Você está na página 1de 117
Cultura Visual, Mudanca Educativa e Projeto de Trabalho FERNANDO HERNANDEZ SUMARIO ngdes,caminhos, divide risen Bi ako ¢apceas tale sme a ann cuca, Se por ener nen vt cain pve Fas Baio quc fl rover sme ieee, pa rp ui perc Bseeragces nas se xen, cls ev tucagdo para a compreensto da cut Bet do ccobecncm ssa ms toute c ie crab par aa sen perch ‘éucigao parts compreers flue par compres da cla vi Maul como nite dnc eno como septic ca da ale as matériascuriculares: pars compreenier a+ arte na educacho offer da educiga ania no caso copaied as mcanss nos none eps carl ro: din unconal syenc n ss mangas ns Haak me concepts ss concept orient occa “ Alums milo ue pen expiar pouc emio 3a ma cg Seta ein um ‘em indi, © eo ds sme Mo € ese. Aausenes as peng qu apne ne a = FStacer cance micoal € um io coe » ‘in oar ten das aprenca pleas cm as A pesquisa sobre 3 comprecnsto: a interpretagto Como chave da educagio escolar ( pupel a imerpetag ma coma desis ue Astana na eeepc seo deserve 6 cit ‘Mangan na comccnaloogao deonbenen te ne 1 specie eis eax concepybes sn ane A pepe pec see x compro \ penis sue compre mo cp dace Coima6 \importincia de aprender a interpreta culturs visa P Acar esa ees psn deta de a onmy educa cm eat di epeasagcs le ie Ags cts em trod bj” al da ea A noio de eur rina mo cso dBc pr’ mpc 13 0 ma educap arisen proceed penne vali ra ees ca nos cumporamenis wii aria ra cauagi args cs crete daepar gas hypotest «ahs pa sel aprenciae enema cri Bp prkt ce atts cman. [por sala cor sca ‘a proeans Specie com slice €2 uri prseam Ue spercingeen feomponencs pts Flo como clement desu sic © as idee de perguss nea wale jos de traalo paras compreensto de cultura visual dean qc Se aprsensh sn se stam femps be mater cuca ms posts reposts sob pve deta de Geis bes se edi, spn c esi peste ee dee oper 0 sub excl Bathar por pros a € seo ncn Ue pen rece camprecrsi com finale Oe fen Fender «ver prs apr laser Since do poss cnet ve ms sa eee as : ieee eee ree eoiomeeees E80 Comecar toa ia Seta Sessio SX pitta i sai ial Sedo XXIV Sow se aig ad Referencias tibligeitias a8 New LISTA DE QUADROS quad Goal Onn perce (qua 22 Cron net Quatro 5.1 Inn Qeadeo 8:2 fue ist spi desde oi es Quatro 41 Frtnaden¢ conten a eda aca fn emi name expt 1 © 1 © Qeadro 42 Fides conten dane nem BaQeedro 4.3 fniine de comes dos oan dc de io ‘ae plies do rans frente ro 5.1 fase urs compass cura vs. ro 61 Um cums de ane prs somes tos val dro 7.1 Lim exemple ws nmi fr 7-2 Conaranao de oranzaderes ce irons cons Stes apa de Ang. 190) 7-3 Parla de regs de om akinesia tem esa aprado de Amato. 191 "7A Ceténos de writ chan aoe gomporarmeios ais (aac de Among, 1996) ro 7.5 Conte da etiach sates desde uns pee ‘Gilneas Arona 19!" 746 Adopugio a propor corals So ppt 9 Conheciments hace e aper debe al i digi i rere ‘adapta de Stvropocios, 1993. ‘sins «eucaivas a conceba Fer INTENCOES, CAMINHOS, DUVIDAS E RISCOS Este livro no € apenas um lvro sobre aarte na educacio emerson pretfce at me os com ro Eng gins iin ss ha ‘Schilan) Ansa que er expgue ess canines presen po Set ‘necesnluk de cobs kor de slenci de ue ete io m0 € oe aver fin coma cee sural, dese nec ua ewe te fat edcu pve ques se ats nae €eapeis Se ama ou de a ‘ino de veehecineio excl Iso rele ums emer i cee Serato swe 3 ecg excl Hea espe at psa Hak {ae pesca educa a pane den ins cme 1 cc O porto de ‘hom parse expos € cee asic, cor ase femur compecensi a urs tual que se tanta nis desl Pa tcc dss poo, Desa ic resp ao pnt ret ten ements 197) de qe "y eng el eves st reps lve scan ¢ ers declares ea porguc as represents on ” ‘adands e's escols que hoje tees spend em on ae proiergs ene ‘Stade sco NIA, ah aeratas ques ere ins izes mo eo SUI MteChmoek, 1599) . refeorae } waicagio ear» pr de ue presente Ui conker ‘Serene ds habs: Por eta densar eases pv steer ne ‘ar mannarae de agi coohecmonts. ce un pens sao prey, Em gn dese» pr dbs Senn het Steinar nde meamon que ares, ft INO Oe noe sede (0 que se pode encontrar nest iro: um caminho pouco transitady Spt celocrse, rum mindo demi pl entice tle cy Feria empires spc nti ae erg ‘de eampantis msinaconas Tabirde eompeces coir il orm mt ‘ve 0 que pace contr ssn tte ats vermin ue “omnis, quando sata de daca cr cme oles Seigo os beni dormer gta na sl seus were ek ‘cub por todo © plana som tis nem concent, Dame ds polar a Pers tno. nal demi sek cal ses ee ae ‘ducarlo excl dese un parcels de enim at pr st ae tide spareme pee se uma casa Marti esse lun Sess ‘mo enconitam aba abo embla dn Po esos Taverne ‘ge. no ul escolt por eet drs se sel expla tio encase nese mle sib ue wana ss iin de ae tem mano de arerinem Tbr aver hoje, mais do uc rnc, ess naka se apents ume ‘garcia que nos leve sma site de camulagem. svete se feesarme eno, coma cstics Shiller 1996) no inseam 0 campo dudviual edascomonicagtes rte os cain sss foes ener Se prsurmos senso papel que es eins ert ese pale ‘publica que ple pees conde de gst os nds de | ineia personals A eur vial aetna cia tale pester | encto Ss mudangas pera ns pesto i ess team ea fe a como espace de conse, poat,de pig de salons «pres fais Ce de mereacecra) dren en hah cere pos de pl 2% poenci, Alm de ere esas paps hei econ econhecmeno soa. Nao ext date de Un dina mina lh "Bos se pgs econ con rms om se neece eons past era dane se estas cm ean cet dsb dh eae lt publica ¢ do lac suchas Pretando tengo a don ese “man’s aes po dh ce ‘nso de agus planejadves ds ecg, sues cepa fs ans 1 Ge comcursumoes de mage ev pers decomp et 1° lingager como 2» trap se ue eo ae star os mens raters hse ea ages ie pate ser clara cen ead © sa rds posses ores pelos nor spores who or cd mip, wee eve estan ew cin: contig at ‘forum profess dance canons emp ema te mnie come a paca de Guta cst qu 2 vompynn eel hc mane eta, Lp ps vnc orp OU ee ‘epee ua pens Ga ies na ss wm seu de te ‘Cotemporines amd ihe dam que nao se dee csr so ums conde a Srend, cuban salsa sue digo of om ee se ome Ov'o guetta aca que me wey poles peg tm som py cp a on oe Gedre; gu mum fret de cago ms xpos ta sadn Foe das epescmagis vu so ers or mpd po Inco dun ao de pares no alse deve coma mee un ae “risicocom im obscene (ase! cage estes) 08 8 Prins exolares em que se eres tm quao Se Rainey ua Tre ponds dna depen edo plano, on ma waa de exerci ate ‘Gftrenes ov de ist ers ee agekes quent a rs Suucla a tanpera te) sem cone come ac tern suo a ma fhe acin com que sus shen Cmca wut wes sla” dma, ‘Sano o que cles perspecies geome, em rls con 2 hina ho Oar eda reprsemacao ee ses So alguns evempios qu ellen une miopia save cone 38 posses dr erinn dane ecu delenersse 3p de us ma de snaldade etcyqunigerendéca este enn ae erat ‘naval curio i de nepeerago)« fata Ceo mo poles (agar de sr mum curl ofl ane se aac como leo cer ch ‘oc os alunos deve siber 40 final du escola: te cpacaide prs er € ‘rou imagens pong dz ses ante suites eso a a rem mpi des mata dagen pase pens el con ‘um ajc precamente he, sao ns epoca ca mer ncn fos dn epesetagoes fancies elev, do alco hiveger pela cirespopo = -espagur que sneer he merida, ps m0 ‘Socbjon May, paridoxos de mo tl pov src consi eee ‘Emuagtes que formuna cur come urene de Yopresagbes ee ‘emis cana arse comin par ar Yloes a en aces focnina cnn co 8 adleserec, use sme: Toco i “ater por to is, ee ma do que anes akomece 0 ue nos ene ebay 198 {omudn, constr ess Daa wo spc i ata ta Ws ‘que muitos melce dv Estidon Uninet cul, et tm ene dnp teenothia ou parents 4 desc ese he pe em ‘si a0 compo do debate qc ment, Som uma kei, ee gerne om cn eps i Pe cone Espa domi. pose, comm pan Figrares 198, es) pedo ro da wage a sete ial fev madame, satis en eg faxes anternnes, fa pds aer oe ests ils day aaa ‘ese fener socal com nets cancels dea eis ans {teu dos ars 29 Apes csc. mote strana pes maa tds dren ace a eet ucla is se at as ec Drgueefvecers seprangn spree cis que mp a ciclo ei trios hase er tos om peso aa qu fons prea seal fem process que reconecem tree ser Lacs. Od) ‘No dese eran que Um apices «i sefendem mee | terrane da smagem agen qu een oneness [uma sere de rgmenion dines hii rs deste pees aris, some) fazer pe co de wna ide as mt 8 [attra ictal nao como um tentmene carpentry como hi [22 trtintneo nsosperdurvel e gaint come cea pes eget do age meal, oe quer a eapecu leo (4 supercalsade Tanai, qua pcs que parece que Se ues x9 dacs mera sci mea, rode, equa er tine cela imagem © da expresso ani ston dane ins Phat en te forma cess, mats dou em eae nes. les hose ee 4, no dente pie rans geo purest ese ra nec una ic ue pencil carck nance ntact re de ur forme persamereo gu se syracuse tempos nen faeries daa sme Se at rani dena soto. rao debs specie ut on als made ccs tendan a ola pra es esac opal vom ns propindox mero Coico ane E995 Cane vinlunedos pbx paccogs cna do precesieta nermae ‘stad ae {Grae cn ies pm natn ane reer dn de a crane fas de expt ke hie Sn guc em pian apse vale he seat a Le fh ‘Bini ree xpursomamo ces den sane, attic ‘Seopa presen weno or sa La evan em 3 rl ee em ae en SGTGatctve! 