Id 017

Εικοσιδωδεκάεδρον τεύχος 17, Απρίλιος 2017.
ISSN: 2241-7133
Μπορεί να αναπαραχθεί και να διανεμηθεί ελεύθερα.
Το «Εικοσιδωδεκάεδρον» παρουσιάζει ϑέματα που έχουν συζητηθεί στον ιστότοπο

http://www.mathematica.gr. Ο δικτυακός τόπος mathematica.gr ανήκει και διευθύνεται
σύμφωνα με τον κανονισμό του που υπάρχει στην αρχική του σελίδα από ομάδα Διευθυνόντων
Μελών.
Συντακτική Επιτροπή
Γιώργος Απόκης Νίκος Μαυρογιάννης
Φωτεινή Καλδή Ροδόλφος Μπόρης
Σπύρος Καρδαμίτσης Χρήστος Τσιφάκης
Χρήστος Κυριαζής
Εικοσιδωεκάεδρο φιλοτεχνημένο από τον Leonardo da Vinci
Το εικοσιδωδεκάεδρο είναι ένα πολύεδρο (32-εδρο) με είκοσι τριγωνικές έδρες και δώδεκα
πενταγωνικές. ´Εχει 30 πανομοιότυπες κορυφές στίς οποίες συναντώνται δύο τρίγωνα και δύο
πεντάγωνα και εξήντα ίσες ακμές που η κάθε μία τους χωρίζει ένα τρίγωνο από ένα πεντάγωνο.
Είναι αρχιμήδειο στερεό - δηλαδή ένα ημικανονικό κυρτό πολύεδρο όπου δύο ή περισσότεροι
τύποι πολυγώνων συναντώνται με τον ίδιο τρόπο στις κορυφές του - και ειδικότερα είναι το
ένα από τα δύο οιονεί κανονικά - quasiregular πολύεδρα που υπάρχουν, δηλαδή στερεό που
μπορεί να έχει δύο τύπους εδρών οι οποίες εναλλάσσονται στην κοινή κορυφή (Το άλλο είναι
το κυβο - οκτάεδρο). Το εικοσιδωδεκάεδρο έχει εικοσιεδρική συμμετρία και οι συντεταγμένες
των κορυφών ενός εικοσαέδρου με μοναδιαίες ακμές είναι οι κυκλικές μεταθέσεις
 1 ϕ 1+ ϕ  1+ 5
των ( 0, 0, ±ϕ ) ,  ± , ± ,±  , όπου ϕ ο χρυσός λόγος ενώ το δυαδικό του
 2 2 2  2
πολύεδρο είναι το ρομβικό τριακοντάεδρο.
Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Icosidodecahedron
Απόδοση: Πάνος Γιαννόπουλος
Η επιλογή και η επιμέλεια των ασκήσεων αυτού του τεύχους οφείλεται στον Χρήστο Τσιφάκη
( xr.tsif@gmail.com ).
Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Γρηγόρης Κωστάκος ( grigkost@gmail.com ).
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 17 Απρίλιος 2017
Επιλύοντας με τη συνήθη μεθοδολογία τη διαφορική
που προέκυψε πάνω, έχουμε ότι f (x)  cex
2
/2
.
ΑΣΚΗΣΗ 1.
Αν f (0)  0 τότε c  0 και άρα η f είναι σταθερή
Δίνεται η μη σταθερή συνάρτηση f :  ,
άτοπο, αφού η εκφώνηση δίδει ότι η f δεν είναι
παραγωγίσιμη στο 0 με f (0)  0 , για την οποία
σταθερή.
ισχύει:
Άρα f (0)  2 και κατά συνέπεια f (x)  2ex
2
/2
.
2f (x  y)  e f (x)f (y)
xy
γ) Η f είναι παραγωγίσιμη στο με παράγωγο

α) Δείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο .
f (x)  2xex
2
/2
και κατά συνέπεια είναι γνήσια
β) Να βρείτε τον τύπο της f . αύξουσα στο [0, ) ενώ γνήσια φθίνουσα στο
x2 (,0] .
Αν f (x)  2e , τότε:
2
Επίσης είναι δύο φορές παραγωγίσιμη με δεύτερη

γ) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και την παράγωγο
κυρτότητα .

f (x)  2ex /2 x2  1  0
2

δ) Να αποδείξετε ότι f (x)  2e2 (2x  3) .
και άρα η f είναι κυρτή.
ε) Αν F είναι μια αρχική της f με F(1)  0 , να
1 δ) Η εφαπτομένη της στο x0  2 είναι η ευθεία με

f
υπολογίσετε το I  F(x)dx . εξίσωση
0
y  f (2)  f (2)(x  2)
Προτείνει: Γιώργης Καλαθάκης
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi η οποία παίρνει τη τελική της μορφή και είναι η ευθεία
c.php?f=55&t=57858 με εξίσωση
ΛΥΣΗ
(Αποστόλης Κουρδουκλάs) α) , β) Θα αποδείξουμε ότι y  2e2  4e2  x  2 
η f είναι παραγωγίσιμη στο . Ενεργοποιούμε τον
ορισμό της παραγώγου και κατά συνέπεια y  4e2 x  6e2  2e2  2x  3
f (x  h)  f (x) και επειδή η f είναι κυρτή το γράφημά της θα

f (x)  lim 
h0 h βρίσκεται πάνω από αυτό της εφαπτομένης με
εξαίρεση το σημείο επαφής. Η ανισότητα πλέον
1 exh f (x)f (h)  2f (x) έπεται.
lim 
2 h0 h
ε) Τι πιο προφανές από το να εφαρμόσουμε
παράγοντες. Τότε έχουμε:
f (x) exh f (h)  2
lim  xf (x)
2 h0 h 1 1
I   F(x)dx   (x) 'F(x)dx 
Η αρχική σχέση δίδει για x  0 0 0
2f (0)  f 2 (0)  f 2 (0)  2f (0)  0  1 1

xF(x)0   xF(x)dx   2xex /2 dx 
1 2
f (0)  0 0 0
f (0)  f (0)  2  0  
f (0)  2 1
 2ex /2   2  2 e .
2
0
1
Β τρόπος (Στάθης Κούτρας) α) 2 e  x0 h
1   lim 2x ex0h  1 ux0h,h0u0
0  
y 0
2f  x  y  exy f  x  f  y  
lim
h0 h0
 x0 h 
h 
2f  x   f  x  f 0   eu  1 *
lim 2x0  2x0 
f  x   2  f  0   0  f  0  2
h 0
 u 
διότι αν f  x0  h   f  x0 
lim  x0 f  x0 
h 0 h
f  x   0, x   f σταθερή ,
 f   x0   x0f  x0  , x0  
πράγμα άτοπο, και
f   x   xf  x  :  2 , x  .
f x  2
f   x   lim  0. β) Από την
x 0 x
Είναι  2  f   x   xf  x   0 
x2 x2 
 
f  x0  h   f  x0  e f   x   xe f  x 
2 2
 f x 
lim  0 0
h 0 h  x2 
2  x2 
e 2   e2 
 
ex 0 h f  x 0  f  h   
 f  x0 
2 
lim
h0 h f x
 c, x  
 f  x 0  ex0 h f  h   2 
x2
 lim   e 2

 2 
h 0 h x2 f  0cc2 x2
f  x   ce 2  f  x   2e 2
 f  x0  e f  h   2  2e
x0 h x0 h
 2e x0 h

 lim    η οποία εύκολα επαληθεύει τα δεδομένα της
 2 
h 0 h
εκφώνησης για την f και μάλιστα
lim 
f x  
0
 e 
x 0 h


f h   2 2 e 0 1 
x h
  : 1 .
 f  x   0, x  : 3
h 0  2  h h 
  
γ) Είναι
Με
x2
f  x0  f  x0  f   x   xf  x   2xe 2
lim 
h 0 2 2 οπότε για
f h  2
 f   0  0
x2
lim 2e 2 0 f  o (  )
h 0 h x  0  f x  0 
u x0h,h 0u 0
limex0h
h 0
 limeu  1
u 0
f γνησίως αύξουσα στο 0.   και για
x2
2e 2 0 f  o (  )
x  0  f x  0 
2
f γνησίως φθίνουσα στο  ,0 . 1 1
I   F  x  dx    x  F  x  dx 

Η f  είναι προφανώς παραγωγίσιμη στο

0 0
1 1
xF  x 0   xf  x  dx  F 1   f   x  dx 
1
(πράξεις με παραγωγίσιμες) με
0 0
f ''  x   f   x  ' 

F 1  f  x 0  F 1  f 1  f  0
1
xf  x  '  f  x   xf '  x   f  x   x 2f  x   0  2 e  2  I  2 1 e  

3
 
 1  x2 f  x   0, x  , και όλα τα ζητούμενα έχουν βρεθεί και αποδειχθεί.
άρα η f κυρτή στο . Σχόλιο (Σταύρος Παπαδόπουλος) Έχει ενδιαφέρον ότι

η συναρτησιακή οδηγεί σε μία πολύ γνωστή.
δ) Θεωρούμε τη συνάρτηση
Βάζοντας x  y παίρνουμε
x2
2
h x  e 2  2x  3 2f (2x)  ex (f (x))2  0 .
2
(προφανώς παραγωγίσιμη στο (πράξεις με Επειδή αν f (x0 )  0 παίρνουμε από την αρχική ότι η
παραγωγίσιμες)) με
συνάρτηση είναι σταθερή συμπεραίνουμε ότι
x2
h  x   xe 2
2
2 x  f (x)  0 .
Ετσι μπορούμε να λογαριθμήσουμε και να πάρουμε

και
x2
ln2  lnf (x  y)  xy  lnf (x)  lnf (y)
2
h  x   x e 2 2 0
Θέτοντας
με g(x)  lnf (x)  ln2 ,
h  x   0  x  0 , γίνεται
(μεμονωμένο σημείο) και άρα h   x  γνησίως g(x  y)  xy  g(x)  g(y)

αύξουσα με μοναδική επομένως ρίζα την προφανή Θέτοντας
x  2 και
x2
x  2  h  x   0 h(x)  g(x) 
2
ενώ η προηγούμενη δίνει
x  2  h  x   0 , h(x  y)  h(x)  h(y) (1)
άρα η h έχει ολικό ελάχιστο το όπου είναι
h  2  0  h  x  0, x   lnf (x)  h(x)  ln2 

x2
2
f  x  2e2  2x  3 .
π.χ Αν δοθεί ότι η f είναι φραγμένη άνω σε ένα
ε) Έχουμε:
3
διάστημα τότε μέσω της (1) μπορούμε να δείξουμε ότι  e 
x
η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη παντού και f (x)  ln  x  , x  .

φυσικά να την βρούμε.  e 1
Β2. Η f είναι παραγωγίσιμη ως πράξεις

ΑΣΚΗΣΗ 2. παραγωγίσιμων και από
Έστω η συνάρτηση f :  για την οποία ισχύει
 ex 
f (x)  ln  x   lnex  ln(ex  1) 
ex  ef (x)  ex f (x) ,  e 1
για κάθε x  .  x  ln(ex  1)
Β1. Να δείξετε ότι παραγωγίζοντας έχουμε ότι
 ex  ex
f (x)  ln  x  f (x)  1   x
1
 0, x 
 e 1 e 1 e 1
x
Β2. Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία , την άρα η συνάρτηση f είναι γνήσια αύξουσα στο .
κυρτότητα , τις ασύμπτωτες και να βρείτε το σύνολο
τιμών της . Τώρα είναι
Β3. Να δείξετε ότι ex

f (x)    0, x 
(ex  1)
f ()  f ()   
επομένως είναι και κοίλη στο .
για κάθε ,  με   .
Ακόμη επειδή
Β4. Να υπολογίσετε το
ex
lim 1
x ex  1
1
1   ef (x)x dx
0
το
και το
 ex 
lim f (x)  lim ln  x   0
1
 ex  x  x 
 e 1
I2   ex ln  x  dx .
0  e 1 επομένως η ευθεία y  0 , δηλαδή ο xx , είναι
Προτείνει: Καλαθάκης Γιώργης ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο 
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi και επειδή
c.php?f=55&t=58035
ex
ΛΥΣΗ lim 0
x  ex  1
(Κακαβάς Βασίλης) Β1. Είναι

το
e ex f (x)
e x f (x)

 ex 
lim f (x)  lim ln  x   
ex  ef (x)  ex ef (x)  ex  ef (x) (ex  1)  x  x 
 e 1
ex άρα το σύνολο τιμών της είναι

ex  ef (x) (ex  1)  ef (x)  
ex  1
4
 
f ( )  lim f (x), lim f (x)  (, 0) .
x  x 
1
e  x
1   1  x  dx  x  ln(ex  1)0 
e 1
1
0
Επίσης επειδή η f είναι συνεχής στο δεν έχει

κατακόρυφες ασύμπτωτες και στο  είναι 1  ln(e  1)  ln2
και το
f (x)  ln(ex  1) 
lim  lim 1   1
x  x x 
 x  1
 ex  1
I2   ex ln  x  dx   ex f (x)dx 
και 0  e 1 0
lim f (x)  x   lim ln(ex  1)  0

1
e f (x)   ex f (x)dx 
x 1
x x
0
0
επομένως η ευθεία y  x είναι ασύμπτωτη της της
γραφικής παράστασης της f στο  .
1
ex
ef (1)  f (0)   e x
 1
dx 
Β3. Από 0
1
f ()  f () ef (1)  f (0)  ln(ex  1)0  ....
f ()  f ()      1
 
f ()  f () ΑΣΚΗΣΗ 3.
1   1 (1)
 
Δίνεται η συνάρτηση με τύπο
και σύμφωνα με το Θ.Μ.Τ. υπάρχει  στο διάστημα
f (x)  xn  lnx  ,m,n  N* .
m
που ορίζουν τα ,  με  που
f ()  f () 1) Nα βρεθεί το σύνολο τιμών της

f () 
  2) Να βρεθεί το πλήθος των θετικών ριζών της
εξίσωσης
και από
1
1 xn lnx  
(1)  1  f ()  1  1   1 en2
e 1
3) Αν
που ισχύει.
e
Β4. Είναι I(n, m)   f (x)dx
1
1
1   ef (x)x dx δείξτε ότι
0
en1 m
και από I(n,m)   I(n,m 1)
n 1 n 1
ex  ef (x)  exf (x)  1  ef (x)x  ef (x) 
και να βρεθεί το I(3,2)
ex
ef (x)x  1  ef (x)  1  4) Nα υπολογιστεί το
ex  1 x4  lnx 
2017
lim
άρα x 0 sin3 x
και το
5
x2018  lnx 
2017
f γνησίως αύξουσα στο 1,  .
lim .
x tanx
2 Τώρα υπολογίζουμε το
Προτείνει: erxmer (lnx)m

lim f (x)  lim x lnx   lim m .
n m
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
x0 x0 x0 x
c.php?f=55&t=57754
ΛΥΣΗ 
(Απροσδιόριστη μορφή , κανόνας de L' Hospital).
(Σταμάτης Γλάρος) 1) Είναι Df  A  (0, ). 
α) Για m,n  2 έχουμε Άρα έχουμε:
1
f (x)  xn1 (lnx)m1 (nlnx  m). m(lnx)m1 
lim f (x)  lim x
β) Για n  1,m  2 έχουμε
x 0 x 0 nxn1
1
f (x)  (lnx)m1 (lnx  m). m1 m(m  1)(lnx)m2 
m(lnx) x 
lim  lim
γ) Για m  1,n  2 έχουμε
x 0 nx n x 0 (n)(n)x n1
f (x)  xn1 (nlnx  1). m(m  2)(lnx)m1

lim 
x 0 (n)2 x n
δ) Για m  1,n  1 έχουμε
m(m  2)  2 1 n
lim x  0.
f (x)  lnx  1. x 0 (n)m
Τώρα διακρίνω τις εξής περιπτώσεις: Επίσης εύκολα προκύπτει
i) Για m : άρτιο , από την (α),(β) έχουμε lim f (x)  ,
x0
f (x)  xn1 (lnx)m2 lnx(nlnx  m).

m
 m
f (e n )  em  ( )m  0 και f (1)  0.
Άρα n
Συνεπώς f (A)  (0, ).

m

f (x)  0  x  1 ή x  e n .
ii) Για m : περιττό από την (α), (γ) και (δ) έχουμε
f (x)  0  xn1 (lnx)m1 lnx(nlnx  m)  0 
  mn  f (x)  xn1 (lnx)m1 (nlnx  m).
x   0,e   1,  .
  Άρα
f (x)  0  xn1 (lnx)m1 lnx(nlnx  m)  0  

m
f (x)  0  x  1 ή x n .
 m 
x   e n ,1 .
  f (x)  0  xn1 (lnx)m1 lnx(nlnx  m)  0 
 m 
Από τα παραπάνω προκύπτει: f γνησίως αύξουσα στο x   0,e n  .
  mn    mn   
 0,e  , f γνησίως φθίνουσα στο e ,1 και
    f (x)  0 
6
n 1
x (lnx) m1
lnx(nlnx  m)  0    
1
1
ge    .
n
  en
 m 
x   e n ,1  1,  .
  Διακρίνουμε τις περιπτώσεις:
Από τα παραπάνω προκύπτει: i) Για n  1 , η εξίσωση έχει μοναδική λύση την
1

 m  x e n.
f γνησίως φθίνουσα στο  0,e n  και f γνησίως
  ii) Για n  1 , η εξίσωση έχει 2 λύσεις , μία στο
 
m
   n1    n1 
αύξουσα στο e n ,   , αφού είναι συνεχής.
   0,e  και την άλλη στο  e ,   , αφού
   
Άρα ολικό ελάχιστο το:
1 1
 2
 .
  mn  m  m m m en en
 m
f  e   e          0.
   n n 3) Είναι

Στην περίπτωση αυτή έχουμε e
 x n 1 
e
I(n, m)   f (x)dx     (lnx) dx 
m
1 n  1 
  m m  1
f (A)     ,   .
  ne  
 en1 m e n
 
n 1 n 1 1
x (lnx)m1 dx 
2) Θεωρώ την
g(x)  x n lnx en1 m

  I(n,m  1) .
n 1 n 1
με
Αντικαθιστώντας υπολογίζουμε και το I(3,2) .
g(x)  x (nlnx  1) ,
n 1
4) Τώρα για το πρώτο όριο έχουμε:
από όπου με πινακάκι κατά τα γνωστά προκύπτει:
x4  lnx  x  lnx 
2017 2017
lim  lim  0,
  n1  x 0 sin3 x x 0
 sinx 
3
g(x)  0 x   0,e  .  x 
   
  n1  αφού
Άρα g γνησίως φθίνουσα στο  0,e  .
  lim x lnx   0,
2017
x0
  n1  όπως απεδείχθη προηγουμένως και


Επίσης g (x)  0 x   e ,   .
 
sinx
lim  1.
x0
 
1
 x
Άρα g γνησίως αύξουσα στο e n ,   .
  Επίσης ισχύουν:
Επιπλέον η g παρουσιάζει ολικό ελάχιστο το:
7
 
2018
ΛΥΣΗ
lim  (tanx)  , lim  x 2018    ,
 
x  
 
x   2 (Βαγγέλης Κορφιάτης) 1) Είναι
2  2
 
2017
lim   lnx 
x
2017
 ln   . e ex ex
  2 f (x)     x  x ln x  exx ln x
x  
2 x x e
Ισχύει ότι:
x2018  lnx 
2017
Άρα lim   0.
 
x  tanx f (x)  exx ln x (x  x ln x)'  exx ln x ( ln x)
 2
Για
Ομοίως προκύπτει ότι και το
0  x  1  ln x  0  f (x)  0  f <
x2018  lnx 
2017
lim   0. Για
 
x  tanx
 2
x  1  ln x  0  f (x)  0  f 2
Άρα
Επομένως, η f παρουσιάζει ολικό μέγιστο για x  1 το
lim
x 2018
lnx  2017
 0.
f (1)  e .
  tanx
x  
2 2) Ισχύει ότι:
ΑΣΚΗΣΗ 4. 2 1 2
x
 f (x)dx   f (x)dx   f (x)dx
1 1 1
e
Δίνεται η συνάρτηση f (x)    , x  0
2 2
x
1
Στο διάστημα [ ,1] ισχύει ότι:
1) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και τα 2
ακρότατα.
1
2) Να δειχθεί ότι f < f    f (x)  f (1) 
 2
3e2 2 3e
  f (x)dx  . 11
1
1
8 1 2 f     f (x)dx  f (1) 
2
 2 2 1 2
2
3) Nα υπολογιστεί το
2e 1 e
x4
  f (x)dx  .
lim f (x) lnx
2 1 2
x  2
4) Nα αποδειχθεί οτι η εξίσωση  

Στο διάστημα 1,2 ισχύει ότι:
f (x)  x  lnx 4
έχει δυο θετικές λύσεις στο διάστημα (0,2) f 2  f(2)  f(x)  f(1) 
2
Προτείνει: erxmer f (2) 1   f (x)dx  f (1)1 
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi 1
c.php?f=55&t=576947
8
e2 1 4) Ισχύει ότι:
4 1
 f (x)dx  e .
1
 ln
x  lim  ln y 
2
lim x ln x  lim
Προσθέτοντας τις παραπάνω κατά μέλη προκύπτει ότι: x 0 x 0 1 y y
x
e2 2e 2 3e
   f (x)dx  . 1
4 2 1 2
y
2
 lim  0 .
y 1
Ισχύει η ισοδυναμία:
Άρα
2 2 2
e 2e 3e 2e e
     lim f (x)  e00  1.
4 2 8 2 8 x0
4 2e  e2  32e  e4  e3  32 Θεωρούμε την συνάρτηση g : (0, )  με
η οποία είναι αληθής διότι e  3 . g(x)  f (x)  x 4  ln x

3) Για x  1 ισχύει ότι: Ισχύει ότι:
x4 x5 (1ln x)
x4
lim g(x)  
[f (x)] ln x
 e x(1ln x)
 ln x e ln x x0
και
Για τον εκθέτη έχουμε ότι:
g(1)  f (1)  1  e  1  0 .
x5 (1  ln x) x10
 (1  ln x)
ln x ln x Άρα η g έχει σημείο μηδενισμού στο (0,1).
Υπολογίζουμε τα επιμέρους όρια: e2

g(2)  f (2)  16  ln 2   ln 2  16
4
x10 10x9
lim  lim  lim 10x10   
x  ln x x  1 x  Ισχύει ότι
x
e2 32
 ln 2  16   lne  16 
x10 4 4
lim  
x  ln x 9
  15  0  g(2)  0 .
και 4
lim (1  ln x)   . Άρα η g έχει σημείο μηδενισμού στο (1,2).

x 
Β τρόπος (Κακαβάς Βασίλης) 1) Είναι η
Επομένως
x e
e x ln 
x (1  ln x)
5
f (x)     e  x   exx ln x , x  0
lim    x
x ln x
παραγωγίσιμη ως πράξεις παραγωγίσιμων με
x5 (1ln x)
lim e ln x
 e  0
x 
9
f (x)  e x x ln x
(1  ln x  1)  f (x)lnx, x  0 2 2
e 2 2
 4 dx   f (x)dx   edx 
1 1 1
με 2 2 2
f (x) 0
f (x)  0  lnx  0  x  1 2 1

2
f (x)dx  (f (1)  f (2)) 
1 2
και
e2 1 2 1
f (x)0 (2  )   f (x)dx  e(2  ) 
f (x)  0   lnx  0  x  1 4 2 1 2
2
άρα η f είναι γνήσια αύξουσα στο διάστημα (0,1]
3e2 2 3e
και   f (x)dx 
8 1 2
f (x)0
f (x)  0   lnx  0  x  1 2
3) Είναι
άρα η f είναι γνήσια φθίνουσα στο διάστημα [1,  )
x4
επομένως στο σημείο x  1 παρουσιάζει μέγιστο το lim f (x) lnx 
x
f (1)  e .
x4 x5 (1ln x)
1 lim ex x ln x  lnx  lim e ln x
2) Στο διάστημα [ , 2] (σύμφωνα με το (1)) η f έχει x  x 
2
μέγιστη τιμή την f (1)  e , είναι γνήσια αύξουσα στο και επειδή
1
διάστημα [ ,1] και γνήσια φθίνουσα στο διάστημα 1  ln x  1 
2 lim  lim   ln x   
1 1
x  ln x x  ln x 
[1, 2] με f ( )   2e  2  2e και
2 το
2
 e  e2 x5 (1  ln x)
f (2)     lim  
 2 4 x ln x
και επειδή αφού
e2
 2e  e4  32e  e3  32 , lim x5  
x
4
άρα
που ισχύει αφού
x4 x5 (1ln x)
e  3  e  27  32 , lim f (x)
3
lnx  lim e ln x
0
x  x 
e2
η f έχει ελάχιστη τιμή την f (2)  4) Η εξίσωση
4
f (x)  x4  lnx  f (x)  x 4  ln x  0 .
επομένως ισχύει ότι
Τώρα η συνάρτηση
e2
 f (x)  e
4 g(x)  f (x)  x4  ln x, x  (0, 2]
και ολοκληρώνοντας ισχύει
10
είναι συνεχής στο (0, 2] . και σύμφωνα με το Θ. Bolzano η g(x)  0 έχει δύο
ρίζες
Επειδή
x1   a,1 και x2  1,2 .
   1
0  ln x  
lim (xlnx)  lim   lim x  0
 DLH Σχόλιο: (Παπαδόπουλος Σταύρος) Να σημειώσω ότι η
x 0 x 0
 1
 x 
 x0  1
x2
συνάρτηση είναι κοίλη στο 0,2 .
Οπότε
το
lim (x  xlnx)  0 , 1
x 0
1
1

