Você está na página 1de 859
NGUYEN TIEN HUNG KHI DONG MINH VAG) es Rm orm me Le ee CANS ene srerecceRte Mclain REE eee eee 42 © NGUYEN TIEN HUNG ‘chdo hoa’ that In — chi cd gao va nude ~ dé vao budi chiéu thi mic cho méi ngudi dén xin An mét bat — chinh tac gia duge chi dinh dimg 6 céng dé muc chao v6i cai gao bang g6 - nhung mo sang hém sau van thay ba bén cai xac chét that thé tham nam truéc nha!). Cuéi nim 1946: Dong Duong béc chay Ngay 13 thang 9, 1946, phai doan Viét Nam Dan Chu Cong Hoa di hop 6 Fontainebleau tro vé nude. Riéng éng H6 thi tiép tuc 6 lai. Nua dém ngay 14 thang 9, 6ng toi nha 6ng Marius Moutet, B6 Truéng Bo Phap Quéc Hai Ngoai dé ky mot tam ude “modus vivendi" voi Phap. Noi dung gdm: 2! o Phap-Viét theo dudi mét chinh sach hgp tac dang khi ché doi mét cudc thuong thuyét dy tt vao dau 1947; o Cung nhau tim cach cham dirt sy xung dot hién tai & Nam va Trung BO; o Viée lién lac ngoai giao gitta Vigt Nam va cdc nude ngoai tam thdi do mét Uy Ban chung phy trach. Bién cé 6 Hai Phong: mac dit da ky mt tam ude nhung chi gan hai thang sau, vao ngay 20 thang 11, tau Phap di tuan durong han bat mot nhom ngudi Tau ‘buén lau,’ thye ra 14 mot thuyén cho mudi. BO doi Viét Minh can thiép, bat ba nhan vién trén tau Phap. Dai ta Debés lay cé cho nd sing. xé trua, xe tang Phap quan trén duong phé, pha cac hang rao thép gai Tu vé. Viét Minh chéng cu va phdo kich. Cing ngay, hai bén Phap -Viét 6 Handi 48 nghj phai ngung chién lap tite. Thé nhung, o Saigon, vién chi huy Phap 1a Tuéng Etienne Valluy lai khong dong y. Tir true, dng nay an cho doi mét co hdi dé chiém Hai Phong vi cho rang day la cira bién duy nhat dé Phap c6 thé cho quan vao Mién Bac néu chién tranh bing no. 22 Tai Paris, lic ay Thu Tudng Georges Bidault lai dang sq mat chirc. Thay 6ng Cao Uy D’Argenlieu tir Saigon tro ve khuyén cao phai co bién phap manh, Bidault vién cé 16n x6n, fee KHI BONG MINH NHAY VAO 43 TELEGRAM Ras MOVIN ROR Bastagton Hawot, Via Kunsiia, Oevcoer 17,1945 yas bi, Ho Cut Hite Patsvoeuy OF THE ProvistoKaL or VaerHas DeuookaTiC — RepueLie vo PResioeny Teusay, YASH NGTON, ESTAULISHNEHT OF ADVIZORY COMMISSION FOR THE FAR EABT 18 HEARTILY weveoue By Vierw NEBE PEOPLE IW PRINCIPLE STOP, TAKING INTC coNbICER- Tio PmiHo THE BTRATEGICAL. au ECONOMICAL erowrance ‘or Viernau Seeinoy THE EARNEST DEBINE ONION Vier DEEPLY FEELS AND Had UNANsuouE aaniFEeYED To COOPERATE jrTW THE OTHER. ceuvenncize A THE EsTABLIeHsENY, ano consct Gatto" OF WORLD PEACE AUD pnosetniTy WE EW To CMLL THE ATTENTION OF THE ALLIED HaTiONG. On THE:FOLLOMING POINTS COLON Finst Aosence of VieTaU’ AtD Frescce OF France 1" THE abvisony commission Leaps TO THE couetvsion THAT France +8 To KePriesenT THE Vieruasese PEOPLE AT THE co Jug9i0on sror Suck HEPREGENTATICH 18 Gnourk Less EITHE® OF youn on DE FAeTOs Stor. DE JURE HO ALLEGIANCE EXISTS Auy Wont DETHZEW Fiiatice AND VIETNAM CoLoN BAAD ABOLIEWED TREATIES OF 1664 ano 1663 co:zia DADA) VOLUNTARILY ABDICATED TO HAND OVER SoveRt-seHT TO OEHOCRATIC REPUBLICAN GOVERMENT COLMA PROVISTOKAL coven i é eguT RECTORATEO AOLISNEHY OF TREATIES OF T8B4 ano 1063 Stop Dé Facto Since MARCH UiNTH FRARCE HAVING HAUOED OVER GOVERIERG RULE To JAPAN HAS BROKEW ALL: ADMINISTRATIVE LINKG WITH ViETURY, CIRCE AUGUST - - : L COVERIMENT HAS BFE A DE FACTO IKOFPENCENT : Si 18, 1945, pnovisien GOVERTIERT 1u EVERY RES! CT, RECENT INCIDENYS 1H SatGou WyTioaTED By TE FRENCH KOUSED,UMARINOUS DISRPRROVAL LEADING TO FIGHT FoR 1HOEFCHOE:C 44 ® NGUYEN TIEN HUNG cho lénh danh lu6én Hai Phong. Tw Paris, D’ Argenlieu dién cho Tuéng Valluy 6 Saigon. Valluy danh dién cho Tuéng Morliére 6 Handi phai yéu cau Viét Minh rat hét quan ra khoi Hai Phong dé Phap kiém soat thanh phé. Ong Morliére cé can gian, nhung kb6ng thanh céng. Valluy ra lénh thang cho vién chi huy 6 Hai Phong la Dai ta Debés ding moi phuong tién danh chiém thanh phé ngay lap tre. Ngay 23 thang 11, 1946, Debés yéu cau Viét Minh phai rit trong hai gid dong hé, r6i cho thém 45 phat nira. Khi han chot da qua, thiét gidp cia Phap khai hoa, yem tro bang may bay va chién ham Suffren, Cudc ban pha gay thuong vong tan khoc: 