6 sunicad do ier ects ase om gues dep 2.Sitke come omparimentonxangue tr dq se pene ‘Siu es comer, mar atc se ope ke en. Comer ‘Smee ben dt oe pn ee ela Teter coe quo ques enara caves iad ceca, at {Sr kre ge pooper ips ua fy fer. os po fun qucos hace sare se propoen ha tad E es fal dat “sins que exite ee queso ena eco © om wren cis fourm tw merce © mens dos ables Efe crt dnc ata de pence es acu ou sina des deste nr partido set que agp se 20 pape 3 fg ds eo ‘i cedade ao stp lbs eres da final dos. nila dunn de eee prc est, € neces HT ee same pine apna, inne cn conto de ae, rn Teuagbesque mons enon am qs sempre sen reco) pata SEs at mind om que. Nia es a ta, dk frida de ap peo espace po epee ora pal fat de Sim lc ar si) aera Een ‘esac coca cas gue na cerca ang de apr 4 Ferpetlasa par de dieromes pono de st avrecer stad de ne ‘emu dos aur sue a menor esse o mo Je que faze pane. um {ce de compre seo me pnt as alae, Ts 3 [iC eumurs nde ape cnn se costa eta pes em nS EOS ‘dependents do mee psn, local ov manly dq tena es fq pemcm qe seve ema deine mance eave, aque cert minha psto hanks des ila de psn, quen> dar erp do uc uc ammo sl co hm ses Selewce aire dace, ms queries ane dae, Jo peti can si iad pec p= non Sor amotio, eco! pe eee ton cde smo. deg sa a qe, gma akin de spose hare SB scoe nine, car uncon mere some mun de anes € dan Stn sont en cs Dey. Sram c= The a opunidde de presecir ums den represent te tresses lun ede ans sva wsra, Nae tom exer linac Dane es aot wae team dermotar m ipo de yaleshoegenseb, ners i {go byt prin ¢ pata dine a cunt de evar ems Une ‘gue cempra pecs e astern men sem par par cc ale fem +a qe et nox conti rind stan ea tees do amor, dvsves de puns sis tants ds era, ccc tubes atbrerdis de aecimens¢ pemonagere hime, "Es experince tev fete uc ot feud, ec iad fa eacla qu poder parce min fle ropenamsnt ple ec soe tm ESeraridade, er wbretudo. pong oe sanes parca de mines sk eae Bran zee programa de tro cme snp Pa Ral Gi feu sean aires hi eos vis Per 1 que aprendem com Ka te dis) ascents Tr qu ner Pamir de ui pemio de st ts o fr pre rl ha Atunsfor oem car nant p te Tao de onset ss ee Arar inerese ome, eva sn ener eu ort akinos apeniem dees meses e ob ur gc ew voles? Ome pea fies de comple comps uc posoum cor fest ns tee Atos reals pelos alr So neva fore 4c al -Sonsumidores, em ver de expire com ela ponds tern Por Ext, por exerpo, alguns poo-ecket de Paes oc ge cma alg guste rad cunt? Po en ay ov esterespes date do "sir dos qs we dss eons de ‘Tor que Mo lnarse' compara ene sn wa ses spoon estos Disc com anurans als pa # ar cx mites e valores penis esse sos tapos ance _fiss sora um exempta, ete outon posi © abs ey mc ‘e como ei 3 extra ual gala ean tm aceon fers quc, quando prc cium deta susie aro faire shar Dart Ss He pent ie a Hider deemed no expe © ten rdhe crimp aloes) {tons rom com non pr ar que ese coment Exe pores dk dag de semado supe quo pe ea CO thst a satan ands ¢ sli aos cam pees ‘exes un ao de tet depress thes Pera PU A posigio do que fal: reconhecer os companheiros de itineririo Seat et oo ae ping eoe ope vente mete min nr re aia Ietana efegao 3 como en aaa uc eon apne Ree ‘roamero ie sahores que ey ate as experi ie ors deo {om algunsprofesores de educa fst framed else ar fomper ars ems soe oc pene camp de ston apne ‘alors dy expsan de seus concent sae srr aa ea ep, que Ths sae 3 eomprecder ox sf ds cies de se hgtes eps Mas etretdo € road de diss, thos de peut © do ‘sono prs expr cans skate em mila epi, Jones at ‘font alguns chs dais ais cela act ose sede (0) com ov estes dpa deta co me 19912996 Pes Sem elucagse ats" com alg cerpun de pete, cm te Pasens Arthur Hand Pa Sure Ker Fea eco deco daa de Ae c Edcacs da Fauld de Hla Ares da Cnmeridack te Hach es elas fam pate dete tor implica imspnao ue th preset at "enaano em odes ese momento inpatient espnderques ses eis one pd nrc Ae presente ages psives xen x spominart ch css fem precancets do dul © de coneido dese iv, seo stipe FB lo ¢ pesado par tds eles, scrctudo para aqucles use ore ers esha eet eee Prowse Pee prs onpniarum perce Para se letor imag, ego ser sep uo, nie o api = os dese vo came um earpio de eure ete tases. fa mas se pode escoler a enrads © sl, 0 cpl cies des tas chame 2 nengio ou ae trme ait pds Se hese pose fa ido msrar ete vero de pees Kratos de us form de representa ie ae rele deus ds mus. cla iil a ut ag fla No Gd I ene peso feu decoction da ee "rors io aj um pus digtco de leur, nso ders dis de em ser wa ero elu dtl Os en asim como as deren ene os los de fepresrtag t te see Beceio peblsar Potato. que oles nbe we une ropa ech “Tampanceesgueg que ms se deve als c@uetta sco seh unde 1 steps dh Joneewsir ser Uokaneepes 0 ] ceils) tipo | ees ape age i | vm | | | | saw ei : a ____ ‘Sur te elhara te Je ara em cas po. Ps x fic comeeamus Tay eaferani perspec yor tsar eR Femur dour taens¢ neces que cue pct rs ps 6 Teen de mew fo condo no enon de ania ms pies tt ‘chsh ds a pest ws exempts i ao ‘Sic case nee opm myn 38 aes SS pe Progen rab Mer © Verur, 1¢.P Considerades Finis sobre o género, a cultura eo poiticamente correto uses gqucsties que et me aha em or dy ct sso ae reerentee deed cll ae gn © pre sae ae aber com fequera lo eh cas solve 0 ppl da ccc ‘Scobie cago e tt meng la Heit peso Joe erin ee hve ch adlesceacs 4 impertncs co reveniciment eae de onic de via perpen th eit pt 8 compres © sepa ‘ques cs za sexta gem ferment J te pal fos se ogre e recuse pel ea alr see a exam “onion de resets pap seca! et por tear est indtina 0 masculo eo emo” uso me FefEo everest eles ca laser sere con cule ics, Ese iene dsr plicmenc “ometn ioe me parece ia forma de esciuero pess wa e d tmimaqho sctmo ports sombes shoud prea ‘ia ene an tr an sone pti hy ontebdo do Capo 2 ra recabragan aio Bacio pata Comme. ‘So ca curs vs puedo em 1% ma een Qurecom Oconee do Capt $e uma restora stra enor: Ht Ee. fagio Ariss Recperars Mens prs Crmpreerer¢Trnalemat Pee. fer pad eo Fedde tT tps) (199) "1 formes sae Haba de TFaucaes Arse (19) "8 Impede ses {Grscalres: 0 Exempo da Edicagho Anis” pobeady em F Hemninde Me | Planta om 1996 Jr ule Hin Je Educa At 198 Glee “raming te crmpy space: Context aes fora Span Cul Hoy Gf An doenon” pbicalo em Frcusan © F letnnde te) USB, Gunscutum, Cur ada Stucanion, Capa 4 te eno anteederte ago "0 Deseab Ciulr de Educa Vl Pui uma Aine Ce ado 195 pts Reta erate Forman de Profs 2-37 Framente Captulo vem pce ela loro sve a Pa i ula da Ane" que aparece am dos eaplos doo Ene en del con lr arirepolg, la cota a psa publica 1997 pes Bo ceca htcr eco, pio cn mci, pre decay ie om que abe spesent © paren des al posi set os. Que ate de encore cachps relent ue cent ars gus ac leant oven do slo ou a cara uc ve hae aiga-nase debangs mum save inode ese se IE NA EDUCACAO PARA A COMPREENSAO DA. CULTURA VISUAL De onde vemos, onde estamos e para onde poderimos i so aula dtd am ide Gagan kd pr exe sesamin in gene fm Monta em 19 sre ps mtn i oe ano slam Ieeapecena earn tg $e oa ena Kar cout espe formsivas ans ceona edheaan ante onthe ars youu henaamoattaseeeran at pics de he apronlae cna lane pens Place sfc ric dtm nus cm Ro seme tia see de se detox ago cvsonae te de “hats sae de ado ete ee et an a nu a ah ho nt ot spin Sr yp rns sir sn eae ps ‘Gaya areca nwa eh ws pn sc ns ea ‘que tae poe dl Tistn esr con exon mente son sted ct tah om eee stan pe Pag prs un wena ceric tama pa sire hitomi tl ann aan e pene a inka. O quer chen 3 acm mre pe dae dn cae Yn Gea ea, quan we ea sesh a ene 3 et ‘xyes pis scumemarde scm 197, ul Fl de 1950 Sin com tle pts iam Feit selec le nin gic in on sre {iene ants eae ner imerrcta tr ae espe ‘nc cinema nora do pot hn its, Nese cee Fron chon Tull events e- apes da eer canenual © tesa das voters epics vd prfesones hrs comprereey nthe © miu iowa conenpia tants rig yale s pons Ener una rads om at eicgac € lever oe eat enn ithacestns do seven i esrense mani cries flea po gine pst ted Rca en oe sales Foc Stine ao pr Dewey) ye persian Un ete Stet ck und coe vr tansoemag tt acomahdade tno © Indust emer Segond Goce Stu, ua concep do cao dee beads ness dat ue unoexgrenio © Hxcnde bl ae sve de orapono Be cpt nas vam au nt mia «smo i tos de vi par do lores uc via na tera Wares ue Sevan, solncaid, reflec do a ul esadunalense (nye Dac 1995) hei we ane, ckaemurnr acl, bende demos Ae auunes cnn Lannteld, AS ¢ Read ado guards da pci Servi de comalaalres deur eq ate con Evenson de dese himerss cs mapao eds sunelade amie erga cn tt do ei, que nu devia lu poten dhs tmening es tin and, 190 Tacs alte fram revi postr ma cats de Her, 1995) Sol infucncy ds moreno opine az ecg ue fee erm une {Gios, 1809) seu portevor et snporgac emBo outed apeenczager onc rowindcadh pol cena reolug cogiva Gardner, 1988 Tse comet mo sl enter muscssn esse a pc come ‘ar pum do soi celcrado ms nivel ds Peavey ean 1585, ‘yuando ae a cago com anisrae opi an cont cngana Secunhecmemnstacpinarsy clu camo ener means (artim, 1962 nd, 1990 Memes, 1990, Dapp Se fain msgs eb sequela on pected serena chs ent a me 3 ‘Sttion a hints Ut me, acres a pigho aren Propet ve mo ar 3 seccber! um pul desis ue poe Ear Uni, So cremes floc, cm ny Bea devo, ee oon Ere, 40 resp cco ct FuipSo Guy, dan typ a efaqu uit cnc como DAE Di Sn chm oe tec on en {iceman 1990, anes cars fuematna ad, eea Sut, 1950, fo mice ese enomeos de wlio vnccs ‘sro eenlogis ANP 199) Bt jet, desi pes pl, ok er brad com is ‘x menos vanagocs em davon pes Credit © Herne, 198) ty ¢ ‘Git veconecda ws hn do cro dpe comn a Eapanina Hess 399%" 1983) Che Cunt 188) ca aa one, TB, 186 Hel, ropoom as Parimetos Curate: Naconas mo ues ns dee foite Popes Trangular de carr Gap de Has) tose dese ‘tua coment expremoniss pet deer da age qed nse 3 pe ‘cepsao como base pera indicia ds elementos igen visual sviade de ofcina ob auenca, ene gatas endl, nq sal ‘oda Bauhaus. 4 exete formalan egos speciosa seca dow ans 7 ns anos desis mudangss nis concepier © ns pens dn cag at icy deve ser proce Matra de curicu cesa cpina Crceina, 197 Herne, 195, 3984, 19940). Una explora neste seid Mon ea “consider que as mangas pont no respon 0 cs Sn a'um eonplomerndo Je usuldes que tao desde prop Corres mises e eset 3 lensnca ets dominic Past pos lores socal que vege cata epoca Apne ness tana de fet ‘allem da talidage dest bv, ends que se spresente no capila snc 4 exempi referene a eas espa que pode Seni des pr oats ‘dos sare em outs pees cio sr pees masa quem dor gue allo co do um postel “mapa” de elagoes Mo 0 no ‘mes que, em aa conto, x eacipna fr sda Assy, ma fla "mes coi quindo so ila devereagoe conn sc expresso ta, edeago eta, educa vale pas erande, 190) Ease lungs nos lena que sem o cone nem dad i ego ea "ole tne price so ses x ea ca csv enor as exemplar esi ceca eres ue er gue gunss ‘bata aout ums flida unforseadors Peco mie so {es Ue loemario do pofeor,faenndce now vturiono incl 9 ‘torn espanol (oso dose esp anaenal nese send ‘sue gue maa mu x conepes de non cos autre meee ‘use concep anenres nos 30 ensina malo me span creme des ‘is are acante) nay obec, vind ax say oe ul de ed ‘ns send gis scm corres apres or take concep {Wesupam em ets Grune ims Es concePoes 8 damn {spec as onentaths pao Sesenolvment de estes ‘ne "oe em po expec ge val dads gab man E 0 papel do conhecimentoanstico na edacacdo escolar i pir eu premise us vies pm uae pow «qx conga mans da cus Anes tepesenam eee eH Pcs, a ei cng cui oe mnie peat et pcs a pei Gear respon a au eninge oprembragem na edule ctl ola Ak © Ger exer. atl cab vane damental spa sos Ab va inl ats scp com iss, ote ean cat las io cork ser). 