1
1 f (x)dx  2 (f (1)  f ( ))
άρα το 2 2 2
limf (x)  lime x x ln x

1 και το κάτω φράγμα βελτιώνεται.
x0 
x0
και το
ΑΣΚΗΣΗ 5.
lim g(x)   Θεωρούμε μια συνάρτηση f ορισμένη και δύο φορές

x 0 παραγωγίσιμη στο [0, ) με f (0)  0 και f (0)  0
άρα υπάρχει   0 όπου g()  0 Δίνεται επιπλέον ότι
f (x)  f (x)
Επίσης
για κάθε x [0, ) .
g(1)  f (1)  1  e  1  0
και Nα δείξετε ότι:
α. Για κάθε x  0 ισχύει

e2
g(2)  f (2)  16  ln 2   16  ln2  0
4 f (x)  f (x) .
γιατί β. Η συνάρτηση g με τύπο
e2 e2 g  x   ex  f  x 
e  4  e  16   4   4  0
2
4 4
είναι γνησίως αύξουσα στο [0, ) και ότι
και
για κάθε x  (0, ) ισχύει f (x)  0 .
ln 2  1  1  ln 2  0
γ. Η συνάρτηση h με τύπο
και
h x  f 2 x
e2
g(2)   4  12  ln2  0 .
4 είναι κυρτή στο [0, ) .
Οπότε δ. ισχύει
g()g(1)  0, g(1)g(2)  0 f(2)  f(1)  2 .
Προτείνει: Τσιφάκης Χρήστος
11
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi  
f (x)  f (x)  f (x)  0
c.php?f=55&t=53209&start=80
άρα η h είναι κυρτή στο [0,  ) .
ΛΥΣΗ
δ) Θέλουμε ότι
(Κακαβάς Βασίλης) α. Είναι η συνάρτηση
f (x) 0
t(x)  f (x)  f (x), x [0,  ) f (2)  f (1)  2  f 2 (2)  f 2 (1)  2 
συνεχής στο [0,  ) και παραγωγίσιμη με h(2)  2h(1)  h(2)  h(1)  h(1) (1)
t (x)  f (x)  f (x)  0, x  (0,  ) Τώρα σύμφωνα με το Θ.Μ.Τ. για την h στο [1, 2]
υπάρχει  (1, 2) ώστε
λόγω υπόθεσης, άρα είναι γνήσια αύξουσα στο
[0,  ) επομένως για x  0 ισχύει ότι h(2)  h(1)
h()   h(2)  h(1)
2 1
t(x)  t(0)  f (x)  f (x)  0 
οπότε από (1) αρκεί
f (x)  f (x)
h()  h(1)  2f ()f ()  f 2 (1) (2)
β) Η συνάρτηση
Είναι
g(x)  ex f (x)
f:
είναι συνεχής στο [0, ) και παραγωγίσιμη με 1  f (1)  f ()  f ()
( λόγω (α)) , άρα ισχύουν ότι

g(x)  ex f (x)  ex f (x) 
f ()  f (1)  0, f ()  f (1)  0
ex (f (x)  f (x))  0, x  (0,  ) ,
και πολλαπλασιάζοντας κατά μέλη έχουμε ότι
λόγω του (α) άρα η g είναι γνησίως αύξουσα στο
[0, ) επομένως ισχύει για x  0 ότι f ()f ()  f 2 (1)  0
g(x)  g(0)  ex f (x)  0  f (x)  0 άρα
γ) Η 2f ()f ()  2f 2 (1)  f 2 (1)
h(x)  f 2 (x) που είναι αυτό που θέλαμε.
(Rempeskes) Διαφορετικά για το δ),

είναι συνεχής στο [0, ) και δύο φορες
παραγωγίσιμη στο (0, ) με Εφαρμόζοντας το MT για την h στα διαστήματα
και
h(x)  2f (x)f (x)
h(1)  h(0)
1   0,1 : h(1 ) 
και 1 0
h(x)  2(f (x)f (x)  f (x)f (x))  h(2)  h(1)
2  1,2 : h(2 ) 
2 1
 
2 (f (x))2  f (x)f (x)  0
1  2  h '(1 )  h '(2 ) 
γιατί από υπόθεση και (α), (β) ισχύει ότι
h(1)  0  h(2)  h(1) 
12
f (x)0
2f 2 (1)  f 2 (2)  2f (1)  f (2) . e  2,8  172.
5 5
Πάμε στην εξίσωση!

ΑΣΚΗΣΗ 6.
Καταρχάς τη μετασχηματίζουμε διαδοχικά ως εξής:
Να βρεθεί το πλήθος των ριζών της εξίσωσης:
 2 1  1
x 2x 1 x x  x  
 x  .  e  2 e 1 6
e 1 e  2 6
x
Προτείνει: Μιχάλης Σουλάνης xex 1

 
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi (e  1)(e  2) 6
x x
c.php?f=55&t=55399
(1  ex )(2  ex )  6x  0 
ΛΥΣΗ
(Θάνος Μάγκος) Ξεκινάμε με το
ex  2ex  6x  3  0
Θεωρούμε τη συνάρτηση
Λήμμα:
Ισχύει f (x)  ex  2ex  6x  3, x  .
 : 6ln(3  11)  (3  2 11)  0 Είναι
Απόδειξη f (x)  ex  2ex  6  ex (e2x  6ex  2) .
Θέλουμε να αποδείξουμε ότι Εύκολα βρίκουμε ότι η παράγωγος έχει μοναδική ρίζα
την
6ln a  2a  3,
x0  ln3  11
όπου
και ότι πριν από αυτή τη θέση είναι αρνητική, ενώ
 13 
a  3  11   6,  μετά είναι θετική.
 2
Το ελάχιστο της συνάρτησης είναι το
Λόγω του διαστήματος στο οποίο βρίσκεται ο αριθμός
a , αρκεί να αποδειχθεί ότι f (x0 )  3  2 11  6ln(3  11)    0
6ln 6  2 
13
 3, (το  αυτό είναι του αρχικού λήμματος).
2
Επειδή τώρα ισχύει
δηλαδή ότι
f (0)  6  0
3ln 6  5,
και
δηλαδή ότι
f (4)  e4  2e4  21  e4  21  8e  21  0,
6 e .
3 5
συνάρτηση έχει από μία ακριβώς ρίζα σε κάθε ένα

Αυτό ισχύει, αφού
από τα διαστήματα (0, x0 ) , (x0 ,4), άρα συνολικά
63  216 ακριβώς δύο ρίζες.
και
13
ΑΣΚΗΣΗ 7. Η f , ως συνεχής στο  xo , από το θεώρηµα
Bolzano, θα έχει τουλάχιστον µία ρίζα στο
Έστω οι συναρτήσεις f,g : ,     , µε f δύο
φορές παραγωγίσιµη και f ''()  f ''() . ∆ίνεται  xo ,   ,  , άτοπο. Οπότε
επίσης ότι η f έχει δεύτερη παράγωγο συνεχή και ότι:
f '()  f '()
k()  0  f ''()  0
g(x)   x    f '(x)  2f (x)  x  f '() , 
x  ,  . f '()  f '()
f ''()  .

Να αποδείξετε ότι:
Ορίζουµε την συνάρτηση
i. υπάρχει τουλάχιστον ένα   ,  ώστε να ισχύει
 f '(x)  f '()
f '()  f '()  , x   , 
f ''()  h(x)   x   .
  f ''() ,x  
ii. g'()  g'()  0

Η h είναι συνεχής στο  ,  ως πηλίκο συνεχών.
iii. Υπάρχει τουλάχιστον ένα c   ,  ώστε να

Έχουμε ότι
ισχύει
f '(x)  f '()
lim h(x)  lim  f ''()  h() ,
f (c)  f ()   c     f '(c) 
 c  2
 f ''(c)
x x x 
2
άρα είναι συνεχής και στο α.
Cezar Lupu
Συνεπώς είναι συνεχής στο ,  .  
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/view Η h είναι παραγωγίσιµη ως πηλίκο παραγωγίσιµων
topic.php?f=27&t=17547 συναρτήσεων στο  ,  µε
ΛΥΣΗ f '(x)  f '()

f ''(x) 
(Βασίλης Μαυροφρύδης) i) Έστω ότι η h '(x)  x  
k(x)
0
x  x 
f '(x)  f '()
k(x)  f ''(x)  , x   ,  για κάθε x   ,  . Συνεπώς η h είναι γνησίως
x 
αύξουσα στο ,  ως συνεχής σε αυτό. Άρα
δεν έχει ρίζα στο  ,  , τότε ως συνεχής σε αυτό
(είναι παραγωγίσιµη ως πράξεις παραγωγίσιµων άρα h<
και συνεχής) θα διατηρεί πρόσηµο.

   h()  h() 
Ας υποθέσουµε χωρίς βλάβη της γενικότητας ότι είναι f '()  f '() f ''()f ''()
f ''()  
θετική. 
Αν στο β είναι αρνητική, τότε στο τυχαίο xo   ,  f '()  f '()

f ''()  ,

είναι θετική και θα ισχύει
άτοπο. Συνεπώς η
f (xo )  f ()  0 .
14
k(x)  f ''(x)   
f '(x)  f '() , x  ,  ΑΣΚΗΣΗ 8.
x 
Θεωρούμε την συνάρτηση f :  για την οποία
έχει τουλάχιστον µία ρίζα  , στο ,  . για κάθε x ισχύει:
Οπότε υπάρχει τουλάχιστον ένα   ,  ώστε να ex  ex

2f (x)  3f (x)  x x .
ισχύει e e
f '()  f '() i) Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι περιττή.
f ''()  .
 ii) Να δείξετε ότι
ii. Η g ως πράξεις παραγωγίσιµων στο ,  , είναι e2x  1

f (x) 
παραγωγίσιµη µε e2x  1
g'(x)   x    f ''(x)  f '(x)  f '() , x  ,  . iii) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f
Άρα iv) Να δείξετε ότι υπάρχει μοναδικό   τέτοιο

ώστε
g'()       f ''()  f '()  f '()  0
 
2009  e2  1  2010  e2  1  
(i)
g'()       f ''()  f '()  f '()  v) Να αποδείξετε ότι για κάθε x  ισχύει
f '(x)  1  f 2 (x) .
    f '()  f '()  f '()  f '()  0 .
 vi) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα
Άρα
 
2
I   x  x  f 2 (x) dx
g'()  g'()  0 . 0
iii. Η g ' ικανοποιεί τις προϋποθέσεις που ικανοποιεί η Προτείνει: Θωμάς Ραικόφτσαλης
f '' στο (i) υποερώτηµα, στο διάστηµα ,  , άρα c.php?f=55&t=6527
σύµφωνα µε το (i) θα υπάρχει τουλάχιστον ένα
c   ,    ,  ώστε να ισχύει ΛΥΣΗ
(Νίκος Κ) i. Θέτοντας όπου x το x ( x  , άρα
g(c)  g()
g'(c)   x  ) στην σχέση:
c
ex  ex
c    f ''(c)  f '(c)  f '()  2f (x)  3f (x) 
ex  ex
(1)
c    f '(c)  c    f '()  2f '(c)  2f '()  έχουμε ότι:

c
ex  ex
 c   2 2f (x)  3f (x)  x x (2)
f (c)  f ()   c     f '(c)   f ''(c) . e e
2
Προσθέτοντας κατά μέλη τις σχέσεις (1) και (2)
παίρνουμε ότι:
15
5f (x)  5f (x)  0  f (x)  f (x) , Άρα το ζητούμενο σύνολο τιμών είναι το
f    1,1 .
δηλαδή η f είναι περιττή.
ii. Αφού f (x)  f (x) από την (1) έχουμε ότι iv. Έστω x1 , x2  . Έχουμε
ex  ex e2x1  1 e2x2  1

2f (x)  3f (x)  x x  f (x1 )  f (x1 )  2x1  
e e e  1 e2x2  1
x
e e x
ex  ex (e2x1  1)(e2x2  1)  (e2x1  1)(e2x2  1) 
f (x)  x x  f (x)  x x 
e e e e
1 e2x  1 e2x1 2x2  e2x1  e2x2  1  e2x1 2x2  e2x1  e2x2  1 
e  x
x
f (x)  e  f (x)  ex  2e2x1  2e2x2  e2x1  e2x2 

ex  x
1 e2x  1
e ex 2x1  2x2  x1  x2
e2x  1 (γιατί η συνάρτηση ex είναι 1-1. )

f (x)  , x ,
e2x  1
Άρα η συνάρτηση f είναι 1-1 στο .
η οποία επαληθεύει την αρχική...
Αυτό σημαίνει ότι η εξίσωση f(x) = y έχει μοναδική
iii. Το πεδίο ορισμού της f είναι Af  . Για το
λύση, ως προς x, στο για κάθε y από το σύνολο
σύνολο τιμών f   της f , αναζητούμε τις τιμές του τιμών της f.
y για τις οποίες η εξίσωση f (x)  y έχει λύση,
(Αν για κάποιο y0  f(Α), η εξίσωση f(x) = y0 είχε δυο
ως προς x , στο Af  . λύσεις, δηλαδή υπήρχαν x1, x2  , με x1  x 2 τέτοια
Έχουμε ώστε f (x1 )  y0 και f (x 2 )  y0 η f δεν θα ήταν 1-1,

άτοπο).
e 1
2x
f (x)  y  y 2009
e2x  1 Επειδή τώρα  f ( )  (1,1) και η f είναι 1-1,
2010
e2x  1  y(e2x  1)  (1  y)e2x  y  1 (3) έχουμε ότι υπάρχει μοναδικό   τέτοιο, ώστε
- Για y  1 η (3) γίνεται 0  e2x  1 , αδύνατη. 2009 e2  1 2009

f ()   2  
2010 e  1 2010
Δηλαδή για y  1 δεν έχει λύση, άρα το 1f  . 2009(e2  1)  2010(e2  1) .
y 1 v. Η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο με

- Για y  1 έχουμε e2x  .
1 y

 e2x  1 
Επομένως η (3) έχει λύση ως προς x, στο Α, αν και f (x)   2x  
μόνο αν:  e 1
 y 1  (e2x  1)(e2x  1)  (e2x  1)(e2x  1)

y  1 και  0  
 1 y  (e2x  1)2
y  1 και (y  1)(1  y)  0  -1  y  1 2e2x (e2x  1)  2e2x (e2x  1)


(e2x  1)2
16
2e (e  1  e  1)
2x 2x
2e  2 2x
4e 2x 2x
2e 2x
2f (2)  2  
2
 2x  2x dx 
(e  1)
2x 2
(e  1) 2
(e  1)2 0 1  e2x

Επίσης είναι
2(f (2)  1)  
2 1  e  dx 
2x
 e2x  1  (e2x  1)2

2 0 1  e2x
1  f 2 (x)  1   2x   1  
 e 1 (e2x  1)2 2
2(f (2)  1)  ln(1  e2x )0 
(e2x  1)2  (e2x  1)2
 2
(e2x  1)2   e2x  1 
2(f (2)  1)  ln  2x  
  e  0
(e2x  1  e2x  1)(e2x  1  e2x  1)

(e2x  1)2  e4  1   e4  1   e0  1 
2 4  1  ln  4   ln  0  
 e 1   e   e 
2  2e2x 4e2x

(e2x  1)2 (e2x  1)2 4  e4  1 
 ln  4   ln 2 
για κάθε x  .
e4  1  e 
Άρα πράγματι f '(x)  1  f 2 (x) για κάθε x  .  2e4  4

ln  4   4 .
 e 1 e 1
vi. Έχουμε
Σχόλιο: Ένας πιο κομψός τρόπος υπολογισμού του
  x  xf   
2 2
2
(x) dx  x 1  f (x) dx  2 ολοκληρώματος:
0 0
  x  xf   
2 2
2
(x) dx  x 1  f 2 (x) dx 

2 2
 xf (x)dx  x f (x)  dx 
0 0
0 0
2 2
 xf (x)dx  x f (x)  dx 

2
xf (x)02   (x)f (x)dx  0 0
0
2 2
2
e2x  1 2 xf (x)0   (x) f (x)dx 2f (2)  0   f (x)dx 
2 
2f (2)  0   f (x)dx 2f (2)   2x dx  0 0
0 0 e 1
 

2 ex  e x
2
ex  ex
(e2x  1)  2
2 2f (2)   x x dx 2f (2)   x x dx 
2f (2)   dx  0 e e 0 e e
0 e2x  1
 
2
2f (2)  ln ex  e x  
 2 
2
2f (2)   1  2x  dx 
0
0 e 1
e4  1   e 4  1  
2  ln  2   ln 2 
2
2 e 1   e 
4

2f (2)  1dx  
2
dx 
0 e 12x
 e4  1 
0
e4  1
2  ln  2 .
e4  1  2e 
17
 
 x 1  f  x dx 
Β τρόπος (Παύλος) i) Έχουμε αρχικά ότι για κάθε
x  xf 2  x  dx 
2 2
vi) I  2
x  ισχύει ότι 0 0
ex  ex
 xf   x dx  xf  x    f  x dx 
2 2 2
2f  x   3f  x   (1)
ex  ex
0 0 0
 2f  2   f  x dx.
2
Αν θέσουμε όπου x το x , έχουμε:
0
ex  ex
2f  x   3f  x   x x (2) Θέτουμε u  e 2x
οπότε
e e
Με πρόσθεση κατά μέλη των δύο σχέσεων προκύπτει du
f  x   f  x  (3) , du  2e2x dx  2udx δηλαδή dx  .
2u
άρα η f είναι περιττή.
ii) Από τις σχέσεις (1) και (3) με αντικατάσταση Αν x  0 τότε u  1
έχουμε
1 Αν x  2 τότε u  e4 .
 ex
e2x  1
2f  x   3f  x    f  x   2x
x
e
Επομένως
ex  x
1 e 1
e 1 e4 u  1
 f  x dx 
2 1 u  u  1
2
iii) Για κάθε x  R έχουμε du 
2e2x  e2x  1  2e2x  e2x  1
0
f x  
  1 e4 2u   u  1
2
e 2x
 1 1 e4  2 1
4e2x

2 1 u  u  1
du     du 
2 1  u 1 u 
 0,
e 
2
2x
1
1  e4  1 
 2ln  u  1  ln u 1  ln  2 
e4
άρα η f είναι γνησίως αύξουσα .
Το σύνολο τιμών της f , η οποία είναι και συνεχής ως 2  2e 
πηλίκο συνεχών συναρτήσεων, είναι το
  Άρα
 limf  x , xlim f x .
 x 
  e4  1  e4  1  e4  1 
Όμως I  2f  2  ln  2   2 4  ln  2  .
 2e  e 1  2e 
lim f  x   1 και lim f  x   lim
e 2x
 1
1
ΑΣΚΗΣΗ 9.
e 
1 
x x  x  2x
(DLH), Α. Δίνεται η συνάρτηση

άρα f     1,1 .
2009 g(x)  ex  x3  x
iv) Επειδή   1,1 , υπάρχει   τέτοιο,
2010 i) Να δείξετε ότι η συνάρτηση g αντιστρέφεται.
ώστε
2009 e2  1 2009
f     2   ii) Να βρείτε το πεδίο ορισμού της g 1 .
2010 e  1 2010
2009  e2  1  2010  e2  1 iii) Να λύσετε την εξίσωση g1 (x)  0 .
v) Για κάθε x  ,
2 iv) Να δείξετε ότι οι γραφικές παραστάσεις των
 e2x  1 
1  f  x   1   2x
2
  συναρτήσεων g και g 1 έχουν ένα ακριβώς κοινό
 e 1
σημείο.
e4x  2e2x  1 4e2x
1  4x   f x
e  2e2x  1 e2x  1 2   Β. Αν για την συνεχή συνάρτηση f :
ότι
 ισχύει
18
1
e f (x)
 f (x)  f (x)  x
3
f (x)  x είναι ισοδύναμες για κάθε x  A  f (A)
για κάθε x , να δείξετε ότι: Απόδειξη
i) f (x)  g1 (x) Έστω xo  A  f (A) για το οποίο ισχύει η

f (xo )  f 1 (xo ) , αλλά όχι και η f 1 (xo )  xo .
e2
9
ii)  f (x)dx  4
1
Τότε θα είναι
Προτείνει: Θωμάς Ραικόφτσαλης f 1 (xo )  xo ή f 1 (xo )  xo .

c.php?f=55&t=6527 Έστω τώρα ότι f 1 (xo )  xo .
ΛΥΣΗ Αφού η f είναι < τότε έχουμε

(Χρήστος Τσιφάκης) Α. i) Η συνάρτηση g είναι <
 
f
f 1 (xo )  xo  f f 1 (xo )  f (xo ) 
παραγωγίσιμη στο , ως άθροισμα παραγωγισίμων
συναρτήσεων με xo  f (xo ) , Άτοπο.
g'(x)  ex  3x2  1  0
Όμοια προκύπτει αν f 1 (xo )  xo .
για κάθε x . Άρα

Άρα η g είναι < στο , οπότε είναι 1-1 και άρα
f(xo )  f 1 (xo )  f 1 (xo )  xo .
υπάρχει η g1 .
Αντίστροφα,
ii) H g είναι συνεχής στο και < , άρα το σύνολο
Έστω ότι για κάθε x  A  f (A) ισχύει
τιμών της είναι
f ά
g    xlim g(x), lim g(x)    ,   .

f 1 (x)  x   
f f 1 (x)  f (x) 
 x 
1
x  f (x)  f 1 (x) .
Άρα η g ορίζεται στο .
Β τρόπος
iii) Η εξίσωση γίνεται
Έστω η συνάρτηση g με τύπο
g (x)  0  g g (x)  g 0 
1
 1
 g(x)  f (x)  x , x  A  f (A) .
g  0  x  x  1 , Αφού η f είναι < τότε και η g (εύκολα
μοναδική ρίζα. αποδεικνύεται) είναι < , άρα η g είναι 1 1
iv) Θα αποδείξουμε πρώτα το Έτσι για κάθε x  A  f (A) έχουμε
Θεώρημα

f (x)  f 1 (x)  f  f (x)   f f 1 (x)  
Αν μια συνάρτηση f : A  είναι γνησίως αύξουσα
και f 1
: f (A)  η αντίστροφή της με
f  f (x)   x  f (x)  f f (x)   f (x)  x 
A  f (A)   , οι εξισώσεις f (x)  f 1 (x) και

19
g 11
g  f (x)   g(x)  f (x)  x  f 1 (x) .  t  g '(t)dt   tg(t)   g(t)dt 
1 1
1
0
0 0
Πάμε τώρα για την άσκηση:

 1 9
Η εξίσωση γίνεται  e  2  e    .
 4 4
g(x)  x  ex  x3  0 Άρα
Θεωρούμε την συνάρτηση e2
9
h(x)  ex  x3 , x  .
 f (x)dx  4 .
1
Η οποία είναι < στο και έχει σύνολο τιμών το ΑΣΚΗΣΗ 10.
άρα τέμνει τον x'x σε ένα μόνο σημείο x o και άρα η
Δίνεται η συνάρτηση f : a,b  δύο φορές
εξίσωση h(x)  0 έχει μοναδική ρίζα.
παραγωγίσιμη στο a,b . Αν
Β. i) για κάθε x  , ισχύει
f (x)  0 x [a, b] , f (a)f (b)  0
ef (x)  f 3 (x)  f (x)  x  g(f (x))  x 
τότε δείξτε ότι η συνάρτηση έχει μέγιστο έστω σε
  x f (x)  g  x
g<
g(f (x))  g g 1 1 κάποιο μοναδικό c  (a, b)
Αν
ii) Οι συναρτήσεις f και g 1 είναι συνεχείς στο ,
f (a)  k  m με g(x)  k(x  a)  f (a)
οπότε ** χωρίς απόδειξη πλέον
και
e 2 e 2
f (x)  g1  x    f (x)dx   g
1
(x)dx (1) m(b  a)  f (b)  f (a)
1 1
δείξτε τότε ότι οι γραφικές παραστάσεις των f,g έχουν

e 2
g μοναδικό κοινό σημείο στο (a, b] , έστω (d,f (d)) .

