biu m bong rng, v1612tr thng thng.
1556tng tnh phn ng ca ph qun i vi1613Cch khc: Nu lu lng nh >75% d
1557nhng tc nhn kch thch khng c1614kin hoc trong gii hn tt nht,
1558hiu nh mi nng, khng kh lnh, nhim1615Cho iu tr thng thng.
1559v histamin. Vim ng th do hen cng1616Theo di:
1560thng gy tng hp ph qun do i giao1617Gim st cc triu chng v lu lng nh.
1561cm. 1618Thit lp mt k hoch t x tr.
1562C ch hen ni trn cho thy trc rng mt1619Duyt li ti khoa ngoi trong vng 48 gi.
1563thuc ch tc ng n mt cht trung1620Thay i iu tr lc duyt li theo hng
1564gian, khng chc c li ch nhiu, n1621dn i vi hen mn.
1565gin l v c nhiu cht trung gian tham1622Quan trng: Hy coi mi ln khm cp cu
1566gia. Th d, r rng histamin c gii1623nh l mt hen nng cp cho ti khi biu
1567phng trong phn ng hen d ng, nhng1624hin khc.
1568thuc khng histamin li khng c ch li
1625Hen cp nng ngi ln
1569trong hen d ng. Thc t, thuc khng
1626 Khng th ni thnh cu.
1570histamin c kh nng gy suy h hp, nn
1627 Mch 110/pht.
1571khng thch hp dng iu tr hen.
1628 Th 25 ln/pht.
1572iu tr hen, theo m t bnh trn y,
1629 Lu lng nh 50% d kin hoc
1573cn s dng glucocorticoid chng li s
1630trong gii hn tt nht.
1574huy ng cc t bo vim. Liu php
1631Hy cn nhc nghim tc cho nhp vin,
1575glucocorticoid c coi nh mt iu tr d
1632nu c trn mt du hiu k trn.
1576phng cn thit ngn nga bnh nng
1633iu tr:
1577hn. Tuy nhin i vi hen cp,
1634Oxygen 40 - 60%, nu sn c.
1578glucocorticoid c tc dng rt hn ch, v
1635Salbutamol phun sng 5 mg hoc
1579vy, thuc u tin c chn l cc thuc
1636terbutalin phun sng 10 mg.
1580ch vn th th beta 2, nh salbutamol.1637Prednisolon ung 30 - 60 mg hoc tim
1581Ngoi ra i vi thnh phn cholinergic ca1638tnh mch hydrocortison 200 mg.
1582co tht ph qun, ipratropium thng l
1583thuc iu tr thm c ch, c bit i
42
43
44
45
46
47
1858Cng 1911Cng
1859Corticosteroid ht u n, liu thng1912Prednisolon 5 - 10 mg, ung cch 1 ngy.
1860thng tr em (bnh ht th tch ln). 1913Cn nhc
1861 n nh, cn nhc dng: 1914Ht u n ipratropium hoc tim di
1862Vin prednisolon tan, 1 - 2 mg/kg mi ngy,1915da thuc kch thch beta2 tc dng ngn.
1863trong 1 - 5 ngy (ti a 40 mg/ngy) hoc
1916Gim iu tr theo tng bc tr em
1864tm thi tng gp i liu ht
1917u n duyt li nhu cu iu tr ;
1865corticosteroid.
1918tr ln dng cch ghi lu lng nh nh
1866Ghi ch; Sau 1 thng, nh gi tc dng
1919gi tc ngng thuc; ngng
1867da trn lu lng nh v/hoc triu chng
1920cromoglycat hoc corticosteroid sau 6 -
1868v iu chnh liu; nu cha kim sot -
192112 thng nu cn t hoc khng cn
1869c, cn nhc tng liu corticosteroid ht
1922triu chng (nu triu chng theo ma,
1870gp i trong 1 thng (cch khc, cho ung
1923cn nhc ngng thuc vo cui ma).
1871vin prednisolon tan mt t ngn ngy
1872hoc cn nhc dng cch iu tr khc). 1924Thuc dng trong hen
1873Bc 4: Corticosteroid ht liu cao + thuc1925Cc thuc di y thng c dng trong
1874gin ph qun thng xuyn 1926hen:
1875Dng thuc ht kch thch beta2 tc dng1927Thuc kch thch th th adrenalin
1876ngn, khi cn. 1928(Thuc ging giao cm)
1877Cng 1929Thuc kch thch chn lc beta 2
1878Corticosteroid ht u n vi liu cao tr1930adrenergic (thuc kch thch chn lc
1879em (bnh ht th tch ln hoc ng ht1931beta2, thuc ch vn chn lc beta 2) nh
1880bt kh). 1932salbutamol hoc terbutalin (c a dng di
1881Cn nhc 1933dng ht kh dung) l cc thuc kch thch
1882Ung vin prednisolon tan, 1 - 21934beta an ton v hiu qu nht i vi hen.
1883mg/kg/ngy, trong 1935Cc thuc ny c khuyn co nn dng
18841 - 5 ngy (ti a 40 mg/ngy). 1936hn l cc thuc kch thch beta km
1885Dng u n thuc ht kch thch beta1937 chn lc nh isoprenalin hoc orciprenalin,
2
1886tc dng ko di. 1938 l thuc nn trnh dng nu c th c.
1887Ghi ch: Thuc kch thch beta 2 tc dng 1939 Adrenalin (thuc c c hai tnh cht kch
1888ko di c l phi dnh b sung iu1940thch alpha v beta adrenergic) c dng
1889tr cho tr dng cromo-1941trong iu tr cp cu cc phn ng d
1890glycat hoc mt corticosteroid. 1942ng v phn v.
1943Phn ln cc cn hen t nh n va p
1891Bc 5a: 1944ng nhanh vi kh dung thuc kch thch
DTQGVN
1892Dng thuc ht kch thch beta2 tc dng1945chn iu tr hp
l bnh hen 57 lc beta 2 adre-
1893 ngn, khi cn. 1946nergic nh salbutamol hoc terbutalin.
1894Cng vi: Corticosteroid ht u n vi1947Ngi vim ph qun mn v kh ph thng
1895liu cao tr em (bnh ht th tch ln hoc1948thng c m t l tc ng th khng
1896ng ht bt kh). 1949hi phc, nhng thng p ng mt phn vi
1897Nh trong bc 4, cn nhc dng vin1950cc thuc kch thch beta 2 adrenergic
1898prednisolon ha tan cng vi dng u n1951hoc vi thuc ipratropium hoc
1899thuc ht beta2 tc dng ko di. 1952oxitropium khng muscarin.
1900Cng 1953C mt s chng c ngi bnh dng thuc
1901Ung u n theophylin gii phng1954kch thch beta2 adrenergic khi cn, bnh
1902thay i c th c ch (c bit i vi1955hen c ci thin tt hn ngi dng thuc
1903triu chng ban m) nhng c tc dng1956ny u n. i vi ngi hen cn thuc
1904ph ng k ti 1/3 s tr em (khuyn1957kch thch beta2 adrenergic trn 1
1958ln/ngy, nn th iu tr d phng bng
1905co gim st nng huyt tng hoc nc
1959ht corticosteroid, cromoglycat hoc
1906bt); ung salbutamol gii phng thay i1960nedocromil.
1907cho kt qu lm sng tng t, nhng t tc1961C vi im khc bit gia cc thuc kch
1908dng ph hn. 1962thch chn lc beta2 adrenergic.
1909Bc 5b 1963Isoprenalin sulfat
1910Nh bc 5a. 1964Ch nh: Tc ng th hi phc c,
1965nhng xem ghi ch trn.
48
49
50
51
2081my t tin. Ngi c cn hen nng phi2137prednisolon v thuc qua nhau thai chm
2082th oxygen, nu c th, trong khi phun m2138hn so vi mt vi thuc khc.
