Você está na página 1de 540

I I

* it

fr

4*

«a
1
L I B E R

C OSRI Continens
COLLOQUIUMfeuDISPUTATIONEM
^"de religione,
Habitam ante nongentos annos, inter Regem Cosareo-
rum > & R.Isaacum Sangarum Judaeum , ContraPHiLo-
sophos praectpue e Gentilibus, & Karraitas e Judaeis S yno- j

psin fimulexhibensTHEOLoGiA &-PHiLOSOPH-u&Judaic&,


varii&reconditaeruditione refertam ,
Eam collegi t , i» ordinem redegit , & in L i n g u a Arabiga
ante quingentos annos defcripfit R^Jerudah Levita,
Hifpanus ,
Ex ArabieainL i n gua m He bria M,circaicfem tempus,
R. Jehud ah Aben
tranftulit Tybbon ,iticlemnati©ne Hifpa-
nus,Civkate Jerichuntinus;.

& lingua Sacr& cuItorum x


JsUmc^ in gratiam Pbilologix y
ncmfmt) Laimavtrfioney& Kotis illufiravit

JO HA NN E S B U X T O R F I U S, F I L.

AficeffcruntPr ai F AT i o ,in qua CofarcoTum Hiftoria,& totius Opcris ratio


, & ufijs
cxponkur: J>i ss-ertationes aliquot Rabbinicse: Inbuis
Locorum Scnptur* & Rcrum».

Cum P r i v i l e g i a
B A S I L E Mr
Sumptibus A u t h o r i $,
TypisGfiORG I DtcKBRi > Acad.Typogr.A.clD toc Lx.
£J
**£$& X&^t&o
ifnB^jfcESsi' &
SeRE2££ &SIM& 'jPrIT^CIPI

COMITI PALATINO
RHENLDUCI BAVARIiE,
ARCHIPALATINATUS ET DIGNITATIS
ELEGTORALI& H&REDI»
HOC TEMPORE
ACADEMI^E HEIDELBERGENS.IS
RECTORI MAGNIEICENTISSIMO,
DOMINO CLEMENTISSIMO,.
Gracise Divina? VircurumHeroicarum & Dignitatum
5J ,

incrementa\ k Patre luminum


precatur
JOHANNES BUXTORFTUS,
&. THEOL. ET LI.NG. HEBR. IN ACAD,.
BASIL.. PROEESSQRc
Iraberis, Serenissime Prin-
CEBSjhominem Exterum & umbrati-
cum y ad praduftre Virtutum & Dignita-
,

StumTuarum faftigium! adeo confidenter


adrepere, Scrounus quoque Exoticum
"
&
peregrinum Tibi offerre non dubitare,.
Nonmiraberis,,fi caufas, quar ad facinus;
& &
boe audendum, ei ftimulos animum addiderunt, cle >

K *
sc


r~z
"""*
D E D I C A T O R I A.

nigrfkas,gravarimTe Interpretis &


Incerceflbris munusfus-
cepcurum.Prole&avitme huc,praterNatalium fplendorem,
Majorumimagines,Dignitates ha^reditarias , quibusfulges;
publica jam longe lateque fe difpergens fama , de prceclaris-
fimaTua Indole,Pietate,Virtute,&pulcherrimisaufis, qu#
vernantehac £ecate,fupra statem,nonduntaxat aggrederis,
fcd&exequeris,ut omniumoculos, ora, & corda, in Tui
admirationem &amorem convertas. QuodSolinter aftra
eft huicUniverfo,idredte Pnnceps diciturefle fuis terris &
populis. Sol lumine & radiis fuis tenebras difcutit,diem & fe-
renitatemadducitjomnia fovet,recreat& foecundat Idem :

fuispraftat Princeps,nongemmis,non auro , non purpura,


nonceris & imaginibus,(edSapientia? lumine. Sapientiam
dico, non vei prophanam vel proletariam & plebejam , fed
,

folidam, in Timore Domini, qui ejus eft principium funda- ,

cam,& artium ac difciplinarum, qu^e falutariaejuspraxe-


pta tradunt, aliarumque praclariffimarum rerum fcientia
firmatam. Hac inftructi vere funt,quod dicuntur,Principes.
Hac Sapientia^^^ ad Principatum totius iEgypti fuic
evedus: evedus, eandemfaluberrimisconfiliis rexit &gu-
bernavit. HancZ)^/Vcommendavit Salomoni, fuo inRe-
gno ha^redi & fucceflbri, Hanc Salomon ftatim inRegni fui
exordio , pra? omnibus aliis hujus mundi bonis & opibus,
unice a Deo petiit, &, qui a eam petiit, una cum ca omnia re-
liquaeousq; obtinuit,utnullusinquam inter Reges ei com-
parandus fuerit Hanc paflim, ut omnibus,ita maxime Regi-
:

bus&Principibus, inProverbiisfuis &alibi, ut fummene-


ceflariam&decoram,commendat.Quodidemfub ejus no-
mine Auftor libri Sapientia?,mu!tis elegantifiimisfententiis,
capite feptimo, & aliquot fequentibus,expreffit. Sapiencia
ipfa de coelo clamac ; Per me regnant JReges , ejr Principes decer-
nunt jufiitiam , per me Principes dominantur* ejr omnes Judices
terrx. (Prav. 8. i f 1 6*) Hanc , Princeps Florentiffime , cuam
.

X 3
E P I S T O L A
inenter (quodquadecet &
par eft humillima fubmifTione
rogac' audire & cognofcere dignaberis. Tnenniumeft , ex
quo Serenifllmus ac Cehiflimus Princeps ac Dommu$>
DominusPacertuus, Carolus Ludovicus, Comcs
Palatinus adRhenum, DuxBavana?, S.Rom. Imperii
Architkesaurarius & Elector ejusdcmque ;

cumcempcrsmparcibusRheni,Suevia?, &JurisFranconici,
Provisor ex Vicarius Auguftiflimus pro eden-
,

dis, tumPaterms cum meis Propriis operibus Privilegium


,

mihi, iupplicibus liceris, juftis de caufis pecenci , clementifli-


me,fimul &largifllme,fine cun&atione indulfit. Tam ex-
prompca canciPrincipis Gratia unde oriatur, & quorfum fit
referenda,facileagnovu Nimirum , quo amore favore &
crga Bonarum literarum ftudia , & harum Cultores feratur
quozeloeasadjutas, &promotas cupiat; Hebraas quoque
&OrientalesMufasfibiin deliciisefle,palam teftatum face-
revoluitPrincepsSapientiflimus. Inhismealiquid velnos-
fe,velpofle, velconari faltem, abaliis forte liberaliusper-
fiiafus,ignotoetiam,&immerito Gratiam fuamnondene-
gandam , cenfuit. Ab eo tempore quoties prasfigni hoc Cly-
peo edita meafcripta munivi& colluftravi , toties animum
meiun morfu quodam compun&um fenfi,de ingrata tanti
Beneficii diflimulatione. Novi equidem , utDeo, ita viris
Principibus,pro Gratiis collatis condignas gratias nec agi,
nec referripofle. Hicvero cumdebitoribus,finonoptimis,
faltemnonomninopeflimis,proximaeft arripienda tabula,
Beneficiorum acceptorum grata memoria, acingenua &
fyncera Debiti Confeflio, quam OptimamBenejiciorum cufto-
dcm> dixit Chryfoftomus. Hanc, quam maximo Parenti Tuo
deb«re me agnofco,apud Te,PrincepsAuguftiffime, publica
hac iyngrapha edere &proficerivolui,ratus, necSerenitati
ejus ingratam fore hanc meam apud tam charum Pignus de-
pofltionem>»ec,qu£ innata Tibi eft gentilitia Comitas & Be-
nignitas,
Dedicatoria.
de,dequodam Rabi AfarU^ & dealio Rabbabar
Eliefare^filio
A^^^dequibusmiraculi quafilocoreferunt,quod de-
cimo o&avoa^tatis anno, ob fummam erudicionem & Sa-
pienciam, adAcademiasRe&oratumevedU fuerinc. Majori
)ure glonabicur Academia Heidelbergenfis, quodPrinceps
Novennis maximo cum applaufu hanc dignicatem fibi vin-
,

dicaric. Hoc nomine ovantes & laJti graculancur Maximo


Progenicori, graculancur Tibi, graculantur Sibi , gratulantur
toti EledtoraliPalacinacui; Aula, Academia,Ecclefia,Popu-
lus, & Orbis Reformatus llniverfus. De quibus graculan-
tur, ex iisdem,veluciindubicacisBona?fpei fignis, felicia&

fauftaqu#q;defucurofibipo!licencur, &ominancur: quod


ominantur, id ut Deus velitefleratum^firmumjperpetuum^
&fpe fua majus, du&isab imo pe&orefufpiriis,devotevo-
vent quod vovent,fupp!icibus
: &
ardentibus a Deo Preci-
busflagicant &contendunt. Interhasgratulantiumjovan-
tium,vo ventium,fupplicantium voces,ut hanc quoq; meams
exhocHelvetia? reformata? Athenaeo, non dedigneris,fed
clementer adraittas, &gratam Tibieflepatiaris; tjua?q;mea
eftyeandem efle hicBafileaj omnium bonorum mentem &
vocem,ut perfuafiflimumhabeas, quampoflum demifse &
humillimeroga
Neque raihi verendum valde efle arbitror, ne ingra-
tum Tibi fic Munus peregrinum & tenue quod ad Tuas
,

Seren. foliumadfero, &SplendidiflimoTuoNomini con-


fecratum eo. Anciqui moris eft, uc in Cultus^ Honoris, Ob-
fequii, &
Submifllonis teftimoniumac pignus yprateralia*
de Terrse quisque fua?Frudibus,Proyentibus, vel rebusalio-
quin alibi rarioribus, munera ad exteros mittac vel adducat.
Jacobus, filiisfuisin Aegyptum ad frumentum comparan-
dumprofe(Suris,mandat,ut demulcedo Jofepho,adhuc tiim
ipfis ignoto,munus afterantdeoptimis fru&ibusterra fuse,

( Genef 43.11.) Jofephus vicifllmPacrifuo ex Aegypto mu-

xiera
E P I S T O L A
jam eflc curam, ha?c ftudia, has delicias , omnes alias laudes,
omnemglonamiupergreditur. Hocftadium ingreflbs,&
inftar Solis Archipalatinatui exorientis ranquam Sponfus ,

de thalamofuo,cumalacritate &gaudiodecurrens, quouf-


queprogreflus&emenfusfis, noruncii,quibus Tu propius
esnotus. Qu^hujusreifpecimina , quantacum dexteritate,
qua animi prcefentia, qua judicn maturitate in Fidei & Reli- ,

gionis orthodoxce fundamentis, in Linguis, in Artibus ac dif-


ciplinis, non foliim inferioribus ^ fed etiam fuperioribus , &
Principem maxime decentibus,Geographicis,Topographi-
eis , & Profopographicis, in Magnorum & mulrorumTe-
ftiumpra?fentia,haud itanuper,.edideris,intraAul# illius,in
quaresgefta eft, panetes contineri necdebuir,nec potuit;
fed,utolimfama Salomonis,adprocul diilitas & remotifli-
masjam terras&infulas,pervagatumeft; ucquem prafen-
rescumftupore viderunt&audiverunr, abfentesetiammi-
rentur, fufpicianc& collaudenc*. His de caufis Academia?
Archipalatina? Pra?ftites,Sapientia? arbitn & judices , in con-
fueti*, fub ingreflum currentis hujus Anni,fuisComitiis,fu-
premi in ea Magiftratus , Rectoris Magnificen*
t i s s i m r Dignitatem , non tantum jure Dominii ad Te
fpe<flare,fed,citraa?tatis prarextataiconfiderationem, cal-
culis fuis in Te magno cum applaufu con jedis , mentisTuis,
SapientixTu^ydeberi, omnibus palam facere voluerunt*
Jofepho* #ta:e juveni, cumjubente Rege Pharaonetotius
JE gypti Gubernator & Prorex deflgnaretur,& pompose cir-
€umveheretur,acclamatum abomnipopulo fuitTelegimus,
T^Sfi ^^(Gen.41.43.) Hebrad quidam circa hujus vocis
etymologiam ludentes, fcribunc, eam ex duabus efle com-
pofitam, ^/Pater,&for/?,Tener; uteafgnificacum fic,ilh>
quamvis Annis & astate tenero,k&Sapienti~ Patrt ejr ddulto^me-
rito hos honores collacos.Talis Aftech Tu merito vocaberis,
Princeps Inclyte, Gloriancuc Hebrad noftri infuo Talmu-
* de 5
Dedicatoria.
rum rudera &
veftigia qua^dam a curiofb Se fagaci fcrute-
tore licec deprehendere.
Tale eft quod inde effero &
oflero monumentum
iicerarium. Commendac fe illud ab Anciquicace , Argu-
menco , &
Vario quo concexcum eft opere & arcificio.
Originew iuam primam , fi vera Hcbnei nobis narrant, ar-
ceffit a nono; Lucis ufuram a quinco retro fa^culo. Argumen-
tum concinec illuftre & grave, de VeraReligione, & Culcu
&
Deo graco ac placence Aclores colloquucores func, Rex
:

quidam Thogarmeus, a Populo & agnicione Dei


gencilis
aljenus, & Do&us quidam Rabbinus Juda^us, quiRegiilli
fuam,quam proficebacur, Religionem,probac, &candem
comprobac, eumque, una cum ejus populo, Profelycum
efficic Modm tracJandi is eft , uc pra^cer jucundum dialo-
:

gifmum fingulari arce, maxima rerum & maceriarum


,

rararum variecas ei fic admixca & hinc inde fparfa, qua?


Le&orem &juvare& deleccarepoceft. Qua?omnia,uc &
ea, qua? a me in Lacium illud craducendo, func praftica,
ne Serenicaci Tua? prolixiori alloquio faftidiofus fiam, fe-
quenci ad Le&orem Prafatione fufius explicare confultum
duxi.
Uc vero omni fere malogranato qu#dam pucria infunt
grana icanon negandum, hic quoque nonnulla effe, quae
:

narivum veceris Canana^a? faporem perdiderunt, &recen-


tem Judaifmum redolent. Quid vero in hisagendum?
Qua? falubria funt & integra, eligenda,ca?teralinquenda&
rejicienda. Utnihilhumaniinhoc mundo tam eft bonum,
quod non mali ahquid,nihil tam malum,quod non boni quid
admixtum habet ica & hic eft comparacum. Neque
:

Echnicorum fcripca , qua? nihil auc parum ad Sacrarum


licerarum illuftracionem conferunt, multa autem vel illis,
vel bonis moribus, contraria fa^pe habent, ideo ex noftris
Scholisexterminantur, fedpropteralias virtutes& ufusre-
X
E P I S T O L A
nera mittit de prseftantiffimis bonisillius tztv&(€enlfaf. i $ .)
ReginaSaba?,Salomonigratulatura,& Sapienciam ejusco-
ram auditura,honoris causa ofFert aromata,aurum & lapides
pretiofos; quorumterrailliuseratferax,( l.^ef. ioj Magi,
primitia? gentium in Evangelio, Chnftorecens nato ofFerunt
aurum,thus&myrrham, qua^exfuisregionibusdetulerunt,
Ego a multis abhinc annis Patafhna? feujud<eae oras per-
crrans> ejusque adyta&abditaperquirens, quid aliud inde
efferrepofTum, quam qua^eahabet, &
fuppeditare poteft?
Eft illa quidem fpatiis &
termmis non ufque adeo ampla , fed
cu jus angufttam , &Csriibenignitas, &Sofifertilitas,&prae-
cipue peculiaris Dei favor &
pra^fentia, ubertim olim com-t
penfaruncCommendatur abHebnds a fingulari aenstem-
<perie,quinon folum corporibus falubritatem adferat, fed
&animoadfapientiam gignendam conducat: Commenda-
cur in Sacris literis a Frugum, & Fru&uum omnis generis,
tum bonitate & praeftantia , tum ubertate & copiaj unde
TerraUtfe &mefte fluens frequenter appelktur: Commen-
dacuralingua, quam habuerunt, tftiantiquiffima& omni-
&
um prima, fic nobilifFima perfe&iffima, Commenda-
turinde, quodeamDeus, pra? rehquis terris omnibus, po-
pulofuo,quem elegerat inhabitandamdare voluerit; Com-
5

mendatifiimaeftexeo, quodDEusin eadem fiepe apparu-


crit,imo Urbem peculiarem fibi eiegerit; inhac urbeDo-
mum; in Domo (^eicv & conclavepeculiare; in Conclavi
illo Arcam anguftam ; in Arcavixunius fpichama? fpacrom;
ubilpfemethabitaret, ubipopulo fuo audientiam facerec,
&refponfadaret; Deus, inquam, llle, qucm necC#lica?lo-
rum,nedumTerra univerfa capiat&comprehendat. Hinc
allatum, quideft, quancillumid Cit> quod non rarum, non
carumhaberidebeac! Novimusequidem, fehcitatis glo-&
faciemin quamplurimis hodic* cfle muta-
riajillius priftina?

Eam& deformatam; accamenpaflim adhuc veterum muro-


runa
Oiii
Virum Venerab. & Excellentisfimum
DN.D. JOHANNEM BUXTORFIUM^
SS.THEOL. ET: LING.. HEBR. PROFESS.
LIBRUM COSRI
LATINA VERSIONE, ET NOTIS ILLUSTRANTEM!
Epigrammao

Quisquis in humanos totumfe evifterat ufits,

Etjibi nilproprium , quod capit , ejje cupit. .

Hic micat o ! magnidignisfimapprtio ^Mundi^


Hic. benefe natum , necfinejruge , probat»
Ccelummentereferty eftproximm aflro*
illi% ,

guodfua per totam lumina vulgat, humum.


.

gupdfoomnem) qua luce nitet % quoque prodigit omnem,*


Etfax eft tenebris Munde tuis.
publica
Hac mercede locaty BllXTORFIy Maxime rerum>
Fama tuum ccelo Solflitiale caput»
guidquid in Hebraas pofjunt tua Numina ^Mufas^
FandiSyCJr in quodvis pracipis ire Jolum.
?^ec cejfare poteft iuus en labor inclytu* , ifthic
\

Poft clara Jngenii totmonumenta tui,


COSRAEUM monftras Latiali.vefte decorutn,
y^itque doces PerfkmcumCicerone loqui.
K^fduareS) cedrofc omnidignisfimmaujus^ ,

Cuiprifca haud poterant fecula ferre parem.


Philologum fupremm Apex^ BUXTORFlUSyiftud
K^ttigit > &facili Marte peregit opm. <

M. J. J.
HOFMANN
S. M. C
E P I S T O L A
tinentur. Quidniidem habeanc fcnpca Hebrarorum,
juris
quaefubinde aliquid ad u teriorem rerum facrarum cogni-
tionem fuggerunc ?Itaque neque hunc obicem mihi excimes-
cendumpuco, ucminusaccepcum Tibioblacum munus red-
dac. Ec cumomnes alias a Sereniflimo Pacre Tuo Vircuces
habeas ha^redicarias, nondubico, quinincereas & hax fic,
utquse vei.Anciquicacem vel Raricacem oftencanc, velOri-
entis nocas&chara£tereshabenc,Tibicharafint & jucunda.
ProgenerofohoctuoafFedu, utpra^fensquoque nec pror-
fiis in venuftum , necincelebre Antiquicacis Judaicas monu-

mentum; e fcriniis meis depromptum, opera mea a ficu&


rubiginequapotenonnihilvindicacum, &
T. Seren. inper-
pecuiCulcus, &debitiObfequii pignus, quadecec& pareft
veneracione,oblacum,Graciofiflimo vulcu accipias, ejusque
obfcuricacem a fulgenciflimi Nominis Tui Splendore , radiis
aliquibusulceriusilluftrari,clemencerdigneris, quanca pof-
fum animi demiflione obfequiose concendo. Id ubi incel-
lexero , maximum' laborum meorum frudum me
confecucum merico arbicrabor,.&ad reliqua, qua?, Deo
mihi porro vires &
vicam prorogante, medicor, alacriori
animo abfolvenda, exftimulabor. Quod fupereft , Prin-
ceps Auguftiflime,Deum Ter.Opc. Max. veneror, ut Annis
Tuis annos, diebusdies, in longa usque addacfa^cula, cum
his Heroicasillas dotes & vircuces,quasSpiricusfuigraciain
Te excicavic, adaugeac, conacusomneslaudacisfimos la^cis
fucceflibus a&iones generofas dirigat & fe-
forcunet ,

cundec, & fero poft gloriose& feliciter complecam om-


,

nium de Te Spem & exfpe&auonem mhisterns, im-


marcefcibili illa a?cernar beatitudinis Corona in Cado cingat
,

&:ornet, per Jefum Chriftum Dominum ac Servatorem


noftrum, Amen! Dab. Bafileaed. 18 Augufti,
AnnoMDCLX
Traefatio
A D LECTOREM.
um /uperiorificulo LingUttrum ftudium re-
nafceretur, qui tam felici partui in lucem producendo
obftetricantes manus attuleruHt^ & tenero fcetui foven-
do atfc corroborando omnem fuam artem curam &
contulerunt, non tantum boc egerunt, ut Linguarum iU
& commoda
larum addifcendarum novas Praceptiones
& procuderent,fed & optimos
qtuvisfubftdiapararent,
Autbores quosfafua lingualoquentes, & efitu tenebris,

quibus longo temporis traclu fqualtdt & delttefcebant produxerunt &


otiofi ,

Orbi Uterato communtcarunt, Sentiebant nimirumpr&clar^ & magn<t iU& arit-

m^Linguarum ftudiufti Prdtceptis nonnifiincboari, Ufu demum perfici , netfo tam


in Theoria quhm in Praxi confiftere ,
,
&
eb fervire debere, ut qu& in cujus% lin-

gutfelecltfiimis Scriptortbus laterentfeu myfleria & arcana^feuutilia ad Verita-


tem cognofcendam, ad Vtrtutem & Ptetatem in antmis bominum excitandam, ad
Artes & difciplinas quafcuntfefolidius & perfecliiis tradend.is , ad Btftoriam illu-
ftrandam^pr&cepta^dogmata, monita^exillis eruantur & cognofcantur» Htnc
Sacrofanclorum utriusfc Teftamenti Codicum, binc veterum Ecclefu Cbriftian<t
Patrum & Scriptorum Ecclefiafttcorum, hinc Philofopborum, Poetarum Orato- y

rum> Hiftoricornm, Hedicorum & aliorum antiquorum bom commatis Autho-


}

rum > nov<z nitid& & cafltgat£ Editionesprognatty Verftonum commodarum


:> >

veftitu amtcl£,& eruditarum Notarum accefttone ornattt ac locupletat&jn lucem


prodterunt.FruttufuononcaruiJfeimprobos boslabores^quosbujus reicausa ex-
tmii Vtri fubterunt ^experientia locuples rerum teftis abunde docutt» Ab eo eritm

tcmpore, quantum , difcuftis variorum errorum tenebrti , Cdefli veritati lucis ;

profligatis fuperflitiontbtts Divino cultui puritatis ; quantum pulsa proculfocda


barbarie, bonis Ltteris y Difciplinis i & Arttbus7
cultus & ornatus dccejferit ^notius
cff, a
AD LECTOREM.
lntroducitur Rex quidam Cofar genttlis , infua quambabebatReltg'tone > &
Dei^quaiemiUe ftbtfingebat^cuitu devotm & afitduwjn fomnio a
Deomonitm 9
inrcntionem quidem ejus Deo eiTegratam, operaverbejusnonitem.
Dhinum bocce monitum cumfzpius ipfi iteraretur de Aclione , modotfo Deum c$-
y

lendijfiui ipfigratm ejfet ferias cogitattones ammo verfat. Hujm rei causaprimo
y

adfe advocatPh'\\ofophum } cum<fe quidipfe de Deo crederet &fentiret>tnterro-


gat&audit. Cum btc tpft non fatufaceret , Chriftianum accerfit, eum^qu*, &
tpfimfidei &
reitgionisfumma fitf audtt. Cum nec ijie ad fuum gujium et refpon-
deret ,Ifmaelitam quoc^ fapientem confultt.Sednechujmpiactta Rex appro-
barepotuit. Itafe , quta tum Chriflianm tiim Judam infua fidei confefttone ,
quam edebant, Ifraeiitarum menitonem feciffent y conftituit Jud&umfen Ifrae-
litam etiam aliquemfapientem audire. Hic cum itidem fu& fidei Summam ipfi
expofhijfet, &
tlie cateris melim etplacuijfet , in ultertm CoUoqutum cum eodi-

grejjm eft,& tandempermotm y ut &ipfe Reiigionem Judaicam amplexm fue-


nt^&populo quofcfuo eandem perfuaferit. Htftoria refertur conttgijfe ante non-
tngentosannos. Habenturbdtcfufiusparteprtma^a ^.xjifyad 15. partei. &
$.1. undepeti pojfunt.
Quodad Authorem attinet, dubitatur, Utrum a Jud&o iilo ipfo,quicum
Rege coUoquutmdicitur^primitiis monumentts mandatum, & ex ejm commen-
tartts detnde in aitas iinguas, Arabicam videlicet, & Hebraam , transiatum fit
hoc CoUoquium } De eo> qui primus lingua Arabtca iUud edtdit &^pubiicavity
nemobattcnmdubitavit. EsliUeR. JEHUDAH HALLEVI , Htjpanw, quifto-
ruitcirca annum Mundi , fecundum fupputationem Judaicam ,4900. ut vuit
autbor Chronici Tz,emacb Davidjnoc eft>ut nos numeramm a nato Cbrifto 1 140.
y

2vy>f ov @^ fult R « Abrabamo Aben Efr^quipaulo posl ftorere ccepit. Patet id


exeoquod Aben Efra ejm mentionem faciat Exo.cap.10. ubifcribit, S 'jStftt?
im inm:o W
iTTffi» Quaefivit ex me R. Jehiidah Hallevi, cujus re-

btt Abarbcnel,

y^tf "ifl
Comment.in legem JoL ft%. coL 4. hv MW
quies fit gloriofa. Quidam voiunt y iUumfutJfe focerum Aben Ejr<e. Sic fcri-

qubd fuerit f£in hoc eft, pater uxoris Aben Eirae. Sic F. Afa-
Wfln TrW

rias in Meor enajim cap. 42. Autbor libri Juchafin, mihifol.i^o. coLi.fcribity
fuijfe duorum fororum fiiios, Prim tamen piert^ maiunt. Ouomodo fiiia ejm
potitm, & gener ejmfaclusftt Aben Efra^prohxe narratur tn Schaifcheieth.
Quicquidfit^co&taneifuerunty altquanto tamen Atate fuperior R. Jehudah Hal-
ievi, Et hoc ordine iUorum mentionem factt R.Abrabam ben Dior, in fine Caba-
l<&fuA Hiftorica, qui itidem temportbm iUorum vixit &fcnpfit. In utra^ editio-
ne vocaturK. Jehudah ben *?WP filius SaulisHallevi^/e^iw rfttpn 1£D ?
modo a z
PRiEFATIO
eii,quam ut hicproltxiusfit dicendum & docendum.Ouamvis autem hactn par-
tefeliciori & f&cundtorifato ufefuerint liter& GrtLCs. ejr Latins. \ non defuerunt
ramen, qui Hebraicis quo^excolendts & promovendvs fubtndc aliquid hufits gene-

ris Sebaftianus Munfterus ,primum Heydelbergenfis,pbsl Bafi-


conferrent.Sic

leenfis AcademU lumen magnum^priterfuaproprtafcrtpta^varios libeilos Gram-


Elu Levita,Mofts Ktmchii^Logicam R.Simeonts>Aftronomiam R.Abra-
tnaticales
hami bar Chiu^ Aritbmettcam R. Eiu Orientalis, Calendanum Hebraicum>
Jufephum Gorionidu fihum^ Commcntarios qtiosdam Hebrdtorum , edtdtt, ex &
partejua Verfione &
Notis tUuftravit qutbus magnam apud (pthiQpy.iuc, gra-
•>

tiaminivtt. IfaacLevita ^ttfrf Phyficam Hebr&am cum Verfione Lattna. Ve-


Tjpograpbus^DmiQl Bombergus,/>riwM5 Biblia He-
netiisjn Italia^celebrts tile
braica cum Targum feu Paraphrafi Cbaldatca, Mafora> varits Hebctorum &
Commentartu ^nontam projudiu^quam jud<torum opera, tn Chrifttanorum
ufum^nagna iura^magmsc^fumptibusevtdgavit^ una cum plurimts altis Hebrxo-
rum monumentu.Paulus Ricius librum Jc^irab > Schdare ora,& quzdam ex &
Talmude LaUne verfadedit. Gilbertus Genebrardus Cbronologiam Hebr^o-
ytf/w.Johannes Mercerus inCommentartis quibusdam Rabbinorum in Propbe-
taSyCum aliis quibusdam,Latina civttate dbnandis^ltberaliter fuamfsmbolam con-
tulit .Hoc noftrof<aculo aiam complures paftim extiterunr, qui provinctam iftam
occuparunt , & in hoc opere laudattftime defudarunt^quorum Nommapartter &
Opera Vtris doclis,& dtfcendi avidu notafunt & commendata.
Adhorum exemplum egoquoc^ ante hos trtginta annos celeberrimi inter He-
brtosfcriptoris,Rabbi Mojis Majemontdis Itbrum^Mort nev6chim,/£« Doctor
Perplexorum , diclum^ nova rerftone Lattnk donatum ,publtcavi ne% bacle- :

nusfutt cur opera illiustiimfufccptd mepmttcret\ ntfiqubdpublicis temporum tl-


lorum calamttattbui deterntusyde Textu fimul Hebnto addendo rninm foUicttus
fuerim, quodplerifo defiderarunt. Conttnet tlie multa pr&ciara , de Deo , ejus%
Kominibm & Attrtbutu, de Creattone , de Provtdentia,de Angelis,de Propbetia,
de Lcge Det >ac Pr&ceptorum Mofatcorum rationibm & fundamentis, ,de altiscfe

qutbusprofunde & erudtteex Scnpturaejr fank rattone & contra Gr&- dtfferit ,

corum & Arabum Philofophos dtjptttat.

Lfitsdcm fere generisesl prafens, quem nunc in iucem edimus , Liber, Co-
iri ;
vel , Cufri, infcrtptus. Ad ejus prtmo lecltonem , poftmodiim etiam re-
cenfionem & tnterpretattonem , incttavit me titm Argumenti prtftantia
er dtgnttas, tum Authoris & Scripti ipfius tnter HebrAos fama & celebritas, ut%
jam audtemus.
Argumentum ejus fi?,Inc|uiXitio de veraReIigione 3
veroqi Dei cultu.
lntroduci-
AD LECTOREM.
chartis disje&is confuse defcriptae, colle&or , feu in libro jam digefta^
transJator tantiim; an vero primus author & inventor fuerit? de eo
diverfa funt fententit*
Htctpfe R.Jehudah Halle'vi,non ftbi,fed alii cuidam Rabbino > quem tamen
nonnominat^fedcognomento ^nn feu Socii indigitat> primum operis inven-

tum adfcrtbit ^flatim ab initio libri jf.i» quemcfc quadringentis annis fe majorem
facit^utipatet ex eo quod fcrtbitpar.\.%.\.& ^.^j.Hunctnducitcum Regequoda
Cofar ( de quopoflea ) de Relligione colloquentem , & tandem refponfls fuis tllum
adjudaicam convertentem.Eum nominefuo primus, quod mibi conflet R.lfaac ,

SangarijWdV/f E. Schem Tof, ben Scbem Tof in nwONii "i£)D cap.4. ita de eo
fcribens: DDnn >V ty "VUIWI nt&N i?t& Wl *rintiOti pTW Ol >iOfp l^
'imcoj r-irn DDnm : dom
nspoo yno no-uin pxn nos nt n?n dw
Vsai ntepoi miro /HShmi inoan ty nmon rmoan ninoni wmtwi
hko »T)flon fBW»i $ >ftn rrnn> 'i oanm niy pirta xtnmjo p»as jwwn
'ttiiuwV? pnyimrn iwa any psfa ono ^o iam d/mxa.Mii hisjam
praecesfit me Rabbi ifaacSangari b.m. familiaris Regis Alcofri,qui
profelytus Judaeus factus eft operi fapientis hujus, multis abhinc an-
jiis, in terra Thogarmah, uti ex fcriptis quibusdam conftat* Hujus
SapientisRefponfioneseximiae &eruditisfimae, dc;magna ejusperi-
tiainLege,KabbaIa,&omnibus difciplinisteftantes,cumdisjeclae &
difperfae haberentur in lingua Arabica, (K. Gedalia inSchalfchelethfol.
$y.col.z.proboc babet, HfD JvPltMn
lingua Cofar&a) R. Jehuda Hallevi,
Poeta Hifpanus, eas inveniens, in librum redegit lingua ArabicS, qui
inLinguamnoftramHebraeamdeindeefttranslatus.Df/w Ifaac San-
gari Judtorum Chronica nihil habent unde ifle R.Scbcm Tofbauferit, non con-
:

ftat. Procul dubio ex Traditione aliqua id accepit vet fcripto qttopiam , qu od ad


,

manus nnftpas non pervenit. Sic fcnbit R. Jehudah Mufcatm ^n 1 !J'hU \b


>m
:

otp vnp) hd* wx


m sin o rhy ion> "wn xin fMJtm pm> '-n Tonn oni»
inU'DD'0» R. Jehudae attribuenda eft laus compofitionishujusfyn-
tagmatis: fed R.IiaacSangarieft is,dequodicendum eft, quodejus
fundamenta jecerit, & fan&ificarit Nomen Dei fua Difputatione.
Utrique laus &gratia debetur, fedcuique faz&c* Pofleaprolixeinejtts
laudes digreditur.
K. Afartas autem in Medr enaftm cap.42. exiflimat^F. Jehudam Levitam
folum effe Inventorem & authorem. Qubd duas hasperfonasloquentes dtfpu- &
tantes tntroducat , ab eo ejfe conficlum , ad imttationcm Platovn^Ctccroris qui
[imtles Dtalogos confcrtpjerunt. Verba ejusfunt: rmrr'"l 1*7 nvn tZJyp ytn
* 2
PR^FATIO
modocifato Ben Schemuel HalJevi. a Mufcato in Prtfatione.
Stc quoc^ &
B .Gedaba tn Scbalfihetetb bakjzabbalab. autem ctror videtur trrepftjfe.
ln bis
Ka Sa»> l Hallevtfuit bttjus R .Jtbudtfiltus, &foruit tempore ^a-em omdts. Ce-
:

lebraturtnde^quod non foium fuerit wfignis Tkeo!ogus& Pbilofopbus,fidc


Poeta extmius. Htnc R . Jeddj.tb filtus R. Abrabam Anbonet Badrefchi de eofcrt-

bn uoni ED^tart vevct vmSnra /n^nn y>tyi ivcfi nVi rmrv ti


.
y

xvMDjni n-rnn nron \V371 rprh thstn itope na «a TTDn i£JD U7kk ny
vah vn ir* 7^a
Hallevi
W
lro 733 fcanom m.i noiaSn tk hv b.e. R. Jchuda
eximium fe oftendit in omnibus artibus ac difciplinis, in
Hymnis &; Poematis fuis admirandis. Habemus ab eo hbrum Cofar,
uti traditioneaccepimus in explicandis arcanis Legis &c Propheta-
:

rum, juxta Scripturam &£ Intelleftum, omnes qui ipfum praeceirerunt


'

fuperavit. R. \fartas in Meor enajtm cap.^i. fribtt, WITTl n PYVa X7Q XTItf

rxh ty m&v trpnSi loayV mbb 17 ma> wiaa tow ^rnsi 7:5 ttx iwnox
'in >i7n j\v avyn fs -]7 10*171 mn;Ni w ay rrcftni roa ai^ 73 117

qubd hic liber fit plenus benedictioneDomini circa veritatem dogma-


tumfciendorum^dignusque quem omnes Judaeiin faederefuo (b.e.
in Rebgione jua ) hdeles tum ipfimet difcant, mm operam dent, ut

omnes ipforum fiiii 6cdifcipulitabu!ae cordis fui mfcnbant, cum hac


admonitioneckpraeceptione j Cavsf.bine derelinquas livitam ( ficut fc.
Mofes dicitDeut. 12.19.). In Capttulis R.Barachuiiscap.z. nDDO")n HTf
rzxn
:
\n
7— DX C37W
w ip«m 7x tyjnp
?
i7n rvnn> in
13*7171

nam b.e.
nam nprn p vivraan is ronp cn
VerbaR.MofisMajem6nidisma-
gisaccedunt adveritatem quam ad falfiratem l verba R. Levi ben Ger-
fon propius accedunt ad falfitatem , quam ad veritatem: fed verba
R. Jehudae Levirae omnia funt vera. In Schalfchelet Ha»kkabbalah
fol.^.col.v. 7331 -mirffl pip-rni hm cz::>n nrn irn n^n ^n rrnff Wi
Hocfaeculofuit R. Jehrida Hallevi,
frottflOll magnus Philofophus,
GrammaticuSjPoeta, &
inomnifcibili. \dem fiiibtt ftUum anno dtatis

qiimqus.gefimo tn terran, (aucla?n proftclum fffe , &accep'fefe a quodam fene,


qiibd adportas urbts Htt rc erytmens, rctesfuas dtlacerarit, bumt re- &
pens digttis pedum tnntxus mgrefm fit^ut mpleret idquod Pfalmo 102. F. fcri-
ptum esl\ Quia deledantur fervi tui iapidibus ejus, pulveri ipfius &
gratiamfaciunt ((onfer Autb. parte 5.^. 27. ) dam tta incederet , ab ifmae-
:

lita quodum mahgno equo opprejfum &


conculcatum occubuijfe*
Num vero hic R. Jehiidah Hallevi rei gcftae > & antea jam feu in
chartis
A D LECTOREM.
tus&c. ( vidcpar.\.$.\.& par.z.$.i.)Quomodo aufusfuiffet dicere,Rem
hanc proditam eife in libris Prifcorum, &indecognofci, (i nunquam
gcfta fuifTetr Sic certe fidem &
authoritate fuam labefaftaflet.Non pre;-
fumitur autem homo fponte fibi malumaliquodconfcifcere, Praeterea
piolixa&particularisreihujusgeftaenarratioetiam teftatur, eam non
eiTerlaamc^-. Etmox; ioi.\ r-VttA >Q nny> W? nosw 7n/i£P JWi*
ooid">2o ton D»:n moipoa J—wuvon pyo ^Dinte 'pnon n> njptooiw
JZD^nn*? *?Dtt nS Attamen labia mca cuftodiam , ne os meum neger,
quasdam pasfim aScriptore libri effe addita, quae itamanifeftafunt,
ut negari nequeant. Sic in Camment. par. i. $.1. h&c authoris verba\ \i-
fum eft mihires illas, proutgeftae funt, defcribere: Quifapientesfunt,
advertent &
intelligent,/;ot quoque modo mtelltgi poffe , fcrtbit Sapien- :

rcs intelligent &


agnofcent quae in narratione hac de meo addidi,
&
ad meliorem pleniorem rerum ordinem explicationem. Quam- &
vis enim fcribat, fe narraturum les^prout gefta funt^ id intellexit de
fumma rerum geftarum.quod eam fit defcripturus eo ordine modo, &
quo necesfitas requifitura fit. Non enimexiftimandumeft,omniaeo
numero, forma, & menfura, vel iifdem verbisjquibusreferuntur,'^
WUl DflDin Dltt? fine ulla additione aut detractione, afta eflc /VK&n pl :

nifiow mhy h*m iSoa nr# • ran


>d ty iSkn mioun ba nany n jon *>pv

fjnv«?1 fOlpO *]TO >££ l^iro £.e.fed fuccus principalis fcopi 6c intentionis
ubiqueeftretentus,juxta fericmrerum &
verborum quae tum inter
illos inciderunt quibus R. Jehudah Levita defuopasfim addidit,
:

prout locus &


tempus requirebant.
Sic esl ipfius fcntentia. Fteri potefi> ut titm tcmporis^feu ex antiquumonu-
mentis vclArabum, velaltorumpopulorum : fcu ex Traditionibus altqutbus babue-
rint\ atfeetiamcharta, &fcriptaaliqua hoc tttulo circumlatafuerintj vixta-
mendubitari poteft ,
quin Ubrohmc & forma,& augmentum attfe complemeti-
tum magnum ab hoc R. Jehuda Levita accejfcnt, atq^ inde etiam ipfi foli tandem
kpleriftfefit adfcrtptus. InTalmudSotacap. i. adlocum Exod. i$. v. 19. Et tu-
litMofesoffaJofephifecum: & Jof.cap.i^.v.^z. Offa autemjofephi,
quae detulerant filiilfraeleXiEgypto, fepelieruntinSichonc^. qu<e-
runt\ Quomodoinprimo loco dtcaturMo(es,in altero, Filiilfraclisdetuliffe
exiEgypto offa Jofephi? RefpondetillicRabbiChanmahj ntnynte
wtry v?TO inojp *?y mxon v*?y r-ityo no:n **<n raa mx
?! nrr w 1

Si quis rem aliquam faciat, fed non abfolvat, alius fuperveniat, &
qui
eam perficiat, tum Scriptura eam perficienti ita adfcribit, ac fi ipfe fe~
cifTet
PRiEFATIO
Stawon n>n *wi »a pao r* top wfr oto vxn "ioonmMhSi omo nsMn
DTVovn w Viei peftax D»ri«?n yvt ^y Snx Han $ inoDro San n* wTnoi
w
s

o>$rmn ?o novra w dbpi eonpiD >aa wr onwxon mpa cdpti


i ?
1
yn^ poip DDn *?x onn owrpn wi nx .vin dj orv v^ oo*n onnvra
« to njuon pm> S t-opa nwoxn iad tya n:rr? wa *^inn ritfyon j»$d
£. e. Scito, quod licet R. Jehudah attribuat in principio libri verba fua
omnia alii cuidam Chaver feu Rabbino ; nullum tamen fitdubium,
quin ipfe omnium illorum primus fit Author, pro fumma fua, qua
polluit, eruditione. Verum ad imitationem aliorum eximiorumvi-
rorum , Platonis, Tullii, & fimilium, qui nonnulla fua opera confcri-
pferunt fub forma duorum colloquentium, iisque Socratis,Catonisf
vel aliorum fuis temporibus celebrium virorum, nomina adfcripfe-
runt, quafi illi ea quae dicuntur protuliffent; ipfe quoque fuam difpu-
tationem fan&am attribuit antiquo cuidamRabbino,quafi cumipfb
tale quidgeftum effot, quem R. Schem Tofvult vocatumfuifTeR.Ifaac
Sangari. Ouotipar. i. jT. qj.ponit numerum annorum mundi us^ adfua tem-
pora y quadringentisannisfemajorew,dicitfaftum effe ex fifto itto 'j^Aoyio^fjico
diiarumperfonarum^ qu& antetot fecula vixerint. Sic in prtm&hujuslibriedi-
tionistttulo mfcribitur, Liber HlO Cofri, '3K ^vunoann >ny jwto ran
wi m
Tiom o>or awvip n«w V'r 'naon >ftn niwv *x\ onwon fe
quem compofuit in lingua Arabica R. Jehiidah Hallevi, Hifpanus,
quiNomen Dei fanttificavit hac difputatione. Quodreprebendtt R.Je-
budab Mufcatus.
Sunt etiam^qui exi/limant duos bujus nominisfuijfe , quorum prwmbanc di-
Jputationem cum RegeCofar babuerit,alter, exipftusnepottbus&pofteris^eam
collegerit &publicarit, ut obfervat David Gans, in Tzemach David.
R. Jehudah Mufcatus prim& fententu accedit, ejrextftimat, rem banc totam
revera ejfegeftam, & Dijputationem iftam> eo tempore, & ab illisperfonts, ut nar-
YAtur^fuiJfe babitam\ quamvisnon neget> variisadditamentiseameJfeaR.Je-
hudah Levita interpolatam &fuffertam ; "Iptf ? 1£>Dn "ttno ? fr no p
1
0>fl
1
WN
iofin tid wrfwo nro ntm ym> nwo wiwna vn ton ain o w nwi
Votri "WflW w
nv^ioipn naoa yornS t£»ow "»a*T -»on» '
loi Mse n^S tw
oi • n^i^rxvw^nprm VynnowuowornraNxwnrnx^o^TW^
f
tJl naa hy fo^ ty pwon woa o» w»
nonx^f.Quod(i^wrjfinon
itaeffet,quafrontetam audacter mentiri fuftinuifTet Author ab initio
ftatim libri, dicens j Pra«r memoruproditum^ notum esl in itbris &
Anna- &
libtu Cofar&orumy quomodo Kex patefecerit Somniumfuum Ducifuo exerci-

tus&c 9
AD LECTOREM.
fpatio fedecim dierum, cujus incolae habitant intentoriis, &candi-
dos habent oculos, & acrem vifum , ut longisfime profpiciant , quia
nullumeduntfal,&c. Terraeorumnulloshabetmontes. Diurniiti-
neris fpatio aterra Kedar vena eft de mari magno,quf diftinguit inter
Tartariam&^rr<«wC«/4r,ubi Mulieres mifere &flebiliter diunottu-
que lamentari folent fuper morte parentum fuorum defunttorum j
canes etiam ululatum edere. OCto dies conTumpfi in hac terra.
In extremirate terrae Cufar&orum feptem flumina confluunt. Qui
in longe dishcas regiones vult proficifci eb venit. Sunt illic duo
maria diei itinere a fe invicem diftantia, quarum unum peftilentisfi-
me fcetet , alterum verb non. Si quis mari illi fcetenti fe committat,
ftatim moritur Imo d ventus ab illo fpiret verfus alterum , quamplu-
:

rimi morte abfumuntur. ilndeeoferri oportet, vento non a fcetenti


illo mari fpirante. Hinc venit Thogarmam (urbem ), ubi obfervant le-
gem Mahumeti. Exftru&a eft haec in terra Ararat. Hinc o&o dierum
fpatio profettus eft P^iO Nr//&»,addextramrelic"tis montibus Ararat.
In Nifibi magna eft Ecclefia, &
Schola quam aedificavit Do&or qui-
dam Mifchnicus,paulopoft vaftationem Hierofolymae,qui vocaba-
tur Rabbi J uda ben Betira , duae item aliae,quas exftruxit Efdras j Prio-
ris muris infertus eft lapis rubicundus, quem fecum advexit ( ille Rab-
bt ) de ruderibus Domus fan&uarii, feu Templi Hierofolymitani.

Nifibi adjacet terra AlTur feu AfTyria, Thogarma, & Qufra ,


quarum
unaquaeque diverfam habetlinguam,&c. Haec ille.
Rabbi Benjamin infuo Itinerario, & R. Abrabam Peritz,ol in fua Cofmogra-
phia^nuliam hujus regionis faciunt mentionem ,ficut nec noftri Geographi&Scrt-
ptores , quod ego fciam^ nifi qubd Gmlelmm Pojlellm in iibro dc Univerfitatepar-
tei.pag.io.ftnbit: ReipublicaeneceffaribtotiterrarumOrbi legem da-
turaeordohoc propter commoditatem fediumpoftulat,utadprima
fubfelliamundi, quaeinGallia& Judaeafunt rationefui juris confti-
tuta , conftituantur decem alia loca j Chambulag, Samarcand, Mofco-
via, ChafTuma, Benemotapa, Marrocha, Leucetia, Chafda, Cufroa,
Quimra, fubRomano Regno, &
Herofolymitano Pontificatu.
Clarisfimus D.Hottingcrw, Amicm nofter integerrimm, & Literarum Orien-
taliumpromotor tndefejfus^ in Bibliothecafua Ortentali pag.?6. fcrtbit : Num
antea talis unquam extiterit Rex (Cofar, qualts tnhoc Itbro defcribitur)

dubitarevideturAuthorMeorenajim} quod tamen mihi fatis proba-


cumlegamusin Geographia Scharifol-Edrifi , apud Cofaros
bilefit,
liberum b
PRIFATIO
cifTet eam. Sic idem hoc loco quoc^ contigijfepofit» Kos id m ntedio, & Lecloru
cujusvis arbitrio permittimta.

Interim tamen conftare fatisvidetur^fama tum bujusmodi Regemfuijfe cele-


bratumjales ettampopulos, qut Cofaraei vocabantur. Quinam autem tlltfue-
rint ! non fatis Itquet. Outd ego hademts in Hebraorum fcrtptis dc his obfervJ*
rim ,
paucis placet hic apponere.
libri ad§. \.fcripft,me exiftimare *W3 effe Cofroes,Perftcorum olim
Ab initio
Regum commune nomen Mufcatt autem fententta effe nomen Terrae , a qua
:

Rex ille, cujus nomenproprium hu non exprimitur denominetur,quaft dtcas.KcK }

Cofareus vel Cofareorum. At% in hanc pofteriorem fententiam nunc ego


,

magis incltno, ob ea qusfequuntur^ five vera illafint^ftveficlitia,


Togarmae ( Genef 10. $.)
Jofephus Goriomdes ab inttiofut, HiftorU attrtbuit
decemfamtltas, qu*. ab DHO r>m£)*?0 Iff? D7t naitffl
ipfo prodierint : ")rU

'WpW Togarma,/«^«/r comple&itur decem familias,quae funt,


3

Cofar vel Cufar, &


Patz,tnacb &c. OJflO» ty DWrW imw quorum Ter-
rae nomina fua ab illis acceperunt. Hinc plerifa qui hujus terra mentionem
faciunty eam vel Thogarma adfcribunt, velei confinemfaciunt^utfupra R. Schem
TofSamuelBochartusin fuo PbalegAtb.$. cap.i^. adhunclocum notat 5 Chozar,
Ortelio Cunfar perperam, eft locus ad mare Cafpium,aquovocatur
MareChoz^ar a Geographo Nubienii, clim. f. pag. 7, Hinc Schindlerusin
Lextco Pentagiotto, inter Arabicaponit "VD D> Mare Cufar.
R. Abraham bar Chijah , tnfua Sphara Hebraica cap. 7. dividensTerram ba-

Clima fextum inci-


bitabtlemin feptem cltmata,de climate fextoita fcribtt :

pitatermino feu extremitate quinti, &extenditurad48umgradum


a circulo asquatoris, Aquilonem verfus. Ejus dies longisfima eft quin-
decim horarum aequalium , cum dimidia. Principium illius eft in
Oriente a regionibus Gog &
Magog, &Cufar. Omnes etiamterrae
Graecorum., Romanorum, &magna Conftantinopolis,ingrediuntur
in hoc clima, cumterris *-*oyi£ Franciae, ufque ad Oceanum occiden-
talem. Sebaft. Munfterus ad hunc locum annotat^ftbiyideri , Terram Chufar
efTe Scythiam exteriorem.
RabbtPetachjainfuo Itmerariobujus quo^regionis facit mentionem^ exmifc
cum Thogarma conjungit, ftc defuo Itinere loquens : Ego inqtiit^ Pctachjah
profeftus Ratisbona, veni Pragam Praga in Poloniam ex Polonia in
: :

Rusfiam exRusfia fex dierum itinere progreffus ultra fluvium rn.VjDJ


:

Navaram , vel, Nafaram, veni in Tartariam. Et posl qu&dam de Tartans


interjecJa Hincperagravi terram Kedar, fecundum ejus latitudinem,
:

fpatio
AD LECTOREM.
fine rejert primb qua per totam vitam audiverit de Statudecem Tribuum^ultra
flumen Sabbatjon habitantium, de illorum gloria , potentia &
regno. Posl varias
aliorum relationesjnagna ex parte ipft fujpeclas , refert, qua ipfemet tandem de
Regnis Juddorum compererit. Ait j cum Anno $zz.b.e. Anno Chriflt 1562. Cow-
(lantinopoli in Aegjptum maritimo itinereproficifcereturjnea navi , qua vebeba-
tur> intcr Arabes & Turcas multos, vctulum quendam Turcamfuijfe. Hunc va-
ria & mtranda multa narrajje,qu<z viderit m Indta & terra Pfan Chabufch,
tandemrogatum num qttid unquam audiverit vel inteUexertt, quod Judai hoc
t

tempore Rcgnum &


Dominium altcubi terrarum habeantjd confirmaffe, &pro-
prtacxperientia comprobajfe. Cum pofiea Alexandriam Aegypti venijfet % idem
affirmajfe R. Samuel SchuUam ^Principis Medicum i &
aliquot teflimoniis pro-
duclisfidem rei indubitatamflbifecijfe. Eodem itinere dicitfe vidijfe accepijfe&
Epiftolam cjuam Raf Chafdai fcripfit ad Regem Cofaraeorum, Regif-
tjue JofephiadillumRefponfum (cujmante mentionemfecit R. Abraham
ben Dior \tac$ fe cogitajfejion absrefore.fi ad bujus rei confirmationem (qubd
). 3

fc. Judat regnum adbuc babeant ^formis publice excudendas eas curaret. Libel-
lumbunc,a Jud&oquodam in Alfatia naclum , boc ipfo temporecommode buc

detulit & mihi exhibuit DoclifltmmVir D.PhilippmJacobm Spencrus, Rupif-


villa-Rocb-Spoletanm , S.Tbeologi&Candid. Linguarum Orientaltum ^Phtlofo-
pbi<z i & DifciphnarumMatbematicarum^GeograpbUpr&fertim & Genealogices,
peritiflimm.Quamvis autem EpifloU tlU in quamplurimis mamfcfle fint fabulo-
Jk,& gloriofum,fimul &
in Commentis fingendis fozcundum fingenium Judai-

cum plmfatis prodant y volui tamen tUas hic inferere\ non tam ad rei probationem
-

quam ad Leclorts curiofi^&feu veteru fabularum y feu novarum & inaudttarum


antererum avidi^oblectationem. Epiflolarum illarum famam jam ab altquot
f&culis inter Jud&os e/fejaclatam,docetfupra allatum R.Abraham ben Dior tefli-

monium, qtti Authori noftro fuit qo&vus. Ouamvis mirari conveniat , quomodo
illebujm Raf Cbafdaj ben Jfaac Schprot memimjfepotuerit, qui 1U0 longefuit in-
ferior. Nam ^fecundum Chronologiam T-^emach David, ducentis qutnquagin-
ta circitcr annu hi duefuerunt ipfo juniores. Nam Abrahamum ben Dior ipfe re-
cenfet fub Ann. $921. ifaacum Schprot Ann.qitf. Raf Chafdai Ann. 41^. Ita%
ndentur h&c ab alio quodam recentiore effeinfarta. Quod in Jofepho Gorionide
qttofcfutjfe faclitatum y Jofephm Scaiiger, Drufim , & alii docuerunt.Velde alio
fruutintelltgenda,quodvultR.Gedaljah. Benevolm Leclor , quales quales funt %
fiudiumnoflrumdLquiboni^confulet. Si rerum& biftorU veritatefenoncom-
mendant ^faltempropter ftyli, qua\prafertim prior rfollent gratiam , non prorsus
funt contemncndm, & Hebraifmi ftudiofis aliquid utilitatis afferre pojfunt*

sroo b z
P R JE l A T I O.
Iiberum unicuique quam vellet Reiigionem ample&i , atq; apud
fuiffe
Achmedem, Jofephi filium,fuiffe exipfis aJios profesfione Muhamme-
diftas, aliosjudaeos, aliosnulliprorfusreligioni addittos.
In prafenti mcntiofit Regis Cofar & Cofarsorum, tanquam infidelium*
iibro y

& Deum igriorantmn^qui verbper Rabbinumiftum quem rex confuluit ad , ,

reltgtonem Judaicam, crquidem Rabbanitarum feu Tradittonarioriim fectam


amplectendam funt adducii , ut habetnr par.z.§ .i.Confirmat id R.Abrabam
ben Dior in Sepher bakfzabbalah circa finem>fol. $2. coL$. 4. Pojleaquam &
enim illicCatenam cabaiifticam , ejr continuam propagationem Legisoralis^per
continuam fuccefiionem quampiurimorum & eximiorum Virorum , oftendtJfet9

tandem binc occafione demagna pracellentia Rabbanitarum fupra


fumpta^ ita

Karrdos y feu Scrtpturarios loquttur :Ecce hocnonreperire licet deHaere-


Nam Anan impius, &; Saul filius ejus (quorum
ticis (fic Karraos vocat ).
nomen putrefcat ) difcipuli R. Jehudai fuerunt, & non aliam ob cau-
,

fam in mundo, quam ex invidia Sc aemulatione diffenferunt ab eo 3c


ejusTraditionibus,nequepoffuntdicere; SicperCabalamedocti fu-
mus ex ore N. vel N. vel ex ore Prophetarum, fed ex proprio inftinclu.
Praeterea illi paulatim deficiunt; cum e contra plurimas fynagogas
Ifraelitarum ( Rabbanitarum ) reperiasa regione X^D Salla^ quaeeft in
extremo Occidentis, ufque ad mnn Taoarath, quae eft in principio
OccidentisjpertotamitemAfricamj^gyptum^PalaeftinamjArabiam,
Sinear ( h.e. Chatdaam ) , Elam, Perfiam , terram Dedan &: WJOJ Gerge- .

gefenonim, quae vocatur f*tt"U Gargan ( anforte esl Georgiana, qua,


Arabice \XW ) &
fHEDiais Tabraftan , &
\th*l hs Al Dilan , ufque ad

fluvium taw Ubal \ m 2


? nco nte ttbn *pvitvmjw &h& dmjj ca? rrto
woi loy hy\ num ny-r *?y wn» lynm mzv p pnr 13 Niwn wron

ubi funt Centes Cofarea, qui Judaifmum amplexi funt. Jofephus, Rex
illorum,mifit epiftolam ad Raf Ghafdai principem, filium R. Ifaaci
benSchperot,quaipfifignificat,quod ipfe &totuspopiriusfuusRab-
banitarum dogmata fequatur. Vicimus etiam Toletolae ex nepoti-
bus ipforum Doftores eximios qui profesfi apud nosfunt,qubd
, ,

itidemfint Rabbanitarum fectaeaddifti, &c.


Impreffus exftat Itbelltts inter Judaos, ctn titulus 1W0 h)p Vox Evange-
liftae. EjusAutborfevocat,W'~\pV nm p eamaa p pm> Ifaacfil.Abra-
hami,nepos Jehude^ Akrifch. Scopus ejus in eo esr,ofte ndere,qubd Judai etiam-
minprafentiexilioalicubi terrarum Regnum babeant^ livT^K^rt^/ou.Boc &
fint
AD LECTOREM.
naotm jw» ru«» D>mp fNKn »jyn*niwia ryo*7i iTDnaDtf»a»npT*a >A »to
wrto 'oma oViy
:
V
twwo dt» xifjpm on»KniS »t
1

«mpn ptrta naina d»tj w» wnx or »a ^on »jt>A jnv>


rnt^3? 7i£)D
D>Tcrvintron naTN natnp natoon avto o«n dStjn Sx x*wn »arv cSxyotr»
**m oamx w f?non d»*? Skopo X»m ^x rwy anm noxa ^x
^Tjn D»n fo
rirw px wn Vrwri o»n r»ai rwm im&n rai Vnan o»n pai vwn *?a aaiDi
ov Saa ono naSin tropn tbw ypTn niSvoo n^yo ytrn aw»
»TarA -rnx nSyo
Vo nn» w
r»Vo o»te«n nuw X"iNa rno ntyo Sai D»aaaa o»nnn D»oann
o»n roi r»Vo ^a nixo trp mSyo ypna wkoj p nox d»£>*?n rwhv Vo bi
r-woi d»^ rwhv w»rji9«np nj»TO *?* ip*n Sa nx naaion r-irn Vrwi
oaoa xxoni j»Vo o»jotp oasnx*? naVinn o»n natro na&Tfxnj»TO npmn»
:

n pVo jniw D»tptpi D»nxo ontr nityo d»«w tdSk ip* 1iw »a o»oann
oTtoa n wVoA nam mo Ta? D»TpN oaro *a*tM8Dp Sk naioip tvt mo
mio »j»h ^aa wnx »jia jo Vit; »jtn i^on 'W
q? »a jnv fj-utmax TW t

nuna trotrn naV? nji£n oipon »a D»nyn »yrv o»jioann nox T»aro dx o :

Xt>g inunn ifoa nu»Ton »amo totwi T31 xkioo nintr» onai d»jwoi nSio
nV^ nnntrna trotrn ^jfoa ip Ttrpj i*?n tvn nrn oipoa wiao Ty ro» nn?o
p wna»TO pnio nkoj rn • nrn innpn *?y »airn ipn nxp ^n -^in n»m dovi.
ya^ DaSia^ pmoi D»yaTNi 'yaiNf xyvwop pmoi niWo d»«&4»i n^otr inn
Taro »nnomra pnon aiiooNf »a n»vrnN mrrf? »naTKin ^Sr n^vo D»yan^i
iiTn tiw r^Nf w"io^ »a nyor nN uyoi^ ^i wbx y»jn n t^^j omaSo
1
D»*?y» ?

»jtn Dipoa ftfli »a »nyott?^a »a Sy ^n i^on mxsn yo^ n^ uoo


»^tn na*?oo
iaDi pna »»x rw Ta tno na mtv »an Tn^fn ov mix »«»j^o d»wx :«? ^on 7

ni^fTS lar Tr^ DpSn aia no on»Ttr.v oan ^in dj trun ^ov »an an o«n roiJi
irtnj 'n nnuoi vmtro Toyoi VTay a^ioi ^Son »jit.v rhm itwqt) np» n^
Noa nM »jtk Tin n^ niNT ? »xn?i nrn Wrjn Tona >*? dj N»^nVn »j»ya Spji
1

iop u»^ n^on ^Son Dtf? n* i^on ^jtn ? t»jn dji o»o»yja vj£i VaprAi inia^o
1

oSa jxorn ^
Tay ra c^n p D»an ra f x*om S.V Tay ra toho ra roni Tay &
Tayi va^ »»na no »a ^So t^S Tt^N uaSo »ax Tono »nSi? rnr thn r-ir iaSo
CDn»anp »oxay hs »ja on^Sy TTnit»rd ticd \is xan Nin »j»o^n i^om bx
XWi—WQn »j»otrn nr f^om hx Tayi n^n nya nyj» x^a o^o non t»^
^r i*70 Tay ra ^ dxw
p x»ryo ra ^p »o>pay *?x »ja can»Sy ttad mpa
Tttw tz3»afea mioa n»n ^Si tdjyrnvi yw io»i i»joio S^ t»o* wnpjn
1
vn^N 'n» j»joio^ n>oxni rom hs Tay ;— a^oo ttdd ip* r-TOi vjg ? vn :

r-^m^aja m^troo x^ md ^r pVfl n^oi ^


rn» ni^o mry vtr 10^
r^aT Tnx»i «m»ni Jt xtn niaiKn r^niai r^u»»yi r->nnj maT r-uo» x^^
r

f?a nnTDOi »td xy ^a nnoKOi o»dtt£i nuj d»tjo 'j»o bi cjTyi niaun

^'0 b 5
P R JE F A T I O
i idSk ^SaS ob prtr p wnon nn 3/too
*?aa rsty n oyu
oitei naVron natoon D^tno eort nu rrrtfW

n*3K »Vn nwpoi mjno rutte Sy iwpbi yr* n*as an n'ppino


t i
-

nna ninxttrr ta n^Dni n'mar»o >did ntfAaon Ta tny* oniam nfnr\ j

pnai nm itn n* n>u avj rcy> fwonft wrn rmooo ?;i ruoj >c

n^
: :

niwca :mn ryoS i^on 'j-tx >yw a ltfw raaa rwwi 2


? t nwa
i w
n*nu o*o fP "^31 rtw rraan nxvi «?m ny \*r pjnxria t

: nnn? nona anp ora f?on nx*


nK'Ssi t nwwi^^wiwfl^wn»
nViyn p>yn irjo pp»y» on>op rufcA imo n&ro pirv D»pnaa rVr: ow
cvaja vnc? itfti n&n nxv yor >oi ip*
:
'P 1 * ta u»a w ntfSon t

n^r p-iknwV? >nm croyoj dVn \fy$ ynr ny


t ntfitai vy idt t nwi
'jo dinS tj fftMam "ffii n.v mai r- wonn naSooa fttoj n:oi >-t«? nWfi ;

n*m nnrna nxoix tyii ma? aro oip »jd nmix mata Htffco r»a
t :

rce? n^fli rrn SaS rrnt njm nmn nVn pi naiap rmonb W\ rwy *?y
t ;

: n*a >A vvrn d^ nx\ rimaJ ^A rrra nyxo **? rraoi n ?y ftffl nflmf1 t
>c

*A -dc?oi m)3H n>jya nnnui r-wr sh c?£in Sxi rrx nyisnn n*un ;

D'0'niattOjiD'nynia™ srtpn ripooi mjntm nfiOiiD


: nwnm ntfiao :

«w >jrrn : n*no >Ai nn \idj >Ai wui pm d/vtj : n>oj nS naioi


:nNosc c?Dja »aa c?idk >nfrx Vv *?n hnuj b -inu mVi ftr N*?nnion ;

nyn iyn> teb w iyion w


n^«?o tfwo ^id.v cd^d-^ nira n«p niiat
1
?

nyo moon msp i^Na a\»po a*i f?o nnp hkj rnya r-um mwpv
:

D'^i-np moajn mn tidd nv p roSooi: nwtojn nnxe?


: ny.vin w
srn^Am r^*nn cdtoo nx:^ Sna
itei »:i.v iay 7i£:D3 i«?^ D^pn» nAj 'Jao >nw p pnx^ p »ntdh ^od
inSnj nSvo nSru naz? oipo Vio ^x ynam inoy ? nrw d^\ ninnron
2
: :

D»ow ^v ? i»£D c?vom mni:oai mSnn cc?m infea rs?n D'pmo xwq
1

1
bx anao n^i^nS na loy^? >r n oi »aw»o ^xic?' aipa tnateo Sy p»o» fn.vn ?
r
:

nSia» noi omtPO ^jyoi nyr^ wpa wywSa^ im^cn np> ipa ?! "i^on 'jix 1

1
noSo itn Dn ?yo id ir.v Dicai ^naic? nVu oSin Sx.v is«? »tom ^isco ? <jvw
>:

,c
ne^fi i:^ nSun >jae? ch) x"i\a i^oj ^S oniniNi ^aroi nxiy o» Dn ?y ia«?on
r

ftsc id «Si i^ary ^


un*?^ o tnuo o^a nfm o»»n» nSon ot^ "iay ^
rtn tn iyn wjnoa npyio nc?'i o^^oa toran lyn^Na tf?vo i«?Na u ,c?yo w :

niy nona Dixn ?^ D^?iy roan ot>o nc? vVy ^a?n Vxic?' Wwi
1
0'vpon wx
D*?oyi D»jy nx uttSk ni^nai mym mai Dni^ fMtom Dn^nnn iyjyi mv
laaS n^ aD'1 -ron non
,c
?yi i^on ^ X3»m mxo nao nn^n
r
la^ryi v^y oom
AD LECTOREM.
nVi nyt fa o*pn xh wx hy iyn ty 6 yp\ nio iv ^ mn ron pn nntrr
wth ^ WJW nifo'? wri p nnxi >nyi ntoai >nomo mm oisia nuy
>nuv i^n^ h)nv>a cd>jwx. A i:nyi trnpn D>SttnY r-^Npo ^on "yy
>jvc=>3pN ^ CDtroi mra H^jcnxpi x^o-w*? oroi d^juS djcwo
J?>?
^vy^oVjk":} onoyi own pftajn i*?on 'n^trnjm o*? ^vnrnS rf?ax Dnn
noxn >niN loru >noino na CDyoitrai ',dv no ";in CDtn Si w
7ana w io "xn cdp
Tn30 Vataai stian i^o hx tpyju w\W) tjivun iA r-wn 6
ikfra Sa dpoi on ^v mrf?tr> p cdjh piwi Ki*a CD»atrvn *?*ntr ^3 hx
-tpinm nvtei maS jnian n*n nn« ytn Dipon bx *pixia *pna y
t

v> cdn no«vn ny-fti «mf? czjn o nnaS n*r ta wtry xS oyn» nvSa
ty w
fevi CDmSy qSpio n^i ona onn jw *?>w n^uft natai yj rtr oipo
fSin wni 'nratro »dui 'n^manyi ^ma dkio >n M n natn pi o >nyt*
niNn^? otr niin -jVon wx itt?8 oipon *?,v an -ry ntra>ai D>a nyau *?»v nno
feptp mp%) J—nuoi vmtro -royoi wVyo i^D"» wVrt*
v*?ay atrioi

>n£tf Httgfl wte n^nVvni ?>»v njnwn m^nj) jvwsn np> n*v >nwiat
nNY cdn*i aiio -jSon *?v dn nnyi v^y oyo non ary aA ntr* *?>6 nSnn
t

nx 2inoS v^ DHoivn onaion n.v nijtn vi>y^ wei xi yn mv 'nxni


bs wi i3"rn ttn» yfcw CD^pmo pxo ^m r-iiwn no^ nnitrn ro?
on3«? n^nna o iA noo iwinNi »vinn oipon ^ib?» rfrea nn»n i^ nryon
i^ oipon fo pim yyv nn o pv ^mi Yytr nn xipj CDnpon ov m
i.v^n nn*un ft&ru ^ax' n»y» nn xnpj n!sD o onow uopn cd^ min Nin
^tp'-^ noK ojtt n ?v d^v on n^N» xnNa irrro n^j* iv hvt
,J
nyio ^
no^rpi <)X2 on^D noyi to^ muj cd^vo ^v o o^oxn ^wp irrn
S^n
VatT3) myontD>V?sno r^xr ^v^ ^npn »anai nmnn nso r-nyoa im»i
CD^nvniDtro itr* Tvnpm anvrnnvon StennV can^n n.v noS onson
moinn SfennS ijry mo Sv mvon nni.v lyi» ^Ai niow cdj^o^ 3nDi
r\yih vpy) bxip* tr ^ op D7V xph) no ^?v ivt» n ?! CDma^ Jinjio uru Sa^
1
r

xinn CDvn joi cotro d^kvi onco n^o nxKon mvon xan no Sv ^
^ioipn ivot^ ntr^D w>ni3X u ? itod n^D mmn to% on^a lotr nxSni
1

tzvV:un x*)'VQ ">tr^ d»wx "3 omai CD^p^nv CDnaim vo^tr *da go«r
ovn o ^ no^ ^on ^nw V^ ^ijm VainS >c? i^v ^^^ ^ov noi Vwp io
onov io lotn paji oan tr N mni ^jid ^aitr» tr^ ^ ?^
r
d»jw »» ioo
,l
w
AstNf tidh un^» ?:>woi ^Son ovtn noa n>m nfix vxo K*n o ioki
,£ 1

r-iKON nn cdj> im^trn xVi >Sk n»»rf? cdonSo mn^ ^nnStr »vo»ai
^nuni i^on wnS n^rn mjixn ^nipn mn rnnyi : vhrnri nprm ^n
to n^n cana-m fe nay n^ vnm^? mm »rtw 1
v^v T3an n ?^ ftuA
U'.3V
P JE F R
T I O A
nnna cdji 7X0 iA*.v avft itttfi »a *wm a&iia on^a 7#n o**v >*o
pyo*? caia^a nn ute* k*oj cdji an*? >Jtr ny?in iErppte nnyoi urw<
aniui ronnj aoscin rpYinoi anr ? kkioi ^d^ nsio una b*] ncftir
1

**t»3noi jvapi >J3N1 r»;r »jaxi n»7s:t »J3Ri nitrn »ja*i r-^7siyi Vna ^na
CD^Sani px-i ^dxo d»7Hid fwia» iw n»wyop» ptfb *w> p »a fiaSS
nuvSyn nu»7on 7xroi cd»7*o x^no n ?M nnj» o»pim d>»ki nmon Sao
>:

^idni cnso nrnon Sai n»im ntam D^aSo mniDi mp» raai Dva pjirao
lmoa *p.v xS 7trx 6*V»n nSrpi jniaaji ann <pa n^UD rrty iSicn 7^071
n? c»ainr ^m n.vo 7jn ^N u»jp yjin rupa njp »701 ra^ n»n nrx -jSo :

nirwn Sao D»aan connpn ano cdn »a nra f»*i njtn gjp 'paa tr» pn
na» nyt
: >&) n *?y dn o pjv mS
r
onniN *?ai onmno 137 tei Dn»»xoi
izpn nxi vhtu n.v Dyora ipxn »3^01 vtdh 3173 nt toun *?**? nxtiro
1

onp 3»Saj;n i^oi »rj3W 7^0 Dnoi nvnonai mnjoa rjd i^n»i 1 ? »* frav
5

»t» tyi Dnn:o nmn annx 00^01 ftwuavp 7701 a^psc te


»7» *?yi :

>6 nDn »Sx npn w« D»otx»n »nW? nSnn »nsp njyan cdjt^m nj*sn :

htov W mnjon »N»ao


1
nS*n ana dn »3 »np7jft
0'niStf n *?a jwi t vom
D»mafi 71777 737 yop lyo» dx nSun
? niySf) fen»» u»n^ 7yn ron om.v
onniDn ixwnn >rrhv >wyn w* ™o i^o xSi nraya fo y#x V
wox o DnnmS wdwi^ nd^v Dtt? ^owpj omn^ n^oo ^ o ? now jC

n?n nn7n Vy ooinr^i ^x 37pnnVi »nw ni^nS d.v o n?n 7373 ^ nbi<' ^S
vzfixvxi mbn bx 0&2 n.vonnsi mmJttsvyowDp ^m^ ixn irx 7y
r»3i Tcfot nefrn cou? »di nm 737n ^7n nox^
»3 \niN nrn 7377 Sy wj
Dtttf nu7 niow iyya r^ nw»a Sa^ m
dv ib ^no d^7.v rai n»jajDDp^
»yo toi nmyi du7 a^xaoi cdic7^o whx r-v\X2 nvifl ijov "f^ton pon
onSi nin^oi inrvW dtv^i wai i^Sy o»iaiaoi irnvnK »«w oni nnino
na ^nx^o nrn 7n7n nx 70^ ^j^i o»fcra o»*rav o»V»ni dhhj nyoi na
mai D3 -ffiin ninnrxi 7ip.vi
CD*o«»n »n^
»nipn mxoNi »7» iprni j

nxi f?on »jhx ¥rv ny^^i 737n nno^ ny^ ? oaxn^ ni^ ? /oxj 7»^ ^jto^
1 1

naiqn rva napn ? porni Dipon pim »a Vy 737n jAa»i u*™ i»7iy 'i^
1
^

w^^x »n7^N'3 naSS 37^n»i ioaa waj dp»i rnj 73 pm» 70 iop '^ tr»\ ^y
^77^? 737 taSi vmt^oSi iS vni^xmS »na7p ann /|oai a^S Vrw 733» 1S »nnji n^on

»niS^ •vryS uoo na?p3Ni n»j^Dp i^o ? jrobo nnjo 01000 ^nn^tx» dji
1

hx nr miW 7V1
1

r-um vrtit 7»^ aipon iy»^n 7y va*w Saa nr ^
loy 7nxn»i 'ni ?^ n^ 73a»i »nruoi »ana ft »n»i ^Son ^jaS Tioyn r*fjojc3Dp
u»Sx »»*? arh 70^ "^ cdv na?j7p f?o uan>r »niV^? CDy CD»t^7n loa '1

nioi^ion»j»3i u»j»3 7»»v i77n »a na ainai n^j^ioyi »niW jwa»»n p ioai


1
r»N »yoi«oi yn jora cd^ »a ca7K na may» x ? nyio o>ni nwspa uo^aw
r

73-m
AD LECTOREM.
Tpfiola X. Chafdaj >flii Jfaaci (gloriofk memorix)
ad Regem Cofi&orum,

[ Prkmittitur exordium prolixum, rbythmicum & pro more Jud<torum


, t

hyperbolicum planejn commendationem & laudem Regis & regni cumfub- ipftus }

junfto voto, Ea in lingua llcbr&a quidemfuam habent grattam & venujiatem t

qiu autemfiunt inftpidaft in altam linguam transferantur. Qua de caufa,& qttia


mhil ad rempr&fentemfactunt^ eo labore hlc fuperfedere voluimus, ]

Go Chafdai, filius Ifaaci, fil. Efra*, ex deportatis Hie-


rofolymitanis in Hifpania, fervusDominimeiRegis,incur-
vo me in terram coram ipfo, &
profterno me verfusfedem
longinqua laetordetranquillitate,&magnifi-
rviajeltatis tuae e terra :

ccntia ipfiusj &


extendo manus meas ad Deum in ccelis, ut diutur-
num ac perpetuum conftituat Regnum iplius in Ifraele Quis verb fum !

ego, &qu:eeftvitamea,utfuftineamepiftolam exarare adDominum


Regemmeum,&Majeftatem ipfius compellare ? Confidotamen,me
mea,& verbis meis gratiam impetraturum pro iis qui ober-
integritate
rant in captivitate, &do£trinae fuae oblivifcuntur? quibus decorregni
eftablatus, qui in cantinuis affliclionibus & calamitatibus verfantur,
& figna fua non amplius vident in terra. Equidem nos, qui fumus de
Domini mei Regis, habitabamus tran-
reliquiis Ifraelis capti vis, fervi
quille in terra peregrinationum noftrarum (Deus enim nofter non
deferuit nos, neque umbra ejus recesfit a nobis ) cum vero praevaricati
eflemus, adduxit nos in judicium, pofuit anguftiam in lumbis noftris,
& excitavit fpiritum eorum qui praefecli erant Ifraelitis, ut Exactores
tributorum fuper eos conftituerent, qui aggravarunt jugum eorum,
eosque graviter oppreflerunt, &
magnis calamitatibus affecerunt.
Quando vero Deus videbit miferiam &laborem eorum, defkiet clau-
fus &
derelictus ( e x Deut. $z. $6. ) Et hac de caufa induxit me Deus,ut
me fifterem coram Rege ,
gratiofeque cor fuum convertit ad me, non
propter juftitiam meam, fedpropter mifericordiam, & fcedus fuum.
Per hoc pauperes gregis pafcentur ( Zach.u. 7. ) , pullati exaltabun- &
turfalute (Job.), n.),manus oppreflbrum ipforum remittentur,
apcenis abftinebunt, &
jugum alleviabitur, propter mifericordi.ini
Dei noftri.
Sciat itaque Rex, nomen terrae noftrae inqua habitamus, Iingu&
Jan<fu c
1
PR^FATIO
ooSon foa Noa ootan iW TKfl^on tvr noi Nin iDnt? nraofysna juy >

u\niaxjnjoxm nc\va n^o p."jSo dki "jiSoS n>wn nnatroo dk yvp catron
ny nami nantf ikix -^no noa "jtan >jttn 'Jjrnn : rron.va ouaifc onvna
vVn nooo m^oo yja vx m noiw w nptro x>n dki «na »gn noin
^ori >J*yi 'ia ona on»Sy Vi ^pv nrw -iqdo >*?x»a >jntf? ttp *j S^n v jpi rmj
uyim c?Tpn cay nma iton jyo^cax o rtftn nWn
'nSxp HSi n^n
wa
'hun> uds iS utp*
Vqj *?a nx atfy xin cdx
ox is ioy n* ow dki
w
Don isdoi ona rrm tfin naw nuton -iddo >jvtn
wi» rnjhopn vya
o>7n>no ono d.v vSx
ron
oonpn o»*n
njin w ow
oki intaoo
i*rya

rzaxi orfr *a Syi aip -jny now irx dvi 'n na ini^y T*a orfw on'? op>
d«j noi oop noi vnia>3D nrx D>um niatoon >oi natrn nx rmvr norf?on
awax Sn aiti njrrra joi f*VD>na jo inatoo hx manpn onyn d» noi osnx
vjs ia<?o doSo noa wtvi f?on uvw nno *?x nraVtnn onmon ma ?n jnjm
1 ,(
?

*7aj vniaN wai ona-ro onx \ivh nwai ono inK *?a f?o noai dop noi

r-vm 3py> ja n^ yuo» "W P Dntra on»no n»n •vn paa torw tr>N uSsx
no^M «oo otyj nS "121 ^i anpn fi»Sa w
SdS nio» ^Tipi mr«a tno
! miDin >so nra 'ao inwn' 'ao S3p y^pp ^jny io^x n^n -p n^na nniS
mx^n kp M3»nS i^f dd^n w» dx wnrit on^ n^o rurtan >nrpa -nyi
rtmn no noi nSu hx nSuoi a» ^?x atro nioi o noD nr doho ux i»^ w
r«3^D ^i uwx£jn m
pwi ^y »ot nnS te w nn^^xi n w Sy pfj^nnS nsson
(W nSwa awi 7iaao vw naino oyo uim^j n».v o*oai ^xa wa ic.v ain
lttwai xnxa lar f^ osht mhn v> oyi Dy SaS Dvn ^?a uS onowa «>r S^S
t

»nm «?^i uxrj n*?a unon vV n ani iniaSo ^pinn^on uto yornx uvo»
f

nxrn nyiornnifiD ;n» ^oi n»D pnns ? uS


^ot
na^oo ^nni irr njsprnm unn
1

^?i 7xu uS n'a»n xS i?r v ^0»» 'n -pnai urtrfj nain n^ra o na
t

rnix iya Sxi» 3V»m oSiyT- "iSon ujhx ti» ^xnr^ renvn Kham yi
r
nwn
*jtt po nmna -f?on wn Sy raan »jm o 'Si D^n?xr >A n»x*
cd'So
1
?
1
?

Dyai wtt? ai-io o un^ ^o>»^ ^vi nMa rmo ^jrfi nann naa djo^i do^o f

nft nVu cdv f»x o $m» unx o rf?D» lmoai nj»> >jioa Saa njn 7y wai
w> ay niSn nSu "jina cd^ o f»y »nnp£i xS fop >jni ir«nn n»ac? oa oy ^i
naa pflo ^?ai nay >ww viyrh no^ mwoi tonn nno*o i^on wx tv
^y oNi omrrStt? n£»a jtuo noi 'n»nnj>f noi oSo anao vn^N Sxw nwc
mym
1
^jnx^ ai CD1 ?»! rfhtm VTDnai
aipa vjai xin ma^oo ^y »no vray njj«? Tay> *fi
twi nSvy ty woaH waS w*?i iS
^on
fron

Epijtola
AD LECTOREM.
fom filim Abdalracbman ( Abdelramen) y filius QOn Chackim yfilius C3#7t
Scbanhfilim ?NOm fe? *ny ^^ 4/ racbman ; qui omnes regnarunt unus
poft alterum,uno excepto Mahomede, Regis noftri patre, quinort
regnavit,quia vivente patre fuerat mormus. Abd-al-rachman o&avus
venit in Hifpaniam , regnantibus fuper eos filiis Al abafi propinquis
ipforum', qui hoctempore rcgnantinterraSinear. HicAbdalRach-
man o&avus liberavit Hifpaniam , cum infurgeret contra eos Al-
abasfi-ki Madja, filius Scham, filius Abd el melech, qui vocatur
fil.

CD^QIoSn VQX Amir-Almumenim (fic iegendum docet Clarifi. D. Uottinge*


rus, & explicat Imperatorem fidelium, addens,ficvocatosfuiJfelmperatores
Muslimtcosab Imperio Omari,& deinceps.Vtde eum in Hifioria Orientali />. z^. )
cujus nomen celebrius eft, quam ut occultari posfit, neque ullusRe-
gum eorum,qui ipfum praeceiTerunt,ei comparari poteft. Porro men-
iiira Hifpaniae quae eft fub Regno Abdalrachman , Amir-Almu- &
menim (cui Deus fit propitius) eft fedecim graduum, qui faciunt 1100.
milliaria: Terram habet pinguem, fluviis,fontibus&cifterniseffos-
fisabundantem, terram frumenti , olei,&mufti,fru£hium, &omnis
generis deliciarum habet hortos
: & pomaria, omnis generis arbores
frugiferas, & ex quarum foliis crefcit fericum, cujus maxima apud nos
eftcopia. Inmontibus etiam&fylvisterraenoftraecolligunt Wny*?Vl
Vermiculum cocci magna quantitate. Inveniuntur etiam apud nos
montes Croci ex variis ejus fpeciebus venae item argenti, auri, cupri,
:

ferri,ftanni, plumbi, fulphuris, marmoris, vitri. Producit infuper


quod Lingua Ifmaelitica dicitur, ?wV? Confluunt in ea mercatores,
.

&negotiatores exfinibus terrae,ex^gypto,&caeterisregionibusfu-


perioribus , advehentes aromata,lapidespretio(os, merces fplendidas
pro Regibus & principibus , omniaque ^gypti. Rex
defiderabilia
nofter colligit thefaurum argenti,auri, & rerum pretiofarum
maxi-
mum ; exercitus ,
quales nullus Regum unquam. Quotannis cenfus
ejus dcfertur ad me ad aliquot centena millia florenorum, idquemaxi-
mampartem a mercatoribus,quiexvariisterris &infuliseb veniunt:
nec quicquam ab eis agitur , nill per me, &
meo fcitu ac arbitrio y Jaus
fit Deo benefacienti mihi profua mifericordia Reges terrae, quibus
!

nota eft ipfius magnificentia &potentia, afferuntei munera,ipfiusque


gratiam fibi conciliant donis &rebus quibusque pretiofisfimis y ve-
luti Rex Germanorum, Rex O^DJin, qui funt XV^pK bx, RexC«>n-
ftantinae, &
alii per manus meas exhibentu.r omnia dona ipforum 3
: &
perme c 2
PRiEF A T I O
fan£ta vocari T1£D Sephdrad, inlingaa. autemincolarum Ifmaelitarum
D*njN bs Alandalas ( Andalufia ) : Nomen urbis Regiae eft J-Qtnp Ccr-
dubah. Longitudo ejuseftzfooo.cubitorum: Latitudoioooo.fitaeft
adfiniftrammaris quod in terram veftram inrluit e mari magno,
,
&
circumit totam iilam terram. Inter hanc urbem, & inter marema-
gnum,poft quodnulia eft ulterius terra habitabilis interfuntnovem 3

gradus Aftronomici , Sole finguiis diebus illorum uno progrediente,


juxta fententiam Aftronomorum: & quilibetgradus in Terra com-
prehendit fexaginta fexmi!liaria,&duas manusmilliaris: quodque
milliare conftat 5000. cubitis; ut fic novem ifti gradus faciant 600000.
milliaria. Ab ifto mari magno, quod circumdat totam terram,ufque
ad t**U"TJCBnp Conftantinam, 3100 j Corduba autem diftat a littore
maris in terram veftram meantis, 80« milliaribus. Et in libris Sapien-
tuminveni,quod terraalCofar^o, gradushabeatin!ongitudine,qui
faciunt ducenta fexaginta &
decem milliaria. Tantum itineris eft
a Corduba, Conftantinam ufque. Antequam verb ejus rationem ex-
ponam, prsemittam quoque menfuram longitudinis terminorum
ejus. Non ignorat equidem Servus tuus,minimum fervorum Domini
meiRegis majorem eiTe prudentisfimis S; doftisfimis interra noftra.
Verum intentio mea non eft docere, (kd hiftorice tantum rem narrare.
Juxta fundamenta Mathematica invenimus"diftantiam civitatis
noftraeabiEquatore 38. graduum, Conftantinse^^. Veftri termini
Adhoc ind^gandum indu&usfuiexfummaadmirationequaemein-
cesfit exaudita fama Regniveitri, de quo nihilunquamfciveramus
vel audiveramus. Diximus enim Longitudo via? abfcondit a nobis
;

decorem regni Domini mei Regis. Quamvis audiens, perveniile iu


locum Domini Regis mei duos viros ex incolis rcrrae noftrse, quorum
unus vocatur Rabbi Juda fllius Meir, flii Nathanis, vir prudens & do-
t~his; alter, Rabbi JofephHaggaris nec ipfeineruditus ( beatos illos,
;

&felicisfima fortem eorunvquibus contigit videregloriam 3 Ma;efta«


ftatem,cxfpiendoremDomini Regismei,&fervorumac miniftrorum
N
ejusftatum&conditione! y cogitavifacile eiTeinocuIisDei,promagna
fua mifericordia,etiam mihi miraculum facere,& me quoque dignum
reddere, ut videam Majeftatem &: thronum regium Domini mei.
Utverotuamgratiamtantofacilius promerear, indicaboDomino
meo Regi nomen Regis fuper nos regnantis. Nomen ejus eft *1N *ny
pm Abd alra>hman } ( \z\Aidelramen) T-HO \2fil'm ixabmedit^N 12? 12
AD LECTOREM.
menfium moram apud eum fecit cum legatis Domini mei Regis Cor-
dubenfis. Die quodam dixit his, &
legato meo, ut ad nos re verteren-
tur : tradiditque ei epiftolam, in qua fcribebat , viam effe periculofam^
populos, per quos tranfeundum fit, effe rixis &
bellis implicitos, mare
procellofum, neque, nifi certo tempore, navigabile. Ego cum hsec au-
dhem,excanduiufque ad mortem, & aegerrime tuli quod nonimple- 5

viffet verbum meum, &fecundum voluntatem meam feciffet. Poftea


volui epiftolam meam mittere via Hierofolymae, quia ibierant,qui
mihi fpondebant, fe eam miffuros eterra fuaNifibin,indein Arme-
niam, ex Armenia in #— njH3 Baradam,ac inde in terram veftram.Du m
egohaecmecum adhucdeliberarem,enLegatiRegis CzrSlM appellunr,
&cum illis duo Ifraelitae; nomen unius erat, MarSaul, alterius, Mar
Jofeph. Hi intelligentes perplexitatem meam, confolati funt me, di-
xeruntque mihi ', Da nobis literas tuas, & curabimus ut illae perferan-
tur ad Regem D^U Gabhlim,qui honoris tui causa eas mittet ad Ifrae-
litasqui habitant in terraf*W> hi eas mittent ad OV), inde ad &
InAj, donec, pro tuo voto, eo quo defideras perveniant. Qui probat
corda &
renes, quique fcrutatur renes, novit menihilhorumfeciffe
honoris mei causi, fed cognofcendae folum veritatiscausa j Utrum
alicubiRegnumhabeantexules Ifraelitae, ab omnibus Dominatoribus
&exa&oribusliberi &immunes &fiquidemintelligerem,itaomni-
!

no rem habere, omni mea gloria fpreta, magnificentia dereli&a , fami-


per montes
lia deferti, &
colles, per mare, per terras eo contenderem,
donec pertingerem ad locum in quo Dominus meus Rex refidet, ut
tumejus &fervorumacminiftrorumejus gloriam magnificentiam, &
tumlfraelitarumtranquillitatem &
profperitatem viderem \ hac visa,
oculimeiilluftrentur,renesmeiexultent, labia mea Deolaudem fun-
dant, qui affliclis benignitatem fuam non fubtraxerit.
NuncitaqueplaceatquaefoMajeftati tuae refpicere defideria fervi
fui, &
praecipiat Scribis fuis qui ipfi ad manus funt , ut perfectum re-
(ponlumfervofuorefcribant e terra longinqua,& certiorem reddat
mefolidedetotoipforumftatu} Quomodo Ifraelitae in locum illum
pervenerint? Patres noftri narrarunt nobis, locum illum in quo pri-
mohabitarunt,fuiffecU&um, yyv 1H MonsSeir. Atqui novit Domi-
nus meusMontemSeirr procul abeffe ab eo loco ubi ipfe habitat. Et
Senes noftri dicunt , fic quidem appellatum fuifle , fed continuis per-
fecutionibusilloscalamitate una poft alteram devolutos effe 3 donec
tandem c $
PRIFATIO
permefiunt retributiones illorum; (erudtent labiamea laudem Deo
tceli,qui eoufq; extendit ergame benignitate fuam, nullo meo merito,
ex mera fua bonitate! ) Horum Lcgatos ego femper quaero de frati ibus
noftrislfraelitispasfim exulantibus, an aliquidaudiverint de gloria
quorundam lfraelitaru,fed nemo illoru mihi potuit fatisfacere.donec
Legati JND.Vin Harafan ( an nomen rin ! rcltcrr& ! vide Cofnpar.i. JF.t. ubi
mentio Montium \XD^7\) mercatores mihi retulerunt &
dixerunt, effc
Regnum quorundam Judaeorum qui vocantur ID^N Cofr&t neque :

tamen fidem habui verbis ipforum. Cogitavi enim, illos hsec mihi di-
cere gratiam & favorem meum fibi conciliandi causa. Unde haefita-*
bundus & dubius fui, donec adveniffent Legati Conftantinae cum
muneribus &
Epiftola a Rege fuo adRegem noftrum, quos hac de re
interrogavi. Hi refponderunt mihi 5 Res eft verisfima eft ibi re- :

gnum Alcofart, &


interConftantinamacterramipforumitereftquin-
decimdierum permare: perterramautemfuntinterjettipopulimul-
ti: nomen Regis nunc regnantis eft Jofeph: fubinde naves veniunt

ex terra ipforum ad nos, adducentes pifces, pelles, atque omnis gene-


ris merces funt viri fratres noftri (confoedcrati noftrt) , &; a nobis hono-
:

rantur: frequenter commeantinternos Legati, & dona mutua Pol- :

lent potentia & viribus : copiofos alunt exercitus, quibus excurfiones


fubinde faciunt , unde totus corroboratus fui, manus meae ruerunt fir-
matae,& fpesmeaconfirmata. Itaqueincurvavime&adoraviDeum
cceli, atque hinc inde circumfpexi,ubi in venirem tabellarium fidelem,

queminterramveftrammitterem,adveritatemhujus rei cognofcen-


dam, & ut refcifcerem felicem Dominimei&fervorum ejus,fratrum
noftrorum , ftatum. Imposfibile id mihi videbatur, ob fummamlo-
corum diftantiam. Tandem vero Dei nutu & favore obtulit fe mihi
quidam, cujus nomen eft Marlfaac,filius Nathan, quianimamfuam
pofuit inmanum fuam, & fponte obtulit, fe cum Epiftola mea ad
DominummeumRegemiturum, Dediipfimercedemmaximam, au-
rum & argentum ipfi fuppeditavi pro fuis & fervorum fuorum ex-
,

penfis itineris , &


omnibus ad id neceffariis. Mifi etiam de facultati-
bus meisMunus magnificumRegi Conftantina?,petens ab eo, ut hunc
meum legatum omnibus modis Scmediis juvarevelit,ufqueadeum
locum, ubi Dominus meus refidet. Sic profectus eft hic Legatus meus
Conftantinam, ad Regem adiit, eique meas literas &
munera exhi-
buitt Rex vicisfun Legatummeum honorifice habuit3 ac fexcirciter
menfium
AD LECTOREM.
redduniurj an dent ipfi decimass an item continue habitet inurbe
Regia,autan circumeatpertotumterminumDominatus fuir an Infu-
las quasdam vicinas habeat an quidam ex illis Judaei fiant! anipfe-
!

metjudicetpopulum fuum,an vero eis conftituat judices! quomodo


in domu Dei afcendat! cum quibus populis bella gerat! an Bell u pellat
Sabbathum quaeregna,quasve gentes in confiniis fuis habeat,& quae
!

lint eorum &


terrarum ipforum nomina^ quae urbes regno ejus finiti-
maede^OX^ Brafan, nym Bardea , SKttK bx W1) Dab Alabuab; &
qua ratione foleanc mercatores terras tuas adire , quot Reges ante
ipfumregnarintj quomodofuerintappellati,quotannisquisque eo-
cum regnarit! qua lingua loquamini. Temporibus Patrum noftro-
rum fuit apud nos quidam Ilraelita ufurerum prudens qui fuam pro- ,

fapiamreferebacadtribumDan, ufquead DanfiliumJacobi,quiele-


gantedocjucbatur.&cuiqus rei fuiininomendabat inlinguaSan&a,
necquicquamipfi ignotu.ni era:,& cum Jura exponebat,dicebat,S*c
iixit Ot-hniel yfilm Kends , ex ore Jofu&> hic ex qyc Mofts, hic ex ore Dei. tlnum
adhucpetoaDominojTieo,utmihi indicet, anapud vos aliquidha-
beatur de fupputatione fi.nis miraculorum ( ultimorum temporum , h.e. de
adventu Mefiu 3 &
miracuhfa libsraiionspsr eumprxfttnda ) cujus exfpec"ta-
tione per tc t ]am annos producimur , ab una captivitate ad alteram, ab
uno exilio ad alterum. Quae verb fpes hujus rei effc > qua fe confirmet
is qui eam exfpeftat f Utinam ppsfim dare fanguinem meuni
&
pro vaftationeDomus decoris noftri, pro hberacione eoru , qui, in-
grcsfi inignem& in aquam,aclade illa fuperftites fumus, quamvis
pauci de multis , & deje&i a priftina gloria in captivitate habita-
mus,utnihilhabeamus quod reponamu3,qL£ndonobisquotidie di-
cuntj Qmlibst aliuspopulus fuumhabet regnum^vefcfi v:iu nulla eslmcmoria
interra. Itaque audientes famam Domini mci Regis , potentiam&
regni ipfius , multitudinem item sxercituum ipftus, obftupuimus, ex-
iulimus caput, ipiritus nofter revixit, &
manus noftiae corroboratae
fuerunt, Regnumque Domini mei nobis praebuit avgumentum ad hoc
refpondendi. Utinamfama haeccontinuetur&augefcat! hoc enim
faceret ad dignitatcm noftram. Benediftus itaque f t Deus, qui non
ccffare fecit nobis redemptorem , ncque regnum k rnbubus Ifraelis.
VivatDominus meus Rexin feculum. RogaiTem quidem adhuc alia^
inifi metuiffemme mofcftum Domino meo Regi futurum niultitudine
t-erborum, Jam enirn aequo fui prolixior 3 fateor. Rogo autcm ne
hoctto-
P R R F A T I

tandem haeiciint in loco illoin quo Dixefunt nobis etiam


habitanr.
quidam decrepiti inter nos, cum aliquando proptcr praevaricationes
fuas decretum Perfecutionis &
excidii contra ipfos promulgatum
efTet,& exercitus Chaldxorumruriosecontraipfosinfurgeret,illos
librosLegis & Scripturas fancTas in fpelunca quadam abdidifle , atq;
hujus rei causa in fpelunca oraiTe, propterea etiam filios fuos mane &
&: vefperiorare docuirle in fpelunca,iedtandem longitudine tempo-
ris &clierum oblitos eile &ignoraffe , quid fibi haecfpelunca velit , &
quare in illa orent , tamen confuetudinem a Patribus acceptam obfer-
valTe, ignari quare idfacianr: Poftlongum tempus veniffe quendam
Ifraelitam.cupidum fciendi quid hoc fibi velit: cum ingreffus effet
fpeluncam,inveniiTeeam plenam libris, eosque inde eduxiiTe,& ab eo
tempore iilos didiciffe Legem. Sic nobis narrarunt Patres noftri,
quemadmodum illud antiquitus unus ab altero audivit.Ilii vero-duo
viri e terra D^Jtn Gablim , MarSaul &Mar Jofeph, qui in fe recepe-
runt, fe litearas meas ad Dominum meum Regem curaturos,dixerunt
mihi 3 Ante fex circit£r annos venit ad nos Ifraelita quidam oculis or-
bus, vir fapiens & prudens, cui nomen erat Oiay m
Mar Amram , qui
dixit,feeffe ex terraAlcufri feu Cofaraeorum fuit illeex domefticis
:

Regis, eifamiliaris,&honoratus apud ipfum. Cum hoc audirem,


miii nuncios,qui ipfum ad me adducerent , fed non invenerunt eum.
Hoc tamen etiam fpem meam conrirmabat.
Quocirca hanc adMajeftatem tuam exaravi epiftolam, qua fubmif-
se precor,ne dedignetur petitionemmeam, fed mandetfervisfuis,ut
de his omnibus ad me accurate perfcribant } Quis tuus fit ftatus, qua-
lis terra, quae tribus , quae ratio Regni quomodo Reges fibi invicem
,

fuccedant, an ex certa tribu aut familia eligantur, an vero filii patribus


fuccedant, quemadmodum interPatresnoftros ufitatum fuit,cum irt
terra fua habitarent : mihi Dominus meus Rex,
Significet etiam
quantafit ipfius terra, ejus longitudinem &
latitudinem, quae civita-
tes muro cinc"tae,& oppida, an fit irrigua,&quoufque fe extendat do-
minatus ipfius, numerum exercituum,copiarum, &
ducum fuoru. Ne
quaefo Dominus meus indigne ferat, quod quaeram de numero copia-
rumipfius; ( Dominus illis addat &c) Dominus meus videt,me
:

non alio fine de hoc quaerere,nifiut exultem audiens multiplicatio-


nem populi fan&i. Velimetiamutmihi exponat numerum provin-
ciaram ejus quibus dominatur, ut&numerum tributorum quaeipfi
reddun-
AD LECTOREM.
o*nrai»^ noMDp D>anpi xjn nnj *?y o>jin on ron ovn iy >on lop a>
1
?

oan «w mn fxfria iou?i ono ina ^70 7oy» -ry mw ray p nnai ona na
nomi \itfn fo mr miay naiy nxi o>ooipn nx id»i 13*? ba rrcra D>n7* tfvt
n* wo» nox ? yhs >*rhv n f^ia 17 ioni DiSna ix*?o 17 ntnxt v&s 7*a
1
t

iidoxi nnnn ^io iy *ini370 D»p*i ^ wnii i >na*)3 njn nnjnm iMan
M» V7N xyi ntry pi 'n >j<)7 r?£jnm np33 7ioy nnyi fra twh 73 nK
:

133 ? *?33 »nn^ f?n o >nyn t«7o nx wsni iott n* >m*o 17 io*w
1

r
^n^Ni 7313N TDavoi >ni*o Tiown oao b£woi prt m*o *]S nn ? \^n uxi
t

xhv W7p nipm >37 niapno nyr nn* wx w


larrn 1*707 -ion>i fy i
tz>x yi.v *7 onaia on onty *f7io av vj>J oyn 73* 12 xSx uincn 'noa?
y

ntrn tfrt$ nxnn dot


AAhv fycpNi T^
fn >n>#o *o dn >a iyox>
a7nn .vinn i«?7 xvi wria ne?y nspni n^? ?y >rw> Nim arhv fmxa
741 loy *?3 nx) rtljn np
73 \ap *j7om 170S 7x1 N3 ip33 own "ir>oi
id:>3ji nn na
csnny fopi wn
orwya 3e»i n?xn onatn *?3 n* on?
Wi n>opn nri vhx mx>i 7iy ixVon V7X t-^vi nv3«?n >sj3 nnn t

te?»ano w7no y^nn 10^1 7^1 t »0^7 n»a ni3 nnai 'jfe^y x? dwh
XO^i p?n ft noN bwia "i^Na pny iod ni^y? anrt /|oa >*? f^» t^o
^inD ^nnj njn bwx ipN bw t>fim r>N *?x i? oipi i»7^n te ^oy np
V^ in^i ^dd 7^ tn^ nmw
n f? >nsor n jni ^Ta dwdoi 0373 inow
aftw S3^i fioon nx npm I7n i^x 733 Tmow
1°y ^'nx 0x1 anr
n^i mnon a^nm
onVi imx *w>£ «?vn 13 f»o.vn Nim »0^ n»a niam
t&7pn >Sai mroroi \rfnvn niiioi fi^i 7nx uoo n^3i fioon tt7»7pm 017^3
f?o you?i x^xn ^33 lyo» ^n f3 in^ D»o»>pi na camop on nrn cavn t^
can^oan oy nnn mruoai Snj poos ono^o 17 in^i o^yott?» 1701 ovw*
aan ivn -|7om
7^^ ipm
i>6i iT3n
^i anx -jSo
«nti
>m n^
hsrwQ CD3rr ^arfr «^i
canaw vm ono^a -1137
in>? anw on awi
S» "ioi3 ^ io>f p i^on nNn^3 7n^ iai ty nwaoo vn
m on»rr fe« imon^

jno^i »7^f iNiam 037^3 rhvx ^x ^rn dv tvi D3^n^ Sn 137 tD>Wott?>n
^m oo^on n^xo ^hji orw 170 o yiv w
ft 10^1 noon V3»a iten rhv

vi) to f»i no^n no^nu^ ^oyo »j^ 7^1«? 73N ijna x^n »jm 73130 f
>*?

\*x o noxa yi oViy*7 i^on wjn^ »n» ioni noi3n Tuy 310 CDno nr^ ^xyour*
niaa oa nioi^n 730 *?vw>a nn3 n3pn«? 7x1^ f na ahwn 733 fn
oxipi
n3in3 D"vaym nyi^ miayo C3X»Kini nhrn niN*?£)ji d>dj canoy nryi
o>3
7ino rnjnn n^ Dn ? fn^i iiko d»o csn 5? nxvi fon unh imm ys» on^int
1

i7ix^n3nxi amya fo^ ? «?7pon na on^ n^ai fyja p^ oVnjni «?xn


1

Snw^ti n^n ^7 n.vr ^TiVi nn 737 CDiroi WD^yo d3»7«p»i onty oya^i
nW an ava TraaNf w
o no^a yt T737 n"»37 naa i^on 13
: o^iy^ w
iSon d
PRiEFATlO
hocnominemeculpet Dominus meus nam ex magna folkitudine :

&curahactenusfum loquutus. Meum eft errare: Tuum eft condo-


nare. Noftrenim captivos segritudine nec fui efTe compotes nec fa-
,

no confilio prseditos. Ego fervus tuus non aperio oculos, nifi in


mc-
dio captivitatis &paupertatis. Dominus meus Rex profua
Itaque
clementia & manfuetudine mihi hocnomine ignofcat. Procul du-
bio non ignoras 3 Reges Ifraelis olim quoquefolitos fuifTe fcribere epi-<
ftolas > & legatos mittere. Placeat itaque Domino condonare fervo
fuofi cuid hic peccavit, &c. Salutem multam precor Domino meo
Regi,e]us familia3,domui, & folio, ufque in feculum, prolongent dies
Ipfe & filii ejus in medio Ifraelis

mm iSan *pv> mifcm akti


•tnnjnl Wta wttin ^nfltm t—iSu p>n won nn hti
wiry p pnr p
*nyhn p npy> i r wbx >*iv iyrrw nun
hy -ninon -jann uty t

aipo *pnan 21/tt **«oxi -jnoam n;nj>n ty wiwii ia unotw \pj vwo
r-vwan npn nty i^ion njten fxom *?k iay pjrn s-tami rtaiN ina
^na wiaSo djw yopjt* tjt mro ny-ro Wtt^na ly )h ton vir^i wVitj —
/

noon n^nennn wnS M*yqtaDp >nite >Vite ea»a*?on *?a itnsi ywn
dwqno on»n nVi d^o ? win o>a?ao on»nr >£*? uj*n uwato moixn ddS
1

uwiaa iDjaj iw uoirvi wmateo tznam nnoN wnri? nppai ia i

j-oin unx nto nyV? iwpa tiy u«op na«n ts?yj> ^xn vam ^nw na
NnS r^n dni u»*?y contom una owteoni wittWD -ir* onm nnmi
r

mon wnn>6 mnn ? t^oto o»yjni np^i onnta oa mW? oanx *?k umto
4

fonr ? r»N ^ onS onow moian»


rC
^
vnftyflo ip va wanaa D*>ani raii
njyoi aS nonn*? onS n>m nrn nma o»jnj^tfw> vnp naSooi nteoo Dipo
CDipo nSi nnw tew 1

? r* '3 on
nSnni rwi r^»^ 1
? ca>noiMn wa
«r nton ?o nnn irr ^v ^nawn
mateoi n-N^oo '»anwo urmi :

Din»i n,jnNo ninr irx inoara o^no^m "p '»«?»n nn^rn fnnaa nS^«f
nrnni dA» wnt wnjw wniax rn vn naai 13^ y^ mn n^v iHon
d»w^ iyna^ pn otpj» no vin^i mjcV* >)pt jnr lyifiU n\o» n>n nrn W
wruK cpv nrw nnotfo nr^oi now nr^No *prtt wjaft n»n» rmw nW
w liffiqjt ^ ow
n£)oa wxoi ua nonam »jao «y oao unw o yr
Njnn Vro pav iiw «?n»n ttjw ritp^nn cmop n ?^ o>ja nnry no"uuiS
1

>max i»n vow ^kk ama >ynrn xm ira »jao ^x n>© uSa nunra ,
j

1
ono D>orcjn o>ai d»u D^r nonfe wyi nniaji na on ? rn^ napni -iddo >no
hmnmn on*aynw ry onnm is-nn lmai dktx i«n»n onru ^wi nryai
1DW
AD LECTOREM.
hwa& vx Sa D»rnao vn o»na»v )bx) npp nonta onov arhx »jm onN
710*70 t m «n h» mjva nrn nnan *?v apv »jw ivnw tiyi -rxua t>
»*?

nami nan* n»DnDi ffw; cdv m^fcn na natn» '*n *ntt**?o n^


na awni nS dwdh B*wni n>«njo ov nDia D»;ron Sv ca*pon
•rna tzvasn» nvinx mwhn nnnx mow onstw cd^vqp'1 a*hw
nrrcjtfl m.vona njop ty njotr/ nan*» nan* n»p-uoai M»n nrton
nai.v n^p N»m ^v o>anpn »mtt»o oy na a»v Saimt^n
nayi nsr/ w
njnpaeryattrt* uxi iSini i^o wndio pSp V; oto rbrrn
inwi moinn pal
tti Sk ewi inw ^v p»x 'oVtm nnon Sn f»wi» ua fca ttHnai <pinn b

o^ni d»vdu vn» Dn>maN nnnx DnS v> nrwari nnsro *?a Tyi irnnav Smi
npi wijn yaD f»w re» fw wm Sip otn vop» xh d»tpi nnopa otoja
CDtroi fMtni *ipjn Srttn rtf? yuw ly rmnz nnvy }Sno ^mi vdj »tw
nj»N kiwti wnnuo oipoi ww
mo v nrron n«p Sn KQjtr/ 7V aaiDS
Oxm mai mrvo iA na tw anS D»..nD>Vuonm nnnj na «wnain noitw
na XV ^ vh w www fo D»ptro D*?a D»pnot wn o^o^ai nnt* njownara
fwu a» 1? nwona w
an *rVno mto ufi »n* Siaj ivmx tw txo anS
atpv »jn*i niND-ia o»va-w f?no a-iyo nxoh nWD-ia xwhv fmo om iwrfn
jtondid o»tPto f?no ps*
1
nxc » »^n *|ina »d7-idi >nu:n »onai »nn» wn i^na
wuni m^n xp 1370 ^x^ -nvi m^a 1
? a«»v n nryai man rwyv\ rinm
)jM ^aaa^ na»tf »n ^i d^wiw na»«?»n ^»» »oan S^i w»rft^ n ^n &X9
no wa yn> wn »ni nwuvnn vn nww ana^ nvw vwr ^a^ fv^o o»pim
f

^ityai m»a ain vjoS wvo» ^M


f Vw
^o^ rvo^ n^v^ D»pta ^»va n^»» Va^
»a wra r w 'ia i^a^n xa»^owmoi ua d»»p»i iJinxKo rn^nn m^nav wx ^
•)V»na WWOJ! lynAj ^ap»i n^wn nno» Sxi^» »n^ ^i ^»J7 nwaj catf
»33 mxn ? mxno nnxp in-uxa nnan iotr »an^ ^ikt» n»a bi »»nai T»nai
1

»oi inSvni inoan m^n


ip»i o»o»v<3n t^ m^nwnoi ^do 7xo dx W
DHonjm D»07im onaa:n y& m>nfo iov nannn ? »n»ar |V> ^naia n»m fm 1

xai xxv »n»»n i^aiai »oy b pu?» ra Wi f


1
aS n ? n»nx »jm a^S ^ n»nn nn^
Kn^nmjniflgdk
RespOnSum Josephi JRegis Togarmorum ad Raf
Chafdajy Acchmalotarcbam,filium Ifaaci fil. E/ra , i/5^^-
«;^w, «^^^ dileclum & honoratum*
En certiorem te reddo epiftolam tuam elegantisfimam mihi efTc
,

redditam per R Jacobum filium Eleafaris e terra Xfil Namaz. Exhila-


rati&gavifi fumus tua prudentia &
fapient&,quamexeaperfpexi-
mus. Inveni in ea defcriptionem Terrae tuae, ejus longitudinem Ia- &
titu- d z
PRIFATIO
fc> no r-^oan »jy>Tin^ ton>i mW'1 czr^yo^n te >&p Sn Vntttt f?on
fon»> pi iS toxi wpS^ ina»«n sian ono nr w an^ pr pai Sntp» pi ra
i*? im:ttp Vairai d>p»tk ccvrjatroi o>pni n diiji nnoyi mox i*?iai aion
nxoi» fo o»faw cditn p? no omaw ra canix jjvi czMy oya ia ijwai
rzavSi ^iaa^DJONi noxn >*? maTnaa f?on n*»rr dfvy ntryo 1? czvinntfoi
030 w irpao ioyi inayi m» *?a u*ft ? wip Tnx
czm ,l
?x tqn>i trv czjSa
1

onnaT cz>Toyo vn kSi Tnfr iVnnm fVtn fo aion nw* 6 nriaw wm


r-oy czno aian r-irx ^yop» jni wn»'
l

p
ToiaSiSon ton» iy tid» Sy
>x czotn f>ri ^xtd» jn toki >*NpW? hxv Tiyi aion htrw fn toxi Toian
rw 03'aa onnin ian i*?on jyi a^n Sxtp» pr tom ^pW mt aion nr
»7» omax hv un *mp Sntp» pia 'nnna naa oxi Ttrm aion *?XTtf>
*?xi

onxt Ty* >Aa r-nS ba> nw nnV cawo^ anmi <pani nryn wn>
>b »S

^m ina r-** »w
^vn nrv i—uAm Ninn ovn joi oarw Sk cznte ? in'?
xoai
1

ittd>i minn i«na»i bx-vv* >onno Tn* xn»i nW»i inayi *<in w*hy Ttra nx
W 70» -pan» r-vro.vni Tnajn f»Tn Vy u* nrn tzmt Tyr-Micon ^a nx ft
n^ u»*ft wtt nyavn »a>a nnn i:»mn* idj:w xmn oi n ro7 caSiyS napn v

ly^o «?^ Toy .v^i lymaao i^


nw^ni r-707^n Sa n^ V£)»n7 wa»iN ^a
nS.vn nzjnnTn msi ^xvott?» dfei diix o*?d n» Vy doS iaS DSa7 CDvn Ty
r»"m nxToym r-otaon ^tti t-^m T©n pns: rraip 7o»i vja ^ao iSo Toy
;w\ Sxt»'- >oano aiiS yapi hmtitd 'nai nvo.o »na nja Nim ria^nai r'Ta
ppn Sai TioVni j-tjwoi dh£jd on»w 2
yaTx i ? lanon anV ann ^oa orh
VTnxi ua n»prn Toy nixom nninn amx7 o n^ ^t n»n7 o :rn mSfln
nnw r r

7ja >D2 7^a nwoi 733 jVian


y
m pm
i n^a^y »n^ r-oun Toy mrf^i n^jo m
t**Si iSo p ^fe uSdi narjn rin*v p ^dv ^xi 7ja nnx 1^3 fo^ai^a czDruo
Tiwn^o ron»» i^o ^a f»^oo ;acAo firi w
i^^niaM ^oa Vy a«r»S ir Sav
Tn^nr ^y ^ni nami nsn^i u^t^ ^nor^xirntpNi : i^nisoai iniina
wai a»iin nn^n t» Ssn ccr«nn t i7no rmo toq^ f^ru cd^ iioDn
nio7^-

tcdoi ipn jw moi*v yrn cnni Ts^ao nyi on'»y7 cynoa t^do jw Ty ynh
1
?

^Tn i^no o»n yr\ *zw Sa jxjtj Ty tajn aio» 0^07 do >£? o>im D^a czin^ 1

Ty tsdo i>*6 o»07^yi qanrj moi^ T«?y nvorr ditt r^ai do '^qp^np oSa
rwoSBDp d» Ty itjrii M»b ip^ »3«rr fai CDHna o^7n cam axilv ^va ^
CD»jin C3»oi»yi D aT mioi.v i> aTyo TKai do ^ D»:ma DSa CD»«rTn 'a i^no
f

iiMQfctr SiTjn in:n Ty psK rweh Siajin aiD^ cd^ot nocjwDp cd» Vy nw
D>Nnmi ^?ia4 t? yjovt Ty won ^aa bWn noin t^Si nino D»a«?v om
ryai>f n^no rzo^T.v nTOi do >h oonu D^a d»ti mhd bv t»x ^ina czjot oni
r-iyfDDa D»^ancz:»'D7T r\x airy.v n^i nrun mxiao Sy aw >jki tca^Tn
^ TiayS rww OTan can»a»iN b n^ airy4v ^p loai cjn rl
?>f Tiay^?

DSTX
AD LECTOREM.
Deusautem, cumbella gererent cum multis potentibus gentibus, &
dedit ipiis fortitudinem potentiam , &
ut eos e terra fua expulerinr,
eosque in fuga perfequuti fint uique ad fluvium magnumqui vocaturc
***on Rona y ubi etiamnum hodie degunt prope Conftantinam , fk &
Cofaraei terram ipforum occuparunt,
Poftaliquot fecula exfurrexit RexaIius,cujusnomen fNfal Bulan,
<qui fuit Vir Sapiens,Deum timens, Divinatores e medio tollensv
omnem Idololatriam e terra removens, ac in Deo unice confidens*
Huicapparuit Angelus in fomnio, dicens adeum BnUne, Deusmifit ••>

&
meadte y dicens tibi j Audivi oratianes deprecationes tuas : benedicam tibijnul-
tiplicabo te y &ftabtliam regnumtuum us%adfinem feculoram , tradametiam
omnes inimicos tuos in manum tuam. Age^furge maney &oracoramDomino*
Et fic fecit Bulan. Apparet ei Angelus fecundo, &
dickei; Vtdivias
tuasy grata mihifunt operatuay &fcio quod ambulescoram me ex toto corde ttto :
dabo tibipr<zcepta y ftatuta &judicia : quodfi obfervaveru Pracepta > flatuta &
judicia mea y benedicam tibi , & multiplicabo te. Refpondet illc, & dicit
ad Angelumj Tu Domine, nofti cogitationes cordis mei y fcrutatus es renes
meos y &nofii 9 mefiduciam omnem nonnift in te babere : populus autemregns*
meo fubditus funt infideles : nefcio an credituri fint mtbi. Si mvenigrattam i»
oculis tuisy &fi mifericordia tuamecomplettaris , appare tu N. Princtpivetducl
tpforum magnoy ut tlie me bac in re adju vet. Fecit ft6 Dettsy pxta ipfius volunta-
tem , &
apparuit Principi iUi infomnio. Is manefurgens, Regi quid fib£
contigerit, narravit. Rex, congregatis omnibus fuis Principibus&
Miniftris, totoque populo fuo, omnia h«c ipfis indicavit. Placuit ipfis
negotiu, & receperunt in fe Legem,atq*, ingresfi funt fub alas Majefta-
xis Divinae. Hoc fafto , tertia vice apparet ei Angelus, & dicit eis Ecce
scsli ccdotum non capiunt me , & tamen exftrueDomumnomini meo. Refpon*
ditRexs Dominemundi y
pudore fuffundor a conjpettu tuo.nonenim habeoar-
gentum & aurum y adperficiendum hocproutpar esl y &
ego veliem. Refpon det
eiDeus; Confortare & coUige animum , fume tecum omnes tuos exercitusy &
furgey proficifcereintcrram fNrTH Rudelan, interram & Vtw Ardd: enin-
dampavorem &
terrorem tui incor eorum , tradam eos in & manum tuam de- :

ftinavitibi duos tbefauros y unum argenti y & alterumauri & erotecum^cufia-


y

diam te in omnibus tuis viis quocun% progrejfusfueris , ut opes acquirai , &fd-


yus redeasy .& domum nomini meo adifices. Credidit Rex, feck ficut prae- &
cepitei,rcverfusque inpace, confecravit opesquas acquifiverat Deo^
& ex illis conftruxit Tabernaculvunj Arcam, Candelabrum ^Menfam^
Altarj^ d 3
P R ;E F A T I O
titudinem; profapiam&genealogiamAlrachmani Regis illius,ejus
magnificentiam &
majeftatemj qua itemratione,Deoauxiliante,to-
tumOrientem fibi fubegerit,utfamaRegniejuspervaferittotumter-
&
rarum orbem, pavor ejusomnes Reges corripuerit. N*. Legatiilli
Conftantinae veniffent, &
vobis enarraflent populos regninoftri,&
mores rroftros, pro falfis omnia habuifletis, neque credidiffetis ea.
Petis itaque, ut tibi fignificem accurate omnia deRegno, &familia
noftraj quomodo Patres noftri amplexi fint Leges, religionem &
Ifraelitarum, Deus oculos noftros &hoftes noftros disfi-
illuminarit,
parit; Cupis etiam fcire terrae noftrae longitudinem &latitudinem,
gentesnobis vicinas,amicas&inimicas: annonposfint Legatinoftri
venire in terram veftram, ad falutandum Regem veftrum eximium &
gratiofum, qui integritate attionum fuarum, aequanimitate fu&, &
omnium corda inamorem fui, &
amicitiam fecum contrahendam,
allicit ? quia gentes dicant vobis , Ifraelitas nullum habere Domina-
tum,nullumqueregnum. Magnam, fi hocficret, Ifraelitas inde captu-
ros utilitatem , animum ipfis additurum ,&refponfum, acmateriam
gloriandi fuppeditaturum , contra dicenteseis > Nulloslfraelitas fu-
pereffe, qui regnum vel dominatumhabeant. Adfingulahaecitaque
tibi refpondebimus, qui nobis gratulamur de fapientia tua,

& familia Regis fcripfifti, jam antea acceperamus*


Quae de terra tua,
Interpatresenim noftros jam mutua internos literarum commercia
fuerunt,quod in Iibris noftris annotatum habemus,& fenioribus terrae
noftraenotu eft.Silentioautempraetervehemur ea quaeante nosgefta
funt apatribus noftris,eaq, pro haereditate relinquemusfiliisnoftris.
Quaeris etiam in epiftola tua, ex quonam fimus populo, ex qua
familia, &ex qua tribu Scko, nos efle de pofteris Japheti,ex
f-

Thogarmae, ipfius filii. In venimus in libris genealogicis Patrum


iiliis
noftrorum, Tbogarmam decem babuiffifilios, quorum b&c fuerunt nonnna 9
"WXD> 7JS3 > 1W, 1D> Wnfl, bt6, PJPX, mV j »1TW Agijir, WK
Tirus yOuvar >Ugin , Btfal> Tarna, Cafar, Sanar ^Balgad^ Savtr.( NB. Jo-
fepbus Gorionides, Thogarma , ut fupra dtclum , quofy decem filtos attrtbait,

fedprorfus aiiis nomiritbus, excepto *iO vel 9 Cofar,


Cafar, tfoa Bulgar &
quem tUe facit prtmum ; ftc mim tlle eos recenfet,
Mp»*?* Alicanus, 1&U Bulgar, IHIW Ragbina, 'p"TOD Turkj,
W
Cofar, 1M& Patz*i*acb,
JB»,1«? W
Sabuch^nwiX Ungari XoVtD Tilmaz,). Nos fumus ex Cafar, vel, Cofar.
t

De eo fcributtc, quod diebus ejus Patres noftri exiguo fuerint numero


Deus
AD LECTOREM.
dixiteis,praefentibusomnibus principibus &
miniftris fuis, totoque
populo fuo y Pcto a. vobis, ut eltgatismihi optimam &reclifiimam Religwnenu
Coeperunt illi loqui , fed nullo fundamento innixaerantverbaipfo-
rum. Dixit ergo Rex > Inter religionem lfraehtarum & ljma'elitarum 7
qu<e-
nam eslalteriprdferenda i Refpondit SacerdosEdomaeus y Religio Ifraeli-
tarunu Rurfum interrogavit idem Alkatzi Ifmaelitam Inter religionem :

Ifraelttarum & Edomitarum quanam ettpotior? refpondit Alkatzi, Religio


Ifiaelitarumefi potior. Rex adhaec> Fatemini, inquit, amfo> qubdReligio
ifraelit-arum fit optima & rettiftima* Eligo ita% religionem ifraelitarum^ qu&
tfiretigto Abrahamu Deus omnipotens meum propofitum adjuvabit : aurum&
argentum^quod mihi dare voluiftis, ipfemihipoterit darefine labore & moleflia*
Vos nunc inpace abite in terram veftram Ab illo tempore & deinceps auxi-
- liofuo adfuit ei Deus omnipotens , &
corroboravit ipfum circumci- y.

dens carnem praeputii fui x ipfe &omnesfervi ejus. Quofa&omifit


Rex& advocavit quendame Sapientibus Ifraelis , qui explicavit ipfi Le-
gem &-Praecepta. Inde in hunc diem habemus haRC religionem , laus
fitDeoinfeculum! Et abeo tempore, quo Patres- noftriingresfifunt
fubalasMajeftatisDivinae, proftravit coram nobis inimicos noftros
omnes,&humiliavitorniiespopuIos& linguas, qui funt incircuitu
noftro, necquifquam coramnobis fubfifterepotuithucufq*,: omnes
nobis tributarii funt per manus regum Edom regum Ifmael ( Chri- &
ftianorum &
Turcarum)
Poft haec fequutus eft Rex ex filiis filiorum sjuSyO&adias nomine, vir
pius &
probus, Ille reftauravit Regnum. conftituit Jura religionem &
prout decebatjuxta ritus& conftitutiones>exftruxk Synagogas Ec~ &
clefias, accivit multos eSapientibus Ifraelis, &
dedit iplis magnam
auri &
argenti copiam , qui ipfi expofuerunt Biblia , Talmud,Mifch-
nam^Gemaram^&ordinemprecumfacitndarum, timebat Deum, &
diligebat Legem ac praecepta.
'
Huic fuccesfit Chiskias filius cjus : ifti Mana/fes, filius: huncexcepit
Chanucha ( Chanochusj , Obadiae frater,iftum Ifaac ipfius filius, pbft,
Zabuhn^ f. Menajfe f.Ni/ft f. Menachem f. Benjamin L Aharon u egojofephus &
filius qui omnes Regum filii fuimus, neque poteft extra-
Aharonis hujus,
neus occupare thronum majorum noftrorum. Faxit ille, qui omnes
Reges conftituit, ut continuum fWnpegnum noftrum inLege &prae-
ceptis ipfius

Quodetiam petiiftiTerjae noftraequantitatem,ejusIongitudinern


&Iati-
PRiEFATlO
Altaria,&: Vafa fmcla, qux hodieque ameaiTervantur&fuperfunt.
His peradtis ivit fama ejus in totam terram , qua permoti Rex Edcmao-
rumh.e. Chrifttanorum , &
Rex Ifmaeittarum , miferunt adeum Legatos
cum magnis divitiis &
muneribus multis, adjungentes eisquofdam
exSapientibus fuis, qui eos converterent ad Rehgionem ipforum.
Rex vero fapienscallide accerfi vit Sapientem Ifraelitam ,eximibin omni-
bus difciplinis eruditum: hos inter fe commifit, ut fmguli fuse reli-
gionis&fidei capita exponerent: qui acrit&r inter fe difputarunt, &
akeraiteriusrationesconvellere eft annifus, neque inter fe confentire
potuerunt. Rex hoc videns, lic dixit adSacerdotemRegisEdom,&
ad Ifmaelitas j Abite domum, & die tertio vos revocabo ut iterum ad ,

me veniatis.Poftero die mifit ad Sacerdotem Edomaeum (Chriflianum)^


& dixit ei j Scto qubd Rex Edom majorjit quam ifti Reges ( Ifmaelitae ) & re-
Itgio ejusfttprdftans : tte^dijpltcetmthireligiotua: fedpeto^utmihi dicas veri-
tatem\ Ouxnam duarum harum esl meltor , Ifraelitarum an Ifmaelitarum
Refpondit ei Sacerdos, Vivat Dommus meus Rex infeculum ScitoAn rei ve- !

rttatejn toto mundo nullam ejje Religionem comparandam cum religione Ifraeli-
tarum. Deus enim etegit Ifraelem ex omntbuspopulit, vocavit eos Filium fuum
primogenitum,/<rc/r ipfls miracuU &
figna maxima^eduxit eosefervttutt
Pharaonis^&franftrefeciteospermare in artda } inimiccs eorum fubmerftt in ma-
ri^depluit ipfis Manna, eduxit ipfls aquas epetra, dedtt eis Legememedio ignis,
poftidendam dedit eis terratn Canaan, &diftcavit ipfls Sancluarium , ut inter tpfos
habttaret. Pofleaquam verb contra ipfum peccarunt, irdtus ineos, abjecittDos
afacte fua , &
dtfperflteos in omnes mundi plagas. Abfy hoc, non ejfet reltgio in

mundofimtlis religiom Ifraelitarum. Refpondit ei rex 3 haclenus mtht dixtfli


fententtam tuam •, fcito me te honoraturum. Die fecundo accerfivit Rex
OKp^X Aikant ifmaelitarum (pro Wplegendum puto ^WfflH Alkatm*
ve\,Alka'di. Sic enim SchindlerusponitinLtxico, 'VX£ & 1
V£ Arabi-
ce, Judex , Itteratus in Jure, Jureconfultus , Cenfor eccleftafttcus . Sacerdosfide:
prdfeclus) ,
quemitidemconfuluitj&dixitei, Dic mihtverttatem^quanam
esl dijferentia inter Religionem Ifraelitarum , & Edomitorum r qutnamexillu
tslmeltorf Refpondit Alkadi,& dixitei} Religio Ifraelttarum esl optima,

& tota vera : ilit habentlegem Dei 9 ftatuta &judtctajufta : quia autem pecca-
ma-
runt, &pr£varicati funt in ipfum , ira accenfus contra ipfos3 tradidit eos in
num immicorum ipforum. Qualis esl reltgio Edomtorum ? comedunt omnia tm-
munda>& incurvant feoperi manuumfuarum. Regesfitipfi Rex: Tumihs>
dixifti veritatem^ ideo honorabo te. Die infequente convocatis omnibus

dixit
AD LECTOREM.
ribusj habemus fontes: terra eft bona Sc pinguis: agri, vineae, horti,
pomariaomnia,irriganturafluminibus: habemus arbores fru&iferas
omnisgencris &
magno numero. 7
Hoc adhuc addo 3 terminum terrce noftrae verfus plagam Orienta-
lemerTe itincris viginti milliarium,ufque admare Gargan , verfus Me-
ridionalem, triginta, vcrfus Occidentalem , quadraginta. Et per Dei
gratiam habito fecure tranquille.&
Qnodinfuper rogafti Dcfinemirabilium ( Dan. 12. 6. b. e. dejud&orum
cx pr&fentiexilto liberatione^ &
tnprtftinam gloriam reftttutione per Meftiam ) >
confidimus Deo noftro, 8c credimus Sapientibus lfraelis,qui funtHie-
rofolymis &
in Babele. Nosequidemproculabfumus aTzijone,fed
audivimus, quod propter iniquitates noftrasfupputationesiftsefint
incertae, nec quicquam de illis fciamus, certae autem in oculis Dei. Ille
facietpropternomenfuum, neque parvipendetur coram eo Vaftatio
domus ejus, cultus abrogatio, omnisque moleftia quae nos obruit. Illc
impleat verbum fuum,utrepente veniat adtemplumfuumDomina-
tor quem quaerimus, 6c Angelus fcederis quem optamus, Mal.j. 1.
DeusIfraelisacceleretRedemptionem,congreget captivos& difper-
fos, vivente me, vivente te, &; vivente tota domo Ifraelis, diligentium
nomenejus!
Tandem meminifti in Epiftola tua, te defiderare videre faciem
meam. Ego vero vicisfim aveo ckpercupio videre faciem tuamju-
cundam,fapientiam,& magnificentiamtuam. Utinam fiatfecundum
verbumtuum, &mihideturtecumconjungi, tuoque defideratisflmo
exoptatisfimoque confpe&u frui! Tu mihi fores in Patrem, ego tibi
loco filii os tuum ofculareturtotus populus meus: fecundum verbum
:

tuum exiremus &: ingrederemur, re&isfimo tuo confilio regere-


mur. Vak.

InbisEpifiolisqu&damdiffufitis^ qu&dam contraclius, aliaaliterreferuntur^


quam inpr&fenti Opere ipfo. Regisnomen exprimitur ixhll Buhn,quod tllic reti-
cctur nec altbi kgtjfe memint. Judaici Rabbini nomen, quod R. Scbem Tof mbis
fuggefitt , hic omittitur.Somnium Regi oblatu pluribus bic ctrcuwftantiis defcri-
bttur\ Tres verb duntaxat Rex audtvtfe &
accerfivijfe refertur ^Cbrifitanum^

ifmaelttam, & \fraelitam\ Pbilofopbus omtttttur, contra quostamcninprimis


etiam in bac d>Jj)titatione agitur. Regis cum tllis acla & colloquia altter narran-
tur. Tides [mgulorum ftt penes illorum authores % tiobisbioiibilvelfcritur^vd
metitur 7 e
PR^EFATIO
&latitudinem,fciaseameffead Fluvium vicinumMariGargan,ver-
fus plagam orientalem, itineris quatuor menfium. Juxta fluvium ha-
bitant populi quamplurimi &innumeri funt oppida, vilfee,pagi,ur-
:

besmunitae,qui omnesmihi tributum pendunt. Indecircuitufa&o


ad f WM
Gargan funt accolae portus maris, iter eft menfis unius hi : &
quoquc mihi funt tributarii. Ad latus Meridionalefuntquindecim
nationesnumerofisfimaeufquc ad Bal- Abuab , qui degunt inmonti-
bus*, incolae item terrae t<DXl BaJJa^ &
J-^tf) Tanat y ufque ad mare

Conftantinae; iter eft menfium duorum Omnes himihidanttribu-


:

tum. Adlatus Occidentale funtij.populi itidemnumerofisfimi,ha-


bitantes ad littus maris Conftantinae , inde obverfb terminoadpla-
gamSeptentrionalem,ufqueadmare W
Jufag» Hi inhabitant oppi-
da nullo muro cintta, &
occupant totum defertum ufque ad termi-
numtzwimn Higrtorum, copiofi inftar arenae maris, &mihitribu-
tarii. Terra ipforumeft itineris quatuor menfium. Ego ver6 habito

ad ingreffusfluvii, neque permitto ut CD*Dn Rujft in terram ittorum


trajiciant,bellagraviacum illis gerens: quodfi enim hocillisconce-
derem, vaftarent totam terram Ifmaelitarum Bagdadam ufque.
quod ego, qui pergratiam Dei juxta fluvium
Praeterea fignifico tibi,
habito, habeam in Regno meotresurbesregias; In prima agitRegina
cum gynseceo,& eunuchis fuis. Longitudo ejus eft quinquaginta pa-
rafangarum,unacum fuburbiis& villiseiadjacentibus.In eahabitant
&
alii populi , variarum linguarum.
Ifraelitae, Ifmaelitae, Chriftiani,
^«w^,unacumfuisfuburbiis,continet in longitudine &latitudine
o&ofupero&o parafangas. In Tcriia refideo egocumprincipibus&
fervismeis, omnibusque ad minifteria mea paratis. Haec parvaeft:
longitudo &latitudo trium fuper tria milliarium inter muros flu-
eft :

vius labitur: tota hyememanemusintraurbem,menfe Martio egre-


ditur quifque in fuos agros, &
hortos, ad eos colendos. Quaeque fami-
liahabet fuampropriampoffesfionem ex haereditatepaterna,in quam
proficifcuntur, quamque incolunt cum laetitia,& canticis Non audi-:

tur inter nos vox exattoris , nullae inimicitiae , nullae lites. Ego, cum
principibus & miniftris meis ,
proficifcentes ad fluvium magnum
\W y\ Varfchan, vel, Orfchan iter e mej[ mur zo. milliarium,
u
inde circui-
mus, donec perveniamus adextfcmitatem provinciae. Haec cftmen-
furaTerrae ncftrae, &
locus quietis noftrae. Porrononhabetpluvias
frequentes; abundat fluviis&arnjubuspifciummagna copia fcaten-
tibusj
A D IE.CTOR E M.
rit, & fenfus aljenos induxerit. Alioquin hic R. Jehudab Aben Tybbontum
abutriusc^ lingua peritia ,& exacla Pbilo/ophu j& Theologiacognitione^tum
(tplurium aliorum itbrorum Arabicorum erudita & Verfionerfafiimcelebra- fideli

tun Habetur & alia cujusdam Jehudaben Kardanielis, cujus meminit


Verfio
E. A/arias in Meor Endjim &ex ea locum quendam refittuitpar. i. $. {7. ut ibi
a nobis notatum. Hanc verb non ita e/feper/eclam^ utpriorem 7 /cribitur in Schal*
/chelet hak}zabdlafol..$j. col. z.

Quam bene autem \ &an ubicfc Autbommentem hic vel ajfequutus fit, vehx~
preJferit y non babeo dicere , quiArabicumnunquamvidi^neCyfividiJfemyintelle^
xtjfem. R . A/arias in Meor endjim
cap. $6* exifiimat , illum non ubic^ rem acu te~

tigijfe. Idem Conftantinopoli ad me olim/cripfit R. Jacob Romanus, qui Arabicum


exemplar habrtit* & editionem ejus trilinguem^Arabicam^llebraam^Latinam %
tiim moliebatur. PierietiampoteslyUtY quod indiisveHribusmpnumentufrc-
quens, partim librariorum imperitia & incuria ,
partim /ciolorum audacia , hinc
inde qiudam longitudine temporisfint depravata& corrupta.Varias enim Manu*
/criptorum exemplarium lecliones pafiim notat ob/ervat R.Jebudah Mufeatus*&
Porrb Argumentum *#, Regi huic gentili/m veramReligionem
libri Cul- &
tum Deo placentem inquirenti, ofiendere &per/uadere i Deum jfraelitarumejfe
veritm Deutn,- Cceli, Terray&ommumqu&biscontinentur, CreatoremfConfer-
vatorem &Gubernatorem. AbhocveroDeoiUosLegem/uam.accepiJfe^ &mo-
dum quo coli velit. Ne% enim.alium Cultum Deoplacere poJfe y qudmeumqui
fiat/ecundum ejus voluntatem & praceptum. Legem autem intelligit , exjum
daorum principio^ tam Scrjptam, quam Oralem : quiafine pofieriorit ejus au~ &
thoritate Divina 3 Judaorum cultus , quem Regiper/uadere voluit}/ubfiftere non
pof/et.

Bac occafione ergoprmput ArticuWJudaicaReligionis bicexponuntur , vam


cttani DigrefiionesAliaTbeologica, Philofi}phtc<z>PhUologica > Cabaliftic& &c.infti-
tuuntur>adeb ut vix aliusfit ltber,&qut alicujitsfit autboritatisfliti tantabrevi-
tatetantam rerum variarum coptam comprebedat.Pkra% enim breviter,/edner-
vose&concise pertrattantur>ut attentum velmultarum rerumjamperitum,
i &
velfiudip/um. refluirat Lectorem ,
qui aliunde /upplerefiudcat, quodhicvelnutu
tantum,vtlpaucis verbis indtgttatur. Hinc/cribit de boc Autbore Jebudah Mu-
/catus tnfua Prafationc 5 flfiB IflW ?Tf72 IT710' •)£». V? UVffh O V1TI2 Hrm
n
nzvh nao pa jtqq >nn p^
•o»Voa on37 ^y na w
?y xnn no » noofityNiw-ty
wwta rfe£D nhnwx
>l
r*A vi
trhit vvhn ty* fiino
hzfi n^yi tpw ^ iy & ^ ttmrhmwhiv.Mmn in»v i^n n^ Xn»f>
mn
vv
tm
o\vn frfl w
dok^ ty n»onn» ^w» J3S piDr • fim nvy* nai ^koji im*
r

nzn n e a
P R . JE F A T I O
mtitury veldemetitur. Stolidumenttnesl^qubd R. Ifaac Akrifch hinc Rcgnum
& Sceptrum Judatcum vult extundere, Quis enim his Legendis narrattcmbus &
fidemhabeat t Mirum\ fi tam late patensfit hoc regnum , tamflorens opulen- &
tum y nemtnem Nautarum, Mercatorum, Percgrinantium altorum, qtit navigan*
dototum orbcm circumiverunty omritac^ inhabitata lcca y quacunfc vel odorartpo-
tUerunt y adterunt , &perveftigarunty fimile quid unquam y velaudtjfe y velretu-
ltj[e? SiRcgibus Conftantinopolitanis aliquando cum hoc Regetantum commer-
ctum'mtercefttt y fi Legati tpforum ultrbcitro^ commearunt y fi vel bellis altos in-

feftarunt, vel auxiltofuo unquam juverunt y


cur vel Turcarum & lfmaelitarum y

vel aliorum Annaies rithil de eo referunt t Tiimft tale Judai Regnum ibi haberent^
non multum haberent y qubd hincgloriarentur y ne% id , vel Judaicum dtci poJfety

vet Ifraeltttcum , Ke^ eritm illi vel de tribu Juda y


vel decem tribuum altqua indt-
gem Ifraeltta y fed profelj/ttfuerunty ex Japheti pofteris. Kulla hincipfis accede-
ret confolatio , pro perpetuatione vel Sccptri intrtbu Juday vel Regnt Davidtci.
Mirum y tUos tun+temporu nonmajori coptafe inillam terram y
veluti alteram
Canaan y contultJfe y pofteaquam &iHitisfitum, &
tttneris rationem y cognovcrunt

PonamuSy Regem aliquem Genttlem ftmtlem in tliis tcrris Judaifmum amplexum


ejfe. Anverb indefcquitur , tantam Judaicd. gentiiglortam y Majcftatem y poten-

tiam y accrevijfe, quantahh bjperbolice ajferitur ! Soienne fctlicet Judtis esl per- y

petubveterum Patrum fuorum gloriam fomniare y undecun<fc poJfunt y bclia ali-


quafabeHa eam fibi effingere , hanc varits additamentis exornare y miraculis am~
flificare,& ubt^cx mufca elephantumfaccre.Sunt h&crevera lN>*Dntr flWKSn
D WTJ maS \D>h) rtffm V212 ptm inventa bominumfebrtculoforum y qut-
bu&inprs.fenttmiferta y fua & plebecuUfuagenua tttubantia fuftentare & cor- ,

djaontritaconfirmarenttuntur.

Porrb quamprimum manus


bic Iwer iingua Arabica confcriptus ab Authore in
hominumvenijfetftnlinguam Hebraam a R.Jehudah Aben Tjbbontranslatusfuit.
Eofteculo, ex quoftudia literarum posl impcrii y Romarit dcclinationcm y inter Ara-
besflorere ceperunty folitifunt complures Hebrsorum Lingua Arabicainfuisfcri-
ptis uti y pcr ^oo. ctrcitcr annosj cujusrei ipfe Aocn Tjbbon in Pr&fationc libri

Chovas hallevavos duas reddit caufas y j>rimo y quia iUaitngua fitlocuple-


tiory& ad quzvifnon tantitm apte exprtmenda fed &jucunde exornanda atc^ ,

amplificanda, accommodatio^, quam Hebrta deinde, qubdfic ettam confulcre


:

roluerintvulgo Judaorum qutpierir^ tumHebras. impcrtti erant y Arabicam &


vernaculamiabebant. . Quam Hebrxam Itnguamtrans-
diffictie fifArabtca in

fundere, ipfe alicubi iocet , adeb utfcribat , fe ne unum quidem vidifTe, qui
id aggreflus, non iplendorem &
eleganciam linguae Arabica? corrupe-
rit,&
AD LECTOREM.
maligtlosSophiftasrepuliiTe,qui, tanquam mufcae morientes,omncm
ungucnti quantumvispretiofifuavitatem perdunt.
Dijputationem autem fuam ditigit potifimum,primb contra Philophos
gentiles & infideles quiaeo tempore ficut inter Chriftianos, ita etiam inter
5

Arabes, & quojdam etiam Judaos, Vhilofophi&Scholaftic&ftudiummaxime vi-


guk^ut neglecla& pofthabita Scriptura, omnia dogmata conati fint ratiocina-
tiombm humanis pxobare& confirmare^ docens ^longc firmiores demonftratio-
nes ex Scriptura &
Lege Dei, quam Ratione bumana peti. Et hac occafione mul-
ta babet de dogmatibm &fundamentU Loquentium, celebris inter Arabes Uln-
lofopborum feclx. Deinde ex profejfo agit etiam contra Karraitas,jW<e0™?»
Rabbinorum omnes> qu& fub Jpeciofo Legis oralis no-
fectarios, qui Traditicnes
mine venditantur ^rejiciebant fillarum ouufjaZow, divinam origtnem,& propa-
gationem, magno nifuajferens & defendens horum dogmata
$ , eorum^ incerti-
tudinem & imperitiam vellicans & refutans.
HincEpbodem in Pr&fatione Operis fui Grammatici cdsK^or^, Yu^quiVhi-
lofophi&ftudiofe cupiunt addicere,fuadet , ut prophjlaclici & antidoti locoprius
legant duos bos kbros^ More hannevochim Majemonidis ,& Cofri R. Je-
hiidae Levitae ,
qtto ex iUis contraSophifmata & Seducliones Philofophorum
pr<zmuniantur ; Quod fi,inqiiit, quis defiderii vehementioris , &: con-

cupifcentiae humanae vi vi&us, velit aggredi ftudium aliarum quo-


que fcientiarum , Naturalium praefertim feu Phyficarum , Metha- &
phyficarumPhilofophiGraeci {Artftotelis) hicque morbus apud ipfum
invalefcat, uc fanari aliter nequeat, ei,ad evitandum omne periculum,
& ne hocipfumin perniciofoslabyrinthospraecipitet, atque adebin
perditionem ipfam, praefcribam hic remedium pro morbo ejus, &
confilium faiuberrimum fuggeram v ut fcilicet ante omnia praepara-
tionislocopfaemittatlettionemeximii libri, quem compofuit vir fa-
pientisiimus &
excellentisfimus R.Jehiidah Levita, inquo ad Re-
gis Cofaraeorum objectionesexAriftotele depromptas& fundamen-
tis Legis oppofitas,refpondet. Illic enim appofitisfimas verisfimas, ,

$c folidisfimas adducit rationes pro ftabiliendis fundamentis Legis


Divinae,ut no opus fit habiturus ipfemet ulteriori inquifitione & ope-
rofoftudio: fimuletiam tutuserit, miDH rujftni vm mnw p/iDnno
OtfTW Dnn^ Dn>"TJlO no Dy Dn^mo^n DT1£Q ne periculum ipfi cree-
tur a Radice venenata & amara ,
quae efflorefcite horto Sapientiae
ipforum,& una fuccrefcit cum pretiofis fruftibus & floribus illoruiru
Deinde,praemifsapraefej;vativaeloco hac medicina, conrumationera
lunbi- e $
PRiEFATIO
rn b2) rafnh rwm nVfae nyia C3»pa rtjm n >c?y wr fcnro w nots a
r.rawo ptrt i13T0fl /;.e. nam lin-
Diligenrer arrende ad verbaejus :

gua (b.e. pbrafts cjr ftjius ejus) elt ficut ftylus fcribae veloeis. qui nuliam
atramenriguttam fine necesficare efFundit, ut dici ei posfit j Qutd fi-
bt xuit iftaguttar Sed examinar fk explorar unamquamq: ceu fcri- .

ptoraccuratisfimus'&excellen:isfimusattendens, ne vei verbum ali-


quod lingua lua ingerhinet obquod carpi & reprehendi posiltde
,

verbis otiofis & fuperfluis. Sic enim pruden ter apud fe conftituit,fim-
plicisiimo utiltylo,ne multirudineverbcruckorarionistautolcgiae&
cnrepfJioAcy.ott infimulari posfit. & verba ejus fiantprophana acccm-
munia. Quo commoniti Lectores efTe debent,ur, fi vel minimam gut-
tulam atramenti. inftar grimiinapis. meovideant, fuperea fedeant,
&animoferenoarq*,attentoillam examinent. Eromnis manus.quse
operam dabitfeduke explorarioni,laudabitur.
Agitur in eo de Deo ejus Exiftentia, Nominihm^
, Attributis &
De Creatione :

mundi De Angelis De lege Dei,fctt Sacra Siriptura, ejusfc Divina authorita-


: :

te 3 De Tradittonibus fett Lege orali , ejusj origine


3
prop.igatione & De Proxi- :

dentia Bei titm generaii, titm Jpeciaii de Decretis Dei : de Libero Arbitrio De
: :

Refurreclicne &
Vita eterna De Cttltu Dei :ingeucre in Jpecie , de &
Precatio-
ne : de ldolo!atria >
& aliis. His accedunt xaria de Apparit.ombus Divinis, de Glo-
riaDei inter Ifraeittas oitm habttante^ qtt£ n:0«p vuigodtcitur\ Authori noftro

fiequsntcr 11T£ fO$? Rzs Divina: de Judaici popult prixiiegns & prxrcgati-
vispr£ aias populisy de magnaillorum oiim Sapientia, non foliun Dixina, ex
revelattone Dei ^fed & Httmana in omntbus ficnttis artibus & dtfc:piinis: de di-
gmtate & prdftantia Terrz Canaanftpfis a Deo datx , de nobiiitate &prdftantia
Lwgn&Hebr££> quaufifuerunt 5 de Mufica & Potfi facra ; de Antma ejus.j. na-
tura^immortalitate. o facuitanbus\ de Propbetia & propbetts\ cjraitatnnu-
mera. In hisomnibmfimtU piurimoru habentur locorum Scrtpturs, expofitiones,
Summa : xtx qutcquam ad Hebrsorum ritus &
dogmatajpectans occurrit\quod
non in hac dijputaiione aiiqua faltem rattone attingatur. Cabaiifitcjt etiam do-
ctrw£ myftena & arcana pandtt exitbro Jezirah. Unde Job. Reucblimts de
ArteCabahfltca Itbro prtmo, hv.nc ad Cabaiifttcos authores retuitt Ua dc co
,

fcrtbens : Exftat demum liber elegantisfimus in Cabala , adverfum


Philofophaftros,nomine Alko^er more Arabico (Al articuluseft Ara-
bicus^, quem compofuit R.JudaLevi, cujushaecfuntverba: fW O
3U9 nSn cy An^S
rrhlp ideft, Qubd nonfit Cabala bonantficum corde
fano, Ubi plurimiam vifus eft fapienter a tam fancta contemplatione
malignos
AD LECTOREM.
mferuiy quando%>fi prolixiores fuerunt, paragraphis fuis feparatim fubjunxt,
Eateor qustdam occurriffe loca y qtunon folum.mthi clw^ prorsus inexpli- &
cabilsa fuerwityfed&ipfiMufcatOy hujus libricommentatori Hebraocrucem fi-
xerunty maxime parte fecunda, ubi deLingua Hebraa agit y &Grammaticalia
qtudamtraclat, adfui> quo vivebat,fttculi genium &ftylum acc.ommodata no- y

bUhodthmnuscxplorata. Sic 'mPbilofopbicisterminosfuospeculiares quandofc


.

bakty quialicubi difficultatem&ambiguitatem pepererunt.. De pleris^ autem


httjusmodi locii paftimmonui. Sinonubi^ fcopum attigi, qui inteUigit , quan- -

t*m difficultatem babeat^Scriptaex Arabica.lingua in Hebraam ti^wsfufay


turfa tn aliamconvertere y facile mihi veniamdabit. Hanc difficultatcmauxtt
rerttm contentarum profunditas &
maxima varietas y qua interpretem requU
runt non tantum Lingua peritum, fed &
in omni p&nefcibili exercitatum &
fiiba clttm. ,
Qua enim eftfcientia,quamiUebicnonattingatt Qutsvero esl qut
in omnibus perfeclus ejje qucat ? Mtmoretiamerit bemgnus Leclor, quodfupra
dixtmWyqu&damlQca.effc\ qu&rccle forfan ablnterpreteHebr&overfay aUbra*
riis & fcribis feu fciolis
'
, feu imperitis> corruptaad nos pervenerunt. Qua non
altunde meliusy quam ex Originalt Arabico pojfent reftitui,fi quis eopottri , & fi—
mut uti y poJfet. Epimetri loco > fub finem , adloca quadamulteriustUuftranday .

DtJferPatkneiAl^uot Kablnnkas.adjm^ nccinuttles


futuras.yvelutiy Quam
ob caufam Hebraei Rbmanos feu Chriftianos
Edomaos voeent? DeLepraVeftimentorum& iEdium DePoefi ve- :

teriHebraica&Sacra,exvariisAuthbribus collectanea De Principii :

Ahni apud Hebraeos , &Novilurrii confecratione, contraKarraitaSo


ETrtHyiaw verbbknuUam adjeci y quiaid hac vicenec temports , nec valetudinvs^
mcaliarumoccttpationuratto mihipermifit; Ne quidftudii defideretury fubjuncli
funt Indicesjum locorum ScripturaaUegatorum &
iUuftratorum, tura etiamRc»
rumpmcipuantm. Rabbinifmt fiudiofi^quiVerJionem cum Hebrao conferre non
.

pigrabunturjjaudexiguaminde utilitatem reportabuntjnaxtme ad Pbilofophi-


caHebr&orumScripta tantbfaciltus inuUigenda y qu&utplurimum funt difficil-
Hma. Horumprofecltbusuthacquo^viceconfulere^
. Hcbraifinifiudiunrpromo-
verey de ommbusbene mereri, unice nobisfuit propofxtum : ita ut conatibus & la-
kortbusnoftris benigneboni quiq3 faveant;& qtta noflratenuitaspraftare potuit^

aqui boniife confulant, opto y Deumfimul rogans , ut omnianofirafiudt*


vergant ad Nominis ipfius gloriam y ECclefiaadificatianemy
& noftramfaiutem! Amen*.
F I N I S*
SUMMA
P R A T I O
iE F
. umbilico ejusafferet liber inaeftimabilis & incomparabilis,cui fimi
in nulla unquam natione adhunc ufq j diem,eft.compofitus , cujus no^
men,exLegedefumptum>eft OOEun mio Doftor perplexorum{Exo.i^
i$.) cujus Author, corona &
ornamentumDoctorum Legis 8c Sapien-
tiae, J-\nwna 0«?>n fon owun pnnx Geonaeorumultimus temporc,
dignitate primus , Rabbi Mofes benMajemon. Hujus lettio neceflc
eftut pofterioreloco nat,quiaipfemet dixit, Verbafuanonejfemfi pro tis,
qui Philofophia jam funt imbuti : quod^tiamdeprehendet expronmdi-
tatequaeftionum 3 .&gemmisfententiarumejuSjisqui inteile&u claro
eumlegerit. In eo enimiibro fumma diligentia conatus eftitaftabi-
lirefundamentaLegisDivinae,prout di<aitatratio& inquifitio intel-
te&ualis. Haftetms iile*

Q&terum^ non neganaum> vel difiimutandum, mutta in bis occurrere,qu& Ju~


daicam fuperftstionem^&.enoremredolent. Eos fcppulos mtemprudens &eru~
. ditus Leftor factle poterit obfervare> & deciinare,
Quod adE&monzm &receniionem attinet , ufus fum ad eam duobus
fexemplaribw,quorumpruisfine Commenuriisy imprelfum eslVenetiis y Anno
ullis

!
Jud. 507. Chrisli 1^47. atterum cum Commentario R. Jebuda MMfcati, Vener*
Anno itfq.inter qu£,fi qu&notAtudigna differentiaquandogoccurrit+temno-
tavimus. Antiquius exempiar aliquoties normuila fuppeditavit^que. in recentiori
caute funt vel omtffa vet caftigata ; qu£ etiam pterum^ monuimus. In attero
fubindeexdiverfis codicibus variaannotaufunt leftiones^ e quibuseat pterum^
fum amplexusejr expreft , qu£ fenfui videbantur Accommodatifiima, Imita-
tus hacinparte Mufcatum, qui de fe firibit , fe antiquius exemplar im-
ipfe

prejfum fequutum ejfe , aiiquando Aiios etiamcodices contutijfe, quandofofed


rarius ,
proprio judicio ufum , qu&dam:reftityifei maxime ubierrata Tjpogra-
phica &UbrAriorum irrepfijfe Animadverterit*
vertendo eamjluduiobfervare rAttonem^ ut,mediumtenendo y ne% a ver-
In
borumproprtetate&ferienimiumrecederem^ne^etiam prefenimium itlis ad~
barerem &tnfifierem,fed'ttaftngula 9 quoadfieripotuit^exprimerem^ ut&Au-
mentem.Leftor intelligere,
thoris &
eftypi cum archetjpo comenientiam agno*

fcere & invemre -poftit. Ita% elegantiam Lingua, Latinx nemo hic qusret , netfe

eamnegleftam culpabit. Satis in hts prdfiat, quifideliter genuinum rerum &


yerborum fenfum atta tinguaexhibet. Qua ntmisireviter &concise ab Authort
difta videbanturyparaphrafi pauio latiore expiicanda duxi y quavel obfcuriora9
vet difficiliora 7
ea isotis meis itiuftrare & clartora reddere fum conatus. Eas
quandofatextui ipfiparenibtticet compendii causa^diftmftotamen charaftere9
inferuif
C O S R I
PARS P R I M A.

^Dicit Jehudah Filius [i.] Saulis Aben


Tjbbon; [2.] dicit Author(i.z.
RJehudahHallevi:)
^^AwS^raoKG» L f|iS§um fepenumero ex me
>DN P>P no
^ ^i^ » fiP^l quaefitum eiTet,quaenamArgu-
J—VuyEn fa § g ^^^E m enta & Refponfiones habe-
ty mwnm OQOKtSCCa rem contra diffentientes a nobis exPhilo-
''SIDiVan JO ttty '>p7inn fophis, & variarum Religionum homini-
DnKWO \in nnwn WN) bus, [5.] exceptis Chriftianis s contra
pon ty 0'ptonn *yon tyl [4.] Haereticositemnoftros,acommuniac
V Jiyouw no >m3n ^NW recepta Judaeorum religione defleclentes,
n*)1 WX 73nn 'uyEQ 733 fubiit animum quod olim audiveram dc
J-M3 owjn V£ f?n ^KK Rationibus & Argumentis [f.] £0«/, h.e.
DWO y:n*tt CDVn D'iwn Sapientis cujmdam Docloris Judaici, qui agebat
'nfloa vtu) 7Dtt llP^nj» apud R^?w [6.] C^r, qui annis abhinc
Dl*?n vSv nj^J o D>07l »137 quadringentis amplexus eft Religionem
7370 1**70 i*?>0 /1137 '>0?0 noftram , prout memoriae proditum, & no-
rrm IftSiD iS 70 1*1 loy tum eft ex Annalibus & Hiftoriis. Huic Re-
WX yvyn hix ^fcni ^X gi fajpius iteratum fiiit fomnium, ac fi An-
gelus cum ipfo loqueretur,6c ad eum diceret^toft ntio tuagrata & acccpta
'»m A
SUMMA PRIVILEGII
S.Romani Imperii Vicarii.

|pj A ROLI LUDOVICI,


; Deigratia, ComitisPalatiniRheni,S.R.L
n
Archithefaurarii &
Ele&oris, ejusdemq;
in partibusRheni,Suevi^, &
Juris Fran-
Sfc
v
conici, Proviforis & Vicarii, Ducis Bava-
nx, Privilegio cautum
nequis ea, feu
eft,
Propria, feu Paterna Opera,qua? Jo h a n-
nes BuXtorpius Filius , S.Theologice &
Lingua? He~
bra?£ in Academia Bafilienfi Profeflbr,fui5 Sumptibus,vei
de novoediturus vel fuoftudio
, &
labore recenfita, locu-
pletata, audta, notis illuftrata, vel quacunque ratione emen-
data,recufurus eft; ullo modo, five collectim,five divifim,
intra fpaciumviginti annorum, aprima editionis diecujus-
que Operis computandorum, in S.Rom. Imp. imitari, inter-
polare, transformare vel recudere , aut alii recudenda dare,
vel etiam alibi imprefla vendere , diftrahere , clam palam,
citra prsedidi Johannis BuXTORFii,vel Ha^redum
ipfius & jus vel caufam ab eo habentium, voluntatem &
,

confenfum fpecialem, pra^fumat, fub poena amifiionis Li-


brorum illorum & mufcta Decem marcarum auri,partim
,

fifco Imperiali,fraudis vindici,partim dicto Impetranti,pen-


denda; proutlatusinOriginalihabecur,Dato Heidelberg^
n.die Novembris, Anno 16 fj,
h
1**1 tdko Cosri Pars L
DH) l*myian JIKYl ^n^n nedum ut audiat Orationem tuam aut vi- ,

*OW O^lDlVDn nox> deat motus tuos. Quod


Philofophi di-
fi

Tn V; nr DnoiK dh 1N"D cant,Ipfum creaife te , dicunt id per Trans-


r^hv HWtf >J£0 mayn lationem, quia ipfe eft Caufa Caufarum
^^ «vnj V) WU3 fivyft omnium rerum creatarum , non qubd una-
>6) UWO n*PB WW &0
f
quaeq-, fit intentionaiiter ab ipfo. Imo Ule a
oVyn O CDlX Viyo nullum creavit hominem j Mundus
«VU faeculo
7^13 Oixn 1D i —
enim eft e:ternus,neq} unquam ullus homo,
^^71 p07p
U i3D"ino lOlptf
r

Qt^
non abalio praecedenteprognatus,extitit:
VHVO nvroi o>Jltol OYitf —
Compofitioformarum,temperamentorum,
J

nVDWl vsnp nfcftttf lONOl & morum,originem ducit a Patre 8c Matre,


'UVOHI mjnNni Dnavn fO caeterisquepropinquis fais & Qualitates, j

'^Ain mro Oy n)0>oni ab aere, terra velregione, Sc cibis atque


OOSjD 0>Vnni VtfOTl) aquis ut & a Virtutibus Orbium ccele- ,

hx ^i taril ono onnn ftium (feptemPlanetarum jfignorumZo-


TDyawSnjMMhnnaDn diaci caeterarumque ftellarum, pro ilJa- ,

'iV&V ^in *73N moo njn rum pofitione Sc rerum generatarum con-
nw nao naoo n*?2ttO ditione Omnia tamen referuntur ad
-inxi ;

Ipmm JVymi JWtyp p Caufam primam non ratione Intentio- ,

) miDlDOni nnon fed propter Emanationem , qua


nis illius ,

nxn nriN iu?XD "fe^nCT) Caufa fecunda ab Ipfo emanat, ut tertia, &
'ttttO pOTp 'lp:nm OnW quarta&c. Et hocpafto cohaerent Cauffe &;
n^imp rtJNWin r-iaon Cauifata, & concatenata funt interfe prouc
>PWQ £>>? lO ?1 rhr\T\ rh JW illa vides haecque cohaerentia eft aeterna,
c
,

")»;> onitP nUD O^iyn quemadmodum Caufa prima aetema eft,


W) fivyxn) mSDinn ^3 nullumque principium habet Individua :

thw>&) VT))2D1EhvMW N fingula in hoc mundo caufas habent, per


r

1DT1 X2) vnuD nDTlfc v>X) quas perficiantur quoad compofitiones 3c


4

wb pin Jr^S *V£N WD3 qualitates. Siceftlndividuum,cujus caufae


TQTni OINH JTVIK *?13p0 funtperfeclf,unde&ipfumperfe£lumpro-
/pDiVflmpiBnn nvton:} dit j aliud, cujus caufae funt imperfe&ae,un-
*wp> nuon UDnj 1^7 IfcM de& iliud imperfeclumfit^Sic, Verbigra-
nvnnon mtyon on3 tia, Aetbiops ad nihil aliud eft aptus,quam ad
iDn xh) nvtryoni nvyrom receptionem Formae humanae,& Sermonis,
hyx hrttrn p nowo cum fumma imperfe&ione Pbilofopbus/m :

quo omnes qualitates apte funt difpofitae, per illas recipit Virtutes
morales, fcientificas,&praclicas,nec quicquameideeftadperfeftio
^-moVot '
A a
Cosri Pars I. p&irnoKB *
eUCreatOY^fedopcratuanonfuntaccepta. Adeb fNfc Vtfitro n>n xm '"fln
autem devotus & asfiduus fuit in Religione IPOtPO nvttf ly irtt rnytJ
Cofarkica, ut ipfemet ferviret Sc vacaret i —wrnpni^nn r-vri3$£
Cultui Templi &
oblationibus , iddp corde n>n TtfN hy\ ofy ihl 10Sj>3
integro &
fyncero. Quotiescunq; autem 8c n>n JZDnn o>tryo:) ^tntro
quandocunq; occupabatur actionibus illis ")0K1nVfa V*?>? *a 1^071
veniebat Angelusadeumnoctu dicens; f«M DJW l^ryot rPttl f/MO A
tentio tua acceptaeil >fed opmtuum noneftjcce- by Tprv? nt i^ o^JJl D»im
ptum. Qiix res occafionem ipfi praebuit, in Tfh*iirH mmm ;— MflONrl
Veritatem ndei& religionis inquirendi, ut tzmrono 3*1 cyi JOn £\f01
Judaeus tandem fleret & ipfe, & multus po- tff na "innn nuyeo vm
pulus Cofariticus cumipfo. Interrationes an^ Wfil riWWl?
&
enim argumenta Socii Judaici talia erant, mrD*? WK"n lJ"iy6 lOODm
inquibus animus ejusacquievit, quibusq} i lSiDJ!MMO CDnn 'nitn
mens ipfius affenfum praebuit. Vifum itaq; t )yy Q^dttttjti
mihi eft res illas,prout geftae funt , defcribe- *fin n*n TO O nON
re,Qui fapientes funt , advertent &
intel- ri*in IDJO o ioi*?rD ntia
ligent* mtryo few r^ninn te*
Hiftoria ita refertur; Cum Kex Cofar D^rannm
!~ttW rnttfyon trpl?
in fomnio fuo vidiifet, Intentionem qui-
dem fuam Creatori gratam effe, fedOpus W^D^£) Wxnun^N
nequaquanij atque in fomniofuo *MX\ 1.HJ10N nVD nTttf

^ #^ n
ipfius T>>

etiam juffus fuiffet inquirere in Aftionem N"^ n P*


illam quse Deo grata effet,Phibfipbtm quen- ntyj Mn O nxw X 1
?! fttl

&
dam clarum celebrem illo tempore roga- f
5 flttO"
«J
D'*onn 7M
vit deFidefua, quidnam fcipfecrederet! H^on fnontymio niinn
UicPbilofipbus refpondit ipfij Apud Crea- h 'whv lJUO m?OT Ol
torem neq^ eft Benevolentia, neq; Odium IDn ^in CD^n N*?tP 71>D1
enim exemptus eft ab omni voluntate D^lDlVan *VM rfy} *Vin pl
llle
&intentione: Nam Intentio docet de im- 000 Czninn >pbr\ ziyrro
perfeaione Intendentis , & Confummatio W*W pX) C3WHHJ CDnw
Intentionis eft ejus Perfeftio, ut dum non- JHV WN t^ni »w» ^stafl
dumeaperfe&aeft,ipfefitimperfeaus. Sic V^
yrt* p* te f/W
exemptus eft, juxta Philofophos , a Cogni- t\ tffllW f D» fel 1»tt?yoi
tione particularium circumftantiarum ipfarum rerum , quia illae mu-
tantur, inDeumautemnullacadit mutatio,&DeusTe {utindividuum
fmgulare) non cognofcit ? multominusIntentionem&Aclionestuas,
nedum
j. pBWTOtD COSRI PARS I.

7T1N737 tyianXinn hominis perfe&i, atque Intelleftus agens


fetfffl

V13W 1£)U IVfth tf irv N*?1 fiunt unum j neque curat , licet Corpus &
127 inwi Win 3PP >J£0 membra fuaconfumantur, quia Ipfe &illa
MDO q»ri3 1tP£)J nnil 7nN resunumfunt,animaque ejus requiefcitin
1 -DQin n33 1P£)J 3tftt>
(
vita, eb quod adjungatur caetui vel clasfi
1 lONlpDI^ DV^ppNI [7.] HermetiSjiEfculapii^SocratiSjPlatonis,
DH1 Nin >3 1ED>1N1 piAfttn & Ariftotelis : Ille eninr> & quicunq-, ad gra-
'JU'770 *?>J n*?y» >D ^31 dum illorum perveneruntj cum Intelleclu
70iy 7nX 137 tyian *?3;rni agente unum funt, perftantes in aeternum.
J1K73 nJ13> WN
Wr.1 7? ?
1
Atquehoceft quod nominatur Benevolentia
ni3yn 111 hy C3>n*?>ttt Dwper
translationem [8.] accommo- &
IHSII 31Ypn 117
: 1N W
dationemadcapacitatemlntellettusnoftri.
''73171 irWQX rtyn Pp31
f
Ad hunc ergo gradum contende, quaere &
fr-A tyl£) 1*?3P 31P>tf 7? fcientiam rerum veram, donec Intellettus
0>p>7Stn 0173 plTfll hv£2 tuus fit Agens, non Patiens , adhaere viis ju-
lVCDnOC3»Ky03ini70a. ftorum in Virtutibus ( habitualibus ) &
tmfm mp371 nONn 7VK3 A&ionibus (honeftis), haec enim juvant
tyian tfmn hsvh nioinni conceptusveritatis,ut Sc asfiduum ftudiu,
n70 17>3 nfyn nrV ^pnv & conformationem cum Intellettuagente j

1 ntom mlpfJDDnn quod fi fecer is J ftatim afcendet in manum


(
n*?iyo n70 *?31 n$PJ3ni tuam, h. e. confequeris Kvt&pxeicur > Humi-
0*00170» nVwnn ay litatem,omnemq*5 adeoVirtutemlaudabi-
fJTWlDNSnjiiwnn n3DV lem &eximiam, &celebrabisunacumillis
1£)Kp l^yo TDn*? N*?l ttiKY Caufam primam non ut vel promerearis ,

^3tfn*?Kmoinn 713^3 *73K Ejus benevolentiam, vellraiTLateavertas,


112D1 nONn nYt133 tyian fed ut asfimileris Intellectui agenti in pro-
1
I ? >1JO ><intP no3 137 *?3 batione veritatis (h.e.i» veracognitionecujusfc
DH rf?X1 Xin 1tPX3 inyil rei ) decfc re quavis diiferas prout ei eft con-
,

nwi ItMOl *?3tfn J11700 veniens & CqCq habet, quae funt dotes Intel-
nJlQNn fOnxmn^Dnn hy lectus. In hac Fidei qualitate ubi fueris,per-
nim nt W ty tfinn *?N inde tibi efto, in quacunq; Lege feureligio-
nr >N1 ni nr W31 n^nn ne fueris in quibufcunque aclionibus , in
3:

nr ^31 1131 nr ^31 nffyo quacunque oratione autlingua fueris , vel


n7 lO^yS n73 1N nn^f p^V forma religionem, qua exciteris ad
tibi ipfi

rntfSl DOTlSl ny^3n wyh Humilitatem,adDeilaudem & gloriam, &


1 T^D) 1>ni7D njinjnSl ad regendos mores tuos, domefticorum
D»301D Dn DN 1 W70 ^IVI &
tuorum, regionis tuae 3 fiquidem ipfi tibi
T*?v A 5
Cosri Pars I. jtittmaao
4
nem;quamvisillaperfe&ioadhucfitinpo- T"W M33 mtn r^ wfal/ ii
tentia, &
opus habeat ut educatur in aftum 1*6 7K nrjfi T7 inxjcma
inftitutione &
do&rina, donec appareat 7? njl3nn n^nnp iy idioi
QualitasiHaquamhabetfeuinperfeclione, fO 17 nX&n ")ttW foyn
feu in imperfeftione ( h. e.five majorjtve f* D»y*OKl fnoni ni07tf
winor , f ro/tf Gradus funt illorum ) : horum & 13 p3T D7tt?m n>73n C317

qui intermedium obtinent gradum , in- i^int* 11* >£ntf1 pon ffl
numerus Perfeclo autem Lux 13
finitus eft : f>3T 7yi£H 73tt?n i**opj
quaedam Divina adhaeret , quae vocatur H r^lp37 SyDjn I73tt7
Intelleclus agens vel pra&icus , cui Intel- tt?\vn rnNYtt? iy nnnxnrt
lectus ejus pasfivus adhaeret per modum Vvy3 f >K Syion 73tt?ni Ninn
unitionis arttisfimae, itautnulla videatur
difFerentia interVirum illum, 8c Intelle-
DDHntf V73 73 QWP1
h-AlMinrt rWrt nn*X Vi
W
clum agentem , omniaque illius membra C'tt?$J03 K7»V D713 1PDnr>

una fint, neque applicant fe nifi ad a&io- invn D3\ny3lD'07P Vivn


nes perfe&isfimastemporibus commo-, DO^yatt? 31031 CD>jl3J
disfimis , & ad
optimas j prorfus ac fl
res DD'73 an V73 73 17X31
omnia ejus membra organa eflent Intel- >7Vnn 73P7 xh 7yian W?
leftus agentis, non Intellettus materialis tronro nSnnn n>ntt? tyajn
pasfivi^ Sccum anteaillis (membris) ufus >T7 inxsin Dns DDn3
eiTet tantum in potentia, ante perfec"tio- oya 3*00 JTTlirOi ni07tt>
nem confequutam , aliquando peccans, KSOnfl D'Oyfl NUim
faepius aberrans , nunc continuo bene X>n nxrn rtmoni Tflfl \

agit. Atque hic Gradus fummus eft, ad '7X7 r—npon nyjinn n>73n
quem pertingere quemcjue fperare po- ir£tf 3vrn irM nntf D7tt?n
,

teft homo perfe&us quo , pofteaquam ani- r-tj30 MlfOOn fO rrmOO


,

ma ejus purificata eft a dubitationibus, in- 3itttfnonnoN Sy ni03nn


telligit fcientias in veritate fua, Angelis (£3X3Wi1T: *f^6o NT1 17.V3
fimiJis redditur^, Angelicamque quaii in r^ynflJll n>m3.V70n mafl
naturam convertitur, a corporeitateomni —^tto t-rni —
j
- \l£iJin fO
abftraclam ; eftque- Gradus Intelleftus T#?0 t^ini Syian 73rn
agentis ,
qui
eft Angelus , cujus. gradus ^xSon fO rn^7 tAfTta
Angelo qui praefedus eft Orbi tDni m^n 7J7J3 ntfDOn
cft inferior
Lunae , 3c funt ambo Intelligentiae a ma- CanOtTIO WSV&& D ?3tt? yt

teria abftrato , aeternae una cum Caufa 'jirxin n3*on C3y D^DVTp
prima, neque unquam confumptionem vel C37iy7 V73n Dytfi f OWT
interitum metuendum habent ; &
Anima CD7tt?n CDTNn r£tt 3i»nv
hominis
7
ppfcrnowo Cosri Pars L
mjlonafiUyfciibQnte 'of lyjafl to ^tijttsjp w;v t=m
-, am na^a
Ex Thogarma fuerunt decem familiae^e quibus *jyjC£h W. £^o v^
r« meo Jofcpbo Latino tfta vcrba> vel (isfimilia, non reperio. R.Akabam Hijpanus
plius R. Cbifa in Spb&ra fua ^portaprima cap. 6. inClimate fexto verfus Orien-
tem ,
ponit **tO ,
per quam Mtinfterus putat intelligi Scytbiam exteriorem. Sic
pro Regione aliqua vtdeturfumi infia jT. ioo. & par, z. jf . r.

[7.] R. Jehuda,exlibro TlflNn 3^n adducit,ibi citari ex fivAwi 1£D-


D'03nn libroGenerationumfapientum^ juxta illorum fcntentiam,Her-
mem fcu Hermetem eile Enochumantiquum, qui varias Lcges reli-
querit, juxta confuetudines Deorum terrarum, fixerit feftum ifi &
principiis Menfium juxta phafin Lunas: perfe&ionem ejus cele- &
brem fuiffe in diebus illis,maxime in SapientiaDivina, ( Theologia) ,
unde de eo dicatur j Et ambulavit Uenocb cum Deo &c.
[8.] SlYpl Et a.ccommodauonQmy locutioconcifa quodplenweffertur> >

tohyvtn av?j?» Et accommodationem admtellettumnoftrum.

W nxn r\rm *\m I 1. Cofri : Video ego verba tua effe refta
1K '>p>£DErt tzrntoJ TW Stplaufibilia: fed non fatisfaciuntpetitio-
^DO rhx\sh p*Q& OYX
f ,f
nimeae. Egoenimipfemetnovi,quodani-
H3f >tf£}J O >»5CV3 VIV 'J»Vtt> ma mea pura, ( cum tntentione pura recla ) &
t-nfcil nsnVnntt?'WVB1 & opera mea refta, fint in beneplacitum,
Wirfl nJVn n» Sj) CD yi h.e.grata& accepta^ Creatori \ & tamcn Re-
nnj 1IT.V nm nrynn O fponfum mihi fuit (infomnio) ; Hoc opus
rTIJn njttnp >& *?V 1** non effe ei gratum,quamvis mtentio grata
t<mv ntTVQ ttW p£)D f M fit. Nullum itaqj dubium eft, quin aliquod

>£D W*? W10KV3 nmj fitOpus,quodinfe&perfegratum&acce-


p Ui^ QM
r^Qtrnan ptumeifit,nonfecundumratiocinationem
Iphnv hxynwbrmxb no velopinionem noftram. Nam finonitae£
mD nr EDWlto iwn fet,utquidlfmaelitae&: [1.] Chriftiani,qui
WflJ M5f ono lav ^DI orbem totum quafi inter fe diviferunt,ita
«nafl !f!DJT D^X 1
? 1JWI pugnarent ( /;#/«$ rei causa ) ? JJtriqj
inter fe
VlDJtD) l^ni S^nOTQX) (opinione fua) purificant animam fuam,
Kim 1T3T1 r-*X Wr\b intentionem fuamdirigunt adDeum, ab-
J r-iplK inJinn^ rD^D ftrahunt&feparantfe (apeccatis,& acliom-
*-rrOn *?N nnn^pl nSm ^ inhoneftU ac turpibus
)' jejunant
, orant;
inySn O f^D^OTnN tel'jV inio unus alterum ftudet interficere , cre-
densjcaedemquamperpetratjuftitiameifemagnam, & medium ad
Deum appropinquandi utrique etiam credunt 3 fe confequuturos
Coski Pars l \\bw\mn 6
Sdant & obediant ; vel fume doarinam *f?
, np W T%N tyowi ify
Legum Intellectualium prout eam Philofo- WH '»fatt?n '^Ofgyxi t*sf7
phiconfcripferunt^proponeq*, tibi profco- tzwi 0'fMDlVan 1"UF1
po & fine, Animae tuae puritatem: Summa, iStan^J^pnJ^H^a
Quaere puritatem cordis, quacunqj ratione 1f H2 ihn T»? trp3 ini hv y

tibi commodisfimum &


re&isfimum vide- "KM* nnN ? p/VP f£i.v "I
2

tur,pofteaquam confequutusesintelligen- 'flflOX ty lOJnn ^3 f>Dfl

tiam Artium Sc" difciplinarum veram, &c 'ain SniJttPpa tatyftttl »Kl
votituicomposfies,utadhaereasveluniaris 1 V^iDn taw *n unna
Intelledui agenti j quinimb fieripoteft 5 ut "flrtVI "JfiW N3W 'tf£)X1

te quoque prophetare, futuraqj fcire faciat, C3»T,Q^ 'iQiSrn j—MT/iyn


psr Somnia vera, & Vifiones fidas ac certas. J fMJQ M fll>O0>

N O T j&
[i. ] Sif t» w/r^ editionehic Author vocaturjehudah FiliusSaul Aben
Tybbon. Sed inSchalfchelet hakkybbala, Jehuda Filius foflOP Samuelis.
K. eft unus
Jehuda Mufcatmin Prafatione hujus libri fcribit : Translator ifte
librum Chovas bal-
e praeftantisfimis Interpretibus, qui etiam tranftuiit
levdvos , &
fuit Pater R. Samuelis Abben Tybbon, qui tranftulit librum
More hannevdchim. Itaq^ in Schalfcheleth bxmv vitiose eft pro ^W
[z.] H&c verba male omiffa funt inprima editione. Kam verba, quxje-
quuntur, nonfunt iftim Sauli Aben Tjbbon,fed ejus quilingua Arabica librum
confcripftt, R. Jehudah Hallevi,
[$.] CD»Winoxin Exceptis Chriftianis.] Hacverba non habentur in
prima editione,fed tnfecunda. Unde videntur addtta, ad xitandam fujpicionem^
quafi & contra ChriJHanos h&cdifputatio effet direcia. Interim verum etf, illum
exprofejfo Chriftianos in hac Dijputatione non attingere, nifi quodabinitio in
feq.eorum mentionemfaciat.
[4.] tD^yag \\ Contra Haereticos.] Htc volunt ftlluminteUigere fe-
ftarios Jud&orum , Karraitas, Sadduceos> & Baithofeos, Legem Oralem &Tra-
ditiones omnes rejicientes y pro qttarum qvScvlioL & necefitate acriter dijputat*
[?•] ^yOSocii.'] De hac voce videLexiconTalmudicum. Hicau-
tem Socius fuit vocatus R, Ifaac Sangari. Vide Tra&atum meumde
Pundtis par. 1. cap. 4.

[6.] tt> 1*70 Regem Cofar] Egoputoejfe nomen viri Cofroes, quod

Regum oltm fuit. Jehudah Mnfcatus vult nomen ejfe terrt, q.d.
Perficorum
apud Regem terrae Cofar, &
adducit authoritatem ex Jofepho } abinitio
HiftoriA
9 prmnDKa Cosri Pars I.
*-07W nOD ^IDWH Ad Judaeos quod attinet,fatismihieftco-
CDUtyW EDflftfWO ntflJ gnitaillorum humilitas,vilitas,paucitas j &
i-Opl DJMN D>DN1D ^DTIttn qubd illos ab omnibus reprobari con- &
^Nttn OttN >D3nn tz>3rr? temni videmus ( ut non opusftt, ilios audire ) •
1 vwni inoan ty w« Accerfivit itaqj Sapientem ex Edomais,
WTtm fO.VO W " 1QM f/,.^ [ijC^MH^&qu^fivitexeodeSa-
t-oun 'tOTpai mnaJN
p i en tia & Operibus fcu Aftionibus ipfius.
'jy

•fo ED^yn ^"^ t^inen Q^i e j ^ixit £g creci Innovationem


.

Eana-rnntottnaw 'vm Creaturarum (i. e. omnia efe creata, non ab


DH vhw D37N WBN* aterno), & ^Eternitatem CreatorisBenedi-
>mft tf »ttn D^ DWW
fti quod fc. ille Mundum totum creaverit

mp3TT) DWron ?ynrwn fpatio fex dierum; quod omnes homines


eyorni ^pl DaniTOa rationalesfintprogeniesAdami,abillofa-
YWxh ffhxm JWOm nmi m ili am fuam ducentes $ quod ftt Proyiden-
TIJT3 pw WW1 VTDnt tiaDeifuper rescreatas^qubditemadhae-
lV?31 QfN >J3 'Jiono nstn rea t rationalibus ( h. e.fe communicet cum ho-
J-iO ^33 J»O.VO "OT W W
miritbus): credo etiam Dei iram,amorem,mi-
03 HSD31 nilfi3 i<2V fericordiam, fermonem, vifionem revela- ,

3 pQD f\V ie?N Ww> tionem Prophetis &


viris fanftis factam
CDOIDlfD T»3>J3 nZ3-nn0X3 denique, quod Deus habitet inter eos qui
O^ion^ diyFmtyi djttojwi accepti ipfi funt ex humano genere. Sum-
1 E3 nnrwai ] n>m* rna Credo omnia quae fcripta funt in Lege
:

T—Wfthxn nOfc\JJ D/i13py31 & libris Ifraelitarum, de quorum veritate


nVlJl3 nzjni3 tmy n>m nullus eft dubitandi locus , eo quod illa pu-
W8?W
r-ilhn
f
phx
n*nj3nv?trW3J
hxw* 03
nN"UH ^UX M
IJiDJn
blicata,vel,publice gefta,continue confer-
vata&propagatajrevelataquefintinmaxi-
&
mahominum turba frequentia. [Et [z.]
l^int inDJ3 ro*?P i-iftx inextremoacfineillorumf Reipublica &Ec-
CD*phx p *-OpJn rttron * /*/w Jud&orum ) incorporata ( incarnata ) eft

nn i-Ofll pm 3Nn fc**oni Deitas,tranfiens in uterumvirginiscujuf-


K E3W0 WniXI trtpn dameprimariisinterlfraelitas,quaegenuit
timh hy nNl3 dM inno^ eum Hominem vifibiliter, Deum latenter,
1 'nnNn 13 ^niO tt?l^n Prophetam miffum vifibiliter, Deum mif-
fum occulte. Hicque fuit Mesfias, diftus Filius Dei, qui eft Pater,
Filius, & Spiritus Santtus, cujus EiTentiam unicam effe credimus
& fatemur. Licet enim ex verbis noftris videatur, nos Trinitatem
vel Tres Deos credere, credimus tamen unitatenu Habitatio au-
i3Sro) B
Cosri Pars I. }*mt3KB $
VM<Ldif\im(vitamaternam). Utrifq; crede- nr Dtflrt ffl^ni WM^
re &
fidem habere 3 fana ratio non permittir. : hs «r n Ssn p/V *6y *m
[i.] QH^ Edomaei h.e. Chriftiani. Si* babet prima editio. Infe-
tunda edttione, vitandi odii Cbriftianorum causa, fubftitutum esl Dizh Per-
fa , vel Perfia.

III. Pbilofopbus ; In lege , /;. e. religione

Philofophorum nihil habetur deocciden- >JfiP DIN WCT talDtfavi


do ( bocpaclo ) homine quia omnis illorum
: : fagn nnrtrigy
fcopus verfatur circalnteUettum (perficien- oj nr 'X
1
! nnan idk
dum\ deaclione& operibus non folliciti, quta non fcea nriSn jo n^ij t^in^
credunt } per operaadfinem ultimumperveniri ) • B3ft»atfa Sm ''flnorrVoi

IV. Erqusenamreseft^quaejuxta
Cofriy wnyytiKn mnofopntf
Thilofophos magis declinar a verirare, ta&rvi aDnan to mrara
quam fides iilorum [duorumpopulorum^Cbrift. C3P maio czn*v >j30 trv
& Ifmaelitarum) quacredunr,quodMundus inw pnonDtp moonn oy
firnovuSj&fexdierumfpaciofiD^Jcrea- JWpfrtn njnjp tfawfr&i
tus ; quod irem Caufa prima loquarur cum n«?ya >£D Wi rvn nr DJtl
aliquo ex hominibus ? Philofophi enim
Deum.exalranr (i.e.eximunt) acognirione p anfrrnffni onnoxi
&: cura rerum parricularium. Juxraattio- r-iyiT ruifcun rrnnt?
ncs ergo^iapienriamjverirarem, (t.e.veritatis Sao 'nva r-^oji CDna
indagationem . & ftudia Philofophorum,ipfis TDip^Bn nrarra opain
maximecomperererPropheria,&apudeos r^iroai r^N&u Dn^jf
qufrendaeiferjpropreripforumperperuam CD^n nruft nVrtH ^udi
rerum fpirirualium.medirarionem, deipfis
mirabilia,tremenda,gloriofa 3c magniflca Tpf3 fc^ir- ioan3 pDyr.ri
quaeqjpraedicandaelfenr. Arqui experien- »00 r-if "JDn t^lfOJi ircj
tia videmus, Somnia divina veracia con- & n3 mBBf ir > o f—n 10 ni)
tingereiis,quineqifapientiaefuntftudioii, nnx 71D TiSktI "DT7 r~\*?ir

neque purificationis animse > illis vero ne- ^DlV^n nrX n*Dftt na :

quaquam. Hoc iraque nos docer, ResDivi- ^Vftn "\DK "p inx
nasaliudhaberemyfterium,quamid,qubd topom mX Wr.V uSa
tu,Philofophe, propofuifti. N1H V9D7\ oro 7nK O tf

Pofthaec ergo dixit Cofri in corde fuo, M *73>f pso fWD nrun
Interrogabo Edomaeum, f h.e.Cbnftianum ) ifmaelitam nam apud al- & :

terutrum horum duoru finedubioeritA&ioillaDeograta&accepta:


Adju-
tI jip&maaa Cosri Pars I.

fubftitutum esl OTS Perfam,


pueriliter tegendo fiaudem y odiiCbriftianorum

evitandi causa. Cur Chriftianos Jadri vocent Edomaeos , deeo qu&damfunt


ex Hebr&is produclainLexico noftro Talmudico^ in voce CDftK Prolixe autem .

bancqiuftionem pertraclat Abarbenel Comment. in Efaiam cap. $4. ubi mulu


babet blafpbema &impia. Integram ejus DiJfertationemexbibebimus^Deofa^
vente, leclori ad finem bujus libri, ne hlc nimis longa digrefione ejusferiem

turbemus.
[2,.] Qudi btc uncisfunt inclufa, ea omnia infecunda editkne fnnt omijfa. Kos
ex pnma editione exbibere ea voluimus.

V. Cofri ad hsec refpondit ei (fc.Chriftia-

t-03D71 1*. WfcDS OlpO no)\ Sanaratio hanc fldem no admittit, fed
r-ftwicanain an p>mo refellit majorem iftorum partem. [1.] Sal-
tem fi verificarentur per rationes fufficien-

a^nteiapojwry fVDjni tes , aut Experientiam, ita ut ea credere co-


j^^Cj rnriN Ttt XXW sh) geretur omne cor , neque aliam viam inve-
ft^x TOJW no r"^W3 niret adaliter credendum^ tum utiquefo-
vprh oanjv lertia Sc fapientia aliquid excogitari poflet
»>ft rf?nri
Ninn pimn aipw iy ad illud probandum & fenfim ac paulatim ,

/Tinaa wyyon wy> "waa


nos eo deducendum, ut id quodremotum
(abfurdum ) videbatur,facile &propinquum
D»Nn uDH "ItrN D\\folDn
on^ arh "iaw aw evaderet ( h. e. nobis perfuaderetur

Phyfici faciunt in Virtutibus admirandis


, prout
cwnaQ vn d/iwi ^aa
quas Vifu percipiunt, [2.] quas,
(occultis)
caiiw.cawi "rewai onw
duntaxat narrarentur, neque ipfimet
fi ipfis
maD.can ? 'wi D>oan/io
1

viderent,pro falfis haberent: pofteaquarn


vhi mxrmm tzraaian jd
wx *&*&* r^i>nn irrv autem eas vident , fokrter excogitant illa-
hipb nfTU >r\yi *-*xia
rumcaufas,exvirtute Planetarum Spiri- &
tualium influxuum, neque id quod vident,
cz3n«? >afiO nS.vn czma-rn
negant aut rejiciunt. Ego vero non inve-
?n»Sy hVtjnSt^ nntnn
nio, qua ratione in animum meum induce-
jwft«a nipn ? >Vy naini
1

reposfim, ut ifta amplectar, quia mihi pror-


i ipyn '«nNtt? ly
fusfuntnova (nunquamvifa) nequeinillis
oanS fr-np fa inxi fum educatus. Incumbit autem mihi, ut
Perfettionem quseram 3 cujusfundamentum
ft 10^ invyoi i/ioan ^y habeam &inveniam.
Advocavit itaque dehinc (Cofri) Stpientem ifmaclitam, & illurrt

etiam de Sapientia ( h.e. Doctrma ) & Actionibus ejus interrogavit, Hic


ttnjN B z
COSRI PARS I. }Wtn»KB io
tcmejusfuitinterfilioslfrael/ummoipfo- V %6©» >X2 Tfi3 W^tfOl
1
rumcumhonore,quandiuResDivinaipfis 7~Tn ivxi CDn r\22b ?

adhaefit (duranteTemplo), donec illi rebel- iy t=2T\2 pyiy*$hX7\ pyn


larunt contra Mesfiam iftum,eumque cruci- rnrn ITODS WTtfOn noef
fix«runt. Tum converfa fuit Ira Divina TDfiO *)*pn 32?! imVrrt
continua fuper eos, gratia vero Benevo- & psnni CDJion fyn 'n^
lentia fuper paucos (e Juddis) qui fequuti ^nN CDOVirm CD>T?T^
funt Mesfiam, Sc poftea etiam fuperalios r->lD1N*? p nntfl TTtfon
populos , qui hos paucos funt fequuti & CD>T1Tn nnx O^irm
imitati, e quibus nos fumus. Et quamvis CD^rr ono Unao r^KH
nonfimus Ifraelitae, longe potiori tamen urOK ^l^^ 03&n>m N ? 1

jure nobis nomen Ifraelitarum debetur, ^n# M 23 JnpJP ''WnriT


quia nos ambulamus fecundum verba Me£ nr,X CDO*?in IJrtiNiP '.320

fiae, & Duodecim Sociorum ( h. e. Difcipulo* >fin wnm rnron nrt


r«ro ve/ Apoftolorum ) ejus e filiis Ifrael , loco CD1pD3 W? CD^tt? S>n^
Duodecim tribuum, prout etiam populus cd? l^n p "intfl D>:MB7I
magnus e filiis Ifraelis funt fequuti illos dWH HT1N WJ30 31 ^
Duodecim qui fuerunt quafi Pafta po- r-\KDnD3 vm CDnn TO?
,

puli Unde nos digni facti


Chriftiani. ij,v u»ni CDnstun noiM ? 2

fumus Dignitate Ifraelitarum , penes & l


ftrW r
22 r—fwzh CD"DO*
nos nunc eft potentia robur in &
terris, •— lOKym nil^jn u njvm 1
?

omnesque populi vocantur ad fidem hanc, DWIpJ moi.vn hs) J11K1.V3


& jubentur adhaerere ei, atquemagniflcare nnaoi J")N»n r~N10Kn ^N
&exaltare Mesfiam, ejusque Lignum (h.e* CDOV^l W?1 H3 pmn^
Crucem) venerari, in quocrucinxusfuit, & nptf iKy r"W Vt^I ITPO 5
?

fimilia Judiciaque &: Statuta noftra funt


:
;—tfS norrm v*?? nSfij
partim Prsecepta Simeonis focii ( /;. e. Petri pyotpr^lSDO- W-pffl H?Yto
Apoftoli) , &
partim Statuta Legis,quam rTMfifl fO CD^pim "On«
nos difcimus,& de cujus veritatenullo mo- 1
pyj nfllK CD'701 ? 1JM IfcW
do dubitari poteft , quin a Deo fit profecla. ^^ J>?ntf TttWOJO pSD
Nam in ipfo EvangeJio in verbis Mesfiae pxx^o "i^Dl : CD^Krt
habetur, Non veni ut deftruam pr<&ceptumali- >nX2Xb rwon 'im p^j
<jf«0</ ex.prxceptisfiliorum ifraei, & Mo[is>Pro- >£ r"*1*0D m*0 WlD ? 1

/>/;***

tw^
ipforum,fect vem, ut illa impleam & confir- ^ ednqJ n#D1 ^VW
>
Ai^rr*. j. 1 p qkdn^i Dprn 1
? ^*vi
N O T JE.
[i.] lUiprima editkhabet C3n^> h,e, Chriftianums/ro^/»^»^
Jktybt»
1? jic*mDKa Cosri Pars L
cxcellentiam. Nam, fcribitMufcatus, *ty nipn*? 'rhli X171 hH»m*r pn
am Statutum habent Ifraelitae, ne quis inquirat inLegemipforum,
b.e. circa eam Jpeculetur ', & cam expltcare vel rationibus confirmare conetur.
ad Efa.^q. v.ult. Ifmaelitas non confirmarelegem
Sicfcribit Abarbenel
fuam Argumentis vel rationibus, fed eos, quiillicontradicunt&fe
opponunt, occidere.
fWTO >fi h im
rtfOfi V I. Cofri \ Sl quis aliquem eb perduce-
CVp^vn W3 mx lV»h re velit, ut amplectatur Verbum Dei, & evi-
D Ophxn O ftKK T\2*?) densipfireddere,qubdDeusloquaturcum
t^ini uDTI Itttt ny 1370 Carne &
Sanguine j talem, inquam, qui id
^x 113 1
? n? p>mo
Y"tf negat } eum oportet id facere rebus notis tk.
\>XV Q'OD11£iO nn37 evidentibus,quaerefutarinequeant. Atque
t>BX>V W^l CD7\h mmn utinam vel fic ei perfuaderi posfit, [r.] Deum
0? "D7 Wiftrt O nr D*J loquicum Homine. QuodfiLiberLegisveftr^
aam Wl 1DD C3N1 tZHK Vobis fufricienter demonftrat ( authoritatem
\whl i^im D3 ? r^fllO fuamDivinam), qui Arabica lingua eft con-
1

JrtNni ViaiO T30 1>X >1W fcriptus; non tamen agnofcet demonftra-
,\Hp> 1VX51 0103 fy)b lV# tionem hanc, &; 7Ejtpfg/« ejus barbarus

f»m W3 fyltt WN
WK3 (f«* /i/^ra illam non intelligit) qualis fum
V IV >3^n p^O in^r ego*, nam fi coram me legatur, nullamfa-
mixn Nintf f »DNN» fturus fum ego differentiam inter illum,
i &
quemvis alium librum Arabicum , donec illud fignum ego credidero,
N O T JE.
[i.] Jfla verba in quibufdam libris omittuntur. Inimprefis libris fcribitur

\WV iy doneccredat,j£. barbarusaliquis^illudfignum. R.Jebudab putat


legendum \>ftXXV ty, uti nos exprepmus.

*\2y\ DDnn h ~\m VII lefpondhei: Mul-


Sapiens Ifmaelita
!>**? QTtolO )1> Sy W7J ta quidem prodigiorum
fatis miraculo- &
f) bftpl m?6 10OT1 mmconfpec"tafuntpermanumejus(M<*/;<;-
l VHin meti) y fed non pofitafunt in fignum (adper-
Wfi \>X ^ITDH "lQtt wov^«)?./ww;»^)utrecipiantLegemcjusi
WinS wv mmh r-intt (quiaLiberipfeper fede Divimtatefuadocet>).
O CD1\ 1V2 oy i-nan VIII. Cofri\ Mens noftra nullo modo
yaa O nsnottf riffloa ON adduci poteft ut fateatur, amicitiam Sc fa-
nt O miliaritatemintercedereDeocumCarne&
yrvtP >1D tzy-Dtn
Sanguine,nifi per prodigium,vel miraculum tale,quoipfa rerum natu-
Cosri Pars I. jwmiaxo ri
refponditei; Nos credimus Unicatem & J^WfWJ OTTpO Wrutt
iEternitatem Dei , Creationem mundi , &; iPnnni 'st D pbsh
y
motpm
Vrohpi&m (gencrishumam) ab AdamojCor- CDIS bx tnrni nSiy ? 1

poreitatem(velIncorporationem,Incarna- ON1 V?33 motrun p>mj1


tionem) aDeo removemusinuniverfum: D W QltP UOO #— iNV
fi talequid in noftris libris videatur repe- O 10NJ1 W«n£)J ttnim,
illud explicamus,&dicimus,qu6dfit
riri, niYpi niiyn *frr r^irt
metaphoricum, &
ad Captum Intelle&us 1DD O irnarin Dy wtet^
noftri accommodatum confitemur : item, Mim CD>phx nm Wmw
Verba libri Legis noftrae effe verbaDei,6c 2 ttrnnn J-^£>10 Iflsya
illumipfum('//£r«w / demonftrare ) tefta- &
TOy3 lSl3pl >J£0 10*y
1DD "Orr? Stt' ED1X |'WP
ri de feipfo fufficienter, illum efle a nobis
recipiendumj e6qu6dnullushomofit,qui r-jtn£>J M*?l im03 nnx
fimilemlibrumcomponereposfitj [$.]imo wnjtfl vnvanso nnJ<
ne unicum quidem fimile caput credimus feaoi QWaJil : X171 amn
infuper Prophetam noftrum ( Mahometum ) wnpl ff monpn 7D mm
eife Sigillum vel Signaculum Propheta- miJi hx niown fo
rum, &
abrogare omnemLegem antiquio- frlVTi lyoiCT ViOJll *?NyOttf>
rem ipsa, vocare omnes populos ad Legem mo>>ttl py ?JD l£U *?X inn
Ifmaeliticam; & Retributionem feu Prae- ;—mtroi b»VO iDrv W*7
mium obedientis eieiTe ;
qu6dredu£hirus fit 2 nWil 1tt?N *731 Woi
animam corpus in horto Edenis,
ipfius in TTO^n ;—noon «wyi lVfifl

ibique fruiturus iit amaenitate voluptate & 10m xh) r"03n xh ttW hx
infinita, in Cibo 3 Potu5 Venere, omniq^ adeo t iZD^iy*? iniD>

eo j quod defiderare posfit anima ipfius : contumacis verb increduli &


poenam elfe, Detrufionem ejus in ignem inextinguibilem, ubi in aeter-
num non finientur neque defment cruciatus ejus.
N O T JE.
[f .] Initium bujus Seclionis non potuimusad vetbum reddere^fedfenfum cx-
primere voluimus^qui eb tendtt y ReligionemCbrifiianam y ne^in Sanaratione7
necfe inSenfu & Experientia ejfe fundatam y qu& duo fint fundamenta,propttr
qu&fidem alicui rei adbibemus.

[2.] Ut E. G. in Magnete, cujus virtutem , fx tantum audirent bomines^ non


crederent : dum autem eamfenfu ipfo vtdent & experiuntur 9 hinc ad caufas ex-
cogitandas &inveniendas deducuntur.

Q.] Quidam codues legunt^ P"H)J vel i""lttn£)j xh) imo ne explicare
^uidempoffumusvellickumnobiseftunumejuscaput j propter ejus
excellen-
iy jipkiidkb Cosri Pars I.

ZDTM Snxn >JJ\'tf 0£0 gumenta& rationes peterc omneseos,qui


7ya 7^7 nwm ruyan Legem 6c Religione aliqua habent, pro Le-
nim K1U7 V> O J— tf gis divinae authoritate (quiafc. tam Chrijlia-
CZ)3n Wlp p irwi vwa nus^quam Ifmaelita^inrejponfis fuis, Ifraelitarum
iniN ?W1 CD^nn^n >03no mentione fecerunt) . Accerfivit itaq, Sapientem
mjlON 7? J^wWjeumq^etiadefidefuainterrogavit,
J

IJHlV "Hnn ib 1DN XI. Hebrdusille rejponditei jNoscredimus


pm> 07*13* 0\]>0K0 in ^a
Deum Abrahami , Ifaaci , Jacobi, qui &
eduxit fi^oslfrael exiEgypto, [i.] cum fi-
J3 nN H*lon apy>1
7.V7tf> r

»nfi1031 nimxa onioo


g™>P™digiis, &miraculisi qui fuftenta-
iaioa e&fcom mooai
viteosmde^
VW ™ cfrroom
damdeditipfisterramCanaan 3 pofteaquam
in* ff»
m^ W «* onojW SW r
P^ Mare
lUoS traduxiffet Jordanem, &
»
r cum prodigns magnis^ qui cum Legeiua
rrwnrhw tfrmvwiXL mi flt Wen, 8aot mille poftea Prophetas
>&X rvxx p nn.Ni wwn ft

fum homines ad bfe rvationem Le-


<?y an-nta nrw wotj

aiisn 710.13 DHy'0 lmin J


is a< fhorttntes ; &
pnemia quidem ob fer_
vantibus promittentes, poenas vero graves
m«?pn WW JllOltrt inobedientibus denuntiantes j credimus
WniN'1 i-iJUV ri10Q7 ileniq, omnibus iis, quae fcripta funt in Le-
aVDtt riO 733 CWONO ge . Sedprolixiora illa funt, ( quam utbic re-
i CDOIIN 0*137711 niW3 citariommaqueant) 9 .

N O T jE.

[i.] Refpicitadlocum Deut.4. #.$4. Aut nunquid tentavit Deusali-


quis ,
«/• acciperet ftbi gentem aliquam e medio gentis alterim , JW*J9 nfco?
C3»JP^riO?1 cummiraculisJtgnis&portentis&CQ. Vocem ni'B0 fumuritpro
miraculiS) ficut & Chaldaeustranftulit, P&?3 ..

CDODO *nnan 1DK' XII. C0yr/jConftitueramantea,nullum


>:£0 >7in> 7NtfW N7tP \n»n Judaeum interrogare, quodfcirem interci-
fliorn CD13T 113N W» diife poene memoriam ipforum, & fimul
W7ni7imfllWno.'W inopiam ipforum. Iilorum enim
confilii
W7ni n31B niO CDnS ia?y Humiliatio, Depresfio , &attenuatio, nul-
nnx O %W1 7017 17 n>n lam relinquunt ipfis qualitatem bonam
117D01 CD7iyn 'liaa po^O ( Virtutem laudabilem ) Aniion vero, J ud^e^
.

•Jfiniom IMia^ »oai m«0J dicendum tibi erat, quodcredas in Creato-


rem mundi a ejusque Reitorem & gubernatoxem, qui te creavit & alrt 5

rnonm
Cos-a.i Pars I. i^^i 1^3 t
4
ra invertatur, ut conftet, a nemincalioid N^Zltf »0 NfStf vfy *?3V nS
praeftari poffe, nifi ab eo qui creavit res ?T>>n W«n f'KO a^Tm
omnesexnihilo. Deinde neceifeeft,utres inwv QttVin 'JS
5
? t-^inn
illafiatcoramingentihominummultitudi- 71DD3 C3jP# .V?i OV-yya
;

ne,qui eamoculis fuisvideant, nequeper 37n V; nprVPl nSap^i


relationem aut traditionem ad eos veniat myni iriN nrn3 inurai
Dehincdiligenterineameftinquirendum, ED7X 3^3 ^is'^Stf 7y
eaq*, variis modis probanda,itautnullain 7* WpW 72 13 tt?» Dp£p
animishominumdubitatiorelinquatur, ac y— iJ73pfltf wfo CtffllM
fiper Phantafiam aut Praeftigiaseafattaef- nrn ^HJin 1311 DWrflJTI
fet. Et tamen fic vix.admittentanimiho- CafisjWl n?n D^iyn.vmnp
rninum,qu6d hujus & futuriMundi, Ange- OfcPHI CD>3N*?oni £*<jn
,. &
lorum Ccelorum , Luminarium cceleftiu no^nn *?* "DrW OrnNpni
Creator Societatem feu familiaritatem
, 13VP1 tyn ^i nm tattl
ineat cum Materia ifta vili &: contemptibi- rupyi ItfTOftfiO ^Ao>1 10?
li,Homine,inquam,&cumeoloquatur,pe- : vnitppa
titiones ejus impleat , Sc defideriis ejus fa- l£)D N?m DOnn "1QK
tisfaciat. j—ieo n:ia t^o uwta
I X. Sapiens Tfmdelita. Anrion
Liber Legis r-noi. nmo fW ton»> 031
nofcae (Alcoranus) totus plenus eft rebus ge- fltf yp35?1 nyi£>3 nw^
ftis Mofis &
Ifraelitarum? Nec quifquam »301 Wm DX TOTWn 0>n
yt
negare poteft.eaquaeCD^JfecitcumPha- Tlini Dn ?y ^p hm* /W
raone: quodfideritmare, &liberaveritele- l^N vVtfni fon CDnS
ctos fuos j quod fubmerferit eos quibus ira- £D>y31N p nnx ttfoxn
tusfuit: quoddeccelodemiferit Manna& a^ 1311M 73703 nr#
coturnices,quibus eos in deferto per 4o.an« wnwn 7>oyni yo 7n3 nro f

nos cibavit: qubd cum Mofe locutus fit in n ty IfilN iryi y#in ?
tC

monteSinaj: quod fubfiftere fecerit Solem n#yp noi p>y 03 DHlSJiri


ingratiam Jofuse; quodeumjuveritcontra .TDDnoi Sl30n fo pS 071p
potentisfimos Anakseos: eaitemquaeantea 137 nf fr-^n 'lioyi D317D
recitinDiluvio,&SubverfioneSodomae&; 7K *?33 fW 0071201 yn>
Gomorrhae. Annon haec omniafunt certa w*m nf?i3n/i3 wnv N73D
& manifefta ? Neque ullus hic eft fufpican- : ?V073
di locus,ifta vel per praeftigias fac"ta,vel ima- >w nnon na«
j-ikii
ginaria & figmenta efle. arnnft Viw*? >m ywv
X. Cofri 5 Video,confulendos mihi effe hxw >n ;in onp jflO w r

Judjos P quia illi funt reliqui^ filiorum Ifrael, Obfervo enim,ab illis ar-
gumen-
r
7
'"OT fttai
: yyyi D^pJl T^ D>733
twm-ttttD
WO
cilia,
I
1
?

levia in oculis tuis.


W rem.
&
Cosri Pars
Videoenim meaverbatibieffedifK-
I.

r» ED7pn nrai 1Z3K XVIII. Cofii\ Age,profertuaprinci-


oyottWl IWOtpn pia,&audiamea.
:

I?» vn ft* nnnn naK XIX. >to; Siquistibidiceret,Re-


ttW Tfiiim* T?DnoiN ge m [i.] Indiae effe virum Pium, laude,
T-^rto WSrf? 7Dn >\*n i

honore, cujusq^ fa^a celebrentur, dignisfi-


\v
noavtt>yow?nott^7i33
me ^ima T^
DWOWJiiaion
m
oma)
mum eo uod
viros
•/!
>

J
•,
^
r i.j-
Vldeas fubdltos
-n-
>
/r

uft °s > virtutibus praeditos ,


lllluselIe

in nego-
n"nn naiON3 CDJinoi tiandointegros&fideles;anexiftimares,te
: lyoNnVl VTUnV nn 3>TI nmc obligatu fore ifta profiteri & credere?
N O T >&.

[ i . ] R. Jehudah dicit> illum ideb Indu meminiffe , qubd ea longifime abfue*


rit a terra Regis Cufar : quamvis enim utrac^ fit Orientalis , in latitudine ta-
men ejfe diffierentiam. Terramenim Cufareffe tn Climatefexto } Indiam verbpar-
tim tn fecundo ,
partim in tertio.

3 ^T^
p7K CDX paiDO >JN1 133»T1
ntDniBK XX. Cofii 5 Quomodoobligaripoffem
ad hanc rem, cum dubius effem,an Jufti-
on ? fW DOKyo ITin 'ttttK
5
t iam illam haberent Indi a feipfis, fine Re-
03*70 nono Dnp7£ IX *p0 ge ? an verb eam haberent a Rege ? an deniq,
7rv ooon
t DN 1K WO utroque modo ?
fo vn ONl 13nn 1DK XXI. ^«^»5 Quodfiverbadteveni-
JillWfla VmVtt? T*?N DW3 rent Legati ipfius cum muneribus Indicis,
DJWtt? psnDO -*pW DVTin de quibus indubium effet, quod nullibi nifi
17in X*1 ^ *-tVN OWKOJ in India xeperirentur in Palatiis Regum >
3rD3 CDO^on r-\U01>ft (Rejpicit ad Dationem Legis &1abularum } qui-
loyi m.VO NWtt? OD7120 £h$ Decalogus infculptuserat) cumliterisitem,
imx niN0l7 Dn«? nwian ( w/j Cum Scriptura. R^*<r/f adScriptionem
3 l>Sy nnoittn T ?HO rt
Tabularum , *te ^«4 ^«r«r j Et Scriptura erat

TXiwV fi\n >nD) Tnwna Scriptura Dei) quae manifefte evincerent,


i^KV nriN^ 13 tDVartani illas ab eo ( Rege ) venire,& pr^fentisfima in

oniN n'001 CDn3 anV fe continerent pharmaca,quf te tum a mor-


n h nn nnnSo ,c
?3
,l
?30 bis tuiscurarent,tumvaletudinemtuatibi
confirmarent, &confervarent , aromatadeniquelethiferaproinimi- #

cis &hoftibus tuis,quibus inftruftus, contra eosexirepoffes,eosquc


fine ullis armis bellicis devincerej (yideExQd,2.}.z<[.&feqq.)m)zm
1»n C
Cosri Pars I. |UttnnaKO 16
quaeque his funt fimilia ? Quae eft argumen- n*?.vn DHl^ nonni
tandivelloquendiratiouniuscujufquc, qui *Q vD J SJWD fc-4Jfl 1S*V
fidem&religionemaliquamhabet,propter *<in muyai rn f) #'»
quam ille feclatur Veritatis agnitionem, & JMOTn
1
? tlOTI H0MS1 <pn
Conformitatem ( cum ea in operibus ) ut quam : 1/I03PD1 ^fHlfa Jtttft
& Sa- iiwni um "VM
fimillimus Creatori
pientia.
XIII. Judnusx
fiat

Quam
in Jufticia,

tu dicis religio-
ryypnn
a'DJ::i fv^n n^.V
irm xn v

NC3
w j>

nem, ea KoytsxKy eft, h. e. rationalis, fola CDNi i r^UJI JllpflD na


Ipeculatione nitens (
qu& nttllis probatioritbus L^VV QttnQlTON StftPfl

& demonflratiombus externis, relutifignis,prodi- *&XD CDJIiN t^SiO *pw


giis^miracuiis.fenfu perceptis^fed filis rationibus hy t^h) IHX nryo ty
& Jpeculatiombus Intellectus , confirmatur), & «#0 DH» »J0O 7HM nyi
plurimis adhuc dubitationibus obnoxia. D'^3' £3nr no ano r>
Quod fi enim de ea requires Philofophos, anoi fiO)Q OTity TO?n*?
ne de unica quidem vel A&ione vel Szn- r "Ul C03 1p'£0*r lia
tentia eos confentientes invenies quia fci- : Onoi v*?y Jiyrn 3r"nn«f
licet illorum Argumenta funt ex parteDe- pr ^ Q3 lp'2D> K*?r no
monftrativa^quaedam ex parte fatisfaciunt, J r^flio 03 VTOjrr
ut mens in illis posfit acquiefcere f h. e.pro* ^ nNH ^lflOn 1QK 7 -

babUiajopica)', aliaprorfusfuntinfufficien- 1J1TTJ1£0 3VJ 'HiVJ •pni


tia(/.e. ne probabilta quidem ) multo mift&s ^Dl.V«? nJIV n*n >;N1

demonftrativa. j foy "m 1


?

XIV. C(?/r^ Judaee, video principium nrv/lDbx nnnn IDK ip


fermonis tui fatis effe bonum. Pluribus ita- X'n O "nyi nsion N>n nm
que tecum agere conftitui. fr-*6 noy fnx fW PWlfl
XV. J«^//i,Sedprincipiumverborum nflio N*?l n'\l
:

meorum eft Demonftratio, & talisProbatio,quae nullaaliaprobatione


& demonftratione indigeat.
N O T ^E.

R. Jehuda Uufcatus extflimat , hanc feclionem if. cohwere cum 15. jf^fj
eritmfermonem ibtfuijfe a Cofri JT. 14. interruptum , fl«*w w/«c continuet\ op-
ponensfuas Probattones , probattoritbus & ratiombtts Philofophorum craliorum.
XVI. Co/ri; Quihoc? HtMnTXI ^ffOH TDK r
XVII. y«^jSiveniammihidederis ^|MDN 'Unn T3X r

praemittendi qusedam, declarabo tibihanc ^0"rpn ^S DHpn^ r,w\


rem. Vi-
i9 \mwmn Cosri Pars L
tpyn ntf")03N>n ttf/DPOttl ex Vifione oculari profluxit, propagata,
>: W p DN *WI»1 nOX XX V I. Cofri $ Si res ita habet, videtuc
n:WJ ny* DDmintP n^n Lexveftranemininifivobisfolis data,neq;
p-D 3"n fM D3 ? O 1
ON alios de ea tcneri. ( Quia IfraeTitasfolos eduxit
: tzwn^tt Dm f a; Aegjpto ) .

n ^INIH p 13nn 1DK XXVII. Jud±w\ Omninb ita res ha-


U1D3 'tlWtfl fO ly^ TV\hx\ bet: omnis tamen qui fe nobisadjunxerit
3»D* "MPN nnron fO inyy dealiisgentibus,adillumin fpecie pertin-
m T\* t<h 1»V ly^X Miun
r
get quoque de
bono quo Deus nobisbene-
3VT1 n*?! 1*?>fl 130? facit, nw
licet in Fide noftra nobis non fit pror-
r-rn lann* >jso nwin fus sequalis (vel, non tamen credimus quodin
p^n otx >J3 te na nw participatione illa bonorum prdtmiorum nolis &
^n o uoy onrnn •nntrni aqualis fttfuturus, aqualem nobifcum partem ha~
r-o f&m iiv in ymm
biturus. Confer cum hoc § nr.J Quod fi dcbi- .

nvunnnionKOo wsonp tum Legis , (


/;. e. obligatio ad legem obfervatt*

unw oao wtv roaa dam ) eflet ex fundamento creationis no-


nznx >jno nSiJon ftrae, aequales eflent albus ater (eadem effet
; &
omnium gentium ratio ) omnes enim funt ;

i33i nm>n nsnno yntf creaturae ejus. Nos vero debitores fumus
r-vntp itin nn Tim »
Legis ( /;. e. obfiricli ad eam ) ideb, quia nos
fOtf cduxit ex ^gypto, &; Gloria cjus fe nobis
J

ud rn nn ?»a "nnn tdk adjunxit SearTociavit. Unde nos vocamur

'iQW ty l^S 6 amn ro^ n^Utpn Peculium ( Deiypopulmpeculiaris ) inter


homines ( eleclum a Deo ex uritverfogenerthu-

j nomv nramoK mano, vide Deuter. 14. v. 2.


XXVIII. CofriVideris mihi te mu-
-j

tare, Judaee j fermo enimtuus jam macre-


firon rmph n^nnj 731OT fcit,qui antea pinguis videbatur ( qubdfc.vi-

anin^ mVinm hwsm deatur abfurdum , ut unuspopuluspr* alio taletn

prdirogativam habeat^ nedum populus Judaicus 7 omnium contemtifimus &


abjettijsimus ) .

XXIX. macer fit, five pinguis,perinde


Jud<zus\ Sive eft : dilatt
mihi modocor tuum,doneceumexplicuero.
XXX. Cofri j Dicito , quicquid tibi libuerit.
XXXI. Judaus; Jura (feu Proprietates ) rerum naturalium funt;
Aflumptio alimcnti vel nutrimenti,Accretio,Generatio,& Virtutes
feuFacultates illarum ( veluti Attrattrix, Retentrix,
Concoclrix,Expultrix
bn C z
Cosri Pars I.

obftri£fcus efleSjilli toopo *?* id rmh y*i


obedire,eumdp venerari?
XXII. Cofrij Omninb: fic enimrece-
deret ameDubiumprimum; AnlndiRe- K)n p *ron nnx m
gem aliquem habeant, neciie \ & crederem >joo "id ptr>on psm n>m
ulterius,Regnum & Res ejus me quoq, tan- cdx i?n rrm 'vixh & cdk
gere,( vel, ad meus^pertingere; vel, Et crede- im^otrpoNo ?<v netm *h
rem iUud^ eb quod Regnum feu Fama Regrit ejus}

tdmepervemjfet). lh*w> uxi "Dnrr ia& jr


XXXIII. Jud&us 'j Si quis autem ex te i.vn/i nja vty town
de Illo quaereret, quomodo velles eum de- t1MX
fignare & defcribere ?

XXIV. Cofrij Nominibus & Attribu- nrwi >S&v rrDun tok


tis mihi evidenter declaratis quibus dein :
)C
?kx p£)D m irx rarto
adderem alia,mihi antea quidem dubia,per : ownxn rfoa rrajpn
he^veropoftrema,manifefta&; certa fa&afa T\m ty -onn tok w
notisfc. ad ignota procedendo & argumentando) .

XXV. Judaus> EoderrTplane modore- cdv -m*? ,—itro nns pi


fpondi ego cum meinterrogaffes. Sic n
tibi ?
>p*?x iS no,vso rnyi£j
incepit Mofes loqui cum Pharaone, dicens
Deus Hebr&orummtfit me ad te., Exod.7. i/. 16* apjn pm> atra* >pk*
h.e. Deus Abrahami, Ifaaci, jacobi j quia & DDllflO DW n^nr >J£)0
hiftoria illorum nota erat inter gentesj nnnn o r>mn tex
qubdfc.ResDivinaaliquafecumipfiscon-
& miracula
xnm 'p^xn w tz>n
>J
?.v

fociaverit, eos duxerit, illis fe- 'ok*^ mfcfaj npp ddin


ceritjNon vero dixitj Deusccsli&terr&mi-
fttmeadte-y neque etiam, Creator meus 9 \e\ 9 pi Tsrvoi w>a nSi i >£?\
Creator tuus. Sic quoq, exorfus eft Deus ipfe ^1«? pon ^v inyi r\r&
verbafuaadpopulumlfraeliticum j Egofum
Dominus Deus tuus^qui teeduxi e terra Aegypti,
T^«w n»x i^p^v 'n^ d:.v

on no.v h^ 1
?! '**m yym
Exod. 20. is. z. non verbj Ego fum credtor
mundi, & creatorvefter. Sic ergo &; ego in-
cepi , cum me de Fide mea percontatus
r-io yrvQtm >nmx hy
effes,refoondendo tibi per id, ad quod cre-
dendum Sc confltendum obftn&us fum ego hs a fa r ni 13 3 n ^w tr

&; totus populus Ifraeliticus, quibus haec ad nn^nn id.v ^n^» ^np
ocuium funt demonftrata, & deinceps per rnxia xinn toyon cd^k.v
conftamem &; continuam traditionemj qu^ m^pn (3 itw fesn^
exVi-
1 1 jwm ~\mn Cosri Pars I.

XLI. JuddMSy Quodfiverojamreperi-


retur Homo, fine detrimento & laefione in-
a$n> nVi Sdno 4aa -nom grediens inigne, fine cibo&potu aliquan-
diuvivens, &famem nonfentiens,fplen-
*-4*?i ta tononS nfrtt dorem infaciefuahabens, que nullusocu-
lus poiTet intueri, nunquamaegrotans, neq-,
j-mo» v& r+fitt to yu> debilior evadens, &
ad finemdierumfuo-
wo^nW >o>wrft rum progreflus volenter fcienter.moriens,
r-iytwi yir nya f »>n \wh perindeutquis lectum confcendit ad dor-
nayn r^v cuy tmtfp miendum, & obdormit, tempore & hora
noi nw no Tnyni certa, &cum his omnibus praeterita&futu-
nNtn r-ityon *An rw» ra fciret, quae fa&a funt & futura erunt } an-
mtyoo noKyxnrttj non hicgradusinfigniter differret a gradu
caeterorum hominum? (inhoc paragrapho
^ntyon^H nran 10« indigitatMofen, de quo k&c omniareferuntSacr&
litera , & vult probare , Deumfingulariter fe ei

Ho nn riN^oi N»n cdn communicajfe , &pereum lfraelitis7 utfequitur ) •


»towi fo wV^an pjyn XL Qofri , ( Omninb ) Sed hic gra-
1 1. :

1 tpm*fw *W£m fO >Ar dus Divinus


eft &
Angelicus, fi quidem re-
uy J —
tf p 7Y?X 13nn 1DN periatur , eftq; entium Divinorum, non In-
VX ItTN tf?«> NEDtt nwv telligibilium ( Hominum ) , vel Animalium,,
rp ty rttfU W*f pfon vty V el Naturalium ( vegetabiltum ) ;.
.

