// zebrane ze skryptu ukasza Baszczyka (2012) + notatki wasne

1) Jednoznaczno granicy cigu (tw. 2.1)

Twierdzenie 1. Cig zbieny ma tylko jedn granice.

DOWD: Przypumy, e g1 g 2 s granicami cigu a n . Ustalmy taki > 0, e zbiory (g1 , g1 + ) oraz
(g 2 , g 2 + )s rozczne. > 0 n1 n n1 |a n g1 | < , > 0 n2 n n2 |a n g 2 | <
Wobec tego, dla kadego n max{n1 , n2 } wszystkie wyrazy cigu nale do tych dwch przedziaw, co jest
sprzecznoci, bo s one rozczne.

2) Ograniczono cigu zbienego (tw. 2.2)

Twierdzenie 2. Cig zbieny jest ograniczony. (Cig zbieny jest ograniczony, tzn.: M 0 n |a n | M.)

DOWD: Rozpatrzmy wyrazy cigu a n . Cig jest zbieny, wic od pewnego n wszystkie wyrazy cigu zawieraj
si w przedziale (g , g + ), gdzie > 0 jest dowolny. Wwczas najmniejszym ograniczeniem grnym jest
max{g + , a1 , a 2 , , a n }, a najwikszym ograniczeniem dolnym min{g , a1 , a 2 , , a n }.

3) || < = (przykad z wykadu 2)

1* a = 0 oczywiste
z tw.Bernoulliego
1 1 n n 1
2* a 0 : |a|
= 1 + h, dla h > 0 ; (|a|) = (1 + h)
> 1 + nh > nh ; 0 |a|n
nh

Z tw. o trzech cigach |a|n 0

4) Tw. Weierstrassa I (tw.7.1)

Twierdzenie 1. (Twierdzenie Weierstrassa, I) Jeli f [a, b] jest ciga to jest ograniczona.

DOWD: Nie wprost. Zamy, e f jest ciga na [a, b] i nie jest ograniczona, czyli n xn
[a, b] |f(xn )| > n (*)
Czyli mamy cig {xn } n=1 [a, b]. To jest cig ograniczony, wic na mocy twierdzenia Bolzano-Weierstrassa ma
k k
zbieny podcig xnk x0 , przy czym x0 [a, b]. Funkcja f jest ciga w x0 , czyli f(xnk ) f(x0 ) i oznacza,
e dla dostatecznie duych k: f(xnk ) f(x0 ) < 1, czyli |f(xnk )| < |f(x0 )| + 1, sprzeczno z (*)

5) Tw. Weierstrassa II (tw. 7.2)

Twierdzenie 2. (Twierdzenie Weierstrassa, II) Jeli f [a, b] jest ciga to istniej x1 , x2 [a, b] takie, e dla
dowolnego x [a, b]: f(x0 ) f(x) f(x1 ) (tzn. f przyjmuje warto najmniejsza i najwiksza na przedziale
[a, b])

DOWD: Z tw. Weierstrassa I wynika, e funkcja jest ograniczona. Niech m = inf f(x) , M = sup f(x)
x[a,b] x[a,b]
Chcemy pokaza, e f(x1 ) = m i f(x2 ) = M
Nie wprost: ~(x2 [a, b] f(x2 ) = M), czyli x [a, b] f(x2 ) M
1
Definiujemy funkcj pomocnicz g(x) = , g jest ciga na przedziale [a, b], wic w szczeglnoci z tw.
Mf(x)
Weiestrassa I jest ograniczona. Czyli istnieje M1 > 0 takie, e x [a, b] g(x) < M1 x [a, b] f(x) M
1
< M sprzeczno, bo M nie moe by kresem grnym. (Analogicznie dla m).
M1

6) Cigo jako warunek konieczny rniczkowalnoci (tw. 8.1)

Twierdzenie 1. Jeli funkcja jest rniczkowalna w punkcie x0 to jest tez w tym punkcie ciga.