2083v thuc kch thch beta2 c th gy tng2139Tuy theophylin c dng, ni chung
2084tnh trng gim oxygen huyt ng mch.2140khng gy tc dng ph no trong thai k
2085Tuy vy, i vi ngi b vim ph qun mn2141hoc trong thi gian cho con b, nhng i
2086v tng carbon dioxid huyt, oxygen c th2142khi cng c thng bo v c tnh vi thai
2087
58nguy
nhhim v my
hng phun m
ca bnh phi
i vihot
liung
dng vnhi
2143 v tr mi
nguyn tcsinh.
iu chnh liu ca thuc
2088 bng
DTQGVN khng kh. Liu k n cho my
2089phun m cao hn nhiu so vi liu k n
2090cho bnh kh dung c liu nh lng. Th
2091d, mt ng phun m Ventolin 2,5 ml cha
2144 nh hng ca bnh i vi liu
20922,5 mg salbutamol l tng ng vi 25 xt 2145 dng v nguyn tc iu chnh
2093ca bnh kh dung. Do , ngi bnh cn 2146 liu ca thuc
2094phi c cnh bo s nguy him nu vt 2147 (Bnh ng tiu ha - Bnh thn -
2095liu quy nh v nu h khng p ng 2148 Bnh gan)
2096vi liu thng thng dung dch dng cho
2097my th, h phi i khm. 2149 Cc bnh ng tiu ha
2098Ung: c ch phm ung cho ngi2150
2099khng th s dng bng ng ht. Thuc2151Chng v toan (achlorhydia) gp ngi
2100ung i khi dng cho tr em, tuy dng -2152cao tui, pH ca dch v d dy tng cao
2101ng ht tt hn v a s tr em c th
2153v mc tit acid ca d dy c th gim
2102dng c loi bnh ht hin c. Thuc
2154n 25 - 30% so vi mt thanh nin 25
2103ung c thi gian bt u c tc dng
2155tui. iu ny c th nh hng n s
2104chm hn, nhng tc dng hi di hn so
2156hp thu ca thuc c ha tan ph thuc
2105vi bnh kh dung. Ch phm gii phng
2106thuc thay i c th c gi tr i vi2157vo pH. S hp thu thuc rut non khng
2107ngi hen ban m v l thuc thay th cho2158b nh hng.
2108ch phm theophylin gii phng thay i.2159Bnh ng rut gy nhiu bin i v
2160sinh l bnh hc nh hng n hp
2109Tim: Tim tnh mch, salbutamol v2161thu ca thuc. Din tch bnh thng ca
2110terbutalin i khi tim di da trong co tht2162rut gim i lm gim hp thu, nhu ng
2111ph qun nng. 2163d dy tng ln, pH ng tiu ha thay
2112Tr em: Thuc kch thch chn lc beta2164 2 i, tun hon rut - gan gim, tnh thm
2113adrenergic c ch ngay c tr em di 182165ca thnh rut tng, chuyn ha thuc
2114thng. Thuc hiu qu nht bng ng2166trong rut gim v hot tnh ca cc enzym
2115ht, nhng cn phi c mt bnh ht (vi k2167khc nhau bao gm cc esterase cng b
2116thut c kim tra cn thn).Thuc cng2168gim. Hu qu phc tp. Mt s thuc b
2117hiu qu qua ng ung. Trong cn hen2169gim hp thu nh amoxicilin, pivampicilin,
2118nng, nn cho phun m mt thuc kch2170nhng hp thu mt s thuc khc nh
2119thch chn lc beta2 adre-2171cephalexin li tng. Hp thu acid folic trong
2120nergic hoc ipratropium. 2172thc n b gim n mc ngi bnh c
2121Mang thai v cho con b: iu c bit2173th b thiu acid folic, hoc c nguy c
2122quan trng l hen phi c kim sot tt2174nhim c ty xng nng nu iu tr
2123khi mang thai; nu t c th hen khng2175ngi bnh bng trimethoprim - sulfame-
2124gy tc hi quan trng n thai k, lc2176thoxazol.
2125chuyn d hoc thai nhi.
2177Bnh Crohn gy nhiu bin i khc
2126Cho thuc bng ng ht trong khi mang
2178nhau c th nh hng n hp thu thuc.
2127thai c li c bit v c th t c tc
2179Din tch hp thu ca rut gim, thnh
2128dng iu tr m khng cn c nng
2129thuc trong huyt tng kh d c tc dng2180rut dy ln v vi khun ch ng rut b
2130dc l n thai nhi. 2181ri lon. Hp thu cotrimoxazol
2131Cn hen trm trng c th tc hi n 2182 (trimethoprim - sulfa-
2132thai k, phi c iu tr nhanh bng liu2183methoxazol) b nh hng theo hai chiu
2133php thng thng, bao gm corticosteroid2184ngc nhau: Hp thu trimethoprim gim, ng-
2134ung hoc tim v phun m thuc kch2185c li hp thu sulfa-
2135thch chn lc beta2 adrenergic;2186methoxazol li tng.
2136corticosteroid ung c a thch l2187Hi chng km hp thu khng nht thit
2188l km hp thu thuc. Thc t c mt s
52
53
54
55
23000,693/(0,5 x K). Hng s K bnh thng c2358nng thuc trng thi n nh trong
2301th tnh d dng t t1/2 bnh thng c gii2359huyt tng sau liu lp i lp li s tng
2302thiu trong mi chuyn lun thuc ca Dc2360ln theo t l tng ng.
2303th quc gia Vit Nam (K = 0,693/t1/2). 2361Cn nm vng iu quan trng c bit
2304 thanh thi (clearance) l mt thng s2362ny phng cc tc dng ph, nht
2305biu th v thi tr bao gm c thuc 2363l vi nhng thuc c thang iu tr hp.
2306c phn b trong cc m. Ngi ta c th2364Nng trung bnh ca thuc trng thi
2307s dng thng s ny phn tch xem2365n nh trong huyt tng (k hiu Css)
2308trong suy thn th vic thi tr thuc xy2366sau khi ung nhiu liu lin tip c th
2309ra nh th no. 2367tnh nh sau:
2310Nu do bnh thn m chc nng thn2368Css = (Fx liu): (Vd x K x T)
2311(mc lc cu thn) b gim i 50% th2369Trong T l khong cch thi gian gia
2312phi cho gim liu i vi mt thuc no2370cc liu , F l kh dng sinh hc tc l t l
2313 bnh thng c thi tr 100% qua2371% ca liu c hp thu. Nh thy qua
2314thn. C mt s khc bit rt ln gia vic2372phng trnh trn, nu khong thi gian
2315thuc c thi
60 nh hng tr ca
honbnh
ton i
quavi
thn hay
liu 2373gia
dng cc liutc
v nguyn l ngn
iu th nng
chnh ca
liu thuc
thuc
2316khng
DTQGVNcho nn phi tnh ton. Mt khc2374trung bnh trong mu s cao. V nu hng
2317 xc nh mc iu chnh liu2375s thi tr K gim i ch cn 50% so vi
2318cn phi xem xt s khc bit v phn b2376mc bnh thng th nng Css ca
2319thuc trong c th. Nu ta n gin ha2377thuc trong mu cng s tng ln theo t l.
2320v gi s thuc ch c phn b trong2378Trong phng trnh trn Vd x K l bng
2321huyt tng th th tch phn b Vd = 32379thanh thi ca thuc, do phng trnh
2322lt, nhng th tch phn b c th cao hn2380c th vit li nh sau:
2323nhiu vi cc thuc c phn b vo cc m.2381Css = (F x liu) : ( thanh thi x T)
2324Ly mt v d trong thuc ch phn2382 thanh thi tng cng = thanh thi thn
2325b trong huyt tng. Trong trng hp ny2383+ thanh thi chuyn ha + thanh thi
2326th tch phn b ca thuc bng th2384khc.
2327tch huyt tng ngha l bng 3 lt. Nu2385Qua ta c th thy c chc nng thn
2328tng mc thi tr i vi thuc ph thuc2386gim s nh hng n nng thuc
2329hon ton vo mc lc cu thn (bnh th-2387trng thi n nh trong huyt tng n
2330ng l 125 - 130 ml/pht) th thanh2388mt mc no vi mt thuc bnh th-
2331thi tng s ca thuc l bng thanh2389ng c thi tr 100% qua thn so vi
2332lc ca thn tc l mc lc cu thn (1302390thuc ch c thi tr 50% qua thn, phn
2333ml/ph) tnh theo thanh lc creatinin. 2391cn li c thi tr qua chuyn ho.
