Você está na página 1de 41

Índice

Tema: Integrales por sustitución trigonométrica ............................................................. 3

Actividad 01 ....................................................................................................................... 6

Actividad 02 ....................................................................................................................... 7

Tema: Integrales por fracciones parciales. ...................................................................... 9

Caso 1: Términos lineales distintos. ............................................................................. 9

Caso 2: Términos lineales iguales. ............................................................................... 9

Caso 3: Términos cuadráticos distintos. ...................................................................... 9

Actividad 03 ..................................................................................................................... 17

Actividad 04 ..................................................................................................................... 29

Tema: Integrales trigonométricas .................................................................................... 31

Actividad 05 ..................................................................................................................... 32

Actividad 06 ..................................................................................................................... 32

Actividad 07 ..................................................................................................................... 32
Página |3

Tema: Integrales por sustitución trigonométrica

En este tema solo se observarán 3 formas para poder resolver la integral indicada,
las cuales son las siguientes:

Expresión en el integrado. Sustitución Trigonométrica

a2  x2 x  a sin 

a2  x2 x  a tan 

x2  a2
x  a sec
Ejemplo 1 Página |4

x2 C.A.
1)  4  x2
dx cos   
4  x2
H. 2
a2  4 x  x2 C.O. x
sin   
a2 x x H. 2

x  2sin 
2
dx  2 cos  d
x
 2sin  
2

 2 cos  d
4   2sin  
2

 2sin  
2
4  x2
2 cos  d
4  4sin 2 
 2    x    ??
2 2
4sin  2
2 cos  d
4 1  sin    ??   2    x 
2 2 2
2

 ??  4  x2
2

sin 2   cos 
8
4 cos 2 
sin 2   cos  1 x
8   
2 cos  sin  2 
4  sin 2  d x
  sin 1  
2 
4
1
2
1  cos  2   d
2  sin  2   C  2  2sin  cos   C
2  1  cos  2   d identidades

2  1 d  2  cos  2  d 1  x   x  4 x 
2
1
sin  cos   sin 2  2sin    2    C
2  2   2   2 

2
2  sin  2   C x  4  x2
2sin  cos   sin   2sin 1     x  

C
2 2  2 
 
2  sin  2   C Respuesta final
Ejemplo 2
Página |5

2) x
1
dx C.O. x
9 x 2 tan   
C.A. 3
H. 9  x2
a 92
x x2 2
csc   
C.O. x
a3 x x
C.A. 3
cot   
x  2 tan 
C.O. x
dx  2sec 2 d
1
 3sec 2  d
 3 tan   
9  3 tan  
2

1
3 sec2  d 9  x2
 3 tan   
9  3 tan  
2
 x
1
1 sec 2  d

tan  9  3 tan  
2

sec 2  d
1 3
tan  9  9 tan 2 
sec 2  d
1
tan  9  1  tan 2  

sec 2  d 1 9  x2 3
1 ln  C
tan  3sec 2   3 x x
1 sec  d
3  tan  1
ln
9  x2  3
C
1 3 x
1 cos 
3  sin  Respuesta final
cos 
1 cos 
3  cos  sin 
d

1 1

3 sin 
d

1
3
csc  d

1
ln csc   c tan   C
3
Actividad 01
Página |6

1
3) x 2
x 2  25
dx

a 2  25 x2  x2
a 5 x x
x  2sec 
x
dx  2sec  tan  d x 2  25
1
 5sec  tan  d
 5 sec    5sec    25
2 2

1
5 sec  tan  d
 5 sec    5sec  
2 2
 25 5
5 1
25   sec 2  
sec  tan  d
 5sec  
2
 25 H. 1
sec   
C.O. cos 
1 1
5   sec 2  
sec  tan  d x
 5sec  
2
 25 sec  
5
1 1 C.O. x 2  25
5   sec 2  
sec  tan  d sin   
 sec  1  25
2
H. x
1 sec  tan  d
5   sec 2    25   sec 2   1

1 sec  tan  d

5  sec 2   5 tan 2 
1 sec  tan  d

25  sec 2   tan 2 
1 x 2  25
1 sec  tan  d C
25   sec 2   tan  25 x
1 sec  d
x 2  25
25   sec 2   C
1 1
25 x

