„დი დი ხ ე ლკ ე ტი ს “ პ ოლი ტი კ ი და ნ „დოლა რი ს დი პ ლომ ა ტი ა მ დე “

1901 წ ე ლს პ რე ზი დე ნ ტი რე ს პ უბ ლი კ ური პ ა რტი ი ს ლი დე რი თე ოდორ

რუზვ ე ლტი გ ა ხ და . თ. რუზვ ე ლტმ ა ა რა ე რთი რე ფორმ ა გ ა ა ტა რა ,
რი თი ც ს ა თა ვ ე და უდო ე .წ . პ როგ რე ს ი ვ ი ზმ ი ს ე რა ს ა მ ე რი კ ი ს
ი ს ტორი ა შ ი .
რუზვ ე ლტი თვ ლი და , რომ ლი ბ ე რა ლი ზმ ი ს დოქ ტრი ნ ი ს მ ი უხ ე და ვ ა დ,
ს ა ხ ე ლმ წ ი ფო უნ და ა რე გ ული რე ბ დე ს ე კ ონ ომ ი კ ურ გ ა ნ ვ ი თა რე ბ ა ს ა
და შ რომ ი თ ურთი ე რთობ ე ბ ს . მ ი უხ ე და ვ ა დ ი მ ი ს ა , რომ რუზვ ე ლტი
დი და დ ა ფა ს ე ბ და მ ს ხ ვ ი ლ მ რე წ ვ ე ლე ბ ს და მ ა თ `ი ნ დუს ტრი ი ს
კ ა პ ი ტნ ე ბ ს ~ უწ ოდე ბ და , მ ა ს მ ა ი ნ ც მ ი ა ჩ ნ და , რომ ს ა ხ ე ლმ წ ი ფომ
ტრე ს ტე ბ ი უნ და ა კ ონ ტროლოს და მ ა თი `უა რყ ოფი თი მ ხ ა რე ე ბ ი ~
შ ე ზღუდოს . უა რყ ოფი თ მ ხ ა რე ე ბ შ ი ი გ ული ს ხ მ ე ბ ოდა შ ე მ დე გ ი :
კ ონ კ ურე ნ ტე ბ ი ს ლი კ ვ ი და ც ი ი ს ა კ ე ნ მ ი დრე კ ი ლე ბ ა და ბ ა ზა რზე
მ ონ ოპ ოლი ური მ დგ ომ ა რე ობ ი ს და კ ა ვ ე ბ ა . რუზვ ე ლტს ასევე
მ ი ა ჩ ნ და , რომ ს ა ხ ე ლმ წ ი ფომ უნ და და ა რე გ ული როს ურთი ე რთობ ა
შ რომ ა ს ა და კ ა პ ი ტა ლს შ ორი ს .
რუზვ ე ლტი ს ა დმ ი ნ ი ს ტრა ც ი ი ს პ ი რვ ე ლი პ როგ რე ს ი ს ტული ნ ა ბ ი ჯი ,
რომ ე ლს ა ც ს ა ზოგ ა დოე ბ რი ობ ი ს დი დი გ ა მ ოხ მ ა ურე ბ ა მ ოჰ ყ ვ ა ,
მ ონ ოპ ოლი ე ბ ი ს წ ი ნ ა ა ღმ დე გ მ ი მ ა რთული პ როც ე ს ე ბ ი ი ყ ო. 1901
წ ე ლს ა შ შ -ი ს მ თა ვ რობ ა მ მ ორგ ა ნ ი ს კ ონ ტროლი რე ბ ა დი ე რთ-ე რთი
ს ა რკ ი ნ ი გ ზო კ ომ პ ა ნ ი ი ს წ ი ნ ა ა ღმ დე გ მ ი მ ა რთული ს ა ს ა მ ა რთლო
პ როც ე ს ი წ ა მ ოი წ ყ ო. მ ა ს და ბ რა ლდა მ ონ ოპ ოლი ი ს შ ე ქ მ ნ ა , რომ ე ლი ც
ხ ე ლს უშ ლი და თა ვ ი ს უფა ლ ვ ა ჭ რობ ა ს . ს ა ს ა მ ა რთლომ მ ის ი
ბ რა ლე ულობ ა და ა დგ ი ნ ა და კ ომ პ ა ნ ი ა ორა დ გ ა ჰ ყ ო. ა მ ი ს შ ე მ დე გ
მ ონ ოპ ოლი ე ბ ი ს წ ი ნ ა ა ღმ დე გ კ ი დე ვ 25 ს ა ს ა მ ა რთლო პ როც ე ს ი
ჩ ა ტა რდა , რი ს გ ა მ ოც რუზვ ე ლტმ ა გ ა ი თქ ვ ა ს ა ხ ე ლი როგ ორც
`ტრე ს ტე ბ ი ს მ ნ გ რე ვ ე ლმ ა ~ და `რე ვ ოლუც ი ონ ე რმ ა ც ~ კ ი .
