Predavanje 1.

ANALIZA FINANSIJSKIH IZVJESŠ TAJA ZA

POTREBE FINANSIJSKE ANALIZE U
MARKETINGU
Ciljevi predavanja
.Definisanje analize finansijskih izvještaja za potrebe finansijske
analize u marketing
.Tehničke naspram opisne analize
.Razlike između obračunskog i gotovinskog računovodstva.
.Tipovi interno i eksterno pripremjenih finansijskih izvještaja
.Karakteristike i tipovi interno pripremjenih izvještaja za potrebe
menadžmenta
.Ograničenja analize finansijskih izvještaja

UVOD

Analiza finansijskih izvještaja uključuje i tehnička i opisna

razmatranja
.
Kada se sprovodi finansijska analiza obično se slijedi pristup koji
se sastoji:

1.obezbeđenja finansijskih informacija

2.obrada ,prilagođavanje i svođenje finansijskih izvještaja na

uporedive veličina

3.analiza i interpretacija informacija

4. analiza trenda,konparativna analizu i analiz kontinuiteta.

Finansijski izvještaji obezbeđuju standardizovan način da se

registruju i saopšte važne finansijske informacije o poslovanju i
finansijskom stanju preduzeća.

Da bi se obezbijedile detaljne informacije oslonac su tri

komponente finansijskih izvještaja:
.Bilans stanja-detaljni pregled sredstava,obaveza i vlasničkog
kapitala koji pokazuje finansijsku poziciju preduzeća na određeni
datum,

.Biljans uspjeha- pregled prihoda i rashoda preduzeća u toku

određenog perioda (nazivaju se još i izvještaji o profit i
gubitku,operativni izvještaji i Izvještaji o zaradi).

.Izvještaji o novčanim tokovima—pregled poslovne,finansijske i

investicione aktivnosti preduzeća(priliv i odliv novca) u toku
određenog perioda(naziva se još i izvještaj o izvorima i
korišćenju sredstava).

Ova tri izvještaja nazivamo finansijskim izvještajima.

Međutim ,ako preduzeće ne pripremi izvještaj o novčanim

tokovima onda se bilans stanja i bilans uspjeha priloženi zajedno
nazivaju finansijskim izvještajima.

Finansijske informacije mogu se pripremiti interno i eksterno..

Interno pripremjene informacije i izvještaji čine finansijske
izvještaje,biznis planove,starosnu analizu
potraživanja,analizu zaliha ,poslovni i kapitalni budžet i poreske
prijave.

Većina preduzeća najmanje jednom godišnje priprema svoje

finansijske izvještaje eksterno.

Ovi izvještaji mogu biti kompilacije ,ocjene i revizije.

ISTORIJAT FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

Prije velike depresije/krize preduzeća su bila manje zadužena

nego danas.

Većina preduzeća ,u namjeri da obezbijede izvore sredstava,

zavisila je od tržišta HOV i od kratkoročnih kredita banaka.

Neregulisano tržište akcija pokazalo je ciklična kretanja koja su

izazvala ozbiljne finansijske promašaje.
Krah berze 1929 god izazvao je nepovoljnu lančanu reakciju koja
je zahvatila poslovno bankarstvo,preselilo se na privredu
izazivajući velike gubitke i najavio veliku depresiju.

Posledice depresije ogledaju se u tome što se osniva Komisija za

HOV (SEC),koja donosi i nadzireprimjenu regulative za
upravljanje finansijskim informacijama koje podnose preduzeća.

Zatim, se donose Opšti prihvaćeni principi

računovodstva(GAAP).

Danas GAAP-om upravlja Odbor za

standard finansijskog računovodstva(FASB).

GAAP obezbeđuje razuman i konzistentan metod za analizu

finnsijskih izvještaja,omogućava različitim preduzećima da
koriste iste principe.
ANALIZA FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

Analiza finansijskih izvještaja jeste sistematsko ispitivanje i

implementacija predhodnih poslovnih rezultata preduzeća,da bi
se predvidjela njegova buduća profitabilnos i sposobnost da
servisira svoje
obaveze.

Analiza finansijskih izvještaja fokusira se na prošle ,sadašnje i

projektovane poslovne rezultate preduzeća prikazane u
njegovim finansijskim izvještajima .

Ona je od fudametalnog značaja za donošenje važnih odluka u

preduzeću.

TEHNIČKA NASUPROT OPISNOJ METODI

Tehnička manipulacija podacima je samo mali dio obuhvatne i

efektivne analize finansijskih izvještaja.
Primjena tehničke analize uključuje tabeliranje informacija radi
jasnoće ,upoređivanje koeficijenata s odgovarajućim podacima
drugih preduzeća ,primjenu obračuna novčanog toka za analizu i
projektovanje budućih poslovnih rezultata.