1
Θα υπολογίσουμε το (x)dx .
1
Τέλος να δείξετε ότι θα ισχύει
Θέτουμε x  g(t) οπότε dx  g'(t)dt και
f (x)  g(x), x  (a, ) ,
Για x  1 έχουμε
g11
ενώ αντίστροφα στο d,b
g(t)  1  g(t)  g(0)  t  0
(Αξίζει να ερμηνεύσετε γεωμετρικά)
Για x  e  2 έχουμε
Προτείνει: Ροδόλφος Μπόρης
g11 Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
g(t)  e  2  g(t)  g(1)  t  1 . c.php?f=55&t=5548
Έτσι έχουμε ΛΥΣΗ

e2 1
(Γιώργος Ροδόπουλος) H f ' είναι γνησίως φθίνουσα
1
g1 (x)dx   g1 (g(t))g '(t)dt 
0
στο [a,b] και έχει σύνολο τιμών το [f '(b),f '(a)]
(προφανώς f '(a)  0 και f '(b)  0 )
20
Συνεπώς η εξίσωση f '(x)  0 έχει μοναδική ρίζα h'(x)  f '(x)  k,
c  (a, b) .
h ''(x)  f ''(x)  0
Χρησιμοποιώντας την μονοτονία της f ' βρίσκουμε
για κάθε x [a, b] οπότε η h' είναι γνησίως
ότι f '(x)  0 για κάθε x [a,c) και f '(x)  0 για φθίνουσα.
κάθε x  (c,b] . Είναι h(a)  0 . Αν η εξίσωση h(x)  0 είχε δύο

διαφορετικές ρίζες d1 ,d2 ( d1  d2 ) στο (a,b)
Προκύπτει τώρα ότι η f στο c παρουσιάζει μέγιστο.
τότε εφαρμόζοντας διαδοχικά το Θ.Rolle στα
Θεωρούμε την συνάρτηση διαστήματα [a,d1 ],[d1 ,d2 ] βρίσκουμε ότι η h' έχει
δύο διαφορετικές ρίζες που αντιβαίνει στο γεγονός ότι
h(x)  f (x)  g(x) 
η h' είναι γνησίως φθίνουσα.
h(x)  f (x)  f (a)  k(x  a) Συνεπώς η εξίσωση
που είναι παρ/μη (άρα και συνεχής) στο [a,b] . h(x)  0  f (x)  g(x)
Είναι έχει μοναδική ρίζα την d και έτσι οι γραφικές
παραστάσεις των f , g έχουν μοναδικό κοινό σημείο το
f (b)  f (a)
m d,f (d) .
ba
f (b)  f (a) Η h' έχει μοναδική ρίζα x1  (a,d) (από Θ.Rolle)

k mk  
ba
και από την μονοτονία της προκύπτει ότι h '(x)  0
k(b  a)  f (b)  f (a)  αν x [a, x1 ) και h ' (x)  0 αν x  (x1 ,d] .
f (b)  f (a)  k(b  a)  0  h(b)  0

Δεδομένου ότι d  (x1 , ] εύκολα τώρα βρίσκουμε
Επίσης ότι
 f (x)  f (a)  h(x)  0 , x (a,d) και

lim   k   f '(a)  k  0 ,
x a   x a 
h(x)  0 , x  (d,b] , δηλαδή
συνεπώς υπάρχει xo  (a,b) (το x o ''κοντά'' στο a) f (x)  g(x) , x (a,d) και
ώστε
f (x)  g(x) , x  (d,b] .
f (xo )  f (a)
k  0 Για την γεωμετρική ερμηνεία:
xo  a
Έστω A(a,f (a)) , B(b,f (b)) .
f (xo )  f (a)  k(xo  a)  0  h(xo )  0
Η εφαπτομένη (ε) της γρ.παρ της f στο Α έχει συντ.
Ισχύουν οι υποθέσεις του θεωρήματος του Bolzano για διεύθυνσης ίσο με f '(a) και βρίσκεται πάνω από αυτή
την h στο [x o , b] και συνεπώς η εξίσωση h(x)  0  

στο a,b αφού η f στρέφει τα κοίλα κάτω.
έχει ρίζα  (xo ,b)  (a,b) . f (b)  f (a)

Ακόμη AB  .
ba
Βρίσκουμε
21
Η g είναι ευθεία που διέρχεται από το Α και έχει συντ. Τελικά f δύο φορές παραγωγίσιμη .
διεύθυνσης μικρότερο από αυτόν της (ε) και
μεγαλύτερο από της ΑΒ . Παραγωγίζοντας την δοσμένη προκύπτει
Επομένως η g θα τέμνει την γρ. παράσταση της f σε 2f (x)  f '(x)  2f '(x)  f ''(x)
μοναδικό σημείο (ήδη την τέμνει στο Α) πριν από το
και επειδή f '(x)  0 , τελικά f (x)  f ''(x) .
οποίο θα βρίσκεται κάτω από την Cf και μετά πάνω
από αυτή. γ) f (x)  f (x) 
ΑΣΚΗΣΗ 11. f (x)  f (x)  f (x)  f (x) 
Δίνεται μία συνάρτηση f με συνεχή παράγωγο στο f (x)  f (x)  f (x)  f (x) 

και f (0)  1 και

f (x)  f (x)  cex
[f (x)]2  f (x)  1, x 
2
.
για x  0 έχουμε f (0)  0 , f '(0)  1 άρα
Να αποδείξετε ότι:
c  1.
α) Η f είναι αντιστρέψιμη.
β) Η f είναι δύο φορές παραγωγίσιμη στο με Τελικά f (x)  f (x)  ex .
f (x)  f (x) . 1 

f (x)  f (x)  e  f (x)e
x
 
x 
  e2x  
2 
γ) Να βρείτε τον τύπο της f
1  1
δ) Να βρείτε τον τύπο της αντίστροφης της f f (x)ex   e2x   c  f (x)  ex  cex
2  2
3
4
1
f
1
ε) Να υπολογίσετε το (x)dx για x  0 προκύπτει c   , άρα:
0 2
Προτείνει: Χρήστος Κυριαζής 1 1

f (x)  ex  ex
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi 2 2
c.php?f=55&t=14297
δ) εύκολα προκύπτει ότι το σύνολο τιμών της f (που
ΛΥΣΗ είναι και πεδίο ορισμού της αντίστροφης) είναι το .
(Τσόπελας Γιάννης) α) 1 1
f (x)  y  ex  ex  y  ...  .
2 2
(f   x )2  1  (f (x))2  0  f (x)  0
e 
2
x
 y  1  y2  ex  y  1  y2 
και επειδή f ' συνεχής, άρα διατηρεί πρόσημο και
επειδή f '(0)  1  0 , έχουμε f '(x)  0 , άρα η f
γνησίως αύξουσα στο R , άρα 1-1 και άρα e x  y  1  y2 ,
αντιστρέψιμμη .
γιατί ex  y και τελικά
β) f (x)  1   f (x)  (1)
2

x  f 1  y  ln y  1  y2 , y   .
και επειδή f παραγωγίσιμη, άρα και το 2ο μέλος της
(1) παραγωγίσιμη άρα και f ' παραγωγίσιμη . ε) θέτουμε
22

y  f 1 (x)  ln x  1  x 2  f   x   f   x  '   1  f  x   ' 

2
I   yf (y)dy
ln2
2f  x   f   x  f  x  1f  x 
2
0

2 1  f  x 
2
το οποίο είναι υπολογίσιμο με ολοκλήρωση κατά
1
παράγοντες. Αποτέλεσμα 3ln2 1
4 2f  x   f   x 
 f   x   f  x 
Β τρόπος (Στάθης Κούτρας)
2  f x
i) Είναι iii) από την σχέση
 f  x 
f   x   f  x   1 
2 2
f   x   f  x  
f   x   1  f  x   1  f   x   f   x   f  x   f   x  

2 2
f   x   0  f   x   0
2
 f  x   f   x  '  f  x   f   x  
Και επειδή η f ' είναι συνεχής θα διατηρεί το πρόσημό f  x   f   x   c  ex ,c 
της και με δεδομένο ότι
       
f  0 1,f  0  1f 2 0 f 0 0
f   0  1  0  f   x   0, x    0  1 
ex
f γνησίως αύξουσα άρα αντιστρέψιμη c  e  c  1  f x  f x  e 
0 x
ii) Από τον τύπο

ex f  x   ex f   x   e2x 
f  x 0
f   x   1  f  x  
2 2
e f  x  '   e2 
2x
' 
x
 
f   x   1  f  x 
2
e2x 1
ex f  x   f  00
 c1  0   c1
Θεωρούμε τις συναρτήσεις 2 2
g  x   x και h  x   1  f  x 

2 x
1 e2x 1 e
 c1    e f  x  
x
 
2 2 2
Επειδή h είναι παραγωγίσιμη στο (πράξεις με
ex  ex
παραγωγίσιμες) και f x 
2
h  x   1  0, x 
iv) Επειδή f   x   0, x 
και η g είναι παραγωγίσιμη στο  0,  
η f είναι γνησίως αύξουσα στο , άρα
άρα και στις τιμές της h συμπεραίνουμε ότι
x  0  f  x   0 και x  0  f  x   0
f   goh είναι παραγωγίσιμη στο με
23
x
e e
x 3 3
y  4 4
f (x)dx   xln(x  1  x 2 dx 
1
2
0 0
1
ex  ex  2y  ex  x  2y  3
e
... xln(x  1  x2 )  1  x2  4 ...  ln 4 8  .
1
 0 4
 e2x  2yex  1  0
2y 4y2 4 e 0 x
ΑΣΚΗΣΗ 12.
ex   y y2 1  ex  y y2 10,yR

2
Μια παραγωγίσιμη συνάρτηση f : (0, ) με
  f (1)  0 έχει την ιδιότητα :

x y
x  ln y  y2  1  
x 1
xf (x)  , x  0 .
f 1  x   ln(x  x2  1) e 1
f (x)
3
α) Να αποδείξετε ότι f (x)  ln x, x  0
4
v)… I  f 1  x  dx
 β) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα
0
a
lnx
x  f  t   dx  f   t  dt I dx,a  0
1 x 1
2
Για x  0  f  t   0  f  0  t  0
b
lnx
3 3 3
γ) Αν 0  a  b,a  b και x 2
1
dx  0 , να
Για x   f  t    t  f 1   a
4 4 4 αποδειχθεί ότι a  1  b και ab  1.
 3
f 1   Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
 4
I  f 1  f  t   f   t  dt  c.php?f=55&t=15242
0
 3
ΛΥΣΗ
f 1  
 4
 t  f   t  dt  (Γιώργος Ροδόπουλος) α) Για κάθε x > 0 έχουμε:

0
x 1
xf '(x)  
1  3 
f   e 1
f (x)
 3  4
f 1  
tf  t   4   f  t  dt  1
ef (x) f '(x)  f '(x)  1  
0
0
x
 3
e 
f 1  
3 1  3   4
ex  ex
f (x)
 f (x) '  (x  ln x)' 
4
f   
 4

0 2
dt 
f (1)0
ef (x)  f (x)  x  ln x  c 
 3
f 1  
3 1  3   ex  ex   4
f       ... ef (x)  f (x)  x  ln x (1)
4  4   2 0
Θεωρούμε την συνάρτηση g(x)  ex  x
24
που είναι ορισμένη στο και 1-1 (εύκολο) a 
ln x ln x
Για κάθε x > 0 έχουμε:
x
1
2
1
dx  
 x 1
2
dx  0
a
(1)  g(f (x))  g(ln x)  f (x)  ln x


ln x 1
1 x 2
1
dx  0       1

β) Θέτουμε x  , u  0 1
u a
τότε 1
αφού αν   τότε

u2  1
x 1  2
2
 
u ln x ln x
1 x2  1 dx  0 ή x
1
2
1
dx  0
1 1
και dx   2
du , u1  a  u2  a a
u a
1
1 γιατί  1   1.

a
u2  1 
I    ln u  du 
a u2  1  u2  Παρατήρηση :
a Υπήρχε και εδώ με μία πολύ ωραία

ln x
 2 dx  I I  0 . επεξήγηση του Μιχάλη.
1 x 1
a
ΑΣΚΗΣΗ 13.
γ) Αν 0      1 τότε
Δίνεται συνεχής και γνησίως μονότονη συνάρτηση
 f :[0, ) με την ιδιότητα (fof )(x)  x 2 για
ln x
 x2  1 dx  0 κάθε x  0 . Να αποδείξετε ότι :
α) f (x 2 )  f 2 (x), x  0
αφού
β) Η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα και έχει
 0 για κάθε x  a, 
ln x
x2  1 σύνολο τιμών το [0, ) .
(το ίσον ισχύει μόνο αν x    1 ).
γ) Αν η συνάρτηση g είναι μια παράγουσα της f στο
 [0, ) με g(0)  0 τότε είναι κυρτή και ισχύει
ln x
Αν 1     τότε  2 dx  0
 x 1 g(a) g(b)

a b
 0 για κάθε x  a, 
ln x
αφού
x2  1 για κάθε a, b  0 με a  b
(το ίσον ισχύει μόνο αν x    1) δ) Αν η f είναι επιπλέον παραγωγίσιμη , τότε
Επομένως 0 < α < 1 < β.

 (2x  1)f (x)dx  1
1
0
Τώρα
Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
c.php?f=55&t=15468
25
ΛΥΣΗ f (f ( ))  f ()
(Κακαβάς Βασίλης) α) Είναι και λόγω της αρχικής σχέσης   f () άτοπο .
f (f (x))  x 2 , x  0 (1) Όμοια και αν f (x)   καταλήγουμε σε άτοπο, άρα
οπότε και f ([0,  ))  [0,  ) .

f (f (f (x))  f (x 2 ) Β τρόπος (Γιώργος Ροδόπουλος)
επίσης επειδή λόγω της (1) αφού f ορίζεται στο Για το σύνολο τιμών , τώρα ,μπορούμε και ως εξής:
[0,  ) η f (x)  0 και με x το f (x) προκύπτει
(η f είναι συνεχής και γνησίως αύξουσα στο 0,  
f (f (f (x))  (f (x)) 2
επομένως ισχύει  x 


f 0,   f (0), lim f (x)  0,  ,
f 2 (x)  f (x 2 ), x  0 . γιατί θα είναι
β) Για x  0 έχουμε lim f (x)    0  lim f (x)  

x  x 
Αν f (0)  1 το f (f (0))  f (1) και λόγω της αρχικής Αν δεχθούμε ότι lim f (x)    0 τότε παίρνοντας
x 
f (1)  0 και επειδή η f γνήσια μονότονη και
όρια στην δοσμένη σχέση καταλήγουμε σε άτοπο
f (0)  f (1) θα είναι γνήσια φθίνουσα οπότε για αφού το όριο του πρώτου μέλους είναι πραγματικός
αριθμός ενώ το όριο του δεύτερου μέλους είναι  .
x  1  f (x)  f (1)  0 , άτοπο
Συνεπώς lim f (x)   .
x 
γιατί f (x)  0 όπως εξηγήσαμε στο (1)
x
Αρα f (0)  0 από f (1)  f (1) έχουμε

2

γ) Η g(x)  f (t)dt είναι παραγωγίσιμη με
0
f (1)  0 ή f (1)  1, δεκτή η f (1)  1 g(x)  f (x) και επειδή η f είναι γνήσια αύξουσα θα
είναι και η g άρα η g κυρτή στο [0,  )
αφού η f λόγω μονοτονίας είναι και ‘1-1’ έτσι
f (0)  f (1) , άρα f γνήσια αύξουσα. Τώρα θεωρώντας την
Τώρα έστω ότι υπάρχει   0 ώστε F(x) 

g(x)
, x  (0,  )
x
f (x)  , x  (0,  )
είναι παραγωγίσιμη με
τότε
xf (x)  g(x)
F(x) 
f (x)    0, x  (0,  ) x2
και επειδή είναι συνεχής θα έχει σταθερό πρόσημο στο και επειδή από ΘΜΤ για την g στο [0, x], x  0
(0,  ) άρα: υπάρχει   (0, x) ώστε
Αν f (x)   θα ισχύει και f ( )   , g(x)  g(0) g(x)

g()   f ()  
x x
άρα λόγω μονοτονίας
xf ()  g(x)
26
θα είναι x
 (f (x)  f (t))dt
xf (x)  xf () f (x)  f () F(x)  0
F(x)   0 x2
x2 x
γιατί   x και f γνήσια αύξουσα, άρα η και επειδή 0  t  x και η f γνήσια αύξουσα είναι
f (t)  f (x) άρα f (x)  f (t)  0
g(x)
F(x)  και άρα
x
x
γνήσια αύξουσα, άρα για a  b ισχύει το ζητούμενο
 (f (x)  f (t))dt  0 για x  0 ,
0
(Κώστας Ρεκούμης) Για το (δ) αλλιώς:
1 επομένως F(x)  0, x  0 επομένως η

 (2x  1)f (x)dx   (f (f (x))' 1)f (x)dx 
1
0
g(x)
0
F(x)  γνήσια αύξουσα άρα για a  b ισχύει
x
1
το ζητούμενο.
 (f (f (x))'f (x)dx   f (x)dx 
1
0
0
ΑΣΚΗΣΗ 14.
1
 [f (f (x))f (x)]10   (f (f (x)) f '(x)dx  Δίνεται η συνάρτηση
0
4
 f (x)dx  1   f (u)du   f (x)dx  1 .
1 1 1
f (x)  9x  6 x  9x  6 x , x 
0 0 0 9
x 1) Να αποδείξετε ότι f (x)  0
(Βασίλης Κακαβάς) γ) Η g(x)  f (t)dt είναι 0 2) Να αποδείξετε ότι
παραγωγίσιμη με g(x)  f (x) και επειδή η f είναι
γνήσια αύξουσα θα είναι και η g άρα η g κυρτή στο
8
f 2 (x) 
[0,  ) . 4
1 1
9x
Τώρα θεωρώντας την
3) Να βρείτε το είδος μονοτονίας της f
g(x)
F(x)  , x  (0,  ) , 4) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f
x
5) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα:
η οποία είναι παραγωγίσιμη με
16
xf (x)  g(x) 2
 f (x) 
F(x)  
27
x2 1  x  dx
2
x x x
xf (x)   f (t)dt  f (x)dt   f (t)dt Προτείνει: Χρήστος Κυριαζής
0
2
 0 0
x x2
c.php?f=55&t=21380
ή αλλιώς
ΛΥΣΗ
(Γιώργος Ρίζος) 1) Είναι:
27
 9x  6 x    9x  6 x 
2 2
12 x
lim f  x   lim 
f x   x  x 
9x  6 x  9x  6 x
9x  6 x  9x  6 x
12 x
12 x 4 lim 2
 0, x  x   6 6 
x  9   9 
9x  6 x  9x  6 x x 
9
 x

2) Είναι
οπότε f  A  2, 8  .

144x
f 2
x  
5) (Βασίλης Μαυροφρύδης)
18x  2 81x 2  36x
144x 24x
 16 16
18x  2 81x 2  36x

2
18x  6 9x 2  4x 3x  9x 2  4x
27
 f (x)  27
1  x  dx  1 x2
dx 
4 2 2
3) Για x  είναι
9
 16 4
 6 2 9 
4
 27 u
 4  3   x  dx
x

8 1  1  
1 x x   42 du dx
 f  x   
 9x 
 2  
2 u
2  
 4 
1  1  
 9x  27
3 4
u 9u  4
 3   u   du 
  4   8 2 2  u 2
  4  
      2 
8  
9x  
8  
9x   27
 4   4   3 9 u 
4
 2 1    2 1  6    du 
 9x 
  9x 
0 8  u 
2 2
 4   4 
1  1   1  1   
27

 9x   9x  4
6    du 
u
οπότε f  x  γνησίως φθίνουσα.

2

8 u 3 9 u
   

27
Οπότε
 4
1  3 9u t
 6    du du2
t 3dt
4 8  3 9 u 
 x1  x2  f 2  x1   f 2  x2  
9
9
f  x1   f  x 2  ,  t 3
2 9
12   dt  12  t  3ln t  2 
4 t 
4
), οπότε f  x  γνησίως
4
(αφού είναι f  x   0, x  1 9
9 12   3ln  .
φθίνουσα. 2 8
 4 μια άλλη λύση για το 1) (Κουτσούκος Γιάννης)

4) Είναι f    8 και
9
28
4 Προτείνει: Γιώργος Κ77
για x 
9 Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=21750
f (x)  0 
ΛΥΣΗ
9x  6 x  9x  6 x  0  (Γιώργος Απόκης) 1. Η δοσμένη για x  0 γίνεται
9x  6 x  9x  6 x  f 2007 (0)  2006f (0)  0 
9x  6 x  9x  6 x  f (0)[f 2006 (0)  2006]  0  f (0)  0
6 x  6 x 12 x  0 (αφού f 2006 (0)  2006  0 ).
που ισχύει για κάθε x 

4
. Oμοίως, για x  1 έχουμε
9
f 2007 (1)  2006f (1)  2007 .
(Γιώργος Eukleidis) Έστω πως υπάρχει   4
9 τέτοιο
ώστε Θέτοντας f (1)  k έχουμε
f ()  0  9  6   9  6   k2007  2006k  2007  0 ,
η οποία έχει προφανή ρίζα k  1 που είναι μοναδική,

12   0 , αφού η συνάρτηση
άτοπο. Άρα (k)  k2007  2006k  2007
4  έχει
f  x   0, x   ,   .
9 
 '(k)  2007k2006  2006  0
ΑΣΚΗΣΗ 15.
άρα η g είναι γνησίως αύξουσα άρα και 1 1.
Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :[0,1] 
2. Παραγωγίζοντας τα μέλη της δοσμένης, έχουμε:
τέτοια, ώστε για κάθε x  [0,1] να ισχύει :
2007f 2006 (x)f '(x)  2006f '(x)  2007 
f 2007
(x)  2006f (x)  2007x .
2007
1. Να δείξετε ότι f '(x)  0
2007f (x)  2006
2006
f (0)  0 και f (1)  1.

δηλαδή η f είναι γνησίως αύξουσα άρα και 1 1 στο
2. Να δείξετε ότι η f αντιστρέφεται, να βρείτε το 0,1 . To πεδίο ορισμού της αντίστροφης θα είναι το
πεδίο ορισμού της και τον τύπο της. σύνολο τιμών της f που είναι το
3. Να δείξετε ότι [f (0),f (1)]  [0,1]
f (x)dx  1   f (x)dx .
1 1 1
αφού η f συνεχής (ως παραγωγίσιμη) και γνησίως
0 0
αύξουσα.
4. Αν f (x)  f 1 (x) , για κάθε x  [0,1] , να βρείτε το Θέτουμε y  f (x) και λύνουμε ως προς x , άρα
εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τις γραφικές
παραστάσεις των f και f 1
29
1 1 1
x (y2007  2006y) 1   f 1 (x)dx   f 1 (x)dx 
2007
0 0
άρα
1
2 1 2007
 1  2 f 1 (x)dx  1 
2007 0
(x  2006x)dx 
f 1 :[0,1]  [0,1] 0
και 1 1
 2   2006 2 
1  x 2008    x 
f 1 (x) 
1
(x2007  2006x) .  2007  2008 0  2007 0
2007
2 2006
 1  
1
2007  2008 2007
3. Για το  f (x)dx θέτουμε
0
2007 1004  1  2006 1004

2007 1004
x  f 1 (u)  dx  f 1 (u) 'du  
11004  1 1003
και για x  0 : u  f (0)  0  
.
2007 1004 1004  2007
ενώ για x  1: u  f (1)  1. Β τρόπος (Λευτέρης Πρωτοπαπάς) 1. Για x  0 στην
αρχική σχέση βρίσκουμε ότι:
Επομένως το ολοκλήρωμα γίνεται:
f 2007 (0)  2006f (0)  0 
 f (x)dx   f f  
1 1
1
(u) f 1 (u) 'du 
0 0 f (0)(f 2006 (0)  2006)  0  f (0)  0 .
Θέτω
 
1 1
 u f (u) 'du  [uf (u)]0   f (u)du 

1 1 1 1
0 0 g(x)  x2007  2006x  2007

1 1
η οποία είναι ορισμένη και παραγωγίσιμη στο με
 f (1)   f (u)du  1   f 1 (x)dx
1 1
g(x)  2007x2006  2006  0 ,

0 0
και προκύπτει η ζητούμενη.