H "mn nrannn ponV XLIIL ya^«*yAtquihe/:funtdepro-


anS tW) Qn3 ^pS^n prietatibus Prophetae noftri x quibus nemo
nn*?1 W2TD CM>n30- mStf contradicitjpercujusmanumf/^r^w,;»*-
v^yo n^^r vm> r^ ? diantequo ) apparuit populo, Rem Divinam
5

rM Qtrnbm onroy >£>:>r fe conjungere cum illo, quod habeant &


^^ ynnr c^yjn canfrJ Deum,qui lecundum voluntatem fuam eos
oa ditt oSiyn rrm n»n: regit &
gubernat, ac unicuique fecundum
l^n ^iaon- mip catx vias fuas &
fru&um operum fuorumred-
n'n "|NMm tor\X hx IDrvm dit, prout fcilicet ei obedientes. velinobe-
C3»y:wn« Dm toon DrV dientes fuerint: Hicidemeisindicavitoc-
>JD n£n CdtiCW hx moiK culta, notum fecit quomodo Mundus fue-
nuiiP^ niDJ tWI mritcreatus, Genealogiam generis humani
ante diluvium ufque ad Adamum primum , hiftoriam Diluvii,Ori-
ginem feptuaginta gentium a Semo, Chamo,& Japheto, Divifio-
nemlinguarum, fingulorum Habitationes, Artium inventiones feu
TXt C 3
Cosri Pars I.

harumq; conditiones. Ethaec propria funt nn Trrnni Droon fa*


Plantarum feu Vegetabilium & Animan- , rySao czrn >tyyi nosn
cium , exceptis, Terra, Lapidibus , Minera- tzrwiom ^om r-vD-r^
libus feuMetallis, &Elementis. r-Mwni
:

XXXII. Cofri^ Hoc axioma genera- ¥& r-ir nn^n idk ;5


le egeret quidem explicatione particulari
fedverumeft. t.win noN
XXXIII. Judxtw, Re animali h. e. n -nnn tok
\>yy\ j3

Anima fenfitiva appropriantur Animantia D^ntyn.rrrrnn 'tpsrt


omnia,quam confequuntur Motus,Volun- 1 niyun ono iy*mti
tates,Qualitates feu proprietates(animales) DTOi r-Mtoi rzrKom
Senfus tam vifibiles quam occu\u( externi & r-Mwni onnoji dwj
inte rw/ /),Defideria.feuCupiditates,&: fimilia.

XXXIV..
neque negari poteft.
Cofri\ Et hoc planum eft, mr a: mn idn ?5

1 imrrr? tvt pa "Mao


XXXV.. Jud&w\ Re Intellecluali ap- r#a p3i nnnn no« c>5

propriatur Rationale ( atiimal y homo ) ,


prae tto Trttsi -rrrnn >tatrn
omnibus aliis animantibus y quam confe- n hi 1:100 :r>nnni '>nn
quuntur Vinutes Ethicae, Oeconomicse, & pyoni nnon ppn
rtihttwi
Politicaey aliaeq; gubernandi ckregendiLe- ctdioji r^uhin -ihkn
ges ( qualesfunt^ quaproDivinisbabetJtur ) . Qtfrtt) :

XXXVI. Cofrty Ethocverumeft.. jnoNnroji nron idk t5


XXXVII. ya^HJjQuemnamveroin. nrno lrtn nnnn -idk *5
ter hosgradus tu fupremum arbitraris? n*ro nSyoS unn nnx :

XXXVIII,, Cofrt 5 Gradum Sapien- mfcyo nfba nDK p5


tum magnorum.. r ofrun o>ODnn
XXXIX. Jtiddus\ Egoloquortantum r«n *te "unn idk ri
de illo dignitatis gradu, qui fuos dominos ntf vew n*?yo, nSn lofli
>l
differentia effentiaJi difcernit, prout Vege- naia n-osy nr-is n ?ya
tabile difFert a Minerali, HomoitemaBe- Dt^n Twm ooiTn fo nosn
ftia. Nam dirTerentia quoad Magis Sc ranmsnfaK
nonin fo
Minus, eft o£io ofan rnS rw djwi
infinita,quiaeftDirTerentia ac-
cidentalis, 6c revera nullum gradumcon- sr-ittcT nnpo nria ^n»
r^o^
ftituit.

X L. Cofriy Si ita res habet, in Senfu


praeditis nullus gradus eft praeftantior gra-
rxpoN nnon
^?y
:

mw CD^jiioa nSyo
1"it

w
Sy n^yo
/5

du HominujTu 1 pyw-»!] ntyo


xLi.y«.
i? |twntaw3 Cosri Pars I.

nn
i
Wmnyntroa
iyi
ownpn
nroo tP'IP
Prifcorum accepimus a Mofe, fcimus
quot anni fint a Mofe ad hoc ufque tempus.
&
N O T M.
Ex vniito hujus paragraphi liquet Antiqttitas httjus Dijputationis, qubdfcilicet

prtmus ejusauthor vixerit Annomundiyjuxta Jud&orum fupputationem 4?o®.


hodie verb numerant {420. Ergo ante annosyzo. vixit. SicfcribifR.Jehudab
Hallevi^qui floruit circa Annum Chrifti 1140. hanc hiftoriam contigijfe 400*
ante annis,
Cdterum quod dicit , Judaeos habere certum annorum numerumin-
de a Creatione Mundi ufqj ad fua tempora, neq-, de eo effe ullam intcr
Judaeos diiferentiam , R. Afarias inMeorEnajimfcribit, Authorem ita inteU
iigendum y qubd hic tntendat potiftimum probare Creationem Mundi a Deo, &
qubd iile certum fui orm habuerit principium \ fupputationem referre ita, ui
communiter esl recepta ajudati. Quod adSupputationem a Creatione Mundi
attinet, de ea eqttidem Scripturam non ejfe in dubtum vocandam r fed tamen
quandam effe circa eam fententiarum dijferentiam, idj^ in his tribusy 1. de du-
ratione fervitutis Aegjptiacdt^ qtta tamen non multormn $tannorum\ 2. de
Annis durationis Templiprimi, quodfummatimftetijfe dkunt 410. annis^cap. 1.
Traclatus Joma &
Avodafara r item in Erchin cap. z. contra altosplures ei annos
afttgnare \ Philo 440 y Jofephus alicubi 470, altbi 466 cum dimidio Abraham *,

ben Dior 450 , vel 435. Alii aliter $ 5. de Annis durationts Templifecundi 7 cui
aftignant communiter 420 annos\ de quo numero aliiauthores etiam varient,
cum adparticularesfupputationes deveniant. Vide eum de hisprolixe differentem
cap. tf, &
$6. item 41, &
42. Quodautem ad Annos attinet a Mofe expreffos wfy
ad Diluvium , Genef. f. deeofcrtbit cap. 8. ejusdem libri, Veram eam effe nu-
rnerationem, quam Hebraei codices habent, &laudat Auguftinum,
qu6d licet is alias LXX
Graecorum verfionem valde extollat, tan-
quam Divina infpiratione, Sc Spiritu Prophetico exaratam, ita ut tam
hanc,quam Hebraeam, Divinae & Canonicae authoritatiseffeexifti-
metj tamen in fupputatione annorum ab AdamoadDiluvium, He-
braeorum codicum £dem afferat, & patronum eorumagat,fcribens,
non credibile effe,Judaeos,populumlongelateq-,difperfum, potuiilo
libros Hebraeos univerfaliter adulterare, qui omnes hickiterfecon-
fentiant , Itb. if. de Civ. Dei cap. 1$.

ppvneM7nt nnan lOK XLVIII. Cojri, Particularis haec re-


\D 7-iyi7\ nn^cnon p'mo cenfio omnem animo eximit cogitationem
1* O mSDTW) 3DHO S^n fuiiftram vel fufpicionem, quafi ea vei falfa^
Coski Pars I. |ttWU3KD i2
fnvemores,Urbiumexftruftiones,Annos n ins* "jktn ijop yxi
denique mundi a Noacho ad hoc ufque >:tn JHa*TOrt pi» hDlAon
Tempus. {hiufcatmfcribit'^ QuamvisMofes otNO DViyn :
nr,y Tyi
nonindicaveritinLege fua annos fingula- r-tf CDJt nron nOK 7*
Kzm generationum ad noftra ufq j tempora, Tna pjO DD^SCX DX mQA
tamen verum eft quod hic Author dicit, QViyn ItffKMl t

quia dum ipfe indicavit fupputationem tfjriDWna T3IW 13K o/>


annorumadfuaufque tempora perindeid r)pi*?ro D>*nn>
5 f'3 fW W
eft, ac fi id feciflet ufque ad noftra etiam. tro Tyi mno :

Nam ab ejus tempore deinceps per conti- DruV ncoi ^TDH 10K 1»
nuam Traditionem ab uno tempore ad ovn pjia :

aliudferies iftachronologicafuitpropaga- D^MyniN "Qnn "tiDX f»


ta & continuata. C0;//: $. 47. ) T>JCtt czjctdi mvD irarr»
XLIV. Co/r^ Hoc quoque mirum fit, r^io^ uto tTCTin TDD3
fi numerum feu fuppurationem Ty rti Ty JmM JTttn Cdt^v
habeatis
certam a Creatione Mundi pnv ZDnnux T3yi o«? ^
XLV. Judttis; Indeomnino nos nu- npn Ty apjpi aS vn n^v»
meramus, nec vel inter duos Judaeos ab In- on.o Tn.v hzh) )rhw) DT»vn
dia ufque in ^thiopiam eft dirferentia. r-y)ihp5 i^ni Cm2 vn
XLVL Co/r^ Quot ergo numeratis t^6l riftS*? tzran DTN
hodie(4ww )r y
>

>n7.vn p>yn CDnn Tsnrn


XLVII. Judaus-, Quatermille&quin- crbsn yfoft psn TOM
gentos,quorumfpecialisfupputatiodecla- Ty a»m «V ?!
1
CD^rn* Vni
rata eft in Pentateucho noftro , a diebus bt)P USN apy Tfync?
Adami,Sethi,& Enofchi,ufq; ad Noachum, a» UO zzhi 003» Ttr?
Semum, Heberum,Abrahamum,Ifaacum, vhit*\ TlbV\ 'n^vn py?
Jacobum , & Mofen, qui Fuerunt Cor (feu j»jon rYn uDnni 3T Snpa
medulU quafi) generis humani &peculium n w paO l^3p uruvi
ejus , quorum unusquifque habuit liberos (Jibifimiles):
( cimelium )
reliqui fuerunt inftar corticum, patribus fuis nequaquam fimiles,
quibusproindeRes Divina (Deu$) fenon adjunxit. Cumadviros
iftos divinos relata eorum fuerunt pauci,
effet aera feu fupputatio,
nonmulti, donecJacobusgenuitduodecimTribus, quiomnes digni
fiierunt ReDivina, &tum primum Divinitastranslata fuitincaetum
magnum, atque per illos facla fuit fupputatio ( vel
,
per hos a Patnbus
adfiliospropagatafuitannorumfuppatatio ) : Nos vero numerum annorum
Prifcorum
1S iwm na^D Cosri Pars I.

orMfA Vn l^ 'wwftl O ipfos fuerunt,fuifle (^r/w) Lingua Hebr$am


\wh vn ni»
flWO tron folam, divifam poftmodum inBabeletem-
W
*W *pl *P
hl22 n AfiJI rm ? "ny
riOW Dn^ JT7D
1
poribus Phalegi j Profapiam item origine
populi talis referendam ad Japhetum, alte-
&
an *?N "pl 13 nowi Otf rius ad Semum j rurfum alterius ad Cha-
CDlsh pJVn "p 'mmM mum f,
has item & illas,ipforum terras fuif-
M IvSkK r-^O^ Qvn k,(fifc.idfalfumfuijfit,velfalfumquidadmix-
j— M0D1130 J-*101N Drra tum habuijfet )? An cuiquam hodie perfua-
jrrn^ DflWttfal bnnxai dere poflemus mendacium de Origine feu
inJtfJViNOtronOJTirtDTrTn Familia populorum notorum, de illorum
3 p/VN^nr ^Tian "tOK rebus,&Linguis,quorumhiftoriaanonin-
DWKIO WWl
nr piV *J Wj tegris quingentis annis repetendaeflet ?
Dnnnno n> aroa moonn L. Cofri j Hoc nequaquam fieri poflet,
»0 nm nJtP riWO tPOno quanto minus ergo illud ? Invenimus ete-
****? HJtf /1WB ^on nw nimArtesvelScientiasdefcriptasmanuau-
WD imSan Sy 3Pn TDy> thorumipforumaquingentisannis. Quod
j rwTDni flttltt^ffi ''Drvn ergo quingentos afios non excedit,de eo no
fo K 1
? "IWffi ~\2nn 10N poteftfalfitasautmendaciufingi,quinfraus
mon nttfO hy tZVpVin Vn detcgatur &
manifefta fiat; uti funt Origi-
1DW D^Tin loy vni 10W nes Gentium, Linguarum, &; Scripturse,
t arhv ptf *0 LI. Juddtus^ Quomodo ergo non con-
33 Dnm n^N "HTOn 1DK tradixiffent Mofi in iis quae ( his de rebus ) di-

: GVTDVOl D>ptn D >{


?31pO xit ( & fcripftt,fi res aliter habuijfet , & vel
J> nxnnJWi nnnn "IDK illius populusfjyr4^) ejus diaaexami-
CDn ? JW lOHp DWtP^ntP
1
naflent, (probationes eorumrequifwffent) vel
j nWi faltemaliif
7D on to "HTlDmOK LII. Co/rij Res hujufmodi, quae per
m*viO Dn
,J
?y ODDIO 'itrrn traditionemcontinuamhabentur,funtfo-
movn TO cznmn pirty lidae&optimefundatae.
{0 CDm mtani ?yflffi Q ,c
LIII. y«to;Itaq}anexiftimas,Linguas
WK100 f,irop*?n /lVJiwn effeaeternas,nullumaphabereprincipium?
t Tttffil L I V. Cofri ( Kequaquam ) : imo funt no-
vae, fed ortae ex confenfu velinftituto ( non Naturales )* Quod evincit
illarum compofitio ex Nominibus , Verbis, Particulis, quaefingula &
exliteris conftant, defumptis expronunciatione ( velorganis ) Sermo-
nis( tale enim artificium in reliquorum animalium Lingua y qua fuos effeftus

fono confufo, indiftinclo % &


inarticulato exprimunt } non conjpuitur ) .
1D« D
Cosri Pars I. fW*m 24
vel ex compa&o contexta effet. In taK
ita vhs lOOD^ WfiH W no
enimre fieri nonpoteft,utvel deceminter tol lWa/vp ^o 'ntry
fe confentiant &
con veniant, quin confun- >W inT ix Dmon tid
dantur (dijfenttant) & myfterium fuae col- "Oi qSsc^ ma nn»p1
? >o
lufionis ( &falfitatis ) ipfimetprodant j vel nzvm CDTion ptf S>ftJI
per alios, quibus haec perfuadere fatagunt, npOTl .3?an |»H nnp pjoro
Multo minus inpopulo multo
refutentur. vhy Djan ? Su* :
1

&magno,iteminfupputationepropinqua 'maN faN "Dnn 10K i?jj

(7«*/» fuit fupputatto annorum a Qreattone njfam im 10K? n>n irax


Mundt, tetnpore Mofis, Annifc. duntaxat 2500, ) jwSa vanpi j**on IWji
falfitas&mendacium locuhabere poffunt. r*Opj nh) V!1V Otf "lay

XL I X. Jud/us 5 Sane Abrahamus Pa- *™A nro nra M» nnv


ternofter ipfemet fuit infaeculoDivifionis ^O.O^ym p-w nwa
Linguarum 1& remanfit cum propinquis
, '* ^**31 X"M -^ 'oano
fuis in Lingua Heberi avi fui hancque ob, ^™ cmxo >03rn ny^D
r

caufam H^ Hrfr«w vel £fcr* w vocatur.Eum "W tyity onpin 'nr> >J3

fequutus eft Mofes quadringentis poft an- "0» W njiON * wcm *h


nis (duntaxat), quando mundus plenus ^ C=nK DyrnD >onn O
erat Sapientia vel cogmtione cceli & terrae :
r-vwyi rxn rqyotf n#
Cumque adPharaonem veniflet,Sapientes ^ W W vn pl onan
jtgypti, &Sapientes filiorum Ifrael, dili- CDDOano SnK O/vfoDO
genter inquifiverunt in eum ( inejusfacla ), rnoann /ll^iann DfiNTO
proptereaquodnonfideplenaipficredide- tzraaon TO$tt nvown
rint, CreatoremloquicnmHomine,donec V?oy> ^ 1
? 1PXO onSiO
verba Dei ipfa eos audire fecitin Decalogi *ft"T 103 onp >j£io npno*?
promulgatione. Quin &
poftea populus ^O 'n^xn pyni *p?on
ejus idem fattitavit ( dumfc.fzpiiis ei rebella- 1W ^DlQl ^in ppiron
runt , e^ vocationem ejus in , EdSxN noiTtt? nyta nSy
dubium vocarunt)
idque non ex ignorantia vel imprudentia, fedprudenter,qu6dme-
tuerent, (fubejfe miraculis &
faclis Mofis) praeftigias exnotitia difcipli-
narumcceleftium &Aftrologicarum,aliarumve aitium ( Magicarumfc.
quarumomntum Mofenperitumejfecredebant^quaftfc^er illas prxfcivijfet, Mare
eo momento quo idpercuftt fijfum iri , ut Berofusfinxtt ) At illae artes exa-
•,

&
men inquifitionem non fuftinere poffunt , quia funt falfae adul- &
terinae; Res vero Divina, inftar auri purificati, quo magis exploratur,
co magis confirmatur. Et qu& ratione cogitare quis poiTet,illos fibi per-
fuadcri paffuros fuilfe , Linguas (plures Jquas a 500. circitftr annis antc
rpios
27 pPKi "ttfttts Cosri Pars L
de Indis referunt, apud ipfos effe loca &
aedincia, inde a centum mille annis f

LXI. Jud&tts; Equidem hocinfringe-


ret-& labefactaret fidem meam , fi proficifce-
^o J-tf mn f
nnn *\m retur a populo authentico & approbato,aut
w*o.> hx >naioaty ous» a libro, in quem
de certo numero omnes,
w j—^prnio s-oion3 r-tf finediffenfione, confentirent, Atqui hoc
bn vSy tzrooootf n£D3 non reperitur: fed funt ( illi Indi ) populus
sh) yiT \
f
M2 Dpnno »730 prophanus ( liber barbarus,cujus nmo habet ra-
y

j—^W Dan *?N }—if >420> riowm ) , nec quicquam apudillos certi eft
1)13 121 nhvx JW1 filpDIO (alits tot, aliis tot numerstntibus ) : infuper mo-
WK r^N a>D'y:30 an ris ipforumeft hujufmodi rebus viros Le-
Qnn^n i
1
?* ia«» nmnn gum (feu religionem babentes) irritare acla-
,

ceffere, quemadmodum eos laceffunt fuis


Imaginibus, Idolis, &Pra?ftigiis,dicentes,
tzjn o d>-iowi omVnnm eafibi multum prodeffe , &
alios contem-
>nh n»na conS DyVyio nentes,qui dicunt,fe Librum a Deo habere
nxo i£)D r?sw #> o imxv adhsec paucos duntaxat his de rebus Libros
ddh»:d n?a nnni o^n^n confcripferunt , compofitos a fingularibus
uao dd»w onnn dw & patticularibus quibufdam (nonpublico&
iot 'o ons nn^i cdi.v communi confenfu approbatos^unde& a neminc
Qnainn H3D T)Xp5 n*?p digni judicati fuerunt qui refutentur ) >cpiib\is

j-MW W& oro D>3IW# nullus nifi excors & non fanae fatis mentis
'TOyn H£D 103 1N n*w f £hx feducatur ; veluti funt quidam libri illorum
jy\DV tZDV "*3W
,f
JVlD3ja Aftrologici,inquibusdedecemmillibusan-
norum garriunt j Item Libri PTTttyn ( qui-
CD7X onip DDn o -nDNi dam reddunt, de Agricultura )rytS2$n De
Di^f Sk? 131 n n nxrnj^^i
r
afjpectibus , ( alii h&t duo conjungunt & pro uno
: nj nanm ^wrw 1
? fumunt, Vtde More ntvocbim par. $. cap. zj»

30
&$o.&yi. ubi alia quofyexifiislibrisadducun-

mp£iion noiNai^ wyio tur. LibriilliusVetusInterpres reddidit De Agri-


cultura ^gyptiorumj, in quibus mentionem faciunt nominum
IWin^ JanbufarftlXTzjagritbytkWn Roane ,quos dicunt ante Ada-
mum vixiffe & Janbufarem ajunt Praeceptorem fuiffe
, Adami piimi,
& fimilia.
LXII. Cofri; Fac me argumentatum effe contra te a populo bar-
OVDi D t
Cosri Pars L ptfKTiaao zs
LV. Juddits-y An unquam vidifti
quem,effingentem excordefuo ( exfeipfo) T\VSV \X 1370
ali- 3 r~VXV\ > W t3K
tt
ptt^ rrna
o*

Cnguam aliquam, aut an de tali audivifti ? V7? t

L VI. Co/fij Hoc neque vidi, neqj au- rmafl ia« KTON^
divi: fine dubio autem tandem pervenie- lyuntr pfiO pxi WO0 K71
tur ad generationem aliquam , ante quam nn>n N7l 'niino 1113 7\ hx y

nullalingua fuerit ex confenfu populiali- s-i'7? 10'3Dn» ptrSonp


cujus inftituta, fine alio populo,cklingua hy Dy >n730 oy no3Dno
fine ulla alia lingua (#. e. pertingetur ad Itn- \ ]\vh >n730 ftA
guam altquam qu<& abuno aliquojinepopulivel h? nyopn 13nn 1QN P
//»£«* alterius ope acfubfidtojit orta ) • jwfri yi3«?3 np7intr noi^
LVIL- y«^i»j An unquam audivifti V p»Nl CDVO mSnnntf
de populo aliquo qui de Hebdomada dif- WWV
,
POm lnotam PW
fentiat, cujus principium fit a die primo, & '
»X >tMN ty V*n '&$* ™ 3
finisinSabbatho (qui nonhabeat talemfepti- 7npni n7Tinn >730 3iyon
ntanam, &
numerandt dks rationem per feptena- n03Dnt
i

rium^cujusdiesfeptimusSabbathumvocetur.Vide pjv W*7 ^lT13n "OK p«>

hufxmiliaqUdLdamapud Ab.Efram^ad Exo.i6.i.)t nn 73n fO n03Dn3 N7K n?


Nu fieri poflet, ut de hoc ita convenirent & D73 D>l370n Vsnm W pim
eonfentientes effent Tzinenfes ( in ext remo urhlt 1K m 03 IX DiN >J3
habitantes.DeTzm V* videpar.z r$.iy.)
Orientis 731pO- 07KK yi3tftt BWl
ufq,ad extremas Infulas Occidentis fine ali- t tZ3n»3*VO
quo principio,coriventu,velconfenfu? >jyjn FTT "Dnn IDX i?}

LVIII. Cb/fc$ Hocfierinonpoffet,nifi DODn nitryn pJO pfl yiOff?.


per confenfum univerfalem omnium, hoc 3iy03l ni?03 V7y D1X 73
vero abfurdum &
incredibile videtur 5 aut nitfy3 noy? JW yao nf »K
dicendum, homines omnes effe filios Ada- ti3 Vnnoo 731pO N7N KW
mi,vel filios Noachi,aut alterius alicujus, i>*7 yx) "HTIOH IDX d
atque itapertraditionem habere Septima- HO
n^nn JlON 77y DUS>
nze obfervationem a patre fuo. ( Confer inf. par. z.§. 20.
L I X. 'Judtus Hoc volebam audire ( omma referenda effe adAdamuin
*,

primum , PO 7tP ^y-generis humamftirpem &


radicem &ab eoperTradnto- ,

nem ifta adpofterospropagata effe). Porrb de numerandi ratione per Dena-


rium,omnes etiam confentiunt in Oriente & Occidente. ( Conferpar.q.
§.zq. )Que, ratio impulit eos ut fublifterent in Denario,nifi qubd fic ac-
cepennt ab eo qui id incepit ( qutpnmuseflhujus rei author & inventor) ?
LX. Cofyiy Nunquidverononinfringit hanctuam fidem,quod
de In-
z9 ]1P*n-|QKD Cosri Pars I.

riantur , atfyadeoGr&cos vocant Fures Sapientiae, qttieamquafifurtofurri-


ptterinta Juddts>deea, tanquam defuo^glonantes^ quafi ipfitnventores ejusef.
fent y Omnes enim artesprimo ab Hebr*isprovenire y & his Qnginemfuam debere %
Vtdeamusinhanc rem qttofdam Authores
R.Schem Tobh in mttlOXn 1£D Porta^. cap. 4. »£0^071 nONm

:
wn yir o D^oipn ran D>:n D>n£D opao px
-i£D
r-nso/mi moann jo d sirot nmrn iqdi wna
mErzn DJitefiOl ntwm\ rnSOOn fiODni Verum
w o

eft,
Dia»n
p pyw
quod
mosnn ujj
*th *jurt

Philofo-
phi furati fint artes, &
adulterarint eas. Nullum quippe dubiumeft,
quin multi libri a Prifcis ( Hebraeis ) conlcripti fuerint. Sic conftat de
libro Enochi, quem R. Simeon ben Jochai adducit in libro Zohar. In
eomulta fcripta fuerunt de artibus &
difciplinis Philofophicis, de
Scientia item fyderum &
aftrorum, eorumque dominio. Etjosl pauca
qtudam interjecla Ciim deportati eflent Patres noftriinBabyloniam,
:

Prophetae item &


Sapientes, neceflario ab illis multa didicerunt Chal-
daei jexinde Perfae j poft etiam qu^ dam acceperunt Gr^ ci,qui illa dein-
ceps pro fuis venditarunt , ac fi a feipfis ea inveniflent, &excogita£-
fent. Sic in pr&fatione illitts libri; J-^Dfl DH1 DW
onitl TID^n on'? 71371
hx*)W> 03 ftDSnn Habebant illi gentiles fapientiam rerum multarum,
que^ nihil aliud funt,quam faeces &fcori<| Sapienti^filioru Ifraelis &c.
Inlibro Iggeres baale Chajim, porta^. cap.7. cum Gr&culusquidam
defua. gente gloriaretur , eam^ in omni fcicntiarum genere omnium perfettifli-
mam jaclaret, diclumfuit ipfiab aflante Exorcifia ^ Et unde habetis iftas ar-
tes ac difciplinas, quarum mentionem facis, & de quibus gloriaris,nifi
quod eas accepiftis a filiis Ifrael, tempore Ptolemaei? qUafdam aSa-
pientibus ^Egypti, quieas tranftulerunt in terram veftram, poftmo- &
dumillas vobis Ad quod Gracus rejpondtt Verumeftquod
attribuiftis* :

hic dicit nam plerafque difciplinas accepimus ab aliis populis. Nifi


:

enim hoc eflet, unde Perfae haberent peritiam Aftrologiae,nifi eam ac-
cepiflentab Indis ? Et unde Ifraelitae haberent fcientiam magiae,prae-
ftigiarum,incantationum, adjurationum daemonum , Talifmanum &
Imaginum fpirituali virtutepraeditarum, ad expellendos daemones,
nift Salomon ifta accepiflet ab exteris gentibus, quando eas fub-
egit &c. Quaedam etiam habuerunt filii Ifrael a Prophetis &c
Ephodeus tn Pr&fattoneGram.fus,: Noliexiftimare, Majemonidem,
quando loquitur de gradibus Philofophorum in cognitione rerum
naturalium & divinarum, reipicere ad ea^quae his de rebus feripferunt
Philofo- D 5
Cosri Pars I. JWki noaa i8
baro, & tali, qui nulia in re inter fe confen- nyt ty 'W3DO Dj\vp By3l
tiant,&benemihirefpondiftiadhocjquid m»3 nnitf nn flOJym nrw
vero dicis de Philofophis, qui &: exercitati C^ni D>£MDlV£n lOttT) Htfl

funt in Phyficis, accuratisfimiqj fubtilif- & prtplffl ipnfln fo an -nwq


fimi, &
de ./Eternitate Mundi confentiunt, niQTpni mnswn to lOODm
quae nec decem, nec millenorum eft mil- r-vv^y n? PNl CdViv*?
lium , fed res quae nullum prorfus habet CD>£f?N *£hs t**h) uD^K
principium f (fecundaeditio addtt r-tffani Et nfrlJl
1
I ? ?>XK? 1» «*?«
finem /£j/ Mufcatus fcribit eam redundare , </# i<i
: l r^nift)
hk tantum de Ortu & principio mundi agatur . '^DlV^H "Unn 1DK jd
LXIIL Jud<eus> Philofophi ideo non uqq DM DMMffft p*
culpandi funt } quia non hereditate accepe- noon i*?ru N^tf oy anitf
runt (amajoribusfuis) Sapientiam aut Le- D'JV Dflttt >J20 min N^tt

gem. Sunt enim Jevanim, (Jones,Gr&ci): p£>2CD>iyupn nfi?^20 JH


Javanautem (aquooriginemducunt) fuitex D7NQ rti?r* N>rw no^nni
filiis Japheti , qui habitarunt in Aquilone : r03 npmion mnsn N>ni
Sapientia vero, haereditate accepta ab Ada- av jr*3 ON O m?X >vf?X
mo, quae eft Sapientia a virtute Divina pro- rnpDD xh ru rffllD a>ntf
fecla, non fuit nifi in femine Semi, qui ?a piDiDn fc**6l ;—iQDnrt
Peculium fuit Noachi, a quo peculio ( a cu- ^h\ CDIXD Win «—lViJDrt
jus fuccejfmbus) ea nec ceifavit, nec ceiTabit rynxhx \V1 nODnn nn>ri
unquam j iride ab Adamo. In Graecia nulla no^nn r-ipnyai mw
fuit Sapientia-j nifi ab eo tempore quo illi a diq fal D12Q tan^
potentiamacc[uifiverunt(/«/'frPfr^j C«m n tzjni iapi Q^BOQ
/£. Alexander Macedo Danum vicit, &ejus R*- d 1 ''ODll^on D^aiDlVsrt
> ,

gnumfibifubegit) . tumenim translata eft ad; -\mh nV) p ? DTip xh onn 1

eos Sapientia a Perfis, ad Perfas autem veriit motan nai^ nyQi pQ


aChaldaeis (quiaCyrus,gener Darii^interfecit an2 1
tZDp ^-t ? tZ^onV
Belfchatz,arem , R^w
5^^ijj ultimum ) . Illo trmif -ry DDllCO ^lDlVi)
tempore exfurrexerunt inter Philofophi illi celebres ( veluti Ari~
illos
floteles, &
ejus Seclatores ) non prius, nec etiam poftea ab eo enim tem-
:

pore, quo Imperium translatum eft adRomanos, nullus celebris inter


cos Philofophus extitit in hunc ufque diem. ( Conferatur cum hoc jJV
qua autbor fcrtbit par. z. jS\ 67.
N O T M.
Quod hic tradit de Sapientia vel Philofophia Gr&corum^ quod eam originaliter
habeant ab Hebuis^ idem docet par* 1. §. 66* Eadem de repaftm alii quo%glo-
riantury
ji p&wmo Coski Pars I,

telemipfum haecomniaccmpofuiffe. Haecitaq; videns,gavifus fum,


&dixi j Certum eft,quodfundamentaartium,ut&resiftaeverae,quas
habent Ifmaelitae &Edomaei, h. e. Chriftiani,fint a filiis ifraelis ; cae-
tera autem quae a feipfis funt commenti, funt ipforum. Uactenus tlle.
Idem habetur in libro T—hiy T-yTtf) ..

In libro Juchafin mihifol. 1^7. Inveni fcriptum, Platonemac-


col. 1.

cepiffe fapientiam, h.e.Phtlofophiam a Prophetis ; Socratem accepiffe


ab Achitophele, &
ab Afaph Karchita. Sic fcribitur in libror-rW)
m^yn par.i.cap.n. Scito,me vidiffeinlibroquodamantiquisfimo,
in quo defcripti fueruntPhilofophi juxta formam fuam,& fapientiam
fuam, quodSocrates, quem Divinum vocarunt, primus per Philofo-
phiam invenerit, quod fit Ens aliquod abftractum j quodque fuam
fapientiam acceperit ab Afapho, &
ab Achitophele.
Ifaac Abarbenel in Na'chalas avos^feu Comment. inPirkeavos>cap.i. ubi
de Simeone jufto agttur fcribit In Epiftola quadam, quam Ariftoteles
> '->

fcripfit, qui fuit Praeceptor Alexandri Magni, ubique in ejus comi- &
tatu ipfum fequutus eft, reperitur, illum loquutum effe cum Simeone
jufto, deRebus naturaiibus fed eum inter feloqui cepiffent-de rebus
:

Theologicis &Divinis, Simeonem mirabilem fe praeftitiffe , adeb ut


Ariftoteles obftupuerit fuper ejus in Divinis fapientia. Ibidemetiam
habenturquaedamfingularia&particularia,dequibusdixitj nOQ HH
^iywn WWTW Ita mihi refpohdit Simeon..
R. Afarias inttbro E3WV ^WQ cap.zi.folju col. 2. citat R. Jofephum
ben Schem tobhjn Pr<sfatione Commentarii ilHOH 1£JD Ethicorum fcribentem
-

fevidiffe in./figypto librum, inquofcriptum fuerit, qua ratione Ari-


dierum fuorum , palam
ftoteles, in flne &
ingenue confeffus^ ample-
xus fitomnia quae fcripta funt inLege IVJofis, faclus fuerit ptK *U &
Profelytus juftitiae. Idem fcribit haberi in libro Magen Abraham Rabbt
Periz>oU.R. Afarias tamen huic rei nullam fldem dedit. Vide de his
Schalfchelet hakkabbalah "foL-99. coLi. R. Jehudam Mufcatum &
ad JT. 6f.
Hattappiiach , (dequo vide Bi-
Sicfcribunt, Arijlotelem in libro mflJTTt
bliotbecam Babbinicam ) in omnibus, de quibus anteacontra Legem Mo-
fis fenferat, lententiam mutaffe, ea revocaffe, plane in alium homi- &
nem converfum Majemonides autem librum illumfiftititim &fabu-
fuiffe.

lofumjalfifa Artftotcli^una cum dio quodam intn f£l Domus aurea, dicl9 y
ndfcrtbi ext/ltmaK
Abarbcnel'
Cosri Pars i. pvtmm ?0
PhilofophiGraecorum, ut Ariftoteles, &qui eum funtfecuti, uticom-
munis eft opinio ; fed ad id quod de his rebus fciri poteft in rei verita-
te, five id reperiatur in libris Graecorum, five in aliis. Qub ii quid per
demonfcrationes indubias fciverunt, veluti in Logicis, cv Mathemati-
cis, idnequaquam Gra?cis attribuendum. Quicquid enim apudillos

reperitur ex fcientiis iftis fpeculativis, id omne acceperunta filiis


Ilrael, tempore captivicatis lpforum.

In libro Schevile Emunah R. Meir Aldabi, ToIetani fec1:.8. eadem de


?

remultahabentur,ubicftcndit Dfctt&ltfl '03n *3 WNaaB\tmX1\ hl >3


:

WObf\ Urb Vfcinp W£"\ JSfn qubd omnesartesacdifciplinsequaeho-


dieinteraliospopulos habentur, nihil aliud fint,quamfpicilegium,
quodipiisreliquerint Sapientes ifraeiis, midta ibi adducens deprtfcorum
Sapicntum Hebr£orum tn omni dtfctplmarum genere faptemia. Interczterafifia,
fcrtbit: Cum operam dediilem Jibris Philofophorum extraneorum,
intellexi in illis nonnulIa,& deprehendi quedam quse mihi recla vide-

bantur , pleraque autem dilfentiebant a veritate. Llnde miratus fum


de illis quae in iis in veni bona : initio enim exiftimavi,nihil in illis efle
bonij eo.qubd Sapientes noftri ferib nosabillorum lectione dehor-
tentur. Diu itaque ftupens, dixi hac dere \ tTOpn , WD fTDfl f/TJ *n
*

Ouis dedit Sacerdotem interfcpulchra ? ( unde iftabona in horum fcriptis ?)


Tandem inveni in libro quodam fcriptum Cum Jechonias Rex
',

Judae in exilium abductus eflet, &


Synedrii Afleflores atquefapientes
Ifraelisuna curn eo, ficuti dicitur; $X "UDDm r"inn 2.Reg.24. fr, 16,
adquemlocumRabbini noftri commentantur; ^nnquandoaperit,
loquitur,omnes funt CD'^"! ^ mur ^ 5 quando verb claudit,nemo aperit.
1

Tum ergo aSapientia iliorum didicerunt SapientesGraeciae, Schsec


funt illa veritati confentar^ea, quse fparfim habentur in fcriptis Philo-
fophorum fed his admifcuerunt plurima fua mendacia, quae de-
:

flruunt verba Rabbinorum noftrorum. Nam quod non ab illis didice-


runt, id quoquenonpotueruntfolide&vereintelligerecvc. Etmox:
Praeterea inveni fcriptum , qubd Ariftoteles Graecus, quem omnes cae-
tcri fequuntur, &
ex cujus fcriptis fua hauriunt, Praeceptor fuerit Ale-
xandriMacedonis,*niitotiMundoimperavit. Cumitaq; Alexander
cepiflet Hierofolymam , praefecit Anftotelem Prasceptorem fuum
Thefauro Salomonis. Tunc Ariftoteles perfcrutatus libros Sdomonis,
cos accepit, &
fub fuonomine publicavit,addens illis errores fuos,
librosautem Salomonis abfconditjUt ficperfuaderetMundo,Arifto-
teiem
3J
11PK11DRD COSRI PARS I.

rum Temperamentis, naturis, &: compofitionibus


; quaeomniaper-

tinent adPhilofophiam naturalem,& Theologiam &c.


Quod htc atttbor exifttmat , inde ettam PhtlofipbU &
TheoiogU aliquam
cogmttonem Gr&cos^qubd Libri Hebr&orum inipfortm linguamfuerint
baufijfe

translati^cbfacity quod nonnttlli fcribunt , LibrosSacros Mofts Propbetarum &


etiamanteLXX. Interpretes iniinguam Gr&camconverfosfuiffe.
Htncfcrtbit Ludovicus Vtvesad Auguft.iib.%, deCivitate Dei^cap.u. Et Ari*
ftobulus JudaeusadfPtolemeumJPhilcmetora libroprimo, ficutEufe-
biuscitat; LegemfmqvLi^ncftram inmultis Piato fequutus esi : apertenamtfc
in muitisftngula examtnaffe videtur. Mofaica enim volumina ante Alexan-
drum, Scante Perfarum imperium traducta fuerant: unde plurima,
& Py thagoras Philofophus ille accepit. De hoc Ariftobuii /f£ro,cujus
ficut
meminit Eufebius, legitur in Supplemento Cbroniforum quod.Ariftobu- •>

lus iftelibrum fcripferit Ptolemaeo, quicomplexusfltcentumcapita


delegeMofis. R. AfariasinlibroMeor enajimcap.9.fcribit, bujnsAri-
ftobuit Opm magnum^ Grxca iinguafcriptum , exftarein tlluftri Bibliotheca Flo-
rentina j apud Fratres item Benediclinoj Manttu , ex quorum uno audiverit%
longe prdftantim ideffe^ quam Opera Pbtlonis. Addit ; Forte etiam apud aiios
exemplaria habentur; utinam illud posfim refcire,aut Deuscor ali-
cujus tangat,qui illud transferat in Linguam Latinam velltalicam,
quihonor habitus eft Jofepho &
Philoni Conradus Gefnerus inBibiio-
!

thecafua fcnbit) Ariftobulum hunc fuiffe unum 6x72. Interpretibnso


Quo fundamento , vel qua authoritate, mihi non conftat, Sedfufnciajitifta
obiter hic afperfiife. Qui plura hac de re fcire cupit, &
quicf tam Patres
Chriftiani , quam Gentiles Scriptores de ea fenferint, confulat Joru
&
Seldenum dejure Naturas Gentium lib. i. cap. 2.
td r-UOi ^TOT na^ LXI V. Cofri> Sednumproptereami-
XCD^h f>OKJ ****?» 2»m nus Ariftoteli credendum &
ndes haben-
: mQDro da in Sapientia ( Phiiofopbia) ipfius ?
ro tt> '3flO(3 WH "0< LXV. Judw, Omnino: namArifto-
iropnoi "hlV T\H WySflV teles defatigavit ingenium & cogitationes
nSnp nO n/vn xhv nn^a fuas , eo quod nullam habuit Cabalam feu
Wn) intjna \WV »aa Traditionem a tali, cujus relationi fidem
n>m ifilDl nzfriyn nWo tribuere poiTet. Itaque cogitavit ipfe de
n y>xb Vtipno hy TWp &
Mundi principio fine, 6c aeque dirlicilc
DJMtfp mi ltt?W nSnnn ipfifuitconcipereejusPrincipium,acjEter-
n ynDn -jn rmrrpn p nitatem. Prsevaluerunt&praeponderarunc
vnwpn E
Cosri Pars i. fvwmm ;»
Abarbenel m Propbetas ad Jerem. cap. x.fol. j%. col. z.fcribit : Scriptura
docet,qu6djeremiasinceperitprophetaretemporibus Jon\^, decimo
tertio regni ejus anno poft vaftationem ( urbis &. Templi j profe&us
:

eft in iEgyptum, &


fubftitit ibi per annos multos fine prophetia ufq;
addiem mortis fuae. Et Sapientes Graecorum teftantur,quod Plato
cum ipfo in ^Egypto loquutus fuerit. Quaratione elapfi funt aprinci-
pio Prophetias ipfrus, ufque ad ejus mortem plures quam^o.anni. ,

Videatur de hoc Auguftinus de do&rina Chriftiana lib. z. cap. 28. &


Retra<ftat.lib.2..cap.4. Seldenusautemexiftimat,committi hicpara-
chronifmum, nam Jeremiam aliquot fseculis ante Platonis ortum
ftoruiife»

R.Schem tobh benJofepb,ben Phaikira^in r^lVyofl ")£>D, quem Manu-


fcriptum olim accepi a Jacobo Romano, Judao Conftanttnopolitano, de Studio
PhilofopbU agens , fcribit Quod fi aliquid inveni apud Philofophos,
;

quod confentiat cum verbis Sapientum noftrorum vel cum Scriptura,


de eo ubique monui , idque ideo, ut conftet, quod veri Philofophi ut-
plurimum nobifcum fentiant, acpropterea illorum verba non fint re-
jicienda,ficutquidamfaciuntj C3^Wsa
O 7->0*n h*wn »W1 >M1
naV.ro v"2) nn^n iwi nyxx wmajn «jn mif^iwfrsn iVip o^mprr
: toi iohp iod inosn nx yiotr
2
ysnxo ? o^iyn mrm
vn» n'V Et own
omnino exiftimo, ipfaque eft Veritas,Philofophosantiquos accepiife
PRilofophiam a Schemo, Hebero, Abrahamo, reliquis Patribus no- &
ftriss inprimis autem a Salomone, ad cujus fapientiam audiendam
confluxerunt ex omnibus quatuor mundi plagj^, ficut dicitur j Omnesfc
habitatores terra qu&rebant faciem Salomonis , ut audirent fapientiam ejus,
1. Reg.io. 24. Tuncfcilicet, quifque quod vel exipfo, vel fub ejus no-

mineaudivit, in lingua fua confignavit, ficut hodie moris eft inter


omnes populos, ut artesacdifciplinasexaliislinguis infuam trans-
ferant. Sic fecerunt olim Graeci , qui omnes libros Philofophicos
in linguam fuam tranftulerunt. Et de Ptolomaeo memoratur,quod ad
SacerdotesHierofolymitanosmiferit,utin linguam fuam iplitrans-
ferrent libros artium ac difciplinarum quos haberent. Et ipfe Salomo
confcripfit Libros Phyficos &
Theologicos ; qui vero per exilia perie-
runt. Quod enim dicitur j Loquutits esl pr^terea de Arboriius, a cedro qu& esl
in LibanO) adhyjfopum qu& egreditur depariete j loquutus esl tnfuper de Animali-
buS) & de Volattltbus & de Repttltbus. & de
, Ptfcibus, 1. Reg. 4. 5 j. id teftatur,
quod fcripferit libros de proprietatibus omnium animalium, de illo-
rum Tem-
J5
- ptffen^KB Cosri Pars I.

niWH tya 'pttSfO WH t


{Jpeculativa,qu&multismanetdubiis&exceptio-
loim nmnVl po.Vn ? w£a$ obnoxia ) Et licet neceife haberet Vir
,J
?vna .

EDTip CDOI D>oViyi potp Legis ( qui ampleclitur Legem Mofis) credere
,

CDJD nra TVH N ? CD^iyn


1
& admittere «/Eternitatem Materiae primae
o pox'0 *-*m >a vwoxa (juxta fententiam Platonisy quiftatuit y Mate-
joro trrnt^in nrn afyn riam ejfe Aternam , & Formas novas Vide More
;

) vn yex unm nVnni yir par.i.cap.ij. &cap.z^.) & Mundos plures


1 nirn qtn u
extitifie ante hunc Mundum,nullatenus

pd n<?aa h n nnan no* tamen labefa&aretur ejus fides: nihilomi-


-lyra r-Mp>£)Don muyipn nus enim crederet, Iftum Mundum elle no-
•py Tnan T»xn cdxi nrn vum & a certo exiftere temporejprimosque
nwvn b ntton imatf homines, qui in eo fuerunt,efle Adamum
r
1
?

buh* hs aitP hnx mp'f)DOn &; Evam ( quia Scriptura , qu<t apud eum esl cer-
tmm wna*? rfw nrn tifitma reguU) &
de cujus veritate nonpotesl dubi-
o^atrm nitrsom ninnm tare, boc ei confirmat )

r-^ynj nwK cvaxSom LXVIII. Cofri, Sufficiuntiftahacvice


r-utrno Vunm «?Tpnm de praefenti materia, in eis acquiefco: &
CD^iwnno ptt? So o^D»n quod 11 vero diutius tecum converfari da-
r->wn nman ay
"waa tum fuerit, alias te urgebo, ut Argumenta
ojo ninnD njuon nr^jn folidiora mihiproferas. Nunc reverterein
fiopa o nnnix3 nx^Dj ^'n orbitam verborum tuorum ( e qua digrejfus esy
inosn nwtao awoia^ §. 27. ub'% dixit y Et gloria ejusfe nobis affociavit
&ad]unxitf) & oftende, QuOmodo in ani-
rDnmapa n3nniDfe< mis veftris confirmetur ( vobis certumfit),

CD^ai canaia ^naiKin x^ Creatori Corporum, Spirituum, Anima-


flgl DTTO rnnKn lyvrh
rumjntelligentiarum, &
Angelorum, qui
r-*Nnaa nNXOJn r-ioann longe fublimior,fan£tior,& major eft,quam
hfrs Sn ^tro ITT nSojn ut Intellettu apprehendi , nedum Senfibus
'nSao irhvh w aaia hs )X percipi posfit j commercium intercedere

"WX "iyron Sia>n t^inn cum Creatura hac vili & turpi, ratione

materiae, admiranda licet ratione formae fuae? Nam & in minimo


reptili tam admiranda ejus elucet fapientia, ut nulla eam mens aflequi
posfit &: concipere.
LXIX. Judtus; Ad verba ifthaec tua non neceffe habeo multis
tibi refpondere. An tu Sapientiam illam, quae, exempli gratia , elucet
in Formicae creatione, attribues Sphaerae,Planetae, vel aliialicuirei,
quam Creatori Omnipotenti, &: aequo diribitori, qui unicuique rei
jnj E 2
COSRI PARS I. piwntBittj j
4
tamen apud ipfum rationes inclinantes ad moipn *?N ErtfUTI vmppn
iEternitatem , in cogitatione ipfius, non ^Sir-^BPaion VfltfnoS
follicitus inquirere in numerum annorum, *a W
^O ty SwrS nNi f

eorum qui ipfum praecefTerunt, & quomo- 03 lorrnj -jN>m v*£h X*N$
do propagatum,vel,unde ortum fit genus flioiVan n»n ttM rCSTIN
humanum? QuodfiextitiiTetPhilofophus r-vfaipo ^nVtf nowa
inter ipfos , qui habuiifet Traditiones hac mnf? Sd» VHP mODHDOl
de re certas &experientia comprobatas, vjwpna poyro n>n onw
quas rationibus refutare non potuiffet^ queCDy rvrrm pmrh vnoioi
occupatus fuiffet adrationibus & probatio- nioipn p'?nn Y£>o v^p
nibus fuis confirmandam Novitatem Mun- hipb nrp inr xm -\vx
5

di, utut difficilem, ac confirmavit «^terni- n v> 01 nran nos )D


tatem, quae longe difricilioris eft probatio- WQfir) nyon r-^03
nis. (Conf.par.^.§.^. Imo fi Philofophi Grf-
ci vidifTent Prophetas Prophetantes &c. ) if? v>tt» -onn tdk ro
LXVI. Cofrit, Num
ergo per demon- nWn nsio
'xrn nW3
ftrationem habetur prseponderatio ( in hac r-ion r-rnnn fc-on* taS
re) quag diffundatur in Intelle&u (b.e.quA 1* flflio w n wn nrrw
p&valeat^eufc indubieeamprobet &perfuadeat)i
>
m«n imAfifi minn Knn
LXVII. Judaus; UndehaberemusDe-
monftrationem in Quaeftione hac ( fc. de irw ytt .fo* rxTTprfi w
Aetemitate Mundi. Conf.Ub.Morepar.z. infine fcMWO r-^osn ty r*trvrfi
cap.z^. &
autborem nojlrum §. 89.^ Abfita rno nwyS mtan a^nyn
Deo, ut Lex ( ejus ) talia contineat, quaeper
Rationes aut Demonftrationes refutari mpiov moipni «ninn
queant fed agit Lex Miraculis, ( demonftra-
:
p 0:1 fflspon r
nu; nvNni
non Intelleftualibus, fed miraculofis )
tionibus & Brvrrm v^on^ ry r-^v»
Mutatione confuetudinum ( ordinariorum nSlpn
ntroi ru tyi DT.VO
naturt curfuum ) vel creando res ( novas ) vel X n "M0H nNDM
pco j>xo
r

convertendo rem unam in aliam, ad pro- os) rwpnn fO njOXU "inv


bandam CreatorisMundiSapientiam,.ejusQue Potentiam ad facien-
dum quicquid vult, & quandocunquevult. Caeteriim quaeftio deNo-
vitate & -/Eternitate Mundi profunda eft, & rationes vel argumenta
utrinquefunt aequalia (neutra evidentem c? invitlam faciunt pr&pondera-
tionem in lntelleclu ) , unde Novitas praeponderat per Cabalam feu Tra-
ditionem quae habetur ab Adamo ad Noachum Mofen per Prophe- &
tiam, quae fine dubio fidem majorem meretur> quam Ratiocinatio
j 7
JWKIIOKD COSRI PARS I.

nrS) IpobtSi nTflo4^ menta,Sol,Lima,&Stellaecaeterae,habent


n TVT *?y CD^ya ''aaiaSl equidemoperationesquafdam,veluticale-
7-iacnnm "ttYpm CDlonn faciendi , refrigerandi , humeftandi, ex- &
fao CDna D»lS/im ttWm ficcandi , quaeque ab his dependent f w*/w/te
mny p"l nQan on ? D1T 1
W
qualitates fecundas , veluti , emoliiendi y induran-
nyttnm mjwnt Trttn tox </* &c. ) ; neque tamen attribuimus illis Sa-
fttiafr noan n tf> WN Sai pientiam, fed Minifterium duntaxat (r*/,
Vw DanS DK O DfV/V N*7 juxtaaliamleclionem nnayn TnSy nifi figura-
?-\hx Miiptf >oi nytrn te & autem formatrix
metaphorice J vis
1 CDWna lOinn r^pro» (formam dandi ) mQnfmmlx (addebitam&
pTratrapT^WBinpai competentem proportionem perducendi unum-
&
pTW tttttO noann czjno quod%), profeminandi, ut & omniaea*
T7in /VW ntw*m PWna quibusSapientiaineftcumintentionecer-
^
anny Dn CDian/inri ta ( vs&cupeuxq ) y non attribuenda funt nifi
D^n /nix *?apan law*? Sapienti &
Omnipotenti Si quis illa,quae :

CDann y>xnn /WonTtfm materiam per Calorcm aut Frigus praepa-


filNin fwya pim mm ^X) rant, velit Naturam appellare, non pecca-
3 0»p*?K £ZVJ\iy >flttn bit, firemoveat abillis Sapientiam,quem-
fl/in/in n?n CD^iya haaa admodum removeturaViro&Mulierege-
D^IDJ Dnn Dnoinn Vn^a neratio infantis per ipforum conjun&io-
n ttnwmn DDiV}K ?ap ? nem: fuppeditant enim duntaxat mate-
e c

nnn tPW) njlOKrt riam quf recipit Formam humanam; forma


i

autem eft a Formatore Sapiente. Proinde non eft quodabfurdum fitin


oculis tuis,fi videas Notas &
veftigia rerum Divinarum prf ftantisfima
in mundo hocinferiore,fimateriae illae fint aptae adrecipiendumeas.

Atque hoc eft fundamentumFidei, &Rebellionis, (feulnfidelitatis).


Conferatur cum hoc Paragrapho ,
qu& authorfcribit par.$.§.i$+& par-
te i.fub $. 20. Propofitionefeu Regula z. qu& incipit $ Secundo, ut confitea-
mur caufas fecundas-
M> m»n> yM nnan TDK LXXVIH. Cofri ; Quomodo idem po-
mon «nw Nfin 'aipNn 'Titf teft eiTe fundamentu Fidei & Infidelitatis ?

W> Dnatn O p nann 1DX LXXIX. Judaus j Hoc paclo Quia Res
5

CMtmn blph ma> IVH illae, quae aptaevel difpofitae funt adreci-
^Via^a DJW D»p*?Nn Dnn piendas notas & charafteres illos Divinos,
D/iloa "lypS ^av tf ?) Dt^
1
nonfunt inpoteftate hominis neque pof- ,

**-6 DOi^y iyy o,V) nmm funt ( homines) seftimarc vel determinarc de-
Dnnm D/vin l^ on^at )yr bium illarum quantitatem qwahtatem 5 &
mm e ^
Cosri Pars I.

{uum demenfum , fine additione & dimi-


nutione (fine excej[u y &fine defettu> non plus nec : \^orn
minus, quam cujusfc conditio exigit) largitur. n mn fm» iok 2
L X X. Cofri 5 Attribui poteft hoc Na- t ynan tya hx onvon
turae. fcon rca "onn -\m $$
LXXI. Judaufy QuidveroeftNatura?
LXXII. Cofri; Eft virtus feu vis quae- ro sw nron toq jj>

dam, utin Artibus & Difciplinis ( Pbilofo- jncora wmv Sy mrono


pbicis ) traditur 5 qualisnam vero illa fit, faaNinnoDW imvm
?2 inw eaym a»oann
)l
ignoratur. Sapientes autem, feuPhilofo-
phi,idnoverunt procul dubio. : pfDD
LXXIII. Juddus^ Tantundem illi de
ea fciunt ac nos. Philofophus ( Arijloteles) n mx vu vnyno n
eam definit , Principium & caufam motus s-ftnJinn *m o ^iDiVan
& quietis ejus cui ineft primo, Scnonper ym niy nn iw naom
accidens. cuxy:} n tm r#x ym
LXXIV. Cofri\ Hoc
perinde eft acfi t nipon^i
diceretj Rem illamquse afeipfa movetur, *^in fi>» nron tdk 7a>

& a feipfa quiefcit , habere Caufam per S yiy iw nxrn o now


quam moveatur &; quiefcatj & Caufam iS w> lQKya io*yo
rnyi
illam effe Naturam.
LXXV. Juddiu\ Imo hoc eft quod
W0R1 ywi
j
w na no nao
yaon x>n x>nn
vult dicere, cum accuratione magna,& fub- win nr "onn tdk w>
tiliterdiftinguendo inter illud quod agit ni mp»7 ny laftnn»
per accidens, &
inter illud quod agit per hy&v no pi «noni pnpti
naturam (pe rfe } . Verba duntaxat ter- & ysro fytew rnoo mpoa
mini perterrefaciunt vel confiindunt au- cawwn D*Vnao onrnnr
dientes. Interim hoc eft quod illi perNa-
turamintelligunt. t wm r— ir

LXXVI. Cofri\ Si res ita habet, video wptw nnarl no^ ^


illos Nominibus iftis nosfeducere, & face-
n^n 'iot^3 liiynnt^ nNii
re,utNaturam cum Creatoreconfundamus
dquemus quando vocamus
Snn izDy CD^ntro wotzn
( vel, Creatort )
Naturam, Sapientem, Efficientem vel Agentem
^yifl cddh y3i5n wnoNa
\

& fortasfis tandem etiam Creantem 9 juxta 1 CDyo ^y win ittf^^i


illorum fententiam. tzjnnm :

LXXVII. Juddu$> Itareshabet:E]e-


menta
?
pmniDKD Cosri Pars I.

ir>W O notfn V7N D7X 'J3 juvare donec aliud videant itidem per ac-
•,

WV ntrN TV Vyion **4in cidens utilitatem afferens, &; tumdeeofi-


OJl 10» mp03 rftyin inSltS militer dicunt, ilJudprodeffe, ignorantes,
Vyion *3 iyT N7l vte p confilium & peritiamMediciperfe efFeid,
tM W1H CZJiOX iwostya quod falutempraeftat,qui fcilicet medici-
itrxCDDnn *-*onn Nann nas illas componit, debitaque quantitate
n*ni czjnn nwiam tn mifcet, Sc aegroto omnia praefcribit quae ad
nixo n>ni irna 'nw tytfo fanitatem recuperandam funtobfervanda,
•pKtf no
for» nSinn circa cibum &; potum , motum quietem, &
nptroi 73*00 r-iNi£nS fomnum &vigilationem, Aerem,thorum
nirpi ny«n nrwoi nyum conjugalem, &alia. Eademprorfusratio-
tyi tDjiSin Woi tm ne homines ante Mofen , paucis exceptis,
07ip dik >j3 vn nrn Tnn feducti fuerunt legibus feu doctrinis fuper-
o>naj wo ayo yrVw n^o Stellarum , Syderum,
ftitiofis Rerum na- &
cvy3Eni D»33i3n >dio»j3 turalium ( quibus Virtutes ad/cripfetunt ) 8c
D1Q»J 7X dio^o tzvpnyji translati ab una Lege (fuperjlitione)zd aliam,
m
iirsxi
ono DW3
1
?^ 7N ni7*oi
tD>p>rnotf
& abuno Deo ad alium (quia unumquem^
Planetam vel Stellam , vel etiam Rem naturalem
CD7HJ01 DJPnjOOTDWl talem y Deum vocarunt, utvidereeftpar. 4. §. 1.

C2ni rfhyirfl n3D DO>;roi & forte aliquando plures fimul funt ample-
>£3 ttptoh n3D uDDKp xi ', oblivifcentes interim Ejus qui omnia
Vyion 73N P07m r-ijsnn gubernat , virtutibusque falutari-
illa regit,

>p7^n J>jyn Nlfl 10*y3 bus&utilibusinftruit 5 quaeper fepoffunt


: myn Nin iosy3 p»roni aeque effe caufae noxiae,pro qualitate & dif-
7.v awa nron na« pofitione (fubjeclorum recipientium ) > utili-

nop t* ovnirn wyy tas vero omnis per Re ( virtute & vo-
fe eft a

niw-oi nw^£i n»Nn DDinui luntate) Divina: damnum, ab Ejus priva-


nn^
D»itt?
ww ranw tw
noD3i rnpiSn vn -iu?n
tione.
LXXX.
(
Confer cum hispar.
j Revertamur ad propo-
Cofri
3. §, 23. & f $.

rnr)3Dii njioxn miow fitum noftrum, &indicamihi, Quomodo


o noSwi nptn^j^ iy orta fitLex veftra ? quomodo propagata &
p£D »730 nwnn r^i7nnn confpicua facta f quomodo animi homi-
Q»7»n»3 dx o twmn xh num,qui antea diverfa fentiebant,in unum
3

nc\ n3in -nry7 'n^jmoit/ conjuntti fuerint ( ad eam ampleclendam ) r

quot item annorum fpatio Fides(vf/?r4)fitfundata,&exftruc"ta, do-


nec ea confirmata &
ad perfectionem dedutta fuit ? Principia enim
Religionum fine dubio nonnifi a paucis fingularibus quibufdam &
Coski Pars I. pmni3K3 3 8
cklicet haecfciant, nefciunt tamen illorum S.V mn T">* onS flbffll

tempora ( Hebr. arvjot, an forte legendum, Msn ^^DO nn^tf nyf


On^lS? prdparationeseorum^ut moxfequitur) , '01 CD^NH nxo "rtXOn
fedadipforumgenerationem,compofitio- D»pl nrn "Vrrn VWItf
nem, & praeparationem requiritur Scientia afa V#jm vSlSJ by inw
perfe&a, clarisfime expofita a Deoipfo; » »01 pONOn fc^in ofo
Ideo is, cui res ifta obtingit,quiq, eam juxta hlph onatn fpnS VffiOTtP
omnes ejus requifitos modos &
conditio- W)2D) 1pnQ3 tfinn foyn
nesobfervat,idquecordeperfe&o,eftCre- nflDZi NK0»P noo nippni
dens Qui vero conatur aliquid praepa- nvjnnn fiTlim CDTinn
:

rare ad rem illam ( Divinam ) recipiendam ffMnohmi 0'Q^n n»tryi


per caufas naturales , opiniones, Sc ratio- mpo Min O l—noon Mn
cinationes ,
qualia reperiuntur in Libris r-^niBpn TBpOI nijmpn
Aftrologorum,&Magorum,derationede- yrv uy>fl N13D1 J—ippno
ducendi fpiritualitatem (e coelo .& aftrtijpiri- yx) no^l n>ntP no nnDK
r#4/i»i influentiam in b&c inferiora ) & confi- >oi ny nfWfl Dlpo nfJQl
,

ciendi Imagines &Talismanim (quidperb&c poynnS >NO *]W DTV >J30


intelligatur^videinlexiconoftroTalmudicoinvoce '>y\ tzvyjyi fr^rtn piV3
Dote ) is eft Rebellis, Infidelis } IW OltoD
quia ofFert ob- ntPN Vdod
lationes,&c adolet fuffitus ex ratiocinatione XDn 1K W3 DJ3JJ o DDItoD
&opinione fua,ignorans quid faciendum t*-*anni mVyiO VniNl£n
fit,quantum item , ubi, quo tempore, a qui- d>JTD0 vn 07N >jni 13 UVK
bus, & quomodo verfandum fit in hoc ne- n ttfpsS S*inn iKWn hx
gotio,ut 6c multa alia,quorum recenfio pro- j—rn Ninn Vosm rhwnn
lixa nimis foret ( Qonfer cum bU> qtu Autbor ^oni
,l
onn D ?3n fQ orf? fniJ
/^tf /w. $. tf. z$ ) . Talis fimilis eft ei qui n03 >& 'iNTlDnrr TOO hH >A
eft intromifTus inThefaurum,feupharma- r—mdi *?30 'iptrnS n>n
copaeum celebris &: periti alicujusMedici, n>oni rw trw hlb n>fi£ni
in quo quidem falubres continentur medi- ann niKl£n3 D^T D»tW>*
cinae, fed medicus eis deeft : itaque homi- o,vi orh niVyiO vn itPX
nibus ad illud pharmacopoeum contenden- onE tnN ntym ^ap^ fotr
tibus, 8c falutare quid quaerentibus, depro- 10» onn C3 >c?2n f a ?^3 ,c

mitethecis Stultus ille , pharmacorum imperitus, & ignarusquan-

tum defingulis propinandum 8c praefcribendum unicuique, atque


fit

inde medicinis illis, quae per fe falubres funt, plurimos necat&in-


terimit: &, fi contingat, ut ex vafculo aliquo utile quid depromat,
quod alicui profit, illi ( medicin&) hoc adfcribunt, 8c dicunt illam
juvarej
41 pp&n naaa Cosri Pars I.

n a^i prttfl n^o n^urt multiplicarentur necavit. Eo temporemi-


ny-io ijja noyi czint^in fit ( Deus ) Mofen & Aharon,qui, nullis viri-
D>nai/Mi nttflfcp wpm oy bus licet praediti 5 reftiteruntPharaoni po-
*ny t^?i Cttirtton >utMi tcntisfimo cum fignis, prodigiis, 8c muta-
niuA t-*Si cdhd inDrf? tione rerum naturse ordinariarum & con-
ibkv yi:oS ^i y"u on^y fuetarum [miraculis)^ coram quibusillefe
3 iSn ipa npa itpyo necabfcondere potuit,neq;maloipfosarTi-
cere, neque etiam fe fubtrahere decem pla-
ononam DrrrtDJGi DTi>ai gis, quae ^Egyptiis, in Aqua,Terra, Aere,
mV QnWflAl CDSIJQl Plantis,Peconbus,Corponbus, Anima- &
nV? nrcm mtfwa dao bus, incubuerant,ciim unico momento,cir-
na f>xi an?naa ntta te ca mediam no£lem, omnia primogenita in
>n2 >nVir no Dtr p* ntw< aedibus ipforum morerentur, nec veluna
nWi noon hy\ hxw >n domus reperiretur, in qua non effetmor-
roonrui mnr.V3 nixu vn tuus prasterquam domus Ifraelitarum.
,

V r
i2 i —tfpSnDQl "ryiosi Omnes etiam iftse plagse immiiTae fuerunt
n*VQ rutoa CDn O TiWW praevia.admonitione &
comminatione, Sc
ny3 i*£n nt?iyp'A certotemporejeodemetiammodoablat2e;
1
wV) ya^n 7X0 N ? t(1£)TTO ut conftaret,illas provenire exintentione
D'DttO 7KO nVi DO^^n "TKO certa, a Deo voluntate prsedito, 8c volunta-
03 Wr intfl mpD3 **&) temfuam, quandocunq-,voluerit,faciente;
f-iV^ DZ3^n 1212 hiOW nonverbaNatura,vel aPlanetis&Syderi-
CDnnm inntf ny2 xinn bus, vel a praeftigiis Magicis, vel ex Acci-
0> "pi laSni nyiD nvnya denti.PofteajuxtaverbumDei egresfifunt
TOyi pyn lioy oSnjOI ^ID filii no&e quamortui fuerunt
lfrael,eadem
DU'njaium£h DoVin &\V primogeniu^gyptiorum,efervitutePha-
tzjrrroian>Tjm amx raonis , proficifcentes via maris rubri , Co-
n^n tiD^p^xnczi^pm *jm lumni nubis & Columna Ignis ipfos du-
>i2 wisruv ty2 vn fnnNi centibus , & praeeuntibus Rectores vero,:

nyn tyi nnvi nsv d^id^ Principes & Sacerdotes ipforum, duo
, illi

o n^o uDn^n^nM^Ninn Divini ,Senes Mofes & Aharon fiierunt


,

CD>Tn*n fo temo Dyo dn octoagenarii,quando Prophetico munere


^4^1 nj -ryi cz3i vo cznn
t
functi funt,& ultra (uttegitur Exod.y.ad quem
hium \ben Efra notat, de nullis aliti Propbetis legi, qui infenectute fuapropbeta-
rint mfi de bis,eb Ufque ad illud
qubd c&teris omnibusprtflantioresfuerint) .

tempusnullaPra?ceptaadhuchabuerunt,nifi pauca quaedam hae- [i.]

rcditario accepta,per fingulares illos viros(^«/ PecultumfueruntjindQ ab


cfea F
Cosri Pars L jiewibkb 4<D
primbproficifcuntur,quiomnifl:udiocon- UT\) inWTi 5
? D'pS.Vn nn>
*enduntjuvare(/>r0W0vmQremilIamquam CD^WI £2*2*)) Q^Vn
Deus vult patefacere vel manifeftare (jff*to 1*?0 otf? mp>v )S OOttya
ipforum opinionem): hi deinceps paulatim *07n Sy pann rf0»1 7tty
multiplicantur , & porro adjuvantur vel J^rtn :

a feipfis, vel Rexaliquis exfurgit conatus ZZJftp* t<b "Qnn 1DX fo


illorumpromovens,&populum adremil- r*ra r- m *p7n Sy Vm
hmcogzns (Conferpar. 2. $.1.). nt£W CD^OT O»Dl0»jrt
LXXXL Jud&ns \ Hac ratione non ex- Y>rjai E37.vn p cr^rtnn
furgunt&propaganturnifiLegesfeuReli- T?J tfin O 70N> "WJW^l?
.giones Intelleel:uales,quarum origo & prin- rtft navini 7ai*?oi >nun fo
cipiumeflabHominealiquo,quicumvires inVifirt Y£.V DV3'n *?!#
^cquirit, & fuccelTum vel ailenfum, dicit,fe CDIKflO Dp Mn siDn,!3
adjutum &
edo&um efie aDeo,&:fimilia. JVfQ3 *7V) n*J1 n 70.V1
Lex autem quse a Creatore ( Deo ) originem Q*?iyrt :

fuamtrahit,derepenteexfurgit.Ipfodicen- r-faaA *H?13n H3K


teei, Ejlo, &Ei?,ficutinCreationeMundi. i^nn 77373 ijfllK j

LXXXII. Cofriy Percellis nos his tuis ?>j?rt hlX "linn 10K j?
verbis focie
( Judaee.) hxw '£) vn o vn» fciao
W
,

LXXXIII. jW<ap$ Sed res ipfa magis CanKfla fcmn»a


perceliit ( h. e. Kes&hijioria ipfa, quo modo ou Czmpy po >h*) ^Sx /11.V0

ta &propagatafit lex noflrafifecundumfuas cir- '*W *?X DWflO ntyoi nr#


cumjiantias particulares referatur, longe magis CDrtO tD^O^ N ? 0^32? YP?
1

perceUit^quamgeneralis ijia narratio ) . Fi- Nam /nnK JfW *?X ma .vS"» P\V
lii Ifraeltum erant in gravi fervitute confti- n:)j czjno 3 d:3J r
fc-^Sl

tuti,fexcenta millia virorum ( fuppufati ) 13 7^ W* 7yi0rt E3>W*0


a filio viginti annorum & ulterius,familiis 3p$n pns» ft"ON D/iUN *?*
fuis divifi in duodecim tribus, e quibus ne XIX) \y& \^ /1K oVnyp
unus quidem fe fubduxit, vel in aliam ter- n>2 Stfnn nya n;vn fyjD
ram ( e x Aegypto ) profugit, neque etiam ul- nrfpicnn n ,J
?Dri3 'ioi.V $a«?

lusperegrinusinillosirrepfit,exfpec"tantes T)
fl
?2fi2 hxiw >}2) nprnn?
definitumtempus,quoDeuspatribusipfo- nyifl 7>3 njyni r- M^Trt
rum, Abrahamo, Ifaaco, &
Jacobo,promi- m» tfw tzimi nx ;mn
ferat, fe daturum ipfis in haereditatem terram Canaan. Terra autem
Canaan tum temporis erat inmanu (/wr^^feptempopulorumin
fuma felicitate &potentiaconftitutorum: filiivero Ifraelinextrema
erant paupertate dc miferia fub manuPharaonis, qui filios ipforum ne
muiti-
4?
|U5WtDWJ Cosri Vaks l
,J
N 7 p£jD 1M0.V0 nhl DJ3J f »tf ceptanda ( tanquam Divinitatis teflimoniU &
nSnnMO jAl CD>fi«O0
N*?i mtraculis ytam abunde confirmata ) * Non enim
CDn ? J—107J l*?N) fvma
1
ullius eamcredentisanimumlaevaoccupa-
CD"OVl CD>n Vpnni Mtton re poteft fufpicio, de incantatione, praefti-
orfon urh nOVf ^ tttfQ giis,vel quafi imaginaria illa fuiflent. Nam,
CDmoyo MlOl /inayn fO (1 maxime id fuipkari quis poflet de Plagis

0J100 1N'K?ni dV?«? onnpl (Aegyptiis immijfa ) , de Maris fisfione uti Bc-
r-Wpy nn ahzx rofisChaldausficit), &
de tranfitu Ifraelita-
: CDWip^VO rumperilludj nequaquam tamen hisarti-
nt nn.V) •Dnn nDK bus attribui poteft Liberatio illorum ex fer-
OP
73703
y7?
170ytt?

JW D ^P° ^^ tzvyaiN
f""1
*
W vitute,Mors eorumquiinfervituteeosde-
tinebant , &
Ablatio fpoliorum ac caetera-
DV DV N73J Dn^ DH ? 7nini
1
rum facultatum illorum ( utpote qua aclu ipfo%
D*y37»V irntav rQBfil 73*70 d^ rwra faclafnerunt ) Frivola hsec funt 6c
.

t n^ perverfa cavilla hominum Epicureorum


>v IW n^K D^ ^TlOH "1DK Xquitaliafingunt&commmifcuntur).
7'onop no ona nma LXXXV. Judaus, Atquihismagister-
niNO K?tt?S J"W CD y^7»V r
ribileeft,quod perquadragintaannosfub-
77> OTVbx 0'fon) WX cf?N ftiterunt in deferto, locoinculto &fterili,
n3tt?n DV p^non D>0» ntrtf & illis Panem creatum ( Manna de coelo. Confi
n3tt?n hlph nain p ON #• 91. ) demifit ( Deus, Resilla Divina) 5 qubd
>pVNn f
^yn mTltt? 0£)0 item ille Panis fingulis diebus defcenderit,
: 13 p37J praeterquam in Sabbatho 3 idque per totos
<:> TWO rtJW "Onn TBK illosquadragintaannos.
oSwn nNn30) mro vty LXXXVI. Cofri, Et haec quoque non
r~i001 M f
tt?N73 *0> n«?«?a poflunt negari (quinfint Divina)'-, quod fc«
oyntf? Nim Vtt?
1
? 7>ny uw per annos quadraginta continuos, fexcen-
tis millibus viris,hoccontigerit,quoditem fexdiebus (panis tlle ) de-
fcenderitj Sabbatho vero fublatus fuerit. Exhocver6colligitur,Re-
cipiendum efle Sabbathum, eo quod res Divina huic rei adhaefit. ( vel
fic, Et hac quo%nonpofunt negari, qua conttgerunt 600000. viris. Quaverb
btsfunt adjuncla , Dcfcenfio ( panis ) perfex dies, e)mq3 Ablatioin dteSabbathit
videntur obligare ad nctpiendu Sabbathum^eo qubd res Divina huic rei adhdftt ) •

L XXXVII. Judaus\ De obfervatione Sabbathi monemur tiim


hincjtiim ex Creatione mundi fex diebus fafta, tum exhocquodjam
fum di&urus : Populus Ifraelitkus quamvis credidiflent in id per ( )
quod venit Mofes (h. e. Mofis Divinumgradum & vocationem , qubd divi-
noDV F z
COSRI Pars I. tHWlTDMB 41
Adamo,& Noaeho,quae non abrogavit Mo- orvty t\wn hix ntro o*jd3
£es,rcdada\xxit(diftanteDeo } confirmatisfimul npfl ormrw *)Y1 p "WlNl
*r/4*w /Zfo prioribus, & Legifiu Pha-
infertvs ) . nonta ,cO Sk onesu K ?) 1

raone ipfos perfequente non indiguerunt norfto 'toi^o oyn rn N*N


armis bellicis, neque etiam populusbello nayi tzrn DN Dn'ty yp3l
erat afluetus , fed Deo in illorum gratiam lVm myno 13 yaoi 131D3
mare findente , per medium ejus ipli tranfi- >;3 vyh tzrno D>n x&hw\ y

verunt3 Pharaone &


exercitu ejus in eo fub- yrm Tnx WSH Sxrw :

merfis , & proftratis , in oculis filiorum Ifraelis. Sed hiftoria prolixa


nimiseft, Stnotoria»
N O T JE.
[1.] Majemonides , m Traftatu de Regibus &
BelHs, cap.j. fcribit\ Sex
prseceptadatafuntAdamo, 1. de Idololatria, 2. deDeobenedicen-
do, $. de EfTufione fanguinis, 4. de Scortatione, ?. de Rapina,
6. de Judiciis. Etiamfi enimhsec quoque per traditionem acceperi-
musaMofe,&ex Lege eahabeamus,tamen videntur illi fuiffe data.
Noacho additum fuitpraeceptum denon edendo membro deanimali
vivo,ficut dicitur j Veruntamen carnem cum animaejus i qu£eslfanguisejns i
ne comedatis , Gcnef 9.4. Et fic fuerunt 7. praecepta. Hac ratione per-
manfit res ufq^ ad Abrahamum. Cum veniret Abraham,ulterius ipft
datum fuitpraeceptum Circumcifionis. Idem etiam author eftPreca-
tionis matutinse. Ifaacus feparavit Decimas, & addidit Precationeni
Vefpertinam. Jacob addidit praeceptum de non edendo nervo fe-
moris, Genef. jz. #. ult. &
infuper precationem Nofturnam. In JEgy-
pto de aliis praeceptismandata accepit Amram,donec tandem venirct
Mofes , &Lex fuam perfe&ionem eft adepta. Uaclenus Majemon. It^
juxta illorumfententiam^pluresfuerunt^per quos Leges ante Mofenfuerunt laU y
&
quam Adamus Noachus. Oubd horum duorum tantum mentionemfaciat Au<-
thor nofter^brevitatis ftudio faftum abeo exiftimat Mufcatus> qubd hi dwi &
primiquafifuerint Patres totius generishumani^ Adaminde a primaCreatione,
Xoach posl Diluvium. Caeterum de Septem prseceptis Noachidarum
videatur erudite & diifuse, Joh. Seldenus, Dejure Naturae& gen-
tium lib. 1. cap.io^
LXXXIV. C^/r^ Hsecutiquereveraeft fW Vtf nrOH 10«: 20

Rzs(ku,Vtrtus}i\hDivina,(cujttsfupramen- nkw noi /10X3 >phxn


itonemfecit^ #.27.4$. 79.) ac proinde me- O foph W) mon fO Q
rko, quaecunque abeaPraecepta dependent(/«/tf /w/etf*), funt ac-
ceptandu
4J
. }W6nna«D Cosri Pars I.

NlHfl n»va vftnnn. in*T3 perMofen fermonem proferri, cujus prln-


nDtrna )2 ntPaVrunp N^ cipiumfitaDeo,&dequo Mofespriusnec
nNtfjn n>nn riKj; N*?1 nW cogitationem , nec deliberationem habue-
ZD £)D)h*£7l
f
I3fc*n itMO rit.NonenimfuntverbaPropheti^,utPhi-
1 r-1'nntrnaiDW^D- lofophi fenferunt,abAnimapurincata,In-
Mlpin SyiDH hW2 p2lfi) tellettui Agenti adhaerente qui vocatur
,

) VvmnjQ )X ^lpn nn Spiritus Sanftus, vel [i.] Gabrieli, quos


1PDN1 jnlVd&T innry'1 ajunt adjuvare. & perficere Inteileftum,
Dl^m .Vinnnya "ftnowtf adcb ut ei videatur tempore illo, feu in
U?\VD rn^pl 7n¥V *>2 1N fomnioautfomno,feuintervigilandum,ac
1WQ}2 Y121 yowi loy 'UTO- fivir cum ipfo loqueretur, cujus verba au-
W*7 irDtPnMI' VJfNn fc-**? diret in animo,non auribus, in cogitatione,
121 ^nmn >2 1QN> ttfliwa non oculis, & tum dicere,Creatorem fecum
TDya:i Hn!JD7T n^ttViDV ft loquutum effe. Iftse Opiniones tolluntur
hs mttoV 7101 Ninn Svun per Panegyrin illam magnam ( in monteSi-
n 3/00)1 fD >p*?»vn llDTT naj,inqua Deum loquentem audiverunt) &per
^^^ ^^^y ppflp >p^n Scripturam Divinam, Sermonem comitan-
m^n tcm, dum Decem illa praccpta infculpfit
cyax mnft »«&
7-WD te-DJiW f/lil W^ C-^J ;
m
duabus. tabulis e lapidibus pre-
tioiis,easqueMoiidedit,inquibusviderunt
anhx 2T)2Q OflW Wll
TO^ omx lyo^ 'mVD &agnoverunfScripturamDivinam,pror-
fusut exoreDeiaudiverant:Mofesdein,ex
iuri di
• 1
? ipvV >dSx
n mJn>ftSvn
" niLn
m andatoDei,fecitproillisArcam,&erexit
P ' • fuper eatabernaculum, quodinter Ifraeli-
m tw* jffra »
pttfon vty
tas duravit toto tempore Prophetia per >

nNIDin 'Q> 12 IXIW >S2t>2' noningentosannos,donccpopulusrebella-


r\nv 19 m:w flWfl ytwu vit Deo: TumabfconditafuitArca,[2.]&
VTvhv "O^ jnxn flttl Dyn praevaluit ipfis Nebucadnezar, ac incapti-
t 0*7Jfl1 1KJ 71)13$ vitatemabduxiteos..
N O T M..
[ i. ] Mufcatus exifimat\ illum rejpicere ad id, quod Kabbini iUud Genef. ?.

v. 21. Enhomofa&us eft inJOquafi unus ex nobisv explicant, W13.D


ficutGabrielj quiafcil. de eo apud Danjelem etiam dicitur ;Et ecce Tn.V &>N
Vir unus in medio eorum , indutus lineis, Dan. io. f. & R. Ifaac Latipb
tdexplicaredelntellecluagenteinlibro onm W Portai.cap.ij.&Porta$.
cap. i. & in 1*7071 11X m principio cap. 24.
[2.] Pernoningentosannos;y/f;«jf^r. 2. JT. 23. 4^ /«///'(?. Mufcatm
"\DK F $
COSRI PARS I. |W nOKD 44
nitusmijfus.&JpirituDeiinftruclmfit) exmira- ^3£ n»2 ly&NffiP nD D*
4

culis illis (qu&patraxit)\ tamen hocin ani- nWl OTiaion nnx ntPQ U
mis ipforumdubium remanfit, Quomodo Y# p£D CDnitran "KVtM
Deus loquatur cum homine, ut principium >"D CjTKn oy Cp^Nn
Legis non fitexconfilio&cogitationeho- }—mnn n^nnn n>nn &*?#
W
minisalicujus,auxilio&:roboreaDeocon- nono DtUMOnV nKVO J

firmati & adjuti ? eo quod abfurdum ipfis ^OWI WWWP/inw D7K


videretur, Sermonem alii competere vel at- r-vnttf OflO CD^pS^n nx*0
tribuere, quamhominij quia fc. Sermo eft rhvn Vrryx "iirrn pim
afFe&io Corporea.. Ideo hunc fcrupulum >otw ,TOW inya CD7X
cx animis ipforum volens Deus eximere, n?n pSDn TDn ? 'n nini 5

praecepit.illis, ut fefan&ificarent fanttifica- «npnnS onwnifcl Dfiuta


tione interna &externa interqii2e velpr^e- D«n nnVjini iWSQtTI 'trnpn
)

cipuum eratjSeparatioaconfuetudinemu-- JQ mtpno r"U \injn "mri


lierum^fjo^.i^.if.^&Praeparatioadau- nai yiOtrS Jiomi Otrn
diendum verba Dei ( £*o^. 19. n.J. Sicer- fmwioyn unpnm CD^x
go fanftificavit, & praeparavit fe populus yvxh) rnNUin r-UTroS
ad gradum Propheticum , &
ad audienda tzrjDD CD>JD D'pWl mi
verba Dei facie ad faciem.. Quod triduo CD>Q v rn tt^ttfinNnr n>ni
poft factum, praecedentibus fignis & prodi- ryfiwi mmxr-^Tpnx
giis maximis, tonitruum,fulgurum,terr2e- vxi D'D>nv D*p"Dl mVipO
motuum,&ignisqui circumdederat mon- niftttUI yD "in n.Vn33DU? r

tem Sinaj. Hic Ignis per quadraginta dies fWTl DV D>ymx N'nn IMfil
manfit,populovidente&;Ignem, &Mofen nt£D n*V f»NVM CDVn ini»V
in illum ingredientem &ex eo egredien- naco S**M mJTD N3
tem. Et tumaudivitpopulusSermonecla- mtry^ m TQTDyn ?0»1
ro &articulato Decem Praecepra; quae con- rmwn max on CDnmn
tinent Subftantiam &: fundamenta (compen* JW ni¥Q j na ms sWWl
<//#w yfummam ) Legis, quorum unum eft ftfttfl oy iniKD nDTp 1331
Praeceptum de Sabbatho, quod equidem onDtn fiTWV 7\h>ft : fOTI
jamantea in Defcenfu Mannae datum fue- E3»tMtfO fiann CD^Sp «vV
rat. Ifta Decem prascepta non accepit po- n.vo DX O X'2:n «vSi ''Tn*
pulia, vel a fingularibus aut paucjs quibuf- rrn xh blX IjraCD^p^vn
dam , vel a Propheta aliquo^ fed a Deo ipfo wn 'i.vnS m^03 H3 CDnD
dataiunt y veruntamen non eailli,qua Mo- p Dyn u»ONm Ninn ^HJin
fes,facultateerantpr3editi,urremiliamma- n lino n^D »JJ Xinn cvn
gnam ( inpofterum amplius) viderent. Ab eotemporecrediderunt,talem
per Mo-
47 pff*n idkb Cosri Pars I.

SSano N>n itfn X ?! C3lp0


1
clufa ( de verbo ad verbum ; nullus ei locus eft
tomx) D won *?a nrm na nimis anguftus, neque illa toti nimis angu-
nnxna nmtf OHNno fta ) , fed omnium creaturarum formas ca-
pp *?a tz>' Wli D»ma>Ao & concipiens,quamq; proprietatibus
piens
y
\ iT\ DJON 'n> tan W)H & attributis Angelieis & Spiritualibusde-
l^apr no nn"?J xhv wty fcribimus 3 quanto ergo magis id faciemus
f Wtf 10.VJ1 Ninn "TOyon f de Deo ? ( /ta& w«//4 r*f /owe nobis affingipoteft

pyn or;3 TN D>V7Vwn^ Deo). Jure tamen facimus,


Corporeitas de
WJM ntt ynp>1 nm atrttf iy quod non rejiciamus vel negemus ea, quae
fc*oa«? no r^Sl
2
•pan» i ? accepimus in Divina illa Statione , dicen^-
no *?ai NKOJ n>n N^tfnOQ tes, nos ignorare, quomodo incorporata
N o D>K*on ?0 1 ? vaym* ( corporeafacla ) fit illa res, quae Sermo fafta
5
?
1

•)0*O "HMO n*?ia> if? *)Dn> eft,auresque noftraspenetravit (utilludau-


7-*N h-oa T>an> Win O r/£«* nofirisperceperimus , quiditem creaverit
ana anw anai r^inftn fibi Deus quodantea non extiterit (intelligit
nx N1D "NttO nnn T^«/^ lapideas,quibus Legem infculpftt) & quid
'>Ott?n

pan> nril Tfa noKOa ex Entibus in illud tranfire fecerit (*» f^r/.
\£>n "l«?N "liy>tt?n *?y wxn bendo)$ quia non deeftDeo potentia. Dici-
X$n "nw< r^Jianon *?yi musnempe,qu6dcrearitDeusTabulas,&:
mtrya 'nan Cana Jl"W"Ul infcripferit eis Scripturam exaratam(*w«-
ynp >a 10M "lttttto onaf /*?» ) ficut creavit Ccelum Stellas, per ver- &
r~MOinV inoin czrn nN bumfuumnudumj&quodperejusnudam
O^NOtroi Dyn f>0>0 niTOiy voluntatem incorporatae fint ( T4^«/^ ) ea
numi nmiDO ni^DO! quavoluitmenfura^&eaquavoluitformas
na
^ao iaV nw
X"W1 quod item Decempraeeeptaeisinfcripferk
mynpn pl 3iay ttVl miD &
infculpferit , ficut dicimus , quod flderit
vhx DflVO. Jlpnni |W
Mare,&Murosexeofecerit,adextera&fi-
^a *?X 13 THDSC3 N*7 "paJV niftra populi,femitas item per illud brdina-
•)tt?JO VyKOtf niaD *?>< N*?l tas,plateas,& terram planam,per quam fuac
D'on O 'Wian Syi£)a in^K 1 moleftia & impedimento tranllrent. Qua
13t£)na IT^Kil noxoa noy ratione ad Fisfionem ( mam)> Exftruftio-
^X y»30H TWn Y BSt> pl > nem ( murorum illorum ) & Complanatic-
nrnixn miixa ^a^n |tW «em ( vi^ e> mw ) ,
quae Deo attribuuntur,
nonopus habuit Inftrumentis,neque Caufis fecundis,prout illis opus
eft in Operatione vel Ac"lu Creaturarumj Aquae enim conftiterunt
per ipfius Verbum, & formatae funt per ejus voluntatem, Pari ra-
tione formatux (aDeo) Aer> ad aures Prophetae pertingens cura
DHUr
Cosri Pars I. pnn tbkd 4^
hafupputat: Templum adificatum eslanno 42c. ab egrejfu filiorum Ifraelex
Aegjpto, i. Reg. 6. v. i : in exftruttione confumpti funt 7. anni, tbid. v. ult. Tem-
plumftetit 410. anms.quiadditifaciunt^.annos^tribttstantitm de 900. ife/?-

cienttbtts , ^«/ «otj deftruuntnumerum rotundum &plenum. Ita^ quod de 900.


annisdicity intelligendum nonpracise,fedcirciter. Conferpar.$.$.}j.fubfinefn.
Caterum de Arca abfconfione videatur Difertatio noftra de Arcafcederis cap. zu
LXXXVIII. Qui vos audit di- yow» '0 *TOH T3K
Cefriy M
centes j Deum Joquutum eile cum populo O? '"Q7 Wphxn O D^nrr
veftro 3 &fcripfifleeiTabulaslapideas,alia- mrn*? Drh 2TO) O3>j1or»
que fimilia, jure vobis attribuet Corporeita- Drrr loy rtn r-ir r-trw
tem ( qubd Dettm corporeumfaciatis ) j quin &
ax) nosunn ny-r cziyfy
voshocnomine non culpandi eftis. Statio- jw o ddo^wiS r* o«c
nes h.e. Apparitiones enim &
Aclionesillae arhxn r-Mioyo ?
1
nmo
manifeft^ &magn^ negari non poffunt.Ex- D^na pi ? n<?Nn o^mn
1
m
cufandi etiam^ftis, quod rejiciatis omnem
ratiocinationem 3c fpeculationemlntelle- 1 ^rn pvm
clualem (quia reipja &
per experientiam aliter -onn -idk W? rMn L?
edottieftu). no nnnn .vwi ipm p
LXXXIX. Judaus Abfit,ut Deo adfcri- WBT1 * P'™ ^rn *
5
m
bamusfalfitatem&mendacium,aututali- D *tt*m *n«7 rhr\r\) npp
r

^n^
quidocairratinLege,quodIntelleftusnon
admittat, vel falfitatis

Decalogi praeceptum eft , ut credamus in


redarguat. Primum
Wpfoo roxJP
VfWTapn mnrxn
ruiom tea mryoi onnK
W
Deum: Secundum eft pTohibitio denonco-
lendis diis aliis , &
non faciendo fculptili, inonru >^ -jw ertwno
imagine &
limilitudine ulla, h.e. de non *aano "onjNi maorno
incorporando ( Deo , de nullo corpore ei aifin- r^vnwno vnwnno mp
gendo , nec corporea imagine eum exprtmendo ) N*>n wt r^ianon ran
Et qui quf fo Illum non eximeremus a Cor- • t^^ a r^oxs :zn.vn
poreitate , cum nonnullas ejus creaturas ab Vatzn nvoo WOV 12T
ea excipiamus, veluti Animam rationalem, uh t+Jri wvh rnri Wx
quae revera Homo eft f Nam id quod loqui- tD >c
73 nS^ ^ rho ^i
turnobifcum e. g. per Mofen, quod intelli- iratp ^dj nroi nr.*:
2
?

git, quod dijudicatmon eft cjus lingua nec nirtf , ora njj^ mjo
cor,neccerebrum,fedhaecfuntinftrumenta 1000*1? xh) Dipoa rftau
duntaxat Mofis: Mofes eft Anima rationalisintelligens, quaeneceft
Corpus, neq^ loco determinatur, nullo loco exclufa, neq, ulli loco n- i

clufa
49 pPttl-ttltt Cosri Pars I.

Di h n^n *13nn nOK XCV. Judausi Permitte mihi quaefo


thm inx 'X2XV -?y ayo pauIifpertibiexponereMagnitudinempo-
OirD otMW V? ^ n) oyn puli noftri. Satis mihi ad hanc rem tefti-
mw V2D novAl ap 1
? monii eft, quod Deus illos fibi elegeritin
*?y >phxr\ VWn h)TV\ D7iyn populum & nationem, ex omnibus natio-
hx D*?3 WJntP "ty CDJlon nibus Mundi, quod item Res Divina etiam
hx pyn "nyi WTfl fftyo fupercommuniplebe illorum requieverit,
T))X 2} cano Vfll an'irj
y
adeo utomnespertigerintadGradumSer-
f$ft\ hn r-\ y n *<hv mv monis (prophetandi) &
Res illa Divinafu-
•930 nzTTTVa DN O >p*7N'n pcr Mulieres quoq, tranfiverit,atq;exillis
q ptPNin CD7.V nn.V IZ37N Prophetiilae extiterint (V/ar* Mtrjam, &
alu
f
nhv n>n D7K
2 WJ»n rhin
y
Propbetifa ) 5 ciim Illa antea nonnifi in pau-
ntry.O moSttO myio PN cis & fingularibus quibufdam domicilium

TDTIO *?!> uDDn n&nyo habueritindeabAdamoprimo. [1.] Adamtu


"ittW nmsc ? nna
2

r~Q \'on enim perfe&isfimus fuit fine ulla conditio-


D22V JttOO yjiO yjo fr<^ ne & exceptione : quia nullus exceptioni
fr^i c.vn D"tO ^Sl 2Nn V"ir vel obje&ioni locus eft circa Perfectionem
jtt^a FUawWI f^Wfono Operis immediate fa&i ab OpificeSapien-
'ifftnnm rr^yw Viun tisfimo Omnipotenti , & ex materia &
TO> "HNn quam Ipfe elegit pro forma quam ei inderc
O X"Wni tZD om r

mnrnn >o Tvhlfh yuOD voluit, in quo etiam nihilimpedimentiin-


r

vnnoai vmYKO tz^Pn tervcnirepotuit,velatemperamentofemi-


*?y tfDn Sap "IPN r-on) nispaterni,velfanguinismaterni,velaCi-
no nhzn ty j?3tPni noin borum& nutrimenti qualitate,veladiaew
n roni 'iruNn r^h)2 2^ &regimine in annis educationis &pueri-
}

10*r? n*n totrn IHN fixn tiae , vel a mutatione aeris , aquae,
f terrae. &
Vphxi p2T ru "NtfN n*?yon Creatus enim fuit Adamus, tanquam per-
r^WONn ym cvwvoi fe&e affecutus aetatem juvenilem rationc
rhp nawioa S3N 110*7 >?ao membrorum &
quaiitatum (corporearum,ve-
'>pbx p IvSkN WipJ 1^1 lutivirium,ftatur&&c.) Idem accepit Ani- :

0'p^N 03 lyntO iV^onn ^DI mam in integritate perfedisfima, & Intel-


rvn xh) p»3i D03 T^ini lettuminfummo,quiinhominemcompe-
terepoteft, gradu, Facultatem infuper^poft IntelleftumjDivinam^
h.e. Gradum quo Deo&Rebus fpiritualibus adhaefit, &rerumve-
ram notitiam habuitfineinftitutione,cogitationefola: unde vocatUt
a nobis [2.] Filius Det, omnes item ex ejusfemine prodeuntes &ci
fimiles, Ftln Dei. Hic Adamus genuit equidem filios multos, nullus
cuno G
Cosri Pars I. iipsnia:» 4s
formatione literarum exprimentium res EyiWI Vy WfC £Z)n»
illas,quas(Deus) Prophetam vultaudire bx OyDlWli h*K10\'£n
facere,vel Populum. : JTOn» hx l.V *«Un
XC. Carjftj Haecratiofufficit. HJ0W1 flM «HW! "ibrf
XCI. Jud&tts^ Non abfolute decerno & r^pgDO
t

pronuncio. hoc &


non alio modorem fe VU *MPfW 13191 HDX r;

habere:rieri enimpoteft, utprofundiorfit, i""irn *f"nn Sy p3)MriMV


quam egocogitare posiim. Koc autem hinc TH Sy ^in ?l>0
piO? Utf ,J

elicio&concludo jEumquividkStationes 1N n^rnn^ rf?yp nao


(fandas ili.tf & Divtnxs appartttones & revela- «TKW £3 /TONn n?0 r6iyn
tiones) y credere debere, res illas aDeoim- pljffl B mS.VH rnft09Dn
mediate eiTe,quia funt iimiles creationi pri- ^ltD l—^sa t*-tmn KTW
ma2,credendumitemeiTeLegi,quaeinillis r^)nn CDnp 900 PBQ
(y?uf/o«^«5)datafuit,Mundumdeniq-, eiTe njuwra aVnnS rWW
novum, &
a Deo crearam, ficuti conftat, rJUitttt AHtft) r£jn pONm
Illum creaile Tabulas, &
Manna, aliaque fi- CsSiyn O ftflOtfn cy CDnS
milia j fimuletiamtoiliexanimocredentis UDXV UD 1X13 n '21 stn
haec,dubiaPhilofophomm,&.Patronorum pni mrnSn ftrap own
Aternitatis Mundi. fCVDn aSa mon lrftiri
XCII. Co/r/, Cave tibi, Amice, ne de- ^yai a>£>lDlVfln r-Mp£©
clines (modum excedas) in recenfione laudum > MD I n
"
p
populi tui, &
omittas (dtftmules) ea quae "nnmrtrrt ^WDTl 12X :j
publice nota &
decantata funt j Rebellio- fop »ri38f "nflSO ncn K^tf
nem videlicet populi inipfis his Stationi- ynjri DD1£)DJ» TO mryni
busfacris. Audivi enim,eos,durantibusil- o /ffl&pDri n*?* D? ytfVl
lis, confeciiTeVitulum,eumquecoluiiTe,de- ^jy vry n? "prdm JWnv f

leli&oDeo. fcyp^&h vhty mrnyi


:

XCIII. Judxtis', Peccatum hoc ,


quod V MDn "Onn "OX 13
tantopere exaggeratur in ipfis (
Peccati bujns arfrnib Dn ?y miViJintf rJ

teftimonium eft
exaggtratto ab altisfacla), {CDni£D YNOTW '0 ViTJini
Magriitudinis&excellentiaeipforum. Ma- -jmEjDnn ^"lTUn 12tt -5
gnus enim eftis, cujuspeccatanotantur,& SnJ py n? '.VTjoyS -jiryi
fama dirleruntur. "WIP71 ;
—j^Vn tf W n^
XCIV. Co/ri ^ Hic quoque modum ex- : n? -in.v
cedis, &erTugium quaeris pro excufatione populi tui. Quodnam enim
majus efTe posfit peccatum,quamhoc? Et quis gradus fupereft poft
hunc r (
quisgradus boc esljupertorr )
xcv. y*-
Si
}i^*ma Cosri Pars I.

orf? mm fhNfl J»V? digmReDivinl^&adillospertinuitLo-


f»JV3 "rnvon t-*mn Olpon cus Rei Divinae dicatus.
Hic jam primb
*?in /Ann n>n nw 'p^n omnium requievit Res Divina in Caetu
nn^ Snp ty pbsn ywn }
& Congregatione aliqua plurium , quae
CDN XCD* rVJ% *6 HW<
»3 antca nonnifi in paucis fingularibus&
>p^\'n tznotr»! CD»TTT3 perfonis refedit: &
Deus cuftodivit, fce-
onxoa dVtjh 03T1 DlfVl cundavit, multiplicavit, &
magnificavk
IttHP WN fVxn Hp 1CK3 eos in ^Egypto , quemadmodum Arbor,
'OVT D*?P nfl tf'Kintt? 7V 3lD quae bonam habet radicem , fuccrefcit,
UOO yBij ntM* flBWTl naS donec fru&um bonum, priori de qua
,

pm> an^ 101


1
? risn plantata eft, fimilemproferat; Abrahamo
fO rTm VnNI ^JDVI 3p?»l fc. Ifaaco, Jacobo, Jofepho, & fratribufc
nnoi fXNto n^O hfl3 ejus. Talis fru&us erant, JHo/w e^ dtarofl,

1031 ax^n^l *?jAk3 1031 Mirjam , Bez,aleel, Oholiab , Principes trt-

D'3p»n D»y3tfl .DVOOn *K»>n £tf#w, Septuaginta feniores , qui digni fuerunt
pntfnA D'1M vn IVX
Prophetia continua ( Prophetu dono conti-
3*?31 JU p /*«<?)•" Jofuafilius N««, Calebfiliusjephyn-
ytnnoi JTfDJlO
D»TD *?# nJ3 "lim njia» p neh, Chur filius Mirjam , alii multi tum & :

E3»W1 vn ?M1 Drftlfl M1


etiam digni fuerunt quibus appareretLux
1 rzDn ?y nxn mixnn^
,l
&
ProvidentiaDivinagratiofa; Siquiin-
DN1 JVWin M»nn nrWnTfl obedientes &
degeneres inter ipfos fuc-
D ?V^ vn onoo DTJ»3 1»n
,J
runt^qiriexpurgationeopushabuerunt,finc
KP.V3 nSlJD p£D »*?3 Dn *]X dubio tamen fuerunt Peculium, quatenus
fO fZDptOl ornWn DHratione nativitatis naturae fuae de Peculio &
nSuDn^n»^ >0 1T*?1»1 rhwn fuerunt, gignere &
poterant qui Peculium
113y3PTl00n 3K3 '»in?J1 fierent,&fciebant,in Patre etiamrebelle
mVuDn »013 3iyJW mo
aliquid de Peculio admixtum efle, quod fc
m p3 W
U33 nxm T2*V exfereret in filio aut nepote ejus , prout fcm
183 rn£>2n "pTrJlltf no »£>3 gutta (feminis ) purificaretur, ficuti id vide-
mW »00 ^VI mro ino W
mus in Theracho, aliis, quibus Res Divi- &
^N »p*?Nn pyn 13 p37J nanon adhaefit, nifi in radice generationis*
nSuD T^Vtt? uvftlfl tmtP3 quod genituri eflent Peculium j quod non
*?3 r T?i/i3 p n»n N^r no
(
ita fa&um fuit in generationibus defcen-

np n^2l ft£J»1 ono T^un dentium a Chamo Japheto.


, & Similc
>i30 B?» n03 »3 »ya^n f»JV3 q u ^d cernere eft in rebus Naturalibus:
¥?3 3>6 nonu »W CDtxn quoties enim accidit inter homines,ut
f»M V3N O^S novr ,\in l^ ^ilii patribus prorlus non funt fimiles,

pOD G i
Cos ri Pars I. ptfmTDKQ f0
tamen exeis dignusvelidoneusfuit,quiin D7N Dl pnsnvn*? »^">ano
ejus locum fuccederer, nifi Abel, quia ipfi fi- ^ norr n>n Nm >3 hin fcfot
milisfuir. HunccumfrarerejusKain occi- >jfiO vrw pp IJhfl W.V31
diifer,quodipfihancdignirarem &praero- fl.vrn }—iVyon *?y u irwjp
garivam inviderer, in ejus locum darus ei Jifltt ffgh ntfr vnnn "ftfnj
fuir &*/;/<$, qui fimilis Adamo fuir,ejusq; pe- irf?M) aV> nVtfD irm oi.vS
culium 8c cor, reliqui inftar corticis Pecu-: pi tPIJK JlP Ji^JDi H£)^p5
lium Sethi fuit Enofcb, & fic ufq \ ad Noachum CD'Tn'3 ru f? pj$m y>n
in fingularibus perfonis res divina per- O WTpJl D7*6 'W! D*?3 vn
manfit, qui omnes fimiles fuerunr Adamo wzhv wphii 03
DnK>"»33
& Filii Dei vocanrur; perfecti nempe in Cor- O'0'n mantfai orrroaT
poris doribus & qualiraribus , in Srarura,in 1M an^ai rhw niE3n>
Longirudine dierum, Sapientia,&Robore. flJO pi n> T>n D7.V& D'jia
Er ab his ( non a CAteris) nos fuppuramus & n W l»Qto nn"V3N 70
seras ducimus 5 ab Adamo fc. ad Noachum, f oynp37 .vW »0 ona
13

& a Noacho ad Abrahamum, Fieri equidem 133 YTO* hlX mro >p*7Xn
1
poreft, ut ex his aliquis fuerir, cuiRes illa 73? V3N '3N ? TO^il r"*fl
Divina non adhasfir, veluri Therach [pater n»ni 1QKV3 m
XV7V0 7W
Abrabami : arramen Abrahamus filius ejus, nUNQ DH3 p37 'p^sn f >jyn
fuir difcipulus y^m @* avi fui Heberi, prae- dti^I d>J3 03 *?N Dni3K
terquam quod Noachum quoque vidir & p^yilTD^ni^QynSuDnTI
audivir ( nam Abraham fuit 58. annorum cum , n*?UD n>n "13?! >13y >fipj
morereturNoachwyjuxta Aben Efram inparafcha >j£0 nJ nSlJD DDtPl ED»
m), SicqueadhaefiripftsResDivinaconri- o»itm D^pwn «nv Kin»
nue ab Avis ad Nepores, &
Abraham ruit \7N* omarn Dn^SON 7«\V
Heberi peculium &
difcipulus, hujusq; rei KS'l nNOJn r.DlS f y:a
gratia vocarur ^
q. Hebertus 5 Heber pe-
cuIiumSemi 5 Semus peculium Noachi,quia
03177
pry
Stf ODrn p£)3C

VJ3D 0Dn")3N n*?UBl


^ na>
ipfe haeredirare nattus eft Climararempe- nxrn \fwno v« Va p>mni
rara, quorum medium & praeftanrisfimum ^'D n>nnr ^ta n^JIDDn
fiiirTerraCanaan,quaeeftrerraPropheria£i 'py^ pn*> nSuoi pnx^
Japher aurem concesfir in Aquilonem, narr f
XX* Vnx wy nmjl
Cham in Meridiem. Ex Abrabami porro filiis 3py> >jm ^nn X"VV3 3pV»
peculium fuit I/rf^rw , unde reliquos fuos \
^n.VI ca^a vn nSuD D^a
filios omnes aterra hac peculiari procul amandavir, ut propria effec
Ifaaci : Ifaaci peculium fuir Jacobus, rejeclo Efavo frarre ipfius ; quia Ja-
cobus dignus habebatux texrailla; Eiliijacobi omnes Peculium fuerunt,
digni
j-j
]W*niDRD Cosri Pars I.

du creati fuerint ? Deperfeftione Corporis non dubitant Hebrai>feddeperfeftio-


ne mentis & Intellettits , videntur differentiamflatuere. Hincfcribituriterumin
T^eror hammor^ Creato Adarno fimul etiam fuit mulier creata. Hinc
Mulier non peculiari opus habuit Lege vel mandato ( qu&fivitenim Au-
thorprius } Cur Gen. 2. 16, 17. praeceptum illud Adamo tantumfit da-
tum, 6c in fingulari numero conceptum ? ) nam praeceptum Adamo
:

datum , illam quoqc comprehendebat , quia erat ejus pars. Sic non
opus fuit>ut Deuspeculiariter animaminnares ejus infufBaret, quia
enim non eterra, fed e cofta Adami fuitcreata^Deusautemjamante
animam viventem Adamo infpirarat,particepsejusfattafuitEvaper
illam coftam , quae tamen fuit exigua pars. Hinc mulieres manferunt
imperfettiores , unde & Rabbini noftri ajunt , »"iSp fW? C3'tM71 M«-

lierum fcientia tenuis esl*.

Pluribus hanc qmflionem traftat Abarbenelin Legetn 9 foLzo.col9 j, Caulla,


/wtf#if,curScripturaGen.i.z7. bis dicatO^NoSsD Ad Imaginemfuam
creavitDeus hominem, ad Imaginem D«creavit illum, hsec mihivi-
deturerTe,qu6d voluerit indicare, quamvisDeuscreaveritHominem
marem & fceminam,tamcn ambos non creatos effe in eodem perfectio-
nis gradu; neque de ambobus aequaliter dicitur, EtcreavitDcusHomi-
nem. Quamvis enim ejufdem fuerint fpeciei, tamen non ex aequo fuc-
runt ad Imaginem Dei. Ideo dicitur 5 In Imagine Dei creavit illum9 mafcu-
lum cjrfoeminam creavit illos , indicans his verbis, Adamum folum crea-
tum fuifTeinlmagineDei: Illeenimfuitprimariusflnis&intentioin
creationej quamvis propterconfervationemfpeciei mafculum fce- &
minam crearit* Virtlitas autem &
Fcemineitzs (hoeeft y Sexus) non
iunt delmagine Dei,fedfpettant adconfervationem &propagatio-
nem fui fimilis. Et hoc refpeclu conveniunt cum ceteris animantibus,
non in Imagine Dei. Hincfcirepotes,quarenondicaturde Adamo;
fecundumjpectemfuam-j kd 9 Mafculum fceminam creavit eos\ quialonge
&
alia fuit ratio Adamr, quam caeterorum animalium, in quibus fcemina
eodem eftgradu, quomas,& aequalis ipfiin natura &
exiftentia» Hinc
dciWi&diQitUTyfecundumJpeciemfuam > fine ullapraerogativa virofupra
fceminam conceffa* In homine vero primaria creationis Intentio fuit
Vir,qui folus creatus dicitur in Imagine Dei,ficuti in fingulari numero
dicitur , In imagine Dei creavit eum 5 quia nimirum ille eft, qui videt ab-
fcondita fapientiaev non fcemina, quae non habetfapientiamnifiin
colo» Mulier enim creata duntaxat eft propterfinemfecundarium,ut
viro G $
Cosri Pars I. pswnaxo ^
fed Avis ? ubi non eft dubitandum,quin ra- fVQTti i>ttnn yycn *} p£D
dicaliterillanatura8crimilitudolatitaverit *)W 2 * 2 &* !""Vn fc^inn

inPatre,quamvis fenfibus extemis idnon nrnnS n>nj fc^ara by


apparuerit,proutNaturaHeberiinhliisejus ">3y y^r P£» J-VB "KtW
latuit, donec fe prodidit in Abrahamo. [j-J } tontua nxw "ry W9
N O T iE.
[ r. ] De Adami Primi legitur qtio% in r-*mivn TflO R. 5f/;*m
Perfeftione
Toffol.62.col.i.i. Adamusprimusftatimaiuanativitatefuit Wj Mn
Sapiens magnus, &
ingreffus eft in vias Prophetiae, loquutusqueeft
Deuscum eo. Et neceffario fatendum eft etiam Philofophis ipfis,fi
ftatuant Creationem Mundi, W
[3 fDp K» J^ ? fow CD^r K")3J*
1

quod creatusfitperfettusinintellec"hifuo,non vero inftarparvuliin-


fantis.Hac ratione enim opus habuiffet nutrice,quse ipfumlactaffet
&educaffet, Praeceptore item 6cc* Etmox: Quando creatus fuitAda-
mus, noncreatus ruit fecundum formam difpofitionem ordina- &
riam ( corporum bumanorum ) , fed /Virm nnA anp 7©n 7N0 iy JOT rWU
creatura fubtilisfima &
purisfima, proxime accedens adcorpus fpiri-
tuale accedebant etiam Scientise in perfettione fua, fcivitque
: in- &
tellexit omnes Mundos» HuctenditquodSapientesnoftri dixerunti
Statura Adamifutt a terra nfy ad codum y vel, ab una extremitatc mundi ad aU
teram. InSchalfcheleth bak^abbala abinitioiVZl TX y
JZDTN DVrhvpSD PN
ttu pSi nro imna ntifam npnfan /rryrc /noann Saa cSr n*n nbpn bv
t iraw na to rvhm njno nmoa jtnfue la-r? Nullumeftdubium,
quin Adamus, ceu <aKdcpct manuumDeiBenedi&i,perfe<ftusfuerit
inomnibus fcientiis, humanis &Divinis,comprehenfis inLegeMo-
fisj ac proinde dicere poffumus quod fuerit ingraduMofis&Salo-
,

monis quantum posfibile fuit&c. Vtdeatur


, T^erdr Hammdr infeft. &
r~\'WQ , ubi & Nominis Dei Tetragrammati notitta ipfi trtbuitur , Poft-
quam, inquit, omnibusCreaturis nomina indidiffet Adamus,quaefivit
exeoDeus, Quodnam vero eft Nomen meum? Refpondit Adamus,
m Ttft quia Tu es f~>WKOn blh ;—\mon quidditas omnis exiftentia?»
l
,

Hoc nempe eft quod dicitur > Egofum V ITTP , hoeeslSomen meumfjefa.^i.
quod fcilicet ego-apud meipfum concepi &: quod Adamus mihi
v. 2. ,

impofuir. Summopere utique hoc eft admirandum , quod fcientia


Adami pertigerit e:iam ad cognitionem Dei, Nominisque illius,
quodDeusipfe fibi deftinaverat &c.
Qutruntyerocttam: Utrum Adamus &Evaeodemperfec"tionisgra-
ducreati
ff
\\mni&XQ Cosri Pars L
nnoiy vn sh Ji)p*?>fi1 V>n reitate ) Dei, ejusque Divinitate, ( e. Domi- /;.

rrS.V QODQiy miS >*?DO nto&gubernatione ) tamen non caiueruntFi-


miKil O Diiorf? DnoiN) gura, ad quam intentionem& devotionem
O) 'pStf f^y 7tt p3T nvm fuam dirigebant & de qua plebi fuse dice- ,

kSdio W3 JTrnvo N>n bant,qu6dilliFiguraeadhaereatResDivi-


fjN n? DTTQP »0 onoi naj na, atque peculiarem habeat miramque vir-
DtRJV i:rUN Itt?^ D*jftM1 tutem &proprietatem. Hanc aliqui illo-
< — TTMOn JT0lp03 CDVH rum attribueruntDeo, quemadmodum&
cwnno WW ty u^KN nos hodieque de locis quibufdam , in ho-
t CDnu3,V) CD"isy3l CDna nore &veneratione inter nos habitis, faci-
^.V )/i)>? DWnv >0 CDno) mus,adeo ut inveldeillis,im6 deillorum
CV33l3n fO 3313 Jinnn pulvcre ( terra) &
lapidibus, benediaio-
J131V0 IX dV?T! fO Vn 1N nem nos confequi perfuafi fimus, (qualia
VH ^ 1
?! nt W?tt) *?f0 funt Templa >& Aedes ftcra, SchoU &c ): Alii
rTllJi *?y ponrr a>0OD0 adfcribunt eam Spiritualitati,feu Spirituali
&VXW rrnjca wSn nntf virtuti alicujus Planetae, vel exercitui alicui
hxw & vni TV^N DWOtt?
f integro ( b. e. pluribus SteUis fimul de reliquo
ntro DJiW 7y>tf noS 0'SJCO exercitufteUarum ) velfignis Zodiaci , & fimi-
J-^XO joy DH 1
? TiVtP libus: neque confentiebant vel alTenfum
WlVapn )J))N WYtf D*p*?xn praebebant plebs in ullam Legem ( feu, reli-
fjyn "Tioy D»V3pD Vn ItMO gionem &
cultum ) nifi mediante Figura ali-
'nscoo CD/iNK3t?Kn TOV) qua fenfibili, ad quam fuam devotionem
D» V3p0) V*?H ''B'30 Vn ItfX dirigebant. Sic Ifraelitae refpiciebant ad id,
tzv)nnro) )J))Jf E3>Vmo) quodMofespromiferat,fefac"hirumutipfis
0>V3pD vn p) D>pW? )rDJ defcenderct aliquid a Deo, quod viderent
TIV rVn WN
pyn 710y &ante fe propofitum haberent, quemad-
D^NH )J)X 13)3 nro *?V modum habuerunt antcfeColumnamnu-
) *?N*ltf > »33 CD>70iy Vn) bis & Ignis ( vtdepar. 4. $. $.#$.) cum egrc-
CD'pW? irDJ CDinJttTO) derentur ex iEgypto, quam refpiciebant,
V nat QVn lyoiP *NMO) fibiproponebant,vencrabantur,coramque
niPO n*?y) Dnairt mvy quaDeofeincurvabant.Sicpropofitarnfibi
DimSn orh TYinS inn bs habebant Nubem illam,quse dcfcenderat
r^NOnVrmrySlCDUI/D fuper Mofen, quumDeuscumipfoloque-
retur,coram qua Filii Ifrael ftabant, & 'Deum adorabant. Eadem
ratione fecerunt ciim audiviffent verba Decalogi, & Mofes afcen-
diffet in montem,ut inde ipfis deferret Tabulas fcriptas, & Arcam
faceret; quo aliquid Vifibile habej ent, coram quo fuam Intentionem
Cosri Pars I pwttlWb f4
viroeiTet adjutorium, &adconfervationem fpeciei,prout Scriptura
explicat in Creatione ejus. Lambertits Dantus tn Anttcjuitatibus,pag. 42.
Dico,marem quidem &fceminam, adeandem unius&ejufdemDci
veri imaginem conditos effe j ejus tamen Imaginis radios, vivacita-
tem, fplendorem,aciem & vim,in Adamo, quam in Eva,in mare quam
infcemina, majorem,efhcaciorcm & potentiorem fuifTe, ut in eodem
corpore fortiormanuum eft dextera. Unda &per maritum uxorprae-
ceptum Dei didicerat, etiam ante peccatumj & eam Satan perfer-
pentem potius quam Adamum adortus & aggreflus eft, tanquam in-
farmiorem; &primapeccavit£va,non Adam,Gen. j, 1: i.Tim.2. 14.
Nam & in Angelis quoque alii aliis a Deo conditi funt excellentiores,
quanquam omnes ab initiofuse originiscrant adDei imaginem, 8c
eam quidem lucidiorem quam homo, creati.
[2. ] R. Mofes Kachmanidesfirtbtt ad Genef.6. Mihi videtur,Adamum
&uxorem-ejus vocari 0>nWi & Filios Dei, quiaimmediatefuerunt
f

opus manuum ejus, & Deum folum, nec alium Patrem agnofce-
b&nt&c. Videeunu
[ j.] HincfirtbiturinZoharadGenef.16. 1. Wjran oy Wm T^ *P*
Wofya WC N$f?J pjlJO ptert r-O
Deus Benediftus longanimitate fua
difFert iram ergaimpios, ut ex ipfis prodeat furculus bonus in mundo,
ficut Abrahamus prodiit a Theracho, qui erat furculus bonus, & radix
praeftantisfima in mundo. Et in Talmud Mafi. Bava bafra cap. 8. fcrtbunt ;
fWFO p'flJ xyv 'n txyr >frr >ai3 *mb xv i k-do froa n^ru p»ayo r*
f

Non transferunt haereditatem , ne quidem a filio malo in filiumbo-


num, quianefcimus,qualenam femen ab illo fit proditurum. Videftmtlt
qutd de Ez,echia in Beracb. cap. ufoU 12. coU z. & apudAbarb. adz. Reg. 20.
XCVT. O/ri; Hxcinveritateeftdigni- TONa nw nt Wn ti* *
tas procedens ab Adamo: Adamus autem DfNO narojn nViTin X*n
fuit inter creaturas terrenas j vobis verb de- Jiwnaa» Vrrjfl n»n czrttfl
betur dignitas fuper omnia in terra exiften- nSvun qdS na*mrui x"\xn
tia. Sed, Ubi ha?c dignitas remanfitin pec- bw 0« uD'tfS3jn te *V
cato iilo ( confecltone &
adorattone vttult , Deo DMDTTl f D /iK?n nVrun n W
dereltclo.utifuitfup. jr.94- ) : r^Ntn
XCVII. Juddits ; Quia Omnes populi ittown O "Dnn T3K r>

eotemporecolueruntfigurasfeulmagines, D>Tny vn >nnn prscta


& Philofophi ipfi, licet demonftrationes tzrfjTDvVsn vniSw mnk
adduxerintproUnitate ( proinde Incorpo- Tirvn V/ r**ND D^Wi
&
mr^r? )
S7
pvm*mn Cosri Pars I.

WN IV» nn>n czmXEffl Peccatum autem ipforum fuit in fa&ione


>pbx fOV IDTWn Vlty 1DM formae vel figurse, ipfis prohibit*, &quod
CDTa wytP no 7K Rem Divinam attribuerunt ei, quod mani-
czttisni
DH7 niKO ^30 bus fuis fecerunt pro fuo lubitu & arbitrio,
#>l Ppfaffl
CDlpV n03 J—*l73«nn fine mandato Dei. Excufationem tamen
vyun X7i DtfJtt nplSnono merentur propterpraeeedentem interipfos
r\V >£7>v flft^» 7<V 1*101? diffenfionem, &
quod de fcxccntis miili-
• vntP *)7.V mN'0 trtf Vflb bus,nonadtriamilliavirorum pertigitnu-
zzrSvun r-^i7!ttnn 73\* mcrus corum, qui Vitulum coluerunt. Pri-
TOJQ ;—vn Wlirya iy»DP matum vero ( vcluti Abaronis, 6 altorum ) qui
f>0<Vono rtlDOTI rWft* juverunt confeftionem ejus, excufatio eft,
WWniynnioon rmnVtt quod voluerint, ut hac ratione manifefti
V »3£» PV7 ZZinS atCTOl fierent &: difcerncrentur Contumaces &c
flfljfl nsn fO non wiww
Inobedientes a Credentibus , quo Inobe-
m^n N'7i r-itrynrt 7UJI 7N
dientes, VitulumcoIentes,morte arliceren-
77DO n?W r^inn pyn tur. Pro peccato autem hoc ipfis imputa-
*]X onKOO EZWJCIO niny tum eft, eo quod fic Rebellionem feu Con-
Xin O vnitfO n*p7 nonTt* tumaciam epotentia occulta in A&urn de-
Dni nmxn fO Tnrn Ton> duxerint. Peccatum tamen illud nonerat
?W0n7 Drh n>ni mi£ itpy apoftafia univerfalisacultu ejus,qui ipfos
•m tZDOKy ? iy3p> t*<7P ex^Egypto eduxit,fedincurrebatinquae-
1

1 mn.V W0>1 iniVnp^ dam duntaxat ejus prsecepta. Deus enim


j-vn nn
numpl nnroi prohibuit nobisFiguras &Imaginesj ipfi
fO czin-yn r-vnttf >0 nsyo vero Imaginem fecerunt Sc exfpe&are de- :

13OT1 EsWUDVNni D>nnn buiffent (


Mofen), neque fibimet ipfi Rem
p V"ODn DZW7iy£) ttW aliquamefrmgerelocoDei,quamanteievi-
D'W0Nn D>;?yon fO manp deant&fequantur; vel Altare,velOblatio-
7'DDn 'pyo Mn ta^Tfm nes. Hoc vero profluxit ex confilio Aftro-
mann DJ3JP ITOt "lPN logorum&Genethliacorumquiinteripfos
"ltPN czrtrjxn J?om NDTin fuerunt, exiftimantes Attiones horum con-
CDnn mai£j">3 oVyiO n n tingentes non multumdifFerreabAftioni-
r

nn>n xhv eny p7 cznip bus veris. Acciditveroeishacinparteidem


r->nayo n.V!C7 ayn njD quod Stulto illi, cujus fupra meminimus,
Dntt? D^nn rn IN D p7^n qui in officinam Medici intromiifus, iis-
r

dem medicinis, quibus nonnullos antea in vita confervavit, alios


occidit. Quamvis intentio populi non fuerit, deficere a Cultu Dei,
fed exiftimarunt, fe cultui ejus operam dare vel ftudere, unde ve-
tzD'7inro H
Cosm Pars I. |Win ^6
&Devotionemperagerent,inquoefTetFce- n>nj 137 anh nwA
dus (Ux) Dei,& CreaturaDivina (/» Hebr&o TttB\ rrrr )2V hjj np|

l£ J s^^-in q.d.Dominica3 Divina;/w quo rvjmn r' Vfl3T»1 'pStf ?
2

aliiiegunt^myi Voluntaria^/u/zV/Y^Non no nVif mrrfrn idi*? rocn


imaginaria,velmetaphorica,fed vera,Dei TO^ni fjyno fn>o p372?
beneplacito &
voluntate miraculose crea- ttKMO n^j» r-ini
taJjTabulaenimirum Lcgisconfp.i.§.z%.)\ oyn HNtwi 0MBCKJ
prfteraliaque Arcf adhaerebantjVelutiNu- W Dm nt?0 /n"H ESPtttO
bes,Gloria, & Miraculapropter eam facta. W\ Dixn w \*? QOP
Populus itaq^ dum prf ftolabatur,ut defcen- CDV om 170? ntrN 0mB31
deretMofes, idque in eodern,inquoerant, nxcj "JK TD nn 70yO
ftatu, fine ulla mutatione fuarum rerum,or- nrtf? O>ynoo DflJWD
namentorum,vel veftimentorum,in quibus O' Q>WW an^ tfttnai

comparuerant in Die illo Stationis Sinaiti- Tlfifl xh) ftPI npS *A >rmi
cae,eadem forma &fpeciepermanenres,8c 3W# AiO *?y i^K E3n0
Mofen exfpe&antes j Mofes autem abillis WJfW nasran nYU wiov*?
per quadringenots dies emaneret, nullo *?Hjn winn ponn fljtp ty
fumpto viatico,neque, nifi fub conditione phrvh E3?n pon i^rtflm
eodem die revertendi , ab ipfis difcesfilTet l —tiVpn OOTOI fllp&nD
(ficfcribitAben Efra & R. Uri 9 Mofen non dixtjfe Dno WTEKtt? 7y AttZTlOni
y/ij, qubdper 40. </#« <^r emanfurus. Altter Tal- CMYO 73> J tfpf?
%
O^
mudtci inTract. deSabb.cap.j.f.2y.i.)i
finiftra cogitatio
tum W HBMK W H;j
quofdam de Populo illo n r^phxi VJMMI
i w:
J.V

W
>*?10

magnooccupavit8cinvafit,(^y/Afo/ejwor- tflTtt? ^N on*03 ojwcvj


tuusejfet) &inceperuntinpartes &
contra- D v*?N V^pn^an 1? njvj
riaftudiafcindi,variaqueconfilia&cogi- on^N
ri^fii naow
tataagitarejadeoutquidamillorumnecef- fnxa DT.ffWt is?y "uwo
farium duxerint, ( vel , IflYdl» confenferint ) npNDiOtf D'pS^ "9 nBMf
Cultus Divini obje&um fenfibile quaerere, *D7 teai teKi urux *W
quod fibi, ad imitationem aliorumpopu- OJO.V iryunr dttv ijx»
lorum,propofitumhaberent,nequetamen «tao tzrpS^rn \fira lHfH
abnegarent Deum,qui illos ex j£gypto yas n*?i D7N pjn >Ai mpo
eduxif, fedquod eis duntaxat proponeretur, ut coram illo fefifte-
rent, quando enarraturi eflent Mirabilia Dei fui,quemadmodum Phi-
liftaei fecerunt,quandodixerunt} OmaDeustUtcesl^ &quemadmodum
nosfacimus de Ccelo,omniquere,cujus motumfcimus efTe duntaxat
a Voluntate Dei, non fortuito, vel ex voluntate hominis, vel a Natura.
Peccatum
f9 JWW10W3 Gosri Pars I.

•plD*? p^rtl CDiVD^ jm 1


? defiitipfisManna defcendereprocibo,ne-
1 >J
Dmrijn ? ^,vn TOyi Dn ?y quectiam defiit Nubesipfos obtegere,vel
n£)D'::)l nNinjm
filMin *
Ignis eos ducere 5 Prophetia etiam conti-
W lTDHO liy* wSl 'lW3 nuabatur, &. in dies augebatur inter ipfos
W& «nSir DnS fnj l»X ^DD nihil denique ipfis , de omni eo quod Deus
rWaOW WXJnn&l eis dederat,fubtra&um fuit, nifiDuaeTa-
DnSnrim DTirnS SSiDnm bulae,quas Mofes confregitj orante verb
: onS nDDl
fc^inn fivn ipfoutredderentur,reddita2fuerunt j &fic
ri nnry 122 "HTDH "ID& 'expiata (remifa) fuit.illis hax iniquitas
nom 'nyn rhyv non »w ipforum.
Di.vn \ S >2 whr\2 VWXIV
y
XC VIII. Cofri j Nunc juvifti confilium
r-^V 'p^n p:yn ^V y>JO meurh, quod animo verfabam , quod in &
2 iwft nsn 'p^ nmS Somnio videbam. Non enim poteft homo
tzrp^vn aotiCM* tZD^^D^ ad Rem Divinam (ad Deum) pertingere niii
1
DTN 'XI nn p n n K ? DX1 ?
perResdivinas,h.e. perOperaaDeoprae-
nnnn lVaN O^ntro cepta. Quodft non itaeffet, maximapars
*n>yi tt\vn "rmyi CDDIpni hominum co conniterentur,ut Aftrologi,
orhvi ^iWOn tfECT
j Divini, Cultores Ignis, Solis,Duorum Dco-
133 p 13nn "108
b2 pi Nin rum cultores, &alih
mina ni3VD d^ wnntn XCIX. Jud&us^ Ita eft : & fic omnes
riOT DV ''pVvn TQ70 noftraeLegesexceptaefuntexoreDeiipfius
jnil n£*a nnntt? nQCfi cumMofeloquentis, &aMofefcriptae,po-
CDKDpn Ninn ^ta pon*? puloque iili magno, in deferto congregato,
rhlph D3 ttltMtJ X 5? "Q703 datae, in quibus proinde non opus habue-

S— Wlfil ntr*>£) n.VTin^ *vVl runtaliaCabbala(/^?nft*//70tfe 7rut$07n)t&-


JiteBpTl fttp/fl ni2Q niKDl ^otoj, ) vel explicatione cujusq*, periodi vel
>ttlCDniN CuanpO *\W\ precepti,de quaiitate oblationii,de modo il-
fX\ IX PWfa ZDpto n? lasoiferendi,quoloco,&adquodlatus(*/-
JZ3D73 D»tf»y YX1 DtSTIW r*™) autquaratione fint ma&andae, quid
nlpl^n 'ON^OO Dn>TW) item de fanguine, & partibus illorum fit fa-

tzrjr?.vnDXn TWCaa ote ciendunv, cum omnia haec fint explicata


jcp W
Oia IDTV b-*7D a Deo ipfo, ut ne minimus quidem in iis fit
rynunnnnniQn^mD^I defeclus unde totum corrumpi polfet; ,

a>DTVD nnnnno Dn WX prout id fit in Generabilibus naturalibus,


nntrnsn czu^n >h '*pl quae compofitafuntex proportionibus vel
pN?^ CD*V y*X CDmpT^ proprietatibusfubtilibus >^//r^r«w,c^/;«- l

ann ''or\ 2 dfa ^WD morum) (\\i<i ob fubtilitate fuam cogitationc


f

:
Cosri Pars I.

nerunt ad Aharonem,intima cordis fui ien- p Wi mTOva ateo


& ei denudantes (quod nonfeaJfent,fiaperta zzxmn nhb pn* to wa
tdololatrta & k Deo): hinc CDPKn mv^yn $ro p Syi
fuijftt apoftafia
etiam Aharon juvit confe&ionem ejus(v/f«- hs ron
U): reus vero fa&us eft, qubd Contuma- win ,vinn "DTn rwart
Dn>no p Mi
ciam ipforum ex potentia in actum dedu- iw
»j£)0 tgyffe txd hm

xerit. Res illa nobis videtur longe maxima, sna nmyi nrn pn nm
quia inter plerasque gentes hodie nullae Fi- .vinn rott hp n>m mown
gurae vellmaginescoluntur: ilio verb tem- mown hi D>uny vr\v >jso
pore res levis fuit habita,quia omnes natio- Y7.V1 uzjjtin myh ;—<rm
nes tiim habuerunt Imagines quas colue- r-va upy^ 'nxm r-in>n
runt. Si fecifTent vel exftruxiflent pro fuo v*?x fyh r-nuy^CDjtt-D
arbitrio Domum aliquam pro Cultu Divi- 1
mD
?) nmnpn u mprti

no, ad quam fuam Devotionem dirigerent, wryi hm 121 rrn t-^S


inquaoblationesofferrent, eamq; honora- tzyjrnu nruxv r-10 oso
rent, id nobis non adeb grave videretur, aw
j—wyo tzDvn n
quia hodie folemus hujufmodi Domos urh uVrjn onix ijmrci
( Templa ) facere, eas venerari , magnifacere, ntrsw czjnn txmrmh
hc benedi&ionem Divinam ex eis nobis ann n^n roww novjtf
polliceri j quinimb de illis dicere , Majefta- on^nn^D nw» DO>Aoni
tem Divinam in illis habitare, & Angelos
p-r^nmnnS v^n »Sfti
circumcirca illascaftrametari. Quodfiha^c naor nrn "Qtn n>n u^np
non neceflaria effent pro congregatione wmp 'v^on 'oon^n y^n^
castuum noftrorum,res nobisvidereturpe- rnp D»Vmra d^jv3 pnio
regrina,ficuti temporePvegum fuit,qui pro- vn r-vrny^ Lzrnn catrt?
hibebant homines, conantesDomos facere >tdh rni r-non owpj
pro Cultu Dei,*quas vocabant r—»V03 j imb »7^ onw f
^Diin tzr^on
pii Reges illa deftruebant^ ne aliam do- U0K n>nn TiVir iSi.r kS#
mum venerarentur, quam illam,quamele- r-i^nnt ^zrpSNn u -™
gerat Dominus, & illam formam, quam wrrn ^Si n^ m* yav
praeceperat, Neque in ea (domo Domtm) ab-
furdae Scaliense vif^ funtFigur?eillae,quas te cziyi D'3vono DrftMtt
Dominus facere praeceperat , Cherubini ie\v Jzrc-jNn vc:y: ,—it
nempe. At puniti fuerunt illi qui coluerunt s^inn arn Sjyn nny
Vitulum,& occifi fuerunt,ter mille fcilicet cdSd ")£dd uDUim nw
viri de fexcentis millibus (qutafwemandato
£>e't iilum fecermt) , Interim tamen non ^ jon poa ^i ^Sn \m
defiit
6l jwm-ttDKO Cosri Pars I.

Sxpfrr H»aA nNin n tjrt* ftruftura Sanfte, illius Domus seterne, (Tem-
n*n3y3 fW imi* plum tertlum , nobis promiffae,oftenfafuit
IfiiOfil

h*fo SflTpn *n3D Wi ProphetaeEzechieli. Nequeenim inCultu


Nh
vn p i""Vn l^Nl niQDnfln Dei Opinio communis, Ratiocinatio,Sa-
3Tia CD*yuo D>fliDlVfln pientia humana , ullum habent locum.
n03 teA D^ttn CartMn Quod fi id effet, Philofophi,fapientia in- &
^NW 03 lyunt? genio fuo infigni duplo longius hic pro-
j ,

r~lf 1033 nTOH "IDX cesfiffent, quam filii Ifraelis {duploplu$pr<&-


r-mnn hi\h tpojn nun & ajfequuti
fitnjfent ejfent .

*3>p piDpO N^ p£)D ><730 a c ^. Hacrationepermovetur Ani-


O"T3yiff0 D13V ? *-Oj
1

maadrecipiendum veftramLegem(F/</ew,
im>DWH^OWfo **/#,»«») fine dubitatione haefitatione &
i-onn T-yyi Qflnjjy» u llasqubdPropheta(JU*/fr)veneritadSer-
N>nn njl3/in ?y lin^ '730 vos mancipatos &
oppreffos, ipfisque pro-
tftt fjtt) rw ^
DDWttn miferit, quod hoc tempore, fine ulla mora,
onDJinxW JilOW V3» T3 hocmodo,egrefrurifintefervitutefua,&in
V2V 737 ytini ono nprn terram Canaan introducendi quae tunc in ,

lyu^ Dtip \ixnn lp7n manu feptem erat populorum , quorum


?0f3 73n D"pHffl rvw
quifqjpotentiailliseratfuperior,unicuiq}
n? OWUCyJTifiiDn toyiO etiam tribui fuam in terra illa portionem
77331 n?wn /17TU rOKO antequam in illam venirent,
asfignavit,
T#N Dynnryo 7TU1 nniwi omniaquetemporis brevi fpatio, cum terri-
17*1 rhw CD737 Qn^ybilibusmiracuhs,impletafuerint^Hoccon-
W7 txfyo av >3 lOix n>n
firmat tum authoritatem magnitudinem &
l"® 1 *"""l'n 1^71 CD7iyn 7> Legantis, tum gloriamLegati,tum Digni-
tZDJD r-vn. vim 7y yuo tatem&praecellentiamEorumadquosfo-
notoj N 7 » >J£0 lnwtol los ablegatur. Quod fi dixiffet j Miffusfum
n>m Unrv 7 tM N"il3n JU13 addirigendumtotumMundum ^inttnmmtcm
MVn ifiirvW ro 7 trn3 VU10 verbum ejus non pcrveniiTet nifiaddimi-
DOyo n>m H3y imifi "12D dium, manca fuiiTet ejus legatio, quia illa
r-<70iK 7 y 31 JTN 71 mitoi non perfeciffet Intentionem Creatoris mit-
1 i:'3n 7 1?131 mni i*-*3ttf tentis5 impedimentum etiam & obftacu-
i^Sx n 3ifi3tP no JiltpySl lum objeciifet expeditioni ipfius Liber Le-
Sp't? DW 7— wo nn\ giscjusJinguaHebraeafcriptus^dirricilli-
mum, moleftisfimum, Sc laboriofisfimum (tmbtmpoJsibile^mfiztSz.-
baeis,Indis,Cofareis( Perfts)eam intelligere,aut quod ineafcriptum
eft/acerej nifi poftplures centenosannosfortecontingeret^utimmu-
CDn'^ H }
Cosri Paks E pfffcnnaaa60
comprehendi ncn poiTunt, ut, fi vel exi- r^nn n>wn mofij riiJi^n
guum vitium ipfis accidat in proprietatibus 'nn 1N Ninn notfn rTO N^l
iUis, generatum totum corrumpatur, ita ut fTf **4inn Tjxn i\ t^mrt
illa planta, illud animal, aut illud mem- pl Tryj ix 7D£)10 xhxhvi*
brumex.gr.totumvelvitietur,velintereat. n i—»onnn nnuriTN TJf
Sic traditum eft ( m lege ) , quomodo diffe- TJK 13N3 Vy> noi nanpjn
canda fit beftia offerenda, quid de unoquo- vrw noi nSoxS cp r-noi
quemembrofitfaciendum,quaefintcome- qnw ffil ta^ '01 nontpS
denda,quaecomburenda quiscomedere,8c- TPK ;—nnan fO 3np> >01
)

quis comburere illa debeat, quis item ex TNi cdiw xh onn nison
clasfibus eorum,quibus id mandatum,of- V
oonpan njibn n>nn
ferredebeat, quomodo comparatieffe de- £z:y cdjjd cunD mv xhv
beant ilii quiofferuntjUtnihilillisinfit vel tei Gn^uSoi owvsn
defe&us aut impedimenti j illorum orna- ntrx hm rn^ itnaSa p»
menta &
veftimenta, praefertim Pontificis DlpD *?«V S^ m«n h \t\i

maximijcuilicentia &
facultas data fiiit in- njotrn Dipo >pWi pjyn
grediendi in locum Rei Divinae, locum, in- ntojp noi mwro fmNm
quam, Habitationis &prsefentiaeDivinae, r-nnaro tenpnro m?3
Arcae &
Libri Legis(w Santtum Santtorum ) finrnpni nnnsn nuTroi
quae item his omnibus annexa &
obiervan- ni£>0 YW» VEl m^nni
da fitSan&ificatio ( veluti abfttnentia ab uxori- r*sfip Sy o ud^oid i*
bm, &ebrietas ) &Puritas [acontattu rei im- v nm ip>r,yrittf noi rrwtn
mmd& ) ; Graduspurificationum,fan£rifica- cz:y cd»p^ nmo bni
tionum, &
precationum \ quae omnia figil- nfe ptron rjon pi ntfO
latimrecenfere&enarrare, prolixioris fue- o'D inn r~^rh mriMn
rit operae.Fundantur tamen in Lege fcripta i jrfWro Wm
pjpon
Mofis,& eo quod tranftulerunt ( acceperunt ) ptron njcni rnxni muoni
Rabbini noflri ( per Traditionem oralem), quse vno^o Sdi VDDoivroyi
utraque habentur ex Colloquio Dei cum
Mofe inmonte Sinaj j Sic forma Taberna-
culi tota oftenfa fuit Mofi in monte Sinai,
r^i iS w
CDiiniKi r-iftom iS win
unn
n^ irN Vnan /van
noV^
J—^wotfj

Tabernaculum ipfum, Tentorium, Menfa, «arm mTs -rn rwnn 1


?

Candelabrum, Arca, Atrium Tabernaculi, mv ^npn 'oV.yn r^ani


ejus Columnae, Tegumenta,omnia denique ejus opera oftenfa fuerunt
ipfi in Imaginibus fpintualibus, quarum formae erantxorporeae,prout
fc fieri & confici debuerunt. Pari rationePalatii illius magni, quod

aedificavit Salomon,forma fpiritualis oftenfa fuit Da vidi ; &. Forma ac


ftru&ura
£j pBWTtOKO COSKl ?ARS I.

iV nwir\f)Q D^n^r» Viai /*«»» &colloquium


) eo ipfo tempore quo in
,

r~\iM UlDO TiSJl nvjnn eum incidit, 8t verba ejus Divinaaudit,m


toTfOH nppwtrni £*o:n
*?x fe ftatim innovari &
exoriri fentiat aliquid
rfmeftl mJJV3 ipyim DDnn Spirituale, [i.] quo a reliquo genere fepa-
7—iV)7J»n tZ3*7KX nnn n*Vf ratur ( quoalms quafi bomofiat quoad Ani-
,

SmJO rnan 1WTO nw:n mae Puritatem, ejus Appetentiam ad gra-


U00 tPpiaon N371 cSiyn dus illos (propbeticos) Studium humiJi- &
'•rxn tf£J mtrntt? nSx WN
tatis & Santtitatis.Atq; haec res bac digmtas
(
1 Vttrtna nsn r-vrhxn &pr*rogativa)confcrGtipi\s(lfra'clitis)i\lu-
fvtyn^-onnCD^wn aviril ftrem dignitatem fplendorem in Retri- &
n TiNn r-vW3 p-unm butione Vitae aeternae. Nihil enim aliud
TiTtn r^yw) 'NSXhtm quaeritur ab eo ( bomine) , nifi ut animaejus
rvnn *v>nn tt>£jn O >phxn flat Divina, a fenfibus luis abftrahatur , &
>*?} A?*ttO n*On fQ nmioa videat Mundum illum fuperiorem, afpe-
fc^KOn itttffcl } CZ>ȣmn ftuque Lucisejus Angelicae,&: audituSer-
1—vniCDm d>y»^ nnn monis Divini, fruatur. Talis quippe ani-
nNrn njrnan hx rVtt?yoi ma tuta e ^ amorte, quando organa ejus
CDyi rfflJt "lttW Oipoa corporea deficiunt. Cumitaqueinvenitur
N71 DnH nniX Itt^ DO^yn talis Lex 3 per cujus Sapientiam Opera ad &
niSDiOtt? nWin p£)D hlto gradumhuncpervenitur,obfervatainLoco
nntf /)ltt?£jn yxvnh :— >n dequo praeceptum ( Divinum ) extat,& cum
l msun DrO debitis conditionibus & circumftantiisj
illaprocul dubio eftLex (Tides,Religio), de quacertu eft,quod Anknas,
poftconfumptionemcorporum,vivas &fuperftites fit confervatura.
N O T JE.
[ Mufcatm fcribit ad b'*c verba Q>J»0
1. ] . CTTTXn W1 WJflB» Inve-
: W
niuntur in genere humano duae fpecies j Ol^y ZD7W yiiD CD7N Homo
naturalis> qu6 pertinentgentes idoloiatricae \ vhs D1S) Homo nivinus, }
&
qualesfuntlfraelitce: Unde de eisdicitur, Csnx CD7N Vos Hotno eftu,
Ezech.54. 31. tzrrx o»np N'V fM DW o»np onx h. e. r^ vocamini ho-
mo, nonvero Idololatrs, &gentiles>utbabeturinBavametz,ia fol. 114. col.z.

Vult itaque his vcrbis docere author, dirTerentiam Viritalis,adpro-


pheticum gradum agradu hominis naturalis &dn inij
aflitrgentis ,
quod longeexcellentiorem ababundantia influentiae fpiritualisnan-
cifcaturgradum. Simul nota,Judaeosreliquasgentes omnes, & inter
has cumprimis Chriftianos,non pro Hominibus habere, fed in Beftia-
rum gradum referre, qua de re alibi forte plura diclurifumus»
Cosri Pars I. jwwiibko ^
tarentur, (Jud&i fiercnt ) vel per Vi&oriam OH»7y r-\wvrh an^
abillis reportatam (<*</ **/» adigcrentur> conf. IX' riJW W pnw TQV3
/>*/*. 2. §.55. ) , vel per Viciniam,aut Rationes W 1DJW3 k4*3J7l nr\i3
Prophetae ( Afc/feJ ipfius (inLege feriptas) , aut by TfllOl tyOp ">n,V ^33
Prophet£alterius,adLegemejusacceptan- : l/mn
dam perfuaderentur ac permo verentur. fc^Tp b-*7 "Unn HOK ff
C I. j«r/<e/« Non vocavit Mofes ad Le- TONl iay ^nSlf l/nir)7 S1»0
;

gem fuam,nifi populum fuum, & Viros Hfttan QniX iy>n )y\wh
iinguae fuae : O'0'n 73 imiJ") 7? YnrH7
his etiam foiis promifitDeus,
quod illosperpetubad Legem fuarn ob- 73 p npyi D\va:n *t h?
fit

fervandamhortaturusperProphetas.Quod n mrtTW fami psnn W


etiam reipfa prseftitit per totum tempus canwa nystPH :

gratise &
beneplaciti, quo Divinitas inter &7H1 nT13H HQtf n^ 2?
iofos .habhavit. n? n>m 73n t#»p ajp "»nv
CII. Cff/fc, Annonverbmagisexpedi- nn3rl3 |OJ "WV : ^l
viffet, ut univerfum mundum direxiffet, r-vn xhni unn iok & JP
hoc magis congruum conveniens Sa- & '»rm vrv.» ate viv nb
pientise Divinae fuiffet ?
L CIII. Judausy Annon etiamficmelius °™ 9V ItWtfO OTptf no
fuiffet,utanimaliaomnia effentrationalia?- «^3 >p7*VH [W1 <?n TtfHl
Jam videris oblitus effeejus quodantedi- T)i)XD) QWH T? FUQP
&um (§.47.dr 95.) de propagatione feminis ITvi)*) tfinn "11.V7 73pa 2Vn
& qua ratione Res
Adami (pofteritatis ejtts ) , 19 UiW 73p0 IJJW n*T7p3
Divina confueverit commorari in tlno & n7UD o*?3 3py> 03 )Xy&
371

Singulari aliquo, qui Cor effet fratru, ac Pe- DtfijD D7K «10 a*rX&
culium Patris , lucem illam ( Divinam ) reci- D»H7K D*irWO
DDl.V 0*0«?

piens,reliqui verb inftarcorticis,nonreci- CD^yi tnv PO CDH 17K3


pienteseam j donec veniffent Filii Jacobi, D73 D rp30 TttH&a Tn.V
r

qui omnes rationem Peculii &Cofdisha- 07^ D31*n Pfwain JrTya


bebant, areliquis hominibus proprietati- CD^r.p vru? T13^3 n^X'
bus quibufdam Divinis diftintti, quibus cvmjn CD»tf?>?D3 rT7»v
reddebantur,ac fi Species &fubftantia qu^- JWKfl nin^m nttWTpm
dam effent Angelica , omnes ad gradum *WX 73 3 JTfl 0W3jn ¥& r

Propheticum afpirantes,& magnaetiam ex VfQV) )ri)X lyjia j^jb t^*3J


parte eum affequentes ; quia fc. Operibus Deo gratis, Sanflitate, Pu-
ritate, &
Converfatione Prophetarum, Illi propinqui fuerunt. Scias
etenim, qubd fi quis incidat in Prophetam (
in Prophet*. altcujus confor-

titim &
6f
ptflfllDltt Cosri Pars I.

p-itytf 1« 'M& tW* »o # Iwr<e, Zfa/. v. 6. ) : Alii erunt , qui afcendent


JO bVwi VH ItMO '>0ttr? incoelumprout hicfuerunt (corpore anima y ut &
CDvh EZWTlpl CDO^on Afoyk, £/i<#, Ezechiel) verfantes inter Angelos^
D Y3rf? 13 D7tf p M*ftan cir *£ to appellabuntur CZHN p Filii Hominis,
D3W3 D"TOiyn DON*?an f
>3 ut dignofcantur inter Angelos inter quos verfan-
CDO^in oonSo p DJlvTl r«r: dfige/i <?r/4w ambuUbunt inter vosinterra
9
CDNX vnni Tp^n tZJn>J 3 r
#• vidcbitis illorum nunc paucos , nuncplures^ vos
CD2T)X DHOVr D>mi D'TTY cuftodientes , dr /w vo^jj pugnantes : Conftanter
ItWrrt : CZ33S tzrorfol 4g<?rtf & permanebitis in terra illa^qua hancdi-
tyj— vmyfr^n T#KX"W3 gnitatem promovet inTerra nimirum Sancla % ,

PDiX r^Tll ntf.n rnSyon ejm^tum abundantia, bonitas, (feu felici- &
i-iraiui ny3tf rtW irrpn tas, pax &c. ) r«w malitia, ( fterilitas &c. J
'53 'pS.vn py3 S""inyn circarem Divinam, eritjuxta operaveftra (k-
D^yn *?3 J»nu nw DJwyo cundum promisfiones comminationes &
D3J")Vi? ^yaion Jtfljon Sy LegisJ: Totm mundm regetur fecundum con-
r"Tn/V£ WDSP Dy Win fuetudinem & curfum natura ordinarium> ex-
TTDl DSJVnN 31130DDim ££/>r# vobis ,
^«w videbitis , Majeftate mea vobU
Dn>ny roy? X*?P tpy^HM pr&fente, tiim Terra veftra bonitatem , r«?« cw/w-
^y 1-QJinPI CznS *jnxn r#?» veftrorum <£tu^Io^ , tempora fua debita
JnQ i£JDO W3 uD^Ti.V ;/o» tranfgrejfura, & vos innnicis veftris exigua

JKTtf D^yjy p.V O 13 lT3ntf W4«# pr&valentes , ««^ dignofcere poteritis , rtt

i(Qra S3N' >y3En JinjQn *?y ve/rW wo« r*gj confuetudine naturali,fedjuxta
D 1"ion tZD*V iNin ">tr>0 voluntatem & beneplacitum Dei ,
prout etiam
nyin n'nm ^:m miscna videbitis^ftinobedientesfueritis^ Annon& charita*
iytn rxi nwa iSd oSrym r^w , Siccitatem, Peftem, Beftias malas , ubi totus

111 miN JPnJD CD^i^y D f


mundm reliqum erit in pace & tranquillitate^
1 'VTon fjyn fO SrtJt NintP K^ v^r^ r^i ^ quopiam Natura fuperiore &
hy\ n»V?n nTinni nr hl n^ni w^or*. ( Nota , y/«^«/4 hu equidem non iisdem
h)& xh lZD niD310 !)?'r
m 1
verbis in Lege Mofis baberi , fed quoadfenfum ) •

r-^i rTTyn TH CznD Ethaecomnia,Lex,inquam,tota,&omnes


1
Nfini 7nx WVW Dm*V S ?^ Promisfiones ejus, ita funt certa,utne ver-
1 10^01 D^pSxn n31lp Sin' bum quidem unicum de iis excidat:omnes-
riNrn nSyon S^ yu^ unico comprehen-
»D1
q ue Pronusfiones e us j

UWini mon fQ NT> x


1
? dunturFundamento,Spevidelicetappro-
py3 ry nr vh nwn n3D pinquationis ad Deum ejusque Angelos.
Et quicunque adgradum iftumpertingit, non timebit fibi a Morte,

id quod Lex noftra ad oculum ( vivis exemplts ) nobis oftendit,


Wont I
Cosri Pars I.
*4
C I V. Cofri ; Mihi videntur Promisfio- rwi >m rman nnx 7?
nes aliorum (populorum ) pinguiores un- & own &X50 irhy niyv
ctiores Promisfionibus veftris [quuinjpecie taomya i

magis expltcant qua gloria, quibus^ deliciis fint Dteontav "onn nsx op
frutturi ) tzjna b^rn PKl /nan nrw
CV. JuddW) (Verum hoc) Sed omnes : rrwr ian ^i nowo
iltademum funt implendae poft mortem: i ravSy
neque inhac vita quicquam de illis com- >nw ^i nnan nax
piret, nihil etiam eft quod de illisdoceat cawowih p inx %
'nvy >2
(fufficienter teftetur). mcnD Mnv dhh DrnvnoT-
CVI. Cofriy Et ego quoqueneminem dttW? irhyz m\ dn his
haftenuseorum,quiillascredit,vidioptan- miD03 0*jp /)S.V Wl
tem accelerationem illarum: quin potiiis, t»3iyi D^yn ^yai d>
fi in illorum poteftate ulla eiTet ratione , eas i rn?3 irra yfci

in millenos ufque annos rejicere Sc retarda- lawi noi innn nax


re, Sc in vinculis hujus vitae, fub mundi hu- j—it* r-ixn win# »aa
jus jugo,& in laboribus atque moleftiis ejus n BfVrun o ioyD n
manere,id eligerent &
praeferrent. t cawojAon
CVII. Judtus, Quid vero dicisveljudi- P^d *?» rwan no« rr
cas de eo, qui videt hujufmodi confortia Sc w&i roririr r-iwrra 'rw
col\eg\a.AngQ\ica?(Prophetaru Yidefup.§.io$)
i •wsr.i vanno rman 7-y
CVIII. Cofrtj Sinedubiotalisviropta- no airo *mn uvs iftnj
bit, ut anima ejus perpetuo fit a fenfibus fe- j r-\ion nwror
parata,&:luceillafruatur.Quodnihilaliud im^ "Unn T3X
SnN V?
eft,quam Mortem expetere defiderare. & nNTOn 'pWl pjVQ VpXTft
CIX. Juddtu; VerumPromisfionesno- lartnm thsnpKmm
ftrae cum Deo conjun-
confiftunt innoftra U3 *p7\Vn Ityn » /jtfJD
tfione per Prophetiam, & quod eieft an- iMp^OfflraaiJiaaai
nexum (donofc. Sptritus Sanctt, ut Mufcatus W9t\ CDX >3 7-im XXBH
expltcat ut 8c in eo qubd Res Divina ie no- nrw DiD3,vav n^n nmon
;

bis conjungat cum Magnifkentia, Gloria & ^nx r,ijji Sxrjnn mwm
Miraculis. Idcirco non dicitur inLege, Si ^ vnr cjr\S) bi.v t^in

feceritis bocprtceptum, introducam vosposl mor- D'pW? m TVTtH >:*n D?7


^w/w/;orm,Cf'4^vo//^/-4mfficutMahomet E333 VTl C33fl>f JTij.vi

in AlcoranoJ j fed dicitur^ Vos erttts mtht in populum, & ego ero vobu
in Deum ( Jerem.7.2?. ) Item; Ego (ipfemet ) vosducam Exod. f.
Et , 19.
quidam ex vobis ftabunt (hoceftminiftrabunt) coramme, (ut Sacerdotes
&Uvi-
67 \wx\ na*a Cosri Pars I.

n DH Brim WlflWVl Indici, funt Majeftas Divina, & Angeli. k


VeftT-
nan:Qni MJTOm ruotwi menta defiderabilia funt, Lux InteUeaualis^
YXn CDn /vmonn quae reseditin anima ejus(Afo/k)perPro-
^JSttOn
mNftjno IBtttfl <?n IW phetiam & Lux fenfibilis, quae comparuit in,

ty *?n TtfN tWllOH TWni facieejus: Munerapretiofamiffa,funtDtf*


n rnwpll r^WOHl VJD cum Decem Praeceptis Caeterarum
labula :

mm ? Wfl can mnnffn


1
Legum (reUgionum) cultores quod attinet,
n tyl) uDnsin r^opya illi de his omnibus nihil vident, fed dicituc
Wi>ftonnan DtfOio^n ipfis tantum; Recipite cultum Regis In-
ovh W3M IX nowo n? 720 diae, quemaclmodum eum receperunt ifti
YMO vnn ^O Jvnay V?3p Socii,&poftmortempervenietis(4<//»frtt-
>l
CDnn onanfl Dn 7y fap wi«i) adRegem} quodfihocnonfeceritiss
ihan ^N lyun mon rmkl repellet, & affliget vos poft mortem ve-
EMflN pmy 1WT\ H^ OKl ftram. Unde quidam funt,qui dicunt, Nul-
CMmo nnN CDSJlV ru$M lus adhuc ad nos venit> qui dixerit 5 fe poft
b-O h-A *iOX'tt? >0 CDnoi mortem fuam fuiffe in Paradifo,vel Gehen-
rWi U ? "fW D7X tt6#
1
na; vero confirmant,
alii acceptanthoc &
onua IX py pn lfiio nn.V confilium, &
recipiunt cultum illum, inter-
Dyjy IVTD noin tznvn nequidem 6c occulte fpe debilisfima, ex-
*nafh iSnpl nmy "inrn terneverofortisfima&certisfima,magnifi-
*7irv p£»D3 ViWSJ iSntt cegloriantes, &jaftantesfidemfuamintei
pm *?1lY iU£U3 "fN.&tt^n homines plebejos (ut ifmdelita faciunt).
\y 'nxznw '»VUJ101 fOXJH (^omodoverofohdegloriaripoflunttales
nJlONH cani^ lONrt '°? deeo,quoddemum poftmortemfuamex-
HO fttyVl 7\hx VW0JV yxi fpeftant , fuper eos, qui jam in hac vita ejus
»0 ty ddio nnH vSx yuw fiunt compotes ? Annon probabile & vero-
w*?m VTO vV* $W»
?2iD fimile magis eft,Prophetas & Viros Sanftos
wavip onwim OWan fuperftites futuros in vita aeterna, quam
"UlVh-cn oSiyaOO^pn alios,quiadhuncgradum nonpertigerunt?
n *?>( aip r-*Sff >0 yaao f/fc vult oftenieu, Conjunclionem Ifraelitarum
r^Xtn nJtYTDn
: cum Deo in hac vita, quam multis modis ipfu Deus
xm noa nriDn 10K probavit, effe pignus & fignum certiftimumCon-
DT^n n>n'P -nyrn P ptm junclionis in Vita dLterna.Conf.par.]. $.io.zi.) .

1P£)n iou T3N lyaioanb CX. O/ri; Quamproculafanaratione


: onyT V; 0'fyiDlVan f
tfm Homines omnes natura fui
diftat, dicere,
efte corruptibiles, &,quoad corpus & animam interitui obnoxios,
folis exceptis juxta opinionem fuam Philofophis ? (quu credunt per 7

n^ I z
Co-s-nr Pars I. |WRi na*a g*
Iltuftrabo rem parabola vel fimilitudine D TOiyvn*'n3nnr3teoni f

Sint E. g. quidam amici qui verfentur in hs CDno Tnx ~Sni 13*n


,

deferto, & eorum unusproficifcaturinln- Tr33 vm *f?00 yj£>i miil


diam, obtinens a Rege Indiae gloriam & fOh*on«r yvv >&a tfmil
magnificcntiam ; eo quod iili (Regi) con- VTVr-vm Onn ananjt
ftet hunc effe de illis fodalibus, quorum V3nW0 1711 OTpO 'nww
,

Patres ipfi notifuerunt alongotempore,8c **vy# nnp> 'imo iS fnai


familiares ejus , accipiens infuper dona TJ3 iPO^ni VT3H hx 'n\V
pretiofa,quae afferret caeteris fuis fodalibus VT3VO 10V n*?ri r—^ITTOn
veftitus ab eo veftibus defiderabilibus ^ ad- tt>X 3<? V? nto afo C3»w«
jungens ei & cum eo mittens quofdam de 13Vtf N^l "jSon ^oSo 1K3TO
fervisfuis,nullocogitante,quodilliaRege 3 iniSI fc-*inn T3T0n bx

fintemittendi, &in defertum illud profe- blph n>T3 IDV n*D1 m*03
&uri 5 porro etiam praeceptis vel mandatis OV VY3n *?K #31 mTDV
euminftruens,&fceduscumeopangensde CZVtmn Orn 'TH^ttfil
recipiendo fervitio velcultu ejus (qubdipfi ann on3nn on3 inottrt
fmtfervituriy&eum culturi ; Sicergo rediens Eun*? U31 DT1333 iVrntPni
ad fodales fuos cum Legatis illis Indicis, I3ttn 13 ouwnttf J10TN
magno cum gaudio eos exceperunt, omni- DTTr?tt?DTrw Drm 0^31171
que honoreafficereftuduerunt, &exftruxe- r^1>T)Sl 17W \px Sn? ysrh
runtproillis magnifieum palatium,inquo t?V3 mio fl
?3rj ^on f
J£>

eis habitationem asfignarunt. Denuoitaq; o vnt? r-vrrrNrn mbx


Socii illiLegatos miferunt in Indiam, qui n3>Tp Tnn oniN OH10
eo venientes faciem Regis nullo negotio rran» '0 >3 d^3 ivw nTtrni
viderunt,ope Legatorum illorum priorum, *?p ,vm mn
XIX hx nsV?
qui illis viam proximam &
rec"tam often- r—NT13V3 p3TE?3 TXO vty
derunt; unde poftmodum omnibus inno- 0'V'Jlon lTYita T33^i "jSotl
tuit, qubd, fi quis velit in Indiam proficifci, hwb 13 wn xSl vhti miN
faeile id facere posfit, fi famulitio Regis fit >3n^rn nravn T3yj no*?
adfcriptus, & ejus Legatos honoret, qui T3 ^V^ l^tff nSvn
ipfum ad regem deducant } neque habent **<>n mT3ni ^O^ "Dnnn ? 1

quodquaerant,quarefamulitiumvelfervi- D03nm t rnSlTjn n3icr?


tium hoc in nos recipiemus? Caufa enim n ^mni btnv* 03 on
ad oculum patet, id ut Amici regis
fieri, noSinni ntro Mn fmns\
fiantj&quodAmieitia ejusfitmaximum& DW3J71 ViV Dn DnnKH
fummumbonum. Socii ifti funt Filii Ifraelis : primusabillis (in indtam)
proficifcens,eft Mofes: alteri proficifcentes funt reliqui Propheu : Legati
Indici,
6$ \w\r\ nnNO Cosri Pars I.

jt nNn av "onn idk CXIII. Jud&u6\ Animadverto te nos


tfho W)M nno mnxv contemnere propter tenuitatem & pauper-
Dnxano vn onm nuDDOi tatem noftram , de qua tamen gloriantur
t>x o r-hxn mown >bm proecipui populorum aliorum. Nam Chri-
>on *An onxono onscun ftiani (nota,vocembanc CDniCtt, qu&inprimA
Yt6 *?y p-onp >o iom» edittone habetur, tnfecunda ejfe omiffam ) non in
*oi 'SKo^n 'h pn >*a»n alio gloriantur, nifi ineo, quidixitj Qui~
Ip^n •)*? ?n -fn^ta npifo cuwfe te percuffertt fuper maxtUam tuam dexte-
CDoSinm VYam Nin pjm ram obverte ei &fintftram & qui vult tibi auf-
, :

fo cd wn o 7-vjno mna ferre paliium ei da etiam tunicam Mattb. f.


f , ,

OUOy bx Xrm\ jniD>ni rtSI ( i. e. de Chrifto qui hoc dixit ) Quinimo ,


.

CDn CDHl tt>y)T) OWSfia tiim Ipfe (Cbriftus) tum Socii (DtfcipulijejuS)
r~Ol-T» tyl p) ffWfln &omnesfequentesipfum per aliquot cen-
:

tenos annos , per contemptum,afflic*tiones,


DnKanovnDnn perfecutiones, caedes, ad res mirabiles
D>twx:n &
n*?Nnd'^03 xb cVunoi notorias (h.e.inftatum mirum >& publiceno-
r-iam tzaw r-DJt ipk torium ) pertigerunt. Et hiipfi funt, de qui-
bus gloriantur. Eadem etiam ratio fuit
D^KnnmpoUJnypOX Ifmaelitarum y donec ( utri% ) prsevalue-
nJVn DXV noo 3np mv runt (rirw c^ ro£«r acquifiverunt . Etinhis
1 J—ifil D^iya n^vu *»jV hominibus (
Cbriflo, Apoftolis,& difapulis ejus )

Tp ihx wn p *>1T)3n 1DK gloriantur & magnificant (jaclant ) fefe ifti

tea wna CD^ny^ non in Regibus, Majeftate eminen-


nn>n populi,
t^Kon *hmoi rroitaHra tibus, Regnum fuum amplifkantibus &: ,

cdmw :unnn djdt curruum muititudine admirandis & for-


irpoiponxsco "nnn tdk midabilibus (conf.par.^.$.zi.). Quocirca
i
1
?* Nin p ina iSo ^noin aeftimatio noftri a propinquitate noftra
r^Trrno ^npo iy:nn f
ii cum Deo,potior &plaufibilior,quamfi
eft

innm mayai vpbxb nyoa magnam dignitatem &


magnificentiam
>p^n r^Vn un^o n>n xh obtineremus in hoc Mundo.
hix m?n in^n forn Sd C X V. Cofri Ita quidem res haberet,
I y

fi veftra humiliatio & depresfio effet voluntaria. Atqui eft coacla &, :

fi in veftris effet viribus, cccideretis omnes inimicos veftros


CXV. Jud&us y Invenifti locum (anfamjccafionem) probris africien-
di me,Rex Cofar. Itaautemreshabet; Si major noftrum parsrecipe-
retafflictionem, utfe coramDeohumiliaret, & propter Legem ejus;
non derelinqueret nos Res Divinatam longotemporc} fedmininu
ttyOH I $
Cosri Pars I.

Apprehenfionem Intelleclualem hominem conjungi nninn 'twx no# Tiyi

cum Intelleclu Agente, videfup.§.\.) Item quod


5

nonnulli aliarum Legum (Eeltgtonum) fe- vaa noix Kinp nSo inya
ctatoresdicunt,Hominem revivifcere,vel, vo» to yrv wxv y^dni
aeternam &
beatam vitam confequi per wzx) wnn n*?on >rt?)\

unicum tantum Verbumoreiuoprolatum, nftru nos an? pa» xSp


cum forte nihil aliud per totam vitam fuam p>nww mSon W?yo
addidicerit, quam illud Verbum, imo ne ntyo hx monan njmoo
quide fenfum illius Verbi intelligat. Quan- -ioix wn» >oi t D^xSon
tae efficacitatis &c praeftantiae illud Verbum iVok nons nw N>nn nSon
quod ( eum qui idprofert ) trans- tzori ^idiVd r-i>n> cdx
effe oportet,
Gradu Beftiarum, ad Dignita- hs *)D13 VO> hs niB p-itf itf
ferre poteft a
tem Angelorum j qui vero illud non pro- tzjnn mfyort t

fert^adGradum Beftiarum reducere, qui anteafuerat Philofophus fa-


pientisfimus , per totam vitam fuambonum faciens, &c dignitates
illas appetens ?

N O T JE.
Vuto> illum in hlspoftremis verbis refpicere ad Chriftianos> &per hoc Unicum
Verbum inteliigere nomenjefu: vel> quod dtcant>Hominemfolafidejufttficari
& faluum confequi > fine opertbus legalibus. Conf. inf. §. iif. &par. 4. z$. ubi
fimilis phrafis occurrity tn initio utriustfe paragraphu

CXI. Jud&uss Nos non abjudicamus W1JN V* 13nn nOK f>V


ulli homini Prsemium Operum ipfiusbo- ypyo SlOJDTKDWO^lP
norum, ex quocunque etiam populo ille n>rr# noiN nr WOD'3iBrt
fuerit: nobis tamen videtur Felicitas per-
p-Dion unjx hix own
fetta effe penes populum Deo in vita fua
Mnprt uyh miojri
'jv*ra
propinquum &conjunctum, & eadem pro-
portione dijudicamus eorum praecellen-
*pyn o/iio nrw 0'fStf
tiam apud Deum, poft mortem ipforum.
t t^inn
CXII. Cofri\ Juxta hanc fimilitudi-
nem ergo aeftimabitur contrario modo di- n "ronni nnannoK J'P

gnitas & praeftantiaeorum( Ifraelitarum) in ^nyi l^nn mm tvavx


jfaeculofuturo,fiprodignitate &graduiilo- orhvm *Ort oSiys ontyo
rum hodierno in hoc mundo aeftimetur! }
DVn rtfrt 071^3
(propterea quod hodieextra terram fuam m terra aliena> capttvttate & fer-
vttute conftttuti> omnibus^favom Divimfignis pnvatt , ommum populorum
fint abjecliftimi .
cxm.y*-
7I pmniDKB COSRI PARS L
n^pn fO^HjpVmjnfa in Appropinquatione ad Deum benedi-
)h nr 75 D$n "p:uv hsn hx ftum j & tamen,utut haec omnia adfint,non
WJVHJ13 DJSJn *un niJW aequatur Peregrinus accedens ad Legem
D73 ? D»m wn O
1
Otf mwn noftram Indigenae ( >wr0 jM<eo ) quia Indi- :

tDrftin nxnj ? onxi Dn


1

genae foli apti funt ad Prophetiam,reliquo-


nno itap^ ai jp T)^2n f
rum ( advenarum ) praecipuum opus g/>>0r &
*A 1* dtoi D>ODn W*1 e ft, ut eam ab illis accipiant, & ut fiant Sa-
wHonnD»-ny»maw:u pj en tes & Pii, non Prophetse (quodad
V03n 107p 122 "p my Obadiam attinety qui peregrinus fuit y extraordu*
moi tzunui py w*vn 7nNn maw fenmti» *Ai
?j ifioS nariumesl,
110D1 arnTfl *plN? tZJJHW t^O e$r unicum exemplum non infrtngit Regu-
J—10 W3 f»wni JWWn Um inquit Mufcatus. Vide apud eumplura). y

Jranpn JTiDWn nx» V)£)D w Qu d verb ad Promisfiones illas tuas fua-


J-iO 7y n Jiy 7? ^oy Tmn V es (Jpintualesfi. ) attinet, de iis quoqj Sa-
Wiun 'tra Hipoa X2V pientes noftri jam pridem fcripferunt, dum
Dfyn m? ona WJ N ? O mentionem faciunt flom Edenis ( P4™#/* ) &
1

•)P>0 1W33 nain b-on Gehenm eorum menfurae tum in longitudi- ,

tZVO^nn ^TO PWH 7Drj n e, tum in latitudine ( vide Mufiatum quo re- ,

nxujn >~\212 O Nin JlONl j^:^ ) voluptatum item ac deliciarum, ut


y

bx OlNn qmv IDyn 3Wt& & contra pcenarum ( ingehenna) j imb magis
"'p^Nn7X nnn 3Wm ipNfl de his fcriptum reliquerunt, quam alii po-
nxusn >iym njJlJ 1KW t
p U li Egb verb haclenus non collocutus
:

nrvhm TWh D'J")Qn /V>rm m


fU tecum r nifi de iis quae habentur in Scri-
rhw 122 in'
1
?* 10P t^'3J ptura inProphetis apud qnos non tam cre-,

CD phS7\ inpSl
f
I2)yr\ fO?3 bra, frequens &
clara mentio Promisfio-
K 1
? Mntt? IJlW npi
1
? "ltfJO num Vitae aeternae,ficut in fcriptis Sapien-
flWO.ttW tnJVODyiD Dya tum noftrorum. Sic in libris Propheticis
nra t<3iJin^ Q f
nVan habetur, qubd Pulvi* corporis humanireverfu-
rusftt inTerram y Spiritus verb adDeum^qui dedit eum y Ecclef. 12. v.7. Sic
diferte in ea habetur Refufcitatiomortuontmfutura (veluti apud E&ecbielem
cap^yj. & Jefaiam c.z6. 19. Vivent mortui tui,cum cadavere meo refur-
gent &c. Danjel. cap. 12. z. $. Et multi dormientium ki terra pulveris
cxpergifcentur j hi advitam aeternam , illi ad opprobrium, contem- &
tum fempiternum, &c. ) y Demifione Propbet* ElU y qui jam antea mif-
fus fuerat tempore praeterito, &
a Deo affumtus fuit, ficut adhuc alius
(Enochus), ut non guftarit mortem, Malach.4. f. f. 6. Extat etiam
in Lege Precatio cujufdam per Spiritum Sanclum prophetantis,
Cosri Pars I. jwmiDRa 7o
pars eft ita comparata
s merces tamen & Wrt riyTn ty uoo Byon
praemium manet majorem partem, quia fe- XPM mtP >J£)0 3nS 73P tf'i
runtjugumcaptivitatispartimcoac"te,par- P*7) TVDn f>3 m^an ^lp

tim volentes Nam fi vellent,prolato verbo


: 73n TTn nim rrn ibx O
poflent fibi exattores fuos conciliare fme
,l
?3 70N'P n*?03 VW& mw
labore & moleftia( conf.par. 4. jT. 2$. Confef- hxx 73N UTX nr 1031 miB
fionefc.nuda>fifeadeorum religronem accommo- Wn Axi p>7Xn B£r)OTt
darent, &
dicerent,fc credere, quod ilii credunt ) . JM*?7ffl n?n fifon O >(
?310
Et hujus rei merces ( qubdfc. hoc nolint facere) nN73 CD^Nn C3P*? n?n
non perit apud juftum judicem. Quodfi iy>nw im
7X2 ? Wrt 4

vero portaremus captivitatem &calamita- tt»m rwon oy


E2>£»0
tem hanc unice propter Dei gloriam , prout m>fiyn n$w>n fi? D>37pO
decet, effemus Decus feculi illius quod ex- IJrWl : nfiW 0'Wo UX»
fpectamus per Mesfiam , &
accelerarcmus wmwm oy o»WO WUN {W
tempusfalutisfuturae,quamfperamus.Nos n*?03 Wfifflfia Dj3jn te
vero non aequales nobifcum facimus omnes oro tt»P D>pyo3 *?3K i&2
4uiiample&unturLegemnoftram,perVer- rmntoo tr£)jn ty mro
bumtantumprolatum^^/^w^w/^^w), o»7lfi OHPyoi nVoi 710**71
fed requirimus etiam Opera , quibus ineft 'XJTfiOl W3TUD3 JWTVI D>37
labor &
defatigatio animae \ veluti funt Pu- 7>ofi yow n>fi13Dl nVo«1
rificationesfeu Baptifmi ( Profelyti enimreli- rnOP JVpSN filN fr^TI O
gionejudaicam ampleclentesjbaptiz,andi erant , r^*)3Un niNfin 73X3 D'pfytf1
Studium (difcendafunt eis qu&dam Judaic&re- mIPQ^^ >^1 nfy 713:6
ligionisfundamenta^ anttquam infoedus recipian- yim 7—M73H3 >W73 fc-^K
tur), Circumcifio, Opera Legalia multi- ivxyi >iN7# ny31 W7D
plicia (circaobfervationem&impletionempr<z- fftlt* n ,l
?Ka n>n> 'SlK Wl
ceptorum obfervanda), & ut in omnibus fe >qt t ^xn ftyn h)lph
cunoftris moribus conforment (morenojlro V? nw Din ^773 p37»
vivant &utantur): Gircaconditiones &
caufas Circumcifionis, prae-
cipua cujus femper recordari debent eft 3 quod fitSignum (Sacramen-
tum ) Divinum, aDeopofitum in membro concupifcentiae fomsfimae,
ut ea vincatur, neq^ quis ei utatur, nifi prout decet par eft, in debita &
& licita emisfione feminis (cumfcemina ftbi legelicita &permifa ) , &c
&
tempore,acmodo decenti (utfepriusfanciificeti alia circa eam a Rabbinis
pr&cepta obfervet , fi forte proiperetur (femen illudemijfum ) ut dignum
fiat, quod recipiat Rem Divinam. Qui ( ex profelytu fe nobis adjun-
gentibus) haec obfervat, is & femen ejus magnam habebunt panem
in Appro-
7j twtfinDKa Cosri Pars I.

t-^N CD^rnin nnN ^lrt ( apud aliasgentes ) habetur ultra Legem ve-
DJTttl TO P ^™ JiVpSn ftram^ nifi qusedam particularia de Horti
anm jtoni anjWfll Edenis&;Gehennaequalitatibus,forma,&
anianm ftructura ( qtu illi uHTtius defcribunt ) & qubd
t

rpMJWTlfW "Dnn "10K eademaliispluribusqueverbisdicant.


nD mn AcDflfl OJW1 CXVIL Judaus; Nequehoceftnovum:
UOO yotfffl ^^ "W ™° nam Sapientes noftri de his quoque copio-
0*231-6 MMEOfi jAp bltfO fisfimefcripferiintjadeoutnihilquicquam
: wpafl WJO fis apud alios in venturus, quod non etiam

apud Sapientes noftros, fi quaefiveris, reperias.

N O T JE.
De Retributione & Pr<tmiis Bonorum & Malorum,Horto Edenis & Gebenna,
Toras haadam,
prolixe confnli potesl R. Mofes bar Nachman,parte ultimalibri
quamvocat lyw Portam retributionis, ubi plera% babet, qua veteres
7ttttfl

Rabhini de bis fmpferunty &


qiudam notatu non indigna.
De Refurrectione mortuorum exprofejfo &fuse agit AbarbenelinNichzhs
&YOS,fol.i}y.&feqq. item Prafatione inEfaiam, ubi dicit, Efaiam clarius
vidijft &docuiffe eam^quhn omnes reliquos Prophetas. Inter aliafeqq.locapro

ca ex illo adducit
Quiefcam (fc. ajlrepitubujus mundi ) Sc afpiciam in ha-
Cap. 18. 4.
bitacuiomeo (b.e.revertar &
ajpiciam in corporemeo priore) ficutcalor :

ferenusfuper herbam, ficutnubesroridainaeftumesfis.


Cap. 24. 17, 18. Quia cataractae de ccelo aperientur (revertentefcm
anima ) &
contremifcent fundamenta terrae ( quandofc. refufcitabitur cor-
pus ) confringendo confringetur terra, disfipabitur terra &c. Et v. u9
:

ziyi^. Erit praeterea indieillovifrtabitDominusexercitumexcelfiiri


excelfo, &Regcs Et congregabuntur congrega-
terrae fuper terram ;

tione vinttorum in carcere: claudenturque in carcere, &poft multos


dies vifitabuntur. Itaque erubefcet Luna, pudore afficietur Sol, quia
regnabitDominus exercituum inmonte Sijon,&inJerufalem,&co-
ram fenibus ejus erit gloria.
Cap. 16.19. Vivent mortui tui, cadaveramearefurgent9 experg'tfcimini,
& laudate babttatores pulveris ,quia ut ros olerum ros tutt$,& terramortuos
projiciet.

Cap. ifi 8. Perdet mortem in fempiternum (bocesl^ nonfuturaesl


mors £terna 3 fed ad certum tempus, quofc.futura esl Refurreclio )
Cap. 66. 8. Quis unquam audivit fimile, &
quis vidit fimile ? an
edita K
Cosri Pars I.

qua oravit pro fcipfo, ut moriatur morte ioscv hy Vtmm a*pwn


rectorum, 8c ut extremum ejusfitficutex- nwn a^» no rio>e>
tremum hliorum Ifrael (Bdeamusfc. Xumer. Wnvtta mn*o vnnK
2$.r.io. ) Sic quidam e Regibus (Saul) con-
.

fuluit Prophetam mortuum ( Samuelem per


:

soi bfcmn -rnx "n:»


xyv no tea *h fcanm fta
W
,

Pytbonijfam cvocatum)^ qui prophetavit ei iS wsjro wn ir\D vhv

deomnibus ipfieventuris. quemadmodum •jSonmyu n>n oxi rfca


prophetaverat invita fuaj Quamvis enim r-arn uwnJta iidn yinn
quod Rex illefecitinLegenoftrafitprohi- EWWi ^N r-i^Yrn ioiS
bitum (confulere fc. morttios)^ docet tamen c-^voDynvnonTOxm
hoc, populum temporibus Prophetarum r-*irsjn o owan >Q'3
credidiife Animas, poft corporum con-
, r^wjn nfta inx rn^rj
fumptionem 6t interitum,eiTefuperitites: a\ron D»tafe vn p^h
ideo enim confuluerunt mortuos. Eodem
tendit initium cujufdam noftrae Precatio-
quam fciunt etiam mulieres & parvuli,
nis,
nedum fapientes Deus mi Ammam cjuam
, , ,
M
craopm cawi

r-ir>?
>p*?>c

i
orann
mia g r-rjr
mmx
pp Ss
indidtftt mibt mundamfillam tu creafti^finxtfti & rnr.v nmr nnai nttra
mibi, eam cuftodis in medto mei ,&ite-
infufflafti r-notro nrxi >n r-irnaj
rum a me refumpturm es, &
mibi infuturofaculo r-Ao^i rry rrwi ^anpa
reftituturm.Quandtu in me esl anima confiteor co- y X3 1
? 7^ '3 rmrmfo»joa
ram te> Domine Deus mi, quod Tufis Domimis wna onpa nttftjhv ro? So
omnium aclionum. Benedtclmftt, qui Cadaveri- r-tftofe 'pS* 'n Tiflfr **
bus mortuis animas reftttuit. Sic Hortum Ede- ?|ra a»»yon te fm wn
nis ipfum , de quo homines tam multa fcri- : iyno epusA r.ion mrtin
bunt &loquuntur, non aliunde, quam ex f
ja mn
iwt iox? rty pi
Lege defumpferunt per eumautemintel-
:
o inw mp^ xh iiar d^.v 1
?

ligitur Gradus , qui praeparatus fuit pro


n:iion ^m rrrmn fo dn
Adamo, &: in quo, nifi peccalfet, in aeter-
M3TW "VlVi rnxh n:Din i«?x
num permanfiiTet. Sic DJTIU Gehenna
cus erat notuspropeHierofolymam,vallis
lo-
ww pi rvcfi nn 7oiy n»n

qua Ignis nunquam extin&us


fcilicet, in
d^t 1
? anp yrr mpa ^n
fuit,& offa immunda, morticina, Streli- dao rooj r.vn [w r^»j
quas res immundas, comburebant. Vox n.vov^n rioK? a |>mw vn
autem Hebraea eft compofita ( ex Djn p N\s, m.vovjn vm r^fam
videz. Reg.z$.io.Jerem. n .$z. &c). : r-goi\o r^y nSom
CXVI. Cofrt, Si ita eft , nihil novi f^ p cdn nran im r

T
(apud
?s
WttHB COSRI PARS II
DWna dmmk Otf 7 pittfe* &iUis vifis, amplexcs effe Legem ipfor um,
WU "fN'm : natf *?aa a c infpelunca illacircumcifos fuifle: poft-
171031 onTina iDjaai Dn^X modum in terram feuregiones fuas rever-
tf 7 N 13*1 M9W niyoa tiffe Et quamvis in corde fuo Religioni
:

tynrwi m 7 y DaSl DJrcna Judaeorum addifti fuerint , fidem tameri


Tj cpnmv ptfTilDD vni fua m occulte &
clarn habuiffe, donec,fin-
B?0 CDTID TO TOarWP gulari adhibita prudentia, paulatim arcana
tzJiAlJDO EWMKIBpk WO fua quibufdam dc peculio fuo (fibtfamilia-
1 CMiatfO ItJI ia"i;y iy rifomv , &
intima admifionu amicis ) revchf~
onnan nnw 7 y ipfrmni fen t : Hac ratione multiplicatos, palam,
CD^Tin^n flTVHWjSn quod ha&enus clam fovebant , pxofeffos
onooni Q'OT V*>am e ffe , & reliquis Cofraeis potentiores fuiffe,
-rTVtfin 17071 mm.vn 730 eosquc etiam adLegemJudaeorum addu-
Conn^no m>7M P?101 xiffe: Viros dein Sapientes, & Libros,ex
Dtfiaai DnwntP ^? omia J1 omnibus regionibus conquifiviffe Legem- ,

EDnS nto# noi JWWn que didicifte: proipereiilis omnia cesfiffe,


vto" V^nr noi D>Jioaono inimicis fuis praevaluiffe, terras cepiffe &
D>£r?N J>WO "fy Wn »° D ?' n fubegiffe , atque abfconditos thefauros re-
CDSDani mina Dnanx oy periffe , ita .ut potentia ipforum ad centum
yypWP-iVl «npDH r~V3 7X
1
millia virorum excreverit,Legem diligen-
ntty "iKW ppfipl < —M3 Jl tes, & fmgulari Domus Santtuarii deftderio
»lt)W D'W vni ntro accenfi,. ut fimilitudinemerigerentTaber-
"W20 Dna DOianoi StfW naculi Mdfaici & indigenas natosque Ju- ,

T07 iwai QnnfiDa "Ott daeos honoreprofequerentur, &in iliisiibi


DWDn nDDl minn l 7on benedicerent, utihf comniainLibris ipfo-
FPEW 317 Winn •onn np 7 rum commemorantur. Rex itaque Legis ,

W
nmay 7 lniK 7 NW &Prophetarum ftudio addidus, accerfivic
'l

*?y ini.V ^W» no n7nni Rabbinum quendam Judaicum pro Prae-


7X niDnvonnvroniniOtfn ceptore, quem de quaeftionibus Hebraicis
nxnjtf noi "pan> N"iun interrogavit &confuluit. Primum autem,
CDy nofcunn fOCDn*p3 de quo illum rogavit, fuit de Nominibus &
hxx t^iinn 'am npnin Vroprietatibus ,
quae attribuuntur Deo bene~
Stnn im.V npmo pl 7aOT j quorum quaedam
ditto Corporeitatem vcl
llNaa j Incorporationem videnturDeoattribuere,
N")ian mttCf "Dnn naK quamvis tum Intelle£his & fana ratio, tum
£ZDn ttniDOno V^ CD^ia etiamLex(Mo//jj ipfamaperterejiciat.
II. JudAtu; NominaDeiomnia,exceptoNomineTetragrammato,
nno K t
Cosri Pars II. WTOW 74
editaeft inlucem Terra dieuna? an parieturgens viceunaquodpar-
turivitj etiam peperit Sijon fllios fuos ? An ergo venire faciam ad par-
tum,& non parere faciam,dixit Dominus ? aut ego,qui generare facio,
prohibebo ne pariant^ffixit Dominus Deus tuus ? Laetaminicumje-
rufalem, & exultate inea omnis qui diligitis eam,gaudete cum ea
gaudio univerfi qui lugetis fuper eam, (
quibus verbis vult,Propbetam dice-
7e voluijfe , Refurrecluros in refurreclione eosy qui mortuifuerunt m captivttate s

& dignos futuros^quiUtentur injerufalem. Ideb porrb dicere ) : Videbitisque,


& gaudebit cor veftrum, offaque veftratanquamherbagerminabunt,
v. 14. Et v. 24. Et egredientur, videbuntque cadavera virorum qui
praevaricati funt in me &c a
Sed noio omnia bic referre. Oui vult, videat eum. Multa verb buctrabit , qu&
non de Die judicii & refurreclione , fed de Diebus MeJsU Propbeta dixit. Ea ille
ideb ad Refurreclionem refert, quia Jlatuuntjudai communiter,Refur~
reclionem cum Adventu Mefiu conjunclamfore. De bis verb
altas, Deus volet, ex profejfo agemus.
fi

riNIS PRIMAE PARTIS. \


-

P A R S S E C V N D A...

>wn naKan
Oitharc referunt Annales wan^P^^^S *
Cofraeorum , Cofraeum revelaf- njDrt © ^riKl $ no
fe arcanum Somnii fui Duci fuo y^u wintr §3k«££2X^S

exercitus , &
Somnium hoc monuiife imSn tid im^o "inD nsD3
ipfum, ut quaereret Opus Deo gratum in TUfcOrt DiSnrt rvm 1X32 "itfS
montibus Harfan Ambobus ergo illis, nsnjrt rttf yon trpS'» vhy
:

Rege, &Duce exercitus ejus, ad montesil- ftfblrt nru CD^Vrt bnH


Jos, qui funt in deferto ad mare conten- uosc "itfi ^Ort on WDrO^rt
,

dentibus, nocte quadam accidiffe,ut perve- iyvi2 Drtrt onrtrt bx WX


tierint ad Speluncam, in qua Viriquidam nS^ ly^rt f^m D>rt hy :

TudaeipertotumSabbathum quiefcebant, ynp myon hx n^


&illis
77
wma Cosri Pars II.

T?nn»nODj>X nmonDH nuliam tamen inferunt in Deo


tiplicia,
miK r-MN>K10 t-^1 Wl multitudinem, neqj eximunt eumabllnU
nvV?wn hlX 1 nnrWflO. tate. Negativa autcm, veluti Vivus, Unus %
'nntfi ptWrt TriNl >n 103 Primus, Ultimus, praedicantur de eo, adne-
bhvh J— 1*?>£ vty HD1D
>*£ gandum de Ipfo contrarium illorum, non
illa eo modo, quo nos ea
1
rftN l ? D»p*? >h D^Dfl 1300 ad afrlrmandum
DAO DW30 wn: Ntr TVffi ty intelligimus. Nps enim non intelligimus
O D»n dwo uruv [W O F/taw , quam per Senfum &Motum, a qui-
•02) nyum nP-nnntZDK bus Deus eft exemptus. Dicimus itaque
D»now WWO : Dno ntynn deDeo, qubd fit Vivens y ut negemus de eo
WOO h)Wr

m t»»
tot nr
SOTttnty
^atpno^ oao nion i.vn
>n
>n

o ra-np
ym-^tt fctti
(ftn
attri b utum
r
Pr* fu PP°™> non
Mortis: quia cogitatio cordis
n n-e"
eft.efo
m °"uum quoitamen non fcqiwur fe-
>
m °-

ul ™ •

forno VrtMi W^bn


cundumlntellettum-.namEx.gr.deTem-
Tnrv i^Sl nvnn ^O 1YT P ore negatur Vita, non tamen fequitur,
WTO J W
iriN A° r-vn>P quod fit Mortuum, quia non eft capax Vit$e
Ir^hv 100 monr D»nn *?np & Mortis , ficut non fequitur , quando di-
nuwpNRV "pOXOO 2»inn cis , Lapidem non efle Sapientem , praedi-
M7W r*fy TflDW flODTI C ari pofle de illo, qubd fit Stultus. Quem-
}—inin£ fiXn 1P>Ol nrDD admodum itaque Lapis depresfioris con-
pftroni noDnn^fapwo ditionis eft km ut d flt Sa-
oono iian^pwn o*yrr memi m » Stultltiam tv
&o r c<r •
1 „•
flc Effentia Dlvl -
-imo msm D»nn fapb
:

wnni mNn SnpO ttJW na 1UDlimior elt quanrut recipiat Vitam &
t
?
>
totf
wn unw *?X1OT hNW nx Mortem , ficut neque admittit Lucem aut
f«nn W T)N t^mn Qjtyn Tenebras. Quod fi autem quis ex nobis
r-n3ynTrrty'Dnoix
^ nzVTp>P ivnNYO
W
quasrerety Utrum ErTentia illa Lux fit,an
W? Tenebrae ? diceremus quidem per modum
Nin 1WWW nwnatPnoV tr anslationis ,
quod fit Lux,metuentes fci-
1J
1
? vriMnhvhlH 1 1«nri
licet ne Cog i tat i pnefumat vel prafup-
j^nni -iwn ^npo r^ noft
^d non eft L e(lc Tenebras id
eflet Lucem
p ^ ^u uyN ^n up
Revera tamen nobls dlcendum '

^^im r^Si nwa iqid» jA & TeneDras non reciperc niii corpora na-
W^w p»ot -p-Tty ^- turaliaj Eflentia itaque Divina cum non
kS pi j nmnsn mon 1000 fit Corpus, non poteft de ea dici, quodfic
Cosri Pars II wpToaa 7t
funt proprietates & fimilitudines acceffo- r^Vfeo )—W:3ni J— viio
riae,
(
non exprimentia ipfam Dzt effentiam ) de- ^ 'WECT DvSysno mnp*?!
fumptae ab Affe&ionibus creaturarum, fe- h*OpJ W?01 vnnu >&
cundum Ejus Decreta, &Opera. E.g. Vo- '0 pjy fpro Xintr3 oim
catur Oimilj/mtor;; Quando nempe ho- vty 'OTTie tZDttf >Jd V710
minis alicujus miferabilem rerum ftatum N"nnn hx OWO Wjy ynS
in meliorem convertit, attribuitur Deo Mi- QflflONl iWnm a'omn
fericordia & Gratia ; quce apud nos ( homi- IfOni «ta»1 flW?n lrtex
»«) fignificant Debilitatem aliquam ani- 'h *wn nr fW \ yy^n
mae, & Fremitum naturae (ku,vifcerum ) tav *p3JV
B£»tt Nin DDON
Haec vero non competunt in Creatorem irW CD7N «nn TJU gT*
fedllle eftjudexjuftusjdecernensuniho- V »*?30 inx tDWTWJH
mini paupertatem, alteri divitias, fine ulla DlTV xhi imo*y3 ftJJWttf
in effentia fua mutatione, neque unius mi- "inN Sy DW fc-Al "rn.V ty
feretur, & alteri Talequidcer-
irafcitur. 'Wr^nDDWW
nere eft in Judicibus mundanis, quando CD/nK f^XlPPD Eutx »D3
illi,de juredicendorogati,judicant fecun- t-yy*rov nD3 f»m fl»ia
&
dum Legem, alios quidem abfolvunt, aoir tZD>tfDX vnn nWR1
alios vero condemnant, ubi omnia depen- *?3m tZD'3"n onn^ fT3
dent a pronunciatione fententiae Judicis, ,J
73 wn CDlpn 300 M*?/)

fine ulla in ipfo mutatione.Sic vocaturDeus Dtrn pl j >W 13 n^VH


quandoqj |1*rn Dirn *?* Dm mifericors &gra- fttffl mm fo* N")p» CZ3yD
rioyfcj alias, Xfep *?# d«« z elotjpus&ulcifcens\
J OpW i-ODp *?X >Tlp» oysi

nec tamen mutatur de proprietate feu affe- r***$- t


*

*°n?** ^P* ^ ™ 1

ftu uno in alium. Summa: Attributa Dei ^!/* "™ n>T0 ™ ^ 00


CexceptoNomineTetragrammatoBenedi- "*»* £T?nro mon O
aojdividuntur in rrwpartes. Quaedam ntf?*6 T*JV tnison OOT
funt ^V4, quaedam Acceforta, quaedam w nrnw DttVn WW
Negativa. A^iva, defumpta funt ab Aftio- * J— .vVn* w nvta *

nibus a Dco provenientibus per media na- 0»wono Wlp^ JlWyom


turalia* ut, Pauperemfaaens, Bttans, Humu DTWDTW» tt»D«W
&**: itemj Exaltans,
Zelotyptis.Ulctfcens.Potens.Mumficus
mfimm, Grtaofm,
, &iimi-
±
^^ q^-,
^
anj niaj
^
lia. AcceJforta\ ut yBenedtttMtLaudatu&^San- yy^nr 1V»3 103 V&lDni
^?w, i4rr«5 , Exaltatus, petita ab Exaltatione n^npSj WD1 Dl ^HpSSina
Ioquentium de eo; Haec licet fintmul- rhsi iS DH3ion moano
tiplicia,
79 W TOSO Cosri Pars II.

N"W1 110X3 njnnrtf1tt£N1 media. Hocforte fenfu diftum eft j Et ap-


3py bs) pnK* 7.V DmiV 7X parui Abrakamo , J//*/* co , e^ jfar o£o per '?* 7K
"p73 TfiM*7 HKTi HP 7N3 D*»»j omnipotentem , Exod. 6. $. h. e. per cae-
nS "lONff 105 pnsorn myi des & vi&orias {illu concejfas) ,
juxta id quod
rovi C3ptt?y7 CznN rvn dicitur 5 No« permifit homim , #? vm» inferret

anS N13 .V7l D'37Q Dn>7y //>///, &corripuitproptereos,Regesi i.Cbron.i6.zi.


Syi niT07 NH3 1CN3 naio non autemcreavit ipfis miracula &prodi-
>nym W7 '" 'OtPl 10N p gia, ficut creavit Mofi; ideo diciturporro
^do 'n >otwi 1017 nsin DnS ( in antt citato loco ) on^ nyrti th » >otpi ubi f

0flW7^TOJVTO7.V3JV3tt> >Otth eft pro 'OtfZll, quia3> in 1# 7*3 utriq>


HO 7Xitr'1 ntPO CZDV ntryi VO ci fervit,ut fenfusftt, Etper nomem meum
r^1PDJ3 p£D n'jn S^IP nin> nonmnotuiipfis. Mofiautem&lfraeli-
nx fc**03 tzniyn >«013ltf tis ea fecit, quaenulluminanimisdubium
n«nn nx>")3 Dnn onmn reliaquerent , quin Greator Mundi illas
QHKO ni30 103 r-^1130 quoque res (iUamiracula & prodigta) fecerit
"iioyi joni <y)D tZ3> nynpl C eu creaturam novam fingularem de novo
(
Cuntf >iaO N7 DnWi Wn ^r/f ) , veluti funt, Piagae iEgypti, Fisfio
3py>1 pTW Dni3N*0 ''7l"tf marisrubrijManna^Columnanubis^&aiia,
p£Dnn711D>31DntP^001tf non quod illi majores fuerint Abrahamo,
n>73n3 vn ni3tfm 03373 \ Ifaaco, &
Jacobo j fed quia iliorum fuerunt
frflX» 337n >"131 njlONT» multi,& incordefuo dubitarunt^Patriar-
O CZ3niD> 73 D>y:ii£> vn N7 chae verb illi fidem in fummo gradu perfe*
JZD/WON nn>n xh nyi DK ctam habuerunt, ut puritatem cordis , ita&
vn W7l n#7m CD>p7«V3 utfipertotam vitam nilpraetermala&ad-
WIN NHpJl nr 73 7* D 3n* r
verfaillis obvenifTent, fides tamen illoru in
CZJXy tf lntP >JD0 337 £Z33n Deu. non debilitata fuiiTet,neq*3 his omnibus
17 mo
n03nn ?>M n03nn opus habuillent. Vocaturdenique(Deus)
mnon fD rD ^ON 73tf 33*?CZ33q Sapiens corde,Jobi 9.^.4. quialpfa
r-M»^yon s Sapientia eft, &
Sapientia non eft proprie-
n^yn S nTOn nDK
"\ 9 tas in eo : fed rte X'S>? Foyr^ ro^r^ , ibidem,
103 r.vO^J inv Dn» 'n03 eft ex Proprietatibus A&ivis.
7V 3^131 13101 yoitt'1 nxn 1 1 1. Co/r/ 5 Quid vero facies de illis Pro-
>¥D in 7y T1V1 r-^yttftiA prietatibus ,
quae magis Corporales funt
:l37 7.V3XynoiV»y03no»1 veluti, Vtdens.Audiens ,Loqttens , Scnbens inta-
Vn'DT .V7n n^nn ia« £///**, Defcendens in montem Sinaj, Utans in ope-
nxan fW pTS JDD1«0 "17 ribusfuif, Dolensincordefuo?
IV. Judm', Annoncomparavitibiillum(Df«wJcumJudice)ufto,
incujus
Cosri Pars II. ^ssfmo 7s
Lux, nifiper fimilitudinem,autadnegan- fc-^N mtDJtl CD»m hlp>
dam de Eo proprietatem aliquam viJio- CDSyniJ—^vy3i:n;-"> iir.:n
rem. Sic Vitam &
Mortem non recipiunt D.Vi Dno nSyji oono 'pS.vn

nifiCorporanaturalia;EiTentiaver6Divina Nin irmTD X cn nox»


1
?

illislongeefteminentior&iublimionltaqj ttrnN rjj3n ^S O irnjia


fidicamusJllum Vitam habere, fed no iicut f»«1 rrn D.V o D»n D*7WO
Vitam noftram, intentio noftra eft, nos nul- tfin no y*TJ : onow U.V ^
lam unquam aliam VkammtellexiiTe quam nzrp^Kl »n 7K IQIW noi
vitam noftram , &
perinde, ac fi dicere- 'phxmz IJUDmo KinD'n
mus ; nos nefcire quid fit ( Piifii Df/ J . Quod jA DVlD D»p*?K ontfr D>oyn
aliquando vocatur n bs vel 0*n E3»nfr>? -j-nn *?yi jmryo DnD mv
r

D*«* Vivns , eft attributum , quod ei datur W?» "rnN 10NJ


ttoo
1
? nn
refpe&u Idolorum, (vel, oppofite ad Idola) rnrwn ih a»ph lAtTffl
quaefuntDiimortui,nullamedentesaclio- imn O iy*«K r^JBIOSI
nem. Eadem ratione vocatur Unus> adne- n?vpbn lp!ru# no uSxK
gandam de Ipfo Multitudinem, non ad af- D*y no.vr "ir^O Wrmm n?3
hrmandam tlnitatem, prout nos eam intel- tznnx CD^OI nriN Tl "TTiN

iigimus. tt»»7» enimnobiseft,cujuspartes pporvn "|YT ty fO?a lONri


invicem cohaerent, &c asfimilantur, veluti swi Tns dv pmron *)U3
ciim dicimus , Os unum, vel, Uanus una, Ser- DOno 'pS.vn Djrpffi : rrw
r«s «««5, Aerunus, Aquauna: quandoque di- no»Vj1 nnsm mp^tno
citur etiam per fimilitudinem de Corpore JW.VT1 pvisnn^ttSnav
cohaerente & compa&o per Diem, vel An- Q"ph tth rnn»vrnn hfivh
num unum. autemDivinaexem- ViV^? jnnNpinSnr.nm*?
EiTentia
1
pta eft aCohaefione&Separatione velDi- "ftn^p fc-^6 pfan 1300 ?

vifione,unde U«<* dicitur ad negandam nS.vn rnon Sdi r-itarn


Multitudinem. Sic dicitur Pnw* ad ne- , fcSmnaDKySKmpaiDrK
gandam de eo Pofterioritatem,non ad am*r- rrron hlX ana r~mro
mandum de eo Principium &
Ultimus ad
: inar' ttmaon crD 'vhrx\
negandam de eoConfumptionem,non ad tryiSO Sao mrm an
affirmandum de eo Finem. Ifta attributa XTQ1 niN licr 103 D*yaa
omnia nequaquam inhaerent EiTentiae Dei Tffrni /tt^flj ntriyi "I«rn

( vel, dependent abea), neque etiam Illa Ef- IKfim WJm Vjf? n*n HnS
/f»r/4D«)pereamultiplicatur. Sed 4/rr/£w- J—nnN ,—OD yiKO ^30
tadependenttaaKomine Dei ejfentialiJetragrammato funt Opera.creatafine
mediis naturalibus, ut ; Formans lucem^Sc Creans Tenebras^Taciens mirabilia
magnafolus jfcil.perfolumfuum decretu& voluntatem 3
fine alia caufa
. fl media.
Cosri Pars II.

Globum item Terrae centrum, in medio


na Sy ten ttd oot j nno ejus (orbuvelSpb&r& ) confiftentem, abfque
nrawm mDsna v*?v Nin# ulla dcclinatione aut circumgyratione ?
c&an^ Sain shi nrnttnro Quis item qui omnibus hunc ordinem,
eft,

t-6 o ***inn rnmwo in quo confpiciuntur, asfignavit, quoad


2A1 dokv nx onrrn wu quantitatem , qualitatem, rlguram f Hic &
*utii cz>rKp na DDrvp fane non effugere poteris quin cogaris Rem }

i»mn Twn edu> *-<inn ilJam confiteri &


admittere. Res quippe
otri 'min rv^p $ow iftae non creaverunt fcmetipfas, neq^ etiam

rwVa nwi t>e*d arban a fe invicem creatae funt. Rem autem illam,
131 i.v .\on nnv ww
Kip quae reddidit Aerem formatum in Auditio-
nK-in nwo w
i ne Decem praeceptorum ( qutAerem itafor-
iNann-o> nnan io« mavit , ut illa decem pracepta diftincle & articu-
n»n ntowi rran tid >h
>*? late ex Aere audireniur), quaed^ Scripturam fi-
'n r^oatoi 'n tod rw militerformatam in Tabulisexaratam con-
czrVfiwniDff onn njoun Voluntatem,aut Verbum,vel
ftituit j voca tu

D\V'3jn SkN 0>X"U onrr fy quomodocunque volueris ( mibi perinde esl.


r.Vl py 'TOV 10NBM03 Confercumlw,qu£ dicitpar.<).Jubfinem$,z.&
§^.Conveniuntfere cum iisqua babentur Jobi $8«
ipM nwn hy -uwjntwoi h&feqq* de quo videatur Mufcatus ) •
v. i. 2.

mxn o r^VQnovm myai VII. Cofri Ha&enus expofitum mihi


*,

eft myfterium Proprietatum Divinarum, &


iixn^ ")Q*v^ mno^ wrw fimul declaratum,quomodo intelligendum
iyw vom czjstyD iprjni fit, quod legimus de GloriaDomini^ de Angelis
r^iSyojn r^wm w fD Domini, &; Majeftate feu fr&fentia Divina'y
: izDnn nw Dft^n qubd fcilicet haec fint Nomina, quae dicun-
j tpan "onn na^r^ tur derebus,quae videntur aProphetis,ut
^n Vyio 'p^ TIH kwj dicatur Nubes Domim, Ignis confumens, Nubes
denfa & Caligo, Ignis & Jplendor,v<l,Splendor
^Hw,quemadmodumdeLuce matutina &vefpertina,velin dienubi-
1ofo, dicimus Lucem illam efle radium a Sole, etiamfi Solem non vi-
,

deamus, imo dicimus Lucem & radium illum effe ab ipfo Sole, cum
tamen idnonfit,fedacorporibusfv4/>0n£*tf) inquaeSol agitperillo-
rum oppofitionem,unde illuftrantur ( &radios iUosadnos(pargunty qui
proillorum vaporum quantitate & qualitatefunt dtverfi)

VIII. Judaus; SicetiamG/on4Df/eftRadiusLucisDivinae>«^;w


in fubtile aliquod corpus, &perillud adnos veniens) quo Deus dignaturPo-
pulum fuum & Terram ejus
TDK L
Cosri Pars IL *y^"ia*3 8
in cujus proprietatibus nullum eft pecca- ntf?Kn Yrt6 N2V1 vnrr.-D
tum ? Sic ( **</ bujus exemplum ) cum ex ejus CZftniK «Vlpn DDTDD1 cy
Judiciis provenit Salus & gloria populi,di- Qnn^ ty irui cn3 nOtfl
citur Eos diligere, Lttari in ittis : ficontra alios tannni an'W J—wra
decernat ut deftruantur illorum domus, & n? *jflH3 vV>f HflOn aniK
ipfimet internecioni dentur , dicitur de eo CDm.V D>flQ
BJflDl X)W
contrarium, quod Abomiv.etur eos, & Irafta- D*3Un Sdi Yixnan vrvhv
tur illis. Sic cum Aer, Sc reliqua corporaper 0'Y'Eicoi mrh Czrtyoj
Voluntatem ejus fiunt, & per fermonem D>Ctrn JMO nU7D m»m
ejus formantur (h.e. EtfermointelIigibilis ac 13701 ano XlpJllOXni y j

Verbaperejusvoluntatem forrnantur,qu& adau- frrn EIHMn fO Y'2S0 pi


rw Vrophetarum cr virorumfinclorum,perve- nn CD^^J^lpjn "jrinn
,

gMM/ ) dicitur Scribcns &


Loquens (conferpar.u '"lpjnnVJnnnnniSfnSHprt
JT. 89. ) . Sic formantur ex Corpore fubtili, niayn lYtSy NTpH 'n TO5
fpirituali, quod a nobis vocatur Spiritus in *?y n TV1 103 73*?n 'n
Sanctus , formre fpirituales , quae dicuntur hy ^pin*? o»rny ttrUJfl 0*0
G/or/4 Dai»i»i ( conf.p. 4. Jf.$. ) , & quandoqj 1:173 tr JO 1W3 nfil \>tyr\
improprie &: tropice niY Deus , tantum, j j—Moarm ty
r

ut; Etdefcendit Dominus (i.e.GloriaDomini) >nn# YOK "HTUH TDX


/«/*r montem Sinaj, Exod.19. 20. De his vero J t-<V«P 7y VfOJI *?D0 ^j
ulterius agemus, quando de Scientiis acturi
fumus (/ur. 4. jT. 3. )
moa iVir rtO WM
S nnj
<?m nittit orv n/ws \£nn
V.
omnibus
Co/ris Pone, te
Proprietatibus, (b.e.difficultatibus
liberatum effe ab p>mo O*10 ^™ Wiian
;^qq -jni^
?*/ abfurdis , f^ confeqitenttbus ) ita ut ex eis imp i^ "Onn 10K
nullainferatur inDeo pluralitas, quid vero wSy fljflp*
#*? Dtf nSsnn hx
teliberabitaVoluntate,quam tuDeoattri- nntf 1S 10W \£nno inva
buis, Philofbphi autem ab eo removent ? uv -^k 13771 HO qiDlVan
VI. Judaus; Invadoreseft,&inprom- Yon OOniD 'WfiinUi
ptu nobis eft liberatio, fi nihil praeter Vo- fW i»l tV ^Affll WM 1
^
luntatem nobis objiciatur. Dicemus enim inyunn n w l33 P^l 1^7 DlpO
ei^ Tu Philofophe, quamam eft illa Res, 3 TOiy ITpl r^ X^
quae, fecundum tuam fententiam, Ccelos fecit circulariter perpetuo
moveri, &Sphseram fupremam fuftinentem omnes, nullo loco cir-
cumfcriptam, ( quia extra eam mhil esl, quodillam ambiat, quamvis ei locum
peraccidens attribuant nempe Centrum Mundi, circa quod moveatur,
, a quo &
tton recedat 9 fcribit Mufcatus), nunquam in motu fuo dedinantem,
Globum
g? WttJKD COSRI Pars II.
V >0 ta n2fn 1DK XIV. jW*h$ j Quicunque prophetavlt
tzsN O
#3i#J N*? XMnnt^ unquam, prophetavit vel in ea, vel per &
t-OjnJ n^n Tniays IX n^ propterea. Abraham prophetavit,uttrans-
1 n3 luytf H3 cania» iret in eam, {Genef.iu u) Ezechiel . & Dan jel

•D31 rfaflO Wm Stfpfrvi propter eam (


quia prophetarunt de Ifraelita-
WOI p«\V) JV33 \VS0j Vn in eam reditu ) ,
rww, e captivttate Babylonica, &
n*n nStfOTO WN 'jO^n 13 quia prc;terea jam antea fuerunt in Tcmplo
r~iS pion Sd nN13^ yuo primo , Majeftatemque Divinam in eo vi-
JW>on DTV tav n^/JDno derunt, per cujus praefentiam ad Prophe-
no n?1 WTOTH rttvn Wn tiam pertingebant quicunque de Peculio
N niyo3 O ttV^p TO ejus capaces erant. Adami vero haec Terra
nim mx nuir ny3")tf fuit propria, &
in ea quoquemortuuseft,
np311 pns^ min Dn"l3K quemadmodum per traditionem accepi-
\*Vs'n t^ ni nx*?! 3py>
y
mus , qubd in Spelunca ( Abrahami , de qua
n ?y "lONn 'n 'JO*? nNlpan Genef.z$.) quatuor fepulta fint paria j Adam
vC

n^yi n3 TP^X Yi 07 "TWl & &


E va 5 Abraham Sara } Ifaac Rebecca; &
|*3 rnonm n>Opn n*?£u Jacob &
Leah j Haec ipfa eft Terra, quae
1K1C3 n^nW jppi vocatm '"**$ CoramDomino,( Gen. 4.16. ubi
^371

nvn ? nxin 1
DTIO nr W Jiyr^? dj«f#r Et egrefTus eft Cain a coram Domi-
•,

13V) irhzoi tZDf*V O1poa noj, &dequadicitur j SemperfuntoculiDo-


Vtyl pyirfci O^n n*V Siru ?
1
wJ»i /« w, ( Deut. 11. 12. ) 6c propter quam
no ,£?p3 irfrl» iWI ^p^Nn &
aemulatio invidia incidit inter Abelum
fljnno yiwr no yY«V1 & Cainum jam abinitio,dumfcirevohie-
JONJl
%
viy Vp "iNtMl ^n runt,quis illorum dignusfitfuturusiucceC-
muo 2«tiW n >J£&0 pp XK>1 for Adami, ejusque Cor &peculium,ad hae-
n>m rn n3P n»vm ipNno reditate posfidendam terram illam, Rei &
naV3 "IO.VJ pl X" 1 ^ "M y j Divinae participationem , quis've inftar
j-flpnpifl nvnS nJV CDp^ corticis ( rejeclitii , unde poftea etiam acci-

DlpOOD.V O n*)3 xh 'n ^fl^O dit,iitCain Abelem interfecerit, folita- &


D^pSxn lft)X yw\ nNH^n rius manferit,deque eo diclum fit j Et exivit
,*—12 t^2J1 nJim ^yoo C4?w i /^«^ Domini \ quia fc expulfus ruit
D"T^ moia n^ tSu nttNOl e terra illa, in qua fuerant \ & fuit vagus &
2 im073 7S1M lONtt? 103 />y^/«^wiw^rr^jficutquoqjdiciturdeJona>
1Snn Olpoa n
n lO^Sta EtfurrexitJonas> utfugeretTarfifam '" #hn k
r 9

coram, vel, rf/^ae Domini^ Jonae 1.5. Non fugit Jonas a facie Domini,fed
a ioco Prophetiae , reduxit autem eum Deus in eam e ventre Ceti, &
prophetavit in ea, Cum autem natus eflet Seth ad fimilitudinem
Adami,ficutdicitur j EtgenumnfimUitudinefuaJecundumtmaginemfuam^
103 L z '
COSRT PARS II. \W1DK3 8l
IX. Cofri\ Quod de Populo dicis, jam fa- tex *poNo nron tdk
tismihi declaratum eft : quod vero de Ter- o Sax *? ixinn xo loy
ra addis, dum ais j Et /;; terra ejus, id difficul- : fapS nrp lrw^oKO
ter poffum capere. rwp <?* -Qnn idk
X. Judtus-y Non eft quod mirum tibi lW XW 7n>nnp yyyi
videatur in oculis tuis , Terram aliquam j—i*n nntfi rwwn teo
certa &
appropriata aliqua qualitate ab ^rfao nos nn>*?KO»Dipo
aliis differre. Vides enim loca in quibus vel swo 'tyfao ^roi noae
planta aliqua, vel metallum, vel animal, ownoi nn nyfao n»rn
producantur &vivant, quae in aliis locis ^ao nnoi rnnisa vaw
non reperiuntur, quorum etiam Incolae for- nw jron yrcom cbri*
mis & moribus ab aliis dirTerunt. Et pro : nrnom er£^n moSr
Temperamenti ratione fe habet quoque yoi«? sia nron nox
Animae perfectio, vel imperfe&io. pw Vw ^vo ^rnm ov
XI. Cofri ; Sed de nulla ego audio prae- nWN >*«? Sy
: czSiyn
rogati va, quam habeant Incolae terras Ifrae- emvi p nnnn *\dk
lis fupra caeteros populos. nn^xott? d»tow Dnxr nr
XII. Judnis) Veriim fic quoque Mons trmnj vn \S tte msn
vefter, ( videtur refpicere adid^quod $. i. dicium rnuyn nznmyi D>j£un 13
fuit de Montibus Harfan) dequodicis,quod nwn n»n x*? DnS n^unn
Vineae in eo felicker crefcant,nifi in eo vites mnvon nSyoni : csajji
plantentur, &; debito modoco!antur,nuI- N»n» cziyV *m nrrtwnn
las producet uvas. Dignitas autem prae- & vi >JVDt "nwo ihi rnVuio
rogativa propria &
prima (Propbcttafc.& D»ryon oy nn nrv x"^
AdhtfioretDivitu) proprie fpe&at adPopu- ntr* np irnhnn nrnnm
lum, qui Pcculium &: Cor eft, uti fupra dixi xSSax czn^ ? rrrnp cun 1

(par. 1. JF.47O : Terraequidemetiamcon- bx yunS nwn nV<:D ? pn» t

fertaliquid, fed obfervatis Operibus & Le- CZDipon TySm 'pSxn nyn
gibus, ab ea dependentibus , qua? id ei funt, n^KT pw xh ")r^3 n?n
quod cultura Vineae. At non poteft Pecu- :

;
»rn nnn n'^22 tzan^n
Hum hoc particeps fieri Rei Divinae in alio t*<m yw nnon ">DK
loco quam hoc, quemadmodum non poteft f up>nn cznfco W13
'22) nr

vinea profperari alio in monte. DHTW rnn.v t(")>C nro tyi


XIII. C^rij Qui hoc? Annon inde ab Sxpm^p intf d»t«?3^W3
Adamo primo ufque ad Mofen propheta- tm&03 IWl ^23 S.VOT
,
J :

runr in terra alia ? Abraham in Ur Chaldaeorum, & poftea Ezechiel &


Danjel in Babylonia, Jeremias in iEgypto?
xiv. y«-
8y
*wiaxD Cosri Pars II.

mn>n 1331 >pWl lixm num ( de coelo defcendentem ) & Lucem Divi-
t

ilvD nna W3X jW nrpy nam. Ligatio Ifaaci Patris noftri fafta eft
nnion in Nin 31tP> quo nullus fuit locus habitabi-
13 n>n in monte, in
SViW) m >OT 137n fcilicet Moria & poftea tem-
n*?Jtn Jl lis, in monte ,

invon Dlpon Nin >3 3PV0 pore Davidis, quando habitabilis faftus eft,
*Dl3>n njiWl ny3tfS pion revelatum eft,hunc ipfum effe locum Maje-
10W 103 13 inini 73iy ftatis Divinae habitationi dicatum tk ac-
C3lpon D» om3.V .V")p'l commodum , dum Arauna JebufTeus ibi
h3*T3 W31 : nxn» 'n Ninn coleret &: araret , 2.Sam. 24. ficut dicitur *

'133 ttrrpan n>3 >3 CZVOTI Et vocavit Abrabam nomen loci illius, Dominus
pDD **?30 CDPl nniOfl m3 apparebit vel videbitur ( fc. aliquando in eo ) ,

MtpnV C3»lXYtf moipon Genef. 22. 14. Et in libris Chronicorum


r-i*nr) xhn CZVOPnnytff clare docetur, Domum San&uarii exftru-
ni>non n^nxWttaNSpy» ftamfuifTein monteMoriae, 2.Chronic.j.r.
>Ai 1P£rt m3?3 xh nJO ItPN Ibiquoque dubio procul fuerunt illa loca,
n*?n bnx 133*? "131 mJ10»V3 quae vocari meruerunt Porta ccelorum ( ut
K1»l "10NP 103 Dlpoa omN Gencf. 28. 17. ) . Nunquidenim vides Jaco-
nm Dlpon N*ft) no 10>n bum Patrem noftrum non fufpendiffe Vi-
yjt£*l n?S ?Z3T!p "lOtf V^yt fiones quasvidit, velinanimsefuaepuritate
CDlpOn lOlS nKVl Dlp03. ( h. e. fuo merito y &fuis operibus ) vel fua fide,
pnyin O njonx^ni tnvon fed Loco adfcripfiffe , ficut dicitur j Et ti-

Tvfan IttrtO IKINO Dm3*V w«if, & dixit, Ouam venerandus esl locusifte!

f\jy3 painS >i>n rx rrni Genef.28.17. Itemabinitioftatim Villonis^


^nn n^JIDn 3*7 n'm *p*?Nn Incurnt autem in locum quendam , #\ 11. In lo-
yttU Dlpon hti m
pnynni cum fc. hunc peculiarem &fmgularem. Sic
NKO> "WN3 inoStfn 10^n 13 nonrie Abrahamo quoque, cum e terra fua
aiio inatf fVtf 'OTNn "T3iy translatus fuit,profpere omnia cefferunt,
PnOTN ^V 1p\nyoi 13703 & aptus tum Res
factus eft cui adhaereret
n3 ffbw ny3lD0 tmy* Divina quique eifet Cor peculii illius ?
,

3 Wl Dtt? lVfJiOl Ninn «?1'»3 Translatione quippe facta in eum Locum,


n370 rrntP WlD "in^ in quo per(ec"tio ipfius confummaretur
xhv k3yo nTO "in^ rQTl quemadmodum faepe videmus Agricolam,
imvv nya .V^V >&'0J n»n fiinveniatin deferto (locoinculto) Arborem,
cujus fru^lusfunt boni,eamfelicitertransp!antare in terramcultam,
ibi fovere, ejusque curam gerere, ut Hortenfisflat, quae antea erat fyl-
veftris,multiplicetur, quae antea eratrara; quiafcilicetnonreperie-
batur, nili fortasfis aliquando, &
inhoc velilloloco,fortuitb(»«^
aip03i L $
Cosri Pars II. v»ioko 84
Gen.5.^.3. ideoillefuccesfitinlocum Abe- CTT?X f
h r\Z '3 "loap 103
lis,ficut dicitur j Quta pofuit mibi Deusfemen p 'ip>tf n*n n>n> nnN y*tf

quem occidtt Catn Gen 4. 2{.


altud loco AbelU) , . NTin \pttS n3tt { D"T>0 ''pta
dignusque fuit qui vocaretur -F/Z/ws De/, ficut HV f JO nooS n.ma wn»
Adamus denique etiam meruit haeres fieri
: htyQW pm> Mpr,* n >{
?yi

Terrae qua? in proximo eft ab Horto


illius ,
*?y <)M
,c
n£ ?p3 Sxyotf nmji >

Edenis gradu, (Gen. 15. 10. ) Propter hanc 71313 mjn U"io;s?:# >£>

Terram quoque asmulatio orta eft inter n ri3«W 7NO 7X03 i/iw
>J
Ifaacum&Ifmaelem,Ifaacoprimario Cor- 5
ItlX pn* ? ")0>til JVoViyn
de fc. &Peculio , manente, Ifmaele autem pnr ftN wpN W3 nNI p
corticis inftar rejetto, quamvis de eo di-
1
>pS;vn fjy: lpatn loi ? nscn
ctumfit} £ae benedicam et, &
crefccrefaciam fWbOn oSiy3 r"l31B7H
eum^multiplicabo^eumvebementiftniefizn.in,. itfyS w*?l fiH3 SiVyo;?' 1?
jfr. 20. bono fc. temporali De ifaaco autem
: nxrn vitfn Syi irv^n dxi
fequitur ibidem, Etfoedusmenmpangamcum wjn 3py> f»3 nNJpn rhzs
Ifaaco, >\2i. quoindicaturAdhsefioReiDi- mrw 7y mDi^ai n-vosa
vinse, &; Bonum faeculi futuri,vitae aeternae cy 3py> 'j£Q inprrf oy wy
Cum Ifmaeie enim, 8ccumEIavo Wg) rrrov r-»W!ui \xvthm
(pro
inalteracdttioneesl fQ~\£h Persa) nullum ruit, pir-nuym nn czjnKon
licet profperitate aliqua &: illi arfetti fue- cd^ioi pns) niTQ DX133
rint. Propter hanc quoque Terram aemu- Vuio nxai 'ro o px£3
latio incidit inter Jacobum &
Efavum de flTDD*-^D7W»3QO^VW
Primogenitura, &Benedictione paterna ) n^ ^«n rpan» iow 1-3
tandem tamen Efau, quamvisfortior, ruit n*r&h& D» 7yi »yiD D»0 "\h)21
rejechis prae Jacobo, utut debiliore. Pro- ^on 13TO1, injn iy "»31001
phetia etiam Jeremiae.in ^Egypto, in ea u io^jn \m> pxs "Orro
(terra I/raelis) & propter eam fuit, ut Sc r-^mn yium Vn*i "uion
Prophetia Mofis, Aharonis, &
Mirjam m
injm 'Drrfii n?i3j xm »a
Paran: Sinaj enim &Paran fueruntde/er- ';isin nSi3j rna ini t^m
minoterrae Canaan,quia fuerunt ad mare ms^
VtW /iiroron Dfai
rubrum, ficut dicit Deus } Et ponam termt- rurSyn twa cna uya wx
num tuum a tnari Supb, us^ ad mare Phiiftdortim^ ejr a Deferto mcfe adftuvium,
Exod. 25. y. £>e/£r/7/;« enim hoc eft Defertum Paran, dequoalibidi-
citur, Defertum magnum & terrtbile boc, Deut. 1. 19. Eft enim defertum

boc ) terminus ejus ( terrs. Ifraelis) Meridionalis Fiuvius autem,Euphra-


:

tes fcilicet, terminus ejus Aquiionaris. In hac Terraetiam fuerunt


Altaria Patriarcharum , inquibus exauditi fueruntperlgnemfuper-
num(<fr
87 wo*fl Cosri Pars II.

yrJW ntlV xhti Wft7\ loy celfus gentibus quandofeparavit filioshominum9


n f'3 toyoa -—'Mn X"W3 ,

ftatuit termtnos populorum fecundum numerum


fiona latfn noi Ezmnnn filiorumlfraelistkc. Deuter.$2. 8-14. Abra-
1
fc^lpn ? CD»Wi IT» n^JD hamipfenonidoneus fuitutadhaereretRei
JtiOpJ nwo \W2 Y
n Dy Divinae, &ut Fcedus cum ipfo pangeret
EDTOp Crrnym 'n nSm ( Deus) y
nifi pofteaquam fuit in hacTerra,
7—\:22D7in xh T>an> IJOO in Divina illa Statione inter Segment%
noano nnp^J >& Dn^ Genef. 1?. 10. Et quid dicas de Multitudine
ttnpj nnSlf» sh) tzr^on tota Peculii ? Illi utique digni fuerant ha-
r^lTQyi «rmnttS 'n >7yiO biti vocari Populus Dominim Terra hac fingu-
nyiffo tzrtryai Dnat) lari,quae vocatur R&reditas Domini y ck per
/tt>6o CDWpi 'n> itex »
1
Tempora a Deo ipfo conftituta, non vel ho-
'n rnnyi 'n
: minum confilio & arbitrio fi&a , vel eX
r nm "noa HH3F1 1DK Scientia Aftrorum, vel aliis caufis defum-
f-lOW*? 'n TD3 nxw »VO pta, quae vocantur 'l\'Wp Solennitates vel
: 'n cy Nlpjn Tempora conftituta Domini> tranfacta perPu-
p> n.vnn >6n "Gnn "1QK rificationes, Cultus facros, res, & opera,
103 /WOW X^"1 n*?3p Y^ a Deoipfo dcterminata , unde vocantur
nrotfi \"wn rot^ idn» '" ^xbp o/>«* Dominiy '" nifay c«/r w Domini,
JWi JW N*?l 'rr? n3P X^n Divinus ( </« <e ow wid r» IV rr<* duntitxatfancla /i-

")Q,VP 1QD nUVDJC


1
? nnDIO
1
? ttf riteperagere & obfervare )

flW'03^ 130*1 fc-^S X*\X7\) XVIL Ca/rj, Hac ratione fane conve-
flinatP O ytl O^n ^ ,C?
^ niens eft , ut Gloria Domini confpiciatur
whfi Dn DJOM 'n ^yiOl 'n in Populo, qui vocatur Populus Domtnu
\ 'n T)hr\ft XVIII. Jud&us^ Annonvides>quomodo
i?» n^nn N^n n?Dn'OK
,

TerraillaipfaacceperitSabbatha,ficutdici-
>J£>0 J»Jtfl JO CD'07T my^p tur j Sabbathum Terra, Levit. 2?. 6. Item; £r
t 3W 1
? m?on JlSrW Xin» Sabbathum aget terra Domino^ Ibid. #.2. neque
potcftatem dedit (permifit ) vendere eam abfolute, ficut dicitur ; £r ter-

ra non vendetur abfolute^ quia mea esl terra, ibid. #.2$. ? Scito autem, &1M4-
tha &Temporaftatuta Domini y dependere ab h&rednate Domim.
XIX. Cofri; AnnonveroinitiumconftitutionisDierumpetendum «
cft ex V* Tzsin^ quae eft principium Orientis Orbis terrarum habitabilis.
N O T A.
Continetur hic objeclio contra idy quodfubfinem §.pr&cedentis dixit, Sabba-
tha y reliquafo temporafefta &folennia dependire aTerrafancla^ qubd natura.
convemens vtdcatur, ut prmctpium ditrum referatur ad Tztn vel Sinas. V* autevt
vel Sin
COSRI PARS II. ^13*0 %6
artotemporevelkco). Ide evenitdeProphe- rfippi < forrrp Olpoai
tiainfemine ejus ( Abrahami ) in terra Ca- 13*1
J#3 'O^ 3 TWizin W^
naan. Multi enim erant viri ejus ( Prophetu \pN3 CD13V >Q> ^3 r—fV Ut
/?. hocesi^viriProphetx ) quamdiufuerunt in EaHnyn DW:yrt oy ft03
terra Canaan (fub Temploprtmo : namfttb Tem- 1 rTJTQPm / ^nna U "'
i

plofecundo cejfivu Propbetia), obfervatis fi- *-<¥on ptf *?3 ,—MWipm


mul caufis aliis eam ( Propbetiam) juvanti- )Z2 'phxn pJtfSII r^UOVtil
bus, veluti funt, Purificationes ( Legales), 13 p2irh W\V '3*7 r~J2l*
Cultus &
officia facra , &Qbktiones^ in- 0W3m03D'pW?1^n7W
primis quamdiu Majeftas Divina inter nstat by&n T^W D>TDnm
ipfos habitabat, &; Res Divina quafi fpecu- y—nnwi vy3S loSrr^ »0*?

labatur Sc obfervabat,quisdignus elTetcui ty 13 VlTTtt? vnvroi W£J


adhaereret, ut ipfi eifet in Deum ( conf. par. {. \ay\ C3t£Xtof?<0 {sfrt&n
5. io.)quales fuerunt Propbeta&cVirifancli: ioVmp nsitf '£3*8?
'0*?

prout &; Intelleclus fpeculatur obfervat & mzhvn cyyapn Vfliro


eum,cujusnaturaliafuntperfec*ta, Anima, ^nr)! HYJV n^po^ JUOlfO
ekMores feu qualitates dignae &adaequa- nsi* y3En«? 1031 D*TI3 13
tse, ut in eo perfe&e habitet, quales fuerunt ViriT 1\r>13W2 mtrn xzh
Philofophi j quemadmodum etiam Anima «
nox rvrvi 13
obfervat eum, cujus Facultates naturales ^^ ;—-^y "ITIOH "DX 'L*

habenteamperfec"r.ionem,ut excellentioris ^cfy OOHXP nD3nn


gradus fiat capax^ &
in eo refidet , uti funt m mvi 10ipo nr y m „ M
Animalia \ quemadmodum denique Natura Q1 p ^ ( D7V79 iniN hXVH
obfervat Temperamentum in qualitatibus D ^ni PTODnri
^ n27 nri y
fuis aequale, in quo refideat, uti funt Plantd.
XV. Cofrij Haecfuntgeneraliaaxioma- moywn^n nnon iax
ta Sapientiae quae lpecialiori magis expli-
,
D33io coSiyn S3 w»nS
catione indigerent : fed hic non eft nunc
ejusreilocus, Pofteaulterius te de illis con-
non nyo hxr^ *n ^sart

fulam in loco de Sapientia ( feu, Pbilofophia y hnm lowr 103 ni^r^n


par. $. §. 10. ) Abfolve nunc coeptum tuum
.
D7m>6 pru X71 onj ffy
fermonem de Praerogativis Terrae Ifraelis. ni*i3'B?i y
phsn \ ty2 p2TV
f

XVI. Jud£u$) Terra Ifraelis fuit conftituta (aDeo) utexeadiri-


gatur totus Mundus ( quia e Tz.ijon egreffa esl Lex>& Vcrbum Domtni ex Hie-
rofolyma, nonquodomnes homines ea digmfmt, inquit Mufcatus )j deftinata
verb (pro habitatwne ) tribubus filiorum Ifrael , jam ab eo tempore quo
Linguae funt divifae, ficut fcriptum eft 3 Quando hareditates diflributt £.v-
celfusgen*
%9 W TOKQ Cosri Pars II.