Opisna analiza treba da utvrdi ne samo što se dešava ,već zašto

se dešava.

Cilj je da se otkrije kako prošli događaji i tekući trendovi mogu

uticati na buduću sposobnost preduzećada izvršava obaveze.

U tom smislu treba obezbijediti slijedeće podatke:

.Vlasničku strukturu,

.Menadžment,

.Djelatnost,

.Konkurenciju (domaću i stranu),

.Tržište na kojem preduzeće posluje,

.Trajanje poslovnog ciklusa,

.Pozicija u okviru djelatnosti

.Osjetljivost na inflaciju ili druge promjene na nivou privrede

.Stepen do koga demografski trendovi i preferencije potrošača

mogu uticati na poslovanje preduzeća.

Razumijevanje ovih organizacionih faktora i faktora okruženja

daje značenje brojevima uključenim u opisnom istraživanju.

Ove informacije zajedno sa finansijskim informacijama,pomažu

da se utvrde rizici kod kreditiranja i poslovanja.
FOKUS ANALIZE FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

Fokus zavisi od specifične svrhe istraživanja.Svrha analize će

uticati na prirodu i dubinu istraživanja.

Redosljed koraka može se prikazti:

Počinje pleniminarnim istraživanjem preduzeća,njegove istorije

I opštih informacija .

Zatim,analiza prelazi na temeljno istraživanje poslovnih rezultata

preduzeća i finansijske structure,dokumentovane predhodnim i
projektovanim finansijskim izvještajima.

Većina analitičara koristi sistematski pristup obezbeđenja

neophodne dokumentacije:obrada,tabeliranje i prilagođavanje
informacija i konačno kompletiranje pisanih analiza
trenda,konparativne analize i analize kontinuiteta.Treba:

1.Obezbeđivanje informacija
.Pouzdane i ažurne finansijske informacije su kritične za
analizu,občno ne starije od 15 mjeseci.

Čak i u tom slučaju poželjne su periodični finansijski

izvještaji,kao mjesčni kvartalni ili polugodišnji f.izvještaji

.Da bi se utvrdili uporedni podaci i trendovi ,preduzeće mora

obezbijediti godišnje finansijske izvještaje za najmanje 3 godine
uzastopno.

Ukoliko je preduzeće novo onda se obezbeđuju projektovani

finansijsi izvještaje za dvije godine.

2.Obrada izvještaja.

Finansijski izvještaji moraju biti datirani i potpisani od strane

preduzeća(ovlašćenog lica) .
Samim potpisom preduzeće izjavljuje da su informacije istinite i
tačne.

3.Tabeliranje izvještaja.

Tabeliranje izvještaja.To je proces izvlačenja informacija i njihovo

ređanje u konzistetnoj formi ,tako da
se mogu brzo uočiti trendovi i naprave upoređenja,kako ie
prikazano:

Bilans uspjeha iznos % iznos % iznos %

Neto prodaja
Nabavna vrijednos robe
Bruto profit i td. po stavkama Bilansa uspje

Bilans Stanja
------------------------------------------------------------------------------------
Obaveze iznos % iznos % iznos %
Kratkoročne f. obaveze
Obaveze iz p. odnosa
I td. po svim stavkama Bilansa stanja

Raspoloživi su razni tipovi tabela ,koji će se koristiti zavisno od

od izvora informacija koje se tabeliraju,broja izvještaja i prirode
analize(komparativna ili analiza trenda).

Tabeliranje zahtijeva detaljnu pažnju i sposobnost izvođenja

složenih matematičkih procedura.To može da bude dug i skup
proces.

Danas se koriste kompjuterski program za računanje.

4.Svođenje izvještaja na uporedive veličine

.Sada se brojevi usklađuju,što omogućava dublje razumijevanje

finansijskih izvještaja.
Kada se izvještaji svode na uporedive veličine ,svaki iznos u
bilansu uspjeha izražen je kao procenatod neto prodaje ,a svaki
iznos u bilansu stanja kao procenat od ukupne active.

.Ako je neto prodaja 100$ a trškovi poslovanja 35$,svedeni

troškovi poslovanja izraženi su kao 35 procenata.

Kada su finansijski izvještaji svedeni moguće je veoma brzo

uporediti odgovarajuće informacije i uočiti
promjene tokom vremena.

5.Pisane analize.

Nakon prilagođavanja i svođenja finansijskih izvještaja na

uporedive veličine i matematičkih kalkulacija ( kao što su

izračunavanje koeficijenata ,podataka o tokovima novca ili

projekcije)analitičar piše objektivnu ,ne spekulativnu analizu ili

interpretaciju.
Interpretacija treba da sadrži objašnjenje o uzrocima pojave i

promjena i izbjegnu tzv.tehniku lifta,tj. kada je nešto poraslo ili

opalo.

