Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ANALISA DATA
+
= ....................................................... pers 3.1
+1
Keterangan :
Et = Evapotranspirasi Potensial (mm/hari)
= Fungsi temperatur
En =Kedalaman Penguapan (mm/hari)
E = Evaporasi (mm/hari)
20
Keterangan:
Sn = Radiasi matahari netto yang diserap bumi(kal/cm/hari)
S0 = Radiasi matahari global harian yang jatuh pada permukaan
horizontal tiap satuan luas dibagian luar atmosfer (kal/cm/hari)
= Koefisien refleksi (albedo)
n = Durasi penyinaran matahari harian (%)
N = Durasi penyinaran matahari maksimum yang mungkin terjadi (%)
Lintang So
0 885
4 X
10 965
4 0 X 885
=
10 0 965 885
4 X 885
=
10 80
X = 917
21
Radiasi Gelombang Panjang (Ln)
Ln = T4(0.56-0.092d(0.1+0.9)) ) ................................ pers 3.3
(Sumber : http://eprints.uny.ac.id/9154/2/bab%202%20-07510131022.pdf halaman 6)
Ln = T4(0.56-0.092d(0.1+0.9)
= T4(0.56-0.092(0.1+0.9) )
Keterangan,
Rn=Sn- Ln
= 298,71 39,261
= 259,449 cal/cm2/hari
Keterangan:
Lv = panas penguapan laten (cal/gr)
T = temperature (c)
22
Lv = 597,3 0,564 T
= 597,3 0,564 x 25,90
= 582,69 cal/gr
Keterangan :
En = kedalaman penguapan (mm/hari)
w = massa jenis air (1 gr/cm3)
Lv = panas penguapan laten (cal/gr)
Rn = radiasi neto (cal/cm2)
Rn
=
Lv
259,449
=
1 582,88
= 0,445 cm/hari
= 4,45 mm/hari
Evaporasi (E)
23
Suhu ES
25 23,75
25,90 X
26 25,31
25,90 25 X 23,75
=
26 25 25,31 23,75
0.9 X 23,75
=
1 1,56
X = 25,154
Jadi ES = 25,154 mmHg
24
Tabel 3.3 Interpolasi Fungsi Temperatur () di Bulan Maret
Temperatur
25 2,86
25,90 x
30 3,69
25,90 25 X 2,86
=
30 25 3,69 2,86
0,9 X 2,86
=
5 0,83
0,747 = 5x 14,3
5x = 15,047
X = 3,009
Jadi = 3,009
+
Et =
+1
3,009 4,45+1,1
=
3,009+1
=3,61 mm/hari
Untuk hasil perhitungan bulan selanjutnya dapat dilihat pada tabel berikut
25
Tabel 3.4 Rekapitulasi Perhitungan Evapotranspirasi Efektif
Besarnya Evapotranspirasi Potensial
No. Item
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nov Des
1 T (c) 29.70 30.10 29.70 29.20 22.20 31.7 26.6 30 30.5 35.9 31.9 30.82
2 U (mm/hari/Ha) 0.0889 0.0917 0.0861 0.0833 0.0714 0.0633 0.0768 0.0929 0.0929 0.0945 0.0891 0.8500
3 rh (%) 84.7 85.3 85.5 81.7 98.3 87.6 83.8 83.6 84.4 86.3 83.4 82.1
4 n/N (%) 0.477 0.469 0.401 0.455 0.429 0.442 0.435 0.439 0.437 0.873 0.798 0.366
5 So (Kal/cm/hari) 995.25 968.25 898.50 798.75 697.25 644.00 666.75 745.50 844.75 932.25 979.75 995.75
6 0.20 0.20 0.14 0.14 0.14 0.20 0.20 0.20 0.20 0.20 0.20 0.20
7 3.64 3.71 3.64 3.56 2.48 4.04 3.13 3.69 3.79 4.85 4.09 3.86
8 Es (mmHg) 42.04 39.95 31.61 29.76 29.07 28.90 27.25 28.32 26.90 30.18 28.97 28.60
9 Ed (mmHg) 35.61 34.07 27.03 24.31 28.58 25.32 22.83 23.68 22.70 26.05 24.16 23.48
10 E (mm/hari) 1.23 1.13 0.88 1.04 0.09 0.67 0.84 0.89 0.81 0.80 0.92 1.72
11 Sn (cal/cm/hari) 232.49 226.16 225.39 200.52 174.97 150.36 155.66 174.06 197.22 219.02 229.93 232.24
12 Ln (cal/cm/hari) 1.13 2.36 8.32 10.81 6.29 10.18 11.79 11.52 12.55 10.39 11.68 11.76
13 Rn (cal/cm/hari) 231.37 223.80 217.07 189.71 168.68 140.18 143.87 162.54 184.67 208.62 218.25 220.48
14 Lv (cal/gram) 580.55 580.32 580.55 580.83 584.78 579.42 582.30 580.38 580.10 577.05 579.31 579.92
15 En (mm/hari) 3.98 3.85 3.73 3.26 2.88 2.42 2.47 2.80 3.18 3.61 3.76 3.80
16 Et (mm/hari) 3.39 3.27 3.12 2.77 2.08 2.07 2.07 2.39 2.68 3.13 3.20 3.37
26
2. Perhitungan Curah Hujan Efektif
Nilai curah hujan efektif dapat dihitung dengan menggunnakan rumus :
