Você está na página 1de 34

hepimiz iin abc

afete hazrlk el kitab


Hepimiz in ABC Afete Hazrlk El Kitab

Bu eitim proram, Boazii niversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Arafltrma


Enstits Afete Hazrlk Eitim Projesi (AHEP), Ulusal Deprem zleme Merkezi,
Jeofizik Ana Bilim Dal, Deprem Mhendislii Ana Bilim Dalndan ve farkl kurumlardan
uzmanlar ve arafltrmaclar ile birlikte hazrlanmfltr.

Kaynaklar: * City of Los Angeles Fire Department


Southern California Earthquake Center
* Boazii niversitesi Kandilli Rasathanesi ve
Deprem Arafltrma Enstits
* American Red Cross
* Trkiye Kzlay Dernei

Bu yayn Yabanc lkelere Afet Yardm, Amerikan Uluslararas


Kalknma Kurumunun AOT-G-00-00-00235-00 nolu resmi karar
ile gerekleflmifltir. Bu yayn ieriinin, Amerikan
Uluslararas Kalknma Kurumu asndan balaycl yoktur.

B KRDAE ve Milli Eitim Bakanl MEB ile yaplan iflbirlii erevesinde,


ABCD Eitimleri, MEB Temel Afet Bilinci Eitmenleri aracl ile
2000 ylndan itibaren okullarda verilmektedir.

Copyright 2005, Boazii niversitesi, Kandilli Rasathanesi


ve Deprem Arafltrma Enstits, Afete Hazrlk Eitim Birimi
ISBN: 975-6193-21-2

Bu yayn ieriinin hazrlanmasnda emei geenlere teflekkr ederiz.

engelky 34684 stanbul tel: 0216 516 36 00 faks: 0216 332 32 11 e-posta: aheb@boun.edu.tr internet: www.koeri.boun.edu.tr
AFET BLNC

TRKYEDEK DEPREMLER
Trkiye bir deprem lkesidir. Bu gerei 1999 ylnda, 17
Austos Kocaeli (Glck/zmit), 12 Kasm Dzce ve
1 Mays 2003 Bingl depremleri ile ulusa hatrladk;
onbinlerce can kayb, milyonlarca dolar ekonomik kayp ve
ifl kayb oldu. Bundan sonra yafladmz aclar ve ektiimiz
skntlar unutmadan, kendimizi ve sevdiklerimizi korumak iin
hazrlk yapmak bizim elimizdedir.
Dnyada deprem tehlikesi altnda yaflayan pek ok lkedeki
dier insanlar gibi, bizler de Trkiyenin hemen hemen her
yerinde deprem (ve dier afetlerin) tehlikesi ile karfl
karflyayz. Bu nedenle de risk altndayz.

DEPREMLER DNYANIN PEK OK YERNDE


MEYDANA GELEN DOAL OLAYLARDIR
Dnyada her yl yaklaflk 3,500,000 deprem meydana gelir.
Bunlarn yalnzca 1,000,000 tanesi kayt edilebilir.
Hissedilebilen deprem says ise yalnzca 34,000dir.
Her yl 800 adet orta byklkte (5.0-5.9) ve az hasara yol
aan deprem meydana gelir. Ylda yaklaflk 120 adet byk
deprem (6.0-6.9) biraz daha fazla hasar verir. Ortalama bir
ylda, potansiyel olarak ykc olan 18 deprem (7.0-7.9) olur.
Ve her 10-20 ylda bir felakete yol aabilecek bir deprem
(8.0-8.9) olur.

DEPREM EFSANELER / SYLENTLER


Efsaneler, nasl olduklarn anlayamadklar olaylar
aklayabilmek amacyla, toplumlar tarafndan
yaratlmfllardr. Gnmzde bilimsel alflmalar sonucunda
depremlerin nasl, nerelerde olufltuu artk bilinmektedir.
Uzun vadeli tahminler yaplmakla birlikte ksa vadede,
nerede ve ne zaman deprem olacan kesin olarak
nceden bilmek mmkn deildir. Depremi nceden haber
veren bir sistem ya da teknoloji dnyann hibir yerinde
henz bulunmamaktadr. Bu nedenle de artk bu
sylentilere deil de gereklere bakmak ve hazrlk
alflmalarna arlk vermek ok daha nemlidir.
1
AFET BLNC

TEKTONK PLAKALAR TEORS


Gnmzde depremleri aklayan bilimsel teori Tektonik
Plaka teorisidir. Dnyann yzeyini oluflturan tektonik
plakalar su zerinde yzen tahta plakalar gibi srekli hareket
halindedir. Bu hareket srasnda birbirlerine deer, iter ve
skfltrrlarken oluflan srtnme sonucu biriken enerji bir sre
sonra bu blgelerde deprem dediimiz sarsnt ve krlma ile
sonulanr. Her depremin ardndan yer kabuu yeniden enerji
biriktirmeye bafllar.

DEPREM TEHLKELER VE RSKLER


Deprem tehlikesi, lkemizin yer kabuu zerindeki konumu
nedeniyle var olan ve ortadan kaldramayacamz bir
durumdur. Oysa deprem riski, deprem sonucu oluflabilecek
hasar ve zarar grebilirliimizdir ve alnacak nlemlerle bu
risk azaltlabilir. Deprem tehlikelerini oluflturan ok eflitli
nedenler vardr:
1. Sarsntnn Gc
2. Sarsntnn Sresi
3. Deprem Merkezinden Uzaklk (merkezden
uzaklafltka g azalr)
4. Zemin (Yer) Cinsi
5. Depremin Odak Derinlii
DEPREMN VERD ZARARLARI ARTIRAN
RSK FAKTRLERI
Deprem tehlikesiyle karfl karflya olan lkelerde hasar
veya zarar grebilirlii arttran her trl davranfl deprem
riski olarak adlandrlr. Bu risk alnacak nlemlerle
azaltlabilir. Bunlar:
1. Bina Tasarm, Malzemesi, nflaat ve Kullanm
2. Yaflamsal Zarar Grebilirlik
3. Yapsal Olmayan Tehlikelerin Azaltlmas
4. Yangn nleme ve Yangnla Mcadele Kapasitesi
5. lk Mdahaleci Kapasitesi
Ancak nlem alrsak bu zarar atlatabiliriz. Eer hibir
nlem almazsak,

2 SALLANDIINDA OK GE OLACAK!
DEPREMDEN NCE

AFETE HAZIRLIK KK ADIMLARDAN OLUfiUR


Afete hazrlk, herkesin kolaylkla atabilecei ve atmas
gereken bir seri kk admn toplamndan baflka bir fley
deildir. Hazrlk bir gecede yaplp tamamlanamaz. Ama
atlan her kk adm nemlidir.

RSK DEERLENDRMES VE PLANLAMA


Aile Toplants:
Depreme hazrlk olarak, okul andaki ocuklar da dahil
olmak zere tm aile yelerinin katlm ile bir aile toplants
yaplr. Bu toplantda deprem ncesi hazrlklar, deprem
srasnda ve sonrasnda ncelikle yaplacaklar ele alnr.