Vnnni JVtMoa >0» riPtf *?


( dehoc vide Pirke R. Eleafaris cap. n. & R. Mtf-
CD'0'
1
? CDP 1
r-^np ? tzntf fcatum htCy &fup.ad§. 14. ) unde initium &
f
yi 13">1 v/i<vn natPU *wxy\ numerationis cepit continubpoft fex dies
-\VX5 D'0'n DnaiD vn D7X creationis ibi Adamus incepit vocare dies :

yh p V>n uDlN "TD> amv


nomine fuo poftquam deinceps terra : &
>o> DV3^3 CD7K US ipSrv fuiffet incolis repleta & multiplicata, nu-
merare perrexerunt dies prout Adamus
,c
l*?x:i ?V pVE/ySNl yn;rn
^yiD CZDV r-\ltfno iVnnnp conftituerat. Undenuilaeftinterhomines
H3
H-OJ131
H p
W r-oni anyoa

"lnNl
X^.VOtW
ptWin
iwn
ll.Vn
diffenfio de feptem diebus Septimanae.
Neque eft quod mihi hic illos objicias,qui
aMeridieincipiunt,inextremoOccidentis
X21 HhN !—vn P 0£0 WOPn terrae habitatse. Nam hoc ipfum eft tempus
1*7711 aw 1
? nVS n>m lJiy ? 1
occafus Solisin terralfraelis (acproinde nallx
Dvn *?y TTDn
nV*?n 0'Tpn
1
? *i? differentia) &in eo (7?. tempore occasus)
Ip2 Wavy »nmoNttno:>
,

creatafuitLuxprima,&pofteademumSoI
iyi myo JViifln nv nrn pl ( c«w infirmamentofajpenfafuerunt luminaria9

hs) : aDrQP IMtttf) my diequarto): Lux enim illa (priw* ) poftea-


CVttnnn n^xa >*?y pyan quam creata fuit, ftatim 3c eo ipfo quafi
r-^i nconn '3HI DWEffN momento iterum occidit, fa&aeftNox &
1N20 ta.V nujft ODJD nivn terrae habitabili (inoppofitione Antipodum,apud

r~>yo T—MpaiDO ^ sioan ^«0* tum diemfuijfe necefeesl )\ Indequeper-
IDanrini rnNun npDDJ^ petuus ordo obtinuit,ut Nox praeponatur
•KPN onian l"Drn otaM JDiei, ficut .dicitur ( *w /;i/?or/4 Creationis ) } £f
rnr ^SOl CZDmnD nJDJ /«tf vejpera , dr/tftf ;wrf»e: Item (*w Lege)i
v

1£)na D'0'*? n^nn »!^n lQPtf j! vejpera ad vefperam quiefcetisin Sabbatho ve-

020 "HOJt isnn iX*? r-niiin _/?r<?, Levit. z$. $z. Noli etiam mihi hic obji-
>VM oy CZVOODO an^ cere Aftrologos iftos recentiores , fures Sa-
t^mtt? DVn rhnra mi/in pientiae (impoftores, excogitantes fcientias &
principia falft exfuo cerebro, & pro veris venditantes), quorum quidem
intentio non fiiit hominibus imponere ) , fed quia
furari (h.e. decipere &
invenerunt Artes ac Difciplinas incertas ab eo tempore quo Prophetia
ceifavit, finxerunt fibi exproprio ingenio principia fententias, li- &
brosq^ de illis compofuerunt , prout ipforum Ratio opinio ipfis di- &
clavit.Exhorum^j^mfwforww^numeroeft^qubdTzin vel Sinas (ex-
tremum Orientishabitabilislocum) faciunt principiumappellationisdie-
rum contra Legem j non tamen abfolute contra eam,quiaconvenit
ipfis cumLegiftis ( ifraelitis) deprincipioipfo Diei,quodfitexTzin
rxno M
Coski Pars II. vwiana 88
Sin hicnonesldefertum Sin, inquocaftrametatifuntfiUilfrael^cumpro-
vel
ficifcerentur e mari algofo, Exod. \6. i. ne^defertum V* Tzin in quo caftrame- ,

tatifunt^cum profictfcerentur ex Ezjion gaber, dequoKum.tf.}6. quiaifta


loca vicinafuerunt terr& Ifraelts^ qiu nonproculabesla medio terr& \fed Sinarum
regio y
Terr& Orientalis ulttma, juxta Geographos Hebr&os^ Arabes, &ipfum
Ptolemtum. Sic R. Meir Ald.ibt Toletamis, inlibro r*"UiON yy& f 20. Terram y

wfeptem Climata diflinguens, de Climate primofcribit; HKpOTOfBO m^JO


CD1TT7 fttW rtaa f>K 1*70 mrm
h. e. Principium ejus Orientale eft ab

extremitatibus provinciarum Regis Tzin five Sinitarum, quatenus


'
protrahitur verfus meridiem &c. Videatur & R. Abraham bar Chija , /;;

\pxn mnc cap. 6.

XX. ImoprincipiumSabbathi
Juddits; n7nnnN7ni 'Unn 13K
non aiiunde petendum eft,quam exSinaj 5*00 ON y
2 mvx nam
( ubi przceptum ejus publice & folenniter esl da- pn 7Vtf p? £DT\p 'ohxzi
tum) &ex
il^,ubieisprimumdefcendit d:dj n^irn fw nSnn D
j

Manna f toc? hujus mentio Sum. $$. 13, 14. ubi


equidemhujus reiexprefienonmeminitScriptura>
IPOOT ifif *& ty^^
T? nJlTran 7>> >rD "in.X
^
fedficesl commums Hebrtorum fententia. Videa- 7y "p "lntfl nnyon nnn.x
r*/r S«fer 0/4??;, Ramban>& alii ) Neque enim . 7? *p IrW) O^ infl T,?tf

ingreditur (incipit) Sabbathum,nifi occum- 31ff»n m?3 NTn W8 T^^


bente Sole poft Sinaj in extremum Occi- \1X TTIK fV? rOOT >Op>l
dentis (^gr^ttfw)} undepofteafubterraoc- iTflft* T^*y rTJTDtW bsW
cultatus, progreditur, vel devolvitur ad VX0N3 H&yDtyyW UQQ
Tzin,quae eft principium Orbis habitatij BflBOT *^o ttjoi 2)wh
ita ut in Sinis Sabbathum dicatur oclode- nV?n >2cn Nin \n»V7 taw
cimdemumhorispoftterramlfraelis. Ter- *n<W \TV7 Vn >xrn ps:3
raenim Ifraelis eft inmedio Orbis habita- win nn f>X7 D0OTX3 Ntfl
bilis, unde ciim Terrse Ifraelis Soloccidit, mj33 xm Ti\v yapn nd
tiim eft medianoxSinitis j &
Meridies ter- 7?u itjw tt^ niya? n» Vy
rae Ifraelis eft Sinenfibus Occafus Solis. VH*3 nX"W
CDTip mn
Atque hoc eftmyfterium Fixionisdierum, rUOni norm nypr7 "]i.-D
exftruclum fuper odtodecim horis, ficut & ^n^
Ssi^ ip^ ^'n
Rabbini noftri dicunt ; 5; I««4 novafiatante czDipan Xim nTnn ZDip3
mertdiem , /» co«/# f /?, <7«o^ videatur ctrca Of- V73 py P^ C7\ 13 7linr
r^y?/;w 5o/«^ quod intellexerunt de Terra yzo i^nnSnnu^ini^
Ifraelis, quae eft locus Legis j locus item in quem ejeclus fait Adamus
cx horto Edenis in nocle vel ( ut alu Codices habent) in vefpera Sabbathi,
(dchjc

m
91 WtflBkfl Cosri Pars It
WKpl mo J mro vwp faN fed alterum perfefte OrientaIe,alterumpe£
SO wA wn iiwji aiyo fefte Occidentale : quod fi aliter fiat, nort
yiT v /wnp DW*? Dton haberi poteft certa dierum appellatio : quia
ytfON 3UD0 Dipo fett? >J£0 quilibet locus ex circuitu medietatis terrae
rfm "Trr :nyoi mro K*wn fimul eft Oriens & Occidens : Sic Tzin eft
1 htnw vwA mrof'*n Orientalisterraelfraelis^&Occidentalisin-
1 \n^ r-V/inflS myoi fimo terrae Antipodibus ) & vice versa Ter-
pjAmro yw nww
raAntipodumOrientaliseftSinitis,&;Oc-
( j

mta anjwrh myo*? myoi cidentalis Occidenti, & Occidens Orienta-


XWS anyoi vwn wwirt iis eft terrae Antipodum, & Occidentalis
nyo f
w
mro w htrw* terrae IfraeUs neque poteft effe vel Oriens
} i
5

DiOtf fr^Sl *)!D >Al n^TWi vel Occidens (pr&ciseinpuntto) initium vel
•D?J VtDrn Czro ,c? C37H» miisappellationiscertaedierum.Ettaliscft
CD'0'*? Q*yVT flioifr f/ij ordo vel ratio denominationis dierum a
1*v X^.Vo Vnnm nobis commemoratus , initium fuum iu-
hxiw*
^3 *?yann orn rnHnp^ mens e terra Ifraelis. Unde Appellatio no-
ytof? pJV xbv Mao CD>ja minum dierum omnino requirit latitudi-
MTipJi f-mpj bz moipo nem, quia non poffunt commemorari vel
nosty C=r?mT:i >D x*wno reccnferi uniuscujusque pun&i terrae loca
TTtfDttn bn D^nyoi 0>mro ( ut eorum fingulorum ratio babeatur ) . Nam
JV3 mro WX teo 1 yt \VX in ipfa Hierofolyma funt multa Orientalia
j & Occidentalia ^ Exempli gratiaj Oriens
orrpaw^uyi ttnpon
WN notfn TT? eypVnJ Tzijonis, non eft Oriens Domus Sanctuarii
*?y

ptr Sd C3>«nnn ow»> N ? (Tcmpli), & circuli horirontium ipforum


1

*WflN W
nteiTO p»07 inrei veritate funt diverfi,fenfibusimper-
pttfDf natw 'oNJ *-**?» ceptibiles, Ut nil dicam , quantum Dama-

raurt otonT rotr/ OTp fcus diftet ab Hierofolyma, ut neceffarii


onxo rotr 0*np D*?tfW nobis dicendum effet, Damafcum habere
anna nTli CTJO faSyl Sabbathum prius quam Hierofolyma,
: &
n 13 n>p*?nj "tttW annrfl Sabbathum Hierofolymae priuseifeSabba-
lOKya Qi' /wnpa Dncpn- tho jEgypti, fi non admittamus latitudi-
*<h riiy^ mpy n jott? Hin nem ( /*« appellationis ) . Amplitudo autem^
?
^jiV DWnp nnv x^i mns juxta quam diftant invicem diametri vel
WK» ")23i ri3\y ntn ")Wpn meridiani in appellatione diei ejufdem, eft
nDtfn ycip tttX
Oclodecim horarum, nonplus necminus:
fO yr\x
f

unde quando meridiani hujus incolae vocant Sabbathum , tum incolae


meridiani alterius eSabbatho jam funt egresfi, 6i fic confequenter ab
IpD z M
COSRI PARS II. W1DKB9o
At nos
differentia inter illos eft inhoc, & Wiv npfrrm p*no W
qubd nos praeponamus Nottem Diei. Ne- Vy nVSn UO^pna orsi
ceffario autem conftituendae funt oftode- HJWn wnv DVrt ym
cimillae horaepro fundamento appellatio- /Wipa ipy j—nrjr nw
nisDieifeptimifrf^tfoiw/r/ww^www^rw- V»fl0 ^^0 >ywn ovn
m dierum cepit) quia inter terram Ifraelis, nVinn rapo
: S^n»» NW
quae eft locus iile in quo inceperunt Dies nr: 0>0>n mor nxnp^
nominibus vocari, & inter Solem ( occiden- h WiP r^ya trotf n pai
^wjjquotempore incipit nominatimvo- rnjyxi niyc? r*> DtfS NipS
cari Dies Sabbathi in terra Ifraelis ; (tempore vom ty rorn D«? TonnS
f

fltmf * 0tftf/fa ejus in extremo Occidentis ) fex in- jrovn nVnnn nr* DW ty
tercedunthorae,nequedefinitNomenSab- j—i>ni nnyon *poo 33dS
bathi, ut exempli duntaxat gratia hunc yiNaionifiVpWDTNnjuV
diem fumam ( cum omnium eademfitratio) 9 r\2VT\ rhnn ^npi ^ttP
tanquam illum diem , in quo cum incepit 1^1 noiy ^N nyunr iy
Sol circuire a fine Occidentis , 8c Adam in n/vni niyr 'iry njotf "U1N
terralfraelis eum vidit occumbentem,vo- DP >npXl fltn rfmrh my
cavit initium Sabbathi donec pertigit ( Sol) nil p-vm nSPn rhftft
ad Zenith ejus, poft ottodecim horas,
tum fuit vefpera principio £ Tzin, voca-
& w *\1D

noc? »J£>0 ;—itfnprt


HfflW tnp* djox mntf
tumque eft ibi initium Sabbathi , & fic fiiit 0> VnAO U00» DlpoS mra
>1
terminorum appellationis dierum
finis tzttpoo iAonV fTfl CD>0 ?

Nam quod citra tz Tzin eft (inter Sinas &


imro nSnn n>nn ^nnro
vocatur quatenus eft Orien- px ? ^ini wnyo r^nnx
1
terram Ifraelis )

tale loco quo incipiuntdies (*.*.*/ * fW 3^n n*?nn tew


illi, e
Orientem refertur Neque enim eflirgi po- ptj ^K 12S r*fflnn pa
.

teft, ut non conftituatur communis aliquis Vn»r pn» N7 O p DJ yaon


locus (/w nominationefc. & determinatione die- CZJ WpJ CPyUOTl C3W1
r«wj, cujus Orientis principium fit finis iVsawS lowrntf aw
Occidentis ipfius ( qui non inpunclo confifiat9 rrri* DlpO ynpJ O.V shx tt>

yjrf latitudinem habeat) & talis locusrefpe- a^pno DlpOI nxnp ? nSnn
:
1

principium Orbis ha- Mph mro inKp n»n .vS»


€t\x terrae Ifraelis eft
f

bitabilis. Quod non folum eft deJureLegis, fed Naturae. Fieri &
quippe non poteft , ut Dies feptimanae uno eodem nomine vo- &
centur toti Orbi habrtabili, nifi fixum conftituamuslocum, e quo
principium denominationis illorum petatur^ quidem ita pro- &
portionatum, ut alterum ejus extremum non fit Oriens alterius,
fed al-
9j wtbkd Cosri Pars II.

W t-^xnpl blX *?>W Ifraelisfitu&diftantia; Ita rationeappel-


DVmyion DnS n>n iyflffn lationis Dierum feptimanse habuerunt fe-
r^V>T j-»m lOStyo mv ftumuno&eodemcUe(/Ls^tofo).Exhis
rnnS/v 'n >7$noi 'n nvatP itaque apparet, fcientiam vel notitiam Sab-
no oy 'n n^m X
in ;—»NlpJ IPxS ifiKlptf
W O^ bathorum Domini ,
nium dependiffe a Terra quae
& feftivitatum folen-
eft Hareditas
n iy»l *%T1 Onni Wip Domini, cui dignitati accedit, quod etiam
r-mn KKfi fVKO Ol D>QCT vocatur MonsSanftttatis ejus, Pfal. $. 5. SmM-
JJtT^S S^3! ^»^*» ^
Pf' ??• *.-*"'"*/', Genef.z*.
l^ ^ 1)29 >1W ^
^
#. 17. qubd ltem dicitur Le* egrejfura effe
cmnxy o/ntym nS DflMni * Tz W>
Mi ^. 4- *• Huc etiam referenda
;— n /rt ^jqvt 3py»jj j—,^j< fumma Patnim noftrorum alacritas, & fer-
U00 J—WJOJI nnWlS ntPO vens defiderium habitandi in ea,etiam dum
twno 'h nriNim Mp n»m effentfuh manu & poteftate Idololatrarum,
nwnw TDn nTnnJIDDn adeoutoffaquoquefuaebdeportari volue-
ITOl D1£) r^lDWn Wpao r int>utJacob Jofeph.Hinc etiam orta ftiic &
EDWby ^npn ? DJ^in P'l deprecatio &fupplicatio Mofis,ut eam vi-
1

h<mn D03 Dlp ^flnnSl dere poffet, quod tamen non obtinuit, pro-
QJ100 WSttn» n01 TOJT1 pter Dei indignationem ( Df«f ?. 2?, 16. .

rn CDX1 J>onn tDlpon W


fed oftcnfa ei fuit duntaxat ex vertice col-
MflODnnN D>pra D>p>mo li s? i&fy fummi beneficii loco fuit ( Deut 34.
.

DlO^n Dffl^tap s-W V#I .). Qum&populiextranei,Perfae,In-


a»oono Dn^ noi >mvn & - &
^W!L\?l lP
QWflOl
y
^
4dw
y
di? Gnecij alli ? un expet i verunt
optarunt,utprofefacrinciaDeoofferre,&:
precesfundereposlintinlocoillonobilisii-
iV
uKrf?i mvfat ^flo. iinSif
m°3 nmcetiammag nasm ^ ocum i^ umero "
n^yoo Wiim ra^nooi garuntpecunias, quamvis aliaftatutatene-
.
«niDD *pN> rent ( b- e » *Ham religionem haberent , & Le-
gem Judaicam non amplecterentur hincdeniqueeft,qubdfummis:

Jaudibus hunc locum extulerunt, quamvis MajeftasDivinanonam-


plius in eo compareat 5 quod item omnes nationes peregrinationes eo
inftituunt,eamque defiderent, nobis folis exceptis propter captivita*
tem &oppresfionem noftram. Ea vero omnia, quse Rabbini noftri
de ejus praeftantia fcripferunt, referre, operofumforet.
N O T JE.
Paragraphus hic utiprolixus^ita fatis diffictlis esl.Continet autemfumma*
tim rejponfionem ad Objeclionem praced. S.faclam^ Initium numerationis Dte-
rum } ac M ?
Cosri Pars II.

uno ad alium ( circulo m quatuorpartes divifo ) nuhvtw ^op irwiDp v


ufque dum octodecim horae funt completae nyn \q my» rrwy mxm
ab eo tempore , cjuo Sabbathum primo nsrn nxnp n nSnnnp
fiium nomen eft fortitum, donec Sol fit ver- cwnDv/? tropn vnw) 19
ticalis terrae lfraelis > &
tumprorfus definit n,vnpn psnoni hxi&yix
( nova ) Sabbathi appeUatio, neque ullus eft, aix wc
>fti \inn Dfna

qui de novo vocet hunc diem Sabbathum, *?2N mv xvnn vn «ip»»


fed incipit tum Dies alio nomine vocari. tyi "in* nv nxnpi Vnna
Ideo dixerunt Rabbini noftri, Si lunanova mscficD-np ftu naN p
fiat ante mertdiem, certum esl, quod videatur nypv^? ^iod mu* yrr:»

circa Occidentem Solem; q*d. Sifiatnovaante o-np "faj "ioH v^o norm
tneridiem SabbathiHierofoljmis y certum esl , qubd oWra av nism JD3»
Vtdeatur in die Sabbathi circa occafumSolis\ quia n3» CDvanxw yrra
Nomendieiibi continue adhuc duratper winf nonn r.rpvft yno
ottodecim horas, pofteaquam defutappel- r\xm ram tavrxnv ow
latio in loco primo ( i. e . in Terra Ifraelis, unde npDOjr nrw niy» mry
iy nWinnciDipo nanp
Sabbathumfuum nomenacce'pit)> donec Solre-
vertatur e regione verticis (in Tz.enith ) terr^
tPNi naiyS mwn nnr^
nVVi cv nnx >ifw \\v
Iiraelis poft diem & noctem, & Luna appa- ?

'o
2
? nrn nwnrv? Vnnni
rere incipit ei, qui eft in principio Orbis ha-
bitabilis refpedhi terrse IfraelisinSabbathi
Vi>A iww n^nnn t-tnw
vefpera. Cum quo confentit quod iteriim
Q»3om aiya naw >w
o»nm notf» na dd^
Rabbini noftri dicunt, nW J-ttW *]nw
winn \q stdvi nVS ^nx»
trrnn pCDVi Et tum jam definit
. nomen |D naarrt qb pSno: n^^i
Sabbathi inOrbe, incipitque diespnmus, n»xi av ^Tinni yc»n
non obftante quod incolas terrae ifraelis htrrc* ^w »3tev& ^Vy^x
jam ante egresfi ruerint ex nomine diei ut?/i roa C3V om ixv
Sabbathi, 6c verfenturin medio Diei primi. cdj^.v o ptwn tav im3
Nam intentio NomenDieifeptimiex-
eft, r:i£i »jrDWi cavn n:^n
tendere fuper totum Orbem ut ii dicatur ,

tam ei qui eftin Tzin (Oriente), quamei -isn aiyag n nr »oVi r^ 4

qui eft in Occidente, Quo dte fixtflit Novum r-ujKi rxn cony3p cdv
annum? refpondere posfint (omnes)\ Indie rvDisl by fiyzn cdv riow
Sabbathi) exempligratia, etiamfialiquisil- n n 133 ono Trtw ȣ> Sy *[X
r

lorum e fefto jam fit egrelfus dum alter in.vn n n r3 inpna ^v


,
r f

adhuc in eo eft, pro illorum diverfo a terra y/wo nwipo ȣ3 Tjnoa
Ifraelis
pj- WttWJ Coski Pars II.

tiim Sabbathum, tum quilibet allus pariter dies, incipiat in terra Ifrae-
litica, antequam in Orientis ultimo feu, apud Sinas incipiat, fimilis-
,

que in aliorum dierum primario illi fecundariis,pro


initiis, veluti
longitudinis diverfitate, ratio habenda. Exempli gratia^cumin
fit

adje&afigura Sol per circulum A B C D


graduum $60. circum tel-
lurem E F G H fpatio XXIV. horarum feratur,diesque,juxtajam
di£U, a Cardine G C, qui Occafus eftSolis ra> F Terrae Ifraeliticae
feu Umbilici telluris heiclocumoccupanti,incipiat> palam eft, diei
telluris Umbilici, feu &F incolis, XVIII. horis prius ha-
initium
quam fuumexejuimodinumerandirationeinitiumhabeantSi-
beri,
naeinextremoOrientis,qui to> Edefignantur. Nam,ut GC Solis
occafus eft t£ F, ita F B ru E, feu Sinis. Et inter G C & F B, per
D A, arcum Z70. graduum intercipi, id eft, XVIII. horas, nemo
non videt. Qui fenfiis eft Rabbini, quemcitavimus,ejusquefequa-
cium. Pendere vides hanc dies numerandi in terra Ifraeliticapofitam
epocham exeo quodeft, Adamum ibi fic numerareccepifle,adeoque
illam regionemprimum tenuiffe. Unde & X!?#? "»131? eam nuncupant
Hebraei, feu Umbilicum teUum % quemadmodum oppofitum in globo
locum, feu
telluris H
inadjeclafigura, CD£ T)3» umbilicum MAtis.

Meridies
B

C Sr»
3

D
Septentrio

f3 flSpWOPn nt)3H 1DK XXI. Cofrr, Reccnfe mihi nonnulla,


1can» wo fi joiw no quae tibi fuccurrunt, ex verbis iilorum.
1DK
Cosri Pars II. wrott <?
4
rum^dcproinde etiamSMathorum & Teftorum^petendum effe exOrientispar-
te ultima t ubiprtmum Sol oritur. Refpondet autem primo per negationem hujus
principii, & affertionem fua tbefts, exterralfraelis rattonem numerationis pe-
tendam effe* Eationes negationis potifitmum ba$afferty i. quia Lex de Sabbatho
dataftttn terra ifraelu^acproinde probabile effe,juxtaeam quo% diei rationem
ejfe mtelligendam> z. quia jam Adamus, e paradifo ejeftus, numerationem dte-
rummhac terra conftituertt & introduxerit 9
a primo Sabbathi creattonis die>

in cujus vejpera creatusfuerit : 3. quia rationem hanc mtmerandipofteri Adami


deinceps obfervarint, 4. quia prmcipiumdiei^tamfecundum Legem>quamfc-
cundum naturam , fieri debeat k vejpera feu occafu SolU , non ab ejus ortu.

Secimdb occurrit quibufdam objecliombus & exceptionibus ,


qua contra hanc
fententtam moveri poffimt aut moventur y ubi ultertus has fuasrationesdeclarat
& confirmat, inter alia Impracipue oftendens^ qubdlicet pro diverfitate locorum
&fituum,aiii ali.i hora & tempore dieminchoent y
tamenper hoc ratio numera-
tioniidierumfeptiman& &feftorum abinitio ab Adamo inftituta, apofteruejus
obfervata, &perLegem confirmata y non tollatur. Prolixum operofumforet &
finguta, qu£ exprtncipiis Aftronomicis &
Geographicis affert, bicexplicare, Leclo-
ris id relinqutmus mduftrid. Qui tamen ctrca hac curiofttatemfuam explere cu-
pityConfulatR.Jebudx Mufcatt inhunc librum Commentarta^inquibusdiffuse
defingulisagit) &
mentem autboris explicat. Quadam ad hujus rei iUufiratio.
nem babet Seldenus inlibro de Jure Katura &
Gentium lib.$» cap. ir. qtu hic
placet apponere : Pofteaquam tUicprimabujus paragraphi verba adduxiffetjic ea
deinexplicat: Zin, inquit^ heic eftSinarum, feu pr* regio,plagae Orien-
talis ultima, ita fcilicet Scriptoribus tam Arabicis&Hebraicis,quam
Ptolemseo ejusque fequacibus,cenfita. Obje&io eft : Norineinde^fciltcet
ab oriente ultimo , ratio dterutn enumerandorum ineundar Minime, inquit
R. Jehudah. Nam a rerum initiis dierum enumeratio erat eadem, qua
utimur nos in terra Ifraelitica, id eft, a vefpera ad vefperam. Idqui-
dem fcimus etiam ex Sabbathi obfervatione, cujusinitiumin Allufa
&Sinaj. Et quicquid ibi ftatutum reperitur, ita aptandum eft terrac
Ifraeliticae , cujus gratia Lex data eft, ac ubi primus parens nofter
Adam dies fic a veipera ad vefperam numerare, iri periodos fepte- &
narias diftribuere ccepit, utaSolis e terra Ifraelitica in Occidentem
difceffu,feu, a tempore quo terrae Ifraeliticae Sol occidit ( quaefic velut
naturaiis habetur &
primaria dierum civilium, id eft 24. horarum,
numerahdorum Epocha) dierum initia, adeoqj Periodi feptenariae
fuit deducendae. Atq, ita necefie erit, uthorarumoctodecimfpatio,

tum Sab-
97 WTBKB COSRI PARS II.

rt3?on nw» mnp l7>0 >N"3 pultus in terra Jfiaelis , esl quafifepultus ejfetfuh
ony n3 nOttMO CDTttiTOl 4/^n. Sictaudanteumquimoriturinea,magis
moo r,0 n 7V NitfJtt? >00 yC
gw4/w <?«»/ gw deportatur ineam mortuus,dum
int27lp r-iOlTl^X ViONtP ajunt, Longe aliaefiejusratioquemvivumcollim
jnn>0 inv in£7lp7 DWIO ^ir, <7«rf?« « quem colligit posl mwtem. Imo di-
i)y r~Vnt£ '03 llOV.tav cunt, Nonlicereeum,quipotuiffetbabitareinea>
YiDNw YT X7I 713 M3 im .
^r non babitavtt in ea,pofi mortem in eam defer-

iriN7 r~vStf inw i— 1


? re ( In.Talmud Hierofol. in principio capi-
'n
1
?™ CD^m ViOXtf imo tis fcHKPUn ) His Fiw* , applicant ibiquod
.

CDSnn^oni nYyinS CDnOtt? Jeremias ait. cap. 2. 7. £r h&reditatem meam


TVm >K")N nN lXOEnilNOni pofuiftis in abominationem } Mortuis, quod ibi-
YWO' SOW Ol mDpno
dem fequitur y Etingrefi eftis contaminaflis^ ,

ffe^ "inio C3.V ini*V ™# mr^m w^w^ Huc attendit R. Chanina,


nPND^PV^nKinVjita cum aliquando interrogatus, Num licitum
7-V\axrj VnN lOtftP vnV eJfet 9 utiUe N.proficifceretur extra terram Ifiaelis9

TV Nini npy&* Dipon *JVU adjus Leviripr&ftandum uxoridefunclifuifratris,


yp-ipnY:DOV)DXPl :VY"LV refpondiflet} Frater ejus duxituxorem Genti-
nillp niOO llDVtri H3J7 lem &
Idololatricam , & mortuus esl; Laus Deo>
j»X liONttfi mn irvjrtl n>nn quioccidit£um y&ipfe vultdefcendereposleum.
\1U2 t-*7N niDJp >J>T pr? Sicprohibuerunt, ne quis vendatfundum^vel

*Oyn HS' xhv) 7.VY£> trabesdomus^Gentiiivei idololatr&alicui, Dixe-


nain nr nVin Y/W7 njorfr runt.-etiamyNa» exercenturjudiciacriminalia^
7NW \pN"? 'W1»V IION Tiyi »/// i» ttrr* Ifraelis ( Talm. Sanhed. cap. 1. )

HOX nniX on^nNOl DOna Item j No» egredietur fervus extra eam ( Talm.

ipNl niOX y aix "jSnon 73 Gittin cap. 4. in Mifchna ) , fimilia mul- &
pt^in^ 17 ncy\D hs ta. Item,
Bava
Aer
bathra
terr&
cap.
Wifiaelis

Ex
fapientem
vehementi
reddit
erga
.\Y? Ol lONl t^3n D7iy ( J
9 ) .
.

*)7\ft loy iny ? nK y# i^h eam 1


arTe£lu 8c amore dixerunt etiam j
g«i-
Y3y7lf)lNJl013yo DlpO'7a
r
cunq3 ambulat quatuor cubitosinterra Ifraelis^u

mtroi NnDVT 7^1^^ K"1 ^ c^ ym e ^i qubdfit Tiliusfeculi venturi ( Ketubru


iti» >to m r
7 15? *^7 pnvi cap. ult. Sic R. Sira dixit ad quendam hae-
: rY7 *VJ*D?7 reticum , cum quo voluit trajicere flumen,
j^ nn V D DX f ^ITIOH "1QK fine loco tranfitus, ( quamvis nullum ibi vadum
\
y
XV ^min mnra ")KpO ^r), ob fummum defideriumtranfeundi
interram Ifraelis j Loco, quo Mofes Aharonnonfuerunt digni uthabitent% &
quis dicit, Egofum eo dignusfuturus f

XXIII. Cofii Si haec ita habent, ipfemet nonfatisfacis Legi tuae,


*,

nnx N
Cosri Pars II. wma 96
XXII. Jud&us\ Exiis, quae hac de re Y\tSW noa "DnmDK :

dicunt, funt fequentia} Omnes quidemfa- Xixh ffyfiB San J—tfnpya


ciunt afcendere interramlfraelis , fed non omnes Wi 'H^Q ^an PHl '"W»
faciunt exire eterra Ifiadis (extat in Talm. ™V? f"«n ny*p ntp.vn
Ketiibhot cap. ult. &
apud Majemon. in N&wton^o^n^ya oy
mM fliaSn , ubi vide. Senfus eftj Ow»« ^l™ 'OSSfl ItnfOS .V*?»
quidem pojfunt cogere domefticos ftios , r/f /fr» w Jrfty*7 nxn Wtf irwn T^X3
proficifcantur ad habttandum in tcrra Ifraclis \fed W> >TCW 1(W IDttW Dy
»o» 07»«^ ^. ) . Item ; Mulierem, qtu non vult W D^ry? na*vi '
nama
afcendere cum maritofuo in terram IJraelis,judi- "Vya 'QX fow 0#3 OTtf
cant y ut cogatur exirefine dote\ & vice versa, nKina T)T hsi 0>U nantP
quando vir noletafcendere cumUxorefuainTer" J-ianttf Yya iV&V 10.V*7
ram>uteamirepermittat,&dotemipfilargiatur * K"Wa TOI faw ^NniP»
( IbidemJ Item;
: tWO^non^jntP»
Perpetub habitabitbomopo- m?N1*7
tiusinterra Ifraelis^inurbecujus incoUmajoriex non ip>A nmna *nn Sat
parte funt gcntiles 9 quam extra Terram inurbe, 7173 pl n^»V
cujus major parsfunt Ifraeliu: Omnisenimju-
d&us, qui habitat in terra ifraelvs^fimilis esl
CZDVn
ei
?W# >nb
>a 70W Nirt

qui 7*7
W 1
I ?

70>A 'n Jl*?rua rtafiDna


De#w habet : & omnis Judd>u$, qui habitat extra 1
I ? <qV? 'nnN CD'p^ 7iay
toc Tem*w ,
fimilis esl ei qui nullum Deum ha- *hx3 \l>fy nmna 77n hlV
bet &c. ficut deDavide ; Quia expule- W» 13D1 nif n7iay 73W
'
dicitur
runt me hodie, ne adhseream hsereditati ">** v n ™° D> 0*7 ™
Domini,dicentes, Vade, fervi Diis alienis, ^f ™wn rroxri
1

,.Sam z*.i 9 . u^^^o^J^ WS^


quthabttatextraterramljraelts.ejfeacfieffetldo- ^ mii< nw tok /ma
lolatra. Quin & terrae -^Egypti attribuerunt mapn ta noHl : ptf*?a
dignitatem fupra reliquas terras , N0» etf pr&ftan-
( Ketubb.f. uz. ft>/. i.

itor terra^ quam terra Aegypti^ftcut dicitur\ Sicut hortus Domini,ficterra

itgypti, Genef.i ^. io. ne<fc in terra Aegjptipr&flantior esl , quam Tz,o'an &c.
& ab ea ad alias terras argumentati fiint a Majori ad Minus , dicentes ',

Si Aegyptus, propter quampercuffum eslfadus, eslprobibita.quanto magis c&ter&


terr^ ( h.e. Si Aegyptus, qu^ quafifcedus ipfi cum Deo intercefitffet, ut terrarum
optima effet &
praftantifiima , excepta tamen terra Ifra'ely esl probibita, nec Itcet
babttare in ea &c. Mufcatus putat illum refpicere ad dittum Rabbi-
norum, quod extat inlibro Siphre, &
adducitur in JalkutParafcha
ep>Bflw, ubi inter .cxtera; fjwrno nwy n^y rmna nnan^ ansco nni
law rn^y nnna nnan \>m mnm wd^)
sic dicunt porro &- -,

pultus in
jo WttK» Cosri Pars II.

*hx 5y*in /iinya joo/MK*? ne quidcm tempore famis egresfi funt ex


D'#p30 Vni 0'pSxn ni*03 ea nifi ex mandato Dei
,. : offa denique fua
.
: r-Av Dflioxy NwA eotransferrfvoluerunt.
73 o 'jnirain "Onn 1DK XXIV. y«^«-, Pudoreaffeciftime,Rex
Ytf.V ijfln nn fiyni
~So tflp Cofar. Iniquitas autcm haec inde eft, quod
IJiytP HQ DoV^no uyjo caremus perfeftione ea, quam Deus nobis
n^^TiQ^C^vrna promifitinTempiofecundo,quandodixit;
OJV* fin TiOttn ^
TONtf c^wr^, c^/^r^//4 rz,^» ,2achar.2.i4.Res 3

foiro 'pS.Vn ^:yn n'n "Ca enim Divina utique parata&praeftoeffet,


rt>n iS.V nSnm "HMp Sirf? ficuti ab initio, fi omnes confenfiffent ad re-

-tr£:o aw^ D^a CZTOODO vertendum ( in eam ) animo alacri prom- &
CDJlSpO *OV *?3.V nK£n pto: fed quidam (ex captivitate Babylonica)
tj33, Dn Vrui
4
Dan n.vm. reverfi funt, major autem pars, &c praecipui
fc^6tt? niUV^ rifea o>xn eorum^remanferunt in Babylonia , malen-
DrPy^n br?JnttfR09 ma> tes manere in captivitate fub fervitute^ne
^.V no^tf *10X nrty t^WI abftraherentur a fuis habitaculis &poffes-
nfton rija iy oVl r—13«?* fionibus. Et fortasfis hac derc dixitSalo-
morin "iyn a^m ru'l?3 mon; ££<? dormio^&^or meumvigiUty Can-
HV? Vip !.t3nU!3 nNirun tic.f.2. (pcr 73 Dormire intelligcns Capti-
nr^ ':p*?.vn n.Vlp p£17 vitatem , &
per Corvigilans, Continuatio-
WW
!

'JOCT *?y te N^Oi nemProphetiae interipfos)*, Foa? dilecltmei


noi tnpon »V?KO r— \MV fulfant'vs\ (Vox fc.Dei vocantis ad rever-
Sy 71J/D, IW >fifcV£ toxp tendum ,) s Qui* caP ut weurn repletum esl rore ;
rhv nn } .y\vh omSsty ( de Majeftate Divina egrediente ex um-
nW *0$ ty WH fO 1T brofis locis San&uarii): Quod vero ait;
DWOJni n>on:i Dna 1K1D Tunicam meam exui y #. $. de ipforum ad re- .

nNtin aitfS OAKp Vttnff "ry vertendum fegnitie intelligit. Dileclus meus
nia Wa
liDXl miQJt 'rhl manumfuammifitperforamen^ deEfraeosad
1X31 D3*? p£K03 \M\ hlDTi revertendum urgente, ac Nehemia &Pro-
DIIKp ^£50 DHXpO 0>yjyn phetis, adeo ut ( ipforum monitis moti) qui-
• SySn WS 'phttn ^yno damadrevertendumaffenferint &acquie-
iS ™o"Tm >Q2 xhx K?\vn verint,licet affenfu imperfedo^ ficutdici-
'ain nain D.Vl ^yo^)VOO.V turj Debilitat&funtviresportantis, Nehem.4.
n.vnpS Q^oiro U^n l^.Vi % e 10. Dedit itaque eis Deus occulta cordis
eorum, Scfortiti funt res imperfeclas propter imperfeftionemipfo-
rum. Non cnim requiefcit Res Divina fuper homine, nifi pro ejus
praeparatione & difpofitione,vel parva, vel magna. Itaque fi in oc-
'p^ N Z
Cosri Paks II. *PTSca ^g
qubdLocum hunc nonpro fcopotibipro- Z3*r -~
y
~ ~*:r: B3W0 nrx
ponas, & domicilio vita? mortisquetua^in- TtW\ T' n n TfiyvfJti n?n
primis cum dicas ( tn Oratione quadam ) j Alj- tffl »3 [WC 7>* DTTl VJW nr.Vi
/m r* Tz.ijonis,qtiia ea esl locus Vtt± noftrafit cre- HJWH *3
f »ONm W >n JT3
das , quod Praefentia Divina ad eam fit re- rnS P-ttl X7 ftjfl V^K n3P
verfura. Et,finullam aliampraecellentiam rOJOffn /vrcfln ^ffXTth^Q
haberet, quam continuationem Majeftatis pn fO rvnnjs? pfifl "pi^a
&praefenti2eDivinaspernongentosannos, J' "NHpTl /tttrajn J£D3/W
sequum eiTet, utgenerofaeanimaeejusdefi- ^np 1W3 n^nJJfr.t
derio tangerentur, quo per eam meritum OW3jn J — flOtyffl Uffl,v
acquirant &
quafi purihcentur (perejus JttlBT&ni pr tenaTDnm
aerem) : quemadmodum nobis contingere 73 n*3Dn 1331 t/OVftWP
videmus in Locis Prophetarum & Virorum gywjn nr hv r^ooixn
fanctorum,nedumin eaTerra,quae eft Parf4 mnpj JYresjfflP DHOA
r«// ( videp.tr. 4. $. 17. ) . Et in hoc confen- 7K fJtW f^fto iOOI rT7.v
tiunt omnes populi. Chriftiani ( fat rox in Qnsw D^NpOOTttlfOIPtl
fecunda edtttone eftomtjfa) dicuntj Animasad DTftjri /v>7? DlpO N»n O
mw, vel, tn ea congregari, & exeaajfumi inca- CDlpE KTin CD'.^^n 7.V

/«»;. ifmaelitae ajunt, f4?;; f^ locum, e quo 737 fr^im pn ov 10$W


Tropheta ipforum afcendtt incalum, Locumitem J—JNVI \3N Jtm JUI3 O)p0
hqtiofitfuturum ulttmumjudjcium. Quin &; n-JJ 7JTJTD1 TJVinJllFTW
omnes omnibus in locis hanc pro fcopo fibi j—UTD >D730 J&uq W ^pirT
proponunt, Stfefta ibiagunt (ridefubfinem ooitwm C3T.13N vn 1331
5.20. J. Itaque videturmihituaincurvatio 733 wna 'mSonrro
verfus eam, &
veneratio quam erga eam te- E3Hrri31 O/vrViO JttOipO
ftaris, eiTe hypocritica, aut certe ex confue- D'mw vncoiflv fOJTTUn
tudine duntaxat profecta, fine ccrtainten- t^7;r D? nr 73 DJflOlptia
tione &
aevotione. Prifciveftri Patrespo- r-VXto ^nn
ryi nrn
rius elegerunt habitare in ea, quam in ullis n#70 n/vn 73.V n3 nawn
locis nativitatis & cognationis fuae, quin cn7 nn*n xS nr 73 cyi nof
kno maluemnt ineaeife peregrini, quam ^grj na TOyS N7X ni.vn
infuis locisindigenaef ut Abrabam, quiextvrt eterra^ &cognattonefua 3 in
terram Canaan ; c^ Jacob^deqtioGen. fj. 1. Habitavit Jacob in terra pere-
grinationum patris Canaan) Et quamvistumtemporis
fui interra j

nondum in ea apparuerit Majeftas Di vina,fed repleta fuerit variis fce-


leribus & Idololatriaj his tamen non obftantibus, nullum aliuddefi-
derium prius habuerunt, quam ut posfint fubfiftereineas quinimo
nequi*
ioi woko Cosri Pars II.
ir>lK"7—tflin
1

? iStfN bwn ftantioremquamcompetatbruto,tumido-


ny fc>

'jmoi xinn YTDn


-hxx 'innrh)
W
nt^l neum eft ut habitct in eo Intelleftus ceu
-WX R ex ad illud docendum dirigendum, & ei
,

nam ttOO T)£> TTDn 7D£i> feconjungendu,quamdiuOrdo& &Tukict


,

hwrfi r* fctwi >D VttA iH a confervatur * quando vero ea deftrui-


a.Vntf liaja rrm mwofo tur, tum ab eo ( corpore feparatur. Unde
)
'/TTOrrafD/lO Nin'3M fbultis&ignarisvidetur,acfilntelieausin-
pl p IMW DTlflnn Tiitt

digeat cibo, potu, &odoratu, quia vident
w
B*n a»wo Wxn fjyn pereorum continuumufum confervari,per
W W» nym W? ^ns» eorum fubtraftionem deftrui j ciim tamen
W X*7 tfWStJn ra^W:
nonitafit. Sic Res Divina,qu*benefacit
HODni "11»V V7y 712^7 woq omnibus , bene vult omnibus, quamdiu res
1
fr-* ? 1TTD lOS^. ItMOI fl$m confevaturin fuo ordine, Sddoneamanet
riW Kinn TlNn tap* adrecipiendumejusRegimen,nondefinit
m^n fjyn ntynm : TTDan effundere ineam Lucem , Sapientiam &
7D£)n w
»W» imx jtoto Scientiam:quandover60rdoejusdeftrui-
J-itny TTDH tr>P tea no tur,hon recipit ( m) Lucemillam,& fequi-
1 r-\l:3"ipm iTrnynD (rei ; cum tamen nul-
tur deftruc*tio illius
^NOni fllYDCTl ani©pnv lam fentiat mutationem vel corruptio-
vel
n^nan rraJ") by nntfom nemexulloeorum,quae circa Cultum fa-
JHiay CDnS 'o»VJ ntPHpni crumfiunt,velutifuntOblationes,Surritus,
fert nt ^Sin T^«V onVi 'n Pfalmodiae, Cibi , & Potus, cum puritate &
nattaaiBnTTM WSrf? >)& fanaimoniafafta, &Cultusnomini, atq*, Pa-
hy DiirUQ l^npl D>jn^m »# D« f#i, vocata, Lev. zu 8. Omnia quippe
ahxN l^ini fVOTI *1*tt haecita cognominantur, quodDeus velit
T—ftyi X)7\) CDvh TDDy Ordinemhunc bonum obfervari a populo
atavo:i n
Mftn f P7pJ1 ( Levitis & Ifraelitis ) & Sacerdotibus ; quod
h CdSsVO "JN ontfittttft) item munera &
oblationes ipforum gratas
n toytP 103 DJWaA habeat&acceptet,&:intereosglorioseha-
n>n itMO naffl JOOIBKNn bitet } quamvis Ille longe fublimior fan- &
Wkh fpJV p "lHVl fpfiJ (ftioriit, quam ututilitatem aliquamacibo

D hhxiv W?2ni zbl &potu eorum aecipiat, fed proanimabus


1J00
mam nnm a^n-fprj' nna ipforum inferviat.Qucmadmodum fc. ciim
>b p DJ upiivi Ninn pioadigeftio vel Concoftio ( «W ) in Stoma-
,

cho & Hepate debito modoperagitur, poftea puriusex eoadcor &


defertur, & purisfimum in Spiritum, bene fe habet Cor, Spiritus
&Cerebrum,per cibum illum^ fimul etiam bene fe habent Organa
COSRI PARS II. WU»D ioo
curfum DeiPatrumnoftrorumiremuscor- ate 2^3 wnUN >pSx
deperfe&o, &animo alacri , obtineremus t=VV.nD im njcan trajm
ab eo idem quod olim Patres noftri in 1J\nin«V OtyXtim no UOO
iEgypto , neque aliud quicquam eft, dum linnpn )y\)Tt fW 00*03 :

(inPrecibus noftris) dicimus, Incurvate vosad Dnn^ 1innu>ni wrp TnS


montemSanftitausejus:ltQmyIncurvatevosad \Vvh WW • T^rnoni vS.n
fcabellum pedum ejus: Et; £#/ redire facit Ma- Ynm^SSJO ^K m^Vt
jeftatemfuam in Tz,ijonem $ &.fimilia^ quam n UrttM fWP lVi—lOVrni
Cantus galli , vel cujuipiam fimilis
alterius n?n TONW no ^y taOttnn
avis: quia non cogitamus, quidnam his jTfD^onTONTfcTO inSw
verbis dicamus , prout rette dixifti , Rex : n?

? p>£D> mron 10K c^
Cofaiv- rw ;—iktni r-rrn pj*a
XXV. Cofri\ Hasc mihi de his fufficiunt: |>nNTp# rro >h nTpn^ -

Velim nunc ut quaedam mihi concilies & hy j—itrp^ moo nuaTpa


explanes,quae legideOblationibus. Exiis TONP noo lSapS tettfil
quaeIntellettusdifficulterpoteftcapere,eft, rVT vxb >nrt? 'Wip n.V y

quod dicitur 5 Oblationem meam , Panem ni:3Tpn Sy TONl mTVJ :

inni lOnSl 'n pTp Dn O


1

w/£«w j ^tf ? /g»/£w mev,Odorem quietis, vel> •

gr4f«ww7£//w,Numeror.z8.z. quomodofc, 'q^ nO- "Onn "1DX »3

de Oblationibus dicatur, qu6dfinto£/rff/o Nmncp^Tm 1


'ITN ?

Domini, EjusPanis,&Odor? crf?ni Ninn pTpn O T01N


XXVL.Judaus; Vocabulum *#*A Igni- on l^nranm
,l
£w ;w^ explanat, omnem difficultatem vxh on DJOK ?X D>Dnvo
r

Vultenim dicere; OblatioiUa y Panis,&Odor 'tt rm*? nfofilfl BWH <?T


^««rw velgratus y qutMibi attribuuntur(qu2e "lnNl numpn rhMto Ttftf

dicunturefTeMea)/#w? Igniummeorum^ h. e. . ripSn WD'OT fo*Pp


Ignisverbo (&voluntate) Dei effecli, cujus *"£ TTDn njOT)ppnnn
eibus funt Oblationes ; reliquam deinde ^Son 13 Sityp
rnft^tt *?in
partem comedentibus Sacerdotibus. Sco- P'07 ZD)V) EDipO ^in ^
pus autem eft docere Ordinem illum ele- mmon VQtt 'nS.vn (Wl
gantem , quo obfervato, refideat in eo (po- Ttr.NO 'ons ^310 ^)U3 n*?nn
pub) Rex(Deus) gloriose, non localiter. vnrD ITTDJI V$DD.1UWJ
Pro exemplo Rei Divim fume Animam Ratio- TVTD CD^mnnni DOvtyn
1
w^;w,quaehabitatinCorporenaturalibru- fjyo nfytt Tnv fjy ? pDJ
tali: Dum aequaliter fehabent ejas (ncmpe 1^0 VirVP n^Tn^nmonnn
Corporis ) qualitates , & facultatesfuperiores atqj inferiores ( amma ve-
getaiivA &fenf\tivA ) rfide funt difpofitse adrem excellentiorem & prae-
ftantiorern
I03 WttDKD COSRI PARS II.

nw no ayiY ir\)X mp>1 nentes de iis a quibus ipfi metuendum, vel


nyp no Dnoroi a^nw quid ei fit fperandum, fcientes prsefentia,
*? )>i .Vpyh WB3Q XWF\7 confcribentes item quafi, &inmemoriam
DMBttffl S^TiKim : VMp 1
? re\T>cantespr3eterita,utvelfibiinpofterum
r1>ni 'n/rani owun a fimilibus caveat, vel illa praevideat & ex-
ym tttyZ nrvjno Win fp e ft ct:Denique etiam opus habet Senfi-
rt ^JH n^m VDtroni DUSj tam exterioribus quam interioribus,
r^Jn:n w T$ mv TDDO
q U j principales fuas caftrametationes ( b. e.
prmn njno jon nrx in s ^ w j habent in atrio
Cordis ejus con- &
X171H1Q3 7inn tDKi tt?p7 fervatione : Totum quippe
corpus rite or-
TTDJ pl nVn $n*na *K? ton dinatum &
difpofitum eft, quando refertur
"WN *ltf>0 NTOn 7-M'nn adregimenCordis,quodeftfedesprimaria
>n <?* O psrrr ima «nft ij)fius Anim*; quodfi refideat inCerebro,
Kflro IMffl rtSO) d»™ itcundario illud fitmediante Corde. Ea-
n»W3 imm t3WNn ^em quoque ratio eft Vitas Divinae , ficut
CDDnjO ?13p mNMJTm
j fua aity Inhoccognofcetis^qubdDettsvivatin
^nNinrMiOfiW medioveftrt y Jof.}.io. Quando Deus bene-
7J ?J Dn/1 ntr* 730 n^yjni plackum habet in populo, efficitur per ejus
Oipo rvni mum ITH1
Voluntatem Ignisf in fignum quodDeus
irompn^n pitf j-ton ob i ationes & dona iH orumaC ceptet: nam
,

mnpn W PW CDinyi , •
eft fubt ilisfimum & fupremum,
WN t^n Tna Cttorm 1
omnium C orporum qu* funt fub Sphara
37TO CDK O /V77U J-uy* Lun3? Refidentiaseius (7*. /mw DfWsi ) lo.
.
W^Dirorarcpira cus fuk pi dQ a |i ip l;
facri fi c iorum 3

?5^
™oprr^Wip irwi
exindeFumusnubis^ffitus.deniq.Olea,
adirLftarignisf^a^) qui non depen-
ratMiwon rnttt O>0Dn aetnifiabAdipe Pinguedine,&:01eo,iicut 5

n^iyn rfcro ah)X mvm & Cal ° r naturalis dependct afubtilisfimo

raoinntoi *»n npmrf?


oleo fa "S? ini : ® emd * ce
P? eus
(/^0 T
AkareHolocaufti, \
^tarefuffitus,
Pff J?
\ npTiTftpwn^wAannt
^Ly wl^ nuan *73N
ScCandelabrum} polteaHolocauita,Sum-
.y^ J-,2 p^^ p 71 pn^p tum aromaticum , Oleum luminaris , &;
Oleum Unclionis: Altare Holocaufti inferviebat r ut ei adhaereret
Ignis manifeftus ( tn pmguedine adtpum oblationum> vapore eorum^acpro- &
indefuitcraftwr): Altare Aureum fuit pro Igne leviore fubriliore: &
fcd Candelabrum fuitpro Igne adhuc fubtiliore^ ut ei adhaereat Lu«
nosnn
COSRI PARS II. VPIBKD 102
concotHonis, &
reliqua membra, per Spiri- /iinvu onawn ixv) fytyn
tus qui ad ea perveniunt per Nervos, Arte- D^pDTT fo DmnN /llDSinn
rias,Mufculos,& Venasj Summa; Tem- hv)hhl) onmni D»DKVm :

peramentum totum re&iricatum & com- fpino )h)D Jiron nwv iyi
paratum eft ad recipiendum Regimen Ani- ttflan r^Jrijn h)2pb piJO)
mae rationalis, quae eft Subftantia abftrafta, DKV X n "I8W iTOTOft
Tifli
f

proxime accedens ad fubftantiam Angelo- D»D>6on DKV^HVip


lOtfjtf

rum , de quibus dicitur } Quorum babltatlo ih XTV2 DV priYISO H DH3


c«w Miifc »o» efl, Dan.z. iu Et habitat in nttVoViniunSirvi V7\)WX
corpore inftar Regis vel Imperatoris non #T0 Olpo Vin N*7 riJrum
nequeullumufumpercipitacibo
localiter, fr-*inn pfono J-VtfU M*?
illo; Ex«mpta enim &immuniseftabeoj UOOntyj ^n^noiNto
SicresDivina nonhabitat niiiin Animare- O.V O Virr >A 'n^.vn fJVni
cipiente Intellectum. Anima porro non t?f)jni h&tt rhlpn tr£tf3

conjungitur nifi cum Spiriru Caloris natu- CDn ni"D DN O >6


isn/iri
ralis, qui nequit eiTe fme loco, & colligatur DlpO >rhl T? Y££X W >V313
cum Corde ficut Flarria e. g. cum eilychnio «?>n3 unSn 'vpni Ittpnp
Coropushabetcontinuoafrluxufanguinis: wnnVflan fVD7 nVnart
Sanguis autem nongeneraturniftrhedian- DT *|P0 hx 7"iK AtJ 2*?n
tibus organis Conco&ionis j unde cor
(
riaM DN O mmv >A Dtni
Stomachoopus habet, Jecore, reliquisque hx TiSin p *?V ViDVrt ?3 ,J

eorum miniftris Sic indiget Cor Pulmone,


: Dn>ffCP1 T33n W0TO1 j

Gutture, Nafo , Afpera arteria, nervo mo- rnxnn bx An "pEXJ pi


vente nervum pettoris pro refpirationis WOTB onpni *)xni p*uni
ufu,adaequabilereddendumtemperamcn- m^V ? n?nn "uvo*? V'J0n 1

tum cordis per aerem ingredientem , & fu- ytfO 3*?n Ji?a fiircn
1
? bnMfl
mum egredientem } Opus etiam habet,ad *pjcim NKvn ffcpm Di^n
confumendas fuperfluitates alimentorum, o
,c
?J3 ^K filjiron n/VO nv^
organis facultatum expultricum excre- nN'rn *^y\ r^inn 'iroo
&
mentorum urinae ex quibus commemo-
: ipn tao ^jn n'm ^wni
ratis omnibus conftat corpus Indiget in- : ^jjn /lpnyn ^VjlKmi U13?
fuper Translatione corporis exlocounoin no
CDIpoS DipOO WpaS
alium, ad quaerenda fibi neceffaria, fu- &
;—100 nnaSi vSx ^nx»
gienda noxia , Membris item, quibus pos- vbs WftSV Q'bl inpTtf
fitillavel adferecipere, vel a fe depellere, D'T S^ ^Kim 1 ?V0 irvri
>J

veluti Manibus , &


Pedibus Praeter haec CD^VV hx *]lX)r\) C=rtJPM
:

quoque neceffarii ipfi funt Confiliarii, mo- *U00 t-<rtr riOD CDnria
nentes
IOf "'WIBKO COSRI PARS II.
1^X3 1XW ^i an ,;
?y admodum fc. membra interiora nulla ha-
DWJ3n DH3W JW bentoffa, quibus juvetur portatio eorum,
JYiOSCy
1
?

hiX EDDWtM ty onny # fed facultates & fpiritus portant vel ferunt
oniN 'Wtn J ninnm mnDn ea illic ubi haerent : Levite^qui his fuberant,
DnnntP nh) ' Dn3 pintP noa
y
horum munus erat ferre
erant Filii Gerfon :

DWVS ptT"U 03 om 0'Ano membra


Ta- fubtiliora externa, ut, Aulaea
om D'012'nn 'Ointf-DWn bemaculi Tentorium conventus, Tegu- ,

7yiO ^nxi ptran ryfipV mentum ejus, & Tegumcntum e pellibus


•JDOI Vjrwn T\D2D) inD^fl caprarum Illisquifubhiserant, filiisMe-
:

mo 03 om Dnnnt? nh) r
rari, incumbebat ferre membra duriora, An-
Q^pn oni'xn r-^tr*? fulas,Tabulas vel Afferes,Vec"tes,Columnas
moy Vrru Vttnp VDtp &Stylobatas ejus: & hae duae catervae ad-
mnDn >r\VT\ty}) : ltfWfl juvabanturplauftris,ficutdiciuirs Duoplau-
*lQWlQD'fey3 tztfWMMa ftrafiliisGerfony&qnatuorplauftra deditfiliis
pp-u ^
m*?J^rt Wttf Merarhpro Mimfterioeorum,:Num. 7.7. (NB,
'23 **no 'j^ m^jy y^Wi videtur effelapfus memoriae authoris,vel
nrom TTD3 nrteomu? aberratio Translatoris In textu eft: Duo :

T)U uy*fl r-^rhx n03n plauflra


t quatuor boves dedit filiis Gerfon pro &
nxm nTO>*0 nJttntPnWn minifterio eorum : quatuor autem plauftra &
ITVOt *WN nm *non Nin oclobovcsdeditfiliisMerarijromimflcrioeorum).
t^&Q* "WV ^intr nfl ^X Ethaecomnia fuemnt.de ordine &difpofi-
nNO mw
X>ntP1 r-ityjl tionefapientiaeDivinae:nequetamcndico
;—ifaptP '%) '"on> ''p^Nn ( abfit! ) Intentionem fcopum totum &
JZDDnn^ ^ao tZD^tr ^np hujus Cultus fuiffe Ordinem iftum , cu-
*nn T-hyn .NW hzvi jus memini , fed na
aliquid magis admiran-
>n *INIpnvna DZjDrWtP dum &: excellcns & ad docendum quod : ,

nivSyn p-umono niWtP haec Lex iit a Deo Benediclo & illum, qui
.
,

NWttf 318 Ipnon ^V^nn eam recipit corde perfe&o, iine ulla fcru-

oarytro nDDnn WK10 ona pulofitate fapientiae propriae intellettus fui,

J \lp3D
1
?! r-tf p riVDD 1
? effe praeftantiorem, quam eum, qui fuam in
i pin,vn *7X nwaon ea fapientiam vult oftentare, ficcuriofiiis
in eam inquirere. Si quis autem forte deflexerit a gradu illofupre-
mo adfcrutandum&inquirendum,fatius eieft,utinde educatCon-
c^lufiones Sapientiae ( Pbilofophicas^adftabiliendam Legem> confpar^. jT. 1.
)
quam utillis relidlis ampleclatur Opiniones malas, & Dubia quae de-
ducunt ad Interitum.
NOT^E O
Cosri Pars II. WflMD I04
menSapientiae &Scientiae; Menfa veroeo fnSwni r^yrm ?' i£Dfk'i

faciebat, ut ei adhaererent Bona corporalia, mfrfiMrl JTOIOI patnS 13

ficutRabbininoftridicunt* £«j vultSaptcns ftr M ''DUI nttXV 103


^fW, adeat Meridtcm: quivult divesficri,adeat 7 rWW 'nT ODn/inS
Septentrionem. Omnes verb ifti cultus refere- nhs *7D) : pdP iry.nn^
bantur ad Arcam & Cherubinos,quae gra- DWD pW? rirTQy
IVX 1
?!

dumobtinent Cordis&Pulmonis eiincu- HNnm n^n r]ii3] cun


bantis'vel,/M/wwra ). Habebantautem nStf^? yufrn
v
V*?y AflTTO
iftaopusaliisInftrumentis&Miniftris,ve- Tion 103 Cjmxn Q>hD
lutiConcha&bafiejusExod.^o. 5^.28.), 7-Mrnoi czrnp^i UD*»
Forcipibus, Trullis, Scutellis, Cochleari- rnfPfOfll rKtflSl r->nyp1
bus, vel, Acerris, Crateribus,Ollis,Fufcinu- PTf rftm rri&OH r^tfTDl
lis,&fimilibus: Praeterea requirebatur ali- N "notthtf -ijff ^ TPm
quid quod haec omnia cuftodiret; Taber- mwsi SnNm ptMSI D/iiN
naculumfc. &Tentorium,atqjOperimen- prsn "i*ri tafl Itaw^h
&
tum ipfius j ad hfc omnia iterum Atrium W? awuh TiKini 1^31
Tabernaculi, & qu3eadidpertinebant. In- 2
J—i? ? JZD^pSjtfl *iri21 iSjs?
,

fuper & Bajulis opus fuit, qui omnia fer- ptpta D^npn onr 'rVu
rent,adquod Deus elegit hlios Levi,qui izdw) "ioxj«? fcjm |—^HO
Proximi feuPrimimerunt,inde atempore 123}
1
? imi n^'J3 S^ vhx
vituli, ficut dicitur ; Et congregati fuerunt ad t nsn nry S.V r^oni anap
eum omnes fitn Levi, & ex his
on^r ptni onan» l2D:b
Exod.52.26.
elegitpraeftantisfimum,quifuitEleafarSa- p nry^ JTTIpfll TOJrtP iod
cerdos, utferretremomniumpraeftantisfi- j—MPOTI fOtf frOTI pn.V
mam 6c fubtilisfimam , ficut dicitur j Vrtfe- TO/m firuoi ''oon \ m
c7«r* tf«ttw Eleafaris,filti Abaronis Sacerdotis.efto Y£N mhs Sd TWOTl fari
0/f«w luminaris, &Suffitus aromaticus, & min- 5— Din rxn ona f ^Hj
cbajugis, oleumj^ unclionis j Num. 4. 16. a qui- Jiymi nsonn TM nplrtl
busomnibus dependet Ignispurisfimus&C OWH cnwa nxi3jn 1^1
fubtilisfimus,LumenSapientiae&Prophe- Q*TO r*flft3»> fiTDjfrl
tiae,Lumen denique Prophetiae per Urim /wr*? nnp »J3 ani ntlN
&Thummim Proximaepoft eum ,'Eleafa-
: P^ »3 OWflH 'naxn
rum ) clasfi, quae erat Levitarum Filiorum
Kehat, impofitum erat ferre Membra inte-
riora, veluti, Arcam, Menfam, Candela-
,

0^3
^Tipn miiy
W^
HfQtiM r-rws™

O
;r\

Brnpn ^31
O.Vj
L,
c~'<

Dn31
brum, Altaria, &
Vafa fan&a, de quibus dictum eft > Quia ?ninifie-
rium rei fanctawcumbit tpfis } humeris portabunt } Numeror.^. v. 9. quem-
admodum
u> 7 ^W Cosm Pars
fcrim illa^quam \Author habety non omnino efi inepta>& tolerari atc^ admitti alt-
IL

quo modopotefl, relata ad tempus Tabernaculi Mofaici Jlantis & vigentis ; alterJt
tamen^quamApoftolus inEpift. adHebraos oftendtt, quahac ommaadChriftum
referuntur, qu&a^pr&cipua e>% non omifta & exclusa. Scopus ejus fuit Regi explt-
care, qubd ex hts phrafilm & loquendi ratiombus non fequatur , Deo aliquid
corporale attribui.

o n r^>h*n •HTUn "\m XXVII. Cvfii; Admirabilem te, 6So-


^N r*WW r-!Q3 nnnn c ie, in hac Similitudine Comparatione &
^\nyovr^i>trinitr>onp prseftitifti. Vemm nullam audivi Simili-
\ r-inrorr ptfS sh) fvai tudinem Capitis &
Senfuum e;us, uti nec
rD r-tin JiOX "Onn na^ Olei Unclionis.
p^v37p£yiono:>nn<nw XXVIII. Jrfw, Vcrum quidemhoc
d«?i aVn naTToa tfin -wk eft fed Fundamentum Sapientiae repofi-
:

anwfrw 'nnmr-vwy tum fuit in Arca, ( qua rationem habuit Cordis)


noxrnoa raomwnaim hoc eft, In ea fuerunt Decem Praecepta ( Ta*
/vn fnN tco inw no^i buU lapides. Dectm praceptorum ) horumque :

mosnn 'wn 'wvn d^oi 'n proles ( pracepta reliqua ) Lex videlicet Mo-
n^ra r-mnn r-0Dn faica, adejuslatus, ficut dicitur; Et ponetis
mtftttfirnosni cawiai eum ( librum Legis ) a latere Arcdfocderis Do-
Vn Dni ownin n>ww miniy Deuter.$i.z6. Et ab his egrediuntur
n eannon cwvn loo duasSapientiae, (vo[,egreditur duplex Sapien-
rnoiNn r-^x a^^nron tia ) } Sapientia videlicet Legis, quam porta-
tMooro D^riDni onorom bant Sacerdotes, & Sapientia ?rophetarum%
: mown (pr<zftgurata per Oleum unttionis, quod effufum
fuit fuper caput Sacerdotis ,
fcribit Mufcatus ,
j3 ? *hy\ tWi tfto <\K DVn
1
quam portabant Prophetae. Et hi fuerunt
TO>0 Xin p 13nn 1QK quafi Confiliarii,Monitores, & 'iwpty**-
SnN ^tt X*?l Tiyi r-^OX 7sy^tpot, & Caput Populi.
niosyn iod nnnoo rra»? XXIX. Cfl/ri j Siitafit,eftis hodieCor-
'wpjrv H>n ntfx rntrrvn p U s fine Capite & Corde.
mostvn inai i^o nr te oyi XXX. Jud&us; Ita eft ,
quemadmo-
731D0 V3S3 onn IN^J "ir^ dum dixifti j imb ne Corpus quidem ha-
^ni^ c=}6a vn 1331 '»nn bemus, fed Offa duntaxat difperfa, ficut
1
ta^its ?^! ^ji nni 3^i Offa illa arida, quae vidit Ezechiel. Atta-
men, Rex Cofar, Offatalia , inquibus adhucaliquidvigoris&vitas
fupereft, quaeque olim fuerunt organa Capitis &
Cordis, Spiritus
item, Animae, & Intelleclus, meliora funt Corponbus formatis ex
msuno O z
CoiKi Pahs II. . wqm ic6
N O T A.
Paragrapho koc oftendit,quofenfu Obiationes dicar.tur Oblatio Domini,
PanisDomini,Odorgratus Domini ? vtdeitcet non ideb quodexeisaitquam
uttiitatem perctpiat Deus,fed utindicetur, qttbd Ordtnem hunc facrificiorum &
cultuum prtfcripferit popult ifraelts causa^ ut tUe per ejus obfervattoncm aptus &
idoneusfitad Rem> utloquitur, Divinam recipiendam, & Deuspertllam in medio
ipforum babttet ^fe^ cum iUu conjungat. Ouomodo hoc fiat^vei^cur Deus hac
rattone voluerit colt & cumpopulo fuo conjungi , ejus ret rattonem non ejfe curio-

fius invefttgandam, qubd nos mortaies rattones confiiiorum Divtnorum inqutrere


ttec debeamus, nec pofttmus ; ac proinde tn ejus voluntate &praceptis acqutefcere
debeamus, fcribit Mufcatus. illuftrat hancrcmfimtiitudine, qua totum Cultum
Tabernaculi Mofaict comparat cum HomtneTemperamentum exacle proporlio-
natum & perfeclum tnde anattvttate adepto\ quod fitcutt tale Corptts naclti$>

aptusfit adrecipiendam , nonfolum Formam nobtiifttmam^fc. Animam rationa-


iem y& omnes ejusfacultates, tngradu exceUentifimo & emtncntifimo.fed & W»
fuper Lucem Divtnam,per Prophetiam & fimtita Dona: ,
quoq Popuiusii- ita
3
le y qui hunc Ordinem cuituumfacrorum, proutaDeo prdfrtptus eft, rite ob-
fervat, aptus ac tdoneus fit y ut Deus fe ei conjungat non foium per Legem &
Pracepta, altay bencficiajed&ut qutdam ex tUisper donumfingulare Prophetia
?
& Sp. Sanctt , ad Angeltcum quaft gradum afcendant. ita% prifcnptum efife
hunc ordinem a Deo>non qttbd altquts inde ufaadipfian redeat^fed qubdtpfi
piacuerithacvta & ratione tnter tpfos habttare & prxfenttam fuam exhtbett,&
ttttpfiadhdc recipienda idonei reddantur. Qui
Stcut attChrtfius Joh. 14.21.
tenet mandata mea & fervat illa, is eft qui diligit me qui autem di-
, :

ligit me, diligetur a Patre meo, 3c ego diligameum, Scipficonfpi-


cuum exhibebo me ipfum: &v.zi. Si quis diligit me, fermonem
meum fervabit, &; Pater meusdiliget eum, & adeum veniemus,&
apudeum habitabimus. Similttudtnem hanc declaratytnftttuta comparattone
tnter Tabctnacuium , ejus^ Cuttum, &
Corpus humariHm ammatum taie, prcut
defcriptum^quam expianatc exhtbet Muficattc tn Tabuia.qucm Lcclor/ipiacety
adeat: quiafitts esl proitxa.
Beneautemfubfinem §.addit fe non decernere, qubd praeceptorum
,

CulmshujusMofaici cVLegalis hicunicus &folus fcopus ruerit,fed


aliquid adhuc magis admirandum & eximium fub eo occultatum fue-
rit. Qutdtdfuerit) Juddt, quorumfactes veio Mofiaico obtecta esl, qutc^ C£Ctta-
te a Deopercufti funt, non vtdent, ne% inteUtgun: ; nos verb Chrifttani tdex Xovo
Teftamemo^per Detgratiatn ) & certius , & evtdenttus addifiimus. Apltcatioin-
nrtm
iop W1DW3 COSRI PARS II.

t^in p nriDH -)DK XXXIII. Cofr'ry Sic eft: quia alias c


fo HOWfr nSOTOn n^F xV gitari non poffet, ut Gens aliqua in hujus-
DN?n nhn r-np» mOtoGT modi capt i v i tatem V eniat, non mutetur &
rnr\x noix? >w n^»fl . '•;?•
j-L r *• "

1nmVmTnran»to *"S entema iam,a«d€ntcpr«fcrtimtan-


titemporisIongitudine.Etenimquotqu ? -
VTW WS r-MOWt i-^T
,
«^ DnSlNtrj nSd^ipN fopopulipoftvos pericrunt, adebutnulla
Jioy >m 3N10TOVW Dnn plane ipforum fuperfit memoria, uti Idu-
»701 0>7tt0l nvhsn tmvi maei Moabitae, Ammonitae, Aramaei,Phi- ,

EtfHQ crwnni D-iDl liftaei,Chald2ei,Medi,Perfse, [i.] Brach-


j CZWl DnSin manides, [2.] Zabii,&aliimulti?
N O T J£..
H^. O»oni3n) Mufcatus fcribit-; Fortasfis funt populi qui
[1.] ,

fiiamoriginem afcribunt Abrahamo, ac fidiceres, £D"on"ttXn Abraba-


midcs, ficut Hagareni dicuntur ab H4g4r. Fieri etiam poteft ut fuerint ex
concubinarum, quibus Abraham dedi t dona,& eas dimifit &c.
filiis

C3»3*) Mufcatus iterum: Fortasfis funt TnMW >Vim Zabii,


[2.]
quorum meminit Majemonides in More par. $. cap. 29. jo. Vel fiint
exiis quorum mentiofitGenef.io.^.z. Et Schemeber, afotrfjJQ Kex
Zebojim. VelfuntSabaei,quorummentio fitEfa.4f.i4.&Ezech. 25. 4Z.
nwrm^NV "Unmnx XXXIV. Judtus; Noneftautemquod
'HW IprrO Yny»Dtt>nn >D exiftimes eo qubd tibi in verbis tuis adfti-
/lomrrm 103 unjWJOO pulatusfum(jT.$o.); metibiconfeffumef-
pV3 nmnnn 1:6 S&# ttf> fe&concesfiffe,(^/0/«^/c. )nos effeinftar
"ltrN nmnn 'p^xn' fc^inn
-

reimortuaejfedeftnobisadnucConjunclio
nV03 1^31 W2 nnn DOtt* aliqua cum Re illa Divina perLeges, quas
Wte r-tf^ll nnniOXjr Fcederis loco pofuit interfe&nos*, veluti
ym
nDPni : D^iy r\ )Jl DDIttttl eft Circumcifio , de qua dicitur yEteritfoedtu
Wl ^n O nn IDJW we#w j» wrwe ve/?r<* infcedusperpetuum Genef.
niN y

nfe CD^nnnS OD^OI 17. #. j. Item Sabbathum.de quo di&um eft; 1

r—ninn n>"til ni3N nn3' g«/^ fignum esl inter me &


ros ingemrationes

nnx Ezsys unN n"D "ittfN veflras, Exod.^r. 1$. praeter Fa?^«5 cum Pa-

3N10 ni3"iy3 r—iWl 3Tin3 tribus noftris initum , &


Focdus Legis, quod

Q"lSnn tMiyro*?imn Cr>y ;riwo nobifcum pepigit in Horeb, fecundb


T^in O n«ns3 DnDttrr n3 in campeftribus Moab, una cum praemiis
W3> b n'ni nu>"i£) 1031 d»J3 & pcenis ei annexis, quae recenfentur Deut.
rr f
rhw WXJI JllW I^V 4. #.2?. &$o,i. & Deut.^z. aliisqueinlocis
{70 O 3
Cosri Pars II. WTO3 108
lapide & calce, cum capite, oculis, auribus, YD1 f3*0 niTTk'3 flY£Mno
& reiiquis membris , in quibus nuilus un- hs) 0>jr>tt tzrryi o» Wia
quam Spiritus vitalis fuit, neque elTe po~ D^yoona n^ruAionsTrti
teft: fed funt figurae fimiles figurse Homi- Virvp TPOtf Wl ,Tn nn
nis, non autem funt Homines (conf.fup. nwt nrn* nfln *|Nf crna
/ur, iii. jT. 9. ) o j djw ctk nmsS
czdtk
XXXI. Co/ri; Itaomnino eft,utdicis. p ^td n?Un 1QK d
XXXII. Judstu j N2im(cob*ret cum jT.$o.) : SW
populi Idololatrici mortui, qui volunt asfi- ooy 'iDWn "8 "UnrT HOX :5

milari populo vivo, fed nequeuntulterius mCTlS Wfl T3W fflnon


affequi , quam Similitudinem aliquam ex- nn? Sx ifa» X*? nTm MDtiA
ternam, exftruunt Domii Deo,ck non appa- D\n3 )Wpn rwun flfcrin p
retin ilU fignum Dei , Abftinentiae&San- CDnn nNTJ ***&l CD^SmS
ctimoniseftudent, ut ipfis appareat Prophe- iTtfni WTfiTf nw o^N*? :

tia,&non apparet: Profane egerunt, irri- ^ >:


nXttjn on ?y niNTnS
taruntDeum,8crebellaruntei,nequetamen icy^nnfnnn mnNTj :

defcendit fuper eos Ignis e coelo , vel plaga fa VX Dn>Sy nn> >Al IDJOt
aliqua repentina, unde evidenter collige- JZDtxnD Mia >Ai E3'DV71
rent,pcenam ipfom effeaDeo. Ethujusrei r:iy Nintf otexYn ? H3
1

causa ( ^«/4 nonpoffuntfimiiesfieripopulo rtvo , Kinn f >:yn Sy! 0'p^tfn nNS


1
licetinfortuniupatiatur, vel invadaturcor jyan tdi ? nxiT D3 yj:DJ 1
?

eorum,h.e.Domus,velTemplum,ad quod n*?i vStf D'JlOD cnr Ninn


illi intentionefuamdirigunt(/«^tto^jy«^ oyjy Sn*V 'yjy rtUHM
collocant) , non tamenmutantur Res eorum IZJPJVUT D31T $3 fUTJtBO
ipfi tamcn non mufanturjuut mortuusjuet
( b.e . cnpSnsi crtfSini cnpfni
corf;^/ £^r«r,«5-/w«rtfr«r),fedmutanturpro
t
v JDDT1 7TT *?yi czninni
ipforu MuititudinevelPaucitate, Potentia NXaw:r»jrt9C1 : mponi
vel Imbecillitate, Concordia vel Difcordia n>3 <vm tpN mh nK y:a
(/?.wJBdte &pr*ltis) vel naturaliter & per scr TWOl i:T2K U^JtnpO
accidens ( inalits rebus ) . Ad nos vero quod IN 2T n'n:tf fO i:n:x Ni:" ^ 1

attinet,quandoinfeftaturCornoftrum,h.e. rTTW prj^ nr ^ *?>n D$tO


Domusfanauariinoftri,perimus,quando U3 fetnoni ttjfipi U*n:0
fanatur, lanamur & nos, five fimuspauci mn
fJV^ ^flW p»?nDrn
five multi, '& quocunque in Statu exiftat iyhtift 17fa5Q U IJniVD
Reclor & Rexnofter, vel qui nobis domi- >n S.v :

natur. Qui vero nos in hoc noftrae Difperfionis & Captivitatis ftatu
confervat 6c corroborat; eft Deus vivus,
XXXIII. Cofrr,
m
{ 13
WIDXO
eafyna Q^ fWM bores &
Cosri Pars
Defatigationes , Somnus, Vigi-
II.

! nniJ03 D>l3\Vn {0 inVin liae&x. in illud aguntj reliquis membris


vl "tiftJU 133 nTIJDH 1DK in quiete & tranquillitate permanentibus.
*?3D 0»*?n 31 Xin tn >*? XXXIX. c*/r# j Satis mihi declaratum
31 Xin *]'N ^? 1K3 ''l3Wn eft,qua ratione Cor prae reliquis membris
t 0*730 niN>13 fitpluribus expofitum aegritudinibus Ex- :

d v pm win nax pone mihi etiam, quomodo fit omnium fa-


nvynv nn^ 13 33ynnt? nisfimum ?
htfin IX fBTD IX XD11D 13 XL. Jud&ui\ Num competit ei, ut in eo
'iwinn *?ib3 w nn3n ix moretur Humor,exquofiat Ulcus,Cancer,
nynrh \m 'wo p^i w Suffufio, velPuftula? aut Senfationis ceffa-
t '>13>*n 1W3 tio vel remisfio ? prout id fieripoteftinrc-
*» pjy >A nr nrun na&t liquis membris ?
mon n>m n?o ayo w: >3 XLL Cofri\ Hoc fieri nonpoteft: nam
O£0 totwin "pn 3*?nttn minimumhorum foret mors praefentanea,
tt?UlO Kin 1TO 311 101 ni3f & quia cor purisfimo fuo fenfu, propter
nnm myjfw ayion 1313 puritatem fui fanguinis , multiplicem &
13-wiww ny3 vtyo iniN virtutem fuam , minimam quamque rem
uyN in*?in nim*? mVi3> fentit, quae ipfi accidit,eamqueafedepel-
73 n33ynoi witwnn »»jno lit quamdiu in eo visdepellendifupereft:

njoo wjw iy nn ?n,c


Alia vero membra non ita exacte fentiunt,
o>*Ann : unde in illis humor vitiofus detinetur, ex
w* Vivkpd^ nrdn nax quo dein oriuntur morbi.
3i v*?y dwoo Dn totwim XLII. Jud&usy Itaque fagacitas fen- &
omnf? n3on oni '>xbm fus ejus multos eiadferunt morbos, &ea-
Diip-Dny^D n*?nnn3 v<?yo dem caufa funt, ut illos ab initio ftatim in-
t wn'» vafionis illorum a fe depeilat, antequam
jj> t stm p nripn "ior confirmentur &
inveterafcant.
?* n foyn pi nnnn no« XLIII. Cefri', Itaeft.
ro nSyo3 uoo ^xn
tt?£xan XLIV. Judaus j Sic gradus Rei Divinae
bn^f pi ion p *7yi 3^?n relatus ad nos eft, qualis eft Animae ad Cor
nown nmDffo feo »nyr ( vz\ficfe habtt Res Diviria ad nos y ut Amma ad
ths) t
03'ty 'TlpflN p *?5f Cor). Idcirco dicitur; Tantummodb vos novi
H1X>l3n *?3X OwSrm on ex omnibusfamilm terra, idcircb vifitabofuper vo*
^mo iyni3l lioxttf mo omnesiniquitatesveftras.Amos^z. ubi habe-
&
Y3VD 'ltf?> loy nuiy1? mus Morbos agritudines. De Samtate autero
JlttWI
habemus ineo quodRabbini noftri dicunt j Tgnofcenstniquitatibuspopuis
flttWI
Cosri Pars II. W TO iro
Ncque fumus in gradu Mortuorum fed fu- , W non rfwxi «n^ ^o
mus in gradu ^Egroti ( vide Mufcat. Aita leelto nSirn nSra urutf
t\r\v}n
*)7Pjn ) contabefatti de cujus curatione
, n hz i/wiflia vwnj»
omnes Medici defperant, qui verb fanita- avi<n mpo aim cauonsi
tem fperat miraculose, &
inufitato plane iQ2 mw ijpi rtsntan 1*3

modo, ficut Scripturaait j An revivtfcent offa n nynnn aihan 'q^»


ifta &c. ? Ezech. 5^.5. Perfeclc autem dcfcri- cptoi snStfn inosKi
bitur ibi ubi dicitur , Ecce projpcrabttur fervus p nrip V»»» njna noNon
meus Efa. fi, 15. exftatu fc. illo, inquo nulla WD031 TTH *Vl A Vtfl tfS
eiformA ne^3 decor ei? 5 coram quo omnes faciem inuatm ah n?sj uoa d»:o
fuam abfcondunt, qui viltfimus es7,& quem ntbtli r-uosi woid^ nxn
reputamus ; propter fummam fc. ejus defor- n eana-? 102 trtirw yni
mationem & mutationem ,
quemadmo-
dum a rebus fordidis,quas homononnifi
cum naufea poteit. afpicere, faciem fuam bir\) n?3J cdtto wa rrow
avertit, Contemptus,
vir
& abjecltftmus
dolorum^&famtliaris morbo. Efa.
virorum^

f $.
2. j.
prm maijoa r\v Dm
XXXV.Cofrii Quomodo verb hoc accom- rrn; iw nnan nax 6i
modari poteflad Ifraelem, cum dicatur ibi *K» r-*im Witt^ ta^ n?
Certemorbosnoftros ipfe pertultt , ^.4. ifraeli-
tisautem nihil accidit, nifi propter iniqui- qn*o» no canw xso *A
tates ipforum proprias * panwya d*v o
:

XXXVI. Juddtus'^ Ifraelitaeinterpopu- a fenr» nann naa >J

los funt inftar Cordis ad reliqua membra, *>an canma ate wowa
quod pluribus, quarrr omnia, aegritudini- ;wn au obo o»Sn ai
bus eft obnoxium, fimul etiam omnium i Cak>3
fanisfimum. •ny^oin nnan nax rJ

XXXVIL. Cofri\ Hoc mihi latius explica,


XXXVIII. Jud&us j In continuis quippe 3 ^in» -cnn nax ni
Cor eft aegritudinibus, & invadunt illud CD'^^1 DT2VKJ D»*Art>
quovis tempore, Curae,Solicitudines, Mce- taMPi TOrra ry ba inw
rores,Timores,Vindi£tae cupiditas,Odium,
Amor,&varia pericula; Temperamentum CDTiyn cdv tjyoi rmw
etiam ejus varie, pro varietate mutationis 1 t-^zom? wai itflna
temporum, mutatur, fecundum magis & t^^bxnn ^ao ftjruoi
minus j praeterquam quod etiam Cibi mali i pn mnr^m CD-yin
& infalubres, Potus infalubris, Motus, La- rwn c mcm mjn:nnij

bores 6c
Ii; WttRD Cosri Pars II.

YIM THM nr tyl DTDflni par.i. a $.$u adtf.). Et juxtahuncordi«<


'n Ttno ffl town 10NO nemproceditdi<flumilliusquidixitjD4/»4-
p "lTW Tiryo *73 hy Wphx vorem tuum , pomine Deus nofter , y»/>«* omnia
CpHiCpirtMloy^TO^fn o/w* f«4$ poftea; Dagloriam populo tuo; &
rnUD DfW OflOlnOttWWT dehinc,y«/?i videbunt &
Utabuntury eo fc.
: nVUDH qubdipfifuntPeculiumpeculii.
0» &yyr\ 133 nrOH 1D« XLV. Cofri^ Redeha&env^, Socie,de
yyrh r^aiWTi JVOll I3nn
l
his monuifti , & comparationes has infti-
7iX"UP 'p!Cn>n*?3>?. roO'T 7l < tuifti; verum ita necefTarium effet, plures
n3H3iyni CD>tPl"ionO 033 inter vos reperiri debere viros San&imo-
;CD3rftl?3 CDntP noo "ifiV niam profitentes (. OWifl qui fe a mundo &
\j> ntfp H03 "Onn HDK focietate hominum feparant }
folitariaminfylvis,
WTpntf no *inn3tP >*?y montibus^defertis^vitam agentes) &Cultores
TifiN fiHim 0>unCT (0^7 Do\(CultmDivinototos&unice.addiclosy &ejM
pfi» X
1
? O U03Dn >An Dn3 f *«m corpusfuum varie affligentes\ quam inter
CDN O^phxnbxDnpnrh a\iosipoipxx\os(qubdverbnonett).
0'p^vn fiXO oniKO D>ffy03 XLVI. J^«5 ; Perquam moleftummi-
W>n n3Tpn O 3HPnnn hieft, qubd oblitus fis eorum fundamen-

nonm ny>J3ni Tvhstom torum quae ante tibi dixi quaeque tu am-
,

ZDth plexus es &admififti. Anrion convenit in-


:

ip pl^noyp ^ITOH HDN ternos,Non poffe appropinquare homi-


tfimp pi 3CT1 ^
pl nem ad Deunx, nifi per opera a Deo prae-
'n no 10NP 103 CD3n£D3 ^epta ? An exiftimas Appropinquationem

CDS >3 loyo hwv yphx efleHumiliationcm,Dernisfione^&fimilia?


BrmHnO")GN1 nNT ? 2
XLVII. Cofri\ Ita fane eft, fiquidem
:

E2tt?0 nipy D^D "JOO v haec conjun&a fint cum Juftitia & pietatc
: n3in nt rh)l) iDn mnXl (utreferantur adDeigloriam , & ficegoexi-
r>^ nonni rf?K 13nn "1DK ftimo, fic quoque legi in libris veftris, ficut
CD^^D^n CD^pnn on D>h dicitur j Quid petit bominus Deus tuus a te, nifi
niyKnni mo^pnn CDm ut timeas DominumDeum tuum Deut. 10. iz«
r^OTlp n
pS*Vn r-mrft Item \ OuidrequiritDewate, nifi utexerceasjtu
r

benigmtatem f Mich. 6. 8. & fimilia multa.


3 T£DK >X for3 y3E3 rnV &
r-iSnpirx 'uruna DTiyS3 XLVIII. Judaus; Haec fimilia, funt &
nJ
Statuta Intellectualia ( CD ?3OT qua naturalis ratio &intelleclus ipfe> ceu
jufta &aqua, obfer.vandajudtcat, Leges naturae ) & funt srC9yo uvocTfa>ctQ, t
t

vel principia & praeparatoria ad Legem Divinam,praecedentiacani


natura 8c tempore,fine quibus nulla hominum focietas poteft confifte-
rrnn^ P
Cosri Pars II. ^l^W , nt
ful ifraelis, fltWl pW t3VO tranftrc faciens >WLW n'iO uyH >3 jw>n
primmn primum > quia fcnonfinitiniquita- CDWJ vni irV>> 3J)ynn*7
tes noftras morari fuper nobis,ut totalem J—lP? 12WJ) nojft 1373*6
noftrum interitum caufentur ficut fecit diu xh '3 vty noxp moHn
,

Emorrseis, de quibus dicitur^ £>«/4 &//fttf£ in^ni ;—un Y>J niOKn py


noneslperfeclaimquitasEmorrl)£ifiQnQLi^.\6. ) ?flti>y »Sin prnnn»T>*
relinquens fc. eum, donec confirmaretur S^n V>Ol inwr-YOm
morbusiniquitatumejus,&eumoccideret. Xft7\ nVtf "l^Kyi icnra
EtquemadmodumCoraradice Stfubftan- p r-vnn »sj 13 r-ipai
tia fua ( infe &fubftantia fua ) aequalis & re- tDDSCVlDDttn» UfiQ fcffl*

ttificati eft temperamenti , ad recipiendam n "iNPfl 3*771 .JTtf> "ItWOI


animam vitalem^ fic Ifraelitis, ratiohera- niwno DDwSn cbnyan
dicis & fubftantiae ipforum ( Patrum ipfo-
rum,Abrabami , Jfaaci & Jacobi adhaeret Res
) OMLV* h*nv> p DJ!?a yna
Divina. Etquemadmodum Cor pluribus a»iD 'moinna OW^nrt
obnoxium eft morbis quam reliquamem- a>ua ^"iyn'1 "iaw 10D1
bra, a concupifcentiis Hepatis, Stomachi, >n> ^VI : Dn»wa TroVl
8c Tefticulorum, ex pravo ipforum tempe- n» niOD3 12HW T^ pim
ramento fic Ifraelitas comprehendunt
: itfiaxi ! xtMNintf^n ptf
morbi ex continua ipforum inter Gentes 7—iniJ03 CDViyni niK3
converfatione, iicut dicitur j Et commifcue- mo ijjuv niNffiDn nmm
ywwf/* «/ w Gcntibus, &4idicerunt opera ipforum> XM "1131 wmin l~^)prh
Pfal.io6.$f. ut haudabfurdead.hu jusmodi i^ins D>JTDn n>W1 WOO
morbos applicariposfit^quoddicitur.-Orr^ j>jyn plT UJipni liinm
wor^ w0/?r<w //>/? perfert >Eh. ft. Et dum nos ^tp oSiya 'p^NH
; ^
fumus in anguftia, mundus eft in quiete. nzano VnS vnj nrriD'n o
At affli&iones noftrae caufa funt reftaura- inNl rTOKn p nn.xi DWSian
tionisLegisnoftrae 8cfeleclionispurisfimi Q-fNn p nntfl CD'Tin p
5

tritici (apaleis^ feparationisqj fcoriarum .


czjt.vn r^SlJID p inNI
e medio noftri per noftri autem purifica- nSuDn Tays rYnj Ssm
:

tionem & reformationem adhaeret feuha- n p:yn rtt pDinS ^nn


bitat Res Divina in mundo per nos ficut yiypi ^nn n^JiDni ^Vvn
( ,

nofti quodexElementisgenerenturprimo 1 a>X>23i\ 10D m^UDn


Metaila, deinde Plantse, exinde Animalia, poft haecHomo, ck:de-
niquePecuhumHominum. Et propter hoc peculium fiuntomnia
caetera quod ei adhaereat Res Divina
,
Peculium autem illud, :

propter peculium peculii, qualesfuntProphetae&ViriSandti ( confm


Iir wmws Cosri Pars II.
nnoyon 'Si'? inw m*?ap& biicae Stationes , & Oculares vifiones, qu*
nmonfWWWrPnnwn funtirreftn-abiles, accesfiffentffvi^/^r.F.
CDnS 'aw 7-vt\ Tvm tyi a §. 85. ad§.^.). Et hoc fenfudiftumeft,
oawViyi ioo Brtft 'n noi
j eis 5 Kuncergb quid a terequirit Deus &c. Item;
noa n? n*?m Darar Sy i£jd Holocaufta veftraadjiciteadSacrificiaveflra,
&C.
p»yn^ jamn ^ novw ( qmibi
: fequuntur) Jer.7.21. &:hisfimilia.
Numquid enim fieri pollet ut Ifraelita ali- ,

Von ai?yn ior\ nnnN'1 quis faciendo Judicium, &amandoBeni-


1NIP1 nsan nmm flacfrtl gnitatemj Circumcifionem vero,Sabba-
nten nvnnn thum, Pafcha, &: reliquas Leges omitten-
:

do,profperaret,?
''aiDiVsn nvi Sa* no-rpn XLIX. Cofri } Nequaquam , juxta ea
mv ^71 TDn cnx p-wt quse prsemififti , fed ex fententia Philofo-
a «zax aipmtr ?-vt ir wa phorumpoteft eifeHomo Santtus, qui ta-
nSira in TOnnaix wfiru men nullam eertam ample&atur Religio-
1
loyy ? p-na»» wa ih nr nem cui fe adjungat, & cui perinde eft fivc

1 ntrpnn ^X mv fiatjudaeus, five Chriftianus, five alterius


1331
moannm mSarn .VttDm ^religionis, five fibi ipfi propriam religio-
D>Vrn«?D C37N tt3 *?a 1W nem hngat ( conf. par. 1. jT. 1. ) . Sed hac ra-
PW3DP noamvryiap ? tione revertimur ad puram Ratiocinatio-
1

tea nn onppn v?x nem, Opinionem intelle&ualem & Pro-


: ,

n nifnm nnnn -\m priamSapientiam, omnesque homines co-


^
wnw r-iTayn n^nSxn nabuntur figere fibi Legem ( religionem )ta-
iPmttrpt) l^ r-M«?nDa lem, qualem Ratiocinatio illorum ipfis di-
ttro:n niTOD m S^S nn^ ctaverit. Hocvero frivolum eft vanum. &
>m >c

nwnn na oy
?no ptK3 ip^n fluni
n^ Tf^p nnx naa
tojw ^i
w nn^
o
L. Jud&us, Lex vero Mofis non impo-
nit nobis Servitutem vel jugum per nWTflrl
Vitam feparatam &
Sanctam , fed viam
•janai i na^non naa nxp praefcribit& rationem vivendiaequabilem
ncp pnwn czjy noj^ >d (tolerabilem) ,ut unicuiqj facultati anima? f
STTWlVjyJin aifW mWa & corporis , tribuamus demenfum fuum
1 r^ttrfrn vmitfntP >th fecundum juftitiam, fine Exceffu & fuper-
fluitate ( conf. $. par. 22. ) : nam quod uni parti vel facultati nimium
tribuitur , detrahitur facukati alteri qui Concupifcentiae fuae
} veluti ;

nimis &vice versa:


largitur, detrahit facultati Cogrtativse, qui &
pnson Viftoriae cupiditati velAmbitioni nimisdedituseft,deflcitin
aliis Neq; Jejunium multu pro Cultu cenfetur in eo 3 cujus cupiditates
:

vmnai P z
GOSRI PARS II. m nOKD n4
re , adeb ut ne quidem ipfi latrones queant VlpV 7V D7.V 'J30 J-Tnnp
efle fine juftitia inter fefe,utpote fine qua fc^tt? 7P2N W 0'cdSh
ipforum focietas non poffet fubfiftere. Et *6 CDN1 Dn>j>3 p*ren iS2p>

cum eb perveniffet Ifraelitarum rebellio & CDman JTTOrifl- nriTI »V*?

contumacia, ut iftas Leges Intelle&uales torwjaononyunittw:)!


( naturales ) & Politicas negligerent, fine r-MIVD iSpnff ?oy *?X

quibus nu^i congregatio confervari poteft W 7tPN 'VJttttOni r-vvtarn


( ficut nullus homo fingularis carere poteft nSnp hlh on^ry^O Y££>N
rebusnaturahbus,utputaCibo,Potu,Motu, Yrr h^? IttttN JW IWO
Requie,Somno,Vigilia ); tamen retine- & ^Qon onain HySao
rent cultus Oblationum, fimiles Lcges & nyij/11 rtWI J—.SoNO
Divinas acroamaticas (*£ auditufolum au- & lp>frmi nx>p>l nytri nrwoi
tbaritate Dei dependentes ) perinde ac fi in his
,
/liwipa rVTIuya n? oy
levioribus acquiefceret, dixitj Utinam cu- iWpfcwJTVTIWl fflD/VTW
flodiretis Leges,quas minima qu&cfe congregativob- riinas Dno pDnon rvyotwi
/f rv4f , obfervandojuftitiam vtam bonam ,gra- & rmrn DOrrtP WlVi 70N1
tias^agendo DeoCreatoripro bonis ejus ! Leges r-*ir©n iZjriN OHQirstf
enim Divinae non perficiuntur,nifi perfe&is pwr\ r^h^pty r^lSnpatf
feu, perfecle obiervatis LegibusPoliticis Sc Mn nNlinm rOIOrt "]YTni
Jn-tellechialibus & abhis proficifcitur Ju-
: fiVphxn Dllliin O fr-Oinn
ftitia > & Gratiarum actio pro Bonis Creato- nrw i^S^ nfefflRJl W^
ris: qui has non obfervat, quomodo obfer- r-»1unjon Jii7\m ro*?#n
vabitOblationes,Sabbathum,Circumcifio- /rv^irn DV1W21 rv^Drm
nem, -& alias, quas Intellectus humanus nec 3*33 MJffirnn p7*n rS2p
affirmat,necnegatr»wf4^ir)r Quibusfi- r*faa-pt m»hv Uftntta '

liilfraelis pecuhariprivilegio runtdonati, flara riJ37p3 p7H0 T*


ceu au&ario Legum civilium politica- & jwp H00 gafftw nVoffi
rum, &
per quas Rei Divinaefiuntcompo- cwi ip»mo nSi WTioSotrn
tes (
conf.par. 3. $. 7. ) ; ignorantes , quae fit rrrvnn onn ytx nrWffl
earum intentio,quare fc. ita fint latse,& non rvtetrn bv rSDir '7r> '22
aliter,ficuti nec fciunt,quomodo defcende- mn onsi p>jyn fnr> Jzon^?
rk Gloria Domini inter ipfos, vel Ignis n»nr> 7.V iyr ^l 'nhxn
Domini fuper Oblationes ipforum ? quo- iyr sb lttf.V3 rnirn l^
modo audiverint Sermonem Dei ( r onf. pjtt CDTfya 'n TI3D 71^ *J^
/>^r. jT. 89. )r quomodo item evcnerint
1. lyott? yw OnunipSy 'n
«is omnia, quae ipfis evenerunt,quae men- fo DnS yYK "JW S^n int
tesnon admitterent & crederent 3
nifi pu- JRpffl pN» noo yn^^ no
blicae
uj wm» Cosri Pars II.

nn iyw : *)um tfDJn nin3 Hinc aeftimavit , quantum ipfis conveniat


i pirroonQ onS wittf Motus &; Quietis j quantum proferre de-
t-4>3CintP no lytri nyunni beat Terra, donec quiefcat in Anno Inter-
nc DP3r
murw 7y O^n misfionis & Jubilaeo j Dationem Decima-
'ntpyon r-uno tflJ>l *?3V1 rum,& alia:Sicpraecepit Celebrationem
finMpty msci : nr 'rftlfl Sabbathi &Solennitatu,ut&Sabbathifmu
nzV7yion r^JV3Pl r\W7\ Terrae j haecque omnia in memoriam exi-
-or *?3m ip^n r->JV3P1 tusexiEgypto,&uterTentmemorialeOpe-
ntpyo*? f173nohkq nx^V risCreationis,quiaambo haec exaequofa-
D>Vjyn >*V0 ODD /VttWU &a funt ex voluntate &
beneplacito Dei,
KflrQ ittWP ^Q C3OTT non per accidens
r
, vel naturaliter, ficut
1
h^l r-np03. N ? CD phxn r
Deus- Benedi&us ait > Deuteron. 4. verf. 52.
'3 *p3JV lOJntWOV y3::3. : Intenoga nunc dies prifcos r qui fuerunt ante
DttltWH tZVZV ? H). ?^
1 1
tt &c. #. 35. Na/w audierit ulluspopulus vocem
oy yatrn i ysch vn itffK D« loquentU e medio Ignit&cc. #.$4. Autnum
tZTpbtf nD:n IX 0'p^N Vip tentaverit Deus „ &o. Et obfervatio Sabbathi
fr-*>n /l3t?n JiTOP r-iJVnv ipfa,cft Confesfio Deitatis, fed Confesfio

ilin^D r-iXtmn nOKya qua(ipraaica.<^iienimrecipitpraeceptum


JVtryo nN7in N>n 1*7*0 S3K Sabbathi ideo,quia in eo coniummatum fit
r—\3tr JllSO. fapottf O 3 Opus Creationis, is utique jam confitetur
r r

ptfyo Jilfo n*n fl3tt nnyi Novitatem Mundi : qui verb fatetur Novi-
rnrQ »TVB7tT33 JVtwna tatem,confiteriquoquenccerTehabetInno-
ttnna JTTintP- >01 pDD ^30. vatorem & Creatorem Deum Benedittum
h^iyn TOinm quiveronon recipitillud(/>r<eapr«w)inci-
'jV

mp£D2
l/ttlON
W ^V n*?3p nV# >01 ditindubitationemdeifcterriitate^Mww/ft),
J—M07pn neque pura vel clara eft fides ejus in Creato-
IJJI

riYOtf p DN D*?iyn NYdV remMundi. Exquibusconfequitur,Ob-


t-013n *?N Jl37pO rotPTT fervationem Sabbathi magis nosDeopro-
j-^TVMm JWHOflO 7DV pinquos reddere , quam Pharifaifmum , &
Tl^Vfl pjyn 3ttf l^n nxm Nafireatum ( qua m feparatam & fanttam vi-
pona p in^l 'nin^O p37n tam , ut y«/>r4 ) . Ad haec animadverte qua ,

^no 't^lTpn \~\Xy\ uftUD- ratione Res Divinaadhaerencto Abrahamo,


^-U170 7n.V n^7Q. f^yn. &dein,Multitudini peculiiejus, &interra
loSoi l^S^ 7V y*)?a wm rem gradatim ad
fancla, dcduxerit totam
31103 DDW n^m perfeclionemfuam-jquamaccurateinfuper
7J1K ono.
CD37ni CDIsni nioip03P vigilaveritinejusfeminc,adeoutneunicus
quidem exciperetur,eosque coilocaverit in locorum optimum ( terram
nnn P $
COSRI PARS II. WIDRD Ii6
& facultates funt debiles, quique corpore flt"» )Q)Xi CD'V)br\ vninai
eft macilento : fed huic melius eft, utob- W*?l : iflU pjw 3W tott
le&et, curet & reficiat corpus fuum
Neque V£N3 nnay poon noyori
:

I etiamDiminutioFacultatum&opumCul- nyu> ^D imon fa fOTJ*


I tus habetur, quando illa.fit.dceo quodeft naannfD lmap XmnpiM
I fuperfluum^&finelaborejfietiamopesillaB pP *?3 CD>3ian D^yani
eum non impediantacomparandafapien— vnXOl^aavSlSD 'ibwv^zh
; tia, &ab operibus bonis nedumquando j 03nn 1^0'Otf DtfVjWnS
! familiam habet &
liberos, &cupiteasex- 137 te lV?3l h p3a im»

j
pendere ad Dei gloriam tali quippe ample; n^rvn f>3 np*?na lawvin o
:

I
opesfunt necenariae&requifitae. Summa: *?K3lpnn nnOCTl n3nNni
Lex noftra divifa eft (medium tenet) imtt JW nano nnN *?33 Tp*?N
; Timorem, &
Amorem ac Laetitiam v utad nnv Jpttytnn >0>3 iny:3
Deumaccedereposfisperutramvisharum^ innotrao^pVtfn fO nanp
nequeHumiliatio tua temporejejuniipro- tzn$nonvmn3ttm W3
piiis teDeo adjungit, quam Laetitia tuain WOa innotf n>nntP3
3*?)

diebus Sabbathorum &Solennitatum ; fi- 0'aiannntP 103V J ote


quidemlaetitiatuafiatdebitacumintentio« p nai31 natf no 0>3n*
ne, devotione, &
corde perfe&o. Et quem- % mninai wiKaa f—inOtf n
admodum ad Preces requiritur Cogitatio naiav nauw DOns
& Intentio fic Laetari feciindum praecepta
: nOK?" niK03 nottntf
&Legesejus(D«) > requiritCogitationem Tani na niKOn inanNO
& Intentionem^ ut fc.laeteris ob Praece- nnNl*?K31 na f? 3'iantP na
ptum ipfum, ex amorepraecepti,&agno- *?# wnp in M JD3K3 t*^3
fcaseumquibenetibi facitperillud (pr&ce- nf SjrmWl
13V£1 isrhw
ptum), perinde ac fi venires in ejus hofpi- ^a niayn UX) )hn) PDKQ3 }

tium, invitatus ad menfam ejus^ &


deliciis N>n Tip")ni p Jjn *?N nnOOTl
ipfiusfruendum> acproindeillihocnomi- >pSxn faya np2l) mny
nein occulto &
in propatulo / privatim &
nn>an K7 anam n^W
/*£//£* J gratias ages 5 quin &, fi laetitia te in- *?3*V CDnpOlO JTOnri nmN
ceiTat ad cantandum vel etiam faltandum, ?W
^90 nilDO nnn D*?3
pars Cultus illud quoque cenfebitur, &
mapnpW? DiX Wrhwi
Conjunclionis cumRe Divina;
Haec autem ( quantumfc, unicutfcfa-
tultatifit tribuenduW) utfuprafuit &c. ) non reliquitLexin medio ar- &
bitraria omnibus , fed funt fub traditione (Itmitata variis Jpecialibw
prtceptis & Legibus^ quas Ifraelitis dedit): non enim eft in poteftate vel
facultate hominum, diftribuere vires facultatum corporis & animae.
Hinc
COSELI Pars II.

# hp nr nnnn tbk
n>nn LIL jW<£«* 5 An hoc levius & facilius fo~
t nxnii yyyi ret tibi, fi diceretur de Sole l ( qubdfc. de ejm
tro^n
j: i >aao p nran noK creationeglorietur Deus ) f
inN *ww»jso nn&yoVm LIII. Cofri\ Omninb^proptermagnitu*
nai rnnna.naon Kiwn dinem ejus operationum Ipfe enim (Sol) :

ornj vhto ywido rrnayafi poft Deum caufa eft generationis, & p.et
owon D»nnm nwn ^p-»£n illum,acpropterillum, ordinantur Nox &.
urtin rrnNtt o»nm noscm Dies,Anniq, tempora , Generabilia, veluti
n 'woni nwwi .n»nn Mineralia, Plantae , Animantia Per Lucem
n>n> wfr yw
fc-nhiA i-maofl
d^
n/wu
ejus claram fit

fio Cur itaque ejus Creatio non Gloria effet


:
:

Vifus,& Colorum apprehen-

: czn:non ^KK Creatori apud Ratione praeditos l


» -nxwSw n^nn -m. LIV. Jtid&ui^ Anrion verb Lux Cordium
nwo rf?iyoi jrr. m^A w^m Ww fubtilior & nobilior eft Luce vifiis (exter-
n 'imn *b vn ni) ? Et anrion omnes mundi homines in
crop wynai frnfcL ohvn caecitate & errore fuerunt ante filios Ifrae-

lis,exceptis fingularibus illis, cjuorum alibi


oy ono n>m cmror meminimus (p^r.i.jr.47. &$•<)*>•) Quidam •

1 ixto pNtP tznoiw enim eorum fuerunt,qui afferebant, Non


oSiyn fo p*?n fw&i effe Creatorem^nequede ullamundiparte
ttiv
noo isro* hw
n*h magis dici poffe, qubd fit Creata, quarr
t.poipteniNHinnWff qubd fit Creator, & omniaeffe aeterna. Alii
W»np onowrnN oyi afferuerunt, Sphaeram coeleftem (Calum)
taj wnni porrpn ww effe asternam, &
Creatorem omnium , unde
o»yip "in^ oyi : irntapt & illi cultum exhibuerunt( VideMorepar^.
7 nixn oay nw wxm cap.zj.) Alii delirabant, Ignem effe fub-
o»>fononi D^prnn owoni ftantiam ( Caufam ) Lucis , operationum &
teaawi nny ?
1
nww tfro omnium fortisfimarum &: admirandarum,
cztqw inx oyr :£xx>n ac propterea illum colendum effe , Ani-
o>xMi mi wo^o nr rftir mam item effelgnem ( vide AriftotJib.udc
fcrraa inSmtw^Vvai Anima). Alii fuerunt, qui colebant Solem,
D>my inx eoyi » feftJBi Lunam,& rejiquos Planetas: figuras item
o*?ai ewoan w djtAo duodecim fignis
Animalium ,
quae funt in
D^iya n^-u WP D*0.OD0 Reges
Zodiaci fapientes
Alii coluerunt &
w
:
f

yuam anaon fo aay fuos: Omnes autem inhoc confentiebant,


iw CD^iDiVfln mv
iy nihilinmundoconfpiciinufitatum&prae-
ternaturale ( miraculofum ), adeb ut etiam ipfi Philofophi, qui fuh^
Cosri Pars wn«a u8
Aegyptl )
rum in modum
& in ea interra Gofen )
II.
ibidemque mi-
fcecundarit & multiplica- nowa r>yvn daw pTiyntP
*T^ Sttaion h*onrt W
rir, dum eos inde transtuliilet, 6c plan- >n^ HTpJI nSrao*? rwhri
ufq,
taitetinTerrapecuIio deftinata, Undevo- ntr^D pm> 'n^Nl CDHI^
catur Deus Abrahami^ & Deus ifaaci, & Dem ItfVl O :nWI 3PVh<lpj
r

Jacobifixod.4.. quemadmodum vocatur, In- Dfliof? tohvnv pwi fV£


j^ew ye / inhabitans in Cherubmis ( in Arca ) OtPVn 10NP 1Q3 O>0tf 3
Pfal. 8o.z. Habitanstn Tz,ijone 7 Ph\.j.u.Habi~ mtf r-MNIH >JflO ED>0tP3
r^wj *« Hierufaiem, Pfal.15f.2r. (qiutria re- *\x 'w^ 1flWW3 rnSjo

fpeclum habent ad tres illos Patriarchas, vide TlNn blpb on?n DV yi^03
MUfcat.) comparando ( £<et trn /ac* ) cum Dn>ty 1AW VjWO XW1 Ninn
Ccelis,ficuti alibi fimiliter dicitur , Habitans Sflftl nanx UOO n? jnpJI
i» <;«?/#, Pfal.i 2 $.1. eofc.quodLuxejusinhis wnnjl tt*? nynp3 ItPN
2
(locis) vifafuerit&apparuerit,ficutvide- ronNanfynnin^nyoNn ?

tur in ccelis, quamvis mediante populo '>&& >«o unnnx CdVi?


(propnr populum) qui dignus erat accipere yoo J—iWinnff mh hx
Lucem iilam quam ipfe fuper eos effudit. idkjp 103 unJN 1500 fc^S
,

Ethocvocatur Amor Dei, cujus fldes &con- p>otn TH *?y >nn nxnil
fesfio praefcripta eft in precatione quaein- -jk /^ #-n xh jfln» ^p
cipit WOnK D^y flanx Atnore.vel, Dileclione wm wpflro TW* D>n<?Nil
perpetua dilexifti nos , ut ad animum revoce- nTlK*? 'ttOttf 10in f—iN")
mus, Principium noftri elTe ab ipfo & non VnflOn Tin> Nin p X>nn
2
exnobis.Quemadmodumex.gr. dicimus l ? flvn
1
? 'njtoo tttfltfft
de Animali,quod non creaverit fe ipfum, "fto*? iA nw n^UD CDV 1)
fedquodDeusillud formarit, prout vidit p-i3V£1 101K l>on itMO
materiam forme; illi convenientem:fic Deus D3AN WJtton DJvn^K 'n >yx
cft qui incepit educere nos exitgypto,ut u^bxh D^flVrft onscoo \

elTemuseiin populum peculiarem, & ipfe *p IVX ^XW 10W nyi


nobis in Regem , ficuti iterato vel faepiiis "wsntf
dixit ^ £go y«w Dominus Deus vefter qui eduxi ^^ riOD ^1T13n 104< f5>

w** i4^;/>rfl , «r (^w vobisin Deum, Levit 11. nH' nm aipoa TONon
^.4?.&2z.^.&z?.38.Num.2^4i. Itemj r-.rSon n^xoi mhm 1

Ifra'e'ly in tegloriaturusfum. Efa.49.5. i^nnn PTrW nai nVno


LI. Cfl/?^ Quantopere,boneDeus,ex- x
ll^an l^flflO

orbitat vel extravagatur hujus loci didum ! Nimis libera & liberalis
eft loquutio dicere , quod Creator glorietur in Carne !

LII. Juddus \
I2 , w nnaa Cosri Pars II.

VnDrt n"M lon ^ TO3 gloriam Dei \ laudans primo Lucem ejus ij

P"13TT "WVl J—oy Mttfl genere,tumPuritatemfubftantiae,Re£titu-


jnw Tify H0D1 nwo W) dinemviammfeuitinerum,&Pulchritudi-
O^nm tF£)J JI3WO no>on 'rt nem colorum ejus j Deinde his fubjungit,
fO lrtOJtf) *?N nn.VfWDia LegemDomini elTe perfeclam , converten-
'mnn O mSxn Czni£>Dn temanimam, &quaepraetereaibihabentur,
JT3D"M£>01 nn*?Jl Tnainv acfivouiifTetdicerej Ne mireminiderebusiftis
^3 ^l^ mSiyai riWlBl ^//<# <//*/ ( de Sole ) : nam Lex Domint longe efi
*ny 1 minn JWrt
1
N? S>W c/ar/or, tlluftrior , mamfefiior
»r///<7r , &praftan-
,

ninya paJlSyo rtJVrt *A O r/or. NifiautemfuiiTentIfraelitae,nonmif-


rtJTrt r.tfO iV?yo *?3N rttfO fetLex neque dignitatem fuam habue-
:

nr/n xh nartNTl :p Dinya runt propter Mofen, fed Mofes dignitatem


CZjn-QN yif pona DX O fuamhabuitabipfis. AmorenimDeicom-
ntPDH nmi npyn pm> plexuseflmdtitudmefeminis Abrahami,
?t 1
rf» by tZ3n ?X 3lErt yun ? Ifaaci,&Jacobi:Mofenautemelegit,utper
oy DWlpJ IJNf J\V unJM manum ipfius bonum ad eos perveniret.
IQXP TO^ 'n cyN-^V n^ Nam nonvocamurPopulus Mofis,fed, Po-
D7T13N 'p^V oyi n*?X 'n cy />«/«$ D*/, ficut dicitur j rhx'»oy ( bunclocum
O^Nrt D'pinn J11W [Wl «0W r/?/>m0 puto refpici ad locum z.Reg.y. 6. ubi
o»3Ji jww nfton mpi legitur^inv* oy Sk '»
oy *?n «s^r populum Do-
miaarl CzAyni czryyn imni,fuperlfraelem)ltem>Populu$DeiAbraha-
riSaWl 'arun rSUini ;w/, Pfal. 47.10. Neque probationes &: ar-
f>W tzilhoNrai 'iyiin:il gumenta Statutorum Divinorum funt,
jTQtrnon O d»pvo onnntf verborum, Elatio fuperciliorum,
Subtilitas
CZTtryo DJVTO "ltfK JflDfrt vel Abfconfio pupillarum , Multiplicatio
*?y czrtfp CZJrttf czjynso precum orationum , motionum (geftuum)
,

ntny Nlrt "JK CZHKrt P£J &: verborum , quse nulla fequuntur opera
}-i7X/in fysm C3JIW
j &
fed Cogitationes purae , quae probantur
mpn nan\m
S»V rtD^rtS oftenduntur per Opera. Quorum aliqua
d vhv nrh r^ioipono natura fua gravia &: molefta funt Animae
norn? noi rnitra cu^ya hominis,& tamen facit ea fummo cum defi-
jrom npTtam nWxinn p derio & amorej veluti proficifcendo ad
rnnbrfi j—^.^^n^ imfihy fefta tribus vicibus in anno ad locum cer-
p»?0 wyoriNsnna rfrjm tum (quem elegit Dominus Deut u.f. ): alia ,

jVNnnvjyirymWirym funt, quae non fine magnis impenfis &


moleftiis fieri pofltmt^quse verbetiamcumfummahilaritate&alacri-
tate facit:Decimas pendendo^primajfecundamj&pauperiSjCompari-
nT?yi Q^
COSRI PARS II. ^PIBKO iio
tiiioris &; fagacioris erant ingenii, qui^ue Tnni D/OPno TM) Djvy pt
fasfi funt,Caufam primam non eife fimilem S 1i)TI nyN jvji twnrOD!!
caeteris rebus j ratiocinatione tamen fua eo ^ruppnn ittj 'niin WvH
inclinarintutdixerint,Deumnonagerein hz O*7l>o npya i*? fWP
mundum, multo minusin particularia,a CD^onop /)Vp*?ra ptfr
quorum fcientia ipfum propter Eminen- D.nyTD 1/iw otyTJOl mx
tiam ejus eximunt ( quorum fiientiam illum WYtn DH3 ttnrvtP "lOim Spl
tafor* »^4»r ) j nedum ut in eis aliquid Wnn nVnpn naSTM» iy
mutetj Donec tandem purificatus il- & n>V>f SinS nn>n# n»wo
luftratus effet Ccetus ille , qui dignus ha- tzv/iGion nS /wjAl TNn
bebatur,fuper quoLux habitaret, cuipro- DnS nw 1
?] CDWTJH
digia tremenda fierent, &
in cujus gratiam w o yyi ]>y nN"Ul ounjon
confuetudines feu ordinarii Naturae curfus TTDfll "lOltPl bvnn oSiy^?
mutarentur, cuique ad oculum patefieret lap-Yrjni fiEpn yrv Tcm
& appareret, Mundum habere Dominato- hy tt?»ayoi 3l£n ty felri
rem,Confervatorem,Ordinatorem,(Gu- /vwn ? n3D '/vni y^n 1

bernatorem ) &
Creatorem,qui fciat omnia onorw XIV >D hy\ nmhn
tam parva quam magna in eo,qui retribuat nn
WTID'0 /WsS Sdv xh
feupraemiisar1iciatproBono,&:paenis,pro tD^iyn WYhmwTj
Maiis r tk fieret ( Catus ifte ) Caufa Directio- mD7pai D^nyn V)ir\2 'TQ
'

nis feu rectificationis Cordium,& nemo eo- >j} nr ty DDSIDl D^iyn 'ra 1?
rum, qui ipfos fequuntur , posfit egredi e 2
Qn
? mvyy& noi ^NTP*

fundamentis illorum, adeo ut hodie omnes on>*?y TJW noi j

mundiincolaeconfiteanturMundiNovita- 'rmNant ^VDH H2X ^i


tem , &
Creatoris Mundi ^ternitatem, rfcXDX^SXITWwmv*)
hujusq, rei Demonftratio fintFiliilfraelis, o^y or ih nwyb 10.VJ
& ea quae ipfis vel in ipforum gratiam fatta ;—irn CDVna av *h vyn*\
funt, quaeque contra ipfos funt decreta ( h. •/— vwo/i*?1 avh n^nrft
e. tam miraculoft liberationes ipfts facla, ,quam TMlfi xSn "Qnn "DK ta

ftiampan&ipfisinfliclt.Videpar.i.tf.tf.&par.z. minn rOtttt 717 y^n T/K


jr.32.dr 58. 3 ratrn T£)D a»7pn»
LV.Cofti-y Haec efl: Gloria magna ( w- Dnsoo CZVDOT TOfoa
</tf J. 51. ) &
eft in ea Lux admirabilis Llnde vere dicitur j >1^/ facien-
!

dumfibi Nomen perpetuum,ECa.63.u. Item; £r comparafti iibi Nomenficut


eft hodie,NehQm.j.io. Item ?
f« Somen,laudem &gloriam>De\it.z6.ij.
LVI. Jud&us\ Annonvidesquomodo David,delaudeLegisac"hi-
rus, praemittat eifermonem deSole, Pf. 19. quiincipit} Coeltenarrant
gloriam
X2,j vvma Cosri Pars II.

rnm TTDn "WJl DWT %1 ideo^judicia ifta non noverunt , Pf. 147*20. Per-
pni
7y
^
oyn
103 tzrmin
laSn T^Nl p-W
W3 manfit autem Ordo ifte
(inutroqueTemplo ) per annos circiter ifoo.
in utraque Domo
mr\n n n n4!M1
r
*fnr1
r
&fi Populuscontinuo perrexiffet incedew
1 |fVft1 ^V D.W) [Q£ in via refta, perpetuo ita manfiffet jtftfft

o Dvn CD.V ^ITOH IDX diescoeli fuperterratn(Deut.u.zvb.e.quamdiH


rn^.VO PSftvM ,—iniJ03 Ccelumfuper terrameslmanfurum).
my NW nSrun ^mnn LVII. G5/W3 Vos ergo hodie eftisii
j ri?n TTDn ta "ilfttr
1
? ^in magna quiete & tranquillitate ab iftij

officiismagnis obeundis, Std quis eftillecaetus,quiomnemhun<


prxfci iptum ordinem obfervare posiit ?
5. $7- Primaeditw legit Tnhm nanflH Inperplexitatemagna) j4/ttr<*

lecTtoprtferenda. Sicobfervat R. Afarias in Meor enajim,cap. i6.fol.u6, col.z»


inverfione Ucbraica R.JehudaCardamelulegiiWnmvpmiavnttAX
Voshodieeftis inquiete &tranquillitate. Et hanc leftionem tUedicit ejfe
rcctam. Senfus videluet esl\ Cum tam multa&c moleftafint,quaefecun-
dum Legem funt obfcrvanda, Judaeos hodie valdeeffe tranquillos,
quod ad illa officia omrria obeunda extra Terram fanctam non ob-
ligentttr &c.

ro nfllKtfrnynnnnn IBK LVIII. Jud&w;, Ille csetus, qui videt,


3 ntett 'ttttiytf quod Praemia & Pcenae ejus fuo quaeque
riJv/?
j-iaopn lOl^ nsmnava temporepraeft6fint,interilloseftPraefentia
ytnn> mW
no nxin N^n Divina ( b. e. qui adoculum videt , particuUrem
O l—W-Dlfi fom K*?
'n providentiamDei^tamperpramia^quamperpoem
nn Win D'Pnp D^K
J w^ omni tempore pro fe vigtlare &
, operofam
W)ftiy 13 nrvnu> no oy ^). Annon vides, quid Jofua dixerit,
}hv pjya nrvnmi mronn No« />of<?/?tf colere Deum : quia Deus fanftifimus
tznru *my CDnn WKOJ esl , «oh parcet fceleribus veflru, atque peccatit
wn Y1J7 py J $9 TTTV — ve/?n*, Sj dereliqueritis Dominum,& fervieritit
tt^yo rrhl t^K ^Sx -nWO Deo alieno,convertetfe & malefaciet vobu,confu-
tr101 rrntP no my^ ^n 7«^ ro; , pofteaquam benefecerit vobis &c.
nyiKD 'na wiyo rrn» Jos.24.i9vQu^ visenimcaetusvelEccle- m
fia ejus eftet adeo fancla &
religiofa, ut nullus inter ipfos inventus fue-
rit tranfgresfionemcircaresdevotas Jerichuntis committens, praetec

unicum Achanem, ex ^ooooo. viris, tamenpuniebat ( Deus) ftatim


omnes propter id quod faflum fuit ( ab uno). Sic nota eft Pcena Leprae,
Miriamae inflifta j Num. 10. verf. 10, Pcena Nadab' 6c Abihuj Pcena
iwiyi Q^ 2
COSRI PARS II. WtDftfi 12!
tionem temam in anno Hierofolymis 3 V\vn r"*riKT3Jl i
— *rr>n
(in trtbusprincipMibm anni feftis ; ; dereliftio- HKXm CD^nn r-^icow
nern proventuumterraein Annisintermis- DJW3«n ''Ty"--""^ r*mn
fionis &
Jubileisj Sumptus Sabbatho- nn^l nmaa r-*Ufl01
rum, feftivitatum, & ceffationis ipforum r-^W\) i U1713 r^TJWH
alabore*, Donaprimitiarum&primogeni- I^Kfmriy IW>ffi rn
torumjDona facerdotii; Primitias velle- no tAoi fltnxn CJf rin
rum ovium (Deut.18.4.; Primitiaspafto- pTT fa .7-y Q *f1 KVW
rum ( Numer.if .20.) ut nil dicam de Votis, Nins? roi CD^rm rujfcl
Spontaneisoblationibus, &quod quifque Ty* J
— *"03"lpn fo 1*2 2'TI
debebat pro omni peccato ex fuperbia vel p TSTtpJd' TWI O*lp0fl
errore commiiTo, Paciflcis fi ve Eucharifticis n*nrc rrri 7*0 7-yi flMrirn
facrinciis,&oblationibusfaciendis pro va- 2 "fm flJTO tal rot 701 1*7

riisaccidentibus,quaealicui contingunt ex JWf Jft2£| n? 73 ram nt


pollutionibus partus , ftuxus, leprse,&aiiis jzdt.V *Xl fero #7 C'p*wi
pluribus. Quae omnia conftituta funt ex r-A70>3 fW imDDP/m
Praecepto Dei,non ex Intelle&u &Sapien- niD 7*/ nr AV Vy s*7 "Wan
4

tia vel Jox,tiot§9<pU humana (neque enim D3Dn7 NY* K7*i D7V1 UTUOI
inviribusCamisforethascfinguladstermi- h)CW> l'j?'& 'hg 71SOD u
nare&aeftimarejuxtafuumordinem con- 5
K \yt fl.V.in nyW
fyja
fuetudinem, &
proportionem, fine metu EQfc 1>?*m nroroi Wnotf"
lapfus & hallucinaxionis ) , ac fi '( ipfemet ceu n7Kn oony a l*nna nim »v?
j«/?« e> *</«tf* Aeflimator ) cenfuiflet Ifraelem "pyn TfflDttO o yrr '300
(^Hfw^/fltyea^provcntusterraeCanaan, OHW 7K*W T7W nrn
ejusGerminaJumenta^ut&TribumLevi. ^*?1 117 £3**1*?*? nDn* n ; i
In deferto autem de cenfibus iftis omnibus )s && 'i*?!*? r^jwi V^
praecepit^quia fcivit, cenfu& adtimatione
divitesmanfu-
iltarite ordinata,Ifraehtas T-H n- V3 4 7Dn 3TB^? 7317T
ros-,Levitisnihilquicquamdefuturum,ne- v\vn pT7TT0 ruiWKI rw3
queullamtribumautfamiliam ad tenuita- Ttt? EirpnpTi rrD^pftna
;
fitiaJratf c r- cncon
1,
temredaiftumirijficutpr^cepitjUtinJubileo
omnia in eum itatum redeant quo fuerunt , nHVIIOd **z*o xr r*y *r*Dn*3
>

Annoprimo, quoterradiftnbutafuitiquo- DDrinoOT-Ul - rQW n*r**t

rumparticulariaomnia& fingulavixlibro clt^^.^i nj *?D*? p niW N7


"
comprehendi polTent. Et qui illa recte intellexerit, & confiderave-
rit2 agnolcet, ea noneifeacogitationeCarnis (i rmone bununa profe-
&a). Laudetur&e-xalteturisquiexcogitavitea: Nonfe'citficulligenti y
ideoj3
llf WttJKD COSRI PARS II.
fcribit Majcmon. Morepar.^ 47. Don Aben Jecbijab Cantic. f.
in Alscbicb &
adjob.i. Mufcatw de hoc fcribit /Ordtnem buncin Lepra equidem nonobfer-
vare Scripturam j interim tamen rem itafe babere , liquere ex exemplo Jobi 7 &
Aegjptiorum.
1» f»>? «W *i?Dn 1DX LIX. Ctyri; Habesne de his quaedam,
'mpoi o»p»flDO onnT n?3 quae Intellettui posfint fatisfacere,& illi ea
i^Dtt^ DD1X perfuadere , (qu&dam probabilia > & rationicon-
a ^wnXTi) "ann "OK fentanea.)
yy\ ii^jb-ra Tjy rw "

LX. J«^> Jamantedixitibijnullam


j N ?^ 'Wli >pWl
1
p?n efleproportionem inter Intelleftum no-
n n*?N rfty Wplh mwa ftrum&:RemDivinam,nequedecere,utla-
tax nft nonm flftnJirt boremusininveftigandacaufa rerum ifta-
n ntFpH mv 10W W rummagnarum(/>*r. 1. $. iZ.&yj.). Dico
Xinttf Y/UW 'jfao nVnon autem tibi, ( praemifsatamenproteftatione,
ny-tfn HWifc TttJflXttf p me non abfolute decernere & affirmare
r-QHWQim^ r>D'?m quod ita Rt) probabile eife, Lepram &
Srun TDSnn Kffl rnon O Fluxum ( mulierum & virorum ) dependilTe
y-irmr- OD yYtfOn "DXm aPollutionemortui. NamMorseftcorrup-
^V3 nw 0£0 p TDDjn tio &: deftru&io maximaj Membrum &
n£)E Vn ? plO >yHE nn
1
Leprofum eft quafi mortuum (velutaliile-
nosm ttNJJV n^OO mn>tt> gunt ; eft fimile Eodemque
carni mortuae ) :

1MX) rmm Vnn rD TM3 modofe quoquehabetSemencorruptum}


mpl nnS nmiDflna vvn quiafuitfpiritu naturali praeditum, & ap-
mptn mrrnn ty2 i^hs tum ut fiat gutta e qua generetur homo (alii y
n —
^Ultrnn
i J—
Ott>£^m quiafuitaptum ad recipiendum Spiritum
nin^a pXtrh JnVrWOn vitalemnaturalem)> Corruptio autem e-
1 nvnoNn niO^rD W )us contraria eft facultati vitali & fpirituali
W Tiyi JVnnsn nWiom quandoautemcorrumpitur,fimileeft
(alii^

CDCKVn TM WXQ>tP oyio mortuo ). Corruptio vero ifta non fentitur


CD»Tpo IKni fc^ftt? Tiyi velanimadvertitur,obfummamejusiubti-
oyj|03 ''TDflOttf HDU T^l litatem,nifiabiis qui praediti funt Spiriti- 5

DO'Jfl5 0>pTil n>"DTn bus feu ingeniisfubtilibus,&animisgene-


rofis, quorum ftudium eft,velinconjunc~tionecumReDivina,velin
Somniis veris, & Vifionibus claris divinis uti Propheta olim &Viri Spi-
( ,

ritu fanclo pr&diti & acti). Quod vel ex hac ratione patet,quia tales
fentiunt infeipfis gravitatem,quandiunonlavanturabaccidenti ,ieu
fluxu fuo noc~turno,quemadmodu & experientia docet quod contaftu
;

rtim CL 3
COSRI PARS II. WtDKD n4
Uzae,&Beth Schemefchitarum, propterea trw KrvaKi 37J vyiyi
quod infpexilTent in Arcam Domini. tPOfc JV3 >VM M|H ,vny
Et ex fignis praefentiae Divinae eft quo- i—l>7UH nbl Vl pi.vn UH >p
que hoc, quod ea per pcenam peccato- ;—iNW nJOOT 'DGVDD
rumpauciorumfeexeruerit^r/^MWwi^- OiTJ^^WH fO Pyftrt
£//efw J in Parietibus aedium &c Veftimentis ; plT itMO) Wttim HTYpa
quandoveromultiplicatafuerunt, invafe- *?y Q^ixi nNV foyn
.

ritipfa corpora j fecundumfc.magis &mi- 5 mSim prinn fo iiuno


nus. Adquam fapientiam fubtilem Sacer- riODnS Dnojflfl OOnDrn
dotes conftituti erant qui cognofcebant,
,
niOD no TWfo npin nxrrt
quidnam in ea (Lepra) effet Divinum,in: CPjfOtf U CD>£231 'pb.V
quoconfiderando hebdomadatim occupa- M00 8tfll O^oaifiJC 1PJO
bantur ( LevjKi}. ) ficuti fecerunt circa Mir- 1 3£>no. 'rfol atrno UIO
jam (Ntfifffr.iz.if.); quiditemineaeffetex Yn?n n^feo. noon i^ni
Temperamento (naturale ), quaenam con- r-ioa 713 JV Xiun r-v^.V
firmata &
inveterata, &: quae non. Quae r— ynan yj.o 10«ffl lONtf
Scientia ruit admiranda, de qua commo- Y£tf ^OnitrySnNOYOP*?
nuit Deus, quando dixit; Gt«fttf */?* ar&< 5 p^ftl DOn^n DDDX nv
plagam leprx, ut obfervesvalde >& utfactas fecundum omrita,qiu vos docuerint
Sacerdotes Levttici^ Deut. 24. 8,
N O T JE.
[1.] Ouodbic dicit^Poenam lepra in Parietibus &dium,& Vefltmentisprimum
fe exferuife , obpeccata pauctora , in Corportbtis autem hominum ipfis peccatis
,

multiplicatis^orefpicitadid, quod Mufcarus citatex Medrasb Rutb.tnhuncfen-


fum } Deus mifericors paenas infligens,non ftatim incipit ab animabus
( h.e..acorpore&vttabominis). Difamus idexemplo Jobi,quiprimo
mulclatus fuitin fuis facultatibus } exinde punitusin filiis domefti- &
cis fuisj
poftea demum in corpore fuo, Sic in Aegypto paenae incepe-
runt a facultatibus ipforum,prim6 percutiens vites eorum, ficus eo- &
rum,(P/;io^33.) &grandinitradens beftkseorum (Pf 78.47); poft-
haec demum percutiendo primogenita ipforum. Eodem modo Plaga
lepraeprimo invafit domum hominis,ck,fiquidemiterumabcefferit,
eruendi fuerunt lapides ejus (tnfecii^.ev.i^.^) ^finon; demolienda
fuitdomus (ver.feq.) deindeinvafitveftes,&;fiquidemiterum abfcef-
:

ferit,beneerat: finminus,comburendaeerant ( Ier.1j.54.): tandem


occupabat corpus j fi mox abfcefferit,bene; fin minus,fecludebaturex
confortio reliquorumhominumexcracaftra,ibid. Cumbisconfentientia
fcnbit
IZj WW3 COSRI PARS II.

woo t^OOOT 11N pmnn tudo eorum mutatur. Et quando recedlt


nnrf pmfln ri.N"U *>CW3 a Singularibus (populi ) , confpicitur in
71JIX7 W tnfl inyn OWna Terra velregione &loco viri illius ( Singu-
CD V22 n.V>i1 ^jlJin njtfO /^rtf) fignum aliquod Elongationis Maje-
r

DTTn JW^n nnya Dnyxn ftatis Divinas , prout videmus repente ab-
maipo u3m£)U^ Wtf fcedentefpirituexMetu,autTriftitia,mu-
n.VK>no Q>pm omrw tari corpus. Sic inMulieribus & Pueris, fi
^Nnra^TrVa Dni r-iVfa nottu egredianttir, ob debilitatem fpiritus
n?0 mp^ "KP£N1 tZVTtrn ipforum oriuntur in corporibus ipforum
OUnnm O^non nWOI loca flava viridia (e* metu fc.& pavore )» &
>c
l trsjai ^tQ C3'tPp D> ?n quod ipfi attribuunt Daemonibus Im6 :

quandoque etiam ex hoc ( egrejfufc. noclurno in tenebris ) & afpe&u mor-


tuorum vel occiforum , graves fequuntur Morbi 3 tum corporis,tum
Animu
N O T A.
De lepra ddium & vcflimentorumyCeufignisprafentia &provident'ufingula-
ris ergapopulum lfraeliticum : qu&dam ex Hebrtis exbibebimus D. V. feorfim fub
finem libri.

4D nWl >M •nrorr nDN' LXIIL Cofri\ VideoinLegeveftracom-


"

pl ^D n3 fej OD/nifl prehendi omnes omnium Scientiarum fub-


f-W na JlW3hno plQyi tilitates & profunditates,quodnonkaeft
t rnn^ra P in aliis.

7D DhlTUDni "Unn nQK LXIV. Judaus; Synedrii affefToribus


ono Dtyn Xto d>1KO vn mandatum fuit, ne ipfos lateretullaScien-
r->Vno^n mconno nOSfl tia,feu vera, ( qu&fuas babet demonflrationes ),
Tf r-NVDDDnni nVJ)OT feu Imaginaria,(M4gJta, veluti Dtvinationum,
VTi r^UW*?rtt D^IPXI^ lncantatwnumExorcifmorum,fortium&c.)ku
Y7/l WKQ> YNl iOW exConfenfu&Inftitutohominumexcogi-
N*7 ON D'ODn D>Jpr D>y3P tata,adeoutetiamIncantationumMagica.
JVRStfflJin niD^nn nmn rum, &
Linguarum variarum peritiam ha-
r^iZW nyai nowa mO"p beredebuerint. Etquomodofemperrepe-
rnnn "inKTOy tn^ fpr riripotuifTentLXX.Sapientes nifiSapien- }

Dtol nr n>n» >A 7*1 ^ 103 tiae&Difciplinaeomneslatedifmfas&per-


I r-niri3 tDn ?N CDOnse
,J
petuae fuifTent in populo,ut decedente Sene
uno, ftatim, in ejus locum,alius ipfi aequalis fubftitui poffet ? Imo quo-

modo aliter cfle potuifTet,cum his omnibus ad Legem (intelligendam &


? Naturalibus fcientiis opus habebant pro-
expiuandam ) opus habuerint
rvy-ocn
Cosri Pars II.
fuo corrumpant res fubtiles , veluti marga-
fitasautgemmasj &
vina; Plerique etiam 'rbpm czrnon nmpo
noftrikn mutationem fentiunt ab accefTu ad mq jor wcflj r-^onoi
mortuos^&afepulchris, imo confternatur >oi /io n rw iw /wa
animusnofteraliquandiufifimusindomo, mnep u\v won ay Km#
in qua fuit mortuus Qui vero crasfioris 6c
: '«n urux *\vxs jvb
jvo-t

ftupidioriseft naturse,adhsecnihil immu- trpso ain»? >o nvbzvi nr


tatur. Huic ftmile quid videmus in Intel- 3 vni&noi waa r-^wh
%st w imynsi rniaara
f
lec~tualibus,ut qui quaerit imbuere Animam
& Mentemfuam fcientiis demonftrativis^ kkio nWfti njnn ? wp$j 1

veleandem purificareSc difponereadPre- i a>2yn r^mnb wm


ces & Orationes, impedimentum fentiat a r-inroro texon nsDinVi
cibis crasfis,vel a nimio cibo & potu item a na^o prn *ko> pi prra
:

converfatione cum mulieribus, confortio 5ar5n r-nnn> C2»wi


fcurrili, vel Cantionibus & carminibus a- 1 narwn wa poynni
matoriis &ludicris, .* pwwnt
LXL Cofri\ Hsecmihi fufficiunt ad fo- ^D
lutionem Dubii hujus, quo Animus meus ££jn pcnDW no mnna >S
dubius tenebatur j Quare fcilicet hsec fuper- nmon mr ^<oeo nr noS
fluitas ( Semenfc.gemtale ) polluat , quamvis fel WH IQlS n*n >Wtyn
tota fit fpiritualis, Urina vero &Stercus \ftW7\ Noco )MXV FIO nn
non polluant,quamvis tetrumodorem> & inNioi inn niy o oy nKisni
alpedlum faedum habeant, ac prseterea V"wpfiDfyn*flwn:inDyi
etiam longe fint copiofiora* Sed fupereft
mihi adhuc dubium de Lepra aedium & won -m nnnn idk :s
Veftimentorum! ruotpnniropirmonfoiS
LXII. Judtusj Jamdixitibi,hocacci- nSyos toro>:a r-wn o
diffe ex Recesfione virtutum Majeftatis Di- iVyio CD7xn ^jua nnn
vinae. Nam ea in Ifraele eft idem quod fpi- njnui JVp^Vn nvnn cnw
ritusinCorpore humano ( alteraeditio ita ) tz>ni2U3 TTffi V? CDrh
habet j Praefentiam Divinam in Ifraele,ha- nyni 0rW£031 DnaO/Dt
beregradumSpiritusin Corpore humano) n?3nD0 tDno pmno#
acipfis conferre Vitam Divinam,fplendo- ) Can>fiU njOJVI CunKy
remitem & gloriam in ipforum corpori- 2^ n^1 tZD>£)> m^lfl
r

bus,ornamentis (veftimentis\ 3c habitaculis: fy n>nj LZTTrVO npmno


quando verb aufertur, confilium ipforum fO»D t-**inn irwn r^mx
infatuatur, ccu p o i a obbrutefcunt, vei confumuntur, forma &: pulchri-
tudo eo-
ll9 W10W3 COSRl PARS II.
onn nionrrn >p7rDl nftJJI mmwi &c. In quarum fcientiarum parti-
V7V ^y D71 nttO ?Wff no bus plurimafunt, quaecaro &
fanguis fua
tf 7N *VV >730 om^D 1TT3 ratione aflequi non poteft , fine fpeciali
DnO'7ni CD>V?Jin noDmi auxilio Divino. Praeterea requirebatur in
?—^nn^lJi nstp nnyrw no &itinerum
ipfis Scientia Spbdtrarum coelefiium
Diyn pin n7V0 T^yfnXl feumotusipfarum,cujusexparteproleseft
noiX7 nn V^pJtf noi nyiT mtercaUtio. Hujus pKaeftantia dignitas&
np»nn noinn nVrn. n.Vjn
, nota eft vel obea.quae nguntur per eam
pr-^XX yx) J—mstn : (fefiafc.novilunia&c.) a populo ifto, refpe-
fOntwno nwW *-*>ni clu materiae tenuisfimo, fed formaerefpe-
nmVn nttiy'00 niOINn ctu fortifsimo : quod quidem aliter effc
nniN nnsnoi nni^l : nequit, cum
vix fenfu inter reliquos po-
n n n7^n niwrt nnxtp pulos deprehendatur ob fuam paucita-
foi : *rn>a 13 nntPTDn tem,paupertatem, &exilium;conjungitur
hy "nayn myv t^taion tamen per reliquias Legis Divinae, per
TI7 noo Vmpon ")pvn quamuniuntur &conjungunturinunum.
njntw \7tr n.U7 naipno Ex cujus populi maxime mirabilibus eft
:CD W
m.V01 D^S.V noDO Intercalatio tradita a Domo Davidis , circa
CD73ipn y)2p untM 115) revolutionem Lurrae, neque a tot millenis
CDnD -pKini .on^M fVO &xentwisannisunquammutata. Mutatae
nKO "inyn^Dim flph*? funtTemporumFixionesapud Graecos,&
innox 7V v&i nn n^
alios,utpoft centenos aliquot annos opus
nNiDX) rhn* »Vintf U£)0 habuerint corre£lionibus.& emendationi-
W DlP
:

nn
CDVn
W DJ3J n>ni7Kl
ip92 ir\N p7m
bus: haec vero permanfit in priftino fuo
ftatu,proptereaqu6ddependetaProphetia.
Wo 7H;n 7DDnn D*)U nm Etenim fi ab initio vel in unica ejus partc
iVion f>2 .VXtftP no pni")7 mutatioincidiffetjhodie id corruptionem
nn'n p^D^no pi nwmi : maximam caufareturcirca interftitium feu
fpacium inter Lunam novatam & ejus
nnSin norrn nsipn D7KX
nODfl 73N CDODOno Phafin feu Apparitionem. Ita fine dubio e-
:

no\V3 nnwn Kpinon tiamhabueruntcognitionemRevolutionis


moyoiD^UJnnpSnOK^n^ Solis,&reliquorum Planetarum. (Deccr*
Dm oystf '?7OT 7V DniN titudine calculationis & intercalationis Judto-
non QHUtf ''pDVno >17 M3 n/w , videatur bic Mufcatus ,
quinonnullabacde
renotatu digna affert ex libro Jefod dlam ). MufiCA vero fcicntia in populo
noftrofuitpraeftantisfima,quae Melodias feumodulandi modos di-
ftinguebat, ocmaximisinpopulodemandatafuitj filiis fc. Levi,qui
T3n:n R
Cosri Pars II. Tfc-TBm 118
pter Agriculturam, ut fcirent qusenam fint 't&X DOn* ono flppa&n
D^3 hetcrogenea, &utitaobfervare poflent tfcran ryi*? X"1XH /rtoya
juraWa» &nViyQuietisterra? Annifepti- nSw r- >'y f ::ttn3-)nfT7i

mi,&fru£tuumtriuprimonimaplantatio- H3 faoi nom r-YUTOl


nearborisannorum^r.i^.zs.VideMajem. WHJV no Sy
W^
rw
injad.par.2.& in More par.rxap.37.): ut :
f»03 f»8 3^' "7V
item Plantas £c earumfpeciespolTent dig- nTypn ZDX J — ijrft *?T

nofcere, ut illseremanerent prout creatae hvz "JTT DITTj:) n>npj


funt,nequcfpeciesunacum altera commi- pMffl 1tf : mi?n f'03
fceretur, hoceft,utExempli gratia fcirent, TrQT^n W r nDTT POO
an Hordeum illud quod vocatur OWTJD mrD WT31 : aran f»00
Xsicf^^ 4&* ? fic
,

Species Hordei ? An D&Vgffl WTtH DHW


f)W vfyq? velsWeiitSpeciesTritici?An ntt^ 1WP \p>^
flirw
mrb (pro hoc inTalmud legitur^T^T) in ^~W> "WW OW nDI
Kihjmabimtto ) fit fpecies Brasfica? ? Sic cnpoa foS po f»3 rw H03
kirelligere debebant vires Radicum earum, CD^TTn rJ»0 j—^"DnDl fOm
& fcire, quousque illaefe dinimdantin ter- •""*» "»nx vtfh n?n f>y/?

ra Conf. Talm. Kilaim a fine cap.i. nsque ad ca-


(
JD^V h PKP n031 (TW 1*7 V>*
puf]. &Rambam infinecap.q. V*f?D mhn) fe*n ir*V niST^n AJTfl
quid relinquendum fit in fequentem an- imN "LW 710 foo 7107 "ini
num, &
quid non-, ut fcirent, quantum D „ nn Wna nyro lQDltt
fpatium,tumtemporis,tumloci,obfervan- rnron rf?>2NQ 'mrh
dum fit inter unam fpeciem &
alteram.
^

^ ^^ ^
Cognofcere quoque ipfos oportebat Spe-
cies Ammaltum tum hujus rei causa ( #f /?*-
,
lrfa

™« «TWI Wy
^^
nWOJI
.
^

rentquafmt 0^3 heterogenea); tumpropter


alias rationes j veluti,quodnamhabeatve-
n 'W^O DTQys T,r v t

nenum,& quodnam non habeat venenum n ^TIP ilUPO CD^non


»


:

Nofceredebebant 5 qua2fintr;£:TJAnimalia i=n>n nra» ,


07071
illegitima & illicita, quf fcietia fubtilior efl: JTOTTI 'J'0 Drnni : pnp^;
quamomniaeaque^Ariftotelesdehisfcrip- >£pn /V03i nr\V) rwS :

fitiqui videlicet morbi in illis fint lethales &


morte caufentur Animali-
buSjUtfcirentvitareEfumanimalis moribundi. Paucisfimailla^quae
nobisdehacfcientiafuperfunt,taliafuntutfuperiismentesnoftr^ob-
ftupefcant Scienda ipfis erant Vitia, propter quse Sacerdotes arcebantur
:

a functione fua: vitia item Bejiiariwi, a&Oblationesmeptarnm DirTe- :

rentia inter Fluxum Mulierum &


virorum Tempus mulurum menftrtia-
:

tarum
IJX iwin-ttttta Co.sri Pars I.

hanc ob caufam in quorundam Pfalmorum titulis fiStta*?


fcrihi
qubd illi Pfalmi peculiarem habuerint virtutem
Vincenti y ve\, Vtclori,
vincendi, zd facultates quasdam animae emendandas & re&iflcandas >
Davidenim ex perfectisfimis fuitin illa arte. Et Inftrumenta quaedarn
Mufica plurimumadhocconferunt j unde ad Saulem dicitur, Qu&-
rant vtrum fcientem pfallere cum cttbara,ut quum fuertt fuper te Spiritus Dei
malMjpfalLit wanufua i & bene ftt tibi. y i. Sarn. 16.16. Et mox,: Etrefpondtt
unus e fervis , ac dtxit , Ecce vidifilium ipft Ifaj Betblacbmit<e y fcientem pfal-

lere &:c. Quin & ex proprietatibus ejus fuit excitare VirtutemPro-


pheticam, licut dicitur, Sumite mthi pfaltem : quum^ pfalleret pfaltes9

fuitfuper eum manus Domini, z. Reg.^.if. Atque illa fpecies cantici feu
meiodiae,qu32hasproprietates habuit, vocata fuit Canticum Domini%
de quo dicitur; Et quomodo cantaremuscanticum Dominiin terra aljenigena-
rum 7 Pfal.i37c4-

C weh noi -DnrtnaK LXVI. Juddus; Ecquid verb dicis dc


*?y ")2l "U31 n07iP nODrD SapientiaSalomonis^mlocpivLtus eftdeomm-
>70ttn >p7K roa niQDnn 73 bus fcientiis, Theologicis , Intelle&ualibus,
D^vn D7iyn 'ttW vm yi&i & Naturalibus, & ad quem omnes totius
n bs waDn p nyn7 V7N mundi homines
r
venerunt, etiam ex ipfa
n 731 : mnn 7y r-MQlNn India,ut deferrentSapientiam ejus adalios?
pwitf Ipnyin r-^£Dnn Et certe omnium fcientiarum &difciplina-
O 7PDn 7X
r
"UfiNO D77OI rum fundamenta & principia delata funt
nn) 012 7K *p "irw nSnD a nobis primo ad Chaldaeos, deinde ad Per-
hx "p 'rM fV 7N 13 nrM fas &
Medos, poft adGraecos, deniquead
D^jton « farnTnxavon Romanos,itaut per longitudinem tempo-
riSj & ^nisaliisintervenientibus,tandem
VftWDnvnttmi Wrf?
__ non amphus dicatur de Scientns quod ab
OWn n* canajm r r»c
H ebraisfint ortafc tradudta^fedaGraecis
,

JVTSy? rftyoni E3»onni &R manis. Praecellentiam tamen habent


fe» r-JQl pttftn OKyn Hebraei refpeftu Linguae, & rerum in ea
\ CDOOyno nn cofnprehenfarum,
N O T A.
De Sapientia Salomonis vide prolixam Dijfertationtm apud Abarbenelem
ttd i.Reg.cap.4.

tti nnavS wn nnaa TBK LXVII. Cofri j An ergo lingua Hebrdd


w^naiynrw^yriTyo praeftantior eft Lingua Arabica? Annon
no7» R 2
COSRI PARS ir- ^«W 130
eamexercebantin Domo omniumpraeftan-
N*V> '''TMjn ^3 T3^n
tisfimlf/»Tm/>/o),&temponbusprfftantis- n OiK3 pcynnV \DTWrl
fimis (tnfeftis, &
oblationum tempore ) \ non CD^npv? V7W 7103 nDJ")£>n
Accipiebant pDV on n>n N<?1 n wyono
1

folliciti de fui fuftentatione j ?

enimeamexDecimis: neque ullaalia cura r"ON70ni fc^p>D*ion >n7l?


& cogitatione diftrifti erant, quamMufi- WXZ CDTN >J3 7KN mraDJ
cae. Arshaecautemhonoratisfimaeratinter K7l n?VU njW nOKJO NTI
homines, prout revera per fe non levis ne- J— siwno CZjyni rimna
que vilis eft, &
populus qui ei operam da- 1BW3 yrsn J—VDn £*im
,

bat,exradice erat nobilisfima, &


naturapu- TVT n^X^O^ DntMHOl DH
risfima 5 quin &
ex Capitibus &
Principi- 'p>D103 'wnn rnoi 7Xi0trt
bus nonnulli circa eam occupati erant, ut *3fltH 7y rimN D>yn> vnn
David & Samuel ( 1. Paral. 9. zz. ). Quid I W7 DDK
vero cenfes ? Exiftimasiie illos Muficae »733 notf n?Wl 10K ^D
peritos fuiffe fecundum ejus modos, an nmn rnori "lOJtt p£D
verb non ? iox > HMfc Jwam mrnyo
L X V. *aw nx npnyo tfn» n^y
bium fiiit
Cofri 5 Tunc temporis
perfeftisfima, & varie excitans & pm
animos , ficut de ea dicitur
afficiens
citra

,
du-

quod «pQO
^ "Oon 7* p-ttoo
T*V"- CZDVn hOT
permoveat & transferat anima ab una pro- !-imnfl nmntP
na.fftf >J£0
prietate (affeclu)a.d alteram. Quod hodie J-Mnatrn na r^lpDynns
de ea fcitur, nihil eft ad comparationem nrv ^N D7X 030 'nyoor.T
ejus quodfuitolim quia hodiecontempti-
: DillT ir.VD nnVJ*ffn Dy
bilis reddita eft , dum ei operam dant ancil- Q3m:wn oy DfiX
t

lae, & vilisfimi quique homines. Proinde defcendit vel decidit a di^
gnitatefua, ficut Scvoseaexcidiftis,
N O T A.
De Mufica olimperfecTtcne &prafantia )
ut & ejus utilitate ^fwuliter fcribit
Bphodeus inpr&fat.Gramftu : Hxcyinquir, res in fumma perfe<ftione fuit
dumftabatfan&uarium,tam Vocalis, quam Inftrumentalis, ac pro
maxima arte habebatur. Etpareft,utei asfimilour hocSanttuarium,
San£hiarium,inquam,Jah, h.e.Lex, &
Scriptura, utjc.fimtliter cantu
;
&
modulando legatur), quamvis nos hodie ejus cognitione deftituti ff-
mus. Philofophidicunt,Muficam practicam maximam habere vim
&
ad movendos affectus, corrigendum temperamentum hominis , ita
utarcanaquadamvirtuteetiamfanitati posfiteumreftituere: Eadem
gignitLaetitiam D triftida.mj& alia accidentia in anima. Et exiftimo,
hanc
i^ \w nDKO Cosri Pars II.

n ^M r-nnr^n Sx "pMIJ Prophetae qui frcquentes inter ipfos


,

tDnotal niTQ*m D'Ji:un erant,infuisadpopulumexhortationibus:


no^l TW1 yttnm rntfO Eandem exigebant Pfalmodiae Hymni & , ,

1
rnK^OCDn *)DrW pn^n Cantica (/» Deilaudem dicenda). Et an de-
?

TrA n>*?N DOHK vntf riW cuiffet, ut ipforum Reges, Mofes, Jofua,
mnyDOVn 1iV"lDnm\MO David, Salomon, eloquentia, & ornate
r-^Vin 1500 pffSn 12XV quidvis dicendi facultate,deftitutieflent,fi
tt£)Nm ptron minn IIDD quandoeaopus haberent,ficutinos hodie
hs tt"MnfcO DnVin ftfnm in multis deficimus , quia Lingua ( vel
WKO l^n mn^ r"M0tt> Linguaeufus)internosinteriit? Confide-
nNJ nosi DOVi "ry aniN ra in Lege noftra, in defcriptione Taberna-
niOP pl Ninn "VtoDn *HD culi, VeftitusSacerdotum,&;aliis,cum vo-
DO^vm rrtDiyn ^ai D>oyn cibus vulgo inufitatis opus habuerunt ad
3V.V oywni tfr r-\lV0n fingula exprimenda, quam accurate eas in-
mirDVfl vyi Dy lrowni venerint,&;quam eleganteromnia illa fint
t CDnVn vmon:n r-)>¥V> defcripta? HucreferNominapopulorum,
Species animantium,& Gemmarum, Pfalmos Cantiones Davidis, &
Murmurationem Jobi, ejusque cum fociis fuis Difputationem , Re-
dargutiones & Confolationes ProphetaeEfaiae,&; fimilia.
N O T A.
De
Lingu& Hebr&<eOrigine y Antiquhate,Dignitate & Vr&ftantia^videatur
Differtatio noftrapeculiam-de hocargumento.

L^nn-fn^n nrDn TOK LXIX. CofH$ His omnibus &fimili-


DV 'nW ni^W "jnSo bus nihil aliud agis, quam ut eam cum
r-VloSiPn DlJl^no nrftl? caeteris Linguis aeques, quoad perfeclio-
hlX nn n"vn>n nV^on nw nem. Ubi vero manet praecellentia ejus
Dn^n^y nnWpWtr fuperalias?Imo aliae Linguae eam fuper-
tD^UintyD^DJnDninnon ant in Carminibus, fecundum certum
$ >h ")>nnn 133 Onn ""VDK pedum ac fyllabarum numerum quanti- &
*?N 'OhK CZttW tZD^JIjn O tatem artinciosecompofitis.
1 p'"OP1 "I13T3 ^ppron LXX. Judaus-, Sane conftatmihi,Can-
'nS vnnD \tth 0'biy N^onitiones vel Carmina non requirere dimen-
tvtohto nttflV
1
? fUD aitO O
fionem quantitatis &
numeri fyllabarum
ac pedum, & poife tam verfus breviores,quamlongiores (vel, tatn
carmina artificio boc carentia ,
quam fecundum illud compofita ) aequaliter

cani', veluti, 3fe) O nfrl4 tHrt$ & flftllji W>^M H tt^7 ( ubi pofterius
Sticbum , />r/w duabm fyUabis fuperat, in modulatione fc, duai illas Syllabai
Cosri Pars I. piwnnoaa i
?1
oculis noftrisvidemus, quod haec fitpcr- tilUNl fUDa nnrm noSttf
feftior,& amplior quam illa ? ifcrjO n? n* own
WVK
:

LXVIII. Juddttis-j Idem nempe accidit f-nnWNKO i»D

illi, quod Dominis ejus attenuata eft &


: rhihm fmftt DttO* no
ipfa perattenuationemillorum, &angufta
5
CDBT^oa r-nm oniVra
redditaper diminutionemipforum; cum •—Qirm j— '02cy3 t^ ni %

infe,&perfe, fit Linguarum nobilisfima, WUD) S^fapO tolttfa*


uti conftat tam ex Cabala & Tradittone, quam TCX f*fm WflJB J— fapl
ex Opinione & Ratione. Per Tradittonem Snim 07K D? >;rn n2 <OT
enimhabetur,qubdhaecfit Lingua qualo- 3
mv to*o DHW rai n2l
cutuseftDeuscumAdamo&Eva,&eauii 1 I01XD OnH i?Jn nrSv
fint etiam illi ambo ( Adam & Era) piont fiptn*
-~ v .v. —i~x
illud evincunt Etymologise Nominum illo- rm /
—$ D n£1 'JTJpO
rum j veluti 4*/*»« qui D7X didtusabn07K : nTnn my cdv ttOwo
Sic rittW Ifcha P/r* , ab ttttK ttn> : rrTOl £r*, "V9 7? imn* vn rfopn
a Ti vel T1 He, Vita iC4/»,averbo n3£ firt jrwtfn D7,v lyn^iv
—tf Scbetbz — v^cbat Pofuit:
f!j2

Acquifivit,i * r-^n^y n^npj mapi "oy


Hi N^/; a.Dn^x^m; Confolatusefts at- rtjftsn ny n ,c
?y i.vrjr ;£-
,

teftante hac de reLege Dei. Et continua }-itn 72^i r-^wSn ^ntai


traditione retro ufque ad Heberum, No- 1)X2 ftOTia 1213 D-nnN»
achum&Adamumjhabetur^quodhsecipfa pp*? M>n JVOINntPOTStt
fuerit Lingua Heberi, & ab ipfo appeiiata jw*? nn^yn lh rWTIl tmW
fitHebraica,quiainea manfit tempore Di- nmvm £7pn pr ? Tnro 1

vifionis & Confufionis Linguarum, Lo- r~im*V r^r: pi Vin fflrt


quutusequidem fuit Abraham Aramice in lS»V vni 37yn ^v ?W-'" J >

UrChalda?orum,quia LinguaAramseaeft r^icmro r-voir*? »^w


Lingua Chaldaica, fed lingua Hebraica 4 tXX&ri n'07.vn n 07no — s

fuitipfilinguafanc"ta( ^
tt/ttfjjAramicajlinguaprophana&commu-
m ommbus facrti esl «j
'TVfnCBW
barTOfiOttQI
—'.naym
|

n';": ; -;:i
nis : Sic tulit eam Ifmael in Arabiam.Unde
tresiftae linguae faclaefunt affines &: confi- nn^voi iz3n3^ mVijwa
miles , Aramaea3 Arabica, &: Hebrsea,tum in Eiyn w ^-»non -jiio
Flexionibus,tum in Conftructionibus, Lin- im» noi n3 CD^onron
gua autem Hebraea fola eft omnium pr^ftan- pp *o nK^ono vhx *p*
tisfima. Eadem vero ejus dignkas^cprae- on^'3 mwsx\ njttan D?
ftantia habetur quoque ex fana Ratione, refpeftu fc. Populi , qui
ea utebatui , &
lingua ornata ac diferta opus habebat j inprimis
Propheta^
1 5
j- ^tdko Cosri Pars II.

pYtfO fr-Opon n3 1X'np> Accentus nimirum, cum quibus leguntur


*pDDm pDDnn CDlpQ ona Biblia, quibus locus paufationis , conti- &
fO n^V^n Olpo *m£01 nuationis fermonis defignatur, interroga-
t

fO i""l ?nnnm r-Qltrnn tio a refponfione diftinguitur j Exordium a


finon fO fttflnm nTinn 5 narratione j Feftinatio a tarditate , Praece*
"DinMP mwpin [0 niKffl ptumaPetitione.Dequibuspeculiareslibri
IfiJID D>Tdn ona
TTP '01 funt confcripti. Qui hanc intentionem
H nnn ^imr p£D 630 habet,is fine dubio non curat orationem il-
piV t-^S "iznnon O 'ninon lam rhy thmicam vel metricam, ad certas&
leges adftriaam: Nam oratio talis non
1
NinimVTntyN^vriOK ?

Tl£jn tZD1p03 3112 101D poteft nifi uno modo fieri, &
conjungit
p/V **?.1 llODn 'ipomoiyi faepe ea quae funt feparanda, fubfiftit 3c
ihm fllttSS tohx ntO mnf? paufam vel diftin&ionem facit,ubi pergen-
U> J r~*nX2 "HTDn HDX dum,nec, nifi magnolabore, haec poflunt
"
inys jvyot* ntyo nnrrrt evitari.
TQnn >5 r-VW r-ityo LXXIII. Cofri; Sane reftisfime &:
fMn mioom ^Otfn mno juftisfime rejicitur titillatio Aurium, prae
>JN *?3X 1 CD>W fnV?1D Utilitate Rerum. Nam oratio ligata vo-
CD^in^n *?np COflN nwi luptateafrlcitauditum: haec vero Traditio
^ yun 1
? CDTITilS D/iNP punttorum&; Accentuumcomple&iturrcs
7—MOTrH innn mtyo ( C^ eat facilius &felicihs immitit in animum
IDMDDI JilOINno EDDflSira audientu ). Veriim video vos quoque Judae-
on^ptroa JVttyn os ftudere, ut affequamini artificium hoc
i

7j) tyfliyno nn "Dnn "IQK Compofitionum metricarum & Rhytmica-


W/irun uV n JX^ fc»nD1 *um, &alias gentes hac in parte imitari,
YJfttKP N^X flN?n m^VOn Linguam Hebraeam etiam legibus earum
NirKP 1JJ1P*? plJi CD>TD£)0 conformando &: accommodando. ,

^ ITQHWT marf? atna LXXI V. jfato 5 Hoc eft ex erroribus


r J—^pl^no*? & peccatis noftris. Non furlicit fcilicet no-
$$ MtfWfXl nton ID&t bisrelinquere gradum&dignitatem iftam
u> nwx^ "Dnn 10N rerumvelrealem; fed infuper corrumpi-
NlpOi OWip D'IP3X nNO musqualitateml^inguae noftrae, quae cum
tzrpDlO •mX PW Dn ^O datafitadnosconjungendos, noseam con-
vertimusin materiam difcordia?*

LXXV. C#jW j Quiverohoc? ;

LXXVI. Judaw, Anrionvides, centumviros ita legere in Scri-


ptura ac fi unicus duntaxat eltent , eodem tempore paufantes,
Cosri Pars II. «^IDWJ J 34
fauviterabforbendo)?Ca\. 136.^.1. & 4*, nempe fyl C3 jan3n? F-tfrm ,

juxta Muficamcoru,quiinearefpiciuntad n tzVTpa^atf Q»tpy;an


a&iones(>j(tt?w ipfam,non verba } &
eorum accu- om fc^nxrj* D^lpjn
rationem,velut Ifraelit&facmnt). Verumquod Dru T^N 'moan DWnn
attinet ad Carmina&: Poematia, quse vo- wnn X*? Tann n#j ^n
cantur «ntWN & funt ligata, ( h. e. ad certas X>TM ntyon "liaya cn^y
dimenfones & numeros adftricla& alligata ) , in
quibus pulcherrimum eft Compofitio arti-
t^>n noi rrrdn 10« j
fo
ficiofa^ ea non curant, propter majorem fon^ono -ann idk op
utilitatem & pr#ftantiam,quam refpiciunt. tfo» #># noojanpi^n
LXXI. Quaenam ergo illa eft ? nw yoipn traja na-ron
LXXII.
Cofrij
Judaus ',Haec quod fcopus &
: ^ ™fi fy lOJm rf? njDH
mtentioLinguaefit,utid,quodeftinanimo Dna^S» OflOD'333 D>J£)
Loquentis, ingrediatur in animum Audi- n n 7? n?yo nnoKJn ^
entis. Haec vero Intentio non poteftplene & >£0 flBfc ntrKai aroatfr
perfici , nifi de facie ad faciem, h.e. oraliter. '&& DHflD >£)0 aVl 'n&D
Magnam enim habent verba ore prolata *~12 7y3P 'naia 'nwy&
praerogativam prae Verbis fcriptis, unde &
*~ipO£nn Dlpoa nTOiD
Rabbiniajunt; DifceexoreScribarum } &non "pflDn tDlpoa 'TOftrui

exorelibrorum. Subfidiumenimhabeturin 1 UV£ni T3"rn pnna?


verbis ore prolatis , fubfiftendo feu moram ^«TOflO tenpai WOiai
faeiendo,ubipaufa eft& diftin&io, conti- Tnflni Wl») Hffll nta
nuando &
pergendo, ubi eft cohaerentia j nnKpOtf /rtywmnJH/fl
Vocis item intenfione, remisfione , nutu, yD£M nswan nrfon cna
ni&atione, admiratione, interrogatione, VW myuna ")3T0n "Wtf
recitatione fimplici (ftneadmiratione y velin- ** *T31 1^1 foai V/rt3J»
fperatione,Timore,Motibus
terrogatione) & fWTtnni pmni Dyan |tt6
Geftibus,quibus omnibus deftituitur oratio Hittn 'tJIW Ty'tf n *?y mxjnj
&
nuda fimplex , quinimo poteft etiam lo- mMM 'rew Wn JVttttwn
?[uensjuvareorationemmotibusoculorum, i—iWUn mscwn wwhn
uperciliorum,toto capite,& manibus, iisq; V3QJ D>pwyi D>p7 ttyty
tDDVn^l D»yjyn pan ? na
fignificare Iram , benevolentiam , humilita-
1

tem, fuperbiam,idque quoufq, &


quantum Can» Dnn D>tryon Dlpoa
IttW nym DH7 DU£)3 D^a
lf
ipfilibebit. Et in exiguis, quae de lingua
noftracreatafuperfunt,reliquiis, reperiuntur res quaedam fubtiles &
profundae, quafi naturaliter eiinfitae, quae faciunt adrerum,intelli-
gentiam, 5c funt loco adionum vivarum illarum, quse oretenus fiunt,
Accentus
I?7 WUMB COSRI PARS II.

H03 WittH ntf JWW 710 accidit , quod olim Patribus noftris , de
D'U3 mym onty tottf quibus diftum eft; Etcommifcueruntfecum
l CSTWyo rroVl gentibus^ &didiceruntoperaeorum i Pfal.io£. $f.
( /;. e. f4 «0» babemus a Majoribus & Patribus noftris9 fed Gentilibus Gracis, Ar*-
libus&c. & adillorum imitationem eafacimus.)
N O T JE.
Paragrapbo boc intendit Author oflendere, primo undefiat, quod plures poftint
apud Hebraos in Textufacro confona & dtquali leclionefimul legere , ut nuUa m-
ter eos audiatur dtffonantia } fedeodem temporefeufyllabas& voxes,feuperiodosy
vel incidant & fujpendant^velpromoveant & continuenty & quantafit hujus
reiutilitas: dQinde, qubd Metrka& ad numeros & menfuras
certos adftrifta
carminum dimenfio, quam hodierna Poefisjequitur^hujusreifundamentade*
ftruat, acproinde nonfitprogenies Hebraorum veterum ,fednovum inventum% ah
aliispopulisjr&fertim Arabibusy mutuatum &afcitum.
Medium, quopriusprobat^contineturperiodoparagraphi prima, cujusverba
itafunt obfcura, ut nequidem Hebrai ipfi eorum mentem affequantur , magno &
Oedipo opus habeant. Hincfcribit Mufcatus, bujus libri Gloffator\ fO fTWP"!f
Hinno iyr th nwopon i.e. Hic lo-
1V0 otoyn te «?$nrw. rVi rann
cus eftunusexiisinhoclibro,quicommoventtotummundum: quia
nemofcit,quid fibivclit. Inejustamenfenfu&menteinveftigandaanxiefu-
davit & laboravit. Dicit,phrafirihanc, DTIJ W \l3p Componerevelconjungert
duas quiefcentesypoffe tribus modis intelligi \ vcl, de duahusliteris quiefcentibus in

fine vocis *>


ut in t03/?n hehalechu, N1DX Abho, inquibus dua ultims, litera
quiefcunt\ vel, de duabus literis quiefcentibus>quarum una eslocculta,alterx
1

expreffa, Kam, ut inXD\> ubi fub .K amet^iatet Alepb quiefcens occulte y &
Mem esl expreffum,nullam vocalem babens, acproin quiefcensfita ut perinde fit%

acfieffet D^R-j vel, deduobus Scheva concurrentibus infinevocis inunamfyl-


labam^ ut in ^3*1 > np_'> fpn . Rejeclis duobusprimis modis> ipfe ampleclitur ter-

Ad bujusfententia iUuftr ationem


tium de duobus Scbeva infine vocis. confirmam &
tionem adducit locum ex R. Jehudah Chijug,primo Grammatico Hebraorum, in
quo eadem phrafis y eadem poene &
verba hocfenfu de duobus Schevaoccurrunt y
quamvis in re ipfa deillorumpronuntiationealiqua videatur effe differentia. Locus
ille ex R. JehudahCbijug ita habet; ayxv OTIJ W f'3 D»naynrurv >&
nw dv xw T3rw ds) anmn noteni npDann oipo3 on o o>otyj
••

to inyum npoann Dipoo \)n yywno >im nnnnxa i^ nSon y*o>a


?vn o lyo^; no^: ioo nSon n^nna nw» xwd >mw iiin Sy onnai

mVi> '
S
Cosri Pars II. WIBffl ij£
& eodem le&ionem , veluti unus eflent, DWip onanoi /inx Jnya
continuantes ? j tn^D
LXXVII. Cofri; Equidem animadver- n ^ «nnan IDK o>
'

ti&obfervavihoc neque ejus fimile vidi


'.rtiWn ^ nn
velapudEdomaeos,h.e,Romanos,velapud ^

Arabes, non etiam poteft id obfervari ab eo =»» **


OHHOT
DrT*a
inpoa nr
,

p/V
«*»
tf?1
,

^
quilegitCarmina, feu Poemata. Indica
qu«fomihi,undehuiclingu^ fit ifte decor rntyon n/vn fWQ Wnn
& praerogati va f &quomodoeam corrum- 1W J~^Krn p#77 mtfrn
pat & deftruat Dimenfio Poetica f bpVOft )T\)N TD£D j

LXXVIII. Jud&usi Quia componimus ~„ OfMnann nDK m pj>


'

velconjungimusinea 'mter J duas quief-


centes hteras (
v

nuuavocalipropnanotatas ) &c
^ » r
D nj
,

non conjungimus (mter)\


• /•
tres

motiones 'r^riwwi^fj
>T7yr-*7N /nvijri wSs^ra

( /if*r<# vocali propria notatas , £«<* cum litera ™ ^ n pmn *)tt7H X2)

conjunclafy ilabam facit ) nifi necefitas eo adi- T-ffylXl fixr 717 run W1
gat,& oratio vel prolatio defle&it ad lite- Y>f Jiimnm PTOrUI 7tf
ram quiefcentem ( vel poteftate,velaftu) jrorn 113^3 7pmr—itfnpn
Hsecvirtus (/;.e. accurata ifia & certislegibus rhr\n) ty#n

^
tt?£J3 DJDni
* r^cr/fir limitata & ordinata leclto) prodeft ad
unanimem , conformem & promptam ala-
^ wn 3K p M TD£W m .

'
cremquele£honem,memoriamiuvat,&er- /
ficit, ut res ipfafacilius in animum pene-
n^ w nfaw 3W L
'' ^™
tret. E
x
contrario,DimenfionesiUseCar- W^noxiTOn)»
minumpoeticae ifta omniacorrumpunt, nn '? >/fllM y ^ yv n>n> P 1&
primo literas illas quiefcentes Schevatas- •nynttnann fODn^atf'»
faciunt mobiles,deinde mobiles quiefcen- 3rfniJ7 n>n 1031 j T/ljmj
i^ j^ £jn OTQ
tes,penacutaacutitona,&contra} Confun- o uy# f

**HMW fiP7 TDfla


dunt item vel promifcue legunt TnhyiN & l*"0

^i^,item no^&l^jitemiQ^&^, ^nbn /n»o>o wtwt 73K


item 'Mtf & 'Mteft ,
quorum unum eft Praeteritum alterum Futurum. ,

Latior &
major libertas eft in ratione Poematum noftrorum facrorum
( quorum ufus esl in Fefiis quibusdam in Spagogis, ex Macbfor altis) ; quia &
illa non deftruunt proprietatem linguae , fiquidem debita cautio ob-
fervetur. Attamen quod ad UfumCarminumillorum,certapedum
& fyllabarum dimenfioneconftantium,attinet,idemnobiscircailla
accidit,
, 35>
WfcKO COSRI PARS II.

t tt oti^ut in bis tricu enodandis tantum oper& infumamus,& ea omnia huc truns*
feramus. Lecloris curiofi & otio magis abundantis id relinquimus induflrU. Hoc
adbuc monemtts , eandem pbrafm recurrereinnofi.ro Authore ".
feq. Zo.ubi Mu«
fcatus iterumfcribitfidintelligendum deduobusSchevainfinevocisquiefcentibu$%
ob magis concinnam , decoram , & promptam legendi rationem.
Samuel Arcuvolti in libro Arugas habbofemcap. *. vult poflerius Scheva ejfe
mobile femper', etiam infinevocis^ne^ efiismotienem impedire Schevainitiale
proximefequentis vocis , eb qubdfint in dtverfis vocibus : Regulam eam , de non le-
gendis duobus Scheva continuisjton valcre de tisfluorum unum esl infinepraceden-
tis,alterum inpriruipio diclionis fequentis,

Alio verbfenfuyquam Mufcatus, h*c verba explicatcap.zd. Ejusverbabtc


Latine apponemus j Ciim ore proferimus verba Scripturae, penacuta non

funt faciendaacuta,&;viceversa, ubi Aecentusfuntpaufantes,paufa


& refpiratiofacienda , ubi nulli Accentus paufantes funt,oratio conti-
nuanda &
promovenda; cavendum, ne literam mobilem faciamus
quiefcentem,quiefcentem mobilem nam h^c eft utilitas Gramma-
: &
ticaequbdingredifaciatverbainanimum auditoris , illa memorise &
imprimat, ficut Rabbinus ille dixit ad Regem Cofar, par.2.jf.78. Cura
enim Rex quaefiviiTet ex eo ; Unde Linguafancla haberet hancpr&ftantiam %
ut centem in Scriptura legentes , legere pofiint ac fi ejfent Vir unicus , eodem tem-

pore paufanteSy & leclionem eodem tempore continuantes ? Etquomodo hanc


legendirationem deflruat Oratio metrica f Rabbinus ille refpondit ei j Quia
componimus vel canjungimusin ea inter duas quiefcentes , & non conjungimus in-
ter tns motiones 2 nifi necefiitas eb adigat,& oratio inclinat (deftnit, terminatur)
in quiefcente. & concordans
Qu& conjunclio ( conjuncla &promptituda
leclio )
velaccuratio, prodesl ad juvandam memoriam^ & animo imprimendum res
leclas* Dimenfio verb ifla metrica primb corrumpit rationem iflarum duarum
quiefcentium , demde confunditpenacuta cum acutitonis, & Tnb^S & r~fol>fl
promifcue /eg#wf (Scheva pro arbitrio facientes vel mobile, vel quiefcens,
nulla habita ratione regularum Grammaticarum). Verba ifta quia in
oculismultorum,& praeftantisfimorum funt inftar verborumlibri ob-
fignati,idcircoconftituiadillorum explicationemquaedam hicin me-
dium proferre,ad o-ftendendum, Rabbinum illum appofite & lurlici-
enteradquaeftioncm a Rege Cofar propofitam refpondilTe- Prsemit-
toitaque,quod notum eft, Grammaticos^uti verbo ^3p pronumero
plurali,vel,formatione in numerum pluralem.Sicconftat p3 interdum
fumi pro 'W 3 Beth Inftrumenti, vel Subjedi 5 ut p.V£J \% id eft, pxfla
Jn Paran, S z
Cosri Pars II. WttMtt ij8
• CDmftN v>v cy osoon ninyn njnnaa dw&jh tfha nfo* • rqte *
M-?tf

ton nv/w w yrmx dp fw nmj myyuno nvjuv i nan» *A ft e. Kon


componunt vel conjungunt Hebrsei ( in unamfjllabam ) duas quiefcen-
tes non occultas ( b,e. duo Scbeya quiefcentia^v^duas literas cum Scbeva
exprejfo notatas ,
qu£ liter& idcb quiefcentes vocantur, quia nullk vocaliproprik

juntnotau) y
nifi inPausa &finefententise (utGenef.ij.^. Itry ^r'1
SS&tB^, ubt esl ad SilluJ^tnfineverfus, &Genef.tf. 14. ad Athnacbin medio
verfu). Quod fi inmedio vocisScheva cumSchevaconjungatur, vel
in ejusfine tumpofte-
( ubi oratio vel lecliocontinuanda^ nonfc. inpaufi)
rius moYQZMi ( pronuntiatur) exceptofifitinlocoPaufae. Motioautem
cjus ubique fiteomodojquo dixifierimotionem t£ Scheva initialis
ut^npj^legitur Jtfch-merujiz *?Qtt* Jtfcb-meu. Schin enim quiefcit
(fjllabam terminat, Scbeva, quodfub eo^quiefcente ) & Mem movetur (fjQj-
bamfequenteminchoat) &c. Sic f3M Va-jef-che> fpffo Tof-phe, *££ Japb-te,
Pft Jefcb-be, '^ljafte, ltf]$ jo-lad-te\ haec (Scbeva) omniamoven-
turinfine,quiaconjunguntur cum voce fequenti ( incontinuationefen-
tentta)\ fed inpaufa terminant fyllabam Scquiefcunt , ut} Etfuftultt
vocemfuam 3?£? Va-jcfch. Sciendum etiam eft, Hebra^osnonconjunge-
re in voce una tres literas mobiles ( cum vocali propria notatas ) fine inter-
cedentealiquaexlitteris 9n"aV (vel exprefia, vel occulta & fubinteBecla,
rellitera geminata ( aut dageffata) . Hadenus R.JehudabCbijttg. Cujus

verba videntur Mufcato iiluftrare phrafin praefentem ambiguam>


quodea fitde duobus Scheva concurrentibusinfinevocisintelligen-
da. Quamvis in hoc diverfimode fentire videantur, qubd Author
noiter Scheva infine vocis geminum utrumque faciat quiefcens ab-
foiute ck ubique*, R. jehtrdah nonnifi in paufa& fine fententiae 5 in
continuata fententia pronuntiari &conjungi cumproxime fequenti
voce ( ut Prov. 50. 6. VlDT^jOto 7<V juxta R. Jebudam legendme, Al
tof-phe al-deva-rav, juxta noftrum Autborcm, Ai tofph al &c.) Uatic
verofententiam R. Jebuda hoc argumento impugnat Ab. Efra , qtildea non poftit
locum babexe , quando proximefcquens vox a Scbeva tncipii ; jic cntm duo Schcva
mobilia concurrerent , unum finale vocis prscedentts^ alterum inttiale vocisfe-

quentis, uttn ZZD r


7pX t&ft',4 deinde ettam exeo,quod Author Accentuumhu
modtvocibusaltquando Atbnacb acccntum paufintem appofucnt. Mufcatus au*
tem ad boc refpondet^ &
fcntentias tftas tnter fe conctltat. Yroltxe ettamexpli-

eatfenfum ultimorum vzrlorum R* Jebuds, Chtjug. Nobis veranuncnon tantum


esl otJt 3
r4 i wmm Cosri Pars II.

obfervatur. Ex. gratia^in Carminibus R. Emannuelis cap. 2. habetur


rrfirjtfQ rna fito^H» nintf t trtp\ vnv t#h n^ynjo

Sic cap. 9. dicit j

Juxta dimenfionem vel fcanfionem metricam tonus vocis J—flYnpl


efle debet in litera Koph (utiUafyUaba acuatur) x &
in voceCD>p n ^ * n
Cheth,contra analogiam Grammaticam; quia juxta ejus Regulas pro-
latio iftarum vocum debet inclinare inlitexamquiefcentem (acuendo
nltimam fjllabam ) Deinde voces penacutas
: &
acutasconfundit in re-
liquisquoque vocibus, ut in rnW^HlttO, quasillefacitpenacutito-
nas, cum fecundum Grammaticas leges fint acutitonae : tertio deftruit
quoque naturam t£ Scheva , mobile facit quiefcens , quiefcens &
mobile, ut in voce J—MYTlpV, juxtaanalogiamGrammaticamScheva
fub Daleth eftmobilejproptervocalemlongampraecedentem; juxta
dimenfionem autem carminis eft quiefcens. Ita ut metricum Carmen
nullam facit diflerentiam inter Trn^S ( Veochelah ) Gene£ 27. 2f.
&
quod eftprimaperfona Futuri, Scheva fub Caph habet mobile , &
fignificat 3 Et comedamx, & f" ^) Veochla
1
,
quod eft Imperativus3 &
Aleph in eoeft radicale*.
Sic Arcuvolti. Mimts tamen ad authom mentem videtur ejfe b&c expofitio^
quiapr&cipuum ejusfundamentum conftituitinVerbo \3p , quatenus apudGram-
tnaticos Numerum pluralem, vel, Fleclere in numerum pluralem,
fignificat.AtquiR.JehudahCbijugproverbo X2p ineadcm phrafifubftituit^n
quod eam fignificationem mn
habet. Ita%\3p videtur hic fropriefumi y pro
Congregare, Componere. Sic etiam reperitur alicubi in Michlol Kimchii%

& apud Aben Efram inlibro Tz*achutb &c.


SivC autem hoc % five Ulomodo, Verba Autberis explicentur, mirumesl, illum
adprobandum inftitutum fuumfatis amplum^ nonnifiex uno vel alterutro horum
iUud probare* Mufcatus dicit% iUum exmultisunum&alterumtantumvoluijfe
exemplilocoadducere^ut inde colligatur^ quantum utilitatis &
commodi ex aiiis
quofc,&Grammatic<& cognitione redeat , &
quantopere in ejus fundamenta
peccet nova Poefeos ratio, qtu licentiam fibtfumitpafitm pro lubttu eafubverten-
di. Et poftea§.Zo. ulterius utilitatem hanc Qrammattcarum obfervationum
profequituu
vsimx^MM HTOn nDK LXXIX. Cofri\ Quaeroex te numfcias,
71 a*wnr\n rnnV yrnri quare kfe hinc inde movcantJudaei,quan-
J-^nayn /wipo irtwn do legunt Hebraice f
1

noa S $
Cosri Pars II. wtesa r 40
ln Paran, fefc *0, ideft fehl 7« To/>/;f/
3
Deuter. i. r. Iraqj quando Cofar
vel Cofroes interrogavit, Unde Hebraea lingua hancpraerogativam
habeat,ut centum fimulposfint legereacfieftentvirunus? reipondit
eiSocius feuRabbinus, quianos exnumerofingulariformamusplu-
ralem per duas literas quiefcentes ( nttlia vocalt notatas ) , nempe in O r

mafculinis,ut 'tt.2>Dn:u , "DTj cnni 5 fic in fcemininis «rn, ut r"03ttta


a rnDX^Q , a FTjbfl > flijlOJi , non autem fleftimusin numerum plura-
lem per motiones (
tres quia id ingratum auribusfo-
vocales longas)^
num pareret^ Ex. gr. a 137 non dicimus D^rr, nequaatej E^.pj, >

fed dicimus DHJ7 D^O^l


> cum Scheva ab initio ad.diminuendas mo-
tiones feu fyllabas.. Sic in Verbis^ ut, a "T^p dicimus CDJVTpD, n on
E^blfcQ Nam licet Scheva hic pronuntietur,
. tamen non conftituit
fyllabam,nec eft propria vocalis, quia lectio ejus fit diverfimode j Pro-
pria autem vocalis femper eodem modo legitur, Quandoque tamen,
necesfitate aliqua coac~ii,non mutamus vocalem in Scheva^ uta 2M
dicimus D>31J non }
Q
2J.J; idcjue propter Dagefch,quod nonpoteft
r

fequi poft Scheva mobile. Sic etiam indinat vox in litera quiefcente ;
nam dicimus D^TJt Devarim^ cum accentu in ultima \ non autem
acuimus W Beth, Debhdrim^ ut fit in nominibus dualibus, quae non
nifi unam quiefcentem habent > ut uD|0*#), 00"13 Pffti d;op, DTri' 5 >

in quibus vox non inclinat vel incidit in quiefcentem, quia funt pena-
cutitona. Atqueexhis omnibus,& fimilibusregulisGrammaticisre-
ditdecor&elegantia ad Linguam ipfam, &gratiaacvenuftasadle-
c~tores,utunoeodemque modolegant, neque unusvocemaliquamin
penultima,alius in ultima fyllabaacuat. Porro ulterius hac dere agitui
inlibro Ccfrijf. 8o. Summa refponfi huc redit, Toni vocumcertas
&
moderationes,& quafi incifiones fufpenfiones ( Heb. vocat rilTp^n )
caufari ut plures fimul eodemmodolegere posfint, etiamin illis di-
ctionibus, in quibus duae fyllabae funt acuendae, ut uZ^riOw 10 ubi 3

acuendum eft Cholem literaeMem, &


Cholem literae 3. Inhiscon-
veniunt &concordant omnesqui fimullegunt, quam praerogativam
& praecellentiam lingua Hebraea habet prae reliquis linguis quae non ,

habent tot in una voce r~M*royn fufpenfiones velinciiionesfyllaba-


rum: & hoc idem etiam conducit ad memoriam. Dimenfio autem
metrica, quae ex fententia authoris Cofri non eft ex Hebraeorum pro-
genie, deftruit iftasduas quiefcentes, in quibus vocisprolatioincli-
nat vel incumbit in quiefcente , neque in Carminibus illis hoc
obferva-
I4? "rPIBKB Cosri Pars II.
O'Vyi0 onr noo nr n7ltt quae faciunt ad elegantiam ordinis 8c
\i3p3 TKWfl 7U7J "HD >0VO confequutionis in oratione, veluti con-
1UT3 N3np TV D>m BOT junttio duorumScheva in fine vocis ( utfap.
ni inv VTT nxnp nnyn ////f #.78.) unde prodit in Sermone Heb-
Tiy ''OyaSl UViVE >730 n*?np raeo Lectio uniformis & aequalis a
tota Ec-
TQTn >TTK O DnnNDTttD clefia,fine ullo errore. Accentusinfuperad-
WVQ npvVin
f

Tttn n>"oya huc alias habent conditiones feu proprie-


npftnm Wi Vrnsi \iop tates.
XOpWrt 7VU \lop mnX
NammodiSermonisHebraei(rtff/0-
[7.]
JEpl D7in Nim W3 \10pm cum quibm voces efferuntur ) primb
ne vocalium
nfori* nn»fiOl piw Ktffl dividuntitfinKametz,Pathach,&Chirek;
t 7UD Nim njEpl nnD Nim deinde in Kametz magnum , quod proprie
fop pTn t^im Vimilin eftKametz} inKametzmedium, quod eft
nyjiD fc^ntrni *13L fr-*mi Cholem j &
in parvum , quod eft Schurek i

KTI1 v N:n3 ED73 r"V7N'3 in Pathach magnum, quod proprie eft


r^QDin fi?2 m^
nyunn Pathach j &
parvum , quod eft Saegol s in
j—mnx n3 ?-iN?O0 nnSin Chirekmagnum, quod eft Chirek proprie
jltfOnJlSTiODmn^Opm 6cparvum,quodeft Tzere^ [8J Scheva
n^onn IWt 17 "]10D m m #71 autem pronuntiatur cum his omnibus fub 3

ih flOD X2> DNl ntftfWtil certisconditionibus,&eftvocalisfolitaiia,


3 pnn 1)2^2 nW tsut fine additione ( nullam poft fe trabens Itteram
wbvn W nwn njisnn quiefcentem ) : Caeterae vero vocales poft fe

•folfix 1N Nn *p!ron imi trahuntquiefcentem ( literam.feuexprejfam,

*in»V NITty 713*1 nipl fr-*03 Kametz poft fe trahit qui-


feu non exprejfam) :

DNpl 103 nxi: n: TtfO njn efcentem occultam fed poft illud non fe-
,

nJ WW N3> CD7inn pW quitur Dages forte fecundum ane&ionem


,

^INWI 17«? rum 1l£*0 lingu<£primam,(AnalogiaTc.&proprieta-


*-0># "ltPDNl 17 W7 103 temliterarum&vocum)} quod fi fequatur
^KOB? TKP 103 5<"U n: Vinx poft illud Dages,fit illudirregulariter ratio-
lltro nj V1TO **-*3> >1*n ne fecundae aifeftionis linguae ( h.Q.propter

XXV 103 7V INf ^N* imi djtpmioui & decorempranuntiationu feuoratio-


nis) vel tertiae, h. e. Accentus^ Confona autemejus quiefcens eft
H velx>ut in X12> & HJp &c.videreeft:Quandoqjtamen poftquie-
fcentem fubintelleclam , fequiturquiefcens cxpreffa, ut in cxp fiXqf |

ut iS ^ ?-:
1

Sic poft Cholem trahiturtacite quiefcens,quae eft 1 vel *V^

poteft etiam illud iequi quiefcens exprefla, ut in 1i& 7N'0r Poft Tzere > ;

fequitur velttahituritidemquielcens, eaqj vel 3


vel^ ?
ut/^P'^V;
i VffVI
COSKI PARS II. WtBRD 141
LXXX. Juddusi Dicunt,idn"eriadeX- 3 O 17QN •UnmSK
citandum calorem naturalem [1.] Ego .
y
y2i:in rann Yyn iiaya
vero exiftimo,id non ob aliam caufam fieri, 7X3 xhx Kinr "112D ^rMI
quam ob eam , de qua hacleniis egimus. Vn«P *J20 12 ijn^er pjyrt
Nam quia plures illorum pofTunt fimul le- EZTOQpl «smpS £3^13*
gere acii unus eifent, hinc quandoque de- DnD ttapJTO So» nTltnNO
cem, aut plures, ad unumlibrumcongre- 7n,V 7£D by Vtf i.v ni«?y
gantur ( quadecaufaetiamnoftra Volumi- Q^vu tt>10O vnn? 7uyni
naLegismajorafunt) [2.], quorumunus- VTWyjlO 7TLV bl fTEBn
quisque iingulis momentis cogitur fe fub- p-OTtfl pp*7 ry *722 nir*
indeinclinare,adinfpiciendasvoces, (quia TOfl 3«n n::u fc^ini pWl
Liber eftinterra) &
retrocedere(«/4/if/0- n?r—i»ni ip^'3 SDntf >J£0
cumfactat). Et haec fuit 0?«/"« piimahujus pnn^n i 4WMTW !—I3DTI
rei. Poftmodum, ex jugi continua ifta & i-*flfe/©nn Ufifl SUQ 2»
infpettione cum motitatione , abiil hoc in ni07rf?l VUl C717J3 iWWI
1
confuetudinem ( «/ ajpteftant femper fe move- ,\m "ttMG D/11K JWVltf 'O ?

rr, quando legnnt , «//?// /.*/£ cogitantes ^ etiam wrh\V\ : lZD7K ^3 'yaES
cumprivatim legunt) . Denique etiam faciunt OTpOl 17£D3 7fl*V Sa K")lp
hoc,alii alios imitando, prouthominesfa- vVtf r**ffl 37p> ix VJ*y *?*V

cere folent. In aliis autem populis unus- n vSy r* }


v ,C
?3S ttBfl >£D
quifquelegitinlibro fuoproprio,&velad W>fl W3fl 1 Ttf0 1**nt
oculos fuos illum admovet, vel ipfe ad eum navi 3in r^Vjffl 7—.? :

fedemittit, prout fc. ipfi lubuerit, a nemine DOfro nyarn nn DtDi 7ip» k

alio impeditus unde nec neceffe lubct ea 1


ratione fe inclinare
,

& retrocedere.
prrna uS noi
r.WWn niVyinni pnpTnni
w
[$.] Poft haec (/>r«£ttr eaft.qiufupradicla 1 KPj* P3 "•* WfinsiO
/tf/tf $". 28. adpr£J}antiam Ltngua Hebr££ agno- 1 7530811 H*71 pai nr.£ni
ftendam facit) Nobilitas Punclationis VmnS D>*J*a DDiSyini
(//;
»'2

£e wre ) & ( /« ^*«* ; [ 4. ] Septem Regum, wr KW Dn3 7'rym 73iyn


exquifitisfima item accuratio, & utilitates, WaVl ntTOX pi 1
'r.^ri
quae hauriuntur ex diiferentia inter Kametz DOn 100 ^Nr» ? SyD '3 V^Ti f

&Pathach,Tzere&Ssegol;velutiquodin- fc>CH rfttHWI Xn fai Dani


ad difcernendum inter Praeteri- n ?yo 7.V nn ?iyni.^ny 7 n I l £
r ,
ferv iunt , ,

tum Sc Futurum, utin [5.] Wp» &: ^ori ln^n.yi in37n vi; [^.] n . t
i

ter Verbum item &


Nomenj ut DZD^n (cumduobus Kametz, eli Somen)
& CDDn .^^rf ^/7 Verbum ) ; inter He interrogativum,&Hehajediah
veluti mVoS ><in m^iyn, Ecclef.5, verf. zi. Prseter hac funtalia,
quacfa-
r^j- WtflDKB Cosri Pars II.

nittnD nSJ nr hw t OW Aljenum verb eft ab afFeftione fecunda.


WTW ^ym t frwn Quando ergo juxta affectionem primam oc
n milDrm r-^tynrivhv currunttresmotiones,produciturunaillaru
Dno fiftX "IPOn nw>nn juxtaaffe£ionemfecundam,admenfuram
nJ "HVBtt fVJOT 'jons quicfcentis^quiainlinguaHebraeaduraeft
nfiHI nS n#p n>"Oyn >3 confequutiotrium mobilium,nifiinterce-
nyjon wSn* WM) vhv dat vel litera geminata jut TH#, vel litera
T\vn\X W THP W3 hstin aliquaguturalis yrfnN; ut fe>H?l quod :

C3N ?n^ Hn^ 103 ynnN fi voles, protrahes, Na-ha-re, Na,cha,ie: fi


,c

n tDNl TKPOn msnn voles, accelerabis ( wd~£W ). Sicadmittit


Yuon p) mon riXl^ affe&io prima conjunctionem duarum
:

>r\V \)2p nyiPNin TWlDnn motionum inftar duarum quiefcentium ; ,

niDtfOJ nw IrtN nNt 'iyun Affeftioautem fecunda, videns orationem


nnNll t CDTIJ W "riytW talemnoneffeelegantem, abijcitunam ex
ntfl n:tn o nwn nyon duabus,&relinquitfecunda,ut, [io^OttN
7T1N
wn
nVfim
"YNtrni
rt>tt

DOtron
r*ft\*
WO
N,£? >*»P& , &fimilia.
illius
In verbo ^& quae funt
formae , contra leges pun&ationis
monn ^vnotPVnotP 103 vides produci ( acui accentu tonico) fecun-
wnni Vy£) n^in wSn iS dam radicalem Ajinpathachatam, &quie-
•Jtron llp^n "tDnn 13 YDT1 fcere (fww acui ) primam ( Pe fc. ) Kametza-
Nan TTJm nn£3 Nini f ^yn tam ? Protractio feu produttio autem illa
f>yn i~yvty\ X°P fr-*mi fecundse radicalis folum fit, ut vox illa in
mb xh fy^n1? EDN O njy^ fine rite terminetur in ultima litera } non

^ION* TiWn p^yina") propter aliquam quiefcentem ( tacite fub


HWNin ruionn ty ^ n W Patbacb comprehenfam , velfubintelleclam & in*
innitatur &
n mfen ^y uyttW ^QO c/#/zw , «fi , fed ut fic
*i?/>otf - )

hy\£ f'NVl 1 JN pl r~UEpnt terminetur in ultima litera mobili. Ideo in


: iny SvD MM r*0p >#£
fX
>S 10K, &: l nhl (inquibus &
fimilibus eifub-
V1NK0J1 r~i? r-\7y l^p^JI
lONil P 1D

^ HToyil
l D:i n
^\
IIDV^
^
rwn
^ j
mig ttur particula monofjUaba ) reliquerunt
( accentum
inpenultima ) , juxta proprietatem

P nmam ' ^ uia innituntur particul? fequen-


r-ttn VW ****m P&m™ fi
P arvae& cum ea con junguntur. Sic in ve-
*?y£ *ny ^Oi^ lyp^Sin nimusaliquandoVerbumPraeteritumcum
duobus Kametz, cujus caufam fi inveftigaverimus, inveniemus eam
effe inAthnach aut Sophpafuk. Dicemus itaque,iftamquiefcentem
(qu&fequitur occulte posl Kametz, fecundum ) effe exproprietatefecunda,
propter paufam vel finemperiodi. Atq-, hoc ita frequenter fieri depre-
WD T
Cosri Pars II. ^nmta ,
44
Hc autem non fequitur poft illud natura- PWit xnn SnSf Vt&% !

liter&fecundum affec"tioncm Linguaepri- ) V2U2 njn nn.V nxi


mam, fed juxta affeclionem fecundam. f-iJG ^K njiiwon nrom*
Schuxek, vi omnium trium proprietatum piwn r-vjpn mjWJia
Linguae,poft fe trahit Quiefcentem, Dages, N3> 'ijon tfV^n ty yyuro
ut & quiefcentem expreffam : Quiefcens inav W) iwon Vintf
autemejusliteraeft Vavfola,ut .JV?^> ngn nNun
njm twr.-t
injl
I^V. t* Chirek eadem eft ratio quae t£ T)p)h)\)hh ^* W3 VO ? win
1

Schurek, ut $ ^
Poft Pathach & Ssegol V^ h 103 pwn wd pYnn

nullafequiturveltrahiturprimo&proprie ^^
TUDni nnan O^ :

quiefcens fecundum affe&ionem linguae i""OttrO "nro nj QnnnK


primam,fed juxta fecundam, vel propter 3 CDDtron ^N mjlttWin
acceritum,velinpaufa&n*nefententiae. JTty fypnS njO/a
Jvjp
Affe&io(Lin£uae)primaeft, fecundum pDSn 'tpvh w CDyoS £f
quam confiderantur fmgulae literae & i"iJNM<ftn !—Uttftm p^n
diftiones, nulll habita ratione dQQouViat, V*W ^WM nwjJ) 73pfl
vel devolutionis orationis totius,quae con- N71 na^ ru^Jll ii^ flwa

ilatex continuatione vel cohaerentia verbo- o™ ^J


Mpfi ty PUV*
rum, &pausa vel diftinclione , vocibus pO^Ti) .nano tun^non
magnis&parvis &c. Sicaptantur feptem ? nf th)t) nwp) rr?nj nSfll
Regesfmrf/wjfecundumprimam 8c pro- 0O*?0 nyapn txi ^ MW
priamfuamqualitatem fine variatione vel ^O njl&Win nnjttflSy
anomalia jSchevaitemfecundum naturam '^o nDiy ^y ttipm fhrt
fuam, fine Gaja. I^WWI njojirn K»yj :

Affe&io fecunda confiderat Elegantiam n-^Son wan jvya wa


& Decorem conjunaorum verborum &
?o nJWff 1^£)^r) 0'SuSji
confecutionem eorum. Jam heri poteft, ut Ipth njnwnn mjlDJin
in affeclione prima aliquid mutetur ad Twhvn »WM1 r^jtfri
emendandam &ornandam fecundam. njW>ttnff3XlO*oyBnJ)tya
Affe&io tertia confiftit [9.] in Accenti- UJW JllOTpn Sxam WO
bus, &
poteft illa mutare aliquid in duabus Wn n jwxin !lD/a n^j
praecedentibus affe&ionibus. 'n\V3 DJD> «V*7P myun ste
Ab affe&ione prima non aljenum eft , ut V^n n>0 tax rji mV nj
continuofeinvicemfequanturtres Vocales nw» rtjWl in# JVK3P
mobiles, fine intercedenre litera quiefcen- 5"T? ")Uy> IPND *inn p*?«J
te vel Dagefch, fed motioSchevata (Scbevamobile) poftSchevamo-
bile, tmb tres & plures, prout id ufitatum eft in lingua Arabica:
Aljenum
i
47 vv ^aa» Cosri Pars II.

n<n nJ TO^m ryn flWWi nionis Hebraei rcquifituram , ut produ-


f\vi non 121 ntt VuD "intf ceretur fecunda radicalis , vox8c fieret
y> W? itfaN >N >3 X£3 non Mihrah feu Acuta,literaquieicente occulta-
-jtroni pnnjn DlpOl nj
.'
ta& inclusa poft alterum Saegol interfe-
C330X VySo ^mtf KWrt cundam & tertiam radicalem: Idvero fo-
TWD r-Wtt nJ Dip03 N'in ret mirum ( infolens ) cum non fit mirum
ittTiSW *?y Kfi TJ3D >ft *?y *a de prima radicali ,
quia ea non poteft effe
yv piDO ^D3l rvnxi T~vn finc quiefcente, loco utpote quiefcentis
ptt UWi Sy N2 IX&hfQ vacuo ibi exiftente. -Producrio itaque illa
noun unax "itftf3 WBI penacuta eft loco literae quiefcentis appa-
*iyjT nyro noiu pi *no*#1 rentis q. d. h% f£> pcn-gel nonty X£pe' ngel
, , 7 :

fr^£)n 1^'On ty Qn*Y3rn quandoaute incidit in Atnachaut Silluck,


3trn3l V\r\2 X r\) DiAip
}
eftquafiVyf^. Llndevidemus necesfitatem
*?y£) DDip03 t*41fltt? rtfftfl produ&ionis illius, ficut diximus de *noi?
ynn* in y3 inn£tf djoni cVnp^i Sicibidem miramur deforma vy#
.

*pOD3 i—ijntfJ *•**.*?


f3 Syi "iyj
(
&fimilibus cum duplici Patach ) cur in iis
3nn ht\p\ mj njnttf* 'tPJO acuatur &
producatur primaradicalisillo-
: -nT^ptfO *?y Nin O "pQD3 rum,notata cum Pathach. Fit autem illud
jllpX fUaN ntry* ntry* pl ideo quia duplex Pathach in illis eft loco
,

31UTO1 r—i£nnJCDyVlJID3 duplicis Ssegol, Pathachataautem funt


*?yaN^inr piWin ft&Q proptermediamliteram gutturalem,unde
W*? *?y£n *7«* nN"Ul V>*D* non mutantur in conftru&ione ficut mu-
TU h? hlS l*ro *?? r-033 tatur iru^nf?, 3nj in conftru&ione ,
quia
iA ttrn oV? nna oyna-tf fantformaew. Skn^^n^sn^x^nipx
nnD3 Tp13 N^tt* Sy N*?noK definentia in Saegol quiefcente ultima literi
mwW DDHOlNf Vffl *?m (n,)exiftimamusprimafronte, (quandofc. i

Nn ^y finD Sisn tVW "»13y3 /^ pronuntiari audimus ) illa effe formae ;

•^itro \opni \0p3 xhx nru ^y^; hysX videmus autem fecundam radi-
, : I

"ipy^ni^OljyN^yDnryi calem terminari non in litera quiefcentc


|

nyun v^Vpnyn DiN^


occulta,fedapparentefeuexprefsa(H^),6^ I

quidemcum Ssegol perpetuo. Cur non pun&etur cum Pathach ma-


gno , ( b\ e. Patbacb proprie fic dtcto , adformam tyq* ) nempe n^^ ejus ,

rei ha?c cft ratio, quod Pathach nunquam incidat in He quiefcens,


fcd Kametz ( h. e. quod ante n quiefcens infine nunquamponatur Patbach,
fedKametz,): Kametz autem per feeftproduaum(c>/»f/«^^i7y^//-
teram quufccntcm occultam^): Secundavero radicalis nul!omodo,nec
unquamproducitur (*.*.*«/» vocalilongaeffertur^nbacforma) nifi adeam
^iLn w T z
Gosri Pars II. w tbkd i
4^
hendimus, ut verba etiam reperiantur no- fcpmi ^)pn ©9GBp ^3
tata cum duplici Kametz ad Sakeph ( Ac- pDDn CDipO HUOKtt!) irhy
centum dtfttncltvum minorem), cujus rei iti- rrrvtP V&t n>ni foya
dem nullaalia caufa eft, quam paufa &: in- 7 >7)7 plD£) ^)1D )X mn\'
cifio ac diftinclio orationis j propterquam h47P OHKn D^nN D^prvt
jure deberet ibi efle Athnach autSilluk, nifi piDS *)1D3 K71 njn*:i -7l#
aliaimpedimenta vel obftaculaefTent, quae 'TtfiS p CDJ! W2CDJ 12W3
poftulant, ne illa orationis pars incidat in thvbv 5plDD *)lD2irunN3
AthnachvelSophafuk. Sicetiamaliquan- 'oWjVl m***W*TArH1
do invenimus ad Athnach &
Silluk quae- nSy XSDJT 'mrm rWpD
dam cum Pathach notata,praeter illam con- joyn hy ntflpnn 'Jd& Vitfl
fuetudinem modo di&am; ut 7Pf?-t' Ge- HOyS 'o.V>l >J£0 p |W
nef.18.15. *}0><>1_, Num.11.27. 1^.i Jobi 27.21. ViriNtf nO 7*V 13*1* >J£0 13
rtnn^jn, pfal. 37. if. Caufain io>n (c«r cyan _^7* f»#n notana
fuibiPatbachpropter Accentum nonmutatumftt drv WJ$M3 TON nrw 103
mKametx.) eft fensusratio ; non enim con- Kini DTpfc* 710 Vy N3tf n3
venit,ut in paufa &
in fineperiodi dicatur , DlpO Nintr ^S» X Q 7 W*
P
Itdixit: quiaid necelfario aliquid requirit, rtTQPJN "]Vl *I>? pDDfl :

& cohaeret cum fequentibus, adperficien- nstfn '>nyn7 ntfptt? >J20


dam fententiam. Pauca tamen hic exci- 7U7JI >730 nSrtl n*op 7#
piuntur 5 veluti , 10K 1#$3 $ Quemadmodum g£jft nnf) 7# mipWn 73X
<//#/*, Genef. 21. 1. ubifententiaeft perfe&a, T>ny3 nin 'Yrno >/)3pf
quiarefertur&refpicitadpraecedentia,un- nan IpTiyni fp* IttntPP
de merito Kametzatum eft , quiaeft inloco nonj pi nns 7K nTQya
paufae. Sed in *&], &
nyfBtfn, Pathach i7pr0 7y>O itt?^73i Syao
adhibitum eft, quia durum eft, nec quadrat 7 ud3 Xin N2n 71PO VySo
1

ur Tzere mutetur in Kametz, fine interce- u£0 t*^7 OW


31OTOT 7?
dente devolutione (utfc. non prius mutetur>mo n>n XOH
WTJ1 *7"11X
;

/» <*//*/» vocalem ,
^/«^ 77;#f4ri in jhnfc
gw* /w/tf py n -ptroS nuyn ifc*'l

Eametz, ) ac propterea mutatum eft in Pathach ( quoddetnde regulariter


j

in paufa poteft & folet mutart in Kametz, ) Et forte ob eandem caufam


.

quoque Pathach eft in 'JtopJ ad Silluk,quod radix ejus fit Tpt, unde
Tzere in paufa mutarunt in Pathach.
Sicmiramur de [n.] Sffj &quaeejusformaefuntNominibus,cur
fcilicetilla fint penacuta, prima literi, quae cum Saegol notata( qus.
nullampoft fetrahit &
mcludit qutefient.m ) producta accentu tonico At !

cogitandum 3 finon produceretur prima radxcalisj necesfitatem fer-


monis
I4 9 w^*to Cosri Pars II.
rt r-ij^DH 7y H3l»M eftinDtrynD>na.Suntetia^uaedainquibus
mi.V nw» »V7l rt jllWirt affe&io prima no mutatur per fecundam in
tS7N Vp& IWBfll TUttfin punctatione,nifi "11373 h.e.rationeaccentus,
njtt "T"i£)J NlrttP f>3 *li:rn vel , ob accentum ,fermonem promoven-
V Wfi^l 71JD3 TI0D1 tem^ Veluti f3, quod , cum abfolutum eft,
YWpiODCDyEnirtDtMW fcribitur cum Tzerej conftru&um, cum
mjon *?y Wirtl >ycw p Saegol,&ficquaJidoquecumaccentuMerca
tr^O : 7UD3 nw>nn utin ^P^ Ylft $ Eftru2»6.ubi (fcriptio-
yi7Q DVBrt WSTVtt nUfc.ratione) juxta primam proprietatem
NlrttS

npm nconn nnnaSi nica eftcumSaegol (w y&tgquia fensus rattone


:

UOO CD'Q7Vi mtlD nxfrt e# conftruclum ) 3 quandoque cum accentu


cz?nxp hy moyitf -WSN1 accelerante eft cum [iz.] Tzere, (quiafen-
0'Pnan 7V:YVrtVortnpl31 fusrationeesl ahfelutum).
fc^lrt nViyrn 1J->0N "ittWD Denique habuit author Scientiae vel

f>3 7>*notP nom nSyoS Artishujusrationesnobisoccultas,quarum


7yfDJrt f»31 rnyrtl lliyrt aliquas fortasfis affequimur , quibus voluit
ttpyi 13iyrt Sysirtl 70iyrt monere de certis expofitionibus (#///£«* voluit
"1BW31 i(0p3 >oy 7«V *)DXJ deduceunos adexpofitionem & intelligentiam fen-
etwi npyi nnD3 *)dni ^)ficutdiximusde n7yQ7 ^rt rtSiyrt Ec-
O1p03 DiW CZJXl \0p3 clef.^.iz. (rt jfc.i» r6iyrt ejfe He bajediah, non
QlpOl JTrt rtf "1137 pDfDrt Be interrogationis^quiaesl cum Kametz,) Sic :

OU'rtJOt0 rt31rtl fjy pDOrt etiam qubd diftinxit inter Praeteritum &
JrtJO Np-irrt nnx N3rt W>rt Futurum ( velutilrt^ng^i Iro^w, ubi 1 facit

Oprrti plDD ^lDrtl runxrt Futurum,l Praeteritum):interPraeteriturn


1W1 ':ntM<nn nronn nVin & Participium Niphal, veluti 19$ ( <« w
WnnimyMyniawn Kametz.) Genes. 49.29. eft Participium,
*]7 WXlrt N7l IQDrt 7")X0 1DM (f«w Patbach ) Num. 27.15. eft Praeteri-
nMrt noonno ayo DYO tum. Sic Bnttm punftatur cum Kametz
73N mpaio iWHttn rtplrt etiam extra paufam feu diftin&ionem fen-
: m"llDD31 ni7V3 N>rt tentiae,ratione habita fenfus ( non Accentus).
Saepeetiam Saegol folent mutare quod venit poft Sarka, perinde ut
folct fieri in Athnach & Soph-pafuk , vel Sakephkaton, non habita
ratione proprietatis Linguae primae. Quodfiautem vellem me dila-
tare in haec materia,prolixus nimis evaderet liber. Neqj enim nifi pau-
cisfimadehacfcientiatibitradidi, quaefubtiliseft, neque ratione de-
ftituta,fedfuas habet caufas & rationes, easque a Majoribus fic acce-
ptas (
videpar.}.a$.z^.adtf.)
NOTit. T j
COSRI PARS II. WUDKO 148
transferatur vocalis aliqua mobilis, aut i H^ 103 rfix ^V SianiN
proxime fequatur K, ut in MX. Cum Sae- npyapTiyn ? WOi
*7UD *?N
1
r

gol itaque pun&andum fuit niryx 5 quia myijn3P ayon Mnr U20
eftvocaliumminimaj&faepe inTzerecon- 3 nsn EZW *)nntf 31ff
1
r r

vertitur ac pro eo ufurpatur , fi quando nwn n^13n3 TiOK P3 r

opus eft juxta proprietatem fecundam ?jyo3infoyainnioni3tP ? rl

aliam vocalemin ejus locum fubftituere in nDlponttfSftan*? n>n N^P r

diftindionefententif pausa,& quafi nul- *?p i oya3 W pD£jnx X*?X


& r

lusapparetinhis rca He locus,nifiin pau- nJ3N *f? nvyx noy tTJttrt


fatione , aut in accentu, adeo ut fepius poft p ?W
no nxifi *hv IV *? r

S K3 1 K3K1 XW3
1

illudfequaturDagesch,ut j 3 ? nfcg# 3 Itetn fr-Al t


r r

HEW pronuntiando K3 l twr mnN N3


r
r
V ubi
, in noii apparet, 1K W9*? r r

(non animadvertitur) quod non ita.fit in fc-^m ^Nn m>«nn 113V3


Tzere; inN^N^^N^, Nunquam T^ Wnn onftp J-iKlfi
enim poft illud venit Dagefch: Tzere fwVn 3n3n fO mVanfc
autemvenitpropterapparentiam t£ Aleph. 3tr nn 1 Xl
r r
: try r l fp r 1 J3 r l3

Quam exigua t£ He fuerit habita ratio nopon njnu X n r


tatf nia
( h. e. quam nihili reputetur in illis He wpronun- t TlJIDn t*-t r
ni myim3tf
, vel hinc apparet, qubd fsepe illud
tiatione ) 7?. nw>nn nJ13n3 nt
abjiciaturefcriptura&voce; utin fp:_i tf_>_ l r
r^>2V7\ nj!3nn nJp n?ntf r

?3>1 Et qui quaefo poffet reftdere n in Tzere


. nonj ?3l : pDDni nan *?X
(propriefc. & naturaliter) ? Apponitur itaque n^pOl ntfyooi nNIOQ
vocalislevisfima,nempeSfgoljfc.juxtaafFe- oniK nN"W 0£)0Dnn 3ni r

ctioneprimam, donec eam affe&io fecunda 3 TOD *rf?2) n*3 ^1003


deinde transferat feu mutet in Tzere, in noxn» o TOD n nn SlJD3 r r

paufa. Sicmiramurdeniryo, n>no, njpo, tysttwnwoi nrtJflna t

& aliis hujus formae, quod illa in con- i^nn N ni nmn *?V2n 70S r

ftru&ionehabeantTzere,extraconftrucT:io« 1^V31 I'^n3trm *>n 3 r

nem autem Saegol,& videturnobiscontra- C3N r


3 DJ K n*?#n niOPTl
r

rium efle debere. Quando vero cogitamus, nn n ^VfpO wyo *-OD


r

tertiamradicalem,quaeeftn,quafinihilre- ^n iy ^JJDn V n W1
r
t^
2
?
r

n£H nn .nnwinS ^TO


putari, ac fi illae voces tantum eiTent fpo
^*iD,^y_0,non competebat eis alia vocalis tnwoi avyni CDXnoa
quam faegol necesfitate autem flagitante: h ^K VuDn a^in fn ttrVQl
:
r

2
(/r.rwco^w^/ow^utappareretinquiefcente C31p03 ^ICDn nyi Tioy ?
lirera occulta,ut in otrvo D^itts in^no , inirya Qipyoi CD^non nnon
j.

co vertitur Sf gol in Tzere,quod fit in conftruftibne loco Pathach, quod


eftin
ifi p»fcnnaw3 Cosri Pars II.