2334ngi bnh khng c tn thng thn, ta c2392Phng trnh Css = (F x liu): ( thanh
2335th tnh d dng na i thi tr ca2393thi x T), ch cho ta thy c hai bin php
2336thuc nh sau: 2394khc nhau iu chnh liu thuc khi
2337 thanh thi thuc = K x Vd = K x 3 lt2395thn suy:
2338=130 ml/ph. Nh vy hng s thi tr K =23961. iu chnh bng gim liu.
2339130 ml/ph: 3000 ml -> K = 0,043 pht -12397 . 2. iu chnh bng tng khong cch gia
2340T ta tnh c na i thi tr t 1/2 =2398cc liu, cho cc liu tha hn.
23410,693/K = 0,693/0,043 pht -1. Nh vy vi2399Nu nh gi c thanh thi ca mt
2342thuc ny th t1/2 = 16 pht nu chc nng2400thuc ngi bnh th c th tnh liu
2343thn l bnh thng. Khi chc nng thn2401duy tr t nng trng thi n
2344(mc lc cu thn) gim i 50% so vi2402nh trong huyt tng (Css) nh sau :
2345bnh thng, na i thi tr s phi tng2403i vi cc liu ung lin tip: Liu duy tr
2346ln 50% v nh th na i thi tr trng2404= { liu Css cn t x thanh thi x T} :
2347hp ny l t1/2 (mi) = 0,693/0,5x 0,043 pht2405F (kh dng sinh hc).
2348-1 ngha l t1/2 (mi) = 32 pht. Tuy nhin2406i vi liu tim truyn: Tc truyn =
2349nu thuc cng c thi tr mt lng ln2407Css trung bnh cn t x thanh thi.
2350qua chuyn ha gan th s gim chc2408Trong vic iu chnh liu cn phi ch
2351nng thn cng t nh hng v na i2409 c bit n c tnh ca thuc. V
2352thi tr mi tnh c s khng n ni2410d cc trng hp s dng cc khng sinh
2353chm nhiu nh vy. 2411nhm aminoglycosid th d chc nng thn
2354Nh din gii trn, nu mt thuc2412gim rt t cng cn iu chnh liu. Vi
2355bnh thng c lc thi qua thn th na2413penicilin th khi thn suy nng, thanh
2356i thi tr s b ko di khi chc nng2414lc creatinin tc mc lc cu thn < 10
2357thn b suy gim. Cng c ngha rng2415ml/pht mi phi iu chnh liu. Trong
56
57
58
59
60
61
2569cc thuc gim au: acid acetylsalicylic,2626ca cc thuc ny thp v thanh thi
2570morphin, paracetamol, pentazocin,2627ph thuc ch yu vo mc thuc c
2571pethidin, cc thuc tim mch: glyceryl2628ti n cc enzym gan. Do thanh
2572trinitrat, isoprenalin, isosorbid dinitrat,2629thi cc thuc ny tng i nhy cm vi
2573labetalol, lignocain, metoprolol, nifedipin,2630cc yu t nh hng n dng mu qua
2574prazosin, propranolol, verapamil, cc thuc2631gan, v d trong suy tim sung huyt. Tuy
2575trn h thn kinh trung ng: clomethiazol,2632nhin cc thuc ny li tng i t nhy
2576clorpromazin, imipramin, levodopa,2633cm vi lng enzym, hot tnh ca enzym
2577nortriptylin, cc thuc v h hp:2634hoc kh nng gn kt protein. V d v
2578salbutamol, terbutalin. 2635cc thuc c chuyn ha cao gan bao
2579Tm quan trng ca chuyn ha bc u2636gm alprenolol, desipramin, labetalol,
2580gm 2 mt: 2637lidocain, metoprolol, morphin, glyceryl
25811. Chuyn ha bc u l l do quan trng2638trinitrat, pentazocin, propoxyphen,
2582
62nhtnh
hng
gii ca
thch s khc
bnh i nhau v dng
vi liu hp2639
vpropranolol, pethidin,
nguyn tc iu chnhnortriptylin v
liu ca thuc
2583 thu thuc gia cc c th. Ngay nhng ng-2640verapamil.
DTQGVN
2584i khe mnh cng c mc kh nng2641Cc thuc c mc chit xut thp
2585chuyn ha ca gan v chuyn ha bc2642gan: Trong trng hp ny, mc chuyn
2586u rt khc nhau. 2643ha thuc thp thanh thi
25872. ngi b bnh gan nng chuyn ha b-2644gan tng i t nhy cm vi dng mu
2588c u c th b gim mnh, thng dn2645qua gan m ch yu ph thuc vo cc
2589n hp thu mt lng thuc cao hn2646enzym ca gan. V d v loi ny bao gm
2590bnh thng, hu qu l b nhim c v2647cloramphenicol, paracetamol v
2591chu cc tc dng c hi ngay c vi nhng2648theophylin. Cc thuc trong nhm ny,
2592liu bnh thng. 2649nhm c gn kt nhiu vi protein, nh
2593Nu chuyn ha bc u b c ch hoc2650carbamazin, diazepam, indomethacin,
2594gim st, v d do bnh gan, th hu qu2651naproxen, nitrazepam, phe-
2595r nt l thuc thot khi chuyn ha ca2652nobarbital, tolbutamid, phenytoin,
2596gan nhiu hn vo h tun hon v t 2653procainamid, acid salicylic, theophylin, acid
2597i n v tr tc dng. Cc v d v hiu2654valproic, v warfarin, c thanh thi
2598qu ca thuc do nh hng ca s tng qu2655chuyn ha ph thuc c vo kh nng ca
2599mc kh dng sinh hc do x gan bao2656cc enzym gan v c vo gn kt protein
2600gm cc thuc clomethiazol (kh dng sinh2657v phn t do ca thuc. Do bnh gan th-
2601hc tng 1000%), labetalol (kh dng sinh2658ng kt hp vi gim nng albumin
2602hc tng 90%), metoprolol (kh dng sinh2659huyt thanh nn thng cng c tng phn
2603hc tng 65%), nicardipin (kh dng sinh2660t do ca cc thuc thnh th kh m
2604hc tng 500%), paracetamol (kh dng2661d on c nh hng ca bnh gan trn
2605snh hc tng 50%), propra-2662nng ton phn ca thuc. Do phi
2606nolol (kh dng sinh hc tng 42%),2663thn trng trong vic l gii mi tng
2607verapamil (kh dng sinh hc tng 140%).2664quan gia nng v hiu qu ca liu
2608S tng kh dng sinh hc ny l trc tip2665thuc i vi cc thuc c lin kt protein
2609do x gan gy gim s phn hy thuc2666cao nh phenytoin.
2610qua chuyn ha gan xy ra bnh thng khi2667nh hng ca bnh gan i vi thi tr
2611thuc i qua gan. Nh vy x gan lm tng2668thuc cng phc tp. Loi bnh gan c tnh
2612mc hp thu v do nng thuc2669quyt nh. Trong vim gan virus cp,
2613trong mu c t l cao hn ngi khe2670thay i ch yu l chc nng t bo
2614mnh. 2671gan nhng kh nng chuyn ha thuc ca
2615Ngc li hot ha chuyn ha bc u ca2672gan thng cn gi c nguyn vn v
2616thuc tin thn thnh dng hot ng2673dng mu qua gan c th cn tng ln. X
2617cng b c ch. iu ny nh hng n2674gan nh v va c khuynh hng gy gim
2618nhiu thuc c ch enzym chuyn nh2675dng mu qua gan v c mch tt ca -
2619enalapril, do hiu qu ca thuc s b2676ch, cn trong x gan nng th thng c
2620gim. 2677chc nng t bo gan v dng mu qua
2621Bnh gan v s gim chuyn ha 2678gan u gim.