0 foc de erse t sto te pc tah ‘er mo 6 Gam o ues ds niger, il co food pla io Bescepao di semis, mus comsacptscnala pel cee vs tees pla cerromes esac cients Spcace cura, Vanes es Sen spurs nas avery eso ce Ati ais vas Interne dias pts aba de an Scully on Age ales Boslacocs de An Nena Rega Sive aos inns Pans PBencton, cl cul esis fs scorn aot as Pt “pe evs percure, vamos co de ng como me da eins tam cul, eutzrenec exe deoelecnets ete eemirnos de un tpo de ahem diferencia, come © rea den lo aueles dos as se ocupan' ho ierra nero lo peter er we curls st pene ce do pout Sup ese ac com Habeas SRE, P30 sus o cecmento ations sino aad or Pity ose nie renin express c cance Asay fs ele Wol! 2) aparece cm eal sb» coh dh carla ke eoey Estados Uden, no qual tlrenis de Habwrm son ra see ra panko co conbecimeua snk ma ea exelic fn nrc dae aruda, de un “aga irene th de ses coe a Eo, um campo de caihecimeuncapecton der onal bere que scours fm acu psec, Daninds dew perspectns paleo pkopedagiics, prendi to do conexant ani ge | He de ode ap {creo pment res e poten ee ‘Sheu comic ain pep eer a nN Troe cecum em pet ms sual, es {hws lek vir a ex i hen sss a tTecu anc fates aac en weeds ce ‘Stomper, cmproemic: pest sar eo ue Te Ce Snbee a mon : ta fine somes aoa arenes ¢ plese ues Sher nen pea sph ‘Suclens pos gee ere ee om mes ee {Gouounhoro ak dso, sone atx csi uma vide cone Scr crea pi acy constant de exe de oes {ttn 1990, Bede spec sen ese aspect Cap * Coole uma nut ttt na lee concerto pl ser aku, € aay epost ean es espa, como ce ‘Su srs no tamdamerce corm sign Vl e plist mo mado. ia como cred ate — aera xn fine a rk se consid com win aan sn clncace em pA MIS eet apeserain papel a ee vad pels pessoa excl er inl dino Morin eel © fee ao ane, em forma de eonhecimern tele ‘ves ns iver aspecon reshdade ass © presi © Je ses Jropil lhares alwe ccs assis da experienc human. Ean € Ve eam osc mune fo pane dow problemas des dip, qe, POs feck ¢vandiscpina- oreo expres os suman Gu et Pe ‘nc eon mus daccics€ ama dis cuss deo pou irene fox pate Doves seme o ers 2 aprenden, «ds pus casero Je {mes ene or io passe. Ao que se vera acescen (cme ‘free cape deiido so cucu) erenga sx de que a esi UESRhaic mdm ou goes beset ize on mo De ae, pos 0 ‘Salo wcosno Ue ae ment ns acu an ow mune Mase € um porto theda 10 umlengo con patie dug seneado de divas, de inconprensoes ede eeez . ‘Tur ess sn apomam posses expose esto “de one viens ‘lect loc, mas nade deste ep prs onde patos Oi Ise esa ois sue prod eri Oe {hy Socom ra. na eda em ssa da norma © ‘StnaniacheMasamesd adenesmne nes cima come fr a US! sconfccr opm ucla de Fras acon costs ce tedon pa lc prenenga date mo crcl exo ven seconde com Formas de racionalidade para justifea a arte na educa Isrts, sto ax experiéncias ¢ cunecabets fins a0 GAMO Cs ACS ce eats ee feet k ceec ees fpr oa don tn a opm ct Be ccaticsto vce produce cuba mice Corhecinero yee tava Beis convcrcate neers, wave ke pesete €or teen ser peso mo deve tie fr parr 9 fi agente soe 38 1 Je rion ira ps dees panto dence ones cae cata ores cna par dew expo a tv ts spl, dur evidence 4 clays ene a pan coats © concep estes i apes np apo Es 197 prs nnn Hs da ci cs mo Che npr penente guia frac nea pale et efi ‘de opmito que avale on reform wma pongo na scan. No Tunas de ce fel th ec Hea eo SDS Mw {er tee mt beers. Norsulnt,cee th de te (Seen su pein oh Ss a area pan pm etn a feo ee stone aces men cl eden ln niin anon eae Se Se mam sop dein ator ho do a go tr ptm ui: Base ec Fes sow ema cone ad en an con go mn denny men eign tp com caliente) an pe Sp el an con eo in pigs cers es se ervey cain Sra eee oman ger ts Sih paliar manors adeno mba oowd a oer om Ania epee i cal ge gsc pon fer mse core eas ca ovr mn eon ts ns pal oem Eeccrpmrac Coecas camo ge mmorpg ssn os eames nran e dees tam cement secre sgemn pope GS bane cf eso Soc op cae Sr Pre seni eto int oats bi ister btn ‘de combcamento tc iterece aesecleento ictal de menimee se igéaca, mis de'uma manera mits tens ces te #0 wld Bo a com engens veel coat sb ‘cholo pores dled x nes de gv, por mew dA {nds dc cee rs, sents #s hiades piss sts ‘A raciotad cine agers gu e's estda deve vee he © vokimento di cipal chs de mene c mera papel Ate ke ‘ul impartin pare seu deservokanent Dew aes 8) esc ‘sencilla a impentinca ds daciplns de ck acs ho ct {uo sclu Na atu, conus vgene, solved emo um sagas {co primi, nasa weer comvreo use bre o eno dseratreale ss ude argurerson atl corn apna c qc mb apne hs arimeiosCumeulans Bases coment dane emge s especen Si de fier formas arses edo ue ents cm jogo ness ae eae fh 483) tuta no cucu do esi fundamcal conn no do med brat ‘Sracionalidae commana conser esc ru alo sminada pe suger pant uc os meres mens spends eh Frosh imagens alin aspects semitcn ca hpentnca de ences Tingayer formal stom dos ens suc tenn esa forma de raceme gue serve como bse ata ata pragma carl espanbl pa educa ‘eur bags omer 4 nachna edscipfivaresabece ec, enn de ane euiser {er um recnheciment sin ao doi mts docu, deve oot seus cometidos de acl com euro sis spins ie Tem somo ob tudo cata ete, a Hs, ere yah asin Es or ao, que coreg er ea mo Esta Us a hs ato dt oo aj Fo Get i rome de DARE Dope sed At Education) era c presente ns Propost Tangara Ane Mas Bars em boa pane, serve de cern pcs Pareto Cuetec Ae visi Fo, _Asacialidadecutral considera gue ate & una manifeaga0 cual 6 artsasreazam represents ee st done cle sips ome ec uur sem hs nasi de eta cP >) dese siicnos 6 ceo ean ts emino de ep ss nics dee into dos ana 9. Fae nk ee ntlods s efeencas qu, no canexo dt Senomspads po mona urea sal sas dae co papel que ae imager von vias) ence to ro de rpressmagces sec, Et form Se chai sec ee LT Bato Epona dss ana fa chide que fot aba oom usr tel cus fake mealies se (Se conforma amas pws date da tad oe ‘Simca em mse ee ee ser curcular opantod,sard gory sg nbn ps el paso ‘Ehoworcs shane poster ce ponder ko ew SSeorcepeoes pci Pineins Canes comaxpeatcas es Sincds tus ou om ccc pee osm eigen |Nerducagio baseada na percepgo de imagens As uc ms eo re pal 0 programs cn ude fine € elect ue oma apc parc i tears forms de ‘onal spormas contin fefexo sa cence mune hea experns cia eager anes argue esr ‘ceo qu arin conte do Prana Curae Espanol ne30| sde-pereep poo ie desc ss ponents de sino 0 as pepnees Stole dob de ne ou Un mage cc lem a sr cones como Unversn, exec dnc Camarse percep sige atte it ‘hn cing es aides eats, que se costa Ue € {tar camcterisicns que pide sev encoun ces vase qe “e- {do" ne epeseniio. separa mo leva em cose gem faeem pare de consis von theta soca hus te) de pom altar 1 gonedrio do quads eas que avis perp forece roe comocpso da a eae seals no competent Pep sc apn opi de Parsons 1950 ut coaogn sews, cores & froposts que afin vac compan de conecmei, € que casio 1 {Sei de ot denominad reve cognac oes mon Er tls Unidos peas scsi Page ceo decree © com 0 IRE ds forremes formas naan, At cenourts dsc enfoge aparece Qa oat Tenia Gamespot Ess coneepeio ti funduentads nos sequins relerencis {a} dias modenas sobre Ane, sbretida que propaga neces ‘de de explore clio io Vaal edness uss caters formals eexpresenas, Ness ure, eferceu un grande influence cro Caste SGrerbrg como ispradre ncnur do movie abatae da danas hela ce Nona Yor 10) © movimeno civ na pscoogi da ne que vou conse erepcio come pensuenta us, ou, com destics Nelser CSR, ca the de copnz. io levu s deaaciimpordnc da aprender conte ‘predictions Na dipico dss propo, ee tna eerie + {ort de uolph Aver 971, 199), de mancs espe seus abate sobre 3 inporiinea ds eid perception ns Ae (el Ane de comaerar re como os Inguagem na gl ce os Ui os atm como preduores de sols 6 que leva val sigur nea Bniica como um tea esencalmete copra nt os coment qu mpl {nu Nelson Goodin (96, ater (973). que fe sega plo roto 70 12 Unierade de Harvard ete, dram os tims 33 ance, pensar © esenolven do pension noe dereter som de sie, "G) Por timo, como conseqénga do movenen presen, Howl SGariner (985) estiplee su eons das Intelius Maplin que cane que cu forma cents pos or cu propio desea © Seu feo Pio sale de'avaligaa © que pe, pr tm ba aceia de cere fas. por ato, um certo decrminimdnd nese eda epeiian ‘dh decade tp de ingen “ee ‘Dever er seescei Bs afutnchs ateeres 9 aug dos estas de ices qe reindsvam us clugho en us sign meio vere ¢ de cartervisal Cava 1983 199 Et slr tenance wt Fre gn Pogans iri pak de 9) a a pen 2 conaderagio dos miosis © vetbus como don poe lcrenes de Scr de smboles. © gue implica que nose pose wana de ws tase iat ae oe ae ‘Somplen cot sn cs nal er tr J Hesbenrieeniar esc ae or tem surat ei ei ‘Reems © betes savas ernie Ae commeqoenca dee Spa ‘Emveie pcan cme oer ak deve er en de ants ‘parece dade ure stn, oro sarees A eno SP amchevn va ba npc pa cas ues Oscpias "ans Fi nts ah eS arte na educago para a compreensio Diane des pig, ie € 2 gue pei ono a ean ‘cual as ts estcimos, pei pane ds ocd de Hes es ‘kine ce evils 30 sige, pcp Ae Tan cea 9 es Fagen ss cn cont prego de se era rs 90 con ten do ue ms nce apeseidin, crm fea sem cores) a a [peers dos fenimcron cu amie cra 0 favorecedores de ua expe ‘orca ccs Cupra isd qe pat at pesca es Foor de interne ne che 1 Qtko 22 ‘Quadra 22 Com nepretui® Os ends dane mee am TE sro Testst sedigoge prs sara tsd fetrmcesOciis Yoo ti poset ‘plo snicago nae cuncge cum 0 mteae em ies campos om Sopot cu paologn eRe, 1998 ih, Hae €Langetne, 1999) ¢ ‘anil independent, missin uno nates expheatve de repre & em Dorms cn sees humanoid, 198). ‘edd cena ds roponturde ane edocagno Carona, 1992 Ean, Free {sr 1990). na icrrctag que no € sb eal ou vile Sr are © Sina estes dis process Proenen gue Ya em ds ojos os interpret Impl relacanars agai de dn um com os teas wi, com Geo tsi co catelecmenta de concn ee prods colic comet lo que cada psson on derentes spon estat sess le) cba Tt ej» ean Pre da eee rn Fk mesnci dese