Na pr.analiza ne bi trebalo da glasi “prodaja je povećana za 4

procenta”.Umjesto toga u analizi treba da stoji “da je prodaja

povećana za 4 procenta zahvaljujući rastu cijena za 3 procenta i

malom povećanju obima prodaje.

6.Analiza trenda

.Dvije osnovne tehnike su analize trenda i poređenje djelatnosti.

Prilikom utvrđivanja trendova ,analitičar upoređuje informacije

o istom preduzeću iz sličnih perioda ili uporedivih razdoblja.

Trend analize se koriste da bi se utvrdile povoljne i nepovoljne

promjene u finansijskoj i drugoj poziciji preduzeća,koje se

odražavaju kroz račune prihoda ,rashoda, sredstava i obaveza.

Upoređivanja u okviru djelatnosti omogućavaju menadžmentu

da utvdi poziciju konkurencije u odnosu na poziciju analiziranog

preduzeća.

Poređenja u okviru djelatnosti korisre se da bi se utvdili povoljni

i nepovoljni uslovi ,posmatrano na nivou djelatnosti.

7.Komparativna analiza.
Komparativna analiza povlači paralele između finansijskih

informacija iz najmanje dvije kompanije (poželjno je da su iste

veličine i da su iz iste djelatnosti).

To omogućava analitičaru da izvuče zaključke o relevantnim

rezultatima kompanije

.Koristeći studije godišnjh izvještaja,preduzeće može da uporedi

rezultate mnogih preduzeća sa preduzećem koje ispituje i d a

izvuče statističke zaključke.

7.Analiza kontinuiteta

.Polazi od predpostavke da će preduzeće ostati u poslu,u svom

sadašnjem obliku,odnosno dovoljno dugo da iskoristi svoja

sredstva za predviđenu namjenu,a to je generisanje tokova

novca za redovno poslovanje i plaćanje obaveza.

Ako preduzeće nema stabilno poslovanje prvi zadatak

analitičara je da utvdi da li su sredstva preduzeća pravilno

vrednovana za finansijsku prezentaciju.

Ako sredstva nijesu pravilno vrednovana ,analitičar će morati da

utvrdi da li je sopstveni capital precijenjen.

OBRAČUNSKO NASUPROT GOTOVINSKOM

RAČUNOVODSTVA

Računovodstvo na obračunskoj osnovi priznaje prihode kada su

zarađeni (t.j. kada je prodaja izvršena )bez obzira na to kad

preduzeće prima novac od prodaje.

Svi troškovi (tj.troškovi proizvodnje proizvoda i usluga )priznaju

se kada su troškovi nastali.

Računovodstvo na gotovinskoj osnovi priznaje prihode kada je

primjena uplata,bez obzira na vrijeme nastanka same transakcije

.Isto tako ,preduzeće priznaje troškove povezane sa ostvarenjem

tih prihoda samo ako je novac stvarno isplaćen.

Finansijski izvještaji na gotovinskoj osnovi neće imati

potraživanja iz poslovnih odnosa jer se prihodi ne priznaju dok

se ne naplate,a rashodi dok se ne plate.

TIPOVI FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

Bilo da se finansijski izvještaji pripremaju interno ili

eksterno,kvalitet i konzistantnost informacija ključni su u

njihovom razmatranju.
Ove informacije mogu značajno varirati u zavisnosti od toga

kako su finansijski izvještaji pripremjeni.

Finansijski izvještaji su “đačka knjižica” preduzeća.

INTERNO PRIPREMJENI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

Pitanja koja se moraju razmotriti kada se finansijski izvještaji

rade za preduzeće:

.Koliko iskustva i znanja imaju oni koji su pripremili izvještaje?

.Da li su finansijske evidencije preduzeća tačne i potpuna?

.Da li su sve obaveze indentifikovane i prikazane ?

.Kako su priznati prihodi i troškovi?

.Kako su vrednovane zalihe?

.Koje procedure su korišćene za utvđivanje vrijednosti

potraživanja?

.Kako su osnovna sredsrva amortizovana i vrednovana?

.Može li vlasnik prilično da utiče na onog ko priprema izvještaje?

.Čak i ako je osoba koja priprema informacije kvalifikovana ,a

podaci dostupni i pouzdani ,koliko je nezavisna osoba koja

priprema izvještaje?

.Da li je osoba koja priprema izvještaje stalno zaposlena u

preduzeću?