25 sec 
d Respuesta final

1
25 
cos  d

1
sin   C
25
Actividad 02 Página |7

1 1
4)  
16  x 
5 5
16  x 2
2 2

x  a sin 
x  4sin 
dx  4 cos  d
4
a  16
2
x x2 2

a4 xx x
cos  d
4 5
16   4sin  2 
 
cos  d 16  x2
4
16  16sin 2   
5

 
cos  d
4
16 1  sin 2   
5
C.O. x
  sin   
cos  d
H. 4
4 5 C.O. x
16 cos 2  tan   
H. 16  x 2
4 cos  d

1024 cos5 
1 1

256 cos 4 
d

1
256  sec 4  d

1
256  sec2  sec 2  d

1 1
256  sec2  d 
256  tan 2  sec 2  d

u  tan 
du  sec 2  d 3
1 1 1 x 1  x 
   C
256 
tan   u 2 du 
256 256 16  x 2 768  16  x 
2

1 1 u3
tan   C
256 256 3 Respuesta final
1 tan 3 
tan   C
256 768
Página |8

x3
5)  9 x 2  49

a 2  49 x2  9x2
a7 x  3x

x  a tan 
3 x  7 tan 
7 tan 
9 x 2  49
x
3
7 sec 2  3x
dx  d
3
3
7 
 tan  
3  7 2
 2 3
sec  d
7 
9  tan    49
3  7
343 3
tan 
7
3
27 sec 2  d
2
7 
9  tan    49
 3 
tan 3  sec 2  d
7 343
C.O. 3x
3 27   49  tan   
9  tan 2    49
 9 
C.A. 7
7 343 tan 3  sec 2  d H. 9 x 2  49
3 27   49 tan 2    49 sec   
C.O. 7
2401 tan 3  sec 2  d
81  49 1  tan 2  

2401 tan 3  sec 2  d


81  7 sec 
2401 tan 3  sec 2  d
81  7 sec 
9 x 2  49
2401  9 x 2  49 
2401
567 
tan 3  sec  d 2401 7   C
2401 567 3 567  7 

567 
tan 2  tan  sec  d

2401
567 
 sec2  1 tan  sec d Respuesta final

2401 2401
567  567 
sec 2  tan  sec  d  tan  sec  d

u  sec 
du  tan  sec  d
2401 2 2401
567  567 
u du  sec   C

2401 sec3 2401


 sec   C
567 3 567
Página |9

Tema: Integrales por fracciones parciales.

Caso 1: Términos lineales distintos.

A B
 ,...
ax  b bx  c
Caso 2: Términos lineales iguales.

A1 A2 An
  ...
 ax  b   ax  b  2
 ax  b 
n

Caso 3: Términos cuadráticos distintos.

Ax  B
ax 2  bx  c
P á g i n a | 10

Ejemplo 1:

x  11
1)  dx
x2  2x  4

Los pasos que se deben de seguir son los siguientes:

Paso 1: Factorizar denominador (si es necesario).

 x  4  x 1
Paso 2: Aplicar el caso.

 x  4   x  1  x  4   x  1
  x  1   x  4
 x  4  x  1

x  11

A

B

 x  1 A   x  4  B
 x  4  x  1  x  4   x  1  x  4  x  1
Paso 3: Multiplicar el primer término (1°) y tercer (3°) termino por su
denominador.

 x  11  x  1 A   x  4  B 
    x  4  x  1
  x  4  x  1  x  4   x  1 
 

x 11  x  1 A   x  4 B
Paso 4: Encontrar el valor de A y B.

x  11  Ax  A  Bx  4 B
x  11  x  A  B    4 B  A
P á g i n a | 11

A  B  1.......... 1 Sistema de ecuaciones

 A  4 B  11......  2  2 con 2 incógnitas

Paso 5: Resolver el sistema de ecuaciones.