2622gan. 2679Khc vi o thanh thi creatinin trong
2680bnh thn, ngi bnh gan khng c test
2623Cc thuc c mc chit xut cao gan:2681no c th d on c mc chuyn
2624Gan chuyn ha nhng thuc ny vi mt2682ha thuc. Tuy nhin s gim albumin
2625mc rt cao. Do kh dng sinh hc2683huyt thanh, tng bilirubin mu v ko di
62
DTQGVN S dng hp l cc thuc khng virus v iu tr
63 nhim khun 63
64
65
66
67
2905hng dn, ng thi phi hp vi cc c2959Zidovudin 600 mg/ ngy, chia 3 ln ung
2906quan lin quan t chc theo di v2960(cch 6 gi ung mt ln).
2907qun l tt ngi bnh nhim HIV/AIDS ti2961Lamivudin 300 mg/ ngy, chia 2 ln ung.
2908cng ng. 2962Hin nay thuc kt hp 2 loi ny l
2909Phng hng iu tr: 2963Combivir (1 vin gm c lamivudin 150 mg
2910iu tr khng retrovirus (khng HIV). 2964v zidovudin 300 mg; ngy ung 2 vin).
2911iu tr chng nhim khun c hi. 2965Didanosin + Stavudin
2912Chm sc, dinh dng, nng cao th trng. 2966Didanosin 250 mg/ ngy, chia 2 ln ung
2913I. iu tr khng retrovirus 29671/2 gi trc khi n.
2914Cc nhm thuc iu tr khng retrovirus2968Stavudin 80 mg/ ngy, chia 2 ln.
2915hin nay bao gm: 2969Zidovudin + Didanosin
2916Nhm nucleosid c ch cc enzym sao2970Zidovudin 600 mg/ngy, chia 3 ln ung.
2917chp ngc (nucleoside reverse2971Didanosin 250 mg/ngy, chia 2 ln ung
2918transcriptase inhibitors - NRTIs), cc thuc29721/2 gi trc khi n.
2919thuc nhm ny gm: Zidovudin (ZDV,2973Kt hp 3 loi thuc
2920AZT), Didanosin (ddI), Lamivudin (3TC),2974p dng cho nhng ngi nhim HIV m c
2921Zalcitabin (ddC), Stavudin (Zerit, d4T)... 2975cc bnh ch im (lm sng loi C theo
2922Nhm khng phi nucleosid c ch cc2976phn loi ca CDC) hoc t bo CD4 di
2923enzym sao chp ngc (nonnucleoside2977200 t bo/mm3 hoc RNA ca HIV trn
2924reverse transcriptase inhi-297810.000 sao chp/ mm3. C th p dng
2925bitors- NNRTIs), cc thuc thuc nhm ny2979mt trong nhng cch kt hp sau:
2926gm: Nevirapin (Viramun), Delaviridin2980Combivir + Indinavir
2927Lovirid... 2981Combivir ngy ung 2 vin
2928Nhm c ch protease (protease inhibitors2982Indinavir 2400 mg/ ngy, chia 3 ln, 8 gi
2929- PIs), cc thuc thuc nhm ny gm:2983ung mt ln; ung 1 gi trc khi n hoc 2
2930Indinavir (Crixivan), Nelfinavir, Ritonavir,2984gi sau khi n; ung nhiu nc.
2931Saquinavir... 2985Zidovudin + Didanosin + Indinavir
29321. Tiu chun bt u iu tr2986Zidovudin 600 mg/ ngy
2933nhng ngi nhim HIV 2987Didanosin 250 mg/ ngy
2934Vic iu tr c tin hnh khi: 2988Indinavir 2400 mg/ ngy
2935Nhim HIV c triu chng lm sng, bao2989Zidovudin +Zalcitabin + Indinavir
2936gm: Nhim nm Candida ti pht nim2990Zidovudin 600 mg/ ngy
2937mc, bch sn dng lng li, st ko di2991Zalcitabin vin 0,75 mg, ngy ung 3 vin
2938trn 1 thng, tiu chy ko di, gy st2992cch nhau 8 gi, trnh dng cng vi thuc
2939cn.v.v... 2993khng acid hoc thuc c albumin.
2940Nhim HIV khng c triu chng lm sng2994Indinavir 2400 mg/ngy.
2941nhng s lng t bo CD4 < 500/ mm3 mu.2995Stavudin + Lamivudin + Indinavir
2942Nhim HIV khng c triu chng lm sng2996Stavudin + Didanosin + Indinavir
2943v s lng t bo CD4 > 500 mm3 mu.2997Ghi ch: Liu dng cc thuc c ch
2944Nu c iu kin o c nng virus2998protease: Indinavir: 2400 mg/ngy,
DTQGVN
2945HIV trong mu th tin hnh iu tr i S2999 saquinavir:
dng 800thuc
hp l cc mg/ngy, chia
khng 3 ln
virus v ung
iu tr
nhim
2946vi: khun
Ngi bnh 65
c 30.000 - 50.000 RNA sao 3000 trong ngy; ritonavir: 1200 mg/ngy, chia 2
2947chp/mm3 (bDNA) hoc ngi bnh c CD43001ln ung trong ngy.
2948gim nhanh mc d ch c 5.000 - 10.00030023. Tng tc thuc
2949RNA sao chp/ mm3 (bDNA).
3003Trong khi iu tr khng dng kt hp
29502. iu tr: 3004cc thuc nh:
2951Kt hp dng 2 loi thuc 3005Zidovudin + Stavudin
2952Dng cho nhng ngi nhim HIV c cc3006Didanosin + Zalcitabin
2953biu hin lm sng, nhng ngi m s l-3007Stavudin + Zalcitabin
2954ng t bo CD4 t 200 - 499 t bo/mm 3; l-3008Zalcitabin + Lamivudin
2955ng RNA t 5.000 - 10.000 sao chp/ mm3009 3 Kt hp thuc theo cc cng thc trn s
2956(bDNA), dng mt trong nhng cch kt hp3010lm tng c tnh ca thuc.
2957sau: 3011Tng tc gia thuc chng retrovirus
2958Zidovudin + Lamivudin 3012v thuc iu tr nhim khun c
3013hi.
68
69
70
71
66 S dng hp l cc thuc khng virus v iu tr nhim khun
DTQGVN
72
73
3161
3162II. iu tr nhim khun c hi:
1. Vi khun
Tc nhn Phc thuc u tin Phc thuc thay th
Campylobac Erythromycin 2 g/ngy, chia Ciprofloxacin 1 g/ngy, chia 2 ln, ung
ter lm 4 ln, ung trong 5 trong 5 ngy hoc norfloxacin 800
jejuni ngy. mg/ngy, chia 2 ln, ung trong 5 ngy.
Chlamydia Erythromycin 2 g/ngy, chia Doxycyclin 200 mg/ngy, chia 2 ln, dng
tracho lm 4 ln, dng trong 7 ngy trong 7 ngy.
matis hoc ofloxacin 300 mg,
ung 2 ln 1 ngy, dng
trong 7 ngy.
Vi khun lao INH 5 mg/kg
(Mycobacteri Rifampicin 10 mg/kg
um Ethambutol 15 - 20 mg/kg
tuberculosis Pyrazinamid 20 - 30 mg/kg
Mycobacteri Clarithromycin 1 g/ngy, Rifabutin 300 mg/ngy, kt hp vi
um avium chia 2 ln, kt hp vi ethambutol
complex ethambutol 15 mg/kg/ngy 15 mg/ ngy.
(MAC)
Salmonella Ciprofloxacin 1 g/ngy, chia Nu phn lp chng nhy cm vi
2 ln, ung trong 7 n 14 ampicilin hoc Cotrimoxazol th dng
ngy. ampicilin 2 g/ngy, chia 2 ln hoc
Cotrimoxazol (vin 480 mg) ngy ung 4
vin.
2. Nhim nm
Tc nhn Phc thuc u tin Phc thuc thay th
Aspergillus Amphotericin B 0,8 Itraconazol 200 mg/ngy, chia 2 ln
(Nhim mg/kg/ngy, tim tnh mch ung.
nm phi) cho n khi p ng.