οπότε η συνάρτηση g είναι γνησίως αύξουσα στο .
4. Αφού
Αφού το x  1 είναι προφανής ρίζα της g και αυτή
f (x)  f 1 (x), x [0,1] είναι γνησίως αύξουσα στο , η ρίζα αυτή είναι και
μοναδική.
και
Για x  1 στην αρχική βρίσκουμε ότι:
f (0)  f 1 (0)  0, f (1)  f 1 (1)  1
f 2007 (1)  2006f (1)  2007 
οι γραφικές παραστάσεις τέμνονται μόνο στα
(0,0), (1,1) . f 2007 (1)  2006f (1)  2007  0 
Έτσι, g(f (1))  g(1)  f (1)  1.
1 1 3.
E   f (x)dx   f 1 (x)dx  2. Έστω x1 , x2  με f (x1 )  f (x 2 ) .
0 0
Τότε:
30
f 2007
(x1 )  f 2007
(x2 ) και x2 f (x)  f ( )  2x για κάθε x  0, 
1
x
2006f (x1 )  2006f (x 2 ) .
β. Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g :  0,   
Προσθέτοντας κατά μέλη έχουμε ότι: με τύπο
f 2007 (x1 )  2006f (x1 )  f 2007 (x2 )  2006f (x2 ) 1

g(x)  f (x)f ( )
x
άρα από την υπόθεση:
έχει μέγιστο.
2007x1  2007x2  x1  x2 ,
γ. Να λύσετε ως προς    0,   την εξίσωση
οπότε η f είναι ένα προς ένα, άρα αντιστρέφεται.

Θέτουμε στην αρχική y  f (x) και έχουμε: 1

f (x)dx  4
y2007  2006y  2007x .

δ. Να αναφέρετε παράδειγμα μιας τέτοιας
Όμως: συνάρτησης.
Γ. Μπαιλάκης
0  x  1  0  2007x  2007 
Προτείνει: Γιάννης Στάμου
0  y2007  2006y  2007 (I) Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=23931
Τότε:
ΛΥΣΗ
* y2007  2006y  0 
(Διονύσης Βουτσάς) 1) Aρχικά η δοθείσα γίνεται :
y(y2006  2006)  0  y  0 (II) και
1
x2 f (x)'  (2x  f ( ))' 
* y2007  2006y  2007  x
y2007  2006y  2007  0  1

x2 f (x)  2x  f ( )  c
x
g(y)  g(1)  y  1 (III) .
και για
Επομένως από τις (I),(II),(III) προκύπτει ότι:
1
x  1,c  0  x2 f (x)  f ( )  2x
f (A)  [0,1] , χωρίς παραγωγισιμότητα ... x
2)
ΑΣΚΗΣΗ 16.
1
g(x)  f (x)f ( )  f (x)(2x  x2f (x)) 
Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  0,   x
για την οποία για κάθε x  0,  ισχύει 2xf (x)  x2 (f (x))2 
1 1 [(xf (x))2  2xf (x)  1  1 

2xf (x)  x f (x)  2  2 f ( )
2
x x
(xf (x)  1)2  1  1
α. Να αποδείξετε ότι :
με την ισότητα για x  1, άρα έχει μέγιστο το 1 .
31
3) την σχέση του 1) την διαιρώ με g(x)  x f (x)  2xf (x) 
2 2
1 1 2
x2  f (x)  2
f( )  x2 f 2 (x)  2xf (x)  1  1 
x x x
  xf (x)  1  1  1  g(1)
2
και ολοκληρώνω
1 1 a 2 Οπότε η g παρουσιάζει μέγιστο για x  1 το g(1)  1

 f (x)dx  1 f ( )dx  1 dx
a
1 2
a a x x a x .
άρα με κάποιες πράξεις έχουμε a  e2 c) Από την σχέση του α) ερωτήματος πάλι έχουμε:
a a a
και να πώ ότι υπολόγισα ένα ολοκλήρωμα ως 1 1 2
1 f (x)dx  1 x2 f ( x )dx  1 xdx 
1 1

a
1 f ( )dx  a a a
a x2 x
Και αν στο δεύτερο ολοκλήρωμα κάνουμε μια αλλαγή
1 μεταβλητής

a
για  t , το προηγούμενο ισούται με 1 f (t)dt
x a 1 1
u  du   2 dx
4) μια συνάρτηση που επαληθεύει είναι η x x
όπου όταν
1
f (x)  , x  0
x 1
x τότε u  a και όταν
Β τρόπος (Παναγιώτης Γκριμπαβιώτης) a
a) Η δοσμένη σχέση γράφεται ως εξής: 1

x  a είναι u 
a
1
(x2 f (x))'  (2x  f ( ))', x  (0, )  1
x
ln x
a a 
1  f (x)dx   f (u)du  2 1

x f (x)  2x  f ( )  c,c 
2 1
a
a 
x
Για x  1 στην δοσμένη σχέση βρίσκω f (1)  1
a a
 f (x)dx   f (x)dx  2lna  2lna 

1
1 1
όποτε αντικαθιστώντας στην παραπάνω βρίσκω c  0 a a
Οπότε: a
2 f (x)dx  4lna  2  4  4lna  a  e2 .
1
x2 f (x)  f ( )  2x, x  (0, )
1
a
x
b) Πολλαπλασιάζοντας με f (x) την σχέση του α) ΑΣΚΗΣΗ 17.
ερωτήματος έχω:
Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : 0,1    , για
1 την οποία ισχύει:
x2 f 2 (x)  f (x)f ( )  2xf (x) 
x
ef  x  ef  x  2, x 0,1
x f (x)  g(x)  2xf (x) 
2 2
32
i) Να αποδείξετε ότι η f είναι δύο φορές οπότε θα ισχύει και
παραγωγίσιμη
ii) Να αποδείξετε ότι:

 
ln ef  x   ln 2  ef (x) 
a) f  x   f   x   0, x  0,1 και 
f (x)  ln 2  ef (x) 
οπότε f  παραγωγίσμη στο [0,1] ως σύνθεση
b) f 1  f  0
παραγωγίσμων
iii) Να αποδείξετε ότι:
ii) a) Έστω ότι υπάρχει x0  [0,1] ώστε
a) f  x   f   x   0, x  0,1 ,
f  x0   f   x0   0
b) ef 1  f  0 και τότε θα είναι
c) Υπάρχει   0,1 , ώστε: f (x0 )  0, f (x0 )  0
1 ή
f      f  x  dx
0 f (x0 )  0, f (x0 )  0
iv) Να αποδείξετε ότι: και στην πρώτη περίπτωση θα είναι
a) η συνάρτηση f έχει (ολικό) μέγιστο και
ef  x0   ef  x0   e0  e0  2

(ολικό) ελάχιστο και
άτοπο λόγω υπόθεσης και στην δεύτερη περίπτωση
b) αν f  0  f 1  0 τότε ισχύει:
ef  x0   ef  x0   e0  e0  2

f  x   0, x  0,1 .
άτοπο λόγω υπόθεσης άρα θα ισχύει ότι
Προτείνει: Στάθης Κούτρας
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi f (x)f (x)  0, x [0,1]
c.php?f=55&t=24612
b) Θεωρώντας την συνάρτηση
ΛΥΣΗ
g(x)  f 2 (x), x [0,1]
(Κακαβάς Βασίλης) i) Από
είναι παραγωγίσιμη με
f  x
e e f  x 
 2, x 0,1
g(x)  2f (x)f (x)  0
έχουμε ότι ισχύει λόγω του (α)
ef  x  2  ef (x) και σύμφωνα με το θεώρημα μέσης τιμής θ στο [0,1]
και επειδή θα υπάρχει  (0,1) ώστε
ef (x)  0, x [0, 1] g(1)  g(0)

g()   f 2 (1)  f 2 (0)
1 0
θα είναι και
και επειδή g()  0 θα ισχύει ότι
2e f (x)
 0, x [0,1]
33
f (1)  f (0)  0  f (1)  f (0) 
2 2 2 2 1
 (f (x)  f (x))dx  0 
0
f (1)  f (0)
1 1
iii) a) Αν υπάρχει x0  [0,1] ώστε  f (x)dx   f (x)dx  0 

0 0
f  x0   f   x0   0 1
τότε
 f (x)dx  f (1)  f (0)  0
0
ef (x0 )f (x0 )  1  ef (x0 ) ef (x0 )  1 και από Θ.Μ.Τ για την f στο [0, 1] υπάρχει  (0,1)
ώστε
και λόγο του ότι
f (1)  f (0)
ef  x  2  ef (x) f ()   f (1)  f (0)
1 0
θα ισχύει ότι
άρα υπάρχει  (0,1) ώστε
ef  x0  (2  ef (x0 ) )  1  1
 f (x)dx  f ()  0

2ef  x0   e  
 1  0  ef  x0   1 
2
f (x0 ) 2 0
iv) a) Από θεώρημα μεγίστης και ελάχιστης τιμής θα

που είναι άτοπο άρα θα είναι υπάρχουν x1 , x 2  [0, 1] ώστε να ισχύει
f (x)  f (x)  0, x [0,1]
f (x1 )  f (x)  f (x 2 ), x [0, 1]
b) Από
b) Για την h(x)  ex f (x) από το iii)(b) που ισχύει
f (x)  f (x)  0, x [0,1] h(x)  0, x [0,1] στα διαστήματα [0, x], [x, 1]
έχουμε ότι με 0  x  1
σύμφωνα με το Θ.Μ.Τ. θα υπάρχουν

 

ex f (x)  ex f (x)  0  ex f (x)  0 x1  (0, x), x2  (x, 0) ώστε
οπότε για την h(x)  h(0)
h(x1 )  και
h(x)  ex f (x) x
h(1)  h(x)
από Θ.Μ.Τ. στο [0,1] υπάρχει x0  (0,1) ώστε h(x2 ) 
1 x
g(1)  g(0) και επειδή h(0)  e0 f (0)  0 και
g(x0 )   ef (1)  f (0)
1 0
h(x)
και επειδή h(x0 )  0 θα ισχύει ότι h(1)  e  f (1)  0 θα είναι h(x1 ) 
x
ef (1)  f (0)  0  ef (1)  f (0) h(x)
και h(x 2 ) 
c) Από f (x)  f (x)  0, x [0,1] έχουμε 1 x
ολοκληρώνοντας ότι ισχύει και αφού h(x)  0, x [0,1]
34
θα ισχύουν ότι Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=24862
h(x) x 0
h(x1 )   0 h(x)  0 
x ΛΥΣΗ
ex f (x)  0  f (x)  0 και (Πρωτοπαπάς Λευτέρης) 1) H συνάρτηση f είναι

 
παραγωγίσιμη στο 2,4 , άρα και συνεχής σε αυτό.
h(x) 1x 0
h(x2 )   0   h(x)  0 
1 x Ως συνεχής συνάρτηση σε κλειστό διάστημα παίρνει
μέγιστη και ελάχιστη τιμή και δεδομένου του συνόλου
h(x)  0  ex f (x)  0  f (x)  0 τιμών, η μέγιστη τιμή είναι το 2 και η ελάχιστη το
2 , οπότε υπάρχουν x1 , x 2 [2,4] τέτοια ώστε
επομένως τελικά f (x)  0, x  (0,1)
f (x1 )  2,f (x2 )  2 .
άρα αφού f (0)  f (1)  0
1
Όμως f (2)  ,f (4)  1 , οπότε x1 , x2  (2,4) .
f (x)  0, x [0,1] 2
...την δεύτερη παράγωγο δεν την χρειάστηκα...το Επομένως η παραγωγίσιμη συνάρτηση f στο 2,4  
Θ.Μ.Ε.Τ. επίσης.
παρουσιάζει ακρότατα σε δύο εσωτερικά σημεία του
πεδίου ορισμού της x1 , x2 , οπότε από το θεώρημα του
ΑΣΚΗΣΗ 18.
Fermat ισχύει f (x1 )  f (x 2 )  0 .
Εστω η συνάρτηση f (x) / Df  [2,4] και σύνολο
2) Χωρίς βλάβη της γενικότητας υποθέτουμε ότι
τιμών f (A)  [2,2], δυο φορές παραγωγίσιμη με
x1  x 2 .
δεύτερη παράγωγο συνεχή στο Df και
H συνάρτηση xf (x) είναι παραγωγίσιμη στο
1
f (2)  ,f (4)  1 . (x1 , x2 )  (2,4) ως γινόμενο των παραγωγίσιμων
2
συναρτήσεων x (πολυωνυμική) και f (x)
Θεωρούμε την συνάρτηση
(παραγωγίσιμη στο [2,4]) ενώ και η ef (x) είναι
g(x)  ef (x)  xf (x), x [2,4] παραγωγίσιμη στο (x1 , x2 )  (2,4) ως σύνθεση των
παραγωγίσιμων συναρτήσεων f (x) (παραγωγίσιμη
1) Να αποδείξετε ότι υπάρχουν δυο διαφορετικά
 
στο 2,4 ) και ex εκθετική, οπότε παραγωγίσιμη
x1 , x2 , (2,4) : f '(x1 )  f '(x 2 )  0 είναι και η g(x)  ef (x)  xf (x) στο
(x1 , x2 )  (2,4) ως άθροισμα παραγωγίσιμων
2) Yπάρχει xo  (2,4) : g'(xo )  0
συναρτήσεων με
3) Aν η f ''(x) είναι 1 1 στο (x1 , x 2 ) και x1  x 2
g(x)  ef (x) f (x)  f (x)  xf (x) ,
αυτά του 1) ερωτήματος ν.δ.ο:
* H συνάρτηση xf (x) είναι συνεχής στο
3a) Υπάρχει  (x1 , x 2 ) : f '()  0
[x1 , x2 ]  [2,4] ως γινόμενο των συνεχών
συναρτήσεων x (πολυωνυμική) και f (x) (η f είναι

x2
3b) f (x)  f ''(x)dx  0
x1
 
δύο φορές παραγωγίσιμη στο 2,4 ) ενώ και η ef (x)
Προτείνει : Διονύσης Βουτσάς είναι συνεχής στο [x1 , x2 ]  [2,4] ως σύνθεση των
συνεχών συναρτήσεων f (x) (παραγωγίσιμη στο
35
2,4 ) και e εκθετική , η e f (x) είναι συνεχής
x f (x)
αφού x1  x 2 και (f (x))  0, x [x1 , x2 ] χωρίς να
2
ως γινόμενο συνεχών συναρτήσεων, οπότε συνεχής x2
 (f (x)) dx  0 .
2
είναι παντού μηδέν, οπότε
είναι και η g(x)  ef (x) f (x)  f (x)  xf (x) στο
x1
[x1 , x2 ]  [2,4] ως άθροισμα συνεχών συναρτήσεων,
ΑΣΚΗΣΗ 19.
*** g(x1 )  g(x 2 ) , αφού
Δίνεται η συνάρτηση
g(x1 )  ef (x1 ) f (x1 )  f (x1 )  x1f (x1 ) 
lnx
f (x1 )  2 και f (x)  ,x  0
x
g(x2 )  ef (x2 ) f (x2 )  f (x2 )  x2f (x2 )  1) Nα βρεθεί η εξίσωση της εφαπτομένης της Cf στο
σημείο (1,f (1))
f (x2 )  2 , δηλαδή g(x1 )g(x2 )  0
2) Nα εξετάσετε την μονοτονία και να βρείτε τις
Συνεπώς από το θεώρημα Bolzano υπάρχει
ασύμπτωτες της f
x0  (x1 , x2 ) τέτοιο ώστε g(x0 )  0 .
3) Aν θεωρήσουμε την συνάρτηση
3a) Έστω ότι δεν υπάρχει  (x1 , x2 ) τέτοιο ώστε
g(x)  x  1  f (x)
f ()  0 ,
να βρεθεί το πρόημο της και η σχετική θέση των Cf
οπότε f (x)  0 για κάθε x  (x1 , x 2 ) .
και εφαπτομένης του πρώτου ερωτήματος
Αυτό σημαίνει ότι η f είναι σταθερή στο [x1 , x 2 ] , 4) Να δείξετε ότι
έστω f (x)  c, x [x1 , x 2 ] . x 1

f (x  1)   f (t)dt  f (x), x  8
x
Τότε g(x)  c και κατά συνέπεια αφού g(x0 )  0 ,

Προτείνει: erxmer
προκύπτει ότι c  0 , οπότε και Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=24830
f (x)  0, x [x1 , x 2 ] , που είναι άτοπο, αφού
f (x1 )  2,f (x2 )  2 . Συνεπώς υπάρχει ΛΥΣΗ
 (x1 , x2 ) τέτοιο ώστε f ()  0 . (Κακαβάς Βασίλης) 1) Η f είναι παραγωγίσιμη ως
x2 πηλίκο παραγωγίσιμων με
3b)  f (x)f (x)dx 
x1 1 1
x ln x
x 2 x 2  ln x
x2 f (x)   , x0
f (x)f (x)x2   f (x)f (x)dx 
x
1
x 2x x
x1
οπότε η εφαπτομένη της στο σημείο (1, f (1)) είναι
x2
f (x2 )f (x2 )  f (x1 )  f (x1 )   (f (x))2 dx  y  f (1)  f (1)(x  1)  y  x  1
x1
2) Είναι
x2
  (f (x))2 dx  0 , f (x)  0  2  ln x  0 
x1
36
ln x  2  x  e2 και h(1)  2  2  ln1  0
f (x)  0  2  ln x  0  ln x  2  x  e2
και επειδή είναι παραγωγίσιμη με
άρα η f είναι γνήσια αύξουσα στο (0, e2 ] και 1

h(x)  3 x   0, x  0
x
f (x)  0  2  ln x  0  ln x  2  x  e2
η h είναι γνήσια αύξουσα στο (0,  )
άρα η f είναι γνήσια φθίνουσα στο [e2 ,  ) .
επομένως για 0  x  1 θα ισχύει ότι h(x)  h(1)  0
Επίσης έτσι και η
ln x  1  h(x)
lim f (x)  lim  lim  ln x    g(x)   0, 0  x  1
x 0 x 0 x x0  x  2x x
1 άρα g γνήσια φθίνουσα στο (0, 1] και

αφού lim   και lim (ln x)  
x0 x x 0
για x  1 θα ισχύει ότι h(x)  h(1)  0
άρα η x  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της
έτσι και η
γραφικής παράστασης της f και επειδή είναι συνεχής
στο (0,  ) δεν έχει άλλη κατακόρυφη. h(x)
g(x)   0, x  1
Ακόμη 2x x
 άρα g γνήσια αύξουσα στο [1,  ) οπότε στο

ln x  x0  1 παραουσιάζει η g ολικό ελάχιστο το g(1)  0
lim f (x)  lim 
x  x  x DLH
επομένως
1 g(x)  0, x  0
1
lim x  2 lim 0
x  1 x  x Άρα
2 x
x  1  f (x)  0  f (x)  x 1, x  0
που σημαίνει ότι η y  0 δηλαδή ο xx είναι
που σημαίνει ότι τα σημεία της f είναι κάτω από τα
οριζόντια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της
σημεία της εφαπτομένης της στο (1, f (1)) εκτός του
f στο  .
σημείου επαφής που είναι το (1, 0) .
3) Είναι g(1)  0 και
4) Αν F είναι μία αρχική της f στο (0,  ) τότε είναι
g(x)  1  f (x), x  (0,  ) άρα
x 1
2  ln x 2x x  2  ln x
g(x)  1    f (t)dt  F(x  1)  F(x)
2x x 2x x x
Τώρα για την επομένως αρκεί να δείξουμε ότι
f (x  1)  F(x  1)  F(x)  f (x), x  8

h(x)  2x x  2  ln x, x  0 ή
και επειδή από Θ.Μ.Τ. για την F στο [x, x  1] θα
3
h(x)  2x 2  2  ln x, x  0
υπάρχει   (x, x  1) ώστε
ισχύουν ότι
37
F(x  1)  F(x) Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
F()  
x 1 x c.php?f=55&t=24937
f ()  F(x  1)  F(x) ΛΥΣΗ
αρκεί να ισχύει (Κακαβάς Βασίλης) Α) Είναι
f (x  1)  f ()  f (x), x  8 xf (x)  f (x)(ln2 f (x))  0, x  (0, 1)
που ισχύει γιατί η f είναι γνήσια φθίνουσα στο οπότε θα ισχύει
[e2 ,  ) xf (x)  f (x)(ln2f (x)) (1)
( e2  8 το έχω δείξει και το έχω δημοσιεύσει Αν υπάρχει x0  (0, 1) ώστε f (x0 )  1 τότε
παλαιότερα εδώ
x0 f (x0 )  f (x0 )0  0  x0f (x0 )  0 ,
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?f=56
&t=12648...) άτοπο αφού
και x    x  1. f (x)  0, x  (0,1)
ΑΣΚΗΣΗ 20. άρα f (x)  1, x  (0,1)
Δίνεται η f :[0,1]  [0,1] συνεχής στο 0,1 και   και επομένως
παραγωγίσιμη στο (0,1) για την οποία ισχύουν: ln(f (x))  0, x  (0,1)
f (0)  f (1)  1 Ετσι από (1) έχουμε ότι ισχύει
f (x)  0 , x  (0,1) xf (x)  f (x)(ln2f (x)) 
xf (x)  f (x)(ln 2f (x))  0 , x  (0,1)


f (x) 1 ln(f (x))  1
  2

2
f (x)ln (f (x)) x ln (f (x)) x
A) Να βρεθεί η f
B) Να εξετασθεί ως προς την μονοτονία ,την άρα

κυρτότητα,και να βρεθεί η εξίσωση της εφαπτομένης 
 1 
 ln(f (x))    ln x  , x  (0, 1)
1 1 
της Cf στο ( ,f ( ))
e e  
Γ) Να δειχθεί ότι Οπότε
4e 1 1 1
 ln x  c
  f (x)dx  ln(f (x))
2e 0 2
και ισοδύναμα
Δ) Να υπολογισθεί το
1
1x
lnf (t) ln(f (x))  
lim
x 0 x t
dt ln x  c
1
Προτείνει: Μηνάς Χάτζος f (x)  eln xc , x  (0, 1) (2)
38
Έχουμε τώρα ότι lim (ln x)   άρα (ln x  1) 2
x 0 f (x)  0, x  (0,1) ,
1
x ln 2 x 
1
lim  0 και lim e ln x c  e0  1
x0 ln x  c x 0 άρα η f κυρτή στο [0,1]
και αφού f συνεχής lim f (x)  f (0) 1 1 1 1

x 0 Η εφαπτομένη της στο ( , f ( )) με f ( )  και
e e e e
άρα από (2) έχουμε ότι f (0)  1 και λόγω υπόθεσης 1 2
f ( )  1 είναι η y  x  .
f (1)  0 . e e
Επομένως αφού Γ) Επειδή η f κυρτή στο [0,1] θα είναι πάνω από

κάθε εφαπτομένη της και άρα εδώ θα ισχύει ότι
1 1
lim  και c  0
x 1 ln x  c c 2
x   f (x)
e
1 1
θα είναι lime ln x c  e c και λόγω (2) αφού f συνεχής με το ίσο να ισχύει μόνο στο σημείο επαφής, οπότε
x 1
1
ολοκληρώνοντας θα ισχύει ότι
limf (x)  f (1)  0 θα είναι 0  e c άτοπο, άρα
x 1 1 1
2
αναγκαία c  0 επομένως είναι 0 (x  e )dx  0 f (x)dx 
1
f (x)  eln x , x  (0, 1) και f (0)  1, f (1)  0 .
x2 2 1 1
2 e 0 0
1
[  x]  f (x)dx 
1
Β) Από f (x)  e ln x  ln(f (x)) 
ln x
4e 1
2e 0
και παραγωγίζοντας προκύπτει ότι  f (x)dx
f (x) 1
  Τώρα ισχύει ότι f (x)  x  1, x [0,1] (και από
f (x) xln2 x
την γεωμετρία του θέματος κάθε σημείο της κυρτής
f (x) είναι κάτω από τα σημεία της χορδής)
f (x)    0, x  (0,1)
x ln2 x Και μία απόδειξη είναι αν θεωρήσουμε την
άρα η f είναι γνήσια φθίνουσα στο [0, 1] h(x)  f (x)  x  1, x [0,1]
Επίσης παραγωγίζοντας την f  έχουμε ότι με h(0)  h(1)  0 και
f (x)x ln 2 x  f (x)(ln 2 x  2ln x) h(x)  f (x)  1 και

f (x)   
(x ln 2 x)2
1
h( )  1  1  0 και
f (x)  f (x)(ln x  2ln x)
2
e
 άρα
2
h(x)  f (x)  0, x  (0,1)
1  ln 2 x  2ln x
f (x)  f (x) 
 