6,000 ngudi Viét bi thiét mang. D’Argenlieu tir Paris danh dién vé chtic mig Debé: Giao tranh tai Ha Noi: Thita thang x6ng lén, ngay 18 thang 12, 1945, Phap yéu cau Viét Minh phai dep di tat ca nhimg truc kém gai do Ty vé da dung lén tai nhiéu dia diém. Dong thoi, Phap lai cho xe ui dat di quan ngay trén duéng phé Ha ndi. Ngay hom sau, tuéng Morliére yéu cau doan nhan dan Ty Vé phai buéng sing va trao trach nhiém gitr an ninh cho quan d6i Phap.24 Chinh ph VNDCCH thuong thuyét, yéu cau Phap rit lénh nay lai, nhung khong thanh cong. Cung ngay (19 thang 12), Viét Minh tan céng vao cac dén Phap. Vi co tinh bao nén a biét trudc, Phap phan céng manh mé. Thé la Chién tranh Dong Duong bing né, ké tit ngay 19 thang 12 nam_1946. Lic d6, chién tranh bén Au Chau vita mi két thi, Phap con dang lo tai thiét ma lai theo dudi chién | tranh, nhan dan phan déi, 460i quan d6i Vién Chinh phai rit vé. Thang 1, 1947, Chinh phu Paul Ramadier (Dang X4 H6i) lén cam quyén thay Chinh phu Léon Blum. Cao Uy D’Argenlicu bj trigu hdi va thay thé bang 6ng Emile Bollaert. Tuong de Gaulle lién phat dong phong trao chéng viéc rut lui khoi Dong Duong, lay ly do 1a Phap phai bao vé danh dy va uy tin cia minh. Voi ap lyc thyc dan cla de Gaulle, tan chinh phi Blum bj day vao mot cude chién moi. Khi Tudng Leclerc méi tro vé chiém dong Saigon thi dng rat ty tin, cho rang cé thé tai lap quyén kiém soat tuyét déi cua Phap chi trong vong may tuan ne KHI DONG MINH NHAY VAO ¢ 45 1é. Ngay 12 thang 10, 1945, ong cho luc lugng Phap tir trung tam thanh phd Saigon tién téi (Go Vap, Gia Dinh, roi Bién Hoa, Mj Tho. Va ctr thé cho téi cudi thang 12, hau hét cdc thanh phé dui vi tuyén 16 di nam dudi quyén kiém soat cla Phap. Cudc hanh quan tong déi la thanh céng dé dang. Nhung chang bao lau chinh Leclerc da bat dau nghi ngo cd thé kéo dai chién thang quan su vi Phip khéng du sé quan va cing khéng cé kha nang dé thanh céng trong mot cudc chién du kich. Ong dé trinh cap trén y kién cia minh nhung khong duge xem xét. Ngugc lai, khi vién toan quyén mdi la Georges Thierry d’Argenlieu toi Viét Nam thi moi chuyén thay déi han: 6ng curong quyét theo dudi muc tigu ma Tudng de Gaulle da trao pho, do la phai chiém lai Dong Duong, “khong nhuong bé, khéng hoa hoan.” 25 Chién tranh lanh d6t phat bén troi Au That 1a m6t sy tring hop. Ciing vao thdi diém nay, lai co nhimg xung d6t trén binh dién quéc té, va chién tranh lanh dang bat dau phat khoi. Nam 1947, Joseph Stalin bat dau ting h6 cde cude ndi day cua cong san tai hai nude Tho Nhi Ky va Hy Lap. “Chang ai biét Lién X6 va nhiing t6 chitc cong san quoc té muon lam gi... Tie Stettin o Baltic toi Trieste mién Adriatic, mét tam man sat da phu xuong luc dia roi,” Thu Tudng Churchill binh luan. Ong dé nghj mét sy lién két chat ché giita Anh va My dé ngan chan anh huong ctia Lién X6. Dé nghi nhu vay nhung lic dé nude Anh dang gap phai biét bao khé khan vé kinh te, mét phan do mua dong hét site khae nghiét nam ay tai Au Chau. Anh cho My hay rang ho khéng thé t p tuc vign tro quan sy va kinh té cho hai nuéc Hy Lap va Tho Nhi Ky duge nita: han chot la thang 3, 1947. Nhu vay, sau khi Anh rut di thi hai nudc nay sé theo céng san hay sao? Tong Théng Truman vi dap ung. Ong tuyén bo ‘Hoc Thuyét Truman ' (Truman Doctrine) dé yéu cau Quée Hi MY gitip hai mudc khoi bi cdc luc lugng cong san uy hiép: “T6i tin rang day Phai la chinh sach cua Hoa Ky viéc yém tro cho cdc dan téc «RSE eee eee eee eee 46 © NGUYEN TIEN HUNG nye to dang chong lai nhitng cudc tan cong boi cac nhém c6 vo trang hay do nhitng ap luc tir bén ngodi." 