Candida Fluconazol 100 mg/ngy, dng Itraconazol 200 mg/ ngy, chia 2 ln,
albicans trong 10 - 14 ngy. ung dng 10 - 14 ngy.
hng
CryptococcAmphotericin B 0,7 Fluconazol 400 mg/ngy, ung trong 10 -
us mg/kg/ngy, tim tnh mch 14 tun ri iu tr duy tr 200
neoftrong 10 - 14 ngy, ri sau mg/ngy hoc fluconazol 400 mg/ngy
orm dng fluconazol 400 mg, ung kt hp vi flucytocin 100 mg/kg/ ngy.
ans 2 ln 1 ngy, trong 2 ngy,
(Vim sau gim xung 400
mng no) mg/ngy, dng trong 10 - 14
tun.
Histoplasm Amphotericin B 0,8 Itraconazol 300 mg ung 2 ln/ngy,
a mg/kg/ngy, tim tnh mch dng trong 3 ngy sau gim xung
capsulatu trong 10 -14 ngy, ri sau 100 mg/ngy.
m dng itraconazol 400 mg/ngy,
dng trong 3 ngy ri gim
xung 200 mg/ngy.
Penicillium Amphotericin B 0,7 - 1 Itraconazol 300 mg ung 2 ln/ngy,
marneffei mg/kg/ngy, tim tnh mch dng trong 3 ngy, sau 400 mg/ngy,
trong 10 - 14 ngy, ri dng dng trong 12 tun.
itraconazol 400 mg/ngy,
DTQGVN S dng hp l cc thuc khng virus v iu tr
ung trong 4 tun, sau
nhim khun 67
duy tr 200 mg/ngy.
3. Nhim k sinh trng
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
Vim mng Staph. epidermidis, Dng vancomycin 2 g tim trong mng bng
bng bin Trc khun Gram m mt liu duy nht, gi mng bng
chng do thm (E. coli, Klebsiella trong 6 n 8 gi, phi hp vi gentamicin
tch mng spp., Peudomonas 80 mg tim trong mng bng (cn trnh
bng. spp.), hoc nhim iu tr gentamicin trong thi gian di
nm, khng ph bin ngi bnh thm tch mng bng bi nguy
nhng rt kh tr dit. c nhim c nng dy thn kinh VIII).
Vim nh ti Trc khun Gram m, Ung 500 mg amoxicilin kt hp vi 125 mg
tha. vi khun k kh. acid clavulanic (bit dc Augmentin), 8 gi
ung mt ln hoc metronidazol 400 mg,
ung 8 gi mt ln, phi hp vi cephalexin
500 mg, ung 6 gi mt ln. Trng hp
nhim khun nng iu tr ging nh vim
mng bng.
Vim i trng Clostridium difficile. Dng 200 - 400 mg metronidazol, ung 8 gi
mng gi. mt ln, trong 7 - 10 ngy. Trnh ung
vancomycin.
Vim ty cp. Cc thuc khng sinh khng c ch nh
trong iu tr ban u. Nu pht trin
thnh p xe ty th iu tr bng khng
sinh ging nh vi vim mng bng.
Nhim khun ng tit niu sinh dc
Bnh nhim Vi khun c nhiu Cch iu tr c khuyn co
khun kh nng gy bnh
nht
Vim bng E.coli, Proteus Ung trimethoprim 300 mg/ngy, trong 3
quang cp. mirabilis, Klebsiella ngy hoc ung cephalexin 500 mg, 12 gi
spp. coliforms. mt ln, trong 5 ngy, hoc 500 mg
amoxicilin kt hp vi 125 mg acid
clavulanic, 8 gi ung 1 ln, hoc
nitrofurantoin 50 mg, 6 gi ung mt ln,
trong 5 ngy.
Vim thn b E. coli. Dng ampicilin 2 g tim tnh mch 6 gi mt
thn cp. ln, kt hp vi gentamicin 5 mg/kg th
trng mt ln mi ngy, ti khi c kt qu
khng sinh .
Nhim khun Candida albicans, Dng clotrimazol 500 mg t m o mi
m o/vim Trichomonas ngy hoc dng kem nystatin 100.000 n
m o. vaginalis, v bi trong m o hng ngy trong 7
Gardenerella ngy.
vaginalis. Ung trinidazol hoc metronidazol 2 g mt
liu duy nht v iu tr c ngi bn tnh.
DTQGVN Ung metronidazol 400 mg Sln,
dng12hp
gi l
ung
thuc
khng sinh 73 mt ln, hoc tinidazol 2 g ln, ung mt
liu duy nht.
Vim mng Chlamydia Doxycyclin 100 mg ung 12 gi 1 ln trong
mch nho/vim trachomatis, 10 ngy hoc azithromycin 1 g, ung ngy
c t cung. Neisseria gonorrhoea. mt liu duy nht. Ciprofloxacin 500 mg
ln, ung ngy mt liu duy nht, hoc
ceftriaxon 250 mg tim bp mt liu duy
nht.
90
91
Bnh vim cc Mc bnh qua ng Nhim khun nh: Ceftriaxon 250 mg tim
c quan trong tnh dc: bp mt liu duy nht phi hp vi
khung chu. Chlamydia metronidazol 400 mg,12 gi ung mt ln
trachomatis, trong 14 ngy, v doxycyclin 100 mg, 12 gi
Neisseria gonorrhoea. ung mt ln trong 14 ngy.
Mc bnh khng qua Nhim khun nng: Ceftriaxon 1 g tim
ng tnh dc : tnh mch mi ngy, hoc cefotaxim 1 g
Vi khun ch hn hp tim tnh mch 8 gi mt ln phi hp vi
(Mycoplasma spp, vi metronidazol 500 mg tim tnh mch 12 gi
khun k kh). mt ln v doxycyclin 100 mg/ln, 12 gi
ung 1 ln. Vi ph n c thai, khng dng
doxycyclin, thay th bng erythromycin 500
mg tim tnh mch hoc ung, 6 gi mt
ln.
Nhim khun da, c, xng
Bnh nhim Vi khun c nhiu Cch iu tr c khuyn co
khun kh nng gy bnh
nht
Vim m t bo Cephalexin 500 mg, cch 6 gi ung mt ln
v vim qung. hoc flucloxacilin/dicloxacilin 500 mg, cch
6 gi ung mt ln, c th dng oxacilin
thay cc thuc trn cng rt tt.
i vi nhim khun nng: Dng
benzylpenicilin 600 mg ti 1000 mg, tim
tnh mch 6 gi mt ln, phi hp vi
flucloxacilin/dicloxacilin 2 g tim tnh mch,
6 gi mt ln, hoc thay
flucloxacilin/dicloxacilin bng oxacilin.
Chn thng c, Staphylococcus Flucloxacilin/dicloxacilin 1 - 2 g tim tnh
m mm, tn aureus, Strep. mch 6 gi mt ln, hoc thay bng
thng dp nt pyogenes, Clostridium oxaciclin, phi hp vi gentamicin, 5 mg/kg
v vt m perfringens, trc th trng trong 24 gi, dng t 5 n 10
chm. khun Gram m. ngy v metronidazol 500 mg tim tnh
mch 12 gi mt ln.
Vt thng do Vt cn do ngi: Bt u dng procain penicilin 1 g tim
cn, t, m Staph. aureus, bp, tip theo dng Augmentin (500 mg
nn . Eikenella corro- amoxicilin kt hp 125 mg acid clavulanic),
dens, Streptococcus 8 gi mt ln trong 5 n 10 ngy, thm
spp., vi khun k kh tim chng nga un vn.
to beta lactamase. Vi ngi d ng penicilin, dng metronidazol
Vt cn do ng vt: phi hp vi doxycyclin hoc trimethoprim-
Pasteurella multocida, sulfamethoxazol.
Staph. aureus,
Streptococ-
cus spp., vi khun k
kh.