პ როგ რე ს ულობ ა იმ დროს გ ული ს ხ მ ობ და იმ და ა ვ ა დე ბ ე ბ ი ს
გ ა ც ნ ობ ი ე რე ბ ა ს , რომ ე ლი ც ა მ ე რი კ ი ს ს ა ზოგ ა დოე ბ ა ს ს წ რა ფი
გ ა რდა ქ მ ნ ე ბ ი ს ე პ ოქ ა შ ი და ე მ ა რთა და მ ა თი გ ა ნ კ ურნ ე ბ ი ს
ს ურვ ი ლს , როდე ს ა ც ა ღი ა რე ბ , რომ ა მ და ა ვ ა დე ბ ე ბ ი ს გ ა მ ომ წ ვ ე ვ ი
მ ი ზე ზი ა უს ა მ ა რთლობ ა . ა ღნ ი შ ნ ულ და ა ვ ა დე ბ ე ბ ზე მ ა შინ
და წ ვ რი ლე ბ ი თ წ ე რდა ჟ ურნ ა ლი ს ტე ბ ი ს ა ხ ა ლი თა ობ ა , რომ ე ლი ც
თა ვ ი ს თა ვ ს ა მ ა ყ ა დ `ნ ა გ ვ ი ს გ ა მ ტა ნ ე ბ ს ~ უწ ოდე ბ და . მ ა თი
ს ტა ტი ე ბ ი ს თე მ ე ბ ი ი ყ ო – პ ოლი ტი კ ური კ ორუფც ი ა , ქ ონ ე ბ რი ვ ი
უთა ნ ა ს წ ორობ ა , დი დი ბ ი ზნ ე ს ი ს წ ა რმ ომ ა დგ ე ნ ე ლთა ბ ა ტონ ობ ა
პ ოლი ტი კ ა შ ი .
ს ა შ ი ნ ა ო ს ა ქ მ ე ე ბ შ ი პ რე ზი დე ნ ტი ს ძ ა ლა უფლე ბ ა ს ზღუდა ვ და
კ ონ გ რე ს ი ს ორი პ ა ლა ტა – ს ე ნ ა ტი და წ ა რმ ომ ა დგ ე ნ ე ლთა პ ა ლა ტა ,
უმ ა ღლე ს ი ს ა ს ა მ ა რთლო, როგ ორც ს ა ბ ოლოო ა რბ ი ტრი
კ ონ ს ტი ტუც ი ურ უფლე ბ ე ბ თა ნ და კ ა ვ შ ი რე ბ ულ ს ა და ვ ო ს ა კ ი თხ ე ბ შ ი .
ი ს , რა ს ა ც კ ა ნ ონ მ დე ბ ლობ ი ს ს ფე როშ ი თე ოდორ რუზვ ე ლტმ ა და
მ ი ს მ ა მ ი მ დე ვ რე ბ მ ა – უფრო კ ონ ს ე რვ ა ტორმ ა უი ლი ა მ ჰ ოვ ა რდ
ტა ფტმ ა და დე მ ოკ რა ტმ ა ვ უდრო ვ ი ლს ონ მ ა მ ი ა ღწ ი ე ს , ნ ა კ ლე ბ ა დ
მ ნ ი შ ვ ნ ე ლოვ ა ნ ი ა იმ ფა ქ ტთა ნ შ ე და რე ბ ი თ, რომ თვ ი თ
პ რე ზი დე ნ ტი ს ი ნ ს ტი ტუტი გ ა მ ოვ ი და რე ფორმ ე ბ ი ს ი ნ ი ც ი ა ტორა დ
და ა მ ი თ ხ ე ლი შ ე უწ ყ ო ა მ ე რი კ ი ს ს ა ზოგ ა დოე ბ რი ვ ი ა ზრი ს
ც ვ ლი ლე ბ ა ს . პ როგ რე ს ი ს ტე ბ მ ა მ ი ი ღე ს კ ა ნ ონ ე ბ ი , რომ ლე ბ ი ც