[f.] exemplum ***$& 'fiOtoJ Afc vi<to«r ejfe aljenum


J/oc irrept\tium % &
Quamvis emm^np) poftit Futurum efe % idtamennonfit ratione punctationis,
fed babetur ex conjunclione vocum &
orationisferie*
16."] llic nulium exemplum apponit % quomodo Tz,ere& S&goldifferenttam

factantwterNomen&Verbum. Fitidin ^OiK &


IJINj CumTzjere esl Par-
ticipium %cum S£gol esl Somen &c*
[7.] Hic jam injpecie redit ad oftendendam accurationem iliam lingus,
Hebr&<z % quam habet rattonc Punttorum vocalium. Dtcit % Vocales dividi
prius in Kamez-Pathach , &Chirckj ubi Mufcatus exifttmat illum per
Kamez> intelligere Cholem, &
refpiceread id qubd ifta tres vocalesa vetenbus
Grammaticisvocentur DHDIO Fundamentales % qubd reltqtu rationefigurafua
exbis oriantur. Quod ipfum etiam hic docet author % dum oftendit^ quomodo
feptem itts, vocales , qus. fupra nominat&funt % omnesfub bis comprehendantur , &
adeas referantur% dum ait % deinde dividuntur in
Kametz magnum, quodpro-
prie eslKametx, % in Kametz medium quod eli Cholem & Parvum quod
, , ,

esl SchureJ^ ( & hae tres oriuntur ex Kametz quod ille vocat , h. e. ex

Cholem)jin Pathach magnum quod proprie eslPathach % & Parvum,


,

quodeslSdgol (haecduoreferunturadPathach; > in Chixek magnum,


quod esl Chirekj, & Parvum ,
quod esl T^ere ( hae duae referuntur ad
Chirek).
[8.] De mcdis pronuntiandi Scheva apud veteres , & quomodo omnium reli-

quarum vocaltum naturam induat , \ prolixe tradunt Grammatici HebrdLorum %


R.Jehudah Chijug % Aben Efra % Kimchi % Epbodeus , Balmefius % alij , & hoc quocfo
loco ex eis Mufcatus*

[9.] In Hebr&o exemplari utriusfe editionis legttur% O>oy$n >hm whffltl


Tertiaproprietas eft fme accentibus. Qua leclw procul dubio vitiofa &
corrupta esl. Mufcatm legendum putat , D>oycn nSvo Nobilitas vel
Itatfe
,l
praeftantia Accentuum, quod n<ys fequutifumus % aut 0'Oyan ?2n Tertia
proprietas funt condimenta Accentuum , qubd Accentm dicliombus guftum
&faporem addant % ut condimenta cibis.
[1 o.] Mufcatus ita explicat y 'flOfr quando Milhel ieu penacutum eft,

congreganturineoduaepartes diftionis movendae, unapoftaliam fe


invicem confequentes ad menfuram duarum quiefcentium, ac fi dice-
returMHOOfci Etquiaeftexquiefcentibus fecundaradicali Vav,cujus
radixeftDltt }&quiefcensocculta,quaepoftKameztrahiturin D£ eft
Aleph,quodaliquando exprimitur, ut in ON£l Hos.10.14. locofc. fe-
cundae radicalis Vav, prout literae Mn> inter fe permutari folent 5 hinc
quando
COSRI PARS II. WIOXD i;o
N O T JE.

[i.] Quia per ejus excitationem bomo fit alacrior ,ficut e contrafedendo &
qutefcendo torpor orttur , & foporfacile bominem obruit , neque ita feliciter tecla
retinetmemorta. MemtnithujusreiEphodeusinPrafatione, Regutade Scriptura,
leclione feptima , & addit , de bac confuetudine forte intelligendum , quod
Exod. z. \%.legitur y Et omnis populus videbant voces, 8ctimebatpo-
pulus, Sc moverunt fe j
[2.] Meminit hujusrei iterum Epbodeus Regula decima,&addit: Ita fuit
in temporibus iliis,qurbusmagno numero,centenis,millenis,imo
myriadibus , Legis ftudio vacabant, adeo ut opifices , quando a la- &
bore luo otioii fuerunt, nihil aliud egerint j Nunc autem, quando plu-
res funt Libri quam Scribae,& opifices cum otiofi funt fequuntur vani-
tates, ludunt aleis, latrunculis,vel aliis ludis, hsec caufa cefTat,& rema-
net caufatum , ex confuetudine antiquorum. Mufcatus fcrtbit , olim non
tantum Librum Legts ita in magnis membranis y grandioribus cbaracleribus &
fcrtbi folitumfuiJfe,fed etiam Prophetas,& Hagiographa.

M Htcjam continuat Author


ceUentia Lingua Hebra&fupra alias,
in pr&cedentibus coeptum

& prtter eaqua §sj^.adduxit


Difcurfum depr&-
alia)am
y

Grammaticalia, adbujusLingutproprietatemfpeclantia, equibus ejusex*


affert
imiam pr&flantiam &
accurationem oflendit. Adfcopum intentionem ejut &
ajfequendam fcribit Mufcatu$,fciendum ejfe^ Lingua Hebr<z<z proprietatemjuxta
autboris mentem Primo
tripttciter confiderari literarum & vocum
, rejpeclu
fingularum^prout & pronuntianda juxta naturam fuam,
ill& funt punclanda
nutlaprorfus ratione habita confequutionis & eieganttA
ordinis, orationis totius
Secundo Elegantia vocum conjunclarum &
rejpeclu orationis , confiruclionis
totius-j Tertio re/peclu moderationis Leclionis juxta Accentus , uteafenfui&
rebus teclisftt congrua & conveniens : De prima proprietate iilum agere a verbis
'ttl Vptf rfvpn 71f nrW ufque ad, rh^H>7\7\h^T\\Indeufqueadr\^\D ^20
de proprietate fecunda : Verbis fequenttbus, onnN D'XJ/1 1)9 0'OyttSl de pro-
prietate tertta : Hinc & utterius ttlum injpecie explkare fingula fuftits y qua
ingenere haclenus dixerat.
[4.] Per Septem Reges non inteltigit Accentus ( de his enimpofiea demum
agit) fedfic veteres vocabantVocalesomnes proprias (excepto Scbeva), &ita
numerabanf, Kamet^T&ere^Cbire^ Chotem y Scbure^ Pathach> S&gol\fub
his reliquas etiam comprebendentes , Kametzs-chatupb, Kibbutz,, Chirek^ &
breve. Qui volet , confulat htc Mufcatum , Aben Efram in libro Tz,a'chut > &
Traclatum nofirum de Punclispag.zou
If j ^SffTDKD COSRI PARS III.
DDJuys^ flWt *?XttW p DeiCultoris intervos. Poftmodum etiam
p irw OWpn ty : terogabojUtquaecontraKarraeoshabeatis,
n^DNOl myo "pa tfpa.V mihiexponas: Dehinc petam a te quae-
^l^PTODW dam
de fundamentis articulorum fidei
fl103nnfODDY:nxtMtt>no fciendorum credendorum ; denique &
nttlttWn etiamde relicjuiis quae vobis fuperfuntex
:

artibusac difciplinis veteribus ( Philofoplncts fc. Phyficisprxfertim, Me-


taphyficky&fimilibw}.

FINIS SECUNDAE PARTIS.

PARS TERTIA.
Ud<zus\ ConfuetudofeuRa-
n 73iyng rflrtrt idk tio vivendi Cultoris Dei (Religi-

ofi ) , apud ttos eft haec : Non fe

n>n> »fo ft*n« V«m abfcindit & feparat a Mundo ne h&c fepa- , (
wri# ; ip fi fiat onii., & Vita t*dio, qus eft
ex praecipuis Dei donis , in qua f homo )
mnvo *om Niun
' : : ::
— nmwo
^ 1%2 'iX»
commemorat Dei ergafe beneficia, ficut
dicitur;* Numerum
'
'
uaiiui un.rnrri tuorum
Lvitiriti itrrt dterum utvr itrr* implebo,
*rriyu.vv %

K^-^jF*» 1

Et^l^M^
^™
l «afhynarrtt-taxCD^
Exod. i}.z6. Itcm;

DW ^™
Deut 22 7 verum diligitmundum,&lon-
*f lnw ropo gitudinem dierum, quatenus
i-on tzWn
.

irit mundum venturum r Yttam Atemam\


^DV^N^l
. .

per eam ac
; A
ril* £ , ^ .
boni fac wteF ^ ; e o
^HfWt D^nrno
yun r-i>n lte nr nwiio
^o^g^ & de flderat hoc
futurum# Appetit autem
flbi ftruit ad
(
v
mundum
nrno 7 ,

13 lo.vy^ "|wi
nmpeSo i ttudtrjem eparat ionemaconforth
w D^p^^n ^N -jun -pn/Vl f^}ommum ) tum demum,fi pertingat ad gra- ^f
i ma*? "ior m^N r-^^oS dumEnochi,de quolegimus: Et ambulavit
r-vunSirWP ty nuflnto £«<;<;/; cflr*/» Deo, Genes.f. 24. aut ad gradum
Eliae,fauftae memoriae. Ita vero folitariam vitam agendo,uniturcum
COSRI PARS II. iyi Wttffl
quando dicimus >£0p»19fc &c. KametZ,quod doceat de fecunda
fine
radicali , juxta authorem noftrum reductio accentus ad penultimam
,

ejus defe&um fupplet ; quod ex produ&ione Spiritus quiefcens nafca-


tur,atque fic duae motiones juxta menfuram duarum quiefcentium
fe invicem confequuntur, in Dfr nempe Vav quiefcens occulte, &
Mem quiefcens aperte,quse ambae debent inveniri in radice Wfc j utfc,
T-P dicaturquafe 'jpOX^ ex quo primamotio cum Kametz, esl abjecla i & reten- #

tafecunda ri Patbacb, )
[n.] Hkredditcaufam,quareeaNominaquasfuntformae^3> ^V
fentpenacuta cum Stgolnon trahatpoftfe literam aliquam quiefcentem^acpro-
;

tnde non produci pojfe videatur. Caufam videtur dtcere ejfe hanc, quodultima
non pofit acui feu produci in pronuntiando. Si enim id fieret, trahereturposl
Sagolfecundum quiefcens, exfufpenfionefc.iUaJpiritusin pronuntiando nafcens.
Id verb dtcit effe infolens infine vocu,juxta affeclionem linguafecundam. Qubd
in "lON &fimiltbu$ultimaacuatur i tdhocnoninfringere,quia aliafetratioVcr-
borum,quam2sominum.
[12.] Sic Mafora Genes $0.19. quatuor numerat ?3 ,
qu& ante Mak&aph ha-
bent T&ere : & vice versafeptem y cum Accentu & Stgol.
[15.] Mufcatus fcrtbit', iUum rejpicere ad duo figf*2, qu& leguntur ficcum
Kametz, adScbalfcheleth ( quinoneslex difttnguentibus ) Levit. cap.%. i< .& 13. i

Horum verbpofteriustantum in noftris Itbru fcrtbitur cum Schalfchelethjrius cum


Reviah. Adducuntur hac duo etiama Ktmchio inMichlolfol.io.b.&u.a.pro
exemplis eorum ,
qu£ extrapaufamcum Kametz, notantur.
Sedproitxum mmis foret , omnes iftas fubttlitates Grammaticas ^quarum hic
meminit^velexplicare^ velexaminare . Inquibusdam enim a commumbus Granu
maticorum regulis recedit y & fuas peculiares opimones habet. Qtudam adeb
dubte proponuntur ab eo,ut vix ejtu mens poftit perctpi , autcerte non nifi magno
labore. Non ea nobu hoc tempore atas^non mens non otium, btsjpinis evolvendu
,

immorari. Ke% forte Leclortbus omnibm grataforet nimis fcrupuiofa bic dtli-
gentia. R. Mufcatus ea in re fatis operose fuam tnduftriam exercuit nec tamen ,

ubtcfc ftbi fatisfectt. Cui tamen vel volupe , vel per alia integrum esl ,
profun-
dtits in iUa inquirere &penetrare, nonfinefructu eum confulet. Nos cum authore
nunc ad alia progredimur*
LXXXI. Cofri ; Haec mihi fumaunt, nn^l *mOn TQK fc>

ad amorem hujus linguae apud me concili- rf?no Wi ,j


?kxpr^n yirh
andum. Porrbprecorte,utnunctemecum *WOfi hx 'oy pfyJW "p£
conferas ad explicandam rationem Veri "lrM : d:^x '>fhx Xtyfl
Dd Cul-
lSS wta-tftta cosri Pars III
rota l^ '
QW3tf1 ^3 turfi///P^to^.[ .]Hocverbnoftrotcm- I

n?n Dym nm Dipoai n?n pore, (quando Majeflas & Prafentta Divina
WX3 DJ^ rflj pin |W abfiefit)mhocLoco(extra7erramf4n8am)
Yryni rr.Upn l-ttpnn & in hoc Populo, deficiente Vifione illa
>D r^^r^n N>nn nronn olim copiosa, rara exiftente & parca Sa-
^Tfla iMrAiOKytfJDJW pientia illa habituali (/w Spirttum fanclum
>Vini ^^3 vtf£rt D>:OT 133 infusk.ut olim &
m Elia Enocbo), fublati etiam
Vty MOm ttKffl 'tttfij internosSciemiaiiiaNaturaliC^/f;«/;4.
tZD^UD W1 DWVin nfrr ^^wr Pbtlefipbi y Socrates & alij
) j quicunque
ny\30n fiferJfllW DIM 03 jamconaturfeperSecefmmamundofepa-
DN10 "ID.VJ 3Wn ntalPni rarc ; isconijcitanimamfuaminamic~tiones
no.Van wscp 0£D VTO &morboscorporis&animi,undevidetur
JWTft ir/i.VAS WVa^api hominibus., acii attenuatio illa, quae ex

WN NWl p n>n> *A y& moibisineoconfpicitur fitexhumiliatio-


5

13 >-*KOW >nVK nwti p3*T neillajtandem^uejitaafrliclusjabominatux


yttH r^bi cziwrun rrM» vitamfuam,extaedio afrlidionum & dolo-
pDyrin D^SDOP mt^nS
1
? rum fuorum,non examore & defiderio fo-
1N'IP D3 rjuny NISoSl Dn3 litudinis. Et qui quaefo aliterfieri poifet ?
X\7\ O 11DN1 D>fi1DlVa3 V'n cum non adhaercatLuci Divinf (ficut Enocb,
VfiX VJIS^ 3H1X TD111 XT £&*$, dr Fi/« Propbetarum , <fe quibus fupra ) in
'jnnni pnraym r-\m32 qua habetur Societas Prophetarum ( Angelo.
yrv Vw m»3 nWini rum,utjupra), nequeaifecutusfit Scientia-
nSN ;—tftrpam ''Jttnnna rum ( bumanarum & naturalium) cognitio-
O nnny DnS fW nwrnn nem , per debitum ad eas
fufficientem
QntP "Tiy^ D'Eyo OW
DN difcendas ftudium, utiniis fuavitatem &
jitr*?n Vy MStf 1PK V^l '^tn dulcedinem (deleclationem ) reperiat.per re-
M&-xb) PSJn DnS tyan N ? liquum vitae fuae tempus, ficut Philofophi.
2

">.W1 n^jn *Al ny>j3 nrh Dices ; Illum tamen efle Dei Timentem,
ItTOJI nWm CDVn 71V3 Sanctum libenter converfari cum Deo in ,

'y^J IttW n^nn^3 wy3nn folitudine ftando, precando , deprecando, ,

"imni JVN1TO yD^nQ Dn ?y


>l
&
orationes quas vis quas tenet, recitando,

( atc^ ita ex bisdeleclationem capere) Haec vero funt nova,neq> delecl:atio-


!

nem pariunt nifi ad dies paucos,dum adhuc funt nova,& quo magis in
linguainveterafcunt (percrebram & jugemrepetitionem)eo minus iisam*-
citur anima ( ex mturam tranfeuntia ), neq^ iis adeft vel
confuetudmefi. in
humiliatio vel devotio Quin imu diu nocluq, anima cjus ipfum folli-
:

citanteperfacultates ei impreifas, Auditum,Vifum,Sermonem,Me-


p»yro v z
Co s r i Pa r s I IL *te nowa I
f
confortio Angelorum, unde non molefta Oowa JW tfn B»»6Dn
ipfi eft Vita folitaria & anachorifmus j C3J1 V» ;HTT*a» flnTKl
iilienim ( Angeli ) funt fodalitium ejus ; U0D cy fcto DDiran lfiii*
quinimo odit multitudinem & frequen- Q^yn !Mfy UD3 TT?a»
tiam populi-, quia vacuus eft a cura re- H^/lttm&ffqglftt^T&Bffl
rum rhundi hujus inferioris , Sc plenus YTX STfl» xS 1W DO0
Vifione & Contemplatione Regni ccelo- V»*h nflttK&l tearf? nay
rum,quod non indiget cibo &potu, Qui J "WEfrl n*W) n>nn n*?.V

ita funt comparati , illis competit Soli- Jlion 0'Wna IX i n^rt


tudo perfecta: Mortem defiderant, quia WXnp^^fotWV^aflO
pervenerunt ad fummum ( in bac vita ) ttp*© nxnp i~ rin.v fW
gradum quo majorem & altiorem ipe- n a-03rf?l
,
: nnODlfl
rare non poffunt. Sapientes Vbilofopbo- tttTtXl TOnN tfflotefiOJI
rww amant Solitudinem , ut purificentur & tVS QflOamo n J33?n# "T3
defaecentur cogitationes ipforum , ad nvns.vn nnVrn Dnnaoa
gignendas ex opinionibus fuis veras confe- —02 r"^QHS1 *?X RTCH0 ty
quentias, quoficpertingant adveramcog- r^lpfiOO an ,;
?y 1N^'J
nitionem eorum quae ipfis erant dubia, DSPfifrn rsjTlfl nr cy DWH
fimul tamen amant aliquando congrelTum
t
"lpnon hxDfiW WO'P
Difcipulorum , cum quibus ingenium & \Up3 ;—U?S »03 fVOrn*
memoriam exerceant; qui
ftcut fcilicet pDynnVfc-OW tfTlt poon
oberr&t (totusoccupatus-eft) inconquirendis >*D fdf&Uf O C2>? fc^tf
divitiis, odit aliorum converfationem & 7-*jrno J-^Kn TD? rrlYtf
commercium,quameorumcumquibus ne- m^Nl : iS norfiU EJOpD
gotiariposfit,lucnfaciendicausa. Hicfuit p*jh^ rmpJI l^tDWW
gradus Socratis , &: ejus fimilium. Adho- jorn torti tav /inroS
rum Solitariorum feu anachoretarum gra- pEjfiDDya ntrnpn \"W3
dum non eit quod pervenire fperes. Et C3'T\£i DWN rn ntfoA
quandiu Majeftas Divina praefens fuit in onsnnOJWDTOno^lOT
Terra Sanc*ta.& inPopuIo ad Prophetiam vn i-^on 1
? r-TOffCJ >0 c>>
difpoiito & prceparato,pluresextiterunt, ^ ^y H^jjft tZD"rTO.ro
qui fe a mundo feparaverunt,6c in deferris jT,V)n n\02n Sy DH^
habitaverunt , ccnverfantes ramen cum lui nJTTOn Sn blpon rwpoi
fimilibus, nec prorsus &
omnino foii r arie an) n*rani fivrpl J*fl71

viventes. Adjutiautem fuerunt Sanctitate &c puritate hacad aiTequen»


dam Sapientiam Legis,cV, ejus operum, quorum ope ad gradum illum
(quemqusfivtrHnf7 Pwftoi^/f.) per venitur, Ethifunt ? quivocan-
tor Ftlii
lf7 ^S^nawD Cosri Pars III.
ut mentiantur. Adquem locum iterum in allegato loco ex Ch6vas hallevdvos
fcrtbttur-, iHfl 'tfjK inwDTrn ? vmotpo o>Tonn
1
tra*? mn Nin o mio nr
1
yjnn ? ^firm Hocdocet,Palliu pilofumfuifTeantiquitus veftemviroru
San&orum^quaviri generationisilliushypocriticeufifuerunt./»T4/,
Tracl. deSabbathofol.tf. col.z. mentiofitcujusdam qui vocabatur WVKISCT \T\\ ?

Df^JB^/i4r//f/;y?yto:Quareeumficvocarunt.? 0'rytonyppAn l*?mn»


naWJi tya n W
{hffil A MTtt? nx f Wl vm
quia habebat indufium w
e pilis caprarum, qui incidebant carnem ejus, quia agebat pcenitentia.
ifJDpDN nran-ttMt II. cofrr, Siitafit,exponemihiAclio-
: ovn 0D3t? TDffn ntpyo >*?
nes vel agendi rationem Viri Pii Sancli &
Nin TDnn "Qnn 10N (Tpn)intervoshoctempore!
p<?nonytro inrro:] ntin m. y«<to$; Tpnns*«#^&P/«*eft,qui
'

Dp£D Sdi DDntD rvtMX W? prudenter in civitate fua omnibus fingu-


1
&
HJV N ? pTSD on3 JWT lisdimetitur&diftribuitdemenfumfuum,
:

nnv A fn> *Al tano in>{ omnemque fufficientiam, juftitiam obfer-


nyD DNKOM )h 'Wtn lpVlO vat,neminem opprimit vel defraudat , nul-
)b CD'9n)W EDT\>hx ISW lique ultra portionem ei debitam & conve-
Wlp nya inijy*? tD>nnoa. nientem largitur, uttempore necesfitatis
EDYritf WK03 W1
DW eos ad nutum, fibi obfequentes habeat,
nnn promptos ad ipfum exaudiendum quando
:

clamaverit,adexequendum quod mandaverit ; &omittendumquod


prohibuerit.
A. N O T
Boc paragrapho defcriptionem parabolicam proponit Viri Ueligiofi Judaici

horum temporum j quam infequentibusperparticularia ejus officia exercttiay &


tum erga feipfrtm , tum erga proximum y
tumerga Deum ^ulterius tlluftrat&
declarat.
ttTDnty •nnannOK IV. Cofri\ De ViroSanao&Religiofo
^IO hy xh yrhxv
: rogavite, non de Dominatore & Principe.
NTrt TDnn 13nn 1DK V. Judm<> Atqui Tpn virfanclus reve-
VtPinn yotwWiO NWttMO. veraeft Dominator^d nutum faumhabens
1 '»aum anvQM vnnDl fenfus , & facultates fuas omnes tam ani- ,

10D JVttUln njinjnn DJPnaoi males, quam corporales , easque regimine


TDlta mna WlOl "lOMtf corporali regens ( Sfc dtftinguit hoc regimen,
nWoo 1
? pion Nim t Y? quahomofripfumregit^aregiminectvtli^&oecO'
nomtco) ficut diciturj Oui dominatur Sptrituifuo,melioreslquamquicapit
urbem y ?tov.i6.$z. Et merito nomen Dominatoris ei competit! Nam fi
iV* O V $
Cosri Pars III. vboTom If6
ditationem Occupationem Efum Po- 1 nV-D.vm poym jvym
, , ,

tum, Appetitum concubitus Studium di- 3 nvim fenpOJH


, rvwm
vitiarum, Oeconomiae &c rei familiaris, r^UJH WV3 /Up/tt pooa
Beneficcntiae exercendae erga pauperes, & W100D r-m/in Ht9\ CD>Vt
per opes fuas quoque Legis & Religionis wSn^ipSp J1KVM DW
ftudiumfovendi&promovendi, (quorum wptf no ^ mnftB TKW
emnium cura tangttur &
ajfictturanima ) , fi in 1 IflDTTd *)*DV1 V*7X ir-tt
his aliquem defettum vel impedimentum "U?N >pWl pJJWia pnn
aliquod experiatur , tandem paenitebit, V7N 3"ipfln7 rne :

qubd animamfuamhisadftrinxeritj pcenitentiamque ejus augebit,


quando fe a Re Divina elongatum fentiet, ad quam appropinquare
Uboravit»
N O T A.
[i.] In libro tr<CDfmtm% in JrWUfll
feu Qlaffes conftttuuntur VirorumSanclorum^ fepropter gioriam Dei
^ cap.^.inquotresOrdines
amorem &
Legis a mundo Scparantium ; Prima clasfis dicitur effe eorum, qui ut fum-
mumgradum JWian San&iirioniae.teneant, D^nnn WX2 smirh
& Angelis asfimilentur, derelinquunt omnia quaeipfos abftrahunt
aDeo, *Ai rm \ w mpo anaja onnm ppwni*m»Ofl toown p imai
n73n & ex locis habitatis fugiunt in deferta & folitudines, ubi
nullum habeant fodalitium ck confortium, comedentes herbas terrae
&: foliaarborum, Sc veftientes fepannisJaceris&laneis &c. Etcap. 6.
ofyn aw»3 poyn wwtt.rjflfr n^ xfcmim awaan^ otq rvn pi
t CD^n^Dnarnoi.D^.TnwemDDn^o^? «^fluraa vapa nrwrtm
Sic fuit confuetudo Filiorum Prophetarum iilo faeculo ( Eitafc. ) &c an-
te, ut omnianegotiamundana,&curamrerumcorporaliumreiinque-
rent Sc in deferta feconferrent,ut Anima &c Cogitatio ipforumunice
inDeo defixa eflet. An forte buc quo% referendum exemplum Johannis
Bapttftt, dequo dtcitur^ Luca cap. $. v. z. qubdverbum Domini ad tpfum ficlum
fitindckno,&Matth. k 1. Temporibus illis affuit JohannesBaptifta
praedicans in deferto Judaeae. Stc Mar. i. 4. Stc in viclu^potii^amtclu quoq3 ,
feverioris &
aufteriorts vit£ y ad imttationem Propbetarum &fiiiorum Propbeta-

rum, exemplum ilium prabuiffe, Scrtptura docet. Ut enim Evangelifta de eofcri-


bunt^illumvefttmentum habuiffe expilis camelorum: ita Hebui quofcfcri-
bunt^ Pilofam veftem olim viros Sancfos geftare foittosfutfe. Colitguntidex
Zach. 15. f.
ubt legitur, Et in die illa pudoreafficientur Prophetae, quifq*,
ivifione fua ; quam prophetaverit ? nec induenturultra palliopilofo,
utmen-
If9 whVTBIM COSRI PARS III.
nV/O 1
? wntP r-UTTOa dui fuperiori , h. e. Gradui Divino , qui
turmn Itfft rttttl i moo eft fupra Gradum Intelleaualem j De-
nhynh N>n r-V nStfnntfN hinc eum (c&tum) ordinate difponit &
ttd'1 r^^rn '.mono
: inftruit,ad inftar ordinisiliius, quo Mo-
livh novn !—UpJVI 1/vry fes b. m. difpofuit caetum fuum circa
CDi*?trn V*?y J—JtPD TTDJP montem Sinaj, Facultati Volendi mandat^.
H1K01 >J'D VI nVVSD imy ?
1
ut jufla fua accipiat obfequenter , illa

blpn !— I71MP >K2nn nsn prompte exfequatur facultatibusque , &


niKDl^XNONnntfNVyoitn membris reliquis , prout praeceperit uta-
mn:n tf0tr>1 iny*? m Wl tur,fine ulla refiftentia*, eidem etiam prae-
>tao n»' Y£N g0 oniVKni cipit ne refpiciat ad Daemones cogitatio- ,

K^ DWN' m^l n)")0n numimaginariamm(h.e.JW4£iw4f«w«w/4/-


t

''Ofcnon 'wn hx. i-lffl farum riicmoxrur fam.Conf.Majemonidemin


xh) D
1
?^ X
1
?) DWJIOJI Morepar^ucap^.&par.^.cap.^rj.ubivocem^
hwn fiX kyw *TV D3 {>0N>re/ Daemoni eft<* w bocfenfu ufur-
Daemonis j

Cd^XN P>tf? no W5> O&l ^), neque audiat,neque fidem illis


eos
^apn ED1Q' K*? CDXl D^p' habeat, donec confuluerit Intelle&um 5 fi
^ £ZDOD>l UOO m? >KDnn ille eas approbarit,admittere illas pofle , fin
mttnon ^ ltroi l/wy 1
? minus,illis eflerefiftendum, haec Volunta-
DTp "VPN S^O nniK efle accipienda Sc prom-
nj£)Q1 ti (ab Intellectu ) ,

rTOOl : VoSiyn fiiatrnono Organa dein Cogitarionis di-


pte facienda:
tt?innn WtfOn ? moion rigit &: in ordinem cogit,evacuando eam ab
1

il*X r-tfNKO^n mniKa«? omnibus cogitationibus mundanis quae ,

vhx J
— ^IDT^ pii?n l.yn anteaineaerant: /w^giw^maFacultatiim-
105 iPpnon >pbxn VW* perat, ut fibiflngat figuras omnium prae-

Dni2^ "TOyoi yp "in "Toyo f ftantisfimas,opememoriaevel reminifcen-


ptrOIODin^lomnnpm^l tiae imaginando Rem aliquam Divinam^
^ini r—iTQyn "HD1 j—iipo veluti Stationem feu conventum Sinaiti-
J—^M «Hpon /v:D "TUDn cum (tempore Legtf/4ta,),.Hiftoriam Abra-
nown fllSCQl r-imnnr hami&lfaaciin monteMorisej Tabema-
t

*mrtoW >Ai nr /1?* "nosS culum Mofrs; Ordinem cultuum Divino-


W?DO V7P1 wnoa j
T1
Habitationem Gloriae Divinae in
T$tt rum
>:oy33 lyU'1 lp£D0l AONfl Domofanauarij^&aliafimiliaplura: Con-
iy^m 'scann r,iano.Ul>tf)3r fervatrici facuitati mandat, ut haec omnia
ahlX tr^ m03 nniom fideliter cuftodiat,nequecorum oblivifca-
tur: Cogitatricem &: ejus daemones increpat,ne veritatem confun-
dant, 6c dubiam rcddant; 'o^^xie/ & dfaivu&Klu) objurgat, na
Dyono
Cosri Pars III. ivhwwa 15-8

Ckibernator effet civitatis alicujus , eo- r-U>Toa hmn r-vn &c q


dem modo per Juftitiam eam guberna- ii?w pisca na nu n>n
ret, qua regimen exercet incorpus &: ani-
mamfuam. Concu- ddw y:ai Dnanon nirvon
Facultates S7ndvf4.fUx.0Lq

pifcentiae refraenat, &cohibeteasneinex- onS fnj itt?\ ir\s 'Din ro


ceiTu peccent, largiendo ipfis portionem
•6o»w no dh^ p^oni Dp*?n
fuam &: fippeditando ea,quae impleant de- P^ddh baono ajnori
3

fe&um eoru j-veluti cibum & potum fuffici- "I*vrn *?y pspian nwoni
eRtem,quantum Cc. sequum eft pro iis( non Sy nons Soi nspmm vmn
quantum appetunt) j Lotionem item (/;»?• airon oorn p dji bw> tvt
qut advoluptatem pertinent decentem) & quse rnx:
c
? ^paon aaoyan
ai eam neceilaria eodem modo. Demdem ap^n onS fn^ t:n -in*
ordinem cogit &
cominet Facultatem n nam Vjnon pram
ir^fcendi hpyiqix.lw quaerentem vel appe- J— sTyjii r-Mqana
niyrni

tentem victoriam, dando ei portionem jn^ \ CD^in o>iMBn


fuam per Victoriam utilem in Scientiis, Vyio» non uphn uwrh
Artibus, & reprehenfione hominum malo- wufn Vy3R\ vra poroi ft
rum. Senfibus dat fuum,quoad ipfis condu- Vyion isEroi gwn ^2
cit Manibus, Pedibus,8c Lingua fua utitur
:
'tmni r-wini yotrn pi
ad res neceifarias utiles&> ut 6c Auditu, Vnntf n^in r-^oiin»an
Vifu,&: Senfu communi, quiillos ( Senfus 1 pyjm nrn p mvi
exteriores ) fequitur: Poft haec Phantafia, p -irwi p-orm nsnoni :

Cogitatione, imaginatione,& memoria: ^3 tfowon *%&m ron


Dehinc appetitu tk voluntate, quae prae- pim cani r-V?K
1
\

cedentibus omnibus utitur Univerfa :


k*?i torn xan ? D^niy
t

autem fimul funt veluti miniftri fervientes 1 r-Mron rtoo Tn* ar*
imperio neque de-
Intelleclus ( Intelleciui ) :
t^ttrw non rtaw cnawn
relmquit ullam ex iftis facultatibus mem- & t^anxiwn rnisn owa
bris, ut alicui plus tribuat quam par eft ei & ina to oix: r-wy ton:»
debetur, reliquis verb minus. Pofteaquam mo t=D"p3Er? ?r:i DDno
his omnibus necerTaria procuravit , Natura- m™ono anS p^ficw
libus quidem (facultatibus) fomnum & p>flD^ n^ D ? jvnVi njnwn
quietem fufrTcientem j Vitalibus, vigilatio- ntryon nyunm rir|>no
nem &: motum debitum pro negotiis mun- nr» ^y fr-^.p' w aWn
danis, tum inclamat vel convocat caetum
fuum,inftarDominatoris vel Imperatoris, patn^in inyS yoirn frrr
cujusvoci totus exercitus ejus obfequitur & paretjUt adhsereat Gra-
dui fu-
l6l whwm Cosri Pars III.
nswo rljma X*? ntVSVl Cumhilaritate&laetitia,noncumaffli£lio'
j—irm7Dm : n* "W3nn ne&triftitia, proutexplicatum eft. (pau
tpxati imn TTD3 ttttjna z.$. fo.). AtquehicOrdovelhocofficium
1 l£)US pm ItPttt
1
? ¥?snn Animae perindefehabetut Ordo alimenti
nSorin n3"D vSy moncfl corporis (quemadmodumenimCorpusquotidie
monn^ mnK n*?sn ny iy indigetfuo altmento^ ita Anima quoc^ indiget ali-
T\VD*V 7V tDVn mv;D TTO mento Jpirituali Precatio prodeft Animae
:

r^y pmn W8 tel nVta ipfius , ut Alimentum corpori ( vel, Quod esl
r—0^?in .V>n tfDJno ntann altmentum corpori idprecatio esl amma ) con- , :

rnm>? yjlDP moa niTlpl fervatque eam ( animam) Benedi&io Preca-


CDX \y& hl CaSiyn >poya tionis unius, ufque ad Tempus precationis
Dny: n"Drf? "pltfn W.V^ alterius, ficut virtus prandii confervat [yires
riO yo«n CZVyTi CDWl corporis ) ufque ad tempus caenae : & qu6
Qnaio IMJ r\W "Vnyp longiusabeft tempus precationis ab anima,
trajn n^i^ DWil Dmys eo magis illa obfcuratur & afficitur a ne-
t mn SlPO*? Sdv Non^N gotiis mundanis ipfi occurrentibus j Inpri-
1
?)

IffOJ inioo ri^nn r-\^2) mis fi necesfitas flagitet vel cogat ipfum in-
TnyS nJpn>1 mpv nQ *?30 terefle confortio puerorum , mulierum , &
nf Sy yi3P iny^ *W "ry improborum hominum , & audiat quae pu-
^uni tfajn fpn>P 7y TTDn ritatem animae ipfius turbant , veluti Ser-
on^TpO onmo IKSpy^l mones obfcaenos,& Cantiones vanas, ita ut
pn> fc***'? VftVTl "plX CDy ad illa inclinet ( illis
delettetur aritma ) nequ<

3 t^KCDnipjViCDnntt ?
1
eidominariposfit (fc.animae): Temport
nniJO Dy DV ni)ty mayn^ verb Precationis purificat animam fuam al
T—\2W2 ^un 7VCV 1N) *)Un &
omnibus praeteritis , pro futuro eam con-
n n WO 1
I ? iDrt ¥N nx firmat , ita ut nulla feptimana tranfeat, qu!"
irryh pDJ nW CzVO>n non hunc ordinem obfervet, ut fanus fit
niDrW na nom^OJn pl anima &corpore vz\ y utfic aritmam & corpu
wn iSxai *]Un J— VHB Dy corroboret ). Et quia fieri nequit,ut non quae-
^rro nx£nno ttnn DV3 damfuperflua& turbidacongregenturper
nntB? noS mnynoi Dlp^ feptimanam,ea expurgari non poflunt, niff.
>l
vdy non T^ya ?inn nJOO per juge exercitium cultus Divini in die
Sabbathi, & quietem corporis. Tunc enim corpus reparat id quod ipfi
per fex feptimanae dies decesfit,&paratiusdenovoredditur infutu-
rum Anima reminifcitur ejus quod ex labore defagitatione corpo-
: &
ris deperdidit, &
quafi fanatur eo die amorbo praecedente , praepara-
turque ad id,quod ab ea morbum inpofterum poteft depellere, quem*
n^n^» X
Cosri Pars III. whv ibko IrfO
Voluntatem abducant, permoveant ac im- JW "intfl nwnniDysno
:

pellant ad Iram &


Cupiditatem ad quae te 'Jtonn MDn JTO nysnn
feruntur ( proclives funt ) : His praemisfis, WW D^O^an Dnaw
regit Facultas volendi omnia membra ei i"inottn mscnni mima
fubfervientia, utidfaciant cum diligentia »Sno nTOyn nyn noy'1
& alacritate , ftent (adprecandum ) quando DDWP ny TOBfl n^V
ftandumeftimpigre, feincurvent, quando r^ya IDttn r-^lTnntfnS
feincurvarejubentur,fedeant, quando fe- 0>ryn niEOOl J—OM^n :

dendumeft,oculisadeamrefpiciant,utfer- VTOjn VrrN? *?X "Oyn fltxiri

vus refpicit adDominumfuum,manusab \3pnn xhl Dn'tryoo D'Tn


a&ionibusfuisceffentj&complicenturuna n^ltfni nn#n Dy nn^n
fupra alteram (utinorationefactendum,manus *?D noy'') nTOyS D^JHrt
:

compofttaspeclori imponendo, dextraftniflr& impo- DD>X Yn D'Sn3 J3 onnwn


fita ) pedes rite & aequabiliter fe difponant ><*? DJCnJO m*0 mvyh
( <fr/;0C quoque obfervando in Oratione monent by X*7) trir?0 *?y WJY
Rabbini, vide Majem. in rhzn n^Srt cap. f. & 1
n'H'1 on ? rtTV QX 7D2rt
Mafecbes Beracbos cap. r. oww/rf e«/w ^c r^j- nntrnon Dy DODO f V^?rt
ciuntea>qu& in Oratione obfervanda monent) : t**vy t+jfn v*?y yov t^b
omniadeniquemembraftentquaficonfter- Jinjoni *J17n *?y toVani
natione &
metupercuifa,ad facienda man- : KJ»jtJT1 Yn?rt T03 y^Krtl
data Imperatoris fui,nullum curantes vel *?D DDy >Atf j—Ott?no n*?0
dolorem vel damnum unde in cap. Talm, ^s^nn Wn rvnm rt3 rtJDl
(
Hawxfcribunt; «pv *?y ivo «ru oK tVax y -w» vnn mai ubt aS
p*Dfl> ^Ouodft etiam ferpens circumvolvat fe hx Q>yuon DOYD f/nny
m/miw orantis »0« tt/^/r ) lingua confen- manp nww Jflrtn nyrt
, , :

tiat cum cogitatione,nil quicquam ei addat, pr\W\ D»jrma notno 12V


nequeorationemfuam,velutiex confuetu- 10V nfl rtvn : DD»on2rtO
dine aut a natura,efrutiat, inftar galli galli-hv DDrtrt niny vh m lWl
%

nacei aut pfittaci, fed cum fingulis verbis DDV yuPrt n&\ : nten
cogitatio & intentio fitconjuncta. Et hoc TOWO MITflP 020 r«|
Tempus (Orationis ) eftCorTemporisejus, Vttttyi 'pWr^ pmn 1
?

& Fru£tus illius


j verb tempora funt tanquam Viaeperducen-
caetera
tesadillud.-hujusappropinquationem&adventum unice defiderat,
quiaineafimilis fitSpiritualibus (Angelts) &
elongatura Brutalibus,
Fruclusq j praecipuus Diei &
Noclis ejus (virifancli) funt [r.] tria tem-
poraPrecationis} Frucl:us autem Septimanae eft Sabbathum,quod con-
ftitutum vel deftinatum eft ad vacandu Rei Divin^ (Deo) ejus Cultui &
cum hi-
ttfj vhvwxn Cosri Pars III.
teaTDfin DN n>n» p)i>Ott Et tale eft Jejunium Viri fanfti omni tem-
l-MNTl 13 7UJW OWV ty pore , ut in eo affligat , tiim Vifum , Au-
C3TW NVl fltt^nvVOttfTO ditum , & Linguam, neque illa occupet
S>? WN Tip f
V no DSlD in aliis , quam iis , quae ipfi accefliim ad
Vouan r-\irDn pl 'wwn Deum j tiim etiam facultates in-
faciunt
nt >rff)t1 natPHDI fV07D teriores phantafiae, cogitationis, alias* &
0»JJKDn 0»ttyon W¥ nt Dyi Etcum his ( his omnibus obfervatis ) fiunt Oper*
j 0>yn7l 60»* >?&)$aj (nempe a natura, &Intelieftubo-
minis 9 Jicut Apoftolus ad Rom.i.iy, dtoii to yyotfav & ®i% Qowefov isiv

H b T M
[ I. ] Pmationis temporafunt , Matutinum , Meridianuw,
Tria b<zc Ve- &
Jf>ertinum y qu& Hebrai vocant mnntf > nrUQ , *V£jg . H&c tria tempora jam
tempore Ptophetarumfuiffeobfervata, colitgttur ex Dan. cap. 6. v. 10. ubide
Danjeledieitur, qmd tribus temporibusindiey£/»«tfVrfmyfytfr genua y &
orarit. Pri mum incipiebat hora tertia (
qu& nona noftra ntatutina refpondtt ;

Secundum horafexta{nobuduodecima,velcircitey)\ Tertium, boranona,

( quA tertid noftr&rejpondet ) -> HincAclor. $. i. Petrus & Johannes fimul


afcendiffe dicuntur in Templum,fub horam precationis Sonam. Si<:
ibid.cap. 10. v« $. dicitur de Cornelio, quod cum asfidue precaretur,
bora circiter nona viderit Angelum. Ibid.v. 10. Petrus afcendit in fola-
rium ut precaretur , circa horam fextam ( h. e. circa meridiem, unde mox
efuriijfe dicitur . v.$o. Cornelius Centurioufqueadhoram nonamje-
junat, & hori nona precatur. H&c erant triatempora Davidis,quiPfal. tf.
v.iZ.dicitj Vefpere, rnane, & meridie loquor,& tumultuor,&exau-
dit vocem meam. Hinc inquiunt Hebraei; t-wbw bhsnnh 07K *p*
jruWQ CDVnw 0'Oyfi.B^ttTUD DV3D»oy£> Teneturhornooraretribus
vicibus in die, quod dies quotidie ter mutetur. De hispafim multafcri*
bunt Hebr&i.
0'ttWinD n?DH "IDK VI. Cofri; Quaenam funt illa Opera
: o»yrt'fl bonanota?
O^iryan "Unn na« VII. Jud<ras\ OperaMoraliaacpolitica,
0»^3OT D»pnm D»\JnJ0n Stamtaitemlntelle&ualia >*«$» funt: fed
Q^nS^n te* o»yn»n on Divina, iis fuperaddita, utin PopuloDeus
j

>l
J1DW3 ^inS on ?y D £JDWn vi vus habitet, qui eum regat,non funt nota,
f

03Wn«W^a»»n'»»n.^ donec ab ipfo Deo explicata habeantur.


D iSKND WW tya^lT Prseterea, neque Opera illa Ethico-Politi-
Cosri Pars m. vS»no«o i^i
admodum Jcb olim fingulis feptima- JTOte^wrW^JW
nis fecit filiorum fuorum causa ( posl- TOf noiK Nnnat W£ VJ33
quamin orbem tranfivijjcnt dtes conxivit tpforum, hW p "in.Yi { 03 ttfiDW

bolocaufta fecundum eorum numerum offtnndo \7I5T /wmn n.V1£nS Tn?


feptimodie, & eosfanclificando) ficut dicitur, CT^iTT7in ^3*? n*TD3 fOr

Forte peccaveruntfiiu w«,cap.i.v.f. Pofthaec D>grrrn nnVin loA nim


( expurgationem hcbdomadartam ) fecjuitur >3 TONfc? 103 D>0>n >WTrrt
Medicina Menftrua, quae eft Tempus illud, 'inXT * DV tV no y*?n X? 4

quo omnia menfium & dierum accidentia ! O^JH ^tffS 7W F1W p


exterguntur &: expurgantur , ficut dicitur 5 1VX 733jn Discn bx p nnNT
j2«/4 iur/fr* , Prov. .27. 1.
quid parttura fit dies JTBW DTpP fTy.S30.npy. 13
Exinde fuccedunt Tria Fefta majora, ad T CD»o»3 ir? nDnt? 13 no
quae fe parat hinc Jejunium illud ma-
: npjm * D»&nn3T D»yi3£3T
gnum (
in Die Expiationum ) ,
quo purgatur
ab omni iniquitate praecedente, confe- & anwti cawertm o^pm
,l
quitur id,quod antea ipfi adhucdeeratin JTTOJ H3TU?n Dn ?K niajo
Diebus, Septimanis &: Menfibus, anima li- J
n vyo3 f>3 nnrno3 f»3
beratur ab erroribus cogitatioum,irae, & 0. inanttnn f3nn ^? nw
concupifcentise, abiisque perfettisftme re- miaj TT3V3 n3^nono
vocatur Sc convertitur , tam in cogitatione, DTpff n03 n >c
?y fiWjna
quam in Opere ipfo. Quod fi non posfit W&tfV no rnStO nS
»0>0
perfecle corrigi & emendari cogitatio , pro- nn'ni C3»T£0 oniyjrt
pter fortitudinem Imaginationis eorum, n^yono 7-\p:n arhw
quae antea fe audivilfe recordatur, indetapm 'wfnn W-minni
a diebus puentise, veluti cantionum vel 3£ b njlttfo Q"13m xSp f

senigmatum ludicrorum, & fimilium,cave- *?3 »mor 'j» 1031 D^yn»


bit fibi tamen ab opere,ck confitebitur fuper D1X Ninn DV3 TOTXT '£> 13^»
jllis imaginationibus. vagisque cogitatio- moTnn^ i3 3np^n«;.
nibus , & proponet fibi, lingua fua eas T10TJ NinP 0£0 CD'3^03
non proferre,nedum in actum educere,iicut nrov3i mSflttai nyaqo
David ait, Ccgitatio mea tion ti anfgredietur mSnm mn^^im jmjroii
csmeumyPfaLij. 3* Jejunio,quodeo dieob- cj^ok vmn3 ^31 o^n
fervat,prope fimilis evadit Angelis, quia ''poyro D M y:on D>yjyno
illud perficit eum per hurmiitationem , de- j?3o 13 rx i^3 CDmro
presfionem, ftationern incurvationem , cantica Jaudesj quinimo
:

omnes ejus facultates eodiejejunant anegotiisnaturalibus, &occu-


pantur in LegahbuSj acfiJiulla.brutalis in eojiatura (facultas ) eflet.
Eitak
i6 f nsnStftDKa Cosri Pars III.
vyhx wmnh mo oarfnn benediftionem confequimini. Alij (Hffc
rwjrm »Sao -iy*n Wa ntyi dm^ s ^
^ tf0 & a lw edttwnibwefi , Sayotw
3ttnn Kftl» »o nj.VKD' l^ D"l£» Ifmaelitae &
Perfe, ^/ circumafwnem
bl)D mn^ "ltrx r"»3D3 er/*w obfervant ) laborant quidem vobis hac
7-nin 1VKH: in parte fimiles fieri, fed dolorem inde tan-
H 1.VP p1 "Unn "!DX tum fentiunt, fine voluptate, quam ille
rnOIX rtte* >A QOVOTil folusinvenit,quidecaufacogitat, propter
)Av J—tfDVflft 'lOWn ?0 quamdoloremillumfuftinet.
Wp iw nxin >rYn 'ttD IX. J«^m* ^ Sic in caeteris etiam non
OV Coipos nnUO DV 1
? perfe&e aslimilatur nobis in quoquamulla
t^hx rforb fovri mtPri natio ( z. edttto babet, D1£)1 htyZW Ifmae-
^V tfotenjniK VOT liiftb lita &PerfaJ. Sic conftituerunt alium cer-
tzvnn D7X >J3 /VrtX
: tum diem in locum diei Sabbathi Itaque :

>mttn "na ^non 1QK non aliter nobis asfimilantur quam Imago ,

D>n W? wv TWn QMty2 pi<5ta, figurae Hominis viventis.


tDttfawwi DDTXttra TO X . Co/r* ; Saepe cogito de rebus veftris,&
?runo >7$nom nW3lW videturmihi,Deumfingulari&arcanocon-
C33Wn TW7Q fnttont? fj io vos fupe rftites relinquere ( videpar.4.
mr*mm onDJini tf.2^)&Sabbatha,reliquaq;Statutatempo-
r^inpHl DD^N /npViO ra hancmaximeobcaufam conftituiffe, ut
DDnya "W3 b» W7
DDnx confervaret fpeciem 6c formam aliquam
DWOVm CO/iyr *pn yeftrae gloriae. Nam populi reliqui vos inter
W nomon nMK Dy o^nx fe dividerent , & affumerent in fervos pro-
D^OW onw OWn n*?x pterveftramprudentiam, & claritatem vel
rf?iyon nNffl nTOtttl Dnw perfpicacitatem Intellectus veftri, quinimo
E3>rf?NnJWO nntP »300 etiamilitiaefuseadfcriberent nifiiftaeffent 5

*)2f r-Mpm mi7pl tempora, quae laudatisfime obfervatis, tum


100
rwvb 1» rvtwna ntfyo ? cmbd a Deo fint profecla tum alias gravif-
1
,

0*731 nim fno*? "Of DHKO


1 fimas ob caufas ut puta , in memoriam ,

ffinno DDN o»nfa OWW OperisCreationis ( DiemSabbatbi), Exitus


jAon^l : OJWOOT
ex^Egypto(P^4)DationisLegisfF^?//«»
9
p3 TO trni*? CDO tnv n>n Pentecojles) quas omnia funt Res Divinae,
fVttrS x^P oA
n»n >Al obfervandae vobis injunaae. Abfque iftis
DDtT£)i Ak? 'JflD DDmiD temporibuseffet,nullus ex vobis indueret

fyh) DD ?y mhtt monna veftimentum mundum,neque ullamhabe-


,c

retis congregationem pro commemoratione Legis veftrae, propter


anim^veftrae percontinuumexilium ; humiliationem8cdejeclionem:
?
Cosri Pars III. ^S^-wd 1^4
ca,&Intelle&ualiapenitusnobisfuntnota. fc -nyi D»pVin»i Czwnso
Nam licet illorum fubftantiam fciamus, Dnn D^VW D'\ruon JW
nefcimus tamen menfuram eorm (proportio- LZJOKya Dyn C^XV 0>yn>
nem ,& circumftanttas obfervandas ). Sk fci- WDX O OWtf y7j
1
K?
musequidem,Manfuetudinem,Humilita- ti-i!nn nuyntr Q>yw
tem, effe debitum (h.e. /w virtutibus ejfe MfltMl ny'JD3 fffljmmoi
ftudendum ) Oppresfionem feu Defrauda-
: nauo n>Oinm nain :

tionem , &
lafciviam cum mulieribus con- , tnJIJO 0>tPjn Dy "lpanni
greffum item cum fceminis propinquis , effe fiunpn JTSp Sy TnWfti
turpiavitia: Parentes effe honorandos, & nain nu>fil TQS) nauo
fimilia , at determinatio men fura harum & rhlin 1N n
?* ? nonDI
t
1 1

rerum , ita utfintfalutares omnibus , non- W? y\v n>n># "ty mypi nt


nifi a folo Deo dependet. Quod vero at- j '^y tZ3*rh)h CdN O )&H
tinetadOperaDivina,Intelle<ftusnofterad t>x 8p*>nWl 0'tpyon hlX
illa non pertingit , neque tamen etiam illa CDJW on ?tf y>JlO lA)P
,l

rejicit , ( vel, neque illa ab eo videntur , tllarum '>yoiPJ oni tatrn tetf '>mJ
rationem non affequitur , /w D^fTTJ * w ;w w w '" ^
' ' n*?)nn yot&> ItMO
tf ^
busdamexemplaribmesl DWi): fedhabentur v/iunrn V/MOD-Q N£)1"in

& acceptantur ab eo, quemad-


exauditu, ^n noD nVon rwm ^rt
modum aegrotus Medicum audit & ei rnh pxi ntPpnn jo npim
obtemperatinmedicinis,& regimine fibi ^jp "nai n;n:nn *?N 1"V»
praefcripto obfervando ( wow inquirens in j>jyn >tPlp Dy OTOX n^lX
^«/^ d^ rationes illorum ) . Sic Circum-
r\*V fiKO p Nim yDDn *?y
cifio procul diftat & abeft a Ratione
nec 13 /vitf nrvni ViHm wan ,

quicqua videtur facere ad gubernationem n JWl lyiDl 13 p:nnS


hominis, veladmores ejus formandos , 7^0'pm now 103 'n*?K71 &
tamen eam fufcepit Abraham, utut naturae *jyv joi *p»3j >j>a w"0 fiX
fumme gravem & adverfam, cum jam cen- \ y\r\X
tenarius effet , in feipfo , & in filiis fuis , & p r- o#3 nTlDH "1DX
fignum (facramentum) eratei, Rem Divi- r&ro n,V?n Sinn O/fap
nam ipfi & femini ejus adhsefuram , ficut rrbifivm njrx cr/vtpyi
dicitur j Et erigamf&dus meum inter we y n^HJt & joifnD tZD >{?np03
tntertey&interfementuumpoRte^GQn^.i"]^. na^S ?^ TOr^l T-\ tl?V n ,£

VIII. Co/nj SanerecepiftisLegemhanc nO"D3 mn^yi n»snt*


(deCircumctfwne) prout decet, &
magno ftudio eam obfervatis in
congregationibus, ubi convenitis ad eam, Deum propter eam laudan-
do,& fundamenta feurationesejuscommeinorando,atq^ indeetiam
benediclio-
xg7 whv. nDKO Co r i Pars I FI.

DWOEH u»r\ ^^OiOlPn^ laborantibus,abanimalium inmundorum


r nyiKn [01 lyjoai lfoNOa efu & conta&u , ut & a Lepra j a Sanguine
^O ^nni Dino "lOtrnSl item&abAdipe,quia funtpars Ignitorum
nTO») 'n >rX p^rt antP facrificiorumDomini: Obfervat diligen-
*?> *?y >3 l M n fc^intP no ter,quas oblationes olferre debeat pro omni
P*ipO TfOI Jtfltttt n*)'3y transgresfionefeuexerrore,feuexfuperbia
fV7£)0 13 2"n Ninp no nSir commifsa,praeter eas de quibus tenetur pro
riT
1
? canoani TD3
Ss tyl Redemptione primogeniti,primitiarum,&
noi plp n^ nvnJW de omnipartu proquooblatioeftfacienda
nm
J

mrm 'Wa UOO (vtf* Lev.iz.) : Oblationes item Minchas &


Xmv no nyhl nmoi fmp ofFerendas pro fluxu &
Lepra, praeter
Wl ptWO "HPyoo 13 :r>n Decimamprimam&:fecundam,Decimam
a tt^ fV>ttni oy itpyoi itempauperis,dequatenetur: Compari-
Vnm.ni MDDni njttD D>oyfl tionem tribus vicibus in anno (tn tribusfeftu)
b$ U n»n 'n jnp t<)7W coramDominoiPafchacumrequifitis^ejus,
aWm naioni tont^a mtN quod eft Sacrificium Domini de quotene-
•jnjt M17W moi Ifllipni turomnis indigenainlfraele; Feftum Ta-
DniniDH ttnpn &n D»fotJO bernaculorum > Palmarum , Buccinae ( id esl
4
H01 rhxn ni£np*?1 niriJO ? navi anni Leges obfervandas circa vafa
:

J—itf17pno 11 y*n XVW (propria) &


vafafanOamunda pro minchis
m^n nTOW miniom iftis &oblationibus ( Deoofferendis ) Sancti- :

tOrtytn ttHpl r-iViyni ficationem Sc Purificationem (fuij manda-


O 110tf >tf
blYV no D»p*?Nn OOOynO
WW 1^31 tam : Cavet fihi, ne attondeat comam capi-
tis, neque disfipet extremitatem barbae,
Woy >ft noN3 fOJO nvn ? 1
Leviti?.27. aPraeputio,&aSanaitate lau-
tlhn >nrOtt fr-t^l TniSOO d\mi(qutdhocfity videLevit.\^.v-.^&i^ubi
noi D»0^»m nmm
Dmw tac />6r*/k O* W? «r^p habetur ) : Summa
O 10*y ty *?ZipO *-<intt? obfervat de rebus divinis quicquid poteft,
1
ton ? nonni xhx niYUno ut ipfi credatui quando dicit j Non prtterivi
noS^ni 'vphxn nni/in Dn uttum depr&ceptus tuis y ne%f Qblitu6/um,Deut.i6.

hlX CD^nD muva C=nn ^.15. prseter Vota,Spontanea,Pacifica vel


J>A 10D r-MUnjon 'ninn euchariftica,&: Nafireatum,quem fpontein
*ft 31XU1 N*? <)>tin N ? miil
1
fe fufcipit. Hsec , &
his fimiJia, funt Irg«
OX1 DN 7UD1 1^)3 'jyn nivim y quarum major pars perficitur Mi-
nifterioSacerdotum. Leges morales &civilcs (quasvirfanCius obfervat)
funt ex.gr.Now occides ; Non mcechaberis: Konfuraberis Non dtcesfalfum teflt^ :

mamm contraproximum tuum HomrabU patrem matrem: Diliges proxim*


: &
n3n.vi
Cosri Pars IIL «r»S&*m» x gg
Afcfquehis etiam eflet, nequidemunicum cdv d>o?jao djythA on
recreationis diem haberetis per totam vi- 8-1»n T331 COW T)W3Tn^
tam veftram. Hac vero ratione feptimam o:ro> j-ybw n?a oa*?
dierum veftrorum partem habetis pro twun ;—^rnjoi ^un nm:o
Quietecorporis&animae. [r.]Hanc Quie-
tem nulli Reges habent, quiaillorum ani-
m& die quietis fuae non funt tranquillas, irrc»»dk b Dnmo raa
fed eo laborant 8c fcfc defatigant qui vero : nvttm ny l>h H%7tn CDV2
y

itamoventur &
fe defatigant , illorum ani- DnitfDJ fjo o'$Wl vy* vn
mae non funt in pcrfecta quiete Abfque : Dn 'hhi : ,l
nn
?tP nniJ03

his denique eilet, omnis vefter laboreilet M$W hl n>n


'JSO tDrfnfr
pro aliis, quia praedae facile effet expofitus. p EDN hbvh fOttO fr^intt*
Itaquefumptus,quosinhosdies impendi- EDlh mn Dn3 Ezontftfin
tis,lucrum veftrumeft in faeculo hoc , &: in *-on atyh nm eaSija
1
faeculo futuro, quia fumptus illi iiunt ad : CD>nv nv ? cna nN3«nttT

gloriam Dei.
N O T A.
[i .] Nam fafunt Dies Sabbatbi in anno^diesfefli &folennesj. qai conjuneli
factunt ^9. Hi fi fupputentur ,faciunt ^4. dies.Refidui funt 11. ad complendum
Annum folarem, qui confiat diebm $6^. Hi verb dtes pauci non impediunt banc
diftributionem. QuodfiverbfupputatiofiatjuxU Annum lunarem ,
qui confiat
diebu&tf^. calculus prodit jufim.

XI. Juddtus^ PorroVirSanclusinternos uoo ronn -arn nnat


cautuseft &ftudiofus ad obfervanda prae- E3*#fn mhs niKon nm
cepta Rerum iftarum Divinarum ; veluti, r-jVon hf? nicn '»phxn
Sabbathum,Dies feft os , & Legum de illi s a onmni ''woni nspni
Deo mandatarum: Vitat congreffus cum :0'pfo'n r~>XO o^ncon
fceminis illicitis, & Heterogenea in Plantis,
owfoni riV\yn p notrnSl
Veftimentis , &
Animalibus Obfervat ^ ED>TQ1
: n0*3 OTmi
Annum Intermisfionis, &
Jubileum ca- ?£?0 lOtfn ?! tovni tootfai
:
2

vet fibi ab Idololatria, &


iis quaeabeade- norn^i ria hSmvtioi <?

pendent Non quaerit rerum occultarum 9rftft£ D^yjn ryn> ^mo


:

fcientiam, nifl a Propheta, vel Urim &


o»o?nni onwn ^v naiairi
Thummim,vel Somniis ftdis(divinti): Aures Q^o.vjn r^iO^nn ix :

non praebet Divinatoribus , Auguribus, Svi SDIp ^v vo^^ t^^i


Ariolis,& Incantatoribus Cavet fibi a mu-
: ttfruoi ?4?yo ^i "»3in j

lieribus menftruo, aut feminis profluvio r-\ia>?m r->n:no no^n^i


laboran-
tt9 trhwmn Cosri Pars III.
rnwm w ionp na» David dixit; An quiplantavitaurem non audiet,
^n rn*v piDttn r-uo>an & qui oculumformavity non afpiciet ? Pfal.94.9.
t &y x*?n ry fltv dn yotr> Et quotiefcunque in Pfalmo legit j Perfcru-
'n noro:i iow no Sdi tatus es me Domine y &
tu cognofcis we,Pfal.i$?.i.

11D1 n03T13 D'0»10


p>y0tt) d«n nxTi nytn
W cogitat omnia fua membra fumma cum fa-
pientia, ordine, &: menfura, ilcconftituta
eiTe,vidctqueilla voluntati fu2eparere,cum
rno $nv Wtf N>m isan'? ille quid vcl an movendum
fa?pe nefciat
fvotn Sy dho yjn*? nxip Ex. Gr. Quando vult furgere, omnia
fit.

bi t^Kon aip 1
? nscTtt? membra quafi le invicem juvantia ad &
CD>yoitrnonnyj onnwn nutum fuum obfequentia reperit ad erigen-
yT n^ xmi lau io>pn nnD dum corpus, ipfo nefciente, & membra illa
jiawa pi Dnn Dnn^xn nonnofcente Siccum vultambulare,fede- :

iN«n rMtA w rjooft re,aut alio modo fe componere.Hoc innuit


nn* noNa ran n& o»:»on David, dum^. 2.J. inquir, Tunofti (non
>y:ni r
mx >oipl to# nyi^ ego meum^&furgere meum, viam & ac-
)federe
:r-^Don on tai r-vit cubitum meum cingis omnibusj^ viis meis ajfue-
,

uoo pioyi pi rnro sm vijii.His ( acl.onibus) fubtilius prorun- &


pi:\nn rn.vin imn nn»v dum magis eft quod in Organis fermonis
yoit? totw no b imo obfervatur. Cernis puerum loquentem
mx nr W3 yiv uw t^ini quicquid audit , ignarum quo membro,
wo nr wni ^y nr ^3 quo mufculo vel arteria loquutio fiat fic :

rn;nn to pi :lyh >i>n idem (puer)orgmis pe£toris dextre expri-


Dmx '010 xin pan >oywa mit £c imitatur melodias muficas , neque
nr »aa yiv uj>xi ojpnoi tamen novit, qui re feu facultate hoc
CDJNCOO CDIJCV 1^7X2 ini efficiat,perindeacfi illa (Deus) unoquo-

czvnvn Sm v? tznnyoi que tempore , pro necesfitate ejus, ipfi crea-


p mir.i trwi ret, formaret,6c fervirefaceret. Atquehoc,
ith anp ix
non rwon nv vm oso vel fimili modo, hic fe res habet quia Cre- ,

d jown o b*Aon pav


1
? atio non eft limilis Operi Artifex enira
:

fvom Sv o*m n«ny Nintto quando ex. gr. facit molam & poftea abit
p rno '>mn wy\ h iVi (eam derelinquit)^ mola faciet id cujus gra-
-pnnwinm i#yj inay^ tiafadaeft Deus Benedictus autem creat
:

nni fflui oiTXn N113 membra,& fimul indit illis facultates, easq;
Dttnri Dy DnS -ptrooi mnD infingula momenta confervat, itautfi vel
'ipSnon nSVy^yovni^xi unico momento providentiam & guberna-
inx yjn wwurn mnx^n tionem fuam fubtraheret, totum mundum
rvn Y
Cosri Pars III. »A**hi ^g
tuum ficut te ipfum : Dtligetis peregrinum : Kon cronw TTD3 iph ranxi
menttemini quisq3 in proximum fuum : Pif4fi* fc^Sl liJTOJ") *«-Ai Urt nx
/ff«orw & nfurarum : Staterajufla y po?jderajufia, pnmni vyo$D r\V Qpttfl
*/>/;.* (menfura) /«/?<*, & hinjufium ( vide 3 in;m Mim inn [0
Levit.19.^. &H1 p7£ *XM pTK >3fX£l
) Relicliofptctlegii.racemationis &
^«///H^r^&fimilia. Leges Animaies (In- irpW:n>n put fm pffc 1

tellettuales natura ex parte notzs.quas San- nonni n Wani mSViyn)


,

cfus vir obfervat ), quae funt & Philofophicae »TOM9 fflW ! n?*?
( </«/*/ Pbthfopbi ettam acumine ingeniifut eas ex <H '^X 103 JttfiKOTffil Dni

fwtt affequuttfunt ) funt ex. g. ££0 /&W Do- DTON I ? rVi? fc^Sl yhx
1

mtnm Deus tuus , &c. Kon erunt ttbi Dit alij 'n Dtf Dtf KP.T) \Sl 'nntf :

Na» affumes nomen Domini Dei tui in vanum\ "lXOrwnonDDiriDyin^K


cumpluribustamenadditionibus,quaeex- TOJV *nn>D nwnrnWCJ
plicanturin Lege hac (quia Pbilofopbt nonper- pc? h* D7tf ga 'J1220 $W
fecle eas tntellexerunt)', quia Deus folus no- X1HW tDnnSTI QrVBryo
vit arcana filiorum hominum (cogitationes ), Dno yin ^Vl Wfl V>* 70U 5

praefertimipforuma<fbiones&fermones,& Sdh mEBlPO 'n^7 01


bonispariter & malis retribuit fecundum pDVno TDJT1 fW \nxn
opera eorum. Et quia oculi Domini dif- tV "UTO X^l SWFl fc^l
currunt per univerfam terram, VirS4wtf/tf 'wvi CD>yjy Kspg f>ON'ttf
nihil agitjVeLcogitat, vel loquitur, quin HVjn fynnWn^OUMtollrt
credat,OculosYl>«) videntesfibiadeffe 5
& fa vty J-MTpttt yvt fyn
tam pro bonis , quam pro malis retributu- wmi mpyoi nmo nWO
roSj omniaque prave &
perverse di&a & n "nm b*no 2VW ^VlH
fa£ta fua vifitaturos. Itaque ambulat & tzvny*? wyoo p»nnon
fedet , metu quafi atque terrore continuo np\Dl tPBtt no» #m i^^3

perculfus,& pudore operum fuorum ( w««- 17X31 'my*n n$D feN *«?£)i

danorum ) causa fuirufus, quemadmodum e D VpW? in3VJ I3lf t**on


contrario gaudet &
ketatur, animoque nivnaya tyjcn *?37D xnM
geftit temporecultusdivini, beneficiiloco t*O^D Wl# 137 Sr Mai
Deo acceptum referens, & praedicans, ^non 'xy& no SapOI
quando dolorem & moleftiam percipit cul- X2 nr\X >X\ Dnnt nvw2
tus Divini causa. Summa credit & am- faa nSvo ? no >n nTay »*rt
:
1

pleaitur id quod dici folet Semptr confu hy\ TftffW f»*1 ^WI V9
',

dera tres res , & non incides in manus transgrefiio- 7WW pan^ ! 1DD3 *J^yO
»w j C<^/>4 qubd fupra te fit Oculus videns, Auris audiens, & qubd omnU
tua opera in libro fcripu fint ; Perfuafus eft, verisfimum eiTe quod
David
j 7l wbv *®m Cosri Pars III.
mnano or\2 ?mtf ItO cens,mirabile effe,quod creaverit in homine
h* V?D1 D»p»mom DTinn Facultates expultrices & retentrices , com-
Wp) i 1OT
1
» 1lO>tt D»nn prehenditque omnia animantia , inquiens,
MianJtt^NnfUynUtoKO Omnemcarnenu Exinde alligat ( applicatfibi
anoi J*)l2irD fliKO Ono w*«* posl evacuatum corpus) arcana ( cordi&
pjpftfvi XWM Wn nfalpo 4wiwo imprejfa ) Rei Divinae per folertes
p"Dmi natrnon feWpO V quasdam inventiones, quae partim funt
nywi ano Ssavi ttWino praecepta fcripta ( L*g* y&Tpr* mandata ) par-
?— iNY» >73W *?N n^VJO tim ex orali Traditione profecta 9 geftando
f>Var>1 : r-^yOT Dy nnw fc Tephillin ( phylacleria) tum in loco Cogi-
nxn Jlinsn yi30 ty Y *?P tationis &Memoriae, in Capite 9 equibuslo-
H3
1
JVK'*n Ntfljl 3*?n 101 ? rumunumufquead manum dcpendere fi-
tzfay* vnn inmty X ?^ 1
nit, ut fingulis horis & momentis illudin
nnN nirn *Sl ioxp 1031 confpectu habeat : tum etiam Tephillin ma-
: ayyv ^r&to DD333S «««w,fuper/caturiginemfacultatumcordis
•wwmwwi f>Vaaa nvom (vuifum). Sicgeftat r-\£* r*?*» (r^nt
0'IKO nN1C> 13J1 ttttiym quadrangulam cum fimbriis feu peniculamentit,
13 {Wtt mjytt t^ntf? >JDO ne eum (inprecando)
r *<fc Sj«4g. Judaic.cap.4.)
n O J—imo
'"rStfn pjy*? avocent fenfus ejus circa res mundanas,
mmttfni DW133 nnannn ficut dicitur Ut non ajpiciatisposl cor veftrum
•>

enMPyoa ny'T) CDn^y & oculosvefiros^Numcr.i ).}?. Scriptura tuv


1

V.Pin ba V?:no p inX r*/>«iZ/i«conunetUnitatemDei (ex Deat.6.


1331 D^Nn p*?n t\th
on3 v.4.) Prcemia &
Paenas , feu , Promisfiones
'nWtt?3^ ayon p ttfap & Comminationes,(eA:Df/tf28.i.) Com-
Vttin >T on3 Dixn XK> "KPtf memorationem item Egreflus ex ^Egypto
ni3"D n.VO Dn nin3irmno (ex Exod. i^.^.ir. ) : quiaeaeft Argumentum
tniODTQOn Dno mna N*? irrefragabile tum Conjunftionis Rei Divi-
CDO^tPnS hinw p tnNl naecumCreaturis,tum Providentiae, tum
&; fcientise Dei aftionum ipfarum (vtdepar.i.^.i^.) Tumomnibus
fuis fenfibus devolvitur adDeoillarumpartemtribuendam (perlau-
des & gratiarum acliones Traditione accepimus , minimam Precum
).

fummam, ut ritefuo defungaturin Deilaudibus ofHcio, efle centum


Precationes , quae ( ex libris Precum ) notae funt (vide Rambam in Jadcha-
fakahyin nW> JTD^n cap.7. & Synagog.Judaic.cap. <{. ) non pauciores: &
fiquafdam omittat illarum (notarum &
ordinariarum) Rudet eas per-
ficere &
fupplere, per benedittiones quas recitat fuperOdoriferis, fu-
per Cibis , Auditionibus ( Bonis &
malis nuntiis, qua audit ) Vifionibus &
CDOn»-u Y z
Co s r i Pa r s 1 L ^Vp "vaao 1
7o
Quandoque ergo Vir
perire neceiTe effet. T713 7D£: R*n
: O^n
Sanctus cogitat,qubd omnes fui motus non *?33 nr 3«nn TDnn nTPP3ft
fui fint, tum Deo attribuit primas eorum J—iy>nn t^T^ vriWW)
partes , qui illos primo creavit, deinde con- on3" fDJ 133 0^3 vniyun
tinuo auxilio fovet, ut perfici posfint j &
nWl DXlDl^XTO^n
perpetubipfividetur, ac fi Majeftas Divina nry> mn T»0»1 DnV
ifibi adeifet, &
Angelifecum conjunftipo- *ftX2 D^y*? tfmi onoWna
tentia&virtutefua. EtfiinSan&itatecon- tzV3>Aam roy nJOtfn
firmetur &: robuftus evadat , atque in tali- p?rr DX1 TTI33 )M 'nmm
busfitlods^quaePraefentiaeDivinas conve- r-^Olpaa r^VTDfia nw
niunt ( in Terrafancla) confociant fe ei attu 3 irmnn^ OONnn nr^
ut oculis fuis eos videat , in gradu a Prophe- ? 72 f >y CDnitf nNTvty^a
tiaproximo, quemadmodum praeftantio- :nNHJjn r^rVTQO n£0*7
res e Sapientibus Templi fecundi Figuras mi D>Q3nn >31tt Vn KttO
tales ( Angelicas ) videbant , &
Filiam vocis tty?y\w) nVNKn DWl W
audiebant ( </<? Filia vocis , vide UxiconTaU D*TDrRinmo N>m Vlp n3
w«^/f«;w).EthiceftgradusC^4//^or//wfeu r-*r\m j— UOfl J-WO^
Virorum Sanclorum , fupra quem proxime eft t2Dq TDnn *?3p') JOW3J71
gradus- Prophetarum. Accipit autem Vir po ioy NKOn ^pSxn f^yn
San&usagloriaReiDivinaequicquidacci- VJVTNO T3yn Snp ?
1
>1NYtf
pit, tanquam fervus a Domino fuo ( e rgra- tflfl» Xim fr 3'Dni -WMP
fw)quiipfumcreavit,ipfibenefacit,ipfum- ~Vu> S*fl {NMiyV'Wf?flA
que ( ipfius
acltones) obfervat, ad eum
vel ronn -\ry\xv r-iD yxyi
praemio vel peena afficiendum. Neque WD3n n>33 TDJ3n C3Tp
mirum tibi fit ( quafi hii contrarietur) quod tzVPVTp CVT3130 VD3nn
Sanctus (maneposlquam furrexit ) dicitante- >-m# mnwm TWlvh 7133
quamingrediaturLocumfecretum j Glori- nx -\%f •)&# n3"i33 )T)W&
ficemmiglorificati Sancli ( Angelos fic comp el- n^HJ n03T : n03n3 U1H7\
lando, vide Synagog. Judaic. cap. 4.
tualia judaeorum ) 6ec. quomodo fc. id ad
& Ri- ^^ nywa fim n3?3n
fr^np >rS7 nwfe nwpino
gloriam Deifaeiat ? &
pofteaquam ex eo lo- 7— n^n 73 CDn3 ^anoo
f

co egreifus eft, iterum Gratias agat per pre- D ^ 1n1 no3n3 nSnn DTpnw
cationem,quaeincipit^ Qutireavttbaminem ^ t^^oi ir3 S3WDV13
inftptentia? Infignisenimeftvalde iftaPre- /wte taS r-MryS
fyf t

catioin fenfufuo, optimeque item difpofitafunt verbaejus apudeum,


qui reclo oculo eam intuetur Scconfiderat! Incipit primb a Sjpientia,
& definit in^ Qut fanat omntm carvew,&facit mirabtljter},hisveikis do-
cenSjmi-
,
7?
wStflDKD COSRI PARS III.
ninD&^P^frp"lWP ciorum Dei idque fortisfime , ( *» Pr^
j-^Vinn nmm D»yjf)no tionequadam.quam vocaht H* fW Juftifica-
pTKWSJaatfTiTOED^ya tionemJudkiiDei: qu& tnctptt C3W1 nvn
DJTObl DtfTOrfl D>nn NTQ iWo ) utifta impresfio ipfi fit pro Scuto &
r-Viym pHBfl inQDm latibulo in quibusvis calamitatibus &
nwro hl* TV&& nirro amiftionibushujusmundi,dumanimofuo
nixn CDntr r-ioa n^D
reputat J uftitiam Dei omnia animantia cre-
r-ioi CDn3 nxnan fipno antiSjConfervantis, &fapientiafuaregen-
*?.V 'mon nwtano V?3# tis, cujus (divin<t fapicntU & j«/?irw parti-
)
Vo'1 yir \£rtt CD^n WO cularia mentes humanse non poflunt afle-
Dno bnxi pvpb otr n^xa qui, fedfola univerfaliaexeleganti Crea-
D^inno h *\nx NintP no. tionis illorum ordins vel difpofitione, &
j-^nm QWUl CDnnDJ admirandis multis in eaelucentibus, quae
Din onyxt docent de intentione ( CreatorU ) fapientis,
>l
CD>p>£0 D ?Dn
D^lDSC*? Otfl rmrh 0W1 volentis,Scientis,&omnipotentis,fingulis
nomn >*?Dl rrwiin nno a minimo ufque ad maximum illorum,fen-
*r>Ai nmxh EZJtn *pam fus neceflarios tam internos quam exter-
,

t TTlon moi mnnnn '*?> nos,Spiritus,&membralargientis,organa


onTXn nxnnn nttnos? '01 item Spirituseducentia (psrmembradiftribu-
mnnn fO Dinyi onTntytol e»rw) j draconibus,vel,pardis fortitudinem,
IVTDm pTKno na nxv & membra rapiendi ac rapta dilacerandi
W ?^ Y
1
W>nun fc**Att?no 'OSnn leporibus & cervis organa fugiendi (celeriter
^

xy DNl pt*3 pDO f«rr*»d#)&animimollitiem.Ef ^«#confide-


1*? nwin 1
? nn^non pjttf raveritmembrorumfingulorumcreatione,
N>n ntwa n3J*wn *?y Viyn ufus,&cumSpiritibuscommunionem(<7W0-
*? Mfm EzryiJ^ ^73X0 modoftngulorum natura convenienterjiim quoad
1 ^PH V^y 3>5> tMny ? 1
quantitatem^tum quoad qUalitateftUt diflrtbuan-
hyn DrVH T* 101
1
? n ny^l tur) in iis fumam (Creatom ) juftitiam,& or-
IpTK ^ vonjtf CD5V) bs dinemfapientisfimumvidebitjUtnullusin
1*?Kl tyffl S.V "p* WWI ejus animo dejuftitia Creatoris fcrupulus
nanx 1
? D>ynxn nTK n n r
remaneat.Quodfiexacutiore&accuratiore
confideratione ipfi forte fcrupulus exoriatur, &iniquumvideatur,fi
e.g.Lepus praeda&efcafiataliorumanimantium,mufca aranea?,mox
relpondebit ei Intellectus , increpabit eum,dicendo j Quomodo &
attribuerem Iniquitatem ( Creatort ) Sapientisfimo , cujus Juftitia
mihi cft perfpecla , quique non opus habet ut iniquitatemexerceat:
quod fi venatio leporis a dracone ( vel alio fimtli animali rapaci)
mm Y ^
Cosri Pars IIL v^iawa i 72
( rebus quas videt> veluti quando videt locum, JflJrtO&l D^aHOI QtfffTD
1
/w 7«o miracula oltmfacla funt , d/r/f ; Bene- "HW* ?» cn^y "pa» n&nffl
dictus fit qui Patribus noftris fecit mira- Sxttnpfl nSDin nvr <yov
,

culainhocloco, &c. j &quo plures : reci-


f
£ W
'OWP 1031 C3»pfoflf
tat, eo propius accedit ad Deum , ficut inSWnovnte^npiSMiD*
David dicit ; O* moM annuntiabit juflitiam rOTl ItiWD yipr ^? O
tuam omni die falutem tuam^quianonnovi eorum Xlhhy r^S "jrQtf O "131*?
}

numerum, Pfal.71.1f, quibus verbis vult di- >0? Sd fy lAap* Sn* ptfHl
TOfl tiOO yj3N t— ?!
2
cere^ Laus tua qutdem esl innumera rectptam 1 > i

ta;we « f 4?w /// we ^7W«i <fo, we^, ^ e a unquam de- p£D ]*HQ nNYni r~l3n#m
traham. Et cum his omnibus dubioprocul DTjyn n^XDV ££J3 niD-OJ
ingrediunturinanimumadsequate&com- n3 »7in.-nys?3 onyv«roi
menfuratione Legali ( Ugi adaquate ) Amor «TDM nnorn M^n N*?P
& Timor Dei, ita ut neque in Sabbathis W3Q* flO S* & b» bW
Diebus bonis (/*/?») Lsetitia impellat rfaaffi nwnni pinrn Sk
hominem ad rifum , lufum, voluptatem^ CDM2 Ir^frhfffa yjonSl
otium,aut intermisfione Precationum reci- rntfYn b-* Kin Nftn r
WD
tandarum j «^ Timor eousque hominerrL nVnonfl BWO0 h)2} hx
occupet,ut deremisfione &condonatione y So WYt ism rvtem )
y

peccatorum defperet, &inperpetuaanxie- fc^nfQtl nixtr HO te 113^1


tate & follicitudine verfetur, omnemque 103 ijjnr rioannOttflO
aDeo praeceptam ex bonorum, 3<£n *?33 ; *f108H TDK»
laetitiam,
quse gratiose Deus ei largitus eft ufu aufe- izyV) yihs n *f? fnj n«\v
,

rat&tollat.ficutdicitur; Et Utaberisdeomni O CZVpSxn nsu: Sy inatf


£0/10, ^«c</ dederit tib'% Domtnus Deus tuus, rnnarn nnN "rSin ratpn
Deuter.26.^.11. ficque diminuat Lauderrr j
— tfttiia iOMP tttt nW
ejus pro Bonitate Dei, quia Laudatio fequi- -j>t?k f\ rx niiy xb TWJ
turLaetitiam: Pro eo qubd non colutftt Domi- jroyi aAattSltJ —motPJ
w«w D£«w r««w /« Latitia & htlaritate cordu, ^VKin X^tn OUl "[^wn^
omntum rerum ferviesim-
propter abundantiam ,
;—<# rrirn HDinn nNipTI
w//fw tuts y &c Deut. z8. 47. 48.
. nec^ denique n m^Drn,{
? n373i 7JVOJI
Zelus intempeftr. us redarguendi proxi- W£a Tfort ifKQlrfl DJDJf!
mum, vi ejus quod dicitur , Cornpiendo corri- r^vfeflTI rmym ni^Tn.D
/>/^/>rox/w,/?/ir«?'W 5 Levit.i9.i7.veIexcemu- 3H*1 ftn pm 1^3 2T'
lationeSapientiae ortus,eum tranfi-erfum rapiat ad Iram, & Vindidtse
cupid-tatem aut animi claritatem 8cferemtatem in Precando turbet.
,

Impiimit pofthaec etiam cordi fuo 'Saitclus) Juftiiicationem judi- ;

ciorum
vfi whw-tom Cosri Pars III.
flTN tJ? hv 3tt?non »W?3 mkatibus publicis (Ecdeft* & populitotius),
y^ntrnainown^rfyirrtSri cumperplexaeanimumejusinvaduntcogi-
Drttfi' Biynni mVrna n^v tationes, ob longitudinem exilii , & difper-
*\VX3 ftn pm3 nW) fionispopuli,ejusdempaupertatem&attc-
V/iiyiy 'OJ3- p inNI il1QN f
nuationem vel diminutionem Hic primo *,

*-on CDViyS pDKn '3P31 omnium confolatur & erigit fe per Juftifi-
0^3 'pStfn ?>jy3 pmnni cationem judicii ( Dei ) , ficut dixi j deinde
nro WC» WM*»ONTnm per Subtra&ionem, peccatorum fuorum
rhxn 'lOKy n n^rmn V10N3 ( h. e. cogitando per extlium peccatorum fuorum
T >WO lrrrDttJ noVmf? gravitatem diminui,& expiari)\ tertio confi-
1D>UB? nD3l tfttf rotM) deratione praemii fibi repofiti in Vita aeter-
1 !—n3>0 ) yt))DM WX &
conjundionis cum Re Divina in hac
na,
awrv lA WD UWpiT quoqueVita. Si eum Satanas ipfius (concn-
r~l3 *?331 O^iCD rX'Jt'1 ptfcentia ejus mala ) velit ad defperationem

mnro /Tifyo no33 IQNJtt? adducere,dicQndo (ftcutoltmdixtt E&ecbiel)


pim n>n> nV) wty DTptf? N#w revivifcent ojfa tfta ? An revivifcerent offa

Wmniph 3ltM TX NflKI ^^Exech.37.^.3. eoqu6dfcilicet(i»/>^-


W^N UQJ3 "W N^DX >DK fentihoc exilio) penitus pcene excifi fimus a
WJ") *?N "IQXtf 1031 7T1N gente,memoriacjuenoftri( ^oraw Deo )quafi
fc^in rnQ >>3py> r^ySirj perierit , adeo ut nobis illud Ezechielis ap-
3\PtP3 CDlXn f£ 1XV2TI plicare,&: dicereposfimus, Exanmunt ojfa
n3p3 JnySlfl
\ noftra y periitJpes noftra, fuccififumus nobis, ibid.
HW n? 103 *nron 10K jMi. tum cogitabit (fanclus nofter) de Exitu
na nnan 'Oiy '»n m*?JD ex jEgypto-, &
de infinitis.aliis Deiinnos
N3n 0*7^31 nrnD^ysWWl collatis beneficiis &
dignitatibus, neque
t\xpm mS;n *?31D XWP >j« abfurdum vel imposfibile ipfi videbitur ut ,

ichty TDflO. Hflnu? toyoa revertamur in priftinum noftrum ftatum,


l WiHNl etiamfi non nifi unicus e nobis fuperftes
^DVrnaai 13nn 1DK maneret, ficut dicitur j Ne timeas vermicule
TD'P l-nuny *?V Snny f? Jacobi^ Efa. 41. ^'. 14. Quid enim /uperftes
manet de homine quando in vermes redigitur in fepulchro ?
,

XII. Cofrr, Qui itacomparatuseft,isinipfa captivirate vita £cue-


tur jucunda, Sc uberes producet Lex ejus fruclus irtfa^culohoc, &
in faecuio venturo: qui vero impatienter &
cum indignatione fert
captivitatem, parum abeft, quin perdat mundumhunc&mundum
futurum.
XIII. Jud&us> Hanc ejus^ jucunditatem augebit, fiDeum laudet
Cosri Pars II L
Zc mufcae ab aranea fieret accidentali-
ter (ut nulla apparcret bacin re C4ufa, & na- tnnpon iwm iow wn
tur£ providz ordo ) dicerem, illud fieri per Hmn oann nxn w w
accidens cum Epicureis , vide par. {. a JF. j.
(

ufy ad §. 8. ) Atqui ego video Creatorem r-rmim r-i^xh r*n 'to


illum fapientisfimum , prudentisfimum,
&; juftisfimum, efTe eum, qui inftrumen-
tavenandi vel rapiendi eis tribuit, veluti nroS ^ao mih mn*n ^
Leoni robur , fortitudinem , dentes , & i ?
5
on mrh o^nrn .Jtrw
ungues , Araneae commemoratae folertiam, n^rn n^o*? awi o>b
& telam texendi artificium , ut fme inftitu- proSi rvnoS nnrn r? fo?i
tionevel magiftro retia contexere fciat ad o>n u-ra nmn ror iir^
capiendam mufcam , organaque ad hoc nr to nown tzvmv D>jn^
opus perficiendum neceffariafuppeditavitj wkp noan n^ n>rw
quinimo etiam mufcas pro efca alimento & ^npj^ >o p»wn r-iJi^o
ipfipraeparavit,ficut multos pifces pro alio- m 1^3 gvoji ron
:

rum ( majorum) pifcium alimento ordina- rrn» nr waj ty 3P»njp


vit An de his aliud dicam , quam, Sapien-
:

tiamin iis elucere,quamego nequeo com-


itra eairo *?y ono
niK
loa
lnMomPKfoirtDJ
w
prehendere, & ut Juftificem (juftum pr&di- D»n rwi mia*? djj ioin ir

cem) eum , ^ui vocatur Rupes^cujusopusin^ yty hpfil OM>"ty


TOfi
tegrum esl& perfeclum , Deuc jz. #.4 ? Is in nOtt>tP hlX nmrt
'tf£)N

cujus animo foiide haec infixafunt^ fimilis vhywv r


wh PUTBtt Dn3
cvadet ilii Nabumo G^w/#,dequo referunt, no# JOni ttin y")D># >03
illum de omni afflictione , quae ipfi obtin- notn U00 V^yo bpnv nQ3
gebat, dixifTe rnil^ U DJ Etiam hoc in bonum no^n fc^^nSloA Mvh
, J

mibi cedet y vitam agct perpetuo fuavem & tD"IN OTTD^ Nintr noa
jucundam levefque ipfi fient adverfitates t-nnn *n npTKm ^DnD
,

omnesj imolaetabiturdeillis,quandofen- j—m vSy »»«f noa nD^ l r

tit, iniquitates fuas hac ratione alleviari, nr Dnxonni 2)lDn QOTO


quemadmodiim is, cujus debitum exfolvi- TWV> pl U Alinvon JinKa
tur, laetatur quod illud a fe fit ablatum ; lae- 1T3^M ntton r^WQ
tabitur de praemio & retributione fibi recondita j laetabitur, quod
ille fuo exemplo doceat homines patientiam, juftificationem ju- &
diciorum Dei laetabitur deniq^quod hinc fibi acquiratNomenbo-
'•>

&
num , gloriam. Atque ita comparatus eft fe gerit^4«c7w ) in Affli-&
dionibus fuis propriis &c privatis, Idem vero quoque facit in Cala-
mitatibus
i
77
wbwm Cosri Pars III.
i irnmr 'm,v nn W 103 ob eam. Sic cum dicis ;
Qut vhificavit nos
/nofyattOJVTnMl ilJO"pl & confervavit nos ( /w Vrecatione quadam)\
nr nJOm l"nntP *?y mini indicas te Morti obnoxium & expofi-
moni 6inn T^Sp^nn tum fuiiTe ac fimul gratias agis qubd irt , ,

t&tm "IMP >J£0 >fc' "ltMO vita confervarit te videturque hoc tibi effe ,

oy nniYtf n\V")l "jtraj oy lucrum morbus item & mors , quan- ,

Tflfflf? Wi nnfct? "|»VYD docunque illa eveniant,levia eruntinocu-

")•# '3 IJtoba mio *0 "fOO lis quia animo tuo reputafti ,
tuis , vi- &
niwnniD^nn^rrttninnX' des, qubd lucratus fis cum Creatore tuo,
OYD'tP nyai p ty mini quia cum potuilTet te privare ( h.e.tibinon
'

n IBMni raym min "jno conferre^ denegare ) omni bono naturae tuae,ut
prxo 'n DW W npS 'm *riJ qui pul vis es &
terra, ex fua bonitate contu-

W >rtP >01 TO> ^ n^n^ iTflfil lit tibi vitam , &


innumera alia commoda,
DltWVl hs nm TVTfl rniK pro quibus proin meritb gratias ilii agis
^^WnWnmnO Quando haec iterum a te aufert, ruruim
,*—lyno UMI Jvon:i n^n gratiasagis,&dicis, Dominus dedit , Domi-
rhy pl f
"llDtP3 1J10K "it0>O W abftultt,fit Komen Domini benedielum,Job.i.

blD *?3 TJV mSSN TDnn Atque fic voluptate frueris (/<efiif animoes)
NintP»101 ftoO nJlOn Jgn omnibusdiebustuis (quando bac ratione pr9
1XV3 VJP rWI n3 n^DJ omnibus tam bonis quam matis , Deww celebras &
tvbyn CdV)? TTD 'ni.VOn laudas). Qui hanc viamnon tenet (te
VtUl tz>nn CD>trwn VriJll agtndirationemnonobfervat) , is non perfua-
DNIU StfN ontPl Dmtyin deatfibijVoluptatemfuameffehumanam,
CDfl'C3N1 DHPOIDW fapD fedbrutalem,quamipfemet non intelligit,
D VnA CDOKjra CD ?ru ficutdeEbriofupradiximus. Sicinfmgu-
,l

nwifll aiM wnityin lis Benedictionibus animo fuo expendit


:

YittO CDX1U StfV CDnttf Vir Sanctus earum fenfum intentionem ,

3 inruni \rfiOrW WOK (primam ) &: quaecunque ab ea dependent


i'"HOTn nSojn —O^a
J ( *<* comprebenduntur ) 3 veluti in (Benediftione,

mosns mscpQ nwtf </«* /Ha/>if) 11N"1*V Creanslucem, concipit &


"jx nto trOtt^ inJinjnl imaginatur fibi Ordinem mundi fuperio-
ris, magnitudinem fingulariumillius, maximum item quem habent
ufum &: utilitatem,quodque, licet ob maximum quem ex illis percipi-
mus ufum,maxima nobisvideantur,apudCreatoremtamenfintper-
indc ac minimum reptile.Cujus rei argumentu probatio inde fumi- &
tur,quiaSapientia&Gubernatioejus increationeFormicae &Vefpae
non minus eft confpicua, quam in Sole &Sphaeris feu Orbibus ccelefti-
*&b z
COSRI PARS III. ^StfTDKO i
?6
& benedicat tum pro omnibus
femper , wmo NW£ 710 hl tyron
quas ipfe invenitinhocmundo,quampro J DODWttOtP noi D^iyn fO
iis,qu2einveniuntipfum,(h.e. proommbus fc-onYXl *H?On IDX
taw £0«/*, g«im ///«*/«, ^/«<< //>/f evemunt . : inv mra r-\ia$RH n?
XIV. Coyn; Etquomodohocriet, cum cwn x^ -nnn nax a?
Benedictiones tales quoque fint laboriofe
&moleftsef bwv noa nnjnn rmrm
XV. Juddusi Annonrectiusdehomine r-iorqm pu\nno r-uwi
perfecto (juftam & maturam dtatem ajjecuto
)
j-Wi nnv bnan y&a
dicirur ,
quod fentiat Voluptatem ex cibo *$ •* *p* no*no nxrrS

& potu, quam de Infante vel Beftia, quem- : Ton prj noierw
admodum etiam magis competit
Beftise nbi p nron na«
Voluptas quam Plantae , etiamfi Planta ruona pxmro «nrrn f rw ? 1

quoque perpetubnutriaturf ( quiaVoluptas nugfl ^v pwao vn dm >a


esl&augetur ex notitia &fenfu). pya wni rtwh» imx b
XVI. Cofriy Ita eft, propter excellen- yo*n nwoi fc*N&o vina»
tiamfenfus,&perceptionis voluptatis (in mo a^ "orovi aouun
bomtneperfccto ). Nam fi e. g. Ebrio, dum in i iromN inpam an^»
ebrietate fue conftitutuseft , arferatur quic- M0YK n? *?a i<? iflttn
quid concupiverit de cibo potu, Mu- & nf Vy JWVT r—pn innatPO
ficamvefuavisfimamaudiveritjfiitemcon- r\Vl nVi 7DDn *?Jn 3V#m
jungatur cum perfona amata, aut amafia miann vrh wat^» >jso
ejus ipfum ( inbocftatu ) amplexetur, hsec & ipw |qpa **om onn
poftea ipfi ubi ab ebrietate fua ad fe reverfus j cz:na oyri
fuerit indicentur j nil nifi m|ftitiam in ipfo rnuarnrci nm ton
creabunt,omniaop pro damno,no pro lucro, airrw s-w*m rrxtfA
reputabit^quia Voluptatum iftaru non par- feia p<? o-pp rmjwa
ticeps factus eft eo tempore, quo eas fentire, iWto r^yvio nn roona
& voluptatem ex illisperciperepotuiffet. r-inaa Dna fcn Hint* >oS
r
XVII. JuddLus , Praeparatio ad volupta- f >o onp uso ru*n
rv>tp
tem percipiendam, ejusque fenfus, fi fimul »o*?n^yitMwnriua xjnn
cogitetur, qubd antea quis ea caruerit, foiro n»n "n^ r-ujn»
duplicatvoluptatem. Hancque utilitatem nannCffnVunNOnYrynS
percipitexBenedi&ionibus ( Dei pro iis laudationibus)isquiezscum'm-
tentione &
devotione peragere eft affuetus , quiaillseimprimunt ipe-
ciem voluptatis in anima, &
caufantur Jaudationem ejus, qui eam
ex gratia largitur, fine qua quis ea careret, ficcjue augetur Laetitia
ob eam.
l?9 *vh>*m!to Cosri Vaks m.
•mf? r^'30D bzpn 'p^Nrt Divina fubje&um idoneum, verbo ejus atN
naV 13 rTO *nD3 p37
"ltfN res prcebens , &; ordinis a fe praefcripti ob- ;

>TDn N*7X ''Wuni Timvan fervans, poft Luminaria, & Orbes cceleftes,
tyi cmtefl DTTV rn DlN >JO nifi Sanftos homines,quiinde ab Adamo,
<?ni ^np wp nnNI 3py> ufque ad Jacobum, fcmper unici fingu- &
r-tarwn tp&fll PJJtt Dlrtir lares fuerunt. Poft ( Jacebum) autem eru-
EDTTDi xzyshihvxhrwrh perunt.in integrum Ccetum, &ccc»mmorata
nyn.v o'W?Jtn TTD3 137Q3 eft fuper ipfis ResDivinaper Amorem, uc
Wttil 731 nymjo a^JTT eflet ipfis in Deum, ordinavitcjue Scdifpo-
riy aW3 U2V yfy 'Wl fuft eos in Deferto juxtaordinem Orbium
•ji/O pa^ifh njrtftl fil^iD cceleftium, quaternafc.vexilla,juxtaqua-
1DD3 I8tf TtfNO r-V)tf!Qn tuor quadrantes Orbis cccleftis (zodiaci^ cu-
3 p130 £1"7p ^yni nW
j^ duodecim figna tn quatuor partes dividuntur^
a*?3 n*V WW13 Nim yxa»Va er /?f ^ir//* quatuor revolutiones annifacimt )
rn3nN Sy mio 1*?3 ntt & Duodecim tribus juxta Duodecim illa fi-

•JIDD'1 JT*# rntPO nw gna: tribum autem Levi in medio caftro-


yw 'np3 n "iinn i*?l3p n?S rum, ficut dicitur in libro Jezirah, Tem- &
SV1 n2 V V?13P n03 p 'riM
t plum Santtum (Rem Divinam, Arcam) in me-
rfapSa^xnwt awynQ dio,quod( virtutefua) fuftinetomnia.Uni-
"W3n:tf "inN 1*7X3 m^nn verfa haec docent de Amore (fignafuntfingu-
iniX f>3m atp T#N *?3 1*? ^w
ff£<* »w Dej Amoris) y propter qucm

no«V itFfij Vy "»DN noni Deumlaudat(^«^«,m/>W4fww^DSTyn3n^ f

ntPND i^ptP a>7y Tyni incujmexplicationehucusfyverfatuseslauthor.)*

pl yjcA r-M3Nn infop Huic (te^/c?iom)fubjungit,qubdrecipiat


'rfriy "ty £3*12* mitap' infe Legem in ( leftione ) 7N ")f[ yotf Audi
N hy nm*V t-*mp 1D3 ty J/ftt# ( Dominus Deus nofter esl Deus unus ) iis, &
Syi Mtf3 fyl W*?yi wni3iV cpi&in (fcnediftione) yjf^jygim hunc fen-
pn Q"pi 3110 nai lyiinn fum de recipienda lege continentur, quafi,
niDD p "1T1N1 liay* t^^lJ poft praecedentiaomnia fufficienteripii de-
10^^ ann yvxonvpn clarata, cognita &perfpeda, obligationc
m)T Nini a^lin^n n^p feipfum obligaret , & teftes advocaret cort-
tra fe, qubd illa omnia acceptet , eodem modo quo ea aeceptarunt
Patresejus ante ipfum, & filii ejus fint accepturi in aeterna faecula, ficut
inilla {Precatione yw.ftQN) dicit, Super ?atresnoftros i & fuper ms &fu~
y

perfilios noftrosy & fuper generationesnoftras &c, esl verbum ejw bonum Scc.fta-
tutum quod non pr&terit. Pofthaec ordinat (in Oratione itia eadem y recitat%
recenfet ) Vincula quibus perficiuntur vincula Juda^orum ( h. e. Articn-
imn^a Z z
Cosr-i Pars III; Ww-noKD i
78
bus j imb figna Sapientiae &; Gubernatio- W nmpnni no^nn >JQ>D

nis ejus in Formica &


Vefpa, vel Api magis rTWQI r6oi3 VtoJl npt
funt fubtilia &: admiranda ob parvitatem Hfl nn 31Err OftMBp Qy
illarum. Haec fecum reputabit, neLumi- 'nwon vrya Tru' r^P
naria ( e^ corpora illa ) caeleftia nimis magna J"^iy? fifcpl f I3*pn infl W
videantur in oculis ejus, &
inde Sathan 1^3 J— i*?y>l nvjnnn 'ttav

illumfeducataddogmataeorum,quiSpiri- DQKya D>p>fOi D>VyiD Dnp


tu?!esinfluentiasafferunt&credunt(Hcb. rma DftWa4aXp>W^1
fiVjnnfl >VM , 400 intelligit eos, qui opefctentu CDN no*P 1D> PTn"l tr>Of
Afirologiu putant deduci pojfe ex corponbw "\rD2 n£H hrVO lltf n>D.V
telefttbus influentias &virtutestnfiguras&ima- JlSnKn 1J7 hs fjv pl O*?
gmesqua$conficiunt)Vide&. fup.p.\S 1J>))& >phxr\ Vtyn pxrn oViy
1
lexiftimet , illaprodeffe vel nocere poffe a fe plnn^ ftup ? ruDian niyi
Lpfisf Sapientia fc. pr&dita ) cum non ita fit, '"imnun n^rn r.JO03 1i*Vn
(edperqualitatesfuasomniaagant,utAer, UDa\an r-Annn vSscxQ-

8t Ignis (videpdr.uf.77.) juxta id quod D ^W3 UYDta r-r&nnS


1
Job dicit^ N«/« afptxit lucem (i.e. Solem) n-tfJUV ?! EpttW) nniNin^
quando Jplendebat , & lunam > a quapretiofum iptfj DON*7D >W P nconil
\gtit? Et feduxit fefetn abfcondito cor meum ^ & uniirfo D71 jntO D7^^3X-
vfculata esl manus mea os meum. Etenim hoc tivnsWJiQJ CD^yaEn Dna
f«i^f iniquitas judicata, quia abnegajfem Deum fHfAnJin r30 JWOn Qn3
defuper^ C2.p.}uz6. 27. 28. Siein (Benediclione ipjo *?*on ym Jnntan
animo^ quod "*#$»
quaincipit) thty>T)27\X recolet 10D3 "lKafl* l HW
Res Di vina adhsereat caetui praeparato vel V*?y Wv *?np l»V TrV Dnft ^r
1
'deftinato ad ejus receptionem ficut Lux JDN ?^:! UJIWI 'phxn nitfrt
,

adhas-ret Speculopuro; tum qubd Lex ab ^ion ni^r rMNIwai


ipfo lata primum fuerit benevolentiae ttDO nr Nlpn >WXDT\ D^iyn
lejus fignum, quoapparuit Regnum ejus in PW Vs:q ^ni nrTQ^l H^ntV'
4

Terra, ficut apparet in Gaelo. Neque decrevit Sapientia Divina


Angelos in Terra, fedHomines^ex lemine &: fanguine, in qui-
lcreare
bus naturalia (quatuor Elementa,&eorum qualttatei) praevalerent, &
Virtutes vel vitia pro fyderis vel temperamenti bonitate vel ma-
,

litia, dominarentur, ficutinlibro Jezirahexplicatur j Cum ergb ita

purus eft ex eis vel unus aliquis fingularis, vel integer caetus, tixm
refidet fuper eo Lux Divina, &
gubemat eum modis admirandis
& tremendis, ordinem mundi naturalem excedentibus, vocaturque
id i. nobis Amor ( Dei } 6c Latttta ( cxeo orta); Neque reperit Res
Divina
181 nfi^iDWJ Cosri Pars III.
j—i>nofr-Jinttf n*? 7N fiVI Deus vivificetmortuos quotemporevoluerit,.
pnn.oy niCYP nyn D>fion quamvis abfurdum videaturrationiPhilo-
rrtro pl D>y3En fitrpna nr fophorum^ubdDeusflarefaciatvenrumdcc.
YfiS iKSnDI : llAlfl nnn c\ubdprofuavoluntatefolvatvinftos &X.quod
•ttOfin TDlWlfnn QniDN patet ex hiftoria filiorum Ifraelis (f«w ex
inNI ^VY^ ttl 'yjyo n? Aegjptiaca fervttute eduxtt in iibertatem Po-
J .

Dntf Jinttfl ma*a f»ON>» fteaquam exBenediftionibus his, t-VQM &


rft« TWJV XiW WOfO «113^ fortasfisfibipermadet,illasdoce-
innaiY 'Jfita n?n C37iya. re, Deum Benedi&um aliquo modo depen-
WJWP inVu>1 int£>"rp>i dereamundo hoccorporali (aiiquam affinu
ni£DO "OT 13 rv?lV )H tatem & fimilttudinem cum eo babere ) \ exalta-
tDtfn r**ttpft CD^JDUn bitf fanaificabit,&: magnificabit ipfum ab
fJVI \ £VTp nJ")tf JPnTftafltf omni re.corporea (/ty*r 010»«» rero for/>o-
7O J
—Wn nn*nno 137 7N ream )
quae de eo concipi poflet, in ( Benedi-
Q^DfrflnttinriflDTOK #10»*) San&ificationis Dei , quae incipit
nnx rMoonni jwrtpna trnp n$g r« « ,S4»#*« ( conf. par. 4. JT. 3. in
IfilD^I inin^V CD»p>tf Nomine«?VTp)& hacBenediaioneadani-
tZ3n3 O r"M")12Jt1 J —^nva mum fuum revocabit omnia quae Philofo-
7^10 137 P'P U7&V "nanj phi de.Sanclificatione & Exaltatione Dei
Wn CDn ,1
?171 mscov fcripferunt, pofteaquam eius Deitatem 6c
D»aiDlVan nirQ 0'panDD Regnum in ( Benediclionibus ) r^majn mX
3»niini : /VOlpn WX Dy afferuit & ftabilivit, quia in illis nobis de-
7y QHpnV claratur > qubd habeamus Dominatorem,
fini3JI1 J113K

V CDOT r^tPVTp- & Praecipientem ( Legulat orem ) fine illis


in\7l :

rtta moonoi fflttnpOtf- ( atf^H*. benedicliombm ) acquiefceremus in


Sto 101£ r^trpra VnJV verbisPhilofophorum&credentium^Eter-
rioyjn n7£)Jffl O ^NntP' 73 nitatem Mundi. Praemittendae itaque funt
W? IX 7 np7 CD.V O nvH' mnv, & r\nni Sanclificationi Dei. Et
r^im Qlpoa mwv pofteaquamitaeum fanftificavit & exalta-
br\p
n? IJJDH liy^ vit, tum demum incipiet petere necesfita-
:

n> rnr ri07l ^ITIUn 1D« tesfuas,formula precandi univerfali pro


»13 V)Y Dl.Vn trfJVtP N7H. necesfitatibus totius Ifraelis ( £^c/^ ) .

Nullaenim precatio exauditur, nifi vel totius Ecclellae, veluniusali-


cujus, qui fit loco totius Ecclefiae. Tales autem hoc noftro tempore
nulli reperiuntur.

XVIII. Cofri-, QuorfumverbhocfNunquidmeliuseft, uthoma


n^nn z ?
Cosri Pars III. nenStfnoRO ig €
ios fidei JudAorum pr&cipuos^ per quos cumDeo 1 imoipm Tnn> WtrhiO
conjunguntur^quibusq^ ruptis^illaunio&conjun- 1 1J7TI2K 7V mrw.ai
Dei Opt. Max.
810 dtfolvttur), confitendo *?v ««»1 lovo r*"nwntfl
Deitatem, i£ternitatem &: Providentiam , Vnra ownn t**oni n?73
crga Patres noftros quod item Lex llc ab
,
HJWtf WK taW 103 onso
Illo (profecla), pro quarumrerumomnium D7iyo notf Wp7X 'n >nn
Demonftratione commemorat Exitum ex nONi wniHK '")?V1 Km
tOtt?

^Egypto, dumait; Vertftmum esl,qubdtufts Wphx Vt unSXJt OHKOO


Dominus Deus nofter : F^r«w e#, tf«0</ af&culofit miO^ n?X 73 D»7OT W »01

W0?w£w r««w, e^ auxiliumfts patrum noftrorum : Wil 710\ 7tfTr> am nniOJJ


rm*w; ei?, qubd ex Aegypto nos redemem^ Domine >p7Nn ]>$?! plirh ffljW 17
D^^^r.Quihaecomniaperfecleagitcurr. >7V7no Vsw >:33 p37n
r
intentione purisfima , is eft verus Ifraelita, Wjft V ?V 7p'l niown 1XP
&fperare poteft, adhaefurum fe Rei divi- rupn hx&rTllOvn »ch
nae,quae adhaeret filiis Ifraelis prae caeteris n?£n? nSwJt Iftaah 3»nnm
populis Idololatricis J huic facile erit ftare ni?n?ni msmnn r-V7* n3
coram Majeftate Divina ; hic orabit & vhsrh "TlOV'1 ttotpn WND
exaudietur; Tenetur autem Redemptio- a*or Dip TtfK D>>onn 7V
nem Precationi fub jungere luma feftinatio- o ^nt^ 72 ni7?i3n D0133
ne & promptitudine ; ficuti ante diximus, TrTnotg n03 nfofl nWHfrpgfl
& accinget fe ad Orationem peragendam niDin fO xhx d:\v Trrn 13
conditionibusdi&is^idque in Precibus pu- yowa DlpO n?S 1V3p 1331
blicis totius Ecclefiae. Namprecesprivatae t rntfli fc^in;? 103 r—fen
hominis fingularis fundiberae, quibus lo- n J—!3"Uno. vh 7.V fn'l
cum asfignarunt in Gratione g&HEr W^r t~ttX ftXlpm r^fiHWfin
Audiens precationem, pro eo qui voluerit, In ''p7N7rnn3«1 ni3K n?VO
Precatione feu benedi<ftione prima (rZv v)D kVqtiv Ty Dn?D»p
f

Scbmdne efre, feu, oclodecim ) quae vocatur 7XU K'301 low Kinr 103
r~>1'3X animo recolet excellentiam di- & J-onnoi t Dn^ >J37
gnitatem Patrum, &
qaod Fedus Dei fit WMfDJ r^tfnp3 miff91
perpetuum, necin feculum fit receiTurum, n^troo n?n CD71V3 ''p7>A
ficuti in ea ait^ Et adductt Redemptorem ftiiis D»3«?in irxD UJW moro
In Benedidione fecunda, JDiDJ.T^.va^vnrnSvMn»
filtorum ipforum.
quae vocatur r-Tli:u 3 qubdDeus inmundohocexerceatDominium
continuum, non vero, ficut exiftimant ( Pbilofophi ) quodomniaflant
naturaliter (ftcnnium naturamtnditam ipfis cov.ftanter agant^ ne<fe Deus illo-

rum naturam tmmutare pofttf qu<£experientia esl comprobata) : Item,quod


Deus
tff V^tf.TOKB COSRI PARS III.
TOiY WtfnH Tnn inyD tamen eis quoq; propter majorem par crrr,
ton TDrv 17KN1 D»07iyn Et fic quidem fit fecundum judicia Dei
ttf*n?l 3n'VD onn 'Trn mundana feu temporalia. Quod autem ad
mio/i Dn7 fiV nm D7iya# fingulares attinetillos (qutjuautishisunacum
JQ1B /ttpn Dn 1? H3113 3W imptts involvuntur )'\\s apud Deum 1 etributio
fN Qn^Dt^O V
1S5 n3 W parata eft in faeculo futuro ( vtta <rterna)\
bbm IPJlvn^ 17KW cyo quin&mhocmundoalioaliquobonohoc
tr >o 7iroi MTUM n?Kn eis compenfat, quo eos afHcit, ut eo digno-
1
TOJ3 10*y YliK ? 77£3nn» fcantur avicinis {uis; raro autem accidit,
)^0 JlN prrr? VrJVtfntP >0 ut evadant Pcenas publicas communes &
O? DJDn7 nsn r
N ?1 1737 totaliter & abfolute. Qui pro fuis tantum
7y Oiryna nytan MMN necesfitatibus orat, fimilis eft ei,quicona-
fc-4>210 .Vin OJHOin fnrn tur munire fuamfoliim domum, neqj vult
1ITM HtoDn 7V TOiyi nnn communes fubire iumptus cum reliquis ci-
TDxn n D>Dj:>y<r no3 DJ:D> vibus, eos adjuvando in reparandis muris
O nn£03 70iyi isyo N**kio ipforum Talis magnos facit fumptus,
: &
to^POirWIJOOlgpOlPno perpetuo verfatur in periculo: Qui vero
JV^rfl nanon oipm irrtf commune fubit onus vel opus cum Ecclefia
X W1 W?U>:i tp>p no tota, isparum expendit, & habitat fecure
f?N CZD7D tZ3y:<0 !— WJN namquoduni deeft,fuppletalter,&ficto-
moyiO n^Kina nrDia tacivitasinfummoroboreexiftit,civesque
P 7$tt 2 no^Dnni jnn Dy ejus omnes participes fiunt benediclionis
7KD WXVV no J1E72X tf "Yip (feltcitatis ) ejus, per exiguos fumptus,quos
W 'Tiyni 7^n p^n p-Hl/in faciunt fecundum
jura ( civttatis ) ex &
^Dn p7T"!0 Trvn oVy/Vtr communiconfenfu,vel,unanimiter. Ideo
7*112* r^ipn 13 WV Xim vocat Plato id,quodfecundumjura &Le-
3«?ni U00 p7n Kin 1tt\V ges expenditur, PartcmTotius. Undefipri-
Nam Nin 103CV7 WV/1V O vatus vel fingularis aliquis fe fubducat
OVlV W£tt7*ttttm 7^n 7^ aParte Totius, in quovidelicet fitaeftSa-
n "0>o nm 7733 Ifrrtl lus totius Ecclefia?,cujus illeeftpars,&:co-
i""VH I7K <yun 77^3 inNn gitat , fe id fibi fervaturum , & in fuos ufus
•pJCWtt0 101 7V ynm Tspo converfurum , ille peccat erga Totum ( Bo-
*)Un TD^ 'nn
nrpnn 7^ ) numpubltcum &; ergafeipfum vchementer.
Privatusenim quifque comprehenditurfubEcclefia,ficut[2.] Mem-
brum unum comprehenditur fub Corpore, illiusparseft. Velutifi &
Brachium vellet parcerefanguini.fuo, quando necesiitas ( carporis) re-
quirit venaefeclionem ; damno arlic^retur totumcorpus & fimul etiam
;
Cossi Pars III. whv no«a i8z
privatim oret, & fcceffum quaerat,&: hac W- vamoi msr waa n^nm
tione mens ejus magis eftferena, cogitatio
magis vacua? (ficutfc. chriftus mt\ Tu vero pwn ^n^ nann nn&t L^

cum oras, introito in conclave tuum, 8c o ano a>ja odo ^np^


claufo oftio tuo oraPatrem tufi,Matth.6.6.)

&
XIX.Stofcw; Itaeft; fed praftantiam
praerogativam habet Coetus vel Ecckfia
* ™ W%
noa n>V?£tf!0 D.TK *?np7l
7D0n
13 «w nos hhsrm ivsx
w
multismodis. Primb, Ecclefiatotanonorat ote&l onnx o lozn}
mh
pro eo 3 quod fingulari aut privato fit da- hhartv >o onn Vfrfa e?^
mnofum, privatus autem aliquis & fingu- >MP.m vroan Qitf^noi
i

laris poteft orare pro eo, quod fortasfls aliis nos n»art» wym
rAann
privatis posfit eftc damnofum,& vicever- *$& t-*71 t=h)VnryVV
sa hi alii fieri poteft ut orent, quod illi fit BW» onoi : Q>j£> D1P3
damno. De conditionibus autem Oratio- rrvh r-tan aftvnv wn
nis quseexaudiri d2bet,eft,ut contineatta- pi ny#£)i nxwtao :

lia quse utilia fint toti mundo,neque ulla n Trvn V?QT\ v 7jS lysp
f

ratione vel modo damnofa. Secundb, raro irfTQD nwittn *nwi rhzn
accidit, ut pri vata oratio perflciatur fine er-
rore&lapfu ( ut cogitatiombusfuis nonevagetur czjriKpi ahwv >td nnryo
bomo?& ad alia converutur) Hinc conftitue-
.
nirctt onspn iDrr» no
runt 8c ordinarunt nobis, ut privatus oret bno tthdi ny*P£n i\
§

Preces totius Ecclefiae, &utejusoratiofiat nor ruoa j-Asji noW


in Ecclefia, in qua, fi fieri posfit, non paucio- yjn bn *?y yman Sinm
res fint congregati quam decem,ut,quod Tp*?n 0'TrVno hzfr mv
in quibufdam deficit feu per errorem , feu 3 ffofi* Vtyn O nJOO
perprfvaricationem,peralioscompenfetur m^ixno o^ nra nooJ
&perficiatur, atque ficacunclisfimulPre- ih rmxi nSo nxn n^nn^D
cationeperfe<5ta,&cumIntentionepurafa- vw wna
^ita»» Vfjx»
c~ta 3 benedicl:io maneat fuper omnes, &ad
1
3 in^'i JZD^Tn^no i ? »wi
fingulos pars ejus perveniat. Nam Res Di-
vina eft inftar Pluviae, quae totam aliquam >jdo hinwna v">^o nwsfi
tcrramirrigat,quando illaeaeftdigna. Et iS wwn nj»x nb o.vnttr
quamvis fieri posfit, ut quidam in ea fingu- CD^Tn» rn3 Wa»«f n^o^i
lares illanon fint digni, ilH tamen ea fruun- ano yaoji fc o^ini vn
tur propter majorem partem [i.] Sic contrafubtrahituraliquando
:

Pluvia toti alicui Terrae, quamvis tota illaTerra ea non fit indigna,fed
fieri posfit,ut ineaadhuc fintaiiqui iingulares eadigni; fubtrahitur

tamen
l8f wSpnDfttt Cosri Pars III.
'
bM CDnini ir^ya S*!i Initium; Uejpue qu&fo affltttionem noftram^
hy V*OJY p inxi i hx~\V> claufula ; Benediclus fis 6 Deus, liberator Ifraelis.
•J01D1 'vdqxvs D'fiun nW)3 Hinc progreditur ad orandum pro fanitatc
OiifO niJOTjn fiXin n^an*? Corporum & Animarum, & illi precationi
d WH nD"03 onD nTOtf*? ( in quapro ea orat ) fubj ungit ftatim Praepa-
ni^nvi^pSySSon^pinNI rationem alimenti, ad confervandas vires
1 S>W 10? THJ X^pD^ &facultatesilIorum,inprecatione tzntfn,
( quam fic vocat ab ultima vocc, quia fic definit9
r
liaTTi plltn mN">n 1*7 T!OD 1

101W noa ^VH fW .CVMfQ ^ajp/5 JHSJ UH Benedtclusfis y oDeus9


j Tft ?
1
n^N irty nfem quibenedtctsannis) . Abhoc pergitadoran-
DU'Dn lya
1
? V?an r
p "inNI dum pro Colle&ione captivitatum,in (/>re-
o»yonwi:n fnrn npySi »t*ftMtf,$tfjitf^

riSuDn r-WOtf n ^OIDl


1
? cum ea con-
//g*w expulfospopulifui lfraelisj &
0'p'TKn *?y TlONn rnom jungitvotum,utJuftitiaDeiconfpiciatur,&;
p "inNl J tzrTDnn Syi cum Re Divina iterum conjungantur,dum
r—hujw nUP wn 1
? V?£HV in prece fequenti dicitj Regna tufuper nosfo-
1 injOtt? fzaipo r~!Oltf*?1 /w. Pofteafequkurprecatio,procomburen-
n>#0 ty r-A-jlOD V?£MV1 disfcoriis&exftirpandisfuperbepeccanti-
EZOI^no CZ^WI Ttt p bus (b.e.Apoftatis a fide Judaica defictentibusy 9

V?£>n> pinNl JCD^iyn inprecationeZDWvhnh) contrahos prtcipue dtre*


yoittO r^fonn *?13p ty #<* ,
^«4W v*<& in Lexico Talmudico in Radice
rnS 11DD ^£)n r
l J n?^ -
70«? ) , cui mox addit aliam, pro confervan-
f»y3 f»y doPopulo peculiipuro(^d^^«/?4«rn'ii
fUtfOT r-tfNinS
1 O W3 A ttJVH "HM« jfcfcyM ) dum ait j OfyWj V_ Superjuftos, ,
&
C3HK0 WKvV) CZTTDnVi fuper Sanclos^Lc. Dehinc precaturproredu-
*p1pn 1VJ'y nyrnm 110N3 cenda captivitate urbis Hierofolymae ut;
, , &
iruOB? Tfnon Dinn'1 JVkS Deus eam conftituat iterum Locum Maje-
1

j proxime fubnectens oratiuncu-


njotrntr inS_i niOTVl JVX ? ftatis fuae

nnX^? ninn^l ITtf naitt lamproadventuMesfiaefiliiDavidis^ficqi


abfolvit petitiones necesfitatum fuarumTemporalium.Concludit pre-
catiuncula pro Acceptationeprecumfuarum,quaevocatur n7£)Ji yoild

(quta ita defimt, n^pn gOl^^nr^ TfllJ Benediclusfisj Deus, qui audis pre-
cationem), anneciens ei adhucaliam,qua petitur, ut Majeftas Divina
oculo ad oculum confpiciendam quemadmodum olim fe prasbeat,
Prophetis, Viris Sandis, ckexeuntibus ex.€gypto, inquiens inter
alia j Et videant ocult noflrt,quando reducesT^ijonem , claudens, Qutredirt
factt Majeftatemfuam in Tz,tjon. Tum porro fibi imaginatur in corde fuo,
T^ND "
Aa
Cosri Pars III. «nS&TfiRO X 84
pateretur Brachium. Proinde privatus N YpSSO jrhffl 7D£M1 Aa
quifque paratus eiTe debet ad fufYerendos VWTl b)2Dh rr\>h >)tn ^X
dolores omnes , ufq^ ad mortem ipfam,pro hm r^Jpfl 7Ka r-oon 7y
Bono & falute Totius (publtca , & praeci- Trvn rby VTV noa \)TMT\)
puumatq;potisfimum,quodprivatodebet i*-^?1 1D/VIP tan pSn Xin

eiTe curae, eft Pars Totius,ut fc. eam conferat


(ad abeafeiub-
confervationem Totius) neq^ r-ispnn mxvsjp xrt n»n
trahat. Quia vero hanc rem non affequitur ) r-^wyaa t-oian nix
*
Ratio, ideo prsecepta de ea dedit Deus,prae- HrjfrmVtnpm miflam
cipiendo dare Decimas, Dona, Oblationes, i
rnmann fan p*?n aini
&alia fimilia,quse funt ParsTotius,deFa-
cultatibus. De Aftionibus & Operibus, D^arni JnBDOTl D"Tyiom
(pr&cepit bujus rei causa obfervare & quaflcon- Dn.-NOnoi :
CDV2 X2vy\
tribuere) Sabbatha,Ferias,Fefta, Annos in- i nni3m r-viVann
termisfionis,Jubileos,&fimilia Circa Ver- : r-MTono : rrMrQWwn
ba praecepit Orationes,Benediftiones,Lau- : nnwni wvfci nanxn
des^ Circa Quaiitates, vel afFectiones ani- tepano ''ipnS rrnom
mi j Dileftionem, Timorem,L£etitiam. Pe- ona;r nyrni *?apn wpa
titionum ( in Oratione) prima merito
vihs hxyyprrh o-rxn y»jt>
eiTe
debet, Petitio Intellectus &Scientiae,quia r^ytn pin CzVtpn p Vy
perhaechomo ebpertingit utconjungarur nsnnnrWffno^naiQDn
cum Creatore: Ideo praemittit ( Sanclusno- H3 riaiwia r-iKnn isA
fter)t-^yi CDlSi pin Ouilargiturgratiosebo- nyam nvmi nosnn n*nr;^
&c ( peculiaris precula), quae
mini fcientiam
conjungiturcumproximefequenti, F"3WTfl
maitPJl Qui deleclaris poenitentta , ut illa Sa-
rmajmi rnvm Tna *>nn
iya\ uy«m ioin
n i^i^ w ioa
od.di ini)rh
m
pientia, Scientia, & Prudentia ipfum diri-
gant in Viam Legis & Cultus Divini, ficut r-^rr^D^y S^r.n1? a»»nnn
dicit ( in iflaprecula } Converte nos , Pater no- a teyoai 'atrnaa t^ jnn %

fler, adLegem tuam , appropinquare fac nos, Rex 1


rrfo ? r—ianon JUn fDTSa
nofler,ad cultum tuttm. Quia vero homo fine —
j
<<vrn T^hom\ hx *]tt)D)

peccato &prsevaricatione elTe nequit , ideo rfoaun tftll nrr^Dn rrfan


necefle habet abhinc orare pro Remisfione n*\"i VnrJDI )1 IJruvmca
peccatorum commiiTorum cogitatione, &
opere, quod facit inPre-
catione P^n, inqua dicit, Benedtclus fit Deus^ qui multiplicat condonare.
Huic preculae continub fubjungit prolem quafi &: fcetum Remis-
fionis, videlicet Liberationem ex calamitate in quafumus, cujus
initium
r 87 %thtf *mn Co s r i Pa r s III.
largitur fanitatcm aeterls omnibus. Unde id habemus ? Ex eo quod ^
Efa. ^.dicitur j Ipfe autcm vulnerattts esl propter pravaricationes noftras^au {

tritus eslpropteriniquitates noftras, & per livorem velvibicem ejusfauatifumusiix: fltf

UleVibex, velLivoreftveluti Sanguinisemisfio e brachio; &pereumh\w


fanatifumm, h. e. &
per cum fanitas obtigit omnibus membris cor* oc , r

p or is &c, Vtdeantur ibt in ctmdemfenfum plura. u: ,

3 >&•»&*}& nnsn-IDU XX. C*fri\ Non


habeo quod porrfc ai 01

>1W ^£)0 nW* RflpO quceram, quia omnia video optime efte or- i\[
nz3^pir;j D>;\jyn te nN*n dinata& difpofita. Unumquod invobis w 1

Hftttft -ywn TONl ''TfiDOl carpo,eft,quodtam paucam &:parcamvi-


,c
^N^ DD ?y
J-1Q 'Oi^Q Nini deo vos mentionem facere Seculi futuri ftfffl

piDro O^firVsjn r~ixn ( Vkextterna ) adquod verb tu mihi quoqj


*,

O/YQ^n ISD JOn oViyn refpondifti. Nam qui orat, ut in vita fua idi
h hhijfiO «Vin^ *n vby O conjungatur cum Luce Divina,&quidem
TJ VTQ >n*?#mW3 pTtvh eb ufque ut oculis fuis eam videatjqui
vyyi mx^ii hhzno Nintfr etiam orat pro Gradu Prophetico ( affequen* ['

;—Wimn t\XVXb hv biQW) do ) quo nullus gradus eft propior acceden-*


mhxnhxvnx ? nmp 1
VXl di'ad Deum,is dubio procul quoqueorat fc» n
^IQ V?£)fin "133 naoo n^VU pro co quod maximum eft, Vita fc. aeterna z, k<
^
8 *?T7JI ir-onp r-iD *?y pOD & fi adillum (gradum Propbeticutn
)
pertin-
I01

V*?N y W JZ3N1 jbri D^iyno gat, pertinget quoque ad Vitam aeternam


f
>8 O .Vnn CD^yn ^N y\r Namis,cujus anima adhceret Rei Divinae^;K
>rf?Nfl pjya liraj mpmp dum adhuc occupata 3c onerata eft acci licr

^n ?-Tlp03 ninO $>ni dentibus corporis, & doloribus ejus , mult6> lon
j

n p2inv pp hl VWS&I magis Illi adhaerebit, quando illi foli vaca- nii
t

mhx nvyn n -rrvfifiBtt bit, &c dereli&urus eft organa &membra. s


«

* CDotelSon D>fon ifta contaminata. p


1S3 wrn^DlN "Dnn "IQX XXI. Juds.us\ Declarabo tibi hoc me- ^
hx r-OP G3TX ^on nn lius fequenti parabola *, Homo quidam ^
^TsVp l^n lllpl iten (ifrael) venitadRegem(D^/wR^ww«»
V ?^ NU m^l
1
1
|riJl nSni
1
? t ? di ,
quem Rex arctisfime fibi adjunxit ( i

t-*in r—i»m rtttn^ ny ten intimatn admtfionem &familiaritatem recepit x

rYntf iy l^n ^
inpopulum fuum pcculiarem eosadoptando,&foe.
V:n
duscumetsineundo&c.^^hrgiQns ei facuitatem fe accedendi quoties-
cunquc & quandocunque vellet; quinimoRegi adeo fit familiaris,ut
abipfopetere audeat, ut adipfum in domum fuam veniat,&fecum
prandeat, idque abeo obtineat, (fufcnbunt mdtelmpletionum&pnma*
rumSa* Aa z,

:
Cosri Pars «^TDHO 18* III.
lajeftatem Divinam ftare ante fe, & ipfum i=i'in^ SfcW Vn itWtt
rcam ea fe incurvare ficuti olim fe incur- 3 $h&*1 r-UOCT £3flWa
,

arunt Ifraelitae, quum Majeftatem Divi- nxnn /OIM 0»710 W*D


am viderunt & in genua gratias agendo WTD3 n^mnn dVpid
,
KW
rocumbere, in Precatione «fJKt »#& Gr*- Dflty naiwi) TW
1
XTttTI

^ agtmus, quae complettitur Gratiarum QiStt? ntny n ? fOlDl nn»


&
aionem pro Beneficiis Dei Opt. Max.
ebitam pro iifdem Laudationem, cui ulti- H&Vtt
10 Ioco addit precatiunculam q. valedi£toriam,QiVf
U0*70 IWIOT
nfrlV di&am,
rvnrm
m W
>7D noTnn N>ntf

ib ulttmis ejus verbtsJDX *#W fe *?gl IJ&D^tf HfcR Kin mflBa D^tf Bfr*
tciens pacem tn excelfisfuis ( incozlo) tdemfactet pacemfuper nos,
, &fuper
nnem Ifra'elem> Amen ) quae eft Conclufio (precationis Schmoneefre),
,

t difceifus ipfius a Majeftate Divina fit vel fiat in pace ( bcna ejus

fmpace).
N O T M.
n^nmhn cap.%. rpnimn^
[i.]
D7X T
SicfcribitMajemonides
-
)*

)3Kn DV 103*y
lyfft
^) wV
o»m r-^ara dnw nSn
Oratio Ecclefi^ femper exauditur
/;.f.
in
?>*v

licet inter
owein fna vn iV&v/i
: &
W
osfintquidam peccatores, Deus tamen non afpernatur Orationem
Iorum. Idcirco debetfehomo conjungerecum Ecclefia.
[2. ] Similttudinem hanc videtur defeimpfijfe ex libro Zobarjn quo Farafcba
TUQleoiturj Quando jufti corripiuntur morbisautplagisadexpia-
ionem {utiuant jpro mundo,tum expiantur omniapeccatagenera-
ionis iliius. Unde id probatur ? X£M r hmtf membriscorporis £W
niverfis :
yr&x Nin xa»v in»Sy ftPW ud ynoi \p)iyjtf&>v Vn XtyV2
<n pT)i NQ7 n>jo *ym wt woi >mu jiDtfm j»JOitej?ft6
ip*» >pVs
(

Q7 juiytpn N7Dy xi t*&*v fWKftehy >xi *on ^x j^xnfw W? n/mdn •

>n> xnwx hwfr <vin t*u Ntmp


n>y:ai in^ra Kp>7* irh >pix xcfch
<£nj Tmnnm unuiiyo lonotawfla V?ino tam fWateVwym» 5m
^iidk oV»ovmi3ff wrrai xym rp.V7 ?^od kott tarropa lrnnmi )A
'1D1 KS!JT1 r^^ W^
Quando omniamembrafuntinanguftia,
Nffl

rum unum membrum percutitur, uc


elasgritudogravis ea occupat,
mentur omnia. Quodnam eftiilud membrumfBrachium: Quem-
dmodum fc. fi Brachium percutiatur ckfanguis educatur, fanantur
3

mnia membra corporis : ita fe res hic habet; Homines univerfi funt
tmembrauniuscorporisinterfeconjun&a} quando Deusvultcon-
arefanitatem mundo, percutit Juftum unum ex ipfis, Sc propter eum
largitux
i% 9 whv-ma^ Cosri Pars III.
mx miVar >o tfpno n>n resabeopetens. Cumitaqueappropinqua-
rct tempus difceffus ejus, dicunt ad eum ci-
>c
nox ir»D ?n nv yun *ltf>01
rnnx >3 Vrn Yvn >ttNN )h ves illij Scito te in itinere hoc periculofo
OSO plDon n?n Tna no certo moriturum, quia neminem habes qui
iO>nflWnlV» 0> l^ rw te ducat &
comitetur; Ille regerit eis, Et
CDDJiN nitan Nin >0l urh quem vos habetis conductorem ? Regem,
1:00 Wpltf 1*?on )h MDX ajunt illi, quem requifivimus , a quo pe-&
CDVO iymW inNO lAjflM tiimus ut nos comitetur, ex quo hanc ur-
K*?1 r-^XW Tyn WfiVn bem incolimus Te non vidimus unquam
:

bx)V r-\»7\V i-)T)N iiwa talc quid pctentem. Ule vicisfim, Amentes
OnV *\nx CdViV ? J—1? *?Vvos, inquit Qui Regem invocavit tempore
1
!.

Xl)p X)T\WCD^yjwa feeuritatis, annoa flle multo magis fpera-


}
n)
*?:> >An nnoDn nv^ miN bitabeoauxmumtemporeadverfitatis,li-
iVfWllJlon ny3 mp>tf ptP cet hoc nomine ne os quidem fuumape-
>-nm nriVfl nft&vh CDX ruerit ? Et qui ipfum exaudivit tempore
W) >6n mSrn nya injiv» tranquillo , annon illum quoque exaudiet
m*T1 nyn inv rruyp l ? tempore anguftiae ? Et fi vos inde argumen-
1

tOKV CDMVIB OnN ON1 tamini x qubd veftri curam fitgeffurus, quia
onxur TDyi DD 7V nwa ipfum extollitis , num inter vos vel unus
>l

>0 uDD3 W7\ )T\)X ''00110 eft,quiinfereceperit,quod ego recepi ? qui


no V*?V )h hzpto
>JN T^Dptt^ eum exaltet ficut ego ? qui tantas
anguftias
^Dl 0103 mx
Donotf >oi fuftinuerit propter obfervationem praece-
VniSO TOtt ninv^ "lVKn fa ptorum ejus , quantas ego fuftinui ? qui
n JO infol tffaotf r-ia tam accurate fibi caverit a pollutione in
no 10P fVOf nvi nNOlErt commemoratione nominis ejus, ficut ego ?
TOD pSntf >0 IX 'ninuttf qui tantam gloriarn Nomini &; Legi ejus
'npW nn mTinSl lOtfV tribuerit , ficut ego ? Et quicquid cgo feci,
1 iniK03 \n>t?V 1PK ^l juxta praeceptum ediclum cjus feci vos & :

)!))X D>QOno DDXl ITO^IT vero exaltatis eum fecundum rationem &
llXn WXl >03D1 •—itPpna opinionem veftram ; tamen non perdit &
wSna 03? V' TXI DJ-Dtff mercedem veftram (nonprivatvosomnitner-
•mn >nNKin fr-6» invi cede. Vide par.uf.m.)} quomodo ergo de-
000 DftX Dn^V "1UW3 ^oa, fereret me in propofito meo itinere, qubd
fvcrrn nn s
ip7K3 'nnnn«r nullum hac de re verbum ipfi fecerim , ficuc
NSl^pVnn^^^in dmx vos Confifus fcilicet fum Jufti-
feciftis?
CDXl lrnm n^T hlp
: tiaeipfius.Atqjhecfimilitudoeftproeo,qui
contumax 6c obftinatus non recipit verba Rabbinorum noftrorum»
njn^ Aa ^
COSRI PARS III. ^S&IDWD 188
rum Sacrificiorum Abaronis Levtt. 2. adpreces Mofis & Abaronis Gloriam Det
defcendijfei & ea confumpfiffe : Stc etiam Regem Salomonemposl exftruclum tem-
flum^Deumadepulumfuum tndomum afeexflruclam invitaffe^quod ipfi infa-
trifictis & oblattonibusprapararat y
i.R^g.8. & td
uthabeturz.Par. 7«
obtinuijfe^

T. r. Sic oratfponfa Ecclefta, Cant. 4.1?. 16. Veniat dileclus meus in hortum

fuum y
& comedat fructum fuavitatum cjits.. Conf. ApocaL 3. verf zo. )

Rex porro mittit ad eum primarios fuos W3 hx fc<2- £ NOO 8?p30


Principes ( Angelos y &
Vtfiones ac apparitiones TWty MTIl IJTTiyD:! nTTttfl
varias GlorU Dei ) &
facit erga eura, quod er- 1 V)V rifejO V*?N rftlttfl
ga nullum alium facit Si quando feu per: Wiy n>n N*w no wy ntfiyi
errorem, feu per praevaricationem , homo nrnDT^nw/iyaiirftwDy
ifte deliquerit, &Rex ab ipfo aveilatur ( & pcnfxfwmVM ysnaiNJUl»
pr&fenttamfuam etfubtrahat) \ ille. tamen ni-pnnoi B?p3Q n>n ^? UOO
hil aliud petit &
deprecarur, quam ut Rex K3 iruo hx aw>» OK O 1
?

ad priftinam fuam confuetudinem redeat, VTP p'Dfy fr^6tP1 vhx


ad ipfum in domum fuam iterum veniat, nVTOn *V2X) npaSo j

neque principes fuos a le viiitando arceat Otf O o^nno Vn N*? D^D


(fecorant in quadamprecatione^ Reduc cultum npim TVO. *dVp r-^3 .

ad adytum domus tuae, &Ignitafacrirlcia dWk >q f?on DOy nfof


Ifraelis , ac preces eorum celeriter & cum 'pjfi* ; M?IM! CZTCD^n fO
amore ac benevolentia fufcipe &c. ) Illius p -jfori Q^TOU Vm "pTrt
urbis cives omnes ( Mufcatusfcrtbit^illum in- nwsn n?n DJim ntryitf
digitare hic Karr&os ) nunquam ei fupplices by OrD ?n intf 'rvfy
<)»V
>{

fiebant, nifi quando Higreffuri erant iter Dnvns 'ntynMOT N*?P >£>

longinquum (per mortemfi. htncdifceffuri ) ; mH SD-TXafiO n»m 'Vya


rogantes tum, ut Rex aliquem cum eis mit- rvj^lSon tnYUn hy nno
tat, qui ipfos liberet alatronibus, feris ani- ^ nWttf '#—100 inv v?y
malibus, &
aliis viarumaccidentibus , certb t^m O inrpn TTOl irfnt
confifi Regem morem ipfishac inregeiTu- inv "jSon OOno irrrifO
rum, &
poft abitum fuum ipforum curam rrn J&-H3J n»n i^n n^m
habiturum, licet nullam illorum rationem n T^Tn 3 0>hn "Oir ^^
habuerit, dum eflent adhuc in urbe ( in ha£ vita ) ; Imoquifque illorum
gloriatur fupra focium fuum,Regem majori gratia favore fe pro- &
fequuturum,quam alium 5 ob hanc fcilicet rationem,quod Regem ma-
gis extollat (
laudetac celebret ) quam alius,lite verb homo (dequo ab tnt-
r/o)erat peregrinus (nulltusautboritatis y & nihili habitus, utperegrinus)
nullammentionem faciensitineris(/»y«^ adRegemprecibus)nsc\j duclo-
res ab
l9 l ^BfTOKD COSRI PARS III.
3 TOnflxnova^D busdiebusfuis. Quidcenfesdehujufmodr
ppfll 1P£).J DVO) inpyoa Virorum Operibus Animae puritate, & ,

: Vtfyo Aclionumreftkudine?
5D?WvwnNt nnaniOK XXII. Cofii; Hiceftgradusultimus&
DX O nnrw 1>X ivb/iri perfeftisfimus, poft cjuem nullus fuperefty
Q>lpO H» D»3*tan Shld nifi Gradus Angelorum, & jure exfpeftare-
VdHKI Sttpn rnooa nX)2lh poflunt Prophetiam ( Prophetu donum> vel7
i njOPn r-sson CZW p# Propbeticum gradum ) qui ita ad eam reci-
fWtt? rTWTI n^nn Jltf? "1031 piendam praparantur, maxime praefente
10 nfVl «Dfft noy 7*1* Majeftate Divina. Et cum tali Cultu non
tt S-i;V 100 tfpo OXT eft necefle fe feparare ( a mundo ) & in foli-
r-103 W3
mp >h «waw tudinem recipere ( wfc/fy. jF. i.). Nunc
!W> W
O DWpZL I^KW vero peto a te , ut quaedam mihi exponas
W nw D>V?wo D/tw de iis quae habes deKARR£is. Video
D/vuya yaw W) D03T10 e nim illosinCultuDivinodiligentiores&
rn^flO 1W1 V>?nao nrW ferventiores ciTcRabbanitisj anim-
: ?— ni/in Btrfi*? ad verto etiam, illorum Rationes validiores
effe, & Senfui literali Legis convenientiores*
N O T JE.
Sciendum btc, hodie adhttc induas fettas vel duo generajud&os effe divifos..
Prima esl Rabbanitarum , qui Hebraice CD^?"?, vel CD>M3T> '$&!. di-

cuntur. Hi non tantiim Legem Mofes, cum Propbetarumfcriptis^ amplettuntur,


fedetiam conftitutiones , traditiones, &
expofttiones Rabbinorum, quas in expli-
canda &
obfervanda Legefequuntur. Hipropago funt veterum Pharifaeorum,
qui ftc dicebantur a verbo vyi quod Separare/^w/^r, quafe Separatos di-
cas 3 primitits idcb, qubdfe a & prophants httjusmundi mortbns perfan-
vitiis

climoniam rita, & feveram acrigidam Legu obfervationem fipararent\ poft-


modumfttperftitione invalefiente, humilttate fantta in fafium & fuperbiam
conversa, & fanttifnonia vera tota in externis moribus & con-
rittbus, attionibtts

ftitutajjoc Nominefea catcris bomtnibm deplebe^qttos \Q£? D ^ Populum terr^


vocant^diftmguebant^ & omnesaliosprdificeu contemnebant^adeb
KotAa.pu.cilg.

ut nonfolitm ab illorum ,ceu prophanorttm & pollutorum^converfttione & con-


vicluffedcttam omni contattu^abftinerent. Unde Phanfiusillein Evangeiio gra-
tias agit, Deo, quod non fitut reliqui homines&x. Lucaei8. ii. Hinc
Johan. 8 1 . v. 28. non introiverunt Pharifaei in praetorium, nepollue*-
rentur. Hinc a foro & turba hominum promifcua venientes, non ede-
bant,nifiprius baptizativel abluti fuerint, Mar. 7. 4. quianempe&Po-
frulttm.
cosrx Pars rii. *th#ym r**
Quod fi vero non , (fc. non rejiciatea,Jedreci- StOQ D^ lymVan Hin N
,c
?

piat verbaRMinorum noftrorum ) en Preces '1371 t*<irr CD^iyn 13*3


,

noftrae omnes plenae funt menrione Vitae D>*r3jno l^Opr wni31


seternae Verba item Rabbinorum noftro- l#X3 EUHUl \Tj p JiSuna
:

rum, quae acceperunt aProphetis, plena *]*! 7TJSD 1331 "rVnixa ;

funt defcriptione horti Edenis (Paradifi) U*M TCnn p-itPiy» 90


&Gehennae,quemadmodum explicaviti- nfiW H3D HflN pPTO n?
bi vtdepar. i. jf. nf, )
'
Atque fic ha&enus DlpOM KBTTI ntWCT f0£
.

expofuitibi,quidhomoSjm(ftUshocnoit-ro CDnn CDyn 11*131 n^Nn


tempodre faciat ; qualem vero putas eum 3py'l prfiC' Dni3>? D&nru*
fuiiTe, qui fuit tempore profperitatis noftre, Vy Q>y3ClO CDnSlJJD Dni
in loco illo Divino, Scinmediopopuliil- fW E»W1 BMR3N my^Kri
lius,quorumradixfuerunt Abraham,Ifaac TDnni DflUKta ; iViy
& Jacobjquorumqueillifueruntpeculium, O 1tr£J r*isn *pTO CDn^3
(propaginesgemrinx )f NaturaimpreiTamha- r-r?3jn '1313 T—Oilbnn
bebant majonmfuorum ( Abrahami Sar<t) fStl ono & y.W» amx
verecundiam,nullaeratiniquitasinlinguis D VU331 1DU3 r-\>*?nj
eorum, vir fanctus inter eos purus erat, ne- CZT£1«?1 nvrJl JW| 'SQYJ
que anima ejus inquinabatur a verbis ob- m? nSlfi mSTBtl CD>nm
fcaenis quae audiebat, nonn#17p3 D'p37 VSW H3y3
adhaerebat cor-
pori & non jrffl >Q pv tol nmmi
veftimentis ejus Immunditia,
polluebatur a fluxu, vel menftruo laboran- uy>fl r~UOOT 173 pltf
te fcemina a reptilibus mortuis lepra & fltrrao Vy nm3 DK »3 yjia
, , , ,

aliis^ quia continuehaerebantinfancliime cznVi tznnoa r-itfVTpn

& puritate inprimis illi, qui habitabant in E3*E6Htn CD^3ni t?ii


,

urbe Majeftatis Divinae ( Hierofolyma ) ubi jtjnn fion n\Y )S CD>TJlff>


,
q
nullos habebant obvios, nifi turmas viro- j-ittnttO nni/il !~"U1 V)p3
rum Sanctorum diverfas,velutiSacerdotes, tzD,v o vnw uiwi z^yz
Levitas, Nafireos, Sapientes Judices Mo- cd^ o nxn t*fn 'n yw
,
,

deratores ; aut certe videbant turbam po- m»n> d.v p^ Sdi 'n n3.>Ao
puli feriantem & tripudiantem cum voce 'n onb r-rn^ W >v? ,*n3

cantus & gratiarum. acTionis tribus vicibus 3 vny:a 'n rrtiQ toivi
inanno: nilaudiebantnifiCanticaDivina, twpA TH WM htobnft
nil videbant nifi Opus Dominij inprimis
mi3y3 poyn.31 nVnon 'n

verb Sacerdotes &: Levitae viventes de pane Domini, & ftantes


( mmtfti mte'. n P n o Domini jnde a pueritia fua,ut Samuel, neque

opus habebant quasrei m, fed cukui Divino vacabant omni-


"

bus die*
l9i ^SKflDWJ Cosri Pars III
Htjg Kara, rrfWij?B Mikra vocant. QuidamvoluntfiUostotamScriptu-
ram legere &rccipcre,alii,Legem tantiim Mofis. Et bocpofteriusfcribitetiam
Leo de Modetht, in libellofuo Italico De ritibus Hebraicis^parte {. cap. 1. §. 1. Hin
jaclantfe veros obferVatores Legis Mofahd. Tales plures bodie^funt Conftan :
tinopolt, All^tiri , & aliis locts Ortentis, item tn Rufiia, ibio^ faas habent Synago
gas & fuos pecuttares ritus. Jud&is c&teris Rabbanttisvaldefuntexofiy eoshabent
pro h&reticisjwlla cum ipfisineuntconnubia, ne% ullum commercium^aut conver-
fationem : qttia non obfervant I eges &
Statuta Rabbmorum de Gradtbus confan-
guinitatis in Conjugiis, Divortiis , & Purificationtbus mulierum , Dectbtsve»
titis & itcitis. lmo itcet quidamebrumfe velint convertere, & Rabbanitxfieri>
nolunt eosadmittere. Suntpropago veterum Sadduc<£orum } qui otim Immortali-
tatemanim£ i &
per confequens etiam Refurreclionemmortuorum i Infernum ) &
Paradtfum negarunt. Karru autem hi vtdentes^ illoshisdogmatibusexofosejfe
apud omnes Religiones y ea deferuerunt, &inhis articulis fecumc&terisjud&is
conformarunt. Karr&u ifiis, posl imminutam nonnihil Sadduuorum barefin , de
novo originem dediffe ferunt Ananem quendam cum Saule ejusfiiio 9 ut videre esl
in noftro Authore§. 6^. confirmanteid R. Abraham ben Dior in Cabala Hiftorica,
cujus verba vide inf. ad§. ${. De bis videantur etiamfupra laudati Authores,
Scaliger &
Drufius : LexiconitemTalmudicuminRadicet<^\> , Johannes SeU
denus in Uxore Hebraica , cap. ?. 4. 5. 6. Ejufdem Dtffertatio de Anno Civili
& Calendario Veteris Ecclefu Judaicd cap. 2. &feqq.
Hadentis egit autbor de ratione vivendi Rabbanitarum religiofiorum : nunc
adpetitionem Regis qu&dam refert deKarraitis t quos hocpotifitmum nominere-
darguit y quodLegempro fuoplacito &libero arbitrio exponant, rejettis Traditio-
nibus } fine quibus Lex Dei perfette nec intetligi, nec explicari, nec obfervari im- &
pleri pofiit-j eo quod Pr&ceptorum Divinorum circumflantia &
requifita non

omnia ftnt in Legefcripta comprebenfa , &


qu&iliit defunt^non ex bumano arbi-

triofint impienda^fedfecundum doftrinam a Deo ipfo Mofe oraliter traditam , &


ab ipfo pariter & eodem modo ad pofierospropagatam, &c.
43 7ttnpnx*?n "Qnn TQK XXIII. Judaus; Nonne in fuperio-
r-\T:onr,nn O n:m ih ribus jam praemifi & expofui tibi ( par. u

bx Nao uya Sina jnnDiro JF.75>. & ?&• & 49. *• )


quod propria Sa- ..

D» WOn .vS DNl ''p^vn pn pientia & Opinio in Lege (


expiicanda & ob-
fiyyiT W 6yy JWlphWIM) fervanda, EdeAo6ptj7xeict ) non conciliet
on^a *£nirl onna onTJim homini Benevolentiam Dei: fecus enim
illi,c]ui credunt duosDeos (inteltigerevtdetur chrifttanos , & itternita-
tcm Mundi , Artillces imaginum fpiritualium ( Afirotogt^Magi^ vide &
ttW3 Bb
COSKl PARS III. ^SKnOW3 ipz
pulum terr& ipfum, & veftimenta eorumpro immtindis habebant, ut a iU contatttt
lorum pollui fe eredtderint. Hinc Majemonides
fcribit HVft WOEO floVt in
nw nn moai mina wi w nito to ^n Tpxn dv
,

awoi cap. 10. jT. i. tof >d

?wod rptrom pSawa fto tya dm «nnrt dtto v-um atoo apma
rn nn
s'l31 h.e. Populus terrae
( homo de plebe) , ctiamn* is fuerit Ifraelita, &
ftuduerit in Lege &
Praeceptis habetur pro immundoj&veftimenta
,

ejus funt DVTO velut calceus immundus mundis fi veftes ejus conti- : &
gerintefculentavelpotulenta,fiunt immunda. Quid Dyrpfit,explicat
Majemonides Videatur &LexiconTal-
citato Traclatu cap.7. jf. 1.

mudicum in Radice D")7 . Sic legitur inTalmudCholinfoLtf. 1. >in Oy


1
pPTiD ? D"HO \~\xn Veftimentapopuli terrsefuntvelutipannus velcal-
ceushominis fluxu laborantis Pharifaeis. Arias MontamtsadLucaiu^.
adducit pro Pharifeorum dogmate\ Populus Terrae ( i. e.feculareshomines)
effe debent Scabellumpedum Pharifaeorum 5 ttbividetur D"HO explicare
Scabellum pedum. Unde hancexpofitionemhabeatjgnoro. Hebr&i aliter ex-
Imb tantam fibi fanttitatem &puritatem iwaginabantur, ut Sputttm
piicant.
quocfcfuumfanclum &purum haberent. Hincfcribit Majemonides in *W2? JTD^n
r^WOiEn fltox cap.i$.$.2. ppvwto Omniafputa,quaeHierofolymis
inveniuntur in medio viae,fuper illis decreverunt Sapientes,quod fint
immunda, D»»mw D»iffiB oSttflYa \>Tm o?«oanppnntel
ficut alia;
X"ixn oy yjioa woiwv *te hd omsa D^Snop jn Atomniafputaquaere-
periuntur ad latera vel parietes Hierofoly mae, munda funt quia Pha- :

folent ad parietes
rifaei ire &
muros platearum, ne polluantur conta&u
populorum terrae ( hominum plebejorum ) . Sedh&c obiter. Porrb Pharifaei
dttti videntur fucceffores aut amulifuiffe Chafidaeorum , quorum mentio
1. Mach. 2.42. &
7. 15. & 2. Mt<;£. 14. 6. Hi a Santtitate, quam profiteban-
tur , ditti fuerunt ED^Tpri, & CVNTprj, y?/ Wpn quatenus Corpus &
7uyfJLct aliquod conftituerunt. Videntur orti fuijfe & nominari
, fic ccepti

posl tempora Efr& & Prophetarum* Aemuli illi creduntur fuiffe , aut furcuit
Difcipulorum Prophetarum , de quibus 1. Reg. z. quifub Prophetarum du-
ttu & auJpiciiSy non tam Studio Theoretico, quam Praclico exercitiispietatis , &
&cultus Divintvidentur operam dedijje. H&c obiter occafione Rabbanitarum,
quorum meminit hic Author. Qui plura de his defiderat fcire adeat Jofephi ,

Scaligeri Trih&refion Serarium , Drufeum de tribus feclis Judtorum,


contra
lexicon noftrum Taimudicum in 3T, &
UHD. Hic enim non esl locus expro-
fejfo de hisagendi. Alterajud&orumfettaesl Karraeorum, Hebraice DWTjJ

quafi Scripturarios duas ,


qui rejettis omnibusTraditionibus y ConfIitutionibus y &
Gloftis Habbtnorum , foli liter& textus Scriptur& mordicus adh&rent ,
quam
i^r w™ -
*» Cosri Pars III.
1 nawr^Yffa *fy WOI vina, ficut dicitur; Etfactent mihi fanfiaA*
r-imicn O TnoKI
CZVTini rww, #f habitem in mcdio tllorum , Exod. 2?. 8.
HD3C C3*y *"*# na YTX Antea jam hujus rei fimilitudinem tibi ad-
N >n vhm >rfl nnx rfton duxi ( par. 1. jF. 69. «/£ 4</ 79. ) a creationc
r
<i

r-^lb ^IOBnH) rnMPN Plantarum& Animalium,&dixi Formam, 5

im.VCZV.VTip Tnn» ''n^n pcr quam PJanta Animaleft id quodeft, &


O Min^0.Viyas3 '>mm &non aliquid aliud,quam Planta Ani- &
n ViapS Ca^JQmb B yfOPW mal , non efle a Naturalibus { veluii ab Ele-
a:ny 'DD fr-nnnntryan mentis, vel Qualitatibus ex quibus conftant ) kd
ttOTni rm-ftnmpm Dinno aDeo.Sapientes(P/;//c»/^/;f)idvocantN^«-
OID nn fSJ nn 10n nj n r* 7ft,-.quod aliquatenus verum 5 quia Natu-
TN Qnn CZJOiym nN nn rae eorum praeparatae ( apt& ) funt ad reci-

onw nyir ? afyo' UN piendam Aftionem (formam ) illam,per


1

X "Wttfy Qfyw VTl fy\V1 proportionemcertamCaloris,Frigoris,Hu-


JWy eafyiy U"n om.V miditatis & SJccitatis, quae illis infunt j ita
1
?

y Y miDttn tea 1 yt :fyrn D7 ut hoc fiat Palma, aliud Vitis, aliud Equus,
iy DTVtfa nytrrtfnvrfya aliud Leo: Proportiones autem illas nos
^IIYIP C3"n t-raS *?DW nonpoffumus aeftimare (proportionate obfer»
JWvfy hSHXD 1N ona nnn w* ) . Quod fienim hoc poflemus,pofle-
Dffyn O1p03 TCyttf ita nius etiam facere ex. gr. Sanguinem, Lac,
tnwn \D OVXV dTO
Semen genitale , cx humoribus , quo-
Yipnvmrfym Dinn U"sy^3 rum temperationes vel mixtiones aeftima-
n yu C3.V pttf hs iravro remus j imopoflemus creareAnimaliaSpi-
on^yQl D>fyfyjn DOiyn ritum habentia, vel aliquid facere quod lo-
^2 EDTinn r yi *?y onnyn co Panis eflet, ex rebus quae non habent ali-
rzfyiya inwin ? D^ilP na mentandi vim , menfurando exacte calo-
1

hb r^£nn WXi IIDI r-i?n rem,humiditatem, frigiditatem, & Siccita-


cZVDintt Dn3 hw&TW 'ti tem , maxime fi fciremus exatte propor-
woan fyyzio nS.vn
fyym tiones corporum cceleftium , aclionum &
Dnnin —\Wffr nvjnnn
1 (operationum ) illorum , quae, ex fentcntia
pna ptpm^m ^p^n mn Aftrologorum, juvant quicquid illi volunt
(extraordinarii,&curfum ac confuetudinemnaturalem excedentis) oftende-
apparcre facere. Etenim vid^mus,quam turpiter feludibrioex-
re j vel
ponant omnes illi,qui talia tentarunt, veluti funt Chymici vel Alchy-
miftae, 6c Artifices imaginum ac figurarum fpiritualium (quorumtlU
conantur Subftantias metaliorum in aliaspmnutare j /;/ Imagmesfpiritu deftitu*
tas./pintuales efficere ,
qui idem fe elfeclurosputaiif , quod fit dum (per
n? 'D B z
Cosri Pars III. whwm i 94
fAr.i.$»n<). ) Solitariam vitam agentes m hx mpnn D>VwW0 1
? »,va
montibus ( Eremiu &
Anachoreu Sclgni
, fXW U*^ "UDi 0'p^ri
filios fuos comburentes , quoque appro- DK o 0'p^.Vn ^v 0>3")pna
pinquarent ad Deum (perfuum, quem pu D3W oosy 0'p^vn msoi
feferunt Zelum y quo% &
magis ad Deum ac- tzhpvn) D"ny» yn> *)n»
cederent , #«*w *0 conjungerentur ) . Jam vero tf J—101 CDniOlpO") Ojon
diximus, non dariacceffumadDeum,nili J-^Spn n ?*^ n^n Nin»1

per praecepta Dei ipfius Ipfe enim folus


: \)Y\i\
-IW 'notani irtf
f*

cmnium optime novit eorum menfuram,


pondus,tempus,locum,& quaecunque reci- p^on n^yoa n>nw
-\vx
pienda ( necejfaria ) funt ad perfettam prae- roxta bn nox
tpyn ijoo
parationem , ut quis fitDeo gratus , Rei & mss tryn jnwi n# M20
Divinae adhaereat. Sic in Opere Taberna-
de fingulis ejus ftru&uris dicitun«Ef mKn nro n^ 'n nisc n^3
Iculi
fectt Bez>aleel Arcam j Etfecit propitiatorium ; Et
fecit auUa, &fic fingula reliqua, Quemad- no Dnn n^N^nnn 1373 v x* ,

modum Dominus Mofi pr&ceperat,Exod.$j. fine i ^nyi^ cdodo *onv


ullafc, additione & detraclione, nequein now ni D/ini uniaD^
illis operibus quicquam fuit cum noftra r-iaaton te nx nu?o .vn i ,

ratione & opinione conveniens ( vel,quod p 'n miK nr^D wy n3ffi


ficundum noflram rationem &
fententtam fuiffet n m nra CDm^ inan im
r

faclum) y unde concludit tandem y Videm ruwn ^n ino^n^ ^iod


trgoMofe univerfum optts, qubd prorfus feciffent o^oyn wa ioWj» ^oa
iUud, quemadmodum puceperat Domimts , bene- minn ^"noy rnon ik?n
dixtt tUis, Ibid. i/. 45. Abfbluto Tabemacu- minn m^nn^ no wxn
lo, ftatim fubjungitur, Majeftatem Divinam n>nn^ ^^mnzD^p^nnxo
ufediffk fuper eo ( Exod.40, 34. ) 3 quia fci-
y <?npno fONJ afe /lfaipo
l

licet omnia confe&a & ad finem perducta 0'p^Nn niKQO n>n pttom
crant duabus rebus , quae funt Columnae iod Snpn ^o lrwyor- i'rn
Legis 5 />ri W4 eft, ut Lex fit a Deo } altera, ut itf # ttW hl f->MO lOJtitt
corde fideli acceptetur ab Ecclefia: Taber- 1 vann m>^nn ^ udi^
naculum enim fuit ex praecepto Dei, & ejus n r-^ttm n^nnm pscnni
Opus ( confeclto ) fuit ab univerfo ccetu. vel
Ecclefia, ficut dicitur j Loquen adfiltos Ifrael, 031 J D3WU >T)&U) 10^
nt acctpiant mthi oblationem ab omni viro quem Jponte impulerit cor ejus y
Exod.2f,2.1iberrimafc.voluntate. Hinc Abfolutionem ejus quoque
ftatimfubfequutus efteventusexfpe&atus>MajeIta$ fc.&GloriaDi-
vinax u-
i
97 whvmn Cosri Pars III.
D>n-i nnN' D>mn nn ]>nww varunt ) ut exiftant, quibus credi posfit,.
*, fc.

n nmOD ^V "liay h*AtP qubd amultis poftmultos (ftneinterru-


illi

r-nifln J —felpO no^onn ptione) y de quibus, propterillorummulti-


o r— iWiYSi rrnnfy/N tudinem , non poteft efte confensus ( vel,
W m$m*f/0«#)alicujus fufpicio, acceperint
/1133*73 J—IYH3 r-itroo

OH0D2
perTraditionemcontinuami8ccertam,Le-
:

gem, ejus Confectaria, &Explicatio'nss, inde a Mofe, vel in CordU


bus,velinLibris. O T A. N
Summa refponfi esl } hoc non aliter baberi poffe quam perpropagationem , &
Traditionem certam^ qtuper homines fidos & omni exctptione inajores ad eos
devenerit inde a Mofe qui immediate illama Deo accepit \ id^
, vel Oraliter vtl
per Scripturam & Librum.
9i lOXn nm "Unn TOK XXV. Judtw, Quid verb dicis, fi ali-
ms ")£D3 ^iVl t^KO> CDX quando reperiatur varietas ( leclionk ) in li-
j; rwbvn DW3 W bro uno,duobus,vel tribus ?
N O T A.
HjV jam Juddus ipfe Objeclionem movet> quomodo in UbrU inde a Mofepro»-
pagatis certitudo haberi pofiit^ ubi Librorum leclio variat ? Porro dehujus&
fequentium Paragrapb6rumfenfu 9 ufque ad j
j. eorum^ nccpspfxtveioc, confulat

Leclor Traclatum noflrum de Punclis par. i. cap. $. pag. z6. 27. & feqq. Item.

pag.%4-. & Anticriticampar.i.cap.iy.pag.tf6. &feqq.


w 3niW nramOK XXVI. Cofri-> Attendent ad majorem
Y)3y>xb OOin tt DH£Dn partem exemplarium, quia in plura ( exenu
C3>Trvn HYil 3Dn VrSy plaria) non facile poteft irrepere menda-
H IpSn^D ,f
p*fiyn2 pV cium (falfalettio), & relinquentexempla-
H r^vf? WW Oiyan. riafingularia^Kc/or*): fic quando Inter-
{ ai*WI; pretes variant &: diifentiunt, minor pars
O na^Dr—101 "Dnn na« accedetadfententiamplurium.
/p*?n3DnflD3'KOJW IW2L XXVII. Jud&us; Quid porrb dicis de
n V7VJMTC. 103 nttfpnn Literisquibufdam,quaealiquandoinlibris
>h liwfl m
NIHV? nNinn variant praeter rationem noftram \ ut ^ n*
i W13'»' HPWmi^WJ
W.7H* Vcuati funt grejfus noftros, Thren.4.18.
hw Xhv rnr i—vVin WM
ubi videtur legendum njC (per Refcb Item :

: cdisdV 'tttog >TO'S K?j sh ")Wi fr ^ w/ « » fufiulit ad


vanitatem anhnam tneam, quod fcripferunt ( intextu)lV£l Pfal. 24. 4..
&alia plura innumera ? ( an, vult dicere,^«r^, hs.c&fimilia , inlibrisctr^
rtgenda ejfe fecundum rattonem &opinicnem noftram t )
nDK Bb 3
COSRI Pars III. *nS*1DRD i 9t
€alorem naturalem) ex Carne bovis fiunt Ono^ni '^y»0lttWn?>3
Apes, &
ex Vino Mufcae. Hoc enim habent O WKOttf JWMO Nin ^»
& invenerunt non ex judicio Sapientia& JnHV VjftQfl lNSfO Y«r>0
fua,fed exExperientia, ( caufam ignorantes. ?—D tznN^ fW) "T^in UOO
Vtdebis ftmilia apud Averrkm^ad Metapb. Ariji, ncn.vn yn?n nn:no mv
lib.iz. Kum. id.). Quemadmodum ex ea- l if?upS r^iOlfO wnt*
r-i3 lnn^n ?!
1
deminvenerunt,quodexconcubitunafca- n "iiyan t

tur proles cum


, tarrien homo non plus ad rniKH DH*? n>lNY£ DOiyrt
eam conferat quam is, qui femen conjicit mfcV DN O ttiW n»ttM>?rt 1
?

in terram idoneam ad illud recipiendum rrnn rtOWn pl "pin* i

& fcecundandum 5 Quod attinet ad men- >pSxrt f>jyn Vin niXin 2


?

furam proportionum debitarum ck requi- na*? D^N^? DN 9 UiW nya


fitarumad formam humanam, illa noneft 1 YiyPrt im\ yiotr*? TWl
aliunde, quam aCreatore,Deobenedi&o DTNDDmv hxi U00 Tyni
e .

Sic Populus ille vivus, qui idoneus &di- noan-JW "lOMff lOSTmoy
gnus eft ut Res Divina in eo habitet, non 7^*7 rn^y JW JW m^n
habet idnifi a folo Deo, & ab Ipfo audire nVDnnrt nxn nnx 1W -fl
oportet menfuram &
proportionem (^iw r^lhh ivnmtb r-iOTnjtf
<7«i* idoneusfitadeam rectpiendam ) neque Sa- nn^' >**pr" vV Drtnp# — 1

pientiamfuampropriamhomocum Verbo rroni t

ejus debet conjungere ( ficut dicitur j Xon esl Sapien-


vel, in illudinferre ) ,

tia^ne^prudentia^ne^conftlium^contra Dominum,Prov. 2,1. 50. Qua ratio-


ne ergo putas excogitari pofTe aliquam folertiam, qua asfimilemur Pa-
tribus noftris, ut infiftamus veftigiis illorum, nec tamen fapientiam
noftram, &: fenfus noftros proprios,inferamttsinLegem ?
N O T A.
Hoc paragrapho contra Karraitas arguit^ non pojfe cultum Deo gratum effc^
niftfiat eo modo quo Deus ipfe coli vult. Hoc verb haberi ex fola revelationc
Divtna, nequaquam verb ex acumine Sapieniu aut Rationu buman£. Cum ergo
bodte Revelattonibus ifisdeftituantur Rabbamt* j qu&rtt Jud<tu& ex Cofri, quo-
modofctre pojsmt modum & rationem tllam colendi Deum ,
qua utuntur^ a Deo
effeprofeclum^ac protnde eoseodem modo Deofervire ,ut Patres ipjorum >
qui
illum immediate a Deo acceperunt r

XXIV. Cofriy Hoc fieri non poteft,nifi h "W&V >X n?OH nax td
pertranslationem feupropagationem Ver- Qrvm npnyna N^xnt*?
horum, una cum Praxi &
Openbus lllorum ^O XXD> ON onmyn 10D1

( utfe.fctamus modum & rationemjecundum quam illi Pucepta Divtna obfer-


l99 V^TDKD COSRI PARS IR
yipnoy mm mt& >JDO Et erit Itber Legu cum eo ( Rege J, leget m etr&
n 3731 t V>n W 73 13 omntbm diebm viufu&> Deuteron. 17.19, in
QH^ D31K >&Q tmcwm corde Judicum quod illi eo indigerent in
',

eamnJDn 3731 : C3U"T3 judiciis j in corde Synedrorum ; quod illi &


ri03 CDn'7X 031B >J£0 his opus haberent, juxta id quodfcriptum
OJVttW CsmOPI 3W31P eft 5 Cuftodtte ergo^ &facite> quia h&c ettfapien-
j'atttttt EZOnD3n ***>n O r#4 v^?r<* , C^ intelligentia veftra, in ocultspopulo-
nDtt^p^ryD^YDnn 373t r«w, Deut. 4.6} incorde Santtorum quorun-
•mnn ? 1
^pinn >tWK 3731 ^w, utacciperentmercedem,incordede-
tDO*?on y3# 10#l CDn3 nique Hypocrttarum } ut deiis gloriarentur.
r-MJDnS mnw OoyiDni Deinceps autcm conftituerunt ( Efrasfc. &
ri73p3 D1p>nyn *ltr*V Dnn vm SynagogA magna) SeptemReges, ( Voca-
•YOX by aWfUl noi ntfOO /«, v^ Mofnajtm Aben Efra y fol.i<?7. 6.)&c
rtmri D>plD£3 .Vlpon Upn Accentus, inSigna valoribus &poteftati-
3' p tnNl "TlpJ3 p inNl bus illis , quas per Kabalam acceperunt
*-Aon nYOtt by nniD03 aMofe. Quidverbvideturtibideeo,qubd
tvniTilX ttO ittW iy iDnni
ntVffl >Kn firai
Scripturam etiJkm illuftrarunt,
Oin3l r««rj $ primb quidem per Verfus, deindc
1*1
( feu, «»
nnsi V^pO >*13J 73nY0P1 per Puntfationem tum pcr Accentus, de-,

fitPpnn fO XXV 7UD1 >"Nrt nique per Masoras, feu, criticas obfervatio-
p^nS n?3 Dn*pyOtf nMinn nes de vocibus plene vel defective fcriben-
H373 ni7"Tnm W rfo371 dis, eoufque ut ctiam numerarint ejus Li~
j J~i3in teras, & notarint, qubd 1 in firu media fit

3} H 73N ^TrlOH , IDK litera Legis de iis item quae avoficiAut


CDy m3in 1313 niVrnirn & irregulariter cum Pathach , vel Kametzy
ITT nw xhv 'imn nYOP velTzere, vel Saegol, (vel aitis punttis ) prae-
H^?£)10n n03nnoy nnwS ter rationemfcribuntur j Num tibi videtur,,
*npjn 'lyopo rnNiJ i qubd haec illorum opera fuerit vana &
f

t**hx n^n» nSip mo '»oyom


fruftranea, an vero cura &: ftudium circa.
Tiyo MXX
m*yj ri03nO rem debitam 8c neceftariam ?
t^Sl O>J0 Qv^3 iyno3n XXXIL Co/riy Imo videtur mihi oc-
ponn hxx S3ipO nm^ pn» cupatio fuifle circa rem utilem neceifa- &
riam conjuncla cum cuftodia Legis ne ulla ratione ea immutari
, ,

pofTet, &: Sapientia admirabili. Nam exappofitioneilla Punclorum


& Accentuum apparet Sc elucet ordo, qui non poteft proficifci nifi
aSapientia adjuta {divinitiis^ & extraordtnario Sp.S. auxtlto^qualisfuit
in Efra> & reitquii vtris Synagogs, tnagtu ) quae longe alia fit, quam Sa»
xhx
Cosri Pars III
XXVIII. Cofri\ Si Rationi relinquatur
dominium fuper haec, &fimilia, mutabit urh nsnm n^ hy nrpnn
illa mox libros omnes, &/riwoquidemin nvnw3 uhi on£Dn nrrn
Literis, tkm in Dictionibus , exinde in Com- ir\X) mta p ins) nSnn
pofitionibus (vocum, &fententiis
h. e. periodis iipja p intfi tsrram p
integris), debinc in punctatione & , deritfy n unrnnD^y^p-nKi
etiam in Accentibus ; ficque mutabitur fen-
ius plurimorum locorum. Ecquot enim
verfus fiint, quoxum fenfum homo poteft n^va-rrw npnyn3iz33sn
facile detorquere in contrarium, li vel in \ ab
pr b nniDsn
una harum traditionum ( barum rerum per nvrnn-iw "unn nox &
traditionem acceptarum ) aliquid immutet5 ne- ta imin i£D nso rvjn»
duminomnibusf bxrc> >n
}
.,
XXIX. Juddus-j Quomodo verb exafli- P*:d fea irnan iok 5

mas reliquilTe Mofen Librum Legis fuae •npj >>xn ^ittrD i£D n>n#
filiislfraelisf DWi
urux i^v^ ottj&i
XXX. Cofrij SinedubioruitLiberfim- waK
aab ovn min iso
plex, &nudus, abfque Vocalibus Accen- & W
103 pan3 'n ?y 1000^
>J

tibus,quemadmodum hodie videmusLi- nson hv )V3D>v y^sx 1

bros Legis (tn Sjnagogis ) ;quia alias fieri non nz3n«? vrnwi i.vri hdd^
pofletjUtomnes (in Libris Legis hodiefinepunclis nairai» h*a wirt nar
fcribendisfm. conftanter confentirent,quem- nx>r nnox ksn;p> nir£jj3
admodum fieri non poffet, ut dePanein- 'n^onon Dnn C&7Q3 dhsd
fermentato in Pafchate, &reliquisejus riti- on^y bon 1
? ir£»v >«v»
bus,qusefunt^^5ffi/i/a Exitus ex ^Egypto,
quibus in animis Ifraelitarum Veritas Exi- : r-rno Qrrtp n>n> .vSff
tusillius,perac*liones illas continuas , con- p£>D »toa -onn nox ri
firmatur ; ut, inquam, de illis confentirent, iSWfcfi 'ttfei -no» n^n»
& inter fe convenirent, nemine diffentien- i r-i v ^ni ia»m x^pm
te,vel impediente (nifi per traditionem conti- owon 2^3 owpni xarm
nuam inde a Mofe hoc haberent. ) nnmSi n^yScDD-iK JBB r

XXXI. Judttts-y Abfque dubio fuit cu- QpVon 3^731 ferwf' ^3 AV


ftoditum incordibus (ammo,feu memoria tllorum ) dePathach Kametr,
3

Chirek,Scheva(depunclis,quibii6fwguU vocesfint efferenda ),tk Accentibus


in corde,inquam, Sacerdotum, eo quodilli hisopushaberentadper-
agendum cultum fuum, &; docendum ifraelem ^ in corde Kegum , quia
illis praeceptum erat librum Legis diligenter legere,ficut dicitur,
Eterit
Z0I ^Spidnd Cosri Pars III.
DHKOn >UHn onwa vntP W jEgyptiorum inter quos vixerant an men- !

DHttO 1W3 DninN DV vntf fesChaldaeomm, qui in ufu fuerunt tem-


WW W BDW1 'Knn nsn 1N pore Abrahami , cum in Ur Chaldaeorum
mSnnm nTn *w W m>n elTet !an menfes Solares , aut Lunares an 11 !

T#>0 &nvn W oy DQOD> Annos Lunares , certis artibuscum Solari

;—Wll .7V>n "vnyn Aoons busconciliatos, ut ex fcientia Inttfrcalatio


r^y\W CDWpn >xawp. nis conftat! Adhoc, 8c fimilia, velim Kar-
: f? nonm nr by Dp2D0 raeosmihirefponfionemfufricientem dare f
*? >31K1 b CD/iyi*? aittWi Itaque, ut ad Karraeos revertar, ulterius &
'DltWi mwtP Siwn 1
? *«j urgeam , velim , inquam , illos mihi re-

noWoWtflttttO/ipflDO fpondere fuificienter , fi quaeram exillis,


>nn TiVP
^DX ?1
py noi (^arationebeftiaeadcomedendumfintli-
1NnTHJ tfrt *»#) nn>3tn citae ?,&-qua ratione Ma&atio nrvajj fit
.

f
HDKJnoVi ?01P TMO'Jlin perficienda ( ut kfliafit licita^quando dicitur>
(»3 1W Xin noi ou »n3t dpTtan Et ma&abis, ut Deuter. 27. 6. efr. ) 1?

?m>Ao 1N»1
D^rin
1/Vion oy
>*?

pmHim llD^n
1.Vn»tP
ltt^Dni ln:3j
nKll W an per nyru narium difcisfionem
LexiconTalmud.in »tO), aut quavis occifio
ne, quomodocunque fatta! curprohibit
( vide

m? fiSlfi nTpni cryoa fint mactatianes Gentilium ( z. editio habe t

>*?.V HDOttn IttQn -DpsQ Q"0?N Aramaeorum


q , mj/it» /£«/« ) ?

H3 llDXni ifiion 2W TTJtil item fit differentia inter Ma&ationem ejus


i
f

pi >l3n Dy n pSnNt-Atf ( Gentilis ^qud prohibita ) ,"& ejus Excoria^


ir>n CdSkn nilDXn n^xn tionem & reliqua opera ( i. e. Cur Matta- ,

flKpTD^inxnxotPITUn ? tio Gentilisfit prohibita^ nonveroejus Excoria-


1

V 105 ^pn.TD* inNI 3^n tio y &


alia qiudam opera?) dicant mihi ra-

1N!W nifll W7T? 1 Nintf tionem, cur Adepsfitprohibitus, quipro-


ffryt KOipn \h nnon ^iyn >b xime adhaeret Pinguedini , quae licita 5 in
p 101^7 nill CD'0D11£DDn Inteftinis, ventriculo , &
aliis locis carno-

fis curiose perquirendis ( ad feparandum ab illis omnem adipem ) P De-»


finiant item difFerentiam quae hic eft inter licitum & vetitum, ut
ego cumfociis meis non contradicam! Siccum Caudaipfisfitprohi-
bita (
qua nullum habet adipem, qui prohibitus,fed pinguedinem, qu& lictta. vidi
tev. $.<).& 7. j. &c. &
ad h<tc loca R. Mofen Nachmanidem contra Karraos,
quos Sadduceos vocat , difputantem , ubi etiam dtfferentiam tradit, qtu esl tnter
Adtpem,& Ptnguedinem)^ an definire poffunt quoufque fit prohibita?
fortasfis unus auferet partem caudae, alius acetabulum totum. Ex-
plicent mihi dirferentiae rationem inter Aves mundas&immundas,
nyi Cc
Cosri Pars III. wSp
^ientia noftra, nec ullo modo cum ea com-
paranda neq, a vulgo vel promifcua mul-
: pann btyv \M xh) wi
titudine haec fuifTent acceptata , nifi vel ix x>2* n>n> dn xhx rrva
apluribus acceptis (approbatis,fide dignis >& ZDim o >nhxn rwi iryj
cmni exceptione majoribus) vel ab uno aliquo tonv >z wmd nryj utfxaf
tali j Non autem verofimile eft,vulgumab
Uno haec acceptura fuiife, nifi fuiffet Pro- VW9EO :

pheta, vel adjutus &inftrudUis Re Divina n p cdx -arn nsx


(*i SpintH Sanclo acius) nam contra alium,
: rn»n fwipni uru# rtopn
qui non inftruc"t.useftredivina,facileargu- r-nvin o mw
*q hn ns
mentabitur alius, Sapientia ipfi noninfe- r-worm hy rwum txxm
tantundem fa&urum ac ipfe.
rior, fe r^ow r\mp* k*n nxrn
XXXIII. Juddtui Si ita fe habeat Ca-
bak ( traditio oralis)^ nos & Karraitae te- onaw p nron ^dk !

nemur de ea (admittenda) imb unusquif- insoip irw^x owprt


;

que qui fatetur, Legem iftam, quae hac for- tzD>yix oyx na^ir n-nnn
ma extat (inLibris Legisfmepunciis &accenti- t nSapn to
bus fcriptis) , vocari Legem Mofis ( hi enim *i£jd nr roro nann na^ rf
fateri coguntur ,
puncla & accentus ^Legiilli ad-

denda, in animisfuiffe cuftodita, &perCabalam, p mns rtCD hx O nmil


feu^traditionem oralem inde a Mofe propagata, pD0aiDyEai"npnprfapn
donecper aliosfide dignosfiguris exprejfafuerunt). noDi noa nnx ^y niiDooi
XXXIV. Haec quidem etiam dicent
Karraei ( admittent quod dixifti^ de necefitate 7-vfort p nnn ^JVrt o
CabaU feu traditionum Punclorum Accen- & onS no^ i^d n^innm^a
tuum> ad legendum Itbrum Legis fedpoftea- o^tn ran d^ nrrt ^inrt
;

quamjam inveniunt&habentLegemper- CDyn panDJ xb ftwn hy


fe&am (punclis & accentibus notatam ) nega- DHKOrt >«Hn lOlS nsn D\*
bunt, fe ulteriore Cabala opus habere ( ad expltcationem rerum)
XXXV. Jud&us ;ad iftius libri Mofis nude fine punctis ac-
Si , &
centibusolim fcripti, Voces&verba,tanta turba Traditionumopus
habemus, Pun&orum fc. Accentuum,Diftinc*tionum verfuum & alia- ,

rum obfervationum quanto ,


magis illis opus habebimus ad inteile-
ftum Rerum, in &
expofitione ejus? Res enim latius patent, quam
Verba &
voces. An putas, Ex. Gr. quando eis dixit Mofes, Menfis hic
erit vobis principium menfium, primus erit vobis in menfibus anni, Exod. 12. 2.
populum non fuifTe dubium P an velit dicere ( an mtdhgat ) Menfes

jEgyptiorum
lt t whwm Ccsri Pars II J.
VBfltMfl vyi nXlVt^ n«n omniumHfreditatumexcapite$6.Numcr.
nm flttnfiO WlPnTt ba inquo agitur de nliabus Tzelophchad;
m¥&i1 J—NttW W in^ item Rationem &modum Circumcifionis,
ifrniOl |/H»prnJV«*IT1 Tzizis,&Tabernaculorum!Exponantmi-
t hxh ntarQ 3$1 «Vin JWO hi,undeilli teneanturdePrecibusadDeum
jya WV £OMD t^m pxni faciendisfUndehabeantquodcertusfitLo-
inx twiyi VlOJl 'n W? "ryia cus con ventus omnium viventium , ut illi
k
J^!tQ3 PJT on T>H J nJVOH credunt ( Mundus,feu Concilium animarum in
£3V nVcO 1? J")N W Dinnn Paradife & Inferno, videpar.i.§. n {. Retribu-
.)

>£nn^n oy riDSn 1X rQBfil tio item,& Pcena, poft mortem! Quomodo


noo n? nrin >Q ^OO nnu judicent in Praeceptis, quorum unum pellit
ptt? S3 vV?3 "N£D TNW alterum; veluti funtCircumcifio&Sabba-
W IPD l^ r^ywn VBlfi thum item,Pafcha &Sabbathum(yJ co»r«r-
j

S—100 1212 OWipn iun rant,&coincidant)l Quodnamhorumpella-


rh2p2 )X 1QD3 *|*? >JTW# turpropteralterum ? & alia, quae recenfere
r-pi^na on»y3 U f
*
W jam nimis longufn foret vel in genere,nedu
VnpCO 1N YipJO 1N miDOQ omnia particularia perfequi. [i.] An audi-
j\>ym )X wni "VIDXO W vifti unquam,RexCofar, de Libro aliquo
Karraeorum his de rebus fcripto,de quibus egi hattenus,in quo fe fun-
dent feu Authoritate pnecellentis aJicujus Sapientis Viri,feu in Cabala
aut Traditione aliqua antiqua ( acfida &
autbentica ) citra dmenhonem
inter ipfos, vel circa Maforas, vel circa Punctationem, vel circa Accen-
tus,vel circa Vetita & Licita,vel circa Judicia f ( Ex his yaria licet colligere
dogmataKarrtorum.) N O T A.
[i.] Libros aliquos Karraorum baclenus nullosmihi videre licuit.Seldenus duoru
x
memmit^quorum copia ipfifttfacla\ Eorum unus eft n*nn> ^ytPPorta Jehude;,
agens prtcipue delncefiibus , feuconjugiis probibitU'^ impreffus Conftantinopoliy
Anno juxta calculum Judaicumtfzz.Chriftianorum ifiz : Alter Manufcri-
ptus cujits Autbor Rabbi Eltas ben Mofe^Candienfis vel Cretenfis. In eo dicitagi^
I. de Temporibusytit puta de Die& Nofte, Septimana, Menfe y Anno: II. de

Sabbatbo: III. DePafchate: IV. DefeftivitatePafchali: V. De eaquaesl


Septimanarum: VI. De Inceftn feu concubitu illicito. Inter Doclores eorum
primos & pr&cipuos^quos jaclant^nominantur infra f.38. Ananias,Binjamin,
& Saul. De boc Anania & Saule fcribit Abrabam ben Dior Hifpanus,in ,

Cabbalafua Htfiorica, mibi fol.$\. z.ttos floruiffe tempore R.Jebuds, Gaonai%


circa Annum 4520. Hujus , inquit, R. Jehudaetemporibus fuit Anan &
Saulnlius ejus, ( '"W Nomen impiorum putrefcat^) Anan ifte fuit ex .

•n* na Beth-Tzur, & ab initio quidem fuit Difcipulus Sapientum


(/;,f,R4^- Cc Z
Cosri Pars IIL b^tJB 202
exceptis de quibus conftat, (ex Lege)
illis \0l>* Jfln JWffl W) W ?W
veluti , Columbi &
Turture ( legitimt
erantpro oblationibmy &proinde mitndas effe con-
^ 1

\
mxffl r^^lilhri
DWODno nonn^XI anipn
fW»

ftat ) / unde item habeant, quod dicunt, hxh)ll h fJYtf n*n Wftl
Gallinam, Anferem , Perdicem , ck Anatem rottn DV3 IQlpOO tr>N SIC*

(H^. rVDll^. Uufcatusfcribitfenefcirequid W nscn W W3 i^inCD^


/?f . Schindlerm inter voces Arabicas ponit irttJrfil an*n 1*? iW CDN lfi W1
Boraca, Anas^ulica y Querquedula) ^SzQxim- lfDlDtf 1N 1JA30 1N uD>Jn
mundis ( f«w Lex de borum mundttie velim-
! intf 1Yy BHJIO W VWTO 1K
munditie nihil tradat) Sic, ubi diciturs N<w nfiVl nt jfolD Dipo nyiW
egredieiUT quifquam e loco fuo , die feptimo, TWVP n*n Wni : f-lfa
Exod. velim ut mihi indicent ter- J— niDNn r-ttxSon Ttt ^
16. zy.
minum ( hujmprohibitionis ) } an ( per Locum ) jttion fe-On rnDI ; "QttQ '

intelligatur cujufque Domus an conclave ! Httsfi l Dpni Dlrfrtpna


! —
an Quicquid fub ejus eft poteftate , fi atria -)£Dn hdivh )h Yflni 'win
habeat plura! an porticus, aut vicus, aut n WV) \rfr\W\ ^VTJin
urbs, aut fuburbium civitatis ejus cum haec CD>mixn ivriy D1 D>*73NOri
!

di&io ifta omnia, &p!ura,fignificarepos- DlNnmiTtf nafanniVioVf


flt! Definiant mihiOperaSabbathoprohi- t-^im nriuca Dni VmiN ? 1

&ita,eorumquerationem} Cur prohibitum wji ray nto "ifiVI ny^2


fit ipfis ( Sabbatho ) calamo 6c atramento cor- niJi> Wtih 10>ti I^DT ^y
rigere Librum Legis , &
permiilum, trans- niDNJ hdVi 11CD liiflXl :

ferreLibrummagnumabunolocoin alium ;-dbo CD>un nion3 iTVJ31


(veluti Librum eundem Legts), Menfam,Ci- : nmnon niDM nr iB&
bos, Prandium inftruere pro Viatoribus, W^O f>3 pwnim wni
atque adeo laborare &: defatigare fe quan- n n^NI TTDD \>Ft 'fyl
tum homo poteft,ingratiam viatorum feu Eipani Pfclttl >31 D^OStPQil
hofpitum fuorum ka ut iili
j fint quieti, ptp *?3' DliiD Nin n"lli"D#
ipfe vero imo ( quod magis )
, fervi etiam , \S^ DOniD vn xh O 'incn
, & uxores ejus occupati ac in labore, ciim *r)^ni : no ^yatt? nmnn ^ry

tamen didumfit, &anciUa tua y ficuttuf Quare


a/- quiefcat fervus tuus ,

prohibitum fitvehijumentis gentilium (Chrifttanorum* &aliorum) m


Sabbatho? quare prohibita mercatura f Velim ex ipfisaudire,quo-
modo ex Parafcha D^sran^, 6c xxn O velintelicere judicia&
fententias, de omnibus partibus litigantibus? Si ea , quas explicata
habentur inLege, funtocculta, quanto magisocculta ipfa? quianon
fiindantur nifiia JLege orali. VeUm utmihioftejidant Jura ckjudicia,
omniuro.
ioj- vhviam Cosri Pars III.
>J
O£)0 n ?y oniscon 'n nn>fta demus longe ferventiori zelo praeditos,,
ifaptf non nmjon n^.ViP quam qui peragunt opus Domini ( qui ve- ,

CDtt^J nn'031 nnxSoo 'n rum Dei cultum habent) fibi a Deo prexeptum-
UOirn t**A# Tyn iSinn Hi namque acquiefcunt in eo quod de
•jSinn nbw pVinnp^no'? J Opere Dei peragendo acceperunt, &fecura
yj£)> DO ytV 1^\V "iTton eftanima illorum (ineo quod perTraditionem
\)hn tzrrfen fOlfQ fr^ini acceperunt inftar ejus qui in Urbe ambulat,
,

*?N1 : nn TOiSoi 'nrf?nh ubi nemo


ipfi controverfiam movet: Illi

riW) no >W
autem fimiles funt iter facienti per defer-
l-iftHV
HO 'fW *?N1 DmVrntrno tum,ubi nefcit quidfibifitoccurfurumvel
D^npon fV£HO n\n 'nW eventurum , & proin fefe inftruit telis 8c
)Vpl mhx O tznonin 7T gladiis, paratusadbellum, & exercens le
n^N) CDnn l^nnV DHJttO.- in eo. Neque te feducat horum zelus quem
Tyn iznnittny hy. ta^mtP prae fe ferunt, neque fegniorem te reddat
j— mxai nonp Remisfio&negligentiaCabalamacceptan-
:

pJ P no *?n nn3n "tDK tium, h.e. Rabbanitarum. Illi enim (Ka-


'Tinn O Nin pn J—HONtP nttta) quaerunt munitionesinquasfereci-
l&vn) nn* nm/l Vy nTnm piant j hi verb ( Rabbanit<z ) cubant in fpon-
WT 'JTOD >£n DWpm 7nK dis fuis fecuri , in urbe antiqua & munita
1T)X *?n 'mnD >£n 'ninn (Traditionevid.& Cabala ) ..

noy >A "rrwn O *nyi ono XXXVIII. C*yH; Quicquid dixifti, re-
QV *?nn O navmw Sy nosadLegem
ttumeft. Lexenimhortatur
Wl <)>Din) rjyi )b «nnnn unam,&Judicium unum : Karraitae autem,
nrvttn vin^tp >0 yJl£M juxtaopinionumfuarumvarietatem,mul-
iny*T npnynn piiy^ YTtt tiplicant quoque Leges,pro uniuscujusque
O JTU D»0OD0. D.VKOJ DNfr lubitu& arbitrio. Quinimo ne Unusqui-
D>mo 7HX0 D»SmpO Dn
)X dem perftat in Lege una: quotidie enim
1)D5)V pn
fOI CDlOTp^ novaillioboriturfententia,&:fcientiaejus
augetur, vel incidit in aliquem, qui eum ra-
1
Dn "JONJl nononn on^y
? i

n\rf?D nwon DnonDn yx tionibus a fua fententia transferat, utcam


CD'JO bx nn nyino nym) deferat aut mutet. Quod fi eos aliquando
nyinn^n pno\D»V1 D»m confentientes deprehendamus, fciendum
illos id, feu abuno, feu a pluribus,qui ipfospraecefteruntjper Ca-
balam accepiffe ut jure negare posfimus ex confenfu vel confpi-
,

ratione illorum hoc procedere. Dicemusigiturillis, Quomodocon-


fentitis &
unanimcs eftis inhoc vel illo praecepto, cum tamenratio
praeponderct in plures alios modos ? Si &\x$imt,ficfuitfentcntiaAnanit li

WW Cc $
Cosri Pars III. whvwtm 104
(Jj.e.RabbinoYum ) Quia vero in eo deprehenderunt ipw nonnihilh)D>2

profani,heterodoxi, ideo non promotus fuit in Gaoiueum (<»40ftei


erant certajpecies DocJorum >qui posi Amorreos &
Sebbursos ,adeoj7 pofi com-
fletam Gemdram floruerunt. Vtde Lexicon Talmud. in Radtce r~lNJ ) neque
etiam Deus voluit ut fieret J#5| Btth Caput captivitatis, ^chmalo-
tarcha. Itaque zelus 8c aegritudo animi ejus ejecitlutum,&furrexit
adfeducendum & abftrahendum populum a Traditionibus Sapien-
tum, quas ex ore Prophetarum acceperant , teftes.fideles &; veraces
a veracibus, &
factus eft: N^
fBl Senex rebeliis ( quis per huncinteHiga-
tur,videin Lexico Talmudicopag. \z$$. ) feopponendo domui Judicii,ne-
que judicibus fubmittendo: Compofuit in hunc finemlibros, afci-
fe
vit fibi difcipulos, 8c\commentus eft ex corde fuo ftatutanonbona.
Nam poft vaftationem diminuti 6c debilitati fuerunt O*3'0n Haeretid
( Sadduc&i ) donec ifte Ananfurgeret, &
de no vo eos conhrmaret. Huc-
ustfeiUe. Idem traditur in Tz.emacb David par.i. foL 50. col.u Seidenus in
Uxore Hebraica.cap. y fcrtbttftn libro 7—mv ly# altos etiam qnofdam illius
feci&Scriptores prifcos nominari, veluti R. Japhet,&Levi ejusfilium, Jo-
feph Karkefanium,SahetSacerdotem,DavidPrincipem,Selomoben
Jerucham, Beniamin ben Mofe &
dici , quamplurimos ejufdem ge-
',

Heris-aiios extitiffe, qui Arabice plerique fcripferint Quin &c in ^gy- :

ptomultos eorum librosafevifos, teftariillumR. JehudamPoki, &


a primariis illius fe&ae didiciffe, ex una illius fectse focietatis Synago-
ga,prope trecenta illiufmodi Scriptorum voiumina a praedatoribus
olim effe direpta, Caterum pr&ter citatos a Seldeno Itbros Karrattarum, ex-
>c
tant j in ?X mitf Paliium Elise , dgens de ritibttsKarrjLoriwt, edttus Conflan-
tinopoliy apud Gerfon ben Mofe y anno undectmo Solymanni ImperatorufmfoL
hoc titulo y X&m flTW Nnpjn mon >2D . Item a^nw R.AbaromtKar-
raitdty DeArticults fideu .Item^ pHN miO.More Aharon >, ejufdem authoris, .

continens refutattonem nugarum Talmudicarum,


XXXVI. taleunquamvi-
Cofri; Nihii 'JVJTI >A nfl3n nQX ? »!

di nec audi vi. Video tamen eos hoc magno n\n >M blX \nyOtf N^l
ftudio &
conatu agentes {magno ^eloduci. : orotaa D^intfQ DfilK
videfup.$.iz.)i mmry imn-wx tl

XXXVII. Juddw; Hocveroeftquodti- l-^iaonnnno i? WOW


bi dixi de propria Sapientia & Opinione. ilTOW DT^rrr.om X"UDm
Qui enim fibi ipfisexfuafapientiafingunt t^DTW? TiXV >OPn fi^xhzh
cultum Divinum 6c Idololamcum> eos vi- f
wyn cd> Vrwa nnv
demus
io7 ^Sptdrb Cqsri Pars IIE
Wfwma W npfl «nrin gitur,neglefta corporis & viu cura,eotantunr
Wir 'D
1
? f-irpa T*rt ^^ angeretur, & id curaret, ne veftes ejus cceno inqui-
no^ian^ttpyatziohn nentur , & collutulentur ) ! Ignoramus fcili-
W VtWtt lOisnn ono cetipfi, an menfi ille (quo Diem Expiationu
unrh Wy3
celebramm) fit September, an O&ober, an
\

Auguftus, quomodo ergonos opponimus illis,quorumveftigiisinfi-»


ftimus, &
aquibus iliud difcimus, dicendo eis; Jejunatisne indie.
menfis nono, an decimo
N O T JE.
[ i . ] Unicm bic locmprolixam requireret commentationem^fipro neceffttatt
explicandm Dicendum bic foret deratione Intercalandi annos apud He-
effet.

br&oS) & qtu differentia fit inter Jud&os Rabbanitas &


Karraitas , quo fun-
damento utrifo nitantnr , & quasfibi invicem objiciant confequentias ex cujwfo
epinione & fententia. His de rebm qudidam non pa^im obvta babet doftiftimm
Seldenus , in Differtatione fupra citata De Anno Civili &
Calendario Veteris Ec-
i
dcfu feu Reipublic^ JudaicA , fecundum tum Talmudicorum^ tum Karraorunt
dtfciplinam 5 qu& lucem aliquam huicloco inferunt. Prolixe eum quofe explicat k
&iUuflrat R. Jehudab Mufcatm infuo Commentario^ ex quo nonnullabuctrans m
ferrelubet , quA&pronoftro authore^& Seldeno ulterius illuftrando,fortafii

tnfervient Leftoru k
Qumtur nimtrum Qua ,
in re hic Karraei diffentiant aRabbanitis?
Rejpondet Apparet illos contra nos argumentari a corruptela
Mufcatm 1

aliqua, quae fequitur ex recepta noftra ratione Intercalandi, juxta


quam conftituimus tempora ftata folennia. Refpiciunt enim ad &
idquodex noftra Intercalatione Auguftus perpetuofit cavus (imper~
feftm, dies habensduntaxat$o.) Acciditautem faepisfime,utphafisLunae
poftea demum fiat. Ideo juxta phafin &eapparitionem Lunaefigen-
dum erit principium novi Anni in die 31. ficut legimus in Taln?..
Rofch haftchana cap. 1. Propter fex res iegati egrediebantur,&c. propter
Elulfeu Auguftum, novi Anni causa; fcilicet, ut fcribit Majemonides in
Tra&atu deSaiic"Hficatione Novilunii cap.$. Ut federent & obfervarent
die 30. Augufti Et fiquidem ipfis confttterit , qubd Domm judiciifanftificarint
:

diem 30. folebant ittum diem fohim fanftificare\ finon,fanftificabantdiem $o. ;

&]\. &c. Nosvero juxta fupputationem ( calculationem ) figimuscla-


vos in die$o. nulla habita ratione phafeos Lunae,ficut iterum Maje-
monides fcribit Ibid.cap.f. hisverbis: Eo tempore^quo nullun cftSync-
Jrtum 9figtmm ( novilunium ) juxta rationem calculandi eam } qtu bodie intev
nosesli
Cosri Pars III. fcnWiskta 206
vd Binjaminis , vel Saulis,vela!iorum(vidcfup, V# h)XV 1<V f>0\n W py
Notasad §.tf.)i obligabunt feipfos ad ad- Jtt90 CZH»? UW CDnVi?
mittendam Cabalam ab aliquo antiquiore, fttnp T*y KttHP >Ofl n^3prt
& magis fide digno
Rabbinis videlicet
j tt^T ^ f»aKTvVn*n Vffl
ttoftris y quia horum funt plures , illorum Iflm dhtv n^Vi Dn W1 O
,verb pauciores 5 &
praeterea fententia Sa- i~"fapn ty mDIDd •O^nrt
-pientum noftrorum fundata eft in Cabala JWU XHD rfofl 'Wltfia
aProphetis, horum vero ( Karraitarumfen- TviNl D>&»3DD ''DDnm 71^3
r?/;fu ) mera tantum eft opinio ; Sapientes Dn>"Q*T D'D3nni : o>pSin
noftri funt opcvout & confentientes 3 Kar- frsw Vl pWWN Dlpan
raitae, diiTentientes ; Sapientum noftrorum Dm3D3 Cd^t vn V7S Otf
verba proveniunt aLoco quem elegitDo- Q^ap n>n pn 4

WU
? ffl

minusj adeo ut fi etiam ex nuda fua opi- » fJV '01 p QW ri^M


nionejudicarent &: pronuntiarent,illorum JV?NT3 Dn^ltrn >J7>22W
tamen fententiaacceptandaeffet} Iftivero D/iliV nNI") ^l nrn annfl
(Karraiu) non. Utinam vero audirepof- 1UVJ nwn nnM bfyfl
femab ipfisquidrefpondeant ad quaeftio- orf?&Vp& oni TfeG *VTK
nem de loco illo Exod. 12. 2. Af wjfr ftc mr DftO* T* Htttf) nv n»Wia
yobis principium menfwm?(videfup.$.tf.)[i.~\Vi- >&n n#na nptWti lifTDDIJC
deo illosfequentesRabbanitasinlntercala- CI3X '>?TV oyx* V£U> an
tioneAdarin Adar, ( h. q. circa menfem annis 'V#n %V W.V Ninn Wim
tmbolifmicis intercalandum , </«/<* iUaresnonesl '"im Nin D»V |N foajWO
£Xprefie in Scriptura mandata , cuifoliaiiasmni- pyyD PW3 JV«rrW3 W
tuntur),& tamen illis opponunt (patnv ttTON Dnaw Vn ^Sn)
feu Apparitionem aut Vifionem Lunae Se- Q Tn£j j— 101 Q^yaiEfl
ptembris , dicentes eis , Quomodo jeju- uD*V JTO &S ttruv nV^na
nium diei Expiationum celebratis nona die Septembris? (h.e.&
fe opponunt tis in Sovilunio definiendo & conftituendo, contendentes^ Divtna Lege
pr&ceptum ejfe, ut idfiatjuxta Viftonemfeu Apparitiomm latm ; Rabbanita verb
dicunty ejus rei decifionem Jpeclare ad Domum judicii, & fecundum calculum
Aftronomicumejfefaciendam : quodKarraitA rejpuunt Annon verb merito .

pudereeos deberet, ( quodtn uno fequantur Rabbanitas y in altere eis contradi-


.jant)? Ipfienimnefciunt,an menfis llle fit Auguftus, an vero Septem-
ber, quando intercalationem faciuntj aut an fit September, velO&o-
ber, quando nonfaciunt intercalationem! Annon dicere jure debe-
rent,Sumus fiibmergentes , &: folliciti fumus de confperfione cceni
(fententiapro .5 5 Verinde facimus^ acfus qui tn aquafubmer-

gitury
t09 HenStfnDWJ Cosri Pars IIL
duos^qttiaantea etiamfcmper duo dies ei deftinati fuerunt : Diei Expiationum
unum diem afiignarunt, quia femper ^ubt^ & omni nonnifiumm Diem
in loco,

fefium eifecerunt. Sic fcribit Aben Efra in Parafcha TCN: Summa eB


Sapientes noftros b. m. nobis injunxijfe, ut in CaptWttate noftra innitamur Inter-
calationi vel Calculationi. Etfic accepimtis ex ore Prophetarum : ne% meltus
qttidpojfumusfacere. Sic Author libri Hachinnuch: Si quaeritur, Quo-
rnodo bodte faciamus , citm nullos ampliuspromotos babemus ? fcito nos itarem

acapijfe, qubd R. UtUel Princeps^liusR.JebudA Prrtcipis y qttimaximus omni& ret

excepttoncma)orfuitfuof&culo^promotusin tcrra Ijraelis, tdcmq? Virfapientift-


mus,qubdinquam ille nobii ordinarit Calculandirationem i novilttniafanclifica+
w
rit, & Annos futuros omnes intercalarit , ttsc^ dum veniat Elias. Et huic nos /«-
fl
nittmur hodie.
qu

Porro hanc eandem Obje&ionem poflent Karraitae etiam movere (la

circa Fermentatum in Pafchate. Nam ecce omnis Adar ( Februarius ) h


qui proximus eftMartio, juxtafupputationemnoftramperpetubeft k
Cavus: & ibi quoque Vifio Lunae poffet tardare, utficconcederede- k
prehenderemur Fermentatum die fcptimo Pafchatis, propter antici- ]u
pationem Fefti die uno. Dicendum autem, quod hoc cavillum feriat
fu
Ifraelitas tantum qui habitant in habitaculis fuis ( Hierofoljma ) Nam .
m
comeftionis Fermentati in die feptimo Pafchatis periculum non k
comprehendit longe abHierofolymaremotos; quia illi folent in fuis m
captivitatibus Diem etiam fecundum Bonum &
folennem facere, & k
ficiocum faciunt Diei feptimo, atque etiam o£tavo,utimmunesfint
is

ab Excidii poena. Quod autem ad Diem Expiationum attinet, quia K


illeubique Unum tantum Diem habet,omnes Ifraelitaeibicompre-
henduntur, neque ullus excipitur a reprehenfioneil!orum,utiexifti-
mantj Cum vero Karraitce illi,de quibushicagitur,nonfintinterra
Ifraelis, fed extra eam, &
redargutio illorum fit cum illis,quicum
ipfis habitant, refpectu illorum nihil infertur folidi ex verbis illo-
rum,propter alterum illum Diem feftum , quem fuperaddere folent.
Verum expaucis quae ha&enus audivi, quam rationem Karraitae ob-
ferventin figendisfolennitatibus,eft, quodhodiequeadhucid faciant
juxta phafin Lunae, quifque pro ratione loci fui. In quodam enim
Praeftantisfimi inter ipfos Scriptoris libro haec reperiuntur: Cudcn-
dum esl, Legem voitttjfe ut JsoviltiniafanclificcMur jttxta Haftn. At verb varia
funt qu<z phaftn Lum turbant & incertam reddunt j velutt 3 qubd Arcus apparens
variat rxtiov.c latttudims ab Acquatore^ ut in uno loco vidcatitr, in alio non yU
deatur; Dd
Cosri Pars IIL nsnS* idk» 208
»m*# ufitata «^ attendimus ad Phafin
,
: Ouandotfc tamen accidit, uteodem
tllo die> quem nosfigtmus juxta fupputattonem tfiam , L«/74 quo% appareat y ali-
quando pridie, aliquando poftrtdte; poftridie rarb, & nonnifi tn locis qudfunt
Occidentalia terra iftaeTvs. Ideo inveniunt hic Karrxi occafionem nobis
opponendi, qubd Fixione noftra anticipemus diem unum , quando tardtus Luna
apparet & confpicitur : Et exiftimant hinc feqtti^ qubd Dies expiationumfic an-
ticipetur>acproindeiUegttimtisfit\ quia cekbrabitur Dies nonus , cum debe-
ret effe decimus (
in Septembri ) .

Verumignorant, & non intelligunt,Vifionem Lunae non figi & de-


terminari nifi a Domo judicii: illi eam determinant juxtaosteftium
Vifionis illius, fiquidem fuerint Do&ores promoti in terra Ifraelis,
quibus hoc jus datam una cum omnibus ejus judiciis
eft circum- &
ftantiis, uti fcribit author librijesod olam par. i. cap.f. Pofteaquam
Promotiones in terra ifraelis defierunt, ufus obtinuit ita, ut idem
Author fcribit cap. 6. his verbis j Prout expofuimusffusfigendi Capita men-
fiam> Fefiorum, &
Intercalationts annorum^prtfcis temporibusfuitpenes Domum

judiciiy donec Promotiones defieruut. Videntes ergo Sapientes, Seniores quipo- &
ftea extiterunt, qubd Ciptivitas &
Exilium indiesinvalefcat^Sapientiadimi^
nuatur, &
Ifraeliu attenuentur^ ac per univerfum orbem difpergantur > at^ ita
impofitbilefit, ut omnes confentiant de Phafi una j qubd deiiufe nulla amplius Do-
tnusjudicii, h. e. nulltts ampltus Senatusfuperfit, qui conftaretePromotis Doclori-
bus terrA Ifraelisy itac^Sapientes ifraelis omnes unanimi faluberrimo^confilio^
& confenfu, Deo etiam e coelojuvante&benedicente y confittuerunt & ordinarunt^
utlntercalationes annorum^ Fixiones Noviluniorum , Statutorum temporum %
fiatjuxta Supputationem reclam & correftam, quam nunc ab iUis acceptam h>u
bemus &c. Stc enimfuit inter eos conftans Traditto inde a Prophetts. Nam quum
iniquitatum nofirarum causanon ampliusfupereffetDomus]udtciiPromotoru t n
Doctorum>atfc cejfaret ratiofigendi Noviluniijuxta phafin\ confultum judtca-
runt, ut res h&c perageretur juxta caftigatam fupputationem, ut fctltcet Anni
intercalenturfingulis Cyclis decemnovennaltbus numeratisinde a Creatione Mun-
dijdfejuxtaordinem E*"7NrVu (h.e.anno $.6.8.11.14.17.1? ) ne Isovtts an- &
nusfigaturin diebtts V"T# 1.4.6. vel Diesexpiattonum in dtebiis 1*12 1.4.6.MC uftis

obtinuit in toto Ifraele^ & receperunt eum acfi una cum Lege ex monte Sinai eum
accepijjent^nefy ettam ab eo recedendum esl donec veniat Doclor iUejufittu (Mes-
fias) . Et rettnuerunt filit Ifraehs hac rattone confuetudtnem majorum fuorum y
ut tempore Pafchatts , Pentecofies, & Fefit Tabernaculorum 3 unum tantum Dtem
fefium & folennem conftituant , ficut tn Lege fcnptum esl> In Xovo autem anno
duosy
lir «^noaa Coskx Vaks iii.
nonojejunent^exfenfuliteralnlliuslociquemfupraadduxij&huju^
rei causaSapientesnoftros dixilTej Qutcung edit dte nono^perinde habetur
?
acftjejunaffetDienono&decimo notum faciens , qubdnihil com-
(fic videlicet
mune habeat cum Karraitis . Et quamvis mihi dittum fit de Karraitis
hodiernis, qubd non nifi uno die jejunent, annon probabile eft, quod
mutata fitLex ipforum hodieab ea quae fuit olim ? Nam prolubitu &
placito fuo multiplicantLeges.
Ciim ergo Karraitae rete tetenderint gresfibus Sapientum noftro-
rum, aequum utincurveturanimaipforumcumignominia &pu-
eft

dore, ut qui foderunt illis foveam, in eam ipfi incidant. Ethoceft

quodhicdicit Author nofterj Annon meritb erubefcere deberenty cumipft-


met nefaant &c. qu<z fequuntur us^adfincmparagrapbi. Vult dicere; An-
nonpudeteos^qubd infamia hacnotent Sapientes noftros? Annon Karraiu ipfi
ignorarent, quifnamfit revera menfisTi/ri> ft non haberent direclionem ma~ &
nuduftiontm quaft Sapientum noftrorum^ qua esl ipfis viceoculorum? JSSullum
enim hicafeipfis habent conftlium ad hoc fciendum , inftar c&corum in tenebris
palpantes ad parietem*

Ecce enim [ a ] dum intercalant annum, juxta Legem qaam eos do-
cuerunt Sapientes noftri fecundumconfuetudinemfuam, iniiftentes
veftigiis ipforum,non ex fua iapientia fciunt vel intelligunt an Menfis
ille» in cu jus diemdecimum Jejunium incidit,& ob quem murmurant
contra Rabbanitas, An, inquam^ menfis illefit Auguftus,anSeptem-
ber! &c. Hoceft, SI in rei veritate Annus ille fit intercalandus, ab &
tum eft September, & fic bene dicunt, quando ajunt
eis intercaletur ,
Quomodo jejunatis jejunium dtei Expiationum nono Septembris? Sl non iit
intercalandus, tumMenfis iIle,propter quemnobis obmurmurant*
nempe, in cujus diemdecimum inciditJejuniumdieiExpiatio-
ille

num, non erit Tifri feu September, fedElul feu Auguftus, juxtafup-
putationem Anniillius intercalati, &male dicunt, Quomodojejunatis
jejunium Diei Expiationis nonoSeptembris ? Auguftusquippeeft,utdic^um:
Appellatio Tifri non competit nifi menh feptimo , in quem incidit
Jejuninm diei Expiationum enim Annus ille non fit intercalan-
: Si
dus , inveniemus menfem feptimum anticipatum menfe uno, &illi
competet nomen Tifri. Illi concedunt elfe Auguftum,juxtafuppu-
tationem Anni illius intercalati ( h.e. ftAnnus ilJe intercaletur , quodfa
ciunt y ciim non deberetfieri ) . Sed diftinclio non quadrat.

