4/10/2018 Analitička geometrija

Tačka

Rastojanje dve tačke A = (x 1 , y1 ) A=(x1,y1) i B = (x 2 , y2 ) B=(x2,y2)

−−−−−−−−−−−−−−−−−−
AB = √ (x 2 − x 1 ) 2 + (y2 − y1 ) 2
AB=(x2−x1)2+(y2−y1)2

Podela duži AB, A = (x 1 , y1 ), B = (x 2 , y2 ) AB,A=(x1,y1),B=(x2,y2) u datoj razmeri λ = AC

BC
, C ∈ AB λ=ACBC,C∈AB:

x 1 + λx 2 y1 + λy2
xC = ; yC =
1+λ 1+λ
xC=x1+λx21+λ;yC=y1+λy21+λ

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 1/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Površina trougla čija su temena tačke A = (x 1 , y1 ), B = (x 2 , y2 ) A=(x1,y1),B=(x2,y2) i C = (x 3 , y3 ) C=(x3,y3):

∣ x1 y1 1∣
1 ∣ ∣
P = | ∣ x2 y2 1∣|
2
∣ x3 y3 1∣
P=12||x1y11x2y21x3y31||

Prava

Eksplicitni oblik

y = kx + n
http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 2/15
4/10/2018 Analitička geometrija
y=kx+n

k = tan φ k=tanφ - koeficijent pravca

Implicitni oblik

Ax + By + C = 0
Ax+By+C=0

Jednačina prave kroz dve tačke A = (x 1 , y1 ) A=(x1,y1) i B = (x 2 , y2 ) B=(x2,y2):

y2 − y1
y − y1 = (x − x 1 )
x2 − x1
y−y1=y2−y1x2−x1(x−x1)
y2 −y1
gde je k = x 2 −x 1
= tan φ k=y2−y1x2−x1=tanφ koeficijent pravca te prave.

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 3/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Segmentni oblik:

x y
+ =1
a b
xa+yb=1

Ugao između pravih y = k 1 x + n 1 y=k1x+n1 i y = k 2 x + n 2 y=k2x+n2 određujemo iz uslova:

k1 − k2
tan φ =
1 + k1 k2
tanφ=k1−k21+k1k2

Paralelne prave y = k 1 x + n 1 y=k1x+n1 i y = k 2 x + n 2 y=k2x+n2 su kada je:

k1 = k2
k1=k2

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 4/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Normalne prave y = k 1 x + n 1 y=k1x+n1 i y = k 2 x + n 2 y=k2x+n2 su kada je:

k 1 ⋅ k 2 = −1
k1⋅k2=−1

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 5/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Normalni oblik jednačine prave:

x cos φ + y sin φ − p = 0
xcosφ+ysinφ−p=0

(pp je dužina normale povučene iz koordinatnog početka na pravu, a φ φ je ugao između normale i pozitivnog dela x x-ose).

Rastojanje d d tačke M = (x 0 , y0 ) M=(x0,y0) od prave date u normalnom obliku je:

d = |x 0 cos φ + y0 sin φ − p|
d=|x0cosφ+y0sinφ−p|

Za pravu datu u implicitnom obliku Ax + By + C = 0 Ax+By+C=0, normalan oblik je:

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 6/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Ax + By + C
−−−−−−− =0
±√ A 2 + B 2
Ax+By+C±A2+B2=0

(predznak korena je suprotan znaku koeficijenta C C)

Rastojanje d d tačke M = (x 0 , y0 ) M=(x0,y0) od prave Ax + By + C = 0 Ax+By+C=0 je:

|Ax 0 + By0 + C|
d=
√ − −−−−−−
A2 + B 2
d=|Ax0+By0+C|A2+B2

Kružnica

Kanonski oblik (centar u tački C = (a, b) C=(a,b) i poluprečnikom r r):

(x − a) 2 + (y − b) 2 = r 2
(x−a)2+(y−b)2=r2

Opšti oblik

x 2 + y 2 + px + qy + m = 0
x2+y2+px+qy+m=0
p q
pri čemu su koordinate centra a = − 2 , b = − 2 a=−p2,b=−q2, a poluprečnik

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 7/15
4/10/2018 Analitička geometrija
−−−−−−−−−−−−−−−
p 2 q 2
√
r= ( ) +( ) −m
2 2
r=(p2)2+(q2)2−m

