Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
BIBLIA
Nowy Przekład Dynamiczny
Chrześcijaństwo w ujęciu biblijnym nie jest koncepcją doktrynalną ani zorganizowa-
nym systemem religijnych obrzędów, nakazów czy zakazów. Jego sensem oraz naj-
głębszą istotą jest osobisty związek człowieka z Chrystusem, PANEM Niebios i Ziemi.
Również w ujęciu religioznawczym biblijne chrześcijaństwo nie jest religią, ponieważ
– wg definicji z tej dziedziny nauki – religią jest zespół przekonań i obrzędów, które
człowiek powinien praktykować w celu zyskania przychylności swojego bóstwa, wyra-
żającej się w postaci błogosławieństwa wiecznego życia lub innych oczekiwanych
i pożądanych korzyści. Nie tym zajmuje się biblijne chrześcijaństwo. Ono koncentru-
je się na przekazie tego, co Jedyny Bóg, Prawdziwy PAN i Wiekuisty Władca Niebios,
suwerennie i samodzielnie dokonał w Jezusie Chrystusie, aby umożliwić człowiekowi
wieczną społeczność z sobą samym. Mówi więc ono o działaniu Świętego Boga w sto-
sunku do upadłego człowieka, który w żaden sposób nie jest w stanie pokonać przepa-
ści grzechu oddzielającego go od Najwyższego.
W przeciwieństwie do biblijnego chrześcijaństwa, które zainicjowane przez Chry-
stusa stało się we wszelkich kategoriach absolutną nowością, wszelkie systemy reli-
gijne funkcjonowały i funkcjonują wg zawsze jednakowego schematu, tzw. modelu
świątynnego (więcej w Komentarzu NPD Õ Świątynny model religijności a biblijne
chrześcijaństwo).
Redakcja NPD ma głęboką nadzieję, że to nowe, dynamiczne wydanie Pisma
świętego będzie służyło zrozumieniu nowości Bożego dzieła oraz wprowadzeniu każ-
dego czytelnika w osobistą relację z Chrystusem i umocnieniu w Nim.
Zrobiliśmy wszystko, co było w naszej mocy, aby tekst NPD był nie tylko wierny
merytorycznie przekazowi myśli zawartych w oryginalnych tekstach Bożego Słowa,
spisanych w językach hebrajskim, aramejskim i greckim, ale także łatwo zrozumiały
dla współczesnego czytelnika, który nie ma przygotowania egzegetycznego czy teolo-
gicznego. Mamy oczywiście pełną świadomość, że bez pomocy Bożego Ducha nasza
praca nie przyniesie żadnego duchowego owocu. Dlatego modlimy się, żeby Duch
Świętego Boga, to znaczy Duch Chrystusa, osobiście przemawiał do każdego czytelni-
ka NPD i prowadził go do zrozumienia oraz pełnienia woli Niebiańskiego Ojca.
Cała Biblia jest jednym wielkim świadectwem o Jezusie Chrystusie. Stary Testa-
ment jest zapisem Bożych zapowiedzi przyjścia Jezusa i przygotowaniem ludzi na to
wydarzenie.
Nowy Testament, a w zasadzie Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie, jest
z kolei zapisem ziemskiego życia, misji i nauczania Jezusa, a także tego, jak informa-
cja o dziele, którego On dokonał, została zaniesiona przez Jego wysłanników i ucz-
niów do wszystkich narodów Ziemi. W komentarzach i przypisach redakcyjnych sta-
raliśmy się zwracać na to szczególną uwagę.
Redakcja NPD
Księga
Psalmów
Nowy Przekład Dynamiczny
opatrzony przypisami oraz komentarzem
filologicznym, historycznym i teologicznym
Wydawnictwo NPD
Warszawa
Redakcyjnego przekładu tekstu metodą dynamicznych ekwiwalentów znaczeniowych
dokonał Zespół NPD, który w tym celu posiłkował się
interlinearnym przekładem Księgi Psalmów
zrealizowanym z języka hebrajskiego przez
Annę Horodecką i Jurija Gołowanowa, a także Hebrajsko-polskim
i aramejsko-polskim słownikiem Stronga, Wielkim słownikiem hebrajsko-polskim
i aramejsko-polskim Starego Testamentu (Koehler, Baumgartner, Stamm)
oraz wieloma dostępnymi powszechnie komentarzami biblijnymi.