DOWD:
lim f(x0 + h) f(x0 ) = 0 => lim f(x0 + h) = f(x0 )
h0 h0
f(x0 +h)f(x0 )
lim(f(x0 + h) f(x0 )) = lim h = lim f(x0 ) h = lim f (x0 ) lim h = f (x0 ) 0 = 0
h0 h0 h h0 h0 h0
7) Wyprowadzenie wzoru na pochodna iloczynu ( z wykadu 8)

Tw. Jeli istniej w punkcie x pochodne f (x), g(x), to istnieje pochodna (()()) i (()()) =
()() + () ()
DOWD: Niech xn x0 , Liczymy pochodn (()()) z definicji:
( )( )(0 )(0 ) ( )( )( )(0 )(0 )(0 )+( )(0 ) ( )(0 ) ( )( )
= = ( ) (0 ) 0
0 0 0 0
_0
(0 ) (0 ) + (0 )(0 )

8) Wyprowadzenie wzoru na pochodna zoenia (wasno z wykadu 8)

Tw. Jeli istnieje pochodna funkcji f w punkcie x i istnieje pochodna funkcji g w punkcie f(x), to istnieje pochodna
zoenia (g f) (x) w punkcie x i (g f) (x) = g (f(x))f (x)

DOWD:
Korzystamy z Lematu:
Zamy, ze funkcja f jest rniczkowalna w punkcie x0 . Wwczas istnieje > 0 i funkcja : (, ) taka,
e f(x0 + h) f(x0 ) = f (x0 ) h + (h) h, przy czym funkcja jest ciga w 0 i (0) = 0
f(x0 +h)f(x0 )
f (x0 ), dla h 0
Definiujemy (h) = { h
0, dla h = 0
Liczymy z definicji (g f) :
g(f(x+h))g(f(x)) g(f(x)+f(x+h)f(x))g(f(x)) f f
(g f) (x) = lim = lim = lim (g (f(x)) + (f)
)=
h0 h h0 h h0 h h
f 0 f

g (f(x))f(x)

9) Warunek konieczny istnienia ekstremum lokalnego (tw. 9.1)

Twierdzenie 1. Jeli f D R ma w punkcie x0 D ekstremum lokalne, x0 jest punktem wewntrznym zbioru
D oraz f jest rniczkowalna w x0 to f(x0 ) = 0 (zasada Fermat).

DOWD: Rozwamy przypadek maksimum lokalnego w punkcie x i niech w przedziale (x , x + ) zachodzi

nierwno u (x , x + ) f(u) f(x).
f(x+x)f(x) f(x+x)f(x)
( ) = lim 0, f(x + ) = lim+ 0 ; Z obydwu nierwnoci wynika rwno
x0 x x0 x
f (x) = 0

10) Zwizek monotonicznoci funkcji ze znakiem pierwszej pochodnej (tw.9.4)

Twierdzenie 4. Niech P bdzie przedziaem, za f P R funkcja rniczkowalna. Wwczas f jest niemalejca
x P f (x) 0, f jest nierosnca x P f (x) 0.

DOWD:
f(x2 )f(x1 )
Niech x1 i x2 P. Z Tw. Lagrangea: = f (c), gdzie x1 < c < x2 . Jeli f (c) 0, to f(x1 ) f(x2 ), gdy
x2 x1
x2 > x1 , wic funkcja jest niemalejca. Dla nierosncej analogicznie.

11) Warunek wystarczajcy istnienia ekstremum lokalnego w terminach drugiej pochodnej

(tw. 11.3)
Twierdzenie 3. Niech P bdzie przedziaem, za f P funkcja klasy C 2 . Niech x0 bdzie punktem
wewntrznym przedziau P. Jeli f (x0 ) = 0 i f (x0 ) 0 to funkcja f ma w punkcie x0 ekstremum lokalne, przy
czym:
- jeli f(x0 ) > 0 to jest to minimum
- jeli f(x0 ) < 0 to jest to maksimum.

DOWD:
 (0 +(0 ))
Ze wzoru Taylora dla = 2 mamy () = (0 ) + (0 )( 0 ) + ( 0 )2 . Z zaoenia
2
(0 +)
(0 ) = 0, czyli: () (0 ) = ( 0 )2. jest parzyste, zatem istnieje ekstremum lokalne.
2
1* (0 ) > 0
Skoro druga pochodna jest ciga w punkcie 0 to istnieje takie ssiedztwo (0 , 0 + ) , takie, e
(0 , 0 + ) () > 0 ( + ( 0 )) > 0 i ( 0 )2 > 0 =>
(0 , 0 + ) () > (0 ) - funkcja ma minimum lokalne w 0
2* (0 ) < 0
Analogicznie dla maksimum.

12) Twierdzenie o cakowaniu przez czci (tw 13.2).

Niech f, g P R bd funkcjami klasy c1 na przedziale P. Wwczas
f(x)g (x)dx = f(x)g(x) f(x)g(x)dx

DOWD:

(f(x)g(x)) = f (x)g(x) + f(x)g (x) => (f(x)g(x)) = f (x)g(x) + f(x)g (x) =>
f(x)g(x) = f (x)g(x) + f(x)g (x) => f(x)g (x)dx = f(x)g(x) f (x)g(x)dx