= 0,7
.................................................. pers 3.10
Keterangan :
Re = curah hujan efektif (mm/hari)
R = jumlah curah hujan setengah bulan (mm)
n = jumlah hari pengamatan (hari)
- Untuk data jumlah curah hujan pada setengah bulan pertama dapat dilihat pada
tabel 3.2 dan dan setengah bulan kedua pada tabel 3.3
- Untuk perhitungan curah hujan efektif pada bulan Januari dan
seterusnyaselainbulanMaret dapat dilihat pada tabel 3.4
27
Tabel 3.5 Curah Hujan Setengah Bulan Pertama
TAHUN 2012
Tgl
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nov Des
1 0 0 1 0 0 0 14 0 0 0 0 0
2 0 2 0 0 3 0 1 0 0 0 0 0
3 42 11 11 0 2 0 0 0 0 0 0 0
4 13 0 0 0 15 2 0 0 0 0 0 0
5 0 0 9 11 4 0 16 0 0 0 5 0
6 0 0 5 0 17 5 58 0 0 0 0 0
7 0 17 4 0 0 0 12 0 0 0 0 0
8 0 3 24 0 23 13 0 0 0 0 0 0
9 7 1 1 0 10 22 0 0 0 0 0 0
10 1 0 0 0 27 0 0 3 0 0 0 0
11 13 0 7 0 0 5 74 5 0 0 0 0
12 0 9 0 0 0 0 6 0 0 0 0 0
13 0 1 0 1 0 1 12 0 0 0 0 0
14 10 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0
15 0 0 0 0 0 20 0 0 0 0 0 10
85.7 43.6 65.3 11.7 101.0 68.0 192.2 8.0 0.0 0.2 5.0 10.0
rata" 5.7 2.9 4.4 0.8 6.7 4.5 12.8 0.5 0.0 0.0 0.3 0.7
28
Tabel 3.6 Curah Hujan Setengah Bulan Kedua
TAHUN 2012
Tgl
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nov Des
16 0 0 0 0 6 0 0 0 0.3 0 0 1
17 0 12.6 1 7.5 0 0 3 5.5 0 0.6 0 2
18 0 0.7 0 0.5 2 0 0 0 0 0 0 0
19 18 0.5 0 0 0 26 20.5 0 0 0.8 0 0
20 0 0.4 5 0 0 1 4 0 0 0 10 14
21 0 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
22 1.5 3.6 0 14 0 0 0 0 0 0 13 32
23 1 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0
24 0 0 0 0 3 6 0 0 0 0 0 0
25 0 0 0 7 6 0 0 3 0 0 0 0
26 3.5 0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0
27 2 1 4 0 15 0 0 4 0 0 0 0
28 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
29 16 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0
30 0 0 0 1 7.5 0 0 0.8 0 0 0
31 0 0 0 0 0 0 0
42.0 30.8 23.0 33.0 38.0 40.5 27.5 12.5 1.1 1.4 23.0 49.0
rata" 2.6 2.4 1.4 2.2 2.4 2.7 1.7 0.8 0.1 0.1 1.5 3.1
29
Tabel 3.7 Perhitungan Curah Hujan Efektif (Re)
Tabel Curah Hujan Bulanan
Setengah Bulan Pertama
Bulan Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nov Des
Jumlah hari 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15
R 85.7 43.6 65.3 11.7 101.0 68.0 192.2 8.0 0.0 0.2 5.0 10.0
Re 3.999 2.035 3.047 0.546 4.713 3.173 8.969 0.373 0.000 0.009 0.233 0.467
30
3. Perhitungan Evapotranspirasi Konsumtif
Rumus :
Keterangan :
Etc = Evapotranspirasi Konsumtif
Et = Evapotranspirasi Potensial
C = Koefisien Tanaman
Padi yang akan ditanam adalah padi varietas biasa, berdasarkan koefisien
FAO (Food Agriculture Organization).
Diketahui :
Et = 3,2 mm/hari
c = 1,1
Penyelesaian :
Etc = Et x c
= 3,2x 1,1
=3,52 mm/hari
31
Menghitung Etc Bulan Mei untuk masa tanam kedua :
Diketahui :
Et = 2,08 mm/hari
c = 1,1
Penyelesaian :
Etc = Et x c
= 2,078 x 1,1
=2,29 mm/hari
Massa Tanam 2
Bulan Periode Et c Etc
1 2.77 MPL
April
2 2.77 MPL
1 2.08 1.10 2.29
Mei
2 2.08 1.10 2.29
1 2.07 1.10 2.28
Juni
2 2.07 1.10 2.28
1 2.07 1.10 2.28
Juli
2 2.07 1.05 2.17
1 2.39 0.95 2.27
Agustus
1 2.39 0 0.00
= ........pers 3.13
1
32
........................................... pers 3.14
= 0 +
= ........................................... pers 3.15
Keterangan :
IR = Kebutuhan air untuk pengolahan lahan (mm/hari)
M = kebutuhan air untuk mengganti kehilangan air akibat evaporasi dan
perkolasi disawah yang sudah dijenuhkan.