Gvenli Yerler:
Bulunduunuz mekanlarda tehlikeli yerleri belirleyin.
rnein; pencere nleri, asl duran byk ve ar aydnlatma
aralar, byk , ar ve devrilebilen eflyalarn yan, ocak gibi
yangna neden olabilecek eflyalarn yanndan uzak durun.
Korunabileceiniz daha gvenli yerleri belirleyin; rnein;
salam bir masann alt, salam bir koltuk ya da divann yanbafl,
yatanzn yan, bir kfledibi ya da i duvarlardan birinin
yan. kp, kapanp, tutunmak iin en gvenli yeri bulun.

kfl Yollar:
Olaan kfl yollarn ve belki de ilk anda aklnza gelmeyen
pencereler ve arka kaplar gibi dier kfl yollarn
belirleyin. Dflerek, kayarak kap, koridor gibi kfl
yollarnda engel oluflturacak eflyalar varsa bunlar kaldrn.
rnein; kap arkalarnda rulo halinde duran hal, t
masas, elektrik sprgesi gibi eflyalar, koridorlardaki
kitaplklar. kfla engel olabilecek durumlarda kullanmak
zere bina ierisinde bir levye bulundurun.

3
DEPREMDEN
NCE
Risk Deerlendirmesi
ve Planlama

Buluflma Noktalar:
Ev iinde, ev dflnda ve mahalleniz dflnda tekrar biraraya
gelebileceiniz yerler belirleyin. Deprem olduunda btn
aile yeleri birarada olamayabilir. Eer birbirinizi tekrar
nerede bulacanz bilirseniz, iiniz rahat olacaktr. Ayr
yerlerde olmanz durumunda, aile bireylerinin birbirlerini
haberdar etmek amacyla mesaj brakabilecei, sadece aile
yelerinin bildii yerleri belirleyin.

Blge dfl balant kiflisi:


Bir afet sonrasnda btn telefon hatlarnn ak olmas
yardm arlabilmesi asndan ok nemlidir. Oysa telefon
hatlar hasar ve aflr yklenme nedeniyle kilitlenmektedir.
Hem yerel hatlar hem de baflkent hatlar youn olarak
kullanlacaktr. Bu yzden hem oturduunuz blge, hem de
baflkent dflnda bir kifliyi blge dfl balant kiflisi olarak
belirleyin. Bu kifliye sizi merak edecek btn arkadafl ve
akrabalarnzn telefon numaralarn verin. Arkadafllarnza
da bu kiflinin telefon numarasn verin. Bundan sonra iyi
olduunuzu bildirmek iin yalnzca ksa bir telefon konuflmas
yapmanz yeterli olacaktr; blge dfl balant kifliniz
gerisini halledecektir. Daha sonra bu kifliye tekrar ulaflp
sizi arayan kifliler hakknda bilgi almanz da kolay olacaktr.
Aile yeleri yer, isim, adres ve telefon numaralarn daima
zerlerinde bulundurmaldrlar.

Salkla ilgili acil durumlar dflnda telefonu


kullanmayn:
Afetten sonra kontrl telefonlar ve cep telefonlar ile
iletiflim salanamayabilir; ya da ok zor olabilir. Bununla
birlikte afet durumlarnda cep telefonlarnn ksa mesaj
servisi (SMS)ni kullanarak haberleflmek mmkn olabilir,
nk cep telefon flebekesini ok az bir kapasite ile
kullanarak ksa mesaj gndermek mmkndr.

4
DEPREMDEN
DEPREMDEN NCE
NCE Risk Deerlendirmesi
ve Planlama

Salkla ilgili acil durumlar dflnda telefonlar kullanmayn.


Blge dfl balant kiflinize cep telefonundan bir ksa
mesaj gndererek durumdan haberdar edin. Sizi merak
edenler sizi deil blge dfl balant kiflinizi aramaldr.
Dolu bir telefon pilini de yedek olarak bulundurun.

nemli evraklarn hazrlanmas:


Bir afet sonrasnda evinize bir daha asla girememeniz
halinde yaflamnz devam ettirebilmek iin hangi belgelere
gerek duyacanz dflnn. Deprem srasnda belgelerinizin
kaybolmasn nlemek iin birer kopyalarn hazrlayn.
Bunlar blge dflndaki bir akrabanza gnderin veya su
geirmeyen bir torbada ayr bir yerde saklayn. rnein,
ikametgah, nfus kad, banka defterleri, kimlik kartlar,
senetler ve ifl belgeleri, okul diplomalar, pasaport gibi
evraklarn kopyalar deprem antasnda ya da arabann
bagajnda bulundurulabilir.

FZKSEL KORUNMA NLEMLER


Binalar Doru nfla Etmek:
Binalar gvenli hale getirmenin en kolay ve en ucuz yolu
binalarn inflaatnn en bafltan doru olarak yaplmasdr.
Binalar depreme karfl gvenli inflaa etmenin maliyeti, gvensiz
binalarn bir deprem durumunda neden olaca sorunlar
ve getirecei maddi ykle kyaslanmayacak kadar azdr.
Hi bir bina depreme karfl %100 dayankl deildir. Ancak,
binalarmz iinde yaflayanlarn can gvenliini koruyacak
flekilde nasl doru inflaa edebilecei bilinmektedir.

Binann Denetlenmesi:
Binann uzman mhendislerce incelenmesi ve
glendirilmesi, glendirme uygun deilse binadan
taflnlmas en dorusudur. Gvensiz bir binada kiflilerin
korunmasn garanti edecek bir yntem yoktur. Binann
denetlenmesi iin yerel ynetimler, niversite ve meslek
odalarna baflvurulabilir.
5
DEPREMDEN
NCE
Fiziksel Korunma
nlemleri

Yatanzn yannda fener, ifl eldiveni ve ayakkab


bulundurun:
Deprem sonras kfl yolunuzu bulmaya alflrken
ellerinizi ve ayaklarnz korumanz gerekebilir. Bunun iin,
yatanzn yannda fener, ayakkab/salam terlik ve ifl
eldiveni bulundurun.
Bunlar elinizin altnda olacak flekilde yatanzn yanna
plastik bir torba iinde koyun ki depremi hissettiiniz anda
hemen uzanp alabilmeniz mmkn olsun. Karanlk bir odada
bunlara kolaylkla eriflmek iin bir ka kez deneme yapn.

Bir depremden sonra asla atefl kullanmayn:


Depremden sonra gaz kaa olmadndan emin olmadan
kibrit, akmak gibi kvlcm yaratabilecek atefl kaynaklarn
kullanmamamz gerekir. Sigaralar sndrn.

YAPISAL OLMAYAN TEHLKELER


VE RSKLERN AZALTILMASI
Yapsal Olmayan Elemanlar Nelerdir?
Bunlar binann taflyc sistemine ait olmayan unsurlardr.
Kolonlar, kirifller ve taflyc duvarlar dflndaki hemen
herfleydir. rnein, aydnlatma, havalandrma, stma
sistemleri, mobilya ile dier aksam bunun iine girer.
Bir depremde meydana gelen hasarn yaklaflk yars yapsal
olmayan nedenlerden kaynaklanr. Yapsal olmayan hasar
can kaybna, yaralanmalara, tarihi ve kltrel mirasn
kaybedilmesine ve byk ekonomik zarara neden olabilir.

