Filosofa (para/con) Nenos/as

NORIA

PROXECTO MIROSCOPIO
MACRO-OBXECTIVOS

RAZOABILIDADE

CREATIVIDADE

SENSIBILIDADE
 Nacemos racionais, pero debemos converternos en razoables

H
A PERCEPTIVAS
B
I
L
I COGNITIVAS
D
A
D AFECTIVAS
E
S

SOCIAIS
 SENTIR
PERCIBIR
PENSAR

E FACER
EN COMUNIDADE

POR MEDIO DO DILOGO

Persensar por si mesm@, mais na compaa e co estmulo dos demais.

David Krech
A divisin entre sentidos e pensamento anda un lastre que pesa na
conciencia popular.

Crenza: os sentidos son receptivos e pasivos o pensamento activo e produtivo,

en consecuencia, priorzase o pensamento en detrimento dos sentidos.

Isto explica, por exemplo, que en 1 se estuden os sentidos, as sas funcins,

anatomapero acostume descoidarse a educacin a travs dos sentidos

Intelectualizacin e desprezo da experimentacin sensorial e das artes,

tan estreitamente vinculadas co refinamento dos sentidos.
SENTIDOS E
PENSAMENTO
INTERACTAN:
as percepcins actan
de material en bruto
que debe ser
examinado,
almacenado
e organizado
polo intelecto e
vez
os pensamentos
inflen no que
percibimos.

Polo tanto, o feito de

recoller informacin
vai asociado maneira
de procesala.
SENSIBILIZACIN SENSORIAL

SENSACIN
+
ATENCIN
=
PERCEPCIN Diferenciar entre o uso natural
e o voluntario
 Proceso CONSCIENTE de
recepcin de informacin que
provn do entorno e de si mesm@.

o paso previo e necesario para

actuar.

Suxeita a procesos como :

estructuracin,
seleccin, acomodacin,
simplificacin

Non so un acto fsico, tamn

implica actividade mental.

O coecemento do mundo pasa

polos sentidos, anda que non
soamente

Percibir pensar anda que non

todo pensamento sexa percepcin.

Rudolf Arnhein: A percepcin un

acto de cognicin.
 HABILIDADES DE PENSAMENTO

PERCEPTIVAS DE TRADUCCIN

DE
INVESTIGACIN

DE
CONCEPTUALIZACIN DE RAZOAMENTO
 H A B I L I D A D E S D E P E N S A M E N T O

PERCEPCIN INVESTIGACIN CONCEPTUALIZACIN RAZOAMENTO TRADUCCIN

Formular conceptos
Observar Adiviar precisos
Buscar e dar razns Narrar e describir

Escoitar Dar exemplos e

Averiguar Inferir Interpretar
atentamente contraexemplos
Saborear/ Formular Razoar
Agrupar e clasificar hipotticamente Improvisar
Degustar hipteses
Discriminar Razoar Traducir varios
Buscar alternativas Comparar e contrastar
olores analxicamente linguaxes entre s

Anticipar Establecer semellanzas Relacionar causas e

Afinar o tacto
e diferenzas efectos
Resumir
consecuencias
Percibir
Seleccionar Relacionar partes
movementos Definir
(cinestesia) posibilidades e todo
Conectar
Relacionar medios
sensacins Imaxinar Seriar e fins
(sinestesia)

Establecer criterios
 SENTIDOS

Aprender a degustar, ulir, sentir, escoitar e mirar como va para aprender a

fixar a atencin e manter a virtude fundamental do coecemento:
A CURIOSIDADE

Explorar o propio corpo e enriquecer a personalidade tanto para o

AUTOCOECEMENTO como para a AUTONOMA
 O CONO DA APRENDIZAXE
De Edgar Dale

Despois de 2 semanas Natureza da actividade

Tendemos a lembrar involucrada
O 10% do que lemos Actividade verbal
O 20% do que omos
O 30% do que vemos Debuxos
observados

O 50% do que omos Mirar unha pelcula

Ir a unha exhibicin Actividade visual
e vemos
Ver unha demostracin
Ver algo feito na realidade
Actividade
O 70% do que Participar nun debate Participativa
dicimos Manter unha conversa E receptiva

O 90% do Realizar unha representacin teatral Actividade

que dicimos Simular experiencias reais pura
E facemos Facer aquilo que se intenta aprender
CANDO UNHA INFORMACIN VAI POR DIFERENTES SENTIDOS
DESPERTA MAIOR IMPACTO, INTERESE E PERMANENCIA.
 VALORATIVA
convrtese en
algo precioso
DIMENSINS AVALIATIVAS:
Algo vlvese valioso

ENERXIZANTE
Que nos produce
ATENCIN (ALERTA)
entusiasmo e
Cando chama a nosa desexo de repetir
atencin a experiencia

MOTIVACIONAL
atrenos

HEDNICA
Produce pracer
Un impacto o encontro intenso entre dous mundos, o de fora e o
de dentro.

O impacto a arte de facer consciente o inconsciente, visible o

invisible, relevante o irrelevante, valioso o comn, posible o
imaxinario

Existe unha realidade, saber ou experiencia previos que, de

repente, como nun click inslito, adquiren unha relevancia ou
significacin especial ao entrar no FOCO da nosa
Consciencia

O impacto dunha bala ser maior ou menor segundo a resistencia

do material e da forza con que chegue.