ა წ ე ს რი გ ე ბ და ბა ვ შვ ე ბის და ქ ა ლე ბ ი ს შ რომ ა ს . თუმ ც ა ,
პ ოლი ტი კ ა შ ი წ ე ს რი გ ი ს და მ ყ ა რე ბ ი ს ა და მ მ ა რთვ ე ლი ე ლი ტი ს
ძ ა ლა უფლე ბ ი ს შ ე ზღუდვ ი ს მ ა თი მ ც დე ლობ ა წ ა რუმ ა ტე ბ ლა დ
და მ თა ვ რდა . გ ა რდა ა მ ის ა , ს ოც ი ა ლური კ ა ნ ონ მ დე ბ ლობ ი ს
მ ნ ი შ ვ ნ ე ლობ ა ც შ ე ი ზღუდა , ვ ი ნ ა ი და ნ ა რ ა რს ე ბ ობ და კ ონ ტრო`ლი
კ ა ნ ონ ე ბ ი ს შ ე ს რულე ბ ა ზე . პ ი რვ ე ლი მ ს ოფლი ო ომ ი ს და მ თა ვ რე ბ ი ს
შ ე მ დე გ 1919 წ ე ლს კ ონ გ რე ს მ ა მ ოი წ ონ ა `მ შ რა ლი კ ა ნ ონ ი ს ~
შ ე მ ოღე ბ ა , რომ ე ლი ც ა ს ე მ ოს წ ონ და თ პ როგ რე ს ი ს ტე ბ ს , მ ა გ რა მ მ ი ს
მ ი ღე ბ ა ს ა და ც ხ ოვ რე ბ ა შ ი გ ა ტა რე ბ ა ს შ ორი ს ს ა კ მ ა ოდ დი დი
გ ა ნ ს ხ ვ ა ვ ე ბ ა ი ყ ო.
თე ოდორ რუზვ ე ლტი ს გ ა ნ ს ა კ უთრე ბ ული და მ ს ა ხ ურე ბ ა მ ა ი ნ ც მ ი ს ი
ს ა გ ა რე ო პ ოლი ტი კ ა ი ყ ო. ი გ ი წ ა რმ ოა დგ ე ნ და ა შ შ -ი ს პ ი რვ ე ლ
პ რე ზი დე ნ ტს , რომ ე ლმ ა ც მ ს ოფლი ო დონ ი ს მ ოღვ ა წ ი ს როლი ს თა მ ა შ ი
და ი წ ყ ო. თუ ს ა შ ი ნ ა ო პ ოლი ტი კ ი ს გ ა ტა რე ბ ი ს ა ს მ ა ს ა რს ე ბ ული
პ ოლი ტი კ ური ს ი ს ტე მ ა ზღუდა ვ და , ს ა გ ა რე ო პ ოლი ტი კ ი ს
გ ა ტა რე ბ ა ს ხ ე ლს უშ ლი და ა უც ი ლე ბ ე ლი ს ა მ ხ ე დრო ძ ლი ე რე ბ ი ს
ა რა რს ე ბ ობ ა და თვ ი თ ა მ ე რი კ ე ლე ბ ი ს უა რი მ ს ხ ვ ე რპ ლი გ ა ე ღოთ
რომ ე ლი ღა ც ს ა გ ა რე ო პ ოლი ტი კ ური ი ნ ტე რე ს ი ს ა თვ ი ს . თუმ ც ა ,
რუზვ ე ლტმ ა მ ოა ხ ე რხ ა სხვა ს ა ხ ე ლმ წ ი ფოე ბ ი ს ყ ურა დღე ბ ი ს
მ ი პ ყ რობ ა შ ე ე რთე ბ ული შ ტა ტე ბ ი ს ა და თა ვ ი ს კ ე ნ , როგ ორც
დი პ ლომ ა ტი ს კ ე ნ . ა მ თვ ა ლს ა ზრი ს ი თ, მ ი ს ი უდი დე ს ი მ ი ღწ ე ვ ა ი ყ ო