DEPREM TEHLKE AVI YAPILMASI


Deprem hazrlk alflmalarna, Deprem Tehlike Av ile
bafllanabilir. Burada amacmz, kayarak ve dflerek bize
zarar verebilecek eflyalar belirlemek, bunlar sabitlemek
veya yerlerini deifltirmektir.
Bazen, sadece bir mobilyann yerini deifltirerek bile tehlikeyi
giderebilirsiniz. Yapsal olmayan tehlikelerin giderilmesi
alflmasna devam etmek iin, Deprem Tehlike Av formunu
6 gzden geirirerek, neler yapacanz kontrol edin.
DEPREM TEHLKE AVI

Deprem Tehlike Av, tm aile yelerinin katlmyla evde bafllatlmaldr. Evin her
yeri, oda oda dolafllp sarsnt srasnda nelerin uarak, kayarak ya da dflerek
tehlike yaratabilecei ngrlmelidir. En ok zaman geirilen yerler kontrol
edilmelidir. rnein; aile yelerinin uyuduu, yemek yedii, alflt ve oyun
oynad yerler. Bir arafltrmac gibi alflarak yaplmas gerekenler bir liste halinde
sralanmal, bulunan tehlikeler giderilene kadar takip edilmelidir. Deprem Tehlike
Av alflmasn yaparken nceliklerinizi belirleyin.
1. Yaflamsal tehdit yaratacak olan eflyalarn (yatak odasndaki giysi dolaplar, vb.)
sabitlenmesi
2. Maddi kayp ve ifl kayb yaratacak olan eflyalarn (bilgisayarlar, elektronik
eflyalar, vb.) sabitlenmesi
3. Yaflamnz kolaylafltran ya da sizin iin nemli olan eflyalarn (aile yadigr
biblo, vazo gibi eflyalar) sabitlenmesi
Yksee yerlefltirilmifl ar eflyalar, en ksa boylu aile
yesinin bafl hizasndan daha aflada bir yere
indirilmelidir.
Mobilyalar, mutfak dolaplar da dahil olmak zere
duvarlara skca sabitlenmelidir.
Beyaz eflyalar ve sofbenlerin skca sabitlendiinden
emin olunmaldr.
Tpgazlar ve her trl gaz tanklar bulunduklar yere
skca sabitlenmelidir.
Pencere nndeki yatak ve mobilyalarn yerleri
deifltirilebilir, dayankl camlar kullanlabilir, perdeler
kapal tutulabilir.
Ar ve nemli elektronik eflyalar skca sabitlenmelidir.
Aydnlatma elemanlarnn tavana salam flekilde
sabitlendiinden emin olunmaldr.
Duvara ereve asarken kanca vida kullanlmaldr.
Tehlikeli maddeler (zehirli, yanc, parlayc) kontrol edilmeli ve gvenli flekilde
tutulmaldr.
Mutfak dolap kapaklarna sarsnt srasnda almalarn nleyecek tutalar
taklmaldr.

Bulduumuz tehlikeler: Dzeltilme tarihi:

7
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

LK MDAHALE KAPASTES:
KAYNAKLAR, BECERLER
Su ve Yiyecek:
Su yaflamsal bir gereksinimdir. Deprem srasnda hem
sokaklardaki hem de bina iindeki pek ok su borusunun
krlmas beklenebilir. Depremin hemen ardndan
eer eviniz salamsa banyo kvetini ve lavaboyu su ile
doldurup yedek su kayna oluflturabilirsiniz. Alternatif
su depolanmas esastr. Her bir kifli iin gnlk drt litre su
depolayn. Bu miktar en az gn iin hazrlanmaldr. Bu
miktardaki su, imek, yemek hazrlamak, difl fralamak,
dier asgari hijyenik gereksinimler ve ufak apta bulaflk
ykamak iin gereklidir. Suyu, salam, flk almayan, testi
veya fliflede depolayn. ine su koyduunuz plastik bidonlar
beton zemin zerine koymayn. Beton zemindeki s
deifliklii zaman iinde suyun bozulmasna neden olur.
Suyun mmknse flk almayacak bir yerde tutulmas daha
da iyi olacaktr.
Yiyecek depolarken uzun sre dayanacak ve yksek kalorili
yiyecekleri sein.

Tesisatlarn Kapatlmas:
Elektrik flalterini, gaz ve su vanalarn kapatn. Bir deprem
sonrasndaki en byk tehlike yangndr. lk tehlike gaz
szntsdr. ncelikle gaz vanalarn kapatn. Her trl gaz
sznts ve dier yanc maddelerin tehlike yaratmadndan
emin olmadka kibrit, akmak kullanmayn. Elektrik
dmelerine dokunmayn. Tm elektrikli aletlerin fifllerini,
elektrik yeniden geldiinde bozulmalarn nlemek iin
prizden ekin. Eer su borularnda hasar varsa, su
vanalarnn da kapatlmas gerekebilir. Tesisatlarn
kapatlmasn ailenin her yesinin renmesi ok nemlidir.

lk Yardm Seti:
Bunlar gnlk ilk yardm ihtiyalarnz iin de
kullanabilirsiniz, ancak malzemeler kullanldka ya da
tarihleri getike yenileyin.
8
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

ACL DURUM HTYALARININ


HAZIRLANMASI
Acil durumda kullanacanz ihtiyalarnz
depolayabileceiniz bir yer oluflturun. Eer mmknse
bunlar evinizin dflnda, su ve hava ile temas etmeyecek
flekilde bir kutunun iinde saklayn. Eer bu mmkn
olmazsa evinizin iinde bunlar iin bir yer ayarlayn.
Bu malzemeleri srekli yenileri ile deifltirerek taze
olmalarna zen gsterin.

Kiflisel Deprem antas:


Ailenizin hayatta kalmas iin gerekli malzemeleri
hazrlamanz ok nemlidir. Binanzda hasar olmasa bile,
kendinizi tekrar gvende hissedene kadar dflarda kalmay
tercih edebilirsiniz. Bu yzden sz konusu malzemelerin
yannzda olmas ok nemlidir. Ayrca benzer bir antay
da, evinizde olmamanz durumunda, arabanz ve iflyerinde
bulundurmanz faydal olacaktr.
antada bulunmas gerekenler:
Su
Enerji veren yiyecekler
Yedek pilleri ile radyo
Yedek pilleri ile fener
lk yardm antas
Kiflisel, reeteli ilalar. rnein, kalp, damar, tansiyon,
fleker ve hormonal ilalar
Bir kat giysi
Bir miktar para
ok amal ak
Ddk
Kalem, kat
inde nemli telefon numaralarnn ve iletiflime geilecek
kiflilerin bilgilerinin bulunduu su geirmeyen bir dosya
ocuklar, yaflllar, engelliler ve ev hayvanlar iin zel
malzemeler.
Tuvalet kad. Tuvalet atklar iin naylon pofletler.

9
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

Her alt ayda bir plannz gzden geirin. Hazrlk


antanzdaki pilleri, reeteli ilalar, su ve yiyecei
deifltirin. Bu ifllemi yaz-kfl saati uygulamasnda saatlerin
yeniden dzenlendii hafta sonu yapabilirsiniz.
Okuldaki renciler iin de bir acil durum antas
hazrlanrken iindeki malzemeler flunlar olmaldr:
rencilerin aileleri ile ilgili balant bilgileri
Aile fotoraf
Yafl grubuna uygun kk bir oyuncak
Yiyecek
Bir flifle su
Her okulun bir Acil Durum Ynetim Sistemi olmaldr.
Okullar bu ve benzeri malzemeleri kendi ihtiyalarndan
fazla bulundurmaldrlar.

YANGINI NLEMEK VE YANGIN GVENL


Bir deprem sonrasnda en byk tehlikelerden bir tanesi
yangn tehlikesidir.