proves ¢ fea, opine de Paros, ps gag rnin de Gadamer Habertas Tylon ab naa neler ma de comproensi ental como a capac de conga pera sere igndcalon acre e dene os mcs ma € tetas Cae © pal) treravam prosurindo conte de espe ees ce nipion sa nogio de"vede” Cees de Ean 0958) para qu curly rime ako dos sks ess canes par cant apse. © dene enfue vacuo ane wa eda st © favoreceyscompreensio dell visual mediante aprendia sem de estates de merprcagio dame dos" abs” ses ou ‘meiicon) ve confi seu al. Tate cnfogte fa com quc os dceres eaves uc possi compen ess aercs coro os alunos as siesta mews de com bo prepes docents) levam tant “comprenates sobre 9 ica minada obras e represenagbes vu. Eas cmpreersoes poder i oro de temas como as Mereres nopies de “eno on gens ins pres, os eis pura saa os oes coneo sto es races elt Val. Poin sor eda mir ie euitgglas de comprcenio vines determina ems problemas dos com a Nisa da ate o comp, 2 psig, a ron, odo 5 secs ec), a estes modangas ma apres © cision soca de br aaa es 2Pse evans ‘tio auc # ulin viele desu € un a ad ec ts maroon a ur “Fhe cami ane ns hago rn camespode ue sas ‘Guodian a scetedich de tach ct comune cu een (luc oct aber aos sano penton aprender ex eos tr eferana ep de ara hes porta vai ck © Innes avon Jeers yu fee foo om a Sets [evans et cont i x nkarmagio qe space igh donald ‘racy na opin ua Belém de cea que par Sse ps svi NV og desu Vs Da aeksncts d ‘Aarte na educa para acompreensio da cultura visual rsa cumprocs cy eo fal evade alr perc ek tices ons deepsea iin serene cuisas ra cs [brertkameri 0 eubracs com ca ats expr mca es 0 cence forma conceit ito em cai srs en st ence coo pate ds cul vista de dicts pore sctolades, Ee enfogu comprare tats de Flvoneoer nie ns ra ste onan cx a de atoconccs de Su props experiencia em mgs bel 30 aes a ES ‘cles gc tahun ra a ela Yrs del). Pata reali, lors ecesi wdcsemolsimerio de ests par erect. ‘mick dese enleque so a eremtesmfesacoes Un ula vst io de jon cont cio, mash don que Peale ‘esac eels je zen pare do yank, ie se inca 5p ‘Stra cont as tao pote, ins se hensio de unne “Sie ue ese runt em qe parce no ete publi ‘in aninccs mos iets es ere ela pels {eve pele pris suns Expr qu mp presen de ume, ‘i rma deci anes ea sera ae esse poe “Scmprecrati. esse esti, lng dk sea Se se peyueaa: pc ‘Save symccem ss mesma hs oy ate, pen de ie sm ‘kee Clo vil ays et tse neve nels ao cri ici eae a: eae ‘fecdtcren tne cls npn, a arwestiaren a opotonae de post Boke aa casita Cag lcs paras We ea es desea ats Ftis-yoe ccc tun Eau de Ane ©. (esque cates nm sted Je ea Cpe ot og pegeos ue ream Etiof a pc com ah pry sein ses roprenent Feliu: nec tc Grete Prk qs, nt eam i. ep forsc na creda fare com tons emer de ive Ws ashe | act an tin lcci cima fis im prin ar cence uc vee ura de and tao Be vcrccouk Uc mepsnote roqintton vin Sas ce mcnioereeo ak fs fev a lelow, pu de decomp aac comprises Go 190 pra nos esta i Apaiiarse doe gas rss sii, como fh ns ay), oka na cud panos een de ce alr ete fers ce wna apa uve oe exe espera € epoca pon or mam "fade comune: Per tengo competi frosvoval les sporinare de nx a om Wes Sara chew em gos act eo eid) chiar epee fons cular pr nk ax ms pus presi So al fe concer st iia alam rs sre no es se sve o uncaa aulem sue estanin een Sot ewe eH Ue ace dn, com Teena Sel Fane obs de Vicor Mees 19821908) inci macro Ba rn ck cnsakrada irae tas po ben io murimerto moderne hemi, mas che, pars ds perp. 3 hrs vn, perme secre cm 4 en Mes de wm FD die € compendia, bo cpp por dferetes tps de ples fm i, poe sarc rire com eas “epee” costo arise sole 2 reuse ae da als en eke Se revs ce rn de nesses, Vibes eve om Mo “horde, voces cms alae nao “vere Ser wunym apc tg 3 pa veo co ncn ies airs pel ue Ea Saaaaaiee conan om ei cultura visual como universo de sigifcados ‘ee nerioaeia ae poaetiony ects tt ii a Nal ticens Geer (MS), um dues io € nese Gc wm cg FExur pa epnhceer una rns om ee human arn do on, Denice trio eno cde car 8 on, nn, op Bk cnet dc comrbule por Sioa social dsp. © Ge gn @ tm uno prs tsa are seman pen ot te eo even su aimee etna cles. "Qs ct Acura, estes Gents, dove ser peeps 280 rcs corms apres a semi stm sigs doe une se dca ec ig Epes comma ca cone ie evar er Head, 3 lo Ge ma Byers cep. Tataramon ce wale Aeon aia ue gram fers vce fore ers pees se ie cna sca das cov 4 ptr es Wx eo Fe ‘sean de uns apoB pros vt termes CU cyan isc ei da eles spesentade po eases do oss vara ots lito de difereaerepoct chr cone a tra pal pose, Ce vada kr os pre © epcas, ‘A varcdude i expresses istics et er relay vrei de cone que nde an sre et (0 sia et et ‘Ss obras smi, os econ curl, ptm, eee ue gece ele a forse posted cot pl pre, Por ‘atio, olta uma marfescio skis de eto ey i de outa cu ‘har ta via di soci c- na vd dt socedade, nepreriads nesses foun Tau perpen de llr 1 proae asic am ar cara © ie pos cowagei i cir on Ceerar-s conn « partion Gos fom ie rn aioe asm ia pen om ces qe em se Pantin cde a para a ompecensin ceva de st poses nus academe compet es ‘esc mas om dismissal Inge aie ele © cabs 3 tulips gtieagoe pels ora pend © se eps ‘isu eaeago da wea 0 € rae sil. sees ho ‘nuvi cm cnet agri sot allie sta nero a ss ‘reac agape oma, paisa et) ens tes de Erma gue enc acaba nll dela ca (tam eoce compas” a ade € herpes iniacs Sirctinere fam Go promo Pass ara Coney ura Yl A perspectiva de pesquisa sobre a compreensio a pst de cer cosa tr de npeenc 2 fangs ents etn spre poco i ihe Paw. 199 Esus fangs dlseperim impel esc ms oc “Thuterelasor cm vomogia em cramer press de ego SEfun ar tanamandos eh conbecmen peso orcs 1992, Bund. 199519904 ob de Vyas & pe, raped dese ene ra me ‘ire gue Seen a pala ds ees soca mo desensanen dhe sues ments complons, © © papel que os marcos Oe inetnaaga0, 9 itameréncn era zona oe dessert proxnal Oca no proceso de mtn de conocer _ a 1 pi san propos, ono de ts 2 spradzage €estabeleer prone denne card nig o onhecmenon ef pas € Stoner pbleesuagos apes quem specnae, Pwat CRD) {tons cs expe Ge warencs (que se ticula om comprens) repos fore ergo meni cece i uo Pon el deacons een sot Poi ona Pennccimcmbase gue posi a Sage qe urs pr render © ‘iepenche ors spendin sto os Us res chave 20 Jos GUNS oy Sven no moment de sprimarnosds noo de ome pode SS ‘esac coo expr, eon cents erp sunray ccc anhas crepes me 2 A'sumproenshs comes far selsae uma varie de empress se re © Ranme sinc della © gran ‘hie als 1996) green sls is mens, ss dete ig vn hn cptinon enc ora conpreenleé ue ovens sh baron dc wtotrt pe sysendom a ete stungoer'¢proere e de fo desenors ppta eat ma media em ue sna si fo cna ec depart se com expec de pest fest eens) notes e no cquco, Quand sg se pes ei fwd nan pose ce cates pon Cet props exper “ndqurem uma moor Perspeciva € 4 cemprocns sobre a reads © Tonnda emas elaconadas com o ppl cupid pes indus © peas sp sects rine de ulng ou no onecimento solve ess ccm ids fanana c oconportanet sol contac am ps cee spc ds cepines que ends na Scns pr ca tt. Po expo ria cls ws, os etcnes per come reteset sa gino histrancs aaron, ane fiat soa em uc ven Cee as Merete vc Hs jcc pars cmacsrcrporgoe hone sce een 0 passa © Ppoersscurnccersc mbes {oe exudes sure a conpreensia dm fon beef dencminmes com> osname nda @ gic resp do uc 3 pegs cm se procter cas dean eto ert ns ec) Fu clr. por que ov ist fen cbas de anc, como sc expcan esr nes preemies de um ema at de wn ober que ernancte fa ace ¢o Leno enulnda set tcp camo domino srinica © ci coin e sacl (Gard, 19 Solan, 1999, m3 mee 6 de wecbalio o «pote uel sobre um deerenado 0 oN compreenso no ensino da arte Teapreta pista esr amici ines an A compre «ier ie ar prebaéeae: ‘sen managber amb de ce val do rer nu ae cago por compress ppt ee cate te conhecimentns inept uc permit pesmi tclerees araropatggl para fone apwcndiagem de erty de trp Uigreter cin © een mo qt ene concer x Pre on die ants ue ces ek cohen raion Ao {Bo dees srs tot de fvoecer deserter de tm cece {aco evel sane es pai ds pos ese inc 0 sa cE re crs oy es osc ne ogo cs etudnes pk Adu concn de 8 mess © do mu ' Cnt prs entrar conbecnenta peo de exper 1 Favurcer as ties de tere, elo. ttle 1 tre proces de connie pena, Un de print problemas para cia is como esac Hares Up90), cuca tomar ae on elacderes esconece 5 pin ue ote fo ‘mers pico lem dese spe ent ¢prevonceon soi ne ‘chiang ws Pua ence ees Boesdal alr roma ce Fido slam pa sconce de tos uc fe pare Som) ‘inal cleo vepesenagoer tps cus fangs a pact ee ‘pend Spe Gs mnie sana i” crac A compreensio como interpretagio critica da realidad Siete syonn cura pike pcs pone eacenke oes ates sie cone im pusen hs sb a apmmvan ft era ‘At mht cm se nsec rename ey ui, de dso tascam compacersi, Porc exon lerdal cn ines ss ng sci eg tees ee $5 inrprtaies cir O yx rie ka snes pat Rae 19S ta grind ceveric ull leis em ct a so Sng ecm inci por eas ci ‘@ranhvimeno pare sn pars ca hen um panes qu ‘come em cess txt ras aka eapetic herent ue propo tis prem cass hee 46 2 pops rg de mentee on ean epseth. A curs et Beak opcns pa cpnnnneteeras Conon sokes on {proceso ce evant Ue ny ian sins «ak me ides © verses no 0 de et real pres tetany che te ‘iron pls ‘emo prc culmerie «reconvene dees Pt Blo ras por ala» he de snc. Ee pes Abuigd de sent supi que w pwr fans expat necro ete Hanes ord xi fis aos cnr fr cs Mest ‘extra episemolgys prs were o enn om wens tee Puan sa sr, em ln tna fc cs tran eo a omprecnsi acura va Masco prota ri € iel sa ar, cnt pr tue en eens uns neice es kc, cacy ea am props le ‘mo cucu, No cn ep. mcr ene ema Nota STORIA DAS MATERIAS CURRICULARES: PARA COMPREENDER AS CONCEPCOES: DA ARTE NA EDUCACAO ‘sind pee far 8 ng des tired tne ee amine, oles 3 pro! ot cont para eo pcg Farm boo o ents Un acne ea rueortagh ev elo cam 9 pas do Tempe (ev ocuprse do process item defo, ca g80 © dg cbeuruls, se propio, alin de nga se papel ema, oat non peri reallaa rt uel de ensues eo pela ae mo cura e ‘Sufclecmemo de puss Ae apo deepsea soe Ped os ‘tos peace ‘Com cx engi of extort (dens, ders, dps, dcr son, ce) propasancrictares i sdnintaghe on ates Sacre, ‘pore, i sakagies ox argos de ev at Mas Ger ee cre ‘ics pct gure oma pone vox meni de crs (com> soem lal A construgio