შ უა მ ა ვ ლობ ა რუს ე თს ა და ი ა პ ონ ი ა ს შ ორი ს 1905 წ ლი ს
მ ოლა პ ა რა კ ე ბ ე ბ ზე და ასევე მ ა ს პ ი ნ ძ ლობ ა ს ა ზა ვ ო
მ ოლა პ ა რა კ ე ბ ე ბ ზე პ ორტს მ უტშ ი (ნ ი უ ჰ ე მ პ შ ი რი ს შ ტა ტი ),
რომ ლი თა ც რუს ე თ-ი ა პ ონ ი ი ს ომ ი და ს რულდა . ე რთი წ ლი ს შ ე მ დე გ
ა შ შ -მ ა მ ონ ა წ ი ლე ობ ა მ ი ი ღო ს ა ე რთა შ ორი ს ო კ ონ ფე რე ნ ც ი ა შ ი
მ ა როკ ოს ს ა კ ი თხ თა ნ და კ ა ვ შ ი რე ბ ი თ, რომ ე ლი ც ა ლხ ე ს ი რა ს შ ი
(ე ს პ ა ნ ე თი ) ჩ ა ტა რდა . კ ი დე ვ ე რთი წ ლი ს შ ე მ დე გ რუზვ ე ლტმ ა
გ ა ა კ ე თა დე მ ონ ს ტრა ც ი ული ჟ ე ს ტი , როდე ს ა ც ა მ ე რი კ ი ს ს ა მ ხ ე დრო
ფლოტი დე და მ ი წ ი ს გ ა რშ ე მ ო მ ოგ ზა ურობ ა შ ი გ ა გ ზა ვ ნ ა , რა თა
“მ ს ოფლი ოს გ ა ე ც ნ ო ა მ ე რი კ ი ს დროშ ა ”. მ ოკ ლე დ, რუზვ ე ლტი ს
წ ყ ა ლობ ი თ, მ ს ოფლი ომ ა მ ე რი კ ი ს ა რს ე ბ ობ ა ი გ რძ ნ ო. მ ა გ რა მ ყ ვ ე ლა
ე ს დი დმ პ ყ რობ ე ლური ნ ა ბ ი ჯი მ ე ტყ ვ ე ლე ბ და ი მ ა ზე , რომ და ს რულდა
დრო, როდე ს ა ც XIX ს ა უკ უნ ი ს ა მ ე რი კ ა თა ვ ს უს ა ფრთხ ოდ გ რძ ნ ობ და .
ა ს ე თი და ს კ ვ ნ ი ს თვ ი ს , რომ მ ომ ა ვ ა ლშ ი ს ა ფრთხ ე იყ ო
მ ოს ა ლოდნ ე ლი , ორი მ ი ზე ზი ა რს ე ბ ობ და : ე ვ როპ ული
ი მ პ ე რი ა ლი ზმ ი ს შ ე ს ა ძ ლე ბ ე ლი მ ი მ ა რთულე ბ ა და ს ა კ უთა რი
ი მ პ ე რი ა ლი ს ტური პ ოლი ტი კ ი ს შ ე დე გ ე ბ ი , რომ ლე ბ ი ც XX ს ა უკ უნ ი ს
და ს ა წ ყ ი ს შ ი ნ ა თლა დ გ ა მ ოჩ ნ და . ორი ვ ე ე ს მ ი ზე ზი ჯე რ კ ი დე ვ 1898
წ ლი ს ე ს პ ა ნ ე თთა ნ `ხ ა ნ მ ოკ ლე წ ა რმ ა ტე ბ ული ომ ი ს ~ დროს
გ ა მ ოჩ ნ და .
ა მ ე რი კ ი ს პ ა ს უხ ი ე ვ როპ ი ს ი მ პ ე რი ა ლი ზმ ზე , რომ ე ლს ა ც
ა ფრი კ ი ს ა და ჩ ი ნ ე თი ს და ყ ოფა მ ოჰ ყ ვ ა , მ ონ როს დოქ ტრი ნ ა ი ყ ო.