DEPREMDE YANGIN RSK


Depremde potansiyel yangn kaynaklar flunlardr:

Elektrik:
Elektrikli hibirfleye dokunmayn. Tesisat kapatn.
Kolay ulaflabileceiniz yerlerde fener bulundurun.
Fenerden kacak herhangi bir kvlcm olaslna karfl,
fenerin temiz bir naylon torba iinde bulundurulmas
nerilir. Evinizde ve iflyerinizde flldak bulundurun.

Doalgaz ve tpgaz kaa:


Krlan doalgaz borular, hasarl tpgazlar, devrilen
flofbenlere nlem olarak hemen vanalar kontrol edin. Az
miktardaki gaz kaa ihtimaline karfl bile ok dikkatli olun.

10
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

Alev alan ve tutuflabilen svlar:


Bu tr svlar dklmesi durumunda hemen temizleyin. Ek
olarak, sigaralar, kibritler ve mumlar da tehlike yaratabilir.

Soba ve benzeri stclar:

YANGINA KARfiI ALINABLECEK NLEMLER


Yangn nasl nleyebilirsiniz?
ocuklara ateflle oynamamalarn retin.
Yanabilecek eflyalar sobalarn ve stclarn yaknna
koymayn.
Yatarken sigara imeyin (sigara yangnn en sk grlen
nedenidir).
Ypranmfl ya da arzal kablolar deifltirin. Kablolar
hallarn altndan geirmeyin.
ok fazla sayda elektrikli aleti tek bir prize balamayn.
Evinizde en az bir, tercihen iki yangn sndrcnz olsun.
Yangn acil kfl kaplarnn her zaman ak olduundan
emin olun.
Sizi yangna karfl uyarmas iin evinize, ifl yerinize ve
okulunuza duman dedektrleri koyun.

YANGIN GRRSENZ
Eer yangn grrseniz uymanz gereken baz temel
kurallar vardr!
Eer yangn kkse hemen sndrn.
Tereddt etmeden TFAYE 110u arayn! (Ak adresi,
yangnn ve yapnn trn, ierde kimse olup olmadn
syleyin. Telefondaki grevli gerekli btn bilgileri alp,
size telefonu kapatmanz syleyene kadar bekleyin.)
YANGIN VAR! diye bararak evrenizi uyarn, varsa
yangn alarm alfltrn.

11
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

Yangnn olduu odann kapsn ve yangnla sizin


aranzdaki dier tm kaplar kapatn.
Binada kimsenin kalmamas iin herkesi uyarn.
Hemen dflar kn!
Afladaki flartlar altnda bir yangn sndrmeyi asla
denemeyin, yangn alann hemen terk edin ve tfaiye 110u
arayn:
Yangn hzla yaylyorsa,
kfl yolunuzu kapatyorsa,
Yangn sndrcnn nasl kullanlacandan emin
deilseniz
Yangn sndrc kaldramayacanz kadar bykse.
Yangn gvenlii yalnzca deprem sonrasnda deil, gnlk
yaflantmzda her zaman iin ok nemli bir konudur.

KK YANGININ SNDRLMES
Yanmann kontrol dfl gerekleflip nlenemeyen hali
yangndr. Yanma iin fley gereklidir.
a. yakt
b. hava / oksijen
c. s
Bunlardan birini yok ederseniz yanma olay gerekleflmez.
Eer ortamda hava olmazsa, yakt kayna tkenirse, s
dflerse yanma olmaz.
Yangnlarn ou kk bafllar. Kk bir yangnn nasl
sndrleceini herkes renebilir.
Kk bir yangn:
slak bir havlu ya da battaniye ile zerini rterek,
zerine kum ya da toz atarak,
bir yangn sndrc kullanarak,
bir yangn hortumu kullanarak sndrebilirsiniz.

12
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

YANGINA YAKALANIRSANIZ
Duman ateflten daha ldrcdr!
Hemen yere yakn bir pozisyon aln.
Yznz slak bir havlu ile rtn.
Gvenli bir kfl noktasna doru srnerek ilerleyin.
Scak olan bir kapy amayn.
Eer bir yerde kapal kalrsanz, kapy kapatn ve kapnn
altn slak bezlerle tkayn.
Sizinle kfl arasndaki yangn kkse, hzla kfla doru
gidin. Eer giysinizin tutufltuunu fark ederseniz,
DUR, YAT, YUVARLAN!

YANGIN SNDRCLER
Taflnabilir yangn sndrcler ok deerli yangn
sndrme aletleridir. Bu aletler, erken mdahale
edilmedii durumlarda hzla byyebilecek ve daha fazla
hasar verebilecek kk yangnlar ortadan kaldrarak,
can ve mal kaybnn nlenmesinde ok nemli rol oynarlar.
Herkesin renmesi gereken ilk nokta, kk bir yangnn
nasl sndrleceidir, nk byk yangnlarn ou
kk bafllar.
Her evde ve ofiste en azndan bir tane ok amal, TSE
damgal, ABC tipi, yeterince byk ve etkili ancak
herkesin kaldrabilecei arlkta bir yangn sndrc
bulundurulmaldr; yaklaflk 6 kg.lk olmas uygundur.
Ailedeki her ye, yangn sndrcnn nasl kullanlacan
renmelidir.

13
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

YANGIN SNDRCNN BLMLER


1. Basn saati:
Yangn sndrcde yeterli basn olup olmadn gsterir.

2. Pim:
Yangn sndrc kullanlmadan nce ekilip
kartlmaldr.

3. Hortum bafl:
Yangnn kaynana dorultulmaldr.

4. Hortum:
Esnek, kaliteli ve kullanlmas kolay olmaldr.

5. Etiket:
Yangn sndrcnn hangi tr yangnlar iin olduunu
ve nasl kullanlacan gsterir.

6. Tarih etiketi:
Son kullanm tarihini gsterir.

hortum bafl

hortum

pim

basn saati

etiket

tarih etiketi
14
DEPREMDEN
NCE
lk Mdahale
Kapasitesi:
Kaynaklar, Beceriler

YANGIN SNDRCY KULLANMAK N


P.A.S.S. (Pimi ek, Atefle Ynelt, Sk, Spr)
1. Pimi ek: Pimi yere parelel ekin.
2. Ateflin kaynana doru ynelt:
Yangn sndrcy afladan ve atefle doru tutun. Zehirli
gaz solumaktan kann ve zerinize srayabilecek yanmakta
olan paralara dikkat edin.

3. Sk:
Yangn sndrcy atefle doru skn. Skarken belirli bir
mesafeden uzaktan skn ve atefl snmeye baflladka
yaklafln.

4. Spr:
Yangn snnceye kadar sprr gibi yaparak, sndrc
maddeyi sktnz alan geniflletin.
Yangn snmedii takdirde, ilk mdahaleden sonra geri
ekilip durumu gzden geirin.
Bir kez sklan yangn sndrc tam boflalmasa bile,
yeniden doldurulmaldr.

1. pimi ek 2. ateflin kaynana ynelt

3. sk 4. spr
15
ALE AFETE HAZIRLIK PLANI

Tamamladnz her maddenin yanndaki kutucua onay iflareti koyunuz.


RSK DEERLENDRMES VE PLANLAMA
Bu konuda bir aile toplants yaptk.
Evde, her odada en gvenli yerleri belirledik. (Pencerelerden, zerimize dflebilecek byk ve ar
eflyalardan ve yangna neden olabilecek soba, frn gibi nesnelerden uzakta yerler)
Evdeki ve binadaki alternatif kfl yollarn belirledik.
evremizdeki olas yapsal olmayan tehlikeleri belirledik.
Blge ve baflkent dflnda balant kuracamz kifli/kiflileri ve telefon numaralarn biliyoruz. Bunlar:

Tekrar nasl buluflacamz biliyoruz.