2° Quéc Hoi My lién bieu quyét ngay sé tién $400 triéu vién tro va giri c6 van sang yém tro cho quan déi hai xi nay. Ca hai déu thanh cong va tro nén ding minh cua My. Chinh cai mo hinh vién tro quan sy va guri cé van toi gitp Hy Lap va Tho Nhi Ky sau nay da duge ap dung cho Vigt Nam. Thé rdi cac bién c6 don dap tiép theo: - Cudi thang 2, 1948, cong san lai thyc hién m6t cudc dao chinh tai Czechoslovakia. Cac nude Dong Au hoang SOs - Roi dén “bién cé Berlin” dau thang 4, 1948. Theo su sip xép thoi hau chién thi Berlin tuy nam trong dia hat kiém soat cla Nga, nhung duge chia lam bon pI an, phan 6 phia Déng do Nga kiém soat, con ba phan kia do My, Anh va Phap. Khi thay My, Anh di téi quyét dinh yém tro viéc thanh lap mot ‘Cong Hoa Tay Dic,’ Thu tudng Stalin lién ha lénh dong lai tat ca cdc nga tiép té vao khu vue Tay Berlin. Tong Théng Truman phan img ngay bang cach thiét lap mét cau khong van dé chuyén cho thyc pham, tiép té cho hai triéu roi dan cu @ khu vuc nay. Thang 6, 1948 cau nay bat dau va kéo dai t6i mudi mot thang. Nga khéng cé phan tng manh nao va da phai cham dirt viéc phong téa vao ngay 12 thang 5, 1949; Ngoai cau khong van, My cén di thém bude nita t6i viéc thanh lap mét té chirc lién phong goi la ‘Hiép Use Bac Dai Tay Duong’ (NATO) dé lo bao vé Au Chau va ngan chan anh huong dang lan tran cua Nga X6. Ngay 4 thang 4, 1949 Hiép Uée duge ky két. Quéc H6i Hoa Ky phé chuan ngay sau do, va ngay 24 thang 7, NATO bat dau c6 hiéu luc. te KHI DONG MINH NHAY VAO © 47 Nhiét d6 chot néng bén trai A Nhu vay, hién tranh lanh da thy su bat dau. Hai nude Nga, My true 1a déng minh trong cude chién, gid day da tro thanh di tha trong hoa binh. Anh huong cua Nga X6 dang lan tran khap noi, nhat la tai nhiing nudc kém mo mang. Nhiéu nude nhin vao Nga nhu ngudi tién phong ‘chéng dé quéc, chong thude dia.” Cae quéc gia hau tién theo nhau ma lam “Ke Hoach Ngii Nién” theo mé hinh cua Nga dang thanh céng lite a ay. Bén A Chau thi b6 déi cia Mao Trach Déng tiép tuc lon manh va tir gidta nam 1947 da thang nhieu tran l6n 6 Hunan, Hupeh va Manchuria. Trong béi canh ay, My bat dau nhin thang vao Dong Duong. Chi hai thang sau, B6 Ngoai Giao da vach ra mét dudng hudng vé chinh sach cia Hoa Ky. Trong mot tai ligu dé ngay 27 thang 9, 1948, muc tiéu ngan han ctia Hoa Ky tai Dong Duong duge xdc dinh la “gitip tim mot gidi phap cho bé tac hién nay, lam sao cho ca Phap va nhan dan ban xir déu chap nhdn dugc, va lan gidi phap hadi hda voi nhitng doi hoi cia nén an ninh Hoa Ky:” Bén muc tiéu cia Hoa Ky B6 Ngogi Giao Negay 27 thang 9, 1948 Vé lau vé dai, Hoa ky dat ra bén muc tiéu tom tat nhu sau:2” * Phai loai trir t6i da anh huong cia Cong san tai Dong Duong, gitp thiét lap duge nhimg chinh phu quéc gia ty tri than thién v6i Hoa Ky... + Cé v6 su lién két gira ning dan t6c Dong Duong voi cdc cudng quéc Tay Phuong, dic biét voi Phap dé r6i di téi ché la ty nhimg dan téc nay mudn cOng tac véi cac cong quéc vé van héa, kinh té va chinh tri. * Gilip nang mite séng cua ngudi din Déng Duong dé ho khoi nga vé phia nhiing chinh phu déc tai; va eee eee 48 © NGUYEN TIEN HUNG + Ngan chan su x4m nhap va anh huéng cua Trun: dc vao Dong Duong. Day la mam méng cua chinh sach “ngin chan anh huong ctia Trung Hoa C6ng san” mét chinh séch lam nén méng cho viée truc tiép can thigp vao Viét Nam sau nay. Nhu vay, khi chién tranh bén troi Au tuy con lanh, nhiét 46 chinh tri bén troi A da chot nong. M6t som mot chiéu, lap trong cia My dét nhién chuyén hudng: Hoa Ky nhin thang vao Viét Nam véi mét con mit that chim chu. KHI DONG MINH NHAY VAO «49 TT Harry Truman, Thu tuong Churchill va Thong ché Stalin tai Hdi nghi Postdam, 17/7/1945. (Hinh: U.S. National Archives) Tr Truman tiép d6n Tuéng de Gaulle 22/8/1945. (Hinh; “trumanlibrary.org/photographs) 50 © NGUYEN TIEN HUNG trén Chién ham Nghi 18 Nhat dau hang déng mint Missouri. (Hinh: Wide World) ee Ong Hé Chi Minh, Chi tich nudc Viét Nam Dan Chii Cong Hda doc ban Tuyén gon Déc lap tai vudn hoa Ba Dinh ngay 2/9/1945. Gees KHI DONG MINH NHAY VAO 51 ie aS 3 Tuéng Philippe Leclerc (bén trai) va D6 déc Thierry d/Argenlieu tai Sai Gon nam 1945, Dung sau la Tudng Douglas Gracey, Chi huy luc lugng Anh vao Viét Nam é giai gidi quan adi Nhat. (Hinh: Keystone) Tau Phap Suffren ban pha Hai Phong 28/11/1946; va KHI DONG MINH NHAY VAO «53 Canh tan pha 6 Hai Phong. (Hinh: NYT Collection/National Archives) CHUONG 3 Dia Diém Chién Luge Quan Trong Nhat Chién tranh lanh béc phat bén troi Au, réi luc lugng cong san lai thang thé bén troi A. Khi Mao Trach Dong chiém tron Trung Quéc luc dia vao mia Thu 1949, Washington bao déng. Viét Nam bit chot tro thanh mét dia diém chién luge dé nan ninh Hoa