მ ის მ ი ხ ე დვ ი თ, ა შ შ -ს ბ ოლო უნ და მ ოე ღო ე ვ როპ ული
კ ოლონ ი ა ლი ზმ ი ს გ ა ვ რც ე ლე ბ ი ს ა თვ ი ს და ს ა ვ ლე თ
ნ ა ხ ე ვ ა რს ფე როზე . ა მ ე რი კ ა ს ა რ ს ურდა ე ვ როპ ი ს ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს
გ ა ვ ლე ნ ი ს გ ა ვ რც ე ლე ბ ა კ ა რი ბ ი ს ა უზს ა და ც ე ნ ტრა ლურ
ა მ ე რი კ ა ზე და მ ა თი ს ა მ ხ ე დრო ბ ა ზე ბ ი თ შ ტა ტე ბ ი ს
გ ა რშ ე მ ორტყ მ ა . ე რთ-ე რთი ც ნ ობ ი ლი ა მ ე რი კ ე ლი ლი ტე რა ტორი და
ა შ შ -ი ს ს ა მ ხ ე დრო-ს ა ზღვ ა ო ძ ლი ე რე ბ ი ს ა პ ოლოგ ე ტი კ ა პ ი ტა ნ ი
(ა დმ ი რა ლი ) მ ე ჰ ე ნ ი წ ე რდა , რომ ა ს ე თი ს ა ფრთხ ე რე ა ლური ი ყ ო,
ვ ი ნ ა ი და ნ მ ს ოფლი ო ვ ა ჭ რობ ი ს ა თვ ი ს მ ნ ი შ ვ ნ ე ლოვ ა ნ ი
ს ტრა ტე გ ი ული რე გ ი ონ ე ბ ი დი დი ს ა ხ ე ლმ წ ი ფოე ბ ი ს
და პ ი რი ს პ ი რე ბ ი ს ს ა გ ა ნ ი გ ა ხ დე ბ ა . ე რთ-ე რთი ა ს ე თი ს ა ვ ა ჭ რო
ა რტე რი ა ი ყ ო ა რხ ი , რომ ლი ს გ ა ჭ რა ს ა ც ა მ ე რი კ ე ლე ბ ი გ ე გ მ ა ვ დნ ე ნ .
მ ოგ ვ ი ა ნ ე ბ ი თ მ ა ს პ ა ნ ა მ ი ს ა რხ ი ე წ ოდა . მ ი ს ი მ შ ე ნ ე ბ ლობ ა 10
წ ლი ს მ ა ნ ძ ი ლზე მ ი მ დი ნ ა რე ობ და და 1914 წ ე ლს და ს რულდა . ი ს 81 კ მ -
ი ს ს ი გ რძ ი ს ი ყ ო და წ ყ ნ ა რ და ა ტლა ნ ტი ს ოკ ე ა ნ ე ბ ს ა ე რთე ბ და .
ა რხ ი რთულ გ ე ოგ რა ფი ულ პ ი რობ ე ბ შ ი შ ე ნ დე ბ ოდა და ა მ ე რი კ ი ს
ფლოტი ს ე რთი ოკ ე ა ნ ი და ნ მ ე ორე შ ი ს წ რა ფა დ გ ა და ს როლი ს
ს ა შ უა ლე ბ ა ს ი ძ ლე ოდა . მ ის ი მ შ ე ნ ე ბ ლობ ი ს წ ი ნ ა ა ღმ დე გ
გ ა მ ოდი ოდა კ ოლუმ ბ ი ა , რომ ე ლს ა ც ე ს ტე რი ტორი ა ე კ უთვ ნ ოდა .
ა მ ი ტომ ა მ ე რი კ ე ლე ბ მ ა მ ხ ა რი და უჭ ი რე ს პ ა ნ ა მ ი ს კ ოლუმ ბ ი ი და ნ
ჩ ა მ ოშ ორე ბ ა ს და მ ი ს ი და მ ოუკ ი დე ბ ლობ ა გ ა მ ოა ც ხ ა დე ს . ა მ
უკ ა ნ ა ს კ ნ ე ლმ ა შ ტა ტე ბ ს უკ ვ ე ა რხ ი ს მ შ ე ნ ე ბ ლობ ი ს ნ ე ბ ა და რთო.
კ ა რი ბ ი ს ა უზი ს ჩ ა მ ორჩ ე ნ ი ლი და ს უს ტი ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ნ ე ბ ი ს მ ი ე რი
ე ვ როპ ე ლი ი მ პ ე რი ა ლი ს ტი ს თვ ი ს ა დვ ი ლა დ ხ ე ლშ ი ჩ ა ს ა გ დე ბ ი ი ყ ო.
ფლორი დი ს მ ე ზობ ე ლი კ უბ ა ყ ოვ ე ლთვ ი ს გ ა ნ ს ა კ უთრე ბ ი თ
მ ი მ ზი დვ ე ლი ი ყ ო. ა მ ე რი კ ა -ე ს პ ა ნ ე თი ს ომ ი ს წ ი ნ ი ს ე ს პ ა ნ ე თი ს
კ ოლონ ი ა ს წ ა რმ ოა დგ ე ნ და და ქ რონ ი კ ულა დ ჯა ნ ყ ი ს ა და ა ნ ა რქ ი ი ს
მ დგ ომ ა რე ობ ა შ ი ი ყ ო. როგ ორც ყ ვ ე ლა პ ა რტი ზა ნ ული ომ ი , კ უნ ძ ულზე
მ ი მ დი ნ ა რე ომ ი ც ბ ა რბ ა როს ულ ხ ა ს ი ა თს ა ტა რე ბ და . ა მ ი ს გ ა მ ო
ა მ ე რი კ ე ლთა ა ღშ ფოთე ბ ა `ყ ვ ი თე ლი ~ პ რე ს ი ს და მ ს ა ხ ურე ბ ა ი ყ ო.