Evin iinde:
Evin dflnda:
Mahallemizin dflnda:
nemli evraklarmzn, adreslerin ve telefon numaralarnn birer kopyasn hazrladk. Bu kopyadan bir nsha
blge dfl balant kiflisinde, bir nsha da deprem antamzda bulunduruyoruz.
Deprem sonrasnda telefonu yalnzca acil durumlarda kullanmamz gerektiini rendik. Bilgi edinmek iin
radyo ve televizyonu kullanmamz gerektiiniz biliyoruz.
Her alt ayda bir planmz gzden geirmeyi kararlafltrdk.
Bu bilgiyi tandmz herkese aktaryoruz.
FZKSEL KORUNMA NLEMLER
Binamz gncel deprem ynetmeliine gre tasarlanmfl ve infla edilmifltir ya da yetkili bir mhendis
tarafndan incelenip gereken glendirme tamamlanmfltr.
Binamz nemden koruyoruz ve gereken tamiratlar vakit geirmeden yaptryoruz.
Sarsnt esnasnda dflp kayarak biz ya da ocuklarmz iin hayati tehlike yaratabilecek yksek ve ar
mobilyalar, byk elektronik eflyalar, aydnlatma elemanlarn, beyaz eflyalar, tpgazlar ve dier eflyalar
kirifllere, kolonlara ve/veya dflemeye uygun flekilde sabitledik.
indeki nesnelerin sarsnt esnasnda dflmesini nlemek iin mutfak dolaplarnn kapaklarna gvenlik
mandallar taktrdk, televizyonumuzu, bilgisayarmz ve dier elektronik eflyalar uygun flekilde sabitledik
ve resim, tablo gibi nesneleri duvara asarken engel vidalar kullandk.
Bir yangn sndrc bulunduruyor ve ylda en az bir defa bakmn yaptryoruz.
Sonraki nesillerimize aktarmak istediimiz aile yadigar eflyalarmz depremde zarar grmemeleri iin sabitledik.
Tehlikeli maddelerin, sarsnt esnasnda devrilip dklmelerini nlemek iin bunlar snrl miktarda
bulunduruyor, izole ediyor ve birbirlerinden ayryoruz.
Yataklarmzn yannda bir ift ayakkab, bir ift ifl eldiveni ve pilleri yeni olan bir el feneri bulunduruyoruz.
Deprem sonrasnda, evremizde gaz sznts olmadndan kesinlikle emin olana kadar akmak, kibrit ya da
bunlar gibi yangna neden olabilecek fleyler kullanlmayacan biliyoruz.
Krlabilecek pencerelerden korunmak iin camlara kaln perdeler astk, ya da zerlerine film ektirdik.
LK MDAHALE KAPASTES: KAYNAKLAR VE BECERLER
Hayatmz srdrecek gereksinimlerimizi toparlayp evde ve arabamzda bulundurmak zere deprem
antalarmz hazrladk. (kifli bafl gnlk 4 litre su, 3 gn yetecek kadar yiyecek, reeteli ilalar, el feneri,
yedek piller, ilk yardm antas, bir miktar nakit para, giysi, tuvalet ve kiflisel temizlik malzemeleri, yaflllar,
ocuklar ve engelliler iin gerekli olabilecek zel erzak ve ihtiyalar da ierecek flekilde hazrlanmfl bir anta)
Yangn sndrcnn nasl kullanlacan rendik.
Elektrik flalterleri, doalgaz ve su vanalarn nasl kapatacamz biliyoruz.
Yafladmz yerde, afet sonrasnda kendi kendimize yardm edebilmek iin organize olurken
kullanabileceimiz olay kumanda sistemi ya da standart acil durum ynetim sistemi ilkelerini rendik.
Afete ve acil durumlara hazrlk ile ilgili ilk yardm, yangnla mcadele, hafif arama kurtarma, telsiz
haberleflmesi ve Toplum Afet Gnlls bilgi ve becerilerini kazandk.
16
fiYER, OKUL, KURUM
AFETE HAZIRLIK PLANI

Tamamladnz her maddenin yanndaki kutucua onay iflareti koyunuz.


RSK DEERLENDRMES VE PLANLAMA
flyerinde, okulda ya da kurumumuzda afet etkilerini azaltma, hazrlk ve mdahale konularn kapsayan bir plan
gelifltirmek ve bu plan gncellemek iin dzenli toplantlar yapyoruz. Doal ve evresel felaketleri gz nnde
bulundurarak ifl srekliliinde aksama, tesislerde ya da hizmetlerde kayplar, ekipman ve sistem arzalar, bilgi
gvenlii ile ilgili sorunlar ve dier acil durum konularn kapsayan bir organizasyon ve faaliyet plan hazrladk.
alflanlar, ziyaretiler, mflteriler, yaptmz ifller, hizmetlerimiz, gelir sreklilii ve toplumdaki
gvenilirliliimiz ile ilgili riskleri deerlendirip nceliklerini belirledik.
Binalar, binalarn yapsal olmayan elemanlar ve binalarn iindeki nesneler nedeniyle ortaya kabilecek
fiziksel riskleri belirledik ve deerlendirmeye tabi tuttuk.
Blgesel etkiler, tedarikiler zerindeki olas etkiler, pazar deiflimi, zkaynaklar, mflteriler zerindeki
olas etkiler ve dflardan yardm alabilme konular ile ilgili bir ifl etkilenme analizi yaptk. nemli ifl
sreleri, operasyonel etkiler ve maksimum ifl dfl kalma zaman, kritik ekipman, nemli ifllem kaytlar,
iletiflim a ve sistem gereksinimlerini gz nnde bulundurduk.
Tehlikelerin azaltlmas, can gvenlii, alflanlarn eitimi, finansal planlama ve deprem sonras
faaliyetlerin ynetimi konular ile ilgili bir planmz var.
Faaliyetleimize devam etmek iin alternatif yerler ile ilgili bir planmz var.
Ekonomik riskleri karfllamak iin sigorta sistemimiz var.
Blge ve mahallemize ait haritalarmz var. Alternatif tahliye ve toplanma blgelerini belirledik.
Evlerinde afet hazrl nlemleri almalar iin alflanlarmz, mflterilerimizi ve gnllleri deste kliyor ve
cesaretlendiriyoruz.
FZKSEL KORUNMA NLEMLER
Binamz gncel deprem ynetmeliklerine gre uygun flekilde konumlandrlmfl, tasarlanmfl ve infla edilmifltir
ya da yetkili bir mhendis tarafndan incelenerek gerekli grlen glendirme ve tamirat alflmalar yaplmfltr.
Binamz nemden koruyoruz ve gereken tamiratlar vakit geirmeden yaptryoruz.
Sarsnt esnasnda dflp kayarak can kayplarna, yaralanmalara neden olabilecek; ifl srekliliini,
hizmetleri engelleyecek ya da kltrel mirasmza zarar verebilecek nesneleri uygun flekilde sabitledik; ar
mobilyalar, bilgisayarlar, televizyon ve dier elektronik eflyalar, aydnlatma elemanlarn, gaz ve su
depolarn sabitledik.
indeki nesnelerin sarsnt esnasnda dflmesini nlemek iin dolaplarnn kapaklarna gvenlik mandallar
taktrdk, resim, tablo gibi nesneleri duvara asarken engel vidalar kullandk.
Binamzda/tesisimizde; duman dedektrleri, yangn alarmlar, otomatik sndrme sistemleri, yangn
sndrme tpleri ve hortumlar ile otomatik acil durum aydnlatma sistemlerini kurmufl durumdayz ve
bunlarn dzenli bakmlarn yapmaktayz. Binalarmzdaki acil kfl yollar belirlenmifl ve iflaretlenmifl
durumdadr. Ylda en az iki defa bina tahliye tatbikatlar yapmaktayz.
Tehlikeli maddelerin, sarsnt esnasnda devrilip dklmelerini nlemek iin bunlar snrl miktarda
bulunduruyor, izole ediyor (ayr ayr kaplarda tutuyor) ve birbirlerinden ayryoruz.
nemli bilgilerimizi blge dflnda bir baflka yerde dzenli olarak yedekliyoruz. (bu bilgiler rencilerin acil
durum irtibat kiflilerini, adreslerini ve bunlarn kullanm izinlerini de kapsamaktadr)
LK MDAHALE KAPASTES: KAYNAKLAR VE BECERLER
alflanlarmz ve mflterilerimiz iin acil bir durumda ilk 72 saat sresinde ihtiya duyulabilecek
malzemelerden yeterli miktarda uygun yerlerde saklamaktayz. (kifli baflna gnlk 4 litre su, 3 gn yetecek
yiyecek, ilk yardm malzemeleri, jeneratrler, acil durum aydnlatma gereleri, temel mdahale ekipmanlar,
alternatif iletiflim adresleri, alternatif ulaflm yollar, geici barnak ve temizlik malzemeleri)
lkyardm, kazazedeler arasnda ncelik belirleme (triaj), hafif arama kurtarma, yangna mdahale, telsiz
haberleflme, acil durum enerji jenaratrleri kullanm ve toplum afet gnlls bilgi ve becerileri
konularnda eitim aldk.
Elektrik flalterleri, doalgaz ve su vanalarn nasl kapatacamz biliyoruz.
Yafladmz yerde, afet sonrasnda kendi kendimize yardm edebilmek iin organize olurken
kullanabileceimiz olay kumanda sistemi ya da standart acil durum ynetim sistemi ilkelerini rendik.
Blgedeki insanlarn ve toplum rgtlerinin acil durumlara mdahale alflmalarnn desteklenmesi ve
karfllkl yardmlaflma konularnda kendi kaynaklarmzn kullanm ile ilgili bir plan hazrladk.
17
DEPREM SIRASINDA VE SONRASINDA