1
x ln 2 x η h γνήσια αύξουσα οπότε για x  θα ισχύει ότι
e
39
1
h(x)  h( )  0 ΑΣΚΗΣΗ 21.
e
Δίνεται η συνεχής στο x  7 συνάρτηση f , για την
1 οποία ισχύει
άρα η h γνήσια φθίνουσα στο [0, ] και για για
e
1 1 f  x  y  ey f  x   ex f  y για κάθε x, y  R .
x  θα ισχύει ότι h(x)  h( )  0
e e
Α. Να δείξετε ότι η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη
1 για κάθε x  R .
άρα η h γνήσια αύξουσα στο [ , 1] επομένως έχει
e
Β. Αν f (0)  1 να βρείτε την συνάρτηση f .
ολικό μέγιστο η h το h(0)  h(1)  0 .
Προτείνει: Κώστας Τηλέγραφος
Τώρα ολοκληρώνοντας την f (x)  x  1 Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=32981
έχουμε ότι
1 1 ΛΥΣΗ
x2 1
0 f (x)dx  0 x  1dx  [ 2  x]0  2
1
(Νίκος Μαυρογιάννης) Εύκολα προκύπτει ότι
f (0)  0 .
1
Δ) Είναι ln(f (t))  , άρα H ισότητα
ln t
1x
ln(f (t)) 1x
1   
lim ex0 f  h   lim f  x0  h   eh f  x0  
 dt   h0 h 0
dt 
x t x t ln t
μας εξασφαλίζει ότι αν η f είναι συνεχής σε ένα
1x σημείο τότε είναι συνεχής στο 0 και επομένως
(ln t)

x ln t
dt  [ln ln t ]1xx  παντού.
Ολοκληρώνοντας την
 ln(1  x) 
 ln ln(1  x)  ln ln x  ln   f  x  y  ex f  y  ey f  x 
 ln x 
ως προς y βρίσκουμε
και επειδή
m m m
lim ln x  
 f  x  y dy  e  f  y dy  f  x   e dy
x y
x0
0 0 0
1
το lim  0 και lim ln(1  x)  0 και με μία αλλαγή μεταβλητής βρίσκουμε:
x0 ln x x0
m x
 
m
άρα  f  u  du  ex  f  y  dy  f  x  em  1
x 0
ln(1  x)
lim 0 οπότε για κατάλληλο m
x 0 ln x
m x m
 f  u  du  e  f  y dy
x
άρα το
f x  x 0
  ln(1  x)  em  1
lim ln     .
x 0
  ln x  και επομένως
40
m x x m (Άλκης Μπεντεβής) Για x  y  0 έχω ότι f (0)  0 .
 f  u  du   f  u  du  e  f  y dy
x
f x  0 0 0
Είναι f (0)  1, οπότε
em  1
f (x)  f (0) f (x)
από την οποία προκύπτει η παραγωγισιμότητα της f . lim  1  lim 1 .
Είναι
x0 x 0 x0 x
Έστω x  τότε
f  x0  h   f  x0 
f  x0   lim


h 0 h f (x  h)  f (x) ex f (h)  f (x)(eh 1)
lim  lim 
h0 h0 h
ex0 f  h   eh f  x0   f  x0 
h
lim 
h 0 h  f (h) eh  1  x
lim ex  f (x)  e  f (x)
h 0
 h h 
 f h   eh  1 
e lim    f  x0  lim 
x0
h 0 h 0

 h   h  οπότε
ex 0 f   0   f  x 0  f (x)  f (x)  ex για κάθε x .
και επομένως Εύκολα πλέον βρίσκουμε ότι f (x)  xex για κάθε
x .
f   x   ex  f  x  .
Η συνέχεια σε ένα σημείο πιστεύω ότι δεν ήταν
Λύνοντας την διαφορική όπως προτείνει το σχολικό απαραίτητο να δοθεί.
(προσωπικά την παράγραφο την διδάσκω πάντα)
(Ροδόλφος Μπόρης) Για το 2ο
βρίσκουμε f  x   e x .
x
Αν παραγωγίσουμε πρώτα με y  ct και μετά με
(Μιχάλης Λάμπρου) Θέτουμε F(x) 

f (x)
. x  ct παίρνουμε:
ex
ey f (x)  ex f (y) 
Η υπόθεση γράφεται
ey f (x)  ex f (y)  f (x  y)
F(x  y)  F(x)  F(y) .
άρα
Η F είναι παντού συνεχής διότι από την συνέχεια στο
7 έχουμε για κάθε a  , ότι f (x)  f (x) f (y)  f (y)

ex ey
limF(x)  lim(F(x  a  7)  F(a  7)) 
x a x a
οπότε η
F(7)  F(a  7)  F(a) .
f (x)  f (x)
 ct  c
Από την συναρτησιακή εξίσωση του Cauchy έπεται ex
(είναι άλλωστε απλό) ότι F(x)  cx , οπότε
ακόμη έχουμε f '(0)  1,f (0)  0 από τον αρχικό
f (x)  cxex .
τύπο για x  y  0 συνεπώς c  1 και η ΔΕ γίνεται
Η παραγωγισιμότητα είναι τώρα άμεση και η συνθήκη
f (0)  1 δίνει c  1. f (x)  f (x)
1
ex
Τελικά f (x)  xex .
τότε :
41
e f (x)  e f (x)
x x
f (x)   x  x
e 2x
1 ή x  x  k
e  f  x  ydy   f  t dt   f  ydy
  x  x
με k  0 αφού f (0)  0 οπότε η (1) γίνεται
δηλαδή  x  
f  x    ey dy   f  y dy  ex  f  y dy 1
f (x)  xex , x  R  x  
x  
(Κώστας Τηλέγραφος) α. Αφού η f συνεχής στο
 f  ydy  e  f  ydy
x
x  7 ισχύει limf (x)  f (7)
x7
f x  x 


 e dy
y
Για τυχαίο xo  0 έχουμε

limf (x)  limf  h  x0  7  το δεύτερο μέλος της σχέσης είναι παραγωγίσιμη

xxo h7
συνάρτηση ως προς x
h 7

lim ex0 7 f  h   eh f  x0  7    x  x  x 
(η  f  ydy    f  ydy   f  ydy
ex0 7 f  7  e7 f  x0  7  x   
f  x0  7  7   f  x 0  παραγωγίσιμη ως σύνθεση των παραγωγίσιμων
x
Άρα η f συνεχής στο x  R . x  , x  ,  f  ydy για κάθε x,k  R ),

Θέσαμε x  xo  7  h , οπότε x  h  x0  7 και
ισχύει h  7 όταν x  x0 και επειδή τα όρια άρα και το πρώτο, δηλαδή η f (x) παραγωγίζεται για
κάθε x  R .
υπάρχουν εφαρμόσαμε ιδιότητες ορίων .
β. Για x  y  0 στην
Ολοκληρώνοντας ως προς y , από το  στο  με
   έχουμε
f  x  y   e y f  x   ex f  y 
  
 f  x  ydy   e f  x dy   e f  ydy  έχουμε

y x
  
   f  0  e0 f  0  e0f 0 
 f  x  ydy  f  x    e dy  e  f  ydy 
y x
   f  0  f  0   f  0   f  0   0
  
f  x    ey dy   f  x  y dy  ex  f  y dy 1 Παραγωγίζοντας την
  
f  x  y   e y f  x   ex f  y 
Θέτουμε
ως προς x έχουμε
y
 t    x
t  x  y  dt  d(x  y)  dt  dy f   x  y   e y f   x   ex f  y 
 t    x
y Για x  0 έχουμε
άρα
f   y   ey f   0  f  y 
42
όμως f   0  1 άρα f   x   e  ln  x  1  1, x   1, 
x
f   y   f  y   ey  (πράξεις… με παραγωγίσιμες) έχουμε:

f   x   f   x   ex  ln  x  1  1 

e  f   y  e y  f  y  ey  e y 
y
e  , x   1, 
1
f   x   ex 

y
 f  y  1  ey  f  y  y  c
x 1
Για y  0 έχουμε c  0 , άρα f  y   e y οπότε
y
η οποία είναι προφανώς παραγωγίσιμη στο
f  x   ex x . A   1, 
ΑΣΚΗΣΗ 22. (πράξεις… με παραγωγίσιμες) με
Δίνεται η συνάρτηση 
 1 
f 3  x    ex  
 x  1 
f (x)  ex  1  (x  1)ln(x  1) .
 0, x   1, 
1
f 3  x   ex 
α) Να βρείτε τη δεύτερη παράγωγο της f και τη  x  12
μονοτονία της f '' .
οπότε η f '' είναι γνησίως αύξουσα στο A   1, 
β) Να λύσετε την εξίσωση f (x)  0 .
και το πρώτο ζητούμενο έχει απαντηθεί.
γ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f .
β,γ) Επειδή f '' συνεχής και γνησίως αύξουσα στο
δ) Να εξετάσετε αν η f αντιστρέφεται και αν ναι, να
βρείτε το πεδίο ορισμού της f 1 , καθώς και τη A   1,   f   1,  
μονοτονία της.
ε) Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου που  lim f  x, lim f x
x 1 x 
περικλείεται από τη γραφική παράσταση της f , τον 1
άξονα x'x και την ευθεία με εξίσωση x  1.  lim f   x     (o lim ex  ,
x1 x1 e
Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
1
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi lim  , lim f   x    
c.php?f=55&t=32887
x1 x 1 x
( lim  x  1  0,x 1  0, x   1, 1   ,   0)

x1
1
ΛΥΣΗ (o lim ex  , lim 0
x x x 1
(Στάθης Κούτρας) α) Με πεδίο ορισμού της f
f   1,    , 
προφανώς το A   1,  (εξαιτίας του
λογαρίθμου) και με δεδομένο ότι η f είναι και με f '' συνεχή και γνησίως μονότονη η εξίσωση
παραγωγίσιμη στο A   1,  f   x   0 θα έχει μοναδική ρίζα στο  1,  την
(πράξεις… με παραγωγίσιμες) έχουμε: προφανή x0  0
 Για
f   x   ex 1   x  1 ln  x  1 
43
f  <
1 e
1  x  0  lim f  x   
x1 2
f  00
f   x   f   0  f   x   0 και
f   o  1,0   1  x  1 ln  x  1  

 f  2  1,0 και lim  ex 1  x 
x  x  
  e e 
f  < f  00
0  x  f   x   f   0 
lim ex   και lim 1  x 
1
  1 0  1
x x 
 e 
f   x   0 
όπως lim f  x   lim ex  1   x  1 ln  x  1 
f   o 0, 
x  x 
και lim
 x  1 ln  x  1   ,...De LHospital
f  < 0,  άρα
x  ex 

ln  x  1  1 
, ...De LHospital
f  00
f   0  oo min f   lim 
x  ex
f   x  0, x   1,   1
lim x x 1  lim
1
0
x   x  1 ex
f x  0  x  0 x e
f <  1,   1  x  1 ln  x  1 

άρα lim 1     1  0  1
x   ex ex
 
f  o  1,
 f   1,   και τελικά
 lim f x, lim f x

x1 x
lim f  x     1  lim f  x    .
x x
Άρα είναι
Είναι
1 e 
1 e f   1,    ,  
x1

lim e 1  e  1 
x
2
1
 e 
και Προφανώς η εξίσωση f  x   0 (λόγω της μονοτονίας
u x 1,x1 u0 της f (γνησίως αύξουσα) έχει το πολύ μια ρίζα η οποία
lim  x  1 ln  x  1  είναι η προφανής x0  0
x1
lim  uln u   0   

x0
 1
, De LHospital
ln u 
lim  lim u  lim  u   0
x 0 1 x 0 1 x0
 2
u u
οπότε
44
Έστω ότι υπάρχουν
y1 , y2  f  A με y1  y2 ώστε:
f 1  y1  f 1  y2   f 1  y1  ,f 1  y2   A,f <

f f 1  y1   f  f  y  
1
2
f  f  y  yy1 y2
άτοπο άρα για κάθε y1 , y2  f  A με
y1  y2  f 1  y1   f 1  y2   f 1 < f  A
δ) Επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα θα είναι «1-1»
άρα αντιστρέφεται και η αντίστροφή της έχει πεδίο
Ομοίως αν η f είναι γνησίως φθίνουσα προκύπτει ότι
ορισμού το σύνολο τιμών της f , δηλαδή
και η αντίστροφή της είναι γνησίως φθίνουσα.
1 e 
 
D f 1  
 e
,  

ε) Είναι
και το ίδιο είδος μονοτονίας με την f (δηλαδή είναι E   f  x  dx 

1 e 
0
f 1 γνησίως αύξουσα στο  ,  
 e  f 0  0,f <  f  x   0, x 0,1
 
1 1
E   f  x  dx   ex  1   x  1 ln  x  1 dx 
0 0
 
1 1
ex  1 dx    x  1 ln  x  1 dx 
0 0
1
e  x     x  1 ln  x  1 dx 
x 1
0
0
1
e  1    x  1 ln  x  1 dx
0
Λήμμα.
u x 1du dx,x 0u 1,x 1u 2 2
Αν μια συνάρτηση f : A  R είναι γνησίως  e  2   u ln udu 
μονότονη τότε (γνωστό ) θα είναι «1-1» άρα 1
αντιστρέψιμη και η αντίστροφή της

 u2  2
f 1 : f  A  R e  1     ln udu 
1 2 
θα έχει το ίδιο είδος μονοτονίας με την f

  u2  2 u2 1 
2
e  2    ln u     du  
Απόδειξη  2 1 1 2 u 

Ας είναι η f γνησίως αύξουσα. Θα δείξουμε ότι και
f 1 είναι γνησίως αύξουσα.
45
 1 2

e  2   2ln 2   udu  
 21 
 1  u2  
2
e  2   2ln 2     
 2  2 1 

 5
E   e  2ln 2   . .
 4
ΑΣΚΗΣΗ 23.
Βρείτε το εμβαδόν που περικλείεται από τη γραφική
παράσταση της συνάρτησης
f (x)  x4  8x3  22x2  23x  10 , x 
και την εφαπτομένη της που εφάπτεται την Cf σε δύο

ακριβώς διαφορετικά σημεία.
Το ζητούμενο εμβαδό είναι
http://forum.gil.ro/viewtopic.php?f=15&t=3389&start
3
=0
E   f  x    x  1 dx 
Προτείνει: Θανάσης Κοντογιώργης 1
x 
3
c.php?f=55&t=27877 16
4
 8x3  22x2  24x  9 dx  τ.μ.
1 15
ΛΥΣΗ
(Απόστολος Τιντινίδης) Έχουμε
ΑΣΚΗΣΗ 24.
f  x    x  1  x  3   x  1 
2 2
Δίνεται η συνάρτηση f που είναι ορισμένη και

f  x    x  1   x  1  x  3  0 παραγωγίσιμη στο (0, ) , ώστε να ισχύει ότι
2 2
Άρα η εφαπτομένη είναι η y  x  1 και τα σημεία f (x)ex  (nxn1  xn )ef (x) , x  0,n   {0,1}
επαφής τα A 1, 2 , B 3, 4 .
1) Nα δειχθεί οτι η Cf διέρχεται απο τα σημεία
(1, 1), (e,2  e) και να βρεθεί ο τύπος της
2) Nα μελετηθεί ως προς την μονοτονία και τα

ακρότατα καθώς και να βρεθεί το σύνολο τιμών της
3) Να βρεθεί το σημείο M(x, y) της Cf που απέχει

απο την αρχή των αξόνων την μικρότερη απόσταση
και καθώς και η απόσταση αυτή.
4) Να βρεθεί το πλήθος των ριζών της εξίσωσης

f (x)  k,k  και να εξεταστεί αν αντιστρέφεται
(στα ευρύτερα δυνατά υποσύνολα)
46
5) Αν x  (0,2) να λυθεί η εξίσωση ef (x)
x e2 x
 f (x)  2ln x, x, x  0
1 2) Είναι
3x2 
3 6x2  1
ln  2 2x
2x 
2 1 12 f (x)  1  με
2 x x
f (x)  0  2  x  0  x  2
6) Nα συγκριθούν οι αριθμοί lne  ,ln  e
άρα γνήσια αύξουσα στο (0, 2] και
1
7) Αν x  (0,2] και η f είναι παραγωγίσιμη στο
f (x)  0  2  x  0  x  2
διάστημα αυτο, να δείξετε οτι οι εφαπτομένες των
Cf ,Cf 1 στα σημεία (1, 1),(1,1) αντίστοιχα είναι άρα γνήσια φθίνουσα στο [2,  ) άρα στο x  2
παράλληλες με τον αξόνα συμμετρίας των Cf ,Cf 1 .
παίρνει την μέγιστη τιμή της f (2)  2ln 2  2
8) Να βρεθεί το εμβαδόν του χωρίου που περιέχεται
Και αφού
απο την Cf 1 τον αξόνα x'x και τις ευθείες
x  1, x  2ln2  2 , όπου f 1 η αντίστροφη lim f (x)  lim (2ln x  x)  
x 0 x 0
συνάρτηση του προηγούμενου ερωτήματος.
το σύνολο τιμών της θα είναι το (, 2ln 2  2]
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi 3) Αν M(x, y) τυχαίο σημείο της Cf τότε η
c.php?f=55&t=33775
απόσταση από το O(0, 0) είναι
ΛΥΣΗ
d(x)  x2  (f (x))2 , x  0 με
(Κακαβάς Βασίλης) 1) Είναι από
2x  2f (x)f (x)
f (x)ex  (nxn1  xn )ef (x) , x  0,n   {0,1} d(x)  
2d(x)
ισοδύναμα ότι
x  f (x)f (x)
, x  0.
ef (x) f (x)  (nxn1  xn )ex  d(x)
Αν για x0  0 η απόσταση γίνεται ελάχιστη τότε από

e    x e  , x  0
f (x)  n x 
Fermat, αναγκαία
απ όπου έχουμε ότι
d(x0 )  0  x0  f (x0 )f (x0 )  0 
ef (x)  xn ex  c
f (x0 )
1 f (x0 )  0
(χρησιμοποίησα ότι η f διέρχεται από τα σημεία....) x0
και αφού
δηλαδή OM f (x0 )  1 που σημαίνει ότι η
f (1)  1  e1  e1  c  c  0 εφαπτομένη στο M είναι κάθετη στην OM .
και Παρατηρούμε ότι για το M(1,  1) είναι OM  1

και f (1)  1 άρα το σημείο M(1,  1) απέχει την
f (e)  2  e  e2e  ene  n  2
μικρότερη απόσταση από το O(0, 0) και
άρα
47
αυτή είναι 2. 6
Eπειδή 0  x  2 δεκτή η x 
6
4) Σύμφωνα με το σύνολο τιμών της f αν
k  2(ln 2  1) η εξίσωση είναι αδύνατη 6) Είναι
αν k  2(ln 2  1) έχει μία λύση την x  2 και αν e4 e   2

k  2(ln 2  1) έχει δύο μοναδικές μία στο (0, 2) και
και επειδή f γνήσια αύξουσα στο (0, 2] θα ισχύει ότι
μία στο (2,  ) λόγω μονοτονίας σε κάθε ένα από
αυτά.
f ( e)  f ( ) 
Και αφού στο A1  (0, 2] είναι γνήσια αύξουσα
2ln e  e  2ln    
αντιστρέφεται σε αυτό και επίσης στο A2  [2,  )
που είναι γνήσια φθίνουσα αντιστρέφεται και σε αυτό. ln e    ln   e
5) Η εξίσωση
2x
7) Αφού f (x)  είναι f (1)  1
1 x
3x 2 
3  6x  1 
2
ln και από
1 12
2x2 
2 f (g(x))  x, x  (, 2ln 2  2]
1 1 6x2  1 όπου g  f 1 παραγωγίζοντας έχουμε

2ln(3x2  )  2ln(2x2  )  
3 2 6
f (g(x))g(x)  1 , άρα
1 1 1
2ln(3x2  )  (3x2  )  2ln(2x2  ) 
3 3 2 f (g(1))g(1)  1
6x2  1 1 και επειδή

  (3x2  )
6 3 f (1)  1  1  g(1)
τελικά
έχουμε
1 1
2ln(3x2  )  (3x2  )  f (1)g(1)  1  g(1)  1
3 3
1 1 που σημαίνει ότι οι εφαπτόμενες είναι παράλληλες
 2ln(2x2  )  2x2  
2 2 στην y  x .
1 1 8) Λόγω συμμετρίας ως προς την y  x το ζητούμενο

f (3x2  )  f (2x2  )
3 2 εμβαδό είναι ίσο με το εμβαδό που περικλείεται από
τον yy τις ευθείες y  1, y  2ln 2  2 και την Cf
Συνεχίζοντας λιγάκι επειδή η f είναι γνήσια αύξουσα
και 1-1 στο (0,2] έχουμε οτι
1 1 1 1 1
3x2   2x2   x2    
3 2 2 3 6
6
x .
6
48
x2
 f  x  dx
x1
Προτείνει: Παύλος Σταυρόπουλος

c.php?f=55&t=34367
ΛΥΣΗ
(Θάνος Μάγκος) α) Επειδή είναι f (x)  0,x  0,
από τη δοθείσα έχουμε
ln f (x)  0  f (x)  1x  0.
β) Έστω a, b  0 με a  b.
Οπότε
Θα αποδείξουμε ότι f (a)  f (b).
2 2
E   (2ln 2  2  1)dx   (f (x)  1)dx ή
Πράγματι, αν f (a)  f (b) θα ήταν και
0 1
2 ln f (a)  ln f (b), άρα

E  2(2ln 2  1)   (2ln x  x  1)dx 
1 f (a)ln f (a)  f (b)ln f (b) 
4ln2  2  2[xln x  x]12  [x2  x]12  2 . 1 1

  a  b,
a b
ΑΣΚΗΣΗ 25.
άτοπο.
Δίνεται η παραγωγίσιμη στο  0,   συνάρτηση f , Άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο (0, ).
για την οποία ισχύει :
γ)
x  f  x   ln f  x   1, x  0
f (x)  1  f (f (x))  f (1) 
α) Να δείξετε ότι f  x   1 για κάθε x  0
1 1
ln f (f (x))  ln f (1)  
β) Να δείξετε ότι η f είναι γνησίως φθίνουσα στο
f (x)f (f (x)) f (1)
 0,  και η ζητούμενη έπεται.
γ) Να δείξετε ότι ισχύει: δ) Είναι
f  x   f  f  x   f 1 για κάθε x  0 f (x1 )  e  lnf (x1 )  1
1
δ) Να βρείτε τους x1 , x 2  0 για τους οποίους ισχύει: οπότε από την αρχική έχουμε x1 
e
f  x1   e,f  x 2   e2 1
και ομοίως βρίσκουμε x2  .
2e2
ε) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα
ε) Είναι κλασικό αποτέλεσμα ότι
49
b f (b) Β τρόπος (Στράτης Αντωνέας) Έστω
 f (x)dx +  f (x)dx = bf (b)  af (a)
-1
x
a f (a) x
F(x)   f (t)dt  xf   , x [0,2].
Εν προκειμένω, εύκολα βλέπουμε ότι 0 2
f 1 (x) 
1
,  
Η F είναι παραγωγίσιμη στο διάστημα 0,2 και για
x ln x κάθε x  (0,2) είναι:
οπότε
x 1 x
F(x)  f (x)  f    xf   
x2 f (x2 )
1 2 2 2
 f (x)dx   x ln x
 x2 f (x 2 )  x1f (x1 )
x1 f (x1 ) Από το θεώρημα μέσης τιμής υπάρχει
άρα x 
x   , x  ώστε
x2 e 2 2 
1
x f (x)dx 
2
 1  e ln(ln x)dx x 1
1
f (x)  f    xf (x ).
2 2
και επειδή
Άρα
e2
1
 x ln xdx  [ln(ln(x))]  ln 2,
2
e
e 1 1 x
e F(x)  xf (x )  xf    
2 2 2
1
το ζητούμενο ολοκλήρωμα ισούται με   ln 2. 1   x 
2 x f (x )  f     0 αφού x  0
2   2 
ΑΣΚΗΣΗ 26.
και
Έστω συνάρτηση f :[0,2]  R παραγωγίσιμη και
x
κυρτή. Να δειχθεί ότι f (x )  f   
2

2
f (x)dx  2f (1) .
0 επειδή η f είναι κυρτή.
Προτείνει: bboybast Άρα η F είναι γνησίως αύξουσα στο διάστημα

c.php?f=55&t=38372 0,2 .
ΛΥΣΗ Επομένως
(Χρήστος Κυριαζής) Άμεση συνέπεια της ανισότητας -- 2
Hermite-Hadamard... F(2)  F(0)   f (t)dt  2f (1)  0 
0
Αφού ειναι κυρτή θα ισχύει:
2
f (x)  f (1)  (x  1)f (1), x [0,2].  f (x)dx  2f (1) .
0
(Είναι πάνω από την εφαπτομένη στο (1,f (1)) με την
(Κώστας Ζερβός) Το συμπέρασμα της άσκησης (και
ισότητα να ισχύει στο σημείο επαφής.
γενικότερα η ανισότητα Hermite–Hadamard που
Μία ολοκλήρωση τελειώνει την άσκηση.
50
αναφέρει ο Χρήστος) έχουν μια πολύ όμορφη  
για κάθε x , y  0,  και
γεωμετρική ερμηνεία στην περίπτωση που f (x)  0 .  2
h(x)  0 για κάθε x [0,1] .
β) Έστω h1 , h 2 οι παραπάνω συναρτήσεις με
h1 (0)  h2 (0) .
Θεωρούμε τη συνάρτηση
f (x)  h1 (x)  h2 (x) , x [0,1] .
i) Να αποδεχτεί ότι υπάρχει η f 1 και να βρεθεί.
ii) Να βρεθούν τα κοινά σημεία των γραφικών

Στο παραπάνω σχήμα η DC είναι εφαπτόμενη της Cf παραστάσεων των f , f 1 .
στο M(1,f (1)) .
iii) Να βρεθεί ο τύπος της συνάρτησης
Η MN είναι διάμεσος στο τραπέζιο OBCD .
 
sin x
Το εμβαδόν του τραπεζίου είναι ίσο με

g(x)  
cos x
f (t)dt , x  0,  .
 2
(BC  OD)  OB 4MN
E   2f (1) . iv) Να βρεθεί η μέγιστη τιμή της παράστασης
2 2
f (x)  f 
1 2
Το εμβαδόν αυτό , αφού η f είναι κυρτή , είναι P (y)  (x  y)2
μικρότερο από το εμβαδόν του χωρίου που ορίζεται
από Cf , xx , x  0 , x  2 . Άρα για x  A και y  f (A) .
2 Αν κάποιος δυσκολευτεί στο (α) οι συναρτήσεις είναι:

 f (x)dx  2f (1) .
0 h1 (x)  1  x 2 , h 2 (x)  x
Με παρόμοια λογική είναι Προτείνει: Κώστας Ζερβός
2
 f (x)dx  (ZEBO) 
0
c.php?f=55&t=38635
ΛΥΣΗ
(OZ  BE)  OB
 f (0)  f (2) . (Αχιλλέας Συννεφακόπουλος) α) Mε y  0 παίρνουμε
2
h(sin x)h(1)  h(0)h(cos x)  sin x (*)
ΑΣΚΗΣΗ 27.