Procedimientos para poder resolver:

1.- Eliminación Gaussiana

(sumar ecuación 1 con ecuación 2)

A  B1
 A  4 B  11
5 B   10
10
B
5
B  2
(sustituir valor B en la ecuación 1)

A   2  1
A  2 1
A3
(comprobación)

3   2   1
11
3  4  2   11
 11  11
P á g i n a | 12

2.- Escalonada reducida

A B
 1 1 1  1 1 1
A    R  R2 
 1 4 11 0 5 10 
1

R2  1 1 1  1 0 3 
    R  R1 
1 2  0 1 2 
2
5  0 
A3
B  2
3.-Metodo teletón

x  11  A  x  1  B  x  4 
x 1  0 x  4  0
x 1 x  4

1  11  A  1  1  B 1  4 
 10  B  5 
10
B
5
B  2
4  11  A  4  1  B   4  4 
 15  A  5 
15
A
5
A3
P á g i n a | 13

Resolvemos la integral

 A B  3 2
   x  4   x  1    x  4    x  1 dx
 dx  dx 
 
dx dx
3   2  
 x  4  x  1
dx dx
3 2
 x  4  x  1
3ln  x  4   2 ln  x  1  C
P á g i n a | 14

Ejemplo 2:

17 x  3
2)  2 dx
3x  x  2
3x 2  x  2
3x 2  x  6
 3 x  3  3 x  2 
3 1
 x  1 3x  2   3x 2  2 x  3 x  2
 x  1 3x  2   3x 2  x  2

17 x  3

A

B

 3 x  1 A   x  1 B
 x  1 3x  2   x  1  3x  2   x  1 3x  2 
 17 x  3  3 x  1 A   x  1 B 
    x  1 3x  2 
  x  1 3 x  2   x  1 3 x  2  

17 x  3   3 x  1 A   x  1 B
17 x  3  A3 x  2 A  Bx  B
17 x  3  x  3 A  B    B  2 A 

3 A  B  17 Sistema de ecuaciones

2 A  B  3 2 con 2 incógnitas
P á g i n a | 15

Se utilizó la forma 3 para resolver la integral.

17 x  3   3 x  2  A   x  1 B
3x  2  0 x 1  0
3x  2 x  1
2
x
3
2  2  2 
17    3   3    2  A    1 B
3  3  3 
34 6  2 
3    2   A    1 B
3 3  3 
25 5
 0 B
3 3
25
75
B  3  5
5 15
3
17  1  3   3  1  2  A   1  1  B
 17  3   3  2  A  0 B
 20  5 A
20
A
5
A4
P á g i n a | 16

Comprobación

3 A  B  17
 2 A  B  3
3  4   5  17
17  17

 2  4  5   3
 8  5  3
 3  3
Resolver la integral.

 A B  4 5
   x  1  3x  2     x  1   3x  2  dx
 dx  dx 
 
dx dx
4 5
 x  1  3x  2 
dx dx
4 5
 x  1  3x  2 
5
4 ln  x  1  ln  3 x  2   C
3
P á g i n a | 17

Actividad 03
x2
3)  x 2  x  12dx

 x  4  x  3
x7

A

B

 x  3 A   x  4  B
 x  4  x  3  x  4   x  3  x  4  x  3

 x7  x  3 A   x  4  B 
    x  4  x  3
  x  4  x  3  x  4  x  3 
 

x  7   x  3 A   x  4  B
x  7  Ax  3 A  Bx 4 B
x  7  x  A  B    3 A  4B 

A  B 1 Sistema de ecuaciones

2 con 2 incógnitas
3 A  4B  7
P á g i n a | 18

Se utilizó el método de eliminación de Gaussiana

 4  A  B 1
3 A  4 B  7 Comprobación:

A  B 1
4 A  4B  4
3 10
3 A  4 B  7   1
7A 0   3 7 7
11
7 A  3
3
3 A  4 B  7
A
7  3   10 
3 A  4 B  11 3     4    7
3 A  4 B  11
 7  7 
9 40
  7
 3 7 7
3     4 B  7
 7  7  7
9
  4 B  7
7
9
4 B   7 
7
40

B 7 .
4

1
10
B
7
P á g i n a | 19

Resolver la integral.