Tangenta kružnice x 2 + y 2 = r 2 x2+y2=r2 je prava y = kx + n y=kx+n ako je

r 2 (k 2 + 1) = n 2
r2(k2+1)=n2

a kruga (x − a) 2 + (y − b) 2 = r 2 (x−a)2+(y−b)2=r2, ako je

r 2 (k 2 + 1) = (ka − b + n) 2
r2(k2+1)=(ka−b+n)2

Jednačina tangente kružnice (x − a) 2 + (y − b) 2 = r 2 (x−a)2+(y−b)2=r2 u tački dodira D = (x 1 , y1 ) D=(x1,y1) glasi:

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 8/15
4/10/2018 Analitička geometrija
2
(x − a)(x 1 − a) + (y − b)(y1 − b) = r
(x−a)(x1−a)+(y−b)(y1−b)=r2

Elipsa

Jednačina elipse je

x 2 y2
+ 2 =1
a2 b
x2a2+y2b2=1

pri čemu je c2 = a 2 − b2 c2=a2−b2 a tačke F 1 = (−c, 0), F 2 = (c, 0) F1=(−c,0),F2=(c,0) su žiže (fokusi) elipse.

Parametri elipse:

Velika poluosa je a a, a mala bb;

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 9/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Radijus vektori tačke elipse M = (x, y) M=(x,y) su dužina

c c
r 1 = F 1M = a − x, r 2 = F 2 M = a + x
a a
r1=F1M=a−cax,r2=F2M=a+cax

Linearni ekscentricitet je rastojanje žiže od centra elipse:

−−−−−−
c = √ a 2 − b2
c=a2−b2

Numerički ekscentricitet je
c
e=
a
e=ca

Direktrise elipse:

a a a2 a2
x=− i x = ili x = − ix=
e e c c
x=−ae i x=ae ili x=−a2c i x=a2c

Parametar elipse je

b2
p=
a
p=b2a

Tangenta elipse je prava y = kx + n y=kx+n ako je ispunjen uslov dodira:

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 10/15
4/10/2018 Analitička geometrija
2 2 2 2
a k +b =n
a2k2+b2=n2

Jednačina tangente elipse u njenoj tački M = (x 1 , y1 ) M=(x1,y1) je

x ⋅ x1 y ⋅ y1
+ =1
a2 b2
x⋅x1a2+y⋅y1b2=1

Hiperbola

Jednačina hiperbole je

x 2 y2
− =1
a2 b2
x2a2−y2b2=1

pri čemu je c2 = a 2 + b2 c2=a2+b2 a tačke F 1 = (−c, 0), F 2 = (c, 0) F1=(−c,0),F2=(c,0) su žiže (fokusi) elipse.

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 11/15
4/10/2018 Analitička geometrija

Parametri hiperbole:

Realna poluosa je a a, a imaginarna bb;

Radijus vektori tačke hiperbole M = (x, y) M=(x,y) su dužina

c c
r 1 = F 1M = x − a, r 2 = F 2 M = x + a
a a
r1=F1M=cax−a,r2=F2M=cax+a

Linearni ekscentricitet je rastojanje žiže od centra hiperbole:

−−−−−−
c = √ a 2 + b2
c=a2+b2

Numerički ekscentricitet je

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 12/15
4/10/2018 Analitička geometrija
c
e=
a
e=ca

Direktrise hiperbole:

a a a2 a2
x=− i x = ili x = − ix=
e e c c
x=−ae i x=ae ili x=−a2c i x=a2c

Parametar hiperbole je

b2
p=
a
p=b2a

Jednačine asimptota hiperbole su:

b b
y=− xiy= x
a a
y=−bax i y=bax

Uslov da prava y = kx + n y=kx+n dodiruje hiperbolu je

a 2 k 2 − b2 = n 2
a2k2−b2=n2

Jednačina tangente hiperbole u njenoj tački M = (x 1 , y1 ) M=(x1,y1) je

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 13/15
4/10/2018 Analitička geometrija

x ⋅ x1 y ⋅ y1
− =1
a2 b2
x⋅x1a2−y⋅y1b2=1

Parabola

p p
Jednačina parabole čija je žiža (fokus) tačka F = ( 2 , 0) F=(p2,0), a direktrisa prava x = − 2 x=−p2 je

y 2 = 2px
y2=2px

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 14/15
4/10/2018 Analitička geometrija

p p
Jednačina parabole čija je žiža (fokus) tačka F = (0, 2 ) F=(0,p2), a direktrisa prava y = − 2 y=−p2 je

x 2 = 2py
x2=2py

Uslov da prava y = kx + n y=kx+n dodiruje parabolu je

p = 2kn
p=2kn

Jednačina tangente parabole u njenoj tački M = (x 1 , y1 ) M=(x1,y1) je

http://formule.pismenizadaci.com/analiticka_geometrija.html 15/15