თუმ ც ა , ა მ ე რი კ ი ს ა დმ ი ნ ი ს ტრა ც ი ა ს ფა რული შ ი შ ი ც ჰ ქ ონ და , რომ
კ უნ ძ ული ს მ მ ა რთვ ე ლი ს უს ტი ე ს პ ა ნ ე თი შ ე ი ძ ლე ბ ოდა ა გ რე ს ი ულ
დი დ ბ რი ტა ნ ე თს ა ნ გ ე რმ ა ნ ი ა ს ჩ ა ე ნ ა ც ვ ლე ბ ი ნ ა .
ა მ ე რი კ ე ლე ბ ი ს ჯგ უფი , რომ ე ლშ ი ც რა მ დე ნ ი მ ე ს ა ზღვ ა ო ოფი ც ე რი ,
თე ოდორ რუზვ ე ლტი (მ ა შ ი ნ და მ წ ყ ე ბ ი პ ოლი ტი კ ოს ი ) და ს ე ნ ა ტორი
ჰ ე ნ რი კ ა ბ ოტ ლოჯი ი ყ ო, ა მ ს ა ფრთხ ი ს თა ვ ი და ნ ა ც ი ლე ბ ი ს გ ზე ბ ს ა
და ს ა შ უა ლე ბ ე ბ ს გ ა ნ ი ხ ი ლა ვ და . მ ოგ ვ ი ა ნ ე ბ ი თ მ ა თ უწ ოდე ს
`ი მ პ ე რი ა ლი ს ტე ბ ი ~ და `ე ქ ს პ ა ნ ს ი ონ ი ს ტე ბ ი ~ და მ ა რთლა ც
ს ა ბ ოლოოდ მ ა თი ი დე ე ბ ი ე ქ ს პ ა ნ ს იით და ს რულდა , თუმ ც ა
თა ვ და პ ი რვ ე ლი მ ი ზა ნ ი თა ვ და ც ვ ა და XX ს ა უკ უნ ე შ ი ა მ ე რი კ ი ს
უს ა ფრთხ ოე ბ ი ს უზრუნ ვ ე ლყ ოფა ი ყ ო.
ა მ გ ვ ა რა დ, რა ღა ც უც ნ ა ურა დ, ი მ პ ე რი ა ლი ზმ ი თა ვ და ც ვ ა ს თა ნ
ა ღმ ოჩ ნ და და კ ა ვ შ ი რე ბ ული . ა მ ე რი კ ე ლე ბ ი კ უბ ი ს ს ა ქ მ ე ე ბ შ ი
ჩ ა ე რი ვ ნ ე ნ და კ ა რი ბ ი ს ა უზი ს ჟ ა ნ და რმ ე ბ ი გ ა ხ დნ ე ნ . მ ა რთა ლი ა ,
1898 წ ლი ს ა მ ე რი კ ა -ე ს პ ა ნ ე თი ს ომ ი ს შ ე მ დე გ კ უბ ი ს
და მ ოუკ ი დე ბ ლობ ა გ ა მ ოც ხ ა დდა , მ ა გ რა მ ფა ქ ტობ რი ვ ა დ ის
შ ე ე რთე ბ ული შ ტა ტე ბ ი ს პ როტე ქ ტორა ტი გ ა ხ და . 1903 წ ე ლს კ უბ ი ს
კ ონ ს ტი ტუც ი ა შ ი ა მ ე რი კ ე ლი ს ე ნ ა ტორი ს პ ლა ტი ს შ ე ს წ ორე ბ ა
შ ე ი ტა ნ ე ს , რომ ე ლი ც კ უბ ა ს ა შ შ -ი ს ნ ე ბ ა რთვ ი ს გ ა რე შ ე
ხ ე ლშ ე კ რულე ბ ი ს და დე ბ ა ს უკ რძ ა ლა ვ და . კ უნ ძ ული ს ტე რი ტორი ი ს
ნ ა წ ი ლი გ ა და ე ც ა ა შ შ -ს ს ა მ ხ ე დრო-ს ა ზღვ ა ო ბ ა ზი ს
მ შ ე ნ ე ბ ლობ ი ს ა თვ ი ს . შ ტა ტე ბ ს ქ ვ ე ყ ა ნ ა შ ი ა მ ე რი კ ული ჯა რე ბ ი ს
შე ყ ვ ა ნ ის უფლე ბ ა მ ი ე ც ა . ა მ ე რი კ ე ლე ბ ი ს კ უბ ა შ ი შ ე ს ვ ლა
გ ა მ ა რთლე ბ ული ი ყ ო ი მ ი თ, რომ ი ქ რომ ე ლი მ ე ე ვ როპ ული ქ ვ ე ყ ა ნ ა
არ გ ა ბ ა ტონ ე ბ ული ყ ო, ასევე თვ ი თ ა შ შ -ი ს უს ა ფრთხ ოე ბ ა
და ც ული ყ ო, ს ა ნ ა მ და ს ა ვ ლე თ ა ტლა ნ ტი კ ა შ ი ს ა მ ხ ე დრო-ს ა ზღვ ა ო