do curriculo em relago ao seu contexto social ‘unt cone lar ene tetas disse iticn eas le ae te Ho St in res do pr eo de pes de Foucault, ve exer Rligio que. no met cs leo explicit ma hare estan emo expresso de wn duro rp dos sare eabnes de saxo esol, ptr, da nies, Por stm ecesvogees pretend confroniat © deservolver so implcs Watr Ue eaplcy stan ae ies neni dst para co tig rege one ‘Now pisos capitulo letor enc uma aprxinacio 3s rages rms pops crcles ora ace ams sched sec fa ecto welt 0 canta ean leu ead par, § pusivel encanta prdlanoe mows lags mie Endo 19 ‘on Pots ne, Lauren eC, HOH) sd ae, 18,0 {Gre Heacndo, 19K Bao 99) sean ye se welt 3 il ‘co a ese ins 9 oats de om nov sae sal Capac UHuguest primo. c us yperitce quidem tude © treacle emesis feck com pets dence © infuencaoe tes Finis, Cesc snes poms cncenar nieces aes ERs oe phon co fs Dus induc cerns nance is popes ducaWss oscreet ‘te Feta es raha, pg a eter be #3 tage exon eo ss ps Fetlide pr do que aeser, com um escent tr de cumcuk tena sta. {Um exemplo: 0 context da edueagio atta no caso espanhol ‘A rea cite lug ane se contest i aco eet scjut, no caw espn deselect gu peel aes de arlene indeacores vnc oe semtscmerts oes aces Sosirésttmas sce: deste ow mevimeroe remeber seas 1952; Ace de Son eran de Me at eeme (1980) el Es {oe ref des panos atu fc de Bobs rr 990 Nae eo eco de ompe, fo pose crs na emi miner eer ‘nds ates (para forma pols) © ncaa asi tp te ane pss nc ec tins orrmh n ‘aed pov un iso Fass ma oem de pokes as Ace Ele ses rn an, os eu en {4S dearezas mui ce una sense ou sonon QUE Hepes nk pecan a am fermi ern cu rete at proses sug Le Poe ck, rs napa ds rormadors da Eke Nos cana at szrrlrimenio no we dessa ce ea ee ‘ada anes apcal) ts slaves pops. urs cost asin ey Proceso nla como praduare conuibnes son fre 250 tg ones, 18 Sa 8). $s anos dads de 7, quads emerge uma peopeat oa Bo tempo € m0 curl duns vndes Us eco ane We he pautorespressin do aun nt rad aus cents mpuisoncie dee a Gers Munda (Eand, 1972) a al ox ames de Hes Net Gee i Lemenfehd (1972) e Arto Sen L977, 97a) cence een enc teio seu refexo no cunt Eaocagio Gent Mose es 1. (ora tendénci que rete gus ds prope da ima ref ) inca os conhernentas conser esc nae Nee marae ch propos aticoconcclc da chase douse linus. Essa orienusio cept tspanha apa de apes Pace clr, no fal dos anos 7 proxedentes dha com nesta oho icc pooled Gestalt Cason. 1983, 1950 © hae connor igh ovo de Hall Jano (80), i Pat deste breve spantimeno panorimico, 2 hula de hipdtese de sabre elgg aaa com is preemies See secs de cals prs histones, Um lemons prs cele ef aio so is muse pce sr nevada noe oceans cp retina coms dora a Seu Gu pon sr const ona indencares oe So oe recent dpe ertntago eae ee {6 Gem de Eeiso (197 Por humo x evagig vel faces a am marae sche: ‘uae dec nor des ena, ptt por moar gine aay det igus ue pot 9 tor esueecer moras wags, ssn Uy saeterecsis purse uaa ts apie sum que uns epee Fiat qttrccumsare frm incomplt, Ness as, MO se ‘mined aches drei, ae ds doco cores a ee [tio cm ean bare nx croie em ots Gps "Dotan karan on como desta Wo 1992), qu perks cow tatescm que se Unie s Hint eur tra cl no ever 1 ‘Sneha como pees de ums smo que coniuan um tao no Ne, Sree estgon que nda ui denermetinern progres da WUC Siesta prge deers cabs se eran descr ee Entra vems propents chiulres ao respons essen Io de sua prope evel no manfsagGes como respawn (So socal (au externas propa dese uae, portato, no pode ser ened como fliado, rai peed as pee ee ae pate ds cole io sm elvan, ma ‘orc ¢ poste encontrar us sats at iter ese aptenn Re Salose que se force Eh eno se, gue deve set compledo pelo Teor ¢ por cua tras pes Delman temelas condo toro eon areal ua dena hii evan em cont is ene spesentas purr de seu propio Cenex bolero ou patos Cm que no explo are. ada pe shy nas Pre 0 am 2 res et, Temes deca pesega de endencas e nomes comune Seen Se ‘erences de ee ca curio acon Refirome, de neo nx miners canis no eso So deen, 4 ue aU20 expe Sanus ensconced dpa Bm Tou os eam nl se tt ato de wear semen, ts ee are WS linkas de reprod soc ie cada uma des tendncs NSE © ‘Sons com concer entrees lem da educa esl ‘Um marco para situa arte na educagio na Espana evando cm conta proposes anton, sera neces conse ase cca htt ate ao lie a ans ne deo frotisccnal os amb, coo acmere em o eas expel a aver Foci devi ms ccunsnces que steam na ns 0 porno cen cen zo peg 3 Fost cn, eas Ane, pk sr de i. esquire ech pur th seamen shee iS de que a tatnas aie sho sha tm dom rata por, do ens ce ese pets ars lear ao esclmers iho dow opetrkn ae expean esata ea cos Nas Ngons vars dena ps da Sgn Gara Mca iag de isto detec pls sducolo aie pt pane ca meseace ean Bebe, to ¢ de accra» act prodoy de walter de psn que econ procesen xpi devas eden paride etm eh pcan ape a tos texts de hsv Ua ean pode enna inde ke fs furs orniza ese ps age qos acm a conpesnsa requir oc pet ema conse do saber claret formas Herta des mane hin gue stay ess Ht grb ela pln i sar erm a de Pe nol us main Kram apes as Torts sole i iso Arn eran Tra 195 Herne Manel, 1b Heres P19), uc servo dese par lar ema probleme d is striae des Set do cic Pando dean nerds, vs eabopragunas ds eles que podem et puns ro cur eshte antics tm aro des Loreena alos mari A princi no pare em ec os de nt ea as us ds reformers dacs Nove enya cea el Em o proj sci ¢eeonomico ds verluao nora. Ness psa fetpcrinkas ine desma no Quatro, comer astennene gc ula do dsc pas fencers ug de dearer sets fo eacmvavaneno ncaa cpr Uecpio des netics oes arin depos regener wozam » ote esc prendre dace om os Wests mo Wate « gues co 3.1 ttt i ‘amos poorer remidamnte ses dos periods conn exemple tefl da relugierve concep e movimentos soci Ee expla seaba om prong tendencn Exprensonas qu ecb nome de expresso pls Bp epeccod fcr Ge 197, cones com as sinlicontes dee fe edeatas dos anos 6. Lin breve sportsmen sobre nova denornao elucagto vol eps srg da Yelm de 190 comple ewe rca das modangas nos nomes das disciplinaseursiculares {Como neniones, rego ene oensino de ane «0 sscena de represen ‘wares sors claconaos com x ae se specs, por exemp, ND ic vinelugao €apresenads por guns autores coms 0 cna de Pali em rope 8 cowcago stm France de min pare Yate de em crater (ermine 3990) Nez rath records ge si amas ear a sammy seek aes dew cpg aia slum sfc de Atte fle kin, sor secondo de eX cascade vit cn de fee detec Caan eats expe pli chico ats [Guerelcnrn a extn ia que pe mea ss maa CO cnsino do desenho; da habiidade funcional & expresso estética rnc ete do ovo rlckads cm 3A for droid sei, ee ec ncaa eles, ties cer sine ae ‘SSERESANms dp poeta, Poeun do desenvoe ay abtades aco beset ate ot a me = [BB esters emo tale pre tas arco tao fe conic t [BB cin vrs e tc pcm cms ons one cra rire clades pois apreciels vse speiagen ence rors sms, ci uc mec divs deveiam estar den aoc es peeps er dpc se orm capt pra atu excur, ose ond EeTinc came tk i fecal no deren toes uc ne Disure como mencenam ates € ffeorcr i051 nah apes um miense espera devil 9 grande ir Shon cacrpves por Chanclnas Tne Duarte Pag p08 penn Oo efsinn do sen vnc 2 ae nbs se anim no een prom ern21 de nave de 1770 pl ‘Gani de Den estou pels font de Come de Brena. A sues mato des Max 198, porn vit snes rasa dynes, ep So pretend dar ons coricmeDnn pve munis bp eps eft pores syns ecole perc pres css ron graven, CCM I. gre cows clr waavam sib prmover o bom poste as ats © fe, ov ue se api cm ace estos. mi regis sume pr form sep ras ena ‘compen let, o progres dis ates, pase eos mein esses pin; andes cuca ined pending do dese Bock bra sian, msm cer pe cnt pars» predio fre para um mono ge de coramilores 2 pue © mea Puss, “Sut cxemp dase mere pel deseo er poets atone 0 Tio a pare mr damento cus oncano dige 3 Jona Crea em nove de IN sc documenta “ss a formar pla de rao pubs pod er comer como see mis cs pe pre eco det lio hi, a 20 en us Kars Taman pare: ina yo cha Ga woe, pecs ou res dem ane de cl senor ei, oe | sor as copia de pravince © naqules porondos em ue fr as mc (lca Akane 191, L484 Um desenwolanerta mas ete tuhomensasetye do deers Be cea tens Sop Wn ste dese ppc cored ses gues dn lee, poe so ne ec ati, ra te ie, TAN a ie dsr ci ec ial an code exch team aid aguas ese oe ee apes ox mot et em ehh ate proce ce wana © merci eae, 0 te fos yas oar se dea fesmunece te aks " eae ‘pra postmen de repeat cess See ree mmeus de expicaci sss € mae see Tne Stn cuiam, d ais tee a igs sce Pro Na ea So pure woes ms era cosh ‘dtc Se curiae a por ica ete, se api rk sot de ganic A par ont sane Aa aspect soda pes ate tec, Qe eae cm amp enc sobe pape cm dha os a chore evened manasa acerdes 0 ee segs agn 199.7). sper et piel pe cbeanie fabri coe eo ie Narn Ved 3990). davai amin bra booties Hee eo canes nla, HOS Asap. HAN) eh sna Wes sua FoeP geet (0s wabalhos mana: mudaneas a dentidade ce nas concepgbes sobre 0 gosto a neg tenn ate un papel ean nies da is Le rere ama ampiints, ps elas des sae ca seo mn vero ada C3 Saar to, na gute Mg do el ers CPP 3 a ence 96m gga oer, mo ina de Not Gomi ‘senses 2 te ex ae mi ae arms ASTURRCO cm Ip shee ent me snaps Dattani, eae pur ar Gel as rec Dame eae a Mpc se eon Ms atceved tens) cob ne reer fh rae yield seen whe wx ls oa Sans a Se po racecar pias reaper meas sae ie a 2 co onc aerate ee es rcs de = Se eet gar ar semen essay ans IE pi 0 reconhecimento de uma Kinguayem visual .educagio do consumidor de imagens Asi cme preset ma tats ps eines eserves heen anes Pasar extn ila de 1 LO sale inser ns epee pe ton «Laat, Asn i ven ahr sam en fa oO elastic Medme aprervaen dv conics da ic Qe es pg vi sn ne spn kia ex nn i fase expressionista:a iusto libertadoa da ate ma edcas30 peat hs len om are dns is nas Paar psn ot seis gine jars psa tril € 3 A Fam eee masala ttre kv owes com Rec Se hare Pe uc ne ce Cont oe 8 TAG ‘eh kp ie Pt a en Ime ate pci ems pcan cub 2 A mca im se 0, as + ee sr oes Serna a a th Ftd que © ssa hes pon «ann, pra eT ei a gach wo eso Cala, 86 EN ce a ecto eeu doe valores. En Now Tor pc acy ene opens cure cen te ve es et pn ee ia in vin pale sacra Pa Jenemnyo se nue ene er a te wes snus eh ni Pe ta criscala se wake Sos each sg