[b] Sic e contrario •> Quando non intgrcalant, hic quoq^ fequenda
doftrinam Dd i
COSRI PARS III. T*WttKO iio
Ttdeatur ; itgm quando interveniunt Subes. Et quidem quod ad Variationem
Arcus ejus atttnet, certum esl, Ifraelttas eo tempore, quo Prophetashabuerunt, &
elocufuuinaltadeportattfunt^confecrajfe e4mjuxtapbafin,prorattonecujus%
mntattonem feu vartattonem illam curajfe. Ke% ettam curandum esl,
ioci, nee^

quod bacratione quidam illorumeamconfecrentbodie^aliicraftino. Samprt-


ceptum Sabbatbt ipfum, cujus violator de potnaExctdtt tcneturrfro diverfofitu
locorum vartai una, duabus y vel tribus horis: Praceptum enim dependet afitu
loct: idemjudictumesldeLuna. Quod vero attinet ad Impedimentum nubtum,

qua pbafin intercipiunt>ftcuti noftru esl temportbus, itafuit quo% oltm tempore
Xegui j utfc.faciantfeuSovtluniumpronunttent .—Onpm Q typrope &cir-
f

citer, probabiliter. Ita enim probat Lex utfaciamuscirca res dubias, uti expo-
fuimminlibro Praceptorum* Etficquo^ adnos retbujusobfervand* ratio de-

renit. Xy
R. Abraham Aben Efra in Parafchi TiDtf fcribit porro ; Qui Dtem £*-
fiattonis per Bidnum Jejunio obfervant quidlucrantur ijiadiei Translattone t
,

nam inanno TtfOJ ( b.e.fi cbaracler Lunaru incurreritinferiam terttam ineunte


anno ccmmunijtautappendicespervenerint adboras y.&fcrupulazo^. )juxts
Kovilunium necefte esl utjejunent indteodavo, juxta fupputationem noftram.
Verutn ad quid pervertemus fupputatienem nobis datam^propter annum alium ?
Itficaccidttipfis cum PkafiLun*. 3ty ( Ego bs.c AbenEfraverbanon affequor x
tton videntur cobtrere. Forte locus corruftus esl ) . Videtur his Verbis Aben
Efra notafle Karraeosj ckquodilliduobusdiebusjejunarefoleantin.
Die Expiationum, ut e dubio Noni&Decimi dieiliberentur. For-
tasfis fundant ineo quod Scriptura dicit^ Et affligetis animasveftras%
fe
nona menfts y , Levit. 25,32. Ut ipforum contra nos Objectiofit
tn vefpera

cx eo quod legimus in Trad. Rofch haflchanah cap. 1. quod Legati


exivertnt in Avgufto proptcr Sovum annum j &
inTtjri ( Septembri) propter

feftaftatafolewita, QuodRabbiSalomonitaexplicat; PofteaquamDomus


judtctifanclifiiavit Septembrem* legatospoftridte exixiffe ,& progrejfoseffe quo*
nsfy potuerunt us^ ad feftum , at^fignifichffe , uti um Domtujudtcit tranfiverit
menfem Auguftum^ an vero non! nedubu &folhati effent de Dte Exptattonum
&Taberuaiulcrum. Itaque inftantia ipforum tantum meritdelongin-
quioribus, ad quosLegatinon poterant venireante DiemExpiatio-
num. Nam juxtaSapientesnoftros jejunabant quandoquedieNono,
quandofc.contigitjUtDomus judicii ipfisinfciisNoviluniumtrans-
egerint. Et audivi quidixerunt iubnomineauthorislibri DpS^THiP,
ex quodam iilius manufcripto % Morem Kaxraitarum efle, ut folo Die
nono
*I ? whviQSD COSRI PARS III.
nifcitur. Idcirco tradidit Deus hanc rem Domui judicii magni:&
hac ratione Ifraelitse concorditer &; una ferviunt Deo fuo. Haclerm
AbarbeneU
v\ p UWVI *\2T\7y 10« XXXIX. JMefir, Lex noftra alligafc
>j'DD ntrn n^m 'wp
1
? eft vel Traditioni MofisemonteSinaj,am
'n nrQ> itrtf tDipon fc W Locoquem elegit Dominus ; N«w * Tz,ijot
'n T2TI n"ttn t*^KD fVXtf O egredietur Lex, & verbum Domini ex Hierofoly
C3»tS£>w TOyoa oton'0 W4 Micheje 4. 2. fcilicet a Collegio Judi-
,

1 nmnJDl cum,Moderatorum, Sacerdotum, & Syne-


mvti\ ***)Vm
8 yatfjtf DT&a ttrUNJ drorum. Etmandatumnobiseft,utaudia.
•>VT htt T-MUOn E£nOTa

8fl1»n *?N 1K
h *JQD1 J
Wnw
mus Judicem unicuique generationi vel

'131
105 ittl
1PK
faeculo prcefeftum, ficut dicitur
c<?w , quifuerit in diebm illu y
5 Et adjudh

&c. Deut. 17. ?,


STVinn >£ *?y WtPyi noN ftatimque fubjungit j Etfaciesjuxta verbum.
f ITOn wf? *| VI V "NPK J Loco illo quem elegerit Do
fl#o</ indkaverint iibi e

X\vy>yvx WXTi) •mn minus&cc. i/.io. Juxta Legemquam docuerim


i

jn^n htt VQV 'rhA fVTD te^.u. Non declmabU averboquoddixerintt*


T~\W7i ^inn WNn J—^l &, ibid. F/r ^#tt7>/, quifecerit per fuperbiam^ ui
*? t3£JWm frDn r^TOn nonobediat Sacerdoti Scc. morietur yiriUe-ySc
T naVa 'iVajW T-fmA aequatur inobedientia, in Sacerdotem aut
AlEDI 131pn yTl fiW) Judicem commifla, Transgresfioni maxi-
"nyn INYl iy
nnonp
W Oyn
fal mae, dicendo porrb j £/ *«/<?w malum e me-
</*0n/j} & ftatim fubjiciendo, Ut univerfm
1 rrnayno iKtttt
*\WX mn^n "iXUn jninjDm populm audiat} & timeat j/. 15. Sic, inquam, ,

onD pnYl niDn dW> Dna jusfi fumus , durn adhucOrdo cultus Divi-

V^ p£)D >*?3 'n^Nn pyn ni, Synedrium, reliqua?qiClafles,aquibus


Smynm X^ V* riX«iQ 1 ^ ordo ille perficiebatur, in fiore 8c vigore ef
>-6l W
f
nOD r-i*n l^XO fent, ipfisque , feuperProphetiam, feu pei
n CDniOD ^y T^yS prt Robur Divinum (per Spiritum Sanclum^quem
T^fy\ CJnyiD mODDnn gradum Prophetia wferionm faciunt , quem &
dlias author vocat >rhS7\ ~)W7] Auxilium Divinum ) feu per extraordi-

nariam Patefadionem cceleftem, quae in Domo fecunda fuit ( intelltgit


eam y quam altas vocant b)pfi2 Filiam vocis, de qua vide LexiconTalmu-
dicum) Res Divina adftitit &
adhaefit; neque dici vel fufpicio effe
poteft, privatam confpirationem&confenfum in tanto illorumnu-
mero intercesfifle ( videfup. §.i$.&alibi) ad ea effingenda (qudnobu
tradiderant per Cabalam cvrca explkationem Legu & Pr<eceptorum), Ilnde
U3"fW Dd 3
Cosri Pars III. WrcnDaa llt;
«lo&rinam Sapientum noftrorum, tum, Slannus fuerit fimplex fe«
&
cundum dottrinam illorum ( ita recleintercalationeabftinent ) bene lo-
quuntur Karraitae, dum menfis Tifri mentionem faciunt. SI verb
Annusille revera intercalandus fit, tummentiunturdemenfeillo > &
dicent id quod noneft , nam Nomen menfis Septembris tribuent
O&obri. Lltique enim fi Annus ille intercaletur,inveniemus menlem
4 &
feptimummenfe circiterpoftpofitum, ei competet nomen Tifri, uc
dictum. Et largiuntur quidem, qubd fit Oc*lober,juxta fupputatio-
nem fc. anni fimplicis tum apud eos confueti & ordinarii. Sednec
haec diftin&io quadrat. Summa: nihil horum intelligunt, fed func
inftar caecorum, qui Videntem fequuntur. Nam.utique ex ore Sa-
pientumjioftrorumillivivunt., Hucusfa Mufcatus^
Abarbenel ad Exod. cap. iz. verfumfrimum^ multis hac de materia etiam
contra Karraitas di/putatfe quibus h&c illuftrantur. Quiaverb illa ejus diferta-

^ tio fatis esl prolixa , fubfinem hujuslibrifeorfim eamleclori harum rerumftu*


dtofo & avido communicabtmus..
Idem adLevit. z]. v. z.fol. z6\. col. \.fcrtb\t : Loquere ad filios Ifraelis

& dic eis '


tn
W^ Solennitates Domini, quas vocabitis tiip WfpP
ConvocationesSanctitatis},) Vultdicere\ Loquere ad filios Ifraelis , &
dic eisj Solennitates Domini , convocationes. fanctitatis Domini,,
unaquaeque ic. figillatim &
leorfim. Negotium enim folennitaturri:
dependet a CurfuSblis &Lunar, &
adeas opus eft Intercalatione,.
quamfaciant Sapientes Ifraelis. Quae res olim tradita erat Domui ju-
dicii magni ( Synedrio magno )., qui peritierant temporum. Idcirco
dicit ySolenrittates Domwi> quas vocabitis Convocationesfanclitatis. Nam
juxta ipforum (SynedrorumJ vocationem leu appellationem erat
Sanctitas illarum. Illis quippe mandatum erat,utperPraeconempu-
blice promulgarent, 6t Legatos per omnes terminos Ifraelis mitte-
rent,quifigniricarenteis Solennitates Domini: Ideo snp W(pQ erant
illae Solennitates,quas Domus judicii
proclamabat promulgabat,. &
qui Sanfti erant. Non enim par eft ut quivis Ifraelita de principio
Lunae novae decernat,.&: fibi ipfi feftum iigat, ne U nitas legis Divinae
fcindatur 6c dilaceretur in plures, proarbitriovelteftimoniounius--
cujusque, ficut Karraitae faciunt,. Nam Karraitaehabitantesini£gy--
pto, non celebrant Diem Expiationum eo die, quo Conftantinopoli-
tani j &
quihabitant Damafci ScHierofolymis, nequexum his, neque
xum illis, conveniunt. Quivis enim illorumEeftumfibiipficommi-
nifcittuv
2.i
S
vrhv-mn Cosri Pars III.
fcaa/tf m oanoan X>n O oculis populorum , Deuteron. 4. 6. Hunc v
plD£>n yovh MSfm >oi fuinquivultfalfitatisarguere^infpiciat
DWpn >jv n.W nm
'01 f £rinam Karraeorum f Tradittones orales rej
nW 13 fd^n nstn NintP1
? cientium ^ fine qmbus Sapientia & Glortattoj
Oni "TlQ^/ini n^tPOn /)03n fo<;#j» wo» babent)\ qui vero ei vult crede
r-Moann» mmno »va &fidemhabere > infpiciatMifchnam&Ge.«
t r^vn^Nm r^VV2i5n maram noftram , quae pauca continer:
7WW JwMjto JYmDlom emultis^deScientiisNaturalibus^Divinis,
TtfflJin^ on ?1
>ltfn /)OX3P Moralibus, &
Mathematicis, videbitque
mp) D/iosna D>OVn ty *?:> revera illos poffe gloriari de fapientiaiua
Ull
-my -\WX Olpon [Diy/nico fuper omnes alios populbs. Quasdam ta-
inlii

1DD1 DH5WH 07ti/in oy'n men Praeceptorum noftrorum funt, quae


imi;
'W /VIO n#i3jn nTO/in dependent a Loco quem elegit Dominus,
"i:Dl nJtP tzvysix*? Silp accedentibus conditionibus reliquis com- d
l/lNlimiNO ty imn» m* memoratis (fupra^abinitiohujus ".) . Etenim
tDJTlTDni w
r-va HM8 continuavit feu duravit Prophetia fu
J

>A D>ft C3/1XT1 C3/i03ffl Templo fecundo per 40. circiter annos,
! IIDDi »0 hy rhx ty lODi Unde Jeremias in fua Prophetia valde ce
JDpJV no CawnjH •£»
lebrat Yiros Templi fecundi, eorumq
103 niXO n/Vni nro Hntf fanftitatem, iapientiam, &timoremDeU
*pn /W vnpv noW nry^ Si his non niti volumus, quibus quasfo ni-
rfe /liSl? mSyni *)Knn temur ? Numquid videmus ea qu& poft ,

r^V^ttf Jinn rwyi mtorr Mofen conftituta funt, etiam Prseceptorum


3D5tr noi D>0> /i$DtP1 0'0> vim&dignitatemhabuiiTes velutiidquod
Dmira YTDO *?N10P1 71? Salomon, qui fancltficaytt medium alta-
fecit
J-MTC/1 r^lKO*? Vni /V3:i rif, df holocaufta obtulit nm in altari^ &folei>: .
-

riCD mthv ntrvtP noi tattw fcu fcftum fptem dieram y & dedtcationem m
'rvtP noo n jn»
f
noi njw /fyrw» dtcbusfecit, 2. Paralip.7. #.7,8.?. qu6d m\

TOVnt^ noi '3703 ntPO item David &: Samuel leguntur fundaffe 8c i:qi

^n^ ftnp ^
»Jtt? J^»33 Mnrv ordinaffe Clajfes Cantorum tn domo Damwi,i.pM
TOVntP noi ^pt^n WWhw ralip. 9. ^.22. ^5. quse in perpetua praecepti
*htw n^DJn \Y\X7\ C3lp03 abierunt^ quseiterum Salomon fecilTelegi-
tur nova circa fabricam (Templi, &
rnfirumentorum e)us^multafupera£i
dendo ), Mofaicis quibufdam omisfis 5 qubd item Efras fub Templo fe-
cundo conftituit,tei tiam Siclipartem populoimponendo, Nehem.io.
5^.52. ( cum Mofes dimidium tantum conJiituerit)'y quod denique in lo-
cum Arcae conftituerint ( yel^ in loco Arcx conftituerint), fabricaflt
Cosri Pars IIL ^h&^xn 214
f

iierito obligati fumus ad praeceptum Me- '*V&) n^a J11K03 W3"run


rillae
(
libelli & hiftorU Eftber legendd & Fefti V TO^ isft&i
) H3Un JTOOI
nn*?l Tnhx* WlpO

?urim (in quo illa lettio pr&cepta > vide Synag. *W p
tydaic. cap. 24. ) ad praeceptum Dedica-
, niOJftl n313n ¥?nn n^
ybnis feu Encseniorum, (deqna videSynag. IZVV JtVbJ hyi j h^np^
Judaic. cap. z). ) , &
re&e poffumus di- I n? rfnn 7?1 OT mo
iere, ( ut in aliis Lege pwceptis ) Benediclus inN' 0>XKV wpin n>n ibtt
h &c. qui fanciificavit nos pr&ceptis fuis, & OWp3 Vn i^ nVttll1
?

&c. fuper Lectione Megillae


wacepit nobis 1")dh b*n fcpft *^1 JMKO
Furimj fuperac-
feu libelli Efther in fefto QH3 0'TOW VH *IN on>ty
zenfione candelarum in Fefto Encaenio- nviunjQ Wn tfpfi OntP
rum j fuper le&ione &; abfolutione t£ 5^5 n#0 ^VnttlOD IVJTiXO

[^ bocfit.videinLexkoTalmudicoin %*)\
fuper Lotione manuum, fuper praecepto
^ P^
131inn N71ff
^DO nvoVbSrf
OV nWP
!J1ty mixtionis terminorum feu limitum filVJOW nW03 miB*?
fc<fc
tf# &
/wc vtdeLexicon Talmudicum in radice
(7 nVT3 &?) ^1373 X77 nJttf

$1? ), &aliis( non LegediferteJedaScribisfeu ntfOI 3VH1 fO VH nMODTO


'Xrffttow prtceptis) . Quod fi effent Statuta SWN njWTO DO? >«0J
noftra,prodeuntia vel condita demum poft 0/tfX niK 133 N*ni Dno njt
captivitatem , non vocarentur Praecepta, nynrrVn Jiwon '^32
nequeteneremurBenedi&ionemfuperillis 1 atftoia 7$M7W> N7tfr
recitare: fcd dicerentur effe Ordmatio^ Con- r-Mywn £ZD? OfttpTVlOI
ftitutio, vel Confuetudo. Maxima verb Praece- Ofilpftnoi Dn>«nV2Tp>fl$m
ptorum noftrorum pars referunturadMo- DN WTini dwt 1JK 1331
fen, & funtTraditio Mofis e monteSinai vniltf) D>tt O^Nn >pn
\accepta ) . Et fic quoque effe decet. Nam, njnrvo Dn7 10X 133 ^mi
jancredibilevelverofimileeft,PopuIum 3 cuinon fuit laborandumpro
acquirendis alimentis per quadraginta annos, neque pro veftimen-
"tis,neque pro habitatione, cujus maximuseratnumerus, quibus Mo-
*fes perpetub aderat, a quibus Majeftas Divina nunquam recedebat,
•quibus deniq, generaliapraeceptadatafuerunt \ an, inquam, credibile
ifeutverofimileeft, illos de fpecialibus 8c particularibus illorum (fr<«-
'(eptorum) circumftantiis non fubinde, &
fingulis quafihorisacmo-
tnentis, Mofen interrogaffe & confuluiffe, eorumque expofiriones &
particularitates ab ipfo accepiffe, &acceptas propagaffe f Huc pertinet
quod lcriptum videmus*, Notafeciflatuta t)ei, &
Leges ejus^ Exod.18.

.#•16. Item illudj Quia hs.c tfl Japtentta veflra, & intelligentia veftra in
oculU
ii 7 whv t$kb Cosri Pars III.
r-jhv TlflNT nr r~Altf Vlp fuccesfit Filia vocis, & alia ( intelligit h
J—IOD DWpn oy plW? we ,
juxta Mufcatum, Gradum Spiritw San
pton why Dttyito Dntf </««» <//«/»/• medium fuijfe inter Prophetia
fQ
IIDI

CDVO NTW rOCT mnoo & Filiamvocis). Quandocontranosarg X

inNir TOtfJ p TfiNT (WNT mentaritur Karraei [i.] ex loco Levit. zfr
ran

WOTDICT^DOTp ^.if.i^.contendentes, t^W^ ^OttSO <><*- V


JWCDyCDTnnCDoSon 7?/«ww Sabbathi, intelligendum praecise d* X

; —iNT ''03nn Sdi jmrtJDn Dieprimo a Sahbatho, ku^primo Septiman& ( li*

^inn 1f)D0n fo TlSOTi O terdfc. inftftenms, & per Sabhathum, inteUigen-


ni33 \
}
1 DV D>fc*on DwV gentes proprie Sabbathum, in memoriamQreatio-
p
YKp omytP TKp
>"HM1 »«i»/?/>«r«;»)noliipfiscontradicere, &dic ilor

JTTyDP nyDP nTO&T D>m per Craflinum Sabbathi , intelligi Vrimum , Pk

'
;
0>on J—WOtP y^tf cnnt^ Poftea Terb dicito eis, qubd aliquis e Sacer ucL

DV ri^nra JVOT ift fn^T dotibus^, aut Judicibus aut Regibus, con- iiD

*?nn nTV DN TOlS yntrno fentienteSynedrio&Sapienribus,viderint )eu

p#XT QVO i—iapa '#OTn ac deprehenderint , intentionem Praecepti dici'

tWNlrt DV ty TDD03 ty^n Numerarionis illius ( de quain illo loco agituri m


S-vnn CDNSMJOO ^pnS eifetantum,conftituereQmnquagintadiejg Kan
7y y>45 w CDVO m^nrinn interPrimitiasmesfis hordeorum,&Prim|| ke

IWWOTH *?nnvwnv tiasmesfis tritici, Septem feptimana


&: ut '^

NTntf 7WTJP ny htt whx


obferventur , quae habeant Septem Sab-| M
T "D •HflDJl 13 batha integra ( hac mim ratione complebuntm
Vnnj TNT
>jp CDV n*n>W TJTTN lyspT ^«/«^«^/wrrf^i^j.-ExempIumhujusreipr^
SlYnD nn n'n> NSl nD£ *?# bere nobis Scripturam in Die Septimana
lhlph Wniim
mTin^ primo,dicendo y Si incipiat falx immitt:
^OO min^ in fegetem a die Primo (feptimana ) , nume-
Dlpon fO SfTnP
CDVJOnn CDy 'n W
l^ rabitis f 50. rf/«) donec iteriim pertingatij
nNlMni^niSTOTDn^n ad diem primum adaequate, Si incipiai
^
^
M
immitti a Die Secundo, eodem modo numerando progrediendun
ufquead diemfecundum,Ydr^^rf//«). Prima enim Immisfio falci
:e

infegetem nobis proponitur, quocunque die vel tempore illanatfii


Etia

confpiciatur, pro Termino a quo incipere numerare debeamus & llm

Conftitueruntautemf5^/e»fw»(j/?ri/>ny?/) uthic dies (aquonumeratt


hacincipienda) fit diesfecundus Pafchatis,nequeha2CConftitutioLeg
contrariatur, & tenemur eam acceptare pro Lege, quia profedta ef
a Loco quem elegitDominus,&conditionesetiam caeterasrequifita

habet (qu&videantur Jf.38.) EtfortasfisfaclumhoceftperProphetian


r-NO Ee
cosri pars iil •
ifa-ym ii6
aliquam coram qua fufpenderunt Propitia- WV TO^a ronan n*J£)7

torium, quia fciverunt, ( vtl% ut fcirenr ) Ar- * uDvb pnxn


ttD O
camilliceffeoccultatam? p/V T* njttH «m *
XL. Cofiiy Quomodo verb haec qua- r^l y^Wl N^oynr
drant cum illo j son addes ad eam ( Legem ) : UOO ptfl
ne^auferesabeaquicquam^DQUtQUJZ.^i^ "IQiVJ h-*7/ 12ft7\ "\tDK f>#

XLI. J«^»5 Hoc non diftum eft nifi tW^nfrflanfrrfttHt


adplebem,ne illiexproprio fuo intelle&u Dfi$no tDDWH ofoifrb
&fcientiaaliquidinnovent,&:fibiipfisLe- r^ritft QO*? 1
? Tjr3p'l

ges exfuaratiocinatione figant fingant. & Q-«?1>W 103 EDfitfpna


Monet autem &
hortatur , ut audiamus P yio»7 VntDI EbWipjl
aPropheuspoftMofen,&aSacerdotibus& fOI PWO nrw OWl»l
Judicibus ; ficut dicitur j Propbetam excitabo 1ZXV 102 D^tKWffi DOT
f is Deus e medio fratrum ipforum
,
&c. cnnx 3TpO Dn7 D»p.V ^U
ficttt 're>

Deuter.i8.i8.EtdeSacerdotibusatqueJu- D>*rm TQW TDU1 \ T^


dicibusdicitur^eorumverbiselTeobedien- tDrTOT WW
CS^QTWll
dum ( videfup.§.^. ) Itaque
. quoddicitur ; *^7 1">DK0 iTrn O?O0J
Now 4^ff» 4</ verbum quod ego pracipio vobis , '3JX "ltBW "0771 7? TStnh
inteiligendum eft ita j Now addetvs ad idquod HO 7? filffy? ZDDftX nisco

/gopr£cepi vobis, primo, per Mofen^ deinde,/w PWO T 7? Zz:3r>X


y
WW
Fropbetam e medio tui , cum conditionibus ad TTINO l^pO X^J »T 7$n
prophetiam requifitis , fdpiacofhemoratis njflM 0'lDun DWJfin 7>f
(/. e in quo conditiones illt reperiuntur) , deniqj
. un^n V?y ISDpjtP noi
^4</ idfuper quo congregatifuerunt (quoduna- T^ aipon »0 D>0£Wni
nimiterdecreverunt&pronuntiarunt)54- r'
T>tt anc? 'j£0 'n nnn^
-cerdotes&JudiceS) e locoquemeiegerit Do- "113V*7 pr; t<7l ny^3
minusj quia aMajeftateDivina funtadju- p7TK2?-fc*a TO^D^ DTTtV
ti, nequeconvenitillis imputare,qubdcon- 6i oan 7i^a n.TJr.n 7>r
^
fenfuri niiifent in rem a Lege diiTentien- 7 r^iyjn on'V nnyn
tem , propter illorum multitudinem, vel i-ianTn nsmn CDrjoDrfp
» etiam errorem commifTuri, propter amplis-

l|fimam ipforum Sapientiam, tum hseredi- o*HKQ vn p i7r:on O fap


[Ptariam (/>fr Tradttionem a Mofe) tum natura- pu? 73 WODrti ^D j
— yfo
fflem habitualem prout per traditionem
*, nNlian C3TtO n*p7r,DJ »V7*«*

paccepimus, de Synedrii afTeflbribus prae- naO nbip03 ToWlf noW


* ceptum fuiiTe, utfcirentomnes Scientias*, Inprimis verb, quianun-
quam abipfis ablata ruitProphetia,autfaltem id,quodinejuslocum
fuccesfit,
1I9 wbvmaa Cosri Pars III.
Septimanarum feu Peritecoftes non incideret in quinquagefimu
fed quinquagefimum fextum diem; Quod finonfuerintSeptiman
integrae ufque ad craftinum Sabbathi feptimi, ex quo primumfal
caepit immitti infegetem, quando fc. ille dies forteincideritindiem
Septimanae fextum, tum non complebuntur fo. dies, fed duntaxat 49. L
1,

Quocirca noneftnobisrecedendumaCabalanoftraSan<fta,quamno- $°
L

bis tradiderunt prifci,indea Mofe Dottore noftro. Illi enim fciverunt, IIim!

qubd Crafiimts dies Sabbathi fit dies Decimus fextus Nifanfeu Martii. f° mi

Dies nempe decimusquintus, qui eft diesprimusPafchatis,vocatur ^


Sabbathum, quia eft dies ille, quoOpus omne primumcelTatin feftis ^ 1S

diebus. Et cur nobis abfurdum videatur Diem folennem, per Septe- P at

narium numeratum vocare Sabbathum cum Annus intermisfionis i^


, ,

ob hanc rationem nomine Sabbathi vocetur? Sapiens ille Rabbinus H«


Regi Cofrseo, parte $. libri fui, aliam rationem dedit, quae etiamre&a ifa

eft. Ea vero in hoc loco nobis nori eft neceflaria. H&c AbarbeneL 1 n;P

Videantur & alii Commentatores ad hunc locum^ inprimis R, Mofes Nach- fcaP,

manides y ut & R. Mufcatus prolixe. Mmt


:»> npDflTO nTDmflK XLII. Cofri\ Jam fatisfecifti mihij^
"WN nS#n fihhll "Offn »U Amice, quoad ifta generalia, quae ego noni ^ {

Ophnn DttWrf? SaiN X ?


f
1
poffum refutare. Quoad particulares quaf- ' H
CDTOpn Wl9to O^a VH dam Karraitarum rationes, quae in corde $k

:tzjnn ^D^VtP 113D W1 meo funt ( animo meo inharent^&aliquemfcru* chati

M l-nunwa "Dnn 1DK pulum mihi movent), vereor, ne moleftianr1 *f.

U^hrh 'Vh nn hx nfttert


f
tibi crearem ( fi illas tibiproponerem ) . ?
i rima

Ttym D7U om> rtnil O XLIII. Judw, Si generalia tibi fint m


ODO n^DD CZ3nS pw "nyi clara & evidentia , ne apponas cor tuum ad m
ftf?n r >Al CZ)OOnDO Dnp Particulariaf fc.Karr&orumdogmata,nolideil- 4 ]

»CD nn oWtfn Dnmon /w^/fito^j^inquibusfacileefterrare^ac fa

KTOil pTJt 1*?2N "nsnjtf prseterea funt illa innumera, quia funtita ^
&20 uyx nV?D inoDntt?) inter fe perplexa &
intricata, ut fieri non ^
p D^iya rwu NinP nrf? posfit, quin, qui de illisloqui volent, con-
ttnptfyoNlBNttnODlVw fundantur. Veluti qui perfpeftam habec •

3 PT*nn pw Ubvn *?U1 JuftitiamDei,&SapientiamejusUniver-


Xann V; nonn ^V ny7D3 falem , is non refpicit ad prava &
perverfa .;?

quse in mundo confpiciuntur, ficut dicitur ; Si calumniofam opprefiionem uni

pauperis, & fubreptionem judicii &juftit'u videris inprovincia, ne mireris de vo-


luntate Dei> quia Excelfus, qui eslfuper Excelfum, obfcrvat } & excelfifuntfufct 1
z
>OX Ee z
Cosri Pars III. ^Stfiaw) 218
aDco quod fi fit, prout effe poteft,abfolve-
: mvrf? V»n wnan r^>to
mur ab importunitate hominum iftorum n Vo^O D"pJ nTOl
Fanaticorum & inquietorum. t CD^ataan
N O T A.
[ 1. ] Iwf. 25. r. 10. 11. <//<7/»r : Quum ingresfi fueritis terram, quam
;go do vobis, &
quum meffueritis meffem ejus , tunc afferetis Homef
primitias mesfis veftrae adSacerdotem: qui agitabit (agitando offeret)
rlomer coramDomino, utfitacceptum provobis T^9ft\ ^nfio kcra-
ftnoSabbathi agitabit illud Saterdos, Etv. if. 16. Numerabitis autem
robis J^B^n fnnfia a craftino Sabbatbi , a die quo obtuleritis Homer
igitationis, feptem hebdomades plenas, T^H
fljtjfn JVjnfiQ T^ Usty

idcraflinum Sabbathifepttmi numerabitis quinquaginta dies.


Huper S&bbzthum intelligunt Karrait* Diem Sabbathi proprie fic

li£tum, quemvocant r-vp>h3 T\2V, qubd inmemoriam Creationisftt infli-


tus , Per Craftinum primum Septimana diem. Rabbaniu aliter, proximum

c.a Pafchate diem,five is fiierit fimul primus dies feptimanf ,five non,
\uorum caufam htc agitAuthor nofler. Contra Karraitas dtfputat ettam ad bunc
ocum AbarbenelComment.inLegemf.i6z.col.i. ex quo nonnuUa hlc adduce-

Quod, inquit, dicitur fau r^2VT\ rnnoo £ craftino Sabbathi> fcien-


mus :
ium,Diem feftum folennem primum Pafchatis vocari Sabbathum^ ficut
&Dies Clangoris vocatur P"fia£ Sabbathum. Et quia Dies primus Pa-
fchatis eft Dies primus feftorum dierum, ide6 a fefto Pafchatis vocatur
^|V'n cum H« emphatico, q. dicas Sabbathi illtus: nam in illodiefit
jrimaSolennitatum feu feftorum Quies &
ceffatio ab opere. Nequa-
mam vero cum Karraitis errantibus dicendum, intelligi praecise Cra-
hnum Diem Sabbathi creationis , h. e. diem primum Septimanae. Sic
fr.if.i6. Etnumerabitis acraflinoSabbathi: quia inde debuitfierinume-
atio: diciturenimDeut.16.9. Ex quocaperitfalx effe infegete\ quocun-
medemumiliudfeptimanaediefiericontigerit. Sicdiciturhic, Etnu-
nerabitis vobis a craftino Sabbathi. Cujus Sabbathi ? Explicatur id quando

licitur; A diequo afferetis Homer agitationis. Ab hoc quippe die debe-


lant incipere numerare feptimanas integras, qua? faciunt fo. dies,
die allationis t£ Homer, ficutdicitur, Ex quo aperttfaix effeinfegete^
ucipiesnumerarefeptem hebdomadas. Siex. gr. ad meffem inceperit falx
mmitti in fegetemdiefecundo Septimanae, &abeodienonincipe-
•entnumerareufq^ adCraftinum diem Sabbathi proximi, fex tran-
irent dies; &
poftea adhuc feptera feptimanaenumerandae, &fic Dies
Septi-
Zll whwmn Cosri Pars III.
) ysca ^nn VK£)Q ^trrr manaret ad fru£tus,fi&:ipfimanumab~
te
tav yx mnn nnn rnnni fcinderes Ut nil dicam , quod in hujus-
:.

DHD ir\S nWNBff nr wS modi judiciis multa forent Intellectui feu


TnNfl r-MQ> fr^V) ystetf rationifanaecontraria, ex, Fraciurapro Fra-
Ty*vh SsiJ Y^ miDD3
J #« ra , Ftfte
/>ro Fa/w^ livorem pro Livore. ,

|W >DO rVnpJST^ VHQ3 Quomodoenimh*cexa£tepoffemusmen-


>0 py ^O nrt.V py ffah furare & obfervare.* 5
Unus fortasfis ex tali
1NV1 tzw*y >n&* H tt^tP vulnere morietur,aliusafimilinonmorie-
nnN rV^ UttTll NOID tntfn tur. Et quomodo exatte quantitatem ejus
fJV "WN> p-nDK PDinni poffemus?Quomodoeripiemus
obfervare
rnai 13 jny p D7N3-D10 oculum ei, qui nonnifi unum oculum ha-
f-^N hy *]cy *1D-?*? OIX bet,pro hv^co &pretiooculiejusquiduos
>noipfl ivx nn.V D>p*?nfl habuit oculos ? Uiius fic fiet csecus,alter tan-
1 '/W»V DV n?3pn "plK *jV tiim monoculus (7?^ «0« erit mquaproportio)..

1 Qn7l"Ul Qno TOSppnLexautemdicit} Quale-vitiumdederithommiy


x QmVwOTl Dncom **/* dabitur ei. Quid verb opus eft tecum
agere de iftis particularibus cum jam antc tibi necesfitatem Cabalae &.
,

Traditionum probaverim^eorumqueaquibus illaprofec"Ueft,veraci-


tatem, Magnitudinem,Sapientiam, &
Induftriam..
N O T JE..
Contendit hoc paragrapho contra Karraitas^legem hanc de Taliotic^nonad'
Itteram^fedde Pretiiperfolutione ejfe accipiendam. Sic emm eam exponuntT-al-
mudtci in Talmud, Bdva Kdma cap. 8. ab initio. Dijputationem quandam fuper
hoc loco^ intcr R. Saadiam Gdon, & Karraitam quendam^ refert Aben Efra, qu&
cum mente Authoris noftri pror/us convenire videtur RabbiSaadias dixit,, :

Non poffumus explicare hunc verfum ( Oculumpro Octtlo &c. ) ad lite-


ram. Nam fiquisperciifferitOculumfocii fui,itauttertiapartelutis.
oculorum fuorum privetur, quomodo prorfus fimili&asqualiplaga
poterit percuti reus , ut non vel in exceiiu vel defectu peccetur l Fieri
enim poterit,ut Vifum ei prorfus adimat. Etgravioradhuc eftdiffi-
Uftionem, Vulnus, &: Vibicem (dequtbusExod.iT.v. 25. )
ctrltascirca ;.

Namfifuerint ifta inloco perkulofo, contingerepoterit,utindemo-


riatur alter. Objecit ei Ben Sita ( Karraus quidam ) j
Annon vero in alio-
loco dicitur^ Qnale vitium quis dederit homini , 12 \W \2 \
taledabitur 13>w
eo> Levit.24.2c! RcfponditR.Saadias^Ssepeoccurrit to 3 £rt7;ufur-
patumloco 7V Al Pro, ut fenfus fit tCJlV 1'V>tfW. r? Talis pro eo ipfi impo-
j

ExcepitBen Sita j Atqui prxcedenti ^.i^.dicitury Secutt~


naturpcena.
dum quod Ee j
Cosri Pars III. n^SsnDWS ii<%
ios, Ecclef. <.j. Sic cui per demonftratio- r-^ioa iSstx TOJUP ^31
tiem conftat, Animam, poft confumptio- «^un/yfo inNtfOJn JTTW
nemcarniSjfuperftitem manere, quianon *?3K JTQrJ rn^N^ TQ?3
sftcorporea^fedfubftantiaa.corporeimmu- OOXfc>- ^lJtna T)£tf D2y
nis5 ficut Angeli,isnonatfcenditadidquod WpJW nft^f D>30My>0
cogitatio ipfi objicit vel di&at, a ceffatione r-^lViyD. ITjm. m2Vmn
functionum Animae tempore Somni, vel in >Vinn oyi '?vn 2)92 t?ain
morbo cogitationes furfocante, vel ab eo, Hoi nspnon 73K0 KinP
^uodTemperamentum corporis fequatur, *)iJtn :ifQ nnN Jia&tn Kintt?

[4f promde corpori commixta^


fuo% pereat) vel ad alias ejufmodi erroneas
& pereunte eo n J-^npnon m
t T*yfyh2tot%
r-^UI ^

ogitationes.. f-lf *?2 09- ^iron 1DX 7P


XLIV.. His omnibus mihi non '370 yarx» 19 p>£DO fW
Cofri\ •>*?

plene fatisfa&um, donec etiam de Particu- »> Czjni CzrpVrm Sy "joy


laribus tecum loquutus fuero , licet forte. IVX ir\X 79 tPlDJ") ? HH }{ 1

hoc nomine reprehenfionem incurrero, n. IVX C3>V?33. WTW1


:um jam confeffus fim generalia quae ad- CDJWan :

duxifti. rno, hon unn idk o^


X
L V. Jud<eu$ 3 Dicito quicquid vo- j—nnJYtf j

!ueris;. wxip ifoc ^tlDTD^DK w


XLVI.
plicata eft in
Cofiiy AnnonPcenaDamniex-
Lege,ubi dicitur, Oculumpro
r-t03 nw tsni£)0

Y£N31f 7 ririJlf 7*10X8?


pnn
fjy
fc«/i? , Dentem pro Dentejicut dederit vitium in tt j^y p Q1X2 010
»

hominejic dabitur ei> Levit. 24. zo f


(
Rabba- ^oNti. N"?ni. *0nn 1DX tP
tiu autem y juxtafuam Cabalam &
Traditiones non3 paj n301 p "iriN 13.
$<?£ exponunt nonde Qcuio velDente ipfo,fed Pre- j^n vsy j^nj"! t££)J ruoStP''"
tiopro iisperfolvendoiKarrakdfeeundamUtera). *0."10.TK n*n X"?ni t l£313n nt

XLVII.. jfk&iM^ Et. annon dicitutibi- *?2}t 1D1D non *JD1D n3n»
dem^ 2«i percufferit mmam jmnenti^perfoL V? T* O 1D1D np "im^
vet velcompenfabit eam^animampro anima,i/A%.. *Q pl 1D1D J1l3n3 r^V^IJI

[ Sic v. 21. Qui percujferit animalr repender,folvet np-^V H&W p^f *]*t^ JT13^
iW^rHic utique intelligitur Pretii folu- ^53 n^lD
nOJfWJB 1Y
tio. Quippe non vultdicere 5i quUpermf- j, DJ3J n^nt» ptt? ^DIT r^>f
^nr f^««w r««;« , viciftm penuu equum ejus y no n^n fU T3
1JniN'1/l1D^. ,4

(ed dicit ! Accipe equum ejus(&perfolveilIum ) : Nullam enim haberes uti-


litatem expercusfioneequi illius. Sic ergo, fiquis tibi ex.gr. manum
abfcindatjnon dicunt tibi 5 Abfcinde vicifiim manumeju$} quia nullus hinc
manaret
ZM wbvTMD COSRI PARS III.
yixh Vtya ty bw W aitas,eftresqua*vetatDominosfuos(/47i-
1 Q^yiT C3'm onaia flw, vel, fanclificatos , w«»</w ) tangere res
DniP no 31*11 CD'0D11£01 multas, quae notae funt. Harum vero major
•DD1mwmoyoatzviSn pars dependet a fede vel ioco Majeftatis
UteNP JH01 MilW U1DT1 Divinse ( Hierofolyma> civitate Dei^ ubi ejusfan*
H r^QW 11DNO CDVfl cluarium erat &c, ) , qua hodie caremus.
'JflO WX
r^rftwn rnai Quod inter nos hodie interdiftus eftcon-
J—I1K0 NTI SaN riNOlBn cubitus cum Muliere menfiruata, crPuerperk^
«—10 pi >nun r»NO NT*U id non fit , fed dun-
ratione immunditiei
m^OXn npmno utexv taxat propterea quod fic a Deo fit praece-
JW rinaipo lOtrn^l noy ptum: fic qubdhodieque nobisinjunttum
xhw niJ"D1 iliy^O DX O nr eft non edere cum ea f muliere menfiruata vel
tain ^3N noy imh to
puerpera ) , neq; ad eam accedere,non eft nifi
UflD WOO fel nND1B71 prohibitio&fepimentum,neperhe^(y*/*r-
\yp h5) ip*A nitirft )M
mijfaejfent) deveniretur ad cubandumcum
11 fMPOntro IJKff riO ea.ObligationesenimvelReatusimmundi-
''jmjfOTtt ''Kpttni nrapno tiei,fublati funt,vel,defierunt inter nos ( bo-
pinr n*?1H D'nom o>3rm ^);quiafumusextraTerramfanc"tam (i»
OfiO tfSl nfaifl iy*?y nilDX ttrra immunda gentium ) & quidem adeo, ut
V*U mstO faN nn^OllD in ea ( terrajn quafumus hodie ) utamur etiam
ntfOllDfl > Jtini rhm llDNH fepulchris , reptilibus , leprofis, fluxum pa-
**ruy VlONtf >SV?1 n£)Din tientibus,mortuis,&aliis. Sic prohibitum
,l
K*7 pnp ?y^ nVSB J pn quidem hodie nobis eft Morticinum , aft non
mmn J"Din flD ?>:i"n U"n ratione immunditiei, fedfimpliciterratio-
on DN1 nvpJl mniD avn 1N ne praecepti , quo id nobis eft prohibitum,
tDOKy b? nnw
t3>S3pD cu i conditio immunditiei eft annexa ( vel,
#—lD WM JW nvp^n pV ? 1
cujusappepdix esl conditio immunditiei ) . Et nifi
DN1 miMnitapwnfafl dixifTent ( Sapientes noftri, in Bava Kama
1

CDT^nno CDil 133 h*6 cap.7.),Efram ordinaffe vel fanciviffe ut ,

ninfl DWOI Dno fiksoD fluxum no&urnum patientes fe lavarent,


non teneremur de eo propter Legem ( obligatione Legis, Lev. i^. 17. ) , kd
fimpliciter puritatis & munditiei (
corporalis ) causa. Quod fi itaquc
(Karrai ) recipianteam, ( lotionemfc. a b immunditiefua) in fe, ratio-
illi

nemunditiei (corporalis), nihilidabfurdieft,licet eam non acceptent


Ut Legem non ( ita recipiant eam fed utLegem y vel, Lege praceptam^quod
} fi
y

fecijfe videntur )jam produnt le fuae propriae lapientise inniti pra


,

magna ft ultitia fua, mutant Legem, & cauiantur haerefin ( Heb. rnU^O ,
0'onun
Cosi Pars III. nspVtfnDKD 222
dum quodfecit^fietei. R. Saadias 3 Samfon dicit ; Ouemadmodum fecerunt
?nibi 9 ficfecieis, Judic. if. n. &tamen nonabftulit eis uxores ipforum,
&c eas dedit aliis, fcd retributionem, compenfationem damni accepti
rependit eis. Ben Sita regesfit} Si percuilor fuerit pauper,quomodo
pecunia puniri vel mulctari poterit ? Refpondit Saadias j Si caecus ex-
caecaverit oculum videntis quomodo ille perTalionem puniri pote-
,

rit?Pauper poteft fieri dives, &: aliquando folvere, fed csecus in aeter-
num nonpoteft vicem rependere. Summa: nonpoffumuspraecepta
Legis perfe&e explicare,nifi innitamur verbis Rabbinorum noftro-
rum. Quemadmodum enim Legem (fcriptam ) accepimus aPatribus
ficabiifdemaccepimus Legem oralem,nequeintereaseftdirTerentia.
Itaque verborum horum hiceftfenfus j Oculum prooculo, nifideturpre-
tium ejus &c.
XLVIII. Cofn\ Ututfit,bonumtamen S-iffe oy nran nOK p*
mihi videtur fcire, Quare Deuspraeceperit WTI HW no ? >y>tt «vin 31&
4

cavere fibi ab Immunditia ? r^WOlsn fO nYOOTI *

N O T A.
Ex rejponfo paragraghi 49 apparet^Regem
. ideo hanc qu&fiionemproponere%
quod Karr&i pr&ceptum deMunditia &
Immunditiafecundum ritus &ftatuta
fuafiudiofiusobfervent.quam Rabbaniu ut hoc reitt dicere^ Annon praecepit
t

Deus cavere fibi abimmunditia omni? Atqui vero hanc quoque Le-
gem accuratius obfervantKarraei,quam vosRabbanitae. Itaque non
immerito dixi jr.22.8cj7. illos incultu Dei longe effe vobis ferven-
tiores, & magis devotos.
XLIX. Judttw, Immunditia&Sanai- rWHIttl ttm TBK D*
tas, funt duae res le invicem refpicientes, im n> o»yjy npvrpm W
itautnonexiftatuna,quin fimul exiftat *^?N TH^ fr-*XO> &
>A nr
altera ( infiar Relatorum ) , &
ubi non eft San- P »poi fr-tSOrtl W wn
ttitas, ibi neque fit Immunditia, Nam Im- Vty O ?1ND1B JW J-itfTTp
munditia nihil aliud eft quam Res,quae do- 131 O UTX nNOIB.1 OX
minosfuos (b.e.immundos) vetat,impedit, ">373yuA vS>3 *7? "1D>«£
tangere rem aliquam Sanctam Deo fan-
ftificatam & confecratam, veluti funt Sa-
cerdotes 3 &eorumveftimenta 5 Trum3e,Ol>-
,
HtlW nco nrvrpn 'TJia
Q»jrD71 103
/nonnro
^
«mpa
pgtafafl otexoi
lationes , Domus Sanftuarii , alia plura, & rfnn trrporr JY31 mjaipm
( Iwf. 12. 4. KuDa?n remfacram tanget, ad & 'vmpn \>ty pl : mmn nr
fancluarium nonveritet. ConferMajem,inMor«par.$.cap.47.): ItaSan-
ctitas,
nsnStfnDno Cosri Pars III.
22f
fWtafa f£xino NK>tt? n03 reverafitcontrariumf^ww/c.^i^wf,^-
ItfrJO nnDPn 11DN njian ceptumfpettare duntaxat Inebriationem # r*/*-
,

'•'p^Nn *?aN na&moa nty' <^ tantum accidentarie ab ea dependere ) y nam -

prt *Ai nviai Waii VIV Prohibitio ( N« »wr. 6. $. ) refpicit ad ea tan-


nSapn >P3N D>Saoa p>mn*? tum quae egrediuntur e Vite ( vide Talm.Nafir
-&W rhn O nta onaiDn 1.V cap. $.) neque intentio ejus eft, prohibere
1
nyiTi nn^ KTJDn 'IPIV ? Ebrietatem tantum vel folam, ficuti prima
rinnxn "iapl f»t? lSap'1 frontevidetur:Deusver6,ejusapProphet2e
P>n DWO DN O Ui^ YW3 & elefti norunt (/?. ejusfenfum, & rationem )
y erpipno ''foti 'wcoh Neque vel Viri Cabate, vel Illi qui fuam
Wt xh CDN1 noana jBn^y Opinionem hac in parte fequuntur ( Kar*
prtV tnffl 'W nPVOa r^)
hicpro ignorantibus velftultisfunt
103 DJ1W11D?W ono >*?ao habendi , Non /;i, quia fignificatio vocis
-jnio N>n "IIPX DO DO iwa nj£ , qua eam Karraitae ufurpant (propotu
nioa nvoa WKP nnya fc.lnebriante) utique manifefta &notaefts
1QWV 101«s6l NTtn nonan Non illi y quia per Traditionem acceperunt
-

Honpni r-n/ri?h KiWi O Viri CabaU ) ?» &


">?# quorum in hac Lege
niiDN n.Vna h'W (
n"tmentiodeNafireo,Num.6.$.nonfignih-
>*?30 JTOO >*?in n^ ttf>P ^SO care, nifi Succum Vini ( *«^«e <fe hccfumi &
1500 nWVtf pjv ^ pDD intelligi). Pr^ceptaquippehabentterminos
1 niDX.ll f^fnntP t^*?l & fapienter additos
vel limites fubtiles illis

moannnni t**naDn oyi & circumduttos (prtcepta alia &fpecialia,la-


X lana l^xn |M'in iai«?> taaVirisSapienttbus.&SpirituS.attis^yqux
quamvis non videantur opera pulchra ( eximiajnagni mvmenti,ac proinde
pro levioribus habentur ) tamen vir diligens elongat le ( cavetftbi ) ab eis
,

non tamen, quatenus Lege ( Dei ) prohibitis. Hujus generis eft Caro
013 Dfe Mactdymatta (ficvocatur Caro de animali mortbundo y devitapericli-
tante, quodproptereafeftinantermaftarejubent, dicendo, D13 013 Macta, ma-
&a, quodesl Imperativus aradiceDl) inquavide LexiconTalmudicum) quae
eft licita, quia non
certum,beftiamillammorituram; imo dici po-
eft

tcft, illam poife fanari , &


licitam fieri ; Contra rngio Animal a feris
difcerptum,vella2fum,quodvidetur fanum (infe), prohibitum eft,
quia fme*dubio morbum habet lethalem a quo neque convalefcere,
neque fanari poteft, unde caro ejus vetita. Quodfi in his noftram ra-
tionem &propriamfapientiam confiileremus, prorfus inverterentur
haec judicia, &
contrarium pronunciarent, ( Nam ratio videtur potius
poftulare% utmoribundum &de vitapericlitansprobibeatur , & Difcerptu?n quod }

p^ Ff
Cosri Pars III. ^S»"0«3 214
pro quo iti altero exemplari esl, t-TiDWpZXh ) TOfl!—Wl nwvh D*Q"lUi
hoceft,divifionemfententiarum (Scbifma), 8?iw KW TiW myn piSn
quod fundamentum eft Corruptionis po- i— tfi>Wl rnOlWnJ \7D3rr
puli, & ejus a Lege una &Judicio unofe- O "rn.V D£HP01 r.n.V nnino
ceslionis, feu, apoftafiae. Nam utut nos ho- y V>* urtJN U *?pJ WH *b
die eam levem faciamus ( immundttiamfc. mtoKfa POWitO UQX?
/>. e. wwi * r j accurate eam obfervemus , ut Kar- n.Vlj 2T1^D UV133
CD.V1
raitse atque commoditatis noftrse causa
; nJO lW8f "Q"?
»10 Sy.v *?p*

receperimusalia, veluti e.g. Commixtio- /—'piSnono onyr 33D/1D


nem terminorum in Sabbathis, ( q:u ter- mx ''22 tVt&ff Ty JWOTfl
vuni^limitej, conclaviaydomtts diverfc& longius myr VTWf^ t«K nnry r

afediftantes commtfcentur & conjunguntttr^ ac ? D*V1


l^JCtf rnson
r
W S^ 1

fiinter feumtm ejfetcorpus, utindieSabbatholi- DVOy afo ^KB3 flTWp


cf ^f </e/bre afom * ##7/0 /« <*/«&/ : r>e Zwc ri^- no !S D23ni reoio n>n >o
turMajemon. in \Kipy nttVl 3 #•<*/« Rituales), mp
rUDO N3V1 rtiOO r&tf
haecque res non adeo pulchra &
bona videri t<mtf m3$ra n3 iM, r no
queat, ( £«/* Karrattt eam nen obfervant , fed tytfl ty?>1 109E1 Wpftttnplft
rejiciuntyUt Bartenorafmbit inCommentariofu- p-ni nTQV n.Vjn DWpn
per\lifcbnaJGs,Ertivin cap.z. Mifchnkfuund.i) V>n pn fttHDpl 3Hr1 <p^&
leve tamen eft hoc refpectu Schifmatum, \ 31B if 'T>fo3 Jiion /lDtfn
&haerefiiim, quascaufanturfententiaeillo- V817ID TtJTW vyja n#p'1
rum ( Karraitarum, expropria fi\ opinione exco- xm fiDKn V>n nN1£n:i ft
gttatSL & efficlt, non ex authentica Qabala ac- CDn3 3>T! ftfrpn ftlYapO
cepu)> ufqueade6utreperias(iwrfrm)in run W ^p' pi nipfa
domo una decem perfonas, decem diverfas QHym —^pirtvn nV^^V>

fententiashabentes. Etenim nifi Praecepta t»37n "D»0 JinatPilO *lfl»


apud nos circumfcripta lint certis limiti- o.vni )>mr.r>ri iDri^ —
t r
bus,quos traniilire non licet, non immunis t^ X )¥X TiDNn O n» *]an rw,

eritLex, quin ineam tiimirrepant qua3nonfuntdeea(;//«/r./4//fW4)


tiimetiam erepant quaefuntdeea, procujufq;fcilicetratiocinatione
&arbitratu. Leve eft in oculis Karra^orum , ufum percipereexrebus
Idololatricis, veluti, Argento, Auro, Suffimento,Vino, tamen mors &
melior eft quam hoc facere: Contra grave ipfis eft (peccatum ) ufus
Carnisfuillsy etiam pro Medicina, cum tamen (ejusEfus) reverafitex
peccatis levioribus, quaa nonniii rlagellatione puniuntur (r^lpSo)
Sic levius ilii cenfent,fi Kaz,ir<£us comedatUvas, feu recentes feuari-
das, quam fi inebrietur potu ex Melle vel Pomis confeclo, cixm tamen
revera
zl? wSff-lDKD COSRI III 7
p-iatotf >0l p nww fl» ricaccepta,&pcrCabaiam&traditioncmi
on>737 npb) on03n Wn 1
? continuamadipfospropagatae; Hancipfo-
Con3j W m73Dl IQytOD rum. Sapientiam qui non intelligit &afle-
7VH37 con 7tWO VJ»y3 quitur,fedresaccipit juxtafuum judicium,
WJD D>73J D> V?Jini D*V3pn fuamque opinionem,in ejus oculis eae vide-
pp7p70r3Dm fipKntoy buntur pcregrinae&abfurdae,quemadmo-
7/Vnn nw (MHrn 'fott dumea,quaedcElementis & Sphaeris fcri-
DW70 pn nnoN3 T»D'>tt11 buntur, peregrinafuntinoculishominum

tZ3 ?n^70 n*VJ TVKT nQ *\h plebejorum. Sic quando ( Sapientes noflri)
nV3N 0'HO cn 7tttfO onn fubtiliter &
accurate determinant Termi-
poo tNSftffl
j — D13 D13 7^3 nos Judiciorum, &
docent quidLicitum fit
J— onni fWtn *
—\Sl3nn3 vel Vetitum fecundum veritatem judicii,
J-m^ttrtfQ TilVI n3^nn illi (Karr£ifu<& opinionts ducltim fequuti ) often-
CIVtMn mnni ynyn p : dent tibi quaedam in illis Terminisfeuli-
onmo DWWriP rfrnnrQ mitibus , quae non videntur pulchra ( vel bo-
CTTTini ffl$tt3t&n n7nm Dn3 na\ prima vel externa fionte , fi ad rationis nofir&
CZDn 7£\V r-n07yn \D>03 trutinam expendantur)\ Sic carpunt & vitu-
vfco *JHnp»yn l
?3CNDn3iy perantcomeftionemcarnis D13 DQ (permifa
a Rabbinis, ut vifumfupra ) : Item , Expenfas quae fiunt in judiciis multis
a Rabbinisexcogitatis (qualisesl >J"77 K71P, inquit Mufcatus, quandoin
caufa inccrta, in qua utrins^partU rationes ex &quo militant,negotium Judicum
arbitrio decidendum committitnr\ velnri y fi quis eandem bjpothecam duobtu
eodem die oppignerarit , & de prioritate quaftioincidit,res committitnr *>*wch
M*H7 Arbitrio judicum: fic fi quUTeftamento haredem nominet aliqnem^cU"
jus nominis duo funt, nefe quem illorum haredem vriit, esl
ille difiincle exprimat
'J'H7 XW penes
Arbitrium judicum, ut illi expenfts circumfiantiis , prout
ipfis videtur , pronuntient &c. ) Item Permisfionem Itionis in Sabbatho,

per fubtilem inventionem Commixtionis terminorum ( excogitatam


a Rabbinis ) Permisfionem item mulierum per inventionem earum re-
:

rum , quibus nuptise ( cum muliere altqua antea prohibita ) fiunt licitae
( /;. e. quibus uxorlegitime acquiritur \ Vecuntafc, Contraclnfcripto^ & Concu-
bitu, Videatur nofira Difertatio de Sponfalibus Permisfioncm & Divortiis ) :

item &
folutionem Juramentorum ac Votorum ingeniose &cailide
inventam ( videatur Talmud Neddrim cap. i, z. ftqq-) Hasc omnia & •

tranfeuntper confiderationem judiciariam, ( hoc esl^ut Mufcatus expli-


catjjabentur tanquamfepes & termini accurati & Legi aSapientibm
fubtiles,

pofiti^ut ea tanto tutius & certiusobfervctur) finerigoreLegali^MWta/J-


quam Ff z
Cosri Pars III. whvmo it&
in fe esl fanum permittatur)
,
. Idcirco in ge- "jm^D ">rw "fSnn xh p hv
nerationibus Prseceptorum ( h. e. ut Mu- f£J niJton nvftfnil *|nppm
/?rfm explicat , In praeceptis gignendis & myo*? "jwy D1p£)D3 Ston
condendis In fpecialibus praecepto-
ve/, *piin oy *jnyr DODn >6*
j

rum ) non debes fequi tuam Qpinionem >£30 ir\X WO


Dno "ft-D
&ratiocinationem, ne in dubia incidas, pyntP yiS DJQK N"UD DTtf
quae te inducant in haerefin , rteque affen- y\T)27\) fopon fO D'^1^3
tieris & fententiae fociorum
fubfcribes ^on ty nunun niPpnnt
tuorum quifque enim homo
in aliquo ;

luarn propriam habet opinionem j ied


^ nvt^nn 3'PnV falpon
^t^ -tN^vtP noi f~"\tt#rt
confiderabis &
obfervabis, quaenam fun- ^x pim rvn> DXl U fOKII
data fint in Cabala ( Traditione orali ) vel
^ nttf20 inntPnDl l/nao
in Scriptura,vel in Confequentiis & Ratio- ^raDrn r-Otrnon p»mn
t
cinationibus congruentibus cum eo quod
j-^ppnni r^ilpTI myri
per Traditionem accepimus ( »0» Pbdofophi-
^^ ^ m nQ ^,^-, „
^^L^)jutfcihcetGenerationes(i.^.
fbecialia) referantur adPatres ( ad veneralta.
^ ^ pwn
^y^~
"^ f^-W P*"™
* ,
2Dn
1 r
Vih Ut fcilicet confequenti* fluantexge-
nuinisfuisprincipiis&pr^misfis).Quod r-n>T10 ntotOTl ntrpnni
T-\wrvn p>mn tfXDI nr
-

& educitur,illudcrede,licetab-
fic elicitur

furdum videatur opinioni & rationi tuae. p^n fcW) Wmz \TM1W
Sic abfurdum videtur Cogitationi & Opi- QW D»ttW nNOO inx
nioni noftrae , non dari Vacuum : Rationes tW nQ ^l tPOOT ^UVO
autem Intelle&uales id evincunt (fc. non w moo r-OiDnn 'nDloa
</*?7 Vacuum). Sic rejicit Opinio, Corpus *?3 O namninp^nw
poffe dividi in Infinitum; ratiocinatio tamen J^IT! N ? D>ODn ITnntP no
1

Intelle&ualis hoc quoque probat. Sic ab- r~lN"W n03 nV) uDniSD*?
furdum eft Cogitationi Terram ejfe orbicuia- nODnn nvrrins Itf DnyT7
,

rrrrfj #• partem unam ex centum fexagintafex fo d^# nSaipon ntPWrt


partibm circuli Solts ( j. e. quodSol tcrra major fitcenties fexagefies Jex vicibm.
Vtde Majemonidem in min >TD' nof?n £*/>. 3. # inCommentano Mifcbna'-
jotb m Przfat. Mafi. ttyil &c
Abrabam in \*\Xn miift w/>. % Sicetiam
R.
fcripit author tnf. part.4. $.y Ptolemem ponit 170. Banc differfntiam aliis
conciliandam relinquimm ) Sic qusecunqueper demonftrationes Aftro-
.

nomicas traduntur, Ratio rejicit &


repudiat. Quae enim Sapientes
permiferunt &
prohibueruntomnia,in iis non funt fequutiprivatam
iuarn opinionem 6c fententiamjfed conclufiones Sapientiae haeredita-
lie ac-
tt9 wh&Tam Cosri Pars III.
WHil V*Vap»jHfo moni&Ratiocinationi undenechiIaripo- ;

nsrun Nin Xinn nttyant* teft effe animo neque certam fiduciam ha-
,

CD'oya V VTI Klian fca bere, Opus illud fuum Deo effe gratumj l

Bninm DWN n3in quia etiam novit, inter alios populos mul-
WJ fax imTmtwlQ
NWi anya
yft yx
IWH W liiv
'*?
tos reperiri longe majori zelo prseditos
&duftos, quam ipfe.
T)2VTl mxaa filSp huc, ut te interrogem de Commixtione termt-
Sed reftat mihiad-
iol

n^anna *nian nDN^ na «orww (cujusinprtced. S.facia mentio), quffl


nninsm vhpsn XTin eftdelevioribus praeceptisSabbathij Quo-
J

fo ''tm Dfl "Dnn 1QK modo videlicet id, quod Deusprohibuit,


0'oam D'TDn pon 1DODW per illam levem inventionem 6c vafritiem,
>nu?po i»p YJW no ty posfit fieri licitum t
CDTWQ Dn *JK nwin LL 7«<fc«s5 Abfit ut turba Virorum
T-erirh JTD ltry CDnBWl Sanftorum & Sapientum noftrorum con-
ViDiW WtfW mJTDn ?01 fentiat in aliquidquoddiffolvatvinculun\
mcnQ nDJann) n>Wttnn , debitum ) aliquod Legis.
( oficium Accin-
•Jfinai D»ain JWiS iwn
guntillifeduntaxat,&; dicunt, Facitefepetn.
mtfin nt jpDN N*?ttJ nn Leg*. Ex illis fepimentis quae fecerunt eft,
Winn a^ba ?W?JI p mvi qu6d prohibuerunt aliquid ( Sabbatho ) ef-
**»v?P '73 nnnn^ SuSji ferrevelinferreepoteftateunius (elocopri-
rVllna DVrntrn tey arnn v*r0 ) , in poteftatem plurium ( /;. e. in locum
1
?

. CD7.V nh nn A n^Tei publicum ),


}
&
contra , quod Lex non pro-
hx iyu> ^i
CDtPQWna hibuit poftea devolverunt ( inferuerunty
:

muna fr-Av Kinn mnn addiderunt )infepimentumiftuddevolutio-


anynm»yNin^)|nni nem (Le. aliquid aliud ) ad dilatationem

VHOn pa nian nwitt? na (mitigationem y nempe ttyncommixtionem ter-


X X"DT\ rai YIDtfn pai naft minorum ,per quam licitumfit> aliquidita trans-

ferre> quiaper eam diverfa& vicina loca conjunguntur, utpro uno habeantu 1 .

/c aliquid de loco uno in alium transferre Ucitumfiat^ne moleftum haberetur


hoc ipforum circa legem ftudium, &
ut recreationem velrelaxatio-
nem haberentex illius (mitigationis ) ufu, neque adeampervenirent
(ejus compotes fierent) nifi legitime accepta facultate ,
quam licentiam
nancifeunturfaciendo an>y Commixtionem, utdifcernaturintci 1

citum& Vetitum abfolute, &inter Sepem. ( Adluc intelligenda confu-


lendifunt qui deHebrtorum juribus & Ritibus fcripferunt ,in Ritibus Sabbathi
& Commixtionum viiuti Majemonides in parte prima,
,
f^atf? rsMift &
in

ravvy , Arba turim Schylchan aruch^


}
alii . &
TDK Ff ^
Coski Pars III. whvmn ziS
qnam Jura Legalia, Lege ipsa mandata. Hincfape dicttnt de rebus vetitvs vel It-

titis^qttbd qtudamfint NJvnWTO Lege ipsa probibitavel pr&cepta\ alia^22~\7Q


kRabbinis. lllababentur graviora; h&cjeviora). Wl J r~VTifln vhmmn
Ambo vero haec funt conjungenda. Nam fi CDN O Drv*?x yv otfoyn
fola fueris ufus fpeculatione Judiciaria, 3 ray> WH fryn inwi
tranfibunt iri ejus terminos inventa innu- rmSnnna awn vbllXl
mera ( namfifibttla bac laxetur, & cuivishicli- rmyn CDN) DliDD
1
? pJV N*?

forr<# concedatur, homines temerariifacile quid- CDH "lttW DV1 hv D^DJri


vis excogitabunt , «f/*£i aliqttidfaciant licitum ): n fy "pODfll n
W)H Ji"D
fiterminos ilios jurium &
judiciorum, qui nwoh 7VO TVIV rhmwn
funt Sepes Legis , deferas, foli ftudio ac& t *?3n 7DX»!

zelo Legis innitaris ( h. e. iis tantum , qtta pr&cise & exprefie Lexpr&cepit vel
prohibuit , ut Karraittfaciunt , tum hoc caufabitur haerefes ac Schifiiu-
ta, omniaque perdet (videfup. ab initio hujus $. .

N O T A
Mufcatum monere, h&c tiltima verba a\Sic quando &c. hocfenfu poffe accU
pi&exponij Et illiipfi (Sapientes noflri) dum accurate&fubtiliterver-
^fantur in terminis jurium vel judiciorum ( confittuendis , docent &
quid licitum&quidvetitum fitin Veritatejudicii(/>wi^), fimulta-
men etiam oftendere, quae ex illis terminis non fint ( abfolute ejrperfe )
pulchra (& neceffario obfervanda ) prout ipfimet vituperant quoque
,

efum carnis DD D*D (ficutinTahnud CholinfoLyj. col. z.illud Ezjecb.q.i^.»


Morticinum &raptum noncomedi j explicatur^ Non comediunquam
carnem DO Dl^ Item Expenfas pecuniarias, per artes judicum, vel,
fpecie judicii expreflas &c.
L. Cofri \ Si res ita habeat , fateor jam -\yir\v po •HttSTt *1DX
multb majorem efTepraeftantiamRabbani- \ppQp om ? nTO ON p 1

tce, qui iftos^ duos modos conjungit quam

tum
ftn;V3 CD^DH
, rfttf
ty W
Karraitse,
enim rationebonus corde
interne, tum

entmLegefua,eoquodcertuseft ) .llamper
b. e.
externe.
UmhiUm )
Hac *—j>nn
^ ^ ^
^^ ^ M
WD7I
iriDJ^ 'xift
n.
)n8>
1 raaitionem continuam propaeatam elie
% Sapientibusveracibus,quorumSapientia ™* OWirw >tmm '
,

3 Deo fuit.Quod vero ad Karraitam attinet, vu


?
OM T n * U V™*
'
tV

licet zelus & fervor ejus fit fummus, tamen **" y*m mo WTOOT
non poteritlaetum&quietumeffecorejus, W® Mintt^ ^flO «S 3»»
quia novit zelum fuum merae inniti Opi- Mrpni X13D VnW/WW
nioni
W.V 12«0 Cosri Pars III.
vyi rwTD wi nian
airxi in qua erat de cinere Juvencae, hyifopus,
on£)3c wa wn >imi na coccus vermiculi , &
lignum cedrinum,
nitDi i ^nnjrbxSoni/ivn (
Kumer. cap. 19. ) ^ Purificationetn domus^ per
mnai Dn^n ova nijiyn duos pafferes vivos, ( Levit. 14. 49. &feqq. ) &
yy«a r-Maoano «npo quae praeterea agenda praecipiuntur,
illic
c^iSnn '>tpyon oy htsiy Expiationeminiquitatum indieExpiationum
b*NM3 *nnw >J£I r»Diai 13 (W. 16. ) 5 Mundationem Sancluarii ab im-
13*0' Wtai VrnNpnK ,munditiisperHircumAfafel,C/^.4^«/ri#
rntpyon hl oy ^n n>m Vl capitvs) , cum reliquis quae eo fpeclabant;
D>pyono
'p*7Nn f>jyn rhxr\ Benedicltonem filiorum Ifiaelis , dum Aharon
r^vyatsn nvin:) minn b manus fuas elevaret, acdicebar, Benedtcat
t-nun nNO nnyipo dS^ «W Dominus &c. ( Namtr. 6. 24. efa ) 5 quas
IttO r-\SlJV3 CzniJW fw A&iones omnes comitata &fubfequutaeft
r^Vmn n*in lir.VJJ CD71 ResDivina ( Effeclus Dtvinus, & prafentid ejus
1 J-^nyntfo r-SVJQDTI demonjlratio). Acliones enim hae Legales>
CDJttOnn niDiyjl nurxnoi ut Generationes Naturales omnes,mode-
tsyoru 'y^iNn tyson fO rantur&difpenfanturaDeo,nequeearurn
Dnn Tinm UDJVl 10*?P> 121 moderatio &
difpenfatio eft in poteftate
Qvh svitfl »vn WK miSfcfl, Carnis & Sanguinis ( bominis , confer fup.
hib fCTI CZVnOKl CD»nO jT. 25. ) j Prout vides, ea quae naturaiiter ge
?'

lSs—vwi t-t>ntr miin Jl?0 nerantur , menfurari, ponderari, difponi


!WW X^n 7D£>> 137 isyoni ( b. e. menfuram^ numerim^ &
pondus fuum ba-
BVO mpo rwo&v ruc»an tof) per certam mixtionem quatuor Ele-
myi:n W 7lp 1X ^VTJt Dino mentorum &
qualitatum e quibus con-
nnaNn r-OI* Snp/i wSl ftant,facillimeap deinde &
exigua vcl levi re
rftljjinn CDIOn njMltn per/ici, ut accipiant formam fibi convenien-

^inni myiat? nt^W nm*V tem, Plantae fc. vel Animalis,unumquodq;


T1T »01 JiloStfn Vy nnijcn 13 pro raticne mixtionis fuae, exigua etiam
7y 0'tpyon lytP ?
1
^^ 1&W & lcvi re corrumpi ( utformam fuam mn ac-
O *thX7\ f^yn Dns 'pirPt? cipiant ): Sic Ovum leve aliquod accidens

10D1 : mh ttphxnCJN nimiivelcaloris,velfrigoris,velmotus,cor-


D^jimm X»ODn ^V3 lytsnr rumpere poteft, ut non accipiat formam
, perflcit autem illud ( ovum) calor naturalis Gallinae
Pulli fpacio tiium
feptimanarum , ut perfecle forma illa ei infit. Itaque (ftfe. itafit compa-
ratum in Rehus naturalibus
) quis eftc posfit alius ,
qui ita menfuret
Acliones ( Legalcs), ut eas fubfequatur ResDivina, quam Deusipfe?
Quain reerrant Alchymiftae ( quifibipcrfuadentf fepoJfe
Cvprumtransfor-
Cosri Pars III. w*}& *\mn
11
• LII. Cofii\ Haec mihi ha<fte.uus fuffi- 33

ciuntj fed nondum mihi fatis conftat, 'Sxa r-»p?n t^ Sax nr »S

Quomodo 3liy Commixtio h^c conjungat


duas poteftates, (nullam video rationem,per

quamfiat y utduodiverfa loca\privam & publi- t*& P nx -onn nax j:>

cus eapofint conjungi , utpro uno lcco habeantur pfnn nfa nWDtl T?XK ilprn
,

&cenfeantur)i poom $b:wn 'nfln ^a


rationem InteUtclui fufficientem vel fatisfaaen-
nvxn r-V)flm nNlKni

tem qu&rerefingulorkm ; nullum Praeceptum fl"WO nivrw inN miDNI


)
firmum confiftet. Num conftat tibi ratio, f^rnpD % notfJ wnn
quomodo ac- nTJD.V HJVntP nriN nJVUWl
cur permittantur (fir. alteri, vel y

quirantur Bona ( mmobiliajundi)? Pecu- *^ wni ^ni Mimi


nia (bonamobtlia)
)
& fervi, percontraaum
emptionem cum apprehenfione lintei nvyoa WA Dfiotent* 7100
D'^ JVWtt HO <D1
^
feu
velpanni(H^.TpD?yj> velT\X$n-y £tqwra> fO
ifcfiflW ;« viifc /» ^m
Talmudico invoce TflD JW»1 TOn
W tZVtryon JO
JiyiKl nnSTri
^
) ,
'*& perTeftamentum ? Cur fcemina fiat lici- **Q® fn*l 10 *o:i n*n«1
ta, &, #«<« licitafuit cuivis antea omnibus fit H^n N ? nJDJPOn hl) Tina W
1

prohibita , pofteaquam quis ad eam dixit , r^Opnn tox nny ntPllpri


& curiterumaliislicita J""JTWOril ptfOn JlNntPO
Eflomibidejponfata?
fiat, pofteaquam
xeritj Scribite , obfignate ,
iilicita fuit

& date
, fimaritus di-
ei libellum re-
^ '^non piriPOn fflM
*>*hN on^y ntriTpn n^rt
, />«</» .' Et fic de omnibus aliis in Lege Sacer- 0'l^ni naumi CDWltaa
dotum(i»Leviric0),quorumconfummatio Tlttl *,
f-ifiijiini mnt33
( exequutio) dependet vel ab aliqua Aclio- l&t U» n7J »03 CMOton
ne,vel aVerbo aliquo. Sic Le/>ra veftimentorum & adium dependebat
cx Sententia Sacerdotis, & juxta eam habebatur pro munda vel im-
munda ( Levit. i$. ) : Sicin Opere Tabernaculi non requievitSan&itas,ni(i
pofteaquam Mofes Tabernaculum erexiifet, & Oleo unctionisunxif-
fzt(Exod. 40. ): Sic iuper Sacerdotibus non requievit Sanclitas, nifi
per Impletiones (
manuum eorum ) & Agitationem ( videndum caput oclavum
Leviticiy & de bis & fuper LevitisperPurificatio-
duobusinfpeciev.V].)
nem (vide Numeror.2.7. Sic autem facies eis,ut purificeseos&c.) &
Agitationem (ibid.v.u. Et agitabit Aharon Levitasagitationecoram
Domino) Huc . refer Purificationem immundorum per Aquam feparationis,
inqua
z^ wbwmn Cosri Pars III.
T^ min ontfrtm oniyun num Legalium, quoe fimiles funtNaturall-* u
CDOVini r-rrVinn nNVitf bus, motus ignoras, easque exiftimas effe*
A Trvm Dyuoi Q^njo inanes, donec effe&a vides, illarumque Di-
JV71 aS OKitMO llliyn reftorem &
Motorem laudibus extollis, ei- alei

ViyT >h) hwn oViyn yow que foli vim ac potentiam illam adfcribis. iik

WPO r-nVinn r"^T t-**fl Quemadmodum fi nihil unquam audivif- DOC

Tiy^n ^ ppfj foscy >oni fes de Concubitu maritali, neq^ fciresquid isii

yiv r—inX) nrxn naww ex eo gigneretur, &


videres teitacommi-
(

nmTlDno nnnpa tr>p no fcentem cum membrorum muliebrium fce- m


nttttn ^V my^n trwnoi disfimo, &
inde cognofceres, quantainfit
naitfi n^"Una
N^DJ n»n huicattioniturpitudo, quantaque levitas KII

inn N^ nV>fn myunn


fW fit in fuba&ione mulieris.; in admiratio-
ien

•pVOTnNTntPT? P£JtP1 nem rapereris, & diceres j Ifli motus nil ^I


Tnn ^Yn^npl^J funtnifimerainfania&amentia,donecvi-
nYSftl mjynnNOrmPnni deres, fimilem tui nafci.ex muliere^ tum
t oViyn Dlt^ *p fio TKVnttfl demum utique cognofceres ,-'& cogitares, atei

Dniiin CDWon te Formationem f


DrtpT adjuviffe, &:
/b?r«5 ifl/M^V
aid

tD^Nrt nNQ CD>TyitPOrt Creatorem conftituiffe mundum fic con- ilio

1 fVDTJT *?? t^Drt EntPn fervare: Eodem plane modo comparatae fcn

1 muiPflni 101) iWm funt A&iones Legales , & menfurantur


k'ji

imnai lnmm V?D nKTTOt aDeo, Ex. Gr. Maftas agnum , & confpur- iiin

po
VKy mnnyi r^pnn IftT casteejusfanguine, excoriatione, lotionQ
WN.nTpm
J—Vrt fc-A.ltott inteftinorum, ablutione , diffe&ione , fan-
eiii

roi

ty)h ryft ttphx nWQ3 guinis ejus afperfione;lignorum exftructio-


&
1

Dltm n»rtT rt*7Nrt CDWD ? ne,


os
1
ignis accenfione y quaeomnia nifi
CD^Nrt taro>p>mO"Dn.O faceres expraecepto Dei, irrideres &ludi-
C'pII

thv* TtMOtP T/ D*T)pQ xh briohaberes ea , exiftimaresque illa potius


.
wtnr\ )S ttWrt rttfVrt MNflD a Deo elongare,quam ad ipfum adducere, ^
J-Vrt xh nTntf niT loxya donec, decenter omnibus confettis, Ignem
r-^vnDNniOlSn IX rtl Vjh (ccelitus deftcendentem & facrificium illudacce- er

rrh)T\ Drt.O ym niSm W ptantem) vides, vel in teipfoaliumexcita- :ili

"mni nOTpntP -r-io tum fentis Spiritum, hadenus tibi infue-


SlTJrt
r^y^n )hx npnT
wa
nw tum,aut fomnia veracia,aut motus heroi-
rnttfpr^VI cos y ex quibus cognofcis , hoec effe effe£ta
'l^n CDX* 1
fk O ID.npDT TP.V nav ,eorumquaeanteafecifti,&pereaad remil-
lam magnam cui adhaefifti (adquam ajpiraftt) te perveniffe.Neqj durum
fit in oculis tuis ( ne% te moveat) , quod moriendum tibi fit; pofteaquam

inio Gg
Cosri Pars III. wh»*mn t^ z
mare in Aurttm ) , & Fabricatores Imaginum PXH n$Wtf inem D 03n ?,

fpiritualium deqttibusjamfupraaliquoties)* TP On*7pt2"0:] } i*$DDri


(
enimexiftimant, felgnemnatu-
Alcbymifi* r"T0 CDnS f*;yn nirrtf
,4

ralem temperaturos, ut per eum efficiant 0.xyn con*? IflTim im*»


quicquid voluerint, &
fubftantias eodem COinn tr.V rwjtti 1SW3
44
modopermutentquoidfacitCalornatura- T£7V 1U?*V CD rQ *yr£n
lis in Animalibus, in quibus Cibus mutatur IV^ DJtjn 1OT1 D7*? flfon

in fanguinem, carnem , offa,& reliqua tWO NWrffe^miDIDnyXTl


membra*, magnopere laborantes ejufmodi JWDJ QniN ly/ini JlJtfn
Ignem invenire fedu&i quibufdam rebus
, mp03 DJ1W 1NKD2?
/>>**?

per experientiam comprobatis quas inve- ,


D7Nn K£M ItWO D"iiyu*0
4
nerunt ex accidenti, non quodmenfuram yi? r-***Ott?n iiruno J— nj
& proportionem iliarum fint affequuti: iyo» ^W '•'jrmni DTTQ
Quemadmodum e. g. experientia videmus 4
hNW 'Xliy D7.VO
n ntr no
Hominem generari ex femine immiffo in J—MNino mmpno CDnS
uterum. Imaginum Jpiritualium fabricatores, O 10m ;— M^Nn mmNn
audientes , quse , inde ab Adamo ufque ad ipnono N*n DJON n^flnn
ftlios Ifraelis, per Oblationes fa&a fint figna QJONCOWrisnin Pisnni

& miracula Di vina, cogitarunt,Principium DOttTiOI tmstm D*fipn vn


hujus rei fortasfis effe naturale &
ingenio npi Dflltrpna Dnn AlK^n
humano perfcrutabile, &; Prophetas ma- mxnppDA CDn HJNtW
gnosacperitosfuiffePhilofophos, quieffe- 0*2:101 C371T O^flya
cerint miracula illa ratiocinatione fua $ ac nx
3ntti no D!) 0»3DD f
4

proinde fperarunt, fe quoque excogitatu- E3»tryo co / OJTftD V*?# 4

ros Oblationes fimiles,certis temporibus, onso ptfl*/» 7? mittpl


&fyderumafpec*tibusfaciei\das,fecundum j—joo p~i? flSi?l CD'331dS
*©pinionis fuae di£tamen, una cum certis n*?N1 ^3
"HDiV TVi£DiP :

quibufdam attionibus , & fuffimentis j ita x


44
*0
fy 1-/0B? 7*r>o niOOTI
ut Libros integros de Stellis confcripferint, 'g?yyi ,—131 n^ 137» N'3J1
de rebus , quas in rriedium proferre eft pro- o vjtfn r-|#yj;p j^&fln 1*?

hibitum. Sic qui Nominibus ( D«,y?. Angelo- N*7£)3 "3D Xin Ninn limn
num 9
Magicis , par. 4. §. 2f ) utuntur ( dr
pj<fc
.
v*aZ510D mtf^yjn J\V1 Mnn
rimatfy efficacia?neistribuunt) + cum de Pro-
44 4
CDH^ 71fln D tpyon r
3
pheta aliquo audiunt,quod illi, hasc vel illa y7V *p N
4
a* 4
*;*:^*? crvon
dicenti, miraculum faclum fit, exiftimarunt,illum fermonem,vel, illa
verbacaufamfuiffeilliilsmiraculi. Atveroquodpertalesactiones (Le-
gales)hz, longe aliter fehabet; quam quodnaturaliterfit, NamAftio-
num Le-
2?r
nBnS&Ta»» Cosri Pars III.
9) ttnaXpDN "Unn ^0« LV. Judaw, Si ita fit, nos ergo hodie
*1DV 0>y"TV1 OTDDn DVn fapientiores illis erimus & plura fcimus, ,

mvin D^yrv unjsxtf Dna quia nos, opinione noftra, fcimusLegem


ti&lPn» *p rfb totam
j !

tt JlOWWp nriDn 1DK LVI. Cofri; Itaajo.


» ti»n ON "Onn 1DK LVII. Jud*m'i Si hodienobiseflfentfa-
JTDmp yiprh o»WO ovn ciendft Oblationes vel Sacrificia, an fcire-
DDnttU 7N D^yrv tt^nn mus,quomodoillaeifentmac*tanda! verfus
IBtPfini IQi Sttpl 72 nj^l quod latus (
quamplagam mundi) ! quomo-
! L
r\n¥ D3>rTflJ norftl inrrui do fanguis excipiendus , excoriatio facien-
mn pvitt yX) mpJ -\W da qua ratione,& in quot partes fint divi-
!

•1>rin n*IW11 t ^DJI rnnJQI denda &diffecanda.? quomodo item offe-


n \ttOntP moi vty.noft renda, fanguis fpargendus,quae mincha
.— nnoi ntPVfpa 13 DW cum eo facienda, quomodo libandum, quis
inTO D>ini nn^QI hymnusfupereorecitandus,fanc1:itatem&
.D>&Hpn D^nan phlW 1 puritatem a Sacerdotibus requifitam, tln-
nt /17171 D.ni01pni Dn^ttfl ftionem, Veftimenta,&x. quomodo Sacer-
j 1T|£D "pNHP nttft dotes comedere debeant res fanttas , quibus
ro n? VIJ *A 1QK "HTIJn temporibus quibusve locis ,
alia , quae ! &
fr-tfSJ 1N pao xStf
t recitare prolixum nimis foret
DV/tyn >An "Onn naK LVIII. Co/W; Hascnonpoffemusfcire,
roton ti3 T.V Wii»a WN nifiaSacerdote,autPropheta.
paty n^anoiw "V LIX. Judaw; Annonveri>vidifti,(vel> ec

PTamn fU3 P ">nxi /V3H /^i/R )q U 6d Viri Templi fecundi exftruxe-


^30 DOHpQ VW mtrnnn rint Altare (ftatim ciim afcendtffent, antequam
1 \mw ><0 "HD Templum&dificaJJbnt,&fupereo holocauftaobtu-
i
EO
D p/V t^7 ^TDn "lOK lerint&c. & poftea holocauftumjuge &c. Ejr<t $.

ninu nn nr* nSiy n>nnff v . 1. 2. & feqq. donec Deus ipfos adjuvit,
)
iy /vbtr nyxtr ni!tt> KTli ut Templum etiam a^dificarint, &poft hoc
mi^l3 n^n *?3 lrf?P>tf Muros ( «r£w ) infta«rarint (Nehem.z. ) ? An
: iniiwai Ninn exiftimas illos obtulifle facrificia fine ordi-
ne, pro lubitu & arbitrio ?

LX. Cofri\ Non poteft Holocauftum elfe Ignitum odoris grati,


(Levit.u 9.) nifiv. fiat accurate fecundum Dei pnefcriptum ordi-
nem 8c prseceptum j quia non eftpraeceptumlntelle<fluale"( Inteiieclm
cnim idnondocet vel dicJat ^ac proinde necformas aitt circumftantiasejwdoccre
poresl ) •

TJX '
Cg 1
Cosri Pars III. yvbvmo 234
ei adhsefifti ( ei es unitus): Mors enim tua "ttfa *)un nhl DK*|mo >5

nihil eft nifi confumptio Corporis dun- n bx f-iyun» tr£)J7l SaK


taxat: Anima ad illam dignita-
vero, quae nw rf? fW K>nn nSysn

tem & faftigium illud pertigit, nunquam ?! TOO& nrnon fo pnn X 1

ab eo defcendit, neque a gradu illo dimo- f O nw 1>0/1J1 f


W
fflt i N
vetur. Ex quibus liquet,non pofle ad Deum 0'pSxn hti n-HTp K^
I

acceffum haberi , nifi per praecepta Dei j itrax >N1 trp^Nn Jiwoa
praeceptaautemDeifcirinonpofle,nifiper *^K 0'pVtf rnito JipV?
Prophetiam, non perratiocinia&opinio- m;rpn3 fc^S nNttJ TT?a
nem. Internosautem,&resillas(tf a**Pr0- ttva JW h-TQD:3 xH •
:

'

/>fof w /«»/ babenda ) non datur alia propin- xVtf rG"Np Dnn DH3f n J'3T
quitas(faiMW««itf) nifi per Cabalam fidam T£K1 J ruownnfepa
'.

(
quia non omnibus feculis Propbeta exifiunt ) t^1? nnn )jh nDJ>
. mon
Qui vero Prascepta illa nobis tradiderunt, 'oi vn hlX D>TrV Vlt
non fuerunt quidam fingulares &
pauci, lyun^ tzr^m tZD'ODnr
fedmulti, iique Sapientesmagni, quiPro- DK O 171 xb 1V2XI DWan
phetas attigerunt [b.e.illorumtemporevixe- tz3>iprm ED'lVm Q^ron
runt.fic par. 4. jT. ?. ) , licet non fuerint nifi ^r nWIH 0'NtPli Vn Ytftt
Sacerdotes, Levitae, &; Seniores, legem ac- r r-jtpoo lpSD
cipientes continua traditione (orali) fine ^W r^ 2
? ^lTlDn ^DX ?>
interruptione inde a Mofev -DDtP fc^Sx W no 'PJK
LIV. Cofrii Attamen de Viris Templi /IWO 1?T X^ mtfin ITW
fecundi invenio, quod illi obliti fiierint i"-OirD niKSCW *W n^lDH
Legis ! Praeceptum enim Tabernaculorum WV ^ ^ ma pl Hma
( quodfc.eofefto in Tabernacutts babttare debeant)
W*on on3 10^1 ONim
hon fciverunt, ufque dum illud invenerunt ^ iTJH ntl J— ni/Q 3in>
in Lege fcriptum. Sic nec Praeceptum il- t mmn p2tt
ludiciverunt; N<?» ingredtetur Ammonita& Moabita incongregationemDo-
mini (Deut.zj. j.Nehem.15. r.) [1.] Diciturenimdeillisj Et invene-
runt fcriptumin Lcge Nehem. 8. 1$} unde arguitur, Legemtuminterii-
losperiiffe ( & interruptamfuijfeillam catenam Cabatifitcam )

N O T JE.
[ 1. ] D* Pr&cepto Tabernacutorum tantum dicitur ,
31M? W%1?\ Et inve-
neruntfcriptum loco allegato
, , De altero pr<ecepto dicitur j 31^5 ^VP^
Et inventum eft fcriptum ineOjfcil. libro Legis» Hic verb prius ad
utrumquelocum applicat»
LV.>-
1J7
^S^noxa Cosri Pars III.
rmm fWDtt >1te&Q p1 hiftoriaSamfonis^Debora^Gedeonis^Sa-
rnoS^I 7M feflDttn pytn muelis , Salomonis, nihil quicquam com-
noo >Ai DriDDno *or N? 1
memoratur de illorum fapientia, vel quas
n*nra o»tt?yono orh n>nw attiones Legales habuerint: Defcribuntur
no^ttMWDTOfaN 1*131 Salomonismagnaconvivia, &amplisfimae
ntpyi r^vftvun vnHiyo Divitiae,deomniejus,Sapientiaadmiran-
vmODn too nor X*?l ^HJn da altum filentium , excepto eo quod de
r-ONinn ?NO yin m^frajn duabus mulieribus meretricibus coram eo
nWTOya iim''WDW litigantibus proditumeft,quiaresillagefta
blX ponn TDyo:) *mn
t fuitinpublicocaEtu(r.Reg^.4v^r.i^.c^yr^.)
H/iVin. NSltf JD^O oy WODn Sapientia ejus cumReginaSaba(e/K$ colloquia
J—>J1D ;—irvn N*?>>12?nV f«w/#4R^/«4)&alia 5 nonexponuntur;quia
*)3Tn DNO TDrVsJTOn Intentio Scriptorisnonfuitnifiearecense-
W WtM *)PN pona DDT)£On quae vulgo nota , ejus quoque captui
re, &
CDnnin *J^ oyn to
congruafuerunt: Resverbfingulares,qui-
l

DTO. l^ tmnvon bus illi fingulares


:

eximii viri excellue- &


CDWn
V73N 0*73 DfiW runt (/w notitiam legis oralis, difciplina- &
W CDno nyon H*?X UDO raw ) eae omnes internosperierunt,exce- ,

'NUJnor^inxn-r^wten- ptis quibufdampaucis fv/<fc/>4r. 4.JF.JI.)»


CDIinhh OTX *n*? VnytP & Orationibus vel Concionibus nonnullis
r-MHKl ono^y rV)p>S elegantibus Prophetarum , quas cum vo-
arD *"*A pl 1. DiVW
luptate.difcere poterant homines,propter
t<*7N n'Orui i>*r\ty >*&!& rerum praeftantiam, verborum feu fer- &
DV n^ni f iona C3D")1£!0n monis venuftatem. Sic de Efrae, Nehe- &
£DD")1£0 OV m^lDn JWU miaerebusnihilmemoriaeproditumeft,nifI
Wrh Ayroyn vnntP n03 quod in vulgo notum erat Dies autem :

tyl Dtn >*?yi JYf


,{
?y "lttys Tabernaculorum faciendorum erat Dies
noi 1 ni2V \y ^yronon omnibusnotus^dum trepide&feftinanter
V Vll airo WKO'l "IDW populusexcurrit &afcenditinmontes ad i

fionni X"^ ^V lyOPtt? conquirenda folia Olivae, Myrti , Palma-


blX /VDlDn JWyi mni rum,&Arborisdenfae velnemorofae,fN<
n^D Dno TH2S Nh D»frVrt« ^w « 18. i^. ^) . Quod dicitur 5 £f invenerunt
pOl nSlTl ptf"*?D m^p fcriptum, id intelligitur dePopu!oterrae&
CDVn pjy bnmb 3/VOn plebepromifcua^quodillijhaecaudientes,
pavidi concurrerint ad facienda tabernacula 5 Quod vero ad fingulares
& praeftantiores attinet, illis non exciderat vel minimum praeceptum,
nedum magnum aliquocL Etnihilaliudintendit Scriptor illiuslibri,
Kinn
'
Gg ^
CosriPars III. whwmn ^6
LXI. Qui verb has fubtiles
Juds.w\ & JWt* »» *13nn TQK fc
accuratas Legis rationes novit, an illum la- D7y>n 'Wft ''pwpm rhx
tebit, Facienda effe Tabernacula, &,Non KVfiWOl naion /wy uoo
admittendum eife Ammonitam &Moabi. p»- fe »2X101 110? Nl> t

tamincongregationemDomini? [i.] Ma- D'TMn DV lyTiaw mo


xime cumnon ignorarintPraeceptum Diei 0^1 rDIDHO 7HJt NW2? noi
Expiationum , & quae majora funt Taber- J—ixtelO i—lO^rr? r-flD*UK
naculorum praecepto , ad quae omnia requi- fOWO 7070T *

ritur Sapientia excellentisfima , & DocToris alicujus praefentia.


[ i. ] Maxime cum &c. w^ adfinem paragraphi
Notahac verba , ptf *?3

in utra%editioneHefo&acontineriparagrapho 6o.fub Regis perfona. Cum verb


illii Viri Templifecundi commendentur^qubd legisfuerintperiti , & id Rex impu-
gnet ,aut faltem indubium vocet } tam mpr&c. quamfequentietiamparagrapho,
hinc M.ufcatusexiflimat^errorem bU commijfum ejfe^&judao inhocparagrapha
tneliusea attribui^eo quo nos illapotuimus loco & modo.
Deinde quod ait , illos non ignoraiTe praeceptum Diei Expiationum
ideb illud fieri notatMufcatus ,
quia de eo nihil in Smpturainvenitur,qubd id eis
fueritignotum yficut defefio Tabernaculorum.Qubd Efrt $. 4. dicitur, illos fecis-
fe feftum Tabernaculorum , ficut fcriptum eft , & holocaufta per fingu-
los dies, unde non credibilefit, iilosita fubitbejus oblitos futjfe\putatita conci-

liandum , ut dicatur^ hocintelligendumejfedeoblationibus &facrificiisiUiusfe-


fii : qubdNehemia 8. 15. dicitur^dehabitationein tabernaculis^hocnimirum ipfis
txcidiffe ,qubdinTabernaculis habitare debeant : hinc <#« j Et invenerunt in
Lege fcriptum &c. 330$ ttX quodhabitaredebeant filii Ifraelisin ta--
bernaculis &c.
LXIL . Cofri 5 Si res ita habet, quid ergo STtfcp Dtf •
nt13n "10K 3D >

dicemus dejeo, quod deillisNehem. 8. .di- : Svo :rtfi>1XK0>n 10*0


citur, Etinvenerunt fcriptum in legef iran Dysn "Onn TOK &
LXIIL. Jud&m 5 Clarum & evidens eft, **A *-npon aww h*ttH
Scriptores .Sacros nonvoluiffefcriptopro- 3rj. fatfJmma^ iPttin
"ere arcana, fed vulgo nota & perfpefla. ^l nvto 7-^0DTi£0H
leq,enimdeiapientia Jofuae,quamaDeo V D .pwrr
lfiD2TiQ.yv\n }

ccepit :&. a Mofe, quicquam referunt fed : ! W nrooi JD'n^O ^3pr.


duntaxatnarrate.g..Hiftoriamficcati Jor- H^n r^TSy OV "i^r 7nx.
danis (Joficap. 5. ) retenti Cursus Solis (Jof. . nVonDin «roian Voy on
up.ro.) Circumcifionis,f 7^5.) quiahaec. riionn ^KX D01D")D.TOya.
invulgus nota erant.. Sic (in libro .Jndkum .&_ reliquis bifioricis ) in
hiftoria
Zi9 ^KMOXD Cosri Pars IIL
riyatWl p^-hDnn np^fiDJ eft,fublata praefentia. Majeftatis Divinse^
M2 *hx nS onpo vn X ?! 1

ncqueeaexfpectanda iterumeft,nifiTem-
Vtt hm m nnpl N^siO pore miraculofo,&: per virtutemmagnam
tP n>ffOm p-NPQT om3,V (/>. e. in homimbus fumma virtute &
fanclitate
'Wrm whx un«» 'npo praditis), quaJis fuit in Abrahamo, Mofe,
pyo 'OKyn DH l^ OnS Mefsia quem exfpeftamus , Elia, fimili- &
n ttp> CDNKOnil V» 1
? bus,quiperfeipfosfunthabitaculumMaje-
nNinjn r-^jYto 'WKOJrt ftatisDivinae,ade6utfitaIesinveniantur&:
JV3n *?* D3W3 D^ iwjr exiftant, illigradumProphetiseacquirant:
t^nryi n Ott Un
>ta
ED/lStn Superftitesexillis (fenionbws antecomme-
rrn tzrymxn iriX) moratis) y curn ad Templum reverterentuu
n:iP
*1MN DTOpJH D>ODnn pon ( e* Babylonia ) fuerunt , Zacharias, H^w ,

ano n£D> >fo rftvun JiDJD £/?w, & alii j ( hifunt illt Seniores, quorum ab
WOD Snint CD^ lS?P Dm initio§.fecitmentionem ) ..

IKWD OWOri *7N Drfap Poft quadraginta annos fuit (continuavit)


mxh nnDO DWSJi notf multitudo illa Sapientum, qui vocantur
DnnnNT nSvun JlDJD viri Sjnagoga magn& y <\m prae multitudine
J

*?Vtt fn^ p»T!Cn PVQ# T)7 nonnumeraripoiTunt: hi,quiafcenderunt


0'TO^.DO 'WD3 vntPTtf (Hierofolymam cum zorobabele ) retulerunt
: annm
Cabalam fuam ad Prophetas, ficuti ajuntj
Et Prophet£ tradiderunteam Viris Synagog<t magm.
Hos fequura eft generatio Simeonts Jujh , Sacerdotis magni, 8c Difci-
puliacSocii, qui decollegio ejus fuerunt,
N O T '

M.
Qubd hh videtur veUe Viros Synagogs, ntagtta demum ^o.annirpotf exjlrtt-
,

cium Temptum fecundumfuijfe, &


Simeonem Jujitim ponerepetf \riros Synagoga
Magnt, difentit a communi Rabbinorumfcntentia, qui imtium iltorum referunt
ad initium ipftusTempli i
&
ijinm Simeoncm etiam de tlto Conciliofuijfe volunt, ac
ultimum reiiquis omwbwfupervixijfe. Einc R. Aftrias in Meor Endjimf. u6.b+
exijlimat) errorem hic irrepfijfcin ttbro Cofri quem Hie non Scribisjed Interpreti r
,

ceuminusfido &
accurato^adfcrtbit. R. Mufcatm autem conatur Authorem & &
Jnterpretem ab hac culpa vindtcare>& ita mentem iiiorum exponit : Non , inquit9 <

te

vult dicere,qubd poft 40. annos fuerit initium Virorum Synagogae


magnae,&: poft illorum occafum demumexortafueritluxSimeonis:
Jufti,rejiciendo fic initium illorum in quadragefimum abexftructo
Templo annum. Neminem enim latet primarios Synagogae illius ,

magn^ Viros fuiife exillis ipfisqui afccnderunt e Babeleftatimabini-


tioDo-

:
Cosm Par-s III. ykvma 2? g
quam hiftoriam Diei illius ( tum cclebratl) Wlttfr DV3 fnb W>tt tfinn
magnifice exaggerare. Quemadmodum >,i£>0 r-M^Nlom Vjioyn
idemintenditjincommemorandodieillo, snjft ^HJ ntryo DV n>n«J
quo ejecerunt Ammonitidas & Moabiticas QVJ3 J— \10X r^tf oyn
mulieres, quia Dies notabilis & A&io me- OJW 7K0
, ty nrp ^37 >nni
morabilis fuit, quo Populus expulit matres r^ioixn fO i—iOiW "I13D

filiorum fuorum. Res quippe dura valde n>nW? JWtn mnya fapfi
eft,neque exiftimo,facileinventumiripo- Syi -— N?n ;—iSlJIDn M"rVit
pulum alium &
Idololatricum,quihujuf- 10N i— itn lOVOn CDIDna
modi cultum ingratiam Dei fui infereci- 1Ptf3 O b*i 2)Dj \VK0>1
piat, excepto populo hoc peculiari. Etde \ixt] CDy Sy Wllpn y>Jin

publici hujus caetus notitia dicitur \ [ i. ] Et ynn >3X)01 WOy *-*3> ***&

inveneruntjcnptum^ h.e.-CumLettor (/»/*- j-iSnJl nfin nn>ni ayn


cifiowe Legis ) perveniftet ad hunc verfumj i fr-iinn C3V3
No« ingredietur Ammonita & Moabita in congregationem Domini 5 vehe-
nienter confternatus fuit populus, maximaque confternatio eos in»
vafitindie illa.

N O T A.
£ 1. ] De /;<*c *#*<?«£ »0« <//c/f#r j Et invenerunt fcriptum \ fed\ Et In-
ventum eft fcriptum , ut fupra vifum jT. {4. Id vel tdeo factum ,
quia
utriwfe phrafis eundem fenfum efje ^xifiimavit , ac proinde non curse ipfi
fuitjipfa verba allegare,vel erroreft (AVfifjbwdjLitbs^ cujus fimiles &c
alii in Rabbinorum fcriptis occurrunt,quod fuae memoriae nimium R-

derent , ut ipfe Mufcatus agnovit. Sic notat , in More hannevochim


1 ,c
par.T. cap.i^.talemerroremextare^quandoallegatur^rtN ? "lOiyn X ?0»
ubi dicit duo locaeffe conflata. Vide Exod. i6.zi.tk. $z. Sic dicit,R.Le-
vibenGerfonfaepe erralTe inlibro '".?—MOffSo veluti ciim Davidi at-
tribuit diftumEfaiae/3 riDlV b '» ypX, Efa. 12. 1.

LXIV. Cofii\Velimtemihipaucaqu^- WrVHBtn nTOTl T3X 7»


dam deiibare deRatione Cabalae (ejuscon- m3WO Dya ^ ^3np
tinuatione &ferie), quae mihi illius verita- * nnriON *?y mton n^?3pn
tem oftendant. MKl3jn O "Dnn -\0K ra
LXV. ^wtoj Prophetia duravitinter JV3 ttpK r-vronn W oy
Viros Templi fecundi perquadraginta an- 'nryjn D^prno njtf D>y3"hV
nos in Senioribus, qui adjuti ( inftrutti ) fue- /1*33 n/vniP r— rf33 uwn
runt virtute Praefentiae Divinae , quae fuit J""VJpJn-}--M3ntP pjffNI
(mter ipfos) fub Templo primo; quia Prophetia habitualis fublata
eft,fub-
i4T usnSpiDKB Cosri Pars III.
n fO tn^ V*?K roil 8-iV?rt teUigant^videinDiffertationenoftradeSponfalU
jtal \vy A lONff D^QDnn busjett.ij.) Hoc ei quidam e Sapientibus
VO CDD ?^
1
runi nttSo taciteexprobranSjdixitadeumjyrfwwd/Zto,
pnx *?tt? iy"tt*? ItfTtt) "WD fufficiat tibiCoronaRegni,relinqueCoronamSa-
3 »rf VY3n 'WW cerdotii femim Abaronis. Unde confuluerunt
Dliita ?! 1
DmWl DfODna ipfi focii Sc collegas ejusmaiis afficere Sa-
,

WN3 DnS notfl : Dn>onVi pientes, eos perdere, in exilium relegare, &
IV&y OO CZTODnn 73X3
r
cccidere. QuibusilJej Quum Sapientesperdi-
p-nin nn 1*7 no.v 'Yinn ^mw/^^^a^nw^I^/w^Illiregeflerunt;
i^lIV nsftlfl hl 2T\yiW Ecce babetur Lex fcripta ,
qui vult, veniat & di-
P~nin3 tPUV) hx) lloVj fcat: nefeeslquodfollicttusfisdcLegeorali.ltacfi
azn ? 1
fOtfni : ^ ^vat^ aiTenfit,&; moremgesfitvcrbisipforum,in
D>ODnn n^nVDnnm yoiri exilium relegando Sapientes, inter quos
n>n! rtBP p pyot? oSfeai etiam fuit Simeon filius Schetach, qui fuit
jor mJ3nn nSpSpnjl UJirt ejus gener (w/ affinis,uxoris frater , utaliivo-
HTinn p^rnnS imEVttyiO taf. Hifloria hu extat in Talm. Kiddufcbin
OJWpni CZjnyr topttft cap.$. prolixe). Sic Rabbinorum dignitas
DttWIP TV lVo> JS&l 'W?J1 ad tempus aliquod, labora-
deftructa fuit
VTO^nvnEP p pyotP runtque confervareXegem.fuo.ingenio&:
nVipn n3ff1 WYtjdAvo fuisratiocinationibus, fed non potuerunt,
n wntf n YMl niJYX*? * donecexAlexandriarevocatusfuitSimeon
'*VM tzry p>npn IW benSchetach, ejusquedifcipuli, &cumeo
TiQ hy2V mw
''nn vnttf CabalafeuTraditio oralis priftinum fuum
WXD nijy^3 Q»03nnoi vigorem recuperavit. Radices autem ege-
.QVn rvtyV r-ixn nnx ruin&KarraeicVfecorroborarunt,conjun-
DJ^D^DininVD^pTOriVlN gentes fecumaliis Legem oralemrejicien-
O>onp'sx a yo.DN O
>
tibus, &
rationibus ac argumentis ingenio-
DZjni jon asViyn D^TOO fis ac fpeciofis fuam fententiam confirma-
n? ^?y D»V?2r.O 'VJNttf \von bant, ficuti eos vides etiamnum hodie fa-
DD>DJDn Dnoion )}rh$l)2 cientes. Sadducad &
BajethofaeifuntHa^-
tavVsisn JVYioyon nronri retici, negantes faeculum futurum, ( vitam
cz>n ZZJWpn *\X 1 pYa <eternam)> &
funt illi ipfi DD>yon hseretici,

orannoi D'~ Y^a tfVrnpo contra quos inPrecatione quadam noftra


pxWPQN\ >t T^nhlfil oramuSili.^ApoflataSyquiampleclunturLcgem
feu ritum Baptifmi.&tingumur in Jordane : Karraitae autem accurati funt r

circaradicesfeu fundamentaLegis, fed ingenio fuo indulgent circa


particuhuia fk eam confequentia: Et fieri poteft ut corrumpantur
"TD^n Hh
'
Cosri Pars II I. whv~\mn 240
tioDomus fecundae,quorum partim in Scriptura,partim apud Rabbi-
nosnoftrosfit mentio^&apudMajemonidemeW: Sed intentioejus
eft docere, quodpofteaquamemediofublati fueruntProphetaef Hag-
geus , Zacbartas , Efras &c. ) Viri Synagogae magnae adhuc continuarint,
qui antea jam inceperant. Sic quum dicit , Posl illosfequutam ejfegene*
rationem Simeonis Juflt>vuk dicere ,
quod propter longaevitatem fiiam
ipfis fupervixerit, velquod effet aetate junior adhuc,cumillecoetus
congregaretur. EtficceffathicreprehenfioR. Afariaein Meorenajim,
qua in vehitur tum in Authorem,tum in Translatorem illius libri. In-
terpres enim R. Jehudah Aben Tybbon,fuit eximius, fidus, accura- &
tus,& mentem authoris dextre exprimens,ut in Praefat. hujus libri di-
ximus &c. De Viris Synagoga magna confulatur Tiberias Parentis meu
Pofthunc/^wri^mSochitanuSjCelebris,
ecujusdifcipulisfuerunt Zado^ fkBajetbos,
W
pm
VW&ttttUK
VTO^Attt
mrtffl
CDDItoD
qui fuerunt radix Haereticorum, unde Sad- EyXth WW
Viw DlJVnt
ducaei&Bajthofeinomenacceperunt. * tD'pmn Df^J.ianai
P <)D V mrM tfDVium
Poft hunc, Jofepb filius Joeferis, fanftus Sa-
CQrdos, ckJofephfiliHsJobannis^omm^fo- 1 DV) "^HM»
WKXSi QtfvarofJnv p
:

TDn W
cii. De hoc.ajuntj Exquomortuusesl Jofeph

benJoefery ceJfavemntbotri(idesly virifolid<z&


matur<&docJrtn*Jalm.Sotacap.ult.inMifcbna. ".WjJN
|^3 WP
V*
<pV
'*M* ™^1
pD^Q

De ^StfN v^ Le*. iWw. feW* Alepbp.zfr), Wn IV V >W 'UflO TOtf*


Non WO OV ^ YVm
ficut dicitur',
dum, Mich. 7. 1. quia
eft

peccati inde a juventutefua,ufquead


botrus ad comeden-
nullius argui potuit
diem
W
1

?"Vn
*

ntTJfip y«nn> Vin^


^iflan Wl CDDl)^

mortis fuae. n>n TOntfn *XM Vrvhm


Poftw>^^|^ 5 c«j^»: gsgssrs»jg
ftona nota eft. Kujus difcipulus
Haz,arenus ( bac verba in fecunda editione funt
fuit Jefus
^^ j-fy^-j q-vq^
-yyNttf j—jq TO y3 minpfl
cmifa.Scribitur autem hoc tdeminCabala Abra- ^-^^an >yy D y o>03n*?
jk*wj ^r D/or, dr posl eum ab aliis^vide iterum wrw nwn IOK n/vro frD
Vofltum ad T^emach David y fz6'7.): hujus quoq, ff culo fiiit Nethaj Arbelita*
Poft h\mc,Jebudahben Tabbaj,& Stmeon ben Schetach>Qommt$ Collegae.
Horumtemporibusincepit fecta Karr&orum, propter quidpiam quod
contigit inter Sapientes& Jannaeum Regem ( Alexandrum qui fuit ) ,

e Sacerdotibus ( Hafmon&orum & matrem habuit fufpectam quafl


) , ,

cffet nV?n exillegitimoconjugio nata (quidbacvoa n^D Hebrtiin-


teUigant)
-
24j WS* 123*3 COSRI PARS III.
bl) nftjrn «Altl T107/rt feu Zachaei, ?«i »gft/ oroi/fr *# Mifebna, Gema*
r-tfTD byi »0311 nVTO ™, Ritibus , Haggadoth, ex ommbus obfervatio-
NWP Wl 13T 731 DHDID ntbus Sapientum ^ &Scribarum> ut verbisle- &
tnrf? t^^ nijn nmo gis,quodnondidicerit(videMaffech.Succacap.z.
DTVtf TW X'7«? vhy 1TOM &Bavabafracap.%.AvothR.'Sathancap.i^.).
CDTK rVJn X7I mo pSin Deeo dkumQuam,qubdnullumfermonempro-> r

JVM ftf> N7l tPTTOn /V33 phanum ex ore fuo emiferit ommbus diebus viu
t^h) ynp JVTP >& trvron /#<e, neminem inSynagoga reliquerit (fedulti-
i
ymx "jSn >/?l Wiy JW» mus femper ipfe fuerit ) nunquam in ea dorm
i ,
tn

pW) ifm nTT/1 N ?! /naH ^f^* **£ ordwane, ne% extraordtnarie & ac
1

fm
cidentahter: nunquamvelad quatuor cubitosivit
CDOVmwOTKWXO N7)

or* ^^
\l

r^fvSv SSIS *'«<»"»> fi'fi<<«"<» &W«<*-


. r^in *7*
^ :
i 7 Q7D7 rm CQnciomntem ^ nmo difeipulvs ejus ape-
»-r|

33
»i)B yotf N7ff -pT 'ON NtT ^if,w/y? i/>/r m/;// dixit, quod non audiveritex
-,

M
TO5?7 /1? VUn TOX *7l UT ore Pr&ceptoris fui j nunquam dixit Adeft
hft
\ mTOn /V33 tempus furgendi & abeundi e Synagoga
( vide Avoth R. Nathan, cap. 14. ). kij

N O T A.
[i.j Mufeattts fcribit Deflnitum numerum difcipulorumejus equi-
:

dem non audivimus non dubitandum vero eft,quin fuerit maximus.


:

Nam R. Akiva , qui fuit e difcipulis difcipulorum ejus , habuit 24000«;


difcipulorum,utitraditurinTalm.Ketubh.cap.?. fol.^.i. Eteodem
Tra&atu cap. 15. fol. 106. col. i.legimus: QuandoRabbininoftridi- ^
mittebantur e Schola feu Auditorio Elifae,remanferunt 2200. qui cum
ipfo prandebant Quando exibant ex Schola t£ Raf, itidem 2200.
:

cum ipfo manferunt Ex Schola Raf Hunae 800. Hic Raf Huna,quan- y
:

do legit,legit coram 1$. Amoraeis ( hi deinde qu& ab ipfo audiverunt y ante & ;,,

pone , ad dextcram & ftniftram ^referebant aliis : quta propter multitudinem


y
ipfummetnon omnes audirepoterant) Quando furgebant finitaLectionee :

Schola Raf Hunae, &


palliafua excutiebant,tantus excitabaturpulvis,
ut Dies, &
Sol ipfe obtenebraretur Quando difcedebantexaudito- :

rio Rabbae, &: Raf Jofephi , remanebant cum ipfo 200. Rabbini,qui f&J
( ob paucitatem ) vocabant'0/V Pupillos,h domo feu Schola Avaj , vel ut
ali volun t, Raf Papae, vel ut alii, Raf AiTae, remanebant cum ipfo 200,
i

Rabbini, qui fe vocabant ( eandem obcaufam ) 'O/VT 'OJV PupiUos pupillo'-


rum. Hactenus in Talmud. Addit Hufeatm 3 Si hi tantum difcipulorum
numerum Hh z
COSRI PARS III. Vte-dfe 241

eriamquandoqueradices feufundamenta, f>7
ED^ttHtrn *?X 7D£rt

non quidem ex ipforum intentione, fed ex Cjno nj"03 *\ ? ;

om^DO
«•; ftoliditate &ignorantiaeorum (videfup. jf. 49. )
N O T JE.
(i [r.] Prolixiush&c omniaenarratavideantur apud Mufcatum>& Abarbenekm
nin J—M3N n*?m$ f4/>. 1./0/. p.p.z. c^/fy« £*' *## apparet^ initium Karraorum
l r*/<?rri */> e# 4</ tempora Jofu<z ben Perachja, & Simeonis ben Schetacb.
QuodadPrecationemiQaattinet^hnvn JYTDyonmra D»MDtf! DWa
'
'fYV3 , /« eaprima vox omijfa^undejpacium vacuum reltclum : ea altcubi in libris
Trecum qu&renda^ & fupplenda:
deinde pro CZVDJDJn erat 0*0201?! y quod
ego erroneum ODJDJrii tertio vox f^VtiVn prorfus efi infolens
ejfe puto >pro
in Rabbinorum libris nec mihi , quod meminerim, alibi occurrit. ufitata autem
,

eslapud Sjrospro Baptifmo, Ablutione quarto notandum, verbaifta, ont :

tD>yon> usfcad f77'n in fecundaedttione ejfe omijfa. Mamfefte autem fatis


patet, eam ejfe direclam contra eos, qui deferto Judaifmo^fidei Cbriftian<z per
JSaptifmum tnferuntur, & olim temporeChriftt & Apoftolorum injordane per
1
immerfionem bapti^atifuerunt. Aut an J-VTIOVO j—^lin erit pro r"V70niB
\ilex Mahummetica ,Turcica ! Prius mihi videtur probabiliw. De voce CWD
videatur Lexicon Talmud. in f'0. De precatione, qua Jud&i utuntur contra
Mxreticos hos & Apoftatas ,ibtd.& inradice 70tP,
Poft hunc fuere Schemajah, & Abtalton, JvfeaHl 7\yQV TVH V7fM
& Scham-
quorum difcipulis fuere Hillel n»m wottn V?n D^TO^riOl
jnaj Quod ad Hillelem attinet, nota & ce-
: 0D71SD xmv rtQ Vtf! fwo
lebrata ejus fapientia & manfuetudo (vi-
eft i^-oni tfnani j$n iriDDnO
deTalm.Schab. cap.z.)\ fuit ex femine Da- onpyi nNQ nm 717 y7?0
vidis (videMajem.prtf.inMifchnajotbyCap.}. 0'£*?tf n03 1*? n>ni njtf
ubt dicity eumfmjje efiitts Schephatjah.filtt Avital, tuno CZV7ri31031 0'ToSn
//:/ Davidis), vixitque 120. znnos(ftctradit A Vn D'7'Q^n D>jQr nONf
Abraham btn Dior in fua Kabbalah , & infine libri CZjno tZ^Vtf fp*H ^W?
&/>/;re , ȣ/ comparatio inter Mofen inftttuitur, ny:t? mtPW CZ)"1X7
40/ ff/4W 120. annU vixit y & Etllelem ) , & ha- Q»W7 Dno C'C?Sn Dn»7y
buitaliquot [1.] millia difcipulorum , de '^lja canffyi wwn 73V
2
?

fcuorum felec1:isfimisdicebant5 Ocloaginta hx^ p (r,JV Dn^K? ^VU


mfcipulos habuit Billel fenex, e quibm trigtnta du 'XX p pW f37 ona» f^P
gnifuerunt,fuperquibushabitaretMajeftas Divi- TnytQ) «V7p0 n*jn i^hv
na\ triginta, ad intercalandos annos^ viginti, intermedti^ maximus omnium
fuit Jonathan filius Uzielis 5 mimmus , Rabban Jochanan 3 filius Saccad
feuZa-
24f
n^Stf*TDKD Cosri Pars III.
tt* DV3 O^p? ''VZitr
4 4
£)ft movebant rejiciendos,ficut ajunt*, DixitR*,
3 y*?N 'T r^N "tfttnntP ^iwi^o» />m jWm; *, Sic per tradttionem edoclus
44
TrtN } fumexorefeptuagintaferiiorum^eodiequopr&fe-
CZDOPftJI rnrrtz
TH nW
r-MB. ''yatPn. cerunt R. Elieferum AcademU, (caputSyna- k
mxon Tnx DOtrDJl djiiod gogae conftituerunt, remoto ab ea dignitate
.VKin*? pn
4
4
^ 4
TnN D D*?X Rabban Gamaliele, videBerach. cap.4. )
cnntz 'itfbQ X*?X' crynttr Poft hos feptuaginta fuerunt centeni, JO!

njn*?nn *?y pi nuno nJDO*? non ficut ipfi f/ifc inferiores) &poft hos cen- .-

4
pV 'i vhX nn*VV tenos Mille, centenis inferiores. Non enim
'3
f1£na ir
pTinn Tn.V oVdi 'nnqiit eliciuntur vel eliguntur feptuaginta , nifi 9
•713JI ^V fr^rrpy
4
m
y Jtnr ecentun^quiproximeillisfuntinferioresj
4
l
r—
4
Ty r—itfnano 3iTp-
ntff fic gradatim, vel, confequenterf & Videatttr M
44
jrrnn uzSiy^ «*DWa.- Talm+Sanhed. cap. 4. ) .. bil

nymx riy nax 1«t*0 p ft hos fuerunt R. "

rtbr^n Trw.OTiffi.iDm corumque Collegse, omnes poft vaftatio-


R.Tarphon, ^, &
V-*n mv
yjaa v«n in,v ne mTempli.. HicR.Aldvaproximeacces-
4
Olitr ! N2 tnN V^rjjn \¥pr flt aci terminum gradum ) Propheticum,
( 4
44
l xypy 1T WOt Dnca KlC r ufiisque fuit mundo creaturarum fpiritua-
4

JVWT. S3D K*?i? 'Q flon n nr Ji urn ( Angelis, quosadfuum nutttm pr&ftb ejrpa-
trnprW Ty Xinn CD7*yn ratosbabuit), juxtaidquoddeeodixerunt ,
J

r yJOJ Wni : irODTn Quatuor ingrefifunttn-Paradtfum*) Unweorum


•p*?Nn ^l*Vi:n WVT.naTiajt curtofiiis injpexit y & monuw esl$ Alter, quam-
: LDlX MI*»3 iryin *M7T primiimtnJpexit^nentecaptWyYQX^inecftafinra*
4
J20 D^ypn TD£K1 *t:
4>
*?rni p^ yW tf ; mfi^ injpexit^ & abfcidtt plantas
TQK CS^Dttm *?tf
^ptrntzr (paradifr, h.e. negavitfundamenta,haere-
D**?D" tzsn t***W$tan n*?«v ticus fa&us eft); quartw tngrejfw eft tn pace,
n *7X Cp»yua Q 4
W0^U-/1I ^ egreffwesl in pace f%us &incolumis ) j. ;

0X1 nOTnn flKtri 'mnn quifnam antem illeftutf R..Aktva (T&lm. Cha-
«?
4
aTM N*?l n'*?X
4
Wn T33; gigah^ap.2.) Mtortuw, fuitillequinon fuf-
*?D£J1 : minn ntryn Sy ferre potuit vifionem -mundi illius 5er;/«- •*,

OT1 : ny-nni nyrn TD£jni ^/«5, cujw mens abrepta futt ecftafi divina, nihil

*:u?"3 trnntTD nn 4
rfcl
4
pf# profuithominibus^ Terttw, corrupitopera
.

fua, quia refpiciens adlntelligentias, dixitj (/?4 operafunt tnflrumenta


CT media g«<£ pertingerefaaunt adgradum tftnmfpmtualem ; f^o verbjam ad
,

ettmpervau (jam eumattigi): /r,*$, noncuroopera iegis'^ cVficcorruptus


fuit ipfe, & corrupit alios; erravit ipfe, &inerroremfeduxitalios.
R. Akiva autem ufus fuit utroque mundo (
fuperioribw, &tinferioribw )
r-MD*? ;n
44
Hh 1
Cosri Pars III. ^StfTDKB 244
numerum habuerunt, quanto magiscredibile ? difcipulos R. Hillelis
fuifle inftar arense maris ?

Veftigiis ejus infiftebat R» Elie'fer> ejus di-


fcipulus; Rabbi Jochanan ben Saccaj autem nTiwsrppnvp-inmnnK
n>ro ma r\xv d^id n\o
llle vixit centum viginti annos , ficut ejus
prseceptor (yide Talm.Rofib hajfchdna cap.4.) .
VTotoor W na r^^ina

^floruitque tempore vaftationis Templife-


r Dl^pTIIT p TTjrtN »31

,.cundi ( vide Talm. Gittin, cap. Ex difci-


n wfo v» 't >po-
1
?

f; )
nwiii DOTsan
...

t))ib)
pulis etiam ejus fuit R.ElieferfiliusHjrcani y dQ
quo habemus Eirke R. Eliefery h. e. Capitula
m; S^i ^wn CD 7^n >J

1 ''iDwn ^oanD ^oib


R. ab eruditione Aftro-
Elieferis, celebrata
f^ hwnw*' kx\i vToSnm
nomiaer, proprietatum Sphserarum feu or-
di wni ?m ?n^ v^^
&
bium cceleftium, terrse , omnique adeo re
rara Sc admiranda Scientise Planetarum.Ex vi^ o: na^-io ntryoi d»jd
.ejus iniuper difcipulis fuit R. ifmael ben ^wi n»n» i^ an>nniD
Xlifcba^ Sacerdos magnus, &
hic eft Rabbi Tynxm s-ianp nrrnA>
Hlfmael, author m^JVrt Templorum (librific rtm- cz:y5 ta>m ^ini
appeliati) 0>J£> JTDrt Phyfiognomia^&Ope* r rniiop
YDf>7$ >J1D^3J
risMercavahj quiafecretahorum omnium m» f
'> n^ Wina^^wi
^noverat ,ita ut proxime ad gradum Pro- >y\ VTO^nor VWTl 1XW1
jpheticuni accefferiu Idemeft,quialiquan- pioy ^ lyYNtf yCTl>
do dicebat yVice quadamingrejfmadadolendum Q^iTrt CT"07n hwhn* \

fuffitum, vidi Axhtarielem, Jak> Dominum Exer- *py p '?y*?X OIT >DV ail
1

cituum, &; quse reliqua ibi habentur ( Talm.. »03n ho Vn> OX vhy )1QN»
Berdchotb cap,. 1.-) Prseterea etiam ex difci-
pulisejusfuit R.Jehofuah^ cumquo &Rab- jrr»3«r ^a tiv- p iry^
ban Gamaliele contigerunt ea quas nota: n^nr cd^ n^ ynDQ :

funt ( in Berdchotb cap.. 4. ) item R. Jofeb, & D^Dnson i^^r^nnn


:

B. Eltefer ben Erecb, de quo dixerunt ; Si ejfent jtfrttr CD^^nn pdn /friiti
yomnes fapientes Jfraelis tn lance ftatera una y & omw nrvrw 'n^m bnsrj
R. Eliefer ben Erech in lance altera ^pr&ponderaret
mnibus, ( Avoth cap.z. ) Qn^ Sy onoam prnjD
Illis feculis,praeter iftos laudatos, &alios
fnoyor n^ioon d^oo vn
lures Sapientes, Sacerdotes, Levitas, vr n^ & iod nayion- iw
uorum spycv fuit Lex ipforum,non defue- >XX hy\pn. *p W1V p pyop
pnt unquam Septuaginta affeffores Synedrii, &Sapientiainipfis re-
iquifita. Juxta horum os (fente ntiam ) conftituebant praefettos, &re-
movebant
t47 whv-mn Cosri Pars III.
n> CDT\nnX) "DTtn 1QK LXVII. Jud&ur, Poftfuperiores,feculo
Kh) TXO >n in«V nrn aliofuerunt, R.Mm-, R.Jebudah, R.Jofe, R.
pyw OT Wl nW W Simeon ben Affaj, R.Chaninab ben Tardijon, &
p>nn p xwi 21) WV p f
Collegae eorum 5
>:n n^ nriJO Qn»Y3ro pofthos, Rabbi, feuR.JebudabHak&dofcb
W Nffll ttTTpn UW wro (fanaus)feuR.y^4/;^ww^(princeps)
fitt »31 iavi tfttfel min> &: cum eo R.Natban3 R.JebofuabenCorcbabt
cnSin nmp p twwnni aliiquemulti:
njpon >7y:i onnnjo D>:n poft hos , noftores Mifcbnici 3 qui vocantur
jw tD^vjn osopjn
j Tannaim:
QWTOKn *An EannnK poft hos nulli fuerunt nifi Amoraim,
•£f11 1 "nD^nn '7?:! Czni qui funt Autbores Gemar&. R. Jehudah
^jpn r-tftsq ;— OtfOn ai fH^^^)collegitMifchnamAnno^o.
?p J— <0P ^ni J-M1EP7 juxtaiEram Contra&uum (debacvideLexi-
vm inx na plin? W conTalmudicuminradice TOtf , &Tz,e'macbDa-
pD£n7 njtf D^Vtfl niNQ v/<//w. 1./0/. 27. *. ) qui fuit Annus ifo. va-
no 73 nn ^Ainj ntftt^n ftationis Templi fecundi, quingentis tri-
f
3inD cyo J--17X i:nD?p ginta annis pofteaquam defiit Prophetia.
* iVwPni Dn*tf yODI 'n>WO Et in ea ( Mifcbna ) continentur omnia quae
t

!1 CDmWn^nn }—WOS haclcnus (deferie propagatione CabaU) di- &


1 nniN CDnaria !— iWfl ximus,quaepaucafuntemultis,deiilorurn
7Vp"l£)l n>Y?D ifJDOI nlTOi Verbis & Aclionibus.
niyiW3 tznriffh ritotftm Quod autem ad Mifchnam atinet, facile
r^pno pim Nint? J-iO liquetexejusCompofitionetota,Digeftio-
vby DDDW "07 #~Vn>tP ne(*« certosTrattatm&libros J&NumeroSe-
f lC^n

if J3
blX
1 W
J
mntfO p-n WMMl
no
J—vnayn
nam jnpDn ptrSo
darim feu partium (qtufuntfex ) , Divifione
in capitajuribus, &Ritibus,Nominatione
item Authorum a quibus fmgula audive-
>W
r
mwn W1 nnm nwp runt&acceperunt, ftudium hoc fuiffe tale,.
^yn ODW 7V?:» rony dequononcogitaripo'sfit,qubdexconfen-
J^jya p£)D »73 pD£in CDy fu( bumano,ftne extraordinario auxilioBirino)
prodierit^ unatamencumpuritate&elegantiaLing <seHebraeae( qu&
infertafuntmultaquaenonfuntdephrafiBiblica ( quodve-
in eaenitet)
ad res exprimendas , de quo vidcaturRambam in
rb neceffarib faciendum erat
Vr&fationeCommentariiinMifcbnam). Sane brevitas fermonis, elegan-
tia compofitionis , ornata difpofitio, modus rerum traclandarum,
& diftinftio 5 haec omnia, fi JLettor oculo vero & recto eaaipexerit,
nxvv
Cosri Pars III. z 4t ^pnoaa
neque ullum inde damnum fenfit, unde de UWtf pM^DO r- tftf?Wi"?

eodittumfuitj Dignus erat^fuper quohabtta- t<)71 >)Xr\ vty *W>tt 13DJ


ref Majeftas Divina perinde ut Mofes^fed hora, nWtoS ilJOIP V*?y rniWW
/2« tempus, non comparatum erat adhoc (non *p*? nWl nyttfn fWP *6x
favitei). Idem fuit ex Decem Interfe&is fittta ^*in rtWW Xim
Regni (<?«* prcpter faiutem Regnipubiicam i & !"Tn WlJnntP n^3 ^m
glortam Dei , fponte morti fe objecerunt. VideLex. ny yin QK VTftVn *?>W
!*//». ?« nn ) , & ei hora,qua interficiendus VIOK nnW JOpS ynv mp
erat,quaefivitexdifcipulisfuis} num tempus lOXfJO 7V Wm VTO^mS
# f iegendt lecltonem ?0tfr Audi Ifrael &c? nyDSCO WH W to"arfi
qui refponderunr ei, Magifter nofter^ hucusq^ ! iVd*V "|^J Sd3 n?>fipO ty
( an nondum remittis de tuo zelo, huc- & fr-OP VttOy *JP£)J fi*V Sou
ufque perfeveras in eo ? ) Ille vicisfim j n'm rJO»pK b^S >t*?
Omntbus, inquit, diebus meis follicitus anxim & mtiXW Tj 7HN3 7*1X0
/#* de his Scriptura verbis j Tota ani-
*\W££ *?53 inotrj j

ma tua ( */i//g« Dominum Deum tuum ) 5 nimirum, etiamfi auferat animam


tuam ; jam ergo > c«w hoc mihi contingit ( ut fc. velit a me
tollere animam
meam), annon impleam iilud? Itaque vocem IfTX ( in leclioneiUa'y Audi
lfrael,Dominus Deus tuus eft Deus TlV Unus) protrahebat, donec
e volarfet anima ejus (
extant h&cin Taim. Bcrdchoth cap. y )

N O T M.
C&terum quod ad hanc Catenam Cabalifttcam attinet ^notandum illamnon
plene y fed frufttilatim hic ab authore effe contextam
, pr&cipuos duntaxat nomi-

nando , quando^ etiam ordtnem ab aliis obfervatum invertit. Ouiplura de illa


volet, & defingulis ejus membrisjonfulat Talm. in Pirke avoth cap. u Prtf. Abar-
benelis in Nachaias avos ,proltxey Prtfat. R. Mofis Majemontdis in itbrum Jad9
JR.Abraham Bar DiorMi Sepher hak^abbdiah , Tz>emach David , Juchafm, Haii-
chos dlam, &
alios. E Chrtftianis , Johanmm Moltherum in Malleo obftinattonis

Judaic£>in Catalogo pr&ctpuorumJudaic<z gentis Dottorum, Jultum Conradum


Otthonem in Galerafaja,feu Occultorum deteclione, Gerardumjohannem Vof-
fiumad Tz^emach David fol.ii}. &feqq.ObfervationesJofephide Voifmad P#-
gionemfidei^in Prooemiopag. 9. &feqq.

LXVL Cofri; Talis homo Vitam agit W ^^ ^Wl ~\m iD

jucundam,&Mortemoritur jucunda; & ^] n^ ^™ yn

n^
polt eam Vita fruetur aeterna cum Volupta-
? ^ yra Dnn n
,
n D» n > >

teaeterna! .
rom
LXVII. Ju.
Z49 wbv -ttafcw Cosri Pars III.
riO DH3 DN1 on»^03T de illorum difputandi modis, de illorunr
m Onn r-vnm UW
ttf>

rt3WO CDVn rebus(to/for/*) & parabolis hic agere. Si


:nnj J""Vn quidfit,quod hodie minuslaudabilevide-
} rftlPOT tur,fcirelicet,illisfaecidisitaconfuetu&in
ro n>m >M p nn3n IDK laude fuifre(Co»/.M<?re nevdcbimpar.tf.41. ) .
VHDP no VmaT »p^ra LXVIII. Op/»$ Imo fic videoexparti-
n an>mVoo ifyioon cularibusquibufdameorumverbis,quaede-
hx niinn ^pTOi) DJwmna ftruunt ea,quae hadenus generaliterineo-
nrpnn onw iipmotf D>J£) rum laudem dixifti, dum fc. educunt quoC-
!—fJW W
? ^ tfDjn Tym
2
dam Legis verfus (exliteralifuofenfuperva-
pDfP no Ninn p!D£Q n JIDn ri^w allegorias & expofitiones ) ita ut Ratio fana
t r^NPTU O^D pyia oya eorum expofitionem non capiat&admit-
;— Mttno Dn*? BW nopt tat^quinpotiusanimusteftetur^tflfcf^in-
pTTiOtr 7""fOO '>:n D>tryOT tentionem illorum verfuum aliam fuifTe,
: him DT))H quamillidixerunt.Quodoccurritaliquan-
do mz£«*,aliquando in Drafchos feu Allegoriis ; Aggads.
in Juribus [1.] feu
etiam,& HiftorU illorumquasreferunt^faepemultahabent^quaelntel-
leftui abfurda videntur*

K O T M.
[ 1. ] "on'¥l Sunt jura &judicia , ad explicationem & obfervationem ?r&~
eeptorum pertinentia ^qu&pr&tendunt effe tt'DO wdi n^n Traditionem Mofis
e monte Sinaj acceptam , atc^ ad ipfos 7tU7$om&^b?oo<; propagatam : JtftthT

funt expofitiones Scripturx allegorica, ,& myfticd y fymbolic<t y quas pr&ter fenfum
literalem adjiciunt, quia credunt unumquemc^ locum habere duplicemfenfum,
Externum & LfterMem; Internum & fpirituatem y &ficpturibus modisunum
\

eundem^ locum expont pofejuxta illud Jerem.23.29. Nonne ficeft ver-


bummeum,tanquam &velutimalleusquiconteritpetram? ai
ignis,
cjuem locuminTalm. Sanhed. cap. ^.legitur : DixitAvaj j t*^KV 7n»V r*OpO
mwnpo wo HW-mH DyBfWD'OyB nOD^ Locus Scripturae unusplu-
resadmittit fenfiis: eduobus verolocisScripturaenoneliciturfenfus
unus j Qui de difciplina R. Ifmaelis fuerunt, tradiderunt , Verbum Do-
tnini esl veluti Malleus, qui conterit petram Quemadmodum enim ictus :

mallei unus dividitur &


difpergiturin plures fcintillas fic unus Scri- :

pturaelocus egrediturin pluresfenfus: Quemadmodum malleus unus


dividitur ininnumerasfcintillas, 10HJ nn'pn >£)0 Ift-n to *fi MV im
1
ptfVy ? fic unumquodque verbum, quod egreditur ex oreDei,con-
vertitur in 70. linguas, (h.e.feptuagmta modis exponi potetf), r^wX
Aggadae, Ii
Cosri Pars III. ^Sptdkd 248
fatebitur fine dubio effe talia 5 quorumfimi- O r»0«vn pya f»yon nxTtf
liaCaro&;Sanguisconcinnarenequeat,fed fUIIDD ISnO 1Kp> D71 *)\tfi

fingulari ope &


auxilio Divina opus ha- MiWfKl : >rft* *tf$Q *A*
beant: neque eamodit, nifi quinonintel- ru'30 U^tP >0 ^^ nmx
ligit 3 ejus ftudionunquamincubuit, neque 'JWlpl rmo^D pDyno >Al
eamiegit. -Talis, fi forte quaedamSapien- TV DD>ODnn HD7D yOttPI
tumiilorum dicla, fermonesjdoclrinasau- TifJM r"Wnm J""W#r?

dit,accidentaliter vel perfunclorie & impe- P"IDTO1 mpo 'JTD on>ty


rite deillisjudicat ,
quemadmodum deho- fnona DTtfn *?y TU *W>0
minealiquoimperfe&ejudicat fibifortuito 1 frQO ^30 uyjifyp >D
obvio, quemaliasnonnovitjCiijufquecon- MV0701 ;—j"nn T11.V1 1

fuetudine &
familiaritate nondiuufuseft. HNUJn hy no QWOD
Pro exemplo, qubd Traditiones illorum "to^n ODinj 10X ITONtP
fundatae fmt in Prophetia (b.e.quodeasin- .riBWD >m ȣio >iv ^nipo
^i Prophetis acceperint ) fit quod Nahum rittttno fejp.P .V3»VO taptp
Scriba dixit ( in Mifchna Peab cap. z.): Tra- riD^n IIDWStrtO ibpp
d//70«£ ^a^j e* 0n? K^/ Miafa, qui accepitab D^DpD DTttnOI tyDO ntroS
Abba,quiaccepitaparibusfapientum(aduobus, Tn*V "lONtf no
DH'11'n
vel binis, H^. muitnp, vide Lexicon Tal- U")1D flp Jmicjp ixfi Dno
rnud. in voce dfo , & Pirke avoth cap. 1. ), D'"i:i nyruvn fj "tfn >JD
qui acceperunt a Prophetis^Tradit.o Moftsemonte 1 1*7 10K *jS *101«V >JVW

Sinaj&c. Qubd fibi caverintme Do<ftrinam T0N ^ /iim K*? no*? n/\V1
vel Traditionem aliquam accipiant a fin- oni 0^1 >£0 >tynv >2X iS
gulari &: unico,apparet ex eo,quod quidam woy >*x ooi ><M )ynv
j

illorum ad.filium fuum dixit, ficeum mo- onyio^n ray.oni vworD


riturus exhortans ; Mi fili y cautus efto de qua- !}*oio i^n^ >so n^o^ nruv
tuor rebus , quas dicJurus fum tibi. Dixitei (R-
lius)} & quare tu non cautus fuiftideeis? Re- nanno tDyo n^v : q»di
Jpondit ( pater ) , Ego audivi ex oreplurium^ & hv fllTnn fO D»n fO flfitaD

illi audiverant ex ore plurium\ egoperftiti in au- *?3N : mtfon J">1 yiot? /ityo
^/iriow^ w^ &, illi .perftiterunt m auditionefua j CD^DpDm TID^nn myiQU?
Tu,fiaudias aliquid ex ore unici, fttiuseslutre- .Qna nn37n 1DW imv
linquas verbum unici , e^ ampleclaris verba plu- 1 On'"U"ni QnO"l721
7i«fli (videTalmud Ediijoth cap.f. ). Haecpaucafuntoemultis,in-
ftar guttulaee mari, pro probanda dignitate Sc praeftantia auditionum
( h. e. Quod vero attinet ad auditiones
Traditionum ) Mifchnicarum.
(rr^/r/o«^)Gemar2e ; c\:authorumiIlius,prolixiimnimisforet,deillis,
de illo-
z p ^VfflDRD Cosri Pars IIL
*nfl»tf W mttft DttWfl VelExpofitores illos jurium (Dottores Mifch*
: nTUTrt 'ttnao DytfroSnn rjotjt j non effe Expofitores Interpretes &
>X D Ca^sn mhX) Legis. Atverohocfecundumdicinonpo-
tt
3IPil

Dn*7 nNUWNinrjyoi IPflN teft , rarb enim videmuseos expIicareScri-


iWlAl 'tPpnS DODQtP plDD pturam juxta rationem, & literam verbo-
i:ruv ['N UM —\fana ( rum,proutnullamJurisalicujusexpofitio-
roSfl tfTYfl fe Dr6 D^n nem ab eis videmus fa&am, quae non fum-
r-iD3Dnn J—Y^/U >JlX mecumrationeconveniat.
n&prh LXXIII. Jud&us Imo dicemus potius,
\ \

4J> ")0N3 VnNf *Onn nax unum effe ex his duobus Vel fieri poffe ut ', ,

r-vntP b)y
ff
*&1 WQ ir\X habuerintarcana qusedam noslatentia cir-
1171 UOQ 'lrf?yj nnio Dn*? ca modum cxplicandi Legem, quaeipfi ao-
CD^KN vn nwin W£) ceperintperCabalam,pertredecim modos
m#? tt^ ftfnjnn rfapa explicandi Legem (dequibus vide Wiiheiml
CDflJOn rnTVtf IK r^no Scbickhardi Bechinat happerufchim , c^ qu&dam
'JDODN TVT *?V CD»p1D*ft lemo Talmudico in radice V» ) j T^/,
ffi^w *»
nniN' CD>OP CDn^
f Q>D3
quod quofdam allegent faepe verfus *|Tf h?
plDD 10P W>0 ZZDPhlph fc-tfDDDK propter accidentariam aliquam
*IDN*? D"TNn Sy Vihx 'n isn rationem , feu pro fubfidio memoriae , vel
JH yiDSatf fllK-0 ya^ fO'0 pro figno memoriali traditionis ipforum
JITTO nr 'n VXir\ l*?N isn ru ( viie -Mflftf nevo'cbim,par. $. cap. 4$. J : Sic ver-
hy mr nray ir o^n op n fum iftum 5 10*!? o-tyn fc rwft^ '» rcn
Etpr*-
">Q^ DW /TD>£)tf 1t DTNn cepit Dominus Deusfuper hominem, dicendo , Ge-
hu n» pn XV feoViy O^ W nef. z.16. conftituerunt Signum memoria-
>nn fa *ttN nr SDNfl h5X le Septem praeceprorum,quae dataruerunt
CD>yayn I^K ^j pim noa mmirum dixerunt j 12H £r pri-
filiisNoae j
OVn ^JCN "1N nrn plDfin r^l ^ir, funt CD^^tn Jura ^ 'n , f $7 Benediclio Dei,
m^xn niK.-in y2W nSap fj/15 laudatio & celebratio \ Orhx esl Cultus

n?n plD£)3 nrilN roniD alienusJdoloUtria\ CD7Nn ^ eft Effufio fangui-

tD"l^r Dnfy ^p^Dttr fD^D3 nisy^nxb esl revelationuditatis, Scortatio^ ^O


CWa wn no^i pn XV R^i>wj teN/J V5.v Membrum de ^
W
v^ vin»

M00
WD^plD^n tt^n^aonS
iqV^j cnniV d^£> Dtt? res iftas,
^/?

animaiivivoj Quantaveroeft diftantiaintet


&
inter verfum illum ? Verum ita
nopulo traditum eft,ut Septem illa praecepta fuper hunc verfum
eiiei..
rymdata pro Signo, ad juvandam fublevandam ipforum &
memonani. v:\ CTl e tiam poteft, ut utrumque fimul fit circa rationem
ipfomm exponenax cr riptur2elocos,veletiamaliosmodosadhucha-
W Ii 2
COSRI PARS III. v wfaPTOtB zf
Aggadae funt enarrationes
,
& explicationes, vel applicationes potiiySScrtptur&^
diflincla afenfu literali & allegorico, ad antmum lecloris vel ad Pietatem .Vtrtu-
tem^ & Acltoneriaudabtles exeitantes & accendentes^ veladfugam vitiorum &
feccatorum permoventes vel etiam dogma aliquod & doclrinam fymbolice, &
,

fuaviter & adanimum revocantes. Sic fffiN dicitur vel ab TJJI


infltllantes , ei

Hebrto quod jucunde, lepide^ & fuaviter rem indicet & reprafentet vel
,
:

a Cbaldaica verbi VI fignificatione^ quodanimum lecloris talisenarratio & di-


fcurfm quocun% vult, trahat, & permoveat. Videantur de
efficaciter R. bis Afa-*

riasin Meor endjim^foL^j. & R.IfiucAvuhaf, UiJpanusftnlibroMenoras


i.

bammdor ab inttio , Majemon. in More bannevdcbim par. 3. cap. 4$. Capbtor


Vaphhach^inVrsfamne. QTgO funt Hiftoriae, qu& inTalmud & Medrd-
fchim inferuntur paflim , %ta comparatdL , ut fizpefabulis potius, quam rebus vere
geflis fint ftmiliores, R Obadias de Bartenora , in Comment. fuper Mificbndjotby
.

Kedar. cap.\. ad$.$.ficribit: £TTO fimt libri Siphra Siphre, conti- &
-
nentes CD>p'DDn tf*ra expofitiones allegaricas fcripturarum JTD^l% :

funt ^'DO nro ? n^n Traditiones a Mofe acceptae,


1
funt HXt nmv
tirpiD£>n ^y D"D^pn£ D'P5q verba Sapientum, quae fundant in Scri-
pturis ( non qubdfenfum Scriptur* eum ejfieputent ,fed qubd verbailljtScripturs
fic ingeniose adfiuum tnflitutum applicent & accommodent ) »

LXIX. Judim^ Vidiftine,vel,Obfer- na tfWn -nnmnX 00


vaftine, quam accurati & fubtiles ilii fint pnpmi sDp^nn^ orh W&
in explicatione Mifchnae &; Barajetae, & fr^rVnnm r~ujpbn PVV£:i
quomodo fupremum eruditionis &
in ea "Jpnon fO nn D>yU0P Jnoi
perfpicuitatis gradum affecuti fint, ut ne 2 HDrn ivv >tao mvuni
quidem in verbis eorum quidquamvelre- r fOyn pr hl nSoa
dundet, vel defit, nedum in rebus r—iQ \n>>0 •nron "\OK 3>

LXX. Vidi eos fuperare totam artem r^ODn *?DQ T-hynh 'irw
Topicam ( h. e. illorum argumenta non effe to- -\vx /teion Kin *?3tf pnKJrt
/>/<:* ,
probabilia, diahftica , w«r/4 ) fed de-
e£- ycih p^
t vSy
monftrativa eife omnia, ad cjuae nihil ex- ^a ty 3irn^n "i^nn ID^ i^J>

cipi vel refponderi posfit, ^>xr vinn pHpm p7pT*^


k

LXXI. J«^^; An ergoexiftimas^eos, WJTt» no piD£TO y^


!

qui ita omnia illa traclarunt,Scri-


accurate W2X ^ nj ^TO.T 1QX 5j?

pturam Sacram non intellexilfe vel nos , D'^ >^n mx ^y 'btn "j^
cammelius^quamilli^intelligere? r
"U1 V7j ih UTO^ n>n;»
LXXII. Co/ri; Hoc fieri non poteft, fed res ita eft; Vel dicen-
dum > nos non inteJJigere ipforum rationem explicandi Legem^
VeJ£x-
2f? wbvma Cosri Pars III.
wn ty) amv M tnM &c. #. 19. .20. Nihil enim aliud
esl Spirttus

.—Vn N*?l pvn 1W1 nnn voluit hisdicere, quam idquod moxfub-
/n^ run VtONQ Ifl V ")pyn jungitur , N«»f f rgo </«ftr Dominus Spirttumen-
•JWaj *?a 'sa "lpP rtri-fl daciimoreomnium Propbetarum, i/.zz. Hsec,
nyKHI no7pn n? fifofl rf?N &: fimilia, nihil aliud funt quam praepara-
>a nm nKPUO n^JT tio&ratio quaedamloquendi oratoria ()?-
"tiTfl

onifiD CDnoi nOK Nin gurata) ad confirmandum, rem hanc effe


?X) D1X1 nwn m>H00 veram. Quadam (Aggada) funt Narratio-
Dnn 0'TDrln *?V nx>ta nW nes Vifionum fpiritualium, quas viderunt.
'ttVOPf Ono 'n« WV«r Neque hocmirum videri debet,qubdViri

man DnntPrtO VTOTOV3 illiSanaividerinttalesformas (talesvifio-


W nmsr CDnoi Oniyt nes babuerint ) Illarum enim aliae fuerunt
"MTO \inO TMX 2?00 DnV Imaginariae propter magnitudinem feu,
:

na pl D wajn QniK Wi fortitudinem cogitationum & puritatem ,

ivaa ono npD£ mW *?lp animae ipforum ; aliae revera & realiter ex-
mro^ p-tfTTO r^ni W trinfecus ipfis fuerunt oblatae
onm viderunt Prophetae
,

habuerunt enim
licuti eas

^Xl 1DT1T pfnn r-tfTTQO :

•)0Xtfno 1*?KN pim nif ^* ( Propbetia loco ) Filiam vocis quae fub* ,

h)p na >nyop hxynw *yi


Templo fecundo nunquam ceiTavit5 Gra- &
dus eftproxime infra gradum Vifionis,&
r-i? rhm r-uva nonso^
Sermonis Prophetici. Neq-, tibiabfurdum
mn 70^00 iNanj laatp
\ideatur 5 quod dixitR^Ifmaelj AudtviFt-
ntraNa nr nwv no in^Ni
r-uown tf?apa fty nwaj
liam vocis, qu& gemebat inftar columba , & fimi-
lia ( qu<& de Eabbinis leguntur ) . Nam ex Sta-
noa nowi ftp^ fmo
tione 3 h.e^ Apparitione Moiis (Moftfacla,
r-w 'nanntr ^ nx ion#
Exod. Reg.
$4.) &
Eliae ( 1. 19. ) Iiquet,rem
tprfria 'qnj itr^a >n»a
Vi

ia<? <?# asynn


hanc erTeposfibilem : & ciiminfuperdeea
no onoi j
habetur Cabala fide digna, aequum eft ut
nvnoty owaio o>teo oner eam recipiamus. Quod veroibidemporro
'jao DniSj y:ai moam additur, quod dixerit ( Tilta vocis ) j V<t mihi^
aniono rfmi)
*?
1
ir^n ?! ^lpnV
rion^ j»w
CD^raa
^^
dum 3
v vi ^ OTIrw Wf4W .iii uci accipie

ficutquodinLegediciturj Etpvnitu
on^ VU^a I DHTl^
Dominum, &
dolmt tn corde fuo, Genef.6
(fcper Giv6ga)7TB7izt&eia*> . Aliaerurfus(^^)funtParabolae,quaead-
ducunturpropterlecretaquaedam Scientiarum &Difciplinarum,quaB
non funt promifcue omnibus revelandae 3 quia vulgusnullamexillis
caperepoteft utilitatem/edrebclaefuntindagandae 6c fcrutandaepr«-
wnvm Ii 5
Cosri Pars III. *nS»nnxn i^t
fcuerint, nobis ignotos. yEquum autem eft, on ,:
?y "pODJtf f "m fOI
utillisinnitamur&fidemhabeamus,quan- Crrosn m"orw Trwo
doquidemde illorumSapientia,Pietate, & 1 Om*7TWrn QniTDn
Diligentia , fatis fuperque nobis conftat,ut f 3JV xh T£X ViTJn njioni
& de illorum Multitudine, quse tanta eft, ut Tl V?h ?N) n03Dn Cdi? 13
de confenfu inter ipfos hac in re fafto nulla IttHttit iwm fax Dnnaf?
posfit effc fufpicio. Itaque non fufpefta rnoi mtt nryj
nr>0
nobis debent effe illorum verba, fed noftra Z&It xhv HCQ n3 fe:2r
potius inteUigentia,proutinLegeipfafa- 1iS*X Ttrn fW lfttfflRfill

cimus , in quamultafunt,qusemensnoftra TKpn n*?fij hlX UQO 1373


nonaffequitur,eiquenon videntur rec"U& Ono JVTUnn *JN &$££)
confona, nectamen velminimurnineafu- 1 nyxrt "pT OMntt»
fpeclum habemus, feddefe&umfeuvitium ISru ? D3CVJ» pijft nOTpai 1

omnementibusnoftrisadfcribimus. EW2 now 103 lifOxSt


Quod vero attinet ad Aggadas feu Tro- Vvtl D^TSttA CTO^n ffcn
,

pologias, illae diverfse funt. Quaedam il- flmi b*TKO ltinW}l»»61


larumfunt velutiprincipia &
fundamenta TEtfV ZD'phxn JWO n,3133
adrem,quamdiligenterinculcareckconhr- C3VK03 x*?1 Q>Tp03 N ?
1

mare volunt , ut ciim dicunt, Ouando de- JMUnm'1 DTN 23 irftnrtfVJ


fcendit Dominus mundi in Aegjptum ; ( if* /o- *731 *"JBf1 DO>Ao) .CT33D
quuntur) ad confirmandam fidem , quod ^3* 3&1T0 233 Sd* WK
Exitus ex ^Egypto fadus fit ex intentione V
naw H3 ? D>p*H«l 1373 1

Dei,nonperaccidensaut fortuito, neq;per tZTTOW anr "pT mo


media ab ingenio hominum profedta, vel ^Tffi DS TOlS-nKn So'33
per Spiritualitatem h.e. virtutem Aftro- t "pl "p rvn "p JWrA 'tD?
W
,

rum, Angelorum, Daemonum, vel alterius WXDJ nr *?? ^Nfl


f
>£)

cujufcunquerei,quaeexcogitariposfit,fed CDX O fcSIGD** ?! TU&tt 1

verbo Dei folo ( voluntate ejusfola ) . Unde 'jCOTO *8*3 ftf hSTDnjrepa
in his &fimilibusdicuntquandoq;, Vl3>33, nOU ttn nm fqpn ^vmoD
h. e. Sr />* effepoffet, tum ita foret vel fiiiffet 1 3Nn?A ino»0 TOMT 103
D<? jrt3*33 co»)«^ 7>x/ca» Tdmudicum
).. Et ^*D3 ^ 3«*V h r^ T/NTl
uamvis diclum ( tlludallegatum ) non extet *0 ONH 30U1 D»OOT 30SC1
Gemara, fed tantumin quibufdam Medrafchim ( fcnptis Allegoricis ) y
uando tamen hujus generis quaedam invenies huc referenda ,

runt, ficut cum Michas dixit ad Achabum j Vtdi Domtnum feder* "*
fuperfoliumfuum, at^untverfum exercttum coeltflantem &c. ^.r 1-* 011 ^^ - *1

item} Dixit Dominus, Quis pelliciet Achdum, ut &****&&• Et eSJ eJfM


zff whwm Cosri Pars ih.
& miracula feuprodigia>pr&ter vel contra ordinarium natura
( h. e. inter figna
mow niinni jm:on 101K curfumfatta^ & in Legefeu Scriptura commemo-
j

npanni Jtnaon W3 \ & intcr Naturam ( creationem *« gw*


r/tta ) ,

Dttrtton O Dirya ftngulisfua


IjnttUtt? natura & naturalis indita
esl vis )
3 r-i»JW ^£)0 yaioa C3H Per Naturam intelligitur Confuetudo(0r-
ana niJVO p07j?n XpriH dinaria)\ per Legem, Mutatio confuetudi-
*D> DWVQ Dn ?y CZ3DD1D1 >(
nis ( ordinaris. , ve/»ri r«w Jg»a non habuit vim
"jSo ^S miD Wfl JVfcWU J «yfw^ , ctt w i!/?W4 /0*7««/^ <?i? &c. ) Concilia-
.

WXV Dnrr nzhteW IfP tio inter ea eft, quod Confuetudines muta-
D>oyo Dn2 10>yanS ^y tae ( mutationes naturd rerum miraculosefatt<t
)
Wp3 QX 2rh K*71 ^p^DD
y
etiam fint naturales, quia fiunt Voluntate
tDDW ID^ntP f>jy am (D«) aeterna, quiita cum fingulis paftus
D^T/itPno 110*7/13 D'7'O^Jin eft & contraxit ( utt bis vel illis temporibus% has
firiW tz^XK >3£)D nw
velillasmiraculofasoperationesederent).
noi r l^n nan* D>03nn Caeterum fateor tibi, Rex Cofar , in Ge-
jyopp mon f/inr.) vn& maraefle rnulta, de quibus ego nullastibi
or)lVr.Wn oy DnTllSIO poilem rationesredderefurTicientes,neque
Dno lyotrtt no *?3 rarw ea (explicationefolida &concinna) cum ferre:
tDflltf 110 W
DHn?J Vni rerum &: verborum conciliare (vel, w^m-
jAp lff£)NT D0Jcy3 Dfifen rf^ convenientem fenfum redigere). Talia funtn
•pllOJn niWDtfaprTT quae Difcipuli(S*/>/£>tf//w) Gemarae infe-
"Itt^VI wfopl wyotP ^Dl ruerunt magno pietatis ( erga Prtceptore*
Ninnno*VOn'n>finn*?nTU£? fuos) zelo. Habuerunt enim hoc funda-
iZ3 > *T >
J
?.nno 10*?yj CDWty mentum , quemvis Sapientum fermonem
13 tt^pni tt>te 1311 yuni fuam debere habere do£trinam,undediIi-
•JK IUHf *A# >J£D gentes admodum fuerunt in obfervandis
IJMy
*M1103irx» #-"103 n? *?3 iis , quae a Praceptoribus fuis audiverunt^
Vbs Wliy N ? p *?y 118W31 ftudiofi ut ea annotarent & in chartas refer-
1

DO£)n Dy innn fi}ri& xh) rent, 8cquidem illis ipfis verbis,quibus aa-
iDOTH^ diverunt, exprimerent,quamvisnonfcm-
|j

perillorum fenfum intelligerent. Sic dicunt faepe ; Sic&ftc aadivtn


&accepimus\ ubi fieripoteft, ut quandoquein dictisnonnullisMagi-
ftri eorum fenfus habuerint difcipulis ignocos ck abfconditos , nos. &
ipfiquoque, pofteaquam adnosufquepervenerunt,eanon magnifa-
ciamus,quia illorum fenfumnefciinus^/Nihil tamenhorumeftcina
Licita 5c Vetita^ idco ea non curamus, neque propter iilos modos
commemoratos totus Jiber rejiciendus»
H23«
Cosri Pars II t whwma z S4
ftantioribus,quando nancifcuntur aliquem ^ni ir\X Dn7 >Wn MntP >a
kloneum & capacem,quorum vixunus fin- CWUtf no Dnoi nnni W :

gulis fecuiis reperitur. Quaedam denique B?0 cy Oi^y 1M3tf1 TpW


illarum funt, quae primointuituvidentur onai nw» noxtt? 10D fVp
falfae, quarum tamen fenfus,fi paululum di- pV ?J CoViyn OTIp NTCU
ligentiae&ftudii adhibeatur,rit manifeftus, NIJ31 teWh mini D'p"TKl
veluti cum dicunt , Septem res creaufant ante J TVT p jvvn 0WTV1 TQDrt
Mundum, Hortm Edenis y Lex, Jufii, Ifraelita, '*Z&m noWriO^
!— IOH
£0//«/« ^ter/rf, Hterofoljma, & Mefiasfilius Da- H J—Qtfnon r-STTin
*)1D

"ri//w. QuodconvenitcumeoquodPhilofo- Wtt nn*n itwoi nppon i

phi dicunt ; Primum in cogitationejiltimum esl CD7iyn J~"WD3 nODrin


*» op*re. Cum ergo Intentio Sapientiae [Dei) rnODnn tf\$ t<fiw rnifiTt
increatione mundi fuerit Ie.v,qua2 eft Cor- on>yai 0'p^n DH IW?W
pus Sapientiae: Portantes eam (fubjeclum jj 50X3 ^pinscm TEten ND3
r/r« ) fint J«7?/inter hos autem fit Soliumglo-
} ani rfwono D\ £ vn> >6
f?4 ; Jufti veri nulli fint nifi de peculio (/>o- o CDn? W) f>N1 < *?>n&»
pulo Deipecultari) qui funt ifraeltta j his nul-
,
#>ni niOlpOMO n?JDn DN
kis locus dignus fit, nifi peculium locorum ON O D"OrV K71 CD7PVV
(omnium prtftantifttmus /<?£«$), quod eftH/e- ^ni CDWOaP awnfl
rofoljma\nemo eos posfit conjungere, nifi 7\ onnriKI 7VTp rTOO j

creaturarum omnium praeftantisfima qui r~J7N \BWW J>33 n>n J , JljJ! f

illorumque finis fit


eft Mefttas filius Davidis, •
CD7iyn DTip rD3 DWm
futurus in Horto Ederits jure merito confti-\> ;— 13 ^ptf 7iy JZDWUnoi
tuuntur iftae creaturae in potentia, ante uo^j a>*\yt jrwy nOMP
creatum mundum. Exillisetiam,quaefal- >£i Tp vnt >D nworn f>3
fa primo intuitu videntur , eft id quod di- p>£)rf? tol pnNTI >£l n>an
cunt, Ditfm ra creat&Junt inter Soles (fubfinem yycr\ O 5DDT11 nimn f'3

dieifexti^feUy inveJperaSabbathi creationis^feu primi^perfeclo opere creattonis^


quod tempus esl q. intermedium inter Sex dies creationis,& intirfequens tem-
pus exiftentia itlorum), Os terra (Num. 16. 32.), Os putei ( Exod. 17. ), Os
afina ( Numer. 22. ) &c. ( vide Pirke avoth cap. f.
ubi hoc dicium extat)
( h. e. quod tum decreverit Deus tlla certo tempore creare , Veljit Rabbini aliquot

in locis fcribunt ,
quod fub finem creatioftis quafi paclusfitcum itlis Deus, quod
perpetuo naturamfuam debeantretinere, &fecundum eam operationesfuas ede-
re^exceptis illis temporibus, quo tUarum naturam & naturales operationesfiftere
& mutareDeusdecrevit. Vide dehoc aliquid in More?ievdchimpar.z. cap.zy. .

Dixerunt autem hoc ad conciliationem q. inftituendaminterLegem


( h. e. mter
2f7
ymBKa Cosri Pars IV.
tzwnjan ninani t ^lJirt dinemVirtutumfeufacultatumque; regunt
mron O CDViyn nN corpus,&earumquaereguntMundum(tf4
^DO myunn J—M3D >U3 ut bis omnibm nomen OThX competat
1
? . Nam
'nW nDtt flJO N>n nyun nomen mni) (Virtutes Facultates) y
fignifi-
V?.j O mn^n nyunn rD catCaufas motuum: Omnis enim motus
''10 OJW ttTn hhx\ vwn provenit a facultate diverfa motus alterius
hltlM tav Tnx nD3 (propria&peculiari): SicOrbisSolis,&Or-
n^n itt U£ N^l f >£ftnn£ bis Lunae non currunt ( moventur ) a faculta-
bl1>^y00 ItTN [WKin teuna,fedadiverfis. Verumnonrefpicie-
Xhv luya DN n^Nn mn^n bant ad Virtutem feuFacultatem primam,
mron O Uyt31 13 mn
\)lp a qua omnes illae facultates prodeunt ; y?v*
niStf nJODn Kinn^Nn quodillam non agnoverint, &afferuerint>
ON O ru^ p DJt tf£)jnttn Virtutes illas plures cognominari MftN
nx CD^nJDn mn^n K^P Deum, &: Animam quoque nihil aliud effe
"|^ Cp^VS VTWP 1X ^)Un & complexum fa-
quam congregationem
H*WtP nn wya pim Wh cultatum corpus regentium;/* ve qubd Deum

n^yj Nin O 13BTIV inTQV quidem agnoverint, fed abfurdum ipfis vi-
J

ptp ta wyr» OQllOl fum fit, ejus Cultum prodefTe,feu,utilita-


B WnWn VM VlWtf temhabere,exiftimantes,Ipfius fublimita-
rn ^*6 p Sy tz}n>"iina ti non convenire,utfciatres noftras,nedum
t

czrm ^iV tntf "07 '>73iy ut curet & gubemet nos , quod fine blaf-
bhl ttphx DniN' Wilpttf phemia de Deo di&um fit, juxta eorum ver-
J

t plSn yxn nWDH hhw ba. Hinc non coluerunt Rem aliquam
rUW 'YJV71 n^yani mpnni Unam, fed Plures,quas vocabant CD WN in
11 Nn Tf 72^n DP3 DN O genere quod compleftitur vel fignificat ,

J101 yTiJ tzrtf Xin 'm Nn Caufas in generc,finedifferentia(Nwvfra,


tnN D1pOD N ?
1
ni7D3 V^V vtf /f ^//^r^, hoc nomine intelligimm & indigitamu*
nn O
r
yni n>n xh
J ntrN? Virtutem virtutum> a quofunt omnia dominia ) •

'» tf ">pJ1 fen rzrpStf N"ipJ


Accuratisfimum vero , proprium, excel- &
^Nwn ^NP lentisfimum Dei Nomen, eft Nomen illud
l^V O 'in>nn3
U^D^n Iftfi Wl mS*V nr r
W
gloriofum m»T> j [ i. ] -Nomen fc. jam noti
W
nton fffitw 1X ni^n l^ ex reliquis ejus proprietatibus ( qiu recen-
fentur Exod. 34. 6. 7. &
alibi\ vel ex apparitionibm quibm fe notumfecit

populofuo), non vero antea velabfque eo Ignoti. Nam Elohim


vocaturingenere velcommuniter,fed H. V. H. fingulariter mn> I.

&: proprie 5 ut,fi quis quaerat , Quisnam eft ille Deus,qui colendus eft ?
Solrle, an Luna, an Ccelum, anSydera, vel Stella aliqua, vel Ignis,
mvw Kk
Cosri Pars IV. yy\*mn zf6
LXXIV. Cofri', Exhilarafti animum JWBmM nrDH nnK 7 j
i meum,&:confirmaftiridemmeaminCaba- flSapa 'DJION nprm >nS
i lam.VelimnunCjUtpaucaqufdammihide- tzzyv **? N1DD nny unni
libes & oftendas de Sapientiis ( de artibus &
h yD)nv "iriK nmoDno
f

difciplinis Pbtiofopbicis ) illorum 5 pofteaquam TDJV D>p*?Kn mottt *tt>a


? tamenpriusqufdamaddiderisD^N(?w;i«/^ /Hfya loyo fOJE >*?
3'mJil
Det, 8c paulo latiiis illa mihi explicueris. * : 0'p^K

FINJS TERTIAE PARTIS.

\
PAiS QJf ARTA,

ffteNomenCyriS^ELO- n D»ntegra3GKgQ:»g
H1M eft Epitheton quod figni- h "Mfl § 13(1,1 TDK § ^
_ficat Dominatarem in rem.aliqua, 3
^^§^/,s££Q»33§
&J«ii«i»5&quidemali<iuando«»iwy2f- j^ j>*fo cnrrn
ffl tyn
lem, quando fumitur de Dominatore to- ^ ^-j Nintw ^33TT» ,

tiusmundi, aliquandoP4rf/c«/4rfW 3 quan- ^' ,


^ 0W3 ^tftO
do attribuitur vel Virtuti alicui ccelefti, vel
& virtuti)
m „^n ^^ p^ ^^
Naturae ( *«r naturaliproprietati ^ yj ^, n20 t^j^ ^
veljudicihumano. Numeroautem
^^ w^
alicui,
plurali effertur hoc Nomen , propter con-
fuetudinem gentiumldololatricarum. Fa- „. „
Q1 ^ rjQa
^ m^ ^
.,- m
,

'
n
'

n *%«,«.«
um
^ ^^
,

& m ^,^
ciebant enim lllilmagmes, credebant
unaquaque illarum refidere rwi2 Virtu-
tes cceleftes f jrtam r«/^«w), &
fimiles;
>
^
DWy
^^ ^^ ^
my bartmafc vm
&unaqu*que ilkrum habebatur ab ipfis
pro Deo ( «f^ ) omnes ver6 in uni verfum
,
Qno
D y^ v^p
^ ^ -^
^ now
rrn D7KM
vocabant orhH Deos , Scpereas jurabant, ^»1 CDH3 073»* o>rft>*

quafi effent Dominatores illorum (Debu- u>y\nn DTO Dfl3 ''teio D71
jusmodi Imaginibus vide Lexic. Talmud. in voce T)X CDUSttOil mrDH ^313
QdVo ) . Praetereamultiplicabant Virtutes, ( JtfrDil J, juxtamultitu-
dinem
ir9 yaiittffl Cosri Pars IV.
Ezrrontax mnn
ffttm WWa v«?H Prophetica,
lf »K1M
1DK III.

Vifiones fpirituales ( <fam/t


>^& At habentur ejus indicla

D^ynonVNVl >3 n^nnn tumper Verbum &fermonem fttum> tum variis


i

b ZDlXrt fc-O' JIVJOJI fDI Vifionibusfanfiis Dei viris oblatts y reve(avity& vi-
n r^iy^ r-^DimpvjN dendum quafi & palpandum exhibuit Ratio-
1
?
.

DTO «QH '0 Ol 'VTDSion nes ( Intetlectualcs, lnteileclus nojln ) funt falla-
'lOrtp r-\*qp wa "I0>A ces,&ex(/;«>5W()^)ratiocinationibusde-
n WV
pl mvJO J-^N labiturhomoadEpicureifmum (inharefin)y
no>A CStfan >0 niOlpn & ad dogmata perniciofa. Quid enim in-
nUD Nincn feVjn niQlpa duxit illos qui duos Deosftatuunt ( Mani-
n t-^N inV)? r->aDl 10KV £/;*w) , ut dicerent, duas effe Caufas «ter-
tfOOT naiy pl r-tfwn nas, nifi Rationes ( intellecluales ) ? Quid
WPJfl r-\V>nn #xn naiyi iEternitatis Mundi patronos permovit,ut
nVNin p/Vt 1N n? *?N DniN dicerent Sphaeram cceleftem effe aeternam,
Sy mpipVTD ano )phru & tum fui ipfius , tum aliorum caufam,

^™
j—MWpO

10N*7
tunoi r-vSan
onawptpnom
DWan nvNin oni
quamRationes?CultoresSolis,&;Cultores
Ignis,ad hoscultus perpuleruntRationes.
Rationes vero tales funt differentes di- &
fr*6l ttVyv nW 0'ptea verfa?} Aliaefunt accuratisfimae & abfolu-
1 ltff?Qn yv i-*Vl UpT tlsHmsd^vetutiMathematicay&Logicademon'
1 WVTiay ir^Vl ttmmpl ftrationeSyConf.par.<{.§. 14. )j aliae funtim-
flOip oViyntPl ivno >Al perfecliores, quarum ( imperfecliorum ) accu-
tmo inX ^N fW miotpa ratiores funt Philofophicae(i4n7?(?^,c^y/-
*JN V*?N pOVW $fftt Catf milium . Hujufmodi ratiocinandi modi
induxerunt eos, ut dicerentdeDeo,quod
VH21 V*l37 yotPtP '0 ^Ktf
JTT Wn *?y iSlO^l inmf nobis neque profit, neque obfit , quod neq;
>nip Nim nvaynSy Itfjyi noftras vel orationes, vel oblationes, vel
nrS >ua yTtf CDCO initf cultus,velpeccata, fciat j qubditemMun-
Nin» I^KX nONI loy "D7tP dus fit aeternus, utipfe ( Deus ) aeternus eft.
,N
,J
?^ iriiV rzrWn T\X N113 Penes nullum horum extat Nomen aliquod
n>n X ? ois anSnni
1
n^n proprium quo eum ( Deum ) defignent.
*h)DX) loy nDT 1)b
'" fX
y"TV Apud eos verb, qui Ejus Verba, Praecepta,
Prohibitiones , Prcemia pietatis , &
Pcenas transgresfionum audi-
verunt, extat. Hi vocant eum Nominenoto&proprio,quodexcol-
loquio cum Eo didicerunt: & apudhos verum &certum eft,Deum
creaffe mundum , cum antea non fuiffet. Horum primus fuit
Adamuiy qui, niii Deus cum ipfo loquutus fuiffet, ignoraffet Deum,
l^yi Kk z
Cosri Pars IV.iS* 'jwnanD
Aer , Angeli an aliquid aliud ;
fpirituales PNn , D>33Wi1 TnN ttt W W
quia unumquodque horum certam habet tynnn EpO>Aori W nm
vim & dominium ( r» Xatura) ; unumquod- Dno TnN W? O Dfl W ttC

que etiam illorum eft Caufa generationis & bno ir\X bzi rf?rcoi rwyo
corruptionis ? Refpondendum fitj mn»; V-rn/n *TDan:r> n>ra nao
r

ficut e. g. hunc vel iilum hominem nomine noW nriNtf 10J> » nsitrnrt
fuo noto appellas Rubenem , vel Simeo- 1 pwo VTIJ QtP3 w*?fl
,

nem 5 quia ex nomine Rubenis & Simeo- jfroo pV ")ffx nnjBKJO*»


nis intelligitur veritas effentiae ipforum :an'D*V fiflDK pvo^fa.V";

( qttinam revcrafint) .

N O T
A.
[ 1. ] verba h&c , $nu n>n **? i^n tnK cipoD n ? vte non yro db? nw
1
nma
funtfatis obfcura &
ambigua y
in quibus expltcandtsfe torquet Mufcatus. Senfum
autem cjfeputo quem expreflmus, qubdNomenhocproprium min' Deinatu-
turam &
ejfcntiam explicet &
notamfaciat^non eicuiDeuseslignotus^fedei
qui aliunde etiam , veluti ex rerbo ipfius , & altis proprietatibus^ in eo expofttis,
notitiam ejus habet. Kam qui Deumprorfus ignorat
y
ex hoc Xominefolo eum non
Quis eft EniTV Do in u s^, ut paream voci
cognofcetjicut Pharao dixit 5
ejus? nonnovi nff Dominum, Exod. 5.2. Sic fiquudehomine aliquo
qiuraty Quiseftifte? &
rejpondeatur^ EftSimeon,Aharon, hincnonad-
difcet quvs illefit, ntfivelante ipfi fit notus^vel aliaejus dcfcriptiones addantur*
Vel ita expontpojfunt , Nomen hoc 8"*ffiV eft Nomen notum &: proprium
ejusqui eo vocatur,cujus naturanobis jam peculiarkereftnotafacta
per auditionem verborum &
praeceptorum ejus, &
ad hoc Nomen fin-
gulariter & in fpecie refpicitur in reliquis Nominibus &: proprietati-
bus quibus eum appellamus. Iis enim non defignamus ipfumcom-
3

muniter, utalii populi, tanquam CDTiSn, quodnomen pluribusat-


tribuunt,fedringulariter&proprie 5 tanquamillum qui nobis HW,
fein verbo fuopatefecit&c. Hincetiam oltm apud veteres Hcbnos nomen
boc per altaplurafutt expofitum.ydtiti perXomen 12. item 42.^ 72. literarum y
quibm tum vishujusnarmnis^ tumKatura Det^prolixwsexplicabatur^A^c^i-
bus videaturLexicon Patris mei Hebraeum, in Radice nW
Wn W

II. Cofrt\ QuomodoverbNomine^- yn* y*n


frio ) infignire poifum Eum, de quo nullum 1# ttn vby \>XV no t=3ff
cxtat indicium (cujus ejfin&amnec oculis cor- "
J VttWDO rhy n^KVI
foris videreyel ofiendere,nec acie antmi & mentis^ajfequieir cognofcere pojfumus)*
fedcujusaliquamtantum probationem habemus exlpfiusoperibus?
z6t yw»W Cosri Pars IV.
«r «W 'n jntf ca»scn Vn Conjunc"tionem,velrelationem illam,quae
>J3 pa »^ Drvn Wip»tt> eft inter Filios Ifrael, & Deum, proptef
l V <p©»rn U*i ton(r> mutuumrefpeaum,vocentr-nn\ Hoc fen-
'n YNJPQ K^n 1Q.VJ Slffi fudicitur j Annon odto babentes te Dominum
pv t=r*n 'n >aw m«?x mn^^o/^orPfal.i^.zi. itemntrv wa
n min w 'n JVtt w 'n !»//«/« Dow/«/ ; intclligunt enim per mn>,
now jftn WX <JTTC fW p vel *' Q» Now/e// D o M i n rinj
i , vel '»

Skw wjw o Diby /naixno foh/w Domini, vel'» J-mn i^ w D o-


oni rfwon O rnx M n i. Nulla enim talis eft relatio inter
*?v DN i

hllpQ Nini uoa CD^IpO Ipfum & populum aliquem Idololatricum:


hxiW 'phx N"lpJ f^ Dno quippe non emanat Lux ejus, nifi fuper Pe-
oyi 'n tz>y CDn DVOpJI culium & fuper Sectatores Legis versejhi
mptf "ttO.Vl amnN 'fHN foli recipiuntur ab eo (grati habenturabeo )
rajn mn>? ttVn r^lBWTI & Ille vicisfim recipitur ab ipfis (juxtailludj
\*72p 7VH ntapl yw WiW Dominum exaltafti tu hodie , ut fit tibi in
imsni CDn3 Iprtni Q/iW Deum , & Dominus exaltavit te, ut fis ei in
: Diinonn iflKpl Dmuyn populumpeculiarem,Deut.26.i7.i8.)Hinc
O/ntf CDWn unja 1* Ille vocatur D*//$ j/faffc, ipfi verb, Populut

jngoni ?3E>n *?* GMiJM Domini; Po/>«/w DV/ Abrabami. Dices j at


M^? an>£D tDJiyni D7131E gentes aliquae fequuti funt, '& coluerunt
1212 wnv niDno nV3 eum,exauditu &traditione (quiadeEoau-
UniN 7T1" fDl H3 ? 1
'p^K dtverunt ^fponte infefufceperunttimorem ejus)!

JW WU> T!2 'n nONl At veroubillle(Dm) eos acceptavit,eis


CDOT n>ffi adhaefitjCultumeorumgratum&acceptum
"13J *?«V loy
inN fW
1.33 tnVO n?n habuit, vel peccatis eorumiratum feexhi-
V^T f-^finx 1/ilK yir buit? quinimo videmus effe dereli&os vel
xbyDS EDtP Nlffi unSif expofitos Naturae & Accidenti,horumque
N>n ")ttW3 ny>Tn Kn b)2D> nutu bona &malaeorum ferri (conf.par.z.
IOX'1 CD^N *?y r^DDtt $.52. /)> n onveroarealiqua,dequaeviden-
bhm nrn EZDPffi tzrpStfn ter conftet, quod fit per verbum Dei folurn
( qubdquicquid ipfts boni &
mali accidit, a Deofoloftt . Quod nobis pecu-
liariter attribuitur, ficut dicitur: J—»in> Dominus folus deduxtt il-

lum^&nonesl cum eo Deus alim , Deuter.52.1z. Nomen etiamhoc nifl*


peculiari privilegio noftrumeft,*necquifquamalius veramejusnoti-
tiam habet, praeter nos eftqueNomen Dei proprium,quod non reci-
:

pit Hebajedtab feu Heemphaticum, ficut illudadditurNomini ttnbx


£/o/;/w,utdicitur Q
n^vn 3 Eft itemexillis dignitatibus&prserogati-
r

nhyon Kk ^
Cosri Pars IV. TW»Ka 160
Ejus prsemia poenas, &
qubd Evam ex & VJnySsto mmV Niawiwyi
una coftarum ejus creaverit , hinc etiam thwn *nia NlflP l ?
5
naftJt
manifeftum ei fa&umeft,qubdlpfecrearit >npi fliotai 1173 *r? roil
mundum: Huac, qui in Verbo, Simili- & nXtM rvn nr >W?1 vna
'fl

tudine ( £.e. Sermone, Colloquio,&apparttio- Yl3rifl fWttf D^N UV *??


riibus ac vifionibus ) fe ei patefecit, defignavit V)V wrriN Nlfl DN Nlfl na
& vocavit Nomine nirV Abfqj his enim W\hnx\ ytv &ff\ DN tnm
.

fubftitiifet in Nomine DTft* per quod fafll ?>P P ™N1


,
N*? Dtf :

non clarumeft, quid Deus fit,anunus,an Wikiptt "IHN WtyV


plures uno, an fciat particularia , an vero JVNiaart nWD CsmaKD
non Poft hunc Cain &
Abel cognoverunt om3K p nnw nj p "»n*Vl

eum
!

per Vifionem Propheticam ,


poftea- n W »01 flfca ty ap$n pn*>

quampriusperCabalamedoftieffentaPa- imanpl QWartD VinX


| tre fuo: poft hos Noacb, exinde Abrabam, D^fl SDJOp^ D/VN13 'n Dfl
'
Ifaac, ScJacob y ufque ad Mo/^, &
reliquos tDiUONrO DflO CZvSapOfl
Vrophetas cjuipoftipfumfuerunt^quiomnes )W rvntfr maya 'fl Dnitt
vocarunt eum HtfV ex Vifione quam ac- VrrtD7N U33 £37 ITOflJfll
ceperunt , Populus vero , qui ab illis hoc ju DiN >jao n*?jton D^pat
per Cabalam acceperunt , eum vocarunt $nKoa im* dw* vn«? ty
J-UiV ex fide, quia illis ( Prophetis ) credide- nyaw "naa **npj na
runt, Verbum &
Gubernationem ejusad-
haerere hominibus, &
eos quibus eaadhae /iSin nppn rwnoi rtnorn
rent, per hoc effe Peculium Dei inter ho can ? 1
nw
mn# nr noo
mines 5 adeb ut eum viderint perMedium DWipl V7&V0 Doy "rmntP
aliquod, quod vocatur Gloria, Majeftas vel u? «n n 7iaa mx :

Prafentia Diyina ( nJOP ), Regnum, Ignis y n wnpqp bw '» inwop»


Nubes, Imago (CD^K) , similitudo (njlOfl) a 'nowvrw ioa'n rvwn
4ra« , vel , Iridis ( nffpn n*O0 ) , quae
F///0 naw 'n noip iyDja
omniaipfis confirmabant,Verbum adipfos a ''pto nWi nrroa Vi
faclum eiTe a Deo unde vocarunt iilud
•,
tz>m IfiW ^pa 'n Vv\fi3
( Medium) nftv 1133 Gloriam Domini ( Nomme Tetragrammato),
quidam etiam vocarunt illud abfolute mn^ ( Komine Tetragrammato
folo Legatum fc. Komine Legantis ; quinimb etiam Arcam vocarunt
,

nttV, ficut dicebant^wr^ mfl* Domine: Et citrn quiefcebatjterum


dicebant , Revertere TnW Domine: Numer. 10. tf. Item, Afcendit
nm^ D o m n u s <;»#* clangore, Jnffl' Dominus c«w vof^ ^«^
1 j

intelligentes, mn» pn^ ^r^wi Domini^ Pfal,47. 5, Suntquoque, qui


conjunftio-
t6$ ywiDKn Cosri Pars IV.
l-toND m rwch WS10 DttT dic eis porrb , HlTfc miftt me ad vos. Hujus rei
rswn
fiwm
rf nn
l
W
flTO O argumentum &demonftratio ibidem jam
iwft» OJH O ante Mofi fafta eft, dum ad eum dicebat
,

Olpo teaf? HKDWNlfl fiiw nW* *ro rffjMw, dr frrf esl tibifignum y
mh Pnontr no *h IDD) ^«oj/ ^o w j/m m te Exod. ?. iz.
\ id eft , e^ £w
?JjnW DDTVDN* >thx 1")D>Q r/?0 tibifigrtum,qubd ego invemar & adfuturusfim
?
p*?X OTUN >p7X CID ,C
7N * jfo j« ow«/ loco. Cui mox fubjungitur quod
CDDYlDDn Zp^ >{hX) pnK> fimiie ei eft , & eodem tendit ; Deus Patrum
DOy tfifotn pjyn >#ona me advos^.i^. Deus Abrabami,
vejirorum mifit
tyto &fhm >pbX)
>J
7»Bn Deuslfaaci,t Deusjacobi, jp.ij. dequibus &
D ?$tt£n /nron tattnnya palam conftat, qubd Res Divina jugiter
td/v rteeaonx cum
tzjv?o>
^niOD DUfNfl >y&n tDJtWI
\3tom j-^Vko "tta Vn ^X
O^g?
illis

eft fignificans
^
fuerit.
Deus Deorum, Cognomen
Omnes Virtutes & Faculta-
,

CDOno tfim 'imnb WK* tes agentes indigere Deo Benedi&o,utab


m Itih "ittOl eo ordinentur
urh D)niT)rh &
gubernentur ( h.Q.ftgnificat
t *?N
r
V^P 0'p^a *po:> Dominum omnium virtutum operationum ) . &
onoir7p: >fin» njD i^TTp Eatfigfl »j*w Dominm Dominorum , ei fi~
r-vnoo mo
1 ? /wwno
1
mile eft.
***m Dna *np> Dtfl D>xran Sed ^V derivatum eft ab T\h% Fortitudi-
?Ofc> p hw miayniTT »* f h.e. fignifkat Fortem, Deum fortem)»
i

iyv)1p rnp tfnp WytP' Nam abipfo egrediunturomnes Virtutesv


KWP Dyjom Jvfon fW Ip& autem longe fublimior
: eminentior &
VtrtMiro CDOtnoi PTpJ eft,quam utillis asfimiletur,utreaedeEa
IPN ayrTWDlBD r-iOWO dici posfitj Quis ficut tu 07*3 infortibiu > r
mx*J pl 'n^J^ ITIDD pD^ Exod. if. 11. quod eft plurale ab • ^
WW» CDt h^DD ty WW trnp 54»flw, Cognomen eft, quofigni-
^S^X^nnniPHplf^Ol ficatur,Ipfum SandlioremeiTe&Sublimio-
W n )3?^ fc^^T CDtt?JUV rem quam ut Proprietas aliqua Creatura-
1

rum ei adaequari posfit,&, fiillis appelletur, id fieri per translationem


feu metaphorice {conf.par>$.§. 17. )• Ideo audivit Efajas innumeris
vicibus ingeminari, t)1fe ttrnp fcTTp Santtus, Sanclus, Sauflus, Efa.6. 1)
Ratio, quia IpfeSanclior &Sublimior eft,quam ut immunditiaali-
qua populi illius, inter quos Gloria ejus habkat, eum posfit com-
prehendere. Hinc vidit Eum ( ibidem)fuper Solio excelfo elevato^ &
verf.i. Per tb V)l$ Sanftus enim intelligitur Spiritualis, qui non po-
teft incorporari , &. in quo nihil corum exiftit, quae ln corpori-
moD
Cosri Pars IV. V*ttO«? l6z
Yis,quibusnospeculiariterinngnitifumus UTrV *HpN fiWBTI r.lSyon
(acpra aliisfruimttr), cujus Secretum nobis 1* t VlM VflDl CDH3
eftabfconditum (c«j«u veram, propriam, & rpnnvon rvrvixn mSyo
formalem vtm & figmficationem ignoramus ) . 2£0 r^n^.:n DDn
r 1*7

Proprietas tamen & praeftantia literarum DH W8 nrtt fiVJUV Dntf


ilngularum e* qiitbm confi.it loquitur ( te- r-^vr.Wn hl mX"in rh?
ftatnr) de eo:
(
Sunt enim
caufaefuntapparitionis(fc,f./)r5»KiW«ritf7MjJ
)

literae
f
in.V quae
?

xsori
r^wa tnaP
xte nyn flvnwno
|W
omnium literarum : nullam quippe lite- WnrismoiS nKlT T~\hx
ram eloqui poiTumuSjfinonadhibeaturilli itfh Xiopni i^nni *)W?
aliqua iftarum (
quiafuntmatresiecliows y qu£ r^ttXTO nDffi TV^ 132^11
/(w vocalium ferviunt 9 fubjeclapronunciatio- & rnfcW* r^VfilXH 1XP1
«i* ipfarum vocaUum nulla Utera vel confcnapo-
: ntrax rvrw Satf lniOD n^
/#7 <$wi /j^ vocah^ nulla vocalts^fine aiiqua YtffiNl n?n E»m ,*0 rVTW
quattior barum literarum : itac^ ad cujhs% con- m r-JSTi n*no YJU f—KrW
/o;;* pronunciationem requtruntur ) : nam ( Fo- DStyn /VlfiO^O Slirno yttO^
^4/w) Pathach (fub quo 'wxd r^yjOJ UiyT irtf
tnteliigtt & Kametz,,
/w w7, A ) propria eft literae X Kametz t2# no VtoNl noM "iSxtf & rt
,
>c
?

{/;<?<; *#, Qholem & Scburekf) literae Vav; no BpaS DnS no 10K*? ruy
Chirek ( dr T^re), literae Jod unde funt noS novt UPPnS 1*?DV kS# ,

veluti Spiritus, & caeterae literae inftar Cor- ^XTT) nt no*? "^on ")OXtf
porum ( ('/</*? de his appellatiombus punftorum 9 ^ON ~# 'xta i^ttTi >Oirt
fuprapar. z. tf . 8o. ) rvnN ivx \vxm n*n<v cn^
Huic ( So?mni Tetragrammato ) affine eft orf? NSCOiVitPX KOjn cysm
Komen PV ( Effentiam denotans , dr e* /;# irp:r Vx ^WpT» r-ya
^«o^«e /ir^rw confians ) . Sed ^H^ poteft onoy ^KOno nfefJ n^NT
efleab hoc Nomine (rn^J vel derivatum m^nx 5>0>n^p -Ji^p^
a Verbo r"Tn 3 ut eo fignificetur, Non effe D^Tp 12^ 1
ay
?}* ^inw

cogitandum de veritate effentiae ejus, cujus cognitioeftimposfibilis;


ficut cum ex Eo ( Deo ) quaereret ( Mofes ) & diceret ;
Et dicent mibi, quod
eslNomenejusr Exod.
5.15. refponditei( D*a$ ) dicendo } Outdesl (Kon

efl quod qudtrant de eo, quod non pojfunt ajfequi, ficut olim Angelus ( ad
)
Manoam ) dixit j Ut quid interrogas de Nomine meo > quodesl occultum ? Ju-
dic. 15. 18. Itaque dicito eis, r—s*nN ,*cujus expofitio esl, r-Vrw I^.V , h. e.
Qui wvenitur, (vel Qui eff) y quia inveniar ab eis ( vel ; 0«u frt? cumeis)
quando me qiufitun funt ne qus.rantrationem majorem^qtum quodinveniar
:

yeladfuturusfimeu (fufriciateishocquod&c.), &fic merecipiant. Ita^


dic eu
x6s y>y\*mn Cosri Pars IV.
nitatis attribuitur metaphorice,quemadmodum hoc ipfum docet au*
thor mox inferius. Simile quid fcribit etiam Author libri OHpy
Ikh&rim par. i. cap.z8. Summa hucredit j Effe hic duas fpecies De«*
fignationum > Una> quando loquens defignat rem illam creatam co-
ram qua ftat Secunda > qua defignat ( mente ) Scintillam veliplendo*
:

remillum Divinum, quihabitat in illa re, quaedefignatioeftpraeci-


pua: nam huc unice omnesoculirefpiciunt,&adhuncinreiveritat«
refertur quod dicitur M7N Domine mi. Alias enim rem creatam agno-
fceret & reciperet pro Domino & Patrono fuo, quod abfit Res quip-
!

peilla nihii aliud Prophetis erat, quam probatio & argumentum,


quod Deus ipfis appareat, ficutfupra di&um fuit, Prophetas vidiffe
Deumpermedium aliquod,quod vocatur Gloria,Habitatio,Regnum,
Ignis,Nubes,Imago,Similitudo,Vifio arcus &c. quatenus fcilicethaec
ipfisprobabant &
confirmabant, qubdSermoadeosflat&X. Simile
quid etiam habetur fup. par. i. JT. 97. &
par. 2. jf. 4. Summa ; totus
hic paragraphus ufque adfinem circahunccardinem vertiturperva-
rias parabolas &
fimilitudines, uti videbimus, &apparet, mentem
ejus effe, qubd ad medium hoc, perquodipfisapparet&elucetRes
Divina, refpexerint &
digitum quafiintenderint,quandodixerunt
>11X Domine mi, &per illud defignarunt Deum ipfum, &
neminem
alium,acfillleibi loco circumfcriptuseffet,quodquidemabfitutquis
dicatvelcogitetj Nam Deus eftlocus Mundi, non verb Mundus h>
cusipfius. Defignatio fit, utdi&um
illa mnyn
TTT h? metaphoricci
qubdres fitinftrumentum
illa fenlibilis acmediumDeivoIuntatifoli
ferviens, vel, Dei voluntate fola produ&um, fine aliis caufis interme-
diis. Et hoc eft,quod author dicit {Z»:> Quafi Indicium , cum nota fimi-
litudinis: revera enim non poteftindicariveloftendiid,quodnullo
Joco terminatur, ficut porro rem hanc fimilibus aptis illuftrat&c.
Etwox: Juxta mentem itaque Authoris, Nomen WX alloquutionem
& defignationem continet Dei quafi praefentis &
coram ftantis, per-
medium aliquod fine medio,folaDei voluntate.produttum,exqua
Prophetae argucbant , Deum fecumloqui: Quodadaliosattinet,qui
&
non pertingunt ad gradum Propheticum, hoc Nomine utuntur, illi
refpiciunt eoadeum, quem fibi determinantinfidefua,quacreduntl
Prophetis illis, qui Vifiones Di vinas habuerunt, ficut fupra dixit JT. £
mox ab initioj Et vocarunt eumita, qubdjic acceperint a Frophetis,quibm
crediderintj Traditio autem continua a Prophetis, eft inftax Vifionis

ocularis, L
COSRI PARS IV. WlTDKB 2 ^4
bus exiftunt , ut Sapientes noftri ajunt. TOtfl erottta rhftV noo
Vw^ tf Vtjp fjaffi* f/frtf* Cognomen eft >phxn f>#*?wa h&m tf VTp
%

Di vinae quse ei ( l/raeli feu Jacobo ) ad- 1 yi? f


lona mnxi 13 pain i

IRei
hsefit, & pofteumintotofemineejus, ad- K ? runsti Mtfnon rrtpai 1

haefione intelle&uali & regiminis , non ad- ksh imo ny^J mpai f W
haefione contaftus. Neque enim cui vis pro Wip) >n^V TOJW JflCTO >0
lubitu licet dicere flrfrjj d«« wi SWiJj &*»- nS3pn tto 'nayn i vr kSx
, ,
1
#? ?«/, nifi improprie, quatenus Deitatem 10H» N flOKn ^TT ty 1K ?

jejusin ferecepit; fed Vere idnemo dicere TDfl W N>aj CZJN O witn
poteft, nifi Propheta,vel San&us aliquis,cui p par»
fy) ^phxn '^yn ia

Res Divina adhaeret. Hinc dixerunt olim AV >tt hr\ K>aA ITOM
Yl 0£)

ad Prophetam; Deprecare qu&fo faciem Dei nowa HWl '^am fjA>(


f«j,i.Reg. i?.6. Intentio autem hujus ap- 'roixn fo oaiynwp nxrn
pellationis eft, ut tanta conftituatur prae- ^on ^r^ DU9
roaoyn (O
cellentia populi Ifraelis fuper alios popu- ^np O WUi DWTp 10X#
IosIdololatricos,quantaeftRegispraecom- »jtk *?a»V J EDa>p*?KrPJK
muni plebe , ficut dicitur ^«c7/ ^r^, quia j jon IV ju nW rfixi 3fia*l
S^fltf/tf ^o, Domimts Deus vefier, Levit. 19. 2. rA K)7\ ?0"n O #to ?Oia
Sed 'JflJS Adoxaj, quod fcribiturper l T* 'JiSlO
AlepbyDaletbyNutitJod, eftquafi Indicatio certa ad eum (fc.Deum , b.e.eUm
quaficorampofitum defignat, ut Deum bocnomine appellans> vtdeatureum quafi
exerto digitomonftrare^ & antefevidere , quodfit, velper atit propter Vifionent
AUt apparitionem aliquam Divinam externam f
vel perConceptionem Deipr*-
fenti&mentalem, quia boc Komen adjunclum babet pronomenprim* perfont,
&f l gnifi cat > Dominemi). [1.] Indiciumautemilludritinlatusfine
latere ( b. e. intendit qttidem^Deumper medium aliquod creatum &fenfibilefibi
apparentem ita compellans , ad iatus illud vel locum illumftn quo medium iilud
tomparet'-) ita tamen, ut in eo nonfubfifiat & terminetur^ fedper illudmens
^rconceptits ejus ad Deum ipfum evebatur )

N O T &.
[ 1
.
] Vlacet Inc ex Mufcato qu&dam ulterius ad borum verborum explicatio-

nem &
illufirationem addere Intentio, ?«^«ir,authoris eft dicere,quod In-
:

icium ad Deum fiat per medium rei creatae fenfu apprehenfae per- &
ptae,quse aDeo immediateregiturjquodqueadhancfeextollatap-
ehendens, quando dicit ^t»V Domine mi^ non quafi ultimum ejus
je&um feratur adrem illam creatam, fed quodpereamferaturad
fignandum Deum ipfum, cui locus illequafiprohabitaculoDivi-
nitatis
z $7 yamaRD Cosri Pars IV.
wnrn bzm iiox>imoa Intelleftusiftey cum tamen reveranonposfic*
mva roi p*rt nAn fctwi defignari vel indicium fieri ad id,quod loco
: oipoa toJ mw no ^K nullo determinatur (fedilludfit metaphorice)
iar

awn tetp >s Sy <)xi & licet omnia membra utantur Intelledtu, xi

Ninn pioot fatrt wotro


lei
( vel, ferviant Intelleclui , ejus fc. jujfa , vel con-
\
rhai nion ix nSn y i&:a nw
ur
ceptm exequentta^ ) illud tamen fit mediante
Dn^\ errqn owtwnn Corde vel Cerebro,ejusque Organis,in qui-
cawn P not? totrw
*?>* bus dicunt eile Intelle&um. Sic innuunt, p
rot?o ^
wntp MsoD>otpn velnutuq. defignant&monftrantaliquan-
mno 'ntoo ^-nnj rcara do Calum (quando Deum vel dtvinam ahquam ap

pxi omn
nvyscox nnrw Virtutem aut operattonem defignare volunt)I,t IK
F
r-voaiionQ TOi pron *?« quia Ccelum eft Inftrumentum ferviens vo1. F
cwopo o>te ont? odo luntati Ejus abfolute , fine aliis caufis inter-
o r^nnx r^iao yiKoi) mediis vel fecundis ; non autem aliquod
Kinty 'n> vhn 'aMjrim compofitum, quia illa ( compofita ) funt in-
wvn -ioki rm3Dn na>o ftrumenta fervientia mediantibus inter- &
typhxn o t ta>o«a venientibus caufisaliis, inter fe q. concate-
-|YT ty lO.Vttf tP>1 J D>QtP3 natis,ufqueadDeum,qui eft Caufa caufa-
ht cD'otp n.vr r-nnyn rum. Sic dicitur ; Quifedesvel habitasinCoelts
pi ioniY D>or ,*oi aDW
: ( Pjal. 12^ 1. ) Item j Quia Detis esl in coelis
:

7ioyi trxn noy hx ca?on ( Eccl ^. 1. ) Imb eft qui dicit per modum
onowi iro: D»innt«ttf jyn translationis j Timor Item j
cceli : Timens cceli 3

Tioyn o nou? nzrnS.vn o De ccelo mtfericordiam confequantur. Sic in-


\&xi iihwzrv
tpwxto oujyn
nnav nuDo in*a onprt
M
trotfo'inn nuebant olim,vel refpiciebant ad Columnam
Ignis, & Columnam Nubis^ coramque ei fe in-
curvabant, dicentes , Deum effe illic j quia
inn twro nfai* twt hx pi Columna illa ferviebat voluntati ejus fo-
^vi nziyn [ion ni>a ntwt lum, neq*, erat ficut caeteraeNubes & Ignes,
nwi wx JWinn '"twi quoe funtin Aere ex caufis aliis : Sic ad igne m
vSjii r-\nni i o^xiffl confumentem in vertice montis , quem multitu- '

wipi vson AnS r-wos do populi viderunt ( Exod. 24. 17*) &ad 3 !

pi *wnt?> »p*?.v riJiw Figuram iUzmJpiritualem , quam Optimates


'

r->n:in rvw ^v czrron viderunt, de qua diclum, Et fub pedtbus ejus


1

^wn £
»nx v*?y poixi velut opus pavtmentationis Saphiriy vocaruntquc
;

rnwfon r-MN-in inya eum, Deum Ifraelis ( ibid. v. 10. ) Sic innue- .

bant vel rcfpiciebant ad Arcam Eoederis dicebant de ea, \"\Xn hl \MH, &
Dominus tottm terr<t, Jof. 5. 1/. ii. quia varia confpiciebantur mira-
wscona Ll 2
Cosri Pars IV. TWttta 166
docet par. i. JF.?{. Praeterea, quia totus populus vidit
v.Iaris, ficut

jl Columnam Ignis &


Nubis, Arcam item, coram qua Deum alloque-
bantur,uti dixitpar. i. &mox
iterum dicet. Quin &; Ccelum ipfum
exilliseft (medtis^Deum q.prafentemnobisftftentibus ) apud eum,quifide
Jperfecla juxta doctrinam Prophetarum credit, quod fint inftrumen-
i
tumferviens foli Deivoluntati, utmoxdicet. Ethacrationequovis
I
tempore &
loco furEmentum purum poteftDeoofferri,&Deustan-
quam praefens fifti 8c defignari, juxtaeaquaedocuimus. Pcrronota,
quemadmodum Res illa Divina fenfibilis excitabat Prophetam ad
apprehenfionem Dei fic appellatio Dei per nomina idem
ipfius j

nobis prasftat. Namnomen


riX nosdirigit adconfiderationemNo-
r

minis Tetragrammati, juxta illud Exod. $. i/. 15. 'Gtf flt Hoc esl nomen
pieum, H3? nn &
hoc esl memoriale meum > fc.nomen W*., quia ratione
impofitionis fuas docet demedio aliquo,perquodDeusfepatefacit,
} f'nt dictum.
Haclenus Mufcatus. Cujnsfumma buc redit ; 1. Scmine *TT>* c om-

f
ari Deum xetut coram prsfentem &
adjiantem^ 2. Prophetas &alios Viros
(fanclos hacnominatione ufos ejfe^propter apparitiones Divinasfenfibus apprehen-
I
fibiles , fibi per Vifiones oblutas , & immedtate a Deo produttas, per quas ipfis con-
I
ftiterit, Deum fibi in ilits prxfentcmfefifiere ejrfecum loqui. 5. per folas hu-
hjufinodivifiones & apparttiones Divtnas , immedtate a Deo produdas & motas %

iiccre Deummediate & infocare:


colere 4. Subiata Propbetia i & cejfanttbus
btsapparitionibusy PiosDei cultores-boc nomme Deurn compeUare adtmitationem
yirorum Propheticorum, qubdfide illas ampUci«ntur^ &fic Dei. ,
qui olim
fatribus ipforumbac ratione appttrnit, & cor im i ^quutns esl^ ftbt jamfide pr<£-

fentem fifiant , & ad Jfe credant. Ouanao ipfiju Dei Xomtne ufifuerunt circA
id quod vifibtliter apparutt^ tllos non tetuUffe tJud Nomen adjpectem tUam exter-

nam^fedad Deum ipfum ,


qut tllic indubitato prsfens erat, & Jpeciem tliam im-
mcdtate tum excitabat , tummovebat. {. son licere homimbusfibtipfis hujus-
modi medtafenfibiita effingere &
Divimt atem eis affingere>quedfup.Par.i.§.j7.
txeivplo ifraditarnm , vttulum fibi hoc conftito fabricantium , ofiendtt, contra
Dei praceptum. Sed b&c ex its ,
qus. in tpfo Authore nunc fequuntur , ulteriuspa-
\tbunt & tUuflrabmitur.
r Suntetiam quidam,qui(^^«ow/^f) in- D>n*Tfl h# IfOVP £* O
ftuunt ad res Dei operanone effectas, eique "h CD^tPO^on )T)Nn nyttiffl
primd (
proxime^ fine caufis tntermedits ) ier- /*V ytiyv 1VX3 ptt?>H V)DV
vientes j Sic Inteiledlum quafi oftendunt, W ihl ^HB? 11D>n S3OT
^uando dicunt, c^uodfu lncord^ydlncerebro^ vel, InteUedus ^aut,
InteUettus
z69 yamBKfl Cosri Pars IV.
*^>30 Tnjtfll t nwnrt cepta,nifiperrationem(4r g«w^^»^4^/- <

J.V33 on3*T3 ttyo 3>mnS adcaufam).


feclo
1 W rW Dipo xiw niaya Verum necesfitas poftulat , ut haec paulo
\h \>XV »0 Dlpo SN E3>ron latius explicentur. Poteft enim hicexcipi
vte ro^n O f>0M1 CDIpO Quomodo (iw/wj defignentvelintendanc
: naitttton n3Dn Wlfl locum,(^//£H4«ftt) eumquinonhabetlo-
Hf H3ltpn3 C3>y>*0 UfUNI &
cum, credamus, id quod defignatur ( «0»
OVN owinn O izbto) nystn ^ i</ quod loco determinatur & circumfcribitur 7
DX O D^mon ?0 DU»ro ^)effeCaufamprimam?
tz>yxi Dn>OXy >A DnnpO Refponfionis loco hanc praemittimus
JVOtn *?y ^on fO CD'JW Regulam qubd Senfus de fenfibilibus non
>

j-vranni OWOn f
rh)t apprehendant feu percipiant nifi eorum
nnON nr UVN1 aniywm Accidentia,non fubftantias ipfas.Sic,exem-
CDn^V D>*?3po on# ^on pli gratia , de Rege non apprehendunt nifi
ttiKn nnN *?3N 1001V? externumafpettum,fimilitudines,feufigu-
1 1T\X IW3n3 norf?03 ras &menfuras (vdutt phy[tognomiam,flatu-
E>P3n3 n^TOa inxim ram,proceritatem, craflitiem^proportionem &c.)
inN C'P3n3 W'331 1T1N non Veritatem Regis ipfam, quem illi ho-
JYVM3 ^on Xin 10>tf)1 norandum in ferecipiunt: Hunc veroalio
^3tfn nTU3 **& V)m ornatuvidesinbello,alio,inlIrbe,aliorur-
nyj W1X ntfWtf 1P2N1 fum in domo feu palatio ejus j tamen &
Jpr p nnNI 1ln3 p hunc Regem, fecundum
W11.V n^ni W
"tnNI femper dicis, effe

p "lHNl judicium fenfuum , non fecundum judi-


1331 nSlrl p VlNI fc-*n3 cium Intellettus Eundem potes videre :

VninVl VtPIPOI VNno la^ru jam puerum, mox juvenem, hinc fenem,
fr^intf 'OIN nnxi vnviQI exinde decrepitum j jam fanum,mox* gro-
•j^on t<yt\V mttl Nin tantem ;:
fubinde etiam mutatur ejus exter-

10V 131 1PN *-*Wtf "V)3y3 na fpecies conta&us, humores, qualitates, ,

WJW 1300 nn TVnmi T*1 &


tamen femper dicis, hunc effe Regem.
n tP£tfn 1N ^3Pn C3N O Judicas autem pronuncias eum efle Re- &
>3 '»pnn 1331 m3*ron gem ex eo, quia Is eft, qui Tecum loquitur,

>nS3DBVU00 NWn |?Snn quitibidatmandata,&interdi<Sta,qua2pro-


X* nxi vSn nroi jW "HJJ veniunt abejus Intelle&u vel Animaratio-
h<W" mui vS.V nron 133 na ^« De hac vero ejus parte conftat cer- &
^ W1 ^q n^N3i i^on tum eft, qubd fit Subftantia, quac nullo loco
terminatur,& quae non poteft oftendi j tamen hanc innuifti, & &
de ea pronunciafti qubd illa fit Rex. Quando vero mortuus eft, &
woa Ll s
Cosri Pars IV. ynnnaa iss
culajubiillapraefenserat^&definebantilla VTjfa CDYTPfn Mtona
/)Wn CD>.ryn
abfentej ficutnempeOculivocanturF/^»- Wip W>o
O/fo? D r-*\l>nntfr llim
tes 9 cum tamen res illa, per quam vifus fit,
fit aliquidaliud,nempe Anima. Aliquan- CD>?onP tn PDjn NTLl t

rdo nutum faciunt vel reipiciunt ad Pro- n CD'03nm CDWMn *?#


phetas,Sapientes,&San&os,quiaillifunt D^ Dn O aTDnrt
quafi Inftrumenta prima Voiuntatis velBe- 0'jP^n \orh CD0NMOT1
neplaciti Di vini,fervientiaproejus Volun- no> Jr-t^rt )X$m ''P0/1P0
tate, nec vel minimum a verboejus defle- D>/}£10n WYl noiNO nmo
ftentia, per quos etiam fiunt prodigia & •""ijn tovno^ai EDrVTty

miracula.DetalilndiciodicuntRabbinino- n^} 1
? nOK
CDjnar ''/im
'

ftrib.rrtifQuoddicituijNYnTn^^/lND^ Jiwft *-«Y/) fp$*> fitf


tninum Deum tuum wnebts^ DqxH. 6. \$.{c\icu >D*7 Hni CD>05n 'YO^/i
r

j tur fic), 4</ mdudendum ( fub Tn^ » /ix) » r-^rn ntyon ^in»
I Dtfctpulos Sapientum. Eum, qui in hoc gradu 1>0/l 0>pf?Xn PW mi>Op'»
cftjjurevocantCD^n^^NrirwywD^quod in^m /WUNn fO rjDniO
eft Epitheton compofitum ex Humanitate *p^n «njtfn 'ox I^NDJ

( wow/we humanam naturam fgmficante^ tt?W ) YHCDy YQ7n HW IBTOl


&Divinitate (CD^xn) quafidicas, rirwii 10K> V*?N CDWW >p*?K
Vivinum. Quando itaque Sermo habetur 1^>0 IV fU rftt ^xn 'JTO
cum Re Divina,ad quam nurum faciunt vel **W)n n/)N M7M foltf Nirt
indigetant, tum dicitur ^TX (adhibetur hoc CDIpOS fajiVP no^K ?oni
Homen ) quafi ( loquens ) diceret j U7K Domi. n "lOXtf 103 j—nnyn ^ Y»
«e wi, r« es Domtnator meus , metaphorice an- apy jyg str y 0'Otta >3ttWt
nuens ad id quod loco illic determinatur u*n CdV«piy pltr D^non
( h e. ad illud qutdem rejpicieps>fed td intettgens, nny3 TT\X CDSC vm nnon
r
cujusillud eslftgnumq. & quodtnmentefuacon- 3 Sspon "Otn r^1C*?n.nn
<r//>ir, fc. ipfum ) ficut cum dicunt j Qtd
D«/w otrm 'l£1K0n m^n/ina
babitasinCotliSy Habitans in Tzsijone, Hahitans ;— >WJ 1J;W fVOinnrnnx
inCherubinis; Habitans inHierufalem. Sicmul- tro#n n/vn CD# xhx foa
; tiplicantur mnon ( Proprietates , Nomina, irxix^n 1N£01 /IJ^IO ^Sa
Epitheta,
& figura tanquam Majefatts th3 >6^ OWD Jttnn ^l
Forma 9

, Dei prafentis radii & fcintillz) cumEffentia fitunica,pro diverfitate&


varietate fubjecli recipientis, (icut variantur & diverfi funt Radii fo-
lareSjCum Sol fit unicus , quamvishcec fin.iVtudononperomniacon-
veniat , fed tum (/f. convemret ) fi Sol non apprehenderetur ( »0» vide-

retur) fed ejustantum radii exiilexent^ caus^ eorum (Sole) nonper-


cepta,
t7 t ywTBwa Cosri Pars IV.
hll TOfl Vp2l D>trnlon prehenftone accidentium) fenfilium, quifem-
fan f
O DplSnO f 7* O f
>on per infunt toti fpeciei ( eodem modo ) • Nulla
napnp yyy enim eft controverfia inter Vifum oculo-
r^l.Nni \sy,

Donon YN0T1 Vuyni Ninn rum meorum, &: Vifum oculorum tuorum,
V >£ *?y Wl Vnvn *<)n quin ifta fuperficies, & iftud Rotundum,
*?** mpnno rhxn nnonu? fplendens & calefaciens,fit Sol. Et licet pro-
fvya i-tf p>tfl hJ? Wn prietatesvelaffeftionesiftasabfurdasjudi-
f?y n\V1 Dno unpte flOrtO cet Intelle&us, tamen hoc ( ifta fenfibilis
ap-
r-v?Vtfl blp* "W>0 UKSn quin po*
prehenfio ) nihil obeft ipeculationi,
Vpy IVX n
VstfOrt npflrt tius prodeft, eb qubd ab illis pro lubitu no-
1
*?in>&V tfoy ?* "10N03 l*?OJt ftro defumamus probationem j eodem fc.
inXO rwn» WBnQ VJW modo, quo Vir prudens &
Intelligens, Ca-
*$f7QCDlpOl ruvn >JX DU«? melum fuum quaerens ex eo, qubd lippum
np£)ni p'j>Oj r^V31lD W aut lufciofum vel myopem ( in Hebrxo textu
p-iNnP tSJfl *?OJtrt O ?T habentur dua vocesArMca, ^in^NPOy*?*),
^MtP^nai OW TnNO oculorum vitio laborai,rem,utprounoduo
fc*41rt O 1
I ? riOTi VUSn videat,dicentemaudit; ^.ittnhocvelilloLoco
miiy TOym fWJ n^OIO duasgrues ( Arabice p^NTi ; Prudens enim
x
,

OW DntP nou ifilK"» 1*? ille (ex hocfermone) colligi i Camelum fuum
N pn ir»ny3 npan Vymi effe ,
quod ille duplex ve uim fe vi-

IflVhn yna fiD? ^p


1
? IhlX diffe dicit, & a debilitate vifus illius effe,
D'tt?inn f 31 : lflWI yn ^so qub d Camelus ipfi vifus fit effe Grus, a pra-
hsvn hw MV0T1 nani vitate autem & vitio vifus fluxiffe ,
qubd
lnoann Wi13n OtP 'tr>01 Unum (
Camelus unus) ipfi vifum fit eiTe duo.
n#*un tnnn f>3 nrn "pyn Ex ejus tamen teftimonio utiJitatem capit
3 Otf p >OPJin fcniom Virilleprudens, &judicateumadlancem
'flDjn Pinrt fO *|iy n03H3 innocentias ( excufatum eum habet ) incon ve-
'O
1
? DtPl 'OtfJt i:j>.V» f \ayn> nientis hujus fermonis nomine , propter vi-
py 1WOD iratP numviiusejus.EaderationefehabentScn-
J—O-TlDj
^S on^'yD Qn^t t\k\l fus,&Facultas Imaginatrix ad Intelleclum»
Quemadmodum itaque Creator fua Sapientia conftituit proportio-
nem Senfum apparentem (externum) &Senfile corporeum: fie
inter
eadem Sapientia fua conftituit proportionem inter Senfum occultum
(
internum ) & Rem quae non eft corporea Mufcatm dtcit, dlum intelltgere
(
hic Formas illasjptritnales^ qu<t Prophetu apparuerunt^ qua nonfuertnt ftmpltci-
termcorporea , fed quadam q.fpirttualia corpora habuertnt. Vtde par. z. $. 4«

& concesfit ei ex creaturisfuis quemelegit,OcuIumoccultum(#*r*-


vhnw
Cosp.i Pars IV- ^•ttta 27 o
cadem vides ( extcrna y qu* antea, corpus mmu nifJ r~imi n>Tt# no UOO
r«w Ejus ) dicis, hunc non effe Regem, fed
,
*pJ "]# -jSon njw s<in o

Corpus, quod movere posfit quivis qui vo- hy hy&) J—iKYtr a inyy r

luerit, & variis affe&ionibus accidentium nvVyann ftawa 0>J2 n03


obnoxium ficut Nubes quae Vento ferun-
, 'npjn ouiyD nipono
tur, & ab uno adducuntur, ab alio congre- CDX*2fi) nil OJW> Y&Q
gantur, ab alio disfipantur , cum antea ( cor- nin# 'irari DltepJil Jiin.V

pus illud Regis ) nihil paffum fuerit, nifi vo- DX b ^ffi» X 1


? p*7 07lp n>ni
luntate Regis ipfius, & fimiie fuerit Nubi n>n) Kinn "fSon P£)j ^sna
Divinae ,
quam Venti non potuerunt dif- ^ 1
? y$X >phxn \tyr\ no>D
fipare. in* ronrin imua» pw i

Aliud fimile fit hoc ; Solem videmus fpe- Suy r-inw rom nNU
cie rotundum,expanfum inftar fcuti fuper- j—iiWDl njjcn liyro idvbq
ficialiter , &: ad ejus formam fplendidum,, bjftffl nru non nvn?0 :

calidum, &
quiefcentem : &
tamen Intel- 1173.0 hltl 1VD Nin O im
leclus decernit, quod fitOrbis vel Giobus, trtn CDHPBtt J—MOD X"Wn
Terramajor centum fexaginta fex vicibus, nru >Ai non rWMtn D>oy£
& neque calidus fit, neq^ quiefcat, fed duo- royun nyyuno ^n *\X
bus contrariis motibus moveatur, orientali /vaiyoi JVnifO JlttDnha
W
& occidentali, quorum modos 8c condi- xSl D«ttY2 iw CD>>on3
longum foret explicare. Senfibus yvrh ro CDWrh CT"? y»:n
tiones
enimnon eft data facultas apprehendendi inVO ro *]X anain Dtfy
rerum fubftantias, fed tantiim peculiaris CDni! n^n r-ynp^ yg?n*?
facultas apprehendens accidentia ab illis Sy PTX7 Ono fapn np>
(fubftanttis ) dependentia , ex quibus Intel- <?y noy> >Al CDnnoi DGKV

leclus defumit probationes de Subftantiis ^rn fr-^V rtyn r-Mnon


ipfis , earumque caufis ; Qui dditatem verb ^)d2 hzv .Vin ItrN rfrn
reinoncomprehendit. Sedlntelle&usper- a^jyn J>»* CDON^OU
fe&us,quieftlntelle£his ina&u inAngelis, -pi* j>.vq ooxya nvmoni
apprehendit Res ipfas , tk Quidditates,in y^o^3 vn>» hx ryy^
fubftantia fua,nequeopushabet accidenti- n^nn yin 1£W lA» Sd^
busintervenientibusceumediis: nofterve- ^ioy ? ^v h<^ ^vns rf53 1

rolntelledus, qui primo eft inpotentiain n03 ^^ onain W)0N Sy


materia , ( materialts , f 0/161/0 dr /»^^/0 ut U nnYD nin^O ^iun ijjntf
,

Vhilofophi vocant) non poteft infiftere veri- '

npoS ^7 a»»ina 00«?


r

tatircrum, nifiper facultatespeculiaresquasDeusipfigratioselargi-


tuseftScpofuit infenfibus convenientibus accidentibus (infenfiliap-
prehenfione
t 7i iwtiJRa Cosri Pars IV.
fynw ittW >POn «O^n iftum procerum,a]bum,fericeisindutumj
: UjW nr7 nonm 1PN1
3?13 &
coronam in capite geftantem, fimilia, is
ax O tty,V# lONW '01 nonmentieturi &:, fialius dixerit,Regerrt.
VTOOn mson nnnhwnn efte illum Intelligentem, Scientem,Manda-<
7V ^fl fpra n>jl7£> p^
ta&Edifta in terra hac vel illa, hoc vel illdj
p nnD i::\V JYATOnoW
DJt tempore,in hacvel illanatione,facientem,
iWJWjTipyiltfa^TWnttDI isetiam non mentietur. Sic quando Pro--
Itrma» no»orin m«n pheta videt Oculo fuo occulto Formam,
"|S« /not3 nm<V n<\n ntTiV omnium abfolutisfimam in fimilitudine
H X02 ^V 3rv Dfilff IX Regis, vel Judicis inSoliojudickli feden-
cdpno ninwi >11* f^P tis, pra2cipientis,prohibentis, conftituen-
n"V« Ht>m* VT rrrynoi tis& deponentis (R^«; ( Dan.z.zi.) novit
yo^j 7nyj iW? ni«Vl hinc (whteUeclufuo), iitam efle Formam
:

D>73 W
Mn nviSD 7D tfPU
1<V
D101 n.VT ntwoi
?
1<V
Regis , cui fubjeclio &
obedientia fit prae-
ftanda:quando videtfimilitudinemgeftan-
nm 8W yr nnDV TGV? tisarma ( Ez,ecb. 9. 2.; vel geftantis inftru-
,

7\'l : V-jV^ WV7 rwh menta Scribas ( Ibid. v. }. ) vel Accinfti ad


,

Eznv J — \107 T^*V3 nrp* aliquid expediendum ( Dan, 10. ?. ) novit ,

73tfn ; —JT03 O z^ovn hancefle formam, quasconveniatSubditoJ


\in O TN3 n?nn 17 nou &Obedientiampraeftanti. Neque eft quod
ptm tza^moa» mtrnn fcrupulumtibi moveat, qubd Deo adfcri-
>p7!l 77l3m iftiDnl onstf batur fimilitudo Hominis Nam in notione !

itt?iVJDi CZD730 inv £ZD7ivn Intelleclus asfimilamus Eum primo Luci,


itfDV fXSt nVT03 Dltrnj quaeeft praeftantisfimum & fubtilisfimum
riOiVn 7VT7V P^ E3niTTT7 omnium fenfibilium, partesmundiomnes
TTDOI^ni V*TVl7WniO^ ambiens & compleftens magis quam
WTO no '37 7j7 fm:i
17 omnia alia Quando vcrb cogitamus de
:

non N20J N7 pTC ViM>) Proprietatibus , quas non polfumus negare,


31ip fVOT eawn UNP quin vel per translationem &
metapho-
07>fi1 iVini rrmon iPijjno rice,velinreiveritateDeoattribuantur,ve-
CDliV JOn«? 7KQ nn D7tfn luti, KiyflW, Pflttw, Sotiu, Fokw, Ordmans>

Win O <$E Hinx* txo N7 Suum cui^ tribuens, Judexjuftus, nullam pro-
>47i nOKn DV nr^ <]nn»o piorem &convenientioremfimilitudinem.
^nntt?0 iVin O y
r\ iVin^ ^O invenimus, quam Animae rationalis, qu«
"um :mon3navnn (^ro^r^«4w)eftHomoperfeclus,quatenus
Homoeftj non quatenusCorpuseft; nam hoccommuneipfieftcum
Plantisj neque etiamquatenus Vivenseft; namhoccommunehabet
lot Mm
COSRI PARS IV. WiTDKB Z JL
kualem ) , ut videat res oculis fuis ( prwt 73tf n eano r\p>) Mhnrt
\funt, videfimilem pbrafin par. <. f. 6. & zu ) tarm DnaiH f»# 7? nWl
Mine variatione ( ^w w^ ) , & ab illis
l7 n»nw '01 i am*n

& intuetur omnes reliquos


vera Videns eft,
no7 n nJn
? am ='J V* 7

homines velut csecos, eosque docet & diri- ™W» ™*


'£^ n ron
git.Et fieri poteft ut Oculi ifti fint Facul- ^
'

7 ™ p™* HJWWl

^™* W ^™ JWOU
tas Imaginatrix,unacumFacultate Intelle-
^WW p£)D Bfla fW
&uali,quibusvidentFormasmagnas&ter-
ribdes
(
««««, #,
deVemate rerum citra omne dubmm.
Probatid autem
«^),
ctocentes

magna pro Ventate illa-


S^^g
^,^ ^ fa

Qrn
rum, eit totius lilius lpeciei
num ) confenfus deFormis illis, h. e. qubd
(generu bomt-
m^ ^^ Q ,
Q
^ wna/e,,^
omnes Prophetae , res lllas videntes, mu-
tuum fibi hac in re prebent teftimonium
ficutnosfacimus miisquafenfu (
«wr»0
^ r-Mfcttoa
P E3>Tvn

^
^
,,


rum; 8t,fivideamus ahquemajudiciono-
™ £»
f™ ^™™
2HgS
' ,,.._ ,

^^^
dicimus illum aberrare
ftro diflentientem ,
3
^renaturali.Illiitaquevideruntfinedubio
RemmamdivinamC^ulo occulto (*j.
M/f ) & Formas feu Figuras
convenientes naturis fuis (naturt rerum,
( Imdpnes),
^^
inppyp no 7#
Dnn ^^^
owwia
5«^ denotabant &
quas fic videre folebant, ^ w ^ ir m pWrn ^^
*
:
J

eas recenfent ( defcribunt) illa ipsa forma D ^yn ?x o/ttnyna JiVflOK


quaeasvideruntincorporatas. Formaeau- ^pjp ^^ ^nttfpa' "ltfX
1

tem illse
(
incorporat^ corporalijpecie apparen-
Q ^ >
^^ jvoin Wafl
f « ) verae funt (realesfunt) relatae ad id quod j^n *]V1tfn fr-on# 10JW
fpe&at Cogitatio , Imaginatio , & Senfus (rwra«wiw creatdtfunt^
mera funt p!untafmata ) ;
necfc non autem verae funt, relatae ad Sub-
ftantiam ( rei fignificatd per eas ) quam ipettat & quaerit Intelle£tus,ficuti
fupra declaravimus Ex;emplo Regis, Nam fi quis dicat Regem elTe ?

iftum
z?r vrnoitD Cosri ParsIV.
OfX 'J3 Wvh TTDm pwn quos homines, Deo Benedi&o egre^
ficut a
M30 N3CV TTN3 mmo W ditur Difpofitio &' Ordo mundi. Unde
WJIDDOI D*?iyn "HD fttn» quando viderunt eum ceu Rcges deponentem
^ITltt? )
— ^V'3 mix O WM & conflituentem , eosdem^ judicantem, viderunt
nN fT) CDpn/31 myno quodThront projecltfuennt,& Antiqutts dicrum
VOI plD"D ^ TV CDoSon confederit, Dan.n. Iratum, DifcefTumme- &
Dysn nym : 3tfV por p>ryi ditantem , ceu Sedmtem tn Solto alto & exceU t
hfSVV yo^ n3i?nom fo i &CbcYub:nos(}antesfupereo,(Eh.6.tdjux-
C3*iWI fr-WJI iZDI i*-*D3 ta Autborem , denotabat , Dfww :# proctnclu ejfe

ny>Djn jvym iS SjtOO D'7Qiy auffcrre prafintiam fuam a populo tmpuro labtis
)
%
^.vprr? nN") i;rK'33"iQn Difcedentem &pron"cifcentem, praefigura-
\in ir3U?n03 n*?3 motfl vit Currus, quem Ezechiel vidit ( tn eo veluti
Jjj

1«iX3 t-iim avirun JZDlpoS dtfce/furum , quam ( Vifionem ) totam ferva-

o> ty <)1D 0*0 iSl^ nN ntp vit in cogitatione fua ( mentc rcttnuit ) extra
WXhDXa D03»l rz3»n«?ta locum Prophetiae ( Fz,e^. i. i. Ego autem
O tZ3*")K0 EZUTyjri pNQ) eram medto transmigrationis , juxtafluvium
in /

->trV3 n"?yo Kinn CzipO ? Cbobar), cujus terminos pofuit a mari Suph,
CZDWnn y;D'P 13 fDirn ufqueadmarePhiliftaeorum,( Exod.z$.$u)
njNTinn Dn3mir:n D>mnn inclufo etiam deferto Sinaj, Seir, &; Paran,
'/ooa pja py cznn nnisn yt &: ^Egypto ( videpar. z. $. 14. ) Locus :

nN^ W3 'nTQ fc-6l enim ille (Acgyptm) hanc praerogativam


\TV1 nTUy TTDl ptP&ri etiam habet,quando contingit utineore-
"inyi loyoi n'p*?rn VJ3 1
periatur talis,qui habeat conditiones Lega-
toyoi : i-^lp'1 l££) *?y 'n les praefcriptas (fi tn eo reperiatur aitquis dignus

: I02cy3 Ninn D1p03 in ,£?K & tdoneus, fupcrquo Majeflas Divtna habitet y
ut

KPV xh -HTN DO^yn nSiVl Aharon, Mirjam, &ftmiles. Condtttones autem


>£lDlV& DlSiC3 ntfpnn "JTTD (/?* expoftt/funtpart. $. §. 6^. )

80 npmo nurpnn^ '^q rr Porro quod ad Figuras feuFormasillas


Dni.V1Q M pnmD3 n^JXfe diverfas attinet (Propbetis, & altts Viris Dei
Sanctis oblatas
, ab eis flierunt oculo ad oculum per Vifionem,
vifae illae
nonin ^nigmatis, ficutvifumfuit(<<Al(>/e)Tabernaculum,Ordocul-
tuum (peragendorum), Terra Canaan (Dcuter.^.i r].& $4. 1. ) ejus par- &
tes, Apparitio illa Mofifacla, tnqua Deus antefaciem Mofts tranfivtt i &
clamavit^DcfnitntSjDominus.fortis^&c.Exod.^.^.yiCioEVixmcoipfolo^
co,i.Rcg.cap.i9.Resiftiusmodi,qu^nonapprehendunturpermodum
2§g.vj(tK 3c ratiocinationis,rejeceruntPhilofophiGraeci^ quia^gtj/c/i
feu Ratiocinatio non admittit id,quod non videtur ei confentaneum
D_\va:n Mm z
Cosri Pars IV. jr^^^a i/4
umBeftiis. Quin & Philofophi compara- 0*7^71 rzr^DiVin 107
iunt Mundum cum Homine rriagno, & nSiva &TOH1 Sru dt>Q
lominem cum Mundo parvo ( vtde More cpfytfm p tnfl on JBp j

Svdcbtmpar.Lcap.iz.); hocfiitafit,ckDeus fcmitf&l oViyn rmxn


lt Spiritus, Anima, Intelle&us , & Vita D^iyn >n Xip3 "i«rtO iwhfl
nundi, ficut vocatur (aDanjele cap.iz.y. ) *]vr Sy fVDTH "rarfl 123
^iyrtTi; ratio hujus Similitudinis evi- nNttAtf p# ^ fattfil

iens eft de Intelle&u. Evidentius idem pa- mvpTWn TO Inv nitfl


et de Prophetia ( Intelleclu Prophetko ) ,
quse fttffil JTOT MttW rHtifWl
>erfpicacius cernit ,
quam Ratiocinatio h-QX n
X"rt p>tt f 7 p^yrt

naturalis&humana). Vifio enim illa ( Pr*- DOnpn D»:nnna D»ofcl


ibettca) Multitudinem fupernam ( Angelo- tOI urhl DlX p.TMl Dtfntl
«wyt.)apprehenditoculoadoculum,Exer- tiflte Oltf rrtfrW no>a
ritumque illum cceleftem Angelorum fpi- Wffifiaa *6'ym wnHTO
itualium, Deo proximorum, aliorum
[non itaproximorum), videt in FormaHo-
& 17D
*7tf /
V>> nWQTO
\V71D7! fo
m
nOJnn
1
!^

ninis, quod his innuiturverbis; Faaamus hx E3>W0JW1 S.V QOXnDfl


wminetntnimaginenoftra^ficundum JimUttudt- nn>0 D>031 *H>C Wnil
\em noftram^ Genef.i. verhorum enim ho- ^VD H^a r?x mn hs p
umfenfus eftj Quiabucusqs per gradm perfai myvfmogm ownn
Ireationem , & eam fapientijhmo ordineperduxi
\b Elementts, ad Mineralia^ Plantas, Animantia
v.upartim in aerefuntrfartim in aqua, Animalia »s>Aon ^S.vnjnon foranp
errefiria, purtores & clartoresfcnfus habentta,& re*Ao jntti aisn xini
wtittas admirandai , nudus al;us } posl buncgra- 3 v^.v czrnnpn writwji
lum, fuperesl, ntfiille qui proximusfit Ordtnt Di- nVyrn o 'ipoa >A arniD
ino Angelico, Bomovideitcet^ cumforma&nge- dwotti Vjn w
cnpDTtd :

Mtniftrorum Ejus proximorum , non Sac^ imo-r n»n*p p/v >A


^oco, fed gradu ; quia Deus nullumhabet VnJin mi2C *--**?>* JVOTI
Dcum fjfc Cabalifta vocant Angelum Metatron h*?*v UOOfc CD7X ^a»
?« Metatorem, de quo altbt ptura, P?^ C^3^ Hominem fupernum
> ^«0 n^ in *
—'"hyon n£D
Jebudam Chaijatfol. 1^9. co/. 1. ). Juxta
R.
j

las duas fimilitudines vel comparationes (in quibus Deus afttmilatur vel
lomini , refpeciu Intelleclus humani, & quatenus Microcofmus vocatur,vel
\omini fuperno, qui tnferiori ftmilis esl ratione formd) non convenit ut
)eus asfimiletur nifi fub fimilitudine Maximi interhomines
I
^tgu ) a <l
u ° per gradus egreditur Direftio & Difpofitio ad reli-
quos
z 77 TWTaws Cosri Pars IV.
:jno»pniivjrinn'rii* fo w tempore illo prafenti , an ex formisfpiri-
tfinn p-rn qwn ain 'n U331 tualibus perpetuis.
vnasm ca^Ti^n nrw '» ttaa g/w* D^»«i , ( qu* tribus iliu vro-
WmhytMnThMWSZ pbetis apparutt) Corpus fubtile, fe-
vei eft
hy 1*V r-MW>nn iiyin >£D quens Divinum beneplacitum, formatum
T)!D nw
n' nyin wn prout Ipfi vifum fuit eam Prophetae often-
D^Dfft DO>fion V?V H > dere, juxta unam fententiam, vel, juxta
ypi) nrttnoi XM D^nnn fententiam aliam, potefl '» TOJ 6/w< Do.
n? rhtl £3>h£u) cvmvi mini in genere illic fignificare Angelos,&
Kiniimy £D»p ain» noo Inftrumenta fpiritualia j ( Solium, inquam,
Wipi ItNO 'n "TCD ^npj Currus, Expanfum, Rotas,Orbes , &
r?W mm
-jSon WOtt
^OtPl CDn^D mnDH 1
quae funt perpetua &
alia )
ftabilia. Et h*c vo-
} ? cantur G/orJ^ Domini, quemadmodum uten-
)*)0X2 ntPO fltppa n/Vfl /Wf filia, vel apparatus & ornatus Regis, vecan-
ft 10N1 Tnaa ;w nj Wirt tur Gloria ejus, ut, C3H^ rvttttfll £r ^r*.
mi>no "inrtP f-^JO Sy ffl vitatem velgloriam antefe, Judic.
Et 18. zi.
1
D7M ? rfny f »X ")«W DUflrt fortasfis hoc eft, quod petiit Mofes, quando
fiW) 'OXV 1031 D/iWrV dixit, Vtdere fac me qu&fo Gloriam tuam\ ad
rnn Ninn n-Dfll ninX^X quod Deus ei refpondit, feidfa&urum, ea"
''X>3Jn r^lXl ^aoS hzm tamen conditione, ut fibicaveat, ne faciem
WllJPHP no VD13p$D Wl intueatur, qua. homo videre non posfit,ficut
tPXl pyn 100 )D)X rtao aitjVtdebispofterioramea^e.Gloriamillam^qua
V.n fc-*intP nOO J— ^IN f # ve/«/7 tnftrumentum vel ornatus Regisgloru ) .

inv pt VinN rn s )Mx Caeterumquod ad Gloriam illam attinet,


NW rUYTO^ ywtff 7?pfO quaedamitaccmparataeft,uteamfuftinere
AvDlW OX) *V^n njr^ posfit VifusProphetarurn;alia,quam Vifus
lsntil W>0 wmi p/UJl nofter fuftinerepoteft (^w nonfolumPro-
0 O JUVin flirDa OWl phetarfed & alii^pojfunt apprekendere) , ut 3 Nu-
nNT t^ntri^n IJUVItt? bes, & Ignis coriiumens*, quae inter nos
WntP my)D rmND Xhx fuerunt confueta (
ordinaria, ciim egrederentur

*)hvy5 CDOiyn f*3 ttto&y ex Aegjpto ) $ alia derfique eft fubtilisftma,ad


whrvi r-^TiD)*)!) yyyv >n) eum ufqjgradum,ut ne quidem Propheta
eam posfit apprehendere; &,fiquidem viadeam perrumpere vellet,
compofitio ejusdiiTolveretur^moreretur, videpar.$.§.6<). ),ficutacci-
dere videmus in facultate Vifiva. Nam qui Vifum habet debilem, non
videt nifi veluti Lucem fubofcuram &exiguam, qualis eftinterduas
vefperas,(y/^ occafum^ velcrepufculum^infisLt veipertilionis j cujus oculi
r\)H17\ JVlm ^
Cosri Pars IV. ^nnmtD i76
Prophetaeautemreceperunt agnoverunt & fev fc-^t? >2&3 DWiun
eas, quia non potuerunt negare id,quod ffrO Wl.vw PHQ WnDTV?
oculo* fpirituali viderunt , per quem ipfis J1W Dn^? fnj "ittW JVtfTftil
fingularisexcellentiadatafuit. r-\Vim mSnp vni ini
Integri autem fuerant caetiis feculisdi- DH^ iinyn >h CD*phrM
verfis ( *or«»z qui tales Vifiones Prophetkas & D>ODnn Drh mni. nCDDnn
Divinas viderunt ) , in quibus confenfus non nyn DniN Itfll DW«?n 1#N
potefthaberelocum(^^«i^«»ow/i«r/tf^i- t=3Wi Vn vSni u=nNl3J
r*ri, 900/ excompaclo&conjpiratione taliafcri- fwa £=3W3in fV WlVa
pferint & prodiderint) . EtSapientes qui eos DHlQ Vn DnTlSIOT DnNttJ
attigerunt (illorum feculo vixerunt), eosque CD>te CD>tPp3tt Vffl C=n7
temporeProphetiaeipforumviderunt,ipfis W ?X fntPpnn ifltt»
fidem habuerunt, &
affenfi funt. Imo, fi 1331 \ AV?n jpntf? D7KH
Philofophi Graeci vidiffent Prophetas Pro- pt* te mr DDnKp m^y
phetantes, &
prodigia ac miracula illorum, i nmnn ^WD D^D^non
ipfosagnoviiTent,&eisadftipulatifuiffent, /qSja iO"in HW nr 103 hxi
modosque ratiocinationum quaefiviffent, ^oi 'p^v ^y 1
? *tv pJ nVf
quo pa&o homo ad iftum gradum perve- y^s "101X fc^in "hxz
nire poffet [yidepar. i.
.Mf ), prout non- jgrttvtaS ,
wa n rilS^nt '

nulli eorum id jam fecerunt ( exifiimant illum ^y^ ^-^ STW tp> ^N^oni
indigitare Platonem, vide Mufcat.) utjamta-
n tD^Wn i \wir\ m
ceamPhilofophantesaliarumReligionum,
'vtt^W t C3Wrt
quorum mentio fatta par. i. (puto illumw- '
Lt ,
'
..„ L.,
/r „, , , / rr ••, ^ ^/ /2- Dn N0P1 D>Tl!On DOX7QH
teiliQere Phiio opbos
r 1 maelitarum , c? Cbritia-
1

D^DiVsnnsiWD^nrin
iror*»*).