Korekta:
Elżbieta Mamczarz i Zespół NPD
Redakcja techniczna:
Małgorzata Biegańska-Bartosiak
Redaktor naczelny:
Piotr Wacławik
Konsultacja językowa:
prof. dr hab. Stanisław Koziara
ISBN 978-83-63828-14-1
WSTĘP
Drodzy Czytelnicy,
przekład Księgi Psalmów, który trzymają Państwo w rękach, jest przeznaczony dla
osób, które nie są objęte jakąkolwiek opieką eklezjalną. Z tego powodu ma on szcze-
gólną postać i jest dość nietypowy, jak na polskie warunki kulturowe. Chociaż nosi on
nazwę Nowy Przekład Dynamiczny, to w istocie, z uwagi na użycie potrójnego kryte-
rium ekwiwalentów dynamicznych (semantycznego, merytorycznego i kontekstual-
nego), można śmiało nazwać go przekładem o potrójnej naturze dynamicznej. Co
więcej, w redakcji tekstu zastosowaliśmy znany z tradycji hebrajskiej targumiczny
styl translacji, co w polskiej tradycji przekładów biblijnych jest przedsięwzięciem
całkowicie nowatorskim. Więcej szczegółowych informacji na temat tej metody prze-
kładu, jego formy i stylistyki znajdą Państwo na końcu publikacji – w Wyjaśnieniach
metodologicznych NPD.
Potrzeba realizacji takiego właśnie tłumaczenia Bożego Słowa zrodziła się z kon-
taktów członków Zespołu Redakcyjnego NPD ze zwykłymi ludźmi, którzy w czasie
rozmów ewangelizacyjnych wielokrotnie zgłaszali potrzebę dysponowania przystęp-
nym tłumaczeniem Biblii, które będzie zrozumiałe nie tylko dla specjalistów, ale tak-
że dla zwykłych zjadaczy chleba. Dla wielu ludzi język i styl współczesnych tłuma-
czeń Biblii jest ciągle poważną barierą w dotarciu do istoty przekazu Pisma św. Inną
trudnością, z jaką zmagają się odbiorcy wielu tradycyjnych przekładów, jest dość po-
wszechne ich zorientowanie na kultywowanie religijności. A przecież chrześcijaństwo
w swej źródłowej, biblijnej formie nie jest religią, a więc nie powinno być obciążane
typowym dla systemów religijnych zespołem obrzędów i ceremonii. Oddawanie Bogu
czci powinno – zgodnie ze słowami Jezusa – odbywać się „w duchu i w prawdzie”,
gdyż „takich czcicieli chce mieć Ojciec” (J 4,23 NPD). Życie chrześcijańskie powinno
więc być codziennym, prostym i szczerym, osobistym związkiem ze zmartwychwsta-
łym Chrystusem, a nie systemem pielęgnującym obrzędowy ceremonializm. Innymi
słowy, ma być tego rodzaju życiem, w którym ludzki duch jest poddany Bożemu Du-
chowi Uświęcenia, a ludzka dusza poddana Prawdzie Bożego Słowa, które objawiło
się na świecie w widzialny sposób w osobie Chrystusa (por. J 1,14). Takiego życia chce
dla nas Jezus, więc tego powinniśmy się trzymać, aby pełnić wolę Boga. Rozumiejąc
możliwe zagrożenia, staraliśmy się nie wpaść w pułapkę nadmiernego przywiązania
do starotestamentowej koncepcji religijności bazującej na tzw. modelu świątynnym
(więcej w Komentarzu NPD Õ Świątynny model religijności a biblijne chrześcijań-
stwo), co mogłoby negatywnie odcisnąć się na klarowności przekazu szczególnie No-
wego Testamentu. Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, aby unikać interpretowania
nauczania Jezusa i Jego Apostołów przez pryzmat religijnego ceremonializmu, gdyż
sam Jezus nigdy nikogo do tego nie zachęcał.
Wstęp 6
Praca nad niniejszym przekładem Księgi Psalmów rozpoczęła się kilka lat temu, jako
część projektu nowego przekładu Pisma Świętego we współczesnym języku polskim.