aan ei dst RUE" Svcs aero, ah yes ey ny poe mimeo su Ws coun a poco semaine toe pe mus cet see 4 ep deere itanumta em event pemaeri si Uk Se et yer ost exo Caan uci elas, etc faba ao aca mune crc nan © wero Wl st Smet sega ta © pa a eet ges, mmm A as a me ran pa taut cumin, ost one pana pels Furs CER En deeine (ORAL peur cs obi, vi Ca ea naga ques steht vans fem Se esata suycasina, ts Bo, pee een Pea rem tes eto st las bn date eke aoa il ema desu rats kv wr SI, Fer altuna? pods ae Chambe ot pci 1951 wane om ac shee nei i PETES tore dae mmo se Ate oie e618 OSS dr ce per eta France ne eri alas deca sane pasties mecca 0 seo ee mab anbetimenn da nasa eras ee € OD PEN eee Tunney dela wt experince cts Bint cman mote Yen rion exit sme que one desing de an fl scl AX devs ev Seen tec ves ao scl ds ges a it (SS ictes tone do pele saci ane sec sesgtet Phna ean eu 950 ean sm con ees aes Te Naan de aprender om imagem (camo wWeniicacdo be lemons eo, asm ences ree 5 eT Nh emetic car cna cs eae ein como is feelers ccc ewes mw nese itn une eee coi fink inc ado Movauhnaver rlqand gees et, orn rt Favs de um tee dc ndiher sh pa seaboard an "ue erst acpi ot Feels efapere pace Rc ence eae horn Teorey iets venen asefesien mt phd rmeaes henge oaca CONCEPCOES QUE ORIENTAM O CURRICULO m proce | importicin de detectar as concepcies que orlentam as propostaseurrculares So Capitulo 2, dexaguct iat de recunecer #8 eras renee Madonna gm pe « ici da racinalidade expresina. i i a Ree tgemge peu coasts senreediemawnsr ort steerage kn oe ome seal mmc a nn ar eee i, ea es ea at ¢ ds fos PENG, redo props winch ‘Ni tempts ies amd a em, oF! Sipe (Mees 1090, pretreat ce dha cna dc, ni ue a afr ‘Sess proposes pcs dol com ache cess cl Rec 3 para lel. De gc Ka lr ere pclae» maa evi cle mani espace poate tet de dle Fact ses ‘dsc prima kar por Ana Sc Hust poredcees coms ein Nac o, fons velba Ag, Min Cees Sng Sai Fis tera in dads Bra ode retin acer lo feconlecansrt do ens cae cicada icrctsdo A importinca do debate curviculae ee ee cure © princi pont scr nenconacn€ qe, derememerie ve acon co pasts iti“ Bouton. 199) ee prac venus por trap, it cm € pr ye Os fata Kern aod parc cco Oe An sl ci, Ed rs pons, Es prc ext pore pops alas forts como rere (Murat 5, Lars 1994 9RS ese Pan, 1998) © 0, por chemo. anc (Pcsay 19D) lest de te ese) IBAE (Gen Centr 1084, VA. 17, Sl, FSD ou cdo pera Art PROPEL Noses mes nt de ech, oe sun sna Bat, cnn Kaho Ae ees frempl, a prope que sm a ceanprecto ow sia ie Se do conhocinuto anisco CMhalcwed 199; Hae 101) Nine por i, orm Ch a kts curcusrperenac Stns, ose camaro tao ster canal st ici do concn eateo rise anarns 196, 1983, Wal, Besen Se 0 € pense ser pr ue He ddan WAN, 199) Ba z ‘Struldade dh ate ra dca ev adguni in rcoahciner pbtico, Ea can opcode cg a = ec ms pms ea a criatvidade & um “dom” individal, ensino da arte ao € necessiio Je copia ura otc So pocorn Se a _Algunsitos que podem explica a pou tengo arte lasso rx Cohn Ohio. asst 3 se spr i pain ur sexi site BA Sc ce xs ani ei no aceon cont il encontar um pas onde Mas che eo acon de eve € det nd sel, Canam an el esa om al a Fa spss come oe ee ede as Vida Vs, e150, st fe “Pan Je J fo por hips excrphos cana pester wismegem dos pepo Incisive nas lcs tra a erin ane for Go tr impeach deol B socal com qual verse sao cag eu ot aa de mas amir thoes, eer os os a espe da ae ea fe Kunz 109), nn ase ele cama ln do wis Benicacto conta pars done papel cane a etcagto, Por cobopa bre nate eos aaa, 4 pinto ave cmege dee o> fang que « cticaco tnha un anpoiincis marginal pars aries das pessoas cmap, par es teconbeceri sca Tooele : las cone sh pea (eer a ane aes. ce se ae se sen dn acme 0 Septem vereom a ral Ft cas panes mprenopaceh e c esas emesis ge aot Fates porque, Bead # mee Pes or, sms nein de He 5 aie for eeclcea betas chaste wn ing peo Sin St cen ao oi oni gate Spin iho suns El Soon Sa dem ‘Shs ormatnom no cmp date ov ned wus Ulnar, DA. ‘orem, mt se np sob read eleva uc continge sensation fest po ls pou ets. Doo (Erowe ene en eae nose cen pots em rate om ‘Gntae genes no pars er negra dani. O cu dese rat fo (pes cham Ge gun mod) € ae wea peas mess owes fhe comltum que queer tho dees saber ler e ecreer a qe {era porting de us buses bre o concn hi ‘sentieg ou de cola sinoka dre @ perl de exhale Biss, fd gues deein, masora mio vena se Mora cern bans. “he una poaie raio pars expcar es aae deemed concierto ico em seligan sus dats sc sop sexi aceon eS \ arte na educacio€ 0s valores sciis 1 segun explicagio ol eelisianada com a prs. Ox aves © “omctdor do ein de ane fom snaxiados desde atts anes © dese 3 ‘liso expression pean em bos pte Js pases do Oct ese {guna pra neal ua cnjnto de expences grades, dents ¢ ‘ae reste ie qo mo ensue Um concerto WA” que aia ‘sg sev concer sacl Am dao, dace cada psa esc ‘Muti do pense nether aprenden erin de ae parece {rma putes ver cor sr exanegion decade ea sce compe Su psiaiva de eich rei, Nese cn, Andorion (192) asin |e xpos ile como’ igo e ana. fora dea ‘Eka, odo fg cogpatan areas ae don empires eh "Etunvermscontcenda des forma devi’ longs waco de acre ncaa an deine ign ho Ha ec |r ket omadcara exponen utes come de wegun onden date do ‘Myenvuine cet (ner, 1992) 0 que consi Praca unas de ‘har soe o mporanteeg necsurcra socedulce ms evga ec, (Tae sw sna mam Hane de cada on de forged mantis. © Ha i a SS SE er a tun to meade, rn esta prensa exc shomintacoms Netlog lev ans asda at eee de cm 3 re tcneme coloidon cn pitas na cceniane pclae semen as Anes Ofc exc ramets ma ae ‘on aprofundnn, treme que na ts efter Pees ts ee Acqua sn conecnenine pobtns etateidos pls sump sg Presenic aries atl te pn deny mr ete me eos co dhs mana com onto 9, ov cunasak cones pmececeal a tos petoncon. © paren de cenienas de scans ue, tom tines soe, Beer cursos de ppd em ane-cdtcago allure erate ox eon fs que @ eonomicsno, a pole scm tance como lr ue espns o game nk recipetao do Fea Re er dy po Haga pros deat drain ws urs sas ect as fe olvervaho soe x sto stale a demand csc et pe Lrsponsiven por ct shes sasncia de pesquisa que apie a arte na educagio orm eiuroes « pequsidres needs no ensino dene, eae en se sea pt stich Fanos opus re Ge ersino © aprenizapnt que conn pa ean compete Popo ¢ cine ate uc evs mecca 8, de yao resulta perseguno tm ipo ce bles nays wns ade fom, eno erm termes prc de aprenzager ns do rs Brine uc quer re Tao so rele oe ie, se ‘ome cinoma. qu, sae pence ms npn te ego ao parimeio ane, quan se peste as mse io, comin desta, i a maa, pel sede om ties, ac da campreesio e lance dferemenort, eos acon. Sneha, dae poo de vn, aes eohccins sci xa des de enfegmere a pr stn es a ae me guia que aM enn oni fo, and ecu runon eg Jo ena de te sex mt prince cee fics mci ie cis atv aass Nese Mes ai a vicubeh eh pcies cle ihc eos cao ‘Shae eye deine de te nar aos etudancs com apace as rents bes isis (epoca cise server sa sens rio no momento de ‘ebetonse cov Gusue to de econ ai oa Pars dsenolver ene ef, ne: 1 spree aber per icone tbe at mance pas {Go extn manfeagtes comune apc) Meas ee Scns chica Ne enfant ene ni atten do aes «formals © 8 spect desea sabe ane nv esa prem dg se nam dire ‘edict. Avis donno de uc on Sansom tr expec ‘Sts ale que descnednn sien cease produc seve {stun tds pessoas Nese io de eferenoas os nino mers ‘wi como prado de ys iene ~ de ne acon or computador“ mage, ges Putri) mas de ch omnes ten de un conscience wuefevel otis ues ¢ Doblemun, raw necesariumert asm, deans especial, ues fe $merpetr apr no mundo ein qoe vv ecm sie props “Toc fot Gr atenrmcme ae fz Scomponhor dane sot 2 sls de peoples que diem roprsets Cte artes hafecicha eile Uric, Nowe lv, no Sexiest c poems de pec que nee ‘am nr capris se qusron lem dar cena pss wn Ines Sve gute como cosa equ siden 2 irre ou © com cx Suns ert eed perme cis pts Bepnarere yrs 3 Pr {ion ure, mum edo sped pelo Depa de Edurilo dos Eos Tide a 190 ae Ss Termeni ewolar dessa muéris, wes sur pips concep. meet ‘echucagivnamtigica (a Espranha eta Gasser de publicacies, pane cic minder lendnctayante na cehncagdor eens 1 expended cinlones ms cocina Ue hase sores « ue Poss volar 3 pensar a Tung ds eseuarhae me Feelin a i i ae a -Estabelecer um currculo nacional é wim tema controverso io simples ana impasse pbs spar um cuticle ina o objeto de ckcrminir comet do que devs er emt le como ae devs var meats de tieties akc teen ee -capanhah, que asinale quando © canny esses conttilos devam set apron, eos tuo vos ics ue menos co ingle woe ee fo colural eum tontole ulti rm mae pores sigueraties se cru, Net po de hoo 3 god 20 dos con, nas ves (App, 1993) sche ae nee min ct panes epecil3 solo do concidonmesune pv a 2 orizote do nos pons pel nib de nheerat ee gi parabola dversiade cuturle socal e seams erg sniialos que sera mplementador pes frwus seen fe ee co ing Sei lrtncn ds Scie irplaraga ek con pray sn orn cornu de re eerie per tree Pr eo fe comm dovones d reea ero eer ne kes oe com @ ar vewrtlc hn efor’ © mateo fe sents ses (EDI) os Params ‘lucia © que dessch 3 nportincl de alta areas mo tortor Fesahaemes canes poi te dD pronuner mudbnca i cc unso Hermnce Cael ta 1 ‘on ape ath esesorgs den pncadres ci te, como eco Flin ta reform “fae ota (0 conteido do currculo da reform espanhola de 1990 ong € go qu ewan omar oeniccmen ar capeiacins da docs omg pone [Epa naar enamine dees eaprenon pant, € posh ue se rn rat il uns apeminegso prope edi ¢ sts sa ide res mpegs, ps cones eps rte dos eae de a is desde Vora pel prude clas tm nnn ans oars son int cna aes dc ses gg eet ina educatWo: (41a estensio da escolariace obrigats oscil pero on curriculo dearte no ensino fundamental ‘ler banc et adoro GE (1970) & LOGSE (1990) Mgorimplcs i ceabsecer eae cs (Rtades pesca ste 0 psd (© novo cum 1990) oe aos amas do erin fundamental € méo Je de etre no campo drat op peer vines em clas pres m0 min cntporncy eka dea ‘in papel moraine. Es conse evo os fess cutarest soso nome a matriem lao que hes cr de 7D ogra rerio ce 19h) Uceapente pics edema ms i Kndument deerme cis spt, sie des geome. edu ale psis mse meio ras nen chs ss ms iengoes¢ non be sn man fr arecar ao eo moins de devoming sic, no pode ogre