Vim xng ty Staph. aureus. Flucloxacilin/dicloxacilin 2 g tim tnh mch
v vim khp 6 gi mt ln, hoc thay bng oxacilin.
nhim khun. Trong tt c cc trng hp: Dng t nht 2 - 4
tun vi ngi vim xng ty v vim khp
nhim khun cp, hoc 2 - 6 tun trong
nhim khun mn tnh. Sau dng:
flucloxacilin/dicloxacilin 1 g/ln, ung 6 gi
mt ln (hoc oxacilin) trong t nht 6 tun
i vi bnh nhim khun cp v vi thng
trong trng hp nhim khun mn tnh.
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
3806c th phng c nu cng cho dng3863ha, 90% lng thuc c thy trong nc
3807vitamin K. 3864tiu.
3808Ceforanid c cu trc v tc dng khng3865In vitro, ceftriaxon c hot tnh khng
3809khun ging cefamandol, tuy nhin thuc3866khun rt ging cefotaxim v ceftizoxim.
3810t tc dng hn vi H. influenzae. Na i3867Na i khong 8 gi l mt c im
3811thi tr ca thuc khong 2,6 gi v c3868khc bit ni bt. Dng thuc 1 - 2 ln
3812tim 12 gi 1 ln. 3869trong ngy c tc dng tt i vi ngi b
3813Cefprozil l thuc dng ng ung c tc3870vim mng no, trong khi liu dng mt
3814dng tt hn cc cephalosporin th h 13871ln trong ngy c tc dng tt i vi cc
3815i vi cc Streptococ-3872nhim khun khc. Mt na lng thuc c
3816cus nhy cm vi penicilin, E. coli, P.3873thy trong nc tiu; phn cn li thi tr
3817mirabilis, Klebsiella spp., v Citrobacter3874qua mt. Dng mt liu duy nht ceftriaxon
3818spp.. Na i thi tr ca thuc trong3875(125 mg) c hiu qu trong iu tr bnh
3819huyt thanh l 1,2 n 1,4 gi. Liu dng3876lu niu o, trc trng, c t cung,
3820l 250 mg n 500 mg, 12 n 24 gi 13877hoc hng, bao gm bnh do vi khun tit
3821ln. 3878penicilinase.
3822Cephalosporin th h 3 3879Cefixim dng ng ung, so vi cc
3823Cefotaxim rt bn vng i vi nhiu beta 3880cephalosporin th h 2 ung, th km tc
DTQGVN
3824 lactamase do vi khun tit ra, c tc 3881dng trn cu khun Gram
nh dng
hng s hn,
dng nh-
cc
cephalosporin
3825dng khun Gram dng v3882ng c tc dng tt hn trn
tt trn cc vi 79 Entero-
3826Gram m hiu kh. Tuy nhin, tc dng3883bacteriaceae, H. influenzae v N-
3827i vi B. fragilis thp hn so vi3884gonorrhoeae tit beta lactamase. Thuc
3828clindamycin v metronidazol. Na i ca3885ny c t tc dng trn Staph. aureus. Na
3829cefotaxim trong huyt tng vo khong 13886i trong huyt thanh khong 3 gi. Liu
3830gi, nn dng thuc cch 4 - 8 gi 1 ln i3887dng 200 mg cch 12 gi mt ln, hoc
3831vi nhng nhim khun nng. Trong c3888400 mg cch 24 gi mt ln.
3832th, thuc c chuyn ha thnh3889Cefpodoxim proxetil l mt cephalosporin
3833desacetyl cefotaxim, cht ny c hot tnh3890th h 3 ung, c tc dng rt ging
3834i vi a s cc vi khun km hn so vi3891cefixim, nhng c tc dng tt hn mt t
3835cefotaxim. Tuy nhin n c hot tnh hip3892trn Staph. aureus. Na i trong huyt
3836ng vi cefotaxim chng mt s vi khun.3893thanh l 2,2 gi. Liu dng t 200 mg n
3837Cefotaxim rt c hiu qu i vi trng3894400 mg, mt ln trong 12 gi.
3838hp vim mng no do H. influenzae, Strep.3895Cephalosporin th h 3 c tc dng
3839pneumoniae nhy cm vi penicilin v N.3896tt trn Pseu-
3840meningitidis. 3897domonas
3841Latamoxef (Tn khc: Moxalactam) c cu3898Cefoperazon t tc dng trn vi khun
3842trc c o (cu trc oxa - beta lactam).3899Gram dng hn so vi cefotaxim v t tc
3843Cu trc ny c to ra do c s thay th3900dng trn nhiu loi Gram m hn so vi
3844nguyn t lu hunh trong nhn cephem3901cefotaxim hay moxalactam. Thuc tc
3845bng mt oxygen. 3902dng mnh hn trn P. aeruginosa so vi hai
3846Moxalactam c hot tnh khng khun3903thuc trn, nhng km hn so vi ceftazidim.
3847rng, c trng cho cephalosporin th h3904Mt iu bt li l cc vi khun khng
38483. nhn thy c du hiu xut huyt3905thuc xut hin trong khi iu tr.
3849nhiu trn lm sng (i khi t vong) sau3906Cefoperazon tc dng trn B. fragilis ging
3850khi dng moxalactam, v thuc ny c th3907nh cefotaxim. Cefoperazon t bn vng vi
3851gy chy mu do lm gim prothrombin3908beta lactamase hn mt t so vi cefotaxim
3852huyt (d phng c bng cch dng 10 mg3909hoc cc thuc nhm 7-methoxycephem.
3853vitamin K mi tun), ri lon chc nng
3910Ch 25% lng cefoperazon tm li c
3854tiu cu, hoc him hn lm gim tiu
3911trong nc tiu v phn ln thuc c thi
3855cu thng qua c ch min dch. Do c
3912tr qua mt. Na i thi tr khong 2 gi.
3856tnh nn cc cephalosporin th h 3
3913Nng cefoperazon trong mt cao hn
3857khc c a dng hn trn lm sng.
3914so vi cc cepha-
3858In vitro, ceftizoxim c ph khng khun t-
3915losporin khc. Nng thuc trong mu
3859ng t cefotaxim. Na i di hn i
3916cao hn 2 - 3 ln so vi cefotaxim. Liu
3860cht, bng 1,8 gi, v vy thuc c dng
3917dng cefoperazon khng thay i ngi
3861cch 8 - 12 gi mt ln, trong nhim
3918suy thn, nhng ri lon chc nng gan hoc
3862khun nng. Ceftizoxim khng chuyn
3919tc mt nh hng n s thanh thi
106
107
108
80 S dng hp l thuc khng ng kinh
DTQGVN
109
110
111
4102trn. V vy, nguyn l cng t thuc cng4159cch nh git tnh mch lin tc 200 mg
4103tt l tuyt i cn thit cho vic iu4160diazepam ha trong 500 ml glucose (nn
4104tr cc ngi bnh ny. Nguy c xy ra cc4161dng glucose ng trong chai thy tinh v
4105tc dng ph c hi phn ln thng lin quan4162khng dng glucose trong ti nha v ti
4106vi nng trong huyt thanh. 4163ny hp th ht diazepam). Nu khng a
4107Liu lng cng cao v cng dng nhiu4164diazepam vo tnh mch cng c th a
4108thuc th nguy c tc dng ph c hi4165vo hu mn 0,5 -1 mg i vi 1 kg th
4109cng cao. 4166trng. Ngi ta t tim bp v thuc hp
4110V vy, chuyn lun ny cp n vic4167thu rt chm. Diazepam cng ch c thi
4111xc nh loi ng kinh no l nghim4168gian tc ng ngn. V vy, i vi cc
4112trng, ngha l cn chp nhn nguy c4169cn ti pht ngi ta khuyn co cho tim
4113iu tr bng liu cao v/hoc nguy c4170tnh mch 0,5 - 1 mg clonazepam, hoc
4114iu tr bng nhiu thuc. 4171tim bp 100 - 200 mg phenobarbital. iu
4115i vi ng kinh tin trin lnh tnh c4172tr bng phenytoin ng tnh mch, cho
4116th iu tr d dng vi mt loi thuc4173liu bo ha khi u l 15 mg cho mi kg
4117th s dng iu tr bng nhiu loi thuc4174th trng, tip ni l liu duy tr 6mg cho
4118hoc s dng liu cao l khng hp l v4175mi kg th trng trong 24 gi.