α) Να αποδειχτεί ότι υπάρχουν δύο ακριβώς για κάθε x [0, ] .
συναρτήσεις h με πεδίο ορισμού το A  [0,1] που
2
ικανοποιούν τις σχέσεις 
Αν t  sin x με x [0, ] ,
h(sin x)h(cos y)  h(sin y)h(cos x)  sin(x  y) 2
τότε t  [0,1] και cos x  1  t .

2
51
Αντίστροφα,
y [1,1] με y  1  x2  x , τότε
αν t  [0,1] , τότε υπάρχει x [0,  / 2] ώστε y  x  1  x2
t  sin x .
κι άρα υψώνοντας στο τετράγωνο, μετά από κάποιες
Συνεπώς, για κάθε t  [0,1] ισχύει πράξεις βρίσκουμε
h(t)h(1)  h(0)h( 1  t 2 )  t (**). 2x2  2yx  (y2  1)  0
Με x  0 στην (*) παίρνουμε 2h(0)h(1)  0 , με διακρίνουσα
   4(2  y2 )  0 .
ενώ με x  παίρνουμε
2 Αφού x  0 , θα είναι
h2 (1)  h2 (0)  1.
 y  2  y2
x .
Αφού η h είναι μη αρνητική θα είναι 2
(Α) h(1)  0 και h(0)  1 ή Άρα υπάρχει η
(Β) h(0)  0 και h(1)  1 . f 1 :[1,1]  [0,1] με
Στην περίπτωση (Α), η (**) μας δίνει  y  2  y2

f 1 (y)  για κάθε y [1,1] .
2
h( 1  t 2 )  t , δηλ.
(βλ. σχήμα παρακάτω, όπου με g είναι η f 1 .)
h(t)  1  t 2 για κάθε t [0,1] .
Στην περίπτωση (Β), η (**) μας δίνει h(t)  t για

κάθε t  [0,1] . Εύκολα βλέπουμε ότι οι δυο
παραπάνω συναρτήσεις επαληθεύουν την αρχική

σχέση για κάθε x, y [0, ] .
2
(i) Από το (α) είναι f (x)  1  x2  x για κάθε

x [0,1] . Αφού οι συναρτήσεις h1 και h 2 είναι
γνησίως φθίνουσες, και η f ως το άθροισμά τους είναι
γν. φθίνουσα.
Συνεπώς,
(ii) Αν f (x)  f 1 (x) , τότε f (f (x))  x ,
f (1)  f (x)  f (0) για κάθε x [0,1] ,
δηλ. 1  f (x)  1 για κάθε x  [0,1] . κι άρα 1  f 2 (x)  f (x)  x .
Λόγω συνέχειας της f είναι f ([0,1])  [1,1] . Συνεπώς,
Τώρα αν 1  f 2 (x)  x  f (x)  1  x 2 ,
οπότε
52
f (x)  x ,
2 2 β) Να λυθεί η εξίσωση
κι αφού x  0 και f (x)  f 1 (x)  0 , είναι f (x)  f (x  1)  f (x  2)  1  e1  e2 .

f (x)  x , γ) Αν για τη παραγωγίσιμη συνάρτηση g στο
δηλ. 1  x2  x  x ,
 
διάστημα a,b ισχύει
a(fog)(b)  b(fog)(a)
5
απ'όπου εύκολα παίρνουμε x  .
5 να δείξετε ότι υπάρχει k  (a,b) τέτοιο ώστε
Συνεπώς, το μοναδικό κοινό τους σημείο είναι το 1  kg(k)  0 .
Προτείνει: Αποστόλης Κουρδουκλάς

5 5
( , ). Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
5 5 c.php?f=55&t=39888
(iii) H συνάρτηση g είναι παραγωγίσιμη στο πεδίο
ΛΥΣΗ
ορισμού της με
(Παπαπέτρος Βαγγέλης) α) Για κάθε x  είναι
g(x)  cos xf (sin x)  ( sin x)f (cos x) 
f (x)x  ex 
x
 ex .
2
cos x(cos x  sin x)  sin x(sin x  cos x) 
 1  2sin xcos x ,  
Έτσι, για x  0,1 έχουμε
κι έτσι
0  x  1  1  x2  0 
g(x)  x  cos2 x  c . 1  x2 1
 e  1   f (x)  1 
x
2 e e
Εφ'οσον g( / 4)  0 , παίρνουμε c   , κι άρα
4 1 1
   f (x)  dx  1 .
x
2   e 0
g(x)  x  cos2 x  για κάθε x  0,  .
4  2
β) α τρόπος Έστω x  λύση της δοσμένης
εξίσωσης. Τότε,
(iv) Οι γραφικές παραστάσεις των f και f 1 είναι
συμμετρικές ως προς την y  x . Η μεγαλύτερη τιμή
f (x)  f (x  1)  f (x  2)  1  e1  e2 
του P είναι η απόσταση μεταξύ του A(1,1) και του
A(1, 1) , δηλ. Pmax  2 2 . ex  ex1  ex2  1  e1  e2  0 
( βλ. σχήμα παρακάτω, όπου με g είναι η f 1 .) e x

   
 1  e1 ex  1  e2 ex  1  0  
ΑΣΚΗΣΗ 28. 1  e 1
 
 e2 ex  1  0 
Δίδεται η συνάρτηση f :  με f (x)  e x . ex  1  0  x  0 .
α) Να δειχθεί ότι: Εύκολα βλέπουμε ότι το x  0 επαληθεύει την

εξίσωση και άρα, είναι η μοναδική λύση αυτής.
1 1
   f (x)  dx  1
x
Β τρόπος Για x, y  έχουμε
e 0
53
x y
x  y  x  y  e e  f (x)  f (y) . 1) είναι συνεχής ως πηλίκο συνεχών συναρτήσεων
Επομένως, η συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα

 
στο a,b
στο . 2) είναι παραγωγίσιμη ως πηλίκο παραγωγίσιμων

Για x, y  και c είναι, συναρτήσεων στο  a, b  με
f
x  y  x  c  y  c f  x  c   f  y  c  . 
xg (x)f   g(x)   f  g(x) 
K (x) 
x2
Έτσι, η συνάρτηση f  c :  είναι γνησίως
3) K(a)  K(b)
φθίνουσα στο για κάθε c .
Η εξίσωση Επομένως, υπάρχει k   a,b  τέτοιο, ώστε
f (x)  f (x  1)  f (x  2)  1  e1  e2 , x  K'(k)  0 , δηλαδή
είναι ισοδύναμη με την kg'(k)f '  g(k)   f g(k)   0 

h(x)  1  e1  e2 , x  , όπου
kg'(k)eg(k)  eg(k)  0  1  kg'(k)  0 ,
h(x)  f (x)  f (x  1)  f (x  2), x 
μιας και
Η συνάρτηση h είναι γνησίως φθίνουσα στο ως
άθροισμα τέτοιων και άρα είναι 1-1. f (g(x))  eg(x) , x a,b .
Επειδή
ΑΣΚΗΣΗ 29.
1 2
h(0)  f (0)  f (1)  f (2)  1  e  e ,
Έστω η συνάρτηση f με τύπο
έπεται ότι
 1
ln x   lnx
1 2
h(x)  1  e  e  h(x)  h(0)  x  0 . f (x)  e  x
 .
x
Υ.Γ : Ο πρώτος τρόπος μου αρέσει περισσότερο διότι α) Να βρείτε το πεδίο ορισμού της, να δείξετε ότι η f
είναι πιο γρήγορος και χρησιμοποιεί μόνο άλγεβρα β μπορεί να γραφεί ως
λυκείου. Ωστόσο, έβαλα και τον δεύτερο για ποικιλία.
1  lnx
γ) Επειδή f (x)  0, x  , από την σχέση f (x)  x 
x
af  g(b)   bf  g(a)  , και να τη μελετήσετε ως προς τα ακρότατα.
β) Να βρεθεί το σύνολο τιμών της συνάρτησης

συμπεραίνουμε ότι a,b  0 .
h(x)  x2f (x) .
Τότε, η συνάρτηση K : a,b  με τύπο
γ) Δείξτε ότι για κάθε πραγματικό αριθμό k η
f  g(x)  εξίσωση
K(x) 
x
h(x)  k2  k  1  ln 2
είναι καλώς ορισμένη και ικανοποιεί τις υποθέσεις του
 
Θεωρήματος Rolle στο a,b διότι έχει ακριβώς μία λύση στο (0, ) .
54
δ) Ας υπολογιστεί το όριο 2
h(x)  0  2x 2  1  0  x  και
2
 1 1
lim x3f (x)  xsin  cos  2
x 
 x x h(x)  0  x  και
2
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi 2
c.php?f=55&t=39513 h(x)  0  x 
2
ΛΥΣΗ άρα η h είναι γνήσια φθίνουσα στο διάστημα
(Κακαβάς Βασίλης) α) Για να ορίζεται πρέπει και αρκεί

2
1 A1  (0, ]
x  0, x   0 που ισχύουν προφανώς όταν x  0 2
x
και από 2
και γνήσια αύξουσα στο A2  [ ,  ) έτσι έχει
 1 2
ln x   lnx
f (x)  e  x
  2 1  ln 2
x ολικό ελάχιστο το h( )
2 2
1 lnx 1  lnx
x  x και αφού
x x x
που είναι παραγωγίσιμη ως πράξεις παραγωγίσιμων με lim h(x)  lim(x

2
 ln x)  
x0 x0
1  (1  lnx) και h είναι γνήσια φθίνουσα και συνεχής στο

f (x)  1  
x2
2
A1  (0, ] το
ln x x  ln x
2
2
1 
x2 x2
2 1  ln 2
Τώρα επειδή ισχύει ότι ln x  x  1, x  0 h(A1 )  [h( ), lim h(x))  [ ,  )
2 x0 2
(...από την κυρτότητα της ln x ) θα είναι που είναι και το σύνολο τιμών της h .
 ln x  x  1 x  0  γ) Αφού ισχύει
x2  ln x  x2  x  1  0, x  0 1  ln 2
h(x)  , x0
2
άρα θα ισχύει και
για να έχει λύση η εξίσωση
x2  ln x
f (x)   0, x  R
x2 h(x)  k2  k  1  ln 2
άρα η f είναι γνήσια αύξουσα στο (0,  ) αρκεί να δείξουμε ότι
β) Είναι 1  ln 2
k2  k  1  ln 2  
2
h(x)  x2f (x)  x2  ln x, x  0 με
1 2x2  1 1
h(x)  2x   και
k2  k  1  ln 2   ln 2 
x x 2
55
1 1 cosu  cosu  usin u 1 sin u 1
k2  k  1   k2  k  1   lim  lim 
2 4 u0 3u2 3 u0 u 3
4k2  4k  3  0  (2k  1)2  2  0 άρα θα είναι
που ισχύει για κάθε πραγματικό αριθμό k . lim g(x) 

x 
δ) Εστω ln x  1 1
lim x2 (x  )  xsin  cos    .
 1 1
x  x  x x
g(x)  x f (x)  xsin  cos  
3
 x x
ΑΣΚΗΣΗ 30.
 1 1
xh(x)  xsin  cos  Δ1. Εστω η συνάρτηση
 x x
g(x)  ex  kx  1,k  0
άρα
i) Nα βρεθεί το ελάχιστο της, και να βρεθεί ο. γ.τόπος
ln x  1 1
g(x)  x (x 
2
)  xsin  cos  του ακρότατου.
x  x x
ii) Να βρεθεί η μέγιστη τιμή του k  0 έτσι ώστε να
Τώρα επειδή ισχύει g(x)  1.
1


iii) Nα αποδείξετε ότι για k  1,g(x)  0
ln x 1
lim  lim x  lim  0
x  x DLC x  1 x  x
Δ2 . Εστω η συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο ,
f (0)  2 και για κάθε x 
ln x
είναι lim (x  )  
x x [f '(x)  f (x)]ex  (x 1)f '(x)  f (x)
Ακόμη επειδή
i) Να βρείτε την f
 1 1
lim  xsin  cos   ii) Nα λύσετε την ανίσωση
x 
 x x
em 3  e2m 2  1  m2
2 2
 1 
 sin x 1 Δ3. I) Nα βρείτε τα A,B  R ώστε
lim   cos   1  1  0 το
x 
 1 x

 x  f '(x)  f (x)  Ax  B
 1 1  0 II) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα

lim x 2  xsin  cos  
x 
 x x 1
x2
1 1 1
e x
 x 1
dx
xsin  cos u  1x sin u  cos u
0
lim x x  lim u 
x  u 0 Προτείνει: Διονύσης Βουτσάς
x  1 u2 Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
u 0
x2 c.php?f=55&t=39513
0
sin u  u cos u 0 ΛΥΣΗ
 lim 
u 0 u3 DLH
(Κακαβάς Βασίλης) Δ1. i) Είναι
56
g(x)  e  k
x
e  x  1  0 άρα e  x  1  0
x x
και επειδή και έχουμε από την (1) ότι
g(x)  0  x  ln k f (x)(ex  x  1)  f (x)(ex  x  1)

0
(ex  x  1)2
και ακόμη
g(x)  0  x  ln k,  f (x) 
 ex  x  1  '  0
 
η g είναι γνήσια αύξουσα στο [ln k,  ) ,
άρα
g(x)  0  x  ln k,
f (x)
c
η g είναι γνήσια φθίνουσα στο (, ln k] e  x 1
x
άρα στο x  lnk παρουσιάζει ολικό ελάχιστο το και με
g(ln k)  k  k ln k  1 f (0)
x  0:  c 1  c
1 0 1
Αν τώρα το x  lnk και y  k  k ln k  1 οι
άρα
συντεταγμένες του σημείου του χαμηλότερου σημείου
της καμπύλης επειδή ex  k θα ισχύει f (x)  ex  x  1 .
y  ex  xex  1 ii) Είναι ισοδύναμα η ανισότητα
άρα η εικόνα του ακρότατου σημείο της γραφικής em 3  (m2  3)  1  e2m 2  (2m2  2)  1 
2 2
παράστασης της
f (m2  3)  f (2m2  2)
y  ex  xex  1.
και επειδή είναι
ii) Επειδή από (i) ισχύει ότι
g(x)  k  k ln k  1, x  R f (x)  ex  1  0  x  0
θέλουμε την μέγιστη τιμή του k ώστε δηλαδή η f είναι γνήσια αύξουσα στο [0,  )
έχουμε ισοδύναμα ότι
k  k ln k  1  1  k(1  ln k)  0 
m2  3  2m2  2  m2  1  m  1, m  1
1  ln k  e  k
Δ3. (i) Είναι
άρα η μέγιστη τιμή που συμβαίνει αυτό είναι
f (x)  f (x)  Ax  B  x  2  Ax  B
k max  e .
λόγω ισότητας πολυωνύμων είναι
iii) με k  1 η g έχει ελάχιστη τιμή την g(0)  2  0
A  1, B  2 ...
άρα θα ισχύει ότι g(x)  0 .
Για το (ii) (Βασίλης Μαυροφρύδης)
Δ2. i)Είναι από την δοθείσα σχέση
f (x)(ex  x  1)  f (x)(ex 1)  0 (1)

1
x2 1
 x  2  e x
0 ex  x  1dx  0 1   x  1 ex dx 
και επειδή από (Δ1III) είναι
57
Άρα, η f ως γνησίως αύξουσα, θα παρουσιάζει
ln 1   x  1 ex  =….
1
 0 ακρότατα μόνο στα σημεία x  0 και x  1
ΑΣΚΗΣΗ 31. και μάλιστα ελάχιστο στο x  0 το f (0)  1 και

μέγιστο στο x  1 το f (1) .
Δίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση
2) Η f ικανοποιεί τις υποθέσεις του Θεωρήματος
f :[0,1]  ,f ' 2 ,f '(1)  1
 
Μέσης Τιμής στο διάστημα 0,1 και άρα
και η εφαπτομένη στο x0  0 , είναι η y  2x  1
υπάρχει y   0,1 τέτοιο, ώστε
1) Nα βρείτε τα ακρότατα της στο 0,1   f '(y)  f (1)  f (0)  f (1)  1 .
2) Να αποδείξετε ότι 2  f (1)  3
0  y  1  f '(1)  f '(y)  f '(0) 
3) Να αποδείξετε ότι η εξίσωση
1  f (1)  1  2  2  f (1)  3
(2  3x)f (x)  f (1  x)  4x ,
3) Η συνάρτηση
έχει μια τουλάχιστον ρίζα στο (0,1)
g(x)  (2  3x)f (x)  f (1  x)  4x , x  0,1
4) Nα αποδείξετε ότι
 
είναι συνεχής στο 0,1 ως πράξεις συνεχών
3
0 f (x)dx  2
1
συναρτήσεων στο διάστημα αυτό και ικανοποιεί την
συνθήκη g(0)g(1)  0 αφού
5) Να αποδείξετε ότι
g(0)  2f (0)  f (1)  2  f (1)  0 και
f (1)2 2(f (1)  1)
0
f (x)dx 
f (1)  2 g(1)  f (1)  f (0)  4  f (1)  3  0
Προτείνει: Διονύσης Βουτσάς Από το Θεώρημα του BOLZANO έχουμε το

Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi ζητούμενο.
c.php?f=55&t=35658
 
4) (Σάκης) H f είναι κοίλη στο 0,1 . Άρα βρίσκεται
ΛΥΣΗ πάνω από την χορδή που ορίζουν τα (0,1),(1,f (1)) .
(Βαγγέλης Παπαπέτρος) 1) Η εξίσωση της Η εξίσωση της χορδής αυτής είναι

εφαπτομένης της f στο σημείο (0,f (0)) του
γραφήματος της, έχει αναλυτική εξίσωση την, y  (f (1)  1)x  1 .
y  f (0)  f '(0)x  f '(0)x  y  f (0)  0  

Η απόδειξη γίνεται με Θ.Μ.Τ. στα 0, x και x,1 .  
Οπότε, συγκρίνοντας με την 2x  y  1  0 Το εμβαδόν του τραπεζίου που ορίζει η χορδή αυτή
βρίσκουμε f '(0)  2 και f (0)  1 είναι
Για κάθε x  0,1 είναι, f (1)  1 3

 .
2 2
0  x  1  f (1)  f '(x)  f '(0)  1
3
1  f '(x)  2
Άρα  f (x)dx  2 .
0
58
5) (Κακαβάς Βασίλης) Η εφαπτόμενες της γραφικής (f (1)  1)(f (1)  2)
παράστασης της f στα σημεία A(1, f (1)), B(0,1)
είναι αντίστοιχα οπότε αρκεί να δείξουμε ότι
y  x  f (1)  1 και y  2x  1 2(f (1)  1)

(f (1)  1)(f (1)  2) 
f (1)  2
που τέμνονται στο σημείο
και επειδή f (1)  1  0 αρκεί
(f (1)  2, 2f (1)  3)) .
2
Τώρα επειδή η f είναι κοίλη στο [0,1] η εφαπτομένη f (1)  2   (f (1)  2)2  2
f (1)  2
της σε κάθε σημείο θα είναι πάνω από τα σημεία της
γραφικής της παράστασης ,επομένως και εδώ λόγω που ισχύει, αφού
αυτού τα σημεία της B: y  2x  1 θα είναι πάνω
2  f (1)  3  0  f (1)  2  1 .
από τα σημεία της Cf στο [0,1] , άρα θα ισχύει ότι το
εμβαδό του τραπεζίου OBE θα είναι μεγαλύτερο ΑΣΚΗΣΗ 32.
από το εμβαδό του χωρίου που περικλείεται από την
Cf τον xx, yy, x  1 . Δίνεται συνάρτηση f δις παραγωγίσιμη στο και 1-
1 ώστε f (x)  0 x  0 . Eπίσης x1 , x2  0 και
x1 , x 2  0 με x1  x 2 ισχύει η σχέση
f (x2 ) x2
dx f (x)

f (x1 ) (f 1
(x)) 2
 2 
x1 x 3
dx
Δ1) Nα εξεταστεί ως προς την μονοτονία η συνάρτηση
f (x)
g(x)  ,x  0
x2
Δ2) Aφού αποδειχθεί η σχέση
x2 f (x)  2xf (x)
να βρεθεί το είδος της μονοτονίας της f στο
Δ3) Ποιο το πρόσημο της f στο

Επομένως θα ισχύει ότι 2
f (1)2
OB  E

Δ4) 2f (2)  3 f (x)dx

0
f (x)dx  (OBE)  OE 
0 2 2
Δ5) x0  (0,2) : 4f (x 0 )  3 f (x)dx
1  2f (1)  3
(f (1)  2) 0
2
Δ6) Αν η τυχαία εφαπτομένη της f στο a διέρχεται
επομένως θα ισχύει ότι
4a
f (1)2 απο το σημείο A( ,0) και ισχύει ότι f (1)  1.
2f (1)  2 5
 f (x)dx 
2
(f (1)  2) 
0
Να δειχθούν τα ακόλουθα:
59
f (x) Επίσης, έστω x1 , x 2  0 τέτοια, ώστε
i) η συνάρτηση h(x)  5 , x  0 είναι σταθερή
x
και f (x)  x 5 g(x1 )  g(x2 )  x1  x2 .
ii) f (x)  5x  4 x  0 Αν x1  x 2 , τότε η g(x1 )  g(x2 )
iii) να υπολογιστεί το εμβαδό του χωρίου μεταξύ των οδηγεί σε άτοπο λόγω της (I) .
{Cf , y  5x  4, x  3}
Ομοίως, αν x1  x 2 .
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi Συνεπώς, η g είναι 1-1 στο  0,   .
c.php?f=55&t=39917
Με όμοιο τρόπο δείχνουμε ότι η g είναι 1-1 στο
ΛΥΣΗ
 ,0 .
(Βαγγέλης Παπαπέτρος) Έστω
Άρα, η g είναι γνησίως μονότονη στα διαστήματα
f (x2 )
I 
1
dx .  ,0, 0,  .
f 
1 2
f (x1 ) (x)
Αφού
Επειδή η f είναι παραγωγίσιμη στο και 1-1,
 (I)

x1 , x 2  0  x1  x 2  g(x 2 )  g(x1 ) 
με την αντικατάσταση x  f (t) λαμβάνουμε  
x2
f '(t)
x2
f '(x) και
I  dt  x x2 dx .
f f (t)
1 2
x1  (I)

x1 , x 2  0  x1  x 2  g(x 2 )  g(x1 )  ,
1
 
Συνεχίζοντας με ολοκλήρωση κατά παράγοντες,
έχουμε έπεται ότι η g είναι γνησίως αύξουσα στα διαστήματα
 f (x)  2 2
x x  ,0, 0,  .
 