Ky. Vi vay, phai bao vé cho bing duge ving dat nay. Nhung lam sao bao vé duge dia diém nay khi con bi ket vé hai chit ‘thudc dia’? Cho nén Hoa Ky quyét dinh “ding anh hung ctia minh dé déc thie nude Phap phai gap rat thao go nhitng can tro” lién quan téi hai chit “thuéc dia”. Mua Xuan 1950, Téng théng Harry Truman viét van thu cho “Hoang Dé Bao Dai han hoan chao dén “Nuée Cong Hoa Vigt Nam’ (6ng ding cht “Vietnam Republic”). Mién dat xa la ay 0 bén kia Thai Binh Duong gid day da nam trong vong tuyén ctia mét quy hoach duge thiét hat ché va dat trén can ban la nén an ninh cla Hoa Ky. udi tra moa hé hom ay, troi nang chang chang. » Bid im phang phac. Bau khéng khi nang né va 4m ust bao trum ngoai ving Vinh. Trén boong tau, mot tam vai bat lén duge cng lén dé che cho m6t cai ban va may chiéc ghé. Dé la khung canh ngay 5 thang 6, 1948 trén chiéc 56 ® NGUYEN TIEN HUNG chién ham Duguay-Trouin dang tha neo ngoai Vinh Ha Long. Dai dign hai phia Phap, Viét da co mat day du. Moi nguoi dig nghiém chinh dé cha doi. Khi thay Cyu Hoang Bao Dai ti, ai nay déu vui ve, b6 mat rang ro han lén.” Mot tiéu d6i thuy quan luc chien bong sting ding dan chao, va nghi Ié bat dau.! Day 1a giai thoai vé vie ky két Hiép Dinh “Ha Long 2” do ong Bao Bai viét lai trong hoi ky “Con Réng Viét Nam”: gay 5 thang 6, 1948 Truéc mat Hoang dé Bao Dai, Ong Emile Bollaert, Cao uy Phap o Dong Duong nhan danh chinh phu Cong hoa Phap quéc, mot bén, va ng Nguyén Van Xuan, thu tuéng Chinh phu Trung Uong Lam Thoi Viét Nam... mét bén, da lap ban tuvén bo chung nhue sau: 1. Nude Phap long trong cong nhan nen doc lap cua Viét Nam, Viét Nam duge tu do thye hign nén thong nhat ctia minh. Vé phia Viét Nam, nude Viét Nam tuyén bd su sat nhap vao Lién Hiép Phap duoi danh nghia mot quéc gia lién két voi nude Phap.. 2. Nude Viét Nam cam két ton trong moi quyéen han va quyén luc cia cdc tu nhan Phdp, cam két bao dam cain ban dan chu, va danh uu tién sur dung cae nha chuyén mén, cé van Phap trong moi nhu cau to chite ndi bd va khuéch truong kinh té cia minh; 3. Sau khi thanh lap chinh phu lam thoi, cac dai dign cua Viét Nam sé théa thuan voi cac dai dién cla Cong Hoa Phap quéc vé nhimg tha thudn hop ly vé cdc van dé ngoai giao, kinh té, tai chinh va chuyén mén...” Thoa Use nay duge ky két ngay sau khi chinh phu Nguyén Van Xuan da cong bd bai quéc ca va quéc ky Viét Nam (ngay 2 thang 6, 1948).2 Hoa Ky han hoan tng ho Thay Phap “long trong cong nhan nén déc lap Viét Nam”, eee KHI DONG MINH NHAY VAO ¢57 chinh phi Mf lién han hoan ung hé. Sau thang trude dé, Hiép dinh Ha Long | cing da duoc ky két ngay 6 thang 12, 1946 nhung lic dy, Hoa Ky khéng dé y. Vao nam 1948 thi khac: cac bién chuyén quéc té dang anh hung sau xa vao nhiing tinh toan chién luge ctia Washington. Bén Au Chau thi Nga gay ra nhiéu kho khan, o A Chau thi quan d6i Mao Trach Dong dang tién lén nhu vii bao. Mt phan vi quan doi cua Tuong Gidi Thach rai qua mong nén tir gitta nam 1947 bd ddi cla Mao Trach Dong da thing nhiéu tran lon tai Hunan, Hupeh, va Manchuria. Trong béi canh do, chd dimg cua Dong Duong trong chién loc cua Hoa Ky da thay doi. MY muén cung cé anh huang cita minh 6 noi day. nhung that la kho khan néu no con bi Phap bao ho: My ma can dy vao mot thuée dia 1a tai t éng lon. Bay gid, buéc dau cua nén doc lap da duge cong nhi that 1 trén mat ly thuyét, lam cho viéc tinh toan vé chinh sach cing dé dang hon nhu duge phan anh trong van ban dudi day:3 Céng Dién 2637 B6 Ngoai Giao gui Dai sit 6 Paris Negay 14 thang 7, 1948 “Khi Higp Dinh (Ha Long ) duge ky két cling véi su thay di vé tinh trang cua Nam Ky duge chap thuan, BO c6 thé xem xét viée chinh thre ung hd hanh dong cia Chinh phu Phap nhu mot busc tién dan t6i viée giai quyét tinh trang kho khan 6 Déng Duong va t6i viée thyc hién nguyén vong cua nhan dan Viét Nam. Bo cho ring su chap thuan nhur vay sé thue sur hé tro cho nhimg ngudi Quéc Gia dé ho chong lai nhimg ngudi Céng San.” Thyc ra thi vao lic dé, ngay tai BO Ngoai Giao Hoa Ky, chinh sach déi voi Dong Duong cing chua di téi chd théng nhat vi van con hai lap truong khac nhau. Mot mat 1a su de dat e ngai cua