DEPREM SIRASINDA
DEPREM SIRASINDA YAPMANIZ GEREKENLER
Deprem srasnda herfley ok abuk olur. Bu yzden dflnp
ne yapacana karar vermek iin zaman yoktur. Deprem
srasnda yaplmas gerekenleri refleks haline getirene
kadar deprem tatbikatlarnn yaplmas ok nemlidir.
Evde, iflyerinde, okulda dzenli olarak deprem tatbikat
yaplmas, tatbikat sonrasnda neyin nasl yapldnn
deerlendirilmesi deprem zararlarn azaltmak iin
gereklidir. Deprem srasnda, nce bir ses duyarsnz, sonra
da sarsnt bafllar. Eer etrafnzda baflkalar varsa, onlar
korunmalar iin uyarmak amacyla, DEPREM! diye barn.

K, KAPAN, TUTUN
Gvenli bir yer bulup diz stne k.
Bafln ve enseni koruyacak flekilde kapan.
Salam bir yere tutun.
Derin derin nefes alarak sakinleflmeye alfl.
Sarsnt geinceye kadar olduun yerde kal.
Eer bir mekann iindeyseniz; Dayankl bir masann ya da
benzeri bir eflyann yanna ya da altna kn, camlardan
korunun. Sarsnt geene kadar bekleyin, dflarya koflmayn.
Eer dflardaysanz; Aklk bir alana gidip, zerinize
dflebilecek ykntlardan, elektrik kablolarndan ve
aalardan korunun.
Eer arabanzn iindeyseniz; Arabay aklk bir alana
srn ve orada kaln. Kprlerden, altgeitlerden ve
elektrik direklerinden uzak durun.
Eer dar bir sokakta iseniz; Buralarda gvenli yer ok
enderdir. Dflen objelere dikkat edin. Binalarn ii dflardan
daha gvenli olabilir.

DEPREM SIRASINDA YAPMAMANIZ GEREKENLER


Merdivenlere ya da kfllara doru koflmayn.
Balkona kmayn.
Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayn.
Asansr kullanmayn.
18
DEPREM DEPREM
SIRASINDA VE SIRASINDA VE
SONRASINDA SONRASINDA

DEPREM SONRASINDA
DEPREMDEN SONRA NE YAPMALISINIZ?
Sakin olun. Panik yapmayn. nce kendi emniyetinizden
emin olun. Sonra evrenizde yardm edebileceiniz kimse
olup olmadn kontrol edin. Eer tehlikede deilse
kimseyi hareket ettirmeyin. Gidip yardm getirin.

ERDE
Eer gaz kokusu alrsanz, gaz vanasn kapatn. Kibrit,
akmak kullanmayn. Camlar ve kaplar an. Elektrik
dmelerini evirmeyin. Hemen binay terk edin.
Dklen tehlikeli maddeleri temizleyin.
Krlan camlara dikkat edin.
Yaralanmalar kontrol edin. Gerekiyorsa ilk yardm yapn.
Gaz, su, elektrik tesisatlarn kontrol edin. Hasar varsa
kapatn.
Telefonu acil durumlar dflnda kullanmayn. Yerinden
oynayan telefon ahizelerini telefonun stne koyun.
Neler olup bittiini renmek iin radyo ve televizyonu
izleyin.
Dflar karken, daha sonra rapor etmek zere etrafnza
bakp yapsal bir hasar ya da yangn tehlikesi olup
olmadn kontrol edin. Binanzda yapsal bir hasar yoksa,
ou zaman ieride kalmak daha iyidir.

DIfiARIDA
Eer Toplum Afet Gnlls veya Mahalle Afet Gnlls
olarak, ilk yardm, yangn sndrme veya hafif arama
kurtarma eitimi aldysanz nce etrafnzdakilerin iyi ve
gvende olup olmadn kontrol edin.
Acil durum antanz yannza aln ve mahalle buluflma
noktanza doru harekete gein ve yolunuzun zerindeki
hasara dikkat ederek bunlar not aln.

19
DEPREM
SIRASINDA VE
SONRASINDA

Eer gnll olarak eitim almadysanz ama yardm


etmek istiyorsanz, ilk nce yakn evrenizdekilere
yardm edin. Mahalle toplanma noktanza gidin ve yardm
etmek iin gnll olun.
Hasarl binalardan uzak durun.

ARTI DEPREMLER
Art depremler srasnda, panik olmadan ana depremde
yapmanz gerekenleri yapmalsnz.

NE YAPMAMALISINIZ?
Paniklemeyin, lk atmayn ve koflmayn.
Unutmayn, acil durumlar ve yangnlar bildirmek dflnda
telefonlar kullanmamalsnz.
Her trl gaz sznts ve dier yanc madde tehlikesinin
getiine emin olmadka kibrit, akmak yakmayn,
elektrik dmelerine dokunmayn. Eer gaz kokusu
alrsanz, mmknse gaz vanasn kapatn, camlar
ve kaplar an, hemen binay terk edin.