I   2    f (x) x 2 dx 
 x  x1 x1 Δ2) Είναι
f (x2 ) f (x1 ) 2
f (x)
x
x2 f '(x)  2xf (x)
x22

x12
 2 
x1 x
3
dx g'(x) 
x4
,x  0 .
Υποθέτουμε ότι υπάρχει y  0 τέτοιο, ώστε

Από την δοσμένη σχέση προκύπτει ότι
x1 , x2  0, x1 , x2  0, x1  x2  g'(y)  0 .
Αν ) y  0
f (x2 ) f (x1 )
 2 (I) .
x22 x1 g(x)  g(y)
g (y)  0  lim 
xy xy
Πάμε τώρα στα ερωτήματα.
Δ1) Η συνάρτηση g είναι συνεχής σε κάθε ένα από τα g(x)  g(y)

lim  0,
xy xy
διαστήματα  ,0,  0,  ως πηλίκο συνεχών
συναρτήσεων. οπότε
60
g(x)  g(y)
 0 x   y  1 , y ,
2
 xf (x) 
2
f (x) 32
xy  2   2  dx 
2 0
f (x)dx  f (2)
0 0
g(x)  g(y)
 0 x   y, y  2 , 1 , 2  0 . Δ5) Η f ικανοποιεί τις υποθέσεις του Θεωρήματος
xy
 
Μέσης Τιμής στο διάστημα 0,2 και άρα υπάρχει
Έτσι, για t  y έπεται ότι g(t)  g(y) και για z  y x0   0,2 με την ιδιότητα
θα έχουμε g(z)  g(y) . f (2)  f (0)

f '(x0 )  
Αυτά όμως δεν μπορούν να συμβαίνουν διότι η g
2
είναι γνησίως αύξουσα στο  ,0 . 2

4f '(x0 )  2f (2)  3 f (x)dx
Ομοίως δουλεύουμε στην περίπτωση όπου y  0 και
0
πάλι καταλήγουμε σε άτοπο. Δ6) Η εξίσωση της εφαπτομένης της γραφικής
Άρα, παράστασης της f στο σημείο της B a,f (a)  δίνεται

από τη σχέση
x  0  g'(x)  0  x f '(x)  2xf (x) .
2
y  f (a)  f '(a)  x  a  .
Για x  0 έχουμε
 4a 
2f (x) Γνωρίζουμε ότι το σημείο A  ,0  ικανοποιεί την
f '(x)  0 .  5 
x
πιο πάνω εξίσωση και συνεπώς
Αν υποθέσουμε ότι f (y)  0 για κάποιο y  0 , τότε
a
θα είχαμε f (k)  f (y) για κάποιο k  0 διότι η f f (a)   f '(a)  af '(a)  5f (a) .
5
είναι συνεχής.
Επομένως, για κάθε x  ισχύει
Όμως τότε, y  k  0 , άτοπο.
xf '(x)  5f (x)
Άρα,
i) Για x  0 είναι
f (y)  0, y  0 και άρα
x5 f '(x)  5x4 f (x)
f '(x)  0, x  0 . h '(x)  
x10
Συμπεραίνουμε ότι η f είναι γνησίως αύξουσα στο
xf '(x)  5f (x)
.  0.
x9
Δ3) Έχει απαντηθεί στο Δ2). Άρα,
Επειδή η f είναι 1-1, συμπεραίνουμε ότι f (0)  0
c x5 , x  0
f (x)   1 5
Δ4) Με τη βοήθεια του Δ2) είναι c2 x , x  0
f (1)  1  c2  1 ,
2 2
x
 f (x)dx   2 f (x)dx 

0 0
άρα για x  0 είναι
f (x)  x5 και
61
f ''(x)  5x  0 . Επειδή Afof '   0,  , θα ισχύει ότι z  Afof ' ,
4
δηλαδή,
Η σχέση προκύπτει από την ιδιότητα της εφαπτομένης
σε γράφημα κυρτής συνάρτησης. z  0 και f '(z)  0
Εν προκειμένω,
Επίσης, είναι Af   0,  και άρα z  Af .
f (x)  f (1)  f '(1)(x 1)  5x  4, x  0
Με αυτά, έχουμε δείξει την εξής συνεπαγωγή :
με την ισότητα μόνο για x  1.
x  Af   0,   f  (x)  0 ,
iii) Το ζητούμενο εμβαδόν είναι
3
γεγονός που αποδεικνύει ότι η συνάρτηση f είναι
E    f (x)  5x  4dx  γνησίως αύξουσα στο Af   0, 
1
3 β) Η f ως γνησίως αύξουσα στο Af   0,  ,

 x6 5x 2 
 
3
x5  5x  4 dx     4x   .. . είναι και 1-1 σε αυτό.
1 6 2 1
Έτσι, για κάθε x  0 είναι
ΑΣΚΗΣΗ 33.
 
f  f '(x)   f xex  f '(x)  xex
Έστω η συνάρτηση f : (0, )  με f (1)  0 και
Af f   (0, ) . Αν ισχύει Παρατηρούμε ότι η συνάρτηση f ' είναι συνεχής στο
πεδίο ορισμού της.
f (f (x))  f (xex ) x  0 Επομένως, για κάθε x  0 έχουμε,
α) να μελετηθεί η f ως προς τη μονοτονία. x x

f '(x)  xex   f '(t)dt   tet dt 
β) να βρεθεί ο τύπος της f ' και της f . 1 1
γ) Να υπολογιστεί το όριο: f (x)   x  1ex , αφού

2x
lim  f (t)dt x
 f '(t)dt  f (t)  f (x)  f (1)  f (x)

x
x
x 1
1

Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi και
c.php?f=55&t=39382
 te dt   td e   te    e dt 
x x x
t t t x t
ΛΥΣΗ 1 1
1
1
(Βαγγέλης Παπαπέτρος) α) Είναι,

xex  e  et 1   x  1ex
x
Af f   x  : x  Af   f '(x)  0  

γ) Πρώτος τρόπος
x  : x  0 f '(x)  0 Εκμεταλλευόμενοι την μονοτονία της f , έχουμε
Ας είναι z   0,  . f (x)  f (t)  f (2x) 
62
2x 2x 2x 2
2
 f (x)dt   f (t)dt   f (2x)dt  lim
2x  2
 lim x  2
x  2  x
x x x
x  2
1
2x x
xf (x)   f (t)dt  xf (2x)
x lim  2  x ex  
x
Είναι,
έπεται ότι
lim xf (x)  lim x2  x ex  
x  x 
  2x
lim
x  f (t)dt  
και x
lim xf (2x)  lim x 2x 1e2x   Β τρόπος (Κακαβάς Βασίλης) α) Αφού

x x f : (0, )  για να ορίζεται η
Από το κριτήριο παρεμβολής, θα είναι
f (f (x)), x  0
2x
lim
x  f (t)dt  
x
πρέπει απαραίτητα
f (x)  (0,  ) x  0
Β τρόπος Για x  0 είναι,
δηλαδή f (x)  0, x  0
2x 2x
 f (t)dt    t 1e dt  άρα η f είναι γνήσια αύξουσα στο (0, ) .

t
x x
2x
β) Επειδή f είναι γνήσια αύξουσα στο (0, ) θα
 t  1et    et  t  1 dt  είναι και '1 1 άρα από
2x 
x
x
f (f (x))  f (xex )  f (x)  xex x  0
2x
 2x 1e2x   x 1ex   et dt  και από

x
f (x)  xex  f (x)  xex  ex  ex 

 2x  1e   x  1e  e  x 
2x x t 2x
f (x)  (xex  ex ), x  (0,  )

 2x 1e2x   x 1ex  ex  e2x 
άρα
2  x  1e2x   2  x ex  f (x)  xex  ex  c
 x  2x  2 x  και επειδή f (1)  0 έχουμε

 2  x e  e  1 , x  2
  2x 
2e4 , x  2 f (1)  e  e  c  0  c

άρα
Επειδή,
f (x)  xex  ex , x  (0,  )
ex D.L.H ex
lim  lim  
x x x 1
γ) Επειδή f είναι γνήσια αύξουσα στο (0, ) θα
ισχύει για x  t  2x ότι
63
f (x)  f (t)  f (2x) f (x)  cos(x)
i) Το όριο lim
x1 sin(x  1)
άρα
ii) το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη
2x 2x 2x
 f (x)dt   f (t)dt   f (2x)dt 

x x x
γραφική παράσταση της συνάρτησης F με
F(x)  x  f (x) , τον άξονα x'x και την ευθεία με
εξίσωση x  2 .
2x
xf (x)   f (t)dt  xf (2x) (1) Προτείνει: Στάθης Κούτρας
x Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
Τώρα επειδή c.php?f=55&t=40289
ΛΥΣΗ

xf (x)  x 2  x ex και 
(Χρήστος Τσιφάκης) α) i) Η g είναι παραγωγίσιμη στο
x
 2

lim  x  x e    x
με
g'(x)  e2x  f '(x)  2f (x)   0 .


το lim xf (x)  
x

Άρα η g είναι σταθερή στο .
επομένως λόγω (1) έχουμε
2x ii) Αφού g(x)  c για κάθε x  και

lim
x  f (t)dt   .
x g(1)  e2 f (1)  e2  c τότε
e2x  f (x)  e2  f (x)  e2x2
ΑΣΚΗΣΗ 34.
για κάθε x  .
Δίνεται η συνάρτηση f :  για την οποία
ισχύουν οι σχέσεις: iii) Θεωρούμε την συνάρτηση
είναι παραγωγίσιμη στο h(x)  e2x2  x  2 με x  .

f '(x)  2f (x) , για κάθε x  Η h είναι παραγωγίσιμη στο με
f (1)  1 h '(x)  2e2x2  1  0 για κάθε x  .

α) Να δείξετε ότι:
Άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο και θα έχει
το πολύ μία ρίζα.
i) η συνάρτηση g με τύπο g(x)  e2x  f (x) είναι
σταθερή στο Αφού lim f (x)   και lim h(x)  
x  x 
2x 2
ii) ισχύει: f (x)  e για κάθε x 
η εξίσωση h(x)  0 θα έχει μοναδικη ρίζα στο .
iii) η εξίσωση x  f (x)  2 έχει μοναδική ρίζα στο
iv) Θεωρούμε την συνάρτηση
Q(x)  e2x2  x2  4x  2 με x  .
iv) ισχύει: x  f (x)  4x  2 για κάθε x 
2
Παρατηρούμε ότι: Q(1)  0 και

β) Να βρείτε:
 
Q'(x)  2 e2x2  x  2  2h(x)
64
άρα ΛΥΣΗ
Q''(x)  2h '(x)  0 . (Σταμάτης Γλάρος) 1) Τα δύο μέλη της δοθείσας είναι
παραγωγίσιμες συναρτήσεις.
Δηλαδή η Q στρέφει τα κοίλα άνω στο και η
γραφική της παράσταση θα βρίσκεται πάνω από την Συνεπώς, παραγωγίζοντας, έχουμε:
εφαπτομένη της σε κάθε σημείο της, άρα και στο
xo  1. Από εκεί προκύπτει το ζητούμενο. ef (x) f (x)  f (x)  1 
1
f (x)  cos(x) DLH f (x)  0 .
β) i) lim  1  ef (x)
x1 sin(x  1)
Από την τελευταία σχέση προκύπτει ότι η f είναι
f '(x)   sin(x)
lim 2 γνησίως αύξουσα.
x1 cos(x  1)
2) Η f ' είναι παραγωγίσιμη ως σύνθεση και πράξεις
ii) η F(x)  x  f (x)  0 για κάθε x  και συνεχής παραγωγίσιμων συναρτήσεων.
 
στο 0,2 άρα έχουμε Επομένως
ef (x) f (x)
2 2
1 2
E   F(x)dx   x  f (x)dx 
2 0
 x  2f (x)dx  f (x)    0.
0 0
1  e 
f (x) 2
1 2 1 1 2
  x  f '(x)dx   xf (x) 0    f (x)dx  Άρα η f είναι κοίλη.
2
2 0 2 2 0
x
3) Θεωρώ συνάρτηση g(x)  f (x)  ,
1 1 2
2
 xf (x) 0   e2x2  ……
2
2 4 0
παραγωγίσιμη ως πράξεις παραγωγίσιμων
συναρτήσεων, με
ΑΣΚΗΣΗ 35.
1 1  ef (x)
g(x)  f (x)   0,
Δίνεται παραγωγίσμη συνάρτηση f :
οποία ισχύει ότι
 για την

2 2 1  ef (x) 
αφού για x  0 είναι f (x)  f (0)  0
ef (x)  f (x)  x  1,f (0)  0, x 
1) Nα δείξετε ότι είναι γνήσια αύξουσα επειδή η f είναι γνησίως αύξουσα.
2) Να δείξετε ότι είναι δυο φορες παραγωγίσμη και Άρα ef (x)  e0  1 , οπότε 1  ef (x)  0 .
κοίλη
Συνεπώς η g είναι γνησίως αύξουσα στο (,0] ,
x
3)  f (x)  xf (x), x  0 οπότε για x  0 είναι g(x)  g(0)  0 , δηλαδή
2
x
4) Aν E είναι το εμβαδό του χωρίου μεταξύ f (x)  .
2
Cf , x  0, x  1, xx τότε ποιο το πρόσημο της
Επίσης θεωρώ συνάρτηση
παράστασης f (1)  2E .
h(x)  xf (x)  f (x) ,
παραγωγίσιμη ως πράξεις παραγωγίσιμων
c.php?f=55&t=58074
συναρτήσεων, με
65
h(x)  xf (x)  0 , x  (,0) ΑΣΚΗΣΗ 36.
αφού για x  0 είναι f (x)  0 . Θεωρούμε τη συνάρτηση f ορισμένη στο σύνολο των
πραγματικών αριθμών , για την οποία f (0)  0 και
Συνεπώς η h είναι γνησίως αύξουσα στο (,0] ,
για κάθε x, y  ισχύει:
οπότε για x  0 είναι h(x)  h(0)  0 ,
| f (x)  f (y) | | x 2
 y2 |
δηλαδή f (x)  xf (x) .
α) Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι συνεχής
4) Η f είναι κοίλη. Επίσης η εξίσωση της και άρτια στο .
εφαπτομένης της Cf στο σημείο αυτής (0,0)
β) Να αποδείξετε ότι
1
είναι y  x. 1
2
2  f (x)dx
1 3
.
1
Συνεπώς ισχύει f (x)  x , x [1,0] . γ) Να βρείτε την εφαπτομένη της γραφικής
2
παράστασης της συνάρτησης f στο σημείο με
Το τελευταίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Cf τετμημένη x0  0 .
βρίσκεται κάτω από τον x'x στο [1,0] , εκτός από
δ) Αν η συνάρτηση f είναι κυρτή στο , τότε να
το 0 . Άρα έχουμε
προσδιορίσετε τις τιμές των πραγματικών αριθμών
0 ,  ώστε:
E    f (x)dx .
1   
f e    1  f e    1  0 
Τώρα από την τελευταία ανισότητα f (x)  xf (x)
Προτείνει: Μάριος Σ. Βωβός
προκύπτει : Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi
c.php?f=55&t=58072
0 0
 f (x)dx   xf (x)dx 
1 1
ΛΥΣΗ
0 (Αρμενιάκος Σωτήρης) α) Έστω:
0  f (0)  (f (1))   f (x)dx
1 | f (x)  f (y) || x 2  y2 | (1)
Άρα έχουμε θέτω στην (1) όπου y : x0  τυχαίο. Ισοδύναμα
0 έχω:
2  f (x)dx  f (1) 
1  | x2  x02 | f (x)  f (x0 ) | x2  x02 |
0
Από κριτήριο παρεμβολής προκύπτει εύκολα:
2  f (x)dx  f (1) 
1
lim(f (x)  f (x0 ))  0  lim f (x)  f (x0 )
xx0 xx0
f (1)  2E  0.
Άρα f συνεχής επί του πεδίου ορισμού της.
Θέτω στην (1) όπου x το x και όπου y το x 0 . Έχω

πάλι ισοδύναμα:
66
 | x  x | f (x)  f (x0 ) | x  x |
2 2
0
2 2
0
f (x)  0
Από κριτήριο παρεμβολής έχω : με την ισότητα μόνο όταν x  0 που σε συνδιασμό με
την δοσμένη δίνει:
lim(f (x)  f (x0 ))  0 
xx0
ea  a  1  0,eb  b  1  0
lim f (x)  f (x0 )  f (x0 )  f (x0 ) που με μελέτη των :
xx0
όπου χρησιμοποιήθηκε ότι η f συνεχής g(x)  ex  x  1,h(x)  ex  x  1

β) Θέτω στην (1) όπου y το μηδέν και έχω: Προκύπτει: (a, b)  (0,0) .
| f (x) || x2 | x2  f (x)  x 2  (Παπαδόπουλος Σταύρος) Το α) έχει την εξής απλή
λύση. Στην
1
f (x)  x  0   (f (x)  x 2 )dx  0 
2
f (x)  f (y)  x 2  y2
1
1 Θέτοντας y  x έχουμε
2
1 f (x)dx  3
f (x)  f (x)  0
Ομοίως δουλεύοντας με την αριστερή ανισότητα:
Οπότε προκύπτει ότι
1
2 f (x)  f (x)  0 .
 f (x)dx   3
1
ΑΣΚΗΣΗ 37.
Συναληθεύοντας τις δύο σχέσεις:
1 1 Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :  για

2 2
|  f (x)dx | |  f (x)dx | την οποία ισχύουν:
1 3 1 3
2  f   x  ef  x  f   x  ef  x , x  , f  0  0
Αφού f άρτια.
γ) Θέτω στην αρχική όπου y το 0 και έχω: 1. Δείξτε ότι η Cf έχει μοναδικό σημείο καμπής και
προσδιορίστε τα διαστήματα στα οποία η f είναι
f (x)  f (0)  x 2  0  κυρτή ή κοίλη.
f (x)  f (0) 2. Βρείτε τον τύπο της f .

| || x |
x 0 3. Υπολογίστε το εμβαδόν του χωρίου που
περικλείεται από την Cf , την διχοτόμο του πρώτου
f (x)  f (0)
 | x | | x | τεταρτημόριου και τις ευθείες x  0, x  1 .
x 0
Από κριτήριο παρεμβολής : f (0)  0 Προτείνει: erxmer
και αφού f (0)  0 η εφαπτομενη είναι είναι ο άξονας c.php?f=55&t=57519
των x .
ΛΥΣΗ
δ) Αφού η συνάρτηση είναι κυρτή βρίσκεται
(Αποστόλης Κουρδουκλάς) α) Εφόσον ισχύει η σχέση
<<πάνω>> από την εφαπτομένη στο x0  0 άρα:
67
2  f (x)e f (x)
 f (x)e f (x)
2x  4x2  4 2x  2 x2  1
ef (x)   ef (x)  
2 2
συμπεραίνουμε ότι η f είναι δύο φορές
παραγωγίσιμη.
ef (x)  x  x2  1 
Παραγωγίζοντας βγάζουμε

f (x)  ln x  x 2  1 , x  
f (x)2
ef (x)
e f (x)
  f (x) e f (x)
e f (x)

Διότι η ποσότητα x  x2  1 είναι αρνητική για
f (x) 
 f (x) 2
e f (x)
e f (x)
 κάθε x  .
ef (x)
e f (x)
γ) Η συνάρτηση f είναι κοίλη στο [0, ) και η
Ο παρανομαστής είναι τετριμμένα θετικός ενώ ο εφαπτομένη στο σημείο x0  0 είναι η ευθεία y  x .
αριθμητής μηδενίζει στο 0 . Τώρα
Κατά συνέπεια η εφαπτομένη θα είναι πάνω από το
γράφημα της f άρα το εμβαδόν (που αρχικά ζητείτο)
f (x)  0  ef (x)  ef (x)  0 
θα είναι ίσο με
ef (x)  ef (x)  e2f (x)  1  1 1
E     f (x)  x dx    x  f (x) dx 
2f (x)  0  f (x)  0  x  0 0 0
 x  ln  x  
διότι από τη δοσμένη σχέση έχουμε 1
x 2  1  dx 


f (x) ef (x)  ef (x)  2   0
2
f (x)  f (x) f (x)  0
1
 
2   ln 1  2  0.0328399 .
2
e e
δηλ. η f είναι γνήσια αύξουσα. ΑΣΚΗΣΗ 38.
Συνεπώς για x  0 είναι f (x)  0 ενώ για x  0 Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f :[0, )  με
είναι f (x)  0 . Κατά συνέπεια η f έχει σημείο καμπής f (0)  1,f (x)  0 και :
στο 0 , είναι κυρτή στο (,0] και κοίλη στο
f (x)  ln(f (x))  ex  x2  ln 2x ,
2
[0, ) .
β) Έχουμε διαδοχικά: για κάθε x  0 .
  Δ1) Να αποδειχθεί ότι f (x)  e , x  0 .

2
f (x) ef (x)  ef (x)  2 

x
Δ2) Να μελετηθεί η f ως προς τη μονοτονία, τα

 

ef (x)  ef (x)   2x  

ακρότατα, τα κοίλα και να βρεθεί το σύνολο τιμών
της.
f (0)0c0
ef (x)  ef (x)  2x  c  Δ3) Να αποδειχθεί ότι:
ef (x)  ef (x)  2x  e2f (x)  1  2xef (x)  f (  )  1 f ()  1


 
e2f (x)  2xef (x)  1  0 
για κάθε , 0 με    .
68
1 και με αντικατάσταση των (2) και (3)
Δ4) Να υπολογιστεί το όριο lim xf  
x 0 x e  e  c , οπότε c  0.
Δ5) Να αποδειχθεί ότι x2
Άρα ef (x)  ee , συνεπώς f (x)  ex .
2

2 f (t)dt  (1  f ()) Δ2) Είναι
0
f (x)  ex 2x  0 x   0,  .
2
για κάθε   0 .
Προτείνει: Γιώργης Καλαθάκης Άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο 0,  

c.php?f=55&t=57770 και παρουσιάζει στο 0 , ολικό ελάχιστο το f (0)  1.
ΛΥΣΗ Επίσης
(Σταμάτης Γλάρος) Δ1)

f (x)  2ex (4x 2  1)  0 x   0,  .
2
f (x)  ln(f (x))  ex  x2  ln 2x 

2
Άρα η f είναι κυρτή στο 0,   . 

 
ln ef (x))  ln(f (x))  lnee  lnex  ln 2x 
x2 2
Ακόμα lim f (x)   , άρα το σύνολο τιμών της f
  ln e   e   e 
x 
 
ln e f (x))  e x2
f (x))  e x2

είναι το 1,  .
(Η ln x είναι 1 1). Άρα από πόρισμα συνεπειών ex  1

2
Δ3) Θεωρώ g(x)  , x  0.