4119khng an ton. 4176Phn loi cc hi chng ng kinh:
4120Khi thay i thuc iu tr, bao gi cng4177Trc kia cc loi cn ng kinh c phn
4121phi tin hnh t t. Thay i thuc4178loi theo nhm cc th bnh lin quan n
4122nhanh cng c th thc y xy ra ng4179la tui, gi l cc hi chng ng kinh.
4123kinh lin tc. Phi p dng nguyn l sau:4180Cc hi chng ny, hin nay c nh
4124Trc tin thm loi thuc mi vi liu khi4181ngha theo cc kiu c bit ca cn
4125u thp vo loi thuc ang iu tr.4182ng kinh, vi thi im khi pht c
4126Khi t c mc n nh trong huyt4183bit v/hoc cc hin tng c hiu i
4127thanh ca loi thuc mi th c th bt4184km v cc bin i in no c tr-
4128 u gim dn liu lng thuc c trong 1 4185
DTQGVN - ng. u im caS cch
dng phn loithuc
hp l ny, so
4129 2 thng. Tuy
khng ng kinhth vn81lun c nguy c xy4186 snh vi cch phn loi da trn loi cn, l
4130ra cc cn ng kinh. Cc cn khng4187do ngy nay ngi ta hiu bit nhiu hn
4131phi l du hiu thuc mi khng tc4188v cch tin trin d kin i vi cc loi
4132dng. ch l nhng triu chng cai4189ng kinh khc nhau v c cc loi thuc
4133thuc do ct gim loi thuc ban u, v4190no c tc dng tt nht i vi cc th
4134d phenobarbital. Hin tng xy ra cn cai4191tin trin/hi chng khc nhau. Do
4135thuc ny thng b gii thch sai lm v4192bng phn loi hin i ny c th lm
4136dn n sai lm t b k hoch iu tr4193cho ta hiu c rt sm thi gian cn thit
4137bng mt thuc. Cc cn ng kinh do b4194cho iu tr bng khng ng kinh l
4138thuc s t thoi bin dn. 4195iu rt quan trng khi ra cc bin
4139Gin on iu tr: Kinh nghim cho thy4196php gim cc nguy c i vi cc tc dng
4140xu hng xy ra cn ng kinh thng thoi4197ph c hi v bin chng.
4141bin theo tui nhiu ngi bnh. Sau mt
4198ng kinh s sinh:
4142giai on 2 - 5 nm khng c cn, ty theo
4199Triu chng: Cc cn ng kinh tr s
4143loi ng kinh, ngi ta c th th thi
4200sinh thng kh phn loi theo kiu cn.
4144khng iu tr thuc khng ng kinh.
4201Phn ln l cc cn cc b c hoc khng
4145Mun vy, phi tin hnh thn trng v t
4202km theo cn ton b th pht. Trong mt
4146t c theo di k. Trng hp c cn ti pht
4203s trng hp c th thy kiu cn cc b
4147phi bt u iu tr li.
4204kinh in, i khi c cn ngng th hoc
4148iu tr cn ng kinh cp tnh 4205cc biu hin tng t lm cho thy thuc
4149Phn ln cc cn ng kinh xy ra ngn4206khng hng ngay ti chn on ng kinh.
4150v c th kt thc trong vng vi pht, trc4207Nguyn nhn: C nhiu nguyn nhn: C
4151khi bt u iu tr. Trng hp cn ko4208th l hu qu ca bin chng sn khoa,
4152di, xy ra tng hi, hoc ng kinh lin4209c th l d dng bm sinh hoc bin
4153tc, lc c ch nh iu tr nh sau:4210chng chuyn ha. Ngay nhng bnh
4154Tc dng tt nht l dng diazepam ng4211vin c trang b rt tt cng c khong
4155tnh mch, vi liu 10 mg, c th nhc li421230% cc trng hp khng th xc nh c
4156nhiu ln. C mt nguy c nh nhng thc4213nguyn nhn c hiu.
4157t, l c th b suy h hp sau khi cho4214Tin trin: Tin trin in hnh ca hi
4158nhiu liu. Cng c th iu tr bng4215chng ny tng i xu vi t l trung
112
82 S dng hp l thuc khng ng kinh
113 DTQGVN
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
4902s hnh thi au do thn kinh nh au4959c thi gian t c hiu qu hon
4903dy tam thoa, tuy vy, li p ng tt vi4960ton vi dextropropoxyphen. Nu cc phi
4904iu tr dc l c hiu bng thuc4961hp khng gim au tha ng, phi
4905khng ng kinh carbamazepin. Khng bao4962thm cc thuc opiat khc. i vi ngi bnh
4906gi c qun l c nhiu ngi bnh, nh ng-4963au trm trng, c tin lng cn sng tt,
4907i bnh ung th, thng au theo nhiu kiu4964ch c cho thuc opiat trong thi gian
4908khc nhau trong cng mt lc. 4965ngn (khng qu mt tun). Trng hp au
4966trm trng, i vi ngi bnh c tin lng
4909Gim au
4967cn sng thp, c th cho cc thuc opiat,
4910Trong iu tr au, phi xem xt qu
4968khng phi tnh ti nguy c gy nghin,
4911trnh t nhin ca au. V vy trong au4969nhm lm cho ngi bnh khng au v c
4912cp c th s dng rng ri cc thuc gim4970cht lng sng tt trong giai on cui i
4913au gm c cc opiat, v nguy c i vi4971ca h. iu tr thi gian di, methadon
4914tc dng khng mong mun v nguy c4972(dng ng ung) l mt opiat tc dng
4915nghin thuc rt thp trong thi gian iu4973lu bn rt hu hiu, chng t rt tin
4916tr ngn. 4974dng gim au giai on cui i ca
4917Trng hp au mn, hon cnh li rt khc.4975ngi bnh au trm trng do ung th.
4918Ngoi nguy c i vi tc dng khng4976Ngi ta thng dng ton b liu thuc gim
4919mong mun do dng thi gian di, cng cn4977au tc ng ngoi vi khi phi hp vi thuc
4920c nguy c nghin thuc v tm l cng4978opiat. Phi hp nh vy thng gim au tt
4921nh v sinh l. iu ny ch quan trng4979hn nhiu. Thuc tc ng ngoi vi c "tc
4922trong iu tr cc ngi bnh c tin lng4980dng gim liu opiat cn thit". Ngi bnh
4923sng st ln; cn i vi cc ngi bnh c4981au ko di thng cng cn iu tr
4924tin lng xu, th cht lng tt ca cuc4982bng cc thuc chng trm cm.
4925sng khng au n li quan trng nhiu
4983Thuc gim au tc ng ngoi vi
4926hn l trnh nguy c b mc nghin trong
4984Cc thuc ny c im tc ng chnh
4927on i ngn ngi cn li.
4985ngoi khu vc no v ty sng. Trong trng
4928Chin lc chng au mn tnh, ba4986hp chn thng m v vim, t m s gii
4929nhm dc l 4987phng ra cc cht ch yu: prostaglandin,
4930Thuc tc ng ngoi vi. 4988leucotrien, bradykinin, cytokin, sero-
4931Thuc tc ng trung ng. 4989tonin, cc gc oxy t do v histamin. Tt c
4932Phi hp thuc tc ng ngoi vi vi thuc4990cc cht u lm tng tnh nhy cm
4933tc ng trung ng. 4991ca th th au, gy ra mt trng thi gi
4934 gim au hu hiu, thy thuc phi4992l tng cm gic au. Mt tc dng chnh
4935rt quen vi mt s loi thuc trong mi4993ca cc thuc gim au tc ng ngoi vi
4936nhm v vi cc chin lc iu tr hu4994l c ch sn sinh ra prostaglandin, bng
4937hiu nht i vi cc trng thi au khc4995cch c ch cyclo-
4938nhau. 4996oxygenase. Nhm thuc c tc dng ny
4939i vi au do cm th t nh n va,4997tc ng nh acid acetylsalicylic v c xp
4940thuc u tin c chn l cc thuc gim4998vo mt nhm c tn l thuc khng vim
4941au tc ng ngoi vi nh salicylat hoc4999khng steroid (NSAID). Tt c cc thuc
4942paracetamol dng liu v khong cch5000ny u c mt dng tc ng tng t v
4943cho thuc ng. Mt sai lm ph bin l5001mt s tc dng khng mong mun tng
4944cho liu qu tha nn gy au tr li; iu5002t, do c ch prostaglandin ni cn thit.