TAHLYE
Tahliye asla hemen ve plansz olmamaldr.

BLGE TAHLYES
Tahliyeyi bafllatmadan nce, gidilecek yerin daha gvenli bir
yer olduu ve oraya giden yolun gvenli olduundan emin
olunmaldr.
Bir deprem sonrasnda, baz alanlarn tahliye edilmesi iin
gerekeler olabilir:
Sahil fleridindeki alak blgelerde zemin zellikle zayf
olabileceinden, bu blgeler hemen tahliye edilmelidir.
Herkes dikkatlice sahilden uzak yksek ve gvenli bir
blgeye doru harekete gemelidir.
Yangn ya da kimyasal madde tehlikeleri insanlarn hzla
tehlike altndaki blgeden uzaklaflmalarn gerektirebilir.

20
DEPREM
SIRASINDA VE
SONRASINDA

BNA VEYA OKUL TAHLYES


Binanzn ya da bulunduunuz tesisin dflnda ieridekinden
daha fazla tehlike olabilir. Dflarda gvenli bir toplanma
yeri olmayabilir. Dflarya kfl yollar ak olmayabilir.
Alternatif yollarn almas gerekebilir. Ancak genel olarak,
deprem tek baflna tahliye iin yeterli bir neden deildir.
Ciddi bir deprem sonrasnda, etkilenen blgedeki
renciler, yolun ak ve gidilecek yerin gvenli olduundan
kesinlikle emin olmadan, servis aralaryla hi bir yere
gnderilmemelidirler. rencilerin, tehlike tamamen
geene kadar okulda kalmalar uygun olacaktr; okul
ynetimi, renciler, veliler ve retmenler buna hazrlkl
olmaldr.

PSKOLOJK DESTEK
Afetler insanlar ok farkl biimlerde etkiler. Olaan dfl
flartlar altnda olaan olan dflnce, duygu ve davranfl
boyutunda bir dizi tepki biimi vardr.
Afetlerde insanlar ok farkl kayplar yaflarlar. Bir kaybn
ardndan gelen doal bir yas sreci vardr ve bu srete
insanlarn eflitli skntlar yaflamas doaldr.

LK 72 SAAT
Bir depremi izleyen ilk 72 saat ierisinde yardmn ou
o anda hemen etrafmzda bulunan kiflilerden gelir.
Dnyann hi bir yerinde ciddi bir afet sonrasndaki tm
gereksinimleri karfllayabilecek bir devlet yoktur. Afetlere
hazr olmak iin edinebileceimiz bir ok beceri vardr:
lk yardm Telsizle Haberleflme
Hafif Arama Kurtarma Mdahale Organizasyonu
Yangn Sndrme
zel becerilerimiz olmadan da afetzedelere pek ok flekilde
yardm edebiliriz: malzeme ve ulaflm salayabilir, yiyecek
ve su bulup yemek piflirebilir, adr ve geici tuvalet
kurabilir, yafll ve ocuklara gz kulak olabilir, gvenli
olamayan yerlerin evresine iflaretler dikebilir ve ihtiyac
olanlara psikolojik destek verebiliriz.
21
DER AFETLER

SEL
Sel iin erken uyar genellikle mmkndr.
SEL BEKLENTS: Sel olmas mmkndr.
SEL UYARISI: Sel gereklefliyor veya ok yaknda
gerekleflecek.
AN SEL: Sel birka dakika veya birka saat iinde
gerekleflecek.

SELDEN NCE
Blgenizin toporafyasn renin. Blgenizdeki sel uyar
iflaretlerini ve uyar sistemlerini renin.
Eer yamur yayorsa veya su seviyesi ykseliyorsa su
seviyesini izleyin ve tahliye plan yapn.
Evinizi sel basknna karfl sigortalatn.
Aile Afete Hazrlk Plannz tamamlayn.
Uyarlar ve acil durum haberleri iin televizyon veya
radyo dinleyin.

SEL SIRASINDA
Ev / flyerinde: Su basmfl yerlere girmeyin. Radyodan
haberleri takip edin.
Ara inde: Sel sularyla kapl yollardan gitmeyin. Ara
arzalanrsa, hemen terk edin.
Dflarda: Hemen yksek bir yere kn ve bekleyin. Sel
sularndan uzak durun.

SELDEN SONRA
Sel blgesini hemen terk edin.
Yetkililer tarafndan izin verilmedike binaya dnmeyin.
Tamamen kurumadan elektrik flalterlerini amayn.
Sigorta iin hasarl eflyalarn ve evin fotoraflarn ekin.

22
DER
AFETLER

KAR FIRTINASI
fiiddetli kfl koflullar ile sklkla karfllaflmayan insanlar
souk havalarda en ok madur olanlardr; nk nelerle
karfllaflacaklarn ve ne yapmalar gerektiini bilemezler.

KAR FIRTINASI NCES:


Eer fliddetli kfl koflullarnn olduu bir blgede
yaflyorsanz, frtna beklentisi, frtna uyars ve tipi
uyars arasndaki farklar renin.
Uyarlar ve acil durum haberleri iin televizyon veya
radyo dinleyin.
Gerekmedike dflar kmayn. Bir yere gitmeniz
gerekirse de yaknlarnz haberdar edin.
Aile Afet Hazrlk Plannz gzden geirin. fiu
malzemeleri ekleyin: - Yedek battaniye - Su geirmez
bot - Palto, flapka, bafl parmakl torba eldiven
Arabanz iin gereken malzemeleri tamamlayn ve
gereken temel nlemleri aln.
Alternatif bir snma kayna ve yedek yakt bulundurun.
at-duvar balants kontrol ile at, duvar, kap ve
pencere yaltm yapn.

KAR FIRTINASI SIRASINDA


Uygun giysiler; tek bir kat, ar ve kaln giysi yerine
birka kat bol, hafif, scak tutan giysiler, bafl parmakl
torba eldiven, vcut scakln korumak iin flapka.
Vcudunuzda hipotermi (dflk s) belirtileri var m takip
edin; varsa acilen tbbi yardm isteyin.
Yaktnz idareli kullann; eviniz biraz daha serin olabilir.
Toplu ulaflm aralarn kullann.
Kar frtnasnda arata iseniz ;
Radyo antenine tehlike bildiren bayrak asn.
Issz alanda kar frtnasna yakalandysanz, kar zerine
genifl bir giysi yayn.
23
DER
AFETLER

Ara aksnn boflalmamasna dikkat edin; motoru saat


bafl 10 dk. alfltrp stn ve drtl ikaz lambalarn an,
bylece daha kolay farkedilirsiniz.
Motor alflrken pencereyi biraz an; egzoz borusunun
karla tkanmasna karfl tedbirli olun.
Vcut snz korumak iin hareket edin. Bir araya gelip
snmaya alfln. Srayla uyuyun. Frtna sonras
arabanzdan kp biraz yryn.
Karbonmonoksit zehirlenmesi'ne karfl tedbirli olun.