PORESKE PRIJAVE

Poreske prijave pružaju uvid u karakter i sposobnost

menadžmenta.

Izbjegavanje plaćanja poreza manjim prijavljivanjem prihoda je

neprihvatljiv i očigledno prevara.

Nema razloga da vjerujemo da su informacije objavljene u

bilabsu uspjeha ,bilansu stanja ili drugim dokumentima tačne

ako su falsifikovane informacije u poreskoj prijavi.

PERIODIČNI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI .

U nekim prilikama samo su godišnji finansijski izvještaji

adekvatni za razumijevanje ukupnog stanja u preduzeću.

.Međutim kada su potrebne svježije informacije,mogu poslužiti

periodični finansijski izvještaji da bi se uočile visoke i niske tačke

poslovnog ciklusa preduzeća.

Periodični izvještaji se često interno pripremaju obično

kvartalno.
EKSTERNI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

Ovlašćeni računovođe /revizori obično pripremaju eksterne

finansijske izvještaje.

Da bi bio poznat ,računovođa mora da zadovolji standard

profesije i da dobije certifikat ili licencu.

Komponente finansijskih izvještaja:

.mišljenje

.bilans stanja

.bilans uspjeha
.bilans neraspoređene dobiti

.bilans novčanih tokova

..napomene.

Na osnovu revizije ,revizor izražava nezavisno mišljenje o fer

prezentaciji finansijskih izvještaja .

Da bi iznio mišljenje ,revizor mora da ocijeni kvalitet

računovodstvenog sistema preduzeća ,mora da testira iznose

provjerom računa potraživanja,zaliha i obaveza.

Revozor daje Pozitivno mošljenje ,Mišljenje sa

rezervom,uzdržano mišljenje i nagativno mišljenje..

U pozitivnom revizorskom mišljenju ,menadžment dobija najviše

priznanje za “fer prezentaciju finansijske pozicije, rezultata

poslovanja i promjena u finansijskoj poziciji za navedeni period”.

Mišljenje sa rezervom izvještaji NA FER NAČIN prezentiraju

finansijsku poziciju i rezultate poslovanja-s rezervom .Rezerve se

mogu odnositi na bilo koji postupak i ispitivanja korišćenih u

reviziji,ili o budućoj neizvjesnosti koja se može izbjeći ili čiji se

efekti ne mogu procijeniti.

Uzdržano mišljenje je ono u kome revizori ne mogu da izraze

mišljenje zbog raznih ograničenja naročito budućih neizvjesnosti

koje se ne mogu izbjeći ili čiji se efekat ne može procijeniti.(Vodi

se sudki spor sa neizvjesnim ishodom)

Negativno revzorsko mišljenje se daje kad izvještaji nijesu

prezentovani na fer RAČUNOVODSTVENU POZICIJU ILI

REZULTATI U SKLADU sa opšteprihvaćenim računovodstvenim

standardima.

ANALIZA OSTALIH KOMPONENTI

Nakon proučenih mišljenja i napomena poželjno je analizirati

izvještaje menadžmenta,bilans stanja,bilans uspjeha,bilans

neraspoređene dobiti i bilans novčanih tokova i urade ostale

kalkulacije na osnovu finansijskih izvještaja.

Pored navedenog svako dobro vođeno preduzeće sastavlja

poslovne planove kapitalnih izdataka koji pokazuju kako će se

sredstva preduzeća trošiti u narednoj godini.

Poslovni planovi pružaju uvid u to kako preduzeće planira da

izvrši alokaciju svojih resursa.

Analiza starosne structure potraživanja predstavlja poseban

izvještaj.

Ovaj izvještaj navodi pojedine račune kupaca i iznose koje

duguju zajedno sa datumima fakturisanja ,kategorisane po

starosti.

Obuhvata račune koji su dospjeli i one koji su stari 30,60 ili 90

dana.

Izvješta navodi i iznose koji se neće naplatiti.

Analiza zaliha

Analiza bilansa uspjeha.

Ova analiza pored ostalog ukljućuje donju tačku rentabiliteta,na

kojoj se pokriva zbir fiksnih i varijabilnih troškova.

Bilans stanja
Sredstva –obaveze = neto vrijednost(sopstveni capital).

JEDNAČINA BILANSA STANJA

Analiza izvještaja o novčanim tokovima.

Ovaj poslovni izvještaj preduzeća pokazuje kako preduzeće

obezbeđuje i koristi gotovinske resurse

.Podaci se uzimaju iz bilansa stanja i bilansa uspjeha.

Analiza finansijskih koeficijenata.

Osnovna klasa koeficijenata su koeficijenti

likvidnosti,finansijskog leveridža ,pokrića i profita.

PRIPREMANJE PROGNOZE