Eo = Evaporasi potensial (mm/hari)
P = Perkolasi (mm/hari)
k = konstanta
T = jangka waktu pengolahan (hari)
S = kebutuhan air untuk penjenuhan (mm)
e = bilangan eksponen: 2,7182
Masa Tanam I
Menghitung IR Bulan November :
Diketahui :
Et = 3,20 9mm/hari
P = 2,75 mm/ hari
S = 250 mm/hari
e = 2,7182
T = 30 hari
33
Penyelesaian :
M = E0 + P
= (Et x c)+ P
= (3,20 x 1,1 )+ 2,75
= 6,27 mm/hari
MT
k =
S
6,27 30
=
250
= 0,753
M ek
IR = k
e -1
6,27 2,71820,753
=
2,71820,753 - 1
= 12,26 mm/hari
Masa Tanam II
Menghitung IR Bulan Mei:
Diketahui :
Et = 2,08 mm/hari
P = 2,75 mm/ hari
S = 250 mm/hari
e = 2,7182
T = 31 hari
Penyelesaian :
M = E0 + P
= (Et x c)+ P
= (2,07x 1,1 )+ 2,75
= 5,03 mm/hari
34
MT
k =
S
5,08 31
=
250
= 0.719
M ek
IR = k
e -1
5,08 2,71820,719
=
2,71820,719 - 1
= 10,31 mm/hari
NFR = IR Re
....................................................................pers 3.12
Untuk masa tanam :
..................
NFR = Etcpers + P 3.12
Re + WLR ........................................pers 3.12.a
Keterangan:
NFR = Kebutuhan Air Irigasi di Sawah (lt/det/Ha)
Re = HujanEfektif (mm/hari)
IR = Kebutuhan Air UntukPengolahandannggenangan (mm/hari)
Etc = EvatranspirasiKonsumtif
P = Perkolasi (mm/hari)
WLR = PenggantiLapisan Air (mm/hari)
35
Masa TanamI
Bulan Oktober (PersiapanLahan)
Dik :
IR = 12,26 mm/hari
Re1 = 0,009 mm/hari
Re2 = 0,061 mm/hari
NFR( periodepertama) = IR Re1
= 12,26 0,009
= 12,250 mm/hari
= 1,418 It/dt/Ha
NFR( periodekedua) = IR Re2
= 12,26 0,061
= 12,2 mm/hari
= 1,412 It/dt/Ha
Bulan November
Dik :
Etc = 3,52 mm/hari
P = 2,75 mm/hari
Re1 = 0,233 mm/hari
Re2 = 1,073 mm/hari
WLR = 2,50 mm/hari
36
Tabel 3.10 Rekapitulasi Perhitungan NFR
No Bulan IR (mm/hari) Re (mm/hari) Etc (mm/hari) P (mm/hari) WLR (mm/hari) NFR (mm/hari) NFR (lt/dt/ha)
Masa Tanam 1
1 12.26 0.009 - 2.75 - 12.25 1.418
Oktober
2 12.26 0.061 - 2.75 - 12.20 1.412
3 - 0.233 3.52 2.75 2.50 3.540 0.410
November
4 - 1.073 3.52 2.75 2.50 2.700 0.312
5 - 0.467 3.70 2.75 2.50 3.488 0.404
Desember
6 - 2.144 3.70 2.75 2.50 1.811 0.210
7 - 3.999 3.73 2.75 2.50 -0.024 -0.003
Januari
8 - 1.838 3.56 2.75 2.50 1.969 0.228
9 - 2.035 3.11 2.75 2.50 1.324 0.153
Februari
10 - 1.658 0.00 2.75 - - -
Masa Tanam 2
11 April 12.30 3.173 - 2.75 - 9.130 1.057
12 12.30 1.890 - 2.75 - 10.413 1.205
13 Mei - 4.713 2.29 2.75 2.50 -2.175 -0.252
14 - 1.663 2.29 2.75 2.50 0.876 0.101
15 Juni - 3.173 2.28 2.75 2.50 -0.647 -0.075
16 - 1.890 2.28 2.75 2.50 0.636 0.074
17 Juli - 8.969 2.28 2.75 2.50 -6.441 -0.745
18 - 1.203 2.17 2.75 2.50 1.222 0.141
19 Agustus - 0.373 2.27 2.75 2.50 2.147 0.249
20 - 0.547 0.00 2.75 - - -
NFR Maksimum 12.25 1.42
37
Kesimpulan :
Perhitungan nilai NFR (Kebutuhan Air Irigasi di Sawah) (lt/det/Ha) untuk padi
ditentukan oleh beberapa factor seperti penyiapan lahan, curah hujan efektif,
evopotranspirasi konsumtif, perkolasi, dan penggantian lapisan air.
38