Koncepcja takiego tłumaczenia Biblii zrodziła się z kontaktów z czytelnikami, którzy
wielokrotnie podnosili postulat przygotowania nowego przekładu Pisma Świętego,
który byłby zrozumiały nie tylko dla osób studiujących Biblię w systematyczny spo-
sób, czyli nie tylko dla biblistów czy egzegetów, ale także dla zwykłych zjadaczy chle-
ba, dla których język i styl obecnych na rynku tłumaczeń tej Księgi są ciągle jeszcze
poważną barierą w dotarciu do jej treści. Po długich rozważaniach zdecydowaliśmy
się na podjęcie tego wyzwania, ale w sposób szczególny. Postanowiliśmy wykorzystać
zgromadzony wcześniej ogrom wiedzy i doświadczeń zawartych w publikowanej od
wielu lat przez VOCATIO „Prymasowskiej Serii Biblijnej” (PSB) i obficie z nich ko-
rzystając, przygotować nowy przekład, który nazwaliśmy NPD (Nowy Przekład Dy-
namiczny). Tak więc punktem wyjściowym do tego dzieła stał się interlinearny prze-
kład hebrajsko-polski Księgi Psalmów, opublikowany w tomie Pisma w ramach
Hebrajsko-polskiego Starego Testamentu. Prace redakcyjne nad tym tekstem zostały
wsparte licznymi słownikami i encyklopediami wydanymi w ramach serii PSB.
Chcieliśmy, aby tam, gdzie dosłowny przekład jest łatwo zrozumiały, pozostał on
dosłownym, ale tam, gdzie z uwagi na semantykę, frazeologię czy idiomatykę języka
hebrajskiego tekst dla niewprawionego czytelnika stwarza trudności w zrozumieniu,
został zredagowany z zastosowaniem dynamicznego ekwiwalentu znaczeniowego,
tzn. takiego, który oddaje zasadniczą myśl, a nie bezpośrednie słownictwo. Miejscami
jest więc to przekład dosłowny, a miejscami interpretacyjny. W rzeczywistości trans-
latorskiej każdy przekład jest interpretacją. Jednak dobrze przetłumaczony tekst jest
tak zinterpretowany, że czytelnik znakomicie rozumie zamysł autora, który pisał
w innym języku; rozumie jego myśli i przesłanie. Teksty źle przełożone są często zwy-
kłym zestawem słów, które w całości nie przekazują zasadniczej myśli lub przekazują
ją w ułomny sposób, pomimo że literalnie oddają brzmienie oryginału, słowo po sło-
wie. W związku z tym redakcja uznała, że wybór formuły dynamicznej przyniesie
czytelnikowi największe korzyści, szczególnie że proponowany przekład nie jest kie-
rowany do egzegetów, którzy doskonale znają języki oryginalne i nie potrzebują takie-
go narzędzia, ale do zwykłych odbiorców słowa Bożego. Tak więc nie jest naszą inten-
cją, by zaproponowane tłumaczenie stało się źródłem rozważań naukowych, analiz
semantycznych czy literalnych zależności gramatycznych. Nie jest ono przeznaczone
do wnikliwych studiów morfologiczno-egzegetycznych, ale do osobistej modlitwy i po-
znawania woli Bożej w codziennym życiu. Jego celem jest więc dostarczenie tekstu,
który będzie miał praktyczne zastosowanie tak w życiu modlitewnym, jak i w co-
dziennym poznawaniu woli Bożej.
Słowo wprowadzenia do Księgi Psalmów 8
kie podejście do Prawa Mojżeszowego, które już dla starożytnego Izraela stało się
tragiczną pułapką. Literalne bowiem koncentrowanie się na legalistycznym prze-
strzeganiu Prawa (Tory) zostało przez nich oderwane od jego istoty, od głównego
przesłania Bożego Słowa. Apostoł Paweł opisał to w liście Do Rzymian w rozdziałach
od 4 do 11. Dla chrześcijanina najważniejsze jest całkowite skupienie się na Chrystu-
sie, w którym całe Prawo zostało wypełnione, i który jest żywym, wcielonym Słowem
Boga.
Co więcej, historycznie patrząc, Boże Prawo (Tora) było od początku ściśle zwią-
zane z Bożym Słowem. PAN, nadając Izraelowi Prawo, przemówił do Mojżesza, a ten
przekazał słowa, które usłyszał, Izraelowi. Również Hbr 1,1 podkreśla fakt Bożego
przemawiania (słowo) do Izraela. Główną więc inspiracją takiej redakcji tekstu był
fakt, że to nie litera Prawa (Tory) i nie jej legalistyczny system, ale Boże Słowo, wy-
rażające w najszerszy sposób Bożą wolę, jest kluczowe dla życia tak doczesnego, jak
i wiecznego. Ciekawe jest również, że w warstwie leksykalnej biblijne relacje (Wj 20,1;
34,1; 34,28; Pwt 4,13; 5,22; 9,10; 10,4) mówią, że na tablicach było „Dziesięć słów”.