4945ny c th trnh c nu c khong cch5003Thiu ht prostaglandin trong d dy dn
4946ph hp gia cc liu. 5004n c ch sn sinh ra cht mucin d
4947i vi cc ngi bnh b au sau chn th-5005dy s a n lot. Thiu ht
4948ng, nu c nguy c b chy mu tim5006prostaglandin thn lm gim ti mu cho
4949n, c bit i vi chn thng u,5007thn c th dn n suy thn cp v suy
4950chn thng tim n bng hoc vng5008tim cp ngi bnh trc vn c bnh thn,
4951chu, phi trnh dng aspirin v loi thuc5009gan v/hoc tim. Gim tng hp
4952khng vim khng steroid khc c nguy c5010prostaglandin trong cc tiu cu c ch
4953gy chy mu. Paracetamol khng lm5011s kt tp tiu cu lm tng nguy c chy
4954tng nguy c chy mu, do l thuc5012mu. Tt c cc thuc khng vim khng
4955c bit hu dng trong trng hp ny. 5013steroid u c mt nguy c chung l gy
4956Trong trng hp cc thuc ny khng 5014hen, ni my ay v phn v. ng thi
4957gim au, nn thm codein hoc5015ta lun phi nh rng mt ngi bnh
4958dextropropoxyphen liu. Tuy vy cn5016phn ng nh vy i vi mt thuc khng
126
DTQGVN
Gim au
127 87
5017vim khng steroid, cng c nguy c cao5075khong 3 gi. Tuy vy, khi lp li vi liu
5018b phn ng nng nu dng mt thuc5076cao, na i thi tr l 15 - 30 gi. Nc tiu
5019khng vim khng steroid khc. Do , cn5077toan tnh c th lm chm thi tr hn
5020phi chng ch nh s dng tt c cc5078na.
5021thuc khng vim khng steroid i vi mt5079Nguy c lot d dy xy ra sau khi dng
5022ngi bnh nh vy. 5080lu di acid acetylsalicylic do c ch tng
5023Khi mang thai, c bit trong ba thng5081hp prostaglandin E2 l mt prostaglandin
5024cui, cn phi trnh thuc khng vim5082c tc dng bo v nim mc d dy do
5025khng steroid v nguy c i vi thai, e5083kch thch cht mucin bo v. nhng
5026da gy ng sm ng ng mch (ng5084ngi c bnh lot d dy - t trng cp
5027Botal) v nguy c gy chy mu trong t5085tnh v/hoc gin tnh mch thc qun,
5028cung, v niu s sinh v t nc i cng nh5086acid acetylsalicylic c th gy chy mu
5029nguy c c ch co bp t cung, do lm5087nhiu d dy-rut, e da tnh mng.
5030cho qu trnh sinh ko di. S dng5088Qu mn vi acid acetylsalicylic thng xy
5031thuc khng vim khng steroid khi mang5089ra di 1% qun th trung bnh, bnh th-
5032thai cng lm tng nguy c chy mu i5090ng, nhng li xy ra cao hn rt nhiu,
5033vi sn ph. 5091nhng ngi c mt vi kiu bnh d
5034Mt nhm nguy c c bit khc l5092ng (lc 2 - 3% b qu mn vi acid
5035nhng ngi b ph hoc c xu hng b ph5093acetylsalicylic).
5036nh suy tim, suy thn mn, suy gan l5094Trong s ngi c tin s hen, c ti 7 - 10%
5037nhng ngi c th phn ng vi tnh trng5095b qu mn nghim trng vi acid
5038gi nc nng nu iu tr bng thuc5096acetylsalicylic. nhng ngi bnh ny
5039khng vim khng steroid. Phn ln thuc5097xut hin hen, ni my ay, nght mi
5040khng vim khng steroid tc ng ngoi vi5098ph n v cc triu chng khc, i khi xy
5041cng c tc dng h st v khng vim. Tr5099ra phn v r rt.
5042paracetamol l c rt t tc dng ngoi vi,5100Cc vn khc lin quan ti s dng acid
5043paracetamol c tc dng gim au, h st,5101acetylsali-
5044qua tc ng trc tip ti h thn kinh5102cylic bao gm cc nguy c c bit nu
5045trung ng, cn tc dng khng vim ngoi5103cho dng thuc khi ang mc bnh virus
5046vi rt yu. 5104nh cm v thy u tr em, v acid
5105acetylsalicylic lm gia tng nguy c i vi
5047V tr trong iu tr 5106hi chng Reyes. Do phi trnh cho ng-
5048Acid acetylsalicylic: Trc y c s5107i di 18 tui dng acid acetylsalicylic.
5049dng rng ri, nhng c nhiu tc dng5108Paracetamol thng l thuc c la chn
5050khng mong mun nn ngy cng t c5109hng u i vi st v au. Thuc ny
5051coi l thuc hng u. Acid acetylsalicylic5110cng c tc dng gim au v h st mnh
5052c hiu lc tt i vi cc trng hp au5111nh acid acetylsalicylic. Tuy nhin tc dng
5053do chn thng mc va, au do c,5112gim vim km hn nhiu. C nhiu ti
5054khp v xng, au do vim, au rng v5113liu chng minh v tc dng gim au ca
5055au u. Tc dng ph thuc vo liu,5114thuc sau tiu phu thut nh ct amidan
5056gia 0,3 0,9 g. Liu cao 0,9 g, khng nn5115hoc nh rng, au sau , au mn
5057chia thnh liu nh. Liu ny c th lp5116tnh do ung th... Nu cn bnh c yu t
5058li cch 4 6 gi/1 ln, nu cn, cho ti ti5117vim, khuyn co dng cc thuc khc, c
5059a 5118th tham gia vo tc dng khng vim
50604 g/ngy. Ngi bnh b vim khp dng5119ngoi vi.
5061thp v cc trng thi vim khc cn dng5120Paracetamol c t nguy c liu bnh th-
5062liu cao, ti 3 - 4 g/ngy, chia thnh liu5121ng, 10 - 15 mg/kg th trng. Na i thi
5063nh. liu ny, acid acety-5122tr l 2 - 3 gi v phi dng paracetamol
5064lsalicylic c tc dng khng vim. Trong cc5123cch 4 gi mt ln t c tc dng
5065tc dng khc ca acid acetylsalicylic, ta5124gim au tt. Khng c nguy c chy mu
5066phi xem xt nguy c chy mu gia tng,5125gia tng, khng c tc dng khng mong
5067c ch khng hi phc qun th tiu cu5126mun v d dy-rut v rt t nguy c tc
5068hin c. V vy, s gia tng nguy c chy5127dng khng mong mun i vi thn.
5069mu vn cn cho ti khi hnh thnh qun5128Tuy nhin, vi liu cao, qu liu trn 8 - 10
5070th tiu cu mi, khong 4 - 7 ngy sau5129g, para-
5071mt liu acid acetylsalicylic duy nht. 5130cetamol c th gy ra tn thng gan rt
5072Cng vn phi ch l na i thi tr ca5131nng, e da sinh mng. Phn ng ny
5073acid acetylsalicylic ty thuc vo liu lng.5132xy ra chm, v vy iu rt quan trng
5074 liu gim au thp, na i thi tr5133l phi cho thuc gii c i vi nhng
128
129
130
DTQGVN
131 Gim au 89
132
133
134
135
136
137
138