Atque ad ea quae hujus generis funt re- »^ ^ ™ ^/*


W^
no:3 P flDm
lnlS
D 1
fpicit Nomen ,%/; D4to& N«» >/,ad Rem,
:

inquam, aliquam Divinam exiftent-em feu 'wW WpfJI'1 irw '>n»


praefentem ( &
vifuperceptam) quafi dicas, Tlltfn ny*7 'WOjno Dn DX
OTV Domine mi, vel, Dominus meus.
^3^/0 ( Angelus quod faepeinScripturalegitur)cognomen
Domini,
eft Legationis Legatum ) . Tales Angeli vel Legati, vel funt
(fignificat
pro certo tempore creati ex corporibus fubtilibuselementaribus, vel
funt Angeli perpetui. Et fortasfis hi funt illa J=3"Jniin Spiritualia
(motorescoelt) de quibus Philofophi loquuntur,quorumverbaneque
rejicimus, neque approbamus. Dubitatur autem de iis, quae vide-
runt Efaias,Ezechiel, 6c Danjel, an illa fuerint creata duntaxat pro
tempore
2.j 9 7011QXD Cosri Pars IV.
f-^yoJWt "pnn 1DK V. jWcm*-, Hsec eft argumentatio Phl-
fffiJO n*HJ 7tP>fl ''fiiDiVfin lofophorum ( qubd videlicetftmplex Dei cogni-
>«DrD aVV NTIO OTNrt »0 <jr Apprehenfto Intelleclualis fufficiat ad gu
no JWJtTDn nrrnflon gnendum in animis noftris Ejus Timorem Amo- &
7£1D> 7tr>D nx>T ny.W r<?w). At vero in ipfa Anima hominis vide-
fflnw X>n 7tr>0 Dn>ty n^ mus , qubd illa Timore corripiatur , quan-
nQ 'WM71 nfi^i miKn doei offerunttfr Vifiones terribiles fenfibi-
tn>hv 1W3 nanw nJW les, cum nullum timorem corripiat ex re-
70X'e? CDJn/ioS fOWi *W1 rum illarum narratione 5 Sic Amore com-
ty r-^*onno irfltfno O plectitur Formamelegantem coram prae-
D^oyn *?3 bx 7y 77D yw fentem,cujusamore non accenditur, fi de
^DITD rmn ?^ DO^Stn
1
illaipfi nzmtm(lta^vultconcludere,nonfunt
*?tf *pOD r P ^Sao 73*73 ftuftranect ill* Vifiones, & ApparitionescorporeA ) .

Jllfeo JV07 JW*73 ttJTOO Neque credas Sophiftae vel fciolo dicenti^
W nW"iJ fim*0 W 3/130 W Cogitationem fuam ordine accurate com-
•p'Xtt? nX7/i xSn /1107/10 ponere,&pertingerepoffeadomnesresad
*trh$r\ >¥>& *?3 ^l^ bw Dei cognitionem neceffarias, Intellectu fo-
n.vnp '/1*73 mnS n3tt?n03 lo, fine ope fenfibilis alicujus (medii) ut puta

?—lNO 7? 71£>D*? ^31/1 ^l Vocis, vel Scripturae, vel Formarum aut


nii ? f-OPn03
1
teo 177 Imaginum , feu vifibilium verarum, feu &
nW) CDX' ptt? *?3 7117 >hl imaginariarum Annon enim vides, te Co-
!

frfa D'DSn/10 D»roo nxon gitatione fola, fme le&ione, non poffe
com-
77Dn V?13 Win^ tt?J7nn ple&i & continereomniaadPrecationem
1
>l
rrfljf073 ?3OT t^inn tuam neceffaria & requifita! Imo ne qui-
pl V?3J PT>n nS /iiyij/11 dem ufque adcentum numerare poffe co-
r-\*n7JI MOJ*? r-vn/lDO gitatione fola, finevoceautfermonej ma-
inijomi irhy) EynS&tfl xime fi cenrum illa ( numeranda) diverfae
1 l/ivroni 1/ivni WlOir» fuerint fpeciei? (velitti Hom^leo, Bos,Aqur~
h£ Y7K WXtttt 1/V>3*?D1 la&c); Ni(i3LCCtdttknfi\s(aliquidfinfile),
1/innxi
1
l ? CD'3'72 Ssnttn qui Ordinem illum Intelleclualem fimul
ntfn tfinP no3 tftptfpl contineat & comple&atur per Similitudi-
jAhjd 7niV JfJ73 CDWn^ nes & Motus, nonpoteft (ordotlle )conti-
neri &: comprehendi. Sic autem (perhujmnodi viftoncs &formasappa-
rentes) uno veluti complexu repraefentatur & exhibetur Prophetae,Dei
Magnitudo, Potentia, Mifericordia,Sapientia, Vita, yfcternitas, Re--
gnum, Qubd Ule nulla reindigeat,Omnesautemipfo (Suffiaentia),
Unitas, & Sanditasj eo quod fubitb 6cmomentounovidetFormae
nniKn
Cosri Pars IV. twtokb 27 8
funt lippi vel fuffufione laborant,non videt '01 bx ON
1KY xh niNin O
nifi umbram j qui vifu pollet acri forti, & 'OPfl r~\XV nprn im>OP

videt quidem Solems fcd Solem ipfum


nnot nya o*y tav mvn
pleno fulgore fplendentem nullus oculus DNi vS* aanS f»y ^in^
intueripoteft: fi quis idfacere pertinacius TQ3 mn "liym nrS pnv
tentaverit,excaecabitur. Atque haec eft pro- 'n r-"^OPl 'n nD^Ol 'fl

prie illa G/or« D<?w*w/, R^»aw Domim, & Af j- Q>oy£) "JK Dninn mOfctt
j^/?45Dflw/m,qua2l>JominaLexDivinaufur^ CDTOIPO 1
? p tZtfl^Wlfl
pat quandoque tamen accommodantur
: hs xhn 170X1 C3 M y3*£n
etiamadResnaturales, veluti ciimdicitur; ^D2 miD^OI t VTUD \p»Vn
P/^4 *tf tetraGloriaejus,Efa.6.}. Et Regnum mTV 1
K? nO>tt ^N flStTO
e/«* /« o?k«/^ dominatur, Pf. 1 05.. 1 9. At vero in Sy fc-^K mi^oni TO-Dfl
rei veritate nonapparet Gloria & Regnum ItrX W3J1 inVlJDI l>Vn3
(' Domim) nifi fuper ele&is, peculio, & Pro- p> O DITp^^A Tttm Dfl3
phetisejus,& pereaetiamEpicureismani- m^Soi J—iWoo CD»pW?
feftumfit,Deum habere Dominium &Re- rwyo 'pSra ny>Tl no»p
gnum ftabile atque aeternum} Scientiam 'n l*?0 noja 70N1 '>Wn
itemparticulariuma&ionumCreaturarum, *? 'n "pSo'1 'fl 7135 J—1>0J1
ut dicere cogantur , Rmra r^w^f Dominus ; fVscS "10«^? : 7VJ CdSiv*?
Apparuit Gloria Dmnini\ Regnat Domimtsin f*.- T3D1 TP^NI^O yty 'n :

ra/# w Dicite Tz,ijoni } R*g«4f Df m tuus , &, no h$ p^nin ? f H1 : m?


:
2

Cloria Dominifuper te orta esl, Efa. 60. 1. Neq} wvi &y 'n Aaiomi TONJ»
abhis aliena cenfendafunt ( h.e,ne^exifti- ntryoi : Stf"W >p*?& nx
mandum,alteriusfutj[egenerisfequentia) y quoe imp nyr j^ qx n^DlO ;

leguntur j Simtlitudinem Domini ajpiciet, Nu- DJ3no 13' WV nOya no
mer. 12. #. 8. Item ; Etviderunt Deum Ifraelis, ^qxv iodi mP£X}3 1>mo
Exod. 24.^.10. CurrusE&echielis, cap. 1. D* $ ^5? yv<«y r-i»nn 112^1
menfura ftatur& , Ezech. 8.2. ( v/<te R. Mufca-
tum ) quia per haec ingreditur Timor ejus 3
-)

in animas, ficut diciturs Et utfit timor ejus 1 *»rra 'dwj imnSxM


in conjpeclu vejiro, Exod.eo. 5^. 20. ^ tnoDni m^n innn^i
I V. Qofri \ Nunquid autem, quando in V*7N ^Dfl "(71X1 WNO S^ntci
animum ingreditur ( ^«/?»o imprejfa & VW ^Dfl S^ "jiljc iS p><^1
conftrmata per ratiocinationem inteUeclualem ) K*?l *h nan^ni UOO ^llOfl
EjusDivinitas, Unitas,Potentia,Sapientia, : m?n 'la^A "pttXJ
quodq*,omnia ab illo fint, Eoq^ Opus habeant Ipfe vero nullo fimul , •,

ingreditur Timor & Amor ejus,ut corporeis iftis^an* & formistfttibus


apparuit } & videndumfe exhibuit)non fit opus ? V^-
X 8i ymiM* Cosri Pars IV.
ynwh \M xb WQX fl»n» merare &eloqui. Nam per particularia ur-
D^nr» Otrv omx SfeS bisalicujus,&ejuscivium,quaevideohora
TU"?anD CDnW riNIJ Ytf.V una (««0 </«<//? momento &intuttu) quaeque
W*? nntf t-nV*^3 n'tttt>fl non caperec liber magnus, ingreditur vel
r-i:ni ; CZ^O*
b)il *i£D AmorvelOdium & averfatio ( eorum ) cor
IV HrTOa nan.vn no^3 meum quafi uno momento(/>wtf nempeiU
: inv yJHO y
^2 mJttOTI /077/;» Af ow & Acliones merentur ). Quod fi

13D3 nr >*?y DWnp vn lfol vero mihi ex libro aliquo praelegeren-


ifta

pp hl >«?£tf3 DJDJ n>n \7 turtantum,nequaquamitaafliceretur ani-


r~iQ3 /)S3S3^o nDtfnnnttf mus meusj utnil dicam , quod Cogitatio
pwm r-*tym fO 'wmm & ratiocinationoftra ( V4r/ej confundatur,
nVlW *hl VZlpV 'natai vel ab Errore, cui eft obnoxia (dum ea in
JQ^ *D7 cltciendis confequentiis ex pramtfis y varic ftpe ex f

Dn fa^ "Onn "VOX debditate Intelleclus errat ) vel ab Imagina-


WN JflorOTI D>yyn ^y^D tione (fatfa, dum conceptus Intetleclualis cum
^nnn Tixn nwn 1
? }*?3V *h Imaginario confundttur , &pr*mijfas vclprinci-
t^npsn ty TiODJiP "p^ pia,qu<z vera nonfunt^pro veris babet)velabiis
Onu nO IITX WOTp 1tt?.V quae praecefferunt (judicando id y cui csl quis
>h np£nr 18IH i mttn*? affuetus^Jfe vcrum : bomines enim natura amanf

rmvi r-asnS *?3V


tTOfcft id cui funt affueti, & inclinant ad illud> ait Majc-
,l
rTJDnn inrrn irhv n ?y monides in prafatione libri Mdre bannevdcbim)
Dvn niDV^ xStf V*JOn n^ neq*, pure & perfe&e quicquam videt (qui*
VQVnV D^plM niOlpOSI cogttatto bominis perpetuo veluti nube esl obducia

npon p
,l

CZJTV
Wn
CDn

mVVl
^S
:

tf> 'p*?Ni1
?X

CTjna 'iQlpOI
W
nmif &circumfufa a materiaimpura> ut infuvscon-
ceptibus&Jpeculattonibm nonftt pura
VII. judaw, Ide6(P/;//0yfy/;/)funtve-
& clara).
mriV Qn Czvnyni «Vinn Jutioculorumvitio laborantes, qui lucem
n wa ptf fe r-vfenn illam afpicere nonpoffuntj Proinde ne-
ceffeeftut iequamur Vifu claro praeditos,quinospraecefferunt,quu
que poffunt Lucemillamvidere&afpicere. Quemadmodumautem
Vifuperfpicaci prreditus non quovistemporepotcftSolemvidere, &
deeoaliosdocere(f«m4//»o/?^tr^)quiaaliquandoeumafpicerepro-
hibetur (ipfi esl /w//)^//c)jfedduntaxattemporibusDiei(^«wlD/we/? > ^ ,

luce r, ve\,quibu$dam Diet temporibus^rclnti mane fub vejperam^ quando non &
esl tn pleno fio JpLndorc ) &
in Locis ubi Sol oriri in quae radios fuos &
emitteic poteft: fic Is qui Lucem divinam contuetur, certa habet
Tempora & Loca,inquibusLucemiilam vidett Tempora illa fiu I

r^3W«1 Nn
Cosri Pars IV. ynnnaxD 2 8o
alicujus creatae ( ipfi cxbibitx, )

nem, gloriam, decorem, qualitates


magnitudi-
, &c in- J
h r-^tmm
\WDJim
N>nn
rrnnt
nw
nnm
ftrumenta quae de Potentia docent> veiut T-fyptn Sy anion fyxtl
Manum extentam , Gladium ftri&um, Ttehm mnm n>VDX\ fb
Ignem,Ventum,Fulgura &Tonitrua,quae 1 a>p-uro nnm iw*ro
ejus imperio ferviantj Sermonem ex illis noaoa o^owon 07r>nro
egredientem per Prsecepta &-Interdicr.a,ut bra
mv no nvroai nmixi
t**xrr\ wm
Sc Notificationes ejus quod vel jam fuit , vel
futurum efl 5 Honiines & Angelos ( al.exem- o-rxn 03 tovqi : nm
plaria babent 00*70711 Et Reges ) coram Ipfo ttWi '7jdj iteh ootom
ftantes &*'fe incurvantes ; Omnes homi- pso» in^o onon* hn
num necesfitates ablpfo provenientes, in nm> nowo iorv xhi urh
quantum illis fumxit,utnihil illis deficiat, •£V£>yi mm h*&m fetwi
Exaltantem humiles, & humiliantempo- unrhx inpi 1 u*2vh )¥&
tentes Dexteram ejus pcenitentibus por-
, : vrhxn ora aw ytv >o
rectam, ficut Jonas olim ad Ninevitas cla- o»jfenn ty 0V3M *p*n
mavit^ Quis fcit^fi convertatur , & poeniteat r^?o op>ntf?a r*wvn
Deum? Jonae^.?. Irafcentem & indignan- iriinav» pfA* ^* viflS»
tem contra impios, Reges xemoventem& jwv rvh rtonm rnfebui
conftituentem , Miiiies miile coram ipfo n owi -rrw vro tssain
ftantes &fervientes &c. Omniahaec, &his o^vipn nnnvm^mon
fimilia, vidct Propheta momento uno,& *j l ?im" •
vn W hs ivsn
f

per ea ingreditur Timor &


Amor hrmiter 1 r-join ptrin Y n hl f
W
in animam^omnibusdiebusvitaeejusj to- ayfl I^NTHOiV^ 8?p20l
ta etiam vita fua optat,defiderat, appetit, & 2U?m mi JVtr^tt? W W3&
utha2C ipfi fecunda, vel terrii viceiterato >npn Svu i:n ? noSirt l

fibi appareant. Qubd Salomoni fecunda rta rwoan noKn o*ova


vice id contigerit, narratur tanquam res ^iDi^n vun >ro ? d^ovd
magna,ficut dicitur; Qui apparueratipftdua-
j iwiaw n?3 ^v
Reg. 11. 9. Quando autem per-
busvicibus, 1.
tigitPhilofophus aliquis fua intelligentia
adtalequidi n^ njj^v nnrnon >3 n?

V I. Cofri Hoc non convenit ( fieri non


i
nn pn» n ? 1
anm maoa
poteftyiit Pbilofopbtts cogitatione &ratiocinatio-
?ie fua ad gradum bunc sxcelfum pertingat, ttt plures res fimul & conjunclim
intueatur & apprebendat^^ fed numerationevel enumeratione fingula-
tim perficitur, ita ut nequeatquis velduas fimul numerare vel enu-
merare
*8 ? Wtam Cosri Pars IV.
•>iMJl n?3 liuVCZVCWO telllgere : At verb nos hoc ei negamus,&
nft ^tt?0Ezm itttt (>NP ftatuimus , Carnem & Sanguinem lftafcirc
W7M '03nn \n NK03 ONl nonpoife. Siinilla difcipiina aliquid in-
jVpStf HQ3n Sx 110D 137 veniatur , quod fundatum fit in Theo-
nuri J—W31 irr?3pJ n'Hi/1 logia &Lege Divina, acceptamus illud,
rQDPQ "TStJP rtO Sv Trr.yr ficut acquiefcit mens noftra in eo quod dc
Wfili"! H3T3 0031371 Aftrorum fcientia legitur apud Rabbinos
XFW DH13D ItfttXtf -32tt r
noftros, quia arbitramur,illosidaccepifle
nox Nlfli t.^n n30*?3ipfi aVirrute Dmria, uti revera efti abfque
nvno 1*73 nifl >A nvi hoc, omniafunt mcr&opiniones humanse
D"fiON "ifiV D';jtr3 filSlUI & Sortes veluti cccleftes, quibus vcrae rnagis
p d»V J 1QV3 SViiJlfl D710 funt Sortespulveris(r^rf/?^.f,j»Gfo?«4Wtt4i
cnnn —
3
\i*n#n r-»>rw '£ virfc /ifrgi» onpy par. 4. **/>. 4. ). Ita-
EDlpanVfiBR3 K2i7\ Nlfl que adhuc concludimus , euni qui videt
tznpa Nin 12 n»VY "ifcN Lucesillas, (/««<£*; &fplendtdas HLts apparitio-
t^yrw ODO fiD.V3 r-Uli3n »« Divmas) revcra efleProphetamj & Lo-
ntrx i—nifini 'pS*V EDipD cum in quo eas videt, effe Locum ei defti-

.N min xtit^v ^3n natum (Propbetu), quia eft Locus Di vinus ;


6c Legem quoe per eum venit ( in eo loco tata
vtv n-r.v3 ci:3nnv -itrx esl) eile Legem veritatis.

X. Cofri\ Atqui Leges (b.e.Tieligiona)


,Vinn CDlpfl
1
? flW D>D V#Q poft vos ortae (ifmaelttarum & Cbriftianorumy
n»*?V C1 p a ^ 71 ' 2 DP i°W fatentibus omnibus,necullonegante,Prae-
DlpDl DWfl 1V#i DWD:n cellentiam etiam Loco illi attribuunt, di«
3 r-^lfcfitftfl rfi? *TDVD centes,quod fit Locus afcenfus Propheta-
033 !W13iWl vVn riK3pJ rum ( in coelum vid tf.feq.) quafi Porta cor- :
,
I

rr?vu3 Dfi.VTin ^«VW lorum,Locusjudicii,&in quo Animsecon-


*in*v !

r-jtVtinni DZjriXV^? n*?VD gregantur; qubd iterhProphetiafuentin-


*?31 teom JWN"i3 V?D3 terlfraelitas^fatenturetiamSummam Di-
CD^ilril VCbTfc y\r\2V no gnitatem &
praeftantiam Patriarcharum
i Xinn "DDjn EDlpOfl ^V ipforum,agnofcunt Hiftoriam Crcationis
>fi»n D2DX ~\yr\7\ 1DK & Diluvii, & reliqua quae in LegefcripU

1
? m\v D'-:^ &nw nma furif, Peregrinationes etiam religiofas acfi

Locum illum inftituunt ( H^r. CJiin r;//o^/ hoc fenfu ufitatumcsli^


a.)
vei 6 eos compararem cum Gentilibus ^H^. CD*lAJ
toV'3 H^^y^Idololatrisjquinonrcceperuntomnia
f:p Nn z
Cosni Pars IV. ^rni-tasD Z8 2
TemporaPrecum; inprimis verb Tempus ^DH j—n^pani }— oitrnn
Pcenitentiae^LocafuntlocaProphetiae. riKinsn r.v^p
{

VIII. O/fcj Sicitaquevideo,tefenti- WJfSQK *mTnan


re cum£i.] Magiftris Horarum &
Loco- rrria ru$ft rttttl ^W
num ? prout faciunt Aftrologi! 5 r^wpbrii n^rn o-fl
! crnna
N O T A.
[i.j He£r. "iO&ykfmgulm 32'Magifter , Praefetcus ,
quafi dicat, Cum
& Magifiros Sctentid Horarum & locorum qut-
iisquife profitentur Doclores ,

namfcilicet prd fint aujpicata & inau/picata. Mufcatus exifiimat potiu>


aliis

inteUigi. Planetas certis horis & locis Dominium habentes, & ficfen-

fuseffet\ Video te agnofcere & profiteri Dominium Planetarum &con«-


fteflationum in fingulas horas Sc loca, ut Aftrologi faciunt. Addif,
Nofti enim , Aftrologos attribuere cujusque diei principio domi-
niumPlanetae alicujus, juxta ordinemWKD CD*?'n. Nam principio
dieiprimi,ejusdem icilicet matutino,juxta eos dominatur Sol, ck fic
COnfequenterreliquiPlanetae, ufque adhoramy. poftiterum incir-
culum,donecdominiumperveniatadLunam,inprincipiodieifecun-
di 3 Sc tumiterumeodem ordinevices fuashabeat,donec dominium
pertigerit ad unumquemque illorum , die ipfi peculiari proprio. &
Hinc etiam nomina diebus a Planetis impofuerunt. Dominium
autem illorum in No&ibus fequitur hunc ordinem, EaVfl tM'*3, eo-
dem modo in circulum. QuodadLocaattinet,nemini ignotumeft,
Aftrologosdividere vel diftinguere omnia totius Orbis loca, juxta
«duodecim Signacaeleftia,&eorum dominiain terras , fingulis fignis
Fubje&as, agnofcere j nominibus etiam fuis defignare Principes cujus-
que populi & regionis ( h,e. Angelos vel Stellas ).

IX. Juddus\ EtnumnosnegamuSjSu- * WN *yr "Dnn 1DK


I
[iperiora vim habere in Terreftria ? Fate- nwo mvW? tt>ff CDTltt
mur Generationis
, &
Corruptionis feriem wnn o mi) ^N nVYWl
rprocederea Sphaeris; ( vide par. i.§.7?.) ^n nonn 7D£>nni n>mn
formas autemefle ab Eo qui regit gu- & QJi>n:o riHZ iflTOn hlX i
fcemateas, quique eas facit Inftrumenta, CD yi
?5 DDW COT1 D^IOI
d exequendum ea quae generare vult y fo \)QltV *b r^Qpnb
w
ittttc
,

ta tamen , ut particulares circumftantias phrh y >rhyi Wffl


noremus( yWafi Temporis,Loci>8cc). Aftro- Win» fittB nnnni QrrtN
gus quidemgloriatur fe illa fcire & in- a tirttNl [Orfw p^n ? yiv1

relligere
i8f T^^QXD Cosri Pars IV.
"itrtf mpon hx ODjIS cumillum, in quo fitmultitudo ipforum
>03 nr .V7n : a^ DJlon (congregata). Hoc vero nunquid perinde
Cd^ DT.V >J)3 itf"' ?
1
nSYfc omnes homi-
eft,acfi quis vellet dirigere
onwy *?3.V POCT DipO *?N nesad locumSolis,fedquorum oculi cali-
.V*?l mtfV? 1*?3' .V^l JVttnJl ginofi effent,utnequirentillumvidere,ne-
qjiw xvx\ noipo 1.VKO que poffent locum ejus invenire; aut eos
3sip *?x in pfixn saip *?.v remitteret ad polum Aquilonarem , vel
run vos?n on
1
? toxi ovnn Auftralem, ipfisque dicerct > State exadver-
lao .v*?i nnw wvi ntVapn fo ejus, & videte eum^ubi eum non videre
vty ntro iwom nma : poffunt ( quia non qu&rendus vel in Aquilone
in tea ponn royn oiten vel in Mcridte , fed in Oriente > vel Occidente ).

-WN TiNn forf? ma w Princeps vero Mofes b.m. ftitit,vel,congre-


3 V*?y vhiy vn 1*7# im.vn gavitmultitudinempopuliadmontemSi-
i*^1p p 1HX1 : vfev3 nai (quiesletiamunwexillis locitinquibusLux
103 trtwn nwpr d^i^S Divina apparet vifuclaropraditis^Videfup.^.^.
:hmw 'phx dx inti ionp &par.z. jT.i4.)ut viderent Lucem , quam
o'jpr D73twi ipp P irwi etiam vidiffent, fi eam , quam ipfe, faculta-
nx» onty Srn own
tem&potentiam habuifTent. Pofteacon-
73 ioy iijiuw no n*i3jn vocavit Septuaginta Seniores, qui vide-

X nnn fO hxx*) "lOXtt? 103 nint eam , ficut dicitur^ Et viderunt Deum
WX D>yn» *?y f JV1 vty 1PX Ifiaelis , Exo. 24. 10. Dehinc congregavit
1
DJlKp ? DfiKp DH>yoi D>Jpm Septuaginta Seniores aiteros, fiiper quibus.
x ?>y01U?tP n031 DWnt* n03 requievit de Luce Prophetiae , ut in eo
r-Mpn ni3«?non ipmrui aequales ipfi facti fuerint , ficut dicitur*

nrajn awrro noi^n f o


*3 Etfeparavit deSpiritu quieratin eo ,pofuitq3 in

o n3 fyo» i^rvno r-ijyi3 70 viriffenioribus y fuit% requiefcente in eisSpi-

*?y no3onn 113?*? r^Ji^ n ? 1 ritttjpropbetarunt ,Num. 11.24. 2f. teftimo-


i3T» p» *?3 Dnn o^ionn nium fibiinvicem praebentes eorum quae-
ay canwo nftnp vni viderunt,&audiverunt,quo procul omnes
13
1
npi ? DV J-^y>T3 vwhx finiftrae cogitationes abaftae funt , ac fi Pro-

,3 j—^H fj '-)QX3 )7V*iX phetiaeffetRatiocinatiounici& fingularis


tyo yytX npl
1
?
'**
OVn alicujus,quieamexcogitarit,&invenerit,
Nonenim poteft tacitusconfenfusintercedereinillismultitudinibus
quaemultaefuerunt,imbintegricaetusomnesidem aequaliter fcientesd
&fentientes ficutilli,quiaequaliter fciverunt cum Elifa diem illum, I
quoafTumendusfuitElias(i«Ccr/«w),ficuti ad eum dixeruntj Annonx
noftiyquod bodie Deus tollit Dominum tuum a capitetuo ? Etait^Etiam ego novi^
HW> Nn 5
Cosri Pars IV.
/pecialiaPraeceptorum, fed tantum gene-
f alia , feu principalia , nifi Opera eorum de- QTWyo» -?V? rzarvan»
ftruerent verba ipforum , & Honorem, DT»3Dcn unny? r,x onmo
quem deferunt Loco Prophetiae Dn*rp iwnjn DipnS
( Terr<t Drre?

fancla ) iis verbis facerenc , quae dirigunt vn r-Moipo ?>* CDwaa


etiamadLoca quaecunque Idololatrica, in mpnr; Dipa nr>a o»VW?
quibus multitudo eorum convenit, in qui- n>nj >&czttion ona itffw
bus nullum unquam Opus Divinum ap- DTWn oy >rf?K ntf/yo )Z
•paruit ; praeterquam quod etiam retineant >nn niDTTpn niTttyn 'p^ri
Ritus cultuum antiquorum, diesque feftos, *7i an»iyioi an»in w
&folennitatesillorum, &
nil nifl Figuras )m cdb?7 vnp ni^n vhfi
mutarunt, quae erant illic has abole verunt, ry on'/nm ino x?i ontx
:

nonetiamFidem& religionem earum, ut na^» nn hi o naw» uyo^


parumab(it,quin dicam,Deum, eo quod czrpT^ D«? omayi >ninn
dixit: Etfervietis illic Diis alienis, ligno&la- £>rnlt^ f2Xl XV onnH
pidi, & alibi faapius repetitur re-
D«tf .4.28. , t^n n?^ ?Nf ron Nino»oyfl
fpexiffe ad hos, qui exaltant Lignum & Lapi- nr^ xyn nx 0*001*10 on
dem \ Nota , btc verba infecunda edttione effe ex- j tixn w CD^oono an
funcla^quia videntur in Chrifiianosdida). Illis tzro>n 3n rzsy unjxi
nos diuturnitate veltractu temporisaequa- w^nijiya asvhx CDnrro
I les fatti fumus ( expartey & apparenter, non in ^n ru»N DDiiiD^ \in rox 1

rei veritate, ait Mufcatus. Vide inf. JT. 25. ) •po^ CZDy ^03 iZD^p?^
propter iniquitates noftras. Verisfimum t=D'£JD7£no) niyi ^riNI :

1quippe eft, Intentionem ipforum dire&am «rnjoi CD>p7Xn uvh WOp*


fuiffe ad Deum, ficut patetexemplo Abi- o TDS ninD >nrno nnN
melechijck Ninevitarum. Philofophorum onn nvn?xn nni>a j'ct
iquidametiam vocant Deum Elohim (h.e. n^-r^ -ioi7_ njcn ca^oira
fatentur ejus Deitatem , &
Deum eum vocant ). ? ini?yn cz^sn «?7pn
sEt Princeps alterius ieftarum duarum (Tur- »w^ i«?^7 nixi CD^or 1? :

carum fc. &


Chrifiianorum. lnfecunda edit. eft dajid Dipo n^m ite DViyn
OO r
Jnn JPniDI Et Princeps Hagarenorum j» aayw K7i N'nn ipXTl
jyn
Vdubammed ) dicit, qubd apprehenderit Luces iU $ irppna* 19 syo CDN O
f# Divinas in fcaturigine ipfarum ,h.ein Terra fan&a, & qubd inde fubduclus
fuentin Cslum ( hac verba etiam expunclafunt infecunda editione ) praecepit-
^ue eo dirigere vel remittere omncs totius mundi homines , ut Locus
intentionis ipforum fit Terrailla : fed non diu ita manfit,verum brevi
& exiguo tempore,& tandem converterunt intentionem fuam ad Lo-
cumil-»
i8 7 Tm tbmo Co s r i Pa r s IV.
n»nn catfl ronWyn rD3 tationefh Caufae: fi caufa flt potentla, ef^
NWHl Sy^ *7^yn V>tt£0 fe&um etiameffeinpotentia ficaufafiti ,

)h)hy) tyiaa nty T13D» adfcu erTeftum etiam vi caufae elfe


>

l^ )rf?y XW 71?3 Syi£>3 A<ftu. Quod elongantur (knobts) ide fi


y

JW i—ifnpnnn ipmri^ D.V non culpandi funt, quia non perveniunt


i*Jw UflO BJHN 0'rtfnS ad Dei cognitionem nifi per I^atioci- ,

r-Yp^.vn nyrn
1?un V.V nationem &; difcurfum j ad haec auten*
moo nn ntrpn TOT >Ax ihducit ipfos f W di#4f ig/w) ratiocinatio
& qui ex
W
i DJvrpn vSx fc-^np
I

r-NQKa ono mioni


noNtf 103 JTlVlii
>c
7y3S
ipforum : illis Veritatem confite-
tur Sc agnofcit, dicere poteft Religionem
feuLegemhabenti,ficutSocratesadpopu-<
D3<n03n Dyn *iN £X*)'pD lum dixit 3 Veflram banc fapientiam Divmam
riPTDQ UJW JVpStfn nw *£0 »0» dicoejfe falfam yW ^w*/ ^go fa ,
<//<;<?
,

myTV 'JJWtP 7N >JN l.V nefciam.vel.nonintelligamtfedfapiensfumiHSa-


ri03H3 CD3n >Jtf CDJON pientiabumana. (Conf. par.i.S.iq. At Gen^
>£3 niOWn nVtf ^N JVttflJN tes illae ( lfmaelitae,&: Chriftiani. Inz.edtt.
yh
'
aw ipm mp
nsw />ro mown e ft o»"unn n*?x Ifti Hagareni.
3ttp IftV )D^D) CDV3V Videturautanautbor utroftfc intelligere ) quan-
?

mr mW >"T3iy rm irJw* tumappropinquant(/>£rw0fi/irfW4rti<:«/0r«w»


fDVnoitt^VlOJ^NWDni X^gi* dr eorum acceptationem ) tantum elon-
HOO W3 JS&N nixon "W&n gantur(/tfr/tf4 0/>m*):Secus Jeroboam &ca-
TO^ njnjnn T>W DN 3nttf r
terva ejus propiores nobis effent. Fuerunc
>pVN3 D>TO. oni i enim Idololatrae quamvis effent Ifraelitae,
tzan^y ,

103 onsoo DNWOH *?.VW circumcifi, obfervarunt Sabbathum & re-


t 13703 hWT) >W)y2 UTJ.W liquapraecepta, exceptis paucis, ad quae
N^ ntyo Dn>ty nW? JW transgredienda cos induxit neccsfitas Re-
|V3 *JN riVttttl r^pn^n3 giminis (Ratio ftatus,«r bodie Politiciloquun-
iWpy\ T-MlSti Olpa isnr »r.. Mufcam ait.fr exijlimare, ilium rejpuere

T3J »JW Q1p03 ^p7XTI uy n


f
^^ ^ ^«°^ Jeroboam ratione ftatns regnifui > cum
n »*> />U» r^Vir i^KOJ mttuem, nepopulus deficcrct ad Regnum domus
T>avidrsy erexit duos vitulos,qua de re cxtat biftoria i. Rcg. ii.zt. ) Simul '>

tamen confiebantur Deum Ifraelis , qui eduxit eos ex Aegypto,


ficut diximusidem de iis quiVitulum fecerunt in deferto(^r.i.^.^7.)* I

Hi vero (popult Ifmaelita fc.) nuUam prse eis habent pr3erogativam,nifi>


cuod abominentur Figuras feu Imagines {vid.g.u.): Verum,quia ds-
ferueruntlocum Intentionis( verum lccum ProphetU \bc quseruntRem-
Divinam in Joco ubi ea non reperitur, praetcrquam quod magnam
JWJttjn
Cosri Pars IV.
I tacett,
2.Reg.2,$.f Et hi . omnes teftes funt
iMofis 3 exhortanteshominesadLegeme}us. t urtin hy ovmq
* XII.Cfl/yijAttame illi(//f»**#tf<e &Chri/Iiant) nnv on bw nnan -ujk
propius ad vosaccedunt,quamPhilofophi t o>£M>vV£)no cyhx canp
XULjtuUw Magna eft diftantia inter Vi- no -pim "Dnn tbx

k eafit
j

rum Lcgis feu Religionis alicujus ( qu&cunq3


& inter Philofophum. Religionem
pai rrojiri tya ra
mninn
m
) , tya >a ift&fpQn
feu Legem aliquam certam habens , Deum 3 r-Mtytrft '>phxn trpaa
qu^rit propter multos alios ufus oc fines, inyr rshmn nSir nfrvu
quam ut eum difcat agnofcere. Philofo- ttpao uw ^DlVflni 1MK I

phus autem nihil aliud qucerit,quam Scien-


tiam,utdeeo posfit vere difterere,non ali- ii)D'r rpao h4in -«wa
ter quam ex.gr. quserit, ut de Terra dif- ?Dioa ^»nr fvmn ty pan
j
ferere posfit, & oftendere, qubd ilia fit in raioa niftiri t toun fcfcwi
centro Sphaerse maximse ( reliquas omnes am- —
.
ir rfm t nftron VAj
bientis ) non vero in ccntro Sphaerse fteila-
fifoon p>tn r^i wtjid
rum (odav<e) ?
& alia: nequemagis perni- nprna k?k mhxn jyrrt
ciofum judicat Ignorantiam agnitionis
*>n» x*wn nyTa /nVapn
Dei, quam Ignorantiam cognitionis terrae,
rwya i^sc^ jvSjnnm nc^ii
& ftatuere quod iliafit expanfa vel fuper-
ty nnain wt cax o
ficialis: utilitatem (notitu) nonfacitaliam,
quam fcientiam rerum vcram adipifci,ut hsvi mom*? EDnnnx
quis asfimiletur Intelleclui agenti , ita ut
pa t^n i>*in yim byyan
quafi idemcumeo fiat (videpar.iA.z.) >8c
rwwt pa p'*»' nw»
perinde poftea eft ipfi five quis fit Juftus nweo tfirv j6 Vnp»flK
(ptus) five Epicureus, modo fit Phiiofo- Vuiok >«woi *
jpovVa
phus. Ex rundamentisetiamfideiiiiorum 'n 3'^^anow onp
. (Philofophorum) eft, quod dicunt, Deum r-Motpa fojwi : yn» ^i
neque benefacere,neque malefacere , Mun- oS^n n»nu? nMn» «v^ o^yn
dum credunt effe aeternum, neque admit- fa^ Nfia^ttr 7^ Tryj ^a
tuntillum non fuifle donec vel antequam ixip> ax) «Vi id *A
t

w
crearetur,fednunquam non fuiffe,& fem- Vy ^n wnn toi? wphxn
per futurum fi quando Deum vocant fawn
: ^S mayn yrt ^
Creatorem, faciunt id metaphorice, non n»n Nin i^ i nteno
proprie, ut verba fonant : fed per vocem ^m^ Smn ^nu no\a
Creatoris intelligunt Caufam efficientem. *hVyn nD w«7) iMyi wap
Effe£um autem non tolli P fed poni per no- nSyn n>nn o»v ? p-iSyn o?
tationem
tS9 yWMtD Cosri Pars IV.
h-on *?3K rWiV? W Tllrt ptatem fuam duceretSororemfuam;int^p
OWNMH mKO *?3 Q»pO rim omnia reliqua Sponialium 6c Nuptia
W ''pStfn on3 nrc WJO rumpraecepta obfervaret,quas Deus de hi
?3N ''inn ->tt?3 *?3Wtt> >03 dedit: aut, fi Ifraelita ahquis comedcret
EDTO pi nDTKWWM Nin Carnem fuillam,diligenter tamen fibi ca-

IttttO
fl
?3N0n 'MflO inSlM veret circa Mactationem ( # f twwu ejus requl
v :
•—0* y?r4(?^v^)aSanguine,aNervofemoris,&
rt> JWyn njrt "Qnn TOK reliquadecibisaDeopraecepta.
W »*?KH X V. J«<fci«i 5 Ecce moves dubia quae
fW p^D Oipo *??
,

mtD3 VjyoWflP 1331 p£D apud me (vel, meoj udicio ) prorfus non funt
"f? '>0M vhx »» TW dubia. Sed nimis longe digresfi fumus ab
***7\V ttttwno |1OT W3 inftituto &propofito noftro de nv?0 Attri-
iWyo D>D*?nno 1N flntf butis&Nominibus,veletiamFormis&fi-
rnmK >x
D ?3pon ONDttttrt guris (
quibus Deusfe videndum & cognofcendum
dW Sup miN Sap> HPM hucmque facla esl dU
exbibmt r fup. jf. $.<* jf. 4.
*?y C3nitt?m CDWJfln inv grf/fro ) j ad quasnobis revertendum. Ad il

1 0'om mn
Ywni (votn larum rationem melius tibi declarandam,
t+npn 3pU 1W nn >np>1 adducam tibi Simile a Sole. Sol unicus
0»nEtt>ni r-^Drn D03X3 «ft, fed variae funt proprietates £c affettio-
l fVQin ty Tn3
ilN 0»V?pn nes corporum,eum recipienrium. Perfeclit
YiN orfon tp^
fimepraealiisrecipiuntejusLucemMarga-
b^vai
mV?33 on37n rita?& GemmaejvelutiEx.gr GemmaDntt?$
*?331 nNii
THVO Ott? 'flta CDfiD "»1K Aer item ferenus, Aqua.In his vocatur &
U10X 103 Nin D/lDn "iwni 3p1.3 11NL«* penctrans: in Lapidibus puris,
TINni 1>arin*)ttW3 0>p*?N & fuperficiebus terfis& politis (veluti Aerc
'n CZDtt? 103 t^m 3pWt , &fimiltbm ) vocatur
/>o//f Vftg 11'K Ltf * c/4-

JOl 13*3 ittW DTT3 invo ra&lucida: inLignis,Terra,& fimilibus,


VW3Vm.vn3 S33tt? ofoil vocatur nxy liX Lux apparensjonjpuua: in
*MX E3ti*3*n 101*? msn caeteris rebus in genere,onp IfK luxabfoiuta %
Y\\>h m^po mDf cmwflJ fine nomine vel epitheto proprio &
pecu-
tt?o«^n lW "P3y3 on3 "I13V^ liari. L«x abjolute eft ciim dicimus C3 f
n7^|

mtPfljn n^Nl f
cum Deus boc bionnne appellatur ,
DW031 'nwa cognofci- &
tu :Lf/x/>^mMwx,cumvocaturmn»NomineTetragrammatoproprio,
cornmunjonemdenotanteinreripfumj&interperfeclisfimasinterra
Creaturas cjus,PiQjhet:as,inquam,quorum Animae purae aptae iunt &
ad rccipiendum/fucem ejus,utineostranfeatvel penetret(*<»/0f<tf
iv - ei: ficut LutfSolis inlapidem S c bobam
;
in Margaritas. [i.]H* &
DnS «>' Oo
CosriParsIV. ^m-ma 2 88
partem Praeceptorum acroamuticorum ipm m flWWn M1K071
stiam mutarunt , quam longisfime rece- * "WO f y
iunt , ( abfunt a nobis> &
propius ad nos accedit VWtf *p* ^TOH 1DK "

Jeroboam). W>0 ''31 oynY ^^D fa


X I V. eo/r* 5 Magna diftinftio facien- Hmy '? "^^ rfrnn ^xnx
*

da eft inter caetum Jeroboami {qui vitulos s-nt mny 'faiy on tyan

coluerunt ) &
inter caetum Achabi,(<7#/ c«/f w 'n 0# in^.V lON pl nafr i

faif to*/»J Nam Cultores Baalis funt Idolo- OX1 mnx 1D*? >ptoft1 Kin
i

latrae abfolute, ficut dixit Elias j S* Jebova rn onni mn* mS tyan


e# Dem,ttepott eum , S j ven? Baal,ite posl ipfum, n>n 7>* D>aann tD'p£)1Da
i.Reg.iS.zi. Dubitarunt tamen Sapientes 3Nfft^ 'nyoo hnx mvw
deillis , ex eo quod Jofaphat comederit de ;— \y»Da nta VlQX fc«*frl

cibo Achabi ( quomodo cum illoprandere vel ct- lat >fr in>*?N CD41 aV3V
£«w caperepotuerit ) quod non legitur de cae- 10K I^W
>c
7Jtyn minya

tujeroboami (quodfc.ViriSanctt&'infigniores K 'pStf 'rfr Wttp MJp


cx Ifraele cum eo comeder'mty vide i.Reg.iW.Z.j. '»h OynV ny*D O niN3!£
Extatautem luc dubitatioin Talm. Qhoitn cap.u iDn'ffyQ fe vn *?>Ott> 'p^N
Mufcatus dicit^fe nonfatis vim bujttstaitonis affe- tDW3jno tDn*? n>n«? nD1
$«*)• Et Elias non loquutus eft de Cultu 3KriK W331 'n W3J vrt !

Vitulorum(^^c«/r«W/«)quandodixit^ Nin»Dp 1331 Svan W3* :

Zelando Zelatus fum pro Domino Deo Exercu nirya ntf nirttfr >PQJ p
tuum&c. i. Reg.19. 10. 14. quia caetus & nVrJwm Vrntfni 3NnK
affeclae Jeroboami ad Dominum Deum 73y 3Nnx noaa fc-tfnrt
ifraelis dirige^bant omnes aftiones fuas Et nain irray Kin> Byo *?yan
:

Prophetae, quos habuerunt, fuerunt Pro- i**fri *?yan na? nnOP "?tf

phetae Domini : Prophetae autem Achabi, btyr\ >wy) nfrjya T rhv


fuerunt Prophetae Baalis. Et Jehu filius LDV2V my>Dl vp^Nin
Nimfchi ad delendum & exftir- xb nn»0 tafil moan »Syai
furrexit
p in -lum opus Achabi,fingulari ad id utens 'xn«r> ^p^ ? pl D^lino VH
1

mcdio S: arte,quando dixit j Achab coluit n^^iy }'3^TO mnyoy ftf


£44.^1» ptrHWyJehucoleteum multiim , 2.Reg. inin^ n\ ^W 'OD mVQ
io.^.i8.nequievit,donecdeleviflretmemoriam Baalis Vitujosnon : in
bimmiac manum: Iilosautemquodattinet,quiprimum Vitulumfece-
l-unt,Caetum Jeroboami ( qui alteros Vitulosfecu\ Cultores Excelforum
ipc Idoli Michae, illi omnes Intentionem fuam dirigebantadDeum
«fraelis, fed cum ejus ira&indigr» ione, quii,qui haecfa;iebant,mor-
tis reatum fibi attraxerunt j VqIi. b m , leu ad voiu-
p:atem
t91 ^IH» Cosri Pars IV.
10K jlltftt onxoa
1
JW1U 0# & Glorix (ProvidentU Divin^per miracula,&
,ynin HnN ^DV ? nV"iD <*//<* figna ifraetitis aM)&rentis).\lcmm(nomen)
: r-\Xf ho n* inw D>j£* £3»nfa Elohim
vides in Aegypto ( ab
12 CVpVtf nn "KPX WX ufurpatum&, ufuatum (*;
Aegjptiis ) fuilTe
Tn»V CDTV n*fl DN ittrtO protnde Deum nonommno negarunr^fed tantum\
y

r-i.VVi mh tPDPfl riNI


s
quatenm per Nomen fl n> defignatur j,licutPha-
JUQtytttt rrnmr J

nu\V"» xh M
\10lpD rao ad j ofephum diciti Pofteaquam notum tibi
nnscno /mrCDT^NEiohim omnehoc, Genef. 41. 59.
DtPOJIWa Uru* SnK D^iyD Itemj F/r,f» quo eft Spiritm vrhx £lohim,v.$ff.
'>i>Xn yV3 nV"Ul pysi *?£» IlluftraripotefthaecresfimilitudineiSitvii:
injTP "voyri wnno inv quidam,quifoiusvideretSolem, Scfimul
p-*iS ynp'1 fcwn ^nou loca Ortiis,Cursus, revolutionum ejus &
ttisn >£j!> D^^IWO mjlSn noviffetj nosverbeum (Solem) nunquam
mrrto vmyn? mifU pl vidiffernus,fed llmbra duntaxat Nube &
inyr liaya nfO lA IQM frueremurjcerneremusquepoft^aDomum
nn ptPWQ Wffl Pfttttt illiusvirimagisaSoleilluftrari,quam do-
IJN^X X>n na CDnoiNI mosnoftras^eoquodillenoritCurfumSo-
nw
:

1D") vmSyim m*n lis, acproinde feneftras fuas ita verfus So-

m^pni whX nwa Dfl 1<V lem direxjffet, prout voluit, ( ut tota domus
HO rLSQD >!Virv 1DW jr-tmi ab ejus raatis colluftran potuent)\ praeterea
^IDnNiP myjl X-^rf MVtf etiam ( cermremits ) quae ferit & plantat,feli-
•JW1 nnao yiV ttKtt? luya ciiis fuccrefcere (
quta fc. ilie Solis proprietates

y^Nl rh ftttX YiWDI '^no dr vhes novit & obfervat) & poft haec
5 illeno-*,

tonya ^yo ^33 "liorxi bisdiceretjhaecindeprovenire^quadSoIem


iDn >XVX ^KcV CD^IT noffetj fanehocnegaremus,& diceremus,
W) DAV T£*vO nn^ymo
i
Quideft hoc ? ( quideslSol f) Novimus equi-
demXucem,&utilitatesejus plurimas, verum illas nobis eveniunt
per accidens: Ipfevero refpondebit j Mihi aSole evenitquod volo,
& quandocunq:, volo,quia ego novi ejus caufas ac motum, & quando
in meis a&ioriibus , (in&dtficando fc.pl antando &ferendo ) debita tempo-
ra juxta hanc meam notitiam,obfervo,nunquam fruftror ufu &. utili-
,

tate ejus,ficut videtis [2.]


N O t J£.

[1 .] Mttfcatm fcribit, ad hanc Clajfem


pertinere Patriarchas etiam , qui antcl

Mofen fuerunt. Quoddkitur Exo.6.^. Etapparui Abrahamo,Ifaaco, 3C


Jacobo in nomine W^X Dei Omnipotentis,fednominemeo *nn>

non me notum feci eis; id explicandum ejfeexmente Autboru^uxtafen*


tenium Oo z
Co s r i Pa r s I V. VW "aaa 290
Animae fuam originem &
v

veram venam JHH3 limoi b-tJCTO DrtS r


ducuntex femine Adami, utalibi explica- Ittttttl :lN-rri T«tf6*rTtf

fcm^ftf^r^^v^ii^^^jb&ab^ W m,y Trtafcn r-fapri


continua ferie propagatum eft Peculium U3 fioa Mtn fOI nnx [0(1

&Cor {bominum^Viripecuiiares^Deopropinqai WO*?p Ktfln 3171 lAtt D7*


t> acceptij eo fienfu^ quo fi&pe jam infiipenon- JEOTTIB C3'£n«H £3*7*1
*«< /;rf^ occurrerunt) per fingulas generatio- »133 n?n r?n niSx KTpll
ne3 cvtempora, aquibus communis mul- n C3TV3 ip:}?n T)2$?31 rl
titudo hominum excipiebatur, qui eorum nr«N OtfhH pJiyill D»
refpettu fe habuerunt inftar Corricum,Fo- 'n ^V JTtFK"D rittqfO ftrtb
!iorum,SuccivelRefmaB &fimilium,. Deus UVnm np*fe*10D1 p>j?fa
3
:

hujus Cordis &


Nuclei vocatur in fpecie aSl? N^Q DE t**npj
*?>?
1

mn? Et quia inhaefit Adamo, ideo transla-


. rvn Xh cViyn /nototf *70
tum vel mutatum eft Nomen tDTlfo ( </«W 3& r?5 tj\V CD1X2 DX »3
Genef. 1.)
adlribetur ab initio hi(lori& Creaticnis JWHl j iS DTp» HO *?3

poftabfolutum Opus Creationis, in *rttV r»rt» wS D>ptoa r-iJfun


DH^ (Geneficap.z.v.q.ubtprimum occurnt.\ *ftf ~yT ^ ^'~ >0 1D1tf
quemadmodum Pvabbini noftri dixerunt} P ^£0 ^3rWOT171 TO/1
Yocatur ( fe", Gf«, 2.4. ) Somtne pleno ,
/>r0/>r?r m^lD^ ruAaiQ nN :. 1 1

Mnndum plcnum Perfe&io autem Mundi V>n POTQ p» *?0 d3'Tn v


n

omniam (
:

non fuit nifi in Adamo qui Cor fuit


quae praeceffe-
ttrum creatarum
,
^ T0H1 nyiD trron
jon 1*7X3 n ?&t 'JtyV
jfrao
'
5
— rT

)
runtipfum. IdouodNomine DTi^Kfigni- iwnD pvj? BQKJO P2

ticatur„nemonegat fana mente praeditus nv?N Vy ijjitf ntini apwrt

(
cx quocunq7 fueritpopulo): quod vero fignifi- TOJfl cznx '^a mtf plT
caturper nW* ideftquodnegatur,6c amul- 'p^v V? "IO.vS ^Dini CD3
tis non agnofcitur. Prophetia enim eft res "fiM* —
j
n&Jfn V*?,:n H3>H
admirandaScrarainpaucisck fingularibus, J-WM D^ £D7\h )iyn
nedum in magna multitudine ( Pfopbeta mjoi *pn v p7^ hlX T3031
rumy uti olim erat^ vide$.}.u,& alibi h.e. Difficulttr credipoteft, Prophctiam
:

: in aliquotpducti) nedum tn tanto Prophetarum numero ). Hinc fluxit


negatioPharaoniSjCum diceret ; Z<on novt nrr T)N DO \i iXUM.Exod.^.z*
quafiex Nomine nm^intellexiiTetexplicateLucemillapenetrantem,
que inteliigitur per iHud,ipfumq;docui{Tet de Deo,quod Lux ejus ad-
haereathominibuSj&in iliostranfeatacpenetret.tftaq; porrb dixitei
&
Mofes Aaron j Deus Hebr<torum v. }.quo epitheto rei%)icitur ad Patres
9

feu Patriarchas } qui ij>fc(Aegjptiis ) teftes erant furneientes Prophetiae,


&Gi6ris,
xn ywttKD Cosri Pars IV.
ttDO riSbon >ftn 'n Dttrt Porrb Nominis Tetragrammati DW^
DM UV J >J£> 1*>0>a D0£J3 cognomen aliquando eft CZTJ9 F*n« ^ ut
royn Nim OOfon Tifi f* cum dicitur 13 V £0 Facies mea ibitfixo.tf. ,

'n t^i iV 110» rpnon #.14. Item, tiifi Xgg facies tua pr&cedat ibid. y

1 WV'»p^ pjpirUXipfll v.if.Idemenimintelligitur,quodalibidi-


W miQ ^ffn O nffpru citur y Gradiatur quafo nin> Dominus w w*~
ttpfa^ VTD01 *?«n0 DVy^ dionofiriJExo.^..
OiWpn 07K 03 nD 'Ai Senfus Nominis 0»nto f ?«o^r Nm»w
r^yi U r-Mytav nnpnt Elohim intelltgitur) apprehendi poteft per
'n \'W toN CDȣ)lDlVfin : ratiocinationem : quia intellec~tu$ docer,
n*3ftt 1N ntrpni JIPV >6 Mundum habere Dominatorem &Direfto-
na "NW mwajrl K»nit &
rem 3 de hoc di verfae funt hominum fen-
YlfW ttyo> C37Nn 3PV tentiae^prodiverfitateratiocinationis^fo-
T OK*?0 f>03 p3"W TVOO
.
rum: ProbabilisiTmaomniumeftfenOTtia
KD r^irw nn tt djd/W. Philofophorum. Quod vero inteiligitur
trw PW /—0£tfW
1
? "lOKttf per nw>, non apprehenditur ratiocinatio-
1
2. intf D ? CD>phx ih Tȣ>nn ne, fed per Vifionem illam Propheticam,
^y mJVni t Pltfl ?
1
nnt perquamhomoquafi a ipecie fui fepara-
nnr nini t nm :Yl Y tur & abftrahitur, & accedit ad Speciem
fi^ni^n ttHlpn nn. *?y >U3 Angelicam, Spiritusque alius in eum ingre-
Y?m jrfimw nyn Najn ditur ( </* bis vtdeatur Jofepb Albo in onpy -)dD
\&'ytiqh TWDWl n^oni «/>.. i{. ) flcut dicitur, Et efficteris vir alius,
N>:un untMW fiy naftoS i.Sam.10.6. EtinduitSpiritus3ccj.Chwn.iz.
CD>fhxn ttltyw r->y . W y.iS.EtfuitfupermemanusDominiJEzech.tf..
W ha-frt fO "DYJ ntVttPt ^.i.&40.J^/«/M5/i^/«f&c.Pfr^uInqui*
yios. jnan r-^ynn r^ya bus( &fimtltbm Locis)Nomen nn ^w///**.
aniN3 ^WP "inN D*?y:n cognomen eft Spiritus Sancli induentis
DTNn- a*?o. niD* Mtt :D>0im Prophetam tempore Propheti32|Jefa.^i.J
TPN miOTipn .T^pfiDn, velNafireum(«/^wyo»/?w,J«^/i:.i5.2^.),vel
jyVl Q»p^a pflJnDO n'n Unaum feu ad Sacerdotium. feu ad Re-
gnum (veluti Saulem ,i..Sam.io.i.6.. Davidem x ibid. cap.16.13.), quando
Prophetaeum unxit,aut Deus eum adjuturus (aliquid fingularepereum
operaturus),vd diredurus.eratin aliqua re,aut occulte^ alicujus rei fcien-
tiam per facerdotem notamfaclurus,pofteaquam per Urim&Thum-
miminterrogavit. Et tuncf cumfc.bomo adaltquem tfiorum graduum per-
/iwg/f )recedunte cordehominisdubiapraecedentia, quaede Deo ha-

bebat,utludibriohabeat ratiocinationesiUas^Ptoyo/»^/^) per quas.


JWpn^ Oo |
Cosri Pars IV. yamoxa i 9z
mttam Aben Efrx y
qui adillum locum itafcribit : "03371 >tt'rt KW >Tr hx »3 WT
!Scimus,quod£/ Schaddai fit ipfumNomen gloriofum(ftf ra£r4m?«4f o»),
jlieque alia inter illaeft differentia, nifi quod '"TS^X fit Epitheton vel
Adje&ivum^ Nomen gloriofum (MWJ
aliquando fubftantivum
{[proprium Somen ) y aliquando adjectivum ( fignificans Eum qui flln^ ex<*
'

\ifiere facit & producit miracula & prodigia plurima). Nam Abrahamo
jdictumlegimus; nw 0# Egofum rmn v
5
qui eduxi te ex Ur Chafdim %
jGenef. 15.7. Jacobo ; Ego fllrv djus Abrahami Patristui. Rabbi Jefchuah
[excipit , Abrahamum &
Jacobum ignorajfehoc Somen , c^ Mofen id hic infe*
yuijfede fuo» Sed futile hoc eft ; Quomodo enim Mofes hic Nomen
illud expresfiffet, fi Deus id non dixiffet &
protuliffet ? Nullum itaque
dubiumeft^quinpnmiPatresilludnoverintc Nomen fubftantivum
noverunt 5 Sed Nomenadje&ivum non fciverunt»Ef mox , Patriarchse
nonpertigeruntadeumgradum,CDtttt np3T7 utconjungerenturcum
hoc Nomine, ficut Mofes, cui Deus notum fe fecit de facie ad faciem,
unde ipfepotuitmutarenaturas mundi hujus inferioris, miracula. &
acprodigiafacere,quod non potueruntPatriarchae

[2.] MufcatmhancfimilitudinemitaexplicatiCom^zrax. virum fingu-


larem de~ Populb Dei Sancto ac |feculiari , quos Deus dignatus eft ap-
paritionibus fuis & Providentia particulari in omnibus rebus ipfo-
rum (
quales faerunt Patriarchae 8c Prophetae ) cum Homine Solem
vidente,ejusqueOrtum, Occafum, motum &
revolutionem intelli-
gente,ac proinde domum fuamita aediiicante,&feneftrisinftruente,
uttota aradiis folaribus colluftretur; tumetiam per hanc notitiam
certa tempora obfervantead ferendumac plantandum,utomniafe-
liciter &
ex voto progerminent &
fuccrefcant. Sic enim Patres noftri
iancti fciebant ck intelligcbant rationes &
Vias Dei fui, qui Sol Sc
Clypeusipforum erat fciebant quid ipfe requireret , &fibi facien-
,.

dum effet,&hincaperuerunt ei feneftras in domibus animae fuae, &


a&iones fuas juxta ejus voluntatem inftituerunt, unde factum ut
omni genere profperitatum animae &
corporis cumulati fuerint»
[Pharaonem autem &
ejus fimiles comparat cum Hominibus, qui
nunquam viderunt Solem, neque quideffefSol noverunt,fedutun-
tur umbra duntaxat& nube,fplendoreque &radiisex nubibus den-
fis prodeuntibus, & ficper accidens commodum ab eo percipiunt,
quia natura ejus ipfis abfcondita, & viae illius ignotae*
eft

Porrra
19f ymaKD Cosri Pars IV.
hxwv> rjpmnj nV^m ) ^
Circumcifionem Elongationem

WiN cin«?S pm> fiytflp Ifmaelis, Ligationcm Ifaaci ut maftaret


,

m^^phsn ffjjfflra !Vn O eum; cruiadeReDivinavidit,quod videt


iWH Wpn *A Dya n>W Guftus ( /*/#i& apprebenfto ) non Ratioci- ,

'jr?rO D?yj tiDD -07 }WP natio (quia apparitiones Dmnas.oculispercepti.


JJ1W 701J *V1Htt? n>ni V Pyo bilesy accepittfer qnas Dei notttiam diutcit ,. <yw«*
y—niOI a^JUlS 1fip7K hv ipftlongc pluris fuerunt fiw ratiocinationes
tea nwn *p7n ww w^») 5
yidit (ex eis )
,

Ei ( Deo ) nihil effe ab-


anpa n>n rfiv ny rtpya fconditum de omnibus particularibus
yH) ygyna Dtf O 7T7NQ %V aftionibusfuis j vidit, Eum fibi retribuere
fllOVTprl vrrivprf? jyV N*? bona pro Juftitia fua fingulis momentis,&:
OJ173J U^JCim 1ttH7 7P20 docere fe viam re&am inomnibus operibus
rmm ITONNSCVn i—O^i? fuis,itautnihilvel citius, vel tardiusagat,
ihv JIMXOltoa KK )h 10# fed omnia facultate authoritate ejus. &
fe 31fy ? iniKtf 701 ? !-iKn Quomodo itaque non ludibrio habuiffet
c 1

J-^OSrtdflrppnn MlOSrt ratiocinationesfuasprioresf Sicut docue-


3 p3T1 arfin O^l^n runtRabbininoftri,adillaverbaj Et extre
1
0*tM r ?* yunp »0 rraya /«ir ni» /or^,Genef. i{. ^ Ajunr, Deum
3113 1N71 10$TC3 70 Ktf 103 dixiffe ipfi, Egredere ex Aflrologia tua y h.e.prx-
hNW >frX Hlpti 3VM2) '» cepiffe ipfi, ut defereret omnes Scientias
r-VW nm /UVnn^ >1£Q fuas rationalcs Aftrologicas,& alias, & ad-
>phX2 *-t1|?J) OrhV2 haereret unice Ei, ad quem pertigit per
t

ro rA WV •mjQ pxn Guftum, ficut dicitur, 1>ni IQyp Guflate &


n>0tt?1 nrufl sryWD 7nro videte r qtiod bonusfit Domimts]Scc. Pfal.54. 9.
D»™ C3y r*f ty W¥ Qui & vere vocatur Deus Jfraelis, quia ifta

71713*0 Dn n«W na D>l*?nn Vifionealii :( pr&ter Ifraelem Jfunt deftituti


r^n^n^ ny^nni !—I07NH item Deus terra iliius , (y? . &*«#* ; 2. Reg. 7. 1

/)77tP >0 *?:>! i—i?n fW


X >^.z^.27.quia cx Aere, Solo, &C£eIo fuo,
^m Nin r^^p^vn D10»jn virtutem habet peculiarem ad haec juvan-
iniy 1 nxm JilJOn ^Vya 7nx da &
promovenda, una cum rebus aliis ab
ay DnS ^OtSfnS tZi^l^JJ eadependentibus( operibwUgdibus^qua. tio»
»aiyi CDnH37 ^mp^Ofl »//? m ///^ ^rr* licetfacete* Vtde fup.par.i.^.iz.)
inl^ S$P no CDn ?fO >l
quaeei funtinftarAgricultura?,c\:prceparaf.
tionisad felicitatem fpecici iftius. Etquicunque feclantur Legem
Dei,illifequunturDominos Vifionis iftius ( Propbetas) tranquillis , &
animiscreduntillis, quamvis verba illorum fimplicia , ck Parabolae
craffae videantur ^ qualem fidem non habent Philofopliis 3 eorum^ne
Vmrh
Cosm Pars IV. vannaws 194>
antea confueverat perveniread Deitatem, Vn y#X CDnrr r^irpnS
& Unitatem (ad Deitatis&Umtatis agnitio-
wf?« )tunc etiam Homo Veneratione Sc
:

Amoreejus,quemveneratur,corripiturjUt
W
7!

l
hx Cd:Q yrirf? rnrJTI
?M "nrrm j—^n^vn
voyja pttin 7j*y cwn
propterAmorem ejus Animam* quoque V,::n.V'7>rru"»n*7 VPCMDlSl

fuammortiexponat,ob maximam quam fcWB ^WIW IT3 ,


Vru*?
invenit,voluptatejnfieiadhereat,damnum pttffl : n fifyiTnportyn
item &
dolorem,fi ah eo elongetur 5 Contra *j£n3 UOO pmnn^ Yy*sm
quam Philofophi faciunt, quibus Cultus D'Xn QttUg amsffSKi
Dei nihiialiudeft quam Virtuslaudabilis
,
i2PTD1Q JZDK >3 imnya
& Verbum Veritatis ( vernrn ) ad magnih- , "MP Sy frtta r-*0.vn 1271
candum eum fuper reiiqua entia omnia, VijS Wl» 103 r^lNSOJTT
ficut^ol laudatur & magniricatur fuper 1 OWttn "Wt? Sy WJJ
reli^Pa vifibiiia Negatio Dei , nihil
: "W a>p*7>a m^3 f\V£l
aliud, quam Vitium Anim«e a mendacio r-win IPiOT —Wn£0 1

dele&antis» ; 3?33
XVI. Cofriy Ita mihideclarataeftdifTe- 'UOfln T13 nflil 1»
rentiainter^n^&mn^gcintelligOjquid tt'phx ffc «nsnn ^ '»1

interfit inter Deum Abrahami Dn"GK 'p^V pa no tfnyarn


, 6c Deum
Ariftotelis 5 quod item Nomen
proprium n^£D3n '"Krt lEDW 'pStfl
7un> aveant Animaspercipere Gufiu Vi- DyB3 JWtoJTI 1*7 & J Wll
fione ( h. e. /><r r//?0»« Jptrituaks Propbeticas n®pn V*7X rrc> crp^M
fenfu perceptas^ex quibusindubitantercolitgebant, V>XW >0 tfy ttinn ED$fi3ni
Deumfecum loqui) -> Nomen autemDT^N Ra- von* *?y ftTDJ "nDO^ v^v
tiocinatio affequatur (qutaratiocinationeln- fiKtnntfpnm n ?y JWtfl ,{

tdlecluaii comprebendi potesl Det exiftentt.t & p-Qin lfilQOn >D n»>n K>n
Umtas): quod infuper Guftusilleinducat $*J» i^?l p7D fr-^Stf Tiyn

hominem,ut Vitamfuamexponatpropter CD'VXrh p#1 iys nmaya


Amoiem Dei, & Mortem ejus causa obeat j n#yo Vy jyi ^nnra TBD^ 1
?

Ratiocinatio verb illa (Pbtlcfopbtca) dun- p£iDO &m;p "in* 0'D'0\2rt


taxat probet, quod nofiri fit officii Deum t D/vx Wphxn yr DK
fuperomniaexaltare,quamdiu idnonno- 73D nojfal "Urn TCX
cet,veldolorem caufatur ;denique non effe r- njini D'7to "ny DiTOK
culpandum Arifioteierr,fi irrideat OperaLegalia,quiaincertum feu
dubium apud ipfum mrt, nunvDeus llla fciat! ( onf.fkp.f*}.) .

XVII. ~jud:w\ Itafane pertulit patienter Abraham ( Pmfeclio-


nm tx ) LlxChaldaeoium ( pAtriajua)\xi peregrinus»ageret(/wrm^
alia),
t 97 ymaaB Cosri Pars IV.
CDM on O r~«ny >4in^ Tlmore fuo: neque cogitant, fi vel furentui
n,*Yn *?y toj 73p7 E3WV vel occidant , ie ideb efTe puniendos, fe<
CDW D^&in orJfl h-rnn praecipiunt Bonum & prohibent Malum
Vn cnitn w CV7M vn honeftatis & virtutis causa , ut asfimilcn
*?y 1« 72N nr *?y CZVtwyj tur Creatori,quiomnia voluitordinatisfi
Tna ym fQ rvnim 310*1 me& ^^«^fierii&fanciveruntCon
JTMBtnnVi nwoni wnn fuetudines, vel Leges Intelle&uales (cum m
tyonyin T7D TON XTQ7 telleftu& Ratione CQnvenientes),<\uxf\mtPr3*
CDWm vapi 31Dn TVT cepta civilia fecundum virtutem vivend
i

oy *w nun jnn ont D»73K?n ( y/<fc fip.f. j. j ; non neceffario obligatorij


N7N D^mo an ^X fiUin {adfalutem & felicitatem noftram promoven.
7—mnn [70 pijm ;-^ya <te ), fed conditionata ( feu , cum exceptio.
Tflpi D>\jn:o D'p7ro N7N w hac ) nifi videlicetNecesfitasaliudpoftu
i

r-10 n^riflnno^m •Wiam l e t vel fuadeat (<fc quo unusquu%judtcat pn


WXV noi TCnn 731D» fiolubttu& arbitrio). Noftra veroLex nor
t TOID ita eft comparata(Lfg** noftra prncepta nonfum
D IWrt yp» ^TIOH HDtf ita libera, & cum annexa hac condttione ) nifi in
"1£D0 ri/W -)1PN fr-*Tnn quibusdam particularibus civilibus actio-
r-pmo nym» riypV nibus ( ve/ar* , r^im* *ri &fimtlibus ) -
y &
riT3N "DM ny rww
tamen his quoque cavit Sapientia Legalis,
3 n?iy 'n7»V nnatrn» (perCabaUmfeuoralemtradtttonem)QXp\icm'
t 1—QitfnoS do, quaenam fint,quae conditionem vel ex-
fa ypw urx Dnn ")QX ceptionem illam admittant, quae eam &
r-xn UW »Z) >:>y2t*-<7N non admittant.
SVXI tf201 nnip£) j
yiWM X X. Ca/fc 5 Occubuit verb Lux illa ( pe-
W UTtltm ifl^n OTrfho netrans y videfip.§.\^) quamjaftas,& qui-
wn7l? rtnJUW lyiWVpW» dem occafu tali,ut nulla fpes fit, iilam ite-
O Tja 17£0T D7iy7 wni rum exorituram, & ita interiit, ut non co-
y» 17 ^* gitari posfit, illam aliquando redituram.
x

( Mufcattis dicit Non cogitavit hic Antagonifta ifte, quod in Scriptu-


\

ra Deus promifit, dicens j Surge Lux mea 9 quia venit Luxtua 7 & Glorta
Doimnt fuper teortetur ECsi.6o.u). y

XXI,. Judausi Non


occidit, nifi in oculis eorum,qui nos non
vident oculo aperto &
perfpicaci , quique ex noftra paupertate, mi-
feria,& difpeifione,colligunt& argumentantur,Lucem noftram occi-
difle-, &
(vtce versa) ex aliorum gloria,felicitate mundana,& innos
dominio, conciudunt3 illos habere Lucem.
IQK Pp
Cosri Pars IV. WttMW z9 6
Velfubtilibus conceptibus & inventis, Vel cy 0'3-DiVfi ? fOKn'?
Tftpl
1

I cleganti ordini quem in fcriptisfuis obfer- CDnni3n tto >DV1 Dn w iprt


vant, vel demonftrationibus, quas afferre naiono cn^y rwutf noi
videntur. Nihilominus enim ( utut ifta onnnKOOhnponnp^K
0W»m habeant) vulgusnon itafe&atureos, r^VOjno r-^ltr&Jin iSnD
Animas prophetantes Veritatem 0>"»3J lOKt?
ficutillas 1031 r^oyj
(/^«^^/«^/w&c.jiicutvulgodicitur, * nox ''Ut
W^^2lCDn^ Faciteagnofcunturmba Vert- ntfWON :ntm*3SK n>

infpar.0.iG. )
ftfte ( conf. DTTDI D»tf DlVflll TUJIO }TO<
XVIII. Co/r^ Video,te conternnere TDDnflJW <to 10H Epn^K
Philofophos , & prorfus alia ipfis attri- en&tt VttJtf »0 *?3;p iy 13
buere, quam ea a
quibus celebrantur, adeo W ^iDiVo 3«Ptt? V7j> -ion>

utomnis,quife (perfanclam vttam &virtuo- O^IDiVon r-yr ty^in


/^ acltones) a mundo feparat &: fegregat, m#yo *?3*on,3 Vnv nn.Vl
dicatur faftus Philofoprius,aut fequi do- $ 310
gmita Philofophorum : Tu vero omnia rnO taN "Onrt nDtf i>»

Bonaoperaipfisdenegas&abjudicas. # tpw Kin ^ 'Jtilmp


XIX. Jud&us; Quodveroegontibidixi nrf?Knn n^n >3 on^Otf
(Sup.%.\$ )eftFundamentumfideiipforum. yron O MX C37N*? DN r

Summuiri enim Hominis Bonum illi con- mix^OJH r^ym >ivyr\


ftituunt in Scientia theorica feu eontem- 3W1 n33 ^#3 j— '"tattO
plati va, & in eo , ut Entia intefligibilia ita J ^3tP p ^irM *?$n£)3 *?3P
apprehendat Intelle&us in potentia (poten- N*?1 *?yi£)n bsvh 3Hp ^KttJ
rw/tf, paftivus) ut fiat Intelleftus in a&u h-& Mn fvfan NV
( 4#(vii5 )exinde Intelle&us habitualis, tO'0'n mtaa *^*?tf D^>
,

proxime accedens ad intellectum agentem, ri3#non monni ")pn03


nullam timens coniumptionem : Huc o^yn 'poy ry f3n> N^? nn
autemnon
mendo
perfette pervcnitur,Tiificonfu-
dies in continuo ftudio &; perpe-
"WiD^ OW
nn p ty
n^nm FtJtoto flQQno
tua meditatione ; hoc vero quia fieri & con- onitf tno' #*?P *T3 D03ni
fiftere non pcteft cum negotiis mundanis D7^n 1^3) yion p
n^n»
( negotiorum mundanorum traclatione ) , vifiim n^p130H Kinn n^3nn V7V
cft eis ( hujiis rei causa) fe feparare a hy feWT W& yiono
Di vitiis, no
Honoribus,VoIuptatibus,& Liberis, ne haec ipfos avocent a Scien-
tia. Cum vero homofibi propofitum habet finem,Scientiamfolam,
non valde curat quid agat ( non folicitus esl de Attionibus fuis qttales ea ,

fint). Non enim timent ( Deum) utrecipiant retributionem pro


Timore
i 99 yWIDK» Cosri Pars IV.
ms)i >n»n i*?*vi '*phxn omnia facientes ex fumma devotione ad
Dtf? rv D>tt»y D>7in'rt Deum (colendum). Et fane fividerem Ji -
W> O 1D1X »rm CDtphxn proDei gloria , dice-
daeos taliafacientes
r-V3 fVCffQ; *?y n*?yo urh Reges de do-
rem,illos dignitate fuperare
V no "Dif »JW udo Tlt mo Davidis. Recordor enim probe ejus,
xm r^ 10*02 OT^» quod fupra me docuifti ad locum illum
D^Snh 1W p nn *?fltf 1 Jefa.f 7.15. nn fetf 1 t-Ol fl£1 Habito cum con-
EDN O *?n uyx
r-Mr£tf3 trito& humili Jpiritu\ quod fc. Lux divina
: CD»yiAJ7l non habitet, nifiin Animis humilium.
*> ioy pn -ann tdk xxiii. ?*</*«; jure fatis, qubd nos
ttrUNP 0£)0 n?3 inanntf hocnominecarpis&; confundis,quia feri-
j rrAin 6ao m^n D^aiD mushocexiliumfinefru&u ckeffeclu ( juxta
uoo eaawnn 'nupri *?3K *0«</ Efaia cap. 16.1%. firibit, Mufcatm Con- :

ttt ^m
? '6o> vn antP
1
cepimus , parturivimus, & quafi ventum
rhm 'niPfii hyn nmym peperimus,falusnoneft fattainterra&c.)
ftWl miB rl
?ao niW Exiftimo autem eximios &
prseftantiores
ty CDT onm QHin ^3 inter nos potuiffe depellere Contemptum
y\\ D>ttny DJW arvrayo &Servitutemvelunico verbo,ore fuo pro-*
tamwi nTfltf ninva N ?* lato fine labore & dcfatigatione, & fe in li-
1

yuorr? nNjn TOiip^TjAri bertatemvindicare,atque fuperiores eva-


1*7N1 J
;

mjiy ifi^l rtXl dereillisquiipfos in fervitute detinebant.
0J00 iPpno no n n nnW f
Hoc autem non faciunt nulla alia de caufa,
nm ntoo^yno >A Wn quam ut obfervent Legem fuam. Annon,
TD 133 0'p*?*! ir>P no Dy fufTicit ipfis, hac rationeintercedere,&ex-
yin YJTJ r-^onro nonni piare iniquitates muitas ? ( fuas aliorum.&
rUMPfl Nini \1S2 *?W IVX Confer cum bis, qiu babenturpar.\.$.\\$.) Si id
\~\kn Sn nxiw ^nnoi efTer,quodtuanobisrequiris,nontamdiu y
K*?1 ^am b*vi O>on \S) detineremur in hac captivitate ; praeter- I

>£D PniO Dttn DW 1


I ? *WP' quam qubd Deus etiam occultas fapien- & jj

t Yhx B^fl ?
1
novw mo tes hujus rei caufas habet ( quod nos tamdiu (

X"J^nnjnirn "WX X*n njni detinet incaptivitate ) qualis fapientia con-


,

Dp r
nym ny^D bx CD^oni fpicitur in Grano feminis j Quemadmo-
pnr\w'xrtQ "\f1S nmo dumenimilludinterramcadit,&apparen-
ter mutatur in Terram, Aquam, Fimum,neque ulluni fenfibile ejus &
fignum reliquum manet , uti videtur afpicienti illud cum tamen :

* # illud ipfum fit,quod Terram Aquam mutat in naturam fuam , gra- &
datimque elementa haec conterendo convertit in fimilitudinem fub-.
iTID^n Pp z
Cosri Pars IV. y3"n3HB ^8
•JMn >A nran TDK 32
XXII. J«itfi»5Nonhincargumcntum
JW >J£0 nw 770
BS^S
r
luco.Videoenimduasgentespenitusinter *~T*n">

i dnTennentes
(-^^>P*
«munaquaqucpoUctGlona,I^mimo n>wpxvrfn
^DOi
4C Potentia. Non poteft autem efle Ven-

:as
^-jann
fimul in duobus extremis oppofitis vel
p wa ^mtt m
j^n^3 uw w
t

ono nrwo W
ftt in uno y nan
rontrariis, fed in alterutro (ft ptjto JWYd 1231 ono :

t/> /tj 4/ttr^.Quin & jam fupra (p*r.2.jF.$4. p nnn» no my Vw


*/£*</ 44.) expofuiftiexloco Efa.52.15.
e
Ecceprojpere aget fervus meus , Paupertatem &
ftumilitate longe magis convenire Rei Di- >iSj p dj Him r-iwrn r

wne,quamGloriam&Superbiam.Idquod QHJMn O mown ^W


rffl ooSon Dn.vsno DJ N
?
stiam manifeftum eft Genti-
in duabus illis

ous. Chriftiani enim ( m z.Edit.pro D'W3rt S^ d"it?3 ato Dn«a


tH 0»Dl£>n Perfae) non gloriantur de Regi- nrw ttW Dnn tzrtWJtt
bus, vel de Potentibus heroibus , vel de Di- 1«?X DOnxn tzrOTI bW
vitibus, fed de hominibus illis, qui fequuti vni j WT? EDnn nyapj X^
funt jefum ( inz. edit, pro W
esi DaJVtVga CWnil cSu Dm D>V2Xr\
'Authorem fidei & Religionis fuae ) diu an- W«Ott? DlpD fej DUmj)
tequamconfirmataefletejusfides&religio: D\3':y DltttDXpWrVpTODI
Uiiautem Viri erant exules , obfcuri & Ia- om JVfrtl ?un JO D»>&nD
*entes,pafsim locorum, ubi deprehendc- D'7:D0l D^ino Dnn "WN
bantur , occidebantur , &
perpesfi funt pro DJIFVI 'lOlpOI DamoipO
confirmatione fidei fuae admirandas contu- Pnior S? r~tf03n Q»3ini
melias &fupplicia: Hitamenfunt in qui-
bus fibi benedicunt , &
Joca tiim nativitatis c iv rnan ron ,*o fao
aut habitationis, tum mortis eorum vene- antfann on E3toi )-\mv
iantur,&exftruunteis fana&delubra no- JfiJ Vv BJttMl Dflfewi
minibus eorum infignita &
dicata. Haga- DDOto N D'mn»0 1
? DiTT
fenae etiam fe<ftae Authores ( Turca Ifmae- , nSnjn DJ7003 D3»Vrjnon
ktd) multas contumeiias fuftinuerunt, wyh vn ntp;o "jx D3:>jy
cionec corroborati & confirmati fiierunt & D^y^n CzrSniM anbm
:

iniis , ln illorum humiiitate & mone , ipfi j>«ny vn Sn^ j nyn» ?30 ,l

quoqj fefe jaclant, & gloriantur,non in Re- hx D^nnn r-V^n 0? rit te


gibus, qui vel propter amplas divitias, vel magnam potentiam & ma-
gnihcentiammagni fiunt j veluti quod Veteranjentisinduti fuerint &
Eordaceum panem, neq; tamen hunc ad fatuxitate, comederint,haecqi
omnia
joi yaniDKD Cosri Pars IV.
BtA p iyx DN) Wn?1 vulgaris &tritusefret.Nam,fia!iterfuiiret;
i

Crnjn nmn hs untttt >6 cur non mutarunt fe,& amplexi funt Leges *

*»y CJMX 13 »1 CSlVjtn ittW (Religwnes) Gentium illarum, qu$ eos capti-
W sAttf WVpTSfl r-itwott* vos abduxerunt &
detinueiunt, fattique
>6 crmoa '>D>y30 Wa
funt ficut ipfi ? Hinc Manaffes Tzede- &
VlN faw Mfl aiflft m
kias ( M///r,*rw miratur, cur Tztdefa bic tnen-
CDin? J-iWn CDn7 njvn tionemfactatyCumne^inScriptura^ne^inTaU
J1CD n3"131 priXJO m*?yin »w</, talequidde eo legatur , fed potius contra-
nhvH vn WNC?nn mroa narm :ftmfe /wtaf /w Tzcdeki^fubftituendunt
h>013n Tnnw nOQ D>D1JO re/ Jeroboamum , r*/ Achabum ) quibus
Ql^n Dn 1? ri^n 1*?N1 CDno nulli alii magis Deum irritaverunt , nolue-
HN1*1 r\»r\ t^im CD1D"l£)n runt derelinquere Legem Ifraelis : fed quia
CDtflfll DVn CDnnNI IJnitf vel Vittoriae, vel Opum ac di vitiarum am-
ED^nfM wnjN tttttO DnV plificandarum, aviditas apud ipfos praeva-
nWJJKMNO D>*?3nn n^tttt^ luit, Virtutibus illis {aclionibm illtifuperftitiofis
r^UVDJi niyopl czvprf?1 dr idololatricis ) quse experimentis co tem-
npmn O?
ya^no nipmi pore ipfls erant comprobatae,potius uti ma-
t DWX mmn luerunt, quam ad id quod Deus prohibuit
73 f-wn >JN nton 10K attendere. Et,fihodieq-, illaitanotaeflent,
^VttfO oyo ^ n>ontt? nny videres nos una cu illis adhuc per ea illeclos
niON WX nvyaon 'l03nn & feductos, prout feduci niur a reliquiis va-
t E33^KN vntt? nitatum & fuperftitionum Aftrologicarum,
CO "»£D £3710 "13nrt "Ofc Incantationum , Amuletorum , & Experi-

V3K CDmaN'*? #im mentorum nWprocul a Natura remotorumj


•pVf WTVfi) pioy Wini utut LexDivina illas damnet & prohibeat.
innnxi Wltfw *?y rrnn XXIV. C*fri\ Velim nunc,utpaucis
0'atno D^nno CDOata mihiexponasreliquiasScientiarumNatu-
tD^nxno tun Sa^UtO raKum,quasdixiftivoshabuiffe!
onoaont ina tKO o>03DJ
: XXV. Judtm 5 Ex his eft liber fiy?|
Dno DYTD* "NW* "tnxn 7*0 Jezirah, Abrahami Patris noftri,qui eft pro-
ttW>
docens de
1 WDeo& V3't)l 1£D rundus,&longamrequirit explicationem,
Unitate ejus, verbis refpeftu uno variis & multi-
plicibus,refpettu altero verbunitis& e6demtendentibus(4/*<i^refl-
dumfc. Dei unitatem.)
Ex his funt ">2W WM IbD (a quibmvocibm liber iUe incipit y hu verbu?
T0D111£J*DWDHflD nvhviTribw&^Ocreavitfcil.DeMmundum^per
*\QD, IWD&ciQO^ & haec triainDeofuntunum,vult dicere.) PrritJO
if)Da Pp 5
CO S R I PA R S I V. yn T3X9 ? oc
T.antlae fuae, ut cortices & folia aliaqs pro- h^ttn hx DT^) Vtidti
sudat : & ubi Cor (tntdutia) puriflcatum, nfyi JVflifAp nrTWll rttrap
iptumque fuerit ut in eo habitet res ilia, 37n "pTT "WM nt J—Jm
k forma feminis prioris (corrupti & putre- Vtyn 11 7lr6 n>o T~vm
faclt) fruclusquoqueprofertfimiles fru&i- fiVXW \nm fvnjtt ^lrm
3us feminis illius ex quo eft fic per Lucem: HDD nfl NTtn \pn ?— ittW
Mofis , omnis qui eam ampleftitur in rei , TWM pl ttOO ijnr n>n it*K
veritate in eam mutatur, quamvis apparen- WiN t*-0 WK 73 n«TQ
ter videatur eam depellere : Ifti quoque po- Wty flflONS PT7N mnv f
puli (qui nos capttvoi dttintnt, Xomani & Turca. t n flW nnn n>Ttt:i Nin Dtf>
Inz.tdit.profi)0)N Populi ftf B
HWH DJT MQWn rftfrt
M inn Haga-
reni ) funt praeparatio q. & prodromus r-DTnon rVPoV noipn?
I Mesfiaequiexfpeaatur,quiFruaus eft (vide Q70 01tfn>T£>n \in VPX
|
Mijtmonidtm infincMtfchneTorab ) , omnesqj \?n 21 ^^ 17 17V WW ma
illi fient Fruftus ejus, qui confitentur eum, X ItnilPtt ivpll nNS* f

& fiet ex Tunc glorifica- "HMOl n/Wf 0730 vn 7tt\V


illis Arbor una :

bunt&honorabuntRadicem,quam prius *73? i—WO moM Sw


^Contemnebant, ficut diximus ad illud > Ecce fO rVw pm 7X 2 3n 7>rt

-frudtnttr agetjtrvusmeus y Jefa. 52. 1$ (/>*r. 2. t TirVJ urrirtTWVh ohhxft


a S.^.ad 44.^. Nequeeft quod illos popu-
los, ideo qubd fugiunt Idola, ailerunt & 7—ir,T!£)-r f^3 V^W» 7.V

UnitatemDeijfufpiciaSjhonores, aut lau-


des j Ifraelitas autem oculo contempeibili c'3t d3 v
£iKc? rm fitmm
afpicias,quodaliquando Baalescoluerint:
quin potius attende, qubd major pais il- n3 Dnow? nfliK d»0D7£)3
>m
lorum Epicureifmum fo veant ( omnu a For- )2m DWttD0 0'Wn 1

tuna regt^acfortuitbptrt &evtnirt eredentes\ »33 nryo 7? 7~10 fxp

imb eam ( Fortunam ) laudibus ce-


publice BW? W r
?l 70U .V71 D7X

lebrent,& hymnos vulgatos in ejus Lau- 130 >A» no Dn'7?


jzdVt/O
dem recitent, quibus negant ( Df«>w ) effe Ottl Vn ^y 7.\n^ 7y v

,Praelidem &c Gubernatorem aclionmn hu- O>07*n nfwm D*^p30


/manarum ,vel Praemia aut Paenas pro illis by r.CDin Jivjnnn) c^nn
diftnbuentem,quod nunquam auditum eft osyyh onovp oni CDmiJ7
delfraelitis:fedquaefiverunt illi duntaxat 71 ntyifl nJVTlBf TOjtt
ufumlmaginum& Spiritualium Virtutum jo?3 rvill Qnn r^ma^l
illarum,tanquam additamentum Legis fuae,quam illi retinuerunt &
fcrvarunt , qubd Ufus cultuumillorum (fuptrjlttwforum ) eo tempore
vulgaris
W V^TDRtt
'

3 oj COSfcl Pars IV.


nfcW '»oni l/D>fio3 coloratum variis coloribus,quas animo fuo
13«? by D>7iyn DU1U3 f luoi concepit , &
conjungerentur ac compone-
VOhMmwwaDinaoiai rentur quae vellet,tum Veftimentum fieret
1 13/00) rnv«Q 7J3n irn> pe r nudam ejus Conceptionem inmente,
73 W3 vm IWt
a>*?)3» &fimuleffetScripturaejus: Et,fi poffemus
ppruCO W CDIX nta^ pronunciando vocem a7X H o m o , aut
1/171* WKOnS D7Wl ^U mente concipiendo Corpus Humanum,
>p7Xn 7137n ty ''V)3» tt»n fimul exiftere facere Formam ejus , tum po-
DW U"n» »pSwi 3/i3ni teftatem haberemus fuper Sermonem Di-
nKp a>713> WUX 7*X3 vinum , & Scripturam Divinam (b. e. thn
X Hyvft Wffl 7V Mte»H facultatem haberemus Sermonis Divmi^&Scri-
W a>3/)3Dni /lHltt^n *JN />Mr<e r>ivi»*),atque adeo effemus Creato-
1
DHO D/lXp V>f f ) 1/V D/tttp ? res (haberemus etiamfacultattm creandi Jquem-
nain 07T)>fo a/))OttrtP no admodum facultatem aliquam fimilem
a>pim ano) aW)p3 habemus per Conceptionem rei intel-
>p*?xn p«f7ni ! on<? /wfcno leftualem.
0'pS.vn 7170*7 ivH rwnn Quod autem ad Linguas & Scripturas*
133731 Ultt^ hp nOPI D7N 1? habent earum quaedam fupra alias
attinet,
>c
^30 no>Vtfn pSD ?30 Xin praerogativamaliquairu Sunt,quarum no-
nW)p7 n/lWjni /—Milttfol mina magnam convenientiam habent cum
fel
fcfiJ
TDW 103 a^30
Dt\n iSt*np> 7KW
W rebus Nominatis ,
dam longius ab
( w<fc par.z.f.62.) quae-
abfunt , neq; ita funt
illis
"1017 mym io» ron n>ri appofitae &; convenientes. Lingua autem
fllMI Ninn DtfS >)X"> tfin» Divina creata,(</ivi«in/j creata9 Hebraafc.vide
3»n/im HV38ty 70*701 )*? Dijfert.noflram deLwguaHebraajqu&mDeus
f 1W1 ntyo D^ nro docuit Adamum, quamque indidk lingua*
aoxVorUPI P7pn ptrV? & animoipfKis,omniumpro£uldubi*eft
D»P>Jnoi rh D H^8?in 7/ir perfedtisfima & rebus ipfis convenientisfi-
,

nui^HO nnWo ma,praeomnibusaliis/icutdicitur;Ef9/</c-


n? tyl
>* nWjt O 3/1303 70NJ ^«i</ *#i <iw>»<e viventi vocabat Adam *r*f «0- , i</

niD3 X*?3 a^tf nr/lW w«* tyw, Genef.2. h.e. nomen erat ei con ve-
ay /iiX3 pj?*? *?3N n7p03l nientisfimum & docens de natura ejus. ,

Ex quo & hoc confequitur, quod magna debeatur praecellcntia Sc


praerogativaLinguae fan&ae, quod item Angeli magni eam ceftiment,
majoremque ejus rationem habeant, quam aliarum. Ltnde de
Scriptura ejus dicitur , quod Figurae literarum illius non fint tales fine
certa intentione , aut per accidens , fed propter rationem aliquam
ni3on
Cosri Pars IV. yailDKD jm,
(prinwm)ime\ligkConceptionemmtnta!em y de DrVsm WlPn 72D3 3
menfura, proportione, & pondere rerum TJTOT >3 a»N"J3jn D>£)M3

creandarum,vel creatarum: quia talis men- 1)791 7TJDD ^jn nTrr "ry
furatio,qua corpus eft di^pofitum & aptum rvn> kS ft '73Jtf noS Wl
ad id ad quod creatum eft,fit numero,men- n71tr#m rnani pjoa OX O
fura, pondere , proportione motuum,& 1 f^ywin "]7yi SpPOni
harmonia quafi Mufici (r*fi«5 fcil. compoptt y VM2 bin *<pwnn 717D*
€> ow «if J» <« pnguLirum ejus partium,) ad quse nDK 7tP>0 7DD bl^ 71*17
omnia requiritur Numerus, h. e. ">£? (?//* J-^rmo KK> *A fen nmi
pgnipcatio?ielegitur z~ParaLiA7.))Quenia£- W* ED7par 7y m£ TT
modum fc. vides ab Architecti manu non 7l37n 71DD3 n*71 j ItfDJS
provenire domum, prius animo fuo
nifi f
phx 71} 7 i^^l *?2X Slpni
formam ejus conceperit. Per 7t£D (fecun- n>nn 0»n 0'p^N >W^p
<///?// ) Sermonem
intelJigit Vocem, kd Ser- & tzrteni nJlSfln /iW*a n
ff/owsw Divinum, Vocem verborum Deiviventky W 7DN» W3 n3 7317 7fcW
&
cum qua («*/w vi virtute) fimul exiftit res W tfn y>p7 ?n> 71X n>l 7l£ >

illainformafuaexterna&interna, de qua : nsryan NKDJP 7y 7mrr


loquitur,ficutdiciturj Et dixit E/lo Lux y er 3/OOn 701*? nm 7£)D!
futt Lux,Gen.h Sit expanfum,&futttta. Ibid. WttW Nin D^N 2JD31
NonproditaDeoverbum,quinfimulopus )2D^n *ttn Crp^an »737!
ipfumexiftat. Per T£D (tertmm) intelligit 1737 **<1n CD^p^vn 7iy>tri
Scripturam. Scriptura autem Deifuntcrea- 1 71£>'Drn 7£)Dn 3P J—un
turae ejus : &; Sermo Dei eft Scriptura ejus inN 737 ^xn pra 7£Dm
& Menfuratio Dei ( mentalis conceptio ) eft >&n T-\vhv 07tfn pmt
Verbum ejus. Unde TpP, & ^'D, & i£p irafl itoira 7ytra t^on»
in Deofunt Resuna,quae inHomine funt tfinn 7137n rra anoi V£J3
tria , quia Homo rem concipit Intellettu, "fflltf f-nw TOy3
}—ftxn
eloquitur Ore , & Manu fua fcribit , ut do- 'wmn tti^ "»37 ^y n^^n
ceat te his tribus de re una , Dei videli- "nye? n^n'1 "JlDri» X7Un
cet Creaturis.Hominis Conceptio mentis, x WJnD037 nma CD7i«fri
Sermo, &Scriptura , funt duntaxat figna ^tn DSySyCDma mn\x
Subftantiae rei (figna de rebus docentia) non yyv ^X 737n AU lr<S
l

Res ipfa Dei vero conceptio & eloquutio,


: ^tn h<in 17371 a^phxn
eftResipfa&Scripturaejus. Velutifiani- •&}& 13W0 f<m icxy3
mo tuo conciperes Textorem veftium ver- *jr,y7 ^y j— i^yo il
>f
n fax
iicolorium animo duntaxat de opere fuo 3 srno Czd^d*} HJ3 J71^
cogitantem,( nibil pr&tena agenttm) & Sericum ejus voluntate fieret
coloratum
jof yyfw» cosri Pars iv.
nn'3 ty 121 *royni Tlrt nare,& conflttueremfuper fundamentum fuum,
jmoi til^O 7y 3Pm W &redirefac,vel converte Creatorem fuperbafim
mVI J *)1D Dn*? fKP npy fuam.Menfuraearum (Scphivoth) ett Denarius,
p7ni j^1DV3 OJTDH p ^«/w«wfm^/?r»/?wim(ininfinitumextendi
j-M»nw n»JW1 CDHPyn
J—MON wbv pir\ r—1^7^
'
r
poteft
difcretio
). Poftea fequitur
earum (literarum )
Ofecundum
Mr* Jeurab)
qua-
n"UPy CD'nen m?1DD yaun litatem.Dividit autem eas in tres partes, in
*)7N 'lOK C77P '-QNl JTOItrfl Tm MatresifepteDuplices,& Duodecimfimplices
7l"U 71D tf \*V DO & dicit
j TresMatres XAlepb , O Mero, » to/w,
ON
.
f W UDOtr
N"»:u f raff tf
blDOI
Nl
J>*7fi10
Cd>oi tin
/w«r Secretum magnum , admirandum
r«m, ex quo prodeunt , Aer , o;o ,ty«4
occuU
tw* TW
&
#
fivmxn Wiyo tD»1 73n Ignis }per quacreatajuntomnia. Inftituitetiam
CD7iyn roiyo CTjy n*?xn {cap.$.) comparationem literarum iftarum
tzrrxn Kinu? pp™ ^nJtn cum Macrocofmo&Microcofmo quieft ,

DniN^pi nnN |Q?n n:nyoi Homo,ut & cumTempore,& vocatejus rei


WQX\ CD7iy CD'J0>O D>*?y Teftes hdQ\es,Mundum>Animam & Annum,
inon O uniN y>7in p-Uttn ( Cap.6. ).docens nos, quod ( omnium ) or-
: '-DJ? ITW YTDDO in^ dinatiofituna,ab Ordinante uno Deobe-
i-MflftrttTO niXKOjniCDKT
ne diao:&,fientiafintvariaacdiverfaafe
DDwnnn iro i? nuitn .
MT •.
r
in vicem, vanetas llla duntaxat fit ex parte
....... ~-.-*k~-
matenarum,quaefuntdiverfse.Aliaquippe
CDno pnnn CDnoi n^y
e ^ niateria fuperior , alia inferior, alia tur-
ncno 73X l*n DrtQl lOyn
flttisnn jflW misn fjin bida,aliacIara:quoadautemDatoremFor-
CD~3 nQDnn njn YYDm marum, & indentem qualitates, ordinem
; —^n# Vwnni nnN D7i3 & proportionem,Sapientiam in omnibus
CD7iyn mx ilD 7y n37in unam> unam etiam Providentiam, quae
gffe
n imdx CDiKm tffen
eundem bfer vet ordinem in Mundo
pn> 7 y idw *™=™ magno,in Homine,&inOrbibusc*lefti-

x CD7iy
tnnDDtri :rwi
w -pw
tt?DJi
wrrrw
:
b*s(h.e.&mTempor*us^
hwfequmtur). Et hoc fibi vult, quando
yi^ p-,^ p'Q7n 3inp7y aitdeeis,qubdTeftesfideles Unitatis Dei
JD'0 ?TWD7iyacoN riio^ fint,Mundus,Anima,&Annus. Ordinat
:twi fioa n*u vzft ^V autem & difponit eas fere hoc exempli
: j :

: oin j ")ip J mM f
nj«»3 gratia paclo.
W7» CLq
Cosri Pars IV. yan-BJi» 304
cum intentione uniuscujusque literas con- tofl mw) ft)X teo f))30frt

venientem. Itaque noneft quodtibi circa tD«n 5—ffil jvy3 pim W


hanc fpeculationem ( </e convementix Nowi- 1YTO onS nonn) T))W07\
num cumnatura rerum) abfurda videatur Si- Dn*? tzn)p) 3/DH) lUTTI
gnatura Nominum C Sanclorum , D« /?*/. e^ J^3tf no ")0)*7 nxn my^jl
Angelorum) & fimilia C Komina Magica^Stgilla h S—iQHn m)njDrt PflJrt
Planetarum , £«/£*« infchedts , amuletis, annutts, ntfSttrt D>K3pD0) OONtaS

#• incantatiombtts utuntur, qus, nuliam videntur "Dn 1£)D) "»flD) "IflO OHAO
cumrebusfegnificatis&intenttsbabereconvenien- t*om *)1W r"Vn>) 7nX
H4W ', quia ipfie figura literarum occultam vim *??3 UIW1JW 'tt?N3 nyWDrt
babenty) feu ore prolata , feu Scripta & exa- )3 lYt 1^1 m3rt tf flJTI

rata: adhaec praecedit ea conceptio men- nj nON f3>? I )3J)3 IWOI


talis,h.e. cogitatioanimaemundae, Angelis •p3JV CTp^xn by ")ADrt

fimilis C *</ puritatem Angelicam accedentis), n^»3 )0*?W r^N N")3ar


& ita congregantur tria haec DHOD nempe , D*?3 nflD) TflDl 1flD3 OHflD
*)flD , AD, lflo, in re una, &
11 vel Tnxm
res inx T)3JY )pn3
eft fit t

illa mente concepta,quemadmodumcogi- '>/)£) Wthvh nmnn >mn


taviteam anima pura praeditus, quemad- DH» mQ3n Jl)K*?fl ')3\nj
modum item de ea Ioquutus eft, & eam DW) onsy) J))YflD*)#y
fcripfit.HacdecaufadicitifteliberJezirah t-WV bx ron n»^
deDeo Benedic"to,qu6dcreaveritMundum *)*V n#yo ^ J-n)>ttOJn
fuum tribus tznAD , per ">AD 1)A»D & ")AD , iflOO ')D3ni ')3'X3) /1)0331
quaeinnaturaDei Opt.Max. funt Unum. DX O )JJW IflDQrt 7)0)
Et Unum hoc,eft principium 3'*? triginta ipy iqxv )03 r-ntfy:i
duarum Occultarum vel admirandarum fe- 1
r^i ?) IV? no »*?3 J—>)YflO
mitarum Sapientiae,quae funt Decem Se- m#y J)DN K*?) *)py yttft
phirfeth, 8c Viginti duae Iiterae ( Alpbabeti, «roy
1
no ? C3)fln "T)D Dn^
io&n.factunt}z.) typi nempe, feu figu- /flnfl
1
X ? mtfV *?V fUtenrt
raeexitusentiumin a&um,quaedignofcun- pn )S ^OD nr ^9) W xS)
tur per Quantitatem, &
Qualitatem. Quati- pn3 r-13^33 D3m n03ra
tas autem eft Numerus , &
Secretum Nu- n)pri) yn Dn3 "))pn) Qna
meri non eft nifi in Denario, ficut dicit ( Autbor libri Jez,irab) , "wy
,l >l
T
710 ?3 mTflD Decem Sepmroth no ?3 ^ Dff£w non N orrw r^/ U»if«w(h.e«

no plus nec minus). Et hic eft Secxetu claufum Sc abftrufum,quare Nu-


meratio fubliftat in Decem (nonpaucioribw,necplurtbus,nonplvs nec minus)
Ideb addit ( tiber JezArah ) Attende ad Sapientiam ( nD3n3
*, Sapiens efio •
&
in lnteliigentia } vel Prudentia TO'33 proba} &firutare ttias fitto cogitato7 imagu ?
7

naret
?
o7 TwnoMD Coski Pars IV.
-
•SAa *a>* T»on p>d o»a *p»j TtiKO
•wt "aap *natD "f ifcmo •vfoa 'nw
/^ 4«»* 5 Martius, Aprilis, Majus, Tunius, Julius, Auguftus
Septernber, O&ober, Novcmber, December, Januarius,
Februarius.
m^ttr o: Sy nn« U»«/« rrf , Unus ( fc. Deus ) eslfuper Tribus :
nyaun nyaa? >3J| V
ntfWl e^ f r« /w/><r yfyttw 5 dr Septemfuper duodecim
DnaJQl -HryDWa^y
: (inlibrojez.irahcap^).
V33 mannpn C3ip0 rftxn Etin Membrisilliseft quoq^ aliquaCom-
prw tonioi rrviacyr nvSa municatoj veluti Renesconfulunt, Splen
7—ion WM }
rt^' na'p) ridetjecur irafcitur, Ventriculus dormit.
r^aona nD nvW? 7VWV Nequemirariconvenit,qubd Renes dican-
n OWi
WON O J-iKyn tur Virtutem habere confulendL Videmus
D»xn «nWttr D'K»33 nr toa en im fimile quid in Tefticulis 5 dum vide-
Sattn 'ffiSn nnv D'D'">Dn li ce tobfervamus,EunuchosmteUettumde-
n myir OOO C3>£3no biliorem habere quam Fceminas , quia ca-
rovm fprn TOn 0«n rent tefticulis und e&
TOva pnw •nnoi 1 WW re£lo funt deftituti>
Barba, fcconfilio
.

^„
ridet> quia facul .
ptn '^n ™?f
r-ip30
fanguinem bilem
tate naturali purificat &
iravno nmnpn r-nom v
atramaturbedine
J? ,
crasiitie: dum au^m
.

& . _,

•—vnn camwnai Oiyn)


illaexpureantur,gcneramrl^utia&rifus.
DVO iaai pirwrn nnotfn
r-^nVnon nvnon nuya "f"
Jr l 133 ^M* r")3'pl
, *ia
bilem flavam ieu choleram, quae
t
^"
P ro P ter amantudines , vel
eo gene-
1

m
ratur - Ventriculw dormit, quia eft organon
NUW 000 aSnia? X<?1 JttOrt
C^
cibu non fit mentio, quiaRexeftj
n^nm DnpnNSl f?on
rv-tnVO DW
ontf >J£)0
1>iW o»tt?o» C=uW A
non
:

etiam
Pulmonis
membranae
5
quia funt
vel Reticuh hepatis,
& Miniftri ejus pro-

DX O O^n prii,nequeferviuntreliquo corpon nifi per


X<? mpon T"3

Djaj nioni nawNnn roiaa accidens, non primo & proprie Cerebrum :

lUOODH^ntfttnnn^na ingreditur in cenfum fenfuum qui gene-


nnnS DntP 'nyxh V r
a Tiyi rantur ex eo praeterea ( nuUamfc.factt horum
:

pVinn canpno mentionemauthor librijez>irah) quiamembr%


>J00 TiD
-tfnn-H p^nnyaion Dnv quae funt infra tzailpn Reticulum illud vel
3 p^ n ^i-jpni nJitt?X")n
.> Membranam (alias T^,7n^ct di£tam: intellu
V3a D"nn DSiyi yatsn aViy gitregumentum altquod, quod diflinguit inter

membra reJpirationis,& membra nutritionis^ubi ( inquit Mufcatm) locuseftani-


w£ naturalis y^f4fiv<£,Diaphragma) funt Naturaprima,& Generatio
BCn* Qjq z
COSAI Pars IV. ym nnaa 306
V Q K /TlDKtfS»r
•r* t3'0 "VlK DTIV3
r*n fB3 tm PM
xm •np tm n«a
TresMatres P f0#, funt
lnMundoi>y)X Aer,tD»0 Aqua,ttXIgnis
J» ^nww^, vel Homine,rnj Membrum genitale> f©3 Venter,
ti*h Caput.
I» i4wwa njn Ver : &
Autumnus , "tfp Frigus , feu Hyems %
Dln Calor,velAeftas,
rnraT» /tfnra jw
nfi^ 3M na non d"txo pn* ^w» oSiys
vhv $nr m D»n tf?troo "mw noan i^s^J
w 7 r
:n '&p trcw> >tf>te nron «1» rutra
&/&*» Duplices m&2 TD , funt
I» M«»io Macrocofmo j Saturnus , Juplter > Mars > Sol > Venus,
Mercurius, Luna.
In Ariima > Sapientia> Di vitise> Dominium, Vita> Gratia> Semen,
Pax.
ln /to»0,Sabbathum,Quintus ( dies ) tertius >
primus, fextus,
quartus,fecundus.

•p\n -^t na -wp -Dipy *cw*a


Duodecim fimplices > funt
/n Al«»^ > Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo,Virgo
Libra, Scorpius,Sagittarius,Capricornus, Aquarius , Pifces*
~\Th iix •«#
tt irft •)»
•niNn ? -nx 710^ c
^sn
TT?nV 13^ •nwy*? *n* -wnvrh *n* -Diyc*? nan
•wya ? i»
c 1
: psr*? "u* •pin<r ? -aa -mtwSp tm*
lnAnima\ Membrum ad videndum: Membrum ad audien-
dum,Membr. ad odorandum :Membr.adloquendum:
Membrum adguftandum: Membr.ad concubitum^ Membr»
ad faoiendum : Membr. ad ambulandum
-Membrum ad cogitandum: Membr.adirafcendum Memb, :

adridendum; Membr.ad dormiendum,


JW3
? o? yam»w Cosri Pars IV.
TnK W? Dttf O 5-utW VflM dinem proportionis M«»/# nii»^ & Annu
Vphn nN
V?1D ono W Statuitenim fingulis horum
, if

aliquid quod
} >*?fl 10X> t mx TTDOl contineat partes ejus , & eas ordinet. Sic
V?i t WD3 ty ^OD D^yn >l
dicit j ?jr> ( Draco , £;</«* Ae/tjfc ) i» M«w<fo <?fl
1
»flJ3 3 ? nrraa I^OS njttO j«/kr Regisinfuo folio : ty/w r* /« 4«wo e#yk«f

CZDtf >7fi nonSoi "p03


j fo# jh provincia vel civitate. Cor in Anima es7>
TUttnn nosm "Ottn f »tfin ^«orf Rex eU in bello. fyi eft Nomen Draconis
^V n 1W\ nnm 3iyn t-tm caeleftis, cujus mentio fit in Aftronomia:
|»J30 n D*yn O fopn D*?W Arabice dicitur "inm, & eo refpicit ad Mun-
>A WK CwAwn Dnmn dumlntelligentiarumjquiaftru&uramha-
V?J SAJQ Uim ttnrn W«* bet admirandam occultam,quae fenfibus &
WTTiD* tttt? miDljn vnvn non percipitur. Per Spb&ram , intelligit
*HDO 3*n : nJttfn >p*?n SphaeramSolisdeclinantem ( c«j«s centrum
niCWl Vj^nn SlPIOt tzvnn declinat a cmtro mundi per quam ordinan-
)
i.nnNnt^sonODnnttnoiV turpartesAnni. Cor ordinat vitam do- &
/p^nm 7nN phsn foym minatur partibus ejus. Vult ergo dicere,
f

.maSnfina DN O UJW DHUO Sapientiam in his tribus effe unam , Rem &
>p*7Nn f^yn no*n an^vn Divinam effe unam : diverfitatem autem
"pOD D w amn .vnJO Jflntso inter ea effe tantum ex diverfitate materise
VW W *)W WD3 ty iliorum. ComparatautemRem Divinam^
Vmjn irhVB hw aya ta")a quatenus regit Spiritualia , cum Rege fuper
n^r» >*?aa inw Ezmoon foliofuo,cujus verba & mandata fiunt ad
MnttO inmt : iJOOt Dno nudum ejusnutum^apud peculium & fer-
rwTOS^DD D>Vun Jt'njO vos ejus ipfum agnofcentes, fine ullo vel
y)JC Nin O ejus vel ipforum motu : Quatenus regit
1
JYUaa /iwnn ?

phn hs by J-1XW nyron Sphaeras caeleftes,comparateam cum Rege


* WftDI tfAtfOO J—iJOO incivitate vel provincia, qui neceffe habet
MWttO >nO"n : vnftyiltt comparere per omnes angulos provinciae
norf?D3 D»nn .VnjO
*l*?D3 unaquaque parte illius oftendat
fuae,utin
hww > &
C30£)n fO W)n«? fuumDominium,Timorem Utilitates
lOW^TU^vanWiOJtn^ ab ipfb provenientes. Quando verb vel
nosnn V*t O nnK nosnm quatenus rcgit Viventia , vel Animata , ( in
{ep3 no^nno rhm tth& l>L
Mundo infmore ) com parat eam cum Rege in
C^VQ^ni^ x WTteV beUo,quiinterpartesadverfasconaturefrI-
cere ut fuperent ac praevalfeant amici,& fuperentur hoftes e jus,fapien-
tia una in omnibus. Sapientia enim circa corpora caeleftia non eft
major, quam circa minima animalia > Dignitas vcro eorum majoi eft
Cosri Pars IV.
prima , & Qnpn Membrana Dfy pa p^n iHttn»
illa divi- DM m
•dit inter Mundum Naturae, & Mundum
TTKD T3TH QSw P> {

Vitae, ficut Colium dividit inter Mun- mnd»b n£D3 fVi^o* n:)r:

dum Vitalem &Mundum Rationalem ,uti Qne? Doiewnn D^ram


Platoloquitur in Timaeo. Ec de egresfioni- tenitt q&i ynon q^vd
****** o»otfp-i»inn
bus primis ( h.e. ex loco velexpartibus ) Mun- jrvn
di Naturse,ubi
noa *uot xiy oen
radix generationis , unde
jw
eft
nm opo '»500 nwwn
egreditur femen &ubi genera-
in maribus )
( a^nbiippiYwan^nnn
tur faetus ( infceminU) ex eo quod commifce-
»n»i iun i-virai 01711
tur ex quatuor naturis (feu bumoribus ) y hoc
Aa nra **& Vfam wh
eft, ex iemine &
ianguine, ex his,inquam,
tonpa *Vi n*«j n ?) moa 1

elegit Deus panes offerendas, Adipem,San-


«nrrflrn inoV pioy noni
guinem,Reticulum hepatis,& duos Renes y
r«nn px 'o>o -odt toh
non verb elegit Cor,velCerebrum, vel Pul- o»*ora x^^ iddi nw
monem , velonpn Diaphragma, Quod aron '10*8 onp- bjkdi
myfterium habet profundum valde,cujus * r^Vn«D ^3^ 10K
expofitio eft prohibita, ficut Rabbini noftri tjy-Q q>ttk r\wh
w
TW&IX,
dicuntj Noa explicandus esi Liberjez,irab y nifi t^m yjCCJO fttSO Urnp
cum certis condttionibus y & paucifunt quiadid '»TO3 fra fa jwot
praparatt funt & idonci. ohty hv K»pO NTin lOlpOO
Poft haecdicit (liberjez,irah): Septem duplu ?yfi 101 ttipo oVl? J»W
ces rejpondent fex lateribus juxta fex pofitus : D':>£nn f»a "mnon 'p^Jfft
,

(Dextramfc.&Siniftram, Supra Infra, & ^UD ononi rrnpia ina-n


Ante &PoneJ, inquorum medto esi Templum r\vhv\ q^tt» n^r^n Sya
Sancium , quodomnia fuftinety Gloriafc. Domini
benedicti y qu& vocatur QjpO Locus; quia ipfe Tym nvxpn ijDp» >6 ym
( Deus ) esi Locusmundi (omnia continens& yi) nhx v* "^ TW hy
fuftentans ) Qui- n^njY nc? hzh hyon n^n
non verb Mundus iocm ipfius.

bus verbis intelligit Rem Divinam , quae D*?1V3 fttpan *pP DO£nn
contraria inter ie conjungit. Hanc comparat cum Puntto centro &
Corporis iex angulos, &
tres dimenfiones habentis ( Longitudtnem y

Latitudinem & Profundttatem ): quodCi(intalicorpare) non fixum ha-


beatur medium & centrum,non flxa &certaquoquepoterunteiTe iex
extrema vel latera ( & non potent corpus
fic tnfua forma firmum
ilitid ejfe

&ftabtle).
Dehincdocet,quaefit proportio inter ifta, inter Virtutem quae &
©mniafuftinet, &
perquam conjunguntux contraria,per fimilitu-
dinem
3 1 1 y w toko Cosri Pars IV.
poa f ny nnna f >03 fKPy nem &
Ventrem feu Intefiina excrementa educvu
i

V&witn hx DXpO nonta tia ) haec introducit per modum conten-


:

ON 'hx llft hxi *hx oy tionis,&inaciemcontrafeinvicem difpo-


0'prrN thm htt f'X iW f'K fita, quae in quibusdam invicem funt con-
DNl noA pio roim nra nr juntta, in aliis oppofita, Sc tamen nequit
/niKO ^mifln 1N3S nt?p> effevelfubfiftereunum fine altero, omniaj^
?m CDOflnn bs CD»n ^7V3 invicem cob&rent (funt ultima verba in libro Je~
non*?ono in'"?*n fonu ^Vrf^.^.^.J.Quidperhaecinnuaturjintelli-
X 1
? ftXtn norf?on hfri nxm gitur, etfi difflcile fit explicare particularia.
nnN nt bz n>tt inten nn>n In genere intelligitur, Animantia Vitaprae-
Wn D>7pni mYK>n "nDtP dita opus habere contrariis, haec contra- &
tzrpVtfnn Wirrt 3NPnn ria caufam effe liberationis eorum ab hac
tZVp^V nn T\r\X ")0tf D»n pugna (h.e.confcrvationistUorum ), & nifi haec
tfro nno nn CD'nttf d>tt pugna vel contrarietas eiTet > non ialva
o*oo «?m yrw rmo o>o fore.
1
i-Onff X"Wn 10r K ?}
>JJ£)0 Omnia haec (docet Author libri Jez,irah )
uhy O nvinV nottim *)in pofteaquam ( Cap. i. ) difpofuit res creatas,
*)U nr EZVnow S3N K"W (velratwnemcreationis) &; rem praeftantisfi-
*)U mn >Y1»V <]U nri *WX mam praemifit, quae eft Spiritus Dei vivi,
'iDS whv D^rpn p ty »0*0 dum ait Unum,etf Spiritus Dei vw Duo \funt
j j

nn CD'7pm nm 0>Ot UW Spiritmex Sptritu: Trta funt Aquade Spirituy


j

«npn nn fc-*ini tzvpStt Quatuoryfuntrgnisexaquatkc.Nonmcmio"


CDO>Aon CD»*na* r-UOO nem facit Terrae, quia illa Corpus eft, &
/-^VDnro TO1 0'Jnnn materia rerum generabilium:omniaenim
r—innNl nv:nnn ftWQtt fentterra. Sed quiadiciturj Hoccorpus
'>onVinNl Jittnon Ywn eftlgneum iftudeft Aqucumjideopraemi-
5

O/WOT M^ yp"A V* "i«?N fittres matres ffO"*, h.e. Aerem Aquam,&:


,

X^ P V>> D^IDlVfln -Dtt^pn Ignern 5 & his Spiritum ,


qui eft Spiritus
motflP TO£»fl Dnn nin SanauSjexquocreatifuntAngeliSpiritua-
nipn yjl^ i^iin^ noi^ les,& perquemconjunguntur vel compo-
DipOI innor ^iya fmp» nuntur Animae fpirituales ; poft hunc^
vnn^l CD'iyn nyjn M^n Aerem fenfibilem, &
dehinc Aquas, quae
fmpttr 'yaisn 2rxn Dlpo funt fupra expanfum quas non apprehen-
,

Vftvhx aiy f1^*?2 inw dit RatiocinatioPhilofophorum, unde &


nihilde docuerunt, nifi forte quisdixerit^efTe Orbem vel Zonam
iis

frigidam,quam Arabice vocant "inn^or locum extremum quo per- &


tingunt Nubes , quem proxime excipit locus Ignrs naturalis ,
quem
Cosri Pars IV. yainona il0
ob matcriam purisfimam & firmiorem,qu# 0»pl ^? lOino ont? 113P3
c a nemine corrumpi vel confumi poteft , nifi ty3m 0JO13 OH O D*?3> A^
aDeoipfb: Animantiaverofuntemateria, CD8?n fapa TOino CD n ft
quae recipit notas pasfivas; quae ei impri- OOann 13 0'Oipn ^ya/io
muntura contrariis,indefinenter ei obve- Dim "llpo fon vtyDW3n
nientibus , veluti Frigidum &
Calidum,ac forn CDrilK n*?30l Dii^n
fimilia : &
confumeret ea ( amtmntia ) tan- no3rmn 1B?X fl03nn >*?!*?

dem Tempus, nifi Sapientia Divina huic TWnS n3p.ni "Dr3 Dn^
rei proipexifTet per Marem Foeminam, & #"1P 0'cwn 73»V3 pon
adconiervandamfpeciem,individuisper- 1 nnnrm *?;fan >313D3
euntibus^idquepercircuitionemfeucircu- vty Tyn 1£X n>f>pe?ni
laremmotumSphaeraefolis,ejusque ortum fcian |W 10X1 njn nson
&occafum,dequodocetliberifte: & dicit >An '3pOT IDrn flT*> f'3
porro,quod nulla fit differentia inter for- DHTNn fllAOn f'3 WV na
mationem Maris &
Faemellae nili propter UW3 "1331
, O-i/iDm no j

membrorum quorundam in apparen-illis napJTI nyxv niiV.n nt


tiam,inhisoccultationem,proutin Anato- OntP N^X IDfn '13'W
micis oftenditur,quod membra faemine fint "lONtt 103 D'JD *?N OODino
ficut membra maris , nifi quod fint intror- inn oattta n3pal #0N3 «oi
fum converfa.De hoc aitj Mafculusper »0'N nili33 JW ninNl 0>ja hfan
Fxmell4perQV'N{literistranff>ofitisdu?itaxat)> npa fW Jttyo ntyoS
Jezirah,cap.$. Sic redtt vet rotatur perpetub noi
1
? nxn yjJO neo^
tytan* antrorfum & retrorfum : ftcut nullum bo- Jjyi Otf.Vl tt?0N DVfl ;X#
num eslfupra
tiy ( voluptatem ) nullum ma- & Dn'i'3 f W fn nftv y.U1
lumfupraVu(Phgam)(extanth&cJnltbroJe. 103 1in>xni nOTpnn ^x
z,jn*& t.z. h.e.literas harum vocumD? &; JttJ ^jiSjiS nypsni nnnrnp
ttDH 8c OSW, elTe eafdem , neque aliam ijnj* Upin3l lplH3 /intf
interillasefTedifferentiam,quampriorita- DH3W3 rom i 3i;pi Jwn
tis & pofterioritatis h. e. tranjpofitionis) , ^ onpno riOoS on«f
ficut Ortus & Occafus Solis in fe unum 103 y3-)^n o^jnan W210
idemque eft (refpe&u Sphaerae, quae fibi dtS* W10T>n*? WlOK»
ipfi neque oritur, neque occidit): fed 0'S^y Wi o»kj?v f
M
noftri refpe&u currit & recurrit. Innuitautemmembra,qu3e funt
infra Dnpn per egresfiones quatuor naturarum , h. e. humorum,
dum dicit j DuoWh, &duo ONfy duo
ligttper Q^VlS
: OW
&duo ttrhv(tnteU
Jecurfeu Hepar, cum Veftcula bilarta, tanquam organa tr& \ per
0'jrty Oefopbagum &
Stomachum j per D^Kjn^ duosrenes y pcr sple- DirW
nem% t
?IJ y^Tttwa Cosri Pars IV.
romO'0 pNJCVCanvao» merfi in abyjfo , e quibus egrediuntur aqu<t.
IV imr\ am 71DD cyo Paucaquaedam etiam afpergit de fecre-
CDKyS 'lM X)TiV Kn 11 Nn to Nominis gloriofi PT>n> quod proprie ,

•h f'.V nttW tn.vnon >n*?.Vn competitefTentiae Divinae unicae,quaenul-


r^Sn -Q"Tn nino O mnfr lam habet quidditatem. Quidditas enim
tzrp^xm imn r-WXO reialiudefta reieifelitia: Deiautembene-w
inlni t-^n WWKO T)2/V diftiefFentia eft ejus quidditas. Quidditas
YTini VTU "mn r->lno O namque eft definitio rei autem : definitio
JhD f'N1 frftrfi tflDO *Qino componitur ex genere & difTerentiaj atqui
riWNT nty ? Vnn f\Vi
1
genus & dirTerentia noncaduntincaufam
: xiri Nin f-OTtf 3 r, nnm primam» U nde confequitur, quodlpfe fit
r*iai nno o isd itayM Ipfe*
^Aan niDb fc^in CiDnmn Et quemadmodum enarrat, qubd caufa
uZOD ^jfo ifn no.vtp 103 multiplicationis&varietatisrerumfitCir-
^ronra nt rtbtl "linM cularis motus Sphaerae (Solis ) ficut dicitj

czy ^jwn nmcjn nvnwn Orbis rotatur antrorfum & retrorfum } quod
cy n^ fix DV CdSdi d*?3 asfimilat Commixtioni vel Conjunctioni
'r.nn l
—\0 DV D^Ol CD
1
?^ literarum feparatarum, veluti Aleph cum
WJtr "Ti27,i *?5 omnibus reliquis, & vice versa harum cum
NKO J nV*?n
tnnywmNiowhvi^hNni' Aleph \ Beth cum omnibus , & omnium
3 irvin TN 'o&p mNI cum Beth, in circulum redeuntium,unde
tzjyimi j —
vmtfn vhvi omnis fermoegredireperitur/>er2$i/>0rf<#
K"- itPP nun ED^3N whv ( Jezirah cap.2.) & poftmodum quomo- :

ontpy m:n np"iN CD'n:i do multipliccntur per tres literas & qua-
iwni NK CD^nD rWIM tuor ( per
trium & quatuor iiterarum combi-
"\yh rFny ncn
?XV no nationem, &permutationem ) ; Tres inquiens
•—,«712» mw\ p y^ w-,£», t
lapides exflrttttnt fex domos ,
quatuor ex-

^^ - Tl^ p yi^^^ (lruuntvigintiquatuor,&ficconfequenter:qua,


rationefiprogrejfusfueris&fupputaverisjnvenies
tznip 'nilrt innnj ^ND
1PN Winm SjSjn 313D numerum^ quemnullumospoteriteloqui^effariy
frotn 1"n ^y W^l t^m ww ^ 4^ r ^ <i«<//^ ( cap. 4.1ib. Jezirah ) : fic

•yvxvz n »^ Qmx n^tP fcrutandumnobiseft, unde vel quomodo


•h inDl Xni3n \W "him multiplicatae fuerintresantecircuitumfo-

n ^vniNn wo»in iiaia ^s j


cum ^ eus ^ nus &*> &Sphaerae vel

CDn -\VX rtpi inrn orDi attribuanturfexlatera, (fupra,infra,


3
dextera,Siniflra,ante & retru.Artfl.iib.z.deCoelo.) ? Conftituit itaque ( 4«-
tborlibriJez,irab) Nomen Creatorisin Sermone mentali , 6c elegit in
nirrro Rr
Cosri Pars IV. .ywttswj 3Xt
Arabice vocant nifiN'^, quemadmodum WphXTtri^Bnaiii-Wia
dicuntadlocumillum ; EtSpirim Dei incu. WW
°'»" '& Aflrno W
bdatfuperAquM-, per Aqtm intelligi Mate- ?w>™ "lOinn rtoncraa

riamprimam.qualitateomnideftitutam, WlnMwn '«X «'X »fa

^fc^JSS
^^^
informem&rnanem5 donecqualitatemac
cipiat a voluntate Dei ambiente illam, .

m ^ ^^ ^ ^ ^
f

quam ( voluntatem ) vocat ty*m«rc D«. Et


appofita valde fimilitudine comparatur
MaterianaturaliscumAqua.
^
Namfiquid ^
^ MJW D,on f0 n;3V
y 3Dn rni*7)ya 1int*> W
eftcrasfiusquamaqua,inejusomnes&fin- n>pjn EDn# 'J£ND Vpfo
gulas partes Natura non poteft aequales ex- ON O W) 'JHtfn *)ttn f W O
ercere operationes,quia nimis durf funt feu r~UW 7D>£on O fiDxW?
fortes.Corporequippeterreftrinoncompe- ^Oinn »top CDN p frVrt)
tit nifi aftio artificialis, quae comple&itur win ynoni rpVl *?3 >Al
duntaxat dimenfiones materiae , non vero nnn f >pta *?D V?D w wn
omnes ejus partes: Natura autem com- T-^2)5m 133 rrnt* *-*6k
ple&itur omnes & fingulas rei partes , ne- p w* QN1 *UJ ar t=D>on
quegeneratur idquod per qualitatem
nifi Nin hlX ^3B Mn N")p^ ^
aquae fluidum fa&um eft , & fi non fit tale, npo w ZDnro w 'flttxta L
i
\
non vocaturgenerabile naturale, fed eft ar- UTipn *A*mfyn£) yntDn f W1
tificiale, vel compofitum , vel accidentale, ^sm W\*W *ZD'on pira
neque agit in id Natura, nifi dum adhuc eft*pKiiW na ntrpfi p intfl
aqueae difpofitionis, ut pro voluntate fua :—iovm *?V 10N1 mvprirh
iliud formet, &
tum demum induratur, rnwi POO mfio npy nrV
quantum eft neceffe. De his dicit Author ^m W iyx ivs J—^X
libri Jezirah: EtfecitexTohualiquid,fecit% ww n Wfl a ^nj TO~ ',

^ ^^
,

«r ^«of/ «i£//*r*f , aliquid effet , er fecit colum-


nasmagnas ex aere incomprehenfibili : Item-,
nm D a
^
,
^ ^ fir)J
in31 fn3 pp n

#« ib Trfir ^tte , wten fa»« d- ^, ^ n01n


y K*

^
" lf ' 4J
murt^& tnftar pavimentt feu contignationts^ '
,

^rfir ^KJm /ir^r ea , c^ /4^4 /«wf P«/- ^^ 71 ^WWM wyj) H£)$;

T» Item j IWi.Tffte f/l /i»M viridisam-


^
™ VPW PnMP
DODX n TO TO
:

1
iif«j mundum totum j Bo/>« /«wf /^i^i ra*w- ^ ?^
r« ( alii , Lapides occulti , abfconditi , ) <fcw* r/t Dinn^ /nyp WOH flttAflOn
JIf yaiio«a Cosrt Pars IV;
1 WDtt> Vta UOO 3»Minri Verb intclligit a feipfo , fequi Sphaeram Sa-
7N p nnNt : rwn 7y pi turni,8cfic confequenterufqueadLunam,
V?3p 1131 : Syisn V^n & deinceps ufque ad Intelleftum agentem
17 insnni i""U DtX '33 (conferMurenev6cbimpar.z.cap.<\.Librumlkka-
^fla naio Xintf VlONtSf iy r«w par.i.cap.^i.) Haec adeb recepta funt ab
* 'flflDlVa *?N WWlDrW hominibus,&:illisplacuerunt,utdixerint,
J
f
X XT*U nayo nvn : P
r
elTedemonftrativa , quia ea attribuerunt
PhilofophisGraecis. Verum argumentatio
>c
TtbXt n ?y CtfpOl plDD na
mov n07 ono nnN D»Jfl eft exilis infirma, & infurKciens,contra ,

T ijttprt r-^^m r-tfVKtfn quam multis modis poteft excipi primo, >

10XJ p nnxn : p&wnno quare hic ( in InteUecluagente^hbhftztemz-


7—\7Dtrno 3"nnn X7 nQ7 natio ? an hic abbreviata eft manus primae
1300 r-iSyoVtf no wniw (intelligentiaeJ.? fecundb,quarenonexeo
*|N70n lnVDJPnOl inN "D1 qubdSaturnus intelligit id,quod eft fupra
n^nm "inN ^Tt t)WW eum, fequatur res alia & ex eo qubd intel- ,

N >NW» J— mVkx nVPJf ligit Angelum primum,resalia, ut fic elTent


VlWtP >Otf U7 pXOI y3")X quatuor formae manantes a Saturno? tertio,
J

>01 SAJI 1300 a»rW lO*y unde habemus;, qubdabeo, qui intelligit
UDO 3"rW ptMOJI VwntP feipfum , fequatur Sphaera, & quatenus
N pyB* Ttftf ny31 1^0 intelligentiam accipit a priore ,fequatur
Angelus ? quartb, fi Ariftoteles dicat qubd
I0*y DH VDtt?0 XWW fenH ,

inteliigat feipfum , necefTarib dicendum


hwv
#
yanj f-Wfe 7">2
*"
nyq»
'
00
7-J7.J UOQ
e * ent>^ e emanare Sphaeram j fi dicat,

MDDWtfptWOnVwrw fe intelligere Angelum primum (vel,ab


An S el ° P rimo >>> em * n abit quoque ab eo
V? war CMDN : 1X70
wto nfem r^nnnn AnHaecpnncipiatibicommemorare
&
elus
...... /.
volui,
'

j
L
awrun iwwfron -jVnaa ne
^fl PTirw "I7n
,

reddat Ph iiofophia,& «-
axv
p^L^
iftimes , fi eam fequaris , te requiem animae
nran nolOD *\Vbri TTJO
tuaeinvenjffeperdemonftrationeseviden-
TO& <V7 DW Dmnnn 73* tes# p r i nc ipi a e nim illorum omnia repu-
nnn iDjy N7l 7D^ onw gnant intelletoi , neque conveniunt cum
J'3 f$ >b Tiyi : nttfpn fanaratione: adhaecne quidem duo intec
wVv noaon ano £ZD JtP r
fe d e iis confentiunt,& qui ea recipiunt,ni-
?y DOOiD^ ono o^Vlpon tuntur authoritate duntaxat eximii alicu-
DX1 D'7pJ l^v CZDN' Tnv 2~\ jus Dodoris,veluti Abendaclis (*/« Abum-
^ \v VJDiN' ix «HWfl aclis, 4/« D 7pJ 73X ) , Py thagorse , Arifto-
r

; VJ7SN Rr *
COSRI PARSlV. T31t)W3 314
fermonecorporaliliterasfubtilisfimas,quae Dfll nvnwn VW^ Wnn3

fuhtrehquisliterisinftarSpirituum,nempe ton^ xpm K* 10N1 n*


7l i > &
dicit 5 Voluntate ( Dei J egredi nW flfrVfiDJfl DKtt XKV
^rWI^T ? ^n^no
s

per hoc Nomen gloriofum & fieri quic-


MimpflDW^W
^
,

quidvultDeus,&quomodocunquevult: *
»W» DOrtOM
.nequedubiumeffequinIpfe(Deus)&An-
gfcli loquantur fermonem mentalem , &

fciant omnia qu* fiunt f Tf/,/ir»w fwnr) ?


™W ™
wnmn^P ^
own
W ^f
^ 3 '*™
'

T^ CD^yri
1

inMundocorporalianteCreationemMun- >
di ( N^w authorlibri Jez,irab vult, Angelos ante Onmon W UOO rTWrtfl
^rwrw # )
quomodo item emanatura OtTJO AWttrft fTW Dfl^
Sermo fcfonus (.Vowww Dwh/,(£ «=3^Vn rvtm H3 rrm
effent
rarumeius) luper fermoneuten:es,inmun-
/i/r-
^ ,M */ i 7
1

do creindos. Et^uum erat, ut Mundus


^-

M
W3
S*u£
nWJfl
,

'73^71
1- •
nn
"' OK?Jlfl Dtt?7
corporahs crearetur ratione convenienti
corporalibus, per Nomen fcihcet Dei
^fl ^ 1M W fl'l «fl

glonofum mentale
Nominecorporali,
conveniens curn
W
,ny nn Vfl,rr ,>ro gg^ ^&on,
Q?< ^^ ^
(«,,«/**« tresfextesinfemulttpUcantur) ex
^
quorum unoquoque confequitur Latus
unummund^&itaexfurgitOrbis. Ethoc ,
^
^J^ ^
^^ w
'
w
I

unum ex ns, cui capiendo non omnes


cft
/ufficiunt, ftve propter ipfiusrei profundi-
tatem,fivepropterintellectus nofinimper-
D
^
^
^ Q Q ^m
Qv ^^ ^
Dl7 ,
fin Itpn n?7 flOHil

^
>

^ nsu
feaionem,five propter utrumq^ fimul Taha
ctiam fcrutati funt Phuofophi , induxit
eosinqmfitioipforum,utdicerent(c7^«.
& nw p
^^^^^
^
^
^
?Q

nfn
% ^
W^
p
7nx
nn ff
,3

^^ ^^ ^
Untia,nifaUor,eslAvicemu),Abuwnonpofe
</* # ^W , & concludercnt, A primo
Q

emanare Angelum proximum } Poitea n „ n;inl nnD l7 #># ir,y ?T


ei

dixerunt, Angelumhunchabereduas pro-


^ i,\fe an2l 'jl^ UDD
prietat.es ; Unam, qua novit effe fuum per
o^pn nzJO^Ufl 7J7JT :

effentiam fuam;Alteram,quafe novit,quod »


Vo^ntf flOl |3 CDJT flTT
habeat caufamj unde ( ex quibtts duabuspro- -j^ 7?J ^qq n"nrifl p^Nlfl
prietatibm ) duo confequuntur 5 Angelus,& 1W0
Orbis vel Sphaera Stellarum fixarum j
jy
& ab hoc,quatenus intelligit
Sowfl».. flOll W
{meUigentiamhabet) a priorijConfcciui Angelum alterurn^ quatenus
vero
Trtnnona Cosri Pars IV.
7


,
?
»*?* WT) r**h Ophsnn Divinadixerit; Hisviisnon pertinges ad me >
»03 *\x MTta /£</ /*r rw <7«w *w conftitui leoatos inter
aP,"'
£E£U2? "^* ? * c™'«™ «« &
,
"»' hoc eft Prophetas ,
, ,

SSEfK^Sffi Legesveras. Defcribuntur hafc in lioro


Jezirah)perMyiterium U»/M- D^w
» 0'mvn rvwyn TD3 (
r Wa ^ e ulDUS ubique terrarum confen-
1 mron £Z3n>Sy '>0>3D0P ? °i
tiunt l * ° riente &
Qccidente j non inducli
n? bn x>yv 'rhm 3 vyo3i

WV
^
ijZX

'o\U»
oyna» hw y3D
no *tihx l)Db ^ u ^
aclnoca Natura, vel praeponderatione
P eruaa ^lone Intellec~tus,fed occultoinftin-
&
lvino Hincdicit (autbor libri Jez,irah
T3 CD^2 J—1Q 7ttV£)D
'

Dynmnte^D^aWO
IDhv CznpoS
>*?a

aitt» iaS Vl
^ 1

""^'^^ 3
*)

^ecem Sepbtrotb feu Numerationes
Occludeos tuumjie loquaris ,DV?3
Occludecortuum,nedeil!iscogites,&fipracurre-
W^yi 31W N1K1 TOW
•*-*, ^^ mm *_* a, ritcortuum>revertere in locum ( retrahe illud
locum luum
a 41D cmS ?»Nttf "wv
^n ). Ideo emm diftum Et esl }

\thrm f/ftnna ffilD XW animalia currebant & revertebantur;


EzQch.i.tq.Etdebocinviolakiliquafipaftocau-
3 I—m;pp 'an^a fDlD3
i)¥\ awm VT r-^Srua
^"^(^c^s^^Q^usillarcruteturJ.M^-
furaearumeft Decem t quianonbabent finem:infi~
1 VtvSa r»V) tnx IKV"!»
geeorumfinemintpforumprtncipio.&principium
:WD niWflO friH »*&
/w ^ w * ficutflammam conjunftam cum pruna
X \>yrmy\ "12Dn r^O»nm
Wi tfm ppm W CDHiaNf ficfcito.cogitato^ & mente uvolvitQ,quod Deusfit
UttM*> &pr&teripfum non fit altus. Etcnim antc
tf?aj 1T3 nflSyi 3tt>ni ")pm
>anw 1>Opi kn f!7K vSy
Unumquidnumerarepotes?
Ipy (»3 r^»")3 1*? .mai Conclufio Jibri eft ; Et cum Abrabam in.

\)vh JVT3 Nini VT myaJCN 1


teUexiffetJormaffetJculpfiffet, finxiffct ,
/2wrf4-
Xim V^al myatfX Iffy f'31 tuseffet,cogitaffet % in manum e)us afiendiffet ^reve-
DT03 V^y .Vlpl nVo nn3 lavttfeeiDomtnusomnium^vocavit^ eum Amt-
TflVT |C!33 T)KM
J cumfuum ( Jefa.41.8. paftus^s esl cum eofadus
inter decem digttos manuum ejus^qtiod efi Foedus Lingua i
& inter decem digitos
pedum ipftus quod esl foedus Circumcifionis i
y
& clamavit fuper eo 5 Antequam
formafTem te in utero,novi te,
N O T A.
Quae haflenus ex libro Cabaliftico Jez.trab retulit Author, fateor,
ulteriore explicatione indigerent. Sed id non nifi prolixo Commen-
tario fieri polfet,ac proeterea in illius libri expofitione nc quidem
Hebrsei ipfi interfe conveniunt, fedin diveria eunt^ infuper etiam
fruclus Rr $
Cosri Pars IV. Wrsjm 3
i*
Pktonis, aut
telis, aliorum quorum nul- JW riuin tZDnSttl JV07£.V

Iuscumalteroplenecontentit. riOn Dy dodo Dno fntf


:

XXVI. Cff/r/5 Quid opus eft Literis ITOnD


'ITOn IDK c
nn, vel Angelo, vel Sphaeri ( ad tntelltgen- 1**70 Sn IX nn hx TO
dum quomodo ab uno multapoveniant) , ficon- nJHinn oy n? rh*\V\ WmI
flteamur &
agnofcamus Dei voluntatem, D^iyn tfnnm xinn i^ra
Mundi innovationem , qubd item Deus res ,fm)2in nx >na Q^tfnun
numero plurimas creaverit momentouno, nnN nau CZjyjOU DOin
juxtafpeciesipfarum, ficutreferturinlibro yiDl "Df "NTXD ravyoS
Genefeos,quodeisindideritvirtutemfub- rD ona C3Cn r-VP>03
fiftendi &: generandi , omniaque fmgulis ezd^SOI m^nni nroyn
momentis virtute Divina conferventur &
v 103 >n*7Nn r\52 CVyn ? 1

fuftcntentur , ficut dicimus ( in quadam pre- nro «nno DHOW urUNP


catione)\ Ouirenovat bomtate fuafingulis du- 3 j—itryo VQn *?33 DV
bmjugiter Opm Creationis. \ r*v«W"D
XXVII. y«^BenedicisRexCofar^ ijfe IWBfl "Unn nDK fc

Haeceftipfa Veritas, Veritatis fidelis con- r-uicxm iryixfl ft« nro


fesfio,& Dereliaio rerum non neceffaria- 1*1« PWHO nmyi flOXa
rum.Fortasfisautemvenithecfpeculatioab p'?n n? n>n XQV "I* V?y
Abrahamo Patre noftro,quando Dei Deitas n"l"dnj8>> IW2K nmDNO
& Unitas ipfi innotuit (perSpeculationem CDTip nnnNni ninSxn 17

naturalemj antequam Deus in Vifionecum "ttlNl mtn03 loy "UYtf?


ipfoloquutus eflet: pofteaquam vero Deus YSWpl *D mn ioy "OlP
cumipfo eftloquutusjdeferuit omnesfuas CD>p7*vn psn ttp^S 3#1
ratiocinationes^convertitfeadquaerendam Nin T* vtoS» iriN loyo
W
:

Voluntatem Dei ab ipfo Deo qui cum ipfo wm 131 nr |jqi pmn
eftloquutus,quaeitem6cqualis(itEjusVo- \£"V! "1331 ? QipO rn?
luntas,quomedioilla apprehendatur,&in nKlTtn Wltf NXVU WnOI
1
quo loco. Hinc Rabbini noftri, fuper ia ri*n f?P nTVlKMttD >«
quodfcriptumeft:Er^«.v/rf«;;;/b?^Gen.if. Dw^on noano N2C "lOlS

aT&eyoz/CovTic, dixerunt, Deuin dixifleei, np£VrDO wyyc nc^n tel


Qrafcrf </* Aflrologia tua ( defere & abj ice ea) t-tf^HO pEftaa lOK *QD1
h.e. Egredere de Aftrologia^& "J^ftn DWTNO fCD rrnp
omni fcientta na-
turalidubia(Hisfimilia vide apudBar Scbefcbet PVntP yofreh 10^ Xin^
f« RefionfiQnibusejus, cap.itf.) Sic dixit Plato P?rQ WfllDiVfl3 pDyno
de ProphetaquodamquiruittemporeMarini Regis,quodad Philo-
fophum, qui totus occupatus eratexPhilofophiae ftudio : in Vifione
Divina
%19 T3maxo Cosri Pars IV.
'topra arottn >£)D 3QNJ1 dat antequam advenerit tempus 3'3>f j4 vify
3?
1
lCtt^ N^?l N>Dn7£)3 N>ntP juxtafupputationemipforumpublicam &
rniTKlHOTI n£lpn Stf vulgarem^SedhinonapponuntcoradRe-
'/1*73 'yj*3 •V n»
volutionem Solis certam 8c veram,quae eft
,
JV/iOiVn
K? 1
TUDttrrt fattn nOD710O
occulta, neque vulgo nota. Juxta hanc
7y jAkdus DWanofl Pafcha W
nullo modo incidit, nifi Sole in-
rfon «W73 cotrn Vinntf greflo in Principium Arietis , uno ad
WK xfa 7nN D1> iVdKI minimumdie} nequeinhocullus errorin-
:

moao 8713» »""if3 aw


ciditatotmilleannis. Et haec fupputatio
p37 fi3tt?n KW1 'w >£&< confentitcumAftronomo>:inN3n vel,utalii
3

nnon Kini On^an E 3oS legunt >Mw£x Albategni eaque fixionum


r

CDnatP 'nOtfni E3>yi3p3U? (temporum ) eft certisfima verisfima. Qui &


non noipn yio^an^ TW verbpoflet haberi Revolutionum Solis 6c
;—Np7p170 ? mn
i— \£)lpm Lune; notitia accurata
1
certa nifi ex Aftro- & 5

flJTDnn noSrrOX^ mi731 nomiavera&certaPDeNovilunioanteme-


7331 7i73n tyl noxn Vy diam noc~tem,&; aliis ejusmodi, jam ante
:

E37lp 7*713 "NDO U07pn egimus(par. z. #.zo. ). Et fupereft adhuc


pTy 7.\twi r n? rfav\ n«n de fingulari hac ScientiaLiber , qui vocatur
py3 r-vrnvon noann fO Pirke R. Eliefaris filii Hyrcani in quo de- ,

>37 >p70 X7pjn 7£)D rnrn fcribiturmenfura|fcrra2, uniuscujufque &


1170 13 DWpim p 7ry ?X Sphaera^naturaPhanetarumjSyderumccc-
,l

O^Aino 7!7M *?31 ipxn leftium,fignorum Zodiaci , eorumque do-


1 r^lS.om '>3313n >y3Bl mus, profpera adverfa,afcenfus de- & &
EDnJKDI Drvnai nnixni fcenfus,elevatio& declinatio, ut men- &
£Z)nT7>1 CDntyl CDnyil fura motus fuit autem ille e fapientibus :

*|tt?01 Dnitattn DnWttttl Ifraelis (


E Sapicntibus
Dottoribus Mtftbmcis).

S»\7tP> '03H0 .\W1 'nyi:n Gemaraefuit Samuel,qui dixit j Sou mihi


'03H0 ^XIOiPl D'0D71£0n funtvid coeli^ficut femit£ Sahardex. Hisautem
i

>*7 70NP 710*?nn nullum alium ob ufum vel flnem operam


fc**rrru
7 »y3tfO h-WpYT >Vw dederuntnifipropter Legem. (h.e.wow/^d
13 IpDVnn *-^*?1 nyfinn huic artioperam dedernnt^ut eamfcirent ,fedLe-
r
oW' N 7 O Hnn 'jyS >An g^ causa^ut ex ea pojfent addifcere rationem tem~
,c
f

maWw nn»n r&hr\ TlSb /«"»«, ^ >' /^ Legepr&cepta rite obfervare.ac

nannn r->y 77nV inD^n dcfinire). Non enim perfecle fciri poteft

nyi 7*?ion xmi corn oy motusLunf,&ejusvarictas,adcognofcen-


vnn.Vl 77lon DTip nnDn dum evidenter tempus conjunclionis ejus
cum Sole , quod fit in J^ovilunio , & tempus occultationis ejus.
Cosri Pars IV. VS^hBWS 318
fruftus labori non refponderet. Caballflica enim haec do&rinaabyflus
eft imperfcrutabilis, labyrinthiisinextricabilis,necintroitumoften-
dens nec exitum: fruttus ejus nullus.Adeo ut non inepte quidam,quid
de Cabala fentiret ? refponderit , idem quod de Tabula. Le&oris cujusq;
feu curiofitati,feuinduftriaeea accuratius peniitanda relinquo. Ad-
hibere poterit librum jezirah cum verfione a Rittangelio editum.
XXVIII. Cofri; Velim ut mihiquae- V ntDn HDX r? Wl
damdeScientiaAftrorumdelibes,qusecum n r"M03nOQyo 'JiVnrtt?
Naturaliftarum feu Philofophorum do- u^ycb DVMMn o»33l3n
:

gmatibus conveniant. "jwvymaa 13nni3K vd


XXIX. Jud*m\ Jam alibi ( par. 2. 'nmn ''isaoa ^rr ^
§.<*9.)oftenditibi, quod habuerint Scien- 7U3 ? i0]pJT3 pyip Jvmra
1

tiam Aftrorum caeleftium accuratam, cla- hzipnwvri y S3>tt1 lttK


ram, &
certam , per Revolutionem Lunae, trDDttM t^ ?) t iftti
1
w— *

quae eftdierum 29. horarum 12. fcrupulo- niPK mron nort Jiaipfli
rum79j,5w/^©^ATft)$ traditam &con- nDD Vta» >A» v mtt n3 vn
tinuatam a Domo Davidis fine errore &
1031 P^ JiSipJi inN tbx
confufione , ut &
perRevolutionemSoIis X3rai Jvrn 13 DflKp 10W
certam ; qua cavebant , neincideret Pafcha "ViD'tt? T? J—^3D J-*flipJi

nifi poft Revolutionem ( Aequinociium) t<SW tfnftS majf ft«q


Martii, ficut quidam illorum dixcrunt; JW313 rfDD b& ^tt? H3
Quando vides qubdprotr'abatur£evolutio Decem- TTlfni mst CZVnWll <pinn
£rt* quartale hyemis ) ///^ 4</ decimum fex» 1 3'3Nn ipin J"^N "V0tt?
(
r«w Martit, intercalato annum illum , w incidat Jiann *?xk runi;n naipnm
PafcbainquartalebyemUy Deiu quippe pr&cepit hy X'Tl *?3X rtTna ff&H
& edtxit , Obferva menfem 3'3K , maturefcen- V/ rwn flpl^ra 3 llpn "jtt •

tium /picarum, Deut. 16. 1. ( dtclum esl Raf y>3l <?3 C3Wn PiWtt!
H«w* /» Talmud Rofcb bafcbdna cap.i.). Revo- Vi£Ttt? ttm j DV DV *£
y*3*11

lutiones autem in vulgo ufitatae & con- J—vy>3ta J—W3;rn3 fTDi)


non funt accuratae fed prope & cir- Q^lttJn U?C 1331 ^pinrl
fiietae, ,

citer,dividendo Annuminquatuor partes, Ipy '3 I3sm EzriinTl hy


f quarum unaquasque conftat 91. diebus, & *?y QtfJTCn 13# Dflllfl
una quarta j Juxta quam fupputationem *? *?l£Vtt> 113?3 in* tt?ntP
fieri poteft, ut Pafcha incidat in quartalc pl£) DJ3n CDllp HDD orf?
hyemis. Vnde Chriftiani ( in z.editious vox Dnrjn esl omijfa) contra. Ju-
daeos excipiunt, & exiftimant
fundamentum Legis ipforum periiife,
,

neq, eos uni fundamento inniti eb quod ipfis quandoque Pafcha inci-
3

datj
jm yywam Cosri Pars IV.
mosnn
OWhtUQ
fo
131")
ona w
ofyw no
rt^nta Ritibus vel Juribus Maftati 8c Difcerpti»
in quibus nonnulla funt , quaeGalenum
IDr W 1
? noS p WN CDX) etiam ipfum latuerunt. Nam fi ea novit,
DW1 W» no CD^n^ quarc nullam mentionem facit morborum
'Tynt* r"iDQ lyyya WW quorundam,quosnosadoculumvidemus?
mtfnn "^norty mmn Ex iis quae , praelucente Lege, habent
•JIODI ^V? "pOD 10D r^ni de Morbo pulmonis & cordis , funt ifta,
CJViDni niiixn p:ni f£)1T? quando dicunt j Siadbareat cordi,vel9 Uteri9
1 r-vNnn OTVl C3J1 Wl /;.* . f 0/fo , ( vide in Scbylcban Aruchjn J6re deab,
nmyna DnyTOI nDDOni Num.^.&TalmudCbolincap.^.fol.^.col.u):
'>y2Unuvu»V£nn iyiawn item quae fcribunt de Cohaerentia mem-
r-MQnp W 110W j-io branularum, &
defeftu quarundam : de
•) ''K^ n^^l nio ? tt»
1
Pulmonis ariditate , ejus liquefa&ione &
V* CD^ID 'a f>03 110X1 velcolliquatione(videaturTalmudibid.&
rnTTpn ȣj *?*>> '>mio Maiemonidemin nBTTPni^n cap.8. Jore
|0 H10 CTJfAl 0>*?13n fO deahnum.8?.).
mwn om ,l
\inSl CD ?ian Sic fciveruntproportionem interMem-
unfi tn lin >jp xn^D nONl bra animalia &
naturalia , unde dixerunt »
ini nNn ? 1
#H£) tni N^ D«<# membranas babet cerebrum >quibus rejpon»

onyTOI N73D «na J


1
? denttefticuli.Item>Quafidu<tlentesfit&funtad
ttyXV) CDWDOn 0'^na orificium cranii > Iw<fc *£ *//# lentibus vel ptfts in~
Bin nON'tf noi ''JTOO trorfum,esl Cerebrum ^apifisiUis extrorfum 3 esl
inio Q»p my DN 'TTPn Jpinadorfi. Item ;Tm funtfifluU^unafeparata
>10X1 t T")10 N^inSyo >A (?#/>ro Confe, alterapro Pulmone^tertia pro Je~
WW miO DODQnJtf *n core. ( Vide Rambam in ntWtP D wn cap. 6. Jore
rhw CDIIp nONI TSlO Dw, N«w. 40. 41. Talm. Cbolinfol. 4?.2.).
:

:onp WH nxni nDQ nono Sic noverunt quinam morbi fint letha- ,

$m 1*N nwn tj no*i les, & qui non fint lethales.


1 : ep 0£0 ^iva
•{? JW Huc pertinet quod ajunt; 0/ Spint dorfi
tnembranafit integra &fana }
medulla nihilnocet vel prodesl. ( «0« impedit^uh
tninusftatim maclari pofitt beftia. Vide JoreDea Num.52.)
Item j Cujus cerebrum esl liquidum vel coUiquatum , is nongenerat.
Item Crufira f«<e oritur ex plaga
•, in pulmone , nuUa esl ( Majem. Iri

7\C
y
m mbn ,

cap.7.Jore Dea Num.^.).


Item ; Nervus femoris non reperitarin avibus, qutanon ha'>ent *fi acetabu*
lumvelcurvaturam femorit (Majem,in /IHIDN fifoXQ /113^ncap,8.j6xe
dea Num.45. ).
^pnpio) Sf
Cosri Pars IV.
quod eftante Novilunium,& poft illud,nifi raonn nDDn am xhx t

per exa&am cognitionem Aftronomiae. Sic yn-wn mfiipnn nyr pi


non poffunt accurate intelligi quatuorRe-
volutiones nifi per fcientiam Augium &; r-najtro ean hzvn nyri
, ,

afcenfiones
,
varietatem ipfarum.
juxta : Df^nnn ^ynvSyni on
nV^ 'wsx nn muv >a)
Quihis datoperam,fierinon poterit,quin
fimul cum iis addifcat etiam ca?tera, ad
fcientiam Aftrorum pertinentia. Ea vero,
r-M^n
nn hix
w
>x

a^jfom
loy ta^jv
b^n
quae apudillos habentur de rerum natura- i—fO^nn jq arh xmv
lium fcicntia,que; in ipforumfcriptis obiter noo n^nsn yrn mw
dicta occurrunt &
accidentaliter,non exr-npon tth 'nn:n ***&
profeflo &c intentionaliter ad fcientiam ^nn nconn izhh n:m
illamdocendan^eafuntadmiranda. Unde ivn> nai nmwn m>ta :

colliges,quales illorumfapientes habuerint fQ trjn^n^ r-vnttf *\A


Libros de hac Scientia ipsa ? naam onson j r-!0*y
XXX. Cofri; Quomodoergoperierunt ra* t*i ^nan nox
Libriilii, qui ex profeffo &
per fe de his n:ra vnrnz>nnan£Dn
fcripti fuerunt, & remanferunt illi, qui : mposonp fen^j)
funt per Accidens ? uso "unn -idk p 61

XXXI. Judxus \ o>$nv vn onn onoonp


(^iia illi Libri noti
fuerunt tantiim fmgularlbus quibusdam tzav 030 tzDnTvn DJ^W
Hom inibus,quorum unus vocabatur Videns, nn xtjii nn nnn nr sip>
alius Medicus; alius Anatomicu$,&cc. In de- n^nni fvmn tvt *?y nrua
ftru&ione autem populi alicujus tollun- nraxn nowno >o nw
tur e medio primo praeftantiores in illo, CDnn^ D>mpnn **?# orx
deinde illi qui funt iplis inferiorcs. Hinc ona riEcfttf »o p -)n.xi
fublatis fingularibus , fimul perit fapientia n rroNi anwn toni
illorum , nec quicquam relinquitur , nifi cdx o -\xw nSi onoan
libri Legum vel Jurium &Rituumvulgo ponn i^ r^mnn nso
neceffariorum,qui plerunque noti funt ma- onw D71VI Dn ,c w oons
jori parti populi, quos defcribunt,&in qui- onw oantti ayn 3i
busfrequenterftudent.Quae Libris Gema- mmn ann D'pDynoi
rae feu Talmudicis inferta funt de fcientiis

illis,fervata& relitta funt propter multi-


t

ivrinn nson
"iNtt^jn -iopi
^ n^Mi
Dnn rnoDnno
tudinem eorum qui illa fciverunt,&illo- bnru&m brnrrv nn -nnya
rum curam gefferunt. b»tt no m Sdqi can^N
Ex his funt quaedam quae habentur in
Ritibus
?1? ^ 1
)
1
!!»» COSRI PARS IV.
Wl xnyJ5 WO nfllffl ^ilVW f tf infiarfttbti, licitus esl ; inftar atramenti , * &g
Hp7# NtN *Vin OllN lintP tus. Quam ob caufam ? quia ater ifie color ruber
;
noW noi i nW3 HplY erat>fed vitium pafiuseslj Viridis Jegitimus vel
n/iKpO r-vyixnv nxn //a^fl/, ( Jore d<bh,Num.$8.).
n£V1B n*?3 no>7Nn n VP3 Item } P«/w0, ^»' r«fof expartejegitimus esl%
7 lK>3ntP '733n f/l* '311 firubeattotusjUegitimusesl.CumolimadR.Na-
OnS "lON* pW TlV VJfl7 tbanem Babjlonium adduxijfent infantem virU
107 13 7lfl>tP 7V 17 W/lOH </rw vf/ flavum^dtxit eU\Ex/peclate >donec ceci-
lfllV 17iO> H7tP 1017 nKV) deritineo fanguisejus y b.e ^Nolite eum ctrcumci-
liryi WM 107 EPDJVP 7V dere , ifl^ <; diffundatur fanguis per carnem ejus.
tZJ»lV nnN 7 l¥n n>ni p Cumficfecijfent, in vita confervatus futt infans
N'nrt nt^N7 D'J")0 1 W 0>3") i«V , />0# /»/«m rf/iw <?/'«$ muiieris liberos , ^«j re-
1N"3n 71^1 nVo*? *pfl pente posl circumafionem mortui fuerant. Alia
W
l

*nN) QHX n 717> V.3D7 vtfe adduxerunt ei infantem alium , </«j rubicttn-

107 V73'P IV 17 W/1071 Dn7 </«* errff , D**/> eis , Exjpeclate donec abforbeatur

f JlJS iniNipl n*ni p ipyi 13 fanguis tn ipfo. Cum ftc feaffent, in vita confer-
37n nONl : 10^7^73371 vatusfuit&ifie i & vocarunteumdenomineipfius 9

{ DfilD 1J\V *VOtt D/11D llfltt Nathanem Babylonium.


tfXOJttf I5H0 Dn>J>7 /llp70l Item } ^/u mundus obfiruit, immundus , »0«
*^KOJ J->iDl3fl JV3 >3iy3 o£/?r«tf ( Majemon. in TROTW /I137n, cap, 7,

Ninttf yiY3 DTtniprvty JoredeaNum.46.).


fl>Sv 'K03 «V7 71BTH0 D71p Item y Si inveniatur
-
acus in crafiitie inteftini

inN7Ninr yn>3 D7 mip /HDi3n /va ^/i^i ^rofe^) ineagru- (M , &


n^O Wpfl^ 'N07 niD^nw musfanguiniSyCertumett^illambjgreffameJfeante'
t*<hv ^flO 13001 np07 maclationem \fi non inveniatur in eagrumusfan-
:

EHlp OTOn 7^ iTn'» p/l> guinis^certumesl, quod ingreffafttposl matlatio»


-»3y3
|»N1
nm
/103
in^A cdi WfW j-dooi npQ7 nro xpoj ^07/ quianequit
13'i D7n pXtf pofimattationem accedere gruwusfanguinis 9 quo-
n/lOt^ 10171 V7^ f iy^7 17 «^^ wo» agnofcitur fanguis in mortuo w^ , quis

l>hin nr 1031 >7 m30 \ndepoteslargumentan&dicere\h\ortuumven^


W whw
t

yi7'3 n30n ^D ^^ ^///ji. Item } S* crufiam vel cuttm con*


^
T7Jin N7 : n^^ntr CZJTIp traxerit os plaga vel vulneris , certum esl trtdu§
l nwn l
,c
?y nono Nv K10H ante matlationem illudinfttclum effe j ft noncon-
^n/lio *»ir.ro ^IVO onoODOI traxerit cruftam , aclori incumbtt probatio
cdx nn^-o 7U? dwi ^jivS (nw v^ynono ^Kion.videTalm.Cholin
foI.5o.£.&5i.)-
Interfigna Avium mundarum recenfent, 5/ extendatur avifilum
p7in Sf a
Cosri Pars IV. hwwko ?«
Ex fubtilioribus ipforum juribus eft & m«fc OnTT 'pvrp-roi

hocj Befitalegittmaqu£fugitadifcerpta(abil- Hi^P n^TiDH fO npy#


legitima) */'«$ ventriculus (adeps coagulatus in JO mpJ'r nflHO nilDtf
ventriculo ejm ) esiprohibitus 'J20 mniQ nn2>p nYirsn
•, illegitima fifugat
klegitima y ventriculm ejusesl nDOl rvyoa DM3
qma colli- licitus ,
>flilttf

gitur velingrediturinvifeeraejiis(y ideMaJQm. *WB noano Vlfl.W


m /ivhdk ivhxto r-\uhn cap. 4. Tore deah r^wnn n><?y czxrpm
1

w
W^
Num.8i.Talm.Cholincap.8.fol.n£.) ™D DnpDniDKDWip
Items £;«£ membran* funt prohtbiu; D«p ovan W* onp
Uembrana veltunicacerebri, membrana incum- «nX\ W* n P Wipn»M
benstefitculis.membranajplenis.membranarenum, ''TON m\pW TjVUYfy
membranaqiueslfttper Vide Majem.in
tiiis (
» W7£rtOnoi !
n70N3
liniDK nfoKO /TDVn cap.y. Talm. Cholin VP^ *&*& onww
V^ DN n«?N fttUfl jfajra
cap.7.fol. 9 5. H<e omnesfunt prohibiu.
Ex admirandis maxime ipforum Juri-
=^^
^
5""»W> n UOO nonsn
'"° 10 * ^
bus de Difcerptis eft, qubd accurate deter- P 1Dn D
minaveruntAltitudinem 3 aquafideorfum ™
P 1D onaw pKTO 7irt»

depellatur vel dejiciatur beftia, fiat prohi- P ™n ^ n ™ ^ 1 *


- 71

bita, ratione enTX plDn h.e.Contufionis ^ n W* n cra »W no*


1

membrorumlethalisrvideMajem.innoSn (Wn V* ^C^ n^Ol


miDNnn^VO cap.9. ToreDeahNum.?8.J. ? «J**. .-****•
Poftea dicunt j S/tf«w reliquent beftiam fupe- -*-*-,
> . • . ^ — .-> x-^\
rtusy&demae vemens reperiateam infenus, non
noKy^myra
,
nonnn »«
»3

anxiifunt deCo,tuftommembrorum 3 quiakfiia *"**?? ™jl U U


aiTY? ruwor
a pr n ** 3
»wr */fo»wr* /tyyii» , d- «wtf »/f «/« m fal- ° nT))s rnn \
tusfu^utnonnoceat^fiJpontedefUat.prout
t^ffma?M
QW ^ ^n ^^
taneopr.fenses^fedmcafufug^
(VideTalm.Chohncap :? .fol^iO
Praetereaexmirandisiplorum)urious&
^ Q^ ^
^p^ ^ m^ WD n
^
D
cxperimenti5eft&hoc35/^/4c f//f«j(velu-
ti penerrefafta a tonitru vel fiilgure)^rf//5«
i

q^
-j^«q #-n-j
p-yyntt? anri;)
t3X ny ? nyo
1

&induratum pulmonemhabeat > licita esl^fiper noi : TiQTC wS D^l nTi?3


manushominum,ettillicita:&Probatienemhujus nT^D NSmDD n^n inox^
rei ejfe macerationem ejus in aquis tepidis aliquoties iteratam;fifanusfiat,vel inde
revertatH7 3 licitam ejfeji non lUkitam.) Talm.Cholin fol.f4. i.& fol. tf. 1
Majernonin HC^nw DpSn cap^.JoredeaNum.^.^ Icem s Pulmoqui
€Sl Ittrn
?If van-fiRD Cosri Pars IV.
laan n*7EO v»0>n t nyiO Itcmj Si ablatumfit Jecur>& remaneat dun-
tD1pD3 /Vta nJOD "VWJl r*#*f magnitudo oliva in loco bilisjum licita eft*
n»n X>ntt>Dipoai mo Majemon.in mm matacap.S.Joredeah
wa j&no noai j mw Num.41. ).
00? D>0 tttoa Vȣrt ntfn fc-Ajno c^ w w inpulmone licita eft , illicita

2 wai !~W>a ^1D£) apj^ dr iUegitima in Rene , Aquapura, &forameni iU


r-VTl^Jin 11DM h-tf^iaa legitimafunt inpulmone,& legitima inRene.
te 'jfl ty y*?oa nn wj» (Majcm.in i-i OT
/tta^n cap. 7. &
8. Jore
tw noi j rrvM n wrt deah Num.44.).
Trt£nio TtiAflZ ai/D n Jffoa Item Beftia excoriatajn qua fupereft magni-
*,

t=V:na >0!»1 /mm W1 tudoSiclifupertotaSpinadorfiy legitimaeft(MsL-


wnYfi -ptt> fo mflD 1W jemon.inr-rtOTP /nafa cap.?. Jore deah,
msepa niostyn rnw jnan Num.f? .).
ta>miO £ZV"mai 7NO Hucreferea,quaeinMifchnafcriptafunt
1 tISQ itfoo f»jyi W3
de Juribus difcerptorum , de vitiisPrimo-
V«> 010N DVttn Dnnatai genitorum, de vitiis item Sacerdotumj
: nwa wpj afo n^O U3 quae omnia hic referre recenfere, pro- &
xhx Httf >A IION ^3 nn>tt lixumforet, nedum explicare; Anatomen
Dna *I£)n *?aN Dna ^on >Att> item osfium ( membrorum , 404 conftant carne,
"Jtry fc-ttn nottitt? r-iflOB »m>»; e^ o//£i0 ) brevisfimam , fed verbis
&
WMpn NnatP 70*70 •pttVl clarisfimis, fimul propriis, remque decla-
fva DTNfa /WUD Mn ina rantibus ( Vide Talm. Oholoth.cap.i.).
.

•TVX CDno /inx naannjtt? Sic ajunt $ Si egrediantm inteftina ejus, & non
Dn 1
ttMP noi nvnS rfty /?»/ perforata, legitima eft ( beftia)
? cui ad- :

fai mj CD7 pa ttnann fo dunt, ftquidem itla non inverfa ftnt ( dum fc.
CvVl/Ql J-nn mno CZD7 iterum intruduntur );/?<//; invertanturjbeftia
r-\mann fO nvino cznm fitiUegitima ,ficut dicitur; Ipfefecitte,VW*
flVoai n? rtin 'niniDni c^r^^virr^Deuteron.^z.v.quodocetur,
enam ma^ rai rinjn ^pn quod Deus fecerit riVJJia bafes in homine,
/)p^a DH^
«?^ DWtani quarumfivelunainvertatur,nonposfitvi-
a « ?aro pwy nWtt> noo vere ( VideTalm.Cholin fol.^.2.).
,l

Huc etiam pertinet differentia inter Sanguinem Mulieris men-


ftruatae &
mundae, fluxulaborantis, virginitatis,eum qui generatur ex
ulcere , haemorrhoidalem &c. Quantitas item temporis mulierum
menftruapatientium^differentia corum afluxu virorum j Admiranda
denique nonnulla de Lepra ? quaeomniaInt€llecluinoftronimiifu<nt
profunda &abftrufa.
NOTA Sf ^
Cosri Pars IV. yaiiBitt ?i4
menfirium 9 &(eiin6Aens)dmdatpedesfii9S, f^ DW rVn ^ pVin
i«w ( digitos j hinc , </<w «&** , w/«» d? # W KW* ylfa >oS ''/W f

^«^ avisfitimmunda j fi treshinc, unum & \*toh nrwi fJO 2 WQID


1
?
r

i]l'mcy certum eft, quod avisfitmunda. ( Majem: TOM J *JWO xin* yn>a
innniDN nttSn Wftl cfapn W to
flfoKO
Num.82.). Item; Omnisavisqu* (cibum)
cap. i. Jore dea
™ P** ^
I

™®
fO

arf? no-ujDWOBn
CD ^™
wfljgir e* *^,e> comedit (in aere j /ww«»^ */?,
quacohabitatcumimmundis i & eis aftimilatur^
ra** aniy 7*K Tn?a
*

W® *P* nqTO W1 0>D


immunda eft ut Sturnusjuxta Corvum.
:

Itemj Signumfcetusinbeftiaparvieft
^inmagna,N'teSecundinaj&inMu- onoano
T ^n ^ *'w
ateiooi t
f

Tiwai
ttW
liere N'Wn Tfi»MoIa,&fecundina. Talm. ™P DH73 Dlflpia -BAlpm
ownn Dunajen tya
Bech6rothcap.nonanpAn. Rambam in
nn»3 /nafa cap.4.Joredeah cap. 15.)
Ex maxime admirandis fapientiae
no
»*£« ™ W™
& £™n ddvvt Eftm D*ua
™**>

quoque quae ^D*')! JW noM *(W2


fubtilitatis illorum, funt
bunt de om conculcatione vel Dilacera-
fcri- '

P* ro»r*»TI |
^OHT fW /iyro >r?N riDTT
f
XW l

tione quorundam ungulatorum, quae dif-


cerpunt cibum 5 veluti; & martesdifeer-
Fetes >&X nD>VT fW 0»no N*?tf
punthoidos & agnos\muftelaaves Itemj D^- :
nD>TT fWftf:} X^? pft£9B

Cfrr^no ( NjrTT ) »0« eft vulpium : dtlaceratio '^ n*n toa X7 Ta *6tf
noneftcanuidiiaceratiownfitmfiWW.fcien- WW T^O DTTt fW
ttr 5 dilaceratio non eft nifi
CWO * Fh*: ^i/^crr^- "W1 f^AXa *A>* D»n tyaa

f /0 W0» j?f wi/? «»g«/tf , non dente : dilaceratiopt *<h CD^TI tyano !""UD31
tantummanu y nonpede. h.e. quod dilacerat, a vn£!C irrwp P~inp03
non venenum fuum in animalia, r-oo »tao nonan waa
projicit
nifi ungula manus, & cum intentione non ano N"?flio nrivi nDmn ,

peraccidens,ungulis comprehendendo car- ioiS mcn d^tio now no


nem beftiae, fine intentione dilacerandi. In Wtn ito foirn •r^ nw
quibus maxime admirandum quod dicuntj l^aa V*W* VJT£W DTTJ
x 1
D?na ii viventibus, quo volunt dicere Si ac- nDnt f>Bwn vn xh nona , ?


cidat,ut abfcindant manum dilaccrantis, TDi^ l ,l?^0 )iW ^fiO mn
dum ungues nullam
ejus carni funt infixi , flNKVll n^OO mflna ^>f
habebunt dilacerationis rationem, idque vyi nonan "ir30 V:^3C
ideo 5 quia(Beftia dilaceransj non emittit "lOtft? a^no ">ON in\ p
venenum fuum, nifi dumfeparatur ab ea beftia , quam diJacerat ) (" &
ungues fuos e carne iilius beftiae educitjdeo dkitux C^nio pofteaquam
diftum fuit /lgio kem 5
Ji7 wornoKa Cosri Pars
V.
r-^no^n mym Jm*n3 me, ut fciam, quomodo refpondendum fit

nniB nSripn \>S O


ad perniciofas
'feort
ineptas illorum fenten- &
yn oy hltfjBh iftri Dy xhx tias, & dogmata.Non enim prodeft Cabala,
hl nmo "lW 'vpnn zhn nifiaccepteturcordebono:fimalo,Inquifi-
*?K Ipnon KSSVW pp tio,veldifquifitiomelioreft, inprimis fiea
M) X*nn nfapn nmv educat ad credendum illi Cabalae, tunc
'mtte J");rn C37nS TClpJV quippc fimul concurrunt in homine duo
r

nSnpm nyrn toft 'Jin iftigradus , Scientia, &


Cabala.
: 7rV Jud&us
1 1. Ecquis vero animam habet
*,

3 )& f
ffl ~\2nn '1DK itafirmam& conftantem,ut nulla ratione
JVflfM njyw /folD vq& illiciatur a dogmatis &
fententiis fuper
1
Jnyito n>"?y /mrttyn fiiyT ? eamtranfeuntibus, (quibuseaimbuitm)c^i^
fyyi. '>yUQXXn) tD»yim liafunt Dogmata Magiae naturalis fcruta-
>VM) D>flttO0m JMODton torum,Aftrologorum, Artificum Talifma-
nrh)t) 0>£)D)h>£n) flttrrpn nim feu TiXe^ctTu))/ Prseftigiatorum , Pa-
,

V 19 T-MDXn bx W xb) tronorumi£ternitatisMundi,Philofopho~


nm mp ty 1DVP rum&aliorum? Nequequifquamf^cr/*»
Q n fini * tD>omp>£)Nno &
modum difputandi dtffrendi ) ad fi-
tione,per
Xbx nDnn nXjhotrt Dnsp dem pertinget ( ad fundamenta fidei) , nifi
1
ruiONn urh n>nfi tzVTTT ? plurimas etiam fententias Epicureorum
myin Dna Oipmm yy&2 percurrerit&expenderit: Vita autem bre-
Tfl ntraja Vi^l dVd Dnn vis eft, & Ars longa. Verum fingularibus
mpQ OX'l CD/nyt3 CDlpn & paucis quibusdam a natura quafi con-
t ann tZVTTVna n>nnv tingit Fides ( Vidt inf. §. \z. & 14. utfciant t
jwyo TD? *? *?3W N*?tf f Vpl <pi</ , tanquam verum, credendum & ampleclen-
pi *?y 13 JinjK *V ^)V\ dumfit ), & elongantur ab eis omnia ill*
nosnn hx )bv 10X DWipn dogmata ( vana ,/*//* & fuperfiitiofa ^h*
,

fax nntO ^30 /vn^Nn <*»*/<* cr profundainquifitiotie & nuditatione T


' QH37 W) i? Ttptf animaillorumeveftigiolocumcrrorisillo-
?iftlSRtl T"W rum obfervante.Ex his fingulai ibus & raris
'Vrnn 1V*q
OWTpjn fiiwn p TIM viris te unum efle fpero. Etcum non posfim
non voluntat* tuae morem gerere, non ducam te via Karraeorum
( non fecundum ilbrum methodum tecum agam\ qui fine gradu, /;. e. nonper
jradus conanturadSapientiamDivinamafcendere \ fedexhibebotibi
quaedam generalia qu^e te juvare poterunt*, ( per quorum notitiam
,

& mtelligentiam velutt per gradtts pofiis ad Sapientiam illam pertingere


veluti j de Mauria & Forma j deElementis^quae Arabice vocantiu:
>21V2
COSRI PARS V. H5WI1BWJ ?I rf
N O T A.
/</ &ftnguld dccurate explicandajrolixo opus foret Commenta-
tac ow»<v*
tio. Materia esl diffictlts , & peculiaris quoc^artu apud Hebr&os. Qui
fubtilis,

yolet^confuietLtbros Rttuales Hebraorum injuribm & Legibm nETTCP Macta-


tionis, & nniDK fifoxo Ciborumprohibitorum,vY/«ft Majemon'tdem 9

Arba tunm^Colbo^Levufcb^&ftmiles. Peculiares quoc^ de bis libellos confcripfe-


runt in ufum Maciatorum &
Lamorum^qui fwgulas ettam minutisfitnasftruclu-
animanttum partes exqutfitisfime novtffe , ftngulas injpicere& ex-
ya corporis
aminare, &eorum omnium qu& adfana , &
morbida^ hctta &
iliicita , dtgnof

cendapertinent,debent effe periti/imij ne%, niftprxvio examine^ad idmunus


admtttutttur*

FINIS gVARTAE PARTIS.

P A R N T
S QJV I A.

wnnr\ inKan
Ofri ; Non poflum non ulte- wqx >k gGSXSS»S30S5g
rius tibi moleftus eife rogando, § ^TUH IDX §
^ t**ihv
ut audire posfim ex te Verba rnoft gsaaasaasS
r quaedam racilia & plana de Fundamentis p o>-Qf oyotwiP tS?
rerum credendarum , juxta viam Loquen- >enta £D *\X)2D) nnpp
f

tium,Sc fcholaftice( deillts ) differentium anmon T^? niJiOtfn


ac difputantium. Idtammihigratumerit mnio
rrnrv} pnsjn "pra

audire, quam tibi eft ea fcire, five ut eis cre- Y£X3 onyotP >*?
7""in>n

dam, five ut ad quaedam refpondeam ex- rnNiV? DN DlfT mma


& ^
cipiam. Nondum enim alTequutus fum D Dn»Sy rrnS
'
Dn3 W
fublimem illum gradum abfolute credendi, ruvSyn nrnon >mDn 133
fmeinquifitione&examine.Etjampridem J
T*10 '™ njioivn IIYIO
audivi dubia, fententias, & difputationes JV^Dl mp£)D 6 IQTp "D3l
tumPhilofophorum,tumvariarumLegum tyl* D'fiiDiVfin D? onmi
& Religionum hominum unde e re mea r^Ultf omi r-*nm
:
J ;

ftfleducojaddifcere,6cacuere 3 velexercere Tmntfi faW ^ aicni


?
t9 wn -ma Cosri Pars V.
wyo jAiyo nnstxy B an f
tionis , cognomen , SC efle hujus Ma^eriae
r-wn 'W? >i£ n^wn Spirirum Dei imubantem fuperficiei
Aquarum y
os Sy namo D^xrrnpi efle beneplacitum &;voluntatem Dei,quae
D>pWi xsn xin djox D>on fiant in omnibus & fingulis Materiae pri-
>p?n tea izrryri ufoni mae partibus, in quibus operetur quicquid, }

rrarp no ona rtfcy> 'Vi^nn & quocunque tempore voluerit,adinftar


n^v^ "lirNo n*v# nya Figuli operantis in Materia, quae formam
«iS ?\v i&\v noira •feVn nullam habet; Privationem feu carentiam
n-nsn njvsi "nym
nT)x Formse,indigitari pcr Tenebras &C Tohu Va-
j
y

: inm i^ra nnnm bohu Vaftitatem


lroi inanitatem. Poftea , &
cpton xsn 3*n p iavi Voiuntatem &: Sapientiarn Divinam de-
yvw Wwn nno wfcril crevifle, ut Sphaera fuprema circulariter
Dn»*; Sb3 D?3 SlD' Wtf moveretur, quae fingulis viginti quatuor
*?d loy mon myp yniw horis abfolvitcirculum fuum, fecum de- &
nn iBmrrtw tzvSjfcn fert omnes reliquas Sphaeras, per quod in
wn iw n*vrn ^vnrn Materia ifta , quae eftin concavitateJLunae,
>££ o»w nvn Wtf ^ra variae oriantur mutationes, pro ratione
DicnDnSnm Sjfan myun motuum Sphaericorum, quarum (mutatio-
rrvn %fe» snpn rwn num )
prima , eft Calefattio Aerisproximi
n aipo» vrnip in^ aSphaera Lunae,qui,quia Ioco motus efl:

jiprn ns? tr* 3«?i I nyunn proximus Ignis purisfimus, qui,juxta


, fit

n c\vn hxx owiVan Philofophosj eft Ignis naturalis , qui nequc


1
wVi p* 'Wrcn videtur,ve/,neque lucet, (vtdeMore par. z.
n>riO n ?

*?p pTVDKy #n ta* nsnip cap.$o. ) nequeurit, fedfubftantia eft pu-

Vh o^ioiVan inw wip risfima,tenuisfima levisfima. Philofo- , &


: TiNn ^jfa p mvi trxn phi eum vocant Orbem Ignis Poft hanc eft
: :

nn>n o>on Wh p in>n Orbis Aeris, dehinc,Orbis i4^,tandem,


n t-*>n w.v xytn wd
p Globus r^rrte , quae eft Centrum,gravis &
«vayn nnayi nmo p-»on crafla , ceu longisfime remota a loco Mo-
nfon V^nn oipo fo npm tus. Et haec funt quatuor Elementa,e3C
rzurono r->mD> jttwn quorum mixtione fiunt generationes.
: ^nnn rnynn III. Cofri \ Ego vero vi deo, juxta Phi-
rwvi »»n nnan nn« lofophorum fententiam ( Eptcuri ) haec ,

j—M&nnno o*?kn amtf omnia efle per accidens (non ex Voluntate &
IttW mpJ t=nON3 mp03 Sapientia Divina, ut tu dtcis)\ dicunt enimj
1
?

tr.v nw 1x0 W?4no~h"ip Acctdtt ei y


quodeft Spbara proxtmum^ ut fi0
:
o* rvw pm* rnoi Ignis9 & ei quod efi remotifitmum^ utfit Terra : &
noi Tt
COSRI PARS V. «WITBKD jiS
r-*XtprDX De Natura ( h.e. mineraltbus
, *, & ^WpfiOX ttipa
f 3 inNl

tnetdllis ^ ,De Anima, de Intelleftu dcSa- , :u*£:n p irwi ynsn :

pientia Divina 5 & Rationibus fufficien- p inM tetfn p "mxi :

tibus tibi probabo , Animam Rationalem ffi>fl : r*vn^xn moDnn


nonindigere Corpore j porroetiamdeVi- f'Ntmip'£DO J-TOn *lS
ta aeterna, deDecreto ( Dei ), Volunta- & ^Jl^? n3n* m3TQn rain

te atquePotentiaf/;o/w/««j quomodofc.Dottri- p inKI K3n D*?iyn p nnN


»4 rff Decreto Det cum libera hominis xoluntate, fi^ana OT13>ni i(£}ni nitJQ
^r potentta^conveniat ) j atque haec omnia, n >3 "lDW "nscpn 3rrpn
quanta fieri poterit perfpicuitate & oniOD wjot N 1
? ''trmon
brevitate. "nwn i*rin3 dx o D.ni3>>o
Dicoergo^ Quantitatem Qualitatem & *^rtt3 'ixitw ono fottfil
Senfibiliumnon apprehendimusnififenfi- nbynb KVp> Mnn Jttrwni
bus noftris: Intelledus autem pronuntiat, ty nhyy yX) 3*? *?y lmue
illa effe in fubjefto : fii03 iS rNP TTt ni« 3*>
Subjefti vero illius
Formam mente affequi poffu- fvym Effeiefn J-M3W fc^l
difficulter
mus. Ecqui enim mente concipere poffe- 3>tT0 tarm ipb vnwscott*
mus Formam rei, quae nec quantitatem, r-03Wm r-^103n >3 v*?y

nec qualitatem habet ? Cogitatio vel Ima- CDOScyaHoy J^? n>npo


ginatio ( quafecundum ajpectum oculorum ju- ^ pu wo On ? nrstf >2fl
f
1

</;^r 3 H^.P7T)judicatnoceffefalfum:In- NtPin C3'filD1*?'£>n 1>npl


telle&us autemrefpondetei, Quantitatem *?3rnO T10X1 ?1^n !— ,£
iffl

& qualitatem effe Accidentia , quae per fe t&n 7— YDn itttWl nXTO»
1
1

non fubfiftunt, neque fine fubje&o effe » TQy3 r-io*y3 j—oriDn


poffunt. Subjeclum hoc Philofophi appel- n^K *?y£3 JWXOJ jiM'?»
lantMateriam primam,& dicunt, Intel- anwmo 'Mrft r-WXl :

le&um hanc apprehendere apprehenfione -Mnn njn n33 nr>n D>rt


imperfe&a, propter ipfius ( materiaprima) frn i<?>o iedin 10N >aw
imperfectionem quia enim non exiftat r\ytf) nony fil^nn*? nria
,

adtu, non poffe certis attributis defcribi vel n")1» tw^flp "?y r-VJOJ
defignari ( voiynonpojfe haberi ejtts dtnominatio» t$ a>r j# riKp 13 Pn 1331
nes &
attributa) : &
licet fit in potentia,attributum vel denomina-
tionem fore corporalem ( quia Forma corporeitattsfeu corporea alicttjits rei
fmper rem comitaturft extftatjiecullum compofttumunquam in eam refohi-
'/«r,aitMufcatus ). Ariftotetel es ait, eam (w^rww^crubefcerevi-
gderinudam,nequeetiamunquamconfpici,nifi forma veftitam. Qui-
dam CXLftirRant,i!^4W,cujU5 mentio fiit in principiohiftoriaeCrea-
tionis.
ti*
w»n toN» Cosri Pars V.
CD*y rfro nw 10» jmuei quas Unum fubftantiam aliam habet quam.
irVr onpoa yid» ix n^r alterum: Accidentibus autem differt Vitis
una ab altera , &
Palma una ab altera, dum
una Nigra, altera Alba, una alteramagis
eft

nNrinpwonnvnynn^
m*p *inv nan r\m#
nVin npi onvi nny
W
iflin
dulcis, vel procerior , vel brevior , vel cras-
fior,vel tenuior feu exilior,& aliis fimilibus
accidentibus diiferunt. In Formis autem
nniK3 rw onpon fo nr Subftantialibus nondaturMagis&Minus:
did r>N o avoi 3i nvoscyn Equus enim unus non habet minorem
^i inxo nvDiD r-^na Equeitatem quam alius, neque Homounus
o nnKo iwuN
mwuxni
tnjx w
magis habet humanitatem, quam alius.
nvoion mji enim Equeitatis & humanitatis,
i cvyuo Dnw So
1
?
Definitio
omnibus eorum fingularibus vel individuis
an-o ty nin o^iDiVom aequaliter competit. Et Philofophi cogun-
i^ o
csnix ?nu rtntert
o ww
Vttpi
j
^w
r-vnixn rnu Vatro
turfateri,has formas dari are aliquaDivina,
quam vocant IntelHgentem Datorem formarUm
V. Cofri Haec revera Fides dici mere-
9
**4>n nw nran tok \

msn urmy n^X3 njiowi quando nos etiam Intelle&us cogit


tur,
aliquid hac ratione fateri. Quidveronos
,—joi npa r-tfTin*? fopn
adigit, ut dicamus, per accidens ? Cur non
noh mpoa noi ? oixin 1

potius dicemus, qui hoc pofuitEquum,hoc


Dionr dp iwo townS
^
win
noom pun nn
itrN
nnnan urox jpitt
Hominem,/>cr Sapientiam nobis incompre-
henfibilem ^ idem
ille eft qui Ignem confti-

ipxm wn tfxn av i^ tuitIgnem , Terram Terram, per Sapien-


nnix n>n "wtf noarf? rw tiam Divinam non per Accidens propioris
,

vellongioris diftantiae a Sphaera?


mmpo rnpon x<? Tnn>
lpmoo w W?jbi
i
V I. Judaus , Haec eft Ratio vel Argu-
,
^n nxn "Dnn idk mentatioLegalis (&vera) cujus demon- y

»j3 nnaioi nnwn 'jyon ftrationem fuppeditant filii Ifrael quibus ,

?o dh isin "wx '*n»> ( vel, in quorum gratiam ) fubftantiarum fbr-


1
?

noi iDinp no D>o*yn >j>y mae. funt mutatae j quaedam per converiio-
r-vnnn ro CDn^ ^injtf nem in alias, ( veluti Virga inferpentem, Aqua in
mrn naion phr\o> ipxdi fanguinem^&c.^qaxdamethm de novo crea-
n^i^fviwnnoyninr tae j
(yetutiTabuUyManna&c.videpar* i. jT. 8^.
noa nnoKO pwnrn^y 89.91. j.Sublatahac demonftratione,aequc
Ninn eznpon tow mpt* firma erit tibi ratiocinatio ejus,qui contra tc
argumentabitur,& dicet ex.gr.de Vite, quod ide6 progerminaveritj
yir Tt *
Cosri Pars IV. ngprrTOKD ri o
jflkod intermedium , prout vel Sph<tr& ambienti n >£)3 5
— l'n yjfQJVP noi
efl propius, vel Centro Terra y utfit Aer &
Aqtta. W 4>pon W?Jn fO '3fflpn
IV. y«^»5 Attamenneceffariofateri O»on»w Knon JD
«

coguntur Sapientiam ( inhislatentem), e6 fTOTIrlSaN *Unn 1DK


quodSubftantia una ab altera diifert ( 900*/ TU)n3 n03n3 nmn*? DX>3*
fabftantiis h<tc inter fe differunt ). Non enim OK?
differt Subftantia Ignis aSubftantia Aeris, fO TWfll
W TWn
>A '3 OKyo DK?
oxyo twm
& Aeris ab Aquae & Aquse a Terrae ( acci-
, DyD3 \y<nn ''QHI C3>on
dentaliter) fecundum magis &minus j fed '"¥113 1* tfSrttl ptn31 3131
Formaunicuiquepeculiari&ipecificacon- fl? DlPin "fnN WflWQ
ftitutum eft , ut hoc fit Ignis , alterum Aer, \"\X n?l 0>0 nn TW nrt VX
aliud Aqua, aliud Terra. Quod fi p
TOWA 0' UIW ONt
)Mp X™ ^ ^
aliter noft
quis dicere, totam plenitudi-
effct, poffet n ^D >D
TiemSphxrxlqMcquidfubc<xloe8)ef[eTez- V in>Av V«po jrr "UW
ram, cujus una pars fit fubtilior altera: 1*?3 W«n xfo ^x "10>W
Aliusldicerepoffet, quicquidfubcoelo eft, PW TVKr no *?3 "|N rtf
effe Ignem, qui, quo magis defcendit, 1 np VrVl f"^WX 3$MnV
niagis craffam habeat Igneitatem & frigi- i)D> r~*WXQ 'wn "iJrttNl
ditatem. Atquividemus,conjungiquidem loitf CDHO TnN *?31 T)D'3
aliquando Elementum unum cum altero, vwn nyu WlQ*$n Wfflt
fed tamen unumquodque fervare fuam -rrw D31p03 TpNffl ODffl
formam &
fubftantiam videmus Aerem,
: D>07no D3W n?3 n? D'yjnJ
Aquam, &
Terram, in loco uno fe mutuo unitp *?# DDKp njntt^tf "??
contingentia, & tamen non asfimilantur onw nwo 'nnx ni3D3
inter fe invicem , donec unum in alterum *vwn
r-\fflK tzron v?3p>l
mutetur per alias caufas, mutantes ea:ut n^ ?N1 ttWn mix "VWni
I
Y.8.AquareeipiatformamAeris,&Aerfor- vrvi 1T3n Wl D^WH
: mam Ignis; &tum demum Elementouni o/m*3 D^33 awyn
competit nomen EJementi alterius,iub- nf fc-*#3ffl DrVTpQ "?3*?0
ftantiaeque illorum dignofcuntur e formis C3# O TOlA D^DlDlVon
fuis,pra?ter Accidentiaillorum(vel,^4^i-. r))~Y)X7) fnu 'p^X fyn£> S3»
dentilus),quod compulit Philofophos ut /ym* fnu Nin TNO Tftan
,

dixerint,effeilliclntelleclum Agentem Di- qV3 CDffl D^nffl D^no^n


vinum,largientem Formas illas, (quatuor ^Vti
f^ T))1)D* ^TSRm
JE^^w#«^»)ncutlargitur Formas Plantarum ^
onp03 bpTl p n"Di
tt Animalium, quaeomnia conftantex quatuorElementis: Neque
Vitispergulana dignofckuxa Palma Aceidentibus fed Formis, per
?
quas
?;?
nwsniDKa Cosri Pars V.
*fi ty *)N nTOH 1DK IX. C*/W$ Etiamfihocnonnihilexorbi-
*h 1X2 eyo uyayo fc-*rtf tet
a propofito noftro 3 tamen velim ut mihi
#—im moron nro
t explices mentem &
intentionem illius
V?w <vvi -nnn nax Pfalmi!
n J-VIWO Vyo tvt Sy X. Tfftfcju ; Pfalmus ille fequiturordi-
thvs TiN r-iBiy Vnnn nem hiftoriae Creationis ( Sic docet : Aben
3 *»N >n> noNQ *?* ton £/r*, ^ww confercum noftro Authore).
J

*1X fon nyno tZJ>0# nou Incipit (<* Luceprima ) v. z. dicens : O/*-
CD^mpon t VpT >m r/*/w y£ lumine^ tanquam veftimento ^quo in-
tyo 1PN Czron Stf ton nuiturad}£/?0L«*.
mpMPnopinw Wp"") !
1
Ibid. QuiextenditCcelumvelutiCortinamy
r-Mnnm D^HD Ywa refpondet tS ^ £/?0 expanfum. 1/.$. Qtticon-

niynni 0>p"nm CDWfim r^^r /» aquis , refpicit ad ity« 4* qu&fuper ex-


n0Xtt>103{Yttna D*b onw panfum.(vide par.^.i^.).
?m D>oy f>Y D3 o
,l
tznyi K '

Deinde progreditur ad ea, quae funt in


l^non wai ow Dtfn ofa ^^velutifuntjNubeSjVentiJgnes^Ful-
VDN^onttnynn *6& ty gura,Terraemotus; &; explicat, qubd haec
Qipo hx nrh)W hh 'inn omniafint vel fiant fecundum Voluntatem
Slt 731 r&W nom nKYtfr Dei, ficutjobait j Quia pereajudicat populos y
n p nrwi : ypll ^n cap.$d.#.$i. Eleganterdehisomnibusdicit
'tfVrt 0>on flp> Sn pW)Tt David; Qui ponitnubes currum fuum^qui am-
hy X~\X 7D> nON3 rittOTl bulatfuperalasventi>quifdCitAngelosfuosventos,
oy3Da '>on«n n'J)iO ^.3.4. h e.qui mittit eos qjuocunque vult,
nioan ip^ tyEB D'£rpO &adquodcunque vult. Omnia haec de-
103 onni o>poy PlA* n*73 pendentab Expanfo.
W) ^in
1
?^ Dinn 10W DehinctranfitadjCow^r^w/wr^^,^
*?3K r D>0 VTOy> Dnn hv appareat arida , dum ait, Fundavit terram
r-W3nn mo^nm ifcyn fuper bafesfuas, #.{. &
porrb docet, qubd
DOWn.Ninn yaano Dnitf Aquaenaturaiuaambiverintterram,eamq}
*ty DW D!pOD>poyn *?tf totam texerint, quafi veftimentum , tam
0»nnVrUD1pO D^S n^n^ profundas valles,quammontes,inquiensi
* s% nONl mo^nn 'iKnm Voragine tanquam vefttmento operwftieamfuper
OD^ni^ :pou imyJO >
montesfteteruntaqua^^iVerumPotcmia&c
Sapientia ( Divina ) eas a natura illa fua eduxerit , & ingredi fe-
locum fc. Marium, ut ( in aridafciUcet)
cerit( inclufcritq. )in Valles,
effet locus pro educatione animalium, & manifeftaretur Sapientia
(Divina) ficut ait, Ab increpatione tua fugerunt., quod referendum ad
^N Tt ^
Cosri Pars V. wn-mn 322,
quia acciderit, utinlocum illum caderet
r
JW1$nrnmw DOJyn $nr
femen Uvarum Formam autem feminis
: ^Jn MDO ;—npJP n03
effeab accidentali aliqua qualitate Motus n ia woa 'onyn jo *py
circularis Sphaerae, per quam Elementa mo WOO *2 tfO niTTD1^
commifceantur & temperamentum illud t mxn r-inxs?
accipiant, quod confpicitur. WN OXT Hnatl IQtf
VII. Co/?i j Egoverocumtaliageremde tt»? ptyrr Wan ty 10*
Sphaerafupremaipia,quidnamfitquodil- f"iTfil inSiVro t^in no
lam moveat! &anResil!afitperaccidens > *& DN mpoa Ninn lltn
necne!Deindeloquerercuipfode qualita- DOiya JDJ? UTX p irw
tibus vei virtutibus iliis fphcericis 3 quf funt PX "TV Df^hxn Dnn am
infinitaej cumnosvideamusFormasPlan- uruxi anoManDWl
tarum &
Animalium effe finitas , quibus V* QWi
DTiOScn nniit
neque aliquid posfit addi neque detrahi JW C3H% r-\>^n Drf?
( jtfxte ii quod fupra dtxit fub finem §. 4. ). n'nT ynj^ \*R DnOI ^DinS
Neceffario autemcum innovationibus illis «mn D? njsnnrnp W*
(vel,cumnovis illisOrbium ,& variorumeorum n:nom nm* CDOIVn
motuum , , novae quoque fub-
dijpofitionibus ) s r-tfrtn*
inde oriri t^n lOnn "I2R
deberent formae ( fubftantiales )
n
deletis aliis. ( vi^rar ^e /;of /ffornn^n nairt ttn&m DV ptf hz nry*cn
«I nrrn, <^/>.6.). nD1
-
sa n:nrD nosnno a
VIII. Juddusi Hasc eflRatio; inpri- Ittinn "WWO on^y 1fiVX\
mis cum etiam apprehendimus aliqua ra- C3»nn >:'0 rsrtylT) ">£D1
tione Sapientiam in mukis illorum laten- CDnVin Dtt'Wn f&Dn&
tem (utPlantis &
Antmaltbus ) &
eorum 2 "tfGn' pi '03nn *vfe&
Ufum, quemadmodum TfOm |NK3 iwn ftlbnoa
in libro de Ufu
Animalium CDn^ omormi D'DiDm
Ariftotelis , 8c in libro deUfu
memVommGaleni atqueaIiis,multaad- CDTvhx mxn "pl* 1UV2
5

mirandahujusSapientiseexplkantur. Sic WV Onii—ijprm pa O


palam conftat de Beftiis terrae habitabilis n^nn 1
W3 taanvmo
?

(domeflicis), veluti Ovibtrs, Bobus, Equis, 1*? ttirfc no ^31 D"W U3


& Afinis, quod fintpro necesfkate homi- ~ zyn no no&a nv TTC }
m
nis. Nihil enim commodi abe'*sreJ retfi DTOpflH r^jyj ninf? n
:

forent fyiveftres, fed in terra habitabiliprc D^Vn O nKTWn T^X ^rn


ufu hominum. Ec quicquid indigitat & mp03 nTIt

defignat DavidPfaimo 104, quando ait, ^«4/» magna fut:toperatU49


Dot, ine ! v.24.facitadrefutandaargumenta Epicuxi Grceci,qui ftatuit,
Mundum effe pex Accidens, IX.Co/ri ^
3 jj-
Tonnawa Cosri Pars V.
aSnr "iDlS njm omnem herbam fementantemfemen &c. Gen.r.
yir VTt
o»nn n»vtt?V ni^Spni
verfu 29. vulc dicere , Cor ( medullam , ««-
07**?