 A B 
   x  4    x  3  dx
 
3 10

  x  4  dx    x  3dx
7 7

3 10
 ln x  4  ln x  3  C
7 7
P á g i n a | 20

3 x 13
4)  x 2  3x 10 dx

 x  5 x  2 

3 x 13

A

B

 x  2  A   x  5 B
 x  5 x  2   x  5  x  2   x  5 x  2 

 3 x 13  x  2  A   x  5 B 
    x  5 x  2 
  x  5  x  2   x  5 x  2  
 

3 x 13   x  2  A   x  5  B
3 x 13  Ax  2 A  Bx  5B
3 x 13  x  A  B    5B  2 A 

A B  3 Sistema de ecuaciones

5 B  2 A  13 2 con 2 incógnitas


P á g i n a | 21

Se utilizó el método de eliminación de Gaussiana

 2 A  B  3 Comprobación:

 2 A  5 B  13 A B 3
4   1  3
2 A  2B  6 33
2 A  5 B  13 5 B  2 A  13
0  7 B  7 5  1  2  4   13
 5  8   13
7 B  7
 13  13
7
B
7
B  1

B A3
1  A  3
A  3 1
A4
P á g i n a | 22

Resolver la integral.

A B
  x  5   x  2  dx

4 1
  x  5 dx    x  2  dx

4 ln x  5  ln x  2  C
P á g i n a | 23

2 x  21
5)  2 x 2  9 x  5 dx
2x2  9x  5
2 x 2  9 x  10
 2 x  10   2 x  1
2 1
 x  5 2 x  1

2 x  21

A

B

 2 x  1 A  x  5  B
 x  5  2 x  1  x  5   2 x  1  x  5  2 x  1

 2 x  21  2 x  1 A  x  5  B 
    x  5 2 x  1
  x  5  2 x  1  x  5 2 x  1 

2 x  21   2 x  1 A  x  5  B
2 x  21  A2 x  A  Bx  5B
2 x  21  x  2 A  B    5B  A 

2A  B  2 Sistema de ecuaciones

5 B  A  21 2 con 2 incógnitas
P á g i n a | 24

Se utilizó el sistema de eliminación de Gaussiana

2A  B  2 Comprobación:

 2   A  5B  21 2A B  2
2  1  4  2
2A  B  2 22
 2 A  10 B  42
0  11B  44
A  5B  21
11B  44   1  5  4   21
44 1  20  21
B
11 21  21
B4

 A  5  4   21
 A  20  21
 A   21  20
A  1
P á g i n a | 25

Resolver la integral.

A B
  X  5   2 X  1

1 4
  X  5   2 x  1 dx
dx 

 ln x  5  2 ln 2 x  1  C
P á g i n a | 26

2x2  x  4
6)  3 2
x  x  2x

x3  x 2  2 x
x  x  2  x  1

2x2  x  4 A
 
B

C

 x  2  x  1 A  x  x  1 B  x  x  2  C
x  x  2  x  1 x  x  2   x  1 x  x  2  x  1
 2 x2  x  4  x  2  x  1 A  x  x  1 B  x  x  2  C 
   x  x  2  x  1
 x  x  2  x  1 x  x  2  x  1 
 

2 x2  x  4   x2  x  2 A   x2  x  B   x2  2x  C
2 x 2  x  4   Ax 2  Ax  2 A    Bx 2  Bx    Cx 2  C 2 x 
2 x 2  x  4  x 2  A  B  C   x  B  A  2C    2 A 

A B C  2
Sistema de ecuaciones
A  B  2C  1
3 con 3 incógnitas
2 A 4
P á g i n a | 27

Se utilizó el sistema de eliminación de Gaussiana

A B C  2
A  B  2C  1
2 A 4

A2

2 BC  2
BC  22
BC  0

 2  B  2C  1
B  2C  2  1
B  2C  3

 B C  0
B  2C  3
0  3C  3
3
C
3
C  1

A B C  2
2 BC  2
2  B   1  2
B  2  1  2
B 1
P á g i n a | 28

Resolver la integral.