Ngoai tnrong Dean Acheson. Ong cho ring Phép dang cé dan canh cho dep & Ha Long chit chua that long muén eee eres eeee ee ee see eee ae seseseseee ee eeseeeeeeteeaeseseseeee ees seeneteeeessaeeeeeeeeeeereee 58 ® NGUYEN TIEN HUNG cho Viét Nam duge déc lap. Boi vay My chua nén ung hé ‘gidi phap Bao Dai’ cho dén khi nao su ‘sap xép do dug Phap dua ra nhimg hanh dong cu thé dé gitp cho né thanh céng.’4 Mat khac lai cé lap truéng tich cyc hon do dai str MY tai Paris khoi xuong. Ong nay cho rang Acheson e ngai nhu vay 1a qua dang. Trong mét céng dién giri vé Washington, 6ng dai str cho rang “Bao Dai la giai phap khong Céng san duy nhat ma ta thay dugc, va néu lam theo y kién cua éng Ngoai truong thi chi lam cho Phap thém nan long, khéng mu6n di thém bude nita déi v6i nén déc lap Viét Nam.” Tu Saigon, Lanh su MY Abbot cing déng y voi quan diém cua éng dai str. Ong guti dién vé Washington khang dinh: “Néu khong chon gidi phap Bao Pai thi ta sé chon hode la m6t cuéc chién on Phi hoc la phai chap nhgn mot chinh phu Cong san tai mot dia diém chién heoc ctia M¥ 6 Déng Nam A.”5 Thue day Phap tuyén bé cho ro vé déc lip Nhu vay thi ca hai Toa Dai stt My 6 Paris va Saigon déu di toi mét lp truong chung la phai thie day Phap di thém nhiéu bude nia: Phap phai lam thé nao dé tuyén bé vé nén doc lap cho rd rang hon 1a nhig gi duge ghi trong Hiép Dinh Ha Long, nén doc lap a ay phai bao gém ca viée thong nhat dat nude va tham quyén cua ‘Chinh Phu Viét Nam.” chit khong chi ndi lo mo la ‘cong nhan nén ddc lap, “Viét Nam duoc tu do thuc hién nén thong nhat cua minh.’ Vi néu chi xdc dinh nhu vay 1a ni ‘chiéu 1@” chir lam sao co thé thuc hién duge thong nhat khi ma Phap van con duy tri quy ché ‘Nam Ky we tri.” Y d6 duy tri nhu vay da rat 6 vi khi Hiép Dinh Ha Long vira duge ky két xong, chinh BO ) Truong Phap Quéc Hai Ngoai Paul Coste Floret da tuyén b6 th ing thimg trudc quoc hdi Phap: “Chink phi Phap xde nhdn rang, khong thé c6 su thay déi gi ve quy ché ctia Nam Ky néu khong c6 quyét dinh ctia Quéc hoi mau quoc.” 6 Lap truong nay da gay ra nhiéu bat man tai Viét Nam nén due gidi quyét ngay. Tai Washington Ngoai truéng Hoa Ky Deere eee KHI DONG MINH NHAY VAO © 59 Marshall giri cong dién ngay 29 thang 7, 1948 cho dai sir Mj 6 Paris yéu cau 6ng nay phai tim hiéu phan img cua 6ng Bollaert, Cao tly Déng Duong ( luc ay dang o Paris) vé phat biéu cua 6ng Coste Floret, vi dwong nhu chinh Bollaert cing dang tranh né van dé quy ché cho Nam Ky. Ong Marshall viét tiép: “Trong thue té thi Hiép Uséc Ha Long da bi huy bo di hi trir khi quy ché vé Nam ky duge thay déi hoan toan.”7 Trude phan img cua Viét Nam va My, ngay 21 thang 10, 1948 Phap cu 6ng Léon Pignon sang lam Cao wy thay cho 6ng Bollaert. Ong Pignon noi dén thién chi ctia Phap 1a muédn cé chinh sach rd rang hon vé nén déc p Viet Nam “Thwa Hoang throng, toi xin Ngai hay coi nhu tat cé moi diéu xay ra 6 Vinh Ha Long déu da duoc bo qua di roi,” 6ng Pignon dén thim 6ng Bao Dai va trinh bay, “Nay ta can phai dat lai can ban moi dé di thang toi sue kién tao mot mecc Viét Nam méi.”8 Nghe vay, 6ng Bao Dai rat vui mimg, yéu cau 6ng Pignon phai xtc tién ngay mot quy ché moi. Thang 1 nam 1949, cudc dam phan bat dau. M6t hoi dng hén hop duoc thanh lap ngay 12 thang 2 dé nghién ciru timg diém nhw da ghi trong ban thé ché 6 Vinh Ha Long. Phia Phap do 6ng Herzog va phia Viét Nam do Hoang than Buu Lc lam truéng phai doan:? Hiép Dinh Elysée (Ngay 8 thang 3, 1949) “Negay 8 thang 3, vao budi trua, tat ca ching toi déu tap trung di mat & van phong Tong théng Vincent Auriol tai dién Elysée dé cing ky két,” cu hoang Bao Dai thuat lai. “Tong thong Vincent Auriol doc m6t bai dién van ngan nhung rat cam dong dé chic tung tat ca cac nha tri thire va chinh tri Viet Nam da dimg xung quanh t6i, doan két, nhirt tri. Tdi cing dap lai tir ngan dé to long tri 4n déi voi muéc Phap da trao tra nén déc lap va théng nhat cho Viét Nam...” 10 Hiép Dinh Elysée gdm ba diém chinh: * Phap tai xac nhan nén déc lap thuc sy cia Viét Nam trong khuén kh6 Lién Hiép Phap. Re 60 ® NGUYEN TIEN HUNG + Déng y théng nhat nude Viet Nam va dat dudi quyén cai tri