K"ixn iTn *?aVl tO.Vff ICO cleum,grana) efTeprohomine,Cortices,pro


D^iron nan 0>Dtt?n ipy W?l caeteris Animantibus, ficut dicit ver. feq.$o.
JVTiaya INKV TPK nvhvn At omni beftiae terrae,cunais volucribus
Tasn tflTn pi Dni notxn &c. Meminit etiam ( David injpecie )
Cceli
nar p infcl CDnS D^ai triumalimentomm,quaeeducuntureterra
:

1
na ? nor> f» "lOKl O/iltyw per Agriculturam , nempe , Frumenti , Mufli,
h fOP p "UiNl tflJK &Olet > quaeomniaveniuntnomineP^Htfiii
:

DnVni forocja Vnscn ? genere; 1


fimul etiam utilitatis eorurn&
tnvo yirn urhn Jfln -wx dum ait , Fiwww /*ri/fr4r cor homims % $. if«
nrn p inN!7?D> W)M aaS 0/«*w iw/£rvi/- ad nitidam reddendam factem ,
nioon nW W7yin *?N tfi</. P*>w, in fpecie & proprie fic didus,
Vl >*y tya&> lONtt 0'jVtf? C?r hominisfulcit & fuftentat. Ab his tranfit
fftW! ?EJ l^ ftt3*? >nN ad oftendendum ufum defcensus Pluvia-
|0 prf? Camian tznVNn rum pro Arboribus , dum ait j Saturantur
JZD^ "ltPN "iDXtP !Oa D»nn arbores excelfa , a^ri Libani, quas plantavit %
DHTtn ItrNa Uip r DDnfl^ v.i^.UtilkatemkemArborumprocerarum
1
Tntf f'0 ? /ftyin nD^ll2Jin procertisanimantiumfpeciebus,ficut ait;
ttnn ")ONP loa D»nn fO /tf quibmpajferes nidipcam 5 quemadmodur»
D^Dni r D^y>V D niajm montes excelfi utiles funt fpeciei alii ficut
r
,

tZJ^nn fO TTIX ynh /ftyvi dicit 5 'Montes excelfi pro rupicapris , & Petrae,
*-lDnO ca^yVo IDNtr loa profpecie animantium alia,ficutait, Petr£
4 lan Waj Sam a'tevh hojpitium ieporibm, vel, cumculis. Omnia haec
bx p/iya p inNl ? ntraTI ( ) compre-
quorum haclenus fafta efl mentio

tTV nvy VlOfla nnwo n f henduntur (inhiftoria Creationts Mofaica ) fub


y

nVVn /lVywi "van onwnb Anda. Genes. 1. 9.


t^?! f?KXO nJiaa Ninn Hinc porro confert fe ( David) ad^ Stnt
m^yoa inn N ?! r"npD3 luminana, dum ak> Fecit Lunamincertatem-
1

W^yoa D^lVnn D^lpoa ^Vl />or4. Meminit utilitatis No^is quod ni- ,

^tyn fDf k*4!n J—iVVn O mirum illa fit certo fine a Deo facla,non
piao n* DV Rin Va^ ^fi^rt per accidens,quia nihil eft inane fruftra- &
ftWTi 1DW !oa mSyiflV neum,velinejus operibus, vel in acciden-
•JIOD»^ nai n*?^ ^n^l y#n tibus, operibus illis inhaerentibus. Nox
fivrm pnaa iq^DH enim equidemeftprivatioSolis, fedfimul
fD lV
ctiam fuas habet utilitates & ufus, ficut aitj Ponis (certo nimirum
fine & ufu) Tmbras efi Nox 9 #. ao. &
Quo etiam refercndum,
Cosri Pars V. nswi Taaa ??4
illoram immisfionem in Maria &
nr^X^^^nni es'0'n bx
loca
fubterreftria Hocinnuitetiam David dum *?y ^"wn ypM ? no>a ?01
1
:

aitPfal. ij6.6. £«>« ^hj extendtt terram fuper 7JUD nN"m Nin >D tzvon

t
aquas^ quamvis in fpeciem videtur repu- nmJVD:) iraS:) oinn notf
gnareei quodhic dicitj Voraginetanquam Minn no.Voni 0>on y3B »£»3
\Mmemo QperuiJbeamiVQiumboc loquitur 1031 noanni n*?0'n >QB
de Natura aquarum j ( tnprima earum creatio- :fnUV> fiZV VoJ 'o.VK?
*12

wf)illudver6dePotentia&SapientiaDivi- D»nn MyinS flOO nr hz)


na , (^«i e<# i terrafeparavit*& in certum locum 2 CD1XT\ J— iNY "Itr^O
dcut ak y Terminum pofutftieis, quem
inclufit ) sn vnojftoi vniVanna
non tranftbunt. Etin his omnibusratiofuit oriVin DHDD3 ftmxn ^o^o
habita Lltilitatis animalium.Quemadrno- n»n^ u-iK ^d o'on nnpS
f
dum fcilicet homo fuafolertia & arte com- pnyn^nnSynS^DWrt
pellit aquas in excipulas, Sc alia fimilia, ut
n^on no.V3 n^n ron
accipiat inde aquas pro necesfitate fua ad
lpjr^ hd Q^nja D\vyo
molas , vel aqualiculos aut aquaedu&us ( tn
agrii) &alia: ficidem hic indigitatDavid
d»oct ^iy on^y mi^ nnn
dicendo^ Qui emittis fontes in convalles ^ut po-
1 ^yn t^ia^ nrND fOtt^
tum pr&beant omnibus beftiis
quando fc. beftias

quando
agrefttbus^ ^.io.ii.
creaturus efles 3


^
& juxta vw wD™n™n P™* "^3
P*a ™* '">

V™ & " V ™J w
eas volucres babitenf, fc. volucres

^ ^™ D™ ™^
creaturus efTes.
>J3
Pofthaec progrediturad; Hfr^/ir terra,
dum ait 5 Oa* tWigat montes defuperiortbusfuis, non ^ T*n n>OKO noH»
vel, <fc C£naculisfuis y jlr.i}. quod refertur ad ^ in
^

' 3 T*nn lfl> K7#

v^or 4/01^*4/ r rerr4 5 ad ufum fc.


illud j Ef
&utilitatemhominis&fementisejus,fi-
^™ f'™™^
DJ1
ni n 0713 ^yiiio
D^DlfKSl
c\it&\VyQuigerminarefacitgramenpro')umen- ^™ 71 ntiays Dtya njD

rijj ne fc. homines contemnant gramen noixn ntfty 1017 nxn


quia ejus ufus fit pro Beftiis terrae habitabi- noxn 3*? WJtn Drn ? my 1

Us,qualesfuntBoves,Oves,Equi,Afini, WKin ?
1
nOK nwo lOKy ? 1

& alia, de quibus loquitur, dum addit j noN*? novt XWn JO DrV?
1
D-r^n miay ? Ad fervitutem bominis, h.e. 2V? to nN ? ^nnj nn M 1

no*wn niuy. ^^w«/r«r^w,uthomo eorum opera uti posfit ad co-


lendum terram^ &
cor e terra nafcentium ( b.e.felefttfiimas pr&ftan- &
tiftimasplantas ejus ) elicere &
retinere pro fe ipfo , ficut ait } Ad educen-
dumpanem e terra} ^. 14. cui fimile eft id quod Mofes dicit 3 Ecce dedi vobis
emnem
n7 «ttnnam Cosri Pars V.
Dtyl W?OW D ?^ Mni 1
concipere Ccelum & Terram. Ethic (bdf
tf£)Jrt pYtT) ntMO nnwon quies Sabbathina & intellecltis exercitatio ac ope-
JlZTCO 10NJ p Syi nun « r*//0 ) eft Af« w/«$ Angelicus & Mundus quietu
\ t-on a^n f>yo NintP (ab operibus corporalibus,utIntellettusin
nyitywtntoaNMnnyi eo perficiatur) cui dumadhaeret anima,
r-MWrt O ntf pnn >tWN quiefcit. Ideo dicitur de Sabbatho, quod
tffftnn» D^ro WT
"lPND fit fpecimen &
Typus feculi futuri.
1 r-ooipon ^nnn >£D Sed nunc revertemur adinftitutum no-
CDU^Jn ooiym CTWni ftrum , de fententia eorum , qui ratiocina-
1
m^Anno nvnx ? Dn^n Vn> tionibus meris nituntur^ Elementa, ajunt,
W? n>m nVliKn ?nu *?KNO quando , pro varietate Locorum , Aerum
arh WV na
OWXlon &
conftellationum , varie inter fe permi-
orADnnvonD^yniDimnsO fcentur, apta fiunt ad formas diverfas
DWKloa r-Myr nzjnxp^l aFormarum datore. Et hincomniaMine-
O>»jf0 nn^ttl omnw ralia feu fosfilia fuaspeculiareshabentvir-
Jimx- *?N DO>nsf tuW *r^a tutes & Naturas peculiares & proprias.
EDyx r^nnmtPl r^vtf?N Quidam tamen illorum fentiunt, Virtutes
D^rftl OTioift DN O m:V"tf & Naturas Metallorum eife tantum mixtas
Dn^ «tejn Dnvn i«?N ( e* Elementorum mixtione) , neque opus ha-
vn pi inv JttQ UfOJ "W>01 bere Formis Divinis , Formas quippe non
mMJ inv n*V)X*? OWi efTe neceiTarias,nifi Plantis &
Animanti-
mpWl nD^no ni n>nn bus , quibus Anima attribuitur. Et cum
mp )h WX noxn N>m nnv mifcentur ( Elementa ) mixtione fubtiliore,
X"Wn pfMinjrm tt?Jnn
fO capacia fieri Formae nobilioris,inquama-
CpWOnD^oninnSn naTO gis fitconfpicuaSapientiaDivinajExhis
IWX IV StJlM nt lano yjOJl eife Plantas, quibus aliquis eft fenfus ap- &
tX yir npy>1 imos tSv prehenfio , dum nutrimentum accipiunt
n y*")fn t£p:ri mpyo TOy e Terra bona & humida, & Aquis dulcibus,
Minn ntryon lOD Ninn a contrariis vero detrimentumaccipiunt;
nyipnn n^Dn no^n ? quaequecrefcunt,donecgenerantfibifimi-
1

JOm yDtt D^SCN nxipjn n le, &femen producunt : & tiim fubfiftit
f>on r-rvotttt hinm n3 opus eorum (fulfiftunt^ quia ubi bucpervene-

h "WON r-1'HNW TQvH fummum perfeclionis


r««* «' /*wetf profwant,

loxys Ninn #wn ixtfn ? /?/^r^#w0£/iw/mM/):&hocSemenqua>


1

rit iterum fimile opus producere per Sapientiam admirandam ei


inditam , quae apudeos (Pbilofopbos) vocatur N4//W4,&eft Vis oc-
cupatain confervation*lpeciei,quia non fuiffet posfibile, ut indi-
KWV Vv
Cosri Pars V. wniDKB jj^
quod moxfubjungitdeAnimalibushomi- tnwSni CdtxS ii1p'ron
ninoxiis,quaeno<fludiicurrunt6cobambu- uzrwm Va D£DNril nVte
lant, interdiu autem fe in antra fua reci- QtX oy Jiv?\nn /ivnm
piunt, & in habitaculis fuis accubant, CTN W10H "HMO nr "teru
)^.zc .21.22. contra quam folent homines,&: J"iJrt j 'iJil lJrmySl ityfA
animalia manfueta , quas inter homines 0»jnNn D»nn 1*? l"mj "ttD

educantur,fieutaitj 7#«c (cum fc. Solori- p TTIN1 Xinnn ")5?3 D^J)

tur J egredttur homo ad opusfuum e^ ad cultu-


,
CDnoy TTJtil JiniKOn 1DD
ramfuam ufy advejperam, Sic occafione men- N^ ? INBtt N^) DlXn IDf
1
I

tionis Flumtnum ^. io.&c. &


Lummarium BD'M 1PN D»rm IDf
#. 19. & feqq. delapfus fuit ad explican- no^rini 'ym DJW UTWty
dam rationem animantium terreftrium uV r-v »! i— 1
nzra MX
omnium , & fimul quoque Hominis. f rar Sy
rOttl 1^>tt rtfl&trD

Nihil itaque fupererat,nifi ut mentio- Jlfyn DnsnOJDnn ")VX vhx


nem quoque faceret Aquatilium,quorum 'n ytryo im J—10 TOX3
rationes magna ex parte nobis funt ignotse, »101 D>n "Df "tf n p inxi w
&Sapientiain illislatensnobis noneftita KV 110N h 1001 12 ttW
manifefta & revelata,ficut alterorum. Itaq-, 3 'n nOP> QSiyS '» TOD
mentioniillorum,quorumSapientianobis WV1 no*a >13S Wyoa
eftcognita &
manifefta,fubjungitLauda- ninintpyittWfajiKD^K
tionem , dicendo , Quam multiplicata funt »y»3»rt DV *?y 10K1 7K0 MD
operatuaDomme^omniatnSapientiafecifli^&c, nnyi ttHp>1 TU>1 J113ttW

#.24. Et pofteam progrediturad Mare 8c tzrynttrt DWOrt lO^KW


illa quaein eo funt commemoranda, quibus OTKrt yurtl fOD 10W Y£^
fubjungit j SiV, vel mr ,^/or/rf Domtni inf&cu» WK OON*?on W?yo hx
lum , /<efer«r Dominusin operibusfuis #.$i.quod OWK oytf
O^yaart JlirD*?
refpondet ei quod in HiftoriaCreationis di- a¥X CD*Mtf DHi^ >j£0
citurjEt viditDeus omnia quse fecit,& ecce 'two ,*or *?N Dn^VDS oonsc
bona erant valde^Gen.r.^i, Quodaddiem Y'JP tatfrt D'X11 unJK
Sabbathi attinet, deeodicitur; Et quievtt 1 ipKni ''OPrt iViX VJna
(Deus die 7. ab omni opere fuo )& knedixit diei feptimofic fanclificavit
eu,Gen.2..2.$.quia in eo perfecla fuerunt Opera naturalia facla in tem- 5

pore (fex dterumcreationv),&(ineo ) pertingerefecithominem (pridie>


fexto fc. dte creatum) ,adgradum &
dignitatem Angelorum , qui non
opus habentnec utuntur facultatibus naturalibus, quia funt Intelli-
gentiae, quae ad opera fua non indigent tempore, ficuti nos quoque
videmus , Intelle&um unico momento (fme Menfura motu tempori*') &
concipere

m \ &£
m
o ixnn»
<roniDiu
"Unn TOK
Cosri Pars
XII. Juddw; Animx
V.
exiftentia pate-
r^mra wan nwxo fc i t ex Motibus, ut &ex Senfu Animato-
ffl JIW CD»rf? WWim rum .
quidifferuntamotibus elementari-
m>npjl MWn Jtiyurtl
bus.Caufahorum(M^««wJvocaturi4w^
'»03 ro w ^ Q/ttD zlxtFacu lt*dmmM. DividunturautemFa-
_- — .... s*x« Ijm, cultatesanimaemtrespartes. lZw4elt.inqua

13 OJW»
communicat animal cum Planta & haec eit
HOKn CDV >nn :

V p-101 fiosn ron h-lim Facu ^tas vegetativa* Altera eft,in qua commu-
*W# oy n ifirwrw
Dltfn nicant Homo & caetera Animantia & haec :

: >jVnn ron b<ini 0»nn eft Facultas SenfitivaiTertia eft,cm$ propria eft
?npn tnxn U WJW
noi Hominis & vocatur Mw4 Rationalis. H«c
,

rsan j*jy •wG/VTnmn ro Animae univerfaliter in genere confide- &


r-tf n:n r-vuiDn JV*fort ratae ratio , elucet ex operationibus > cmae
fivviain nono onff /rftiyDn proveniunt a Formis materiae non a Mate-
r^ono N7 noria myuon r j aa qUa tenus eft Materia : Culter enim (ex.
b noin Kinr tko loinn
Rr j non fcindit quatenus eft Corpus, fed

5? R^li^ <U«™ Animal


nonfentit&movetur,quatenuseft Corpus,
habet Formamcultri :
fic

rn» N<? ra pi fODil


JfW
KVW TKO *JN *M tfintfr 7X0 ^ quatenus habet Formam Animalitatis,

fiMpm tfTO JWnn fll« & cmae vocatur Anima.


flvmn I7tf ttfTpM J ttffll Iftae Formae vocantur Perfecliones, quia
JOtV onS O r-m07tff per illas perficiunturRes Anima eft
: &
tt^ni ea^wn r-Mprt pQikaiQ(E^nAi %«*,).
titwn
^
nwhv vi rwAv vero Per fe fti duplex, Prima, & Se.
-* ^^;7
SfSSWSSS rationum:5«««rf-,&ntipfe e ft pnncipi Um op e.
operationes
r^WItVnr^Vfln™**
proven.entesapnnapioC.^/^^.
iwfewun iifinia»
J*rinVrumMnopwn W4> Amma '
eft perfeclio prima ,
quia

tztxmhvm ntonnna i
principiumeftejusquodprodiceprincip!©:
n\chv ONi ovib niaW Et Perfedio, tamCorporis,quamfubftan-
iPfljni arj iwddi^ tiae,noneftCorpus:Animaver6eftPerfe-
Otf o»jni dw'? mn^» a; corporis : Cum autem Corpus fit vel
JPSjni '«13X^0 QXl 'MD NaturaIe,velartificialeiAnimapcrfeaioeft
JffiA» Vv y
Cosri Pars V. «winonD 3? 8
Intelle&us ejus eft velox& praeceps; Si ftoon 10* mifiOT nion
bilis atra j erit tardus &
cunftator : Mores llDfon iinoni s 3WM1
enim (anmi) fequuntur temperamentum i^£D> QN iy JI?on >*inN

( fOTyora )y adeo ut, fi quis homo exiftat Ofim ca^anDn m» QTK


temperamenti aequalis , utraque morum tfW 103 VW12 ftXK 'non
feuvirtutumcontraria^Arc^c^ defeftus) Tl 'np>n 'tfwon r^103
fint in poteftate ejus inftar duarum lancium *V0X hx DWX
mo> SplPH
bilancis aequaliter confiftentium in manu Q'£#n r~y£0)r)2 mKT
ponderantis , qui eas additis vel demtis Ninn atNrti i axnorfi
ponderibus , inclinat quocunque vult flllttnn fo p>"V U*? pcp ^2
hujusmodi etiam hominis Corfinedubio rovro hx <\0)2l niAaiort
vacuum eft a cupiditatibus nimiis, & gra- n wm UUVJOa vhynh
dum appetet fuo fuperiorem ,
quieftGra- 701? Nfim JYphxn nrntttt
dusDivinus: confiderabit infuper talis> ftivyh *h 'IJHtf noa affnai
quid fibi fit faciendunij in vehementioribus MJW rra jra
ltfinoi vyazD
fuis naturis &
motibus (b.e. Facultatibm fc-fti wn Opn m*? fflU
corporis feu temperamenti & affeclibus animi) y t^l\ Ulin i"Tl#Jin nD*?
^^ ^
y

neque morem geret voluntati facultatis 1 X?N Carf?l6


Irafcibilis vel concupifcibilis , vel aliarum fra Vtwfe ¥{&<& tfpaoi
fed confulto aget , &
petet a Deo, ut ipfum h*N> IVX JS^t nn ftWT\
docere velit viam rettam Et hic eft fuper
: EDtf n021 'phx nn- vty
quem Deus effundit Spiritum Propheti- '710
1
? )S tnxiaft^sbnw
cum, fi Prophetiae capax fitj vclSpiritum naoV ijtfrta J-WO QK
Do&rinae &
Eruditionis ( vel Spiritum <h- Kttl t^S TDH Tfmi|W
JclkUw ) j fi gradus ejus fit inferior,ut fiat Nin tax tdjv VJ£)*? Jl&3
San£his,non Propheta. Noneftenimava- ft no Ttfriflfc fjitf

,
&W
ritia vel parfimonia apudDeum, fed dat fAU DWIlp O^lDltemi
unicuique quod ei competit. Philofophi *W)Q7\ bivn j— >*ffil 'jmort
vocant Datorem hujus gradus , Intelleclum ^jffeflt *in>? l*Aa imo W
*£* »tt i», '& faciunt ex eo Angelum^ inproximo D'f?37J DW »33 ^3» itMOl
gradupoft Deum: {canf.par.\.§.i.& par. 4.^*zf. D^TD/im DlT?" P °J ^m Q
&^.levibenGerfaninr\)nrfm \^Opar.\.cap.^
m
i nTO
d*^r. j. ^.
ij.)&cumIntelle£lushomi- «^ *^n nraniOK r^>

num ei adhaerent (vel conjungunturcum ^ nin fen h wrxzrw


co ; hic eft Paradifus , 6c Vita aeterna ipfo- : t~rKp l"n
^ium ( Phtlofophorum )
X I. Qofri j Velim^ut hsec generalia mihi breviter paulo ipecialius
declares & explices. XI I. Jufam 5
?4 J WMTH3KD COSRI ParS V,
n ifr) laya) 7Diy Vuoifll tasnutriendifervit,FacuItascrefcendi/cN
E3>ODmaon mro ym\'n
3
a
W
C3X1
*7D

PJnn xom
M
W
C3*T3iyn
vit, &fervitur ei C4 F4f «//4^ »«rw»i/i J:Fa-
cultati vero altrici vel nutritivae quatuor
notsefacultatcs(4/w)inferviunt,(^rr^r^,
trnh pjnnn n>n p ihw retcntrix , concotlrix , dr expultrix.
i^nh "m fn/i N*7 nosnm Quicquid movetur, voluntatefenfusvel
yjon N^l p>tnh xh) pni fenfuali movetur: quodfienimalitereflet,
ly Vyia sAl ?")£ 137 fenfus eflet fruftraneus: Sapientia autem
WO» D.V1D^ptrpn fyap Divinanihildatvelfruftra&finecaufa,vel
mnpnn CDnS n>n tzrnj ad nocendum ,nihil etiam neceflariumvel
*?y 1331TV CDNV niBtfanm utile fubtrahit , adeout etiam conchyliata
WWW ty lyvunn OmsJt vel teftacea, licet videantur quiefcere , ta-
ZDvh yiph ni D5ID3 Sy menhabeantcongregationem&extenfio-
> r"\1N"Un 'WJnnm fltort nQm(b.e tamenmotumhabeantfibiadfuicon-
t

Drftrin nnnDtfl ^N myiT fervationem necejfariumfefe vel colligendo con- &


IttW O n^nnpon w/ extendendo ) fi in vertantur fu-
nttfjnnn trahendo , &
Tiy Wln IPNl 3ny urx pra dorfum fuum,motitabunt kk^ donec
jVDJa tDX O WttW ***& fuperventremconvertantur,adcomparan-
110P*? *W m
yilp^ inKl dum fibi alimentum.
^m mitwiion r"M11* Senfus apparentes,h.e. exteriores noti 3

f15n> r-*£>nnPOn nPJnnn funt fed Occultorum ( internorum )princi-


:

H 13 motf*? iSlPri 10)fn pium eft Senfus communis. Nam, quid


ni#JnionODUttnonD>yjyn non Dulce fit, vel quid Dulce fit, non ap-
no n anpn*? njm nDm prehenditurnifiExperientiaj&neceffeeft
n mm jnJDfnO yJOJW ftatuere >Wn rD Facultatem imaginatri-
"ina ^y 13 "Tioy1? Utrnon cem ad retinendas formas fenfu ( exteriore )
TO£>m njttrnntrrrw no perccptaSjquaeeftSenfuscommunis(/>0n/fc
7y nttHnn p-iroyno n*f> Phantafia , cujus officium esl^fpeciesafenfu com-
rom
TiiDK»»
f1"Dffi hx WWlfr

nD
l

tVOn ? yyoron
nendumper eam
1
W
*««»* perceptas
nam
res fenfuales apprehenfas ns>n
, v*/ 4! feformatas retinere)
&C facultatem Memoria
rom
ad
6c Reminifcen-
j
reti-

tiam ( fic expomt Mufcatus) ad reducendum id quodmemoriaeexcidit


&fubdu£tumcft; 'Utfnon nam &cFacultatem Cogitativam 9 (Cogitatio->
wm ) ad infiftendum per eam fele&ioni eorum quae Reminifcentia
renovavit, &
quaedam eorum corrumpenda vel fecernenda,donec
illa reduxerit in memoriam (memoru refiituerit ) : Vywnon nDm Fa-

cultatem itemmotricem velmotivam 3 adadducendumid quod utile


2)rpo
COSRI PARS V. W3mONB 542,
corporis naturalis , Corpus porro Naturale CPJini t 733 otrjft fi)nhv
eft vel organicum,velorganisdeftitutum; vhzox) »73 ON ^JDOT
hoc eft, operationes ejus perficiuntur vel YfihtyD ia7tt?>tf nai73 »73
cum organis, vel fine organis: Anima eft tf&Jni D>73 >7y73 1\ D>733
perfectio corporis naturalis organici,vita- "73 >y3tf EDVtth Tfizhw

litate, vel animalitate praediti inpotentia, "101


2
? 1— jjcn H33 fivri *?y3
(eft definitio Ariftotelis ) , hoc eft , educit J— MOlTin JttTiygfl fc-VKia
(/»rf5«w)operationesvitalesinpotcntia,& "W3JT1 Q/VW pai n33
dirigiteas. Undeliquet,qu6dAnimanon ttanrta nfifl rt^N rSJntP
generetur ex mixtione elementorum cor- n I3in^ >£7 ^JUrtJ 171D> —
poris quia in re, quae innovatur veloritur
: DK D^nsj Jranna tf Tnnan
exmixtionefeparatorumf Elementorum )'m tft 0'Ttejna "fnx 13 13X»
ea praedominatur vel unum ex feparatis il- mistn n>njn njn Tntfa Tfly
lis, vel plura,& fic pro hujus (mixtionis ) ra- C3.V1 nt >&3 J^yjon :

tione erit comparata quoque forma; quod N7iP Ty OtTUHn inscir»


fi vero vincantur feparatailla,ita ut nullum tfTin/n vnw h? 7n»V "Usfr>
eorumremaneat informafua,orieturhinc C3fivyjca.va miic I"i?a
forma intermedia ; verum anima non eft de >nsja 137 »aa fiy x P£):ro f

fpecieullius ex feparatisilliscorporeis, ac mitf N7K ru-N p DK ^)un


proindenon eftnifi Forma extrinfecus ad- i:JW nptf n£133 Vina
veniens , ficut e.g.
nu\us(v^uxtaaliam leclionem
nai3
, W ™M ^ Q^
Foculus vel Fur-

gemmse non eft de fpe-


1£jynl

'
,
Dn r*Mi1K \>m
^
W
Itn iicut iculptura
cieformaram^^^
)

f^ nWl
L
T7iani
L l

F*»* **™
|
cusaccediteaforma^uambabetabamfice).
n n » r-

• •
i •
£
T7ia7i j rra/vn n^nnnn
PorroPrmcipiumFacdtatum,ve/,pnma t
.,_
Facultatum, eft Facultas altrix vel nutriti- ™'^
W* Win ^^
SPiEJ
va; Facultas procreatrix, ultima 5 Facultas
auarix,intermedia,quaecolligatvelcopu- ^ n n01nn
^^ ™^^7

lat primam &


ultimam. Facultas tamen ge- *™* ^*1 ^ vnrt TOP
nerandi quoq, fuam habet prioritatem , & Tttan JVTl3y3 ?113an 13t"i1

licet videaturelTepoftrema,primumtamen runjnn 31fV> f3 "in>fl jrni

obtinet dominium in materiam difpofitam r-nVinn l~*y ty Qn^^S


adrecipiendamvitalitatem,(4w/w^//>4^w ) y
1 73iy ffni 73yj T7iani
induitque eam forma rei intentae , minifterio Facultatis crefcendi&
nutriendi,pofteaquerelinquitregimen ambabus illis,ufqueadtempus
limtivitatisvelpartus, SicFacultas generandi eft cui fervitur j Facul-
tas nu-
?45
- wannnaa Cosri Pars V.
inan n#on Vnsno quin tamen a formis {fenfu perceptvs ) re-
ntttfinn

notf n>n>P «n nsrn tfin pl moveat fenfum communem. Et haec eft


^lN IpP t r-TJW ttW 'WHfd Facultas imaginatrix, quae aliquan-
mnNl 071^ ™«V HW1 do eft vera aliquando falfa fed Wfl fem- , :

n na hwu n^non mn per,eft vera.


WW 131 Sy n BSWp Poft hanc eft Facultas cogitatrix ( rtrt
*? "»nff T3T V>n trp!3'tf »3&nofl), quae eftfacultas judicans de re
Nfora fW : ^ 00 pmnn 1
? quae quaerenda, vel quae fugiendaeft.
tav p-n EOPO nira N*?i Faculras nw &'"tf'nullumhabentjudi-
lOWfl n3n mnXl 73*? "T& cium de re, fed tantiim formationem, Con-
yvnv no Q'JOy^ "V3fO ceptionemfeuimaginationem.
3niX pni JOlP 3>vrn# 103 Hanc fequitur Facultas confervatrix,me-
nJONm prnm nnntfm moriatenenseaquaeapprehendit( Facultas
n hlX 2Vr\nb '3f3nm
J
f
cogitatrix), velutiquodLupusodiohabeat,
motP' r—on virofl town Filius diligat } Amorem fc. Sc Damnum
bvnon U pONOP mo (h.z.Bonum
malum,Utile &detrimento- vel

13 ponwntra n#n n3ni /fyw ) Verum Falfum verum confervat & :

1 nsc> >op> >3tt?non duntaxat'Memoria idquod credit velap-


xnp> rmbn 13 U?ontPntr31 probat cogitatrix ( w//;// »0 vo invenit re?/ f x- ^
n >JD3 r^TVJDKlfl '3trnO cogitat)\ cV^n n3quandoeautitur '3t?non
1 w'yiC0N3 njc»m nion vocaturHK'$ cumveroeautiturRationalis
Wnbffl viniN03 fVODI facultas,vocatur '3t?no cujusformatio(c«-
701 nsrn nyai3TO lV?33 jusfedes esl) in anteriore parte cerebri, in
:

on3 tzWO rmrDfl iS.V medioejusHKTt ^inpofteriori, flTDtnMe-


r-rToy pxi CDn^ fV*?33 moria^3Pnon in toto ( cerebro) , fed ple-
S ln"» 'fi hy *)<V 1370 ?
1
rumque in loco HOT .

1 1
TTO nSxn 'in3n 3 ? lOKy ? Omnes autem iftae Facultates mortuae
3 a.V'XO'tPl 7in r n '3TTO q.funt&deficiunt,deficientibusorganisiI-
H370 NSCVn nr nniOKy3 larum,nequeipfaRationalisFacultas(//w
nao*?;? n03 fl^Vfl 0'tM.Vfl illis
y fc. organis ) fubfiftere poteft , etiamfi
3 \lM~TfXXian Vifflta (bomo)kbiCor(h.e.praflantifimam)F2LCuU
»AVfln totffl Wflttf m3703 tatum iftarum omnium fingulariter &pe-
non n33 *?3Pn ioi
1
? nxn culiariter attribuat 3 easque? per fuamexi-
ftentiam , exiftere faciat.
Hsec funt, quae colliguntur ex verbis hominum illorum, de iis

quae funt infra Animam rationalem.


De RationaliAnimadicunt,quodfitIntelleftus materialis^hoccft,
^vnS Xx
Cosri Pars V. ncfannDRO j 4t
&bonum, &elongandum
dum idquod noxium.
Facultates poiro
atque repellen-

omnes Animantium CDK


DW QK
p*JOn n»»rm gJTPrt

D»y»jom
31Ypo
fi3 nir!3 *?31

o»y»JO OK)
funtvel Apprehenfivae velMotivae. Moti- **om Vjno *^3n*? y»J3
varumalia,movetadadducendumidquod /ttm ?
1
y*JO E3M ^DOrt
eft utile, & haec eft Concupifcibilis; alia, 0»J»»om DW3rr fcffll p70
movetadrepeUendumidquodeftnoxium, D>Pin3 oWtt dx 0»J»0 w
&haeceftfacultaslrafcibilis. Apprehenfi- '>BNn3 'nnDJ DM GTNijn
varum etiam duae funt fpecies ; vel Exter- 7\Vty H)7i y»JOm Dnnojn
nae , utfenfus Externi, vel Occultae &Inter- ponrns »3ff non nteooa
nae, ut fenfus interni: Motrixvelmotiva, >nno n»*?3nn fc-tm nn
Dominium Facultatis cogitativae l^ ynp ? »W1 f»N »d >on3n
agit per
1

una cum Imaginativa (nrn ). Et hic eft D ^pil yyunon H3n


5
?

fummus gradus Animantium brutorum isrrn «ttinn ni3D^ i

non enimpoteftillis attribui Facultas mo- fprft )h\ V3pJ »ix»n tnm
tiva ad moderandas &
rettificandas caufas 'jana 1370m nyunn nuo
Senfus communis velPhantafiae,&Remi- fyrh nwm )b njnj n?
nifcentise:fed fenfus reminifcentiae in- mvtyn r-\l370n tJfflin

ditus eis eft ad rettificandas caufas motus nPOftn D»fcWin ni31fn


rationalibus vero inditus eft
&
motus pro OW OnwiOI
:

,f
y)Y
ufuanimaerationalis agentis recordan- 1 r-tfD"rn J^n 'my20N3
tis (iw aclionibus moralibm &
intelleclualibm). 1 nyunm Sium J»JEni
Senfus quinque exteriores noti funt, & fc-t1K0 1N3nn nnuoni
apprehenfibilia eorum quoque ipno ^annron 'twinn
( objecla )
nota funt. Mediantibus illis apprehenditur *]"n P3in Sy f»J7 un:N
Similitudo (Jpeciesreialicujus^velutitrigonum^ pvia jonp WN1JP3 hva
tetragonum &c. ) Numerus , Magnitudo, *)mtro n3 lioyp 1W3 nn
Motus, & Quies. n3n nn nronn o>mr6
ExiftentiaSenfuscommunispatefcitex 1 VpH3 fynai nrc»n «tn
co, quod ex.gr.de Melle judicamus , quod 3*310 ri3 nr inxi npUftH
fitdulce,fiilludtantumvidemus,idq; quia n ntMin3 ippnop na
habemus facultatem quinque fenfibus Va»1 Dn>J»3 Vl3»l 'fxnnron
communem, quae eft
r
Wn n3n Phantafia
YD»ff »k)0 on»i»3npftnon

C ri^ ^4«/o ^/tf* ) , &


operatur taminter vigilandum, quam in fomno.
Hanc (facultatem ) fequitur Facultas componens (mente) id
quod congregatur in fenfti communi ( >12»n n3 ) Facultas Imagimtiva
inter e.a diftinguens ( vel^* abjirahens ) &
differentiam inter ea faciens,
quin
3+7
wnnaaa
to\nono o>noion
^^
onam quomodo
Cosri Pars
illa concipiat feipfam
V.
, & res
aliasMathematicas, velutiNumeros, Men-
j croattn nnwtwn furas tum artificiales, ( Geometricas )tum
i epjmwi onijwni Stellarum, (Aftronomicas) tum Modulatio-
nrv&n d> won DnijNwn num , (Muficas) , tum afpectuum (Opticas );
r-^m o^vn anain per cognitionem rerum Divlnarum , ( Me*
"rxn ddd3 rwlton niSnnn taphyficarum ) , & Principiorum Exiften-
Ha CDnto™ ntf»*o x>n# tiae abfolute, quatenus eft Exiftentia, &
nSnnnni ^a w roa quae ab ea depcndent, tum in potentia,
ttom mpom D*ym ntoni tum inactuj PrincipiijCaufa^Subftantiae^
> monm isnni ^oni Accidentis, Generis, Speciei , Contrarii,
nnnNni ^pSnni noaonni Similis , Convenientiae, DirTerentise, llni-
r-^nnn nvpi nmni tatis, & Multitudinis. Quo etiam perti-
nmoiono nvjvyn moDnn nent Principia Scientiarum theoricarum
ittw hvutn ro nvy»i Mathemathicarum Naturalium & Logi- , ,

nxn n^ cz>n>Sx wv sh carum,ad quae non aliter pervenitur,nifi


t^nnn avpa rnosnn per hanc fcientiam ( Metbaphyficam ) } Pro-
1 r-vVbn ttsni fw>nn batio Exiftentiae Creatoris primi Animae ,

rnjrvroi a»yon r-\)yx\ univerfalis, qualitatis Specierum,Gradus


r^rnoi «"nnno hmn Intellectus a Creatore ( /;. e. qu&fxtproportio
nmoitfe^no fcaw
jdiot InteUeclus ad Deum ) Gradus item Animae ab
•,

i >^vnn r-*rnoi psjno Intelle&u, (7;. e. proportionem AnimdadlnteU


r^jmoi jribno rmxm leclum) Naturae ad Animam, Materiae Sc
nvinni aaaiani n»W»n Formae ad Naturam, Orbium Cceleftium,
no^i : J-niKni >*?vnno & Stellarum , &
ad Generationcs e Materia
mMn np^nonty «pgin Forma $ quare item ifta omnia ita inter fe

trrlpn Trnwn wagpii dirTerant& diftincta fmt,ratioprioritatis &


soani rnlrfwm ni«ro*vn pofterioritatis ( ordinis ) illorum j Notitia
r-iw>on nruvnm >%>« Humanitatis &Divinitatis (qu&fit differen-
ttajn r^Nt topnp «n tia inter InteUeclum fupremum humanum)^ &
vnn fo r-rtte r-vimon Naturae univerfalis, Providentiaeprimae.
r-io no*y ty nNin
wwwrf? nown wt^ Porro recipit Anima haec rationalis For-
«w mam a Senfatione,quando videtinfeipfV
n wabni otrnoni nra id quod eft iri Senfu communi conferva-
onxp ^nn^o onn nnwn tivo (Ipecierum) pro ufu Imaginativae & co-
omaii rwnm ump oy gitativae } & invenit formas illas certis qui-
bufdam qualitatibus inter fe convenientes, 6c aliis differ^ntes. Ex his
nvnm Xx 2,
Cosri Pars V.
Intelle&us in potentia , Materiae (prhna ) D£>A non xin WX nvrh
fimilis quae fimilis eftnihilo in &&\i(b.e.
,
rnn rm *\2ii *tfm *?ya3

mtermedta esi inter privationem abfolutam & cdn flfotnon nvmn n


ddum) &eftomnisresinpotentia. Illi in- nhx DDhl
irNfl r^p3 DXl

funt Formae intelligibiles , vel ex Inftitu-


tione Divina, %o^)J[otK\odq{wt\ per habitum cana larnw r^|wwrin
acquilitum. Quae infiint ex inftitutione otn >jafa
jinjon.ty ntf.v

Divina, funt Intelligibilia prima, in qui- on pjpa "icxi :' >y3::n

bus conveniunt omnes homines naturali n >r,£ion pnrui Vpna

confuetudine praediti (recla &


fana ratione nmrrnrvinoKn rnviswa
praditi, quorum mens non abrepta esl ? ait teuf- 1 CWOni CDMIDn 103
catus ). Quae infunt per habitum acqui- lrwnsx\ /iHOm D>p7nm
fitum , funt per Ratiocinationem vel di- tfpSnjn dotq rramom
fcurfum, &
innovationem ( Intelligibtlium H r"YI£pnm J-"rt3DVinO
fecundorum) demonftrativam , Figuratione 1 r-v/ioNrt r^.mmort
imaginatione , conceptione ) veritatum ratio- Jtnfoon nnunt ro rja?3m
(
nalium ( Logicarum , veluti Generum, Spe- t-^vrmj mjman m-fnn
cierum, Differentiarum, Propriorum, Acci- tt mnfrn r-u»rnu w w
dentium, tam feparatorum, quam variis •mrrai dvt» w mxym
modis compofitorum^ Ratiocinationibus t&ysan o>yjyn nn^
compofitis ( Axiomatis Enuntiatwiibus ) ve- 1
,
Trynm r-nv^m ^ai
ris & Propofitionibus parientibus
falfis , i oipom wru yicm
confequentias neceffarias ( SyUogifmos) j de- o^Ari D«mjm nyurm
monftrativas , ( epropofttiontbus veris, & necef- nnnm ^wii d^otxti
fartis) topicas, (e propofitionibuspxalabilibus) nvinm czrisSrnon loznm
il\Qtoncas y {quandopropofitio vera habeturapud nirim vva nnnn rrrfrun
wultos ex populisterrd ) Sophifticas, ( quando im V; mmm
i DTanna

pr&miffkjpeuem ventatis pr&feferunt ^fed tntus


latentem continent fatfttatem ) aut Poeticas P^ti M 2»n rjnow cznyff
(
quando prtmijfa apertefalfaesl, & tamenpro- r n*"^m noscy rx rfj:rr
f

pterfimilitudinem & convementum cum alta rejiabeiur vera,vel dubU.) , Prae-


texeapercognitionem veritatis rerumNaturalium, Materiae,Formae,
Privationis , Naturae, Temporis , Loci ,,Motus , Corporum cceleftium,
& elementariumj Generationis &: Corruptionis abfolutaej Gene-
rationum item quae fiuntin Aere ( Meteororum) \ Generatiorrum quae
fiuntin Mineralibus vel Metallis, in Globo item terrae , in Plantis &
lAnimantibus jper Yexitatem (veram cognitionem) Hominis , Animar, &
quomodo
?49
^Dnnnaa Cosri Pars V.
fon inpyo r"IX"W hy fale) &conflationem {feparando &dividen-

\VV2 J-^ltrpnn r^ODTO do univerfale inparticulanafua): 6clicet vi-


t~^h)th WJ3n r-Qtrnoai deatur opus ejus perfici in tempore per
rzD^y ^N fon M ,c
?nj nyx compofitionem ratiocinationum in theo-
tttfjm fornooono fetf^n tia &cogitatione,tamenconfequentiaein-
*?N nVnpO ^W n*mon telligentia nondependet a tempore, fed
hm rirhtyD n>npJ 'loann Intelle&us ipfe exemtus eft atempore.
J-iVapo r-WNMOI *avy Porro, quando Anima rationalis pro
nNlpj COnSnmron-nrnV Objecto habet Scientias vel Artes, vocatur
hsv tixiptf rurun nn^iya operatio ejus,Intelle£us theoricus: quando
ron n^K' 1231 >tryo : verb pro Obje&ohabetDominiumfeure-
DMMNnJ—MCpa H3irt fraenationem Facultatum brutalium, tum
no2 ^ten tattaipxrnnno Operatio ejus vocatur njnjn iiyefjiovi*, &*
nrpna trontrno wooivw Intelle&us Pra&icus.
miion vSyo *)1D1fvym Facultas haec Rationalis in quibusdam
D t^lpni J—iKDJl noSa hominibusfelicitatemconfequituracohae-
Nnpni nrnp nNt irfiUD fione ejus cum Intellectu Univerfali, qui
nvoxy 'naiOQl ittHpnnn ipfumevehit,&eximit,utnonneceffeha-
xh) DtM t\MX NW WtoTL beat uti ratiocinatione &fpeculatione, &
CD^n mw N>ntPl mpo ab omnilabore &
defatigatione fit immu-
3 mmoxya p^nnn h*6 nis , in Inftitutione videlicet Prophetica.Et
r-npoa toh) Dtwn p*?nnnn haec ejus Proprietas vocatur Sanftitas , &
wipu pSnna mpon pSnro Spiritus San&us.
Oypm nnm n?non O Praeterea, deexiftentia Animae, ( dt Anu
130 r-^nnpni niO'Dnm fW4)quodnequefitcorpus,nequeaccidens;
D>0 DNPN p^rini Ip^nn» quod item fit forma corporis quae neque ,

mvtri) omoxya ip^rw xh dividitur in fua fubftantia, cum dividitur


fetfion DN »p nJJW n^trn corpus, neque in accidenti , cum dividitur
^MtwnYTD^TKnoVD&rtom accidens divifo fuo fubje&o, ejusrei hinc
y*W i<h O npl^nn Snp* quoque petiturdemonftratio;quia Color,
rznxno p*?n xh) DTN >m Odor,Sapor,Calor &Frigus,dividuntur,
o#;no p*?n y Wtt 10D D1N fi dividatur fubje&urn eorum,quamvis non
JrUn pi pu puno phm DW dividantur in effentia fua > forma autem In-
xh D^tr.O DntP 7*0 Dtwm telleclualis nihil eft aliud nifi Intelligibile
Intelligibilever6ex.gr. de Hominc, non admittit divifionem, non
enim poteft mente concipi dimidius homo,vel pars hominis,ficut con-
cipipoteft,qu6dpars corporisfit corpus,& pars colorisfitcolor: fic

vm> Xx $
Cosri Pars V.
qualitatibus , vel ideis, ( nv.£n ) funt quae- nvjann r 01 1 nnrw nvjana
dam Formae fubftantiales, aliae accidenta- nmpoi /irak? nms on*
les ,
quas illa diftinguit & ordinat ( adfuas jwtdqi CDni«v np^rto kto
clajfes vel pradicamenta CDUiDn ntennoi oniK
revocat)\ Genera ni-
mirum, mSuoni o>Vnnm D>yom
Species , DirTerentias , Propria,&
Accidentia \ deinde componit eafdem ddotji "inxi canponi

;
compofitione dianoetica , &
^ducit exillis CDno T*?mi n>fc*pn niDin
utiles ( necejfarias) conclufiones , ope Intel- fa»n "W3 nnVinn nityin
le&us univerfalis. Et quamvis primb ad- X>n 0>tt DniX ^OIDn >V?3n
juvetur a Facultatibus fenfualibus tamen J— tfrDl JlttWi miryj
, n
iis non opus habet in formatione feucon- pTS>n!C CD»VX\nn fWW
ceptione iftarum rerum perfe, & incom- CD^yn n ?^ IVIQ Dn^X 1

pofitione ratiocinationum ex illis dedu- CD>tPpnn naainnt nOKya


dtarum, & quidemneque tempore verifi- i-^iniONn nyi N ? CDnO ,c

cationis ( apprebenfwnis qualitatU rei extern& ) niron IttttOI "WKn nV3 \

neque tempore conceptionis ( quidditatis no fNDi cdu- tro D»trnnn


rei ) Et quemadmodum Facultates fen- p
: trmon fo dupuio» \

fuales apprehendunt fenfibilia, quae fenfu rwflna mhspn mron


percipiunt : fic Facultates Intelle&uales »na pmnnni noinno nnrcn
( apprehendunt ) per abftractionem formae tyx xh «rjnonro^ fc^x
a materia, per conjun&ionemcumea ( J«- 1 13-ron hy&w iod io*y::
tellettm cum Re intellecta
) : at Facultas fenfi- yoon ron hx V®*> fax
tiva non agit per fe, ut Facultas rationa- tzvyuon CD^ystoxn n?yi
lis, fed opus habet Facultate moti va , & Va»on hxt vhx nmxn \

ope mediorum, formas illas ad eam pertin- ioxy Vwot io*ya *?wo
gere facientium : Verum Facultas intelle-
cliva intelligit per feipfam, intelligit fe- & t Syano trnon mn
ipfam, quocunque tempore voluerit. Ideo S^^n pni 1 Syia Va«?ont
dicitur , Facultatem fenfitivam eife paf- nAwion miK nSir VyiDD
iivam , Intellectivam autem, activam neq^ : tron bwn oxyn mwaion
Intellectus eftinattufineformalntelligibi- tyzi ^niff now p*71
lium abftraclorum in ipfo Intellectuinpo- foi 1 tn^ fottnoi So^o
tentia. Ideo dicitur, quod Intelleftus in btt?V nnnvon mnon
a&u fimul fit Intelligens & Intellectum inNfn nari ain inx^
Praeterea ex facultatibus propriis Intel- ^xi tepni n^nnm nn^nna
kctus eft,qubd Multa uniat (ad unum revocet) Unum multipli- &
cet, per compofitionem (revocandofingularia^ velparticulariaad Univer-
faU)
?5-I
tWTDWJ COSRI PARS V.
tt?2Jn nan hy J-MJOrt fDl Qubd autem Anima a corporc fit fepa-
O vSn nantt niaW*<)UnO rata, nequeeoopushabcat,indepr4^tur^
Itt^rV nVOItun ^trOTI quia Facultates corporalesdebilitanturab
*?KN f'p D^prnn brtMUfl03 Apprehenfibilibusfortibus, per corruptio-
jWnn^prtSKNfnKrtlffOtt?rt nem organorumipfarum; ut,OculusaSo-
ttteani t orte 7D2rt3 le, Auris a fono vehementi Anima verk:

prnnntaN^pnrtfn-iinon Rationalis nequaquam; quin potiiis quo


njooprnjnojrtttfnttwte fortius objcftum apprehendit, eb magis
N*n *)*tfrt XV* fplfrt 'JirtfOI corroboratur & Hinc
fortior redditur; &
mx pfnnn hlN tt?DJrt JTtt?> Senium afficit Corpus, non verbanimam,
r—itQI ITTTD ^um rtJtt? 'jn quae poft quinquagefimumannum robu^
n >[
?3n m*?V3 *)Un ni^yott? ftior efficitur, corpore deficiente ( corporis

j-yhyi >rf?2 tt?£ttrt nh)y&\ viribus deficientibus & decrefcentibus): Hinc


nVDTJrtrt nvviKrt O JvW) etiameft,qubdoperationescorporisfintri-
>rhl nVcaiPQm nm£DOrtl nitae, operationes verb Animae infinitae:
*?V nwm t fihlT) nhyz nam figurae Geometricae, Arithmeticae , &
Vna hzv CDXV J—WKO Aftrologiae judiciariae,funtinfinitae(«*Jfrw~
70^0 V2f? "noy> 0'OtTJtrtO f<e mente concipi pojfunt)
rflJJWT t r-wrfr nwrt (^bdverbexiftatSubftantialntelle&ua-
tt "TrlXTin ''OttttrtO iT7"T3JttO lis aliqua abftracta a corporibus, quae Ani-

DMlrt rt^TO jWP£ttrtttJNlrt mae quafiLumen fuppeditatadvidendum


P>PJ0 sWtt? rtO b fVtaa n
1
? (intelleclns nimirum agens ) j & qubd Anima r
>A O HOJiimT^ ptUfW quando a corporeis feparatur ei uniatur, ,

hz O TiOJt *VU aiNn "WJP ejus rei haec eftratio quia Animaefcibilia j

•PU> "lttttO'1 W? y^ >?Vd7»V (prima) non generantur per experientiarn.


tt^JHO *731 ttWiO D7*V ta O De eo enim, quod habetur per experientia,
tn inv fortttn non abfolute decerni&pronuntiaripoteft,
DKy Ti*?:» 'n
mta^iono qubd ita (k: nam homo non abfolute decer-
rtr n*?tt1 p^nno
yiVH 'UMDNrttt.* mttfehn nere poteft, qubd non omnis homo moveat
DW 710^3 Y)3nn xh myrn aures fuas, quemadmodum decernere 6*6
W?ntP0 r"Vrt p rVSY xS pronuntiarepoteft,qubdomnishomofen-
JV^n iS VXV ^^
T^Vn tiat omne fentiens vivat omne vivens fit
•-,
;

wrhx mVsCNO Nin fD D\l fubftantia^ qubd Totummajus fitfuapar-


HoSdi m3T0nttfDJ3-p37n te,&aliafimilialntelligibiliaprima: Cer-
titudo enim evidensprincipiorum fcientificorumnon habetur ex do-
ftrina & inftitutione. Si aliter eflet, procederet res in inrlnitum
fi verb ita Gc 3 feqiiitur habeii ex Emanatione Divina^ quae Animie
. Cosri Pars V. ^onnDKD ^o
\ de Colore & Corpor^ ,
quatenus funt Intel- CDtW >2n plSn DH3 y>m>
i
ligibilia , non poteft concipi medietas vel 0iwn»3fr1 TO>ttBno3 tettno
divifio corporis intelligibilis , ficut dicere *1«ttn PU ^m tf rno Ninn
poffumuss Dimidiumcorporis illius fenfi- IDX* tfn V*?N nom V^ t

bilis, & dimidium coloris ei adjun&i neqf 1PN miTTOn trf^n >£n
:

dici poteft , Dimidium Animae rationalis IflU »KH "^OtfJP 105 pWfl
quae eft in Rubene, ficut dicere poffumus > *?3J»n ?} "Din K ?» nntf K 1 1

Dimidium corporisejus $ idque, quianon ttnv t-Al 0'TTKno 7X0


nofckur , neque deiinitur ( Anima ) modali- DtM n.MW fV31 n^tf :

ter,nequeetiamoftendi&digitomonftrari CDtMD 701V mpO fc-^1

poteft. nnwso n>nj w ia ruin


Quandoquidem ergo neque eft corpus, } JtfWano nJOO MMPnM
neque accidens in corpore fubfiftens fuo, D *P n '
nw *™ ™ w *™
apparet ejus exiftentia per operationes ab "Mno lOStya TOItf
'"Mfl3.

ea prodeuntes, concludimusque, quod fit Ptfpwn D>OKy™ 'o>fton


Subftantia per fe fubfiftens , habens pro- ^*» EMWfin rvfcl
& ?*0N3 nWDSOn JlWnnn
prietates vel attributa Angelorum fub-
ftantiarum divinarum. Ejus autem Inftru-
J^ »° ^
&*& wno WWJi nK'n
n nnn0 n<m
menta vel organa prima funt Formae fpiri-
tuales conceptf in media parte cerebri a Spi- ^33in mj^lffl 13 EHiWl
rkuanimali,aFacultaten^nimaginatrice^ W WK* nfrnn inrW/11
quam covertit in^non Cogitativa, quan- «*n "»351 j noonn nT?in
do in illa dominatur ( rationalu^ videfupra ), » 13*W "n>nttO Hg» nr OTlp
componendo compcnenda,&fecernendo WXV >n#non Wjnil ron
fecernenda, ad generandam fapientiam, f-MpWM mp»t0 103 p^tt
quae antea fuerat Imaginativa,quando fc.in NJO njJKMtf >031 nionaai
eam dominatur facultas cogitativa nonre- ?AW lotyp "W ^in/iono
tta,veluti in pueris,beftiis, & iis quorum ) —v^ia^n traano 'Mionn
temperamentum mutatum -eft a morbo , ita TBKOn nmanni nnDinn
utillaefpecies&formae(0rr<e vel concept<tin nxp ?V?n nnbvrf? on^V
imaginatione puerorum , &
mente captorum) fVtyn fc-om r-*^VDOn
abfcondant compofitiones feparatio- nnKp )X nS)3 nWHO
&
nesillas, quibus opus eft (qu& neceffaria funt) ad perfe&am fpecu-
lationem vel confiderationem cum confilio intento ; unde con-
filium (talium) veltotum, vel ex parte, iit r"V3ttmo cogitativum
(confufum, quia imagmationem duntaxat fequitur , & ea utitur 7 nonratio~
m recla ) y

Qubd
?n wiwd cosri Pars V.
vxn am tiy& WK ffXrt qubd ibi fit ignis fupernus, qui nulium
VMV i<? pu [W rtfl^JWI colorem habeac ,
qui impediat colorem
^Q1 OODUni D>0 ttf n pW Cceli &
Stellarum ? Nunquam enim appre-
*?2X JVT1D> VX wrUN 1XKP11 hendimus Ignem elementarem , fed qua-
OK n^DD3 mon JWK litatem duntaxatCalorisfummi,qui fire-
0X1 /ftm WVTl \p*3 hnJi fideat in Terra , fit Pruna , fi in Aere, fic
DNl rtirh n/vn W)
Vinn Flamma, fiin Aqua, flunt Aquae ferventes-
uD O r-liTrt CD'03 ^inn Et quandovidimusCorpusIgneum&Ae-
r

Otrj WWI >noi OTinn reum ingredi in materiam Plantse & Ani-
T0im C3'DJ3.1 'TWl >#X malis, ita utpronunciare posfimus, quod
\:n&* -yiiuv 19 'nm noscn fit ex quatuor compofitum , Igne,in-
illis

tt\V 0*73 n$D ixno :miO quam , Aqua Terra ?


Aere, &
UJtump'iOX ;ipxiD>01 Y1X1 Si dicas , nos apprehendere, AquamcV:
onunpni pXTll D'071 Terram mutari &
ingredi in materiam
Vtih) nosn noiro DDDni
1 Aerem quo- Plantae ( -, Nw vicijftm dicemus ,

7\
r
m
POPn JWOnh que&CaloremSolisadjuvaregenerabilia,
nr^
ttVll t<h nDWn *p73 fed per qualitatem ( qualitative ) non per
nn )X TiND^a Nftl VX corpus Ignis, velpercorpus Aeris (elemen-
f

rhx bx D>pnj omx WJO f *r* ).

pfly DX QU73 nyaiNn Aut quando vidimus oculis noftris , illa


1£W U\V "iDyn niOl *?# p*?rr refolvi in ifta quatuor ? fi refolvatur pars in
'X)$lh Wi *1£>N i**rn fax fimilitudinem pulveris , non erit pulvis
'>on '101 hti pnjn p*?nni (veI,fm^)fedcinis,conducensadMedi-
IX nOTID Nin *?:!>* D>0 1J*K cinam: & pars alia refoluta in fimilitudi-
D>0 Xh "JVO W WX nin 1
? dinem Aquae, non erit Aqua, fed Succus ex-
pnjn pSnni nw*? 0>1X"l preffus aut humor vel venenatus vel nutri- ,

IX TX n>n TlXn m07 *?N tivuSjnonAquaquaepotuiferviat: parsre-


DtfJtiVr? Wi T1N X*? Wp Vapor ,aut
foluta in fimilitudine Aeris,erit
UW> D>oyD p DJ n*?Xl : 13 Fumus, non Aer ad refpiratione inferviens.
3 1X nOK IX '"n
rC
^
?y3 Et ifta(/« ^«<« compofita refolvuntur)qu&ndoc£
"Otftt 'l^n ^p^rfa 1XDpJ etiam mutantur in Animalia aut Plantas^
Ntani ^liri^n w /ll^n^no vel concrefcunt in partes terreftres, ( utfiant
TlD» Sx nwn^ri Cunn hw mineralia &
metalla ) , &
de volvuntur ab una
jpnon in^ O r)OX ")10J mutatione ad aliam, Miraculum foret,(i
)— MTinS rronn lA WJCV mutarentur in Elementum purum &fim- m-
mn^m nnnpm r>lO'Qri3 plex. Verumeft,nobisaccuratamindag
tionem inftituentibus nece(Tari6 fatendum,quod fit Calor , Frigidit,
^wym Yy
5
Cosri Pars n?on tdkd
nm^nr
V. t
rationaliadhaeret &unitur: in quocunque ttrtOKya /V73P
aute^fcft Forma intelle&uaiis, iliud eft fub- JZDtr jno 'rfo cy y tfin nn
ftantiaincorporea,&perfefubfiftit:&dum tf£Jn nvscnmoscya 701? *]N
anima format vel concipitformam (intelli- n3 n^ nw n^/iiOTs? rnisrt>
•gtbdem abftracla ) id ei eft perfectio,& eo ipfo »73tf n nm D2?3 nip37nnn
unitur cumfubftantiaillalntellecluali (/«- r-tfp37/inno 'p\n?/i 73K
re/fctf# agente) , a qua unione ipfum avellit h<7 njn qun /vno Kinn
occupatio corporea. Unde non verificatur Q>onn ip37/inn nottfin
(yerefit ) unio perfecla,nifiper aboniinatio- /11173 73 Siyui D1N>03 N7K
nem feu averfationem omnium
virtutum o i—17 fttio fW O *)Un
corporearum: nihil enim impedit eam ab *)ijin U r-*lp37/inna
rfnt
unione iila praeter Corpus, cum ab eo fe- & n>71fi Wfl U00 Tifl/iB?3)

paratur, reiinquitur vacua libera ab omni & fo 17 7PSN n>np noo rhw*
corruptione,quaeei potuitcontingere,uni- nm OK?3 np37riO 7Dann
ta nobilisfimae iili fubftantiae, quae vocatur fvtyn D7iy3 rui30n 733Jn
Mundus Supernus. Caeterarum facultatum mtpyo P# fiin3no nr rfnt)
funcliones non perficiuntur nifiin corpo- TDfina 73N>7 *)U3 dx O
re , & perduntur corrumpatur organum 133 m370n PQjn 73N >73n
, fi

ipfarurri: fed Animarationalis fecumfigu- onn /mran D/iW mȣ


rat vei format ilias figuras, accipit corda &
D7ptP 103 on>7)137 nnp7l j

earum ( mente illas abftrahendo , componendo, y—ixin >JN "HTOH 1DK


divtdendo , c^ confequentias eltciendo ) ut fupra O n £lDlV£)n riStfn 'H37 1?
fa"- iw 7y 11731 pnp7 pi/v
XIII. C(?y?i^ Videtur mihiinrebusiftis ja>737n
Philofophicis plus fubtilitatis & evidentiae »n»ntt> no mn 13nn 1QK
inefle,quam in aliis. nmm nnano Y7? 7n£0
XIV. jW,£j«j Hocverbeft,quodtui r~i07 >3 ODiy7 7y «?£>n
causa metuebam , (/«^. jT. 2. ) , ne videlicet /7103173 7i£lon Dno 773/ittP
illorum fententiis illiciaris in iliis ac- & n 1TT£3 puflffi nV7Jnrm
quiefcas. Nam
quia videtur, ilios habere W170W no 73 7? JWfijn
demonftrationes in Difciplinis Mathema- y3En irWtf rio3l y3C3
ticis, &
inLogica^hincquoquefidesipfis inilONP 73«? I3rm no
habetur in omnibus quae dicunt in Phyfi- p£Dn fr-* ? nD71 r^fllO
1

cis, &in Metaphyficis,& exiftimatur,quae- ny37Nn /1171D>3 D/iuy::3


cunque dicunt, effe demonftrativa. Et qua- D7iy3 D/lW y3/l/tt njlttWl
nonprimo omnium dubitas de rationibus illorumproaftruendis
3 quatuor Elememis, eosque carpis de Mundo Ignis, de quo dicunt,
quod
?fr «W110KO Cosri Pars V.
i^v cmni nzrop 1
? fao Expanfum $ Dsemones item, quorum men«
oniDDm
n>£On
NSn
W
o*?iyni
ly/inn
tzrnpon
fO
OTion JTW>1
aww tionem faciuntRabbini noftri ; ea denique,
quae referuntur nobis exfpectanda dedie-
busMesfi3e 3 Refufcitationemortuorum,&
n^oroinn.vf *?K ttDi* noi Vitaasterna. Etquidopus habemus inge-
/llfa iav trfljn -iinwna niofa ifta folertia (Pbtlofopborum.dequafun
falpon pmn "»DlDOnn)lJin pra )
pro Immortalitate Animae poft con-
taHl^n ttfatf JrifiN "1!D fumptionem corporis ciim iis, quae fide
DW lN'Wft1 WDnon
,

dignaCabalafuntrevclata,nobisfuflicien-
D^pS jwnn OTT *]!POJ DN1 ter verificentur promisfiones iftae, [quod vi*
}fa> CdV^I C33 r-Mym delicet Amma noftra^posl feparationem a corpore9
)& >01 r\lb)T) >7?fa D»nn fuperftesfitfutura^ Ugata infafciculoviventtum )
3 MW3W-J-10 r^no^a in quibus merito acquiefcendum,fivefint
1
fajv ? >fatf D*y tfiDJntta fpirituales five corporales ? (vel juxtaaliud

xhl n>in inWfl xb) Dlpon exemplar, Verificatur nobis Vita Anim^ bare- &
(0 'PflJ 131/1 n021 "TDDn ditasfuturafeujpiritualu-tfeucorporatis^.Quod
fyflfin fattttl 'fO -W I^SJ fifequamurmethodumLogicaYiententias
nnPNin ntyni nfyn "Wtfl nas confirmando :& refellendo (/w # cm-
tradeillisdiJferendo&dtJputando)Qon{\xmQ,t\xt
IPDJ TTrlNJV h-ft yX r\V
*^* s ^ifputationibus vita noftra fine fru&u.
VT1 "iriiiM tP£)J7 1tSD*W
Ecquisenimexnobisefl qui ckre aflequa-
mrt-ftrrcanoww fa :,

tur ea 1ua nobl de * nnna in m ea


n %» -.wtwm rro
> r ?
od Anima rflt fub
, .
JT
>ft t«
1
F° ducu nt
w '

L
B-fiwVen
L ftantia T
.^. ^
Intelle&ualis , loco non
:
determi-
DN/lD arpfauno V?W natajne quegcncrationiaccorniptioniolK.
73CN)' 7Kn 7KN antf 103
nox i a ?q Ua i nre dignofcaturanimameaab
DJNMl ?X1 tyisn fawrt an i ma tua ? aut qUa> tra dunt de Intelleftu
^N OT£K> no^ nnsvrt caufa prima? In-
a g e nte,de reliquis caufis &
X phr\ nzDnfatflon 'jftrmfU p er quare non uniantur inter fe Anima
NKQ> xhyXltyV^ nrw Ariftotelis&AnimaPlatonis(^ry«4w7».
teUeclionem cumlntelleclu agente omnesuniuntur)^ ut unusquisque illo-
rum fciat ( &velutiinJf>eculointueatur)mQmQm,fidem &occukafocii
fui , &
omnium Philofophorum Cur item non intelligant intelligi- !

bilia fua repente prout funt apud Deum Inteileclum agentem ? &
Quomodo obnoxii efle posfint oblivioni ? Quare opus habeant
difpofitione vel meditatione circa intelligibilia fua , ab una partc 1

progrcdiendo ad alteram? (iw inflantt enim omnia intelligere &compre~


^idiVgh Yy z
Cosri Pars V. voniDKa ?f4
& Siccitas,&; haec efle Qualitates primas, r-MOW CDTttn J-Mpn™
line quibus, vel eorum intermediis, nullum W Dno idVd> fc^S 'ONMPl
Korpus efle potefts quod item Intelle&us J 0>0ttMno DW Dn>y£ONO
fcompofita in ea confl et, & ex illis compo- r-VQ371on Y/V *?D«m«M
etiam eas fubftantias (elementa) DnVrTJ'1 Dno.3Wl Dn>*?a
|iat, illis
tanquam fubjefta asfignet , ac dicat , /£«#, T1N1 «?X 10X>1 ftKfttt/ttBp
[i^^^r^r^jfedhaecomniafuntincon- 10NO31 7VJQ K"M »01
ceptu duntaxat mentis, &in verbisj non \m 'raWfl.V?D,vn.Dn«rHS
qu6dunquamfimplicia,vel,abftra&a extra niin V) Dno 337JV1 *?3P^
Intelleftum exiftant , quod* denique ex eis now ani nr no>*> 7N1
omne compoiitum generetur- Et quomo- D7Nn 1D N*?p ON /il07{?:r
do illi
(
tznm D71 pr fl3D«?0 nwi
Philofophi ) hocpofliint dicere,.( vi-
nosno flttWOm: Dttirono
delicet^compofitaconftareexelemntisfimplkibm)
ciim afferant ^Eternitatem , juxta quam V7r n30inON«MO>n02fni
nunquamnon fuit Homo aliquis generatus nonS tt 7BW C3>oni
exfemine,c^fanguine,fanguisexalimen- tt>e«?no *vy3 orf? OSiT
W
trs alimenta ex plantis, ficut diximus ex
, hJw 71 VI KWni TlNni
,

potentia feminali &aqua, quae mutantur D«n '>VlVtn >3JC01 D^aiDTi


in fua fimilia , ope Solis , Aeris &
Terrae j JiniDQ p£)Dn nr n^n 13 ir>J1
praeterquam qubd.omnes Stellae, &Situs tyn :oV)NV DJOT *?? % i

orbium casleftium, yim aliquam hacin par- D*?iyn N73 hxr\ njn mifln
te habeant., Et hoceft dubium circa Ele-- )hv. '»n
>ty31 t>WtP- 1D> "

jnenta, juxta illorum fententiam. "ppsp Xh) D> V1K0 vnojfl


Verum juxta fententiam Legis,Deus r^337m '^OX .Dn^'
ereavit Mundum ficut eft, Animantia item, P17n3. fi17in31 OnOSIlO
gtPlantas ejus in fuis_ formis, neque ad ea D 7PWI1 J—Jtrp V) hp
opus eftMediis,&compofitionecompofi- J-1D1TO3 trpyo hz
torum illorum:EtaflertaNovitate(M«»^/, mr&Mm
aVyn n.0
fr.^f/«5 4D^fr^r;^)omnedirTicifereddi- r~^3 *?Kn n>n 719 ^3
tur facile &; quod obiiquum, redditur re- Tyvxft xh nntP TS) nKIP
,

ftum. Quando enim de hoc Mundo cogi-' n 1in/in yx r-n^pna '

tatur, quodaliquando non fuerit, &poftea an3 mppj.fTtt D"awn


efle cceperitvoluntateDei,quofc.tempore ^DJ mtr^n
Ipfe voluitj&quo modo voluit^nonne-
habes anxie
:efle &
M DW)
follicite quaerere, quomodo generata fint corpora
pni/in N^l
ypin *?13pO

lutquomodoillis copulentur animaej nonetiam detre&abit anima


ftua accipere 5c agnofcere Expanfum,8c Aquas quae fuper Ccelum, vel,
Expan-
?f7 «wiTDKD Cosri Pars V.
nfim ftWXl Dnp>ttO to%> ex principiis fcientiae, quibus comprehen-
JHO NTI OWfen 1
? HQ^rn duntur omnia Entia fi ea fumas Logice
,

3W1P pirni 10VD J»V anp (»flrww«»iwryi/i)finepcrfeaa&particulari


\v catfi ioro *wAa D7Kn cognitioneeorum3ficfcientiaeritfacilis ? &
nscp^ Dfftttn ^Sdq ntr£)N uniusdieifpaciocompararipoteft. Abfur-
r-MSVJRI CDna mspnni dumautemeft dicere, Hominem converti
vf?2 jvy s>on r^VW^i porTeinAngelum(^«o?w(?^v^wr/»^//^«»»
by pQD ft
ft TttK Nim ;«?)a agentem) die uno Si vero non aliter ad eam
TVflSm W njm ! Dnp
:

perveniriposfit,quamperperfec"tamcogni-
HQ /iU?pD1 nVTDSJ JttJVOT ? 1
tionem Logicam , &Natural^|n ( h. e. Uni-
xb) vbv -pKV & ?nj &V verfalem & Singularem), tiim talis haec eft
UWn
Vy& n?
itta ynan nwin
Dttnn hlN n^pna
Speculatio ( tale Jiudium)
prehendere velconfequi poteft ,
quzm xiQmo
&
fine du-
^
Wittn fthwn D^n^n bio,juxtafententiamipforum,peiibit(Pfa-
rW'*Q n Of tZ30?n n"On> hfiphus, vel, ei? «0» «w, /£.*&* apprebenfw ). En,
1$W Dti°tiRl 7PX DWJM ficfeducerisadlmaginationesperniciofas,
W>*> 1SW r-MtrfiJn fnw & ad quaerendum id, cujus confequendi
Dn^tf WTl V^M
D^yn poteftatemtibiCreator non dedit , cujusq;
n»V CDftXp TNY) V2>6oi apprehenfio per ratiocinationem non in-
IfiD QffiCp yTl anKp ditaeftnaturaecarnisjfedfolumconcelTum
>J*V DJ "lONJtP 103 Dffifp naturae fele£tisfimorum de peculio Dei Be-
X ? unJM
1
? wnn >nyr nedifti, ( & ?«* /»«f peculwm pcculti, ut altbi

Y^t OX n? no^ nr yu loquiturpar.z.§.\^.velutifuerunt Fatriarcbt,


nNttJn THO UM]^ Propbeta, &Virifanclt) ceu purisfimarum
N^DiVsn no:>n nn>n 1*?K) creaturarum, cum conditionibus alibi a no-
CDH37 D>*D1? vn ffiDK n?3 bis eommemoratis ( /osf vtdeltcet & temporis ,
WDDni nxftjm nitr£JQ par.i.§.\^.&par.^§.6^.& par. $.§.$.) quaru
onS Wtr nON 07N 03 opeanimaeeorume6pertingunt,utconci-
:

r-YtnjXVt r-iD3m
: pw
piant mente mundum Univerfum , ut vi-
deant Deum fuum, &
Ejus Angelos ; ut videant alii alios , alii &
aliorum fecreta fciant, , Etiam ego fcioftlete , 2.Reg.z.$.& ?.
ficut dicitur
Hoc quomodo fit vel fiat, nos ignoramus, nifi qubd obtingat per
viam Prophetiae. Quod ii Philofophia effet vera , recordarentur ( Phi-
lofophi ) mukarum rerum de Animabus ( h. e. dicere & indicare pojftnt^
quam fecilitatem percipiat Aritma ex unione cum Intelleclu nnivcrfali velagente)
&deProphetia (qutinamexiis pcrtigerit ad gradum fropheticum. Confer
par. I.J.4.). Atqui videmus illos effeilrniles reliquis hominibus.Venun
WD Yy j
^Bh^KB
Cosri Pars
%enderedeberent):qvL&renon exiftat Philo-
fophusidem,quandodormit,quando
V.

eft
ffc»
3
W
JPJnWl "DfltMOTl
1*7
sfg
«Mt^ fltDtVfln

ebrius,& quando cerebrumejusvelulcere TTO3 KDIIO TDlfe) DND13

corripitur, vel contufionem percusfio- & tffiM nN3n vnx nNKDP3!


nem patitur, & quando fenefcit & veteraf- ito TOfcnai nfan pp W3T
cit ? Et quiddi&uri fimus deeo,quifum- JVD3TO TMtph ^W
»0 S?

muminPhilofophiaapicemeftaffequutus, W?3 «t»pi t-4>£)1D1T£>n


&inconfufionemvelperturbationeminci- ^3 T13P1 DND13 mnttf W
dit exatrabile,velnlcerecerebri 3 utomnis fc-ltil n? JW DN71 IJIO^rt
fuaefapientiaeoblivifcaturfanfitidemipfe, vfrif^WP 13M !N W3-
qui fuit antea, an vero alius ? praeterea po- YhftQ KH3 Ninu? rVJJ Tiy
fi

namus illumamorbofuoconvalefceregra- lEhfirf? Y*7V *?3p1 rUYfitl


&
W WW
datim, tentare de novo doftusevadere yran X*?1 fptm ittn»

( priftinam eruditionemrecuperare) jfedconfe- V? DKn JtiMOn


nefcere, neque fcientiam primam confequi f n>ntra flntf rjvrQJ flttpfli

pofle, an duabus erit prseditus Animabus nOJ Tiy rmn.VT! ^vVa


inter fe diftin&is ?( um fc.per quamprimo do- r^3n*V Vn tJBO miWittf
ff r» evafit% &atteram } per quam de novo didicit ): o lONjn 'llNJin Yoinilit
vel fi ponamus, temperamentum ejus mu- 3 tttoi! ?1Vp3 ttfDi lS £>
tari,utadTyrannidem&concupifcentias *?i3Jin Nin n* W! CDtflUl
vel voluptates deflectat, an dicendum, D7Hn tf£)J 13 31EW yrano
illum habere unam animam in paradifo 3 &: OH m31K rhl ^uno Jr7"T3J
f

alteram in inferno f quis fit terminus fcien- r^.iNitJMn $HD ¥?33 m r


T\

tiaepcr quam Animahominis fita corpore ^DtVan^yiNttWno 71317!


feparata , & incorruptibilis ? f P*r unionem p>nw^» noa tiiyT fc** ?
1

r«?» intettedtu agente ,


^»^w/ Philofopbi itti
fta- p>$on n>n DJfi 0*31 X*W31
tuunt). Sirequiratur univerfaiis fcientia /H37D #£J *?3 TOn flKpn
entium j multa relinquuntur Philofopho, r^iurtoTVD '£r? J"-sVf3i
quaenunquacognofcit,tamexiisquaefunt CDS) n3 'lyipn fllJltWnn
in caelo,quam ex iis qu$ funt m
terra &
ma- «ivsa VQM T»£)n DJOK n»n
rijSifufriciatquorundamtantumfcientia, »—jqi a»nOKD J—ntryn
eccehacrationeomnisanimarationaliserit r-^nnno ano n^yoSp-
feparata (# cuintelleclu agenteunita, ne% quic- w
^ K on Dn3 lV?3V1 nJl3^rT
tjuamproderitftudiam multum^quod quis ad res fciendas & intelltgendas impen-
iit
) quia Inteiligibilia prima ei funt infixa
5 &
infita Si vero feparatio :

haec animf fiat per conceptionemDecem Praedicamentorum,& eorum


quae fupra illafunt ( transfcendentium quafunt Unum^ Res Verum Bonum)
, 7
exprin-
3j- 9 xiDnnnaa Pars V. Cosm
*C r^lriv ppn» deficientemjutitaritoppofita^vel^r^wj
iS "ion>
no^l TK W? TDJ n>n>tf omnilateri vel angulomundi
: Quia ergo :

phn bzh TOfl n? p/V >**?» noncompetat hocomnibus fingulisejus &


apVHI i—nonn *?y WPpy partibus ( ut fimul exiftant in omnibmangulis \
q^D^D CDQKyrin 1021 ideoeam hocquaerereper mutationem &
TU/V frotfnnD etfjtown vicisfitudinem.. Huc refer ,
qubd fe obfir-
? IWO yrono i^nnn T^ mantad afferendum Influentias influentes
1

^AaiDKiD yron fDi ixfa- aCaufaprima Deofc.Benedi£to,&quo- 3

rrwy J—>n>f *?& UTnm modo iequatur ex notitia caufae primae An-
bxx D»|ifl»n Hoyi JroYro gelus ,& ex notitia fui ipfius Sphaera ( in
}J00 n'nn> tewrr Angelo fc.primo ^emanantea Caufaprima ^xide
on onati 1>Ao >Al
n^> 10DO ntDD*?
^
N*?l *?yi£)n

plflD3.
>A par.\.fubfinem §.zf.).Sicq; gradatim progre-
diuntur. adundecim gradus,,& fiftunt vel
tfOJDn jw 'ipoo tt>-ftail fubfiftere faciunt Influentias apud' Intel-
*f?!LW bnx VYnm *po)Vfi >3. f lectumagentem, voluntque ab eo nec ema-
1
nap on frw DUfl ? *?:> Sy nareSphaeram^necAngelum. Haecomnia
n IDtfDlQD nyvv DO Sy longemagisfuntdubia&iniirma,quamea
V^VI nicn Wttl On>trpn quas habentur in libro Jezirah : & in fingu-
)tXti) lisfuntdubia&leviamulta,dequibusnon
tz^fatpn D>DlD>:n
&
crh W
OM£> bl *?y Dni tz^yn convenitinter Philofophum
>Ap nnN '^yo velaffeclas. Excufanturtarnen,
ejus focios
laudem
WftJXl tt*?SNP S-1D *?up merentur , quod argumententur ex nuda
&
1 J-Miyn *?np ttS 3W
Ratiocinatione(velr4rw«^,^ 04^4/4)^0-
l MWO K>n y&X Tt?2p7W num finem habeant, laudabilia praecepta
K) 3 oy>OOT nran TDX Intelle&ualiafecerint,&Mundumcontem-
fO QnjttpO D% Tton^ nant. Quo nomine omninb laudandi
to maw "WH mijm funt^quiaillinontenentur accipereeaquae
Dffl J—ttlONn >«ntP >03n nos habemus (/w traditionem)^ nos vero
'Vya DWlpn ^KN DWpn tenemuracceptareTeftimonium (Scriptura)
1 CDnmn riosn & Cabalam ,
quae nobis eft loco Rationis.
XV. Cofri, Explicamihi quaefogeneralia qusedam fundamenta
vel axiomata de Sententiis vel Dogmatis , quae habent Sapientes
Fundamentorum Fidei (quarentesTundamentafideiconfirmare rationibus
IntellecluaUbusJbeologinaturales Jqui a Karraeis vocantur Periti Sapientu
verborum.
N O T A.
[ 1 . ] Heb. CyOTB nDfn jtt Arabice dfoote D^y «m/r d tST^p dicli.
.

fecia
Cosri Pars V. ^DnnaKa ?f g
equidemeftiUosexcellereinSapientiahu- tSSTtpO low ri»nt0 103
mana^P^^r.^.jT.i^ficutSocratesadpo- xb >M : oyS fitwon
pulum dicebat; Ego non nego Sapientiam vc~ J-^nSxn ODnoan T£3>?
firam Divinam ; fed dico 5 Kefcio^vel^non intelligo \ nyiX xh 10ta OK tafc
^»;^ ego enim peritus fum Sapientu bumana, J-i03m CDDn ^N CDJON
Atexcufationemmerentur,quia rationibus m*?KJnn Dn ? P'1
1
sn^JXn
his Philofophicis opus habuerunt propter Ofltrpn WY£SHP noS
defe&umProphetiae&Lucis Divinaeinter >nhxr\ DXW 'NttJn Trytf?
ipfos (conf.par.^.§. i|.): unde confifi funt n 'lQDnn ttVEDn O^X
Scientiis fu^s demonftrativis & certisfimis Mofi fW pn£3 nWiatOW
in fummo gradu , in quibus unanimes hac e(hn pX"» nta lirTOTn mntf
inparte fuerunt, adeout ne quidem inter onn ntoarO D*SW
duos de iliis fcientiis diflenfio fuerit ( Mu- J>3 nDDDn |
J'3

qp31
fcatti$fcribit,inteliigihicDifciplinasMatbemati- inN li^nn^ naa RtfH
W WW
^ & Logicam^ utab initio bujus Paragrapbi ) : at in.VP non r^ptno n?
quoad caeteras, propemodum nullus eftin- "DN1VTJno n3in3 DJJ ynon
tereosconfenfusveiinterduos,fedmagna ty iiODDQ nnN ns NKQJ
fententiarum varietasinMetaph^^ficis^at-
que in multis etiam Phyficis aut fi fecla ali-
:
J—if JW ;—in mnx
;—naytP p-n^ni TWprh
W
quaunanimis &
confentiens deprehenda- antp Sdx DDnyt EDn>fyf
turindogmatevelfententiaaliqua,idnon fep OiTTOno K ny>D
provenit ex ify&czi inquifitione confe- & d^D) ttniJMTD n^DD MOO
quentia,quibusinhftat&innitaturfenten- EJOplSN r-^JFOI '6p7J3K
tia eorum , fed quod fmt Secta unius alicu- filo*7£*Nf ny>D) lEDIN WDl
)\ishPh\lo{ophis(quemprocapite &
principe *))XT\) ^nn >tyai V^Nl
/«<e /£#<* agnofcunt ) a quo eam acceperunr, 1ED1K nyra oni ooSinm
uti funt j Se&a Pythagorae , Empedoclis, j— wt n-^nnn^ an^l
Hippocratis , Ariftotelis , Platonis , alio- & DD> D ,:?3tt7! niTDfiO
*?3#n
rum Illi item qui in Tenebris 8c Luce phi-
: tf n# W?Jin 313D3 DnStyna
lofophantur ( h,e. in loco opaco , &propter denfttatem arborum , f»<f/j e x tene-
bris &Lucemixto. Hinclegunt aliihxi Inumbra. Mufcatusexiftimatintel*

ligi Academicos, qui a Platone originem fuam duxerunt, quiprope Atbenas

Agrum & vineam babebat, quam unicam ex fuis bonis fervavitfibi , ubi phHofo*
pbaretur y& Academiam vocavit J, item Peripatetici, qui funt Ariftotelici,
Habenthi de Principiis fententias,quaeanimos corrumpunt, quasq;
Intelle&us fanus contemnit j veluti funt Rationes eorum de motu
circulariSphaerae, quod videlice^t ( boc motu )
quaerat perfeclionem fibi
deficien-
? *x wnaaa Cosri Pars V.
rcrm *|VTa p^TI ^y 3W tionis,nequeetiam refpondebunt diflerw
V^l-iNY TQTntyai
*Tin tientiperterminosDifputatorios,autLogi-
yovm 3>ttW Ty noan
I ?
1
cos ( perSyllogifmos&ratiocinationes artifiao-
Tortn Ninno^onn ty
**& mWON
pw >
j. Sed Tmn Vjg i. e . DialecTuusy
inoan TttW peritmartisVerborumfeuterminorum^zXmzm
^rr
n^am 3'tfO Qno ma>0> &
gloriam fapientiae hic reportabit, itaut
WToVtf no hxi >ttn 'aTOn auditor ipfi praecellentiam fit daturus fupcr
WQti) Wfitt DJa>tf «imfrl Sapientem illum fyncerum fandum, cu- &
tf<Dja l^ nuiONn vro<?n jus Sapientia conftat fundamentis (4/>k4
W£»tt vat^on >flnn '>onn ipfum certifimis ) , a quibus nemo ipfum dn
naTnonaTnnoanTDDnff movere poteft. Finis t£ TaTon Loquen-
Wa^noanONnnttlOKO t i s Difputatoris Dialeftici, in omnibus,

nipny;n myTni mpSDno quaetumaliosdocet, tumdifcit, eft, ut


tzznvh TPKO r&Tb W>0 m animam ejus & animam difcipulorum
'

a CZVpTpTOl VlWl jaKpO ejus ingrediantur & imprimantur Funda-


,T>on DnV yotMl D^ppoa menta fidei, quae in Anima Sapientis fyn-
1 CDnoana ''Vnao 'naTl C eri & fimplicis quafi naturaliter funt in-
CayU) Nin yasion n>rm fita. Fieri etiam poteft,utSapientia illa
vhy Tiay >6l bpvn wn Verborumfeuterminorum^n^^rorw)
r-^am Q f
J£) OlPa TaT multa credenda vera corrumpat perdat, &

5
»t wa
vn>P Dnn ''!WNn partimexdubiis,quaeipfihinc de iis inci-
>JDO aKpoa *?aD nNTj TPX &
dunt ( ex quibusfe extricare nonpotesl ) par-
am 1
Dn ? IToV? *?D> MWtf tim ex fententiis aliunde translatis &de-
yaioion >a noN VToV?D>Via> fumptis ( qua ipfi etiam fcrupulos movent).
ffiioa yaioio To¥? ^av njn quemadmodum videmus eos, qui prae-
D>yatt10n oyn pl ^yo ?0T3 cepta carminum faciendorum ( artem Poc-
wphxn hx aTpnnVl m)rf /w) addifcunt,&ineorumdimenfionibus
r"MlttK>J anw£)Ja WTp> admodum accurati funt, perplexas & ftu-
pendas Leges in arte fua habere ad quas fe adftringunt; cum,qui ,

Natura Poeta eR,tt.2Ltim(&finelabore) iapidumpoema fundat, nul-


lo prorfus vitio laborans : & illos priores, ( qui ex pr&ceptis artem banc
addtfcunt )nul\um aliumfinemfibipropofitumhabere, quam ut fiant
ficut ifte ( qui natura esl Pocta ) quem videmus artis eiTe ignarum , quia
,

non poteft eam docere ipfos ipfi autem poflunt docere illum. Natu-
,

ralis enim ( Poeta ) poteft docere alium naturatalem ficut ipfe, exiguo
labore, ficut inillorumanimis, quinatura difpofitifuntadLegem, &
adappropinquationemvelaccelTurnadDeum,accendunturvelardenc
naTO Zz
Gosri Pars V. VDniowj- 3
6o
Certa qu&dafuitfettaPhdofophorum apud Arabes^quorumfiequens quo% mentio
apudHebr&os^maxime Majemonidem in More hannevdchim par. ucap. 71. Com-
muniter reddunt Loquentes. R.Jebuda Mufcatus adpr&cedentem§.\^.ubi eo-
rum quofc mentio.fcribit j Ex hocloco clare videtur, qubd vox C3H3T3
juxta hunc Authorem, non id fighiricet, quod voluit R. Samuel Aben
Tybbon in expofitione vocum difficiliorum libri M6re,itafcribens:
SZDH^TQ esl nomen ceru cujrisdaw feclt Philofophorum fciolorum , qui de rebus

Qatuunt non fecundum intelleclum, nec^ fecundum earum naturam >fed fecun-
dum imaginationem &
phmtafiam fuam , &
confttndunt homines multttudine
verborum & orationibus Jpeciofis , qu& nullam habent veritatem ^unde eorum
Ars vocatur 0'T3Tn DQ3n Sapientia verborum, quafi dicas eam non ejfe In-
zelleclualem , feu ,
cum
intelleclu congruentem.. Veriim ut ex fententia
Authoris hujus liquet, fic vocantur ab Arte rationis quam habuerunt.
Unde fuprajf.r.dicit Rex, Verba quadam facilia plana de fundamsntn &
7trum credendarum, juxta fententiam pnsunTVO 0>"DTQn topice veldla-
leclkeloquentium y ratiocinantium & dijputantium. Et fic quoque vocat eos
paragrapho fequenti if.&c. Quibus ulteriorem lucem addit quod
Judseusde illis dicit jf.fequentii^. Fieri autem poteft, utpoftm*^
dum remanferit hoc nomen certae cuipiam Sectae, Sapientiam fine fa-
pientia &
arte affectantium , &
ufii ipforum quafi proprium factum.
fuerit, quod Q^nt ttoAuAc;^, fubtilitatis & elegantiae verborum
ftudiofi, ut Majemonides de illis teftatur in More par. 1. cap. 74.
Atprimario & proprie videtur haec vox fignificare ^^ THT \wh
r-^JTl flDDfO Sermonem intellectualem cum arte & fcientia. Idque
verba Authoris noftri arguunt. Haclenus Mufcatus* Juxta cujus men-
tem fignificantur Logice,Diak&ice,vel etiam Metaphyfice,fcholaftico
more differentes & difputantes. Sicparagraphofequenti TDTn ^|TT? expo-
nit 5 ririxzn ^Ta
Topice,Dialeftice,0"W.in n'<?D.D terminis Logi-
cis,quos #.i2.vocatD""OT.
XVI. Jud&us; Inhisnullaeftutilitas, J-JD f>K n3TH 1BK
prseter acumen verborum &
terminorum, 0>T3T3 Tnnn rfnt rhym
( quibus utuntur ) &
aliquid adjumenti adid Tnf >)n larnv na ty iryrtl
quod dicitur^ Efto monitusut difcastegem^ut Dmp>£N fiX yvfiv moa
babeasquodreJpondeasEpicuro{b.e.adredarguen. DWXiniDD DWjnD^nno
dos adverfarios . Nam
Sapiens perfeftus, tew *0n oyo JVOT1 ty
( velfyncerus &fimplex ) quales ex.gr.fuerunt N*?l TO*7n TIT3 DTN h>y)7?>
Prophet^nonmultumpoffuntprodeirehomini per modum inftitu-
tionisa
% *\
nrtffi^aa Cosri Pars V.
naDO *py N^l *?£D >6l 'tffl habet finem non habet medium, nequc ,

b&l '313D O yu ttniVl duplum,nequeproportionemnumeralem.


'J^O ropn Scimusautem,quodcircuitus
1ipy
>3i3D
CunJCp Sn
W DWCp
pl TTVn dfaDO
'>Wwn
p*?n
duodecima circuituum vel circumvolutio-
numLunae(A.^.^«^/ babeat proportionem ad
Solis fitpars

S—103 JW nr nJCp n? JW1 ^*w U«/m$ ad Duodecim ) & fic caeterarum ,

YNl r->Kp J"V?3n fW quoque Sphaerarum circuitus fuas habent


")*?

fW iVjt f3l nr 103 nr 3W> ad fe invicem proportiones, ut una certae


partis rationem habeat ad alteram > m eo
>c
).V UOO n*p NW1 n ?on lS

h**Wtt? 10lS nscn UOO WJl autem quod infinitum talis refpectus par- ,

12DO mifTf) W 12DO mv tis non habet locum j & quomodo poiTet
^7 JW» no ^Jin "fW HW1 fieriunumficutalterum & ei iimiie itidem
MOQ n>n1
? ON
tt^KN n^3n fc. infinitum cum lit ejus pars, aut illo ma-
,

fihsn f'W no DW13n JO jus,h.e% majorem aut minore habeat nume-


ISDOn V^n *|^ O1DD0 ? rum,quamalterum? Sic quomodo ad nos
1

nten 131*7 IWR HWOi tffa perveniet , quod nullum habet finem ? Si
DX1 nSnn ?30 17 ItPfiN W coram nobis fint creaturae quorum nume-
tl
,

inx 73 n'n' p IWN ruseftinfinitus,quomodopertingitadnos


WWX03 TW Q^xno numerus? Et, fiquid habeat principium,
VJ07D'tfWnWX07f non7 neceiTario quoque habebit finem Secus
>
:

>l
:P>NNSCO>N7l n ?3n Dvh f\V enim unumquodq-, fmgulare ad exiftentia
OttnriCD^iyn '3 piD fuamdeberetexfpettareexiftentiamfingu-
B7OJ UXN *)Wfli ^tt t*-on lariumpriorum,numeroinfinitorum,&fic
tDn*nttn nrVttO) r-iyuno nullum exifteretfingulare velindividuum
D'X3 V*?y D'«?innO DnpO U. Munduseslnovu6(creatus)qniaeSlcorpus:
ttrmvty W3ni Corpus autem nequit eife fine Motu
3py3nr
nr &
^inni 1N13 Quiete & haec duo funt accidentia in eo in-
113y3 pQD >730 :

n n X7 poip n»n DN O
r »in no vata,atq^ fibi in vicem fuccedentia. Quod
noi CD^in CDnWl liyj autem alicui fupervenit ( accidit ) id fuoad-
OWrnn JO BtOJ IttWttJ ventu ipfo novumeft,&:quodtranfit,no-
1
o^lirf? DipX ? OtfinJOn vumeftmamfiaeternumefletjnonprivatio-
p C3N D^IPtn DWrnni ne^ateretunitaq^ficambofuntnova.Quod
Pin Nin autem non poteft effe fine novitatibus ( acci-
:

»?2 fcinno*? ItfflN W 'J plS dentibus de novo ipfi advenientibus \ illud ipfum

~MQX \V 3 inpmntf n3D novumeft:quianonpraecesfitf;;o«/tt/rrfw/^)


r

innovationes^cumergoinnovatafintnova, ipfum quoq^ novumeft,


III. Ouod innovatum eftjionpoteftejfefme Caufawnovantetliud.Quo&emtn
vrinno^ Zz z
Cosri Pars V, neornoKD ^t
fdntillasexverbisVirorumfanftoTunijqus tD'TDnn nato ttiri
convertuntur in luminaria in cordibus ;—^ttl QruSu J-*nwo
ipforumrQuiverohancdirpofitionemna- *p* *^™ paoion n^
turalem non habet , opus habet Sapientia t<hv irsNinnmn roan
feu Difciplina verborum vel terminorum ; inp^nv iPD.Vi ^nVyifl :

&tamenfieripoteft,i«nihilipfiprofit,im6 PpDOWN nnon 1DK


utipfi noceat, hzx nm pjya pzyiw "JOO
XVIL Cf^ij Nonpetoate,utprofun- n «n«ra "m 100 ppatf
dius hanc materiam ingrediaris fed peto : r^wob >*?
pm r
njiOKrt
santum qufdam de Fundamentis fidei ipfo- n£D:3Jl lyas WBD00 »JDO
rum,quae memoriae meae juvandag infer- r vWffflJ

viant j quia audi vi famam eorum, &: appe- rfrnr "Unn 1D& no 0»

titanima meaea fcire, oViyn ©nn TOyn ? ^nK»


1

XV L 1 7«4t«» -
5 Arttculus f*mm\ imnp hma wn D*pS
Iv ConfirmaNda&tenendaeU(a)unt)Novu iVfW ^Sinn n>n DNdSwiT
fi# MundiJjacq? ftabiliendaperDeJlructionem ejus DWKOJn D>tt?.vn nrt r 'ttWV
MtiquitatU feu Aeternitatn. Id fic faciunt; nxm r?n T>? ^lrm f0?3-
Si tranfiens feu fluens Tempus non habet 1
I ? f'X» n05 ur\h iVmr\ pjf
principium, tum fingularia exiftentia in ywihwsnbxWihtfhzft
tempore tranfeuntead hoc ufque tempus, fcisrl bx Dnn u>V>tffr 1W
eruntinfinita: quodveroinfinitumeft non : JW 3n0-r,^r on*? f'X ^m
exit in actum *, quomodo er-go fingularia d»P>N^1 prNn flSlrf? O p£0*
aclum cum fint infinita?
illa exirent in
^ y^> ^^Da CD^Ojn
Deinde^ nullum dubrum quin Tran-
fienstempusprimun^&fingulariaexiften-
tia, numerum habeant finitum. Namin po-

tentia Intelle&us eft, millia,


eft,

& millena mil-


D ,^ ,^
^dx n33 nr ;vtar
^ ^
mr^ ^ rn n ^ ^ ^^^

p^ t/

liamulriplicareininfinitumthoc.inquarru
quidemeftinpotentia intelleftus, fed ne- ^^^^»3
xh hWQTi
?
^* P™
r

Vn
J
7111" ta tiWKV»

V
c^uaquam poteft illud educere in terminum
J^ ™f
& ^ #P* £ & Wmhx
aftus Verum fi quid exeat in aftum,
:
2
poftea numeretur, numerus in aftum ex- T* r^Dr 17 J^ p£0 rtOl

iens erit fine dubio finitus quomodo vero


: P ^^ ^yifin ^13 S^ t*^£>
quodinfinitumeftjexibitinteminumadtusr ^qdSi n^nrn D^ivS ^n
Itaqjneceffari6MundushabetPrincipium v nro^ j r^r^^liDO
^C circulatio fphaerarum cseleftium Nume- )h \>xr\ >l?2F\ )h ^N» no O-
rom qui pertingitadfinem tfimrum). Hujus geneiis, efts Quod non
habct
6s
wiidkd Cosri Pars V.
ISWffpiWI \ p^D VII. Deusfcitomnemremparvam& ma~
vh& wSl tolfl fcp "ttl gnam >ncfy a Scicntia e)u$ quiiquam excipitur.
Mr.ttfUOhn O W wro Conftat enim , quod crearit, ordinarit, &
V33 i:pr» VTOl fan fc-nn difpofueritomnia,ficut dicitur ; Quiplantat
yo^ N*?n f?W ^un "JOJttP <w«w, 4««<fo audtet? an formans oculum non
ms) V2> tfn \i "W DN ajpiciet i Pfal.94.^ Item Etianttenebr* 5 non
nOM^OYDrVNS-IttTIDJ facitmttcnehaiapudtcfCitf.iz.ltem; Quta,
>t)\n2 n^p n/lX O
i tupoiftdes renes me w,Ibid.^. 1 }»
p3JV c p*?»vn n pna
4

VIILD^^w^^vivir.Jamenimaflcr-
flaannAno^pWWa 0»n taeftejusSapientia,&Potentia;acproindc
ftn»'»propCDK.rio>nt quoqueVita. Verumea non eftficutVita
Mm* t<h 1* r^vnrt noftra,definita Senfu &Motu: Sed
Vita
r-»ytWt n^nna jmjurt ejuseftlntelleauspuruSjScca^/f^eftlpfc»
>ion tewtV^ nmhM 6clpfeeftllla(vi^>
r Mn $rff
*-<>n tfm)I X. De us eslvolens. Nam quicquid pro-

V£>n D^Nil D p"13 venit ab eo, posfibile erat ut veniret ejus


nrQN'1 woa fc-*an to O contrarium,velutnon veniret, vcl priori
DTip ^myn W tt£>n NITtff aut pofteriori tempore veniret : Et poten-
irhyy mntf W il r#X riyn neque fieri
tia ejus in duas res eft sequalis ,

N WS-W 'Wtyn w ty poteft ut Voluntas nonconvertat poten-


3»»> \flfT fW *W "W£)K tiam ad unam illarum fine altera. Sunt
'rfao Dno tn^ S.X Ji*?0>n etiamqui dicant,Scientiam ejus fufficere,
O "101 ? 10WV ttn inNn utnonopushabeatPbtentia&: Voluntate:
1

hx TtfOK'8?» p>£DO 1?1# fcientiam enim ejus appropriare in alter*


lyto »3 : 1g>m *~*^W utrum contrariorum , & Scientiam ejus
'Oflnn WO Tntt W? "rn'0 aeternam eilecaufam omnisnovi prout eft.
^3 nson Nin poipn 1$H01 EthocconvenitcuiententiaPhilofophortu
DODO nn Mn "nMO Hn X. W/wwr<tf DeieU&terna^convenienscum
t tZVf^DlVan Jiyft inea quicquam innovatur vel
#j«5 Scientia y nec

fVTTp TttJV 1K£n » pns mutatur apud ipfum : Ut Deus Benediftus


V*?y ttHnJV N*7 ijnoS /HM vivitper vitam efTentise fua?>non acquifi-
Xm ftscNO nJW X^T
mwty nvm
w tam : fic Potens eft per Potentiam fuam,
xb »n Twi' VolenspervoIuntatemfuam.Falfumenim
\£m in^a ^d» pi n^lJp eitjexifterefimulrem&contrariucjus,ncqj
W WKO np»n fo O l^fin3 diciturdeeo,Potenseftperpotentia, abfo-
vhy TQW X*}) tn» nwoi lute (nequisexiftimety Potentta?nejuseJfealiquid
ttftO rhwz So>
1 fuperaddttumeffenti^utmhomine^aitMufcatmy
Cosri Pars V, nwniOKa- ? * 4
innovatur} nequiteffefinetemporiscertias- pjv TnTW wmr\nH W
fignatione; quodpotuiffeteffevelprius vel mriniVinNlV^nynp^
pofterius('vW«>/^^/r4r^).Appropriatio nonoatano 'TySso inya
auteadfuu tempus^utnecpriusfitjnecpo- inxo VTnxte
t Tn>0 *?#

fteriu^neceffariorequiritAppropriatorem. 'T pi9


CZJ^pCD^p^rr
I V. Deus ett &ternu$>non tranfiens ( /;. e w«/-
. n>n O ^n" tih pOTpON
lumprincipium habens). Nam fi effet novus untno Stf TT* r"VH «nri
(fi haberetfui princtpium ) neceffe foret ut ha- -ft fwtp no *7tf fe^WQ nff
beretInnovatorem,Schocprocederetin in- yw
tp py fc-^Yf^vSDfl
finitum, neque intelligeretur, donec perve- pp>on Nin pOTp PTnO ^X
niretur ad Innovatorem aeternum feu pri- ca^pao' WUtf TtPtftflffi
j

mum, qui ille ipfe eft> cjuem nos quaerimus. >n*J ttphxn 'n pH9
V. Dm etf &ternus T nullum habens finem* ^ D»pJW
N^ no O *fhr\
f

Nam cuicunquecompetitiEternitas> ab ea •nvmufltf prnmriWpJI


removetur privatio. Innovatio enim pri~ n ^ D ^
^>T2 TTyjn PlTnO
vativa requirit caufam asque ac privatia ^ ymtvim TTynp 103
nova requirit caufam. Non enim priva- flonO" T3Tn tt?> N*? O TOD
lur aliquid a feipfo, fed a fuo contrario..
f W ^-i r^ono ^tf 10S?
Deus autem nec contrarium habet, nec fi- gjntpno '3 JVOTfWfrTflrf
milem. Nam quod fimile ipfi eft,eft Ille Ipfe n ^^
cMatel^noiT
(Deus ficut ipfe) Idem non numeratur ab m^-, S3V W3 TfiiD' fc-t ?
:
f
1

annis DWQ);
^^^ w
vel, per dua^Heb. Contra- n n
(
p pjy ^TT^orf >

rium privans non poteft effe aeternum,quia nn>ar n -^ poTp


n |

#temitasexiftentiaeejus(D«)jameftpro- ^,
n>n ^jy tf^tfo
bata, non etiam poteft efle novum, quia
^ in qjq,v tPTn^> O trrrr
omne novum eft caufatum vel efFedum .y^, -^, nT n ^ pQ^^tL
aeterni hujus quomodo ergo Caufatum
:
\ )r) fy Vftyrf
poffet privare fuam
VL
caufam ?
Nam corpus ne-
f ^ ^>8 D »^ T p>3
'

Dea* «o« f /7 Cor/w. onpnno e^oj wx *)Un »3


quiteffefme rebus innovatis. Quod autem DWfnn fo Btaajyw not
nonpoteftefrugereresinnovatas,idnovum inTp^ ^OT foi u?Tn ^in
eft Et falium eft,in ipfum cadere accidens:
:
^31^ nnpon '3 nnpo
nam accidentis fubfiftentia eft in corpore yfr hhiyn nipoms^^in
fuftinente: &accidenseftagens incorpus, ^ vSy t^*W VTnN -frin
illudfequens,&ejusadjunclum. Deusau- ^j ^yx TOJV rrrpSxnt
tem non determinaturnequeappropriatur ^nx T^QTXa tnTOWW
ex una partefmealtera. Hoc enimeft de ^jn wront'3 j

proprieuabus corporis, VII. D«/*


5^7 wumam Cosri Fars V.
r-^yfn fe O "tDlKT DkoergojOmniafcibilia(Wj«*te4/i4Hj!
rttltwnn ntyn ^V monro , Omnia caufata J referuntur ad
leftionem
BJIDH ty D* DOYT W ^tf Caufam primam duobus modis^Vel fecun-
IVf ty CD^ r-ttlttWn duintentionemprimam,velpercoftcatena--
n TVH 'iW^tfnn tionem&dependentiam.Exemplumprimi
fVOTI
J—omnni inon ptrNTI modieftDifpofitio&compofitiOpquaecon-
D*Vw:h nosoi TO WWn fpiciuntur in Animalibus ; Plantis , &; Orbw
P bovnb p^ fr-* ? IVX
1
bus cceleftibus , &
a nullo Inteliigente ac:
mpon *?x lnom^ ^ran fana mente praedito attribuuntur Acciden-
ED>W D3n 'tny njtt ^N 1H ti , fed intentioni Facloris fapientis ,. qui

phn )b fn>1 10lp03 *m te unumquodque conftituit inloco fuo & el ,

«M1 r^£m wn fVOTY dat portionem fuam. Exemplum fecundi


JMn mpb fVain ty n*m modi eft, quando ex.gr. hiclgnis comburic
V>n£> tDH pT ^)U WH
O iftamtrabem: nam Ignis eflcorpus fubtile,,
by£A rhrhm *f\x nTpni calidum agens:.&: Trabseft corpus humi-
?

SnteytP tyion pT«1 dum, patiens. Jam vero folet Agens fubtile
'"P701
tDOrvr wyn onm Ayaaa agere in id quod y&tttm (vtljnfuumpatiens)::
.
iy tyfijn r- MflV n^) & calidum ac ficcum calefacit & confumit.
D^ysnnftDlVp^nmDn^ humidum patiens donecpartes ejus fepa- ?

•NMO n*?«Vn nvtyflffl n^vn rentur. Quod in caufas harum attionum fi

yjO> fr-5
1
CDtrpDn &pasfionuminquifiveris? nonimposfibilis
"J00 ?

tibieritapprehenfioillarum, quinimo il-


ttNWKOfltfTO&MOJttftl
n»^-t ^v HMhM, -„ nftm larumcaufas etiamcaufaruminvenies,do-
*^ r,,^-, r,U^H^m, necperveniasadorbescaeIeites,(H^.D07£)n

rnTT«I73n O nawmatf deniqueadCaufamprimam,.


-jnxn OK r^O>Ql Winn ltaqueveredicit,quidicit,Omnianerie\:
>Thl tzmpaai rMTnXI DecretoDehvereetiarn dicit alter,qmaf-
EMSjria IPT01K0 N*V» ferir L ib rU m arbitrium, & Accidentia,nee
CDX1 CTp7tfn flTHO Dnn .q U i C Uam derogat vel detrahitDecreto di-
q
Snr r-WKfl 2ipn ronn v ino.. Sivelis,poterishaeciftadiftinclione
yn> D'cryon nwn npftm cociliare: Aftionesfunt vel Divin^vel Na.
Cnpo-WD^ajDWOwp^ turales 5 velAccidentales 3 velEleaiva3feuli,-
CD^p^ni cmrQO w berae. D/vi»^,acaufa Divina proveniunt
:

ty DWKV nxi^N^n n^Dno omnimodo,nullam aliam habentes caufara


rftn, nao onV fjN d^ ^D prjtei;VoluiKatemDivinarn,N^//<rii/^fujit
Cosri Pars V.
XIX. Cofri Haec fufriciunt mihi prome- ^ado
; htoji
j-if *m P
morali fine dubio autem ea quae recenfuifti
: iw nr» pzo fai rmmh
de Anima 3
Inteilet"hi 5 &; csetcris Fidei articu- tevni tt?53n pya **>•«
fcs, translata funt quorum
ex verbis alioru, *nn cdjok mnoNn rhx\
mentionem fecifti. Ego verb nihilaliudpe- •oij nnw moo pwo
toate,quam tuam fententiam,& quid tu
credas .? Et jam dixifti mihi,te paratum effe,
ffpao wm nnSir narta
o
•oai -jnnoNi iQ9» dn
in hfc&fimiliainquirere '&ex mibtexplica- !
roira n/iN o 6 fwh
neqj opinor te derugitu ra m,quo minus
re)\ oki ih
,

,:onrnn? ?p Tiprt?
diilerasde Decreto Divmo^Sc deLtbero arbitrio^ rnpno D1J0 ii PXP TOD
quia hx duae prsecipuas fun t quaeftiones Sa- niTDni 7~V)ttn rhxvi
pientie.Exponeitaq;tuadehisfententiam. noann 'tea tf n«? oao
X X, Jud&tts *, Nonnegat naturam posfi- : nra iJivi niotf
bilis vel contingentis,nifi •onn idk
qui perverfi 8c rroo ijjw
profani eft non rpyno d# o npaKn yaa
ingenii, qui dicit ea quae
credit. Vides enim quomodofe praeparet foxo uiw no nnw *pn
quifque ad id quod vel fperat,vel timet id lnuoirno nan nna >a ia
:

quodte docet,illumcredere, quod res illa liii» la ropa t-onff noS


fit posfibilis , & prasparatio
ad eam profit. o ?>oxo t^m» tiw na
Quodfi crederet, remillamabfolute&ne- Vvvi ir&va i>ttnn naTt
oeifarib futuram, tum exponeretfefelibere, >a povo n>n i^ jurrn ia
noninftrueret iearmis bellicis contra ini- naw n>n D>ja *?a V; n>n»
micum fuum (adfni defenfwnem ) nequean- nonSo ^aa jo-tjo rrn *fa
nona contra famem.Si dicat,illam praepara- UTay^ -offa i^6i ia»w^
tionem necelTaria eiTe ei, qui non fatis prae- ^nx xnn po»m o w» o^
paratus eft , ( abfy boc medio^ quod tpfum esi & rn7in laafoirn^r^
a Dee decretum ) confiteturiiccaufasmedias,
nnatn nvyxo^ niaoa
^ko^ Nim nnn^non W05;
& qubd per illas exiftant ea quse pbft fiunt
maon fea \*Dnn i^ya
'invenititem intercaufasmediasrei futurae
Voluntatem feu Liberum hominis arbi- novn mv a^ 17*0x71
trium,fi veritatem fateri velit, neque obfti-
onnmS iw ^pyn^Sr
rai wa iS njio ioxy xxo»
natus elTe : ieipfum confti-
fatebitur etiam ,
)h o»n«?i)>fft onaia Tjtan
tutum inter illud [futurum ) voluntatem & n*i> dm ca»v> nrv dx
fuam,in rebus posfibilibus vel contingenti-
^->xn niioNfa r^"» anv
bus, ita ut fi velit, eas faciat, vel omittat.
l^ o»p^wi no-m
wicin
Neque,fi hoc credatur,quicquam derogatur czjOD Sy vSx aa? San
juri Dei,fed omnia redeunt ad ipfum diver- -)Nax tw o^nno
fis modis,prout oftendam. Dico
3 ^ w&n-iDMB Cosri Pars V.
oya^ nteiS ynpJ nro fD nis eft ? Aut, an dicent, Iram efle facultatem
121 nyhzn nm hy Q^n falfam ,fruftra homini inditam, ut irafcatur
jnttl nJJn rotr P pl & non rei alii (fine caufa) Sic,ut ea-
nnN rei uni, :

P
f »X
r— C3N
*7M XW1 dem ratione laudet , vituperet, amet , odio
nr
i-iTrn N'riP 7*0 nTro ? habeat,&fimilia?Hocficpofito,Arbitrium,
1

3WJ"> >D r^man nSD quatenus tale non habebit caufam ne-
Hw rran Wnfl nTrun ceflariam , quia ipfum Arbitrium fic fie-
ret neceflarium Sic fermo hominis ne-
fiyttJl 105 'TTDrt D7N71 1137 :

\t\wnsrm nn nfffi toflt


ceffariuseffetjperindeacncceffariuseftpul-

mnh W^^««)ejus. Hoc vero fana ratio

hm
«10 TUiK O
•Jojcy

rttJ*n «w
'
7 y to>
nww
fal
^
m S ™W
cff docet
K k
De F ehend s e ™ m »
te^tepoteltatemhabereloquendiveltacen-
,
> f

W
,
rteaaa di q £ amdiu Intelleaus £ te habet domi . J

:onnK DnpO "p N7l


nmm }
nequc tibi prasdominantur acciden-
aWDoa^lTTBivnftNl ti aa h a (^ dfiinnovata(>4fli«/fo»f)in-
.

nSyno PlJltf>tt •""UD tentioneprimaintenderenturaCaufapri-

Dfly ? DTttU vn nw>ttn ma,tum fmgulis horis


1
momentis nova &
10V7 d>Vd> Wrtl yjn 73 Dy crearentur ( 4 Deo ), poflemus dicere de &
rtny 12 "NPN 731 D7iy3 Mundo, & iis quae in eo funt , quod nunc
y —jjnN^NlUnWia cnm crcctcvcator(percontinuasfc.&fuccef

C±TMh aW ftf 0>nD1D7 ^ w


^wriflwf ), neque in Prodigiis &Mira-
cuhs quicquam foret miraculofi homini,
DTOV3 rn^ pt* 73 Dno
nedumutproptereacrederet(wwiH0wrtfffr
l l 51A -in st^i
1

onrny onw ^„
o nnoon
'

..
ad credendum) nullam etiam fic haberet fi-
:

delisDeicull/orpraBrogativam rupraRebeI.
mW7 IDTOHQOW lem &
inobedientem: ambo enim*qua-
fftm* mi Dy V7X lN3im li ter effent Cultores ( D*/, <y w voluntatem fa-
r^Nrn niiONn J— \WtPD cientes) atque faccrentid, ad quodfacien-
r^tl wnan fn3tf nwn dum conftituti funt, & (mcejfarib ) adducli 5
nmn 73N ijiok ntMO utaliamulta&magnaabfurdapraetereamj
piYrCfi 101W n JWDn f

q ua> nanc fe ntentiam confequuntur,inter


canmn AKp WKin "Il3y3 q Uae m ax imum eft Negatio oculi ( experien-
VWh W JV D^7Xn m»M0
f

r/<£ w «/ rfr » ) , quemadmodum diximus.


X7 o ror Dipttr non n»7y Secl & eum>qu i Liberum Arbitrium afle-
ipr; 73 mTMD DD^ ^JtWI r i t) abfurda urgent , velut
1. Qubd qu&dam excipiat & eximat a Decreto Dei,
Adhoc autem refponderi poteft ex ante diCtis ; non enim prorfiw
73^ Aaa
Cosri Pars V.
acaufis mediis(7^#H^)accommodat?s il-

lis,& perducentibus eas ad finem perfectio- Drft nijsvs nmo.v rnaoo


nis fuse , quamdiu nulla reliquarum trium fvtefl hs onw m>m
caufarurh eas impedit. Acctdentales , funt yjio ym vhv niya on oS» %

etiamacaufis fecundis,fed accidentaliter, a*pbr\ nrtono insz


non naturaliter , vel ordinate, vel intentio- d; dywqx maDO '"Tpom
naliter: nullam etiam habent prasparatio- pmszih nipon cn wp
nem adpcrfectionem, adquam pertingant, Drft \>X\ 'XD2 jftl 17D3 >6^
&inquafubfiftant:praetereaconditionan- viy iyu> r-w&vh n*Dn
tur a cseteris tribus partibus ( aclionum ). cdhj oona Mx nopi
Eleclivarumautem caufa eft voluntas homi- *?::x r-irten o>p*?ra
t

nis,ele&ionem faciens (Ltberum hominisarbt- nznxn Kon DD3D D»Yn:ifi

fuCaufarum fecundarum , &


caufas habet m™
rr/«w}:Liberum arbitrium autem eft ex cen- feo nvnam invrtJ nyn
rwnoxn mo-i
catenatim dependentesa caufa Prima, de- r-i3Dn hx ttfnhwm mo
pendentia non coacta (ftne tamen coacltone ) :
quia Posfibili feu Contingenti exiftente, xxm ivzxrw toju pnn
Anima conftituta «ft inter Confilium & r-ixyn pa j-ft ruio trajni
Contrarium.ejus., facereque poteft ex am- wn# nti nrynnDani
bobus quod vult. Et iiocJiberum arbitrium nnv^nr fai t ono nan
vel laudandum vel vituperandum eft, id *>nn nvmn hy njun# w
quod non convenit reliquis caufis fecun- wm
nr y>)r\> wVr no
dis non enim vituperatur Caufanaturalis, ^? o nvysoNn r^non
:

Yel Accidentalis,etiamG in quibusdam illa- nnpo N^ n^rDD njun


rumPosfibile exiftat.proutnon culpatur in-
fansveldormiens, cum damnum aliquod £D VXn
}
Dn*p3
tf? nff>0
inferunt,cum contrariumposfibile fuiiTet i )pr ir>o r^ni pirnn
nonautemculpantur,quia cogitatioab illis ^av j-i; *pn t^xs r-rro
cft ablata ( quia nullam babent cogttationem & phflon ^joo io»jwq ir^
voluntatem velconfilium ). An vides eos,qui wx nxnnn ijoo n^rnon
Posfibile vel Contingens negant,non irafci Dj^n -)«?£^n wr\D2 un
contra eum qui ex propofito eis nocet ? aut njun op»r» ty D'DV i3
qj
4

&
an fe tradunt exponunt ei , qui furari co- awa»» ^d^ Dn bn6aj5i ^v
naturipfis veftimenta eorum,&frigoreeos
laedere (fine refiflentia& defenfione), quem- Miflxn nnn *?x canoaj
admodum fe exponunt vento Aquilonari iy -iip ova mrja xwa
«juando flatin diefrigido ? quiipfisnocitu-
xuseft?
?7 i
nfltfiiBWj Cosri Pars V.
'

•.ra 'phx dil f


JW 1
ItftjXTT memoratis fpcciebus , &: potuiffent omnia
^.V Cofr} ESDrr ? notm eiTeDivina,maluitvulgusomniaattribuere
p.in V)V llf Jtyn*? tfpfofll DeOj&adeumreferre,quiahocmagisfaciat
VDtf? ',00*? P> "p, RJlOtt! ad confirmandam fidem ( /» Deum). Veruni
fONDfl>nt^;YOtPWoy»By Intclligens & eruditus novit difcernere
czr^yi CDPO^ CDipai populumunum ab altero,virumunum ab
n\ i ,
Cznnx Q*yjyo
>,
i
: altero,tempusunumabaltero.Jocumunum
WW X 1
? D^Vxn DWtnn^ abaltero,&res unas ab alris,acdeprehendit ?
jnnvo ip>to °N ^ ^in 7? Innovata Di vina (mere ) non videri utplu-
CDV21 trrpn r^nis X^m rimum vel communiter nifi in terra pecu-
tyai^tt^ >tt DH1 tnVO i iarij Terra videlicct fantfa 5 in Populo pe-

D^^inrffOrM raxnm culiari,quifuntFiIiilfraeI,&feftatorcsLc-

SSS^SSSp gisfeuReligionisver*., & quidem eo tem-


L,- p° re > aCQUe cum rebus u * ab illis de -
vv
,
rvOW, -,,„33 n
,l
TfcOW
1,, owoa >

pendent p r£EC eptisvidelicet8cSt a tutis,in


.

nyn W trttipp
*~"" 1
quorumOrdinerd- obfervatione ) videntur
^npon D'JW *w
^ ^ defiderabiliacordis.in
[^WW-mMJOBp eorum }

*l
"7S 3

**
i

mya W
vero corruptione 8c deftruclione,
inortnywaipwX"?»

"W '»«i|
^
omn ama
i

turales
a neq ueresAccidentales&Na-
i
,

icquam profunt te mp 0re de-


ftruaioniseorum,velnocerepo(runttem-
WTl prtpi* f-m-IKi
p0 reOidims^m (obfirvati). HincFilii
on erorn Va o naw Ifrael argument0 fun t omnibus populis
7WW *AompD3 otou contra Epicureos,quiamplexifuntfenten-
ViVDi (1130 r^JU On3 tiam EpicuriGra:ci,dicentis, Omnia fieri

^S^KiSS
*m r-*pttW r-tf&n
peraccidensnequeinillisconfpiciinten-
t.onemmtendent.s(i)^;hu,usaffecl*vo-
ntur Voluptuani , quia Voluptas ,pfis
to JWttn : CttD nron ",
eftu timus Fmisqusfitus.&Summumho-
rrhS rfl mson t o nwftl f
m^.sBonum. yirautemLeg.s(^«D,-
v&ri <» TD».l"«K t» v^^*)n,h,lal.ud pet.taLeg. S latore,
CX TO epro TO*r«* <7
n.fn.ththonoratusapudhpfum (*/««»
DMmnnnMWTDnitm w "* /""'*' m*""w fed '#*"* ex*ud at
cdv nrw pon w ^aa Hffi 'J
rft/
'
>
>

juxtailladPfal.yi. vcr.if. onines fuas voluntates tradens & com-


)',

mittens Dcc , & petens ab ipfo vclDoftrinam fuerit San&us, vel fi

Miracula Gloriam & (gloria. Divint manifejlationem vifibilem ) fi fuerit


Propheta,aut Multitudo populi accepta (D*o)j obfervatis tamea
cj-jyn Aa.i z
^sri Pars V.
ca excipit a Decreto ejus.fed refert illa ad n Tvn v^.v dsmmj hx
Ipfum per concatenationem 6c depen- mix uttwn afrfymm
dentiam. ixwn am rnns nn p
2. OuodresiHas eximata Scientia Dei. Pof- o UTjrto onn nna-tfi
fibile enimfeuContingens abfolutum na- ; W£2 hytm -n.-jn ntraxn
tura fua eft ignotum. croton nn p>;u*n *nai
Circa hoc proIixifuntO>W2nLoquen- viw nyrn o arh ^m
tes & tandem dicunt, Scientiam ejus ( con- n^D nn-rn fiprpai mpaa
3
1
tingentis) effe per accidens , neque Scien- r^v»r rroti *<h) yvro ?

tiam rei effe caufam ejus, quod f:t; non nrcy om mo eppfofii
etiam Scientiam Dei impellere vel cogere o vn> «^pi vn>«? -wsxi
ea qua^ fttnt ut fint, fed illa nihilominus eife ^n srrro naa nyrn r*
contingentia, quae
fent.
elle poiTent3 vel non pof
Namfcientia rei futurse , non
fauteaflatjficut fcientiarei praeteritae
eft cau-
r-ijPTrt
wrh roo
non ri$rrn o vty
mn^
'tf#;> wvna naDn
rvnp nco
ik
eft caufi cureafit 3 fed tantum vifio quafi taoA batofti a>pW?
illius.NamScientiamhahentDeuSjAngelij rnyrn mvn lStfi tynrrti
Prophetae, & Arioli & :
3
fi Scientia effet cau- rcro jn3 rrn nnnS rao
fa exiftentiae 3 fequeretur, quod ideo aliqui r-\3>t5 p? pa &*Tfl»
futuri fint in horto Edenis, qubd fciverit OpH* C3TO ftN D»pWl
Deus hos effe juftos, fine relpeclu cultiis dwjq DnnNi ray^ >:
?3a
Dei 3 ( etfi Deum non colant , alii verb in Ge- xvrh LD*rrp on«? inynS
henna, eo quod hos peccaturos fciverit r»*ra n»m «onv 'iftao
( etiamfi nonpeccent ) 3 fequeretur etiam qubd nV^N jwa CDixn V3»»»
homo fatiari posfit licet non edat fedideo, 3

quia Deus fciat , illum faturatum iri hoc r-M3on ram 1


^i ?^ ^ya
vel illo tempore 3 ficque tolluntur caufe me- m^a vn i^i nvwtts»i
diae, vel fecundae quod ii autem tolluntur,
;
rnnan nwso pSriDD n»n
tolluntur etiam potentisemedia? vel fecun- nfaxq r-rm r^v^mvn
dae ( anim&fc. homtnis)^ ck fic qucd de Abra- ^ crnw nv nDJ D^vni
hamo Abrabanmm \
dicitur, Et tentavit
explicandum erit quod Deus ejuspietatem
3

e potentia in aclum eduxerit, ut effet cau-


T\eus
ron fa imuy
r->sp nr
n^.v f>?
N^mS

r
»
jw

ns^
^sn
i^a tflBIB
^
faBoni, velFelicitatis cius juxta id quod 3 Tia o n^ n^v
nrn -jatn
dicitur Quiafeaflt rem banc, henedkt ndo bene-
3 D^rnnn vntt? niaya>nai3^


dicamtibi^Gznz(.iz.\6. Etquiainnovatane-
ceffario funt vel divina^vel ex reliquis com-
w czj^pS^ nvn^
r-wo opfan
dw
onSi?
ro
mcmoratis
3 7;
n^Dnnaxa Cosri Pars V.
JWOD1 Dtya X'W? DWW volunt loqui (
7//^ volttnt aliisindigitarewide
nzi3DJ1 nyta CDn>7tf Pfljn />". 2, jF. 72.) : ad eas inducit anima finein-
DSDlon nuitf *?n 73* ^OTip ftituto & confenfu de eis praecedente : fed
E3»a:niD tan CZ>n»7y linguaeexconfenfuinftitutae,funtcompo-
! nnaoi »y2H O»y»jyo fitaeexrenaturali& eleftiva vel arbitraria.
1Q1 Win »npon TOTTtt ^rwa^fwrffn^/^eftfermoamentiumtem-
,V7 tTtfiyjtf riya D»y.rttron pore amenti32ipforum,exquo nihil com-
hx y»J> N7i f»:y 1J0Q TTID» poni poteft^quiquenon affequitur volun-
nrpon TOfrTI 1 piDO vcn tatem intentam ( /</ 9001/ intenditur). Sermo
r-^yn K»aan Wt-t^WI lleclivmeh Sermo Prophetse tempore Pro-
n f/iyrn nai l><f 1JW131 phetiseipfius, autViriperiti,eruditi, qui
1 in$£»70 "onon a«?non meditate componit orationem fuam , &
XWn.VTtff^^avWiniar verbaeligit,proutvideteaintentioni fuas
n»n 17*0 Vttlrf? Wl efle convenientia, itaut ,fi vellet
t unum- ,

Dno W7a^»7H0 n»nn*n quodque mutaret in aliud, ( pro unoquo^


nan n»n DN rm s vfo» *//«</ adbiberet , vel etiam , fi vellet, rem vel
)rh)1 npl71 f»jy rTOO m>n materiam illam relinqueret, &aliamaflu-
nS^n D»p7nn 73 on»WT meret, Hae partes (Sermonis) omnes poflunt
TTO 'TMW £Z3»p7tfn 7K Deoattribui per concatenationem &; de-
rmsa ontt? *V mV^ntrnn pendentiam , non quod fint ab Ipfo inten-
pWX £=3X1 N00mw>n tione prima (& immedtata) : fecus enim
WttO 'Wl pwnn nll dicendumeflet, Verbapuerorum,&mente
»Yttn \12V\ r-^701 nvm C aptorum,orationemOratoris, &Carmen
Tian» D»p7Xn '131 YWOJI Poetae, effe omni ex parte verba Deu
7*yn wyj 7^ nr 730 :
Arg Ume ntatio ver6 Pigri contra fedu-
CDip nna ratt nm W ]um
*
dl l ige ntem,dicentis, /» mente Dei
jampmefifequodfuturumen .nuh^eR. Hoc
no* 103 nM3 njyD njy*
Tn 1PN *a »7 lOltf n>ni7tf emrn perindeeft ac diceret Id quod fu-
f
f\ •>

now n»n» K71P 17 ItPSN ».V turum eu% non e ^ posfibile


ut non fit vel
^ at Dicam itaque ei j Verum hoc equi-
yjonN7 73Nh4in no.VI? '

n nym t—\xw r~\Mvr\


^ em el^ mtef m ^ men non impedit ho- : i

jorm naion rywrt tznxn mmem um ut ^ tu r confilio bono & te in-


> °i ,

ftruasarmisbelliciscontrainimicumtuum,-
nfom' T?»A Wtta fo
C1D0 item contra famem > quandoquidem
O 1
17 vor,» i»^3 IJnyi ?
con ft at tuam fal utem vel mteritum non
COW irnnx W t/i7^n >

poffepcrficijnifipcrcaufasfecundaSjequi-
J-M3D3 qn O £=D»10J3
/ivyxDNn Aaa ^
Cosri Pars V.
m Lege commemoratis conditionibus fo nyita ttwn pw&i
Temporum, Locorum, & A&ionum vel D>pyoni moipom o>nvn
Operumj neque curat Caufas naturales& n r^iaw nwo uww"
accidentales, ut qui novit, quod ipfarum oyTi mnporonvvaon j

\
Malum a fedepelli posfit velDoftrina (du "nota os uoo njim onp
vina ) qua ante inftruttus eft contra malum mvV? nVKna
1
CDipn'^ l ?

illud j aut per Gloriam (Jtgna &miracula) trnvyv Vixn IK W»U1


quse ipfi fit tempore mali illius Bonum : nniEHN 8*an nVVinva
t

vero Caufarum accidentalium non posfit jntfw rnvnpon maon


impediri vel ab impio, vel a pio quod item : p# te vsnn jo rn^oj
Bonumlmpiorumfit interCaufas natura- tzvvtnn miaiioi TDnno
les & accidentaieSj neque evitari posfit ma- rnihpqn onn /raoa x>n
lum illarum veniens pios autem per eaC
: onvV? nnn pai wot
&
dem caufas profperari^ tutos efle a malo irvte' D>TDnn hzx xantto
illarum. nrasa omannnuDa
Sed fere fum a fcopo & propo- * ^ta eyoai anyno
digreflus
fitomeo: ad illud itaque revertor &dico 'owi mra nnyi wido ^aw
3

Davidem b.m.trescaufas Mortis adduxifle, fr*an oiten v<?y tri >a


quando dixit; i,Quia Dominuspercutiet eum'> mon nuDno^rt nvhv
in quibus verbis continetur prima caufa, naDn aro wajp 'n ni 10x1
DE US videlicet j 2. Aut dies ejus veniet^ & noi >a> iav w t ^pS^n
morietur\ quibus continetur caufa
fecunda 1N r^7D^n nnDn >rfn :

Naturalis, j. AutinbeUumdefcendet^&con^ ^m
r-iflwi n» nonSoi
fumetur > ubi habetur Caufa tertia Acciden- p^nn n^m nnpon nabn
talis; 1. Sam.2^. 10. Quartam, ele&ivam rinnDon-JOiSnKnn^v^^n
fc. vel voluntariam > omifit nullus quippe: irna nv*r \h v & mx v*t ^ f

homo eftj qui eligat aut velit mortem. Li- /von ^ a Sv iw nioa w» r

cet enim Saul feipfum interfecerit, non id *JKmon VirDO sh 102V M


fecit,quod eligeretautvellet mortem,fed n l'Wn m^Vivnn flirrfiJ

ut averteret machinationes &


opprobria 1U73 n*?Kn D»p^nn 1031
inimicifui. Similes partes vel Caufae de- wa^^b^ainim^
prehendunturinSmwowe. Sermo enim Pro- Dnninten tfHpnnnonw
^to4raw 5 quandoinduunturSpiritufan&o, JW >phxn {>tyn fO fVDO
in omnibus &
fingulis verbis intenditur mTD3 &2?f
t mmo W
&C dirigitur a Re Divina, neque ulliim ver- O Wn CDn yim
1
Ifcfni
bumconfiftitinLiberoProphetaearbitrio: D^JV ? nVWin ntyttffftt

jfrrma N4r«r4/^ilmtjuidicia&motionesrebusconvenientes; dequibus


volunc
?7f voniDieo Cosri Pars V.
DWn aittn 0W3B D> VyiQ tus, & eruditus, profunt, bon um adducen-
DlNnYUW>Wfcl tpn tes,&malumavertentes. Etcumhomoad-
•JDO^nnKWJtmwamaDa hibetcaufas fccundas, pofteaquamfe Deo
0*?jtttB rnon CZVp^vn S.V commendavit, in eo quod ab ipfo abfcondi
,C
N 3110 .vxa» dV^ ata ttOD tumeft cordeperfefto,invenietbonu,neq>
MW
?1
3

n:aDa IDJOn hix aberrabit Sed fi adeat periculum purum


:

0'p^va Uinaa*? niimn ( manifeflum ) exfiducia in Deum,incurritin

'n n.V lD:n thl nnn Djaj illud , Non tentabttU Dominum Deum tuum.
WBD WW3 wmn taN Quod vero dicitur, Fruflraneum efe ei pr&ct-
inyia CDlpW }
£>7 miaya perepietatem^dequoanteanovit^quodeifit re-
UVM inWtf W inia»» hllaturus aut ipfum veneratum id fruftra- , -,

'airwaiWDlpmaaONW neum effe nego Jam ante enim expofui-


DN O 1 W
K miayni non mus, qubd Obedientia & Inobedientianon
2
?

naDnmnmvyxa.vnmaDa perficiantur,nifi per caufas fecundas: 8c


:

rrtnya n«n faiyn miay caufa Obedientiae obedientis eft Praecep-


73iy .Vin«? wy>T3D"ipp1 tum obGdiQnu& per quod ad eam incitatur%
(
Wlrtaw yi£tt? WTiay naDtri & fic antea praecesfit in Scientia ejus ( D« )
moon HD wy?3 Dip pl qubd obediens fit futurus, & caufam ob-
JViana DXnvymVn ni3D3 edientiae ejus fore Aufcultationem rcdar-
$H JttO /niajna W tzvyin gutionisfuae fic in ejusdem fcientia prae-
:

nnttani Jttjynn hs niBJ W cesfitlnobedientiainobedientis per caufas.


(0 >3 mDD
^po A Wnawi fecun das, feu ex pra vo confortio , feu ex vi
Otn nnain 1? >3 DDIISOn temperamenti vitiofi, aut ex inclinations
'noon >31 pjy ty tt£Q ^ advoluptatem&otium:redargutio-autem
mnainnyD^ltr^^yonn feu objurgatio alleviat rebellionem ejus,
pr feffl^fln BjfO lV£)N quiaconftat,redargutionemomninbrelin-
»3 pan 7 {
nnamn nWrttO quere impresfioneminanima,& animara
hlpD C3U0 *73 *?y Dna W inobedientis affici ab auditu redargutio-
\ HW WW Vyin 1331 num , faltem aliquali pasfione, inprirnis fi

*»tPX niQlpnn n^nn redargutiofiatadintegrumpopulunruquia


J—%Vtn nKyn OVp cana inter eos femper aliquis exiftit, qui eam rc-
r-intr.V"in rn3D3 n.VTnn cipiat, &fic prodeft, neque eft fruftranea*
TNtt?l Caani ntny Xinttfl Ad hoc meum confilium confirman-
'oana oSa 7.V NitP V^yoa dumjfequentesobferventurpropofitiones,
vel Regulae j

Prima eft,utconfiteamur & agnofcamus Caufam primam qubd ,

ille fit Faclor fapiens , nec in operibus ejus quicquam fit fruftra-
1HD1
Cosri Pars V. ^an ?74ia«a
hus utique fortisfima & efficacisfima cft , ut npmn i* ottaoi nvjfltowi
eligas vel diligentiam &ftudium, vel indi- mmfc ~\mnv cdhs^
ligentiam &negligentiam.Neque eftquod attys nteys w rfn/Ttwni
excipiasvel argumenteris abeoquodpau-
cis accidit,& raro , vel per accidens ; dum TTtti 'royn nmyai D»D$ttrt
fcilicetaliquando videmus perire eum,qui hrtrman raxo rmpon
diligcntiaeft ufus, vel temerarium & ftul- dp o >nsn npmon nuro l

tum liberari. Nam nomen Securttjtiflongh >rhl pio fuyi*? »>nrraan


aiiam fignihcationem habet , quam nomen fnyr rxi njDon cdp pw
Pertcuti: nequevirprudensfugit e loco fe- r-itton apfl <?k mn
curitatis in locum periculi , prout fugit >nn "«tto Hnfcan rapoo
e loco periculi in locum fecuritatis : Salus oipa bx toon oipoo mil
$t liberatio, quas accidit in loco periculi,di- Dipon mpnp noi nrran
citur efte miraculofa :mors autem quae .vin o h* ntenn fo n:oon
contingit in loco fecuritatis, dicitur effe e^poa rmp'tf na xfej
praster naturam. Kitnp noff rwao nraan
Diligentiam itaque eligere Sc adhibere r-iYrani ^art ^n w
omnes tenentur ( omritum esl officii), ut & rropotrnain Aftthvra
eam adhibeat , Confilium meum eft ei , qui illi
credit ; Negligentia autem &
Temeritas, ip£srm nu>ooi na paw
confilium eft , hoc confilium deftruens ( tlli Mi^i mmo ^ew nxyn
contranum). Omniatamen per Dependen- 3 nr tani j )—\tfrn
tiam redeunt ad Deum. Quod vcro fit per :a>pSHn rotefapna ^
DecretumDei abfolutum,eft Gloria (glorio- Minj n v,\n n>n> wx ^x
fa Deimanifeftatio& p&fentia) &; Miracula: vx r-in Vwfm loan *in
& hoc non opus habet caufis fecundis, Vyxox r-viD hx 7-1*0
quamvis eas adhibere &
neceffarias facere rfntin^ on ?K 7
,J
npaai w#
polTet , veluti Liberatio Mofis a fame per ovavnnxayinrontpo
quadraginta dies fine cibo Perditio po-
: fia>n i pro j—^n >ntao
puliSenacharibifine caufavifibili appa-& ; nw3 nno >hah snmo py
rente (externa ). Caufarum vero Divina- iAxn p^Vn^vnuD^iK
rum ( Aciionum mere & immediate Divinarum)
apud nos nullae funt caufae , quia eas igno- n?
2
o iok> onai : cunw
ramus, &
dicitur de illis , quod Praeparatio wwi maorrmn CDn^ Vvv
nihil ad eas profit ; quod eft vcrum ut : D^^n tfiwn bx nn.v
prseparationes animales {Jpirttuales ), Se- >oS r*ninn r^mo tom
creta nimirum Legis ? ei quiiUarum eft peri- Dn ona CD^nnm oyr»
tus&
r? wan*ro» Cosri Pars V.
Xh no<? noaS nyVtfft ?W ficutVermis non eft quoddicar,quareme
13
^V*- If?™— non crcavit hominem?
nmJHUonmi ^j^confit^mur,qu6dBntiaha.
t*»tt?n07ai™winmrmV7V
,
beant gradusujperiores & mferiores: Nam
ui cquid haber fenfationem (wmi») ap-
ntyo ttnni IWWI Wffl 17 <l

TtO*np ittya n; 17 f>N twd prehenflonem,8c fenfum,preftantius eft eo,


nnr.vnn naotl iUTWO quod haec non habet quia propiusaccedit

WW
j

»31 10**3 tottfH **wi w* adgradumCaufoprimae,qu5eftIntelleftus


H7iyo flman in fubftanria fua: mimma irem Planra di-
D^oasntoonron^oa
o w
nonaap ninarn „,1
du fuperat pr
itatis antis flmurn
o a- nobiliorem
^
_L~ m - 7L omoa -Um
70 «m*.,
metallorum & minima Beftia
l-i
:
<?

nrivon
BVOT
{0 {-131103
nm
rnivo
noKa»
nViyo 1/lV
, .
a r ,
habet S radum praeftantisfima planta: mi-
nimus Hominum gradum habet dignio-
.
,

fai nonaar nSiyon


:
rem,quampraeftantisfimabeftiaiminimus
D*p7N'n min 'Jaattf mnan deniqj Filiorum Legis Dei nobiliorem ha-
JO nJVfQ3 nSiyo "W betgradum,quampre^anrisfimusgenrium
COiav *MOWGtt> nfeyon Idololarricarum, qui Lege Dei non habent,
>3 !D>p7<vn mifi Dna j>X0 NamLcx, quceeft aDeo, acquirit Anima-
D>p7.vn ftKO xmv HWI
D i orum qU alitatem & propricta-
bus Angc
oo>ranjnjormrfljnn:po
'Wfirxrna DJWfli
«m hanc vero non„ apprchcndunt
U
m
u a ••
per
,

doftnnam ( ratiocmationem naturalem ). R a-


Hf 7V rWnni 71073 wnx t

rmnn ntryo Vy monnn o tio hu us rei eft 9 uia continuario operum J ?

nljTIO <?# nN>30 KWI Legalium illorumadducit adgradumPro-


nanpn <V>n mv n>fla:in pheriae, qui eft inrer gradus humanos Deo
hx nvw nuvroattJ proximus* Unde rcbellis vel conrumax,
rnirin 7Va p Dtf 0'p7\*n qu ihaberLegem (D/ri«*w ),melioreft co-
17 r^ WXO a€ moon quinon haber Legem,quia illa ei jam ao
inrupn iaa win o rnm qui rlvitqua ii tatem Angelicam,qua infpi-
>jtd.V70 *ruo omvn mw l
^ -« r
n Miio 7V 13 vp»n
Clt
.

m «radum
. , .
An g elorum: &licete usre.
, i- fc
.

belJio vel i^QOcdic^tia illam (qualttatem}


nofc >fl 7V fl« aO.V70n
3 ITDaro V7V iriw Wa difturber& corrumpar,remanenr tamen in
iNttW 'Ott^l liOO l^ IXtr^ eo impresfioneSj & quafiigniseam appe-
on hlX V*?X ^Dwn »Na rens j ut fi optio ei daretur, non eligeret effc
vn Bbb
Cosri Pars V. nyontDKO ^4
^neum, fed omnia f;nr fjpientisfima & *tt^ Vip^p OrOfWTNDI
I &ordinatisfima, fine omni corruptione vel ponrtt JW0J3 SH atc T>n
pravitare. Hoc confumatur
anima per in ttnWJt) ^n rpo
I
confiderationemmultaiumreiumCrc ;tio- TV taftiPOil P£tt3 m.-oa
nis, (apparentium & manifeftarum ) per quae Vlp^p M«ryE3
*
|W r--Kn«>
1
fundamenta inrlguntur anima? inuliigen- fc^ ? Dr.scpoa flXT CMfl
tis ( etiam dc paucu occultis ) ut creoat, nihil mi "H3Va ITUION ^pm
eiTein operibus vel aclionibus ejus pravi: IWQ} DihSD hx inom S^V
&licetidinquibusdam videatur eile,non : man OT^Ol
tamc hujus rei causa labefactatur fides ejus, nXTnn jVJBM nonpnni
fed attribuit illud ignorantiae animae fua?, Czys t* Jttq&DN maoa
&teniutatiintellectusfui(f(?»/^4r.j.jr.4^ hy rfOD On SqN mhy®
Secunda j Ut agnofcamus Caufas fecun- cfonTn W nawnTn
*?y

das,nontanquamAgentes,velEfricientes, nain CDtnl yi? iDttfil Sl


fed tanquamCaufasmateriales, aut inftru- DHDno ny"i?nn nnxi D7N ? 1

mentales:_ Nam femen ( virile ) Sanguis & cd»W r-orom J—Mnnm


(w«//^r**)funtmateriahominis: Membra \Qm Psy^a E3*WDWB
fementationis conjungunt (illaduo): Spi- iipi id*?2C cnn n&H ''pSttl
ritus & facultates (
Semmts &fangutnis ) funt n 12"n iVfM tiVfll iVrui
inftrumenta utrinque iniervientia ex Vo- r"ODn hs y\V? 0* TJnjn
luntateDei,&periftaperfkiturejusImago, >on ntttMflya r^ystONn
delineatio,accretio,&nutritio. Quin&in yjv "isr£N W C7Xn noift
aliquarecreata (indiebnsfexcreationis )opus \ ^WKON rmnS
JM3D3
fuitcausamediavelfecunda,velutiPulvere o JTtr^OT nonpnm
terrae,qui materia ruit hominis. Itaque fieri
non poteft, ut non confiteamur agnofca- &
tom W fjfil Tiirv jnttn
y^dnp rnranff rwrcrs <fy

musCaufasmedias. nsnaw r-\Upirom SnpS


Tfr/w; Quod Creator det cuique ma- yw )& yvz TWV xinm
terise Formam optimam , & convenien- O VttnJHl iriO^ni VUW
tisfimam,quampoteftreciperej qubditem ttttyiDl VUMn Ol "U70
Deus benefaciat, neque fuam gratiam, fa- IVtitn *?y n/vnim:W
pientiam, &gubernationem fubtrahat ulli n 1VTD3 irODno r-^njfpo
rei quod etiam ex.gr. in Pulice & in Mufca on:nn fcftnjlrl *fX D^Ari
:

,c
aeque eluceat, ac in ordine Sphaerarum ion -fj ?\vi Dnnon rfim ?

( vide.par. i. JT. ^8. & par. $. JT. 17. C^ par. 4. ^rND ^O W13 xb 7\ni

J.zf.), nequ^ aliter differant res, quam ratione materise fuaa( vide
par,^ 9 z^.). Itaq^ non eft quod dicas j quare me non creavit Angelum ?
ficut
%79 «m-ttM» Cosri Pahs V.
wi >* w no3 ">aw n*Y fua pro lubitu fuo movet , loquitur quo*
foyrm* UVOfn/CHOTOnro tiefcunque vult ; imb cogitatio &
imagi-
TWVV tyl pmffl 3npn natio ejus fingit fibi tam propinqua, quam
^mn O riXW pwnW longinquaquandocunquevult,&:dequa-
*?yi VyjcoNn vrn3D3 hwn cunque re vult quia dominatur caufis
:

vhnn m?v
**b p pr\> mediis. Non enim poteft debilior vince-
tfpNpttNnpinjMpmnflX re fortiorem in ludo latrunculorum , qui
5>Al aiya Jnw fitfipjn VXpXpVX Schachiw vocatur, Arabice xnvmx
X ^fQ y^ nnfen iQ^ nequediciturFortimavelinformniumefle
n r^orf?D3l TttnttW in ludo latrunctdorum & certamine Scha-
3 TOK» T^D tfptfpttWn chico quemadmodum id dici folet dc
OO^on W
J^on*?D3
,

belloduorumRegumbelligerantium,quia
TttWXrt JTOD^S 0'DnSjn cauf» illorum ludorum omnes habentury
D*?3 mNSOJ J&TOP r)orf?01 &
fapientior Vel peritior fua prudenti
TQ/l 1/unjro DDnn nJO'1 gubernationefempervincit,nequemetuit
ynw jvyaa H3D W
>Al caufam naturalem , cum qua pacifci opor-
JV")pD n3D K*71 n3 'KftTf? teat , vel caufam accidentalem , nifi forte
rnDno naj r~^3 N^N rarisfime &infolentialiquotempore,pro-
DJ33 fotahnm MIO^JIH pter occultationcm (veriduclusobfervandi)z
Dyi mox tr>*3< fll*?3D3 haec autem occultatio ingreditur Ignoran-
naon hx Dnvo *?3ri n? *?3 tiam, ficut diximus. Et tamen utut haec
DHDMn DOTT3 mittWin fint, omnia per vias vel modos commemo-
5-Ul£>on r-lJOn! *?X *JN ratos ( per caufas fecundas ) referuntur ad
W *73 hxw 03 >twn3 Caufamprimam. Sedadlntentionemejus
hlX i D3ir)3 rttOtrn rjvn primam ( referuntur ) res innovatae (extraor*
xhx p:MDD fjyn p "inX d//wri*, &miraculosef4#<e)interfiliosIfrae-
n E3>frt tyoxon r-vnto lis, quamdiuMajeftas Divina praefens fuit
H fW33 n*?Kn 'wrnn in medio illorum quamvis poftea res fa£U :

W Eypto<n fO r-rtltPNTI fit dubia ( praeterquam in cordibus fide-


>x
JWI onpo 1N n 7Jhl fll3D3 lium), an illae res fuerint intentione primi
\

onvr aian ^x npDia ruya a Deo, an vero per caufas cceleftes, vel acci-*
n ptf *?3 Tom vbx *?3n dentales! (pofieaquamfc.prafentia Divina ex-
x r~MQ3 QfyTin Dn3"rn traordinaria ab iUisfuit ablata). Cujus rei dcci-
1 t ^nlontam l rflKjm dendaeargumentumevidensequidemnon
noiTI) pnonni : : nnftnni habemus s optimum tamen eft , ut omnia
t ;—irt Deo attribuantur, inprimis res magn», uti
funt Mors a Viftoria,Bellaa Pjtofpcritas, Paupertas 8c funiliiU
navin Bbb z
Cosri Pars V.
n gradu ejus qui Legem non habet , quem- ***A j-rman -h \>*m m
dmodum homo aegrotans fk doloribus >o njpYroa frnw nrra n»n
frlidus, fi ei dareturoptio, utrum mallet oixn wjo mw ib f\v#
effe equus, aut pifcis, aut avis, alacris & a niHm 7-fxv -uwo
oloris expers, ita ut fcparatio fieret inter -h pjnu vn ihx ^vavooa
ipfumfic Intelleclum, qui eum appropin- w xi w did rvrw irman
quare facit ad gradum Divinum , illud non Viavi awao
mnp> wn bsum
>*?a joyno
pai
w
ira
cligeret.

V. Quod Animae audientium accipiant


n»n n
2
? mhm mrm foe

j n inra
fignaturam vel impresfionem ab increpa-
>a wvmn rvorphn)
tione redarguentis,fi illa fiat verbis gratis & j-^?apo ca»yown nwai
acceptis. Et fane omninb Increpatio habet i»N3 rraion nnawSwn
utilitatem , & licet non convertat inobe- i o>Saipo hata r-vnn
dientem, ne faciat malum,accenditur ta- d^d *?a *?y noxa nnawb
men ex ea inipfiusanimacmaedamfcintil- rowo nitti tzwi ntyw
la, qua videt,opus illud fuum ( vel agendi
mp> yin miwo moon
illam rationem ) effe malum , quae eft pars h4w nnDUvi ?o wsa
Converfionis 3 & ejus initium. Mnnn«7on>DnNniXNM
V I Quod Homo inveniat in Anima fui nawnn fo pto nn vi
potentiam vel faciendi^velomittendi ma- : on 1
? n<?nnni
lum , in rebus quae ipfi funt posfibiles : ot-wm rwipnrn
quodei eft imposfibile, noneft imposfibi- nta wajo kjho d-mi
Ie,nifi propter defe&um caufarum fecun- tzawuyn wryi pn nw*?
darum, aut propter ignorantiam illarum. r-ioi h wzx on n«w
Exemplum hujus pauper peregri- dn >a yjoi K ? uoo yioj*
rei fit
1

nus ille nefcit regere, hoc eft , domina-


: w
iivyscoNn '«on Ttyrft
ri populo , hocque ei eft imposfibile : rvoni onaoiwi/rtfeDS j

quod fi vero ei adeffent caufae mediae vel Ji^n^nS jnv uya naj »n nya
fecundae,&fapientiam haberet illas ad- vjoj nn caya ViipoS 'scn
hibendi , (pro rei 7 temporisjoc^vel aliarum cir- n»Dn 'wkoj vn Am uoo
cumftantiarum necefttate) perficeretur vo- CDan *nn n»n»i nvvKo^n
luntas ejus, non aliterac perficitur ineo, wm
iDJwn^n DropovnnS
cui caufae mediae praefentes funt, qui eas vmaD» »oa iojij nr^a w>
novit,& (prorenata) poteft regere: Talis noo 'frw 'wxoj qm
dominatur vel imperat domui fuae,liberis vtayai waai ^«no» mn
& fervis fuii , &
quod nwgis eft , membw nwo owvia^ nro wi
fwaprp
3 g i ew naxo Cosri Pars V.
mjo "vna "M iDoaiya fitum velamentum Lucis clarisiimae, vifum
u>«rn uoo pjon r^wn vincentis,quam apprehendere ipfi eflim-
wnyr> umm mxp nay:i posfibilcj propterimperfe&ioncmvifus &c
o nonm nnon "mya ^ fcientiae noftrae,non propter illius abfcon-
fionem vel defeclum,quia clarisfima, fplen-
r^wnn ^ya faa nnva didisfima &
manifeftisfima eft iis qui vifio-
nxanS.v DT^rtrD Vxmi neshabentPropheticas,ut nullis opus ha-
beant rationibus &: probationibus (vtdepar.
o r^mca yjmp mnox 4. $. $. ) : Summa enim
cognitio noftra de
fo 137 n3D TWnxhv no Dei (feud* Deo) confiftitin hoc,
veritate
>rh2 ro Vn inon^i o^awn 1. qubd cognofcamus, in rebus naturalibus

T^W >phN rD tav 'OtfJt quaedam elfe , quae nullas habent caufas
Vpij
ysttjnn^OtlJ^na^ a naturis, hoceft, Elementis, undeea attri-
n.vm inJn WW hy jnn* ih buimus virtuti non corporeae, fed Divinae,
hlX Jifon r-^ono U^W ficut Galenus ait de Facultate formatrics
uruvff ninttQl ^tfn fOyS ( qu& ineslfemini) , praecellentiam ei largiens
ONDKyn f>y y\&Xl D'.vn fupra omnes reliquas Facultates,&:exifti-
5 r-^xnai caunjon >»tn mans hanc Facultatem non efte a tempera^
,

n^ann >J
?ao wi x ?
2
nwms mento, feda Re Divina. 2. ( cognofcimm
?a »ipnn tnn r^onp Dettm )
pcr fign-a &: miracula quae videmus,
pai r-uro >r ty teyjtr no veluti funtConveifiofpecieiexternae fub-
onnAa D^oimnn wyt? no ftantiarum,mutatio confuetudinum (rerum
on^y Q^£jno rn dx nra ordinariarum &folitarum)> creatio entium
toa r-ibnnnn crr.mo vn quae antea non fuerunt, fine praecedente
nryononkin n>ov now aliqua folertia (h.e. fine ullis adhtbitis prjtfti-

onnpa r^ya czrywyn giisjncantationibus & fimilibusfuperftitiombus ).


e^nm DipQD D.V Vi row Et haec eft dirTerentia inter ea quae fatta funt
T3p D£nS <n» CDn^y perMofen,&intereaquaefacl:afuntaMa-
N *?D 'n^Kn joym c\"WTl gis incantationibus fuis, in quibus, fi accu-
)nNKon vty lrflttn l»x ratefuiffentexaminata,invet^fuiifentpr^-
*?K yu> "NtfttD* >pin 3nD ftigiae,ficutjeremiasdicitj Vanitasfunt,opus
WO TOKJ r-^Nfn n;i70n erroneum vel tlluforium, in tempore vtfitationis eo-
MX9 VW p£0 >fa CD» rumperibunt, Jer.io.i^.h.e.fivifitaveris &
cxaminaveris] nihilum erunt ceu res falfa: id vero quod per
illa.,

Mofen factum eft, quo magis examinabis explorabis,tantomagis&


invenies illudinftarauripurisfimi. Adhuncgradumubipervenitur,
d icere folemus, illic abfq-, dubio efle aliquid, quod non fit corporeum,
'3W Bbb $
Cosri Pars V.

CoXCLllSlO LlBRI ©Dn no»nn


XXI. Judaus Hujus & fimiliam re-
5 nottrfl nr "Unn nDK fo

m invcftigatio bona eft, ut & inquirere byi r~C»D vty rtVpnn lS


n qualitatem judiciorum Dei quae exer- Y12?2 E3'pbxn f yi PfOPH
; quomodo illa depen-
cet in fervos fuos JttJan U&JV8 noa onftnY

deant ab eo,a quo iUa fufpenditProphe- PV* 7pl£) JO EDT7ETI vV>>


ta. b. m. dum dixit j tfjfoijij iniquitatem Pa- nriyi VNJiVrt D\33 ^ nutf
/r«w /» filiis , er0r«;w y«i f/>y&f» odertmt : exercens b)p~) KJnvA EP£&6 TDfl
4//fftfi benignitatemin miilcnos ,eorum qttiipfum py t\flb ttfJIJf) tMiy Dy p$n
ddigunt proportionem item fmgulorum )yr,)2i nJOl Xlp22 N'3tf
\

peccatorum &
pcenarum , juxta ea quae rOJtWO [*3'VfB0 7\ti% WH
hac de re habentur in Scriptura, &
verbis 71 Wlrt |WO fWP i"TD1
Rabbinorum noftrorum quaenam fint ea J1V1J71 fQ >0>P nsi nairnn
*,

quae convertunt hominem ad pceniten- *?yi [1OT nrron 1"n V^


tiam,& quae non convertunt eum^Pceni- *>yi DTpr pyo pyisn TVT
tentiae conditiones &
requifita ; quaenam fTT Syi nm D^TO 'moJin
afrlicliones veniant per modum probario- nftya B* #nn dVi?3 'TOnn
n is & tentationis,& que per modum pcenae jo noi r^Utf p>? KW
cv ultionis peccati praecedentis 5 quae item CD7p«? norS mavjn ^
per modum permutationis vel vicisfitu- nyrn*? 1N miv mat m->3
dinis far Deus pofbnodum ei benefaciat) y ku n^tt 0>J£n JtOffi [VDJl :

in mundo hoc,feu inmundofuturoj quae npio? Dn>nr HOO DnWl


clenique propter iniquitatem patrum \ quae ana rrvpm rfrjrtP IPflKI
Bona veniant propter merita praeceden- yvn V? $rti p*"»X3 maon
tia^velproptermerita patrum,vel ad pro- n^Jtf UJ'N'2? ilOl : iS 3to)
bandum & tentandum CommLxtionem n r^yi *?X pjynj 13 nDQ>
modorum iftorum (quando fc. plures caufe pTTVl 'm IplW D^l
concurrunt & conjuncl&Junt) &alia,quorum rfttfnnnM iftfott uixn
fcientia eft profunda,& nonnifipoftmul- r^V^nDjn pr *12 'i^n
tarum caufarum inveftigationem indaga- DXVn ^.V Y~\212 yu' 1^>01
male
^ripoteft^ veluti,curjufto faepefit & U^nnn» l)vxm
impio benefQuorum ratio non manifefta
.,cft , iila relinquentur Scientiae & juftitiae
12
nNVH ona ^noi
nn^n \n
Dei j homo vero agnofcet,
fe caufas etiam manifeftas non furncienter intelligeremedum occultas:
Etcumpertingetinverbis vel ratiocinationibus fuis ad Subftantiam
primam,acproprietatesejus P feparabiturabeis, & videbit fibioppo-
fitum
? 8 ?
nmniam Cosri Pars V.
U3 hd^ nnyi inh Itt \ nes Karraitarum, qui ex eo quod David
VTOyi *rhx r~W yt y& filiofuopraecepit,dicendo 5 T« yeroSaiomon
fMswhyvtvnm 0JWO1 jfi/iwi, yt fcito De«/w patristui, fervi Wi> &
nriNi mm ny>T 0'pSxn i.Chron.28.9. argumentantur conclu- &
Tnm hx wtoy SWltt p dunt, (#* vo<* VI Scito) fciendum effe Deum
pOtfnS VJpn V3N hy Tnoh fcientia clara ( & demonftrativaper rationes in-

N 3p$n pn*> VtT3N >p^a tellecluales &Jpeculativas) > & hinc demum
WTUtfn ona i-iprr "NPN fequiejuscultum: Aft monct vel hortatur
'laina V7iy> arh CD»pi *bi ( Davidfilium fuum ) ut infiftat veftigiis

f yw X*W aVrum oynr & majorum fuorum, credendo in


Patris fui

1 CDVia W3P J-^ttffl Deumpatrumipforum,Abrahami > Ifaci,&


ttttl
1
l ? hBfflfl *nr /fan Jacobi, quibus adhaefit (fingulariter) Ejus
N 1
? WN D>p*?N HDN Nirt nr Provicfentia, quibusque promisfiones fuas
N^ DiiyTxS ittM DWT im pfevit, femen ipforum multiplicando,

CDD/1DN3 RJPTrt ona n*1 haereditario jureTerram Canaan eis donan-

Xh Dno Win *<? wm te* ?° ' Majeftatem4ue fuam Divinam inter


lp
r nabltare faciendo,&aha fimilia, Ei
Vlpt)W)X WV1
r

'
N^ 31B
; fimileeft^quodalibidiciturjf^.^.^fwy^J-
:
DWTTitP X7l
fuaccipiturverbumVV in feqq.locis pro fcientia
3D fWB J— 1'n p "in&O
acquifita ex miraculis Divinis & experientia)y
ipxa DNJft own» I3nn Etco luerunt Deos DiyT ^ »£* ^5 nonfcive-
•fltf? im tfmv /dV? nrD ™ W Deut.z9.26. item : £*mw5 />ofl Dw; <*//*-
fy >oy iarn vmfl *?y w f^

» w> 4« w »0» OJjyT /fcvi/te, Deuter. 1$. 2. in


OVn rp3T) no l^ to>M nr quibuslocisnonintelligiturper 75 friftvel
> ^5 ipN31 CD*?#na Cognofcere, Scientia vel cognitio veritatis &
OnD r-Otyj i—UOtPni natura?iUorum,fedlenfuseftjj4*9K*£wwf£
TlXWto 0'phxn ^ natpro bonum necfc malum unquam vidiftis , unde mn
^DDffl V\7\07\ jn DlpD 7D3 ^ sl quod vel in eosjperetisyel e$s timeatis*

«josty DW naVi prnn X X1 1. Poft hsec res Socii Judaici


D^ni nraion WDa tulerunt, ut conftitueret prorlcifci e terra
1 mlflforTOnnwWnl Cofar, & iter fufcipere Hierofolymam«
Quam fep«rationem cum molefte ferret Rex Cofar, idcirco lo-
quutus eft cum eo , &
dixit ad ipfum ; Quid quaeres hodie Hic-
rofolymis &
in Terra Canaan ? Majeftas Divina abfcesfit ab eis,
&undiquaquepatetaccen usadDeum > cumcorde puro, & defiderio
r

ardenti. Ad quidteipfumconjiciesin pericula defeuoiumjmarium,


& populorum variorum f
naK
Cosri Pars V. WnTBKD 58^
fcd F-WOtwn Vn J>nj0 >Dtttt
omnia corporearegat, in cujus indaga-
tione mentesnoftraedeficiunt. Itaquepro- V*?y Tpno nw*M lymyn
babimusOperaDeiBenedifti,&contine- T» vSy£>3 rmj p Dtf
r

bimusnosabenarranda feu explicanda ef- tifflfaratt91SDOTO|m


fentia ejus : nam fi apprehenderemus ejus fnon Hf n>n im^ D\W3
vcrksLtcm^vere^utieR^aJfequipGffimus^yCGdc' n '"DT7 nUW S>0 13
ret id ad ejus imperfectionem. Neque eft C^pSno W# ''dUfftBI
quod attendamus ad verba Philofopho- 1N nurno S* »nfott1 D^iyn
rum,quiMundumDivinum(4^w/mw^r^- Jvn*?K nJTTO IjSjM Q^D
rw 4^/?r4^«w)ingradusdividunt fed,juxta f—lOtwnno T)3J» tnxo
?

nos,omnesilli(£r^K*) funtgradus Divi- JWUO n^N Otf O jw


nus,abuno(Dw)^uif/o/(«) feparatus vel n t^^n iipni CD"OPJn
immunis eft a corporeitate,neque nifi Deus u p*?xn nunn*? D^TDlVflil
}

eft,qui omnia corporea regit. Quod autem ttblhtt ftVfvri onjT!3


Philofophos induxit ad multiplicandos "inv ^'ara anOD
Deos, ruit, quod deprehenderint motus Sjrafi hli >3 WT 'wiKO
plures orbium caeleftium, quos numera- mntfn nsonWnao Dfla
runt, &
plures quam quadraginta invene- niyttnn >3 jvyn vrh XW7\\
runt. Xenfuerunt itaque, unumquemque nVTTDn xh nviton Ofin
illorum motuum caufam habere ab altero TvrtflP 3'nnni nvwa *Al
diverfam,atqueade6etiameodeduxiteos raj *?3*?1 PfiJO pyun *?3
fpeculatio ut ftatuerent, motus illos effe vo- f K*?o NW NVTO ^3» m ^350
luntarios,nonneceffarios,velnaturales,&: D^m ttnpl noino TtoJ
porroquoqueconcluderent,unumquemqj mtyl dokSoi D>p^N Diin
motum effe ab anima, & unamquamq, ani- r^iOtfno n? nSin nvj»
mam habere Intelle&um, &
Intelle&um ono aiipniionJT?o nniiM
unumquemque effe Angelum a materia ab- o noN tyian *?3l2?n 1J ?28 ,J

ftraftum: Hos Intelleftus, vel Intelligen- jinnnnnrnD^ynrnJOMn


tias has vocarunt Deos, Angelos Caufas fecun- ->n>fi >&m\ ^3OT p ntfl
,

ite, & aliis nominibus.


Ultimus illorum r-tfron p "irMPfljn p
graduum,&nobisproximus,eftipfis l»tt/- mvjvnn fiirom VgaDTI
fc#a* 4ge/w,de quo dicunt, qubd regat Mun- prrpl 1*?3 7M) ")3K 13H n31
dumhuncinferiorem,exindel»re^«*M4- nnajm nos >A 11711 njp>
mw/^dehinCilww^poft, Tacultates natura» Dnip>£X tD»Ja f?3 ty 1*?
\

&
ies& vitales, ut facultas fingulorum membro* ITOtM DWipn n>JO 31*yJl
r«w. Quae omnia fubtilitates funt gignentes acumen,non veritatem, &
qui usTedadmr^omiunb eft Epicmei». Miccamus kac \ Ratiocinatio-
nesKar-
^f n^oniows Cosri Pars V.
myx n#3>3l C3>3 nj3Dn adeunda &
fubeunda terra marique, illa
/WiDin *h V10N3 nDJ33 nonincurruntinidquoddicitur; Non ten-
Win^ nj3D 1N '3'pS.V n r^^/r^ Dominum Deum veftrum \ fed intelli-
iS r-rnnp >0 103 plDO gunturhicea,quibusquis fe exponit, qui
iSxi n')TW nipO nnnp negotiationemhabetfpelucri.Quinfialter
7X0 n?0 nnv piDO rvn. illemajoribuspericulisfeobiiceret,exdeii-
n npi Wpvrn >£)3 lt)D3 derio &; fpc expiationis ( iniquitatu confe»
^DJ3n3 loy pm n>n 1£DT1 quend^ ut ante ) tamen refte foceret pericu- •,

cy 3#n ttPN inN niJ3D3 laifba adeundo j eo quod rationibus fub-


isyttf no^V nnni IPDJ ductis cum animafua confesfionefafta, &
p'rnni 13 pononi V0>0 pro omnibus per totam fuam vitam com-
1 vpStf pK"i3 V0> 1X93 tnisfis &
prseteritis ( extra terram ) , ab iis
uVsc» OXl na3D3 DJ3J1 cupiat defiftere, &fibi proponat,reliquuni
azft ~1V) TMW vpSx vita» fuae tempus fecundum voluntatem
mvi nKT vnJViy^ viiW Dei tranfigere^vel^iw/^vorec^^^D^ ),
Vnuvy
1
I03nn O & noc nomine periculis fe committat: Si
1

n3VJ nxy W3"J

mon*?03 BWtfJ U3D> "WNO


i ?

nr 'JNnNVvl Deus exillis ipfum liberaverit,eum lauda-


Wt, gratiasque ei aget : fi eum occiderit, vel
^ n"WM3 TOPB? "N3V3 mori fiveritininiquitatibus ejus, &fic ac-

^ ^j ^p inp^ "Vi3y3 quiefcet, gratias aget, & credet, expiatas


na3Dn *-<n nSp mvw) ^
e e multas inquitatesfuas.Hocc^nfilium
mihi vi de tur efTe longe melius,quam eo-
norta 1DJ3> iiww liwn .

rumqui vitam fuam periculis objiciunt in


*?y o»
Jp ntjin hiph
nomine celebrentur,
Bellis , ut fortitudinis
non^on
mercedem amplam confequantur &
:

vel :

73 wr\ vuh ntpn nDK leviusmihividetur hujusmodi periculum,


x nxv» oNfi 'vvn3 nnn quameorum qui fe conferunt libere in bel-
ri*n nn^ nny inw lum mercenarium.
n>nntp ni3im nray ^orft XXIV. AnteaeligebasLiberta-
Cofrr-y
ipx3 "vnn«?3 cuns 3»n tem(/>4r.i.jT.ii5. &par^.§.z^) nunc video
nnN r^ niKOO 7XY£> te praeferre Servitutem, Stoffkiavelonera,
mtt C3n3 3 M n
j acj q U2e obftri&us eris, quando habitabis
P3 W hiX 'Dnn nOX interralfraelis, praeceptorum fc. quorun-
'>3"in nmyomvnn trp30 damobfervationem, a quibus hic es im-
>MW D3«") trpso ne?x munis. f
M
XXV. Judaus (Sequaquam): Imb quaero tantumlibertatem a fervitu-
',

te plurium,quorum gratiam&favoremaucuperjnectamenaiTequor,
u^o Ccc
Cosri Pars V. ^roniaxa ? g4
MJSwi "Dm
XXIII. Judaus; Majeftas fcu Vufen-
/wDiW»4r#i/tfeftquaefubtraaaipfiseft; W - f7
13*
IW - .-
&

ea enim non revelatur, nifi Prophetae aut


Multitudini populi acceptae (Deograta)Sc
DX
*
9
!~nrij
*™Jj" ^wB
fiarf?
FTn^J
NQafr
in loco proprio ac peculiari (inTerrafancla >
***** ^nnnvnn Oipoa
r:
Ethaeceftilla quam praeftolamur,juxta id
'

qucd dicitur ; 0«w patfa ad oculum vidcbunt, t jvs n 2^2 ah» r>*3 ?9
indo reducef Domwm TzAjonem , Jefa. 52. 0.
n •?* fvsS -pn^a jyj^
Hincetiamdicimusin Precatione quadam
noftra y Ef videant oculi noftri cum reduces Tza -
jvjrrnn /vmon rupum
jonem SedMajeftasDivina occulta&fpiritua-
lis
:

eftcumomni Ifraelitaindigena, & cum


1* r-fltofcn r-vr Sya b
omniquiLegi ( Dei) veraeadhceret, atq^ in-
fV*J3 \im forw> vhifi
culpatus eft nifuis aftionibus, cordemun-
do, & anirna pura,erga Deum Ifraelis. Ter- JU
wnruvy
.V? onp yani
raquoq; Canaan peculiaritereftDeilfrae-
^
1

J"""
r-Qini n3
lis,& aftiones (Legales) non perficiuntur 3ST
*? W
Rifiinea:mdtaetiampraeceptafruftraob.
VW «DjAo
"O *»
fervanturab eo, quinon habitat in terra
ifraelis: Cor itcm &
Anima non poffunt
SJ^™
? M W W T» P *
7
eiie pura&munda,nifiinlocodequocon- u , L , ,

ftat quod fit Deo dicatus. Etenim fi hoc hat

in fimilitudine &parabola( &. e+ in loco ad ft-


militudinem & imitationem Templi Hierofolymi- «r£:n in^ni v^v npv^nn
taniexftruclo & Dei cultui dicato uti funt Sj-
, ,
vSx i^n» >d p» ia ^
nagogdt & quanto magis fietinloco
Ecclefia ) ^S f» fai pmi oipeo
qui revera talis,ut fupra cxpofuimus (pauu rp3,^ Nin^ mj^ ft wptf?
§'91' )> & defiderium ejus excitabitur, ani-
maque purificabitur 5 maxime fi quis in W^np Vn niw mj3lp3
eum proficifcatur e loco longinquo, & is, *pQs>) rttfth fTtta nyi fty
qui ob commiiTas iniquitates quasrit (/;4£ flto ^itQI YtoKV no ^
ratione) expiationem apudDeum 5 cuique n^n^ D»y pr *b py ivifjao
imposfibileeftfacrificiaorTerre,quaeunicui- OipnS r^iVJl
f?n»V nitl
que iniquitati(;«I^e) funt asfignatae,tampro quaeex fuperbia, iis

&
quam quae ex errore funt commiflae, nitatur ei quod Rabbini noftri
dixerunt, Exilmm expiat iniquitatem , fi inquam Exilium fufcipiatur
in locum Deo graturn, Quod ad PericuJa attinet, qu« tali funt
adeunda
}87 «wnoRD Cosri Pars V.
n nn nnmi fVD? Jflrt ito memorialc nam loquitur Lex faepe uiS^ :

>£ fW » mmdeif.&c ciim vel attio eft fihe intentio-


ONi OIK 1
rt'rt

rtttD W nrD Hy73 'ff yort n e, vel Intentio fine aftione, omnis retribu-
rftmnn 73Kn Htfyo W3
tionis fpes perit,nifi imposfibilis fueritln-
nKKOrt IPDK \W n03 N7K tentionis excquutio. Quin & confesfio vel
y:Ort hs r^VTinni mnart agnitio imposfibilitatis a&ionis aliquid
nVym mpVyiO npyort etiam prodeft, ficuti in oratione quadam
W70N3 untana W*nmnna noftra fatemur , dicentes ; Propter peuata no~
xnjS normi WXiDn >J£)0 y? r4 &c. & fimilia. Quod etiam ardenti
fi

om-mynm UlX >n nnynai defiderio & amore Terrse fanftae ferantux
WWpTi Nlrt DlpOrt nsrttf hN & ducantur , omnique ftudio rcm inde fpe-
bm W
Won ''tyn XfiX
nnx 70XJP 103 31 VoJI
ratam promovere &
accelerare conentur,
&
merces retributio magna eos manet, licut
Jnjl O fVJC CmnCDlpn diciturj T« exurges ,
#* mifereberis Tz,ijonist

13HO lyiO r-O >3 rtJJn? ^««w ^;«i ent miferendi ejus, quiim venerit
msy nNI n'J3N' n»V T73y tempusftatutum\ quando maxime dtltgent fervi
dW >3 70lS rtim UJfV tui lapides ejus , c^ pulvere ejus deUclabuntur 9
>:>3ttD3>«?3 p-uan EMON Pfal.10z.14. hoc eft, Hierofolyma certo
,l
ty *)D")3n n ?3n nS ^NItf' rcaedificabitur,quandoFiliiIfraelisarden-«
1 mayi r-TJ3K UJirV» ti ejusdefiderioflagrabunt,itaut&Iapidi*

ro n^Tn ON "nron nOX bus,&pulvereilliusdele&entur.


rtlKO T»?yi OtfN fyjO p XXVIII. Co/n^ Quodfiresitahabet,.
•jnjD Sy TW EVpSjtfl tumquiteprohiberevellet,peccaret,quitc
•jnPp33 FiaiBrt 1*7 INJH verojuvabit,beneaget. Itaque Deus tibi
W l^ nTO
73 Sy TDP i~737>) "J01D)
*|ni*?7nttni adfit, &
promoveat intentionem tuam!
decernatfupertebonumjuxtapetitioneni
*?y3 h*on O 1.M0K01 p^ &confiliumtuum,iUejuvet&mftentettef
*7lOJtm iDnn 'pfoi rt31Brt multiplicetque mercedem tuam pro puri-
11K rrftx pN
fW V7y*?30 tate cordis tui, & occultis tuis! Ille enim
Eoy VTDHD "toy ntry in*?lf author eft omnis boni , &
Deus mifericor-
n lOirS iniO awOOrt dioeatqueretributionis,noneftDeus,neq;
: mho \DH fON voma rupes, praeter Eum: Faciattecum fecun-

n 1 nrDTI 120 DS^ dummifericordiamfuamj&cumomnibus


u *—«^m^ quieandem tecum intentionem ha-
illis,

l' J wM l1.^m^
.,
^ft<S
,
*-nStn
bent,adfuamgloria per miferationes fuas«
Amen,Amen,Selah.
S O L I D E OLORIA.
CCC Z
Cosri Pars V. wnwa $%6
ctiamfiebannitaromnibusdiebusvitfmcfj )5 ^rxDN ,f
ZX) IWO
quin &
fi maxime eam afTequerer , mihi ta- Vten W7\ )hx) »T\ W hl
mennihilprodeffet;hoceft,Libertateafer- noA ttfn h VjNO rvn ^
vitutehominum,6cquaerendagratiaillo- J^ffpai OXV U3 Jinny
rum: quaero autem Servitutem alterius, ">nN nray vpiw ayun
cujus gratia exiguo iabore acquiri poteft,& Hini vyn rraea ijin rn>
prodeft in hoc &
futuro feculo j Gratiam fc. wro rcni nrn oSwn Vyio
& Favore Dei.Ejus Servitus eft Libertas vc- HwnjTTftyi n»p^n pn :

ra, & Humiliatio coraipfo,eft veraGloria. j-iWnm >r>ntfn r&vr\r\


XXVI. Qofri\ Quando haec omnia r^OMI ty TEDn Win )h
t

credis, quae dicis Deus fciet occulta tua Sc n/W 1^3 niOH 1DK
, , D
Mifericors Deus cor duntaxat requirit, -DD jrajtt* na tea poxa
fciensocculta,&revelans abfcondita ( *f l>UOmi pto2a Stfn JTV ta

f>roindey vult dicere 7 fufficit tibifides tua , ne<fo ne- o>ji£snn ytv TO *<&
ceffe esly ut in peculiarem locum te conferas,fedper- t mwiDjn n*?jiaf

inde esl^ in quocunque locofueris )• r-*a>? r-ir -nnn nax rr?

XXVII. Jud&us-, Hoc verumeft,fi


OpusvelActiofit imposfibilis,fed in me- viwo pa W3 roio D*wn
dio quafi pofitus eft homo inter fua defi- "MO dbwj Dftfni inpyai
deria, feu voluntates ,& a&iones fuas ( itx ^ rwun -otf n aoa uy>e
utinliberoejusarbitrio & poteftate fitum fit,res p hy) 'tfWI 3KDT1 n^yan
posfibilesveLfacere,velomittere)',ac})r6'mdQ mmtm OWvn IQXi'

reus vel culpabilis fit, quando mercedem Vrtf 03'pbx 'n MfA DJTDMf
apparentem non elicit (p*r/<?#4;w)perac"tum CDyphX 'n U3 ? JinDr ? DD ? 1 1 1

bonumapparentem(/*r/etf«/»J. Undedi- tzrp^nP N nyn/i jror 2


?

citur^ EtclangetistubtsiUu 9 &in memoriaeri- *\X mynY fjf rt in* i I

r# fdww Domino Deo veftro ; Item ; £r e runt nvhvh oon* onryonw


memoriam coram Domino Deo veftro,
vobis in nra^ feoA p»wn vfl» ?^f

Num.10.^.9.10. Itemj Memoriale clangoris,


Levit.25.24. non quod Deus opus habeat •fcanj-^foWn S^ ona
memorialis fed quod Opera illa opus ha- ibnoi mrpanf r-unnno
beant perfe&ione, &
tum demum idonea D>rf?P nJlSm ntryon rW
fintadpromerendummercedem,quemad- hoJTl C3n^y rttf ^13
modum Oratio opus habet externa pro- OTN 03 T)7 ^y n^n^ m
nuntiatione,ut perfeclae &
abfolutae deprecationis &orationis for-

f
mam habeat. Aftio enim 8cIntentio, quando perfecla funt prout
oportet>demvijmhai>entrembuti^
memoriafe
ISAACI ABARBENELIS
DlSSERTATIO
De eo$

Quhd y $$ qua de cau/a, apudProphetasper


EdoMj Romani & Chriftiani intelli-
gantur?
Ex Commentarioipfiusin Efajam Cap.XXXI V*
inquo ProphetiaconcraEdomconcinetur..

AginJi \i. ad §. 4.^/Chriftiani nomine Edom intelli-


guntur, & inftgniuntur quodin Hebraorumfcriptis pasfim
9 fieri omnes
norunt^promifimus^ nos Abarbenelts Dtjfertationem de Rationebujus
appeUationis Leclori exbibituros. Quamvis enim in Lexico Talmudico ad vocem
CDIl^ ea de re varia ex Hebr&orum fcriptisproduxerimus$ quia tamen nullus
plenius eade re ftripfit, quam ille , non abs re fore exiflimavi,fi lacum illum intc-
grum hlc Lettori legendum &expendendumproponam* Non qubd altquid folidi
ineffe exiflimem 7 ftd ut malitia&internecinumJud^orumergaCbriflianos
tllis

odium y ac vtrulentia , quatn fape inficiari conantur y detegatur , Ea refutare hoc


hoc tempore noflri non fuit otii, fit idaliorum opeu. Talia funt^quafuam futu
litatem fponte produnt. Aliqua in banc rem inveniet ftudiofus Leclor apud Cla-
rifimum D.Coccejum >Comment* in Propbetam Obadiam ab initio. Sicergo
fcribit Abarbeneii

Intelligentia hujus £rophetia?,&aIiarumin Iibris Propheticis oc-


currentium,dependetexeo,2«^ Rorna, tota ltalia^ &
omnes Chriflian%%
ftntexfiliisEdom; Ethoc frequentisfime occurrit apud Sapicntes no-
ftros in Talmud &
Medrafchim omnibus,fine contradittione aut ha-
fltatione ulla, ade6 ut dicant, RomanosdefcenderccxduccM-agdiclfluierat
Ccc $
MANTISSA
AliquotDi(Tertationum,ad quorundam loco-
rum ulteriorem illuftrationem.
991
.
Si Roma eft Edom vel ex Edomaeis, id erit vel refpe&u Terrae»
qubdillavidelicetfueritolim Edom^ velrefpettu populiibihabitan*
tis,qui fit ex Edomaeis ; vel refpe&u religionis & fidei, quamEdo-
mai olim habebant, quamque illi hodie fequantur.
Atqui omniahaectriafuntabfurda:
I. Rejpeclu terr* : quiaEdomantiqua eft terra Seir, in qua habita-
runt Efau & femen ejus. Hanc vero conftat hodie vicinam effe terrae
Ifraelis. Hinc dicitur in Lege ; Et accepit Efau uxores fuas> &filiosfuos y &
filiasfuas, & omnes animas domusfuA, &gregesfuos >
omnia quo^jumentafua^
& omnem fubftantiam fuam^ quam acquifiverat in terra Canaan,& ivit in ter-
ramaliamafaciejacobfratrisfui: Erat enim fubftantia eorum multa ,ut ncn
pojfent habitarepariter : nec^poterat terra peregrinationum eorum fuftinere eos
propter gregem eorum: Et habitavit Efau in monte Seir : Efau esl Edomfien.tf*
5^.^.7.8. Sic legimus, cum Ifraelitae egrederentur ex Aegqpto, in ter-
ram Ifraelis , illos. circuiviffe terram Edom, ficut dicitur , Vos tranfituri
eftis per terminum fratrum veftrorum >filiorum Efau, qui habitant in Seir^
Deut.z.4. EtDavid, quia filii Edom vicini ejus mali fiierunt, ecs
oppugnavit, fubjugavit, &
praefidiarios pofuit in terra ipforum.
Llnde toto tempore Davidis, Salomonis , Rechabeam, Abijah , Afa,
& Jehofaphat,nullus fuit Rex in Edom,ufque ad Jehoram, filium Jo-
faphati, propter cujus praevaricationem Efau ab ipfo defecit,& jugum
cjus excusfit, Regemqj fuper fe conftituit. Praeterea temporsTempli
fecundi Hafmonaei etiam,utJofeph Gorionides fcribit,dominati funt
fuper filios Edom,coegeruntque eos ut circumciderentur Cum etiam :

Vefpafianus &Titusafcenderent ad pugnandurh contr*Judaeam,ve-


nerunt filii Edom Hierofolymam, &
conjunxerunt fe cum Judaeis,
contra Romanos. Quae omnia docent , Terram Edom effe vicinam

& propinquam terrae Ifraelis,quae eft in Afia.Roma autem eft in Euro-


pa,maxima abAfia diftantia:undenonpotefteffeTerraEdom«
IL Rejpeclupopuli&familia^ Edom,quieft Efau,fuit e femine Ab-
rahami,e filiis Ebef, & ex generationibus Schemi, filii Noachi,ut
Scriptura docet. &
Romani vero, omnes Itali, a Javan , filio Japheti,
fi cut dicitur j Et fitti Javan>Gomery Magog , Madaj y Javanjbubal, Mefcbech9
& liras : &
filii Javan ; Elifab> Tarfis, Cittim^ &
Rodanimfienef.io.z^.q*
Conftat autem Cittim effe Romanos , &
Italos , ficut etiam Onkelos
cxpofuit. Quod Ci ver6 Romani fint filii Japheth 3 &
Edomaei filii
Sehem, patet , illos non poffe effe unum populum
III. Rejpeclu
35>o
ex ducihus Efau.qui ipfe esl Edom (Mentio ejus Genef. j6.4j.& i.Chron.i
5^.f40« Sic expiicant quoque verba illa,quibus Ifaac Efavo benedixit
Tinguedtnes terrs, erunt habitatio tua> Genef. 27.39.
H^fcribunt, *& Italia
Javanis. Et in capite primo Trattatus Talmudici Megillah dicit Rab-
ba : Ualia Javanis esl Roma. Et in capite Talmudico, quod incipic
J^UrtfSl flN explicantiftaverbajefa.34.6. QuiafacrifciumDominoeslin
Bo&ra. & maclatio magna in terra Edom , de Roma Dicit Refcb Lahifch
:

Treserrores commiffurus esl princeps Roma &c. Etin librojelammedenu


explicant caput illud totum de Roma ; &verba verfus 9. Et converten-
turtomntesejus inpicem , explicant deTiberi, &DVDnNfl ( quishic torrens
velfluviusfity mihi nonconftat.videant de eo Geographi ) qui alluunt Romam,
Et in Vajikra rabbah, ifta j Et extendet fuper eam //-
ficut fupra fcripfi.
neam defolationis , & lapides vacuitatis, jfcn. exponuntur
de urbe magna
Roma. In Capitulis R. Eleafaris ; iftud Quis ifte qui renit de Edom ?
',
&
reliquos verfuscapitis^.Jefaiae, deRoma. Atque fimilia loco innu-
merareperiunturapudillosiquiahocexTradiuonecontinuacertum
& indubitatum apud ipfos erat, Romam &
totam Italiammhabitari ab
Edom<tis,
Sed & Interpretes Sacri Chriftianorum idem tradiderunt. Nico-
Iaus Lyra,magnus ipforum fcriptor,fcribit,<*Alrfg*//e/* duceegrejfos Roma-
nosJEx in Commentariis in Prop hetam Obadiam fcribit ad verba haec $
Et afcendent Servatores in monte T^/jow, adjudicandum montem Efau> ver.ult.
&
quod Mons Efau fit Roma% de Apoftolis qui eo venerunt ex Tzijon ad
judicandum,&docendum Romanos religionemfuam, intelligenda
verbaifta: dedominioitemipforumRomae^di&umeffej Et erit Do-
mini regnum.
Verumille,quihauditanuper fuitex Sapientibus populi noftri,&
a R eligione Judaica defecit in Hifpania, cujus nomen in Ifraele antea
fuit Schelomo Levi^ poftea autem fa&us eft princeps &magnus inter
Chriftianos , Epifcopus Burgenfis , ut fidem fuam confirmaret contra
populum fuum, diffenfit ab eo,& conatus eft eum hac in re refutare, ut
fic declinaret Prophetias Jefaiae, Obadiae, Jeremiae, qui prophetarunt

de vaftatione Edom, fcribens, Judeos ex odio chriftianorum hoc ex fefe


finxtjfejieque quidquam haberequo bocprobent> &Rationes quasdam affert,
quibus oftendere conatur,Romanosnoneffeex filiisEdom.
Accurate mihi autem rem expendenti , vifum eft, Antagoniftam
noftrum Argumentum validisfimum fic potuiffe formare , ad proban-
bandum, Romam non eife Edom ^ Si Ro-
revelata in Prophetiis ei qui oculos habet,quid opus eft refpondere ad
&
fomnia verba Apoftatae iftius, qui in vanum aperit os fuum. Mirum
autem eft hunc improbum,cumrationesquaefiveritrefutandiTradi-
tionem Magiftrorum noftrorum de Edom cur non dixerit , Edom, ,

cujus mentionem faciunt Prophetae^effe illam Edom,quaevicinaeft


terrae Ilraelis ? 6c quare poft vanitatem hic iverit atque adeb vanus
fattus fuerit, ut ea protulerit,in quibusnihil prorfuseftfolidi,quaeque
omneseavidentesderideant. Sedvis Veritatis coegit eumcredere,
Prophetias iftas non effe dictas de illa Edom , quae vicina eft terrae
Ifraelis.
Quisnam igitut revera fit ille populus Edom, de quo vaticinati
funtProphetae, difquirendum nobis, &: fciendumeft ? Et quia haec
fides*, qu6dfc.Roma,&omnes.Chriftiani,ampledlentes fidem Jefu

Nazareni,fintFilii Edom,per Traditionem perpetuam jam olimre-


cepta eft inter ifraelitas, nemine penitus diiTentiente,incumbit nobis,
qui hoc credimus,reipondere ad Achilleumiftud Argumentum,quod
produxiabinitio.
Inquifivi apud Sapientes noftros antiquos&recentiores,fed non
inveniapudeos refponfionem furfTcientem adillud.
QuamvisenimR. Nachmanides,R-Nisfim, & R.D.Kimchi fcri-
pferint:Romanos effe filios Edom, & accepilfe religionem Jefu Na-
zareniexoreSacerdotis Edomaei(quiaEdomaei primbomniumam-
plexi funt ridemejus )ytamen nonreddunt rationes & probationes
verborum fuorum.
Idcirco ego furrexi adrefpondendum verbis iftius Antagoniftae
noftri,tum ex Ratione^zu.oxQQ quod ex Hiftoriishac de re vidi & collegi.
Dico ergbj Quamvis,propter longitudinemtemporis,in Annalibus
Romanorum non inveniatur,/w quamnam feriemfilii Edomvenerint Ro-
mam>& tn Italiam, ideb non neganda vel faffi redarguenda eft Traditio
Rabbinorum noftrorum. Ifidorus enim , Scriptor antiquus, &
magnus inter Chriftianos in libro quinto Etymologiarum fuarum
,

fcribit, quod dignum eft quod hic referatur Dicit ibi Nonfunt repre-
: :

hendmda & neganda verba Hiftoricorum antiquorum de tisrfua apud ipfos repe-

riuntur de Originibuspopulorum &gentium , illorum^ in alias atfy alias muta-


tione. Nam eccenon verefcimus maxinid urbis Romafamiliam &originem$
anfc.Trojani rflnc venerint y &fedes ibifixerint^ut vultSaluftius} aut an ab Evan-
dri filiis ea &dificatafit , Romulo , ut alii tradunt.
ut vult Virgilius , aut an fit a
Quod Ddd
i9*
III. Rejpecluidem quoque eft imposfibile: quia
ReligionU& fidei

Edomaei funtCananeiin abominationibiis fidei fuae: Romani verb


&Chriftiani non fequuntur fidem &
religionem illorum,nec quic-
cruam cum illis commune habent in religione actionibus fuis. &
rConcluditurergo,Romanos &
Chriftianos noneffe filios Edom
vel filios Efau, nequeratione terrae, nequeratione populi, nequc
ratione religionis &fideL
Haec eft lumma Argumentationis & difcurfus ejus: ipfeenim non
ita formavit eum utego feci.
Porro autem convitiatur&calumniatur Apoftataifte,&inimicus
gentis noftrse,Sapientes IfraeTis,&diftendit os fuumcontraLegern
noftram fine modo,adeo ut etiam impudenter fcribat, Edom^cujus
mentio fit in libris Propheticis, in Comminationibus, veluti apud
Jefaiam Jeremiam,Obadiam,& alios,dici de J/r4f//f tf,quimale facien-
do,& continuis peccatis fuis fa£ti fint filii Efau , imo etiam fcribit,
unum ex Legis Interpretibus 5 celebrem in Mifchnajoth,fuiffe R. Meir,
qui fuerit profelytus Edomseus: &
quia nos hujus traditiones ex- &
pofitiones fequamur,ideo Prophetas vocare Ifraelitas nomineE^w-
Sicdicit/to&r^eiTecognomenSynagogae Ifraelitica^: Quia enimPro-
pheta tsrnpore Profperitatis populumDei exercituum vocaritCTtt
non vin am r«^r«,Jef z7.2:ideo poft ejus vaftationem, pofteaquam
excidiirmeiobvenit^&Dnsfa Boz,erim vindemiatores venerunt con-
traeam , vocari H1X3 Boz,ra* Et alias fimiles impietates calumnias &
plures' ibi coacervat , ut probet , Vaftationem Edom , quam Propheta
hic ( I fa $4.) comminatur,& Vaftationem Bozrah, de Ifraelitis dici j
contr quam Sapientesnoftri exiftimarunt, qui illud expofuerunt de
Chrjl :ianis,&ample£teritibusreligionem Chrifti. Concludit verba
fua, ! apientibus IfraelisapplicandoiftudDavidisj Gladim eorutn ingrc-
diati rcoreorum^VLyjA^
C uis vero eft vir Sapiens, cui dederit Deus cor ad intelligendum
fcic ltiam, &oculosadvidendiim,quinonvideatdeliriaifta, in qui-
bu.« nihileftfolidi?

4am Prophetiae, quae mala comminantur ipfi Edom , exprefse do-


cer it, & dicunt, ea ipfi eventura in paenam,quod malefecerit ifraeli & :

qu 6d invaftatione Edom Ifrael egrefTurus fitex captivitate fua,& po-


;

pu lus fervandus per Jehovam fcutu auxilii fui,falvatione a»terna,aedi-


fic anda & reftaurandauxbs Tzijon. Omnia haeccumapertisfime fint
revelau
qubd in terraCitthaeorum regnarlnt ex filn$Edom,NuU
inter ipfos,
lum autem dubium eft, quin regnantibus ibi regibus Edomaeis mulu ,

cxterraEdomvenerint, ut ibihabitent,regum illorumcausa,multi-


plicatiq; & numerofi fatti fuerint valde,ut ab illis Italia repleta fit, atq;
ctiamRoma aedificata. Et nofti,in ChronicisRomanoruminvenirii
mentionem Janiiftius, ( cujits nomn conventt qwvyx Javan )"fcribuntque
de eo, illum fuifleprimum Regem Itaiiae, vocatumcjue Patrem Deorum%
Dcum Deorum, Januam cocii ( vide ifidori EtymcUib.-d.cap.io.ySc a nomine
ejus illosfecifle initiumanniin menfepeculiari, Januarw diclo a no-
mine ipfius. Quse omnia inde provenerunt, quia ipfe Rex primus
fuittotius terrceillius,&RegumacDominatorummaximus. Etquia
Deos vocarunt , qui dotes ac virtutes fingulares aliqua in 1 e habebant,
cv ille in terra illaprimus illorum fuit, ideb vocarunt ilium Deorum Pa*
trem>& Detwi Deoium.Et addocendumd^ Influentia Planetae Saturni,
qui vocatur in lingua ipforum Janus, abeodenominarunt eum,Sc
cognomen ei dedQiuntJanutccelt. EtinomnibusipforumAnnalibus
, &
fcriptum eft ; Regem primum
Saturntim^qui esljanus,ventjfein Italiam
ineafutjfe: nihiltamen dicuntdeillius familia &: populo, vel patria,
ficutfaciunt de reliquis regibus Italiae. Hoc tantum dicunt Janum
,

vemjfe ex terra Orientis. Quod &: ipfum docet de veritate verborum Jo-
fephi,qubdprim6 veneritex Aegypto, &
t^rraEdom. Sed & aliam
tibi dabo rationem pro veritate hujus rei j ex eo fc.quod fcribunt } Ja-
num venifle ex Aegypto in Italiam,mille quingentis annis antequam
Jefus Nazarenus nafceretur. Quod fi fupputaveris,invenies id faclum
cfle fexto annopoft mortem Jacobi, ejusque fepulturam bellum
, &
cum JofcphQo Et fic veritas undiquaqueiibi refpondet & confona
eft.Illis enim annis fuit in vinculis in^gy pto,& in Africa,utJofephus

fcribit. Sicexiftimo, Latinum,quictiamfuitRexItaliD2,quemetiam


dicunt fuifie authorem Linguae Latinae & Scripturae ejus,fuifleex
Edomaeis. Inter illos enim ufitatum fuit hoc nomen,ficut dicitur; Pmu
ceps Lotan (Latinus), Genef. $6.2?. (quafutb bocLotan derivarentur
Latini.)
Haec omnia hic adducere volui , ut fcires,Patres noftros Sanclos
vera protulifle, nec efle in illorum verbis quicquam perverfum aut
diftortum: & recte Ifaaci illudvaticiniumEfauo fattumj Ptngttedines
terrdi ertint habttatio tua , expofuifle de Italia Javanis: quia ejus pofteri

fe contulerunt illuc ad habitandum. Targumifta, qui Thren.4.21.


Gatide Ddd 2
gttodfi verb cetebris & Urbium Domin^origofit bodietgnota^ut certbdm
iftius,

& famtliam fuam ducat^quid deurbtbus


^nonpofiit^a quibus originem erit altis

minime comparandis ? Nam longitudo dierum & vetuftas temporis ,gig*it


ipfi ,

errorem & ignoranttam iftarum rerum, Haecfunt ejus verba, Sic ergb
,

&; nos dicimus Gentes terrarum in perpetuo funt motu & transfe-
j ,

runturabunaterrain aliam. Unde fi Italia maxime terra Cittha^o-


&
ram exfiliis Javan primo fuerie in initio creationis$ diebus dilu- &
viij quidimpedit,qu6minuspoftea 3 progreffulongo temporis, po-
puli ex filiis Edom venerint,&; ibi fedem nxerint? Inprimis cum hujus
reifundamentummagnumreperiamusapudjofephum Gorionidem
qui fcribit j Cum Jofepb &
fratres ejus afcendijfent ex Aegjpto^adfepeltendum
Jacobumpatremfuum^ &magnus exercitus Aegjpttorum egrejfus effet cum eis^ -

tggrefiifunt eosin via Duces Efatt, &pugnarunt cum eis : devicit autem eos ma^
nusjofephiy & cepit Tz,epbofilwm Eltpbas , fiUumEfau ,&felecJtfitmosre}us>
duxktfe eos vinclos in Aegjptum Aufugerunt verb Tz,epbo & viriejusexAegjpto^
veneruntfa in Aphricam ad &
CDWtiX regem Cartbagmis Afric&^ a quo bonori-*
fice admodum exceptus futtTz>epho, ejusj^ Dux exercitus faclus contra Cittb&os

quifunt Itali, quify inimici erant Africanorum & Carthaginenfium, Pofisafugit


inde Tz,epho> & venit in terram CitthdLorum^ cum omnibusfuis
qu<z eslltalia y ipfe

cepiis, ubi eum exieperunt cum gaudio magno^ conftitueruntj^ eum Impera-

toremfuum pugnavitt^ cum turmis Africanis& Cartbaginenfibus quafugerunt ,

afacisejus: Stmiliter fubjugavitfilws TubaU qui habitant W£Q ( Pifa,vel


TeJf&),Ctttbrividentes felices e)us fucceffusin bello, omnia^ fortiafacia ejus,
confittuerunt eumfuper fe Uegem , vocarunt^ nomen ejus Tz,epJjo-Janm: nam
-

T-^epbofuit primum nomen ejus cuiipft addiderunt nomenjani , h e.Saturnu •

Indebantei cognomen Saturm\quia tlli tum temporis eum colebant^exifiimantes in


eo fjano) ejfe virtutem& Spiritualitatem ejus (Saturni): Regnavit autem
fuperCittb&ds fo, annos invalleCampanix* Et hicfuit primusRexquiregnavit

wltaUao Hictdem^ex mente multorum Htftoriograpborum >esl qui&dtficavit


Jenuam^vocavitfeeamjuxtanomenfunm (a nomine Jani) &fepultuseslilliQ
(h&c esl Sepultura Jani celebrisindkm ufque hanc): idcm Pakrnw urbem
tnetropoltm Sicilu fundajfe dicitur,Regnavtt enim intota ltalia y ad quam infula
illapertinet, Posl ipfum regnavtt filius ejus :&fic fequentesquofc Keges ex femi-
fieejusprodierunt, Etjuxta traditionem Sapientum noftrorum b, m, unus exeis
fuit dux Magdiel,quijam fundamentaurbis jecerat in terraRomana y priusquam
Romulus ventjfety qui deinde ddtficavit muros, ejus, &portas ejus, En tibi tefti-
monium dajum ex Jofepho^ qui eft pxinceps hiftorkorum etiam
intcff
397
folentpopulisaFaftisipforum. SicProphetaEfaias vocatfiliosfaeculi
fui, Pnncipes Sodom,Populum GomorrA^capi. #.io. Et Ezechicl dicit de
1
Ifraele, Hocesl peccatum Sodomdfororistud 3 EzQc\i.i6.i/.^<). c\xm tamen
Ifraelitse non fuerint fratresSodomae ratione familiae, fed in operi-
bus fuis.
Etficreperiunturmultafimilia &affinia inter Ifraelitas Roma- &
nos 5 ficuti olim inter Efavum &; Jacobum. Primb , ficut communem
habueruntPatrem Efau&Jacob,&:fidemunam: ficfidesChriftiano-
rum & Ifraelitarum convenit in eo, qubd Unum habeant Patrtm in fide
fua,DeumnempeDeorumi utriqueenimagnofcuntExiftentiam Caufae
primae,&; refpiciunt ad eam,non colentes Stellas & Principes fuperio-
res: &
Quin unam habent Legem: hi enim illi agnofcunt, Legem &
Mofis effe veram fecundb } ficut Efau dolose fervivit patri fuo, ficut di-
:

citurs Quia venatio in ore ejus, Genef. 25.28* Jacob autemvir erat integer,
habitans in tabcrnaculisrf.17. Sic Chriftiani in fide & religione fua fer-
viuntDeo fuodolose,&multaveritati minime confentanea tenent,
quae non funt de religione Ifraelitarum , quiDeofuoadhaerentinte-
gre in via retta : te rtib, ficut Efau fibi accepit uxores ex filiabus Canaan,
ex Chivvaeis , Chittaeis , Sc filiam Ifmael, qu& fuerunt irritatio Jpiritus
Ifaaco , & RebeccA , Genef. z6. $f . fic in Imperio Romanorum congre- -

gati funt populivarii, Ammonitae^Moabitae, Chittaei, Ifmaelitae, &


alii,qui irritant Deum benedic"tum,& blafpheman t Legem ejus Jacob
:

autem duxit uxores ex familia fua , & ex domo patris fui, & genealo-
gia ejus fuit innocens& pura, neque ingreffus eft in eam alienus:
quartb , quemadmodum non obftante quod Efau & Jacob effent filii
Ifaaci,primogenituram&benedictionemmeruit Jacobus, Efau vero
nonnifi benedittionem bonorum corporalium : fic filii Ifrael digni ha-
bentur Conjunclione & ProvidentiaDivina, ut benedi&ione fu- &
perna: Chriftianivero nonacceperunt nifi bona corporalia tantum,
non animae: quintb, quemadmodum Efau odio habuit Jacobum , &
quaefivit eum occidere : fic etiam Chriftiani affetti funt erga Ifrae-
litas, hoftes & inimici ipforum : ipfi vaftarunt terram eorum,& in exi-
lium miferunt eos.
Sic ergo oftenfumeft,Romam effe Edom, quia Roma & tota Italia
conftat ex filiis ,
Edom
quia regnarunt in ea Reges ipforum , quia fe-
quuntur mores &
confuetudinesillorum,quiadenique LegesEfaui
funt Leges &
ftatuta ipforum. Et fic fcribit ipfe Lyranus ; magnus Sa-
crorum Ddd $
196
Gaude& Utare fuperfiliaEdom> expofuit ; fuper Conftantinopoli qu&adi-
fcata eslin Armema,&fuper Roma^qua adificataeHtn Italta,dicit de utraque.
\qubdreplet£ fint populisexfiltU Quoindicare voluit,licetterra iiJa
Edom.
pertineatad terram J^v^w^extrinfecustamenineam venerint populi
multiexfiliis Edom, 6cillis fitrepleta. Ex Italia contuleruntfe Con-
ftantinopolim temporeConftantini,qui Roma eoprofechiseft cum
toto exercitu fuo £c exftruxit ibi Conftantinopolim, ficut explica-
tum a me eft in nyiu?>n 070 ( Commentario in Danielem ). Quare itaque
mirarenturveniiTe/>o/«/j^populos Edomaeos ex Oriente? Nam ecce
filii Tubaly fcribit iterum Jofephus , qui venerunt wde fedes fixerunt m
, &
Ptfa : & quifunt exfilits Tbtras, exterunt in Angliam, qtts. esl in extremitate Oc-
cidentis : & quifuntexfiltis Tbarfis, veneruntad babitandum in Tufcana. Sic
etiam videtur,Edom^os veniiTe &
habitationem elegiile in Italia,& ab
eorum pofteriis exftuctam eiTe Romam. Quemadmodum autem,tefte
Jofepho, Sancherib confudit mundum, fic confufi funt inter fe populi
. aliilongitudine temporis ob alias caufas,
Ex quibus omnibus clarumeft,quodlicetIraliaabinitiofueritex
filiis Javan,fac"ta tamen fit terra Edom, ratione Regum , qui regnarunt

in ea,& occuparunt eam , &


licet Populus ejus temporibus illis fuerit
exCittim, pofteatamenEdomsei fedes ibi pofuerint, unde ipfifacci &
funt filiiEdom,ficutterraJavan ipfa temporibus antiquis fuit Grse-
corum, ckomnesineafueruntfilii Javanmunc eft Perfia, autTogarma
five Turcia,quia Perff ,qui hodie vocanturTurcae,regnant in ea,& ter-
ra ea illis plenaeft.AdhocrefpexeruntSapientesnoftri,ficutdiciturin
Pirke-R»JEleaiaris jCap, 38. Dtxit Jacob Efavo, Egrederee terra poffeftioms
me&feterra Canaan : Mcipiens ita% Efau uxoresfuas i filiosfuos > filtasfuas i &
quacuncfe babebat, & ivitin terram &c. &pro mercede^qubdevacuavit omnia
vafa fua , propter Jacobumfratremfuum^dedit ei centum provincias a Seir> ufy
ad Magdtel,qu& esl Roma.ficut dicttur j DuxMagdiel,dux Iram, Genef.^6.^.
His verbis voluerunt,datum eife pofterisEfau dominium terrarum il-

larumRomam ufque, quam vocantEDy? Iram , quia eft VJ Urbs


maxima filiorum Efau. Etfic vides claram effe rem, fecundum funda-
menta fapientum noftrorum, confentientia cum veutate ex omni
parte, qubd Rbma fit terra Edom ratione hasreditatisterrae.illius,
,

quaecesfitpofteri$Efau,quiregnarunt in ea.
Quodattinetad Reiigtdnem& Fidem , dico, aequumefleutChriftiani
^vocentur Filn Edom^ &Semcn Efavi\ quia prophetae nomina indere
folent
i99
dumquoqae potentes, quiabipfo prodicrunt, Sc in Italia regnarunt,
omncs fuerunt fub dominio Martis, omnes fanguinem fitientes, &
Reges fc. Italia2,&CaefaresRomaniindutiveftibus
ca^des fpirantes ,

vermiculatis. Haecenim fuit confuetudo eorum ufque in hodiernum


dieni; Etquia Jefus Nazarenus fuitfubMarte, idcirco fanguis ejus
fiiit incaput ejus, & occifus fuitipfe, ejusdifcipuli, Apoftoli,8cpo-
puJi plurimi, qui fequutifuntipfum. Et fic ex omnibus partibus 8c

notionibus feu refpecTibus iftis , eft Roma, tota Italia, Chriftiani in &
genere, quarumcunque terrarum fint &
gentium,qui amplexi funt re-
ligionem &fidemJefu,acRomanam,defiliisEdom.
Ramban,feuR.MofesNachmanides,ut fupradixi, aliam reddit
radonem , videlicet quia Edomai, quifuerunt vicini terra lfra'elis,primi
;

fumnt qui creaiderint injefum. CumenimeiTentcircumcifi,indeadie~


,

busHyrcani, femperconjunctifueruntcum Hierofolymitanis. Unde


Apoftoli &
difcipuli Jefu Nazareni, fugientes Hierofolyma, pro-
fe&ifunt in terram Edom &
feduxerunt Edornaeos,eosquesconver-
,

teruntadreligionem fuam,quos deindefuntRomani fequuti: Ethinc


vultomncs vocari Edom> norrrine fc. iiiius popuH,qui primo fidem
illam recepit.
Sine dubio nonexfefe hoc conhnxitNachmanides,feditaabaIiis
accepit.Fortein Annalibus quibusdam illorurh temporumid reperit,
SummaeftyQuodab omnibus acceptatur & agnofatur, utPhilofophusait,
non potesl mendaciiargui. Ideb , cum jam a mille quingentis annis, 6c
amplius, magno confenfuhocinter Sapientes Ifraeiis, temporeTem-
plilecundi,ckdeinceps 3 receptumfuerit,RomameiTeex rlliis Edom,
neminedirTentiente,autdubitante,hincevidenseft,certum 8c indu-
bitatumilloshabuirTe,Edomaeos inhabitafl"e,dirTudiilefe,&regnaiTe
Romae atque in univerfa Italia, caeterisque terris quae nunc vocantur
terrae Chnftianorum, 8cideoillisnomenEdomiindidiile, deque his
accipiendas elTeProphetias, quae contra Edom faftae leguntur, quod
hic demonftrarevolui.Prolixiorfui,quia quaeftio haecnecefTariaeft ad
recte intelligendas Prophetias, &
ad Adverfariis refpondendum, &c,
Hattenus AbarbeneL Ubi hoc tantum moneo , teftimonium ex Jofepho Gorio-
nidepag.$yq..produttu?n, non re-perin in editione Munfleri. Itac^ (ju&rerJum in
Veneta,qu£ iltt plemor ab inttic & fine >ut Scaltger obfervat in ElenchoTrihdi-
refii cap.q. Ejusdem hiflorU mentionem facit Nachmanides in 1 egem fubflmm

ltbriGenefeos} inhuncfenfum; Invenimus inhiftqriaJofephiGorionidis


&aliis
3*8
,-croram librorum Inter lpfos Interpres, m Commentario Prophets
| Obadiae , Outa Efaufemper odio babuertt Jacobum , ideb omnes Ofcres Ifraeti-
l tarum vocari nomine Efavt 6' Edom. Verisfime utique hac par- ! Nam &
Y te Romani funtEdomaei.
EtquidaddamulteriusfnW^ )V9 ttf^ttf fop nawrr W!W
owten rorv? frroi ah i^k rrrn n-nr ew nma n>n pto w to»
Ecce Sapierites veritatis ( &.?. Cabaliftjt ) tradiderunt, Animam Efavi mi-
inammam jefu fnota in Editione Ambftelodamenfi nomen
grajfe W
non effe expremim fed fpatium ibirelictum, docetNomeniliicde-
:

fiderari & fupplendum efle ): eumcfe bac de caufafiequenterfuife in defertis>


virum agreftem,conten:iofum,& inimicumfapientttm Pharifeorum t 7\ihyv
f
hw
tockaXfW CDtf \nvmN -E371 VWW yw>
Xlp* Fortasfis etiam ideo
vocatus eft'$W»j quia literae hujus nominis funt literae V£*V! fi plene
fcribatur. Llt etiam omnes ampie&entes &tenentes fidem ejus, eumq;
colentes, jure vocari posfrntEdomsei , quia" W*
eft Vtt*y Jefus eft idem

x^xoo\Efati &
Efau idem quod Edom:In Rorria fuit principium religio-
nis hujus,& fundamentu ejus: Caefares etia, &Reges Chriftianorum,
agnofcunt eum pro primario ftio capite.U nde iteru omnesChriftiani5
credentesin Jefum,fine dubio fiint WJ3
Dl"f»V KO filiiEdom,filiiEfavi.

In Berefchit rabba fcribunt, ad , Et egrejfus eslprior rufus , Genef. 2$.2f


Scriptum eft 5 Quare nrbrum eft indumentum tuum ? Efaiae 6$<z. Ipfe
tii ruber, edulium ejiu esl rubrum , terra e]m esiruhra,potentes ejus fuv.t rubriy

refttmenta eorumfuntrubra,&qui vindiclamfumit de eo eft ruber,in veftimento


rubro. Ipfeeftruber, ficut dicitur^ Et egreiTus eft prior rufus. Edu-
lium ejus eft rubrum, ficut dicitur : Da mihi cjuasfo ut comedam de
rufo ifto , Geneftz^c. Terra ejus eft mbia.,fecutdtcitur j Terra Seir,nrr;?
DH(V ager ruber , Genefyz. 3 . Potentes ejus funt mbn,ficut dtcitur , Cly-
peusfortiumejusrubefa£luseft,NV;//;w2.5. Veftimentaejusfuntrubra,
ficut dicitur \ Induti veftibus vermiculatis , Ibid. Ultionem fumens
deeo eft mber,ficut dicitur\ Dile&us meus candidus rubicundus, &
Cantic.j.io. In veftimento mbxoftcut dicitur^ Quare rubrumeft vefti-
mentum tuum? £/*.£$. 2. His verbis indicaruntrationes, propterquas
Efau,omnis ejuspopulus,&quicunq,nomineejus vocantur,appellen-
tur Edom quia fcilicet onnj^ Mars ( a rubore Hebraice diclus ) dominabatur
:

in eum : ideo natusRuber ( ut Mars rubicundus efl), Sc anima ejus


eft

cibumrubrum cibusenim&alimentum fimile eife debet ei


appetit:
cjuem alere debet; terra etjam in qua habitavit,fuit fub Marte: poftmo-
•dum
40i
&
quomodo ei inefle poteft Lepra ? quomodo vocat eam"Scri-
carefts ,
ptura, JV?#P£V4J LeprAm dolorificam y rem immiindam t Or. ?r. Nam vox
/ONOO fignificat Dolorem , ut TNoo pyp Spinus dolortficus y Ezech. zl.f.za,.
Quod autem nulium habet fenfum, ut Linteum, Pannus , Pellis , nul*
lum quoque habet dolorem.
R. Levi ben Gerfonfcripfit, Lepramin rebus bujusmodi infenfilibus ejfe7
Humor
cumintllisinvalefcit y &
Calor extraneus qui Calorem naturalem hu-
y

moreseorum confervantem debilttat y ut confumantttr & deftruclionem compofi-


tionUpatiantur y per colliquationem bumorum tpforum y inquibus confiftit fub-

fiflcntia ipforum. Calorem enim y qui de tali putredinedocety effe Vtrtdem aut K#-
beum y utt hoc reperttur tn locisputridis y fimo y & fimilibus. Quia ergo nullum fit
inbis vebus princ'tptum y quod reducere iUas pofttt ad Sanitatem ab tf}aputredine%
ficutin bomine dum vivtt y idcircopracepiffe
Deum y ut\Ua comburantur \ adcom-
monendum deimperfeclione materU. Et quiaforma iUarum ratione bomo iis
utatur y ideo probibitumfutffe ufum illtrum y ad docendum hanc rem. Verum
verba ejus funt fomnia &
depaftio fpiritus.Sanitas enim ^Egritudo, &
funtres quae Hominiaccidunt,nonPlantis,nonLanse,nonPellibus
ab Animali detra&is,multo minus Mineralibus. Et quomodo morbus
leprae,qui venitexputredine fanguinis, ejusquecorruptione,genera-»
bitur in eo quod nec fanguinem , nec humorem habet ?
VerumR.Mofes barNachman fcnpfit y rem'bancnuilomodo effenatu*
ralem y necfo Lepram veftimentorum & Aedium unquamfuiffe in mundo \feddum
Ifraelitaperfecli effent cum Deo , tunc Spiritum Dei femper cum ipfisfuijfe , con-
fervando corpora & veftimenta & ades ipfomm inftatu bono : quando verb cui-

piam ex Ifraelitis accidit peccatum & iniquitas,generatam fuiffe in cute carnis

autvefttmenti ejtts , aut in domo ejus ( kpram)adfignificandum , Deum ab ipfo


recefijfe. Ideb dicere Scripturam , Et daboplagam lepra in domum regionis

poffefttonis veftra y Levit. 14. $4. Fuijfe. enim plagam Divtnam in loco illo , ne%

hoc repertumfuiffe , nifiin terrafancla y qua esl Pojfeftto Dei y in qua Deus habita-
bat. Idemfcrtbit.fili videriftatuendum de Lepra veftimentorum y qubd nonfuerit

nifi in terra illa.


ufitata y Contra autem eft , cur non dicat hic Scriptura
de Lepra veftimentorum , Quum veneritis in terram , ficut dicit de Lepra
cedium? Quare item non acciderit Lepra nifi Veftimento laneo,aut
inftaminevel licio,autinomnibus veftimentispelliceis,non etian*
in vafis ex mineralibus &
fufilibus , in veftimentis item fericeis , reli-
quisque rebus ?
Vidietiam quidicat, omniaifta judtcia fuiffe nudas Admonitiones^qus
inducant Eee
4©o
:&aliis Scriptoribus antiquis; quod Tzepho filiusEliphas 3 filii Efavi ve-
|nerit,& fepulturse Jacobi causalitem ipiis moverit3 ita ut res adbelium
deveniret,in quo fuperiorfuit manus Jofephi,& cepit feletlisfimos
duces ejus, quos captivos deduxerunt in -/Egyptum. Ubi in cuftodia
manfit ( Eliphas ) quamdiu Jofeph vixerat eo mortuo fugit in Cam-
:

paniam,8cregnavit fuper Chittaeosin UrbeRoma: poftmodumre-


gem conftituit fuper Italiam ( bic videtur vox omiffa ) , &illeerat, qui
primus Romae regnavit,quique primarium & maximum,quod Romae
eft, ibi templum aedificavit. Apparet facilejm mutila ejfe, & truncata. ATr-

fcio, an qtu Abarbenel habet, omnta fint genuina. Videant, quibus Jofepbi pie-
nioris copia esl.

%%%%%%%%%--%%%%%%%%%%%%%%%%%%
ii.

EJUSDEM ABARBENELIS
DlSSERTATlO
LEPR A VES TIMENTORUM
ET iDIUM.
Ad Levit. Cap. XIII. v. 47.

Arteficunda§.$%. mentionemfecit AutfjorTLeprx Vefli-


mentorum & aedium, de qua Levit.cap.\$. tanquam fignis pr&fen-
ti<&Divin<e inter lfraelitas^per bujusmodi extraordinariajudicia. Qua-
les & cujus generis ift& Leprd fuerint, varU funt fenteniu , tam inter Hebraosy
quam inter Chriftianos. Ut rerum bujusmodi facrarum avido Leclori aliquo
modofatisfiat ,placuit hic fubjicere jam laudati Authoris Dijfertatiunculas 7 ex
iUius Commentario in Legem.
De Prima, Lepra fc. Veftimentorum 3 fcribit ita:

De lepra Veftimcntorum dubia res valde eft: quia Lepra definitio Sc


quidditaseft^qubdfitirnreo toitw PTiorr rfin natfo irwa *m
JVyatDn Morbus in membro aliquo Animalis fenfu praediti qui cor-
,

rumpitformamejus naturalem, Cumergo Veftimentum resfitfenfu


carens.
40}
mentumejus,Vcftimentum pro cute,& Cakei pro pedibus eju$,ex
eifdem ctiam Lettus in quo decumbit) & ifta pafta fuerint a qualitati-
K

u
bus Leprofi, &: putredinecorporisejuSjConfpicianturqueinillis ma-
a
culae, qualesapparent in hominibus lepra infectis. Maculae autemevi-
dentius hoc docentes , funt DiniX) ptpT virida &
Rubra Et v/n<foqui-
:
ce

C(
demcolorenoninfummogradu,(/#£vo7d<tfJ:Sic Rubedo non intelli-
giturinfummogradu, fed ficuteftColorfanguinis ficci, qui noneft
rubeus excellenter ( Subrubr<& ) Eadem eft ratio caeterorum colorum
:

praeternaturalium Veftimenti albi,aut ficut Rabbini noftri fcripfe-


runt y Non eft bocjudicium ufitatum nifi in albo y non etiam in reliquis yefiimentU
coloratis, etiamfi colorem fuumbabeant aceelo } cujus rei ratio eft, quia non

confpiciuntur maculae illae in Veftimentis, nifi fuerint alba: Vides


enim faepisfime accidere,ut afudorehominisaegriinrkiaturejus in-
dufium, vel faltem aliqua ejus pars,quaefc. maxime adhaeret mem-
bro aegro.
Idcirco videtur LeX provida &
follicita fuifTede Leprofo, fi poft
mundationemfuam velletiterum utiillis Veftimentis vel Calceis, ne
mundo immundum adhaereat,& forte denuo in eundem morbum
incidat, ac propterea praecepit, ut oftendat haec Sacerdoti Et he :

diminuerentur facultates Ifraelitarum , ut facerdos illa includeret pet


feptem dies quibusxxadis, fi diffufa fueratplaga, feu macula illa in
:

veftimento, aut ftamine &


fubtegmine, aut pelle feu corio, judicabat ^

Lepram dolorificam, plagam immundam cffe,tue. ingreifum effe in Vefti- ;t

mentum aut in Coriumillud aliquid vitiofi de humore putrido,ut


effetveluti leprofum;ac propterea immundum pronuntiabat illud«
Ideo,quod dicitur , Plaga dolorifica, non intelligitur de Veftimento, p
quodilluda fe percuffum eflet lepri, fed quod dumeo veftitus fuit
Homoleprofus, materia leprae dolorifkae , quae fuit in Viro leprofo,
ingreffa fuerit in Veftimentum autCoriumillud, propter fuam laxi-
tatem,feu raritatem. Hac de caufa Veftimentum , aut Corium,im- c
mundaerant,&comburenda. AdditLex, Aut uUum inftrumentum pel- da

liceum , in ifta ,v. fz. nempe, quo ufus eft leprofus tempore
quo eritplaga
plagae fuae quiaex illa plaga dolorifica, quae fuit in leprofo,ingrerTurrt
:

cft aliquid in illas res, quibus utebatur, &


quae ipfi fuerunt adhaeren- * f
tia. Quodfi vero, confpiciente Sacerdote, non difFufa fuit plaga irt V
o

Veftimentoautlnftrumento illo,praecipiebat ut illudlavetur, &in


cludaturper feptem dies fecund& vice ad videndum,num aliqua im
munditia Eee 2
4oi
inducant ftomines ad mundttiemi & per hanc adfanctitatem Omnem cmjppe :

rem praeternaturalem e(Te abominabilem animae mundae, 8c impediri


eam afunc~tionibusfuis,quando homo induitur veftimentisfordidis,
aut habitat in aedibus inquinatis & immundis quinimo Imaginatri- :

cem facultatem ipfam pati ab eis, & compararihic iftud cum Lepra in
corporeAnimalium: Strejpeftu Facultatis imaginatricis Metapborice ufur-
pare blc legem ifta nomina y Plagt, &
LJpra, veftimentorum , vocando eam

Lepramdolorificam, Plagam immundam ; dicereitem In calvitie autin gla- ,

britie e]m\, quae fint nomina per metaphoram dicla de Veftimentis,iicut

ibi \ Et omnem pofftfitonem bonam to 'JOfl dolore afficietts lapidibus z. Reg. ?. ,

#.19. Item, CantabuntarboresJylv* 9 i.Chion.i6.tf. Item. Et omnes arbo-


resagriplaudentmanu , Jefa. tf. 12. & his fimilia: Hac de caufa dici de
Plagis aedium; V**? Sicut, vel, Quafiplagalepra vtdetur in domo mea
-
y

non vero, Plaga revera ; hoc enim tantum fuiffeex parte Facultatis
Imaginatricis.
Inhisverb tribus fententiis nequacjuam acquiefcit anima mea (e&
mibt non fatisfaciunt,)
Ideo excogitavi ego fententiam aliam,hanc videlicet: funt qusedam,
quibushomo utitur DJf^y? propter ipforum laxitatem , quae quia
valdeeifuntpropinqua& adhaerentia,patiuntur a pasfionibus ejus,
& agunt in ea qualitates in corpore ejus praedominantes. Sericum
autem, & Lana feu mufcus vitis ( vide Lexicon Talmudic, in "ig^ ) , omnia
item vafa metallina , propter materiam fuam duram non recipiunt
pasfionem, velcorruptionemfingularem ab ufu hominis,ficut Vefii-
mentum laneum& /i;;f«;»,quibushomo continue tegitcorpus c^carnem
fuam , veluti indufium, Vefttmentum, Pallium, Haec enim, quia proxime
adhaerent homini,ut &
fimilia exquibus iiint compoiita veftimenta
linea&lanea, quae funt ^ntfn &
_nj{ , quorum illud, nempe^n#neft_

Stamen^ ficdiclumexfignificationeillw Fundamenti, uti Jer. 19. j/. ro.


ONNano X~\'TJ\XW Fundamenta ejusfuntcontrita ( Stamen enim eft fun-
damentum texti, & funt fila per longitudinem veftimenti ) 3*}£ figni-
ficat Subtegmen, 8c eft id quod ei intertexitur per latitudinem ejus;
haec,inquam,ceufundamenta veftis laneae,& lineae,ut & Pellis non
paparata, & quicquid confeclum ett ex pelle pr£parata,(\r Q\\iti Calcei),
omnia fine dubio valde patiuntur ab ufu humano. Hac de causa fol-
fi forte Leprofiis in morbo fuo, aut feparatione
liciteLex cavit de illis,
fua 3 ufus fuit Veftimentis aut pellibus Ulis quia funt ordinarie tegu-
(
mentum
40f

De
LEPRA M D I U M.
Ad Levic. Cap. XIV. v. 3 3 .& feqq.

ELepra Idium non cogitandum , quod


fueritRes naturalis,ficuti exiftimavit R. Levi ben Gerfon<
J QuomodoenimMorbus Leprae, qui Caufam habet a Putre-
dine Sanguinis,&Corruptione, effeposfit in eo quod nec Sangui-
nem nec Humorem habet ? Sed res ita habet, uti ex Contextu liquet.
Quia LexpraecepitdeMundatione Leprofi per rationem miraculo-
fam, non naturalem, veluti eft Venaefe&io , Purgatio, &
reliqua , quae
MediciiiapraefcribitinCurationeLeprae;ficuti videmus exOblatio-
nibus, Afperfionibus, &
Abiutionibusinaquis,quarum Lex memi-
nit j idcirco conjungit fimul Lepram aedium, quod &
ipfa non fit Na-
turalis, fedMiraculofa, ac d dixifTet $ Ne mireris, quomodo fanaripofiit Le-
profmper res ifiasv quarumScripturameminit. Nam eccevidebis & hbc ,
qubd,
ubiin terram CanaanveneritUj quia terra efi>quam Dominus femper quarit,

, Quamego do vobisin poffesfionem j accidet


ficut dicitur quandoque
per Dei providentiam, ut exoriatur Plaga leprae in domo aliqua terrae
poffesfionis veftrae. Dum enim dicit, r T}fty\ Et dabojndamjj.^. docet,
Rem non effe naturalem, fed exProvidentia Voluntate Dei Bene- &
ditti fingularie
Finis hujus Miraculi erat, ut effet Cautio & Admonitio, a Deo fa&a,
ut homo fe a peccatis fuis converteret,quafi Lapis de Pariete clamaret,
& Tignum de ligno ei refponderet (Habac.z.n.) ad excitandum
Dominum domus ad paenitentiam 3 q.d.Convertere lfra'el y adDo-
minumDeum tmm^ecce plaga eslin domo tua: quodfi non converfm fueru,
manebitplaga illa in te &filiis tuis. Atque haec ipfa eftfententiaRab-
binorum noftrorum de hac re : ideo etiam Plaga domus proxime fe-

quitur Legem Leprofi.


PolTumus quoque dicere , hocetiampropter aliam caufam faclum
effe,videlicet ad ipfis fignificandum , qubd pofteaquam ingreffuri
effentinterram,apparituraeffet in ea Lepra aedium, tanquam typus
Idololatriae, quam illic exercituri effent.
Praecepi Eee j

*
4°4
nmnditia&putredoindeegteffuraeffet. Si pcftlotionemnonmuta-
vit plaga colorem fuum,h.e. maculam quseibi fuit,quamvis non ulte-
riusdiftaifa fuerit,nullum eratdubium,quin immundum eiTet,quia
nonrecefferat pollurioejus,idcirco ignicomburendumerat,Mn JVJO?
tf\5f.h.e. Resvtlis& abominabilis erat veftimentum illud. Quod dicit;
ir.nil^l ttrn£S (/w loco calvo&recalvoe)u&) idiignifkat,perinde efle,
five hoc fuerit in veftimento aut in pelle ab interiore ejus parte ( quod
vsl inmp3) autex parte exteriore& aversa, (quodesT\r\mX2. ) quan- :

doqueenim apparet macula abutraque parte fimul, quandoque in


una tantumparte,non etiam in altera. Verum , fi vidit Sacerdos>&
.

contraclafuitplaga posllotionem , ^. {6. hoceft, quod maculaplagae, quae


fueratin Yeftimentoaut Corio,recefferittota : vel ex parte , per iotio-
nem illam; non,fi debilitata vei imminutata fuerit jmundumerat^
verum macula illa ex veftimento aut pelle eruendaerat,ck ilJapars
eruta, feu evulfa,comburenda, Quodfipoftadhuccomparuerit &in-
novata fueritin veftimentoautinpelleilla,ullafpeciesvelullumve-
ftigium maculae, quaeineo erat abinitio, judicare debebat Sacerdos,
quod reflorefcens fit ^ #.57. h.e.qubd remanferitillis Visputrefaciens,ac
pfopterea efflorefcat illic } quod implicita effet humiditas illa mali-
gna in veftimento autpelle, ac idcirco ignecomburendumerat illud
in quo macula plagaeerat,non tantum locus ille plagae feu maculae,fed
veftimentum aut pellis tota. Et Veftimentum , aut Stamen, aut Sub-
tegmen, aut omne inftrumentum pelliceum , quod lavabatur, licet
poftlotionemrecefferit plaga,non tamenfufriciebat lotio illa prima
adejusmundationem: fedlavandum fecunda vice,&£ tum de-
erat
mummundumerat.Haec verb fecundalotioflebat per immerfionem
in conceptaculum aliquod aquarum,
Poft haec neceffefuit utdiceretur, Hsc eslLexplagA lepra veflimentiy
ne confunderetur ejus Lexcum ifta, Hac eH lex Leprt, quod dicitur
tantum de Hominc,
Et fic Decima De Lepra Veftimen-
foluta eft Quaeftio ,

torum dequaLex praecepit, qubd effet Res


:

confequensexLepra Hominis.

DELEP
4°7
vel fentiant &fcribant,noningratam me Lettori remfitturumfum arbitratm f
fi
bac occafione ea> qu£ mihibattenm in ipforumfcriptis occurrerunt, commuriican.
Ou<£ e vetcribm FJavius Jofephus, Philo Judaeus, Eufebius, Kierony-
mus, Theodoretus Ifidorus, de illis fcripferunt, tantum abesi ut rem obfcu-
,

?am iUuftriorem reddiderint, &


Lettoribm fatisfecerint, ut potius incertos magts
&perplexos arimos eorum reddiderint , quia id, quod tlli tradiderunt , nujpiam
mveritrepotuerunt. Unde vel aliter verba eorum effe inteUigenda exponenda> &
vel fumosLettoribm vendidijfe>& nimis audatter derebm non fatiscogmta at%
perjpettis eos pronuntiajfe, ahi exiftimant. -«-

Deiis, qua D.Hieronymus fcripfit, quidJofQphus Scaliger fenferit, viderz


esl in Animadverftonibmejm in Cbrnologica Eufebiu
Mercem injobum cap. 3. fcribit : Accepi D. Vatablum (laudandae me-
moriae Uationem intellexiffe verfuum omnium Jobi Pfalterii,6c &
ejusdem Canones ad facilius eorum rationem intelligendam praefcri-
pfiffe,&c.
Ejm duttum fequutm Clarisfimus D. Gomarusb. m. magno ftudio &
conatu per complures annos in hancrem inquifivit , Sacrorum Poanatum ratio-*
nem cum Vindari &
Sopboclis carmtntbm conferens, in Ly rzfua Davidica, ubi

multafarieingeniose, erudite & praclareemit>& producit\qua tamen nonubi^


aque applicaripoJfuntm
Verum de his jam judicare vel pronuntiare, nec prafentisme'% eil inftituti,nec
otiiifed quia in his etiam quidam ex Hebrais ingeniifui vim exercuerunt, quom^
illi in rehac indaganda,poil Authoremnoftrum,pervenerint , illorum verbishk
cum Lettore curiofo commuritcare voluu npV tfOV) ynw Mnrr Sapiens Le*
clor ea videns> iis adjutmforteplura inveniet & addet.
'

I.

EX ABARBENELE,
adExodiCAP. XV.

[Ntequam explicemus verbaCanticihujus,explican-


Jdae funt SpeciesCanticorumvel Carminum, ut fciamus, An fun-

-**- *- tJ^ata fint verbaejus ( fc. Cantici hujm ) in obfervationepropor-


tionis unius,velexplurimumipgcierum compofitione ?
Prima
A^ 406
Prascepit Diruere domum propter Lepram, ad indicandum.Domum
fanttuarii ipforum & gloriam ipforum deftruendamefTe propterpla-
gaminiquitatum ipforum. Etficfe&iohascdeplagadomorumvenit
adverificanduniipfis,c]u6dMorbus &Lepraveniensfupcr eos,illud
item,quod fanaturumfit abea,qu6d inquam omnia haec ex mera
fuerint Dei providentia, juxta illud Principis Prophetarum in Deu-
teronomio Cave tibi circa plagam leprx ut obferves valde
: ut facias fecun- }
&
dum omv.ia qu£ docuerint vos Sacerdotes Levitici quemadmodum pr&cepi eti ob-
,

fervare faciendo^ Deuter. 2 4. #. 8. llbi etiam rationem ipfis adjicit


qua fciant, Lepram illorum efleaProvidentiaDei^non caufa natu-
rali, a plaga Leprsequae accidit Miriam forori Mofis,Recordarefm-
quit,eor#w, qu&fecit Dominus Deustuus Miriam&jnitinere quum exiretis ex
Aegypto. Quiaenim loquutafueratcontra Mofen, percuffa fuit Lepra,
&fanataIntercesfione ejus.

f* vt? ^ 5$ > f* ^aj <"* ^ £aj> <\ <<¥* 0^ v& ?\ *">


£/& <\ <<¥> m £Jfe ^
II.