A B C
  
x x  2 x 1
dx

2 1 1
 x  x  2  x  1 dx
dx  dx 

2 ln x  ln x  2  ln x  1  C
P á g i n a | 29

Actividad 04
x3  x 2  14 x  24 
7)  2 dx    x  4  2  dx
x  5x  6  x  5 x  6 

x4
x2  5x  6 x3  x 2
 x3  5 x 2  6 x
2
0  4x  6x
4 x 2  20 x  24
14 x  24

14 x  24
 x dx   4dx   x 2  3x  6
dx

 x  3 x  2 
x2 14 x  24
 4x 
2  x  3 x  2 

14 x  24

A

B

 x  2  A   x  3 B
 x  3 x  2   x  3  x  2   x  3 x  2 

 14 x  24  x  2  A   x  3 B 
    x  3 x  2 
  x  3 x  2   x  3 x  2  

P á g i n a | 30

Se utilizó el sistema de Método Teletón

14 x  24   x  2  A   x  3 B
x20 x3 0
x  2 x  3
14  2   24  B 1 14  3  24  A  1
 28  24  B  42  24  A(1)
4  B  18  A  1
18
A
1
A  18

Se resolvió la integral.

x2 18 4
 4x   dx   dx
2  x  3  x  2
x2 dx dx
 4 x  18  4
2  x  3  x  2
x2
 4 x  18ln x  3  4 ln x  2  C
2
P á g i n a | 31

Tema: Integrales trigonométricas


Ejemplo 1:

1)  sin 3  x  dx

  x  sin  x  dx
2
sin
Se utiliza el despeje de Pitagoras sin 2  x  1  cos 2 x 

 1  cos 2
 x  sin  x  dx
 sin  x   cos 2
 x  sin  x  dx
 sin  x  dx    x  sin  x  dx
cos 2

u  cos  x 
du   sin  x  dx
 du  sin  x  dx
 cos  x    u 2  du
u3
 cos  x    C
3
 cos  x  
3

 cos  x   C
3
1
 cos  x   cos  x  3  C
3
P á g i n a | 32

Ejemplo 2:

cos3  x 
2)  dx
sin  x 
4

cos 2  x  cos  x 
 sin 4  x 
dx

1  sin  x   cos  x  dx
2

 sin 4  x 
cos  x   sin 2  x  cos  x 
 sin 4  x 
dx

cos  x  sin 2  x  cos  x 


 sin  x  dx  
4
sin 4  x 
dx

cos  x  cos  x 
 sin  x 
4
dx  
sin 2  x 
dx

u  sin  x  u  sin  x 
du  cos  x  dx du  cos  x  dx
du du
 u 4  u 2   u du   u du
4 2

u 3 u 1
 C
3 1
1 1
 C
3u 3 1u1
1 1
  C
3  sin 3  x   sin  x 
Actividad 05 P á g i n a | 33

sin 5  y 
3)  dy
cos  y 
sin 2  y  sin 2  y  sin  y 
 cos  y 
dy

1  cos  y   1  cos  y   sin  y  dy


2 2

 cos  y 
1  cos 2 y   cos 2  y   cos 4  y  sin  y 
 cos  y 
dy

sin  y   cos 2  y  sin  y   cos 2  y  sin  y   cos 4  y  sin  y 


 cos  y 
dy

sin  y  cos 2  y  sin  y  cos 2  y  sin  y  cos 4  y  sin  y 


 cos  y 
dy  
cos  y 
dy  
cos  y 
dy  
cos  y 
dy

u  cos  y 
du   sin  y  dy
 du  sin  y  dy
 du u 2  du u 2  du u 4  du
 u  u   u  u
 du u 2  du u 4  du
 u  2 u   u
  u  2 du  2  u 2  u  2 du   u 4 u  2 du
1 1 1

 1 
 u 2 
  2  u 2 du   u 2 du
3 7

1 
 
 2 
 1   5   9 
 u 2  u 2  u 2 
   5  9 C
1 
2
     
 2   2   2 
5 9
4u 2 2u 2
2 u  C
5 9
4 cos5  y  2 cos 9  y 
 2 cos  y    C
5 9
P á g i n a | 34

 cot  ax  dx
5
4)