cua Chinh phu Viét Nam theo nhu nhimg diéu kién sé duge thuong thuyét; va + Phap gitr lai quyén hanh vé quan sy va ngoai giao. “Tie nay, théa uc nay sé thay thé tat ca cac hiép woe do 16 tién t6i da ky két,” Quéc truéng Bao Dai tuyén bé voi Téng Thong Auriol. “Ti day, chinh phu Viet Nam duoc toan quyén hanh d6ng ctia m6t nudc déc lap. No te dam trach lay nén ngoai giao trong khuon kho khdi Lién higp Phap, nhung dugc lam tron sit ménh riéng tu cua nude minh, cé quan doi quoc gia va tham quyén tu phap d6i voi toan thé dan chung, ma chi riéng cé nguoi Phap moi duoc qui ché tw phap hin hop. No tu dam trach vé tai chénh. Khéng con cé van dé Lién bang Dong Duong nita, chi cé su hoa dong trén binh dién tién té voi hai noc Cam Bot va Lao. Chi con mot han ché duy nhutt dang ton tai, dé la anh huong cua Lién hiép Phap, hay la anh huwong do chién tranh dang xay ra trén dat nuéc... “Tit day tr6 di, t6i da thu hoi duoc dat Nam ky, t6i coi nh nhiém vy ctia t6i vé diéu dinh da cham ditt. Giai doan moi nay, la nhigm vu ctia t6i dé tdi tao nude Viet Nam..." Gan ba thang sau, ngay 13 thang 6, 1949 ) Quéc Truong Bao Dai vé Saigon, mt noi ma 6ng coi nhw la ‘cam dia’ déi véi ong trong thoi gian Phap thudc. H6ém sau tai dién Norodom (sau 1a dinh Déc L4p), éng ky voi éng Pignon nhitng van kién dé chinh thitc héa Hiép dinh Elysée.!2 Anh sang déc lap hé rang Nhu vay 1a da cé nhiéu tién b6. My vdi vang dap img ngay. Tir nay, it nhat 1a tham quyén vé hanh chinh da dugce trao lai cho Viét Nam, va trén nguyén tac, Viét Nam da tré thanh mét quéc gia théng nhat. Washington di toi mét lap trudng 16 rang hon dé ung hé “Giai phap Bao Dai.” Huéng dan cho Lanh sw geese aetna eee see serene ace aes aegis sen aes SCE ACES AEE AE SEE SEE SESE aE ESE ECC KHI DONG MINH NHAY VAO ¢ 61 MY & Saigon vé chinh sach méi, céng dién sau day 1a quan trong vi la lan dau tién Hoa Ky dat van dé chinh thie cong phan chinh ph Quéc gia Viét Nam cing nhu dong y “xem xét moi kha nang dap tg bat cir yéu cdu nao ciia chinh phil ay dé vién tro ca quan su Jan kinh te”: 13 BG Ngogi Giao Céng Dién 77 gui Saigon Ngdy 10 thang 5, 1949 “Viée cho rang B6 ude mong giai phap Bao Dai duge thanh céng 1a rat xac dang. Vi khdng co sy Iya chon nao khac, B6 rat mong ca Phap Jan cdc cudng quéc Tay Phuong va cac quoc gia khong cOng san & A Dong phai tim moi cach dé tro gitp cho giai phap nay duge thanh cong. “Vao mét thoi diém va hoan canh thuan loi, BO sé san sang céng nhan Chinh phu Bao Dai va xem xét moi kha nang dap img bat cir yéu cau nao cia Chinh phi ay dé vién tro ca quan sy Jan kinh té... Thém nita, vi Hoa ky khé cé thé yém tro mét chinh phii mang mau sac ciia mét bi nhin, diéu can thiét 1a Phap phai dua ra nhimg nhugng bé can thiét dé gitp cho giai phap Bao Dai tro nén hap dan di voi nhimg ngudi quoc gia. “pay 14 mot buréc tién hét sire khan trong ma chinh nguéi Phap phai nhin thay, vi rat c6 thé 1a chi con m6t thoi gian ngan nira truéc khi sy thanh cong cia C$ng san & Trung Quéc sé anh huéng gidy chuyén sang toan cdi Déng Duong... “Ngoai ra, Chinh phi Bao Dai cing phai cé ging hét stre dé 16 chire va hoat dong, lam sao thu hat duge su ung hé téi da cia nhig ngudi quéc gia, chit dimg di toi chd that bai nhu chinh pha Quéc Dan Dang 6 Trung Quéc. “Vi su nhuong bé cua Phap, kha nang tét nhat cia Bao eee eee eee eee eee reece vee ee see eee eee seece et seee ee eee seer ee eee eee eeeeeeee eevee 62 © NGUYEN TIEN HUNG OuTcoING TeLEenan sconsuL TON, T1DOCE: sarcon, 1Do« na 7 & Assumption Urtel 141 Dept a: Sines eugorer Beodas t —— ee Q experinent entirely comest. Sines eypears be no other o alternative to eetab Comule pattern Viet » Dept considere 5 is © 426 no extort ania ve apaved by FR, other ifectern posers, ond 7Mp"" poncconite Aston nrtione to aoteze oxporinent best chance @ 5 succeeding. At proper tine and under proper eireunstences Dept will De meena fe tte ret by Swing esbettion Rete fort and by exploring poceibility of complying with any request _By such Govt for US ammo and econ assistance. “tuet be undor- stood hovever aid progren this nature wid require Congressiontic, approval, Since.US