De
POESI VETERI HEBRAICA,
in Libris Sacris ufitata,

Hebrxorum quorundam fententia? &


judicia.

ffij|§lf Arte 1. 2L§*69>ufydd 72. dgitauthor dePoeilHebrai-

flrilil
ca, eju&fy artificium in libris Mofis &
Prophetarum magnifict
jlllllf extoUit y docensjllud non,ut apud alias gentesy arclis fcrupulofis ejus- &
modi legibut) menfura , ac numerifyUabarum,pedum &
verfuum , fuiffe adflri-
clum , fed liberius, ad rerum magis pondera ac momenta eleganter exprhnenda,
& animis efficaciter imprimenda, quam ad titillationem aurium ,accommoda-
tum Hodiernam
: qua Hebrai utuntur y non effegenuinam Hebr&orum fi-
Poefin,
liam y fedadulte> foetum a gentilibu*y Arabibtispr&fertim y pudendaamula-
:
t ?.'ti:;

tione&imitationc* mutuatum adcptatum &c. &


Ouia ergo celebris b&c esl ouaftio ^Qua&nam veteris Poefeos Sacrae olim
fuerit ratio.^ de qua ego quo^fapiusrogatmfui^quidHebraideeavelfciant^
velfen*
4<>j>

ex operibus Del ; quibus utuntur Vif i San&i & pii ,


juxta illud ; Vox
cantus &falutis tn tentoriisjuftorum, Pf. 1 1 8. i ?. Cantate jufti in Domino^reclts
pulchraesllaudatioy Pfal.^.i. Exaltationes Deiinguttureeorum^ Pfal.149.6.
&fimiliamulta. Ut igitur fe ore fuo a(luefaciant,&: concinue exci-
tentad apprehenfiones Divinas intellecluales,ideb fsepe de illis ca-
nunt, fonis &
modulationibus fuavibus,vel etiam Inftrumentis Muft-
cis Verfus enim illiartificiose &ordine pulchro funt difpoilti, ad ex-
:

citandum cordaauditorum,ut apponant cor.ad interius ipforunu


Hinc dicunt Rabbininoftri; Omma carmina fancla funt. Secundb,pQT
Difpofitionan vel collocationem inteiligo difpoiitionem refpe&ule&ionis
c\:modulationis, velrhythmi. Hoc eft quod Sapientes noftri dixe-
runt,nn« ^JlSL ^ftLater fuper LateremdtmiJtum: rmVm 7V nntf D/-
miditu later fuper integro ."ffn^ >IU 7V rn>J Dimtdius
\ later fuper dimidio:
rUD7 '3J 7g rto^ Laterfuper latcre. Quorum explicatio
hsec eft Autho- :

res carminum prifcorum accomodare


necefle habucrunt numerum
literarum ad rationem meiodiae quam compofuerunt ad canendum
8c Ordinem collocationis illarum ad formam fonorum; hoc &
ordineuniceTefpexcruntadproprietates& requifita. melodiae. Nam
qu£edam melodiaitadifpofita eft, utverfus primus refpondeat tertio,
& fecundus quarto,longitudine vel aequali,vel breviori.Aequalem lon-
gitudinem vocant n^S Laterem: Ereviorem,vocarum tt'"W laterem dimi-
diunu De his ergb dixerunt vel mx , hy rmN L4f<r dimtdius fuper
, *2A

latere dimidio : vel,rW7\>34 Sy Ttilh Later(integer fc.) fuper latere.

Sicin CanticoMofis Deuteron.$2.iteminRefponfionibusJobi,&:


brevi* brevi , pro ratione Cantici
Proverbiis, vel longusrejpondet longo3 vel
velCarminsjveluti;
^nipVTipa? <)iv£ 1.

>rnON 703 %H 2.

prcetulerunt narrationibus hiftoricjs &fim-


Hoc genus Carminis
plicibus: quia recitationes fimplices plerique facile obliyifcuntur,
licetfaepiiisillaslegantdicnofteque: quae autemcarminicefunt dif-
pofita,ut cani posfint &ad melodiamapplicari,firmiusinmemoria
hsejrent per illam melodiam, juxta illud j Et rejpondebit canttcum tftud co-
vam eo in teftimonium ut non oblivim tradatur ab ore feminis ejtis^ Deu t.ji.*i.
,

Hinc Fff
40 8
Prinu Species conftat ex fententiis certa menfura difpofitis,etfi fine
modulatione legantur. Ratioenimpoefeosinillis duntaxatfitaeftin
convenientiaverfuum,eorumque/>r*W0 aequali &fimili terminario-
ne in fine,ut ita ultimae voces in tribus,vel faltem duabus literis,aequa-
liter terminentur, deinde etiamhabitarationequantitatispunttorum
vocalium & fyliabarum ; obfervata Linguae elegantia, Sc ad ftykim
Biblicum accommodatione. Talia Carmina vocantur CD^nrf cha-
rufimab ordinata difpofitione, exlocoilloCant.i.io.OWD3 "nb*0¥
ubiinteiligunturgemmae&margaritae perforatae,conjun&ae,8c ordi-
ne eleganti in filo difpofitae. SicetiamlegiturapudRabinos , /Wnr|Q
0>rrhv quo intelligitur Seriespifeium ordinenaribusfuis in vimen colleclorunu
Hinc per fimiiitudinem carminahujus ipeciei vocantur QWrj quod ,

dnt Series ceru & propomonata,reipQ&u numeri & quantitatis. Artifi-


cium horum Carminum eft infigne&laudatisfimum,fuavisfimaque
funt inftar meilis , q uae in Lingua noftra fan&a Hebraea perfectius fieri
poflunt , quam in ulla alia lingua.
Hujus vero fpeciei nulla prorfus reperiuntur in verbis Propheta-
rum, neque etiam apud Talmudicos in Mifchna &
Gemara. Initium
enim illa fuum ceperunt in Captivitate noftra apud filios Ifrael inter
Ifmaelitas feu Turcas habitantes,a-quibus didicerunt ^ ad illo-
illi ifta

rum imitationemfimiliafaciendo in Lingua Hebraea , imo longe ex-


cellentiora, quam Ifmaelitae inlirrgua fua.Reperiunturhujusgeneris
etiam inter Latinos & alios
in aliis linguis, fed nequaquam in ea
perfe&ioneexcellenti, qua fiunt in Lingua Hebraea. Inde ergb hoc
artificium traductum eft etiam ad Sapientes noftros , qui fuerunt in
Provincia, Catalonia, Arragonia, &Caftilia,qui de Divinis & huma-
nis plurima egregia hoc carminum genere fcripferunt. Quia vero In-
ventum hoc eft novum, neque olimapud Prophetas & fcriptores fa-
cros fuit ufitatum , vel etiam apud fapientes noftros prifcos ; ideo non
eft neceffe pluribus hic de eo agere. Ne% enim hu)m generisfuit Canticum
boc Mofis.
Secunda Species eft Canticorum quae modulantur homines fine certa
quantitate & menfura & haec ratione modulationis Muficae tantum
:

vocantur Cantica. Talia Carmina, dicunt Sapientes , difFerre a reliquo


fermonefanttariimScripturaruminduobus j i .inEflentia; z.inDif-
pofitione &
collocatione. Primo dico in BJfentia , qiiod fint res Divinae
intelle&uales, continentes, Exakationes , Laudes , & Encomia ,
peti ta
ex ope-
4M
dare mores malos &vltia,velexhilararetriftes, velexcitarefomno-i
lentos, eosque movere. Natura enim trahitur a Cantico excellenti
&aflicitur ejus raritate, eftque fimile Aromatisacribus,qua2occidunt
fanos, &
curant morbis mordentibus affedose
Hujus generis eft in LegeCanticumIfraelitarum,Numer.2r.i7.ig.
Tunc cecimt ifrael canticum boc^Afcende afcende Beerjanite ei: Puteum quemf*.
deruntprincipes,fodcrunteumprincipespopuli , cum legislatore% baculisfuis. Cer-
tumenim,PrincipesnonfodifTeputeu calamisfuisfcriptoriis: veriim
dicitur hoc poetico more. Tale etiam eft Canticum Canticorum Sa-
lomonis. Dile&us enim ille Amafius parabolice eft Deus Benediftus,&;
per Sponfam intelligitur Anima rationalis. Hinc dicuntSapientes
noftri: OmniaCantica funt fancla:Sed Canticum Canticorum esl fanclifii-
mum. Sicdicitur de Salomone i. Reg. 4. $2. Et loquutusesltriamitlia
parabolarum, & fuerunt cantica ejus quinque mille ; quia Canticum fuit fpe-
cies parabolarum ,
quarum meminit. Sic apud Etajam Prophetam
cap.f . Cantabo nunc dileclo meo canticum dilecli mei de vineafua : quia Can-
ticum illud fuit parabola, in qua Ecclefia Ifraelitarum comparatur
cum vinea. Sic dicitur Efa. z6.u In die illa cantabitur Canticum iftud
Ur^/omr«^mJ5«^«:quiacomparaturibiProvidentu
in terra Jehudah:
Divina cum Urbe &
turri vel arce munitaac forti.
His igitur de Carminum generibus praemisfis, explicandumno-
bis eft , Ex quonamgenerefuerit Canticum iftud , quod ad mare cecinerunt ? #>,
An in eofint quadam ex diverfis Carminum generibus, necne f
Certum eft, non fuiiTe ex primo genere j fed partim exfecundo,
partimetiamex tertio.
Ex fecundo Conftat enim ex o&onis rf%w$, quorum duo funt ral-
:

de brevia , &
duo alia valde Ionga, quatuor mediocria
&
Primurefpodet nono ottavo (fortemelius>decimo^&funt brevia)x
Secundum ,refpondet decimo (forte legendum , o£tavo
nam y juxtafequentem dijpofttionem^fic melius videtur quadrare) m
Tertium, undecimo. Et quatuor hacfunt medwcria.
Quartumconveriit cum duodecimo.
Quintum, cum decimo tertio. Et hac quatuu funt longa*
Sextum, cum decimo quarto.
Septimum,decimo quinto.
Et rKEceftcjusforma:
1.03 noi 2. w /non »«ri
:
$, rupirt >) •$ t
4. iriWj 6x r$

jf *V Fff z"
4io
fincetiam dixerunt Sapientes noftri ; Qutcun^ legit ftne modutatione>
& 3 Et ego dedi eis ftatuta non bona &c.
difcitftne cantu,de eo fcriptum esl

Ezech.zo.zf. h.e. qu& elabanturex memoria eorum.


Quae conftant latere dimidiofuper latereintegro^vel £0»fr4,eafuntpiu-
rima &
multi&ria , velutj , Canticum Deborae, Canticum Davidis,
2, Sam. iz* Pf. 18. &
pertotumlibrumPfalmorumjitem, inquibus-
damlibris ccrrre&is inter reiponfiones Jobi,&inlibrqProveibiorum
Salomonis. Omnes hi carminum authores propofuerunt fibi tale
aliquodgenus, numerandoliteras, ut aequaliter refpondeantpropor-
tioni melodiae ipforum,& pro variatione melodiae,variantquoque
numeri literarum.
Non eft autem dubium,quinhabuerintmelodiascertas, quaelon-
gitudine temporis &
captivitatum in oblivionem venerunt. Has
vero accommodarunt ad motiones Inftrurhentorum variorum, nu-
merumque chordarum &
foraminum illorum, qualia fuerunt, 3JI^>
qm> ¥m> a>yn, CD*rhxa > nirju, ;r/u n*ym Ytry ta> Sin»
> > > &
Ci-

milia.Juxta haec variarunt etiani melodiae illae notae, veluti, n300> YiOfO»
V^ttO» DJ"DO> Yff-s &
fimiliaj item numeri literarum Canticorum il-
lorum. Sub hac enim fcientia comprehenfae fueruntres admirandae
ad apprehenfiones divinas. Et haec eft fecunda fpecies.
Tertia ipecies eft eorum , quoe recitantur per Hyperboles, Amplifi-
cationes , &Parabolas comparatas ad Laudem vel vituperium rei al y-
cujusjickjue velad Laetitiam, vel adLuc~tum& Planftum. Omnia
enim haec vocantur hocnomineYfc. e^v ejus eft Movere cordavel
affe&us, Mutare proprietates & qualitates hominum,&conrlrmare
rem propofitam verbis, hiftoriis epithetis parabolis & fimilitudini-
, ,

bus multis;non quod omniaillainnaturarerum reverafefehabeant


fecundum fenfum verborum literalem.
Hoc genus proprie vocaturYtf de quo Ariftotelespeculiarem li-
?

brum fcripfit in Libris fuisLogicis,ubifcribit, Ex proprietatibus &for-


ma Cantici ejfex Rem laudare vel vituperare &c. adeo ut hujusrei caufa Can-
ticum illud praeftantisfimum,quodpluribus &eximiismaximefit
fit

fuffertum hyerbolis, parabolis, &


paradoxis. Unde &quidamex
noftrisSapientibusfcripfitj^.pxm Yttfl atp>a QpttmumCanticieslmen-
dacium ejusy Mendacium videlicet fecundumfenfumliteralemphra-
fium poeticarum. Huic generi Carminum nemo dabit operam, nifi cui
propofitum eft curare morbos animorum, &
meme aegros , vel emen-
• & dare
413
parat Chiskiam cum aquis Siloae, quae leniter fluunt cap.8.#.7.Sic Re- |J

gem Aifyriae cum aquis fluviorum feu torrentium rapidisfimorum:


Regem Mesfiam cum Virga de trunco Ifai &: virgulto e radicibus
, , 1
|

ejus.Et his fimilia multa alia extant in ejus libro, ut &


apud caeteros
Prophetasmequc proptercadicitur,qu6drationes iftae loquendi fint
Pocticce.
Adhocegorefpondeoex menteMajemonidis,inlibroMore,qubd
magna fit ditferentia inter Vifioncm Py0/>fori^w,quaepertingitadPro-
phetas a Deo,& inter Spiritum Sanclum>$zt quem loquutifuntqui-
dam Virifancli. Prophetia enim eftlnfluentiainfluensinlnteUe&um,
3c Phantafiam &
Prophetarum : inde a tempore Prophetiae, facultates
Prophetae funt obfopitae, fenfus ejus ceflant, &
anima occupata eft
in apprehenfione fua,indicatquehominibus,quidviderit,velaudi-
verit , fine ulla operatione voluntatis &arbitrii ejus proprii circaid
quod videt, vel prophetat , juxta
id quod Efajas dicit cap. 21. 10.
Quod audivi a Deo exercituum ^indhavivobis :Et Amos dicitaliquoties>
Sic viderefecitme Dominm. Aliavero eft ratio Spiritus Sancli. Ibi enim
nulla figurarum & parabolarum neque in apprehenfione
eft vifio :

illa eft Sopor vel Abolitio, ceflatio fenfuum fed Prophetatalis volun-
:

tate 8c eleftione fualoquitur quod vult^feudefcientiis^feuLaudes,


feu admonitiones> feu aiias res. Quia autem talem comitatur Spi-
ritus & auxilium Divinum ad loquendum verba fua, ideo vocatur
gradus hicSpiritus Santtus, eftque Difpofitio adProphetiamveram.
Sicidem Majem0nidescap.4f.par. z.ubi gradus Prophetias recenfet,
fcribit, Prophetiam quandoque obtingereingradu uno, quandoque
inalio inferiore: quemadmodumenimProphetanonprophetattoto
vitaefuaetemporecontinue,fedprophetia aliquando abipfo aufertur:
ficillumprophetarealiquando in gradu Prophetiaefuperiore&emi-
nentiore , aliquando in inferiore :aliquando etiam per Spiritumfan-
£him duntaxat. Hinc fcies & intelliges, quod omne carmen,quod
extat in libris Prophetarum, fitverbum feu Oratio, quam illi a feipfis
ordinaruntper Spiritum Sanclum,non quam viderunt per Prophe-
tiam , fecus ac fe res habetin Vifionibus. Vifiones enimomnesfunt
Prophetiaemerae,nequefuntexgraduSpiritusfantti, juxta R. Maje-
monidem. Canticum autem quodvis eft ex gradu Spiritus Santti,
& a Prophetae voluntate & electione ordinatum.Non enim abfurdum
eft, ut dixi, quod licet Prophetae aliquandoapprehenderint Vifiones

Prophe- Fff $
4^
9. >Vrn : 10. cbg nv n. r#>te innoi j
i2. gjtoreM wap -

Hac forma & menfura procedit iji circulum quafi , fecundum cer-
rammelodiamadquam eftconformatum,prout unicuique Cantico
fuamcertammelodiamfeu modulationem asfignarunt. Hinc vides,
in ifto Cantico, menfiirae causa, quandoq; contrahiliteras , quandoq;
extendi & protrahi, per additionem quarundam literarum , ad juftam
faciendam menfuram & modulationem,prout aliquandoetiamuna
&altera hujusreicausadeiicit. Literae, quaeinprsefentiCanticofunt
fuperadditae,funt iftae> duo Vav Jod in voce 1QVM>. fiineciiTet & :

enim dicere QE>3 Joditem in .^TjWj ; Vav in ft>|Wtf) Vav in fotfnfa


:

Vau Vau in iOV^rr: Vau in fom#


in 10&3 :
• Thau in nrso>X Vau :

in *DJ?3£: Vau in to?§rV: Defacientes funt.Jod in »V /non Sic in ;

to?Aoi*;pro CDno Nte/i Vauin r^ru, pro iTf&*i Sic etiam deficit

vox 2& in verfu,f$U? Otpt» *0 UIOJ; Non enim exiftimandum, Prin-


cipem Prophetarum erraile circa accuratam iiterarum rationem, &
ordinem fcriptionis iUarum ? Veriim Carminis ratio,ck melodias ne-
.

cesfitas , fic poftularunt. Ita oftenfum eft , quomodo hoc Carmen lit
.

ex fecundo genere.
Quod verb etiam fit Tertii generis,itidemclarumeft. Nam^Da-
minusesl vir ^//i.phrafis eft parabolica.Deus enim non eft Vir, vel Bella-
tor : Sic ; Dextxa tua Domine tnagnificata.es! fortitudine : confregit inimi"
ftf7«,Deusenimnon habet dextram vel finiftrairu Sic, Et Jpiritu naris
tua coacervatzfitnt aqua : Item, Vlavifti Jpmtu tuo : Extendifti dextram
tuam Habitactilum fanclitatis tua Firmabunt manus tua 5 haec omnia func
: :

de Deo rationes loquendi Pdeticae per metaphoram, non fecundum ,

rei veritatem abfolutam, ficuti videbinrus in explicatione horum


verfuum,
Quaerat verb hic aliquis , Siea quaparaboltcedicmturomniafintpoetica,
annon fequatur binc^ Omnes Prophetarumviftones, quafuntparabolica & ani-
gmatica^hujus quofcgeneris effe? Sic Efaiasmultas habet parabolas de
ifraelitis & aliis populis } veluti } In die illafibilabit Dominm mufcae,quae
eft in extremitate fluviorum iEgypti, & api,quae eft interra Afur,
Efa.7- #.18, quae fuit parabolade Pharaone & Sennacharibo. Sic com-
parat
4*$
funtin Lege &
Prophetis , quia Deus illa gratahabuit, &,ut illic fcri-
berentur, mandavit. Itaque Canticum iftud fuit quidem a Mofe,con-
fignatumautem eftinLege,exedittoDei. VideaturidemadEfa.cap.^

ii.

DE EODEM ARGUMENTO.
Ek Ubro VW ii*a R. A/arUypar. $.Cap. 6o>

wl&t ofteaquamha&enusegide LinguaHebraa, ejusque


Tum etiam eft, nonnulla
|yj|| Literis,Vocalibus,& Accentibus , vifum
fubjicerede Carminibus haclinguafcriptis,iisquetamanti-
quis, quam novis.
Principio ergo dico j Divinus author libri Cofri non procul a fine li-
bri fecundijdumoftendit excellentiam Linguse noftraefuper omnes
aliasLinguas,exCabbala 8c exRatione,ut ibi videre eft, concludit
tandem &
pronuntiat, Cantica feu Carmina illa quibus operam dederunt
quidam Sapientumnojirorum pofieriorum &
recenttorum^ certa quantitate&
menfurafyllabarum^ nonejfe de naturalingus, Hebra& rfed exlingua Arabica de-
rivata: Hebrtam enim linguam illa a feprocul elongare; quatenus illa pr&ct-
puumartificiumaccerfat ab Accentibus^fenfum verborum oflendentibus,ne% ac-
curatam & morofam illam fyllabarum quantitatem %
yel numerum obfervet 9
uti prolixius apud eum eft videre*
Ad hujus fententiam inclinatetia do&isfimus Abarbenel Dicit enim, :

in lingua noftrafanclatria invenirigenera Carmtnum Primo rbytmica &t»e-


:

trica , bodie ufitata. Hac dicit non ejfe ufurpata in libris Sacris,fed ajfumpta ab
Arabibus j bis tamenejjeprdtftanttora Hebraa. Secundo ea ,
qu<t differunt a re-
liquts Scrtpturis Sanctis >non quidem quoad vocesipfas >aut earumnottonesy fed
rejpecltt melodu Mttfic^ fecundum quam canunturiqualeeslCanticum Moftsy
Deut, 7 z. Debora> Judtc. {. Davidis ,& fimilia : Tertio, Canticafeu Carmina
illa^tn quibis nec esl mutatio in notionevocum^nec^inelocutioneCantoris^fed
tantum rejpeclu intenttonis quhd fenfusipforqm nonfit fecundum itteram ac-
:

ctpiendus. QualeesTCanticum Canticorum , &


Canticum Efaia.
Haecfententia Cofri,& Abarbenelis,revera videtur effe veritati con-
fentanea quia in omnibus libris facris ne unicum quidem reperimus
:

exprimogenere»
Contra-
4*4
•Fropheticas veras inter vigilandum,dum non prophetabant, etiam
loquutifint per Spiritum San&umfumma elegantia & eloquentia.
Nunquid enim vides,Samuelem Prophetam,qui fcripfit librum fuum
& librum Jiidicum per Prophetiam fuam ( qua de caufa etiam libri
ipfiusinterPropheticosfuntrelatiJ ideo nonimpeditum fuifle,quo
minus fcriberet libellum Ruth per Spiritum San&um fme Prophe-
tia,undeillerelatus fuit inter Hagiographos.Sic Jeremias per Prophe-
tiam fuam fcripfit librum fuum,8dibrum Regum $ per SpiritumSan-
£him autem librum Threnorum, qui eft exHagiographis.
Quia ergoCanticum feu Carmeneftexoperatione& ordinatione
Prophetae per Spiritum San&um quo praeditus fuit , abfque vifione
Prophetica, ideo lemper Scriptura id afcribit Prophetae qui fecit illud,
veluti} Tunc cecinit Iftael: Et cecinit Deborah &
Barachfilius AbindamiCan-
ticum Canticorum Salomonis :1ic dicit Efajas j Cantabo nunc dileclo meo \ ubi
fibiipfi Canticum illud afcribit, quod ipfe illudconcinnarit velpan-
xerit Sic , Tunc cecinit Mofes, &filii Ifrael, canticum hoc, &dixerunt dicen-
:

doyCantabo Domino ;quia illiexfeipfisilludpanxerunt& cecinerunt:


idebinfine ejusorantpro profperitate fuaj Cadet fuper eos terror pa^ &
vor &c. Introducesy eosy &plantabis eos &c*
Neque fcrupiilum tibi moveat, qubd Canticum Deut. $2 Deus de-
deritMofi&Jofuae:nam Deus praecepitMofi,utdiceretilludacfiex
femetipfo illud concinnaiTet, &
ex ore ipfius, non ex ore Dei verba
illa prodiiflent. Hoc fibi vult , dum ait y Nunc itac^fcribite vobis canti-
cum iftud ,Deut. 51. 19. Sic ipfa verba idem docent 5 AufcultateC<xli&
eloquar&c: Quia nomen Domini invocabo #. $. & alia, quae omnia fub
Mofis perfona enuntiantur. Hinc & in fine dicit, Apponite ad eorve-
ftrum omnia verba> qu& ego tefttficor adverfus voshodie &c.Nonenim eslver-
bum inane a vobis^z. Haec omnia docent, Mofen ita dixiffe Canticum
iftudac fi illud exfeipfoordinaflet. Hujus rei causa parabolae, quae
occurrunt invera& mera ejus Prophetia,non vocantur Canticum:
quia non fuerunt ex operatione Prophetae,& ex ejus volun tate, neque
per Spiritum Sanctum,fed ex Prophetia abfoluta:Parabolf autem illae,
quas Prophetaefecerunt &
ordinarunt ex feipfis , atque per Spiritum
Santtum fcripferunt, vocantur fl Vtf Canticum. Sic canticum praefens,
ad mare decantatum, Mofes panxit ad Deum laudandum,qui exaudi-
vitipfum in tempore afflittionis.HincMirjam,foror ejus,ipfa quoquc
fecit canticum cum tympanis & choris. Cantica autem illa fcripta
funt
4i7
Job apud Eebrdos profa oratioesl: Porrb averbis Job >ubi hit , Pereatdies,in
qua natus fum Er nox, in qua dictum eft ; conceptus eft homo, usg ad
:

eum locum,ubiante fitiem voluminis fcriptum esl^ Idcirco ipfe merepre-


hendo,&agopcenitentiamin & cinerej bexametriverfusfunt,
favilla
dacljlo Jpondeoj3 currentes , &propter lingua idioma crebro recipientes & altos
pedes non earundemfyliabarum,fed eorundem temporum. Interdum quofy rhytb-
tntts ipfe dulcis &
ttnnulusfertur numerispedufolutis. Quod metrici magti, quam
fimplex lectorjntelligunt. A^fupradtclo autem verfUytisfe adfinem itbri^parvum
comma qucdremanet,prosa oratione contexitur* Quod ficuivideturincredu-
lum , metra fc. ejfe apudtiebr&os , & in morem noftrillaccifir&cify Pindari & i

Alc<ti ) & Sappbtts,vel Pfalterium y


vel Lamentationes Hieremix, vel omniaferme
fcripturarum Qantica comprebendi , legat Pbilonem^Jofephum^ Origenem, Ca-
farienfem Eufebium ,&eorum tefiimonio me verum dicerecomprobabit. Sic in
Praefatione in Chronicon Eufebii pofteaquam depraeftantialinguae
,

noftrae Santtae egiffet, ut & de difficultate Hebraea in aliam quamcun-


que linguam pari elegantia transferendi } Tubjicit ; Denique qutd PfaU
terio fonorius ,
quod in morem noftri Flacci,& Gr&ci Pindari, nunc Jambo cur-
rit } nunc Alcaico perfonat9 nunc Saphico tumetjiuncfemipede ingreditur ? Quid
Deuteronomii & Efaja cantico pulcbrius? quid Salomone gravius? quidperfe-
clius Jobo l Qtu omnia bexametris& pentametris verftbm ut Jofepbus & Origi- 7

nesfcribunt, apudfuos compofita decurrunt.


EtinlibelloC^yii OlTAbenChafif fequentiareperies \Dumeffemin
Regno Valmtt<z> in Sjnagoga Morvitri, dixerunt mtbi omnis populus qui inporta
erant , & Seniores, tbi effe fiatuam feu monumentumfepulcbrale Principis exer-

citus Ama^iti, Regis Jebudab accurri ergo , ut viderem eam. Statua autem UU
:

esl lapidea, extans in vertice montis, quo cum labore & defatigatione confcenfo^
legiejwfcripturaW) qiu tbi exarata erat^ carminicam, qu& talis erat

: ru irij^ : hm Tvh : mn Sipa : rwp w#


Reliqua non potui lcgere : finis autem cantici erat TMnXi, Tunc credidi%
quodforma ifla Carminum rhjthmicorum & ligatorum in ufu fuerit indeab eo

Haec ille.
tempore, quo Patres noftri in terrafuafuerunt.
Skergovideturjuxtaiftos Sapientes,Linguam noftram Sanftam
in naturafua, &ufufuo,indeadiebus prifcis,noncaruiffehocgene-
recarminummetrico &rhythmico, quidem non tantum ratione &
melodiae,juxtaquam illacanebant,uti fcripfit Abarbenel, fed& re-
fpeftu rerum ipfarum atque adeo etiam in libris facris reperiri.
: .

Attamen quaerens ex multis Sapientibus hujus feculi, an illi posfint


agnofcere Ggg
4*6
Contrarium tamen Invenies apudPhilonem Alexandrinum; illud
Vaftationem Tempitfecundi. In libro enim de Vita foli-
fcilicet extitijfe ante

taria , dum commemorat,quomodo tum inter Judaeosfuerintiectae


Virorum Sc mulierum , qui fe fepararunt a voluptatibus mundanis
ad cultum Dei, & ad ftudium fapientiae juxta modum Fratrum Sc ,

Sororum hodiernarum inter Chriftianos , ibi inter caetera ita ait j


foium contemplantur ^ fed etiam cantica bymnos^ in Dei Laudem
Itafe non
compomint Ivario metrorum carminum^genere rhythmis concinnatostn augu-
fiiorem ac religioftm Jfeciem. Et poft alia: Tum ille ajfurgens, bymnum in
Dei laudemprtmus canit ^autrecens afecompofitum, aut defumptum ab ait-
quo vatum veterum. Extant enim bujusgeneriscarminaprifca verfu trimetro,
& hymni cumfuisaccenttbus interfacra canendi ante altaria. Hactenus ille.

.Sic Jofephus in finelibri fecundi de Romanis fcribitfianticum ad


mare decantatum Exo. i^. conftare verftbtts hexametris: £*c\ib.4.cap.&.{imi-
de Cantico Deut. 31. qubdftt hexametrum in linguafancla.
liter fcribit
&
Quin Eufebius Caefarienfis, qui vixit 200. circiter annis poft Va-
ftationem Templi,lib.i2.cap.i£. de PraeparationeEvangelica, fcribit
Addit deinde Plato^Dei aut viri divini opus ejfe rbythmo at<fe carminibus uti: qua-
re diitgenter hac de re leges ponendas effe cenfet^ quibas advirtutem univerfa Mu-
ftca rejpicere cogatur. Hoc ille verbis \ re autem ipfa Juddi cogebantur non alios

hymnos & odas fujpicere^quam eas }


qux a Spirttu fanclo per Propbetas ejfent

compofiu.
D. Hieronimus in EpiftolaadPaulamUrbicamir^r/iw^^/?^,
inprioribm Pfalmis ( fc. centefimo decimo,&centefimoundecimo,fe-
cundum numerum vulgatae verfionis ) ftngulis
itterisjtngulos verfeculos9
quitrimetro Jambico conftant >eJfefubnexos : lnferiores vero tetrametro Jam-
bico conftare Jicuti & Deuteronomu Canticum fcriptum esl. In centefimo deci-
mooclavo Pfalmojtngulas itteras ocloniverfusfequuntur >Incenteftmo quadra-
geftmo quartoftngulis literis^ftnguli verfus deputantur, &c. Habes & in Lamen-
tationibus Jeremu quatttor Alphabetba, e qutbus duoprima, quaft fapbico metro
fcripta funt : quia tres verftculos qui ftbi connexi funt , & ab una tantiim ittera

tncipiunt, Heroici comma concludit. Tertium verb alphabetum trimetro fcriptum


tsl y &a ternis itteris ,fed eisdet^ terni verfus incipiunt. Quartum alphabetum

fxmtle eslprimo &fecundo. Proverbia quocfe Salomonis extremum claudit alpha-


betum^ quod tetrametro Jambico fupputatur , ab eo loco , in quo ait : Mulierem

fortem quis invenietf Et praefatione in librum Jobi fcribit: Aprincipio


itafy voluminis , ufy ad verba Job } apud Hebr&osprofa oratio esl : Porrb a verbis
4 1.9
Obfervandum etiam eft tec"tori,inquibusdam verfibus occurrere
quasdam Voces, qux noningrcdiunturin menfuras illas (propofitto-
nufeu cnuntiatmu partcs ) ficut in Cantico Deuteronomii , in TQ**tL
DHQ »29 HWpx V ox "H»'n eft vocabulum per fe, ut fic DrtQ yp nyrpH
trimetrum conficiat DpHfJX 7\n TWW efttrimeteraltcr: duoitemno-
:

mina Tetragi ammatain Oratione Habacuci,in verfu,lV.3# '" &c. qua-


rum unumquodquc feorfimcft legendunijacquaeillisfuntadjuncta,
faciunt trimetrum Vjerfus
: autem ifte , nn£J"i xb ru.V.n r
3(Habac. 5.17.)
aliam fcu divci fam habet rationem,ex fubjeclo &
praedicato Subje&u :

eftruN^Pr^dicatumjn*]^ X7: Sic inquoiibetverfu,quicompleftitur


duodecim OHiat cnuntiata,reducuntur ad fex metra. Non enim tibi
funt numerandae vel fyilabae vel dict iones, (&d fenfus (qu£ rationem Iia~
bent^vel fttbjccii velpr&dicati 9 vel copnW). Hinc faepe particula parva con-
jungcnda eft cum voce proxima. Hunc etiam ordinem obfervant ver-
fus Pfalmorum : ^JJprD pih}*. >un tribusconftat:fic, *>31 $S£ Ptffaj
*
VI ^S&ta »*W?P n ^P ?Ofp-53 J . Sic & Proverbia Salomonis : /nopn

Non me fugit autem,inveniriquosdam verfus, quos non pofTum


accommodaread rationes feu modos iftos, & forte nimis multos. Ve-
rum,hisobferyatis,intelligentes forte illuftrabantur, invenient,de &
quibus ego non cogito. Quomodocunque fit, credendum nobis,
omnia Carmina,quae inveniuntur inScripturisSaiUtis, veluti Can-
ticurn ad Mare , Putei, Mofis , Davidis, librorumjobi, Pfalmorum
Proverbiocum; omnia,inquam,certamhabere rationem proportio- &
nem,feu menfuram , hic elfe iftam, illic, aliarm vel etiam unum idem-
que quandoque varias ac diverfas habetjproutobfervarepoiTumus,
quando ealegimus , proprietatem quandam admirandam in illis,
quamvis non penetrare posfimus ad veras dimenfurationes illarum,
&
quemamodum loquimur , furgimus , fedemus , ignorantes, quibus
mufculis&organis naturalibus iftiufmodi a&iones perficiantur, quae
nobisinfuntaSapientiaDivina. In fpeciedeCanticisDavidis,diclis
ante altare Domini,extra controverfiam eft, ut Cofri fcribit par.2«
qubd fuerint accommodataad"Muficam,quaeolimfuitperfeclisfima,
&proprietatefuaexcitavitanimam.
Noncft autemqubd mireris,quoddixi,UnumidemqueCarmen
haberc mcrifuras divcrfas. Nam fi tibi notafitCarminumPoetarurn
gentilium Ggg z
agnofcereck: invenire formam &menfuram illonmi? nerr.o fek
mihi refpondere poilet fed omnes fatentur, in Leclione iliorum de-
:

prehendiquidemfuavitatem quandam carminicam , &c dirTerentiam


interilla, &reliqua verbaLcgis, Prophetarum & Hagiographorum,
quoad modulationem 5 Ccd illius rationem neminem poile alfequi.
Diu itaque apud meipfum confiderans, quomodo polTem conci-
liare diverfas iftas fententias, &: aIiquid,quod fatisfaceret,reperire\
cor meum mihi dicit fine dubio eile menfuras & proportiones certas
•>

canticorum iacrorum ; fed illasnon confiftere in numero motionum


( Syllabarum)vel pedum perfe&orum, aut irnperfe&orum,juxta for-
mam Carminum hodiernorum,quse,ut Cofri vult,funt Arabicajfed in
numero rerum 3c illarum partium , fubjecli fc. prsedicati , quod &
illainterfecopulat,munaquaqueSententia &
enuntiationc. ( velfm
unoquoque verfu ). Sic eft verius duabus menfuris feu propofitionis
partibus conftans, quibus (i fecundus accedat^ fiunt quatuor: alius,
qui conftatex tribus , quibus fi alter accedat, fiunt fex:
Ex.gr. IncanticoMofisExo.if.6. itjn» rjypf eft verfus unus,duobus
conftansterminis } 033 TJKAeft ei iimilis, &
coh^rens , qui juncli
faciunt quatuor ( tetrametrum ) rnn> ^y& fecundum, facit duos alte-
:

rosterminos: ai^XiftJSrteriim duos; &fic etiamfunt quatuor. Sic

&c. >t?oj ftfiAari j mn p^


Canticum Deuteronomii conftat ternis, qui geminati faciuntfex
(bexametrum veIuti>'£TH?K Xl/fO VQfty iTQI^I D|Cf"n m^rjjltem
):

&c. 'Jvvpx fes fei »np$ iBBa ff«£


: i

Quandoquein verfu uno,nedum inintegro Cantico, duo haecge-


nera ( tetrametrorum &- hexametrorum ) concurrunt, prout fc.Spiritus
fuperPropheta requievit,& varietas intentioni ipfiusrei conveniebar.
Ex.gr.
tnto
CI2!0 107^.
?

nilfimiitef)
5
^
niini funt bini^qui faciunt tetrametrum

D^pJ-fJnoa ttlU limt duo trimetri, qui confti-


\

tuunthexametrum.SiccanticumPuteiincipitaTrimetris.pofteafub-
lungunturdimetri.Similiterin Oratione Habacuci (quae mflffi.fP ty
ficut^ PWDavidis, &: data fuit Magiftro fymphoniae juxta melodias
ei convenientes, ficut ait j '{Iti^? ™?^
f'^7or/ feu magiftro fympbonU i n

Tfalmis meis, Habac.5.19. ) verfus funt trimetri 3 fcnf>{ :


X&J&V? Vty.
'
% Obfer-

o
411
mus negare,qubd hodierna quoqueCarmina,quaedicunturabAra-
bibuspetita,illojam temporeinulufuerint, apudquofdem devulgo,
&c in rebus vulgaribus, non vero apud eOs qui ex inftincluSpiritus
fan&i Carmina fcripferunt.
Vcrum ex iis,quae in hacmateriaobfervandafunt( quodnoftros
Poetas hodie non attendiffe deprehendo ) eft &
hoc, qubd, ficut apud
Gentiles inveniturunumquodquegenus Carminishaberemenfuram
convenientem argumento ejus, magnaque differentia eft inter Carmi-
naadlaetitiamcompofita,quae vocantLjri^, &: inter Carmina lugu-
bria quae vocant Elegiaca
, , &
inter Heroica, quae componuntur in lau-
dem &
honorem alicujus infignis Herois, autRegis,&;alia:fic quo-
que nos facere debeamusin Carminibus quae componimus,utillo-
rum menfurae fint convenientes fini &fcoporei:nequeenim quaevis
menfura feu Carminis ratio convenitcuiquerei.Ex. Gr. Determina-
tione feu Menfura,quam invenis apud optimos Poetas in Carmine ad
hilaritatem compofito aut ad laudem, aut ad orationem, non conve-
,

Threnodiam , aut Monumentum Sepulchrale.


nit ut illa concipias
feu Epitaphium Carmen enim debet conveniens efle voci, ficut vox
:

convenire debet fcopo & fini argumenti. Nunquid enim animad-


vertis,per^9£(n^fupraallatam,inlibroTte»(?r«w Jeremiaeng^ rD>X
&3*>?ih.e. verfus Capitis primi & fecundi fingulos conftare ternispro-
pofitionibus,& harum unamquamque & praedicato, & iis,
fubje&o
quae ad haec pertinent ? Tertium caput eandem fequitur rationem,atque
eam ob caufam proxime prioribus fubjungitur, fed dividiturintria
capita ( quia fingulae literae ternos habent verfus J VemmCaputquar-
:

tum nonin omnibus verfibus hanc habet rationem, fedconftatbinis


binis,quaefaciunt quatuor. Vide&invenies:&fimuldifces,quaefue-
rit apud ipfos Threnodiarum ratio. Sic fcribit Jofephus Romano-
x\xm\\bAox^6.Jeremiam'mJofuobitumfcripfiffi "ttinp V*
VQZtflXi) carmen metricum lugubre. Verum Caput quintum&c.'^^^
quod continetOrationem,inveniesconceptum formaalia, nimirum
unum cum uno,quieonficiuntbinos,hoceft,dimetros, juxtaformam
Jobi,Pfalmorum, &Proverbiorum. SicCanticumDeuteron.52.quo-
que diverfam formam habet externis,quiconficiuntfex,(hexame-
tris) , ad inftar Carminis Heroici, quod eft omnium praeftantisfimum.
&
Non nefcio,hcx,quf fcripfi,pauca elTe e multis, qUafi guttam ex fitu-
la.Sapiens autem,hc;c legens 3 iis plura addet ex bonitate intelle&us fui.
Sic Ggg $
4*<y
gentilium ratio j veluti Horatii, Terentii, &
aliorum, videbis illos
fimiliter feciffe Quodvis,pro natura fubje&i
: &
argumenti j variatio-
nesque quae in eo incidunt , accommodatas ad motus corporis &
animae.
Porro fcito , Le&or benevole, qubd, cum defiderarem de Quaeftio-
ne hac audire aliquem eximium ex fapientibus hujus feculi, inprimis
talem , qui intelligeret naturam Carminum &
Poefeos, fermo hac de
re mihi fuerit cum viro fapientisfimo Pror4«;&4/J,tertiofratrum,qui
funt lumina patriae mese Mantuae, R. Jebudah, qui author eft libri
iTnrv rnsiflJ , eique praelegi ea quae hic fcripfi, inde a principio hucus-
que. Ipfe verb, uti quidem mihi dixit ( non eft autem vir qui mentia-
tur ) omnia approbavitfuo judicio. Quin & de fuo addidit, qubd/w
eo,quod dicitur,pofteriores noftros accepiffegenera b&c carminum y quibus utuntur y
aprifcis gentilibus, nos pofimusbanc gloriam attribuere Lingus, noftrdfancl^ &
genti noftra, &dicere, qubdcontra ^prifci gentiles illa acceperint ab antiquiori-
Quam ipfius fententiam confirmare poflumuseo,
bus ex populo noftro y
quodR.Mofesfcripfitin Morepar.i.cap.7i.&authorlibri n:i£N ^TT,
porta tertia, quod mulu fiienth &
artes primbfuerint inter Ifraelitas, qu&
deinde citm Gentes alia nobis dominarentur, vencrintin manusiilorum^ uty qu&
,

nunc ab illts difcimus , videantur ab illisprovenire>cum verbplatie fit contrarium.


Quicquid fit,ex omnibus,quae ha&enus de hac quaeftione dicta funt,
colligimus,VerbaCofri, ScAbarbenelis, quse adduximus inprincipio
capitis,ubinegant,Carmina fanfta effe juxta formas & modoscer-
torumpedum,bifyllaborum,trifyllaborum &c. qualeshodie incar-
minibus noftris obfervantur, verba, inquam haec illorum effe re&a
, &
vera.. Neque tamen diftitemur illa habere procul dubio menfuras
,

alias quae dependeant a rebus ipfis, eo,quo dixi modo. U nde hujus
,
,

reicausi funt excellentiora &


praeftantiora, quam illa, quae certis
conftant pedibus , &
fyllabarum quantitatibus ac numeris. Quod fi
etiam re&e expendas verba Cofri, videbis, illum ex parte attingere ea
quae nos fcripflmus Imb oculi tui ipfi videbunt in Canticis Propheti-
:

cis majorem excellentiam. Nunquid enim vides, fi quaedam illorum


transferas in linguam aliam , qubd obiervent vel retineant menfuram
fuam, fi non totam, faltem aliqua ex parte ? quod non polfumus facere
in illis Carminibus, quorum determinatio feu menfuratio conftat cer-
ta fyllabarum quantitate &
numero,uti cuivis conftat. Praeterea,fl
lllud de Principe feu Duce exercitus Amaziae verum eft, non poteri-
mus ne-
4I *
impcditura: illos cnim cum primariis aromatis odorem fuaverrr
rcddituros.
Sic e Chriftianis Aquinas in libroquarto Conclufionum. diftin&.if<
cV 4f. fcribit, Momwicnta juxta fepulcbra ficri in fignum Refurreciionis mor-
tuorum , &ut Jpeclgores orcnt profaluteanima. Et Orator Tullius i. Tu*
fculanar. fcribit y mwem antiquifimarumgentium ejfe^ monumentamortv.u
erigere.
*
Veium mittamusifta^&confideremusidquodSapientesnoftridi-
1 1
cunt cap.i. Wyjfi feu de Jejunio fiTttp ? CZTXJf V no
: ? Ouare exirefolcnt
adfepulcbia ? llnus dixit : ( illos velle dicere ) D^QD *p<?7 CD>31ttn 1£*
Nosreputamurcoramtequafimortui; Alterdixif, tZDW? V*?y ItBpW H2
utpetant pro nobis mifertcordiam. Etin Zohar,fec"tione fllO 'W; £«*;;-
</<? mundtts optts babct mtfcricordta,vivi eunt, &notum idfaciunt animalm
juftorum,& fientesfuper illorum fepulchris referuut ea,qu<t vifum eUipftsnotum
facere. Quomodo voluntatem fuam patefaciunt, utanima conjungatur cum
aritma? Sic: excitantur amma juftorum, congregantur > & eant ac curruut
jron 0)mh ad &
notum faciunt ipftsdolores mundi,
defuntlos tn Cbebrone, &
omnesperportam borti EdenU ingrediuntur > &
notum faciunt Spiritui tllu : &
Spirittbus, qui coronatifunt in borto Ed*nit> adjunguntfe Angelt & omnes no-
, bi

tum faciunt antma : aritma notum id facit Deo benedtclo , & omnespetunt mi-
fericordiam pro vivts> & Deus benediclus miferetur mundi propter ipfos. Etde
bocdicitSalomon^ Laudoego mortuos, qui jam mortui funt,Ecdef.4.2.
Siclegimus incapite Talmudico fHEXJ 'ftx quod Calcb fe proflravertt
fuper fepulcbris patrum noftrorum juftoruw.
Quod fi ita fit,bonum eft nobis ut difcernamus inter eum qui Deum
colit,&eum qui ipfumnon colit,;uxta regulam quam nos docuerunf,
dicentesjnn pnp b) uo'n nnu mpan nn iiO'n nnu monn nnp Sd
uo>n nnwDippn nn r* uo>n nrm nnan omnu homoinquospmmhonu-
num fibicomplacetyis quofcplacet Deo : quicuncfa autem non placet hominibus^
nccfe Et quomodo aliter cognofci posiit
Deoplacet, in Ptrke dtotb,cap.$.
locusfepulturaeeorum quihabenturpro viris fanclisck beatis ?annon
per hujusmodi monumenta $c epitaphia, per quas invenire poteil
omnis qui quaerit,Iocum ubi fit terra fan&a ?
Hujus rei causa ebullit cor m eum ( decernit &pronuntiat ) j Siepice-
dia refpiciunt, non ad perfequendaslaudesimaginarias, velutifami-
honorum, divitiarum, & fimilium, fed, ut in memoriam revocent
Iise,

venienti ad fepulchra,qu6d non una cum corpore quoque moriatux


anima
4ii
Sic quoque idem inaliisobfervandiim, velutiinEpitaphiis;utvi-
delicet illa iint accommodata fcopo fuo vero,& intentioni, quaein
iJlis qu^ritur. Kofti quidSapientes noftri fcripierint in Talmud Hic-

rofolymitano, TractatuD'vp'^utcv in Berefchithrabbah ad vcrfium,


, rmaapjr am Traditio esiR.Stmeonisfllii Gamalielis.qutdtxit
:
V~V VX ;

omrDf Dn Dr?"DT 0^X7 /npjMNow faciendafunt monumentajuflts^quia


l
verba ipforumfunt monumentaipforum. Ex quo diclo videtur, Epitaphia
quae hodiefiolentfieri mortuis, eileconfuetudinemplebeiam.&inuti-
lcm; praefertim refpeclu mortuorum,qui de iis nihil fciunt: quod
enim fuit,fuit 5 adco ut omnia elogia^quas mortuis attribuuntur,di-
ccndo,Hicfuit filius Sapientum: hic fuit filiusRegum,pronihilocv
reinaniiint reputanda^ Attamen ex adverfo ibidem repenmus eos
dicentes^ TOp Vy* %flj 1? pJU Wt\ 1/110 Reftduns feu >ultimu$ honor de-
^

funcli esl, quod faciant ipfi monumentum fuper fepulchro ipfim. Et in Eriivin,
capite, quodincipitjH^yamentionem faciunt monumentorum jufto-
rum. SicexprefiumScriptura? teftimoniumhabetur,UirUJfO apy^ajn
Et ercxit Jai obftatuam vel monumentumfien.tf.14.Et 2.Reg.2 j.ubi agitur
defepulchroViriDei,dicitur,^L? p»fl HQ Ouale esl monumentumiftud?
^.17. Haec omnia funt indicia,quae docent, jam olim ab antiquis tem-
poribus hunc morem in ufu fuiffe. Dicimus itaque, mentem R. Si-
meonis filii Gamalielis non fuiiTe , monumenta abfolute vituperare
Scimprobare, fed tantum eo refpecluquoverbaillaejustradunt jvi-
delicetquatenusintenditur,mortuoftatuerememoriamperilludmo-
numentum quafi absq*, eo nulla illi fupereilet memoria&: benedi&io.
,

Quando vero in Epitaphio intenditur res aliqua utilis,uti di£him,con-


traidnequeR.Simeon,nequealius quifquam, aliquid mali cogitavit*
In Antiquitatibus Jofephireperieseummentionem faceremortis
cujufdam e Regibus templi fecundi, ejusque fepulturae. Ibi refert,
quomodojCum ad fepulturam deferretur,quidam feretrum fint fequu-
ti cum variis aromatum fpeciebus, & de iis fubinde feretro injecerint,
Hic enim tum temporis mos fuit intcr Judaeos, in monimentum &
memoriam, quodnoftri mortui fint revict.uri.Et haec quoq; fortecaufa
eft ejus, quod in libro Chronkorum (cap. 16. v. 14) refertur, Rfgfw*
Afam, adhuc vivum,replevife fepulchrum^quodfxbipr&paraverat^tromatibus &
variis condimentorum Ipeciebus^ quafi voluiflet dicere,qubdadhuctem-

pus fit venturum,quo ipfe 6c amici ejus figillatim fint acceffuri,&


iicut prius invicem collocuturi, neque putredo aut foetor illos fint
impedi-
4*T
eoqubdiis corrumpaturlingua. Veredixeruntfapientesnoftri nnity
npmirtn TVO nmnwnDynwnpefimaeftpafcdequaptftortpfetefta.
tur qubd fttmala. Videtur autem segritudo haec efle lepra in veterata,eo
quod Rabbini noftri dixerint j Quare punitusfuit David (qubd Afa mortuus
fitpermanumejtis). fllTOf i^'7^7 JOptP ODO >£ qubd lcgerit Verba Legis inftar
cantict^tcut dtcitur j-flVVOf Cantica fuerunt mihiftatutatua,Pfal.i 19.54.
Sic dicunt j fl-mn mwi no? fDD i«in rranin D»Tpn tw pvttjnipn b
'131 "WJD3 T» «WWtffcn n5|?a >J£>Vmowi p» Quicun^legit verfum ex
Cantico Canticorum,& factteuminflarPfalmi y fupereoaccingtt Lexfaccum,
&dicttcoram Deo; Domine mundi^fecerunt mefilivtuificut cttharam &c. Ifta
omnia,& fimilia,itameconfternatum reddunt,utnefciam quidlo-
quidebeam,utrefpirationemhabeam. Verum, *fln Otra "JTTP >:ao
tZTDJfipn n?£ff1 JttH*fc:flam fiKT -noyS quiamulierumeft confterna-
*?y

nari a timore colltftonis vel ftrepittts fcutorum, &


Jplendore galearum, dixi

jiotai uod W aok tn Toyno j^omTnatt^^Ai/wppwnyjA


BIOKI IBWOty TtWT Noninfugam conjiciet me fagittarius ,ne£memora-
rem veramftatuamin loco fuoj& palattum
bitur timorimagtnarius^quo minus
Carmmisin']udicium& omatumfuum.
Principio ergo dico^ Triafunt,per qu& acquiritur perfetlio'humana\
nempe\ InteUeclus anhm ,Sermo ,& Scrtptura. Exhis autem reperimus,
Intelleclum anima latiorem efle Sermone. Nam Sermonis manus abbre-
viata valde eft j & aequivoce v.g. tflDnrj ( Acor ) dicitur de Odore , de
Gladio, &de Acie intelle&us,aliisque rebusdisfimilibus:lntelleftus
autemunamquamqueremintelligitdiftinfte&per ie quamvisalio :

refpe&u deprehenditur etiam Sermo praerogativam habere prae Intel-


ligentia animae, Sc cogitatione cordis Haec enim tantum profunt :

dominisfuis: fermo prodeft etiam aliis. SimiliteretiamSm/tfwrama-


jorem virtutem habet quam Sermo Sermo enim prodeft tantum :

audientibus cum, 8c loquente vivente Scriptura prodeft non tantum


:

fceculo praefenti , fed &


faeculis futuris. Cujus rei causa Job dicit j
Quis det nunc , utfcribantur verba mea ? Jobi 19.2^ Alia tamen notione
Sermo latius patet quam Scriptura: Sermo enim adjuvari poteft
nutibus loq uentis , niclu oculorum, motu digitorum aliis geftibus, &
mentem loquentis indicantibus,ut cogitationes cordis ejus impri-
mantur menti auditorum. Unde noftri Rabbini dicunt ; £3>121D >SO

CDHDDn '00 tih) Uttituseft difcere ex ore fcribarum , quam ex orcLibrorum,

Ncque Hhh
414
anima,&: quodjuftitiarumejus, quasfecit,memorfitfuturuspeusre-
tributionum, aut,quod tempore refurre&ionis mortuorumintervi-
vos &fuperftites fit futurus, qu6d item unufquifque a&ionum fua-
rum rationem fit redditurus coramDeo,&fimilia,quaeviventipro-
^deffe pofTunt fi illa ad animum revocet ; talia monumenta
, epicedia &
neminem Sapientemunquamimprobaturum. Nam res ilke, quarum
mentionem fecimus,funt re&ae & laudabiles, honori mortuorum, &:
I uriiitati vivorum infervientes ad imprimendum ipforum animis,
,

Spiritum rediturum ad Deum & quod propter a&iones venturi


,

fint injudicium , &: tandem /uftus fit permanfurus in forte fua ad


aeternam falutem* &c.
Verum reli&is iftis, revertimur ad primum hujus capitis fcopum, &
dicimus, qubd Canticaifta qu<z certo fyllabarum ac pedum numero
y
&
menfuri
conftant,revera nonfintde natura LingUA noftrs, fancl^recle^dixerit author
libri Cofri^quod adverfentur ejus excellentia, dumfepe quiefcentemfaciunt mobi*
lem> & vice versa mobilem quiefcentem>eaqu& conjuncla funt divellunt,& qua
divulfa funt conjungunt,& ftmilia^qUA lecloremfacile decipiunt^fi nonprobe at-
tendat : Convenientia autem eieffeea carmina^qUA modulationes fuas obfervant
Prophetarum, quaecommemoravimus.
rejpeclu ft?r«w,«r*y«wf

Deus autem,pro fua mifericordia, retegat oculos noftros,utafpi-


ciamus mirabilia ex Lege ejus &c.

III.

DE EODEM ARGUMENTO.
Ex libro Offnn mm R. Samuelis Arcuvolti
CapiceXXXI,

Oc
capite conftitui aliquid dicere de Carminum ra-
Verum inipfo ftatim limine haereo ftupens,
tione. Cor &
meum 3N Sth. ad Patrem Carminum clamat(^alluditadEfaA^io.)
Annon fit ex filiis alienigenarum ? ficuti afferuitPrincepsPoetarumR. Je-
hudah Hallevi,in libro Cofri Par.z, Vehementer enim invehitur in
fubjeaionemvelfervituteCanticorumiftorum metricoru Rhyth- &
micorum^ut tande de iis exclametj Et commifcuerunt fe cum gentibus &c.
eo quod
4*7
in duobus adduc"tis,in quorum priore funt voces monofyllabe;,bifylk-
bae,&trifyllabae,&fyllab$ pauciores; in pofteriore omnes trifyllabse)*
Addit autem , idfieripojfe r
V9nn ^ya uwm in modulationtbus acltvis (h.e.
in illis,quarum virtus in eo eft pofita,ut res ipfas,&
earum fenfumanl*
misauditorum imprimant). Quod autem ad tUaCarmma Canticaatti- &
W
nct <ju<£ vocantur Arabtce N 11MK qu& metro conftant rhythmo ex &
y ,
( fecunda
videltcet Jpecie) quorumpr&cipuus decor conftflttinconftrucltone arttficiofapro-
fidica & Mufica ( nulia habita ratione rerum &
fenfuum, ut his intelli-
gentiaconcilietur) ea Hebraei ) propter excellentiam longe
nullo loco habent (

prafiantiorem & utiliorem, quam refptciunt , ut fenfum genium quafi &


di&orum auribus &
animis imprimant in fuis Carminibus , ficut
porro explicat* Quaerente enim Rege Cofar; Etquxnam esltlla ( fc.
praeftantiorexcellentia) f refpondetSocius Judaicus*, iXatncffe hanc9
Z? hoc refptcere , ut id quodeft in animo loquentis,ingrediatur in ani-
mum Audientis,quodquomodofiat,prolixe explicat. Adquae Cof-
fraeus iterumexcipit& inftat, At vtdeo ego vos Jud&os quoc^ laborantes,
fett operam dantes metrtcis tftis carminibus , certo pedttm numero & rhythmo
conftantibus , & fimiles fieri hac in parte c&terts gentibus , Hebraam
Lingttamq^
iilarum legibus fubjicere. Ad hoc refpondet ei Judaeus j Verum hoc quidem
esl : fed id adfcrtbendum errori & rebcllioni noftra qua factum ut non fatis no-
:

bisfitreliquijfe tftamprsftantiam & dignitatem y fed


infuperettam corrumphnus
prdcipuum lingudb noftr<zfcopum y qu£ data eft ad noftram conjunclionem,quam nos
convertimus in diffenftonem ) Sic fatetur nos peccafle,inique egiffe , pec- &
cafTe,introducendoaemulam (lingu&Hebrta) in domumejus,appli-
candofc.eamadformam & leges Carminum prophanorum & pere-
grmorum.Fortasfishujusauthoristemporibusjamfeexerucruntfigna
impuritatishujuSjConcipiendo Preces carminicas conftru&as juxta
modulationesillas,quierroreousque invaluit &crevit, ut ImprefTo-
resfeuTypographi peccatum fuuminftarSodomaedivulgarint} ve-
lutiadPoematale,cujus initiumeft, HJD CDTIVnS mifl Ttf memorant
illud effe juxta melodiam tvjNBMXTO n ? HTO r*
1
ad aliud ad- :

fcripferunt melodiam,ru»NTiO>7 wpN3 Vn, & his fimilia alia, ficque


prophanumintroduxeruntinfan&um. FortafTe fedu&i funt perver-
fointellefhiverborum AbenEfrae, quifuperPfal.22. fcribit: Reclum
esl in oculis mets y qubdirWT\ nVx fit inttium Carminu facli juxta formam

carminum amatoriorum y ficut dtcttur OWX


J")Vn uthic Pfalmus propter fua-

vttatem modulationisfua &c. Sed nuUus eft locus erroris in vcrbis ejus
iftis: Hhh z
42.6
NequeScripturapoteft ederefermonemplenum,ut fermo oraHs per
j geftus &
motus indicatos. Attamen , ad fupplendum hunc defe&um
Scripturae,excogitati funt Accentus varii,qui dent intellelligentiam
1

rerum occultarum 3 loco geftuum & actionum ,


quae adhibentur a lo-
quentibus. Hocenimquoquefaciunt Accentus*
Hinc DWJr? duorum generum.Pnwaw
ModulattonesftixMelodid funt
accommodatur vocibusrefpecture-
fi?illud,quandoeainftituitur vel
rum: namvariationevocum&fonorurndiftinguiturSermonis finis,
diftinclio , ejus continuatio, celeritas, tarditas, laetitia, triftitia, dolor,
admiratio,terror,metus, & fimilia. Et haec modulatio praeftantisfima
eft in Mufica ea enim
non tantum refpicit ad voluptatem aurium, fed
:

etiam, ut fpiritum,animam,&vitamquafidetrebus quae dicuntur.


HaclpecieMuficseufifunt olim Levitae: absque enimeanonpotuif-
fent accommodare & adaptare inftrumenta Mufica. Et haec quoque
competit Canticis Linguae noftrae fanctae Secundum genm eft , Melodia
:

aliqua vulgaris &


plebeia, juxta quam Carmen vel Canticum aliquod
effingitur; neque aliud refpicit, quam Auditum
auris. Hinc multa
canticafunt,quaefenfutantuminter quantum Oriensab fe diiferunt,
Occidente,quibustamen eademmelodiaadaptatur avulgo,quando
idem habent genus carminis*
Nunc audi verba authoris libri Cofri Parte z. jT. 69. Sic ait Rex
Gofar Ubiesl eximta illa pr&celhntia Lingu&fancl&fuper alias f Imb a]\& lin-
:

gu& fuperant eam m Carmimbus fecundum fjllabarum ac pedum numerum &


quantitatem compofitis^&ad certam melodiam conflruclis , h.e.quae ratione
dimenfionis &
rhythmorumadaptanturadcertasmelodias,antejam
derebus aliis fa&as, ejufdem generis,fecundi videlicet, quod diximus.
enimlingu^ noftr^ fancle; requirit,utin iUanihildefideretury
Perfectio
quamvisiftudgenusCarminumminusfitperfeclum quam primum.
Quiaergoin his verbis Rex Cofar praefuppofuit, modulationes in ge-
nere requirere certam fyllabarum ac pedum menfaram quantita- &
tem, ut&rhythmumj idcirco refpondet eiSociusJudaicusin hunc
mundum j Sane apud me certum e$l> Melodiam muficam non neceffarioexigert
dimenfionem & rhytbmum
&poffe tam in verfibusbrerioribus qukm longioribm
:

eandemmodulationemobfervari,veluti: 3jjD O »5 TTlft

^& : fifriT^ tviityt ntef^


( vult dicere; pofle in verfibus inaequalibus,inaequali vocum & fyllaba-
rum numero conftantibus,eandem & aequale modulationem fierij v.g»
J induo-
4ip
PiOV.jI.lff. Deut.jz.6.

Prov.ij.if. Judic.14.^. 18..

sjjtea djo nr>#

wn ori^jfa *&
PfaU,. Pfal..n$.8..

DTffriy vn> ontof


ona pjpm S$f fo
Etplurimaalia e

^&i^
IV..

R. SAMUEL ABE N TY BBON.


in principio Commentariiiui in librum Eccle-
fiaftis: (citanteR. Jehudah Mufcato in
Cofri fol.119. col.i.)*

5<
Unt etiam Arti Poetica? qu^damicondiciones alia?,
partim Communes apudomnes, partimSingulares unicui-
que gentij quarum meminit Ariftoteles. Sic ait > quafdam na-
tiones inCarminibus fuis noncuraremutationem literarum ultimarum,maxi-
me fi dum leguntur eundem fonum edant* Sic dico , apud quafdam gentes
noTi receptum eife in Carminibus, ut eadem obferveturforma rationc
Punttorum, videlicet Kegum, 8c ^Scheva, utilla fint in omnibus
eadem,velunus idemque fyllabarum &
pedum numerus , fed fup-
plent defettum modulatione nec dubium eft quin hic tamen aliquem
:

habeant ordinem nam non fupplent in eo omnem defe&um. Hoc te


:

moneo,quia videntur taliafuiflePoematatempore Davidis & Salo-


monis:in illis enim neque metrum,neque rhy thmus certus deprehen-
ditur. DicipoteftjillaPoematafuiiTe e^cellentiora>quam hodiernas
nori Hhh $
4*8
I iftisiloquiturenim illic de modulationibus Carmiiium lingue; fanclae,
quae factafunt feuconcepta funt verbis amatoriis inter Ifraelem, &
Patrem ipforum qui eft in ccelis,ut eft Canticum Canticorum, non de
verisacpropriiscarminibusamatoriis.Abfithoc! Nosveroquid dice-
mus,&quomodo juftificabimus nos, propter quofdam feculi noftri
Sacrorum miniftros, quiOrationesfanttascanunt feumodulantur ad
melodiam Carminum prophanorum vulgarium, unde ex fermone
fanctomentiipforumaliquid obfcaenick fpurci incidit? Annon de
his omnibus clamat Propheta > Dedit contra me n^lp^ ideb odi eam, Jer.iz.
5^.8. Nota,qubd Propheta non dicat nhp vocemfuamfod, fhi&lcum voce

fua, q.d.aliquidvociconjunclum &


adhaarens. De fimilibus etiam
dixerunt Rabbini noftri j Generationem puniri propterea qubd legit verba

legismore cantkorum, h.e.juxta melodiamufitatamintergentiles faeculi


fui,juxtaid quodDavid dicit Pf. 119.54. fi^Oj Canticafuerunt milnfta-
tuta tuain domo peregrinationum mearum , q.d. Cantica ufitata in domo
peregrinationummearum,faeruntmihiftatutatua. Sicdicunt, Qui-
tunfalegit verfum exCantico Canticorum , &
eum facit inftar Cantici>&c 9
Dum enim dicunt; £rf«w/rfc*r,dicerevolunt,fieiima&ionehuma-
na educat e fanc"titatefua,applicando eum ad melodiamalienam con-
tra naturam fuam, juxta illud^ ruir y> *vin firpa TWyss corrumpens ani-
mamfuamfipfe faciteam.Viov. ^.^.Animaenim natura. fua non acci-
pit corruptionem, nifi violenter per opus humanum. Hujus rei causi
dicunt Legem induere cilicium. Et contra hoc quoque invehitur
authorlibri Cofri. Carmina autem,quae rationem fyllabarum pe- &
dum obfervant poeticam, vel rhythmos,qui non funt conftru&i juxta
rhythmos prophanos,illiinfan<ftitate fuapermanent,necquicquam
aiienicontra illosloquitur: illa enim ingrediunturinfandtum inte-
rius,&e templo ejus egrediuntur necunum eft ex illis genus ,quod
:

non egrellum fuum habeate. Scripturis fanclis, quemadmodum, Deo


favente,oftenfuri fumus..

Capitefequenti 31« h&chabet:

^JTque ut videas, quod Rhythmorum conceptio &


^^^nativitas quoque-fit fanc~U 3 Exempli causa fequentes tibi

ISlJ|proponoverfus. *'3
4JI
1
fin>p /V*]j?p nsn
( hfc funt etiam octo fyllabae cum rhythmo refpon-
?.

dente verfui fecundo decem fyllabas habente ) 3KW ")£ n ^?^ ( fex :

habet fyllabas terminationis a praecedentibus diverfae ) p>V /iion >j?gs


etiam fex conftat fyUabis fi ^ cum fequenti confona abripiatur
('

& hoc jam refpondet rhythmo aliquo modo fimili prsecedenti ) m


Nonenimignoro, quod PJ"W non conftituat verum rhythmumcum
pn^p: fednonnihileieftfirnilis. Unde quod hujusgeneris eft,voca-
tur 13ly Yfr Carminis fr^/kw^tolerabile^quod tranfire ferri poteft» &
rhythmo , diftichis numero fyllabarum
Sic obfervaviCanticum fine
pariconftansjUtjNumer.zi.17.^ iJjnNV*?^ hocftichonottohabet
fyllabas, filegaturH in voco FtS i onv nrion 1X3; hocetiam oclo ha-
betfyllabas : Djn^J nm funtetiam odo, &&i$$nx pp.tnoa, fimi-
literfunt otto , rwrio 137601 itidem funt otto fi Sheva fub Daleth in
voce 731^01 legatur, neque quiefcat, ut fieri deberet. Sic fi legatur
btfhni HJriaoi , etiam erunt ofto fyllabae^lO? htfyyjffl, ft legas fyftrupi
quoque funt octo quod fequitur : WH
<D103pi fex habet fyllabas t
3

aHto irfeE njp>( etiamfuntfex:f?f?i nipan «frh, fuiit feptem 3 'M fytna
pO'^ >n iterum fepteiru

IV.
ISAACI ABARBENELIS
DISSERTATIO
De
PRINCIPIO ANNL& CONSECRA-
TIONE DETERMINATIONE
feu
NOVILUNII;
Utrumeafacienda fit juxta Phafin, an juxta calcu-
lum Aftronomicum l
l
Artetertia §. j8. in Dijfiutatwne contra Karr^os attmgit
\Author Controverfiam inter Karr&os & Rabbanitas agitatam de ln-
\tercalatione 5 & Confecratione Novilunii Utrumeajuxtafuppuratio-
;

nem y quod volunt Rabbaniu %an verbfecundum ejus Vifwnem^ qu& Karraitarum
tflfen-
450
jrion enim ita adftri&as habuerunt leges,&: potuerunt canticis fuis per-
fe&isfime inferere quicquid voluerunr pro voluntate & lubitu fuo.
,

Sednoftro&culoreceperuntinCarminibusfuisLeges&conditiones
f
piiirimastumobfervandas,tum cavendas,anguftamquevalde fibife-
[ cerunt viam,ut neque ad dexterammeque ad finiftram declinare pos-
'
fint.undecoguntur faepe abbreviare, contrahere,omittere, Sc adder^
Quarationecorrumpuntres, autadminimumdirlicilem redduntirW
teiligentiam earum. Prolixiiis haec tra&avi propter honorem Canti-
&
corum Davidis Salomonis, &c.

V. Ex libro anpx\ *fo Schiltehaggibborim,


foL^coL^.
Uod attinet ad Cantica feu Carmina,qua? habentur
\ inLege,Prophetis,& Hagiographis,ha&enus non perfe&e
_ potui aifequi eorummenfuras, & requiiita neceifaria. Non
eTurnTnvenio in eis fyllabas aut pedes ejusdem vel numeri vel quan-
titatisin fingulis diftichis,& nefcio cur &qua de caufailludflat. Qua>
<iam illorum funt fcripta Latcre dtmidio fuper Utere integro, & latere inte-
Canticum ad mare cantatum , Exo. 15. Canticum
tegro fuper dimidio, ut
Davidis,quodcecinit,cumDeusipfumliberaiTet,2. Sam.22. Canti-
cum item Deborse, Judic.5. Alia conftant Latere dtmtdio fupcr dimidioy
&integrofupermtegro: Tale eftCanticum Mofis,Deuter$j. Canticurn
item pn »». Alia fcripta funt Stylo &
phrafibusregularibus, ufitatis
etiam in narrationibus fimplicibus vel hiftoricis tale eft Canticum ad
*,

Puteura in deferto, Numer. 257- Liber item Pfalmorum totus , Canti-


cum canticorum,&a!ia. Quamvis autem audituipfo dignofcantur
Cantica antiqua ex fola fuavitate lettionis ; quamvis etiam non de-
prehendatur differentia inphrafi &
Stylo,nonpoifum tamen disfi-
mulare, mein quibusdam Parabolisantiquis, quse fimiles funt Carmi-
nibus, invenire in iine diftichorum rhythmos,utplurimum autem nu-
merus fyllarum eft impar. Hujusgeneris eft Numer. 21. #.27.28.
fft^n W3 (conftans quatuor fyllabis , feu duobus fpondeis ) }nJ3r>

fconftans decem fyllabis cumrhythmo feu termina-


firpp "\J p.^jni
tionealiqua ex parte fimili verfui priori ) fequitur, P'3«?n3 rwr VN >3
:

( ubi funt o&o fyllabse cum rhythmo prioris verfus j


quadrifyllabi )
rorr?
43?
vo#n nvaa toi
1
? rocn maipn y3T*n n<?xo ntwa Vnnn nwrw nto 3»nin

r-M^ron wa
nS na ix roTD w '>Jt*o w nVo v^nton mSton n^nnna
njrno nSwi maipn yaT^owaDO d»wi nyawDvaT^non
>oan njw Taai
Y»no w» ovn wm rsn vsn fwm >wh p^nno niyp 73 Mn» fe .ovrw >ift
7y nfo ^13 woot djto "v*on dwi njmoa n>sn n^nv ioa nWm aoni
nampi oinn niiajni riiV^n fioipT d*oti .nVun Siaj *om evjwo iwoa iDjan
naiiynn nVVri nmoa n'jtni vwA Syoo mroy monm wwn natjf? »own
fDipi jifrtoi VnJ Siaa aiw
iaw Ty D>jt,vo jwna powi Djana
iffe trxV?
cy nyri
nnnt nyo

w
vwo naob wnonm wxt nauo iwuprwiMi mpn nma xm own
orn o*.D»p*?n
nWn »!tn ty ropn N3#nyonW>n dxi 37ynTy dvpi
w 1
ovn >Nxno 7nx te» nr
? p^rrn*
wioiDVflwrprotffli
n^n

iwon >snfl dn rupn wxrr w


ipVin> dtm3i tro#n.nnnr *ry nWn nrcnoi
io:anoi yjxn naipn Mn» rcno tr^ra iDjan ty nfe .t?N73 tro.trn Djano
Tpn -pirnn njtfn >sn dxi ypn.naipn xmt? dowo jmo^ t? idtd .twna M3
iDjanoi • *pinn noipn xvw nji twna ipian 7y d?jwo 'vam Djana mn
ovn yauo dj TNiao Tr**n vnpn noipn tonprho ^13 iDjan ty n* twra
nn*a mtrn n^nnn nvn.a»nn>p nisipni Vjgai nyawn fuy n:trn *?n myi
fno nw -invn wn no mtrn niaipn nyaT* n<?tf pa 79 *npm nr inx ina ••

1D>* nDipnioiS 7K)~\ fno vnvhvwMnn * ^wnoinvni^n^nnnnvnS

^ nnn^n cwn
Sy noN a nv^in isd^o *pinno ntrn ncipni aa^na
J

vntr >£fn DOisnn w^onnnn^nn^pnn n«? ^o»nwn wntoipn fn n^tt? r

nmoafntr oo^nn^ioTp^cnwn» avin>n nioS^ni f^pnnn*T03D"wri


miKpno Tn^n^^jn whzm nwn myn dx o mw iiDnn »a fnonm ntynn
N^oi moWn» yVn nu^ion nv^jm ooann ow f^ nr.v ywon ain *j8«ii
ooifjna o w^n oany.n^o p dj nr-i^ann nnxpn f
m pa uw« »yxo^a ron
duSdio ravvmnS Dini np.jyyaon rwnrn fo nioi^yn Jima v^Tnnr mwn
^floi n*7Nn.mi3cpm nu^nn pa nuroo nva>N jy^ o^pTO wnw uwa
nvna fn.rr joy nsipna d.vi n^n nsipna d^ rhnnn n^nnt^ wt Aa n? mm
n^ d»jwo trxTa w
nte Bf>na wfm w
'O^n o»mnwi i^o TnN'3 woiwi f

^n ny3 nS ovn nSnnn n^nn^ nxi f 103 w


ou^ion b^firui nifjipn »n»a
»

n«?^ ftatorm ni£ipn D^oooon ovn-^n or Dn«? nWn n«na ^Si ovrt
>ntt?S

dn? >a n^rn n^nnn n^nn^ »wt fw 73 %via nyS i^ «ornnnn^ d^ o njt^a
w
xS 'urso S?03 iD:ana ^mnn n£)ipna nfe ^r^oa .ro«m D^ana 3'a.vn noipno
nnv fno vn ntrni py niiDipn^n^ n^o Tipnj nr tpw * moipnn t^d ^nra
^xitr' oao ^
TtrN miann »oan rwn • r-urn nnwovn^nnn r\vrh mn
ovn nf?nn-wy fai fD^ iipn3 rf?io .w>ra»o»n ojansnjpn n^nnniry non
n«w opn nnToa ^in Ttr»v Dinm TiNn »jor onw nvn ? Tpaa tro^n nnnw
j
1

DTp»«T I i i
45*
rift fententia, fitfacienda ? Ad hujus rei tlluflrattonem qiudam iVt adduximm ex
CommentarioMufcatly &po&kittfumtu Abarbenelis qttec^ eadm dere Difer-
tationemcontra Karrattas,exCo?nmentarioipJiu$ in Legem,ad EXOD. CAP.XU.
verf. i. Eam itaq3 bic jam
exhibemm, &
qutdem tn lingua etiam Vlebr&a , uty
fxcubifortafn noflralattna verfio a mente autboris^aut gentano fenfu , aberrarit*
Leftor erudttm emendarepoftt.

0'trrrrrKT c^ n?n rinn lo.v*? cnso \*\X2 finx htfi nstffi ^v '« Tt»n
: xzyiizhrixhv teoOTtbfa iT«p ^a oy nrn ptoaa pianjra ui
;rofcnn$ron Mdi VunwTna n*£or r.vn oy» kw ftwifl "natoi
n:tr?a "ijw iod onn.v anttD run <jidi nSnnn na njw? xS nttwi H^n»
•yaca nanu? nr Tttfai woaon nnina dni tqb iiroa dk nn nfani n*?nnn
vnr mIVi ?*otfi *poi n?nnn na "iyw8?nTTiD0i nfaato nyun nj*?n nvrfi wi
a» onr dw D>pSn p£ru nrn irrsn
3» *?<v nftron tiw ^? ropn npio mm
^nw .erornojana *?nnn rrontt? i>n nnv n>n pfr TOtwi Waa» niton
dn nra iS nn ono ins yoi)x y*oaa invna Vnnnro ivfm a n nfao -rn.v
:

• T-bxnrhzn ^oTnS n*7nna ifojbna rorn nj;wn 7 norf?rrnni nvtwrt


p ,

d^w xsdji arftif hy ftww pw nftbri ntann nsp 1


? «•• o^ nipm nr nntf

p? >aa wni wn *?y nSnnnvnvon pw onscpa s?> nrtron ntani^nnna


jnVvw nfyuy ttwt\ thx wrh
o orn twpo nSujyS Viron wn te nfrupn »p*ffi
fAnno ono ttw Sa ^pvoxnm^?TOmv rnrapTOi fcfcn nx ro^po
tw aaip bDxivzft mroo nwn n^nSn^aojp on ovn nrVuy aznp >a nm
;aa iSnq wpmno ftw rrmA aiy^n jpo»n wjnwim^^aoip on nftron
nmpj-wa mn.vn nx nn?a imnnr a**Tna ^n faS anpa »sem rnSya
on^ip p^rn ^
Dpim n»faila mrwno nn^n ram pmnmtn nn^jno
'i n^tnnn nmp^ jovct ite c*orn ojan^i nn;jno nnn.v nmpa *n«?a

tt?Ni omr roinmnwnp^n noninn nmpjn *n«?a mvnatr n^cn msipn m


o w£)Tfim "^yncwn *j«? o^xipjn niwn nisipn vn* d>itno r>m rtfe
mwa nwn myun n^nn Dnn mx ^aa B?otwi nvna
w
nSya nSuy nnw ^y ffi*

p^nfiipn fn Am nWrii ovn rxiwi ovnnwoa ^nu? nwn )mnn ooip


n «?mii rEHD on«? nipmna mvn nmpn wa o?o«?n nvnai n«?n nsipm
invn r^ ^mi n^ana >xw wn [cno tt?»vna «?oot nvna*^? ^)o o^ai^nn »jc? §
w
mh oirin n^ana oonm iiinti n^ana dwi ii^nmtffflw noo i: ?.v anp >£

tt?ctt?n nvna dwn non n&pn x*m »sp ^isn Nip: nn wwn rovh anp u?orn

nb Sa laoo tt?oe?n pmn r^fi n ?ana •oni ^m o iDna pjyn n»n> »7: tz?^ia
,J

w»>n napo ixo nwj «•oot rw ch n ?ana nipn najin ovn i*p>i yp&xv
7 ,l

rshnm i p nvn nr taa n^ann njn rpx noipn wm *>mo -jisn nr tnpn

vwr\ f*ao nftnnnro nv«?.vm vzvn on^«? ono nya^x iir^a tw ni^ron
4*r
Wtiyv »Vao noaDnni nfttnn tfy oto on nton o'i>jonl »ofi »»ja*? o»iio vnr
ni-r plbai *
r-^ron mr>a irotrn nyun »03 nj»a mviran '»yat!3n nSnnnn
»am oSiyn xnaj »itrnaioiN wfa oi» yjnrr »3*11 iryWai »nianp loaipSn
jray ?
1
D»$n vn msw nsnn nSnra n?on o^iyn Nnaj p»ja lao ywin»
WMQ» oSiyn nxny? naooj n»nntt»i rfaa^ nVinni 'wn noaonai nnjna
.vim mav D»j#ni '»«rrnn iaS» '»*na*n ¥?ao Kinp forni D^iyn aoaj» ttfitt

nvna Nnojin »oan f# sx ntepn narn n»t»n n»n>


ytrim 'aia nafatp ory-r
w oji nnw wyi nftwrn nj«»n nVnnn dipo ipv >*<? »c»ja oSiyn jnajtt?
puatr ynn» >an niao»» nvn oy >a *vin p pjjfci nn»ov *?3K »i«»na io*y yiw
n^na >on dik >ja Sa Sscx rwn nSnnrmv ain run oViyn >naj
pxt? 'a ?
1

»itfw oSiyaaf nvmn yaa »j£o xSx o^iyn >oaj ia«? >jso nj«»n nvow iSkx?
'»o»3Dom ytt»in» »31 iiao»! >mxa*» ioa *-wn nsipno xintt» ojmno Vnn»tt>
onam ^atr 'fft om^ »ora jAs? nvmn »mn »on o?iyn n*na nn»n rftv ioy
p dx nn»m Syan Sy nan nxnaa notp sh) a©3j »noipa i>naj oiraxa
njrn nSnnn D»«nrr
»ntwio o^iya njw&nri nw p
irw nn»ni p»ja nanan
ntrno lVnnn »yapn jrijon »aa i3trojtt» o»jfcn -»^» Sa pi ptwnn nvn niti
M»n »3 fljwxifl fl^naa myf? nmo nrna nn^u njirn nSnnn p o^.fw
^yaofl :njon ^a ^n nn^^ni nj^n Mnnni noncyn n^Sfin -\n bv rwn
^mi oaS nrn ttnnn nrn pioaa nSxn no^m onamSa ironj naai o*o^n nyum
DvmnS Da 1
? cnnn ion njn »a 'wi dd*? xm p^i D ^7rt
Nin p^Mi dd
1
? nrn r

Nin o nrn ^inn u\v n^ron mr.va tt?orn nyun »aa yaoa p^vin ^-rnn»
''u?tn u? v"i ntn ttnnn oanyai onS m> noaom nmn ^mv bix nvn vnn
4

ms) ntrno n»yaio nn»v mVnnn >dv nj^a p dn d^jcn vm nj^n n^m
rSarf? onoy n«»y i^ V» non i^on nar^ »ta^ nr r»jyi ro^jo noaoio n^njn
iVnn» ia »a njtrn 'virh f i^xn ia wx» ittw nrn tt»7nn d^ n»n» d»iko rixw
uo» uoott» dj wbvn tt»"rna »jtt?n tt^na naw^ ioa »tt»»SK»i »jk»i pvxi onuo ? 1

ponn anai onjco x^xa hxw »ja nxyft n»JB»n nji£»a noxa o»jB>nio»3nttnn
'aa na«»a 'xa v^n o»orn»o yiaa»n »o» u»nuoa nai2»n Di»a nrxn n»nntt? loa»
forS »tt»»V*»i ^«71 f^^T D»K?inn Dnuoa d»iko nMK»mar» naa iniph piwj
niott? Djovi •
»y»att»n tt»tnn n»n» »i^ni fi^Ni win ro»j n»n laiyai u»n^wj
jnarS fa oixnpi on d»»did nio^ »a o^o Di^yn Vaao o»^iyn unx n^o»r7nni
nra nay .vVu» »S naui Tian» D«?n D^yn Dtpoi vroy d«» »a y^nnS Saao on^wj
Diiooa 0'^tnn nx xnp^o lyjoj >6 Dn djp >£hwwr\ niKo.^y
»jwi ptt»xi

rai Saaa im.v D»jao iniKa unnn n^ ua nr la^o bis nmn nniic» 103
vn» »ua
^»Dn rjm Sy nnn iix a .vint» ro»: ttnn Nnn p^xnn inna inDN nSjoa no^j
M

nnnio nj»xtt»i n»»njn nSnnn wa ^Tnn niico »»jyp nxann njn Siun ^in hd
i 'an ?6wfl nra mnim n»ya^n n ?nnn i J ,

•VQ^Sni Iii z
434
jijtfn wy 7NW >03n ^aa 77ynn nmo:] onr -jsnSi 7ip7 DTpn?
n^nnn
Ninu? V7N 07ipn nyn $ ovn n*?nni nwi naipn:! mino wa ttowi wana
ktn nonpn n;n# rioiNn nxsrimh.iyufi Dni rniw n^sronWn nSnro
rnni nonp n;rx -jn ntyoi oxyi no»7p M^n n3n tv Sjfcfo myrrn Sy fV?
j>jp777ynni hyeh ron D>7p>n3ns?Nin 7#ati o nm fiwqKWionp iov? nann
X? n r
nnjon no 7f>n N>n wi TinSi
;orn ioft rotn n:trn n>;?N7i ovn n?nnr.7 r

Vnm» ynijv p7i D*arap ooorni nvjo? nrra on nj«?ni cvn o nfryon nonp
*7T03 vbvn vnra ^mnn p
Vnnn nawni rorn NU3 vjdts? 37yn focvn
fo? ds? «?>«? >£h o>noism rnm D7Nn Jtra \vxh rhxrs ooojn i07n> n?3 o d>jtno
nV^n Nin Ninn dvd tow
fcn DTvyn TiN7 njwi nrTn ror ^3 inNi • iitv
iwnn rormiTy^ rvn njrn f>;y3 pi nn-rm ipNn fcoa ;ro«?n r^ o v;£7»
n3i vnvinn 'uiyo 173 oViym nyntn ror >nn *n o \m 19 nrn nsipno nwv
3>3Nn iv ^pinno o^in njb^n orix 73 o^rirn 7in3 ^xn fcna 0:3; '>nosm
Vv fffipn nnnn Nin cvn n7>7n fo? d:on pnnn >o>t^ nxten fCOT c-osv^
nr^n njrn pi nrSa to* rrao liwi nkve? 103 no7Nn fzoo nsv iSnd 'o^
jnea DTp finnn ror nvn?i n«?n ns^n t? cnoxn d'xicvk? p\3 rsipro N>n
n? ^flOI no:S n>wn nSnm r.oND Nin pnnn n^nrn n'nn» wi rvvhn \®h
nnv n>i n^N^a n^von ^cn^ iod mvn fo ovn nSnnn nn^Nn nTnn ruwv
r

r»p^ »m pnv on nmni DnTOu? innrn :nv ivmv^


oSiyn rwi nSnm Ninn prn VnS nrn n£Jlpna
"^'v °*
T?3
rhmr nnrvi nn*r pit mm
^^ ^
D^ni nnN ni«? N^n rNtt? >gfi n^«?n nx^a ^j^oNn ani ^onj p^ nvmn nyn?t
niTon ^d» nr bo -wannnsn r d?iv mn cvn ^s *uyb lipn nrVi • mnN ni»
nrn £-rnn N)n SSm vyjyi rnvtni cViyn ^iya nn^N-n nr^n rtnnn Tfccn
nr :flOtt? tv DWDni o^Tmn ^onn nrn iooon 1D51 d>jino vxm
r
Djnna wm
inw D»NTp ixi r;vxv> n^nnn loiS nrrte Dji^Sn n^n Nnn »fr6 wnp
noon 717; mo^»3 nrn i2^n »vrm >^ iddi nttrn Dii«6a dtti D^o^vn
pioijn irroV^ firNin iwbn Nin nn ^b?% Tytp no 'iman n«?x D^oSiy p7X
: r->lbffi n^N^n mmm mu?:i n^nnm «?ni »> o 'ui D^r7n ^xi viond
Ninu? vnvim D7iyn i^vd rutt^ «?> nrN m^N^n 73^0^ Nin bn mav?m
n:«?3 niiry
1
? »3Dn 733 wnNSv 103 nt?n '£iipn3
on^iA Dnutixa D7N ^2
r

on»y3 nnpu? npon ro rnpa m^on


f nso ? nn noDonm nn:nn 7.77 Vv n7nnn
1

cnnu? rrrA tonti rt*o Dn*aa nrr ? n'c7s nTtmm u?N7 mto^ ttivo dv
2 ,?

pr yo '*:vni 7^3731^3 '1^0*7 D w 7r3n o>:io vnr 105 nr^7on DV7 onoSoi w
vn f
>i on^n oieouw wpn m37oS uo o^onni npio vmsoAx nD707 27
f

cN»n:7ono m
?S D^ywn iod Dn>ya n:v;&? *noN«? n^d; m^S i;oc? nioiNo
,J

D7po D7N oa vn w 103 Dno>3 nry; dixv ^£17 Dwn uotr r^ w u? moiNnoi r

to orni3Ja on nnnn wx
rvno pnrf? ai foj d^o D^vni V307 dw
437
D»ttnn ^D^i35i nrvpy nn »a ^ato ^^o^N-Vvntryn >An»Nintf*
'i

o^yion Dnwwipn ir.v itm x^xix^nKin


o*?ai dtt lyapt* 103 >Ai cjintrna
»ao ojia«m n»n d.vi itnpr
pa ftW iVa* pjaw frax
i^x .vVv nnyio >V
noo rto ^opoo owkt? nrpirrn:sni ry^ioi pjuw T* fap» roa mwin w
TNi *ny 1^7 tpirf? wtn iav tfai rw ntro T3 '» n» nSx ainattf i^mai
^toai ma»yn nuiatrno 131 onV- ntrpin *& rftia >npo woin inoxi »ano
*?y Dttttnae naia on^in n ?^ xnjym» ioai ni>n j?»>n »s *?y wmn tt?vrp
1

urfntto Vd3 njy Ditro noxi dA» na* onty a»^ wi p SynaxWi oto on»ioo *

YX orrta •wxtmt own^i dA nrn trinn hwn nraon-osy» -ow


ivw *?y unnnrn oipoa Nipj jAinrtfn n>nn nyt? nt wai «nnn na iunp»
Nmnr^rm jwa ro» »70 itry» on ?ix.rni3r ?t* ii3n» m* Vlv ntriTni ruaw
r r

?7a nfha ptwn uoo o»rmn ravr n wn ott fo*? twn 73 i>#» mv
pi 'ii 'ar

trnrrn lavjn^vrD^imoon^KJinra rpn Mnn trinn -utvsn i3rji Ton n»n>»


vnrh nw n>trn wm
imn ^d Kinn trmnp ioi nm DvrrnwroOT nrn
p dn run «nri ino 103 trinn n^nnn *?y io*v» oyo vm-uvv
* i33i
T.v Dioxn • t-wtwi »t?in to ? ^vi p»i wir\ nwer *on nMnmson ipy-
1
1
?

m
oa »3 fK33inan rwa ty ix n»»>nn"tefew Nmn trrmn ttnpn>
>ft natrrm ȣ

N>n xiNno oipo n? iVrrnnwniy ounpo vn>tr a»»nVawan>a


»x *?y fenaS
:

fiy dxi ynxnn ana^io^rvixnnnn ^aoipo tenxnon wpn3/irn onwn


;

nt
2
? n^ ror .v ?^ usm
07ipy y7> Wtt-^y tn^ A
2
&m
rp«mn n>n i»7p v
oSiy mo»' wo^ omjj nmixi d7N? un fet &xn-mm o*m wmsa vn
N ?y rtihn n»-.vn »a Sy >»W7t myop^ onS nr n'n n ?^ yrwwn
,r
ni^ 1
w
wyinyap^T^i^awDn iixrr^i^ onr^^oy ^jon^aweSy
tt?7rtn ^iTp 177 ny v nniS2 n^o ? 70^:^ pao pN Sa^ n^n i.v tr^nn nSnnn
1

mwp- lynmrr o ono wsnrf? ci^i parnrr ^ *?y iurirp tmv n'\v-in »a Sy
rjo DDSnrn u?7nn no.v^^a iro iW? 7Dnn a^nanoa *:»do ntro ? naf?na-
1

'^7^Dn »»7n w on^a- vn» d»to »«nn tcn? n^i cn psnoa ^ o^n D»«?7n
xvu»- w »1771 'trrra w rou?n ^7na nn cx w DH^a. ira oniDK oy vnu?
^irp nm» noam itr^a c?o«?n
dni TO>yn
D^ooyn
oy oooonS n^unnnr m»n
i«?y> no n>w >d ^ymnn
w
Hvmanan^n wfenxin ^1
d.v

ntro SnpD^n w>03h nrn *7nn'Tttn»- Toxt^- nrn -vivon 7^0» owpn
^y- n^y^i»^ moam niryn 710 .»»7i^wnowa vn DtrornD Sy vJfeyr wna
xi»»N7Q: o»7vn nny d.v »a nnon»i»3 n»n xSonoix Sy "7X7^ na»w onn
rr^i now- W 1
yn»n n7»nr trotrrr 'aSnor ^Sioji patrno c»7Dn- vm njn^rt
ana iaai
n»»Nin »£3 Sy ti ?^ n»n xh ir» aipa o»t^7rrn mybptf' hi hxur\ '»ai

naioi vbnw nja? o»yai^n ^ur nr W n»^mr p dj- ri3tpnrr »0 Syoy »a


cava wo» d*?:)} Dis? >.vi nVi n^a r»vn-7iovi DvaoniN nDao pyn n»n
K^r lii 1
4J*
^iTjn r»T n»3T too m o^^rt Ti3»yi o»»Trin w»ap» >nn
f

m ma^m
jvfown njpn o nioT mo3n na «>» ,v»nn ntrnpn n3>Aon» »oS otevvap
rwn >wmb 03V *in p wttdx» to3 d»oV.p o»c?Tnn ntryn -itrx rrvh jw X'»n
cvoo D»tnno njttrnmnwjwi o»£Tno mio nnx njtrp to*? nna jjoo SfnNi
103 rhiD hro wii nvna ptrNTtnnnnr nw* mwn nrapna? 'aSt
u?otyn
vn» oya nitrn >»Tn»iNWONtn trotw nVn 3»3*nt 3>3xn mn nx motr moa»
p*?i ov Ttry TnxVsiTp nj3*?n »trm 3»o" wara n»ro»n n:trntr >£>*? '»trm I»
ipK3 xinp s^an trrm p»j ron n»n»tr >T3 inx wm nstrn *?y ^oin )3Tsnn 1 1
?

oao owi
narro asw vm rm tfni
'
mayo *9f>n n3OT ,wn n rj ^03 ? 0tt?n Dj:w n
'nni 'ini
^"^
4,

'jrronrnar o> W?- ny3tr


^
owno
^ T3v^ nr
nr d^o^ D»«?Tn Vt dtsdoin ?^ awpsowte 1
njr & D»jtr3 D>enn3 ia>p>
to^ nna f mdo Vrnan pi vo>3 o^trn toi V
o>o» ttrm Ty to.v trrn # Tpjn Nin wm
TDim arrrtr ovowtr p Ntetrrnn n»n *pVnvytr >Ai ann ? njiio nnx'>o;» 1

ufio nViTJi mnjD ? 'otrn m^yi '»«?Tnn my>3p tdoj p p#


1
dao mn -
dv
»*?jM? woaro >y*oxn f?non tnwin n^unn noam '»xVdio '»o3n'vnontr
yym pmo »sV ranon fo owe» >jd wr >yxoNn o^Vnor trotrn >VAj »JtrV m>n
STyoVmroS TMn>£3rmtrn ipnysoNo
'>.vipnntrV*rD>3TD>jip>nVr>3>TXi
moipon >uir ^Toseyi >Vnn dji oh^w t»nV o»^pn nym^i »*?nn ^y annS
o>Ty*? nn»pn yar D^i^rr^nn foriD»o3nn vnntVi d»ttk 'io n»^n nm«n
TynTyoS w n-iro ? nW
wmnjianvn ua njwom"? ttrisaV m»n -wt d^
2

m^S >ivn DVofe3;r?sn nrn n3T3 l?>nw» »03n3 nn»nur nosnn osvy >&nv 7

jD^3n3i VvTtr»^'? tvn wynbxte^ r\yv £> hv nvnon nr .v»2onp »o T.vfi ?)


m^in^ ty tnnn »np3- rnro nvpn^ mv
Srm nra^ on»j'3 nn»n»^ nov
x»nn n>A^nno3nn»nr3 isn» ro»j irin »xn3 n^nnan^Sn ^n tit3 itftipn
rti?n inoan 'Bnvriffyn tid n»nw ^Vm onTpni ormp pnxi wo mjnwi nV
jwowpo DJwnaVw ^osn 'TJO^p^Tian^n nijn^nTn o»xTpn ^aam
»£j W tt?Tnn n.v vr?p»tr nni^ minn» 'nox3 mn^n tot p^trnn Sy D»trTnn •£)

1
jto nVv ^npj^ ^Tn»> D»«nn tr>n 03 ? nrn tr-rnn nnox? nr byvi n'M-in
1
?

«rmn" Tny» »no tst» rzrTni wpn to w


^03 ntrnro nn»'^T3r n^Sn mt^Tnnn
c?Tnn^ Tio^ n? Vy To^ipi trinn dx rcnp* ntriTmn^Snn^NT^tr ctrn mxi
:

Dtrn mx DNfr r p»j- ^Tn y^pSnnVff tw nwmnn Dn?>eTf hotp»e? 3»3.vn


T.v onoTN? ^y om»n3 ^Tt^a d»1£jVjwt! n^Sn r?>w\ &tyvTrmrMimip>v
f

n»»»VTn rmtoo nwno te^^nwon nv von orro3n rtn by


min 1
? n^?y

V^nn tV Tr>rn3^ nox»v Ty DK£)n3 p3tf nn ^ Sy D't?Tnn


Svtirr yi3p*?t

tvt tTt^Na rmvrfirwr ^ o^ro d»3t ntinim


\tftx »3 nom n»wn itt?p3

y\vrh tnt nwSn- wot vwp vn ^oji j3r Ty fow> ^3 Sm vwiei tvt
4?P
mio nn o p7n ttVm njmoi oi» rj3'o nnma n^ te nttrrn »»w N3N »3y
!

no* nwoai papnn >a *?y ^S.vnjaSn n»»*n *?y 7010 hxhm pi n»n *W

ru «> ir nn n^im^ ty trnipo 70i*? ip»3Dn x*?i onyn npnj Syw toi 73 inw- »

ora n»n itow nwVn n»*na mn


7p»y dt3 n»n x ?» miojs n»»>n ift '73iya
1

1x3 iro nVitj 7iwi r-ttfcn payo vn nnix7 nn^ t*v D»«npo vn n»»>nai *ip>y
xS ''^ ov wno >&w mv rhy\ o>pW nw noxi o^w Kini uora imj»*n
wna pa»nn Sv *Ai njn^n n»X7 <?y iqid »vin n»n ftai pi ffapi nx7> ^w
patrnn Sy 700 fo»tej pi«? poo 63 x^v
iSifr iV vn mih nni* ni07
ny ontp niayVVa n*na
iw
yv
p»a
htrh nkoji» noi o»7jrn nTyn *?y aftt
^
n »a 13 njian nvomnn n.v n*7Q n»n »n3tt» tara xten Sy 1M93 ^oj
«nni enn *?aa roa^n f?noa inyn> Din»ai prra TofaA naa ? iftn Vnwi ntry 1

n»nn no3i niscp d,vi nanx dn wm


inixa nja^n iVin irni* ir »*a y7v msi »ar
mxftn trvzhrn 1x30 «nni unn tea n»m nou n»nn 7» w »x*?i Sjfaa nmar
n>no n»n» mist nniaai iai 73 tkS nn»Eji 731 73 n»nn nnw ^7nn rra
rwna 7p>yn $N& urh 7>nro npi trTni «nn bson^n d»tvo vn n3 vrzhrh
nn>n N ? 737*? 73r o"rpn o^apo vn^ ayxi D^p^inn »737 itoi vyznn xhx
4

Vod n»oV n^Sn n n 7i3>yn pn r


no^ pSi fi3«?nn mv o^ '3 73 n3'0D W
7331 7i3>yn 7iD 'pno -h n^n»» no >£>3 i^v^i wwi ^np^ hmr\ 73 T3 nitr^n^-
t^TTQ nos 'vryV m^prn iVon xyvi 3in3«? no 733 o^i^n a»T,?ion nvn nnv V
nVi pr^nn pttq n»n^ 3»3^n tt»7n n»v Tiet? Vy nrn t^npn rjVon 73y xh) f
wn
in ptrxnn ttr7n3 nD£3 \m
hxiw n^ V3.vn >Ai nyio3 no^n nx 3'7pno. pD*
*xm ^tti3 ni^y ? 3in3n nu?7n xb o
1
wn
tr7n3nD£)n imerya 13*70 an ms n ?i
,c

cwiyi D- bi^ vn DWoon oa mni nixon V^.v d»xo?j7 inV3\3 rtoan ni^o nVn
aTyMnraiVnoni^^n^nDwmnTDWifjnDWWi n^nn wim onw
o n7D ami V3^ rnxo 733 701^0 tniwV nwon Vy 73y^ no.vi m^prnV
7137
7on Nin oj»i V.vo«n ro>'» ni^o V30 7d ^i Vop d^tV.v xt 7»»i p^x n»n irvprn
103 xm no^n *?3K w»y 7^73 aiom t^dS n3Vnnn ivx nx.M 7i3r inScra
r

Min jiw no V3.V n«?yi i^or3i p»x7n tr7n3 n»n nryc? nosn» y3^nn '7»©»

fe» x ? hmwv 000 ,'D03 p»j» 73»y Nfini 77x »7n ^)iD3 mirn 73y7 )b rvnv
1

*i«?x DH37n^ nro *uh xv &vt nrh i«?7pnn xhi nnon xS D>jn3ni ote V3pnn^

^y D»^iy onr noi ^i7in 733 onSn vn o^Tnrr myapi D»:»n niyya rhxy
••£)

?ionn 7:33 ^w 10M xb uoo y7^n n ?! v^y 4>Din ^S snwn


4
noi nninn maw
yorjtt: >6>f DWpn D^iy^ 103 niK03 DnyTO- io3nn .vSiDbtro W7n» xhv f

x*?i 7n3n tWp 73nn an^p 1031 nww onryj on^ >& o»t3Dw^i ^na 1
?! 'w»a A
p pTnnnox 3in3n n*?n T3 ?! n7inn 7373 rwn»n 73 iyiy» 7i3y»
1
7».v Dipon
173 ?! an»yi d»t nVoji nawn Sr nai n^jo X7po3 wa^nwi '» 7na>
1
on>Sy
Diox • r-i'77niDi n7inn »iioa nr ^3 nSn n3pn«» *ch vmitoa uienp w^
7i3yn noana onxai onoan ira fen«r> >oan 0770 pn^nn^? na D»yipn
wiant
4? 8
• a \m rtW
td n? woa cnary *? Torvti twfl to ioai nV?a m» sAt w
'«yaip vn» p d* pron on? T\vn? nVVa u\vn jioy nxi Tra cmnj? oov

flroo njm parnn ^ tv n»n nncon Tpy »KTT3X7Nnj37n »a Sy ''STniT mw


ono rwsfii dv wS» Tnx?aa d»Q7«7 Dno ntron njrn ':r?n i »a oSiyS wti
. D'oysi dv ''r?r »ja crofe* dw >oya ono dwi dv D3 irw toa onon
i?7n o»«rm wi ov bp urm ov o*r?r ono ttiw 0'oysi ov da »J3 'non
rtnn W? rai n:rn a&m n ?nnn >Trn tpn r»vrr w*ra miooi i?oai pwmn
r

rnoiey p ~>v rfcn Dzvp?n a»wfl nsnoi dv cp oto snwrf? na?n rznro

nw» \7N rftNa cwr^n »t3t$ n»\vnn ^ 7? nnn fltfir7p>p ira amti mscon
i? noi narn »»7n7 rxn p»j rm
?y imtfTp*» nipn?
i
D*oafl»jt d tv EBnp *£

nsDon ^aion nvna patfnn >o ?y icrfp» x?i maon \q n3D? nar xw ni3T
7*nr» tuo» toh» onoan ?aa nV.vn dtjnh ra xin ro*Di o poo pw noa
#Tn Tno nn rn^n^? ttt Toxr xvnn pn »a n*wn >£ ?y ntn Dnrrpo vn Xi
rn pattfnn >a Vy» »717 vrm "\mv rn yn» rm prtoi "i?on oy arx »aj v* k

vtw rrote lyrw shs ttv x?i mn Tno iyap' >Ai nj}7n nxm *7 >twi o»y3ip
on?n Sy ^on aan nnn ^nn mm m
inoM *ro^jr nn rxn d>0' ^ro^aip
r-rn cxi xv\w noi7 p/v N7i tvt oipo 7pA»i wntrtrfn nnnoo 'n^i yro) 'ui
ovn 05 ^iori dj >r^ p X3 N7 yno TON? 7^8?i ^rn rinn "onp arn^n o nn^
>jtpn rrrm bvn Sd^ N7i ^
nra rrftwn 7*;o fnjin^ oip»i io^ji on7n 7^
^di wmjoa wm wn 7«? d*o» u» trrn mixa vnr noio x?n CDnS wn •

fiavnn S^y inm 09 vxsorfn fiarnn d Sy D r"mnynp7 7^nr>;


7a D»nu 171
f

nyr? D^nyS nra ^n» Tarr* ^aaoi *ra.v» ainaa «ni£30 *v*on nrVi np>vn n^n
noan ttot im ^7 r»Ni '1^1 on^ 7y onTi^ Sai D»n^o on>ew 7Nir* nry» no
jwt ru377t/vwi 73^ ma^vn tid 2onr pnrnn d^ o Wyio w D>ny yiap7 nyai
n«.on jni trtn vxi Ninr D^yiv 7an n wj njnSn nr^o »d rma jraroi yir iai
ia tt5a maioi ia mrya nrnosn ovi >nrna ^a n«?n r?ni 12 103
#
0^1^
om nyioi D»rinn myap 7Niw»7 fynoi ?»arnor D^o^nS
on*£) S* dwd Dn»rxT Sxnr^ nry» no nyi7 amar ^m n?i
irx riarnn ^
>z ?v Dtsny om
zr y

Dta^cjiN Tyi '*ai nro nio»o


7^ onS «? iTtrai uirnai piix om o
d*j«t rwoi
w
^ Sxir» irtj pi wiy Dn*o Syi in^
vT»oVn 77aa vro Wirufl r.vni 717U r^n
>w iami caaSa p£5D o^aj dtd 7ap7 wo 7y ain n^ f*roron Dnaya vnn
Tia^yn noana o*o»tv 'tk?» »oan vnr ^7inyn m-\rh i^k»i wiy ^?i ^ap
pnih cnn 'nonn o»T07nn vVnnn thxxrhsipa N»nn mwaan noann rtn»m
np'v nm \?r DTO^a wmn
niv»apa npyi niKon »£)i nSapn noan on^y^
n^arn n w>a dn »a moT *ioan bx rywwn riamn »d 7y D^-rn yiap*? smo:i
nnioj nvxTn DnnaT tr»nan? titti »oan lannni ?aoa oana ony d»w »£)7y
^ao.^Aaipo *p Tp»yn ^n na«?nn »a m»n/)WT7 iwmn 7^ 7N'?ai pt toxi
»3N
.
441
yrioritatem habeat p& aliu\ Ubi inveniemus, qubd omninb quaedami
hanc prioritatis praerogativam fuper alia habeant \ idqj per collatio-
(

nem partium Circuli iftius zodiaci , cum circulo /Equatoris. Nam


quia duoifticirculimagniambiunt Sphaeram, &
centrum unum ha-
bent,quodeftcentrumTerrae,poliautem uniuscujusque funt diverli
(nam poli aequatoris funtpoli motus diurni , ab orientein occiden-
tem poli autem zodiaci funt poli motus Sphaerae ottavae ab Occiden-
:

tein Orientemj &


diftantafeinvicemcirciter2j.gradibus &dimi-
diojj idcirco neceffarib circulus unus alterum interfecat in duobus
pun&isoppofitis,&elongaturatquedeclinatunus ab altero, pro di-
ftantia polorum illorumin duobus punctis aliis oppofitis. Quando
itaque Sol ingreditur in ifta quatuor punc~ta,hinc oriuntur Quatuor
revolutionesannij quando enim eft in duobus punctis interfecan-
tibus , quae vocantur plj?n , &
funt prineipium Arietis, &princi-
piumLibrae,hinc oriuntur duae Re volutiones aequales, quae vocantui:
DuoiEquino&ia, Vernum & Autumnale. Nam cum Sol eft in uno-
quoq, illorumjfit motus ejus diurnus eo die,propter illumcirculum
&
habentem polos motus diurni qui eft in ^Equatore, aequalis tum eft
dies & nox : &
hae funt duf re voiutiones Martii &
Septembris quan-:

doverbSoleftinduobuspunftismagis diftantibus, Cancri videlicet


& Capricorni 5 duo contraria fiunt. Nam cum Soi eft in principio Can-
cri, eft Aquilonaris extreme, &eft nohis propinquus quantum fieri

poteft, unde tum fit dies longisfimus , &


calor intenfisfimus,quia Sol
eftpropinquus verticibus noftris,& vocaturSolftitium aeftivum,eftqj
Revolutiomenfis Junii: quando verb Sol eft in principio Capricor-
ni, tum contrarium evenit, quia eft auftralis extreme , &
tum Sol di-
ftat a nobis quantum fieri poteft,tmdedies fit brevisfimus , &
frigus
fummum , quiatum Sol valde declinat a capite noftro, &
hinc fit Sol-
ftitium hyemale, Revolutio fc. menfis Septembris.
£x his liquet qubd
,
inter principia iignorum zodiaci quatuor
fint, quibus debetur jus prioritatis &principii praereliquis, con-
fequiturque hinc ,
qubd Annus incipiat ab harum quatuor Revo-
lutionum una , h. e. quando Sol eft in principio alicujus fignorunt
iftorum, Arietisfc. velLibrae, velCancri, vel Capricorni, non ver6
in reliquis.
Obfervarunt etiam Aftronomi in Die quatuorpartes, quae convc-
nientiam habent cumhis quatuor Revolutionibus Anni; quiadic*
totus, Kkk
44°
vrh nmi tvoyn ^
oanvai Danoan *>n a ionj vtytt^otwfiaVns «ttw
ty o ora nty x^i nwoan ntapno o^pmno oto nmrf? njaSn n>w tvt
f

mnpn iwnhvnh >rarov rca nat&ni .«nnn nyiVntep*? on panacoua <?a


:o»trrn 'j D^inn swp i#y>r ^ana u* tro*rt i c>ay vn oni o»ttnpo
'-t
w y
w
ctwi asa*n rin n^niot? oitro own na iay<7 insp now ior\ 'm o^o
Vifi naiai nwmh n,c
?x n;pn na nay> xb p '<o*no x^ ^tnn nwy p>rc>
£» nrno upnt? ^im^ nna D>aVini c>o> a*?i tuwV njra nna own
iojks? *\h nn ;tyn i>n rn

N>n 'nn'm '^n o>jp nyaur layS upm ow d' hsft
notjvri bsten M^m 0'trann prrpa fiatrtin >£ Syi nSapn Sy .tfaooj on
.noaon 630 oipo *?aa urmnnx ortpa on>ja no^a nnoa xh yx on>oano
"wxi -rrw ov ? D^npo -torwr' pxa
1
n^
DWJpn wn irw.Dipoo "rnx tjip»
vn>i 1300 pim ror*? nannojeo pimxintp rwdMWp3 nwtnrwDvV ptwra
oipo UMNJiyiVniaan Dva na.v?o owyi nofnxon o^aix mtfoipQanto
ip»va*7nx »u -wn»> vhjp Dipoai 'nnx 'ny H* i^vi 7n* wVy laoDpVanm*
. nm nnm onra niinn n«?yn n bsjpoi nn* mm on-? n>nn&? nan tnrin
no^w orf? rxi i6y looDnts no idwi 'ot on;ya iBnrwovn -?ai nif^nnoi
n<?ap -?y rroy *te oipoai •
nVapi poNri
1
? aa latr 1 ono 'x ryi rrn -p n*?x
n-od 4jQ t-ransoo onw w tty n-?ap ty onoiy owaano iVapw bwr
rtn nsw.Mi n;vrn mxon.n^an» *i\ann nin rW o^pSinn an oy nru
wrpw Nin ina 'npn m^ NV^inViNun ^naftiuvn ^tnV nVrtnmwn p>j
•noan»ttn»i www^rraa won invn -fswa n^n n^n £ ^y^tnn nx
o»^n "iia^yi '^inn wnp nvnV n£j ^?y Vaipon '^a iran woV wn*j Tia>yn
.rnnx Sni nra ^x '» wn n^rn ni^oa ainan ion nr uooi Snjn ?n no hdo 1
?

^ttjw rn na oipoa nxrn ni^on nwj onufft ^


i
VERSIO L A T K A. I

Primo difcimus exhocioco, qttbd^lket ratiomrorunditatitJpb<tr£ & >

motus circularis Solis,qui Annum nondijudicaripojsit Anni principium &


facit,
aliundetamen tUa dignofcantuu Idque vdQxOrdine naturaii^lex
finit',

Infiituto arbitrario. Quae ita explicantur,


Naturalit£r oportet ut Annus habeat motum definitum & ordina-
tum,unde dijudicare posfimus ejus principiumj medium, & finem.
Et quia curfus folis fit in zodiaco , hic vero di viditur in X partes 1 1.
aequales, quae funt XI I. %na,
quae funt inSphaera odava, idcirco
cbnvenientius videtur, ut annusincipiat, quando Sol ingreditur
inprincipium alicujus horum Si^norum, quam cum eft in illius me-
dio aut fine. Hic ergo jamaliquod Anni principium habes 5 feu motus
Solis quandoingreditur inprincipium alicujusXlI.horumfignoru.
?
Hincporr6 inquirendum, An Prmipiumftgni ^odiaciunius alterius &
priorita»
44*
nerant qualitates temperatas inter illa extrerna. His de caufis confti-
tuendu eft Principium Anni,velin RevolutioneSeptembris,vel inRe-
volutioneMartii,quaefunt,quandoSol eftin una exduabusiEquali-
tatibus, Verna fc. vel Hyberna, in principio Arietis vel Librae ; non ve-

roin duabusRcvolutionibus fummarum contrarietatum. Quemad-


modumenimnonconvenit.utprincipiumdieiiitvelin meridie, vel
in media no&c,qua:funtduaeDiei partes refpondentes duabus revo-
lutionibus contrariis anni,ortui videiicet & occafui ejus fic non con-
:

venit, ut principium anni fit vel conftituatur alibi, quam vel in Revo-
lutione Martii, cum fol ingreditur in fignum Arietis vel in Revolu-
,

tioneautumnalijCumSol ingrediturin Libram,non vero incaeteris


duabus Revolutionibus.
Hoc ergo ficpofito, ulterius jam videndum, Cuinam ex kit duabus
Rcvolution>bu$ 9 Martiife,& SeptembrU7pr<t altera magU competat3 ut ab eape-
tatur Anni principium f
Aftronomi qui non funt ex
filiislfrael, fecerunt Anni initium in
menfe Martio fic iidem conftituerunt
ingreiTu Solis in Arietem, in :

Dici initiummanecumoriente Sole,qubdduo iftafint temporaLu-


cis & Caloris,quse habent rationem Habitus,ac proinde merito ante-
feruntur Frigori &; Tenebris,quae funt in gradu Privationis.
VeriimSapientcsIfraelis conftitueruntprincipium Anni iningres-
fuSolisinLibram,inRevolutioneSeptembris,&principium Diei a
vefpera diempraecedente,quaeeftprincipiumno&is,mixta exluce &
tenebris . Et hi refpondent ad errorem Sapientum Gentilium , quod
Prioritas, quam Habitus habet prae privatione , Sc Aclus prae Potentia,
fit prioritas EHentialis&Dignitatis^non autem Temporis. Conftat

eiiim, qubdPotentiatemporepnecedat A&um, 8c Privatio Habitum.


Prioritas autem quae competit principioDiei&Anni,eftTemporis
non Dignitatis. Dies enim &Annus funt menfurae temporis, &
tempora definita. Hac de caufa fequitur, conftituendum elte Princi-
pium Diei a vefpera prexedente, quando Sol incipit occumbere,& An-
ni abautumno, qiundo Sol ingreditur in (ignum librae nam in his :

iimiliafunt ifta tcmpora tempori generationis hominis,animalium,


& plantaru in quibus eft primo tempus Conceptionis, pofteaNati-
:

vitatis &: exitus in lucem hujus mundi. Et in illo die tempus Conce-
ptioniseftNoxpraecedens: tumenimSoleftin Ventre terrae , ejus &
medio; Sicin Anno Conceptionis tcmpus eft tempore tenebrarum 3 *
Revo- Kkk 2.
44-
quaru una lucer,
totus, qui 24. conftat horis,dividitur in duas partes ,
& eft Dtes^ altera tenebras inducit , Sc vocatur Nox , ficut
Anni pars me-
diaeft in gradu Diei lucem praebentis, quandoSolingrediturin prin-
cipium Arietis, ufqj dum ingreditur in principium Librae, ubi eft ter~
minus longitudinis nottium , 8c brevitatis dierum frigoris accres-
,

centis, & declinationisSolisa verticecapitisnoftriinfraterram.


Porro obfervarunt,unamquamqj duarumharumdiei partiumdi-
vidi in duas partes alias, fcil.Diem lucentem ab ortu folis ufqj ad me-
ridiem, &ameridieufque ad vefperam: &No&em, aboccafu folis
ixfqueadmediam no&em, &amediano£teufq^adortumSolis. His
duabus partibus refpondent duae medietates anni 5 Prima,dierum
longiorum abingreiTu Solis in Arietem, ufqueadejus ingreffum in
Cancrum,quf eft Revolutio Martii ; rum ab ingrefTu ejus in Cancrum,
ufquead ingrerlum ejus inLibram,quaeeftRevolutio aeftatis Aitera :

medietas anni tenebricofior &c frigidior ab ingreflu ejus in Libram,


ufqj ad ingreiTum ejus in Capricornum, quae eft Revolutio autumna-
lis,& ab ingreffu ejus in Capricornum, ad ingreffum ejus in Arietem,
quaeeftRevolutio hyemalis.
Sicha&enusexpofitumtibi eft, qubdetiamanafura Diei, ejusque
comparatione ad annum,confequatur, Annumprincipiumfuumha-
bere inaliquaillarumquatuorquartarum feu revolutionum.
Nunc inquiremus etiam > Cuinam ex illis maxime competat Anrit primi-
pium pr& reliquis T
Hicreperiemus,duabusex illis,RevoIutionefc.vernali inMartio,
& Autumnali inSeptembri,jusprioritatis deberi inreiveritate,fupra
caeteras duas quiaiftaefuntRevolutiones duarum aequalitatum feu
:

aequinoctiorum fed duae caeterae revolutiones funt duorum contra-


:

riorumfeu oppofitorum. QuiaverojEqualitatesfuntingraduHabi-


tus & perfettionis, aequum eft, utaequalitates praecedant contrarieta-
tes,quae funt ingradu privationis &
defectus, Contrarietas enim ni-
hil aHud eft, quamprivatio aequalitatis in fumma declinationead u-
num extremorum: aequalitas autemeftmedium inter duocontraria
& declinationes fummas. Conftat autem,aequalitatem lemper con-
fiftereinmedioduorumextremorum. Idemconftat excomparatione
illorum ad nos. Nam per contraria generantur qualitates vehemen-
tes, exorbitantes ab ordine naturali Sic frigus
: &
calor , humiditas &:
ficcitas^fifintexcesfivae^nobisnocent^ quandovexo funt aequales,ge-
nerant
44f
fw,queminter ipfosprophetaffe dicunt,ut Ifmaelitae a nativitate Mu-
thamedis prophetae iui. Sunt alii etiam, qui iiipputarunt annos abin*
figni aliquo Opere quod diebus ipforum contigit , ficut antiquitus qui-
,

damfecerunt A DiIuvio,Graeci longo tempore A' vaftationeTrojae,


x

quavaftaruntfuapotentiajRomaniab Urbe condita.Haeaeraeomnes


funtexinftituto&confenfu,nonnegato vel fublatoprincipio natu-
rali,quod ei afcribitur ratione motus iolis.
IncapiteTalmudicoRofch hafchanahcap.i. uti iiipra jam attigi,
diffentiunt hac de re inter fe R,Eliefer , & R.Jehofibua.R,Eliefer enim di-
€tt y ln Septembri creatum effe mundum^ Rabbi Jehofua autem cenfet inMartio Q

Unde prima fronte videtur , duos hosconcorditer conftituiffe talc


principiumannifacerejquodfundamentum iuumhabeat in creatio-
nemundi 5 & ut illemenfis inquo creatus eft Mundus, & Tempus*
(quodetiameftcreatum) quemcy (fc. Wf«/ew)fequunturreliqui men»
f&s & anni, fit principium anni. Sic vero controverfia oritur , quomo-
doSapientesGemara?,quifequunturiententiamR.Jo(uae , quod m-
Martio creatus fit mundus, non inde fecerint principiumanni^fed iU
Iudpofuerint,ut&R.Jehoiuaipfe,inSeptembri ? Resitaq*, inverita-
te ita fe habet 5 Licet RJehofua ftatuerit,in Martio creatumeflc Mun-
dum-y fatetur tamen,qu6domnium conieniii principium anni fit irc
Septembri : Nam, exillius iententia, prioritas anni non cenienda eft
cx eo,qubdin eo menfe creatus fitrnundus,fedexnaturarerumgene«
rabilium vel generataxum in mundo , quae incipienda eft ab earum
conceptione,quae fit a revolutione Septembris, ut expIicavLOpinatur
Itaq^ R. Jehofua,& qui cum ipib fentiunt,non fuiffe creationem mun-
di factam tempore conceptionis rerum, iedtemporenativitatisilla-
&
rum, quia omnes res in perfe&o iiio decore ftatura iiint creatae , ne-
queincreationepotentiapraecesfit aftum; ac proinde ficcreationem
fuiffe in menie Martio,& poftea fex menfibus exaclis principiii Anni
primi fuiffeinmundo,aSeptembri,quifuit Septemberprimus: &fic
omnes reliquosannos iequentes,juxta ordinem naturalem,inciperc k
SeptembrL Ut fic principium anni in Septembri non deftruatur per
fententiamejusdeCreationeprima; co quod illa fueritmiraculosa;
principium autem anni deducatur juxta confuetudinemnaturalem,
&motum cceli.

Omnium harum rerum, & veritatis hujus,indiciahabemus in prae-


fenti verfu 5 Menfis hic^aitjtit yobitprincipium menftum^rtmwmt yobisficc»
Ecce, Kkk $
444,
Hevolutione Septembris, ufq;ad Martium tunc emm efl tempus fa*~
:

tionis,&mundus totus gravidus eft generabilibusfuis,tunc etiam vir-


tus germinadi in ventreterraeingreditur in radices totis illis fex men»
fibus ab Autumno ufq^ad Martium,ficut in ofla in ventre pleno , toto
conceptustempore.Tempus autemnativitatiseft inDie,cum Solori-
tur fuperterram,acfiexirete ventreterra?, ficutEmbryo egreditur e
ventrematris fuaetempore partus. SicinAnno tempusNativitatiseft
a revolutioneMartiijquogerminaegrediuntur^ufqi adRevolutionem
Septembris. Quia ergo tempus Conceptionisnatur&praecedittempus
Nativitatis, ideo jurea conceptionis principio deduciturprincipium
Nativitatis. Hinc Lex initium diei fecit a Vefpera , ficut dicitur in
opere Creationis , Etfuit vejperay Scfuit mane y diesprimus. Sic fcribitur
A vejperauffeadvejperam quiefcetis inSabbatho veftro^ Levit.zj.32. Sic fe-
citLex initiumariniinRevoIutioneSeptembris, quod Tempusillud
fit principium conceptionis mundi , Sc fationis generabilium. Ideo

dicitur, Etfolennitatem coUeclionis r qu& fit in exitu anni,Exo.2$.i6* quia


fc. tunc exit annu» unus, &
ingreditur annus alius. Unde ordinarunt
Rabbini noftri,uttumdicaturs O^ymn Dm Hodie.es! conceptiomun-
4iy vel, concepit mundus»
Exhis omnibus iiquet , quod fecundim ordinem naturalem prin-
cipiumanni, reipe£iuejusadmundum>fitmenfisSeptember, quando
Sol ingrediturinprincipiurrrlibrae.. Agnoverunthocipfum Sapientes
&
Indorum Chaldaeorum^itaut hujus rei causa huncmenfem voca-
rint'"??* inIinguafiia,quodfignificat/»mffw,Pri»^/>itfw. Sic&Grae-
ci vocarun t eum in lingua fua Titr^Jt. Totam hanc quaeftionem per fe-
ftisfime explicavi in libro ttbhw pirt, quemcompofui,par.i.cap.j.
Hocergoprimumeft^quodexifto verfu cufcimus j Quod annus cer~
tum habeatprincipium*
Secundtveib difcimus etia ex eotfubd prater priorkatem Anni^quam ba-
letrationeMundi& generationU ejusy quaesl inmenfe Septembri, confueverint
hominesAnniinitiumquofcfacere ex InJiituto& placito y idq, proptercer-
tam aliquam caufam , aut accidens quoddam, quod contigit inter il-
losdiealiquocerto, aquodeindefaciuntinitium anni particulare in-
ter ipfos $ veluti a Die nativitatis Principum &
Regumfuorum, aut a Die in-
ipforumjficutChald&i fupputationem inftituerunt are-
tugurationis
gnoNebucadnezaris,&GraeciaregnoAlexandriMacedonis, Ro« &
jnaniaCsefireAuguftoj&aliialiunde» Sic quidam a natoPropbetaali-
quo,
447
quo Nifan lempercaderet in menfem Avif , quod in terra Ifiaelis fit
circa illud tempus quo Sol ingreditur fignum Arietis. Et talis Annus
vocatur Intercalaris. Hujus rei causa fingulis 19. annis feptem ipfis fue-
runtintercalandi,nempe ^ius £, g, 1U ^, ^, & j^nus. Namnoven-
decim anni circumvolvuntur per plenos menfes perfecte , Menfis
quippe vocatur, qui dies habet perfeftos , ftcutdiciturj a> tt?*?n "jg O r

Ufyad menfcm dierum , Levit.11.20. adquod iterum Sapientes noflri


fcribunt , Hj«£ rfi/tw, we«/fo f*£/ numerandos effes diebm perfettti, nuliisfuper-

additis horis menfis Plenus conftat ^o.diebus 8c Cavus zy Hu jus er-


: fic .

go rei causa tradita &


mandataeft Fixio menfium Intercalatio an- &
norum AffeiToribus Synedrii magni,qui peritisfimi erant Aftronomif,
&calculabant motummedium &
verumOrbium Lunae, &duorum
OrbiumSolis,rationemqj decIinationisiUorumacentro,&:juxta di~
ftantiam terrae amedietate ^quatoris,juxtalongitudinemitem ver-
fus Orientem &
Occidentem 5 ad quod opus habebant corre&ionibus.
vel ordinationibus pluribus,quarum_duae reipiciunt latitudinem ver-
fus Draconem, 8c quatuor longitudin e i nter illa Draconem ipfum % &
& pro varietate locorum aequatur declinatio a tribus lateribus. Hinc
Sapientesnoftrijeotempore quo obfervabatur phafis Lunae, feptem
teftibus (phafeosj proponebant quaeftiones j An viderint Lunam ver-
fus Aquilonem? an verfus Auftrum ? Quonam reipkiac faciesLu-
nae ? furfum ? an deorfum l verfus orientem ? an verfus occidentem ?
Ut propter hujus artis fummam peritiam, qu&pollebant Sapientes
Ifraelis,Ptolemaeusfummislaudibusextulerit eum,qui invenitCy-
clum iftum decemnovennalem in Intercalatione Ifraelitarum r fcri- &
bat,hocarguere, quodinter ipfosfueritProphetia, EtSapientesno-
fttifcribunt, Mofenbafitabundumfuijje circa Sanclificathnem menfis, donec
Deus ipfi monfirarit Lunam in inno vationefua in principto menfis Nifan. Qua
dicere voluerunt,admiranda hanc fapientiam non didicifle Mofen &
Aharonem a feipfis & proprio ftudio , fedtraditam fuifle ipfis e mon»
te Sinai, &
efle rem Propheticam,
Hic vero Sapientes karraorum efiftenduntos,&prolixe argu-
tantur contra Sapientes ifraelis, quod hi fanctificent mcnfes juxta cal-
culationem&fecretumlnterealationisj dicemesj Legem pr&cepiffe , ut
menfes fancttficentur juxtapbafm & vifionem Lun£,&buJHsreicausa dixiffey

I"1*0 ^lnn Menfishicerit vobis caputMenfium: Menfimcmm nenvo-


cari tir\ nifi ob Innovatiomm LunA > & ab ejus tewpore MMvati<mti Vifion^
ficut
44 *\
Ecce dicit, Mmfis hic erit vobisprimus^ ad indicandum, Menfem primum
naturahter ;
fecundum motum Solis in Zodiaco, non effe menfem
m, (hic enfm menfis September,) fed exinftituto
eft placko , &c &
hocrefpeftu dicit .illum ipfis debere effe primum menfem &principium
anni. Utfic duohabuerintanni principia, LlnumnaturaleaSeptem-
bri> akerumexlnftitutoocplacitoarbitrario, a Martiojidq; utfem-
per recordentur benignitatum Domini quas cum illis exercuit, in
edu&ipne ex ^gypto. Voluit quippe ut ille menfis, quo zxJEgypzo
exiverunt , ipfis effet primusmenfis anni, &abeo incipiant menfes
numerare, iicut dicitur ; tn menfifecundo In menfetertio : Item ut aB eo
:

fupputent seras 8c annos , ficut dicitur j Armofecundo egrejfus filiorum ex


>!^r<?.SicfcribitR,MofesNachmanides;qu6dficutmemoriaIeeffin
d±$ Sabbathi,dumita numeramus diesSeptimanse,ur eos iiii attribua-
&
mus , dicendo ; lu prima Sabbsttbi \n fecunda Sabbathi , fic confequen-
,

ter itaetiam recordaridebuerintexitusexiEgypto5 numerandomen-


:

fes, primum^fecundumjtertiumj&c. a tempore redemptionis ipfo-


nim. Hujus ergo refpe&uMartius fuit menfis/ww/^Septemberj/fytf/-
mtts. Verum nomina menfium , quae hodie habemus , detulerunt fe-
cummajoresnoftri ex Babylonia: nomina enim Perficafunt,& illa
ufurparunt in memoriam liberationis fuae ex captivitate Babylonica $
&
^d indicandum.qubd ibi fuerint, inde a Deo edufli fuerint. Neq; in
hocpeccaffemihi videnturj quia fimuletiam retinuerunt rationem
numeran di veterem,quam Lex praecepit. Sic dicitur in libello Efthe-
zxy Inmenfeprimo>quieslmenfisXifan> ubi prius per pofterius explica-
tur,ficutcumdiciturj VmJflTI "nsVflTi Projecit Pur,h.e.fortem.
Tertib difcimus hinc, quod Fixio menfium &
Intercalatio annorum
rraditafueritSynedriomagno, quod fuit Hierofolymis,quiaadSan-
^lisfimumillud opus magna Sapientia requiritur.Annus quippe Ifirae-
liticus eft Lunaris,habensmenfes perfe&os, ficut dicitur^ Primuserit
vobis inter menfes Anni j ad quae verba Sapientes noftri fcribut j Difcimus

binc, annumdebere calculari & confiitui e Menfibus (perfectis &


foJis,) non c
Uenfibus & Diebus. Et cum Lex diligenter caverit,ut hic menfis Nifan
primus effetSoIe exiftente in principio figni Arietis,ficut zkyObfervx
menfem Avif> (h. e. Spicarum maturefcentium) , Avif autem depen-
deat a Sole y hinc clarum eft , menfes effe debere quandoq; 12, quan-
doq^ i$ menfiu,quia Annus Solarisexcedit 12 menfes Lunares unde-
cim circiterdiebus, Hincneceffarioaddendusfuitannomenfisalius,
• quo
449
co menfes numerent, Pritnus, Secundus, Tertius, &fic confequenter quo
;

Menfis illius memoria ipfis perpetuo fit inore, &hac ratione recor-
dentur liberationis fuae exitgypto. Ideo dicitur; Menftshic (ttempe
totusj ftt vobis caput menfium. Itaque principalis intentio eft hic,praeci-
pere,ut menfis Nifan fitprimus Anni menfis. Quomodo autem fan-
ftificandus fitMenfts iile 5 anfecundumVifionemLunae; anverofe-

cundum fupputationem Aftronomicamj idScriptura hicnonexpo-


nit. Nam fi voluiteos obftringereadfan&ificandum illumjuxtapha-
fin,explkandum miffet,juxtaquemterrae locumphafisillafitintelli-
genda? ArcusenimapparitionisLunaevariatpasfim fecundum terrae
latitudinem, uti fcribit Aben Efra. Si voluiiTet his verbis docere,ut
juxta fupputationem Aftronomicam eam fant"tificent,ejus quoque ra-
tio exponenda fuiffet. Et quis ignorat, olim Aigyptios quoque ufos
fuiffe menfibus &annis,omnesitem caeterasnationesnumeraffedies
mundi per annos? Et tamen conftat,illos hocnon feciffefigendo
menfes juxta phafin Lunae,fedfecundumfupputationesfuasj una-
quaeque gens fecundum confuetudinem fuam peculiarem. Proinde
non neccffefuit, utScriptura exponeret^ quomodo figendum &fa-
ciendum fit principium Menfis aut Anni. Nullum tamen dubium eft,
quin eo tempore oraliter di&a fit Mofi ratio fanctificationis Lunae vel
Menfis, tam fecundum Phafin,quamfecundumSupputationem, &
fundamenta ejus: quia Lex noftra fundataeftinTraditioneMofifa-
c~ta in Sinaj. Et fic refpondit Rabbinus ille Regi Cofraeo, par. 5. JT.
$f
Deinjfifan&ificandiisfit menfis juxtaphafinlunae, quidfaciendum
erit, coelum fit nubilum &pluviofum, utLunaviderinequeat? Hic
fi

fateri cogentur Karraitae, quod praeter illud praeceptum, quoDeus


dixit, Menfts hic erit vobis princ\piummenftum\ Mofes ejus expofitionem
& circumftantias quoque oraliter acceperit, & inde ingentenoftra
fint fundamenta Intercalationis &fcientiae illius.
Et quomodocogitare poffunt, Ifraelitas, in terrafua habitantes,
nil habuiffe nifi teftimonium teftium de Vifione Lunae novae, &
defti-
tutos fuiffe ratione calculandinovilunii, cursus item Solis &Lunae,
quaeomnesaliipopuli&linguaenorunt?
HincR. Chananaelfcripfit , Fixionem menfium inter Ifraelitas nonfuijfc
tantum fecundum phafin Lunst , fed ctiam fecundum fupputattonem. Ita rem
habere, indeprobaripoteft,qubdtotis 4o.annis,quibus verlati funt
in dcferto, interdiu eos obtexit Nubes, & columna Ignis noctu $ undc
neque Lll
44«
ftcutdicituri^bWti$Qty$h Clangitein menfebuccini,Pf.8r.4. h.e,
in innovatione Uim &nn
: e ritm proprie fonat Innovattonem , & fic dicitur a
trrn, ablnnovando): Item,BH.rtfl "DJ£tf)0 Quando praeterierit innova-
iio illa, h.e. merifts iUe, Amos 8. f . Et Deum manddjfe 9 ut apparente Lunk in
innovatione fua fanttificent menfem y quando dicit\ 3>5Nfl #?1 ^^P Ob-
ferva menfem (innovationem) Avif j velle enim his verbis dicere, ut9
.quum viderint innovarilucem Lun^figant menfemfeu noviluritum Nifan. ltatfr

tcum Deuspr&ceperitfanelificaremenfemfecundum vifionem Luna ., & idita con-


fuetumfuerit inter Ifraelitas^ dum effent in terra fua>qua fronte aufi fuerint fa-
pientes ipforum hocpr&ceptum immutare, &fupputatione juxta phafin abroga-
ta y menfes fuos prolubitu fuo figere\ imo dicere Sublata domo judicii magna
',

(Synedrio magno) , fublatam quotfc ejfe Viftonem lum ? Omnes Ifraelitas


ufy ad Rabban Gamalielemfixijfe menfes juxtaphaftn : ne% exiftimandum ejfey
mnritfi interrA Jfraelis phaftn obfervandam e]fe\ R.Akivam enim intercalajfe
annoSy&eonftituijfemenfesextra terram, nonfecundum illorumfupputationem,
Omnes etiam exponere locum illum, Le v.2$.4«
nefyficut iUi eos conftituerunt
:

Haefunt folennitatesDomini,quas vocabitisin tempore fuo; Solen-


rittates ejfeetiam eas^quasfievocaverint vel Errantes>vel Seducli , &fanclifica-
rerint.(VidQ Talm.in Rofch hafchanah cap.2.& Majem.in PHp flttSil

tttHnn sap/z. jT.ult.) Quod 11 (Rabbariitamm) fupputatio fit exoreDei


(Divinaeauthoritatis)«r/fr4</«»f , quomodo potuerint vel errare velfedu-
ci, (fallere vel falli) ? MegtU
Pr&tereacumveieribttsfcrupulum moverit Leclio
fo, (h.e. libelli Purim) ; concludentes ex eo quod fcriptum
Eftherae in fefto
t esl$ Haec funt praecepta quae mandavit Deusper Mofen, nulli etiam
TrophetA licere aliquid innovare (praecipere inpofterum praeter Legem
Mofis)} &iudequ£rentes 9 quomodo Mardochaus & Efthera potuerint addere
de novoLeclionemMegilki mirumjton etiam fcrupulum ipfts movijfe fupputa-
tiones lntercdlationisi & abrogationemfanclificationis Menftsfecundum Vifionem
Lun<£ ! Haec & alia argumenta reperiuntur in I ibris ipforum, Itaque c
re eft ad ea relpondere , juxta illudSalomoniss Rejponde flulto fecun*
dumftultitiam ipftus.

Dico ergo j Praeceptihujus mens & fcopus non Fuit,Ifraeli tis expli-
care,quomodo fan&ificare debeant Menfem,vel qui menfura aut for-
mavidendafitLuna ? neq> in hocloco nomen diciturde Vilio- ^n
ne Lunae &
innovatione ejus fedpraecepit Deus , ut inpofterum in
:

memoriam liberationis fuae quotannis faciant menfem illum ,


quo
xgresfi funt ex ^gypto, primum omnium totius anni menfium , & ab
eo men*
4T*
fupputatio fuerit primaria. Hinc diferte reperimus fcriptum ; Defiliis
verb Ifafcbar erant periti intelligentiae^w/»or«w , ita ut fcirent quidagen-
dum effct ifraeli 9
principes eorum ducenti : & omnesfiatreseorumjuxtafermo-*
?;cm eorum, &c. i.Chron,i2.$2. ( vide D.Hieron. in QudtftionibusHebraicis y ubi
fcrihit: Ipfi erant Do&ores, computatores, &
Magiftri , five ad feftivi-
tates cclebrandas fivead caetera ). Nulla verb alia fcientia fcfapientia
,

requiritur ad figenda rempora 6c folennitates ftatas, quam Caicu-


latiovelfupputatio,quaeeft Secretumquodvocamuslntercalationis?
Vilio Lunae res eft manifefta &
fenfibus apprehenfibilis. Nam quando
Luna videtur, cuncti fciunt efle principium menfis vel Neomenias,
,

& feftum Azymorum eiTe die illius if. Novum annum primo menfis
TifrijDiem expiationum die ejus decimo,Tabernaculorum. decimo
quinto. Supputatio autem non eft nifi Sapientum,qui fupputant no- &
tam faciunt Ifraelitis flxionem Menfium 8t Solennitatum Dei qui eas ,

obfervant juxta illorum praefcriptum. Hoc nempe eft quod ( in alkgato


loco ) fcriptum eft j Ut fcirent quid agendum effet lfraeli\ principes eorum
eratnJucentiyjuxta quorum os egrediebantur ingrediebantur.. &
Et fic foliti fuerunt Ifraelitae facere per mille centum annos, &
atempore Mofis ufquead Antigonum iEchmalotarcham , Princi- &
pemSynedrii,ecujusdifcipulisfuerunt Tzadok&Bajethos. Hicum
audirent a Praeceptore fuo ; Ne eftoteficut fervi, qui Domtno fuo ferviuntjit
mercedem accipiant ; dubitare cceperunt , Sc colligebant ex eo,nullas efle
vel Pcenas velPraemia, &
fic ad pravos mores, dogmata prava de- &
flexerunt. Quia ergo Sapientes Ifraelis perfectisfime calluerunt artem
Intercalandi,&illafcientiapraeclara perCabalaminteripfos fuitac-
cepta,cceperunt degeneres illi difcipuliexcutere a fe jugum Cabalae,
feu Traditionis oralis, &
Expiicationes praeceptorum , feque oppone-
re Fixioni menfium feu Noviluniorum , dicentes; Mentem praecepti
non efle, ut figatur Novilunium juxta Supputationem,neque tam fub-
limibus ad id difciplinis opus efle , fed juxta Vifionem feu apparitio-
nemLunae cx ore duorum teftium , five illi dottifiveindo&ifuerint.
UndeSapientesfaeculi iilius necefle habuerunt rationes ipforum fri-

volas folidis Argumentis refellere, e quibus Gamaliel dixit , Nolite cu-


rare Vifionem Lum $ Supputatio enim esl pracipua. Sic ego edoclusfum a Patre
meo Abba, Menfem Lunarem non babere pauciores quam 29. dtes cum dimidio, &
^.fcruputis. Quod docet , Rabban Gamalielem non innixum fuifle
Vifioni Lun# , fed fupputationu Praeterea legimus in Mifchnah
Tracl. Lll z
4T&
iteque Solem interdiu, neque noclu Lunam videre potuertjnr,ficuf di-
eitur j Tupropter mtfericordtas tuas multas non defertttfii eos in deferto^colm
nubis non recefitt ab eis interdtu > ntq
3
columna IgnisuoctuScc. Nehem. ?.i?4
Sane, tum non potuerent figere menfes juxta Vifionem Lunoe. Pri-
marioitaque praeceptum illnd refpiciebat fupputationem. Et traditio
x
conftansinter noseft, E duodecim Anni menfibusfemperquinque
effe plenos jo. dierum, quinque imperfeftos feu cavos dierum 2?,
duos, quandoque perfectos, quandoque imperfec"tos ; quandoque
etiam unum illorum habere dies 30. alterum 29. Duo ifti mcnfes funt3
?ltt?mo O&ober, 8c ^MKislev November. Traditionem etiam ha~
bemus,quodprincipium menfis Tifri fitprincipiumanni,&:iinguli
menfes,juxta traditionem Mofis emonteSinaj,habeant2?. diescum
dimidio, & 79?. fcrupulis. Itaque iterum fubftantia hujus praecepti
non eft, jubere confecrare menfem vel neomeniam juxta Vifionem,
uti Karraitae volunt^ fed hoc; ut menfis Nifan fit #>n Primus menfis
Anni. Curenim Deuspotius jusfiffet confecrare eum juxta os duorum
ieftium, qui faepe propter aliquam caufam poffunt vanum loqui te- &
ftari, quam juxta fupputationem 3 ciim Demonftratio Arithmetica
fitinfallibilis &certisfima ?
Errant itaque ifti homines in fapientia fua, q uando dicunt in terra ,

Ifraelis non fuiffe confecratum meniem, nifi juxta Vifionem lunse.


Namecce Daviddicitad Jonathanem , Cras esi Novilunium^ tkegoafii-
(Ubotum Rege. Undefcire potuit David,craftino die foreNovilunium,
nifi juxtafupputationemilludfixiffent ? Fieri enim poterat ut non
confpiceretur Luna,ac proindecraftino die-non figerent novilunium.
Imo hinc etiam arguitur, quod duos dies fixerint pro Neomenia, ficut
dicitur } Et abfcondtt fe Davtd in agro^ &
fuit Neomema , &
aciubuit Rex ad
re/cendum, &c. i.Sam.20.24. Et y/. z6. Tuit autem ^n
^Tin j—vinaft
nonpoteft intel-
j>oflridieNeomeniasfecunda,utvacaret locusDavidis, ubi
ligi Neomeniaalia , quia Scriptura eam vocat w'ri £inn Secundam , &
Saul poftea dicit > Quare nonvenit filius Ifai,ne$3 heri ne^bodie advefcen-
dumf Itern, Surrexitita^Jonatbanamenfain irafuroris y ne$3 comedit dis
Keomenias fecundo panem, j/. $4. Nunquid hoc clare arguit, fuiffe tum
duos illius Neomenias dies obfervatos in principio menfis, ut nos ho-
die folemus ?
Etfic confueverunt omnes Ifraelitf menfes feu noviluniafigere juxta
fupputa;ionem,eamque cum Vifioneconfentientsm facere; quamvis
fuppu-
4

4fJ
quae contra a diffentientibus afferebantur. ( De his confulat Leclor Doclijf.
Seldenum de jure Natur& &
Gentiumjtb.z. cap.6. pag^o$.zo4..zo<i.zo6.).
Et quamvis admittebantteftes vifionis in ejus rei memoriam ; tamen
non innitebantur Vifioni, fed Supputationi. Ideo dixerunt, conftitu-
tionem Intercalationis ejfe Traditionem Mofis e monte Sinai : quia facultas
figendi annos,& intercalandi,fuit penes Domum judicii magnam,
prout ei videbatur fecundumLeges Intercalationis.
Qubd vero Tempora Stata &
folennia dependerint a Domo ju-
dicii , colligiturjex eo quod fcriptum cH y Confilium autemceperat Rex

( Hiskijas ) &principesejus>univerfusfo catus ejus, utfacerent Pafcba mtnfefe-


cundo, 2.Chron.$o.2. Non
utique tranfgreffus eft Rex ille pius prae-
ceptum de obfervando menfe fpicarum, qui erat menfis primus neq j :

etiam alterum de offerendo Pafchate in tempore fuo ftatuto non :

etiam permifit ut comederent Ifraelitae fermentatum in Pafchate,


menfe primo non denique effinxit feftum a feipfo , cum faceret Pa-
:

fcha menfe fecundo quia non concesfit Scriptura menfe fecundo


:

aliudPafcha, quam quodcomederent immundi azyma autem & fe- :

ftum ( facrificium fefti ) etiam immundi comedebant & faciebant in


menfeprimo.
Praevaricatores quidem & fcelerati ifti ( Karr&i ) magnum hic fce-
lusadfcribuntHiskijae,dicentes,illumtranigreffum efle praeceptum,
quod fic edoctus effet ab Achafo patre fuo. Quod eft abfurdisfimum.
Chiskijasenim fuitpius,rec"his,&Dei timens,ficut dicitur j Et nonre-
cefiit ab ullis praceptis Domini vel ad dexteram vel adfiniftram. Et ipfemet

dicitinorationefua, Memento qu&fo ,qubd ambuiaverim coram te in vert-

Ute, &cordeintegro :)
&qu6dbonum esiin oculis tuis fecerim , 2. Reg. 20. j/.}.
Verum res ita habet ut fcripfft Aben Efra, Pafcba quodfecttjutffe tn menfe
primoy&temporefuofaftum. Inhocvero erravit, quod cum intercalare
debuiffetinfinemenfis Adar,ipfeintercaiarit Nifan in Nifan, quod
Ifraehtaeomnesnonpoffentcongregari, &Sacerdotes non furlicien-
termundati &fanc"tificatieffent.
Quomodocunque vero fe hoc habeat,colligimus ex eo,quod Inter-
calatio annorum, &fixio menfium vel noviluniorum, dependerint
a Domo judicii magna,& eo quod illi fecundum Legem fecerunt.
Quod Lexdicit, Non addesad eam 9 ne% detrahes de ea\ non diftum
eftnifiadplebem,neilliex fuo intelleftu, vel;fiTio<rc<p/^addant ali-
quidpraeceptisDominijficut Karraei fasiunt, fed aufcultemus Pro-
phetis L 1 1 ?

- •
4fL
Traft.Rofchhafchanacap.j. M) cznyn npru WW> 731 pi JY3 TOH
rmwa r\& w nn ro ww
ty «ropo noiS onyn ip^on si eam videmt domut
judtcti, & omnes lftaelita, tejles ettam auditi & examinati fuerint^ ne^ tamen
Sanfttficata fuerit ufy advefperam>feunoclem ( diei fc.tr tgefimi ) tumesl An-
nusintercalaris. Hinc folida ratio eruitur, quod fundamentum hujus
rei apudipfos non fueritin phafi Lunae.Nam fi fundamentum pofuif-
fent in Vifione Lunae, quomodo poft eam vifam intercalaffent an~
num ? ( Ad bujus Mifchna intelligentiam conferendus Majemonides in ir^shxs
PTTin WVpcap.z.ubieamita v&cpyicji: Nonetiam fanftificantnovam
Lunamnifiindie,velinterdiu: finoctuid faciant,fanc*tificatio nulla
quamvis totaDomus judicii, & univerfuslirael eam viderint,Do-
eft,

musjudicii autem non dixerit, BHIpa Sancltficata es7> donec ingruerit


noxdieitricefimiprimijaut fi teftesetiam examinati fuerint,neque
tamen acquieverit Domus judicii ut dicerent, tsnipa Santtificata esl %
donecadvenerit noxdiei $i. nonfan&ificanteamamplius,fed men-
fisintercalatur,utprincipiummenfisieu neomenia nonfit ni(idie;i.
quamvis die trigefima vifa fuerit. Nam Phafis feu Vifio non figitfeu
conftituitNovilunium,fedDomusjudicii,quidicunt tPTpa Sanftifi-
cata eft. Evidentius apparet hocex eo, quodibidemfcribunt: Vene-
runt aliquando duo, &dixerunt Vidimus eamfuo temporejuce ntmirum trice~
:

fima ; nocle autem intercalationis ejw/ub egrejfum fcilicet diei trigefimi y non ap~
paruit, & acceptavit eosRabbanGamaliel. Sanefi innixus fuiflet Vifioni
Lunae, non autem Supputationi, cum non apparuerit nocte intercala-
tionis, arguere debebat eos ceu teftes falfos. Propterea Rabban Gama-
liel fine dubio nixus fuit Supputatione,non autem Teftimonio te-

ftium. Quod ibidem dicitur , Imagines formarum iunartum kabebat Rab~


ban Gamaltel in ccenaculofuo fuper tabula quadam in pariete , quas monflrabaf
qubdRabban Gamaliel fecerit
idiotisfeuimperitis^&z. ejusfenfuseft,
Zadoko & Bajethofo, fe nofTe curfum Lunae
figuras iftas,ut oftenderet
perfingulosmenfesj quaitemformarenafcaturLunain unoquoque
menfe,anlongafit,an vero brevis,quamaltitudinemin Sphaera vel
circulo habeat, in quod denique latus declinet. Itaque fingulis men-
fibus exponebat difcipulis rationemLunae,dicens> Hoc menfe forma
ejus erit talis^ declinatio ejus in boc /<*tt«:&eam forma, quam difcipulis fuis
oftendebat , teftes fingulis menfibus fuo teftimonio confirmabant. Et
hocipfomanifeftumfiebatipfis, fundamentu hujus rei non confiftere
inVifione,fedinfupputatione 3 8cfunulremovebantur & tollebantur
quas
habQrc-Lcgem unam &Judictum nnum ( confuetudtues ofdem ) illi i , ;

eamfcinduntinLcgesplures ckdiverfas, &:quotidie novascondunt,


&C veteres, quaeaineaipfisplacuerunt,abrogant, nihilque aliudha-
ben t quod praetexant, quam quod dicant \ Stc ejfe fententiam ahcujus illo-
rum\ Sicautem reipfacredunt&confitenturCabalam, tk dum non
infiftunt Cabalae plurium qui acceperunt a Prophetis j acceptant
Cabalam Unius,aut paucorum fuorum Interpretum,propriae fuae opi-
nioni& judicionitentium,plurimisaliis diffentientibus.
Sic itaque explicatum eft , finem praecepti hujus effe , ut menfis Ni-
fan fitprincipium menfium in memoriam liberationis ^gyptiacae j
non autem, ut Novilunium vel Menfis fanftificetur per Vifionem-
Lunae , fed modo quam fieri poteft verisfimo Sc accuratisfi mo Scien- :

tiam item Intercalationis datam effe Mofi Txaditione orali, eo quod


Sandificatiomenfium, & Intercalatio annorum, tradita fit Domui
judicii magnae (
Synedrio magno ). Hinc enim dicit Scripturain
praeceptohoc} Et loquutus eit Dominus. ad Mofen Afraro- &
ymm -
quia in praefentia ipforum in Loco Domus
judicii magni datum eft praeceptum hoc.
Haftenus AbarbeneL

nbrrn of efet on
-4T4
rphetis, Sacerdoribus & Judicibus ,
quod ipfi inftructi fint auxilio
Spiritus Sancti, ficut Rabbinus ille Regi Cofrseo dixit par.$. jr.41.
nequepraefumendum, totum Synedrium errare poffe in re aliqua Le-
gem ipe&ante. Hinc iufpendit Scriptura veritatem judicii a Loco
quem elegeratDominus, &obligati quoque fumus legere Megillam
&ulibelIumEfther(.'«/<?/?<? Ptnim) Accendere lucernas in fefto dedi-
cationis Templi, Lavare manus, Commifcere terminos,&prohis hac
Tormuia ben^dicere, Benediclusfit.qnt tws fmclificavit Prsiccptis fuU (qu<t
in LegeMofis v.on funt prtcepta)^ eo qubd Deus omnia haec permiferir
arbitrio Dottorum Legis, & Synedrii aiTelTorum.
Karrasi au:errr,ut fe fepararent & elongarenta confaetudinibus Sa«
pientum Ifraelis contempferunt illorum fapientiam & intelligentiam
circa artem Intercalationis & Aftronomiae de qua dicitur; Qtua bac
•-, eli

SaprHtia & intelligentiarefirain oculupopulorum & elegerunc fibi Phafin


\

Luna?,utdoceantfeproculeffeabommCabala;interimnon cogitan-
zqs, fe neceffario opushabereCabaia<3cTraditioneadcognofcendam
rationem Menfium & Anni} quomodoiteirh & quando fint fanctifi-
candi, ficut fupra fcripfi. Et, fi per tres vel quatuor menfes fuerint dea-
f& nubes ( ut luna videri neqtteat fcribunt,fe itafanctiricare menfes, ut
,

facianttresplenos, & unumcavum, Dicuntitem,In:ercalandumeffe


annum,quiadiclumeft5 0^/?rv^ menfem Avif: & quemadmodum In-
tercalationes funtdierum,fic intercalandum effeannum oei menfes,
quemadmodum Rabbininoftridicuntj OW J&IW HJlb nr>XD>.rrn
h.e. Conftare debet AnnusexmenfibmfcpeifcCtiSynonetiam diebn^&stupct^
additisy&fequuntur ordinationes Rabbinorum noftrorum,quicyclo
Lunari conftituerunt novendecimannos,& ex illisfeptem interca-
lare jufferunt 5 jtum,^.8,n.i4.i7.&i9um. Undeliquet,iIiosetiam in-
niti Cabalae & fupputationiinfanftificatione menfium,& intercala-
tione Annorum. Mirari itaque convenit, quomodo Sapientes ipfo-
rum non pudeat,menfem ubique indifferenter fanc"tificare,nulla ratio-
nehabitalocialicujuscommunispraealtero. Undefit,utKarraitae in
terra Ifraelis fan&ificent diem unum,Damafceni alium, Conftantino-
politani,qui longointervallo abillis abfunt , tempore longe alio;&
quidam comedant Fermentatum in diePafchatis,quidam opus fa-
ciant in die Expiationum, juxta fententiam eorum qui funt in loco
alio : quidam acquiefcunt in Tefte uno, alii in pluribus. Sic pro eo
qubd populus Ifraelis deberet effe gens una in tcrra , &ex praecepto Dei
habere
Lo CORUM S C R I P TUR JE.

Cap. Verf. Pag. |


Cap, Verf. Pag.
XXXII. *• *?*• 1 if- Ibid,
43- 4Z. 20. 80.
XXXV. 14. 4*i- | XX. 2. 18.
XXXVI. 6.7.8. 59 r- 20. 278.
29. *9f- | XXI. ij- 221.

43- 39^- | XXII. zffec^. 17.

XXXVII. 1. 98. 26. !«•


XLI. 38.59. *9*« | XXIII. 1- 84.27<.
3
XLV. 14. 138. 16. 444.
XLIX. 29. 149. XXIV. 10. 267.278

EXODUS. 285.

.i« 17. 267.


II. 18. ifO. j

XXV. 2. I94.
III. 12.
8. 195.
262.263.
XXX. 28. I04.
**• 263.266.
118. XXXI. 13- IO9.
IV. f-
258.290. XXXII.
26. IO4.
V. 2.5.
79.291.
XXXIIL 14.1^. 293.
VI. *•

VII. 10. 41. xxxiv. fr


^53-
6. 257. Z7f-
18.
7. 2.57.
XII. 1« 212.
200.206. 9- 293.
2.
440. 6c XXXIX* 4* 194.

feqq. XL. 9- 230.


34.27. 194.
XIII. 5.II. 171.

XV. 6. 416,418. Leviticus.


II. 263.
I. 9-
XVI. I. 88.
III. 9- 201.
22. 238.
VII. 5- IbicL
29. 202.
VIII. if- If2.
32. 238.
21. 188.
XVII. 6. 2H« 23. 152.
XVIII. l6. 214.
27. ' 230.
XIX. 64?.
XI. 20. 447.
64.
118.
4f-
II. 44*
Mmm XIL
Index
q* ; *gj« ti-M *&* troyt ar.M *o &&&&&&&&&&&&
INDEX LOCORUM
SCRIPTURiE
Ckantur, Explicantur, & illu-

ftrantur.

Genesis. Cap. Verf. Pag.


*.4« 29'.
Cap. Verf. Pag* XII.
XIII-
i.
»
I. i. 290. 10. 84.9^
l&. 502. XV. f- iJU^.
B. ^o. 7. 292.
9- m< 10. 87.
17. ,«• 16. 112.
z6. 274. XVII. 7. 164«
W- »• ** 109.
29.30. *??• 20.21. 84.
J*. »& XVIII. I* 14^.
II. 2.5. »£• XXI. I. Ibid.
4- 290. XXII. 14. 3J.
16. ff*fft 16. 570.
17. «• XXIII. 9* 8*.
»9- 30J. XXV. *?• *9&.
III. i. 54- 27.28* 597.
22. «• $0. 39».
IV. 16. ?*• XXVI. I. f4.
2f. 84* «• 397*
V. *• Ibid.&p XXVII. *f. 141.
38. i$8.
24. *«• »• 390-
VI. 6. 1«. XXVIII. II. 8f.
IX. 4« 42. 17. S?.9J.
X. 2. 109. J9L XXX. !?• If2.
* XXX*

;
L c R u M Scki P T U R &.
Cap. Verf. Pag. Cap. Verf, Pag,
ih z68. iz. z6i.
X. 12. 113. XXXIV.
XI. IZ. 85.
zu u$. JoSUA.
XII. 5. IZI, III. 10. 10$.
*» z\6. 11. 267«
XIIT. z. &. 13. Sc feqq.i^.
XIV. z. !?• V. i.&feqq. z$6.
XVI. I. 3l8. X. iz.&feqq.z^.
9- Zl8. XXIV. 19. IZJ.
XVII. 9.10. 11. 13 . ZIJ.
19- 199.
JuDICUM LlB.
XVIII. 4* 122. V. , i.&feqq. 41?.
18. Zl£.
1
XIII. 18. z6l.
l

XXII. 7. «B« zf. 29J.


XXIII. *• 254* XV. II. zzz.
XXIV. 8. 124.406. XVIII. %\. Z77.
XXVI. lr. 17Z.
1. Sam.
167.
17.1?. z6i.
X. 6. 29?.
19. IZO.
XVI. ij. Ibid.
16. 131.
XXVII. 6. zor.
XXVIII. 1. 171.
XX. 24.z6.j4. 4fo.

47.48. I7Z.
XXVI. 10. 37Z.

XXIX. z6. 381.


'9- 96.
*xx. 1. 169. 11 Sam.
XXXI. 5.19. 414. XXII. i.2.&feqq.4io«
ZI. 409. XXIV. Z4. 8f.
z6. 107.
XXXILpertotucaput. 109.
I.^Keg.
1
i.&feqq. 409.414. III. i6.&ieqq.2$7«
41^-416. IV. $2. 41L
Z34. *J. $z.
?•
VI. 1. 46.
4« 174.
VIII. f. 188.
7. $*{• .
8-14. 87. Xi 24. $2.

h Imm 2 XI.?.28o %
I N D E X
Cap. Verf. Pag. Cap. Verf.' Pag.
XII. 4- 222. 24. &X- 291.
r? 16?.
6. 167. VII. /•

XIII. 124 9- 104.


f.
VJH. 7.11. 231.
47. 400.
X. 9.10 386.
50. 250.
10. 123.
f«*
401.
& 403.
XI.
35-
24.2?.
360.
285.
54. 124.
27. 146.
404.
XII. 8. 278.
XIV. 33.&feqq .40*.
124.
34- 401.
124. XV. 20. 122.
59-
171.
4?,&feqq.2$i. 39-

XV. 17. 225.


XVL 32. M4-
XIX. 231.
XVI, 29. 231.

XIX* 2. 264.
XXL 17.18. 411.

172.
XXII. 28. 2^4«
17.
128. XXIIL 10. 72.
2*
25.24.27. 167. XXV. 4 T- 118.

XXVIL
XXI.
&
8.
168.
101. XXVIII.
*3-

2.
149-
100.
88.
XXIL 53* 118. XXXIII. 13.14.3^
XXIII. 2. 212. XXXVI. 2. 203-

4- 448.
10.11. 218.
^Deuterot^
i?.i£. 217.218. L I. 140,
24. *te. I?. 84.
?*• 89.210. IL 4- 391.
XXIV. 18. 220.
,
IIL 2^.2(3. 93-
19- 221. 1
*7* ztf.
20.21« 220.221« IV. £. 199.21?*
XXV. 2.6.23, «7- 1
2?. 109.
38. 118. l 28. 284.
117-
NUMERI. 23-33-34-
34« *5-
1

IV. 16. 104. vt 4* 171.


vu * 225* 1 13*268
LO C O R UM SCRIPTUR^.
Cap. Verf. Pag. Cap» Verf. Pag.
xxxm. i. 409. ^Proverbia.
xxxiv. 9- 29f.
XVI. 32. if7-
XXXVII. 146.392.
XXI. 30. 196.
XLVII. 2^C.
121.
XXVII. 1. 162.
10.
LI. 14. 29?»
XXX. 6. 138.

LV. 18. 163. EcCLESIASTt


LXXI. «f-
17Z.
III. 12. 149.
LXXVIII. 47» 124.
21. 142.
LXXX. 118.
IV. 2. 42J«
XCI. S7I.
V. 1. 267.
XCIV. 169.3^.
220.
7.
XCIX. f- ?*• XII. 7i-

CII. 14. 387.
CIIL 19. 278. Cant.
CIV. I. 10. 408.
10.11.1j.14» 334» IV. i^. 188.

I^.l6,20. V. 2.3. 99»


10.19. n6. 10: 398;
20.21. 21. 33^ sEsAIA S.
24- 332.336.
I. 10. 397-
£• n*-
CV. V. aftf.
»• 124.
VI. r. 263.
CVI. ifc j 12. 137.

CX.&CXI. 416.
2. *7*
3-
263.278.
CXVIII. w» 409.
VII. 18. 412.
CXXIII. I. 267.
VIII. 413.
cxxxv. 2J. 118. 7»

cxxxvi. 1.4. 134.


XII. u 23?»

6. 134.
XIV. 24. 74»
XV. 10. 424-
CXXXVII. 4. 131.

CXXXIX. 1.2.3. 1^9. XVIII. 4* 73-

12.13. 3*f.
XXI 10. 413.

21. 26l. XXIV. 17-23. 73-

CXLVII. 20. 123. XXV. 8. Ibid.

CXLIX. 6. 409. XXVI. r. 411.

Mmm 18. 299»


IN D E X
Cap. VerC Pag.
Cap. Verf. Pag.
280. XVI. 14. 4«»
XI. 9-
xir. z6. Z87. XVIII. 18. *P*
19.20.22. 2^3.
XIII. 6. Z64.
7.8.9. 288. EsDRA.
XVIII. 21. z88.
IIL r.2.5cfeq. ztf*
XIX. 4.&feqq. tfyilV
4. a ^*
10. 14. z88.

LRe (7.
Nehemia.
28^.^7 IL i7.&feqq.23f»
n. *t-
192. IV. 10. 99*
»*
IIL *?« ijr. VIII.
z37-
19. 40Z.
10, IZO.
IV. $?• 32. IX.
21?.
IX. 6. 121. X. 32.

XIII. r. 234.
X. 18. z88.
24. 32. EsTHER*
xiir. xo. 72-
II.
149.
XVII. 2^.27« 29?.
XXIII. 10. 72. 0£.
17. 422, 162.
I. ?•
XXIV. 16. 30. 2r. 177«

I.Chro^j IX. 4. 79-


XXVII. 2r. 146«
L «• 390.
XXXI. 26.27.28- 178.
22.23. 130.215.
IX.
18. 293.
XXXVL 31.
XII.
32. 451. TsALMI*
XVI. 21. 79-
IIL 95-
'#• 402. 118.
IX. iz.
XXVIIIL 9- 38J.
XVII. ?•
162.

// Chron. XVIII. 410.


3oz. XIX. r. 120.
II. 17.
XXII. Il8.
III. u 8^.

VII. I. 188. XXIV. 4- 157.

tfxv. 38, Il8.


7.8.9* zif.
XXXIII.
LO C R l|M Sc R I P TUR JE.

Cap. Verf. Pag. Cap. Verf. Pag.

Jo N A.
V. 17. 10.

*
59.40. 69.
I.
i* 8i- VI. 6. 182.
III. 9- 280.

MlCHA [.
Mar c u s.
IV. I. 4. I{6.
2. 95.215.
VI. 8.
1 VII. 4. 191.
115. 1

VIIo i. 240.
1

I
L^ CAS.
Hab ac. III. 2. I{6.

II.
XI. 45. 192»
II. 40^.
XVIII. 11. 191.
III. 190 418.

Zachar. JoHANNES.
II. 14. 99- XIV. 21.25. 106.
xin. 156. XVIII. z8. 191.

Mal. ACT A.
IV. ^6. 71. III. I. 165,

I.Maccab. X. 5.10.50. Ibid.

II. 42. 192. RoMA^.


VII. **• Ibid. I. 19. 165.

j //. Maccab. /. Tim.


XIV. 6. 192. II. 14. J4«
Matthaeus. 1
^/>0 C.
Ml, I. 156. IIII. . 20. 188.

INDEX
I N D £ X-
Cap. Verf. Pag. ! Cap. Verf. Pag.
18. 299- 21. $95-

XXVII.
19-
z.
7*-7J«
39Z.
EzE CHIEL.
I. 1. 27?.
XXXIV. S. n.$ g ?-392.
3i7.
6.9.11. 39,-.
IV. 14. 22.8.
XLI. 8. 5
l 7-
VIII. 2. 278.
14. . I7v
IX. 2.3. 273.
XLII. 8. 384.
XVI. 4-9. *97.
XLV. 14* 109.
XX. 410.
2f.
XLIX. h 118.
XXIII. 42. 109.
LII. 8. 384
110.298.
xxvnr. 24. 401.

300.
XXXIV. 31. 63.

110.
XXXVII. pertotucap. 71.
LIII. 2.^.4«
I. 293.
4« 112.

5. 187. h 110. i7f.


n. i7f-
LV. IZ. 40Z.
XL. i.
293.
LVII. 1* 299.
LX. i« 278. 297. T>aniel.
LXI. 293. rr
II. II. 102.
LXIII. 1. 390.
2. 21. 273.
398.
12. IZO, VI. 10. 163.
LXVI. 8. VII, 9.
75- *7f.
14.24. 74.
X. 5- 4f.*7J.
XII. 2.3. 7r.

tEREMIAS
'.
7. *74«
VII. zu
2*
ilfr
64.
Hose A.
32. 72.
38r.
X, 14. *
X. If-
402.
JLmos .
XIX. 10.
III. 2. nr.
XXIII. 29. 249-

Thren.
'

Nahum.
IV. 18. 197. II.
h ??2.
JONA
Index Rerum E T Ve R B O RUM.
^tcrnus rie mundus ? p.48. baturexmotu.p.?4i. regimen
Affe&us Deo quomodo tribuen- in corpore quomodo peraga-
di ? p. 80. viri rcligiofi quales tur p.ici— 10$. Facultates. 341.
?

fintfp.ivz. 549. Organaprima.p.350. Per-


Affinitas L. Aramaeae 3 Arabicae,&; fe&io , hc impei fe&io. p. 82«
Hcbraeae,unde ? p. 132. ftatus poft hanc vitam.p.67.
Affli&ioneS; caufa reftaurationis. Animae poft mortem fuperftites.
p.112. p.72.
Aggadae quid? 24?.2$o.quotupli- Animarum divcrfitas unde? p.338.
ces?p.2fa.2fa. &540.
Agricolae fimilitudo.p.8f. Animal moribundum licitum,
Alchymiftae vituperantur. p. 231. non v.a feris lethaliter vulnera-
&2J2. tum.p.22?.
Altare Holocaufti 3 fuffitus. p. 105. Animantia opus habent contra-
AmorDeiquid?p.n8.i78. riis.p.311.
Amoraim Authores Gemarae. Appellatio nominum dierumrc-
P.Z47. quiritlatitudinem. p. 90.91.
AvapapTnnshominis exemplum. Aquae natura fua ambiverunt &
P.240.24J. texerunt terram , a Deo tamen
Angeli duum generum. p. 276. certis Iocis inclufae propte£
num cceli motores ? Ibid. nuni commoditatem terreftrium.
ante mundum creati ? p.514. p.5^.3^4. iupraExpansu.p.jiu
Angelorum dignitas.p.55^ per A quas materiam intellexerc
AvGpGdTnTm&eict. p.$86. Philofophi.p.jiz.
Anima rationalis quid ? p. 46.342» Aquatilium rationes plerunquc
ex fententia Philofophorum ignotae.p.$$6.
quid?p.$4W47« e ^ P er ^i°j Arcuvoltus de Poefi Hebraica.
c*7iAg%««t. p. 341. Subftantia p.420.
abftra&a, ad Angelorum gra- Ariftobulus ille quis fucrit , qui

dum proxime accedens. p. 102. Ptolomaeo Philometori librum


cxtrinfecus advenit. p. 542. a infcripfit?p#.
Corpore feparata.p.^i. habitat Arhtoteles Alexandri M. Prae-
in corpore harmonico. p. 101. ceptor.p.$o. Praefe&usthefauri
102. inftar Regis.Ibid.colliga- Salomonis , cujus libros per-
tur,cumcorde, ficut flamma fcrutatus,& fuo nomine publi-
cum ellychnio.p.102. cat. p. 50. cum Simeone Jufto
Animaerationalis exiftentia pro- num collocutus fuerit ? p. ?r.
Nnn Arifto-
N D E X
R E R U M ET VERBORUM
MEMORABILIUM.
A. fedisf:mus.p.49.f2.an Eva pcr-
ABarbenel de RefurrectioneN fectiorfp.fz.^.Diemquemque
mortuorum. pag. 75, de eo, j
nomine fuo vocat.p.89. quan-
quod apud Prophetas per do,& qub fuerit eje&us ex Para-
Edom intelligantur Chriftiani. difo f p 88. numerationem die-
p.$8?.&feqq. de Lepra Vefti- rum inftituit in terraS. p.94.
mentorum. p. 400. feqq. & ubi habitaverit, mortuUs, fe-
^dium.p.4of &feqq. dePoe- pultusfuerit?p.8$.
fi Veteri Hebraica. p. 407. & Adami Praeceptor fecundum In-
feqq.de Principio Anni,& con- dosquis?p.27.
fecratione, feu determinatione Adamo foli cur praeceptum fit da-
novilunii.p.4ji.& feqq. tumfp .5$.
Aben Tybbon dePoefiHebraica. ad Adamum omnia referenda.
p-409.&feqq.&p.424. &feq. p.z£.
Abrahamus cur Hebraeus feu de Adamo cur non dicatur; fecun-
,

Eberaeus dictus ? p.z4.^o.dupli- dumfpeciem fuam f p.ft.


ci lingua ufus.p.iji. idoneus Adonai.p.z^.264.
fuitad adhaerendumDeo. p.8{. ^Egyptidignitas. p.?6.&praero-
&87.Libri Jezirah author fer- gativa prae aliis terris.p.27?.
tur.p.joi. iEmulatio inter Cainum & Abe-
de Accentibus Linguae Hebraeae. lem,p.8$.
p.ifi. Ifaacumj&Ifmaelem^pS^.
AcceiTus ad Deum quomodo pa- Iacobum & Efavum, unde f
teatfp. 254. ad mortuos varie I Ibid.
nocet.p.126. Aeris terrae S. efficacia p.97.98.
Attiojalia divina,alia naturalis, |
^Eternitas qualis duratio f p. 28.
alia accidentalis ,ele&iva
alia j
Mundi,probari difficulter pot-
feulibera.p.^7. &feqq.artifi- j
eft.p.M-
cialis.p.$i2.1egalis p.zji. de^Eternitate mundi Philofopho-
Adamus,filius Dei. p.f2.?4-per- |
rum confenfus.iS.&pasfim.
^ternus
Rerum e t Ve rborbm.
quae admittat f p.4if.rythmica gnificaritfp.2^7.
& metrica num olimapud Ju- Columnae duae Legis quaenam?
daeos ufitata? p. 408.416.417. p.194.
421. 4Z4. Comparatio Jeroboami cu Chri-
Carminum genera unde haufe- ftianis,p. 287. Judaeorum cum
rint Gentiles ? p. 420. varietas populis Idololatricis. p. 108.
pro varietate materiae. p. 420. Materiaecumaqua.p.^i2.totius
&4ii. cultus Mofaici cum homine,
deCarminibus certa pedu & fylla- temperamentum exactc pro-
barum dimenfione conftanti- portionatum adepto. p. i 6,
bus fenfus Authoris,p. 15^.157. Vitae rationalis animae in ho-
Catena Cabaliftica.p.258— 247. mine , &
Dei in populo fuo.
Caufa multiplicationis rerum,cir- p.ipi.iof.
cularis motus folis.p.513.
ConcupifcentiamalaSatanas di-
Caufa prima. p.yrf.?76. adeam citur. p. 175. quomodo refrae-
omnia referuntur duobus mo- nandaf p.158.
dis.p.37^.
Confesfio imposfibilitatis etiam
Caufae mediae aftruuntur. Ibid. prodeft.p.387.
Caufae fecundae organa funt cau- Confervatio creaturarum afferi-
fae primae.Ibid.
tur.p.ji^.
Cerebrum fedes Animae fecunda-
Contingens dari. p. 366. abfo-
ria.p.108.
lutum natUra fua ignotum.
Charufimquid?p.4o8.
p.370.
Chafidaei unde dicli ? quando or-
Contrarietas, caufa confervatio-
tifp.192.
nis animantium.p.^n.
Chriftiani inpaupertate glorian-
tur.p.6o.£9.Edomaei dicuntur. ConvenientiainterJudaeos &Ro-
manos feu Chriftianos. p.^97.
,
P.IF.J89.& feqq.
Chriftianorum humilitas. p.298. Cor plurimis aegritudinibus ob-
Circuncifiop.70. qualefacramen-
noxium,omnium tamen mem-
tum'fp.164.
brorum fanisfimum. p. 110. 111.
Ccelum Deum q.praefentemfiftit. Sedes eft Animae primaria.
p.166. ^ p.103.

Cognitio Dei in quo confiftatf Cordis regimen in corpore. Ibid.

P-J87-
Corporeitas a Deo removetur.
Columna ignis, & nubis p. , tf. P- 7^.77. .

quomodo Dci praefentiam fi- Corpusquandobene ordinatum.


Nnn 2 p.ioj.
In D e X
Ariftoteli cur minus fides haben- divimis vocatur. p.^if- Prin-
da/ p.^.Libri quidam falsa ad- ceps Poetarum. p.424. vindi-
fcripti.p.51. ^catur.p.259.240.
Area foederis cordis rationem ha- Juy Av7t(p6vav fcopus quis^p.^72 a
buit.p.107.
B.
Arcae finis 7 duratio y abfconflo.
Bajuli inftrumentorum iacrorum,

Artesomnesab Hebraeis origina- exfiliis Levi.p.io4.eorum offi-


liter provenire^p.z^.quomodo
cia Sc Clafles.p.io^.iof.

ad alias gentes dimanarint Baiethofaei quales haeretici^p.z^r.


?

p.$o.&feqq. unde originem duxerint ?

Aftraquomodoagant in inferio- p.240r


ra^p.178. Barajeta.p.2^0.

Aftrologi culpantur. p.57.282.285. Brachmanidesqui fp.ic*?.

recentiores unde hauferint c.


fuamfcientiamfp.89. Cabbalaquid ? p. f?. Punttorumy
de AftrologiaLiberPirke R.Elea- Accentuum.p.200.
faris Filii Hircani. p.319. Cabbalaeratio. p»2$8. &
feqq. Hr-
Aftrologorum epitheta.p.89. ftoria. p.24i.Necesfitas. p.20Co
Aftrorum fcientiam a Davidis do- 221-254.
mo 7iz&T-()07ru£p^GTGi}c> traditam deCabbalajudkium.p.318.
Judaeos habuifle.p$i8. Calor naturalisunde dependeat?
Attributa Dei, alia a&iva alia ac- ,
p.io^.-
ceflbria, p. 76. alia negativa.
de CandelabroJbid.
p. 77. non inhaerent eflentiae Cantica S. quomodo differant a,
Dei.78. licet multa^Dei tamen reliquo iermone fcripturae l
fimplicitati nil derogant. 77. a
p.408. Davidis fuerunt accom-
Nomine Dei Tetragrammato modata adMuficam.p.419.
quaenam dependeant?p.78.per Canticoru S. finis,effec"his.p.409.
externas figuras patent. 279. 4ii.menfuratioimpenetrabilis.
280. egregii fimilitudine iliu- 4i9.proportio in quo confiftat f
ftrantur.p.2,8?.
p. 418,41$. fpeciesinterjudaeos.
Auguftinuslaudatur. p.23. p.408-415.
Avicennae opinio de Angelisrefu- CanticumDebor^Davidis.p.410.
tatur.p.3i4.&feqq. Mofis.p.411.416.421.
Author hujus libri quis f p. 1. 6. Carminaduum generu. p.i^.ijf.
quomundiaxuio vixerit? p.27, quae refpuat Lingua Hebraea,
quae ad-
Rerum et Verbo rum.
Dei aeternitas probatur.p.^4. de- cceperint vocari ? pag. eadem.
cretum abfolutum.. p. $74. Diei principium unde fieri de-
eilentia incomprehenfibilis. beat?p.94.
p.$82.$8$.cumSolecomparatio. Dierum certae appellationis ini-
p.2?2. tium&finis,quinauVp.9o.9i.
Deo cur adfcribatur fimilitudo DifFerentia hominum, & intel-
hominis.p.z7j. le&us humani unde ?
, p. 339.
ad Deum per medium rei creatae &340.
quomodo fiat indicium?p.2^4. DifFerentia fententiarum circa
pertingiquomodo posfiVp.f?. fupputationem a creatione
Deum Philofbphi a fcientii re- mundi inter Judaeos qualis ?
rum particularium eximunt.
p,izo.quidinterfitinter Deum inter Chriftianos, Turcas, &
Abrahami>8c DeumAriftotelis? Phiiofophos.p.286.287.ccetum
p.2?4- Jeroboami, &
Achabi. p. 288.
Deus mi! Wfquibus dicere li-
JLegem Judaeorum &
Philofb-
ceat ! p.264. phorum. p. 297. Judaeos &:
de Deo Gentilium fententia. Aftrologos, fuper numeratione
p.zf7-*f9- dierum. p. 90. Vifionem Pro-
Diiquinam habiti a Gentilibus. phetiae, & Spiritus S. p. 415. in-
P-29?- ter Intelle£tum humanum , &
Deorum pluralitatem Philofophi Angelicum. p. 270. Adipem, &
cur adftruxerint ? p. 382. pinguedinem. p. 201. Profely-
Deitas, & Unitas Dei Abrahamo tos,& Indigenas. p. 71. ea quse
innotuit per fpeculationem na- fada funt per Mofen,& ea,qua?
turalem.p.$i6. per Magos. p. 387.Marem,&
Deitatis confesfio eft obfervatio faeminam.p.310.
Sabbathip.117. Differuntrestantumratione Ma-
Demonftrationes indubiae apud teriae.p.^7^.
Philofophos in Logicis Ma- & Diminutio facultatum, an Cul-
thematicis,non verbin Meta-
tus.? p.n6.CD'y*T quid.' p. 249.
phyficis & Phyficis. p. ^7. $f8. Difcipuli Prophetarum.p. 192.
Devotionis impedimenta. p. ift.
Divina effentia nec lux , nec tene-
Dies feptimane; cur uno & eodem brae, nec vita, nec mors.p.77«
nomine vocenturtoti orbi ha- Di vinorum ftatutorum argumen-
bitabili.fp. 90. ubi nominibus ta.p.uu
Nnn 5 Divifio
In DEX
p. 103. eft in infinitum divifibi- 106. Inftrumenta. p.rc^.&feq.
le.p.226. Cultus Dei quid Philofophis
de Corruptione hominis quid quidjudseisr p.2^4. Deogra-
fenferitAuthor.p.377^78. tus eft ex fola revelatione divi-
CofarRexfuitCofroes. p.6. circa na.p.i?$,i?6.
quam vocem variae fententiae.
p.7.fomnium habet, unde ei D.
Occafio inquirendi in religio- Daemones cogitationum imagi-
nem veram p.2. hinc coiloquiu nariarum.p.if?.
cum Philofopho p. 2. & feqq. Damnum omne eft a privatione
cum Chriftiano. p. 9. & feqq. reidivinae.p.39.
cum Turcamm lapiente quo- David perfe&isfimus in Mufica.
dam.p.i2.&feqq.cum Judaeo. p.131.
p.if.&c cujusfidem amplecti- de Decimarum datione. p.ii7»
tur. p. 74.7^. & ulterius ab eo Deus defmiri non poteft. p.? 1 ^
erudiripetit p.7?.&feqq.He- noneft Corpus. p.46. 564« e &
braeae linguae amorem fatetur. Primus 3 &:ultimus.p.78. omni-
p.1^2. fcius, aaternus >
immutabilis.
Cofraei Judaizantis hiftoria.p.74. p.^.vivens.p. 77.78.5^. Im-
& feqq. mutabilis. p. 76. Unus. p.T^*
Creatae res 7.ante mundum.p.2f4. Lux inacceffa. p. 77» 7& $°*
io.interSoles. Ibid. 587. Caufa caufarum, p. 267.
Creatio ab opcre quOmodo dif- mifericors, & ulcifcens, nec ta-
ferat.p.ft. men mutatur. p.76. nonopus
Creationem Philofophi quomo- habetinftrumentis.p.47» com-
do ftatuerint. p.287. paratur Mundo, Animae Sph<£- 3

in Creatione hominis.p. fc. Mun- ras.p.jc ?.Regi.Ibid. &: quidem


di.p. 254. qualis faerit Dei in- maximo. p. 274.27?. Judici ju-
tentio. fto.p. 76. 79.81. cum Mofe quo
Creatori cum creatura an interce- modofueritlocutus.? p.4^.47»8i
dat commercium. p. ^. eum cur potius elegerit adipem^fan-
aeternum effe unde fciamusr guinem, reticulum hepatis 3
p.120. quam cor vel cerebrum &c.
Credendarum rerum fundamen- p.308. quomodo infcripferit
ta,fecundum j ud^os.p.327.328* Legem tabulis, fiderit mare,
Credensquisr 0.38. p. 47. cur hac ratione voluerit
Cuitus ceremonialis i pus.pjof colirp,]^
Dei
Rerum et Verborum.
Filii Dei qui f p. 4?.?o. Propheta- Generantur ab Impiis etiam boriL
rum qui ? p. 2^4.. horum con- p.^o.H-
fuetudo.p.i^» Gentiles, cur plures Deos colue-
Filii quare faepe A vis quam
,
Patri rint^p.l^.
fimiliores .«"
p.fz.61. Gloria Dei quid.^ p.81. Domini-
Fcedus cum Ifaaco paitum quid quid fignificet? p. Z77. triplex
indicetPp.84. eft.z77.z78.apparet fuperfolis
Fcetus fignum aliud in beftia^ electis.p»z78.dicitur de formis
aliud in muiiere.p.$z4<». ipiritualibus.p.80..

Forma corporeitatis. p. $z8. Ho Gomarus laudatur.p.407.


minis unde.' p.37. rerum under* ' Gradus abfolute credendi finein-
quifitione & examine , fubli-
p. 19^. jjo. Jji.^7- tabernaculi
Mofi in monte quomodo often- mis. Chafidaeorum pro-
p.$z<£.

fa? p.6o.Palatii Salomonis,Da- ximus infra gradum Propheti-


vidi. p. 61. facrae illius domus cum. p.170. Hominum prae-
aeternaejEzechieli.p.ead. ftantisfimus in fenfu praeditis*
1

Formae ^z. intel-


indivifibiles. p. P-577.
Gradus dantur inter entia. p. 377.
ligibiles infunt animae ratio-
viventium.p.nz.SermoniSj i.e«
naiivelex inftitutione divina,
Prophetiaep.49.
vel per* habitum acquifltum.
Graeci fures fapientiae.p. z?.
p.54^. Subftantiarumnon roci-
Graecos originaliter ab Hebraeis
piuntmagis velminus.p.551.
fapientiam hatoere. pag. z8.z?*
Formarum gradus.p.337.^8.
Philofophiae,& Theologiaeali-
a Formis differentiae rerum funt.
quamcognitionem haufiffe ex
p.?$o.
librisHebraeorum in ipforum
Fiindamenta fidei fecundum Lo-
linguam translatis.p.^.
quentes.p.?6o.$6z.& feqq.
Grammaticaeutilitas.p.i^.H 1 '
pro Fundamento appellarionis
Grammaticalia varia ad Hebraea
Diei 7. conftituendae funt 18.il-
?
linguae proprietatem fpe&an-
laehorae, &quare/ p.90. 91.
tia.p,i4f-i^o.

G. H.
Gaonaei.p.zo4. Habitatio quomodo Deo atrri-
Gehennaquid.^.7^.77. bruatur? p.118.
in Gemara cur multa kcrvy Kusu? Haerefium caufae.p.zf?.
p.zft. Haeretici Judaeorum. p.Z4i.
Hagio-
I N D
Divifio teriae inter.filios Noachi. Epitaphla, qualia effe debeant-*
p.fc P-4Z2.
DomusDomini.p. #5. figuras ha- Epitaphium Principis exercitus
bet Cherubinorum.p.58. Amaziae.p.417.
Drafchos , feu Allegoriae. p. Z49. Efaias refurrettionem omnium
darisfime docuit.p.7 $
E. Ethnicorum circa divinitatem
£dom, apud Prophetas effe Ro- opiniones variae.p.119.
manos,&; Chriftianos.p.n. j8?. Etymoiogia Adami,Evae, Sethi,
&feqq. Kaini,Noachi p.ijz.
Eheie p. z6z. Eva, quomodo Animae particeps
El.p.z6$. fa&a p.ft.
Elementa fpecifice differunt. Eunuchiintelleftudebiliore prae-
p.^o. diti.p.p7.
Elementis non eft.attribuenda fa- Exiliupeccata expiare. p.if 7.584.
pientia,fedminifterium dun-
F.
taxat.p.37.
Elementorum quaternarius nu- Facies Domini in Scriptura quid
merusexploditur. p.35z.$ft. fignificetrp.85.
Elohim quid fignificet.*' p. ztf. FacuJtas altrix,au£trix, procrea-
quotupliciter fumatur ? ibid. trix.p ^z.543. formatrix
. unde ?
quibus rebus competat! ibid. p.387.
cur numero plurali efferatur ?
bpyifixij. p.ifB.
ibid. Faeultates animantium aliae mo-
cyrfntfi 'n^.p.z^. tivae, aliae apprehenfivae.p.544.
Entiafuntvel divina,velintelli- Animae
Facultati unicuiq*, cor- &
gibilia, vel animalia , vel natu- poris tribuendum effe fuum di-
ralia.p.z4« menfum, p.nf Traditio docet,
.

Entiumvarietasundefp. $of.$io. p.116.

Epicedia quomodo comparata Felicitasperfecla quaenam? p.£8.


effedebeantfp.^z?. Fefti dies Judaeorum.p.161— \6$.

Epicurei, voluptuarii. pag. 570. Fidei & Infidelitatis fundamen-


omnia fortuito effe ftatuerunt. tum.p.37.

f.ffk-
Figurae fanctis oblatae quomodo
Epicureifmus.p.300. ab illis fuerint Vifae ? p Z7f .

Epicuri opinio , quod omnia per Filia vocis. p. 170. zf 7. gradus eft

Accidesfint,refeUitur.p.^o-^z SpiritusS.p.zi7t
Filii
Rerum e t Verbo rum.
cultae ? p.$oo. Spirituales , funt de Intercalatione apud Judaeos,
diverfo refpeftu reales , & non p.206-209.
verae.p.272. Ifaaci ligatio ubi fa£la.<? p.34.
ImaginumSpiritualium artifices. Ifidorus.p.595.
p. 195.195.^52. Ifraelita verus quis ? p. 180.
Immunditiaquid^.p^^.noneft, Ifraelitas inter populos effe inftar
ubi non eftSanftitas.p.ead. cordis, p. 110. 112. Scientiam
Incrcpationis utilitas.p .578. Magiae a Salomone hauliffe.
Indi qui. p. 27. antiquitatem ja-
ftant.p,i7.Ubrosquos edidere dejubilaeo.122.217.
Ibid. Judaeus extra terramS. habitans
Indiae Regi Deus comparatur. eftquafi Idololatra.p.96.
p.66. Judaei cur abjecli.^p. 299. offa
fic

Initium Jiumerationis dierum, quidem difperfa, fed qualiar*


fabbathorum , Feftorum,unde p.io7.tertues 8c fortes, diverfo
petenda?p.^4. refpe&u p.129. per quid unian-
1

lnfidelisquisr p.58. tur &^conjunganturin unum^


Intelleausagens.p.^8.^i.^2.qui p.ead.non mortui , fed aegroti
dicitur mundus fupernus. funt.p.108.110. curnon muten-
p.^2.Materialispasfivus.p.359. turin aliafn^ent#rn,p.io8.io9.
;

duplexeft,Theqretic,us &Pra- quam conjunttionem ja&ent


clicus.p.549. cum re divina.p.109.
Intelligibilia prima & fecunda. Judaeorum a reliquis gentibus
p.54^'347-' .
difcretio.p.^. Vilitas. p.9.1?.
p

Intentio Dei in creatione homi- ^8.^9.Segnities in caufa , qubd


nis.p.ft.Mundi.p.2?4- res divina nondum fuerit re-

ad Intentionem Dei quaenam re- verfain terram S. p.99.


ferantur?p.j79. Judaici populi magnitudo. p. 49.
Intercalatio proles Aftronomiae.
p.i29.unum ex mirabilibus po- Jura & ritus macTati & difcerpti.
,

puli Judaici. Ibid. a Domo Da-


vidistradita, nec unquam mu- Juftos corripi ad expiationem
tata.Ibid. promundo.p.186.
Intercalationis praeftantia, & cer- K.
titudo.Ibid.
Intercalationem Judaeiunde acce- viii> p.2^5.

perint?p-209. Karraei. p. 6.188.196. & feqq. gua-


Ooo les.
In D E X
Hagiographa a reliquis libris fa- turreligionem.p.iif.cur inter-
crisquomodo differantip.414. racreatusfp.178.
deHebdomada nulii dilTentiunr. Hortus Edenis , quid.p. 72.75.
p.26.cur?p.8?. Humani generis duas fpecies Ju-
Hebraea L. undcdi£la?p.i$z. an daei ftatuunt.p. 62.65.
Arabicapraeftantior?p.ni. Humiiiatio Judaeorum qualisf
Hebrseae L. accuratio ratione p.£?.-
punftorum.p. 142. Affe&iones. Humilitatis praerogativa. p.298.

p.144.14^ Pr2eftantiap.151.1fo.
505. Proprietas triplicitcr pot- I.
eft confiderari. p.if o. ufus nunc
interiit.p.i^.-
Janus quisf p 5?4.59?.primusRex
Italiae.p.^of.proDeo habitus.
Hebraei fermonis literse quomodo
ibid. idem cum Saturno.ibid.
dividantur.? p.i4$. Lecliofem-
Januarius Menfis unde di&usf
per uniformis. p.i45.unde fiat f
ibid.
p.154-139.
_

Hebraei cur in legendo fe hinc


Idem poteft fciri, & credi. p. 527.
nrr, haec vox aliquando im-
inde moveant f p.141.142:
deHebraeisliteris.p. 145.144.
proprie & tropice tribuitur
Gloriae Domini. p. 80.
Hepar irae organum.p.507.
Jejunium. p.nf.
Hermes , an fuerit Enochus $ p.7. de Jejuniis Judaeorum.p.162.
Hillelis cum Mofe comparatio. de Jefu quid Judaei fentiantf
p. 242. Difcipuli innumeri. p.398.
p.242.245. Jevanim, Jones,Graeci, a Javan
Hiftoria Kaini & Abelis.p. 85« orti,qui fuit ex filiis Japheti.
Ifaaci & Ifmaclis.p.84. p.28.
Jacobi & Efavi.Ibid. Ignis quidf p.105. fignum bene-
Holocauftum Deo gratum quod- placiti Dei.ibid. refidentia ejus

nam.p.23f. eftpinguedoadipum.Ibid. tri-


Homo.microcofmus.p.50?. mor- plex eft.p.io5.io4.eIementaris.
tuusnonefthomo.p.270. pro- p.529.quiexploditur. p.5f2.5ft.
ximus eft ordini Angelico. Imagines a Deo prohibitae. p. 57.
p.274. eft vel naturalis , vel di- olim ab omnibus populis cul-
vinus. p.-6{. fanttus Tecundum tae.p.54-58. hodiea paucis.p.{8.
Philofophos efle poteft, quita- a Gentibus pro Diis habitae,
men nullam certam amplecti- p.25^.quo fine a Judaeis fuerint
cultaef
Re rum e t V E R B O R UM.
Literae fubtilisfimae rt » 7j *
»
p. 303. Medica Scientia inter Judaeos,
dc Literis Hcbraicis.p.301-308. p.32i.
Locis S.qualis efficacia tribuenda? Membrorum humanicorporisef-
p.fi.ffc fefta propria.p.307.
Loqucntium Se&ainter Judaeos. Memoria p.343.
p 360.361. Menfisquotuplex?p.20i.
LudusSchachius.p.379. Mesfias fruclus calamitatum Ju-
Lux tantum in corpora cadit. daicarum.p.300.
p.77. quotuplexrp.289.pene- Metrica Hebraea , Arabica efle.
trans,an occiderit. p. 297. di-
<?
p137.140.418.
vinaquando , & ubi videatur ? Metrica Poefis error eft. p. 13^. in
5
p. 287. prima quando creata.* Linguam Hebraeam injuria.
p.89, p.i3ff4i.
Microcofmus &c Macrocofmus.
M. p.274.
Magdiel , quis l an Romanorum Mifericordia Deo qwomodo tri-
Paterrp.589.390. buendar* p.76.
Mahometanae feclae Auftorum Mifchna.p. 247.250.
contumeliae in quibus fe Turce; Mifchnici Do&ores. p.247. qui-
jacl:ant.p.298. bus maxime credendum.p.2?2,
Majeftas, feu praefentia divina, Modi explicandi Scripturam.
alia vifibilis,alia occulta.p.384. p.249-251.13, modi explicandi
V.. InSo quidfignificet.^p 276. Legem. pag.251. pronuntiandi
Manichaeifmi caufae.p.2^9. Scheva.p.ifi,
Manna. p.43. MonsMoria.p.8^.
Mars Hebraeis a rubore diclus, Montes Harfan in deferto. p. 74,
p.398. &82.
Maf6raquid?p.i99. Monumenta fepulchralia. p. 422.
Materia prima. p. 328.anfit aqua. &42?-
p.328.^29.aninconcavitateLu- Morbi Jud$is,non Galeno,cogni-
naer* p.329. ti.p.321.
Materiam tantum fuppeditant Mors piorum quid ? p.2$4.
Caufae fecundae.p.37. Mortis timorquomodo tollatur?
Media fenfibilia Dei praefentiam
iignificantia. p.266.267. dupli- Mortequinam defiderentfp.i^
ccm habent (Ignificationem. Morticinum quomodo prohibi-
p.2<$f. tumhodie/p^^,
OOO $ Mofaici
Ind E X.
les.p.192. 193. orti ex disfidio ortae & proptgats* hiftoria*
Jannaei Regis cum Rabbinis. p.^o.&feqq.
p.24i.originem ab Anane quo- Leges aliae Naturales, aliae Pcliti*
dam habent. p. i^.propago ve- cae,aliae Divinae.p.114. nf divi-
.

terum Sadducaeorum. p. ead. nae quomodo perficianturf


diftinguuntur a Rabbanitis. p.114. IntellecTuales quomodo
p. 20^-207. fine gradu ad Sa- peraganturr p.^o.Intellectua-
pientiam conantur afcendere. les feu naturales effe praepara-
p.327. toria ad Legem Divinam.p.n 3.
Karraeorum Authores. p.203.204. Legum intelledtualium, & politi-
dogmata. p. 203. 224, fcripta. carum effecTus.p.114.
p.^o^.in fententiis variabilitas. Lepra quid f p.400. unde oriatur,
p.224.aSadducaeis differentia. p. 12^.401.405. ^Edium. p.4of.
p.241. & feqq.Veftimentorum.p.401*
&; feq.in Parietibus , p.124-12^
L. miraculofa haecerat, non natu--
Laetari debemus fecundum Le- ralis.p.405. (p.40^
gemp.116. Leprofi mundatio miraculofa*
Laetitiaex amore Dei orta.p.178. Liber Jezirah, p.178.179. &feqq*
Laniorum apud Judaeos peritia. Liberum arbitriu afferitur.p.368.-
p.}z6. 369. conciliatur cum Decreto
Latinus anaLotan.p.^f, Dei.p.^.&feqq. eftexcenfu
Lex quid fignificet ? p. 2ft. fcripta caufarum fecundarum, cau- &
&oraliseadem.p.222.medium fashabetcatenatim dependen-
fervat inter amore & timorem tes a Caufa prima. p. 368. a-
p.116, folisrle Ifraelitis data? coa&ioneimmune.p.ead,
p.i2i.an fervet ?p.6$. anfervari LibriJudaeorum quales perierint/
posfitr p. 114. non requirit vi- p.320.
tam folitariam. p. 11^117. agit Libros Mofis Sc Prophetarum
miraculis. p.34. derepente ex- etiam ante LXX. in Graecam
40. viam
:igit. p. &
rationem L.fuiffe converfos.p.33.
vivendi aequabilem praefcribit. Linguae non funt aeternae. p 2^
p.nf.cuNaturacociliatur.p.^. nec naturales^fed ex inftituto
Legis ceremonialis ftatuta. p.121. ortae.p.2^.
U2.Volumina legiscur niajo- Linguarum differentia.p.3C3. in-
rarp.i42.i^o.debitumnon effe tentio & fcopus. p. 134. prae-
exrundamentocreationis.p.19. ftantiauncU colligenda r p.303.
Liter*
Re rum e t Ve reorum,
cognomenaliquando eft CD^? ad Opera divina intellectus nofter
p.-2ft, non pcrtingit.p.164.
de Nominum. Dei ufu Magico.. Opera ethico-politica intel- &
p.2$2. leclualia,quomodo nobis nota>
Korainum fignatura. p. $04. quomodo non t Ibid..
Kovilunium utrum juxtaphafinj Orationis.tempus.p.160.
an juxta calculum 5 ftatuen- Or do ille, quo obfervato refidet in
dum.^p.^i.&feqq. populo Deusnonlocaliter, fcd
Noxcur pnaeponatur Diei r p, 89.5
gloriose.p.ioo.101. declaratur

&90. exemplo Animse rationalis.

de Numerandi per dtnarium ra- p.100-102. quandiu permanfe-


tione. omnes eonfentiunt.p,26. rit.poi2|
Ofdines tres Virorum S. qui fe
Numerationis dierum initium
quando cceperit f p.89. propter Dei gloriam , & Legis
amorem a mundo fepararuiv.
Numeri fecretum in denario.
p.i^.
.
p.304..
Oifa irt terram Canaan deportari
Numerus rotundus 8c plenus..
p.46..
cur volucrit Jacobus & Jofe~
phusfp. ?$.??.
Numerus & fuputatio dicrum
certa haberi poteft a Creatione p. .

Mundi.p.z^.Denarius eft inii—


Pallium pilofum veftis virorunr.
nitus.p.$of.$]7*
fan&orum.p.if/..
Panis nomine quasnam veniant ?
o.
Qbedientia & inobedientia non Parabo!a.p.i88. 189.
perficiturmifiper caufas fecun- Paradifum 4.ingresfi.p.Z4f..
das.p.$7?- Paradifus Philofophorum. p.^8.
t

de Oblationibus. p.ioo.&feqq. Pafcha non incidere debet in


cur dicantur PanisDomini, & quartale hyemis.p. ] id..
odorejus^piioo.iu.* Patriarchae Cor &
pecuiium gene-
Oculus alius externus 3 alius occul- rishumani. p. 22. f 0.62.82.8$.
tus.p.271.272.. &c. eorum fides quanta 79. .^

Oleum unclionis. p.io7.quid prse^ Pavoris eflecla. p.127.


figuraverit.^Ibid. Paupertas &humilitasmagis con-
Opera mereri.p.386. o^totuplicia? venit Rei divinse, quamgloria
p. i}6. &fuperbia.p. 298,299 *•
Ooo $ Peccata
In D E X
Mbfaici cultusapplicatio.p.107. Naturaliterne omniafiant?p.i8o.
Mofes.p.121. celebratur. p.21. non Naziraeus an plus peccet come-
abrogavit praeceptaMajoribus dendo uvas,quam fe inebrian-
data p.42 Legem num populo do,potu ex melle & pomis con-
fuo foli, &
viris Linguae fuae fecto/p: 224.22?.
dederit f p.62. num reliquerit Nomen HX quid fignificet? p.26?
f

eamfine pun&is ?p*i98. quo nos dirigat i 266.267-276.


Mofi curtoties rebellarint Judaei ? creaturis quibus 8c quo fenfu
,

p.24. quomodo fe,Deuscom- tribuaturrp.267.


municaverit ? p.ead. C3 rhx poft abfolutum creatio-
f

Motus rerum unde veniat ? p. 2^7. nis opus mutatum in nomen


Mulieres virili fsxu imperfe&io- Jebova. p.290. illud -/Egyptiis
resp.ft- ufitatum 3 non vero hoc. p. 291.
Mundus num fit aeternus ? p 28.31. H> p.262.
rvirv nomenplenum.p: 289.290.
34.3$. ii9.creatusrp.48.habeat
ne Dominatorem &
Direclo- proprie competit elfentiae di-
remrp.293. num novum efle vinae unic^.p.^i^.per folam Ca-
probari posfitr p.362.363.* balam innotefcit. p. 257-260.

Mufica temporeDavidis perfectif proprium eft Dei. p. 257. 258.


fima.p.419. quomodo differat a nomine
Muficae fcientiaapud Judaeos pre^- Elobim ? Ibid. an notum fuerit
ftantisfimap.129. 130. ejusprae- antc Mofenr p.292.Cur Pharao
ftantia, utilitas, efficacia. p.130. iliud fe.fcire-negaverit .^.290.
anadfanitatem faciatr" p. 130. NominaDei p.2>6.quidfint,prae-
&131- ter tetragrammaton. 76. unde
Mutationes in materia unde oria- defumtar Ibid. cur multipli-
tur?p. 329. centur, cum Elfentia Dei una
Myfterium Unitatum. p. 317.
10; fit.^p. 268. variaquomodoDeo
Fixionis dierumfuper i8.horis. attribuantur? p.81. fimilitudi-
p.88.- ne illuftrantur. Ibid. quae funt
formae ^a ^Tl cur flnt penacu-
N. ta f p. 152. Nomina Magica.
Naturaquid Ariftoteli rp.36. Au- p.304..
thori p.2^.337.nonagit 3 nifiin Nominis Jehovae vera fignifica-
id \ quod eft aequae difpofitio- tio ignoratunp.262.quod tefta-
nis.p.302. male cum Greatore a tur proprietas & praeftantia
Philofbphis confunditur. p.36. fingularum literarum. p. 262.
cognomen
Re rum e t Ve r b o r um.
Sadducaeos.p.241. Chriftianos. $oo.?oi-$o9.in minimis elucer.
p.242. Schmone efre.p.180. p.177.178. Cur /e cxtendat ad
Precationistempora. p.i£o.i6$. Gentes/' p.z6z.
Preces Jud^orumfimilesefTecan- Pfalmiquidam curinfcripti Vifio-
tui Gallorum. p. 100. tantum r*?p.i$i.
fieridebent prototaEcclefia,& Ptolemaeus quos in linguam
in Ecclefia , ubi ad minimum fuam transferendos petient
io.convenerunt.p.i82.privatae, aSacerdotibus Hierofolymita-
cuifimiles.^p.iS?. nis.? p.$2.
Precibus quaenam praemittendar' Pun&a & accentus a Mofe per tra-
p.180.181. ditionem oralem propagata 3
Precum multitudo.p.i7i.i72.fum- tandemflguris expreffa.p.198.
ma.p.171. efricacia. p.i^i.ordo. &200.
p.184-186. Pun&ationis nobilitas facit ad
Prophetarum parabolicae Vifio- Hebraeae linguae praeftantiam<,
nes, quomodo differant a Can- p.142.
ticis ^.generis.p.412-414. Pythagoras unde fua hauferu?
Prophetia quid? p.41^. propria
P-?5-
Judaeorum praerogativa. p. 82.
nt tantum vel in terraS.vel pro-
ptei eam p.85. quandiu durarit
0-
intemplofecundo.*3 p. 21^.238. QuaJitatesprim^ dantur.p.5^^4,
quando ceffarit ? p.86. quando Quidditas quid ? p.$i$.ab Effentia
iterum expettanda ? p.2$?.gra- difFert.lbid.inDeo tamencum
du5 eft inter humanos Deo effenciaunum eft. Ibid.
proximus.p.i87.$77-4 r ?« Quies Sabbathi a Regum quiete
Prophetiam adjuvantes caufae. quomodo differat? p.166.
p.86.
Proprietates animales. p.20. Ra-
R.
tionales. Ibid. rcrum natura- Rabbanitae Pharifaeorum propa-
5
lium quaenam.* p.i^.quomodo go.p.i?i.laeti effe poftunt, non
Deotribuantur.^p^j. Karraitse. p.229. 259. religiofi^

Proprietatum divinarum myfte- quomodovivant. p.195.


rium expofitum.p.81. Rationem coIendiDeum, effeim-
Provcrbium Judaeorum. p. 206. mediate abeo profeclam,unde:
&207. fciriposfitfp. ij6.
Providentia aftruitur. p. 16?. 175. [Ratioftatus.p,287„-
Ratkp

/
Index
Peccata quomodo expientur,cum ritfp. ji.^.num cum Jeremia
facrificium offerri non poteft. collocutus fueritf3 p.32. ftatuit
p.^84. aeternitatem Materiae.p.jf
Peculium Dei.p.nz.Peculium pe- in Pcenis quem ordinem Deus te-
culiilbid. quomodoetiamde- neat ?p.i24.
generes Judaei fint peculium Poefis Hebraica in Libris S.ufitata.
Dei?p.^7. P.406.& feqq.quomodo diffe-
PerfectioAdamup.49.f2. ratarecentiartificiofa.p.i^-i$<.
Perfe&ioprima&fecunda. p.^4 1 - Populi Dei dignitas unde ? p. 87.
quoufque fe exponere
Periculis PraeceptaDeiquomodo fciripof-
liceat.? p.$8f. fint t p. 254. feptem , data filiis
Perfas Aftrologamab Indis habe- Noachi. p. 42. zfi. decem illa,
re.p.29. unde populus acceperitfp.44.
Petitio prima in oratione.
p. 184. Adamo, Noacho, Abrahamo,
petitiones reliquae.p.i84.i8f. &c.data p.tj.2. Legis perfette
Phantafia. p.24?. quomodo explicari posfintf*
Pharifaei unde di&i /'p.i^i.fuccef- p.222.qu^damdependentalo-
fores Chafidf orum.p.i92.Rab-. co,quem elegit Dominus.p.21?.
banitarum antecefTores.p.i?i. Praecepti rationem habet, etiam
Pharmacopaeifimilitudo, p.38.57. quod poft Mofen conftitutum
Philofophi. p. 86. eorum Argu- eft.p.2i<f.
menta. p.16. dogmata. p.2. & Praeceptorum omnium ratio dari
feqq. principia intelle&ui re- non poteft,p.2jo. quorum pof-
pugnant. p. 515. fcopus & finis. fitf Ibid. maxima pars funt
p.286. ^8. fententiae
fettae. p. Traditio Mofis.p.214.
deprimacaufa.p.120. quaeha- inPraeceptis condendis quid ob-
beantfundamentafp. 286.287. fervandum f p.184.
unde acceperint Philofophia ? PraefcientiaDei non excludit cau-
p.52. quid maxime fecundum fas fecundas.p. 270.275.27?.
illos a veritate declinet f p. 11. Praefentia divina apud quos^
Philofophif imperfeclio.p.5^.^7 p.u?.'in Ifraele idem eft, quod
Pio Homini tria confideranda. Spiritus incorpore.p.126.
p.i£8. Precandum quomodofp.160.quo
Rlagae iEgyptiorum unde pro- ritu,&geftu corporis?p.i6o.
fettae.p.41. Precatio inter Judaeos ufitata.
Plantarumforma.p.^7.^8. p. 72. quaenam exaudiaturr*
Pkto fapientiam a quibus accepe- p,i8o-i82# Judaeorum contra
Sadducaeos,

i
Re rum e t Ve r b o rum-
Sapientia in Deo non eft proprie- Septuaginta aiTeiTores Synedrii.
ras.p.79.Dei in minimis elucet. p 244. ex quibus elecli ? p. 24?.
p.509. in grano femmis. p 299. Scrmo quotuplex ? p. 572. $7$.
in pulice aeque ac in Sphaeris. numDeotribuendus ? p. 44.81.
p.37^. in minimo reptili. p.^. .& Dco idem.
Scriptura >in
non eil attribuenda Sphaerae, p.302. quo Deus Mun- creavit
Pianeris EIementis:&cc p.tf p.
?
dum ? p.?o2.$o$.quocum Mo«
{$. Dei tn ^ubernatione creatu- fe fuitlocutus .''p.47.
rarum.p.17^. Servitus Dei vera libertas.p. $86.
SapientiaHumana.nonhabet lo- Simeon Juftus quando vixeritf
cum 11 cultu Dei.p.61. ab Ada-
i

mo hiEreditatc accepta fuit tan- Similitudo proportionis Mundi.


tum in femine Semj. p.:28.$c. Anima^ Anni adDeum.p.$o#,
quando,unde, qua occafionein 509.
Grasciampervenerit? ibid.Sa- Sinarum Regio ubi? p. 8S. vide
lomonis. p.131. Tzin.
Scientia Dei an fit rerum caufa ? Socrates.p.287. iapientiam haufit
p.370. ajudaeop.51. primus per Phi-
Scientiarum migrationes.p.i^i. lofophiam invenitens aliquod
deScheva. p 145. abftra&um. Ibid. ad quem gra-
YttJp.410. dum pervenerit ? p.ifa. fapien-
Sebhuraei.p.204. tiae humanae fe peritum dixit.
Joh.Seldcnus.p;iS7-i^- P-$tf.
Senfuscommunis. p.Kj^44' Soi[ejusqtie effe&a. p. 119.121.z70.
Senlus quid apprehendant ? 289. varie recipitur in corpori-
p. 269. 270. ubi habeant fedes bus variis. p.289. quanto terri
prineipales.^p. 10$. quomodo major.p.226.
1

fe habeant ad Intelleaumr Solis motus circularis,caufa mul-


p.271. Scripturae quotuplex fe- tiplicationis rerum.p.$i$.
cundum Judaeos.p.249. Solitudo laudatur. p.if4. quibua
Senfuum objetta xommunia. conveniat. p.if$-i{6. quibus
non? p. ift. quotuplex fit?

Separatio amundo, Prophetarum p.154.1^.


qualis ? p. if 4. Philofophorum Spes appropinquationis ad Deu,
qualis?p.if4. ejusque Angelos, fundamen-
onoo tribus mundum Deus crea- tum promisfionis.p.6f.
vit.p.$oi-?o4- Sphxra fuprema nullo loco urcu-
Ppp fcripta.p.80. de
I N D E X
Ratiocinatio quomodo fiatfp.^. p.?iS.&$i?. cui ufui Judaeis<
& feqq.
Raticnesaliaeaccurata3,ut Logi- Revolutiones vulgo ufitatae,non
cae & Mathematicae, aliae im- accurat?e.p.$i2.
perfe&iores , ut Ariftotelis, Romanos eiTe filios Japhet. p. ^r.
p.zft. intelligi per Cittim. ibid. pet
Reatusimmunditieiextra terram Edom. P.589.6C feqq.
S.fublatus.p.22^. Ruth Liber a Samuele Propheta
Religio Philofophcrum. p. 2. fcriptus p.4i4.cur inter Hagio-
& feqq. Chriluianorum. p. 9. grapha relatus ? Ibid.
&feqq.Turcarum p.u.&cfeqq.
Judseorum. p.i<f. 6cc. non eft s.
^ftimanda.ex Gloria -externa. Sabbathum. p, 177. recipiendum,
p.297.2^8. 3c obfervandum. p. 45. tyous
adReligionemquibus mediisalii eft futuri feculi. p.$$7.dependet

pertraharmir ? p.6z. a Terra S. ut & alia tempora


Religiofi Judaei definitio. p.itf. fefta.p.87.
ratiovivendi.p.ift. parabolica Sabbathi initium unde defu-
defcnprio.p.if7 Scfeqq. mendum ? p. 88.90.quando ia
Rei divmae qucmodo quis ido- Sinis. p.88. interra Ifraelis vo-
neus fiat?p.ic£. cariincipiatfp. 90. appellatio
Res divina ( Deus ) fe habet ad quando definat ? p. 9$. fcopus
nos,utanimaadcor.p.Tci.non &finis.p.ii7.i£?.
capitutilitatemacibo potu.& Sabbathifmus terrae.p.n7.
Ibid. quandiu homini bene fa- Sadducaei , unde f p, 240. eorum
cciat ? ib.iiuper quibus quiefcat? dogmara.p.24T.
p.579. quomodo differat, ab ar- Salomonisfcripta.p. 52.
tibus falfis ? p.24. quomodo , & Sanftitas quid ?p.22$.
quibus per fuccesfionem adhae- San£lus,quidfignificet?p.2^.2^4,
feritfp.fo.fi. quisrp.1^7. quid olim fecerit
Refurreclio num cum Adventu inlocoillodivinofp.19c.quid
Mesfiae conjun&a? p. 74. ab hoctemporefaciat in affli&io-
Efaiadarisfime fuit defcripta. nibus qua publicis , qua priva-
P-7*. tis.p.174.17^.177» Dominator
Retributionis porta.p.7$. vereeft.p. 157-1^0.
RevolutioLunae.p.18. Soliscerta San&orum hominum feries ab
occulta,nec in vulgus nota. Adamo.p,i7?.
Sapientia
Rerum et Verborum
orbis habitabilis locus. p. 89. fluxerit ? Ibid.QuaIe fuerit pec-
male ftatuitur principium ap- catum p.58.
peilationis dierurri.p.ead. Vnitatis Dei teftes, Mundus, Ani-
Tzinenfes.p.26. ma,Annus p.^of.
Tzizis,quidf p.171. ab Vno multa provenire unde
fciamusr* p.514-51^
v. Vnumquidfit r p.78.
Vacuum non dari.p.226. Vocales fundamentales quee?
Varietas entium unde f p. $of.$ro. p.iji. propriae, feptem Regesa
Leftionum inScriptura.p.197. Veteribus di&ae, p. ifo. quo-
Ventriculusfomniorganu.p.$07. modo dividantur ? p.151.
Verba cum duobus Kametz, aut deVocalibus Hebraeis.p. 146.147.
duobus Patach.p.146.147. &c.
Verba ore prolata praeftant fcri- VoLuntas Dei aiieritur. p. 80. Si»
ptis.p.i$4. i^Eterna ,immutabilis.p. j^f»
Virtutes 8cvitiaundef p.178. idem cum Verbo p. 8r. num in

Vis formatrix, menfuratrix , pro-


Deum cadat f p.8o. unde pa-
tuerit Abrahamo f p.$i6.
feminatriXjfoliDeo tribuenda.
Voluptatis fenfus perfeftus in
quibus.p. q6.
Vifiones,& apparkiones, cur non
Vtilitas pmnis per fe eft a re di-
fruftraneae rp.27?.quotuplices.
vina.p.39.

Vita aeterna.p.^.80.187. z.
Vitaa nobis quomodo intelliga- Zabiiquirp.io?.
turr* p.77. quo fenfu Deo tri- Zachaei cujusdam mira fanttitas*
buatur?p.78.expraecipuis Dei p.24^.
donis.p.ift. Zelus fuperftitionis quare ferven-
L.Vives.p.23. tiorr* p.204. 205. fimilitudine

Vituli confeaio,& adoratio.p. {4. illuftratur.Ibid.

<$6.in quoformale peccati hu- Ziii , feu Sinarum Rcgio, plagae


jusconftiteritf p.^.undepro- Orientalis ultima.p.44.

F 1 N I s.

EMEN-
I N D E X
deSphaerisopinio erronea.p.358. per Tenebras quid inteliigatur,
Gen.i.p.129.
Spiritus Dei incubans aquis.p.329 Tephillin.p.171.
SpiritusS. quidfitjudaeisr p. 71. Termini perterrefaciunt Audito-
80.z15.217.5H.31z. 349.413. gra- res.p.36. terrae Ifraelis. p.84.
dus eft Prophetia inferior, fe- Terra aliqua num ab aliis differat
cundum ilios. p.213.217. certa quadam qualitate ? p.82.
Splen,rifus organum.p.307. Terra Canaan terra Prophetiae.
Suflimentumpurum ubi & quan- p. ^o. medium & praeftantisfi-
do Deo offerri posfit ?p.z66. mum climatis temperati.Ibid.
SuillaecarnisefuSjleve peccatum. Ifraelitica eft umbilicus tellu-
p.224- ris.p.94.inillaanimas congre-
Summumbonumfecundum Phi- garijhincquein ccelum afiumi,
lofophos.p.296. p.98.
Superiora quam vim habeant in Terrae Ifraelis fitus.p 88.praeroga-
terreftria?p.282. tivae. p.82. &
feqq. Vnde elu-
Supputatiojudforumab Adamo, ceant? p. 93.98. Sanctitas in-
Sethoj&c. ckiicufqueadNoa- haerens.p.384.
chum j cur non & ab aliis peti- Threnodiarum ratio apud Ju-
tarp.fo. daeos.p.421.
Synagogae magnae Viri qui? & TohuVabohuquidrp. 312.329.
quando inceperint. p.239.240. Traditio oralis, & fcripturaria.
aliquoteorundemrecenfentur. p.197. Punclorum. p.2oo.non
p.240. ab unoaccipienda, fed pluri-
Synedrii AiTeiToribus quid man- bus.p.234.248.^ i.quos Autho-
datum p.i2^.i27.quid fcire de~ res habeat ? p. 234. neceflaria.
buerintillifibid. &c zi6. abiis p.200.
nunquam ablatam fuifle Pro- Traditiones conjungendas cum
phetiam.p ead. legeRabbinorum. p.228. Ora-
les plerasque periilTe. p. 237.
Punctorum, accentuum , &c.
Templa Martyribus apud Chri- neceifarias eife p.2co.
^'.;nosfacra.p.298. Traditionum infallibilitas. p.2f.
Ten r primi duratio. p.23.46.
ii necesf1tas.p-200.202.22r.
ejus &
fecundi mentio. p. 26. TraditionumGemarae, Mifchni-
Templi fecundi Viri , an legis carum praeftantia.p.248.
periti ? p. 234, Tertii mentio. Tzin.p,87,88.velSinae, extremus
p.61. orbis

EMENDAND A.

Vdg.j. l.i\.lege eos.p.io2J.iJege y infra.p.HiJ.iJegeEmorth&is.p.nj t


l.iylegeV.p.iio.pro^^lege ^ p.i^.L\pegey t) .p.i^J.uUge^fu^
viter. lin.pemilt.pon-rQmm> deledtflinftionem.y.ztf.l.ii.Uge. necesfitas.
pAiy.l.teJegejh&cp.itf. l^iJege, Proj>hetat\im.p.i62.l.ii.legei ad-
efle^.i7oi/.6./fgf,ipfi.p.i97./.2o. lege 7rzc^s^vGicc.p. zot.l.iz.Uge,
datum./.zz7./. zz.lege, committitur. p.z\&. lin.\^.pro potuimus,/<gf,
poCmmuSyp.i^J^iJege.Nehem.Z.p.z f o. l.zj.addendum Cofri. p. 16^
L$.Uge> S<ic\mda.p.z22J.zJege, Acroamaticorum.^. $16 J.i.Uge> con-
kr\toz$.$zi.l.tf'.lege crv&^p.^z^d.zi.Uge^ Dilaceratio.^. tz2Mtf.Uge%
Ariftoteles.^.j47./.i^/^MatJiematicarum./>.5^./.2^i/^fjIlli.^.3^7.
/.55. /^Felicitatem.^.^i./.^^f , Edomaei. /.24. iEgypto. ^.407»
i.ii./^,Chronologica.^o9J.if./^,acccarmiodare«
\
/" ^
( ry\dsv^
m

18

H .t.

-/,

Você também pode gostar