IMPACTO: emocional, cognitivo, social, publicitario, didctico

 PROCESO

- INPUT - estmulo ou reto ( pregunta, conto, xogo, imaxe) Conflito cognitivo

mis efectivo o pouco e a mido e o divertido

- OUPUT - resposta activa do neno/a ( pensamento, accin, conversacin)

Non faga as cousas por el, faga preguntas para comprobar que entende,
delle tempo, anime e alabe os esforzos.
- AUTOCONTROL ( asimilacin do proceso para aplicar noutro contexto.
Podemos dicir que consigue o autocontrol ou dominio sobre o aprendido
cando pode poelo nas sas propias palabras, amosndoo ou explicndoo
a outra persoa

OIGO E OLVIDO, VEXO E RECORDO, FAGO E COMPRENDO

 . SENTIR desde os sentidos: sensacins
. SENTIR desde as emocins
. SENTIR, de encontrar sentido

SENTIR tamn ter conciencia do propio estado, notar,captar,darse conta

Grazas percepcin, non captamos o mundo tal como , senn tal e como o
interpretamos: con pracer, con dor, con desgusto, con repugnancia, con
desexo
 FACILITAR CAMIOS

contos arte
xogos
 OPCIN METODOLXICA

DINMICAS DE
EDUCACIN GRUPO PARA
SENSORIAL FACILITAR
A COHESIN

XESTIN
ALFABETIZACIN
EMOCIONAL
DE
CONFLITOS

APRENDER
HABILIDADES
A
SOCIAIS
PENSAR
-Aproveitar os acontecementos cotis na aula, e na casa, para centrar a
atencin nos diferentes sentidos.
 -Provocar e propor exercicios perceptivos
que axuden a orientar e agudizar as percepcions.
 Os nenos e nenas non necesitan moito, un pouco de area, unhas
pedrias, follascomezarn a apilalas, movelas, sobrepoelas.
Coa area e auga comezarn a facer a sa mezcla de "materiais"
para modelar.
-Propor un dilogo que sirva para compartir e interiorizar as experiencias
Desenvolvemento dos sentidos a travs da EXPERIENCIA e sobre todo da
COMUNICABILIDADE desa experiencia (importancia da conversa)
 Vigotski
Dibuxo + nome

(linguaxe despois da accin)

Funcin de espello do mundo

Nome + Debuxo

(accin despois da linguaxe)

Funcin de planificacin interior

DESCRIBINDO E
ADIVIANDO
Pdense educar os sentidos?
-Clara e rotundamente, S

Ampliacin da capacidade sensitiva, afectiva, cognitiva e preventiva

 CONCEPTOS CLAVE
Tacto, Natural Para que Como
olfato, odo, Tamao, sirve? funciona?
peso, ou
gusto.
forma. artificial

ORIXE FINALIDADE FUNCIN

PERCEPCIN FORMA

Diferencias A que se Como o

de Clase e
Por que?
parece?
Razns sabemos?
de grao Semellanzas e
diferencias Criterios

CAMBIO CONEXIN METACOGNICIN

CAUSA
Ernesto Neto
As esculturas escalables de ganchillo de Toshiko Horiuchi
Yayoi Kusama
A percepcin vai unida presenza real do obxecto. Non algo como
a memoria ou a imaxinacin. Precisa algn tipo de estmulo.
Son fiables os sentidos?
A capacidade de xulgar un antdoto contra
a apata moral e atpase na fronteira entre a
razn e a sensibilidade.

A MIRADA MORAL

Informativa: axdanos a interpretar

intencins e actitudes.

Confirmativa: mirar cara, apartar a mirada

dan fe da nosa postura, da nosa
sinceridade.

Persuasiva: porque pode mostrar afecto e

coidado, as como indiferencia
ou rexeitamento.
Tocar e ser tocado unha
experiencia vital. Os bebs
son especialmente sensibles
ao tacto e parece comprobado
que os nenos e nenas que son
acariciados adquiren mis
seguridade e son mis
saudables.

Ter tacto, en linguaxe

coloquial, significa ser
coidadoso e delicado no trato.

Tocar e tentar teen tamn

connotacins morais moi
marcadas, especialmente en
algunhas tradicins relixiosas.
 Foron claramente condeados polas
morais tradicionais (pecados capitais)

O gusto o promotor da gula e o olfacto da vanidade e a concupiscencia.

Gusto como sensibilidade especial para captar a harmona ou producila.
Escoitar implica atencin, consideracin,
respecto, apertura hacia o que outros/as
teen que dicir
Ser escoitado aumenta a autoestima, o respecto
polas propias ideas, o desexo de mellorar a
expresin para facilitar a comunicacin e a
ampliacin das propias capacidades.

Importancia bsica hora

de fixar as regras do dilogo.

Necesidade de programar
actividades de escoita activa
de maneira sistemtica.
ESCOITAR

INTERIOR

ESCOITAR

EXTERIOR
Expresar Informar

Enfatizar Interrogar

Apelar Excitar

Persuadir Asombrar

Emocionar Transformar

Calmar Compartir
Lese cos ollos, pero tamn co olfacto, co gusto, co
odo, co tacto. Con todo o corpo e non s coas partes
altas privilexiadas pola xerarqua dos sentidos
impostas pola tradicin metafsica: os ollos e a mente
[]. A tarefa de formar un lector multiplicar as sas
perspectivas, abrir as sas orellas, afinar o seu olfacto,
educar o seu gusto, sensibilizar o seu tacto, darlle
tempo, formar un carcter. O nico que pode facer un
mestre de lectura amosar que a lectura unha arte
libre e infinita que require inocencia, sensibilidade,
coraxe e quizais un pouco de carraxe.
NIETZSCHE