HEYELAN
HEYELAN BELRTLER
Zeminde ve evrede: Daha nce gzlemlenmifl su
kaynaklar, sznt sular ve suya doygun zeminler /
Kaldrm ve yollarda daha nceden ve yeni atlak
oluflumlar ve kabarmalar / Beton zemin ve temellerde
kvrmlanma ve/veya atlamalar / Su, gaz borular gibi
yer alt yaplarnn krlmas patlamas / Telefon direkleri,
aa ve bitki rtleri, istinat duvarlar ve/veya bahe
itlerinde hareket ynnde meydana gelen eilme,
bklmeler / Yollarda ve zeminde meydana gelen dfley
ynde oturmalar / Yafll mevsimlerde amur miktarnn
artarak suyun bulank ve kirli bir grnm almas
Yaplarda: Kap ve pencerelerin erevelerinde oluflan
flekil bozukluklar / Yaplarn temellerinde ve taflyc
sistemlerinde meydana gelen atlaklar
HEYELANDAN NCE
kamet ettiiniz blgenin heyelan durumunu renin.
Ayrca yeni yaplaflma ncesinde de mutlaka yerel
kurumlardan bilgi aln; Kaymakamlklar ve Bayndrlk
skan Mdrl ve Belediyeler
Evlerin yamalara bakan kesimlerinin yatak odas olarak
kullanmamaya zen gsterin.
Aile Afete Hazrlk Plannz tamamlayn
24
DER
AFETLER

HEYELAN SIRASINDA
Kapal alandan dflar kmak iin vaktiniz yoksa
bulunduunuz mekanda en az etkilenebilecek kfleye
(hareketin kaynandan uzak) salam eflyalar arasna
saklann. Harekete karfln sabit ve gvenli bir noktaya
skca tutunun ve hareket sona erinceye kadar yerinizden
kmldamayn.
Ak alanda, toprak kaymasnn olduu blgeden acil bir
flekilde daha yksek yerlere doru uzaklafln.
amur veya moloz akmasndan kaabilecek zamannz
yoksa kalkan grevi yapacak, salamlna gvendiiniz
cisimlerin arkasna saklann. Baflnz ve dizlerini
karnnza doru ekerek top fleklini aln; baflnz ve
ensenizi koruyun.

SICAK HAVA DALGASI


Scaklklarn en yksek scaklk ortalamalarnn 10 C veya
daha zerinde aflr nemle birlikte uzunca bir periyotta
devam etmesidir.

ISI DALGASINDAN KORUNMA YNTEMLER


Hareketlerinizi yavafllatn
Hafif ak renkli kyafetler tercih edin
Vcut scakln artracak yiyeceklerden kann
Su veya alkol iermeyen svlar bol miktarda iin
Doktor tarafndan nerilmemiflse tuz tabletlerini almayn
Klima bulunan alanlarda daha fazla zaman harcayn:
Evlerdeki ve dier binalardaki klimalar s kaynakl
tehlikeleri azaltr.
Gnefl altnda fazla kalmayn: Gnefl yanklar s datm
ifllemini ok glefltirir.

25
DER
AFETLER

ocuklar ve kk ev hayvanlarn kapal otomobilde


asla yalnz bafllarna brakmayn: Kapal bir arata
scaklk 60 C'ye kabilir.
Bir scaklk dalgasnn neden olabilecekleri:
1. Is Kramplar
2. Is Yorgunluu
3. Is arpmas/Gnefl arpmas
LK YARDIM becerisi edinin.

NKLEER, BYOLOJK, KMYASAL TEHLKE


En genel anlam ile NBK tehdidi; NBK silahlarna/
teknolojisine sahip lkelerden, terrist unsurlardan,
NBKnn ana maddelerini kullanan teknolojilerden
kaynaklanmaktadr.
NBK Ortam ile ilgili genel yanlfllar flu flekilde sralamak
mmkndr:
Bizde olmaz
NBK maddeleri o kadar ldrcdr ki nasl olsa
hepimiz leceiz
Yapabileceimiz bir fley yoktur.
Tm bu sylentilere karfl yaplabilecek NBK maddelere
karfl faaliyetler;
Saknma; NBK maddeleri hakknda bilgi edinmek,
bilmeden, koruyucu malzeme olmadan bu maddelere
temas etmemek
Korunma; NBK maddeleri ile ilgili korunma tedbirlerini
renmek, gerekli hazrlklar yapmak
Temizleme (Dekontaminasyon) esasna gre
yrtlmektedir.

26
DER
AFETLER

NBK TEHLKESNDEN NCE


Siren, ikaz ve alarm iflaretlerine uyulmaldr.
Gvenlik personeli NBK malzeme ve tehizat ile tehiz
edilmelidir.
Toplu korunma planlamas yaplmaldr.
Toplu korunma sna olmayan yerlerde, ahflap
olmayan, plastik sistemli (contal) kap ve pencereler,
aralar tercih edilmelidir.
Contal kap ve pencere sistemi olmad yerlerde kap
ve pencerelerin szdrmazl salanmaldr. Tm
havalandrma stma ve soutma sistemleri tehlike
geene kadar kapatlmaldr.
Paket ve mektuplar yksek dozajda ultraviyole
flnlarndan geirilmelidir. (Mikroorganizma ve sporlarn
ldrlmesi iin).

NBK TEHLKES SIRASINDA VE SONRASINDA


Tehlike durumuna gre bulunulan yeri tahliye etmek ya da
orada kalarak korunmak karar verilmelidir.
Kimyasal Madde Serpintisi
Genellikle hava ile taflnan tehlikeli maddeler iin tepede
ve rzgar stnde olmak daha iyidir.
Nkleer Madde Serpintisi
Aznz ve burnunuzu tozlara karfl bir bezle, elbise
parasyla v.s. koruyun.
Telafl etmeden en yakn snaa ynelin, kapal alana
girin.
Ev / flyerinde: Snaa veya binann en alt katna inin.
Ara inde: Pencere ve havalandrma sistemlerini kapatn.
Mmknse en seri flekilde snaa gidin.

27
DER
AFETLER

TERRST EYLEMLERE KARfiI HAZIRLIK


OLAYDAN NCE
Afete hazrlk konusundaki btn genel ilkeler
geerlidir.
- Aile afete hazrlk plannz tamamlayn.
- ocuklarnzn okulunda bir acil durum plan olup
olmadn kontrol edin.

OLAYLAR SIRASINDA VE SONRASINDA


Okul, iflyeri gibi mekanlarda silahl saldr ya da fliddet
saldrs durumunda kiflilerin bulunduklar mekana
kendilerini 'kilitlemeleri' ve 'eil, kapan' pozisyonu almalar
genellikle dogru davranfl olabilir.
Sakinliinizi koruyun.
Kendi durumunuzu kontrol edin.
En yaknnzdakilere yardm edin.
Zarar grmfl tesisatlar kapatn.
Haberler ve uyarlar iin radyo ve televizyonu dinleyin.
Sansrsz ve srekli tekrar edilen grntleri
ocuklarn izlememesi gerekir.
Bomba Olay fiphesi Varsa:
Terkedilmifl flpheli paketlerin bomba olabilecei dflnn.
Kesinlikle dokunmayn! Yetkililere haber verin. Emniyet
fleridi iindeyseniz bu mekanlar boflaltn. Emniyet fleridinin
kaldrlmasn bekleyin.
Bomba olay yaknlarnzda gerekleflirse:
Gvenlik altnda bulunan blgeye girmeye alflmayn. kinci
bomba olayna karfl blgeyi ksa bir sre iin terk edin.
Bulduunuz madde/malzemeleri grevlilere ulafltrn, delil
olabilirler. Varsa yarallarn kan ihtiyacn karfllamak iin
yardmc olun.

28
NOTLAR:

29
NOTLAR:

30
engelky 34684 stanbul tel: 0216 516 36 00 faks: 0216 332 32 11 e-posta: aheb@boun.edu.tr internet: www.koeri.boun.edu.tr

Você também pode gostar