ques rca easy atetoraosece om ORO: Rega eras ts anes cpus ins eax uma vse lon que ae dacs ag rita pel cr © gu RT IS Tae om tno te et som hector! no tstancyo Ue oben wey axes coremne a0 nl pele co ani Eman st cart he 4 ‘Simons mast, naar or onc nal uanes fre apenas ann. Tora se cow de ees wee Vsti 5 pO Tn 970, em at pater rem de 198 (programas eed recctes dct dc erent bllticy tin sarcace pela concopyben Que ‘sna planejamento deen val e plisiea deste a wpe cs tes gen nde fie dobsta dons re ‘toa nest pac esc pnt sl propo € et em compra a © sn 8 rp inl de sso tore Bs moe. ea ea de cca ac to rn Unde, eins 36 ‘Sate nag Geach mene pont isos ou tec) ome pcp do curso, samen com a pee repre ‘trespeeodeeuneros de as, Pesinen, corel ic nos 1 cmpreonso de tenes sigs e vals anon Se atc Gus er erp eri no Qo 41 pk semor apc hms sei Je pele ue mut may a eae ‘stn expecta eo sc vane tose nv anate ques ahaa concede se nage ers ‘ese debonair, Os Sin he cee. subse pls Yang tne eps este ‘think oa merprevcie hie Hc a peter | ie oar pe inc ie Sed ea tn aici om minin eree etaatte te tcepro que fiz com que o fundamental sca especibcaglo day auvclue ginaen ea forme, a elabarugso de composes plisticare imagens a conte pide iswat kementos formals artes cultura” pari dlos eas oo utes do cul. vf al coi or thru a i enn Fn 98 Scr fe vse psc € wre. Aerecrhy esr hm prdlemas sexta em alta dw np ‘gna sm ave deans ei Ar aes cnt eran atts alg se ar ook wo orem ‘ASga) ies, que nora se tne dese pl. Be peop ‘Ta aceauchi prs fr Seesmic, mo momen dem pr eo des on OP au te pecs ‘Raman purge casino ae ech edo ds fomannaes ‘SEunctead pele amc dh prs papi som pa pot dro db ‘mero de bo dens IE ri Suecipecbie Seartac sesame geet nice upecsca do ne sna cplicn ¢ lzasiecamuloe de neo Procestimentos expresses: Assam. Papel, parece que Xe Batam equ, tern en rs eptaqu's prepaa pcr tr Na ns ver me 5 apts pale har 2 erga, cero marca pes els jeter gan eet Asc ncaa agen air Risa € sche ey ‘Beiter Arsticone es mss pcg YU nen ee pesraies poets momen ver na aici cspurts, qe se send ten enor gp He desejant clingit sew caminhis pretissional para alums dis divciplinas Hor Sts ono up se quasar aoe alee Hiker ania hohe aca pe Ses mae Na refrain rv emi funeral en ey ls Fol (1994). dleve-se destacar que pela primis +7 sc pests ater an specs cones Ui drags Woe apne camo in cao rs 2 formacio ical don pefeeres. pe npr sper vento Aeducagio visual epistica no ensino médio nea ampennnee ene 9 sage merida pl fer de 19° 3 atl Os (Mme ge atusmeresnds curs UP Pahoa Csi Palen ‘Sa mat pc cc Geni ard amarante que deve eer at nes cnbecimen eral prt Aenatitca edocs ssa pare a sete dr obs aa onsimivan tics ates ara esi a Proorsna hsa de naa ‘pn pat da Refs, me perks 9657 do prime co do csi Ins engi ov estas eps com na fe deh sl Ci quo ras rue ies andar ‘ete co des aes mo cc relma de 197, pels cin deo mo pe ano et ee sue sin oem fanart ci ‘cs pi esac pc eon ste Se He ee ee trons ceo Sacer, sce etemecmuc chee e aon im de oat de cee Ber ‘Sica, ma cea de rego no mga do dese sum de dno et os aba Spee a frefessone Guan hum 0 COU, dps crn ue hpi Sipestcnn cane fren se deseo peony, age seas der ‘cra «tana orn, corks clramente aos caren Sissies 0 ens 96 4 os prone aps etree ao dens one Cann uci ergeics os uu cab nope cs nee Seen act vane pais ssno me “eens ‘ar sbordar'com mir profiad signe « ss concepyoen uo, vamos cnt nosso av ns bnos Conca ssehaneee ene acto cunkulo do ensno fundamen ono ele pas mac rnin rope quae 4 ie a ‘sn pain hw ia an ou | gs dan kos rr = | ‘uma analiseevtea do curiculo de ‘educago vise plistca do ensino fandamental sua eta dew ext cic que preter faze uma abe does so, me a lente a conenpio ie # arte ¢ eo a eT mnt seo sei ake quando, no capt Se le Fenn « Popes 1987) sobre Fea ere kes, ne oe polar merc emTEEMS, HINES serene arnt ca ah a aint ee, samon repre 0 objets do ciclo do Le ea tad 13m cme mers enoerac, mas nga ei Ke react a, oe ee ei dev eve CO ‘Toda noes que apenece pepo ms : at 43 0 (es comrn al cemet oe mee srr tackles Fen Drocas antic, eels se de alum ates ef Um olhar além da aparéncis: os problemas ‘em assimilar a ats visuas uma Tinguagem Cosvonti de ae do «ape porta au so mn fri fr hz los me apc So cones ma fe sree a se ae Gy heme es i, 6 1 $e acca ico etimuks ws ese tn pe, prt tc su sms enh a Ee wt de promise pre true cla cig. Por un ah, Poiana cane teeter seta Se Donna aman Secs Sra da ease poo ne “oreane wows taaehae lm ass, us quae atic oessres Jevem fare sn Se ease ea mes ee SeieSeaapeE Oss prise! doentseo ese fins ees ein pe cue i i nat, agen forma mgs om Gates aac ce ars ot eh pcan reat xs ‘Dit aceon acme memes Fe elem chests ft ar MERLE, 8 vinvmacor a cme ca cranes roca Sate aera 2 frm sme 2 cs sae oe apes como emt ese pe eta eaon sarorcice on Soe O, owas acme xecorcas eapoi e Sid ade wens pos oy (ese eta ise eur dh te amen ene 0 ES scrice os core hen sce fon (0) vaeprea0 0% € nice ee es Famer, scent miss NES nce a ops ap aon 4 ce eee py rapes ingens susan sree wt ‘i sqrt ae Um doce str mea esc eve wm fe ae et certs apa pric sobre os ns oe cts que pepe hae : ‘pina one Jp se sce mess sence deca ik wer a mT sn Ne jo hc dl crf en, Ll or E2U pnd qe an ees era nt cod mage. See tr mins cman Je mxmssem © es nda ace et ne a cn em sms ha eatin a emcee acer a ce iba ded om aspen Tce ano tr fundamental mo pnd emprcens hn Feet cc amen. Alm ds, os pfs dane se cheno deerme ep analara meeps oa ror dum mum sagan panos pesca inca cers rece 0 Teno 3 mnprewse de qe aces gue era 0 uma exelent ai para nna # ae he 10 ata os esti ce sts na ma pore eas Peele Belus Aves di Uhiverdace de archon fu sega area essa ot apr eam nc it da ss pico de nen ems ene Ss cna tas ns poppin canal ee ata a ‘Sisenm Nowe sfc, satea po rc suse loans soubor hohe © ds sen ing Fal su in oy ag au om mn Bs rexamn non coro a Fevsurer eatin in, cnt ay gone sss se oNimitto eas Cimunsaden Anes nhscim cepacia resem tomo «dvi de plantarum sale dein Sen € uns opotinilde pars +c o cchne Ca Deena ce ndopensves de quale socked ue pete demas Po a i rt tits a1 ans a se 1M itr dete do em fe. nlm, que 0 eto lekor que me ten acm Em rain, Sonic # par do eg” conc ie fa is ode aang ea educsae pad edhe ee sual mi respon + vr catepoi unite Sa eee amen escpineseue aan ec ate (angen oo serebtem set lcm see ated Dans, Segue caminho mak fed denice inno sn dh spredagen complete as anes von, «8 }A PESQUISA SOBRE A COMPREENSAO: ERPRETACAO COMO CHAVE DA EDUCACAO. ESCOLAR icc le um pnt e hc ue ts ab vk arth ty pose da sco tn 3 Unversac am sa em ce Ue fo sem reo ace econ a re el 2 ems ea aprenage ou on detest AME Se soca neces Arcot fa pt cu Ghee parr d peu, serve de poo prs noses propos ian ram pn ge Ps uh Go {hes a oerees cme en i ea See efi, Hotere cal, cols, ass, pak SERRic he’ cc i comem que nos aproximemos alguns das ems qe wm rr ur coe vs vr em co ara UTE © Feemad um pes =e tir opm te aan 99k ser pra orto ‘dace que se emi impose cure de Ate \ construgo critica do contexto edo significado dg velcona a amas secs es St onal se com rinse Aainere a {Pichon snbmolsta ecient ete ang dese cl ame cee Sey ac ot ote anders Pas oan cafe poze plas eaves precedents Fas a se tn a a semama base cultural ‘emeTpm epsccie smote we pa term su ee ener epco, sob gale pode appar wm amplo expec J Fare cm 9 meme hee Vy a Page, pasando por Soe Cora cl asia OL SHINY 3 uso maroc ut ipa amore ee pacts de cade ern ee conser qe eta ac enticed stink Tuan da steo voice amare de acon co wo esi de erga eda Par epic a eenstrcan a sgl poder sade, pind da picoloi. vars persctis ina din cones ¢ ae Br Nea ie so propos, ona pr carr soaks, hte ects (Plemandcy, 1996, 19Ka, HATA, pelo que opt por a apncnmaci ea {gucci = pri de um vo de esa Qe Kite C198) ue consirutivismo piagetiano ao consiruisism critco Em termes pagan. re nanos conte eae adapta eae pa pie opi eae ee shecimento Weaia. or imc, parece unprescindiel a uaa do process acomilagSa que fa crn qi tous contusion sealer ites i realkade- Quando sas emanated fs fen asia, proces de acoaaga romana eeontna © lao des mesos. Or desequtinon qe pone enn ox meen simiacdo ede comes sho spins polo Asermavneto coun ‘spat c opertins ds ingtnca, de anes rca © formar ss eprint 9 cepa do sone Cem) rexerkise plo st sao te . ‘Anda qe ess conta tea igaica uma importante inovakao penser conduicsdornante mt prmete ete Jee ses a ide aun speci ta essaneao Se Rag ors ess. As enn (ec nl mr ape ee rea senolihemo Srna Ca, mcs-me co inal is ‘Mi pets ter Assen corns ic a ree cumin Panis ds cmt i, 06 ‘tog erin naa dese content raves dann ds soso pcs vectors iron no mn soa © papel da construe de signiicados jpegs € vito do rcs te shred a pads nooo Bepnfcado dinner, 191) Ess ih ke eas este eee HE 0 confer « ounce © a psa ce eis cine to aes pan, cm ner ec Come om ‘Ness n de aio ere co do sue 8 pti deci de soli o acura date simiandos see ee Ges cet subjaceres ras tease ene ic tng See ast coceasesqictonan cto d gs de on ikke” eo fo do Ps du 0 tpn, «que pet oy hae af Co gue em ets efcsecreamitheiné sone en on Havoc penn pen conven cece pecs lor, ¢ explo com cum nica e 9 tlio cma {Rewea ane cen olor arte es cults pe ts ths some pres prs a penne he cde Ano ans pret {Eo pa end sreqrsenagoes Sed, ps compre detainee) weather como ess come a 1 eran sik ncn coro um crs subjacent qe nas ats Aus merase scram ees oars ques fetes Pu i ere cys aka s dos RHO ee tsacoemtcosconine ose thai ds tvs een de OO eA cmte mals do oi me Depa i CTE 5 pe cena de in cucu que ens eves Quo as sus spend ees sta lon ean cpr exer, po sie ste mac parden s a runs apace ees ass por Ces ms oars mae fe do tempo em eves ons lee ets cones os enonoe: es rac. Ps expan 2 dara ps de ech represents des) oe cour ca ar pensar aie no podem areeies © mundo n4m seni sere tin en cae € nossa ts Como panes dem Sia tet cma baer ah bern tp ea te ‘egg se ee seat eco nee Sa wien oe oe eg Ts pcos ony ee et Coe me me Se gem pse essa are do recon Se educa pg cdc Tener 9978 ‘ss madangas nas concepedes sobre fo desenvolvimento ea ineigéncin om wformagi rarer Tro gue dss aero hog ni como ua 88 Eoin econ aera a pemperina co pono de vse) © “Raglan dao, o