ფლოტი შ ე ი ქ მ ნ ე ბ ოდა . გ ა რდა ა მ ი ს ა , შ ტა ტე ბ მ ა კ უბ ა ს თა ვ ს
მ ოა ხ ვ ი ა ი ს ე თი ხ ე ლშ ე კ რულე ბ ა , რომ ე ლი ც რომ ე ლი მ ე კ ონ ფლი ქ ტი ს
წ ა რმ ოშ ობ ი ს შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ი ქ ვ ე ყ ნ ის ს ა შინ ა ო სა ქმეებში
ჩ ა რე ვ ი ს უფლე ბ ა ს ა ძ ლე ვ და . კ ა რი ბ ი ს მ ე ორე კ ურძ ული – პ უე რტო-
რი კ ო უბ რა ლოდ ა ნ ე ქ ს ი რე ბ ულ ი ქ ნ ა ი გ ი ვ ე ს ტრა ტე გ ი ული მ ოტი ვ ი თ.
1904 წ ე ლს თე ოდორ რუზვ ე ლტმ ა ა შ შ -ი ს ჟ ა ნ და რმ ი ს ფუნ ქ ც ი ე ბ ი
გ ა ა ვ რც ე ლა ც ე ნ ტრა ლურ და ლა თი ნ ურ ა მ ე რი კ ა ზე და ა მ ის
გ ა ს ა მ ა რთლე ბ ლა დ მ ონ როს დოქ ტრი ნ ა მ ოი შ ვ ე ლი ა . 1903 წ ე ლს ი ს
და ე ხ მ ა რა პ ა ნ ა მ ე ლ ს ე პ ა რა ტი ს ტე ბ ს კ ოლუმ ბ ი ი ს და მ ა რც ხ ე ბ ა შ ი
და პ ა ნ ა მ ა შ ი ა მ ე რი კ ული პ როტე ქ ტორა ტი და ა მ ყ ა რა . ა მ ი ს შ ე მ დე გ
ა შ შ უკ ვ ე ა ღა რ ყ ოყ მ ა ნ ობ და , ჩ ა რე ული ყ ო თუ ა რა ი ს ე თი
ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს ს ა შ ი ნ ა ო ს ა ქ მ ე ე ბ შ ი , როგ ორი ც ი ყ ო დომ ი ნ ი კ ი ს
რე ს პ უბ ლი კ ა თუ ნ ი კ ა რა გ უა . ლა თი ნ ურ ა მ ე რი კ ა შ ი გ ა ტა რე ბ ულ ა მ
პ ოლი ტი კ ა ს `დი დი ხ ე ლკ ე ტი ს ~ პ ოლი ტი კ ა ე წ ოდა . მ ა ს ლა თი ნ ურ
ა მ ე რი კ ა შ ი და თვ ი თ შ ტა ტე ბ შ ი უკ მ ა ყ ოფი ლე ბ ა მ ოჰ ყ ვ ა . ა მ ი ტომ
ა ხ ა ლმ ა პ რე ზი დე ნ ტმ ა უი ლი ა მ ტა ფტმ ა გ ა ნ ა ც ხ ა და , რომ `ხ ი შ ტე ბ ი
დოლა რე ბ ი თ უნ და შ ე ი ც ვ ა ლოს ~. `დოლა რი ს დი პ ლომ ა ტი ი ს ~
შ ე ს ა ბ ა მ ი ს ა დ, შ ე ე რთე ბ ულმ ა შ ტა ტე ბ მ ა ლა თი ნ ურ ა მ ე რი კ ა შ ი
ე კ ონ ომ ი კ ური ე ქ ს პ ა ნ ს ი ა და ი წ ყ ო. მ ი ს მ ა მ ე მ კ ვ ი დრე მ ვ უდრო
ვ ი ლს ონ მ ა კ ი , პ რე ზი დე ნ ტა დ გ ა ხ დომ ი ს შ ე მ დე გ , ს ც ა და შ ი და
ა მ ე რი კ ული თა ნ ა მ შ რომ ლობ ი ს ა ღდგ ე ნ ა , მ ა გ რა მ 1914-1916 წ ლე ბ შ ი
მ ე ქ ს იკ ის ს ა ქ მ ე ე ბ შ ი მ ა ი ნ ც ჩ ა ე რი ა . ა ს ე რომ , მ ს გ ა ვ ს ი
პ ოლი ტი კ ი ს წ ყ ა ლობ ი თ, ლა თი ნ ური ა მ ე რი კ ი ს ქ ვეყნები
შ ე ე რთე ბ ულ შ ტა ტე ბ ს მ ტრა დ ა ღი ქ ვ ა მ დნ ე ნ .