u  ax
du  adx
du
 dx
a
du
 cot  u 
5

a
1
cot 5  u  du
a
1
a   cot 2  u    cot 2  u   cot  u  du

1
a   csc2  ax   1  csc 2  ax   1 cot  ax  dx
P á g i n a | 35
Actividad 06

5)  tan 3  5 x  dx

  5 x  tan  5x  dx
2
tan

  5 x   1 tan  5 x  dx
2
sec

  5 x  tan  5 x  dx   tan  tan  dx


2
sec

u  tan  5 x 
du
 sec 2  5 x  dx
5

du 1
u  ln sec  5 x   C
5 5

1 u2 1
 ln sec  5 x   C
5 2 5

tan 2  5 x  1
 ln sec  5 x   C
10 5
P á g i n a | 36

  x  dx
4
6) sec

 sec 2
 x  sec 2
 x  dx

 1  tan  sec  x  dx
2 2

 sec 2
 x  dx   tan 2
 x  sec 2
 x  dx
u  tan  x 
du  sec 2  x  dx
tan  x    u 2 du

u3
tan  x    C
3

tan 3  x 
tan  x   C
3
P á g i n a | 37

 sin  d
7
7)

  sin    sin   d
2 3

 1  cos    sin   d
3
2

1  3cos    3cos    cos   sin   d


2 4 6

 sin    3cos   sin    3cos   sin    cos   sin   d


2 4 6

 sin  d   3cos   sin   d   3cos   sin  d   cos   sin   d


2 4 6

 cos    3 cos 2   sin   d  3 cos 4   sin   d   cos 6   sin   d


u  cos
du   sin  d
 du  sin  d
 cos    3 u 2 du  3 u 4 du   u 6 du

u3 u5 u7
 cos    3 3   C
3 5 7

3 1
 cos    cos3    cos5    cos 7   C
5 7
P á g i n a | 38

 cos  4 x  dx
7
8)

  cos  4 x   cos  4 x  dx
2 3

 1  sin  4 x   cos  4 x  dx
3
2

1  3sin  4 x   3sin  4 x   sin  4 x  cos  4 x  dx


2 4 6

 cos  4 x   3sin  4 x  cos  4 x   3sin  4 x  cos  4 x   sin  4 x  cos  4 x  dx


2 4 6

 cos  4 x dx   3sin  4 x  cos  4 x  dx   3sin  4 x  cos  4 x dx   sin  4 x  cos  4 x  dx


2 4 6

1
sin  4 x   3 sin 2  4 x  cos  4 x  dx  3 sin 4  4 x  cos  4 x  dx   sin 6  4 x  cos  4 x  dx
4
u  sin  4 x 
du  cos  4 x  dx
du
 cos  4 x  dx
4
1 du du du
sin  4 x   3 u 2  3 u 4   u6
4 4 4 4

1 3 u3 3 u5 1 u7
sin  4 x     C
4 4 3 4 5 4 7

1 3 3 1
sin  4 x   sin 3  4 x   sin 5  4 x   sin 7  4 x   C
4 12 20 28
Actividad 07
P á g i n a | 39

x2
1) 
1  9 x 
3
2 2

x  a sin 
a 1
a 1
x2  9x2
x  3x
1
x
x
3x
3
1
x  sin 
3
1
dx  cos 
3
1  9x 
2
1 
 sin  
 3  1
 3 cos 
 
3
C.O.
2 2
1 1
     
sin  
1 9 sin
 3   
2
H. cos 
1 
 sin   C.O. 3x
1 3  tan   
3 
cos 
C. A. 1  9 x 
3
3
 1  
2 2

1  9  sin   
  3  
1 2
sin 
1
3 
9 cos 
3

1  
2

1  9  sin   
2

 9 
1 2
sin 
1
3  1  sin 2   2
9 cos 
3

 
1 1 sin 
2


3 9 cos 2   2
3 cos 
 
1 sin 2  cos 
27  cos 2   2
3

  1 1
1 sin  cos 
2 tan     C
27  cos3 
27 27
1 sin 2
27  cos 2 1 3x 1
1  sin 1  3 x   C
 tan 2
27 1  9 x  27
3
27
1
27 
sec 2  1 Respuesta final
1 1
tan     C
27 27
P á g i n a | 40

x4  8x2  8
2)  dx
x3  4 x
P á g i n a | 41

3)  sin 3  4 x  cos5  4 x  dx

Você também pode gostar