eld hovever scarcely afford backing govt | watch ula heve color end be Likely auffer fete of puppet egiad? At suet firet be clear FA will offer @ll necessary concessions possibly short tine renaining before Gonmte successes Chi a» felt Indochina, Horeover, Baotai Govt must through own effi aenonstrete tepacity oxonine end conduct affairs wisely eo! >) to ensure a : in! oppottunsty obtaining requisite pooular oupport ingstiicheg Govtn eveated Ingochtne, an) KHI DONG MINH NHAY VAO © 63 Dai dé thanh céng 1a lam sao thuyét phuc nhan dan chap nhan duge rang...Giai phap Bao Dai 1a phuong tién duy nhat dé bao vé cho Viét Nam khoi nhimg muu dé ctia Trung Quéc.. “BO déng y rang chac chan 6 6ng Bao Dai da duge canh bao ré rang vé su nguy hiém néu 6ng ta nghe nhitng 1oi xui duc ma dua nhimg ngudi cong san vao chinh phu cua 6ng ta...” 14 Dé di tim sy ung hé ctia cdc chinh phi A Chau, ding mot thang sau, ngay 20 thang 6, 1949, Tht Truong Ngoai Giao Hoa Ky gui cng dién sé 145 cho Dai sit MY @ Rangoon (Myanmar), thong bao quan diém cua MY vé giai phap Bao Dai la bude dau dé giai quyét van dé Viét Nam, vi no sé dan téi viée Phap phai nhugng bo nhiéu hon nia. Trén cin ban nay, BO Ngoai Giao yéu cau Dai stt My van dong (voi Chinh phu Mién Dién) dé ung hd. Mat khac Bo ciing sé van dong voi cac chinh phu Thai Lan va Phi Luat Tan.!5 Mao Trach Dong tién yao Bac kinh: Hoa Ky bao dong Ngay 10 thang 6, 1949, BO truong Quéc Phong Louis Johnson yéu cau HOi Déng An Ninh Quée Gia nghién ctru vé A Chau dé tham dinh lai chinh sach cua Hoa Ky. Téi dang rat e ngai ve nhimg dién bién tai A Chau. Da tien bd cua cOng san tai nhiéu khu vue rong lon trén thé gidi va dac biét 1a su thanh cng cua cong san tai Trung Quédc sé anh hudng tram trong tdi an ninh cia Hoa Ky trong tuong lai. Tdi biét rang nhiéu BO dang theo rdi rat sat tinh hinh nguy ngap nay...nhung néu ta chi theo rdi tinh hinh tir ngay nay sang ngay kia, tir nude nay sang nude khac thi khé co thé thiet lap mét chuong trinh rong rai dé bao vé quyén loi lau dai ca ching ta. Muc tiéu l6n ctia chinh sach Hoa Ky theo tdi hiéu 1a ngan chan céng san dé lam giam su de doa déi véi an ninh cua Hoa Ky. Boi vay hoat dong cua ching ta 6 A Chau phai tro ee 64 NGUYEN TIEN HUNG thanh mét phan ctia mot ké hoach tong thé duge can nhac cho ky ludng dé theo dudi muc tiéu ay...” Vao thoi diém Ay thi thi Mao Trach Dong dang tién quan nhanh nhu vii bao, va toi thang 10, 1949 da chiem tron luc dia Trung Quéc. Tan quan cua Tuong Gidi Thach rit vé dao Formosa (Dai Loan) thanh lap nude Cong Hoa Trung Quéc. Nguy dén noi rdi! Washington bao dong. Huan lénh NSC 48/1 Negay 30 thang 12, 1949 Ngay 30 thang 12, 1949, Héi Déng An Ninh Quéc Gia (National | Security Council — NSC) nhém hop tai Téa Bach Oc duoi quyén chi toa cia chinh Téng Thong Truman. Myc dich ctia cudc hop 1a dé duyét xét mét van ban rat dai do NSC soan vé ‘Lap truong cia Chinh phti Hoa Kv vé A Chau’ trade su de doa cua Cong san. Do 1a “Hud énh NSC sé 48/1 ngay 30 thang 12, 1949.” Huan lénh nay [a tai ligu rat hitu ich cho cdc nha nghién ctu vé chinh sach cla Hoa Ky vi né phan tich muc tiéu an ninh ctla Hoa Ky oA chau kem theo nhimg hanh ddng can thiét dé theo dudi nhitng muc tiéu ay va trén can ban dé thye hién, thiét lap mét chinh sach ré rét ve A Chau. Van ban nay duge tom tit nhu sau: 1. Muc tiéu can ban dé bao vé an ninh cua Hoa Ky g6m ba yeu t6: + Phat trién strc manh quan su cho day di & mét sé quéc gia khong c6ng san chon loc dé gitt duge an ninh ndi bd hau ngn chan cOng san khoi xdm ldn thém nita: dé ri an giam di thé lye dang Ién manh va anh huong cia Lién X6, toi ché c6 thé tiéu diét dugc nd, lam sao dé no kh6ng con kha nang de doa an ninh cua Hoa Ky va déng minh cia Hoa ky tai khu vue nay; . Dong thoi “ngan chan bat cu lién minh quyén luc nao (Lién X6-Trung Quoc) cé thé dua toi su de doa an ninh —— — KHI DONG MINH NHAY VAO © 65 Hoa Ky phat xuat tir khu vue nay, hodc de doa héa binh, déc lap va 6n dinh cua nhitng nude khac 6 A Chau.” 2. Nhimg hanh déng can thiét gdm: . Yém tro nhiing luc lugng khéng c6ng san 6 A Chau dé hg lay thé cht dong; + Xir dung anh huéng