XX ს ა უკ უნ ი ს პ ი რვ ე ლი 15 წ ლი ს გ ა ნ მ ა ვ ლობ ა შ ი ა მ ე რი კ ა ს ა მ ხ ე დრო
თვ ა ლს ა ზრი ს ი თ უფრო პ ოტე ნ ც ი ური , ვ ი დრე ნ ა მ დვ ი ლა დ მ ს ოფლი ო
ს ა ხ ე ლმ წ ი ფო ი ყ ო. ა მ ე რი კ ი ს ჯა რი პ ა ტა რა ი ყ ო – მ ხ ოლოდ ი ს ე თი ,
რომ ე ლს ა ც შ ე ე ძ ლო ი ნ დი ე ლე ბ ს ა და მ ე ქ ს ი კ ე ლე ბ ს გ ა ს წ ორე ბ ოდა ,
მ ი ს ს ა მ ხ ე დრო ხ ომ ა ლდე ბ ს კ ი კ ონ გ რე ს შ ი `ა ბ ა ზა ნ ე ბ ი ს (ს ა რე ც ხ ი
ჯა მ ე ბ ი ს ) კ ოლე ქ ც ი ა ს ~ უწ ოდე ბ დნ ე ნ . ს ი ს წ რა ფე ზე , რომ ლი თა ც
ა მ ე რი კ ე ლე ბ მ ა თა ვ ი ა ნ თი ს ა მ ხ ე დრო ძ ლი ე რე ბ ი ს ზრდა და ი წ ყ ე ს ,
მ ე ტყ ვ ე ლე ბ ს თა ნ ა მ ე დროვ ე ს ა მ ხ ე დრო ფლოტი ს შ ე ნ ე ბ ა . 1890 წ ე ლს
ე ს უკ ა ნ ა ს კ ნ ე ლი ი მ დე ნ ა დ ს უს ტი ი ყ ო, რომ ძ ლი ვ ს ჯობ ნ ი და
ე ს პ ა ნ ე ლე ბ ი ს ა ნ ტი კ ვ ა რულ ხ ომ ა ლდე ბ ს . მ ა გ რა მ უკ ვ ე 1920
წ ლი ს თვ ი ს მ ა თ ი ნ გ ლი ს ე ლე ბ ი ს თვ ი ს კ ონ კ ურე ნ ც ი ი ს გა წევა
შ ე ე ძ ლო. თუმ ც ა , მ ს ოფლი ო ს ა ხ ე ლმ წ ი ფოს როლი ს თა მ ა შ ი ს თვ ი ს
ს ა ჭ ი როა ა რა მ ა რტო შ ე ს ა ძ ლე ბ ლობ ე ბ ი – XX ს ა უკ უნ ი ს
და ს ა წ ყ ი ს შ ი კ ი ა მ ე რი კ ი ს შ ე ს ა ძ ლე ბ ლობ ე ბ შ ი ე ჭ ვ ი ა რა ვ ი ს
ე პ ა რე ბ ოდა – ა რა მ ე დ ს ურვ ი ლი ც . 1914 წ ლა მ დე ი მ ი ს ვ ა რა უდი , რომ
ა შ შ და ს ა ვ ლე თი ს ს ხ ვ ა ქ ვ ე ყ ნ ე ბ ი ს ომ შ ი ჩ ა ე ბ მ ე ბ ოდა , ს ა კ მ ა ოდ
ა რა რე ა ლური ჩ ა ნ და .