Biblia używa także określenia „przykazania” (mitzvot), ale nie odnosi go bezpośred-
nio do treści tablic, a raczej do całości Prawa Mojżeszowego. Pomimo że w judaizmie
funkcjonuje określenie Aseret ha-Dibrot („Dziesięć Stwierdzeń”, „Dziesięć Oświad-
czeń”), to jednak w odniesieniu do tablic kamiennych Biblia używa określenia Aseret
ha-D’varim (Dziesięć SŁÓW), natomiast „przykazanie” (mitzvot) stosuje do licznych
nakazów i zakazów, których wg judaizmu jest 613. Z tego też powodu w wielu miej-
scach w Księdze Psalmów, gdzie była mowa o mitzvot, zostały użyte określenia typu:
„przykazanie”, „nakaz”, „polecenie” etc. Przy okazji warto zwrócić uwagę na fakt, że
polskie określenie „Dekalog” pochodzi z greckiego tłumaczenia hebrajskiego określe-
nia „Dziesięć SŁÓW”. Kulturowo więc i semantycznie mamy już w języku polskim
ślady podobnego podejścia do poruszonego zagadnienia.
Oczywiście powstaje pytanie, jak bardzo te odmienne określenia odzwierciedlają
odmienne znaczenia? To jest już kwestią teologicznej interpretacji. Dla Żydów SŁO-
WA, które Mojżesz otrzymał od Boga na górze Synaj, są podsumowaniem, streszcze-
niem czy wręcz kategoriami wszystkich (613) przykazań. Są one wręcz czymś nad-
rzędnym, albo czymś bardziej uogólnionym, czymś w rodzaju „superprzykazań” lub
swoistymi tytułami dziesięciu „rozdziałów” całego Prawa. My zagubiliśmy takie ich
pojmowanie, gdyż określenie „przykazanie” sprowadziliśmy jedynie do tych „Dziesię-
ciu SŁÓW” z tablic. Samo Pismo święte nie podaje ścisłej definicji precyzyjnego roz-
różnienia między tymi sformułowaniami, zawsze więc od komentatora, tłumacza czy
redaktora będzie zależała końcowa interpretacja oryginalnego tekstu. Jednak dla
czytelnika ostatecznie nie ma to aż tak wielkiego znaczenia, jak decyzja, którą musi
osobiście podjąć: czy będzie wypełniał Bożą wolę, czy nie. Dla redakcji było bardzo
ważne, że analogiczną myśl wyraził Jezus w swoim nauczaniu w Mt 7,21-27, podkre-
ślając, że istotą życia człowieka ma być pełnienie objawionej woli Bożej, a nie podąża-
nie za dosłownością suchej litery Prawa Mojżeszowego. Do tego samego nawiązał
również Apostoł Jan w prologu do swojej ewangelii (J 1,1-14), odnosząc się tam do
„LOGOS” („SŁOWO”).
Słowo wprowadzenia do Księgi Psalmów 10
Rozumiemy, że takie rozwiązania mogą być dla niektórych osób trudne do zaak-
ceptowania z uwagi na ogromne przywiązanie do metody literalnego przekładu, która
w translatoryce biblijnej była stosowana od stuleci. Szanujemy to, jednak redakcja,
widząc ogromne korzyści duchowe, jakie współczesnemu chrześcijaninowi może dać
lektura łatwego do zrozumienia przekładu wykonanego metodą dynamicznego ekwi-
walentu, zdecydowała się na wspomniane wcześniej wybory. Mamy nadzieję, że psal-
my w tej postaci staną się dla współczesnego czytelnika szczególną szkołą modlitwy.
Jeśli lektura Psalmów w wersji NPD miała dla Państwa jakiekolwiek znaczenie
w osobistym poznaniu Boga w Jezusie Chrystusie lub w pogłębieniu bliskiej z Nim
relacji, to zapraszamy do przyłączenia się do społeczności ludzi wierzących biblijnie
na stronie www.BibliaNPD.pl, dzięki czemu będą Państwo otrzymywać codzienne
newslettery z wersetami biblijnymi do rozważania na dany dzień. Jeśli będą Państwo
uczyć się ich na pamięć to – zgodnie ze słowami Apostoła Pawła:
Wydawca
1
Napełnienie duchowe, o którym naucza Paweł Apostoł, jest ściśle związane z napełnieniem się Bożym Słowem.