stn ie ‘iano pode ero evo dato ar ma seen ey io) Bevin nes ldo ASS Wekgecs op,mosh et ‘nego yo mai sinlesmere pont 3 al B tents ra pss nh ie mccain ese) Sas Vuh cpu de descend os ef log pny (hots dria donde vines ta ronda as Eayunindo none cone Oe meigencu” © a rue cra dor de pudnc, fas depends ds dnt elena cae (Canc, ORD c xs avo poses esses Mum apes ar uns reaps stan om ton Af die ps nf por tres er in poe same et mo dete ta em de dete pelgbcis ur Hernacnc Mura (198) ase em se en Te ll feantenecnrst orate a a ae So Sa een soos wena wens eigenen aden em cid cra. 8 igbacn co ete spect comsd moreno Frio cnn tee mtn es oa sn a orca Jorma de contain Sona test ‘orem ser temideradhs como tigre em eiio ao eahador evils nam fete, mas sm por se apc de airs ahaa, pre ¢ rear Feu Sp es ee eae nn ne aan ae ‘Bese pide vt ec permite vena que nes fm sce campos ou domino oni, 0 6 copalcmesecs, 0 ‘Rucci, orp erp permite etre ¢ ar ‘Cmportamesto outs pesos 0 ntapeal terse posta Je cece saps corm sential € ces Peso € cap de ‘Serna bese dr Inyo). Nur somes rece cn ce pas No cna que Cum enfogue npn da meine que aver ‘recs dere pose outset deena xe ‘ean par apres riser ue, we detect el ‘nc daminaerr nd, et se ven, elando de do 8“ @ osisema de righ: que pro soso ‘adoro do mice oa oe Mudangas na conceitualizacao do conhecimento artistic hee ‘As mang arteries pgs felts & condo da mete € 4 ter cc pe a ee oder do pms Cpukologa do dseavebinen ane ppl 8 sgl sn corse cs Wessel 8 denen © IrcieSnc men in rperoaid nu wpa do conbecmenta ae ‘mo ‘pane Rndament coher humana. Nese ecohexier, folob de ote contin eve un inprtine- cave sbreno a pail {is pecs ux se prom na comune etic a par os tabs rom stro da Unnefae de Hard, oe, dese 1968 realize un me {Enh pram Jc extn snes seponnc das proces de smb ‘icegotsmen Gardner 197, 19891999). eset evi, {hac pas tea + mperties do conhecinet tema Je acm un cs de concn copa. ek cose A apreciacio entice s estas sobre o desenvolvimento se iar peace mci ac, cern adores Sickest eens do al ne, csi ac ous emponnus depo ze psu desk 1 ccnp pe man ote are Sa Gencigsnctn ee forms part, Casre o papel dos mst © see ame ems fra de enpeens Ses) Boece os fr exponent senda retazad pla wipe de ext de Pap so campo do eran de conhecnet a a te a cinta om {Garcon a0, tne ra, 1993! boa repens feretesverhaivaese & panel erga bse de ace cea tc 9987) corms ugrypmentas de tax, e nao como prepredades das pee Is mo de emt ec rid ckgetem a 0 auido) em eter Pie No cio dt apts wi» Jct eases Posen ois ponent cn gu Iulgincata esteico, 0 problema ext mplcto, Av penguntes que am rno de ead shade ane 246 sempre at mesons © ms poss Bs soa ceasing mamta uersinec eae Sipura coir dc eso cas est cures ds ponies a aeniciinems Weeais 3 pcsce™ conc, tahoe ce psdes, apse ses OE eee pics tte emer mac de vs uoos de sible ie Satems de soles, A percepgao asic estar relacionads Cm 4 {cticgi es Temes snk ama cfrs, io como 0 mero detect de atic ruta cul A posto at, pr 8 6 Iasi de cones tr, Ea Se El Ras mets de ATS Propel (ain, 199) 8 asicistes i901 mands Gopkan e Cans (990, € piel etna i, prt a Peet, poem Seri ae popentis dk ae cso fonder em ets an es aes SDSS RSE evel sobre wes cea su pet $00 A apreciagoestétiea eas concepgies sobre a arte pee eT (1 a manera do proema belt, realise, ques ce cn ede caicloy oe tio € peroniesk pak tu reco e ris exes, penal eee, a eo Cn sas cata bast bem am Pfam sobre Ate a cn po aly ce sora 0s do desenvolviments, Nesse sentido, Prsons celecon cheese ef ec, que refetem outs tants mune de ie Se ee {Ga eto, ak de cincterztlo com feie 4 eae oe ae a ‘Seminde esforgo pata ser capa Em lag a esse aspect, en etigos ‘lode seu chur de reerénca, ov set, de seu comiocnemta bist ‘eit relaglo qe ¢poselesbcccer ene penmernoe Inguae ‘ante de Ura determinad ob, em relagio 4 Noss expenENCa EM ‘elfio ae, so ines acenar que nt napeages save + Ae ‘Sart; mum epost gue pe qe epee cies rs hscineno dos aus de enna Pecan sees fs run to aaor fara repre [mos concise aren dels As cba fuga on an Sern (Bem 1585, 1960) apreci fa conpeeeia ie oi Sane 2 messes ee tn ses ae spon een io 2, Beleza e realisimo “ a se eee in ee mas. oh ga ns ina Perspect pices, valoiag & daentiacio dr obra anit © ingles scene ie isa de outros. Partindo de uma perspextna cause x peeie coy (ir espentrcn de ooror © um h appa eis nr dea te ap obs probe sti 1 Fail eforma ssc Spenser co eo srl dc i Pena dese pops nerpetago, Sendo das ees pean 0 sottStfewe: Atalay dos nds ze eernc 9 mi We seacoast cea et 1c Fos 0D Sedma paps peop, kvorem coma a eo ents «ht cgtramese compose, pot imi uns see ciors increas Prin dea pnp ei Hae a inguindoro do sya e de sou mundo pesoal Ser ae ciasregeaoriel a rag eben as ir oa = cad um dees exis popes por Panos. apbe una labora signees sea Sb asi de moe guce fe multo prio dis propos moderns ums nyse de Deer Iamirare més princi nos ca dade Dae foes pnterres qu nt tamer de ser edesvn do MOMA de Now York, On sign eee cao de cada nic, tom net qu va Socks mares bens Bs ris ais fears se + oa ea pa penpectiva naa Abuse dese avalagies co que comet wale {Consirvon 0 sto wba oenogue dese isl a de sna ser clbcads ar seid plane © come Bsns ohn de rept come selec els Transigso: fr snare h varie i ¢crcconth po acco cc) corn rune cnt. de af Ise um ao Sse 3 fe fees esol de a) 2 propcudes formas ors, ee, ecm), sea ees es lgease fpr des gsc csi 2, alos, react ikea cvdencas exabeiece con S caesar od sr expiad endieadon ‘ovale da dra de are exo syeton 3 aadang © que ees pret de heer tno Ni ce 3 Torageerse eect ‘guna em que se combina o psc eo univer, sa sobre a compreensio apreensio no campo das artes Esa conceazacio sce a prend © sitio de ensmare premier a lesan oe Pest dio mportina uo conhechncca eer ae hetero la ow nines tte sora aprendiagem flan! (199 spsaney ‘o que & um exempla de como» pricologa do desenva i Coins cn ey ‘easier wn ampo conhecineha sane v anaes oe etna bos divs dm de clase ae, Wacioara eu ences Blas ero (a LEU deems ots (ote pas dete ue ate me pes de pet ‘outa ware pintam de maneines ferent (ven tram a csingae ene fgg e aagin, «ining de meme do or que ss ohtrspontam de mates de es Gil sto de encode ses com lerenes concerts sa? Co b omsoreaseet i i nts cu a pono de ici ai ed ay tein de ot Se tg eae gm se Reese ‘ecomolnent e pan ds pase de que 0 iggc e ne de conpmensio que 30 did a ao do be Tt Wun na desde pare dota de Paw 198,195,199, que pam um se de pena se arenes estas ins foranincs cpu no moment ewe flonan pe eee ae ee aies de cis angdeennine © apres Herne as wes coats, quedo Eine to pod eee ntact de cin chee, 4 propos de Pravat es Tree proces de acscligo do cnbcmena slugao protien aoreecan Peat dom eas fompetva cixe a consugio Go conte ‘ae an’ “ tees poi lemon tapas. usa tre i Pot to, pone espodto de sa agrasio eros naga ie dens manfesagoes 2 poaperina dh conprecnes sts Segeeh fsibigdes incomplss, parca oy errness ci clan ap nomen eee ‘arte na piss moderna eo demeonamcn ci to de progres tps a Piss os rine. quem se pode steht prod me be A powreateracodc mates Hi Sao Pos moderna, maiém sgn de emia ea Be tocomero, x comple, oelctisma,vresnns or uae ee nema Padions «posta as dftete ons emery lam mp si ic repens cr 5 gs is owtam barista como medias {musics na arquileturs, mu flonase wo dca inclesual em geal — past SME pvimoderniaade, por sua Ve, poets ser sonsieraa coma ia cond co socal. Compreene Seerminadas pats de relent, ecm, Foliar cults © iemodemino ri uv aspes do ferdmeno mas get 1986) manifesta a enstéreia de uma nora conseenca atatica e cul, tineulads, por sua ver, 2 contin de enfoenughes ada em aos ex Parindo de uma posigio diferente, Jameson (1986) sustents que 2 pls rmodernidade€ la cura do capa do, pra dc entra de ua Kovou de pens © cnpniar 0 mundo de ater comservadr que cami 4 tpn os fete de um cco subsites do tradsons pensameto ber € em cont por um ehicador oe tent farer com que se lunes omprcend ‘Sin evans sobre ane pa pemoeradae?Podertmesrespenet Son Se (9) ie ae tn mal sound ia Se ir xi ane olseate da trocemvnde © dat vanguard) €4 aust de ew, @ inspect de sgn, Seton, tao, epee arformagses estas ‘pm Te i en msn sro ne eae AON eset manera, nto xe pode fila de ansts pos moderes como € possi merconar sess, cabkus, aban concotcats, Hara 0s uss Poe cnscterzar¢ laa soo mau ches dvesficaie plo emp a com desscon,nbena Eco €1980, das formas tata de mae ‘te una form de pogo «repr ompreendila den do contents © tos irc de a a tee “ata” cuus€o popular e conden o clase MES EE moderns ee moo de pages ines egumemand ‘clio ndo fe, pinda de uns pepecies sae ae semesoo tempo, promuver suds de puaapioe mekae ae ei Questonage 0 papel anener de connatsewere ieee jes oa {im um conecimento exclusiva e/a peas dar see Ne ‘Acomsnilade profsioal duane vse cone ne x eterpio,inlbeneah pelo captanno cpl inioargionce Re ue se ate como va forma de ei elon oe ee {amo rev a te cmtenpoins, asnlo no eid pmo ope green rien ein combines cee ee ‘ese clu rset banca cm gu ws conseapeny Uns be te un bess dson eas samy mapccan de mus tin eps th esa pa fa nent ‘Educacio e imerpretaco da culara visual sorb aetna icp Sis brrenr gamit a fo relone-ae sempre a ima proxi uaa (artis) O- mene anneztmeabo eke amici. Esse at eee umrp espe talc ome Po hummer emg terwona deem sa Wt ene tse eoetiuean pene cm presi de eaporncas porierio Je eed sted Ox ei de snes often SISRE meat pce ofa express reeset od ae ee) ans eats kn us oc epee Spans seaman ‘Suge sion rao deve fer eeens pa ‘oes spins mi onexien hng nu a Bess gr on cnt core es peti css conta di stercil das Mas nia mata sen coe rnc meget falas con ents cms ngage on sac ines ge cena concep sn Cac esa ong ull supe Un eee vcr ta ae anne, des tess ee exper leis cyt panes dt ms para Compound Cafurs Vinal CVT na Bede es i peste bcm tae ‘ie Poses um fing cuts ics peach ts ua se psa seemencemtirinn alr Bs se soma sti estén de uma meta: tonne, emi deen iat kt toga pe oc peel ama es ee nowt enna canes eave ck dst ne de anc {gece qe es dn enn pee se | interreica€ tab conan de um pene, Nigoin Rr are ne ots ee Seto alae mrhacineno ieeasene farsi panera: ese ees sae Me

Você também pode gostar