Θ.Μ.Τ. υπάρχει σταθερά c τέτοια ώστε x
ef (x)  ee  c
x2
(1) Είναι παραγωγίσιμη με
ex (2x2  1)  1 h(x)
2
Τώρα θεωρούμε f (x)  u . g(x)   2 ,

x2 x
Οπότε
όπου
lim f (x)  f (0)  1 (2),
x 0
h(x)  ex (2x2  1)  1 με x  0.
2
επειδή f συνεχής ως παραγωγίσιμη στο [0, ).

Είναι
Άρα
h(x)  ex (4x3  4x  0, x  0 .
2
lim ef (x)  limeu  e .

Άρα η h είναι γνησίως αύξουσα στο 0,   .
x0 u1
Επίσης
Άρα για x  0 είναι h(x)  h(0)  0, οπότε και
2
lim e ex
 c  e  c (3) g(x)  0 άρα και g είναι γνησίως αύξουσα.
x0
Από την (1) έχουμε : Συνεπώς g(a)  g() .
x2 Δ4) Εφαρμόζοντας κανόνα de L' Ηospital έχουμε:

lim ef (x)  lim(e

e
 c)
x0 x0
69
1 Θέτω στην (1) όπου x το f '(x) οπότε για κάθε
1 e  1 x12
x2 
lim xf    lim  lim  2 e   . x  0 έχουμε:
x 0  x  x0 1 x0  x 
f  f ' f '(x)  f f '(x)   0
x (1)
(Αντώνης Λουτράρης) Μία προσέγγιση για το Δ.5

f 11
Λόγω κυρτότητας της f στο [0, ] έχουμε ότι f f ' f '(x)  f (x)  f ' f '(x)   x (2)
f ()  1 Παραγωγίζοντας την (1) x  0 παίρνουμε:

f (x)  1  x, x [0, ].
 (2)
f '  f '(x)  f ''(x)  f '(x)  0 
H ποσότητα στο δεξί μέλος της παραπάνω ανισότητας
είναι η ευθεία που ενώνει τα σημεία M(0,1) και xf ''(x)  f '(x)  0   xf '(x)  '  0 
N(,f ()).
xf '(x)  c1 ,c1 
Συνεπώς
 
f '(1)  1  c1  1
 f ()  1 
0 f (t)dt  0 1   t dt   οπότε x  0 ισχύει
   f () 1
 . f '(x)   f (x)  ln x  c2 ,c2 
2 x
ΑΣΚΗΣΗ 39. f (1)  0  c2  0 ,
Δίνεται f : (0, )  δύο φορές παραγωγίσιμη με άρα
f (f (x))  f (x)  0 και f (1)  0 . f (x)  ln x , x  0 ,
δεκτή αφού επαληθεύει τα δεδομένα.

Να βρεθεί ο τύπος της f .
Προτείνει: Theodoros2016 ΑΣΚΗΣΗ 40.

Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/viewtopi Δίνεται συνεχής συνάρτηση f :  ώστε
c.php?f=55&t=53113
xf (x)  9 1
ΛΥΣΗ  με f (0)  4
2  f 2 (x) 2
(Γιώργος Ροδόπουλος)
1) Nα βρεθεί ο τύπος της f
f  f '(x)   f (x)  0 x  0 (1) και f (1)  0 2) Αν g(x)  lnf (x) τότε:
Προκύπτει ότι i) Να βρεθεί το πεδίο ορισμού της και να εξεταστεί αν

αντιστρέφεται
f '(x)  0 x  0 ,
ii) Να βρεθεί ο τύπος της αντίστροφης συνάρτησης
συνεπώς η f είναι 1 1 ως γνησίως αύξουσα.
3) Αποδείξτε ότι
x 1 f 11
(1)  f  f '(1)   f (1)  f '(1)  1 3 3
x2

0 x 2  16
  x 2  16  15
0
70
4) Nα υπολογίσετε τα
0  x  x2  1  x  x2  16,
f (x)
lim και για κάθε x  . Άρα Og  .
x 0 x  lnx
Επίσης
ex  f 3 (x)
2
lim
x  sinx  cosx  1 1
2 g(x)   0.
x2  16
Άρα η g(x) είναι γνησίως αύξουσα,
c.php?f=55&t=50282
άρα και 1 1, άρα υπάρχει η g1 (x) .
ΛΥΣΗ ii)
(alexandrosvets) α) Είναι
y  ln(x  x2  16) 
xf (x)  9 1
 
2  f 2 (x) 2 ey  x  x2  16  (ey  x)2  x2  16 
2xf (x)  18  2  f 2 (x)  e2y  16

e2y  16  2xey  x  .
2ey
f 2 (x)  2xf (x)  x2  x2  16 
Άρα
(f (x)  x)  x  16 
2 2
1 e2x  16
g (x)  ,x .
f (x)  x  x2  16 , (1). 2ex
(Το ΣΤ της g(x) είναι το από την γνωστή
Θέτω
h(x)  f (x)  x, x  . ln(x  x2  1))
γ)
(1)  h(x)  x2  16 (2).
3 3
x2
Όμως 
0 x2  16
dx   x2  16dx 
0
x  16  0 για κάθε x 
2
3 3
0 (x x  16)'dx  x x  16 0  15

2 2
Άρα η h(x)  0 και επειδή είναι συνεχής διατηρεί
σταθερό πρόσημο.
δ) Για το πρώτο όριο:
Επειδή h(0)  4  0, τότε h(x)  0, x  .
f (x)
Από την lim  0
x0 x  lnx
(2)  h(x)  x2  16  καθώς
f (x)  x  x2  16, x  . lim f (x)  16 , lim x  0 , lim ln(x)   .

x0 x0 x 0
β) i) Είναι
71

Άρα
1
 0 . x  x2  16  0  x 2  16  x 

0  ()
x2  16  x2  16  0
Και το άλλο συνοπτικά
που ισχύει,
e  f (x)
x2 3
lim   . αν x  0 τότε: f (0)  4  0 .
x 
sinx  cosx  1
2
Σε κάθε περίπτωση, f (x)  0 για κάθε x που είναι
Β τρόπος (Χρήστος Λοΐζος) 1) Έχουμε ότι: πραγματικός, άρα το πεδίο ορισμού της g είναι το
xf (x)  9 1 σύνολο των πραγματικών αριθμών.
  2xf (x)  18  2  f 2 (x) 
2  f (x) 2
2
Επίσης
2  f 2 (x)  2xf (x) 18  0  f (x)

g(x)  0
f (x)
f 2 (x)  2xf (x)  16  0
αφού
και εφόσον η συνάρτηση f συνεχής μπορούμε να
θεωρήσουμε ως τριώνυμο ως προς f (x) το x  x2  16
f (x)   0 για κάθε x 
προηγούμενο και έχουμε: x  16
2
  (2x)2  4 1 (16)  4x 2  64  0 άρα η g αντιστρέφεται.
Συνεπώς θα έχουμε: 3) Θέτουμε
 2x  4x 2  64 y  g(x)  y  ln(x  x2  16) 


 2
f (x)  
 2x  4x 2  64 x  x2  16  ey  x2  16  ey  x
 2
με ey  x  0 που ισχύει.
και εφόσον f (0)  4  0 η μόνη δεκτή λύση είναι:
Συνεπώς, υψώνοντας στο τετράγωνο έχουμε:
f (x)  x  x2  16, x  x2  16  e2y  2ey x  x2 
2) Έχουμε τη συνάρτηση: e2y  16

2ey x  e2y 16  x 
g(x)  ln(f (x)) 2ey
Άρα
ο περιορισμός που θα μας οδηγήσει στο πεδίο ορισμού
της συνάρτησης είναι f (x)  0 , e2x  16
g1 (x)  ,x .
2ex
πρέπει δηλαδή x  x  16  0
2
4) Είναι:
Διακρίνουμε περιπτώσεις :
x2
 dx  
3 3
x2  16dx 
Αν x  0 τότε: x  x  16  0 που ισχύει,
2
0
x  16
2 0
αν x  0 τότε:
 ( x2  16)'.xdx  
3 3
x 2  16dx 
0 0
72
9  16  3  
3
x 2  16dx  
3
x 2  16dx  15 
0 0
αφού η cosx είναι γνησίως φθίνουσα πριν το
2
προσθέτωντας κατά μέλη έχουμε:
f (x)
5) Υπολογίζουμε αρχικά: lim
x 0 x  lnx
sinx  cosx  1  sinx  cosx  1  0
Όμως συνεπώς το ζητούμενο όριο μας δίνει:  .
lim(x  lnx)  0  ()   (Χρήστος Ντάβας) Για την πολυφωνία στην

x0
αντίστροφη:
συνεπώς
1
g(x)  ln  
x 2  16  x 
lim 0
x0 x  lnx
 16  g(x)y 
e  x  16  x
y 2
και εφόσον η f συνεχής ln     y 

 x 2
 16  x  16e  x  16  x
 2
lim f (x)  f (0)  4 ,

x 0
ey
e  16e  2x  x   8e y 
y y
δηλαδή το όριο είναι ίσο με 0 2
Το δεύτερο οριο είναι: 1

f 1  x   ex  8ex , x  .
2
ex2  f 3 (x)
lim
 sinx  cosx  1 ΑΣΚΗΣΗ 41.

x
2
Όμως Δίνεται η συνάρτηση f : (0, )  η οποία είναι

1
lim (sinx  cosx  1)  1  0  1  0 συνεχής στο (0, ) με f (2)  ln2 , f    e και

x  e
2
για κάθε x  (0,1)  (1, ) ισχύουν τα εξής:
και
• η f είναι παραγωγίσιμη
 
lim

(ex2  f 3 (x))  e  (   16)3  0 • xf (x)  1  | x(x  1) | f (x)  0
x  2 2
2
1
Αλλά • f (x) 
x
 
x  sinx  sin  sinx  1 1. Να δείξετε ότι f (1)  1.
2 2
2. Να δείξετε ότι οι εφαπτομένες των συναρτήσεων

αφού η sinx γνησίως αύξουσα πριν το και
2 F(x)  (x  1)f (x) και G(x)  ln x
  είναι παράλληλες σε όλα τα σημεία με ίδια τετμημένη

x  cosx  cos 
2 2 x0  (0,1)  (1, ) .
cosx  0  cosx  0 3. Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f και να
εξετάσετε την παραγωγισιμότητά της στο x0  1 .
73
 ln x lim g  x   0 και limg  x  0.
 x 1 x1 
x1
Αν είναι f (x)   x  1 , τότε:
1 x 1 Αλλά η g είναι συνεχής στο 1 , οπότε θα είναι
4. Να δείξετε ότι η f είναι γνησίως φθίνουσα στο g 1  lim g  x   lim g  x 

x1 x1
(0, ) και ότι f (x)  1 για κάθε x  1.
5. Να δείξετε ότι οι γραφικές παραστάσεις των και άρα 0  g 1  0, οπότε g 1  0 και συνεπώς
συναρτήσεων f (x) και (x) με (x) 

x 1 f 1  1 .
 1,
ex
τέμνονται σε ένα και μόνο σημείο στο διάστημα 2. Η σχέση
[1, ) .
xf  x   1  x  x  1 f   x   0,
Προτείνει: Αλέξανδρος Συγκελάκης
με βάση τα παραπάνω, δίνει ότι:
c.php?f=55&t=48442 • Για x  1,  είναι
ΛΥΣΗ
g  x   xf  x   1  0 και x  x  1  0,
(Βαγγέλης Μουρούκος) 1. Θεωρούμε τη συνάρτηση
οπότε
g :  0,  με
xf  x   1  x  x  1 f   x   0.
g  x   xf  x   1 για κάθε x  0 .
• Για x   0,1 είναι
Η g είναι συνεχής στο  0,   ως αποτέλεσμα
g  x   xf  x   1  0 και x  x  1  0,
πράξεων συνεχών συναρτήσεων. Επειδή
g  x   0 για κάθε x   0,1  1,  , οπότε
xf  x   1  x  x  1 f   x   0.
η συνάρτηση g θα διατηρεί πρόσημο σε καθένα από
τα διαστήματα  0,1 και 1,  . Αφού Επομένως, για κάθε x   0,1  1,  έχουμε
διαδοχικά ότι:
g  2  2f  2  1  2ln 2  1 
xf  x   1  x  x  1 f   x   0 
 4
ln 4  ln e  ln    ln1  0
e x  x  1 f   x   f  x   1 
και
 x 1 f   x   f  x   1  F  x   G  x .
1 1 1  1  x
g    ef    1  f    e  0,
e e e  e 
Έτσι, για κάθε x0   0,1  1,  οι εφαπτομένες
θα είναι g  x   0 για κάθε x  1,  και των CF και CG στα σημεία τους με τετμημένη x 0
g  x   0 για κάθε x   0,1 . έχουν τον ίδιο συντελεστή διεύθυνσης

F  x0   G  x0  , άρα είναι παράλληλες.
Επομένως, θα είναι
74
3. Επειδή, όπως είδαμε παραπάνω, ισχύει 1
0
1
F  x   G  x  για κάθε x   0,1  1,  , θα lim
ln x  x  1 0
 lim x 
DLH x 1 2  x  1
υπάρχουν σταθερές c1 και c2 τέτοιες, ώστε
x 1
 
x  1
2
F  x   G  x   c1 για κάθε x   0,1   x  1 1

lim  ,
x 1 2x  x  1 2
και
1
F  x   G  x   c2 για κάθε x  1,  . οπότε η f είναι παραγωγίσιμη στο 1 , με f  1   .
2
Αλλά οι F και G είναι συνεχείς στο 1 , με (Γιώργος Βισβίκης) Συνεχίζω με τα υπόλοιπα
F 1  G 1  0, οπότε ερωτήματα.
4. Είναι
0  F 1  lim F  x   lim  G  x   c1  
x 1 x 1
1
(x  1)  ln x
x  1  x ln x
limG  x   c1  G 1  c1  0  c1  c1 f (x)  x  ,0  x  1
x1 (x  1) 2
x(x  1)2
και
1
και από το προηγούμενο ερώτημα f (1)   .
0  F 1  lim F  x   lim  G  x   c2   2
x 1 x 1
Ο παρονομαστής του κλάσματος είναι θετικός, άρα το
lim G  x   c2  G 1  c2  0  c2  c2 . πρόσημο της παραγώγου εξαρτάται από το πρόσημο
x1
του αριθμητή.
Επομένως, έχουμε ότι Θέτω
F x   G  x  , h(x)  x 1  xln x, x  (0, )
ή, ισοδύναμα, Η h είναι παραγωγίσιμη στο (0, ) με
 x 1 f  x   ln x  f  x   ln x h(x)  1  ln x  1   ln x  0  0  x  1
x 1
Έχουμε λοιπόν ότι η συνάρτηση h είναι:
για κάθε x   0,1  1, .
● γνησίως αύξουσα στο (0,1] :
Τελικά, ο τύπος της f είναι:
x  1  h(x)  h(1)  0
 ln x
 , x   0,1  1,  ● γνησίως φθίνουσα στο [1, ) :
f  x   x 1 .
 1, x 1 x  1  h(x)  h(1)  0
Για την παράγωγο της f στο 1 έχουμε, με χρήση του Άρα για κάθε 0  x  1 , είναι h(x)  0 , οπότε η
κανόνα L'Hôpital, ότι:
συνάρτηση f είναι γνησίως φθίνουσα στο (0, )
ln x
f  x   f 1 1 Λόγω της μονοτονίας της f είναι
lim  lim x  1 
x 1 x 1 x 1 x 1 x  1  f (x)  f (1)  f (x)  1
75
5. Είναι προφανώς f (1)  (1)  1. Σχόλιο: Όπως πολύ σωστά παρατηρεί ο Γιώργος (αν
και δεν ζητείται στην άσκηση), η λύση είναι μοναδική
Θα δείξουμε ότι η εξίσωση f (x)  (x) δεν έχει στο (0, ) και η παραπάνω λύση (εκτός από τη λύση
άλλη πραγματική ρίζα. του Γιώργου) προσαρμόζεται εύκολα και για
0  x  1 καθώς f (x)  1 και (x)  1
Πράγματι, για κάθε 0  x  1 , είναι:
ln x x  1 ΑΣΚΗΣΗ 42.
f (x)  (x)   1 
x  1 ex
Δίνεται παραγωγίσιμη συνάρτηση f : (0, ) 
ex ln x  (x  1)2  ex (x  1) για την οποία ισχύουν:

ex (x  1)
 3 1
x f (x)  e x
ex (ln x  x  1)  (x  1)2 
0 
ex (x  1)  x0

Ο αριθμητής του κλάσματος είναι πάντοτε αρνητικός
γιατί και η εφαπτομένη της Cf στο σημείο της (1,f (1))
ln x  x 1  ln x  x  1  0 , έχει εξίσωση y  e .
ex  0, (x  1)2  0 Επίσης θεωρούμε τη συνάρτηση g : (0, )  με:

ex
οπότε g(x)  και G μια αρχική της
x
ex (ln x  x  1)  (x  1)2  0 , 1) Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση
για κάθε 0  x  1 . 1
h(x)  f (x)  xe x
Οι γραφικές παραστάσεις λοιπόν των συναρτήσεων

έχουν το μοναδικό σημείο τομής A(1,1) . είναι η μηδενική συνάρτηση για κάθε x  0 .
2) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf
3) Να αποδείξετε ότι
2
et e2
1 t dt 
2
,x 1
4) Να δείξετε ότι
2G(x  1)  G(x  2)  G(x) x  1
Για το τελευταίο ερώτημα 5 η ιδέα της κατασκευής
c.php?f=56&t=57531
ήταν να παρατηρήσει ο μαθητής ότι για x  1 ισχύει
f (x)  1 (το ζητάει στο αμέσως προηγούμενο ΛΥΣΗ
ερώτημα) ενώ (x)  1 (κατασκευαστικά είναι πολύ
απλό). Έτσι μοναδική λύση για x  1 είναι η x  1. (Σταμάτης Γλάρος) 1) Είναι
76
1 1 1 το οποίο ισχύει διότι
h(x)  f (x)  e  e x x και
x η g είναι γνησίως αύξουσα στο [1, ) , οπότε
1
x f (x)  e x
3
g(t)  g(2), 1  x  2 .
h(x)   0.
x3
et e2
Άρα h(x)  c και επειδή η εφαπτομένη της Cf στο Επίσης η  δεν μηδενίζεται παντού στο 1,2
t 2
σημείο της (1,f (1)) έχει εξίσωση y  e συνεπώς ισχύει το ζητούμενο.
συμπεραίνουμε ότι f (1)  0. Άρα h(x)  c  0 , 4) Είναι

οπότε και h(x)  c1 και επειδή f (1)  e , ισχύει
2G(x  1)  G(x  2)  G(x) 
h(x)  0.
G(x  1)  G(x)  G(x  2)  G(x  1) (1) .
2) Είναι:
1
Εφαρμόζοντας Θ.M.T. στην G στα διαστήματα
f (x)  xe . x [x, x  1] και [x  1, x  2] έχουμε
1 (1)  G(1 )  G(2 ),  1  2 .

Θέτω x  .
u
δηλ.
Είναι x  0  u   .

g(1 )  g(2 )
Άρα εφαρμόζοντας κανόνα De L' Hospital
το οποίο ισχύει αφού g γνησίως αύξουσα.
u
e
lim f (x)  lim  lim eu  .
x0 x0 u x0
Συνεπώς η y  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της
Cf . Επίσης
1
f (x)
lim  lim e x  1.
x  x x 
Επί πλέον
1
eu  1
lim (f (x)  x)  lim x(e x  1)  lim  1.
x  x u0 u
Άρα η y  x  1 είναι πλάγια ασύμπτωτη της Cf

στο  .
3) Είναι
2 2 t 2 2
et e2 e e
1 t dt 
2
 
1 t
dt  
1 2
dt 
2
et e2
(
1
 )dt  0 ,
t 2
77
Τα προηγούμενα τεύχη του Εικοσιδωδεκαέδρου

Id 017

Enviado por

Dados do documento

Título original

Direitos autorais

Formatos disponíveis

Compartilhar este documento

Compartilhar ou incorporar documento

Opções de compartilhamento

Você considera este documento útil?

Este conteúdo é inapropriado?

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Id 017

Enviado por

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Εικοσιδωδεκάεδρον τεύχος 17, Απρίλιος 2017.

Το «Εικοσιδωδεκάεδρον» παρουσιάζει ϑέματα που έχουν συζητηθεί στον ιστότοπο

Γιώργος Απόκης Νίκος Μαυρογιάννης

Φωτεινή Καλδή Ροδόλφος Μπόρης

Σπύρος Καρδαμίτσης Χρήστος Τσιφάκης

Εικοσιδωεκάεδρο φιλοτεχνημένο από τον Leonardo da Vinci

γ) Η f είναι παραγωγίσιμη στο με παράγωγο

Επίσης είναι δύο φορές παραγωγίσιμη με δεύτερη

f (x  h)  f (x) και επειδή η f είναι κυρτή το γράφημά της θα

2f (0)  f 2 (0)  f 2 (0)  2f (0)  0  1 1

Η f  είναι προφανώς παραγωγίσιμη στο

f ''  x   f   x  ' 

xf  x  '  f  x   xf '  x   f  x   x 2f  x   0  2 e  2  I  2 1 e  

άρα η f κυρτή στο . Σχόλιο (Σταύρος Παπαδόπουλος) Έχει ενδιαφέρον ότι

Ετσι μπορούμε να λογαριθμήσουμε και να πάρουμε

(μεμονωμένο σημείο) και άρα h   x  γνησίως g(x  y)  xy  g(x)  g(y)

x  2  h  x   0 , h(x  y)  h(x)  h(y) (1)

άρα η h έχει ολικό ελάχιστο το όπου είναι

h  2  0  h  x  0, x   lnf (x)  h(x)  ln2 

η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη παντού και f (x)  ln  x  , x  .

Β2. Η f είναι παραγωγίσιμη ως πράξεις

Β3. Να δείξετε ότι ex

(Κακαβάς Βασίλης) Β1. Είναι

ex άρα το σύνολο τιμών της είναι

Επίσης επειδή η f είναι συνεχής στο δεν έχει

lim f (x)  x   lim ln(ex  1)  0

f ()  f () 1) Nα βρεθεί το σύνολο τιμών της

Προτείνει: erxmer (lnx)m

α) Για m,n  2 έχουμε Άρα έχουμε:

f (x)  xn1 (nlnx  1). m(m  2)(lnx)m1

f (x)  xn1 (lnx)m2 lnx(nlnx  m).

Συνεπώς f (A)  (0, ).

f (x)  0  xn1 (lnx)m1 lnx(nlnx  m)  0  

Από τα παραπάνω προκύπτει: i) Για n  1 , η εξίσωση έχει μοναδική λύση την

g(x)  x n lnx en1 m

  n1  όπως απεδείχθη προηγουμένως και

Επιπλέον η g παρουσιάζει ολικό ελάχιστο το:

4) Nα αποδειχθεί οτι η εξίσωση  

4 2e  e2  32e  e4  e3  32 Θεωρούμε την συνάρτηση g : (0, )  με

η οποία είναι αληθής διότι e  3 . g(x)  f (x)  x 4  ln x

Υπολογίζουμε τα επιμέρους όρια: e2

lim (1  ln x)   . Άρα η g έχει σημείο μηδενισμού στο (1,2).

limf (x)  lime x x ln x

lim g(x)   Θεωρούμε μια συνάρτηση f ορισμένη και δύο φορές

άρα υπάρχει   0 όπου g()  0 Δίνεται επιπλέον ότι

και Nα δείξετε ότι:

α. Για κάθε x  0 ισχύει

γιατί β. Η συνάρτηση g με τύπο

Προτείνει: Τσιφάκης Χρήστος

t(x)  f (x)  f (x), x [0,  ) f (2)  f (1)  2  f 2 (2)  f 2 (1)  2 

( λόγω (α)) , άρα ισχύουν ότι

g(x)  g(0)  ex f (x)  0  f (x)  0 άρα

γ) Η 2f ()f ()  2f 2 (1)  f 2 (1)

h(x)  f 2 (x) που είναι αυτό που θέλαμε.

(Rempeskes) Διαφορετικά για το δ),

Πάμε στην εξίσωση!

Προτείνει: Μιχάλης Σουλάνης xex 1

Ισχύει f (x)  ex  2ex  6x  3, x  .

 : 6ln(3  11)  (3  2 11)  0 Είναι

Απόδειξη f (x)  ex  2ex  6  ex (e2x  6ex  2) .

συνάρτηση έχει από μία ακριβώς ρίζα σε κάθε ένα

iii. Υπάρχει τουλάχιστον ένα c   ,  ώστε να

ΛΥΣΗ f '(x)  f '()