cla minh dé thc day quyén Igi riéng cua Hoa Ky; + Khoi xuéng nhimg hanh dong nhu thé nado dé cho nhan dan A chau thay nhimg hanh dong ay hap dan va phi hop voi quyén Igi cua chinh minh, va sé ung hd. 3. Thiét lap mét chinh sich cua Hoa Ky vé A Chau bao gom: + Hoa ky phai to ré su tan thanh déi voi nhimg c6 gang cua linh dao cdc nuéc A Chau dé ho thanh lap lién minh cho timg ving gitta nhimg quéc gia khong cong san tai A Chau; Hoa Ky sé chuan bi dé khi can dén va duoc yéu cau thi sé san sang yém tro nhimg lién minh nay theo diéu kién vé quyén loi cia Hoa Ky.. (thi du nhur) khéng qua vdi vang 16 liéu trong giai doan dau dé khoi mang tiéng 1a ding cac nude A Chau dé phuc vu quyén loi minh; + Hanh dong dé phat trién va cing cé an ninh ctia khu vue nay chong lai xam lugc cla cong san tir ngoai vao hay nhitng pha hoai tir bén trong; “Ve chinh sach kinh té, phai 6 vo nhing yéu t6 dong gop vao én dinh chinh tri ctta cac quéc gia khong cong san bang: o Vién tro kinh té theo nhw “Chuong Trinh Diém 4 (“Point 4 Program”); o Chinh sach ngoai thuong ty do voi A Chau va khich 1é nhap cang hang hoa A Chau; issn seae fares dase aae gaan aae dagen age aaa ane an aa aE 66 © NGUYEN TIEN HUNG © Thic hién mot chuong trinh dy tr nhtmg nguyén ligu chién luge cua Hoa Ky Riéng vé Dong Duong, NSC 48/1 xac dinh: “Hoa ky sé dig anh hu6ng ctia minh dé déc thc nude Phap phai gap rut thao g@ nhing can tro déi voi 6ng Bao Dai hoe nhing nguoi quéc gia khac dé ho co thé thu hut durge su ung hd cua dai da so nhan dan Viét Nam. ét Juin, Tong Thong Truman chi thi cho tat ca cde BO, S6 lién hé phai thi hanh huan Iénh nay ngay va duoi su diéu hop cua Bo truong Ngoai Giao. Huan Iénh nay vira bat dau c6 hiéu Ive vao ngay chét ctia nam 1949 thi téi dau nam 1950 My cang lo ngai vi sau khi chiém duge toan thé luc dia Trung Quoc, Mao Trach Dong lai d6n quan xuéng phia Nam de doa Bién Dong. Tong Thong Truman céng nhan Nuéc Cong Hoa Viét Nam Thay vay, B6 Ngoai Giao Hoa Ky lién thay doi | ap truong.'” Ngoai Truong Acheson cap toc de nghi viéc céng nhan ba chinh phu quéc gia Viét, Mién, Lao va TT Truman chap nhan ngay:!8 B6 Ngoai Giao Ban Ghi Nhé trinh Tong Thong Ngay 2 thang 2, 1950 “xét ring Quéc Hi nude Phap (Ha vién) da phé chuan mét dao luat véi dai da sé phieu (396/193) dé trén thye té, chap thudn Viét Nam, Lao va Cao Mén Ia ba quéc gia ty tri trong Lién Hiép Phap. Nhitng phiéu chong 1a 181 phiéu ctia dang Cong San va 12 phiéu thém vao sau do... “Xeét ang trude nhimg bién cé méi day gém viée quan d6i chién thing cia Céng san da tran xudng bién gidi Dong Duong, va viéc Trung Quéc ciing nhu Lién X6 da See ae ae ae ae ae ace ages an ast SEE SESE AEE ACSC ESE SESE aE SSC ECE see KHI DONG MINH NHAY VAO © 67 cong nhan 6ng Hé Chi Minh 1a lanh dao cia chinh phu hop phap tai Viét Nam, cho nén: “Viéc Hoa Ky céng nhan ba chinh phu hgp phap Viét Nam, Lao va Cao Mién 1a viée nén lam va phu hop voi chinh séch ngoai giao ctia Hoa ky vi nhiéu ly do...Boi 61 Su chap thuan clia Tong thong, BO Ngoai Giao ghi Hoa Ky cong nhan Viét Nam, Lao va Cao Mién tiép theo viée phé chuan cua chinh phu Phap.” (ki) Dean Acheson Téng Théng Truman phé:) “Chdp thudn”’ (ky) Harry S. Truman Ngay 3 thang 2, 1950 ft ngudi biét duge rang ngay ngay hom sau sy chap thuan nay Hoa ky da chinh thie céng nhan “Nudc Cong Hoa Viét Nam” (‘Vietnam Republic’) trén van ban. Ngay 4 thang 2, 1950 Ngoai truong Acheson chi thi Lanh sy MY o Saigon trao bite thu cua Téng Thong Harry Truman cho Cyu Hoang Bao Dai. Dimg vé phuong dién lich sir, day 14 van kién dau tién cua Téng Thong Hoa Ky giti cho lanh dao Viét Nam:!9 Ngay 4 thang 2, 1950 Kinh giti Hoang Dé Bao Dai Quéc Trwéng Nuéc Céng Hoa Vigt Nam Thua Hoang Dé: “T6i da nhan dugc thu ciia Hoang Dé thong bdo viée ky két hiép dinh ngay 8 thang 3, 1949 giita Ngai, dai dién cho nbc Viet Nam, va Tong Thong Phap, dai dién cho nuoc Phdp. Chinh phu toi cting da dugc thong bao ing ngay 2 thang 2, 1950 Quéc H6i Phap da phé chudn Hiép Dinh ngay 8 thang 3, 1949. “Vi nhing hanh dong trén day da co hiéu luc thanh lap nuéce Cong Hoa Viet Nam la mot quoc gia trong Lién ee

Você também pode gostar