Wyraźnie uwypukla się to przez porównanie tego wersetu z Ef 5,18-20.
Księga pierwsza
Psalm 1
Korzyści płynące z życia według SŁOWA PANA
1
W określeniu „szydercy” zawiera się znaczenie nieuznawania i lekceważenia Bożego prawa, czyli zasad przekaza-
nych ludziom przez Boga. Tak więc postawa szyderstwa oznacza tutaj także znieważanie samego Boga jako Stwórcy
człowieka, Prawodawcy i Najwyższego Sędziego.
2
Jak wspomniano w „Słowie od wydawcy”, w większości miejsc w Księdze Psalmów określenie „Prawo” (Tora)
oddano przez „SŁOWO”, zaznaczając to w szczególny sposób wersalikami.
3
Por. Mt 7,17-20.
4
Dosł. hebr. Ruah.
Psalm 2
Zapowiedź Mesjasza, Króla
10 Zrozumcie to królowie,
przyjmijcie przestrogę, o wy, władcy Ziemi!
11 Służcie PANU, lecz czyńcie to w wielkiej bojaźni,
w Nim radość odnajdujcie, szacunkiem przepełnieni.
12 Uznajcie Syna, by gniewem nie zapłonął;
byście nie zginęli, błądząc na swych drogach.
Gdy gniew Jego wybuchnie, tylko ci przetrwają,
którzy w Nim ufność swoją położyli!
1
Dosł. „rózgą” lub „berłem”.
Psalm 3
Modlitwa w czasie prześladowania
1
Znaczenie tego słowa nie jest pewne, prawdopodobnie jest to termin muzyczny albo literacki.
Psalm 4
Modlitwa w czasie utrapienia
1
Dosł. „Chwałę”.
2
Dosł. „zbiorów zboża i wina”.
Psalm 5
Modlitwa o wytrwałość w czasie prześladowań
1
Dosł. „Twe imię”.
2
Hebr. caddiq ma również następujące znaczenia: „dobry, pobożny, sprawiedliwy”.
Psalm 6
Prośba o Boże miłosierdzie
1
Dosł. „z instrumentami strunowymi”; według szeminit.
2
Wypowiedź mesjańska. Por. J 12,27.
3
Szeol – miejsce pobytu zmarłych; inne określenia: „kraina umarłych”, „otchłań”, „czeluść”, „głębokości ziemi” (np.
Pwt 32,22; Prz 9,18), odpowiednik greckiej koncepcji Hadesu. Często występuje w tekstach poetyckich i prorockich. Z Sze-
olem związane są dwa obrazy: a) miejsce położone głęboko, do którego się zstępuje lub się jest strąconym (np. Hi 21,13; Iz
14,11); b) miejsce zamknięte, izolowane – podobne do miasta z bramami (Iz 38,10).
Psalm 7
Skarga niewinnego
1
Dosł. hebr. JHWH. Dlatego zastosowano kapitaliki.
Psalm 8
Zachwyt Bożym majestatem
1
W tekście hebr. – na gittith. Niektórzy tłumaczą to za targumem: „na instrument strunowy, który Dawid przyniósł
z Gat”. Jednak najprawdopodobniej chodziło o podanie rytmu pieśni lub tańca nawiązującego do ruchów robotników
wyciskających winogrona w tłoczni (hebr. gat znaczy „tłocznia”).
2
Por. Ps 144,3 i Hbr 2,6.
3
W tekście hebrajskim użyte jest tu słowo Elohim. Można by więc przetłumaczyć: „Uczyniłeś go mniejszym od
Boga”. Jednak z uwagi na dynamikę kontekstu, w którym psalmista zwraca się wprost do Boga, zmieniono to redak-
cyjnie dla poprawienia czytelności w języku polskim. Inne przekłady idą za Septuagintą, gdzie występuje tu greckie
słowo angelous (aniołów). Jednak w kontekście Hbr 1,5-9 nie wydaje się to słuszny teologicznie wybór.
4
Por. Hbr 2,6-8.
5
Dosł. „pod jego stopy”.