ARMIRANOBETONSKE KONSTRUKCIJE

KRATKI ELEMENTI

V.pred. mr. sc. V. Herak-Marović, d.i.g.

- Kratki elementi su nosivi elementi kod kojih je krak djelovanja sile manji ili
jednak visini presjeka, odnosno kojih je posmična vitkost ac/hc ≤ 1.

- Ne mogu se tretirati kao gredni nego kao površinski nosači.

- Primjeri iz prakse:
* u industrijskim objektima kao ležajevi kranskih staza i krovnih
vezača,
* konzole gerberovih nosača,
* u predgotovljenom načinu građenja mostova i u
visokogradnji.

- Kod ovih elemenata se vrlo brzo, već pri uporabnom opterećenju, pojavljuje
raspucavanje te plastične i viskozne deformacije što nije moguće obuhvatiti
proračunom po teoriji elastičnosti.
mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 2
Oblici kratkih konzola:

a) donji pojas zakošen

b) donji pojas horizontalan

(a) ovaj je oblik konzole povoljan jer je prilagođen tijeku tlačnih trajektorija
koje postepeno ulaze u stup
(b) znatno nepovoljniji oblik kratke konzole jer trajektorije tlaka ulaze u
stup pod nepovoljnim kutom, pa dio konzole nije iskorišten
mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 3
- Rezultati istraživanja koja su provedena na trapeznim konzolama metodom
fotoelastičnosti pokazuju slijedeće:

• vlačni naponi uzduž gornjeg ruba konzole od točke opterećenja do

lica stupa približno su konstantni, ukupna vlačna sila Fs = const

• tlačna sila u betonskom štapu koja se proteže od točke opterećenja

do podnožja konzole je konstantna, Fc = const

• nagib vlačnih trajektorija malo ovisi o pravcu tlačne sile

• oblik konzole ima mali utjecaj na stanje napona u njoj

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 4

PRORAČUN I KONSTRUIRANJE ARMATURE

- Navedena istraživanja su bila osnovica predloženog štapnog mehanizma

zamišljenog u kratkoj konzoli, koji kompleksno stanje naprezanja prevodi u
jednostavni sustav

Štapni mehanizam u kratkoj konzoli

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 5

- Od vertikalnog djelovanja:

Iz odnosa:
Fs : Fv = ac : 0.8⋅dc

Dobiva se vlačna sila:

Fs = Fv ⋅ac/z ; z = 0.8⋅dc

Potrebna armatura je:

As = Fsd/fyd

- Od horizontalnog djelovanja:

Vlačna sila u gornjem pojasu iznosi:

Fs = Hc + M/z = Hc + Hc⋅∆h/0.8⋅dc = Hc (1 + ∆h/0.8dc)

Potrebna armatura je:

As = Fsd/fyd

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 6

- Istodobno vertikalno i horizontalno djelovanje:

Moment savijanja na težište vlačne armature biti će:

Ms = Fv ⋅ ac + Hc ⋅∆h = Fc ⋅ x

a potrebna glavna armatura:

MSds HSdc
As = +
z f yd f yd

gdje je:
MSds – računski moment savijanja na težište vlačne armature
z ≈ 0.8⋅dc - krak unutrašnjih sila
fyd - računska granica popuštanja čelika
HSdc - računska horizontalna sila

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 7

Kontrola nosivosti tlačnog štapa provodi se po izrazu:

FSds
Fcdc = ≤ f cd c b
cosα

gdje je:
FSds = MSds/z + HSdc
fcd - računska čvrstoća betona
c ≈ 0.2dc (približna vrijednost za visinu tlačnog štapa)
b - širina konzole
α - kut nagiba tlačnog štapa prema horizontalnoj osi

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 8

- Da bi se ostvario predviđeni mehanizam, kada djeluje sila Hc, ona mora biti u
granicama:
0.2 Fv ≤ Hc ≤ Fv

- Uvjet nosivosti za poprečne sile će biti zadovoljen ako je:

VSd = FSd ≤ VRd

gdje je:
VSd - računska poprečna sila
VRd = Asw fyd µ - računska nosivost presjeka
µ - koeficijent posmičnog trenja (µ = 1.4 za monolitnu izvedbu i
normalno teške betone, a µ = 1.0 kada se konzola naknadno izvodi)
Asw - ukupna površina horizontalne armature jednoliko raspoređene
između glavne armature i tlačne zone
fyd - računska granica popuštanja horizontalne armature

- U konzolama gdje je hc ≥ 30 cm i kada je glavna armatura As ≥ 0.4⋅Ac⋅fcd/fyd

(Ac - ploština betona konzole u presjeku gdje je upeta) ukupna površina
zatvorenih horizontalnih spona, raspodijeljenih po statičkoj visini dc ,treba biti
≥0.4As..

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 9

Armiranje kratke konzole (horizontalne spone)

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 10

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 11
Armiranje vrlo kratkih konzola uz pomoć vertikalnih i horizontalnih spona

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 12

mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 13
mr. sc. V. Herak-Marović, 2006/07 14